Mondriaan Fonds. Jaarverslag 2013

Mondriaan Fonds

Jaarverslag 2013

Casco – Office for Art, Design and Theory Nieuw adres! Lange Nieuwstraat 7 3512 PA Utrecht The Netherlands +31 (0)30 231 9995

Domeniek Ruyters, hoofdredacteur Metropolis M, Amsterdam

Barbara Visser, kunstenaar, Rotterdam

Vivian Sky Rehberg, kunstcriticus en program maleider MA Piet Zwart Institute, Rotterdam

Domeniek Ruyters, hoofdredacteur Metropolis M, Amsterdam

Jorinde Seijdel, hoofdredacteur Open! Magazine, Amsterdam

Citaten uit steunbetuigingen ten behoeve van Casco's bezwaarschrift tegen het besluit van het Mondriaan Fonds van 5 november 2012.

2

 

Inhoud

I. Introductie: Een jaar van nieuwe grondbeginselen II. Progra m maoverzicht

1. La ngdurige artistieke & op sa menwerking gebaseerde onderzoeksprojecten



2. Projecten onder leiding va n één kunstenaar



3. Projecten in partnerschap



4. Alternatieve benadering va n educatie



5. Pu blicaties



6. Toegepaste activiteiten

III. Publieksbereik IV. Tea m V. Financiën +

3

Casco Kalender 2013

In 2013... ... vond Casco door de bezwaarprocedure tegen de initiële beslissing van Mondriaan Fonds nieuwe woorden om haar praktijk te duiden;

... werd Casco genomineerd voor AICA oorkonde 2013;

... realiseerde Casco 7 tentoonstellingen met uitgebreide activiteitenprogramma’s, 10 evenementen, 4 educatieve projecten en 5 publicaties;

... besteedde Casco nog meer aandacht op haar communicatiestrategie en organiseerde het eerste Welkomstcomité waarin het publiek direct reactie geeft op de tentoonstelling;

... opende Casco een projectruimte in een winkel aan de Utrechtse Voorstraat en trok zo een nieuw publiek;

... startte Casco nieuwe landurige onderzoeksprojecten Artist at Work, Entanglement en (Un)usual Business;

... breidde Casco haar internationale netwerken uit met Practice International en Arts Collaboratory;

... werkte Casco aan een groeiende financiële situatie;

... verjongde en versterkte de organisatie;

... vormde Casco een nieuw bestuur met Charles Esche, Wendelien van Oldenborgh, Tilly Jansen en Aetzel Griffioen;

4

... en vond Casco een prachtige nieuwe locatie in het hart van het Museumkwartier waar zij zich in 2014 zal vestigen!

I. I  ntroductie: Een jaar van nieuwe grondbeginselen 2012 en 2013 stonden voor veel kunst- en cultuurinstellingen in het teken van overheidsbezuinigingen. Waar 2012 het jaar was waarin het nieuwe cultuurbeleidsplan het stof deed opwaaien, daalde in 2013 de stof neer. In 2013 werden dan ook nieuwe horizonnen gevonden, allianties gesmeed en nieuwe paden bewandeld. Ook voor Casco was 2013 een tumultueus en enerverend jaar dat essentieel was voor haar ontwikkeling. Als gevolg van het besluit van het Mondriaan Fonds (d.d. 5 november 2012) om Casco’s programma 2013-2014 niet te ondersteunen, zette Casco een bezwaarprocedure in gang, die zowel zeer intensief als productief was. In april 2013 ontving Casco nieuws dat het Mondriaan Fonds overtuigd was van haar argumenten, haar besluit had herzien en alsnog een jaar subsidie zou verstrekken. Hoewel Casco’s kunstprogramma om deze reden later van start dan gepland, hebben wij de bezwaarprocedure als een soort onderzoeksproject ervaren. De kennis, ervaring en inspiratie die we opdeden in het bezwaarproces vlecht zich door ons programma en manier van werken heen. Zo bood het proces onder meer inspiratie voor een nieuw lange termijnproject, getiteld Entanglement (zie hieronder) en maakte het Casco bekwamer in het communiceren van haar werk en praktijk naar verschillende publieken toe. In 2013 lanceerde Casco bovendien haar nieuwe programmalijn, getiteld Composing the Commons, waarin we niet alleen materiële vormen van de commons verkennen, maar ook commons die bestaan uit kennis, esthetiek, affect etc. “Composing” refereert niet alleen naar het bekende kunstbegrip (compositie), maar tevens naar het Compositionist Manifesto van filosoof Bruno Latour, waarin hij stelt dat componeren een veelheid van van elementen “reparereert, verzorgt, assembleert, opnieuw in elkaar zet, vasthecht”. Wij zien “composing” als een methode om tot nieuwe commons te komen en bestaande uit te breiden.
 Composing the Commons ging van start met Revolution at Point Zero, een succesvol en goedbezocht tweedaags evenementen waarin theoretici Silvia Federici (New York) en Tine de Moor (Utrecht) hun visie op de commons gaven. In tandem met Casco’s nieuwe programmalijn zette 2013 nieuwe ontwikkelingen en samenwerkingen in gang: zo werd Casco associate partner van Arts Collaboratory, huurde zij een winkelpand aan de Utrechtse Voorstraat als projectlocatie (Casco Storefront) en zagen de twee nieuwe langdurige onderzoeksprojecten Entanglement en (Un)usual Business het licht. Casco’s reizende projecttentoonstelling The Grand Domestic Revolution GOES ON zette in 2013 voet aan wal in Ljubljana, Slovenië en Jakarta, Indonesië, waarbij nieuwe lokale samenwerkingen en coalities ontstonden en nieuwe publieken werden bereikt. Echter, het waren de kunstenaars uit binnen- buitenland, de ontwerpers, studenten, lokale en translokale groepen, theoretici, schrijvers, curatoren, buren, activisten en publieken die de ruggengraat van Casco’s programma vormden. Samen met hen realiseerde Casco in 5

2013 6 tentoonstellingen en presentaties; meer dan 20 evenementen, waaronder seminars, symposia, workshops, bijeenkomsten, acties, workshops en dinergesprekken; 3 educatieve trajecten en 3 netwerkbijeenkomsten. Tevens bood Casco ruimte aan lokale initiatieven die Casco’s locaties aan de Nieuwekade en de Voorstraat voor hun eigen bijeenkomsten gebruikten; zo organiseerde de Utrechtse actiegroep Feministisch Verzet hun maandelijkse ledenvergaderingen bij Casco en lanceerde Van de Streek bierbrouwers er hun nieuwe bierlabel dat zich ontwikkelde vanuit de samenwerking met Casco en kunstenaar Christian Nyampeta. Hiermee verstevigde Casco niet alleen haar eigen netwerk, maar breidde zij tevens haar draagvlak en publieksbereik uit. Na een intensieve zoektocht naar een nieuwe locatie, vond Casco in 2013 een nieuw pand in het Museumkwartier, het bruisende centrum van Utrecht. Tegenover BAK basis voor actuele kunst en naast Fotodok voor documentaire fotografie zal Casco het Museumkwartier een nieuwe impuls geven. Tegelijkertijd bleek de zoektocht naar een locatie een verrijkend en productief proces. Door contact te leggen met mogelijke locaties en partners is er een uitgebreid en wijds overzicht van velerlei initiatieven in Utrecht ontstaan. In plaats van één gemeenschappelijke ruimte te creëren strekte Casco haar netwerk en voelsprieten in 2013 uit over Utrecht, in de vorm van satellietlocaties en samenwerkingsverbanden. Zo werkte zij samen met bouwspeeltuin Fort Luna en Welzijnsorganisatie Portes; Stichting Aarde; Via Vinex en de Vrijstaat; Vrede van Utrecht; Stichting LOS; Het Gebouw; SWK; Vechtclub (XL); Call of the Mall; alsmede lokale winkeleigenaren en buren. In het kort kan gezegd worden dat het jaar 2013 een nieuwe fase voor Casco inluidde waarin het onderzoek naar – en de denkbeeldige praktijk van – een meer gelijkwaardige en vreugdevolle samenleving uitgediept werd. Binnen dit onderzoek nemen kunst en andere culturele praktijken een essentiële rol in. We waren erg verheugd dat Casco’s rol erkend en gewaardeerd werd met een nominatie voor de AICA Oorkonde 2013, een award die wordt uitgereikt aan excellente Nederlandse instellingen die een bijzondere praktijk vertonen.

6

Casco, in 2010 twintig jaar oud, heeft zich in de periode 2010 – 2012 op haar eigen en bijzondere wijze ingezet voor haar ‘Grand Domestic Revolution’ en andere activiteiten. Casco is geen traditionele tentoonstellingsinstelling, noch een pure onderzoeksinstelling, maar een ontmoetingsplek voor kunstenaars, onderzoekers en verschillende maatschappelijke actoren. Verbonden met veel (inter-)nationale partners en toonaangevende kunstenaars en denkers – o.a. Zachary Formwalt, Silvia Federici, Lawrence Abu Hamdan & Stichting LOS, Martha Rosler, Can Altay, Natascha Sadr Haghghian & Ashkan Sepahvand, Domestic Workers Netherlands & Matthijs de Bruijne, ASK! (Johan Hartle, Werker magazine, Annette Krauss, Sven Lutticken et al), Ei Arakawa, Our Autonomous Life? (Maria Pask, Nazima Kadir et al), Wendelien van Oldenborgh – vervult ze een bijzondere brugfunctie tussen theorie en praktijk. In Casco levert kunst niet alleen een kritische reflectie op sociale processen, maar ook unieke middelen om werkelijk in sociale processen in te grijpen. De thema’s die Casco op deze manier aansnijdt zijn daarbij geen grote, spectaculaire en gewelddadige revoluties, maar komen voort uit het alledaagse leven in een hedendaagse, postindustriële stedelijke omgeving. De onderscheidende bijdrage die CasCo daarmee aan het Nederlandse kunstenlandschap levert is niet alleen gelegen in het kwalitatief hoogstaande netwerk van kunstprofessionals die ze aan zich bindt, maar vooral in de frisse, open en experimentele manier waarop ze kunst in contact brengt met het maatschappelijke en urbane weefsel om zich heen. De geconcentreerde vorm waarop ze contact zoekt met haar omgeving en discussies in de kunstwereld vertaalt naar haar eigen omgeving maakt dat Casco misschien geen grote massa’s op de been brengt, maar een kleinere, brede en sociaal wijdvertakte groep mensen meeneemt in belangrijke en complexe discussies. De toewijding van CasCo om kunst op intieme wijze te verbinden met hedendaagse maatschappelijke vraagstukken maakt haar een onderscheidende instelling die een pioniersfunctie heeft in dit uitdagende segment van de hedendaagse kunst.*

* Dit is een selectie van het jury rapport. Casco heeft het gehele rapport naar het Engels laten vertalen om deze zo toegankelijk te maken voor een breder publiek. De Engelse versie is te vinden op de Casco website.

7

1. Langdurige artistieke & op samenwerking gebaseerde onderzoeksprojecten Aan Casco’s langdurige artistieke onderzoeksprojecten liggen veelvuldige samenwerkingen en omvangrijk onderzoek ten grondslag, van de hand van kunstenaars, wiens werk een veelvoud aan samenwerkingsverbanden voortbrengt die cross-disciplinair zijn en zich in andere maatschappelijke velden begeven.

Composing the Commons Again, the general idea of building a Commons is building a collective subject; building a common interest, and first and foremost, undermining the ways in which we've been divided. So, it's not creating new rules of exclusion but finding ways in which we can begin to tear down the fences, not only the material fences but also the social fences. - Silvia Federici, uit: Revolution at Point Zero, een debat tussen Silvia Federici en Tine de Moor bij Casco, Utrecht, 31 januari 2013 

8

In 2013 introduceerde Casco een nieuwe programmalijn voor 2013-2015: Composing the Commons. Sinds The Grand Domestic Revolution zijn de activiteiten van Casco gericht op het bouwen van de commons – niet alleen de fysieke verschijningen, zoals land en water; maar ook commons die bestaan uit kennis, esthetiek, affect etc. Deze laatste vorm van “commons” ligt aan de basis van onze praktijk. Onze activiteiten leveren een bijdrage aan het begrijpen van de processen die ten grondslag liggen aan het bouwen van de commons en de cultuur die daaruit voortvloeit. Met het oog op onze eigen werkmethoden, die veranderlijk zijn en continue nieuwe vormen aannemen, hebben we die processen "compositioneel" genoemd, geïnspireerd op het essay The Compositionist Manifesto van filosoof Bruno Latour. In dit essay vergelijkt Latour “composing” met kritiek. Hij stelt dat waar kritiek een “hamer” is die kwesties openbreekt en ontrafelt, brengt “composing” handelingen met zich mee die "repareren, verzorgen, assembleren, opnieuw in elkaar zetten, vasthechten". Bovendien is een “compositie” inherent opgebouwd uit verschillende componenten die in een constante onderhandeling met elkaar zijn. “Composing” kan zo gezien worden als een heterogeen, veranderlijk samenzijn, wat overeenkomt met de praktijk van de commons. Daarbij zijn we van mening dat artistieke en sociale praktijken die overal ter wereld en door de geschiedenis heen hebben geworsteld met heterogeniteit, een rijke voedingsbodem leggen voor het bouwen en begrijpen van de commons, naar een meer gemeenschappelijke wereld.

Revolution at Point Zero Tweedaags evenement met Silvia Federici en Tine de Moor waarin de commons vanuit verschillende perspectieven werden belicht. Datum: 31 januari - 1 februari  Locatie: Casco (Nieuwekade 213-215) en Perdu (Kloveniersburgwal 86, Amsterdam) Met bijdragen van: ASK! (Actie Schone Kunsten), Our Autonomous Life?, Werker Magazine, Read-In, Domestic Workers Netherlands, Thijs Witty, Stefania Azzarello. Bezoekersaantal: 180

The Grand Domestic Revolution GOES ON Duur: 2009-heden  Partners 2013: CCA Derry, London-Derry; City of Women Festival, Ljubljana. (Partner 2012: The Showroom, Londen. Partner 2014, Tensta Konsthall, Zweden)  Activiteiten: tentoonstellingen, evenementen in publieke ruimte Bezoekersaantal: 2532 bezoekers in Derry, 750 bezoekers in Ljubljana Projectwebsite: www.cascoprojects.org/gdr Na de eindtentoonstelling van Casco’s lange termijn onderzoeksproject The Grand Domestic Revolution – User’s Manual 9

Presentatie Tine de Moor tijdens Revolution at Point Zero

Forum met Silvia Federici tijdens Revolution at Point Zero

10

(GDR), die van 6 november 2011 tot 26 februari 2012 te zien was bij Casco, het Volksbuurtmuseum en boekhandel De Rooie Rat, werd Casco door verschillende buitenlandse kunstinstellingen benaderd met de uitnodiging het project verder te ontwikkelen en wortel te laten schieten in de desbetreffende locaties. In 2012 zette GDR GOES ON koers naar The Showroom in Londen. In 2013 reisde GDR “on” naar Ierland en Slovenië, waar de tentoonstelling in verschillende contexten nieuwe allianties aanzwengelde en locale acties ontwikkelden. GDR GOES ON reist in 2014 naar Tensta Konsthall in Stockholm en naar Malmo in Zweden. Bovendien reizen de onafhankelijke collectieven en groepen die vanuit GDR zijn ontstaan afzonderlijk de wereld over.

The Grand Domestic Revolution GOES ON: CCA Derry Datum: 26 januari - 23 maart 2013 Locatie + Partner: CCA Derry, London-Derry, Noord-Ierland Activiteiten: Reizende tentoonstelling en activiteiten: bibliotheek, bijeenkomsten, acties, ontmoetingen Met bijdragen van: ASK! (Actie Schone Kunsten) Andreas Siekmann, Petra Bauer met Southall Black Sisters, Pauline Boudry & Renate Lorenz, Domestic Workers Netherlands met Matthijs de Bruijne, Andrea Francke, Household Belfast, GDR bibliotheek, Nicholas Keogh, Kleines Postfordistisches Drama, Annette Krauss en Read-in, Conal McStravick, Travis Meinolf, Christian Nyampeta, Our Autonomous Life?, Mierle Laderman Ukeles, Helke Sander, Kateřina Šedá, en Haegue Yang. Tentoonstellingsontwerp door Christian Nyampeta. Bezoekersaantal: 2535 GDR GOES ON bij CCA Derry richtte zich specifiek op arbeidsomstandigheden binnen de zorg in het huishoudelijke domein. Kunstenaar Christian Nyampeta ontwikkelde een strakke maar genereuze tentoonstellingssgtruuctuur diez ich door de hele ruimte vlocht. Zijn verplaatsbare “leeskamer” die hij voor GDR GOES ON ontwierp is nu een permanent onderdeel van de inrichting. Zoals elke editie van GDR GOES ON, bracht de tentoonstelling in CCA Derry nieuwe lokale verbanden en nieuw onderzoek voort. Zo werden bijeenkomsten georganiseerd, werden er lezingen gegeven over lokale ervaringen binnen de zorg. Activiteitenprogramma •  Een gesprek tussen Casco directeur en GDR GOES ON curator Binna Choi en curator Maria Lind; •  Workshop met “actie-wever” Travis Meinolf; •  Grafisch ontwerp workshop met Patrick Lacey van Åbäke, het design collectief dat GDR’s huisstijl ontwierp; •  Presentatie bij theoretica Marina Vishmidt.

11

The Grand Domestic Revolution GOES ON: City of Women Festival Datum: 4 oktober - 21 oktober 2013 Locatie: Boekwinkel Azil + leegstaand winkelpand in het centrum van Ljubljana, Slovenië Partner: City of Women Festival, Ljubljana  Activiteiten: Reizende tentoonstelling en activiteiten: bibliotheek, bijeenkomsten, acties, ontmoetingen  Met bijdragen van: Ask! (Actie Schone Kunsten) met Andreas Siekmann, Pauline Boudry/Renate Lorenz, Domestic Workers Nederland (onderdeel van FNV Bondgenoten), Our Autonomous Life, Kleines Postfordistisches Drama, Mierle Laderman Ukeles, Werker Magazine, Haegue Yang en tentoonstellingsontwerp door Ruth Buchanan.  Bezoekersaantal: 750 (excl. passanten) Op uitnodiging van het jaarlijkse City of Women Festival in Ljubljana, organiseerde Casco een speciale editie van GDR GOES ON, namelijk een tweeledige tentoonstelling waarin nadruk werd gelegd op vragen over gender, huishoudelijk werk en arbeidsomstandigheden. De tentoonstelling was een maand lang te zien in twee locaties in het historische centrum van Ljubljana: in boekwinkel Azil en in een leegstaand winkelpand. Casco organiseerde bovendien een dynamisch activiteitenprogramma waar nieuwe, betekenisvolle verbindingen werden gelegd met lokale groepen. Activiteitenprogramma •  ASK! Actie Schone Kunsten, een affiniteitgroep van culturele werkers en huishoudelijk werkers in Utrecht, werkte samen met lokale actiegroep Revolt Social Workers. Tijdens een “reverse graffiti” actie op straat in Ljubljana werden op actieve en creatieve wijze interesses, ervaringen en kennis uitgewisseld. Bovendien was er tevens een lid van Justice for Domestic Workers (J4DW) aanwezig, de groep waar Ask! zich in de eerdere editie van GDR GOES ON in Londen mee had verbonden. •  Werker Magazine hostte een Bilderkritik workshop, waarin lokale activisten, kunstenaars en universiteitsmedewerkers zich over verschillende foto’s bogen om samen te bespreken wat de beelden oproepen en wat voor “agency” deze kunnen hebben. •  De sitcomgroep Our Autonomous Life? sprak de grote krakerscène in Ljubljana aan in een workshop waar de deelnemers samen een nieuwe episode voor de sitcom maakten. De reacties van het publiek waren zeer positief, zowel over de publieke evenementen als over de tentoonstelling.

12

GDR GOES ON bij CCA Derry

GDR GOES ON bij CCA Derry

13

The Grand Domestic Revolution GOES ON, tentoonstellingsoverzicht, CCA Derry, Ierland, 2013

Collectief lezen tijdens opening GDR GOES ON, City of Women Festival

Ask! Actie Schone Kunsten, omgekeerd graffiti actie in Ljubljana, GDR GOES ON, City of Women Festival.

Tentoonstellingsoverzicht, The Grand Domestic Revolution GOES ON, City of Women Festival, Ljubljana, Slovenie, 2013

14

Ljubljana has a recent history of squat movement, but this stayed mostly in domain of hidden actions or single group of activists on the one hand, and official media reduction of diverse cultural activities to youth-entertainment ghettos on the other. In our brief encounter with GDR group we had the opportunity to compare this experience with for instance one in Holland, where squatting movement has a long history and can thus really be called a movement. Since so far we are more public-oriented and do not share an experience of intersection between common space and domestic life, at least some of us (that is at least myself) find the context of these differences most instructional. So one of the things the encounter showed was some ways in which what seems like subversive practice of squatting, can become occupied by management or other dominating strategies of governing our own life – meaning by that some questions OAL screening itself openly raised. - Živko Skvotec collectief, Ljubljana. Uit interview met Binna Choi.

Entanglement Duur: 2013-2015  Projecten in 2013: Entanglement~Urban Trajectories (Utrecht), Entanglement~Siasat (Jakarta, Indonesië), lancering tijdelijke website.  Partners: Architectuurcentrum Aorta, Utrecht; Vrede van Utrecht; Jakarta Biënnale Activiteiten: kunstwerken in publieke ruimte, installatie, evenementen, workshops, tentoonstellingen Bezoekersaantal: 120 in Utrecht, 1750 in Jakarta Projectwebsite (tijdelijk): www.cascoprojects.org/ entanglement In 2013 startte Casco het langdurige onderzoeksproject Entanglement, waarin een topologische verbeelding van ruimte centraal staat. In plaats van een entiteit, kwantiteit of identiteit (die gemakkelijk verdeeld en verkocht kunnen worden) genereert Entanglement paden, lijnen en relaties. Zo wordt Casco, als organisatie, niet alleen als een missie, een gebouw of een groep kunstenaars aangeduid, maar juist als een complex web van relaties, die groeien en veranderen, net als wij dat doen. Die relaties, lijnen, vormen diagrammen. We kijken niet alleen naar conventionele paden en routes, maar juist naar die lijnen die ons kunnen verrassen, verbazen en tot nieuwe inzichten laten komen. Op deze manier wordt onderzocht hoe subjecten, collectieven, instituten en steden een plek voor gemeenschappelijkheid kunnen vormen. In 2013 organiseerde Casco twee projecten binnen Entanglement: Entanglement~Urban Trajectories in Utrecht en Entanglement~Siasat in Jakarta, Indonesië. Bovendien lanceerde Casco in juli 2013 de tijdelijke Entanglement projectwebsite. Grafisch ontwerpers Olya Troitskaya en Asger Behncke Jacobsen werken momenteel aan de uiteindelijke versie, die in 2014 gelanceerd zal worden.

15

Entangelement ~ Urban Trajectories Datum: 11 - 23 juni 2013  Locatie: Casco Office en openbare ruimte van Utrecht Activiteiten: Kunstwerken in de openbaren ruimte, Website, Expositie, Workshop, Bijeenkomst, Discussie  Partners: Architectuurcentrum Aorta, Vrede van Utrecht  In samenwerking met: Urban Trajectories deelnemers; Yejin Cho, Barry van ’t Padje, Jan van Duppen, Eric de Bruyn, De Halte - Een buitengewoon Buitenbuurthuis, De Wilgenhof, Stichting Aarde, Permacultuur Leertuinen, ‘t Groene Sticht, Roodnoot, Emma Centrum, De Kersentuin, De kersenboomgaard. Bezoekersaantal: 120 (excl. passanten in openbare ruimte en website-bezoekers) Het eerste project dat Casco in het kader van Entanglement organiseerde vond plaats als onderdeel van Urban  Trajectories, een project geïnitieerd door stadsgeograaf Jan van Duppen samen met architectuurcentrum Aorta en Vrede van Utrecht. Urban Trajectories verkende de fietsroutes die Utrechters gebruiken tussen de wijk Leidsche Rijn en het centrum van Utrecht. Het onderzoek laat zien dat we de stad vaak op een normatieve en functionele manier ervaren. Het project toont tevens aan dat er afwijkingen van die norm plaatsvinden en dat er zelfs een vraag naar alternatieve wegen bestaat. Entanglement~Urban Trajectories heeft die paden gecreëerd, getraceerd, en gemarkeerd en daarmee ruimte gevonden voor gemeenschappelijkheid en verbeelding. Dit werd mogelijk gemaakt door een veelvuldigheid aan kunstprojecten, perspectieven en stemmen. Van 21 tot 23 juni waren de resultaten bij Casco te zien in een kleine tentoonstelling en op een speciale (tijdelijke) Entanglement website, ontworpen door Olya Troitskaya en Asger Bencke Jacobsen. Kunstprojecten binnen Entanglement~Urban Trajectories • Which Way Brouwn?: een tweedaagse gesloten workshop voor  HKU studenten in Het Gebouw (het Stanley Brouwn paviljoen) in Leidsche Rijn en bij Casco. Met lezing over de relatie tussen conceptuele kunst (onder meer het werk van Stanley Brouwn) en topologie door kunsthistoricus Eric de Bruyn; nieuwe kunstwerken in de openbare ruimte door HKU studenten; en een diagram workshop door grafisch ontwerper Olya Troitskaya. • Sharing is Caring: een zadenruil langs stadstuinen in  Utrecht georganiseerd door kunstenares Asia Komarova met de stadstuin De Halte in Leidsche Rijn, waarin gemeenschappelijkheid en lokale voedselproductie centraal stond. • Publieke Dialoog over Sociaal Kapitaal: een levendig  debat over sociaal kapitaal in relatie tot alternatieve woonvormen, georganiseerd door kunstenaars Bart Stuart en Klaar van der Lippe. Als “conversation piece” toonden de kunstenaars een video van een wandeling met filosoof Barry

16





van ‘t Padje, waarin zij gedrieën spraken over alternatieve woonvormen en de publieke ruimte in Leidsche Rijn. • Yellow Marking: op aanwijzing van kunstenaar Annette  Krauss nodigde Casco de deelnemers van het Urban Trajectories onderzoek uit om hun route met een alternatief vervoersmiddel af te leggen en die route tegelijkertijd te markeren met een door grafisch ontwerper Yejin Cho ontworpen sticker. Hiermee werd de relatie tussen de actie van markeren en de markering die in het stedelijke tapijt achterblijft ondervraagt.

Entangelement ~ Siasat  Datum: 21 - 30 november 2013  Locatie/partner: 15e Jakarta Biënnale, Kelder van Teater Jakarta – Taman Ismail Marzuki, Jakarta, Indonesië  Activiteiten: Tweeledige installatie, Workshop, Bijeenkomsten, Publieke discussie, Website In samenwerking met: Olya Troitskaya, lokale kalligraaf, deelnemende organisaties Bezoekersaantal: 1.750 Nu snap ik waarom ik altijd het gevoel heb dat ik te weinig tijd heb, kijk eens hoeveel relaties we onderhouden, en ik ben pas halverwege 2013! - Toby Chapman, 4A centre for contemporary Asian Art, Sydney, Australië

Op uitnodiging van de 15e Jakarta Biënnale organiseerde Casco de tweede “stop” van Entanglement. In samenwerking met grafisch ontwerper Olya Troitskaya organiseerde Casco een workshop met vier kunstorganisaties die deelnamen aan de biënnale en die elk een procesmatige manier van werken hebben. Elke deelnemer ontving een door Troitskaya ontworpen poster waarop zij met behulp van een speciaal gemaakte “toolbox” hun organisatie kon “mappen”. De reacties waren bijzonder, de plattegronden lieten duidelijk zien dat het karakter van de kunstorganisaties op niet lineaire berust, maar juist op complexe vormen van werken die beter door lijnen dan door mission statements of CVs kon worden verbeeld. De resultaten van de workshop werden in een installatie getoond. Een tweede, driedimensionale installatie visualiseerde vijf van Casco’s recente projecten als relaties en lijnen. Een lokale kalligraaf schreef de kaartjes waarop de verschillende samenwerkingspartners werden aangeduid. Activiteitenprogramma Casco curator Sanne Oorthuizen nam tijdens de opening van de biënnale deel aan een publieke discussie over de innovatieve en creatieve werkmethoden van kleinschalige, op alternatieve cultuur gerichte organisaties.

17

Kunstenaars Bart Stuart en Klaar van der Lippe in gesprek met Jan van Duppen tijdens Publieke Dialoog over Sociaal Kapitaal, Casco, 22 juni 2013.

Zakjes met zaden van Permacultuur Leertuinen, geruild tijdens Sharing is Caring zadenruil met kunstenaar Asia Komarova, 15 juni 2013.

Stickers in de openbare ruimte, geplakt door Chiat, een van de deelnemers van Urban Trajectories. Onderdeel van Yellow Marking, interventie met aanwijzingen van Annette Krauss, in samenwerking met ontwerper Yejin Cho en deelnemers van Urban Trajectories, 22-23 juni 2013.

De Halte - Een Buitengewoon Buitenbuurthuis, startpunt van Sharing is Caring zadenruil met kunstenaar Asia Komarova, 15 juni 2013.

18

Casco gevisualiseerd door middel van "lijnen", Entanglement~Siasat, installatie door Casco en Olya Troitskaya, in het kader van de 15de Jakarta Biënnale, Indonesië, 2013

Workshop Entanglement~Siasat, Jakarta, Indonesië, 2013

19

(Un)usual Business Duur: 2013-2015 Onderzoekspartner: Kritische Studenten Utrecht Activiteiten: tweewekelijkse bijeenkomsten, conversation market Bezoekersaantal: 100 (conversation market) Projectwebsite: www.cascoprojects.org/unusualbusiness In de lente van 2013 startte Casco in samenwerking met de lokale kritische studentengroep Kritische Studenten Utrecht met het langdurige onderzoeksproject (Un)usual Business. (Un)usual Business onderzoekt zogenaamde “gemeenschaps-economieën”, een term bedacht door de feministisch-economische geografen Katherine Gibson en Julie Graham. De kerngedachte is dat de economie veel breder en diverser is dan hetgeen wij als “de economie” zien, het vindt namelijk plaats in alledaagse uitwisselingen en relaties. In 2013 deden de (Un)usual Business onderzoekers literatuuronderzoek, bezochten zij symposia, spraken zij met kenners, namen zij interviews af met ervaringsdeskundigen en lichtten zij “gemeenschapseconomieën’ in Utrecht uit. In juli 2013 werd het onderzoek met het publiek gedeeld en verder ontwikkeld via de Conversation Market in Hoog Catharijne. Eind 2013 startte (Un)usual Business met actief veldwerkonderzoek, in en buiten Utrecht, dat in de loop van 2014 met het publiek gedeeld zal worden. Vanaf april 2013 huurde Casco een winkelpand aan de dynamische Utrechtse Voorstraat dat als een actief onderzoeksplatform gold voor (Un)usual Business: het Casco Storefront. In het Casco Storefront waren in 2013 onder meer de projecten Japan Syndrome – Utrecht Version, How to Live Together, de resultaten van HKU Creative Lab te zien. Bovendien waren er veelvuldige evenementen plaats en kwamen de (Un)usual Business onderzoekers er eens in de twee weken samen om hun onderzoek te bespreken en plannen te maken. Het Casco Storefront trok een geheel nieuw publiek, mensen die vaak niet of nauwelijks met hedendaagse kunst in aanraking waren gekomen. Een aantal van hen bezoekt Casco nu vaker. De huur van het Casco Storefront loopt door tot 1 mei 2014.



(Un)usual Business Conversation Market

Datum: 6 juli 2013 Locatie: Hoog Catharijne, Radboudkwartier, Utrecht  Partner: Call of the Mall, kunstmanifestatie in Hoog Catharijne  Deelnemers: Kritische Studenten Utrecht, meubelmaker LeRyan, voorbijgangers, winkelend publiek  Bezoekersaantal: 100 deelnemers (incl. geïnteresseerde passanten)

20

Gesprek tijdens Conversation Market, Hoog Catharijne, 6 juli 2013

Rietveld kratstoelworkshop tijdens Conversation Market, Hoog Catharijne, 6 juli 2013

21

Gespreksmarkt en tweede editie van Aimée Zito Lema’s Rietveld kratstoel workshop in winkelcentrum Hoog Catharijne, met als doel het zichtbaar maken van het alternatieve economische landschap van De gesprekken werden geleid door de (Un)usual Business researchers en richtten zich op de vraag “Wat is de economie nog meer naast de staat en de markt?”

2. Projecten onder leiding van ÉÉn kunstenaar Casco nodigt kunstenaars uit om hun eerste belangrijke project in Nederland te realiseren. Gemiddeld zijn er 4 of 5 projecten onder leiding van één kunstenaar per jaar. De projecten worden ontwikkeld door middel van artistiek onderzoek en experiment. Deze onderzoeksperiode is vaak open en publiek toegankelijk, zowel binnen als buiten de muren van Casco. De vorm van de daaruit voortvloeiende publieke manifestaties varieert van een 2 tot 3 maanden durende (solo)tentoonstelling tot een workshop, bijeenkomst, performance, interventie in de publieke ruimte, en/of een publicatie.

Tadasu Takamine: Japan Syndrome Utrecht Version Datum: 27 april - 6 juli 2013 Locatie: Casco Office en Casco Storefront  Activiteiten: Solotentoonstelling, Introductie, Rondleiding, Dinergesprek Bezoekersaantal: 602  Sponsor: LG Electronics (leende Casco drie grote flatscreen monitoren) Japan Syndrome – Utrecht Version was een tweeledige tentoonstelling van het werk van de Japanse kunstenaar Tadasu Takamine. Takamine onderzoekt in zijn praktijk de hedendaagse biopolitiek, vaak met een diepe betrokkenheid tot zijn eigen lichaam en privéleven. Het videodrieluik Japan Syndrome, dat te zien was in Casco’s kantoor, is een voortzetting van dit onderzoek en neemt post-Fukushima Japan als case study. Voor de presentatie bij Casco ontwierp Tadasu een speciale tentoonstellingsstructuur, een interactieve, theatrale ruimte waarin het conflictueuze dagelijks leven in post-Fukushima Japan voor de bezoeker voelbaar werd. De fotografische installatie Nuclear Family, een kronkelend bouwwerk waarin Takamine een geschiedverhaal over wereldwijde atoomproeven parallel aan zijn eigen leven toonde, was te zien in het Casco Storefront, waar een zowel het kunstpubliek als het winkelend publiek van de Voorstraat op af kwam. Activeitenprogramma •  Introductie door Mizuki Takahashi, curator van Takamine’s grootschalige project Cool Japan (2012), Art Tower Mito, Tokyo. •  Rondleiding door Dirk Bannink, medewerker van Stichting

22

Tadasu Takamine, Japan Syndrome - Utrecht Version, tentoonstellingsoverzicht, Casco Kantoor, 2013

Tadasu Takamine, Japan Syndrome - Utrecht Version, tentoonstellingsoverzicht, Casco Storefront, 2013

23





LAKA (Documentatie en onderzoekscentrum kernenergie) in Amsterdam. •  Dinergesprek met kunstenaar Tadasu Takamine.

& Japan Syndrome - Amsterdam Version Datum: 13 maart 2013 Locatie: Rietveld Academie, Amsterdam  Met bijdragen van: Ei Awakara, Bracha L.Ettinger, Hope Step Japan, Sabu Kohso (Japan-Fissures in the Planetary Apparatus), Laka Foundation, The Otolith Group, Stefan Tcherepnin & Hanna Törnudd met Green Tea Gallery, Miya Yoshida. Bezoekersaantal: 190 Een eendaags seminar over de wereld na de kernramp in Fukushima, met performances, lezingen en een tentoonstelling in het kader van Studium Generale, Rietveld Academie Amsterdam.

Christian Nyampeta: How to Live Together Datum: 21 september - 9 november 2013 Locatie: Casco Storefront (Voorstraat 88, Utrecht)  Activiteiten: Solotentoonstelling, Bijeenkomst, Workshop, Event, Publicatie, Filmvertoning, Samenwerkingsverbanden, Artist at Work In samenwerking met: Van de Streek, Werfzeep, De Veldkeuken, Ubuntu Huis, Stichting LOS, Labre, STIL, Goleb, het Van Eesteren Museum, De Pasjenten, e.a. Bezoekersaantal: 457 (excl. passanten in Voorstraat) Wat voor praktische en theoretische structuren kunnen we bedenken om, in de nasleep van conflict en vijandigheid, samenleven aan te moedigen, zelfs als samenleven onmogelijk lijkt te zijn? Deze vragen stonden centraal in het project How to Live Together van de in Londen gevestigde, Rwandese-Nederlandse kunstenaar Christian Nyampeta. In opdracht van Casco, en in het kader van Casco’s Artist at Work programma, realiseerde Nyampeta een serie nieuwe kunstwerken die onderdeel uitmaken van zijn onderzoek naar alternatieve vormen van “uitwisseling” en “gastvrijheid”. Samenwerking is daarbij een essentieel ingrediënt. Zo ontwikkelde de kunstenaar “shelters” met STIL, daklozenopvang Ubuntu Huis en Landelijk Ongedocumenteerden Steunpunt (LOS), organiseerde hij een zeepworkshop met Werfzeep met en in het Ubuntu Huis, produceerde hij bier en brood met Van de Streek en De Veldkeuken, en werkte hij nauw samen met kunstenaarsgemeenschap Goleb, het Van Eesteren museum en amateurband de Pasjenten in Amsterdam. Deze relaties hebben het project vormgegeven en maakten het mogelijk om een vorm van samenleven in de praktijk te brengen, in plaats van hierover te speculeren of deze te representeren.

24

"Leefstructuur" van Christian Nyampeta, tijdens Artist at Work periode in het Casco Storefront

Tentoonstellingsoverzicht van Christian Nyampeta's project How to Live Together, 21 September - 9 November 2013, Casco Storefront

25

Zelgemaakte zeep

Ingredienten voor bier

Bierbrouw workshop met Van de Streek bier

26

Van juli tot en met september was Nyampeta dagelijks in het Casco Storefront te vinden, waar hij zijn leefstructuren maakte, mensen ontmoette en groepen hostte. De winkel was tijdens het maakproces tevens open voor het publiek. Bovendien ondernam Nyampeta in deze maanden een reis naar zijn thuisland Rwanda, waar hij een nieuw visueel essay maakte. De resultaten van dit proces waren eind november in een tentoonstelling in het Casco Storefront te vinden, waar de bezoeker welkom werd geheten door een van de Casco teamleden, waar zij zich kon verpozen op een van de vele “leefstructuren”; waar zij een boek of een van Nyampeta’s essays kon openslaan; zich kon verzorgen met zeep, brood en bier; waar zij een van de houten “filosofische instrumenten” ter hand kon nemen (om bijvoorbeeld de afstand tussen de wolken te meten); waar zij in de kelder Nyampeta’s videoessay kon ervaren en belangrijk: waar zij samen kon komen en in gesprek kon treden. Activiteitenprogramma Boeklancering Publishing Class III: How To Live Together. How can you leave your loved ones with such joy? filmverto ning van Nyampeta’s nieuwe videoessay bij woongroep Labre, in samenwerking en dialoog met kunstenaar Aimée Zito Lema.

Beer is Art: lancering Van de Streek “Hop Art” Datum: 6 december 2013 Locatie: Casco (Nieuwekade 213-215, Utrecht) Partner: Van de Streek Bezoekersaantal: 36  Presentatie van het Hop Art #1, een bierlabel, geïnitieerd door de Utrechtse bierbrouwers Van de Streek naar aanleiding van de samenwerking met kunstenaar Christian Nyampeta, als onderdeel van zijn project How to Live Together. Nampeta ontwierp het label van Hop Art #1.

Ayreen Anastas & Rene Gabri: Dinner Conversation #1 (Commoning Times) Datum: 18 maart 2013, 13:00-16:00 Locatie: Casco (Nieuwekade 213-215, Utrecht)  Met bijdragen van: Rick Dolphijn, Kritische Studenten Utrecht (KSU), kunstenaar Aimée Zito Lema, Utrecht for Palestine, kunstenaar Christian Nyampeta, en Boudewijn Rijff & Astrid Petersen van Vechtclub XL, e.a. Bezoekersaantal: 38 Bijeenkomst, discussie en diner waarin de in Londen gevestigde kunstenaar Ayreen Anastas en Rene Gabri met verschillende zelfgeorganiseerde initiatieven in Utrecht spraken over de vraag hoe “commoning” ons dagelijks leven op een alternatieve manier vorm kan geven en welke waarden dit voortbrengt. De samenwerking met Ayreen Anastas en Rene Gabri loopt door in 2014. 27

Performance van Ei Awakara tijdens Japan Syndrome - Utrecht Version

Tentoonstelling Stichting LAKA, onderdeel van Japan Syndrome - Amsterdam Version

Hop art launch bij Casco

28

Dinner conversation, Ayreen Anastas and Rene Gabri

Dinner conversation, Ayreen Anastas and Rene Gabri

Audience at film screening event How one can leave our beloved ones with such joy?, organized by Casco with Christian Naympeta and Aimée Zito Lema, 1 November 2013, living com munity Labre, Utrecht

29

Aimée Zito Lema: Sitting is a Verb - Rietveld for (Un)usual Business Datum: 29 juni 2013 Locatie: bouwspeeltuin Fort Luna, Lunetten, Utrecht  Partner: Bouwspeeltuin Fort Luna, Welzijnsorganisatie Portes  Deelnemers: (Un)usual Business researchers, Kritische Studenten Utrecht, meubelmaker LeRyan, lokale kinderen en ouders Bezoekersaantal: 20 deelnemers (excl. passanten en speeltuingebruikers) Workshop door kunstenaar Aimée Zito Lema, waarin deelnemers met een simpele handleiding van Zito Lema, met ondersteuning van meubelmaker LeRyan, en in een setting waar coöperatie en samenwerking centraal stond, zelf een van Rietveld’s beroemde kratstoelen konden vervaardigen. De stoelen werden als meubilair gebruikt voor de (Un)usual Business Conversation Market.

Marysia Lewandowka: Undoing Property? Boeklancering Datum: 11 oktober 2013 Locatie: The Showroom, Londen  Deelnemers: Ute Meta Bauer, Marysia Lewandowska en Laurel Ptak, Binna Choi, Maria Lind, Emily Pethick Bezoekersaantal: 45  Lancering van Undoing Property? een publicatie over begrippen zoals eigendom en auteurschap binnen de kunstwereld, met een rondetafelgesprek tussen Ute Meta Bauer (curator), Binna Choi (directeur Casco, co-publisher Undoing Property?), Maria Lind (directeur Tensta Konsthall en co-publisher Undoing Property?), Emily Pethick (directeur The Showroom en co-publisher Undoing Property?), Marysia Lewandowska (kunstenaar initiator en redacteur Undoing Property?) en Laurel Ptak (curator en redacteur Undoing Property?).

Made in Com mons symposium + Publishing in Process: Ownership in Question workshop Datum: 29 november 2013 Locatie: Stedelijk Museum Amsterdam en Casco  Partners: KUNCU – Cultural Studies Center (Yogyakarta) en Stedelijk Museum Bureau Amsterdam. Bezoekersaantal: 72 Symposium in het Stedelijk Museum Amsterdam over hoe de commons in verschillende contexten vorm

30

Kratstoelworkshop - Fort Luna

Ownership in Question

Ownership in Question

31

krijgen. Casco’s bijdrage was een lezing door kunstenaar Marysia Lewandowska waarin zij op performatieve manier vragen stelde over hoe publiek het museum eigenlijk is. Workshop bij Casco door Marysia Lewandowska en Laurel Ptak waain de deelnemers uitgedaagd werden na te denken over eigendom en auteurschap binnen de kunstwereld, ter gelegenheid van de lancering van de publicatie Undoing Property?.

3. Projecten in partnerschap Cluster Website: www.clusternetwork.eu Sinds 2011 is Casco lid van Cluster, een netwerk van acht instellingen die internationaal actief zijn op het gebied van hedendaagse beeldende kunst en gevestigd zijn in woongebieden in de periferieën van grote Europese steden (plus een in Holon, een industriële zone buiten Tel Aviv). Elk van deze organisaties is actief betrokken bij haar lokale context om zo de inbedding in de omgeving te bevorderen. In 2013 bezocht Cluster het Digitial Art Centre Holon, nabij Tel Aviv in Israel, het enige Cluster lid dat zich niet in Europa bevindt. Zoals bij elk bezoek, gaf elk Cluster lid een publieke presentatie, kregen zij een rondleiding door de buurt waar Het Digital Art Centre is gevestigd en wisselden zij ervaringen uit. Nu, na twee productieve jaren, waarin van kennisuitwisseling en onderlinge samenwerking centraal stond, bereidt Cluster zich voor op 2014, waarin een publicatie en symposium in Utrecht op de agenda staan. Cluster wordt ondersteund door het Cultuurprogramma van de Europese Unie.

Practice International Website: www.practiceinternational.org In 2013 lanceerden Casco, Iaspis (Stockholm) en Iniva (Londen) het nieuwe netwerk Practice International. Het netwerk heeft als doel te reflecteren op onze posities als kunstenaars, curatoren en instellingen, specifiek als Europese kunstorganisaties die zich bezighouden met internationalisme en samenwerken met niet-Europese instellingen zoals KUNCI – Cultural Studies Center (Yogyakarta) of Raw Material Company (Dakar). Practice International werkt samen met verschillende kunstenaars die structuren creëren en methoden uitvinden om werk te maken, hun lokaliteit te radicaliseren en tegelijkertijd internationaal verbindingen te leggen. Het netwerk, dat onder meer workshops, seminars, veldwerk, tentoonstellingen en verschillende publicaties zal produceren, startte met een voor het publiek gesloten onderzoeksperiode. De eerste bijeenkomst vond in 2013 plaats in Londen, in de huiskamer van het kunstenaarsduo The Otolith Group, die de rol van gastvrouw of –heer en gesprekspartner op zich namen. Daarnaast organiseerde het netwerk het eerste Practice International Conference bij Iaspis, waar bekende theoretici, kunstenaars en cultuurproducenten uit verschillende werelddelen 32

spraken over het begrip “internationalisme”. Bovendien ondernam het netwerk een onderzoeksreis naar Dakar in Senegal, waar Casco directeur de kunstenaar Issa Samb ontmoette, wiens werk in de lente van 2014 in een solotentoonstelling bij Casco te zien zal zijn. Practice International wordt ondersteund door het Cultuurprogramma van de Europese Unie.

Arts Collaboratory Website: www.artscollaboratory.org Casco sloot zich in 2013 aan bij Arts Collaboratory, een platform voor transnationale uitwisseling en samenwerking dat bestaat uit meer dan twintig kunstorganisaties uit Afrika, Azië, Latijns-Amerika en het Midden-Oosten. Met zeven jaar ervaring achter zich, besteedt Arts Collaboratory meer en meer aandacht aan sociaal innovatieve kunstprocessen. Casco werkt vanaf 2013 als associate partner samen met Stichting Hivos en DOEN, met als specifiek doel het ontwikkelen van een kennisuitwisselingsprogramma. Daarin worden verschillende methodes en dilemma’s over de rol van kunst binnen sociale veranderingen publiek gemaakt, gedeeld en kritisch onderzocht. Arts Collaboratory tracht zo een unieke vorm te bieden voor een transnationaal netwerk, waarin kunst- en organisatorische praktijken kunnen experimenteren met verschillende soorten samenwerking, en welke een nauwe samenwerking tussen de deelnemende organisaties bewerkstelligt. In 2013 lag de nadruk binnen dit project op het organiseren van de eerste bijeenkomst in Jakarta in 2014, dat zal fungeren als een cruciaal platform voor het ontwikkelen van samenwerkingsverbanden en projecten tussen de deelnemende organisaties.

De Zaak NU Website: www.dezaaknu.nl Casco maakt op nationaal niveau onderdeel uit van De Zaak NU, de belangenorganisatie voor presentatie-instellingen. In 2013 woonde Casco de ledenvergadering van De Zaak NU bij en nam zij deel aan het onderzoek van Jennifer Steetskamp, een onafhankelijk onderzoeker die opdracht had gekregen van De Zaak NU om het landschap, de positie en innovatieve werkmethoden van presentatie-instellingen in Nederland beter aan het licht te brengen. Casco was een van de organisaties die Steetskamp uitkoos voor een interview. Uit het onderzoek kwam een publicatie voort die een overzichtelijk en interessant beeld geeft van het heterogene landschap van presentatie-instellingen in Nederland.

33

Publicaties gemaakt in samenwerking met Cooperativa Cráter Invertido

KUNCI Culutural Studies Centre bijeenkomst bij Jatiwangi Art Factory, Yogyakarta, Indonesië

34

4. A lternatieve benadering van educatie In plaats van rondleidingen of speciale educatieprogramma’s, trachten wij experimentele voorwaarden te scheppen voor leren, door methoden te ontwikkelen waarin studenten actief deel kunnen nemen aan de projecten van Casco.

Open Seminar Casco’s Open Seminar is een educatief raamwerk dat zich buiten de schoolmuren begeeft en waarin Casco intieme bijeenkomsten organiseert met kunstenaars/onderzoekers, in nauwe samenwerking met universiteiten en academies van verschillende disciplines in Nederland. De structuur werd ontwikkeld naar aanleiding van inspirerende samenwerkingsverbanden met o.a. de faculteit Geesteswetenschappen van Universiteit Utrecht, met name het masterprogramma Gender Studies, en het Dutch Art Institute / ArtEZ Master of Fine Arts. In 2013 vonden twee Open Seminars plaats: met kunstenaar Tom Holert in samenwerking Vrije Universiteit Amsterdam; en met kunstenaar Nils Norman, in samenwerking met het Sandberg Institute in Amsterdam.

Creative Lab Creative Lab is een jaarlijks educatief programma dat Casco organiseert voor een werkgroep derdejaarsstudenten aan de Utrechtse kunstacademie HKU. Elke groep bestaat uit verschillende disciplines, van beeldende kunst en design tot mode en kunstmanagement. Casco biedt jonge makers een platform waarin zij een actieve bijdrage kunnen leveren en deel kunnen nemen aan haar programma, in nauwe samenwerking met het Casco team. In 2013 vond de vierde editie van Creative Lab plaats in het kader van (Un)usual Business. Met het Casco Storefront als uitvalsbasis interviewden de studenten lokale winkeleigenaren in de Utrechtse Voorstraat en brachten zij de alternatieve economieën die de straat rijk was in kaart. Hun gezamenlijke onderzoek en een aantal singuliere voorwerpen die elke student speciaal maakte om te verkopen, werd gepresenteerd in het Casco Storefront in de context van de tentoonstelling Het Vermogen van de Voorstraat (december 2013 - februari 2014).

Publishing Class Publishing Class is een tweejarig programma dat is opgezet door Casco – Office for Art, Design and Theory voor het Dutch Art Institute / MFA ArtEZ. Het programma behandelt kwesties omtrent het publiceren en distribueren door en binnen de kunstpraktijk. Elke ArteZ student werkt samen met een student van de Werkplaats Typografie (ook in Arnhem) om de publicatie vorm te geven. Het thema van de 2013 editie van Publishing Class was How to Live Together, dat net als Christian Nyampeta werd vernoemd naar de beroemde lezingenserie van filosoof Roland Barthes. De uit het programma resulterende publicaaties werden gelanceerd met een dynamisch evenement in Nyampeta’s tentoonstelling in het Casco Storefront waarbij de studenten performances, filmvertoningen en discussies organiseerden. 35

Open Seminar met Nils Norman

Detail onderzoeksproject De Weelde van de Voorstraat

De Weelde van de Voorstraat, onderzoeksproject van HKU studenten en (Un)usual Business, Casco Storefront, 2013

36

5. Publicaties Publishing Class, How to Live Together, redactie Binna Choi, Janine Armin, Yolande van der Heide.

LEWANDOWSKA, PTAK (EDS.) UNDOING PROPERTY?

Undoing Property?, redactie Marysia Lewandowska, Laurel Ptak.

PUBLISHER’S NOTE ... to retrograde into conservatism on the side of politics, only to conform with the current free market ideology. Still, we wondered whether we might have pushed harder or smarter to have the book in on time. It was frustrating, and also em barrassing, to feel “behind time” again. No Time to Fly is a 2010 solo dance score written by choreographer and dancer Deborah Hay. It offered us a way to fly out of this seeming deadlock. Hay herself performed the score in Utrecht in 2010 in the context of Spring Dance Festival, which itself does not exist any longer due to the aforementioned quag mire of cultural-political shifts. Set to run in spring, the performance was postponed to autu m n, delayed by the unexpected volcano eruption in Iceland. Recalling this work, the fraught path it took to be with us, and reading the score, converted our bodily sense of anxiety into a motivation to rethink how to see, respond, behave, and act, especially with respect to our habitual works, sense of disjointed time, and disturbed perception. What Hay defines as an aspect of her choreography that is “impossible to realize, em barrassing to ‘do,’ or, idiotic to contemplate, maddeningly simple,” is very much present in this piece. That very aspect stimulates one to move differently and “experience one’s bodily experience again,” within work and public space as we operate, allowing for entry into a forgotten depth of time and hidden expanse of space. Encountering her piece in this way, we beca me convinced of the worth in sharing the experience with our publics. Being “contemporary,” we are aware that the disruption that constrains us is not our trouble alone.

At exactly this point last Septem ber we faced a troubling issue: the need to postpone publishing the book on our long-term “living research” project The Grand Domestic Revolution. Inspired by late nineteenth-century American material feminist movements that experimented with com munal solutions to isolated domestic life and work, the project is a collaborative artistic, curatorial, and transdisciplinary endeavor. It challenges traditional and contemporary divisions between private and public, imagining new forms of living and working in com mon and putting them into practice. And it still goes on — in our hometown of Utrecht, but also in London, Munich, Derry, Ljubljana, Stockholm, and more. Yet when it ca me to publishing, our movement was tardy. So here we are, at a pass once more, confronted with further delay.

Ministry of Highways: A Guide to the Performative Architecture of Tblisi, redactie Joanna Warsza. We would like to sincerely thank Deborah Hay, who is on sabbatical after 52 years of her striving practice, for agreeing to this “adaptation” of No Time To Fly.

There are many reasons why The Grand Domestic Revolution Handbook is not yet with us; key a mong these is the sheer quantity of materials and the complexity of contents generated from such a myriad project, ranging from essays to small articles, colu m ns, interviews, and various forms of docu mentation and associated narratives. Obviously, neither the editors nor designers anticipated how much — and what kind — of attention and work this would demand. But also, a few unforeseen external factors that pushed aside working on the book proper. Notably, the a mount of extra time and work we had to “invest” in securing our support structure a mid increasing distrust in experimental artistic values and the confusion about value systems in general. This is a situation that was exacerbated by the societal need for alternative systems that seems ...

No Time To Fly, met teksten van Deborah Hay, redactie Binna Choi, Janine Armin, Sanne Oorthuizen.

Im age: Judit h Hopf, Untitled, 2013, rope a nd wi re divided bet ween t wo floors, cou rtes y t he a rtist, k au f m a n n repetto, Mila n, photog ra ph by A m edeo Benesta nte.

Published by CasCo Office for Art, Design and Theory, 2013

37

2013

No Time To Fl

“I neither hurry nor linger.”

“... It can be difficult to

Deborah Hay

dis-attach from the habitual phys can be difficult to dis-attach habitual physical response to wha looks like, i.e. striving, reachi pushing, dragging, busying, flail hauling.”

6. Toegepaste activiteiten De flexibele houding van Casco’s programma maakt het mogelijk om snel en adequaat te reageren op veranderingen en dringende behoeften van de kunstenaars met wie wij werken, onze gemeenschappen en onze omgeving, in plaats van andersom.

Jonas Staal: Ideological Guide to the Venice Biennale Partners: Casco, Kadist Foundation, e-flux Deelnemers: 3440 Facebook likes Aanmeldingen voor reissubsidie: 202  De Ideological Guide to the Venice Biennale is een smart phone app, geïnitieerd door kunstenaar Jonas Staal, die bezoekers van de Biënnale van Venetië een alternatieve, politieke “rondleiding” biedt. Casco besloot de kunstenaar te ondersteunen en nam de distributie en bemiddeling van het project op zich. Casco haalde de Kadist Foundation en e-flux aan boord en bood een “reissubsidie” toe aan drie schrijvers, die door een jury uit vele aanmeldingen waren gekozen, om de biënnale met de app te bezoeken en hier een essay over te schrijven. De essays werden op de e-flux website gepubliceerd. De app is gratis te downloaden via de website en via Facebook.

Nils Norman: Kantoor- en speelstructuren

Datum: vanaf 31 augustus 2013 Locatie: Casco (Nieuwekade 213-215, Utrecht)

The collaboration’s main processual lines of articulation are embodied within a sense of a multifunctional and multipurpose playful design – these themes and objectives include the Commons; collaboration and collective activity; communal cooking and eating; exhibition making; a library and study space; a place for discussion – formal and informal; a welcoming place to meet and drink coffee; a shop/ exchange; and a family, inter-generational friendly space. - Notities van Nils Norman

Terwijl we onze zoektocht naar een nieuwe locatie voortzetten, vroegen we kunstenaar Nils Norman om onze ruimte te transformeren. In plaats van de eerdere ijzeren gridstructuur van architecten ifau en Jesko Fezer, biedt ons nieuwe interieur mogelijkheden voor alternatieve vormen van institutioneel gedrag. Het versterkt aspecten van "cohabitatie" en accommodeert een groeiende sociale behoefte aan ruimte voor kleinere en grote bijeenkomsten, werkplekken, een bibliotheek met meer dan 300 publicaties die we tot nu toe hebben verzameld, koken en rusten. Bovendien vervult de ruimtelijke structuur van Norman tevens veranderlijke esthetische verlangens. Casco’s nieuwe kan38

toor is dan ook een echt "huis van de commons". Norman’s kantoor- en speelstructuren zullen vanwege Casco’s verhuizing gedoneerd worden aan het lokale Rietveld Gymnasium.

Artist at Work Duur: 2013 Partners (tot op heden): Project Goleb, Amsterdam; woongroep Labre, Utrecht Artist at Work werd in 2013 het leven geroepen als een “hosting”-programma voor kunstenaars uit het buitenland die nauw samenwerken met het Casco team in haar kantoorruimte. De eerste Artist at Work was de in Londen gevestigde kunstenaar Christian Nyampeta (2012-2013). Nyampeta's Artist at Work periode kwam tot stand in samenwerking met Project Goleb, een kunstenaarsinitiatief in Amsterdam, waar Nyampeta verbleef. Later leefde hij in de woongroep Labre in Utrecht. Vanaf najaar 2013 tot lente 2014 is de Artist at Work periode van de in Amsterdam gevestigde kunstenaar Aimée Zito Lema. In herfst 2014 zal kunstenaar Adelita Husni Bey het Artist at Work stokje van Zito Lema overnemen.

Wendelien van Oldenborg, Maurits Script Datum: 14 september 2013 Locatie: Casco (Nieuwekade 213-215, Utrecht) Activiteiten: Filmvertoning, Gesprek Bezoekersaantal: 35 Ter herdenking van de afschaffing van de slavernij 150 jaar geleden en in het kader van Slavery - contemporary arts incorporated?, een tentoonstelling van galerie SANAA in Utrecht, organiseerde Casco de filmvertoning van Maurits Script, een film van kunstenaar Wendelien van Oldenborgh die Casco in 2006 produceerde. Na de screening volgde een discussie tussen Van Oldenborgh en Christian Nyampeta, wiens eerste solotentoonstelling in Nederland een week later bij Casco opende.

BK-NU (Beeldende Kunst Netwerk Utrecht) nieuwjaarsborrel Datum: 22 januari 2013 Locatie: Casco (Nieuwekade 213-215, Utrecht) Partners: BK-NU leden Academiegalerie, BAK, Casco, Expodium, FOTODOK en Impakt Bezoekersaantal: 70 Casco maakt sinds een aantal jaren onderdeel uit van het Beeldende Kunsten Netwerk Utrecht (BKNU). De wens om in 2013 een tweede editie van Present! te organiseren, de 39

tentoonstelling waarin alle BKNU organisaties zichzelf door middel van een kunstwerk of installatie aan een groter publiek voorstelden, kwam door de destijds instabiele positie van een aantal partners niet van de grond. Casco organiseerde in plaats daarvan een BKNU Nieuwjaarsborrel, waar lokale samenwerkingspartners en organisaties bij aanwezig waren.

III. Publieksbereik Casco is een maatschappelijk laboratorium waar artistiek, kritisch denken en handelen sociale experimenten mogelijk maakt. Hierbij worden bestaande of dominante sociale, culturele, economische en politieke systemen en relaties op actieve wijze ondervraagd en beproefd. Net als andere laboratoria verspreidt Casco haar experimentele kennis. Echter, de manier waarop zij haar publiek bereikt is onderscheidend en voorbeeldstellend. In het kort kan zij door de volgende aspecten worden gekarakteriseerd: Heterogeen publiek Casco’s publiek is heterogeen. Casco verbindt en brengt mensen van verschillende achtergronden, leeftijden, klassen, etnische achtergronden, kunst en niet-kunst publieken samen. In een steeds meer gesegmenteerde en geïndividualiseerde samenleving bevestigt dit de mogelijkheid - verbeelding - voor meer sociale cohesie. Bovendien zijn onze publieken niet slechts toeschouwers. Zij zijn deelnemers, co-makers en -producenten. Zij kijken, ervaren, leren, spreken, dragen bij en wisselen uit. Bijvoorbeeld • Het project How to Live Together van Christian Nyampeta trok  op zichzelf een heterogeen publiek. Zo werkte Nyampeta samen met een verscheidenheid aan individuen en groepen (hierboven beschreven) en kwam hij met het winkelend publiek in de Voorstraat in aanraking tijdens zijn werkperiode in het Casco Storefront. Op een door Nyampeta gemaakt schoolbord, die hij naast de deur zette, stond: “Artist at Work. Wees welkom! Kom binnen om kennis te maken.” Cross-over De werken van Casco behoren niet tot een veld of praktijk, maar bewegen zich altijd tussen verschillende domeinen, zoals professionele en amateurkunstpraktijken en sociale praktijken, design, architectuur, theorie en stedenbouw. Bovendien bereikt ons werk publieken op lokaal, nationaal en internationaal niveau. In dit soort cross-over spelen de verschillende netwerken waar Casco deel van uitmaakt een cruciale rol. Bijvoorbeeld • Het langdurige onderzoeksproject Entanglement visualiseert  de relaties die Casco’s projecten, samenwerkingen en team creëren door middel van lijnen.

40

Langetermijn + Verspreidiing Het unieke karakter van ons werk kan met slechts één bezoek een levenslange impact op een bezoeker hebben, een effect dat lastig te bewijzen is. Er zijn echter andere langetermijneffecten aan te duiden: allereerst organiseren we diverse educatieve activiteiten, van workshops tot overkoepelende lesprogramma’s. Verder geven we kunstenaar uitzonderlijke steun bij het realiseren en presenteren van werken die een belangrijk punt in hun carrière markeren en worden blootgesteld aan het Nederlandse publiek. Deze werken worden vervolgens vaak aangekocht door musea. Vele kunstenaars met wie wij werken, ontwikkelen zich tot belangrijke spelers in het nationale en internationale kunstveld. Zowel de kunstenaars als de werken die Casco met hen produceerde bereiken zo een breder publiek. Deze kwaliteit werd door het in Londen gevestigde Common Practices onderzoek gekenmerkt als “deferred value”, ofwel “vertraagde waarde”. Het verwijst daarnaast naar het ecosysteem van de kunstwereld. De video's, filmwerken en publicaties die wij produceren reizen, buiten de duur van de tentoonstelling om, de wereld over en worden op verschillende locaties voor langere perioden tentoongesteld. Onze website is meer dan alleen de representatie van ons programma en onze projecten; het is een rijke bron waar kunst en onderzoek ontsloten wordt. Bovendien zijn wij actief in het publiceren van websites voor verschillende projecten. Deze zorgen voor een groot aantal "gebruikers".

Bijvoorbeeld • Christian Nyampeta: How to Live Together was de eerste solo tentoonstelling van Nyampeta in Nederland. Naar aanleiding van zijn project bij Casco nodigde See you in The Hague! Nyampeta uit voor een project. • Werker Magazine: Werker Magazine werkte aan een project  binnen The Grand Domestic Revolution. Met de eerste editie van GDR GOES ON, organiseerde het kunstenaarsduo een workshop in The Showroom, in samenwerking met Justice for Domestic Workers in London. De samenwerking met Casco heeft tot op heden geleid tot een workshop en presentatie in Tate Modern.  • Lawrence Abu Hamdan: het audiowerk The Whole Truth dat Abu  Hamdan met Casco produceerde werd getoond in het Tate Modern symposium Off the Record, in de Tate Modern tentoonstelling Word. Sound. Power en in WHW's gallery in Zagreb. Bovendien was het werk Conflict Phonemes, ook door Casco geproduceerd, in verschillende media beschreven (zie persreacties).  • Revolution at Point Zero: Casco publiceerde het geredigeerde  transcript van dit evenement in het online magazine Open! Modelorganisatie & Partnerschappen De manieren waarop wij vorm geven aan projecten, ons programma communiceren en invulling geven aan onze organisatie, maakt het mogelijk om te reflecteren op bestaande institutionele vormen. We weerstaan rigide institutionele vormen zonder te bezwijken aan anarchie of het model van een kunstenaarscollectief. Dit evenwicht streven we voortdurend na. Om deze reden worden we vaak uitgenodigd om een presentatie over Casco te geven of om ons werk te presenteren in andere artistieke of educatieve omgevingen. Zelfs Chris Dercon, directeur van grootschalige Tate Modern in Londen, onderstreept het belang van

41

kleine internationale kunstorganisaties zoals Casco door onze onderzoekspublicatie Circuar Facts aan te halen (of “mijn bijbel”, zoals Dercon de publicatie noemt). Bovendien wordt Casco dankzij haar rijke kennis en ervaring, vaak uitgenodigd om deel te nemen aan tentoonstellingen en projecten; of om projecten op andere locaties en bij andere organisaties te laten zien.

Bijvoorbeeld • GDR GOES ON: Ljubljana & London~Derry  • Entanglement: Jakarta Biënnale  • Japan Syndrome: Rietveld Studium Generale conferentie 

Extra aandacht aan communicatie en PR Sinds 2012 hebben we extra aandacht besteed aan onze communicatieen PR strategieën. Zo ontwikkelde grafisch ontwerper David Bennewith een nieuwe, speelse visuele identiteit en zijn wij bezig met een nieuwe website. We ontvingen vooral veel positieve reacties op de nieuwe layout van onze emailing, die toegankelijker en opener is. Verder richtten wij ons sterker op onze Facebook en Twitter accounts en blijven de gemeenschappen met wie wij samenwerken groeien. In 2014 zullen wij ons communicatieplan nog verder uitwerken en adapteren voor onze nieuwe, meer dan 3 keer zo grote ruimte aan de Lange Nieuwstraat 7.













42

Selectie persreacties • Nick Aikens, "Japan Syndrome: Fukushima and some thoughts  on articulating a response", Afterall, 9 december 2013. • Ella Delany, “The Power of Sound as an Art Form”, The New York  Times, 13 oktober 2013. • Darryl Jingwen Wee, “Mizuki Takahashi and Binna Choi Discuss  Tadasu Takamine's "Japan Syndrome"', BLOUIN ARTINFO, 14 mei 2013. • Basia Lewandowska Cummings, “Lawrence Abu Hamdan. Forensic  listening and juridical speaking”, Frieze, nr. 160, 2013. • Sven Lutticken, "World History and Earth Art", E-flux Journal  11/2013, over The Ideological Guide to the Venice Biennial, de smart phone app die Jonas Staal in samenwerking met Casco, E-Flux en de Kadist art foundation produceerde. • Jennifer Kabat, "Taken for wonders", Frieze no. 152, january februari 2013. Over kunstenaar Paul Elliman, wiens werk in 2010 te zien was bij Casco. • Kees Kalkman, “VAN HIROSHIMA TOT FUKUSHIMA: Is verse vis  volkomen veilig? Een project van de Japanse kunstenaar Tadasu Takamine in Utrecht”, Vredes Magazine, 3e kwartaal 2013. • Claudia Kammer en Daan van Lent, "Kunst presenteren tegen de  klippen op", NRC Handelsblad Cultureel Supplement, 28 november 2013. • Kathleen MacQueen, "Jonas Staal's The Venice Biennial  Ideological Guide 2013", Shifting Connections [webblog] 6 september 2013. • Anja Meulenbelt, "Racisme en het einde van de onschuld"  [weblog] 10 november 2013, over Feministisch Verzet bijeenkomst bij Casco. • Emily Pethick, "Hightlights 2013", Frieze Blog, 2 januari 2014,  onder meer over de Casco tentoonstelling How to Live Together van Christian Nyampeta. • Tijana Stevanovic, "Designs for living and working. The 





domestic sphere in the age of flexible working. The Grand Domestic Revolution GOES ON," Report, nr. 1, 2013. • Anna van Suchtelen, “Verse vis! Veilig? Een klein beetje  veilig! Japan Syndrome - Utrecht Version bij Casco” Lucy, 15 mei 2013. • Jolien Verlaek, "Review: Tadasu Takamine, Casco Utrecht",  Metropolis M, nr 4, augustus/september 2013. • “Utrechters maken eigen biertjes”, RTV Utrecht, 5 november  2013, een video segment met Van de Streek bierbrouwers en Christian Nyampeta bij Casco.

IV. Team In 2013 werd het Casco team bestendigd en uitgebalanceerd. In 2013 bestond het Casco team uit: Binna Choi (directeur 0,9fte), Suzanne Tiemersma (projectcoördinator 0,8fte), Yolande van der Heide (publishing coördinator, 0,8fte), Ying Que (projectcoördinator, 0,8fte), Sanne Oorthuizen (curator en development coördinator, 0,8fte), Ester Bartels (office coördinator, 0,5fte), Janine Armin (freelance redacteur) en Jason Waite (curator en freelance Arts Collaboratory coördinator). Net als voorgaande jaren werkte Casco in 2013 samen met aantal stagiaires, te weten: Eloise Sweetman (studente HKU Kunstmanagement, stage: 8 maanden), Emma Panza (studente kunstgeschiedenis uit Rome, stage: 7 maanden) en Sanne Coopmans (studente kunstgeschiedenis Universiteit Utrecht, stage: 6 maanden) en Sofie Wierda (studente kunstfilosofie, Universiteit Utrecht, stage: 6 maanden). Alle stagiaires in 2013 verlengden hun initiële stageverband van 3 maanden om zo intensiever en langer met Casco samen te kunnen werken. Een stage bij Casco vergroot het netwerk van de stagiaire en schept toekomstperspectieven. Zo vervolgde Eloise Sweetman haar stageonderzoek naar publieksbereik als freelancer bij Casco; werd Emma Panza met Casco’s steun toegelaten tot het de Appel Curatorial Programme; en werkten Sanne Coopmans en Sofie Wierda na hun stage regelmatig als host en freelance vertaler voor Casco. Casco verstrekt stagevergoedingen voor elke stagiaire, op basis van een stage van minimaal 3 dagen per week. Tevens werkt Casco met een groeiende groep geëngageerde vrijwilligers, sommige van hen oud- of toekomstige stagiaires of samenwerkingspartners. Voor aanvang van elke tentoonstelling organiseert Casco een informele bijeenkomst met alle vrijwilligers en de curatoren om zo een dieper, collectief inzicht in de tentoonstelling en Casco’s praktijk te bewerkstelligen. Sinds 2012 werkt Casco met een nieuw bestuur met museumdirecteur, criticus en curator Charles Esche als voorzitter; HKU theoriedocent Tilly Jansen als secretaris; en kunstenaar Wendelien van Oldenborgh, en filosoof Aetzel Griffioen als bestuursleden. De uitgebreide kennis, ervaring en artistieke feeling die het bestuur met zich meebrengt heeft Casco door de lastige vaarwateren van de bezwaarprocedure geleid en haar programma verrijkt. Het artistieke bestuur van Casco bestaat uit de in Utrecht gevestigde kunstenaar Annette Krauss; associate professor aan de Universiteit Leiden en kunst43

historicus Eric de Bruyn en de in Berlijn gevestigde architect en onderzoeker Andreas Muller. Het artistieke bestuur komt op onregelmatige basis bijeen om feedback te geven op Casco’s programma.

V. Financiën Na het onverwachte besluit van het Mondriaan Fonds om Casco’s programma 2013-2014 niet te subsidiëren en de daaropvolgende bezwaarprocedure, beperkten we onze uitgaven in 2013 en realiseerden we reeds geplande projecten en activiteiten met minder budget, terwijl we onze tijd besteedden aan de bezwaarprocedure en nadien aan de 2014-2015 aanvraag voor het Mondriaan Fonds. Als gevolg hiervan, en door structurele 3-jarige subsidie van Stichting DOEN, en twee succesvolle aanvragen aan de EU, is Casco’s financiële situatie in 2014 niet eerder in haar geschiedenis zo welvarend geweest. Bovendien zijn we erin geslaagd om onze financieringsbronnen te diversifiëren en het aantal coproducties uit te breiden. Als gevolg daarvan zijn we er tevens in geslaagd om de afhankelijkheid van het Mondriaan Fonds te verminderen. In 2009 bedroeg de bijdrage van de Mondriaan Stichting ongeveer 50% van de totale begroting van Casco. Nu is dat 35-40%. Dit maakt onze positie binnen het veranderende publieke subsidielandschap minder precair. Verder diversifiëren wij onze inkomsten middels samenwerkingsverbanden waarbij Casco vanwege haar kennis en expertise als partner wordt gevraagd. Voorbeelden hiervan zijn de samenwerking met het Dutch Art Institute in Arnhem en Casco’s nieuwe partnerschap met Arts Collaboratory.

44

Casco / New Habit Lange Nieuwstraat 7, Utrecht March 2014 Jesko Fezer & Andreas Müller with Maximilian Weydringer Berlin

Interieurontwerp voor Casco's nieuwe kantoor aan de Lange Nieuwstraat 7 door Jeszko Fezer en Andreas Muller met Maximilian Weydringer, november 2013

45

Casco Kalender 2013

Acetatos Argentinos, werkercoöperatief, Buenos Aires, Argentinië

Jakarta Biënnale, Jakarta, Indonesië

Kadist Foundation, Parijs

City of Women Festival, Ljubljana, Slovenië

ACE HOUSE collective, Yogyakarta, Indonesië The Showroom, Londen 4a Centre for Comteporary Asian Art, Sidney

Sandberg Instituut, Amsterdam

Goleb, Amsterdam

STIL, Amsterdam

het Van Eesteren Museum

SERRUM collective, Jakarta, Indonesië

Household Belfast, Ierland

de Appel arts centre, Amsterdam

Dutch Art Insititute/ ArteZ, Arnhem

Witte de With, Rotterdam

Domestic Workers Netherlands

Fort Luna

Welzijnsorganisatie Portes

Janan Fashion, Amsterdam

De Kersentuin

Emma Centrum

Call of the Mall

Welzijnsorganisatie Portes De kersenboomgaard

Feministisch Verzet

Van de Streek

Winkeliers in de Voorstraat

Stichting Aarde

Permacultuur Leertuinen

Architectuurcentrum Aorta

Studium Generale, Rietveld Academie Amsterdam

Squat Excersice Collective, Ljubljana, Slovenië

Revolt Social Workers, Ljubljana, Slovenië

Justice for Domestic Workers, Londen

Roodnoot STRO

Labre Emma Centrum

Terra Critica (Universiteit Utrecht)

Stichting LOS

De Veldkeuken

De Wilgenhof

De Halte - Een buitengewoon Buitenbuurthuis

In de Ruimte

Ubuntu Huis

Vrede van Utrecht

Werfzeep

De Pasjenten, Amsterdam

Vrije Universiteit Amsterdam

De Zaak NU

Vechtclub XL

Kritische Studenten Utrecht

‘t Groene Sticht

HKU

Perdu, Amsterdam

Weverij de Ploeg, Bergeijk

Werkplaats Typografie, Arnhem

Lokale kinderopvang, London-Derry, Ierland

La Alameda cooperatief, Buenos Aires, Argentinië

Winkeliers in de Voorstraat

Stedelijk Museum Bureau Amsterdam

Ruang Rupa, Jakarta, Indonesië

Our Autonomous Life?

Utrecht

ASK! (Actie Schone Kunsten)

Read-In

Werker Magazine

Stedelijk Museum Amsterdam

Hope Step Japan, Amsterdam

Stichting DOEN, Amsterdam

Stichting Hivos, Amsterdam

KUNSTrePUBLIK, Berlijn

e-flux, New York

Iaspis, Stockholm

Iniva, Londen

CCA Derry, LondonDerry, Ierland

Boekhandel Azil, Ljubljana, Slovenië

Nederland

U3, 7th Triennial of Contemporary Art: Resilience, Ljubljana, Slovenië Stichting LAKA, Amsterdam

KUNCU – Cultural Studies Center, Yogyakarta, Indonesië

Wereld

Januari 22 BK-NU nieuwjaarsborrel, @Casco

26 Opening tentoonstelling GDR GOES ON – CCA Derry, London-Derry, Ierland

31 Revolution at Point Zero, Silvia Federici en Tine de Moor, @Casco Tentoonstelling GDR GOES ON – CCA Derry Achter de schermen Mondriaan Fonds bezwaarschrift

Februari 1 Revolution at Point Zero, Silvia Federici, Perdu, Amsterdam Tentoonstelling GDR GOES ON – CCA Derry Artist at Work Christian Nyampeta Achter de schermen Mondriaan Fonds bezwaarschrift Extracurricular Publishing Class

Maart 13 Event Japan Syndrome—Amsterdam Version: Ei Arakawa, Sabu Kohso, Bracha L. Ettinger, Hope Step Japan, Stichting Laka, The Otolith Group, Stefan Tcherepnin & Hanna Törnudd with Green Tea Gallery, Miya Yoshida, @Gerrit Rietveld Academie Studium Generale Conference Festival, Amsterdam

18 Dinner Conversation #1: Ayreen Anastas & Rene Gabri met Rick Dolphijn (Utrecht University), Kritische Studenten Utrecht (KSU), Aimée Zito Lema, Christian Nyampeta, and Boudewijn Rijff & Astrid Petersen (Vechtclub), @Casco Tentoonstelling GDR GOES ON – CCA Derry Artist at Work Christian Nyampeta Achter de schermen Mondriaan Fonds bezwaarschrift Extracurricular Publishing Class

April 16 Open Seminar Tom Holert: The Labours of Shine, in samenwerking met Vrije Universiteit, Amsterdam, @Casco

27 Opening tentoonstelling Japan Syndrome—Utrecht Version: Tadasu Takamine, @Casco Office + Casco Storefront Tentoonstelling Japan Syndrome—Utrecht Version Artist at Work Christian Nyampeta Extracurricular Publishing Class

Mei 6 Cluster openbare bijeenkomst, @The Showroom, Londen

28 Lancering Ideological Guide to Venice Biennale 2013: Jonas Staal, online, met e-flux en Kadist Art Foundation Tentoonstelling Japan Syndrome—Utrecht Version Artist at Work Christian Nyampeta Boek Ministry of Highways (redactie door Joanna Warza) Educatie Publishing Class

Juni 11-23 Entanglement~Urban Trajectories, in samenwerking met Aorta en Vrede van Utrecht, @Casco en in de publiek ruimte, Utrecht: 11-12 Which Way Brouwn workshop: Olya Troitskaya, Eric de Bruijn, Het Gebouw 15 Sharing is Caring zadenruil: Asia Komarova, De Halte e.a. 16 Publieke Dialoog over Sociaal Kapitaal: Bart Stuart & Klaar van der Lippe 21-22 Yellow Marking: Annette Krauss, Yejin Cho, e.a. 21-23 Tentoonstelling Entanglement~Urban Trajectories

22 Superflex Free Shop (Casco version), @Hoog Catharijne, Utrecht

28 Kunstenaarsgesprek: Tadasu Takamine, @Casco Storefront

29 Rietveld kratstoelworkshop: Aimée Zito Lema, Zitten is een werkwoord—Rietveld voor (Un)usual Business, @Fort Luna, Utrecht Tentoonstelling Japan Syndrome—Utrecht Version Website www.cascoprojects.org/entanglement Artist at Work Melanie Gilligan (met de Appel arts centre, Amsterdam) Achter de schermen Rapporten Gemeente Utrecht & Mondriaan Fonds Educatie Publishing Class

Juli 6 (Un)usual Business Conversation Market, met Kritische Studenten Utrecht, in samenwerking met Call of the Mall, @Hoog Catharijne, Utrecht

6 Officiële lancering Casco Storefront voor (Un)usual Business, met De Rooie Rat en Kritische Studenten Utrecht Website www.cascoprojects.org/unusualbusiness Achter de schermen aanvraag Mondriaan Fonds 2014-2015

Augustus 31 Opening Office/Play facilities: Nils Norman, @Casco Tentoonstelling Office/Play facilities Achter de schermen aanvraag Mondriaan Fonds 2014-2015 Achter de schermen Practice International Londen bijeenkomst met: The Otolith Group, Wendelien van Oldenborgh, Christian Nyampeta, Johanna Gustafsson, Koyo Kouoh, Ultra Red, Binna Choi, Grant Watson en Lisa Rosendahl, @The Otolith Group, Londen Achter de schermen Arts Collaboratory partnership lancering Achter de schermen filmproductie The Otholith Group met Haus der Culturen der Welt en Art Sonje

September 14 Filmvertoning Mauritsscript: Wendelien van Oldenborgh en Christian Nyampeta, met gallery SANAA, Utrecht, @Casco

21 Opening tentoonstelling How to Live Together: Christian Nyampeta, @Casco Storefront, met STIL, Ubuntu Huis, Stichting LOS, Werfzeep, van de Streek, de Veldkeuken, Goleb en De Pasjenten

27 Cluster bijeenkomst, @U3, 7th Triennial of Contemporary Art in Slovenia – Resilience, Ljulbjana, Slovenië Tentoonstelling Office/Play Facilities Tentoonstelling How to Live Together Artist at Work Christian Nyampeta Achter de schermen zeep-maken-workshop met Ubuntu Huis & Stichting LOS, brood-bakken-workshop bij Amelisweerd, bier-brouw-workshop met Van De Streek broeders, Utrecht Achter de schermen Arts Collaboratory Educatie Seminar voor de Open Set Graphic Design Summer School + Dutch Art Institute openingweek in Istanbul Boeken Publishing Class: How to Live Together collectie + Miss Read & New York Art Book Fair presentaties

Oktober 4-21 GDR GOES ON – Ljubljana, @City of Women Festival, Ljubljana, Slovenië, met ASK! (Actie Schone Kunsten) with Andrea Siekmann and Justice for Domestic Workers (J4DW), Ruth Buchanan, Silvia Federici, Jinsuk Kim, kleines postfordisches Drama, Pauline Boudry en Renate Lorenz, Our Autonomous Life?, Mierle Laderman Ukeles, Haegue Yang, Werker Magazine, & Azil Bookshop, Squat Exercise Collective, Revolt Social Workers

11 Boeklancering: Undoing Property?, Marysia Lewandowska, @The Showroom, Londen

19 Publishing Class IV: Community in Print lancering Publishing Class programma met lezing door Gwen Allen, met Dutch Art Institute en San Serriff, @Casco

20 Boeklancering Publishing Class III: How to Live Together, met Dutch Art Institute, @Casco Storefront Tentoonstelling Office/Play facilities Tentoonstelling How to Live Together Tentoonstelling GDR GOES ON – Ljubljana Artist at Work Aimée Zito Lema Achter de schermen Arts Collaboratory Achter de schermen Practice International onderzoeksreis naar Dakar, Senegal, in samenwerking met Raw Material Company, Dakar

November 1 Filmvertoning en gesprek How can we leave our beloved ones with such joy?: Christian Nyampeta & Aimée Zito Lema, @Labre, Utrecht

12 Open Seminar Infinite Play: Nils Norman, @Casco, met Sandberg Institute, Amsterdam

14-16 Practice International – Stockholm Assembly, @IASPIS, Stockholm, met Petra Bauer, Alice Creischer & Andreas Siekmann, Michelle Dizon, Leela Gandhi, Johanna Gustavsson & Lisa Nyberg, David Medalla & Adam Nankervis, Christian Nyampeta, Wendelien van Oldenborgh, The Otolith Group, Park Chan-kyong, Christian Kravagna en Ultra-red.

21 Dinner Conversation #2: Ayreen Anastas & Rene Gabri, @Casco

21-30 Tentoonstelling Entanglement~Siasat: 15e Jakarta Biënnale, @Jakarta, Indonesië

29 Symposium Made in Commons, @Stedelijk Museum Amsterdam (met SMBA en KUNCI)

30 Publishing in Process: Ownership in Question workshop: Marysia Lewandowska en Laurel Ptak, @Casco

Tentoonstelling Office/Play facilities Tentoonstelling How to Live Together Tentoonstelling Entanglement~Siasat Artist at Work Aimée Zito Lema Achter de schermen Gemeente Utrecht geeft akkoord op de aankoop van het pand aan de Lange Nieuwstraat 7 voor Casco een Fotodok. Te gast bij Casco Feministisch Verzet discussie Te gast bij Casco Utrecht University Gender Studies & Comparative Literatures “Terra Critica” seminar Extracurricular Publishing Class Website Arts Collaboratory tijdelijke website: www.artscollaboratory.org Website Practice International website: www.practiceinternational.org

December 6 Beer is Art, lancering Hop Art serie: Van de Streek met Christian Nyampeta, @Casco

18 Opening tentoonstelling De Weelde van de Voorstraat, HKU Creative Lab installatie, @Casco Storefront Tentoonstelling De Weelde van de Voorstraat Tentoonstelling Office/Play facilities Artist at Work Aimée Zito Lema Te gast bij Casco Feministisch Verzet filmvertoning en discussie