Technologiestichting STW / Jaarverslag 2015
www.stw.nl
Technologiestichting STW
Jaarverslag
20 15
Technologiestichting STW
Colofon
Postadres
Eindredactie en productie
Postbus 3021 3502 GA Utrecht The Netherlands
Bezoekadres
Van Vollenhovenlaan 661 3527 JP Utrecht T +31 (0)30 600 12 11 F +31 (0)30 601 44 08 E
[email protected]
www.stw.nl
Kitty Puijk, STW
Eindredactie
Gaby van Caulil, STW Aschwin Tenfelde, STW
Teksten hoofdstuk 2 en 3
Sonja Knols, Ingenieuse
Ontwerp
Room for ID’s, Nieuwegein
Realisatie
Argante Argante, Amsterdam
Fotografie Foto omslag
Het team van STW-onderzoeker prof.dr. Ronald de Vries brengt zeer nauwkeurig in kaart hoe schimmels biomassa afbreken. Samen met chemiebedrijven, biotechbedrijven en een fabrikant van voedingsmiddelen zoeken zij naar manier om schimmels optimaal in te zetten bij industriële processen. Foto: Ivar Pel
ISBN-nummer
978-90-73461-949 NUR
950
Tussenbladen: pag. 8, 32, 44, 56, 63: Sam Rentmeester pag. 79: Hollandse Hoogte HS 1, 2 en 3: betrokken instellingen Drukwerk
Zwaan printmedia, Wormerveer
Jaarverslag 2015 Technologiestichting STW april 2016
1
Inhoud
03 05
42
Voorwoord
44 Inleiding 45 Cijfers kennisoverdracht 47 Open Technologieprogramma 50 Vernieuwingsimpuls 51 Valorisation Grant
01 06 Ontwikkelingen binnen 08 Missie 09 Jaarverslag 09 In 2015 13 Financieringsinstrumenten 17 Samenwerkingsverbanden 18 Bureauvoering 19 Overige 21 Prestatie-indicatoren 22 Risicomanagement 23 De financiële situatie 25 STW-jaarcongres 2015
Opvallende resultaten uit de kennisoverdracht
STW
04 54 STW in cijfers 56 Inleiding 57 Kengetallen en statistiek 63 Verkort financieel jaarbericht 2015
05 02 28
68 Jurykamers en 70 Jurykamers 73 Commissies
Opvallende resultaten uit het onderzoek
30 Overzicht programma’s en activiteiten 32 Inleiding 33 Open Technologieprogramma 34 Perspectief 37 Demonstrator 38 QuTech 40 Vernieuwingsimpuls
commissies
06 80
Lijst van gebruikers
99
Lijst van afkortingen
Inhoud
03 05
42
Voorwoord
44 Inleiding 45 Cijfers kennisoverdracht 47 Open Technologieprogramma 50 Vernieuwingsimpuls 51 Valorisation Grant
01 06 Ontwikkelingen binnen 08 Missie 09 Jaarverslag 09 In 2015 13 Financieringsinstrumenten 17 Samenwerkingsverbanden 18 Bureauvoering 19 Overige 21 Prestatie-indicatoren 22 Risicomanagement 23 De financiële situatie 25 STW-jaarcongres 2015
Opvallende resultaten uit de kennisoverdracht
STW
04 54 STW in cijfers 56 Inleiding 57 Kengetallen en statistiek 63 Verkort financieel jaarbericht 2015
05 02 28
68 Jurykamers en 70 Jurykamers 73 Commissies
Opvallende resultaten uit het onderzoek
30 Overzicht programma’s en activiteiten 32 Inleiding 33 Open Technologieprogramma 34 Perspectief 37 Demonstrator 38 QuTech 40 Vernieuwingsimpuls
commissies
06 80
Lijst van gebruikers
99
Lijst van afkortingen
Durven financieren
Bestuur Prof.dr.ir. A.F.W. van der Steen
‘Je moet er maar op komen.’ Dat hoor ik vaak als ik vertel over mooie wetenschappelijke
voorzitter, Erasmus MC
onderzoeken die STW mogelijk heeft gemaakt. Neem bijvoorbeeld een nieuw STW-project dat moet
Prof.dr. I.W.C.E. Arends
leiden tot een minuscule 3D-printer die een open ruggetje bij foetussen kan dichtmaken, terwijl de
vice-voorzitter,Technische Universiteit Delft Dr.ir. M.J. Jonkman directeur R&D FrieslandCampina 1
foetus gewoon in de baarmoeder blijft. Het is een ronduit spectaculair onderzoek, en inderdaad: je
Bestuursraad
moet er maar op komen. Toch is er meer nodig dan alleen een goed idee. Je moet het ook maar durven
Dr. C.A. Linse Ir. A.H. Schaaf
financieren. Dit soort onderzoek sluit namelijk niet direct aan bij bestaande onderzoeksrichtingen.
Dr.ir. J.P.H. Benschop
Voorzitter Raad van Toezicht TNO 2
ASML Netherlands BV 3
STW herkende de wens van onderzoekers om meer ruimte te krijgen voor gewaagd
Prof.dr. J.A. Bouwstra
CEO Océ Technologies BV
onderzoek, zodat ze out of the box kunnen denken en werken. Daarom introduceerde STW in 2015
Universiteit Leiden Dr. H.P.C.E. Kuipers
het financieringsprogramma Open Mind, dat speciaal gericht is op kortlopend, gedurfd onderzoek.
Shell Global Solutions 3
Waarnemers Drs. J.H. de Groene
Na een oproep onder alle Nederlandse universiteiten ontving STW maar liefst 132 onderzoeksvoorstellen, voorzien van een videopresentatie. Drie van deze voorstellen, waaronder de 3D-printer
Directie
voor open ruggetjes, werden tijdens het jaarcongres van STW door een jury aangewezen als winnaar
Dr. E.E.W. Bruins
van een onderzoeksubsidie.
directeur 4
NWO Ir. A.P. Couzy Ministerie van Economische Zaken
Dr. C.B. de Boer
Intellectueel eigendom
directeur a.i. 5
Door dit soort maatwerk te leveren, wil STW het beste uit de wetenschap halen, en uiteindelijk de maatschappij daar optimaal van laten profiteren. Vanuit die gedachte wijzigde STW in 2015 haar beleid rondom intellectueel eigendom dat voortvloeit uit STW-onderzoek. Tot dan toe was STW automatisch mede-eigenaar van het toekomstig intellectueel eigendom. Het nieuwe beleid biedt onderzoekers en gebruikers in STW-projecten de mogelijkheid om in een vroeg stadium zelf afspraken te maken over het eigendomsrecht, evenals de bescherming en het gebruik daarvan. STW treedt dan op als neutrale bemiddelaar. Met name wanneer bedrijven en kennisinstellingen al weten hoe ze willen gaan samenwerken, en hun afspraken passen binnen de regels voor publiek gefinancierd onderzoek, kan dit een snellere start van het onderzoek opleveren. Tegelijkertijd blijven veel onderzoekers kiezen voor de ‘oude’ regeling. Een leidende rol van STW bij het opstellen van contracten rondom intellectueel eigendom blijft dus noodzakelijk. Het aanpassen van dit beleid was een grote stap, die net als de Open Mind-onderzoeken alleen tot stand kon komen dankzij een ruime blik. Transitie
Met dezelfde ruime blik kijkt STW naar de toekomst. Vanaf 1 januari 2017 gaat STW verder als een van de vier domeinen binnen een geheel vernieuwde NWO-organisatie. STW is er trots op dat noodzaak wordt gezien van een domein dat zich specifiek richt op Toegepaste en Technische Wetenschappen, het TTW-domein. Het komende jaar zal STW dan ook hard werken om deze transitie mogelijk te maken.
4
Jaarverslag STW 2015
1
vanaf 01/11/2015
2
tot en met 31/12/2015
Cor de Boer
3
tot 01/02/2015
directeur a.i.
4
tot 01/12/2015
5
vanaf 01/12/2015
5
Durven financieren
Bestuur Prof.dr.ir. A.F.W. van der Steen
‘Je moet er maar op komen.’ Dat hoor ik vaak als ik vertel over mooie wetenschappelijke
voorzitter, Erasmus MC
onderzoeken die STW mogelijk heeft gemaakt. Neem bijvoorbeeld een nieuw STW-project dat moet
Prof.dr. I.W.C.E. Arends
leiden tot een minuscule 3D-printer die een open ruggetje bij foetussen kan dichtmaken, terwijl de
vice-voorzitter,Technische Universiteit Delft Dr.ir. M.J. Jonkman directeur R&D FrieslandCampina 1
foetus gewoon in de baarmoeder blijft. Het is een ronduit spectaculair onderzoek, en inderdaad: je
Bestuursraad
moet er maar op komen. Toch is er meer nodig dan alleen een goed idee. Je moet het ook maar durven
Dr. C.A. Linse Ir. A.H. Schaaf
financieren. Dit soort onderzoek sluit namelijk niet direct aan bij bestaande onderzoeksrichtingen.
Dr.ir. J.P.H. Benschop
Voorzitter Raad van Toezicht TNO 2
ASML Netherlands BV 3
STW herkende de wens van onderzoekers om meer ruimte te krijgen voor gewaagd
Prof.dr. J.A. Bouwstra
CEO Océ Technologies BV
onderzoek, zodat ze out of the box kunnen denken en werken. Daarom introduceerde STW in 2015
Universiteit Leiden Dr. H.P.C.E. Kuipers
het financieringsprogramma Open Mind, dat speciaal gericht is op kortlopend, gedurfd onderzoek.
Shell Global Solutions 3
Waarnemers Drs. J.H. de Groene
Na een oproep onder alle Nederlandse universiteiten ontving STW maar liefst 132 onderzoeksvoorstellen, voorzien van een videopresentatie. Drie van deze voorstellen, waaronder de 3D-printer
Directie
voor open ruggetjes, werden tijdens het jaarcongres van STW door een jury aangewezen als winnaar
Dr. E.E.W. Bruins
van een onderzoeksubsidie.
directeur 4
NWO Ir. A.P. Couzy Ministerie van Economische Zaken
Dr. C.B. de Boer
Intellectueel eigendom
directeur a.i. 5
Door dit soort maatwerk te leveren, wil STW het beste uit de wetenschap halen, en uiteindelijk de maatschappij daar optimaal van laten profiteren. Vanuit die gedachte wijzigde STW in 2015 haar beleid rondom intellectueel eigendom dat voortvloeit uit STW-onderzoek. Tot dan toe was STW automatisch mede-eigenaar van het toekomstig intellectueel eigendom. Het nieuwe beleid biedt onderzoekers en gebruikers in STW-projecten de mogelijkheid om in een vroeg stadium zelf afspraken te maken over het eigendomsrecht, evenals de bescherming en het gebruik daarvan. STW treedt dan op als neutrale bemiddelaar. Met name wanneer bedrijven en kennisinstellingen al weten hoe ze willen gaan samenwerken, en hun afspraken passen binnen de regels voor publiek gefinancierd onderzoek, kan dit een snellere start van het onderzoek opleveren. Tegelijkertijd blijven veel onderzoekers kiezen voor de ‘oude’ regeling. Een leidende rol van STW bij het opstellen van contracten rondom intellectueel eigendom blijft dus noodzakelijk. Het aanpassen van dit beleid was een grote stap, die net als de Open Mind-onderzoeken alleen tot stand kon komen dankzij een ruime blik. Transitie
Met dezelfde ruime blik kijkt STW naar de toekomst. Vanaf 1 januari 2017 gaat STW verder als een van de vier domeinen binnen een geheel vernieuwde NWO-organisatie. STW is er trots op dat noodzaak wordt gezien van een domein dat zich specifiek richt op Toegepaste en Technische Wetenschappen, het TTW-domein. Het komende jaar zal STW dan ook hard werken om deze transitie mogelijk te maken.
4
Jaarverslag STW 2015
1
vanaf 01/11/2015
2
tot en met 31/12/2015
Cor de Boer
3
tot 01/02/2015
directeur a.i.
4
tot 01/12/2015
5
vanaf 01/12/2015
5
01 Ontwikkelingen binnen STW
08
Missie
09
Jaarverslag
09
In 2015
13 Financieringsinstrumenten 13 Open Technologieprogramma 13 Perspectief 14 Partnerships 15 Take-off 16 Vernieuwingsimpuls 16 Demonstrator 17 Topsector Calls 17
Samenwerkingsverbanden
18
Bureauvoering
19
Overige
21
Prestatie-indicatoren
22
Risicomanagement
23 23 24
De financiële situatie
25
STW-Jaarcongres 2015
Jaarrekening 2015 Begroting 2015
7
01 Ontwikkelingen binnen STW
08
Missie
09
Jaarverslag
09
In 2015
13 Financieringsinstrumenten 13 Open Technologieprogramma 13 Perspectief 14 Partnerships 15 Take-off 16 Vernieuwingsimpuls 16 Demonstrator 17 Topsector Calls 17
Samenwerkingsverbanden
18
Bureauvoering
19
Overige
21
Prestatie-indicatoren
22
Risicomanagement
23 23 24
De financiële situatie
25
STW-Jaarcongres 2015
Jaarrekening 2015 Begroting 2015
7
Missie
STW verbindt mensen en middelen om technologie met economische meerwaarde te ontwikkelen die bijdraagt aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. Zij doet dit door excellent technischwetenschappelijk onderzoek te financieren, gebruikers en onderzoekers bij elkaar te brengen en door al haar projecten te begeleiden naar optimale kansen voor kennisoverdracht. Om haar missie te realiseren voert STW proactief eigen beleid en reageert op externe ontwikkelingen. Dit hoofdstuk is een verslag van het beleid en de resultaten daarvan in 2015. In hoofdstuk 2 staan enkele opmerkelijke wetenschappelijke resultaten uit onderzoek in 2015. Hoofdstuk 3 geeft enkele voorbeelden van kennisoverdracht in 2015.
Jaarverslag 2015 is het jaar waarin STW veel samenwerkingsverbanden op stoom zag komen. Na een zorgvuldige voorbereiding konden bijvoorbeeld de samenwerkingsprogramma’s met KWF Kankerbestrijding, de Hartstichting en de Nierstichting van start. Deze fondsen schakelden STW in om medische onderzoeksthema’s te organiseren die al jaren hoog op hun agenda staan, maar in het verleden niet realiseerbaar leken. STW zette haar netwerk en ISO-gecertificeerde werkwijzen in, wat leidde tot tientallen veelbelovende onderzoeksvoorstellen. Inmiddels heeft STW maar liefst twaalf Partnerships gerealiseerd. Het toont aan dat de netwerkfunctie van STW wordt herkend en gewaardeerd door bedrijven en gezondheidsfondsen. Zij kunnen dankzij een Partnership hun netwerk enorm uitbreiden, evenals de wetenschappers die aan het programma deelnemen. Een ander programma dat verder tot bloei kwam dankzij de netwerkfunctie van STW is Perspectief voor de topsectoren, dat wetenschappers uitdaagt grote samenwerkingsverbanden aan te gaan met private partijen. Dit jaar kregen zes van deze omvangrijke Perspectiefprogramma’s groen licht van STW.
In 2015 JANUARI Lancering Take-off
Tijdens een feestelijke lancering op de VU ontvangen acht wetenschappelijke start-ups uit handen van staatssecretaris Sander Dekker een lening van 250.000 euro. De leningen zijn onderdeel van het nieuwe financieringsinstrument Take-off. De acht bedrijfjes gaan hun wetenschappelijke innovatieve kennis omzetten in commerciële toepassingen. De voorstellen zijn door STW, ZonMw en NWO beoordeeld op wetenschappelijke innovatie, commercieel perspectief, kwaliteit van de teams en verbinding met de universiteit. Proeffabriek op Chemelot
Het Eindhovense bedrijf Flowid bouwt een kleinschalige fabriek op Brightlands Chemelot Campus in Sittard-Geleen. Flowid wil daar haar gepatenteerde spinning disc-technologie opschalen van het laboratorium naar een industriële omgeving. Het hart van het bedrijf is een nieuwe chemische reactor die niet alleen veel kleiner dan conventionele reactors is, maar ook veiliger, efficiënter en milieuvriendelijker. Flowid ontving eerder van STW een Valorisation Grant om de spinning disc-technologie in de markt te zetten. MAART Patent membraantechnologie
De behoefte aan een programma als Perspectief neemt toe: het aantal ingediende programmaontwerpen verdrievoudigde afgelopen jaar. Uit de initiatieven blijkt een grote investeringsbereidheid vanuit het bedrijfsleven. STW brengt niet alleen mensen bij elkaar, maar ook financiële middelen. Bedrijven en fondsen investeren in partnerships en Perspectiefprogramma’s. STW is trots op het feit dat zij tientallen miljoenen aan investeringen heeft weten te mobiliseren. Dat betekende onder meer dat STW vorig jaar 90 miljoen euro aan onderzoek en valorisatie heeft besteed.
8
Jaarverslag STW 2015
Om drinkwater nog beter te reinigen, om zeewater te ontzouten of om biogas te zuiveren, zijn membraanfilters nodig die op moleculair niveau filteren. Met financiering van en begeleiding door STW hebben Twentse wetenschappers een technologie ontwikkeld waarmee dergelijke filters beter en goedkoper zijn te produceren. Het patent daarop wordt overgenomen door het Nederlandse bedrijf SOMUT.
Ontwikkelingen binnen STW
9
Missie
STW verbindt mensen en middelen om technologie met economische meerwaarde te ontwikkelen die bijdraagt aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. Zij doet dit door excellent technischwetenschappelijk onderzoek te financieren, gebruikers en onderzoekers bij elkaar te brengen en door al haar projecten te begeleiden naar optimale kansen voor kennisoverdracht. Om haar missie te realiseren voert STW proactief eigen beleid en reageert op externe ontwikkelingen. Dit hoofdstuk is een verslag van het beleid en de resultaten daarvan in 2015. In hoofdstuk 2 staan enkele opmerkelijke wetenschappelijke resultaten uit onderzoek in 2015. Hoofdstuk 3 geeft enkele voorbeelden van kennisoverdracht in 2015.
Jaarverslag 2015 is het jaar waarin STW veel samenwerkingsverbanden op stoom zag komen. Na een zorgvuldige voorbereiding konden bijvoorbeeld de samenwerkingsprogramma’s met KWF Kankerbestrijding, de Hartstichting en de Nierstichting van start. Deze fondsen schakelden STW in om medische onderzoeksthema’s te organiseren die al jaren hoog op hun agenda staan, maar in het verleden niet realiseerbaar leken. STW zette haar netwerk en ISO-gecertificeerde werkwijzen in, wat leidde tot tientallen veelbelovende onderzoeksvoorstellen. Inmiddels heeft STW maar liefst twaalf Partnerships gerealiseerd. Het toont aan dat de netwerkfunctie van STW wordt herkend en gewaardeerd door bedrijven en gezondheidsfondsen. Zij kunnen dankzij een Partnership hun netwerk enorm uitbreiden, evenals de wetenschappers die aan het programma deelnemen. Een ander programma dat verder tot bloei kwam dankzij de netwerkfunctie van STW is Perspectief voor de topsectoren, dat wetenschappers uitdaagt grote samenwerkingsverbanden aan te gaan met private partijen. Dit jaar kregen zes van deze omvangrijke Perspectiefprogramma’s groen licht van STW.
In 2015 JANUARI Lancering Take-off
Tijdens een feestelijke lancering op de VU ontvangen acht wetenschappelijke start-ups uit handen van staatssecretaris Sander Dekker een lening van 250.000 euro. De leningen zijn onderdeel van het nieuwe financieringsinstrument Take-off. De acht bedrijfjes gaan hun wetenschappelijke innovatieve kennis omzetten in commerciële toepassingen. De voorstellen zijn door STW, ZonMw en NWO beoordeeld op wetenschappelijke innovatie, commercieel perspectief, kwaliteit van de teams en verbinding met de universiteit. Proeffabriek op Chemelot
Het Eindhovense bedrijf Flowid bouwt een kleinschalige fabriek op Brightlands Chemelot Campus in Sittard-Geleen. Flowid wil daar haar gepatenteerde spinning disc-technologie opschalen van het laboratorium naar een industriële omgeving. Het hart van het bedrijf is een nieuwe chemische reactor die niet alleen veel kleiner dan conventionele reactors is, maar ook veiliger, efficiënter en milieuvriendelijker. Flowid ontving eerder van STW een Valorisation Grant om de spinning disc-technologie in de markt te zetten. MAART Patent membraantechnologie
De behoefte aan een programma als Perspectief neemt toe: het aantal ingediende programmaontwerpen verdrievoudigde afgelopen jaar. Uit de initiatieven blijkt een grote investeringsbereidheid vanuit het bedrijfsleven. STW brengt niet alleen mensen bij elkaar, maar ook financiële middelen. Bedrijven en fondsen investeren in partnerships en Perspectiefprogramma’s. STW is trots op het feit dat zij tientallen miljoenen aan investeringen heeft weten te mobiliseren. Dat betekende onder meer dat STW vorig jaar 90 miljoen euro aan onderzoek en valorisatie heeft besteed.
8
Jaarverslag STW 2015
Om drinkwater nog beter te reinigen, om zeewater te ontzouten of om biogas te zuiveren, zijn membraanfilters nodig die op moleculair niveau filteren. Met financiering van en begeleiding door STW hebben Twentse wetenschappers een technologie ontwikkeld waarmee dergelijke filters beter en goedkoper zijn te produceren. Het patent daarop wordt overgenomen door het Nederlandse bedrijf SOMUT.
Ontwikkelingen binnen STW
9
APRIL
JUNI
Flexibel intellectueel eigendom
135 miljoen naar QuTech
Vanaf 15 april biedt STW de mogelijkheid aan onderzoekers en partijen waarmee zij samenwerken om zelf afspraken te maken over het recht op intellectueel eigendom. Op die manier wil STW sterker inspelen op de wensen van onderzoekers en medefinanciers. Als financier is STW vanouds partij in onderhandelingen over kennisbescherming en –exploitatie waarbij het recht op intellectueel eigendom uit STW-projecten automatisch bij STW lag. CE-keurmerk radiotherapie
Een nieuwe precisiebestraling tegen leverkanker, die aan het UMC Utrecht in drie STW-projecten werd ontwikkeld, heeft het Europese CE-keurmerk gekregen. Door het verkrijgen van dit veiligheidskeurmerk kunnen ziekenhuizen in heel Europa zogeheten radio-embolisatie gaan gebruiken. Daarbij lopen radioactieve bolletjes vast in de allerkleinste bloedvaatjes in en rond de levertumoren, waarna ze hun straling dicht bij de tumor afgeven. Een spin-off-bedrijf van het UMC Utrecht, Quirem Medical, brengt de therapie op de markt.
Pfizer investeert
De komende tien jaar trekken het kabinet en diverse kennisinstellingen samen 135 miljoen euro uit voor de ontwikkeling van kwantumcomputers. Doel is de leidende positie van het Nederlandse instituut QuTech te versterken om bedrijven en wetenschappers te laten profiteren van deze technologie. Over vijf jaar zullen zeker 200 wetenschappers werken aan de technologie en praktijkgerichte toepassingen, zoals betere databeveiliging. De informatie die deze computers met elkaar uitwisselen valt namelijk nauwelijks te onderscheppen. Technologiestichting STW draagt 2,4 miljoen euro bij. ISO-kwaliteit
In 2015 is het ISO9001-certificaaat verlengd. Dit betekent dat alle managementprocessen binnen STW eenduidig beschreven zijn en een aanpak van voortdurende kwaliteitsverbetering is ingevoerd. STW is een met publieke middelen gefinancierde organisatie en hecht daarom groot belang aan transparant en eenduidig handelen.
Het Amerikaanse farmaconcern Pfizer heeft een minderheidsbelang van 77,7 miljoen euro genomen in AM-Pharma, een bedrijf uit Bunnik dat werkt aan een medicijn tegen acuut nierfalen. De investering leidt mogelijk tot een overname van AM-Pharma voor een bedrag van meer dan een half miljard euro. AM-Pharma is in 2002 als startup bedrijf voortgekomen uit een STW-project. JULI Simon Stevin Meester
STW maakt bekend dat prof.dr. Wiro Niessen de Simon Stevin Meesterprijs zal ontvangen. Hij krijgt de prijs voor zijn bijdrage aan de hoge vlucht die de medische beeldanalyse de afgelopen jaren heeft genomen. Niessen ontwikkelt met zijn vakgroep computersystemen die voorspellen welke ziektes iemand krijgt, lang voordat die persoon daadwerkelijk ziek wordt. Artsen kunnen daarop preventieve maatregelen nemen en veel gerichter behandelen. Niessen zal de prijs van 500.000 euro en een bronzen sculptuur tijdens het STW-jaarcongres ontvangen uit handen van Frans van Houten, bestuursvoorzitter van Philips. SEPTEMBER Zelfportret Rembrandt onthuld
Onder het schilderij Oude man in militair uniform van Rembrandt, eigendom van het J. Paul Getty Museum in Californië, blijkt een portret verborgen te zitten. Het gaat om een zogeheten tronie of karakterstudie die Rembrandt van zichzelf maakte. De Delftse onderzoeker prof.dr. Joris Dik bracht het portret aan het licht. Samen met Geert van der Snickt ontwikkelde hij een mobiele scanner voor zogeheten röntgenfluorescentie spectometrie, om schilderijen ter plekke te onderzoeken op onderliggende verflagen. De basis voor die techniek komt uit het door STW begeleide project Who is afraid of discoloured red, yellow and blue?.
OKTOBER Maatschappelijke missie
Bureau en bestuur spreken een maatschappelijke ambitie uit. De nieuwe missie luidt: STW verbindt mensen en middelen om technologie met economische meerwaarde te ontwikkelen die bijdraagt aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. De gedachte hierachter is dat de toepassing van kennis en wetenschap in dienst staat van de maatschappij. STW hoopt wetenschap en industrie te inspireren om een verschil te maken, vandaar de economische meerwaarde. De slogan Nieuwe technologie mogelijk maken wordt vervangen door Connecting Innovators. NOVEMBER Jaarcongres
Het jaarcongres staat in het teken van een nieuwe subsidie: Open Mind. Maatschappelijk betrokken onderzoekers zitten vaak vol originele ideeën om de wereld verder te helpen. STW biedt hen een laagdrempelige subsidie van maximaal 50.000 euro, genaamd Open Mind. Daarmee krijgen ze een jaar de tijd om hun idee uit te werken. STW ontving 132 aanvragen, waarna een externe jury er drie selecteert: mierenzuur als brandstof, veilige hoogbouw in sloppenwijken en behandeling van open ruggetje in de baarmoeder. Zie foto overzicht op pagina 25 tot en met 27. Projectenadministratie
NWO en STW stappen over op een nieuw online aanvraag- en rapportagesysteem, ISAAC geheten (Informatie Systeem voor Aanvragen, Archivering en Communicatie). Met het nieuwe programma kunnen aanvragers van onderzoekfinanciering onder andere zien waar in het beoordelingsproces hun aanvraag zich precies bevindt. ISAAC wordt ook gebruikt voor rapportages over lopende onderzoeksprojecten.
Proefschrift over werkwijze STW
De primeur ging op 8 juli naar het NOS achtuurjournaal: prof.dr. Wiro Niessen ontvangt de Simon Stevin Meester-prijs voor de ontwikkeling van computersystemen die ruim van tevoren voorspellen welke ziektes iemand krijgt.
10
Jaarverslag STW 2015
In Nijmegen promoveert Laura Berger op een studie naar hoe mensen zich gedragen in een netwerk. Berger volgde daarvoor een aantal STW-projecten. Berger stelt vast dat de balans tussen onafhankelijk onderzoek en het commercieel toepassen van kennis soms wringt. Toch willen beide partijen uiteindelijk hetzelfde bereiken – technologische innovatie – en dat gaat volgens haar het best door een duurzaam gezamenlijk netwerk op te bouwen. Berger raadt STW aan daarbij de belangen van de verschillende partijen in de gaten te houden.
Ontwikkelingen binnen STW
11
APRIL
JUNI
Flexibel intellectueel eigendom
135 miljoen naar QuTech
Vanaf 15 april biedt STW de mogelijkheid aan onderzoekers en partijen waarmee zij samenwerken om zelf afspraken te maken over het recht op intellectueel eigendom. Op die manier wil STW sterker inspelen op de wensen van onderzoekers en medefinanciers. Als financier is STW vanouds partij in onderhandelingen over kennisbescherming en –exploitatie waarbij het recht op intellectueel eigendom uit STW-projecten automatisch bij STW lag. CE-keurmerk radiotherapie
Een nieuwe precisiebestraling tegen leverkanker, die aan het UMC Utrecht in drie STW-projecten werd ontwikkeld, heeft het Europese CE-keurmerk gekregen. Door het verkrijgen van dit veiligheidskeurmerk kunnen ziekenhuizen in heel Europa zogeheten radio-embolisatie gaan gebruiken. Daarbij lopen radioactieve bolletjes vast in de allerkleinste bloedvaatjes in en rond de levertumoren, waarna ze hun straling dicht bij de tumor afgeven. Een spin-off-bedrijf van het UMC Utrecht, Quirem Medical, brengt de therapie op de markt.
Pfizer investeert
De komende tien jaar trekken het kabinet en diverse kennisinstellingen samen 135 miljoen euro uit voor de ontwikkeling van kwantumcomputers. Doel is de leidende positie van het Nederlandse instituut QuTech te versterken om bedrijven en wetenschappers te laten profiteren van deze technologie. Over vijf jaar zullen zeker 200 wetenschappers werken aan de technologie en praktijkgerichte toepassingen, zoals betere databeveiliging. De informatie die deze computers met elkaar uitwisselen valt namelijk nauwelijks te onderscheppen. Technologiestichting STW draagt 2,4 miljoen euro bij. ISO-kwaliteit
In 2015 is het ISO9001-certificaaat verlengd. Dit betekent dat alle managementprocessen binnen STW eenduidig beschreven zijn en een aanpak van voortdurende kwaliteitsverbetering is ingevoerd. STW is een met publieke middelen gefinancierde organisatie en hecht daarom groot belang aan transparant en eenduidig handelen.
Het Amerikaanse farmaconcern Pfizer heeft een minderheidsbelang van 77,7 miljoen euro genomen in AM-Pharma, een bedrijf uit Bunnik dat werkt aan een medicijn tegen acuut nierfalen. De investering leidt mogelijk tot een overname van AM-Pharma voor een bedrag van meer dan een half miljard euro. AM-Pharma is in 2002 als startup bedrijf voortgekomen uit een STW-project. JULI Simon Stevin Meester
STW maakt bekend dat prof.dr. Wiro Niessen de Simon Stevin Meesterprijs zal ontvangen. Hij krijgt de prijs voor zijn bijdrage aan de hoge vlucht die de medische beeldanalyse de afgelopen jaren heeft genomen. Niessen ontwikkelt met zijn vakgroep computersystemen die voorspellen welke ziektes iemand krijgt, lang voordat die persoon daadwerkelijk ziek wordt. Artsen kunnen daarop preventieve maatregelen nemen en veel gerichter behandelen. Niessen zal de prijs van 500.000 euro en een bronzen sculptuur tijdens het STW-jaarcongres ontvangen uit handen van Frans van Houten, bestuursvoorzitter van Philips. SEPTEMBER Zelfportret Rembrandt onthuld
Onder het schilderij Oude man in militair uniform van Rembrandt, eigendom van het J. Paul Getty Museum in Californië, blijkt een portret verborgen te zitten. Het gaat om een zogeheten tronie of karakterstudie die Rembrandt van zichzelf maakte. De Delftse onderzoeker prof.dr. Joris Dik bracht het portret aan het licht. Samen met Geert van der Snickt ontwikkelde hij een mobiele scanner voor zogeheten röntgenfluorescentie spectometrie, om schilderijen ter plekke te onderzoeken op onderliggende verflagen. De basis voor die techniek komt uit het door STW begeleide project Who is afraid of discoloured red, yellow and blue?.
OKTOBER Maatschappelijke missie
Bureau en bestuur spreken een maatschappelijke ambitie uit. De nieuwe missie luidt: STW verbindt mensen en middelen om technologie met economische meerwaarde te ontwikkelen die bijdraagt aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. De gedachte hierachter is dat de toepassing van kennis en wetenschap in dienst staat van de maatschappij. STW hoopt wetenschap en industrie te inspireren om een verschil te maken, vandaar de economische meerwaarde. De slogan Nieuwe technologie mogelijk maken wordt vervangen door Connecting Innovators. NOVEMBER Jaarcongres
Het jaarcongres staat in het teken van een nieuwe subsidie: Open Mind. Maatschappelijk betrokken onderzoekers zitten vaak vol originele ideeën om de wereld verder te helpen. STW biedt hen een laagdrempelige subsidie van maximaal 50.000 euro, genaamd Open Mind. Daarmee krijgen ze een jaar de tijd om hun idee uit te werken. STW ontving 132 aanvragen, waarna een externe jury er drie selecteert: mierenzuur als brandstof, veilige hoogbouw in sloppenwijken en behandeling van open ruggetje in de baarmoeder. Zie foto overzicht op pagina 25 tot en met 27. Projectenadministratie
NWO en STW stappen over op een nieuw online aanvraag- en rapportagesysteem, ISAAC geheten (Informatie Systeem voor Aanvragen, Archivering en Communicatie). Met het nieuwe programma kunnen aanvragers van onderzoekfinanciering onder andere zien waar in het beoordelingsproces hun aanvraag zich precies bevindt. ISAAC wordt ook gebruikt voor rapportages over lopende onderzoeksprojecten.
Proefschrift over werkwijze STW
De primeur ging op 8 juli naar het NOS achtuurjournaal: prof.dr. Wiro Niessen ontvangt de Simon Stevin Meester-prijs voor de ontwikkeling van computersystemen die ruim van tevoren voorspellen welke ziektes iemand krijgt.
10
Jaarverslag STW 2015
In Nijmegen promoveert Laura Berger op een studie naar hoe mensen zich gedragen in een netwerk. Berger volgde daarvoor een aantal STW-projecten. Berger stelt vast dat de balans tussen onafhankelijk onderzoek en het commercieel toepassen van kennis soms wringt. Toch willen beide partijen uiteindelijk hetzelfde bereiken – technologische innovatie – en dat gaat volgens haar het best door een duurzaam gezamenlijk netwerk op te bouwen. Berger raadt STW aan daarbij de belangen van de verschillende partijen in de gaten te houden.
Ontwikkelingen binnen STW
11
Nieuw bestuurslid
Dr. Margrethe Jonkman treedt toe tot het bestuur van STW. Ze volgt dr. Cees Linse op, die op 31 december 2015 zijn functie als bestuurslid van STW zal neerleggen. Jonkman werkt sinds 1997 in de zuivelindustrie, eerst voor Friesland Foods en na het samengaan met Campina voor het fusiebedrijf FrieslandCampina. Bij FrieslandCampina was ze onder meer verantwoordelijk voor het wereldwijde R&D-programma voor baby- en kindervoeding van het bedrijf. Jonkman is er momenteel directeur R&D.
Financieringsinstrumenten
DECEMBER Open Access
NWO en STW scherpen haar subsidievoorwaarden op het gebied van open access aan. Dit betekent dat alle publicaties die voortkomen uit een ‘call for proposals’ op moment van publicatie direct openbaar toegankelijk moeten zijn. NWO is voorstander van directe en vrije toegang tot wetenschappelijke publicaties voor iedereen. Als actuele kennis niet direct – of enkel tegen extra betaling – beschikbaar komt, vertraagt dat de voortgang van de wetenschap. Wereldwijd is NWO de eerste nationale wetenschapsfinancier die deze stap zet.
Wetenschapsagenda
Voortbouwend op de in 2014 door het Kabinet gepresenteerde Wetenschapsvisie, stelden de Nederlandse kennisinstellingen in 2015 de Nationale Wetenschapsagenda op. In april kon iedereen in Nederland vragen stellen aan de wetenschap. Dit leverde 11.700 vragen op, die in een aantal stadia ondergebracht zijn in 140 overkoepelende vragen. Deze worden in november gepresenteerd. Zestien ‘routes’ die een aantal van die vragen – en daarmee ook de organisaties die zich met die vragen bezighouden – verbinden, moeten gaan leiden tot een investeringsagenda. STW zal de route Smart Industry uitrollen.
Directeur Bruins vertrekt
Na bijna acht jaar legt dr. Eppo Bruins zijn functie als directeur van STW neer. Op 2 december wordt Bruins voor de ChristenUnie geïnstalleerd als lid van de Tweede Kamer der Staten Generaal. Onder leiding van Eppo Bruins heeft STW zich ontwikkeld tot een zichtbare en lerende organisatie die maatwerk levert voor wetenschappers en industriële partners. Dr. Cor de Boer, sinds 2000 werkzaam bij STW als program officer en clusterleider, wordt benoemd tot ad-interim-directeur.
Open Technologieprogramma
Het OTP kenmerkt zich door het ontbreken van begrenzingen op basis van disciplines. STW koestert deze openheid omdat innovatie in bijna alle gevallen multidisciplinariteit verlangt. Het OTP, evenals de Holst-projecten en de projecten in het kader van Embedded Systems, bestaat uit relatief kleine technisch-wetenschappelijke projecten. In 2015 heeft STW 104 aanvragen, na beoordeling door onafhankelijke referenten en ranking door 6 jury’s, voor financiering geprioriteerd. Het bestuur heeft 36 projecten gehonoreerd. Daar was in totaal een bedrag van 19,9 miljoen euro mee gemoeid, plus 1,1 miljoen euro aan cash cofinanciering. Perspectief
Kenmerkend voor Perspectiefprogramma’s is dat onderzoekers en bedrijven zich verenigen tot consortia waarbinnen tientallen wetenschappers actief zijn. Omdat Perspectief een bottom-up aanpak heeft, is het instrument te kwalificeren als ‘programmacompetitie binnen de topsectoren’. De Perspectiefronde 2015-2016 is in oktober 2015 opgesteld voor alle negen Topsectoren, waarbij ook Topsector overstijgende aanvragen volop de ruimte krijgen doordat de beoordeling binnen één compartiment zal plaatsvinden. Daarnaast is de minimale subsidie verlaagd van 2 naar 1,5 M€. Aanvragers kunnen nu tussen 1,5 en 4 M€ aanvragen. Deze aanpassingen hebben geleid tot een flinke toename van indieningen. Waar in de ronde 2014-2015 er 15 programmaontwerpen werden ingediend waren dat in december 2015 maar liefst 45. In 2015 zijn zes van de vijftien voorstellen gehonoreerd, waarbij STW 16 miljoen euro beschikbaar stelde (financiering van het ministerie van Economische Zaken). Daarnaast investeren tientallen bedrijven in totaal ruim 8 miljoen euro, waaronder Shell, DAF, TomTom en diverse Mkbbedrijven en start-ups. De programma’s hebben een looptijd van zes jaar.
Na ruim zeven jaar verlaat directeur Eppo Bruins STW, hij wordt beëdigd als lid van de Tweede Kamer voor de ChristenUnie. Het bestuur benoemt clusterleider Cor de Boer tot directeur a.i.
12
Jaarverslag STW 2015
Zes nieuwe perspectiefprogramma’s
Magnetische dichtheidsscheiding Afvalstromen als afgedankte elektronica en plastic verpakkingen bestaan uit meer dan honderd verschillende hightech materialen, die vaak zijn toegepast in fijne structuren zoals dunne draadjes of folies in producten. De onderzoekers ontwikkelen in dit programma een technologie die draait op magnetische dichtheid scheiding – een bijzondere vorm van drijf-zink-scheiding waarbij deeltjes van verschillende materialen zich al naar gelang hun dichtheid op een specifieke hoogte in een magnetische vloeistof verzamelen. Vaccins voor dier én mens Infectieziekten veroorzaakt door bacteriën zijn steeds moeilijker te bestrijden, omdat antibioticaresistentie ontstaat. Door vaccinatie zijn deze ziekten bij mens en dier te voorkomen. Het programma Bac-Vactory kiest voor een zogeheten one health-benadering, waarin humane en veterinaire gezondheid worden verbonden. De onderzoekers bestuderen nauw verwante bacteriën die vergelijkbare infectieziekten veroorzaken bij mens en dier. Omdat het ontwikkelingstraject voor dierenvaccins sneller is, kunnen succesvolle formules voor dierenvaccins dienen als springplank voor introductie van vergelijkbare vaccins bij de mens. Zelfrijdende auto’s Zelfrijdende voertuigen brengen grote voordelen met zich mee, maar voor het ‘gewone verkeer’ zal de invoering van autonome voertuigen nog wel even op zich laten wachten. In het programma i-CAVE slaan wetenschappers, bedrijven en overheden de handen ineen om voertuigen te ontwikkelen die zowel autonoom kunnen rijden (op afgesloten wegen) als coöperatief kunnen rijden op de openbare weg. Onderzoekers richten zich bijvoorbeeld op de ontwikkeling van de benodigde sensoren, regeltechniek, (navigatie-)software en interacties tussen mensen en zelfrijdende voertuigen. Continue monitoren en behandelen NeuroCIMT richt zich op nieuwe technologieën voor een nauwkeurige diagnose en op maat gesneden behandeling van neurologische aandoeningen (herseninfarct, MS) en sensorische aandoeningen (gehoorbeperking, chronische pijn). Onder andere door gebruik van EEG proberen de onderzoekers meer te weten te komen over de controlefunctie van het
Ontwikkelingen binnen STW
13
Nieuw bestuurslid
Dr. Margrethe Jonkman treedt toe tot het bestuur van STW. Ze volgt dr. Cees Linse op, die op 31 december 2015 zijn functie als bestuurslid van STW zal neerleggen. Jonkman werkt sinds 1997 in de zuivelindustrie, eerst voor Friesland Foods en na het samengaan met Campina voor het fusiebedrijf FrieslandCampina. Bij FrieslandCampina was ze onder meer verantwoordelijk voor het wereldwijde R&D-programma voor baby- en kindervoeding van het bedrijf. Jonkman is er momenteel directeur R&D.
Financieringsinstrumenten
DECEMBER Open Access
NWO en STW scherpen haar subsidievoorwaarden op het gebied van open access aan. Dit betekent dat alle publicaties die voortkomen uit een ‘call for proposals’ op moment van publicatie direct openbaar toegankelijk moeten zijn. NWO is voorstander van directe en vrije toegang tot wetenschappelijke publicaties voor iedereen. Als actuele kennis niet direct – of enkel tegen extra betaling – beschikbaar komt, vertraagt dat de voortgang van de wetenschap. Wereldwijd is NWO de eerste nationale wetenschapsfinancier die deze stap zet.
Wetenschapsagenda
Voortbouwend op de in 2014 door het Kabinet gepresenteerde Wetenschapsvisie, stelden de Nederlandse kennisinstellingen in 2015 de Nationale Wetenschapsagenda op. In april kon iedereen in Nederland vragen stellen aan de wetenschap. Dit leverde 11.700 vragen op, die in een aantal stadia ondergebracht zijn in 140 overkoepelende vragen. Deze worden in november gepresenteerd. Zestien ‘routes’ die een aantal van die vragen – en daarmee ook de organisaties die zich met die vragen bezighouden – verbinden, moeten gaan leiden tot een investeringsagenda. STW zal de route Smart Industry uitrollen.
Directeur Bruins vertrekt
Na bijna acht jaar legt dr. Eppo Bruins zijn functie als directeur van STW neer. Op 2 december wordt Bruins voor de ChristenUnie geïnstalleerd als lid van de Tweede Kamer der Staten Generaal. Onder leiding van Eppo Bruins heeft STW zich ontwikkeld tot een zichtbare en lerende organisatie die maatwerk levert voor wetenschappers en industriële partners. Dr. Cor de Boer, sinds 2000 werkzaam bij STW als program officer en clusterleider, wordt benoemd tot ad-interim-directeur.
Open Technologieprogramma
Het OTP kenmerkt zich door het ontbreken van begrenzingen op basis van disciplines. STW koestert deze openheid omdat innovatie in bijna alle gevallen multidisciplinariteit verlangt. Het OTP, evenals de Holst-projecten en de projecten in het kader van Embedded Systems, bestaat uit relatief kleine technisch-wetenschappelijke projecten. In 2015 heeft STW 104 aanvragen, na beoordeling door onafhankelijke referenten en ranking door 6 jury’s, voor financiering geprioriteerd. Het bestuur heeft 36 projecten gehonoreerd. Daar was in totaal een bedrag van 19,9 miljoen euro mee gemoeid, plus 1,1 miljoen euro aan cash cofinanciering. Perspectief
Kenmerkend voor Perspectiefprogramma’s is dat onderzoekers en bedrijven zich verenigen tot consortia waarbinnen tientallen wetenschappers actief zijn. Omdat Perspectief een bottom-up aanpak heeft, is het instrument te kwalificeren als ‘programmacompetitie binnen de topsectoren’. De Perspectiefronde 2015-2016 is in oktober 2015 opgesteld voor alle negen Topsectoren, waarbij ook Topsector overstijgende aanvragen volop de ruimte krijgen doordat de beoordeling binnen één compartiment zal plaatsvinden. Daarnaast is de minimale subsidie verlaagd van 2 naar 1,5 M€. Aanvragers kunnen nu tussen 1,5 en 4 M€ aanvragen. Deze aanpassingen hebben geleid tot een flinke toename van indieningen. Waar in de ronde 2014-2015 er 15 programmaontwerpen werden ingediend waren dat in december 2015 maar liefst 45. In 2015 zijn zes van de vijftien voorstellen gehonoreerd, waarbij STW 16 miljoen euro beschikbaar stelde (financiering van het ministerie van Economische Zaken). Daarnaast investeren tientallen bedrijven in totaal ruim 8 miljoen euro, waaronder Shell, DAF, TomTom en diverse Mkbbedrijven en start-ups. De programma’s hebben een looptijd van zes jaar.
Na ruim zeven jaar verlaat directeur Eppo Bruins STW, hij wordt beëdigd als lid van de Tweede Kamer voor de ChristenUnie. Het bestuur benoemt clusterleider Cor de Boer tot directeur a.i.
12
Jaarverslag STW 2015
Zes nieuwe perspectiefprogramma’s
Magnetische dichtheidsscheiding Afvalstromen als afgedankte elektronica en plastic verpakkingen bestaan uit meer dan honderd verschillende hightech materialen, die vaak zijn toegepast in fijne structuren zoals dunne draadjes of folies in producten. De onderzoekers ontwikkelen in dit programma een technologie die draait op magnetische dichtheid scheiding – een bijzondere vorm van drijf-zink-scheiding waarbij deeltjes van verschillende materialen zich al naar gelang hun dichtheid op een specifieke hoogte in een magnetische vloeistof verzamelen. Vaccins voor dier én mens Infectieziekten veroorzaakt door bacteriën zijn steeds moeilijker te bestrijden, omdat antibioticaresistentie ontstaat. Door vaccinatie zijn deze ziekten bij mens en dier te voorkomen. Het programma Bac-Vactory kiest voor een zogeheten one health-benadering, waarin humane en veterinaire gezondheid worden verbonden. De onderzoekers bestuderen nauw verwante bacteriën die vergelijkbare infectieziekten veroorzaken bij mens en dier. Omdat het ontwikkelingstraject voor dierenvaccins sneller is, kunnen succesvolle formules voor dierenvaccins dienen als springplank voor introductie van vergelijkbare vaccins bij de mens. Zelfrijdende auto’s Zelfrijdende voertuigen brengen grote voordelen met zich mee, maar voor het ‘gewone verkeer’ zal de invoering van autonome voertuigen nog wel even op zich laten wachten. In het programma i-CAVE slaan wetenschappers, bedrijven en overheden de handen ineen om voertuigen te ontwikkelen die zowel autonoom kunnen rijden (op afgesloten wegen) als coöperatief kunnen rijden op de openbare weg. Onderzoekers richten zich bijvoorbeeld op de ontwikkeling van de benodigde sensoren, regeltechniek, (navigatie-)software en interacties tussen mensen en zelfrijdende voertuigen. Continue monitoren en behandelen NeuroCIMT richt zich op nieuwe technologieën voor een nauwkeurige diagnose en op maat gesneden behandeling van neurologische aandoeningen (herseninfarct, MS) en sensorische aandoeningen (gehoorbeperking, chronische pijn). Onder andere door gebruik van EEG proberen de onderzoekers meer te weten te komen over de controlefunctie van het
Ontwikkelingen binnen STW
13
centrale zenuwstelsel. Daarbij zoeken ze zowel naar overeenkomsten als verschillen tussen aandoeningen in de auditieve cortex, pijnregulatie, bloeddrukregeling en bewegingssturing. Door grondige analyse hopen de onderzoekers patiënten optimaal te ondersteunen om hun autonomie te herwinnen en kwaliteit van leven te verbeteren. Klotsen van vloeibaar aardgas Overstappen naar vloeibaar aardgas (LNG) als brandstof voor de transportsector kan de CO2-uitstoot tot 20 procent verlagen en de luchtkwaliteit verbeteren. Om LNG als brandstof te gebruiken moeten bevoorradingsschepen en vrachtwagens omgebouwd worden. Het programma SLING ontwikkelt de ontbrekende kennis om nieuwe technologie voor LNG-tanks mogelijk te maken. De uitdaging bij het ontwerpen van een LNG-tank is om het ‘klotsen’ van LNG in de tanks te kunnen voorspellen. Dit klotsen ontstaat door het bewegen van het schip en kan de tank beschadigen. SLING zal het zeer complexe klotsgedrag van LNG gedetailleerd in kaart brengen. Patiënt specifieke tumortechnologie Radiomics is een geavanceerde methode om grote hoeveelheden medische beeldgegevens te analyseren. Door radiomics te combineren met klinische en genetische gegevens moet het mogelijk zijn om beter te voorspellen hoe een patiënt reageert op specifieke therapieën. Ook moet het mogelijk zijn in een vroeg stadium vast te stellen bij welke patiënten de behandeling aanslaat en welke geneesmiddelen doeltreffend zijn. Dit Perspectiefprogramma richt zich op de behandeling van longkanker, prostaatkanker en hoofd- en halskanker. Partnerships
Het instrument Partnership is bedoeld voor het aanpakken van vragen en wensen vanuit een specifiek bedrijf of groep bedrijven. Een Partnershipprogramma combineert op een efficiënte manier vraagsturing vanuit het bedrijfsleven met open indiening van onderzoekideeën vanuit de Nederlandse universiteiten en parauniversitaire instituten. De kern van een Partnershipprogramma wordt gevormd door de themabeschrijving, die wordt opgesteld door een of meer bedrijven. STW organiseert vervolgens een call rondom dat thema en roept universitaire onderzoekers op om te komen met hun beste ideeën die passen binnen het thema. Hier kan een op maat gesneden match-
14
Jaarverslag STW 2015
making aan vooraf gaan. Via haar netwerk biedt STW het bedrijfsleven toegang tot de beste onderzoekers in het Nederlandse academische systeem. Het STW-bestuur honoreert onderzoeksvoorstellen volgens de gebruikelijke werkwijze met beoordeling door onafhankelijke deskundigen. Partnerships hebben in principe een omvang van tenminste 3 miljoen euro waarbij het bedrijf of een consortium van bedrijven de helft betaalt en STW – eventueel met andere academische partners samen – de andere helft. In 2015 werden vijf Partnershipprogramma’s gehonoreerd. Breed4Food Het Breed4Food Partnership is gericht op het effectiever toepassen van genomische informatie om eigenschappen van dieren aanzienlijk beter te kunnen voorspellen. Dat vraagt enerzijds om ontwikkeling van statistiek en bio-informatie om de relatie tussen genetica en eigenschappen te ontrafelen. Anderzijds vraagt het om methoden en kennis die eigenschappen zoals gedrag, voedselefficiency en gevoeligheid voor ziekten meetbaar te maken. Het consortium Breed4Food bestaat uit de fokbedrijven CRV (rundvee), Cobb Europe (pluimvee), Hendrix Genetics (pluimvee, varkens, vis), en Topigs Norsvin (varkens) en de kennisinstelling Wageningen UR.
KWF Kankerbestrijding* Samen met KWF Kankerbestrijding is het Partnership programma ‘Technology for Oncology’ opgezet. Dit programma daagt technische en medische wetenschappers uit om samenwerkingen aan te gaan met elkaar en met bedrijven. Dit moet leiden tot technische innovaties voor de preventie, diagnose, behandeling en zorg binnen de oncologie, met een duidelijke meerwaarde voor patiënten. Gezamenlijk stellen STW en KWF totaal 2,59 miljoen euro beschikbaar voor projecten in dit Partnershipprogramma. De middelen van de hartstichting komen uit de TKI voor Life Sciences & Health. Bronkhorst High Tech en KROHNE Altometer* Het Partnership met Bronkhorst High Tech en KROHNE Altometer richt zich op het ontwikkelen van nieuwe technieken voor microsystemen en sensoren waarmee de samenstelling en eigenschappen van gassen en vloeistoffen vast te stellen zijn. Het betreft technologie voor allerlei verschillende toepassingen in bijvoorbeeld de geneeskunde, chemie, voedingsmiddelenindustrie en de olie- en gasindustrie.
* De projecten binnen deze Partnershipprogramma’s worden in 2016 gehonoreerd.
Take-off
Take-off is opvolger van het succesvolle Valorisation Grant programma. Nieuw aan Take-off is dat een deel bestaat uit een rentedragende lening. Ook nieuw aan Take-off is dat het open staat voor aanvragen uit alle wetenschapsgebieden (techniek/bèta, life sciences en alfa/gamma). Doel van Take-off is de zogeheten ‘funding gap’ in de vroege fase van een onderneming overbruggen. In de idee- en planfase vinden private investeerders en banken het risico te groot om te investeren. Financiering om de kloof tussen het onderzoek en de markt te overbruggen kan voorkomen dat waardevolle onderzoeksresultaten onbenut blijven. Take-off bestaat uit twee onderdelen: fase 1haalbaarheidsstudies en fase 2-vroegefasetrajecten. Fase 1 verstrekt financiering in de vorm van subsidies met een maximale omvang van € 40.000 aan onderzoekers van kennisinstellingen. In het vroegefasetraject doorloopt de start-up de stappen die nodig zijn om een kennisinnovatie commercieel levensvatbaar te
Hartstichting* Samen met de Hartstichting is het Partnership programma ‘Eerder herkennen van hart- en vaatziekten’ opgezet. Hart- en vaatziekten zijn één van de meest voorkomende aandoeningen en één van de belangrijkste doodsoorzaken. Het eerder herkennen van hart- en vaatziekten is dus van groot maatschappelijk en economisch belang. Dat vraagt om innovatieve, toepassingsgerichte onderzoeksprojecten met bedrijfsparticipatie, die dit programma mogelijk maakt. Gezamenlijk stellen STW en KWF totaal 4,75 miljoen euro beschikbaar voor projecten in dit Partnershipprogramma. DSM Nutritional Products* Landbouwhuisdieren krijgen (preventief) antibioticum toegediend om met name problemen met onvolledig verteerd eiwit in het maag-darmkanaal te voorkomen. Inmiddels is het terugdringen van het antibioticagebruik in de veeteelt een speerpunt in het regeringsbeleid. Dat moet het welzijn van dieren verbeteren en problemen met antibiotica-resistentie bij mens en dier voorkomen. In dit Partnershipprogramma ligt de nadruk op onverteerd eiwit en de problemen die daardoor ontstaan in de darm.
STW financiert en begeleidt de workshop Life Sciences with Industry in het Lorentz Centre, waarbij jonge onderzoekers zich een week storten op vraagstukken van Philips, Nutricia Research, NXP, Bejo Zaden, Syngenta en Bioceros. Foto: STW
Ontwikkelingen binnen STW
15
centrale zenuwstelsel. Daarbij zoeken ze zowel naar overeenkomsten als verschillen tussen aandoeningen in de auditieve cortex, pijnregulatie, bloeddrukregeling en bewegingssturing. Door grondige analyse hopen de onderzoekers patiënten optimaal te ondersteunen om hun autonomie te herwinnen en kwaliteit van leven te verbeteren. Klotsen van vloeibaar aardgas Overstappen naar vloeibaar aardgas (LNG) als brandstof voor de transportsector kan de CO2-uitstoot tot 20 procent verlagen en de luchtkwaliteit verbeteren. Om LNG als brandstof te gebruiken moeten bevoorradingsschepen en vrachtwagens omgebouwd worden. Het programma SLING ontwikkelt de ontbrekende kennis om nieuwe technologie voor LNG-tanks mogelijk te maken. De uitdaging bij het ontwerpen van een LNG-tank is om het ‘klotsen’ van LNG in de tanks te kunnen voorspellen. Dit klotsen ontstaat door het bewegen van het schip en kan de tank beschadigen. SLING zal het zeer complexe klotsgedrag van LNG gedetailleerd in kaart brengen. Patiënt specifieke tumortechnologie Radiomics is een geavanceerde methode om grote hoeveelheden medische beeldgegevens te analyseren. Door radiomics te combineren met klinische en genetische gegevens moet het mogelijk zijn om beter te voorspellen hoe een patiënt reageert op specifieke therapieën. Ook moet het mogelijk zijn in een vroeg stadium vast te stellen bij welke patiënten de behandeling aanslaat en welke geneesmiddelen doeltreffend zijn. Dit Perspectiefprogramma richt zich op de behandeling van longkanker, prostaatkanker en hoofd- en halskanker. Partnerships
Het instrument Partnership is bedoeld voor het aanpakken van vragen en wensen vanuit een specifiek bedrijf of groep bedrijven. Een Partnershipprogramma combineert op een efficiënte manier vraagsturing vanuit het bedrijfsleven met open indiening van onderzoekideeën vanuit de Nederlandse universiteiten en parauniversitaire instituten. De kern van een Partnershipprogramma wordt gevormd door de themabeschrijving, die wordt opgesteld door een of meer bedrijven. STW organiseert vervolgens een call rondom dat thema en roept universitaire onderzoekers op om te komen met hun beste ideeën die passen binnen het thema. Hier kan een op maat gesneden match-
14
Jaarverslag STW 2015
making aan vooraf gaan. Via haar netwerk biedt STW het bedrijfsleven toegang tot de beste onderzoekers in het Nederlandse academische systeem. Het STW-bestuur honoreert onderzoeksvoorstellen volgens de gebruikelijke werkwijze met beoordeling door onafhankelijke deskundigen. Partnerships hebben in principe een omvang van tenminste 3 miljoen euro waarbij het bedrijf of een consortium van bedrijven de helft betaalt en STW – eventueel met andere academische partners samen – de andere helft. In 2015 werden vijf Partnershipprogramma’s gehonoreerd. Breed4Food Het Breed4Food Partnership is gericht op het effectiever toepassen van genomische informatie om eigenschappen van dieren aanzienlijk beter te kunnen voorspellen. Dat vraagt enerzijds om ontwikkeling van statistiek en bio-informatie om de relatie tussen genetica en eigenschappen te ontrafelen. Anderzijds vraagt het om methoden en kennis die eigenschappen zoals gedrag, voedselefficiency en gevoeligheid voor ziekten meetbaar te maken. Het consortium Breed4Food bestaat uit de fokbedrijven CRV (rundvee), Cobb Europe (pluimvee), Hendrix Genetics (pluimvee, varkens, vis), en Topigs Norsvin (varkens) en de kennisinstelling Wageningen UR.
KWF Kankerbestrijding* Samen met KWF Kankerbestrijding is het Partnership programma ‘Technology for Oncology’ opgezet. Dit programma daagt technische en medische wetenschappers uit om samenwerkingen aan te gaan met elkaar en met bedrijven. Dit moet leiden tot technische innovaties voor de preventie, diagnose, behandeling en zorg binnen de oncologie, met een duidelijke meerwaarde voor patiënten. Gezamenlijk stellen STW en KWF totaal 2,59 miljoen euro beschikbaar voor projecten in dit Partnershipprogramma. De middelen van de hartstichting komen uit de TKI voor Life Sciences & Health. Bronkhorst High Tech en KROHNE Altometer* Het Partnership met Bronkhorst High Tech en KROHNE Altometer richt zich op het ontwikkelen van nieuwe technieken voor microsystemen en sensoren waarmee de samenstelling en eigenschappen van gassen en vloeistoffen vast te stellen zijn. Het betreft technologie voor allerlei verschillende toepassingen in bijvoorbeeld de geneeskunde, chemie, voedingsmiddelenindustrie en de olie- en gasindustrie.
* De projecten binnen deze Partnershipprogramma’s worden in 2016 gehonoreerd.
Take-off
Take-off is opvolger van het succesvolle Valorisation Grant programma. Nieuw aan Take-off is dat een deel bestaat uit een rentedragende lening. Ook nieuw aan Take-off is dat het open staat voor aanvragen uit alle wetenschapsgebieden (techniek/bèta, life sciences en alfa/gamma). Doel van Take-off is de zogeheten ‘funding gap’ in de vroege fase van een onderneming overbruggen. In de idee- en planfase vinden private investeerders en banken het risico te groot om te investeren. Financiering om de kloof tussen het onderzoek en de markt te overbruggen kan voorkomen dat waardevolle onderzoeksresultaten onbenut blijven. Take-off bestaat uit twee onderdelen: fase 1haalbaarheidsstudies en fase 2-vroegefasetrajecten. Fase 1 verstrekt financiering in de vorm van subsidies met een maximale omvang van € 40.000 aan onderzoekers van kennisinstellingen. In het vroegefasetraject doorloopt de start-up de stappen die nodig zijn om een kennisinnovatie commercieel levensvatbaar te
Hartstichting* Samen met de Hartstichting is het Partnership programma ‘Eerder herkennen van hart- en vaatziekten’ opgezet. Hart- en vaatziekten zijn één van de meest voorkomende aandoeningen en één van de belangrijkste doodsoorzaken. Het eerder herkennen van hart- en vaatziekten is dus van groot maatschappelijk en economisch belang. Dat vraagt om innovatieve, toepassingsgerichte onderzoeksprojecten met bedrijfsparticipatie, die dit programma mogelijk maakt. Gezamenlijk stellen STW en KWF totaal 4,75 miljoen euro beschikbaar voor projecten in dit Partnershipprogramma. DSM Nutritional Products* Landbouwhuisdieren krijgen (preventief) antibioticum toegediend om met name problemen met onvolledig verteerd eiwit in het maag-darmkanaal te voorkomen. Inmiddels is het terugdringen van het antibioticagebruik in de veeteelt een speerpunt in het regeringsbeleid. Dat moet het welzijn van dieren verbeteren en problemen met antibiotica-resistentie bij mens en dier voorkomen. In dit Partnershipprogramma ligt de nadruk op onverteerd eiwit en de problemen die daardoor ontstaan in de darm.
STW financiert en begeleidt de workshop Life Sciences with Industry in het Lorentz Centre, waarbij jonge onderzoekers zich een week storten op vraagstukken van Philips, Nutricia Research, NXP, Bejo Zaden, Syngenta en Bioceros. Foto: STW
Ontwikkelingen binnen STW
15
maken, zoals een productieproces, marktonderzoek, marketing- en financieringsplan. Voor dit traject kunnen innovatieve starters een lening aanvragen. Doel is dat aan het einde van dit traject anderen – zoals private partijen – investeren in het vervolg. STW is penvoerder van het programma en beoordeelt de bèta- en technische voorstellen. ZonMw is verantwoordelijk voor de beoordeling van de life sciences voorstellen en NWO-MaGW neemt de beoordeling van de voorstellen van alfa- en gammawetenschappen voor haar rekening. In 2015 zijn 53 fase 1-haalbaarheidstudies gehonoreerd in de vorm van een subsidie voor in totaal 2,1 miljoen euro uit middelen afkomstig van het Ministerie van OCW. Daarnaast zijn er 18 fase 2vroegefasetrajecten gehonoreerd in de vorm van een lening voor in totaal een bedrag van 4,5 miljoen euro waarvan 4,3 miljoen uit het revolverende Innovatiefonds MKB+ van het Ministerie van EZ en 0,2 miljoen euro uit OCW-middelen.
vormen, afgestemd op verschillende fasen in de wetenschappelijke carrière van onderzoekers. De financieringsvormen zijn er zowel voor onderzoekers die pas gepromoveerd zijn (Veni), voor ervaren onderzoekers die na hun promotie al een aantal jaren onderzoek hebben verricht (Vidi) en voor gerenommeerde senioronderzoekers die hebben laten zien dat zij een eigen onderzoekslijn kunnen ontwikkelen (Vici). In 2015 werden binnen het werkterrein van STW twaalf Veni- en acht Vidi-beurzen toegekend. Ook is één STW-Vici gehonoreerd, de financiering hiervan loopt buiten STW om. Demonstrator
Op 26 juni 2015 is de pilotfase afgesloten met de honoreringen van de vierde en laatste indieningsronde. Er zijn 8 van de 27 projecten gehonoreerd, met een gezamenlijk bedrag van 1,2 miljoen euro. Momenteel wordt het instrument geëvalueerd.
Ze kunnen geen geheugens wissen en of buitenaardse wezens onschadelijk maken: wel kunnen deze ‘men in black’ de interactie van DNAmoleculen live volgen. In januari bezocht staatssecretaris Sander Dekker (midden) start-up Lumicks aan de VU, waarna hij de eerste acht Take-off-financieringen uitreikte.
Samenwerkingsverbanden
Water
De topsector Water heeft als doel de wereldleidende positie van de Nederlandse watersector verder uit te bouwen. STW heeft in het kader daarvan universitaire onderzoekers opgeroepen om in nauwe samenwerking met bedrijven nieuwe kennis te ontwikkelen en toe te passen binnen de thema’s die door de TKI’s Watertechnologie, Deltatechnologie en Maritiem zijn geprioriteerd. In 2015 zijn 7 van de 26 voorstellen gehonoreerd, waarbij STW 3,3 miljoen euro financiert en bedrijven 1,0 miljoen euro in cash bijdragen. HTSM
Demonstrator heeft als doelstelling bij te dragen aan het valoriseren van kennis die door universitaire en hogeschool kennisinstellingen tot op het niveau van een proof-of-principle is ontwikkeld. Het instrument wordt ingezet om de financieringskloof naar het volgende technologie demonstratieniveau te overbruggen. Hierdoor worden de mogelijkheden voor commerciële doorontwikkeling voor externe partijen zichtbaar gemaakt.
Vernieuwingsimpuls
De Vernieuwingsimpuls biedt persoonsgebonden financiering aan talentvolle, creatieve onderzoekers. Het financieringsinstrument maakt het mogelijk onderzoek naar eigen keuze te doen. De Vernieuwingsimpuls omvat drie financierings-
Topsector Calls
Het STW-programma High Tech Systemen en Materialen financiert onderzoek dat onder meer de machine- en auto-industrie, de lucht- en ruimtevaart en de staalindustrie verder zal helpen. Dat levert eindproducten, halffabricaten, componenten, materialen en diensten met toepassingen in alle andere topsectoren. Jaarlijks stelt STW een call open voor projectvoorstellen binnen de topsector HTSM. In het verslagjaar heeft het bestuur 12 van de 32 aanvragen gehonoreerd. Het totale budget bedroeg 6,4 miljoen euro en 1,3 miljoen euro in cash bijdrage van bedrijven. HTM
Het STW-programma High Tech Materialen (HTM) heeft als doel een impuls te geven aan het wetenschappelijk materialenonderzoek in Nederland. STW stelde samen met FOM een call open voor projectvoorstellen binnen de roadmap HTM. In het verslagjaar heeft het STW bestuur 7 van de 10 aanvragen gehonoreerd, goed voor een bedrag van 2,6 miljoen euro. Van dit bedrag kwam 1,3 miljoen euro in cash bijdrage van bedrijven.
IWT
Om samenwerking tussen Nederlandse en Vlaamse wetenschappers aan te moedigen hebben STW en haar Vlaamse tegenhanger IWT (agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie) in een pilot Nederlandse en Vlaamse wetenschappers de mogelijkheid gegeven samen een projectvoorstel in te dienen. Bij STW zijn binnen de OTP-procedure voorstellen beoordeeld op het gebied van High Tech Systemen en Materialen inclusief nanotechnologie en ICT, IWT heeft voorstellen beoordeeld op gebied van farma en chemie, inclusief biotechnologie en biobased economy. Bij IWT zijn 2 voorstellen ingediend, waarvan er 1 gehonoreerd werd. Bij STW zijn 19 projecten ingediend waarvan er 5 gehonoreerd zijn. STW en IWT financieren deze 6 projecten gezamenlijk, STW met 2,5 miljoen euro voor de Nederlandse onderzoekers, IWT met 2,68 miljoen euro voor de Vlaamse onderzoekers. Research through Design
Het programma Research through Design is een samenwerking tussen STW, NWO Geesteswetenschappen en Nationaal Regieorgaan SIA in het kader van de topsector Creatieve Industrie. Het programma richt zich specifiek op onderzoek voor de ontwerpende wetenschappen. Samen hebben de partners 2,6 miljoen euro beschikbaar gesteld. Negen onderzoeksvoorstellen uit de ontwerpende disciplines Architectuur, Design en Fashion zijn gehonoreerd. TISCA
Het programma Technology Innovation for Sewer Condition Assessment zoekt oplossingen om de conditie van rioleringsinfrastructuur in beeld te krijgen, cruciaal voor gemeentes en waterschappen om (kosten)effectief deze infrastructuur te beheren. STW heeft samen met Stichting RIONED, STOWA en Knowledge Programme Urban Drainage 2,8 miljoen euro beschikbaar gesteld. Een eerste project van 0,5 miljoen is recent toegekend en betrokken partijen onderzoeken momenteel de mogelijkheden voor een tweede call in 2016.
Foto: CMc VU, Yvonne Compier
16
Jaarverslag STW 2015
Ontwikkelingen binnen STW
17
maken, zoals een productieproces, marktonderzoek, marketing- en financieringsplan. Voor dit traject kunnen innovatieve starters een lening aanvragen. Doel is dat aan het einde van dit traject anderen – zoals private partijen – investeren in het vervolg. STW is penvoerder van het programma en beoordeelt de bèta- en technische voorstellen. ZonMw is verantwoordelijk voor de beoordeling van de life sciences voorstellen en NWO-MaGW neemt de beoordeling van de voorstellen van alfa- en gammawetenschappen voor haar rekening. In 2015 zijn 53 fase 1-haalbaarheidstudies gehonoreerd in de vorm van een subsidie voor in totaal 2,1 miljoen euro uit middelen afkomstig van het Ministerie van OCW. Daarnaast zijn er 18 fase 2vroegefasetrajecten gehonoreerd in de vorm van een lening voor in totaal een bedrag van 4,5 miljoen euro waarvan 4,3 miljoen uit het revolverende Innovatiefonds MKB+ van het Ministerie van EZ en 0,2 miljoen euro uit OCW-middelen.
vormen, afgestemd op verschillende fasen in de wetenschappelijke carrière van onderzoekers. De financieringsvormen zijn er zowel voor onderzoekers die pas gepromoveerd zijn (Veni), voor ervaren onderzoekers die na hun promotie al een aantal jaren onderzoek hebben verricht (Vidi) en voor gerenommeerde senioronderzoekers die hebben laten zien dat zij een eigen onderzoekslijn kunnen ontwikkelen (Vici). In 2015 werden binnen het werkterrein van STW twaalf Veni- en acht Vidi-beurzen toegekend. Ook is één STW-Vici gehonoreerd, de financiering hiervan loopt buiten STW om. Demonstrator
Op 26 juni 2015 is de pilotfase afgesloten met de honoreringen van de vierde en laatste indieningsronde. Er zijn 8 van de 27 projecten gehonoreerd, met een gezamenlijk bedrag van 1,2 miljoen euro. Momenteel wordt het instrument geëvalueerd.
Ze kunnen geen geheugens wissen en of buitenaardse wezens onschadelijk maken: wel kunnen deze ‘men in black’ de interactie van DNAmoleculen live volgen. In januari bezocht staatssecretaris Sander Dekker (midden) start-up Lumicks aan de VU, waarna hij de eerste acht Take-off-financieringen uitreikte.
Samenwerkingsverbanden
Water
De topsector Water heeft als doel de wereldleidende positie van de Nederlandse watersector verder uit te bouwen. STW heeft in het kader daarvan universitaire onderzoekers opgeroepen om in nauwe samenwerking met bedrijven nieuwe kennis te ontwikkelen en toe te passen binnen de thema’s die door de TKI’s Watertechnologie, Deltatechnologie en Maritiem zijn geprioriteerd. In 2015 zijn 7 van de 26 voorstellen gehonoreerd, waarbij STW 3,3 miljoen euro financiert en bedrijven 1,0 miljoen euro in cash bijdragen. HTSM
Demonstrator heeft als doelstelling bij te dragen aan het valoriseren van kennis die door universitaire en hogeschool kennisinstellingen tot op het niveau van een proof-of-principle is ontwikkeld. Het instrument wordt ingezet om de financieringskloof naar het volgende technologie demonstratieniveau te overbruggen. Hierdoor worden de mogelijkheden voor commerciële doorontwikkeling voor externe partijen zichtbaar gemaakt.
Vernieuwingsimpuls
De Vernieuwingsimpuls biedt persoonsgebonden financiering aan talentvolle, creatieve onderzoekers. Het financieringsinstrument maakt het mogelijk onderzoek naar eigen keuze te doen. De Vernieuwingsimpuls omvat drie financierings-
Topsector Calls
Het STW-programma High Tech Systemen en Materialen financiert onderzoek dat onder meer de machine- en auto-industrie, de lucht- en ruimtevaart en de staalindustrie verder zal helpen. Dat levert eindproducten, halffabricaten, componenten, materialen en diensten met toepassingen in alle andere topsectoren. Jaarlijks stelt STW een call open voor projectvoorstellen binnen de topsector HTSM. In het verslagjaar heeft het bestuur 12 van de 32 aanvragen gehonoreerd. Het totale budget bedroeg 6,4 miljoen euro en 1,3 miljoen euro in cash bijdrage van bedrijven. HTM
Het STW-programma High Tech Materialen (HTM) heeft als doel een impuls te geven aan het wetenschappelijk materialenonderzoek in Nederland. STW stelde samen met FOM een call open voor projectvoorstellen binnen de roadmap HTM. In het verslagjaar heeft het STW bestuur 7 van de 10 aanvragen gehonoreerd, goed voor een bedrag van 2,6 miljoen euro. Van dit bedrag kwam 1,3 miljoen euro in cash bijdrage van bedrijven.
IWT
Om samenwerking tussen Nederlandse en Vlaamse wetenschappers aan te moedigen hebben STW en haar Vlaamse tegenhanger IWT (agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie) in een pilot Nederlandse en Vlaamse wetenschappers de mogelijkheid gegeven samen een projectvoorstel in te dienen. Bij STW zijn binnen de OTP-procedure voorstellen beoordeeld op het gebied van High Tech Systemen en Materialen inclusief nanotechnologie en ICT, IWT heeft voorstellen beoordeeld op gebied van farma en chemie, inclusief biotechnologie en biobased economy. Bij IWT zijn 2 voorstellen ingediend, waarvan er 1 gehonoreerd werd. Bij STW zijn 19 projecten ingediend waarvan er 5 gehonoreerd zijn. STW en IWT financieren deze 6 projecten gezamenlijk, STW met 2,5 miljoen euro voor de Nederlandse onderzoekers, IWT met 2,68 miljoen euro voor de Vlaamse onderzoekers. Research through Design
Het programma Research through Design is een samenwerking tussen STW, NWO Geesteswetenschappen en Nationaal Regieorgaan SIA in het kader van de topsector Creatieve Industrie. Het programma richt zich specifiek op onderzoek voor de ontwerpende wetenschappen. Samen hebben de partners 2,6 miljoen euro beschikbaar gesteld. Negen onderzoeksvoorstellen uit de ontwerpende disciplines Architectuur, Design en Fashion zijn gehonoreerd. TISCA
Het programma Technology Innovation for Sewer Condition Assessment zoekt oplossingen om de conditie van rioleringsinfrastructuur in beeld te krijgen, cruciaal voor gemeentes en waterschappen om (kosten)effectief deze infrastructuur te beheren. STW heeft samen met Stichting RIONED, STOWA en Knowledge Programme Urban Drainage 2,8 miljoen euro beschikbaar gesteld. Een eerste project van 0,5 miljoen is recent toegekend en betrokken partijen onderzoeken momenteel de mogelijkheden voor een tweede call in 2016.
Foto: CMc VU, Yvonne Compier
16
Jaarverslag STW 2015
Ontwikkelingen binnen STW
17
Bureauvoering Programmabureau NanoNextNL
STW voert het programmabureau van het innovatieprogramma NanoNextNL. Dat is een consortium van 130 partners: bedrijven, universiteiten, kennisinstituten en universitair medische centra die onderzoek doen naar micro- en nanotechnologie. Het gehele NanoNextNL-programma omvat een totaalbedrag van 250 miljoen euro, dat voor de helft door de partners is gefinancierd. Voor de tweede keer is het jaarlijkse evenement NanoCity georganiseerd. Ruim 450 onderzoekers, ondernemers en sprekers uit de nanowetenschappen en -technologie bezochten lezingen, bekeken demonstrators, deden mee aan de job market en lieten zich inspireren in de Societal Incubator workshop in De Rijtuigenloods te Amersfoort. Speciale sessies waren er voor startende ondernemers die betrokken zijn bij NanoNextNL; zij konden hun business-idee pitchen voor aanwezige investeerders. Bijzonder element vormden ook de live-uitzendingen van het tv-programma RTL Toekomstmakers vanaf de beursvloer.
In 2015 is ook de nieuwe website gelanceerd, met ruime aandacht voor de succesvolle resultaten binnen NanoNextNL. Op de site zijn een reeks high lights te vinden waarin we laten zien welke business met nano- en microtechnologie wordt gerealiseerd en welke maatschappelijk problemen worden aangepakt. Ook zijn de wetenschappelijke resultaten van NanoNextNL online te bekijken. Daarnaast zijn vijf deelgebieden in de nanotechnologie geselecteerd die kansrijk lijken voor vervolgfinanciering. Deze agenda realiseren is een belangrijk speerpunt voor 2016, het laatste jaar van NanoNextNL.
hDMT
Sinds mei 2015 voert STW het programmabureau van het Institute for human Organ and Disease Model Technologies (hDMT). hDMT is een precompetitief publiek-privaat consortium van negen partners waarbinnen stamcelonderzoek wordt geïntegreerd met engineering en natuurwetenschappen. Doel is het ontwikkelen, valoriseren en implementeren van ‘models-on-a-chip’ van gezonde en zieke menselijke organen en weefsels. hDMT moet het centraal aanspreekpunt van organ-on-a-chip technologie worden. STW geeft ondersteuning op organisatorisch, juridisch, financieel en communicatief gebied.
Programmabureau NanoLabNL
De Stichting NanoLabNL heeft het programmaen innovatiemanagement ondergebracht bij STW. Het Programbureau is verantwoordelijk voor valorisatie, communicatie, financiën en administratie. In 2015 is de uitvoer van het programma NanoLabNL Quantum Electrical Engineering (17 miljoen euro) tot volle wasdom gekomen, is de vijfde voucherronde verzorgd – waarmee negen nieuwe, jonge bedrijven toegang tot en begeleiding in de cleanrooms kregen – en heeft het programmabureau de NanoLabNLaanvraag voor het Toekomstfonds gecoördineerd (13 miljoen euro).
Green Genetics
Dit programma wil de koppositie van Nederland op het gebied van plantenveredeling versterken. Het programma richt zich op de vraag hoe genetische factoren en omgevingsfactoren de ontwikkeling van planten sturen. Die kennis moet uiteindelijk uitmonden in nieuwe veredelingsmethoden. Green Genetics is een gezamenlijk initiatief van het TKI-Uitgangsmaterialen en Plantum, de branchevereniging voor plantenveredelingsbedrijven en volgt de STW-werkwijze van honoreren en projectbegeleiding. Het Ministerie van Economische Zaken draagt 2,9 miljoen euro bij, bedrijven dragen 1,4 miljoen aan cash cofinanciering bij. Negen projecten zijn gehonoreerd. Veiligheid van biotechnologie
Een technologie-consortium van de drie technische universiteiten, Wageningen UR, TNO en STW overhandigt een agenda met tien vernieuwingsopgaven aan voorzitter Alexander Rinnooy Kan van de Nationale Wetenschapsagenda. De agenda belicht knelpunten als duurzame energie, herbruikbare materialen, gepersonifieerde zorg en integraal waterbeheer. Foto: Bram Saeys
18
Jaarverslag STW 2015
Het ministerie van Infrastructuur en Milieu start een moderniseringsprogramma naar veiligheid van biotechnologie. Dit onderzoeksprogramma heeft als doel ervoor te zorgen dat bestaande, nieuwe en toekomstige biotechnologische ontwikkelingen op zodanige wijze kunnen plaatsvinden dat dit veilig gebeurt en recht doet aan de maatschappelijke opvattingen over de technologie en haar toepassingen. Het programma heeft een omvang van 10 miljoen euro en wordt uitgezet in 2016 in twee calls: reguliere genetische modificatie, nieuwe technieken en risicomanagement. STW is verantwoordelijk voor het opzetten en beheren van het onderzoeksprogramma, en geeft ondersteuning op organisatorisch, juridisch, financieel en communicatief gebied.
Overige Propositie & Smart Industry
In juni heeft het STW-bestuur de propositie voor de topsectoren 2016-2017 vastgesteld. Deze propositie is in overleg met de topteams tot stand gekomen en per oktober vastgelegd in het innovatiecontract 2016-2017 van de Kenniscoalitie. Daarmee is een bijdrage verzekerd van circa 90 miljoen euro beschikbaar voor de jaren 2016 en 2017. Onderdeel van de STW-propositie is onder meer een jaarlijkse call voor Perspectief, een jaarlijkse HTSM-brede call, Partnershipprojecten in materialenonderzoek, programma Smart Industry, diverse Partnerships met bedrijven, bedrijfsconsortia en gezondheidsfondsen. Bij meerdere programma’s zal worden samengewerkt met andere NWO-gebieden vanwege het multidisciplinaire karakter van het onderzoek. Het programma Smart Industry sluit aan op de wens van het bedrijfsleven en de overheid om ook vanuit de wetenschap bij te dragen aan een snelle digitalisering en informatisering van de Nederlandse industrie. STW heeft in 2015 voor dit onderwerp, in samenwerking met anderen, een wetenschappelijke onderzoekagenda opgesteld die deels via dit initiatief kan worden uitgevoerd. Dat betreft een multidisciplinaire agenda omdat informatisering van de industrie ook maatschappelijke uitdagingen en vraagstukken met zich meebrengt. Om die reden werkt STW bij de opzet en uitvoering van dit programma ook samen met andere NWO-gebieden (Exacte Wetenschappen, Geesteswetenschappen) en met andere partijen uit de Kenniscoalitie, waaronder TNO. Smart Industry is ook een van de 16 exemplarische routes voor de Nationale Wetenschapsagenda. Transistie NWO
In de wetenschapsvisie van het kabinet en de nieuwe strategie van NWO is aangekondigd dat de NWO-organisatie vernieuwd wordt. NWO wordt slagvaardiger, gaat flexibeler inspelen op ontwikkelingen in de wetenschap en zal samenwerking binnen de wetenschap en met de maatschappij versterken. De organisatie wordt geherstructureerd, waarbij de huidige wetenschapsgebieden en stichtingen worden geclusterd tot vier domeinen, met daarnaast een institutenorganisatie. In de nieuwe structuur is de besluitvorming geconcentreerd in een Raad van Bestuur.
Ontwikkelingen binnen STW
19
Bureauvoering Programmabureau NanoNextNL
STW voert het programmabureau van het innovatieprogramma NanoNextNL. Dat is een consortium van 130 partners: bedrijven, universiteiten, kennisinstituten en universitair medische centra die onderzoek doen naar micro- en nanotechnologie. Het gehele NanoNextNL-programma omvat een totaalbedrag van 250 miljoen euro, dat voor de helft door de partners is gefinancierd. Voor de tweede keer is het jaarlijkse evenement NanoCity georganiseerd. Ruim 450 onderzoekers, ondernemers en sprekers uit de nanowetenschappen en -technologie bezochten lezingen, bekeken demonstrators, deden mee aan de job market en lieten zich inspireren in de Societal Incubator workshop in De Rijtuigenloods te Amersfoort. Speciale sessies waren er voor startende ondernemers die betrokken zijn bij NanoNextNL; zij konden hun business-idee pitchen voor aanwezige investeerders. Bijzonder element vormden ook de live-uitzendingen van het tv-programma RTL Toekomstmakers vanaf de beursvloer.
In 2015 is ook de nieuwe website gelanceerd, met ruime aandacht voor de succesvolle resultaten binnen NanoNextNL. Op de site zijn een reeks high lights te vinden waarin we laten zien welke business met nano- en microtechnologie wordt gerealiseerd en welke maatschappelijk problemen worden aangepakt. Ook zijn de wetenschappelijke resultaten van NanoNextNL online te bekijken. Daarnaast zijn vijf deelgebieden in de nanotechnologie geselecteerd die kansrijk lijken voor vervolgfinanciering. Deze agenda realiseren is een belangrijk speerpunt voor 2016, het laatste jaar van NanoNextNL.
hDMT
Sinds mei 2015 voert STW het programmabureau van het Institute for human Organ and Disease Model Technologies (hDMT). hDMT is een precompetitief publiek-privaat consortium van negen partners waarbinnen stamcelonderzoek wordt geïntegreerd met engineering en natuurwetenschappen. Doel is het ontwikkelen, valoriseren en implementeren van ‘models-on-a-chip’ van gezonde en zieke menselijke organen en weefsels. hDMT moet het centraal aanspreekpunt van organ-on-a-chip technologie worden. STW geeft ondersteuning op organisatorisch, juridisch, financieel en communicatief gebied.
Programmabureau NanoLabNL
De Stichting NanoLabNL heeft het programmaen innovatiemanagement ondergebracht bij STW. Het Programbureau is verantwoordelijk voor valorisatie, communicatie, financiën en administratie. In 2015 is de uitvoer van het programma NanoLabNL Quantum Electrical Engineering (17 miljoen euro) tot volle wasdom gekomen, is de vijfde voucherronde verzorgd – waarmee negen nieuwe, jonge bedrijven toegang tot en begeleiding in de cleanrooms kregen – en heeft het programmabureau de NanoLabNLaanvraag voor het Toekomstfonds gecoördineerd (13 miljoen euro).
Green Genetics
Dit programma wil de koppositie van Nederland op het gebied van plantenveredeling versterken. Het programma richt zich op de vraag hoe genetische factoren en omgevingsfactoren de ontwikkeling van planten sturen. Die kennis moet uiteindelijk uitmonden in nieuwe veredelingsmethoden. Green Genetics is een gezamenlijk initiatief van het TKI-Uitgangsmaterialen en Plantum, de branchevereniging voor plantenveredelingsbedrijven en volgt de STW-werkwijze van honoreren en projectbegeleiding. Het Ministerie van Economische Zaken draagt 2,9 miljoen euro bij, bedrijven dragen 1,4 miljoen aan cash cofinanciering bij. Negen projecten zijn gehonoreerd. Veiligheid van biotechnologie
Een technologie-consortium van de drie technische universiteiten, Wageningen UR, TNO en STW overhandigt een agenda met tien vernieuwingsopgaven aan voorzitter Alexander Rinnooy Kan van de Nationale Wetenschapsagenda. De agenda belicht knelpunten als duurzame energie, herbruikbare materialen, gepersonifieerde zorg en integraal waterbeheer. Foto: Bram Saeys
18
Jaarverslag STW 2015
Het ministerie van Infrastructuur en Milieu start een moderniseringsprogramma naar veiligheid van biotechnologie. Dit onderzoeksprogramma heeft als doel ervoor te zorgen dat bestaande, nieuwe en toekomstige biotechnologische ontwikkelingen op zodanige wijze kunnen plaatsvinden dat dit veilig gebeurt en recht doet aan de maatschappelijke opvattingen over de technologie en haar toepassingen. Het programma heeft een omvang van 10 miljoen euro en wordt uitgezet in 2016 in twee calls: reguliere genetische modificatie, nieuwe technieken en risicomanagement. STW is verantwoordelijk voor het opzetten en beheren van het onderzoeksprogramma, en geeft ondersteuning op organisatorisch, juridisch, financieel en communicatief gebied.
Overige Propositie & Smart Industry
In juni heeft het STW-bestuur de propositie voor de topsectoren 2016-2017 vastgesteld. Deze propositie is in overleg met de topteams tot stand gekomen en per oktober vastgelegd in het innovatiecontract 2016-2017 van de Kenniscoalitie. Daarmee is een bijdrage verzekerd van circa 90 miljoen euro beschikbaar voor de jaren 2016 en 2017. Onderdeel van de STW-propositie is onder meer een jaarlijkse call voor Perspectief, een jaarlijkse HTSM-brede call, Partnershipprojecten in materialenonderzoek, programma Smart Industry, diverse Partnerships met bedrijven, bedrijfsconsortia en gezondheidsfondsen. Bij meerdere programma’s zal worden samengewerkt met andere NWO-gebieden vanwege het multidisciplinaire karakter van het onderzoek. Het programma Smart Industry sluit aan op de wens van het bedrijfsleven en de overheid om ook vanuit de wetenschap bij te dragen aan een snelle digitalisering en informatisering van de Nederlandse industrie. STW heeft in 2015 voor dit onderwerp, in samenwerking met anderen, een wetenschappelijke onderzoekagenda opgesteld die deels via dit initiatief kan worden uitgevoerd. Dat betreft een multidisciplinaire agenda omdat informatisering van de industrie ook maatschappelijke uitdagingen en vraagstukken met zich meebrengt. Om die reden werkt STW bij de opzet en uitvoering van dit programma ook samen met andere NWO-gebieden (Exacte Wetenschappen, Geesteswetenschappen) en met andere partijen uit de Kenniscoalitie, waaronder TNO. Smart Industry is ook een van de 16 exemplarische routes voor de Nationale Wetenschapsagenda. Transistie NWO
In de wetenschapsvisie van het kabinet en de nieuwe strategie van NWO is aangekondigd dat de NWO-organisatie vernieuwd wordt. NWO wordt slagvaardiger, gaat flexibeler inspelen op ontwikkelingen in de wetenschap en zal samenwerking binnen de wetenschap en met de maatschappij versterken. De organisatie wordt geherstructureerd, waarbij de huidige wetenschapsgebieden en stichtingen worden geclusterd tot vier domeinen, met daarnaast een institutenorganisatie. In de nieuwe structuur is de besluitvorming geconcentreerd in een Raad van Bestuur.
Ontwikkelingen binnen STW
19
Daarvan zullen vier actieve wetenschappers deel uitmaken, die ook voorzitter zullen zijn van de vier domein-besturen. STW zal invulling geven aan het domein Toegepaste en Technische wetenschappen. STW voorziet een betere samenwerking met andere onderdelen, en wil aansluiten bij internationalisering binnen NWO. STW zal ervoor waken dat valorisatie als proces en flexibiliteit behouden blijft in de nieuwe organisatie. De transitie wordt geleid door een stuurgroep, bestaande uit de leden van het algemeen bestuur van NWO, de algemeen directeur van NWO, voorzitters van de vier gebieden en een NWO-instituut en technisch voorzitter jhr.ir. Roelof de Wijkerslooth. Oud-FOM-directeur dr.ir. Wim van Saarloos geeft als programmadirecteur transitie NWO uitvoering aan de voorbereiding en implementatie. Vijftien werkgroepen bestaande uit NWO-medewerkers en NWO-bestuurders hebben een integraal plan voor het nieuwe NWO opgesteld, met uitwerkingen voor onder meer domeinstructuur, bedrijfsvoering, uniforme instrumenten, gezamenlijke visie en governance. De nieuwe organisatiestructuur is voorzien voor 1 januari 2017, de institutenorganisatie volgt later.
Klanttevredenheidsonderzoek
STW laat door Van Winkelen Marketing Diensten toetsen in hoeverre projectleiders en gebruikers na afloop tevreden zijn over de uitkomsten van een project en de rol van STW daarbij. In telefonische interviews werden respondenten, met behulp van open vragen en scores op diverse klanttevredenheidsaspecten, gevraagd naar hun ervaringen met afgeronde projecten. De scores worden gebruikt voor statistische analyses, de antwoorden op de open vragen voor verbeteracties in het kader van de ISO-9001-certificering. In 2015 zijn 295 projectleiders en gebruikers van 60 verschillende projecten geïnterviewd, de respons bedroeg 86 procent. Zij zijn bevraagd naar de rol van STW in ondersteuning, relatie en communicatie en kennisoverdracht en utilisatie. De gemiddelde klanttevredenheidsscore was, net als in 2014, 7,7, waarbij universitair onderzoekers de totale prestaties van STW gemiddeld 0,3 punt (of drietiende punt) hoger waarderen dan leden van de gebruikerscommissies (7,9 om 7,6). Uit de analyse bleek dat de projectbegeleiding door de STW-program officer een belangrijke succesfactor is. Met name gebruikers verwachten van STW een (meer) proactieve en sturende houding in het stimuleren van kennisoverdracht en valorisatie. STW gaat hier extra aandacht aan besteden, in de vorm van monitoring en competentieontwikkeling. STW besluit om de klanttevredenheid halverwege het project te toetsen, zodat bijsturing mogelijk is. Ook worden voortaan medefinanciers van Perspectiefprogramma’s bevraagd.
Prestatie-indicatoren STW heeft drie indicatoren ingericht die specifiek de valorisatie-opbrengst meten. In het verslagjaar heeft STW de indicator kennisoverdrachtsmomenten opnieuw gedefinieerd en vastgesteld met haar financiers NWO en het ministerie van Economische Zaken. Ook zijn streefwaarden vastgesteld voor de drie indicatoren. Kennisoverdrachtsmomenten
In het verslagjaar begeleidde STW 1139 projecten. Naast de projectleiders zijn er circa 900 onderzoekers, 620 gebruikerscommissies en 1418 gebruikersrelaties. Ieder jaar rapporteert STW wat haar projecten hebben opgeleverd in termen van de betrokkenheid van mogelijke gebruikers bij het onderzoek, het ontstaan van een concreet product en de inkomsten die uit het project voortvloeien. Het utilisatierapport uit 2015 behandelde de projecten die in 2004 en 2009 van start gingen.
De definitie van Kennisoverdrachtsmomenten luidt nu: wetenschappelijke en/of technische kennis, inzichten en concrete resultaten voortkomende uit een STW-project worden concreet en zichtbaar overgedragen aan een bedrijf of maatschappelijke partij die daarmee actief aan de slag gaat om de potentiële economische of maatschappelijke waarde vast te stellen en (indien rendabel of nuttig) in te voeren, te exploiteren in de bedrijfsvoering of te leveren producten diensten, regelgeving, normen. Vanaf januari 2015 telt STW zichtbare kennisoverdrachtmomenten volgens de nieuwe methodiek. In 14 procent van de projecten telde STW een zichtbaar kennisoverdrachtsmoment. Co-publicaties
Een tweede indicatie van valorisatie van onderzoek vormen gezamenlijke (peer review) publicaties van wetenschappers en industrie, uitgezet tegen het totaal aantal publicaties in hetzelfde jaar. In 2015 bedroeg het aantal co-publicaties 94, op een totaal van 627 publicaties, wat neer komt op 15 procent. PR-uitingen
Drie NWO’ers maken letterlijk een schets van toekomstige NWO-domeinen. Op 2 december maakten ongeveer honderd medewerkers en bestuurders in Leiden een start voor een integraal plan voor governance, domeinstructuur, bedrijfsvoering, uniforme instrumenten en gezamenlijke visie voor het nieuwe NWO.
20
Jaarverslag STW 2015
In 2015 werden 48 valorisatie-resultaten van STW-onderzoek (tegenover 31 in 2014) in de landelijke media genoemd. In totaal is STW-beleid en STW-onderzoek het afgelopen jaar 81 maal genoemd in de landelijke media. Driemaal is door STW gefinancierd onderzoek vermeld in het NOS-achtuurjournaal. Dit betrof de ziekte voorspellende computer van STW-Simon Stevin Meester Wiro Niessen, het Delftse quantumexperiment dat ‘Einsteins ongelijk bewijst’ en mede-winnaar van STW’s Open Mind competitie met een 3D-printer voor behandeling van open ruggetjes.
Ontwikkelingen binnen STW
21
Daarvan zullen vier actieve wetenschappers deel uitmaken, die ook voorzitter zullen zijn van de vier domein-besturen. STW zal invulling geven aan het domein Toegepaste en Technische wetenschappen. STW voorziet een betere samenwerking met andere onderdelen, en wil aansluiten bij internationalisering binnen NWO. STW zal ervoor waken dat valorisatie als proces en flexibiliteit behouden blijft in de nieuwe organisatie. De transitie wordt geleid door een stuurgroep, bestaande uit de leden van het algemeen bestuur van NWO, de algemeen directeur van NWO, voorzitters van de vier gebieden en een NWO-instituut en technisch voorzitter jhr.ir. Roelof de Wijkerslooth. Oud-FOM-directeur dr.ir. Wim van Saarloos geeft als programmadirecteur transitie NWO uitvoering aan de voorbereiding en implementatie. Vijftien werkgroepen bestaande uit NWO-medewerkers en NWO-bestuurders hebben een integraal plan voor het nieuwe NWO opgesteld, met uitwerkingen voor onder meer domeinstructuur, bedrijfsvoering, uniforme instrumenten, gezamenlijke visie en governance. De nieuwe organisatiestructuur is voorzien voor 1 januari 2017, de institutenorganisatie volgt later.
Klanttevredenheidsonderzoek
STW laat door Van Winkelen Marketing Diensten toetsen in hoeverre projectleiders en gebruikers na afloop tevreden zijn over de uitkomsten van een project en de rol van STW daarbij. In telefonische interviews werden respondenten, met behulp van open vragen en scores op diverse klanttevredenheidsaspecten, gevraagd naar hun ervaringen met afgeronde projecten. De scores worden gebruikt voor statistische analyses, de antwoorden op de open vragen voor verbeteracties in het kader van de ISO-9001-certificering. In 2015 zijn 295 projectleiders en gebruikers van 60 verschillende projecten geïnterviewd, de respons bedroeg 86 procent. Zij zijn bevraagd naar de rol van STW in ondersteuning, relatie en communicatie en kennisoverdracht en utilisatie. De gemiddelde klanttevredenheidsscore was, net als in 2014, 7,7, waarbij universitair onderzoekers de totale prestaties van STW gemiddeld 0,3 punt (of drietiende punt) hoger waarderen dan leden van de gebruikerscommissies (7,9 om 7,6). Uit de analyse bleek dat de projectbegeleiding door de STW-program officer een belangrijke succesfactor is. Met name gebruikers verwachten van STW een (meer) proactieve en sturende houding in het stimuleren van kennisoverdracht en valorisatie. STW gaat hier extra aandacht aan besteden, in de vorm van monitoring en competentieontwikkeling. STW besluit om de klanttevredenheid halverwege het project te toetsen, zodat bijsturing mogelijk is. Ook worden voortaan medefinanciers van Perspectiefprogramma’s bevraagd.
Prestatie-indicatoren STW heeft drie indicatoren ingericht die specifiek de valorisatie-opbrengst meten. In het verslagjaar heeft STW de indicator kennisoverdrachtsmomenten opnieuw gedefinieerd en vastgesteld met haar financiers NWO en het ministerie van Economische Zaken. Ook zijn streefwaarden vastgesteld voor de drie indicatoren. Kennisoverdrachtsmomenten
In het verslagjaar begeleidde STW 1139 projecten. Naast de projectleiders zijn er circa 900 onderzoekers, 620 gebruikerscommissies en 1418 gebruikersrelaties. Ieder jaar rapporteert STW wat haar projecten hebben opgeleverd in termen van de betrokkenheid van mogelijke gebruikers bij het onderzoek, het ontstaan van een concreet product en de inkomsten die uit het project voortvloeien. Het utilisatierapport uit 2015 behandelde de projecten die in 2004 en 2009 van start gingen.
De definitie van Kennisoverdrachtsmomenten luidt nu: wetenschappelijke en/of technische kennis, inzichten en concrete resultaten voortkomende uit een STW-project worden concreet en zichtbaar overgedragen aan een bedrijf of maatschappelijke partij die daarmee actief aan de slag gaat om de potentiële economische of maatschappelijke waarde vast te stellen en (indien rendabel of nuttig) in te voeren, te exploiteren in de bedrijfsvoering of te leveren producten diensten, regelgeving, normen. Vanaf januari 2015 telt STW zichtbare kennisoverdrachtmomenten volgens de nieuwe methodiek. In 14 procent van de projecten telde STW een zichtbaar kennisoverdrachtsmoment. Co-publicaties
Een tweede indicatie van valorisatie van onderzoek vormen gezamenlijke (peer review) publicaties van wetenschappers en industrie, uitgezet tegen het totaal aantal publicaties in hetzelfde jaar. In 2015 bedroeg het aantal co-publicaties 94, op een totaal van 627 publicaties, wat neer komt op 15 procent. PR-uitingen
Drie NWO’ers maken letterlijk een schets van toekomstige NWO-domeinen. Op 2 december maakten ongeveer honderd medewerkers en bestuurders in Leiden een start voor een integraal plan voor governance, domeinstructuur, bedrijfsvoering, uniforme instrumenten en gezamenlijke visie voor het nieuwe NWO.
20
Jaarverslag STW 2015
In 2015 werden 48 valorisatie-resultaten van STW-onderzoek (tegenover 31 in 2014) in de landelijke media genoemd. In totaal is STW-beleid en STW-onderzoek het afgelopen jaar 81 maal genoemd in de landelijke media. Driemaal is door STW gefinancierd onderzoek vermeld in het NOS-achtuurjournaal. Dit betrof de ziekte voorspellende computer van STW-Simon Stevin Meester Wiro Niessen, het Delftse quantumexperiment dat ‘Einsteins ongelijk bewijst’ en mede-winnaar van STW’s Open Mind competitie met een 3D-printer voor behandeling van open ruggetjes.
Ontwikkelingen binnen STW
21
Risicomanagement Risicobeheersing is een integraal onderdeel van de bedrijfsvoering. Voor de operationele risico’s wordt een beperkte risicoacceptatie gehanteerd. Als het gaat om financiële risico’s staat STW voor een stabiel financieel beleid met minimale en goed beheersbare risico’s. In het jaar vinden periodieke risicosessies plaats waarin de voornaamste risico’s worden geïdentificeerd. Waar nodig worden maatregelen getroffen of worden de huidige controlemaatregelen aangepast. Risicomanagement is ook geïntroduceerd als onderdeel van de ISO-9001:2015. ISO-9001-2015 is in september 2015 ingegaan. De nieuwe norm volgt de zogenaamde ‘High Level Structure’ die ISO voor zijn managementsystemen invoerde. De insteek van de externe audit van ISO op 12 januari 2016 is echter een hercertificering voor ISO-9001:2008. Hierna heeft STW nog enkele jaren de tijd om risicoanalyse te verwerken in het kwaliteitsmanagementsysteem. Hieronder de voornaamste risico’s: – Wijziging NWO-governance (transitie) 2016 zal in het teken staan van NWO en de inrichting van het nieuwe domein Toegepaste en Technische Wetenschappen. Het risico dat veranderingen in wet- en regelgeving effecten kunnen hebben op de functionaliteit van STW worden nauwlettend gemonitord. –
ICT volgens de ISO-norm
(back-up, beveiliging etc.) en ISAAC De ICT en ISAAC is inbesteed bij NWO. Minimaal eenmaal per jaar vindt er een evaluatie plaats en zo nodig wordt in overleg met NWO de ICT geoptimaliseerd. Eind 2015 is het nieuwe ICT-systeem ISAAC in gebruik genomen. Sinds de invoering zijn verschillende problemen geconstateerd en aangepakt en voorbereidingen getroffen om een aantal wensen op korte termijn aan te pakken.
22
Jaarverslag STW 2015
– Financiële risico’s (btw) STW is in overleg met de belastingdienst over de BTW-afspraken die voor STW moeten gelden met ingang van 1 januari 2014. Dit houdt verband met de door de belastingdienst ter discussie gestelde status van STW als BTW-ondernemer, in casu de belastingdienst is van mening dat STW, voor de BTW, niet langer meer als ondernemer is aan te merken. Ten tijde van het vaststellen van de jaarrekening 2015 is dit overleg nog niet afgerond. Het risico dat STW loopt als gevolg van deze discussie bedraagt minder dan de materialiteitsgrens van € 1 miljoen euro. – De risico-inventarisatie & -evaluatie (RI&E) Jaarlijkse evaluatie van het plan van aanpak. Acties uit 2015 met betrekking tot RI&E. 1. Arbobeleid: beleid ziekteverzuim en re-integratie, voorlichting en onderricht, aanpak MOZ (informatie ziekteverzuim en werkdruk en klimaatbeheersing). 2. Psychosociale arbeidsbelasting: hartcoherentietraining voor medewerkers is aangeboden. 3. Arbeidsomgevingsfactoren: nieuwe standaardstoelen die voldoen aan de NEN normering. 4. Acute arbeidsgevaren; er zijn geen acute arbeidsgevaren geconstateerd.
De financiële situatie van STW Jaarrekening 2015
Baten In het jaar 2015 zijn de baten van STW met 14 miljoen euro gestegen. De toename is het gevolg van: a. de toename van de basissubsidie NWO met 4 miljoen euro als gevolg van het doorschuiven van middelen van boekjaar 2014 naar boekjaar 2015 en 1 miljoen extra subsidie voor de Vernieuwingsimpuls van de centrale middelen van NWO. b. de toename van de EZ-subsidie voor Take-off/Vroegefasefinanciering met 4,5 miljoen euro en de toename door de subsidie voor TTI Groene Genetica van 3 miljoen euro. c. de afname van de bijdragen derden met 3 miljoen euro als gevolg van de afname TKI-HTSM toeslag en een partnership minder dan in 2014. d. de toename van de cofinanciering met 4,5 miljoen euro door 3 miljoen cofinanciering TTI Green Genetics en 1,5 miljoen cofinanciering extra perspectief programma Radiomics. Lasten De lasten aan toekenningen aan programma’s in 2015 zijn bijna 90 miljoen euro. Dit betreffen toekenningen aan de volgende programma’s: a. Open technologieprogramma 20 miljoen euro. Er is een honoreringspercentage gerealiseerd van 34% in aantallen en 33% in geld. b. Vernieuwingsimpuls 9,5 miljoen euro voor VENI en VIDI c. EZ-programma’s voor 38 miljoen euro: iCave, NeuroCIMT, SLING, IMDS, Bac-Vactory, Radiomics, HTSM, Green Genetics en Vroegefasefinanciering. d. Overige programma’s voor 22,5 miljoen euro: Demonstrator, HTM, Research through Design, Breed4Food, Waternexus, Water, Take-off haalbaarheidsstudies, Simon Stevin Meesterschap en Nierstichting.
Beheerskosten De beheerskosten zijnde de kosten van het STW-bureau, de programmabureaus van de Stichting NanoNextNL en de Stichting NanoLabNL. Voor het beheer en de administratie van de programmabureaus, zoals financieel beheer, communicatie en juridische ondersteuning belast STW haar kosten aan de beide Stichtingen. Ook belast STW diverse programma’s voor haar werkzaamheden. De beheerskosten zijn hoger door de post personeelskosten. STW had in 2015 door werkdruk en uitval behoefte aan extra personeel. De beheerskosten na aftrek van de doorbelaste beheerskosten zijn, gerelateerd aan de totale baten 4,7% voor 2015 en 5,4% voor 2014. Deze daling is een gevolg van een stijging van de baten met 14 miljoen euro.
Begroting 2015
De baten 2015 zijn 14 miljoen euro hoger dan begroot. Dit is het gevolg van extra middelen NWO centraal voor Vernieuwingsimpuls, extra middelen EZ voor Vroege fase financiering en Green Genetics alsmede een hogere bijdrage van derden aan de cofinanciering. De lasten zijn 4 miljoen euro hoger dan begroot door toekenning Vroege fase financiering en Green Genetics. De toekenningen voor het Open Technologieprogramma en overige activiteiten waren lager dan begroot door afboekingen resterende saldi bij beëindigingen.
Resultaat en Algemene Reserve
Het resultaat als verschil tussen de baten en de lasten bedraagt 7 miljoen euro. Hiervan wordt 0,9 miljoen toegevoegd aan de Bestemde Fondsen OCW/NWO en EZ voor Vernieuwingsimpuls en Vroegefasefinanciering. Aan de Bestemde Reserve wordt 4,8 miljoen euro toegevoegd voor Adaptieve technologie, Cybersecurity/Smart Industry EW, alsmede het restant aan toegezegde middelen in 2015, die nog niet of nog niet in zijn geheel, zijn toegekend. Het restant tussen de toevoeging aan de Bestemde Fondsen en de Bestemde Reserves van 1,3 miljoen euro wordt toegevoegd aan de Algemene Reserve. Het totaal van Bestemde fondsen, Bestemde reserves en Algemene Reserve is het Eigen Vermogen.
Ontwikkelingen binnen STW
23
Risicomanagement Risicobeheersing is een integraal onderdeel van de bedrijfsvoering. Voor de operationele risico’s wordt een beperkte risicoacceptatie gehanteerd. Als het gaat om financiële risico’s staat STW voor een stabiel financieel beleid met minimale en goed beheersbare risico’s. In het jaar vinden periodieke risicosessies plaats waarin de voornaamste risico’s worden geïdentificeerd. Waar nodig worden maatregelen getroffen of worden de huidige controlemaatregelen aangepast. Risicomanagement is ook geïntroduceerd als onderdeel van de ISO-9001:2015. ISO-9001-2015 is in september 2015 ingegaan. De nieuwe norm volgt de zogenaamde ‘High Level Structure’ die ISO voor zijn managementsystemen invoerde. De insteek van de externe audit van ISO op 12 januari 2016 is echter een hercertificering voor ISO-9001:2008. Hierna heeft STW nog enkele jaren de tijd om risicoanalyse te verwerken in het kwaliteitsmanagementsysteem. Hieronder de voornaamste risico’s: – Wijziging NWO-governance (transitie) 2016 zal in het teken staan van NWO en de inrichting van het nieuwe domein Toegepaste en Technische Wetenschappen. Het risico dat veranderingen in wet- en regelgeving effecten kunnen hebben op de functionaliteit van STW worden nauwlettend gemonitord. –
ICT volgens de ISO-norm
(back-up, beveiliging etc.) en ISAAC De ICT en ISAAC is inbesteed bij NWO. Minimaal eenmaal per jaar vindt er een evaluatie plaats en zo nodig wordt in overleg met NWO de ICT geoptimaliseerd. Eind 2015 is het nieuwe ICT-systeem ISAAC in gebruik genomen. Sinds de invoering zijn verschillende problemen geconstateerd en aangepakt en voorbereidingen getroffen om een aantal wensen op korte termijn aan te pakken.
22
Jaarverslag STW 2015
– Financiële risico’s (btw) STW is in overleg met de belastingdienst over de BTW-afspraken die voor STW moeten gelden met ingang van 1 januari 2014. Dit houdt verband met de door de belastingdienst ter discussie gestelde status van STW als BTW-ondernemer, in casu de belastingdienst is van mening dat STW, voor de BTW, niet langer meer als ondernemer is aan te merken. Ten tijde van het vaststellen van de jaarrekening 2015 is dit overleg nog niet afgerond. Het risico dat STW loopt als gevolg van deze discussie bedraagt minder dan de materialiteitsgrens van € 1 miljoen euro. – De risico-inventarisatie & -evaluatie (RI&E) Jaarlijkse evaluatie van het plan van aanpak. Acties uit 2015 met betrekking tot RI&E. 1. Arbobeleid: beleid ziekteverzuim en re-integratie, voorlichting en onderricht, aanpak MOZ (informatie ziekteverzuim en werkdruk en klimaatbeheersing). 2. Psychosociale arbeidsbelasting: hartcoherentietraining voor medewerkers is aangeboden. 3. Arbeidsomgevingsfactoren: nieuwe standaardstoelen die voldoen aan de NEN normering. 4. Acute arbeidsgevaren; er zijn geen acute arbeidsgevaren geconstateerd.
De financiële situatie van STW Jaarrekening 2015
Baten In het jaar 2015 zijn de baten van STW met 14 miljoen euro gestegen. De toename is het gevolg van: a. de toename van de basissubsidie NWO met 4 miljoen euro als gevolg van het doorschuiven van middelen van boekjaar 2014 naar boekjaar 2015 en 1 miljoen extra subsidie voor de Vernieuwingsimpuls van de centrale middelen van NWO. b. de toename van de EZ-subsidie voor Take-off/Vroegefasefinanciering met 4,5 miljoen euro en de toename door de subsidie voor TTI Groene Genetica van 3 miljoen euro. c. de afname van de bijdragen derden met 3 miljoen euro als gevolg van de afname TKI-HTSM toeslag en een partnership minder dan in 2014. d. de toename van de cofinanciering met 4,5 miljoen euro door 3 miljoen cofinanciering TTI Green Genetics en 1,5 miljoen cofinanciering extra perspectief programma Radiomics. Lasten De lasten aan toekenningen aan programma’s in 2015 zijn bijna 90 miljoen euro. Dit betreffen toekenningen aan de volgende programma’s: a. Open technologieprogramma 20 miljoen euro. Er is een honoreringspercentage gerealiseerd van 34% in aantallen en 33% in geld. b. Vernieuwingsimpuls 9,5 miljoen euro voor VENI en VIDI c. EZ-programma’s voor 38 miljoen euro: iCave, NeuroCIMT, SLING, IMDS, Bac-Vactory, Radiomics, HTSM, Green Genetics en Vroegefasefinanciering. d. Overige programma’s voor 22,5 miljoen euro: Demonstrator, HTM, Research through Design, Breed4Food, Waternexus, Water, Take-off haalbaarheidsstudies, Simon Stevin Meesterschap en Nierstichting.
Beheerskosten De beheerskosten zijnde de kosten van het STW-bureau, de programmabureaus van de Stichting NanoNextNL en de Stichting NanoLabNL. Voor het beheer en de administratie van de programmabureaus, zoals financieel beheer, communicatie en juridische ondersteuning belast STW haar kosten aan de beide Stichtingen. Ook belast STW diverse programma’s voor haar werkzaamheden. De beheerskosten zijn hoger door de post personeelskosten. STW had in 2015 door werkdruk en uitval behoefte aan extra personeel. De beheerskosten na aftrek van de doorbelaste beheerskosten zijn, gerelateerd aan de totale baten 4,7% voor 2015 en 5,4% voor 2014. Deze daling is een gevolg van een stijging van de baten met 14 miljoen euro.
Begroting 2015
De baten 2015 zijn 14 miljoen euro hoger dan begroot. Dit is het gevolg van extra middelen NWO centraal voor Vernieuwingsimpuls, extra middelen EZ voor Vroege fase financiering en Green Genetics alsmede een hogere bijdrage van derden aan de cofinanciering. De lasten zijn 4 miljoen euro hoger dan begroot door toekenning Vroege fase financiering en Green Genetics. De toekenningen voor het Open Technologieprogramma en overige activiteiten waren lager dan begroot door afboekingen resterende saldi bij beëindigingen.
Resultaat en Algemene Reserve
Het resultaat als verschil tussen de baten en de lasten bedraagt 7 miljoen euro. Hiervan wordt 0,9 miljoen toegevoegd aan de Bestemde Fondsen OCW/NWO en EZ voor Vernieuwingsimpuls en Vroegefasefinanciering. Aan de Bestemde Reserve wordt 4,8 miljoen euro toegevoegd voor Adaptieve technologie, Cybersecurity/Smart Industry EW, alsmede het restant aan toegezegde middelen in 2015, die nog niet of nog niet in zijn geheel, zijn toegekend. Het restant tussen de toevoeging aan de Bestemde Fondsen en de Bestemde Reserves van 1,3 miljoen euro wordt toegevoegd aan de Algemene Reserve. Het totaal van Bestemde fondsen, Bestemde reserves en Algemene Reserve is het Eigen Vermogen.
Ontwikkelingen binnen STW
23
STW-jaarcongres 2015
Liquide middelen
1 De opening. Op het ritme van de hartslag beeldt een acteur STW’s meegroeiende hartklep uit. 2 Sketch waarin speciale gast en de grootste innovator maar niet het op podium wil komen. ‘She is a bit shy, but her name is .... the government!’ 3 Netwerkborrel in theater De Kom, Nieuwegein.
De liquide middelen zijn met 17,5 miljoen euro gestegen. Dit is het gevolg van een stijging van de kasstroom uit operationele activiteiten en investeringsactiviteiten van 7,5 miljoen euro en een stijging van de kasstroom uit financieringsactiviteiten (toekenningen onderzoeksprojecten minus betaalde toekenningen) van 10 miljoen euro. De beschikbare liquiditeiten worden kortlopend aangehouden bij het Ministerie van Financiën in het kader van het Schatkistbankieren. 1
Begroting 2016
In 2016 zal STW een substantieel deel van haar middelen vooraf geoormerkt reserveren voor publiek-private samenwerking binnen de topsectoren. Daarbij wordt met name gelet op topsector-overschrijdende verbindingen en de relevantie in bredere zin. Door de doordachte mix van instrumenten die we de laatste jaren hanteren en de stabiele financiers NWO, OCW en EZ denken we in 2016 om in samenspraak met NWO-collega’s de volle breedte van de technologie te kunnen bedienen. De baten zijn voor 2016 begroot op 87 miljoen euro. De lasten zijn begroot op 90,5 miljoen euro. De netto beheerskosten zijn begroot op 5 miljoen euro: hetzelfde niveau als 2015.
3
2
STW besteedde 20 miljoen euro aan het Open Technologieprogramma. Een van de OTP-projecten richtte zich op het inbrengen van water en lucht in stortplaatsen, zodat die zelfreinigend worden. In 2016 zal een tienjarige praktijkstudie naar duurzaam afvalbeheer van start gaan. Foto: Shutterstock
24
Jaarverslag STW 2015
3
Ontwikkelingen binnen STW
25
STW-jaarcongres 2015
Liquide middelen
1 De opening. Op het ritme van de hartslag beeldt een acteur STW’s meegroeiende hartklep uit. 2 Sketch waarin speciale gast en de grootste innovator maar niet het op podium wil komen. ‘She is a bit shy, but her name is .... the government!’ 3 Netwerkborrel in theater De Kom, Nieuwegein.
De liquide middelen zijn met 17,5 miljoen euro gestegen. Dit is het gevolg van een stijging van de kasstroom uit operationele activiteiten en investeringsactiviteiten van 7,5 miljoen euro en een stijging van de kasstroom uit financieringsactiviteiten (toekenningen onderzoeksprojecten minus betaalde toekenningen) van 10 miljoen euro. De beschikbare liquiditeiten worden kortlopend aangehouden bij het Ministerie van Financiën in het kader van het Schatkistbankieren. 1
Begroting 2016
In 2016 zal STW een substantieel deel van haar middelen vooraf geoormerkt reserveren voor publiek-private samenwerking binnen de topsectoren. Daarbij wordt met name gelet op topsector-overschrijdende verbindingen en de relevantie in bredere zin. Door de doordachte mix van instrumenten die we de laatste jaren hanteren en de stabiele financiers NWO, OCW en EZ denken we in 2016 om in samenspraak met NWO-collega’s de volle breedte van de technologie te kunnen bedienen. De baten zijn voor 2016 begroot op 87 miljoen euro. De lasten zijn begroot op 90,5 miljoen euro. De netto beheerskosten zijn begroot op 5 miljoen euro: hetzelfde niveau als 2015.
3
2
STW besteedde 20 miljoen euro aan het Open Technologieprogramma. Een van de OTP-projecten richtte zich op het inbrengen van water en lucht in stortplaatsen, zodat die zelfreinigend worden. In 2016 zal een tienjarige praktijkstudie naar duurzaam afvalbeheer van start gaan. Foto: Shutterstock
24
Jaarverslag STW 2015
3
Ontwikkelingen binnen STW
25
4
4 Bezoekers bekijken
8 Banieren met titels van
getekende voorstellen van Open Mind-competitie. 5 Het jaarcongres vond dit jaar plaats in een theater met thema: Podium for our future. 6 Open Mind-jury in beraad. 7 Dialoog in de sessie Smart Health.
Open Mind-voorstellen leiden bezoekers naar back stage. 9 Uitreiking Open Mindprijzen door juryvoorzitter Maaike Kroon (TU/e). 10 Frans van Houten (CEO Philips NV, met plaquette) reikte de Simon Stevin Meesterprijs uit aan medisch
technoloog Wiro Niessen (met sculptuur). Geheel links STW-directeur Eppo Bruins, geheel rechts STW-voorzitter Ton van der Steen. 11 Branko Šavija van de TU Delft illustreert het effect van corrosie in beton. Hij won de Simon Steven Gezelprijs. Foto’s: Bram Saeys
8
5
9 10
6
7
26
Jaarverslag STW 2015
11
Ontwikkelingen binnen STW
27
4
4 Bezoekers bekijken
8 Banieren met titels van
getekende voorstellen van Open Mind-competitie. 5 Het jaarcongres vond dit jaar plaats in een theater met thema: Podium for our future. 6 Open Mind-jury in beraad. 7 Dialoog in de sessie Smart Health.
Open Mind-voorstellen leiden bezoekers naar back stage. 9 Uitreiking Open Mindprijzen door juryvoorzitter Maaike Kroon (TU/e). 10 Frans van Houten (CEO Philips NV, met plaquette) reikte de Simon Stevin Meesterprijs uit aan medisch
technoloog Wiro Niessen (met sculptuur). Geheel links STW-directeur Eppo Bruins, geheel rechts STW-voorzitter Ton van der Steen. 11 Branko Šavija van de TU Delft illustreert het effect van corrosie in beton. Hij won de Simon Steven Gezelprijs. Foto’s: Bram Saeys
8
5
9 10
6
7
26
Jaarverslag STW 2015
11
Ontwikkelingen binnen STW
27
02 Opvallende resultaten uit het onderzoek
30
Overzicht programma’s en activiteiten
32
Inleiding
33
Open Technologieprogramma’s
34
Perspectief
37
Demonstrator
38
QuTech
40
Vernieuwingsimpuls
29
02 Opvallende resultaten uit het onderzoek
30
Overzicht programma’s en activiteiten
32
Inleiding
33
Open Technologieprogramma’s
34
Perspectief
37
Demonstrator
38
QuTech
40
Vernieuwingsimpuls
29
Overzicht programma’s en activiteiten Programma
Looptijd
Totaal budget in M€*
Open Technologieprogramma
open indiening
Budget in 2015 in M€*
Uitvoering programma
Programma
19,9
STW
Partnership (vervolg):
Looptijd
Totaal budget in M€*
Budget in 2015 in M€*
Uitvoering programma
Rijk-Zwaan - Meiosis
2011-2016
3
STW, Rijk Zwaan
Building on Transient Plasmas (BTP)
2009-2015
6,1
STW
Phlilips Electronics - Advanced Sustainable
2012-2017
3
STW, Philips
Integral Solutions for Sustainable Construction (IS2C)
2009-2015
6
STW
Lighting Solutions (ASLS) 3
STW, Paques
Perspectief (inclusief bijdragen bedrijven):
Learning from Nature to protect crops (LFN)
2009-2015
6,5
STW
Paques - Volatile Fatty Acid Platform
2012-2018
NeuroSIPE
2009-2015
7
STW
Breed4Food
2015-2021
Bio-Based Geo & Civil Engineering (BioGeoCivil)
2010-2016
5,2
STW
Genetics Research, Topigs Research Center IPG
2,6
Cardiovascular Risk Management (CARISMA)
2010-2016
7,2
STW
Generic Technology of Integrated Photonics (GTIP)
2010-2016
5,4
STW
SMART Seperations for complex systems (SMARTSep)
2010-2016
6
STW
QuTech
RioNED -TISCA
2015-2021
0,6
STW, CRV, Cobb, Hendrix
STW, RioNED, KPUD, Stowa
2013-2018
2,6
STW
2013-2018
2,1
STW
From Waste to Resource (W2R)
2010-2016
4,5
STW
Demonstrator
Fundamentals and Application of Silicon Heterojunction
2011-2017
3,8
STW
Samenwerking met NWO:
solar cells (FLASH)
Mozaiek
2004-onbepaald
4
STW, NWO
H-Haptics: Human-Centered design of haptic interfaces
2011-2017
6
STW
Maatschappelijk Verantwoord Innoveren
2008-2017
7,6
STW, NWO
Integral and sustainable design of
2011-2017
4,7
STW
Nieuwe Instrumenten in de Gezondheidszorg (NIG)
2008-2015
9 STW, NWO, ZonMw, FOM
multifunctional flood defences
Rubicon
2005-onbepaald
2
STW, NWO
OnTime: how to fix a (broken) circadian clock (OnTime)
2011-2017
5,5
STW
Smart Energy Systems (SES)
2010-2016
6
STW, NWO-EW
Super-resolution Microscopy (‘Nanoscopy’)
2011-2017
5,4
STW
NWO-Fonds Open Access
2010-onbepaald
2,5
ACTS, ALW, CW, EW, GW,
Instruments for minimally Invasive techniques (iMIT)
2012-2018
6,7
STW
MaGW, ZonMw, N, NGI,
Microscopy Valley
2012-2018
5,4
STW
STW, WOTRO, FOM, NIHC
Nature-driven nourishment of coastal
2012-2018
4,5
STW
STW, FOM, NWO-ALW,
systems (NatureCoast)
Population imaging genetics (ImaGene)
2012-2018
5,4
Robust design of cyber-physical systems (IPS)
2012-2018
Biomarker Development Center (Biomarker-DC)
NWOnano
2010-2015
1,1
10
NWO-CW, ZonMw
STW
Cyber Security
2012-2018
4,3
STW, NWO
5,6
STW
Sport
2012-2018
10
STW, ZonMw, NWO/GW
2013-2019
4,4
STW
HTSM 2012-2013-2014
2012-2018
28,7
STW, FOM
Green defense against Pests (GAP)
2013-2019
3,7
STW
NanoLabNL Quantum Electrical Engineering (QuEEn)
2014-2019
17
Programmabureau STW
MEMPHIS platform: Merging Electronics and
2013-2019
6,7
STW
HTSM-2015
2015
7,7
STW, FOM
Micro & nano PHotonics in Integrated Systems
NWO-CW
2015
1,0
STW, NWO
RiverCare – towards self-sustaining
multifunctional Rivers
Symbionics: Co-Adaptive Assistive Devices
2013-2019
5,7
STW
Veni
2000-onbepaald
3
STW, NWO
2013-2019
4,1
STW
Vidi
2000-onbepaald
6,4
STW, NWO
Back to the Roots (Back2Roots)
2014-2020
2,6
STW
FES-programma’s:
Excellence in Uncertainty Reduction of
2014-2020
2,4
STW
Offshore wind Systems (EUROS)
Vernieuwingsimpuls:
NanoNextNL
2010-2016
250
Programmabureau STW
Samenwerking met derden:
Let it be 50%
2014-2020
2,8
STW
Eiwitinnovatie
2012-2018
4,7
STW
Smart Energy Management and Services in
2014-2020
2,6
STW
2013-2017
2
STW, NWO
Buildings and Grids (SES-BE)
Maritiem
2013-2018
5
STW
New technology for monitoring CANCER therapy
2014-2020
4,8
STW
Watertech
2013-2018
2
STW
through extracellular vesicle Identity (CANCER-ID)
High Tech Materialen
2013-2018
Understanding Processes using Operando Nanoscopy (UPON)
2014-2020
STW
Embedded Systems
2014-2019
1,7
A Technology Center for Bacterial Vaccines (Bac-Vactory)
2015-2021
STW
Watercall
2014-2019
5,7
2,9 2,7
Holstcentre
2,6
STW, M2i STW
4,3 STW
i-CAVE – Integrated Cooperative Automated VEhicles
2015-2021
4,7
STW
Plasma Conversion of CO2
2014-2019
2,2
STW
Innovative Magnetic Density Separation for the
2015-2021
2,7
STW
Maps4Society
2014-2019
2,3
STW
optimal use of resources and energy (IMDS)
Green Genetics
2015-2020
4,3
STW, Ministerie van EZ
NeuroCIMT: Neuromodulation by Continuous and
2015-2021
4,7
STW
Take-off
2015-2020
6,2
STW, ZonMw
Integrated Monitoring and Treatment to improve functional
Waternexus
2015-2020
5,0
STW, Ministerie van IenM
outcome in neurological disorders
Research through Design
2015-2020
2,2
STW, NWO, SIA
SLING - Sloshing of Liquefied Natural Gas
2015-2021
5,1
STW
Nierstichting
2015-2020
0,7
STW, Nierstichting
Radiomics – Non-invasive stratification of tissue
2015-2021
1,9
STW
STW-platformactiviteiten:
heterogeneity for personalized medicine
Partnership:
Danone
2010-2015
3
STW, Danone
ICT.OPEN (conferentie)
jaarlijks
STW, NWO
Workshops with Industry
jaarlijks
STW (e.a.)
Simon Stevinprijzen:
Philips Research - Healthy Lifestyle Solutions
2011-2016
3
STW, NWO-NIHC, Philips
Simon Stevin Meester
1998-onbepaald
0,5 STW
Prorail - Explorail
2011-2016
5
STW, NWO-MaGW, ProRail
Simon Stevin Gezel
2005-onbepaald
0,005 STW
2015-onbepaald
0,1 STW
Grant:
30
Jaarverslag STW 2015
* inclusief financiële bijdragen gebruikers
Open Mind
* inclusief financiële bijdragen gebruikers
Opvallende resultaten uit het onderzoek
31
Overzicht programma’s en activiteiten Programma
Looptijd
Totaal budget in M€*
Open Technologieprogramma
open indiening
Budget in 2015 in M€*
Uitvoering programma
Programma
19,9
STW
Partnership (vervolg):
Looptijd
Totaal budget in M€*
Budget in 2015 in M€*
Uitvoering programma
Rijk-Zwaan - Meiosis
2011-2016
3
STW, Rijk Zwaan
Building on Transient Plasmas (BTP)
2009-2015
6,1
STW
Phlilips Electronics - Advanced Sustainable
2012-2017
3
STW, Philips
Integral Solutions for Sustainable Construction (IS2C)
2009-2015
6
STW
Lighting Solutions (ASLS) 3
STW, Paques
Perspectief (inclusief bijdragen bedrijven):
Learning from Nature to protect crops (LFN)
2009-2015
6,5
STW
Paques - Volatile Fatty Acid Platform
2012-2018
NeuroSIPE
2009-2015
7
STW
Breed4Food
2015-2021
Bio-Based Geo & Civil Engineering (BioGeoCivil)
2010-2016
5,2
STW
Genetics Research, Topigs Research Center IPG
2,6
Cardiovascular Risk Management (CARISMA)
2010-2016
7,2
STW
Generic Technology of Integrated Photonics (GTIP)
2010-2016
5,4
STW
SMART Seperations for complex systems (SMARTSep)
2010-2016
6
STW
QuTech
RioNED -TISCA
2015-2021
0,6
STW, CRV, Cobb, Hendrix
STW, RioNED, KPUD, Stowa
2013-2018
2,6
STW
2013-2018
2,1
STW
From Waste to Resource (W2R)
2010-2016
4,5
STW
Demonstrator
Fundamentals and Application of Silicon Heterojunction
2011-2017
3,8
STW
Samenwerking met NWO:
solar cells (FLASH)
Mozaiek
2004-onbepaald
4
STW, NWO
H-Haptics: Human-Centered design of haptic interfaces
2011-2017
6
STW
Maatschappelijk Verantwoord Innoveren
2008-2017
7,6
STW, NWO
Integral and sustainable design of
2011-2017
4,7
STW
Nieuwe Instrumenten in de Gezondheidszorg (NIG)
2008-2015
9 STW, NWO, ZonMw, FOM
multifunctional flood defences
Rubicon
2005-onbepaald
2
STW, NWO
OnTime: how to fix a (broken) circadian clock (OnTime)
2011-2017
5,5
STW
Smart Energy Systems (SES)
2010-2016
6
STW, NWO-EW
Super-resolution Microscopy (‘Nanoscopy’)
2011-2017
5,4
STW
NWO-Fonds Open Access
2010-onbepaald
2,5
ACTS, ALW, CW, EW, GW,
Instruments for minimally Invasive techniques (iMIT)
2012-2018
6,7
STW
MaGW, ZonMw, N, NGI,
Microscopy Valley
2012-2018
5,4
STW
STW, WOTRO, FOM, NIHC
Nature-driven nourishment of coastal
2012-2018
4,5
STW
STW, FOM, NWO-ALW,
systems (NatureCoast)
Population imaging genetics (ImaGene)
2012-2018
5,4
Robust design of cyber-physical systems (IPS)
2012-2018
Biomarker Development Center (Biomarker-DC)
NWOnano
2010-2015
1,1
10
NWO-CW, ZonMw
STW
Cyber Security
2012-2018
4,3
STW, NWO
5,6
STW
Sport
2012-2018
10
STW, ZonMw, NWO/GW
2013-2019
4,4
STW
HTSM 2012-2013-2014
2012-2018
28,7
STW, FOM
Green defense against Pests (GAP)
2013-2019
3,7
STW
NanoLabNL Quantum Electrical Engineering (QuEEn)
2014-2019
17
Programmabureau STW
MEMPHIS platform: Merging Electronics and
2013-2019
6,7
STW
HTSM-2015
2015
7,7
STW, FOM
Micro & nano PHotonics in Integrated Systems
NWO-CW
2015
1,0
STW, NWO
RiverCare – towards self-sustaining
multifunctional Rivers
Symbionics: Co-Adaptive Assistive Devices
2013-2019
5,7
STW
Veni
2000-onbepaald
3
STW, NWO
2013-2019
4,1
STW
Vidi
2000-onbepaald
6,4
STW, NWO
Back to the Roots (Back2Roots)
2014-2020
2,6
STW
FES-programma’s:
Excellence in Uncertainty Reduction of
2014-2020
2,4
STW
Offshore wind Systems (EUROS)
Vernieuwingsimpuls:
NanoNextNL
2010-2016
250
Programmabureau STW
Samenwerking met derden:
Let it be 50%
2014-2020
2,8
STW
Eiwitinnovatie
2012-2018
4,7
STW
Smart Energy Management and Services in
2014-2020
2,6
STW
2013-2017
2
STW, NWO
Buildings and Grids (SES-BE)
Maritiem
2013-2018
5
STW
New technology for monitoring CANCER therapy
2014-2020
4,8
STW
Watertech
2013-2018
2
STW
through extracellular vesicle Identity (CANCER-ID)
High Tech Materialen
2013-2018
Understanding Processes using Operando Nanoscopy (UPON)
2014-2020
STW
Embedded Systems
2014-2019
1,7
A Technology Center for Bacterial Vaccines (Bac-Vactory)
2015-2021
STW
Watercall
2014-2019
5,7
2,9 2,7
Holstcentre
2,6
STW, M2i STW
4,3 STW
i-CAVE – Integrated Cooperative Automated VEhicles
2015-2021
4,7
STW
Plasma Conversion of CO2
2014-2019
2,2
STW
Innovative Magnetic Density Separation for the
2015-2021
2,7
STW
Maps4Society
2014-2019
2,3
STW
optimal use of resources and energy (IMDS)
Green Genetics
2015-2020
4,3
STW, Ministerie van EZ
NeuroCIMT: Neuromodulation by Continuous and
2015-2021
4,7
STW
Take-off
2015-2020
6,2
STW, ZonMw
Integrated Monitoring and Treatment to improve functional
Waternexus
2015-2020
5,0
STW, Ministerie van IenM
outcome in neurological disorders
Research through Design
2015-2020
2,2
STW, NWO, SIA
SLING - Sloshing of Liquefied Natural Gas
2015-2021
5,1
STW
Nierstichting
2015-2020
0,7
STW, Nierstichting
Radiomics – Non-invasive stratification of tissue
2015-2021
1,9
STW
STW-platformactiviteiten:
heterogeneity for personalized medicine
Partnership:
Danone
2010-2015
3
STW, Danone
ICT.OPEN (conferentie)
jaarlijks
STW, NWO
Workshops with Industry
jaarlijks
STW (e.a.)
Simon Stevinprijzen:
Philips Research - Healthy Lifestyle Solutions
2011-2016
3
STW, NWO-NIHC, Philips
Simon Stevin Meester
1998-onbepaald
0,5 STW
Prorail - Explorail
2011-2016
5
STW, NWO-MaGW, ProRail
Simon Stevin Gezel
2005-onbepaald
0,005 STW
2015-onbepaald
0,1 STW
Grant:
30
Jaarverslag STW 2015
* inclusief financiële bijdragen gebruikers
Open Mind
* inclusief financiële bijdragen gebruikers
Opvallende resultaten uit het onderzoek
31
Open Technologieprogramma (OTP)
Inleiding
Universiteit Wageningen Universiteit & Research
Projectleider Prof. dr. F. Berendse
Project 11110
In dit hoofdstuk presenteren wij een aantal aansprekende resultaten uit het onderzoek. Bij elke bijdrage is vermeld uit welk instrument (Open Technologieprogramma, Perspectief, Partnership, Valorisation Grant, Vernieuwingsimpuls, Samenwerkingsprogramma’s, overige activiteiten) het
Licht op Natuur
onderzoek is gefinancierd.
Foto: Kamiel Spoelstra
Welke effecten heeft kunstlicht op de lange termijn op flora en fauna? En als we dit weten, kunnen we dan straatverlichting natuurvriendelijker maken? Sinds 2012 zoeken onderzoekers binnen het project Licht op Natuur antwoorden op deze vragen. Dat gebeurt onder meer in acht bossen in Gelderland en Drenthe. Daar staan rijen lantaarnpalen met wit, rood of groen licht, en een controle-rij zonder lampen. Dieren blijken verschillend te reageren op verschillende kleuren licht. Zo gingen koolmezen in het koude voorjaar van 2013 zo’n vijf dagen eerder broeden bij proefopstellingen met wit en groen
32
Jaarverslag STW 2015
licht. Onder het witte en groene licht leken de dagen langer, waardoor de vogels bij die lantaarnpalen ondanks de kou toch maar alvast eieren legden. Dwergvleermuizen profiteren juist van de lampen door de zich daar verzamelende insecten te vangen. Ook hier lijken verschillende kleuren lampen een andere uitwerking te hebben. Omdat veel effecten pas na langere tijd duidelijk worden, besloot STW het oorspronkelijk vierjarige project met drie jaar te verlengen. In de gekleurde vierkanten op de foto wordt gemeten hoe verschillende kleuren licht op nachtvlinders overkomen.
Opvallende resultaten uit het onderzoek
33
Open Technologieprogramma (OTP)
Inleiding
Universiteit Wageningen Universiteit & Research
Projectleider Prof. dr. F. Berendse
Project 11110
In dit hoofdstuk presenteren wij een aantal aansprekende resultaten uit het onderzoek. Bij elke bijdrage is vermeld uit welk instrument (Open Technologieprogramma, Perspectief, Partnership, Valorisation Grant, Vernieuwingsimpuls, Samenwerkingsprogramma’s, overige activiteiten) het
Licht op Natuur
onderzoek is gefinancierd.
Foto: Kamiel Spoelstra
Welke effecten heeft kunstlicht op de lange termijn op flora en fauna? En als we dit weten, kunnen we dan straatverlichting natuurvriendelijker maken? Sinds 2012 zoeken onderzoekers binnen het project Licht op Natuur antwoorden op deze vragen. Dat gebeurt onder meer in acht bossen in Gelderland en Drenthe. Daar staan rijen lantaarnpalen met wit, rood of groen licht, en een controle-rij zonder lampen. Dieren blijken verschillend te reageren op verschillende kleuren licht. Zo gingen koolmezen in het koude voorjaar van 2013 zo’n vijf dagen eerder broeden bij proefopstellingen met wit en groen
32
Jaarverslag STW 2015
licht. Onder het witte en groene licht leken de dagen langer, waardoor de vogels bij die lantaarnpalen ondanks de kou toch maar alvast eieren legden. Dwergvleermuizen profiteren juist van de lampen door de zich daar verzamelende insecten te vangen. Ook hier lijken verschillende kleuren lampen een andere uitwerking te hebben. Omdat veel effecten pas na langere tijd duidelijk worden, besloot STW het oorspronkelijk vierjarige project met drie jaar te verlengen. In de gekleurde vierkanten op de foto wordt gemeten hoe verschillende kleuren licht op nachtvlinders overkomen.
Opvallende resultaten uit het onderzoek
33
Perspectief - Explorail
Universiteit Technische Universiteit Delft
Projectleider Dr. Z. Li
Project 12246
Perspectief – H-Haptics
Universiteit Vrije Universiteit
Projectleider Prof. dr. J.B.J. Smeets
Project 12160
De vrije hand
Modelspoorbaan
Foto: Niels Blekemolen
Deze modelspoorbaan is geen uit de hand gelopen hobby, maar een binnen het Partnerschipprogramma Explorail ontwikkelde testbaan van de Technische Universiteit Delft. Universitair hoofddocent Railbouwkunde Zili Li gebruikt deze baan om te begrijpen wat er gebeurt met het staal van de rails als er dag in dag uit zware treinen op rijden, remmen en versnellen. ‘We beginnen met de bestaande situatie. Binnen het lab bestuderen mijn collega’s door Prorail
34
Jaarverslag STW 2015
beschikbaar gestelde beschadigde rails, en kijken op microschaal hoe scheuren ontstaan en verergeren. Ik maak numerieke modellen die dit gedrag simuleren. Met deze in 2015 voltooide testbaan kijken we of deze modellen kloppen, en bootsen we de echte situatie na. Daarna willen we het systeem optimaliseren om de belasting door treinwielen zo gelijkmatig mogelijk te verdelen. Misschien zijn er wel slimmere railprofielen en staalstructuren te bedenken.’
Hoe weten we eigenlijk waar onze hand is als we hem niet zien, en hoe weten we hoeveel kracht we uitoefenen? Onderzoekers van de Vrije Universiteit Amsterdam bestuderen dit soort tactiele waarnemingen om robots te helpen klussen uit te voeren in moeilijk toegankelijke situaties, zoals in een ruimteschip. Zogeheten haptische robots geven de krachten en trillingen die ze ervaren door aan hun menselijke bestuurder op afstand. Op die manier lijkt het voor de bestuurder net alsof hij zelf op de gewenste plek aan het werk is. Maar deze informatie en de
informatie die hij zelf weer terug geeft aan de robot is beperkt, en enigszins vertraagd. Hoe moet die informatie eruit zien om de robot optimaal te besturen? Met verschillende experimenten ontdekten de onderzoekers dat het gemakkelijker is om een robot op de juiste plek te zetten, dan om hem de juiste kracht te laten uitoefenen. Ze ontwikkelden een demonstratieprogramma dat moeilijke krachttaken, zoals het op afstand oppakken van een ei zonder het kapot te knijpen, omzet in een eenvoudigere positietaak.
Opvallende resultaten uit het onderzoek
35
Perspectief - Explorail
Universiteit Technische Universiteit Delft
Projectleider Dr. Z. Li
Project 12246
Perspectief – H-Haptics
Universiteit Vrije Universiteit
Projectleider Prof. dr. J.B.J. Smeets
Project 12160
De vrije hand
Modelspoorbaan
Foto: Niels Blekemolen
Deze modelspoorbaan is geen uit de hand gelopen hobby, maar een binnen het Partnerschipprogramma Explorail ontwikkelde testbaan van de Technische Universiteit Delft. Universitair hoofddocent Railbouwkunde Zili Li gebruikt deze baan om te begrijpen wat er gebeurt met het staal van de rails als er dag in dag uit zware treinen op rijden, remmen en versnellen. ‘We beginnen met de bestaande situatie. Binnen het lab bestuderen mijn collega’s door Prorail
34
Jaarverslag STW 2015
beschikbaar gestelde beschadigde rails, en kijken op microschaal hoe scheuren ontstaan en verergeren. Ik maak numerieke modellen die dit gedrag simuleren. Met deze in 2015 voltooide testbaan kijken we of deze modellen kloppen, en bootsen we de echte situatie na. Daarna willen we het systeem optimaliseren om de belasting door treinwielen zo gelijkmatig mogelijk te verdelen. Misschien zijn er wel slimmere railprofielen en staalstructuren te bedenken.’
Hoe weten we eigenlijk waar onze hand is als we hem niet zien, en hoe weten we hoeveel kracht we uitoefenen? Onderzoekers van de Vrije Universiteit Amsterdam bestuderen dit soort tactiele waarnemingen om robots te helpen klussen uit te voeren in moeilijk toegankelijke situaties, zoals in een ruimteschip. Zogeheten haptische robots geven de krachten en trillingen die ze ervaren door aan hun menselijke bestuurder op afstand. Op die manier lijkt het voor de bestuurder net alsof hij zelf op de gewenste plek aan het werk is. Maar deze informatie en de
informatie die hij zelf weer terug geeft aan de robot is beperkt, en enigszins vertraagd. Hoe moet die informatie eruit zien om de robot optimaal te besturen? Met verschillende experimenten ontdekten de onderzoekers dat het gemakkelijker is om een robot op de juiste plek te zetten, dan om hem de juiste kracht te laten uitoefenen. Ze ontwikkelden een demonstratieprogramma dat moeilijke krachttaken, zoals het op afstand oppakken van een ei zonder het kapot te knijpen, omzet in een eenvoudigere positietaak.
Opvallende resultaten uit het onderzoek
35
Perspectief - IS2C
Universiteit Technische Universiteit Delft
Projectleider Dr.ir. E.A.B. Koenders
Project Eindoverzicht van alle IS2C-projecten
Foto: Peter Boer
Vijf jaar lang werkten betonfabrikanten, bouwbedrijven, universitaire wetenschappers, TNO en Rijkswaterstaat binnen het Perspectiefprogramma Integral Solutions for Sustainable Construction (IS2C) samen aan dit soort vraagstukken. In 2015 werd het eindverslag opgeleverd.
36
Jaarverslag STW 2015
Universiteit Universiteit Utrecht
Projectleider Dr. R.J. Geraerts
Project 14559
Kuddegedrag
Hoe lang houdt de brug?
Een brug of viaduct moet vijftig tot zestig jaar onder variërende belasting en in wisselende weersomstandigheden zijn stevigheid behouden. Maar weer en verkeer veroorzaken scheuren in het beton. Wanneer en hoe moet je die scheuren behandelen? En hoe zorg je ervoor dat nieuw gestort beton zo lang mogelijk duurzaam blijft en zijn stevigheid behoudt?
Demonstrator
In het programma zijn methoden getest om de toestand van een brug in de gaten te houden, zoals de meetopstelling op de foto. Die liet de verkeersdrukte en -zwaarte zien die elke dag de Hollandse Brug bij Nijkerk belast. Maar ook werd onderzocht of je kunt voorspellen waar het wapeningsstaal gaat roesten als het beton gescheurd is, en hoe lang en hoe zwaar je zo’n constructie dan nog kunt belasten. Het programma leverde de eerste aanzet op voor een voorspellend model voor de resterende levensduur van infrabetonconstructies.
Foto: Hollandse Hoogte
Grote mensenmassa’s kunnen gezellig zijn, maar ook levensgevaarlijke situaties opleveren. Zo vielen bij een recente hadj naar Mekka in het gedrang meer dan 700 doden. Roland Geraerts van de Universiteit Utrecht ontwikkelde samen met zijn collega’s een model dat de bewegingen van dit soort grote mensenmassa’s simuleert. De kern van de technologie is een simulatietechniek die op een slimme manier de beloopbare gebieden in een omgeving kan berekenen. Hiermee ontwikkelden de wetenschappers een systeem dat in vijf stappen efficiënt de gedragingen van honderdduizenden mensen tegelijk nabootst.
De voorspellingen van het model zijn onder andere nuttig voor het ontwerpen van slimmere evacuatieroutes in metrostations of voetbalstadions. Ook is het model bruikbaar om te plannen waar hekken en uitgangen moeten komen bij grote evenementen. De software is toegepast tijdens de voorbereidingen van het Grand Départ van de Tour de France vanuit Utrecht en bij evacuatiestudies voor de Noord/ Zuidlijn in Amsterdam.
Opvallende resultaten uit het onderzoek
37
Perspectief - IS2C
Universiteit Technische Universiteit Delft
Projectleider Dr.ir. E.A.B. Koenders
Project Eindoverzicht van alle IS2C-projecten
Foto: Peter Boer
Vijf jaar lang werkten betonfabrikanten, bouwbedrijven, universitaire wetenschappers, TNO en Rijkswaterstaat binnen het Perspectiefprogramma Integral Solutions for Sustainable Construction (IS2C) samen aan dit soort vraagstukken. In 2015 werd het eindverslag opgeleverd.
36
Jaarverslag STW 2015
Universiteit Universiteit Utrecht
Projectleider Dr. R.J. Geraerts
Project 14559
Kuddegedrag
Hoe lang houdt de brug?
Een brug of viaduct moet vijftig tot zestig jaar onder variërende belasting en in wisselende weersomstandigheden zijn stevigheid behouden. Maar weer en verkeer veroorzaken scheuren in het beton. Wanneer en hoe moet je die scheuren behandelen? En hoe zorg je ervoor dat nieuw gestort beton zo lang mogelijk duurzaam blijft en zijn stevigheid behoudt?
Demonstrator
In het programma zijn methoden getest om de toestand van een brug in de gaten te houden, zoals de meetopstelling op de foto. Die liet de verkeersdrukte en -zwaarte zien die elke dag de Hollandse Brug bij Nijkerk belast. Maar ook werd onderzocht of je kunt voorspellen waar het wapeningsstaal gaat roesten als het beton gescheurd is, en hoe lang en hoe zwaar je zo’n constructie dan nog kunt belasten. Het programma leverde de eerste aanzet op voor een voorspellend model voor de resterende levensduur van infrabetonconstructies.
Foto: Hollandse Hoogte
Grote mensenmassa’s kunnen gezellig zijn, maar ook levensgevaarlijke situaties opleveren. Zo vielen bij een recente hadj naar Mekka in het gedrang meer dan 700 doden. Roland Geraerts van de Universiteit Utrecht ontwikkelde samen met zijn collega’s een model dat de bewegingen van dit soort grote mensenmassa’s simuleert. De kern van de technologie is een simulatietechniek die op een slimme manier de beloopbare gebieden in een omgeving kan berekenen. Hiermee ontwikkelden de wetenschappers een systeem dat in vijf stappen efficiënt de gedragingen van honderdduizenden mensen tegelijk nabootst.
De voorspellingen van het model zijn onder andere nuttig voor het ontwerpen van slimmere evacuatieroutes in metrostations of voetbalstadions. Ook is het model bruikbaar om te plannen waar hekken en uitgangen moeten komen bij grote evenementen. De software is toegepast tijdens de voorbereidingen van het Grand Départ van de Tour de France vanuit Utrecht en bij evacuatiestudies voor de Noord/ Zuidlijn in Amsterdam.
Opvallende resultaten uit het onderzoek
37
QuTech
Universiteit Technische Universiteit Delft
Projectleider Prof.dr.ir. R. Hanson
Project Samenwerkingsproject
Einsteins ongelijk
Foto: Slagboom en Peeters Luchtfotografie BV
Volgens de quantummechanica kunnen twee deeltjes die met elkaar verstrengeld zijn instantaan informatie met elkaar delen, al zijn ze miljarden kilometers van elkaar verwijderd. Wie dit onvoorstelbaar vindt, bevindt zich in goed gezelschap. Ook Albert Einstein geloofde dit niet. Delftse onderzoekers toonden in 2015 aan dat het idee van deze ‘spookachtige’ quantumverstrengeling wel degelijk klopt. Ze verstrengelden elektronen uit twee afzonderlijke diamanten op 1,3 kilometer afstand met elkaar. Dat is precies de afstand tussen de ene kant en de andere kant van de Delftse campus.
38
Jaarverslag STW 2015
De elektronen uit de diamanten gedragen zich als hele kleine magneetjes, die tegelijk omhoog en omlaag gericht kunnen zijn. Zodra je het magneetveld meet, ‘kiest’ het elektron of het omhoog of omlaag gericht is. Is het verstrengeld met een ander elektron, dan neemt dat andere elektron instantaan de tegenovergestelde toestand aan. De onderzoekers maten 245 paren van die verstrengelde elektronen en ontdekten dat in 80 procent van de gevallen beide magneetvelden tegengesteld waren, terwijl dat volgens Einsteins theorie maximaal 75 procent kan zijn. Deze fundamentele doorbraak heeft een belangrijke mogelijke toepassing: verstrengelde deeltjes vormen de basis voor een radicaal nieuwe manier van beveiligde communicatie, die niet af te luisteren is.
Opvallende resultaten uit het onderzoek
39
QuTech
Universiteit Technische Universiteit Delft
Projectleider Prof.dr.ir. R. Hanson
Project Samenwerkingsproject
Einsteins ongelijk
Foto: Slagboom en Peeters Luchtfotografie BV
Volgens de quantummechanica kunnen twee deeltjes die met elkaar verstrengeld zijn instantaan informatie met elkaar delen, al zijn ze miljarden kilometers van elkaar verwijderd. Wie dit onvoorstelbaar vindt, bevindt zich in goed gezelschap. Ook Albert Einstein geloofde dit niet. Delftse onderzoekers toonden in 2015 aan dat het idee van deze ‘spookachtige’ quantumverstrengeling wel degelijk klopt. Ze verstrengelden elektronen uit twee afzonderlijke diamanten op 1,3 kilometer afstand met elkaar. Dat is precies de afstand tussen de ene kant en de andere kant van de Delftse campus.
38
Jaarverslag STW 2015
De elektronen uit de diamanten gedragen zich als hele kleine magneetjes, die tegelijk omhoog en omlaag gericht kunnen zijn. Zodra je het magneetveld meet, ‘kiest’ het elektron of het omhoog of omlaag gericht is. Is het verstrengeld met een ander elektron, dan neemt dat andere elektron instantaan de tegenovergestelde toestand aan. De onderzoekers maten 245 paren van die verstrengelde elektronen en ontdekten dat in 80 procent van de gevallen beide magneetvelden tegengesteld waren, terwijl dat volgens Einsteins theorie maximaal 75 procent kan zijn. Deze fundamentele doorbraak heeft een belangrijke mogelijke toepassing: verstrengelde deeltjes vormen de basis voor een radicaal nieuwe manier van beveiligde communicatie, die niet af te luisteren is.
Opvallende resultaten uit het onderzoek
39
Vernieuwingsimpuls – Veni
Universiteit Universiteit van Amsterdam
Projectleider Dr. C.G.M. Snoek
Project 12357
Herkennen als een mens
Foto: Sam Rentmeester
Kun je een computer leren om als een mens naar video’s te kijken en die op inhoud te filteren? In september opende de Universiteit van Amsterdam samen met chipfabrikant Qualcomm Technologies, Inc. het gezamenlijke onderzoekslab QUVA om dit mogelijk te maken. De Amsterdamse onderzoeksgroep van Cees Snoek heeft de afgelopen jaren al grote stappen gezet. Zo lanceerde het bedrijf Euvision – waarvan Snoek hoofd R&D was en dat in 2014 werd overgekocht door Qualcomm – eerder al een app die foto’s uit het fotoalbum op je telefoon automatisch groepeert in toepasselijke rubrieken. Binnen het QUVA-lab is de komende vijf jaar plaats voor vijftien tot twintig onderzoekers.
40
Jaarverslag STW 2015
Zij werken bijvoorbeeld aan het automatisch tellen en beschrijven van alle objecten in een video. Maar ook ontwikkelen ze algoritmes die specifieke personen of bewegingen kunnen herkennen. Aangezien Qualcomm gespecialiseerd is in mobiele toepassingen, zoeken de wetenschappers naar oplossingen die zo min mogelijk rekenkracht en energie gebruiken.
Vernieuwingsimpuls – Veni
Universiteit Universiteit van Amsterdam
Projectleider Dr. C.G.M. Snoek
Project 12357
Herkennen als een mens
Foto: Sam Rentmeester
Kun je een computer leren om als een mens naar video’s te kijken en die op inhoud te filteren? In september opende de Universiteit van Amsterdam samen met chipfabrikant Qualcomm Technologies, Inc. het gezamenlijke onderzoekslab QUVA om dit mogelijk te maken. De Amsterdamse onderzoeksgroep van Cees Snoek heeft de afgelopen jaren al grote stappen gezet. Zo lanceerde het bedrijf Euvision – waarvan Snoek hoofd R&D was en dat in 2014 werd overgekocht door Qualcomm – eerder al een app die foto’s uit het fotoalbum op je telefoon automatisch groepeert in toepasselijke rubrieken. Binnen het QUVA-lab is de komende vijf jaar plaats voor vijftien tot twintig onderzoekers.
40
Jaarverslag STW 2015
Zij werken bijvoorbeeld aan het automatisch tellen en beschrijven van alle objecten in een video. Maar ook ontwikkelen ze algoritmes die specifieke personen of bewegingen kunnen herkennen. Aangezien Qualcomm gespecialiseerd is in mobiele toepassingen, zoeken de wetenschappers naar oplossingen die zo min mogelijk rekenkracht en energie gebruiken.
03 Opvallende resultaten uit de kennisoverdracht
44
Inleiding
45
Cijfers kennisoverdracht
47
Open Technologieprogramma
50
Vernieuwingsimpuls
51
Valorisation Grant
43
03 Opvallende resultaten uit de kennisoverdracht
44
Inleiding
45
Cijfers kennisoverdracht
47
Open Technologieprogramma
50
Vernieuwingsimpuls
51
Valorisation Grant
43
Inleiding Cijfers kennisoverdracht Kennisoverdracht en kennisbescherming spelen bij STW een belangrijke rol om haar missie te realiseren. Om kennisoverdracht te stimuleren, brengt STW geïnteresseerde bedrijven, maatschappelijke groeperingen en onderzoekers bij elkaar door middel van het organiseren van een gebruikerscommissie per project. Uitgangspunt voor de kennisoverdracht is dat STW als financier en de kennisinstelling die het onderzoek uitvoert gezamenlijke eigendom hebben op de onderzoeksresultaten. Op basis van de (mede) eigendom kunnen afspraken over kennisbescherming, optierechten, licenties of overdracht van de resultaten met bedrijven worden gemaakt. Het proces van kennisoverdracht begint al bij het onderzoeksvoorstel waarin de utilisatiemogelijkheden en potentiële gebruikers door de indiener worden geïdentificeerd. Aanvragen worden bij STW zowel op wetenschappelijke kwaliteit als op utilisatiekansen beoordeeld. Daarnaastbeoordeelt het STW-bureau al bij de indiening van onderzoeksvoorstellen of er sprake is van belemmeringen voor de kennisoverdracht, met andere woorden of er freedom-to-operate is. Doel van STW is om het onderzoek
Invention Disclosure en octrooiaanvragen
In 2015 ontving STW twintig Invention Disclosureformulieren (vertrouwelijk document van een onderzoeker om te bepalen of octrooibescherming gezocht moet worden). STW liet negen octrooisearches (zoekacties in (octrooi)databases) van Invention Disclosure formulieren uit 2015 uitvoeren. Bij drie vindingen moet nog een octrooisearch worden gestart. Eén van de twintig vindingen uit 2015 heeft geleid tot een ingediende octrooiaanvraag in 2015. Bij vijf vindingen is afgezien van het indienen van een octrooiaanvraag, waarvan één vinding in 2015 is gedaan. Octrooiaanvragen in 2015
Op drie uitvindingen uit projecten heeft STW al dan niet tezamen met de betrokken kennisinstelling een octrooiaanvraag ingediend in het verslagjaar. Vervallen octrooiaanvragen in 2015
In 2015 zijn in totaal zeven octrooiaanvragen vervallen.
mogelijk te maken en toepassing van resultaten te maximaliseren. STW zal in het geval van belemmeringen tot de toegang tot kennis met de kennisinstelling en bedrijven afspraken maken om toegang tot benodigde kennis te verkrijgen, zodat het maken van afspraken over exploitatie van de onderzoeksresultaten met bedrijven mogelijk is. Juridische kennisbescherming kan een bijdrage leveren aan het realiseren van kennisoverdracht. Voor STW is een octrooi een middel om kennisoverdracht te realiseren, bijvoorbeeld door middel van het verlenen van licenties of overdracht van de eigendom van de octrooirechten. Daarnaast worden in het onderzoeksproject afspraken met bedrijven gemaakt die deelnemen in een gebruikerscommissie, over geheimhouding en publicatie van de onderzoeksresultaten. In dit hoofdstuk presenteren wij een aantal aansprekende resultaten uit het onderzoek.
Overeenkomsten
Sinds 15 april 2015 heeft STW een belangrijke verruiming in haar beleid doorgevoerd die betrekking heeft op het maken van afspraken over de resultaten uit onderzoek. Bij indiening geeft de indiener aan, of STW of de kennisinstelling de lead zal nemen in de onderhandelingen met de bedrijven. In het geval dat de lead van de onderhandelingen bij STW ligt, is het STW IE-beleid van toepassing. In het andere geval ligt de lead bij de kennisinstelling en is het STW IE-beleid optioneel. Met deze keuzemogelijkheid kunnen onderzoekers – onder voorwaarden – reeds bestaande IP-afspraken met gebruikers toepassen op de samenwerking in nieuwe STW-projecten. Het voordeel hiervan is dat minder onderhandeling voorafgaand aan het onderzoek nodig is en dat sneller gestart kan worden met de feitelijke onderzoeks-werkzaamheden. Ook is het mogelijk om eigen afspraken te maken. STW toetst of deze afspraken niet in strijd zijn met haar eigen beleid. Met name voor kennisinstellingen die een bestaande langdurige samenwerking met een bedrijf hebben, is de mogelijkheid om de gemaakte afspraken van toepassing te laten zijn op het STW-onderzoek interessant. STW onderscheidt veel verschillende overeenkomsten die enerzijds betrekking hebben op (de
44
Jaarverslag STW 2015
resultaten van) het onderzoek zelf, de zogeheten projectovereenkomsten en kennisoverdrachtovereenkomsten. Anderzijds zijn er overeenkomsten die betrekking hebben op het gezamenlijk opzetten met partner(s) van nieuwe onderzoeksprogramma’s, de zogenaamde Partnershipovereenkomsten, Perspectief-overeenkomsten of op de uitvoering van programmabureauactiviteiten. Een aparte categorie zijn de Uitvoeringsovereenkomsten die in het kader van de uitvoering van de Vroegefasefinanciering op basis van de Nationale Regeling EZ-subsidies zijn afgesloten met innovatieve academische start-ups. Verder is er een categorie ‘overig’ waarin overeenkomsten zijn opgenomen die generiek zijn en niet direct een relatie hebben met onderzoek of programma. In 2015 heeft STW totaal 188 overeenkomsten gesloten met universiteiten en/of gebruikers of innovatieve academische start-ups. Hieronder volgt een overzicht per categorie. Projectovereenkomsten
Onder projectovereenkomst wordt verstaan een overeenkomst over optie, optielicentie (inclusief freedom-to-operate), geheimhouding en afstandsverklaring of een samenwerking binnen een programma. In 2015 zijn in totaal 151 projectovereenkomsten afgesloten. Daarvan zijn 21 optieovereenkomsten en 10 optielicenties. Een optieovereenkomst op resultaten uit het onderzoek geeft een bedrijf meestal de exclusieve mogelijkheid om gedurende het onderzoek in onderhandelingen te treden over gebruiksrechten. In een optielicentieovereenkomst worden naast een optierecht ook afspraken over een gebruiksrecht (licentie) en een vergoeding voor het gebruiksrecht gemaakt. Als gevolg van de IP-verruiming per 15 april 2015 en de efficiencyopschaling uit het daaraan voorafgaande jaar is sprake van een aanzienlijke toename van het aantal opties die zijn vastgelegd in briefovereenkomsten (een zogeheten brief ’bevestiging verplichtingen derden’) en van het aantal optielicenties. In 69 briefovereenkomsten zijn opties verleend. Binnen een programma of project zijn er drie Consortium- of Raamovereenkomsten afgesloten waarin de samenwerking, kennisbescherming en gebruiksrechten binnen het project of programma tussen STW, kennisinstellingen en gebruikers zijn
Opvallende resultaten uit de kennisoverdracht
45
Inleiding Cijfers kennisoverdracht Kennisoverdracht en kennisbescherming spelen bij STW een belangrijke rol om haar missie te realiseren. Om kennisoverdracht te stimuleren, brengt STW geïnteresseerde bedrijven, maatschappelijke groeperingen en onderzoekers bij elkaar door middel van het organiseren van een gebruikerscommissie per project. Uitgangspunt voor de kennisoverdracht is dat STW als financier en de kennisinstelling die het onderzoek uitvoert gezamenlijke eigendom hebben op de onderzoeksresultaten. Op basis van de (mede) eigendom kunnen afspraken over kennisbescherming, optierechten, licenties of overdracht van de resultaten met bedrijven worden gemaakt. Het proces van kennisoverdracht begint al bij het onderzoeksvoorstel waarin de utilisatiemogelijkheden en potentiële gebruikers door de indiener worden geïdentificeerd. Aanvragen worden bij STW zowel op wetenschappelijke kwaliteit als op utilisatiekansen beoordeeld. Daarnaastbeoordeelt het STW-bureau al bij de indiening van onderzoeksvoorstellen of er sprake is van belemmeringen voor de kennisoverdracht, met andere woorden of er freedom-to-operate is. Doel van STW is om het onderzoek
Invention Disclosure en octrooiaanvragen
In 2015 ontving STW twintig Invention Disclosureformulieren (vertrouwelijk document van een onderzoeker om te bepalen of octrooibescherming gezocht moet worden). STW liet negen octrooisearches (zoekacties in (octrooi)databases) van Invention Disclosure formulieren uit 2015 uitvoeren. Bij drie vindingen moet nog een octrooisearch worden gestart. Eén van de twintig vindingen uit 2015 heeft geleid tot een ingediende octrooiaanvraag in 2015. Bij vijf vindingen is afgezien van het indienen van een octrooiaanvraag, waarvan één vinding in 2015 is gedaan. Octrooiaanvragen in 2015
Op drie uitvindingen uit projecten heeft STW al dan niet tezamen met de betrokken kennisinstelling een octrooiaanvraag ingediend in het verslagjaar. Vervallen octrooiaanvragen in 2015
In 2015 zijn in totaal zeven octrooiaanvragen vervallen.
mogelijk te maken en toepassing van resultaten te maximaliseren. STW zal in het geval van belemmeringen tot de toegang tot kennis met de kennisinstelling en bedrijven afspraken maken om toegang tot benodigde kennis te verkrijgen, zodat het maken van afspraken over exploitatie van de onderzoeksresultaten met bedrijven mogelijk is. Juridische kennisbescherming kan een bijdrage leveren aan het realiseren van kennisoverdracht. Voor STW is een octrooi een middel om kennisoverdracht te realiseren, bijvoorbeeld door middel van het verlenen van licenties of overdracht van de eigendom van de octrooirechten. Daarnaast worden in het onderzoeksproject afspraken met bedrijven gemaakt die deelnemen in een gebruikerscommissie, over geheimhouding en publicatie van de onderzoeksresultaten. In dit hoofdstuk presenteren wij een aantal aansprekende resultaten uit het onderzoek.
Overeenkomsten
Sinds 15 april 2015 heeft STW een belangrijke verruiming in haar beleid doorgevoerd die betrekking heeft op het maken van afspraken over de resultaten uit onderzoek. Bij indiening geeft de indiener aan, of STW of de kennisinstelling de lead zal nemen in de onderhandelingen met de bedrijven. In het geval dat de lead van de onderhandelingen bij STW ligt, is het STW IE-beleid van toepassing. In het andere geval ligt de lead bij de kennisinstelling en is het STW IE-beleid optioneel. Met deze keuzemogelijkheid kunnen onderzoekers – onder voorwaarden – reeds bestaande IP-afspraken met gebruikers toepassen op de samenwerking in nieuwe STW-projecten. Het voordeel hiervan is dat minder onderhandeling voorafgaand aan het onderzoek nodig is en dat sneller gestart kan worden met de feitelijke onderzoeks-werkzaamheden. Ook is het mogelijk om eigen afspraken te maken. STW toetst of deze afspraken niet in strijd zijn met haar eigen beleid. Met name voor kennisinstellingen die een bestaande langdurige samenwerking met een bedrijf hebben, is de mogelijkheid om de gemaakte afspraken van toepassing te laten zijn op het STW-onderzoek interessant. STW onderscheidt veel verschillende overeenkomsten die enerzijds betrekking hebben op (de
44
Jaarverslag STW 2015
resultaten van) het onderzoek zelf, de zogeheten projectovereenkomsten en kennisoverdrachtovereenkomsten. Anderzijds zijn er overeenkomsten die betrekking hebben op het gezamenlijk opzetten met partner(s) van nieuwe onderzoeksprogramma’s, de zogenaamde Partnershipovereenkomsten, Perspectief-overeenkomsten of op de uitvoering van programmabureauactiviteiten. Een aparte categorie zijn de Uitvoeringsovereenkomsten die in het kader van de uitvoering van de Vroegefasefinanciering op basis van de Nationale Regeling EZ-subsidies zijn afgesloten met innovatieve academische start-ups. Verder is er een categorie ‘overig’ waarin overeenkomsten zijn opgenomen die generiek zijn en niet direct een relatie hebben met onderzoek of programma. In 2015 heeft STW totaal 188 overeenkomsten gesloten met universiteiten en/of gebruikers of innovatieve academische start-ups. Hieronder volgt een overzicht per categorie. Projectovereenkomsten
Onder projectovereenkomst wordt verstaan een overeenkomst over optie, optielicentie (inclusief freedom-to-operate), geheimhouding en afstandsverklaring of een samenwerking binnen een programma. In 2015 zijn in totaal 151 projectovereenkomsten afgesloten. Daarvan zijn 21 optieovereenkomsten en 10 optielicenties. Een optieovereenkomst op resultaten uit het onderzoek geeft een bedrijf meestal de exclusieve mogelijkheid om gedurende het onderzoek in onderhandelingen te treden over gebruiksrechten. In een optielicentieovereenkomst worden naast een optierecht ook afspraken over een gebruiksrecht (licentie) en een vergoeding voor het gebruiksrecht gemaakt. Als gevolg van de IP-verruiming per 15 april 2015 en de efficiencyopschaling uit het daaraan voorafgaande jaar is sprake van een aanzienlijke toename van het aantal opties die zijn vastgelegd in briefovereenkomsten (een zogeheten brief ’bevestiging verplichtingen derden’) en van het aantal optielicenties. In 69 briefovereenkomsten zijn opties verleend. Binnen een programma of project zijn er drie Consortium- of Raamovereenkomsten afgesloten waarin de samenwerking, kennisbescherming en gebruiksrechten binnen het project of programma tussen STW, kennisinstellingen en gebruikers zijn
Opvallende resultaten uit de kennisoverdracht
45
Open Technologieprogramma (OTP)
vastgelegd. In één geval zijn er projectafspraken gemaakt binnen een Partnershipprogramma. In zes gevallen zijn de belangrijkste uitgangspunten voor een optie binnen het onderzoek vastgelegd door middel van termsheets. Tweemaal is een addendum afgesloten, dat wil zeggen dat er aanvullende afspraken op bestaande Optieovereenkomsten zijn gemaakt.
minimum royalty’s, één afspraak over inkomstenverdeling (revenue sharing) en twee afspraken over octrooi-assignments . Overige overeenkomsten behelzen nadere afspraken op een vaak al bestaande relatie of een afspraak, bijvoorbeeld over een addendum op een licentieovereenkomst, waarvan er voor 2015 drie zijn.
Afspraken over geheimhouding van resultaten en/of andere informatie zijn negenmaal schriftelijk vastgelegd. Algemene bepalingen over Geheimhouding worden binnen een onderzoeksproject altijd geregeld door de STW Algemene Voorwaarden en/of in overeenkomsten met gebruikers. In voorkomende gevallen kan een nadere geheimhoudingsafspraak gewenst zijn, bijvoorbeeld als er sprake is van een nog niet geoctrooieerde vinding die onderwerp is van een bespreking met een gebruiker of derde waarmee nog geen geheimhoudingsafspraak bestaat.
Binnen het Partnership-instrument heeft STW in 2015 in totaal vier raamovereenkomsten afgesloten, waarin de medefinanciering en het opzetten van de Partnership-call tussen STW en de industriële partner is vastgelegd. Tweemaal is een addendum afgesloten, dat wil zeggen dat aanvullende afspraken op bestaande Partnershipovereenkomsten zijn gemaakt.
Universiteit Universiteit Medisch Centrum Groningen
Projectleider Prof. dr. G. Rakhorst
Project 04878
Revitaliseer het orgaan
Partnership overeenkomsten
In 28 gevallen is er afstand gedaan van (toekomstige) IE-rechten door een onderzoeker die niet in dienst is van een kennisinstelling. Vaak gaat het hierbij om studenten die een bijdrage leveren aan het onderzoek. Hierdoor is de freedom-tooperate bij het gebruik van onderzoeksresultaten gewaarborgd. Er is één aanvullende overeenkomst gemaakt, waarin de kennisinstelling de lead in het maken van afspraken met gebruikers verkrijgt. Tot slot is er één Letter of Intent, waarbij STW de intentie uitspreekt om bijvoorbeeld een samenwerking met een partner aan te gaan, of om medewerking te verlenen aan een overeenkomst van kennisoverdracht met een bedrijf of start-up. Kennisoverdrachtovereenkomsten
Onder kennisoverdrachtovereenkomst wordt verstaan een licentieovereenkomst, een overdracht van een octrooi, een knowhow-overeenkomst, een material-transfer-overeenkomst of revenuesharing-overeenkomst. In 2015 zijn in totaal vijftien kennisoverdrachtovereenkomsten afgesloten. Bij één overeenkomst is een octrooi overgedragen. Vijf licenties zijn verstrekt op een of meer octrooien, al dan niet beperkt tot een bepaald toepassingsgebied. Daarnaast is één knowhowovereenkomst en één material-transfer-overeenkomst afgesloten.
Programmabureau
Er is één overeenkomst gesloten waarin is afgesproken dat STW programma-activiteiten uitvoert. Vroegefaseregeling
STW voert sinds 2015 de Regeling Vroegefasefinanciering uit van het Ministerie van Economische Zaken. De Regeling is onderdeel van de Nationale Regeling EZ-subsidies. STW verstrekt in het kader van deze Regeling subsidie in de vorm van een vroegefaselening aan innovatieve academische start-ups en sluit hiervoor een uitvoeringsovereenkomst af. Het betreft financiering in de vorm van een lening met een terugbetalingsregeling. In 2015 zijn twaalf uitvoeringsovereenkomsten gesloten met innovatieve academische starters.
Foto: Pepijn van den Broeke
Overig
In deze categorie zijn in totaal drie overeenkomsten afgesloten die niet direct een relatie hebben met onderzoek of een programma. Nieuwe bedrijven
Direct voortkomend uit STW-onderzoek zijn in 2015 twee bedrijven gestart: HealthTech BV en Plasma Matters BV. Binnen het programma Take-off zijn 18 start-ups gelanceerd.
Meer donororganen van betere kwaliteit, een grote kans op transplantatiesucces en daarmee kortere wachtlijsten voor orgaandonatie. Dat is in het kort wat de apparatuur van het Groningse bedrijf Organ Assist oplevert. Als een donororgaan te lang onderweg is van de donor naar de ontvangende patiënt, raakt het weefsel zodanig beschadigd dat het orgaan onbruikbaar raakt voor transplantatie. Organ Assist ontwikkelde een systeem dat het orgaan doorspoelt met een op bloed lijkende vloeistof waar zuurstof in zit. Na enkele uren spoelen is
zo’n aangedaan orgaan weer genoeg opgeknapt om alsnog getransplanteerd te kunnen worden. Het bedrijf heeft al systemen voor kwaliteitsverbetering van levers, nieren en longen. Inmiddels zijn er wereldwijd ruim vijftig van deze apparaten in gebruik bij transplantatie-afdelingen in ziekenhuizen. In een groot Europees klinisch project kijken onderzoekers nu wanneer de spoelingen van Organ Assist het meest effectief zijn: tijdens het gehele orgaantransport of alleen na aankomst in het transplantatieziekenhuis.
Er zijn vier aanvullende overeenkomsten afgesloten, waaronder één heronderhandeling over
46
Jaarverslag STW 2015
Opvallende resultaten uit de kennisoverdracht
47
Open Technologieprogramma (OTP)
vastgelegd. In één geval zijn er projectafspraken gemaakt binnen een Partnershipprogramma. In zes gevallen zijn de belangrijkste uitgangspunten voor een optie binnen het onderzoek vastgelegd door middel van termsheets. Tweemaal is een addendum afgesloten, dat wil zeggen dat er aanvullende afspraken op bestaande Optieovereenkomsten zijn gemaakt.
minimum royalty’s, één afspraak over inkomstenverdeling (revenue sharing) en twee afspraken over octrooi-assignments . Overige overeenkomsten behelzen nadere afspraken op een vaak al bestaande relatie of een afspraak, bijvoorbeeld over een addendum op een licentieovereenkomst, waarvan er voor 2015 drie zijn.
Afspraken over geheimhouding van resultaten en/of andere informatie zijn negenmaal schriftelijk vastgelegd. Algemene bepalingen over Geheimhouding worden binnen een onderzoeksproject altijd geregeld door de STW Algemene Voorwaarden en/of in overeenkomsten met gebruikers. In voorkomende gevallen kan een nadere geheimhoudingsafspraak gewenst zijn, bijvoorbeeld als er sprake is van een nog niet geoctrooieerde vinding die onderwerp is van een bespreking met een gebruiker of derde waarmee nog geen geheimhoudingsafspraak bestaat.
Binnen het Partnership-instrument heeft STW in 2015 in totaal vier raamovereenkomsten afgesloten, waarin de medefinanciering en het opzetten van de Partnership-call tussen STW en de industriële partner is vastgelegd. Tweemaal is een addendum afgesloten, dat wil zeggen dat aanvullende afspraken op bestaande Partnershipovereenkomsten zijn gemaakt.
Universiteit Universiteit Medisch Centrum Groningen
Projectleider Prof. dr. G. Rakhorst
Project 04878
Revitaliseer het orgaan
Partnership overeenkomsten
In 28 gevallen is er afstand gedaan van (toekomstige) IE-rechten door een onderzoeker die niet in dienst is van een kennisinstelling. Vaak gaat het hierbij om studenten die een bijdrage leveren aan het onderzoek. Hierdoor is de freedom-tooperate bij het gebruik van onderzoeksresultaten gewaarborgd. Er is één aanvullende overeenkomst gemaakt, waarin de kennisinstelling de lead in het maken van afspraken met gebruikers verkrijgt. Tot slot is er één Letter of Intent, waarbij STW de intentie uitspreekt om bijvoorbeeld een samenwerking met een partner aan te gaan, of om medewerking te verlenen aan een overeenkomst van kennisoverdracht met een bedrijf of start-up. Kennisoverdrachtovereenkomsten
Onder kennisoverdrachtovereenkomst wordt verstaan een licentieovereenkomst, een overdracht van een octrooi, een knowhow-overeenkomst, een material-transfer-overeenkomst of revenuesharing-overeenkomst. In 2015 zijn in totaal vijftien kennisoverdrachtovereenkomsten afgesloten. Bij één overeenkomst is een octrooi overgedragen. Vijf licenties zijn verstrekt op een of meer octrooien, al dan niet beperkt tot een bepaald toepassingsgebied. Daarnaast is één knowhowovereenkomst en één material-transfer-overeenkomst afgesloten.
Programmabureau
Er is één overeenkomst gesloten waarin is afgesproken dat STW programma-activiteiten uitvoert. Vroegefaseregeling
STW voert sinds 2015 de Regeling Vroegefasefinanciering uit van het Ministerie van Economische Zaken. De Regeling is onderdeel van de Nationale Regeling EZ-subsidies. STW verstrekt in het kader van deze Regeling subsidie in de vorm van een vroegefaselening aan innovatieve academische start-ups en sluit hiervoor een uitvoeringsovereenkomst af. Het betreft financiering in de vorm van een lening met een terugbetalingsregeling. In 2015 zijn twaalf uitvoeringsovereenkomsten gesloten met innovatieve academische starters.
Foto: Pepijn van den Broeke
Overig
In deze categorie zijn in totaal drie overeenkomsten afgesloten die niet direct een relatie hebben met onderzoek of een programma. Nieuwe bedrijven
Direct voortkomend uit STW-onderzoek zijn in 2015 twee bedrijven gestart: HealthTech BV en Plasma Matters BV. Binnen het programma Take-off zijn 18 start-ups gelanceerd.
Meer donororganen van betere kwaliteit, een grote kans op transplantatiesucces en daarmee kortere wachtlijsten voor orgaandonatie. Dat is in het kort wat de apparatuur van het Groningse bedrijf Organ Assist oplevert. Als een donororgaan te lang onderweg is van de donor naar de ontvangende patiënt, raakt het weefsel zodanig beschadigd dat het orgaan onbruikbaar raakt voor transplantatie. Organ Assist ontwikkelde een systeem dat het orgaan doorspoelt met een op bloed lijkende vloeistof waar zuurstof in zit. Na enkele uren spoelen is
zo’n aangedaan orgaan weer genoeg opgeknapt om alsnog getransplanteerd te kunnen worden. Het bedrijf heeft al systemen voor kwaliteitsverbetering van levers, nieren en longen. Inmiddels zijn er wereldwijd ruim vijftig van deze apparaten in gebruik bij transplantatie-afdelingen in ziekenhuizen. In een groot Europees klinisch project kijken onderzoekers nu wanneer de spoelingen van Organ Assist het meest effectief zijn: tijdens het gehele orgaantransport of alleen na aankomst in het transplantatieziekenhuis.
Er zijn vier aanvullende overeenkomsten afgesloten, waaronder één heronderhandeling over
46
Jaarverslag STW 2015
Opvallende resultaten uit de kennisoverdracht
47
Open Technologieprogramma (OTP)
Universiteit Rijksuniversiteit Groningen
Projectleider Prof. dr. K. Poelstra
Project 05068
Pfizer in Bunnik
Tot nu toe is het geneesmiddel getest in het laboratorium, bij dieren en bij een groep van vijftig gezonde vrijwilligers. Op dit moment loopt een onderzoek dat moet aantonen of het middel ook bij patiënten werkt. Daarna volgt een
48
Jaarverslag STW 2015
Universiteit Radboud Universiteit Nijmegen
Projectleider Dr. L.P.M. Lamers
Project 11264
Veen vormen in Volgermeer
Foto: AM-Pharma
Wereldwijd kampen zo’n twee tot drie miljoen mensen met acuut nierfalen. Het Nederlandse biotechbedrijf AM-Pharma ontwikkelt een injecteerbaar medicijn hiertegen. Dit geneesmiddel is gebaseerd op het enzym Alkaline Phosphatase (AP), dat organen kan beschermen tegen ontstekingen.
Open Technologieprogramma (OTP)
grootschaliger patiëntenstudie. Pas als deze resultaten bekend zijn, besluiten de geneesmiddelenautoriteiten of het middel wordt toegelaten. Dit kan nog zo’n drie jaar duren. Het Amerikaanse farmaceutische concern Pfizer heeft echter zoveel vertrouwen in het medicijn dat het alvast een minderheidsbelang heeft genomen in AM-Pharma. Bij gunstige onderzoeksresultaten kan die investering leiden tot een overname van AM-Pharma voor een bedrag van meer dan een half miljard euro.
Foto: Hollandse Hoogte
Hoe verander je een gifbelt in de Volgermeerpolder zo snel mogelijk in een schoon wetland dat een beschermende veenlaag opbouwt? Leon Lamers van de Radboud Universiteit testte met zijn collega’s in 27 sawa’s welke omstandigheden het snelst leiden tot veenvorming op de met plastic folie en zand bedekte afvalberg. Om veen te vormen heb je een laag dood plantenmateriaal nodig, die is afgesloten van zuurstof door een laag water. Daarnaast moeten er genoeg voedingsstoffen zijn om planten hard te laten groeien, maar niet zoveel dat het dode
materiaal te snel afbreekt, of algenbloei ontstaat. De slimste oplossing bleek om de bodem van de sawa’s te bedekken met een dun laagje organisch materiaal afkomstig van het baggeren van sloten. Zo ontstond er snel een veelheid aan vegetatie over een groot gebied, die veen vormt en koolstof vastlegt. Een nadeel is wel dat er in het begin van dit proces ook koolstof vrijkomt in de vorm van methaan. Maar als het veen zich uiteindelijk heeft gevormd, verandert het gebied in een grootschalige CO2-verbruiker die de gifbelt afschermt en bodemdaling tegengaat.
Opvallende resultaten uit de kennisoverdracht
49
Open Technologieprogramma (OTP)
Universiteit Rijksuniversiteit Groningen
Projectleider Prof. dr. K. Poelstra
Project 05068
Pfizer in Bunnik
Tot nu toe is het geneesmiddel getest in het laboratorium, bij dieren en bij een groep van vijftig gezonde vrijwilligers. Op dit moment loopt een onderzoek dat moet aantonen of het middel ook bij patiënten werkt. Daarna volgt een
48
Jaarverslag STW 2015
Universiteit Radboud Universiteit Nijmegen
Projectleider Dr. L.P.M. Lamers
Project 11264
Veen vormen in Volgermeer
Foto: AM-Pharma
Wereldwijd kampen zo’n twee tot drie miljoen mensen met acuut nierfalen. Het Nederlandse biotechbedrijf AM-Pharma ontwikkelt een injecteerbaar medicijn hiertegen. Dit geneesmiddel is gebaseerd op het enzym Alkaline Phosphatase (AP), dat organen kan beschermen tegen ontstekingen.
Open Technologieprogramma (OTP)
grootschaliger patiëntenstudie. Pas als deze resultaten bekend zijn, besluiten de geneesmiddelenautoriteiten of het middel wordt toegelaten. Dit kan nog zo’n drie jaar duren. Het Amerikaanse farmaceutische concern Pfizer heeft echter zoveel vertrouwen in het medicijn dat het alvast een minderheidsbelang heeft genomen in AM-Pharma. Bij gunstige onderzoeksresultaten kan die investering leiden tot een overname van AM-Pharma voor een bedrag van meer dan een half miljard euro.
Foto: Hollandse Hoogte
Hoe verander je een gifbelt in de Volgermeerpolder zo snel mogelijk in een schoon wetland dat een beschermende veenlaag opbouwt? Leon Lamers van de Radboud Universiteit testte met zijn collega’s in 27 sawa’s welke omstandigheden het snelst leiden tot veenvorming op de met plastic folie en zand bedekte afvalberg. Om veen te vormen heb je een laag dood plantenmateriaal nodig, die is afgesloten van zuurstof door een laag water. Daarnaast moeten er genoeg voedingsstoffen zijn om planten hard te laten groeien, maar niet zoveel dat het dode
materiaal te snel afbreekt, of algenbloei ontstaat. De slimste oplossing bleek om de bodem van de sawa’s te bedekken met een dun laagje organisch materiaal afkomstig van het baggeren van sloten. Zo ontstond er snel een veelheid aan vegetatie over een groot gebied, die veen vormt en koolstof vastlegt. Een nadeel is wel dat er in het begin van dit proces ook koolstof vrijkomt in de vorm van methaan. Maar als het veen zich uiteindelijk heeft gevormd, verandert het gebied in een grootschalige CO2-verbruiker die de gifbelt afschermt en bodemdaling tegengaat.
Opvallende resultaten uit de kennisoverdracht
49
Vernieuwingsimpuls - Vidi
Universiteit Technische Universiteit Delft
Projectleider Prof.dr. J. Dik
Project 06782
Valorisation Grant
Universiteit Technische Universiteit Eindhoven
Projectleider Prof. dr. ir. J.C. Schouten
Project 10573
Nieuwe betekenis voor industriële schaal
Nieuw licht op Rembrandt
Foto: J. Paul Getty Museum en Joris Dik
Het schilderij links toont een oude man in een militair uniform. Tenminste, dat ziet de gemiddelde bezoeker van het J. Paul Getty Museum in Californië waar deze originele Rembrandt hangt. Joris Dik van de Technische Universiteit Delft zag in 2015 echter ook een karakterstudie van een man in een groene mantel (rechts), die zich onder het zichtbare schilderij bevindt. Dik ontwikkelde samen met zijn collega Geert Van der Snickt een mobiele röntgentechniek die dwars door verschillende verflagen heen kan kijken. Met deze techniek maakt hij met grote regelmaat verborgen tekeningen en schilderijen zichtbaar onder bekende meesterwerken.
50
Jaarverslag STW 2015
De mobiele röntgenscanner brengt de chemische samenstelling in kaart van alle verschillende verflagen op het doek. Op die manier kunnen de onderzoekers niet alleen zien welke afbeeldingen over elkaar heen zijn geschilderd, maar ook welke pigmenten zijn gebruikt, en hoe deze in de loop der jaren zijn verkleurd onder invloed van de omgeving of eerdere restauraties. Met die informatie krijgen kunsthistorici inzicht in hoe de kunstenaar tot zijn uiteindelijke compositie is gekomen, en een beeld van hoe het oorspronkelijke schilderij er in al zijn kleurennuances uitgezien moet hebben.
Een chemische reactor in koektrommelformaat die per tijdseenheid evenveel eindproduct produceert als de huidige grote reactorvaten, maar zuiniger is met energie en grondstoffen, minder afval produceert en veiliger is. Dat is de belofte van de zogeheten spinning disc-technologie van het Eindhovense bedrijf Flowid. Het bedrijf ontwikkelde een reactor die eruit ziet als een toren van cd-spelers: drie schijven zijn boven elkaar gemonteerd op een ronddraaiende as. Van bovenaf worden verschillende vloeistoffen op de bovenste schijf gespoten.
De draaiing zorgt voor een optimale menging van de verschillende vloeistoffen, waardoor ze binnen enkele seconden een chemische reactie met elkaar aangaan. Het eindproduct stroomt onderaan de derde schijf van de toren af en kan meteen verder worden verwerkt. In de loop van 2016 opent het bedrijf zijn eerste complete fabriek op de Brightlands Chemelot Campus in Sittard-Geleen. Daar wordt de technologie doorontwikkeld van het laboratorium naar een industriële schaal.
Opvallende resultaten uit de kennisoverdracht
51
Vernieuwingsimpuls - Vidi
Universiteit Technische Universiteit Delft
Projectleider Prof.dr. J. Dik
Project 06782
Valorisation Grant
Universiteit Technische Universiteit Eindhoven
Projectleider Prof. dr. ir. J.C. Schouten
Project 10573
Nieuwe betekenis voor industriële schaal
Nieuw licht op Rembrandt
Foto: J. Paul Getty Museum en Joris Dik
Het schilderij links toont een oude man in een militair uniform. Tenminste, dat ziet de gemiddelde bezoeker van het J. Paul Getty Museum in Californië waar deze originele Rembrandt hangt. Joris Dik van de Technische Universiteit Delft zag in 2015 echter ook een karakterstudie van een man in een groene mantel (rechts), die zich onder het zichtbare schilderij bevindt. Dik ontwikkelde samen met zijn collega Geert Van der Snickt een mobiele röntgentechniek die dwars door verschillende verflagen heen kan kijken. Met deze techniek maakt hij met grote regelmaat verborgen tekeningen en schilderijen zichtbaar onder bekende meesterwerken.
50
Jaarverslag STW 2015
De mobiele röntgenscanner brengt de chemische samenstelling in kaart van alle verschillende verflagen op het doek. Op die manier kunnen de onderzoekers niet alleen zien welke afbeeldingen over elkaar heen zijn geschilderd, maar ook welke pigmenten zijn gebruikt, en hoe deze in de loop der jaren zijn verkleurd onder invloed van de omgeving of eerdere restauraties. Met die informatie krijgen kunsthistorici inzicht in hoe de kunstenaar tot zijn uiteindelijke compositie is gekomen, en een beeld van hoe het oorspronkelijke schilderij er in al zijn kleurennuances uitgezien moet hebben.
Een chemische reactor in koektrommelformaat die per tijdseenheid evenveel eindproduct produceert als de huidige grote reactorvaten, maar zuiniger is met energie en grondstoffen, minder afval produceert en veiliger is. Dat is de belofte van de zogeheten spinning disc-technologie van het Eindhovense bedrijf Flowid. Het bedrijf ontwikkelde een reactor die eruit ziet als een toren van cd-spelers: drie schijven zijn boven elkaar gemonteerd op een ronddraaiende as. Van bovenaf worden verschillende vloeistoffen op de bovenste schijf gespoten.
De draaiing zorgt voor een optimale menging van de verschillende vloeistoffen, waardoor ze binnen enkele seconden een chemische reactie met elkaar aangaan. Het eindproduct stroomt onderaan de derde schijf van de toren af en kan meteen verder worden verwerkt. In de loop van 2016 opent het bedrijf zijn eerste complete fabriek op de Brightlands Chemelot Campus in Sittard-Geleen. Daar wordt de technologie doorontwikkeld van het laboratorium naar een industriële schaal.
Opvallende resultaten uit de kennisoverdracht
51
Valorisation Grant
Universiteit Universitair Medisch Centrum Utrecht
Projectleider Dr. J.F.W. Nijsen
Valorisation Grant
Project
In de haarvaten
Nijssens bedrijf Quirem Medical produceert minuscule bolletjes – dertig micrometer groot – van radioactieve element holmium-166. De bolletjes worden via een katheter in de leverslagader gebracht, vanwaar ze naar de haarvaten reizen die de tumoren aanmaken om zichzelf van bloed te voorzien. Daar lopen ze vast en bestralen ze de tumor.
52
Jaarverslag STW 2015
Projectleider Prof. dr. ir. J.L. Herder
Project 13452
Kopje koffie, robot?
Foto: Ivar Pel
Jaarlijks horen 5000 Nederlanders dat hun lever tumoren bevat. Levertumoren zijn moeilijk te behandelen. Opereren is dikwijls geen optie en chemotherapie is vaak niet effectief. Exact de juiste plaats bestralen is ook lastig: een lever beweegt onder invloed van ademhaling. Frank Nijsen werkt daarom aan precisiebestraling met radioactieve bolletjes.
Universiteit Universiteit Utrecht
13155
Holmiumbolletjes zijn zichtbaar op een MRI-scan. Zo kunnen artsen controleren of de stralingsbronnen op de juiste plek aankomen. Gedurende een dag of vijf geven de bolletjes straling af aan het omringende weefsel. Omdat deze straling slechts drie millimeter in het weefsel indringt, stralen de bolletjes heel effectief alleen de tumor kapot. In april 2015 is deze methode CE-goedgekeurd. Daarmee komt de behandeling nu beschikbaar voor patiënten in Europa. Begin 2016 sloot Quirem een samenwerkingsverband met de Japanse multinational Terumo. De Japanners hebben ook een optie om Quirem over te nemen. Het overnamebedrag kan oplopen tot vele miljoenen euro’s.
Foto: KITE Robotics
Na de stofzuigrobot en de grasmaaierrobot zoekt de robotica het nu hogerop. Het bedrijf KITE Robotics bracht in oktober 2015 in samenwerking met de Universiteit Twente een gerobotiseerde glazenwasser uit. De KITE Robot poetst ramen en gevels van elk pand op elke hoogte, zonder dat er een mens in een bakje omhoog getakeld hoeft te worden. Dat scheelt niet alleen veiligheidsrisico’s, maar verkleint ook de kans dat een flatbewoner in zijn onflatteuze pyjama – of erger – de gordijnen opendoet en oog in oog staat met de glazenwasser.
Een speciaal kabelsysteem zorgt ervoor dat de robot de gevel en ramen van een pand perfect kan volgen. De KITE Robot is gemakkelijk te transporteren: alle elementen passen in een bestelwagen. En je hoeft er geen permanente constructies voor op je gevel te zetten. Na het wassen ziet het gebouw er weer precies uit zoals de architect het had bedoeld.
Opvallende resultaten uit de kennisoverdracht
53
Valorisation Grant
Universiteit Universitair Medisch Centrum Utrecht
Projectleider Dr. J.F.W. Nijsen
Valorisation Grant
Project
In de haarvaten
Nijssens bedrijf Quirem Medical produceert minuscule bolletjes – dertig micrometer groot – van radioactieve element holmium-166. De bolletjes worden via een katheter in de leverslagader gebracht, vanwaar ze naar de haarvaten reizen die de tumoren aanmaken om zichzelf van bloed te voorzien. Daar lopen ze vast en bestralen ze de tumor.
52
Jaarverslag STW 2015
Projectleider Prof. dr. ir. J.L. Herder
Project 13452
Kopje koffie, robot?
Foto: Ivar Pel
Jaarlijks horen 5000 Nederlanders dat hun lever tumoren bevat. Levertumoren zijn moeilijk te behandelen. Opereren is dikwijls geen optie en chemotherapie is vaak niet effectief. Exact de juiste plaats bestralen is ook lastig: een lever beweegt onder invloed van ademhaling. Frank Nijsen werkt daarom aan precisiebestraling met radioactieve bolletjes.
Universiteit Universiteit Utrecht
13155
Holmiumbolletjes zijn zichtbaar op een MRI-scan. Zo kunnen artsen controleren of de stralingsbronnen op de juiste plek aankomen. Gedurende een dag of vijf geven de bolletjes straling af aan het omringende weefsel. Omdat deze straling slechts drie millimeter in het weefsel indringt, stralen de bolletjes heel effectief alleen de tumor kapot. In april 2015 is deze methode CE-goedgekeurd. Daarmee komt de behandeling nu beschikbaar voor patiënten in Europa. Begin 2016 sloot Quirem een samenwerkingsverband met de Japanse multinational Terumo. De Japanners hebben ook een optie om Quirem over te nemen. Het overnamebedrag kan oplopen tot vele miljoenen euro’s.
Foto: KITE Robotics
Na de stofzuigrobot en de grasmaaierrobot zoekt de robotica het nu hogerop. Het bedrijf KITE Robotics bracht in oktober 2015 in samenwerking met de Universiteit Twente een gerobotiseerde glazenwasser uit. De KITE Robot poetst ramen en gevels van elk pand op elke hoogte, zonder dat er een mens in een bakje omhoog getakeld hoeft te worden. Dat scheelt niet alleen veiligheidsrisico’s, maar verkleint ook de kans dat een flatbewoner in zijn onflatteuze pyjama – of erger – de gordijnen opendoet en oog in oog staat met de glazenwasser.
Een speciaal kabelsysteem zorgt ervoor dat de robot de gevel en ramen van een pand perfect kan volgen. De KITE Robot is gemakkelijk te transporteren: alle elementen passen in een bestelwagen. En je hoeft er geen permanente constructies voor op je gevel te zetten. Na het wassen ziet het gebouw er weer precies uit zoals de architect het had bedoeld.
Opvallende resultaten uit de kennisoverdracht
53
04 STW in cijfers
56
Inleiding
57 57 58 59 61 62
Kengetallen en statistiek
63
Verkort financieel jaarbericht 2015
Gebruikers Utilisatie Aantal lopende projecten Financiële (project)gegevens STW-bureau
55
04 STW in cijfers
56
Inleiding
57 57 58 59 61 62
Kengetallen en statistiek
63
Verkort financieel jaarbericht 2015
Gebruikers Utilisatie Aantal lopende projecten Financiële (project)gegevens STW-bureau
55
Inleiding
Kengetallen en Statistiek Gebruikers figuur
Met dit jaarverslag legt STW verantwoording af over de besteding
1 Gebruikers per categorie in 2015
van de haar toevertrouwde gelden. Naast dit jaarverslag publiceert STW
ook jaarlijks haar zogeheten Utilisatierapport. Daarin rapporteert zij over de toepassing van resultaten uit STW-onderzoek. Graag verwijzen wij de lezer daar naar.
Bedrijven: < 250 medewerkers 48% Bedrijven: > 250 medewerkers 31% (Semi)overheid 8% Hoger onderwijs en UMC’s 7% Niet-gouvermentele org. 4% Publieke onderzoeksinst. 2%
In dit hoofdstuk geven wij op een beknopte en kwantitatieve manier inzicht in de prestaties van STW in het afgelopen jaar, veelal in meerjarig perspectief. Met de komst van programma’s is in de afgelopen jaren het programmatische compartiment gegroeid, deels door het verkleinen van het budget voor het Open Technologieprogramma (OTP), deels door toegenomen bijdragen van gebruikers en andere sponsoren. Waar op de volgende pagina’s geen nadere aanduiding is gegeven betreffen de
De door STW uitgevoerde Vernieuwingsimpuls en in hoofdzaak extern gefinancierde programma’s worden niet tot het OTP gerekend.
aantal
kengetallen het OTP en de STW-programma’s samen.
1600
figuur
1400
2 Aantal industriële gebruikersrelaties
1200
1000
Aantal buitenlandse gebruikersrelaties Aantal Nederlandse gebruikersrelaties
800 600 400
aantal projecten
15 20
14 20
13 20
20
20
11
0
12
200
120
figuur
3 Gebruikers
100
80
60
40
Aantal gebruikers in de gebruikerscommissies van 2015. Soms is de gebruikerscommissie nog niet volledig geformeerd. Bij 49 projecten zijn meer dan 10 gebruikers betrokken, vaak in de sfeer van vertegenwoordigers van andere kennisinstellingen.
20
0 >1
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0 aantal gebruikerscommissieleden
56
Jaarverslag STW 2015
STW in cijfers
57
Inleiding
Kengetallen en Statistiek Gebruikers figuur
Met dit jaarverslag legt STW verantwoording af over de besteding
1 Gebruikers per categorie in 2015
van de haar toevertrouwde gelden. Naast dit jaarverslag publiceert STW
ook jaarlijks haar zogeheten Utilisatierapport. Daarin rapporteert zij over de toepassing van resultaten uit STW-onderzoek. Graag verwijzen wij de lezer daar naar.
Bedrijven: < 250 medewerkers 48% Bedrijven: > 250 medewerkers 31% (Semi)overheid 8% Hoger onderwijs en UMC’s 7% Niet-gouvermentele org. 4% Publieke onderzoeksinst. 2%
In dit hoofdstuk geven wij op een beknopte en kwantitatieve manier inzicht in de prestaties van STW in het afgelopen jaar, veelal in meerjarig perspectief. Met de komst van programma’s is in de afgelopen jaren het programmatische compartiment gegroeid, deels door het verkleinen van het budget voor het Open Technologieprogramma (OTP), deels door toegenomen bijdragen van gebruikers en andere sponsoren. Waar op de volgende pagina’s geen nadere aanduiding is gegeven betreffen de
De door STW uitgevoerde Vernieuwingsimpuls en in hoofdzaak extern gefinancierde programma’s worden niet tot het OTP gerekend.
aantal
kengetallen het OTP en de STW-programma’s samen.
1600
figuur
1400
2 Aantal industriële gebruikersrelaties
1200
1000
Aantal buitenlandse gebruikersrelaties Aantal Nederlandse gebruikersrelaties
800 600 400
aantal projecten
15 20
14 20
13 20
20
20
11
0
12
200
120
figuur
3 Gebruikers
100
80
60
40
Aantal gebruikers in de gebruikerscommissies van 2015. Soms is de gebruikerscommissie nog niet volledig geformeerd. Bij 49 projecten zijn meer dan 10 gebruikers betrokken, vaak in de sfeer van vertegenwoordigers van andere kennisinstellingen.
20
0 >1
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0 aantal gebruikerscommissieleden
56
Jaarverslag STW 2015
STW in cijfers
57
4a
aantal
figuur
Klanttevredenheid van gebruikers
18
figuur
Nieuwe startende bedrijven
15
na afloop van het project
12
Zeer tevreden (≥ 8) Tevreden (>6 <8) Ontevreden (≤ 6)
56% 36% 8%
9
6
Klanttevredenheid van (hoofd)aanvragers na afloop van het project
Zeer tevreden (≥ 8) Tevreden (>6 <8) Ontevreden (≤ 6)
69% 21% 10%
In 2015 is de Valorisation Grant, met twee rondes per jaar, vervangen door de Regeling Vroegefasefinanciering Take-off, die in het verslagjaar drie rondes heeft doorlopen.
15 20
14 20
13 20
12 20
11 20
4b
inkomsten (in M€)
figuur
Overige programma’s (inclusief Vernieuwingsimpuls) Valorisation Grant Tafe-off (vroegefaselening) Aantal uit STW-onderzoek opgestarte bedrijven.
3
0
6
1,2
figuur
7 Inkomsten uit kennisexploitatie
1,0
Royalty Lumpsum
0,8
0,6
Inkomsten op STW-projecten. Royalty en lumpsum zijn inkomsten vanwege overeenkomsten met derden.
0,4
15 20
14 20
13 20
12
Aantal lopende projecten
15 20
14 20
13 20
12 20
20
11
figuur
projectovereenkomst 35 47 58 72 151 kennisoverdracht 23 21 15 13 15 (licentie, overdracht octrooi,
5 Contracten
aantal lopende projecten
Utilisatie
20
20
0
11
0,2
500
400
figuur
8
Lopende projecten binnen OTP,
Perspectief, Partnership, HTSM, Take-off
en overige programma’s
300
OTP Overige programma’s* Perspectief Partnership HTSM Take-off
knowhow, material transfer, revenu sharing) partnership (raamovereenkomsten) 2 1 2 6
200
programma’s uitvoeren 4 1 overig 3
100
take-off uitvoeringsovereenkomst 12
58
Jaarverslag STW 2015
5 20 1
4 20 1
3 20 1
2
20 1
0
1
58 70 78 87 188
20 1
Totaal
* Onder overige programma’s vallen: Demonstrator, Valorisation Grant, Vernieuwingsimpuls en alle overige Samenwerkingsprogramma’s.
STW in cijfers
59
4a
aantal
figuur
Klanttevredenheid van gebruikers
18
figuur
Nieuwe startende bedrijven
15
na afloop van het project
12
Zeer tevreden (≥ 8) Tevreden (>6 <8) Ontevreden (≤ 6)
56% 36% 8%
9
6
Klanttevredenheid van (hoofd)aanvragers na afloop van het project
Zeer tevreden (≥ 8) Tevreden (>6 <8) Ontevreden (≤ 6)
69% 21% 10%
In 2015 is de Valorisation Grant, met twee rondes per jaar, vervangen door de Regeling Vroegefasefinanciering Take-off, die in het verslagjaar drie rondes heeft doorlopen.
15 20
14 20
13 20
12 20
11 20
4b
inkomsten (in M€)
figuur
Overige programma’s (inclusief Vernieuwingsimpuls) Valorisation Grant Tafe-off (vroegefaselening) Aantal uit STW-onderzoek opgestarte bedrijven.
3
0
6
1,2
figuur
7 Inkomsten uit kennisexploitatie
1,0
Royalty Lumpsum
0,8
0,6
Inkomsten op STW-projecten. Royalty en lumpsum zijn inkomsten vanwege overeenkomsten met derden.
0,4
15 20
14 20
13 20
12
Aantal lopende projecten
15 20
14 20
13 20
12 20
20
11
figuur
projectovereenkomst 35 47 58 72 151 kennisoverdracht 23 21 15 13 15 (licentie, overdracht octrooi,
5 Contracten
aantal lopende projecten
Utilisatie
20
20
0
11
0,2
500
400
figuur
8
Lopende projecten binnen OTP,
Perspectief, Partnership, HTSM, Take-off
en overige programma’s
300
OTP Overige programma’s* Perspectief Partnership HTSM Take-off
knowhow, material transfer, revenu sharing) partnership (raamovereenkomsten) 2 1 2 6
200
programma’s uitvoeren 4 1 overig 3
100
take-off uitvoeringsovereenkomst 12
58
Jaarverslag STW 2015
5 20 1
4 20 1
3 20 1
2
20 1
0
1
58 70 78 87 188
20 1
Totaal
* Onder overige programma’s vallen: Demonstrator, Valorisation Grant, Vernieuwingsimpuls en alle overige Samenwerkingsprogramma’s.
STW in cijfers
59
figuur
350
Lopende projecten per type instelling in 2015 (OTP, Perspectief en HTSM)
300
50
figuur
45
Totale inkomsten STW
Basissubsidie NWO Subsidie EZ Overig
25
10
250
figuur
10 Honoreringen en afwijzingen per jaar
200
(OTP en Perspectief)
15 20
14 20
20
15
0
13
5
20
14 20
13 20
20
20
11
0
12
50
60
figuur
Honoreringen Afwijzingen
OTP Overige programma’s Perspectief
30
Overige programma’s zijn onder andere Breed4Food, Demonstrator, Green Genetics, HTM, Research through Design, Take-off, TISCA, Vernieuwingsimpuls, Water en Waternexus.
100 20 50
figuur
40
11 Aantal referenten (OTP)
35
30
Aantal referenten per ingediend projectvoorstel in 2015 in de beoordelingsfase.
inkomsten (in M€)
45
15 20
14 20
13 20
12 20
20
15 20
14 20
13 20
12 20
11 20
10 20
09 20
08 20
07 20
06 20
05 20
0
11
10
0
aantal OTP project(voorstell)en
13 Verdeling totaal STW-projectbudget
50
40 150
Overig betreft: programma’s (o.a. Breed4Food, TKI-toeslag, TISCA, Vernieuwingsimpuls), lumpsum, royalties, cash bijdragen aan projecten en rente.
15
Overige programma’s zijn: Demonstrator, Partnership, Vernieuwingsimpuls en de overige Samenwerkingsprogramma’s.
100
20
20
150
30
12
TUD, TU/e, UT Overige universiteiten (inclusief UMC’s) Para-universitaire instellingen Overige programma’s
20
11
250
12
40 35
200
aantal projectvoorstellen
9
bedrag (in M€)
400
percentage
aantal lopende projecten
Financiële (project)gegevens
30
figuur
14 Bijdragen gebruikers aan STW-projecten
25
20
Bijdrage in natura Bijdrage in geld
25
Totale bijdragen aan STW-projecten. ‘Bijdrage in geld’ zijn de inkomsten die door STW zijn gefactureerd en ontvangen. De ‘bijdrage in natura’ zijn alle andere bijdragen.
15 20 15
10
10 5
20 15
20 14
20 13
0 >1
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
20 12
0
20 11
5
aantal referenten
60
Jaarverslag STW 2015
STW in cijfers
61
figuur
350
Lopende projecten per type instelling in 2015 (OTP, Perspectief en HTSM)
300
50
figuur
45
Totale inkomsten STW
Basissubsidie NWO Subsidie EZ Overig
25
10
250
figuur
10 Honoreringen en afwijzingen per jaar
200
(OTP en Perspectief)
15 20
14 20
20
15
0
13
5
20
14 20
13 20
20
20
11
0
12
50
60
figuur
Honoreringen Afwijzingen
OTP Overige programma’s Perspectief
30
Overige programma’s zijn onder andere Breed4Food, Demonstrator, Green Genetics, HTM, Research through Design, Take-off, TISCA, Vernieuwingsimpuls, Water en Waternexus.
100 20 50
figuur
40
11 Aantal referenten (OTP)
35
30
Aantal referenten per ingediend projectvoorstel in 2015 in de beoordelingsfase.
inkomsten (in M€)
45
15 20
14 20
13 20
12 20
20
15 20
14 20
13 20
12 20
11 20
10 20
09 20
08 20
07 20
06 20
05 20
0
11
10
0
aantal OTP project(voorstell)en
13 Verdeling totaal STW-projectbudget
50
40 150
Overig betreft: programma’s (o.a. Breed4Food, TKI-toeslag, TISCA, Vernieuwingsimpuls), lumpsum, royalties, cash bijdragen aan projecten en rente.
15
Overige programma’s zijn: Demonstrator, Partnership, Vernieuwingsimpuls en de overige Samenwerkingsprogramma’s.
100
20
20
150
30
12
TUD, TU/e, UT Overige universiteiten (inclusief UMC’s) Para-universitaire instellingen Overige programma’s
20
11
250
12
40 35
200
aantal projectvoorstellen
9
bedrag (in M€)
400
percentage
aantal lopende projecten
Financiële (project)gegevens
30
figuur
14 Bijdragen gebruikers aan STW-projecten
25
20
Bijdrage in natura Bijdrage in geld
25
Totale bijdragen aan STW-projecten. ‘Bijdrage in geld’ zijn de inkomsten die door STW zijn gefactureerd en ontvangen. De ‘bijdrage in natura’ zijn alle andere bijdragen.
15 20 15
10
10 5
20 15
20 14
20 13
0 >1
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
20 12
0
20 11
5
aantal referenten
60
Jaarverslag STW 2015
STW in cijfers
61
Verkort financieel jaarbericht 2015
maanden
STW-bureau 8 7
figuur
15
Gemiddelde behandelingsduur OTP-projecten
De cijfers en tekst op de pagina’s 64 tot en met 67 zijn ontleend aan het Financieel Jaarbericht 2015 van de Technologiestichting STW. Het Financieel Jaarbericht 2015 is gecontroleerd door Deloitte Accountants BV
6
Alle projecten Gehonoreerd Afgewezen
5 4
in Utrecht en is voorzien van een goedgekeurde accountantsverklaring.
3 2
percentage
15 20
14 20
13 20
12 20
20
0
11
1
10
figuur
16 Algemene beheerskosten ten opzichte
8
van de baten
6
Bruto Netto
4
De nettokosten zijn brutokosten minus de aan derden doorberekende bureaukosten.
62
Jaarverslag STW 2015
15 20
14 20
13 20
12 20
20
0
11
2
STW in cijfers
63
Verkort financieel jaarbericht 2015
maanden
STW-bureau 8 7
figuur
15
Gemiddelde behandelingsduur OTP-projecten
De cijfers en tekst op de pagina’s 64 tot en met 67 zijn ontleend aan het Financieel Jaarbericht 2015 van de Technologiestichting STW. Het Financieel Jaarbericht 2015 is gecontroleerd door Deloitte Accountants BV
6
Alle projecten Gehonoreerd Afgewezen
5 4
in Utrecht en is voorzien van een goedgekeurde accountantsverklaring.
3 2
percentage
15 20
14 20
13 20
12 20
20
0
11
1
10
figuur
16 Algemene beheerskosten ten opzichte
8
van de baten
6
Bruto Netto
4
De nettokosten zijn brutokosten minus de aan derden doorberekende bureaukosten.
62
Jaarverslag STW 2015
15 20
14 20
13 20
12 20
20
0
11
2
STW in cijfers
63
Balans per 31 december 2015 na resultaat bestemming Activa
31/12/2015 31/12/2014
k€
k€
VASTE ACTIVA Materiële vaste activa (1)
Passiva
31/12/2015 31/12/2014 k€
k€
EIGEN VERMOGEN 85
127
Financiële vaste activa (2)
1.907 0
1.992
Vrij besteedbaar vermogen:
Algemene reserve (7)
1.622 296
Vastgelegd vermogen: 127
VLOTTENDE ACTIVA
10.922 6.135 Bestemde reserve (8) 13.274 12.418 Bestemde fondsen (9)
25.818
18.849
Vorderingen:
NWO (3) Ministerie van EZ (4) Bijdragen van derden (5) Nog te vorderen cofinanciering Debiteuren Overige vorderingen en overlopende activa Te vorderen omzetbelasting
125.375 128.925 70.549 68.080 9.816 14.589 32.457 25.246 879 418 14 32 382 137
239.472
237.427
VOORZIENINGEN
370 470 370
470
LANGLOPENDE SCHULDEN
VFF EZ (11) VFF OCW (11)
1.697 0 210 0
Toegekende nog niet uitgekeerde bedragen:
Liquide middelen (6)
Voorziening wacht- en uitkeringsgelden (10)
Open Technologieprogramma (12) Overige programma’s (13)
42.804 44.569 171.949 162.914
100.454 82.850
216.660
207.483
KORTLOPENDE SCHULDEN Toegekende nog niet uitgekeerde bedragen:
Open Technologieprogramma (12) Overige programma’s (13)
Rekening-courant NanoLab (14)
1.790 371
Crediteuren en overlopende passiva
5.405 2.080
TOTAAL ACTIVA
64
Jaarverslag STW 2015
341.918
320.404
39.140 45.000 52.735 46.151
TOTAAL PASSIVA
99.070
341.918
STW in cijfers
93.602
320.404
65
Balans per 31 december 2015 na resultaat bestemming Activa
31/12/2015 31/12/2014
k€
k€
VASTE ACTIVA Materiële vaste activa (1)
Passiva
31/12/2015 31/12/2014 k€
k€
EIGEN VERMOGEN 85
127
Financiële vaste activa (2)
1.907 0
1.992
Vrij besteedbaar vermogen:
Algemene reserve (7)
1.622 296
Vastgelegd vermogen: 127
VLOTTENDE ACTIVA
10.922 6.135 Bestemde reserve (8) 13.274 12.418 Bestemde fondsen (9)
25.818
18.849
Vorderingen:
NWO (3) Ministerie van EZ (4) Bijdragen van derden (5) Nog te vorderen cofinanciering Debiteuren Overige vorderingen en overlopende activa Te vorderen omzetbelasting
125.375 128.925 70.549 68.080 9.816 14.589 32.457 25.246 879 418 14 32 382 137
239.472
237.427
VOORZIENINGEN
370 470 370
470
LANGLOPENDE SCHULDEN
VFF EZ (11) VFF OCW (11)
1.697 0 210 0
Toegekende nog niet uitgekeerde bedragen:
Liquide middelen (6)
Voorziening wacht- en uitkeringsgelden (10)
Open Technologieprogramma (12) Overige programma’s (13)
42.804 44.569 171.949 162.914
100.454 82.850
216.660
207.483
KORTLOPENDE SCHULDEN Toegekende nog niet uitgekeerde bedragen:
Open Technologieprogramma (12) Overige programma’s (13)
Rekening-courant NanoLab (14)
1.790 371
Crediteuren en overlopende passiva
5.405 2.080
TOTAAL ACTIVA
64
Jaarverslag STW 2015
341.918
320.404
39.140 45.000 52.735 46.151
TOTAAL PASSIVA
99.070
341.918
STW in cijfers
93.602
320.404
65
Staat van baten en lasten over 2015 Baten
Begroting 2015
Resultaat en resultaatbestemming 2015
Basissubsidie NWO (15) Overige bijdragen NWO (15) Bijdrage Ministerie van EZ (16) Bijdragen derden (17) Opbrengsten kennisexploitatie en cofinanciering (18) Doorberekende bureaukosten
k€
2015 k€
2014 k€
30.288 30.384 25.777 23.375 24.894 25.100 19.483 27.261 19.584 2.500 4.199 7.028 11.363 14.857 10.284 1.950 2.220 1.854
Begroting 2015 k€
2015 k€
2014 k€
Resultaat
Resultaat op normale operationele bedrijfsvoering Financiële baten
Totaal resultaat
-3.579 0
6.967 2
637 66
-3.579
6.969
703
-3.525 0
606 250
2.373 0
-3.525
856
2.373
475 -529
4.787 1.326
-125 -1.545
-3.579
6.969
703
Resultaatbestemming Subtotaal baten uit normale operationele bedrijfsvoering
Financiële baten
88.959
103.815
89.627
0
2
66
Mutatie bestemde fondsen OCW/NWO Mutatie bestemde fondsen EZ
Totaal mutatie bestemde fondsen Totaal baten
88.959
103.817
89.693
Lasten
Mutatie bestemde reserve Mutatie algemene reserve
Bestemd resultaat
Toekenningen onderzoeksprojecten (inclusief ontvangen cofinanciering)
Toekenning Open Technologieprogramma (19) Toekenning Vernieuwingsimpuls (20) Toekenning Programma’s (21) Toekenning overige activiteiten (22)
Totaal toekenningen
Algemene beheerskosten (23) Afschrijvingen (23) Kosten kennishandel en toekenning aan CvB universiteiten (24) Dotatie voorziening wacht- en uitkeringsgelden Totaal lasten Resultaat
66
Jaarverslag STW 2015
20.940 19.894 24.451 9.000 9.358 8.015 50.522 56.850 43.963 4.776 3.544 5.550 85.238
89.646
81.979
6.875 6.939 6.483 75 60 85 350 178 358 0 25 85 92.538
96.848
88.990
-3.579 6.969 703
STW in cijfers
67
Staat van baten en lasten over 2015 Baten
Begroting 2015
Resultaat en resultaatbestemming 2015
Basissubsidie NWO (15) Overige bijdragen NWO (15) Bijdrage Ministerie van EZ (16) Bijdragen derden (17) Opbrengsten kennisexploitatie en cofinanciering (18) Doorberekende bureaukosten
k€
2015 k€
2014 k€
30.288 30.384 25.777 23.375 24.894 25.100 19.483 27.261 19.584 2.500 4.199 7.028 11.363 14.857 10.284 1.950 2.220 1.854
Begroting 2015 k€
2015 k€
2014 k€
Resultaat
Resultaat op normale operationele bedrijfsvoering Financiële baten
Totaal resultaat
-3.579 0
6.967 2
637 66
-3.579
6.969
703
-3.525 0
606 250
2.373 0
-3.525
856
2.373
475 -529
4.787 1.326
-125 -1.545
-3.579
6.969
703
Resultaatbestemming Subtotaal baten uit normale operationele bedrijfsvoering
Financiële baten
88.959
103.815
89.627
0
2
66
Mutatie bestemde fondsen OCW/NWO Mutatie bestemde fondsen EZ
Totaal mutatie bestemde fondsen Totaal baten
88.959
103.817
89.693
Lasten
Mutatie bestemde reserve Mutatie algemene reserve
Bestemd resultaat
Toekenningen onderzoeksprojecten (inclusief ontvangen cofinanciering)
Toekenning Open Technologieprogramma (19) Toekenning Vernieuwingsimpuls (20) Toekenning Programma’s (21) Toekenning overige activiteiten (22)
Totaal toekenningen
Algemene beheerskosten (23) Afschrijvingen (23) Kosten kennishandel en toekenning aan CvB universiteiten (24) Dotatie voorziening wacht- en uitkeringsgelden Totaal lasten Resultaat
66
Jaarverslag STW 2015
20.940 19.894 24.451 9.000 9.358 8.015 50.522 56.850 43.963 4.776 3.544 5.550 85.238
89.646
81.979
6.875 6.939 6.483 75 60 85 350 178 358 0 25 85 92.538
96.848
88.990
-3.579 6.969 703
STW in cijfers
67
05 Jurykamers en commissies
70
Jurykamers
73
Beoordelingscommissies
75
Perspectiefcommissies
77
Partnership - programmacommissies
78
Overige commissies
69
05 Jurykamers en commissies
70
Jurykamers
73
Beoordelingscommissies
75
Perspectiefcommissies
77
Partnership - programmacommissies
78
Overige commissies
69
Jurykamers Jurykamer 342 - OTP
Prof.dr. M.A.G.G. Vooijs
Dr. ir. M.S.E.E. Popov
Dr. B.P. Krom
Dr. ir. R.H. Vegter
Dhr. M. Heller
Prof.dr. W. Back
Maastricht UMC+
Technische Universiteit Delft
Dr. A.D. Windhorst
Prof.dr. M.J.T. Reinders
SKF Research & Development Company BV, Nieuwegein
WeLL Design, Utrecht
Universiteit Utrecht
Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam
Dr. J.M. de Haas
VU Medisch Centrum Amsterdam
Technische Universiteit Delft
Dr. K.A.P.M. Lemmink
Prof.dr.ir. S. van der Zwaag
Prof.dr. D.J. Sikkema
Technische Universiteit Delft
De Ambassade voor Creatieve Zaken, Tilburg
Wageningen
Universitair Medisch Centrum Groningen
HZPC Holland BV, Metslawier
Jurykamer 344 - OTP
Dhr. C. Hogendoorn
Drs. L.M. Huiskens
Jurykamer 351 - WATER 2015
Dr.ing. D.W.J. Klomp
Prof.dr.ir. N.E. Benes
Dhr. B. Souabi
Dr. W. Mulder
Universitair Medisch Centrum Utrecht
Universiteit Twente
Eelde
Prof. ir. A. Aalbers
ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten, Arnhem
Prof.dr. J. Knol
Dr. U. Boeke
Rubicon Consulting & Technology, Vianen
Dr. R.R. Negenborn
Alblasserdam
Mw. L.L. Jansen
Wageningen Universiteit & Researchcentrum
Philips Research, Eindhoven
Technische Universiteit Delft
Prof.dr.ir. R. Dewil PhD
Studio voor Vormgeving, Eindhoven
Dr. H.P. Permentier
Wageningen Universiteit & Researchcentrum
Prof.dr.ir. J.W.M. Bergmans
Rijksuniversiteit Groningen
Katholieke Universiteit Leuven, St. Katelijne-Waver (België)
Mw. V. de Jong
Dr. P. Maat
Technische Universiteit Eindhoven
Dr. A. van Schanke
Dhr. J.O. Duin
Mw. G. Kuiper
Prof.dr. G.A.M.S. van Dongen
Dr. S.M. Garcia Blanco
Quantitative Solutions Inc., Oss
Waterschap Hollandse Delta, Ridderkerk
Hogeschool voor de Kunsten, Utrecht
Prof.dr. G.J.W. Euverink
Mw. B.A. Roos
Haren
Hanzehogeschool Groningen
ASTRON - Netherlands Institute for Radio Astronomy, Dwingeloo
Dr. W.F. de Boer
Jurykamer 346 - OTP
Urban Connectors, Amsterdam
VU Medisch Centrum Amsterdam
Universiteit Twente
Dr. I.J. Opstelten
Dr. A. el Ghalbzouri
Dr. J. Kalkman
Hogeschool Utrecht
Leids Universitair Medisch Centrum
Technische Universiteit Delft
Ir. H.W.A.M. de Jong
Prof. ir. J. Klein Woud
Prof.dr. P.W.M. Rutten
Dr. ir. M.B. de Rooij
Dhr. J. Melles
Prof.dr. C.I. Koen
Universitair Medisch Centrum Utrecht
Schagen
Universiteit Twente
Photonics Investments BV, Duiven
TIAS, Tilburg
Dr. T.H. van Kuppevelt
Dr. ir. M. van Koningsveld
CLICKNL Next Business Innovation, ‘s-Gravenhage
Prof.dr. G.W. Somsen
Prof.dr. W.H. Roos
Prof.dr. M.J.E.C. van der Maarel
Vrije Universiteit Amsterdam
Vrije Universiteit Amsterdam
Rijksuniversiteit Groningen
Radboud universitair medisch centrum Nijmegen
Van Oord Dredging and Marine Contractors BV, Rotterdam
Dr. M.A. Van
Dr. ir. M.C.M. Rutten
Dr. L. Moroni
Dr. L.P.M. Lamers
Dr. V. van Lancker
Deltares, Delft
Technische Universiteit Eindhoven
Maastricht University
Radboud Universiteit Nijmegen
Ir. J.W. Spronck
Prof.dr. F.M. Mulder
Prof.dr. A.H. Meijer
Technische Universiteit Delft
Technische Universiteit Delft
Technische Universiteit Delft
Universiteit Leiden
Royal Belgian Institute of Natural Sciences Management, Brussels (België)
Mw. Z. Skalska
Dr. F.M. Vos Dr.ing. D.J. Vugts
Dr. A.J. van der Werf
Dr. A. Nieuwenhuys
Prof.dr.ir. F. Molenkamp em.
Dr. ir. J.A. Pinkster
FLEX/theINNOVATIONLAB, Delft
VU Medisch Centrum Amsterdam
Machnet BV, Roden
Radboud Universiteit Nijmegen
Voorschoten
Prof.dr. H.W. Zandbergen
Prof.dr. F.P.J.T. Rutjes
Prof.dr.ir. P.R. Onck
Pinkster Marine Hydrodynamics, Rotterdam
Dhr. J.W. Wesselink
Dr. ir. R.A.R. van der Zee
Universiteit Twente
Technische Universiteit Delft
Radboud Universiteit Nijmegen
Rijksuniversiteit Groningen
Prof. ir. D. Stapersma
Mw. M. van de Worp
Dr.ing. A. van Zomeren
Dr. A. Schönecker
Dr. A.J. Roefs
Voorburg
Energieonderzoek Centrum Nederland, Petten
RGS Development BV, Broek op Langedijk
Maastricht University
Drs. A. Stolk
NOUS Engineering, London (Groot-Brittannïe)
Dr. M.J. Santofimia Navarro
Rijkswaterstaat, Rijswijk
Mw. E. Zijlstra
Dr. ir. G.J. Strijkers
Technische Universiteit Delft
Prof.dr.ir. A.R.D. Verliefde
Materia Exhibitions, Naarden
Dr. W.G.J.H.M. van Sark
Technische Universiteit Delft
Jurykamer 343 - OTP Prof.dr. W. de Boer
Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO), Wageningen
Jurykamer 345 - OTP
Jurykamer 348 - OTP
Dr.ing. W.A. Bongers
Dr. A.J.F.M. van den Ackerveken
Academisch Medisch Centrum, Amsterdam Zuidoost
Universiteit Utrecht
Prof.dr.ir. H.J. de Vriend
FOM-instituut DIFFER, Eindhoven
Universiteit Utrecht
Dr. D. Vreugdenhil
Dr. ir. R. Stoffer
Oegstgeest
Dhr. D. Lo Cascio
Prof.dr. A.M. Breure
Ir. J.J.W. Gulikers
Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven
Wageningen Universiteit & Researchcentrum
PhoeniX BV, Enschede
Technobis Fibre Technologies, Alkmaar Rijkswaterstaat, Utrecht
Dr. J. Dijksterhuis
Dr. J.L.M. Hermens
Universiteit Utrecht
Centraalbureau voor Schimmelcultures, Utrecht
Dr. ir. J.P. Hoogenboom
Technische Universiteit Delft Dr. ir. W. Jouwsma
Dr. G.W. Verhaegh
Dhr. F. Schoorl
Bond van Nederlandse Architecten, Amsterdam Technische Universiteit Eindhoven Ir. J.K. Verbrugge
Elba-Rec, Amersfoort
Jurykamer 354 - HTSM 2015 (1) Prof. E. Charbon
Technische Universiteit Delft
Jurykamer 352 en 353- RTD
Dr. A.P.J. van Dijk
Radboud universitair medisch centrum, Nijmegen
Dhr. M. ten Berge
Amsterdam Creatives Industries Network
Radboud universitair medisch centrum, Nijmegen
Dr. H. van As
Prof.dr. J.T. Zuilhof
Mw. T. van Dijk
Prof. M.B. van Herk
Prof.dr. T. Gregorkiewicz
Wageningen Universiteit & Researchcentrum
Wageningen Universiteit & Researchcentrum
OKRA Landschapsarchitecten, Utrecht
University of Manchester (Groot-Brittannïe)
Universiteit van Amsterdam
Dr. ir. R.J. Beun
Mw. A.M. Eggenkamp
Dr. A.J. Houtepen
Dr. A. Kalsbeek
Universiteit Utrecht
U CREATE / CREAT HEALTH, Utrecht
Technische Universiteit Delft
Bronkhorst High-Tech BV, Ruurlo
Nederlands Herseninstituut, Amsterdam
Dr. ir. M. Breeuwer
Prof.dr. D.J. Gravesteijn
Dhr. J. Gijbels
Dr. C.J. Lee
Dr. A.J. Nederveen
Prof.dr. A.A. Lammertsma
Hogeschool Utrecht
Universiteit Twente
VU Medisch Centrum Amsterdam
Philips Healthcare Nederland BV, Best
Universiteit Twente
Academisch Medisch Centrum, Amsterdam
Dr. L. Hviid
Dhr. J. Gouw
Dr. E.M.M. Manders
Dr. ir. S.C.G. Leeuwenburgh
Drs. T. Creyghton
Radboud universitair medisch centrum, Nijmegen
Leiden
Strangelove, Amsterdam
Universiteit van Amsterdam
Prof. J. Teunissen
Shell Global Solutions International BV, Amsterdam
Dr. ir. M.C. Goorden
Prof.dr. T.T.M. Palstra
Dhr. W.J.C. Groot
Prof.dr. H. Ovaa
Technische Universiteit Delft
Rijksuniversiteit Groningen
Hogeschool van Amsterdam
Academisch Medisch Centrum, Amsterdam
Nederlands Kanker Instituut, Amsterdam
Ing. H. Inia MBA
Prof.dr.ing. A.J.H.M. Rijnders
Prof.dr. P.P.M. Hekkert
Ir. H.A.A.W. Pelders
Inia Management BV, Heeswijk-Dinther
Universiteit Twente
Technische Universiteit Delft
TNO Helmond
ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten, Arnhem Prof.dr.ir. P.H. Veltink
Universiteit Twente
70
Jaarverslag STW 2015
Jurykamer 347 - OTP
Jurykamer 350 - HTM 2014-2
Dr. A.J. Nederveen
Jurykamers en commissies
71
Jurykamers Jurykamer 342 - OTP
Prof.dr. M.A.G.G. Vooijs
Dr. ir. M.S.E.E. Popov
Dr. B.P. Krom
Dr. ir. R.H. Vegter
Dhr. M. Heller
Prof.dr. W. Back
Maastricht UMC+
Technische Universiteit Delft
Dr. A.D. Windhorst
Prof.dr. M.J.T. Reinders
SKF Research & Development Company BV, Nieuwegein
WeLL Design, Utrecht
Universiteit Utrecht
Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam
Dr. J.M. de Haas
VU Medisch Centrum Amsterdam
Technische Universiteit Delft
Dr. K.A.P.M. Lemmink
Prof.dr.ir. S. van der Zwaag
Prof.dr. D.J. Sikkema
Technische Universiteit Delft
De Ambassade voor Creatieve Zaken, Tilburg
Wageningen
Universitair Medisch Centrum Groningen
HZPC Holland BV, Metslawier
Jurykamer 344 - OTP
Dhr. C. Hogendoorn
Drs. L.M. Huiskens
Jurykamer 351 - WATER 2015
Dr.ing. D.W.J. Klomp
Prof.dr.ir. N.E. Benes
Dhr. B. Souabi
Dr. W. Mulder
Universitair Medisch Centrum Utrecht
Universiteit Twente
Eelde
Prof. ir. A. Aalbers
ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten, Arnhem
Prof.dr. J. Knol
Dr. U. Boeke
Rubicon Consulting & Technology, Vianen
Dr. R.R. Negenborn
Alblasserdam
Mw. L.L. Jansen
Wageningen Universiteit & Researchcentrum
Philips Research, Eindhoven
Technische Universiteit Delft
Prof.dr.ir. R. Dewil PhD
Studio voor Vormgeving, Eindhoven
Dr. H.P. Permentier
Wageningen Universiteit & Researchcentrum
Prof.dr.ir. J.W.M. Bergmans
Rijksuniversiteit Groningen
Katholieke Universiteit Leuven, St. Katelijne-Waver (België)
Mw. V. de Jong
Dr. P. Maat
Technische Universiteit Eindhoven
Dr. A. van Schanke
Dhr. J.O. Duin
Mw. G. Kuiper
Prof.dr. G.A.M.S. van Dongen
Dr. S.M. Garcia Blanco
Quantitative Solutions Inc., Oss
Waterschap Hollandse Delta, Ridderkerk
Hogeschool voor de Kunsten, Utrecht
Prof.dr. G.J.W. Euverink
Mw. B.A. Roos
Haren
Hanzehogeschool Groningen
ASTRON - Netherlands Institute for Radio Astronomy, Dwingeloo
Dr. W.F. de Boer
Jurykamer 346 - OTP
Urban Connectors, Amsterdam
VU Medisch Centrum Amsterdam
Universiteit Twente
Dr. I.J. Opstelten
Dr. A. el Ghalbzouri
Dr. J. Kalkman
Hogeschool Utrecht
Leids Universitair Medisch Centrum
Technische Universiteit Delft
Ir. H.W.A.M. de Jong
Prof. ir. J. Klein Woud
Prof.dr. P.W.M. Rutten
Dr. ir. M.B. de Rooij
Dhr. J. Melles
Prof.dr. C.I. Koen
Universitair Medisch Centrum Utrecht
Schagen
Universiteit Twente
Photonics Investments BV, Duiven
TIAS, Tilburg
Dr. T.H. van Kuppevelt
Dr. ir. M. van Koningsveld
CLICKNL Next Business Innovation, ‘s-Gravenhage
Prof.dr. G.W. Somsen
Prof.dr. W.H. Roos
Prof.dr. M.J.E.C. van der Maarel
Vrije Universiteit Amsterdam
Vrije Universiteit Amsterdam
Rijksuniversiteit Groningen
Radboud universitair medisch centrum Nijmegen
Van Oord Dredging and Marine Contractors BV, Rotterdam
Dr. M.A. Van
Dr. ir. M.C.M. Rutten
Dr. L. Moroni
Dr. L.P.M. Lamers
Dr. V. van Lancker
Deltares, Delft
Technische Universiteit Eindhoven
Maastricht University
Radboud Universiteit Nijmegen
Ir. J.W. Spronck
Prof.dr. F.M. Mulder
Prof.dr. A.H. Meijer
Technische Universiteit Delft
Technische Universiteit Delft
Technische Universiteit Delft
Universiteit Leiden
Royal Belgian Institute of Natural Sciences Management, Brussels (België)
Mw. Z. Skalska
Dr. F.M. Vos Dr.ing. D.J. Vugts
Dr. A.J. van der Werf
Dr. A. Nieuwenhuys
Prof.dr.ir. F. Molenkamp em.
Dr. ir. J.A. Pinkster
FLEX/theINNOVATIONLAB, Delft
VU Medisch Centrum Amsterdam
Machnet BV, Roden
Radboud Universiteit Nijmegen
Voorschoten
Prof.dr. H.W. Zandbergen
Prof.dr. F.P.J.T. Rutjes
Prof.dr.ir. P.R. Onck
Pinkster Marine Hydrodynamics, Rotterdam
Dhr. J.W. Wesselink
Dr. ir. R.A.R. van der Zee
Universiteit Twente
Technische Universiteit Delft
Radboud Universiteit Nijmegen
Rijksuniversiteit Groningen
Prof. ir. D. Stapersma
Mw. M. van de Worp
Dr.ing. A. van Zomeren
Dr. A. Schönecker
Dr. A.J. Roefs
Voorburg
Energieonderzoek Centrum Nederland, Petten
RGS Development BV, Broek op Langedijk
Maastricht University
Drs. A. Stolk
NOUS Engineering, London (Groot-Brittannïe)
Dr. M.J. Santofimia Navarro
Rijkswaterstaat, Rijswijk
Mw. E. Zijlstra
Dr. ir. G.J. Strijkers
Technische Universiteit Delft
Prof.dr.ir. A.R.D. Verliefde
Materia Exhibitions, Naarden
Dr. W.G.J.H.M. van Sark
Technische Universiteit Delft
Jurykamer 343 - OTP Prof.dr. W. de Boer
Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO), Wageningen
Jurykamer 345 - OTP
Jurykamer 348 - OTP
Dr.ing. W.A. Bongers
Dr. A.J.F.M. van den Ackerveken
Academisch Medisch Centrum, Amsterdam Zuidoost
Universiteit Utrecht
Prof.dr.ir. H.J. de Vriend
FOM-instituut DIFFER, Eindhoven
Universiteit Utrecht
Dr. D. Vreugdenhil
Dr. ir. R. Stoffer
Oegstgeest
Dhr. D. Lo Cascio
Prof.dr. A.M. Breure
Ir. J.J.W. Gulikers
Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven
Wageningen Universiteit & Researchcentrum
PhoeniX BV, Enschede
Technobis Fibre Technologies, Alkmaar Rijkswaterstaat, Utrecht
Dr. J. Dijksterhuis
Dr. J.L.M. Hermens
Universiteit Utrecht
Centraalbureau voor Schimmelcultures, Utrecht
Dr. ir. J.P. Hoogenboom
Technische Universiteit Delft Dr. ir. W. Jouwsma
Dr. G.W. Verhaegh
Dhr. F. Schoorl
Bond van Nederlandse Architecten, Amsterdam Technische Universiteit Eindhoven Ir. J.K. Verbrugge
Elba-Rec, Amersfoort
Jurykamer 354 - HTSM 2015 (1) Prof. E. Charbon
Technische Universiteit Delft
Jurykamer 352 en 353- RTD
Dr. A.P.J. van Dijk
Radboud universitair medisch centrum, Nijmegen
Dhr. M. ten Berge
Amsterdam Creatives Industries Network
Radboud universitair medisch centrum, Nijmegen
Dr. H. van As
Prof.dr. J.T. Zuilhof
Mw. T. van Dijk
Prof. M.B. van Herk
Prof.dr. T. Gregorkiewicz
Wageningen Universiteit & Researchcentrum
Wageningen Universiteit & Researchcentrum
OKRA Landschapsarchitecten, Utrecht
University of Manchester (Groot-Brittannïe)
Universiteit van Amsterdam
Dr. ir. R.J. Beun
Mw. A.M. Eggenkamp
Dr. A.J. Houtepen
Dr. A. Kalsbeek
Universiteit Utrecht
U CREATE / CREAT HEALTH, Utrecht
Technische Universiteit Delft
Bronkhorst High-Tech BV, Ruurlo
Nederlands Herseninstituut, Amsterdam
Dr. ir. M. Breeuwer
Prof.dr. D.J. Gravesteijn
Dhr. J. Gijbels
Dr. C.J. Lee
Dr. A.J. Nederveen
Prof.dr. A.A. Lammertsma
Hogeschool Utrecht
Universiteit Twente
VU Medisch Centrum Amsterdam
Philips Healthcare Nederland BV, Best
Universiteit Twente
Academisch Medisch Centrum, Amsterdam
Dr. L. Hviid
Dhr. J. Gouw
Dr. E.M.M. Manders
Dr. ir. S.C.G. Leeuwenburgh
Drs. T. Creyghton
Radboud universitair medisch centrum, Nijmegen
Leiden
Strangelove, Amsterdam
Universiteit van Amsterdam
Prof. J. Teunissen
Shell Global Solutions International BV, Amsterdam
Dr. ir. M.C. Goorden
Prof.dr. T.T.M. Palstra
Dhr. W.J.C. Groot
Prof.dr. H. Ovaa
Technische Universiteit Delft
Rijksuniversiteit Groningen
Hogeschool van Amsterdam
Academisch Medisch Centrum, Amsterdam
Nederlands Kanker Instituut, Amsterdam
Ing. H. Inia MBA
Prof.dr.ing. A.J.H.M. Rijnders
Prof.dr. P.P.M. Hekkert
Ir. H.A.A.W. Pelders
Inia Management BV, Heeswijk-Dinther
Universiteit Twente
Technische Universiteit Delft
TNO Helmond
ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten, Arnhem Prof.dr.ir. P.H. Veltink
Universiteit Twente
70
Jaarverslag STW 2015
Jurykamer 347 - OTP
Jurykamer 350 - HTM 2014-2
Dr. A.J. Nederveen
Jurykamers en commissies
71
Jurykamers
Beoordelingscommissies Demonstrator 2015
Strategische Samenwerkingsprogramma Maps4Society (M4S)
Prof.dr.ir. J.M.A. Scherpen
Dr. ir. E.A.B. Koenders
Rijksuniversiteit Groningen Prof.dr. J. Schmitz
Technische Universität Darmstadt (Duitsland)
Universiteit Twente
Prof.dr. K.G. Langendoen
T&A Energy BV, Amsterdam
Prof. K.A. Williams
Technische Universiteit Delft
Drs. M.H. Bunge MBA
Technische Universiteit Delft
Dr. ir. N. Meratnia
Dr. S.M. Witte
Universiteit Twente
Bunge Consultancy BV, Amsterdam
Advanced Research Center for Nanolithography (ARCNL), Amsterdam
Dr. B.J.R. van der Meulen
Ir. P.P. ‘t Hoen
Rathenau Instituut, ‘s-Gravenhage
Prof.dr. Y. Georgiadou
Birch Consultants, Driebergen
Universiteit Twente
Ir. G.J.W. Oldeman
Prof.dr. J.E. Stoter
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek, ‘s-Gravenhage
Dr. A. Hanjalic
MKB innovatiedeskundige, Delft
Technische Universiteit Delft
Drs. C.A. Holland
Technische Universiteit Delft
Ir. W.H.M. Orbons
Dr. J.A.A.W. Elemans
Prof.dr.ir. M.G. Vosselman
Ir. A. Heutink
Orbons Advies BV, Grubbenvorst
Radboud Universiteit Nijmegen
Universiteit Twente
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, Arnhem
Rijkswaterstaat, ‘s-Gravenhage
Mr. ir. M. Peutz
prof.dr.ir. N. de Jong
Ir. drs. H. Kamphuis
Martijn Rijsdijk
Equator Research BV, Rosmalen
Erasmus MC
Open Design Aanpak BV, Zoetermeer
Kadaster, Apeldoorn
Dr.ing. K. Recourt
Prof.dr. A.G.J.M. van Leeuwen
Prof.dr. C.I. Koen
Dr.ir. J.P. van Loon
Stichting Mibiton, Den Haag
Academisch Medisch Centrum, Amsterdam
TIAS, Tilburg
Prof.dr.ir. C.H. Slump
Drs.ing. J.H. Lutje Spelberg
Netherlands Space Office (NSO), ‘s-Gravenhage
Prof.dr. E.A. Lomonova
Industriebank LIOF NV, Maastricht
Dr.ir. K. van Onselen
Mw. M. Tan-Jacobs, PhD
Technische Universiteit Eindhoven
Dhr. J. Melles
Rijkswaterstaat, Delft
PatentPunt Leiden, Rijswijk
Prof.dr. G. Pasterkamp
Photonics Investments BV, Duiven
Dhr. R. van Schaik
Ir. J.H. Voûte
Universitair Medisch Centrum Utrecht
Dr.ing. K. Recourt
Dr. ir. R.H.J. Peerlings
Stichting Mibiton, Leidschendam
Stichting Netherlands eScience Center, Amsterdam
Dutch Institute of Management & Innovation, Zeist
Technische Universiteit Eindhoven
Drs. E. Schutte
Prof.mr.drs. C. Stuurman
Ir. J. van der Wel
Prof.dr.ir. ir. G.J.M. Smit
Signifix BV, Bilthoven
Universiteit van Tilburg
Technolution, Gouda
Universiteit Twente
Prof.dr.ir. C.H. Slump
Dipl.-Phys. C.N.M. Jansz, secretaris
Prof. dr. H.A.B. Wösten
Prof.dr. J.H. Snoeijer
Universiteit Twente
STW, Utrecht
Universiteit Utrecht
Universiteit Twente
Prof.dr. H.A.B. Wösten
Dr. H.A. van Sprang
Universiteit Utrecht
Philips Research
Mw. H.P.M. Bertrand-Karthaus, secretariaat
Ir. W.H. van den Berg
Dhr. T. Bouws
Dr. S. Stallinga
STW, Utrecht
Value Creation Capital BV, Den Dolder
Kamer van Koophandel
Technische Universiteit Delft
Dr. M. Wiegel, secretaris
Dr. Th.M. Berkvens
Ir. W.H. van den Berg
Prof.dr.ir. A.J.P. Theuwissen
STW, Utrecht
Berkvens Management & Investment BV, Amsterdam
TIIN Capital - The Informal Investors Network BV, Bosch en Duin
Jurykamer 355 - HTSM 2015 (2)
Ir. G.A. de Bruin, voorzitter
Technische Universiteit Delft Prof.dr. W.M.G. Ubachs
Open Mind
Dhr. I.F.M. Karthaus MSM
Stichting Innovatie Alliantie, Utrecht
Prof.dr.ir. M. Molenaar, voorzitter
Dr. J.H. Lutje Spelberg
Nederlandse Commissie voor Geodesie, Amersfoort
Industriebank LIOF NV, Maastricht
Dr.ir. H.W. van Dijk
Participatiemaatschappij Oost Nederland NV, Arnhem
NHL, Hogeschool Communicatie & Multimedia Design, Leeuwarden
Take-off
Ir. V.H.J. Mattousch
R. Menzing
Universiteit Twente
TNO SBIR 2015
Prof.ir. A. Beukers
Ir. G.A. de Bruin
Prof.dr.ir. M. Kroon, voorzitter
Technische Universiteit Delft, Delft
T&A Energy BV, Groningen
Technische Universiteit Eindhoven
Ir. G.A. de Bruin
Drs. M.H. Bunge MBA
Dhr. M. van Caltmhout
T&A Energy BV, Amsterdam
Bunge Consultancy BV, Amsterdam
Volkskrant, Amsterdam
Drs. M.H. Bunge MBA
Dr. P. van Gelderen
Prof.dr. J.M. Cramer
Bunge Consultancy BV, Amsterdam
Icos Capital Management BV, Amsterdam
Prof.dr.ir. O.C.G. Adan
Universiteit Utrecht
Dr. P. van Gelderen
Dhr. G. Hiemstra
TNO Delft
Mw. M. Stikker
Waag Society, Amsterdam
Icos Capital Management BV, Amsterdam
Van der Meer & van Tilburg BV, Zeist
Dhr. H. van den Akker
Van den Akker Cleaning & Inspection Services BV, Deurne
Prof.dr.ir. P.P.C.C. Verbeek
G. Hiemstra
Vereniging FME-CWM, Zoetermeer
Universiteit Twente
Van der Meer & van Tilburg BV, Zeist
Ir. P.P. ‘t Hoen
Dr. ir. J.F. Broenink
Mw. M. Minnesma
Ir. P.P. ’t Hoen
ICT innovatiedeskundige, Leidschendam
Universiteit Twente
Stichting Urgenda, Amsterdam
ICT innovatiedeskundige, Leidschendam
Dr.ir. W. Jouwsma
Prof.dr.ir. H.J.H. Brouwers
Dhr. W. Verschoor
Drs. C.A. Holland
Bronkhorst High-Tech BV, Ruurlo
Technische Universiteit Eindhoven
Stichting Urgenda, Amsterdam
HUB Holland BV, Utrecht
Prof. C.I. Koen
Prof.dr. J.M. Cramer
Dr.ing. L.T. de Jonge, secretaris
Dr.ir. W. Jouwsma
Universiteit Tilburg,
Universiteit Utrecht
STW, Utrecht
Bronkhorst High-Tech BV, Ruurlo
Dhr. F. Liemburg
Ir.drs. H. Kamphuis
Bluetrace BV, Amsterdam
Advanced Research Center for Nanolithography (ARCNL), Amsterdam
Jurykamer 356 - TISCA 2015
Ing. G. Huizinga
Open Design Aanpak, Zoetermeer
72
Jaarverslag STW 2015
Jurykamers en commissies
73
Jurykamers
Beoordelingscommissies Demonstrator 2015
Strategische Samenwerkingsprogramma Maps4Society (M4S)
Prof.dr.ir. J.M.A. Scherpen
Dr. ir. E.A.B. Koenders
Rijksuniversiteit Groningen Prof.dr. J. Schmitz
Technische Universität Darmstadt (Duitsland)
Universiteit Twente
Prof.dr. K.G. Langendoen
T&A Energy BV, Amsterdam
Prof. K.A. Williams
Technische Universiteit Delft
Drs. M.H. Bunge MBA
Technische Universiteit Delft
Dr. ir. N. Meratnia
Dr. S.M. Witte
Universiteit Twente
Bunge Consultancy BV, Amsterdam
Advanced Research Center for Nanolithography (ARCNL), Amsterdam
Dr. B.J.R. van der Meulen
Ir. P.P. ‘t Hoen
Rathenau Instituut, ‘s-Gravenhage
Prof.dr. Y. Georgiadou
Birch Consultants, Driebergen
Universiteit Twente
Ir. G.J.W. Oldeman
Prof.dr. J.E. Stoter
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek, ‘s-Gravenhage
Dr. A. Hanjalic
MKB innovatiedeskundige, Delft
Technische Universiteit Delft
Drs. C.A. Holland
Technische Universiteit Delft
Ir. W.H.M. Orbons
Dr. J.A.A.W. Elemans
Prof.dr.ir. M.G. Vosselman
Ir. A. Heutink
Orbons Advies BV, Grubbenvorst
Radboud Universiteit Nijmegen
Universiteit Twente
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, Arnhem
Rijkswaterstaat, ‘s-Gravenhage
Mr. ir. M. Peutz
prof.dr.ir. N. de Jong
Ir. drs. H. Kamphuis
Martijn Rijsdijk
Equator Research BV, Rosmalen
Erasmus MC
Open Design Aanpak BV, Zoetermeer
Kadaster, Apeldoorn
Dr.ing. K. Recourt
Prof.dr. A.G.J.M. van Leeuwen
Prof.dr. C.I. Koen
Dr.ir. J.P. van Loon
Stichting Mibiton, Den Haag
Academisch Medisch Centrum, Amsterdam
TIAS, Tilburg
Prof.dr.ir. C.H. Slump
Drs.ing. J.H. Lutje Spelberg
Netherlands Space Office (NSO), ‘s-Gravenhage
Prof.dr. E.A. Lomonova
Industriebank LIOF NV, Maastricht
Dr.ir. K. van Onselen
Mw. M. Tan-Jacobs, PhD
Technische Universiteit Eindhoven
Dhr. J. Melles
Rijkswaterstaat, Delft
PatentPunt Leiden, Rijswijk
Prof.dr. G. Pasterkamp
Photonics Investments BV, Duiven
Dhr. R. van Schaik
Ir. J.H. Voûte
Universitair Medisch Centrum Utrecht
Dr.ing. K. Recourt
Dr. ir. R.H.J. Peerlings
Stichting Mibiton, Leidschendam
Stichting Netherlands eScience Center, Amsterdam
Dutch Institute of Management & Innovation, Zeist
Technische Universiteit Eindhoven
Drs. E. Schutte
Prof.mr.drs. C. Stuurman
Ir. J. van der Wel
Prof.dr.ir. ir. G.J.M. Smit
Signifix BV, Bilthoven
Universiteit van Tilburg
Technolution, Gouda
Universiteit Twente
Prof.dr.ir. C.H. Slump
Dipl.-Phys. C.N.M. Jansz, secretaris
Prof. dr. H.A.B. Wösten
Prof.dr. J.H. Snoeijer
Universiteit Twente
STW, Utrecht
Universiteit Utrecht
Universiteit Twente
Prof.dr. H.A.B. Wösten
Dr. H.A. van Sprang
Universiteit Utrecht
Philips Research
Mw. H.P.M. Bertrand-Karthaus, secretariaat
Ir. W.H. van den Berg
Dhr. T. Bouws
Dr. S. Stallinga
STW, Utrecht
Value Creation Capital BV, Den Dolder
Kamer van Koophandel
Technische Universiteit Delft
Dr. M. Wiegel, secretaris
Dr. Th.M. Berkvens
Ir. W.H. van den Berg
Prof.dr.ir. A.J.P. Theuwissen
STW, Utrecht
Berkvens Management & Investment BV, Amsterdam
TIIN Capital - The Informal Investors Network BV, Bosch en Duin
Jurykamer 355 - HTSM 2015 (2)
Ir. G.A. de Bruin, voorzitter
Technische Universiteit Delft Prof.dr. W.M.G. Ubachs
Open Mind
Dhr. I.F.M. Karthaus MSM
Stichting Innovatie Alliantie, Utrecht
Prof.dr.ir. M. Molenaar, voorzitter
Dr. J.H. Lutje Spelberg
Nederlandse Commissie voor Geodesie, Amersfoort
Industriebank LIOF NV, Maastricht
Dr.ir. H.W. van Dijk
Participatiemaatschappij Oost Nederland NV, Arnhem
NHL, Hogeschool Communicatie & Multimedia Design, Leeuwarden
Take-off
Ir. V.H.J. Mattousch
R. Menzing
Universiteit Twente
TNO SBIR 2015
Prof.ir. A. Beukers
Ir. G.A. de Bruin
Prof.dr.ir. M. Kroon, voorzitter
Technische Universiteit Delft, Delft
T&A Energy BV, Groningen
Technische Universiteit Eindhoven
Ir. G.A. de Bruin
Drs. M.H. Bunge MBA
Dhr. M. van Caltmhout
T&A Energy BV, Amsterdam
Bunge Consultancy BV, Amsterdam
Volkskrant, Amsterdam
Drs. M.H. Bunge MBA
Dr. P. van Gelderen
Prof.dr. J.M. Cramer
Bunge Consultancy BV, Amsterdam
Icos Capital Management BV, Amsterdam
Prof.dr.ir. O.C.G. Adan
Universiteit Utrecht
Dr. P. van Gelderen
Dhr. G. Hiemstra
TNO Delft
Mw. M. Stikker
Waag Society, Amsterdam
Icos Capital Management BV, Amsterdam
Van der Meer & van Tilburg BV, Zeist
Dhr. H. van den Akker
Van den Akker Cleaning & Inspection Services BV, Deurne
Prof.dr.ir. P.P.C.C. Verbeek
G. Hiemstra
Vereniging FME-CWM, Zoetermeer
Universiteit Twente
Van der Meer & van Tilburg BV, Zeist
Ir. P.P. ‘t Hoen
Dr. ir. J.F. Broenink
Mw. M. Minnesma
Ir. P.P. ’t Hoen
ICT innovatiedeskundige, Leidschendam
Universiteit Twente
Stichting Urgenda, Amsterdam
ICT innovatiedeskundige, Leidschendam
Dr.ir. W. Jouwsma
Prof.dr.ir. H.J.H. Brouwers
Dhr. W. Verschoor
Drs. C.A. Holland
Bronkhorst High-Tech BV, Ruurlo
Technische Universiteit Eindhoven
Stichting Urgenda, Amsterdam
HUB Holland BV, Utrecht
Prof. C.I. Koen
Prof.dr. J.M. Cramer
Dr.ing. L.T. de Jonge, secretaris
Dr.ir. W. Jouwsma
Universiteit Tilburg,
Universiteit Utrecht
STW, Utrecht
Bronkhorst High-Tech BV, Ruurlo
Dhr. F. Liemburg
Ir.drs. H. Kamphuis
Bluetrace BV, Amsterdam
Advanced Research Center for Nanolithography (ARCNL), Amsterdam
Jurykamer 356 - TISCA 2015
Ing. G. Huizinga
Open Design Aanpak, Zoetermeer
72
Jaarverslag STW 2015
Jurykamers en commissies
73
Beoordelingscommissies
Perspectiefcommissies Vidi 2015
Mw. A. Metz
Bio-Based Geo & GeoCivil Engineering (BioGeoCivil)
Prof.dr.ir. M.A. Viergever
Dr.ir. W. Olthuis
Universitair Medisch Centrum Utrecht
Universiteit Twente
Prof.dr.ir. T.J. Heimovaara, voorzitter
Dr.ir. S.A.M. Baert, secretaris
Ir. S.R. Jongerius, secretaris
Technische Universiteit Delft
STW, Utrecht
STW, Utrecht
imgZine, Haarlem
Prof.dr. J.E. Stoter, voorzitter
Drs. R.J. Notermans
Technische Universiteit Delft
De Noordelijke Combinatie, Grou
Prof.dr. W. de Boer
Mr.ir. M. Peutz
Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO)
Dr. H.M. Jonkers, vice-voorzitter
Peutz Advies en Management BV, Maastricht
Prof.dr. C.V.C. Bouten
Technische Universiteit Delft
Technische Universiteit Eindhoven
Prof.dr.ir. O.C.G. Adan
Dr.ing. K. Recourt
Dr.ir. E. Cantatore
TNO Delft
Prof.dr.ir. M.K. Smit, voorzitter
Stichting Mibiton, Leidschendam
Technische Universiteit Eindhoven
Prof.dr. R.N.J. Comans
Technische Universiteit Eindhoven
Prof.dr. J. Dankelman, voorzitter
Dhr. H. Uitenboogaart
Prof. J.C.T. Eijkel
Dr.ir. M. Tichem
Technische Universiteit Delft
Qredits, Microfinanciering Nederland, Almelo
Universiteit Twente
Wageningen Universiteit & Researchcentrum
Technische Universiteit Delft
Dr. H. Bosch
Dr. J.C.J. Koelemeij
Dr.ir. J.T.C. Grotenhuis
Dr.ir. R.G. Heideman
Ir. J. van der Wel
Vrije Universiteit Amsterdam
LioniX BV, Enschede
Erasmus MC, Rotterdam
Technolotion, Gouda
Prof.dr. K.G. Langendoen
Wageningen Universiteit & Researchcentrum
Ir. T. Korthorst
Prof.dr.ir. P. Breedveld
Y.M.J. van Scharenburg, secretariaat
Technische Universiteit Delft
Prof.dr.ir. S.M. Hassanizadeh
Phoenix BV, Enschede
Technische Universiteit Delft
STW, Utrecht
Prof.dr.ir. W. Steenbergen
Universiteit Utrecht
Dr. M. Wale
Dr. J.J. van den Dobbelsteen
Dr. W.H. Segeth, secretaris
Universiteit Twente
Prof.dr. J.A. van Veen
Technische Universiteit Delft
STW, Utrecht Waarnemers TNO
Dr. A.C.O. Vertegaal
Dr.ir. G. Roelkens
Technische Universiteit Delft
Dr. P.H. de Haan
Prof.dr. E. Vlieg
Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO), Wageningen
Oclaro, Caswell (Groot Brittannië) IMEC, Leuven (België)
Dr.ir. D.J. Faber
TNO Strategy, Delft
Radboud Universiteit Nijmegen
Dr. W.H. van der Zon
Dr. B.H. Verbeek
Dr.ir. M. van der Linden
Mw. H.P.M. Bertrand-Karthaus, secretariaat
Koninklijke Vopak NV, Rotterdam
IOP Photonic Devices, Nuenen
Academisch Medisch Centrum, Amsterdam
TNO Bedrijven, Delft
STW, Utrecht
Dr. F. Sikkema, secretaris
Prof.dr. D. Iannuzzi
STW, Utrecht
Vrije Universiteit Amsterdam
Leids Universitair Medisch Centrum
Mw. A.M. van der Ham MSc, secretaris
Veni 2015
STW, Utrecht
Building on Transient Plasmas (BTP)
Generic Technology of Integrated Photonics (GTIP)
Instruments for Minimally Invasive Techniques - interactive Multi-Interventional Tools (iMIT)
Dr. D. Dodou
Prof.dr. A.G.J.M. van Leeuwen
ImaGene
Prof.dr.ir. B.P.H.J. Thomma, voorzitter
Prof.dr.ir. G.M.W. Kroesen, voorzitter
Wageningen Universiteit & Researchcentrum
Technische Universiteit Eindhoven
Dr.ir. M. Breeuwer
Academisch Medisch Centrum, Amsterdam
Dr. V.I.Y Banine
Philips Research Europe-Eindhoven
Prof.dr.ir. J.L. van Leeuwen
Prof.dr.ing. M.C.G. Aalders
ASML Netherlands BV, Veldhoven
Dr.ir. B. Goedhart
Wageningen Universiteit
Academisch Medisch Centrum
Prof.dr. K.J. Boller
Dr. S. Misra
Dr.ir. M.J. Bentum
Universiteit Twente
Medis Medical Systems BV, Leiden
Universiteit Twente
Prof.dr. U.M. Ebert
Prof.dr.ir. B.P.F. Lelieveldt
Dr. G. van Soest
Dr. A.A. Bol
Leids Universitair Medisch Centrum
Erasmus MC, Rotterdam
Technische Universiteit Eindhoven
Centrum Wiskunde & Informatica, Amsterdam
Prof.dr. W.J. Niessen
Prof.dr.ir. A.F.W. van der Steen
Dr. J.J. van den Dobbelsteen
Prof.dr.ir. M. Haverlag
Erasmus MC, Rotterdam
Erasmus MC, Rotterdam
Technische Universiteit Delft
Philips Lighting BV, Eindhoven
Prof.dr.ir. A.W.M. Smeulders
Prof.dr.ir. H.J.C.M.Sterenborg
Dr.ir. R.J.E. Hueting
Ir. R.G.H.M. Voeten
Universiteit van Amsterdam
Universiteit Twente
Bradford Engineering BV, Heerle
Dr. P.H.M. Lommerse, secretaris
Academisch Medisch Centrum, Amsterdam
Dr.ir. M.K. de Kreuk
Dr. L.J. Korstanje, secretaris
STW, Utrecht
Dr.ir. T. van Walsum
Technische Universiteit Delft
STW, Utrecht
Prof.dr. G.J.V.M. van Osch
Erasmus MC, Rotterdam Dr.ir. D.T.S. Rijkers
Cardiovascular Risk Management (CARISMA)
Universiteit Twente
Erasmus MC, Rotterdam
Integral Solutions for Sustainable Construction (IS2C)
Dr.ing. L.T. de Jonge, secretaris
STW, Utrecht
Dr.ir. E.A.B. Koenders, voorzitter
Learning from Nature to protect crops (LFN)
Universiteit Utrecht
Prof.dr.ir. J.H.C. Reiber, voorzitter
Technische Universiteit Delft
Dr. C.G.M. Snoek
Leids Universitair Medisch Centrum
Prof.dr.ir. O.C.G. Adan
Universiteit van Amsterdam
Dr.ir. B. Goedhart
TNO Delft
Prof.dr. M. Dicke, voorzitter
Mw. L.B.E. de Groot, secretariaat
Medis Medical Imaging Systems BV, Leiden
Ir. J.D. Bakker
STW, Utrecht
Rijkswaterstaat, Utrecht
Wageningen Universiteit & Researchcentrum
Dr.ir. S.A.M. Baert, secretaris
Ir. R.J. ‘t Hoen
Dr.ir. A. van Beek
Dr. S. Heimovaara
STW, Utrecht
Oldelft Ultrasound BV, Delft
Bouwsucces, Amersfoort
Prof.dr. W.P.Th.M. Mali
Prof. ir. A.Q.C. van der Horst
Royal Van Zanten / Van Zanten Holding BV, Aalsmeer
Universitair Medisch Centrum Utrecht
Technische Universiteit Delft
Prof.dr.ir. C.M.J. Pieterse
Prof.dr. W.J. Niessen
Prof.dr. J.N. Kok
Universiteit Utrecht
Erasmus MC, Rotterdam
Universiteit Leiden
74
Jaarverslag STW 2015
Jurykamers en commissies
75
Beoordelingscommissies
Perspectiefcommissies Vidi 2015
Mw. A. Metz
Bio-Based Geo & GeoCivil Engineering (BioGeoCivil)
Prof.dr.ir. M.A. Viergever
Dr.ir. W. Olthuis
Universitair Medisch Centrum Utrecht
Universiteit Twente
Prof.dr.ir. T.J. Heimovaara, voorzitter
Dr.ir. S.A.M. Baert, secretaris
Ir. S.R. Jongerius, secretaris
Technische Universiteit Delft
STW, Utrecht
STW, Utrecht
imgZine, Haarlem
Prof.dr. J.E. Stoter, voorzitter
Drs. R.J. Notermans
Technische Universiteit Delft
De Noordelijke Combinatie, Grou
Prof.dr. W. de Boer
Mr.ir. M. Peutz
Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO)
Dr. H.M. Jonkers, vice-voorzitter
Peutz Advies en Management BV, Maastricht
Prof.dr. C.V.C. Bouten
Technische Universiteit Delft
Technische Universiteit Eindhoven
Prof.dr.ir. O.C.G. Adan
Dr.ing. K. Recourt
Dr.ir. E. Cantatore
TNO Delft
Prof.dr.ir. M.K. Smit, voorzitter
Stichting Mibiton, Leidschendam
Technische Universiteit Eindhoven
Prof.dr. R.N.J. Comans
Technische Universiteit Eindhoven
Prof.dr. J. Dankelman, voorzitter
Dhr. H. Uitenboogaart
Prof. J.C.T. Eijkel
Dr.ir. M. Tichem
Technische Universiteit Delft
Qredits, Microfinanciering Nederland, Almelo
Universiteit Twente
Wageningen Universiteit & Researchcentrum
Technische Universiteit Delft
Dr. H. Bosch
Dr. J.C.J. Koelemeij
Dr.ir. J.T.C. Grotenhuis
Dr.ir. R.G. Heideman
Ir. J. van der Wel
Vrije Universiteit Amsterdam
LioniX BV, Enschede
Erasmus MC, Rotterdam
Technolotion, Gouda
Prof.dr. K.G. Langendoen
Wageningen Universiteit & Researchcentrum
Ir. T. Korthorst
Prof.dr.ir. P. Breedveld
Y.M.J. van Scharenburg, secretariaat
Technische Universiteit Delft
Prof.dr.ir. S.M. Hassanizadeh
Phoenix BV, Enschede
Technische Universiteit Delft
STW, Utrecht
Prof.dr.ir. W. Steenbergen
Universiteit Utrecht
Dr. M. Wale
Dr. J.J. van den Dobbelsteen
Dr. W.H. Segeth, secretaris
Universiteit Twente
Prof.dr. J.A. van Veen
Technische Universiteit Delft
STW, Utrecht Waarnemers TNO
Dr. A.C.O. Vertegaal
Dr.ir. G. Roelkens
Technische Universiteit Delft
Dr. P.H. de Haan
Prof.dr. E. Vlieg
Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO), Wageningen
Oclaro, Caswell (Groot Brittannië) IMEC, Leuven (België)
Dr.ir. D.J. Faber
TNO Strategy, Delft
Radboud Universiteit Nijmegen
Dr. W.H. van der Zon
Dr. B.H. Verbeek
Dr.ir. M. van der Linden
Mw. H.P.M. Bertrand-Karthaus, secretariaat
Koninklijke Vopak NV, Rotterdam
IOP Photonic Devices, Nuenen
Academisch Medisch Centrum, Amsterdam
TNO Bedrijven, Delft
STW, Utrecht
Dr. F. Sikkema, secretaris
Prof.dr. D. Iannuzzi
STW, Utrecht
Vrije Universiteit Amsterdam
Leids Universitair Medisch Centrum
Mw. A.M. van der Ham MSc, secretaris
Veni 2015
STW, Utrecht
Building on Transient Plasmas (BTP)
Generic Technology of Integrated Photonics (GTIP)
Instruments for Minimally Invasive Techniques - interactive Multi-Interventional Tools (iMIT)
Dr. D. Dodou
Prof.dr. A.G.J.M. van Leeuwen
ImaGene
Prof.dr.ir. B.P.H.J. Thomma, voorzitter
Prof.dr.ir. G.M.W. Kroesen, voorzitter
Wageningen Universiteit & Researchcentrum
Technische Universiteit Eindhoven
Dr.ir. M. Breeuwer
Academisch Medisch Centrum, Amsterdam
Dr. V.I.Y Banine
Philips Research Europe-Eindhoven
Prof.dr.ir. J.L. van Leeuwen
Prof.dr.ing. M.C.G. Aalders
ASML Netherlands BV, Veldhoven
Dr.ir. B. Goedhart
Wageningen Universiteit
Academisch Medisch Centrum
Prof.dr. K.J. Boller
Dr. S. Misra
Dr.ir. M.J. Bentum
Universiteit Twente
Medis Medical Systems BV, Leiden
Universiteit Twente
Prof.dr. U.M. Ebert
Prof.dr.ir. B.P.F. Lelieveldt
Dr. G. van Soest
Dr. A.A. Bol
Leids Universitair Medisch Centrum
Erasmus MC, Rotterdam
Technische Universiteit Eindhoven
Centrum Wiskunde & Informatica, Amsterdam
Prof.dr. W.J. Niessen
Prof.dr.ir. A.F.W. van der Steen
Dr. J.J. van den Dobbelsteen
Prof.dr.ir. M. Haverlag
Erasmus MC, Rotterdam
Erasmus MC, Rotterdam
Technische Universiteit Delft
Philips Lighting BV, Eindhoven
Prof.dr.ir. A.W.M. Smeulders
Prof.dr.ir. H.J.C.M.Sterenborg
Dr.ir. R.J.E. Hueting
Ir. R.G.H.M. Voeten
Universiteit van Amsterdam
Universiteit Twente
Bradford Engineering BV, Heerle
Dr. P.H.M. Lommerse, secretaris
Academisch Medisch Centrum, Amsterdam
Dr.ir. M.K. de Kreuk
Dr. L.J. Korstanje, secretaris
STW, Utrecht
Dr.ir. T. van Walsum
Technische Universiteit Delft
STW, Utrecht
Prof.dr. G.J.V.M. van Osch
Erasmus MC, Rotterdam Dr.ir. D.T.S. Rijkers
Cardiovascular Risk Management (CARISMA)
Universiteit Twente
Erasmus MC, Rotterdam
Integral Solutions for Sustainable Construction (IS2C)
Dr.ing. L.T. de Jonge, secretaris
STW, Utrecht
Dr.ir. E.A.B. Koenders, voorzitter
Learning from Nature to protect crops (LFN)
Universiteit Utrecht
Prof.dr.ir. J.H.C. Reiber, voorzitter
Technische Universiteit Delft
Dr. C.G.M. Snoek
Leids Universitair Medisch Centrum
Prof.dr.ir. O.C.G. Adan
Universiteit van Amsterdam
Dr.ir. B. Goedhart
TNO Delft
Prof.dr. M. Dicke, voorzitter
Mw. L.B.E. de Groot, secretariaat
Medis Medical Imaging Systems BV, Leiden
Ir. J.D. Bakker
STW, Utrecht
Rijkswaterstaat, Utrecht
Wageningen Universiteit & Researchcentrum
Dr.ir. S.A.M. Baert, secretaris
Ir. R.J. ‘t Hoen
Dr.ir. A. van Beek
Dr. S. Heimovaara
STW, Utrecht
Oldelft Ultrasound BV, Delft
Bouwsucces, Amersfoort
Prof.dr. W.P.Th.M. Mali
Prof. ir. A.Q.C. van der Horst
Royal Van Zanten / Van Zanten Holding BV, Aalsmeer
Universitair Medisch Centrum Utrecht
Technische Universiteit Delft
Prof.dr.ir. C.M.J. Pieterse
Prof.dr. W.J. Niessen
Prof.dr. J.N. Kok
Universiteit Utrecht
Erasmus MC, Rotterdam
Universiteit Leiden
74
Jaarverslag STW 2015
Jurykamers en commissies
75
Perspectiefcommissies
Partnership - programmacommissies
Prof.dr. H.J. Bouwmeester
Dr.ir. E. de Vlugt
Dr.ir. K.D. van der Mast
Wageningen Universiteit & Researchcentrum
Technische Universiteit Delft Dr. A. Stekelenburg, secretaris
Solveigh Corporate Development, Rotterdam
Dr. F.A. van Eeuwijk
STW, Utrecht
Dr.ing. L.T. de Jonge, secretaris
Wageningen Universiteit & Researchcentrum Dr. M. Prins
ONTIME: how to fix a (broken) circadian clock (OnTime)
Breed4Food
Mw. A.L. Westendorp, waarnemer
Dr. S.A.M. Mentink
Philips Research, Eindhoven
Scotland’s Rural College, Midlothian (Groot-Brittannië)
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek, ‘s-Gravenhage
STW, Utrecht
Prof. N. Gengler
Dr.ir. F.A. Karelse, secretaris
Dr.ir. A. Stekelenburg, secretaris
Gembloux Agricultural University, Gembloux (België)
STW, Utrecht
STW, Utrecht
Keygene NV, Wageningen
Dr. A. Kalsbeek, voorzitter
Dr. J. Peleman
Nunhems Netherlands BV, Haelen
Nederlands Herseninstituut, Amsterdam
Dr. H.C.P.M. van der Valk, secretaris
Prof.dr. M.W. Merrow
STW, Utrecht
Ludwig-Maximilians-Universität München (Duitsland)
Ir. P.T. Alderliesten
Prof. M. Coffey
Dr.ir. E.F. Knol
STW Perspectief compartiment B beoordelingscommissie (ronde 2014/2015)
TOPIGS Research Center IPG, Beuningen
Dr. P.C. Schuddeboom, secretaris
STW, Utrecht
Rijk Zwaan ‘Meiosis’ Dr.ir. C.M.P. van Dun
Paques
Rijk Zwaan Breeding BV, Fijnaart
Dr. L.T. Angenent
Prof.dr. D. Geelen
Universiteit Gent (Belgïe)
Dhr. E. Koenen
Cornell University, Ithaca (Verenigde Staten)
CRV Holding BV, Arnhem
Drs. ir. H. Dijkman
Rijk Zwaan Breeding BV, Fijnaart
Alkmaar
Prof. E. Strandberg
Paques BV, Balk
Dr.ir. C.L.C. Lelievelt
Dr. T. Kantermann
Prof. ir. J.P. van Buijtenen em.
Dr. P.A. Gonzalez Contreras
Prof.dr. F.C.T. van der Helm, voorzitter
Rijksuniversiteit Groningen
Tri-O-Gen BV, Goor
Paques BV, Balk
Rijk Zwaan Zaadteelt en Zaadhandel BV, De Lier
Technische Universiteit Delft
Dr. S.H. Michel
Prof.dr. G.J.W. Euverink
Swedish University of Agricultural Sciences, Uppsala (Zweden)
Dr.ir. R.A. Rozendal
Prof.dr. H. Ma
Dr.ir. J.R. Buitenweg
Leids Universitair Medisch Centrum
Rijksuniversiteit Groningen
Ir. G. Veninga
Paques BV, Balk
Universiteit Twente
Prof.dr. E.J.W. van Someren
Dr. J.J. Mes
Cobb Europe BV, Boxmeer
Prof.dr.ir. C.V. Stevens
Pennsylvania State University (Verenigde Staten)
Prof.dr. J.H. van Dieën
Nederlands Herseninstituut, Amsterdam
Wageningen Universiteit & Researchcentrum
A. Vereijken
Universiteit Gent (België)
Prof.dr. R. Mercier
Vrije Universiteit Amsterdam
Hendrix Genetics BV, Boxmeer
Prof.dr.ir. W. Verstraete
INRA, Versailles (Frankrijk)
Dr.ir. R. Happee
Drs. M.K. van Dalen, secretaris
Prof.dr. K. Wimmers
Universiteit Gent (België)
Dr. H.C.P.M. van der Valk, secretaris
Technische Universiteit Delft
STW, Utrecht
Leibniz Institute for Farm Animal Biology (FBN), Dummerstorf (Duitsland)
Dr. A.A.. Winkler, secretaris
STW, Utrecht
NeuroSIPE
Dr.ir. T. Heida
Universiteit Twente
From Waste to Resource (W2R)
STW, Utrecht
Philips Healthy Lifestyle Solutions (HLS)
Prof.dr. F.J.P.M. Huygen
Dr.ir. R. Kleerebezem, voorzitter
Dr.ing. L.T. de Jonge, secretaris
Erasmus MC, Rotterdam
Technische Universiteit Delft
STW, Utrecht
Dr. J.H.T.M. Koelman
J. Kruit MSc
Academisch Medisch Centrum, Amsterdam
Orgaworld, ‘s-Hertogenbosch Dr.ir. A.A.M. de Laat
Dr. E.M. van der Beek
Ing. J.H.A Gelissen
Dr. M.A.J. de Koning-Tijssen
Royal Cosun, Roosendaal
Danone Research BV, Wageningen
Philips Research Europe - Eindhoven
Universitair Medisch Centrum Groningen
Prof.dr.ir. J.B. van Lier
Prof. P.C. Calder
Dr. J.R.C. Ham
Prof.dr.ir. H. van der Kooij
Technische Universiteit Delft
Philips Research Europe - Eindhoven
Universiteit Twente
Prof.dr.ir. A.J.M. Stams
University of Southampton (Groot-Brittannië)
Dr. H.G.E. Meijer
Prof.dr. J. Garssen
Universiteit Twente
Wageningen Universiteit & Researchcentrum
Dr. C.G.M. Meskers
Dr. A.A. Winkler, secretaris
Prof. C. Mills
Kingston University, Kingston-upon-Thames, Surrey (Groot-Brittannië)
Leids Universitair Medisch Centrum
STW, Utrecht
Institute of Food Research, Colney Norwich (Groot-Brittannië)
Prof.dr. J.L. Kenemans
Dr. H.C.P.M. van der Valk, secretaris
Dr. R. Maandonks
STW, Utrecht
Philips Research, Eindhoven
Dr. S.P. Niehof
Erasmus MC, Rotterdam Dr. R. Perez
VU Medisch Centrum Amsterdam
STW Perspectief compartiment A beoordelingscommissie (ronde 2014/2015)
Dr.ir. R. Haakma, voorzitter
Danone
Danone Research BV, Wageningen
Philips Research Europe - Eindhoven
Prof. R. Istepanian
Universiteit Utrecht
Dr. J.H.D.M. Westerink
Explorail
Philips Research, Eindhoven
Dr. A.F. van Rootselaar
Prof.dr.ir. P.G.M. Baltus
Academisch Medisch Centrum, Amsterdam
Technische Universiteit Eindhoven
Dhr. H. Bothof, voorzitter
Dr. W.H. Segeth, secretaris
Dr.ir. F.P.M. Beenker
ProRail, Utrecht
STW, Utrecht
Dr.ir. A.C. Schouten
TNO Eindhoven
Prof.dr. S. Minner
Technische Universiteit Delft
Prof.dr. G.A.M.S. van Dongen
Prof.dr. E.J.W. van Someren
VU Medisch Centrum Amsterdam
Technische Universiteit München (Duitsland)
Nederlands Instituut voor Neurowetenschappen, Amsterdam
Prof.dr. K. Jalink
Prof.dr.ing. P. Velt
Dhr. E. Haskal
Technische Universiteit Graz, Wenen (Oostenrijk)
Philips, Eindhoven
Prof.dr. H.E.J. Veeger
Nederlands Kanker Instituut, Amsterdam
Vrije Universiteit Amsterdam
Prof.dr. A.G.J.M. van Leeuwen
Dhr. A. Zoeteman
Universiteit Twente
Prof.dr.ir. P.H. Veltink
Academisch Medisch Centrum, Amsterdam
ProRail, Utrecht
Prof.dr. M.A. Loi
Mw. T. Bezema, waarnemer
Rijksuniversiteit Groningen
Universiteit Twente
Dr. E.W. Gutteling
Philips Advanced Sustainable Lighting Solutions (ASLS)
Prof.dr. A. Lagendijk
ProRail, Utrecht
76
Jaarverslag STW 2015
Jurykamers en commissies
77
Perspectiefcommissies
Partnership - programmacommissies
Prof.dr. H.J. Bouwmeester
Dr.ir. E. de Vlugt
Dr.ir. K.D. van der Mast
Wageningen Universiteit & Researchcentrum
Technische Universiteit Delft Dr. A. Stekelenburg, secretaris
Solveigh Corporate Development, Rotterdam
Dr. F.A. van Eeuwijk
STW, Utrecht
Dr.ing. L.T. de Jonge, secretaris
Wageningen Universiteit & Researchcentrum Dr. M. Prins
ONTIME: how to fix a (broken) circadian clock (OnTime)
Breed4Food
Mw. A.L. Westendorp, waarnemer
Dr. S.A.M. Mentink
Philips Research, Eindhoven
Scotland’s Rural College, Midlothian (Groot-Brittannië)
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek, ‘s-Gravenhage
STW, Utrecht
Prof. N. Gengler
Dr.ir. F.A. Karelse, secretaris
Dr.ir. A. Stekelenburg, secretaris
Gembloux Agricultural University, Gembloux (België)
STW, Utrecht
STW, Utrecht
Keygene NV, Wageningen
Dr. A. Kalsbeek, voorzitter
Dr. J. Peleman
Nunhems Netherlands BV, Haelen
Nederlands Herseninstituut, Amsterdam
Dr. H.C.P.M. van der Valk, secretaris
Prof.dr. M.W. Merrow
STW, Utrecht
Ludwig-Maximilians-Universität München (Duitsland)
Ir. P.T. Alderliesten
Prof. M. Coffey
Dr.ir. E.F. Knol
STW Perspectief compartiment B beoordelingscommissie (ronde 2014/2015)
TOPIGS Research Center IPG, Beuningen
Dr. P.C. Schuddeboom, secretaris
STW, Utrecht
Rijk Zwaan ‘Meiosis’ Dr.ir. C.M.P. van Dun
Paques
Rijk Zwaan Breeding BV, Fijnaart
Dr. L.T. Angenent
Prof.dr. D. Geelen
Universiteit Gent (Belgïe)
Dhr. E. Koenen
Cornell University, Ithaca (Verenigde Staten)
CRV Holding BV, Arnhem
Drs. ir. H. Dijkman
Rijk Zwaan Breeding BV, Fijnaart
Alkmaar
Prof. E. Strandberg
Paques BV, Balk
Dr.ir. C.L.C. Lelievelt
Dr. T. Kantermann
Prof. ir. J.P. van Buijtenen em.
Dr. P.A. Gonzalez Contreras
Prof.dr. F.C.T. van der Helm, voorzitter
Rijksuniversiteit Groningen
Tri-O-Gen BV, Goor
Paques BV, Balk
Rijk Zwaan Zaadteelt en Zaadhandel BV, De Lier
Technische Universiteit Delft
Dr. S.H. Michel
Prof.dr. G.J.W. Euverink
Swedish University of Agricultural Sciences, Uppsala (Zweden)
Dr.ir. R.A. Rozendal
Prof.dr. H. Ma
Dr.ir. J.R. Buitenweg
Leids Universitair Medisch Centrum
Rijksuniversiteit Groningen
Ir. G. Veninga
Paques BV, Balk
Universiteit Twente
Prof.dr. E.J.W. van Someren
Dr. J.J. Mes
Cobb Europe BV, Boxmeer
Prof.dr.ir. C.V. Stevens
Pennsylvania State University (Verenigde Staten)
Prof.dr. J.H. van Dieën
Nederlands Herseninstituut, Amsterdam
Wageningen Universiteit & Researchcentrum
A. Vereijken
Universiteit Gent (België)
Prof.dr. R. Mercier
Vrije Universiteit Amsterdam
Hendrix Genetics BV, Boxmeer
Prof.dr.ir. W. Verstraete
INRA, Versailles (Frankrijk)
Dr.ir. R. Happee
Drs. M.K. van Dalen, secretaris
Prof.dr. K. Wimmers
Universiteit Gent (België)
Dr. H.C.P.M. van der Valk, secretaris
Technische Universiteit Delft
STW, Utrecht
Leibniz Institute for Farm Animal Biology (FBN), Dummerstorf (Duitsland)
Dr. A.A.. Winkler, secretaris
STW, Utrecht
NeuroSIPE
Dr.ir. T. Heida
Universiteit Twente
From Waste to Resource (W2R)
STW, Utrecht
Philips Healthy Lifestyle Solutions (HLS)
Prof.dr. F.J.P.M. Huygen
Dr.ir. R. Kleerebezem, voorzitter
Dr.ing. L.T. de Jonge, secretaris
Erasmus MC, Rotterdam
Technische Universiteit Delft
STW, Utrecht
Dr. J.H.T.M. Koelman
J. Kruit MSc
Academisch Medisch Centrum, Amsterdam
Orgaworld, ‘s-Hertogenbosch Dr.ir. A.A.M. de Laat
Dr. E.M. van der Beek
Ing. J.H.A Gelissen
Dr. M.A.J. de Koning-Tijssen
Royal Cosun, Roosendaal
Danone Research BV, Wageningen
Philips Research Europe - Eindhoven
Universitair Medisch Centrum Groningen
Prof.dr.ir. J.B. van Lier
Prof. P.C. Calder
Dr. J.R.C. Ham
Prof.dr.ir. H. van der Kooij
Technische Universiteit Delft
Philips Research Europe - Eindhoven
Universiteit Twente
Prof.dr.ir. A.J.M. Stams
University of Southampton (Groot-Brittannië)
Dr. H.G.E. Meijer
Prof.dr. J. Garssen
Universiteit Twente
Wageningen Universiteit & Researchcentrum
Dr. C.G.M. Meskers
Dr. A.A. Winkler, secretaris
Prof. C. Mills
Kingston University, Kingston-upon-Thames, Surrey (Groot-Brittannië)
Leids Universitair Medisch Centrum
STW, Utrecht
Institute of Food Research, Colney Norwich (Groot-Brittannië)
Prof.dr. J.L. Kenemans
Dr. H.C.P.M. van der Valk, secretaris
Dr. R. Maandonks
STW, Utrecht
Philips Research, Eindhoven
Dr. S.P. Niehof
Erasmus MC, Rotterdam Dr. R. Perez
VU Medisch Centrum Amsterdam
STW Perspectief compartiment A beoordelingscommissie (ronde 2014/2015)
Dr.ir. R. Haakma, voorzitter
Danone
Danone Research BV, Wageningen
Philips Research Europe - Eindhoven
Prof. R. Istepanian
Universiteit Utrecht
Dr. J.H.D.M. Westerink
Explorail
Philips Research, Eindhoven
Dr. A.F. van Rootselaar
Prof.dr.ir. P.G.M. Baltus
Academisch Medisch Centrum, Amsterdam
Technische Universiteit Eindhoven
Dhr. H. Bothof, voorzitter
Dr. W.H. Segeth, secretaris
Dr.ir. F.P.M. Beenker
ProRail, Utrecht
STW, Utrecht
Dr.ir. A.C. Schouten
TNO Eindhoven
Prof.dr. S. Minner
Technische Universiteit Delft
Prof.dr. G.A.M.S. van Dongen
Prof.dr. E.J.W. van Someren
VU Medisch Centrum Amsterdam
Technische Universiteit München (Duitsland)
Nederlands Instituut voor Neurowetenschappen, Amsterdam
Prof.dr. K. Jalink
Prof.dr.ing. P. Velt
Dhr. E. Haskal
Technische Universiteit Graz, Wenen (Oostenrijk)
Philips, Eindhoven
Prof.dr. H.E.J. Veeger
Nederlands Kanker Instituut, Amsterdam
Vrije Universiteit Amsterdam
Prof.dr. A.G.J.M. van Leeuwen
Dhr. A. Zoeteman
Universiteit Twente
Prof.dr.ir. P.H. Veltink
Academisch Medisch Centrum, Amsterdam
ProRail, Utrecht
Prof.dr. M.A. Loi
Mw. T. Bezema, waarnemer
Rijksuniversiteit Groningen
Universiteit Twente
Dr. E.W. Gutteling
Philips Advanced Sustainable Lighting Solutions (ASLS)
Prof.dr. A. Lagendijk
ProRail, Utrecht
76
Jaarverslag STW 2015
Jurykamers en commissies
77
Overige commissies Eiwit Innovatie
Drs. P.E.J. van Pol
TISCA Programmacommissie
Dr. H. Aiking
Alrijne Ziekenhuis, Leiderdorp
Ir. T. Beenen, voorzitter
Vrije Universiteit Amsterdam
Dr. A. Tedgui
Stichting RIONED, Ede
Dr. G. van Duinkerken
INSERM U541, Parijs (Frankrijk)
Drs. B. Palsma
Wageningen Universiteit & Researchcentrum
Prof.dr. P. Verdonck
Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (STOWA), Amersfoort
Dr. R. Floris
Universiteit Gent (België)
Dhr. A.P.W. Steentjes
NIZO food research BV, Ede
Prof.dr. J. Wikstrand MD PhD
Valk de Groot, Poelwijk
Dr.ir. M.L.F. Giuseppin
University of Gothenburg (Zweden)
Ing. D.J. Tilkema
AVEBE UA, Veendam
Prof. G.Z. Yang
Waterschap Vallei en Veluwe, Apeldoorn
Prof.dr.ir. J.P.M. Sanders
Imperial College London (Groot-Brittannië)
Ir. W. van Vliet
Dr. P.H.M. Lommerse, secretaris
Dr.ir. H. Kranenburg, secretaris
STW, Utrecht
STW, Utrecht
Wageningen Universiteit & Researchcentrum Ing. C.J.G. Wever
Ministerie van Economische Zaken, ‘s-Gravenhage
Gemeente Rotterdam
Sense of Contact
Dr. H.C.P.M. van der Valk, secretaris
Ir. R.R. de Boer
STW, Utrecht
Breda Dr. H.J.W.M. Hoekstra
Green Genetics programmacommissie
Universiteit Twente Prof.dr.ir. G.C.M. Meijer em.
Prof.dr. M.A. Haring
Technische Universiteit Delft
Universiteit van Amsterdam
Prof.dr.ir. A.J. van der Veen
Prof.dr. P.J.J. Hooykaas
Technische Universiteit Delft
Universiteit Leiden
Dr.ir. W. Jouwsma
Prof.dr. M. Prins
Bronkhorst High-Tech BV, Ruurlo
Keygene NV, Wageningen
M. Reinhold
Drs. M.P. Roelse
Plantum NL, Zoetermeer
FHI, Federatie van Technologiebranches, Leusden
Dr.ir. C. Stolk
Dipl.-Phys. C.N.M. Jansz, secretaris
Plantum NL, Gouda
STW, Utrecht
Dr. P. van der Toorn
Syngenta Seeds BV, Enkhuizen
Take-off adviescommissie
Dr.ir. N.C.M.H. de Vetten
Ir. P.P. ‘t Hoen, voorzitter
AVEBE UA, Veendam
ICT innovatiedeskundige, Leidschendam
Prof.dr. R.G.F. Visser
Mr.drs. C. van den Brink
Wageningen Universiteit & Researchcentrum
Axon Advocaten, Amsterdam
Ir. J.P.C. de Wit
T&A Energy BV, Groningen
Rijk Zwaan Zaadteelt en Zaadhandel BV, De Lier
Drs. J.S. van der Goot
Ir. G.A. de Bruin
ABNAMRO Bank NV, Rotterdam Prof.dr. A.J.M. de Jong
Hartstichting Assessment Commissie
Universiteit Twente Dr.ing. K. Recourt
Prof.dr. O. Dössel
Recourt Life Sciences, Amersfoort
Philips GmbH, Hamburg (Duitsland)
Dr. E.C. Feddes, secretaris
Dr.ir. B. Goedhart
STW, Utrecht
Medis Medical Imaging Systems BV, Leiden
Dr.ir. F.A. Karelse, secretaris
STW, Utrecht
Prof. U. Landegren
Uppsala University (Zweden) Prof. C. Patrono
Catholic University Medical School Rome (Italië)
78
Jaarverslag STW 2015
79
Overige commissies Eiwit Innovatie
Drs. P.E.J. van Pol
TISCA Programmacommissie
Dr. H. Aiking
Alrijne Ziekenhuis, Leiderdorp
Ir. T. Beenen, voorzitter
Vrije Universiteit Amsterdam
Dr. A. Tedgui
Stichting RIONED, Ede
Dr. G. van Duinkerken
INSERM U541, Parijs (Frankrijk)
Drs. B. Palsma
Wageningen Universiteit & Researchcentrum
Prof.dr. P. Verdonck
Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (STOWA), Amersfoort
Dr. R. Floris
Universiteit Gent (België)
Dhr. A.P.W. Steentjes
NIZO food research BV, Ede
Prof.dr. J. Wikstrand MD PhD
Valk de Groot, Poelwijk
Dr.ir. M.L.F. Giuseppin
University of Gothenburg (Zweden)
Ing. D.J. Tilkema
AVEBE UA, Veendam
Prof. G.Z. Yang
Waterschap Vallei en Veluwe, Apeldoorn
Prof.dr.ir. J.P.M. Sanders
Imperial College London (Groot-Brittannië)
Ir. W. van Vliet
Dr. P.H.M. Lommerse, secretaris
Dr.ir. H. Kranenburg, secretaris
STW, Utrecht
STW, Utrecht
Wageningen Universiteit & Researchcentrum Ing. C.J.G. Wever
Ministerie van Economische Zaken, ‘s-Gravenhage
Gemeente Rotterdam
Sense of Contact
Dr. H.C.P.M. van der Valk, secretaris
Ir. R.R. de Boer
STW, Utrecht
Breda Dr. H.J.W.M. Hoekstra
Green Genetics programmacommissie
Universiteit Twente Prof.dr.ir. G.C.M. Meijer em.
Prof.dr. M.A. Haring
Technische Universiteit Delft
Universiteit van Amsterdam
Prof.dr.ir. A.J. van der Veen
Prof.dr. P.J.J. Hooykaas
Technische Universiteit Delft
Universiteit Leiden
Dr.ir. W. Jouwsma
Prof.dr. M. Prins
Bronkhorst High-Tech BV, Ruurlo
Keygene NV, Wageningen
M. Reinhold
Drs. M.P. Roelse
Plantum NL, Zoetermeer
FHI, Federatie van Technologiebranches, Leusden
Dr.ir. C. Stolk
Dipl.-Phys. C.N.M. Jansz, secretaris
Plantum NL, Gouda
STW, Utrecht
Dr. P. van der Toorn
Syngenta Seeds BV, Enkhuizen
Take-off adviescommissie
Dr.ir. N.C.M.H. de Vetten
Ir. P.P. ‘t Hoen, voorzitter
AVEBE UA, Veendam
ICT innovatiedeskundige, Leidschendam
Prof.dr. R.G.F. Visser
Mr.drs. C. van den Brink
Wageningen Universiteit & Researchcentrum
Axon Advocaten, Amsterdam
Ir. J.P.C. de Wit
T&A Energy BV, Groningen
Rijk Zwaan Zaadteelt en Zaadhandel BV, De Lier
Drs. J.S. van der Goot
Ir. G.A. de Bruin
ABNAMRO Bank NV, Rotterdam Prof.dr. A.J.M. de Jong
Hartstichting Assessment Commissie
Universiteit Twente Dr.ing. K. Recourt
Prof.dr. O. Dössel
Recourt Life Sciences, Amersfoort
Philips GmbH, Hamburg (Duitsland)
Dr. E.C. Feddes, secretaris
Dr.ir. B. Goedhart
STW, Utrecht
Medis Medical Imaging Systems BV, Leiden
Dr.ir. F.A. Karelse, secretaris
STW, Utrecht
Prof. U. Landegren
Uppsala University (Zweden) Prof. C. Patrono
Catholic University Medical School Rome (Italië)
78
Jaarverslag STW 2015
79
06 Lijst van gebruikers
Lijst van gebruikers bij STW-projecten. De naam van de gebruiker (soms meerdere vestigingen) wordt gevolgd door het aantal lopende projecten in 2015, waarbij deze was betrokken.
81
06 Lijst van gebruikers
Lijst van gebruikers bij STW-projecten. De naam van de gebruiker (soms meerdere vestigingen) wordt gevolgd door het aantal lopende projecten in 2015, waarbij deze was betrokken.
81
Agrotechnology & Food
Alten Nederland BV
Aquilab
Atlas Copco Airpower NV
Eindhoven 3
Loos les Lille (Frankrijk) 4
Wilrijk (België) 1
1Spatial Group Limited
Advanced Bionics GmbH
Cambridge (Groot Brittannië) 1
Hannover (Duitsland) 1 Advanced Bionics NV
Wageningen 1
Altran BV
AR Benelux BV
ATLAS Neuroengineering bvba
Venlo 2
Bioclear BV
2CoolMonkeys
Niel (België) 1
Airborne Marine
Eindhoven 1
Hazerswoude-Dorp 1
Leuven (België) 1
BaseClear BV
Groningen 1
Utrecht 1
Advanced Bionics UK Ltd
‘s-Gravenhage 1
Ambroise Holland BV
ARCADES
Attema
Leiden 4
Bioclinica
2getthere BV
Airbus Defence and
Enschede 1
Marseille (Frankrijk) 1
Gorinchem 1
BASF
Leiden 1
Utrecht 1
Cambridge (Groot Brittannië) 1
Ambulance Amsterdam
ARCADIS Nederland BV
Attero
Lyon (Frankrijk) 1
BioClinica Inc.
2M Engineering
Advanced Development
Leiden 2
Amsterdam 1
Haelen, Wijster 5
BASF Nederland BV
AiREAS Coöperatieve
Ambulancezorg Nederland
Aussenhofer Engineering
De Meern 2
Newtown (Verenigde Staten) 1
Zwolle 1
Amersfoort, Apeldoorn, Hoorn, Rotterdam, ‘s-Hertogenbosch, Zwolle 20
Leiden 1
BASF SE
BioDetection Systems BV
Arens Bureau voor Strand-
AutomotiveNL
Ludwigshafen (Duitsland) 4
Amsterdam 5
Helmond 7
Bayer CropScience SA-NV
BIOFORDRUG
Valkenswaard 1
Industrial Solutions EMEA
3M Health Care
‘s-Hertogenbosch 9
Seefeld (Duitsland) 1
Advanced Lightweight
3mensio Medical Imaging BV
Bilthoven 2
A
Innovations BV
Space Netherlands BV
Vereniging U.A.
Technology Venlo
Bioceros BV
Utrecht 1
Best 1
AMS
Akita University
Eindhoven 1
Delft 1
Akita (Japan) 1
AMS Institute
Amsterdam 2
Avacta Life Sciences
Gent (België) 1
Bari (Italië) 1
Advanced Mushroom
Akzo Nobel
Amsterdam 1
ArGEN-X BV
Wetherby (Groot Brittannië) 6
B-Cat BV
Biolegio
Nijmegen 1
Engineering
en Duinonderzoek
‘s-Gravenhage 1
Amersfoort, Arnhem, Deventer, Sassenheim 11
Amsterdam Scientific
A. Hak Renewable Energy BV
Tricht 1
Advanced Packaging Center BV
Akzo Nobel (ICI Ltd)
A. Hakpark BV
Duiven 1
Tricht 1
Adversitement BV
Northallerton (Groot Brittannië) 1
Peabody (Verenigde Staten) 1
Rotterdam 2
AAE BV
Uden 1
Akzo Nobel International
Antea Group
Artinis Medical Systems BV
Helmond 1
Adviesbureau
Capelle aan den IJssel 1
Elst 2
Felling (Groot Brittannië) 1
Antec Leyden BV
Asimptote BV
Akzo Nobel
Zoeterwoude 2 Anthony Veder
Research BV
AB Sciex / Sciex Separations
BAS Research and
ir. J.G. Hageman BV
Paint Ltd.
Zwijnaarde (België) 1
Avantes BV
Tiel 1
Argonne National Laboratory
Apeldoorn 3
Beckman Coulter Nederland BV
BioMarin Nederland BV
Amsterdam 1
Argonne (Verenigde Staten) 1
Avantium Pharma BV
Woerden 1
Leiden 1
Analogic Corporation
Argos Bunkering BV
Amsterdam 1
Beckman Coulter, Inc.
Biomet Nederland BV
Avantium Technologies BV
Fullerton (Verenigde Staten) 1
Dordrecht 2
Amsterdam 1
Becton Dickinson Biosciences
BioNavis Ltd.
AVEBE UA
Erembodegem (België) 1
Ylöjärvi (Finland) 1
Veendam 1
Becton Dickinson Biosciences
Bio-Prodict BV
Delft 2
Averis Seeds BV
Le Pont-de-Claix (Frankrijk) 3
Nijmegen 1
A-Skin Nederland BV
Foxhol, Valthermond 3
Becton Dickinson BV
Biotechnologisches
Instruments BV
Darmstadt (Duitsland) 1
Rijswijk 1
ABB Benelux
Adviesbureau JFH Snel
Rotterdam 1
Wageningen 1
Felling (Groot Brittannië) 1
Rotterdam 1
Amsterdam 1
Aviko BV
Breda 1
ABB Schweiz AG
AEB Amsterdam
Albemarle Catalysts Company BV
Anthura BV
ASM Europe BV
Steenderen 1
Beekenkamp Plants BV
Ebstorf (Duitsland) 1
Baden (Zwitserland) 2
Amsterdam 1
Amsterdam 2
Bleiswijk 2
Almere 2
Avular BV
Maasdijk 1
Biothane Systems
Abera Bioscience AB
Aeon Astron Europe BV
Alewijnse Marine Technology BV
Antwerp Space NV
ASM Europe BV
Eindhoven 1
Bejo Zaden BV
Stockholm (Zweden) 2
Leiden 1
Nijmegen 1
Antwerpen (België) 1
Leuven (België) 5
Axign BV
Warmenhuizen 16
Delft 1
Ablynx nv
Aeras Global Tuberculosis
ALFEN BV
ANWB
ASM International NV
Hengelo 1
Bekaert Combustion
Biotronics3D Ltd.
Almere 1
Lelystad, ‘s-Gravenhage 3
Almere 4
Axini Testautomatisering
Algae Food & Fuel BV
APE Angewandte Physik &
ASM Microchemistry Ltd
Amsterdam 2
Assen 2
Biotronik SE & Co. KG
Elektronik GmbH
Helsinki (Finland) 2
Axiom IC BV
Bema-Lux
Berlijn (Duitsland) 1
Enschede 1
Vught 1
BioVerbeek
Benchmark Electronics BV
Velden 1
Zwijnaarde (België) 2
Foundation
Powder Coatings Ltd
Amsterdam 19
Bethesda (Verenigde Staten) 1
Hendrik-Ido-Ambacht 1
Academisch Ziekenhuis
Aeras Global Tuberculosis
AlgaSpring BV
Berlin (Duitsland) 1
ASML Netherlands BV
Diemen 1
Applied Biomedical Systems
Eindhoven, Veldhoven 25
Algemene Inlichtingen- en
Maastricht 1
ASML Netherlands BV
Applied Biosignals GmbH
Hamburg (Duitsland) 1
Zoetermeer 1
Weener (Duitsland) 1
ASP - Quality Support BV
Applied Laser Technology
Academisch Medisch Centrum
Maastricht
Foundation
B
Maastricht 5
Rockville (Verenigde Staten) 1
Accede BV
AET Europe BV
Hengelo 1
Arnhem 1
Achmea
Afvalzorg Deponie BV
ALK-Abello A/S
Amersfoort, Leusden 2
Assendelft 1
Horsholm (Denemarken) 1
ACRB
Agfa-Gevaert NV
ALK-Abello BV
Best 1
Helsinki (Finland) 1
Lemmer 1
Mortsel (België) 2
Almere 1
Applied Nanolayers BV
Assembléon Netherlands BV
Acutronic Medical Systems AG
Agilent Technologies
Allergan Ltd.
‘s-Gravenhage 1
Veldhoven 1
Hirzel (Zwitserland) 1
Marlow (Groot Brittannië) 1
Applied Optics
ASSET Rail
AD eco advies
Santa Clara (Verenigde Staten) 1
Alliander NV
Bemmel 1
BAM Bundesanstalt für
Amsterdam 2
Agilent Technologies
Arnhem, Duiven 8
St. Petersburg (Russische Federatie) 1
Veiligheidsdienst
Consultants
Technology BV
Forschungslabor GmbH
International
London (Groot Brittannië) 1
Almelo 1
Bitbrains IT Services
BAAT Medical Products BV
Bentley Systems Europe BV
Amstelveen 1
Hengelo 3
Hoofddorp 1
BK Medical
Enkhuizen 1
Bakker Sliedrecht
Bentley Systems Inc.
Herlev (Denemarken) 1
Asqella Ltd
Sliedrecht 1
Quebec (Canada) 1
Bloom Technologies NV
Ballast Nedam Offshore BV
Bergman kliniek
Diepenbeek (België) 1
Nieuwegein 1
Naarden 1
Blue4Green BV
BAM
Betoncentrale Twenthe
Enschede 1
Bunnik 1
Hengelo 1
BlueScope
Betonmortelbedrijven
Melbourne (Australië) 1
AstraZeneca
Materialforschung und
Cementbouw BV
Bluewater Energy Services BV
Allseas Engineering BV
Applied Radar Technology (ART)
Mölndal (Zweden) 2
Berlin (Duitsland) 1
Zoeterwoude 1
Hoensbroek 2
Rotselaar (België) 1
Delft 3
Leiden 1
ASTRON - Netherlands Institute
BAM Civiel BV
Betronic Solutions BV
B-Mex BV
ADMOTION Performance
Agis Automatisering
Almatis
Aqualab Zuid
Gouda 3
Amsterdam 1
Wageningen 1
Harmelen 1
Botlek Rotterdam 1
Werkendam 1
Dwingeloo 3
BAM Infraconsult BV
Better be
Bosch Rexroth BV
‘s-Gravenhage 1
AGPO Ferroli
Almende BV
Aquamarijn Microfiltration BV
Atag Verwarming BV
Gouda 3
Enschede 1
Boxtel 1
Advanced Bionics
Breda 1
Rotterdam 2
Zutphen 1
Lichtenvoorde 1
Bang & Olufsen A/S
Bic Design BV
Bosch Rexroth Electric
Rixheim (Frankrijk) 1
Agrifirm Innovation Center
ALSTOM Grid SAS
AquaPurga Nederland BV
Struer (Denemarken) 1
Beek en Donk 1
Apeldoorn 2
La Défense, Parijs (Frankrijk) 1
‘s-Hertogenbosch 1
Adelante Zorggroep
Consultancy
82
Jaarverslag STW 2015
Belgium SA/NV
for Radio Astronomy
Hoofddorp 1
Drives and Controls BV
Eindhoven 3
Lijst van gebruikers
83
Agrotechnology & Food
Alten Nederland BV
Aquilab
Atlas Copco Airpower NV
Eindhoven 3
Loos les Lille (Frankrijk) 4
Wilrijk (België) 1
1Spatial Group Limited
Advanced Bionics GmbH
Cambridge (Groot Brittannië) 1
Hannover (Duitsland) 1 Advanced Bionics NV
Wageningen 1
Altran BV
AR Benelux BV
ATLAS Neuroengineering bvba
Venlo 2
Bioclear BV
2CoolMonkeys
Niel (België) 1
Airborne Marine
Eindhoven 1
Hazerswoude-Dorp 1
Leuven (België) 1
BaseClear BV
Groningen 1
Utrecht 1
Advanced Bionics UK Ltd
‘s-Gravenhage 1
Ambroise Holland BV
ARCADES
Attema
Leiden 4
Bioclinica
2getthere BV
Airbus Defence and
Enschede 1
Marseille (Frankrijk) 1
Gorinchem 1
BASF
Leiden 1
Utrecht 1
Cambridge (Groot Brittannië) 1
Ambulance Amsterdam
ARCADIS Nederland BV
Attero
Lyon (Frankrijk) 1
BioClinica Inc.
2M Engineering
Advanced Development
Leiden 2
Amsterdam 1
Haelen, Wijster 5
BASF Nederland BV
AiREAS Coöperatieve
Ambulancezorg Nederland
Aussenhofer Engineering
De Meern 2
Newtown (Verenigde Staten) 1
Zwolle 1
Amersfoort, Apeldoorn, Hoorn, Rotterdam, ‘s-Hertogenbosch, Zwolle 20
Leiden 1
BASF SE
BioDetection Systems BV
Arens Bureau voor Strand-
AutomotiveNL
Ludwigshafen (Duitsland) 4
Amsterdam 5
Helmond 7
Bayer CropScience SA-NV
BIOFORDRUG
Valkenswaard 1
Industrial Solutions EMEA
3M Health Care
‘s-Hertogenbosch 9
Seefeld (Duitsland) 1
Advanced Lightweight
3mensio Medical Imaging BV
Bilthoven 2
A
Innovations BV
Space Netherlands BV
Vereniging U.A.
Technology Venlo
Bioceros BV
Utrecht 1
Best 1
AMS
Akita University
Eindhoven 1
Delft 1
Akita (Japan) 1
AMS Institute
Amsterdam 2
Avacta Life Sciences
Gent (België) 1
Bari (Italië) 1
Advanced Mushroom
Akzo Nobel
Amsterdam 1
ArGEN-X BV
Wetherby (Groot Brittannië) 6
B-Cat BV
Biolegio
Nijmegen 1
Engineering
en Duinonderzoek
‘s-Gravenhage 1
Amersfoort, Arnhem, Deventer, Sassenheim 11
Amsterdam Scientific
A. Hak Renewable Energy BV
Tricht 1
Advanced Packaging Center BV
Akzo Nobel (ICI Ltd)
A. Hakpark BV
Duiven 1
Tricht 1
Adversitement BV
Northallerton (Groot Brittannië) 1
Peabody (Verenigde Staten) 1
Rotterdam 2
AAE BV
Uden 1
Akzo Nobel International
Antea Group
Artinis Medical Systems BV
Helmond 1
Adviesbureau
Capelle aan den IJssel 1
Elst 2
Felling (Groot Brittannië) 1
Antec Leyden BV
Asimptote BV
Akzo Nobel
Zoeterwoude 2 Anthony Veder
Research BV
AB Sciex / Sciex Separations
BAS Research and
ir. J.G. Hageman BV
Paint Ltd.
Zwijnaarde (België) 1
Avantes BV
Tiel 1
Argonne National Laboratory
Apeldoorn 3
Beckman Coulter Nederland BV
BioMarin Nederland BV
Amsterdam 1
Argonne (Verenigde Staten) 1
Avantium Pharma BV
Woerden 1
Leiden 1
Analogic Corporation
Argos Bunkering BV
Amsterdam 1
Beckman Coulter, Inc.
Biomet Nederland BV
Avantium Technologies BV
Fullerton (Verenigde Staten) 1
Dordrecht 2
Amsterdam 1
Becton Dickinson Biosciences
BioNavis Ltd.
AVEBE UA
Erembodegem (België) 1
Ylöjärvi (Finland) 1
Veendam 1
Becton Dickinson Biosciences
Bio-Prodict BV
Delft 2
Averis Seeds BV
Le Pont-de-Claix (Frankrijk) 3
Nijmegen 1
A-Skin Nederland BV
Foxhol, Valthermond 3
Becton Dickinson BV
Biotechnologisches
Instruments BV
Darmstadt (Duitsland) 1
Rijswijk 1
ABB Benelux
Adviesbureau JFH Snel
Rotterdam 1
Wageningen 1
Felling (Groot Brittannië) 1
Rotterdam 1
Amsterdam 1
Aviko BV
Breda 1
ABB Schweiz AG
AEB Amsterdam
Albemarle Catalysts Company BV
Anthura BV
ASM Europe BV
Steenderen 1
Beekenkamp Plants BV
Ebstorf (Duitsland) 1
Baden (Zwitserland) 2
Amsterdam 1
Amsterdam 2
Bleiswijk 2
Almere 2
Avular BV
Maasdijk 1
Biothane Systems
Abera Bioscience AB
Aeon Astron Europe BV
Alewijnse Marine Technology BV
Antwerp Space NV
ASM Europe BV
Eindhoven 1
Bejo Zaden BV
Stockholm (Zweden) 2
Leiden 1
Nijmegen 1
Antwerpen (België) 1
Leuven (België) 5
Axign BV
Warmenhuizen 16
Delft 1
Ablynx nv
Aeras Global Tuberculosis
ALFEN BV
ANWB
ASM International NV
Hengelo 1
Bekaert Combustion
Biotronics3D Ltd.
Almere 1
Lelystad, ‘s-Gravenhage 3
Almere 4
Axini Testautomatisering
Algae Food & Fuel BV
APE Angewandte Physik &
ASM Microchemistry Ltd
Amsterdam 2
Assen 2
Biotronik SE & Co. KG
Elektronik GmbH
Helsinki (Finland) 2
Axiom IC BV
Bema-Lux
Berlijn (Duitsland) 1
Enschede 1
Vught 1
BioVerbeek
Benchmark Electronics BV
Velden 1
Zwijnaarde (België) 2
Foundation
Powder Coatings Ltd
Amsterdam 19
Bethesda (Verenigde Staten) 1
Hendrik-Ido-Ambacht 1
Academisch Ziekenhuis
Aeras Global Tuberculosis
AlgaSpring BV
Berlin (Duitsland) 1
ASML Netherlands BV
Diemen 1
Applied Biomedical Systems
Eindhoven, Veldhoven 25
Algemene Inlichtingen- en
Maastricht 1
ASML Netherlands BV
Applied Biosignals GmbH
Hamburg (Duitsland) 1
Zoetermeer 1
Weener (Duitsland) 1
ASP - Quality Support BV
Applied Laser Technology
Academisch Medisch Centrum
Maastricht
Foundation
B
Maastricht 5
Rockville (Verenigde Staten) 1
Accede BV
AET Europe BV
Hengelo 1
Arnhem 1
Achmea
Afvalzorg Deponie BV
ALK-Abello A/S
Amersfoort, Leusden 2
Assendelft 1
Horsholm (Denemarken) 1
ACRB
Agfa-Gevaert NV
ALK-Abello BV
Best 1
Helsinki (Finland) 1
Lemmer 1
Mortsel (België) 2
Almere 1
Applied Nanolayers BV
Assembléon Netherlands BV
Acutronic Medical Systems AG
Agilent Technologies
Allergan Ltd.
‘s-Gravenhage 1
Veldhoven 1
Hirzel (Zwitserland) 1
Marlow (Groot Brittannië) 1
Applied Optics
ASSET Rail
AD eco advies
Santa Clara (Verenigde Staten) 1
Alliander NV
Bemmel 1
BAM Bundesanstalt für
Amsterdam 2
Agilent Technologies
Arnhem, Duiven 8
St. Petersburg (Russische Federatie) 1
Veiligheidsdienst
Consultants
Technology BV
Forschungslabor GmbH
International
London (Groot Brittannië) 1
Almelo 1
Bitbrains IT Services
BAAT Medical Products BV
Bentley Systems Europe BV
Amstelveen 1
Hengelo 3
Hoofddorp 1
BK Medical
Enkhuizen 1
Bakker Sliedrecht
Bentley Systems Inc.
Herlev (Denemarken) 1
Asqella Ltd
Sliedrecht 1
Quebec (Canada) 1
Bloom Technologies NV
Ballast Nedam Offshore BV
Bergman kliniek
Diepenbeek (België) 1
Nieuwegein 1
Naarden 1
Blue4Green BV
BAM
Betoncentrale Twenthe
Enschede 1
Bunnik 1
Hengelo 1
BlueScope
Betonmortelbedrijven
Melbourne (Australië) 1
AstraZeneca
Materialforschung und
Cementbouw BV
Bluewater Energy Services BV
Allseas Engineering BV
Applied Radar Technology (ART)
Mölndal (Zweden) 2
Berlin (Duitsland) 1
Zoeterwoude 1
Hoensbroek 2
Rotselaar (België) 1
Delft 3
Leiden 1
ASTRON - Netherlands Institute
BAM Civiel BV
Betronic Solutions BV
B-Mex BV
ADMOTION Performance
Agis Automatisering
Almatis
Aqualab Zuid
Gouda 3
Amsterdam 1
Wageningen 1
Harmelen 1
Botlek Rotterdam 1
Werkendam 1
Dwingeloo 3
BAM Infraconsult BV
Better be
Bosch Rexroth BV
‘s-Gravenhage 1
AGPO Ferroli
Almende BV
Aquamarijn Microfiltration BV
Atag Verwarming BV
Gouda 3
Enschede 1
Boxtel 1
Advanced Bionics
Breda 1
Rotterdam 2
Zutphen 1
Lichtenvoorde 1
Bang & Olufsen A/S
Bic Design BV
Bosch Rexroth Electric
Rixheim (Frankrijk) 1
Agrifirm Innovation Center
ALSTOM Grid SAS
AquaPurga Nederland BV
Struer (Denemarken) 1
Beek en Donk 1
Apeldoorn 2
La Défense, Parijs (Frankrijk) 1
‘s-Hertogenbosch 1
Adelante Zorggroep
Consultancy
82
Jaarverslag STW 2015
Belgium SA/NV
for Radio Astronomy
Hoofddorp 1
Drives and Controls BV
Eindhoven 3
Lijst van gebruikers
83
Bosch Security Systems BV
Breda 1
Bundesanstalt für Gewässerkunde
CCM Centre for Concepts in Mechatronics BV
Clinical Graphics
Delft 1
CRH Europe Sustainable Concrete Centre
Danish National Space Center
Kopenhagen (Denemarken) 1
Deutsche Forschungsgemeinschaft (DFG)
Bosch Thermotechniek BV
Koblenz (Duitsland) 1
Nuenen 2
Clontech Laboratories, Inc.
Oosterhout Nb 2
Darling Ingredients
Deventer 1
Bundesanstalt für
CCP4
Mountain View (Canada) 1
Cristal Therapeutics
International
Oxfordshire (Groot Brittannië) 1
CMOSIS NV
Maastricht 1
Son 1
Croda Chemicals Europe Ltd
Dassault Systems Simulia BV
Köln (Duitsland) 1 Deutsches Zentrum für
Boschman Technologies BV
Materialforschung
Duiven 1
und -prüfung (BAM)
Du Pont
Leiden 1
Bonn (Duitsland) 1
DualTpharma BV
Deutsches Zentrum für
Maastricht 1
Luft- und Raumfahrt (DLR)
Dublin City University
Berlijn (Duitsland) 2
CED/Diagnostics
Antwerpen (Berchem) (België) 1
Meebeek (België) 1
Maarssen 2
Bundesanstalt für Wasserbau
Eindhoven 1
CNC Exotic Mushrooms BV
Croda Europe Limited
DC4U BV
Papendrecht 5
Karlsruhe (Duitsland) 1
Cell Signaling Europe
Hedel 1
Wesseling (Duitsland) 1
Dunea
Bureau IMAC Bleiswijk BV
Leiden 6
CNC Grondstoffen BV
Leek Staffirdshire (Groot Brittannië) 1
Bussum 1
Boskalis Hydronamic BV
De Efteling BV
DevLab
Voorburg, Zoetermeer 3
Papendrecht 1
Bleiswijk 1
Cellanyzer BV
Milsbeek 2
Croda Europe Ltd
Kaatsheuvel 1
Eindhoven 2
Dupont
Bouten Nederland BV
Bureau Veritas
Enschede 1
Codian Robotics BV
De Friesland Zorgverzekeraar
DGMR Raadgevende Ingenieurs
Leiden 3
Nijmegen 1
Neuilly-sur-Seine (Frankrijk) 1
CellCoTec BV
Veenendaal 1
East Yorkshire (Groot Brittannië) 1
Leeuwarden 1
‘s-Gravenhage 1
Dura Vermeer Business
Brabant Water NV
Bureau Veritas Marine
Bilthoven 1
Cogas Duurzaam BV
Croon Elektrotechniek BV
De Koningh
Dialog Semiconductor BV
Boskalis Dredging and Marine experts
Breda 1
Luft- und Raumfahrt (DLR)
Duchenne Parent Project (DPP)
Veenendaal 2
Development BV
CenS (Micro)Electronics
Almelo 1
Dordrecht 1
Braedius Medical BV
Rotterdam 3
Apeldoorn 1
Coherent BV
Crotec BV
Arnhem 1
Diamond Light Source Ltd
Dutch Burns Foundation
Huizen 1
Bureau Waardenburg BV
Centraalbureau voor
Utrecht 1
‘s-Hertogenbosch 1
De Twee Snoeken
Didcot (Groot Brittannië) 1
Beverwijk 1
Brainport Development NV
Culemborg 2
Coherent Europe BV
Crucell Nederland BV
‘s-Hertogenbosch 1
Diatome Ltd.
Dutch Polymer Institute
Nederland BV
Eindhoven 2 Brains On-Line BV
C
Schimmelcultures
Hoofddorp 1
Utrecht 1
Utrecht 4
Leiden 1
De Voogt Naval Architects BV
Biel (Zwitserland) 1
Eindhoven 1
Centre for Energy (CIEMAT)
Collis
Cruden BV
Haarlem 1
Dimaen Didde Magnetic
DVC Machinevision BV
De Vries & Van de Wiel Kust
Groningen 1
C. Meijer BV
Madrid (Spanje) 1
Leiden 1
Amsterdam 1
Braintronics BV
Rilland 2
Centre for Human
Columbus Superconductors SpA
CSIRO
Almere 1
C4C Holding BV
BrandGen
Milsbeek 2
Leiden 4
Breda 1
Cabot Corporation
Centre National de
Brandweer Amsterdam/
Billerica (Verenigde Staten) 1
Drug Research
la Recherche Scientifique
en Oeverwerken BV
Breda 1 Dwarslaesie Organisatie
Genua (Italië) 1
Highett (Australië) 1
Schiedam 1
Dionex Benelux BV
CSK Food Enrichment
De Winter Media Groep
Breda 1
Leeuwarden 1
Uden 1
Direct Current BV
Dyadic Nederland BV
CSO Adviesbureau voor
DEAM
Aalsmeer 1
Wageningen 1
Research Rotterdam
Rotterdam 1
Cam Bioceramics BV
Grenoble (Frankrijk) 1
CONNEKT
Leiden 1
Centrum voor Topsport
Delft 1
Bunnik 1
Connexxion
Cugla BV
Hilversum 1
Breda 2
en Onderwijs
Engineering
Boxtel 1
Combined Ophthalmic
Amsterdam 1
Amstelland
Medical Systems BV
‘s Hertogenbosch 3
Dublin (Ierland) 1
Milieu-Onderzoek BV
Nederland
Groningen 1
Amsterdam 8
DJO Global
DySI BV
Dekker Chrysanten BV
Assen 1
Hensbroek 3
Guildford (Groot Brittannië) 1
Delfluent Services BV
DNA Green Group
Brandweer Nederland
Cardialysis BV
Haarlem 1
Rotterdam 3
Brandweer Rotterdam-Rijnmond
CARE 4 CONCRETE.NL
CGG Services SA
ConSensor
CycloMedia Technology BV
Den Hoorn 1
De Lier 1
Berkel en Rodenrijs 1
Stadskanaal 1
Massy (Frankrijk) 1
Rotterdam 3
Zaltbommel 2
Deliflor Chrysanten BV
DNV GL
Naarden 1
Bright Photonics BV
CareFusion
CGG-Jason Netherlands BV
Conservatory of Amsterdam
Cyclotron VU BV
Maasdijk 2
East West Seed Company
Maarssen 2
Houten 1
‘s-Gravenhage 1
Amsterdam 1
Amsterdam 1
DELMIC BV
Arnhem, Groningen, Heerenveen 12
Amsterdam, Eindhoven 4
E Eagle Vision BV
San Rafael (Filippijnen) 2
Brightsight
Cargill R&D Centre Europe
CGI
Controllab Products BV
Cyto-Barr BV
Delft 2
Dordrecht
Eastman Chemical
Delft 2
Vilvoorde (België) 1
Rotterdam 2
Enschede 2
Zuidhorn 2
Delphi
Dordrecht 1
Gronau-Epe (Duitsland) 1
Bronkhorst High-Tech BV
Carl von Ossietzky
Charles River Nederland BV
Convergence BV
CZ Groep
London (Groot Brittannië) 1
Dow Benelux BV
East-West International BV
Leiden 1
Enschede 1
Tilburg 1
Delphi Diesel Systems Limited
Terneuzen 2
Enkhuizen 4
Gloucestershire (Groot Brittannië) 2
Draka Comteq Fibre BV
Eaton Industries
Dacolt
Deltaprogramma Kust
Drug Discovery Factory
Hengelo 2
Maastricht 3
‘s-Gravenhage 1
Bussum 1
EBN
Ruurlo 3
Universität Oldenburg
Bronswerk Heat Transfer
Oldenburg (Duitsland) 1
CHESS Wise
Corbion
Nijkerk 1
Carl Zeiss BV
Haarlem 1
Gorinchem 9
Bruco Integrated Circuits BV
Sliedrecht 2
CHL Netherlands BV
Coriolis Pharma
Borne 3
Carl Zeiss Jena GmbH
Katwijk 1
Bruker Daltonik GmbH
Jena (Duitsland) 1
Circlair Benelux BV
Martinsried (Duitsland) 1
DAF Trucks NV
Deltares
Drywood coatings BV
Utrecht 1
Bremen (Duitsland) 6
Carl Zeiss SMT GmbH
Deventer 1
CorTec GmbH
Eindhoven 7
Delft, Utrecht 46
Enschede 1
École Polytechnique
Damen Schelde
DEMCON BuNova
DSM
Zwolle 2
Research GmbH
D
Eindhoven 1
(Netherlands) BV
Bruker Nano Inc.
Oberkochen (Duitsland) 2
CIRS Inc.
Freiburg (Duitsland) 1
Santa Brabara (USA) 2
Carmolex Inc.
Norfolk (USA) 1
Cortius Holding BV
Bruker Nederland BV
Cisco Systems, Inc.
Amersfoort 1
Vlissingen 1
DEMCON Holding BV
Wormer 6
Pittsburgh (Verenigde Staten) 1
Delft, Geleen, Heerlen, Sittard, Urmond, Waalwijk 48
San José (Verenigde Staten) 1
Cosine Research BV
Damen Shipyards Group
Enschede 7
DSM
BRUKER OPTICS BV
CATENA Microelectronics BV
CityGIS Holding BV
Leiden 2
Gorinchem 6
Den Ouden Groenrecycling BV
Kaiseraugst (Zwitserland) 1
Dordrecht 1
Delft 1
Delft 2
‘s-Gravenhage 1
Cosmoferm BV
DANA
Schijndel 1
DSM Nutritional Products AG
ECOstyle BV
Naval Shipbuilding
Fédérale de Lausanne
Lausanne (Zwitserland) 1 EcoShape, Building with Nature
BTE Nederland BV
Catharina Ziekenhuis
Classic Imaging
Den Hoorn 1
Brugge (België) 1
DENSsolutions
Basel (Zwitserland) 1
Appelscha 2
Andelst, Rheden 2
Eindhoven 7
Stein 1
COVIDIEN
Danfoss Turbocor Compressors
Delft 4
DSM Nutritional Products Ltd
EDAX BV
Buchem BV
CCL research
ClearDetections
Trevoux (Frankrijk) 1
Kaiseraugst (Zwitserland) 1
Tilburg 2
Veghel 1
Wageningen 1
Syracuse (Verenigde Staten) 1
Dent-Med Materials BV
Apeldoorn 1
Obdam 1
84
Jaarverslag STW 2015
Lijst van gebruikers
85
Bosch Security Systems BV
Breda 1
Bundesanstalt für Gewässerkunde
CCM Centre for Concepts in Mechatronics BV
Clinical Graphics
Delft 1
CRH Europe Sustainable Concrete Centre
Danish National Space Center
Kopenhagen (Denemarken) 1
Deutsche Forschungsgemeinschaft (DFG)
Bosch Thermotechniek BV
Koblenz (Duitsland) 1
Nuenen 2
Clontech Laboratories, Inc.
Oosterhout Nb 2
Darling Ingredients
Deventer 1
Bundesanstalt für
CCP4
Mountain View (Canada) 1
Cristal Therapeutics
International
Oxfordshire (Groot Brittannië) 1
CMOSIS NV
Maastricht 1
Son 1
Croda Chemicals Europe Ltd
Dassault Systems Simulia BV
Köln (Duitsland) 1 Deutsches Zentrum für
Boschman Technologies BV
Materialforschung
Duiven 1
und -prüfung (BAM)
Du Pont
Leiden 1
Bonn (Duitsland) 1
DualTpharma BV
Deutsches Zentrum für
Maastricht 1
Luft- und Raumfahrt (DLR)
Dublin City University
Berlijn (Duitsland) 2
CED/Diagnostics
Antwerpen (Berchem) (België) 1
Meebeek (België) 1
Maarssen 2
Bundesanstalt für Wasserbau
Eindhoven 1
CNC Exotic Mushrooms BV
Croda Europe Limited
DC4U BV
Papendrecht 5
Karlsruhe (Duitsland) 1
Cell Signaling Europe
Hedel 1
Wesseling (Duitsland) 1
Dunea
Bureau IMAC Bleiswijk BV
Leiden 6
CNC Grondstoffen BV
Leek Staffirdshire (Groot Brittannië) 1
Bussum 1
Boskalis Hydronamic BV
De Efteling BV
DevLab
Voorburg, Zoetermeer 3
Papendrecht 1
Bleiswijk 1
Cellanyzer BV
Milsbeek 2
Croda Europe Ltd
Kaatsheuvel 1
Eindhoven 2
Dupont
Bouten Nederland BV
Bureau Veritas
Enschede 1
Codian Robotics BV
De Friesland Zorgverzekeraar
DGMR Raadgevende Ingenieurs
Leiden 3
Nijmegen 1
Neuilly-sur-Seine (Frankrijk) 1
CellCoTec BV
Veenendaal 1
East Yorkshire (Groot Brittannië) 1
Leeuwarden 1
‘s-Gravenhage 1
Dura Vermeer Business
Brabant Water NV
Bureau Veritas Marine
Bilthoven 1
Cogas Duurzaam BV
Croon Elektrotechniek BV
De Koningh
Dialog Semiconductor BV
Boskalis Dredging and Marine experts
Breda 1
Luft- und Raumfahrt (DLR)
Duchenne Parent Project (DPP)
Veenendaal 2
Development BV
CenS (Micro)Electronics
Almelo 1
Dordrecht 1
Braedius Medical BV
Rotterdam 3
Apeldoorn 1
Coherent BV
Crotec BV
Arnhem 1
Diamond Light Source Ltd
Dutch Burns Foundation
Huizen 1
Bureau Waardenburg BV
Centraalbureau voor
Utrecht 1
‘s-Hertogenbosch 1
De Twee Snoeken
Didcot (Groot Brittannië) 1
Beverwijk 1
Brainport Development NV
Culemborg 2
Coherent Europe BV
Crucell Nederland BV
‘s-Hertogenbosch 1
Diatome Ltd.
Dutch Polymer Institute
Nederland BV
Eindhoven 2 Brains On-Line BV
C
Schimmelcultures
Hoofddorp 1
Utrecht 1
Utrecht 4
Leiden 1
De Voogt Naval Architects BV
Biel (Zwitserland) 1
Eindhoven 1
Centre for Energy (CIEMAT)
Collis
Cruden BV
Haarlem 1
Dimaen Didde Magnetic
DVC Machinevision BV
De Vries & Van de Wiel Kust
Groningen 1
C. Meijer BV
Madrid (Spanje) 1
Leiden 1
Amsterdam 1
Braintronics BV
Rilland 2
Centre for Human
Columbus Superconductors SpA
CSIRO
Almere 1
C4C Holding BV
BrandGen
Milsbeek 2
Leiden 4
Breda 1
Cabot Corporation
Centre National de
Brandweer Amsterdam/
Billerica (Verenigde Staten) 1
Drug Research
la Recherche Scientifique
en Oeverwerken BV
Breda 1 Dwarslaesie Organisatie
Genua (Italië) 1
Highett (Australië) 1
Schiedam 1
Dionex Benelux BV
CSK Food Enrichment
De Winter Media Groep
Breda 1
Leeuwarden 1
Uden 1
Direct Current BV
Dyadic Nederland BV
CSO Adviesbureau voor
DEAM
Aalsmeer 1
Wageningen 1
Research Rotterdam
Rotterdam 1
Cam Bioceramics BV
Grenoble (Frankrijk) 1
CONNEKT
Leiden 1
Centrum voor Topsport
Delft 1
Bunnik 1
Connexxion
Cugla BV
Hilversum 1
Breda 2
en Onderwijs
Engineering
Boxtel 1
Combined Ophthalmic
Amsterdam 1
Amstelland
Medical Systems BV
‘s Hertogenbosch 3
Dublin (Ierland) 1
Milieu-Onderzoek BV
Nederland
Groningen 1
Amsterdam 8
DJO Global
DySI BV
Dekker Chrysanten BV
Assen 1
Hensbroek 3
Guildford (Groot Brittannië) 1
Delfluent Services BV
DNA Green Group
Brandweer Nederland
Cardialysis BV
Haarlem 1
Rotterdam 3
Brandweer Rotterdam-Rijnmond
CARE 4 CONCRETE.NL
CGG Services SA
ConSensor
CycloMedia Technology BV
Den Hoorn 1
De Lier 1
Berkel en Rodenrijs 1
Stadskanaal 1
Massy (Frankrijk) 1
Rotterdam 3
Zaltbommel 2
Deliflor Chrysanten BV
DNV GL
Naarden 1
Bright Photonics BV
CareFusion
CGG-Jason Netherlands BV
Conservatory of Amsterdam
Cyclotron VU BV
Maasdijk 2
East West Seed Company
Maarssen 2
Houten 1
‘s-Gravenhage 1
Amsterdam 1
Amsterdam 1
DELMIC BV
Arnhem, Groningen, Heerenveen 12
Amsterdam, Eindhoven 4
E Eagle Vision BV
San Rafael (Filippijnen) 2
Brightsight
Cargill R&D Centre Europe
CGI
Controllab Products BV
Cyto-Barr BV
Delft 2
Dordrecht
Eastman Chemical
Delft 2
Vilvoorde (België) 1
Rotterdam 2
Enschede 2
Zuidhorn 2
Delphi
Dordrecht 1
Gronau-Epe (Duitsland) 1
Bronkhorst High-Tech BV
Carl von Ossietzky
Charles River Nederland BV
Convergence BV
CZ Groep
London (Groot Brittannië) 1
Dow Benelux BV
East-West International BV
Leiden 1
Enschede 1
Tilburg 1
Delphi Diesel Systems Limited
Terneuzen 2
Enkhuizen 4
Gloucestershire (Groot Brittannië) 2
Draka Comteq Fibre BV
Eaton Industries
Dacolt
Deltaprogramma Kust
Drug Discovery Factory
Hengelo 2
Maastricht 3
‘s-Gravenhage 1
Bussum 1
EBN
Ruurlo 3
Universität Oldenburg
Bronswerk Heat Transfer
Oldenburg (Duitsland) 1
CHESS Wise
Corbion
Nijkerk 1
Carl Zeiss BV
Haarlem 1
Gorinchem 9
Bruco Integrated Circuits BV
Sliedrecht 2
CHL Netherlands BV
Coriolis Pharma
Borne 3
Carl Zeiss Jena GmbH
Katwijk 1
Bruker Daltonik GmbH
Jena (Duitsland) 1
Circlair Benelux BV
Martinsried (Duitsland) 1
DAF Trucks NV
Deltares
Drywood coatings BV
Utrecht 1
Bremen (Duitsland) 6
Carl Zeiss SMT GmbH
Deventer 1
CorTec GmbH
Eindhoven 7
Delft, Utrecht 46
Enschede 1
École Polytechnique
Damen Schelde
DEMCON BuNova
DSM
Zwolle 2
Research GmbH
D
Eindhoven 1
(Netherlands) BV
Bruker Nano Inc.
Oberkochen (Duitsland) 2
CIRS Inc.
Freiburg (Duitsland) 1
Santa Brabara (USA) 2
Carmolex Inc.
Norfolk (USA) 1
Cortius Holding BV
Bruker Nederland BV
Cisco Systems, Inc.
Amersfoort 1
Vlissingen 1
DEMCON Holding BV
Wormer 6
Pittsburgh (Verenigde Staten) 1
Delft, Geleen, Heerlen, Sittard, Urmond, Waalwijk 48
San José (Verenigde Staten) 1
Cosine Research BV
Damen Shipyards Group
Enschede 7
DSM
BRUKER OPTICS BV
CATENA Microelectronics BV
CityGIS Holding BV
Leiden 2
Gorinchem 6
Den Ouden Groenrecycling BV
Kaiseraugst (Zwitserland) 1
Dordrecht 1
Delft 1
Delft 2
‘s-Gravenhage 1
Cosmoferm BV
DANA
Schijndel 1
DSM Nutritional Products AG
ECOstyle BV
Naval Shipbuilding
Fédérale de Lausanne
Lausanne (Zwitserland) 1 EcoShape, Building with Nature
BTE Nederland BV
Catharina Ziekenhuis
Classic Imaging
Den Hoorn 1
Brugge (België) 1
DENSsolutions
Basel (Zwitserland) 1
Appelscha 2
Andelst, Rheden 2
Eindhoven 7
Stein 1
COVIDIEN
Danfoss Turbocor Compressors
Delft 4
DSM Nutritional Products Ltd
EDAX BV
Buchem BV
CCL research
ClearDetections
Trevoux (Frankrijk) 1
Kaiseraugst (Zwitserland) 1
Tilburg 2
Veghel 1
Wageningen 1
Syracuse (Verenigde Staten) 1
Dent-Med Materials BV
Apeldoorn 1
Obdam 1
84
Jaarverslag STW 2015
Lijst van gebruikers
85
Erasmus MC
Evides Waterbedrijf
FIDES BV
Rotterdam 20
Rotterdam 1
De Lier 2
Geldermalsen 1
Erbrink Stacks Consult
Evolved Analytics
Fietsersbond
Woerden 1
Gemeente Rotterdam
Oosterbeek 1
Wijnegem (België) 1
Utrecht 1
Fraunhofer HHI
Rotterdam 6
Saint-Rémy-lès-Chevreuse (Frankrijk) 5
Heliomare
EFFECT Photonics
Eindhoven 2
Ernst & Young
Evonik
Fijner lopen
Berlin (Duitsland) 3
Gemeente Tiel
Guerbet Nederland BV
Hendrix Genetics BV
Eijkelkamp Agrisearch
Amsterdam 1
Hanau-Wolfgang (Duitsland) 1
Oldeberkoop 1
Fraunhofer MEVIS
Tiel 1
Gorinchem 2
Boxmeer 1 Henk van Tongeren BV
Eerland Bouwstoffen Management
Frames Separation Technologies BV
Gemeente Noordwijkerhout
Noordwijkerhout 1
GTT (Gaztransport et Technigaz) SA
Helianthos BV
Arnhem 1 Wijk aan Zee 2
E-Semble BV
Evonik Industries AG
Finapres Medical Systems BV
Bremen (Duitsland) 1
Gemeente Utrecht
GustoMSC BV
Giesbeek 3
Delft 1
Essen (Duitsland) 2
Amsterdam 1
FrieslandCampina
Utrecht 1
Schiedam 1
Apeldoorn 1
Elekta Instrument AB
Eska Graphic Board
EWOS Innovation AS
Flanders Hydraulics Research
Gemeente Westland
GyroTools LLC
Henkel Electronic
Uppsala (Zweden) 1
Hoogezand 1
Sandnes (Noorwegen) 1
Antwerpen (België) 1
Amersfoort, Leeuwarden, Wageningen 6
‘s-Gravenzande 1
Winterthur (Zwitserland) 1
ELMOS AP BV
ESRI Nederland BV
Excytex BV
Flick Engineering
FSHD Stichting
Genentech
Nijmegen 1
Rotterdam 4
Zeist 3
Solutions BV
Wassenaar 2
H
Herbstreith & Fox KG
H2M Architecten
Equipment BV
Materials Belgium NV
Westerlo (België ) 1
Elsevier BV
Essent
Exometry
Winterswijk 1
Fugro Engineers BV
South San Francisco (Verenigde Staten) 1
Amsterdam 1
Geertruidenberg 1
Amsterdam 1
Flir Systems AB
Leidschendam, Nootdorp 6
Genetwister Technologies BV
Eindhoven 1
Neuenbürg/Württ (Duitsland) 1
Eltomation BV
Essent Netwerk Brabant
Exosome Diagnostics Inc.
Danderyd (Zweden) 1
Fugro GeoServices BV
Wageningen 2
HAL Allergy Group
HEROS Sluiskil
Barneveld 1
Den Bosch 1
Florensis BV
Leidschendam 4
Genexis BV
Leiden 2
Sluiskil 1
EMFORE BV
ESTEC - European Space
New York (Verenigde Staten) 1
Hendrik-Ido-Ambacht 1
Fugro Groep NV
Eindhoven 5
Hankamp Rehab
HESS AAC SYSTEMS
Research and
Exosomics
Flowid BV
Leidschendam 1
Genmab BV
Enschede 4
Enschede 1
Technology Centre
Siena (Italië) 1
Krimpen aan den IJssel 1 EnableMi BV
Groningen 1
Noordwijk
7
Enceladus Pharmaceuticals BV
ESTECO S.p.A.
Naarden 1
Trieste (Italië) 1
F
Eindhoven 1
FujiFilm Europe GmbH
Utrecht 1
Hanwha Q.Cells GmbH
Het Oranje Kruis
FlowMotion
Düsseldorf (Duitsland) 1
Genomatica
‘s-Gravenhage 1
Delft 2
FUJIFILM Manufacturing
San Diego (Verenigde Staten) 1
Bitterfeld-Wolfen (Duitsland) 2 Harmsen Consultancy BV
Haarlem 1 Het Waterschapshuis
Fastree3D BV
Fluxim AG
Europe BV
Het Waterlaboratorium
ENCI BV
ETH Zürich
Echt 1
Feusisberg (Zwitserland) 1
Tilburg 2
Geochem Research BV
Nieuwerkerk aan de IJssel 4
‘s-Hertogenbosch, Botlek Rotterdam, Maastricht, Velsen-Noord 14
Zürich (Zwitserland) 1
Fastree3D SA
FMTC - Flanders Mechatronics
FutureChemistry Holding BV
Amsterdam, Nieuwegein 3
Harvard Medical School
Amersfoort 2
EURAILSCOUT
Lausanne (Zwitserland) 1
Nijmegen 2
Geodan
Boston (Verenigde Staten) 1
HILL-ROM
Amsterdam 1
Harvestagg BV
Amsterdam 1
Inspection & Analysis
Technology Center
FBGS International
Leuven (België) 1
Endinet BV
Amersfoort 1
Geel (België) 1
Focal Meditech BV
Eindhoven 1
Eurocept BV
Federal office of
Tilburg 3
G
Geonovum
Lelystad 1
HILL-ROM
G2 Speech BV
Amersfoort 1
HaskoningDHV Nederland BV
Montpellier (Frankrijk) 1
Endomagnetics Ltd
Ankeveen 1
Fokker Aerostructures BV
Nuenen 1
Gezondheidsdienst voor Dieren
Nijmegen 2
Hittech Group BV
London (Groot Brittannië) 1
Europe Container Terminal (ECT)
Bern-Wabern (Zwitserland) 1
Dordrecht, Papendrecht 2
GABA BV
Deventer 1
Hatenboer-Water BV
Uitgeest 1
Eneco Wind
Maasvlakte Rotterdam 1
Federatie Nederlandse
Fokker Landing Gear BV
Weesp 1
GGD Flevoland
Schiedam 2
Hittech Multin BV
Rotterdam 2
European Chemical Industry
Helmond 1
Gameship
Lelystad 1
Hauzer Techno Coating BV
Delft 1
‘s-Gravenhage 1
FOM-instituut DIFFER
Leeuwarden 1
Gipmans Productie BV
Venlo 2
HKV Consultants
FEI Company
Eindhoven 2
GATT Technologies BV
Venlo 1
Haven Harlingen
Lelystad 1
Energieonderzoek Centrum
Council (CEFIC)
Brussel (België) 1
Nederland
Metrology METAS
Levensmiddelen Industrie FNLI
Petten 20
European Commission
Eindhoven 10
Fontys Hogeschool
Nijmegen 1
GlassX AG
Harlingen 1
HKV Lijn in water
Enexis BV
Luxembourg (Luxemburg) 1
FEI Electron Optics BV
Eindhoven 1
GDF SUEZ E&P Nederland BV
Zürich (Zwitserland) 1
Havenbedrijf Rotterdam NV
Lelystad 8
‘s-Hertogenbosch 2
European Institute
Environmental Molecular Sciences Laboratory (EMSL)
Richland (Verenigde Staten) 1 Environmental Risk
Eindhoven 10
FORCE Technology
Zoetermeer 1
Glatt Ingenieurtechnik GmbH
Rotterdam 2
Hobré Instruments BV
Femto Engineering BV
Sandvika (Noorwegen) 1
GE Healthcare
Weimar (Duitsland) 1
Haver Engineering GmbH
Purmerend 1
Milan (Italië) 1
Delft 3
ForceLink BV
Buc (Frankrijk) 1
GlaxoSmithKline, België
Meißen (Duitsland) 1
Hocoma AG
European Southern
Femtogrid Energy Solutions BV
Culemborg 2
GE Healthcare
Rixensart (België) 5
Hazera Seeds BV
Volketswil (Zwitserland) 1
Amsterdam 1
Ford Forschungszentrum
Chalfont St Giles (Groot Brittannië) 1
Hofmans transport- en
of Oncology
Observatory (ESO)
ASessment and
Garching (Duitsland) 1
Ferring BV
Management (ERASM)
GlaxoSmithKline, Weybridge
Made 2 Heemskerk Innovative
European Space Agency
Hoofddorp 1
Aachen (Duitsland) 1
GEA 2H Watertechnologies GmbH
Weybridge (Groot Brittannië) 1
Brussel (België) 1
Noordwijk 1
Ferring Pharmaceuticals A/S
Ford Motor Company
Wettringen (Duitsland) 1
Globe Plant
Sassenheim 4
Hogeschool van Amsterdam
Enza Zaden BV
EURORAD SA
Kopenhagen (Denemarken) 2
Michigan (Verenigde Staten) 1
Gebr. A en R van der Lans
Vierpolders 1
Heerema Marine Contractors
Amsterdam 2
Enkhuizen 17
Eckbolsheim (Frankrijk) 1
Fertiliteitskliniek Twente
ForFarmers Group BV
‘s-Gravenzande 1
GN ReSound US
Enza Zaden Centro de Investigación, S.L.
Santa Maria del Aguila (Spanje) 1
Nederland SE
Horst 1
Hogeschool voor de
Everest Coatings
Hengelo Ov 1
Lochem 2
Gemeente Amsterdam
Glenview (Verenigde Staten) 1
Leiden 3
Festo Nederland BV
FOS
Amsterdam 1
Graniet import Benelux BV
Heidelberg Engineering GmbH
Everris International BV
Delft 2
Veldhoven 1
Gemeente Den Haag
Amsterdam 1
Heidelberg (Duitsland) 2
Holcim Technology Ltd.
Waardenburg 1
FeyeCon Carbon Dioxide
Foundation to Eradicate
‘s-Gravenhage 3
Grontmij Nederland BV
Heijmans Wegen
Holderbank (Zwitserland) 1
Technologies
Evides Drinkwater
Haarlem 1
Rotterdam 1
Epilepsiecentrum Kempenhaeghe
Evides Industriewater
FGT Consultancy
Heeze 1
Middelburg, Rotterdam 4
Wageningen 1
Jaarverslag STW 2015
Technology (HIT)
handelsbedrijf BV
Delft 3
EnzyScreen BV
86
Aachen (FAA)
Weesp 1
Duchenne, Inc. (FED)
Alexandria (Verenigde Staten) 1
Kunsten Utrecht
Hilversum 1
Gemeente Eindhoven
De Bilt 3
Rosmalen 2
HollandPTC BV
Eindhoven 4
Grow Group BV
Heineken Supply Chain BV
Delft 1
Gemeente Helmond
Baarlo 1
Zoeterwoude 1
Helmond 2
Lijst van gebruikers
87
Erasmus MC
Evides Waterbedrijf
FIDES BV
Rotterdam 20
Rotterdam 1
De Lier 2
Geldermalsen 1
Erbrink Stacks Consult
Evolved Analytics
Fietsersbond
Woerden 1
Gemeente Rotterdam
Oosterbeek 1
Wijnegem (België) 1
Utrecht 1
Fraunhofer HHI
Rotterdam 6
Saint-Rémy-lès-Chevreuse (Frankrijk) 5
Heliomare
EFFECT Photonics
Eindhoven 2
Ernst & Young
Evonik
Fijner lopen
Berlin (Duitsland) 3
Gemeente Tiel
Guerbet Nederland BV
Hendrix Genetics BV
Eijkelkamp Agrisearch
Amsterdam 1
Hanau-Wolfgang (Duitsland) 1
Oldeberkoop 1
Fraunhofer MEVIS
Tiel 1
Gorinchem 2
Boxmeer 1 Henk van Tongeren BV
Eerland Bouwstoffen Management
Frames Separation Technologies BV
Gemeente Noordwijkerhout
Noordwijkerhout 1
GTT (Gaztransport et Technigaz) SA
Helianthos BV
Arnhem 1 Wijk aan Zee 2
E-Semble BV
Evonik Industries AG
Finapres Medical Systems BV
Bremen (Duitsland) 1
Gemeente Utrecht
GustoMSC BV
Giesbeek 3
Delft 1
Essen (Duitsland) 2
Amsterdam 1
FrieslandCampina
Utrecht 1
Schiedam 1
Apeldoorn 1
Elekta Instrument AB
Eska Graphic Board
EWOS Innovation AS
Flanders Hydraulics Research
Gemeente Westland
GyroTools LLC
Henkel Electronic
Uppsala (Zweden) 1
Hoogezand 1
Sandnes (Noorwegen) 1
Antwerpen (België) 1
Amersfoort, Leeuwarden, Wageningen 6
‘s-Gravenzande 1
Winterthur (Zwitserland) 1
ELMOS AP BV
ESRI Nederland BV
Excytex BV
Flick Engineering
FSHD Stichting
Genentech
Nijmegen 1
Rotterdam 4
Zeist 3
Solutions BV
Wassenaar 2
H
Herbstreith & Fox KG
H2M Architecten
Equipment BV
Materials Belgium NV
Westerlo (België ) 1
Elsevier BV
Essent
Exometry
Winterswijk 1
Fugro Engineers BV
South San Francisco (Verenigde Staten) 1
Amsterdam 1
Geertruidenberg 1
Amsterdam 1
Flir Systems AB
Leidschendam, Nootdorp 6
Genetwister Technologies BV
Eindhoven 1
Neuenbürg/Württ (Duitsland) 1
Eltomation BV
Essent Netwerk Brabant
Exosome Diagnostics Inc.
Danderyd (Zweden) 1
Fugro GeoServices BV
Wageningen 2
HAL Allergy Group
HEROS Sluiskil
Barneveld 1
Den Bosch 1
Florensis BV
Leidschendam 4
Genexis BV
Leiden 2
Sluiskil 1
EMFORE BV
ESTEC - European Space
New York (Verenigde Staten) 1
Hendrik-Ido-Ambacht 1
Fugro Groep NV
Eindhoven 5
Hankamp Rehab
HESS AAC SYSTEMS
Research and
Exosomics
Flowid BV
Leidschendam 1
Genmab BV
Enschede 4
Enschede 1
Technology Centre
Siena (Italië) 1
Krimpen aan den IJssel 1 EnableMi BV
Groningen 1
Noordwijk
7
Enceladus Pharmaceuticals BV
ESTECO S.p.A.
Naarden 1
Trieste (Italië) 1
F
Eindhoven 1
FujiFilm Europe GmbH
Utrecht 1
Hanwha Q.Cells GmbH
Het Oranje Kruis
FlowMotion
Düsseldorf (Duitsland) 1
Genomatica
‘s-Gravenhage 1
Delft 2
FUJIFILM Manufacturing
San Diego (Verenigde Staten) 1
Bitterfeld-Wolfen (Duitsland) 2 Harmsen Consultancy BV
Haarlem 1 Het Waterschapshuis
Fastree3D BV
Fluxim AG
Europe BV
Het Waterlaboratorium
ENCI BV
ETH Zürich
Echt 1
Feusisberg (Zwitserland) 1
Tilburg 2
Geochem Research BV
Nieuwerkerk aan de IJssel 4
‘s-Hertogenbosch, Botlek Rotterdam, Maastricht, Velsen-Noord 14
Zürich (Zwitserland) 1
Fastree3D SA
FMTC - Flanders Mechatronics
FutureChemistry Holding BV
Amsterdam, Nieuwegein 3
Harvard Medical School
Amersfoort 2
EURAILSCOUT
Lausanne (Zwitserland) 1
Nijmegen 2
Geodan
Boston (Verenigde Staten) 1
HILL-ROM
Amsterdam 1
Harvestagg BV
Amsterdam 1
Inspection & Analysis
Technology Center
FBGS International
Leuven (België) 1
Endinet BV
Amersfoort 1
Geel (België) 1
Focal Meditech BV
Eindhoven 1
Eurocept BV
Federal office of
Tilburg 3
G
Geonovum
Lelystad 1
HILL-ROM
G2 Speech BV
Amersfoort 1
HaskoningDHV Nederland BV
Montpellier (Frankrijk) 1
Endomagnetics Ltd
Ankeveen 1
Fokker Aerostructures BV
Nuenen 1
Gezondheidsdienst voor Dieren
Nijmegen 2
Hittech Group BV
London (Groot Brittannië) 1
Europe Container Terminal (ECT)
Bern-Wabern (Zwitserland) 1
Dordrecht, Papendrecht 2
GABA BV
Deventer 1
Hatenboer-Water BV
Uitgeest 1
Eneco Wind
Maasvlakte Rotterdam 1
Federatie Nederlandse
Fokker Landing Gear BV
Weesp 1
GGD Flevoland
Schiedam 2
Hittech Multin BV
Rotterdam 2
European Chemical Industry
Helmond 1
Gameship
Lelystad 1
Hauzer Techno Coating BV
Delft 1
‘s-Gravenhage 1
FOM-instituut DIFFER
Leeuwarden 1
Gipmans Productie BV
Venlo 2
HKV Consultants
FEI Company
Eindhoven 2
GATT Technologies BV
Venlo 1
Haven Harlingen
Lelystad 1
Energieonderzoek Centrum
Council (CEFIC)
Brussel (België) 1
Nederland
Metrology METAS
Levensmiddelen Industrie FNLI
Petten 20
European Commission
Eindhoven 10
Fontys Hogeschool
Nijmegen 1
GlassX AG
Harlingen 1
HKV Lijn in water
Enexis BV
Luxembourg (Luxemburg) 1
FEI Electron Optics BV
Eindhoven 1
GDF SUEZ E&P Nederland BV
Zürich (Zwitserland) 1
Havenbedrijf Rotterdam NV
Lelystad 8
‘s-Hertogenbosch 2
European Institute
Environmental Molecular Sciences Laboratory (EMSL)
Richland (Verenigde Staten) 1 Environmental Risk
Eindhoven 10
FORCE Technology
Zoetermeer 1
Glatt Ingenieurtechnik GmbH
Rotterdam 2
Hobré Instruments BV
Femto Engineering BV
Sandvika (Noorwegen) 1
GE Healthcare
Weimar (Duitsland) 1
Haver Engineering GmbH
Purmerend 1
Milan (Italië) 1
Delft 3
ForceLink BV
Buc (Frankrijk) 1
GlaxoSmithKline, België
Meißen (Duitsland) 1
Hocoma AG
European Southern
Femtogrid Energy Solutions BV
Culemborg 2
GE Healthcare
Rixensart (België) 5
Hazera Seeds BV
Volketswil (Zwitserland) 1
Amsterdam 1
Ford Forschungszentrum
Chalfont St Giles (Groot Brittannië) 1
Hofmans transport- en
of Oncology
Observatory (ESO)
ASessment and
Garching (Duitsland) 1
Ferring BV
Management (ERASM)
GlaxoSmithKline, Weybridge
Made 2 Heemskerk Innovative
European Space Agency
Hoofddorp 1
Aachen (Duitsland) 1
GEA 2H Watertechnologies GmbH
Weybridge (Groot Brittannië) 1
Brussel (België) 1
Noordwijk 1
Ferring Pharmaceuticals A/S
Ford Motor Company
Wettringen (Duitsland) 1
Globe Plant
Sassenheim 4
Hogeschool van Amsterdam
Enza Zaden BV
EURORAD SA
Kopenhagen (Denemarken) 2
Michigan (Verenigde Staten) 1
Gebr. A en R van der Lans
Vierpolders 1
Heerema Marine Contractors
Amsterdam 2
Enkhuizen 17
Eckbolsheim (Frankrijk) 1
Fertiliteitskliniek Twente
ForFarmers Group BV
‘s-Gravenzande 1
GN ReSound US
Enza Zaden Centro de Investigación, S.L.
Santa Maria del Aguila (Spanje) 1
Nederland SE
Horst 1
Hogeschool voor de
Everest Coatings
Hengelo Ov 1
Lochem 2
Gemeente Amsterdam
Glenview (Verenigde Staten) 1
Leiden 3
Festo Nederland BV
FOS
Amsterdam 1
Graniet import Benelux BV
Heidelberg Engineering GmbH
Everris International BV
Delft 2
Veldhoven 1
Gemeente Den Haag
Amsterdam 1
Heidelberg (Duitsland) 2
Holcim Technology Ltd.
Waardenburg 1
FeyeCon Carbon Dioxide
Foundation to Eradicate
‘s-Gravenhage 3
Grontmij Nederland BV
Heijmans Wegen
Holderbank (Zwitserland) 1
Technologies
Evides Drinkwater
Haarlem 1
Rotterdam 1
Epilepsiecentrum Kempenhaeghe
Evides Industriewater
FGT Consultancy
Heeze 1
Middelburg, Rotterdam 4
Wageningen 1
Jaarverslag STW 2015
Technology (HIT)
handelsbedrijf BV
Delft 3
EnzyScreen BV
86
Aachen (FAA)
Weesp 1
Duchenne, Inc. (FED)
Alexandria (Verenigde Staten) 1
Kunsten Utrecht
Hilversum 1
Gemeente Eindhoven
De Bilt 3
Rosmalen 2
HollandPTC BV
Eindhoven 4
Grow Group BV
Heineken Supply Chain BV
Delft 1
Gemeente Helmond
Baarlo 1
Zoeterwoude 1
Helmond 2
Lijst van gebruikers
87
Hydronamic BV
IJsfontein holding BV
Inspektor Research Systems BV
Ivoren Kruis
Kiwa Technology BV
Koninklijke Vopak NV
Papendrecht 1
Amsterdam 1
Amsterdam 1
Zoetermeer 1
Apeldoorn 1
Rotterdam 1
Woudrichem 1
Hydrorock International BV
Imagelabonline &
Institut de Sélection Animale BV
IZON Science Ltd
Klein & Melgert Developments NV
Koppert BV
Hölscher Wasserbau
Schiedam 1
Boxmeer 1
Oxford (Groot Brittannië) 1
Duiven 1
Berkel en Rodenrijs 5
Werder/Havel (Duitsland) 1
Hygear BV
Amsterdam 1
Holst Centre
Arnhem 1
IMEC
Eindhoven 12
HZ University of
Hollandsche Greenkeeping Maatschappij
Applied Sciences
HOMA BV
Cardiovasvular
Institut für
J
Mikrotechnik Mainz
Knauf Gips KG
KPN
Leap3D
Iphofen (Duitsland) 1
‘s-Gravenhage 1
Roosendaal 1
l’Aéronautique et de l’Espace (ISAE)
Emmen 1
Joure, Metslawier 5
Almelo 1
Toulouse (Frankrijk) 1
Maastricht-Airport 1
Imtech
Institute for Energy
JEOL
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier
Heerhugowaard 2 Hoogheemraadschap
‘s-Hertogenbosch 1
Beerse (België) 5
Eindhoven 1
De Stichtse Rijnlanden
Lead Pharma Holding BV
Amsterdam 1
Janssen Pharmaceutica NV
IMS
Houten 1
KplusV organisatieadvies
Utrecht 1
Mainz (Duitsland) 1
Vlissingen 1
Hoogheemraadschap
Knauf BV
Institut Supérieur de
HZPC Holland BV
I
Nordrhein-Westfalen
Recklinghausen (Duitsland) 1
Leuven (België) 3
Amersfoort 2
‘s-Gravenhage 1
und Verbraucherschutz
IMEC Nederland
Honeywell Hoofdproductschap Akkerbouw
Landesamt für Natur, Umwelt
Amersfoort 3
Technology (IFE)
Janssen Precision Engineering BV
Knauf Insulation BV
Kreatech Diagnostics
Leica Camera AG
Oosterhout 1
Amsterdam 1
Solms (Duitsland) 1
KROHNE Messtechnik GmbH
Leica Microsystems BV
Koninklijk Instituut voor de Tropen
Bochum (Duitsland) 1
Rijswijk 2 Leica Mikrosysteme
Nieuw-Vennep 1
Amsterdam 1
Krohne Nederland BV
Koninklijk Nederlands
Dordrecht 1
Imtech Marine BV
Kjeller (Noorwegen) 1
Jeroen Bosch Ziekenhuis
Dortmund (Duitsland) 1
Rotterdam 1
Institute for Sustainable
‘s-Hertogenbosch 1
Kronos International inc.
Wetzlar (Duitsland) 1
IBA
Inbiolab BV
Process Technology
Johanna KinderFonds
De Bilt 4
Gent (België) 1
Leica Nederland BV
Koninklijk Nederlands
Kronos International inc.
Rijswijk 1
Leverkusen (Duitsland) 1
Leids Universitair Medisch
IANUS Simulation GmbH
Meteorologisch Instituut
Vertrieb GmbH
Louvain-la-Neuve (België) 1
Groningen 1
Amersfoort 6
Arnhem 1
Ibiomics GmbH
INCAS3
Intel Corporation
Jokoda Management Consultancy
Königs Wusterhausen (Duitsland) 1
Assen 2
Hillsboro (Verenigde Staten) 2
Noordeloos 1
Nieuwegein 1
Kropman Installatietechniek BV
Incotec Holding BV
InteRNA Technologies BV
Joma international
Koninklijke Auping BV
Nijmegen 2
Leiden 16
Watersportverbond
Centrum
Ibis Power
Enkhuizen 4
Utrecht 2
Nyborg (Noorwegen) 1
Deventer 1
KtedoGen
Lely Industries NV
Delft 5
Eindhoven 1
Indaver Compost BV
Intersnack Nederland BV
Joordens Zaden
Koninklijke Boskalis
Milano (Italië) 1
Rotterdam 1
Hoogheemraadschap
IBIS Technologies BV
Nieuwdorp Zld 1
Doetinchem 1
Kessel 1
KWR Watercycle
LEO Pharma A/S
Enschede 2
Infraspeed
Interuniversity Microelectronics
JSR Micro NV (Europe)
Papendrecht 4
Leiden 3
IBM Corporation
Dordrecht 1
Leuven (België) 1
Koninklijke KPN NV
Nieuwegein 4
Levitech BV
Hoogheemraadschap
ING Bank
Leuven (België) 2
‘s-Gravenhage 1
KWS POTATO BV
Almere 1
van Schieland en de
Essex Juntion (Verenigde Staten) 1
Amsterdam 1
Intervet International BV /
Krimpenerwaard
IBM Nederland BV
ING België NV
van Delfland
van Rijnland
Center (Imec)
MSD Animal Health
Westminster NV
K
Koninklijke Marine
Nagele 1
Liander NV
‘s-Gravenhage 1
KWS SAAT AG
Arnhem 1
Koninklijke Nederlandsche
Einbeck (Duitsland) 1
LievenseCSO
Rotterdam 1
Amsterdam 4
Brussel (België) 1
Boxmeer 1
Apeldoorn, Zwolle 5
IBM Research - Zürich
Ingenieursbureau Sepra
InteSpring BV
Kaisec
Pijnacker 2
Ruschlikon (Zwitserland) 3
‘s-Gravenhage 2
Delft 4
Hengelo 1
Arnhem 1
HoSt
IBM T.J. Watson
Inmotio Object Tracking BV
InTraffic BV
Karl Storz Endoscopie
Koninklijke Nederlandsche
Amsterdam 1
Nieuwegein 1
Research Center
L
LievenseCSO Milieu BV
L.O.T.-Oriel GmbH
Bunnik 2
Darmstadt (Duitsland) 1
Lievers Holland
Amstelveen 3
Lacquey BV
Mijdrecht 1
Bilthoven 3
Kasper van der Heiden
Koninklijke Nederlandsche
Delft 1
Life Sciences Methods BV
Ioniqa Technologies BV
Haarlem 1
Laevo BV
Leiden 1
Amsterdam 1
Eindhoven 1
Katholieke Universiteit Leuven
Nieuwegein 3
Delft 2
LifeTec Group
InnoSenT GmbH
Ipsen Farmaceutica BV
Leuven (België) 2
Koninklijke Nederlandse
Lambert Instruments BV
Eindhoven 9
Innoluce BV
InTraVacc
Eindhoven 1
IBS Precision Engineering BV
InnoSeis BV
HSLnet
Eindhoven 1
Heeze 1
I-Cell Informatikai Fejlesztô
Wallingford, Oxfordshire (Groot Brittannië) 2
Breda 1
Atletiek Unie
Leiderdorp 1
Yorktown Heights (Verenigde Staten) 1
HR Wallingford Ltd
Ballerup (Denemarken) 1
Kadaster
HortiMaX BV
Hengelo 1
Research Institute
Nederland BV
Roeibond
Wielren Unie
Donnersdorf (Duitsland) 1
Hoofddorp 2
Kemira Rotterdam BV
Groningen 3
Limgroup BV
Ontwikkelingsbiologie en
Budapest (Hongarije) 1
InnoSportLab De Tongelreep
Ipsum Energy
Botlek Rotterdam 1
Nieuwegein 1
Lambert van den Bosch BV
Horst 1
Stamcelonderzoek
I-Climate BV
Eindhoven 2
Enschede 2
Keygene NV
Koninklijke Nederlandse
Ede 1
Lindor
Waalwijk 1
InnoSportLab Papendal
Irdeto BV
Wageningen 9
Landauer Inc.
Dordrecht 2
Keysight Technologies
Stillwater (Verenigde Staten) 1
‘s-Gravenhage 1
Hubrecht Instituut voor
Utrecht 2
és Szolgáltató Kft.
Baseball en Softball Bond
Redding Maatschappij
Huisman Equipment BV
ICT Automatisering Nederland BV
Arnhem 2
Hoofddorp 2
Schiedam 1
Eindhoven 1
InnoSportLab Thialf
IRS
Huntsman Holland BV
IDB Holland BV
Heerenveen 2
Bergen op Zoom 1
Rotselaar (België) 1
Landcatch
LinXis BV
Botlek Rotterdam 1
Baarle-Nassau 2
InnoSportNL
ISA Pharmaceuticals BV
Kiemkracht
Utrecht 2
Argyll (Schotland) 1
Breda 1
Huntsman Polyurethanes
IHC IQIP BV
Arnhem 2
Leiden 1
Utrecht 1
Koninklijke Nederlandse
Landelijk Referentie
Everberg (België) 1
Kinderdijk 1
Innovation Handling
ISIS - Innovative Solutions
Kijlstra Betonmortel BV
HybriScan Technologies
IHC Merwede BV
Eindhoven 1
Sliedrecht 1
InPACT
Holding BV
Belgium BVBA
IJmuiden 2 Koninklijke Nederlandse Schaats Bond
Voetbal Bond
Drachten 2
Zeist 2
Delft 1
Kinesis Pharma
Koninklijke Nederlandse
In Space BV
Centrum voor Borstkankerscreening (LCRB)
LineSolar BV
LioniX BV
Enschede 14 LiqTech International A/S
Nijmegen 1
Ballerup (Denemarken) 1
Landelijk Referentie-
Liquavista Netherlands
Arnhem 3
IHC MTI BV
Moûtiers (Frankrijk) 1
IsoLife BV
Breda 1
HydroLogic
Delft 2
Inspectation
Wageningen 1
KITT Engineering
Nieuwegein 2
centrum voor
Eindhoven 1
Amersfoort 1
IHC Offshore & Marine BV
Utrecht 1
It Fryske Gea
Enschede 1
Koninklijke Shell
Bevolkingsonderzoek
Liteq BV
Krimpen aan den IJssel 1
88
Jaarverslag STW 2015
Olterterp 1
Zwembond
Rijswijk 1
Nijmegen 1
Eindhoven 1
Lijst van gebruikers
89
Hydronamic BV
IJsfontein holding BV
Inspektor Research Systems BV
Ivoren Kruis
Kiwa Technology BV
Koninklijke Vopak NV
Papendrecht 1
Amsterdam 1
Amsterdam 1
Zoetermeer 1
Apeldoorn 1
Rotterdam 1
Woudrichem 1
Hydrorock International BV
Imagelabonline &
Institut de Sélection Animale BV
IZON Science Ltd
Klein & Melgert Developments NV
Koppert BV
Hölscher Wasserbau
Schiedam 1
Boxmeer 1
Oxford (Groot Brittannië) 1
Duiven 1
Berkel en Rodenrijs 5
Werder/Havel (Duitsland) 1
Hygear BV
Amsterdam 1
Holst Centre
Arnhem 1
IMEC
Eindhoven 12
HZ University of
Hollandsche Greenkeeping Maatschappij
Applied Sciences
HOMA BV
Cardiovasvular
Institut für
J
Mikrotechnik Mainz
Knauf Gips KG
KPN
Leap3D
Iphofen (Duitsland) 1
‘s-Gravenhage 1
Roosendaal 1
l’Aéronautique et de l’Espace (ISAE)
Emmen 1
Joure, Metslawier 5
Almelo 1
Toulouse (Frankrijk) 1
Maastricht-Airport 1
Imtech
Institute for Energy
JEOL
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier
Heerhugowaard 2 Hoogheemraadschap
‘s-Hertogenbosch 1
Beerse (België) 5
Eindhoven 1
De Stichtse Rijnlanden
Lead Pharma Holding BV
Amsterdam 1
Janssen Pharmaceutica NV
IMS
Houten 1
KplusV organisatieadvies
Utrecht 1
Mainz (Duitsland) 1
Vlissingen 1
Hoogheemraadschap
Knauf BV
Institut Supérieur de
HZPC Holland BV
I
Nordrhein-Westfalen
Recklinghausen (Duitsland) 1
Leuven (België) 3
Amersfoort 2
‘s-Gravenhage 1
und Verbraucherschutz
IMEC Nederland
Honeywell Hoofdproductschap Akkerbouw
Landesamt für Natur, Umwelt
Amersfoort 3
Technology (IFE)
Janssen Precision Engineering BV
Knauf Insulation BV
Kreatech Diagnostics
Leica Camera AG
Oosterhout 1
Amsterdam 1
Solms (Duitsland) 1
KROHNE Messtechnik GmbH
Leica Microsystems BV
Koninklijk Instituut voor de Tropen
Bochum (Duitsland) 1
Rijswijk 2 Leica Mikrosysteme
Nieuw-Vennep 1
Amsterdam 1
Krohne Nederland BV
Koninklijk Nederlands
Dordrecht 1
Imtech Marine BV
Kjeller (Noorwegen) 1
Jeroen Bosch Ziekenhuis
Dortmund (Duitsland) 1
Rotterdam 1
Institute for Sustainable
‘s-Hertogenbosch 1
Kronos International inc.
Wetzlar (Duitsland) 1
IBA
Inbiolab BV
Process Technology
Johanna KinderFonds
De Bilt 4
Gent (België) 1
Leica Nederland BV
Koninklijk Nederlands
Kronos International inc.
Rijswijk 1
Leverkusen (Duitsland) 1
Leids Universitair Medisch
IANUS Simulation GmbH
Meteorologisch Instituut
Vertrieb GmbH
Louvain-la-Neuve (België) 1
Groningen 1
Amersfoort 6
Arnhem 1
Ibiomics GmbH
INCAS3
Intel Corporation
Jokoda Management Consultancy
Königs Wusterhausen (Duitsland) 1
Assen 2
Hillsboro (Verenigde Staten) 2
Noordeloos 1
Nieuwegein 1
Kropman Installatietechniek BV
Incotec Holding BV
InteRNA Technologies BV
Joma international
Koninklijke Auping BV
Nijmegen 2
Leiden 16
Watersportverbond
Centrum
Ibis Power
Enkhuizen 4
Utrecht 2
Nyborg (Noorwegen) 1
Deventer 1
KtedoGen
Lely Industries NV
Delft 5
Eindhoven 1
Indaver Compost BV
Intersnack Nederland BV
Joordens Zaden
Koninklijke Boskalis
Milano (Italië) 1
Rotterdam 1
Hoogheemraadschap
IBIS Technologies BV
Nieuwdorp Zld 1
Doetinchem 1
Kessel 1
KWR Watercycle
LEO Pharma A/S
Enschede 2
Infraspeed
Interuniversity Microelectronics
JSR Micro NV (Europe)
Papendrecht 4
Leiden 3
IBM Corporation
Dordrecht 1
Leuven (België) 1
Koninklijke KPN NV
Nieuwegein 4
Levitech BV
Hoogheemraadschap
ING Bank
Leuven (België) 2
‘s-Gravenhage 1
KWS POTATO BV
Almere 1
van Schieland en de
Essex Juntion (Verenigde Staten) 1
Amsterdam 1
Intervet International BV /
Krimpenerwaard
IBM Nederland BV
ING België NV
van Delfland
van Rijnland
Center (Imec)
MSD Animal Health
Westminster NV
K
Koninklijke Marine
Nagele 1
Liander NV
‘s-Gravenhage 1
KWS SAAT AG
Arnhem 1
Koninklijke Nederlandsche
Einbeck (Duitsland) 1
LievenseCSO
Rotterdam 1
Amsterdam 4
Brussel (België) 1
Boxmeer 1
Apeldoorn, Zwolle 5
IBM Research - Zürich
Ingenieursbureau Sepra
InteSpring BV
Kaisec
Pijnacker 2
Ruschlikon (Zwitserland) 3
‘s-Gravenhage 2
Delft 4
Hengelo 1
Arnhem 1
HoSt
IBM T.J. Watson
Inmotio Object Tracking BV
InTraffic BV
Karl Storz Endoscopie
Koninklijke Nederlandsche
Amsterdam 1
Nieuwegein 1
Research Center
L
LievenseCSO Milieu BV
L.O.T.-Oriel GmbH
Bunnik 2
Darmstadt (Duitsland) 1
Lievers Holland
Amstelveen 3
Lacquey BV
Mijdrecht 1
Bilthoven 3
Kasper van der Heiden
Koninklijke Nederlandsche
Delft 1
Life Sciences Methods BV
Ioniqa Technologies BV
Haarlem 1
Laevo BV
Leiden 1
Amsterdam 1
Eindhoven 1
Katholieke Universiteit Leuven
Nieuwegein 3
Delft 2
LifeTec Group
InnoSenT GmbH
Ipsen Farmaceutica BV
Leuven (België) 2
Koninklijke Nederlandse
Lambert Instruments BV
Eindhoven 9
Innoluce BV
InTraVacc
Eindhoven 1
IBS Precision Engineering BV
InnoSeis BV
HSLnet
Eindhoven 1
Heeze 1
I-Cell Informatikai Fejlesztô
Wallingford, Oxfordshire (Groot Brittannië) 2
Breda 1
Atletiek Unie
Leiderdorp 1
Yorktown Heights (Verenigde Staten) 1
HR Wallingford Ltd
Ballerup (Denemarken) 1
Kadaster
HortiMaX BV
Hengelo 1
Research Institute
Nederland BV
Roeibond
Wielren Unie
Donnersdorf (Duitsland) 1
Hoofddorp 2
Kemira Rotterdam BV
Groningen 3
Limgroup BV
Ontwikkelingsbiologie en
Budapest (Hongarije) 1
InnoSportLab De Tongelreep
Ipsum Energy
Botlek Rotterdam 1
Nieuwegein 1
Lambert van den Bosch BV
Horst 1
Stamcelonderzoek
I-Climate BV
Eindhoven 2
Enschede 2
Keygene NV
Koninklijke Nederlandse
Ede 1
Lindor
Waalwijk 1
InnoSportLab Papendal
Irdeto BV
Wageningen 9
Landauer Inc.
Dordrecht 2
Keysight Technologies
Stillwater (Verenigde Staten) 1
‘s-Gravenhage 1
Hubrecht Instituut voor
Utrecht 2
és Szolgáltató Kft.
Baseball en Softball Bond
Redding Maatschappij
Huisman Equipment BV
ICT Automatisering Nederland BV
Arnhem 2
Hoofddorp 2
Schiedam 1
Eindhoven 1
InnoSportLab Thialf
IRS
Huntsman Holland BV
IDB Holland BV
Heerenveen 2
Bergen op Zoom 1
Rotselaar (België) 1
Landcatch
LinXis BV
Botlek Rotterdam 1
Baarle-Nassau 2
InnoSportNL
ISA Pharmaceuticals BV
Kiemkracht
Utrecht 2
Argyll (Schotland) 1
Breda 1
Huntsman Polyurethanes
IHC IQIP BV
Arnhem 2
Leiden 1
Utrecht 1
Koninklijke Nederlandse
Landelijk Referentie
Everberg (België) 1
Kinderdijk 1
Innovation Handling
ISIS - Innovative Solutions
Kijlstra Betonmortel BV
HybriScan Technologies
IHC Merwede BV
Eindhoven 1
Sliedrecht 1
InPACT
Holding BV
Belgium BVBA
IJmuiden 2 Koninklijke Nederlandse Schaats Bond
Voetbal Bond
Drachten 2
Zeist 2
Delft 1
Kinesis Pharma
Koninklijke Nederlandse
In Space BV
Centrum voor Borstkankerscreening (LCRB)
LineSolar BV
LioniX BV
Enschede 14 LiqTech International A/S
Nijmegen 1
Ballerup (Denemarken) 1
Landelijk Referentie-
Liquavista Netherlands
Arnhem 3
IHC MTI BV
Moûtiers (Frankrijk) 1
IsoLife BV
Breda 1
HydroLogic
Delft 2
Inspectation
Wageningen 1
KITT Engineering
Nieuwegein 2
centrum voor
Eindhoven 1
Amersfoort 1
IHC Offshore & Marine BV
Utrecht 1
It Fryske Gea
Enschede 1
Koninklijke Shell
Bevolkingsonderzoek
Liteq BV
Krimpen aan den IJssel 1
88
Jaarverslag STW 2015
Olterterp 1
Zwembond
Rijswijk 1
Nijmegen 1
Eindhoven 1
Lijst van gebruikers
89
Lloyd’s Register EMEA
Marine Harvest ASA
London (Groot Brittannië) 2
Bergen (Noorwegen) 1
Medis Medical Imaging Systems BV
Meyer Burger Netherlands BV
MOTEK Medical BV
Nederlands Forensisch Instituut
NeoKidney Holding BV
Noppe Orthopedietechniek
Eindhoven 6
Amsterdam 4
‘s-Gravenhage 2
Bussum 1
Noordwijkerhout 1
LM Wind Power Blades
Mars GmbH
Leiden 7
Micreos BV
Motekforce Link Amsterdam
Nederlands Handbal Verbond
NEP SOLAR AG
NORAS MRI products GmbH
Kolding (Denemarken) 1
Verden (Duitsland) 1
Medis specials BV
Den Haag 1
Amsterdam 2
Oosterbeek 1
Zürich (Zwitserland) 1
Hoechberg (Duitsland) 1
Locamation BV
Mars Nederland BV
Leiden 1
Micro Turbine
Nortek Oceanografische
Enschede 3
Veghel 1
Medisch Centrum Haaglanden
Locked-in Vereniging 1
Marti Keuning Eckhart Stichting
‘s-Gravenhage 1
Lode BV
Lunteren 1
Medisch Spectrum Twente
Groningen 1
Maschinenfabrik Koeppern
Enschede 1
Logisticon Water
Hattingen (Duitsland) 1
Medisse BV i.o.
Ortenburg (Duitsland) 1
Movares Nederland BV
Nederlands Herseninstituut
Nestlé Research Center
Utrecht 2
Amsterdam 1
Vevey (Zwitserland) 1
Eindhoven 1
MR Coils BV
Nederlands Instituut voor
MICRO-EPSILON Messtechnik
Drunen 1
Technology BV (MTT)
GmbH & Co. KG
Beeld en Geluid
MSD Oss
Hilversum 1
Oss 2
Nederlands Kanker Instituut
Instrumenten en Diensten BV
NET2GRID
Badhoevendorp 1
Zeist 2
NovioGendix
Netherlands eScience
Nijmegen 1
Center (NLeSC)
NovioTech BV
MASER Engineering BV
Ede 1
Microflown Technologies BV
MTSA Technopower BV
Amsterdam 3
Amsterdam 1
Groot-Ammers 1
Enschede 1
Medtronic BV
Arnhem 1
Arnhem 1
Nederlands Vaccin Instituut
Netherlands Translational
Longfonds
Mast Carbon International Limited
Maastricht 1
Microlife Solutions BV
Mushroom Office
Bilthoven 1
Amersfoort 2
Hampshire (Groot Brittannië) 1
Medtronic Eindhoven Design
Amsterdam 1
‘s-Hertogenbosch 1
Nederlands Vereniging
Leicestershire (Groot Brittannië) 1
Matakina Technology
Eindhoven 1
Wellington (Nieuw Zeeland) 1
Medtronic Nederland
Microsoft Corporation
LTO Glaskracht Nederland
Materialise
Heerlen 1
Bleiswijk 2
Leuven (België) 1
Medtronic Neuromodulation
Redmond (Verenigde Staten) 1
Luminostix BV
Materials innovation
Minneapolis (Verenigde Staten) 1
Milabs BV
Utrecht 2
NAICONS
Assen 3
Nijhuis Water Technology BV
NT-MDT Co. Nanotechnology MDT
Medtronic Neuromodulation
Militair Revalidatie
Milano (Italië) 1
Nederlandse apparatenfabriek
Dinxperlo 1
Treatment BV
Loughborough University
Rotterdam 3
institute M2i
Klompvoetjes
Micronit Microfluidics BV
Muzus
Enschede 6
Delft 1
Berghem 2 Neways Micro Electronics BV
NPSP BV
Werkendam 1 NRG Nuclear Services For Energy, Environment & Health
Bussum 1
Echt 1
Petten 1
MyMicro Group BV
Nederlands Water Partnership
NextDent BV
Nspyre
Beek en Donk 1
‘s-Gravenhage 1
Zeist 1
Eindhoven 1
Nederlandse Aardolie
NHL Hogeschool
NSure BV
Maatschappij BV
Leeuwarden 1
Wageningen 1
N
NIKON CORPORATION
Moscow (Russische Federatie) 1
Eindhoven 2
Fridley (Verenigde Staten) 1
Doorn 1
Aachen (Duitsland) 1
Groenlo 2
(Japan) 2
NT-MDT Europe BV
Maxima Medisch Centrum
Medtronic Trading NL BV
MIMETAS BV
Nanosurf AG
Nederlandse Defensie Academie
Nikon Instruments
Veldhoven, Eindhoven 4
Heerlen 1
Leiden 1
Liestal (Zwitserland) 1
Breda 1
Maastricht 5
Maxon Motor Benelux BV
MEGED Engineering &
Mind Media BV
Nationaal Lucht- en
Nederlandse Organisatie voor
Maastricht UMC+
Enschede 1
Maastricht 1
Max-Planck-Institut
Lund University
Lund (Zweden) 1
M Maastricht Instruments BV
Maastricht University
Delft 16
Center
Research Center BV
Nijmegen 1
MathWorks
für Eisenforschung
Europe & Canada
Consultancy
Centrum Aardenburg
Herten 2
Nano4Imaging GmbH
Ruimtevaartlaboratorium
‘NEDAP’ NV
Wetenschappelijk Onderzoek
NIOZ - Koninklijk
Ministerie van Defensie
Amsterdam, Marknesse 3
‘s-Gravenhage 4
Nederlands Instituut
NTS-Optel
‘s-Gravenhage 7
National Co-ordinating
Nederlandse Triathlon Bond
voor Onderzoek der Zee
Nijmegen 1
Ministerie van
Düsseldorf (Duitsland) 1
Tessenderlo (België) 1
Max-Planck-Institut für
Mercachem Process Research BV
Economische Zaken
Centre for the Physics of
Nieuwegein 2
Yerseke 1
Mammography (NCCPM)
Nederlandse Vereniging
Nippon Kaiji Kyokai (Netherlands) BV
Maastricht 1
Human Cognitive and
Nijmegen 1
Amersfoort, ‘s-Gravenhage 3
Guildford (Groot Brittannië) 1
van Leveranciers van
MAASTRO Innovations BV
Brain Sciences
Merck & Co. Inc.
Ministerie van Financiën
National Decision
Bouwgrondstoffen (NVLB)
Maastricht 2
Leipzig (Duitsland) 1
Rahway (Verenigde Staten) 1
‘s-Gravenhage 1
Machnet BV
Max-Planck-Institut für
Merck KGaA
Ministerie van
Darmstadt (Duitsland) 1
MagnaView
Mainz (Duitsland) 3
Merford Noise Control
Infrastructuur en Milieu
Rotterdam, ‘s-Gravenhage 13
Support Company
Wenen (Oostenrijk) 1
Barendrecht 5
Hoofddorp 1
Nissan Motor Co., Ltd.
Veenendaal 1
Nederlandse Vereniging
Atsugi-Shi (Japan) 1
NUMECA International
Brussel (België) 1
Lausanne (Zwitserland) 1
Nunhems Netherlands BV
Nederlandse Vereniging voor
NIZO food research BV
Nunhem 7
Gorinchem 1
Mirada Medical Ltd
National Semiconductor BV
‘s-Gravenhage 1
Merial
Oxford (Groot Britannie) 2
Delft 2
Schiedam 1
Meander Medisch Centrum
Lyon (Frankrijk) 3
Mistras Group BV
Nationale Databank
Mali Biocarburant S.A.
Amersfoort 1
Merus BV
Spijkenisse 1
Wegverkeersgegevens (NDW)
van verfindustrie
Ede 3
NUON BV
Velsen-Noord 1
NLISIS
Utrecht 1
Nederlandse Volleybal Bond
Geleen 1
Nutreco Nederland BV
Vlamonderzoek
Bamako (Mali) 1
MECAL Applied Mechanics
Utrecht 2
MO989 Holding BV
Utrecht 1
ManualFysion
Eindhoven 1
Merz Pharmaceuticals GmbH
Delft 1
Nationale Politie
Nieuwegein 1
Amsterdam 1
Medecs BV
Oss 2
Driebergen-Rijsenburg, Zoetermeer 3
Nelen & Schuurmans
Eindhoven 1
Frankfurt am Mein (Duitsland) 1
Modiquest Research BV
MAPPER Lithography
Delft 1
Mediamatic
MetaSensing BV
Mogu Mycoplast
Natuurmonumenten
Bilthoven 1
NociTRACK BV
Mapscape BV
Amsterdam 1
Noordwijk 1
Inarzp (Vaticaan) 1
Assen, ‘s-Graveland 3
NEM Energy BV
Enschede 1
Eindhoven 1
Mediatronix BV
Metatronics
Monsanto Holland BV
Nebest Adviesgroep
Leiden 2
Noldus Information
Maquet
Hoofddorp 2
Eindhoven 1
Bergschenhoek 4
Groot-Ammers 1
Nemo Healthcare BV
Mahwah (Verenigde Staten) 1
Medicort
MeteoGroup
Moog BV
Nebest Koning & Bienfait BV
Eindhoven 2
Wageningen 3
MARIN - Maritiem Research
Utrecht 1
Wageningen 1
Nieuw-Vennep 7
Mijdrecht 1
NEO, Netherlands Geomatics &
Noordam Plants
MediluX BV
METORX BV
Motek BV
Nederlands Anafylaxis Netwerk
Velserbroek 1
Goedereede 1
Amsterdam 4
Dordrecht 1
Jaarverslag STW 2015
Nucletron Operations BV
Nitto Denko
McRoberts BV
90
Consultancy Group
Petten 3
Amsterdam 1
Eindhoven 1
Wageningen 13
Nuclear Research and
Woerden 1
National Instruments Netherlands
MAGNETO special anodes BV
Instituut Nederland
Logistics Ltd.
Limerick (Ierland) 1
Melexis
Maastro Clinic
Polymerforschung
Amsterdam 8
Apeldoorn, Eindhoven 2 NT-MDT Service &
Zoetermeer 1
Maastricht 5
Roden 4
Europe BV
(NeVeBo)
Consultants
Earth Observation BV
NNZ BV
Boxmeer 1
Groningen 1
Nutricia Research BV
NOC*NSF
Utrecht 4
Arnhem 4
Nutriënten Management
Technology BV
‘s-Gravenzande 1
Instituut NMI BV
Wageningen 1 NXP Semiconductors
Eindhoven, Nijmegen 31 NXP Semiconductors Belgium NV
Leuven (België) 2
Amersfoort 2
Lijst van gebruikers
91
Lloyd’s Register EMEA
Marine Harvest ASA
London (Groot Brittannië) 2
Bergen (Noorwegen) 1
Medis Medical Imaging Systems BV
Meyer Burger Netherlands BV
MOTEK Medical BV
Nederlands Forensisch Instituut
NeoKidney Holding BV
Noppe Orthopedietechniek
Eindhoven 6
Amsterdam 4
‘s-Gravenhage 2
Bussum 1
Noordwijkerhout 1
LM Wind Power Blades
Mars GmbH
Leiden 7
Micreos BV
Motekforce Link Amsterdam
Nederlands Handbal Verbond
NEP SOLAR AG
NORAS MRI products GmbH
Kolding (Denemarken) 1
Verden (Duitsland) 1
Medis specials BV
Den Haag 1
Amsterdam 2
Oosterbeek 1
Zürich (Zwitserland) 1
Hoechberg (Duitsland) 1
Locamation BV
Mars Nederland BV
Leiden 1
Micro Turbine
Nortek Oceanografische
Enschede 3
Veghel 1
Medisch Centrum Haaglanden
Locked-in Vereniging 1
Marti Keuning Eckhart Stichting
‘s-Gravenhage 1
Lode BV
Lunteren 1
Medisch Spectrum Twente
Groningen 1
Maschinenfabrik Koeppern
Enschede 1
Logisticon Water
Hattingen (Duitsland) 1
Medisse BV i.o.
Ortenburg (Duitsland) 1
Movares Nederland BV
Nederlands Herseninstituut
Nestlé Research Center
Utrecht 2
Amsterdam 1
Vevey (Zwitserland) 1
Eindhoven 1
MR Coils BV
Nederlands Instituut voor
MICRO-EPSILON Messtechnik
Drunen 1
Technology BV (MTT)
GmbH & Co. KG
Beeld en Geluid
MSD Oss
Hilversum 1
Oss 2
Nederlands Kanker Instituut
Instrumenten en Diensten BV
NET2GRID
Badhoevendorp 1
Zeist 2
NovioGendix
Netherlands eScience
Nijmegen 1
Center (NLeSC)
NovioTech BV
MASER Engineering BV
Ede 1
Microflown Technologies BV
MTSA Technopower BV
Amsterdam 3
Amsterdam 1
Groot-Ammers 1
Enschede 1
Medtronic BV
Arnhem 1
Arnhem 1
Nederlands Vaccin Instituut
Netherlands Translational
Longfonds
Mast Carbon International Limited
Maastricht 1
Microlife Solutions BV
Mushroom Office
Bilthoven 1
Amersfoort 2
Hampshire (Groot Brittannië) 1
Medtronic Eindhoven Design
Amsterdam 1
‘s-Hertogenbosch 1
Nederlands Vereniging
Leicestershire (Groot Brittannië) 1
Matakina Technology
Eindhoven 1
Wellington (Nieuw Zeeland) 1
Medtronic Nederland
Microsoft Corporation
LTO Glaskracht Nederland
Materialise
Heerlen 1
Bleiswijk 2
Leuven (België) 1
Medtronic Neuromodulation
Redmond (Verenigde Staten) 1
Luminostix BV
Materials innovation
Minneapolis (Verenigde Staten) 1
Milabs BV
Utrecht 2
NAICONS
Assen 3
Nijhuis Water Technology BV
NT-MDT Co. Nanotechnology MDT
Medtronic Neuromodulation
Militair Revalidatie
Milano (Italië) 1
Nederlandse apparatenfabriek
Dinxperlo 1
Treatment BV
Loughborough University
Rotterdam 3
institute M2i
Klompvoetjes
Micronit Microfluidics BV
Muzus
Enschede 6
Delft 1
Berghem 2 Neways Micro Electronics BV
NPSP BV
Werkendam 1 NRG Nuclear Services For Energy, Environment & Health
Bussum 1
Echt 1
Petten 1
MyMicro Group BV
Nederlands Water Partnership
NextDent BV
Nspyre
Beek en Donk 1
‘s-Gravenhage 1
Zeist 1
Eindhoven 1
Nederlandse Aardolie
NHL Hogeschool
NSure BV
Maatschappij BV
Leeuwarden 1
Wageningen 1
N
NIKON CORPORATION
Moscow (Russische Federatie) 1
Eindhoven 2
Fridley (Verenigde Staten) 1
Doorn 1
Aachen (Duitsland) 1
Groenlo 2
(Japan) 2
NT-MDT Europe BV
Maxima Medisch Centrum
Medtronic Trading NL BV
MIMETAS BV
Nanosurf AG
Nederlandse Defensie Academie
Nikon Instruments
Veldhoven, Eindhoven 4
Heerlen 1
Leiden 1
Liestal (Zwitserland) 1
Breda 1
Maastricht 5
Maxon Motor Benelux BV
MEGED Engineering &
Mind Media BV
Nationaal Lucht- en
Nederlandse Organisatie voor
Maastricht UMC+
Enschede 1
Maastricht 1
Max-Planck-Institut
Lund University
Lund (Zweden) 1
M Maastricht Instruments BV
Maastricht University
Delft 16
Center
Research Center BV
Nijmegen 1
MathWorks
für Eisenforschung
Europe & Canada
Consultancy
Centrum Aardenburg
Herten 2
Nano4Imaging GmbH
Ruimtevaartlaboratorium
‘NEDAP’ NV
Wetenschappelijk Onderzoek
NIOZ - Koninklijk
Ministerie van Defensie
Amsterdam, Marknesse 3
‘s-Gravenhage 4
Nederlands Instituut
NTS-Optel
‘s-Gravenhage 7
National Co-ordinating
Nederlandse Triathlon Bond
voor Onderzoek der Zee
Nijmegen 1
Ministerie van
Düsseldorf (Duitsland) 1
Tessenderlo (België) 1
Max-Planck-Institut für
Mercachem Process Research BV
Economische Zaken
Centre for the Physics of
Nieuwegein 2
Yerseke 1
Mammography (NCCPM)
Nederlandse Vereniging
Nippon Kaiji Kyokai (Netherlands) BV
Maastricht 1
Human Cognitive and
Nijmegen 1
Amersfoort, ‘s-Gravenhage 3
Guildford (Groot Brittannië) 1
van Leveranciers van
MAASTRO Innovations BV
Brain Sciences
Merck & Co. Inc.
Ministerie van Financiën
National Decision
Bouwgrondstoffen (NVLB)
Maastricht 2
Leipzig (Duitsland) 1
Rahway (Verenigde Staten) 1
‘s-Gravenhage 1
Machnet BV
Max-Planck-Institut für
Merck KGaA
Ministerie van
Darmstadt (Duitsland) 1
MagnaView
Mainz (Duitsland) 3
Merford Noise Control
Infrastructuur en Milieu
Rotterdam, ‘s-Gravenhage 13
Support Company
Wenen (Oostenrijk) 1
Barendrecht 5
Hoofddorp 1
Nissan Motor Co., Ltd.
Veenendaal 1
Nederlandse Vereniging
Atsugi-Shi (Japan) 1
NUMECA International
Brussel (België) 1
Lausanne (Zwitserland) 1
Nunhems Netherlands BV
Nederlandse Vereniging voor
NIZO food research BV
Nunhem 7
Gorinchem 1
Mirada Medical Ltd
National Semiconductor BV
‘s-Gravenhage 1
Merial
Oxford (Groot Britannie) 2
Delft 2
Schiedam 1
Meander Medisch Centrum
Lyon (Frankrijk) 3
Mistras Group BV
Nationale Databank
Mali Biocarburant S.A.
Amersfoort 1
Merus BV
Spijkenisse 1
Wegverkeersgegevens (NDW)
van verfindustrie
Ede 3
NUON BV
Velsen-Noord 1
NLISIS
Utrecht 1
Nederlandse Volleybal Bond
Geleen 1
Nutreco Nederland BV
Vlamonderzoek
Bamako (Mali) 1
MECAL Applied Mechanics
Utrecht 2
MO989 Holding BV
Utrecht 1
ManualFysion
Eindhoven 1
Merz Pharmaceuticals GmbH
Delft 1
Nationale Politie
Nieuwegein 1
Amsterdam 1
Medecs BV
Oss 2
Driebergen-Rijsenburg, Zoetermeer 3
Nelen & Schuurmans
Eindhoven 1
Frankfurt am Mein (Duitsland) 1
Modiquest Research BV
MAPPER Lithography
Delft 1
Mediamatic
MetaSensing BV
Mogu Mycoplast
Natuurmonumenten
Bilthoven 1
NociTRACK BV
Mapscape BV
Amsterdam 1
Noordwijk 1
Inarzp (Vaticaan) 1
Assen, ‘s-Graveland 3
NEM Energy BV
Enschede 1
Eindhoven 1
Mediatronix BV
Metatronics
Monsanto Holland BV
Nebest Adviesgroep
Leiden 2
Noldus Information
Maquet
Hoofddorp 2
Eindhoven 1
Bergschenhoek 4
Groot-Ammers 1
Nemo Healthcare BV
Mahwah (Verenigde Staten) 1
Medicort
MeteoGroup
Moog BV
Nebest Koning & Bienfait BV
Eindhoven 2
Wageningen 3
MARIN - Maritiem Research
Utrecht 1
Wageningen 1
Nieuw-Vennep 7
Mijdrecht 1
NEO, Netherlands Geomatics &
Noordam Plants
MediluX BV
METORX BV
Motek BV
Nederlands Anafylaxis Netwerk
Velserbroek 1
Goedereede 1
Amsterdam 4
Dordrecht 1
Jaarverslag STW 2015
Nucletron Operations BV
Nitto Denko
McRoberts BV
90
Consultancy Group
Petten 3
Amsterdam 1
Eindhoven 1
Wageningen 13
Nuclear Research and
Woerden 1
National Instruments Netherlands
MAGNETO special anodes BV
Instituut Nederland
Logistics Ltd.
Limerick (Ierland) 1
Melexis
Maastro Clinic
Polymerforschung
Amsterdam 8
Apeldoorn, Eindhoven 2 NT-MDT Service &
Zoetermeer 1
Maastricht 5
Roden 4
Europe BV
(NeVeBo)
Consultants
Earth Observation BV
NNZ BV
Boxmeer 1
Groningen 1
Nutricia Research BV
NOC*NSF
Utrecht 4
Arnhem 4
Nutriënten Management
Technology BV
‘s-Gravenzande 1
Instituut NMI BV
Wageningen 1 NXP Semiconductors
Eindhoven, Nijmegen 31 NXP Semiconductors Belgium NV
Leuven (België) 2
Amersfoort 2
Lijst van gebruikers
91
O
Ordina
PepsiCo, Inc.
Photonis Netherlands BV
Polidoro SPA
ProRail
RAV Gooi- en Vechtstreek
Rijkswaterstaat
Nieuwegein 1
St. Paul (Verenigde Staten) 1
Roden 2
Schio (Italië) 1
Utrecht 2
Hilversum 1
Gouda 2
ORGA Architecten
Percuros BV
Photonis Technologies S.A.S.
Politie Amsterdam-Amstelland
Provinciaal Waterleidingbedrijf
OCAS - Acelor Mittal
Nijmegen 1
Enschede 4
Mérignac (Frankrijk) 1
Amsterdam 1
Arnhem, Capelle aan den IJssel, Delft, ‘s-Hertogenbosch, Lelystad, Middelburg, Rijswijk, Rotterdam, Utrecht 44
Oasen NV
Noord-Holland NV
RAV Utrecht
Bilthoven 1
Zwijnaarde (België) 1
Orthin
PerkinElmer
PhotonX Networks BV
Politie Brabant Zuid-Oost
Velserbroek 1
RB Biobased Institute BV
Océ Technologies BV
Drachten 1
Groningen 2
Eindhoven 1
Eindhoven 1
Provincie Gelderland
Oosterhout Nb 1
Venlo 13
O’Sports
Personal Health Institute
Physical Electronics
Politie Groningen
Arnhem 2
RDW Centrum voor
Ocean Optics BV
Delft 1
international (PHIi)
Groningen 1
Provincie Noord-Brabant
Duiven 2
Össur Head Office
Amsterdam 4
Chanhassan (Verenigde Staten) 1
Politieacademie
‘s-Hertogenbosch 1
Zoetermeer 1
Rotterdam 1
Oceanco
Reykjavik (IJsland) 1
Personal Space Technologies
Physik Instrumente (PI)
Apeldoorn 1
Provincie Overijssel
Re/genT BV
RIWA-Maas
Maastricht 1
Voertuigtechniek en Informatie
Rijndam Revalidatie
Alblasserdam 1
Oticon A/S
Amsterdam 2
Polymer Vision Ltd.
Zwolle 1
Helmond 1
OcellO
Smørum (Denemarken) 1
Pervatech BV
Karlsruhe (Duitsland) 1
Eindhoven 1
Provincie Zuid-Holland
Reade revalidatie | reumatologie
RIWA-Rijn
Leiden 2
Otto-von-Guericke-
Rijssen 2
PI Medical Diagnostic
Polytec Benelux /
‘s-Gravenhage 3
Amsterdam 1
Nieuwegein 1
PS-Tech
Recharge BV
Robert Bosch GmbH
GmbH & Co. KG
Universität Magdeburg
Peutz BV
Caswell (Groot Brittannië) 5
Magdeburg (Duitsland) 1
Mook 1
Tijnje 1
Antwerpen (België) 1
Amsterdam 2
Bussum 1
Stuttgart (Duitsland) 2
OIM Orthopedie
OWI Oel-Wärme-Institut
Peutz BV
Pidpa o.v.
Polytec GmbH
PtTheragnostics
Recore Systems BV
Roessingh Research
Zoetermeer 1
Antwerpen (België) 1
Waldbronn (Duitsland) 1
Maastricht 3
Enschede 2
PGS Geophysical BV
Pie Medical BV
Pon Equipment and
Pulsar Physics
Reddingsbrigade Nederland
Enschede 4 Rolls-Royce Deutschland
Oclaro, Inc.
Assen 1
Aachen GmbH
Equipment BV
K. Peeraer bvba
and Development
Okolab s.r.l.
Herzogenrath (Duitsland) 1
Ottaviano Na (Italië) 2
Oxford Instruments
Leiden 1
Maastricht 2
Eindhoven 1
IJmuiden 2
Oldelft BV
Bristol (Groot Brittannië) 5
PGS Geophysical BV
Pie Medical Imaging BV
Almere 1
Purac Biochem
Regge Hout
Leiden 2
Maastricht 6
Pontes Medical
Gorinchem 1
Goor 1
Pharmaceutical Research
Pierre Fabre
Amsterdam 1
PWN (Puur Water & Natuur)
RE-lion BV
Blankenfelde Mahlow (Duitsland) 1
PPG Coatings Europe BV
Velsenbroek 1
Enschede 2
Roth & Rau BV
Delft 1
P
Oldelft Ultrasound BV
Pon Power BV
Delft 5
P.J. De Vet & Zonen Mill BV
OM&T BV
Mill 1
Zuidlaren 1
Toulouse (Frankrijk) 1
Uithoorn 1
Eindhoven 5
Pall Life Sciences Benelux
Phenom World
Pijngeneeskunde
PRA International, Early
Omniradar BV
Mijdrecht 1
Eindhoven 1
Rotterdam 1
Eindhoven 2
PamGene International BV
Pherobank BV
Pivot Park Screening
OncoRadiomics BV
‘s-Hertogenbosch 1
Wijk bij Duurstede 1
Associates Group BV
Dermo-Cosmetique
Centre BV
Development Services
Q Qatar University
Remeha BV
Eindhoven 1
Apeldoorn 1
Rotterdams Oogheelkundig
Remeha/BDR Thermea
Assen 1
Doha (Quatar) 1
Apeldoorn 1
Rotterdam 1
QCare medical services BV
RENDO netwerken
Royal Cosun
Oisterwijk 1
Meppel 1
Roosendaal 2
QTIS/e BV
Resonance Research Inc.
Royal HaskoningDHV
Amersfoort, Groningen, Rotterdam 7
PANalytical BV
Philip Morris Products S.A.
Oss 1
ONERA
Almelo 1
Neuchâtel (Zwitserland) 1
Plant Health Cure
Cambridge (Groot Brittannië) 1
Toulouse (Frankrijk) 1
PanAmericanSeed Europe BV
Philips
Oisterwijk 1
Prestwick Chemical
Eindhoven 1
Billerica (Verenigde Staten) 1
Onze Lieve Vrouwe Gasthuis
Hem 1
Plant-e
Strasbourg-Illkirch (Frankrijk) 1
Qualcomm
Reststoffenunie
Wageningen 1
Primago GmbH
Amsterdam 3
Plantenkwekerij Gitzels BV
Giessen (Duitsland) 1
Quantib BV
Amsterdam 1
Panton BV
Oogziekenhuis Rotterdam
Deventer 1
Philips GmbH
Instituut
PragmatIC Printing Limited
Maastricht 3
Best, Eindhoven, Drachten, Maarheze 111
Ltd & Co KG
Waterleidingbedrijven BV
Nieuwegein 1
Royal HaskoningDHV Nederland BV
Rotterdam 1
Paques BV
Aachen (Duitsland) 3
Wervershoof 1
Primix BV
Rotterdam 4
Retune DSP ApS
Nijmegen, Rotterdam 2
Open Geospatial
Balk 9
Philips GmbH
Plantenkwekerij Valstar
Mijdrecht 1
Quest Innovations BV
Kgs. Lyngby (Denemarken) 1
Royal Van Zanten / Van Zanten
Parent Project Muscular
Hamburg (Duitsland) 1
‘s-Gravenzande 1
Prinses Beatrix Spierfonds
Middenmeer 1
Reumafonds
Philips GmbH
Plantenkwekerij
‘s-Gravenhage 1
Quirem Medical BV
Amsterdam 1
Rijsenhout 3 RPS advies- en
Consortium Inc.
Wayland (Verenigde Staten) 1
Dystrophy (PPMD)
Holding BV
Hackensack (Verenigde Staten) 2
Plauen (Duitsland) 1
Priva BV
Diepenveen 1
Revalidatiecentrum Heliomare
ontwikkelingsfonds
Philips Health Care
Bleiswijk 2
De Lier 1
QVQ BV/Arthros BV
Wijk aan Zee 1
voor het Technisch
Partrac Ltd.
Heerlen 1
Plantina Nederland
Private Consultant
Utrecht 1
Rheinland Westfalen Netz AG
Delft 1
Installatiebedrijf
Glasgow (Schotland) 1
Philips Healthcare
Gendringen 1
Essen (Duitsland) 1
RTC-Drachten
Rijk Zwaan Zaadteelt en
Drachten 1
Opleidings- en
van der Lugt BV
Eco-hydraulics
R
Woerden 1
Penta Robotics BV
Andover (Verenigde Staten) 1
Plantronics BV
Oegstgeest 1
OPNT BV
Vreeland 1
Philips Healthcare Solutions
Emmen 1
Procter & Gamble Service GmbH
Radarxense BV
Amsterdam 1
Pentair
Vantaa (Finland) 1
Plantum NL
Optics11
Enschede 1
Philips MiPlaza Photonics Labs
Gouda 1
Schwalbach am Taunus (Duitsland) 1
ingenieursbureau BV
Zaadhandel BV
Ruhr-Universität Bochum
Maarssen 1
De Lier, Fijnaart 24
Bochum (Duitsland) 1
Radboud universitair
Rijksdienst voor het
RWTH Aachen University
Amsterdam 2
PEPperPRINT GmbH
Eindhoven 1
Plastic Electronic GmbH
Prodrive Technologies
OptiekXL
Heidelberg (Duitsland) 1
Philips Research
Linz (Oostenrijk) 1
Son 4
Franeker 1
Pepscan Holding NV
Redhill (Groot Brittannië) 1
Plaxis BV
Optisense BV
Lelystad 1
PhoeniX BV
Delft 2
Enschede 1
Pepscan Therapeutics BV
Enschede 5
PLUREL
Productschap Tuinbouw
RailData BV
Bilthoven 8
Marl (Duitsland) 1
Oranjewoud
Lelystad 7
Phosphor Technology Ltd.
Utrecht 2
Zoetermeer 10
Utrecht 1
Rijksuniversiteit Groningen
SABIC Innovative Plastics
Pepscope BV
Stevenage (Groot Brittannië) 2
Plymouth University
Promis Electro-Optics BV
Ranj Serious Games
Groningen 3
Bergen op Zoom 2
Plymouth (Groot Brittannië) 1
Wijchen 1
Rotterdam 1
Oosterhout 2
Utrecht 1
92
Jaarverslag STW 2015
medisch centrum
Cultureel Erfgoed
Nijmegen 12
Amersfoort 1
Productschap Diervoeder
Radboud Universiteit Nijmegen
Rijksinstituut voor
Zoetermeer 1
Nijmegen 8
Volksgezondheid en Milieu
Aachen (Duitsland) 3
S S&B Industrial Minerals GmbH
Lijst van gebruikers
93
O
Ordina
PepsiCo, Inc.
Photonis Netherlands BV
Polidoro SPA
ProRail
RAV Gooi- en Vechtstreek
Rijkswaterstaat
Nieuwegein 1
St. Paul (Verenigde Staten) 1
Roden 2
Schio (Italië) 1
Utrecht 2
Hilversum 1
Gouda 2
ORGA Architecten
Percuros BV
Photonis Technologies S.A.S.
Politie Amsterdam-Amstelland
Provinciaal Waterleidingbedrijf
OCAS - Acelor Mittal
Nijmegen 1
Enschede 4
Mérignac (Frankrijk) 1
Amsterdam 1
Arnhem, Capelle aan den IJssel, Delft, ‘s-Hertogenbosch, Lelystad, Middelburg, Rijswijk, Rotterdam, Utrecht 44
Oasen NV
Noord-Holland NV
RAV Utrecht
Bilthoven 1
Zwijnaarde (België) 1
Orthin
PerkinElmer
PhotonX Networks BV
Politie Brabant Zuid-Oost
Velserbroek 1
RB Biobased Institute BV
Océ Technologies BV
Drachten 1
Groningen 2
Eindhoven 1
Eindhoven 1
Provincie Gelderland
Oosterhout Nb 1
Venlo 13
O’Sports
Personal Health Institute
Physical Electronics
Politie Groningen
Arnhem 2
RDW Centrum voor
Ocean Optics BV
Delft 1
international (PHIi)
Groningen 1
Provincie Noord-Brabant
Duiven 2
Össur Head Office
Amsterdam 4
Chanhassan (Verenigde Staten) 1
Politieacademie
‘s-Hertogenbosch 1
Zoetermeer 1
Rotterdam 1
Oceanco
Reykjavik (IJsland) 1
Personal Space Technologies
Physik Instrumente (PI)
Apeldoorn 1
Provincie Overijssel
Re/genT BV
RIWA-Maas
Maastricht 1
Voertuigtechniek en Informatie
Rijndam Revalidatie
Alblasserdam 1
Oticon A/S
Amsterdam 2
Polymer Vision Ltd.
Zwolle 1
Helmond 1
OcellO
Smørum (Denemarken) 1
Pervatech BV
Karlsruhe (Duitsland) 1
Eindhoven 1
Provincie Zuid-Holland
Reade revalidatie | reumatologie
RIWA-Rijn
Leiden 2
Otto-von-Guericke-
Rijssen 2
PI Medical Diagnostic
Polytec Benelux /
‘s-Gravenhage 3
Amsterdam 1
Nieuwegein 1
PS-Tech
Recharge BV
Robert Bosch GmbH
GmbH & Co. KG
Universität Magdeburg
Peutz BV
Caswell (Groot Brittannië) 5
Magdeburg (Duitsland) 1
Mook 1
Tijnje 1
Antwerpen (België) 1
Amsterdam 2
Bussum 1
Stuttgart (Duitsland) 2
OIM Orthopedie
OWI Oel-Wärme-Institut
Peutz BV
Pidpa o.v.
Polytec GmbH
PtTheragnostics
Recore Systems BV
Roessingh Research
Zoetermeer 1
Antwerpen (België) 1
Waldbronn (Duitsland) 1
Maastricht 3
Enschede 2
PGS Geophysical BV
Pie Medical BV
Pon Equipment and
Pulsar Physics
Reddingsbrigade Nederland
Enschede 4 Rolls-Royce Deutschland
Oclaro, Inc.
Assen 1
Aachen GmbH
Equipment BV
K. Peeraer bvba
and Development
Okolab s.r.l.
Herzogenrath (Duitsland) 1
Ottaviano Na (Italië) 2
Oxford Instruments
Leiden 1
Maastricht 2
Eindhoven 1
IJmuiden 2
Oldelft BV
Bristol (Groot Brittannië) 5
PGS Geophysical BV
Pie Medical Imaging BV
Almere 1
Purac Biochem
Regge Hout
Leiden 2
Maastricht 6
Pontes Medical
Gorinchem 1
Goor 1
Pharmaceutical Research
Pierre Fabre
Amsterdam 1
PWN (Puur Water & Natuur)
RE-lion BV
Blankenfelde Mahlow (Duitsland) 1
PPG Coatings Europe BV
Velsenbroek 1
Enschede 2
Roth & Rau BV
Delft 1
P
Oldelft Ultrasound BV
Pon Power BV
Delft 5
P.J. De Vet & Zonen Mill BV
OM&T BV
Mill 1
Zuidlaren 1
Toulouse (Frankrijk) 1
Uithoorn 1
Eindhoven 5
Pall Life Sciences Benelux
Phenom World
Pijngeneeskunde
PRA International, Early
Omniradar BV
Mijdrecht 1
Eindhoven 1
Rotterdam 1
Eindhoven 2
PamGene International BV
Pherobank BV
Pivot Park Screening
OncoRadiomics BV
‘s-Hertogenbosch 1
Wijk bij Duurstede 1
Associates Group BV
Dermo-Cosmetique
Centre BV
Development Services
Q Qatar University
Remeha BV
Eindhoven 1
Apeldoorn 1
Rotterdams Oogheelkundig
Remeha/BDR Thermea
Assen 1
Doha (Quatar) 1
Apeldoorn 1
Rotterdam 1
QCare medical services BV
RENDO netwerken
Royal Cosun
Oisterwijk 1
Meppel 1
Roosendaal 2
QTIS/e BV
Resonance Research Inc.
Royal HaskoningDHV
Amersfoort, Groningen, Rotterdam 7
PANalytical BV
Philip Morris Products S.A.
Oss 1
ONERA
Almelo 1
Neuchâtel (Zwitserland) 1
Plant Health Cure
Cambridge (Groot Brittannië) 1
Toulouse (Frankrijk) 1
PanAmericanSeed Europe BV
Philips
Oisterwijk 1
Prestwick Chemical
Eindhoven 1
Billerica (Verenigde Staten) 1
Onze Lieve Vrouwe Gasthuis
Hem 1
Plant-e
Strasbourg-Illkirch (Frankrijk) 1
Qualcomm
Reststoffenunie
Wageningen 1
Primago GmbH
Amsterdam 3
Plantenkwekerij Gitzels BV
Giessen (Duitsland) 1
Quantib BV
Amsterdam 1
Panton BV
Oogziekenhuis Rotterdam
Deventer 1
Philips GmbH
Instituut
PragmatIC Printing Limited
Maastricht 3
Best, Eindhoven, Drachten, Maarheze 111
Ltd & Co KG
Waterleidingbedrijven BV
Nieuwegein 1
Royal HaskoningDHV Nederland BV
Rotterdam 1
Paques BV
Aachen (Duitsland) 3
Wervershoof 1
Primix BV
Rotterdam 4
Retune DSP ApS
Nijmegen, Rotterdam 2
Open Geospatial
Balk 9
Philips GmbH
Plantenkwekerij Valstar
Mijdrecht 1
Quest Innovations BV
Kgs. Lyngby (Denemarken) 1
Royal Van Zanten / Van Zanten
Parent Project Muscular
Hamburg (Duitsland) 1
‘s-Gravenzande 1
Prinses Beatrix Spierfonds
Middenmeer 1
Reumafonds
Philips GmbH
Plantenkwekerij
‘s-Gravenhage 1
Quirem Medical BV
Amsterdam 1
Rijsenhout 3 RPS advies- en
Consortium Inc.
Wayland (Verenigde Staten) 1
Dystrophy (PPMD)
Holding BV
Hackensack (Verenigde Staten) 2
Plauen (Duitsland) 1
Priva BV
Diepenveen 1
Revalidatiecentrum Heliomare
ontwikkelingsfonds
Philips Health Care
Bleiswijk 2
De Lier 1
QVQ BV/Arthros BV
Wijk aan Zee 1
voor het Technisch
Partrac Ltd.
Heerlen 1
Plantina Nederland
Private Consultant
Utrecht 1
Rheinland Westfalen Netz AG
Delft 1
Installatiebedrijf
Glasgow (Schotland) 1
Philips Healthcare
Gendringen 1
Essen (Duitsland) 1
RTC-Drachten
Rijk Zwaan Zaadteelt en
Drachten 1
Opleidings- en
van der Lugt BV
Eco-hydraulics
R
Woerden 1
Penta Robotics BV
Andover (Verenigde Staten) 1
Plantronics BV
Oegstgeest 1
OPNT BV
Vreeland 1
Philips Healthcare Solutions
Emmen 1
Procter & Gamble Service GmbH
Radarxense BV
Amsterdam 1
Pentair
Vantaa (Finland) 1
Plantum NL
Optics11
Enschede 1
Philips MiPlaza Photonics Labs
Gouda 1
Schwalbach am Taunus (Duitsland) 1
ingenieursbureau BV
Zaadhandel BV
Ruhr-Universität Bochum
Maarssen 1
De Lier, Fijnaart 24
Bochum (Duitsland) 1
Radboud universitair
Rijksdienst voor het
RWTH Aachen University
Amsterdam 2
PEPperPRINT GmbH
Eindhoven 1
Plastic Electronic GmbH
Prodrive Technologies
OptiekXL
Heidelberg (Duitsland) 1
Philips Research
Linz (Oostenrijk) 1
Son 4
Franeker 1
Pepscan Holding NV
Redhill (Groot Brittannië) 1
Plaxis BV
Optisense BV
Lelystad 1
PhoeniX BV
Delft 2
Enschede 1
Pepscan Therapeutics BV
Enschede 5
PLUREL
Productschap Tuinbouw
RailData BV
Bilthoven 8
Marl (Duitsland) 1
Oranjewoud
Lelystad 7
Phosphor Technology Ltd.
Utrecht 2
Zoetermeer 10
Utrecht 1
Rijksuniversiteit Groningen
SABIC Innovative Plastics
Pepscope BV
Stevenage (Groot Brittannië) 2
Plymouth University
Promis Electro-Optics BV
Ranj Serious Games
Groningen 3
Bergen op Zoom 2
Plymouth (Groot Brittannië) 1
Wijchen 1
Rotterdam 1
Oosterhout 2
Utrecht 1
92
Jaarverslag STW 2015
medisch centrum
Cultureel Erfgoed
Nijmegen 12
Amersfoort 1
Productschap Diervoeder
Radboud Universiteit Nijmegen
Rijksinstituut voor
Zoetermeer 1
Nijmegen 8
Volksgezondheid en Milieu
Aachen (Duitsland) 3
S S&B Industrial Minerals GmbH
Lijst van gebruikers
93
Safe Software Inc.
Surrey (Canada) 1
Sensata Technologies Holland BV
Sigma Control BV
Sogeti Nederland BV
SporterOnline
Stichting Studio
Barendrecht 1
Vianen Ut 1
Maarssen 1
Veiligheid
Swimovate
Target Holding BV
Groningen 1
‘s-Gravenhage 1
Wraysbury (Groot Brittannië) 1
SRON - Netherlands Institute
Stichting Toegepast
Swiss Blue Energy
Eindhoven 1
Saint-Gobain Recherche
Almelo 2
Sika Technology AG
SOHARD Software GmbH
Aubervilliers (Frankrijk) 1
SenseIT BV
Zürich (Zwitserland) 1
Fürth (Duitsland) 1
Salland Electronics BV
Delft 1
SilverFit BV
SoilCares Research BV
Utrecht 2
Onderzoek Waterbeheer
Bad Zurzach (Zwitserland) 1
Tata Motors
Zwolle 1
Sensixs Design BV
Woerden 1
Wageningen 1
Ssens BV
(STOWA)
Swiss Federal Institute
Mumbai (India) 1
Solar Energy Application
Enschede 2
Amersfoort 18
ST Microelectronics NV
Stichting Voedeselallergie
Lausanne (Zwitserland) 1
IJmuiden, Velsen-Noord 12
for Space Research
TASS Nederland
Samsung Electronics GmbH
Delfgauw 3
Sim4tec GmbH
Schwalbach (Duitsland) 2
Sensor Sense BV
Dresden (Duitsland) 1
Sapiens Steering Brain
Nijmegen 2
Simax Lithography BV
Eindhoven 1
Diegem/Machelen (België) 1
Nijkerk 2
SwissLitho AG
Tata Steel French Rail
Septentrio Satellite
Eindhoven 1
Solaris Optics S.A.
St. Jude Medical
Stiho BV
Zürich (Zwitserland) 1
Hayange (Frankrijk) 1
Navigation NV
Stimulation BV
Eindhoven 1
Centre (SEAC)
of Technology (EPFL)
Tata Steel
SIMENDO BV
Józefów (Polen) 1
St. Paul (Verenigde Staten) 2
Nieuwegein 1
SWOV
Tata Steel UK Limited
SATRAX BV
Leuven (België) 1
Rotterdam 1
SoLayTec
St. Jude Medical Nederland BV
STMicroelectronics
‘s-Gravenhage 3
Moorgate (Groot Brittannië) 1
Enschede 3
Service XS BV
Simplot
Eindhoven 1
Veenendaal 2
Crolles (Frankrijk) 3
Sylvan America Inc.
TAUS BV
Saxion Hogeschool Enschede
Leiden 1
Boise (Verenigde Staten) 1
Solenne BV
Staatsbosbeheer
STMicroelectronics
De Rijp 1
Enschede 1
SESVANDERHAVE NV/S.A.
Singulex Inc.
Groningen 1
Grenoble (Frankrijk) 4
Saxion University of
Tienen (België) 1
Alameda (Verenigde Staten) 6
Solland Solar Cells BV
Driebergen-Rijsenburg, Tilburg 2
Kittanning (Verenigde Staten) 1
STMicroelectronics
Sylvan Foods Netherlands BV
De Rijp 1
TAUS Data Association (TDA)
SGS INTRON BV
Sint Antonius Ziekenhuis
Heerlen 4
STBY
Zaventem (België) 1
Horst 1
Tauw BV
Deventer 1
Culemborg, Sittard 3
Nieuwegein 1
Solliance
Amsterdam 1
Stork Thermeq BV
Sylvan Inc.
Deventer 4
SBM Schiedam BV
Shanghai Tunnel
Applied Sciences
Schiedam 1
Engineering Co. Ltc. (STEC)
Scannexus
Maastricht 1
Shanghai (China (Volksrepubliek)) 1
Sint Franciscus Gasthuis
Eindhoven 1
Stedin BV
Hengelo 1
Langeais (Frankrijk) 1
TCKI
Rotterdam 1
SolMateS BV
Rotterdam 2
StreamComputing
Symantec
Velp 1
Sint Maartenskliniek
Enschede 1
Stichting ALS
Amsterdam 1
Dublin (Ierland) 1
TE Connectivity
Nijmegen 1
Solsep BV
‘s-Gravenhage 1
Strukton Civiel
SyMo-Chem BV
Kessel-Lo 1 (België) 1 Technische Hochschule
Schiphol Group
Shau Rotterdam
SINTEF
Apeldoorn 2
Stichting Artrose Zorg
Utrecht 2
Eindhoven 1
Schiphol 1
Rotterdam 1
Trondheim (Noorwegen) 3
Solumineus i.o.
‘s-Gravenhage 1
Strukton Systems BV
Syncom BV
Schiphol Telematics BV
Shell
Siza Business Development
‘s-Hertogenbosch 1
Stichting CORR
Hengelo 1
Groningen 3
Giessen (Duitsland) 1
Schiphol 1
Amsterdam, ‘s-Gravenhage, Rijswijk 17
Arnhem 1
Solutia Italia Spa
Rotterdam 1
Struyk Verwo Infra BV
SynerScope BV
Technische Universität
SKF Engineering &
Zaventem (België) 1
Stichting Dorp, Stad & Land
Oosterhout Nb 1
Helvoirt 1
Solynta
Rotterdam 1
StudyPortals BV
Syngenta
Dresden (Duitsland) 1
Nieuwegein 4
Wageningen 1
Stichting Duurzaam Storten
Eindhoven 1
Gedera (Israël) 4
Technische Universiteit Delft
SKF Research &
Somfy Nederland BV
‘s-Hertogenbosch 1
Suiker Unie
Syngenta France SAS
Delft 43 Technische Universiteit
Schlumberger-Doll Research
Cambridge (Verenigde Staten) 1
Shell Global
Schneider BV
Hamburg (Duitsland) 1
Ridderkerk 1
Shell India Markets
Solutions GmbH
Research Centre BV
Development Company BV
Private Limited
Nieuwegein 1
Twello 1
Bangalore (India) 4
Skulle Implants
Scientific Volume
Shell International Exploration
Turku (Finland) 1
Schoneveld Breeding
Imaging BV
and Production Inc.
Stichting Flextension
Dinteloord 1
Sarrians (Frankrijk) 1
Sovon Vogelonderzoek
Veenendaal 2
Suikerstichting Nederland
Syngenta Seeds BV
Stichting Green Village
Baarn 1
De Lier, Enkhuizen 7
Eindhoven 21
Delft 2
Sumitomo (SHI) Cryogenics
Synspec
Technobis Crystallization
Nederland
Nijmegen 1
Skyline Dx BV
Space Businesspark
Stichting IJkdijk
Houston (Verenigde Staten) 1
Rotterdam 1
Noordwijk 1
Groningen 2
Sciex Separations
Shell Shipping Technology
Slagboom en Peeters
Spark Holland BV
Emmen 2
and Innovation
Luchtfotografie BV
Dresden
Hoofddorp 1
Hilversum 5 Brea (Verenigde Staten) 1
Mittelhessen
of Europe Limited
Groningen 1
Eindhoven
Systems BV
Syntecnos
Alkmaar 1
Stichting Kien
Basingstoke (Groot Brittannië) 1
Leiden 1
Technobis Fibre Technologies
Eindhoven 4
Summit Revalidatietechniek
SyntheticMR AB
Alkmaar 8 Technobis Mechatronics
SE Blades Technology BV
London (Groot Brittannië) 5
Teuge 1
SPECS
Stichting La MER
Deventer 1
Linköping (Zweden) 1
Hengelo 1
SHR
SMART Photonics
Zoetermeer 2
‘s-Gravenhage 1
Sun Pharma Advanced
Synthon BV
Uitgeest 2
SeaTools BV
Wageningen 1
Eindhoven 6
SPECS Surface
Stichting Nationale
Nijmegen 3
Technolution BV
Numansdorp 1
Siemens AG
SmartPractice
Gujarat (India) 1
SystematIC Design BV
Gouda 8 Technomed Europe
Nano Analysis GmbH
Computer Faciliteiten
Research Company Limited
Berlin (Duitsland) 1
Phoenix (Verenigde Staten) 1
Berlijn (Duitsland) 1
‘s-Gravenhage 1
SunEdison Semiconductor
Delft 1
Siemens AG
SmartTip BV
Spieren voor Spieren
Stichting O2DIT
Merano (Italië) 2
Systems Navigator
Maastricht-Airport 1
Eindhoven 2
Erlangen (Duitsland) 1
Enschede 3
Blaricum 1
Apeldoorn 1
Superon GmbH
Delft 1
TECNALIA
Selecta Klemm
Siemens Healthcare
Smit Ovens BV
Spierziekten Nederland
Stichting Rioned
Dermbach (Duitsland) 2
Maasland 1
‘s-Gravenhage 1
Son en Breugel 2
Baarn 2
Ede 2
SURFnet
Selor eeig
Siemens Medical
Smith & Nephew BV
Spirig Pharma AG
Stichting Sanquin
Utrecht 2
Tagworks Pharmaceuticals
Tecnotion BV
Hoofddorp 1
Egerkingen (Zwitserland) 1
SURFsara
Eindhoven 1
Almelo 1
Amsterdam 1
Takii & Company Limited
TEGEMA
SEGULA Technologies Nederland BV
Amsterdam 2
Solutions Usa Inc,
Bloedvoorziening
Amsterdam 6
T
Donostia-San Sebastian (Spanje) 1
SEMATECH
Issaquah (Verenigde Staten) 1
SN1C
Spirotech BV
Albany (Verenigde Staten) 1
Siemens Nederland NV
Stichting STIR
SurgicEye GmbH
Konan (Japan) 1
Son en Breugel 1
‘s-Gravenhage 6
Shanghai (China (Volksrepubliek)) 1
Helmond 1
Sencio BV
Sport Medisch Advies Centrum
Eindhoven 1
Munich (Duitsland) 1
Takii Europe BV
Teledyne DALSA
Siemens Power Generation
Software Improvement Group BV
Stichting STOPhersentumoren.nl
Surgvision
De Kwakel 2
Enschede 1
Orlando (Verenigde Staten) 1
Amsterdam 1
Driebergen-Rijsenburg 1
Heerenveen 1
Nijmegen 1
94
Jaarverslag STW 2015
Midden Nederland (SMA
Amersfoort 1
Lijst van gebruikers
95
Safe Software Inc.
Surrey (Canada) 1
Sensata Technologies Holland BV
Sigma Control BV
Sogeti Nederland BV
SporterOnline
Stichting Studio
Barendrecht 1
Vianen Ut 1
Maarssen 1
Veiligheid
Swimovate
Target Holding BV
Groningen 1
‘s-Gravenhage 1
Wraysbury (Groot Brittannië) 1
SRON - Netherlands Institute
Stichting Toegepast
Swiss Blue Energy
Eindhoven 1
Saint-Gobain Recherche
Almelo 2
Sika Technology AG
SOHARD Software GmbH
Aubervilliers (Frankrijk) 1
SenseIT BV
Zürich (Zwitserland) 1
Fürth (Duitsland) 1
Salland Electronics BV
Delft 1
SilverFit BV
SoilCares Research BV
Utrecht 2
Onderzoek Waterbeheer
Bad Zurzach (Zwitserland) 1
Tata Motors
Zwolle 1
Sensixs Design BV
Woerden 1
Wageningen 1
Ssens BV
(STOWA)
Swiss Federal Institute
Mumbai (India) 1
Solar Energy Application
Enschede 2
Amersfoort 18
ST Microelectronics NV
Stichting Voedeselallergie
Lausanne (Zwitserland) 1
IJmuiden, Velsen-Noord 12
for Space Research
TASS Nederland
Samsung Electronics GmbH
Delfgauw 3
Sim4tec GmbH
Schwalbach (Duitsland) 2
Sensor Sense BV
Dresden (Duitsland) 1
Sapiens Steering Brain
Nijmegen 2
Simax Lithography BV
Eindhoven 1
Diegem/Machelen (België) 1
Nijkerk 2
SwissLitho AG
Tata Steel French Rail
Septentrio Satellite
Eindhoven 1
Solaris Optics S.A.
St. Jude Medical
Stiho BV
Zürich (Zwitserland) 1
Hayange (Frankrijk) 1
Navigation NV
Stimulation BV
Eindhoven 1
Centre (SEAC)
of Technology (EPFL)
Tata Steel
SIMENDO BV
Józefów (Polen) 1
St. Paul (Verenigde Staten) 2
Nieuwegein 1
SWOV
Tata Steel UK Limited
SATRAX BV
Leuven (België) 1
Rotterdam 1
SoLayTec
St. Jude Medical Nederland BV
STMicroelectronics
‘s-Gravenhage 3
Moorgate (Groot Brittannië) 1
Enschede 3
Service XS BV
Simplot
Eindhoven 1
Veenendaal 2
Crolles (Frankrijk) 3
Sylvan America Inc.
TAUS BV
Saxion Hogeschool Enschede
Leiden 1
Boise (Verenigde Staten) 1
Solenne BV
Staatsbosbeheer
STMicroelectronics
De Rijp 1
Enschede 1
SESVANDERHAVE NV/S.A.
Singulex Inc.
Groningen 1
Grenoble (Frankrijk) 4
Saxion University of
Tienen (België) 1
Alameda (Verenigde Staten) 6
Solland Solar Cells BV
Driebergen-Rijsenburg, Tilburg 2
Kittanning (Verenigde Staten) 1
STMicroelectronics
Sylvan Foods Netherlands BV
De Rijp 1
TAUS Data Association (TDA)
SGS INTRON BV
Sint Antonius Ziekenhuis
Heerlen 4
STBY
Zaventem (België) 1
Horst 1
Tauw BV
Deventer 1
Culemborg, Sittard 3
Nieuwegein 1
Solliance
Amsterdam 1
Stork Thermeq BV
Sylvan Inc.
Deventer 4
SBM Schiedam BV
Shanghai Tunnel
Applied Sciences
Schiedam 1
Engineering Co. Ltc. (STEC)
Scannexus
Maastricht 1
Shanghai (China (Volksrepubliek)) 1
Sint Franciscus Gasthuis
Eindhoven 1
Stedin BV
Hengelo 1
Langeais (Frankrijk) 1
TCKI
Rotterdam 1
SolMateS BV
Rotterdam 2
StreamComputing
Symantec
Velp 1
Sint Maartenskliniek
Enschede 1
Stichting ALS
Amsterdam 1
Dublin (Ierland) 1
TE Connectivity
Nijmegen 1
Solsep BV
‘s-Gravenhage 1
Strukton Civiel
SyMo-Chem BV
Kessel-Lo 1 (België) 1 Technische Hochschule
Schiphol Group
Shau Rotterdam
SINTEF
Apeldoorn 2
Stichting Artrose Zorg
Utrecht 2
Eindhoven 1
Schiphol 1
Rotterdam 1
Trondheim (Noorwegen) 3
Solumineus i.o.
‘s-Gravenhage 1
Strukton Systems BV
Syncom BV
Schiphol Telematics BV
Shell
Siza Business Development
‘s-Hertogenbosch 1
Stichting CORR
Hengelo 1
Groningen 3
Giessen (Duitsland) 1
Schiphol 1
Amsterdam, ‘s-Gravenhage, Rijswijk 17
Arnhem 1
Solutia Italia Spa
Rotterdam 1
Struyk Verwo Infra BV
SynerScope BV
Technische Universität
SKF Engineering &
Zaventem (België) 1
Stichting Dorp, Stad & Land
Oosterhout Nb 1
Helvoirt 1
Solynta
Rotterdam 1
StudyPortals BV
Syngenta
Dresden (Duitsland) 1
Nieuwegein 4
Wageningen 1
Stichting Duurzaam Storten
Eindhoven 1
Gedera (Israël) 4
Technische Universiteit Delft
SKF Research &
Somfy Nederland BV
‘s-Hertogenbosch 1
Suiker Unie
Syngenta France SAS
Delft 43 Technische Universiteit
Schlumberger-Doll Research
Cambridge (Verenigde Staten) 1
Shell Global
Schneider BV
Hamburg (Duitsland) 1
Ridderkerk 1
Shell India Markets
Solutions GmbH
Research Centre BV
Development Company BV
Private Limited
Nieuwegein 1
Twello 1
Bangalore (India) 4
Skulle Implants
Scientific Volume
Shell International Exploration
Turku (Finland) 1
Schoneveld Breeding
Imaging BV
and Production Inc.
Stichting Flextension
Dinteloord 1
Sarrians (Frankrijk) 1
Sovon Vogelonderzoek
Veenendaal 2
Suikerstichting Nederland
Syngenta Seeds BV
Stichting Green Village
Baarn 1
De Lier, Enkhuizen 7
Eindhoven 21
Delft 2
Sumitomo (SHI) Cryogenics
Synspec
Technobis Crystallization
Nederland
Nijmegen 1
Skyline Dx BV
Space Businesspark
Stichting IJkdijk
Houston (Verenigde Staten) 1
Rotterdam 1
Noordwijk 1
Groningen 2
Sciex Separations
Shell Shipping Technology
Slagboom en Peeters
Spark Holland BV
Emmen 2
and Innovation
Luchtfotografie BV
Dresden
Hoofddorp 1
Hilversum 5 Brea (Verenigde Staten) 1
Mittelhessen
of Europe Limited
Groningen 1
Eindhoven
Systems BV
Syntecnos
Alkmaar 1
Stichting Kien
Basingstoke (Groot Brittannië) 1
Leiden 1
Technobis Fibre Technologies
Eindhoven 4
Summit Revalidatietechniek
SyntheticMR AB
Alkmaar 8 Technobis Mechatronics
SE Blades Technology BV
London (Groot Brittannië) 5
Teuge 1
SPECS
Stichting La MER
Deventer 1
Linköping (Zweden) 1
Hengelo 1
SHR
SMART Photonics
Zoetermeer 2
‘s-Gravenhage 1
Sun Pharma Advanced
Synthon BV
Uitgeest 2
SeaTools BV
Wageningen 1
Eindhoven 6
SPECS Surface
Stichting Nationale
Nijmegen 3
Technolution BV
Numansdorp 1
Siemens AG
SmartPractice
Gujarat (India) 1
SystematIC Design BV
Gouda 8 Technomed Europe
Nano Analysis GmbH
Computer Faciliteiten
Research Company Limited
Berlin (Duitsland) 1
Phoenix (Verenigde Staten) 1
Berlijn (Duitsland) 1
‘s-Gravenhage 1
SunEdison Semiconductor
Delft 1
Siemens AG
SmartTip BV
Spieren voor Spieren
Stichting O2DIT
Merano (Italië) 2
Systems Navigator
Maastricht-Airport 1
Eindhoven 2
Erlangen (Duitsland) 1
Enschede 3
Blaricum 1
Apeldoorn 1
Superon GmbH
Delft 1
TECNALIA
Selecta Klemm
Siemens Healthcare
Smit Ovens BV
Spierziekten Nederland
Stichting Rioned
Dermbach (Duitsland) 2
Maasland 1
‘s-Gravenhage 1
Son en Breugel 2
Baarn 2
Ede 2
SURFnet
Selor eeig
Siemens Medical
Smith & Nephew BV
Spirig Pharma AG
Stichting Sanquin
Utrecht 2
Tagworks Pharmaceuticals
Tecnotion BV
Hoofddorp 1
Egerkingen (Zwitserland) 1
SURFsara
Eindhoven 1
Almelo 1
Amsterdam 1
Takii & Company Limited
TEGEMA
SEGULA Technologies Nederland BV
Amsterdam 2
Solutions Usa Inc,
Bloedvoorziening
Amsterdam 6
T
Donostia-San Sebastian (Spanje) 1
SEMATECH
Issaquah (Verenigde Staten) 1
SN1C
Spirotech BV
Albany (Verenigde Staten) 1
Siemens Nederland NV
Stichting STIR
SurgicEye GmbH
Konan (Japan) 1
Son en Breugel 1
‘s-Gravenhage 6
Shanghai (China (Volksrepubliek)) 1
Helmond 1
Sencio BV
Sport Medisch Advies Centrum
Eindhoven 1
Munich (Duitsland) 1
Takii Europe BV
Teledyne DALSA
Siemens Power Generation
Software Improvement Group BV
Stichting STOPhersentumoren.nl
Surgvision
De Kwakel 2
Enschede 1
Orlando (Verenigde Staten) 1
Amsterdam 1
Driebergen-Rijsenburg 1
Heerenveen 1
Nijmegen 1
94
Jaarverslag STW 2015
Midden Nederland (SMA
Amersfoort 1
Lijst van gebruikers
95
V
Telersvereniging Prominent
Tocardo
T-Xchange
Universiteit Gent
De Lier 1
Den Oever 1
Enschede 1
Gent (België) 6
v.d. Bosch Beton BV
Veiligheidsregio Hollands Midden
VLC Photonics
Waterschap Aa en Maas
Valencia (Spanje) 1
‘s-Hertogenbosch 3
Tempress Systems BV
TomTom International BV
Tygron serious gaming BV
Universiteit Leiden
Almelo 1
Leiden 1
Voedsel en Waren Autoriteit
Waterschap De Dommel
Vaassen 8
Eindhoven 2
‘s-Gravenhage 1
Leiden 12
Vabrema BV
Veiligheidsregio
Utrecht 1
Boxtel 2
Tenaris
Topcon Europe BV
Tyndall National Institute
Universiteit Twente
Eindhoven 1
Dalmine (Italië) 1
Capelle aan den IJssel 1
Cork (Ierland) 1
Enschede 24
Van der Heide BV
Venlo 1
TenneT TSO BV
Topcon Europe
Universiteit Utrecht
Kollum 1
Veiligheidsregio Noord en
Utrecht 14
Van Gansewinkel
Arnhem 1
Positioning BV
Tetra Pak Cheese & Powder Systems BV
Heerenveen 2 Thales Communications Nederland BV
Huizen 1
U
Capelle aan den IJssel 1
UbiQ Bio BV
Universiteit van Amsterdam
TOPIGS Norsvin
Amsterdam 1
Amsterdam 3
Research Center BV
Beuningen 3 Toshiba Medical Systems Corporation
Ultrasonix Medical Corporation
Richmond (Verenigde Staten) 1
Veiligheidsregio Twente
Voltea BV
Veendam 1 Waterschap Peel &
Milieutechniek BV
Waterschap Hunze en Aa’s
Sassenheim 1 VORtech BV
University College Dublin
Van Hattum en Blankevoort -
Helvoirt 1
Delft 3
Venlo 1
Vereniging van Nederlandse
Vortex Engineering
Waterschap Rijn en IJssel
Dublin (Ierland) 1 University of Auckland
Auckland (Nieuw Zeeland) 1
UNESCO-IHE Institute
and Technology
Apeldoorn 1
Waalwijk 2
VENIK
Tynaarlo 1
Thales Research
Waterschap Hollandse Delta
Ridderkerk 2
Enschede 1
UMCG Ambulancezorg
Volker Stevin Construction
Maas vallei
Nieuwegein 1
Doetinchem 2
Woerden 1
‘s-Gravenhage 1
Vrije Universiteit Amsterdam
Waterschap Rivierenland
University of Birmingham
Van Hattum en Blankevoort BV
Vereniging van
Amsterdam 2
Tiel 2
Woerden 1
Ondernemingen en
VSL
Waterschap Scheldestromen
Van Nieuwpoort
Betonmortelfabrikanten
Delft 7
Middelburg 2
in Nederland
VTEC Lasers & Sensors
Waterschap Vallei en Eem
TOSOH BIOSCIENCE GmbH
Delft 1
Birmingham (Groot Brittannië) 1
Stuttgart (Duitsland) 1
Unilever R & D
University of British Columbia
for Water Education
Volcano Therapeutics, Inc.
Rancho Cordova (Verenigde Staten) 1
Oost Gelderland
Van Gansewinkel Minerals
Toshiba Medical Systems Europe BV
Zwolle 2
Eindhoven 2
Tochigi-Ken (Japan) 1
Zoetermeer 2
Waterschap Groot Salland
Zwijndrecht 1
University College Cork
Thales Cryogenics BV
Enschede, Hengelo, Huizen 7
Vogel BV
Cork (Ierland) 1
Eindhoven 1 Thales Nederland BV
Limburg Noord
Europe BV
Grint en Zand BV
Gemeenten
Delft 1
Total SA
Vlaardingen 8
Vancouver B.C. (Canada) 1
Gouda 1
Veenendaal 2
Eindhoven 8
Leusden 1
Thales Research and Technology
Paris la Défense (Frankrijk) 5
Union Biometrica
University of California
Van Oord Dredging and
Vertex Pharmaceuticals
V-tron BV
Waterschap Vallei en Veluwe
Palaiseau (Frankrijk) 2
Touchwood BV
Holliston (Verenigde Staten) 1
The Incredible Machine
Schijndel 1
UniQure NV
Rotterdam 1
Toyota Motor Europe
The Phantom Laboratory Inc.
Brussels (België) 2
at Los Angeles
Amsterdam 1
Los Angeles (Verenigde Staten) 1
United Parent Projects
University of Cambridge
Marine Contractors BV
Rotterdam 8
Incorporated
Van Oord Nederland BV
San Diego (Verenigde Staten) 1
Gorinchem 2
Video Dock BV
Amsterdam 1
Deventer 2
Apeldoorn 2
VU Medisch Centrum Amsterdam
Waterschap Vechtstromen
Amsterdam 11
Almelo 3
VyCAP BV
Waterschap Zuiderzeeland
Deventer 1
Lelystad 2
Salem New York (USA) 2
Toyota Motor Europe
Zaventem (België) 3
Veenendaal 1
Cambridge (Groot Brittannië) 1
Van Oord Offshore
Theo van Velzen BV
Alkmaar 1
Tree C Technology BV
Unitron Group BV
University of Coimbra
Gorinchem 2
Saint-Beauzire (Frankrijk) 3
Thermo Fisher Scientific
Ede 3
IJzendijke 2
Coimbra (Portugal) 1
Van Rijn - KWS BV
Vilmorin S.A.
Waag Society
Glasgow Scotland (Groot Brittannië) 1
Breda 1
Treparel Information
WeLL Design
Thermo Fisher Scientific
Solutions BV
München (Duitsland) 1
Delft 2
Thialf BV
Trinité Automation
Muscular Dystrophy (UPPMD)
Wind Projects BV
Vilmorin & Cie
Weidlinger Associates, Ltd.
W
Università degli Studi di Parma
University of Edinburgh
Poeldijk 1
La Menitre (Frankrijk) 1
Amsterdam 1
Parma (Italië) 2
Edinburgh (Groot Brittannië) 1
Van Vledder Consulting
ViNotion BV
Wageningen Universiteit &
Universitair Medisch
University of Manchester
Olst 1
Eindhoven 1
Vancive Medical Technologies
VitaK BV
Researchcentrum
Utrecht 1 Westland Infra Netbeheer BV
Heerenveen 1
Uithoorn 1
Groningen 11
Manchester (Groot Brittannië) 1
Trinity College Dublin
Universitair Medisch
University of Sheffield
Chicago, Illinois (Verenigde Staten) 1
Maastricht 1
Thrombinoscope BV
Vital Images Europe
Bleiswijk, Den Helder, Den Hoorn, IJmuiden, Lelystad, Wageningen 25
Maastricht 1
Dublin (Ierland) 1
Sheffield (Groot Brittannië) 1
Vanderlande Industries BV
‘s-Gravenhage 1
Walkro International BV
Westnetz GmbH
Thuisservice Brabant BV
Tri-O-Gen BV
Utrecht 22
University of Southampton
Veghel 1
Vitelec BV
Blitterswijck 1
Dortmund (Duitsland) 2
Veghel 1
Goor 2
Universitair Ziekenhuis Gent
Breda 1
Wärtsilä Netherlands BV
Wetsus
TSE Systems GmbH
Gent (België) 2
Southampton (Groot Brittannië) 1
VanMorgen
Tiberion BV
Veldhoven 1
Vitens
Drunen 2
Leeuwarden 1
Delft 1
Bad Homburg (Duitsland) 1
Universitair Ziekenhuis Leuven
University of Southern California
Varian BV
Utrecht 3
Wartsila NSD Nederland BV
Wetterskip Fryslân
Tigenix
TulipMed BV
Leuven (België) 1
Middelburg 1
Vitens Laboratorium
Zwolle 1
Leeuwarden 1
Centrum Groningen
Centrum Utrecht
Leuven (België) 1
Nieuwegein 1
Universität Bern
Los Angelos (Verenigde Staten) 1
Till Photonics GmbH
Turboden Pratt & Whitney
Bern (Zwitserland) 1
University of Strathclyde
Graefelfing (Duitsland) 1
Brescia (Italië) 1
Universität Münster
TMD Technologies Limited
Twente Institute for
Münster (Duitsland) 2
Leeuwarden 2
Wärtsilä Ship Power
WIKKI
Vitens Water Supply
Drunen 1
Braunsweig (Duitsland) 1
Glasgow (Groot Brittannië) 1
Zwolle 1
Water Governance Centre
WillCo Wells BV
University of Surrey
VARIAN Medical Systems
Vitesse BV
Den Haag 1
Amsterdam 1
Arnhem 1
Waternet
Wim de Laat
VITO - Vlaamse Instelling voor
Amsterdam 4
Wireless and Mobile
Universite Catholique de Louvain
Surrey (Groot Brittannië) 2
Communications BV
Louvain-la-Neuve (België) 1
University of Sydney
Milpitas (USA) 1
Particle Therapy
Oldenzaal 10
Enschede 1
Université de Genève
Sydney (Australië) 1
VDL Enabling Technologies Group
TNO
Twente Solid State
Genève 4 (Zwitserland) 2
Urban Mining Corp (UMC) BV
Eindhoven 3
Jaarverslag STW 2015
Made 2
Bergisch Gladbach (Duitsland) 1
Hayes (Groot Brittannië) 1
96
Westlandse Planten-kwekerij
VARIAN Medical Systems
TMS International BV
Apeldoorn, Delft, ‘s-Gravenhage, Eindhoven, Helmond, Leiden, Rijswijk, Utrecht, Zeist 74
Poeldijk (Nederland) 1
Technologisch Onderzoek
Mol (België) 1
Consultancy BV
Waters Chromatography B.V
Breda 1
Etten-Leur 7
Windchallenge Holland BV
Universite Libre de Bruxelles
Rotterdam 5
VDL Weweler BV
Vlaamse Hydrografie
Waters Corporation
Delft 1
Enschede 3
Bruxelles (België) 1
UTC Imaging BV
Apeldoorn 1
Oostende (België) 1
Twister BV
Universiteit Antwerpen
Stein 1
Vector Fabrics BV
Vlaamse overheid
Manchester (Groot Brittannië) 2
Barnstorf (Duitsland) 1
Rijswijk 1
Antwerpen, Wilrijk (België) 3
Eindhoven 1
Borgerhout (België) 1
Technology BV
Wintershall Holding GmbH
Lijst van gebruikers
97
V
Telersvereniging Prominent
Tocardo
T-Xchange
Universiteit Gent
De Lier 1
Den Oever 1
Enschede 1
Gent (België) 6
v.d. Bosch Beton BV
Veiligheidsregio Hollands Midden
VLC Photonics
Waterschap Aa en Maas
Valencia (Spanje) 1
‘s-Hertogenbosch 3
Tempress Systems BV
TomTom International BV
Tygron serious gaming BV
Universiteit Leiden
Almelo 1
Leiden 1
Voedsel en Waren Autoriteit
Waterschap De Dommel
Vaassen 8
Eindhoven 2
‘s-Gravenhage 1
Leiden 12
Vabrema BV
Veiligheidsregio
Utrecht 1
Boxtel 2
Tenaris
Topcon Europe BV
Tyndall National Institute
Universiteit Twente
Eindhoven 1
Dalmine (Italië) 1
Capelle aan den IJssel 1
Cork (Ierland) 1
Enschede 24
Van der Heide BV
Venlo 1
TenneT TSO BV
Topcon Europe
Universiteit Utrecht
Kollum 1
Veiligheidsregio Noord en
Utrecht 14
Van Gansewinkel
Arnhem 1
Positioning BV
Tetra Pak Cheese & Powder Systems BV
Heerenveen 2 Thales Communications Nederland BV
Huizen 1
U
Capelle aan den IJssel 1
UbiQ Bio BV
Universiteit van Amsterdam
TOPIGS Norsvin
Amsterdam 1
Amsterdam 3
Research Center BV
Beuningen 3 Toshiba Medical Systems Corporation
Ultrasonix Medical Corporation
Richmond (Verenigde Staten) 1
Veiligheidsregio Twente
Voltea BV
Veendam 1 Waterschap Peel &
Milieutechniek BV
Waterschap Hunze en Aa’s
Sassenheim 1 VORtech BV
University College Dublin
Van Hattum en Blankevoort -
Helvoirt 1
Delft 3
Venlo 1
Vereniging van Nederlandse
Vortex Engineering
Waterschap Rijn en IJssel
Dublin (Ierland) 1 University of Auckland
Auckland (Nieuw Zeeland) 1
UNESCO-IHE Institute
and Technology
Apeldoorn 1
Waalwijk 2
VENIK
Tynaarlo 1
Thales Research
Waterschap Hollandse Delta
Ridderkerk 2
Enschede 1
UMCG Ambulancezorg
Volker Stevin Construction
Maas vallei
Nieuwegein 1
Doetinchem 2
Woerden 1
‘s-Gravenhage 1
Vrije Universiteit Amsterdam
Waterschap Rivierenland
University of Birmingham
Van Hattum en Blankevoort BV
Vereniging van
Amsterdam 2
Tiel 2
Woerden 1
Ondernemingen en
VSL
Waterschap Scheldestromen
Van Nieuwpoort
Betonmortelfabrikanten
Delft 7
Middelburg 2
in Nederland
VTEC Lasers & Sensors
Waterschap Vallei en Eem
TOSOH BIOSCIENCE GmbH
Delft 1
Birmingham (Groot Brittannië) 1
Stuttgart (Duitsland) 1
Unilever R & D
University of British Columbia
for Water Education
Volcano Therapeutics, Inc.
Rancho Cordova (Verenigde Staten) 1
Oost Gelderland
Van Gansewinkel Minerals
Toshiba Medical Systems Europe BV
Zwolle 2
Eindhoven 2
Tochigi-Ken (Japan) 1
Zoetermeer 2
Waterschap Groot Salland
Zwijndrecht 1
University College Cork
Thales Cryogenics BV
Enschede, Hengelo, Huizen 7
Vogel BV
Cork (Ierland) 1
Eindhoven 1 Thales Nederland BV
Limburg Noord
Europe BV
Grint en Zand BV
Gemeenten
Delft 1
Total SA
Vlaardingen 8
Vancouver B.C. (Canada) 1
Gouda 1
Veenendaal 2
Eindhoven 8
Leusden 1
Thales Research and Technology
Paris la Défense (Frankrijk) 5
Union Biometrica
University of California
Van Oord Dredging and
Vertex Pharmaceuticals
V-tron BV
Waterschap Vallei en Veluwe
Palaiseau (Frankrijk) 2
Touchwood BV
Holliston (Verenigde Staten) 1
The Incredible Machine
Schijndel 1
UniQure NV
Rotterdam 1
Toyota Motor Europe
The Phantom Laboratory Inc.
Brussels (België) 2
at Los Angeles
Amsterdam 1
Los Angeles (Verenigde Staten) 1
United Parent Projects
University of Cambridge
Marine Contractors BV
Rotterdam 8
Incorporated
Van Oord Nederland BV
San Diego (Verenigde Staten) 1
Gorinchem 2
Video Dock BV
Amsterdam 1
Deventer 2
Apeldoorn 2
VU Medisch Centrum Amsterdam
Waterschap Vechtstromen
Amsterdam 11
Almelo 3
VyCAP BV
Waterschap Zuiderzeeland
Deventer 1
Lelystad 2
Salem New York (USA) 2
Toyota Motor Europe
Zaventem (België) 3
Veenendaal 1
Cambridge (Groot Brittannië) 1
Van Oord Offshore
Theo van Velzen BV
Alkmaar 1
Tree C Technology BV
Unitron Group BV
University of Coimbra
Gorinchem 2
Saint-Beauzire (Frankrijk) 3
Thermo Fisher Scientific
Ede 3
IJzendijke 2
Coimbra (Portugal) 1
Van Rijn - KWS BV
Vilmorin S.A.
Waag Society
Glasgow Scotland (Groot Brittannië) 1
Breda 1
Treparel Information
WeLL Design
Thermo Fisher Scientific
Solutions BV
München (Duitsland) 1
Delft 2
Thialf BV
Trinité Automation
Muscular Dystrophy (UPPMD)
Wind Projects BV
Vilmorin & Cie
Weidlinger Associates, Ltd.
W
Università degli Studi di Parma
University of Edinburgh
Poeldijk 1
La Menitre (Frankrijk) 1
Amsterdam 1
Parma (Italië) 2
Edinburgh (Groot Brittannië) 1
Van Vledder Consulting
ViNotion BV
Wageningen Universiteit &
Universitair Medisch
University of Manchester
Olst 1
Eindhoven 1
Vancive Medical Technologies
VitaK BV
Researchcentrum
Utrecht 1 Westland Infra Netbeheer BV
Heerenveen 1
Uithoorn 1
Groningen 11
Manchester (Groot Brittannië) 1
Trinity College Dublin
Universitair Medisch
University of Sheffield
Chicago, Illinois (Verenigde Staten) 1
Maastricht 1
Thrombinoscope BV
Vital Images Europe
Bleiswijk, Den Helder, Den Hoorn, IJmuiden, Lelystad, Wageningen 25
Maastricht 1
Dublin (Ierland) 1
Sheffield (Groot Brittannië) 1
Vanderlande Industries BV
‘s-Gravenhage 1
Walkro International BV
Westnetz GmbH
Thuisservice Brabant BV
Tri-O-Gen BV
Utrecht 22
University of Southampton
Veghel 1
Vitelec BV
Blitterswijck 1
Dortmund (Duitsland) 2
Veghel 1
Goor 2
Universitair Ziekenhuis Gent
Breda 1
Wärtsilä Netherlands BV
Wetsus
TSE Systems GmbH
Gent (België) 2
Southampton (Groot Brittannië) 1
VanMorgen
Tiberion BV
Veldhoven 1
Vitens
Drunen 2
Leeuwarden 1
Delft 1
Bad Homburg (Duitsland) 1
Universitair Ziekenhuis Leuven
University of Southern California
Varian BV
Utrecht 3
Wartsila NSD Nederland BV
Wetterskip Fryslân
Tigenix
TulipMed BV
Leuven (België) 1
Middelburg 1
Vitens Laboratorium
Zwolle 1
Leeuwarden 1
Centrum Groningen
Centrum Utrecht
Leuven (België) 1
Nieuwegein 1
Universität Bern
Los Angelos (Verenigde Staten) 1
Till Photonics GmbH
Turboden Pratt & Whitney
Bern (Zwitserland) 1
University of Strathclyde
Graefelfing (Duitsland) 1
Brescia (Italië) 1
Universität Münster
TMD Technologies Limited
Twente Institute for
Münster (Duitsland) 2
Leeuwarden 2
Wärtsilä Ship Power
WIKKI
Vitens Water Supply
Drunen 1
Braunsweig (Duitsland) 1
Glasgow (Groot Brittannië) 1
Zwolle 1
Water Governance Centre
WillCo Wells BV
University of Surrey
VARIAN Medical Systems
Vitesse BV
Den Haag 1
Amsterdam 1
Arnhem 1
Waternet
Wim de Laat
VITO - Vlaamse Instelling voor
Amsterdam 4
Wireless and Mobile
Universite Catholique de Louvain
Surrey (Groot Brittannië) 2
Communications BV
Louvain-la-Neuve (België) 1
University of Sydney
Milpitas (USA) 1
Particle Therapy
Oldenzaal 10
Enschede 1
Université de Genève
Sydney (Australië) 1
VDL Enabling Technologies Group
TNO
Twente Solid State
Genève 4 (Zwitserland) 2
Urban Mining Corp (UMC) BV
Eindhoven 3
Jaarverslag STW 2015
Made 2
Bergisch Gladbach (Duitsland) 1
Hayes (Groot Brittannië) 1
96
Westlandse Planten-kwekerij
VARIAN Medical Systems
TMS International BV
Apeldoorn, Delft, ‘s-Gravenhage, Eindhoven, Helmond, Leiden, Rijswijk, Utrecht, Zeist 74
Poeldijk (Nederland) 1
Technologisch Onderzoek
Mol (België) 1
Consultancy BV
Waters Chromatography B.V
Breda 1
Etten-Leur 7
Windchallenge Holland BV
Universite Libre de Bruxelles
Rotterdam 5
VDL Weweler BV
Vlaamse Hydrografie
Waters Corporation
Delft 1
Enschede 3
Bruxelles (België) 1
UTC Imaging BV
Apeldoorn 1
Oostende (België) 1
Twister BV
Universiteit Antwerpen
Stein 1
Vector Fabrics BV
Vlaamse overheid
Manchester (Groot Brittannië) 2
Barnstorf (Duitsland) 1
Rijswijk 1
Antwerpen, Wilrijk (België) 3
Eindhoven 1
Borgerhout (België) 1
Technology BV
Wintershall Holding GmbH
Lijst van gebruikers
97
Witteveen+Bos
Almere, Deventer, Rotterdam 15
Lijst van afkortingen
WLN
Glimmen 5 WML
Maastricht 1
X X-Flow BV
Enschede 1 Xilloc Medical BV
Geleen 1 XiO Photonics BV
ACTS
Advanced Chemical Technologies for Sustainability
NWO
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek
Enschede 4
ALW
Aard- en Levenswetenschappen (NWO)
OCW
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Xsens Technologies BV
CW
Chemische Wetenschappen (NWO)
OTP
Open Technologieprogramma
Enschede 3
DFG
Deutsche Forschungsgemeinschaft
RU
Radboud Universiteit Nijmegen
Xylem Water Solutions
ESTEC
European Space Research and Technology Centre
RuG
Rijksuniversiteit Groningen
EW
Exacte Wetenschappen (NWO)
SBIR
Small Business Innovative Research
EZ
Ministerie van Economische Zaken
SES
Smart Energy Systems
FES
Fonds Economische Structuurversterking
SIA
Stichting Innovatie-Alliantie
FOM
Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie
SRON
Stichting Ruimte-onderzoek Nederland
ZF-Pharma BV
GW
Geesteswetenschappen (NWO)
STOWA
Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer
Leiden 1
HTSM
High Tech Systemen en Materialen
TISCA
Technology Innovation for Sewer Condition Assessment
ZF-Screens BV
ICT
Informatie- en Communicatie-technologie
TKI
Topconsortium Kennis en Innovatie
Leiden 4
IE
Intellectueel Eigendom
TNO
Nederlandse Organisatie voor Toegepast
Ziekenhuis Rijnstate
IenM
Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Arnhem 1
IOP
Innovatiegericht Onderzoeksprogramma
TTI
Technologisch Topinstituut
Ziekenhuisgroep Twente
ISAAC
Informatie Systeem voor Aanvragen
TTW
Toegepaste en Technische Wetenschappen
Archivering en Communicatie
TU
Technische Universiteit
Netherlands BV
Dordrecht 1
Z
Almelo 1
Natuurwetenschappelijk Onderzoek
Ziut BV
ISO
Internationale Organisatie voor Standaardisatie
TUD
Technische Universiteit Delft
Apeldoorn 1
IWT
Agentschap voor Innovatie en Technologie
TU/e
Technische Universiteit Eindhoven
(Vlaamse tegenhanger van STW)
UL
Universiteit Leiden
ZiuZ BV
Gorredijk 2
k€
kilo euro (eenheid van 1.000 euro)
UM
Universiteit Maastricht
ZoBio BV
KIWA
Keuringsinstituut voor Waterleidingartikelen NV
UMC
Universitair Medisch Centrum
Leiden 1
M€
Mega euro(eenheid van 1.000.000 euro)
UT
Universiteit Twente
Zoetis International Services
MaGW
Maatschappij- en Gedragswetenschappen
UU
Universiteit Utrecht
Parijs (Frankrijk) 5
MKB
Midden- en Kleinbedrijf
UvA
Universiteit van Amsterdam
Zuidelijke Land- en
N
Natuurkunde (NWO)
VU
Vrije Universiteit
NEN
Nederlandse Norm
WOTRO
Stichting Wetenschappelijk Onderzoek voor de Tropen
‘s-Hertogenbosch, Tilburg 3
NIG
Nieuwe Instrumenten voor de Gezondheidszorg
WUR
Wageningen Universiteit en Researchcentrum
Zuidzorg
NIHC
Nationaal Initiatief voor Hersenen en Cognitie
ZonMw
ZorgOnderzoek Nederland en NWO-Medische Wetenschappen
Veldhoven 1
NIZO
Nederlands Instituut voor Zuivelonderzoek
Tuinbouworganisatie (ZLTO)
ZuivelNL
Den Haag 1 Zwethlande
Honselersdijk 1
98
Jaarverslag STW 2015
Lijst van afkortingen
99
Witteveen+Bos
Almere, Deventer, Rotterdam 15
Lijst van afkortingen
WLN
Glimmen 5 WML
Maastricht 1
X X-Flow BV
Enschede 1 Xilloc Medical BV
Geleen 1 XiO Photonics BV
ACTS
Advanced Chemical Technologies for Sustainability
NWO
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek
Enschede 4
ALW
Aard- en Levenswetenschappen (NWO)
OCW
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Xsens Technologies BV
CW
Chemische Wetenschappen (NWO)
OTP
Open Technologieprogramma
Enschede 3
DFG
Deutsche Forschungsgemeinschaft
RU
Radboud Universiteit Nijmegen
Xylem Water Solutions
ESTEC
European Space Research and Technology Centre
RuG
Rijksuniversiteit Groningen
EW
Exacte Wetenschappen (NWO)
SBIR
Small Business Innovative Research
EZ
Ministerie van Economische Zaken
SES
Smart Energy Systems
FES
Fonds Economische Structuurversterking
SIA
Stichting Innovatie-Alliantie
FOM
Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie
SRON
Stichting Ruimte-onderzoek Nederland
ZF-Pharma BV
GW
Geesteswetenschappen (NWO)
STOWA
Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer
Leiden 1
HTSM
High Tech Systemen en Materialen
TISCA
Technology Innovation for Sewer Condition Assessment
ZF-Screens BV
ICT
Informatie- en Communicatie-technologie
TKI
Topconsortium Kennis en Innovatie
Leiden 4
IE
Intellectueel Eigendom
TNO
Nederlandse Organisatie voor Toegepast
Ziekenhuis Rijnstate
IenM
Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Arnhem 1
IOP
Innovatiegericht Onderzoeksprogramma
TTI
Technologisch Topinstituut
Ziekenhuisgroep Twente
ISAAC
Informatie Systeem voor Aanvragen
TTW
Toegepaste en Technische Wetenschappen
Archivering en Communicatie
TU
Technische Universiteit
Netherlands BV
Dordrecht 1
Z
Almelo 1
Natuurwetenschappelijk Onderzoek
Ziut BV
ISO
Internationale Organisatie voor Standaardisatie
TUD
Technische Universiteit Delft
Apeldoorn 1
IWT
Agentschap voor Innovatie en Technologie
TU/e
Technische Universiteit Eindhoven
(Vlaamse tegenhanger van STW)
UL
Universiteit Leiden
ZiuZ BV
Gorredijk 2
k€
kilo euro (eenheid van 1.000 euro)
UM
Universiteit Maastricht
ZoBio BV
KIWA
Keuringsinstituut voor Waterleidingartikelen NV
UMC
Universitair Medisch Centrum
Leiden 1
M€
Mega euro(eenheid van 1.000.000 euro)
UT
Universiteit Twente
Zoetis International Services
MaGW
Maatschappij- en Gedragswetenschappen
UU
Universiteit Utrecht
Parijs (Frankrijk) 5
MKB
Midden- en Kleinbedrijf
UvA
Universiteit van Amsterdam
Zuidelijke Land- en
N
Natuurkunde (NWO)
VU
Vrije Universiteit
NEN
Nederlandse Norm
WOTRO
Stichting Wetenschappelijk Onderzoek voor de Tropen
‘s-Hertogenbosch, Tilburg 3
NIG
Nieuwe Instrumenten voor de Gezondheidszorg
WUR
Wageningen Universiteit en Researchcentrum
Zuidzorg
NIHC
Nationaal Initiatief voor Hersenen en Cognitie
ZonMw
ZorgOnderzoek Nederland en NWO-Medische Wetenschappen
Veldhoven 1
NIZO
Nederlands Instituut voor Zuivelonderzoek
Tuinbouworganisatie (ZLTO)
ZuivelNL
Den Haag 1 Zwethlande
Honselersdijk 1
98
Jaarverslag STW 2015
Lijst van afkortingen
99
Technologiestichting STW
Colofon
Postadres
Eindredactie en productie
Postbus 3021 3502 GA Utrecht The Netherlands
Bezoekadres
Van Vollenhovenlaan 661 3527 JP Utrecht T +31 (0)30 600 12 11 F +31 (0)30 601 44 08 E
[email protected]
www.stw.nl
Kitty Puijk, STW
Eindredactie
Gaby van Caulil, STW Aschwin Tenfelde, STW
Teksten hoofdstuk 2 en 3
Sonja Knols, Ingenieuse
Ontwerp
Room for ID’s, Nieuwegein
Realisatie
Argante Argante, Amsterdam
Fotografie Foto omslag
Het team van STW-onderzoeker prof.dr. Ronald de Vries brengt zeer nauwkeurig in kaart hoe schimmels biomassa afbreken. Samen met chemiebedrijven, biotechbedrijven en een fabrikant van voedingsmiddelen zoeken zij naar manier om schimmels optimaal in te zetten bij industriële processen. Foto: Ivar Pel
ISBN-nummer
978-90-73461-949 NUR
950
Tussenbladen: pag. 8, 32, 44, 56, 63: Sam Rentmeester pag. 79: Hollandse Hoogte HS 1, 2 en 3: betrokken instellingen Drukwerk
Zwaan printmedia, Wormerveer
Technologiestichting STW / Jaarverslag 2015
www.stw.nl
Technologiestichting STW
Jaarverslag
20 15