Jaarverslag 2013 Universitair Medisch Centrum Groningen
Jaarverslag 2013 Universitair Medisch Centrum Groningen
Inhoud
Woord vooraf
4
Verslag van de Raad van Toezicht Invulling van het toezicht in 2013 Terugblikken en vooruit kijken Slotwoord
6 7 12 13
Verslag van het Bestuur 1 Algemene informatie 2 Financiële informatie 3 Risicobeheersing en Intern Controle Systeem 4 Financiële instrumenten 5 Governancecode 6 Maatschappelijke aspecten van ondernemen 7 Onderzoek, onderwijs en opleiding 8 Actuele ontwikkelingen in het zorgproces 9 Toekomst Tot slot
14 17 21 25 28 29 30 35 38 48 49
Bijlagen I Nevenfuncties Raad van Toezicht en Raad van Bestuur II Jaarrekening 2013
50 51 57
3 Jaarverslag 2013 UMCG
Woord vooraf
Met veel genoegen bieden wij u het jaarverslag 2013 van het UMCG aan. In dit verslag gaan wij in op ons beleid en de belangrijkste resultaten in 2013 op onze vier kerntaken: patiëntenzorg, onderzoek, onderwijs en opleiding. De activiteiten van het UMCG op deze vier gebieden zijn nauw met elkaar verweven. Het UMCG legt over sommige thema’s meer in detail verantwoording af in aparte publicaties. Zo verschijnt er een apart jaarverslag over de prestaties en ontwikkelingen op het gebied van Onderzoek en Onderwijs. Dit O&O jaarverslag staat gepubliceerd op de website van het UMCG (www.umcg.nl). Ook publiceert het UMCG daar het verantwoordingsdocument ‘Kwaliteit en veiligheid in de patiëntenzorg’ 2013. Eind 2013 heeft een herijking plaatsgevonden van onze missie ‘Bouwen aan de toekomst van gezondheid’. Ook in 2014 en daarna ligt onze gemeenschappelijke focus op ‘Healthy Ageing: gezond en actief ouder worden’. Daarbinnen hebben we gezamenlijk vele nieuwe plannen en ambities benoemd. Met Healthy Ageing leveren we een belangrijke maatschappelijke bijdrage aan het boeken van gezondheidswinst en aan beperking van de stijging van zorgkosten als gevolg van veroudering. Onze patiëntenzorg stond in 2013 weer nadrukkelijk in het teken van de verdere verbetering van kwaliteit en patiëntveiligheid. We hebben daar grote vorderingen in gemaakt. In samenwerking met andere zorgaanbieders proberen we de kwaliteit en beschikbaarheid van zorg in Noord Nederland ook voor de toekomst zeker te stellen. Voor het onderzoek is 2013 een zeer succesvol jaar, in output maar vooral ook in de kwaliteit en impact van onze wetenschappelijke publicaties. Dit blijkt ook uit de stijging in de internationale rankings. De integriteit rond de uitvoering van ons onderzoek krijgt daarbij veel aandacht. Bij het onderwijs staat veel in het teken van het nieuwe curriculum G2020 dat in 2014 van start gaat, ingericht met kleinere student-gemeenschappen (‘learning communities’) rond specifieke thema’s. We slagen er ook steeds beter in om samen met ons Center for Development and Innovation (CDI), de Stichting Business Generator Groningen (SBGG) en het Healthy Ageing Netwerk Noord Nederland (HANNN), waardevolle kennis te valoriseren.
4 Jaarverslag 2013 UMCG
De verdergaande landelijke bezuinigingen vragen om een grote mate van kostenbewustzijn. Op die manier kunnen we ook de komende jaren op de ingeslagen weg met Healthy Ageing doorgaan, mede door de soms tomeloze inzet en grote motivatie van onze medewerkers, aan wie wij veel dank verschuldigd zijn. Ik wens u veel leesplezier.
Namens de Raad van Bestuur, Jos Aartsen
5 Jaarverslag 2013 UMCG
Verslag van de Raad van Toezicht De Raad van Toezicht van het UMCG is benoemd door de minister van OCW als toezichthouder in het UMCG. Op grond van artikel 12.12 van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek is de Raad van Toezicht belast met het houden van een voortdurend toezicht op al wat het UMCG aangaat. De Raad van Toezicht oefent onafhankelijk toezicht uit op het UMCG; er is geen sprake van enige belangenverstrengeling tussen de leden van de Raad van Toezicht en het UMCG en geen van de leden is oud-medewerker van het UMCG. Samenstelling Raad van toezicht De samenstelling van de Raad van Toezicht van het UMCG is in 2013 als volgt: • H. Alders, voorzitter vanaf 1 januari 2010, daarvoor lid sinds 1 november 2007; • Prof. dr. L. Koopmans, vice voorzitter en voorzitter van de Auditcommissie,
sinds 1 februari 2007 lid van de Raad van Toezicht, herbenoemd in 2011;
• Prof. dr. B. Witholt, sinds 1 juni 2007 lid van de Raad van Toezicht, herbenoemd in 2011; • Mw. prof. dr. H.J. Völker-Dieben, sinds 1 maart 2009 lid van de Raad van Toezicht,
herbenoemd in 2013 voor, op eigen verzoek, maximaal één jaar;
• Mw. mr. L. Lindner, sinds 1 april 2010 lid van de Raad van Toezicht. Mevrouw Völker-Dieben heeft ruime ervaring binnen de gezondheidszorg. Van 1996 tot haar pensionering in 2004 was zij afdelingshoofd/hoogleraar Oogheelkunde in het VUmc. De heer Witholt heeft specifieke expertise op het gebied van onderzoek en valorisatie. De heer Koopmans heeft financiële expertise en bestuurlijke ervaring in het bedrijfsleven en mevrouw Lindner heeft een juridische achtergrond met specifieke kennis op het gebied van governance. De heer Alders ten slotte heeft ruime bestuurlijke ervaring (inclusief de relatie publiek-privaat) en expertise op het gebied van relatie met de omgeving (politiek en maatschappelijk). Door zijn lidmaatschap van de RvT van de RUG geeft de heer Alders bovendien invulling aan de bijzondere relatie tussen het UMCG en de universiteit. De leden van de Raad van Toezicht dragen zelf zorg voor een voldoende mate van deskundigheid en deskundigheidsbevordering en wisselen onderling kennis uit. De bezoldiging van de toezichthouders is opgenomen in de Jaarrekening. De nevenfuncties van de Raad van Toezicht zijn opgenomen in Bijlage I, naast de nevenfuncties van de Raad van Bestuur.
6 Jaarverslag 2013 UMCG
Invulling van het toezicht in 2013
Vergaderingen en bijeenkomsten In 2013 heeft de Raad van Toezicht vijf keer regulier vergaderd, waarbij telkens de Raad van Bestuur aanwezig was: op 7 maart, 21 mei, 9 september, 25 oktober en 18 december. De discussies in de Raad van Toezicht zijn gevoerd op basis van door de Raad van Bestuur aangeleverde documenten, maar ook op basis van de algemene ontwikkelingen die zich voor doen in de maatschappij, in het wetenschappelijk onderzoek en in de zorgsector. In het zogenoemde informatieprotocol is vastgelegd welke informatie de Raad van Bestuur wanneer naar de Raad van Toezicht stuurt. Sinds begin 2013 ontvangt de Raad van Toezicht voorafgaand aan de vergadering een schriftelijke rapportage over de actuele ontwikkelingen binnen het UMCG op het gebied van governance, kwaliteit en veiligheid, personeel en organisatie, samenwerkingsverbanden, grote projecten en bedrijfsvoering. Kwaliteit en veiligheid van de patiëntenzorg is een vast en prominent punt op elke agenda van de Raad van Toezicht. Conform de afspraken in het informatieprotocol rapporteert de Raad van Bestuur hier uitvoerig over. Alle calamiteiten en klachten die ingediend worden bij de klachtencommissie worden gerapporteerd aan de Raad van Toezicht en besproken. De Raad van Toezicht heeft zich ervan vergewist dat de Raad van Bestuur veel aandacht heeft voor kwaliteit en veiligheid in het UMCG en dat het beleid van de Raad van Bestuur op gestructureerde wijze wordt geïmplementeerd, onder meer via de zogeheten leidende coalities van zorgprofessionals die op een zestal thema’s zijn ingesteld. De Auditcommissie van de Raad van Toezicht heeft op 21 mei 2013, onder leiding van de voorzitter prof. Koopmans, vergaderd in aanwezigheid van de externe accountant. Daarbij zijn het verslag van de accountant bij de jaarrekening 2012 en de jaarrekening en het jaarverslag 2012 zelf met hem besproken en heeft hij vragen van leden van de Raad van Toezicht beantwoord. Ook de managementletter 2012 en de reactie van de Raad van Bestuur hierop is besproken. De accountant concludeert in dit document dat de administratieve organisatie en interne controle binnen het UMCG op orde zijn. Op 7 maart 2013 heeft het jaarlijkse overleg tussen de Raden van Toezicht van RUG en UMCG plaatsgevonden. In dit overleg is de O&O-begroting van het UMCG goedgekeurd. Politiek en samenleving vragen van toezichthouders zichtbaar en aanspreekbaar te zijn binnen de organisatie en meer dan in het verleden zelf informatie te vergaren. De Raad van Toezicht geeft hier op verschillende manieren invulling aan.
7 Jaarverslag 2013 UMCG
De voorzitter van de Raad van Toezicht heeft overleg gevoerd met de Ondernemingsraad (op 24 april resp. 6 november). Doel van dit halfjaarlijkse overleg is bijpraten over de ontwikkelingen in het UMCG. Afgelopen jaar is vooral gesproken over regionale samenwerking, de overgang naar een nieuw EPD en de bezuinigingen bij de zorgadministratie. Daarnaast is teruggekeken op de procedure die in 2012 gevolgd is bij de benoeming van de nieuwe leden van de Raad van Bestuur. Over dezelfde thema’s hebben de voorzitter en twee leden van de Raad van Toezicht met het bestuur van het Stafconvent gesproken. In dit gesprek is daarnaast uitgebreid stilgestaan bij het thema ‘kwaliteit en veiligheid’. De Raad van Toezicht was vertegenwoordigd bij de nieuwjaarsbijeenkomst en heeft diverse themabijeenkomsten op het gebied van kwaliteit en veiligheid bezocht. Nieuw in 2013 waren de afdelingsbezoeken. Tijdens een bezoek aan het UMC Groningen Cancer Center is de Raad van Toezicht geïnformeerd over de organisatie van de oncologiezorg binnen het UMCG en in de regio en over nieuwe ontwikkelingen binnen een aantal specifieke vakgebieden. Bij het bezoek aan de afdeling Kindergeneeskunde is stilgestaan bij onder andere de ontwikkelingen binnen de kinderoncologische zorg in Nederland en de managementproblemen waarmee de afdeling te kampen heeft gehad. Besluiten en discussies De Raad van Toezicht heeft in 2013 goedkeuring verleend aan de volgende besluiten van de Raad van Bestuur: • Jaarverslag en jaarrekening 2012 • Begroting 2014; • Wijzigingen in bestuursreglement binnen het domein Onderwijs en Onderzoek; • Geactualiseerd Treasury Statuut; • Geactualiseerde koers ‘Bouwen aan de toekomst van gezondheid 2020’. Verder stond het jaar 2013 voor de Raad van Toezicht in het teken van discussie over onder andere de volgende strategische onderwerpen: •
Risicomanagement
De Raad van Toezicht heeft een integrale financiële risicoanalyse inclusief beheersingsmaatregelen ontvangen met specifieke aandacht voor lopende projecten (LifeLines, ERIBA, nieuwbouw, vervanging ZIS/EPD) en voorgenomen projecten (protonenfaciliteit en de samenwerking met de Ommelander Ziekenhuis Groep). Een aantal van de genoemde onderwerpen hebben in 2013 nadrukkelijk aandacht gekregen (zie hierna).
8 Jaarverslag 2013 UMCG
•
Protonenfaciliteit
In 2013 is intensief met de Raad van Bestuur gesproken over het aanbieden van protonentherapie, en in het bijzonder de financiële risico’s die hieraan verbonden zijn. De Raad van Toezicht heeft kaders geformuleerd waarbinnen de Raad van Bestuur de plannen verder kan uitwerken. Het verheugt de Raad van Toezicht dat de minister van VWS het UMCG in 2013 een vergunning heeft verstrekt voor protonentherapie. • Overgang naar een nieuw EPD In maart 2014 heeft het UMCG een contract gesloten met leverancier Siemens voor een nieuw EPD/ZIS. Over het aanbestedingstraject dat hieraan vooraf ging, is de Raad van Toezicht frequent geïnformeerd. De Raad van Toezicht heeft vastgesteld dat de Raad van Bestuur in de aanloop naar de implementatie veel aandacht heeft voor standaardisatie van systemen en werkprocessen en voor het vooraf vastleggen en laten accorderen van de specificaties. De financiële kaders voor deze omvangrijke operatie zijn vastgelegd in de meerjarenbegroting. • Samenwerking met de Ommelander Ziekenhuis Groep (OZG) Teneinde kwalitatief hoogwaardige zorg beschikbaar te houden voor de bewoners van Noordoost Groningen heeft zorgverzekeraar Menzis het UMCG verzocht een samenwerking met de OZG te verkennen. De Raad van Toezicht volgt de ontwikkelingen binnen dit dossier nauwlettend. •
Zorgcontractering
Het UMCG heeft over 2013 met alle zorgverzekeraars een contract afgesloten. De Raad van Bestuur heeft de Raad van Toezicht voortdurend op de hoogte gehouden van het verloop van de onderhandelingen, die soms moeizaam verliepen. De Raad van Toezicht steunt het streven van de Raad van Bestuur om meerjarenafspraken te maken met zorgverzekeraars, om gewenste verschuivingen van zorg in de regio te kunnen realiseren.
9 Jaarverslag 2013 UMCG
• Beleidsbrief 2014
Hierin worden de prioriteiten voor 2014 uiteen gezet, waaronder:
-
Publicatie en implementatie missie/visie ‘Bouwen aan de toekomst van gezondheid
2020’
-
Invoering nieuw EPD
-
Nieuwe interne budgettering gebaseerd op DOT
- Certificeringstrajecten
-
Realiseren van Comprehensive Centers voor de Oncologie, Transplantatie-
geneeskunde (en op termijn voor Acute zorg) en het verder bouwen aan Expertise
Centra waarbij zorg rondom patiëntengroepen wordt georganiseerd
-
Besluitvorming samenwerking met OZG
-
Besluitvorming realisatie van de protonenfaciliteit op het terrein van het UMCG
-
(Verdere) ontwikkeling regionale zorgnetwerken in samenwerking omliggende
ziekenhuizen
-
Inrichten Learning Communities bij de studie Geneeskunde
• Bezuinigingen/ ‘Klaar voor de toekomst’ Op de onderdelen beddenreductie en zorgadministratie na, is het doelmatigheidsprogramma ‘Klaar voor de toekomst’ afgerond in 2013. In het laatste jaar van dit programma heeft de Raad van Toezicht vooral aandacht besteed aan de bezuinigingen binnen de Zorgadministratie. • Functioneren topkader Evenals in voorgaande jaren is in 2013 het functioneren van het gehele topkader (afdelingshoofden en directeuren) met de Raad van Bestuur besproken. Hiermee heeft de Raad van Toezicht zich een beeld verschaft van de kwaliteit van het topkader, de aandachtspunten die er zijn voor het bestuur en de te verwachten personele wisselingen. •
Medewerkersonderzoek
De uitkomsten van het onderzoek dat in 2012 is uitgevoerd onder alle medewerkers van het UMCG zijn in 2013 besproken. De ruime voldoende die gescoord is op algemene tevredenheid mag, zeker gelet op het uitgevoerde doelmatigheidsprogramma, een goede uitkomst genoemd worden. Tegelijkertijd is er met de Raad van Bestuur geconstateerd dat er verbeterpunten zijn, met name als het gaat om de verpleegkundige beroepsgroep.
10 Jaarverslag 2013 UMCG
• Wetenschappelijke integriteit Naar aanleiding van casuïstiek heeft de Raad van Toezicht zich ervan vergewist dat de Raad van Bestuur voldoende aandacht heeft voor het thema wetenschappelijke integriteit. De werkgeversrol De Raad van Toezicht is verantwoordelijk voor het benoemen, beoordelen en belonen van de leden van de Raad van Bestuur. In 2013 was de herbenoeming van prof. dr. F. Kuipers aan de orde. De Raad van Toezicht heeft in nauwe afstemming met de RUG en na positieve advisering door het Stafconvent, de O&Oraad en de Ondernemingsraad, de heer Kuipers per 1 september 2013 herbenoemd tot lid van de Raad van Bestuur voor een periode van vijf jaar. Aan dit lidmaatschap van de Raad van Bestuur is de aanstelling als decaan bij de faculteit Medische Wetenschappen van de RUG gekoppeld. Met de individuele bestuursleden worden door de Raad van Toezicht jaarlijks functioneringsgesprekken gevoerd. Het beloningsbeleid van de Raad van Toezicht heeft tot doel goede kandidaten aan te trekken, te motiveren en te behouden. Sinds 1 januari 2013 is de Raad van Toezicht bij nieuwe- en herbenoemingen op grond van de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) gebonden aan het wettelijk bezoldigingsmaximum van 130% van een ministersalaris. Bonussen en tantièmes worden niet uitgekeerd, omdat de Raad van Toezicht hecht aan een adequate, vaste beloningsstructuur.
11 Jaarverslag 2013 UMCG
Terugblikken en vooruit kijken
De Raad van Toezicht staat in besloten bijeenkomsten regelmatig stil bij zijn eigen functioneren. In de gesprekken hierover is voortgeborduurd op de zelfevaluatie die in 2012 is ingevuld. De evaluatie van de relatie tussen de Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht zal vanwege de wisselingen in de Raad van Bestuur in 2014 voor het eerst worden uitgevoerd. De Raad van Toezicht is eind 2013 gestart met een traject gericht op de toekomstige inrichting van de Raad van Toezicht. De aanleiding hiervoor is tweeledig. Ten eerste vormt het politieke en maatschappelijke debat dat, mede ingegeven door incidenten, de afgelopen jaren is gevoerd over bestuur en toezicht van semipublieke instellingen reden om stil te staan bij de wijze waarop het intern toezicht wordt ingevuld binnen het UMCG. Een tweede reden is dat de komende tijd verschillende vacatures ontstaan binnen de Raad van Toezicht en er dus nieuwe toezichthouders voor benoeming moeten worden voorgedragen aan de minister van OCW. De Raad van Toezicht voert in dit kader gesprekken met de Raad van Bestuur, de OR, het Stafconvent, de Verpleegkundige Adviesraad en vertegenwoordigers van de Cliëntenraad Academische Ziekenhuizen. Deze gesprekken geven inzicht in de wensen en verwachtingen die de organisatie heeft van de Raad van Toezicht en vormen input voor een profielschets voor de nieuwe Raad van Toezicht.
12 Jaarverslag 2013 UMCG
Slotwoord
De Raad van Toezicht dankt alle medewerkers van het UMCG voor hun inzet en de mooie resultaten die in het afgelopen jaar zijn behaald. Er is grote waardering voor de geactualiseerde koers, waarin de patiënt als mens centraal staat, die in 2013 met inbreng van velen tot stand is gekomen. Het UMCG zal in 2014 en volgende jaren voortvarend verder bouwen aan de toekomst van gezondheid.
Namens de Raad van Toezicht, Hans Alders, Voorzitter Raad van Toezicht
13 Jaarverslag 2013 UMCG
Verslag van het Bestuur Identificatie UMCG Verslagleggende rechtspersoon -----------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------
Universitair Medisch Centrum Groningen
Medezeggenschapsstructuur
Postbus 30.001
Via de Ondernemingsraad (OR) van het UMCG vindt de
9700 rb Groningen
medezeggenschap van medewerkers plaats. De OR bestaat uit
Telefoon 050 - 361 61 61
vijftien leden.
Emailadres
[email protected] Kamer van Koophandel nr. 01169570
De sectoren en de ondersteunende onderdelen hebben hun
Internetpagina www.umcg.nl
eigen medezeggenschapsorgaan – Onderdeelcommissies (OC) – met een zelfstandig advies- en instemmingsrecht.
Juridische structuur De publiekrechtelijke rechtspersoon Academisch Ziekenhuis
De Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk
Groningen (AZG) handelt sinds 2005 onder de naam UMCG.
onderzoek bepaalt dat het Stafconvent meewerkt aan het
Het UMCG is een samenwerkingsverband tussen het AZG en
bestuur van het ziekenhuis. In het Stafconvent zijn de medisch
de Faculteit Medische Wetenschappen (FMW), onderdeel van
specialisten vertegenwoordigd. Aan de vergaderingen nemen
de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). Naast het UMCG wordt
de afdelingshoofden deel.
de UMCG-groep gevormd door een twintigtal aan het UMCG verbonden groepsmaatschappijen, waarin een beleids-
Studenten hebben een stem via de Onderzoek- en
bepalende invloed kan worden uitgeoefend. Deze staan
Onderwijsraad (O&O-raad). De O&O-raad bestaat uit
vermeld in de jaarrekening.
veertien leden. Hiervan zijn zeven student, de andere zeven leden zijn personeelsleden waarvan vier gekozen leden uit de
Toelating
OR, en drie leden uit de OC’s.
Het UMCG biedt zorg aan op grond van de Zorgverzekeringswet en AWBZ. In dat verband is een toelating nodig in het
Patiënten oefenen medezeggenschap uit via de Cliëntenraad
kader van de Wet toelating zorginstellingen (WTZi). Het
Academische Ziekenhuizen, de CRAZ. Voor organisatorische,
UMCG is een toegelaten instelling met instellingsnummer
operationele aangelegenheden, zoals de organisatie van zorg,
1435.
huisvesting en dergelijke, worden in principe via Zorgbelang Groningen patiënten(verenigingen) ingeschakeld.
-----------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------
14 Jaarverslag 2013 UMCG
Organisatorische structuur en bestuursmodel ---------------------------------------------------------------------------------------------------------Het UMCG is een lijnorganisatie met decentraal integraal management, dat handelt binnen de door de Raad van Bestuur afgegeven kaders. Er zijn zes sectoren: ‘Langdurige zorg en vaten’, ‘Kortdurende zorg en buik’, ‘Kinderen, voortplanting, revalidatie, psychiatrie’, ‘Oncologie’, ‘Ondersteunende specialismen en ‘Ontwikkeling en overdracht’. Elke sector heeft een directeur en eigen ondersteuning in de vorm van een bedrijfsbureau. De overige ondersteuning vindt plaats door de UMC-staf, ICT / Functioneel & Gegevensbeheer / Medische Techniek, Facilitaire Dienst en Bouw & Infrastructuur. De (financiële) besturingsfilosofie van het UMCG gaat uit van decentrale resultaatverantwoordelijkheden, waarbij de controlfunctie in belangrijke mate is gedecentraliseerd bij de sectoren. Jaarlijks maakt de Raad van Bestuur afspraken over de doelstellingen en de middelen. Primair worden afspraken gemaakt met de sectoren. Per sector worden de budgetten van afdelingen en zorgeenheden gecumuleerd vastgesteld. Daarbij heeft elke organisatie-eenheid een financieel kader, dat deels variabel is op basis van outputparameters. Binnen de sectoren rapporteren de eenheden periodiek, waarna de sectoren aan de Raad van Bestuur rapporteren. Aan de orde komt de budgetuitputting in relatie tot de realisatie van de doelstellingen op basis van de balanced scorecard (bijvoorbeeld personeel, activiteiten, milieu/energiegebruik). Uitgangspunt voor de bedrijfsvoering is de beleids- en planning & control-cyclus. Binnen de sectoren functioneren afdelingen, die de basis vormen voor de ordening van de patiëntenzorg, het onderzoek en het onderwijs in het UMCG. Het afdelingshoofd is, binnen de financiële en organisatorische kaders die gelden in het UMCG, verantwoordelijk voor de geneeskundige behandeling en verzorging van de patiënten van de afdeling. Elke afdeling stelt in afstemming met de daarbij behorende ondersteunende zorgfaciliteit(en) (bijv. een verpleegafdeling) een begroting op, gebaseerd op het medisch beleid van de afdeling en op de ontwikkelingen/mogelijkheden van de zorgfaciliteit. De afdelingshoofden leggen rechtstreeks verantwoording af aan de Raad van Bestuur als het gaat om het beleid ten aanzien van patiëntenzorg, onderzoek, onderwijs en opleiding. Voor de afdelingen wordt de beleidscyclus mede vormgegeven in een beleidsoverleg tussen het afdelingshoofd en de Raad van Bestuur in het bijzijn van de sectordirecteur. De beleidsrichtingen die daaruit volgen, dienen in de planning & control-cyclus te worden verwerkt, afhankelijk van de haalbaarheid en wenselijkheid van die plannen. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------
15 Jaarverslag 2013 UMCG
Organogram UMCG 2013 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------Raad van Toezicht Ondernemingsraad O&O-raad
Raad van Bestuur Stafconvent
CRAZ
UMC-staf ------Beleidsontwikkeling en UMCG-brede control
Facilitaire Dienst
Bouw & Infrastructuur
ICT, Functioneel- & Gegevensbeheer, Medische Techniek
Sector A ------Langdurige Zorg, Vaten
Sector B ------Kortdurende Zorg, Buik
Sector C ------Kinderen, Voortplanting, Revalidatie, Psychiatrie
Sector D ------Oncologie
16 Jaarverslag 2013 UMCG
Sector E ------Ondersteunende Specialismen
Sector F ------Ontwikkeling en Overdracht
1 Algemene informatie
Kernactiviteiten en nadere typering ---------------------------------------------------------------------------------------------------------Het bestuursreglement van het UMCG noemt de volgende taken van het UMCG: • Patiëntenzorg in de meest brede zin van het woord. • Het verzorgen van een opleiding tot medisch specialist. • Het verzorgen van medisch-wetenschappelijk onderwijs. • Opleiding en bij- en nascholing van medici, althans het leveren van een bijdrage
hieraan en de opleiding, bij- en nascholing van onder meer verpleegkundigen,
(para)medici en ondersteunend personeel.
• Het bijdragen aan de ontwikkeling en het verrichten van medisch-wetenschappelijk onderzoek. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------Het UMCG is zowel universitaire kennisinstelling, ziekenhuis, onderwijs- en opleidingsinstituut als innovatiecentrum. Samen geven we inhoud aan onze ambitieuze missie: Bouwen aan de Toekomst van Gezondheid. De missie en visie van het UMCG is eind 2013 verder aangescherpt met nieuwe plannen en ambities, na uitvoerige consultatie van onze medewerkers en andere stakeholders. Publicatie vindt plaats in april 2014 (zie: www.umcg.nl). Onze meerwaarde komt ook de komende jaren tot uitdrukking door onze focus op Healthy Ageing: actief en gezond ouder worden. Het UMCG wil zich, samen met de andere faculteiten van Rijksuniversiteit Groningen, kunnen meten met de beste bio-medische kennisinstellingen van de wereld. Onze gemeenschappelijke focussering én onze investeringen in onderzoeksfaciliteiten en in mensen (talentprogramma’s), leiden tot aan de dag van vandaag tot een sterke stijging in kwantiteit en kwaliteit van onze wetenschappelijke output. Zorgvuldigheid en integriteit staan bij al het onderzoek voorop. Kwaliteit en patiëntveiligheid in de zorg is voor ons en voor patiëntenverenigingen het belangrijkste thema. Daar horen ook voor- en nazorg en palliatieve zorg bij, in afstemming en samenwerking met verwijzers, zoals andere ziekenhuizen, zorgcentra en huisartsen. We zijn als noordelijke zorgaanbieders voor de kwaliteit en continuïteit van zorg in Noord Nederland sterk afhankelijk van elkaar.
17 Jaarverslag 2013 UMCG
---------------------------------------------------------------------------------------------------------Het UMCG herbergt alle poortspecialismen en heeft een erkenning voor de functies Traumacentrum en Revalidatiecentrum. Daarnaast kent het UMCG een Universitair Sportmedisch Centrum Groningen, het Wervelkolom Centrum, het Universitair Centrum Ouderengeneeskunde en het Universitair Centrum Psychiatrie. Er worden Comprehensive Centers ontwikkeld voor Oncologie, Transplantaties en Acute Zorg. Het UMCG is het enige ziekenhuis in Nederland dat alle vormen van orgaantransplantaties verricht, zowel enkelvoudige als gecombineerde transplantaties. Ook verricht het UMCG alle weefseltransplantaties. Het UMCG heeft bovendien een transplantatieprogramma voor kinderen. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------Ons onderwijs en onze opleidingen omvatten de brede maatschappelijke context waarin opgeleide professionals straks zullen werken. Samenwerking van medici is daarin belangrijk, net als goede communicatie: onderling en met de patiënten. Er is daarom per definitie aandacht voor aanpalende specialismen en overige zorgprofessionals, zoals de verpleging in haar verzorgende en vaak regisserende rol. Voor een goede invulling van deze onderwijs & opleidingstaak werken we met diverse zorgaanbieders samen in de OOR-NN: de Onderwijsen Opleidingsregio Noord Nederland. Onze medewerkers vormen de verbindende kracht bij de keten die loopt van fundamenteel onderzoek naar translationeel onderzoek, klinisch onderzoek en topreferente zorg. Valoriseren doen we overal in die keten. Bijvoorbeeld bij het publiceren over wetenschappelijke resultaten en bij de vertaling daarvan naar onze eigen afdelingen en naar andere zorgaanbieders. Met Healthy Ageing komt er ook steeds meer aandacht voor preventieprogramma’s. Met spin-offs genereren we bovendien extra financiële middelen voor nieuw onderzoek. Niet louter het exploreren en bedenken, maar ook het toepassen en delen, laten het best onze meerwaarde zien. Daarom krijgen we toenemend ondersteuning vanuit de Europese Unie en willen ook diverse marktpartijen graag met ons samenwerken.
18 Jaarverslag 2013 UMCG
Samenwerkingsrelaties Het UMCG maakt samen met de zeven andere UMC’s deel uit van de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU). De NFU heeft als algemene doelstelling het behartigen van de gezamenlijke belangen van de UMC’s. Daartoe worden gemeenschappelijke beleidsvisies en standpunten ontwikkeld op alle terreinen die de acht UMC’s aangaan. Healthy Ageing is het onderwerp waar het UMCG, de RUG, de Hanzehogeschool Groningen, de gemeente Groningen en de provincie Groningen gezamenlijk op focussen. Vele organisaties en bedrijven nemen deel in het Healthy Ageing Network Noord Nederland (HANNN). Noord Nederland is door de EU erkend als kennisregio op dit gebied. Internationaal werkt het UMCG in het kader van de Alliance of Healthy Ageing intensief samen met de Mayo Clinic (Rochester, Minnesota, USA), maar ook met diverse centra in Europa (Kopenhagen, Jena, Newcastle, Rotterdam) en met een aantal private partners (onder andere met DSM Nutritional Products, Basel). Voor diverse projecten op het gebied van Healthy Ageing zijn EU- en FES (Fonds Economische Structuurversterking) subsidies verworven. De Alliance for Healthy Ageing is opgericht met steun van de Noaber Foundation. Het doel van de Alliance is een bijdrage te leveren aan oplossingen voor het probleem van dubbele vergrijzing in de westerse wereld. Vanuit LifeLines participeert het UMCG in verschillende (internationale) netwerken. LifeLines is een van de ‘founding’ partners van BBMRI-NL, de Nederlandse tak van het Europese project BBMRI (Biobanking and Biomolecular Research Infrastructures). Het UMCG is actief in het Parelsnoer Initiatief (PSI) van de NFU. Internationaal vindt vanuit LifeLines onder andere de coördinatie plaats van het Europese 7e Kader Programma BioShare-EU (Biobank Standardisation and Harmonisation for Research Excellence in the European Union. Uit wettelijk en beleidsmatig oogpunt onderhoudt het UMCG contacten met verschillende ministeries (Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, VWS, Economische Zaken, Sociale Zaken) en vindt overleg plaats over financiering van onderzoeksprojecten. Ook de contacten met de toezichthouders, onder andere de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ), de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), de Autoriteit Consument & Markt (ACM) en de CCMO (Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek), kennen een wettelijke basis.
19 Jaarverslag 2013 UMCG
Hoofdzaken in cijfers ---------------------------------------------------------------------------------------------------------2013 2012
Zorg Eerste administratieve consulten
196.275 197.472
Totaal consulten
521.309 535.045
waarvan centrale spoedopvang
36.009 37.651 29.615
Dagbehandelingen
34.269
37.249 36.695
Klinische opnames
305.632 306.045
Verpleegdagen Gemiddelde verpleegduur in dagen (inclusief Revalidatie en Psychiatrie) Totaal aantal meldingen van incidenten in het IMS
8,2 8,3 5.567 4.938
Onderwijs en onderzoek 181 173
Aantal promoties
ca. 2.050
Aantal ISI publicaties Aantal ingeschreven studenten (1 oktober)
ca. 1.950
3.850 3.831
Bedrijfsvoering 1.073,6 980,4
Opbrengsten (x miljoen euro)
15,4 12,8
Resultaat (x miljoen euro) Aantal medewerkers (per 31-12)
12.425 11.648
Aantal fte (per 31-12)
9.003 8.643 3,7% 3,9%
Ziekteverzuim
505 500
Aantal gemelde vacatures
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
20 Jaarverslag 2013 UMCG
2 Financiële informatie
2.1 Financiële paragraaf Het verslagjaar 2013 stond, evenals 2012, voor wat betreft de financiering voor een belangrijk deel in het teken van de overgang naar (DOT-)prestatiebekostiging in de zorg. Deze overgang per 1 januari 2012 heeft tot op heden een grote impact op het financiële systeem van het UMCG vanwege de soms lange contractonderhandelingen met zorgverzekeraars. De soms trage contractonderhandelingen zorgen voor het laat uit kunnen factureren in het boekjaar van de geleverde zorgproductie. In 2013 kwam de facturatie pas in het derde kwartaal 2013 op gang. Door veel inspanning van betrokken afdelingen en goed overleg met zorgverzekeraars, zijn hiervoor passende oplossingen gevonden. Liquiditeitsproblemen bleven daardoor uit in zowel 2012 als 2013. Het enkelvoudige resultaat over 2013 bedraagt € 15,4 miljoen (2012: € 12,8 miljoen). Het resultaat is ten opzichte van 2012 dus toegenomen met € 2,6 miljoen. De bedrijfsopbrengsten zijn ten opzichte van 2012 toegenomen met € 93,2 miljoen. De lasten zijn gestegen met € 90,7 miljoen; € 89,7 miljoen bedrijfslasten en € 1,0 miljoen (saldo) financiële baten en lasten. Het resultaat is in belangrijke mate ontstaan door incidentele baten (vrijval van de gereserveerde transitieschuld 2013 ad € 9,8 miljoen, vrijval van diverse voorzieningen ad € 10 miljoen en ingediende btw suppleties ad € 6 miljoen) en incidentele lasten (versnelde afschrijving van geactiveerde oude advieskosten en bijdragen ad € 14 miljoen). Het jaar 2013 heeft in het teken gestaan van het actualiseren van het transitiemodel 2012. In de jaarrekening 2012 waren veel schattingen opgenomen in de omzetbepaling 2012 omdat ultimo 2012, vanwege de trage contractonderhandelingen, slechts iets meer dan de helft van de zorgproductie was gefactureerd. Daarnaast is op basis van voortschrijdend inzicht het gereedheidpercentage van het Onderhanden werk per 31/12/2011 (67% i.p.v. 50%) en per 31/12/2012 (56%) aangepast. Op basis van de gerealiseerde gefactureerde waarde en de aanpassing van het onderhanden werk is de gerealiseerde omzet 2012 ter dekking van het schaduwbudget ruim € 20 miljoen lager dan hetgeen in de jaarrekening 2012 is verantwoord. Hierdoor is het transitiebedrag, voor sec UMCG Zorg, verlaagd van circa € 25 miljoen negatief naar circa € 5 miljoen negatief. Het transitiebedrag wordt eind 2014 definitief vastgesteld. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de jaarrekening. De DOT-bekostiging brengt ook na 2013 onzekerheden met zich mee; vanaf 2014 is het UMCG volledig risicodragend ten aanzien van de te realiseren omzet.
21 Jaarverslag 2013 UMCG
De hogere opbrengst wordt vooral veroorzaakt door een toename van extern gefinancierde onderzoeksprojecten (circa € 20 miljoen), een stijging van de subsidies (circa € 13 miljoen), een mutatie in de transitiebate (circa € 45 miljoen) en een stijging van de primaire zorgproductie (circa € 15 miljoen). De stijging van de bedrijfslasten komt vooral door de toename in de personele kosten (circa € 29 miljoen), de patiënt- en bewonersgebonden kosten (circa € 10 miljoen), onderhoudskosten (circa € 27 miljoen) en afschrijvingen (circa € 9 miljoen). De toename in de personele kosten is het gevolg van een hoger aantal personeelsleden. De personeelskosten per fte zijn nagenoeg gelijk gebleven aan 2012. De toename in de patiënten bewonersgebonden kosten komt voornamelijk door de stijging van de kosten voor dure geneesmiddelen (overheveling van de groeihormonen en oncolitica vanuit het zogenoemde EVS naar het ziekenhuisbudget). De stijging van de onderhoudskosten wordt veroorzaakt door een dotatie aan de voorziening groot onderhoud ad € 22 miljoen als gevolg van voortschrijdend inzicht naar aanleiding van herinschatting van de bouwportefeuille. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de jaarrekening. Het UMCG beschikt eind 2013 over een eigen vermogen van € 157,5 miljoen (2012: € 142,2 miljoen). Het eigen vermogen uitgedrukt als percentage van de totale bedrijfsopbrengsten bedroeg 14,7% (2012: 14,5 %) en uitgedrukt als percentage van het balanstotaal 16,9% (2012: 15,9%). Het weerstandsvermogen, zijnde het eigen vermogen en de voorzieningen, bedroeg 24,2% (2012: 25,1%) van de bedrijfsopbrengsten. Het totaal aan liquide middelen bedroeg ultimo 2013 € 114,9 miljoen (ultimo 2012: € 94,3 miljoen). De toename van de liquide middelen is onder meer het gevolg van de positieve liquiditeit van O&O-projecten (vooruit ontvangen bedragen) en nieuw opgenomen lening in 2013 ad € 25 miljoen. Het werkkapitaal, zijnde het verschil tussen de vlottende activa (voorraden, debiteuren, liquide middelen) en de vlottende passiva (crediteuren en overige kortlopende schulden) bedroeg ultimo 2013 € 100,4 miljoen positief, tegenover € 66,9 miljoen positief ultimo 2012. In 2013 is een nieuwe langlopende lening aangetrokken ad. € 25 miljoen. De financiering van de materiële vaste activa vond ultimo 2013 plaats voor 123% met lang (eigen en vreemd) vermogen (ultimo 2012: 115%). De toename ten opzichte van 2012 is het gevolg van het aantrekken van de lening en het versneld afschrijven van advieskosten en investeringsbijdragen uit de activastaat. De loan-to-value bedraagt eind 2013 62% (2012: 56%) en de DSCR (debt service coverage ratio) bedraagt 2,9 (2012: 2,5).
22 Jaarverslag 2013 UMCG
Op basis van meerjaren kasstroomoverzichten wordt de financieringsbehoefte per jaar in kaart gebracht. Gedurende het jaar wordt op basis van liquiditeitsontwikkelingen en geplande (meerjaren)investeringsactiviteiten bepaald of financiering lang (kapitaalmarkt) of kort (geldmarkt) noodzakelijk is. Het UMCG merkt dat de beschikbaarheid van kapitaal in de huidige markt niet meer een vanzelfsprekendheid is. Financiers stellen hogere eisen en met name financiering voor de lange termijn is lastiger uit de kapitaalmarkt te halen. Op basis van de solide financiële positie, de financiële lange termijn begroting en de kapitaalbehoefte, verwacht het UMCG hier de komende jaren geen hinder van. 2.2 Correct declareren Accountants konden per 1 juni 2014 sectorbreed geen goedkeurende accountantsverklaring afgeven bij de jaarrekening 2013 als gevolg van de onduidelijkheden in de voorgeschreven declaratieregels van de NZa welke door partijen verschillend worden geïnterpreteerd. Als gevolg van de interpretatieruimte heeft de NZa inmiddels nadere duidingen op de regelgeving uitgegeven. Landelijk is binnen de sector door alle partijen waaronder VWS, NZa, NFU, ZN overeengekomen om door de ziekenhuizen een aanvullend zelfonderzoek uit te voeren voor de jaren 2012 en 2013. Hiervoor is een landelijk controleprotocol opgesteld en goedgekeurd door alle partijen. De impact van de financiële uitkomsten van dit onderzoek wordt voor het UMCG als beperkt ingeschat. Dit omdat het UMCG zelf al langere tijd actief intern stuurt om te komen tot juiste registraties en declaraties. Gezien de aard van de afspraken met zorgverzekeraars, de behaalde omzet in 2012 en 2013 en de vastgestelde afwijkingen, zullen de benodigde correcties niet altijd een directe invloed hebben op de som van de ingediende declaraties. Op dit moment resteren hoofdzakelijk enkele onzekerheden welke gerelateerd kunnen worden aan de landelijke open normen in de declaratierichtlijnen. Het UMCG heeft, in het kader van de prestatiebekostiging per 1 januari 2012, reeds diverse projecten gestart om de kwaliteit van de basisregistratie (verder) te verbeteren. De Raad van Bestuur neemt hierin een leidende rol en draagt integer handelen ten aanzien van het declaratiegedrag uit. Vanuit het UMCG wordt in diverse gremia een landelijke bijdrage geleverd aan de verdere verduidelijking van de richtlijnen. Vanuit een nieuw Centraal Bureau Zorgadministratie wordt verder gewerkt aan het verder professionaliseren van de zorgadministratie.
23 Jaarverslag 2013 UMCG
Als gevolg van de landelijke onduidelijkheden omtrent de omzetbepaling heeft de deponering van de jaarrekening 2013 in september 2014 plaatsgevonden. De controleverklaring van de accountant bij de jaarrekening 2013 bevat een beperking als gevolg van de landelijke onzekerheden in de omzetverantwoording. Het UMCG voldoet hierdoor niet aan de contractvoorwaarde van haar diverse bankrelaties dat de jaarrekening voorzien dient te zijn van een goedkeurende accountantsverklaring. De diverse bankrelaties (BNG, ING, ABN AMRO en FGH bank) hebben een formele acceptatie afgegeven aan het UMCG voor het niet nakomen van deze contractvoorwaarde (een zogenaamde waiver). Hiermee is de continuïteit van de financiering geborgd en vindt geen aanpassing van bijvoorbeeld de tarieven in de overeengekomen contracten plaats.
24 Jaarverslag 2013 UMCG
3 Risicobeheersing en interne controle systeem
3.1 Integraal risicomanagement Risicomanagement staat in directe relatie met de missie, visie en ambities van het UMCG. Dit betekent dat risicomanagement binnen het UMCG een brede scope heeft en aansluit bij de ambities van onze organisatie. Het UMCG onderschrijft het belang van adequaat risicomanagement. Enerzijds vanuit een intrinsieke motivatie om zijn doelstellingen te willen realiseren, waarbij aandacht voor risicomanagement noodzakelijk is, en anderzijds vanwege de toenemende eisen van externe stakeholders, blijkend uit wijzigende (nationale) regelgeving op het gebied van corporate governance en eisen van toezichthouders, zoals de IGZ. Met het oog op zijn doelstellingen monitort het UMCG processen en resultaten op het gebied van: • Bedrijfsvoering (financiën, personeel, ICT, arbo & milieu). • Patiëntenzorg (productie, patiëntveiligheid, kwaliteit, patiënttevredenheid). • Onderzoeksresultaten. • Onderwijs, opleidingen. Het UMCG werkt in dit kader met prestatie-indicatoren (PI’s), waarover binnen de planning & control-cyclus door bedrijfsonderdelen gerapporteerd wordt aan de Raad van Bestuur. Met de gerichte aandacht voor en sturing op (gevraagde) prestaties komen de risico’s, die het leveren van deze prestaties kunnen frustreren of dwarsbomen, goed in beeld. Dit komt onder meer naar voren door aandacht voor risicomanagement in de planning & controlcyclus en bij nieuwe beleidsinitiatieven. Zo rapporteren sectoren periodiek over de belangrijkste geïdentificeerde risico’s en getroffen maatregelen. Bij projecten wordt van de organisatieonderdelen gevraagd in de business case aandacht aan risicomanagement te besteden middels een risicoassessment en – indien noodzakelijk – scenarioanalyses. Ook bij interne audits (financiën, informatiebeveiliging, ICT, kwaliteitszorg, arbo en milieu) wordt aandacht geschonken aan de wijze waarop organisatieonderdelen vormgeven aan risico-identificatie, beheersmaatregelen en monitoring. Uiteindelijk is integraal risicomanagement een lijnverantwoordelijkheid, vereist het een structurele en systematische aanpak en raakt het alle niveaus en medewerkers in de organisatie. Het lijnmanagement is de eerste verdedigingslinie. De tweede verdedigingslinie is de risk- en compliancefunctie en de derde verdedigingslinie is de audit. Deze drie elementen zijn binnen het UMCG nog veelal geïntegreerd. In 2013 hebben afdelingen
25 Jaarverslag 2013 UMCG
prospectieve risicoanalyses uitgevoerd en het jaar 2014 zal gebruikt worden voor verdere invoering van risicomanagement als onderdeel van het kwaliteitsmanagement-systeem van een afdeling. 3.2 Interne sturing De Raad van Bestuur heeft, als uitwerking en ondersteuning van de (vernieuwde) missie en visie “Bouwen aan de toekomst van gezondheid 2020”, de opdracht gegeven om de interne sturing aan te passen op de DOT-bekostiging. De nieuwe interne sturing moet een op prestatiebekostiging gebaseerde, transparante interne financieringsstructuur zijn die maximaal aansluit bij de veranderende financieringsstructuur in de buitenwereld. Door het ontwikkelen van een transparant en begrijpbaar sturingsmodel dat in eerste instantie financieel gericht is, maar uiteindelijk alle perspectieven van de Business Balanced Scorecard omvat, wordt het verantwoordelijke management in staat gesteld om integraal te sturen op de bijdrage aan de doelstellingen en kerntaken van het UMCG. Hierbij zal 2014 een overgangsjaar zijn waarbij primair gestuurd zal worden met de nieuwe DOTbegrotingssystematiek en waarbij tevens een schaduwboekhouding wordt bijgehouden op basis van de huidige kostenkadersystematiek. 3.3 Intern controle systeem Een specifiek element in de bedrijfsvoering is de aandacht voor een adequate administratieve organisatie en interne controle (AO/IC) betreffende registratie en facturatie van DBC’s/ DOT zorgproducten. Elk jaar dienen poortspecialismen een interne bestuursverklaring aan de Raad van Bestuur op dit gebied af te geven. Hierin worden ook verbetermaatregelen benoemd, die een poortspecialisme treft naar aanleiding van geconstateerde tekortkomingen. De voortgang en realisatie van deze verbetermaatregelen wordt bewaakt via de planning & control-cyclus en getoetst via interne audits. Zorgverzekeraars voeren elk jaar materiële controles uit op de declaraties. Gezien de invoering van prestatiefinanciering vanaf 2012, is een juiste, volledige en tijdige basisregistratie steeds belangrijker. De interne kaderregeling is daarom begin 2012 geactualiseerd. Het overgangsmodel interne budgettering is ook voor 2013 toegepast. Hierbij is intern ‘afgerekend’ op basis van een kostenkader.
26 Jaarverslag 2013 UMCG
In 2013 heeft het correct registreren en declareren landelijke media-aandacht gekregen door de zogenoemde Anthonius-casus. Het UMCG heeft in 2013 op eigen initiatief een quickscan gehouden, waarna is besloten een project ‘zuiver registreren’ in te stellen. Ook is in navolging van landelijke ontwikkelingen en NZa-regelgeving een self-assesment uitgevoerd. Tekortkomingen volgend uit deze maatregelen zijn hersteld. 3.4 Financiële risico’s Financiële risico’s en onzekerheden doen zich voor bij de nieuwe prestatiebekostiging. Deze systeemwijziging is complex gebleken door het verschil tussen omzet volgens de zorgaanbieder (jaarrekening) en de schadelast van de zorgverzekeraar (die in het contract met de zorgverzekeraar leidend is) en ook door de complexiteit van de regelgeving zelf. Daarnaast heeft het bezuinigingsprogramma van de ministeries van VWS en OCW effect op de toekomstige financiële situatie. Het UMCG is daarom vroegtijdig gestart met een omvangrijke bezuinigingsoperatie (‘Klaar voor de Toekomst’), die moet leiden tot een structurele kostenvermindering van 41 miljoen euro, hetgeen gepaard gaat met een reductie van personeel in vooral ondersteunende functies. In 2012 en 2013 is een belangrijk deel van deze bezuinigingsoperatie gerealiseerd. In 2014 zullen deze bezuinigingen inzake de onderdelen zorgadministratie en beddenreductie worden afgewikkeld. Met toepassing van de Lean Six Sigma-methodiek (LSS) behalen we zo veel mogelijk winst in efficiency en effectiviteit. De uitwerking van het Zorgakkoord waarin hernieuwde afspraken zijn gemaakt over de maximaal toegestane jaarlijkse groei van het zorgvolume en de onderhandelingen met zorgverzekeraars, betekenen een rem op de groeimogelijkheden terwijl de kosten voor het ziekenhuis wel toenemen, bijvoorbeeld als gevolg van toenemend gebruik van dure medicatie.
27 Jaarverslag 2013 UMCG
4 Financiële instrumenten
Het UMCG heeft een treasurystatuut, welke in 2013 is geactualiseerd. Daarin is als algemene doelstelling opgenomen het bijdragen aan de financiële continuïteit van de organisatie. Hieronder valt onder meer het waarborgen van de financierbaarheid van de organisatie, het beheersen van de (potentiële) financiële risico’s van de organisatie, het optimaliseren van het rendement op de liquiditeiten en de renteresultaten binnen de limieten en richtlijnen van het treasurystatuut en het zorgdragen voor een effectief en efficiënt betalingsverkeer. Kapitaal wordt aangetrokken ter financiering van investeringen in materiële vaste activa. Er is geen sprake van derivaten. De lange doorlooptijd van het volledige behandelingsproces (gemiddeld een half jaar) en de noodzaak van eigen voorfinanciering van het OHW, legt onvermijdelijk druk op de liquiditeiten.
28 Jaarverslag 2013 UMCG
5 Governancecode
Het UMCG voldoet aan de UMC-governancecode, die gebaseerd is op de governancecode van de Brancheorganisatie Zorg. In de UMC-governancecode zijn de specifieke verantwoordelijkheden ten aanzien van hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek, opleidingen en de daarmee samenhangende zorg van UMC’s opgenomen. Kern van deze code is de heldere afbakening tussen de taken van de Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht. Ook is vastgelegd dat een UMC verantwoording over zijn optreden moet afleggen aan belanghebbenden die te maken hebben met het UMC. De UMC Governancecode is gepubliceerd op de website van de Nederlandse Federatie van UMC’s (NFU; www.nfu.nl).
29 Jaarverslag 2013 UMCG
6 Maatschappelijke aspecten van ondernemen
Het UMCG is een not-for-profit instelling met een publieke taak en een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Dat komt tot uiting in alle hoofdtaken die op eigen locatie worden uitgevoerd, maar die effecten hebben tot ver daarbuiten, in Nederland en in Europa. Het UMCG heeft bovendien een belangrijke functie als (grote) werkgever en draagt substantieel bij aan de economische bedrijvigheid in de regio. De activiteiten van het UMCG en hun ‘offspin’ vragen om voldoende ruimte, gebouwen en energie. Ze vragen bovendien om een uitgebreide logistiek en infrastructuur om tijdig en in grote aantallen patiënten, medewerkers, studenten, bezoekers en ook goederen op hun plaats van bestemming te krijgen (en er weer vandaan). Daarnaast zorgen de activiteiten van het UMCG, als bijproduct, voor een afvalstroom, huishoudelijk, chemisch en nucleair, en produceren sommige activiteiten geluid en geur, uiteraard binnen de wettelijke normen. 6.1 Duurzaamheid Het UMCG streeft bij haar activiteiten naar duurzaamheid. Duurzaam wil zeggen dat we rekening houden met de impact van onze activiteiten voor personeel en andere belanghebbenden, voor milieu en leefomgeving en voor economie en financiën. Om ons Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) verder vorm te geven, heeft Het UMCG zich op 10 juni 2013 aangesloten bij MVO Nederland Netwerk Zorg. Voor de verdere invulling van het MVO-beleid is in 2013 een stuurgroep ingesteld die een uitgebreide inventarisatie heeft laten uitvoeren van de lopende activiteiten. In de tabel zijn de 7 MVO kernthema’s die binnen ISO 26000 en de MVO Prestatieladder worden gebruikt samengevoegd met de punten die centraal staan in het MVO manifest Zorg. Zodoende is een categorisering ontstaan waarmee een globale inventarisatie kan worden gemaakt van bestaande en mogelijke nieuwe MVO-activiteiten. Hierna een samenvatting van deze inventarisatie.
30 Jaarverslag 2013 UMCG
Tabel 1 Samenvatting bestaande en mogelijke nieuwe MVO-activiteiten Thema
Lopende en geëffectueerde initiatieven
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Behoorlijk bestuur en transparantie
• Invulling geven aan NFU-governancecode (dialoog met belanghebbenden)
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Arbeidsomstandigheden/ medewerkers
• Pilot Healthy Ageing @ Work (2014)
• Aanbod Sportmedisch Centrum (bedrijfsfitness voor medewerkers)
• Dialoogprojecten
• Noorderlef: mogelijkheid tot omscholing naar hbo-v
• Noorderlink (samenwerking personeelsbeleid, inclusief uitwisseling,
detachering en vacaturestelling)
• UMCG next (trainee programma)
• Aanbod van ecologische, biologische en duurzame voeding aan personeel
• VMS (veiligheidsmanagementsysteem)
• Tweejaarlijks Medewerker Tevredenheid Onderzoek
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Eerlijk zaken doen/mensenrechten
• UMCG houdt zich aan Code Verantwoordelijk Marktgedrag tbv. schoonmaak
• Fairtrade koffie en thee
• UMCG heeft een Integriteitcode (10-03-2008)
• UMCG heeft een Researchcode (sept. 2013)
• UMCG heeft een klokkenluidersregeling (feb. 2009)
• ISO certificering inkoop op gebied van verantwoord handelen
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Patiënten aangelegenheden
• Naleven van privacy maatregelen tav patiënten, EPD
• UMCG heeft een VMS (veiligheidsmanagementsysteem)
• EVS (elektronisch voorschrijfsysteem apotheek)
• Aanbod van ecologische, biologische en duurzame voeding aan patiënten en
ontkoppeld koken
• Inzet van digitale media in patiëntenzorg
• E-health (bv Rehab-4-Life)
• Thuisprikken van chemopatiënten
• Samenwerking met Zorgbelang Groningen en Zorg Innovatie Forum ihkv
patiëntenparticipatie
• Wolkenplafonds in bestralingsruimten
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
31 Jaarverslag 2013 UMCG
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Milieu, grondstoffen, energie, emissies
• EEP en ondertekening van MJA3
• Opzetten van Energie Actie Team voor het inzichtelijk maken van
energieverbruik
• Maatregelen op het gebied van vermindering (drink) waterverbruik en
afvalwater ism gemeente Groningen
• Inzichtelijkheid tav uitstoot, afvalwater en afvalstoffen>CO2 footprint
• Reductie van spitskilometers met Werken & Reizen convenant
• Pilot recyclebare kleding (2014)
• Inkoop van biologische, ecologische en duurzame producten door
restaurant/keukens
• Inzet van verantwoorde schoonmaakmiddelen
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Betrokkenheid bij en ontwikkeling v/d gemeenschap en ketensamenwerking
• Regionale samenwerking: samenwerkingsverbanden op o.a. het gebied van
oncologie, ouderenzorg, jeugdzorg en kinderpsychiatrie
• Aanbieden stage-, opleidings-/werkervaringsplaatsen
• Betrekken van mensen met afstand tot de arbeidsmarkt (inzet AKA’s,
gedetineerden etc.)
• Publieksacademie
• Aankoop en tentoonstelling van kunst van jonge regionale kunstenaars (ism
academie Minerva, Groninger museum etc.)
• Bijeenkomsten met omwonenden
• Ontwikkeling GLANS-cursus voor 55+ vrouwen
• Deelname aan Operatie Glimlach: uitzending van artsen naar
ontwikkelingslanden ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
32 Jaarverslag 2013 UMCG
Begin 2014 hebben twee stakeholderdialogen plaatsgevonden met externe en interne belanghebbenden. De input hieruit is gebruikt voor het aanscherpen van een visiedocument. Deze wordt in 2014 besproken in de Raad van Bestuur en uiteindelijk voor instemming voorgelegd aan de Raad van Toezicht. 6.2 Dialoog met belanghebbenden Met Zorgbelang Groningen zijn we structureel in dialoog om het UMCG-beleid vanuit patiëntenperspectief te toetsen en om ons te laten adviseren, bijvoorbeeld over mogelijke kwaliteitsverbeteringen. Ook de Cliëntenraad Academische Ziekenhuizen (CRAZ) vervult voor het UMCG (en de overige UMC’s) deze rol met verve. Het UMCG is tevens lid van het Zorg Innovatie Forum (Zif), dat zich inzet voor structurele vernieuwingen in de zorg, ondersteund vanuit een breed economisch draagvlak. Met bedrijven en ondernemers in de regio onderhoudt het UMCG contact via onder andere de Groninger City Club, de Vereniging Bedrijven Noord-Oost (VBNO) en het Ondernemersfonds Groningen. Naast SNN, waarin de drie noordelijke provincies samenwerken, is de gemeente Groningen gesprekspartner. De duurzame relatie tussen het UMCG en de Stad blijkt uit het Akkoord van Groningen om Groningen als dé kennis- en innovatiestad van Noord-Nederland verder te ontwikkelen. Vele organisaties en bedrijven in Noord-Nederland nemen bovendien deel aan het Healthy Ageing Network Noord Nederland (HANNN). Een belangrijke gesprekspartner en belanghebbende voor verwezenlijking van onze ambities betreft het eigen personeel. Ons personeelsbeleid is daarom gericht op: • Kwaliteit van werkzaamheden, onder andere veiligheid, klantgerichtheid, werkplezier,
efficiënt werken, samenwerken met in- en externe partners.
• Ontwikkeling en blijven leren, onder andere leiderschapsontwikkeling, vakinhoudelijke
en persoonlijke ontwikkeling, talentmanagement, geven en krijgen van feedback en
jaargesprekken. • Duurzame inzetbaarheid en werkvermogen, onder andere gezondheidsmanagement,
het toewerken naar een volwaardige arbeidsrelatie, goede arbeidsomstandigheden en
voldoende randvoorwaarden.
33 Jaarverslag 2013 UMCG
6.3 Economische rol in de regio Het Center for Development and Innovation (CDI) is opgezet voor het bevorderen van de economische valorisatie van UMCG-kennis en het coördineren van samenwerking met het bedrijfsleven. Op regionaal niveau moet dit leiden tot een sterk netwerk van bedrijven waarin, bilateraal of met meerdere partners, wordt samengewerkt met het UMCG. Hieronder vallen ook regionale initiatieven zoals HANNN, Food Circle en Food Future. Voor het vormen van strategische allianties met het internationale bedrijfsleven zijn in de contacten met een aantal farmaceutische, medisch-technologische en voedingsmiddelen ondernemingen verder geïntensiveerd. Ook is uitwerking gegeven aan de opzet van een consortium op het terrein van e-Health. De samenwerking met het bedrijfsleven krijgt vorm langs drie lijnen. Er worden ten eerste langdurige strategische allianties met bedrijven opgebouwd, vooral met internationale ondernemingen, met enkele consortia rond middelgrote bedrijven in de regio en met multilaterale consortia (topsectoren, FP7, Horizon 2020). Ten tweede is voor het faciliteren en aansturen van contractonderzoek de UMCG Research BV operationeel. Deze richt zich op kortere projecten die bestaande kennis commercialiseren. Ten derde vindt (straks) commercialisering van faciliteiten plaats vanuit de Healthy Ageing Campus. 6.4 Bereikbaarheid Het UMCG besteedt veel tijd en energie aan het overleg met de Gemeente Groningen om zijn bereikbaarheid langjarig te kunnen garanderen, ook met het oog op een verdere toename van activiteiten en de geplande bouwtrajecten aan wegen in en rond de stad Groningen. Het UMCG stimuleert daarom zelf ook maatregelen om het woon-werkverkeer van medewerkers te reduceren van en naar de UMCG-locatie in de binnenstad. Er is in 2013 meer structureel ingezet op Het Nieuwe Werken, waarbij medewerkers, indien mogelijk, tijd- en plaatsonafhankelijk werken. Ook wordt ingezet op (meer) e-conferencing (internetvergaderen) en parkeermanagement (parkeren vanuit transferia en P+R).
34 Jaarverslag 2013 UMCG
7 Onderzoek, onderwijs en opleiding
Over de activiteiten van het UMCG op het gebied van onderzoek, onderwijs en opleiding, is een apart O&O jaarverslag opgesteld. Dit verslag is gepubliceerd op de website van het UMCG: www.umcg.nl. Hier volstaat een korte toelichting. 7.1 Onderzoek In 2013 zijn goede resultaten behaald op onderzoeksgebied.Het aantal publicaties (circa 2200) is op hetzelfde niveau als in 2012 en het aantal publicaties in toptijdschriften (32) ook. Het aantal citaties vertoont een voortgaande stijging; het UMCG kan de komende jaren doorgroeien naar de derde plek op de NFU-ranglijst. Opmerkelijk is dat Groningen een nog hogere plek heeft bereikt in de topklinische tijdschriften, d.w.z. de Lancet en The New England Journal of Medicine. In 2012 stonden we op de 23e plaats, inmiddels zijn we gestegen naar nummer 19 wereldwijd, nummer 6 in Europa en nummer 1 in Nederland. Er is in 2013 een nieuw record gevestigd in het aantal promoties: 181. Oorspronkelijk was dat het streefgetal voor 2015. Er was sprake van een lichte daling in de omzet van de extern gefinancieerde projecten. Gelet op de vooral in Nederland afgenomen subsidiestromen is dat resultaat nog steeds goed. Bij de persoonsgebonden subsidies van NWO waren een flink aantal UMCG-medewerkers succesvol met drie VENI’s, vijf VIDI’s en één VICI. Ook bij de verschillende programmasubsidies (Europa, KWF e.a.) werden grants van substantiële omvang binnengehaald. In 2013 is de samenwerkingsovereenkomst voor opzet van een instituut voor stamcelonderzoek in Rusland ondertekend, het Skolkovo Center for Stem Cell Research. In dit nieuwe stamcelonderzoeksinstituut gaan onderzoekers van het UMCG/ERIBA (European Research Institute for the Biology of Ageing), het Hubrecht Instituut voor Ontwikkelingsbiologie en het Massachusetts Institute of Technology (MIT) samenwerken om de fundamentele kennis over stamcellen te vergroten en de stamcelwetenschap in Rusland vooruit te helpen. De Russische partners hierbij zijn het Skolkovo Institute of Science and Technology (Skoltech) en het Vavilov Institute of General Genetics. Aandacht voor wetenschappelijke integriteit stond in 2013 opnieuw hoog op de agenda, mede door een actuele casus; in september werd een symposium wetenschappelijke integriteit georganiseerd en werd tegelijkertijd de vernieuwde researchcode gelanceerd met daarin de uitgangspunten voor het medisch wetenschappelijk onderzoek.
35 Jaarverslag 2013 UMCG
Op 7 november 2013 vond de officiële opening van het European Research Institute for the Biology of Ageing (ERIBA) plaats. Eind november 2013 bereikte bovendien het cohortonderzoek LifeLines haar doelstelling met 165.000 deelnemers. LifeLines is daarmee veruit het grootste medische populatie-onderzoek van Nederland. 7.2 Onderwijs en opleiding Het UMCG is met ruim 3700 ingeschreven studenten en tien bachelor-, master- en researchmasteropleidingen, één van de grote aanbieders van initieel wetenschappelijk onderwijs in de medische wetenschappen. De opleiding Geneeskunde is met een jaarlijkse instroom van ruim 410 eerstejaars en 45 zij-instromers de grootste medische opleiding in Nederland. De focus binnen het onderwijs is gericht op de kwaliteit van opleidingen en het studiesucces van studenten. Nieuw geneeskundecurriculum in aantocht: G2020 Midden 2013 is de blauwdruk voor het nieuwe geneeskunde curriculum tot stand gekomen. G2020 is een ambitieus, patientgestuurd curriculum waarin alle betrokkenen (docenten en studenten) gedeeld eigenaar zijn van de opleiding; actief meedoen de norm is. In G2020 zijn de lijnen tussen studenten en docenten kort en de interactie groot, waarmee de binding en intrinsieke motivatie wordt verhoogd. G2020 wil studenten in de bacheloropleiding toerusten met de benodigde medische competenties, met een accent op het ontwikkelen van academische vaardigheden en houding. Bewegingswetenschappen: een Top-opleiding! De jaarlijkse Elsevier enquête ‘De Beste Studies’ riep de Opleiding Bewegingswetenschappen uit tot de beste in haar categorie, evenals de Keuzegids Hoger Onderwijs 2013, die Groningen het predicaat Top-opleiding toekende. Internationalisering In het afgelopen cursusjaar scoorden het UMCG en de RUG goed op diverse internationale rankings. Met name de positie van de RUG op 89e plaats van de Times Higher Education’s World University Ranking heeft dit jaar de gezamenlijk ambitie van de RUG en het UMCG om het internationale karakter van de academische gemeenschap in Groningen te versterken een impuls gegeven; het is een stimulans voor aspirant studenten en stafleden om naar het Noorden te komen en helpt de eigen positie in het internationale veld te versterken door sneller, meer en intensievere samenwerkingsverbanden aan te gaan met diverse instanties in Europa op het gebied van onderzoek, onderwijs en kennisvalorisatie.
36 Jaarverslag 2013 UMCG
Een netwerk aan ‘preferred partners’ helpt de kwaliteit van de stageplaatsen te bewaken en de verbetering en borging van de wederzijdse samenwerking komt beter tot stand. Zo organiseerde het UMCG in mei 2013 bijvoorbeeld een workshop getiteld: “A Rough Guide to Effective Clinical Teaching”. Zeven ‘preferred partners’ uit o.a. Azië, Afrika en Zuid-Amerika werden uitgenodigd en het UMCG liet deze instellingen kennis maken met het in Groningen verzorgde onderwijs. Basis Kwalificatie Onderwijs De RuG heeft zich gecommitteerd aan de prestatieafspraak dat per 1 januari 2014 50% van haar docenten een Basiskwalificatie Onderwijs (BKO) bezit en 80% per 1 januari 2015. Docenten met meer dan 5 jaar onderwijservaring kunnen zich via een verkorte procedure kwalificeren. Met zo’n 180 BKO gecertificeerde docenten was het UMCG eind 2013 goed op weg richting het doel. Kennisvalorisatie: Onderwijs als exportproduct Het UMCG doet mee aan de activiteiten van het Centrum voor Valorisatie en Ondernemerschap Groningen (CVO). Het CVO houdt zich bezig met kennisvalorisatie in de breedste zin van het woord; daaronder valt onder meer het samenwerken met andere onderwijs- en onderzoeksinstellingen en het ‘vermarkten’ van wetenschappelijke kennis of producten. Twee grote projecten zijn de samenwerkingen gericht op curriculum ontwikkeling. Zowel de universiteit van Oldenburg als de King Faisal University in Saudi Arabië worden ondersteund bij het verder invoeren van een op Groningse leest geschoeid curriculum. Voor een uitgebreider overzicht van de O&O-prestaties in 2013 verwijzen we naar de website van het UMCG: www.umcg.nl
37 Jaarverslag 2013 UMCG
8 Actuele ontwikkelingen in het zorgproces
8.1 Kwaliteit en patiëntveiligheid Het thema kwaliteit en patiëntveiligheid is en blijft topprioriteit nummer 1 in het UMCG. We willen onze patiënten duurzaam goede en veilige zorg bieden. Clinical Governance is de filosofie die de praktijk van de zorgprofessional verbindt met de wereld van regels, financiën en beleid door te werken vanuit de vijf basiselementen: denken in processen, samenwerken in teams, communicatie, leiderschap en eigenaarschap. Clinical Governance als leidend principe is voor de UMCG als lerende organisatie in 2013 echt zichtbaar geworden. In de communicatie rondom kwaliteit en patiëntveiligheid wordt het als vertrekpunt genomen en wordt gevisualiseerd hoe deze vijf basiselementen de samenhang vormen tussen alle initiatieven en thema’s rondom kwaliteit en patiëntveiligheid. Bij Clinical Governance staan de patiënt en het zorgproces rondom die patiënt centraal. Kwaliteit en patiëntveiligheid van zorg is een continu onderdeel van het professioneel werken in de zorg van elke individuele UMCG-medewerker. De thema’s op het gebied van kwaliteit en veiligheid worden middels commissies en leidende coalities verder vormgegeven en gevoed. Een uitgebreid jaarverslag over kwaliteit en patiëntveiligheid in het UMCG is gepubliceerd op internet: www.umcg.nl. 8.1.1 De patiënt De patiënt is voor het UMCG een belangrijke partner in kwaliteitsverbetering. We staan open voor ideeën van de patiënt en maken graag gebruik van diens unieke kennis en ervaringsdeskundigheid. Leren van onze patiënten en samen beter worden: we doen dat binnen onze organisatie op verschillende manieren. Er zijn kwantitatieve raadplegingen, waarvan de Consumer Quality-index (CQ-index) een (gevalideerd en) goed voorbeeld is. Daarnaast zijn er kwalitatieve raadplegingen. Voorbeelden hiervan zijn spiegelgesprekken, focusgesprekken en zorgvernieuwingtrajecten. In de verbetering van de kwaliteit van onze zorg gaan al deze vormen hand in hand. Natuurlijk leren we ook dagelijks door de patiënt continu te betrekken bij het zorgproces en daarover met de patiënt in gesprek te zijn. Patiëntenparticipatie in het structurele kwaliteitsbeleid van het UMCG bevestigt dat ervaringskennis van de patiënt een onmisbare aanvulling is op de kennis van professionals. Daarbij wordt samengewerkt met Zorgbelang Groningen en het Zorginnovatieforum (Zif). In 2013 is in tripartite verband (Zorgbelang Groningen, zorgverzekeraar Menzis en UMCG) in diverse zorgvernieuwingsprojecten samengewerkt.
38 Jaarverslag 2013 UMCG
Verder adviseert de Cliëntenraad Academische Ziekenhuizen (CRAZ) aan de Raad van Bestuur vanuit het perspectief van de patiënt over onder meer kwaliteit en veiligheid van patiëntenzorg, de (nieuw)bouw, het benoemen van leden van de Raad van Bestuur en de organisatorische en financiële ontwikkelingen.De CRAZ bestaat uit ongeveer 50 leden, afkomstig uit evenveel patiëntenorganisaties en behartigt zowel in het UMCG als voor de gezamenlijke acht UMC’s de belangen van patiënten. De CRAZ wordt financieel en personeel ondersteund door de NFU. De huidige structuur van een centrale CRAZ wordt gekanteld naar decentrale cliëntenraden – één cliëntenraad per UMC. Dit betekent dat het UMCG in 2014 haar eigen cliëntenraad gaat inrichten. Naar verwachting kan de cliëntenraad in het najaar van 2014 worden geïnstalleerd. 8.1.2 Leidende coalities en commissies Het UMCG legt de verantwoordelijkheid voor kwaliteit en veiligheid in de lijnorganisatie en in eigenaarschap bij de professionals. De directe betrokkenheid is daarom groot en essentieel voor het verbeteren en borgen van kwaliteit en veiligheid. In een leidende coalitie wordt een specifiek thema – veelal een complex vraagstuk – besproken en uitgediept door diverse professionals uit verschillende zorgtrajecten, centra en/of afdelingen die betrokken zijn bij en kennis hebben over het thema. Leidende coalities werken vanuit hun kennis en betrokkenheid aan het analyseren van het vraagstuk en komen met (innovatieve) oplossingen die zij gaan uitproberen in de praktijk. Zowel inhoudelijk als procesmatig wordt kennis over deze diverse thema’s met elkaar gedeeld in het zogeheten stakeholdersoverleg Kwaliteit en Veiligheid waarin de commissies en leidende coalities die op de thema’s binnen kwaliteit en patiëntveiligheid vertegenwoordigd zijn. • Leidende coalitie Risicomanagement De leidende coalitie Risicomanagement heeft in 2013 de structuur voor het risicomanagement uitgewerkt. Twee methoden voor prospectieve risicoanalyse, de Health Failure Mode and Effect Analysis (HFMEA) en de in het UMCG ontwikkelde variant daarop, de One Hour Prospectieve Risico Inventarisatie zijn uitgewerkt. In 2013 is een opleiding gestart en zijn medewerkers getraind in het organiseren en begeleiden van prospectieve risicoanalyses. De leidende coalitie werkt toe naar een eindresultaat dat in 2015 voldoet aan de internationale norm voor risicomanagementsystemen ISO 31000. Op het gebied van risicomanagement zijn verschillende leidende coalities en commissies actief, die elkaar aanvullen. Zo heeft de aandacht voor het veilig werken een sterke impuls gekregen door het instellen van de leidende coalities Preventie van zorg gerelateerde
39 Jaarverslag 2013 UMCG
infecties en Medicatieveiligheid. En ook voor retrospectief risicomanagement is altijd veel aandacht geweest. Dit komt bijvoorbeeld tot uiting in de grote aantallen indicatoren, de versterkte nadruk op niet-financiële parameters in de beleidscyclus, de organisatie van het veilig melden en leren van incidenten, de Commissie Calamiteiten Patiëntenzorg en de Commissie Onderzoek Overleden Patiënten. • Commissie Calamiteiten Patiëntenzorg (CCP) In april 2013 is de Commissie Calamiteiten Patiëntenzorg (CCP) door de Raad van Bestuur geïnstalleerd. Het aandachtsgebied van de CCP wordt gevormd door ernstige gebeurtenissen (potentiële calamiteiten) in de directe patiëntenzorg, waarbij sprake is van ernstige schade dan wel overlijden van de patiënt. De CCP heeft de opdracht om alle binnengekomen meldingen van mogelijke calamiteiten te beoordelen volgens de maatstaven van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ). In 2013 zijn 99 meldingen door de CCP beoordeeld. In totaal 31 hiervan zijn doorgeleid aan de IGZ. Ten opzichte van 2012 is hier een stijgende lijn waarneembaar. Wanneer het besluit is genomen een melding als calamiteit aan de IGZ door te geleiden, wordt een onderzoeksteam samengesteld om een PRISMA-onderzoek uit te voeren (PRISMA staat voor Prevention and Recovery Information system for Monitoring and Analysis). Dit team onderzoekt de technische, organisatorische, patiëntgebonden, menselijke en overige aspecten. In 2013 zijn - binnen een nieuw ontwikkeld scholingsprogramma - in totaal 26 nieuwe PRISMA-onderzoekers opgeleid. • Leidende coalitie Medicatieveiligheid Het UMCG heeft een aantal speerpunten met betrekking tot medicatieveiligheid. Daaronder valt bijvoorbeeld het Veiligheidsmanagementsysteem (VMS) als geintegreerd onderdeel van de bedrijfsvoering van de afdelingen Klinische Farmacie en Farmacologie. Ook rond overige VMS-thema’s rond medicatieveiligheid worden grote stappen vooruit gezet. In de afgelopen jaren is tevens het meldingsysteem van incidenten/klachten geoptimaliseerd en geïntegreerd met de Centrale Medicatiefouten Registratie (CMR). Vanaf 2013 is er doormelding naar de landelijke CMR. De KNMG heeft in afstemming met andere koepels de richtlijn ‘Elektronisch voorschrijven (EVS)’ opgesteld. Om EVS op een verantwoorde wijze te implementeren, is invoering van het nieuwe Elektronische Patiënten Dossier (EPD) in het UMCG een cruciale voorwaarde en noodzaak. Invoering van het nieuw EPD is een majeure operatie die het UMCG samen met
40 Jaarverslag 2013 UMCG
het Erasmus MC uitvoert. Na intensieve voorbereiding in 2013 heeft de Raad van bestuur in maart 2014 besloten het nieuwe EPD van Siemens te kopen. Het ‘go-live gaan’ is gepland voor oktober 2015. Overigens is in de klinische setting het elektronisch voorschrijven al jaren operationeel, met uitzondering van de cytostatica. Poliklinisch worden de recepten nog met de hand geschreven. Ook is in de afgelopen jaren de medicatiebewaking sterk verbeterd in de klinische setting. In het kader van Onderwijs en Opleiding bestaat al sinds 2008 een cursus Medicatieveiligheid voor verpleegkundigen. De cursus omvat colleges, practicum, e-learning en toetsing op het gebied van farmacologie en (veilig) toedienen van geneesmiddelen. Tevens is een e-learning module beschikbaar voor het elektronisch voorschrijven en het gebruikmaken van het EVS, naast de farmacotherapiecursus voor verpleegkundig specialisten en physician assistants. • Leidende coalitie Certificering Het UMCG is in december 2012 voor patiëntveiligheid, conform de afspraken die landelijk zijn gemaakt en door de IGZ worden getoetst, volgens NTA 8009 gecertificeerd. In 2013 heeft de externe certificerende organisatie Det Norske Veritas (DNV) het UMCG geaudit en geconstateerd dat het UMCG voldoet aan de NTA 8009. De Raad van Bestuur wil het UMCG als geheel laten certificeren, eind 2014 voor ISO 9001:2008 voor de patiëntenzorg en eind 2015 ook voor Onderzoek en Opleidingen. Het Kwaliteit Management Systeem (KMS) van het UMCG moet voldoen aan de eisen ISO 9001:2008, ISO 27001/NEN7510 en NTA8009. Het KMS is certificeerbaar door externe partners en vanwege onze internationale betrekkingen betreft het een certificering volgens een internationale accreditatie. • Leidende coalitie Preventie van zorggerelateerde infecties Het doel van de leidende coalitie Preventie van zorggerelateerde infecties is de veiligheid van patiënten te verbeteren en patiënten te beschermen tegen behandelingsgeassocieerde infecties (ziekenhuisinfecties). De leidende coalitie faciliteert de Infectiecommissie als het belangrijkste afstemmende en adviserende orgaan voor het UMCG aangaande infectiepreventie in de breedste zin van het woord. Actuele maatschappelijke ontwikkelingen, het huidige kennisinzicht en de wens slagvaardig te kunnen handelen, heeft geleid tot een heroriëntatie op de inrichting en positionering van de Infectiecommissie en de daaraan verbonden deelcommissies. Eind 2013 zijn de eerste stappen hiervoor gezet. De Infectiecommissie krijgt in de nieuwe structuur input van drie permanente deelcommissies: de
41 Jaarverslag 2013 UMCG
Infectiepreventiecommissie, de Commissie Antimicrobiële Middelen en deTuberculosecommissie. Het UMCG is eind 2014 het kenniscentrum voor infectiepreventie in de noordelijke (Eur) regio. Samen met de ziekenhuizen in de regio wordt gestreefd naar het eerste EurSafety Health-net kwaliteitskeurmerk. • Leidende coalitie Onderzoek en Onderwijs In augustus 2013 is besloten om in het kader van het Kwaliteits- en Veiligheidsbeleid van het UMCG een leidende coalitie Onderzoek en Onderwijs (O&O) in te stellen. Deze coalitie heeft de zorg voor kwaliteit en veiligheid van zowel het mensgebonden als het preklinisch onderzoek. Daarnaast heeft ook het onderwijs de aandacht. Mensgebonden Onderzoek In oktober 2011 heeft de Raad van Bestuur een werkgroep de opdracht gegeven voor het maken van een concreet voorstel voor het verbeteren van het Klinisch Mensgebonden Onderzoek (KMO) in het UMCG. Aanbevelingen uit dat voorstel betreffen bijvoorbeeld de scholing van klinische onderzoekers, risicomanagement, de inrichting van ‘Clinical Research Units’, trial monitoring en auditing en data management. Vanaf 1 april 2013 is het een verplichting voor alle klinisch wetenschappelijk onderzoekers om BROK (Basiscursus Regelgeving en Organisatie voor Klinisch onderzoekers) gecertificeerd te zijn. Het totaal aantal gecertificeerden binnen het UMCG is gestegen van 220 in 2012 naar 950 in maart 2014. Begin 2013 is het concept Clinical Research Unit (CRU) in detail uitgewerkt. Hierin is meegenomen de vorming van een centrale helpdesk, de opbouw van een centrale toolkit, regelmatige uitvoering van interne audits en de evaluatie en aanschaf van een clinical trial data management systeem. Tevens is in 2013 een voorstel gepresenteerd over de uitwerking en implementatie van standaard procedures voor uitvoering van trials, meer of minder monitoring afhankelijk van het risico-niveau van een onderzoek en een UMCG-brede procedure voor archivering van data. De verwachting is dat eind 2015 UMCG-breed alle mensgebonden onderzoek conform de nieuwe structuur plaatsvindt. Voor de bewaking van kwaliteit en veiligheid van de dataregistratie en -opslag is een commissie opgericht waarin zowel IT- specialisten als onderzoekers zitting hebben.
42 Jaarverslag 2013 UMCG
Certificering UMCG Onderwijsproces De wens is om ook het onderwijs UMCG-breed te certificeren. De vier grote onderwijsthema’s (eindtermen, onderwijsleeromgeving, toetsing en kwaliteitszorg) worden beoordeeld via de formeel vastgestelde certificeringsroutine in het hoger onderwijs. Ook wordt gekeken of er overlap is met andere accreditaties en certificeringen. Aan de hand van een inventarisatie zal bovendien blijken of eventuele risico’s op dit moment voldoende worden beheerst. • Commissie Onderzoek Overleden Patiënten (COOP) De commissie wil op een geautomatiseerde en systematische wijze dossieronderzoek kunnen doen naar in het UMCG overleden patiënten. Daartoe zijn eerst de dossiers van in juli 2013 in het UMCG overleden patiënten gelicht. Na een EMGO/Nivel training is vervolgens ondersteuningssoftware geïmplementeerd. Op die manier kunnen alle dossiers van de in 2014 overleden patiënten onderzocht gaan worden. • Centrale en Decentrale Incident Meldingencommissies (CIM/DIM) Het doel van CIM- en DIM-commissies is om het proces en resultaten van het UMCG op het gebied van patiëntveiligheid aan de hand van incidentmeldingen inzichtelijk te maken. Veilig incidentmelden wordt effectief als het dicht bij het primaire proces plaatsvindt. In het afgelopen jaar heeft de CIM zich met name gericht op het streven naar uniformiteit binnen de werkwijze van de DIM-commissies. Zodoende is de communicatie en de analyse en het afhandelen van meldingen verbeterd. Alle DIM-leden volgen daarvoor een training. Ook wordt een checklist gebruikt om te bezien of voor de melder, de DIM en het managementteam inzichtelijk is wie verantwoordelijk is voor welke taken en welke acties. Ook de PDCA-systematiek (plan-do-check-act) wordt uitgevraagd. Bovendien wordt driemaandelijks een afdelingsoverstijgend incident geanalyseerd volgens een vast stramien, namelijk de Simpele Incidentanalyse oftewel de PRISMA-Light. Deze methode sluit aan bij de gehanteerde PRISMA-methodiek die gebruikt wordt bij calamiteiten, echter leent zich beter voor de minder ernstige incidenten.
43 Jaarverslag 2013 UMCG
Aantallen incidenten in 2013 Onderstaand overzicht is gegenereerd vanuit het Informatie Management Systeem (IMS) en apart uitgevraagd bij afdelingen. Bepaalde afdelingen zijn niet direct gelieerd aan patiëntenzorg, maar zijn meer ondersteunend aan deze processen en moeten vanwege bijvoorbeeld de CCKL-normering op een andere wijze incidenten registreren. Tabel 2 Incidentmeldingen vanuit het IMS over 2012 en 2013 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------
2012 2013
Medicatieincidenten
1585
1761
Valincidenten
268
276
Agressie-incidenten psychiatrie Medische middelen
30
28
373
465
55
54
Coördinatie van het zorgproces
779
1181
Uitvoering van zorg en diagnostiek
992
1023
Radiotherapie
327
319
505
636
Bloedproducten
Overige incidenten
------------ ------------
Totaal
4914
5743
---------------------------------------------------------------------------------------------------------8.2 Klachten Patiënten kunnen direct terecht op de afdeling met hun vragen, opmerkingen of klachten. Wanneer op afdelingsniveau de onvrede van de patiënt niet kan worden weggenomen of de klacht meer van algemene aard is, kan de patiënt via de medewerkers van de afdeling Patiënteninformatie & Klachtopvang zijn klacht kwijt. Soms vinden patiënten het kunnen uiten van hun verhaal onvoldoende. Dan kan door de klager een meer formele schriftelijke klacht worden ingediend bij de onafhankelijke klachtenfunctionaris, die niet in dienst van het ziekenhuis is. Alle schriftelijke klachten worden in eerste instantie door de klachtenfunctionaris ter hand genomen voor bemiddeling.
44 Jaarverslag 2013 UMCG
Tabel 3 Aantallen klachten en afhandelingsduur van de klachtenfunctionaris 2011, 2012 en 2013 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------2011
2012 2013
Aantal klachten
214
182
177
Afhandelingduur in kalenderdagen
44
44
46
---------------------------------------------------------------------------------------------------------In 2013 zien we de lichte daling van het aantal klachten gemeld bij de klachtenfunctionaris. Dit is een mogelijk gevolg van de intensieve samenwerking met de afdeling Patiënteninformatie & Klachtenopvang. De medewerkers brengen de klagers direct in contact met de betreffende afdeling voor het oplossen van de problemen met beperkte omvang en ernst. De gemiddelde afhandelingduur is licht toegenomen. Tabel 4 Top 5 aard van de klachten 2011, 2012 en 2013 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------2011
2012 2013
Artsen: bejegening, communicatie en voorlichting
18,5%
23,1%
24,4%
Medisch technisch handelen
24,0%
21,3%
15,8%
Organisatorisch
24,0% 29,2% 14,9%
Financieel: kosten tijdens verblijf, kosten verrichtingen
3,8%
4,0%
12,5%
5,9%
3,0%
8,6%
Verpleegkundigen: bejegening, communicatie en voorlichting
---------------------------------------------------------------------------------------------------------Patiënten besluiten een klachtbrief te schrijven omdat ze een excuus willen horen, willen voorkomen dat hetzelfde nogmaals bij andere patiënten gebeurt en dat er daadwerkelijk wat aan gedaan wordt. Afdelingen zien een klacht steeds vaker als een signaal om verder te verbeteren. In 2013 is de behandeling van 18 klachtbrieven afgerond. Zeven hiervan hebben betrekking op in 2012 in behandeling genomen klachten. De Klachtencommissie achtte 7 klachten ongegrond, 3 gegrond, 5 deels gegrond en deels ongegrond en voor 3 niet ontvankelijk.Vijf klachtbrieven die in 2013 door de Klachtencommissie in behandeling zijn genomen komen in 2014 tot een uitspraak.
45 Jaarverslag 2013 UMCG
8.3 Hospital Standardized Mortality Ratio Jaarlijks worden door het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) van alle ziekenhuizen in Nederland de sterftecijfers berekend. De Hospital Standardized Mortality Ratio (HSMR) is de verhouding tussen het werkelijke aantal overleden patiënten en het verwachte aantal overleden patiënten. Als de HSMR-uitkomst 100 is, dan is de werkelijke sterfte gelijk aan de verwachte sterfte. De HSMR in 2012 van het UMCG bedraagt 98. Dit betekent dat het aantal sterfgevallen in het UMCG niet significant afwijkt van de landelijke verwachting. 8.4 Kenniscentrum Kwaliteit en Veiligheid UMCG In 2013 is de voorbereiding gestart voor de oprichting van een Kenniscentrum Kwaliteit en Veiligheid in het UMCG. De doelstelling van het Kenniscentrum K&V is om op een efficiënte en effectieve wijze kennis op het gebied van kwaliteit en veiligheid in de zorg te bundelen, te integreren, te verspreiden, en te implementeren en nieuwe kennis te genereren. Om deze doelstelling te kunnen realiseren zijn vier – onderling verweven – elementen van belang, namelijk een kennisdatabase, een interne implementatieorganisatie, opleiding en training en onderzoek. Op de langere termijn is het doel om het kenniscentrum te ontwikkelen tot een wetenschappelijk vooraanstaand kenniscentrum dan wel kenniscentrum dat kennis op het gebied van kwaliteit en veiligheid in de zorg op efficiënte en effectieve wijze bundelt, verspreidt en implementeert en ook nieuwe kennis genereert door wetenschappelijk onderzoek. 8.5 Ontwikkeling van de zorgorganisatie De medische staf heeft in het Medisch Beleidsplan gekozen voor meer focus op topreferente zorg, complexe zorg en complexe patiënten. In de jaarlijkse beleidsgesprekken tussen Raad van Bestuur en afdelingshoofden wordt hieraan op basis van de zogeheten portfolio-modellen inhoud gegeven. Hierbinnen krijgt de ontwikkeling van de UMCG speerpunten verder vorm: oncologie, transplantatiegeneeskunde, psychiatrie, acute zorg, kindergeneeskunde en ouderenzorg / chronisch zieken. Naast bestaande centra als het Wervelkolomcentrum en het Sportmedisch centrum, ondersteunt de Raad van Bestuur in 2014 en verder de realisatie van 3 bijzondere en grote multi-disciplinaire projecten, zijnde de oprichting van Comprehensive centra voor Oncologie, Transplantatiegeneeskunde en, op termijn, Acute zorg. Het proces dat moet leiden tot borging van deze centra in de organisatie maakt deel uit van de uitwerking van de missie en visie.
46 Jaarverslag 2013 UMCG
In het portfoliomodel van afdelingen wordt het belang van zorgactiviteiten (een waarde door een afdeling zelf toegekend) gerelateerd aan opbrengsten. Met de introductie van de DOT-systematiek wordt de opbrengstkant nu zeer concreet. Dit helpt afdelingen bij hun overweging welke zorg wel en welke niet wordt gecontinueerd. Het kan ook een opstap zijn voor verplaatsing van basiszorg naar de regio. Netwerkvorming in de regio is belangrijk om patiënten, nu en in de toekomst, op de juiste plaats de juiste behandeling te kunnen blijven geven, zoals bij oncologie en acute zorg. Doel bij regionale samenwerking is meestal om onderdelen van zorg te concentreren en daarmee de continuïteit en doelmatigheid van die zorg te bevorderen. Dat is ook de reden voor de participatie van het UMCG bij de nieuwbouw en verdere ontwikkeling van de Ommelander Zorg Groep (OZG), waarbij tevens zorgverzekeraar Menzis is betrokken. Verheugend is dat in 2013 door het Ministerie van VWS aan het UMCG een vergunning is verleend in het kader van de WBMV- regeling protonentherapie. Om daadwerkelijk met de bouw van een protonenfaciliteit te kunnen beginnen, is het wachten nog op een tariefstelling van de NZa en een contractering voor deze specialistische zorg met zorgverzekeraars. Met de zorgverzekeraars komen overigens alle mogelijkheden en consequenties aan bod van de nieuwe, aanstaande configuratie van zorg in Noord-Nederland. Deze verzekeraars worden door het UMCG bij ontwikkelingen betrokken. Zij baseren mede hierop de invulling van hun eigen regiovisies, die uiteindelijk grote invloed zullen hebben op de betaalbaarheid van het gehele UMCG-portfolio.
47 Jaarverslag 2013 UMCG
9 Toekomst
Ook de komende jaren wordt naar verwachting van overheidswege en door verzekeraars een kostenreductie opgelegd. Dat zal vergezeld gaan van de eis om tot ver in detail transparant te zijn en aantoonbaar aan alle kwaliteitseisen te voldoen. Voor een belangrijk deel levert het omvangrijke programma van het UMCG rond kwaliteit en patiëntveiligheid een bijdrage aan de gevraagde transparantie. Financieel doorloopt het UMCG al sinds 2012 een omvangrijk bezuinigingsprogramma met intensieve sturing op doelmatiger werken, het realiseren van inkoopvoordelen en nieuwe funding. Dit bezuinigingsprogramma loopt door tot in 2014 en gaat soms noodgedwongen gepaard met een verlies aan arbeidsplaatsen bij sommige onderdelen. We doen er intussen alles aan om bestaande werkprocessen bedrijfsmatig door te lichten en waar nodig te veranderen. We proberen ook om onze investeringen in infrastructuur zo veel mogelijk te laten renderen, met name bij het onderzoek en onderwijs (O&O). Een belangrijk speerpunt is en blijft bovendien het valoriseren van vindingen om onze opbrengsten te verhogen. Volgens de investeringsplannen vinden in de jaren 2013 t/m 2015 extra investeringen plaats, waarbij onder andere de vervanging van ZIS/EPD in het oog springt. Maar ook bouwkundig, bijvoorbeeld op termijn rond de OK’s en IC’s, zijn soms ingrijpende aanpassingen nodig. Het totaal aan noodzakelijke en gewenste aanpassingen overtreft daarbij de financiële mogelijkheden. We zullen dus nog strenger moeten zijn in de prioritering van onze investeringen, zonder daarmee ook onze ambities in te leveren. Met toepassing van de Lean Six Sigma-methodiek (LSS) behalen we zo veel mogelijk winst in efficiency en effectiviteit.
48 Jaarverslag 2013 UMCG
Tot slot
Het UMCG treedt 2014 en volgende jaren voortvarend maar alert tegemoet. We hebben een goede uitgangspositie. Met grote inzet van alle medewerkers slagen we er nog steeds in onze ambities waar te maken, al nopen de landelijke bezuinigingen ons tot verdere prioritering en gerichte keuzes. We zijn ervan overtuigd dat het UMCG als vooraanstaand ziekenhuis en kennisinstituut bij uitstek kan blijven bijdragen aan de wens tot Healthy Ageing voor iedereen. Samen met de regionale zorginstellingen willen we de inwoners van Noord Nederland een volledig en kwalitatief zeer goed zorgaanbod blijven bieden. We hebben er alle vertrouwen in dat we ook de komende jaren kunnen ‘Bouwen aan de Toekomst van Gezondheid’.
49 Jaarverslag 2013 UMCG
Bijlagen
50 Jaarverslag 2013 UMCG
Bijlage I Nevenfuncties Raad van Toezicht en Raad van Bestuur
51 Jaarverslag 2013 UMCG
Nevenfuncties leden Raad van Toezicht per 31 december 2013 J.G.M. Alders • Voorzitter Energie Nederland • Voorzitter bestuur Pensioenfonds Zorg en Welzijn • Lid Raad van Toezicht Rijksuniversiteit Groningen • Voorzitter Raad van Commissarissen AOG • Voorzitter Raad van Toezicht FORUM • Lid Raad van Commissarissen Lysias • Lid Dagelijks Bestuur VNO/NCW • Voorzitter Alderstafels voor de vliegvelden Schiphol, Eindhoven en Lelystad • Kwartiermaker Omgevingsraad Schiphol • Voorzitter Overlegorgaan Infrastructuur en Milieu (I&M) • Voorzitter RvT Stichting TKI Biobased Economy • Voorzitter Strategische Adviesraad Energie van TNO • Member board Eurolectric (Brussel) • Member board Eurogas (Brussel) • Voorzitter Bestuurlijk overleg mosseltransitie (EZ) • Lid klankbordgroep Lange termijn spooragenda (I&M) • Bestuurder doelgelden landelijk hoogspanningsnet (Tennet) • Lid Raad van Advies Energy Delta Gas Research (EDGaR) • Ambassadeur Platform Biodiversity Ecosystems and Economy Prof. dr. L. Koopmans • Emeritus hoogleraar Economie van de gezondheidszorg (RUG) • President-commissaris Arriva Nederland • President-commissaris Siers groep • President-commissaris TSS • Voorzitter bestuur stichting TBI • Bestuurder Unilever Trust Office • Voorzitter Raad van Toezicht Fries Museum en Princessehof
52 Jaarverslag 2013 UMCG
Prof. dr. B. Witholt • Emeritus hoogleraar Biologie (ETH Zürich) • Oprichter Biosa BV • Partner Imenz Bioengineering BV • Lid Bestuur Noord Tech Venture • Lid NWO Commissie Roadmap grote projecten • Gast onderzoeker Laboratory for Organic Chemistry, ETH Zürich Mw. prof. dr. H.J. Völker-Dieben • Emeritus hoogleraar Oogheelkunde (VUmc) • Voorzitter stichting Erfgoed Oud-Poelgeest Mw. mr. L. Lindner • Lid Raad van Commissarissen Neerlands Glorie Conserven BV • Lid Raad van Commissarissen Tichelaars Koninklijke Aardewerk- en Tegelfabriek BV
53 Jaarverslag 2013 UMCG
Nevenfuncties leden Raad van Bestuur per 31 december 2013 Mr. J.F.M. Aartsen per 31-12-2013 Functies samenhangend met de hoofdfunctie: Gelieerde organisaties (onderdeel van geconsolideerde jaarrekening): • Voorzitter bestuur Stichting UMCG Ambulancezorg • Voorzitter bestuur Stichting Zorgaanbod Hanzekliniek • Voorzitter bestuur Stichting Thomassen à Thuessink • Lid Raad van Commissarissen Universitair Centrum Esthetische Chirurgie (UCEC) Niet-gelieerde organisaties: • Lid bestuur Nederlandse Federatie van UMC’s (NFU) • Voorzitter bestuurscommissie Sturing en Financiering (NFU) • Deelnemer bestuurlijk overleg Hoofdlijnenakkoord met VWS • Lid Raad van Commissarissen Ambulancezorg Fryslân BV • Lid bestuur Stichting UMC Groningen Thuis • Lid Dagelijks Bestuur LNAZ (landelijk netwerk acute zorg) • Lid Stuurgroep Akkoord van Groningen Prof. dr. F. Kuipers per 31-12-2013 Functies samenhangend met de hoofdfunctie: Gelieerde organisaties (onderdeel van geconsolideerde jaarrekening): • Voorzitter bestuur Stichting voor Erfelijkheidsvoorlichting • Lid bestuur Stichting Triade • Lid Raad van Commissarissen Universitair Centrum Esthetische Chirurgie (UCEC) Niet gelieerde organisaties: • Lid Bestuurscommissie Onderwijs en Onderzoek (O&O, NFU) • Lid NFU adviescommissie data infrastructuur • Lid Supervisory Board LifeLines • Lid Supervisory Board Center for Translational Molecular Medicine (CTMM) • Lid Stuurgroep CardioVasculair Onderzoek Nederland (CVON) • Lid Advisory Board Nelson Stichting
54 Jaarverslag 2013 UMCG
• Lid Scientific Supervisory Board Robert & Arlene Kogod Center for Aging Research,
Mayo Clinic, Rochester, MN, USA
• Lid CID (Zwaartekracht Consortium ‘Individual Development’) • Lid NASKHO (Nederlands-Caribische Stichting voor Klinisch Hoger Onderwijs) Prof. dr. A.G.J. van der Zee per 31-12-2013 Functies samenhangend met de hoofdfunctie: Gelieerde organisaties (onderdeel van geconsolideerde jaarrekening): • Lid bestuur Stichting UMCG Ambulancezorg • Lid Raad van Commissarissen Universitair Centrum Esthetische Chirurgie (UCEC) Niet gelieerde organisaties: • Voorzitter Bestuur Overleg Onderwijs- en Opleidingsregio Noord-Oost-Nederland (OOR-NO) • Lid Raad van Commissarissen Ambulancezorg Fryslân B.V. • Lid bestuur Stichting Kinderoncologie Groningen (SKOG) • Member Scientific Advisory Board Centre for Cancer Biomarkers, Bergen, Noorwegen • Aanspreekpunt Stichting Vrienden van het UMCG • Lid comité van aanbeveling Stichting Vrienden van Turiani Hospital Tanzania • Voorzitter Signaleringscommissie Kanker, KWF Kankerbestrijding. • Lid External Scientific Advisory Board of the Tumorzentrum Ludwig Heilmeyer –
Comprehensive Cancer Center Freiburg
• Lid Gynecologic Cancer Steering Committee, National Cancer Institute (NCI), U.S.A. Drs. H.A. Snapper RA RC per 31-12-2013 Functies samenhangend met de hoofdfunctie: Gelieerde organisaties (onderdeel van geconsolideerde jaarrekening): • Voorzitter bestuur Stichting Triade • Penningmeester bestuur Stichting voor Erfelijkheidsvoorlichting • Penningmeester bestuur Stichting Pathologie Assen/Emmen • Lid bestuur Hanzestichting • Voorzitter Raad van Commissarissen Universitair Centrum Esthetische Chirurgie (UCEC)
55 Jaarverslag 2013 UMCG
Niet gelieerde organisaties: • Voorzitter bestuur Stichting Business Generator Groningen (SBGG) • Lid bestuur Centrum voor Valorisatie & Ondernemerschap (CVO) • Lid stuurgroep Zernike Sciencepark / Zernike Campus • Lid werkgroep gezondheidszorg van de Richtlijnen voor Jaarverslaggeving • Lid bestuurscommissie Sturing en Financiering (NFU) • Lid Raad van Toezicht Noord Nederlands Toneel (NNT) • Lid Comité van Aanbeveling Stichting Geef Kleur
56 Jaarverslag 2013 UMCG
Bijlage II Jaarrekening 2013
57 Jaarrekening 2013 UMCG
1 Geconsolideerde jaarrekening 2013
58 Jaarrekening 2013 UMCG
1.1 Geconsolideerde balans 31 december 1.1 GECONSOLIDEERDE BALANS PERper 31 DECEMBER 2013 2013 (na resultaatbestemming) (na resultaatbestemming) Ref. ACTIVA
31-dec-13
31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa
1.5.1 1.5.2 1.5.3
208 463.420 8.631 472.259
208 476.497 7.346 484.051
Vlottende activa Voorraden Onderhanden werk uit hoofde van dbc's/ dbc zorgproducten Vorderingen uit hoofde van bekostiging Overige vorderingen Effecten Liquide middelen Totaal vlottende activa
1.5.4 1.5.5 1.5.6 1.5.7 1.5.8 1.5.9
10.008 74.145 6.621 300.492 132.952 524.218
7.795 35.510 6.063 311.324 104.687 465.379
996.477
949.430
31-dec-13
31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
3.475 156.786 48.664 208.925
3.475 140.712 45.321 189.508
104.607 104.607
107.256 107.256
Totaal activa
PASSIVA Eigen vermogen Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet collectief gefinancierd vrij vermogen Totaal eigen vermogen
1.5.10
Voorzieningen Voorziening uit hoofde van macrobeheersinstrument Overige voorzieningen Totaal voorzieningen
1.5.11
Langlopende schulden
1.5.12
280.941
272.716
Kortlopende schulden Schulden uit hoofde van bekostiging Kortlopende schulden en overlopende passiva
1.5.6 1.5.13
34.555 367.449 402.004
40.652 339.298 379.950
996.477
949.430
Totaal passiva
Pagina 4
59 Jaarrekening 2013 UMCG
1.2 Geconsolideerde resultatenrekening over 1.2 GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING OVER 20132013 Ref.
2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
26.486 307.917 264.476 12.985 36.152 308.957 157.078
102.847 213.098 278.693 -34.979 26.000 296.421 141.839
1.114.051
1.023.919
668.837 55.401 356.802
642.596 45.588 306.460
Som der bedrijfslasten
1.081.040
994.644
BEDRIJFSRESULTAAT
33.011
29.275
-11.720
-10.833
21.291
18.442
-
-
21.291
18.442
BEDRIJFSOPBRENGSTEN Opbrengsten uit gebudgetteerde zorgprestaties Omzet DBC's/ DBC zorgproducten A segment Omzet DBC's/ DBC zorgproducten B segment Opbrengsten uit hoofde van transitieregelingen Niet gebudgetteerde zorgprestaties Subsidies Overige bedrijfsopbrengsten
1.9.1 1.9.2 1.9.3 1.9.4 1.9.5 1.9.6 1.9.7
Som der bedrijfsopbrengsten
BEDRIJFSLASTEN Personeelskosten Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa Overige bedrijfskosten
1.9.8 1.9.9 1.9.10 1.9.11
Financiële baten en lasten
1.9.12
RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSVOERING Buitengewone baten en lasten
1.9.13
RESULTAAT BOEKJAAR
RESULTAATBESTEMMING 2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
23.892 -2.601
17.469 973
21.291
18.442
Het resultaat is als volgt verdeeld:
Algemene reserves Bestemmingsreserves
Pagina 5
60 Jaarrekening 2013 UMCG
1.3 Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2013 1.3 GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT OVER 2013
2013 x € 1.000
x € 1.000
2012 x € 1.000
x € 1.000
Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat
33.011
Aanpassingen voor: - afschrijvingen - mutaties voorzieningen - aanpassing eigen vermogen
61.507 -2.649 -1.874
29.275
48.156 4.222 -470 56.984
Veranderingen in vlottende middelen: - voorraden - mutatie onderhanden werk dbc's / DBC zorgproducten - vorderingen - vorderingen/schulden uit hoofde van bekostiging - kortlopende schulden (excl. schulden aan kredietinstellingen)
-2.213 -38.635 10.832 -6.655
Ontvangen interest Betaalde interest Waardeveranderingen financiële vaste activa
-2.037 43.876 -134.111 101.334
25.808
Kasstroom uit bedrijfsoperaties
30.724 -10.863
39.786
79.132
120.969
680 -12.479 79
Totaal kasstroom uit operationele activiteiten
51.908
761 -11.594 -11.720
-10.833
67.412
110.136
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen immateriële vaste activa Investeringen materiële vaste activa Desinvesteringen materiële vaste activa Mutaties in financiële vaste activa: - mutaties in deelnemingen - mutaties in leningen
-54.806 6.376
-208 -55.014 968
-976 -309
-579 -1.045 -49.715
Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten
-55.878
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Nieuw opgenomen leningen Aflossing langlopende schulden
25.000 -14.432
-15.090
Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten
10.568
-15.090
Mutatie geldmiddelen
28.265
39.168
Pagina 6 61 Jaarrekening 2013 UMCG
1.4 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling 1.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING 1.4.1 Algemeen Algemene informatie Naam verslagleggende instelling: Vestigingsplaats: Adres: Korte beschrijving hoofdactiviteiten:
Universitair Medisch Centrum Groningen Groningen Hanzeplein 1, Groningen Uitvoeren onderzoek, leveren patiëntenzorg, het bieden van onderwijs en opleiding en valorisatie
Consolidatie In de jaarrekening zijn overeenkomstig uniforme grondslagen volgens de integrale methode, de cijfers van de publiekrechtelijke rechtspersoon Academisch Ziekenhuis Groningen en de daaraan verbonden groepsmaatschappijen opgenomen. De geconsolideerde jaarrekening omvat de financiële gegevens van het UMCG en zijn groepsmaatschappijen en andere rechtspersonen waarover overheersende zeggenschap kan worden uitgeoefend dan wel waarover de centrale leiding bestaat. Groepsmaatschapppijen zijn deelnemingen waarin UMCG een meederheidsbelang heeft, of waarop op een andere wijze een beleidsbepalende invloed kan worden uitgeoefend. Participaties die zijn verworven uitsluitend met het doel om ze binnen afzienbare termijn te vervreemden, worden niet geconsolideerd. Nieuw verworven deelnemingen worden in de consolidatie betrokken vanaf het tijdstip waarop beleidsbepalende invloed kan worden uitgeoefend. Afgestoten deelnemingen worden in de consolidatie betrokken tot het tijdstip van beëindiging van deze invloed. In de geconsolideerde jaarrekening zijn de volgende rechtspersonen betrokken: Academisch Ziekenhuis Groningen Hanze Stichting Stichting Thomassen à Thuessink Stichting BEA (Bewegen en Ademhalen) B.V. Beatrixoord Stichting Duizendpoot Stichting voor Erfelijkheidsvoorlichting Stichting Prenatale Screening Noord-Oost Nederland Stichting Pathologisch Laboratorium Assen/Emmen Stichting RAV UMCG waarin opgenomen: RAV UMCG B.V. Stichting Triade waarin opgenomen: Hanzeholding B.V. waarin opgenomen: Hanzepoort B.V. Hanzeborg B.V. Hanzeadministraties B.V. Hanzezorg B.V. waarin opgenomen: Hanzevision B.V. Stichting Zorgaanbod Hanzekliniek GIL Bravo '96 B.V. GIL Bravo '99 B.V. GIL Bravo '01 B.V. GIL Bravo '02 B.V. Verloskundige Stadspraktijk B.V. UMCG Services B.V. (51% belang) Universitair Centrum Esthetische Chirurgie B.V. UMCG Research B.V.
Hanzeplein 1 Hanzeplein 1 Hanzeplein 1 Dilgtweg 5 Hanzeplein 1 Hanzeplein 1 Hanzeplein 1 Hanzeplein 1 Hanzeplein 1 Vriezerweg 10
Groningen Groningen Groningen Haren Groningen Groningen Groningen Groningen Groningen Tynaarlo
Vriezerweg 10 Hanzeplein 1
Tynaarlo Groningen
Hanzeplein 1
Groningen
Hanzeplein 1 Hanzeplein 1 Hanzeplein 1 Hanzeplein 1
Groningen Groningen Groningen Groningen
Hanzeplein 1 Hanzeplein 1 Hanzeplein 1 Hanzeplein 1 Hanzeplein 1 Hanzeplein 1 Hanzeplein 1 Hanzeplein 1 Hanzeplein 1 Hanzeplein 1
Groningen Groningen Groningen Groningen Groningen Groningen Groningen Groningen Groningen Groningen
62 Jaarrekening 2013 UMCG Pagina 7
1.4 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling 1.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING 1.4.1 Algemeen In 2013 zijn SteriNoord B.V. (aandeel UMCG 51%) en Lifelines Databeheer B.V. (aandeel UMCG 100%) opgericht. In beide B.V.'s is nog geen kapitaal gestort in 2013. Te storten aandelenkapitaal SteriNoord B.V. is € 12.750 en LifeLines Databeheer B.V. is € 18.000. Grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De jaarrekening 2013 is opgesteld overeenkomstig de Regeling Verslaggeving WTZi en de relevante stellige uitspraken uit de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving (uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving). Met ingang van 2005 werken het Academisch Ziekenhuis Groningen (AZG) en de Faculteit der Medische Wetenschappen (FMW), onderdeel van de Rijksuniversiteit Groningen (RuG), samen in het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). In 2007 heeft deze samenwerking verder gestalte gekregen door een volledige financiële samenvoeging van het AZG en de FMW. Dit kwam ondermeer tot uitdrukking in de rechtspositionele overgang van FMW-medewerkers naar het AZG, alsmede een integratie van de overige financiële stromen. Dientengevolge zijn de financiële cijfers van de FMW met ingang van het boekjaar 2007 opgenomen in de jaarrekening van het UMCG. Continuiteitsveronderstelling De jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuiteitsveronderstelling. Vergelijking met voorgaand jaar De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld met toepassing van de grondslagen voor de waardering en de resultaatsbepaling van het UMCG. De financiële gegevens van de hiervoor vermelde rechtspersonen met een 100% belang zijn volledig in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen onder eliminatie van de onderlinge verhoudingen en transacties. Bij een belang kleiner dan 100% zijn de financiële gegevens opgenomen naar rato van het belang. De grondslagen van waardering en resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van voorgaand jaar, met uitzondering van het volgende:
Schattingswijziging afschrijvingen Als gevolg van de wijzigende bekostiging is een nieuwe inschatting gemaakt van de verwachte economische levensduur en de eventuele restwaarde van de panden. Dit heeft er toe geleid dat de afschrijvingstermijn van gebouwen is aangepast van 50 jaar naar 40 jaar. Overeenkomstig de richtlijnen voor de Jaarverslaggeving (RJ 145) worden de hieruit voortvloeiende effecten voor de afschrijvingen verwerkt in de verwachte resterende gebruiksperiode van de betreffende panden. Als gevolg hiervan zijn de afschrijvingskosten gebouwen in 2013 met EUR 2,5 mln toegenomen ten opzichte van de kosten bij ongewijzigde uitgangspunten.
Schattingswijziging percentage gereedheid OHW Op basis van voortschrijdend inzicht is het gereedheidpercentage voor OHW aangepast. Voor het OHW per 1 januari 2012 is een percentage gehanteerd van 67% (in de jaarrekening 2012 was dit 50%). Ultimo 2012 is op basis van de werkelijke afloop van het onderhanden werk in 2013 het gereedheidpercentage aangepast naar 57%. Dit laatste percentage is toegepast op het OHW ultimo 2012 en 2013. De daling van het percentage ten opzichte van het percentage per 1 januari 2012 wordt o.a. veroorzaakt door andere sluitregels vanaf 2012. Als gevolg hiervan is het OHW per 1 januari 2012 met circa € 23 miljoen gestegen. Zie voor nadere toelichting de post 2.4.6 Vorderingen en schulden uit hoofde van bekostiging. Transacties met verbonden partijen Van transacties met verbonden partijen is sprake wanneer een relatie bestaat tussen de instelling, haar deelnemingen en hun bestuurders en leidinggevende functionarissen. Er zijn met verbonden partijen geen transacties gesloten op niet-zakelijke grondslag. Stichting Business Generator Groningen (een initiatief van UMCG, RUG en Rabobank) wordt niet meegeconsolideerd in de jaarrekening (participatie UMCG 33%). Aan deze stichting is een garantstelling voor de exploitatie afgegeven voor de jaren 2016 en 2017 voor een totaal bedrag van € 0,7 miljoen. Dit bedrag is verantwoord onder de overige schulden.
63 Jaarrekening 2013 UMCG Pagina 8
1.4 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling 1.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING 1.4.1 Algemeen Gebruik van schattingen De opstelling van de jaarrekening vereist dat de Raad van Bestuur zich oordelen vormt, schattingen maakt en veronderstellingen doet die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en de hoogte van verplichtingen en van baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft.
1.4.2 Grondslagen van waardering van activa en passiva De toelichtingen op de mutaties in de balans en de resultatenrekening staan hoofdzakelijk vermeld in de enkelvoudige jaarrekening, behalve bij toelichtingen op mutaties van groepsmaatschappijen. Deze staan vermeld in de geconsolideerde jaarrekening. Toelichtingen in de balans en resultatenrekening zijn in de jaarrekening genummerd. Activa en passiva Activa en passiva worden in het algemeen gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs (nominale waarde). Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen naar het UMCG zullen toevloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen die economische voordelen in zich bergen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Immateriële vaste activa en materiële vaste activa De immateriële en materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen en cumulatieve bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingstermijnen van immateriële en materiële vaste activa zijn gebaseerd op de verwachte gebruiksduur van het vast actief. De afschrijvingen worden berekend als een percentage van de aanschafprijs volgens de lineaire methode op basis van de economische levensduur. Op bedrijfsterreinen en op onderhanden projecten en vooruitbetalingen op materiële vaste activa wordt niet afgeschreven. De afschrijvingspercentages zijn vermeld in de mutatieoverzichten van de materiële vaste activa. Voor zover subsidies of daaraan gelijk te stellen vergoedingen zijn ontvangen als eenmalige bijdrage in de afschrijvingskosten, zijn deze in mindering gebracht op de investeringen. Materiële vaste activa De materiële vaste activa die op basis van OCW- of DHAZ- convenant, dan wel WZV- vergunning of WTG zijn gefinancierd, zijn gewaardeerd tegen aanschaffings-, vervaardigings- of goedgekeurde kosten minus jaarlijkse afschrijvingen met vaste percentages van die kosten conform de desbetreffende beleidsregels, danwel berekend over de geschatte (kortere) economische levensduur. De materiële vaste activa die behoren tot de niet OCW/DHAZ/WZV/WTG- gefinancierde vaste activa zijn gewaardeerd tegen aanschaffingskosten dan wel lagere bedrijfswaarde. Daarbij zijn de materiële vaste activa die met bijdragen van derden dan wel eigen financiering zijn bekostigd, volgens de netto methode in de balans gepresenteerd. De afschrijvingspercentages die gebruikt zijn, staan vermeld in de toelichting op de geconsolideerde balans in de mutatieoverzichten materiële vaste activa.
64 Jaarrekening 2013 UMCG Pagina 9
1.4 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling 1.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING 1.4.2 Grondslagen van waardering van activa en passiva Mede vanwege de publieke functies van umc's hebben umc's en de betrokken ministeries (VWS en OCW) eind 2003 een convenant DHAZ (Decentralisatie Huisvesting Academische Ziekenhuizen) gesloten. Op basis van dit convenant zijn sindsdien de kapitaallasten van de umc's gefinancierd, naast de dekking vanuit het B-segment en de overige opbrengsten. In 2013 heeft de NZa een beleidsregel geïntroduceerd betreffende de financiering van kapitaallasten (beleidsregel CU 2099 Beschikbaarheidbijdrage kapitaallasten academische zorg universitaire medische centra). De kapitaallasten publieke functies blijven afzonderlijk bekostigd. De overige kapitaallasten moeten worden gedekt uit de DOT opbrengsten. Tot 2017 geldt een landelijke overgangsregeling. Het UMCG heeft bezwaar ingediend tegen de vaststelling van de kapitaallasten in het opleidingsfonds. De investeringen in facultaire gebouwen worden gedaan door de RUG. De kapitaallasten voor deze facultaire gebouwen worden op grond van de financiële afspraken tussen UMCG en RUG dan ook vergoed door de RUG. Op basis van de huidige inzichten verwacht het UMCG dat de kapitaallasten na 2013 adequaat bekostigd blijven. Vanuit DOT, overige opbrengsten en de bekostiging van de publieke functie worden voldoende middelen verwacht om toekomstige kapitaallasten voor de huidige activa te kunnen dekken. Vaste activa met een lange levensduur worden beoordeeld op bijzondere waardeverminderingen wanneer wijzigingen of omstandigheden zich voordoen die doen vermoeden dat de boekwaarde van een actief niet terugverdiend zal worden. De terugverdienmogelijkheid van activa die in gebruik zijn, wordt bepaald door de boekwaarde van een actief te vergelijken met de geschatte contante waarde van de toekomstige netto kasstromen die het actief naar verwachting zal genereren. Wanneer de boekwaarde van een actief hoger is dan de geschatte contante waarde van de toekomstige kasstromen, worden bijzondere waardeverminderingen verantwoord voor het verschil tussen de boekwaarde en de realiseerbare waarde. Uit de berekening 2013 is naar voren gekomen dat geen bijzondere waardevermindering noodzakelijk is. Om deze reden heeft in 2013 geen afwaardering (impairment) plaatsgevonden van de vaste activa. In 2011 is in verband met de voorgenomen nieuwbouw van het Universitair Centrum Psychiatrie (UCP) wel een impairment ad € 1 miljoen toegepast op de huidige gebouwen. Financiële vaste activa De tot de financiële vaste activa behorende deelnemingen zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingprijs van de aandelen. Ten aanzien van de onder de financiële vaste activa opgenomen langlopende leningen u/g is rekening gehouden met eventueel lagere waardering uit hoofde van oninbaarheid. Dividenden worden verantwoord in de periode waarin zij betaalbaar worden gesteld. De grondslagen voor overige financiële vaste activa zijn toegelicht in het hoofdstuk Financiële Instrumenten. Voorraden De voorraden zijn gewaardeerd tegen de laatst bekende inkoopprijzen, onder aftrek van een bedrag voor incourantheid, voor zover daartoe aanleiding bestaat. Voor wat betreft de waardering van de zelf geproduceerde voorraad, met name de Apotheek, zijn de daarin begrepen salariskosten geëlimineerd. Financiële instrumenten Financiële instrumenten omvatten handels- en overige vorderingen, geldmiddelen, (verstrekte) leningen en andere financieringsverplichtingen, handelsschulden en overige te betalen posten. Deze posten worden gewaardeerd op nominale waarde rekening houdend met eventuele oninbaarheid of incourantheid.
Kredietrisco Het UMCG gebruikt geen financiële derivaten en heeft een treasurystatuut waarin de procedures en gedragslijnen zijn vastgelegd om de omvang van het kredietrisico te beperken.
65 Jaarrekening 2013 UMCG Pagina 10
1.4 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling 1.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING 1.4.2 Grondslagen van waardering van activa en passiva
Renterisico en kasstroomrisico Het renterisico is beperkt tot eventuele veranderingen in de marktwaarde van opgenomen en uitgegeven leningen. Bij de meeste leningen is sprake van een vast rentepercentage gedurende minimaal tien jaar (met renteherziening). De leningen worden aangehouden tot het einde van de looptijd. Het UMCG heeft derhalve als beleid om geen afgeleide financiële instrumenten te gebruiken om (tussentijdse) rentefluctuaties te beheersen.
Liquiditeitsrisico Het UMCG bewaakt de liquiditeitspositie door middel van liquiditeitsprognoses. Het management ziet erop toe dat voor de instelling steeds voldoende liquiditeiten beschikbaar zijn om aan de verplichtingen te kunnen voldoen en dat tevens voldoende financiële ruimte onder de beschikbare faciliteiten beschikbaar blijft om steeds binnen de gestelde leningconvenanten te blijven.
Transacties in vreemde valuta Transacties in vreemde valuta worden meteen geboekt tegen de wisselkoers op datum van de transacties. Monetaire activa en passiva in vreemde valuta worden omgerekend tegen de koers per jaareinde.
Reële waarde De reële waarde van de meeste in de balans verantwoorde financiele instrumenten, waaronder vorderingen, effecten, liquide middelen en kortlopende schulden benadert de boekwaarde ervan. Onderhanden werk dbc's/dbc zorgproducten Het onderhanden werk uit hoofde van dbc's/dbc zorgproducten worden gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijs, zijnde de kostprijs van de reeds bestede verrichtingen, of tegen de opbrengstwaarde van de dbc/dbc zorgproduct indien deze lager is. De productie van het onderhanden werk is bepaald door de openstaande verrichtingen te koppelen aan de dbc's/dbc zorgproducten die ultimo boekjaar openstonden. Er is rekening gehouden met een gereedheidspercentage van 57%. Op de onderhanden projecten worden de voorschotten die ontvangen zijn van verzekeraars in mindering gebracht. De waarde van de gesloten en nog niet gefactureerde dbc zorgproducten waarvoor het gereedheidspercentage 100 is, is verantwoord onder de nog te factureren bedragen. Vorderingen Bij de vorderingen is rekening gehouden met noodzakelijk geachte waarderingscorrecties in verband met oninbaarheid. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas-, direct opeisbare banktegoeden en deposito's met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courant schulden bij banken zijn gesaldeerd opgenomen onder de liquide middelen. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale waarde.
66 Jaarrekening 2013 UMCG Pagina 11
1.4 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling 1.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING 1.4.2 Grondslagen van waardering van activa en passiva Eigen vermogen - grondslagen segmentering Het eigen vermogen is gesplitst in kapitaal, collectief gefinancierd vermogen en niet collectief gefinancierd vermogen. De segmentering van het vermogen en de gesegmenteerde resultatenrekening is gebaseerd op het onderscheid tussen collectief gefinancierde rechtspersonen en niet collectief gefinancierde rechtspersonen. De collectief gefinancierde rechtspersonen zijn: UMCG (UMCG Zorg inclusief het collectief gefinancierde deel van de FMW (UMCG O&O)), Stichting Pathologisch Laboratorium Assen/Emmen, Stichting RAV UMCG, Stichting voor Erfelijkheidsvoorlichting, Verloskundige Stadspraktijk B.V., Stichting Zorgaanbod Hanzekliniek en B.V. Beatrixoord. De overige rechtspersonen (zie pagina 8) worden aangemerkt als niet collectief gefinancierde rechtspersonen, met uitzondering van UMCG O&O dat voor een deel collectief is en voor een deel niet collectief gefinancierd is. Deze verdeling voor UMCG O&O is gebaseerd op de financieringstromen van UMCG O&O. Voorzieningen Een voorziening wordt in de balans opgenomen wanneer sprake is van: - een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting die het gevolg is van een gebeurtenis in het verleden; en - waarvan een betrouwbare schatting kan worden gemaakt; en - het waarschijnlijk is dat voor afwikkeling van die verplichting een uitstroom van middelen nodig is. Voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. Waardering vindt plaats hetzij tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen en verliezen af te wikkelen, hetzij tegen de contante waarde van die uitgaven. In de enkelvoudige jaarrekening zijn de voorzieningen tekstueel nader toegelicht.
1.4.3 Grondslagen van resultaatbepaling Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de baten en de lasten over het verslagjaar, met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde waarderingsgrondslagen. De baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop deze betrekking hebben, uitgaande van historische kosten. Verliezen worden verantwoord als deze voorzienbaar zijn, baten worden verantwoord als deze gerealiseerd zijn. De baten uit de academische component, de bijdrage voor de werkplaatsfunctie, de overige beschikbaarheidsbijdragen of daarmee gelijk te stellen middelen zijn berekend aan de hand van de voorschriften voor de bekostiging of subsidiëring. De overige opbrengsten zijn gebaseerd op het gefactureerde of doorberekende bedrag voor geleverde zorg, goederen en diensten, rekening houdend met mutatie OHW en specifieke contractuele afspraken met zorgverzekeraars en andere (zorg) instellingen. Baten en lasten uit voorgaande jaren die in dit boekjaar zijn geconstateerd, worden aan dit boekjaar toegerekend.
67 Jaarrekening 2013 UMCG Pagina 12
1.4 GRONDSLAGEN RESULTAATBEPALING 1.4 GrondslagenVAN vanWAARDERING waarderingENen resultaatbepaling
1.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING 1.4.3 Grondslagen van resultaatbepaling 1.4.3 Grondslagen van resultaatbepaling Toelichting landelijke onzekerheden omzetverantwoording 2013 Toelichting landelijke onzekerheden omzetverantwoording 2013 Toelichting onzekerheden omzetverantwoording 2013 en bijbehorende balansposities als gevolg van prestatiebekostiging, DOT en andere sectorale, landelijk geldende inherente Toelichting onzekerheden omzetverantwoording 2013onzekerheden. en bijbehorende balansposities als gevolg van prestatiebekostiging, DOT en andere sectorale, landelijk geldende inherente onzekerheden.
Handreiking omzetverantwoording: systeemcomplexiteit leidt tot generieke onzekerheden
Bij het bepalenomzetverantwoording: van de DBC-omzet 2013 heeft het UMCG de grondslagen waardering en resultaatbepaling gevolgd Handreiking systeemcomplexiteit leidt totvoor generieke onzekerheden zoals 1.4.3.2013 en de handreikingen die over 2013 door het Ministerie van VWS Bij hetopgenomen bepalen vanindeparagraaf DBC-omzet heeft het UMCGomzetverantwoording de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling gevolgd zijn vastgesteld. Evenals in 2012 is door de handreikingen systeemcomplexiteit en landelijke problematiek sprake de zoals opgenomen in paragraaf 1.4.3. en de omzetverantwoording die over 2013 doorvan hetonzekerheden Ministerie vaninVWS omzetverantwoording van isalle algemene ziekenhuizen en UMC's. Een groot deel van deze problematiek heeft in de zijn vastgesteld. Evenals2013 in 2012 door de systeemcomplexiteit en landelijke problematiek sprake van onzekerheden betrekking op normonduidelijkheid registratieen declaratieregels. omzetverantwoording 2013 van alleinalgemene ziekenhuizen en UMC's. Een groot deel van deze problematiek heeft betrekking op normonduidelijkheid in registratie- en declaratieregels.
Oorzaak en achtergrond systeemcomplexiteit
De onzekerheden waarvan sinds 2012 sprake is worden veroorzaakt door de gelijktijdige invoering van prestatiebekostiging, Oorzaak en achtergrond systeemcomplexiteit DOT-productstructuur en nieuwe wijzesprake van contracteren met zorgverzekeraars. Diverse van de in 2012 gesignaleerde De onzekerheden waarvan sinds 2012 is worden veroorzaakt door de gelijktijdige invoering van prestatiebekostiging, problemen rond de omzetverantwoording nog steeds, werken door of zijn doorontwikkeld in 2013 en geven DOT-productstructuur en nieuwe wijze vangelden contracteren met zorgverzekeraars. Diverse van de in 2012 gesignaleerde aanleiding tot nieuwe of gecontinueerde onzekerheden in de verantwoording de interne controle overen2013. Deze problemen rond de omzetverantwoording gelden nog steeds, werken door of en zijnindoorontwikkeld in 2013 geven onzekerheden doen zich voor in combinatie met deels open voor registratie facturatie die gedurende na afloop aanleiding tot nieuwe of gecontinueerde onzekerheden in denormen verantwoording en in deeninterne controle over 2013.enDeze kracht nader zijn geduid door devoor regelgever en intensivering formele en en materiële van het boekjaar metzich terugwerkende onzekerheden doen voor in combinatie met deels open normen registratie en facturatie van die gedurende na afloop controles over 2013 voorgaande jaren door de betrokken Hetenmet terugwerkende kracht en volledig voldoen kracht nader zijn geduidzorgverzekeraars. door de regelgever intensivering van formele materiële van het boekjaar meten terugwerkende aan achteraf vastgestelde nadere duidingen is praktisch niet mogelijk en de consequenties zijn niet in allekracht gevallen betrouwbaar controles over 2013 en voorgaande jaren door de betrokken zorgverzekeraars. Het met terugwerkende volledig voldoen in teachteraf schatten. Deze onzekerheden in de omzetverantwoording worden, in tegenstelling vorig in belangrijke mate niet aan vastgestelde nadere duidingen is praktisch niet mogelijk en de consequentiestotzijn nietjaar, in alle gevallen betrouwbaar meer gedemptDeze dooronzekerheden de werking vaninhet aanneemsommen en het overschrijden van productieplafonds. in te schatten. de transititieysteem, omzetverantwoording worden, in tegenstelling tot vorig jaar, in belangrijke mate niet meer gedempt door de werking van het transititieysteem, aanneemsommen en het overschrijden van productieplafonds. Vanuit bovenstaande zijn diverse risico's en onzekerheden geïdentificeerd. De Raad van Bestuur van het UMCG heeft naar beste schattingen maaren constateert dat het risico van de omzetbepaling door de landelijke situatie geïdentificeerd. De Raad van Bestuur van het UMCG heeftinherent naar Vanuitweten bovenstaande zijnopgesteld, diverse risico's onzekerheden voor 2013 een hoger risico kent danmaar normaal. Dit kan leiden bijstellingen van de omzetdoor in 2014 of later met mogelijke beste weten schattingen opgesteld, constateert dat hettot risico van de omzetbepaling de landelijke situatie inherent nagekomen baten en risico lastenkent en/ofdan verschuivingen in omzetcategorieën. Dit geldt temeer daar zorgverzekeraars en NZa voor 2013 een hoger normaal. Dit kan leiden tot bijstellingen van de omzet in 2014 of later met mogelijke niet reeds voor de en vaststelling van verschuivingen de jaarrekeningin2013 zekerheid hebben over daar het transitiebedrag, hetgeen nagekomen baten lasten en/of omzetcategorieën. Dit gegeven geldt temeer zorgverzekeraars en NZa 2012 (adover € 36,5 en herrekend en mede impact heeft op het transitiebedrag zoals verwerkt in de jaarrekening niet reeds voor de vaststelling van de jaarrekening 2013 zekerheid hebben gegeven hetmiljoen) transitiebedrag, hetgeen verwerkt in deheeft jaarrekening 2013 (ad € 7,6zoals miljoen = sec UMCG Zorg). Definitieve vaststelling van hetentransitiebedrag 2012 (ad € 36,5 miljoen) herrekend en zal mede impact op het transitiebedrag verwerkt in de jaarrekening conform de landelijke procedures in 2014 2015 plaatsvinden. verwerkt in de jaarrekening 2013 (ad € 7,6 of miljoen = sec UMCG Zorg). Definitieve vaststelling van het transitiebedrag zal conform de landelijke procedures in 2014 of 2015 plaatsvinden. Toelichting op de onzekerheden 2013 meer in detail en de wijze waarop hier mee om is gegaan door het UMCG Toelichting op de onzekerheden 2013 meer in detail en de wijze waarop hier mee om is gegaan door het UMCG Onderstaand worden voor de instelling specifieke relevante landelijke onzekerheden voor de jaarrekening van het UMCG toegelicht: worden voor de instelling specifieke relevante landelijke onzekerheden voor de jaarrekening van het UMCG Onderstaand toegelicht:
a) Terugwerkende kracht aanpassingen c.q. aanscherpingen door nadere duidingen NZa en normonduidelijkheid over registratie- enkracht declaratieregels a) Terugwerkende aanpassingen c.q. aanscherpingen door nadere duidingen NZa en normonduidelijkheid De registratiebepalingen bevatten diverse open normen, die gedurende en na afloop van het boekjaar nader zijn geduid door over registratie- en declaratieregels de regelgever/toezichthouder ('verboden/toegestaan combinatielijst' d.d.enjuni 2013) en regelgeving De registratiebepalingen bevatten diverse open normen, die gedurende na afloop van'Toelichting het boekjaar nader zijn MSZ' geduiddoor door NZa d.d. 21 februari 2014 (kenmerk: CI/14/3c). Hetcombinatielijst' met terugwerkende kracht volledig voldoen aan achteraf MSZ' vastgestelde de regelgever/toezichthouder ('verboden/toegestaan d.d. juni 2013) en 'Toelichting regelgeving door nadere is in veel gevallen onmogelijk omdat interne organisatiekracht hieropvolledig niet was ingericht. herstel mogelijk de NZaduidingen d.d. 21 februari 2014 (kenmerk: CI/14/3c). Het de met terugwerkende voldoen aanWaar achteraf vastgestelde was, is dit gecorrigeerd en verwerkt in de jaarrekening Waarorganisatie herstel niethierop mogelijk heeft het UMCG inschatting nadere duidingen is in veel gevallen onmogelijk omdat 2013. de interne nietis,was ingericht. Waareen herstel mogelijk de gevolgen van het niet (kunnen) voldoen aan de registratieen declaratieregels. Deze inschatting is vooral gemaakt voor was, is dit gecorrigeerd en verwerkt in de jaarrekening 2013. Waar herstel niet mogelijk is, heeft het UMCG een inschatting gebaseerd op de uitgevoerde rond devoldoen juistheidaan vande deregistratiedeclaratiesen endeclaratieregels. een impactanalyse naar aanleidingisvan de gemaakt voor gevolgen vansteekproef het niet (kunnen) Deze inschatting vooral verboden-toegestaanlijst en desteekproef per 21 februari 2014 via eenvan afzonderlijke circulaire gebaseerd op de uitgevoerde rond de juistheid de declaraties en eengepubliceerde impactanalyseregistratieregels. naar aanleiding van de verboden-toegestaanlijst en de per 21 februari 2014 via een afzonderlijke circulaire gepubliceerde registratieregels. Landelijk is binnen de sector door alle partijen waaronder VWS, NZa, NFU, ZN overeengekomen om door de ziekenhuizen een aanvullend zelfonderzoek uit te voeren voor de jaren 2012 2013. Hiervoor is een landelijk controleprotocol opgesteld Landelijk is binnen de sector door alle partijen waaronder VWS,en NZa, NFU, ZN overeengekomen om door de ziekenhuizen door alle partijen. UMCG werkt volledig aan het aanvullende en heeft deze en goedgekeurd een aanvullend zelfonderzoek uit teHet voeren voor de jaren 2012mee en 2013. Hiervoor is eenomzetonderzoek landelijk controleprotocol opgesteld volgens de richtlijnen deze zijn opgenomen in dit landelijke uitgevoerd. en goedgekeurd door zoals alle partijen. Het UMCG werkt volledig meecontroleprotocol aan het aanvullende omzetonderzoek en heeft deze volgens de richtlijnen zoals deze zijn opgenomen in dit landelijke controleprotocol uitgevoerd. Pagina 13 68 Jaarrekening 2013 UMCG Pagina 13
1.4 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling 1.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING 1.4.3 Grondslagen van resultaatbepaling Toelichting op de onzekerheden 2013 meer in detail en de wijze waarop hier mee om is gegaan door het UMCG
b) De waardering van het OHW DBC Zorgproducten per 31-12-2011, 31-12-2012 en per 31-12-2013 onder invloed van de overgang naar DOT en impact op de transitiebepaling bevat onzekerheden, mede in relatie tot contracteringsafspraken, in de registratie en waardering Ten aanzien van de producten opgenomen in het onderhanden werk, waarvan de uiteindelijke zorgproducten ultimo 2013 nog niet zeker zijn, heeft het management een inschatting gemaakt op basis van een fractietabel. Het onderhanden werk betreft de waarde van de openstaande dbc zorgproducten voor het A-segment en B-segment. Voor zowel berekening van het A- en B-segment is een gemiddelde verkoopprijs per zorgverzekeraar gehanteerd. Voor beide segmenten is rekening gehouden met een gereedheidpercentage van 57 (gehanteerd vanaf ultimo 2012). Het onderhanden werk per 31-12-2011 is aangepast in het transitiemodel 2012. Hiervoor wordt verwezen naar punt c.
c) Transitiemodel en de onzekerheden die hierin zitten door de onzekerheden in de voorlopige vaststelling, beoordeling door ZN commissie en voorbehouden op zowel het schaduwbudget als de dekking van het schaduwbudget Het transitiemodel is bedoeld om effecten van de overgang naar de nieuwe DOT bekostiging te mitigeren. In de productstructuur waren begin 2012 nog diverse onvolkomenheden waardoor sprake was van een doorontwikkelagenda in 2012. Op basis hiervan heeft het UMCG een aanneemsom of zorgkostenplafond afgesproken met zorgverzekeraars. Uitgangspunt bij het transitiemodel is dat de systeemwijziging niet bedoeld is als een kortingsmaatregel. Bij het UMCG leidt de toepassing van het transitiemodel wel tot een systeemfout waardoor een transitieschuld in de jaarrekening 2012 is ontstaan van circa € 36,5 miljoen (voor 2012 en 2013). In 2013 zijn de schattingen die in het omzetmodel 2012 aanwezig waren ten aanzien van met name de OHW positie geactualiseerd op basis van de daadwerkelijke gefactureerde bedragen (afloop OHW). Hieruit is gebleken dat de OHW positie ultimo 2012 circa € 20 miljoen te laag is ingeschat. Daarnaast is met betrekking tot de OHW positie ultimo 2011 (oftewel 1 januari 2012) gebleken dat een onjuist gereedheidpercentage is toegepast. Op basis van de afloop van het OHW 2011 blijkt dat dit percentage 67% moet zijn in plaats van 50%. Ook dit is aangepast in het omzetmodel 2012. Deze twee actualisaties hebben geleid tot een aangepaste transitieschuld van circa € 7,6 miljoen voor UMCG Zorg voor 2012 en 2013 samen. De actualisatie van het omzetmodel 2012 levert een nagekomen bate op van € 0,6 miljoen. De definitieve vaststelling van het transitiebedrag dient nog plaats te vinden in 2014 of 2015.
d) De afwikkeling van vorderingen en schulden uit het oude FB-tijdperk De afwikkeling van vorderingen en schulden uit het oude FB-tijdperk is nog onbekend. De landelijke procedure is nog altijd niet uitgewerkt. Dit kan onzekerheden inhouden omtrent de balanspost nog in tarieven te verrekenen financieringsverschil.
69 Jaarrekening 2013 UMCG Pagina 14
1.4 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling 1.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING 1.4.3 Grondslagen van resultaatbepaling Pensioenen Het UMCG heeft voor haar werknemers een toegezegde pensioenregeling. Hiervoor in aanmerking komende medewerkers hebben op de pensioengerechtigde leeftijd recht op een pensioen dat is gebaseerd op het gemiddeld verdiende loon berekend over de jaren dat de werknemer pensioen heeft opgebouwd bij het UMCG. De verplichtingen, welke voortvloeien uit deze rechten van haar personeel, zijn ondergebracht bij bedrijfstakpensioenfonds ABP. Het UMCG betaalt hiervoor premies, waarvan 2/3 door de werkgever wordt betaald en 1/3 door de werknemer. De pensioenrechten worden jaarlijks geïndexeerd, indien en voor zover de dekkingsgraad van het pensioenfonds (het vermogen van het pensioenfonds gedeeld door haar financiële verplichtingen) dit toelaat. Naar de stand ultimo maart 2014 is de dekkingsgraad van ABP 106,1%. In 2014 dient het pensioenfonds een dekkingsgraad van tenminste 105% te hebben. Het pensioenfonds verwacht hieraan te kunnen voldoen en voorziet geen noodzaak voor de aangesloten instellingen om extra stortingen te verrichten of om bijzondere premieverhogingen door te voeren. Het UMCG heeft geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen ingeval van een tekort bij het pensioenfonds, anders dan het effect van hogere toekomstige premies. Om die reden heeft het UMCG alleen de verschuldigde premies tot en met het einde van het boekjaar in de resultatenrekening verantwoord. Voor de personeelsbeloningen en pensioenen is het uitgangspunt dat de in het boekjaar te verwerken pensioenlast gelijk is aan de over die periode aan het pensioenfonds verschuldigde pensioenpremies. Voor zover de verschuldigde premies op balansdatum nog niet zijn voldaan, wordt hiervoor een verplichting opgenomen. Als de op balansdatum reeds betaalde premies de verschuldigde premies overtreffen, wordt een overlopende actiefpost opgenomen voor zover sprake zal zijn van terugbetaling door het fonds of van verrekening met in de toekomst verschuldigde premies. Overige De rechten en verplichtingen uit hoofde van meerjarige financiële contracten, zoals huurcontracten, zijn niet in de balans geactiveerd en gepassiveerd. De hieruit voortvloeiende lasten zijn onder de bedrijfslasten verantwoord. 1.4.4 Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de indirecte methode.
70 Jaarrekening 2013 UMCG Pagina 15
1.5 Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2013 1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 ACTIVA 1.5.1 Immateriële vaste activa De specificatie is als volgt: CO2² emissierechten
31-dec-13
31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
208
208
2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
Boekwaarde per 1 januari Bij: investeringen Af: afschrijvingen
208 -
208 -
Boekwaarde per 31 december
208
208
31-dec-13
31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
Bedrijfsgebouwen en terreinen Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen, technische en administratieve uitrusting Materiële vaste bedrijfsactiva in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële vaste activa
328.227 50.771 76.771
340.685 55.044 73.221
7.651
7.547
Totaal materiële vaste activa
463.420
476.497
Het verloop van de immateriële vaste activa is als volgt weer te geven:
1.5.2 Materiële vaste activa De specificatie is als volgt:
2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
Boekwaarde per 1 januari Bij: investeringen Af: afschrijvingen Af: bijzondere waardeverminderingen Af: desinvesteringen
476.497 54.806 -61.507 -6.376
470.607 55.014 -48.156 -968
Boekwaarde per 31 december
463.420
476.497
Het verloop van de materiële vaste activa is als volgt weer te geven:
Naast de investeringen vermeld in de enkelvoudige jaarrekening (zie hoofdstuk 2.4.2) zijn er investeringen gedaan onder meer door de groepsmaatschappijen Stichting RAV UMCG (€ 1,8 miljoen in ambulances en inventaris) en de Stichting voor Erfelijkheidsvoorlichting (€ 1,4 miljoen in inventarissen). Voor een nadere specificatie van het verloop van de materiele vaste activa per activagroep wordt verwezen naar het mutatieoverzicht onder 1.6.
Pagina7116 Jaarrekening 2013 UMCG
1.5 Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2013 1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 ACTIVA 1.5.3 Financiële vaste activa 31-dec-13
31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
Deelnemingen Overige vorderingen
4.898 3.733
3.922 3.424
Totaal financiële vaste activa
8.631
7.346
De specificatie is als volgt:
Het verloop van de financiële vaste activa is als volgt weer te geven: 2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
Boekwaarde per 1 januari Bij: kapitaalstorting Bij: verstrekte leningen Bij: renteopbouw Af: waardeveranderingen Af: aflossingen Bij: overige (herrubricering vanuit overige vorderingen)
7.346 961 1.052 20 -110 -638 -
5.722 572 793 16 -39 -213 495
Boekwaarde per 31 december
8.631
7.346
De mutaties kapitaalstorting en verstrekte leningen betreffen hoofdzakelijk mutaties in de deelnemingen van Stichting Triade. De mutaties voorzover die het UMCG betreffen, zijn toegelicht in de enkelvoudige jaarrekening. In 2013 zijn SteriNoord B.V. (aandeel UMCG 51%) en Lifelines Databeheer B.V. (aandeel UMCG 100%) opgericht. In beide B.V.'s is nog geen kapitaal gestort in 2013. Te storten aandelenkapitaal SteriNoord B.V. is € 12.750 en Lifelines Databeheer B.V. is € 18.000. 1.5.4 Voorraden 31-dec-13
31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
8.517 96 1.395
6.400 120 1.275
10.008
7.795
31-dec-13
31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
Onderhanden werk DBC's/DBC zorgproducten A-segment (inclusief OVP) Onderhanden werk DBC's/DBC zorgproducten B-segment Af: ontvangen voorschotten
38.636 60.321 -24.812
42.541 37.728 -44.759
Totaal onderhanden werk
74.145
35.510
De specificatie is als volgt:
Medische middelen Voedingsmiddelen Overige voorraden Totaal voorraden 1.5.5 Onderhanden werk uit hoofde van dbc's /dbc zorgproducten De specificatie is als volgt:
Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de enkelvoudige jaarrekening. Pagina72 17 Jaarrekening 2013 UMCG
1.5 TOELICHTING OP op DE GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 1.5 Toelichting de geconsolideerde balans per 31 december 2013 1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 ACTIVA ACTIVA 1.5.6 Vorderingen en schulden uit hoofde van bekostiging 1.5.6 Vorderingen en schulden uit hoofde van bekostiging Vorderingen uit hoofde van bekostiging:
31-dec-13
31-dec-12
Vorderingen uit hoofde van bekostiging:
x € 1.000 31-dec-13
x € 1.000 31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
3. Vordering uit hoofde van Nacalculatie doorloop DBC's 2012 Totaal vorderingen uit hoofde van bekostiging
6.621
6.063
Totaal vorderingen uit hoofde van bekostiging
6.621
6.063
Schulden uit hoofde van bekostiging:
31-dec-13
31-dec-12
Schulden uit hoofde van bekostiging:
x € 1.000 31-dec-13
x € 1.000 31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
4. Schulden uit hoofde van macrobeheersinstrument Totaal schulden uit hoofde van bekostiging
34.555
40.652
Totaal schulden uit hoofde van bekostiging
34.555
40.652
1. Vorderingen uit hoofde van financieringstekort 2. Vorderingen 1. Vorderingen uit uit hoofde hoofde van van transitieregeling financieringstekort 3. Vordering uit hoofde van Nacalculatie doorloop DBC's 2012 2. Vorderingen uit hoofde van transitieregeling
4.899 1.722 4.899 1.722-
1. Schulden uit hoofde van financieringsoverschot 2. Schulden Schulden uit uit hoofde hoofde van van financieringsoverschot transitieregeling 1. 3. Schuld uit hoofde van Nacalculatie doorloop DBC's 2012 2. Schulden uit hoofde van transitieregeling 4. Schulden uit hoofde van macrobeheersinstrument 3. Schuld uit hoofde van Nacalculatie doorloop DBC's 2012
4.503 1.560 4.503 1.560-
26.320 8.235 26.320 8.235--
4.113 36.539 4.113 36.539--
Specificatie vorderingen en schulden uit hoofde van financieringstekort respectievelijk financieringsoverschot Specificatie vorderingen en schulden uit hoofde van financieringstekort respectievelijk financieringsoverschot t/m 2010 2011 2012 2013 totaal
Saldo per 1 januari Saldo per 1 januari Financieringsverschil boekjaar Correcties voorgaande jaren Financieringsverschil boekjaar Betalingen/ontvangsten Correcties voorgaande jaren
x €2010 1.000 t/m
x €2011 1.000
x €2012 1.000
x €2013 1.000
x totaal € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
-4.061
-9.760
14.211
-23.325 -23.3255
2.272
-4.061
-9.760
14.211
-763 -763
2.272
390
390 -763 -21.053 -763 -21.0535
Betalingen/ontvangsten Subtotaal mutatie boekjaar
-
5 -23.320
2.272
-763
5 -21.811
Subtotaal mutatie boekjaar Saldo per 31 december
-4.061
-23.320 -33.080
2.272 16.483
-763 -763
-21.811 -21.421
Saldo per 31 december
-4.061
-33.080
16.483
-763
-21.421
In aanvulling op hetgeen staat vermeld in de enkelvoudige jaarrekening geldt dat de nacalculatie voor RAV/AZG inzake 2013 is en metstaat 2012 bij de NZa ingediend en verwerkt. geldt dat de nacalculatie voor RAV/AZG inzake 2013 In opgesteld aanvulling en optot hetgeen vermeld in dezijn enkelvoudige jaarrekening is opgesteld en tot en met 2012 bij de NZa zijn ingediend en verwerkt.
31-12-2013
31-12-2012
x € 1.000 31-12-2013
x € 1.000 31-12-2012
Waarvan gepresenteerd als: - vorderingen uit hoofde van financieringstekort -- schulden uit hoofde vanvan financieringsoverschot vorderingen uit hoofde financieringstekort
x € 1.000
x € 1.000
- schulden uit hoofde van financieringsoverschot
26.320 -21.421
4.503 4.113 4.503 4.113 390
-21.421
390
Waarvan gepresenteerd als:
4.899 26.320 4.899
Pagina 18 Pagina73 18 Jaarrekening 2013 UMCG
1.5 Toelichting de geconsolideerde balans per 31 december 2013 1.5 TOELICHTING OP op DE GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 ACTIVA ACTIVA 1.5.6 Vorderingen en schulden uit hoofde van bekostiging 1.5.6 Vorderingen en schulden uit hoofde van bekostiging Specificatie financieringsverschil in het boekjaar Specificatie financieringsverschil in het boekjaar Wettelijk budget aanvaardbare kosten Vergoedingen ter aanvaardbare dekking van het wettelijk budget Wettelijk budget kosten Vergoedingen ter dekking van het wettelijk budget Totaal financieringsverschil Totaal financieringsverschil
2013
2012
x €2013 1.000
x €2012 1.000
x € 1.000
x € 1.000
19.496 20.259 19.496 20.259 -763 -763
77.262 63.051 77.262 63.051 14.211 14.211
Specificatie vorderingen uit hoofde van transitieregeling en schulden uit hoofde van transitieregeling Specificatie vorderingen uit hoofde van transitieregeling en schulden uit hoofde van transitieregeling De specificatie is als volgt: 2013 x €2013 1.000 De specificatie is als volgt:
2012 x €2012 1.000
x € 1.000
x € 1.000
Schaduwbudget (o.b.v. afspraken met zorgverzekeraars) Af: A omzet (inclusief Schaduwbudget (o.b.v.overloop) afspraken met zorgverzekeraars) Af: B A nieuw omzet(binnen (inclusieftransitiemodel overloop) = B-2012) honorariumomzet loondienst met in schaduwbudget nieuw honorariumomzet loondienst met Af: vergoeding B nieuw (binnen transitiemodelin=BB-2012) vergoeding in schaduwbudget in B nieuw Transitiebedrag Transitiebedrag
456.696 458.347 456.696 1.527 458.347 1.527
428.453 452.167 428.453 452.167-
-3.178 -3.178 2013 x €2013 1.000
-23.714 -23.714 2012 x €2012 1.000
Waarvan gepresenteerd als: -Waarvan vordering uit hoofde vanals: transitieregeling gepresenteerd - schulden vorderinguit uithoofde hoofdevan vantransitieregeling transitieregeling - schulden uit hoofde van transitieregeling
x € 1.000
x € 1.000
1.722 8.235 1.722 6.513 8.235 6.513
1.560 36.539 1.560 34.979 36.539 34.979
De transitievordering kan als volgt worden gespecificeerd: Transitievordering 2013 De transitievordering kanCvR als volgt worden gespecificeerd: Transitievordering 2013 CvR De transitieschuld kan als volgt worden gespecificeerd: Transitieschuld 2012 De transitieschuld kanUMCG als volgt worden gespecificeerd: 2013 UMCG Transitieschuld 2012 2012 UMCG Stichting Erfelijksheidsvoorlichting Transitieschuld 2013 Transitieschuld 2013 2012 Stichting Erfelijksheidsvoorlichting Transitieschuld 2013 Stichting Erfelijksheidsvoorlichting
Transitie % 95% Transitie % 95% 95% 70% 95% 95% 70% 70% 95% 70%
Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de enkelvoudige jaarrekening. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de enkelvoudige jaarrekening.
Pagina 19 Pagina7419 Jaarrekening 2013 UMCG
1.722 1.722 1.722 4.378 3.225 4.378 364 3.225 268 364 8.235 268 8.235
1.5 Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2013 1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 ACTIVA 1.5.7 Overige vorderingen 31-dec-13
31-dec-12
De specificatie is als volgt:
x € 1.000
x € 1.000
Vorderingen op debiteuren Nog te factureren omzet DBC's / DBC-zorgproducten Vooruitbetaalde bedragen Nog te ontvangen bedragen Overige vorderingen en overlopende activa
72.875 194.206 1.829 26.585 4.997
149.156 146.269 1.751 11.778 2.370
Totaal vorderingen en overlopende activa
300.492
311.324
31-dec-13
31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
-
-
31-dec-13
31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
Bankrekeningen Depositorekeningen Kassen en kruisposten
63.867 69.057 28
54.625 50.000 62
Totaal liquide middelen
132.952
104.687
Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de enkelvoudige jaarrekening.
1.5.8 Effecten
Effecten
1.5.9 Liquide middelen De specificatie is als volgt:
Pagina75 20 Jaarrekening 2013 UMCG
1.5 Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2013 1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 PASSIVA 1.5.10 Eigen vermogen Het eigen vermogen bestaat uit de volgende componenten: 31-dec-13
31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet collectief gefinancierd vrij vermogen
3.475 156.786 48.664
3.475 140.712 45.321
Totaal eigen vermogen
208.925
189.508
Kapitaal
Kapitaal
Saldo per 1-jan-2013
Resultaatbestemming
Overige mutaties
Saldo per 31-dec-2013
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
3.475
3.475
Collectief gefinancierd gebonden vermogen Het verloop is als volgt weer te geven: Saldo per 1-jan-2013
Resultaatbestemming
Overige mutaties
Saldo per 31-dec-2013
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
Algemene reserves
57.561
23.892
-1.183
80.270
Bestemmingsreserves: Afschrijvingen materiële vaste activa Apparatuurfonds O&O Doelmatigheidsonderzoek Budgetreserve afdelingen/sectoren Richtlijn afschrijving inventaris Aanpassingen op het gebied van opleidingen Specifieke onderzoeksprojecten
29.725 1.411 3.484 33.911 11.129 1.041 2.434
-1.230
Bestemmingsfondsen: Fundaties Totaal collectief gefinancierd gebonden vermogen
28.495 1.411 3.204 29.657 10.270 1.041 2.422
-280 -4.254 -859 -12
16 140.712
16 17.257
-1.183
Een bedrag van € 1,2 miljoen onder de overige mutaties bij de algemene reserves betreft de vermogenscorrecties van twee groepsmaatschappijen waarvan de definitieve jaarcijfers 2012 afwijken van de cijfers zoals die zijn verwerkt in de UMCG jaarrekening 2012. De mutatie betreft hoofdzakelijk SEV ad € 1,2 miljoen. Ook bij niet collectief gefinancierd vermogen doet zich dit voor (€ 0,7 miljoen). Dit betreft met name Stichting Triade ad € 0,3 miljoen en Universitair Centrum Esthetische Chirurgie B.V. ad € 0,2 miljoen. Voor de toelichting op de mutaties van de resultaatsbestemming wordt verwezen naar de enkelvoudige jaarrekening.
Pagina76 21 Jaarrekening 2013 UMCG
156.786
1.5 Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2013 1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 PASSIVA 1.5.10 Eigen vermogen Niet collectief gefinancierd vrij vermogen Saldo per 1-jan-2013
Resultaatbestemming
Overige mutaties
Saldo per 31-dec-2013
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
Algemene reserves: Groepsmaatschappijen
29.406
448
-691
29.163
Bestemmingsreserves: Parkeergarages Groepsmaatschappijen
10.473 5.442
1.476 2.110
Totaal niet-collectief gefinancierd vrij vermogen
45.321
4.034
Het verloop is als volgt weer te geven:
11.949 7.552 -691
48.664
Eigen vermogen
Resultaat
x € 1.000
x € 1.000
157.582 116 1.882 267 7.535 664
15.432 3 57 97 298 75
349 7.331 29.029 12
3.269 1.235 5
-415 131 4.550 -108
-211 52 64 974 -59
208.925
21.291
Specificatie aansluiting geconsolideerd - enkelvoudig vermogen per 31 december 2013 en het resultaat over 2013
Kernactiviteit UMCG - enkelvoudig eigen vermogen en resultaat Stichting Thomassen à Thuessink Stichting Bewegen en Ademhalen Stichting Duizendpoot Stichting voor Erfelijkheidsvoorlichting Stichting Prenatale Screening Noord-Oost Nederland Stichting Pathologisch Laboratorium Assen/Emmen Stichting RAV/AZG Stichting Triade Stichting Zorgaanbod Hanzekliniek GIL Bravo '96 B.V. GIL Bravo '99 B.V. GIL Bravo '01 B.V. GIL Bravo '02 B.V. Verloskundige Stadspraktijk B.V. UMCG Services B.V. (51%) Universitair Centrum voor Esthetische Chirurgie B.V. UMCG Research B.V. B.V. Beatrixoord
Kunstgenootschap Exploitatie sportfaciliteiten Uitlenen personeel Erfelijkheidsvoorlichting Kwaliteitsbewaking o.g.v. prenatale screening Pathologie voor andere instellingen Ambulancediensten Service organisatie Patiëntenzorg (ZBC) Lease Lease Lease Lease Verloskundige zorg Schoonmaakdiensten Esthetische Chirurgie Fondsbeheer Ergotherapie
Totaal geconsolideerd eigen vermogen en resultaat
UMCG Research B.V. heeft als kernactiviteit fondsenbeheer. Het vermogen van deze B.V. is bestemd voor o.a. onderzoeksdoeleinden en is niet vrij besteedbaar. In de vier GIL Bravo BV's en de stichting Pathologie Assen/Emmen hebben in 2013 geen activiteiten plaatsgevonden. De GIL Bravo's worden in 2014 geliquideerd.
Pagina7722 Jaarrekening 2013 UMCG
1.5 Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2013 1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 PASSIVA 1.5.11 Voorzieningen Voorziening uit hoofde van macrobeheersinstrument 31-dec-13
31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
-
-
Voorziening uit hoofde van marcobeheersinstrument
Bij het opstellen van de jaarrekening 2013 bestaat nog geen inzicht in realisatie van het mbi-omzetplafond over 2012 en 2013. Het UMCG is niet in staat een betrouwbare inschatting te maken van de uit het macrobeheersinstrument voortkomende verplichting en deze te kwantificeren. Als gevolg daarvan is deze verplichting niet tot uitdrukking gebracht in de balans van het UMCG per 31 december 2013. Voor nadere toelichting wordt verwezen naar 1.5.14 Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen. Overige voorzieningen Het verloop is als volgt weer te geven: Claims, geschillen en rechtsgedingen
Sociaal beleid
Groot onderhoud
Overige voorzieningen
Totaal
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
Saldo langlopend deel per 1-1-2013 Onder de kortlopende schulden
4.066 3.499
38.342 10.024
51.248 13.560
13.600 400
107.256 27.483
Totaal voorzieningen per 1-1-2013 Bij: dotaties Af: onttrekkingen
7.565 1.401 -632
48.366 272 -13.450
64.808 23.196 -5.951
14.000 198 -198
134.739 25.067 -20.231
Totaal voorzieningen per 31-12-2013 Onder de kortlopende schulden
8.334 3.828
35.188 8.730
82.053 22.010
14.000 400
139.575 34.968
Saldo langlopend per 31-12-2013
4.506
26.458
60.043
13.600
104.607
31-dec-13
31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
Langlopende schulden aan kredietinstellingen Overige langlopende schulden
211.530 69.411
201.257 71.459
Totaal langlopende schulden
280.941
272.716
Voor een toelichting op de voorzieningen wordt verwezen naar de enkelvoudige jaarrekening.
1.5.12 Langlopende schulden De specificatie is als volgt:
Pagina78 23 Jaarrekening 2013 UMCG
1.5 Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2013 1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 PASSIVA 1.5.12 Langlopende schulden Het verloop van de langlopende schulden aan kredietinstellingen is als volgt weer te geven:
2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
Stand per 1 januari Bij: nieuwe leningen Af: aflossingen
215.729 25.000 -14.432
230.819 -15.090
Stand per 31 december Af: aflossingsverplichting komend boekjaar
226.297 -14.767
215.729 -14.472
Stand langlopende schulden aan kredietinstellingen per 31 december
211.530
201.257
31-dec-13
31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
14.767 211.530 154.279
14.472 201.257 154.082
Kortlopend deel van de langlopende schulden (< 1 jr.) (aflossingsverplichtingen) Langlopend deel van de langlopende schulden (> 1 jr.) (balanspost) Restschuld over 5 jaar
Voor een nadere toelichting op de langlopende schulden aan kredietinstellingen wordt verwezen naar de bijlage 1.8. en de enkelvoudige jaarrekening. De aflossingsverplichtingen voor 2013 zijn verantwoord onder de kortlopende schulden.
1.5.13 Kortlopende schulden en overlopende passiva 31-dec-13
31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
Te betalen rente Crediteuren Aflossingsverplichtingen langlopende leningen Reservering (extra) persoonlijk budget Belastingen en sociale premies Schulden terzake pensioenen Nog te betalen salarissen Vakantiegeld en -dagen OTO-gelden Vooruitontvangen subsidies 3e geldstroom Kortlopend deel van de voorzieningen Overige schulden en overlopende passiva
1.777 36.994 14.767 7.861 30.984 10.449 3.411 45.063 802 56.412 34.968 123.961
1.800 32.931 14.472 7.015 27.241 9.415 3.811 43.706 458 50.659 27.483 120.307
Totaal kortlopende schulden en overlopende passiva
367.449
339.298
De specificatie is als volgt:
Pagina79 24 Jaarrekening 2013 UMCG
1.5 Toelichting de geconsolideerde balans per 31 december 2013 1.5 TOELICHTING OP op DE GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 1.5.14 Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen Verloopoverzicht investeringsruimte trekkingsrechten (Centrum voor Revalidatie) 2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
Nog niet bestede investeringsruimte per 1 januari Correctie investeringen 2012 Bij: indexering niet-bestede investeringsruimte Af: investeringen verslagjaar
19.647 -1.514 314 -8.185
18.890 757
Beschikbare investeringsruimte 31 december
10.262
19.647
Het verloop is als volgt weer te geven:
Gemelde, lopende en geplande investeringsprojecten leggen voor het gehele beschikbare bedrag beslag op deze investeringsruimte per 31 december 2013. Verplichtingen uit hoofde van het macrobeheersinstrument Het macrobeheersinstrument wordt door de minister van VWS ingezet om overschrijdingen van het macrokader zorg terug te vorderen bij instellingen voor medisch specialistische zorg. Het macrobeheersinstrument is uitgewerkt in de Aanwijzing macrobeheersmodel instellingen voor medisch specialistische zorg. Jaarlijks wordt door de Nederlandse Zorgautoriteit ambtshalve een mbi-omzetplafond vastgesteld. Tevens wordt door de NZa jaarlijks een omzetplafond per instelling vastgesteld, welke afhankelijk is van de realisatie van het mbi-omzetplafond van alle instellingen gezamenlijk. Deze vaststelling vindt plaats nadat door de Minister van VWS de overschrijding van het mbi-omzetplafond uiterlijk vóór 1 december van het opvolgend jaar is gecommuniceerd. Voor 2013 is het mbi-omzetplafond door de NZa vastgesteld op € 17.578 miljoen (prijsniveau 2012) en voor 2012 op € 16.634 miljoen (prijsniveau 2011). Bij het opstellen van de jaarrekening 2013 bestaat nog geen inzicht in realisatie van het mbi-omzetplafond over 2013. Het UMCG is niet in staat een betrouwbare inschatting te maken van de uit het macrobeheersinstrument voortkomende verplichting en deze te kwantificeren. Als gevolg daarvan is deze verplichting niet tot uitdrukking gebracht in de balans van het UMCG per 31 december 2013. Daarnaast dient opgemerkt te worden dat bij de zorgcontractering de zorgverzekeraar de regie heeft. Het hebben van een contract met een zorgverzekeraar betekent volgens het UMCG niet dat er geen sprake is van een korting. Voorgenomen pensioenovergang van ABP naar PFZW De Nederlandse Federatie van UMC’s (NFU) had het voornemen tot een pensioenovergang van ABP naar PFZW per 1 januari 2015. Hierover is de afgelopen jaren veelvuldig overleg gepleegd tussen vakbonden, de betrokken pensioenfondsen, VWS en de NFU. Door de diverse partijen zijn enkele randvoorwaarden gesteld aan de pensioenovergang betreffende financierbaarheid, nettogevolgen voor medewerkers en goedkeuring door DNB. Voor de NFU was een belangrijke eis dat de pensioenovergang financierbaar is, hetgeen wil zeggen dat de baten van de pensioenovergang opwegen tegen de lasten van de pensioenovergang en dat de pensioenovergang bancair voor alle UMC’s financierbaar is. Op 2 juli 2014 is door NFU, vakbonden, ABP en PFZW vastgesteld dat aan de gestelde voorwaarden niet is voldaan en dat de pensioenovergang per 1 januari 2015 niet kan doorgaan. Vastgesteld is in voorgenoemd bestuurlijk overleg dat de pensioenovergang nog niet wordt beëindigd, maar stilgelegd, en dat mogelijke alternatieven nader zullen worden verkend. Op dit moment is nog onduidelijk of en wanneer een eventuele pensioenovergang zal plaatsvinden. Overige Voor de locatie UMCG Radiotherapie Emmen is in 2012 een langdurig huurcontract (40 jaar) afgesloten voor een totale waarde van € 18,2 miljoen (gebaseerd op huidige jaarhuurprijs van € 454.860, zonder indexatie). Resterende huurverplichting is € 17,7 miljoen. Het UMCG heeft zich als borg garant gesteld voor leningen die door RAV/UMCG (onderdeel van de UMCG groep) zijn aangegaan voor een totale restschuld van € 3,2 miljoen, inclusief de contractuele aflossingsverplichtingen voor 2014. Pagina 25 80 Jaarrekening 2013 UMCG
1.5 Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2013 1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 1.5.15 Financiële kengetallen
2013
Solvabiliteitsratio = gecorrigeerd eigen vermogen / gecorrigeerd totaal vermogen 20,6% (vermogen wordt gecorrigeerd voor immateriële vaste activa, deelnemingen en vorderingen op groepsmaatschappijen) Debt Service Coverage Ratio = EBITDA van het afgesloten boekjaar / jaarlijks bruto rentelasten plus aflossingen in het afgesloten boekjaar Loan To Value = totaal langlopende, rentedragende schulden als percentage van de waarde van alle onroerende zaken (gebouwen en installaties)
Pagina8126 Jaarrekening 2013 UMCG
2012
19,6%
3,3
2,8
60%
55%
3.229
0,0%
Boekwaarde per 31 december 2013
Afschrijvingspercentage
Stand per 31 december 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve herwaarderingen - cumulatieve afschrijvingen
Mutaties in boekwaarde (per saldo)
aanschafwaarde cumulatieve herwaarderingen cumulatieve afschrijvingen
- desinvesteringen
aanschafwaarde cumulatieve herwaarderingen cumulatieve afschrijvingen
- terugname geheel afgeschreven activa
3.229
3.229
Boekwaarde per 1 januari 2013
Mutaties in het boekjaar - investeringen - herwaarderingen - afschrijvingen - extra afschrijvingen
3.229
5,0%
2,5%
147.705
-160.954
-11.383 4.386
308.659
5,0%
769
-996
1.765
Pagina 27
5%/10%
9.145
-10.184
19.329
-919
-1
290 -12.499
1
-430
5,0%
13.903
-132.442
146.345
-3.331
334
-3.331
17.234
146.679 -129.445
x € 1.000
Installaties
3.546
-919
10.064
19.328 -9.264
x € 1.000
Verbouwingen
-334
-89
-89
858
1.765 -907
x € 1.000
Semi-perm. gebouwen
-3.546
-12.427
68
160.204
312.567 -152.363
x € 1.000
Permanente gebouwen
15.769
-602
-602
4.988
15.769 -10.781
x € 1.000
x € 1.000
Stand per 1 januari 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen
Terreinvoorzieningen
Grond
1.6.1 WTZi/WMG - gefinancierde materiële vaste activa
1.6 MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA
12,5%
51.071
-138.673
189.744
-1.577
17
-37
4.954
-4.937
-14.635
13.061
52.648
181.657 -129.009
x € 1.000
Inventaris
12,5%
4.720
-5.981
10.701
835
1.543
-1.978
33
-33
-1.382
2.652
3.885
10.060 -6.175
x € 1.000
Vervoermiddelen
33,3%
4.950
-33.297
38.247
1.902
4.456
-4.456
-2.759
4.661
3.048
38.042 -34.994
x € 1.000
Automatisering
0,0%
1.833
1.833
-3.032
-3.032
4.865
4.865
x € 1.000
Onderhanden projecten
241.711
-493.910
735.621
-19.312
1.849
-2.444
13.323
-13.306
-36.144
17.410
261.023
733.961 -472.938
x € 1.000
Subtotaal WTZi/WMG
1.6 Mutatieoverzicht materiële vaste activa
82 Jaarrekening 2013 UMCG
83 Jaarrekening 2013 UMCG 5,0%
0,0%
13.424
Boekwaarde per 31 december 2013
Afschrijvingspercentage
-2.664
-2.664
13.424
16.088
7.531
16.088
7.531
-654
-654
Stand per 31 december 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve herwaarderingen - cumulatieve afschrijvingen
Mutaties in boekwaarde (per saldo)
aanschafwaarde cumulatieve herwaarderingen cumulatieve afschrijvingen
- desinvesteringen
aanschafwaarde cumulatieve herwaarderingen cumulatieve afschrijvingen
- terugname geheel afgeschreven activa
8.185
5.893
7.903 -2.010
x € 1.000
Subtotaal
8.185
5.893
Boekwaarde per 1 januari 2013
Mutaties in het boekjaar - investeringen - herwaarderingen - afschrijvingen - extra afschrijvingen
7.903 -2.010
x € 1.000
x € 1.000
Stand per 1 januari 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen
Onderhanden Projecten
Trekkingsrechten
1.6.2 WTZi-meldingsplichtige materiële vaste activa
1.6 MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA
5,0%
9.253
-25.818
35.071
-1.537
Pagina 28
9.253
-25.818
35.071
-1.537
682
682
-2.022
485
10.790
35.268 -24.478
x € 1.000
Subtotaal
-682
0,0%
x € 1.000
Onderhanden Projecten
-682
-2.022
485
10.790
35.268 -24.478
x € 1.000
Instandhouding
22.677
-28.482
51.159
5.994
682
-682
-2.676
8.670
16.683
43.171 -26.488
x € 1.000
Subtotaal meldingspl. activa
1.6 Mutatieoverzicht materiële vaste activa
0,0%
Afschrijvingspercentage
2,5%
32.636
2.328
Boekwaarde per 31 december 2013 5,0%
-955
-14.874
5,0%
-
955
47.510
Pagina 29
5,0%
258
-626
884
5,0%
13.524
-14.352
27.876
-1.170
-3
3
-1.519
3
-3
-44
-1.250
14.694
27.793 -13.099
x € 1.000
Installaties
-1.536
-44
302
884 -582
x € 1.000
Verbouwingen
80
0
-
955 -955
x € 1.000
Semi-perm. gebouwen
17
34.155
47.496 -13.341
x € 1.000
Permanente gebouwen
Stand per 31 december 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve herwaarderingen - cumulatieve afschrijvingen
Mutaties in boekwaarde (per saldo)
aanschafwaarde cumulatieve herwaarderingen cumulatieve afschrijvingen
- desinvesteringen
aanschafwaarde cumulatieve herwaarderingen cumulatieve afschrijvingen
- terugname geheel afgeschreven activa
2.328
2.328
Boekwaarde per 1 januari 2013
Mutaties in het boekjaar - investeringen - herwaarderingen - afschrijvingen - extra afschrijvingen
2.328
x € 1.000
x € 1.000
Stand per 1 januari 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen
Terreinvoorzieningen
Grond
1.6.3 Niet WTZi/WMG-gefinancierde materiële vaste activa
1.6 MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA
12,5%
15.861
-12.502
28.363
2.340
122
-122
-3.279
5.619
13.521
22.866 -9.345
x € 1.000
Inventaris
12,5%
1
-14
15
1
15 -14
x € 1.000
Vervoermiddelen
33,3%
166
-217
383
49
138
-138
-183
232
117
289 -172
x € 1.000
Automatisering
0,0%
x € 1.000
Onderhanden projecten
64.774
-43.540
108.314
-344
0
0
260
-260
-6.292
5.948
65.118
102.626 -37.508
x € 1.000
Subtotaal niet WTZi/WMG
1.6 Mutatieoverzicht materiële vaste activa
84 Jaarrekening 2013 UMCG
4.763
5.578
0,0%
Boekwaarde per 31 december 2013
Afschrijvingspercentage
5,0%
-2.360
-3.023
2,5%
16.272
18.632
7.786
5.578
-2.358
38
351 -1.499
-1.875
-1.036
-2.085
-1.406
515
18.630
1.641
6.262
19.992 -1.362
x € 1.000
Permanente gebouwen
Stand per 31 december 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve herwaarderingen - cumulatieve afschrijvingen
Mutaties in boekwaarde (per saldo)
aanschafwaarde cumulatieve herwaarderingen cumulatieve afschrijvingen
- desinvesteringen
aanschafwaarde cumulatieve herwaarderingen cumulatieve afschrijvingen
- terugname geheel afgeschreven activa
Mutaties in het boekjaar - investeringen - herwaarderingen - afschrijvingen - extra afschrijvingen
5.578
Boekwaarde per 1 januari 2013
7.551 -1.289
x € 1.000
x € 1.000
5.578
Terreinvoorzieningen
Grond
Stand per 1 januari 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen
1.6.4 DHAZ-gefinancierde materiële vaste activa
1.6 MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA
5,0%
4.140
-2.472
6.612
-331
-331
4.471
6.612 -2.141
x € 1.000
Pagina 30
5%/10%
76.214
-51.759
127.973
935
1.236
-4.142
-11.514
15.355
75.279
116.760 -41.481
x € 1.000
Semi-perm. Verbouwingen gebouwen en techn.inst.h.
5,0%
21.473
-7.871
29.344
701
-1.429
2.130
20.772
27.214 -6.442
x € 1.000
Installaties
0,0%
5.818
5.818
3.137
3.137
2.681
2.681
x € 1.000
Onderhanden projecten
134.258
-67.485
201.743
585
1.625
-7.423
-16.395
22.778
133.673
186.388 -52.715
x € 1.000
Subtotaal DHAZ
463.420
-633.417
1.096.837
-13.077
3.474
-9.867
14.265
-14.248
-61.507
54.806
476.497
1.066.146 -589.649
x € 1.000
Totaal materiële vaste activa
1.6 Mutatieoverzicht materiële vaste activa
85 Jaarrekening 2013 UMCG
Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ
Brief-nummer
9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003
Datum
Aanbouw Mythylschool (CvR) TBC-afdeling (CvR) Verbouwing afd. B4 (CvR) Verbouwing afd. C1 (CvR) Kleinere werken CvR Werken RAV/UMCG Werken Stichting Triade Uitbreiding infrastructuur Eemspoort Infrastructuur en bouwrijp maken Psychiatrie Verpleegkundige zorgunit A3VA Verbouwing bd. 55 2e verd. Renovatie K4VA bd. 25 Verbouwing ok-kleedruimten div.etages Verbouwing tbv nieuwe cyclotron Vervangen regelkasten bd. 26 en 34 Vervanging div. brandmeldcentrales Aanpassen/vervangen SER en PIA Nieuwbouw Data Center Vervanging basisinstallaties MVC Verbouw 2e en 3e verd. MVC-gebouw Diverse werken locatie Groningen Technische instandhouding
Omschrijving
Projectgegevens
DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ
Trekkingsr. Trekkingsr. Trekkingsr.
WTZi-type
1.7.1 SPECIFICATIE ULTIMO BOEKJAAR ONDERHANDEN PROJECTEN (GECONSOLIDEERD)
1.7 SPECIFICATIE ULTIMO BOEKJAAR ONDERHANDEN EN GEREEDGEKOMEN PROJECTEN
Pagina 31
7.547
105 1.523 495 187 128
13
230
103
28.829
876 445 1.858 1.701 757 68 98 510 556 556 555 1.331 846 781 686 1.115 592 2.287 51 2 6.505 6.653
x € 1.000
38 4.725
2013 x € 1.000
t/m 2012
28.476
5.226 6.643
728 68 98 740 556 569 555 1.331 846 781 686 1.115 592
914 5.170 1.858
x € 1.000
7.651
2.392 1.574 497 1.217 138
1.701 132
x € 1.000
t/m 2013 ondergereed handen
Investeringen
x € 1.000
Nominaal bedrag WTZi x € 1.000
Indexering WTZi x € 1.000
Aangepaste goedkeuring
Goedkeuringen
2013 2013 2013 2014 2014 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2014 2014 2014 2014 2014
Jaar van oplevering
1.7 Specificatie ultimo boekjaar onderhanden en gereedgekomen projecten
86 Jaarrekening 2013 UMCG
Totaal
Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ
Brief-nummer
9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003
Datum
Aanbouw Mythylschool (CvR) TBC-afdeling (CvR) Verbouwing afd. B4 (CvR) Kleinere werken CvR Werken RAV/UMCG Werken Stichting Triade Uitbreiding infrastructuur Eemspoort Infrastructuur en bouwrijp maken Psychiatrie Verpleegkundige zorgunit A3VA Verbouwing bd. 55 2e verd. Renovatie K4VA bd. 25 Verbouwing ok-kleedruimten div.etages Verbouwing tbv nieuwe cyclotron Vervangen regelkasten bd. 26 en 34 Vervanging div. brandmeldcentrales Aanpassen/vervangen SER en PIA Diverse werken locatie Groningen Technische instandhouding
Omschrijving
Projectgegevens
DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ
Trekkingsr. Trekkingsr. Trekkingsr.
WTZi-type
1.7.2 SPECIFICATIE IN HET BOEKJAAR GEREEDGEKOMEN PROJECTEN (GECONSOLIDEERD)
1.7 SPECIFICATIE ULTIMO BOEKJAAR ONDERHANDEN EN GEREEDGEKOMEN PROJECTEN
Pagina 32
28.378
740 556 569 555 1.331 846 781 686 1.115 592 5.226 6.643
914 5.170 1.858 728 68
WMG x € 1.000
WTZi x € 1.000
0
x € 1.000
98
98
Overige
Investeringen Totaal
28.476
914 5.170 1.858 728 68 98 740 556 569 555 1.331 846 781 686 1.115 592 5.226 6.643
x € 1.000
1.846
46 258 93 36 3 5 37 28 28 28 67 42 39 69 112 30 261 664
x € 1.000
x € 1.000
854
27 155 56 22 2 3 22 17 17 17 40 25 23 21 33 18 157 199
Toekomstige lasten Afschrijving WTZi Rentekosten
1.7 Specificatie ultimo boekjaar onderhanden en gereedgekomen projecten
87 Jaarrekening 2013 UMCG
Totaal
FGH Bank FGH Bank FGH Bank Rabobank NWB Bank ASN Bank BNG Bank BNG Bank BNG Bank BNG Bank BNG Bank ABN AMRO BNG Bank BNG Bank Nat. Rest. Fonds BNG Bank BNG Bank BNG Bank BNG Bank Rabobank Rabobank BNG Bank BNG Bank BNG Bank BNG Bank
Leninggever
11-3-1994 11-3-1994 20-8-1996 31-3-1997 1-10-2001 30-11-2001 29-11-2001 2-12-2002 2-12-2002 15-4-2004 28-6-2004 25-10-2004 18-7-2005 1-11-2005 1-5-2007 1-10-2009 1-12-2009 1-12-2009 1-10-2009 14-4-2010 14-4-2010 1-12-2011 1-12-2011 1-11-2013 1-11-2013
Datum
45.378 45.378 22.689 1.815 20.420 20.420 25.000 1.375 650 600 10.000 20.000 700 800 162 10.000 25.000 25.000 40.000 1.000 1.000 10.000 15.000 10.000 15.000
x € 1.000
Hoofdsom
20 40 40 20 30 30 30 40 40 40 30 30 40 40 30 10 20 30 30 25 25 7 20 20 7
Totale looptijd in jaren
Hypothecair Hypothecair Hypothecair Hypothecair Onderhands Onderhands Onderhands Hypothecair Hypothecair Hypothecair Onderhands Onderhands Hypothecair Hypothecair Hypothecair Onderhands Onderhands Onderhands Onderhands Hypothecair Hypothecair Onderhands Onderhands Onderhands Onderhands
Soort lening
5,142 5,848 5,848 4,600 3,215 3,560 3,390 4,850 4,850 4,200 4,472 3,990 3,400 3,520 1,000 4,430 5,000 5,470 5,420 3,200 4,150 2,680 2,645 2,860 1,920
%
215.729
2.723 22.292 12.039 454 12.933 12.933 15.833 1.031 488 472 7.333 14.667 577 660 135 7.000 21.250 22.500 36.000 794 794 8.571 14.250
x € 1.000
Pagina 33
25.000
10.000 15.000
x € 1.000
14.432
2.269 1.135 567 454 681 681 833 34 17 15 333 667 17 20 5 1.000 1.250 833 1.333 55 55 1.428 750
x € 1.000
226.297
454 21.157 11.472 0 12.252 12.252 15.000 997 471 457 7.000 14.000 560 640 130 6.000 20.000 21.667 34.667 739 739 7.143 13.500 10.000 15.000
x € 1.000
18 18 18 29 29 30 21 21 32 32 24 6 16 26 26 22 22 5 18 20 7
8.849 8.849 10.833 825 390 382 5.333 10.667 473 540 105 1.000 13.750 17.500 28.000 563 563
154.279
9.750 7.500 4.286
5 5
Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair
14.767
681 681 833 34 17 15 333 667 17 20 5 1.000 1.250 833 1.333 35 35 1.429 750 500 2.143
454 1.135 567
x € 1.000
Resterende looptijd in AflosAflossing jaren eind singswijze 2014 2013
15.485 8.636
x € 1.000
Werke- Restschuld Restschuld Nieuwe Aflossing in Restschuld lijke- 31 december leningen in 31 december 2013 over 5 jaar rente 2012 2013 2013
1.8 OVERZICHT LANGLOPENDE SCHULDEN AAN KREDIETINSTELLINGEN ULTIMO 2013
Hypotheek Hypotheek Hypotheek +/- Hyp.claus. Rijk Rijk Geen Borg AZG Borg AZG Borg AZG Geen Geen Borg AZG Borg AZG Hypotheek +/- Hyp.claus. +/- Hyp.claus. +/- Hyp.claus. +/- Hyp.claus. Hypotheek Hypotheek +/- Hyp.claus. +/- Hyp.claus. +/- Hyp.claus. +/- Hyp.claus.
Gestelde zekerheden
1.8 Overzicht langlopende schulden aan kredietinstellingen ultimo 2013
88 Jaarrekening 2013 UMCG
1.9 Toelichting op de geconsolideerde resultatenrekening over 2013 1.9 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING OVER 2013 1.9.0 GESEGMENTEERDE RESULTATENREKENING OVER 2013 Collectief gefinancierde rechtspersonen 2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
Opbrengsten uit gebudgetteerde zorgprestaties Omzet DBC's/ DBC zorgproducten A segment Omzet DBC's/ DBC zorgproducten B segment Opbrengsten uit hoofde van transitieregelingen Niet gebudgetteerde zorgprestaties Subsidies Overige bedrijfsopbrengsten
26.486 307.917 264.476 12.985 32.987 308.957 21.338
102.847 213.098 278.693 -34.979 23.333 296.421 16.432
Som der bedrijfsopbrengsten
975.146
895.845
Personeelskosten Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa Overige bedrijfskosten
591.542 53.943 298.908
572.924 44.344 252.297
Som der bedrijfslasten
944.393
869.565
BEDRIJFSRESULTAAT
30.753
26.280
Financiële baten en lasten
-12.019
-11.038
RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSVOERING
18.734
15.242
-
-
18.734
15.242
BEDRIJFSOPBRENGSTEN
BEDRIJFSLASTEN
Buitengewone baten en lasten RESULTAAT BOEKJAAR
Pagina89 34 Jaarrekening 2013 UMCG
1.9 Toelichting op de geconsolideerde resultatenrekening over 2013 1.9 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING 1.9.0 GESEGMENTEERDE RESULTATENREKENING OVER 2013 Niet collectief gefinancierde rechtspersonen 2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
Niet gebudgetteerde zorgprestaties Overige bedrijfsopbrengsten
3.165 135.740
2.667 125.407
Som der bedrijfsopbrengsten
138.905
128.074
77.295 1.458 57.894
69.672 1.244 54.163
Som der bedrijfslasten
136.647
125.079
BEDRIJFSRESULTAAT
2.258
2.995
Financiële baten en lasten
299
205
2.557
3.200
-
-
2.557
3.200
2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
Collectief gefinancierde rechtspersonen Niet collectief gefinancierde rechtspersonen
18.734 2.557
15.242 3.200
Resultaat volgens geconsolideerde resultatenrekening
21.291
18.442
BEDRIJFSOPBRENGSTEN
BEDRIJFSLASTEN Personeelskosten Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa Overige bedrijfskosten
RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSVOERING Buitengewone baten en lasten RESULTAAT BOEKJAAR
AANSLUITING TOTAAL RESULTAAT MET RESULTAAT SEGMENTEN
Resultaat volgens gesegmenteerde resultatenrekeningen
Pagina90 35 Jaarrekening 2013 UMCG
1.9 Toelichting op de geconsolideerde resultatenrekening over 2013 1.9 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING OVER 2013 BATEN 1.9.1 Opbrengsten uit gebudgetteerde zorgprestaties De specificatie is als volgt: Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten ZVW-zorg Beschikbaarheidsbijdrage vast segment
2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
19.496 6.990
96.519 6.328
26.486
102.847
Voor een overzicht van de mutaties van het wettelijk budget voor aanvaardbare kosten in het verslagjaar ten opzichte van het voorafgaande jaar wordt verwezen naar 1.9.17 Mutatieoverzicht wettelijk budget voor aanvaardbare kosten ZVW-zorg.
1.9.2 Omzet DBC's/ DBC zorgproducten A segment (inclusief OVP) 2013
2012
De specificatie is als volgt:
x € 1.000
x € 1.000
Gefactureerde omzet DBC's/DBC-zorgproducten A segment Mutatie onderhanden projecten DBC's / DBC-zorgproducten A segment
311.822 -3.905
265.221 -52.123
307.917
213.098
Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de enkelvoudige jaarrekening. 1.9.3 Omzet DBC's/ DBC zorgproducten B segment 2013
2012
De specificatie is als volgt:
x € 1.000
x € 1.000
Gefactureerde omzet DBC's/DBC-zorgproducten B segment Mutatie onderhanden projecten DBC's / DBC-zorgproducten B segment
241.883 22.593
257.965 20.728
264.476
278.693
Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de enkelvoudige jaarrekening. 1.9.4 Opbrengsten uit hoofde van transitieregelingen 2013
2012
De specificatie is als volgt:
x € 1.000
x € 1.000
Opbrengst uit hoofde van te verrekenen transitiebedrag medisch specialistische zorg Bijstelling geschatte omzet 2012 o.b.v. transitieregeling Opbrengst uit hoofde van verrekenbedrag curatieve geestelijke gezondheidszorg Realisatie doorloop DBC's 2012 onder aftrek van het onderhanden werk primo 2012 curatieve geestelijke gezondheidszorg
28.466 -15.481 -
-34.979 -
12.985
-34.979
Pagina9136Jaarrekening 2013 UMCG
1.9 Toelichting op de geconsolideerde resultatenrekening over 2013 1.9 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING OVER 2013 BATEN 1.9.4 Opbrengsten uit hoofde van transitieregelingen Opbrengst uit hoofde van te verrekenen transitiebedrag De opbouw van de jaarmutatie is als volgt:
Transitiebedrag 2012 Transitiebedrag 2013
1.9.5 Niet gebudgetteerde zorgprestaties
2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
-4.742 -1.771
-22.529 -12.450
-6.513
-34.979
2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
Zorgprestaties tussen instellingen Zorgprestaties derde compartiment Overige zorgprestaties
7.851 773 27.528
5.500 186 20.314
Totaal
36.152
26.000
De specificatie is als volgt:
De stijging van de overige zorgprestaties wordt met name veroorzaakt door opbrengst ambulancezorg ad. € 9,8 miljoen bij de Stichting RAV / UMCG. Vanaf 1 januari 2013 is de productie in Friesland ingevuld via onderaannemerschap waardoor sprake is van een overige opbrengst, omdat stichting RAV UMCG voor dit deel van de omzet geen rechtstreekse afspraken met zorgverzekeraars en dus geen budget meer heeft. In 2012 was de opbrengst van Stichting RAV UMCG 100% verantwoord onder het wettelijk budget.
1.9.6 Subsidies
2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
81.757 76.844 48.415 95.070 6.871
77.428 77.321 48.486 87.797 5.389
308.957
296.421
De specificatie is als volgt: Rijksbijdrage ten behoeve van de werkplaatsfunctie RUG bijdrage ten behoeve van onderwijs en onderzoek Opleidingsfonds Academische component Overige subsidies
1.9.7 Overige bedrijfsopbrengsten
2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
86.413 70.665
77.873 63.966
157.078
141.839
De specificatie is als volgt: Overige dienstverlening (2e t/m 4e geldstroom voor onderzoek) Overige bedrijfsopbrengsten
Pagina 38 92 Jaarrekening 2013 UMCG
1.9 Toelichting op de geconsolideerde resultatenrekening over 2013 1.9 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING OVER 2013 LASTEN 1.9.8 Personeelskosten 2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenpremies Overige personeelskosten
495.088 48.382 79.917 19.162
477.234 43.349 71.175 25.785
Subtotaal Personeel niet in loondienst
642.549 26.288
617.543 25.053
Totaal personeelskosten
668.837
642.596
Specificatie gemiddeld aantal personeelsleden (in fte's):
2013
2012
Personeel algemene en administratieve functies Personeel hotelfuncties Personeel patiëntgebonden functies - Management en staf - Electronica en revalidatietechniek - Onderzoeksfuncties - Behandel- en behandelingsondersteunende functies - Psychosociale behandel- en begeleidingsfuncties - Verpleegkundig, opvoedkundig en verzorgend personeel - Medische en sociaal-wetenschappelijke functies Personeel terrein- en gebouwgebonden functies
2.342 822
2.278 785
40 49 1.409 647 93 2.328 1.434 156
51 47 1.316 612 90 2.234 1.376 156
Gemiddeld aantal personeelsleden op basis van full-time eenheden
9.320
8.945
De specificatie is als volgt:
Op totaalniveau is sprake van een stijging van 375 fte. Bij het UMCG, onderdeel O&O (inclusief LifeLines), is sprake van een stijging van 94 fte veroorzaakt door een toename van het aantal projecten. In het zorgproces is sprake van een toename van 207 fte, voornamelijk als gevolg van extra medisch en verpleegkundig personeel. Tot slot is bij Stichting Duizendpoot het aantal fte met 27 gestegen. Bij een aantal andere entiteiten binnen de groep is sprake van geringe toenames. 1.9.9 Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa 2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
-
18.522
Overige afschrijvingen - materiële vaste activa
55.401
27.066
Totaal afschrijvingen
55.401
45.588
De specificatie is als volgt:
Nacalculeerbare afschrijvingen - immateriële vaste activa - materiële vaste activa
Pagina 39
93 Jaarrekening 2013 UMCG
1.9 Toelichting op de geconsolideerde resultatenrekening over 2013 1.9 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING OVER 2013 LASTEN 1.9.10 Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa De specificatie is als volgt:
Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa
2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
-
-
1.9.11 Overige bedrijfskosten 2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
Voedingsmiddelen en hotelmatige kosten Algemene kosten Patiënt- en bewonergebonden kosten Onderhoud en energiekosten Huur en leasing Dotaties en vrijval voorzieningen
21.195 89.714 190.530 49.927 4.369 1.067
20.613 76.072 182.203 22.411 5.382 -221
Totaal overige bedrijfskosten
356.802
306.460
De specificatie is als volgt:
Voor een nadere toelichting op de stijging van de overige bedrijfskosten wordt verwezen naar de enkelvoudige jaarrekening.
1.9.12 Financiële baten en lasten 2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
Rentebaten Rentelasten Waardeveranderingen financiële vaste activa
680 -12.479 79
761 -11.594 -
Totaal financiële baten en lasten
-11.720
-10.833
De specificatie is als volgt:
1.9.13 Buitengewone baten en lasten
2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
Buitengewone baten Buitengewone lasten
-
-
Totaal buitengewone baten en lasten
-
-
Pagina94 40 Jaarrekening 2013 UMCG
1.9 Toelichting op de geconsolideerde resultatenrekening over 2013 1.9 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING OVER 2013 LASTEN 1.9.14 Bezoldiging bestuurders en toezichthouders Toepasselijk bestuursmodel: Eindverantwoordelijke Raad van Bestuur met Raad van Toezicht Samenstelling van het bestuur: Drie- of meerhoofdig met voorzitter De bezoldiging van de bestuurders en gewezen bestuurders over het jaar 2013 is als volgt: J.F.M. Aartsen
In dienst als bestuurder vanaf Maakt nog steeds deel uit van het bestuur Uit dienst als bestuurder Voorzitter in het verslagjaar Aantal maanden als voorzitter in het verslagjaar Aard van de (arbeids)overeenkomst Toegepaste salarisregeling Deeltijdfactor (percentage) Bruto-inkomen, incl. v.t., e.j.u. en andere vaste toel. Waarvan verkoop verlofuren Waarvan nabetalingen voorgaande jaren Bruto onkostenvergoeding Werkgeversbijdrage sociale lasten Werkgeversbijdrage pensioen, VUT, FPU Ontslagvergoeding Bonussen Totaal inkomen Cataloguswaarde auto van de werkgever Eigen bijdrage auto van de werkgever
F. Kuipers
H.A. Snapper A. van der Zee
1-5-2008 ja
1-9-2008 ja
31-12-2012 ja
31-12-2012 ja
ja 12 aov onb.t. anders 100 249.767 5.020 6.931 41.547 303.265 n.v.t. n.v.t.
nee aov onb.t. anders 100 211.810 6.931 41.544 260.285 n.v.t. n.v.t.
nee aov onb.t. anders 100 210.447 6.931 43.195 260.573 n.v.t. n.v.t.
nee aov onb.t. anders 100 222.000 6.931 41.145 270.076 n.v.t. n.v.t.
Het beloningsbeleid van de Raad van Toezicht heeft tot doel goede kandidaten aan te trekken, te motiveren en te behouden. De beloningsstructuur is afgestemd op de complexiteit en zwaarte van de functie. Het vaste bruto salaris wordt conform het voorgaande vastgesteld en zo nodig aangepast. Als uitgangspunt hierbij wordt gehanteerd de normen van de commissie Simons. Bonussen en tantièmes worden niet uitgekeerd omdat de Raad van Toezicht hecht aan een adequate, vaste beloningsstructuur. De specificatie van de bezoldiging is conform het voorgeschreven model van VWS. Alle inkomsten uit nevenwerkzaamheden komen ten gunste van het UMCG. In 2013 betrof dit een bate van € 18.000 (2012 € 44.000).
In 1999 heeft de Raad van Toezicht met de toenmalige leden van de Raad van Bestuur een regeling getroffen op grond waarvan deze leden vervroegd kunnen uittreden. Beoogd was daarbij gebruik te maken van de toen nog geldende FPU regeling. Deze regeling is nog van belang voor de heren Bruggeman en Jaspers. Waar de FPU op moment van terugtreden door de heer Bruggeman als voorzitter (1 juli 2012) respectievelijk de heer Jaspers als lid van de Raad van Bestuur (31 december 2012) niet meer van toepassing was, is de toegezegde pensioenregeling vervolgens ingevuld middels een buitengewoon verlof regeling waarmee de in de pensioenregeling toegezegde materiële voorwaarden worden gerealiseerd. Hierbij wordt opgemerkt dat in overleg tussen Raad van Bestuur en Raad van Toezicht is besloten niet op 60-jarige leeftijd terug te treden, maar op latere datum, mede in verband met de gewijzigde FPU regeling. Waar de heer Jaspers na zijn terugtreden nog voor 40% als adviseur binnen het UMCG werkzaam is gebleven, gelden gedurende dit adviseurschap nog de materiële voorwaarden zoals deze golden ten tijde van het lid zijn van de Raad van Bestuur. Voor de financiering van deze regeling is in 1999 in de jaarrekening een voorziening getroffen. Het brutoloon van de heer Bruggeman over het 2013 bedroeg € 159.078 en van de heer Jaspers € 220.929.
Pagina 9541Jaarrekening 2013 UMCG
1.9 Toelichting op de geconsolideerde resultatenrekening over 2013 1.9 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING OVER 2013 LASTEN 1.9.14 Bezoldiging bestuurders en toezichthouders
J.G.M. Alders
In dienst als toezichthouder vanaf Maakt nog steeds deel uit van de Raad van Toezicht Uit dienst als toezichthouder Voorzitter in het verslagjaar Aantal maanden als voorzitter in het verslagjaar Nevenfuncties
Beloning, incl. salaris, vg., e.j.u. en andere vaste toel. Som eventuele vergoedingen in natura Bruto onkostenvergoeding Werkgeversbijdrage sociale verzekeringspremies Voorzieningen tbv beloning betaalbaar op termijn Winstdelingen en bonusbetalingen Uitkeringen in verband met beeindiging dienstverband Totaal bezoldiging
L. Koopmans
B. Witholt
H.J.M. VölkerDieben L. Lindner
ja
ja
ja
ja
ja
ja 12
nee -
nee -
nee -
nee -
15.000 1.885 16.885
10.000 775 10.775
10.000 775 10.775
10.000 775 10.775
10.000 775 10.775
De bezoldiging is in overeenstemming met regelgeving vanuit het Ministerie van OCW.
9642Jaarrekening 2013 UMCG Pagina
1.9.15 WET NORMERING BEZOLDIGING TOPFUNCTIONARISSEN PUBLIEKE EN SEMIPUBLIEKE SECTOR (WNT)
De bezoldiging van de functionarissen die over 2013 in het kader van de WNT verantwoord worden is als volgt:
Functionaris (functienaam)
AMS AMS AMS AMS Adviseur (ex RvB) AMS AMS AMS AMS AMS AMS RvB AMS AMS AMS RvB AMS AMS AMS AMS RvB AMS AMS AMS AMS RvB AMS AMS AMS AMS AMS AMS AMS AMS AMS AMS AMS AMS AMS AMS AMS AMS AMS AMS AMS AMS AMS AMS AMS AMS AMS RvT RvT RvT RvT RvT
IngangsUitgangsOmvang datum dienst- datum dienst- dienstverband verband verband 1-12-2007 9-5-2011 1-9-2006 23-3-2009 1-9-1992 1-10-2008 1-5-1993 1-1-1989 1-2-2002 1-5-1989 1-7-1997 15-10-1997 1-11-1997 1-4-1986 1-6-2011 1-1-2007 1-7-1986 1-2-1987 1-5-1989 1-4-1992 1-8-1992 1-5-1989 1-3-2010 1-5-2009 2-12-2008 1-10-2004 1-2-1994 1-6-1994 1-1-1994 1-3-2006 1-9-2000 1-9-2007 1-11-2002 1-2-1998 1-9-1997 1-11-1987 1-5-1993 1-7-2000 1-3-1988 1-3-2011 1-7-1993 1-8-1998 1-10-2009 1-10-2003 1-5-1990 1-5-2012 1-6-1992 20-11-2000 1-9-1999 1-2-2007 1-10-2003 1-11-2007 1-2-2007 1-6-2007 1-3-2009 1-4-2010
1-1-2014
1-2-2013
1-3-2014
1,0 1,1 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 0,9 0,9 0,8 0,4 0,1 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0
Beloning
€ 269.534 315.680 258.157 253.180 239.308 251.644 243.722 243.556 237.280 233.876 233.060 225.430 229.307 227.648 211.329 224.005 221.519 221.531 221.531 221.531 221.101 221.531 219.586 213.529 213.136 208.075 211.329 210.627 210.627 210.627 210.639 210.639 213.040 210.004 209.248 208.030 207.143 199.892 197.378 197.633 194.657 196.490 195.035 194.752 193.812 193.683 189.490 185.907 175.447 101.996 39.819
15.000 10.000 10.000 10.000 10.000
Bruto-onkosten Voorzieningen tbv Uitkeringen ivm vergoeding beloningen betaal- beëindiging van (vast en variabel) baar op termijn het dienstverband € € € 736 49.681 738 48.238 44.785 12.912 44.421 43.841 45.422 43.373 44.323 43.524 43.354 5.020 41.547 42.585 42.105 17.182 39.047 41.544 2.190 41.519 41.100 41.100 41.100 41.145 41.100 35.999 39.474 39.478 43.195 39.047 39.399 39.399 39.399 38.980 38.980 36.376 38.410 38.712 38.403 38.220 35.674 1.528 38.712 1.095 35.372 38.584 36.169 35.937 95 36.059 35.674 35.654 34.841 533 33.551 31.582 15.492 1.885 -
Totaal
€ 319.950 316.418 306.395 297.965 296.641 295.485 289.144 286.929 281.604 277.400 276.414 271.997 271.892 269.754 267.558 265.549 265.229 262.631 262.631 262.631 262.246 262.631 255.585 253.002 252.614 251.270 250.376 250.026 250.026 250.026 249.619 249.619 249.416 248.414 247.961 246.433 245.362 235.566 237.618 234.100 233.241 232.659 230.972 230.906 229.487 229.338 224.332 219.991 207.029 117.488 41.704 15.000 10.000 10.000 10.000 10.000
Motivatie overschrijding
3 3 3 3 2 en *1 3 3 3 3 3 3 1 en *1 3 3 3 en *2 1 3 3 3 3 1 3 3 3 3 1 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3
Toelichting motivatie overschrijding: 1) 2) 3)
Valt onder overgangsrecht Toegestane bezoldiging; geen leidinggevende functie. Toegestane bezoldiging conform CAO
*1 *2
Betreft gebruteerde kilometervergoeding betrekking hebbende op 2012 en/of 2013 Betreft gebruteerde vergoeding voor huisvesting Pagina 43
97 Jaarrekening 2013 UMCG
1.9 Toelichting op de geconsolideerde resultatenrekening over 2013 1.9 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING OVER 2013 LASTEN
1.9.16 Honoraria groepsaccountant
2013
2012
x €1.000
x €1.000
189 47 18 98
196 34 73 41
352
344
De honoraria van de groepsaccountant zijn als volgt: 1 2 3 4
Controle van de jaarrekeningen Overige controlewerkzaamheden (w.o. Regeling AO/IC en Nacalculatie) Fiscale advisering Niet controlediensten
Totaal honoraria groepsaccountant
Pagina 44 98 Jaarrekening 2013 UMCG
1.9 Toelichting op de geconsolideerde resultatenrekening over 2013 1.9 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING OVER 2013 BATEN 1.9.17 Mutatieoverzicht wettelijk budget voor aanvaardbare kosten ZVW-zorg 2013 x € 1.000
Wettelijk budget aanvaardbare kosten voorgaand jaar Productieafspraken verslagjaar Overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling - prijsindexatie loonkosten - prijsindexatie materiële kosten
x € 1.000
Beleidsmaatregelen overheid - korting prestatiecontract (efficiencykorting) Nacalculeerbare kapitaalslasten - rente - afschrijvingen - overige
x € 1.000
90.112
490.676
-
-413.230
293 56
Uitbreiding erkenning en toelating - loonkosten
2012 x € 1.000
349
-
509
-
-
-
5 67 -
72
-
Overige mutaties
-71.546
12.666
Subtotaal wettelijk budget boekjaar
19.496
90.112
-
6.407
19.496
96.519
Correcties voorgaande jaren Wettelijk budget aanvaardbare kosten
Als gevolg van de nieuwe bekostigingstructuur vanaf 1 januari 2012 loopt het wettelijk budget af in 2013. Alleen bij stichting RAV / UMCG is in 2012 nog sprake van een wettelijk budget volgens de oude bekostigingsstructuur. Dit verklaart de grote mutatie op de regel productieafspraken verslagjaar. De post overige mutaties betreft de sluitmutatie vanwege het aflopen van deze post.
Pagina 44
99 Jaarrekening 2013 UMCG
2 Enkelvoudige jaarrekening 2013
100 Jaarrekening 2013 UMCG
2.1 Enkelvoudige balans 31 december 2.1 ENKELVOUDIGE BALANS PERper 31 DECEMBER 2013 2013 (na resultaatbestemming) (na resultaatbestemming) Ref.
31-dec-13
31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
2.4.1 2.4.2 2.4.3
208 434.307 1.295 435.810
208 445.750 1.353 447.311
2.4.4 2.4.5
9.998 73.253
7.782 34.918
2.4.6 2.4.7 2.4.8 2.4.9
6.955 291.318 114.947 496.471
5.285 303.700 94.317 446.002
932.281
893.313
31-dec-13
31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
3.475 142.158 11.949 157.582
3.475 128.202 10.473 142.150
101.971 101.971
103.533 103.533
ACTIVA
Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa Vlottende activa Voorraden Onderhanden werk uit hoofde van dbc's/ dbc-zorgproducten Vorderingen uit hoofde van bekostiging Overige vorderingen Effecten Liquide middelen Totaal vlottende activa Totaal activa
PASSIVA Eigen vermogen Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet collectief gefinancierd vrij vermogen Totaal eigen vermogen
2.4.10
Voorzieningen Voorziening uit hoofde van macrobeheersinstrument Overige voorzieningen Totaal voorzieningen
2.4.11
Langlopende schulden
2.4.12
276.936
268.573
Kortlopende schulden Schulden uit hoofde van bekosting Kortlopende schulden en overlopende passiva Totaal kortlopende schulden
2.4.6 2.4.13
33.923 361.869 395.792
40.652 338.405 379.057
932.281
893.313
Totaal passiva
Pagina 47
101 Jaarrekening 2013 UMCG
2.2 Enkelvoudige resultatenrekening over 2013 2.2 ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING OVER 2013
Ref.
2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
6.990 288.188 264.476 11.502 21.821 308.957 171.712
62.002 204.917 278.693 -36.539 23.220 296.421 151.647
1.073.646
980.361
642.421 50.486 353.469
613.845 41.789 301.006
Som der bedrijfslasten
1.046.376
956.640
BEDRIJFSRESULTAAT
27.270
23.721
-11.838
-10.895
15.432
12.826
-
-
15.432
12.826
BEDRIJFSOPBRENGSTEN Opbrengsten uit gebudgetteerde zorgprestaties Omzet DBC's/ DBC zorgproducten A segment Omzet DBC's/ DBC zorgproducten B segment Opbrengsten uit hoofde van transitieregelingen Niet gebudgetteerde zorgprestaties Subsidies Overige bedrijfsopbrengsten
2.8.1 2.8.2 2.8.3 2.8.4 2.8.5 2.8.6 2.8.7
Som der bedrijfsopbrengsten
BEDRIJFSLASTEN Personeelskosten Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa Overige bedrijfskosten
2.8.8 2.8.9 2.8.10 2.8.11
Financiële baten en lasten
2.8.12
RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSVOERING Buitengewone baten en lasten
2.8.13
RESULTAAT BOEKJAAR
RESULTAATBESTEMMING
Het resultaat is als volgt verdeeld.
2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
20.591 -5.159
12.988 -162
15.432
12.826
Algemene reserves Bestemmingsreserves
2.3 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING
2.3 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling
Voor een toelichting op de grondslagen van waardering en resultaatbepaling wordt verwezen naar de geconsolideerde jaarrekening. Voor een toelichting op de grondslagen van waardering en resultaatbepaling wordt verwezen naar de geconsolideerde jaarrekening.
Pagina 48
102 Jaarrekening 2013 UMCG
2.4 Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2013 2.4 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 ACTIVA 2.4.1 Immateriële vaste activa De specificatie is als volgt: CO2 emissierechten
31-dec-13
31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
208
208
2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
Boekwaarde per 1 januari Bij: investeringen Af: afschrijvingen
208 -
208 -
Boekwaarde per 31 december
208
208
Het verloop van de immateriële vaste activa is als volgt weer te geven:
Dit betreft de in 2012 geactiveerde CO2 emmissierechten voor de periode 2013-2020 in verband met de stroomopwekking van de eigen energiecentrale.
2.4.2 Materiële vaste activa 31-dec-13
31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
Bedrijfsgebouwen en terreinen Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen, technische en administratieve uitrusting Materiële vaste bedrijfsactiva in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële vaste activa
309.502 48.860 68.294
320.807 52.845 64.551
7.651
7.547
Totaal materiële vaste activa
434.307
445.750
De specificatie is als volgt:
2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
Boekwaarde per 1 januari Bij: investeringen Af: afschrijvingen Af: bijzondere waardeverminderingen Mutatie desinvesteringen
445.750 50.929 -56.592 -5.780
439.120 50.746 -44.160 44
Boekwaarde per 31 december
434.307
445.750
Het verloop van de materiële activa is als volgt weer te geven:
Voor een nadere specificatie van het verloop van de materiële vaste activa per activagroep wordt verwezen naar het mutatieoverzicht bij 2.5. In toelichting 2.6 zijn overzichten opgenomen voor de onderhanden en gereedgekomen projecten. In het totaal van de investeringen in 2013 is onder andere begrepen: aanschaf apparatuur en inventaris (€ 22,5 miljoen), technische instandhouding (€ 6,6 miljoen), investeringen nieuwbouw TBC-afdeling (€ 5,2 miljoen), verbouwing afd. B4 (€ 1,9 miljoen), renovatie K4VA (€ 1,3 miljoen) en vervanging brandmeldcentrales (€ 1,1 miljoen).
Pagina103 49 Jaarrekening 2013 UMCG
2.4 Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2013 2.4 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 ACTIVA 2.4.2 Materiële vaste activa Onder de materiële vaste activa zijn begrepen de inventarissen O&O, voorzover aangeschaft nà 1-1-2007. Deze activa zijn gefinancierd door de Rijksuniversiteit Groningen en hebben per 31-12-2013 een boekwaarde van € 12,5 miljoen.
2.4.3 Financiële vaste activa De specificatie is als volgt:
Deelnemingen Overige vorderingen Totaal financiële vaste activa
31-dec-13
31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
319 976
397 956
1.295
1.353
2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
Boekwaarde per 1 januari Bij: kapitaalstorting Bij: renteopbouw Bij: verstrekte lening Bij: waardeveranderingen van deelnemingen Bij: overige (herrubricering vanuit overige vorderingen) Af: aflossingen
1.353 20 -78 -
814 18 16 10 495 -
Boekwaarde per 31 december
1.295
1.353
Eigen vermogen
Resultaat
x € 1.000
x € 1.000
1.491 -397 140 520 18
838 -211 52 13 64
-
-
4.568 -89
975 -59
Het verloop van de financiële vaste activa is als volgt weer te geven:
De post deelnemingen kan als volgt worden gespecificeerd: Naam en rechtsvorm
RAV UMCG B.V. Verloskundige Stadspraktijk B.V. UMCG Services B.V. umcGroningen Thuis B.V. Univ. Centrum Esth. Chir. B.V. St. Administratiekantoor CNNN UMCG Research B.V. B.V. Beatrixoord
Kernactiviteit
Ambulancediensten Verloskundige zorg Schoonmaakdiensten Thuiszorg Esthetische chirurgie Aandelenbeheer Fondsbeheer Ergotherapie
Verkrijgingsprijs
18 18 9 200 18 20 18 18
Kapitaalbelang
100% 100% 51% 50% 100% 1% 100% 100%
319
UMCG Research B.V. heeft als kernactiviteit fondsenbeheer. Het vermogen van deze B.V. is bestemd voor o.a. onderzoeksdoeleinden en is niet vrij besteedbaar. In 2013 zijn SteriNoord B.V. (aandeel UMCG 51%) en Lifelines Databeheer B.V. (aandeel UMCG 100%) opgericht. In beide B.V.'s is nog geen kapitaal gestort in 2013. Te storten aandelenkapitaal SteriNoord B.V. is € 12.750 en Lifelines Databeheer B.V. is € 18.000. De waardeveranderingen van deelnemingen betreft de opheffing van de vier Gil Bravo BV's. In 2014 worden deze BV's definitief geliquideerd.
104 Pagina 50 Jaarrekening 2013 UMCG
2.4 Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2013 2.4 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 ACTIVA 2.4.4 Voorraden 31-dec-13
31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
Medische middelen Voedingsmiddelen Overige voorraden
8.517 94 1.387
6.399 118 1.265
Totaal voorraden
9.998
7.782
De specificatie is als volgt:
De stijging van de voorraad wordt met name veroorzaakt door een toename van het aantal dure geneesmiddelen. Dit wordt veroorzaakt door overheidsmaatregelen (verplaatsing van verstrekking van bepaalde dure geneesmiddelen van eerste lijn naar tweede lijn (ziekenhuis)) en de introductie van nieuwe dure geneesmiddelen. 2.4.5 Onderhanden werk uit hoofde van dbc's/dbc zorgproducten 31-dec-13
31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
Onderhanden werk DBC's/DBC zorgproducten A-segment (inclusief OVP) Onderhanden werk DBC's/DBC zorgproducten B-segment Af: ontvangen voorschotten
37.744 60.321 -24.812
41.949 37.728 -44.759
Totaal onderhanden werk
73.253
34.918
De specificatie is als volgt:
Ten aanzien van de producten opgenomen in het onderhanden werk, waarvan de uiteindelijke zorgproducten ultimo 2013 nog niet zeker zijn, heeft het management een inschatting gemaakt op basis van een fractietabel. Het onderhanden werk betreft de waarde van de openstaande dbc zorgproducten voor het A-segment en B-segment. Dit betreft een waarde van € 98,1 miljoen. Voor zowel berekening van het A- en B-segment is een gemiddelde verkoopprijs per zorgverzekeraar gehanteerd. Voor beide segmenten is rekening gehouden met een gereedheidpercentage van 57. Op basis van voortschrijdend inzicht (gerealiseerde afloop van het OHW) is het gereedheidpercentage opgehoogd van 50% ultimo 2012 naar 57% ultimo 2013. Daarnaast is op de afloop van het OHW 2012 in 2013 gebleken dat in de schatting ultimo 2012 een te hoge afslag was meegenomen voor het mogelijk leeg blijven van vervolg DBC's. Hierdoor was de OHW positie ultimo 2012 circa € 20 miljoen te laag ingeschat. In 2013 zijn diverse voorschotten terugbetaald aan meerdere zorgverzekeraars. Met de meeste zorgverzekeraars zijn adequate afspraken betreffende bevoorschotting van het onderhanden werk en nog te factureren DBC zorgproducten (zie 2.4.7) gemaakt.
Pagina105 51 Jaarrekening 2013 UMCG
2.4 Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2013 2.4 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 ACTIVA 2.4.6 Vorderingen en schulden uit hoofde van bekostiging Vorderingen uit hoofde van bekostiging:
31-dec-13
31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
1. Vorderingen uit hoofde van financieringstekort 2. Vorderingen uit hoofde van transitieregeling 3. Vordering uit hoofde van Nacalculatie doorloop DBC's 2012
5.233 1.722 -
5.285 -
Totaal vorderingen uit hoofde van bekostiging
6.955
5.285
31-dec-13
31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
1. Schulden uit hoofde van financieringsoverschot 2. Schulden uit hoofde van transitieregeling 3. Schuld uit hoofde van Nacalculatie doorloop DBC's 2012 4. Schulden uit hoofde van macrobeheersinstrument
26.320 7.603 -
4.113 36.539 -
Totaal schulden uit hoofde van bekostiging
33.923
40.652
Schulden uit hoofde van bekostiging:
Specificatie vorderingen en schulden uit hoofde van financieringstekort respectievelijk financieringsoverschot
Saldo per 1 januari
t/m 2010
2011
2012
2013
totaal
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
-
-9.656
10.827
-
1.171
-23.325 5
1.062
Financieringsverschil boekjaar Correcties voorgaande jaren Betalingen/ontvangsten
0 -22.263 5
Subtotaal mutatie boekjaar
-
-23.320
1.062
-
-22.258
Saldo per 31 december
-
-32.976
11.889
-
-21.087
c c n.v.t.
c c c
c c c
Stadium van vaststelling (per erkenning): Academisch Ziekenhuis Centrum voor Revalidatie Universitair Centrum Psychiatrie a= interne berekening b= overeenstemming met zorgverzekeraars c= definitieve vaststelling NZa
Bij de actualisatie van het omzetmodel 2012 is gebleken dat met betrekking tot de OHW positie ultimo 2011 (oftewel 1 januari 2012) een onjuist gereedheidpercentage is toegepast. Op basis van de afloop van het OHW 2011 blijkt dat dit percentage 67% moet zijn in plaats van 50%. Deze aanpassing in de omzetmodel 2012 leidt tot een aanpassing van de opbrengstverrekening 2011 ad € 23,3 miljoen.
Pagina106 52 Jaarrekening 2013 UMCG
2.4 Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2013 2.4 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 ACTIVA 2.4.6 Vorderingen en schulden uit hoofde van bekostiging
Waarvan gepresenteerd als: - vorderingen uit hoofde van financieringstekort - schulden uit hoofde van financieringsoverschot
Specificatie financieringsverschil in het boekjaar
2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
5.233 26.320
5.285 4.113
-21.087
1.172
2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
Wettelijk budget aanvaardbare kosten Vergoedingen ter dekking van het wettelijk budget
-
49.488 38.661
Totaal financieringsverschil
-
10.827
Specificatie vorderingen en schulden uit hoofde van transitieregeling De specificatie is als volgt:
Schaduwbudget (o.b.v. afspraken met zorgverzekeraars) Af: A omzet (inclusief overloop) Af: B nieuw (binnen transitiemodel = B 2012) honorariumomzet loondienst met vergoeding in schaduwbudget in B nieuw (voorlopig) Transitiebedrag
Waarvan gepresenteerd als: - vordering uit hoofde van transitieregeling - schulden uit hoofd van transitieregeling
De transitievordering kan als volgt worden gespecificeerd: Transitievordering CvR 2013 De transitieschuld kan als volgt worden gespecificeerd: Transitieschuld 2012 UMCG Transitieschuld 2013 UMCG
Transitie % 95%
95% 70%
2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
436.850 438.118 1.527
408.598 433.370 -
-2.795
-24.772
2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
1.722 7.603 5.881
36.539 36.539
1.722 1.722 4.378 3.225 7.603
De NZa vereist in de Regeling Transitie bekostigingsstructuur medisch specialistische zorg (NR/CU-208) dat een instelling voor medisch specialistische zorg de gerealiseerde omzet uit prestatiebekostiging en de omzet die zou zijn behaald onder de oude bekostigingssystematiek voor 2012 vaststelt (2013 is een afgeleide van 2012). Het verschil tussen beide bedragen wordt aangeduid met de term transitiebedrag. De zorginstelling neemt een vordering respectievelijk een schuld uit hoofde van de Regeling Transitie bekostigingsstructuur medisch specialistische zorg op als afzonderlijke post in de balans.
107 Pagina 53 Jaarrekening 2013 UMCG
2.4 Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2013 2.4 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 ACTIVA 2.4.6 Vorderingen en schulden uit hoofde van bekostiging In 2013 zijn de schattingen die in het omzetmodel 2012 aanwezig waren ten aanzien van met name de OHW positie geactualiseerd op basis van de daadwerkelijke gefactureerde bedragen (afloop OHW). Hieruit is gebleken dat de OHW positie ultimo 2012 circa € 20 miljoen te laag is ingeschat. Daarnaast is met betrekking tot de OHW positie ultimo 2011 (oftewel 1 januari 2012) gebleken dat een onjuist gereedheidpercentage is toegepast. Op basis van de afloop van het OHW 2011 blijkt dat dit percentage 67% moet zijn in plaats van 50%. Ook dit is aangepast in het omzetmodel 2012. Deze twee actualisaties hebben geleid tot een aangepaste transitieschuld van circa € 7,6 miljoen voor UMCG Zorg voor 2012 en 2013 samen. De actualisatie van het omzetmodel 2012 levert een nagekomen bate op van € 0,6 miljoen.
2.4.7 Vorderingen en overlopende activa 31-dec-13
31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
Vorderingen op debiteuren Vorderingen op groepsmaatschappijen Nog te factureren Vooruitbetaalde posten Nog te ontvangen posten Overige vorderingen en overlopende activa
69.351 13.025 177.106 1.708 25.131 4.997
144.050 9.774 135.906 1.630 9.970 2.370
Totaal vorderingen en overlopende activa
291.318
303.700
De specificatie is als volgt:
De facturering aan zorgverzekeraars is in 2013, net als in 2012, laat op gang is gekomen vanwege vertraagde contractonderhandelingen. In 2012 heeft in de maand december een grote facturatierun plaatsgevonden. Met betrekking tot 2013 heeft een grote facturatierun in januari 2014 plaatsgevonden. Dit verklaart hoofdzakelijk de daling van de post Vorderingen op debiteuren en de stijging van de post Nog te factureren. Op de post debiteuren is ultimo 2013 een voorziening van € 6,0 miljoen (2012: € 7,8 miljoen) in mindering gebracht. Deze voorziening is gebaseerd op een ouderdomsanalyse van de uitstaande vorderingen. In de voorziening is een post van € 3,2 miljoen begrepen inzake een vordering op de zorgverzekeraars betreffende zogenoemde "Smallenbroektientjes". Op de post Nog te factureren zijn ontvangen voorschotten voor gereed product van zorgverzekeraars (ontvangen in 2012) voor een totaalbedrag van € 62 miljoen in mindering gebracht. De stijging van de post Nog te ontvangen posten wordt hoofdzakelijk verklaard door een € 4,1 miljoen hogere vordering uit hoofde van beschikbaarheidsbijdrage, € 2,7 miljoen hogere vordering op LifeLines, € 2,0 miljoen hogere vordering btwsuppletie en een eenmalige teruggave AOF premie over 2013 van € 2,3 miljoen. In de overige vorderingen zijn geen vorderingen opgenomen langer dan een jaar.
2.4.8 Effecten
Effecten
108 Pagina 54 Jaarrekening 2013 UMCG
31-dec-13
31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
-
-
2.4 Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2013 2.4 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 ACTIVA 2.4.9 Liquide middelen 31-dec-13
31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
Bankrekeningen Depositorekeningen Kassen en kruisposten
54.929 60.000 18
44.264 50.000 53
Totaal liquide middelen
114.947
94.317
De specificatie is als volgt:
Op balansdatum staat in totaal voor € 60 miljoen aan deposito's uit. Van dit bedrag is € 40 miljoen afgelopen in januari 2014 en € 20 miljoen in april 2014. De rest van de geldmiddelen is vrij opneembaar. Bij de huisbankiers ING en BNG zijn kredieten in rekening-courant beschikbaar van tezamen € 50 miljoen (ieder € 25 miljoen).
2.4.10 Eigen vermogen 31-dec-13
31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet collectief gefinancierd vrij vermogen
3.475 142.158 11.949
3.475 128.202 10.473
Totaal eigen vermogen
157.582
142.150
Het eigen vermogen bestaat uit de volgende componenten:
Kapitaal Saldo per 31-dec-2012
Resultaatbestemming
Overige mutaties
Saldo per 31-dec-2013
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
Kapitaal
3.475
Kapitaal In 1980 is de Stichting Beatrixoord ontstaan door de afsplitsing van de Vereniging Beatrixoord. Middels vermogensoverdracht bij deze afsplitsing en enkele schenkingen is het stichtingskapitaal gevormd. In 1990 heeft een vermogensoverdracht aan de Stichting BEA plaatsgevonden. Sindsdien is het stichtingskapitaal ongewijzigd. In 2001 is de Stichting Beatrixoord geïntegreerd in het AZG.
109 Jaarrekening 2013 UMCG Pagina 55
3.475
2.4 Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2013 2.4 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 ACTIVA 2.4.10 Eigen vermogen Collectief gefinancierd gebonden vermogen Saldo per 31-dec-2012
Resultaatbestemming
Overige mutaties
Saldo per 31-dec-2013
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
Algemene reserve
45.051
20.591
65.642
Bestemmingsreserves: Afschrijvingen materiële vaste activa Apparatuurfonds O&O Doelmatigheidsonderzoek Budgetreserve afdelingen/sectoren Richtlijn afschrijving inventarissen Aanpassingen op het gebied van opleidingen Specifieke onderzoeksprojecten
29.725 1.411 3.484 33.911 11.129 1.041 2.434
-1.230
28.495 1.411 3.204 29.657 10.270 1.041 2.422
Het verloop is als volgt weer te geven:
Bestemmingsfondsen: Fundaties
-280 -4.254 -859 -12
16
Totaal collectief gefinancierd gebonden vermogen
128.202
16 13.956
-
142.158
Algemene reserve Dit is het niet bestemde deel van het collectief gefinancierd vermogen. Afschrijvingen materiële vaste activa In deze reserve is opgenomen de boekwaarde van het met eigen middelen gefinancierde deel van de nieuwbouw Voorzieningengebouw en Parkeergarage Noord. Daarnaast is de reserve bestemd voor de egalisatie van de afschrijving van de kleine werken inzake meldingsinvesteringen. Apparatuurfonds O&O Deze bestemmingsreserve heeft betrekking op een reservering voor nog te investeren inventaris O&O. In het kader van de financiële regeling die ten grondslag ligt aan de financiële integratie van de Faculteit der Medische Wetenschappen per 1 januari 2007 zijn in 2008 gelden voor het apparatuurfonds ad € 1,4 miljoen ontvangen. Deze gelden zijn verantwoord als bestemmingsreserve Apparatuurfonds O&O. Doelmatigheidsonderzoek Deze reserve komt voort uit de aanzet tot het stimuleren van (interne) doelmatigheidsprojecten. Het onderwerp van deze projecten kan op meerdere terreinen liggen zoals patiëntgebonden onderzoek, bedrijfseconomisch en organisatorisch onderzoek patiëntenzorg. Budgetreserve afdelingen/sectoren In het kader van de decentralisatie zijn afspraken gemaakt met de afdelingen en sectoren over activiteiten- en kostenbudgetten. Deze afdelingen kunnen een budgetreserve creëren. Om de bestedingen ten laste van deze reserves mogelijk te maken heeft het ziekenhuis middelen op de balans opgenomen. Richtlijn afschrijving inventarissen Hieronder wordt het verschil tussen de beschikbare budgettaire middelen en de werkelijke lasten opgenomen.
Pagina110 56 Jaarrekening 2013 UMCG
2.4 Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2013 2.4 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 ACTIVA 2.4.10 Eigen vermogen Aanpassingen op het gebied van opleidingen Vanwege personeelsschaarste in medische, paramedische en verpleegkundige beroepen zullen de komende jaren extra inspanningen moeten worden gedaan in het opleiden van personeel. Hierbij zal gebruik worden gemaakt van nieuwe opleidingsconcepten. De reserve is bedoeld om noodzakelijke structurele aanpassingen op het gebied van opleidingen mogelijk te maken. In 2013 heeft geen mutatie plaatsgevonden. Specifieke onderzoeksprojecten Dit betreft de reserve in het kader van nieuwe onderzoekslijnen. De mutatie betreft o.a. bijdrage vanuit de Raad van Bestuur in onderzoeksprojecten 2013 en uitgaven voor kosten opening ERIBA en onderzoek Protonen.
Niet collectief gefinancierd vrij vermogen Het verloop is als volgt weer te geven:
Bestemmingsreserves: Parkeergarages
Saldo per 31-dec-2012
Resultaatbestemming
Overige mutaties
Saldo per 31-dec-2013
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
10.473
1.476
11.949
Parkeergarages De jaarlijkse mutatie betreft het saldo van de baten (parkeeropbrengsten) en lasten (beheerskosten) van de parkeergarages Zuid en Noord.
2.4.11 Voorzieningen Voorziening uit hoofde van macrobeheersinstrument
31-dec-13
31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
-
-
Voorziening uit hoofde van marcobeheersinstrument
Bij het opstellen van de jaarrekening 2013 bestaat nog geen inzicht in realisatie van het mbi-omzetplafond over 2012 en 2013. Het UMCG is niet in staat een betrouwbare inschatting te maken van de uit het macrobeheersinstrument voortkomende verplichting en deze te kwantificeren. Als gevolg daarvan is deze verplichting niet tot uitdrukking gebracht in de balans van het UMCG per 31 december 2013. Voor nadere toelichting wordt verwezen naar 1.5.14 Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen.
Pagina11157 Jaarrekening 2013 UMCG
2.4 Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2013 2.4 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 ACTIVA 2.4.11 Voorzieningen Overige voorzieningen Het verloop van de overige voorzieningen is als volgt weer te geven: Claims, geschillen en rechtsgedingen
Sociaal beleid
Groot onderhoud
Overige voorzieningen
Totaal
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
Saldo langlopend deel per 1-1-2013 Saldo kortlopend deel per 1-1-2013
4.066 3.499
36.153 10.024
49.714 13.560
13.600 400
103.533 27.483
Totaal voorzieningen per 1-1-2013
7.565
46.177
63.274
14.000
131.016
Bij: dotaties Af: onttrekkingen
1.401 -632
193 -11.563
22.461 -5.938
198 -198
24.253 -18.331
Totaal voorzieningen per 31-12-2013 Saldo kortlopend deel per 31-12-2013
8.334 3.828
34.807 8.730
79.797 22.009
14.000 400
136.938 34.967
Saldo langlopend deel per 31-12-2013
4.506
26.077
57.788
13.600
101.971
-
6.770
21.500
-
28.270
Van het langlopende deel loopt 5 jaar of langer:
Voorziening uit hoofde van claims, geschillen en rechtsgedingen Dit betreft de voorziening uit hoofde van de medische aansprakelijkheidsverzekering. De voorziening heeft betrekking op verplichtingen inzake nog niet afgewikkelde schadezaken voorzover het UMCG een financieel risico loopt. Voorziening sociaal beleid In de voorziening sociaal beleid zijn verplichtingen opgenomen in het kader van reorganisaties en verplichtingen aan het personeel. Hieronder vallen de toekomstige jubileaverplichtingen, de WIA, seniorenregelingen en wachtgeld. Evenzo valt de voorziening mobiliteit in het kader van personele gevolgen van bezuinigingen hieronder. Het ziekenhuis kent een toegezegde pensioenregeling, die wordt uitgevoerd conform de pensioenregeling ABP. Het ziekenhuis heeft geen verplichtingen tot het voldoen van aanvullende bijdragen in het geval van een tekort bij het bedrijfstakpensioenfonds van het ABP, anders dan het voldoen van toekomstige hogere premies. De toegezegde pensioenregeling is daarom in de jaarrekening (net als in voorgaande jaren) verwerkt als een toegezegde bijdrageregeling. Voorziening voor groot onderhoud De voorziening groot onderhoud wordt gevormd voor verwachte kosten inzake periodiek groot onderhoud aan panden, installaties e.d. Op basis van het meerjarenonderhoudsplan is de omvang van de voorziening per balansdatum bepaald. De voorziening is gebaseerd op nominale waarde. In deze voorziening zijn ook de nog te verwachten kosten inzake groot onderhoud van infrastructurele werken opgenomen waaronder ICT. In 2013 heeft een dotatie voor groot onderhoud plaatsgevonden van € 21,7 miljoen op basis van een hernieuwde inschatting van het te plegen onderhoud in de komende tien jaar. Als gevolg van verlaging van het bouwvolume in de komende tien jaar zal het te plegen onderhoud significant toe nemen.
Pagina11258 Jaarrekening 2013 UMCG
2.4 Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2013 2.4 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 ACTIVA 2.4.11 Voorzieningen Overige voorzieningen Dit betreft o.a. een voorziening voor het project LifeLines ad € 12,0 miljoen, waarvoor naar verwachting de toegekende subsidies niet geheel toereikend zullen zijn voor de dekking van de totaal begrote kosten.
2.4.12 Langlopende schulden 31-dec-13
31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
Langlopende schulden aan kredietinstellingen Overige langlopende schulden
206.976 69.960
196.564 72.009
Totaal langlopende schulden
276.936
268.573
De specificatie is als volgt:
Voor een nadere toelichting op de langlopende schulden aan kredietinstellingen wordt verwezen naar de bijlage 2.7 Overzicht langlopende schulden aan kredietinstellingen ultimo 2013. In 2008 zijn als stelselwijziging op grond van RJ 655 de egalisatierekeningen à fonds perdu financiering en kapitaallasten in verband met rentenormering OCW overgebracht naar de post overige langlopende schulden. Het verloop van de langlopende schulden aan kredietinstellingen is als volgt weer te geven: 2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
Stand per 1 januari Bij: nieuwe leningen Af: aflossingen
210.778 25.000 -14.214
225.594 0 -14.816
Stand per 31 december Af: aflossingsverplichting komend boekjaar
221.564 -14.588
210.778 -14.214
Stand langlopende schulden per 31 december
206.976
196.564
Kortlopend deel van de langlopende schulden (< 1 jr.) (aflossingsverplichtingen) Langlopend deel van de langlopende schulden (> 1 jr.) (balanspost) Restschuld over 5 jaar
14.588 206.976 150.438
14.214 196.564 150.143
De aflossingsverplichtingen 2014 zijn verantwoord onder de kortlopende schulden.
Pagina113 59 Jaarrekening 2013 UMCG
2.4 Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2013 2.4 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 ACTIVA 2.4.13 Kortlopende schulden en overlopende passiva 31-dec-13
31-dec-12
x € 1.000
x € 1.000
Te betalen rente Crediteuren Aflossingsverplichtingen langlopende leningen Reservering (extra) persoonlijk budget Belastingen en sociale premies Schulden terzake pensioenen Nog te betalen salarissen Vakantiegeld en -dagen OTO-gelden Rekening courant groepsmaatschappijen Vooruitontvangen subsidies 3e geldstroom Kortlopend deel van de voorzieningen Overige schulden en overlopende passiva
1.777 40.408 14.588 7.861 29.599 9.650 2.739 42.752 802 670 56.412 34.967 119.644
1.800 32.730 14.214 7.015 28.520 8.701 3.118 41.513 458 6.376 50.659 27.483 115.818
Totaal kortlopende schulden en overlopende passiva
361.869
338.405
De specificatie is als volgt:
De vooruitontvangen subsidies 3e geldstroom betreft nog te besteden projectgelden O&O. Onder de overige schulden en overlopende passiva is ultimo 2013 een post van € 64,7 miljoen opgenomen inzake een verschil van inzicht met de NZa in de berekeningssystematiek met betrekking tot de opbrengst van orgaantransplantaties over de jaren 2006 tot en met 2011. Onder de overige schulden en overlopende passiva is een schuld opgenomen welke een looptijd heeft langer dan een jaar. Dit betreft de matchingsbijdrage aan Lifelines voor de periode 2014 tot en met 2016 ad € 4,1 miljoen. 2.4.14 Financiële kengetallen 2013 Solvabiliteitsratio = gecorrigeerd eigen vermogen / gecorrigeerd totaal vermogen 15,7% (vermogen wordt gecorrigeerd voor immateriële vaste activa, deelnemingen en vorderingen op groepsmaatschappijen) Debt Service Coverage Ratio = EBITDA van het afgesloten boekjaar / jaarlijks bruto rentelasten plus aflossingen in het afgesloten boekjaar Loan to value = totaal langlopende, rentedragende schulden als percentage van de waarde van alle onroerende zaken (gebouwen en installaties)
Pagina114 60 Jaarrekening 2013 UMCG
2012 14,9%
2,9
2,5
62%
56%
2.470
0,0%
Boekwaarde per 31 december 2013
Afschrijvingspercentage
Stand per 31 december 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve herwaarderingen - cumulatieve afschrijvingen
Mutaties in boekwaarde (per saldo)
aanschafwaarde cumulatieve herwaarderingen cumulatieve afschrijvingen
- desinvesteringen
aanschafwaarde cumulatieve herwaarderingen cumulatieve afschrijvingen
- terugname geheel afgeschreven activa
2.470
2.470
Boekwaarde per 1 januari 2013
Mutaties in het boekjaar - investeringen - herwaarderingen - afschrijvingen - extra afschrijvingen
2.470
5,0%
2,5%
143.472
-158.353
-11.383
4.386
301.825
-12.197
5,0%
769
-995
1.764
Pagina 60
5,0%
9.093
-9.993
19.086
5,0%
13.903
-132.442
146.345
-3.331
334
-3.331
17.234
146.679 -129.445
x € 1.000
Installaties
3.546
-903
-903
9.996
19.086 -9.090
x € 1.000
Verbouwingen
-334
-88
-88
857
1.764 -907
x € 1.000
Semi-perm. gebouwen
-3.546
-12.197
155.669
305.371 -149.702
x € 1.000
Permanente gebouwen
15.769
-602
-602
4.988
15.769 -10.781
x € 1.000
x € 1.000
Stand per 1 januari 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen
Terreinvoorzieningen
Grond
2.5.1 WTZi/WMG-gefinancierde materiële vaste activa
2.5. MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA
12,5%
49.734
-137.333
187.067
-1.434
4.845
-4.827
-14.176
12.724
51.168
179.170 -128.002
x € 1.000
Inventaris
12,5%
1.236
-1.574
2.810
614
33
-33
-229
843
622
2.000 -1.378
x € 1.000
Vervoermiddelen
33,3%
4.834
-32.967
37.801
1.898
4.327
-4.327
-2.692
4.590
2.936
37.538 -34.602
x € 1.000
Automatisering
0,0%
1.833
1.833
-3.033
-3.033
4.866
4.866
x € 1.000
Onderhanden projecten
231.730
-485.040
716.770
-19.076
0
13.085
-13.067
-34.218
15.124
250.806
714.713 -463.907
x € 1.000
Subtotaal WTZi/WMG
2.5 Mutatieoverzicht materiële vaste activa
115 Jaarrekening 2013 UMCG
116 Jaarrekening 2013 UMCG 5,0%
0,0%
13.424
Boekwaarde per 31 december 2013
Afschrijvingspercentage
-2.664
-2.664
13.424
16.088
7.531
16.088
7.531
-654
-654
Stand per 31 december 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve herwaarderingen - cumulatieve afschrijvingen
Mutaties in boekwaarde (per saldo)
aanschafwaarde cumulatieve herwaarderingen cumulatieve afschrijvingen
- desinvesteringen
aanschafwaarde cumulatieve herwaarderingen cumulatieve afschrijvingen
- terugname geheel afgeschreven activa
8.185
5.893
7.903 -2.010
x € 1.000
Subtotaal
8.185
5.893
Boekwaarde per 1 januari 2013
Mutaties in het boekjaar - investeringen - herwaarderingen - afschrijvingen - extra afschrijvingen
7.903 -2.010
x € 1.000
x € 1.000
Stand per 1 januari 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen
Onderhanden projecten
Trekkingsrechten
2.5.2 WTZi-meldingsplichtige materiële vaste activa
2.5. MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA
5,0%
9.253
-25.818
35.071
-1.537
9.253
-25.818
35.071
-1.537
682
682
-2.022
485
10.790
35.268 -24.478
x € 1.000
Subtotaal
-682
0,0%
x € 1.000
Onderhanden projecten
-682
-2.022
485
10.790
35.268 -24.478
x € 1.000
Instandhouding
22.677
-28.482
51.159
5.994
682
-682
-2.676
8.670
16.683
43.171 -26.488
x € 1.000
Subtotaal WTZi-meldingsplichtige activa
2.5 Mutatieoverzicht materiële vaste activa
0,0%
Afschrijvingspercentage 2,5%
20.119
1.164
Boekwaarde per 31 december 2013
5,0%
-955
-7.244
5,0%
-
955
-
-
955 -955
x € 1.000
Semi-perm. gebouwen
27.363
-684
-684
20.803
27.363 -6.560
x € 1.000
Permanente gebouwen
Stand per 31 december 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve herwaarderingen - cumulatieve afschrijvingen
Mutaties in boekwaarde (per saldo)
aanschafwaarde cumulatieve herwaarderingen cumulatieve afschrijvingen
- desinvesteringen
aanschafwaarde cumulatieve herwaarderingen cumulatieve afschrijvingen
- terugname geheel afgeschreven activa
1.164
1.164
Boekwaarde per 1 januari 2013
Mutaties in het boekjaar - investeringen - herwaarderingen - afschrijvingen - extra afschrijvingen
1.164
x € 1.000
x € 1.000
Stand per 1 januari 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen
Terreinvoorzieningen
Grond
2.5.3 Niet WTZi/WMG-gefinancierde materiële vaste activa
2.5. MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA
Pagina 62
5,0%
257
-627
884
-45
-45
302
884 -582
x € 1.000
Verbouwingen
5,0%
11.612
-11.907
23.519
-882
-882
12.494
23.519 -11.025
x € 1.000
Installaties
12,5%
12.491
-6.854
19.345
2.666
-1.693
4.359
9.825
14.986 -5.161
x € 1.000
Inventaris
12,5%
x € 1.000
Vervoermiddelen
33,3%
x € 1.000
Automatisering
0,0%
x € 1.000
Onderhanden projecten
45.643
-27.587
73.230
1.055
-3.304
4.359
44.588
68.871 -24.283
x € 1.000
Subtotaal niet WTZi/WMG
2.5 Mutatieoverzicht materiële vaste activa
117 Jaarrekening 2013 UMCG
4.763
5.578
0,0%
Boekwaarde per 31 december 2013
Afschrijvingspercentage 5,0%
-2.360
-3.023
2,5%
16.272
18.632
7.786
5.578
-2.358
38
351 -1.499
-1.875
-1.036
-2.085
-1.406
515
18.630
1.641
6.262
19.992 -1.362
x € 1.000
Permanente gebouwen
Stand per 31 december 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve herwaarderingen - cumulatieve afschrijvingen
Mutaties in boekwaarde (per saldo)
aanschafwaarde cumulatieve herwaarderingen cumulatieve afschrijvingen
- desinvesteringen
aanschafwaarde cumulatieve herwaarderingen cumulatieve afschrijvingen
- terugname geheel afgeschreven activa
Mutaties in het boekjaar - investeringen - herwaarderingen - afschrijvingen - extra afschrijvingen
5.578
Boekwaarde per 1 januari 2013
7.551 -1.289
x € 1.000
x € 1.000
5.578
Terreinvoorzieningen
Grond
Stand per 1 januari 2013 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen
2.5.4 DHAZ-gefinancierde materiële vaste activa
2.5. MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA
5,0%
4.140
-2.472
6.612
-330
-330
4.470
6.612 -2.142
x € 1.000
Pagina 63
5%/10%
76.212
-51.760
127.972
933
1.235
-4.142
-11.514
15.354
75.279
116.760 -41.481
x € 1.000
Semi-perm. Verbouwingen gebouwen en techn. inst.h.
5,0%
21.473
-7.871
29.344
700
-1.429
2.129
20.773
27.215 -6.442
x € 1.000
Installaties
0,0%
5.818
5.818
3.137
3.137
2.681
2.681
x € 1.000
Onderhanden projecten
134.257
-67.485
201.742
584
1.625
-7.423
-16.394
22.776
133.673
186.389 -52.716
x € 1.000
Subtotaal DHAZ
434.307
-608.594
1.042.901
-11.443
1.625
-7.423
13.767
-13.749
-56.592
50.929
445.750
1.013.144 -567.394
x € 1.000
Totaal materiële vaste activa
2.5 Mutatieoverzicht materiële vaste activa
118 Jaarrekening 2013 UMCG
Datum
9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003
Brief-nummer
Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ
Trekkingsr. Trekkingsr. Trekkingsr.
Aanbouw Mythylschool (CvR) TBC-afdeling (CvR) Verbouwing afd. B4 (CvR) Verbouwing afd. C1 (CvR) Kleinere werken CvR Uitbreiding infrastructuur Eemspoort Infrastructuur en bouwrijp maken Psychiatrie Verpleegkundige zorgunit A3VA Verbouwing bd. 55 2e verd. Renovatie K4VA bd. 25 Verbouwing ok-kleedruimten div.etages Verbouwing tbv nieuwe cyclotron Vervangen regelkasten bd. 26 en 34 Vervanging div. brandmeldcentrales Aanpassen/vervangen SER en PIA Nieuwbouw Data Center Vervanging basisinstallaties MVC Verbouw 2e en 3e verd. MVC-gebouw Diverse werken locatie Groningen Technische instandhouding DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ
WTZi-type
Omschrijving
Projectgegevens
2.6.1 SPECIFICATIE ULTIMO BOEKJAAR ONDERHANDEN PROJECTEN (ENKELVOUDIG)
2.6 SPECIFICATIE ULTIMO BOEKJAAR ONDERHANDEN EN GEREEDGEKOMEN PROJECTEN
28.663
105 1.523 495 187 128 7.547
Pagina 64
13
103 230
876 445 1.858 1.701 757 510 556 556 555 1.331 846 781 686 1.115 592 2.287 51 2 6.505 6.653
x € 1.000
38 4.725
2013 x € 1.000
t/m 2012
28.310
5.226 6.643
728 740 556 569 555 1.331 846 781 686 1.115 592
914 5.170 1.858
x € 1.000
7.651
2.392 1.574 497 1.217 138
1.701 132
x € 1.000
t/m 2013 ondergereed handen
Investeringen
x € 1.000
Nominaal bedrag WTZi x € 1.000
Indexering WTZi x € 1.000
Aangepaste goedkeuring
Goedkeuringen
2013 2013 2013 2014 2014 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2014 2014 2014 2014 2014
Jaar van oplevering
2.6 Specificatie ultimo boekjaar onderhanden en gereedgekomen projecten
119 Jaarrekening 2013 UMCG
9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003 9-12-2003
Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ Convenant DHAZ
Totaal
Datum
Brief-nummer
Trekkingsr. Trekkingsr. Trekkingsr.
Aanbouw Mythylschool (CvR) TBC-afdeling (CvR) Verbouwing afd. B4 (CvR) Kleinere werken CvR Uitbreiding infrastructuur Eemspoort Infrastructuur en bouwrijp maken Psychiatrie Verpleegkundige zorgunit A3VA Verbouwing bd. 55 2e verd. Renovatie K4VA bd. 25 Verbouwing ok-kleedruimten div.etages Verbouwing tbv nieuwe cyclotron Vervangen regelkasten bd. 26 en 34 Vervanging div. brandmeldcentrales Aanpassen/vervangen SER en PIA Diverse werken locatie Groningen Technische instandhouding DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ DHAZ
WTZi-type
Omschrijving
Projectgegevens
2.6.2 SPECIFICATIE IN HET BOEKJAAR GEREEDGEKOMEN PROJECTEN (ENKELVOUDIG)
2.6 SPECIFICATIE ULTIMO BOEKJAAR ONDERHANDEN EN GEREEDGEKOMEN PROJECTEN
Pagina 65
28.310
-
28.310
-
Totaal x € 1.000
914 5.170 1.858 728 740 556 569 555 1.331 846 781 686 1.115 592 5.226 6.643
x € 1.000
Overige
914 5.170 1.858 728 740 556 569 555 1.331 846 781 686 1.115 592 5.226 6.643
WMG x € 1.000
WTZi x € 1.000
Investeringen
1.838
46 258 93 36 37 28 28 28 67 42 39 69 112 30 261 664
x € 1.000
x € 1.000
849
27 155 56 22 22 17 17 17 40 25 23 21 33 18 157 199
Toekomstige lasten Afschrijving WTZi Rentekosten
2.6 Specificatie ultimo boekjaar onderhanden en gereedgekomen projecten
120 Jaarrekening 2013 UMCG
2.6 Specificatie ultimo boekjaar onderhanden en gereedgekomen projecten 2.6 SPECIFICATIE ULTIMO BOEKJAAR ONDERHANDEN EN GEREEDGEKOMEN PROJECTEN 2.6.3 DHAZ - Verantwoording middelen 2013
Saldo DHAZ-middelen per 01-01-2013 Indexering 3% over saldo VWS-deel Toegekende middelen 2013
OCW-deel
VWS-deel
Totaal
x €1.000
x €1.000
x €1.000
11.809 P.M.
39.209 1.176
51.018 1.176
P.M.
P.M.
Totaal beschikbare DHAZ-middelen
11.809
40.385
52.194
Desinvesteringen 2013
-1.856
-5.567
-7.423
139 128 139 139 333 212 572 195 172 148 279 673
417 382 417 416 998 634 1.715 586 514 444 836 2.018
556 510 556 555 1.331 846 2.287 781 686 592 1.115 2.691
Sub-totaal projecten
3.129
9.377
12.506
Kleine werken Technische instandhouding
506 2.124
1.517 6.373
2.023 8.497
Totaal bestedingen 2013
5.759
17.267
23.026
Saldo DHAZ-middelenkader per 31-12-2013 ten behoeve van geoormerkte, nog niet gereedgekomen projecten
7.906
28.685
36.591
Bestedingen 2013 Projecten Infrastructuur en bouwrijp maken tbv Psychiatrie Uitbreiding infrastructuur Eemspoort Verpleegkundige zorgunit A3VA Verbouw bd.55 2e verd. Renovatie K4VA bd.25 Verbouwing ok-kleedruimten div. verdiepingen Nieuwbouw Data Center Verbouwing tbv nieuwe cyclotron Vervangen regelkasten bd.26 en 34 Aanp./vervangen SER en PIA Vervanging diverse brandmeldcentrales Diverse werken locatie Groningen
DHAZ-middelen zijn middelen ten behoeve van het instandhouden van de huisvesting van het UMCG, voorzover dit geen door de Rijksuniversiteit Groningen gefinancierde huisvesting betreft. Investeringen in het Lifelinesgebouw (o.a. Lifestore) zijn in deze verantwoording niet meegenomen omdat deze investeringen op basis van de subsidievoorwaarden in één keer ten laste van de exploitatierekening worden verantwoord.
Pagina 66
121 Jaarrekening 2013 UMCG
2.6 Specificatie ultimo boekjaar onderhanden en gereedgekomen projecten 2.6 SPECIFICATIE ULTIMO BOEKJAAR ONDERHANDEN EN GEREEDGEKOMEN PROJECTEN 2.6.4 DHAZ - Projecten in uitvoering 2013
Briefnummer
Datum
Projectgegevens Omschrijving
t/m 2012 x €1.000
Investeringen Desinvest. 2013 tot en met 2013 t/m 2013 gereed onderh. x €1.000
x €1.000
177.326/RvB
28-6-2004
Projecten Kleine werken Technische instandhouding
12.663 3.565 7.398
12.663 3.565 7.398
182.197/RvB
22-11-2004
Projecten Kleine werken Technische instandhouding
5.462 2.397 7.578
5.462 2.397 7.578
195.330/RvB
30-11-2005
Projecten Kleine werken Technische instandhouding
6.307 5.566 10.180
6.307 5.566 10.180
206.980/RvB
29-11-2006
Totalen Projecten Kleine werken Technische instandhouding
9.035 3.417 7.747
9.035 3.417 7.747
218.102/RvB
29-11-2007
Totalen Projecten Kleine werken Technische instandhouding
11.807 3.909 8.943
11.807 3.909 8.943
Totalen Projecten Kleine werken Technische instandhouding
5.877 3.215 11.992
228.511/RvB
240.135/RvB
1-12-2008
27-11-2009
Voorbereidingskosten diverse projecten Verplaatsen gassenstation Oncologische poli Bouwrijp maken c.a. nieuwbouw ERIBA-gebouw Faseringswerken c.a. nieuwbouw ERIBA-gebouw Aanpassingen tbv plaatsing app. Nucl. Geneeskunde Verbouwing diverse poliklinieken Verbouw bunkers Radiotherapie Herstructureren CSO/Revalidatie Maatregelen OK-complex Overige, kleinere projecten
2
5.382 3.215 11.992
x €1.000
x €1.000
-1.406
-1.762 497 -765
1.104 7.091 1.846 766 761 1.074
1.104 7.091 1.846 766 761 1.074
-67
-67
Totalen projecten Aanpassing sprinklerinstallaties Verbouwing K1 en K2 in bouwdeel 25 Kleine werken Technische instandhouding
12.575 491 2.035 2.799 9.452
12.575 491 2.035 2.799 9.452
Totalen t/m 2010 Projecten Kleine werken Technische instandhouding
66.252 24.868 63.290
2 -
65.757 24.868 63.290
497 -
-1.406 0 -3.105
154.410
2
153.915
497
-4.511
Totalen, transporteren
Pagina 67
122 Jaarrekening 2013 UMCG
-578
2.6 Specificatie ultimo boekjaar onderhanden en gereedgekomen projecten 2.6 SPECIFICATIE ULTIMO BOEKJAAR ONDERHANDEN EN GEREEDGEKOMEN PROJECTEN 2.6.4 DHAZ - Projecten in uitvoering 2013
Briefnummer
Datum
Projectgegevens Omschrijving
t/m 2012
Totalen t/m 2010, transport Projecten Kleine werken Technische instandhouding
251.914/RvB
262.716/RvB
273.113/RvB
30-11-2010
30-11-2011
3-12-2012
Investeringen Desinvest. 2013 tot en met 2013 t/m 2013 gereed onderh.
x €1.000
x €1.000
x €1.000
x €1.000
x €1.000
66.252 24.868 63.290
2
65.757 24.868 63.290
497
-1.406
154.410
2
153.915
497
781 846
610 3.000 1.291 3.525 495 247
Voorbereidingskosten diverse projecten Herstructurering/verbouw CSO/Revalidatie ERIBA-gebouw Nieuwbouw tweede cyclotron (bunker) tbv PET Diverse verbouwprojecten Renovatieprojecten Diverse werken
610 3.000 510 2.679 495 247
Totalen projecten Kleine werken Technische instandhouding
7.541 2.770 8.202
1.627
119 230
-96 510
740
251 1.238
1.331
251 2.569
Totalen projecten Kleine werken Lange termijn onderhoudsprojecten
1.838 2.713 8.793
1.745
105
2.287
Totalen projecten Infrastructuur en bouwrijp maken Psychiatrie Verpleegkundige zorgunit A3VA Verbouw bd.55 2e verdieping Kleine werken Lange termijn onderhoudsprojecten
105 13
-4.511
-1.875
-20
9.168 2.770 8.202
Voorbereidingskosten diverse projecten Tijdelijke huisvesting radiologie en revalidatie Afvaloverslagstation Huisvesting CSA Eemspoort Infrastructuur Eemspoort Vriezeropslag Eemspoort Datacenter Eemspoort Verbouwprojecten Renovatieprojecten
Huisvesting ICT/EPD Tijdelijk gebouw tbv poliklinieken Huisvesting CSA Eemspoort Datacenter Eemspoort Herschikking functies verbouw en nieuwbouw Herinrichting ontvangsthal Coronary Care Unit Diverse kleinere projecten
-3.105
-1.875 -20 -414
23
3.560 2.713 8.793
23 -603
2.392
361 2.752
2.042
361 710
5.400 556 556 555 3.649 8.686
2.042 556 569 555 3.528 6.974
371 1.712
3.463
Totalen besteding t/m 2013 Projecten Kleine werken Technische instandhouding
75.749 30.351 80.285
10.441 3.649 8.686
82.207 33.879 87.259
3.983 371 1.712
-3.281 -20 -4.122
Totalen besteding t/m 2013
186.385
22.776
203.345
6.066
-7.423
Pagina 68
123 Jaarrekening 2013 UMCG
Totaal
FGH Bank FGH Bank FGH Bank Rabobank NWB Bank ASN Bank BNG Bank BNG Bank ABN AMRO BNG Bank BNG Bank BNG Bank BNG Bank BNG Bank BNG Bank BNG Bank BNG Bank
Leninggever
11-3-1994 11-3-1994 20-8-1996 31-3-1997 1-10-2001 30-11-2001 29-11-2001 28-6-2004 25-10-2004 1-10-2009 1-12-2009 1-12-2009 1-10-2009 1-12-2011 1-12-2011 1-11-2013 1-11-2013
Datum
45.378 45.378 22.689 1.815 20.420 20.420 25.000 10.000 20.000 10.000 25.000 25.000 40.000 10.000 15.000 10.000 15.000
x € 1.000
Hoofdsom
20 40 40 20 30 30 30 30 30 10 20 30 30 7 20 20 7
Totale looptijd in jaren
Hypothecair Hypothecair Hypothecair Hypothecair Onderhands Onderhands Onderhands Onderhands Onderhands Onderhands Onderhands Onderhands Onderhands Onderhands Onderhands Onderhands Onderhands
Soort lening
5,142 5,848 5,848 4,600 3,215 3,560 3,390 4,472 3,990 4,430 5,000 5,470 5,420 2,680 2,645 2,860 1,920
%
Werkelijke rente
210.778
2.723 22.292 12.039 454 12.933 12.933 15.833 7.333 14.667 7.000 21.250 22.500 36.000 8.571 14.250
x € 1.000
Restschuld 31 december 2012
2.7 OVERZICHT LANGLOPENDE SCHULDEN AAN KREDIETINSTELLINGEN ULTIMO 2013
69
25.000
10.000 15.000
x € 1.000
Nieuwe leningen in 2013
14.214
2.269 1.135 567 454 681 681 833 333 667 1.000 1.250 833 1.333 1.428 750
x € 1.000
Aflossingen in 2013
221.564
150.438
9.750 7.500 4.286
8.849 8.849 10.833 5.333 10.667 1.000 13.750 17.500 28.000
15.485 8.636
454 21.157 11.472 12.252 12.252 15.000 7.000 14.000 6.000 20.000 21.667 34.667 7.143 13.500 10.000 15.000
x € 1.000
Restschuld over 5 jaar
x € 1.000
Restschuld 31 december 2013
18 18 18 21 21 6 16 26 26 5 18 20 7
5 5
Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair
14.588
681 681 833 333 667 1.000 1.250 833 1.333 1.429 750 500 2.143
454 1.134 567
x € 1.000
Resterende looptijd in Aflossings- Aflossing jaren eind wijze 2014 2013
Hypotheek Hypotheek Hypotheek +/- Hyp.claus. Rijk Rijk Geen Geen Geen +/- Hyp.claus. +/- Hyp.claus. +/- Hyp.claus. +/- Hyp.claus. +/- Hyp.claus. +/- Hyp.claus. +/- Hyp.claus. +/- Hyp.claus.
Gestelde zekerheden
2.7 Overzicht langlopende schulden aan kredietinstellingen ultimo 2013
124 Jaarrekening 2013 UMCG
2.8 Toelichting op de enkelvoudige resultatenrekening over 2013 2.8 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING OVER 2013 BATEN 2.8.1 Opbrengsten uit gebudgetteerde zorgprestaties
Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten ZVW-zorg Beschikbaarheidsbijdrage vast segment
2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
-
6.990
55.674 6.328
6.990
62.002
Voor een overzicht van de mutaties van het wettelijk budget voor aanvaardbare kosten in het verslagjaar ten opzichte van het voorafgaande jaar wordt verwezen naar 2.8.14 Mutatieoverzicht wettelijk budget voor aanvaardbare kosten ZVW-zorg. 2.8.2 Omzet DBC's/ DBC zorgproducten A segment (inclusief OVP)
2013
2012
De specificatie is als volgt:
x € 1.000
x € 1.000
Gefactureerde omzet DBC's/DBC-zorgproducten A segment Mutatie onderhanden projecten DBC's / DBC-zorgproducten A segment
292.393 -4.205
257.218 -52.301
288.188
204.917
Op basis van de afgesproken aanneemsommen is een inschatting gemaakt van de prijzen en volumes van DBC zorgproducten. Voor het A segment zijn de maximum NZa tarieven gehanteerd. Voor het B segment zijn de tarieven per DBC zorgproduct per zorgverzekeraar vastgesteld (vrij onderhandelbaar). Het totaal van aantal maal prijs sluit aan bij de overeengekomen aanneemsommen per zorgverzekeraar. De stijging in 2013 wordt o.a. veroorzaakt door de zorgprestaties omzet CvR ad € 33 miljoen en omzet UCP ad € 18 miljoen. Beide omzetten behoorden in 2012 nog tot het Wettelijk budget en vanaf 2013 vallen deze onder DBC zorgproducten A segment. De vergelijkende cijfers zijn o.b.v. voortschrijdend inzicht op basis van de verdeling tussen A en B segment vanaf 2012 aangepast. De verdeling tussen A en B is gebaseerd op de productieverhoudingsgetallen. 2.8.3 Omzet DBC's/ DBC zorgproducten B segment
2013
2012
De specificatie is als volgt:
x € 1.000
x € 1.000
Gefactureerde omzet DBC's/DBC-zorgproducten B segment Mutatie onderhanden projecten DBC's / DBC-zorgproducten B segment
241.883 22.593
257.965 20.728
264.476
278.693
De vergelijkende cijfers zijn o.b.v. voortschrijdend inzicht op basis van de verdeling tussen A en B segment vanaf 2012 aangepast. De verdeling tussen A en B is gebaseerd op de productieverhoudingsgetallen.
Pagina 71 125 Jaarrekening 2013 UMCG
2.8 Toelichting op de enkelvoudige resultatenrekening over 2013 2.8 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING OVER 2013 BATEN 2.8.4 Opbrengsten uit hoofde van transitieregelingen
2013
2012
De specificatie is als volgt:
x € 1.000
x € 1.000
Opbrengst uit hoofde van te verrekenen transitiebedrag medisch specialistische zorg Bijstelling geschatte omzet 2012 o.b.v. transitieregeling Opbrengst uit hoofde van verrekenbedrag curatieve geestelijke gezondheidszorg Realisatie doorloop DBC's 2012 onder aftrek van het onderhanden werk primo 2012 curatieve geestelijke gezondheidszorg
30.658 -19.156
-36.539
-
-
-
-
11.502
-36.539
-
De bate in 2013 betreft hoofdzakelijk de vrijval ad € 9,8 mln van de gereserveerde transitieschuld 2013 in de jaarrekening 2012 van UMCG Zorg. Opbrengst uit hoofde van te verrekenen transitiebedrag De opbouw van de jaarmutatie is als volgt: Transitiebedrag 2012 Transitiebedrag 2013
2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
-4.378 -1.503
-23.534 -13.005
-5.881
-36.539
Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar 2.4.6. Vorderingen en schulden uit hoofde van bekostiging. 2.8.5 Niet gebudgetteerde zorgprestaties
2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
Zorgprestaties tussen instellingen Zorgprestaties derde compartiment Overige zorgprestaties
6.043 773 15.005
5.500 186 17.534
Totaal
21.821
23.220
De overige zorgprestaties zijn in totaal gedaald met € 2,5 miljoen ten opzichte van 2012, met name als gevolg van een lagere opbrengst van Apotheek de Sprong. De vergelijkende cijfers zijn op basis van voortschrijdend inzicht aangepast. De opbrengsten orthodontie en huisartsen zijn verantwoord onder de overige zorgprestaties. 2.8.6 Subsidies
2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
81.757 76.844 48.415 95.070 6.871
77.428 77.321 48.486 87.797 5.389
308.957
296.421
De specificatie is als volgt: Rijksbijdrage ten behoeve van de werkplaatsfunctie RUG bijdrage ten behoeve van onderwijs en onderzoek Opleidingsfonds Academische component Overige subsidies Overige subsidies
126 Jaarrekening 2013 UMCG Pagina 72
2.8 Toelichting op de enkelvoudige resultatenrekening over 2013 2.8 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING OVER 2013 BATEN 2.8.6 Subsidies Onder overige subsidies wordt ook verantwoord de verrekening met de RUG in het kader van de zogenoemde Financiële Regeling. Afgesproken is dat positieve en negatieve saldi uit de exploitatie van UMCG O&O worden verrekend met een bestemmingsreserve bij de RUG. In 2013 is sprake van een verrekening van € 2,2 miljoen aan de RUG (2012: € 4,0 miljoen verrekening aan de RUG). Dit is een last voor het UMCG. Dit verklaart de stijging van de overige subsidies ten opzichte van vorig jaar.
2.8.7 Overige bedrijfsopbrengsten
Overige dienstverlening (2e t/m 4e geldstroom voor onderzoek) Overige bedrijfsopbrengsten
2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
86.413 85.299
77.873 73.774
171.712
151.647
De stijging wordt hoofdzakelijk veroorzaakt doordat bij UMCG O&O circa € 9 miljoen hogere opbrengsten zijn gerealiseerd als gevolg van een toename in het aantal 2e tot en met 4e geldstroomprojecten en hoger behaalde resultaten op deze projecten. In 2013 zijn daarnaast meer projecten afgesloten dan in 2012. De overige bedrijfsopbrengsten zijn met name gestegen als gevolg van een hogere doorbelasting van salariskosten.
Pagina127 73 Jaarrekening 2013 UMCG
2.8 Toelichting op de enkelvoudige resultatenrekening over 2013 2.8 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING OVER 2013 LASTEN 2.8.8 Personeelskosten 2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenpremies Overige personeelskosten
474.363 45.121 77.658 17.537
456.114 40.285 69.203 23.349
Subtotaal Personeel niet in loondienst
614.679 27.742
588.951 24.894
Totaal personeelskosten
642.421
613.845
De specificatie is als volgt:
De stijging van de personeelskosten wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door een stijging van het aantal fte in het primaire proces. Voor een overzicht van het aantal fte wordt verwezen naar de geconsolideerde jaarrekening. De mutaties in personeelsvoorzieningen worden verantwoord onder de post Overige personeelskosten. De daling in 2013 van de overige personeelskosten wordt hoofdzakelijk verklaard door hogere dotaties aan de personele voorzieningen in 2012.
2.8.9 Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa De specificatie is als volgt:
Nacalculeerbare afschrijvingen: - immateriële vaste activa - materiële vaste activa
2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
-
-
-
17.454
Overige afschrijvingen: - materiële vaste activa
50.486
24.335
Totaal afschrijvingen
50.486
41.789
De stijging van de afschrijvingskosten in 2013 ten opzichte van 2012 wordt veroorzaakt door de aanpassing van de afschrijvingstermijnen van gebouwen van 50 naar 40 jaar (effect circa € 2,5 miljoen). De overige stijging wordt veroorzaakt door de afboeking van uitgegeven bijdragen aan projecten welke voor het UMCG geen waarde meer toevoegen.
128 Jaarrekening 2013 UMCG Pagina 74
2.8 Toelichting op de enkelvoudige resultatenrekening over 2013 2.8 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING OVER 2013 LASTEN 2.8.9 Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Aansluiting afschrijvingen mutatieoverzichten materiële vaste activa en de resultatenrekening
2013 x € 1.000
Afschrijvingen WTZi/WMG gefinancierde materiële vaste activa Afschrijvingen WTZi - meldingsplichtige materiële vaste activa Afschrijvingen niet WTZi/WMG gefinancierde materiële vaste activa Afschrijvingen DHAZ gefinancierde materiële vaste activa
34.218 2.676 3.304 16.394
Totaal afschrijvingen materiële vaste activa volgens de mutatieoverzichten Afschrijvingen immateriële vaste activa
56.592 -
Totaal afschrijvingen verwerkt in de balans Totaal afschrijvingen volgens de resultatenrekening:
56.592 50.486
Verschil Dit betreft: Afschrijvingen via overige langlopende schulden (egalisatierekening) Afschrijvingen via kortlopende schulden Afschrijvingen ten laste van algemene kosten Egalisatie kapitaallasten OCW Egalisatie kapitaallasten CvZ Egalisatie overig
2.8.10 Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa
Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa
6.106 -3.533 -327 -1.425 -1.498 670 7 -
2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
-
-
2.8.11 Overige bedrijfskosten 2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
Voedingsmiddelen en hotelmatige kosten Algemene kosten Patiënt- en bewonergebonden kosten Onderhoud en energiekosten Huur en leasing Dotaties en vrijval voorzieningen
23.092 84.256 191.362 49.375 4.863 521
22.392 70.171 181.618 21.879 5.253 -307
Totaal overige bedrijfskosten
353.469
301.006
De specificatie is als volgt:
129 Jaarrekening 2013 UMCG Pagina 75
2.8 Toelichting op de enkelvoudige resultatenrekening over 2013 2.8 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING OVER 2013 2.8.11 Overige bedrijfskosten Specificatie onderhoud- en energiekosten: - Onderhoud - Energie gas (niet 100% groen) - Energie stroom (niet 100% groen) - Energie transport en overige
2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
38.581 4.776 3.815 2.203
13.117 4.078 3.111 1.573
49.375
21.879
In 2012 was onder de algemene kosten sprake van een vrijval van een gereserveerde bijdrage in opleidingsgelden ad € 5,2 miljoen. De feitelijke stijging van de kosten in 2013 ten opzichte van 2012 is derhalve € 8,5 miljoen. Deze stijging wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door gestegen bijdragen voor diverse projecten/derden (o.a. ERIBA, Protonen) en de afboeking van uitgegeven advieskosten aan projecten welke voor het UMCG geen waarde meer toevoegen. De stijging van patiënt- en bewonersgebonden kosten wordt veroorzaakt door de stijging van de kosten van de dure geneesmiddelen. Zie ook de toelichting op de post Voorraden in de balans (2.4.4). De stijging van de onderhoud- en energiekosten wordt met name verklaard door een extra dotatie aan de voorziening groot onderhoud ad € 21 miljoen als gevolg van een herziene nieuwe berekeningswijze op basis van voortschrijdend inzicht. Zie ook de toelichting op de post Voorzieningen in de balans (2.4.11). De resterende stijging van € 6 miljoen voor onderhoudskosten wordt met name veroorzaakt door de afboeking van uitgegeven onderhoudskosten (kleine technische aanpassingen) welke voor het UMCG geen waarde meer toevoegen.
2.8.12 Financiële baten en lasten 2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
Rentebaten Rentelasten Waardeveranderingen financiële vaste activa
356 -12.273 79
518 -11.413 -
Totaal financiële baten en lasten
-11.838
-10.895
De specificatie is als volgt:
2.8.13 Buitengewone baten en lasten
2013
2012
x € 1.000
x € 1.000
Buitengewone baten Buitengewone lasten
-
-
-
-
Totaal buitengewone baten en lasten
-
-
130 Jaarrekening 2013 UMCG Pagina 76
2.8 Toelichting op de enkelvoudige resultatenrekening over 2013 2.8 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING OVER 2013 BATEN 2.8.14 Opbrengsten gebudgetteerde zorgprestaties
2013 x € 1.000
Wettelijk budget aanvaardbare kosten voorgaand jaar
x € 1.000
2012 x € 1.000
x € 1.000
49.267
442.286
Productieafspraken verslagjaar
-
-392.614
Korting prestatiecontract (efficiencykorting)
-
-
Overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling Prijsindexatie materiële kosten
-
-
Uitbreiding en erkenning - loonkosten
-
-
Nacalculeerbare kapitaalslasten: - rente - afschrijvingen
-
-
Overige mutaties
-49.267
-405
-49.267
-405
Subtotaal wettelijk budget boekjaar
-
49.267
Correcties voorgaande jaren
-
6.407
Wettelijk budget aanvaardbare kosten
-
55.674
Als gevolg van de nieuwe bekostigingstructuur vanaf 1 januari 2012 loopt het wettelijk budget af in 2013 voor UMCG Zorg. Voor UCP (onderdeel van het UMCG) en Centrum voor Revalidatie (onderdeel van het UMCG) was in 2012 nog sprake van een wettelijk budget volgens de oude bekostigingsstructuur. Voor deze twee onderdelen is het wettelijk budget per 1 januari 2013 ook komen te vervallen.
131 Jaarrekening 2013 UMCG
3 Overige gegevens
132 Jaarrekening 2013 UMCG
De Raad van Bestuur van het UMCG heeft de jaarrekening 2013 vastgesteld in de vergadering 26 augustus 2014. 3van OVERIGE GEGEVENS 3 OVERIGE GEGEVENS 3 OVERIGE GEGEVENS De Raad van Toezicht van het UMCG heeft de jaarrekening 2013 goedgekeurd in de vergadering 3 OVERIGE GEGEVENS 3.1 Vaststelling en goedkeuring jaarrekening 3.1 Vaststelling en goedkeuring 3.1 Vaststelling en goedkeuring jaarrekeningjaarrekening van 3 september 2014. 3.1 Vaststelling en goedkeuring jaarrekening 3.1Raad Vaststelling en van goedkeuring De van Bestuur het UMCGjaarrekening heeft de jaarrekening 2013 vastgesteld in de vergadering De Raad van Bestuur van het UMCG heeft de jaarrekening 2013 vastgesteld in de vergadering 3.2 Resultaatbestemming van 26 augustus 2014. De Raad van Bestuur van het UMCG heeft de jaarrekening 2013 vastgesteld in de vergadering van 26 augustus 2014.van het UMCG heeft de jaarrekening 2013 vastgesteld in de vergadering De Raad van Bestuur van 26 augustus 2014. Het resultaat wordt verdeeld de resultaatverdeling de resultatenrekening. vanRaad 26 augustus 2014. De van Toezicht van het volgens UMCG heeft de jaarrekening in 2013 goedgekeurd in de vergadering De Raad van Toezicht van het UMCG heeft de jaarrekening 2013 goedgekeurd in de vergadering vanRaad 3 september 2014.van het UMCG heeft de jaarrekening 2013 goedgekeurd in de vergadering De van Toezicht van 3Gebeurtenissen september 2014.van 3.3Raad na balansdatum De van Toezicht van 3 september 2014. het UMCG heeft de jaarrekening 2013 goedgekeurd in de vergadering vanResultaatbestemming 3 september 2014. 3.2 3.2 TotResultaatbestemming 3 september 2014 hebben zich geen materiële gebeurtenissen na balansdatum voorgedaan. 3.2 Resultaatbestemming 3.2 Resultaatbestemming 3.2 resultaat Resultaatbestemming Het wordt verdeeld volgens de resultaatverdeling in de resultatenrekening. Het wordt verdeeld volgens de resultaatverdeling in de resultatenrekening. 3.4 resultaat Ondertekening door bestuurders en toezichthouders Het resultaat wordt verdeeld volgens de resultaatverdeling in de resultatenrekening. HetGebeurtenissen resultaat wordt verdeeld volgens de resultaatverdeling in de resultatenrekening. 3.3 na balansdatum 3.3 Gebeurtenissen na balansdatum 3.3 Gebeurtenissen na balansdatum 3.3 Gebeurtenissen na balansdatum 3.33Gebeurtenissen balansdatum Tot september 2014 na hebben zich geen materiële gebeurtenissen na balansdatum voorgedaan. Tot 3 september 2014 hebben zich geen materiële gebeurtenissen na balansdatum voorgedaan. Tot 3 september 2014 hebben zich geen materiële gebeurtenissen na balansdatum voorgedaan. TotOndertekening 3 september 2014door hebben zich geen materiële gebeurtenissen na balansdatum voorgedaan. 3.4 bestuurders en toezichthouders 3.4 Ondertekening door bestuurders en toezichthouders 3.4 Ondertekening door bestuurders en toezichthouders J.F.M. Aartsen J.G.M. Alders 3.4 Ondertekening door bestuurders en toezichthouders 3.4 Ondertekening door bestuurders en toezichthouders
J.F.M. Aartsen J.F.M. Aartsen J.F.M. Aartsen F. Kuipers J.F.M. Aartsen
J.G.M. Alders J.G.M. Alders J.G.M. Alders L. Koopmans J.G.M. Alders
F. Kuipers F. Kuipers F. Kuipers H.A. Snapper F. Kuipers
L. Koopmans L. Koopmans L. Koopmans L. Lindner Koopmans
H.A. Snapper H.A. Snapper H.A. Snapper A.G.J. van der Zee H.A. Snapper
L. Lindner L. Lindner L. Lindner H.J. Völker-Dieben L. Lindner
A.G.J. van der Zee A.G.J. van der Zee A.G.J. A.G.J.van vander derZee Zee
H.J. Völker-Dieben H.J. Völker-Dieben H.J. Völker-Dieben B. Witholt H.J. Völker-Dieben Pagina 79
Pagina 79 Pagina 79 Pagina Pagina 79 79
B. Witholt B. Witholt B. B. Witholt Witholt
133 Jaarrekening 2013 UMCG
3.5 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de Raad van Bestuur van het Universitair Medisch Centrum Groningen Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening over 2013 van het Universitair Medisch Centrum Groningen te Groningen gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2013 en de geconsolideerde en enkelvoudige resultatenrekening over 2013 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur De Raad van Bestuur van het Universitair Medisch Centrum Groningen is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven in overeenstemming met de Regeling verslaggeving WTZi en de Beleidsregels toepassing Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT), alsmede voor het opstellen van het bestuursverslag in overeenstemming met de Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 655 ‘Zorginstellingen’. De Raad van Bestuur is tevens verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die voldoet aan de WNT-eisen van financiële rechtmatigheid, zoals opgenomen in het Controleprotocol WNT van de Beleidsregels toepassing WNT. De Raad van Bestuur is voorts verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als hij noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de naleving van die WNT-eisen van financiële rechtmatigheid mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden en de Beleidsregels toepassing WNT, inclusief het Controleprotocol WNT. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan alsmede voor de naleving van de WNT-eisen van financiële rechtmatigheid, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risicoinschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en de gebruikte WNT-eisen van financiële rechtmatigheid en van de redelijkheid van de door de Raad van Bestuur van het Universitair Medisch Centrum Groningen gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel met beperking te bieden. Onderbouwing van het oordeel met beperking In 2012 is voor de curatieve medisch specialistische zorg prestatiebekostiging ingevoerd in de vorm van de DOT-systematiek.
134 Jaarrekening 2013 UMCG
Deze bekostiging blijkt zowel in 2012 als in 2013 generieke landelijke risico’s en onduidelijkheden te bevatten, die zich voordoen bij alle instellingen. De risico’s en onduidelijkheden hebben met name betrekking op de registratie- en facturatiebepalingen. Deze bepalingen bevatten diverse open normen, die gedurende en na afloop van het boekjaar nader worden geduid door de regelgever. Het met terugwerkende kracht volledig voldoen aan achteraf vastgestelde nadere duidingen is onmogelijk en de consequenties zijn niet betrouwbaar in te schatten. Tevens is er sprake van in de NZa circulaire Toelichting regelgeving MSZ’ CI/14/3c en ‘Omzetverantwoording medisch specialistische zorg 2012’, (CI/13/9c), benoemde problematiek op specifieke aspecten en coulance op bepaalde onderdelen. Daarnaast is er sprake van andere landelijke onzekerheden in de bekostiging die onder andere samenhangen met de transitiebedragen voortvloeiend uit de overgang naar prestatiebekostiging en overige inherente beperkingen en schattingsrisico’s die uiteen zijn gezet in hoofdstuk 1.4.3 van de grondslagen van waardering en resultaatbepaling. Als gevolg hiervan hebben wij geen voldoende en geschikte controle-informatie kunnen verkrijgen omtrent deze aangelegenheden. Wij hebben geconcludeerd dat de mogelijke effecten van deze aangelegenheden van materieel belang zijn voor de jaarrekening maar niet van diepgaande invloed. Oordeel met beperking Naar ons oordeel geeft de jaarrekening uitgezonderd de mogelijke effecten van de aangelegenheden beschreven in de paragraaf ‘Onderbouwing van het oordeel met beperking’ een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van het Universitair Medisch Centrum Groningen per 31 december 2013 en van het resultaat over 2013 in overeenstemming met de Regeling verslaggeving WTZi en de Beleidsregels toepassing WNT. Voorts zijn wij van oordeel dat de jaarrekening in alle van materieel belang zijnde aspecten voldoet aan de WNT-eisen van financiële rechtmatigheid, zoals opgenomen in het Controleprotocol WNT van de Beleidsregels toepassing WNT. Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2 Regeling verslaggeving WTZi juncto artikel 2:393 lid 5 onder e BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Verklaring betreffende het bestuursverslag Wij vermelden dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het bestuursverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig de Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 655 ‘Zorginstellingen’ is opgesteld. Tevens vermelden wij dat het bestuursverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening.
Zwolle, 16 september 2014 KPMG Accountants N.V. w.g. J. Dijkstra RA
135 Jaarrekening 2013 UMCG
3.6 Verantwoording over de besteding van de bijdrage werkplaatsfunctie 2013 3.6 VERANTWOORDING OVER DE BESTEDING VAN DE BIJDRAGE WERKPLAATSFUNCTIE 2013 1. Algemeen De Rijksbijdrage die jaarlijks door het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) van het Ministerie van OCW via de Rijksuniversiteit Groningen wordt ontvangen, is bedoeld ter financiering van de kosten van de werkplaatsfunctie. De werkplaatsfunctie is de ondersteunende inspanning van het UMCG voor onderwijs en onderzoek. Met de vorming van het UMCG zijn ook de bestuurlijke voorwaarden vastgelegd om te komen tot een geïntegreerd beleid op het gebied van onderwijs, onderzoek, patiëntenzorg en de opleiding tot medisch specialist. Overeenkomstig de "Intentionele afspraken met betrekking tot het Plandocument", zoals vastgesteld op 7 november 1991 in een bestuurlijk overleg tussen het College van Bestuur van de Rijksuniversiteit Groningen en de Raad van Bestuur van het Academisch Ziekenhuis Groningen, heeft het Gemeenschappelijk Beleids Orgaan in december 2012 het Plandocument 2013 vastgesteld. In het Plandocument 2013 zijn afspraken vastgelegd over de samenwerking en afstemming op de in de vorige alinea genoemde gebieden.
2. Kostentoerekening werkplaatsfunctie 2013 Plandocument 2013
Uitkomst toerekening 2013
x € 1.000
x € 1.000
Kosten gebouwen en terreinen Kosten medische en overige inventaris Kosten personeel Vertragingskosten Overige kosten
16.627 9.931 41.186 26.057 3.396
24.821 10.724 42.402 26.511 2.842
Totalen
97.197
107.300
De kosten worden in het Capgemini-model toegerekend op basis van vastgestelde normpercentages.
KOSTENTOEREKENING WERKPLAATSFUNCTIE 2013 (WPF) Grondslag
% WPF
WPF
Aandeel in Rijksbijdrage 2013
Kosten gebouwen en terreinen Genormeerde rente en afschrijvingen
37.711
25%
9.428
11,5%
Overige gebouwgebonden kosten Dotatie voorziening voor groot onderhoud Indirecte kosten 20%
29.612 21.700 10.262
25% 25% 25%
7.403 5.425 2.566
9,1% 6,6% 3,1%
24.821
30,4%
99.285
Pagina 82 136 Jaarrekening 2013 UMCG
3.6 Verantwoording over de besteding van de bijdrage werkplaatsfunctie 2013 KOSTENTOEREKENING WERKPLAATSFUNCTIE 2013 (WPF)
Kosten medische en overige inventaris Afschrijvingen Kosten van kapitaal Huur, lease Verbruik, onderhoud en reparatie Indirecte kosten 20%
Grondslag
% WPF
WPF
Aandeel in Rijksbijdrage 2013
16.859 843 1.154 19.841 4.199
25% 25% 25% 25% 25%
4.215 211 288 4.960 1.050
5,2% 0,3% 0,4% 6,1% 1,3%
10.724
13,1%
42.896 Kosten personeel
Medisch specialisten & ondersteuning Loonkosten medisch specialisten Functiegebonden kosten med. specialisten Loonkosten niet-wetenschappelijk personeel Indirecte kosten 20%
106.144 2.821 24.517 26.696
20% 20% 20% 20%
21.229 564 4.903 5.339
26,0% 0,7% 6,0% 6,5%
29.788 13.405 8.638
20% 20% 20%
5.958 2.681 1.728
7,3% 3,3% 2,1%
42.402
51,9%
Overige wetenschappelijke staf & ondersteuning Loonkosten wetenschappelijke staf Loonkosten niet-wetenschappelijk personeel Indirecte kosten 20%
212.009 Vertragingskosten Totaal aanvaardbare kosten A-segment Af: correctie op A-segment (45%) Relevante zorgproductie A-segment
159.844 -71.930 87.914
10%
8.792
10,8%
Totaal opbrengsten dbc's B-segment Correctie op B-segment (45%) Relevante zorgproductie B-segment
322.170 -144.976 177.194
10%
17.719
21,7%
26.511
32,4%
265.108 Overige kosten 385 39
100% 100%
385 39
0,5% 0,0%
2.418
100%
2.418
3,0%
2.842
3,5%
107.300 81.757 25.543
131,2% 100,0% 31,2%
Affiliatievergoedingen Indirecte kosten 10% Wachtgelden
2.842 Totaal berekend Rijksbijdrage werkplaatsfunctie 2013 Verschil
137 Jaarrekening 2013 UMCG Pagina 83
Colofon Uitgave Universitair Medisch Centrum Groningen Samenstelling UMCG Basisvormgeving en opmaak StudioTW Foto omslag StudioTW - Daniël Koning Productiebegeleiding UMC-staf, Communicatie © UMCG, 2014 Universitair Medisch Centrum Groningen Hanzeplein 1 Postbus 30 001 9700 RB Groningen
138 Jaarrekening 2013 UMCG
www.umcg.nl