Jaarverslag
2013
Jaarverslag van het Fonds Slachtofferhulp d.d. 30 april 2014
Fonds Slachtofferhulp
Inhoud 1. Verantwoording ...................................................................................................................... 3 Transparantie en verantwoording .......................................................................................... 3 Strategie en activiteiten .......................................................................................................... 4 Doelstellingen en resultaten .................................................................................................. 4 Reflectie en toekomst ............................................................................................................. 6 2. Ons werk ................................................................................................................................. 7 Projecten................................................................................................................................. 7 Misdrijven ............................................................................................................................ 7 Ongevallen ........................................................................................................................ 13 Medische Fouten ............................................................................................................... 14 Noodhulp .............................................................................................................................. 15 Algemeen .......................................................................................................................... 15 Pieter van Vollenhoven Fonds........................................................................................... 15 Noodhulpregeling ............................................................................................................. 16 RijZeker-training ............................................................................................................... 16 Financial coaches.............................................................................................................. 16 Kerstpakketten ................................................................................................................. 17 Voorbeelden uitkeringen Pieter van Vollenhoven Fonds .................................................. 17 SlachtofferWijzer .................................................................................................................. 19 Belangenbehartiging/beleidsbeïnvloeding ........................................................................... 20 Adviesrecht ....................................................................................................................... 20 Uitbreiding Schadefonds ................................................................................................... 21 Platform Slachtofferorganisaties ..................................................................................... 21 Samenwerking .................................................................................................................. 21 Vooruitblik ......................................................................................................................... 21 Leerstoel ............................................................................................................................... 21 3. Maatschappij......................................................................................................................... 23 VriendenLoterij ..................................................................................................................... 23 Donateursraad ...................................................................................................................... 23 Bedrijven ............................................................................................................................... 23 Evenementen ........................................................................................................................ 24 Cheques ................................................................................................................................ 25 4. Communicatie....................................................................................................................... 27 Uitgangspunten communicatie ............................................................................................ 27 Campagnes ........................................................................................................................... 27 Corporate campagne ........................................................................................................ 27 Najaarscampagne SlachtofferWijzer ................................................................................ 27 Pagina 1 van 43
Benchmark – charibarometer .............................................................................................. 28 Online communicatie ............................................................................................................ 28 Website.............................................................................................................................. 28 Social media ...................................................................................................................... 29 E-nieuwsbrieven ............................................................................................................... 29 Google Adwords ................................................................................................................ 29 Media en samenwerking....................................................................................................... 30 5. Donateurs ............................................................................................................................. 31 Inleiding ................................................................................................................................ 31 Nieuwsbrief HulpPost ........................................................................................................... 32 Direct Mail ............................................................................................................................ 33 Projectmailingen ............................................................................................................... 33 Heractiveringsmailingen................................................................................................... 34 Prospectmailingen ............................................................................................................ 34 Telefonische acties ........................................................................................................... 34 Vraag-een-vriend-campagne............................................................................................ 34 Opwaarderingscampagne ................................................................................................. 35 Heractiveringscampagne .................................................................................................. 35 Conversiecampagne.......................................................................................................... 35 Welkomgeprekken ............................................................................................................ 35 Deur aan deurwerving .......................................................................................................... 35 Voorlichting en werving ........................................................................................................ 35 Evaluatie ............................................................................................................................... 36 6. Organisatie ........................................................................................................................... 37 Bestuur ................................................................................................................................. 37 Risicomanagement ........................................................................................................... 37 Bestuursevaluatie ............................................................................................................. 38 Profiel en rooster van aftreden ......................................................................................... 38 Besturen en toezicht houden ............................................................................................ 38 Bestuurscommissies en adviesorganen .............................................................................. 39 Directie ................................................................................................................................. 40 Organisatie............................................................................................................................ 40 Keurmerken.......................................................................................................................... 41 7. Financieel ............................................................................................................................. 43
Pagina 2 van 43
1. Verantwoording Transparantie en verantwoording
Verantwoord omgaan met de gelden van donateurs vindt het Fonds Slachtofferhulp vanzelfsprekend. Daarbij gaat het zowel om de kosten die een organisatie maakt, als de kwaliteit van de bestedingen om onze doelstellingen te bereiken. Het Fonds Slachtofferhulp voldoet aan alle regels die in de goede doelenbranche gelden. Al die regels worden onder andere gekeurd door het Centraal Bureau voor de Fondsenwerving. Het Fonds Slachtofferhulp heeft op grond van die keuring al 13 jaar het CBF keurmerk. We hebben ook het ANBI-keurmerk van de belastingdienst. Tot slot controleert ook de VriendenLoterij, waarvan het Fonds een grote bijdrage ontvangt, of het geld van de loterijdeelnemers goed wordt besteed. Behalve alle verplichte regels heeft het Fonds zichzelf een aantal aanvullende regels opgelegd. Zo vinden wij het belangrijk een steentje bij te dragen aan een duurzame leefomgeving. Inkoop van materialen, energiebeheer van het kantoorpand, voorzieningen voor het personeel en onze beleggingen hebben wij allemaal duurzaam en verantwoord ingevuld, met oog voor de mens en de aarde. Kernwaarden De kernwaarden en de filosofie van het Fonds Slachtofferhulp zijn het uitgangspunt voor onze beleidsdoelstellingen, activiteiten en keuzes. Het Fonds Slachtofferhulp - vindt dat de maatschappij een slachtoffer een helpende hand moet reiken wanneer hem buiten de eigen schuld iets is aangedaan door iemand uit diezelfde maatschappij; - ziet veiligheid en de zorg voor slachtoffers als een gedeelde verantwoordelijkheid van overheid, burgers en organisaties; - is onafhankelijk; - stelt het belang van slachtoffers centraal; - gelooft in empowerment van slachtoffers; - gelooft in de kracht van vernieuwing; - zet zich in voor slachtoffers maar zet zich daarmee niet automatisch af tégen de rechten van verdachten en daders. Missie Het Fonds Slachtofferhulp is een onafhankelijke maatschappelijke organisatie voor slachtoffers. Het is onze opdracht om de positie van slachtoffers te verbeteren; voor ieder slachtoffer de juiste hulp. Wij werven middelen teneinde te kunnen investeren in de best mogelijke opvang voor slachtoffers en ons in te kunnen zetten voor de belangen van slachtoffers. We zijn gesprekspartner en samenwerkingspartner. Ambitie Wij streven naar een maatschappij waarin… -
De best mogelijke opvang voor slachtoffers beschikbaar is om de gevolgen van slachtofferschap zo beperkt mogelijk te houden; De slachtoffers die hulp nodig hebben worden bereikt en waarin slachtoffers eenvoudig zelf de weg naar de juiste hulpverlening kunnen vinden; Pagina 3 van 43
-
-
De stem van het slachtoffer wordt gehoord, er wordt geluisterd naar de ervaringen en wensen van slachtoffers en waarin het slachtoffer zelf een stem heeft in belangrijke keuzes en beslissingen; Wat er op papier in wetten en richtlijnen voor slachtoffers is geregeld in de dagelijkse praktijk ook wordt nageleefd; Het voor slachtoffers duidelijk is wat zij wel en niet van de overheid en van de hulpverlening mogen verwachten; Overheid, maatschappelijke organisaties, bedrijfsleven en burgers allen hun verantwoordelijkheid nemen in de zorg voor slachtoffers en hierin samenwerken.
Strategie en activiteiten Van oudsher was het Fonds Slachtofferhulp in de eerste plaats fondsenwerver en in de tweede plaats financier. In de loop der jaren is de rol van financier steeds meer voorop komen te staan, waarbij fondsenwerving geen doel maar middel is geworden. In de laatste jaren zijn daar geleidelijk nog verschillende andere rollen bijgekomen: het Fonds Slachtofferhulp is nu ook samenwerkingspartner, aanjager, belangenbehartiger, hulpverlener en wegwijzer. Het verstrekken van individuele financiële noodhulp is tot een substantiële voorziening uitgegroeid. Het Fonds Slachtofferhulp is vandaag de dag een onafhankelijke maatschappelijke organisatie voor slachtoffers, met alle activiteiten die daarbij mogen worden verwacht. Beleidsplan Voor de periode 2014-2017 is een nieuw meerjarenbeleidsplan opgesteld. Hierin is uitgewerkt hoe wij, om onze ambities voor slachtoffers waar te kunnen maken, een aantal zaken centraal willen stellen: verantwoordelijkheid nemen als belangenbehartiger, geloven in de kracht van vernieuwing en daar naar handelen, de moeilijkheden in de wervingsmarkt overwinnen en de kansen benutten en duidelijke focus aanbrengen in onze inhoudelijke, wervende en communicatieve activiteiten.
Doelstellingen en resultaten Innovatie van de hulpverlening We stellen ons ten doel dat slachtoffers de best denkbare hulp ontvangen. We zien innovatiemogelijkheden in projecten die gericht zijn op verbetering van toegang, kwaliteit en maatwerk van de hulpverlening. In 2013 hebben we beleidsmakers bij de overheid en in het werkveld bereikt met aanbevelingen uit twee onderzoeksprojecten: een onderzoek naar het slachtofferperspectief bij mensenhandel en een onderzoek naar de opvang van slachtoffers van een medische fout. Daarnaast heeft het Centrum Seksueel Geweld in Utrecht met onze steun als aanjager kunnen werken aan een gewenste landelijke uitrol van hun veelbelovende multidisciplinaire hulp aan slachtoffers na een verkrachting. Deze landelijke uitrol is onderdeel van het nieuwe beleidsprogramma seksueel geweld; een van de speerpunten voor 2014 en verder. In 2014 willen we daarnaast met een pilot ‘casemanagement voor nabestaanden van verkeersslachtoffers’ een impuls geven aan verbetering van de kwaliteit van de hulp aan deze groep mensen. Deze pilot is onderdeel van het nieuwe beleidsprogramma verkeer. Verder gaan we met twee nieuwe meerjarige Pagina 4 van 43
projecten werken aan betere opvang en hulp voor verwanten van langdurig vermiste personen en de begeleiding van pleegkinderen met een verleden van mishandeling. Directe (nood)hulp We stellen ons ten doel dat alle slachtoffers in Nederland geholpen kunnen worden op emotioneel, praktisch en juridisch vlak. In situaties van financiële nood willen we dat slachtoffers een steuntje in de rug kunnen krijgen. In 2013 hebben we het werk van de vrijwillige hulpverleners van Slachtofferhulp Nederland gesteund, een helpdesk voor slachtoffers van een medische fout, empowermentdagen voor slachtoffers van (ex)partnergeweld. Een zeer directe impact op het leven van slachtoffers heeft de noodhulp die wordt gegeven via de onder onze vleugels opererende stichting het Pieter van Vollenhoven Fonds. Voor de komende jaren hebben we een nieuw programma Noodhulp opgesteld. Met onze activiteiten op het gebied van noodhulp helpen wij slachtoffers die door een misdrijf, verkeersongeluk of calamiteit tussen wal en schip zijn beland. Dit is geen routinewerk maar maatwerk. Hiermee willen we zo veel mogelijk slachtoffers in staat te stellen weer zo zelfstandig mogelijk hun leven te leiden. Deskundigheidsbevordering We stellen ons ten doel dat slachtoffers in Nederland worden geholpen door mensen die daar volgens recente inzichten voor zijn opgeleid. In 2013 deden we dat door via projectfinanciering onder andere de opleidingen voor de hulpverleners van Slachtofferhulp Nederland mogelijk te maken. Verder hebben we bijgedragen aan de verdere ontwikkeling van het landelijk netwerk van gespecialiseerde advocaten voor slachtoffers van zedendelicten en ernstig geweld; een samenwerking die in 2014 nog verder wordt uitgebreid. Lotgenotencontact We stellen ons ten doel dat slachtoffers en nabestaanden in contact kunnen komen met mensen die hetzelfde hebben meegemaakt als zijzelf. In 2013 hebben wij dat gedaan door lotgenotenorganisaties te steunen voor nabestaanden van moord, slachtoffers van ernstig geweld, verkeersslachtoffers slachtoffers van seksueel geweld en volwassenen die als kind mishandeld zijn. Lotgenotenbijeenkomsten zijn voor de deelnemers van grote waarde en bieden steun die de reguliere hulpverlening niet kan geven. In 2014 zetten wij dit werk voort. Belangenbehartiging / stem van het slachtoffer We stellen ons ten doel om in samenwerking met andere partijen een bijdrage te leveren aan de belangenbehartiging van de (rechts)positie van slachtoffers. Hierbij moet de stem van het slachtoffer zelf worden gehoord door beleidsmakers, wetgever en hulpverlening. We willen dat wat er op papier in wetten en richtlijnen voor slachtoffers is geregeld, in de dagelijkse praktijk ook nageleefd wordt en dat het voor slachtoffers duidelijk is wat zij wel en niet van de overheid en van de hulpverlening mogen verwachten. In 2013 hebben we op verzoek van de staatsecretaris voor Veiligheid en Justitie advies uitgebracht over enkele concept wetsvoorstellen. Zo hebben we de invoering van een adviesrecht voor slachtoffers afgeraden en de voorgenomen uitbreiding van het Schadefonds Geweldsmisdrijven gesteund, opdat ook nabestaanden van verkeersslachtoffers in aanmerking komen voor een financiële tegemoetkoming. In 2014 willen we ons naast de algemene rechtspositie van slachtoffers inzetten voor verbetering van de specifieke situaties van slachtoffers van seksueel geweld en Pagina 5 van 43
verkeersslachtoffers. We richten ons op minderjarige zedenslachtoffers in het strafproces, onderzoeken de mogelijke oorzaken voor de geringe kans dat iemand voor een verkrachting veroordeeld wordt en zullen werken aan empowerment van slachtoffers met letselschade. Voorlichting / bewustmaking We stellen ons ten doel dat slachtoffers die hulp nodig hebben worden bereikt en dat slachtoffers eenvoudig zelf de weg naar de juiste hulpverlening kunnen vinden. Op verschillende niveaus en in verschillende vormen zetten we ons met voorlichting in voor slachtoffers. In 2013 is onze SlachtofferWijzer bijna 400.000 keer bezocht. Deze online dienst helpt slachtoffers de weg naar de juiste hulpverlening te vinden. Dit is een vorm van directe voorlichting aan slachtoffers, gericht op empowerment. We hebben gewerkt aan een zo groot mogelijk maatschappelijk draagvlak en (actieve) betrokkenheid bij onze doelstellingen. In onze communicatie met de achterban van het Fonds Slachtofferhulp hebben we preventieve maatregelen onder de aandacht gebracht voor veilige verkeersdeelname en verspreidden we de persoonlijke HulpPas, waarnaar veel vraag is. In 2014 zet het Fonds in op de landelijke uitrol van de centra voor seksueel geweld, waarvoor we een projectbijdrage van de VriendenLoterij hebben aangevraagd. Daarnaast willen we de mogelijkheid en de te verwachten effecten onderzoeken van een vrijwilliger van het jaaraward. Ook hebben we in samenwerking met het Ministerie van Veiligheid en Justitie en Intervict een scriptie- en dissertatieprijs in het leven groepen die in 2014 voor het eerst uitgereikt zal worden. Hiermee willen we binnen de universitaire wereld (waar de professionals in de strafrechtketen van morgen worden opgeleid) de aandacht voor de positie van het slachtoffer bevorderen. Vergelijkbaar aan de SlachtofferWijzer willen we, in samenwerking met andere partijen, een nieuwe online tool ontwikkelen voor slachtoffers die na een verkeersongeval of medisch incident op zoek zijn naar een belangenbehartiger. Tot slot willen we de samenwerking binnen het Platform Slachtofferorganisaties bevorderen door het maken van een gezamenlijke meerjarenagenda.
Reflectie en toekomst De samenleving zal in de komende jaren naar sterk veranderen. Een terugtredende overheid zal steeds scherper keuzes moeten maken waarvoor ze verantwoordelijkheid draagt en waar private oplossingen moeten worden gevonden om maatschappelijke taken onder te brengen. Publiek-private samenwerking zal op steeds meer onderwerpen gezocht moeten worden om taken overeind te kunnen houden. Decentralisatie van taken in de welzijns-en gezondheidszorg naar gemeenten is in gang gezet en zal doorgaan. Daarmee zal er ook een grotere diversiteit in het aanbod komen. Dit zal mogelijk ook gevolgen hebben voor de hulp aan slachtoffers. In de afgelopen jaren is de positie van het slachtoffer in de strafrechtsketen sterk verbeterd. De ‘Wet versterking positie slachtoffers die in 2011 in werking trad, waarin basisrechten werden vastgelegd, werd aangevuld met de nota ‘Recht doen aan Slachtoffers’ die de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie eind 2012 naar de Kamer zond. Nederland heeft daarmee een goed arrangement voor geweldsslachtoffers die met het strafrecht te maken krijgen. Nadruk zal de komende jaren daarom vooral liggen op de uitvoering van slachtofferrechten, die in de praktijk in de uitvoerende organisaties van de overheid nog lang niet overal worden geborgd. Pagina 6 van 43
Vanaf 2014 zal verder op alle onderdelen van de justitieketen fors worden bezuinigd. Het lijkt daarbij onvermijdelijk dat het ministerie principieel keuzes zal moeten maken voor welke groepen slachtoffers zij er wil zijn en voor welke groepen oplossingen buiten de overheid moeten worden gevonden. Het gros van de slachtoffers komt niet in de strafrechtsketen terecht, om uiteenlopende redenen. Steeds vaker zien we dat deze slachtoffers, mede ook door de economische verslechtering, aan de onderkant van de samenleving terecht komen en door een complex van factoren in een uitzichtloze situatie komen. Nieuwe ideeën, op het gebied van digitale hulpverlening, meer (lokale) samenwerking, acceptatie van een divers aanbod in plaats van eenheidsconstructies, een grotere bereidheid van burgers om voor een ander iets te betekenen, maken dat in de komende jaren een interessant werk- en krachtenveld ontstaat waar concrete, praktische, publiek-private oplossingen kunnen bijdragen om de hulp aan en de positie van alle slachtoffers te verbeteren. Het Fonds wil, samen met haar vele partners in het werkveld, daaraan een zo goed mogelijke bijdrage leveren.
2. Ons werk Projecten Misdrijven Jaarlijks zijn vier miljoen Nederlanders het slachtoffer van een misdrijf. De zwaarte van het misdrijf verschilt enorm. Bij slachtoffers van misdrijven moet je denken aan slachtoffers van geweld, seksueel misbruik, diefstal, oplichting of zelfs moord. Sommige slachtoffers kunnen zonder hulp de draad van het leven weer oppakken. Anderen hebben hulp nodig. Uit onderzoek van het Fonds Slachtofferhulp bleek eerder dat jaarlijks circa 500.000 slachtoffers behoefte hebben aan praktische, emotionele, juridische of financiële ondersteuning. In 2013 steunden wij opnieuw tientallen initiatieven om de hulpverlening aan slachtoffers van een misdrijf te verbeteren en innoveren, om de best denkbare hulp aan kwetsbare groepen voor zoveel mogelijk slachtoffers beschikbaar te maken en om aandacht te vragen voor de positie van slachtoffers en nabestaanden van ernstige misdrijven. Een overzicht van een deel van deze activiteiten: Onderzoek emotionele gevolgen van moord
Rijks Universiteit Groningen Totale bijdrage:232.500,- euro Bijdrage in 2013: 57.500,- euro
Gemiddeld worden in Nederland elke week drie mensen vermoord. Bijna driekwart van hun nabestaanden kampt gemiddeld tien jaar later nog steeds met ernstige rouwklachten en / of klachten die samenhangen met een posttraumatische stress-stoornis. De Rijksuniversiteit Groningen voert sinds september 2010 een vierjarig onderzoek uit naar de effectiviteit van een behandeling met EMDR en cognitieve gedragstherapie voor deze nabestaanden. Het onderzoek maakt deel uit van een promotietraject en zal in 2014 uitmonden in een proefschrift.
Pagina 7 van 43
In verband met het onderzoek is inmiddels een netwerk van psychologen actief die getraind zijn in het behandelen van nabestaanden. Het netwerk bestaat uit ervaren psychologen, verspreid door Nederland. Zij behandelen de nabestaanden en de resultaten van deze behandelingen worden vastgelegd en geanalyseerd. De eerste analyse over de helft van de gegevens laat zien dat mensen die de behandeling hebben gevolgd significant minder rouwen PTSD -klachten ervoeren in vergelijking met mensen die de behandeling (nog) niet hebben gevolgd. Als onderdeel van dit project is ook de website www.rouwnamoord.nl gelanceerd. Op deze site kunnen nabestaanden meer lezen over rouw en het onderzoek, en kun je je aanmelden voor de behandeling. De website blijkt een goed communicatiemiddel te zijn. Het is laagdrempelig en mensen kunnen gemakkelijk informatie over het onderzoek en de behandeling vinden. Op de website is ook de verkorte versie van de film opgenomen die het onderzoeksteam over de behandelmethode EMDR heeft gemaakt. De film geeft een beeld van wat je van deze behandeling kunt verwachten, wat deelname laagdrempeliger maakt. De film is niet alleen op de website te zien, maar wordt ook getoond tijdens voorlichtingsbijeenkomsten (voor slachtoffers/nabestaanden) en op congressen (voor therapeuten). Er is veel externe interesse voor de bevindingen van het onderzoek en voor het hulpmiddel wat via het therapeutennetwerk geboden wordt. In 2013 heeft de onderzoeksprojectteam van de Universiteit Groningen meerdere presentaties, voorlichtingen en interviews gegeven waar website, film en natuurlijk de bevindingen een belangrijke rol in spelen. Onderzoek Mensenhandel
Intervict Totale bijdrage:57.056,- euro
Het door ons gefinancierde onderzoek Mensenhandel van INTERVICT is in 2013 afgerond. De bevindingen zijn gebundeld in het rapport “Mensenhandel, het slachtofferperspectief”. Enkele conclusies zijn : Er zijn duidelijke verschillen tussen de hulpbehoeften van slachtoffers van arbeidsuitbuiting en slachtoffers van seksuele uitbuiting. De registratiecijfers van aantallen slachtoffers lijken niet op orde, terwijl die wel uitgangspunt voor overheidsbeleid zijn. De wijze waarop slachtoffers gedurende de strafrechtelijke procedure behandeld worden is zeer belastend en leidt tot secundaire victimisatie. Belangrijk aspect hierin is dat er geen aandacht is voor de medische en psychische gevolgen van het slachtofferschap, en de impact die dat kan hebben op de wijze waarop een slachtoffer in de strafrechtelijke procedure kan participeren. Op 10 september 2013 namen ruim 100 specialisten op het gebied van mensenhandel deel aan het symposium dat INTERVICT en het Fonds Slachtofferhulp hierover organiseerden. Betrokken organisaties reflecteerden op het onderzoek naar de behoeften en belangen van slachtoffers mensenhandel. Tijdens het symposium stonden de neuzen dezelfde kant op. Iedereen vindt dat er aan de bescherming en begeleiding van slachtoffers van mensenhandel nog veel valt te verbeteren. De vraag die overbleef was: wat gaan we doen om door te stoten om de problemen echt aan te pakken? Het antwoord op deze vraag zal door het werkveld gezamenlijk gegeven gaan worden. In 2014 wordt een nationaal verwijzingsmechanisme mensenhandel ontwikkeld door de Ministeries van V&J en VWS in samenwerking met het werkveld en de Nationaal Rapporteur Mensenhandel. De adviezen en aanbevelingen uit het onderzoek worden hierbij in
Pagina 8 van 43
overweging genomen. Stichting Zijweg na stalking en huiselijk geweld
Bijdrage in 2013: 32.000,- euro
Stichting Zijweg behartigt de belangen van vrouwen die te maken hebben met (ex)partnergeweld én hun kinderen (huiselijk geweld en/of stalking). Stichting Zijweg komt vooral op voor slachtoffers waarbij de veiligheid het grootste probleem is. Het Fonds steunt Zijweg al enkele jaren met bijdragen voor de algemene werkzaamheden en vrijwilligerskosten. Daarnaast financieren wij de Empowermentdagen die Stichting Zijweg organiseert. In 2013 waren dit er drie op de locaties: Amsterdam, Utrecht en Eindhoven. Tijdens een Empowermentdag ontmoeten vrouwelijke slachtoffers van ernstig (ex-) partnergeweld elkaar en krijgen zij een aanbod van workshops en theater/film, specifiek gericht op het hervinden van de eigen kracht. De reacties van de deelnemers zijn zeer positief. Vaak komen deze vrouwen tijdens zo’n bijeenkomst voor het eerst in het openbaar uit voor wat hen is aangedaan. Een belangrijke stap in het herstel. Dag Herdenken Geweldslachtoffers
Bijdrage in 2013: 3.500,- euro
Tijdens de Dag Herdenken Geweldslachtoffers komen ouders, broers, zussen, partners en kinderen samen om hun naasten te herdenken die hen door geweld zijn ontvallen. Een beladen en emotionele dag, maar ook een dag die de aanwezigen de kans geeft om dit alles te delen met anderen die hetzelfde hebben meegemaakt. Die herkenning is heel belangrijk. Tijdens de herdenkingsdag 2013 werden, na een ochtendprogramma met gedichten en muziek, zeven linten met een totale lengte van 350 meter en daarop de namen van de slachtoffers door het centrum van Venlo gedragen door nabestaanden, vrienden en genodigden. Een aantal van deze genodigden, waaronder staatssecretaris Teeven, Nina Huygen van het Schadefonds Geweldslachtoffers en Carlo Contino van het Fonds Slachtofferhulp lazen na de tocht de namen van de slachtoffers voor. Ook werden toespraken gehouden zoals door Mr. H.J. Bolhaar, voorzitter van het College van procureurs-generaals. Het Fonds Slachtofferhulp maakt al vele jaren, naast de Dag Herdenken Geweldslachtoffers, belangenbehartiging en lotgenotencontact mogelijk. Zo steunt het Fonds het lotgenotencontact en andere activiteiten van de drie organiserende partijen van de herdenkingsdag: Vereniging voor Veiligheid Respect en Solidariteit, Stichting Aandacht Doet Spreken en de Vereniging Ouders van een Vermoord Kind. Room of my own
Federatie Opvang Totale bijdrage:35.666,- euro Bijdrage in 2013: 20.000,- euro
Federatie Opvang is een brancheorganisatie voor instellingen voor maatschappelijke opvang, beschermd & begeleid wonen en vrouwenopvang. Wij steunen een aantal projecten bij deze organisatie, zoals de Multibox van Spelenderwijs Sporten en het project, Room of my own (jongeren). Room of my own (jongeren) richt zich op jongeren van 12 tot 18 jaar die in de vrouwenopvangcentra of maatschappelijke opvangcentra in Nederland verblijven. Onderzoek heeft aangetoond dat deze kinderen in grote soberheid worden opgevangen en van primaire levensbehoeften worden voorzien en dat er weinig mogelijkheden zijn voor individuele zorg of Pagina 9 van 43
begeleiding van deze kinderen. Dit is zorgelijk omdat ook wetenschappelijk is vastgesteld dat 1 op de 3 jongeren met huiselijk geweld ervaringen zelf later ook dader of slachtoffer van huiselijk geweld wordt (intergenerationele overdracht). Jaarlijks gaat het om 1600 kinderen. Wij willen erger leed voorkomen door dit project te steunen waar een belangrijke koppeling wordt gelegd tussen de virtuele wereld en de echte wereld. Binnen de beveiligde, individuele webomgeving worden thema’s behandeld die relevant zijn voor tieners met huiselijk geweld ervaringen. Denk aan het omgaan met problemen, relatievorming en ouderschap. Aan de hand van vragen en opdrachten worden jongeren aangezet tot reflectie op en verwerking van de gebeurtenissen. Daarnaast zet het de jongere aan tot nadenken over hoe hij/zij een positieve wending kan geven aan zijn/haar toekomst. De jongere kan zelf met het instrument aan de slag maar dit gebeurt binnen de veilige context van een hulpverlenersrelatie binnen de opvang. Het is de bedoeling Room of my own (jongeren) in te bedden binnen de bestaande methodieken binnen de vrouwenopvang en maatschappelijke opvang zodat er een geïntegreerd aanbod zal ontstaan van digitale hulpverlening voor de hele sector van instellingen voor maatschappelijke opvang- en vrouwenopvang die zijn aangesloten bij de Federatie Opvang. De verwachting is dat Room of my own medio 2014 gereed is. Spelenderwijs Sporten
Federatie Opvang Totale bijdrage:20.000,- euro Bijdrage in 2013:10.000,- euro
Federatie Opvang is een brancheorganisatie voor instellingen voor maatschappelijke opvang, beschermd & begeleid wonen en vrouwenopvang. Wij steunen een aantal projecten bij deze organisatie, zoals het project Life (P)review en ook dit project, de Multibox van Spelenderwijs Sporten. Spelenderwijs Sporten is gericht op kinderen van 4 t/m 11 jaar oud en hun moeders, die slachtoffer zijn van huiselijk geweld, stalking en/of eergerelateerd geweld en opgevangen worden in een vrouwenopvanghuis. Met het project maken kinderen kennis met sport en bewegen en worden zij gestimuleerd vaker te sporten. Volgens de Federatie Opvang worden kinderen namelijk onvoldoende gestimuleerd om binnen deze instellingen te bewegen. Dit komt omdat de instellingen niet beschikken over geschikte materialen en medewerkers niet altijd weten hoe ze deze kinderen kunnen prikkelen om te gaan bewegen. Daarbij speelt de veiligheid een rol, waardoor het voor deze kinderen niet makkelijk is voor sport of een beweegactiviteit naar buiten te gaan. Sport en beweging bevordert de ontwikkeling van kinderen, beïnvloed hun herstel positief en verminderd gedragsproblemen. Omdat ook de moeders worden betrokken bij de activiteiten, krijgt bovendien de moeder-kind relatie een positieve impuls. Bij dit project wordt aangehaakt op een bestaand concept ‘Guppiesport’ dat zich buiten opvanginstellingen in de praktijk (o.a. op scholen) al bewezen heeft. Dit houdt in dat in de instellingen een “multibox” wordt ingezet. Dit innovatieve opbergmeubel vol met sport- en spelmaterialen is tegelijkertijd een gymtoestel en kan gecombineerd worden met allerlei andere materialen, zoals een bank, duikelstang en een wandrek. Dit maakt de Multibox geschikt voor ruimtes met een ruimtebeperking.
Pagina 10 van 43
Dankzij de subsidie van het Fonds Slachtofferhulp, konden de instellingen tegen geringe kosten de Multibox en bijhorende activiteiten map aanschaffen. Tientallen instellingen maakten gebruik van deze regeling. Centrum Seksueel Geweld
Totale bijdrage: 156.500,- euro Bijdrage in 2013: 86.500,- euro
In Nederland heeft 12% van de vrouwen en 3% van de mannen ooit een verkrachting meegemaakt. Dit zijn bijna 600.000 vrouwen en 180.000 mannen. De helft hiervan maakt meerdere keren seksueel geweld mee. Van de jongeren tussen 12 en 25 jaar maakt 1 op de 6 meisjes en 1 op de 25 jongens gedwongen seks mee. Circa de helft van de slachtoffers verwerkt dat op eigen kracht. De andere helft loopt vast en ontwikkelt psychische schade zoals PTSS (Post Traumatische Stress Stoornis). De helft van alle slachtoffers heeft lichamelijk letsel zoals verwondingen of een SOA. Uit onderzoek in de Verenigde Staten is gebleken dat gecoördineerde en geïntegreerde opvang direct na een verkrachting leidt tot sneller herstel en toename van aangiftes. Het Rape Center model is daar vanaf de jaren ‘70 bekend. De basis van de multidisciplinaire werkwijze is dat de verschillende experts, zoals artsen, politie, en psychologen, in de acute fase samenwerken in het belang van het slachtoffer. Het streven is onder andere dat het slachtoffer zich maar eenmalig hoeft uit te kleden en het verhaal vertelt. De gedachte erachter is: ‘zo min mogelijk, maar zo goed mogelijk’. In Nederland werd in de jaren ’90 bekend dat medische, psychologische en forensische disciplines onvoldoende samenwerken direct na een verkrachting. Hierdoor ervaren slachtoffers de hulp als versnipperd en haken velen af. Ondanks de aanbeveling in die periode om Rape Centers verspreid over Nederland op te zetten, is dit niet tot uitvoering gebracht. In januari 2012 is het eerste Centrum Seksueel Geweld opgezet in het UMC Utrecht. Hier worden slachtoffers eerst opgevangen door een (forensisch) verpleegkundige op de Spoedeisende Hulp, waarna forensische, medische en psychologische deskundigen gezamenlijk hun werk doen. In de afgelopen twee jaar heeft het centrum contact gehad met 800 slachtoffers van seksueel geweld. 150 van hen kwamen direct nadat de verkrachting had plaats gevonden in het centrum terecht. In de helft van die gevallen betrof het kinderen. Het Fonds Slachtofferhulp maakte in 2013 een kwaliteitsverbetering van het Centrum Seksueel Geweld in het UMC Utrecht mogelijk. Tevens is met subsidie van Fonds Slachtofferhulp een start gemaakt in de landelijke uitrol van deze werkwijze. In Utrecht Nijmegen en Limburg kunnen slachtoffers van een acute verkrachting nu rekenen op adequate en geïntegreerde zorg en onderzoek. Leiden en Leeuwarden zijn bezig met de voorbereidingen. De meerwaarde van de multidisciplinaire werkwijze voor acute slachtoffers in Nederland is onlangs aangetoond met onderzoek dat in opdracht van de ministeries van Veiligheid & Justitie en VWS naar het Centrum werd gedaan. Samen met het team van het Centrum Seksueel Geweld in Utrecht heeft het Fonds Slachtofferhulp een aanvraag ingediend bij de VriendenLoterij om via een extra projectbijdrage in 2014 de volledige uitrol naar een landelijk netwerk met 10 actieve Centra Seksueel Geweld mogelijk te maken. Onderdeel van deze aanvraag is landelijke publiciteit om zoveel mogelijk slachtoffers te kunnen bereiken. Het plan is om in 2014 een centrale website en een centrale telefonische hulplijn te openen. Ook zal via meelopend onderzoek in samenwerking met de Landelijke Politie en Openbaar Ministerie in kart worden gebracht hoe de opsporing en veroordeling van daders verbeterd kan worden. Pagina 11 van 43
Tijdens het Goed Geld Gala van de VriendenLoterij in februari 2014 is bekend gemaakt dat wij de projectbijdrage van 835.000 Euro gewonnen hebben. Dat betekent dat in 2014 de landelijke uitrol van het Centrum Seksueel Geweld een van onze speerpunten is. Vrijwilligersbijdrage Slachtofferhulp Nederland
Bijdrage in 2013:795.000,- euro
Het Fonds Slachtofferhulp nam ook in 2013 de onkosten, reiskosten en bindingskosten van de vrijwilligers van Slachtofferhulp Nederland voor haar rekening. De onkostenvergoeding van de vrijwilligers betreffen declaraties, anders dan reiskosten. Denk aan representatiekosten, vergoeding van opgelopen schade tijdens werktijden, maar bijvoorbeeld ook telefoonkosten. De bindingskosten betreffen vooral gezamenlijke activiteiten. Slachtofferhulp Academie
Slachtofferhulp Nederland Bijdrage in 2013: 333.000,- euro
Om slachtoffers op een zo goed mogelijke manier bij te staan is het belangrijk dat de hulpverleners goed getraind zijn. Sinds 2009 zijn alle trainingen van Slachtofferhulp Nederland ondergebracht bij de Slachtofferhulp Academie. Naast een basisopleiding volgen vrijwilligers geregeld verdiepings- en specialisatietrainingen. Het Fonds Slachtofferhulp is financier van de trainingen van de vrijwillige hulpverleners, met speciale aandacht voor innovaties in het trainingsaanbod. Lotgenotengroepen misdrijven
Slachtofferhulp Nederland Bijdrage in 2013:18.429,- euro
In 2013 zijn door Slachtofferhulp Nederland drie lotgenotengroepen misdrijven georganiseerd. Een voor slachtoffers van een overval of gewelddadige inbraak, een voor slachtoffers van levensbedreigende misdrijven en een laatste voor ouders van seksueel misbruikte kinderen. Gemiddeld nemen 10 personen deel aan een lotgenotengroep. In totaal komen de lotgenoten ongeveer 7 keer bij elkaar. De doelstelling van een lotgenotengroep is om personen die hetzelfde hebben meegemaakt bij elkaar te brengen om pijnlijke en nare ervaringen met elkaar te delen, bij elkaar herkenning en erkenning te vinden en tot slot om advies en informatie uit te wisselen. In de eerste bijeenkomsten staat vaak het verwerkingsproces centraal. In de laatste bijeenkomsten wordt er aandacht besteed aan persoonlijke groeiprocessen met betrekking tot het omgaan met de traumatische gebeurtenis van iedere deelnemer afzonderlijk.
Lotgenotendag Stichting Geheim Geweld
Bijdrage in 2013: 5000,- euro
Jaarlijks worden in Nederland ruim 160.000 kinderen mishandeld en wekelijks overlijdt minstens één kind aan de gevolgen hiervan. Maar de gevolgen van kindermishandeling stoppen natuurlijk niet bij het volwassen worden. Er kampen naar schatting maar liefst 1 miljoen volwassenen met de gevolgen van hun traumatische verleden.
Pagina 12 van 43
De Stichting Geheim Geweld is opgericht in 2005 en vraagt aandacht voor de lange termijn gevolgen van kindermishandeling. De stichting biedt lotgenotencontact en advies aan mensen die lijden aan de gevolgen van kindermishandeling. Dit doen zij vanuit ervaringsdeskundigheid. De twee pijlers waar de stichting op rust zijn ondersteuning van slachtoffers maar ook hulpverleners enerzijds en de belangenvertegenwoordiging anderzijds. Afgelopen jaar heeft het Fonds Slachtofferhulp een subsidie van vijfduizend euro toegekend ten behoeve van de zesde jaarlijkse themabijeenkomst van Stichting Geheim Geweld. Deze vond plaats in Den Haag op 19 september 2013 en was genaamd “Samen het zwijgen doorbreken”. De focus lag vooral op innerlijke kracht, empowerment, (h)erkenning en grip krijgen op het leven. De deelnemers kregen concrete handvatten en inzichten in de impact en de gevolgen van kindermishandeling. Ongevallen Hoewel Nederland relatief goed scoort wat betreft verkeersveiligheid, neemt dat niet weg dat er jaarlijks toch heel veel mensen gedupeerd worden door een verkeersongeval. Er gebeuren jaarlijks namelijk wel zo’n 3 miljoen verkeersongelukken. Jaarlijks zijn er zo’n 700 doden in het verkeer te betreuren. 30 hiervan zijn kinderen tussen de 0 en 15 jaar oud. Het overgrote deel van deze ongelukken leidt niet tot letsel. Volgens het Nationaal Kompas Volksgezondheid zijn er elk jaar ongeveer 580.000 verkeersslachtoffers die schade aan de gezondheid oplopen. Ongeveer 290.000 hiervan worden medisch behandeld. Zo’n 160.000 door de huisarts en 130.000 op de afdeling spoedeisende hulp van een ziekenhuis. Uit cijfers van het SWOV blijkt dat er hiervan ongeveer 18.000 ernstig aan toe zijn. Denk daarbij aan een fractuur en/of hersenletsel. Deze groep ernstig verkeersgewonden neemt de laatste jaren alsmaar toe. Een verkeersongeluk heeft grote impact op alle betrokkenen. Fysieke, psychosociale en financiële gevolgen kunnen het leven ingrijpend ontwrichten. Soms tijdelijk, soms blijvend. Voor een slachtoffer met hersenletsel of voor een nabestaande wordt het leven nooit meer hetzelfde. Het Fonds Slachtofferhulp draagt al jaren bij aan psychosociale hulpverlening en aan lotgenotencontact. In 2013 droegen wij onder andere zorg voor de volgende projecten voor verkeersslachtoffers: Lotgenotengroepen verkeer
Slachtofferhulp Nederland Bijdrage in 2013:24.571,- euro
In onze individuele contacten met nabestaanden en slachtoffers blijkt keer op keer hoe groot de behoefte is aan lotgenotencontact. Lotgenotencontact draagt bij aan een positief welbevinden, het genereert sociale steun en levert kennis op. Door ervaringen uit te wisselen vindt men herkenning en erkenning. Men ondersteunt en bemoedigt elkaar. Moed der wanhoop wordt omgezet in levensmoed. Daarom financieren wij de lotgenotengroepen van Slachtofferhulp Nederland. In 2013 zijn er vier bijeenkomsten voor nabestaanden van verkeer georganiseerd verspreid in Nederland. Per bijeenkomst waren er ongeveer 10 lotgenoten aanwezig. Eén van de groepen was speciaal gericht op nabestaanden broers en zussen, dus jongeren tussen de 18 en 30 jaar.
Pagina 13 van 43
Nationale Herdenking Verkeersslachtoffers
Vereniging Verkeersslachtoffers Bijdrage in 2013: 2.500,- euro
De Vereniging Verkeersslachtoffers wil verkeersslachtoffers verenigen, hen een gezicht te geven en een krachtige stem. Ze biedt steun aan verkeersslachtoffers en nabestaanden, behartigt hun belangen en draagt bij aan het terugdringen van de verkeersonveiligheid en het optimaliseren van de hulpverlening. Op 17 november 2013 woonden ruim 70 mensen de Landelijke Herdenking Verkeersslachtoffers in het Natuurmuseum Brabant te Tilburg bij. Onder de aanwezigen waren vele nabestaanden van verkeersslachtoffers, maar ook mensen die hun ernstige verkeersongeval overleefden en nog dagelijks de gevolgen daarvan ervaren. Samen deelden zij in hun verdriet. De jaarlijks terugkerende herdenking levert een belangrijke bijdrage aan het verwerken van de traumatische ervaring van verkeersslachtoffers en hun nabestaanden. Tijdens de bijeenkomst werd door de diverse sprekers aandacht gevraagd voor de positie van verkeersslachtoffers in Nederland. Medische Fouten Voor slachtoffers van medische incidenten bestaat in Nederland niet dezelfde opvang, erkenning en aandacht als voor slachtoffers van bijvoorbeeld misdrijven. Terwijl er vaak sprake is van uiterst schrijnende situaties waar hulp hard nodig is. Bestaande schattingen gaan uit van jaarlijks 2.000 sterfgevallen als gevolg van een medische fout en 37.000 patiënten met onbedoelde, vermijdbare gevolgen, waarvan 6.000 met blijvend letsel. De impact van een medisch incident kan in emotioneel, financieel en praktisch opzicht groot zijn. Dat geldt met name als het gaat om ernstige gezondheidsschade of overlijden. Het Fonds Slachtofferhulp steunde in 2013 een tweetal projecten ter verbetering van de opvang van slachtoffers van medische incidenten. Hieronder worden beide projecten toegelicht. Onderzoek slachtoffers opvang medische incidenten
Vrije Universiteit Amsterdam Totale bijdrage : 200.213,- euro
Het Fonds Slachtofferhulp heeft een onderzoek naar de beste invulling van hulp aan slachtoffers van medische incidenten gefinancierd. Het onderzoek is in 2010 van start gegaan en in 2013 afgerond. Het stond onder leiding van prof. mr. A.J. Akkermans en prof. J.L. Smeehuijzen van de Vrije Universiteit Amsterdam (VU). Het onderzoek richtte zich op het in kaart brengen van de omvang van het probleem, van de behoeften die slachtoffers van medische incidenten hebben en het nagaan welke concrete opvangmaatregelen nodig zijn en hoe deze opvang in Nederland georganiseerd en gefinancierd zou kunnen worden. Hiertoe heeft de VU bij 150 slachtoffers en nabestaanden interviews afgenomen. De kern van de aanbevelingen is dat ziekenhuizen na een medisch incident zelf het initiatief tot adequate opvang van de patiënt moeten nemen. Dat het belangrijk is dat er binnen de instelling iemand is die de patiënt in beeld houdt en hem bijstaat. Verder zou er op het terrein van de schadevergoeding een vereenvoudigde procedure moeten komen, omdat de procedure die nu bestaat te lang duurt en voor de patiënt erg belastend is. Tenslotte moet bij Pagina 14 van 43
incidenten met grote persoonlijke gevolgen opvang beschikbaar komen op juridisch, administratief en psychologisch terrein. De beleidsaanbevelingen zijn op 9 april 2013 gepresenteerd tijdens een symposium in Amsterdam. Het onderzoeksrapport is daar namens de Minister door een vertegenwoordiger van het Ministerie van VWS in ontvangst genomen. Het is nu zaak deze praktische aanbevelingen in de praktijk te gaan toepassen. Het Fonds Slachtofferhulp zal dit de komende tijd waar mogelijk stimuleren. De Letselschade Raad
Bijdrage in 2013: 24.000,- euro
Het Fonds Slachtofferhulp steunt de Letselschade Raad reeds enkele jaren. Sinds 2010 zet de Letselschaderaad zich, naast verkeersslachtoffers, ook in voor slachtoffers van medische incidenten. De afgelopen jaren heeft de Letselschade Raad bewezen dat de opvang en voorlichting die zij biedt aan slachtoffers van een medisch incident een huidige leemte opvult in de hulpverlening. Het Fonds Slachtofferhulp draagt hier dan ook graag een steentje aan bij. In 2011 is De Letselschade Raad met financiële hulp van het Fonds Slachtofferhulp gestart met de uitbreiding van het Bemiddelingsloket voor het beantwoorden van vragen en het eventueel bemiddelen in medische zaken. Uit evaluaties blijkt hoezeer het bemiddelingsloket van de Letselschade Raad voorziet in een grote behoefte. In juli 2011 is de website www.naeenmedischefout.nl gelanceerd die voor slachtoffers van medische incidenten fungeert als neutrale wegwijzer, slachtoffers informeert en zo nodig doorverwijst. Op 31 mei 2013 werd op het congres ‘Krijg nou de GOMA! verantwoorde zorg is transparante zorg’ het ‘GOMA Register’ gelanceerd. Zorgaanbieders, verzekeraars en letselschadebureaus geven door inschrijving in het GOMA Register aan openheid en transparantie hoog in het vaandel te dragen en de gedragscode te willen naleven. Hiermee is weer in stap in de verbetering van de opvang van slachtoffers van medische incidenten gezet.
Noodhulp Algemeen Hulpverleners zetten zich voortdurend in voor het welzijn van anderen; slachtoffers van een misdrijf, ongeval of calamiteit. Ze staan hen bij met praktisch, juridisch, financieel en emotioneel advies. Soms is advies echter niet voldoende. Dan is het nodig dat er direct brood op de plank komt, vervoer van A naar B wordt geregeld of er even lucht komt in de financiën. Dat is waar het Fonds Slachtofferhulp in beeld komt. Wij zijn er niet alleen voor de financiering van organisaties en projecten. Het Fonds Slachtofferhulp heeft een noodhulpfonds dat kan voorzien in steun aan slachtoffers in acute gevallen. Het noodhulpfonds biedt bovendien nog een aantal speciale voorzieningen voor slachtoffers. Pieter van Vollenhoven Fonds Het Pieter van Vollenhoven Fonds is het noodhulpfonds van het Fonds Slachtofferhulp. De noodhulp is beschikbaar voor slachtoffers van misdrijven, ongevallen, rampen en medische fouten. Het gaat om slachtoffers die door hun slachtofferschap in de financiële problemen zijn gekomen, in een noodsituatie verkeren en niet of onvoldoende geholpen worden door Pagina 15 van 43
bestaande voorzieningen. We doen een bijdrage in geld of in de vorm van een product of dienst. Zoals een financiële bijdrage om te wonen, kleding of eten te kunnen bekostigen. Een klein bedrag maakt dan een groot verschil. Denk ook aan een fiets, inbraakinspectie of een dagje uit. Hiervoor hebben we samenwerkingen met Batavus B.V. / Sparta B.V., de Vereniging Europese Beveiligingsbedrijven (VEB), de hotelketens Bilderberg en pretpark Duinrell. De uitkeringen in geld of natura worden gedaan mits de cliënten worden gemeld via Slachtofferhulp Nederland. Een aanvraag ingediend door Slachtofferhulp Nederland is voor het Fonds Slachtofferhulp een garantie van de betrouwbaarheid en correctheid van de aanvraag. In 2013 werd er voor 283.732 Euro aan individuele noodhulp geboden uit het Pieter van Vollenhoven Fonds aan circa duizend mensen. Noodhulpregeling Soms kan het niet wachten tot een noodhulpaanvraag in behandeling is genomen. Dan moet direct actie worden ondernomen. Denk bijvoorbeeld aan een aanvraag op vrijdagavond die pas op maandag wordt behandeld, maar de cliënt heeft dat weekend geen eten. Hiervoor heeft het Fonds Slachtofferhulp een noodhulpregeling, waarbij een eenmalige uitkering tot maximaal 50 euro wordt gedaan. De hulpverlener van Slachtofferhulp Nederland schiet het bedrag voor en declareert achteraf de kosten bij ons. RijZeker-training In samenwerking met de ANWB biedt het Fonds Slachtofferhulp trainingen op maat aan voor mensen die na een ongeluk angstig zijn in het verkeer. Gedurende een drie uur durende training krijgt men van een ervaren en erkende rij-coach tips en informatie hoe de eigen veiligheid in het verkeer kan worden verhoogd en hoe je kunt omgaan met afwijkende verkeerssituaties. De training wordt voorafgegaan door een intakegesprek waarin de deelnemer persoonlijke wensen kan aangeven. Het Fonds Slachtofferhulp vergoedt de training van cliënten die het niet zelf kunnen bekostigen. In 2013 zijn er door het Fonds Slachtofferhulp 69 trainingen mogelijk gemaakt. Financial coaches Als iemand door slachtofferschap in de financiële problemen raakt is hij niet altijd geholpen met een financiële bijdrage. Vaak is er juist behoefte aan praktische hulp om de financiën weer op orde te krijgen. Bijvoorbeeld wanneer iemand het overzicht is verloren in zijn financiële gezinssituatie, of wanneer er grote schulden zijn ontstaan door verlies van inkomen. Om die reden werken het Fonds Slachtofferhulp en de ABN AMRO sinds 2012 samen op het gebied van ‘financial coaching’. Hierbij worden slachtoffers gekoppeld aan medewerkers van deze bank. De aanmeldingen lopen via Slachtofferhulp Nederland. Een financial coach is een medewerker van de ABN AMRO die op vrijwillige basis deelneemt aan dit initiatief. De bankmedewerkers is getraind in het begeleiden van slachtoffers en nabestaanden. Door het hele land zijn financial coaches actief. In een aantal gesprekken bij de cliënt thuis helpt de financial coach om de financiële situatie zo begrijpelijk mogelijk in kaart te brengen. Zo maakt hij bijvoorbeeld samen met de cliënt een inventarisatie van de financiële huishouding en een analyse van inkomsten en uitgaven. Pagina 16 van 43
Of hij helpt bij het opstellen van een stappenplan met betrekking tot het afbetalen van opgelopen schulden. De cliënt krijgt begeleiding bij het oppakken van achterstallige rekeningen en bij het benaderen van instanties zoals verzekeringen en Belastingdienst. Tegelijkertijd denkt hij mee over mogelijkheden op de langere termijn. Na het begeleidingstraject is de cliënt in staat om zelf weer zijn financiën te beheren en op orde te houden. In 2013 zijn 33 mensen bijgestaan door een financial coach. Vanwege de bewezen affectiviteit van deze werkwijze, gaan we het financial coaching traject in 2014 verder uitbreiden met meerdere doelgroepen en meer aanbieders. Kerstpakketten 150 slachtoffers en/of nabestaanden hebben in 2013 van het Fonds Slachtofferhulp een kerstpakket ontvangen. Met dit geschenk wilden we hen, naast de uitkering die zij ontvingen vanuit het Pieter van Vollenhoven Fonds, een extra hart onder de riem steken. Hieronder volgen enkele berichten van ontvangers: “Bijzonder sympathiek dat u op deze wijze mijn financiele nood rond de komende feestdagen met uw gift heeft doen verdwijnen. Zónder was het een kale, kille kerst geworden. U was mijn ‘Reddende Engel’! Dank daarvoor en prettige feestdagen toegewenst.” “Bij deze wil ik jullie nog even persoonlijk bedanken voor zowel de gift (in het begin van het jaar) en voor het lieve kerstpakket! Het heeft mij door een moeilijke tijd heen geholpen. Het kerstpakket kwam zeer onverwachts, en kreeg het er warm van. Juist toen eigenlijk de rest van de wereld mijn trauma alweer was vergeten dachten jullie aan mij! Ik heb er wel even een traantje om gelaten maar ben jullie echt heel dankbaar voor zo’n warm gebaar. Bedankt hiervoor en bedankt dat jullie er zijn.” “Moeilijke dagen, we staan op overlevingsstand. Maar voor de kinderen van onze dochter moeten we door. Verjaardagen, Kerst, Oud & Nieuw, wij moeten het gezellig maken voor haar kinderen die hier wonen. Maar wat een pijn, wat een gemis. Zoveel verdriet. En dan komt de postbode. Ja pfff een doos van het Fonds Slachtofferhulp… Jeetje, wachten tot de kinderen thuis zijn en met zijn allen openmaken. Brok in mijn keel, slik, tranen. Bedankt! Een lichtpuntje in deze donkere dagen voelt als een warme deken.” Voorbeelden uitkeringen Pieter van Vollenhoven Fonds Grooming-slachtoffer naar veilige opvangplaats Fleur is net 13 als haar vader overlijdt. Zij, haar zussen en moeder gaan door een hele moeilijke tijd. Als Fleur op internet in contact komt met een leuke jongen, is het fijn dat ze bij hem haar hart kan luchten. Ze worden ontzettend verliefd en ze willen elkaar graag ontmoeten. Groot is de schrik als hij een stuk ouder blijkt te zijn dan ze dacht, ver in de twintig. Hij vertelt haar dat dit niet uitmaakt want ze zijn toch verliefd? Ze krijgen een seksuele relatie, maar die moet geheim blijven, zegt hij. Als ze het toch aan haar moeder vertelt, slaan de stoppen bij hem door en hij mishandelt haar ernstig. Fleur gaat naar de politie, die haar naar een veilige opvangplaats ver weg brengt. Daar moet ze een lange tijd blijven. Haar moeder mag haar opzoeken, maar kan de reiskosten niet opbrengen. Wij vergoeden reiskosten en extra’s. De band tussen Fleur en haar moeder en zussen is ontzettend belangrijk voor haar herstel.
Pagina 17 van 43
Ernstig letsel 7-jarige na aanrijding tijdens achtervolging Tijdens een politieachtervolging worden twee meisjes van 7 jaar geschept door een voortvluchtige, terwijl ze met hun moeder op de stoep lopen. De moeder weet het ene meisje onder de auto vandaan te krijgen, maar haar eigen dochter kan ze niet bevrijden. Ze moet lijdzaam toezien hoe de dader tot 3 keer toe gas geeft om te ontsnappen, terwijl hij daarmee herhaaldelijk over het hoofd van het meisje rijdt. Er ontstaat ernstig letsel. Ze verblijft een lange tijd in het ziekenhuis waar ze in coma wordt gehouden, maar uiteindelijk wordt ze beter en mag ze weer naar huis. Gedurende de ziekenhuisopname maken de ouders veel extra kosten die zij vanwege hun financiële situatie niet goed kunnen opvangen. Het gaat om kosten voor vervoer naar en verblijf in de buurt van het ziekenhuis. Vanuit ons noodhulpfonds komen wij hen tegemoet in deze situatie. In half uur alle spaarcenten weg Bij een pinbetaling in de HEMA kan een mevrouw van 72 opeens niet betalen, omdat er onvoldoende saldo is. Dat kan niet kloppen, want ze komt moeilijk rond en is daarom heel secuur in het bijhouden van de boekhouding. Ze ruikt onraad en gaat meteen naar de bank om haar pasje te blokkeren. Daar blijkt dat haar spaargeld weg is. Het gaat om 600 euro. Voor sommige mensen is dat vooral vervelend, maar als alleenstaande met enkel AOW is het een ramp. De bank vergoedt haar vanwege de snelle reactie de helft van de geleden schade. Wij besluiten de andere helft bij te leggen, zodat ze door dit voorval niet in de financiële problemen raakt. Aangerand in eigen studentenkamer Een studente wordt midden in de nacht wakker doordat er een naakte man bij haar in bed kruipt. Zodra hij merkt dat ze wakker is knijpt hij haar de keel dicht. Ze begint te vechten, wurmt zich los en weet alarm te slaan en het licht aan te doen. Dit maakt dat hij vlucht. Met haar actie heeft ze erger weten te voorkomen, maar vanaf dit moment is ze doodsbang in haar eigen studentenkamer en slaapt slecht. Ze heeft geen geld om te verhuizen. Het Fonds Slachtofferhulp betaalt voorzieningen voor beveiliging. Therapie na misbruik door leraar Een 10-jarige jongen wordt speciaal onderwijs geadviseerd, omdat hij een andere aanpak nodig heeft dan in het reguliere onderwijs wordt geboden. In plaats van beter gaat het op de nieuwe school alleen maar slechter met hem. Na verloop van tijd wordt de oorzaak ontdekt: een docent aan de school vergrijpt zich regelmatig aan de jongen. Duidelijk is dat zodra het onderzoek is afgerond er direct een therapietraject moet worden opgestart. De ouders kunnen de kosten hiervoor echter niet dragen. Wij doen een uitkering uit ons noodhulpfonds om deze last van hun schouders te nemen en te zorgen dat de jongen direct goed wordt begeleid. Seksueel misbruik door vader Als een meisje aan haar moeder vertelt dat haar vader haar al een paar jaar geregeld seksueel misbruikt, confronteert zij haar man hier mee en geeft hij toe. Ze twijfelt geen minuut en vertrekt samen met de kinderen. Ze nemen hun intrek in een vakantiehuisje. Doordat ze parttime werkt, het regelen van een uitkering en alimentatie een tijd zal duren én haar man al het geld van de gezamenlijke rekening opneemt, is direct een financieel probleem ontstaan. Wij geven geld zodat de eerste zes weken kunnen worden overbrugd en in de primaire levensbehoeften kan worden voorzien.
Pagina 18 van 43
SlachtofferWijzer
De in mei 2012 gelanceerde SlachtofferWijzer helpt slachtoffers de weg naar de juiste hulpverlening te vinden. De website biedt algemene informatie en een overzicht van hulpverlenende organisaties waar men terechtkan voor praktische, juridische, financiële en emotionele hulp. SlachtofferWijzer ontwikkelt zich tevens tot een interessant platform waar ook professionals nu geïnformeerd worden over actuele ontwikkelingen. Dit doen we door actief deel te nemen aan Twitter, en door op de site een nieuwsrubriek en een agendafunctie bij te houden. Begin 2013 is de gebruiksvriendelijkheid van de site verbeterd. Verder investeerden we in 2013 veel in de communicatie over en inhoud van de site. Campagne scholen 1 op de 4 jongeren wordt jaarlijks slachtoffer van een misdrijf of ongeluk. Om ook hen de weg naar de juiste hulp te laten vinden, is SlachtofferWijzer een campagne gestart op scholen. Op 17 september hebben duizenden scholen een drietal posters van SlachtofferWijzer ontvangen om op centrale plaatsen op te hangen. Uit de landelijke Jeugdmonitor van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS, 2012) blijkt dat bijna 26 procent van de jongeren één of meer keer het slachtoffer was van criminaliteit. Bij het merendeel hiervan ging het om een vermogensdelict, zoals inbraak, fietsdiefstal of zakkenrollerij. Vandalisme en geweldsdelicten, waaronder seksuele delicten, mishandeling en bedreiging komen ook veel voor. Door de SlachtofferWijzer voor hen zichtbaar te maken, kunnen deze jongeren anoniem een eerste stap naar hulp zetten. De posters zijn toegestuurd aan middelbare scholen en het beroepsonderwijs. Tevens wordt op www.slachtofferwijzer.nl een bannerpakket ter download aangeboden, zodat scholen ook online kunnen doorverwijzen. In oktober en november werd wordt in de bladen Schoolmagazine en De Schoolkrant ook aandacht besteed aan SlachtofferWijzer. Najaarscampagne radio en openbaar vervoer Medio oktober voerden we twee weken campagne voor SlachtofferWijzer. Deze richtte zich op het algemene publiek, waarbij we extra aandacht besteden aan de jongere doelgroep (1225 jaar). Meer over deze campagne en het bereik leest u bij communicatie Bezoekers Er zijn in totaal bijna 400.000 bezoeken aan de SlachtofferWijzer gemeten in 2013, waaronder 313.741 unieke bezoekers. Aan het einde van 2014 is een forse stijging ingezet. In oktober werden er 32.366 unieke bezoekers geregistreerd en een maand later 32.578. Dit zijn ruim 6.000 bezoekers meer dan het maandgemiddelde van 2013 (26.145). De bezoekers bekeken gezamenlijk 1 miljoen pagina’s. De vijf meest bezochte thema’s van het jaar 2013 zijn huiselijk geweld, oplichting/fraude, seksueel misbruik, loverboys en diefstal. De minst bezocht thema’s zijn bedrijfsinbraak, woninginbraak en moord/doodslag. Inhoud In 2013 is veel inzet gepleegd om de inhoud van de SlachtofferWijzer verder te verbeteren. We streven naar een inhoudelijk correcte, complete en zeer toegankelijke website. Uitgangspunt daarbij is dat de huidige inhoud van de SlachtofferWijzer goed is, maar dat het nog altijd beter kan. We voegden het thema ouderenmishandeling en een aantal hulpverlenende organisaties toe, zoals Stichting Emotionele Support, Stichting Geheim Geweld en de Geschillencommissie. Ook hebben we veel informatie toegankelijker en vollediger gemaakt. Om dit te bereiken hebben we actief organisaties in het werkveld Pagina 19 van 43
betrokken, zoals de ANWB, Federatie Opvang, Fier, Slachtofferhulp Nederland, letselschade advocaten, de vereniging van klachtenfunctionarissen van ziekenhuizen en Salvage (brand). Onderzoek In 2013 voerden studenten via een stage-opdracht een onderzoek uit onder slachtoffers en professionals. De resultaten bevestigden dat de gebruikers de site overzichtelijk en duidelijk vinden en dat de vormgeving aanspreekt. Ook bleek dat de geboden informatie van goede kwaliteit is. We hebben voorbereidingen getroffen om, in samenwerking met onze leerstoelhouder Peter van der Velden, structureel bezoekersonderzoek te doen. Hiermee willen te weten komen wat bezoekers van de site vinden wat betreft zaken als gebruiksvriendelijkheid en kwaliteit van de inhoud. Ook willen we informatie boven tafel krijgen die voor beleidsmakers interessant is, zoals de vraag of we die groepen slachtoffers bereiken die moeite hebben de weg naar hulp te vinden. In 2014 willen we de eerste resultaten beschikbaar hebben.
Belangenbehartiging/beleidsbeïnvloeding
Om onze ambities waar te kunnen maken is onze inzet op het gebied van belangenbehartiging van groot belang. Het Fonds streeft naar een maatschappij waarin de stem van het slachtoffer gehoord wordt, er geluisterd wordt naar de ervaringen en wensen van slachtoffers en waarin het slachtoffer zelf inspraak heeft in belangrijke keuzes en beslissingen. We willen dat wat er op papier in wetten en richtlijnen voor slachtoffers geregeld is, in de dagelijkse praktijk ook nageleefd wordt en dat het voor slachtoffers duidelijk is wat zij wel en niet van de overheid en van de hulpverlening mogen verwachten. Adviesrecht Slachtoffers van de meest ernstige delicten en nabestaanden hebben, als er een rechtszaak komt, spreekrecht. Hieraan zijn beperkingen verbonden. Slachtoffers mogen alleen vertellen over de gevolgen van het slachtofferschap. Vanwege deze lacune in het spreekrecht deed de staatssecretaris in 2013 het voorstel om slachtoffers die spreekrecht hebben, ook het recht te geven om de rechter te adviseren over schuld, bewijs en strafmaat. Het Fonds was een van de partijen die op verzoek van de staatssecretaris advies heeft uitgebracht over dit wetsvoorstel. In het voorstel van de staatssecretaris worden niet de beperkingen van het spreekrecht opgeheven, maar wordt een nieuw recht geïntroduceerd dat adviesrecht wordt genoemd. Het adviesrecht moet apart van het spreekrecht worden uitgeoefend. Om de rechter te verplichten het serieus te nemen dient het advies goed te worden onderbouwd. Het Fonds Slachtofferhulp ziet zeker dat introductie van het adviesrecht de positie van het slachtoffer kan versterken, maar ziet ook veel risico’s voor deze oplossing voor het slachtoffer, zoals een striktere handhaving van het huidige spreekrecht en de kans op verwijdering en onmin tussen slachtoffer en Openbaar Ministerie. Het Fonds heeft dan ook geadviseerd om dit recht niet in te voeren. We adviseerden om alsnog de beperkingen van het spreekrecht op te heffen en hebben we gewezen op het belang om bestaande rechten van slachtoffers zo goed mogelijk uit te voeren. Daar valt namelijk nog van alles te verbeteren. De staatssecretaris kreeg veel adviezen die in dezelfde richting wezen. Samen met die opmerkingen heeft hij het voorstel inmiddels naar de Raad van State gestuurd voor een nadere onderbouwing.
Pagina 20 van 43
Uitbreiding Schadefonds De staatssecretaris heeft ook voorgesteld om de Wet Schadefonds Geweldsmisdrijven aan te passen. De wijziging voorziet erin dat nabestaanden van verkeersslachtoffers in situaties waar sprake is van dood door schuld, in aanmerking komen voor een uitkering van het Schadefonds. Omdat materiële schade over het algemeen door verzekeraars wordt gedekt, zal naar verwachting enkel voor een financiële vergoeding voor het verdriet vanwege het overlijden (affectieschade) een beroep op het Schadefonds worden gedaan. Het Fonds Slachtofferhulp is positief over die voorgenomen uitbreiding en adviseerde desgevraagd om deze in te voeren. We vroegen de staatssecretaris daarbij om ook civielrechtelijke aansprakelijkheid voor affectieschade mogelijk te maken. Bij verkeersmisdrijven kan de affectieschade dan op de (verzekeraar van) de dader verhaald worden in plaats van dat het via het Schadefonds met gemeenschapsgelden moet worden betaald. Platform Slachtofferorganisaties Op initiatief van het Platform Slachtofferorganisaties maakte de Nationale ombudsman eind 2012 de ‘spelregels voor het omgaan met slachtoffers’, die zijn bedoeld voor en gezamenlijk ontwikkeld met organisaties in de strafrechtketen. De Nationale ombudsman gebruikt deze spelregels nu als slachtoffers bij hem klagen over een overheidsinstantie (onder andere politie en Openbaar Ministerie) waarmee ze als slachtoffer te maken hebben gekregen. Het Platform pleit ervoor dat ook zelfstandige toetsing van naleving van slachtofferrechten wordt gerealiseerd, die niet afhankelijk is van ingediende klachten. Het platform wil dat dit gebeurt door een gezaghebbende, onafhankelijke instantie. Het Platform zal zich ook in 2014 inzetten om dit ingevoerd te krijgen. Samenwerking Het Fonds vindt het belangrijk om samen te werken met de vele organisaties in het werkveld die zich voor een specifieke groep slachtoffers inzetten. Dit kunnen lotgenoten- en belangenorganisaties voor en door slachtoffers zijn, maar ook hulporganisaties en collega goede doelen. In het Platform slachtofferorganisaties werken wij behalve met onderzoeksinstituut INTERVICT, samen met de lotgenotenorganisaties voor nabestaanden van geweldslachtoffers en met Slachtofferhulp Nederland. Andere partners zijn bijvoorbeeld de Vereniging Verkeersslachtoffers, de Letselschade Raad, stichting Zijweg, de stichting Landelijk Advocaten Netwerk Gewelds- en Zedenslachtoffers en de Centra Seksueel Geweld. Afhankelijk van het thema werken we met een of meerdere van deze partijen samen om de gestelde doelen te realiseren. Vooruitblik In 2014 willen we ons naast de algemene rechtspositie van slachtoffers inzetten voor verbetering van de specifieke situaties van slachtoffers van seksueel geweld en verkeersslachtoffers. We richten ons op minderjarige zedenslachtoffers in het strafproces, onderzoeken de mogelijke oorzaken voor de geringe kans dat iemand voor een verkrachting veroordeeld wordt en zullen werken aan empowerment van slachtoffers met letselschade.
Leerstoel Het Fonds Slachtofferhulp financiert een voltijds leerstoel aan de Universiteit van Tilburg. Hier wordt onderzoek gedaan om te achterhalen, waar slachtoffers behoefte aan hebben, hoe de hulpverlening of rechtspositie in Nederland kan worden verbeterd en welke Pagina 21 van 43
innovaties nodig zijn. Met ingang van 1 januari 2013 is Prof. Dr. Peter van der Velden de nieuwe leerstoelhouder van de Pieter van Vollenhoven leerstoel Victimologie. Hij volgt Prof. Mr. Jan van Dijk op. Van der Velden heeft voor de komende jaren een nieuw en veelbelovend onderzoeksprogramma opgesteld. De focus van de leerstoel is verschoven naar de psychosociale en psychotraumatische aspecten van de victimologie. Enkele hoofdonderwerpen van onderzoek zullen zijn: zelfredzaamheid, relatie tussen persoonlijke omstandigheden en de gevolgen van slachtofferschap op mentale gezondheid , empowerment, functioneel slachtofferschap, kinderen als slachtoffer, gebruik van nieuwe media en moderne instrumenten. In 2013 stond het onderzoek naar zelfredzaamheid na schokkende gebeurtenissen centraal. De inaugurele rede van Prof. Van der Velden vond plaatst op 20 december 2013. Hierin betoogde hij dat de veerkracht en zelfredzaamheid van slachtoffers van geweld, criminaliteit, ongevallen en rampen een veel te kleine rol speelt binnen het wetenschappelijk onderzoek en de hulpverlening. Daar moet verandering in komen, want juist het vermogen om een schokkende gebeurtenis zelf te verwerken is van groot belang bij de vermindering van stress- en gezondheidsklachten. In de afgelopen jaren is de aandacht voor de negatieve effecten van criminaliteit, geweld, ongevallen en andere calamiteiten enorm gegroeid. Daarin gaat de belangstelling vooral uit naar alle mogelijke stress- en gezondheidsklachten, waarvan overigens bekend is dat een (kleine) minderheid daar intens en lang last van heeft. Voor de veerkracht en zelfredzaamheid van veel getroffenen is veel minder aandacht in de samenleving. Evenals voor het feit dat lang niet alle stress- en gezondheidsklachten enkel en alleen door de betreffende gebeurtenissen worden bepaald. Studies die aantonen dat vermoede psychische problemen kleiner zijn dan gedacht, vallen binnen het werkveld van de hulpverlening niet altijd in goede aarde, terwijl de boodschap in essentie positief is, aldus Van der Velden. Dergelijke belangrijke nuanceringen roepen zelfs onbegrip op: wordt op deze manier het leed van getroffenen niet ontkend? Vreemd genoeg speelt binnen het wetenschappelijk onderzoek naar de gezondheidseffecten, de veerkracht en zelfredzaamheid van getroffenen ook geen dominante rol. Studies naar bijvoorbeeld risicofactoren voor stress- en gezondheidsklachten zoals PTSS, besteden daar nauwelijks aandacht aan. De vraag of getroffenen zelf actief professionele hulp zoeken (en krijgen) wordt nauwelijks gesteld. Men vindt dat hulp automatisch moet worden aangeboden. Nieuwe onderzoeksresultaten tonen echter hoe belangrijk het is hiermee rekening te houden. Professionele hulp en behandeling kunnen stress- en gezondheidsklachten sterk verminderen voor hen die daarvoor vatbaar zijn.
Pagina 22 van 43
3. Maatschappij VriendenLoterij De VriendenLoterij steunt organisaties op het gebied van gezondheid en welzijn in Nederland. Het Fonds Slachtofferhulp is één van de 42 goede doelen die van de VriendenLoterij jaarlijks een structurele bijdrage en daarnaast een geoormerkte bijdrage ontvangt. De VriendenLoterij heeft hiermee een belangrijke inbreng in de verwezenlijking van de doelstellingen van het Fonds Slachtofferhulp. De geoormerkte bijdrage wordt bij elkaar gespeeld door deelnemers van de VriendenLoterij die met een lot voor het Fonds Slachtofferhulp meespelen. De helft van hun lotinleg gaat maandelijks direct naar het Fonds Slachtofferhulp. Het Fonds Slachtofferhulp ontvangt een vast bedrag van € 950.000 van de VriendenLoterij. In 2013 werd het contract met het Fonds door de Loterij geëvalueerd. Onze financiën en resultaten werden onder de loep genomen. Eind oktober kwam het goede nieuws dat het contract met de VriendenLoterij wordt verlengd met 5 jaren. De geoormerkte bijdrage bedroeg in 2013 € 167.515.
Donateursraad
In reactie op onze oproep in de HulpPost, meldden zich 9 enthousiaste donateurs om lid te worden van onze Donateursraad. In oktober 2013 kwamen zij op ons kantoor in Den Haag voor het eerst bijeen. De Donateursraad is een afvaardiging van de donateurs van het Fonds Slachtofferhulp. De leden zijn sparringpartner voor fondsenwerving- en communicatievraagstukken. Zij komen twee keer per jaar bijeen bij ons op kantoor; ook per mail worden zij regelmatig geconsulteerd. Tijdens de eerste bijeenkomst werd er met de leden van de Donateursraad gesproken over twee ideeën met betrekking tot noodhulp. Daarnaast is de corporate campagne die in 2014 van start gaat toegelicht. De positieve reacties en kritische noten van de Donateursraad worden gebruikt om de toelichting op de campagne zo helder mogelijk te kunnen neerzetten. We zijn erg positief over de diversiteit van de afvaardiging van onze donateurs en de heldere en eerlijke, maar ook goed onderbouwde opmerkingen en adviezen. De DonateursRaad geeft ons een goed beeld van wie onze donateurs zijn en hoe onze er door hun bril uitzien. Deze kennis zetten we in bij onze toekomstige activiteiten. We danken onze Donateursraadsleden voor hun vrijwillige inzet.
Bedrijven
Bedrijven zijn een belangrijke groep sponsoren waarop het Fonds Slachtofferhulp kan rekenen voor giften om haar werk te kunnen doen. In het verleden kwam zo’n 35% van de totale wervingsomzet vanuit het bedrijfsleven. In 2013 daalde dit percentage, in totaal kwam afgelopen jaar 25% van onze inkomsten vanuit het bedrijfsleven. Ondanks het moeilijke financiële tij kunnen we in 2013 gelukkig nog steeds rekenen op steun van ruim 50 bedrijven. Dat doen zij bijvoorbeeld door het geven van een cash bijdrage, ondersteuning van één van onze projecten, sponsoring in natura, mediasponsoring of het kopen van een tafel op ons jaarlijkse gala. Het is fantastisch om te ervaren dat bedrijven en hun medewerkers oog hebben voor maatschappelijke thema’s zoals veiligheid en de gevolgen van een ernstig ongeval of misdrijf voor slachtoffers. De bedrijven die het Fonds steunen, beseffen dat hun Pagina 23 van 43
steun aan het Fonds Slachtofferhulp en de projecten die wij financieren hard nodig is. We zijn zeer dankbaar dat we op een groep trouwe bedrijfssponsoren kunnen blijven rekenen. Voor 2013 hadden wij een groeidoelstelling van 10% ten opzichte van het voorgaande jaar ten doel gesteld. In de loop van het jaar bleek deze doelstelling niet realistisch vanwege de onrust m.b.t. het economische klimaat, de daarmee gepaard gaande veranderende wervingsmarkt en politieke onrust over de duurzaamheid van overheidsfinanciering. Uiteindelijk hebben we een verlies geleden van 33% ten opzichte van 2012. Een deel daarvan betrof een lagere opbrengst in natura. Dit komt omdat werd besloten om de nieuwe corporate campagne uit te stellen. Daardoor waren we helaas minder zichtbaar en genereerden we dus ook minder natura media-inkomsten. De bedrijvenmarkt is zich bewust van zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid en betrokkenheid, maar zoekt daarbij meer dan ooit naar een win-win situatie. De vraag ‘What’s in it for me’ wordt vaak gesteld. Het steunen van een goed doel moet leiden naar een positiever imago, omzetverhoging en klantbehoud, anders is het inzetten van je donatie-euro niet te verantwoorden in tijden van krimpende inkomsten, het laten gaan van personeel et cetera. Het Fonds ziet hierin een kans. We zetten ons actief in om sponsoren breed te informeren over de ontwikkelingen in het werkveld van de hulpverlening aan slachtoffers die mede door hun (structurele) steun mogelijk is gemaakt. Daarnaast betrekken we sponsoren waar mogelijk bij projecten, door de inzet van advisering, mankracht of goederen. We vinden het een uitdaging om met sponsoren tot een (inhoudelijke) samenwerking te komen die past bij de uitgangspunten en de cultuur van zowel de sponsor als onze organisatie. Om grote projecten te kunnen financieren maar ook voor de continuïteit van de werkzaamheden van het Fonds Slachtofferhulp als organisatie, is structurele steun essentieel. Structurele steun bestaat, naast de financiële bijdrage van de Founding Members, uit meerjarige sponsorcontracten met Sponsoring Members en Vrienden. Wij zijn alle bedrijven die ons steunen zeer dankbaar voor hun giften en hopen ook in het nieuwe jaar op een vruchtbare en creatieve wijze met hen samen te werken.
Evenementen Naast persoonlijk contact met bedrijven vinden wij het belangrijk om ieder jaar onderscheidende (relatie)evenementen met een wervend karakter te organiseren. Bij deze evenementen ligt de nadruk op het werk van het Fonds Slachtofferhulp en het belang van goede hulpverlening. Eén van de doelstellingen van 2013 was om de betrokkenheid van bedrijven bij het werk van het Fonds Slachtofferhulp te vergroten en het netwerk uit te breiden. Met een activiteit als aanleiding, wordt gesproken over de impact van slachtofferschap en het positieve effect van goede en passende hulpverlening. Maar ook over obstakels en hetgeen nog moet worden bereikt om alle slachtoffers te kunnen helpen. Het Fonds Slachtofferhulp gelooft in kleinschalige evenementen met de juiste sfeer. Het organiseren van evenementen kan niet zonder kosten. We proberen deze zo laag mogelijk te houden door de steun en inzet van verschillende sponsoren. Met een geldelijke bijdrage, diensten, faciliteiten en/of producten leveren zij hun belangrijk bijdrage. Hiervoor zijn wij hen enorm dankbaar. Walking Wild Dinner
Pagina 24 van 43
Op 4 oktober 2013 had in samenwerking met Aad en Tim Ouborg van Princess Sportsgear & Traveller een uniek evenement plaats midden in de ongerepte natuur: het Walking Wild Dinner. Samen met een twintigtal nieuwe en bekende relaties uit het bedrijfsleven, werd na het wild spotten, onder het genot van een hapje en een drankje, gesproken over het werk van het Fonds Slachtofferhulp. Een verrassend en sfeervol evenement dat werd georganiseerd door Moods & Food. Feestelijke avond Concertgebouw Amsterdam Onze betrokken sponsor en samenwerkingspartner ABN AMRO bood ons een feestelijke avond in de kleine zaal aan van het Concertgebouw in Amsterdam, compleet met entertainment en een hapje en een drankje. We konden hiervoor zelf gasten uitnodigen en besloten van de gelegenheid gebruik te maken om, aan de vooravond van ons 25-jarig bestaan, onze samenwerkingspartners en donateurs te bedanken voor de prettige samenwerking en belangrijke steun. Een mooie avond, waar geldgevers en geldontvangers elkaar de hand schudden en vaak voor het eerst het gezicht achter de verhalen leerden kennen. Fonds Slachtofferhulp Gala Op 16 december 2013 vroegen wij aandacht voor slachtofferhulpverlening in Nederland tijdens het Fonds Slachtofferhulp Gala op Paleis Het Loo in Apeldoorn . Voorzitter prof. mr. Pieter van Vollenhoven was voor de vijftiende keer gastheer op het gala. Door middel van een veiling onder leiding van D66-voorman Alexander Pechtold en door de tafelverkoop, werd 188.950 euro opgehaald dat kan worden ingezet voor de doelstellingen van het Fonds Slachtofferhulp. Dat het geld goed wordt besteed, bleek uit een indrukwekkende toespraak van Linda Hoogenboom die in 2002 op 19-jarige leeftijd tijdens haar bijbaantje door een overvaller werd verwond door een pistoolschot, waarbij haar 20jarige vriend Léon werd gedood. De medewerker van Slachtofferhulp Nederland die haar na deze traumatische gebeurtenis begeleidde, werd al snel haar grote steun en toeverlaat. Het verhaal van Linda gaat over hoe belangrijk het is om goede begeleiding te krijgen nadat je zoiets ernstigs is overkomen. Mede dankzij deze goede hulpverlening heeft zij haar leven weer ten volle op kunnen pakken. Minister Opstelten was hoofdgast en vertelde dat de persoonlijke verhalen van slachtoffers nooit wennen. Hoe één fataal moment, de confrontatie met de verkeerde persoon op het verkeerde moment, iemands leven dramatisch kan veranderen of zelfs doen beëindigen is onbevattelijk. De minister is er trots op dat hij en staatssecretaris Teeven de afgelopen jaren de positie van slachtoffers hebben verbeterd. Zoals hij het tijdens het gala zei: ‘We kunnen er samen voor zorgen dat het ‘huis’ van het slachtoffer steeds mooier, groter en meer solide wordt’.
Cheques Het thema zorg voor slachtoffers en goede hulpverlening leeft breed in de samenleving. Dat zien wij onder andere terug in de cheques die wij mochten ontvangen van diverse bedrijven, die op deze manier hun steun betuigen aan ons werk en het lot van slachtoffers. Deze bijzondere giften helpen ons net een stap meer te kunnen doen om onze doelstelling, het verbeteren van de positie van slachtoffers, te realiseren. Wij danken alle chequegevers hartelijk voor hun initiatief. Dr. C.J. Vaillantfonds voor noodhulp
Pagina 25 van 43
Dr. C.J. Vaillantfonds verraste ons in 2013 met een geweldige bijdrage van 75.000 euro ten behoeve van ons noodhulpfonds, het Pieter van Vollenhoven Fonds. Op dit noodfonds, dat uitkeert aan individuele slachtoffers, wordt ieder jaar een groter beroep gedaan. Dankzij deze bijdrage konden honderden slachtoffers direct worden geholpen. Wij zijn het bestuur van dit Vaillantfonds enorm dankbaar voor hun besluit om ons te helpen, reden waarom wij het Vaillantfonds als onze zeer gewaardeerde gast op het Gala hebben verwelkomd. Mooie jubileumbijdrage Stichting Schadegarant Stichting Schadegarant wikkelt jaarlijks 150.000 carrosserieschaden van de verzekerden van deelnemende verzekeraars af. Omdat Schadegarant zich enkel richt op het herstel van de materiële schade en het zo efficiënt mogelijk afwikkelen van de administratie, is het bestuur van mening dat het door Fonds Slachtofferhulp mogelijk gemaakte hulp voor slachtoffers van verkeersongevallen alle steun verdient. Ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan van Schadegarant heeft het bestuur dan ook besloten het Fonds Slachtofferhulp te ondersteunen met een donatie van € 20.000,-. Het Fonds Slachtofferhulp is Schadegarant erkentelijk voor deze substantiële bijdrage. Cheque tijdens haringpartij Bolk Transport Tijdens de haringpartij van Bolk Transport hebben wij een cheque in ontvangst mogen nemen ter waarde van 7.000 euro. Deze bijdrage is geheel ten behoeve van noodhulp aan slachtoffers in Nederland. Gastheer Henk Bolk overhandigde de cheque aan onze voorzitter Pieter van Vollenhoven, die de aanwezigen vervolgens een bevlogen verhaal vertelde over slachtofferhulpverlening en veiligheid. Het geld werd bijeengebracht door Bolk Transport en Combi Terminal Twente; dank voor deze geweldige bijdrage. Hilton Den Haag voor kinderen Hilton Den Haag heeft zich in 2013 ingezet om gelden bijeen te brengen specifiek voor de hulpverlening aan kinderen. Met kleine acties in het hotel is 2.500 euro bijeengebracht. Directeur van het Fonds Slachtofferhulp Ineke Sybesma heeft een mooie cheque in ontvangst mogen nemen.
Pagina 26 van 43
4. Communicatie Uitgangspunten communicatie In het meerjarenplan worden de uitgangspositie en rollen van het Fonds Slachtofferhulp in den brede toegelicht. Toegepast op de communicatie-activiteiten vertalen wij dit door naar de volgende uitgangspunten: - Handelend op basis van de missie: wij maken ons sterk voor slachtoffers van misdrijven, ongevallen, rampen en medische fouten. - Geloof in veerkracht van het slachtoffer. Met de juiste hulp kun je worden wie je was. - Transparantie over besteding van middelen, doelstellingen en wensen. - Geloof in de kracht van de massa: samenwerken waar mogelijk, zoals met partijen in het werkveld, politiek, bedrijven etc. - In de communicatie worden waar mogelijk fondsenwervende doelstellingen met voorlichtingsactiviteiten samengebracht. - Communicatie speelt een actieve rol in belangenbehartigingstrajecten. - Communicatie heeft enerzijds een sterke inhoudelijke component (voorlichting) en anderzijds een commerciële component (marketing). - Oplossingsgericht: niet alleen leemten benoemen, maar een constructieve bijdrage leveren. - Anticiperen op trends. In het werkplan communicatie dat ieder jaar wordt opgesteld zijn de communicatiedoelstellingen nader uitgewerkt. In dit hoofdstuk lichten wij onze corporate communicatie-activiteiten toe. Over de voorlichting richting donateurs leest u in een separaat hoofdstuk. Toekomst In 2014 gaan we verder met de ontwikkeling van onze online activiteiten. Aandachtspunten hierbij zijn het uitwerken van een online verdienmodel, het vergroten van het bereik op social media en het werken met themagerichte landingspagina’s.
Campagnes Corporate campagne In samenwerking met sponsoring member Publicis hebben wij een nieuwe corporate campagne ontwikkeld: Worden wie je was. In overleg met het bestuur werd besloten de geplande uitrol van de mediacampagne door te schuiven naar begin 2014. Bij wijze van test is de campagne al wel een aantal keren uitgezonden in 2013. In februari 2014 zenden wij onze radiospots en tv-commercial twee weken lang uit. In dezelfde periode horen wij namelijk of onze aanvraag bij de VriendenLoterij voor de landelijke uitrol van het Centrum Seksueel Geweld wordt gehonoreerd. Naar verwachting zullen deze twee zaken elkaar versterken. Najaarscampagne SlachtofferWijzer Medio oktober voerden we twee weken campagne voor SlachtofferWijzer. Deze richtte zich op het algemene publiek, waarbij we extra aandacht besteedden aan de jongere doelgroep (12-25 jaar). Pagina 27 van 43
Dankzij een paar mooie overeenkomsten realiseerden we een groot bereik (miljoenen) tegen relatief lage kosten. Onze radiospots waren te horen op Sky Radio, Radio Veronica, Slam FM en FunX FM. Daarnaast wordt er op bewegende tv-schermen zonder geluid geadverteerd voor SlachtofferWijzer in het openbaar vervoer, supermarkten en op (sport)scholen. In totaal waren we te zien op 3.100 schermen: bruto bereik15.000.000 Nederlanders. Tot slot hebben we heel gericht geadverteerd in Schoolmagazine en de Schoolkrant, waarmee we 300.000 jongeren bereikten. Zij zullen de advertenties mogelijk hebben herkend vanwege de gelijktijdige campagne op de scholen. Via de kanalen van het Fonds Slachtofferhulp en SlachtofferWijzer werd ook de eigen achterban geïnformeerd. Ook in 2014 zullen we veel aandacht vragen voor SlachtofferWijzer en ons daarbij richten op relevante doelgroepen.
Benchmark – charibarometer
Om globaal zicht te hebben op onze marktpositie participeert Fonds Slachtofferhulp jaarlijks in het onderzoek van Chari-barometer van Mediad naar de bekendheid en het imago van fondsenwervende instellingen in Nederland. Naast de bekendheids- en waarderingsscores zijn ook de geefvoorkeur van de Nederlander en de gepercipieerde betrouwbaarheid opgenomen. Het onderzoek meet de posities binnen de goede doelen sector in zijn totaliteit en per categorie. We zijn content met onze imagopositie binnen het gehele veld van ruim 150 goede doelen: we bekleden de 38e plaats. In het onderzoek doet het Fonds Slachtofferhulp mee in de categorie welzijn en cultuur. De lijsten per sector gaan tot positie 40. Ten opzichte van voorgaande jaren is onze score in de sectoranalyse gedaald. De betrouwbaarheid daalde licht, van 33 naar 35. De imagopositie van het Fonds ligt al enige jaren rond de 30e plaats in de totale lijst, maar dit jaar stonden we op plaats 38. Deze resultaten zijn niet verwonderlijk. De afgelopen twee jaar hebben wij geen corporate campagne gevoerd, wat niet goed is voor de bekendheid. Veel mensen denken bovendien dat slachtofferhulpverlening volledig in handen van de overheid is, waardoor ze bij goede doelen niet direct aan het Fonds Slachtofferhulp denken. We verwachten met de inzet van onze campagne in 2014 weer hoger te gaan scoren op spontane bekendheid, betrouwbaarheid en geefbereidheid.
Online communicatie Website Op 17 mei lanceerden wij onze nieuwe website. Deze website voldoet aan de eisen van deze tijd en heeft naast informeren ook tot doel om eenmalige donaties te werven. Voorheen had de website een belangrijke doorverwijsfunctie naar hulpverleners, maar met de komst van SlachtofferWijzer is dit onderdeel geschrapt. Hierdoor was onze verwachting dat er in eerste instantie minder bezoekers op onze website zouden komen, omdat de bezoekersstroom naar SlachtofferWijzer kannibaliserend zou kunnen werken. Zowel het aantal bezoekers als het bouncepercentage en aantal paginaweergaven bleven nagenoeg gelijk. In 2013 bezochten bijna 100.000 mensen de website van het Fonds Slachtofferhulp. Pagina 28 van 43
Het belangrijkste verschil dat we waarnemen is het aantal donaties dat binnenkomt van de website – dit aantal loopt gestaag op en de giftbedragen worden hoger. Omdat veel bezoekers onze website op hun mobiele telefoon bezoeken, onderzoeken we de mogelijkheden via de mobiele telefoon te doneren aan het Fonds Slachtofferhulp. Een van de vaste onderdelen op de homepage is de blog. Inmiddels hebben we onder andere blogs geplaatst van Jan van Dijk (mensenhandel), Rutger Leukveldt (cybersafety), Richard Korver (kindermisbruik). De blogs worden goed gelezen. Social media Het Fonds Slachtofferhulp maakt bewuste keuzes op het gebied van social media. De thematiek waarmee wij bij het Fonds Slachtofferhulp dagelijks te maken hebben, bevindt zich nog veelal in de taboesfeer. Wij willen dat hier verandering in komt, maar we realiseren ons dat zaken als seksueel misbruik, huiselijk geweld en moord, niet makkelijk zijn. Dat is wel waar het bij social media om gaat: het reageren op elkaars post en het leuk vinden ervan. Daarbij is het onze ervaring is dat je social media secuur moet kiezen wanneer je deze inzet om je bedrijfsprofiel te versterken. Je hebt alleen baat bij deze platformen wanneer je volgers kwalitatief zijn. Het ‘kopen’ van likes is niet nuttig. Om die reden beschikken wij wel over een LinkedIn-account en Twitter-profielen, maar niet over Instagram en Facebook. Het LinkedIn-netwerk heet Vrienden van het Fonds Slachtofferhulp en wordt zakelijk ingezet – we onderhouden hier contact met ons zakelijke netwerk op een platform dat zij toch al gebruiken. Op Twitter beheren we een corporate account, @1op4, en @vind_hulp van SlachtofferWijzer. Het aantal volgers groeit gestaag. In 2014 gaan we onze activiteiten op Twitter intensiveren. De cloudscores van het account liggen op respectievelijk 42 en 46. E-nieuwsbrieven Donateurs, bedrijfsvrienden en relaties in het werkveld ontvangen zes online nieuwsbrieven per jaar. Inmiddels hebben 15.000 geïnteresseerden zich geabonneerd op onze nieuwsbrief. De nieuwsbrieven worden goed gelezen en positief gewaardeerd. In onze nieuwsbrieven informeren we hen over gesteunde projecten, doen we oproepen voor bijdragen en bovendien kunnen de lezers incentives bestellen zoals we die ook met direct mailing acties meesturen. De planningen van DM, campagnes en e-mail zijn op elkaar afgestemd teneinde elkaar te versterken en donateurs niet te overvoeren met informatie. Google Adwords Als goed doel maken wij gebruik van Google Grants, de advertentiemodule van Google Adwords die ons om niet wordt aangeboden. AdWords is voor het Fonds Slachtofferhulp een belangrijke bezoekersbron. In totaal ontving het Fonds Slachtofferhulp bijna de helft van haar bezoekers via de advertenties op Google. We hebben ook een tweede account voor SlachtofferWijzer, waar ook veel van de bezoekers op deze manier binnenkomen en zo de weg vinden naar de juiste hulp. Deze advertenties vertegenwoordigden een waarde van bijna € 140.000,-.
Pagina 29 van 43
Media en samenwerking Wij vinden het belangrijk dat thema’s die voor slachtoffers belangrijk zijn het nieuws halen. Dat gebeurde in 2013 geregeld. Wij proberen in de media op te trekken samen met andere partijen, dit vergroot de slagkracht. Een greep uit de mediamomenten: Symposium Mensenhandel Op 10 september namen ruim 100 specialisten op het gebied van mensenhandel deel aan het symposium dat INTERVICT in samenwerking met het Fonds Slachtofferhulp hierover organiseerden. Betrokken organisaties reflecteerden op het recente onderzoek naar de behoeften en belangen van slachtoffers mensenhandel dat werd gebundeld in het rapport ‘Mensenhandel, het slachtofferperspectief’. Het onderzoek werd uitgevoerd door INTERVICT en gefinancierd door het Fonds Slachtofferhulp. Het Reformatorisch Dagblad was erbij. Slachtoffer Informatieportaal In september is bij het Ressortsparket in Den Bosch een pilot gestart van het Slachtoffer Informatieportaal. Het Slachtoffer Informatieportaal biedt slachtoffers van een strafbaar feit de mogelijkheid om online de status van de strafzaak te volgen. Op dit moment is het portaal alleen toegankelijk voor slachtoffers waarvan de strafzaak in hoger beroep wordt behandeld. Het Slachtoffer Informatieportaal werd geopend door de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, mr. F. Teeven en de voorzitter van het College van procureurs-generaal mr. H.J. Bolhaar. Directeur Ineke Sybesma sprak tijdens de lancering namens het Fonds Slachtofferhulp. Het ANP-bericht over de lancering stond in vele kranten. Scriptieprijs Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie Mr F. Teeven en directeur van het Fonds Slachtofferhulp Ineke Sybesma hebben in december de Jan van Dijk Victimology and Victims’ Rights Award geïntroduceerd. De Award bestaat uit een prijs voor de beste dissertatie en een prijs voor de beste masterscriptie op het gebied van de victimologie en de rechtspositie van slachtoffers van criminaliteit. Het doel is om in het universitaire onderwijs meer aandacht te krijgen voor de positie van het slachtoffer in het strafproces en het inzicht van de juridische professionals van de toekomst daarin te vergroten. In 2014 zal een eerste uitreiking van de prijs plaatsvinden. De beoogde doelgroep voor deze kick-off waren studentenbladen, waarvan een viertal een artikel publiceerde.
Pagina 30 van 43
5. Donateurs Inleiding
Alle gelegenheden waarbij wij met het publiek in contact zijn, zetten we in om onze voorlichtingsdoelstelling te behalen. Dat geldt voor onze communicatie met onze achterban en voor onze fondsenwervingsactiviteiten richting potentiële donateurs. We vertellen wat de omvang is van het probleem van slachtofferschap in Nederland, wat er nog niet goed geregeld is voor slachtoffers en over de gevolgen van slachtofferschap en de hulpverleningsvormen die er zijn. Daarbij proberen we mensen bewust en alert te maken en verwijzen we hen zo nodig door naar de juiste hulp. In dit hoofdstuk verantwoorden wij graag hoe wij verschillende wervingsmethoden inzetten en hoe de inkomsten en uitgaven in elkaar pakken. Samenvattend: Post We hanteren het ‘Post-op-maat’ beleid. Donateurs kunnen ons aangeven welke communicatie uitingen zij willen ontvangen en hoe vaak. We versturen nieuwsbrieven, projectmailingen en prospectmailingen. Onze donateurs ontvangen drie maal per jaar de nieuwsbrief HulpPost. Hiermee informeren wij onze donateurs en relaties over de ontwikkelingen in het werkveld en de besteding van hun donaties. Er wordt hierbij altijd de mogelijkheid geboden om een extra bijdrage te doen of ons duurzaam te gaan steunen met een vaste bijdrage per maand. De nieuwsbrieven kunnen wij hierdoor kostenvrij produceren en verspreiden. Daarnaast sturen we naar een selecte groep van onze achterban een aantal keer per jaar een projectmailing die ingaat op een specifiek thema of deelgebied van slachtofferhulpverlening. De donateurs krijgen hierdoor zicht op de verscheidenheid aan projecten en organisaties die het Fonds Slachtofferhulp mede dankzij hen kan steunen. Daarbij bieden we altijd de mogelijkheid om het Fonds met een vrijwillige eenmalige bijdrage extra of structureel te steunen. De projectmailingen leveren voor het Fonds Slachtofferhulp een goed rendement op. De inkomsten worden ingezet om hulpverleningsactiviteiten te financieren. In gesprek We gaan persoonlijke gesprekken aan met donateurs en potentiële donateurs. Wervers gaan langs de deur voor persoonlijke voorlichting en als er interesse is, vragen we hen om het Fonds Slachtofferhulp structureel te steunen. Onze eigen achterban benaderen we telefonisch om hen te bedanken voor hun steun en aanvullend te informeren over het werk, wat wij dankzij hun bijdrage kunnen doen. We vragen hen om extra of structurele financiële bijdrage of om hun hulp om mensen in hun omgeving bewust te maken van de financiële steun van particulieren die nodig is om alle slachtoffers in Nederland te kunnen helpen. In 2013 hebben we ook de DonateursRaad opgericht. Deze afvaardiging van particuliere donateurs adviseert ons over actuele zaken aangaande onze activiteiten. Nationaal Onderzoek Criminaliteit en Veiligheid Daarnaast versturen we jaarlijks een enquête die gaat over het gevoel van veiligheid en criminaliteit in Nederland naar mensen die het Fonds Slachtofferhulp nog niet kennen. De Pagina 31 van 43
onderzoeksresultaten gebruiken we bij het maken van strategische meerjarenbeleidskeuzes en geven soms aanleiding tot het stellen van nieuwe prioriteiten. Bovendien publiceren we jaarlijks over dit onderzoek, dat onze graadmeter is voor de veiligheidsbeleving in ons land. Het onderzoek heeft ook als doel om nieuwe donateurs te werven die ons willen steunen met eenmalige gift. Zo bereiken we weer een andere doelgroep dan met de deur-aan-deur werving. Wij gebruiken prospectadressen die afkomstig zijn van een gerenommeerde adressenleverancier. Het Fonds Slachtofferhulp zelf verhuurt haar donateursadressen nooit aan derden. De prospectadressen huren wij van externe adressenbestandbeheerders voor eenmalig gebruik. Als mensen niet reageren op onze mailing, maken wij verder geen gebruik meer van hun adres. Alleen als mensen reageren door middel van een gift, nemen wij hun adres op in onze donateursadministratie. Klachten In 2013 ontvingen wij 24 klachten. Deze werden conform onze klachtenprocedure behandeld. Het klachtenoverzicht wordt geaccordeerd door het bestuur. Van de klachten gingen er 8 over direct mail, 10 over deur aan deurwerving, 5 over telemarketing en 1 over de hulpverlening door een subsidient. Alle klachten werden naar tevredenheid afgehandeld.
Nieuwsbrief HulpPost
De nieuwsbrief HulpPost wordt verspreid onder alle actieve donateurs en andere belanghebbenden. In 2013 verzonden we drie edities waarmee we 150.000 donateurs bereikten. In de nieuwsbrief komen de lopende projecten uitgebreid aan de orde en worden resultaten gedeeld, want de nieuwsbrief is om te informeren en om verantwoording af te leggen over de bestedingswijze van ontvangen donaties. We zoeken de interactie met onze donateurs op; door middel van een oproep in de HulpPost is een donateursraad geformeerd die als sparringpartner fungeert voor fondsenwerving- en communicatievraagstukken. Samenwerking Voor de HulpPost vragen wij subsidiënten en bedrijfsvrienden regelmatig om een gastcolumn te schrijven. Dit jaar publiceerden we bijdragen van Richard Korver, Advocaat van de ouders in de Amsterdams zedenzaak, Rutger Leukfeldt, onderzoeker cybersafety en Linda Terpstra, raad van bestuur Fier. De columns worden ook op onze website overgenomen, waar lezers de mogelijkheid hebben te reageren. Thema’s In elke HulpPost belichten we een specifiek thema. Terugkerende onderdelen zoals de column van onze directeur, een gastcolumn, informatie over de noodhulpfondsen, haken hier dan op in, net als alle andere artikelen in de betreffende uiting. In de HulpPost maken we altijd een verdiepingsslag. In 2013 werden de volgende thema’s uitgediept;
- Verbetering hulpverlening voor en de rechtspositie van slachtoffers van seksueel misbruik.
In deze HulpPost werd uitgebreid vertelt over de succesvolle multidisciplinaire aanpak in het eerste Centrum Seksueel Misbruik in Utrecht en onze toezegging voor subsidie voor de opzet van een landelijk netwerk. We lichten toe hoe we de positie van slachtoffers van seksueel misbruik willen verbeteren aan de hand van het onderzoek naar de rechtspositie van minderjarige slachtoffers seksueel misbruik en de ondersteuning van diverse activiteiten van de Stichting Landelijk Netwerk Zedenslachtoffers (LANZS).
Pagina 32 van 43
-Veiligheid en preventie. Dit betrof een speciale uitgave, waarbij aan de hand van de
uitkomsten van ons Nationaal Onderzoek Criminaliteit en Veiligheid 2012, werd toegelicht dat veiligheid van ons allemaal is en wat men er zelf aan kan doen om de kans te verminderen dat men slachtoffer wordt op verschillende terreinen. In deze HulpPost verscheen een artikel over hoe je te beschermen tegen zakkenrollerij met het Tinkle Alarm. Het Tinkle Alarm was te bestellen via de antwoordkaart bij de HulpPost. Dit eenvoudige middel tegen zakkenrollen sloeg enorm aan bij onze achterban. Ruim 1.200 donateurs bestelden één of meerdere Tinkle Alarms via de HulpPost, onze e-mailnieuwsbrief of onze webshop.
-De problematiek van slachtoffers van loverboys en uitbuiting. In deze HulpPost werd voor
het eerst uitgebreid aandacht besteed aan dit thema. Aan de hand van een ervaringsdeskundige wordt de oplossing voor deze problematiek uitgelicht en een checklist gegeven hoe een loverboy te herkennen. Er worden diverse projecten van het Fonds toegelicht; film Mama Help Me, de kinderspeelhoek in mensenhandelcentrum, SlachtofferWijzer, noodhulp cases en het door het Fonds Slachtofferhulp in samenwerking met INTERVICT georganiseerde symposium ‘Mensenhandel, het slachtofferperspectief’.
Direct Mail Projectmailingen We bereikten in het verslagjaar met onze algemene mailing aan het begin van 2013 ruim 30.000 donateurs en met onze verschillende projectmailingen 147.000 donateurs. We hebben onze donateurs met onze projectmailingen over de volgende onderwerpen geïnformeerd: -In januari: slachtofferhulpverlening in brede zin Jaarlijks ondervinden nieuwe slachtoffers helaas de traumatische gevolgen van bijvoorbeeld een gewelddadige beroving, huiselijk geweld, mishandeling, seksueel misbruik, een ernstig verkeersongeval, medische incident of zelfs moord. Zij hebben hulp nodig om hun leven weer op de rit te krijgen. Voor hen blijft het Fonds Slachtofferhulp zich met grote toewijding en betrokkenheid inzetten. -In maart: hulpverlening en vaststellen identiteit slachtoffers Elke dag vallen er in Nederland slachtoffers door een verkeersongeval of misdrijf. Soms kunnen hulpverleners de identiteit van een slachtoffer niet snel vaststellen met alle gevolgen van dien. We verstrekten een persoonlijke HulpPas bij de mailing, zodat hulpverleners in geval van nood, de identiteit kunnen vaststellen, weten wie te waarschuwen, wie de huisarts is en welke medicatie eventueel wordt gebruikt. Op de HulpPas staan verschillende belangrijke noodtelefoonnummers vermeld voor donateurs. -In mei: noodhulp In sommige gevallen dreigen slachtoffers tussen wal en schip te vallen. Door wat hen is overkomen, belanden ze in de (financiële) problemen waar niemand ze bij kan helpen. Voor deze situaties hebben wij ons eigen noodhulpfonds waarmee we direct geld kunnen uitkeren. Er werd toegelicht waaraan men met en gift van bijvoorbeeld € 20 onder andere bij draagt. We sloten een leaflet bij met een aantal voorbeelden van dossiers die wij behandeld hebben. -In juni: medische fouten We lichten de omvang en complexe problematiek toe van medische fouten. We vertelden over de resultaten en aanbevelingen uit het onderzoek wat we lieten doen door de Vrije Universiteit van Amsterdam naar de behoeften van slachtoffers van medische fouten. Pagina 33 van 43
Bijgesloten in de mailing waren 3 wenskaarten voor onze donateurs om iemand een hart mee onder de riem te steken. -In september: seksueel geweld In deze special maakten we donateurs bewust van de aantallen slachtoffers van seksueel geweld en het percentage dat dit niet goed verwerkt en de gevolgen daarvan. We pleitten voor een optimale opvang voor slachtoffers van seksueel geweld. We lichtten onze plannen toe voor de landelijke uitrol’ van het Centrum Seksueel Geweld. In een bijgesloten brochure werd toegelicht hoe het Centrum Seksueel Geweld werkt door hulpverleners en slachtoffers aan het woord te laten. -In november: over verkeersslachtoffers Elk jaar komen er in Nederland 200 fietsers om in het verkeer. Een dodelijk of zeer ernstig verkeersongeluk heeft grote impact op alle betrokkenen. Nabestaanden van verkeersslachtoffers missen goede en persoonlijke opvang. We lichten toe waarom wij ervan overtuigt zijn dat casemanagement voor verkeersslachtoffers de juiste en gespecialiseerde aanpak voor verkeersslachtoffers biedt en waarom we een 2-jarige pilot financieren met zogenaamde casemanagers. In de bijlage verstrekken we donateurs een boekje over Veilig Fietsen het hele jaar door. Ook zo proberen we met elkaar Nederland een stukje veiliger te maken. We hebben in 2013 ruim 374.500 euro ontvangen uit donateursmailingen. Heractiveringsmailingen In 2013 heeft het Fonds Slachtofferhulp in totaal 60.000 ex-donateurs benaderd met de vraag via een eenmalige donatie een bijdrage te leveren aan het werk van het Fonds Slachtofferhulp. 2.000 mensen reageerden hierop positief en werden weer donateur van het Fonds. Prospectmailingen In het verslagjaar heeft het Fonds Slachtofferhulp in totaal 235.000 nieuwe contacten benaderd met de vraag om met een eenmalige donatie een bijdrage te leveren aan het werk van het Fonds Slachtofferhulp. Hiermee hebben we 5.350 nieuwe donateurs voor het Fonds weten te werven. Telefonische acties Ook per telefoon werven we nieuwe vaste donateurs. Voorafgaand aan een belactie geven wij een training aan de medewerkers van het telemarketingbureau, zodat ze meer achtergrondinformatie hebben over wat het Fonds Slachtofferhulp doet. We vinden de inhoud en kwaliteit van de gesprekken erg belangrijk. Gedurende de looptijd van de campagnes zorgen we ervoor dat er voldoende en actuele informatie voorhanden is over het werk van het Fonds Slachtofferhulp. Vraag-een-vriend-campagne In verband met de vraag-een-vriend-campagne hebben we een selecte groep van onze trouwe donateurs benaderd of zij binnen hun eigen netwerk het Fonds Slachtofferhulp onder de aandacht wilden brengen en eenmalige donaties voor ons op wilden halen. Ze ontvingen hiervoor een compleet wervingspakket. Een aantal vrijwilligers hebben zich actief ingezet en zijn gaan lobbyen voor het Fonds. Dit heeft ons 350 nieuwe donateurs opgeleverd en in eerste
Pagina 34 van 43
aanleg ruim 6.500 warme contacten. Doordat dit nieuwe donateurs zijn die onze organisatie nog niet eerder steunden, zijn dit extra waardevolle contacten. Opwaarderingscampagne Hierbij hebben we specifieke groep donateurs benaderd die ons al langere tijd met een vaste bijdrage per maand steunt . We konden onze waardering uitten voor hun loyaliteit en betrokkenheid bij ons werk, specifieke wensen vernemen en vroegen hen of het mogelijk was hun vaste bijdrage te verhogen. Bijna 1.000 donateurs reageerden hierop positief, waarmee de waarde van hun gezamenlijke donaties in totaal met 40.000 euro per jaar werd verhoogd. Heractiveringscampagne Hierbij hebben we een groep donateurs benaderd die ons in het verleden duurzaam hebben gesteund, met de vraag of zij ons weer wilden steunen met een vaste bijdrage. 250 mensen reageerden hierop positief en werden weer donateur. Conversiecampagne Hierbij hebben we donateurs gebeld die ons regelmatig met losse giften steunen. We bedankten hen voor hun financiële steunen vroegen of zij bereid waren ons te gaan steunen met een vaste bijdrage. 280 donateurs zegden hierop toe. Welkomstgesprekken De nieuwe donateurs die in 2013 naar aanleiding van een prospectmailing een eenmalige donatie hadden gedaan, bellen we een aantal maanden daarna op om ze te bedanken en meer te vertellen ons werk. We vroegen hen tot slot of ze ons werk ook structureel willen ondersteunen. Dit deed 1 op de 4 donateurs.
Deur aan deurwerving
Nieuwe machtigers zijn voor een organisatie die zelf veel meerjarige projecten steun essentieel. Deur-aan-deurwerving is een kanaal waarmee structurele steun en volume kunnen worden gecreëerd, passend bij onze mogelijkheden en capaciteit. We monitoren nauwlettend en voortdurend de signalen van donateurs, het verloop en rendement van deuraan-deurwerving. Het rendement en het persoonlijke en interactieve karakter van deur aan deurwerving vraagt veel aandacht om de kwaliteit van de werving en het behoud van donateurs zo optimaal mogelijk te houden. De inhoud van het verhaal aan de deur, en het managen van de verwachtingen in de follow-up zijn heel belangrijk. In deze economisch moeilijke tijden, is het nog meer dan anders een uitdaging om mensen op hun privéterrein te benaderen en die ondanks dat ze ons nog niet kenden, toch structureel willen gaan steunen.
Voorlichting en werving
In 2013 hebben wij deur aan deur 4.700 nieuwe donateurs geworven. Deze persoonlijke manier van werving vergt een goede samenwerking en vereist een intensieve begeleiding van de wervers, in de vorm van training en kwaliteitsafspraken. De voorlichters/wervers zijn veelal jonge mensen die langs de deuren gaan om op een interactieve manier nieuwe donateurs te werven, die ons structureel willen steunen. De wervers worden door een van onze eigen medewerkers getraind zodat zij van de hoed en de rand weten over het werkveld. Pagina 35 van 43
Wervingsbureau Eind 2012 zijn we gestart met een nieuw gerenommeerd wervingsbureau. In 2013 hebben we veel tijd en effort gestoken in de opzet van de samenwerking, de ontwikkeling van de nodige werfmaterialen, de campagne en het trainen van de wervingsteams. De resultaten bleven in het eerste half jaar achter bij de verwachtingen. Dit heeft ons een deuk opgeleverd in de consistente groei van vaste donateurs en de inkomsten daaruit. Ondanks de langzame start, kwam de werving in de tweede helft van 2013 goed op gang en hebben we de achterstand in te behalen aantallen nieuwe donateurs nagenoeg ingehaald. De opgelopen achterstand aan inkomsten uit het eerste half jaar, kon hiermee echter niet worden gecompenseerd. We hadden begroot 4.000 nieuwe actieve donateurs te werven. Eind 2013 waren er 3.475 geworven donateurs actief. Daarnaast hebben we via deur aan deurwerving 1.100 nieuwe donateurs geworven die een eenmalige gift aan ons schonken. In 2014 zetten we de wervingsmethode en de samenwerking met het gespecialiseerde wervingsbureau voort om voor een structurele aanwas van nieuwe donateurs te kunnen zorgen. Deze is nodig om de uitstroom door natuurlijk verloop van onze groep vaste donateurs minimaal te kunnen compenseren en om de groei voort te zetten.
Evaluatie
De totale opbrengst van de particuliere fondsenwerving daalde met ruim 1% ten opzichte van 2012. Het aantal donateurs is, door een aangepaste definitie van de actieve donateurs, aan het einde van het verslagjaar vastgesteld op 55.000. De substantiële groei in het aantal incidentele donateurs, die middels direct mail zijn binnengekomen, compenseert de lichte daling in het aantal structurele donateurs. Dit resulteert in een lichte groei ten opzichte van het totaal aantal donateurs in 2012. De uitdaging voor 2014 wordt om juist een groei te realiseren in het aantal structurele donateurs. Dit doen we door de incidentele donateurs naar een hoger segment te brengen en te zorgen voor een nieuwe aanwas van structurele donateurs, met name via deur-aandeurwerving en een nieuw wervingskanaal; eventwerving.
Kosten en baten particuliere fondsenwerving
In het verslagjaar waren onze inkomsten uit particuliere werving 8% lager dan begroot en kwamen ook 3,5% procent lager uit dan in 2012. We maakten echter ook ruim 10% minder kosten zodat de kosten-baten analyse voor het verslagjaar goed uit heeft gepakt. Alle direct mail programma’s hebben hun doelstellingen gehaald. De oorzaak van het achterblijven van de groei is te wijten aan het machtigingenprogramma. In de begroting rekenden we op meer vaste donateurs, maar we hebben gemerkt dat donateurs minder vaak vast willen geven. Ook kwam het deur-aan-deurwervingsprogramma later op gang waardoor we het geprognotiseerde volume niet realiseerden. In 2014 moet de waarde van de in 2013 verder uitgebouwde donateursdatabase zijn vruchten steeds meer gaan afwerpen en gaan we door met de ingezette uitbreidingen van campagneactiviteiten. Gedurende 2013 hebben we in onze uitingen het accent gelegd op vaste donaties. Dit zullen we de komende jaren blijven doen. Kostenefficiency was, is en blijft de noodzakelijke voorwaarde voor het succes van alle soorten van werving. Behoud van kwaliteit blijft de voorwaarde.
Pagina 36 van 43
6. Organisatie Bestuur Voor het bestuur van het Fonds Slachtofferhulp is een gewenst profiel uitgewerkt in het huishoudelijk reglement. Dit profiel bestaat uit algemene en specifieke competenties, disciplines die ten minste in het bestuur vertegenwoordigd dienen te zijn via zijn leden. Per 1 januari 2013 bestond het bestuur uit: Prof. mr. Pieter van Vollenhoven, D.L. Berlijn, Drs. E.H.T.J.M. Habets, Drs. H.C.R. van de Coolwijk, J. Stokvis, Prof. mr. dr. M.S. Groenhuijsen, Mr G.H.N.L. van Woerkom en M. Zuijderhoudt. Bekijk hier het aantreedrooster en hun (neven)functies. Risicomanagement Wij betrekken onze besluitvorming onder meer op een risicoanalyse. Werd in het verleden veelal gevaren op intuïtie en persoonlijke visie, vandaag de dag is het structureel inventariseren van risico’s onderdeel van besluitvorming en prioriteitstelling. Sinds 2011 is risicomanagement onderdeel gemaakt van het besluitvormingsproces van het bestuur. Risicomanagement helpt bij het maken van gefundeerde keuzes en het helder maken van verantwoordelijkheden en is daarom ook belangrijk bij de goede invulling van de compliancecodes van het CBF waaraan wij moeten voldoen. Bestuurs- en projectcommissies De samenstelling van de bestuurs- en projectcommissies per 1 januari 2013: Governance en Auditcommissie Drs. E.H.T.J.M. Habets (voorzitter) Drs. H.C.R. van de Coolwijk Mr G.H.N.L. van Woerkom Commissie Beleid en Bestedingen D.L. Berlijn Drs. H.C.R. van de Coolwijk (voorzitter) M. Zuijderhoudt Commissie Fondsenwerving en Communicatie M. Zuijderhoudt (voorzitter) J. Stokvis Bestuurstermijnen Statutair is een benoemingstermijn van vier jaar vastgelegd met een mogelijkheid van maximaal twee herbenoemingen. Er is een rooster van aftreden om continuïteit te waarborgen. Voorzitter en penningmeester worden in functie benoemd. Vanwege zijn bijzondere positie als oprichter van het Fonds, geldt de maximale herbenoemingstermijn niet voor onze voorzitter, prof. mr. Pieter van Vollenhoven. Bestuursvergoeding De bestuursleden verrichten hun werkzaamheden onbezoldigd. Zij ontvangen ook geen vergoeding van onkosten. Conform de richtlijn die het CBF stelt aan bestuurders van goede Pagina 37 van 43
doelen, hebben de bestuursleden ieder een verklaring ondertekend inzake uitsluiting van belangenverstrengeling of de schijn daarvan. Bestuursevaluatie De bestuursevaluatie betreft een evaluatie van het functioneren van het bestuur van het Fonds Slachtofferhulp in 2013. BESTUURSEVALUATIE IS ONDERDEEL VAN BESLUITVORMING JAARVERSLAG. Beschikbaar op 18 april na besluitvorming in Bestuur. Bestuursverslag Het bestuur heeft in 2013 drie maal vergaderd. De bestuursvergaderingen worden voorbereid door de directeur. Voor iedere vergadering worden de agenda en alle relevante stukken aan de bestuursleden toegestuurd. Vaste onderdelen in de vergaderingen zijn de inhoudelijke en financiële rapportages over de voortgang van de activiteiten. De laatste vergadering van 2013 is via een schriftelijke ronde gehouden, waarbij de directeur telefonisch toelichting aan de bestuursleden heeft verstrekt. Ieder bestuurslid heeft zijn/haar reactie gegeven op de diverse onderdelen. Het bestuur heeft onder meer de volgende onderwerpen behandeld: Goedkeuring van het jaarverslag en de jaarrekening over 2012; Bestuursevaluatie: het functioneren van het bestuur in 2012 is geëvalueerd; Goedkeuring verantwoordingsverklaring; Vaststellen klachtenregister; Vaststellen registers noodhulpfondsen; Ontwikkelingen in belangenbehartiging; Campagne ‘Worden Wie Je Was’; Voortgang overleg tussen het Fonds Slachtofferhulp, het Ministerie van Veiligheid en Justitie en Slachtofferhulp Nederland; Stand van zaken van de vermogensportefeuille; Projectaanvraag bij de VriendenLoterij ten behoeve van de landelijke uitrol van de Centra Seksueel Geweld; Diverse wervende evenementen, waaronder het 25-jarig jubileum van het Fonds in 2014; Goedkeuring meerjarenplan 2014 – 2017; Goedkeuring meerjarenbegroting 2014- 2017; Goedkeuring jaarplan en begroting 2014; Profiel en rooster van aftreden He bestuur is samengesteld op basis van een aantal benodigde profielen. In het verslagjaar werden de leden Berlijn en Stokvis herbenoemd. In 2014 is een lid aftredend en herbenoembaar, en een 2-tal leden aftredend en niet herbenoembaar. Een opvolgingsprocedure zal begin 2014 in gang worden gezet. Besturen en toezicht houden De toezichthoudende en bestuurlijke taken en bevoegdheden zijn bij het Fonds momenteel verdeeld over: - Bestuur - Bestuurscommissies - Directie Pagina 38 van 43
Uitvoeren: het uitvoeren van projecten en activiteiten, toekennen van middelen, monitoren en evalueren, voeren van de administratie, etc. [bureau FSH] Besturen: richting geven aan de organisatie, zorgen voor het verwerven van de nodige middelen, het besteden en beheren daarvan, en zorgen voor het adequaat functioneren van de organisatie in het algemeen. [Bestuurscommissies, Directeur] Toezicht houden: het toezicht houden heeft twee facetten. Ten eerste het toezicht houden vooraf. Dit betekent dat missie, visie en strategie alsmede de plannen voor implementatie daarvan, ter vaststelling of goedkeuring worden voorgelegd. Ten tweede is er het toezicht houden achteraf. Dat betekent dat het functioneren van de organisatie alsmede de mate van het bereiken van gestelde doelstellingen kritisch gevolgd worden. [Bestuur, Auditcommissie] - In artikel 6 van de statuten is bepaald dat “de stichting wordt bestuurd door een bestuur bestaande uit tenminste vijf natuurlijke personen”. - De taken en bevoegdheden van de bestuurscommissies zijn vastgelegd in het huishoudelijk reglement. - De taken en bevoegdheden van de directeur zijn vastgelegd in een directiereglement. Dit reglement is in 2009 aangepast conform adviezen CBF.
Bestuurscommissies en adviesorganen Het Fonds kent een drietal bestuurscommissies. Hun taken en bevoegdheden zijn beschreven in het huishoudelijk reglement. Governance en Auditcommissie Deze commissie bestaat uit drie bestuursleden. Voorzitter is de penningmeester van het bestuur. De commissie houdt toezicht op en besluit over de volgende activiteiten: • Hoofdlijnen financieel beleid en administratieve organisatie; • Opdracht aan de externe accountant, controle financiële verslaglegging en evaluatie van de werkzaamheden; • Toezicht op de naleving van wet- en regelgeving en gedragscodes met betrekking tot goed bestuur en financiële verslaglegging; • Strategie en evaluatie ten aanzien van vermogensbeleid en beleggingsbeleid; • Toezicht op administratieve organisatie; • Remuneratie directie. De Governance en Auditcommissie vergaderde in 2013 vier keer. Commissie beleid en bestedingen De commissie beleid en bestedingen is belast met het bestedingsbeleid. Daaronder vallen de volgende activiteiten: • Beoordelen van voorstellen voor aanpassing of vernieuwing van het bestedingsbeleid; • Bepalen van bestedingscategorieën en -budgetten; • Beoordelen van subsidieverzoeken en toewijzen van projectsubsidies conform het subsidiereglement en bestedingsbudget; • Controleren en evalueren van de bestede projectsubsidies. De commissie bestaat uit drie bestuursleden, aangevuld met de directeur. De commissie kwam in het verslagjaar eenmaal bijeen en besliste daarnaast over subsidietoekenningen in vier schriftelijke ronden. Pagina 39 van 43
Commissie fondsenwerving en communicatie De commissie fondsenwerving en communicatie is belast met de strategische ontwikkeling van het beleid ten aanzien van fondsenwerving en voorlichtings- en communicatietrajecten. De commissie bestaat uit twee bestuursleden, aangevuld met de directeur en de manager fondsenwerving en communicatie. In het verslagjaar boog de commissie zich met name over de communicatiepositionering, waaronder een nieuwe corporate campagne die in 2013 en in 2014 te zien zal zijn en wervingsstrategieën. De commissie kwam in 2013 eenmaal bij elkaar.
Directie De directie van het Fonds Slachtofferhulp is in handen van mevrouw I.F.L. (Ineke) Sybesma. De directeur geeft leiding aan de uitvoerende organisatie en verricht haar werkzaamheden op basis van een directiereglement. Zij staat onder toezicht van het bestuur en heeft een arbeidscontract voor onbepaalde tijd. De directeur heeft een arbeidscontract voor 0,9 FTE (34,5 uur). Naast de reguliere vakantiedagen nam de directeur 4 onbetaalde verlofdagen op. De directiebeloning is vastgesteld door het bestuur. Daarbij volgt het bestuur de Adviesregeling Beloning Directeuren Goede Doelen van de VFI. In deze regeling wordt aan de hand van zwaartecriteria een maximumnorm voor het jaarinkomen vastgesteld. Volgens deze normering is de directiefunctie van het Fonds Slachtofferhulp bepaald op een zogenaamde BSD-score van 395 punten waaruit een indeling in functiegroep G volgt. Het maximale jaarinkomen voor deze functiegroep is € 98.257 bruto per jaar op fulltimebasis. Het bestuur van het Fonds heeft besloten dat bonusregelingen voor medewerkers geen onderdeel uitmaken van het arbeidsvoorwaardenpakket. Het bruto jaarsalaris van de directeur inclusief vakantiegeld bedroeg in 2013 €. 90.247 (2012: € 87.096) Voor een bijdrage in de pensioenvoorziening werd € 10.349 uitgekeerd (2012: € 8.387). Vanwege de vele reizen voor de uitvoering van het werk, maakt de directeur gebruik van een leasewagen. Hiervan komen de zakelijke reiskosten voor rekening van het Fonds; de kosten voor privégebruik en de fiscale bijtelling betaalt de directeur zelf. Aan de directeur zijn geen leningen verstrekt of andere financiële toezeggingen op termijn gedaan. Er is geen vertrekregeling afgesproken. Evaluatie Het functioneren van de directeur wordt jaarlijks door het bestuur geëvalueerd. Basis voor de evaluatie is het directiereglement, het gevoerde beleid en de realisatie van beleidsplannen en bijbehorende begrotingen. Het gespreksverslag maakt onderdeel uit van het personeelsdossier. De bevindingen worden mondeling met het bestuur gedeeld. Voor een nadere beschouwing van het salaris hanteert het bestuur een remuneratiereglement. De directeur had in 2013 een aantal onbetaalde bestuursfuncties: zij is bestuurslid van het Goede Doelenplatform, dat zich met name richt op de lobby voor beneficianten van de goede doelenloterijen ten aanzien van de wetgeving op kansspelen; lid van de raad van toezicht van de Pieter van Vollenhovenleerstoel en voorzitter van het Platform Slachtofferorganisaties.
Organisatie
Pagina 40 van 43
Voor de uitvoering van haar activiteiten heeft het Fonds Slachtofferhulp bewust gekozen voor een kleine, flexibele bureauorganisatie, waarbij zoveel mogelijk uitvoerende en ondersteunende activiteiten zijn uitbesteed aan externe bedrijven. In veel gevallen is er ten aanzien van de afspraken met de leveranciers van deze diensten sprake van gehele of gedeeltelijke sponsoring. Het Fonds Slachtofferhulp maakt geen gebruik van vrijwilligers en heeft in die hoedanigheid ook geen vrijwilligersbeleid. Bij het Fonds Slachtofferhulp werken 14 medewerkers.(2012: 12) Voor de salarissen van het personeel volgt het Fonds Slachtofferhulp de CAO van haar medeoprichter ANWB. Naast het salaris ontvangt het personeel een vakantietoeslag van 8% en een bijdrage van 60% in de pensioenpremies die zijn ondergebracht in een collectieve polis. De secundaire arbeidsvoorwaarden van het personeel zijn vastgelegd in een arbeidsvoorwaardenhandboek, waarin het Fonds als maatschappelijke organisatie modern personeelsbeleid heeft vastgelegd met oog voor de arbeidsvraagstukken van vandaag. “Het nieuwe werken”, thuiswerkfaciliteiten, veiligheid en opleiding, maar ook ethiek en gedragscodes werden hierin uitgewerkt. Van alle medewerkers van het Fonds is een Verklaring van Geen Bezwaar (VOG) ontvangen. Directie en medewerkers per 1 januari 2014 treft u op de website.
Keurmerken CBF-keur Het Fonds Slachtofferhulp heeft het CBF-Keur. Eens in de drie jaar vindt een volledige hertoetsing plaats voor verlenging van het keurmerk. De hertoetsing behelst het invullen van uitgebreide vragenlijsten, het verstrekken van documentatie ter onderbouwing daarvan en een visitatie waarin CBF-medewerkers met directie en bestuur spreken. Wij voldoen aan alle CBF-eisen. De organisatie wordt getoetst aan hoe het omgaat met drie hoofdprincipes. Dit zijn: 1. Besturen en Toezicht houden “Binnen de instelling dient de functie ‘toezicht houden’ (vaststellen of goedkeuren van plannen en het kritisch volgen van de organisatie en haar resultaten) duidelijk te zijn gescheiden van het ‘besturen’ dan wel van de ‘uitvoering’.” 2. Besteding van middelen “De instelling dient continu te werken aan een optimale besteding van middelen, zodat effectief en doelmatig gewerkt wordt aan het realiseren van de doelstelling.” 3. Omgaan met belanghebbenden “De instelling streeft naar optimale relaties met belanghebbenden, met gerichte aandacht voor de informatieverschaffing en de inname en verwerking van wensen, vragen en klachten.” In de Verantwoordingsverklaring is de wijze waarop de drie principes door ons worden nagestreefd, opgenomen. De inhoud van deze Verantwoordingsverklaring is verwerkt in dit jaarverslag. In 2011 heeft deze hertoetsing plaatsgevonden en kregen wij de maximale verlenging van het Pagina 41 van 43
CBF-keur voor drie jaar, 2012 tot en met 2015. ANBI-status Naast het CBF-keur beschikken wij ook over een ANBI-status. Code voor goed bestuur De Code Wijffels werd in de loop van 2007 vervlochten in het CBF-keur. Een aantal afspraken werden wel in VFI-verband afgesproken, maar kwamen niet in het CBF-keur. Dit geheel vormt de Code voor Goed Bestuur bij fondsenwervende goede doelen organisaties. Het Fonds Slachtofferhulp voldoet hieraan.
Pagina 42 van 43
7. Financieel
Pagina 43 van 43