JA AR VERSL AG 2014
PARTICIPATIE ALS HEFBOOM VOOR EEN BETERE DIENSTVERLENING
JA AR VERSL AG 2014
PARTICIPATIE ALS HEFBOOM VOOR EEN BETERE DIENSTVERLENING
INHOUD VOORWOORD OVER OCMW LEUVEN 2.1 Dienstverlening: Drie pijlers
p. 9
2.1.1 Sociale Dienst Welzijnsbureaus Wonen Werken Schuldhulpverlening 2.1.2 Ouderenzorg Woonzorgcentra Centrum voor kortverblijf Groep van assistentiewoningen Lokale dienstencentra 2.1.3 Thuiszorg Gezinszorg Poetsdienst Maaltijden aan huis Klusjesdienst
2.2 Visie
p. 9 p. 9 p. 9 p. 9 p. 9 p. 10 p. 10 p. 10 p. 10 p. 10 p. 11 p. 11 p. 11 p. 11 p. 11
p. 13
DRIE PIJLERS 3.1 Sociale Dienst
p. 15
p. 15 p. 16 p. 17 p. 18 p. 19 p. 20 p. 20 p. 20 p. 21 p. 22
3.1.1 Focus: Participatie Dialoogmomenten Tevredenheidsmeting Armoedeconferentie Ervaringsdeskundige in de armoede en sociale uitsluiting 3.1.2 Thematische dossiers Occasionele kinderopvang in de strijd tegen kinderarmoede ESF-Rom project ‘Op Stap’ Wonen in Leuven: de woningmarkt in Leuven zit op slot Project aanklampende zorg bij dak- en thuislozen met een psychiatrische en/of verslavingsproblematiek Energieweken 3.1.3 Cijfers
3.2 Ouderenzorg 3.2.1 Focus: Participatie
4
Waren de bewoners van de woonzorgcentra tevreden? Zijn de woonzorgcentra goed bezig? Wat willen bewoners, families en gebruikers? 3.2.2 Thematische dossiers Dementie Samenwerking Kwaliteit 3.2.3 Cijfers
J a a r v e r s l a g 2014 - OCMW Leuven I Inhoud
p. 22 p. 23
p. 27 p. 27 p. 27 p. 29 p. 29 p. 32 p. 32 p. 33 p. 35 p. 38
3.3 Thuiszorg 3.3.1 Focus: Tevredenheid monitoren in Thuiszorg?
p. 43 p. 43
Een structurele evidentie Systematische tevredenheidsmetingen bij onze cliënten Monitoren van klachten en complimenten Kwaliteitsbezoeken door coaches Cliënten getuigen over goede dienstverlening 3.3.2 Thematische dossiers: Kwaliteit en optimalisatie dienstverlening voor cliënten en medewerkers Cliëntenfeesten, project ‘Lekker Veilig’ … Cliëntenwissel Oriëntatie en OpvolgingsTraject Thuiszorg Casa Cura Verlenging Psychotherapeutische Interventies voor Ouderen in de Thuiszorg Planningsmodule en Cliënten Onthaal Module (COT) Administratieve vereenvoudiging 3.3.3 Cijfers
p. 43 p. 45 p. 45 p. 45 p. 45 p. 45 p. 46 p. 46 p. 46 p. 47 p. 47 p. 47 p. 48
INTERNE WERKING 4.1 Organigram
p. 55
4.2 Beleid 4.2.1 Raad
p. 56 p. 56 p. 57 p. 57 p. 57 p. 58
4.2.2 Vast Bureau 4.2.3 Comités Bijzondere Comités Basisoverlegcomité / Hoger Overlegcomité
4.3 Ondersteunende diensten 4.3.1 Personeel & Organisatie
p. 59
Loopbaan- en diversiteitsplan: diversiteit als vanzelfsprekendheid in personeelsbeleid Het Nieuwe Werken: proefproject Sociale Dienst Selecties gedeeltelijk in eigen beheer Het personeelsbestand van OCMW Leuven in cijfers Vorming 4.3.2 Facilitaire diensten Facilitaire dienstverlening Werken aan infrastructuur Uitrusting Preventie
4.4 Netwerk 4.4.1 Sociale Dienst
p. 59 p. 59 p. 60 p. 60 p. 61 p. 66 p. 67 p. 67 p. 67 p. 67 p. 68
p. 69 p. 69 p. 70 p. 71
4.4.2 Ouderenzorg 4.4.3 Thuiszorg
OCMW LEUVEN IN CIJFERS
BIJLAGE Contactgegevens van alle diensten van OCMW Leuven
p. 77
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Inhoud
5
1 VOORWOORD
Met trots stellen we u het jaarverslag van OCMW Leuven voor. Het afgelopen jaar werd de focus onder andere gelegd op participatie en inspraak in de verschillende dienstverlenende departementen van OCMW Leuven. Niettegenstaande participatie al langere tijd verankerd is in allerhande decreten en regelgeving, is het vooral het aanvoelen en het erkennen van het belang van die inspraak dat de resultaat- en doelgerichtheid van de organisatie mee bepaalt en bevordert. Burgerparticipatie versterkt ontegensprekelijk het democratisch gehalte van het lokaal beleid en maakt dat burgers en gebruikers van dienstverlening meer vat en greep krijgen op hun eigen leefomgeving. In Ouderenzorg, Thuiszorg en de Sociale Dienst is deze vorm van wederzijdse communicatie al lang ingeburgerd en wint zij nog aan belang. Een organisatie die zich openstelt voor blijvende kwaliteitsverbetering kan, buiten het monitoren van processen en resultaten, een vinger aan de pols houden via verschillende vormen van inspraak en participatie. Dat is wat OCMW Leuven nastreeft en dagelijks tracht te bewerkstelligen. U kan uiteraard de andere talloze activiteiten van OCMW Leuven ontdekken in dit verslag en dit gebundeld in thema’s per departement. Wij wensen u veel leesplezier!
Koen Wuyts secretaris
Herwig Beckers voorzitter
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Voorwoord
7
2 OVER OCMW LEUVEN
2.1
DIENSTVERLENING: DRIE PIJLERS Een menswaardig bestaan bieden aan elke Leuvenaar. Daar maakt OCMW Leuven elke dag werk van. Als het op hulpverlening aankomt, heeft OCMW Leuven namelijk veel te bieden: van algemeen maatschappelijk werk over noodhuisvesting en schuldhulpverlening tot zorgcentra.
2.1.1 SOCIALE DIENST De Sociale Dienst van OCMW Leuven heeft een uitgebreid aanbod aan hulpverlening.
2.1.1.1 Welzijnsbureaus
2.1.1.3 Werken
OCMW Leuven telt drie welzijnsbureaus waar cliënten terechtkunnen voor • informatie en advies over de dienstverlening van het OCMW; • begeleiding op maat bij problemen met inkomen, huisvesting, verslaving, relaties, opleiding, schulden …; • financiële hulp.
Daarnaast helpt de Sociale Dienst cliënten een baan te vinden die bij hun mogelijkheden en interesses past. In veel gevallen heeft de cliënt nog nood aan een opleiding of een taalcursus vooraleer hij kan doorstromen naar de arbeidsmarkt.
2.1.1.2 Wonen OCMW Leuven tracht in de eerste plaats te voorkomen dat mensen dakloos worden. Het bemiddelt daarom met huiseigenaars om uitzetting te vermijden en helpt bij een zoektocht naar een andere woning. Voor wie toch dakloos wordt, regelt de Sociale Dienst een tijdelijke noodopvang.
2.1.1.4 Schuldhulpverlening Zelfs met een eigen inkomen is het soms moeilijk om op eigen kracht uit een schuldenput te geraken. OCMW Leuven kan hierbij hulp bieden met schuldbemiddeling, budgetbegeleiding, budgetbeheer of een collectieve schuldenregeling.
OCMW Leuven biedt zorg van A tot Z.
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Over OCMW Leuven
9
2.1.2 OUDERENZORG De Ouderenzorg van OCMW Leuven biedt woonzorgcentra, een centrum voor kortverblijf, groepen van assistentiewoningen en lokale dienstencentra aan.
10
2.1.2.1 Woonzorgcentra
2.1.2.3 Groep van assistentiewoningen
OCMW Leuven heeft vier woonzorgcentra die zorgbehoevende ouderen een beschermende omgeving met een uitgebreid aanbod aan zorg en activiteiten kunnen bieden: • woonzorgcentrum Booghuys • woonzorgcentrum Edouard Remy • woonzorgcentrum Ter Putkapelle • woonzorgcentrum Ter Vlierbeke
Een aangepaste flat in een beschermende omgeving geeft senioren de kans langer zelfstandig te wonen. OCMW Leuven heeft drie groepen van assistentiewoningen (vroeger: serviceflatgebouwen) in Leuven: • groep van assistentiewoningen Ruelenspark • groep van assistentiewoningen Ter Putkapelle • groep van assistentiewoningen Ter Vlierbeke
2.1.2.2 Centrum voor kortverblijf
2.1.2.4 Lokale dienstencentra
Het Centrum voor kortverblijf De Passerel biedt tijdelijke opvang voor valide en zorgbehoevende, thuiswonende ouderen. In De Passerel wordt er veel aandacht besteed aan kwaliteitsvolle zorg, maar tegelijk bezorgen we onze gastbewoners een gezellig verblijf met een aangepast aanbod aan activiteiten.
Een lokaal dienstencentrum biedt een waaier van activiteiten aan voor iedereen uit de buurt, met bijzondere aandacht voor senioren en thuiszorggebruikers. OCMW Leuven heeft drie lokale dienstencentra waar buurtbewoners terechtkunnen voor ontspannende, vormende en informatieve activiteiten en ontmoetingen: • lokaal dienstencentrum Ruelenspark • lokaal dienstencentrum Ter Putkapelle • lokaal dienstencentrum Ter Vlierbeke
J a a r v er s l a g 2014 - OCMW Leuven I Over OCMW Leuven
2.1.3 THUISZORG Thuiszorg biedt hulp aan iedereen die wegens ziekte, ouderdom of een handicap zijn huishoudelijke en verzorgende taken moeilijk kan vervullen. Elke inwoner van Leuven kan een beroep doen op deze hulp, maar OCMW Leuven geeft voorrang aan de maatschappelijk meest kwetsbare personen.
2.1.3.1 Gezinszorg Gezinszorg omvat persoonlijke zorg, ondersteuning en hulp in het huishouden: • persoonlijke zorg: hulp bij het wassen en het aankleden, hulp bij het toiletbezoek, eenvoudige voet- en haarverzorging, bijstand verlenen bij het gebruik van orale geneesmiddelen op voorschrift van een arts ... • ondersteuning: begeleiding bij bezoeken aan de dokter, kapper of pedicure, stimuleren van zelfstandigheid, hulp bij zinvolle tijdsbesteding ... • hulp in het huishouden: maaltijden klaarmaken, afwassen, wassen en strijken, bedden verschonen, ramen wassen, (alleen of samen) boodschappen doen, de kinderen opvangen, hulp bij administratieve verplichtingen …
één ter beschikking op voorwaarde dat de cliënt zijn maaltijden bij het OCMW bestelt.
2.1.3.4 Klusjesdienst
2.1.3.3 Maaltijden aan huis
De Klusjesdienst biedt hulp bij het onderhouden van de tuin, bij klussen in huis en bij een verhuis: • tuinonderhoud: gras maaien, onkruid verdelgen, spitten, aanplanten, zaaien, takken afzagen en ander klein snoeiwerk; • klussen rond veiligheid en comfort (bijvoorbeeld handbeugels plaatsen); • loodgieterij: klein sanitair plaatsen en onderhouden, leidingen herstellen, boilers onderhouden; • klein metsel- en renovatiewerk; • schrijnwerkerij: ramen en deuren herstellen (glas vervangen), sloten en scharnieren nakijken, montage en demontage meubelstukken; • elektriciteit: kleine herstellingen (geen huishoudtoestellen), kroonluchters ophangen; • verven en behangen: alle schilderwerken (binnen en buiten), behangen, tapijt en linoleum leggen; • kleine verhuizingen zonder laadlift.
Deze dienst levert kant-en-klare gerechten aan huis. De cliënt moet die enkel nog opwarmen in de microgolfoven. Indien nodig stelt OCMW Leuven er
OCMW Leuven heeft hiervoor een eigen Klusjesdienst en werkt ook samen met vzw Wonen en Werken.
2.1.3.2 Poetsdienst De medewerkers van de Poetsdienst helpen de bewoonde delen van de woning te onderhouden. OCMW Leuven biedt ook poetshulp via het systeem van dienstencheques.
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Over OCMW Leuven
11
2.2
VISIE OCMW Leuven streeft samen met de stad Leuven naar een open, zorgzame en verbonden stad met aangename buurten waar iedereen optimaal kan (samen)leven, leren, wonen en werken, dit met extra aandacht voor kwetsbare groepen.
Voor een geïntegreerd welzijnsbeleid kiest de stad voor een emancipatorisch OCMW, dat de nodige middelen ontvangt voor een optimale werking. Op die manier weten de inwoners zich verzekerd van een maatschappelijke dienstverlening die hen toelaat menswaardig te kunnen leven. Daarom is de strijd tegen de kinder- en energiearmoede en voor activering, empowerment, gezondheid en betaalbaar wonen een absolute prioriteit. We kiezen daarbij ook voor een verregaande samenwerking tussen de administratieve en logistieke diensten van de stad en OCMW Leuven. Een toegankelijke, vraaggerichte en geïntegreerde dienstverlening wordt inclusief en preventief aangeboden waar het kan, en is specifiek en curatief waar het moet.
integrale dienstverlening om senioren en zwaar zorgbehoevende inwoners zo lang mogelijk thuis te laten wonen, met behoud en stimulering van de zelfredzaamheid waar mogelijk, en met respect voor ieders eigenheid en zelfbeschikkingsrecht. Daarnaast besteden we heel veel aandacht aan een hoogstaande en kwaliteitsvolle dienstverlening, waarbij de cliënt centraal staat en de ‘zorg op maat’gedachte wordt gehuldigd, en dit zowel op het vlak van de residentiële ouderenzorg als via de lokale dienstencentra. OCMW Leuven wil de verschillende situaties en generaties van senioren op een gediversifieerde manier benaderen. Het beleid en de dienstverlening worden afgestemd op hun verschillende behoeften.
De Thuiszorg van OCMW Leuven is een laagdrempelige dienstverlening. Deze dienst streeft naar een
Meer informatie over de visie, rol en kerntaken en over de samenwerking met de partners voor de bestuursperiode van de huidige OCMW-Raad vindt u in de bestuursnota 2013-2018 op www.ocmw-leuven.be (rubriek ‘publicaties’).
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Over OCMW Leuven
13
3 DRIE PIJLERS
3.1
SOCIALE DIENST Om zijn werking en dienstverlening permanent te verbeteren, werkt de Sociale Dienst van OCMW Leuven samen met lokale verenigingen waar armen het woord nemen en stemt het zijn aanbod af op de werkelijke noden en behoeften van de gebruiker. Cliëntenparticipatie biedt immers een grote meerwaarde voor de kwaliteit van de hulpverlening.
3.1.1 FOCUS: PARTICIPATIE In 2014 koos de Sociale Dienst voor participatie op verschillende vlakken: structurele participatie in de vorm van dialoogmomenten, tijdelijke participatie door het uitvoeren van een tevredenheidsmeting en een éénmalige participatieactiviteit door het organiseren van een armoedeconferentie. Participatie moet gebeuren met respect voor de eigenheid van de gebruiker en moet aansluiten bij de concrete leefwereld van de gebruiker. De Sociale Dienst probeert daarom participatie te organiseren in de vertrouwde omgeving van de gebruiker, met vertrouwde begeleiders en in gewone mensentaal. Participatie is een instrument om de effectiviteit, efficiëntie en kwaliteit van het beleid te verhogen.
Anderzijds werkt het emancipatorisch; het laten deelnemen aan beleid is opkomen voor eigen basisrechten. In 2014 werd er ook opnieuw een opgeleide ervaringsdeskundige in armoede en sociale uitsluiting in dienst genomen om als brugfunctie tussen hulpvrager en hulpverlener te fungeren.
De Sociale Dienst koos voor participatie via dialoogmomenten, een tevredenheidsmeting en een armoedeconferentie.
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
15
3.1.1.1 Dialoogmomenten OCMW Leuven, Buurtwerk ’t Lampeke en Riso Vlaams-Brabant (Buurtwerk Casablanca) organiseren sinds 2010 dialoogmomenten. In 2013 zijn Leren Ondernemen vzw en De Meander (CAW Oost-Brabant) toegetreden. Tijdens dialoogmomenten gaan maatschappelijk kwetsbare mensen uit de basiswerkingen in dialoog met medewerkers van de Sociale Dienst van OCMW Leuven om zo tot voorstellen ter verbetering van de hulp- en dienstverlening te komen. Vanaf 2014 worden er jaarlijks minstens drie dialoogmomenten georganiseerd met een vaste groep van deelnemers. Vanuit de basiswerkingen is er een afvaardiging van 25 deelnemers. Vanuit OCMW Leuven is er een groep van zes vaste deelnemers (maatschappelijk werkers). Elk dialoogmoment wordt door alle werkingen voorbereid. De verschillende voorbereidingen worden minstens één maand voor het dialoogmoment uitgewisseld. De deelnemers kiezen zelf het thema van het dialoogmoment. In 2014 werden er twee thema’s besproken: het belang van huisbezoeken in de hulpverlening en de communicatie tussen de hulpvrager en -verlener.
16
J a a r v er s l a g 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
Het belang van het afleggen van een huisbezoek was in 2014 een actueel item. Uit het dialoogmoment rond dit thema kwamen er geen directe aanbevelingen tot verbetering van de hulp- en dienstverlening, maar wel veel inzichten bij alle deelnemers. “Ik besef nu dat een huisbezoek even stressvol is voor de maatschappelijk werker als voor mij”, haalde een deelnemer aan. Een opmerking die de bevindingen uit het dialoogmoment goed samenvat. Tijdens het bezoek van toenmalig Staatsecretaris voor Asiel, Immigratie en Maatschappelijke Integratie Maggie De Block op 24 maart aan het Welzijnsbureau Fonteinstraat werden de bevindingen van het dialoogmoment met haar besproken. Het belang van een huisbezoek als onderdeel van een hulpverleningstraject werd hier nogmaals bevestigd. Rond het thema ‘communicatie’ waren er wel diverse aanbevelingen. De mensen uit de doelgroep beklemtoonden dat brieven in begrijpbare taal moeten worden opgesteld. Verder werd de noodzaak aangehaald om ingrijpende veranderingen in het hulpverleningsaanbod toe te lichten vooraleer veranderingen worden uitgevoerd. Met deze aanbevelingen ging de Sociale Dienst aan de slag. De interne werkgroep Communicatie,
samengesteld uit maatschappelijk werkers en de ervaringsdeskundige, startte met het aanpassen van de betekeningsbrief. Deze brief bevat een heleboel (verplichte) informatie die voor de meeste cliënten onbegrijpelijk is. De werkgroep wil de bestaande brief cliëntvriendelijk maken. Daarnaast past deze werkgroep ook de bestaande Geïndividualiseerde Projecten voor Maatschappelijke Integratie (GPMI’s) aan. De gemaakte aanpassingen zorgden voor een meer gebruiksvriendelijk werkdocument voor zowel de maatschappelijk werker als de cliënt. Verder is er nagedacht over hoe de doelgroep te informeren bij grote veranderingen in de hulp- en dienstverlening. Zo wil OCMW Leuven vanaf 2015 de doelgroep in hun vertrouwde omgeving informeren via een infosessie.
3.1.1.2 Tevredenheidsmeting In het voorjaar van 2014 liet de Sociale Dienst een tevredenheidsmeting uitvoeren. De meting gebeurde anoniem en werd uitgevoerd door onderzoekers en studenten van de UCLeuven, departement Sociale Wetenschappen. De meting werd mogelijk gemaakt dankzij de steun van de provincie Vlaams-Brabant. Uit het cliëntenbestand van het OCMW werd een
De belangrijkste resultaten De algemene tevredenheid over de dienstverlening van het OCMW is vrij hoog. De tevredenheidsindex bedraagt 79,3% en de klachtenindex bedraagt slechts 4%. De gemiddelde tevredenheid over de dienstverlening bedraagt 4,1 op 5. Men is het meest tevreden over: • de goede ligging en makkelijke bereikbaarheid; • het respect voor privacy; • de respectvolle en beleefde behandeling; • de toegankelijkheid (makkelijk betreedbaar);
steekproef van 600 deelnemers genomen. Van deze groep namen er uiteindelijk 174 cliënten deel (7,4% van de totale populatie). Enkele kenmerken van de onderzoekspopulatie: inwoner van de gemeente Leuven die omwille van administratieve, financiële, psychosociale, huisvestingsproblemen of andere redenen in 2013 contact opnam én als cliënt gekend was bij de Sociale Dienst. De cliënt moest minstens twee gesprekken met een maatschappelijk werker hebben gehad. Centraal in de enquête stond de dienstverlening. Een gestructureerde vragenlijst peilde naar de eerste contactopname met het OCMW, de tevredenheid over de geboden dienstverlening en de tevredenheid over de hulpverleningsrelatie. Daarnaast werden enkele achtergrondkenmerken van de cliënt bevraagd en werden er enkele open vragen gesteld. De meting is gebaseerd op het ‘service quality’-model van Van Parasuraman. Een kwalitatieve hulpverlening wordt hierbij onderverdeeld in tien dimensies: toegankelijkheid, responsiviteit, rechtvaardigheid, het begrijpen van de cliënt, respect, dienstverlening op maat, infrastructuur, effectiviteit van de hulpverlening, competentie en betrouwbaarheid. De verschillende dimensies worden gemeten aan de hand van 49 items.
• •
de vriendelijke en behulpzame behandeling; de spreekkamer.
De bevraagde cliënten zijn daarentegen het meest ontevreden over: • de bereikbaarheid voor dringende hulp; • de openingsuren buiten de kantooruren; • de briefwisseling. Cliënten die geen Belgische nationaliteit hebben, die niet geboren zijn in België en die Nederlands niet als thuistaal hebben, zijn minder tevreden over de communicatie op het vlak van de dienstverlening.
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
17
Er is een grote tevredenheid over de relatie met de maatschappelijk werker. De tevredenheidsindex bedraagt hier 85,5%. De klachtenindex bedraagt 4,6% wat overeenkomt met zeven cliënten die ontevreden waren. De gemiddelde tevredenheid is 4,3 op 5. Op het einde werd aan de cliënten gevraagd om -vrijuit- suggesties te doen om de werking en dienstverlening van het OCMW te verbeteren. De voorstellen hadden o.a. betrekking op: • meer informatie verstrekken (rond wetgeving, dienstverlening, rechten, beslissingen); • ruimere openingsuren; • de inrichting van de wachtzaal.
Verbeteracties De resultaten van de meting zullen gebruikt worden om verbeteracties uit te voeren, te vergelijken met andere OCMW’s (benchmarking) en om vergelijkingen doorheen de tijd te maken (tevredenheidsbarometer). In 2014 werden al een aantal verbeteracties verder uitgebouwd en/of opgestart.
3.1.1.3 Armoedeconferentie Waarom een armoedeconferentie? Binnen het Lokaal Sociaal Beleid (LSB) werd er in het najaar van 2013 het initiatief genomen om vanaf 2014 jaarlijks een armoedeconferentie te organiseren. Via de armoedeconferentie wil men mensen uit de doelgroep betrekken bij de uitvoering van het beleidsplan van zowel de stad Leuven als OCMW Leuven. Om het concept van de armoedeconferentie uit te werken werd er een werkgroep Armoedeconferentie samengesteld. De werkgroep bestaat uit medewerkers
18
J a a r v er s l a g 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
Aansluitend bij de aanbevelingen van de dialoogmomenten startte de werkgroep Communicatie van de Sociale Dienst met het aanpassen van zijn briefwisseling (betekeningsbrief, GPMI-contract). Daarnaast is OCMW Leuven gestart met een proefproject in het buurthuis Casablanca om de hulpverlening aan te bieden in de vertrouwde omgeving van de cliënt. Elke laatste donderdag van de maand is er een maatschappelijk werker van het Welzijnsbureau Warandelaan aanwezig in het buurthuis. Bezoekers kunnen hier geheel vrijblijvend terecht voor informatie rond het hulpverleningsaanbod. In 2014 is de Sociale Dienst in het kader van Het Nieuwe Werken (HNW) gestart met de samenstelling van een multidisciplinair team binnen het Welzijnsbureau Fonteinstraat. Het bestaande Team Algemeen Maatschappelijk Werk werd uitgebreid met maatschappelijk werkers van Team Tewerkstelling en Team Schuldhulpverlening. Door de vorming van een multidisciplinair team wil OCMW Leuven meer vraaggericht kunnen werken en de kennisdeling tussen de maatschappelijk werkers verhogen.
van RISO Vlaams-Brabant (buurtwerk Casablanca), het buurtwerk ’t Lampeke, Leren Ondernemen vzw, CAW Oost-Brabant, Logo Oost-Brabant, OCMW Leuven en de stad Leuven. Bij de voorbereiding van de armoedeconferentie werden ook mensen uit de doelgroep betrokken. Zo werkte de ervaringsdeskundige van OCMW Leuven en vrijwilligers van Leren Ondernemen vzw en buurtwerking Casablanca mee. Het thema van de eerste armoedeconferentie was de gezondheidskloof. In België bestaat er een grote gezondheidskloof tussen rijken en armen. Talloze studies tonen aan dat mensen met een beperkt
inkomen hun gezondheidszorg systematisch uitstellen. Een gezonde levensstijl is ook meer dan een persoonlijke keuze. Voor sociaal zwakkeren is gezond kunnen leven afhankelijk van alle uitdagingen die op hen afkomen in de strijd voor de dagelijkse overleving. Het thema ‘gezondheidszorg’ werd opgedeeld in zeven subthema’s: • Ziek in het weekend, wat nu? (huisartsenwachtpost voor Oost-Brabant) • Ruimte in je hoofd: wat als je hoofd vol zit? (vermaatschappelijking van de zorg) • Een maaltijd die lekker, gezond en betaalbaar is: bestaat dat? • Meer bewegen, hoe komen we daartoe? • Een gezond gebit voor iedereen, wat is hiervoor nodig? • Voorkomen is beter dan genezen. Hoe doen we dat? (nut van preventiecampagnes) • Een geïntegreerde aanpak van gezondheid, hoe doen we dat? (niet alleen ziektebeeld maar een geïntegreerde aanpak is belangrijk) Voor elk subthema werd er een dialoogtafel georganiseerd waar professionelen in dialoog gingen met mensen uit de doelgroep. Bedoeling van elke dialoogtafel was om een stand van zaken op te maken met betrekking tot de Leuvense situatie en om te komen tot aanbevelingen voor het Leuvense beleid. In totaal waren er 120 deelnemers, waarvan 39 mensen uit de doelgroep.
De gezondheidskloof: probleem van iedereen Twee ervaringsdeskundigen zetten de armoedeconferentie in met hun getuigenissen. Ze getuigden over hun ervaring met tandzorg en afhankelijkheid van voedselpakketten. Nans Antheunis, coördinator van het wijkgezondheidscentrum De Ridderbuurt, hield een pleidooi voor een geïntegreerde aanpak van de Leuvense gezondheidsproblematiek; een aanpak gericht naar de ganse bevolking, maar met proportioneel verhoogde inzet voor maatschappelijk kwetsbare groepen. Maar ook voor hulpverleners had ze een boodschap: werken met mensen in armoede is ook zelf veranderen als hulpverlener. Hulpverleners moeten hun eigen drempels en die van hun organisatie verlagen om contact te maken. De toegankelijkheid van de gezondheidszorg begint deels in het hoofd van de hulpverlener. Voor elke dialoogtafel gaf een deskundige een inleiding over het thema. Daarna ging
hij in dialoog met mensen uit de doelgroep. Elke dialoogtafel formuleerde drie aanbevelingen. De aanbevelingen werden aan het eind van de voormiddag teruggekoppeld in een plenaire vergadering met panel. Het panel bestond uit Louis Debruyne (raadslid OCMW Leuven), Erik Vanderheiden (voorzitter OCMW Leuven) en Bieke Verlinden (schepen Sociale Zaken stad Leuven).
Belangrijkste aanbevelingen uit de dialoogtafels Uit de zeven dialoogtafels kwamen een heleboel aanbevelingen met betrekking tot het verkleinen van de gezondheidskloof op Leuvens niveau. Alle aanbevelingen kunnen worden herleid tot een aantal gemeenschappelijke aanbevelingen naar de beleidsmakers binnen de stad en het OCMW: • de nood aan een informatiecampagne rond het Leuvense gezondheidsaanbod; • inzetten op samenwerking tussen de verschillende actoren op lokaal vlak; • het bestaande aanbod beter bekend maken; • outreachend werken. De werkgroep armoedeconferentie zal deze aanbevelingen gebruiken om concrete verbeteracties uit te werken en een nieuwe armoedeconferentie te organiseren.
3.1.1.4 Ervaringsdeskundige in de armoede en sociale uitsluiting Sinds augustus 2014 heeft OCMW Leuven opnieuw een opgeleide ervaringsdeskundige in de armoede en sociale uitsluiting ((O)EDAS) in dienst. De ervaringsdeskundige moet vanuit de eigen armoedeervaring een antwoord bieden op de missing link tussen mensen die in armoede leven enerzijds en hulpverleners anderzijds. Een EDAS treedt niet in de plaats van een maatschappelijk werker, maar ondersteunt juist de hulpverlener door een andere kijk te geven op de hulpverlening. Door als tussenpersoon te fungeren probeert de EDAS mogelijke oplossingen aan te bieden waarmee zowel de cliënt als de hulpverlener aan de slag kunnen.
De toegankelijkheid van de gezondheidszorg begint deels in het hoofd van de hulpverlener.
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
19
3.1.2 THEMATISCHE DOSSIERS 3.1.2.1 Occasionele kinderopvang in de strijd tegen kinderarmoede Sinds 1 september 2014 ging het pilootproject ‘occasionele kinderopvang’ van start in Leuven. Het is een initiatief van de stad Leuven in samenwerking met het OCMW, het onthaalbureau en de VDAB. Het betreft 30 opvangplaatsen voor kwetsbare gezinnen met kinderen tot drie jaar, die hun opleidings-, inburgerings- of werkervaringstraject noodgedwongen uitstellen omwille van een gebrek aan kinderopvang, hetzij in het reguliere circuit omwille van laattijdige inschrijving en plaatsgebrek, hetzij in het informele circuit door een gebrek aan een netwerk. Het pilootproject duurt voorlopig één jaar en kan rekenen op subsidies van het Federaal Impulsfonds voor het Migrantenbeleid. OCMW Leuven besloot om alvast vijf opvangplaatsen t.b.v. 22.000 euro te financieren zodat het project levensvatbaar werd. Deze plaatsen zijn uitsluitend en permanent gereserveerd voor cliënten die in begeleiding zijn bij de Sociale Dienst. De nietgereserveerde opvangplaatsen worden toegewezen aan cliënten in begeleiding bij het OCMW, de VDAB of het Onthaalbureau. De opvang wordt georganiseerd in de kinderdagverblijven de Girafant (18 plaatsen) en de Ketteflet (12 plaatsen) onder toezicht van Kind en Gezin. In de periode september 2014 tot februari 2015 werden in totaal 32 cliënten via de Sociale Dienst van het OCMW aangemeld voor occasionele kinderopvang. De meest voorkomende opvangreden is het volgen van Nederlandse les (63%), gevolgd door het volgen van een opleiding (30%) en verplichte tewerkstelling (7%). Veertien cliënten (44%) kregen een opvangplaats toegewezen, negen cliënten (28%) staan nog op de wachtlijst en negen cliënten (28%) kregen uiteindelijk geen opvangplaats toegewezen omwille van een beschikbare plaats in de reguliere kinderopvang of school of de aanvraag die werd geannuleerd door de ouders. Bij de toegewezen opvangplaatsen is opnieuw het volgen van Nederlandse les de meest voorkomende opvangreden. Met uitzondering van de eerste twee maanden (september (9,36) en oktober (9,13)) worden de gereserveerde vijf plaatsen (omgezet naar tien dagdelen) steeds ingenomen en zelfs overschreden tot september 2015 met een piek van januari t.e.m. maart 2015 (14,59; 16,60; 14,27).
20
J a a r v er s l a g 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
De effectieve bezettingsgraad lag in het najaar 2014 steeds 20% tot 30% lager met een dieptepunt in december ten gevolge van de kerstvakantie waarbij er geen lessen waren gepland maar waar de opvangplannen doorliepen. Deze cijfers zijn in hoge mate een onderschatting, omdat de meerderheid van de personen die via de partners toegeleid werd/wordt naar de occasionele kinderopvang en dus niet in deze cijfers vervat zitten, ook in begeleiding bij het OCMW zijn. Het project is een succesverhaal in het kader van kinderarmoedebestrijding omdat het in hoge mate vraaggestuurd werkt en hierdoor aansluit bij de noden en wensen van de doelgroep. Dit blijkt onder meer uit korte wachtlijsten, eenvoudige administratieve procedures, zorg op maat bij toeleiding, financiële steun om de ouderbijdrage te drukken, de mogelijkheid om opvangplannen te wijzigen conform de verandering in de persoonlijke situatie, bereikbaarheid en beschikbaarheid van de partners … Maar de keerzijde is dat dit enorme inspanningen vergt vanwege de aanbodzijde waarbij samenwerking en flexibiliteit onontbeerlijk zijn. Vooral de kinderverzorgsters worden in dit kader geconfronteerd met veel stress en weinig stabiliteit ten gevolge van een hoog verloop van kinderen die telkens maar voor een korte periode worden opgevangen.
3.1.2.2 ESF-Rom project ‘Op Stap’ Leuven heeft een lange traditie wat betreft het werken met woonwagenbewoners. Het huidige woonwagenterrein bestaat sinds 2000 en beschikt over 26 standplaatsen. Soms wonen meerdere gezinnen op één standplaats. De huidige populatie bestaat hoofdzakelijk uit Rom-zigeuners. Deze gezinnen verblijven al jaren op het terrein en tonen weinig bereidheid om zich te vestigen in een woning. Het gaat vooral over mensen met de Belgische nationaliteit alhoewel we merken dat de huidige bruiden vaak uit Slovakije overkomen. Dit zijn dan veelal Roma-zigeuners. Het project ‘Op Stap’ is gegroeid uit de denktank rond de Roms, waar medewerkers van het Welzijnsbureau Warandelaan en medewerkers van de dienst Tewerkstelling aan deelnamen. Dankzij de financiële middelen van het Europees Sociaal Fonds werd het huidige project ‘Opstap’ opgericht.
Met dit project wil OCMW Leuven de integratie en de activering van de Roms verhogen, waarbij het niet alleen de nadruk legt op het gezinshoofd, maar ook op de partner en de toekomstige generatie, namelijk de kinderen. Met de kennis uit het verleden werd er beslist om via een integrale aanpak te werken, waarbij de focus op alle gezinsleden wordt gelegd. Daarom is er een intensieve samenwerking met andere diensten, waaronder de dienst Diversiteit en Gelijke Kansen van stad Leuven, Arktos, Kind & Gezin, de scholen, huisartsen, Open School, politie … Twee maatschappelijk werkers vanuit het OCMW zijn deeltijds vrijgesteld om dit project te verwezenlijken. Hun deelname aan het project zal voor de Roms een opstap betekenen. Om hieraan deel te nemen, volgen ze onder meer scholing, nemen ze deel aan vormingsactiviteiten en uitstappen, laten ze hulpverleners toe en worden ze gestimuleerd om hun kinderen naar school te laten gaan.
3.1.2.3 Wonen in Leuven: de woningmarkt in Leuven zit op slot Het wordt stilaan duidelijk dat de aantrekkelijkheid van de stad omgekeerd evenredig is met de betaalbaarheid van de Leuvense woningmarkt. De enorme stadsvernieuwing leidt spijtig genoeg ook tot meer sociale verdringing. Heel wat mensen richten zich daarom tot het OCMW met de vraag naar (nood) huisvesting. Ook het aantal dak- en thuislozen als gevolg van uitzettingen uit de woning neemt hand over hand toe. Om deze redenen heeft de Sociale Dienst in 2013 beslist om –samen met de Stad Leuven en CAW Oost Brabant– zich te laten begeleiden bij dit complexe vraagstuk. Uiteindelijk werd gekozen voor de partner PLUK uit Nederland die OCMW Leuven de voorbije twee jaren intens heeft begeleid bij dit project ‘Wonen in Leuven’. Gedurende een aantal bijeenkomsten met heel wat betrokken (woon)actoren werd gefocust op de vraag: “Hoe creëren we gezamenlijk mogelijkheden voor de grote diversiteit aan mensen om duurzaam te kunnen wonen en leven in Leuven?”. Tijdens een bijeenkomst op 24 juni 2013 verkenden een dertigtal stakeholders dit complexe vraagstuk vanuit de verschillende perspectieven van de deelnemers, van hulpverleners en ambtenaren over architecten en stedenbouwkundigen tot aanbieders van (sociale) huisvesting. De deelnemers hebben tijd genomen om kennis, mensen en middelen te
De stadsvernieuwing moet ook mogelijkheden scheppen voor de grote diversiteit aan mensen die hier willen wonen en leven.
bundelen, samen de situatie te doorleven en dan pas actie te nemen. Deze change lab-methode richt zich op drie niveaus, namelijk ‘observeren’ (= verdiepen in het systeem van het vraagstuk door observaties, interviews, ervaringen, ‘leerreizen’ in de dagelijkse realiteit), ‘reflecteren’ (= even afstand nemen) en ten slotte ‘creëren’ (= visie ontwikkelen, prototypes bedenken en verankeren in de praktijk). Een kerngroep heeft het resultaat van deze bijeenkomst verder uitgewerkt en verdiept. Er werd documentatie verzameld, bijeenkomsten bijgewoond en onderzoeken doorgenomen. Een aantal van de betrokken spelers en belanghebbenden zijn in het woonvraagstuk diepgaand geïnterviewd. Dit leidde uiteindelijk tot een 24-uursbijeenkomst op 12 en 13 juni 2014, waarin de deelnemers beter kennis maakten met elkaar, zich nog meer verdiepten in het vraagstuk vanuit de inzichten uit de interviews en op bezoek gingen naar vzw ’t Lampeke om de doelgroep beter te leren kennen en naar De Hoorn voor een uiteenzetting over alternatieve ontwikkelingsstrategieën voor een meer stedelijke stadsontwikkeling. Vanuit al de ideeën tijdens deze tweedaagse bijeenkomst werden drie initiatieven genomen om oplossingen uit te werken voor deze problematiek: 1. de creatie van een ‘vrijplaats’, waar experimenten en gezamenlijke initiatieven worden ontwikkeld en in de praktijk gebracht; 2. de kwetsbare doelgroep ‘zichtbaar maken’, door op zoek te gaan naar meer datagegevens én door de doelgroep aan het woord te laten; 3. zoeken naar manieren om het voor verhuurders aantrekkelijk te maken om te verhuren. Deze laatste hefboom is recent heel zichtbaar geworden in het project ‘gezin (z)onder dak’ dat in de Sociale Dienst werd opgestart en tot doel heeft om de gezinnen die in onze doorgangswoningen verblijven perspectief te bieden op een duurzame en kwaliteitsvolle huisvesting. Het traject ‘Wonen in Leuven’ is een verhaal dat heel wat energie en engagement heeft losgemaakt bij gebruikers én aanbieders van huisvesting voor kwetsbare groepen in Leuven, en wellicht nooit zal zijn afgerond.
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
21
3.1.2.4 Project aanklampende zorg bij daken thuislozen met een psychiatrische en/of verslavingsproblematiek OCMW Leuven nam in 2008 het initiatief voor een structureel overleg met betrekking tot de doelgroep van dak- en thuislozen met een psychiatrische problematiek. Aanleiding hiertoe waren signalen van de politie over het bestaan van een ‘harde kerngroep’ waarop niemand echt betrokken was en op wiens situatie geen antwoorden werden geboden. Het overleg resulteerde in de publicatie ‘Focus op dak- en thuislozen met een psychiatrische problematiek in Leuven. Naar oplossingssporen in zorg en beleid op basis van een structureel overleg’ van Steenssens & Van Regenmortel (2009). De dynamiek die door het overleg op gang kwam tussen de partners leidde tot een vervolg onder impuls van OCMW Leuven en CAW Oost-Brabant in het kader van het Lokaal Sociaal Beleid. Eén van de aanbevelingen –volgens het overleg de meest prioritaire– werd vertaald in een projectvoorstel met betrekking tot aanklampende zorg, gedragen door alle partners van het samenwerkingsverband.
Het project liep tot eind juni 2014. In totaal werd een 40-tal cliënten bereikt (van wie er veertien vanuit het OCMW werden aangemeld en er nog veertien anderen een beroep deden op het OCMW). Voor sommige cliënten is men erin geslaagd een duurzaam contact met de hulpverlening op te bouwen, voor sommige cliënten werd een woonst gevonden. Anderen zijn terug uit beeld verdwenen, of werden via een gedwongen maatregel in de geestelijke gezondheidszorg opgenomen ter behandeling. Daarnaast waren de betrokken diensten erg positief over het realiseren van ‘gedeelde zorg’, zodat hulpverleners gezamenlijk een actieplan rond bepaalde cliënten kunnen ontwikkelen. Steun en advies vanuit de gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg werd sterk gewaardeerd (OCMWmedewerkers, winteropvang …).
De doelgroep bestaat uit de dak- en thuislozen met een (ernstige) psychiatrische en/of verslavingsproblematiek die om uiteenlopende redenen geen gebruik (meer) maken van het bestaande hulpaanbod. Nochtans zijn er goede redenen om aan te nemen dat ondersteuning en zorg wenselijk en in sommige gevallen zelfs noodzakelijk is. Men spreekt in dit verband van ‘zorgwekkende zorgmijders’.
Omdat de meerwaarde van dit project overduidelijk was, heeft OCMW Leuven besloten om extra middelen in te zetten zodat dit project tot 2018 kan verder lopen. De twee mobiele teams van Leuven stellen elk een deeltijdse medewerker voor de opdracht vrij. De stuurgroep (OCMW, CAW, Mobiele teams Leuven, Dijledal) zorgt voor de opvolging.
Met de steun van de Koning Boudewijnstichting, OCMW Leuven, stad Leuven en CAW Oost-Brabant werd gedurende twee jaar (juni 2012 – juni 2014) ervaring opgedaan met de methodiek van bemoeizorg. Twee deeltijdse medewerkers voerden dit project uit vanuit het Mobiel Team Geestelijke GezondheidsZorg, vestigingsplaats Minderbroedersstraat: zij staan in voor outreachende zorg voor mensen met een ernstige en langdurige psychische kwetsbaarheid. Het team werd in 2011 opgericht in het kader van de zorgvernieuwingsprojecten “naar een betere geestelijke gezondheidszorg door de realisatie van zorgcircuits en netwerken” (meer info: www.psy107.be).
Tijdens de maand november stond het thema ‘energie’ centraal binnen de Sociale Dienst van OCMW Leuven. Onder het motto ‘de beste energie is deze die u niet verbruikt’ zijn de energieweken een vaste waarde geworden binnen de Sociale Dienst. Het zwaartepunt van de energieweken was in het Welzijnsbureau Vesalius. Daar was er in samenwerking met de provincie Vlaams-Brabant en Eandis een interactieve tentoonstelling. Iedereen werd uitgenodigd om door middel van een quiz de tentoonstelling nader te bekijken en om na te denken over thema’s zoals energiebesparing, duurzaam consumeren en klimaatverandering. Zo wil men mensen bewuster laten omgaan met hun energieverbruik en ze aanzetten tot kleine gedragsveranderingen. Iedereen kan immers zijn steentje bijdragen aan een duurzamere samenleving. Alle deelnemers van de quiz gingen naar huis met een leuke energiebesparende attentie, namelijk een herlaadbare zaklamp.
Doelstellingen van het project waren: 1. het bieden van hulp aan dak- of thuislozen met ernstige psychiatrische problemen, die hier zelf niet om vragen, maar waarvoor hulp gewenst of zelfs nodig is;
22
2. het versterken van de competenties bij hulpverleners die de doelgroep bereiken; 3. het bieden van gedeelde zorg voor de doelgroep binnen het samenwerkingsverband; 4. het uittesten van de specifieke methodiek van bemoeizorg en -bij een positieve evaluatie- het structureel verankeren ervan.
J a a r v er s l a g 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
3.1.2.5 Energieweken
Daarnaast was er ook een infosessie rond energiebesparing in het lokale dienstencentrum Ter Vlierbeke en hield de energiedeskundige drie zitdagen in de welzijnsbureaus. Alle Leuvenaars konden daar langskomen om hun energiefactuur te laten analyseren. Hoewel veranderen van leverancier geen energiebesparing oplevert, kan het een energiefactuur soms met wel 100 euro doen dalen.
Voor de tweede keer werd er ook een uitstap georganiseerd naar het Ecohuis in Antwerpen. Negen cliënten kregen er een heleboel kleine besparingstips voorgeschoteld die ze thuis meteen konden uitvoeren. Het was een dag die door de deelnemers als zeer interessant werd ervaren.
3.1.3 CIJFERS
Tabel 1: Evolutie betalingsplannen Sociale Dienst 2010 Leefloon
Geactiveerd leefloon Geactiveerd equivalent leefloon Toelage menselijke waardigheid Medische kosten Medische kosten W65 Huurwaarborgen Geldsteun
2012
2013
2014
uitgave € 5.691.359 € 5.684.389 € 5.674.219 € 6.083.054 € 6.277.941 aantal
Equivalent leefloon
2011
1.498
1.421
1.326
1.396
1.341
uitgave € 2.655.944 € 3.163.187 € 3.375.867 € 2.478.141 € 1.842.951 aantal
603
686
633
uitgave € 1.285.205 € 1.226.695 € 1.186.480 aantal uitgave aantal uitgave aantal uitgave aantal uitgave aantal uitgave aantal uitgave aantal
501
359
€ 899.827 € 1.243.198
210
207
172
147
167
€ 415.127
€ 772.008
€ 721.282
€ 637.029
€ 519.515
75
105
105
90
74
€ 343.781
€ 377.280
€ 364.389
€ 417.444
€ 343.630
459
513
511
587
568
€ 265.861
€ 219.939
€ 204.907
€ 179.211
€ 152.587
563
514
501
428
308
€ 528.108
€ 644.157
€ 784.181
€ 451.222
€ 172.820
290
311
371
232
133
€ 232.642
€ 269.953
€ 245.636
€ 294.901
€ 291.523
298
349
298
330
328
€ 53.114
€ 47.838
€ 40.364
€ 55.649
€ 71.167
183
201
186
158
188
(Bron: Data betalingsplannen Sociale Dienst OCMW Leuven)
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
23
Grafiek 1: Evolutie uitbetaling leefloon en equivalent leefloon 1.600
7.000.000
1.400
6.000.000
1.200
5.000.000 4.000.000 euro
aantal
1.000 800 3.000.000
600
2.000.000
400
1.000.000
200 0
0 2010
uitgave leefloon
2011 aantal leefloon
2012
2013
uitgave equivalent leefloon
2014 aantal equivalent leefloon
Grafiek 2: Evolutie uitbetaling geactiveerd (equivalent) leefloon 1.400.000
250
1.200.000 200 1.000.000 150
euro
aantal
800.000 600.000
100
400.000 50 200.000 0
0 2010
uitgave geactiveerd leefloon uitgave geactiveerd leefloon
24
J a a r v e r s l a g 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
2011
2012
2013
aantal geactiveerd leefloon aantal geactiveerd leefloon
2014
Grafiek 3: Evolutie medische kosten 600
900.000 800.000
500 700.000 600.000 500.000 300 400.000 200
euro
aantal
400
300.000 200.000
100 100.000 0
0 2010
2011
uitgave medische kosten org wet uitgave medische kosten W65
2012
2013
2014
aantal medische kosten org wet aantal medische kosten W65
Grafiek 4: Evolutie toelage menselijke waardigheid, huurwaarborg en geldsteun 450.000
700
400.000
600
350.000 500 400
250.000
300
200.000
euro
aantal
300.000
150.000
200
100.000 100
50.000
0
0 2010
2011
aantal toel mens waardigheid uitgave toel mens waardigheid
2012
2013
aantal huurwaarborgen uitgave huurwaarborgen
2014 aantal geldsteun uitgave geldsteun
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
25
J a a r v er s l a g 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
3.2
OUDERENZORG De Ouderenzorg van OCMW Leuven biedt woonzorgcentra, een centrum voor kortverblijf, groepen van assistentiewoningen en lokale dienstencentra aan.
3.2.1 FOCUS: PARTICIPATIE 3.2.1.1 Waren de bewoners van de woonzorgcentra tevreden? Om de drie jaar wordt er een bewonersbevraging georganiseerd. In 2014 hebben we opnieuw gepeild naar de tevredenheid van de bewoners. Een aantal vragen uit 2010 werden in deze nieuwe bevraging integraal overgenomen. De resultaten daarvan zijn bijgevolg perfect te vergelijken. Een aantal vragen zijn nieuw om bepaalde onderdelen diepgaander te kunnen bevragen. Een deel van de deelnemers beantwoordde deze bevraging zelfstandig. Sommigen kregen hulp van een onafhankelijke begeleider of hun familie.
Woonzorgcentrum Booghuys In totaal beantwoordden 24 van de 73 bewoners van woonzorgcentrum Booghuys deze bevraging, wat gezien het bewonersprofiel erg veel is. Globaal gesproken zijn de resultaten positief en gelijklopend of iets beter nog dan de vorige bevraging in 2010. Op het vlak van vertrouwen (van 7,5 naar 8,5/10) en algemene tevredenheid (van 8 naar 8,9/10) merken we een positieve evolutie.
De overgrote meerderheid van de bewoners vindt dat de kwaliteit van geboden zorg en aangeboden diensten gelijk is gebleven (37%) of verbeterd is (47%) ten opzichte van 2011. In vergelijking met de scores van de vorige bevraging is er een duidelijke verbetering merkbaar m.b.t. animatieactiviteiten. Een verklaring hiervoor is vermoedelijk de andere aanpak die we sinds 2013 hebben ingevoerd, nl. meer activiteiten gericht op minder actieve bewoners. Die weg zal verder bewandeld worden, want de overgrote meerderheid van onze bewoners is beperkt in zijn actieve mogelijkheden. De minderheid aan nog actieve bewoners zal hierbij zeker niet uit het oog verloren worden. Op het vlak van de administratieve ondersteuning zijn de antwoorden zeer verschillend. Veel bewoners antwoorden “gewoon” of “gemiddeld”. Er zijn veel inspanningen gedaan op het vlak van administratieve ondersteuning, maar er is weinig rechtstreeks contact tussen de administratieve medewerkers en de bewoners. Heel veel administratieve hulp gebeurt zonder dat de bewoners het beseffen en zonder dat het expliciet naar hen en hun familie gecommuniceerd wordt.
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
27
De scores m.b.t. de maaltijden zijn zeer verschillend tussen de afdelingen. De meest kritische bewoners bevinden zich op een afdeling waar de bewonersprofielen zeer uiteenlopend zijn. Mogelijk spelen hier de omstandigheden een rol. De indeling van de leef- en eetruimte, bewoners die elkaar negatief beïnvloeden, de confrontatie met zwaar zorgbehoevende bewoners, zijn mogelijke verklaringen. De sfeer bij de maaltijden speelt sterk mee bij de beoordeling van de maaltijden door de bewoners. De werkgroep Voeding zal dit punt verder opvolgen. Een zorgdialoog en -plan in overeenstemming met de wensen van de bewoners is in woonzorgcentrum Booghuys moeilijk, omdat weinig bewoners door hun dementie en algemene toestand nog zelf hun persoonlijke wensen te kennen kunnen geven. Misschien zijn ze ook niet op de hoogte van alle gesprekken die de medewerkers hierover voeren en afspraken die ze maken omdat deze bewoners hier niet rechtstreeks bij betrokken (kunnen) worden.
Woonzorgcentrum Ter Putkapelle Van de 90 bewoner hebben er 54 deelgenomen aan de bewonersbevraging in het voorjaar van 2014. Het algemeen resultaat voor woonzorgcentrum Ter Putkapelle was zeer goed. De bewoners zijn zeer tevreden. Ook de maaltijden scoren hoog. Die zijn zo essentieel voor het welbevinden van bewoners dat de kwaliteit van de bereidingen en de bediening een aandachtspunt blijft. Uit de bevraging en de antwoorden bleek ook dat de tevredenheidsmeting een zeer individueel gebeuren is. Dit is vooral zichtbaar bij voorstellen zoals: ‘ik wil meer tijd en aandacht tijdens de uitstappen - de maaltijden zijn te rijkelijk - ik zou graag vroeger gewassen willen worden - ik moet op tijd naar het avondeten, maar ik heb bezoek’. Dit zijn slechts enkele bemerkingen waaruit blijkt dat het voor de bewoners niet eenvoudig is om zich aan een collectief leefgebeuren aan te passen. Communicatie is cruciaal. Medewerkers zijn er nogmaals attent op gemaakt dat zij hier zeer alert moeten voor zijn, vooral naar heel mondige bewoners en zeer bezorgde en betrokken families.
Woonzorgcentrum Ter Vlierbeke Uit de resultaten van de totale bevraging voor woonzorgcentrum Ter Vlierbeke blijkt dat de meeste bewoners erg tevreden zijn over de dienstverlening.
28
J a a r v er s l a g 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
Op bijna alle domeinen werd er zeer goed gescoord. Niettegenstaande het goede resultaat, mag er niet geaarzeld worden om voortdurend te blijven werken aan een zeer goede kwaliteit van zorg en leven in het woonzorgcentrum. 49 van de 90 bewoners hebben effectief de vragenlijst ingevuld. De inrichting en netheid van de kamer scoort een stukje lager dan bij de vorige bevraging. De inkleding (versiering) van de gemeenschappelijke ruimtes scoort dan weer beter. Kleding scoort merkelijk lager. Dit is wellicht te verklaren doordat de waskosten sinds kort voor de bevraging aangerekend worden of bewoners (of hun familie) de was zelf moeten doen. Het eten blijft over het algemeen wat lager scoren dan de andere punten. Maar in vergelijking met de vorige bevraging is hier toch een lichte stijging van de tevredenheid. De facturatie en administratieve ondersteuning scoren lager. De cafetaria scoorde al heel hoog in 2011, maar is toch nog gestegen. Meer dan 95% van de bewoners is hierover tevreden of zeer tevreden. Hetzelfde geldt voor het kapsalon. Aandachtspunten zijn het aankondigen van bepaalde zorgen (“op voorhand vertellen wat ze gaan doen”) en de betrokkenheid van de bewoner (“medewerker vraagt mijn mening over wat ik wil”). Hier is verder met de werkgroep Kwaliteitszorg opnieuw aandacht aan besteed en actie rond ondernomen. Informatie over medicatie (door de arts en verpleegkundige) scoort iets lager. Mogelijk zit de overschakeling naar het robotsysteem voor de verdeling van de medicatie daar deels tussen. Wat de ontspanning betreft, vragen de bewoners meer aandacht voor hun wensen. Het aanbod is zeker uitgebreid en de activiteiten die ze vragen zijn net de activiteiten die nu al regelmatig georganiseerd worden. Verder blijkt dat bewoners meer dan vroeger vragende partij zijn om afdelingoverschrijdend te werken (contacten met bewoners van andere afdelingen: bewoners kennen elkaar blijkbaar meer van vroeger). Dit zijn de resultaten van de bewonersbevraging die het woonzorgcentrum zelf deed. In woonzorgcentrum Ter Vlierbeke is er nog een tweede bevraging gebeurd, nl. door een onafhankelijk onderzoeksbureau. Deze resultaten worden verwacht in 2015.
Woonzorgcentrum Edouard Remy In totaal beantwoordden 75 zwaar zorgbehoevende bewoners en 62 minder zorgbehoevende bewoners de bevraging van woonzorgcentrum Edouard Remy. Op de afdelingen met zwaar zorgbehoevenden was er een zeer goede score qua tevredenheid van meer dan 90% bij de vorige bevraging. Bij deze nieuwe bevraging valt dit terug tot een resultaat van hoge scores in de 80%. Op het vlak van accommodatie is er een mindere score omwille van de tweepersoonskamers. Met betrekking tot animatieactiviteiten is er een duidelijke verbetering merkbaar t.o.v. vroegere metingen. Voor de administratieve ondersteuning zijn de antwoorden uiteenlopend. Veel bewoners antwoorden ‘gewoon’ of ‘gemiddeld’. Door een enkele negatieve score daalt de volledige score op dit gebied. Tijdens de gesprekken met bewoners en familie is dit verder bevraagd en werd de nodige toelichting gegeven. Bij de minder zorgbehoevende ouderen die in het oude gebouw woonden, is er globaal een goede stijging van 6,9 naar 7,7 op 10. De diverse aspecten stijgen behalve de sanitaire voorzieningen, deze dalen van 36% naar 15%. Dit heeft uiteraard te maken met de verouderde infrastructuur die in 2015 niet langer in gebruik zal zijn. Een zeer opvallende stijger is voeding (van 27% naar 61% tevredenheid), dankzij een voortdurende communicatie met bewoners en de inspanningen van onze keuken. Veel van de aandachtspunten worden aangepakt door de verhuis in 2015.
3.2.1.2 Zijn de woonzorgcentra goed bezig? Elk jaar is een ander woonzorgcentrum aan de beurt voor een interne audit. Op 14 december 2014 brachten interne auditors, medewerkers van de andere woonzorgcentra van OCMW Leuven een bezoek aan Edouard Remy. Aan de hand van een checklist werden een aantal aspecten rond zorg, maaltijdbegeleiding, sectorspecifieke minimale kwaliteitseisen (SMK’s) en het activiteitenaanbod afgetoetst. Globaal waren de scores goed. Nadien werden er door de hoofdverpleegkundigen van woonzorgcentrum Edouard Remy zelf een aantal werkpunten naar voren geschoven zoals inzetten op het verbeteren van het bewonersoverleg, handhygiëne en de medicatiemodule.
OCMW Leuven blijft voortdurend werken aan een zeer goede kwaliteit van zorg en leven in het woonzorgcentrum. 3.2.1.3 Hoe zien bewoners hun zorg? In 2014 werd er verder ingezet op de inspraak van de bewoners en hun familie in de zorgdialoog. Goede zorg is onderhandelde zorg. Ongeveer zes weken na opname in het woonzorgcentrum wordt er voor elke nieuwe bewoner een eerste bewonersoverleg georganiseerd. Op dat overleg zijn de bewoner, zijn familie, behandelende arts en de relevante teamleden aanwezig. De hoofdverpleegkundige leidt dit overleg. De bedoeling hiervan is om meer en beter te kunnen beantwoorden aan de behoeften van de bewoner. Na een zestal weken kan de bewoner ook beter aangeven op welke manier hij/zij het leven in het woonzorgcentrum ziet. Ook zijn dan reeds de zorgbehoeften duidelijk voor het zorgmedisch en paramedisch personeel. Voor dergelijk overleg wordt ruim tijd gemaakt, en het verslag hiervan wordt opgeslagen in het elektronisch zorgdossier. Op dit overleg worden gerichte vragen gesteld en concrete afspraken gemaakt over o.a. welke behandelingen en doorverwijzing naar het ziekenhuis de bewoner en zijn familie al dan niet nog wensen. Alle deelnemers ervaren dit overleg als een grote meerwaarde. Bovendien wordt er bijna altijd nog iets nieuws geleerd wordt over het verleden van onze bewoner waarop de medewerkers kunnen inspelen in hun benadering van de bewoner en bij de dagelijkse contacten.
3.2.1.4 Wat willen bewoners, families en gebruikers? Thematische aanpak van gebruikersraden in woonzorgcentrum Ter Putkapelle werkt Naast bewonersbevragingen en bewonersoverleg zijn de regelmatig georganiseerde gebruikersraden een andere mogelijkheid tot inspraak. Deze werden in woonzorgcentrum Ter Putkapelle in 2014 vier keer georganiseerd rond een specifiek thema. Er werd bewust voor deze werkwijze gekozen om enerzijds een groter aantal bewoners en families te bereiken en anderzijds een positieve insteek te geven. Zo kozen zij onder meer voor thema’s zoals ‘brandpreventie op de afdeling’, ‘eenzaamheid’ en ‘geluk’.
Participatie aan gebruikersraden in woonzorgcentrum Ter Vlierbeke maal drie Omdat de vorige jaren de participatie in de gebruikersraden relatief beperkt bleef (met een gemiddelde van ongeveer vijftien à twintig
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
29
aanwezigen, zowel bewoners als familieleden), heeft Ter Vlierbeke in 2014 het concept van de gebruikersraden aangepast. Om hun betrokkenheid te verhogen organiseerde men een gebruikersraad per afdeling en op het einde van het jaar één overkoepelende gebruikersraad. Ook nu waren er ongeveer vijftien à twintig personen aanwezig op de afdelingsgebonden gebruikersraden. Eigenlijk betekent dat een veel grotere participatie dan voordien, want nu ging het telkens om verschillende mensen die deelnamen. Dus eigenlijk is er een verdrievoudiging van de participatiegraad. De verklaring voor deze hogere participatie is dat de betrokkenheid op het eigen afdelingsleven groter is dan op de instelling als geheel. Toch kende ook de overkoepelende gebruikersraad opvallend meer aanwezigen. Mogelijk was de voorstelling van de resultaten van de bewonersbevraging hiervoor de verklaring.
Reflectiegroepen met bewoners van woonzorgcentrum Edouard Remy Op de afdelingen van woonzorgcentrum Edouard Remy met de minst zorgbehoevende ouderen werden in 2014 reflectiegroepen georganiseerd waar de bewoners hun feedback konden geven over verschillende zorgaspecten, de infrastructuur en de maaltijden.
30
J a a r v er s l a g 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
Mondige bewoners in gebruikersraden assistentiewoningen In de drie groepen van assistentiewoningen worden verschillende vormen van inspraak gehanteerd. In het Ruelenspark, Ter Vlierbeke en Ter Putkapelle organiseert OCMW Leuven vier maal per jaar een bewonersraad waar de bewoners van de assistentiewoningen voorstellen kunnen doen ter verbetering van de dienstverlening en de huisvesting.
Groepen bewoners assistentiewoningen in overleg over kwaliteit Naast de gebruikersraad kunnen bewoners ook suggesties doen via de ideeënbus of via de kwaliteitsgroepen. Ieder jaar zit men in iedere groep van assistentiewoningen samen met de bewoners in kleinere groepen rond allerlei thema’s. De kleinschaligheid van die groepjes verlaagt voor heel wat bewoners de drempel en levert zo veel input van hen op. In 2014 stelden de sites de bewoners de vraag hoe ze er tegenover zouden staan wanneer de dagelijkse verantwoordelijke hen zou adviseren hulp in te schakelen: bijvoorbeeld poetshulp bij een flat die er volledig onderkomen uitziet, of gezinszorg bij een bewoner waarbij er tekenen zijn dat hier nood aan
is. In de drie gebouwen vonden de bewoners dit een goede zaak, ondanks hun recht op autonomie en privacy. Ook werd hen gevraagd of er eventueel iemand van de bewoners interesse had om de bewonersraad voor te zitten. Hier koos men unaniem om het te laten zoals het was, omdat de dagelijkse verantwoordelijken deze taak goed vervullen.
Meer diepgang in kleine groep bewoners assistentiewoningen Ter Putkapelle In de groep van assistentiewoningen Ter Putkapelle is er naast de ruime gebruikersraad waarvoor alle bewoners worden uitgenodigd, ook nog een kleinere werkgroep waarin bepaalde thema’s besproken worden.
Gebruikers sturen de lokale dienstencentra aan De drie lokale dienstencentra van OCMW Leuven hebben een centrumraad. De centrumleider zit deze adviesraad voor. Een administratief- of centrummedewerker maakt het verslag op. Verder bestaan deze raden uit gebruikers van het centrum en uit een afvaardiging van de seniorenadviesraad en -verenigingen. In deze centrumraad kunnen de leden advies uitbrengen over de werking en het activiteitenaanbod. In elke raad worden de voorbije activiteiten geëvalueerd en kunnen de centrumraadsleden advies uitbrengen over de planning van de volgende activiteiten. De centrumraden vergaderen in het Ruelenspark maandelijks, in Ter Vlierbeke elk kwartaal en in Ter Putkapelle tweemaandelijks. Ook deze frequentie van vergaderen wordt per centrum in samenspraak met de leden bepaald. Sinds het najaar 2014 wordt de analyse van klachten voorgelegd aan de centrumraadsleden. Vaak komen hier dan goede suggesties of voorstellen van de centrumraadsleden uit. Dikwijls komen er suggesties voor uitstappen en activiteiten.
Gebruikerstevredenheid over het middagrestaurant De lokale dienstencentra doen elk jaar een tevredenheidsmeting over een ander aspect van de dienstverlening bij hun gebruikers. In 2014 werd er een thematische tevredenheidsmeting georganiseerd over het middagrestaurant, nadat er een aantal meldingen/klachten binnenkwamen over de warme maaltijden. Na deze bevraging werd er een bezoek aan de keuken, uitgebaat door Sodexo, georganiseerd en werd er een bijscholing gegeven voor de vrijwilligers over klantvriendelijk serveren. 60 gebruikers verspreid over de drie lokale dienstencentra vulden de bevraging in. Op de vraag over de bereikbaarheid van de dienst (telefonisch, via de onthaalbalie…) en de informatie die ze krijgen (praktische informatie, menu, mededelingen… ) antwoordt maar liefst 98,3% ‘goed’ tot ‘zeer goed’. Op de vraag over de prijs/kwaliteitsverhouding, antwoorden 19 deelnemers dat ze het ‘zeer goed’ vinden, 31 ‘goed’, vijf personen scoren ‘gewoon’ en slechts twee mensen vinden het slecht, niemand vindt het zeer slecht. Op de vragen i.v.m. de vrijwilligers scoren, met uitzondering van één persoon, alle gebruikers ‘goed’ tot ‘zeer goed’. Dat maakt dat 98,3% vinden dat de vrijwilligers vriendelijk, respectvol en attent zijn en rekening houden met hun wensen.
Systematische evaluatie van cursussen en infosessies in de lokale dienstencentra In de centra worden de gebruikers aan de hand van standaard evaluatieformulieren systematisch bevraagd over de infosessies en cursussen. Op basis van die resultaten kunnen de planningen en de organisatie van activiteiten bijgestuurd worden.
De lokale dienstencentra doen elk jaar een tevredenheidsmeting over een aspect van hun dienstverlening.
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
31
3.2.2 THEMATISCHE DOSSIERS 3.2.2.1 Dementie
Tentoonstelling ‘Geen jaren Stillekes’
Project ‘Vergeten naar buiten te komen?!’
Het dementiesupportteam van woonzorgcentrum Edouard Remy organiseerde van 1 tot en met 30 april 2014 de tentoonstelling ‘Geen jaren stillekes’. Met deze tentoonstelling werd getracht om bewoners de kans te bieden zich terug onder te dompelen in de geschiedenis van de jaren 1940-1960 en hun herinneringen van toen opnieuw te beleven. Alle bewoners kregen de kans om langs te gaan en terug te gaan naar de tijd van Persil en Sunlight, ‘Fud Leclerc’ en ‘Ma petite chatte’, kartonnen valiezen en Lego, ‘caspoussières’ en olifantenpijpen, Tricolor-ijs en cola, koffiemolens en krulijzers, de eerste TV en Doris Day, van klompen maken en koper slaan. Daarnaast werden op de afdelingen activiteiten aangeboden zoals archiefbeelden uit Congo bekijken, liedjes van Jacques Brel beluisteren, gesprekken voeren aan de hand van oude foto’s of smullen van tricolore ijs.
Het project ‘Vergeten naar buiten te komen?!’ van Dementievriendelijk Leuven was in 2014 aan zijn derde jaargang toe. Tot op heden kwamen er een 70-tal aanmeldingen van personen met dementie waarvan twaalf in 2014. Het doel blijft ouderen met geheugenproblemen op een zo gewoon mogelijke wijze zo lang mogelijk te laten participeren aan het maatschappelijk en cultureel leven. De meest voorkomende activiteiten waaraan de personen met dementie door dit project terug konden deelnemen waren diverse activiteiten in lokale dienstencentra (bijvoorbeeld een optreden, middagrestaurant), wandelen, museumbezoek, cinemabezoek … In 2014 werkte OCMW Leuven een specifieke activiteit uit: een aangepaste rit met de ‘Zonnetrein’. Een groep van thuisverblijvende ouderen met dementie reed mee met de ‘Zonnetrein’, een milieuvriendelijk vervoersmiddel om Leuven te (her)ontdekken. De moderne, op zonne-energie aangedreven trein, bracht hen naar de mooiste plekjes van Leuven. Terwijl ze genoten van het uitzicht, kregen ze heel wat informatie over de bezienswaardigheden. In 2014 zijn er enkele specifieke acties naar doorverwijzers geweest. Zo is het project bekendgemaakt bij enkele thuiszorgorganisaties, op een beurs voor artsen, op een studiedag… De meeste mensen die zich aanmelden voor het project zijn doorverwezen door de geheugenkliniek (UZ Leuven). Verder werd er een oproep gedaan naar vrijwilligers die mee kunnen ondersteunen in het begeleiden van de mensen met dementie naar een activiteit. Dit resulteerde in enkele nieuwe vrijwilligers.
Dementiesupportteams zetten van alles in beweging In 2014 zijn er vanuit de dementiesupportteams van alle woonzorgcentra van OCMW Leuven verschillende initiatieven geweest naar bewoners en naar familieleden. Het dementiesupportteam is een werkgroep samengesteld uit de referentiepersoon dementie, een aandachtspersoon dementie per afdeling en de aandachtspersoon dementie vanuit de animatie.
32
J a a r v er s l a g 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
Film ‘Vergeet me niet’ Bewoners en familie van woonzorgcentrum Booghuys woonden een vertoning bij van de film ‘Vergeet me niet’. Hier werd een nabespreking aan gekoppeld. Deze documentaire is gemaakt door een Duitse jongeman en geeft de evolutie van de dementie weer van zijn moeder en hoe zijn vader als mantelzorger daarmee omgaat.
Muziekproject Eveneens vanuit het dementiesupportteam van het Booghuys kwam het idee om een project op te zetten aan de hand van de favoriete muziek van onze bewoners. Eind 2014 werd een grote bevraging van alle bewoners gedaan om hun favoriete muziek te leren kennen. Het project is geïnspireerd op de documentairefilm ‘Alive inside’. Aan de hand van hippe multimediatechnologie en dito software, die je eerder in de leefwereld van jongeren zou verwachten, gaan dit project verder vorm krijgen in 2015. Bij dit project gaan de familieleden van de bewoners intensief betrokken worden.
Project ‘Kijk naar mij’ Het grootste project dat het dementiesupportteam van Ter Vlierbeke lanceerde, was de actie ‘Kijk naar mij’. In verschillende ruimtes werden familieleden, medewerkers, bezoekers … ondergedompeld in de belevingswereld van mensen met dementie. Hieraan participeerden ook externe partners.
Op verschillende wijzen werden ze uitgenodigd om zelf te beleven wat een persoon met dementie mogelijk voelt via bijvoorbeeld een ‘voelkamer’, een acteur die zijn beleving vertelde vanuit het standpunt van een persoon met dementie, een kamer waar onsamenhangende geluiden en teksten op je afkomen, een kamer waar gewerkt werd met tekeningen en zelfportretten, een aangrijpende kortfilm over een zorgmoment …
25 jaar zorg voor personen met dementie in de Vlamingenstraat 3 In september 2014 vierde woonzorgcentrum Booghuys met een groot en druk bijgewoond feest het feit dat men in de Vlamingenstraat 3 ondertussen al 25 jaar zorg biedt aan personen met dementie. Eerst in het Psycho-geriatrisch Centrum (PGC) en vanaf 2006 in het woonzorgcentrum Booghuys. Het PGC dat een ziekenhuis was, werd overgedragen naar het UZ Leuven. Het OCMW focust zich op ouderenzorg en herbestemde het gebouw in de Vlamingenstraat na een renovatie tot woonzorgcentrum, maar wel vooral voor personen met dementie. Het woonzorgcentrum Booghuys telt dan ook twee beveiligde afdelingen waar bewoners verblijven met gedrag dat niet hanteerbaar blijkt in open en gemengde afdelingen. In de andere woonzorgcentra van OCMW Leuven wonen op alle afdelingen personen met dementie naast andere zorgbehoevende ouderen en zijn de afdelingen open.
3.2.2.2 Samenwerking Via samenwerking kunnen we meer bieden In 2014 sloegen de lokale dienstencentra en woonzorgcentra van het OCMW de handen in elkaar met een reeks partners. Zij werkten samen aan de voorbereiding en concrete realisatie van verschillende projecten.
Buurt aan de beurt Samen met de stad Leuven werkte lokaal dienstencentrum Ter Vlierbeke het project ‘Buurt
aan de beurt’ uit. Via huisbezoeken wil Ter Vlierbeke de noden van de buurt in kaart brengen. Ook wil dit project alle actoren die in die buurt actief zijn oplijsten om zo tot een vorm van buurtvervlechting te komen, een preventief netwerk te vormen dat noden en kracht verbindt, waardoor senioren langer thuis kunnen blijven wonen. Als proefproject werd er gestart in de regio Blauwput in Kessel-lo, maar de bedoeling is om dit in een latere fase verder te zetten in andere gebieden in GrootLeuven.
LeuDansant Stad Leuven werkte met o.a. de lokale dienstencentra, buurthuizen en woonzorgcentra samen om via dans te werken aan fysieke en sociale activering van senioren en andere kwetsbare groepen. De lokale dienstencentra en woonzorgcentra van het OCMW werden mee betrokken. Zij zijn lid van de werkgroep LeuDansant en waren hierbij betrokken sinds de opstart van het project in het najaar van 2014. De lokale dienstencentra hebben in hun programmatie van 2015 een aantal activiteiten gepland in het kader van en met de steun van het project LeuDansant, zoals een linedancenamiddag, rock’n roll with Elvis, een namiddag rolstoeldansen en een muzikale verzoekbox.
Dichten van de digitale kloof Met de subsidies die de stad Leuven kreeg voor een project rond het dichten van de digitale kloof werden de digipunten in Leuven in de kijker gezet. Er werd een kaart ontworpen met de verschillende openbare computerruimtes en digitale schermen aangekocht voor de buurthuizen en de lokale dienstencentra van het OCMW die erkend zijn als Openbare ComputerRuimte (OCR). Hierop kunnen allerlei activiteiten aangekondigd worden die betrekking hebben op het dichten van de digitale kloof zoals computerlessen. Daarenboven kunnen de partners – dankzij de subsidies – op verschillende locaties gratis cursussen (met betrekking tot de digitale wereld) organiseren.
Voor het derde jaar op rij tracht OCMW Leuven via ‘Vergeten naar buiten te komen?!’ ouderen met geheugenproblemen aan maatschappelijke en culturele activiteiten te laten deelnemen.
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
33
Theater komt naar je toe Omdat het voor ouderen niet altijd gemakkelijk is om zich naar de schouwburg te begeven, komt de schouwburg in dit project naar de plek waar senioren al thuis zijn. 30CC liet de voorstelling ‘Zoutloos’ plaatsvinden in het lokaal dienstencentrum Ter Putkapelle. ‘Verhalen Uit De Groote Oorlog’ werd gebracht in het lokaal dienstencentrum Ruelenspark.
Repair Cafés De lokale dienstencentra Ter Vlierbeke en Ruelenspark organiseerden repair cafés in samenwerking met Wonen en Werken en de thuiszorgdiensten van het OCMW. Op beide plaatsen was het een groot succes.
Interculturele samenwerking Het lokaal dienstencentrum Ter Vlierbeke werkte in 2014 ook samen met de dienst Diversiteit van de stad Leuven. Er vond een kookworkshop plaats voor de vrouwen van de praatgroep voor mensen van een andere origine samen met gebruikers van het lokaal dienstencentrum. Ook in het teken van diversiteit speelden de drie lokale dienstencentra de film ‘Marina’ om de integratieproblematiek in de kijker te zetten.
Op stap met senioren De drie lokale dienstencentra organiseerden een wandeling naar Meerdaelwoud en het militair depot voor senioren die door hun beperkte mobiliteit of een
34
J a a r v er s l a g 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
andere problematiek niet vaak meer buiten komen. Een hele fijne samenwerking met de militairen binnen het militair depot, met de boswachter van Meerdaelwoud, met Ad Wouters en heel wat vrijwilligers.
Jong en oud samen Het is geweten dat ouderen geweldig genieten van activiteiten met kinderen. In alle ouderenvoorzieningen van OCMW Leuven wordt hier aandacht aan besteed in de planning van de activiteiten. Een voorbeeld hiervan is de structurele samenwerking met de school in Wilsele-Putkapel. Het woonzorgcentrum Ter Putkapelle is gelegen dicht bij de lagere school in de Bosstraat, wat een troef is als je intergenerationeel wil werken. In 2014 kwamen regelmatig kinderen van verschillende leeftijden over de vloer voor activiteiten samen met de bewoners.
Prinses Mathildeprijs 2014 Op dinsdag 13 mei 2014 werd de Koningin Mathildeprijs 2014 door Hare Majesteit de Koningin op het Koninklijk Paleis in Brussel uitgereikt aan de vzw Leren Ondernemen uit Leuven in samenwerking met Woonzorgcentrum Edouard Remy. De prijs wilde projecten belonen die de jongste en de oudere generatie met elkaar verbinden, vanuit de overtuiging dat deze twee generaties elkaar, maar ook de bredere samenleving, veel kunnen bijbrengen.
disciplines- een geslaagd instructiefilmpje. De toepassing van het wassen van de handen met water en zeep en het ontsmetten van de handen met alcoholgel wordt geïllustreerd door een laagdrempelig instructiefilmpje dat nu ook deel uitmaakt van de onthaaldag voor nieuwe medewerkers. Zo worden zij al bij de aanvang van de job gesensibiliseerd voor een correct handwasgedrag.
Met het bekroonde project, opgestart in januari 2013, wilde men een brug slaan naar vereenzaamde ouderen: de kinderen ontmoeten ouderen van het woonzorgcentrum om samen dingen te doen. Vanuit een duurzame vertrouwensband en het zoeken naar gezamenlijke interesses worden nieuwe activiteiten gepland rond spelen van vroeger en nu, tuinieren en kookactiviteiten. “Creatief bezig zijn met materiaal dat je normaal voor andere dingen gebruikt, opent deuren,” vertelde Joanna, een bewoonster van het woonzorgcentrum Edouard Remy.
3.2.2.3 Kwaliteit Projectweken in de animatie De mensen van de animatie in woonzorgcentrum Ter Putkapelle organiseerden bijna elke week een ‘project’ rond een bepaald thema. Ze bouwden de animatieactiviteiten rond specifieke thema’s op. Zo kwam er tijdens de projectweek ‘dieren’ een bezoekershond langs op al de afdelingen en bij die bewoners die dit wensten organiseerden ze een week in het teken van het wereldkampioenschap voetbal. Tijdens de projectweek over de Eerste Wereldoorlog werd er een bezoek gebracht aan het museum M voor de tentoonstelling ‘Ravage’. Deze gestroomlijnde werkwijze verhoogt de kwaliteit van de animatie, omdat het een duidelijker beeld schept voor onze bewoners.
Bewoners woonzorgcentra beter beschermd tegen besmettelijke ziekten Handhygiëne is superbelangrijk in de strijd tegen besmettelijke ziekten. Dit is in 2014 op verschillende manieren extra onder de aandacht gebracht. Enkele studenten van de afstudeerrichting Medical Management Assistent van de Katholieke Hogeschool te Leuven hebben onderzoek gedaan naar het handwasgedrag van medewerkers van allerlei disciplines in woonzorgcentrum Ter Vlierbeke. Op basis van de analyse van de enquête ontwikkelden zij -samen met enkele enthousiaste medewerkers van woonzorgcentrum Ter Vlierbeke uit verschillende
Onze interne richtlijnen rond handhygiëne zijn in 2014 in een ludiek jasje gestoken aan de hand van leuke cartoons. Omdat de cartoons op een zichtbare plaats hangen, worden ook familie en bezoekers op deze manier gesensibiliseerd rond handhygiëne. Sommige cartoons vragen wat meer denkwerk om de boodschap achter de cartoon te zoeken, maar dan is de aandacht er weer even op gevestigd en is het opzet geslaagd. In 2014 is de schriftelijke procedure met betrekking tot hygiëne geoptimaliseerd en zijn de protocollen van besmettelijke ziekten (bv. clostridium difficile) geconcretiseerd en ingevoerd in het e-zorgdossier. Zo is het voor iedere discipline op de afdeling duidelijk wat er gedaan moet worden bij een besmettelijke ziekte. Bovendien sloot OCMW Leuven zich aan bij het regionale platform voor ziekenhuishygiëne van Vlaams-Brabant en Limburg. In de woonzorgcentra schenkt OCMW Leuven veel aandacht aan het beschermen van de bewoners tegen een mogelijke griepepidemie. (Bijna) alle bewoners worden gevaccineerd. Toch kunnen ouderen, ondanks een vaccinatie, nog ziek worden en zijn zij -door hun zwakkere immuunsysteem- vatbaarder voor de in de lucht aanwezige griepbacillen. Daarom hebben informatiesessies plaatsgevonden om het nut van een griepvaccin voor medewerkers te verduidelijken en de hardnekkige mythes hieromtrent te ontkrachten. De overtuigingskracht van de coördinerende en raadgevende arts kende succes, want ten opzichte van vorig jaar hebben meer medewerkers zich laten inenten. Voor de niet-gevaccineerden werd er verplicht –bij het nationaal overschrijden van de griepdrempel (‘de griepepidemie’)– een mondmasker voorzien.
Een brug slaan naar vereenzaamde ouderen: kinderen ontmoeten ouderen om samen dingen te doen.
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
35
Erkenning als assistentiewoning biedt geen financiële middelen, maar is een kwaliteitslabel.
Meer levenskwaliteit voor bewoner met diabetes In het kader van de proeftuin zorginnovatie Vlaanderen, werd een project met betrekking tot diabetesmanagement voor bewoners in woonzorgcentra opgestart. Professor Chantal Mathieu van UZ Leuven leidt dit project. Woonzorgcentra Edouard Remy en Ter Vlierbeke werden geselecteerd als twee van de vier deelnemende woonzorgcentra aan dit project. Het project streeft naar een verbetering van de ‘kwantiteit en kwaliteit’ van leven van de bewoners met diabetes in de woonzorgcentra. In een eerste fase werden de knelpunten vanuit de respectievelijke functies geïnventariseerd. Van daaruit werden opleidingen gegenereerd voor alle paramedici die betrokken zijn bij de zorg van de bewoners met diabetes. Verder werd een gemeenschappelijk behandelprotocol per woonzorgcentrum uitgewerkt en wordt er nog een communicatietool ontwikkeld die de communicatie tussen de verschillende zorgverleners bevordert. Dit wordt geleidelijk uitgerold, startend in de vier pilootwoonzorgcentra.
Van serviceflatgebouw naar groep van assistentiewoningen De drie serviceflatgebouwen van OCMW Leuven waren erkend door de Vlaamse Gemeenschap als serviceflats. Sinds het woonzorgdecreet in 2009 wordt een omschakeling naar groep van assistentiewoningen aangemoedigd. Omdat OCMW Leuven kwaliteit van leven hoog in het vaandel draagt, is er besloten om de erkenning als assistentiewoningen aan te vragen voor de drie gebouwen Ruelenspark, Ter Vlierbeke en Ter Putkapelle van zodra de eerste erkenning als serviceflat zou verlopen. Dit was het geval voor Ruelenspark eind 2013. Na de aanvragen gingen de erkenningen als groep van assistentiewoningen respectievelijk in op 1 januari 2014 voor het Ruelenspark, 1 oktober 2014 voor Ter Putkapelle en op 1 januari 2015 voor Ter Vlierbeke. Een dergelijke erkenning biedt geen financiële middelen, maar wel een kwaliteitslabel. Om erkend te kunnen worden als groep van assistentiewoningen moet men aan meer voorwaarden voldoen dan als serviceflatgebouw. Men moet een woonassistent
36
J a a r v er s l a g 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
hebben, activiteiten aanbieden, oog hebben voor het sociale netwerk en de factuur opsplitsen in een deel genotsrecht en een deel dienstverlening. Bovendien moet er buiten het noodoproepsysteem ook garantie geboden worden op crisis- en overbruggingszorg wanneer er tijdelijk een verhoogde zorgbehoevendheid is bij een bewoner. 2014 werd dan ook het jaar waarin de voorbereidingen, de aanpassingen van documenten en procedures en de overlegmomenten met alle betrokken diensten en externe organisaties om hieraan te voldoen, plaatsvonden. Garantie bieden op crisis- en overbruggingszorg werd de grootste uitdaging. Hiervoor sloot OCMW Leuven verschillende samenwerkingsovereenkomsten af met diensten voor thuisverpleging (Wit-Gele Kruis, Thuisverpleging Meerdael, Solidariteit voor het Gezin, Thuisverpleging Blockx, Thuisverpleging Team Zorg), met Thuiszorg OCMW Leuven, met de projecten Nachtzorg Leuven en Sint Bernardus Bertem, en met gezelschapsdiensten In-Z en Seniorama.
Kunstwerk Zorgcampus Edouard Remy weerspiegelt visie In januari 2014 werd aan vier kunstenaars gevraagd om een kunstvoorstel te formuleren voor het nieuwbouwproject aan de Andreas Vesaliusstraat. De subsidie van het Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden schrijft namelijk de integratie van een kunstwerk in gebouwen van openbare diensten voor. Dit kunstwerk moest een duidelijke identiteit en imago geven aan het nieuwe gebouw en de visie van het huis weerspiegelen. De jury besliste om kunstenares Inge Van Gheel te volgen in haar ontwerp. Het voorgestelde kunstwerk is een driedimensionale weergave van een huis waarvan de deur openstaat. Daardoor vormt het een boeiend beeld ongeacht de kant vanwaar je het kunstwerk tegemoet komt. Bovendien nodigt het kunstwerk ook uit om er even uit te rusten: de deur die opendraait creëert een bank. Op die manier verhoogt het kunstwerk niet alleen de betrokkenheid van de bewoners met hun nieuwe thuis, maar biedt het ook plaats voor interactie met bezoekers en voorbijgangers. Het kunstwerk is
niet alleen een gelakte stalen constructie van een huis waar iedereen zijn verhaal kwijt kan, maar de suggestieve lijnen van het driedimensionale beeld nodigen bovendien iedereen uit om er zijn/haar eigen invulling aan te geven. ‘Het lege huis nodigt voorbijgangers uit door de deur in een andere leefwereld te treden. Het lege huis biedt m.a.w. een kader voor ieders persoonlijke verhaal of beeld van een ‘thuis’’, aldus Van Gheel. Ten slotte valt ook de kleurkeuze op in het straatbeeld, namelijk geel. Dat vergroot niet alleen het beeld, maar is ook een kleur waarvan je vrolijk wordt, dat helpt hindernissen te overwinnen en verbetert je persoonlijke ontwikkeling. Geel bevordert ook het opnemen en doorgeven van kennis.
KwazoQuiz in woonzorgcentrum Edouard Remy
Tien jaar kwaliteit van wonen en leven in Ter Vlierbeke In maart 2004 opende woonzorgcentrum Ter Vlierbeke zijn deuren. De bewoners van het oude rusthuis Fabiola verhuisden naar het nieuwe woonzorgcentrum, waar ook meer ruimte kwam voor zwaarzorgbehoevende bewoners. Na tien jaar heeft Ter Vlierbeke een hele evolutie meegemaakt en is het, mee dankzij de integratie in hetzelfde huis van een lokaal dienstencentrum en een groep van assistentiewoningen (serviceflatgebouw), uitgegroeid tot een centrum met een positieve uitstraling in de verre buurt. Het tienjarig bestaan mocht dan ook niet ongemerkt voorbijgaan en in maart 2014 stond er een hele reeks van speciale feestactiviteiten op het programma met als hoogtepunt een slotshow met honderden feestvierders.
Op vrijdag 13 juni 2014 organiseerde woonzorgcentrum Edouard Remy een quiz rond kwaliteitszorg voor alle medewerkers. Op een leuke en speelse manier werd de kennis over werkwijzen en aandachtspunten voor onze bewoners aangescherpt. Een werkgroep bouwde voort op de quiz-ervaringen van Ter Putkapelle en Ter Vlierbeke.
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
37
3.2.3 CIJFERS
Tabel 2: Cijfers woonzorgcentra CVK De Passerel
WZC Booghuys
9
10
Algemeen Aantal bedden rustoord Aantal bedden RVT
63
Aantal gerealiseerde ligdagen (incl. afwezigheden) Bezettingsgraad (Riziv) Aantal nieuwe inwoners Aantal overledenen Aantal bewoners vrijwillig vertrek
3.285
26.466
82%
97,87%
95
29
1
27
83
3
Percentage Leuvenaars Aantal bewoners per leeftijdscat op 31/12/2014
92,31%
Gemiddelde leeftijd
82 jaar
83 jaar
< 60
1
0
60 - 69
1
6
70- 79
2
15
80- 89
2
39
90 - 99
0
13
> 100 Graad zorgbehoevendheid (op 31/12/2014)
Aantal
0 Percentage
Licht (O en A)
3
Zwaar (B en C)
1
Personen met dementie (CD) Totaal Wachtlijst op 31/12/2014
93,15%
Aantal
0 Percentage
60%
9
12,33%
20%
26
35,62%
1
20%
38
52,05%
5
100%
73
100%
Gem. aantal lichtzorgbehoevend (O en A - ROB) Gem. aantal zwaarzorgbehoevend (B, C, CD - RVT) Kostprijs (01/07/2014
(68 bewoners)
27 Leuven Niet-Leuvenaars
30 Leuven Niet-Leuvenaars
Dagprijs kamers Uniforme korting op de dagprijs bij afwezigheid
€9
€9
€9
Dagprijs nieuwe infrastructuur 1 persoonskamer klein
€ 50
€ 58
€ 50
€ 58
Dagprijs nieuwe infrastructuur 1 persoonskamer groot
€ 48,1
€ 55,81
€ 50,65
€ 58,5
€ 47
€ 54
€ 48,1
€ 55,81
€ 45,67
€ 53
Dagprijs nieuwe infrastructuur 2 persoonskamer Dagprijs oude infrastructuur 1 persoonskamer Dagprijs oude infrastructuur 2 persoonskamer Betaalwijze (op 31/12/14) Via eigen middelen
38
€9
Percentage
Percentage
100%
90,4%
Via eigen middelen en onderhoudsplichtigen en of OCMW Leuven
6,9%
Via ander OCMW
2,7%
J a a r v er s l a g 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
WZC Edouard Remy
WZC Ter Putkapelle
WZC Ter Vlierbeke
120
30
29
169
60
61
105.485
33.126
32.708
100%
99%
99,57%
118
25
29
80
23
29
37
2
0
97,78%
97,78%
84 jaar
87 jaar
87,5 jaar
2
0
1
20
2
1
92,56%
(88 Leuvenaars)
56
9
9
136
49
42
73
29
32
Aantal
2 Percentage
Aantal
1 Percentage
Aantal
4 Percentage
91
31,49%
20
22,22%
16
18%
116
40,14%
34
37,78%
38
42,7%
82
28,37%
36
40%
35
39,3%
289
100%
90
100%
89
100%
65 7 Leuven Niet-Leuvenaars €9
€9
53
220
13 Leuven
Niet-Leuvenaars
43 Leuven
Niet-Leuvenaars
€ 51,25
€ 59
€ 51,25
€ 59
€9
€9
€ 50
€ 58
€ 48,1
€ 55,81
€ 47
€ 54
€ 45,67
€ 53 Percentage
Percentage
Percentage
76,47%
97,78%
94,4%
22,49%
1,11%
5,6%
1,04%
1,11%
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
39
Tabel 3: Cijfers groepen van assistentiewoningen Ter Vlierbeke Algemeen Bezettingsgraad
100%
Aantal wooneenheden
25
Aantal bewoners
27
Profiel
23 (alleenstaanden), 2 (koppel)
Mannen
8
Vrouwen
19
Gemiddelde leeftijd
83,11 jaar
Jongste bewoner
65 jaar
Oudste bewoner
95 jaar
Wachtlijst (stand op 31.12.2014) Aantal mensen op wachtlijst
214
Actieve wachtlijst Leuvenaars
68
Actieve wachtlijst niet-Leuvenaars
8
Niet-actieve wachtlijst Leuvenaars
131
Niet-actieve wachtlijst niet-Leuvenaars Kostprijs
7 Leuvenaars
Niet-Leuvenaars
€ 31
€ 34
Dagprijs studio Dagprijs éénslaapkamerflat Dagprijs tweeslaapkamerflat
Tabel 4: Cijfers lokale dienstencentra Ter Vlierbeke
Ruelenspark
Ter Putkapelle
Activiteiten 2014 Ontspannende
224
289
264
Vormende
240
210
265
22
16
33
Informatieve
40
J a a r v er s l a g 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
Ruelenspark
Ter Putkapelle
100%
100%
48
27
54
30
42 (alleenstaanden), 6 (koppel)
24 (alleenstaanden), 3 (koppel)
16
9
38
21
78,8 jaar
84,43 jaar
64 jaar
74 jaar
92 jaar
92 jaar
189
106
77
39
13
10
87
53
12 Leuvenaars
Niet-Leuvenaars
€ 18
€ 20
€ 20
€ 22
4 Leuvenaars
Niet-Leuvenaars
€ 31
€ 34
€ 34
€ 37
Ter Vlierbeke
Ruelenspark
Ter Putkapelle
1.440
3.210
438
Pedicurebehandelingen
262
498
268
Manicurebehandelingen
24
94
36
6.112
3.210
1.801
Dienstverlening Was- of droogbeurten
Maaltijden in het middagrestaurant Gelaatsverzorging
32
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
41
J a a r v er s l a g 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
3.3
THUISZORG Thuiszorg biedt hulp aan iedereen die wegens ziekte, ouderdom of een handicap zijjn huishoudelijke en verzorgende taken moeilijk kan vervullen. Elke inwoner van Leuven kan een beroep doen op deze hulp, maar OCMW Leuven geeft voorrang aan de maatschappelijk meest kwetsbare personen.
3.3.1 FOCUS: TEVREDENHEID MONITOREN IN THUISZORG? EEN STRUCTURELE EVIDENTIE 3.3.1.1 Systematische tevredenheidsmetingen bij onze cliënten Elke erkende dienst voor Gezinszorg en aanvullende thuiszorg dient op een gestructureerde wijze de tevredenheid van zijn cliënten te bevragen. Op basis van de verbeterpunten die mogelijk uit deze bevraging komen, dient de dienst verbetervoorstellen uit te werken, op te volgen en bij te sturen. Voor Gezinszorg stuurt Thuiszorg jaarlijks een anonieme tevredenheidsmeting naar een relevante steekproef van de cliënten. Daarin peilt Thuiszorg naar de algemene tevredenheid over de diensten van het OCMW en specifiek over de Thuiszorg. Verder polst Thuiszorg naar de tevredenheid over het contact met de maatschappelijk werker, de afgesproken dienstverlening, de houding van de medewerker, de uitvoering van de dienstverlening zelf en naar de administratie en communicatie van de dienst. Daarnaast kan de cliënt ook zijn mening geven over een actueel item en heeft men de mogelijkheid om bemerkingen of suggesties te noteren.
Uit deze anonieme tevredenheidsmetingen worden de algemene resultaten ten opzichte van elkaar en ten opzichte van de voorgaande jaren afgezet. De mogelijke verbeterpunten visualiseert Thuiszorg zo duidelijk mogelijk om actie te kunnen ondernemen. Verbeterpunten neemt Thuiszorg op in de strategieplanning en verankert het systematisch in de dienstverlening. Ook de cliënten van de Poetsdienst, de dienstencheques en de Klusjesdienst bevraagt Thuiszorg tweejaarlijks steekproefsgewijs over deze items. Ook de cliënten van de maaltijden aan huis worden bevraagd. De resultaten van de tevredenheidsmetingen zijn heel positief. Hieronder volgt een overzicht vinden van de laatste resultaten van Gezinszorg en van Poetsdienst en het Dienstenchequebedrijf.
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
43
Grafiek 5: Tevredenheid over dienstverlening Gezinszorg het contact met onze diensten (telefonisch,...) de afspraken rond de geboden dienstverlening (#38) de uitvoering van de dienstverlening (#38) het contact met de MW (vriendelijk, aanspreekbaar,...) de houding van de VZ (vriendelijk, beschikbaar,...) de info die ik krijg (#37) de facturatie (juistheid, duidelijkheid,...) (#36) de afhandeling van mijn eventuele opmerkingen of... zeer goed
goed
gewoon
slecht
zeer slecht
Anonieme tevredenheidsmeting Gezinszorg, najaar 2014 (38 respondenten, 34% responsgraad).
Grafiek 6: Tevredenheid diensverlening Poetsdienst/Dienstencheques het contact met onze diensten (telefonisch,...) de afspraken rond de geboden dienstverlening (#96) de uitvoering van de dienstverlening (#98) het contact met de MW (vriendelijk, aanspreekbaar,...) de houding van de VZ (vriendelijk, beschikbaar,...) de info die ik krijg (#94) de facturatie (juistheid, duidelijkheid,...) (#84) de afhandeling van mijn eventuele opmerkingen of... zeer goed
goed
gewoon
slecht
zeer slecht
Anonieme tevredenheidsmeting Poetsdienst en dienstencheques, najaar 2013 (119 respondenten, 53% responsgraad). Naast deze formele tevredenheidsmetingen bevraagt Thuiszorg de tevredenheid voortdurend op informele wijze. Dagelijks hebben de medewerkers contact met de cliënten waar naast de praktische zaken over de dienstverlening ook tijd wordt gemaakt om te vragen of de cliënt tevreden is over de huidige dienstverlening. Eventuele kleine bekommernissen kunnen zo snel telefonisch opgelost worden of er kan onmiddellijk een huisbezoek door de maatschappelijk werker gepland worden.
44
J a a r v e r s l a g 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
3.3.1.2 Monitoren van klachten en complimenten Elke dienst voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg dient ook een transparante klachtenprocedure te hebben. Thuiszorg onderscheidt twee soorten klachten: de eerstelijns- en de tweedelijnsklachten. Cliënten kunnen met kleine bekommernissen en verzuchtingen steeds terecht bij onze medewerkers op de werkvloer. Men kan ook dagelijks bij het administratief team of bij de maatschappelijk werker terecht met vragen, klachten, bemerkingen en suggesties. Dit zijn eerstelijnsklachten. Tweedelijnsklachten zijn klachten die bij de directie terechtkomen. Deze klachten worden behandeld door onze interne klachtenmanager. Hij voert een onderzoek uit bij de verschillende partijen en tracht tot een oplossing te komen. Ook via onze website kunnen klachten en suggesties geformuleerd worden. Een overzicht van de klachten wordt jaarlijks overgemaakt aan het Agentschap voor Zorg en Gezondheid.
3.3.1.3 Kwaliteitsbezoeken door coaches De coaches on the field doen dagelijks kwaliteitsbezoeken bij cliënten thuis om samen met medewerkers op de werkvloer de kwaliteit van de uitgevoerde taken te controleren aan de hand van een checklist. Dit heeft enerzijds als positief gevolg dat medewerkers heel concrete feedback krijgen over de kwaliteit van het uitvoeren van hun ‘doe-taken’. Anderzijds krijgen zij op de werkvloer heel praktische tips aangereikt en kunnen er zelfs taken voorgedaan worden of samen met de medewerkers uitgevoerd
worden, opdat de medewerker kan groeien in de uitvoering van zijn functie. De coaches on the field hebben tijdens het huisbezoek ook een gesprek met de cliënt om zijn bevindingen over het werk van de medewerker te bespreken. Zo kan de samenwerking nog verder op elkaar afgestemd worden en verhoogt de kwaliteit van de taakuitvoering. Naast de kwaliteitsbezoeken staan de coaches ook in voor een degelijke introductie en inscholing van nieuwe medewerkers in samenwerking met de meter/ peter. De coaches on the field werken bovendien ook ondersteunend voor medewerkers die het moeilijk hebben, hetzij na de inscholingsperiode, hetzij bij werkhervatting na langdurige afwezigheid of in het kader van een verbetertraject. Deze ondersteuning heeft een positief effect op de taakuitvoering van de medewerkers en dus ook op de tevredenheid van de cliënten.
3.3.1.4 Cliënten getuigen over goede dienstverlening Enkele cliënten werden persoonlijk en uitgebreid bevraagd over de tevredenheid van de hele dienstverlening. Deze getuigenissen werden gecompileerd in een filmpje en getoond aan onze medewerkers op de Dag van de Thuiszorg. Achteraf werden de cliënten samengebracht om hen het resultaat te tonen. Tegelijkertijd werden hen ook enkele thema’s over de dienstverlening voorgelegd en hun mening gevraagd over bepaalde items die in de toekomst mogelijk geïntroduceerd zullen worden. U kan dit filmpje bekijken op de website van OCMW Leuven: www.ocmw-leuven.be.
3.3.2 THEMATISCHE DOSSIERS: KWALITEIT EN OPTIMALISATIE DIENSTVERLENING VOOR CLIËNTEN EN MEDEWERKERS Naast het meten van de tevredenheid en het uitvoeren van verbeteracties tracht Thuiszorg voortdurend de kwaliteit voor zowel cliënten als medewerkers te optimaliseren.
3.3.2.1 Cliëntenfeesten, project ‘Lekker Veilig’ … Goed verzorgde cliënten zijn tevreden cliënten. Daarom wil Thuiszorg de cliënten niet alleen thuis een goede dienstverlening aanbieden, maar hen ook buitenshuis laten proeven van aangename
activiteiten. Jaarlijks organiseert Thuiszorg cliëntenfeesten in elk lokaal dienstencentrum van het OCMW. Cliënten kunnen met een hapje en een drankje samen genieten van een aangename namiddag. Zo krijgen ze de kans om de sfeer in een lokaal dienstencentrum op te snuiven en kunnen zo ook andere activiteiten leren kennen. Ook het project ‘Lekker Veilig’, een project in het kader van zinvolle dagbesteding voor senioren brengt cliënten op een informerende maar aangename manier bij elkaar rond een aantal thema’s over veiligheid en gezond en lekker eten.
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
45
3.3.2.2 Cliëntenwissel In het voorjaar van 2014 vond opnieuw de cliëntenwissel plaats. Voor Gezinszorg vindt deze jaarlijks plaats omwille van het intense contact tussen cliënt en verzorgenden. Bij de Poetsdienst en het Dienstenchequebedrijf vindt deze om de twee jaar plaats. Deze wissel is belangrijk om de dienstverlening op een professionele manier te blijven waarborgen en de scheiding tussen werk en privé te kunnen blijven handhaven. Om deze wissel voor de cliënten en medewerkers zo rimpelloos mogelijk te laten verlopen, wordt deze wissel uitgebreid en zorgzaam voorbereid. De gewoonten en behoeften van de cliënten worden regelmatig besproken tijdens teamvergaderingen met de verzorgenden en de medewerkers Poetsdienst. Iedereen is in principe dus op de hoogte van elke cliëntsituatie. Ook de cliëntenmappen en checklists die bij de cliënt thuis nauwkeurig worden ingevuld, zijn voor de medewerkers een bron van informatie. De cliënten worden ook ruim op voorhand geïnformeerd over de komende wissel. Omdat deze wissel niet voor elke cliënt altijd even evident is, kan er een korte overgangsperiode voorzien worden waarin de vorige vaste medewerker even met de nieuwe vaste medewerker samen bij de cliënt komt om diens behoeften en gewoonten toe te lichten. Dit is een extra dienstverlening naar de cliënten.
3.3.2.3 Oriëntatie en OpvolgingsTraject Thuiszorg Na een lange voorbereidende fase werd in de zomer het project Oriëntatie en OpvolgingsTraject Thuiszorg (OOTT) goedgekeurd. Dit is een zorgvernieuwend project van het RIZIV binnen protocol III. Ook de Thuiszorg participeert als partner in dit project samen met verschillende andere diensten uit de Leuvense regio. Concreet werkt één voltijds zorgkundige van Thuiszorg in het OOTT en participeert Thuiszorg ook in de stuurgroep en de werkgroep Dienst voor Gezinszorg en Aanvullende Thuiszorg (DGAT) van het OOTT. Met dit project wil men de continuïteit van zorg garanderen voor thuiswonende kwetsbare ouderen en hun mantelzorgers die in een crisissituatie terechtkomen. Deze crisissituatie kan te maken hebben met een toenemende zorgbehoefte na een ziekenhuisopname of in de thuissituatie (als bijvoorbeeld de partner van een dementerende persoon wegvalt). Er wordt een tijdelijke opvang voorzien (24/24 en 7/7, doelstelling is maximaal drie weken) om bijvoorbeeld randvoorwaarden die nodig zijn om thuis te kunnen blijven of terug te keren na een ziekenhuisopname (bijvoorbeeld kleine woningaanpassingen, het ter beschikking stellen van hulpmiddelen …) op punt te stellen. Tijdens de opname besteedt men aandacht aan de oriëntatie
46
J a a r v e r s l a g 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
van de zorgbehoevende cliënt naar de juiste zorg- en hulpverlening met als doel de cliënt zo lang mogelijk in zijn vertrouwde omgeving te laten wonen. Het (ver)nieuw(d)e zorg- en hulpverleningsplan wordt opgesteld in samenspraak met de bestaande zorgen hulpverleners en mantelzorgers. Van zodra deze nieuwe werking operationeel is, gaat de cliënt terug naar zijn aangepaste omgeving. De oudere zal nog tot één jaar na de eerste interventie door de casemanagers van het OOTT-team opgevolgd worden. Ouderen moeten 60 jaar of ouder zijn om binnen dit RIZIV-project te kunnen geholpen worden.
3.3.2.4 Casa Cura Thuiszorg lanceerde samen met de stad Leuven en de Studentenhuisvestingsdienst van de KU Leuven een nieuw concept van samenwonen. In dit project gaan de partners op zoek naar een goede ‘match’ tussen ouderen die al een beroep doen op de diensten van Thuiszorg en studenten van de KU Leuven die geconfronteerd worden met een krappe studentenkamermarkt. In Leuven zijn naar schatting één op drie woningen onderbenut. Meer dan een derde van de eengezinswoningen is bewoond door alleenstaanden, zestigplussers of koppels en is dus onderbewoond. Tegelijk kampen ouderen vaak met eenzaamheid. Het zou een mooie oplossing zijn wanneer ouderen die zich eenzaam voelen in een (te) groot huis gekoppeld kunnen worden met studenten die zich willen inzetten om hen gezelschap te houden door er tijdens zijn/ haar studies een kamer te betrekken. Het project wil zo enerzijds leegstand tegengaan en anderzijds meewerken aan de intergenerationele sociale cohesie in Leuven. Bovendien kadert dit concept perfect binnen de vermaatschappelijking van de zorg. Ook financieel is het gunstig voor beide partijen: de oudere genereert bijkomende inkomsten en de student huurt tegen een goedkopere huurprijs in ruil voor zijn/haar engagement. Uit vergelijkbare projecten in het buitenland blijkt de keuze voor een juiste en duurzame ‘match’ niet evident te zijn en de nodige intakeen begeleidingsgesprekken te vereisen. Vandaar de keuze om samen te werken met ouderen die al in een begeleidingstraject van Thuiszorg van OCMW Leuven zitten. Zij worden al begeleid door een maatschappelijk werker voor wie een belangrijke rol in dit nieuwe project is weggelegd. De vertrouwensrelatie tussen de cliënt en de maatschappelijk werker is een ideale vertrekbasis om cliënten te sensibiliseren voor het project Casa Cura. Anderzijds kan de maatschappelijk werker ook de nodige steun en informatie bieden aan de studenten
die vaak geen of weinig ervaring hebben met ouderen en zorgsituaties. Dit project kadert in de oproep woningdelen van de provincie en wordt gesubsidieerd door de provincie Vlaams-Brabant.
3.3.2.5 Verlenging Psychotherapeutische Interventies voor Ouderen in de Thuiszorg Thuiszorg van OCMW Leuven is partner in het project Psychotherapeutische Interventies voor Ouderen in de Thuiszorg (PIOT) samen met verschillende andere partners uit het zorgveld. Ook PIOT is een zorgvernieuwend project van het RIZIV binnen protocol III. In 2014 werd dit project verlengd. Binnen PIOT stellen twee Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG’s) (Vlaams-Brabant Oost en PassAnt) elk één voltijdse psychotherapeut vrij om in dit project te werken. Het project stelt een zorgondersteunend aanbod voor met als bedoeling psychologische hulpverlening aan te bieden aan senioren (vanaf 60 jaar) in het thuismilieu die kampen met een al lang bestaande en/of zich ontwikkelende psychologische problematiek (angst, relationele problemen, aanpassingsstoornissen, gecompliceerde rouw, emotionaliteit, gedrags- en persoonlijkheidsstoornissen …) en waar de invloed van het psychologisch probleem op de verdere thuisverzorging de thuiszorg van de cliënt in gevaar brengt. Er is in het project ook voldoende aandacht voor de mantelzorger(s) van de cliënt. Thuiszorg van OCMW Leuven kan cliënten aanbrengen die deze extra ondersteuning nodig kunnen hebben. Elke geselecteerde en gedetecteerde cliënt kan thuis vijftien psychotherapeutische sessies krijgen. Verder participeert Thuiszorg van OCMW Leuven in de stuurgroep. Het project is gratis voor de cliënten.
3.3.2.6 Planningsmodule en Cliënten Onthaal Module (COT) De concrete plannen om te werken met een onthaalen planningsmodule kregen in het najaar 2014
ook vorm. De bestaande onthaalmodule van de Sociale Dienst werd verder verfijnd naar de noden voor de Thuiszorg, de woonzorgcentra en de groep van Assistentiewoningen (GAW’s). Een integraal wachtlijstbeheer zal in de onthaalmodule uitgewerkt worden en elk contact met de cliënt nadien zal in de onthaalmodule kunnen geregistreerd worden. Op basis van de input die Thuiszorg aan de softwareleverancier gaf, werden ook de eerste stappen gezet om een basisplanningsmodule aan te passen aan de noden van de dienst om op een uniforme en transparante manier de dagelijkse planning van de dienstverlening te kunnen opstellen. In de planning wordt o.a. rekening gehouden met de juiste match tussen de competenties van de medewerkers en de noden van de cliënt. Daarnaast zullen uit de planningsmodule ook rapporten kunnen getrokken worden die dan geanalyseerd kunnen worden met het oog op verbeteracties. Zodra de planningsmodule operationeel en volledig functioneel is, kan er ook een ‘vliegende equipe’ samengesteld worden die flexibel kan inspringen bij dringende noden in de dienstverlening en bij korte afwezigheden van medewerkers. OCMW Leuven is één van de pilootorganisaties die de module uitgebreid test en gebreken en optimalisaties doorgeeft om in 2015 met een degelijk product dat de dienstverlening optimaal ondersteunt van start te kunnen gaan.
3.3.2.7 Administratieve vereenvoudiging In het kader van administratieve vereenvoudiging werd vanaf 2014 een forfaitair systeem voor dienstverplaatsingen ingevoerd. De diverse documenten die voor elke dienstverplaatsing moesten ingevuld worden, werden vervangen door een forfaitair systeem. Het forfait is opgebouwd uit diverse factoren wat leidde tot een heel geïndividualiseerd systeem. Zo werd voor elke zone in combinatie met elk mogelijk werkregime een aparte forfaitaire vergoeding berekend. Deze vereenvoudiging kadert binnen het mobiliteitsbeleid dat Thuiszorg al jaren voert.
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
47
3.3.3 CIJFERS
Tabel 5: Cijfers Dienstenchequebedrijf in 2008, 2009, 2010, 2011,2012, 2013 en 2014 2008
2009
2010
Aantal geholpen cliënten
230
225
215
Gemiddeld aantal geholpen cliënten per maand
188
194
177
Aantal gepresteerde uren bij cliënten
20.550
21.391
20.470
252
424
354
€ 6,7 of 7
€ 7 of 7,5
€ 7,5
21,8
17,75
17,3
2008
2009
2010
Aantal geholpen cliënten
637
558
506
Gemiddeld aantal geholpen cliënten per maand
520
456
415
Aantal gepresteerde uren bij cliënten
51.926,95
44.469,7
41.623,84
660
1.090
947
€ 6,32
€ 6,63
€ 7,14
44,8
39,5
36,5
2008
2009
2010
Aantal geholpen cliënten
380
377
364
Gemiddeld aantal geholpen cliënten per maand
274
289
271
Aantal gepresteerde uren bij cliënten
97.137,16
102.983,43
100.337,01
1.565,78
1.987,70
2.262,52
€ 3,32
€ 4,09
€ 4,6
93,4
88
90,4
Aantal uren bijscholing Bijdrage per cliënt per uur Aantal huishoudhulpen (VTE op 31/12)
Tabel 6: Cijfers Poetsdienst in 2008, 2009, 2010, 2011,2012, 2013 en 2014
Aantal uren bijscholing Gemiddelde bijdrage per cliënt per uur Aantal poetshulpen (VTE op 31/12)
Tabel 7: Cijfers Gezinszorg in 2008, 2009, 2010, 2011,2012, 2013 en 2014
Aantal uren bijscholing Gemiddelde bijdrage per cliënt per uur Aantal verzorgenden (VTE op 31/12)
48
J a a r v er s l a g 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
2011
2012
2013
2014
206
334
380
399
167
235
283
321
17.271
26.308
30.371
34.058
737
561
1.273
1.131
€ 7,5
€ 7,5
€ 7,5 of 8,5
€ 8,5 of 9
15,55
22,6
26,65
27,1
2011
2012
2013
2014
482
434
363
335
383
330
278
259
38.135,34
34.327,98
26.440
24.568,03
1.421
692
652
1.423
€ 7,63
€ 7,89
€ 8,1
€ 7,91
35,3
27
24,4
26,4
2011
2012
2013
2014
389
463
499
475
297
336
348
340
103.166,67
107.697,38
108.249,42
104.461,48
2.828,28
2.544,74
2.425,93
3.363,92
€ 4,74
€ 5,08
€ 5,33
€ 5,65
94,2
97
94,4
96,8
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
49
Tabel 8: Cijfers dienst Maaltijden aan huis in 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013 en 2014 2008
2009
2010
238
250
252
Aantal maaltijden
56.817
59.102
57.983
Gemiddelde bijdrage per cliënt per maaltijd
€ 5,98
€ 6,3
€ 6,85
2008
2009
2010
Gemiddeld aantal geholpen cliënten per maand
27
40
39
Aantal gepresteerde uren bij cliënten
2.043,9
2.746,62
2.124,68
Aantal gepresteerde uren werk OCMW
353,76
183,8
377,15
Gemiddelde bijdrage per cliënt per uur (incl. materiaal)
€ 10,83
€ 11,75
€ 13,21
3
3
3
Gemiddeld aantal geholpen cliënten per maand
Tabel 9: Cijfers Klusjesdienst in 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013 en 2014
Aantal klusjesmannen (VTE op 31/12)
Tabel 10: Soort klussen bij cliënten in 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013 en 2014 2008
2008
2009
2009
2010
2010
Aard van de klus
aantal uren
aantal klussen
aantal uren
aantal klussen
aantal uren
aantal klussen
Schilderen en behangen
400,18
30
802,77
57
519,69
43
Loodgieterij
181,44
50
164,72
63
102,95
47
Electriciteit
32,15
13
17,63
7
30,37
14
Schrijnwerkerij
50
75,79
26
53,37
21
45,77
11
Tuinwerk
452,77
111
729,17
176
742,01
206
Verhuis en vervoer
780,26
96
686,55
103
413,21
79
Veiligheid en comfort
40,06
16
71,41
38
152,54
44
Opruimen
16,32
3
97,85
19
20,8
3
Allerlei
64,93
21
123,15
18
97,34
21
Totaal
2 .043,9
366
2.746,62
502
2.124,68
468
J a a r v er s l a g 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
2011
2012
2013
2014
228
204
204
213
49.989
42.243
41.458
44.633
€ 7,38
€ 7,83
€8
€ 8,02
2011
2012
2013
2014
41
56
59
55
2.258,28
2.509,5
2.192,5
1.923,75
320,47
123,14
205,25
179,75
€ 14,96
€ 17,01
€ 21,65
€ 22,13
3
3
3
3
2011
2011
2012
2012
2013
2013
2014
2014
aantal uren
aantal klussen
aantal uren
aantal klussen
aantal uren
aantal klussen
aantal uren
aantal klussen
640,4
38
651,16
52
580,25
63
395,75
42
71,92
46
131
81
107
74
84
50
25,84
14
71,67
35
64,75
34
101,25
37
52,75
28
117,26
29
55
21
21,25
12
838,18
304
1.145,42
472
1.118
527
918,25
525
351,68
75
103,67
38
86,75
52
168,75
46
102,25
39
212,74
77
169,25
91
229,5
112
101,92
9
16,17
5
0
0
0
0
73,34
28
60,41
18
11,5
4
5
1
2.258,28
581
2.509,5
807
2.192,5
866
1.923,75
825
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
51
Tabel 11: Cijfers Wonen en Werken 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013 en 2014
Aantal klussen bij cliënten Aantal gepresteerde uren bij cliënten
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
19
64
55
120
178
230
329
993,25 1.288,95 2.373,75 3.106,85 3.515,25
3.886
297,5
Tabel 12: Cijfers oppashulp i.s.m vzw IN-Z 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013 en 2014 2009
2010
2011
2012
2013
2014
Aantal geholpen cliënten
17
8
11
23
13
9
Gemiddeld aantal geholpen cliënten per maand
11
7
7
8
7
5
Aantal gepresteerde uren bij cliënten
2.386,25
1.862,75
2.234
1.893
1.244,7
681
Gemiddelde bijdrage per cliënt per uur
€ 6,25
€ 6,25
€ 6,38
€ 6,47
€ 6,69
€ 6,84
Tabel 13: Cijfers aanvullende poetshulp i.s.m vzw IN-Z 2011, 2012, 2013 en 2014 2011
2012
2013
2014
2
7
0
0
Gemiddeld aantal geholpen cliënten per maand
0,25
0,67
0
0
Aantal gepresteerde uren bij cliënten
27
57,5
0
0
Gemiddelde bijdrage per cliënt per uur
€ 12
€ 10,29
€0
€0
Aantal geholpen cliënten
52
J a a r v er s l a g 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
In een compilatiefilmpje op www.ocmw-leuven.be getuigen cliënten over hun tevredenheid van de dienstverlening.
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Drie pijlers
53
4 INTERNE WERKING
J a a r v er s l a g 2014 - OCMW Leuven I Interne werking
4.1
ORGANIGRAM Onderstaand organigram brengt alle diensten die in 2014 deel uitmaakten van OCMW Leuven in beeld.
Raad voor Maatschappelijk Welzijn Voorzitter
Kabinet voorzitter
Secretaris
Financieel Beheerder
Beleid & Staf Departement Personeel & Organisatie
Financiële Dienst Secretariaat
Departement Sociale Dienst Departement Thuiszorg Departement Facilitaire Diensten Departement Ouderenzorg
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Interne werking
55
4.2
BELEID OCMW Leuven wordt bestuurd door een Raad voor Maatschappelijk Welzijn of kortweg de OCMW-Raad. Voor een gemeente met meer dan 50.000 en minder dan 150.000 inwoners (zoals Leuven met ca. 90.000 inwoners) bestaat die uit 13 leden.
4.2.1 RAAD De OCMW-Raad duidt onder zijn leden de voorzitter aan. De OCMW-raadsleden zijn in functie sinds 7 januari 2013. Deze bestuursploeg drukt zes jaar zijn stempel op de verdere uitbouw van de welzijnszorg waarvoor zij dagelijks borg staan. De leden van de OCMW-Raad in 2014 zijn (in alfabetische volgorde): • • • • • • • •
Chris Bex (sp.a) Louis Debruyne (Groen) Elisabeth Dyckmans (sp.a) Luc Haine (sp.a) Luc Ponsaerts (Open VLD) Brecht Provoost (sp.a) Pieter Vandenbroucke (sp.a) Erik Vanderheiden (CD&V) – voorzitter
• • • • •
Tine Vanderwee (N-VA) Heidi Vanheusden (Groen) Erwin Verbeken (N-VA) Marc Verheyen (CD&V) Heleen Witdouck (CD&V) sinds 26/8/2014 vervangen door Thijs Van den Brande (CD&V) • Koen Wuyts - secretaris
De OCMW-Raad vergadert elke derde donderdag van de maand in de raadzaal van OCMW Leuven. Om 20 uur start het openbaar gedeelte waarbij publiek toegelaten wordt. Nadien volgt een besloten zitting zonder publiek. De OCMW-Raad draagt als hoogste bestuursorgaan van het OCMW een grote verantwoordelijkheid. Hier worden de belangrijkste beslissingen genomen. De Raad beslist onder meer over de richting die het OCMW wil uitgaan, de oprichting van nieuwe diensten, het vastleggen van steunnormen ... Ook het beheer van de goederen en het Patrimonium ligt grotendeels bij de Raad. Deze geeft opdrachten voor de aanneming van werken en de levering van diensten en voor de aankoop en verkoop van onroerende goederen. De Raad keurt jaarlijks het budget en de jaarrekening goed.
56
J a a r v er s l a g 2014 - OCMW Leuven I Interne werking
4.2.2 VAST BUREAU Het Vast Bureau is belast met het afhandelen van de zaken van het dagelijks bestuur en komt bijna wekelijks samen. De voorzitter van het OCMW is van rechtswege ook voorzitter van het Vast Bureau. Volgende leden maakten deel uit van het Vast Bureau in 2014: • • • •
Erik Vanderheiden - voorzitter Chris Bex - plaatsvervangend voorzitter Louis Debruyne Pieter Vandenbroucke
• Koen Wuyts - secretaris
4.2.3 COMITÉS 4.2.3.1 Bijzondere Comités Naast het Vast Bureau heeft OCMW Leuven verschillende Bijzondere Comités waaraan welomschreven bevoegdheden werden overgedragen. Onderstaande tabel geeft de lijst van comités en de samenstelling ervan weer.
Bijzonder Comité Sociale Dienst
Bijzonder Comité Sociaal Beleid
Bijzonder Comité Thuiszorg
Bijzonder Comité Edouard Remy
Bijzonder Comité Booghuys
Bijzonder Comité Ter Vlierbeke
Bijzonder Comité Ter Putkapelle
Bijzonder Comité Serviceflats
Bijzonder Comité Lokale Dienstencentra
Tabel 14: Samenstelling Bijzondere Comités OCMW Leuven
Bex
Chris
X
X
Debruyne
Louis
X
X
Dyckmans
Elisabeth
X
X
X
X
X
X
X
Haine
Luc
X
X
X
X
X
X
X
Ponsaerts
Luc
X
X
X
X
X
Provoost
Brecht
X
X
X
X
X
X
X
X
Vandenbroucke
Pieter
X
Vanderheiden
Erik
X
X
X
X
X
X
X
X
Vanderwee
Tine
X
X
X
X
Vanheusden
Heidi
X
X
Verbeken
Erwin
Verheyen
Marc
Witdouck* Van den Brande
Heleen Thijs
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X X
X
* sinds 26/8/2014 vervangen door Thijs Van den Brande (CD&V)
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Interne werking
57
4.2.3.2 Basisoverlegcomité / Hoger Overlegcomité Het basisoverlegcomité (BOC) is een overlegorgaan binnen het OCMW dat is samengesteld uit medewerkers die deel uitmaken van het bestuur, de vakbonden, de interne preventiedienst, de externe dienst voor preventie en bescherming op het werk en de arbeidsgeneesheer. De dienst Personeel & Organisatie voert het secretariaat en de verslaggeving voor dit basisoverlegcomité uit. Het Hoger Overlegcomité (HOC) vormt het overlegorgaan waaraan zowel de stad Leuven als OCMW Leuven deelnemen. In deze organen worden voornamelijk wijzigingen betreffende personeelskaders, statuten, personeelsaangelegenheden, reglementeringen … besproken. De aanwezigheid van de preventiediensten en de arbeidsgeneesheer maken het ook mogelijk om items over de veiligheid en bescherming van de medewerkers te bespreken.
Tabel 15: Basisoverlegcomité/Hoger Overlegcomité 2010-2014
58
2010
2011
2012
2013
2014
Basisoverlegcomité
6
8
10
10
10
Hoger Overlegcomité
9
9
10
11
9
J a a r v er s l a g 2014 - OCMW Leuven I Interne werking
4.3
ONDERSTEUNENDE DIENSTEN Ook de ondersteunende diensten zijn voortdurend op zoek naar manieren om hun werking te onderzoeken en verbeteringen in te voeren.
4.3.1 PERSONEEL & ORGANISATIE 4.3.1.1 Loopbaan- en diversiteitsplan: diversiteit als vanzelfsprekendheid in personeelsbeleid ‘Een ambitieus plan’ zo noemde RESOC, de partner bij het uitwerken van het loopbaan- en diversiteitsplan het nieuwe plan van OCMW Leuven. Dat plan richt zich niet enkel op een ‘minderheid’ als doelgroep, maar wil ook voldoende aandacht schenken aan het individueel traject van medewerkers. Dit gebeurt vanuit de visie dat elke medewerker zelf bepaalde keuzes maakt en dat OCMW Leuven als werkgever hierbij ondersteuning op maat wil bieden.
duidelijk omschreven opdrachten van een bepaalde functie en de competenties die hiervoor nodig zijn. De competenties zijn algemeen gedefinieerd en van toepassing op verschillende functies. Samen met een externe begeleider, een aantal medewerkers van de dienst Personeel & Organisatie en een aantal collega’s vanuit de specifieke werkvelden heeft OCMW Leuven het afgelopen jaar drie functiekaarten hertaald. De bestaande competenties werden omgezet in concrete gedragingen via duidelijke en herkenbare taal op maat van de medewerkers en de specifieke functiekaart.
Het plan werd opgestart in november 2013 en loopt over een periode van twee jaar. De meeste actiepunten zijn in volle ontwikkeling, een aantal actiepunten werd al uitgewerkt.
• Aanpassing vacatures Een aantal vacatures werd onder de loep genomen met het oog op het wegwerken van mogelijke sollicitatiedrempels. Zowel het taalgebruik als de verspreidingskanalen werden hierbij aangepast.
Deze actiepunten zijn in 2014 uitgewerkt:
• Stage voor personen met een arbeidshandicap De deelname aan de Duodag was voor zowel de kandidaat als OCMW Leuven een boeiende ervaring.
• Hertalen van competenties OCMW Leuven gebruikt al geruime tijd functiekaarten, zowel bij selecties als binnen de evaluatiegesprekken. De functiekaart omvat
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Interne werking
59
4.3.1.2 Het Nieuwe Werken: proefproject Sociale Dienst De Sociale Dienst is voortdurend op zoek naar manieren om de kwaliteit van zijn dienstverlening te verbeteren. Daarom werd onderzocht of de kwaliteit van die dienstverlening kan verbeterd worden door een nieuwe manier van werken. Begin 2014 is de Sociale Dienst gestart met een proefproject Het Nieuwe Werken. Het project werd gedragen door de medewerkers van Welzijnsbureau Fonteinstraat en een aantal maatschappelijk werkers van de Teams Tewerkstelling en Schuldhulpverlening. Zij zijn de uitdaging aangegaan om te onderzoeken hoe Het Nieuwe Werken past binnen de werking van de Sociale Dienst. Het is de bedoeling om de medewerkers meer zelfstandigheid te bieden bij de organisatie van hun werk, zowel wat betreft tijd als locatie, en zo ook een grotere betrokkenheid te creëren. Het achterliggende idee is medewerkers het nodige vertrouwen te geven om hun takenpakket en tijdsindeling zelf in te vullen, hen de verantwoordelijkheid te geven voor de behaalde resultaten, de nodige vrijheid te voorzien om flexibel te werken en bovendien te bewaken dat zij voldoende met elkaar in verbinding blijven om de continuïteit, samenwerking en kennisdeling te garanderen. Tijdens deze zoektocht naar andere manieren van werken blijft de dienstverlening naar de cliënt centraal staan. De medewerkers die deelnamen aan het project, konden ook thuis en bij de cliënt inloggen. Zij werden niet langer elke dag op kantoor verwacht. Maar het was belangrijk om de nodige continuïteit op de dienst te voorzien en te bewaken dat er nog voldoende contact tussen de medewerkers onderling was. Daarom werd bepaald dat een medewerker met een arbeidsregime van minstens 80%, maximaal twee dagen per week kan telewerken. Voor medewerkers met een lager arbeidsregime, werd dit beperkt tot maximaal één dag om de twee weken of een halve dag per week.
Voor deze manier van werken is een resultaatgerichte aanpak nodig. De telewerkers maakten dus geen gebruik meer van de prikklok en spaarden geen recuptijd meer op. Het proefproject werd intussen positief bevonden en zal in 2015 worden uitgebreid naar andere departementen binnen OCMW Leuven.
4.3.1.3 Selecties gedeeltelijk in eigen beheer In de Raad van 13 februari 2014 werd de nota rond de kostenbesparingen m.b.t. Selectie en Rekrutering goedgekeurd. Deze nota voorzag o.a. de aanwerving van een deskundige Human Resource Management om de kosten voor selectie en rekrutering van OCMW Leuven terug te schroeven en voldoende informatie vanuit de organisatie mee te nemen in het aanwervingsproces. In 2014 organiseerden we maandelijks selectiedagen om kandidaten voor moeilijk in te vullen functies te kunnen uitnodigen voor een selectiegesprek. Deze selecties werden georganiseerd in samenwerking met Jobpunt Vlaanderen. De kandidaten werden uitgenodigd voor een interview met een externe consultant en de directeur Thuiszorg of de Coördinator Zorg, afhankelijk van de vacature. Sinds 20 oktober 2014 gebeuren de selecties voor de knelpuntberoepen in eigen beheer door onze deskundige Human Resource Management. Deze persoon werd aangeworven op het departement Personeel en Organisatie om sneller te kunnen inspelen op sollicitaties voor de functies van huishoudhulp/medewerker Poetsdienst, verzorgende, zorgkundige en verpleegkundige om zo de instroom te verhogen, meer voeling te krijgen met deze doelgroep, de kwaliteit van de selecties te verhogen en de kostprijs te verlagen. Ook de selectiegesprekken voor de invulling van tijdelijke vacatures behoren tot haar takenpakket.
Het Nieuwe Werken biedt medewerkers meer flexibiliteit en zelfstandigheid, maar de dienstverlening naar de cliënt blijft centraal staan.
60
J a a r v er s l a g 2014 - OCMW Leuven I Interne werking
4.3.1.4 Het personeelsbestand van OCMW Leuven in cijfers Personeelscijfers • Aantal medewerkers in koppen OCMW Leuven heeft in 2014 in totaal 980 personeelsleden tewerkgesteld, onder wie 335 statutairen en 645 contractuelen. Het personeelsbestand bestond uit 191 mannen en 789 vrouwen. De gemiddelde leeftijd bedroeg 43,77 jaar. De onderstaande tabel geeft een overzicht van het aantal medewerkers per departement.
Tabel 16: Overzicht aantal medewerkers per departement Departement
Statutair
Contractueel
Totaal
Ondersteunende diensten
53
8
61
Facilitaire Diensten
61
62
123
Sociale Dienst
41
52
93
Ouderenzorg
148
217
365
32
209
241
0
97
97
335
645
980
Thuiszorg Sociale tewerkstelling Totaal
• Aantal medewerkers in voltijds equivalenten (VTE) Het totale personeelsbestand telde 799,06 VTE, waarvan 271,5 statutair en 527,56 contractueel ingevuld waren. De onderstaande tabel geeft een overzicht van het aantal voltijdse equivalenten per departement.
Tabel 17: Overzicht aantal medewerkers per departement in voltijds equivalenten Departement
Statutair
Contractueel
Totaal
43,85
6,5
50,35
Facilitaire Diensten
50,5
54,1
104,6
Sociale Dienst
34,2
42,9
77,1
120,85
177,26
298,11
22,1
150,9
173
0
95,9
95,9
271,5
527,56
799,06
Ondersteunende diensten
Ouderenzorg Thuiszorg Sociale tewerkstelling Totaal
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Interne werking
61
Overzicht in- en uitdienst
Tabel 18: Overzicht aantal medewerkers: nieuwe medewerkers en medewerkers uitdiensttreding Type tewerkstelling Contract onbepaalde duur – Statutair op proef benoemd
6
Contract onbepaalde duur
72
Vervangingsovereenkomst
20
Reden uitdiensttreding
Aantal medewerkers
Einde contract bepaalde duur
6
Beëindiging arbeidsovereenkomst medische overmacht
9
Beëindiging arbeidsovereenkomst in wederzijdse toestemming
3
Ontslag
16
Vrijwillig vertrek
33
Pensioen wettelijke leeftijd Vervroegd pensioen
62
Aantal nieuwe medewerkers
2 17
Vervroegd pensioen wegens ziekte
5
Einde vervangingsovereenkomst
1
J a a r v er s l a g 2014 - OCMW Leuven I Interne werking
Rekrutering en selectie In 2014 organiseerden we 82 selecties. In totaal hebben 749 kandidaten zich kandidaat gesteld en werden 143 personen geselecteerd. De onderstaande tabel geeft een overzicht van de georganiseerde selecties.
Tabel 19: Overzicht selecties Functietitel
Type statuut: Contractueel (C), Aantal selecties Statutair (S), Contractueel met mogelijkheid tot Statutair (C+S)
Administratief medewerker bepaalde duur
C
1
Administratief medewerker centrale intake
C
1
Maatschappelijk werker centrale intake
C
1
Animator-Deskundige
C
1
Centrummedewerker
C
1
Coach-on-the-Field
C
1
Coördinator ICT
C
1
Deskundige Aankoopdienst
C
1
Deskundige HRM
C
1
Doelgroepmedewerker
C
2
Ervaringsdeskundige
C
1
Hoofdverpleegkundige
C
1
Jurist
C
1
Kinesitherapeut bepaalde duur
C
3
Maatschappelijk werker bepaalde duur
C
1
Maatschappelijk werker Thuiszorg bepaalde duur
C
1
Maatschappelijk werker Thuiszorg
C
1
Technisch assistent
C
2
Verantwoordelijke Hoteldiensten
C
1
Waarnemend teamcoördinator Personeelsbeheer
C
1
Maatschappelijk werker Sociale Dienst
S+C
1
Medewerker Poetsdienst/ Huishoudhulp
C
14
Verzorgende
C
13
Verpleegkundige
C
14
Zorgkundige
C
16
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Interne werking
63
Uitdiensttredingen In 2014 werden 92 arbeidsovereenkomsten beëindigd. De tabel op pagina 62 geeft een overzicht van de redenen van uitdiensttreding.
Loonkost In 2014 werd een totale loonkost van 39.038.384,69 euro uitbetaald. Dit bedrag ligt 297.645,97 euro hoger dan de loonkost van 2013.
Balans tussen werk en privéleven Binnen OCMW Leuven bestaan er verschillende mogelijkheden om een goede balans te bewaken tussen het professionele en het privéleven van de medewerkers. De onderstaande tabel geeft een overzicht van de verschillende vormen van verloven en verminderingen van arbeidsprestaties die in 2014 benut werden en het aantal medewerkers dat van deze stelsels gebruik heeft gemaakt.
Binnen OCMW Leuven bestaan er verschillende mogelijkheden voor een goede balans tussen werk en privéleven.
64
J a a r v er s l a g 2014 - OCMW Leuven I Interne werking
Tabel 20: Overzicht verloven en vermindering arbeidsprestaties Stelsel
Aantal medewerkers
Onbetaald verlof (contingent 2 jaar)
26
Halftijds vervroegde uittreding
5
Volledige of deeltijdse loopbaanonderbreking (algemeen stelsel)
240
Volledig of deeltijds verlof voor medische bijstand
53
Volledig of deeltijds ouderschapsverlof
67
Volledig of deeltijds palliatief verlof
2
Verlof voor deeltijdse prestaties
129
Totaal
522
Jobstudenten In 2014 heeft OCMW Leuven 33 jobstudenten tewerkgesteld. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de verdeling van de jobstudenten per departement.
Tabel 21: Overzicht jobstudenten Departement Thuiszorg
Ouderenzorg
Sociale Dienst
Facilitaire Diensten
Plaats van tewerkstelling
Aantal jobstudenten
Administratie
1
Gezinszorg
3
Klusjesdienst
2
woonzorgcentrum Booghuys
3
woonzorgcentrum Edouard Remy
13
woonzorgcentrum Ter Putkapelle
3
woonzorgcentrum Ter Vlierbeke
3
Onthaalteam
1
welzijnsbureau Fonteinstraat
1
welzijnsbureau Vesaliusstraat
1
Systeembeheer
2
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Interne werking
65
4.3.1.5 Vorming Hoewel het opleidingsaanbod in 2014 even groot was als het jaar voordien, is het aantal deelnemers aan opleidingen en de bijhorende opleidingskost, bijna gehalveerd. Dit hangt samen met een meer efficiënte kostenbenadering en een lagere bezetting op de werkvloer. Om hetzelfde aantal opleidingen te kunnen behouden en toch de kost te laten dalen, werd ingezet op de ervaring van de eigen medewerkers, die via het geven van interne opleidingen hun kennis gedeeld hebben. Vormingscijfers: • aantal gevolgde uren: 11.840,25u zonder de opleidingstrajecten, 17.523u met opleidingstrajecten, in 2013: 20.881,99 zonder opleidingstrajecten • aantal opleidingen: 299 • opleidingsbudget: € 101.342 • gemiddeld aantal uren per medewerker: 13,5u • gemiddelde kost per medewerker: € 114,7 • deelnemerspercentage: 80%
Tabel 22: Overzicht vormingsuren Vormingsuren 2013
Vormingsuren 2014
501,75
195,5
Beleid & Staf Personeel en Organisatie
1.044,25
664
357,25
109
Sociale Dienst
1.356,25
723,5
Thuiszorg
5.633,11
4.121
753,5
545
Ouderenzorg
11.235,88
5.482,25
Totaal
20.881,99
11.840,25
820
776
Financiële Dienst
Facilitaire Diensten
Aantal personen dat opleiding volgde
VIA 4 en Project 600 In het kader van een duurzaam personeelsbeleid biedt OCMW Leuven een aantal tegemoetkomingen voor het volgen van opleidingstrajecten die tot doel hebben door te groeien in de organisatie. Project 600 wordt door de overheid uitgebreid met het VIA 4-project. Personeelsleden die werken in een thuiszorgdienst van OCMW Leuven kunnen vanaf februari 2014 de opleiding ‘Verzorgende’ volgen in het deeltijds volwassenenonderwijs tijdens de werktijd en met behoud van loon. Dat is mogelijk dankzij het VIA4akkoord dat de vakbonden, de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten en de Vlaamse
66
J a a r v er s l a g 2014 - OCMW Leuven I Interne werking
Overheid hebben afgesloten. In 2014 starten al zeven medewerkers aan dit project (deze opleidingsuren zijn niet inbegrepen in de totale opleidingsuren).
Projectmatig werken In 2014 investeerden we sterk in projectmatig werken binnen OCMW Leuven. Met de invoering van o.a. de beleids- en beheercyclus is ook de nood ontstaan aan een goed beheersysteem voor de opvolging van acties en projecten die ervoor zorgen dat de strategische en operationele doelstellingen voor het bestuur gerealiseerd worden. Projectmatig werken zorgt ervoor dat de projecten op een efficiënte en effectieve manier binnen de gestelde tijd en het budget worden uitgevoerd.
4.3.2 FACILITAIRE DIENSTEN 4.3.2.1 Facilitaire dienstverlening
maatschappelijke activering werd in nauwe samenwerking met de Sociale Dienst voorbereid, uitgeschreven en succesvol afgerond.
Patrimonium Op 1 januari 2014 ving de samenwerking aan tussen OCMW Leuven en het Autonoom Gemeentebedrijf Stadsontwikkeling Leuven (AGSL) met het oog op de valorisatie van de onroerende goederen van de eigendommen van OCMW Leuven. Er is voor ongeveer 9,3 miljoen euro verkocht. Het hoofdaandeel in het verkoopcijfer bestond uit de overdracht van het lot 4 van de OCMW-site aan de KU Leuven, samen met een perceel gelegen in het RUP Molenveld te Herent. Verder wisselden verschillende gronden van eigenaar, zoals enkele percelen landbouwgrond in Bertem en Herent en de loten uit twee verkavelingen in respectievelijk Korbeek-Dijle en Ottenburg.
ICT
Het doel van deze trajecten is de maatschappelijke activering naar een langdurige socioprofessionele inschakeling van personen die ver van de arbeidsmarkt af staan. De trajecten zijn gericht op het overstijgen van psychosociale, culturele, economische en andere maatschappelijke hindernissen. De verschillende percelen werden gegund aan actoren uit de lokale sociale economie.
• Aankoopsamenwerking Er werd verder geïnvesteerd in het uitbouwen van aankoopsamenwerking. Zo schreef OCMW Leuven de opdracht voor het leveren van incontinentiemateriaal uit als opdrachtencentrale waar ook de OCMW’s van Vilvoorde en van Aarschot gebruik van maken.
Het ICT-team van OCMW Leuven werd in oktober 2014 versterkt door een nieuwe coördinator. Er werd verder gewerkt aan de samenwerking met Helics (intercommunale die instaat voor de ICT van de stad Leuven en de stad Hasselt).
4.3.2.2 Werken aan infrastructuur
Logistiek
Afwerking nieuwbouw woonzorgcentrum Edouard Remy
• Het warehouse management van het nieuwe Facilitair Management Informatiesysteem (FMIS) werd ingezet voor het uitwerken van operationeel magazijnbeheer. Bestellingen van magazijngoederen op een gebruiksvriendelijke manier plaatsen werd gerealiseerd via een webshop met o.a. afbeeldingen van de producten.
In 2014 werd de nieuwbouw en de eerste fase van de buitenaanleg van woonzorgcentrum Edouard Remy voltooid. Alles werd in gereedheid gebracht om begin 2015 de rustoordbewoners te verhuizen naar hun nieuwe thuis. De afbraak van blok A werd voorbereid. Alle technieken zoals elektriciteit, telefonie en verwarming werden losgekoppeld.
• Na een gunningsprocedure in 2013 werd de nieuwe werkkledij in gebruik genomen. Aandachtspunten zijn een moderne actuele uitstraling met aandacht voor comfort. De leveranciers scoren hoog op het vlak van duurzaamheid. De logistiek dienst zorgt dat nieuwe medewerkers snel beschikken over de gepaste uitrusting.
Woonzorgcentrum Wijgmaalbroek
Aankoop • Aankoopdossiers 294 dossiers van éénmalige aankopen werden succesvol afgehandeld volgens de nieuwe regelgeving voor overheidsopdrachten die in 2013 in voege ging. Daarnaast kwamen ook 25 raamovereenkomsten tot stand voor zowel verbruiks- als investeringsgoederen. • Reactiveringstrajecten De gunningsprocedure voor de opleidingen en trajectbegeleidingen in het kader van
Na de voorbereidende fase en het bekomen van de nodige vergunningen werd de bouw van dit nieuwe woonzorgcentrum onder leiding van Senior Living Group – Democo Detier gestart.
4.3.2.3 Uitrusting Computer- en printerpark In 2014 werden er 313 pc’s en 94 laptops overgezet naar Windows 7. Dankzij de samenwerking met Helics en OCMW Hasselt werd er een nieuw raamcontract afgesloten met Dell voor pc’s, schermen en laptops. Ook heeft ICT het volledige printerpark vernieuwd samen met de leverancier Ricoh. Dit zou tot een besparing moeten leiden van zowel papierverbruik als energie, dankzij de overstap van individuele naar centrale printers. Deze zijn ook uitgerust met scanningsmogelijkheid met het oog op verdere digitalisering.
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Interne werking
67
Serverpark
Netwerk
In 2014 heeft ICT een nieuw serverpark in dienst genomen. 43 servers zijn overgezet van een fysieke omgeving naar een virtuele VMWare omgeving. Dit was samen met Helics uitgeschreven en uiteindelijk toegewezen aan Belgacom (nu Proximus). Dankzij het delen van de infrastructuur levert dit enkele voordelen op zoals de mogelijkheid om twee sites te hebben, waarbij de site van OCMW Leuven de back-up vormt voor zowel de stad Leuven als OCMW Leuven. Deze vorm van Disaster Recovery geeft OCMW Leuven meer garantie om de activiteiten van de organisatie zo snel mogelijk te kunnen verderzetten als er een probleem met de hoofdsite van de stad Leuven optreedt. De plaats die de infrastructuur inneemt, is ook drastisch verkleind, wat minder energie kost om te draaien en te koelen.
ICT heeft ervoor gezorgd dat de computers binnen de organisatie nu gebruik kunnen maken van een dynamisch IP. Dit zorgt ervoor dat werken op verschillende locaties nu veel makkelijker gaat zonder dat er nog een tool voor nodig is. Alle gebouwen van OCMW Leuven zijn nu voorzien van WiFi.
Telefonie – toegangscontrole en oproepsysteem Alle telefooncentrales van het OCMW Leuven zijn gefusioneerd naar een centrale in het Centraal Bestuur. Dit brengt een besparing naar onderhoud mee en tegelijkertijd werd de afbraak van blok A van woonzorgcentrum Edouard Remy voorbereid. De installatie van IQ Messenger in woonzorgcentrum Ter Putkapelle is voltooid. Deze vervangt het vroegere oproepsysteem dat gebruik maakte van biepers en decten. Ook zijn we overgeschakeld voor de vaste telefonie door af te nemen van het raamcontract van de Vlaamse Overheid.
Microsoft Lync Op de Sociale Dienst werd het telefonieprogramma van Microsoft (Lync) uitgerold. Er wordt bekeken of Lync ook interessant is voor de rest van de organisatie.
4.3.2.4 Preventie Brandveiligheid De Vlaamse Regering heeft op 9 december 2011 het besluit goedgekeurd dat de specifieke brandveiligheidsnormen waaraan ouderenvoorzieningen moeten voldoen, bepaalt. Deze normen maken deel uit van de erkenningsnormen en hebben bijgevolg een grote impact op OCMW Leuven en zijn zorginstellingen. In dit kader werden in 2014 alle televies in woonzorgcentrum Edouard Remy vervangen door nieuwe flatscreen televies. Verdere budgetten werden voorzien in samenspraak met de brandweer voor aanpassingen in de komende jaren.
De overstap van individuele naar centrale printers leidt tot een besparing van papier en energie.
68
J a a r v er s l a g 2014 - OCMW Leuven I Interne werking
4.4
NETWERK OCMW Leuven is vertegenwoordigd in volgende organisaties en overlegstructuren.
4.4.1 SOCIALE DIENST • Buurtoverleg wijkbureau Ridderbuurt (buurtwerking Ridderbuurt, politie Leuven, Dijledal) • Buurtoverleg wijkbureau Wilsele-Dorp (buurtwerking Wilsele-Dorp, politie Leuven, Dijledal) • Forum Participatietraject Leuvens armoedebeleid (CAW, Riso Vlaams-Brabant (buurtwerking Casablanca), stad Leuven, vzw Lampeke, Leren Ondernemen) Met als onderdeel werkgroep armoedeconferentie (Leren Ondernemen, Riso, stad Leuven) en werkgroep armoedetoets (vzw Lampeke, CAW, Leren Ondernemen, buurtwerking Casablanca) • Het Nieuwe Werken – The Lighthouse (Yammergroep) • Kerngroep Dialoogmoment (vzw Lampeke, Riso Vlaams-Brabant (buurtwerking Casablanca)) • Kerngroep Leuvens Fonds Vrijetijdsparticipatie • Lerend netwerk HRM • Lokaal woonoverleg • Overleg Sociale Diensten centrum-OCMW’s • Regionaal overleg Justitiehuis
• Structureel overleg rond betaalbaarheid van wonen in Leuven (o.l.v PLUK & Reospartners) • Stuurgroep Lokaal Sociaal Beleid. • Stuurgroep provinciaal ‘Welzijnsproject’ (provincie Vlaams-Brabant, consultatiebureau voor Arbeid en Zorg vzw, CAW, CGGZ Leuven, Begeleid Wonen Leuven, GTB Vlaams-Brabant) • WIN2-project (GTB Vlaams-Brabant, VDAB)
Werken en opleidingen • Centrum Basiseducatie Hageland, Open School • Permanente Werkgroep Kansengroepen • Stuurgroep activering bij Vereniging voor Vlaamse Steden en Gemeenten • Stuurgroep van onze eigen opleidingen (‘10 voor koken’, huishoudhulp, de eerste steen en montage/assemblage) • Stuurgroep ‘Werken aan veerkracht van gevluchte professionals’ • Stuurgroep W² • Werkgelegenheidsforum • Werkgroep activering bij POD Maatschappelijke Integratie
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Interne werking
69
Armoedebestrijding, luik gezondheid wonen en participatie • Algemene Vergadering WGC De Ridderbuurt (wijkgezondheidscentrum)
• • • • •
• Deelname kansengroepoverleg LOGO (lokaal gezondheidsoverleg)
Kinderarmoede
• Algemene Vergadering Leren Ondernemen
• De sociale kruidenier • Fonds ter Reductie Globale Energiekost (FRGE) • Lokaal Advies Comité Energie (LAC E) • Lokaal Advies Comité Water (LAC W) • Overleg CAW – Centra Geestelijke Gezondheidszorg - OCMW
• • • • • •
Overleg noodkamer Sociaal Wonen Arrondissement Leuven (SWAL) Sociale Huisvesting Leuven Dijledal Structureel overleg dak- en thuislozen Woonraad
Algemene Vergadering Huis van het Kind (HvK) Algemene Vergadering Parel vzw Lokaal Overlegplatform Basisonderwijs (LOP BaO) Lokaal Overlegplatform Secundair onderwijs (LOP SO) Lokaal Overleg Opvoedingsondersteuning (LOOO) Zorgcoördinatorenoverleg
4.4.2 OUDERENZORG • Begeleidingscommissie GOAL – UZLeuven en begeleidingscommissie GOAL – Heilig Hart Ziekenhuis • Leuvense Seniorenraad • Memo, expertisecentrum dementie • Oriëntatie en OpvolgingsTraject Thuiszorg (OOTT) • Palliatief Netwerk Arrondissement Leuven (PANAL) • Provinciale Ouderenadviesraad (POAR) • Stuurgroep Eenzaamheid • Vereniging voor Vlaamse Steden en Gemeenten • Zorginnovatieplatform InnovAGE • DOTzorg • Enkele kappers • Enkele kinesisten • Huisartsen van de bewoners van de woonzorgcentra • Pedicure en manicure • Psychiatrisch Ziekenhuis Sint-Jozef Kortenberg • Senior Living Group – Democo Detier (publiekprivate samenwerking voor het nieuwe woonzorgcentrum Wijgmaalbroek) • Thuiszorg OCMW Leuven, badgasten • Thuiszorg OCMW Leuven, naadloze zorg • Thuiszorg OCMW Leuven, verwenzorg • UZ Gasthuisberg en Heilig Hart Ziekenhuis Leuven, geriatrie en palliatieve dienst • UZ Gasthuisberg, mondzorg • Woonzorgcentrum Edouard Remy is een partner in het samenwerkingsverband voor nachtzorg regio Leuven
70
J a a r v er s l a g 2014 - OCMW Leuven I Interne werking
• Woonzorgcentrum Edouard Remy heeft een samenwerkingsakkoord met het Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg Passant, de andere woonzorgcentra hebben een raamovereenkomst met CGG Oost-Vlaams Brabant • Crisis- en overbruggingszorg - May Blockx - Nachtzorg regio Leuven - Nachtzorg van woonzorgcentrum SintBernardus - Thuisverpleging Meerdael - Wit-Gele Kruis - Thuiszorg OCMW Leuven • Regionaal Ondersteuningspunt Assistentiewoningen regio Leuven • Regio-overleg assistentiewoningen Leuven en randgemeenten • Christelijke Mutualiteit, oppas- en gezelschapsdienst • Overleg lokale dienstencentra arrondissement Leuven • Seniorama, boodschappendienst • Stad Leuven, cultuurbonnen • Stertelefoon - Christelijke Mutualiteit - Neutraal Ziekenfonds - Sint-Alexius - Socialistische Thuiszorgdienst - Zorgende Handen • Thuiszorg OCMW Leuven
• Vereniging van de Vlaamse Lokale Dienstencentra (VVDC) • Verwenzorg - Familiehulp - Landelijke Thuiszorg - Solidariteit voor het Gezin - Thuiszorg Brabant • Vzw Mobiel • Lokale dienstencentra arrondissement Leuven • Ziekenzorg • Oud-Heverlee Leuven • Kankerliga
• Diverse lesgevers en artiesten • Stuurgroep Dementievriendelijke Gemeente - Expertisecentrum Dementie Memo - stad Leuven - Alzheimer Liga Vlaanderen - Oppasdienst Mantel van Seniorama - Landelijke Thuiszorg - Centrum Geestelijke Gezondheidszorg Passant - 30CC - Acteur Peter Rouffaer, peter van het project - Senioreninspecteur Joke Luyckx van de Leuvense politie
4.4.3 THUISZORG • • • • • • • • • • • •
Centrum van Diensten Crisis- en Overbruggingszorg Assistentiewoningen SEL Goal, eerstelijns gezondheidszorg Oriëntatie en OpvolgingsTraject Thuiszorg (OOTT), stuurgroep en werkgroep DGAT Overleg huisartsen cliënten Thuiszorg Overleg Regionale Ondersteuningspunten (ROP) VVSG Overleg Stad Lokale Diensteneconomie (LDE) Palliatief netwerk Arrondissement Leuven (PANAL) Piloot ontwikkeling plannings- en onthaalmodule Logins voor Thuiszorg Psychotherapie aan huis (PIOT) Samenwerkingsovereenkomst LDE karweihulp Wonen en Werken Samenwerkingsovereenkomst LDE oppashulp en aanvullende poetshulp IN-Z
• Samenwerking Seniorama oppas- en gezelschapsdiensten • Stertelefoon • Stuurgroep Eenzaamheid Seniorama • Stuurgroep opleiding Huishoudhulp Wonen en Werken • Vereniging van diensten voor Gezinszorg (VVDG) Raad van Bestuur • Vereniging voor Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) stuurgroep Centrumsteden • Vereniging voor Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) stuurgroep Thuiszorg • Woonzorgcentra OCMW badgasten • Woonzorgcentra OCMW verwenzorg • Zorginnovatieplatform InnovAGE
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Interne werking
71
5
J a a r v er s l a g 2014 - OCMW Leuven I In cijfers
OCMW LEUVEN IN CIJFERS De Financiële Dienst heeft in 2014 de nieuwe OCMW boekhouding (BBC), die wettelijk verplicht is, geïmplementeerd.
Deze belangrijke transformatie vergde veel inspanningen en aanpassingen. Toch heeft de Financiële Dienst ook op andere vlakken verdere inspanningen geleverd. • Eerst en vooral werden de invorderingen verder gemoderniseerd door het verder uitbreiden en aanpassen van de invorderingsprocedure. Deze procedure verloopt in belangrijke mate digitaal via het in 2014 in gebruik genomen pakket van I Controller. OCMW Leuven is het eerste openbaar bestuur in Vlaanderen dat van dit pakket gebruikmaakt. Bijgevolg waren er belangrijke wijzigingen noodzakelijk. Ook de linken met het boekhoudpakket van het OCMW waren onbestaande en moesten worden gerealiseerd. Het aanpassen en uittesten van het pakket was arbeidsintensief. Toch was deze investering de moeite: het is nu mogelijk om alle invorderingen van OCMW Leuven uit te voeren met twee medewerkers. Voor een goed begrip van de impact van de automatisering: in 2014 zijn er 26.000 nieuwe vorderingen ontstaan en net geen 39.000 betalingen geregistreerd en afgeboekt. • Ook in de boekhouding is de digitalisering ingezet. Veel bedrijven sturen al digitale facturen. De
banken sturen hun rekeningafschriften al jaren digitaal door. De volgende stap was om ook de papieren facturen van leveranciers te digitaliseren en op elektronische manier te bewaren. Dit werd in 2014 de nieuwe werkwijze op de Financiële Dienst. Bovendien kunnen deze facturen ook visueel opgeroepen worden bij het raadplegen van de boeking in de boekhouding. De volgende logische stap is om dit ook te realiseren bij de eigen facturatie (de woonzorgcentra, Thuiszorg…) en bij de interne financiële documenten tussen de diensten onderling. Daarvoor is het nodig dat de diensthoofden hun handtekening digitaal kunnen plaatsen. Dit is een actiepunt voor 2015. • Ondanks bovenstaande werkzaamheden werd ook op eenzelfde hoog niveau gewerkt aan de wettelijkheids- en regelmatigheidscontrole bij voornamelijk de overheidsopdrachten. • Ook de interne controle werd, in samenwerking met de secretaris, verder uitgevoerd en verfijnd. De cafetaria en diverse andere cashverrichtingen binnen het bestuur van OCMW Leuven waren het eerst aan de beurt en werden in 2014 waar nodig bijgestuurd; een beweging die in 2015 nog verder loopt.
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I In cijfers
73
De nieuwe boekhouding van de Beleids- en BeheersCyclus (BBC) werd eind 2014 voor het eerst afgesloten. Vergelijken met voorgaande jaren is onmogelijk. De verschillen met de NOB zijn te groot om degelijke analyses uit te voeren. Hieronder volgen enkele items waarvan toch een vergelijking mogelijk is, aangezien die ook buiten de boekhouding worden bijgehouden.
Grafiek 7: Opbrengsten verkopen € 10.000.000 € 9.000.000 € 8.000.000 € 7.000.000 € 6.000.000 € 5.000.000 € 4.000.000 € 3.000.000 € 2.000.000 € 1.000.000
2014
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
€0
Wat het patrimonium in 2014 betreft, is er gedurende de laatste vijftien jaar nog nooit zoveel verkocht. De totale opbrengst van de verkopen bedraagt 9.348.766 euro. Gelet op het feit dat er voor 9 miljoen euro is verkocht, mag het dan ook niet verwonderen dat er geen nieuwe leningen werden afgesloten. Het tegendeel is zelfs waar: er werden op 27 februari 2014 drie leningen vervroegd afgelost voor een totaal bedrag van 2.545.740,26 euro.
74
J a a r v e r s l a g 2014 - OCMW Leuven I In cijfers
2014 is ook het jaar waarin de financiële samenwerking tussen de stad en OCMW Leuven vorm kreeg onder de formule van cashpooling. Door de verkopen van het patrimonium (die vrij onvoorspelbaar zijn qua timing, en soms ook qua bedrag) en de onregelmatige subsidies kon het gebeuren dat het OCMW tijdelijk veel geld op zijn bankrekening had staan en dit moest beleggen op korte termijn, terwijl de stad een lening op korte termijn moest afsluiten om tijdelijke liquiditeitsschommelingen op te vangen. Daarom werd tussen beide besturen overeengekomen om de gemeentelijke bijdrage pas effectief te storten wanneer het OCMW die liquiditeiten nodig heeft.
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I In cijfers
75
6 BIJLAGE
J a a r v er s l a g 2014 - OCMW Leuven I Over OCMW Leuven
CONTACTGEGEVENS VAN ALLE DIENSTEN VAN OCMW LEUVEN HOOFDZETEL
Team Tewerkstelling
Andreas Vesaliusstraat 47 3000 Leuven Tel: 016 24 80 11 - Fax: 016 24 83 49 E-mail:
[email protected] Maandag t.e.m. woensdag van 8u tot 17u Donderdag van 8u tot 18u Vrijdag van 8u tot 16u.
Andreas Vesaliusstraat 47 3000 Leuven Tel: 016 24 83 20 - Fax: 016 24 83 48 E-mail:
[email protected] Enkel op afspraak.
SOCIALE DIENST Sociale Dienst (algemeen) Andreas Vesaliusstraat 47 3000 Leuven Tel: 016 24 83 20 - Fax: 016 24 83 48 E-mail:
[email protected]
Team Schuldhulpverlening Andreas Vesaliusstraat 47 3000 Leuven Tel: 016 24 83 20 - Fax: 016 24 82 72 E-mail:
[email protected] Enkel op afspraak.
OUDERENZORG
Welzijnsbureau Vesalius
Woonzorgcentrum Booghuys
Andreas Vesaliusstraat 47 3000 Leuven Tel: 016 24 83 20 - Fax: 016 24 83 48 E-mail:
[email protected] Enkel op afspraak. Voor dringende zaken kan u op de permanentie terecht: elke werkdag van 9u tot 12u en van 14u tot 17u. Vrijdag tot 16u. Gesloten op donderdagvoormiddag.
Vlamingenstraat 3 3000 Leuven Tel: 016 24 81 50 - Fax: 016 24 81 56 E-mail:
[email protected] [email protected] (directeur)
Welzijnsbureau Warandelaan Warandelaan 2 3010 Kessel-Lo Tel: 016 55 56 91 Fax: 016 55 56 98 E-mail:
[email protected] Maandag: 9u-12u / namiddag op afspraak Dinsdag: 9u-12u / namiddag op afspraak Woensdag: 9u-12u / namiddag op afspraak Donderdag: voormiddag op afspraak / 14u-17u Vrijdag: 9u-12u / namiddag op afspraak
Welzijnsbureau Fonteinstraat Fonteinstraat 131 3000 Leuven Tel: 016 24 83 59 - Fax: 016 22 18 71 E-mail:
[email protected] Enkel op afspraak. Voor dringende zaken kan u op de permanentie terecht: elke werkdag van 9u tot 12u en van 13u tot 17u (vrijdag tot 16u). Gesloten op maandagnamiddag.
Woonzorgcentrum Edouard Remy Andreas Vesaliusstraat 10 bus 1 3000 Leuven Tel: 016 24 84 20 - Fax: 016 24 81 45 E-mail:
[email protected] [email protected] (directeur)
Woonzorgcentrum Ter Putkapelle Bosstraat 13 3012 Wilsele Tel: 016 35 26 11 - Fax.: 016 35 26 22 E-mail:
[email protected] [email protected] (directeur)
Woonzorgcentrum Ter Vlierbeke Rustoordlaan 3 3010 Kessel-Lo Tel: 016 55 55 11 - Fax: 016 55 55 42 E-mail:
[email protected] [email protected] (directeur)
Centrum voor kortverblijf De Passerel Andreas Vesaliusstraat 10 bus 1 3000 Leuven Tel: 016 24 84 20 - Fax: 016 24 81 45 E-mail:
[email protected] [email protected] (directeur)
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Bijlage
77
Groep van Assistentiewoningen (serviceflats) Ruelenspark Erasme Ruelenspark 35 3001 Heverlee Tel: 016 24 83 96 - Fax: 016 29 00 87 E-mail:
[email protected] [email protected] (dagelijks verantwoordelijke)
Groep van Assistentiewoningen (serviceflats) Ter Putkapelle Bosstraat 9 3012 Wilsele Tel: 016 35 26 11 E-mail:
[email protected] [email protected] (dagelijks verantwoordelijke)
Groep van Assistentiewoningen (serviceflats) Ter Vlierbeke Rustoordlaan 1 3010 Kessel-Lo Tel: 016 55 55 11 E-mail:
[email protected] [email protected] (dagelijks verantwoordelijke)
Lokaal dienstencentrum Ruelenspark Erasme Ruelenspark 35 3001 Heverlee Tel: 016 24 83 96 - Fax: 016 29 00 87 E-mail:
[email protected] [email protected] (centrumleider)
Lokaal dienstencentrum Ter Putkapelle Bosstraat 11 3012 Wilsele Tel: 016 35 26 11 E-mail:
[email protected] [email protected] (centrumleider)
Lokaal dienstencentrum Ter Vlierbeke Rustoordlaan 3 3010 Kessel-Lo Tel: 016 55 55 11 E-mail:
[email protected] [email protected] (centrumleider)
78
J a a r v e r s l a g 2014 - OCMW Leuven I Bijlage
THUISZORG Gezinszorg Andreas Vesaliusstraat 10 bus 3 3000 Leuven Tel: 016 24 84 71 E-mail:
[email protected] Elke werkdag tussen 8u-16u30
Poetsdienst Andreas Vesaliusstraat 10 bus 3 3000 Leuven Tel: 016 24 84 71 E-mail:
[email protected] Elke werkdag tussen 8u-16u30
Klusjesdienst Geldenaaksebaan 430 3001 Heverlee Tel: 016 24 82 45 E-mail:
[email protected] Elke werkdag tussen 8u-16u30
Maaltijden aan huis Andreas Vesaliusstraat 10 bus 3 3000 Leuven Tel: 016 24 83 93 E-mail:
[email protected] Elke werkdag tussen 8u-16u30
Oppashulp Andreas Vesaliusstraat 10 bus 3 3000 Leuven Tel: 016 24 84 71 E-mail:
[email protected] Elke werkdag tussen 8u-16u30
FACILITAIRE DIENSTEN Geldenaaksebaan 430 3001 Heverlee Tel: 016 24 82 39 E-mail:
[email protected] Elke werkdag van 8u tot 12u en van 13u tot 16u
Jaarverslag 2014 Participatie als hefboom voor een betere dienstverlening Leuven, juli 2015 Uitgever en auteur: OCMW Leuven Andreas Vesaliusstraat 47 3000 Leuven Tel: 016 24 80 11 Fax: 016 24 83 49
[email protected] www.ocmw-leuven.be Redactie: OCMW Leuven Hoofd- en eindredactie: OCMW Leuven Grafisch concept en vormgeving: Nelson Group Fotografie: About Mary Photography, Dirk Leemans en OCMW Leuven Verantwoordelijke uitgever: Koen Wuyts, secretaris OCMW Leuven, Andreas Vesaliusstraat 47, 3000 Leuven Met dank aan de personeelsleden van OCMW Leuven die een bijdrage voor dit jaarverslag geleverd hebben. U kan deze publicatie ook digitaal raadplegen op www.ocmw-leuven.be (rubriek ‘Publicaties’). Dit jaarverslag werd gedrukt op FSC®-papier.
Jaarverslag 2014 - OCMW Leuven I Colofon
79