-security gerelateerd Onderwijs en Onderzoek

15-NROI-184

(v. 17-06-2015)

Overzicht cybersafety /-security gerelateerd Onderwijs en Onderzoek. Verschillende inhoudelijke kennisgebieden i.v.m. veiligheid en digitaal (CyPol is een deel van CySaf maar vanwege het specifieke belang hiervan toch apart benoemd): A. Computer Science / Cyber Security (CySec) C. Forensic Science / Digital Forensics (CyFo) B. Social Science / Cyber Safety (CySaf) D. Cyber Security Management (CyMag) C. Police Science / Policing Cyberspace (CyPol) Onderwijs Binnen Cyber Safety is ‘Jeugd’ een specialisatie met een eigen onderwijsaanbod en eigen onderzoeksgroepen. Kennis vanuit dat domein is belangrijk voor bv Jeugdzorg, GGD, scholen, opvoeders, bibliotheken en politie, en verdient dus een plaats in een masteropleiding inzake veiligheid in een digitale wereld. Verder zijn het vaak jongeren die zitten achter cyber-incidenten waar securityspecialisten mee te maken hebben. Opleidingen specifiek voor jeugd en digitaal zijn: - UvA: 60 EC master Youth and Media binnen Communication Science (croho 66615) 1; - UU: 60 EC master Jeugdstudies binnen Psychologie (met Jeugd en Cyber Safety als aandachtsgebied). 2 In het hiernavolgende overzicht zijn deze studies niet opgenomen omdat het gaat om een aanbod voor een andere inhoudelijke doelgroep. Conclusies onderwijs (obv overzicht hieronder) - Er is een gevarieerd aanbod, maar schijnbaar zonder landelijke programmering. - Op HBO-niveau is er geen enkele opleiding gericht op cybersecurity en –safety. - Op WO-niveau is er wel VT-onderwijs gericht op security, maar geen multidisciplinair VTonderwijs. - Op WO-niveau is er wel DT-onderwijs met aandacht voor security en management (CSA). - Kerndisciplines in ‘veiligheid en digitalisering’ zijn computer security, criminologie en recht. Er is geen HBO- of WO-onderwijsaanbod die deze drie combineert. Onderzoek Dit overzicht is het resultaat van websearch, peildatum 1-10-2014.

1

http://gsc.uva.nl/programmes/item/youth-and-media.html http://www.uu.nl/faculty/socialsciences/NL/studenten/masters/psychologie/masterprogrammas/jeugdstudie s_psychologie/Pages/default.aspx

2

1

15-NROI-184

Instelling HBO NHL Hogeschool en Politieacademie (i.s.m. OU)

Haagse Hogeschool

3 4

(v. 17-06-2015)

Onderwijs

Bijz-heden 3

Onderzoek

Toelichting Onderzoeksgroep van 10 personen. Er lopen 6 promotieonderzoeken, w.v. 1 i.s.m. Leidse Hogeschool. Lopend onderzoek: (1) veiligheid internetbankieren, a. PhD: georganiseerde cybercrime b. PhD: de rol van de gebruiker c. PhD: technische beveiliging d. PhD: PPS tussen banken en politie/justitie (2) jeugd en internetveiligheid, a. PhD: jongeren en cybersafety (CS) b. PhD: jongeren met een beperking en CS (3) politiewerk in een digitale omgeving. a. intake van cybercrime b. optreden op een PD c. digitale opsporing In ontwikkeling: d. effectief informatiegebruik Binnen de twee thema's van het lectoraat is een aantal onderzoeksprojecten gestart. Er wordt onder meer onderzoek gedaan naar: = Menselijk gedrag en falen, en hoe e.e.a. in goede banen geleid kan worden. = Valkuilsystemen voor hackers, ofwel elektronische 'honingpotten'. = Nieuwe handzame technieken voor het uitvoeren van risicoanalyses. = De optimale samenstelling van

Bestaand (CySaf / CyPol): 240 EC Bachelor Integrale Veiligheid, track Cybersafety. e e Specialisatie in het 3 /4 jaar: minor Cybersafety en evt. daarna stage plus afstuderen in Cybersafety (samen 60 EC: afstudeervariant Cybersafety). Gepland (CySaf): Doorontwikkelen van track e e Cybersafety in 2 /3 jaar.

VT&DT Sociaalwetenschappelijk

Lectoraat Cybersafety Onderzoeksprogramma 20142016 ‘Rechtshandhaving en digitalisering’

Ism NHL HBO rechten

[Wouter Stol]

240 EC Bachelor HBO Rechten. Module Recht en Internet.

VT&DT Ism NHL cybersafety 4

Bestaand (CySaf/CySec/CyMag): Bachelor Information Security Management. ‘Binnen ISM krijg je voortdurend te maken met drie aandachtsgebieden: de mens, de organisatie en de techniek.’ ‘Kennis van het gedrag van mensen in organisaties.’ Over techniek leer je ‘zo veel als nodig is om een goede gesprekspartner te kunnen zijn voor

Lectoraat Cyber security & safety Richt zich met name op de thema's: - netwerkbeveiliging, - het organiseren van informatiebeveiliging

VT

[Marcel Spruit]

http://www.nhl.nl/scholieren/77/integrale-veiligheid.html http://www.dehaagsehogeschool.nl/bachelorstudies/aanbodopleidingen/informationsecuritymanagement-voltijd/studie/vakken-en-inhoud

2

15-NROI-184

(v. 17-06-2015)

Instelling

Onderwijs

Onderzoek

Bijz-heden

de ICT’ers’

Saxion Hogeschool

7

Bestaand (CySec en CyMag): Saxion Hogeschool: 240 EC BBA Bachelor Security Management (locatie Apeldoorn). IT trends en de impact op bedrijfsprocessen: Application and systems development security. Ict security plan en internetbeveiliging: Telecommunications and networking security. Implementeren van security maatregelen: Operations security, Access control systems and methodology, Physical security Vitale Infra en Cybercrime: Security architecture and models. ICT Business Continuity Risicomanagement: Business continuity planning & disaster recovery planning. Informatiemanagement. Informatiesytemenstandaarden: Application and systems development

Toelichting onderwijsprogramma's voor 5 informatiebeveiliging . Zwaartepunt Goed bestuur voor een veilige wereld. ‘Cyber Security and Safety’: Multidisciplinair onderzoek naar veiligheid in de digitale maatschappij; Bots; Centre of Expertise on CyberSecurity; Serious Gaming. Verbonden met Lectoraat Cyber Security & 6 Safety.

VT Weinig cyber

?

5

http://www.dehaagsehogeschool.nl/lectoraten-en-onderzoek/overzicht-lectoraten/cyber-security-and-safety/over-het-lectoraat http://www.dehaagsehogeschool.nl/over-de-hogeschool/profilering/goed-bestuur-voor-een-veilige-wereld/projecten 7 http://saxion.nl/studeren/kiezen_en_kennismaken/Studiekiezer/abr/security%20management_vt/security%20management_vt_ape/ 6

3

15-NROI-184 Instelling

Hogeschool Zuyd

Hogeschool Rotterdam

(v. 17-06-2015) Onderwijs security. Adviseren over infrastructuur / cyber: Law, investigation, and ethics, Security architecture and models 8 Bestaand (CyFo): 240 EC Bachelor ICT, daarbinnen profiel Network Infrastructure Design (NID) met een specialisatie Network Forensic Researcher (NFR). Gepland (CyFo): Specialisatie NFR ook aanbieden in de andere twee ICT-profielen (Information Technology & Information Management) zodat NFR voor alle ICT-studenten beschikbaar komt. Our focus in teaching is on the core supporting theories and application areas within information security, namely:

VT Computer science, forensisch

- Network security (grid computing and sensor networks) - Secure development (secure coding and formal methods) - Security evaluation (white and black box evaluation) - Usable security and phishing

8

? 240 EC Bachelor Informatica, met een specialisatieprofiel in de hoofdfase: Forensisch ICT.

?

http://www.zuyd.nl/studeren/studieoverzicht/ict/studieopbouw

4

Toelichting

?

Currently, teaching and research includes the following themes:

- Cryptography - Computer security - Network security - The human factor

Avans Hogeschool Hogeschool Leiden

Onderzoek

Bijz-heden

Security courses are mainly concentrated in the Technical Informatics curriculum. Through collegial guest lectures we also try to bring security into other curricula of the institute in a grassroots manner. In the “Enabling a Secure Networked Society” minor the focus is on how technology enables the networked society, of which one track is focussed on the related security aspects. A new minor “Security Lab” is currently being developed that is focussed on the question “How can security be adequately evaluated?”, in the broadest sense of the word. I.O.: Lectoraat Digitalisering en Veiligheid.

15-NROI-184 Instelling

(v. 17-06-2015) Onderwijs In dit profiel o.a de modules: Recht, Netwerkonderzoek&Pentesting, Forensische Onderzoekstechnieken (ICT), Internetonderzoek, E-Discovery + ondersteunende projecten.

Bijz-heden

Opmerking Jos Griffioen, docent Informatica: “Ook de minor Sensortechnologie heeft zijn eigen forensische variant. Ik vermoed dat we de categorie CyFo zijn, alhoewel er toch al wat mensen richting THTC hebben laten doorstromen en een convenant met de LE( THTC + ATOE) hebben om samen te werken op onderwijs en derzoek”.

5

Onderzoek

Toelichting

15-NROI-184 Instelling Universiteiten Universiteit Twente (UT)-

(v. 17-06-2015) Onderwijs 9 en 10

Bestaand (CySec): cross-cutting concern Cyber Security in de eerste 6 modules van de Bachelor Technische Informatica. (ongeveer 10EC in de 1.5 jaar) 11

Bestaand (CySec): The Kerckhoffs institute: (samenwerking Universiteit Twente, TU-Eindhoven, Radboud Universiteit Nijmegen) 120 EC MSc Information Security Technology).

Bijz-heden VT

VT

Onderzoek

Toelichting

UT-CTIT Een van de onderzoekscentra binnen CTIT is: Centre of Cyber Security and Public Safety Onderzoeksagenda gericht op cyber security en public safety Legio vooral technisch georiënteerde onderzoeksprojecten 

The Centre will focus its research on two themes: cyber security, and public safety. Cyber security is being researched extensively by academia and industry as cybercrime is considered to be a major threat in our networked society. The most relevant current topics of research are: risk management, data analytics, cryptography, privacy, compliance and trust management. Public safety in this context refers specifically to the protection of citizens in public spaces against crime, terrorism and uproar. Camera-based detection of aggression within small groups has been studied to some extent, for instance in the national projects Multi-Median CASSANDRA. The behavior of larger crowds, in which individuals cannot be distinguished, is an open and important research topic. The recognition of people on watch lists is another topic that has been covered to some extent, but recognition under realistic, uncontrolled conditions is still troublesome. Another aspect of public safety is border control. Biometric data has recently been included in passports, but the need for more reliable biometric modalities than 2D facial scans and has already been expressed by the EC. In our networked society cyber security and public safety are interconnected. For instance, activities on social media can arouse uproar; cyber-attacks

[Pieter Hartel & Marianne Junger]

9

http://www.utwente.nl/bachelor/inf/ http://www.utwente.nl/inf/onderwijszaken/studiegids/studiegids2012_bsc_ti.pdf 11 http://www.kerckhoffs-institute.org/index.html 10

6

15-NROI-184

(v. 17-06-2015)

Instelling

Onderwijs

13

Bijz-heden

Onderzoek

Toelichting on critical infrastructures directly affect public safety. This interconnection should be addressed by an integrated research 12 approach.

Universiteit Leiden Faculteit Campus Den Haag, afdeling Bestuurskunde

Bestaand: MSc Crisis and Security Management.

VT (Weinig cyber)

Centre for Terrorism and Counterterrorism met aandacht voor Cyber Warfare and Espionage Cyber Governance

NB: Leiden participeert in de op 6 feb 2014 gestarte Cyber Security Academy (CSA), met TU Delft en Haagse Hogeschool. Dat is onderwijs 14 en geen onderzoek.

Faculteit der Rechtsgeleerdheid

Advanced masters Law and digital technologies

IT and Law

Instituut voor Strafrecht & Criminologie (deelnemend onderzoeker Johan van Wilsem, criminologie, expertise o.a. internet en criminaliteit)  + Centre for E-Law

Al het onderzoek van dit Instituut vindt plaats binnen het kader van het faculaire onderzoeksprogramma Criminal Justice: Legitimacy, Accountability, and Effectivity. M.b.t. cybercrime: onderzoek naar slachtofferschap en cybercrime.

Radbout Universiteit Nijmegen (RUN)

Bestaand (CySec): Bachelor Informatica (180EC, w.v. ongeveer 45EC Cyber Security). Master Computer Security (120 EC)

VT

Diverse onderzoeksthema’s, Relevant: Informatica en digitale wereld

- Veiligheid: Privacy in het digitale tijdperk - Slimme zoeksystemen: Een combinatie van taal- en computertechnologie - DNA software: Boeven en vermisten 15 opsporen met informatica

Vrije Universiteit (VU)

16

Bestaand (CySec): VU ism UvA: vak Systems Security (6

[Bart Jacobs] [Marko van Eekelen] Diverse interdisciplinaire onderzoeksinstituten. Vaak

VT

12

http://www.utwente.nl/ctit/research/centres/ccsps/ https://studiegids.leidenuniv.nl/en/studies/show/2492/crisis_and_security_management#tab2 14 http://campusdenhaag.nl/ctc/actueel/csa.html 15 http://www.ru.nl/onderzoek/ 16 http://www.vu.nl/nl/studiegids/2013-2014/master/c-d/computer-science/index.asp 13

7

Het Phoolan Devi Instituut concentreert het onderzoek op een beperkt aantal inhoudelijk

15-NROI-184 Instelling

(v. 17-06-2015) Onderwijs EC) binnen de variant Computer Systems and Security van de MSc Computer Science.

Bijz-heden

17

Bestaand: VU: master Rechtsgeleerdheid: Internet, intellectuele eigendom & ICT Onderwerpen die aan de orde komen zijn onder andere privacy, elektronisch contracteren, auteursrecht, vrijheid van meningsuiting, cybercrime, cyberwar, merkenrecht en de elektronische overheid. 18

Bestaand: Bachelor Rechtsgeleerdheid: e 3 jaar profiel Recht en Maatschappij, vak Cybercrime 19

Bestaand: Binnen de master OpsporingsCriminologie is het vak Cybercrime & cybersecurity te vinden.\

(VU + UvA)

Computer Systems & Security master program

Onderzoek relatie met Medische wereld en gezondheidszorg, opvoeding en maatschappij. Mogelijk relevant is het Phoolan Devi institute 

Toelichting samenhangende terreinen: ‘(Strafrechtelijke) interventies’ en ‘Criminaliteit en andere levensdomeinen’. Op ieder thema wordt door wetenschappers uit verschillende disciplines samengewerkt. Centraal staan telkens theoretische vragen, empirische bestudering van het fenomeen en (juridisch) normatieve implicaties. Het thema ‘(Strafrechtelijke) interventies’ richt zich op het hele spectrum van interventies op normoverschrijdend gedrag, van noninterventies door bystanders en lichte interventies door informele guardians tot de zwaarste sanctie die we in ons strafrecht kennen, de gevangenisstraf. Het thema ‘Criminaliteit en andere levensdomeinen’ richt zich op de reciproke en mogelijk spurieuze relatie tussen delinquent gedrag en negatieve (of positieve) uitkomsten op andere levensdomeinen zoals intieme relaties, maatschappelijke carrière, en 20 gezondheid.

Graduated students have knowledge of: •security issues in system-level software

17

http://www.vu.nl/nl/opleidingen/masteropleidingen/opleidingenoverzicht/p-r/rechtsgeleerdheid-internet-intellectuele-eigendom-ict/index.asp http://www.vu.nl/nl/studiegids/2014-2015/bachelor/q-z/rechtsgeleerdheid/index.asp?view=module&origin=50052675x50052665x50051020&id=50611962 19 http://www.vu.nl/nl/studiegids/2014-2015/master/c-d/criminologie/index.asp?view=module&origin=50958475x50958477&id=50958531 20 http://www.phoolandevi.vu.nl/nl/onderzoek/onderzoekthemas/index.asp 18

8

15-NROI-184

(v. 17-06-2015)

Instelling

Universiteit van Amsterdam

Onderwijs

21

Bestaand (CySec): Master System and Network Engineering (60EC).

Onderzoek

Bijz-heden

VT&DT

?

DT

?

22

TU Delft

TU Eindhoven

Bestaand: Minor Inlichtingenstudies (binnen het Instituut voor Interdisciplinaire studies), daarbinnen een 6EC keuzevak Cyber. 23 Bestaand (CySaf/CySec): (Toptech) 60 EC Master of Security Science & Management (MSSM). “De opleiding onderscheidt zich hiermee van eenzijdige benaderingen vanuit de technische of management hoek. Het heeft als doel om de technische benadering van security engineering te combineren met de meer organisatorische benadering van security management.” Zie hieronder bij 3TU, ‘gepland’

?

21

http://www.uva.nl/onderwijs/master/masteropleidingen/item/system-and-network-engineering.html http://iis.uva.nl/nieuws-en-agenda/agenda/content/cursussen/2014/09/minor-inlichtingenstudies.html 23 http://www.delfttoptech.nl/nl/master/security/ 22

9

Toelichting including weaknesses and defenses; •static and dynamic analysis techniques for software (benign and malicious) ; •modern scalable computer and network architecture; •secure software development for modern, highly parallel computer systems

15-NROI-184 Instelling Rijksuniversiteit Groningen (RUG)

Universiteit van Tilburg Tilburg Law School

(v. 17-06-2015) Onderwijs 24 Bestaand: MSc ICT en Recht. ‘Computercriminaliteit en opsporingsvraagstukken komen aan de orde bij de behandeling van de strafrechtelijke aspecten van computergebruik.’ ‘Opbouw programma: Intellectuele Eigendom (6 EC); Keuzeruimte (6 EC); Multidisciplinair Seminar (6 EC); Internationaal Privaatrecht (6 EC); IT-recht Capita Selecta (6 EC); Bedrijfsrecht & ICT (6 EC); Informatiegrondrechten (6 EC) ; Scriptie (18 EC)’ 26 Bestaand: ‘The international masters in Law and Technology offers students the chance to develop cutting-edge and interdisciplinary expertise within the burgeoning field of technology regulation.’ 60 EC Keuzevak: Cybercrime (6EC)

Bijz-heden Geen apart vak benoemd mbt computercri minaliteit, komt aan de orde in (een van) de genoemde programmaonderdelen.

Onderzoek Diverse onderzoeksinstituten, zowel interfacultair als per faculteit. Mogelijk relevant instituut onder faculteit Rechtsgeleerdheid: Groningen centre for la wand governance  [..]

TILT (Tilburgs instituut voor onderzoek naar wisselwerking tussen recht, technologie en samenleving) Relevant project: Cybercrime and CyberterrOrism (E)Uropean research AGEnda (COURAGE)  [Bert-Jaap Koops] Promotieonderzoeken: O.a. The implications of location aware technologie

24

http://www.rug.nl/masters/law-and-ict/ Bron: http://www.rug.nl/research/ 26 http://www.tilburguniversity.edu/education/masters-programmes/law-and-technology/ 25

10

Toelichting Onderzoeksprojecten hebben m.n. recht als perspectief. Het cyber element lijkt te 25 ontbreken of is niet benoemd.

The COuRAGE (Cybercrime and cyberterrOrism (E)UropeanResearch AGEnda ) consortium will deliver a measured, comprehensive, relevant research agenda for Cyber Crime and Cyber Terrorism (CC/CT) guided by the knowledge and experience of the highly experienced and exceptionally qualified consortium (17 partners, 12 countries) and Advisory Board members (14 organizations including EUROPOL, JRC and ERA). This Research Agenda will identify the major challenges, reveal research gaps, and will identify and recommend detailed practical research approaches to address these gaps through strategies that are aligned to real-world needs.

15-NROI-184 Instelling

(v. 17-06-2015) Onderwijs

Onderzoek

Bijz-heden (LATs).

Cyber Security Academy (CSA) (TU-Delft, Universiteit Leiden en Haagse Hogeschool):

27

Toelichting These strategies will be supported by complex test and evaluation schemes. The purpose of COuRAGE is to significantly improve the security of citizens and critical infrastructures and support crime investigators. The COuRAGE approach builds on three pillars, namely:-a user centric methodology, to identify gaps, challenges and barriers based on real-world needs and experiences; an analytical and semantic approach, to deliver a taxonomy and create a common understanding of the subject with all stakeholders; and, a competitive and market oriented approach, to foster practical implementations of counter-measures using effective test and validation solutions. COuRAGE will obtaining accurate, robust and validated user requirements which will be reflected on the research agenda and improve the participation of citizens in the sharing of information and by sustained focus against cyber criminals and cyber-terrorist activities. This agenda will be elaborated through a progressive and collaborative approach, consolidating contributions from the legislative, law enforcement, research and industrial communities represented by the COuRAGE consortium and the COuRAGE 27 advisory board.

Bestaand (CySec en CyMag): 60 EC Executive Master programma, te verzorgen in 4 semesters. Start Sept. 2014. 2 tracks: (i) technical, (ii) governance

Bron: http://www.tilburguniversity.edu/research/institutes-and-research-groups/tilt/research/current-major-research-projects/

11

15-NROI-184 Instelling

Open Universiteit

3TU TU-Delft, Universiteit Twente, TU-Eindhoven

(v. 17-06-2015) Onderwijs & policy, geaccrediteerd. Doelgroep: academische / hbo+ CySec-werkers binnen bedrijfsleven en overheid. Naast ruimte voor specialisatie veel aandacht voor integrale benadering. Gepland: Herzien programma MSc Rechtsgeleerdheid. 120 EC Inclusief verplicht profielvak ‘Strafrecht en digitalisering’ (7,5EC) Gepland (CySec): ‘(Socio-)technische 120EC track (afstudeerrichting) binnen MSc Computer Science

Bijz-heden

gepland

Onderzoek

Diverse promotieonderzoeken (buitenpromovendi) m.b.t. cyber en veiligheid.

gepland

12

Toelichting

Zie NHL Hogeschool.

15-NROI-184 Instelling Overig Nyenrode Business University (NBU)

NSCR Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving)

28 29

(v. 17-06-2015) Onderwijs

Bijz-heden 28

29

Gepland (SySec / CySaf?) en MBA-module ‘Business and Cyber Robustness’. Betreft ‘cybercrime module in Executive MBA’.

Onderzoek

Toelichting

gepland

Bijz: MBA-modules cf website: - strategy and organisation - ownership of enterprise and governance - demand and supply management leadership and cooperation

Crime lab: Laboratory for Crime Research using Innovative Methods and Experimentation

New technologies such as social media, GPS, the internet, sensors, and virtual environments are quickly becoming an increasingly influential part of our daily lives. While very relevant, and often highly accessible and userfriendly, crime researchers have been slow to capitalize on the opportunities these technologies have to offer to our discipline. They offer the potential to collect detailed data more efficiently than current methodologies and provide new avenues for crime prevention strategies and knowledge valorisation. CRIME Lab is an initiative by a group of NSCR researchers that promotes the use of new technologies and innovative methods in crime research. We aim to build interdisciplinary collaborations, and partnerships with the private and public sectors, to design and

http://www.nyenrode.nl/Education/MBA/modularmba/MBA-BIT/modules/Pages/Default.aspx http://newsroom.nyenrode.nl/nyenrode-start-cybercrime-module-in-executive-mba/?goback=%2Egde_3802222_member_5808878603793891332

13

15-NROI-184 Instelling

(v. 17-06-2015) Onderwijs

Onderzoek

Bijz-heden

TNO

Thema Defensie en veiligheid Cyber security and resilience Hoe kunnen we onze maatschappij beschermen tegen criminaliteit en terrorisme? TNO richt zich op:  Onder elk hiernaast genoemd terrein lopen diverse onderzoeksprojecten.

WODC

Onderzoeksprogramma 2014 

30

Bron: http://www.nscr.nl/index.php/nl/crime-lab

31

Bron: https://www.tno.nl/content.cfm?context=thema&content=innovatiegebied&laag1=893&laag2=926&item_id=926

14

Toelichting develop research lines that use technologydriven solutions to solve crime-related 30 problems. - Opsporing en handhaving TNO biedt overheid en bedrijfsleven kennis van technologie, menselijk gedrag, informatieverwerking en operationele processen. - Luchtvaart en veiligheid - Bescherming en beveiliging van gebouwen en infrastructuur - Cyber security Cyber Security wordt steeds belangrijker. Nationaal en internationaal worden verschillende initiatieven genomen om het veiligheidsbewustzijn en de weerbaarheid van het digitale domein te verhogen. Cyberaanvallen worden al lang niet alleen maar uitgevoerd op zolderkamertjes. Het gaat ook om georganiseerde misdaad, een zwarte economie en een concrete dreiging gericht op onze vitale infrastructuur; mogelijkerwijs zelfs door statelijke actoren. TNO is in op verschillende manieren actief om het bewustzijn te vergroten, de techniek te verfijnen om bijvoorbeeld hacks op te sporen en de bescherming van vitale infrastructuur te 31 verhogen. In 2014 zijn enkele vernieuwingen zichtbaar in het WODC-onderzoeksprogramma. Zo is er meer aandacht voor cybercriminaliteit.

15-NROI-184 Instelling

32

(v. 17-06-2015) Onderwijs

Bijz-heden

Bron: https://www.wodc.nl/onderzoek/onderzoeksprogramma/#paragraph1

15

Onderzoek

Toelichting Verschillende projecten zijn gericht op de aard en impact van de dreigingen van cybercriminaliteit, terwijl andere de bestrijding en preventie centraal stellen. Voorbeelden van WODC-monitoren zijn: Criminaliteit en Rechtshandhaving, het Prognosemodel Justitiële Ketens, de Recidivemonitor, de Migratiekaart en de Benchmarking Gevangeniswezen. In 2014 zal een drietal nieuwe monitoren worden ontwikkeld: de Regelgevingsmonitor, de Monitor Vrijheidbeperkende Sancties en de 32 Monitor Jeugd en Adolescenten.