Jaarverslag Participatie opleidingen

Jaarverslag 2012

Participatie opleidingen En Vavo Lyceum

Jaarverslag 2012

Onderdelen van ROC Midden Nederland

COLOFON Uitgave Eindredactie en coördinatie Vormgeving Drukwerk Maart 2013

Dienst Marketing & Communicatie ROC Midden Nederland Timmix, Utrecht peer&dedigitalesupermarkt, Utrecht dedigitaledrukker, Eindhoven

Disclaimer Dit jaarverslag is met de grootste zorgvuldigheid samengesteld. Aan de inhoud ervan kunnen echter op geen enkele wijze rechten of aanspraken worden ontleend. Dit geldt zowel voor de teksten als de beelden die u in deze uitgave aantreft.

Inhoudsopgave

Inleiding Dicht bij de doelgroep .................................................................................................................................................................................................................. 5

Hoofdstuk 1 Participatieopleidingen - Algemeen

1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6

Visie, missie en profiel .............................................................................................................................................................................................. De organisatie van Participatieopleidingen ...................................................................................................................................................... Leslocaties ..................................................................................................................................................................................................................... Bedrijfsvoering en personeel ................................................................................................................................................................................... Kwaliteitszorg................................................................................................................................................................................................................ Internationalisering ....................................................................................................................................................................................................

6 6 7 8 8 9

Hoofdstuk 2 Educatie en onderwijsontwikkeling

2.1 Educatie en het Participatiebudget ..................................................................................................................................................................... 10 2.2 De praktijk .................................................................................................................................................................................................................... 11

Hoofdstuk 3 de afdelingen Afdeling Oost ................................................................................................................................................................................................................................. 16 Afdeling West ................................................................................................................................................................................................................................ 20

Hoofdstuk 4 VAVO lyceum Vavo Lyceum in Utrecht, Amersfoort, Veenendaal en Zeist ............................................................................................................................................ 24

3

Jaarverslag 2012 Participatie Opleidingen en VAVO Lyceum ROC Midden Nederland

Bijlage: participatieopleidingen en vavo lyceum in cijfers


4

INleiding

Dicht bij de doelgroep

We moeten vooruit blijven kijken om effectief en efficiënt in te kunnen blijven spelen op maatschappelijke veranderingen. Participatieopleidingen zal vooralsnog contract gestuurd blijven opereren zolang de gedwongen winkelnering nog geen feit is. Binnen ROC Midden Nederland is een aantal wijzigingen doorgevoerd dat kansen biedt voor Participatieopleidingen. De nieuwe structuur waarin Participatieopleidingen, de MBO-colleges, het Vavo-lyceum en Bedrijfsopleidingen aparte eenheden zijn geworden, biedt mogelijkheden. Met deze nieuwe koers laten wij zien dat het onderwijs bij ons op de eerste plaats staat en dat we dichtbij de praktijk staan. Nu er is gekozen voor eenheden die dichter bij de doelgroep staan, hebben wij bereikt dat onze cursisten het onderwijs krijgen dat ze verdienen: afwisselend, praktijkgericht en flexibel georganiseerd.

op dat wij ons specialist mogen noemen in het bedienen van deze doelgroep. Door deze mensen te leren schrijven en te leren lezen, helpen wij hen naar een hoger niveau op de participatieladder. Daarmee vergroten we de kans dat de participatie in de samenleving toeneemt. In 2013 gaan wij verder met de vernieuwing van onze bedrijfsvoering. Het bewijs dat bij onze organisatie de bereidheid tot verandering en de doelgerichtheid aanwezig zijn, hebben we in 2012 geleverd. De koers is gezet, de kaders zijn vastgesteld. Er wordt hard gewerkt om de doelen te bereiken, af te ronden en uiteindelijk de balans te vinden.

Jan van Hardeveld, directeur Participatieopleidingen

Samenvattend kunnen we zeggen dat 2012 het heropeningjaar is geweest na de grote verbouwing. Mogelijk gemaakt door de geweldige inzet van onze docenten die met dezelfde gedrevenheid voor de groepen zijn blijven staan. Dit geeft aan hoe betrokken zij zijn en blijven bij hun cursisten. Wij zijn ons er van bewust dat doceren onze kernactiviteit is én blijft. Onze docenten hebben een zeer ruime ervaring in het onderwijzen van personen met een grote afstand op de arbeidsmarkt. Wij zijn er trots

5


Net als voorgaande jaren was 2012 voor Participatie-opleidingen een jaar van verandering. Kalenderjaar 2012 was het laatste jaar waarin Wet Inburgering ingekocht kon worden. Ook deze wijziging vraagt om een herinrichting van de organisatie; niet alleen op het gebied van de capaciteit en formatie maar ook op het gebied van het beleid.

hoofdstuk 1

Participatieopleidingen - algemeen

1.1 Visie, missie en profiel De visie en de missie van Participatieopleidingen (onderdeel van ROC Midden Nederland) luidden in 2012 als volgt:

visie Participatieopleidingen wordt herkend als een betrokken organisatie die haar deelnemers samen met partners, in staat stelt hun talenten te ontwikkelen en het beste uit zichzelf te halen. Deelnemers worden begeleid naar een meer kansrijke toekomst in onze maatschappij. Dit doen wij door vorm te geven aan hun persoonlijke en loopbaanontwikkeling en door het creëren van een laagdrempelig en veilig leerklimaat, waarin ze datgene leren wat ze nodig hebben om stappen te kunnen nemen in hun persoonlijke groei. Wij leren hen verantwoordelijkheid te nemen voor het eigen leerproces en gaan uit van aanwezige en ontbrekende competenties in relatie tot hun doelperspectief.

MISSIE Wij zijn een solide partner in de samenwerking met onze opdrachtgevers en tonen ons betrokken bij mens en samenleving. Als betrouwbare en ondernemende professionals met hart voor de kwetsbare groepen in de samenleving (m.n. laaggeschoolde en middenopgeleide volwassenen en burgers met een grote afstand tot de arbeidsmarkt) zien wij het als onze taak samen met onze opdrachtgevers, deelnemers en de buitenwereld vorm te geven aan een kansrijker bestaan en hen te coachen naar een zo optimaal mogelijke maatschappelijke participatie en arbeidsparticipatie in de Nederlandse samenleving. Wij willen dan ook ‘Partners in Participatie’ zijn.

1.2 De organisatie van Participatieopleidingen Ons verzorgingsgebied bestaat uit twee grootstedelijke gebieden (Utrecht en Amersfoort) en de bijbehorende regio. Daarbij staat de ‘markt’ voor de lokale/ regionale omgeving en het ‘product’ voor de onderwijsdienst die gevraagd wordt door gemeenten, bedrijven en andere instellingen. In 2012 is de afdelingsstructuur gedeeltelijk losgelaten en zijn diensten en management gecentraliseerd in Oost en West. Wij zijn blijven werken met deze twee afdelingen en ons brede

6

aanbod. Op beide afdelingen zijn binnen het team trajecten aangeboden voor anderstalige en Nederlandstalige deelnemers op het gebied van sociale en professionele redzaamheid en Nederlands als tweede taal. Het VAVO Lyceum is georganiseerd in de vier afdelingen Utrecht, Amersfoort, Zeist en Veenendaal en richt zich op educatieve redzaamheid.

Profiel Wij verzorgen het onderwijs in gezamenlijk ondernemerschap met onze partners. De gemeenten in de provincie Utrecht zijn degenen die de regie voeren op het participatiebudget en zij verwachten resultaten op het gebied van maatschappelijke participatie en arbeidsparticipatie. De partnerschappen met gemeenten zijn voor ons onmisbaar. We slagen in onze opdracht als de gemeenten (op bestuurlijk niveau, beleidsniveau en in de uitvoering), onze deelnemers, bedrijven en instellingen waarvoor we opleiden, tevreden zijn over ons onderwijs.

1.3 Leslocaties Ook in 2012 zijn de lessen, in overleg met de gemeenten, gesitueerd op centrale locaties dicht bij de deelnemers. Gevolg hiervan is dat we niet alleen op eigen locaties lesgeven, maar ook op leslocaties die wij van externe partijen huren. Het afgelopen jaar bestond Participatieopleidingen uit twee afdelingen die werkzaam waren op verschillende locaties: • Afdeling Oost Leslocaties: Amersfoort, Bisschopsweg 167 Baarn, Kerkstraat 28 De Bilt, Prof. Dr. Asserweg 2 Driebergen, Engweg 24e Soest, Di Lassostraat 65 Veenendaal, De Grote Pekken 11 Wijk bij Duurstede, Karel de Grotestraat 65 Zeist, Noordweg 12 Contractgemeenten: Amersfoort, Baarn, Bunnik, Bunschoten, De Bilt, Driebergen, Leusden, Renswoude, Rhenen, Soest, Utrechtse Heuvelrug, Veenendaal, Wijk bij Duurstede, Woudenberg, Zeist. • Afdeling West Leslocaties: Maarssen, Pauwekamp 152 Mijdrecht, Energieweg 107 Utrecht, Brandenburchdreef 20 Utrecht, Ravellaan 13 Woerden, Johan de Wittlaan 13 Contractgemeenten: Houten, IJsselstein, Lopik, Maarssen, Mijdrecht, Montfoort, Nieuwegein, Oudewater, De Ronde Venen, Stichtse Vecht, Utrecht, Vianen, Woerden. • Hoofdlocatie Utrecht, Kanaalweg 84 Contractgemeente: Utrecht • Afdeling VAVO (voortgezet algemeen volwassenen onderwijs) en Schakelopleiding Hoger Onderwijs (ER) Leslocaties: Amersfoort, Disketteweg 10 Utrecht, Kampereiland 6 Veenendaal, De Grote Pekken 11 Zeist, Graaf Adolflaan 4 Contractgemeenten: Abcoude, Amersfoort, Baarn, Breukelen, Bunnik, Bunschoten, De Bilt, De Ronde Venen, Houten, IJsselstein, Leusden, Loenen, Lopik, Maarssen, Montfoort, Nieuwegein, Nijkerk, Oudewater, Renswoude, Rhenen, Soest, Utrecht, Utrechtse Heuvelrug, Veenendaal, Vianen, Wijk bij Duurstede, Woerden, Woudenberg, Zeist.

7


Door deze problemen is hun kans op werk is gering. De discussie is als volgt: hoe betrek je deze jongeren weer bij een opleiding en hoe vergroot je de kans op werk? Bij iedere bijeenkomst worden managers, docenten en de jongeren zelf betrokken. Uiteindelijk wil het Learning Partnership bereiken dat er een Europees netwerk van de participerende instellingen ontstaat, dat leidt naar uitwisseling van ‘best practices’, stages in het buitenland en een samenwerking met het oog op de verbetering van de positie van deze jongvolwassenen op de arbeidsmarkt.

1.4 Bedrijfsvoering en personeel


De afdelingsmanagers hebben dit jaar samen met de directie leiding gegeven aan de verdere transformatie van onze organisatie naar een flexibele netwerkorganisatie, waarin partners en collega’s met zeer verschillende achtergronden samenwerken om de deelnemers en de opdrachtgevers nog beter van dienst te kunnen zijn. De ontwikkelingen rond het participatiebudget die een teruggang in het budget lieten zien noopten tot ingrijpende aanpassingen van de organisatie.

1.5 Kwaliteitszorg Algemeen ROC Midden Nederland hanteert een systeem van kwaliteitszorg dat is vastgelegd in het Handboek Kwaliteit ROC MN. Op enkele onderdelen na is dit systeem ook van toepassing op Participatieopleidingen. Via interne audits in een driejaarlijkse cyclus wordt toegezien op naleving.

8

Inburgering Sinds februari 2007 heeft Participatieopleidingen het keurmerk Inburgeren. In 2011 is dit opgegaan in het keurmerk Blik op Werk. Bij de jaarlijkse resultaten-audit door Tüv Nederland is Participatieopleidingen positief beoordeeld. Echter, op één van de algemene indicatoren scoorde de organisatie onder de norm, namelijk bij de meting van de tevredenheid opdrachtgevers. Blik op Werk heeft het keurmerk verlengd onder voorwaarde

dat binnen een periode van een half jaar de tevredenheid weer op de norm wordt gebracht. In overleg met gemeenten is er een actieplan opgesteld om te werken aan de gewenste verbeteringen. In juli 2012 heeft er een meting plaatsgevonden.

Praktijkexamens inburgering De praktijkexamens vallen onder een apart toezichtskader. In dit kader moet Participatieopleidingen een jaarverslag Examens opstellen en zorgen dat men deze kan opvragen. Het Kwaliteitscentrum Examinering is door de Minister belast met het onafhankelijk toezicht op de examenprocessen binnen onderwijsinstellingen. De audit in 2012 leidde wederom tot een ‘goedkeurende verklaring’ en het verlengen van de examenlicentie.

Project E3coach

Het WEB-aanbod valt onder toezicht van de onderwijsinspectie. In 2012 vond geen onderzoek plaats.

Het project E3coach is een Learning Partnership. Deze is gestart in november 2011 en duurt twee jaar. Het onderwerp betreft jong volwassenen die zonder diploma de school hebben verlaten en daardoor in een kwetsbare situatie verkeren. Zij hebben leer- en/of sociale problemen: ze zijn in aanraking geweest met drugs, zijn alleenstaand ouder of zijn betrokken bij geweld en misdaad. Door deze problemen is hun kans op werk is gering. De discussie is als volgt: hoe betrek je deze jongeren weer bij een opleiding en hoe vergroot je de kans op werk? Bij iedere bijeenkomst worden managers, docenten en de jongeren zelf betrokken. Uiteindelijk wil het Learning Partnership bereiken dat er een Europees netwerk van de participerende instellingen ontstaat, dat leidt naar uitwisseling van ‘best practices’, stages in het buitenland en een samenwerking met het oog op de verbetering van de positie van deze jongvolwassenen op de arbeidsmarkt.

1.6 Internationalisering In 2012 heeft Participatieopleidingen aan diverse projecten deelgenomen en hebben verschillende activiteiten plaatsgevonden.

Schoolgovernance ‘Schoolgovernance, to build a learning community’ is een project in het kader van Life Long Learning, goedgekeurd en ondersteund door de EU. Het doel van het project is het ontwikkelen van een training voor managers in het onderwijs, om de omslag van de school naar een echte leergemeenschap krachtig te kunnen ondersteunen. Het project is eind 2010 gestart en liep tot oktober 2012. De partners waren: Italië (initiator), Roemenië, Zweden en Griekenland. Bij de start van het project zijn bij diverse groepen (directeuren, managers, docenten, leerlingen, bedrijven en ouders) interviews afgenomen, waarin vragen werden gesteld over de relatie van de verschillende partijen met de school, de lokale omgeving en de rol en activiteiten van de verschillende groepen. Deze interviews vormden het beginpunt van de ontwikkeling van de training. Onderdelen van de training worden getest door de diverse partners. Er is een projectwebsite, waar de ontwikkelingen bijgehouden worden zodat men hiervan op de hoogte kan blijven: www.sgolc.eu. In de loop van de tijd zal deze website steeds meer gevuld worden.

9


WEB

hoofdstuk 2

Educatie en onderwijsontwikkeling

2.1 Educatie en het participatiebudget Onderzoek Op 1 januari 2009 ging de wet Participatiebudget in. Met deze wet worden de gelden van het gemeentelijk re-integratiebeleid, inburgerings- en educatiebeleid bij elkaar gebracht en ontschotting tussen deze beleidsterreinen bewerkstelligd. Het doel van het Participatiebudget is om burgers naar een zo zelfstandig mogelijke positie in de maatschappij te begeleiden, waarbij economische zelfstandigheid het maximaal te bereiken doel is. Het deelnemen aan allerlei educatieve activiteiten draagt bij aan het verhogen van het participatieniveau van diverse doelgroepen. Voor de sector Educatie betekent het Participatiebudget een verandering van het onderwijsaanbod. Het Participatiebudget maakt het mogelijk om educatieopleidingen, inburgeringsvoorzieningen en re-integratievoorzieningen in combinatie met elkaar aan te bieden. Bovendien kan een bredere doelgroep dan voorheen gebruikmaken van educatieve activiteiten. Deze verandering is in 2010 al doorgevoerd en heeft in 2012 verdere invulling gekregen.


PARTICIPATIELADDER De koppeling van de onderwijsmogelijkheden van Participatieopleidingen aan de Participatieladder1 is voltooid en in een productportfolio weergegeven. Het productportfolio is in 2012 beschikbaar gekomen op de vernieuwde website van ROC Midden Nederland. Gemeenten hebben nu in één oogopslag zicht op het onderwijsaanbod en mogelijkheden van Participatieopleidingen. Op deze manier kan het instrument eenvoudig geactualiseerd worden aan de hand van nieuwe vragen en politieke ontwikkelingen, waardoor accenten in het volwassenenonderwijs verlegd worden. Het productportfolio is ook gebruikt bij de contractbesprekingen met gemeenten. Om de mate van participatie in beeld te brengen, heeft Regioplan in opdracht van twaalf gemeenten en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) de participatieladder ontwikkeld. Met deze ladder kunnen gemeenten de mate van participatie van hun inwoners in beeld brengen en de effectiviteit van hun participatiebeleid meten. De participatieladder bestaat uit zes treden, van een teruggetrokken, geïsoleerd bestaan (trede 1) tot participatie door middel van betaald werk (trede 6). 1

10

In 2012 zijn de participatievorderingen van deelnemers uit Amersfoort en Utrecht gemeten en teruggekoppeld naar de betrokken gemeenten. Uit het onderzoek is gebleken dat door deelname aan volwasseneneducatie, burgers actiever gaan participeren in de maatschappij. Op basis van twee metingen werd aangegeven wat de vorderingen zijn op het gebied van activering (leren om te weten), internalisatie (leren om te zijn), participatie (leren om te doen) en connectie (leren om samen te leven). De uitkomst was positief.

Trede 6 Betaa

Trede 5 Trede 4 Trede 3 Trede 2 Trede 1

ld we

rk

met oBetaald w e nders teuni rk ng Onbe

taald

werk

Deeln ame activi georganis teiten eerde Soci buiteale contac n de d te eur n Geïso le

erd

Participatieladder

scholing Participatieopleidingen heeft behoefte aan een sterk team docenten dat in staat is om adequaat in te gaan op vragen van opdrachtgevers. Hiervoor volgden veel docenten in 2012 scholingsactiviteiten. Docenten die lesgaven aan anderstaligen zijn omgeschoold naar het lesgeven aan laaggeletterde autochtonen. Docenten die lesgaven aan laagopgeleide anderstaligen zijn bijgeschoold naar het lesgeven aan midden- en hoogopgeleide anderstaligen. In verband met de verdere toename van digitaal lesmateriaal zijn docenten getraind op het juiste gebruik daarvan.

2.2 DE PRAKTIJK web De onderwijsmogelijkheden binnen de WEB (Wet Educatie en Beroepsonderwijs) zijn ondergebracht in het productportfolio. Dat productportfolio is op basis van de Participatieladder ingedeeld. Het portfolio wordt gebruikt in de contractbesprekingen met de gemeenten. De producten zijn gestandaardiseerd met betrekking tot inhoud, benaming, duur en kostprijs. Speerpunten in de WEB zijn alle op taal en rekenen gerichte trajecten die, met name laaggeletterden, naar (vrijwilligers)werk leiden. Deze tendens zal zich in 2013 voortzetten.

Op basis van de gestegen prioriteit van de aanpak van laaggeletterdheid bij veel gemeenten, hebben wij ook in 2012 intensief acties ontwikkeld en uitgevoerd om meer laaggeletterden op les te krijgen. Wat hebben we het afgelopen jaar bereikt en waar kunnen we op doorbouwen? Met de aanbevelingen uit het evaluatieverslag van het vorige actieplan, is in Utrecht een nieuw driejarig aanvalsplan opgesteld, met de titel ‘Doorpakken’. Dat is in 2012 uitgerold. In de wijk Zuilen (Utrecht) zijn met extra geld uit het wijkbudget, vijf voorstellingen gegeven van ‘Lex leert lezen’. In samenwerking met Stut Theater en Participatieopleidingen van ROC Midden Nederland is een mooie voorstelling gemaakt met en over een cursist, die op een lees- en schrijfgroep van onze organisatie zit. Deze voorstelling is ingezet op meerdere plaatsen, zoals bij leidinggevenden van Stadswerken van de gemeente Utrecht. Laatstgenoemde voorstelling kreeg een mooi vervolg: een cursus op maat voor de medewerkers van Stadswerken. Ook medewerkers van de Hogeschool Utrecht, het UMC en de Hema hebben de voorstelling gezien, net zoals onze eigen medewerkers. Uit het hele land bereiken ons vragen om medewerking van cursisten voor diverse onderzoeken, zoals rond laaggeletterdheid en vereenvoudiging van een website. Daar werken wij graag aan mee. In Amersfoort zijn twee grote acties uitgevoerd: er is een voorstelling van ‘Leesmij’ gegeven in het OLV Theater voor medewerkers in het basisonderwijs en er zijn informatiepakketten uitgedeeld over laaggeletterdheid en gezondheid in de verschillende gezondheidscentra. Ook in Bunschoten is actief geworven. Er zijn bijvoorbeeld twee workshops ‘Herkennen en doorverwijzen van laaggeletterden’ gegeven aan het personeel van de basisscholen in deze gemeente. Samen met bibliotheken zijn in Zeist, Soest, Lopik en Utrecht verschillende leesgroepen voor laaggeletterden opgezet. De aftrap voor deze leesgroepen vond plaats in de Week van de Alfabetisering. Hierbij waren wethouders en raadsleden aanwezig. Dit jaar was het thema ‘DOE MEE!’ en stonden lezen, schrijven en rekenen centraal. In deze week zijn via bibliotheken en kinderdagverblijven op grote schaal boekenleggers verspreid.

Laaggeletterdheid In 2012 is het landelijke actieplan ‘Geletterdheid in Nederland’ gestart. Dat plan is in 2011 aangenomen door de Tweede Kamer en loopt tot 2015. Door de hoofdpunten uit dit actieplan is (laag)geletterdheid een nog belangrijker thema geworden voor de volwasseneneducatie.

=

11


Ook docenten waren betrokken bij het productportfolio van Participatieopleidingen en bij de meting van participatievorderingen. Daardoor zijn ze vertrouwd geraakt met het lesgeven vanuit het contract met de opdrachtgever en de resultaten die met het onderwijs behaald moeten worden. Er is een digitale materialenbank beschikbaar op Blackboard waar de productbeschrijvingen en de lesmaterialen te vinden zijn. Het productportfolio en de materialenbank bieden docenten houvast bij het lesgeven aan nieuwe doelgroepen en nieuwe cursussen.



Inburgering, Alfabetisering NT2 en Staatsexamentrajecten


Bij het inburgeringstraject is gebruik gemaakt van een standaard programmalijn en is gewerkt met vaste methoden. Hierdoor hanteren docenten een zelfde werkwijze en voeren ze een efficiënt traject uit. Het lesmateriaal is webbased, waardoor deelnemers tijd- en plaatsonafhankelijk kunnen oefenen naast de lessen op school. Ook is het mogelijk om met het lesmateriaal te differentiëren, waardoor deelnemers alleen die leerstof krijgen die ze nodig hebben om het inburgeringsexamen te halen. Het traject Alfabetisering NT2 is een voortraject van een inburgeringstraject. In de laatste fase van het alfabetiseringstraject wordt voorbereid op de cruciale praktijksituaties van het inburgeringstraject. Docenten werkten ook voor dit traject met een programmalijn en vaste lesmethoden. De Staatsexamentrajecten zijn voor middelbaar opgeleide en hoogopgeleide anderstaligen. Zij kunnen op een hoger niveau dan het inburgeringsexamen hun leertraject afronden en daarmee hun kansen op een volwaardige participatie vergroten. Er is gewerkt met één programmalijn en één vaste methode waarmee deelnemers ook buiten lestijd konden oefenen.

Geïntegreerde Trajecten De deelnemers van de Geïntegreerde Trajecten zijn deels afkomstig van Educatie en Internationale Schakelklassen en deels van sociale diensten en re-integratiebureaus in de regio Midden Nederland en daarbuiten. De kosten van het traject betalen gemeenten uit middelen van de WEB of de Wet Inburgering (WI), maar voornamelijk uit de WWB-middelen (Wet Werk en Bijstand). Omdat mensen tot dertig jaar ook studiefinanciering kunnen krijgen, stromen de meeste deelnemers direct bij de start al uit de uitkering. Met een Geïntegreerd Traject (GT) kunnen anderstaligen in korte tijd een Nederlands mbo-diploma behalen én hun taalniveau verhogen. Het doel van het traject is snel doorstromen naar werk, soms al tijdens de opleiding. Van de deelnemers die het traject inmiddels doorlopen hebben, rondde 80 procent het traject succesvol af met één of meerdere diploma’s. De helft van de gediplomeerde deelnemers heeft direct werk, de andere helft vindt snel een baan of studeert verder op een hoger mbo-niveau.

12

Naast de 400 doorstromers startten in 2012 weer 254 instromers met een GT. Het gaat om opleidingen bij: • Bussiness & Administration College – telefoniste/ receptioniste, exportmedewerker, aankomend verkoopmedewerker, secretarieel medewerker, bedrijfsadministratief medewerker; • ICT College – servicemedewerker ICT; • Tech College – (assistent-)metaalbewerker, (assistent-) installatietechnicus, assistent-timmerindustrie / meubelmaker • Beauty College – kapper, • Horeca & Travel College – horeca-assistent, • Gezondheidszorg College – zorgassistent, helpende zorg en welzijn, • Welzijn College – sociaal pedagogisch medewerker.

Volwassenenonderwijs

WELZIJN

n verantwoording

HOUT EN MEUBEL

van een geïntegreerd traject kunnen op verschillende worden betaald. De trajecten voldoen aan de normen ne beroepsopleidingen. Hierdoor kan een voltijd of kostiging via het Ministerie van Onderwijs verkregen elnemers tot 30 jaar komen in aanmerking voor ciering, met daarin een vergoeding voor het wettelijk esgeld. Ook degenen met een W-document (een nt is een verblijfstitel waarmee geen betaalde arbeid n verricht) komen daarvoor in aanmerking. Daarnaast atwerkactiviteiten die als extra worden uitgevoerd n gekwantificeerd. Voor deze extra onderwijsen wordt de kostprijs bepaald, die in rekening gebracht et volgen van de geïntegreerd traject.

ernaar de extra kosten (boven de CREBO bekostiging) ntegreerde trajecten rond de € 3500,- te houden (inosten voor lesmateriaal, kleding, gereedschappen en extra kosten voor rapportages). U betaalt daarmee helft tot een derde van de werkelijke opleidingskosten. t ministerie bekostigde activiteiten blijven bij de kostg dus buiten beschouwing. De geïntegreerde opzet van de ordt uiteraard door deze duale bekostiging niet aangetast.

In de timmerindustrie maakt men houten onderdelen voor de bouw: ramen, kozijnen, deuren, dakkapellen en trappen. De meubelbranche richt zich op het maken van tafels, stoelen, kasten en bureaus. Er zijn ook interieurbouwbedrijven die kasten, balies en bureaus maken voor winkels, huizen, hotels, kantoren en schepen. Om de tien jaar veranderen interieurs en meubels: daardoor blijft er constant werk.

en individueel maatwerk

ten zijn gebaseerd op instroom van hele groepen. Het oor dat er op een van de instroommomenten (februari en voor sommige opleidingen ook november en april) geen te formeren valt. Instroom is dan toch mogelijk: ROC derland heeft gekozen voor toegankelijkheid vanaf A1, ongeacht de omvang van het aantal aanmeldingen. ten worden, in geval van individuele instroom of an een kleinere groep, afgestemd op de behoeften van de s) en op de omvang van beschikbare budgetten binnen Uiteraard vindt hiervan verantwoording naar de ver plaats.

HAAL ER UIT WAT ER IN JE ZIT

sten

is ongeveer € 1000,- voor een dagopleiding, maar dit deelnemer niet altijd zelf te betalen: elnemer jonger is dan 30 jaar kan hij studiefinanciering en soort uitkering en soms ook een vergoeding voor het

elnemer boven de 30 jaar is en een laag inkomen heeft, de gemeente vaak een vergoeding.

gen

cmn.nl/open-dagen staan de data en locaties van de pen dagen van ROC Midden Nederland.

GEÏNTEGREERDE TRAJECTEN TAAL + BEROEP = WERK

ormatie

van Woerden, tel. (030) 754 83 98, mobiel (06) 1341 mail: [email protected].

Amersfoort Nieuwegein Utrecht

Werken binnen welzijn betekent werken met mensen. Alles draait om het opvangen, verzorgen en begeleiden van kinderen, jongeren, ouderen en kwetsbare doelgroepen. Na een opleiding binnen welzijn kan een deelnemer bijvoorbeeld groepen kinderen begeleiden op een kinderdagverblijf. Of onderwijsassistent worden op een basisschool of in het voortgezet onderwijs.

Deze opleidingen zijn heel geschikt voor iemand: - die handig en creatief is; - die houdt van werken met de handen; - die graag resultaat ziet; - met minimaal taalniveau 1 (A1).

Deze opleidingen zijn heel geschikt voor iemand: - die communicatief en sociaal is; - die houdt van aanpakken; - met minimaal taalniveau 2 (A2).

Opleiding

Niveau

Helpende zorg en welzijn Met doorstroom naar: Pedagogisch werker

2 3

WWW.WELZIJNCOLLEGE.NU

Opleiding

Niveau

Assistent Timmer-/ meubelindustrie Met doorstroom naar: Timmerkracht Meubelmaker Machinaal Houtbewerker Werkplaatstimmerman

1

2, 3 2, 3 2, 3 2, 3

WWW.BOUWINTERIEURCOLLEGE.NU

Pagina’s uit de GT-brochure

13


Werken in de houthandel, timmerindustrie, meubelbranche, woninginrichting en de scheepsinterieurbouw is werken met de handen en het hoofd gebruiken. Men kan zelfstandig aan het werk en ook samenwerken met collega’s.

ROC Midden Nederland ROC Midden Nederland is een onderwijsinstelling met ruimte en respect voor alle godsdiensten, levensbeschouwingen en culturen. We bieden beroepsopleidingen aan op twaalf verschillende colleges. Deze colleges zijn kleinschalig en sluiten goed aan op de beroepspraktijk.

Praktijk voorop Welke opleiding ook wordt gekozen, de lesstof is praktijkgericht. De deelnemers voeren tijdens de opleiding veel opdrachten uit in praktijklokalen en tijdens stages. Uiteraard komt de theoretische kennis ook voldoende aan bod. Uitgangspunt is dat de theorie zo snel mogelijk in de praktijk wordt toegepast.

Persoonlijke aandacht Op al onze colleges zijn de opleidingen ondergebracht in kleine afdelingen. Zo kan een deelnemer tijdens de opleiding rekenen op persoonlijk contact, individuele aandacht en op een diploma waarmee men snel aan de slag kan. Docenten en begeleiders ondersteunen bij de studievoortgang, persoonlijke ontwikkeling en stages. Indien nodig verzorgen wij ook trajecten voor loopbaanbegeleiding en loopbaanoriëntatie. Kortom, we maken de studietijd Een Geïntegreerd Traject is een gewone beroepsopleiding met zo passend en leerzaam mogelijk.


GT Traject in de horeca

De uitval bij GT is lager dan Kosten enin verantwoording reguliere trajecten en De kosten van een geïntegreerd traject kunnen op verschillende het taalniveau gaat sneller manieren worden betaald. De trajecten voldoen aan de normen Deelnemers leren voor gewoneomhoog. beroepsopleidingen. Hierdoor kan een voltijd of deeltijd bekostiging via het Ministerie van Onderwijs verkregen de Nederlandse taal vlotworden. Deelnemers tot 30 jaar komen in aanmerking voor ter in de concrete context studiefinanciering, met daarin een vergoeding voor het wettelijk vanOok opleiding enW-document werkomverplichte lesgeld. degenen met een (een W-documentgeving. is een verblijfstitel geen een betaalde arbeid Ze waarmee krijgen mag worden verricht) komen daarvoor in aanmerking. Daarnaast realistisch beeld van het worden maatwerkactiviteiten die als extra worden uitgevoerd dat zijextrakiezen, benoemd enwerkveld gekwantificeerd. Voor deze onderwijs- van inspanningen wordtopleidingsniveau de kostprijs bepaald, die in rekening het engebracht de wordt bij het volgen van de geïntegreerd traject. arbeidsproductiviteit die in Nederland verschillende We streven ernaar de extra kostenbij (boven de CREBO bekostiging) voor de geïntegreerde trajecten rond de € 3500,te houden (infuncties gevraagd wordt. clusief de kosten voor lesmateriaal, kleding, gereedschappen en inclusief de extra kosten voor rapportages). U betaalt daarmee slechts de helft tot een derde van de werkelijke opleidingskosten. De door het ministerie bekostigde activiteiten blijven bij de kostprijsbepaling dus buiten beschouwing. De geïntegreerde opzet van de • Toegankelijkheid vanaf taalniveau A1. trajecten wordt uiteraard door deze duale bekostiging niet aangetast.

• Extra aandacht voor beroepsgericht NT2 tijdens en theorie- en praktijklessen op school naast stages of werk in gecernaast de vaklessen. Vier opleidingsniveaus tificeerde leerbedrijven. De opleidingen voldoen aan alle wettelijkeTrajecten en individueel maatwerk • Extra aandacht voor rekenen, Engels en studievaarROC Midden Nederland biedt beroepsopleidingen vier niveaus. kwaliteitseisen en bevatten minimaal 850 uur op onderwijs. Een GT Deze trajecten zijn gebaseerd op instroom van hele groepen. Het digheden in de Nederlandse situatie. Op welk niveau eenmbo-diploma deelnemer begint, hangtvrijstelling af van de voorresulteert in een dat direct geeft van het komt ook voor dat er op een van de instroommomenten (februari en • Extra aandacht voor tempoverhoging in de praktijkopleiding. Een deelnemer kan doorstromen naar een hoger niveau inburgeringsexamen. Deze trajecten hebben een duidelijke meer- september, voor sommige opleidingen ook november en april) geen hele groep te formeren of zo nodig tussentijds overstappen naar een lager niveau of een lessen. valt. Instroom is dan toch mogelijk: ROC waarde boven de ‘klassieke’ taaltrajecten of het beroepsonderwijs. Midden Nederland gekozen vanaf andere richting. Het niveau van de (voor)opleiding bepaalt voor een • Hulpheeft bij het vindenvoor vantoegankelijkheid een stage- of werkplek. Naast het reguliere deel van de opleiding, zijn er gedurende een jaar taalniveau A1, de omvang het aantal aanmeldingen. groot gedeelte wat voor soort werk iemand later kan gaan doen en • Eongeacht xtra begeleiding bijvan stages en werk, gericht op een aantal extra’s voorwerken. nieuw-Onderstaand en oudkomers: De activiteitencommunicatie worden, in gevalenvan individuele of hoe zelfstandig hij kan schema geeft inzicht conventies opinstroom de Nederlandse instroom van een kleinere groep, afgestemd op de behoeften van de in welk soort werk hoort per niveau. werkvloer. deelnemer(s) en op de omvang van beschikbare budgetten binnen • Een opleidingsadvies, een tussen- en een eindrapeen sector. Uiteraard vindt hiervan verantwoording naar de Niveau 1: Assistentopleiding portage.

Eenvoudig uitvoerend werk onder begeleiding

opdrachtgever plaats.

Niveau 2: Basisberoepsopleiding

Studiekosten

Uitvoerend werk

Het lesgeld is ongeveer € 1000,- voor een dagopleiding, maar dit hoeft een deelnemer niet altijd zelf te betalen: • als de deelnemer jonger is dan 30 jaar kan hij studiefinanciering krijgen: een soort uitkering en soms ook een vergoeding voor het lesgeld; • als de deelnemer boven de 30 jaar is en een laag inkomen heeft, verstrekt de gemeente vaak een vergoeding.

Niveau 3: Vakopleiding

Zelfstandig werken Niveau 4: Middenkaderopleiding

Zelfstandig werken en breed inzetbaar

Toelatingsvoorwaarden • mbo-opleidingen op niveau 1 14 – weinig vooropleiding nodig • mbo-opleidingen op niveau 2 – een goed middelbare schoolniveau uit het eigen land • mbo-opleidingen op niveau 3 en 4 – van minimaal een diploma van een middelbare school tot

Open dagen Op www.rocmn.nl/open-dagen staan de data en locaties van de volgende open dagen van ROC Midden Nederland.

Meer informatie Mevrouw J. van Woerden, tel. (030) 754 83 98, mobiel (06) 1341 1681 en email: [email protected].

Portal basisvaardigheden Eén van de speerpunten is het ontwikkelen van een portal Basisvaardigheden ter ondersteuning van het informele leren. Hier vindt men digitaal oefenmateriaal rondom de thema’s taal, rekenen, gezondheid, werk, geld, opvoeding en internet. Ook wordt verwezen naar oefensites van ETV.nl. Het is een startpunt voor mensen die interactief aan de slag willen met het verbeteren van hun basisvaardigheden. Het landelijk expertisecentrum ontwikkelt oefeningen bij de programma’s ‘Gespierde Taal’ en ‘Ons Kind’ voor de portal basisvaardigheden. ETV.nl Brabant ontwikkelt een online oefenmodule voor de laaggeletterden over de bibliotheek. Insteek is: wat kan ik daar doen, wat kan ik daar halen?

Activiteiten van ETV.nl Utrecht Het hele jaar door verzorgt ETV.nl Utrecht informatiebijeenkomsten voor intermediairs en eindgebruikers over het beschikbare beelden lesmateriaal. De eindgebruikers zijn hier de taalcoaches, vrijwilligers, taalmarkten, bibliotheken en natuurlijk docenten binnen ROC Midden Nederland. In de stad Utrecht is ETV.nl Utrecht een belangrijke speler in de projectgroep rondom de bestrijding van laaggeletterdheid. ETV.nl Utrecht zoekt voortdurend naar mogelijkheden om het bestaan van de gratis (oefen)sites te promoten. Dat doet zij door gebruik te maken van de nieuwsuitingen van andere Utrechtse instellingen die contact hebben met dezelfde doelgroep.

Grotere plek ETV.nl Utrecht heeft in 2012 digitaal materiaal voor het programma ‘Kijk op Geld’ ontwikkeld voor de portal basisvaardigheden. Tevens werkte ETV.nl Utrecht mee aan de ontwikkeling van een nieuw programma met als werktitel ‘Taalklas PLUS’. Onze doelstelling blijft onverminderd gericht op educatie van inwoners uit de regio. Het lijkt erop dat informeel leren een steeds grotere plek gaat innemen in de huidige maatschappij.

In 2012 heeft Regio TV Utrecht andere keuzes gemaakt in haar programmering. In overleg met de Gemeente Utrecht besluit ETV.nl Utrecht om de primaire aandacht te verleggen naar het aanbod van ETV.nl via internet. Alle programma’s zijn te zien via www.etv.nl.

15


ETV.nl Utrecht, Focus op internet!

Hoofdstuk 3 de afdelingen

Afdeling Oost

ZEIST Sociale activering ‘Zet de eerste stap’ Regionale Sociale Dienst (RSD) Kromme Rijn Heuvelrug verwijst mensen naar de twaalf weken durende cursus ‘Zet de eerste stap’ om mensen te activeren vrijwilligerswerk te doen. Daarbij werkt RSD nauw samen met steunpunt vrijwilligerswerk ViaVia. De cursus, begonnen in september, volgt de volgende globale lijn: Wie ben ik? Welke eigenschappen zijn belangrijk voor (vrijwilligers) werk? Welke competenties heb ik? Wat weet je, heb je in je vingers? Welke waarde hebben deze voor (vrijwilligers) werk? Weten van de balans tussen werk en vrije tijd. Wat wil ik en wat is er mogelijk.


Groter plan De tien cursisten waarmee het ROC kan starten, zijn laaggeletterd en hebben mentale en gezondheidsproblemen. Een aantal van de cursisten kan door die problemen zijn doel niet halen en/of haakt voortijdig af. Contact tussen ROC en RSD over de problematiek verloopt niet geheel vlekkeloos, waardoor cursisten niet voldoende begeleid kunnen worden. Een gedachte is nu om een dergelijk kleine cursus op te nemen in een groter plan van aanpak, dat zou voor de cliënt/cursist veel meer effect sorteren.

ViaVia Uiteindelijk stromen drie cursisten door naar vrijwilligerswerk. Een cursist is begonnen bij wooncentrum Klein Heerewegen en twee cursisten hebben bij inloophuis Het Lindenhuis de handen uit de mouwen gestoken. Voor een van de cursisten is het, gezien haar taalniveau, vooralsnog een taalstage. ViaVia heeft in dit traject een belangrijke rol gespeeld.

16

Een aantal andere cursisten is nog druk doende door te stromen naar vrijwilligerswerk. Zo wordt een cursist begeleid naar een vrijwilligerswerkplek, heeft een ander zelf contact opgenomen met de Wereldwinkel en heeft weer een andere cursist eveneens op eigen initiatief contact gelegd met een delicatessewinkel. Gezien de zware problematiek van laatste twee genoemden, is het wel de vraag of hun exercitie kans van slagen heeft, nu de cursus is gestopt en er geen duidelijke begeleiding is.

Motieven De mensen die stopten, hadden daar verschillende motieven voor. Een van de cursisten, die op aanraden van zijn vrouw deelnam, gaf aan dat hij het te druk voor vrijwilligerswerk heeft. Een ander is gestopt vanwege haar zwangerschap. Weer een ander deed al vrijwilligerswerk en volgde de cursus met name om anderen te ontmoeten en de taal te leren. Tot slot vond een cursist de reiskosten een probleem en stopte daarom met de cursus.

Concluderend: een korte cursus als deze is vooral zinvol als het past in een traject van een cliënt en als er individuele ondersteuning / begeleiding is van in dit geval met name de RSD. De samenwerking met ViaVia was zeer constructief en kan meegenomen worden in een vervolg.

Achtergrond

7

Foto Van Denderen

maandag 31 december 2012

Anke de Jong (vierde van links) met haar collega’s, een medewerker van de gemeente, leidinggevenden van het ROC en het team van vrijwilligers.

door Maureen Hubbelmeijer zijn een rustige studieplek of hulp bij het plannen van hun huiswerk. Als we zelf de expertise niet in huis

Spannend Met collega Marjo Karstkarel die haar de eerste maanden heeft bijgestaan, heeft De Jong het studiecentrum opgestart ,,Het was best spannend. ‘Zouden er wel mensen komen’, vroegen wij ons af. Tot de zomer zaten we in de opbouwfase en moesten we het vooral van mond-tot-mondreclame hebben. Na de zomer hebben we contact gelegd met basisscholen, advertenties geplaatst in de lokale bladen en flyers verspreid. Zo hoopten we mensen met allerhande taalproblemen of leervragen over de drempel te krijgen. Na de herfstvakantie is de stroom bezoekers gestaag gegroeid. Inmiddels ontvangen we gemiddeld twintig bezoekers per week: van jonge meiden die hier huiswerk komen maken tot ouderen die hun vaardigheden op de computer oefenen, vertelt de ROC-docente enthousiast. Verrassend vond De Jong om te

Laagdrempelig ,Het inloop studiecentrum is open, toegankelijk en laagdrempelig. Mensen kunnen hier vrij binnenlopen met allerlei leervragen of het nu gaat om hulp bij het solliciteren, loopbaanbegeleiding of hulp bij het gebruik van de computer en de sociale media. Scholieren zijn welkom als zij op zoek

ontdekken wat je in een dorp als Woudenberg samen kunt bereiken. ,,Het cultuurhuis is een fantastische plek waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. We hebben een goed contact met de bibliotheek. Samen willen we een leesclub opzetten. De contacten met de gemeente zijn heel positief, er zijn korte lijntjes. Dat geldt ook voor de coördinator van het Cultuurhuis, Hanneke Weijers. De bezoekers van het studiecentrum zijn verrast dat alle hulp gratis is, zij ervaren het als een cadeautje. Dat geldt ook voor de groepen nieuwkomers in Woudenberg. Zij zijn dankbaar voor de taalhulp en komen hier graag. Leuk is om te zien hoe de mensen hier onderling met elkaar omgaan en elkaar proberen te helpen. Daarmee bevordert het studiecentrum de sociale cohesie.”

Koesteren In verband met haar prepensionering heeft De Jong maandag 17 december voor het laatst ‘haar’ studiecentrum geleid. Een afscheid met een dubbel gevoel, bekent zij. ,,Ik ben heel positief over het hele

Foto: Maureen Hubbelmeijer/BDU

Met het realiseren van een inloop studiecentrum geeft de gemeente Woudenberg praktische invulling aan het programma ‘Leven Lang Leren’ dat door de EU-landen, waaronder Nederland, is aanvaard. Uitgangspunt is dat alle inwoners van Europa op een hoger plan van kennis en (digitale) vaardigheden worden gebracht. Op basis van dit uitgangspunt heeft de gemeente Woudenberg besloten haar WEBgelden (Wet Educatie en Beroepsvorming) te investeren in een studiecentrum.

hebben voor bepaalde studieproblemen helpen we zoeken naar een oplossing”, licht De Jong de opzet van het studiecentrum toe.

Een vrijwilliger helpt een bezoeker met taalles.

proces waaraan ik veel voldoening heb beleefd. Het is best lastig om het nu los te laten. Maar twee goede collega’s van mij met een dijk aan ervaring, nemen het over. Zij worden bijgestaan door een team van vrijwilligers die allen hoogopgeleid zijn en over veel onderwijservaring en digitale vaardigheden beschikken. Ik laat het studiehuis dus goed achter en heb er alle vertrouwen in dat mijn opvolgers het samen met de vrijwilligers goed voortzetten en uitbouwen. “ Voor 2013 spreekt De Jong de wens uit dat de Woudenbergers in toenemende mate van het studiecentrum gebruik gaan maken. ,Dat is de voorwaarde voor het voortbestaan. Het studiecentrum is een uniek concept dat ik tot nu toe nergens anders heb aangetroffen. De Woudenbergers zouden dit moeten koesteren.” Studiecentrum in Cultuurhuis Woudenberg, Dorpsstraat 40 Woudenberg Na kerstvakantie weer open vanaf maandag 7 januari op de dagedelen: Maandagmiddag : 13.00-16.00 uur Dinsdagavond: 19.00-21.00 uur Donderdagmorgen: 9.00-12.00 uur

Foto: Maureen Hubbelmeijer/BDU

WOUDENBERG - Een maand na de opening van het Cultuurhuis in Woudenberg werd op de begane grond een studiecentrum ingericht. Op 19 april 2012 opende dit centrum zijn deuren. Alle inwoners van Woudenberg kunnen hier gratis terecht met allerhande leervragen. Een docent van het ROC en een team van vrijwilligers staan drie dagdelen per week klaar voor begeleiding van de bezoekers. ,,Woudenberg heeft met dit studiecentrum iets unieks in huis”, zegt Anke de Jong, docent NT2 aan het ROC Midden Nederland. In opdracht van en in nauwe samenwerking met de gemeente Woudenberg, legde zij het fundament voor deze laagdrempelige studieplek waarvan zij hoopt dat een toenemend aantal Woudenbergers er gebruik van zal maken.

Samen de digitale wereld ontdekken.

Artikel uit lokale krant De Woudenberger van maandag 31 december 2012

17


‘Woudenberg heeft met het studiecentrum iets unieks in huis’

rond de tafel met cursisten


Rondetafelgesprekken

Raadsleden in gesprek met cursisten Leden van de gemeenteraad van Zeist bezoeken dinsdag 9 september ROC Midden Nederland in Zeist. Directe aanleiding om met cursisten van de Participatieopleidingen te spreken is de landelijke Week van de Alfabetisering. In Nederland hebben 1,5 miljoen volwassenen moeite met lezen en schrijven. Hiervan is ongeveer 1 miljoen van autochtone afkomst. Al deze mensen, waaronder dus ook veel Zeistenaren, kunnen niet volledig actief meedoen: niet op school, niet op het werk, niet in privé-situaties maar dus ook niet met de verkiezingen. Het lezen van verkiezingsprogramma’s, het invullen van de kieswijzer: het stuit allemaal op problemen.

18

De raadsleden houden rondetafelgesprekken met de cursisten over de verkiezingen en vooral ook over het leren van een taal. Raadslid Floris van Veenendaal (VVD): “Ik sprak met twee Chinese cursisten, die erg hun best deden zich verstaanbaar te maken. Ik moest zelf vele stappen terug doen om zelf verstaanbaar te zijn. Dit was vermoeiender dan de gemeenteraad voorzitten. Voor mijzelf een enorm goede ervaring, ik heb er veel van geleerd. Ik heb respect voor deze cursisten, voor hun worsteling om de Nederlandse taal eigen te maken.” Alle raadsleden geven aan graag nog een keer terug te willen komen om op het ROC verder te spreken met de cursisten. Op de vraag aan een autochtone cursist waarover hij met zijn tafelgenoten heeft gesproken, antwoordt hij: “Ik vond het interessant, maar wat ik ga stemmen vertel ik niet.”

PRaten met professionals Om succesvol de Nederlandse taal te gaan beheersen, worden cursisten van Participatieopleidingen zo vaak mogelijk in praktijksituaties gebracht. Daarbij voeren de cursisten opdrachten uit, die het noodzakelijk maken de Nederlandse taal actief te gebruiken. Ze beoefenen intensief vaardigheden als spreken en luisteren. Op de foto’s zie je zo’n activiteit, waarbij de cursist met de baliewerkster en de concierge praat. Ze moeten antwoord geven op de vragen: welke taken doet deze medewerker en wat vind jij van daarvan?

19

Afdeling west

WOERDEN Cursus Werk en Taal bij De Sluis Groep Medewerkers van leerwerkbedrijf De Sluis Groep krijgen in de winter van 2012 van docente Fenny de Bree een cursus “Werk en Taal” en andere taalcursussen met als doel het bevorderen van onderlinge communicatie. Na twaalf weken kunnen cursisten werknemersvaardigheden laten zien, in houding en gedrag. De Bree kiest het boek ‘Werk en Taal’, een praktijkgerichte taalscholing en maakt een lesmethode op maat. “Ik heb foto’s gemaakt op de werkvloer en heb deze in een ringband gepresenteerd”, vertelt De Bree.


“Ik heb foto’s gemaakt op de werkvloer en heb deze in een ringband gepresenteerd”, vertelt De Bree. “Iedere cursist heeft nu zijn eigen praktijkgericht werkboek met het door hem of haar gehanteerde vakjargon. De opdracht was dat elke cursist in zijn (eigen) werkboek het gebruikte vakjargon naast de foto schreef. Dit vakjargon moest je studeren en aan elkaar (later mondeling) kunnen presenteren.”

Werkvorm Om de samenwerking te bevorderen zitten de cursisten iedere les in groepjes van 2 of 3 cursisten. Per les is de samenstelling van een groepje verschillend, zodat ieder elke les met een ander samenwerkt. Daarbij oefenen ze verschillende taalvaardigheden, zoals lezen, luisteren, spreken, nazeggen, schrijven en uitspraak. De communicatie van de cursisten onderling verloopt voorspoedig, ze zijn open naar elkaar toe, ongeacht niveauverschil, vooropleiding, ervaring en kennis. Soms is bij een opdracht een harde lach te horen, de sfeer is goed. De cursisten presenteren en beoordelen elkaar op basis van videobeelden. na het kijken naar opnamen van elkaar op video-beelden.

20

Na enkele weken besluiten ROC Midden Nederland en De Sluis Groep om nog wat extra cursussen te laten plaatsvinden, voor nieuwe groepen. Ook deze geeft Fenny de Bree. “Ook in deze groepen was het niveau erg verschillend”, zegt De Bree.

Evaluatie Om de begeleiding op de werkvloer van De Sluis Groep te bevorderen en werknemers optimaal te laten functioneren, is er een evaluatie gemaakt van de cursussen en van de individuele voortgang. De Bree blikt positief terug en neemt verbeterpunten mee. Zo bleek het niveau van het gehanteerde boek ‘Werk en Taal’ voor sommigen nog best pittig, waardoor veel tijd verloren ging aan het uitleggen van woorden. Bovendien zijn sommige onderdelen uit het boek niet noodzakelijk, zoals ‘arbeidscontract’, ‘omgaan met klanten’ en ‘vergaderen op mijn werk’. Omdat sommige onderdelen ook niet bruikbaar of toepasbaar bleken, heeft De Bree in overleg met haar leidinggevende sommige onderdelen dan ook overgeslagen. De Bree kijkt terug op een mooie periode. “Ondanks de verschillende niveaus en doelgroepen heb ik het een prettige tijd gevonden bij De Sluis Groep, mede dankzij de reacties en de samenwerking van het personeel en vooral die van de cursisten zelf.”

“Ondanks de verschillende niveaus en doelgroepen heb ik het een prettige tijd gevonden bij De Sluis Groep, mede dankzij de reacties en de samenwerking van het personeel en vooral die van de cursisten zelf.”

Utrecht Medewerkers van Stadswerken in Utrecht krijgen in 2012 de module Nederlands op de Werkvloer, op basis-niveau en basis+. Voor de cursisten Basis geldt dat zij over de gehele linie van de spelling nog op een beginnersniveau zitten. Technisch lezen gaat langzaam. Ze hebben moeite met langere woorden, slaan soms woorden over of lezen die verkeerd. Begrijpend lezen is wel voldoende, mits de cursisten ruim de tijd krijgen. Met een leesstrategie moet het tempo verder omhoog kunnen. Bij cursisten Basis + gaat technisch lezen redelijk vlot, met soms wat kleine haperingen bij veel kleine

woordjes en langere woorden. Als het gaat om begrijpend lezen, kunnen deze cursisten binnen een gegeven tijdspanne de antwoorden vinden. De groep blijkt bij aanvang van deze module groter dan geraamd: in totaal beginnen 16 cursisten. Eén cursist moet door een andere studie na enkele lessen afhaken. Hoewel uit oefeningen blijkt dat er grofweg twee niveaus zijn, is het zonder meer zinnig om alle cursisten systematisch veel voorkomende schrijf- en spellings- moeilijkheden op een cyclische manier aan te bieden. De cursisten van deze groep hebben veel behoefte aan een opbouw met veel herhaling en lessen met een duidelijke structuur. Voor alle cursisten geldt dat de aanwezigheid bijna 100 procent is geweest. De motivatie was enorm: elke les is er heel hard gewerkt.

Pleisterplaatsen Samenwerking met Portes Mensen die het moeilijk vinden contact te maken en weinig initiatief nemen, kunnen in de Utrechtse buurt Ondiep terecht op zogenoemde Pleisterplaatsen. Dit project van woningcorporatie Portes is de basis van een samenwerking met ROC Midden Nederland. In juni 2012 ontstaat deze samenwerking. De deelnemers aan het project hebben scholingsvragen, waarin Participatieopleidingen kan voorzien. Afhankelijk van hun achtergrond hebben ze behoefte aan een cursus Basic Nederlands, basiscursus computer en cursussen communicatietechnieken, sociale vaardigheden en gerichte taalvaardigheid. Met als doel een opleiding of een baan. Ook heeft een deelnemer de wens om technieken te leren om met uit te komen met een inkomen.

21


Nederlands op de Werkvloer

Het Bewijs van deelname! Op basis van deze wensen wordt tussen Participatieopleidingen en Portes de afspraak gemaakt dat in buurtcentrum De Speler in Ondiep een cursus van start kan gaan bij een deelnemersaantal tussen 8 en 10. Voor de volgende vijf cursussen is geworven: • Op Stap naar Werk • Communiceren kun je leren • Basis Nederlands • Basis computervaardigheden

Uitvoering In totaal zijn 51 deelnemers van start gegaan bij de volgende cursussen: deelnemers

man

vrouw

Basis Computer

10

1

9

Communiceren kun je leren

13

1

12

Op stap naar Werk

16

2

14

Basis Nederlands

12

Totaal

51

• Uitkomen met je inkomen


Werving Na de zomervakantie van 2012 vinden wervingsacties plaats: op leinen en op de ontmoetingsmarkt van Team Krachtig Ondiep worden flyers uitgedeeld, er gaan persberichten uit en er worden folders verspreid. Ook zijn er online acties en worden bewoners en organisaties per mail aangeschreven. In enkele weken melden zich 87 deelnemers aan. Opvallend is de enorme belangstelling (40 aanmeldingen) voor de Basiscursus computer onder zowel allochtone als autochtone deelnemers. Tien mensen kunnen we plaatsen, de rest komt op een wachtlijst. Voor de cursus Uitkomen met je inkomen is wegens minimale belangstelling niet van start gegaan. Opvallend, omdat er in Ondiep veel mensen met financiële problemen wonen. Voor de overige drie cursussen is voldoende belangstelling om te kunnen beginnen.

22

12 4

47

Achtergrond deelnemers Met uitzondering van de basiscursus Nederlands, zijn de groepen gemengd qua geslacht en culturele achtergrond. Deelnemers zijn geboren in Nederland, Thailand, Bulgarije, Somalië, Irak, Jamaica, Indonesië, Marokko en Polen. Doordat de deelnemers geworven zijn uit bestanden van de makelaar specifieke doelgroepen van Portes, worden veel kwetsbare deelnemers bereikt. Vaak hebben ze medische, psychische, financiële of persoonlijke problemen, of een combinatie daarvan. De meeste deelnemers hebben geringe vooropleiding. Opvallend zijn de leer- en concentratieproblemen bij zowel deelnemers van autochtone als allochtone achtergrond.

Motivatie Door slechte beheersing van de Nederlandse taal en het ontbreken van computervaardigheden, word je afhankelijk van familie, vrienden en hulpverleners. Vandaar de grote aanmelding voor de cursus Basis computer en Basis Nederlands. Voor Communiceren kun je leren en Op stap naar Werk melden zich deelnemers aan die problemen hebben met sociale vaardigheden, communicatie en beheersing van de Nederlandse taal. In de praktijk ervaren ze dat het ontbreken ervan een belemmering is bij het verkrijgen of behouden van (vrijwilligers-)werk of het volgen van een opleiding.

Leesgroep Samen met Bibliotheek Utrecht en Het Gilde, heeft Participatieopleidingen het initiatief genomen tot het opzetten van een leesgroep voor laaggeletterden in Utrecht. Het doel van de leesgroep is om op een leuke manier met elkaar ‘leeskilometers’ te maken. Door veel te lezen gaat het lezen natuurlijk vooruit, maar binnen onze reguliere lessencyclus is daar onvoldoende tijd voor. Door een leesgroep te creëren, begeleid door een goede vrijwilliger, kunnen we met weinig middelen toch een aanvulling bieden voor cursisten die extra lezen nodig hebben en dit ook willen. Het is de bedoeling dat op termijn de bijeenkomsten, die ook openstaan voor deelnemers buiten ROC Midden Nederland, zullen plaatsvinden in de bibliotheek. We vinden het belangrijk dat onze laaggeletterde deelnemers kennisnemen van de mogelijkheden die de bibliotheek te bieden heeft. Middels de leesgroep beogen we ook daaraan een bijdrage te leveren.

Spilfunctie in Overvecht In Overvecht maakt Participatieopleidingen deel uit van een netwerk en werkt zij samen met sleutelfiguren binnen de wijk. Samenwerkende instanties zijn onder andere Het Doe Mee Centrum de Gagel, het Wijkbureau, Cumulus, De Parels van Overvecht, Leerwerkbedrijf de Wissel en vrijwilligersorganisaties. Met name de leden van het activeringsteam Overvecht zijn in 2012 met hun cliënten wekelijks op dinsdagmiddag te vinden op de informatiemarkt van Participatieopleidingen op de Brandenburchdreef in Utrecht. Hier komen onder meer mensen die via een basiscursus Nederlands beter willen participeren binnen hun wijk of zich willen oriënteren op een opleiding en ouderen die een computercursus willen volgen of zich meer willen inzetten binnen de wijk. Eind 2012 is locatie Brandenburchdreef als gevolg van een nieuwe indeling van leslocaties afgesloten als locatie van Participatieopleidingen.

23


Wat is er bereikt? • In een zeer korte termijn is het gelukt om de vraag naar scholing van Ondiepers en het professionele scholingsaanbod van Participatie-opleidingen elkaar te brengen. • De scholing heeft deelnemers minder afhankelijk gemaakt van anderen. Ze kregen meer zelfvertrouwen, zicht op eigen capaciteiten en plezier in het leren. • Bijna 60 procent van de deelnemers uit 2012 heeft zich aangemeld voor vervolgcursussen Mailen in goed Nederlands, Opstap naar Werk of NT2-cursus van ROC Midden Nederland. Een kleine groep van 7 personen volgt taalles voor allochtonen met leer-/concentratieproblemen bij Portes.

Hoofdstuk 4

VAVO Lyceum in Utrecht, Amersfoort, Veenendaal en Zeist


Veel jonge mensen kunnen hun draai niet vinden in het regulier voortgezet onderwijs. Ook uit het mbo vertrekken leerlingen die na een verkeerde keuze het beste af zijn door eerst hun havo-diploma te halen. Het vavo biedt jongeren en volwassenen alsnog de mogelijkheid een diploma te halen en gekwalificeerd de arbeidsmarkt op te gaan of door te stromen naar een vervolgopleiding als ze ouder en meer gemotiveerd zijn. De opleidingen zijn niet vrij toegankelijk. In de uitgebreide intakeprocedure wordt beoordeeld of de kandidaat aantoonbaar over voldoende basiskennis beschikt voor de desbetreffende opleiding.

Strijd tegen voortijdig schoolverlaten Het VAVO Lyceum van ROC Midden Nederland richt zich met een aantal trajecten specifiek op de jongere deelnemers (16- en 17-jarigen). Zo is op alle vavo-locaties van ROC Midden Nederland een havo-schakelklas ingevoerd. Dit is een goed instrument in de landelijke strijd tegen voortijdig schoolverlaten. Behalve vaste lesroosters is er ook aandacht voor structuur en extra begeleiding. Leerlingen krijgen extra tijd voor vakken waarin ze een achterstand hebben. Zij krijgen huiswerkbegeleiding en leren organi-

24

seren en plannen. Hierdoor zijn zij vaak wel in staat het havo-diploma te behalen of stromen uit naar het mbo. De persoonlijke aandacht tijdens de intakeprocedure leidt tot het vermijden het nemen van verkeerde keuzes, waardoor het uitvalpercentage van het vavo laag blijft. Sinds de invoering van de wet Samenwerking VO-BVE in 2006, krijgt het vavo veel leerlingen binnen (ca. 30%) die in het reguliere voortgezet onderwijs dreigen uit te vallen. Het gaat om leerlingen die om verschillende

redenen een leerachterstand hebben opgelopen. Het vavo biedt deze leerlingen de mogelijkheid om alsnog hun vmbo-, havo- of vwo-opleiding met een diploma af te ronden. Voor vmbo-tl - leerlingenbestaat de mogelijkheid om in één jaar de havo te doen of door te stromen naar het mbo. Wat we merken is dat er minder leerlingen ingeschreven zijn maar dat ze samen meer vakken afnemen. De oorzaak voor een vermindering van het aantal deelnemers kan te maken hebben met de de negatieve publiciteit in het Algemeen Dagblad. Daar werd gemeld dat een deelnemer bij het VAVO Lyceum zelf € 8000,- moet betalen. De reden voor de afname van meer vakken kunnen de verscherpte exameneisen zijn. Voor de CSE vakken (Centraal Schriftelijk Examen) moet gemiddeld een 5,5 of hoger gehaald worden. Ook mag het verschil tussen SE (School Examen) en CSE gemiddeld niet meer afwijken dan 0,5 punt.

VAVO Lyceum in Midden Nederland ROC Midden Nederland biedt volwassenenonderwijs op het niveau van vmbo-tl, havo en vwo in de hele regio Midden Nederland. Het opleidingsaanbod is op de locaties Utrecht, Amersfoort, Veenendaal en Zeist gelijk, met als enige verschil dat de locatie Veenendaal geen vwo aanbiedt. We bieden de volgende opleidingen aan:

Ontwikkeling van een zorgstructuur Er is een toename gesignaleerd van deelnemers die worden aangemeld voor het vavo na doorverwijzing vanuit het reguliere voortgezet onderwijs, Bureau Leerplicht of RMC. Ook de jeugdzorg en reclassering hebben het vavo ontdekt als mogelijkheid om jongeren alsnog een startkwalificatie te laten behalen. We constateren een toename van het aantal deelnemers met een meervoudige problematiek. Van docenten worden, naast het verzorgen van goed onderwijs, steeds meer zorgtaken gevraagd.

25


1. Toeleiding vmbo-tl: gericht op deelnemers die nog niet voldoen aan de toelatingseisen voor het examenprogramma vmbo-tl. Het gaat vaak om uitvallers uit het reguliere onderwijs. 2. Vmbo-tl: éénjarige opleiding waarin de leerstof van vmbo-tl jaren 3 en 4 wordt aangeboden, bestemd voor deelnemers die gestrand zijn in de examenfase van het regulier onderwijs en alsnog een diploma willen behalen. 3. Havo-schakel: voltijdsopleiding gericht op deelnemers die een tweejarig traject naar het havo-diploma willen volgen of na één jaar willen doorstromen naar het mbo. 4. Havo-eenjarig: alle examenstof uit de leerjaren 4 en 5 van de vernieuwde tweede fase. 5. Vwo-eenjarig: alle examenstof uit de leerjaren 5 en 6. 6. Schakelopleiding Hoger Onderwijs: éénjarig programma gericht op hoger opgeleide nieuwkomers met uitstroommogelijkheden naar hoger beroepsonderwijs of het mbo.

Om aan deze vraag tegemoet te komen, zijn de volgende maatregelen genomen: • intakeprocedure met gesprekken en zonodig screening; • trajectbegeleiding: iedere deelnemer heeft een docent als trajectbegeleider, waarmee de vorderingen en problemen kunnen worden doorgesproken; • schoolfit is ingevoerd, een digitaal leerlingvolgsysteem waarmee snel gecommuniceerd kan worden door alle betrokkenen; • Intern Zorgteam: regelmatig overleg binnen de afdeling met opleidingscoördinatoren en Studie Loopbaan Centrum van ROC Midden Nederland; • Doorverwijzing naar het Studie Loopbaan Centrum van ROC Midden Nederland: in geval dat de trajectbegeleider dat nodig acht, wordt een deelnemer verder begeleid door specialisten; • Zorg Advies Team: indien daartoe aanleiding is, kan een deelnemer besproken worden door een speciaal adviesteam met externe relaties, waarna ook extern aan een hulpvraag voldaan kan worden. Op enkele locaties is een dergelijk team nog in oprichting. Het vavo heeft oog voor de ontwikkelingen op dit gebied, maar is geen zorginstelling.


Spreiding in de regio De locatie Zeist is een volwaardige vavo-locatie met een compleet opleidingsaanbod. Studenten kunnen er terecht voor het hele pakket, van intake tot lessen. Er wordt veel samengewerkt met de overige locaties. De locatie Disketteweg in Amersfoort is gunstig gesitueerd naast station Amersfoort Schothorst en biedt ook alle mogelijke opleidingen. In Veenendaal is er een havo-schakelklas en de mogelijkheid om in één jaar een vmbo-tl of havo-diploma te behalen. Dit betekent dat jongeren uit Veenendaal alleen voor een vavo-opleiding vwo nog hoeven te reizen. De locatie Kampereiland in Utrecht huisvest de grootste afdeling van het VAVO Lyceum. Alle opleidingen voortgezet onderwijs worden hier aangeboden, plus de schakeltrajecten richting hoger onderwijs voor hoogopgeleide nieuwkomers.

26

Schakeltrajecten Hoger Onderwijs De doelgroep van de schakeltrajecten bestaat uit vluchtelingen of gezinsvormers die bijzonder gemotiveerd zijn om door te stromen naar het hoger onderwijs. ROC Midden Nederland heeft afspraken gemaakt met de Hogeschool Utrecht (HU), waardoor deelnemers die het schakeltraject succesvol hebben doorlopen, zonder extra toelatingseisen toegelaten kunnen worden op de HU. Als deelnemers nog een jaar toevoegen aan het traject, kunnen ze dit ook afsluiten met een mbo-diploma op niveau 4. Een goede mogelijkheid voor wie snel aan het werk wil.

Jaarverslag Participatie opleidingen

Recommend Documents