Jaarverslag 2009 en Jaarrekening 2009
Raadsnummer Datum
2010-137 25 mei 2010
2 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Inhoudsopgave
1
Jaarverslag .............................................................................................................. 6 1.1 1.2
Aanbiedingsbrief ...................................................................................................... 6 Kerngegevens ......................................................................................................... 7 1.2.1
1.3
1.3.1 1.4
2
Raadsbesluit resultaatbepaling ..................................................................... 10
1.3.2 Raadsbesluit resultaatbestemming ................................................................ 11 Beleidsevaluatie .................................................................................................... 12 1.4.1
Inleiding ................................................................................................... 12
1.4.2
Realisatie voorgenomen beleid ..................................................................... 12
1.4.3
Conclusie .................................................................................................. 15
Financieel verslag.................................................................................................. 16 2.1
2.2 2.3 2.4
3.
Financiële kerngegevens................................................................................ 7
1.2.2 Sociale en fysieke kerngegevens..................................................................... 8 Raadsvoorstel ......................................................................................................... 9
Programma’s......................................................................................................... 16 2.1.1
Bestuur, Samenleving en Dienstverlening ...................................................... 16
2.1.2
Openbare Orde en Veiligheid ........................................................................ 22
2.1.3
Onderwijs, Opvoeding en Jeugd.................................................................... 24
2.1.4
Maatschappelijke Ondersteuning en Participatie .............................................. 33
2.1.5
Economie, Werk en Vrije Tijd ....................................................................... 40
2.1.6
Ruimtelijke Ontwikkeling ............................................................................. 44
2.1.7
Duurzame Ontwikkeling............................................................................... 50
2.1.8
Beheer Openbare Ruimte............................................................................. 58
2.1.9 Grote Gebiedsontwikkelingen ....................................................................... 64 Overzicht gerealiseerde baten en lasten .................................................................... 74 Rechtmatigheid ..................................................................................................... 75 Paragrafen............................................................................................................ 78 2.4.1
Inleiding ................................................................................................... 78
2.4.2
Lokale heffingen......................................................................................... 79
2.4.3
Weerstandsvermogen ................................................................................. 83
2.4.4
Financiering............................................................................................... 91
2.4.5
Onderhoud kapitaalgoederen........................................................................ 93
2.4.6
Bedrijfsvoering........................................................................................... 97
2.4.7
Verbonden partijen ................................................................................... 102
2.4.8
Grondbeleid............................................................................................. 106
Jaarrekening ....................................................................................................... 112 3.1
3.2
Financieel verslag ................................................................................................ 112 3.1.1
Inleiding ................................................................................................. 112
3.1.2
Financieel verslag op hoofdlijnen ................................................................ 112
3.1.3 Voorstel resultaatbestemming .................................................................... 114 Programmarekening en toelichting ......................................................................... 117 3.2.1
Inleiding ................................................................................................. 117
3.2.2
Bestuur, Samenleving en Dienstverlening .................................................... 117
3.2.3
Openbare orde en veiligheid....................................................................... 118
3.2.4
Onderwijs, opvoeding en jeugd................................................................... 119
3.2.5
Maatschappelijke ondersteuning en participatie............................................. 121
3.2.6
Economie, werk en vrije tijd....................................................................... 124
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
|3
3.2.7
Ruimtelijke ontwikkeling............................................................................ 125
3.2.8
Duurzame ontwikkeling ............................................................................. 128
3.2.9
Beheer openbare ruimte ............................................................................ 129
3.2.10 Overzicht algemene dekkingsmiddelen ........................................................ 131 3.2.11 Stelposten en calculatieresultaten ............................................................... 133 3.2.12 Reservemutaties ...................................................................................... 135
3.4
3.5
3.6
4
3.3.1
Activa ..................................................................................................... 138
3.3.2
Passiva ................................................................................................... 139
3.3.3 Balanswaardering en grondslagen waardering en resultaatbepaling.................. 140 Toelichting op de balans (activa) ............................................................................ 143 3.4.1
Immateriële vaste activa (01) .................................................................... 143
3.4.2
Materiële vaste activa (03) ........................................................................ 143
3.4.3
Financiële activa (05)................................................................................ 145
3.4.4
Voorraden (09) ........................................................................................ 146
3.4.5
Vorderingen (11)...................................................................................... 146
3.4.6
Liquide middelen (13) ............................................................................... 147
3.4.7 Overlopende activa (15) ............................................................................ 147 Toelichting op de balans (passiva).......................................................................... 148 3.5.1
Reserves (02) .......................................................................................... 148
3.5.2
Saldo van baten en lasten (04)................................................................... 148
3.5.3
Voorzieningen (06) ................................................................................... 148
3.5.4
Langlopende schulden (08) ........................................................................ 149
3.5.5
Waarborgsommen (10) ............................................................................. 149
3.5.6
Kortlopende schulden (14)......................................................................... 149
3.5.7
Overlopende passiva (16) .......................................................................... 150
3.5.8
Opbrengsten inzake nog te transporteren gronden (20) ................................. 151
3.5.9 Crediteuren inzake nog te transporteren gronden (22) ................................... 151 Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen............................................. 151
Accountantsverklaring......................................................................................... 155
Bijlage Sisa .................................................................................................................. 157
4 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
5 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
1
Jaarverslag
1.1
Aanbiedingsbrief
Met veel plezier bieden wij u hierbij de jaarstukken over 2009 aan. Deze bestaan uit het jaarverslag en de jaarrekening. De jaarstukken zijn ingedeeld in overeenstemming met de programma-indeling van de begroting. De jaarrekening is gecontroleerd door de accountant die hierbij een goedkeurende verklaring heeft gegeven. Wij hopen dat u deze jaarstukken met interesse zult lezen.
Burgemeester en wethouders van Nieuwegein, de secretaris,
de burgemeester,
drs. P.C.M. van Elteren.
drs. C.M. de Vos.
6 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
1.2
Kerngegevens
1.2.1
Financiële kerngegevens
Werkelijk 31
Werkelijk
december 2008
31 december 2009
179.044.038
230.096.868
Algemene uitkering
52.095.609
56.337.877
Opbrengst OZB, Afvalstoffenheffing,
21.073.039
22.104.167
45.959.987
28.014.119
44.000.000
58.000.000
137.381.575
131.242.748
Totaal voorzieningen
18.412.771
14.664.803
Totaal kapitaallasten
10.996.853
9.919.396
520,84
538,55
27.571.296
29.567.981
33
33
4
4
Rekeningstotaal lasten
Rioolrecht en parkeerheffingen inclusief kwijtschelding Totale beleggingsportefeuille u/g (saldo uitgezette gelden > 1 dag) Totale beleggingsportefeuille o/g (saldo opgenomen gelden > 1 dag) Totaal reserves
Totaal formatieplaatsen Loonsom (excl. Bestuurscommissies Onderwijs) Aantal raadsleden Aantal wethouders
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
|7
1.2.2
Sociale en fysieke kerngegevens
Werkelijk
Werkelijk
31 december 2008
31 december 2009
Aantal inwoners
61.023
60.869
Aantal allochtonen
13.730
14.588
Aantal arbeidsplaatsen (full-time)
40.275
40.412
915
782
20
35
11.180
11.133
Leerlingen openbaar basisonderwijs
1.286
1.282
Leerlingen bijzonder basisonderwijs
4.127
4.065
Leerlingen voortgezet onderwijs
5.340
5.365
228
226
199
195
Aantal scholen
24
24
Aantal scholen basisonderwijs
19
19
Aantal scholen voortgezet onderwijs
3
3
Aantal scholen speciaal basisonderwijs
1
1
Aantal scholen speciaal voortgezet onderwijs
1
1
3.404
3.451
27.405
27.380
2.568
2.568
Aantal periodieke bijstandsgerechtigden Aantal I.O.A.W./I.O.A.Z. Leerlingen
Leerlingen speciale scholen basisonderwijs Leerlingen speciale scholen voortgezet onderwijs
Aantal “niet-woningen” conform OZB Aantal woonruimten conform Algemene Uitkering Oppervlakte gemeente in hectare (incl. water)
8 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
1.3
Raadsvoorstel
Aan de leden van de raad, Inleiding Hierbij doen wij u toekomen de jaarstukken van de gemeente over het jaar 2009. De jaarstukken bestaan uit het jaarverslag en de jaarrekening. Daarnaast is er een verslag productrealisatie en een bijlagenboek beschikbaar. De jaarstukken zijn ingedeeld overeenkomstig de programma-indeling van de begroting. In dit hoofdstuk geven wij een korte toelichting op de beschikbare boekwerken en zetten voor u de belangrijkste beslispunten van deze jaarstukken voor u uiteen. Jaarverslag (hoofdstuk 1 en 2) In de beleidsevaluatie op hoofdlijnen gaan wij in op de onderwerpen zoals deze zijn verwoord in het bestuurlijk perspectief van de programmabegroting 2009. Daarnaast wordt per programma aangegeven op welke wijze de beoogde maatschappelijke doelen zijn gerealiseerd en welke middelen hiervoor zijn ingezet. In het jaarverslag zijn tevens de voorgeschreven paragrafen opgenomen. Jaarrekening (hoofdstuk 3) Met de jaarrekening legt het college verantwoording aan u af over het gevoerde financiële beleid en beheer. De jaarrekening geeft een getrouw beeld van de baten en lasten en de financiële positie. De jaarrekening is gecontroleerd door de accountant van PriceWaterhouseCoopers. Bij de controle op de rechtmatigheid is het door u vastgestelde normenkader rechtmatigheid gehanteerd. Op grond van de uitgevoerde controle is een goedkeurende verklaring afgegeven en is een rapport van bevindingen opgemaakt. Door het vaststellen van de jaarrekening wordt het college gedechargeerd voor het gevoerde financiële beheer. Het verslag productrealisatie en bijlagen bij de jaarrekening Het verslag productrealisatie en het bijlagenboek bevatten uitvoeringsinformatie omtrent de begrotingsuitvoering. In het verslag productrealisatie wordt inzicht gegeven in de financiële resultaten per product. Per beleidsveld zijn de resultaten op productniveau toegelicht. Er is een samenhang tussen programma’s en producten. In het bijlagenboek is meer gedetailleerde informatie over begrotingsonderdelen opgenomen in toelichtende staten en overzichten. Voorstel Op grond van de uitkomsten van de jaarrekening 2009 en in overeenstemming met de resultaatbestemming, zoals vermeld en toegelicht in hoofdstuk 3.1.3, stellen wij u voor overeenkomstig de op pagina 10 en 11 van dit Jaarverslag opgenomen besluiten: a.
de jaarrekening 2009 van de gemeente Nieuwegein vast te stellen, zoals is aangegeven in
b.
het resultaat over het rekeningsjaar 2009 te bestemmen, zoals is aangegeven in bijgevoegd
bijgevoegd besluit; besluit. Burgemeester en wethouders van Nieuwegein, de secretaris,
de burgemeester,
drs. P.C.M. van Elteren.
drs. C.M. de Vos.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
|9
1.3.1
Raadsbesluit resultaatbepaling
De raad van de gemeente Nieuwegein; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 25 mei 2010; b e s l u i t: de bedragen van de baten en lasten van de gemeente over het dienstjaar 2009 overeenkomstig de jaarrekening 2009 als volgt vast te stellen: Rekening van baten en lasten Totaal van de lasten
€
230.096.868,08
Totaal van de baten
€
221.678.216,44
Nadelig rekeningssaldo
€
8.418.651,64
Totaal van de lasten
€
137.355.236,83
Totaal van de baten
€
137.355.236,83
Saldo
€
0,00
Kostenplaatsen en ondersteunende producten
Aldus vastgesteld in de openbare raadsvergadering van 30 juni 2010.
de griffier,
de voorzitter,
10 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
1.3.2
Raadsbesluit resultaatbestemming
De raad van de gemeente Nieuwegein; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 25 mei 2010; b e s l u i t: Op grond van het bovenstaande stellen wij u voor het nadelige resultaat 2009 ad € 8.418.651,64 als volgt te bestemmen: 1.
Voordelig resultaat algemene dienst ad € 5.110.427,25: 1.1.
een bedrag ad € 741.478,-- toe te voegen aan de Reserve parkeren;
1.2.
een bedrag ad € 2.900.000,-- in te zetten ter vorming van de Reserve actieplan geluid;
1.3.
een bedrag ad € 63.527,88 toe te voegen aan de Reserve urgentieprogramma 1600 woningen;
1.4.
een bedrag ad € 722.632,10 toe te voegen aan de Reserve herstructurering wijken;
1.5.
een bedrag ad € 225.171,-- te onttrekken aan de Reserve beeldende kunst ten behoeve van diverse kunstprojecten;
1.6.
een bedrag ad € 907.960,27 toe te voegen aan de Algemene reserve en in 2010 beschikbaar te stellen ten behoeve van de uitvoering van activiteiten (budgetten) in 2010;
2.
Het nadelige resultaat van het Grondbedrijf ad € 13.584.289,26 te verrekenen met de reserve van het Grondbedrijf waardoor het saldo van deze reserve overgaat in een negatief saldo van € 2.157.780,61;
3.
Het voordelige exploitatieresultaat 2009 ad € 55.210,37 van de bestuurscommissie openbaar voortgezet onderwijs toe te voegen aan de reserve van deze bestuurscommissie.
Aldus vastgesteld in de openbare raadsvergadering van 30 juni 2010. de griffier,
de voorzitter,
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 11
1.4
Beleidsevaluatie
1.4.1
Inleiding
Het jaar 2009 was het laatste volledige jaar in de collegeperiode 2006-2010. Onder het motto ‘aan de slag in en met Nieuwegein’ hebben we gewerkt aan de afronding van de opgaven uit deze periode. Themagewijs brengen we in deze beleidsevaluatie een aantal belangrijke resultaten uit 2009 voor het voetlicht. 1.4.2
Realisatie voorgenomen beleid
Samen werken aan de stad Ook in 2009 hebben wij veel vraagstukken samen met bewoners opgepakt. Niet alleen via reguliere kanalen zoals de wijknetwerken en de wijkschouwen, maar ook in projecten als Nieuwegein Beweegt, Gebiedsvisie Jutphaas-Wijkersloot, Nieuwegein Groen, structuurvisie, winkelplein Galecop, Nota Volksgezondheid, armoedebeleid, De Nieuwegeinse Aanpak voor de jeugd. Via zes digipanelonderzoeken vroegen wij inwoners naar hun mening over onder andere afvalscheiding, structuurvisie en het imago van Nieuwegein. Via de tweejaarlijkse inwonersenquête hebben wij de mening van 1800 Nieuwegeiners ontvangen over onder andere betrokkenheid bij de gemeente, vrijwilligerswerk, sport, jeugd, voorzieningen in de wijk, leefbaarheid, veiligheid. Wij hebben ondernemers gevraagd naar hun mening over het Nieuwegeinse ondernemersklimaat via het Digipanel Bedrijven. De stad op orde Voor wat betreft het beheer van de openbare ruimte hebben wij in 2009 de achterstanden in groot onderhoud verder weggewerkt, onder andere door het vervangen van fiets- en voetpaden in Vreeswijk, Hoog Zandveld en Park Oudegein. Daarnaast zijn positieve ervaringen opgedaan met het werken met beeldbestekken. Werkzaamheden vanwege wortelopdruk en Nieuwegein groen zijn afgerond in de wijken Zuilenstein en Doorslag. Ook op het gebied van veiligheid hebben we vooruitgang geboekt. Het aantal woninginbraken en het aantal diefstallen af/uit auto’s is in 2009 afgenomen ten opzichte van 2008. Voor het terugdringen van woninginbraken is de streefwaarde echter niet gehaald. De werving van nieuwe deelnemers voor Burgernet hebben we doorgeschoven naar begin 2010. Dit vanwege de landelijke uitrol van het project. In 2009 is de afdeling Stadstoezicht geprofessionaliseerd. Stadstoezicht heeft in 2009 o.a. gewerkt aan parkeerhandhaving bij de ijsbaan (park Oudegein), parkeertoezicht in woonwijken (o.a. Blokhoeve), aanpak verkeerd aangeboden vuilnis (o.a. Reigersbek) en fout gestalde fietsen (bv. City Plaza). Op het gebied van afvalinzameling zijn wij in 2009 gestart met de gescheiden inzameling van plastic. De eerste resultaten zijn boven verwachting. Trots op de stad We hebben de campagne ‘Het Geheim van Nieuwegein’ afgelopen jaar voortgezet. Onder andere is de historische canon verder ingevuld.
12 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
We zijn actief geweest in de organisatie/ondersteuning van succesvolle evenementen als Nieuwegein Bruist, united jeugd cup, beachsport, darttournooi en de Ladies tour. Ook bereidden wij een nieuw evenementenbeleid voor in samenwerking met maatschappelijke partners. In 2009 is een aantal onderdelen uit de eerste fase van de nieuwe inrichting van het Natuurkwartier gerealiseerd. Recreatie en educatie komen samen in dit prachtige groene gebied in park Oudegein. Het Natuurkwartier wordt gevormd door Museum Warsenhoeck, poldermolen Oudegein van Het Utrechts Landschap en kinderboerderij IJsselstee en het Milieu Educatie Centrum van de gemeente Nieuwegein. In 2010 wordt verder gewerkt aan de overige fasen van de herinrichting. Het sociale gezicht van de stad In 2009 heeft de gemeenteraad de nota gezondheidsbeleid vastgesteld. In 2010 stellen wij een uitvoeringsprogramma op. Door vertraging in de besluitvorming is het Centrum voor Jeugd en Gezin helaas nog niet gerealiseerd. Dit staat nu gepland voor 2010. De nota Meedoen in Nieuwegein (beleidskader integratie 2009-2011) is vastgesteld door de raad. Ook het beleidsplan en uitvoeringsprogramma van Nieuwegein Beweegt zijn vastgesteld. Voornemen was om in 2009 minimaal 4 combinatiefuncties aan te nemen die, vaak via scholen, een aanbod bieden op het gebied van sport, kunst en cultuur. De uitvoering heeft vertraging opgelopen doordat de afstemming met het veld, het programma Nieuwegein beweegt en de bestaande wijkactiviteiten complexer bleek dan voorzien. De uitvoering zal in 2010 door een kwartiermaker ter hand worden genomen. Op het gebied van onderwijs werken wij samen met de basisscholen aan de realisatie van brede scholen. Naar verwachting zal in juli 2010 de Brede Zorgschool bij SBO De Evenaar zijn gerealiseerd. Ook in Hoogzandveld/Lekboulevard en in Zuilenstein zijn brede scholen in voorbereiding. In de zomer van 2009 is de nieuwbouw van de openbare basisschool De Toonladder opgeleverd. Voor wat betreft de aanpak van voortijdig schoolverlaten hebben wij in 2009 flinke vooruitgang geboekt, maar hebben we niet alle streefwaarden kunnen halen. De afname van het aantal nieuwe voortijdige schoolverlaters in het schooljaar 2008-2009 ligt met 17,6% in lijn met de doelstelling uit het Plan van Aanpak Voortijdig Schoolverlaten. Op het gebied van volwasseneneducatie en inburgering zijn we o.a. gestart met inburgeringstrajecten aan vrijwillige inburgeraars en de ontwikkeling van het beleidskader Participatiebudget. In 2009 zijn in totaal meer dan 700 (vrijwillige) inburgeraars uit Nieuwegein en Lopik gesproken en gescreend, waarna in de meeste gevallen een trajectaanbod is gedaan. Het nagestreefde aantal van 80 trajecten voor laaggeletterden bleek te ambitieus. Ondanks inspanningen van het ROC blijkt voor laaggeletterden de drempel om deel te nemen nog steeds erg hoog. Op het taakveld Wmo hebben wij de nieuwe contractering van de hulp bij het huishouden voor 2010 voorbereid. We hebben verschillende mogelijkheden bekeken om te zorgen voor een zo hoog mogelijke kwaliteit voor inwoners, door keuzevrijheid voor cliënten en een werkwijze die aansluit op de woonservicezones. Voor wat betreft de invulling van de compensatieplicht zijn we VNG-
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 13
pilotgemeente. Tijdens de inwonersavond op 15 september is vooral aandacht besteed aan de compensatieplicht en de gevolgen van de andere werkwijze. 2009 was het eerste jaar waarin in de bestaande woonservicezones taakgroepen functioneerden: teams van uitvoerende medewerkers van gemeente en partners die integraal inspelen op ontwikkelingen in de woonservicezones en het jaar programma uitvoeren. Het percentage deelname vrijwilligerswerk van 35% ligt 5% onder de streefwaarde, wel is het aantal mensen dat vrijwilligerswerk doet voor maar een paar uur of ongeorganiseerd toegenomen. Op 31 december 2009 is het aantal personen dat gebruik maakt van de WWB afgenomen met 10 procent ten opzichte van 31 december 2007. Vanaf 1 oktober is het instrument ‘voorintake’ ook ingezet voor jongeren die een beroep doen op de wet WIJ. Door deze voorintake wordt een groot aantal personen direct doorgeleid naar werk, work-firstinstrumenten of andere voorliggende voorzieningen. Ook zijn wij in regionaal verband zeer actief aan de slag gegaan met de bestrijding van de jeugdwerkloosheid. Onder andere is gestart met een jongerenloket. Om armoede zo veel mogelijk tegen te gaan hebben we onze voorlichting o.a. uitgebreid met een helder overzicht van alle regelingen op de website (het gelddomein) en een digitale sociale kaart. Ook werd de Stichting Urgente Noden Nieuwegein e.o. opgericht en breidden wij de schuldhulpverlening uit met adviesgesprekken en nazorg. In januari 2009 is gestart met de driejarige aanpak van de Romaproblematiek, gebaseerd op de methodiek Wisselgeld. In dit jaar is o.a. een samenwerkingsconvenant gesloten met politie, Openbaar Ministerie, Bureau Jeugdzorg, maatschappelijk werk, GGD en de Raad voor de Kinderbescherming. 25 Roma-multiprobleemgezinnen nemen deel aan Wisselgeld. Ook is veel geïnvesteerd in handhaving op leerplicht en een scholingsproject voor Romameisjes. In 2008 zijn wij samen met politie, het jongerenwerk en opbouwwerk van de Stichting Welzijn Nieuwegein gestart met een project om jongerenoverlast te bestrijden. Het doel om het aantal meldingen van jongerenoverlast te verminderen met 20% is ruimschoots gehaald: dit is tussen 2007 en 2009 afgenomen met 29%. De stad vernieuwt De verbetering van de gemeentelijke website is voortgezet. Zo zijn nu alle bestemmingsplannen digitaal beschikbaar. De website steeg in de ranglijst van gemeentelijke websites in drie jaar tijd van een 93e naar een 6e plaats. In mei is de integrale gebiedsvisie voor Jutphaas Wijkersloot vastgesteld. Ook de structuurvisie 2030 ‘Nieuwegein Verbindt’ is in 2009 afgerond en in januari 2010 door de raad vastgesteld. In de Binnenstad is gestart met de bouw van het nieuwe stadshuis, winkels, parkeergarages en appartementen. De economische recessie heeft geleid tot uitstel, fasering of zelfs afblazen van woningbouwinitiatieven. Door aangepaste afspraken en met behulp van de Tijdelijke Stimuleringsregeling Woningbouw is in 2009 toch een viertal projecten in aanbouw gegaan, namelijk Binnenstad (Stadskwartier), Blokhoeve (Eiland), Parkview en de Nieuwe Symphonie. Na een raadsbesluit in juli 2009 worden sinds september startersleningen verstrekt.
14 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
In 2009 hebben we ons verder voorbereid op de invoering van de Wabo (omgevingsvergunning), die waarschijnlijk op 1 juli 2010 ingevoerd gaat worden. Het project invoering nieuwe Wet ruimtelijke ordening is afgerond. Het wijkverkeersplan Vreeswijk is uitgevoerd. In samenwerking met de provincie hebben we over een lengte van 1,3 km een natuurvriendelijke oever aangelegd aan de Galecopperwetering, waarmee we al onze werkzaamheden in het kader van de Europese Kaderrichtlijn Water hebben afgerond. We hebben een gemeentelijk Klimaatprogramma voor de periode 2009-2013 vastgesteld. Onze subsidieaanvraag bij SenterNovem is echter afgewezen vanwege uitputting van het budget. Dit betekent dat wij alternatieve dekking moeten zoeken voor klimaatprojecten of het programma moeten versoberen. Wel zijn wij gestart met een subsidieregeling voor Groene Daken. Ook op het gebied van luchtkwaliteit zijn wij actief geweest, veelal samen met regionale en landelijke partners. In Nieuwegein is het eerste aardgastankstation binnen de provincie geopend. De aanleg van walstroomvoorzieningen aan de Zuidersluis, het Jaagpad en de Handelskade is in voorbereiding. Het actieplan Geluid is door de gemeenteraad vastgesteld. Langs de Wijkerslootweg is een geluidafscherming geplaatst, waardoor het aantal woningen met een geluidbelasting van meer dan 65 decibel is afgenomen. Naar aanleiding van een amendement over de ontwikkelingen Park Oudegein en Sportpark Parkhout hebben we een ruimtelijke verkenning op hoofdlijnen uitgevoerd naar de hoofdinfrastructuur van de buitensportaccommodaties. Op basis hiervan is begin 2010 besloten tot de aanleg van twee kunstgrasvelden (bij Geinoord en SV Vreeswijk) en het opknappen van de kleedaccommodatie van SV Vreeswijk. Lokale lasten Ook bij de vaststelling van de begroting in 2009 zijn we er weer in geslaagd om de gemeentelijke woonlasten voor de Nieuwegeinse inwoners laag te houden. In de Atlas van de lokale lasten 2010 zoals opgesteld door het COELO neemt Nieuwegein van de 431 gemeenten een 34ste plek in voor wat betreft de woonlasten voor meerpersoonshuishoudens. 1.4.3
Conclusie
Samen met inwoners, bedrijven en instellingen hebben wij in 2009 gewerkt aan een breed scala van opgaven. De gevolgen van de economische crisis werden daarbij op onderdelen duidelijk zichtbaar, zoals in (het stagneren van) woningbouwprojecten. In de nieuwe collegeperiode zullen ook in Nieuwegein de consequenties van de rijksbezuinigingen gaan doorwerken. Voor de komende jaren is de grote opgave om richting te geven aan deze bezuinigingen.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 15
2
Financieel verslag
2.1
Programma’s
Programmaverantwoording: algemeen In dit hoofdstuk treft u de verantwoording op programmaniveau aan. In de programmabegroting wordt op elk programma tot uitdrukking gebracht:
•
Wat willen we bereiken?
•
Wat hebben we bereikt?
Tevens wordt in een overzicht Strategische agenda aangegeven wat de stand van zaken is van de producten, die voor 2009 waren gepland. In het overzicht investeringen wordt aangegeven in hoeverre de in de begroting 2009 geraamde investeringen zijn gerealiseerd. Deze programmaverantwoording is gebaseerd op de tekst en de inhoud van de programmabegroting 2009. 2.1.1
Bestuur, Samenleving en Dienstverlening
Wat wilden we bereiken? 1.
Draagvlak binnen een betrokken samenleving
Betrokkenheid van inwoners bij wat de gemeente doet, leidt tot meer begrip, beter beleid en een soepelere uitvoering van activiteiten. Daarvoor is het belangrijk dat we onze inwoners goed op de hoogte houden, systematisch zorgen voor interactie en een open opstelling laten zien. Goed geïnformeerde inwoners •
Inwoners ontvangen tijdig duidelijke en aantrekkelijke informatie.
•
Het bestuur en de organisatie communiceren actief met de samenleving.
Interactief beleid •
Er is een systematiek ontwikkeld en ingevoerd voor interactieve beleidsvorming.
•
De verschillende gemeentelijke adviesraden zijn betrokken bij de totstandkoming van gemeentelijke plannen.
Wijkgericht werken •
Bewoners maken gebruik van de mogelijkheden die wijkgericht werken biedt. Zo raken zij betrokken bij de gemeentelijke plannen voor hun woonomgeving.
•
Er is een systematiek voor wijkgericht samenwerken.
Transparantie •
Het college en de raad zijn goed aanspreekbaar en zichtbaar voor de samenleving.
•
Bij elk interactief proces zijn de afspraken en verantwoordelijkheden voor alle betrokkenen duidelijk.
Actieve bewoners •
Er is een goede registratie en afhandeling van initiatieven van inwoners.
•
Het instrument burgerinitiatief is bekend en bewoners(groepen) maken er gebruik van.
Trots op de stad •
De bewoners zijn trots op hun stad en zijn bereid iets voor de stad te doen.
•
Via een campagne stimuleren we het bewustzijn dat Nieuwegein een stad is om trots op te zijn.
16 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Internationale samenwerking •
De gemeente ondersteunt duurzame ontwikkeling in de wereld via stedenbanden. Ook betrekt ze hierbij de Nieuwegeinse samenleving via een aantal projecten.
2.
Excellente dienstverlening
De inwoner is tevreden over de dienstverlening van de gemeente. Digitale informatievoorziening gemeente •
De inwoner kan 7 x 24 uur (digitaal) bij de gemeente terecht. We halen de doelstellingen uit het project EDDIE (Excellente Digitale Dienstverlening Intern en Extern).
Servicenormen •
De inwoner weet waar hij/zij aan toe is dankzij dienstverleningsnormen.
Regionale samenwerkingsverbanden •
De gemeente doet mee aan regionale samenwerkingsverbanden als dit meerwaarde heeft.
Wat hebben we bereikt? Indicatoren
Omschrijving
Streefwaarde
Realisatie
indicator
2009
2009
Toelichting
Een betrokken samenleving Percentage mensen
56
dat het gemeentelijk
47% Dit is het percentage mensen dat ‘Ja’ soms = 48% antwoordt op de vraag of zij het
nieuws volgt
nieuws volgen. Daarnaast geeft een hoog aantal respondenten aan dat zij ‘soms’ het gemeentelijk nieuws volgen.
Aantal bezoeken
450.000
website
391.326 Via Google analytics kunnen we nagaan hoeveel mensen terug komen voor een bezoek. Het aantal van 391.326 bezoeken ligt 9,9% hoger dan het aantal bezoeken in 2008.
Trots op de stad
35%
31% De betrokkenheid van de inwoners bij de stad is gemeten in de inwonersenquête 2009. Bijna de helft van de inwoners (45%) voelt zich betrokken bij Nieuwegein. Ongeveer een derde (31%) geeft aan trots te zijn op de stad en bijna tweederde (63%) wil in Nieuwegein blijven wonen. Deze uitkomsten zijn nagenoeg gelijk aan die van 2007.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 17
Omschrijving
Streefwaarde
Realisatie
indicator
2009
2009
Toelichting
Excellente dienstverlening Aantal ontwikkelde
-
-
normen
De aantal wettelijke en lokaal bepaalde normen voor 2009 zijn allen behaald, namelijk: -
digitalisering bestemmingsplannen
-
digitalisering openbare bekendmakingen
-
Basisregistraties Adressen en Gebouwen (BAG)
-
aansluiting op MijnOverheid.nl
-
certificering ‘Drempels weg’
Aanvulling van lokale normen staat gepland voor 2010. Af te nemen digitale
21
producten
25 In 2008 is er een start gemaakt met het digitaliseren van burgerzakenproducten. In 2009 is dit uitgebreid naar de onderwerpen: algemeen, belastingen, burgerzaken, sociale zaken en arbeid en vergunningen APV
Toelichting op de behaalde resultaten. 1.
Draagvlak binnen een betrokken samenleving
A
Goed geïnformeerde inwoners
In 2009: •
Is de in 2007 volledig vernieuwde website van de gemeente verder ontwikkeld.
•
Zijn alle bestemmingsplannen via de website beschikbaar.
•
Is een start gemaakt met het digitaal aanbieden van de openbare bekendmakingen. Sinds maart 2009 zijn er 784 bekendmakingen gepubliceerd en heeft de gemeente Nieuwegein 1074 abonnees op de openbare bekendmakingen.
•
Stond de website op de jaarranglijst van gemeentelijke websites 2009 op de 6e plaats (in 2008 stond Nieuwegein op plaats 93 in de jaarlijst).
•
Bracht de gemeente 288 persberichten uit (30 meer dan het jaar daarvoor).
•
Werd de website ‘Nieuw Nieuwegein’ gelanceerd. Daar kunnen Nieuwegeiners terecht voor informatie over de nieuwe binnenstad.
•
Verscheen er één keer per zes weken een binnenstadpagina in de Molenkruier.
•
Vonden er twee bijeenkomsten voor nieuwe bewoners plaats, die in totaal door ruim 100 volwassenen en 20 kinderen werden bezocht.
18 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
•
Luisterde de gemeente ook naar wat er in de samenleving speelt. Onder andere via het Digipanel en de Inwonersenquête. In 2009 vonden zes digipanelonderzoeken plaats over de volgende thema’s: afvalscheiding, structuurvisie, rekenkamercommissie, imago Nieuwegein en IJsselbos, rampen en crises en evenementen. Verder zijn de volgende onderzoeken verricht: inwonersenquête, behoefteonderzoek mantelzorg en klanttevredenheidsonderzoek Sociale Recherche, onderzoek verhuismotieven nieuwe en oud-bewoners en klanttevredenheidsonderzoek WMO.
•
Bezocht het college met grote regelmaat een plek of organisatie in de samenleving en legde ze een aantal andersoortige bezoeken af, bijvoorbeeld aan Nieuwegeinse personen en instanties en wijknetwerkvergaderingen.
B.
Interactief beleid
In het collegeakkoord 2006-2010 krijgt samenwerken met Nieuwegeiners en Nieuwegeinse organisaties veel aandacht. In 2009 zijn dan ook veel projecten interactief opgepakt. Dat houdt in dat eerst naar de samenleving is geluisterd voordat het beleid werd beschreven of uitgevoerd. Belanghebbenden konden invloed uitoefenen op beleidsvorming of uitvoering. Bij onder meer de volgende projecten is (op onderdelen) de interactie met de samenleving aangegaan:
•
Nieuwegein Beweegt
•
Gebiedsvisie Jutphaas-Wijkersloot
•
Wijkverkeersplan Vreeswijk
•
Nieuwegein Groen
•
Structuurvisie
•
Toekomstvisie park Oudegein
•
Herinrichting winkelplein Galecop
•
Wijkschouw Nieuwe Stijl
•
Nota Volksgezondheid
•
Woonservice zones
•
Inburgering
•
Armoedebeleid
•
De Nieuwegeinse Aanpak voor de jeugd
•
Welstandsnota
In het Burgerjaarverslag 2009 wordt hier uitgebreid verslag van gedaan. Inbreng adviesraden •
De Wmo-raad heeft in 2009 10 gevraagde en 5 ongevraagde adviezen (in de vorm van signaalbrieven) afgegeven. De Wmo-raad geeft gevraagd en ongevraagd advies aan het college over de ontwerpbeleidsplannen in het kader van de prestatievelden Wmo en de uitvoering daarvan en over de werkterreinen van de gemeente, die verwant zijn met maatschappelijke ondersteuning.
•
De Sportraad verzorgt jaarlijks bijeenkomsten met haar deelnemers. Ze exploiteert een sportservicepunt waar sportverenigingen terecht kunnen voor vragen en ondersteuning. De overlegcommissie van de Sportraad heeft in 2009 veelvuldig overlegd met de gemeente over diverse sportgerelateerde zaken, zoals over Nieuwegein Beweegt.
•
In 2009 heeft de Cliëntenraad WWB (Wet werk en bijstand) dertien gevraagde adviezen afgegeven. Er zijn geen ongevraagde adviezen uitgebracht. Belangrijke onderwerpen waren de computerregeling voor kinderen uit minimagezinnen, het participatiebudget en de verbetering schuldhulpverlening. Naast de artikelen, die de Cliëntenraad schreef voor de Bijdehandkrant, verscheen er in 2009 een keer een digitale nieuwsbrief van de Cliëntenraad WWB.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 19
C.
Wijkgericht werken
Via wijkgericht werken kunnen bewoners en instellingen bijdragen aan het verbeteren van het woonen leefklimaat. Om een kwaliteitsslag te maken worden de wijknetwerken omgevormd tot zelfstandige wijkplatforms. In die platforms stellen de bewoners hun eigen agenda op en bepalen ze hun eigen doelen, visie en onderwerpen. Alle wijkplatforms hebben het afgelopen jaar verdere invulling gegeven aan deze werkwijze. Vrijwel alle wijkplatforms hebben statuten gekregen of deze herzien. In de vergaderingen van de wijkplatforms worden in principe geen servicelijnklachten meer besproken. De criteria voor besteding van het wijkplatformbudget zijn vrijwel geheel losgelaten. Het is aan de wijkplatforms om te bepalen welke aanvragen wel of niet goedgekeurd worden. Via het BUS-overleg (Berichten Uit de Samenleving) werkt de gemeente in samenwerking met de politie en de Stichting Welzijn Nieuwegein (SWN) snel aan het oplossen van concrete problemen in de wijk. Dit blijkt een slagvaardig instrument. D. Communicatie wijken Met als doel bewoners toegesneden informatie over hun eigen wijk aan te bieden, is de gemeente in 2009 van start gegaan met een andere aanpak. Zo kregen alle wijken in 2009 een eigen wijkpagina op de website. In 2010 is het de beurt aan de wijknetwerken. Dan krijgen zij ieder hun eigen internetsite. E.
Transparantie
De raad zoekt actief naar mogelijkheden om Nieuwegeiners meer te betrekken bij haar werk. Ook wil de raad zich beter profileren en actiever met de samenwerking communiceren. Vandaar dat er veel informatie over de gemeenteraad te vinden is, niet alleen op de website, maar ook in het Raadsinformatiesysteem. Bovendien worden van alle raadsvergaderingen verslagen op de gemeentepagina geplaatst. Tot slot leveren de fracties vier keer per jaar een bijdrage aan de opiniepagina van de gemeentepagina. Het werk van de onafhankelijke Rekenkamercommissie staat geheel in het teken van ´transparant bestuur´. In 2009 heeft de Rekenkamercommissie onderzoeken gepubliceerd over de volgende onderwerpen:
•
Communicatie en burgerparticipatie in Nieuwegein
•
Evaluatie Nieuwegein kiest
•
Wmo, vervolgonderzoek: gebruik van algemene voorzieningen door volwassenen met een functiebeperking.
F.
Actieve bewoners
In 2009 hebben we het Burgerinitiatief meer in de publiciteit gebracht, onder andere via de website. Verder werd de nieuwe Verordening burgerinitiatief (2009-320) op 8 juli 2009 door de raad vastgesteld. In 2009 is er slechts één burgerinitiatief ingediend inzake sluipverkeer Nedereindseweg/Heemraadsweide (2009-488). G. Trots op de stad De campagne ‘Het Geheim van Nieuwegein’ is in 2009 voortgezet. Deze is gericht op Nieuwegeiners en wil de leuke kanten van onze stad voor het voetlicht plaatsen, onder andere via interviews met Nieuwegeiners over hun geheim. Deze interviews werden gepubliceerd op de website en onze gemeentepagina. In 2009 is de historische canon van Nieuwegein verder ingevuld. In 2010 verschijnen de laatste delen van de canon in ‘Ons Nieuwegein’.
20 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
De stad heeft in 2009 de nodige evenementen gekend, óók een manier om de trots op de stad te bevorderen en het Nieuwegeingevoel te versterken. Zo vond de Lady’s Tour plaats in Nieuwegein en was er een driedaags festival vol muziek, dans en cultuur: ’Nieuwegein Bruist!’. Het evenement trok maar liefst 10.000 bezoekers. Verder organiseerde de gemeente ‘De dag van de lokale democratie’ en vierden we onze vijftien jaar oude stedenband met Pulawy (Polen) en Rundu (Namibië). In 2009 is tot slot een start gemaakt om te komen tot een evenementenbeleid. Dit wordt in 2010 verder uitgewerkt. H.
Internationale samenwerking
In 2009 bestond de stedenband tussen Nieuwegein en haar partnersteden 15 jaar. Deze partnersteden zijn de Poolse stad Pulawy en de stad Rundu in Namibië. In dit kader hebben het hele jaar door in zowel de partnersteden zelf als in Nieuwegein diverse activiteiten plaats gevonden. Het gemeentelijk internationale beleid heeft zich in 2009 gericht op een aantal speerpunten. We zijn verder gegaan met de uitvoering van het samenwerkingsproject HIV/AIDS met partnerstad Rundu in Namibië. In april is een delegatie uit Rundu op bezoek geweest in Nieuwegein om ideeën op te doen en handvatten mee te krijgen voor het vormgeven van het ‘Youth action plan'. De delegatie heeft diverse organisaties in Nieuwegein bezocht. In september is een delegatie vanuit Nieuwegein naar Rundu geweest. Daar heeft de burgemeester een cheque uitgereikt van tienduizend euro voor de ondersteuning van een tuinbouwproject als onderdeel van het HIV/Aids-programma. Hiermee kunnen alleenstaande jongeren hun eten verbouwen. Millenniumgemeente Op 19 mei 2009 heeft de gemeenteraad een motie met betrekking tot het intensiveren van de communicatie rond Millenniumgemeente aangenomen. Naar aanleiding van deze motie zijn vanaf 1 juni 2009 de volgende activiteiten uitgevoerd. 1.
Regelmatig is een informatief artikel op de Gemeentepagina geplaatst over één of meerdere
2.
Bij artikelen op de gemeentepagina met een link naar één of meerdere millenniumdoelen is het
3.
Op de website is een projectpagina aangemaakt met informatie over Nieuwegein als
millenniumdoelen (in totaal 9 keer). logo van millenniumgemeente geplaatst (in totaal 51 keer). millenniumgemeente, de millenniumdoelen en de activiteiten die in dit kader zijn uitgevoerd. 2.
Excellente dienstverlening
Er bestaat een servicenorm voor de telefonische bereikbaarheid. In 2009 hebben we de normen voor gemeentelijke dienstverlening verder uitgewerkt specifiek voor de Stadswinkel. De één-loketgedachte staat daarbij centraal. We anticiperen zo op de ontwikkeling van het Stadshuis. Een andere vorm van dienstverlening is dat we gebruik gaan maken van accounthouders. Dat zijn contactpersonen, die de communicatie met de organisatie versoepelen. Tot slot spreken we duidelijke normen af. Een voorbeeld is dat we ernaar streven dat tachtig procent van de dienstverlening gebeurt op basis van één-klant-contact. In 2009 werkten we verder aan de implementatie van het Midoffice. Dit is een soort ´digitale verkeersleider´, die verzoeken van bewoners bij de juiste personen uitzet of naar andere systemen vertaalt. De voortgang en afhandeling wordt in het Midoffice-systeem bijgehouden. Zo kunnen ook aanvragers de voortgang volgen. Inmiddels staan de eerste volledig digitale producten op de website. De 7x24-uur-dienstverlening krijgt steeds meer inhoud doordat het aantal producten jaarlijks wordt uitgebreid.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 21
Regionale samenwerking In 2009 is een aantal afspraken uit de samenwerkingsagenda met de provincie verder tot uitvoering gebracht. Zo heeft de provincie een aantal financiële bijdragen verstrekt (onder andere voor projecten uit het Urgentieprogramma 1600 woningen en voor het plan Jutphaas-Wijkersloot). De Lekstroomsamenwerking (Nieuwegein, Houten, IJsselstein, Vianen) kende in 2009 geen nieuwe ontwikkelingen. Met de gemeente Zeist zijn afspraken gemaakt voor samenwerking op ICT-gebied. Voortgang strategische agenda Product
2009
Project EDDIE
X
Dienstverleningsnormen Wijkgericht werken
Toelichting Is continu proces. Is uitgesteld tot 2010.
X
Visie is in voorjaar 2009 in de raad behandeld en vastgesteld.
Campagne Trots op de
X
Loopt door.
stad
Voortgang investeringen 2009 Voor dit programma waren voor 2009 geen vervangingsinvesteringen geraamd. 2.1.2
Openbare Orde en Veiligheid
Wat wilden we bereiken? Minder criminaliteit in Nieuwegein •
10 procent afname van woninginbraken.
•
6 procent minder diefstallen af/uit auto’s.
•
Eerste en tweede ster van het Keurmerk Veilig Ondernemen behalen.
Nieuwegein heeft actieve inwoners op het gebied van leefbaarheid en veiligheid •
Het aantal deelnemers van Burgernet groeit tot 1700.
•
Een aantal deelnemers van Burgernet doet mee met het digitale Burgernetpanel.
Nieuwegein heeft een adequate crisisbeheersings- en brandweerorganisatie •
Participeren in de Veiligheidsregio Utrecht (VRU).
22 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Wat hebben we bereikt? Indicatoren Omschrijving
Streefwaarde
Realisatie
indicator
2009
2009
Toelichting
Minder criminaliteit in Nieuwegein Aantal woninginbraken
325
334 Als de streefwaarde van 2011
terugdringen met 10%
wordt gehaald, is dit de laagste waarde sinds 2002.
Afname van het aantal
1.075
694 De daling van 6% lijkt niet groot.
diefstallen af/uit auto’s
Maar het verleden t/m 2002 wijst
met 6%
uit dat dit de op een na laagste waarde is.
Keurmerk Veilig
Uitwerken
Maatregelen
Het KVO bestaat uit 3 sterren. De
Ondernemen (KVO)
vervolg-
zijn conform
3e ster krijgen we als iedere
maatregelen uit
matrix
winkel beveiligd is.
1e ster KVO
uitgevoerd.
City Plaza, behalen 1
e
en 2e ster Aantal deelnemers aan
1.700
Burgernet
1.611 In verband met de landelijke uitrol is de werving van nieuwe deelnemers verschoven naar begin 2010.
Deelnemers van
75
- Na de werving zal de noodzaak
Burgernet doen mee
tot een Burgernetpanel opnieuw
aan digitaal
worden bezien.
Burgernetpanel
Toelichting op de behaalde resultaten Minder criminaliteit in Nieuwegein Het aantal woninginbraken is gedaald ten opzichte van het jaar 2008. Ondanks inspanningen in de vorm van preventie en informatieberichten naar bewoners is de streefwaarde niet gehaald. Het aantal auto-inbraken is sterk gedaald ten opzichte van de afgelopen jaren. Dit is mede veroorzaakt door de uitgevoerde preventiecampagne ´Auto leeg? Doe ‘t liever zelf!´. Nieuwegein heeft actieve inwoners op het gebied van leefbaarheid en veiligheid In 2009 is er nog geen uitvoering gegeven aan de verwachte wervingscampagne Burgernet, waardoor het aantal deelnemers nog achterblijft op de streefwaarde. Het aantal deelnemers aan Burgernet is sinds de invoering daarvan stabiel. Na de nog uit te voeren werving voor Burgernet zal de noodzaak tot een Burgenetpanel opnieuw worden bezien. Overige activiteiten In 2009 is er aan informatievoorziening richting de inwoners van de gemeente Nieuwegein voor gekozen om deze via een extra katern in de Molenkruier en de gemeentegids te verzorgen. Een overzicht van overige activiteiten zal ook worden gegeven in de Integrale Veiligheidsrapportage 2010. Handhaving Waar noodzakelijk (bijvoorbeeld bij de uitvoering van veiligheidsprojecten) heeft afstemming plaats gevonden met het Programma beheer openbare ruimte (afdeling Stadstoezicht).
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 23
Voortgang strategische agenda Voor dit programma waren voor 2009 geen onderwerpen opgenomen op de strategische agenda. Voortgang investeringen 2009 Voor dit programma waren voor 2009 geen vervangingsinvesteringen geraamd. 2.1.3
Onderwijs, Opvoeding en Jeugd
Wat wilden we bereiken? Jeugdigen kunnen goed deelnemen aan de samenleving Het gezin en het onderwijs vormen de centrale domeinen. Deze domeinen zijn communicerende vaten: zorg, onderwijs, vrijetijdsbesteding en veiligheid sluiten in beide domeinen op elkaar aan. We formuleren vier doelen. •
Een goede zorgstructuur, zodat de jeugdigen opgroeien in fysieke en sociaal-emotionele ge-
•
Kwalitatief goed en passend onderwijs, zodat alle jeugdigen een startkwalificatie kunnen behalen
•
Een hoogwaardige vrijetijdsbesteding, die uitzicht biedt op een sociaal, gezond en leerzaam
•
Fysieke en sociale veiligheid in alle domeinen.
zondheid. voor participatie aan de scholings- en arbeidsmarkt. leven.
Volwassenen zonder startkwalificatie kunnen goed deelnemen aan de samenleving Voor de groep volwassenen zonder startkwalificatie is er aandacht voor ondersteuning bij
laaggeletterdheid en bevordering van de participatie. We bieden een ieder wat ze nodig hebben.
•
De volwassenen, die op jonge leeftijd niet voldoende hebben leren lezen en schrijven, laaggeletterdheid of die geen diploma hebben, krijgen een tweede kans. Zo kunnen ze alsnog de nodige certificaten en diploma’s halen (Voortgezet Algemeen Volwassenen Onderwijs, VAVO).
•
Inburgeraars die onvoldoende kennis van de taal en de samenleving hebben, waardoor ze niet
volwaardig en zelfstandig kunnen functioneren in de maatschappij, krijgen een passend inburgeringstraject.
Wat hebben we bereikt? Indicatoren Omschrijving indicator
Streef-
Realisatie
waarde
2009
Toelichting
2009 Jeugd Gezin & zorg, opleiding, vrije tijd, veiligheid Zorg: % kinderen 0-4 jaar naar
99%
100%
consultatiebureau. Zorg: aantal kinderen waarbij opgroeiproblemen worden ge-
250
162 Registratiegegevens van JGZ 0-19. Cijfers zijn nog niet volledig.
.
signaleerd
24 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Omschrijving indicator
Streef-
Realisatie
waarde
2009
Toelichting
2009 Opleiding: bereik peuters met een
27%
54%
taalachterstand.
Bij het streefcijfer is uitgegaan van de wettelijk geformuleerde criteria voor de doelgroep van het Onderwijs achterstandenbeleid. Het realisatiecijfer gaat uit van een verruimde definitie van de doelgroep die door het college is vastgesteld.
Veiligheid: afname overlastmel-
-15%
-29%
dingen (ijkjaar: politiemeldingen 2007). Onderwijs & opleiding, vrije tijd Opleiding: aantal schoolverlaters
400
447 Jongeren tot 18 jaar: 27 vsv-ers
zonder startkwalificatie (vsv).
Jongeren van 18-23 jaar: 420 vsv-ers Tot 18 jaar vallen de jongeren onder de gemeentelijke verantwoordelijkheid; de oudere groep (18 tot 23 jaar) is een regionale verantwoordelijkheid.
Opleiding: aantal aangemelde
300
578 Het aantal gemelde schoolverzuimers
schoolverzuimers.
neemt toe. De scholen zijn zich er steeds meer van bewust dat schoolverzuim een gezamenlijke aanpak vereist van team leerlingzaken en de scholen. De verwachting is dat het aantal meldingen zal toenemen. Dit heeft ook te maken dat het melden voor de scholen is vergemakkelijkt via de IBgroep. De toename van het aantal meldingen zal vooral vanuit het MBO plaatsvinden.
Opleiding: aandeel onderwijsin-
100%
100%
stellingen dat voldoet aan huisvestingsnorm. Vrije tijd: aantal wijken met een brede school.
8
2 Streefwaarde is niet haalbaar. Advies: in programmabegroting 2011 verlagen naar 4 en per jaar kijken naar de ontwikkelingen.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 25
Omschrijving indicator
Streef-
Realisatie
waarde
2009
Toelichting
2009 Volwassenen Volwassenen algemeen Aantal VAVO-studenten (Voortge-
60
82
80
35 Streefwaarde is niet haalbaar. In de
zet Algemeen Volwassenen Onderwijs). Aantal Nt1 (autochtone analfabeten).
Programmabegroting 2010 is de streefwaarde 2009 reeds verlaagd naar 35.
Aantal participatiecursussen.
5
3
Inburgeraars Alle potentiële inburgerings-
800
700 Er zijn in 2009 ongeveer 700
plichtigen en -behoeftigen)
personen gesproken c.q. gescreend.
screenen.
Exacte cijfers worden niet bijgehouden.
Aanbod duaal traject aan inbur-
300
216
geringsplichtigen en inburgeringsbehoeftigen). Uitvalpercentage inburgeraars.
10%
5% Belangrijkste uitvalreden is verhuizing of (r)emigratie.
Toelichting op de behaalde resultaten 1.
Jeugdigen
Jeugdigen vormen een kwetsbare groep. Om deze reden investeren wij vanuit twee domeinen in deze groep: het domein “gezin” (inclusief de sociale en fysieke omgeving) en het domein “onderwijs/school”. De maatregelen, die we in 2009 in het domein ‘gezin’ hebben ondernomen, zijn erop gericht om ouders voldoende hulp te bieden bij opgroei-/opvoed- en andere problemen binnen het gezin, om taalachterstanden in een vroeg stadium te signaleren en weg te werken, om ouders kennis van het onderwijssysteem bij te brengen en belangstelling voor schoolgerelateerde zaken te stimuleren en om jeugdigen hun vrije tijd te laten doorbrengen in een veilige en cultureel-intellectueel stimulerende omgeving. Domein gezin en zorg: •
een Centrum voor Jeugd en Gezin in 1 tot 3 wijken [speerpunt 1]. Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG), waar (aanstaande) ouders, opvoeders en jongeren tot 23 jaar terecht kunnen met vragen over opvoeden en opgroeien, is niet gerealiseerd in 2009. Reden is de vertraging in het bestuurlijke besluitvormingsproces. In mei 2009 heeft de raad het schetsontwerp, waar vertegenwoordigers van 7 partnerorganisaties aan hebben meegewerkt, vastgesteld. De realisatie van het CJG, waar oorspronkelijk een jaar voor stond gepland, is toen verschoven naar 2010.
26 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Aan de invoering van het Digitaal dossier Jeugdgezondheidszorg (Elektronisch kinddossier) en het risicosignaleringssysteem @Risk (verwijsindex) is planmatig gewerkt in samenwerking met de provincie en de partners in het veld. •
Opgroei (en opvoed)problematiek Resultaat: 162 signaleringen. De streefwaarde voor 2009 (250 signaleringen) is hiermee niet behaald. Dit heeft te maken met een smallere invulling van de definitie. Bij een bredere invulling kunnen aanvullende hulpvragen (bv. kinderen met fysieke groeiproblemen, overgewicht, etc.) worden opgenomen. Dit doet geen recht aan deze indicator. Daarom is in dit geval ervoor gekozen om op het raakvlak van opgroei- en opvoedproblematiek te blijven.
•
Integrale aanpak Romaproblematiek [speerpunt 2] De driejarige aanpak van de Romaproblematiek, die gestart is in januari 2009, is gebaseerd op de methodiek Wisselgeld. Hierin worden multiprobleemgezinnen met een Roma-achtergrond begeleid door middel van een brede integrale inzet van zorg tot en met handhaving. De belangrijkste resultaten in het eerste uitvoeringsjaar:
-
er is een samenwerkingsconvenant tussen o.a. de politie, het Openbaar Ministerie, Bureau Jeugdzorg, maatschappelijk werk, GGD en de Raad voor Kinderbescherming;
-
25 Roma-multiprobleemgezinnen nemen deel aan Wisselgeld. Intermediairs coördineren de intensieve zorg rondom deze gezinnen door met alle samenwerkingspartijen één zorgplan per gezin af te spreken;
-
leerplicht heeft veel geïnvesteerd in de handhaving: 20 van de 89 verzuimdossiers van Romakinderen zijn beheersbaar geworden in 2009;
-
8 Romameisjes tussen de 11-18 jaar hebben deelgenomen aan een scholingsproject. Het scholingsproject loopt tot halverwege 2010, daarna kunnen we naar verwachting voor deze kinderen een passende plek binnen het regulier onderwijs vinden;
-
de professionalisering en samenwerking met/van de betrokken instanties begint vorm te krijgen.
Halverwege 2009 is een voortgangsrapportage naar de raad gestuurd over de integrale aanpak van Wisselgeld. Domein gezin en opleiding •
Voorschoolse educatie De voorschoolse educatie is een (met rijks- en gemeentegeld gefinancierd) programma op de peuterspeelzalen (kinderen onder de 4 jaar) om taalachterstanden bij jonge kinderen te voorkomen of terug te dringen. Dit moet leiden tot betere resultaten in het onderwijs. Resultaten: 7 groepen: in 2009 breidden de peuterspeelzaalgroepen met een voorschoolprogramma zich verder uit van vijf naar zeven groepen in vier verschillende wijken. 54% van alle doelgroepkinderen in Nieuwegein wordt bereikt met een voorschools aanbod (was 29% in 2008). In absolute aantallen worden er gemiddeld 70 doelgroepkinderen bereikt binnen de 7 groepen. In deze peuterspeelzaalgroepen volgen alle kinderen een voorschools programma. Binnen elke groep bestaat 2/3 uit doelgroepkinderen en 1/3 uit niet doelgroepkinderen, dit om eventuele afscheiding tegen te gaan. Om dit resultaat te bereiken is extra inzet gepleegd op de toeleiding van ouders en doelgroepkinderen naar het voorschoolse programma. 2 oudercursussen: in Wijkersloot is een nieuwe oudercursus ‘Mijn kind op de voorschool´ van start gegaan. Daarnaast is de cursus ´Schooltaal en Ouderparticipatie´ uitgevoerd door de SWN.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 27
Hierbij komen wekelijks de ouders in de wijk Fokkesteeg bij elkaar om relevante thema’s te behandelen. Ook in het basisonderwijs (kinderen ouder dan 4 jaar) wordt de taalontwikkeling gestimuleerd (zie ‘schakelklassen’ in het onderdeel ‘Domein onderwijs en opleiding’). Domein gezin, vrije tijd en veiligheid: •
Vermindering overlast met 20% [speerpunt 3] Resultaat: afname meldingen met 29%. In 2008 is de gemeente met de politie en het jongerenwerk en opbouwwerk van de Stichting Welzijn Nieuwegein gestart met een project om de overlast te bestrijden. Er was voorzien dat bij een maximale investering van personeel en middelen het aantal overlastmeldingen met 20% zou afnemen. Bij een lagere investering zou het aantal meldingen dalen met 17% (zie indicatorentabel). Door een enthousiaste en kerntaakgerichte investering door de partners is de overlast gedaald met 29% tussen 2007 en 2009.
•
jongerenplatforms organiseren 8 activiteiten of meer met een bereik van minimaal 50 jongeren Resultaat: in 2009 heeft de Stichting Welzijn Nieuwegein (SWN) veel activiteiten voor en met jongeren georganiseerd. Veel meer dan 4 groepen jongeren hebben activiteiten georganiseerd met een bereik van 7 tot 500 deelnemers. Het bereik heeft te maken met het verschil tussen grootschalige en low profile activiteiten. Voorbeelden: voor de kindervakantieweek waren er 80 vrijwilligers en 460 deelnemers; Breakdance Event Rocking Oetka is georganiseerd door 3 jongeren met een bereik van 259 jongeren tot 23 jaar uit heel Nederland; naar de straatspeeldag kwamen samen 460 kinderen en jongeren; de meidendag trok 150 meisjes. Anderzijds trokken muziek- (rap), inloop- en instuifactiviteiten soms niet meer dan tussen de 8 en 35 jongeren. Er is veel samengewerkt tussen gemeente, SWN, commerciële partijen en de bibliotheek.
•
1 Jeugddebat met een bereik van 35 jongeren Resultaat: in 2009 is het jeugddebat georganiseerd in samenwerking de drie VO scholen in Nieuwegein: het Anna van Rijn College, het Cals College en het Oosterlicht College. In totaal hebben 31 jongeren vanuit diverse opleidingsniveaus deelgenomen. De besproken thema’s zijn aangedragen door de jongeren zelf en krijgen een vervolg binnen de activiteiten van New Fun. Daarnaast wordt gekeken hoe, naast het organiseren van het jeugddebat, jeugdparticipatie vorm kan krijgen binnen het Politiek café.
In het domein onderwijs/scholen handhaven we de leerplicht, zorgen we voor startkwalificaties voor de arbeidsmarkt, zorgen we ervoor dat de leerlingen naar school kunnen, dat de gebouwen veilig en toegankelijk zijn en dat leerlingen veilig zijn op school. Domein onderwijs en zorg:
•
Leerlingenvervoer: met leerlingenvervoer worden leerlingen, die door omstandigheden niet naar een school in de buurt kunnen, vervoerd naar school. Er is een nieuwe Verordening leerlingenvervoer vastgesteld met bijbehorende beleidsregels. De verordening is op 11 juni 2009 in werking getreden en de beleidsregels op 9 juli 2009.
•
Passend Onderwijs: ‘Passend Onderwijs’ gaat over kinderen, die niet het reguliere onderwijsaanbod kunnen volgen door een beperking. Voor deze kinderen zijn speciale voorzieningen in het onderwijs, zoals het speciaal onderwijs, speciale afdelingen op reguliere scholen en passende maatregelen in reguliere klassen. De zorg kan in de vorm van fysieke aanpassingen, zorgverlening of aangepast onderwijs. Omdat Passend Onderwijs vooral een aangelegenheid is van de schoolbesturen, heeft de gemeente in 2009 op dit onderwerp geen
28 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
actie ondernomen. Wel is de gemeente door het onderwijsveld op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen. Passend Onderwijs kan trouwens leiden tot een afname van de vraag naar leerlingenvervoer.
•
Vervoer leerlingen SBO: voor het vervoer van leerlingen van het Speciaal Basis Onderwijs (SBO) waarvan de ouders vanwege diverse problematiek niet in staat zijn hun kind van en naar school te vervoeren, heeft het SBO een busje aangeschaft. Deze leerlingen hebben geen recht op leerlingenvervoer, omdat de afstand tussen thuis en school te klein is. De SBO en de gemeente delen de kosten van dit busje.
•
Schoollogopedie: met schoollogopedie verzekert de gemeente zich ervan dat spraakstoornissen in een vroeg stadium worden gesignaleerd en zo mogelijk worden opgelost. Voor de uitvoering van logopedie in het basisonderwijs is de gemeente in 2009 een nieuwe overeenkomst aangegaan met GGD MN.
Domein onderwijs en fysieke zorg (huisvesting):
•
Nieuwe brede scholen in 2009-2010: er is samen met de SBO De Evenaar gewerkt aan de nieuwe Brede zorgschool (realisatie juli 2010). Daarnaast zijn brede scholen in ontwikkeling in Hoog- Zandveld/Lekboulevard en in Zuilenstein. Het moment van realisatie is nog niet bekend.
•
100% van de onderwijsinstellingen voldoet aan de wettelijke huisvestingsnormen: De gemeente voldoet voor 100% aan de wettelijke normen. Om aan de kwantitatieve eisen te voldoen zijn enkele bouwprocessen aan de orde: in de zomer van 2009 is de nieuwbouw van de Toonladder (openbare basisschool) opgeleverd (12 lokalen). de nieuwbouw van de (eerder genoemde) Brede zorgschool van de SBO de Evenaar is gestart en zal naar verwachting medio juli 2010 worden opgeleverd. De kwalitatieve eisen hebben een impuls gekregen: in overleg met de scholenkamer Galecop is een plan gemaakt voor de herinrichting van het terrein; de uitvoering staat gepland in mei 2010. bij de meeste scholen zijn hekken geplaatst ter verbetering van de veiligheid en het tegen gaan van vandalisme. In 2010 zullen de laatste vier scholen van hekwerken worden voorzien. alle scholen in eigendom van de gemeente zijn onderzocht op de aanwezigheid van asbest. De eerste fase van deze asbestinventarisatie is afgerond en heeft geresulteerd in de sanering van enkele schoolgebouwen. In 2010 is tweede fase asbestinventarisatie van schoolgebouwen, die in eigendom zijn van het schoolbestuur.
•
een nieuwe gebruikersovereenkomst tussen gemeente en scholen in 2008/2009: er is een gebruikersovereenkomst opgesteld met de scholen. Hiermee krijgt de gemeente de exploitatie van de scholencomplexen beter onder controle.
Domein onderwijs en opleiding:
•
Een schakelklas in 2009: in september 2009 is in het basisonderwijs een deeltijdschakelklas van start gegaan. De schakelklas heeft tot doel taalachterstanden bij Nieuwegeinse leerlingen (alle groepen vanaf groep 3) weg te werken door intensief taalonderwijs aan te bieden. Het bestuur van de Stichting samenwerking Nieuwegein heeft in nauwe samenspraak met de gemeente en de scholen de schakelklas opgezet.
•
Plan van Aanpak Voortijdig Schoolverlaten 2008-2009 [speerpunt 4] Resultaat: afname van het totaal aantal voortijdig schoolverlaten (VSV) met 12%. In het “Plan van Aanpak voortijdig schoolverlaten 2008 – 2009” is, conform de landelijke VSV doelstelling, de ambitie opgenomen het aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters in uiterlijk het schooljaar 2010-2011 met 40% terug te dringen. Hiertoe zijn diverse maatregelen
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 29
geformuleerd voor o.a. leerplicht, RMC, de scholen en sinds 2009 het jongerenloket. Uitgangspunt van deze maatregelen is het snel in beeld krijgen van uitgevallen jongeren en deze door een traject op maat weer terug te leiden naar een opleiding. De maatregelen van alle partijen tezamen hebben in 2009 geresulteerd in een afname van het totaal aantal voortijdig schoolverlaters met 12% t.o.v. 2008 (570 vsv-ers). Ons streven om maximaal 400 vsv-ers te hebben in 2009 is echter niet gerealiseerd. De afname van het nieuwe aantal voortijdig schoolverlaters bedroeg in het schooljaar 2008-2009 17,6 % dit is in lijn met de doelstelling uit het “Plan van Aanpak voortijdig schoolverlaten 2008 – 2009”. Door dit resultaat geldt nog steeds de verwachting dat in het schooljaar 2010-2011 het aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters met 40% wordt teruggedrongen.
•
Verzuimcontroleur: een stijging van het aantal meldingen met 20-30% in 2009: In 2009 zijn door de verzuimcontroleur met alle ROC´s binnen de Gemeente Nieuwegein gesprekken geweest over de registratie van leerlingen maar vooral over het (melden van) verzuim en de uitval van leerlingen binnen de ROC´s. Samen met de scholen is gekeken welke stappen er zijn en nog moeten worden genomen om tot goede en snelle meldingen te komen van verzuim en hoe voortijdig schoolverlaten zoveel mogelijk te voorkomen. Dit heeft geresulteerd in een betere registratie en melding. Ook is er met ingang van 1 augustus 2009 gestart met het melden van verzuim via de IB-groep. Dit houdt in dat de scholen via 1 centraal systeem verzuim kunnen melden en vanuit het systeem wordt de melding doorgekoppeld naar de gemeente waar de jongere woonachtig is. Verder gaan de ROC’s starten met zorgadvies teams om snel en effectief te kunnen handelen in samenspraak met ketenpartners bij zorgen rondom een leerling. Zij hebben aangegeven het wenselijk te vinden dat leerplicht Nieuwegein als ketenpartner deelneemt aan de zorgadviesteams. Er is eenmalig, als pilot, op een grote ROC een spreekuur gehouden. Jongeren met licht verzuim zijn opgeroepen voor een gesprek. Dit was een groot succes. De betreffende ROC heeft aangegeven het wenselijk te vinden dat het spreekuur wordt voortgezet.
•
Verzelfstandiging Bestuur Anna van Rijn College: het bestuur van de openbare school voor voortgezet onderwijs, het Anna van Rijn College, is in 2009 verzelfstandigd. Dit maakt o.a. uitbreiding van deze school in buurtgemeenten en dus onderwijs dicht bij huis mogelijk.
In het programma Economie, Werk en Vrije Tijd staat voorts nadere informatie over het bestrijden van jeugdwerkeloosheid door middel van het jongerenloket. Domein onderwijs en vrije tijd:
•
realiseren minimaal 4 combinatiefuncties in 2009: Onderwijs en een zinvolle, gezonde vrije tijdsbesteding worden aan elkaar geschakeld middels de ´Combinatiefuncties´. Bij combinatiefuncties krijgen kinderen (vaak via de scholen) een aanbod op het gebied van sport, kunst en cultuur. Voor de implementatie van deze regeling zijn in 2009 voorbereidende activiteiten uitgevoerd. Met meer dan 10 partners in het veld is breed overleg gevoerd over de beste invulling van deze functies. Deze functies zijn mede gericht op het realiseren van de doelen van Nieuwegein Beweegt. De afstemming met het veld, met het programma Nieuwegein Beweegt en met de bestaande wijkactiviteiten bleek complexer te zijn dan voorzien. De uitvoering heeft dan ook vertraging opgelopen. Uiteindelijk zijn er in 2009 4,5 fte toebedeeld aan het basisonderwijs en de sport. De uitvoering zal in 2010 ter hand worden genomen door een kwartiermaker.
Domein onderwijs en veiligheid:
•
Activeren van 1 tot 2 samenwerkingsverbanden Veiligheid in en om scholen: VO-scholen: op verzoek van de politie heeft de gemeente Nieuwegein in 2008 het convenant Veiligheid in en om scholen geëvalueerd en nieuw leven ingeblazen. Dit resulteerde in de vorming
30 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
van een regionaal samenwerkingsverband tussen Lekstroomgemeenten, VO-scholen, ROC en politie. Na een aanvankelijk vliegende start hebben de scholen voor het voortgezet onderwijs besloten om het initiatief over te nemen. Helaas hebben de scholen hierna geen acties meer ondernomen. BO-scholen: de inventarisatie van de sociale veiligheid in het basisonderwijs gaf geen aanleiding tot de inrichting van een samenwerkingsverband. Wel hebben de politie en de basisscholen aan een lang gekoesterde wens van de scholen en de raad invulling gegeven: de lessenreeks Doe Effe Normaal zal weer door wijkagenten op scholen worden uitgevoerd. 2.
Volwassenen
2.1
Volwassenen algemeen
Educatie is ook belangrijk voor volwassenen: zij mogen geen principiële beperkingen kennen als het gaat om hun maatschappelijke participatie. Educatie definiëren we in dit geval breed in termen van taalonderwijs, digitale vaardigheden, financiële- en opvoedingsvaardigheden, etc.
•
Vrijwillige inburgeraars: in 2009 zijn we gestart met het aanbieden van inburgeringstrajecten aan vrijwillige inburgeraars naast de cursussen voor de verplichte inburgeraars.
•
Participatiebudget: in 2009 zijn we gestart met de ontwikkeling van het beleidskader Participatiebudget. In dit nieuwe Participatiebudget worden van rijkswege alle gelden voor educatie, inburgering en reintegratie Wet werk en bijstand samengevoegd. Met dit nieuwe, op elkaar afgestemde, budget kan een nieuwe impuls worden gegeven aan de participatie van kwetsbare burgers.
•
60 onderwijstrajecten voor volwassenen: Resultaat: 82 trajecten. Voor degenen, die de taal voldoende in schrift beheersen –vaak volwassenen, die nog graag een havo of vwo-diploma willen halen als opstap naar een beroepsopleiding- hebben we trajecten VAVO (Voortgezet Algemeen Volwassenen Onderwijs). De belangstelling was in 2009 groter dan we verwacht hadden: in plaats van 60 zijn er 82 trajecten gestart. Dit bestond uit 42 scholieren, die direct uit het reguliere Voortgezet Onderwijs instroomden en 40 overige, volwassen cursisten. De laatste groep wordt door de gemeente gefinancierd.
•
80 trajecten voor laaggeletterden (geen inburgeraars) en peiling behoefte cursussen laaggeletterdheid: Resultaat: in 2009 startten we 35 trajecten lees- en schrijfvaardigheid voor autochtonen. Het ROC spant zich in om de deelname aan deze trajecten te verhogen door middel van het eigen aanvalsplan laaggeletterdheid en het geven van workshops “herkennen en doorverwijzen van laaggeletterden” aan professionals. Uit een peiling blijkt echter dat voor laaggeletterden de drempel om aan dergelijke trajecten deel te nemen nog steeds te hoog is. In 2010 worden met behulp van de provincie extra workshops “Herkennen en doorverwijzen van laaggeletterden” voor professionals verzorgd. Het aantal van 80 trajecten is op korte termijn echter niet haalbaar.
•
5 cursussen ouderparticipatie: Resultaat: er zijn in 2009 3 cursussen ouderparticipatie gestart in plaats van 5. Het blijkt in de praktijk moeilijk om allochtone ouders te overtuigen van het nut van deze cursus. Bovendien participeren veel van de ouders reeds in een inburgeringscursus. Deze indicator bestaat vanaf 2010 niet meer. In de aanloop naar het Participatiebeleid is ervoor gekozen alleen de meest prioritaire indicatoren te handhaven. Deze cursussen vallen hier niet onder, maar zullen nog worden aangeboden.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 31
2.2. Inburgeraars
•
Alle (potentiële) inburgeraars worden gescreend, krijgen informatie en een passend aanbod: Alle 700 oudkomers, die stonden op de lijst met potentieel inburgeringsplichtigen, zijn gescreend; het grootste deel heeft daarna een trajectaanbod gekregen bij het ROC of Ttif.Company. Daarnaast kregen nieuwkomers in de gemeente (en vanaf mei 2009 ook vrijwillige inburgeraars) een aanbod. In 2009 zijn in totaal meer dan 700 (vrijwillige) inburgeraars uit Nieuwegein en Lopik gesproken en gescreend. Door een actieve wervingscampagne meldden veel vrijwillige inburgeraars zichzelf aan of werden zij aangemeld door maatschappelijke organisaties.
•
aanbieden van 300 duale inburgeringstrajecten (gericht op taal en re-integratie of op taal gecombineerd met opvoeding, gezondheid en onderwijs) aan inburgeringsplichtigen (en behoeftigen): Er zijn 216 trajecten gerealiseerd. Van deze 216 gestarte inburgeraars uit Nieuwegein en Lopik in 2009 was de helft (110) vrijwillige inburgeraar. Slechts 5% van het totaal is uitgevallen.
•
handhaven van de inburgeringsplicht door het afgeven van handhavingsbeschikkingen aan inburgeringsplichtigen. Na 3,5 of 5 jaar controleren we of de inburgeringsplichtige zijn inburgeringsexamen heeft behaald. Dit doel is bestemd voor 2013.
•
Cultuurmaatjesproject: bij dit project trekken inburgeraar en ingeburgerde samen op om elkaars cultuur beter te leren kennen en om de sociale kaart en de taal beter te leren. Dit project wordt in opdracht van de gemeente uitgevoerd door de SWN in samenwerking met ROC.
Voortgang strategische agenda Product
2009
Toelichting
Beleidskader Centrum Jeugd en Gezin
X
Gerealiseerd
Wisselgeld: tussenrapportage
X
Gerealiseerd
Aanpak Vroegtijdig schoolverlaten 2008-2009:
X
Gerealiseerd
(tussen-)evaluatie Leerlingvervoer: nieuwe verordening
X
Gerealiseerd
Verzelfstandiging Bestuur Anna van Rijn College
X
Gerealiseerd
X
Gerealiseerd
(openbaar voortgezet onderwijs) Toezichthoudend Orgaan op ROBIJN (openbaar basisonderwijs): goedkeuren van de begroting van 2009.
32 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Product Veiligheid in en om scholen: evaluatie
2009 --
Toelichting De VO-scholen hebben eind 2008 het initiatief voor dit project naar zich toe getrokken, maar hebben de beloofde evaluatie niet ter hand genomen. BO-scholen en politie willen weer de lessenreeks ‘Doe effe Normaal’ uitvoeren.
Overlastbestrijding: plan en (tussen)evaluatie
X
Gerealiseerd
Vernieuwing vrije tijdsaanbod jeugdigen: plan en
X
SWN heeft een uitgebreid plan
(tussen) evaluatie
opgesteld. Dit plan is (deels) opgenomen in tussenevaluatie DNA-J.
Participatiebudget
X
Inburgeringsagenda Participatiefonds
Gerealiseerd Loopt door tot 2012
X
Gerealiseerd
Voortgang investeringen 2009 Voor dit programma waren voor 2009 geen vervangingsinvesteringen geraamd. 2.1.4
Maatschappelijke Ondersteuning en Participatie
Wat wilden we bereiken? 1.
Preventie en ondersteuning
We bieden ondersteuning op het gebied van gezondheid en financiële situatie. Ook helpen we inwoners zodat zij bijvoorbeeld het huishouden kunnen doen of zich goed kunnen verplaatsen in en om hun huis. Verder vinden we het belangrijk dat ze mobiel zijn en dat ze andere mensen kunnen ontmoeten voor sociale contacten. We geven bij voorkeur tijdelijke ondersteuning. Maar soms is langdurige ondersteuning noodzakelijk. De ondersteuning is gericht op het (weer) zelfstandig functioneren van mensen. Hierdoor kunnen zij weer meedoen in de samenleving. De ondersteuning heeft ook een preventieve functie. Begeleiden we mensen goed, dan voorkomen we dat de situatie van een individu verslechtert en dat er meer vraag komt naar ondersteuning. Wat wilden we bereiken? In 2009 leven inwoners gezonder door activiteiten, die goed zijn voor de gezondheid. Voldoen aan de beweegnorm is daarvoor een voorwaarde. De gemeente zorgt ook in 2009 voor een toegankelijk ondersteuningspakket van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). In 2009 is er in de gemeente een aanbod van voorlichting, advisering en hulp. Het doel hiervan is dat we armoede tegengaan. Ook willen we voorkomen dat de situatie van mensen, die in armoede leven, verslechtert. Meedoen in de maatschappij en zijn of haar positie verbeteren is immers pas mogelijk als iemand geen financiële problemen meer heeft. Activiteiten: wat hebben we in 2009 gedaan?
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 33
1.
Meer inwoners leven gezond
De Nota gezondheidsbeleid 2008-2010 (2014) is vastgesteld. Mede hierdoor is het uitvoeringsprogramma vertraagd en wordt in 2010 opgesteld. Wel is aan de speerpunten gewerkt. In 2009 is geprobeerd via ZonMw co-financiering te krijgen voor Bewegen Op Recept (BOR). Helaas is dit niet gelukt, hetgeen als consequentie heeft dat de plannen in 2010 aangepast moeten worden. Op het gebied van alcohol wordt gebruik gemaakt van provinciale gelden om de voorlichting in het onderwijs te intensiveren. In 2009 is voorbereid dat de activiteiten op het gebied van eenzaamheid in samenwerking met de provincie Utrecht en de gemeenten Amersfoort en Utrecht worden verdiept naar een pilot signalering en bestrijding sociaal isolement. Hiermee wordt een relatie met de Wmo gelegd. De afwezigheid van sociaal isolement is immers een cruciale veronderstelling in de Wmo. 2.
Toegankelijk ondersteuningspakket Wmo
In 2009 is er op de gemeentepagina in de Molenkruier regelmatig aandacht besteed aan de Wmo en het Wmo-loket. Ook de wederom druk bezochte Wmo-inwonersavond op 15 september 2009 en de start van de digitale sociale kaart kan eraan hebben bijgedragen dat de bekendheid van het Wmoloket licht hoger ligt dan gepland. In 2009 is de nieuwe contractering van de hulp bij het huishouden voorbereid. Hierbij zijn verschillende juridische mogelijkheden bekeken om te zorgen voor een werkwijze met aanbieders die een zo hoog mogelijke kwaliteit voor de inwoners levert, die keuzevrijheid voor de cliënten inhoudt en die aansluit op de werkwijze in de woonservicezones. In 2010 vindt de contractering plaats. De gemeente is pilotgemeente voor het VNG-project de Kanteling om op een andere manier invulling te geven aan de compensatieplicht in de Wmo. De eerste ervaringen zijn inmiddels opgedaan. De Wmo-raad heeft ervoor gekozen om de Wmo-inwonersavond op 15 september te wijden aan de compensatieplicht. Tijdens die avond werd met behulp van acteurs verkend welke gevolgen de andere werkwijze heeft voor gemeente en inwoners. In 2009 is veel tijd en energie gaan zitten in de gevolgen van het opsplitsen (en later faillissement) van Meavita Nederland. Er waren grote zorgen over de continuïteit van de dienstverlening door Vitras/CMD op onder andere het gebied van AMW en JGZ. Nieuwegein heeft ervoor gekozen om gezamenlijk op te blijven trekken met de andere gemeenten, die een subsidierelatie hebben met Vitras/CMD. Doordat de Nza lang heeft gewacht met het doen van een uitspraak over de steunaanvraag van Vitras/CMD, krijgt het overleg in 2010 een vervolg. Wel is duidelijk dat de dienstverlening op korte termijn geen gevaar loopt. Anders dan andere gemeenten hoefden we gelukkig geen oplossing te zoeken voor de hulp bij de huishouding, daar Vitras daarmee per 2009 in Nieuwegein al was gestopt. In februari 2009 konden we constateren dat de overgang van de Vitrascliënten naar andere aanbieders zonder veel of al te grote problemen is verlopen. Per 1 juli 2009 is de Wet tijdelijk huisverbod ingevoerd in de gemeente Nieuwegein. In 2009 is 5 maal een huisverbod opgelegd (voor 10 dagen) waarvan er 4 verlengd zijn. Per 1 januari 2010 is Huisverbod Online in gebruik, waarmee de communicatie digitaal verloopt. 3.
Tegengaan van armoede
In 2009 verbeterden we onze gemeentelijke voorlichting met de brochure ´Moeite met rondkomen´, het ´gelddomein´ (een helder overzicht van alle regelingen op de website van de gemeente) en met de introductie van de digitale sociale kaart. Preventie van schulden onder jongeren kreeg vorm in de toneelvoorstelling van Klassekunst en een bijbehorend lespakket. Professionals ontmoetten elkaar
34 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
tijdens de workshops van ´Veelkleurig samenwerken´ en in oktober was de FNV-tentoonstelling ´Leven aan de rafelrand van de arbeidsmarkt´ over werkende armen te zien in de bibliotheek in Nieuwegein. Advisering en hulp werden uitgebreid met de oprichting van de Stichting Urgente Noden Nieuwegein e.o. en met de uitbreiding van de schuldhulpverlening met adviesgesprekken en nazorg. 2.
Participatie
We bevorderen participatie van inwoners in de samenleving. Iedereen moet kunnen meedoen aan het maatschappelijk leven. Op sociaal, sportief, cultureel en economisch gebied. We stimuleren dat mensen met verschillende leefstijlen met elkaar in contact komen. Zo bevorderen we de integratie van verschillende bevolkingsgroepen. We zorgen voor voorzieningen, accommodaties en activiteiten die voor alle inwoners openstaan. Wat wilden we bereiken? •
In 2009 participeren meer inwoners in de samenleving. De sociale samenhang neemt daardoor toe. Dat is vooral zichtbaar in het percentage Nieuwegeiners dat vrijwilligerswerk doet. Bijvoorbeeld burenhulp. Inwoners investeren tijd in de (sociale) omgeving.
•
In 2009 maken meer inwoners gebruik van het culturele aanbod. Voor Nieuwegein betekent dit
•
In 2009 sporten meer inwoners.
meer bezoek van podiumkunstvoorstellingen en musea.
Activiteiten: wat hebben we in 2009 gedaan? 1.
Meer participatie en sociale samenhang
2009 is het eerste jaar geweest waarin in de bestaande woonservicezones (JWZ en WEB) taakgroepen functioneerden: teams van uitvoerende medewerkers van gemeente en partners die samen integraal inspelen op ontwikkelingen in de woonservicezone en het jaarprogramma uitvoeren. Per 1 januari 2010 worden de taakgroepen getrokken door de wijkmanagers. Tevens zijn de voorbereidingen getroffen voor de samenwerking in Galecop en Zuidoost. Met de partners is de werkwijze nog eens goed tegen het licht gehouden. Vanuit die gezamenlijkheid kunnen nu de verschillende woonservicezones worden geïmplementeerd. De werkwijze is inmiddels operationeel beschreven en een meerjarenprogramma t/m 2013 met geplande activiteiten voor alle woonservicezones is in ontwikkeling. De behoefte en de activiteiten worden besproken met de wijkplatforms. De gesprekken tussen Vitras/ CMD over de gezamenlijke huisvesting van de ondersteuning van mantelzorg en vrijwilligers hebben geleid tot afspraken. In 2010 start een pilot met gezamenlijke huisvesting in de bibliotheek. De bekendheid van het steunpunt mantelzorg is toegenomen. De verwenpakketactie eind 2008 heeft daar waarschijnlijk aan bijgedragen. Eind 2009 is het beleidskader mantelzorg 2010-2014 door de raad vastgesteld. In 2009 is het regionale convenant voor de maatschappelijke stages ondertekend. De eerste stages zijn vervuld. Het percentage deelname vrijwilligerswerk is 35% geworden (inwonersenquête 2009). Dat is 5% lager dan de streefwaarde. Vooral vrijwilligerswerk als bestuurslid bij een instelling is afgenomen. Het aantal mensen dat vrijwilligerswerk doet voor maar een paar uur, of ongeorganiseerd is toegenomen. Dat is positief omdat dit een potentieel is dat in het nieuwe beleidskader 2010-2014, dat in 2009 door de gemeenteraad is vastgesteld, wordt aangesproken. Vooral mensen tussen de 35 jaar en 65 jaar
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 35
zijn actief als vrijwilliger. Deze groep neemt t.o.v. 2007 iets af, terwijl de groep boven de 65 jaar iets toeneemt. Hierdoor is de afname van het aantal vrijwilligers voor een deel te verklaren. In 2009 is de ondersteuning en waardering en aandacht voor vrijwilligers namelijk toegenomen met een nieuwe vrijwilligersverzekering, een geslaagd vrijwilligersfeest en veel artikelen in onder andere De Molenkruier. Het nieuwe evenementenbeleid is ontwikkeld samen met maatschappelijke partners en zal in 2010 door ons college worden besproken. De evenementenkalender is daar onderdeel van. Voorrang is gegeven aan de consultatie van het maatschappelijk middenveld en de organisatie/ ondersteuning van succesvolle evenementen als Nieuwegein Bruist, United jeugd cup, beachsport, dartstournooi en de Ladies tour. De coördinatie van gemeentelijke omgang met evenementen is gestart en daarnaast is een evenementenloket geopend dat facilitaire ondersteuning biedt aan organisatoren van evenementen. Het gemeentelijke antidiscriminatiemeldpunt is gestart, maar 39 van de 40 meldingen zijn rechtstreeks binnengekomen bij de backoffice, Artikel 1. De toegankelijkheid van de website is verbeterd. In 2010 wordt vervolgens bekeken wat de zin van deze loketfunctie is. In 2009 is de Nota meedoen in Nieuwegein, het beleidskader integratie 2009–2011 door de raad vastgesteld. De herijking van de subsidieregeling is inmiddels afgerond. Naar aanleiding van een amendement over de ontwikkelingen park Oudegein en Sportpark Parkhout is een ruimtelijke verkenning op hoofdlijnen uitgevoerd naar de hoofdinfrastructuur van de buitensportaccommodaties, mede op basis van de concept-structuurvisie. Deze verkenning heeft geresulteerd in twee oplossingsrichtingen. Inclusief het amendement waren er drie oplossingsrichtingen. In 2010 is op grond hiervan besloten tot de aanleg van twee kunstgrasvelden (bij SV Geinoord en SV Vreeswijk) en het opknappen van de kleedaccommodatie van SV Vreeswijk. 2.
Meer inwoners maken gebruik van het culturele aanbod
Naast de reguliere ondersteuning via subsidie en inzet van de U-pas zijn er ook dit jaar bijzondere projecten gerealiseerd. Een aantal daarvan begeleidde de renovatie- en nieuwbouw van het centrum zoals het slaan van de eerste paal van het stadshuis met daarin onder andere het nieuwe CBK met een bloemenregen en City Island. De bouw van het theatercomplex is voorbereid en is gestart in 2010. 3.
Meer inwoners sporten
In december 2009 zijn het beleidsplan en uitvoeringsprogramma 2010-2013 Nieuwegein Beweegt vastgesteld. Daarmee is de gemeente de eerste gemeente van de provincie met een integraal sport en beweegbeleid. De subsidieregels worden in 2010 opgesteld.
36 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Wat hebben we bereikt? Indicatoren Omschrijving
Streefwaarde
Realisatie
indicator
2009
2009
Toelichting
Meer inwoners leven gezond Percentage
Volwassenen
Volwassenen
De indicator wordt eens in de 4 jaar
inwoners dat
40%
61%
gemeten (GGD).
Senioren 60%
Senioren 61%
regelmatig beweegt. (landelijk 55 %) Toegankelijk ondersteuningspakket WMO Percentage
25%
28%
7
7
5%
6%
inwoners dat bekend is met het Wmo-loket (was: bekend met voorzieningen/wegwijzer) Rapportcijfer inwoners dat tevreden is over het Wmo-loket (was: percentage) Percentage
5% is het maximum dat landelijk wordt
mantelzorgers
aangehouden voor een goed
ouder dan 18
functionerend steunpunt
jaar dat gebruikt maakt van informatie/advies, cursussen en/of lotgenotencontact van het Steunpunt Mantelzorg Tegengaan van armoede % succesvolle
nieuwe
aanvragen
indicator:
73,5%
toeleiding Wet schuldsanering
Succesvol: minnelijke regeling of
schuldhulpver-
minimaal 45%
natuurlijke personen
lening Meer participatie en sociale samenhang Percentage
40%
35%
deelname vrijwilligerswerk
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 37
Omschrijving
Streefwaarde
Realisatie
indicator
2009
2009
Toelichting
Iedere inwoner kan sporten Percentage
60%
71%
Bron: inwonersenquête
inwoners ouder dan 18 jaar dat in de afgelopen 12 maanden minimaal één keer per maand ten minste een uur sport Meer inwoners maken gebruik van cultureel aanbod Aantal bezoekers
90.000
76.000
Alle gegevens zijn nog niet binnen. Op
van gesubsi-
dit moment (25/5) is het aantal
dieerde culturele
76.000.
activiteiten Percentage Nieuwegeiners dat in de
30% podium-
Niet bekend
kunsten 30% musea
afgelopen twaalf
Jaarlijks te meten als de raad daar geld voor beschikbaar stelt. Dat is bij het vaststellen van de begroting 2009 niet gebeurd.
maanden minimaal één keer per maand een culturele activiteit in Nieuwegein heeft bezocht (landelijk 25% podiumkunsten en 37% musea)
Toelichting op de behaalde resultaten Zie de toelichting onder paragraaf 4.1
38 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Voortgang strategische agenda 2009 Product
1e helft
Evaluatie U-pas
Toelichting 2e helft
x
De U-pas is positief geëvalueerd. Op basis hiervan is een nieuwe overeenkomst gesloten voor de periode tot 31 december 2010
Aanbeveling na minima-
x
effectrapportage Nibud
Het Nibud heeft in het vierde kwartaal van 2009 onderzoek gedaan naar de invloed van gemeentelijke maatregelen op de financiële positie van inwoners met lage inkomens. De resultaten volgen in het eerste kwartaal 2010 en worden gebruikt bij de evaluatie van het integraal plan van aanpak armoedebestrijding in Nieuwegein.
Beleidskader anti-
x
discriminatiebeleid
Wordt 1e halfjaar 2010 door onder andere vertraging in wetgeving door het Rijk. De verordening is inmiddels vastgesteld door de gemeenteraad.
Informatief: gevolgen
x
De raadscommissie SOC is mondeling
overheveling
door de wethouder geïnformeerd.
ondersteunende begeleiding naar Wmo Informatief: gevolgen
x
De raadscommissie SOC is mondeling
wetswijziging Wmo alfahulp Informatief: omgang met
door de wethouder geïnformeerd. x
Het college informeerde de
tijdelijk huisverbod
gemeenteraad per brief over de invoering.
Informatief: versterking
x
Niet gerealiseerd
x
December 2009. Er is meer tijd nodig
coördinatie evenementen Informatief: uitvoeringsprogramma
gebleken voor de integrale benadering
Nieuwegein Beweegt
dan op voorhand was ingeschat. Dat is één van de leerpunten van de nieuwe programmatisch werkwijze.
Voortgang investeringen 2009 Omschrijving Sportzaal Batau – grond Sportzaal Batau gebouw Sportzaal Batau installaties
Bedrag
Toelichting
200.000 Bouw van de sportzaal Batau 1.695.000 Bouw van de sportzaal Batau 330.000 Bouw van de sportzaal Batau
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 39
Omschrijving
Bedrag
Sportzaal Batau inventaris 2.1.5
Toelichting
140.000 Bouw van de sportzaal Batau
Economie, Werk en Vrije Tijd
Wat wilden we bereiken? 1.
Economie
Wat wilden we bereiken? Bedrijven zijn de motor van de economie. Door te investeren groeien bedrijven en daarmee de werkgelegenheid. Zorgt de gemeente voor de juiste randvoorwaarden, dan stimuleert zij de groei en bloei van bedrijven. De gemeente wil inzicht krijgen in het reilen en zeilen van ondernemers. Kortom inzicht in het ondernemersklimaat. Graag faciliteert de gemeente startende ondernemers. Daarom wil de gemeente meer mogelijkheden bieden voor huisvesting. Samen met de gemeenten Utrecht en Woerden werken we al een tijd aan de ontwikkeling van een Starterscentrum. Hier kunnen startende ondernemers (WWB-ers en nuggers) een bedrijf opbouwen. Dit staat in het collegeprogramma. Werkgelegenheidsterreinen van goede kwaliteit trekken bedrijven aan. Het gaat daarbij om parkeermogelijkheden, de ontsluiting (toegankelijkheid), groen en mogelijkheid tot uitbreiding. De gemeente wil weten wat ondernemers op dit moment van de kwaliteit van de lokale bedrijventerreinen vinden. Doelstelling In 2009 komt er een beter inzicht in het Nieuwegeinse ondernemersklimaat. Dit moet leiden tot een algehele waardering met een cijfer 7 in 2011. Activiteiten: wat hebben we in 2009 gedaan? In 2009 is het digitale Bedrijvenpanel ondervraagd over het Nieuwegeinse ondernemersklimaat. De ondernemers gaven een gemiddeld cijfer van 6,6. 2.
Werkgelegenheid
Wat wilden we bereiken? We willen meer inwoners structureel aan het werk krijgen. Dus zo min mogelijk mensen die een beroep doen op de Wet werk en bijstand (WWB). Voor werkgevers is het steeds moeilijker om goed personeel te vinden. Dat biedt kansen voor die inwoners die nu nog gebruik moeten maken van de WWB. Met een actief uitstroombeleid kunnen we gebruikmaken van deze kansen. Met dit beleid proberen we de mensen, die niet werkzaam zijn, met ondersteuning en concrete projecten geschikt te maken voor de arbeidsmarkt. Doelstelling Op 31 december 2009 is het aantal personen dat gebruik maakt van de WWB afgenomen met 10 procent ten opzichte van 31 december 2007. Activiteiten: wat hebben we in 2009 gedaan?
40 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Vanwege de overdracht van uitkeringen aan 65-plussers naar de SVB, is de streefwaarde verlaagd van 877 naar 778. Ondanks de economische recessie is deze streefwaarde bijna bereikt: op 31 december 2009 telden wij 782 WWB-uitkeringen. De belangrijkste activiteiten in 2009: •
De werkwijze aan de poort was in 2009 opnieuw succesvol. Het instrument ‘voorintake’ is vanaf 1 oktober ook ingezet voor jongeren, die een beroep doen op de Wet wij. In totaal is het instrument voor 549 personen ingezet. Het resultaat is dat 53% (293 personen) geen beroep heeft gedaan op een WWB-uitkering of een WIJ-inkomensvoorziening. Deze personen zijn doorgeleid naar werk, work-first instrumenten of andere voorliggende voorzieningen.
•
In de tweede helft van het jaar zijn wij zeer actief aan de slag gegaan met de bestrijding van de jeugdwerkloosheid. Samen met 16 gemeenten in de regio Utrecht Midden en andere samenwerkingspartners hebben wij het Actieplan Bestrijding Jeugdwerkloosheid opgesteld. Om dit plan uit te voeren is op initiatief van de gemeente Nieuwegein in de regio Lekstroom een Jongerenloket opgericht. Jongeren die geen baan hebben, kunnen bij het Jongerenloket terecht voor begeleiding naar werk. Jongeren die voortijdig gestopt zijn met school krijgen via het Jongerenloket hulp bij het vinden van een opleiding of leerwerkplek. Het Jongerenloket is bedoeld voor jongeren tot 27 jaar uit de gemeenten Houten, Lopik, Nieuwegein, Vianen en IJsselstein. Van september tot december hebben de medewerkers van het Jongerenloket totaal 237 jongeren geplaatst op een baan, een leer-werk-baan of een opleiding. Van deze jongeren waren er 120 afkomstig uit Nieuwegein.
•
Bij de werkgeversbenadering is de samenwerking met UWV-Werkbedrijf geïntensiveerd. Meer dan voorheen maken wij gebruik van elkaars vacatures, waardoor wij meer en betere plaatsingen realiseren. Voor de personeelsvraag in de thuiszorg hebben wij een toeleidingstraject ingezet van gerichte coaching en training. Via dit traject zijn 6 personen geplaatst.
•
Het reïntegratie-instrument ‘Make-over’ is in regionaal verband aangeboden door PAUW Bedrijven. ‘Beweging als opmaat voor reïntegratie’ was een geslaagd experiment. Dit instrument is structureel opgenomen in het voorzieningenaanbod.
•
In het kader van ons handhavingsbeleid hebben wij 273 aanvragers thuis bezocht. Dit leidde tot 22 afwijzingen. Daarnaast onderzochten de bijzonder controleurs 78 fraudesignalen met als resultaat 21 beëindigde uitkeringen. Het thematisch dossieronderzoek richtte zich op voorliggende voorzieningen en controle van gegevens via koppeling van bestanden. Dit onderzoek leidde tot 5 beëindigde uitkeringen. Samenwerking bij handhaving was er door participatie in de projecten Wisselgeld en Veiligheidshuis.
•
In juli 2009 hebben wij een activiteitenplan vastgesteld om arbeidsdeelname van mensen zonder WWB-uitkering te bevorderen. Na actieve werving zijn 17 mensen met een traject gestart.
3.
Vrije tijd
Vrije tijd is in de ruime zin een combinatie van toerisme en recreatie. We richten ons op inwoners en mensen van buitenaf. Dit is belangrijk, want dit heeft invloed op de leefbaarheid in de stad. Bovendien draagt het bij aan de kwaliteit van de directe leefomgeving. Ook geeft het kansen voor behoud van cultuurhistorisch erfgoed voor ontspanning in de directe leefomgeving. Wat wilden we bereiken? We willen het huidige aanbod zo goed mogelijk (laten) gebruiken. Daarnaast willen we waar mogelijk het aanbod verder vergroten.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 41
Doelstelling 1 Het bezoekersaantal van het lokale toeristische aanbod is op 31 december 2009 met 5 procent toegenomen ten opzichte van 2008. Doelstelling 2 Eind 2009 is het toeristische aanbod met één product vergroot. Activiteiten: wat hebben we in 2009 gedaan? •
Het recreatieschap Stichtse Groenlanden realiseert op dit moment in Laagraven de recreatieplas Zuidplas. Alle onderdelen van de exploitatie (horeca, recreatieactiviteit en onderhoud en toezicht) zijn in 2009 in één keer aan een marktpartij overgedragen. In 2010 vindt uitbouw van het aanbod plaats. De ontwikkeling van dit recreatiegebied wordt bekostigd door het recreatieschap Stichtse Groenlanden. Het recreatieschap is een gemeenschappelijke regeling en wordt in stand gehouden door verschillende gemeenten.
•
In 2009 is een aantal onderdelen uit de eerste fase van de nieuwe inrichting van het Natuurkwartier gerealiseerd. Recreatie en educatie komen samen in dit prachtige groene gebied in park Oudegein. Het Natuurkwartier wordt gevormd door Museum Warsenhoeck, poldermolen Oudegein van Het Utrechts Landschap en kinderboerderij IJsselstee en het Milieu Educatie Centrum van de gemeente Nieuwegein. In 2010 wordt verder gewerkt aan de overige fasen van de herinrichting (meer info: zie het programma Duurzame Ontwikkeling).
Wat hebben we bereikt? Indicatoren Omschrijving
Streef-
Realisatie
Indicator
waarde
2009
Toelichting
2009 Economie 1. Waardering
Nulmeting
Nulmeting
Behandeling in de raadscommissie vindt
ondernemers-
gehouden
gehouden
plaats samen met de Economische visie
klimaat
en behandeld in
Nieuwegein 2015 (gereed medio 2010).
SOC (digipanel onderzoek 1) 2. Huisvesting voor starters
Nota
Afgerond
Besluit op basis van de nota: geen
vastgesteld
regionaal starterscentrum realiseren.
waarmee
Wel: maatregelen gericht op verbeterde
besluit kan
registratie, het ontwikkelen van een
worden
gemeentelijk integraal starteraanbod en
genomen om
het aanbieden van tijdelijke
startersfaciliteit
bedrijfshuisvesting.
te realiseren Werkgelegenheid 5. Zo min mogelijk
877
782 Per 1 oktober 2009 zijn de uitkeringen aan 65-plussers overgedragen aan de
42 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Omschrijving
Streef-
Realisatie
Indicator
waarde
2009
Toelichting
2009 mensen in de
SVB. In verband hiermee is de
WWB (-10%)
streefwaarde aangepast naar 778.
Vrije Tijd 6. Elk jaar 5%
10.500
11.238 Bezoekersaantallen van Museumwerf
meer
(5.477), Oudheidskamer Vreeswijk
bezoekers
(2.030) en museum Warsenhoeck (3.731).
7. Meer aanbod
Promotieacties
Opening
Door tussenkomst van Stichtse
opgestart
recreatieplas
Groenlanden is de exploitatie van
Laagraven in
Laagraven gegund aan een ondernemer;
2009.
wordt in 2010 verder uitgebouwd.
Toelichting op de bereikte resultaten Zie de toelichting onder paragraaf 5.1 Voortgang strategische agenda Zie ook de toelichting onder paragraaf 7.5.2 indicatoren. Product
2009
Toelichting
Economie -
Bedrijfsbezoeken en
Intensive
netwerkverbreding -
Promotie zakelijk
ring Intensive
Nieuwegein -
ring
Regionaal Starterscentrum afronding
x
haalbaarheidsonder-
Afgerond, geen regionaal starterscentrum opgericht.
zoek -
Potentie Nieuwegeinse
x
economie: sterkte
verwerkt in Economische visie Nieuwegein 2015
zwakte analyse -
Afgerond, sterkte zwakte analyse wordt
x
Afgerond, bedrijvenpanel opgericht. Inmiddels
Digipanel panel
2 enquêtes gehouden (over Structuurvisie en
bedrijven ontwikkelen
ondernemersklimaat).
Werkgelegenheid Bevorderen uitstroom
Continu
WWB
Voortgang investeringen 2009 Voor dit programma waren voor 2009 geen vervangingsinvesteringen geraamd.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 43
2.1.6
Ruimtelijke Ontwikkeling
Wat wilden we bereiken? 1.
Duidelijkheid en zekerheid over ontwikkelingen
We willen duidelijkheid en zekerheid over ruimtelijke ontwikkelingen. Wij willen duidelijkheid en zekerheid over toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen in de stad en regio. Daarom zijn wij bezig om een structuurvisie 2025 op te stellen. In deze visie wordt aandacht besteed aan diverse nieuwe stedelijke opgaven waar de stad de komende jaren mee te maken krijgt. Ook wordt aandacht besteed aan belangrijke regionale ontwikkelingen en de positie van Nieuwegein daarin. In 2007 is de 1ste fase van de structuurvisie afgerond met een zogeheten bouwstenennota. De 2de fase van de structuurvisie (de Perspectievennota) bevindt zich momenteel in het besluitvormingstraject. Voor de Perspectievennota zijn in het begin van 2008 diverse aanvullende onderzoeken gehouden. In dit kader zijn eveneens de conceptvisie publieke ruimte en de conceptvisie detailhandelsstructuur opgesteld. Beide visies doorlopen hun eigen besluitvormingstraject maar zullen wel worden verwerkt in de derde fase van de structuurvisie. Op basis van het voorgaande zijn een 4-tal toekomstperspectieven opgesteld en zijn een 6-tal kwaliteiten gedefinieerd, die richting geven aan de toekomstige ontwikkelingen in de stad. Over de toekomstperspectieven en de kwaliteiten heeft een uitgebreide consultatie met doelgroepen uit de samenleving plaatsgevonden. Mede op basis hiervan is in de Perspectievennota ook een richting voor vervolg aangegeven dat als vertrekpunt kan dienen voor de volgende fase van de structuurvisie. De uiteindelijke structuurvisie moet leiden tot een visiedocument dat voor iedereen toegankelijk is en helder en duidelijk de kaders aangeeft waarbinnen ontwikkelingen kunnen plaatsvinden. De volgende 3 doelen zijn daarin van belang: 1. een overkoepelende en samenhangende visie voor de lange termijn; 2. een strategisch en tactisch instrument voor gemeente, marktpartijen en bewoners; 3. een ruimtelijke en programmatische onderlegger o.a. voor bestemmingsplannen. 2.
Prettig wonen en leven in Nieuwegein
Door aandacht voor kwantitatieve en kwalitatieve huisvesting houden we het inwonersaantal, het voorzieningenniveau en het woon- en leefklimaat op peil (>60.000 inwoners). Het kwantitatieve woningtekort dringen we terug door vergroting van de woningvoorraad. Hiervoor is een urgentieprogramma voor de bouw van 1.600 woningen opgesteld. In dit programma wordt ook aandacht besteed aan adequate huisvesting van kwetsbare groepen. Denk aan ouderen, mensen met lagere inkomensgroepen en starters. Het woon- en leefklimaat in de wijken blijft zo op peil dankzij ruimtelijke en sociale maatregelen. 3.
Gebouwen: veilig, gezond leefklimaat en aanpasbaar
De gebouwen voldoen aan de (wettelijke) kwaliteitseisen voor het beoogde gebruik. We zien toe op veilig en gezond bouwen volgens de geldende eisen. Informatie over het vergunningenstelsel, de toetsingskaders en de uitvoering van de toezicht- en sanctietaken is actueel, duidelijk en eenvoudig toegankelijk. Nieuwbouwwoningen of gerenoveerde woningen voldoen aan de criteria voor aanpasbaar bouwen. Zo kunnen bewoners hier ook bij invaliditeit zo lang mogelijk blijven wonen.
44 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
4.
Verkeer en vervoer: goed geregeld
Het verkeer draagt bij aan een goed functionerende stad. Handhaving en verbetering van de doorstroomsnelheid op de hoofdwegenstructuur zorgt voor optimale bereikbaarheid. De verkeersveiligheid neemt toe en het aantal verkeersslachtoffers daalt dankzij infrastructurele en mensgerichte maatregelen. We stimuleren het gebruik van andere vervoersmiddelen dan de auto, zoals de fiets, het OV en voetgangersverkeer. Dit heeft een positieve invloed op het milieu en de bereikbaarheid. 5.
Beeldkwaliteit van openbare ruimte en gebouwen
De vormgeving en inrichting van de bebouwde en onbebouwde omgeving biedt herkenbaarheid en kwaliteit. Historische stads- en dorpsgezichten en panden moeten behouden blijven voor de inwoners en herkenbaar zijn in de openbare ruimte. Kunst in de wijken levert een duidelijke bijdrage aan de identiteit en beleving van de stad. De uiterlijke vormgeving van gebouwen moet voldoen aan de vastgestelde welstandscriteria. Wat hebben we bereikt? Indicatoren Omschrijving
Streef-
Realisatie
indicator
waarde
2009
Toelichting
2009 Actuele gebieds-
16/19
14/19
bestemmingsplannen t.o.v. het totaal Actuele gebieds-
1/19
0/19 De DURP eisen zijn niet meer van
bestemmingsplannen
toepassing. Nu gelden de eisen IMRO, SVBP
digitaal uitwisselbaar
en STRI.
(DURP, IMRO) Uitbreiding
0
0
65
2
31,6
0
0
0
65
0
60
23
25%
20%
woningvoorraad binnen urgentieprogramma Uitbreiding woningvoorraad Percentage sociale huurwoningen in bestaande woningvoorraad Sociale woningbouw in uitbreiding woningvoorraad Uitbreiding woningaanbod voor jongeren Bedrijfsinspecties van bestaande bouw in de gebruiksfase (fysieke veiligheid) Basisscholen en kinderopvang met
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 45
Omschrijving indicator
Streef-
Realisatie
waarde
2009
Toelichting
2009 goed binnenklimaat De getallen worden op zijn vroegst in april
Verkeersslachtoffers Ziekenhuisopnames Doden Aandeel voetgangers
34 3 >27,8%
in het totaal aantal
24 van het opvolgend jaar bekend gemaakt. 1 De vermelde waarde is daarom van 2008. 26,8% Deze indicator wordt niet door gemeente Nieuwegein gemeten. Vermeld is het
verplaatsingen tot 7,5
provinciaal trendcijfer, gepubliceerd in
km
‘Cijferboekje 2009 verkeer en vervoer Utrecht’. Dit komt nooit eerder beschikbaar dan april van het opvolgend jaar. De vermelde waarde is daarom van 2008.
Aandeel fietsverkeer in
34,6%
totaal aantal
(gem.
verplaatsingen tot 7,5
2006-
km
2008)
Aantal basisscholen met Utrechts Verkeersveiligheidslabel (UVL) Gemeentelijke
34% Idem als bovenstaande toelichting.
9
8
39
23
56
57
monumenten Werken beeldende kunst in de openbare ruimte
Toelichting op de behaalde resultaten 1.
Duidelijkheid en zekerheid over ontwikkelingen
Structuurvisie De Structuurvisie 2030 “Nieuwegein verbindt” is door de raad vastgesteld in januari 2010. Urgentieprogramma 1.600 woningen De economische recessie heeft het beeld van afzetmogelijkheden (prijsdaling en uitvallen van de vraag), financieringsmogelijkheden, kosten- en opbrengstenramingen in korte tijd fors verslechterd. Dit heeft geleid tot uitstel, fasering of zelfs afblazen van een aantal initiatieven. Mede met behulp van de Tijdelijke stimuleringsregeling woningbouw is er toch een viertal projecten in 2009 in aanbouw gegaan, te weten Binnenstad (Stadskwartier), Blokhoeve (Eiland), Parkview en de Nieuwe Symphonie. In totaal gaat het om 324 woningen. Verder wordt verwezen naar de Voortgangsrapportage Urgentieprogramma Woningbouw nummer 2 (2009-169). Invoering nieuwe Wet ruimtelijke ordening (Wro) •
Het project invoering nieuwe Wro is afgerond en reguliere werkzaamheden zijn overgedragen aan de lijnorganisatie. De invoering van de digitaliseringeisen zijn in 2009 van 1 juli 2009 doorgeschoven naar 1 januari 2010. Verordeningen, delegatiebesluiten en mandaatregelingen zijn aangepast. Nieuwegein is nieuwe Wro-proof.
•
In de eerste helft van 2009 is de financiële organisatie opgezet voor een kostenverhaalsysteem. Door de kredietcrisis zijn nauwelijks kostenverhaalverzoeken ingediend.
46 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Lekoevers Na de vaststelling door de Stuurgroep Ruimte voor de Lek van scenario 4 (inrichtingsvisie) door de raad in mei 2009, wordt gewerkt aan de opstelling van een inrichtingsplan. Vanaf voorjaar 2010 zal in diverse werkateliers themagericht gewerkt worden aan de opstelling van een inrichtingsplan. Hierbij zijn naast de ambtelijke organisatie ook de diverse belangengroepen betrokken. Gasleidingen Nieuwegein Noord In 2009 heeft Nieuwegein het groepsrisico externe veiligheid van buisleidingen berekend voor verschillende ruimtelijke situaties. Op basis van de uitkomsten hebben we ons aangemeld als pilotproject voor sanering bij het ministerie van VROM. Begin 2010 is echter besloten dat de geplande aanpak met pilot-projecten geen doorgang vindt. De Gasunie zal als exploitant van de buisleidingen, zorg dragen voor een budget om vervolgens op basis van een prioriteitenlijst saneringsprojecten uit te voeren. Het is nog niet bekend hoe hoog Nieuwegein op deze lijst komt te staan en wat de planning van de saneringsopgave is. Bestemmingsplannen •
De kredietcrisis heeft tot gevolg gehad dat in twee ontwikkelingsgebieden (Lekboulevard en Blokhoeve) een herbezinning nodig was op de planontwikkeling. Het aantal actuele bestemmingsplannen is hierdoor 14 in plaats van 16.
•
Van alle gebiedsbestemmingsplannen van de gemeente die op de website kunnen worden ingezien, zijn er twaalf interactief raadpleegbaar, de rest in pdf formaat. De interactief raadpleegbare plannen bieden het wettelijke beoogde gebruiksgemak maar voldoen nog niet aan de uniforme landelijke kwaliteitseisen voor het opstellen en digitaal aanbieden van bestemmingsplannen. Die plicht geldt pas voor bestemmingsplannen, die vanaf 1 januari 2010 worden opgesteld en zal ook worden nagekomen.
2.
Prettig wonen en leven •
Zoals al onder Urgentieprogramma vermeld, zijn er in 2009 nauwelijks woningen gebouwd. Woningbouwprojecten zijn vertraagd of zijn niet aangevangen. De economische crisis, die sinds eind 2008 een feit is, is hier debet aan.
•
De integrale gebiedsvisie voor Jutphaas Wijkersloot is op 27 mei 2009 vastgesteld. In de
•
De raad heeft in juli 2009 besloten startersleningen beschikbaar te stellen. Deze worden
•
Voor ISV-3 hoeft geen programma te worden ingediend, een projectaanvraag volstaat. Deze
begroting 2010 is uitvoeringsbudget opgenomen. sinds september verstrekt. wordt voor 1 maart 2010 ingediend. 3.
Gebouwen zijn veilig, gezond en aanpasbaar •
De landelijke introductie van de Wabo (omgevingsvergunning) is opnieuw uitgesteld. Deze staat nu gepland voor 1 juli 2010, al staat ook deze datum nog niet definitief vast. De belangrijkste activiteiten in 2009 betroffen de voorbereiding van de selectie van een nieuw backofficesysteem, en het aanwijzen en opleiden van Wabo-sleutelfiguren binnen de eigen organisatie. De voorbereidingen lopen door in 2010.
•
De 13e serie van wijzigingen van de Modelbouwverordening is uitgesteld. Een nieuwe datum is nog niet bekend. De VNG verwerkt de wijzigingen van het Gebruiksbesluit
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 47
brandveiligheid in de 13e serie. Deze serie heeft vertraging opgelopen wegens onvolkomenheden in het overgangsrecht van de nieuwe Wro. •
De Wabo en ook de ontwikkelingen rondom kwaliteitscriteria omgevingsrecht en de regionale uitvoeringsdiensten (RUD) in 2009 hebben doen besluiten om in 2010 op projectbasis te gaan werken aan een Beleidskader omgevingsrecht 2011-2014. Hierin zal o.a. tegemoet worden gekomen aan de kwaliteitseisen voor preventief, repressief en correctief handhavingsbeleid. Het eindevaluatierapport van het Project handhaving fysieke veiligheid is in december 2009 vastgesteld.
•
Het digitaliseren van het bouwarchief is begin 2009 op projectbasis opgepakt. Onder meer op basis van bestpractices in den lande is een plan van aanpak uitgewerkt. Het schonen van de archiefdossiers zal tweede kwartaal 2010 zijn afgerond. De selectie van een scanbedrijf is eveneens afgerond en het programma van eisen aangescherpt. De uitvoering zal het schonen deels overlappen.
•
Het onderzoeksrapport van BBA (juli 2009) concludeert dat de meeste schoolgebouwen in Nieuwegein (80%) een slecht binnenmilieu hebben. Een aantal bouwkundige maatregelen is noodzakelijk. Om schoolbesturen te stimuleren deze maatregelen te treffen, heeft de gemeente namens drie besturen een subsidieaanvraag bij het ministerie van OCW verzorgd. De subsidie is ontvangen en wordt ingezet voor schoolbestuurlijke kosten zonder gemeentelijke co-financiering. Het onderzoek naar kinderdagverblijven is eind 2009 uitgevoerd.
•
Naast de 23 nieuw opgepakte bouwwerken is in 2009 veel tijd besteed aan vervolgtrajecten voortkomend uit bedrijfscontroles bestaande bouw, die waren gedaan in 2008. Dit is de reden van bijstelling in de aantallen en het uiteindelijke resultaat. Over alle in behandeling zijnde dossiers zijn in 2009 in totaal 109 inspecties geweest.
4.
Verkeer en vervoer zijn goed geregeld •
Er zijn geen aparte voorstellen geweest voor alternatieve vervoerswijzen. Deze maken wel onderdeel uit van reguliere investeringen in verkeersveiligheid, alternatieve vervoersmiddelen, doorstroming en bereikbaarheid, via regionale lijn (Pakketstudie Ring Utrecht, VERDER) en lokale projecten (bv. fietsenstallingen tramhaltes). Er volgt geen apart raadsvoorstel.
•
Ook in 2009 zijn diverse verkeersveiligheidmaatregelen getroffen om de verkeersveiligheid rondom scholen te verbeteren. Er volgt geen apart raadsvoorstel.
•
Het verbeteren van fietsparkeren bij OV-haltes is nu een project onder verantwoordelijkheid van de BRU, inmiddels ook verantwoordelijk voor de tramhaltes en omgeving. In maart 2009 is een tijdelijke extra fietsenstalling op Parkeerterrein West in de binnenstad gerealiseerd, vlakbij tramhalte Stadscentrum.
•
Voor gratis openbaar vervoer voor 55-plussers is tot nu toe geen financiële dekking aanwezig. Uitvoering van het project is afhankelijk van bestuurlijke prioriteit.
•
Het wijkverkeersplan Vreeswijk is uitgevoerd.
•
De geplande route van de fiets-voetgangersverbinding langs de Hollandse IJssel via viaduct A2 is (juridisch) niet haalbaar gebleken. Een alternatief is in ontwikkeling. Wij streven naar uitvoering in 2011.
•
De geactualiseerde Nota parkeren is ambtelijk gereed. Het bestuurlijk traject volgt na de gemeenteraadsverkiezingen 2010.
5.
Beeldkwaliteit van openbare ruimte en gebouwen
48 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
•
In november 2009 is subsidie van de provincie ontvangen voor het 1e deel van de Archeologische verwachtingskaart. Het 2e deel kan gefinancierd worden met regulier werkbudget voor archeologie. Er is dus geen dekkingsvoorstel noodzakelijk richting raad.
•
Vanwege onverwachte beperkingen in de beschikbare capaciteit is enkel ingezet op archeologie en niet op de aanwijzing van gemeentelijke monumenten en beschermd dorpsgezicht Jutphaas. In 2010 volgt een inhaalslag op deze onderwerpen.
•
In 2009 is het Draakhek gerealiseerd bij basisschool de Toonladder.
Voortgang strategische agenda Product
Afronding fase 3 structuurvisie
2009
2009
1e
2e
helft
helft
X
Toelichting
Gerealiseerd
(richtingenboek) Afronding fase 4
X
structuurvisie
De structuurvisie is in januari 2010 door de raad vastgesteld.
Vaststelling
In februari 2010 is het laatste
bestemmingsplannen uit
bestemmingsplan (Plettenburg-De
inhaalslag actualisatie
Wiers) vastgesteld. Behoudens enkele beroepsprocedures is het project daarmee afgerond.
Handboek beheer openbare ruimte
X
Het visiedeel van het handboek dat nodig is voor het kostenverhaal nieuwe Wro is afgerond. Dit wordt in 2010 geïntegreerd in het totale handboek voor het beheer van de openbare ruimte.
Financiële consequenties
Gerealiseerd
invoering basis planproces Dekkingsvoorstel uitvoering gebiedsvisie Jutphaas-
X
Gerealiseerd
Wijkerlsoot ISV 3 programma
X
Zie voorgaande toelichting op de behaalde resultaten: geen ISV programma meer vereist.
X
Eindevaluatie Project
Gerealiseerd
handhaving fysieke veiligheid Bouwbeleidsplan
Zie voorgaande toelichting op de
(protocollen)
behaalde resultaten. Wordt meegenomen in beleidskader omgevingsrecht. Besluitvorming verwacht eind 2010.
7e Wijziging
X
Zie voorgaande toelichting op de
bouwverordening i.v.m.
behaalde resultaten. Serie wijzigingen
gebruiksbesluit
VNG is vertraagd.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 49
Product
2009
2009
1e
2e
helft
helft
Voorstellen alternatieve
X
Zie voorgaande toelichting op de
vervoerswijzen Uitvoering maatregelen
Toelichting
behaalde resultaten. Geen voorstel.
X
Zie voorgaande toelichting op de
verbeteren verkeers-
behaalde resultaten. Geen voorstel.
veiligheid rondom scholen Verbeteren fietsparkeren bij
Zie voorgaande toelichting op de
OV-haltes
behaalde resultaten. Geen voorstel.
Gratis openbaar vervoer
X
Zie voorgaande toelichting op de
voor 55-plussers
behaalde resultaten. Geen voorstel.
Fiets-voetgangersverbinding
Zie voorgaande toelichting op de
langs Hollandse IJssel
behaalde resultaten. Streven naar uitvoering in 2011.
Actualisatie Nota parkeren
X
Zie voorgaande toelichting op de behaalde resultaten. Vaststelling in 2010.
Herziening Welstandsnota
De Welstandsnota Nieuwegein 2010 is in februari 2010 vastgesteld.
Aanwijzing beschermd
X
Zie voorgaande toelichting op de
dorpsgezicht Jutphaas
behaalde resultaten. Vaststelling verwacht eind 2010.
Dekkingsvoorstel
X
Zie voorgaande toelichting op de
Archeologische
behaalde resultaten. Geen
verwachtingskaart
dekkingsvoorstel meer nodig.
Voortgang investeringen 2009 Voor dit programma waren voor 2009 geen vervangingsinvesteringen geraamd.
2.1.7
Duurzame Ontwikkeling
Wat wilden we bereiken? 1.
Schone, gezonde en veilige leefomgeving
De gemeente bevordert dat de inwoners zich thuis voelen in een schone, gezonde en veilige leefomgeving Een belangrijk deel van het milieubeleid richt zich op het realiseren van een schone, gezonde en veilige leefomgeving. Dit komt erop neer dat: •
bodem, water en lucht zo schoon mogelijk zijn;
•
geluidoverlast zoveel mogelijk wordt beperkt;
•
bedrijven zich houden aan de milieuwetgeving;
•
er zorgvuldig met energie wordt omgegaan;
•
dat afval op een doelmatige, milieuhygiënisch verantwoorde wijze wordt verwijderd;
•
we de uitgangspunten voor een duurzame inrichting toepassen bij ruimtelijke ontwikkelingen.
50 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
2.
Milieubewustzijn en milieuvriendelijk gedrag
De gemeente stimuleert dat zowel inwoners als ondernemers zich bewust worden van de milieueffecten van hun handelen. En dat zij in staat zijn deze effecten mee te wegen in hun gedragskeuzen. Met dit doel willen we bevorderen dat inwoners en ondernemers zich verantwoordelijk voelen voor hun eigen milieugedrag. Ook willen we dat ze in staat zijn milieubewust te handelen. Daarnaast stimuleren we respect voor de natuur en zijn omgeving. Dankzij natuur- en milieu-educatie raken vooral scholieren betrokken bij natuur en milieu onder het motto “jong geleerd, oud gedaan”. 3.
Voorbeeldfunctie gemeente op milieugebied
De gemeente maakt het voor inwoners en ondernemers zichtbaar dat de gemeentelijke organisatie haar voorbeeldfunctie voor zorg voor het milieu serieus neemt. De afstand tussen bestuur en burgers verkleinen. Dat is één van de uitgangspunten van ons milieubeleid. Een duurzame ontwikkeling kunnen wij als gemeente namelijk nooit alleen realiseren. Daarvoor is de inzet van inwoners en ondernemers noodzakelijk. De gemeente moet hiervoor blijven investeren in het creëren van draagvlak voor en de participatie in het milieubeleid. Wat hebben we bereikt? Indicatoren Omschrijving
Streef-
Realisatie
indicator
waarde
2009
Milieu-inbreng in
2009 100%
98%
ruimtelijke ontwikkelingen Aantal woningen met
600
550 Het lijkt ons zinvol om in de toekomst ook
geluidbelasting > 65
over de gerealiseerde lengte van
dB
geluidafscherming en/of geluidarm asfalt te rapporteren.
Geluidadviezen
100%
100%
evenementen Aantal woningen met
-
0 Het lijkt ons zinvol om ook de
overschrijding
overschrijding van de norm voor
fijnstofnorm
stikstofdioxide (NO2) aan te geven (het gaat hier om 50 woningen).
Opgesteld vermogen
-
- Voorzien was dat de realisatie van 3
voor duurzame
windturbines van 3 MW en 2 turbines van 2
energieopwekking Scheidingspercentage
MW nog niet in 2009 zou plaatsvinden. 55%
59%
75%
60%
90%
68%
50%
6%
groente-, fruit- en tuinafval Scheidingspercentage papier en karton Scheidingspercentage glas Scheidingspercentage textiel
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 51
Omschrijving
Streef-
Realisatie
indicator
waarde
2009
Scheidingspercentage
2009 90%
100% Wordt 1 keer per jaar gemeten. In deze
klein chemisch afval
steekproef is nauwelijks klein chemisch afval aangetroffen.
Scheidingspercentage
0,8%
1,6% Deze indicator stond niet in de Programma-
plastic verpakkingen
begroting, maar komt voort uit het in 2009 genomen raadsbesluit over gescheiden inzameling van plastic verpakkingen.
Controles
600
627 Het aantal is inclusief hercontroles,
milieuwetgeving Afgehandelde
dwangsomcontroles en aspectcontroles. 100%
100% Alle 109 milieuklachten zijn afgehandeld.
milieuklachten Bezoekers
-
3.401/3 Er is nog geen systeem om het aantal
tentoonstellingen MEC/
bezoekers van het gehele Natuurkwartier te
aantal tentoon-
kunnen bepalen.
stellingen MEC Uitgeleende leskisten/
200/24
220/24 Met de leskisten (inclusief
scholen die leskisten
materiaalzendingen) zijn ongeveer 3.450
gebruikt hebben Aantal bezoekers
leerlingen bereikt. -
- Er is nog geen systeem om het aantal
Kinderboerderij
bezoekers van het gehele Natuurkwartier te kunnen bepalen.
Aantal bezoekers
70.000
- Er is nog geen systeem om het aantal
Natuurkwartier
bezoekers van het gehele Natuurkwartier te kunnen bepalen.
Gemeentelijk intern
100%
80%
milieuzorgsysteem conform ISO 14001 Duurzame inkoop
40%
- Het is nog niet mogelijk gebleken het percentage te berekenen met behulp van de in 2009 door SenterNovem vastgestelde inkoopcriteria.
Toelichting op de bereikte resultaten 1.
Schone, gezonde en veilige leefomgeving
Operationele doelstelling 1.1: milieu-inbreng ruimtelijke ontwikkelingen •
Voor 98% van de 58 ingediende of lopende ruimtelijke ontwikkelingen waarvoor milieu-inbreng is gevraagd, is deze inbreng geleverd. Voor één bestemmingsplan in de beroepsfase was geen milieu-inbreng nodig.
•
In samenspraak met de accounthouders ruimtelijke ordening is de werkwijze van milieuadvisering tegen het licht van de nieuwe Wet ruimtelijke ordening gehouden en geconcludeerd dat de werkwijze van milieuadvisering geen verandering behoeft.
•
Voor de Structuurvisie Nieuwegein is de planMER gereedgekomen. Met enkele kritische opmerkingen ten aanzien van de diepgang van de planMER heeft de Commissie voor de milieueffectrapportage deze akkoord bevonden. De commissie is van mening dat de planMER ook in de toekomst een nuttige signaalfunctie kan hebben in relatie tot mogelijke negatieve milieueffecten bij nadere concretisering van de plannen uit de Structuurvisie.
Operationele doelstelling 1.2: goede bodemkwaliteit
52 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
•
De bodemfunctieklassenkaart en de nieuwe bodemkwaliteitskaart zijn vastgesteld. Hiermee is de basis gelegd voor verantwoord en kostenbesparend grondverzet in de komende vijf jaar. Een Nota bodembeheer is vooralsnog niet noodzakelijk, omdat de landelijke regels voor grondverzet geen knelpunten voor het Nieuwegeinse milieu of ontwikkelingsprojecten in Nieuwegein opleveren. Een Nota bodembeheer geeft de mogelijkheid gebiedsspecifiek beleid te voeren, daar waar knelpunten te verwachten zijn.
•
De uitvoering van het ISV-bodemprogramma 2000-2009 is in een vergevorderd stadium. De provincie heeft de uitvoeringstermijn verlengd met één jaar, zodat gemeenten de mogelijkheid hebben hun ISV-budget volledig te gebruiken met het oog op de crisis. Dit geeft ons de ruimte om twee door natuurwetgeving vertraagde bodemsaneringen alsnog uit te voeren binnen de gestelde termijn. Het gevolg is dat de evaluatie van het ISV-bodemsaneringsprogramma naar 2010 verschuift.
•
De geautomatiseerde informatieverstrekking over bodemkwaliteit naar burgers en bedrijven, via de gemeentelijke internetsite is in een vergevorderd stadium.
Operationele doelstelling 1.3: duurzaam waterbeheer •
Bijna 70% van de maatregelen uit het Waterplan (2006-2010) is uitgevoerd. Dit loopt iets achter op de planning. Echter – naast het feit dat een deel in 2010 nog wordt uitgevoerd – is de uitvoering van sommige maatregelen pas na 2010 voorzien.
•
Op grond van de Europese Kaderrichtlijn water (KRW) heeft onze gemeente in samenwerking met de provincie over een lengte van 1,3 km een natuurvriendelijke oever aan de Galecopperwetering aangelegd. Met deze aanleg heeft onze gemeente alle door haar uit te voeren maatregelen gerealiseerd. De verantwoordelijkheid voor de uitvoer van het merendeel van de KRW-maatregelen ligt bij het waterschap of Rijkswaterstaat. Deze maatregelen worden in de periode 2010-2015 uitgevoerd.
Operationele doelstelling 1.4: energiebesparing en aanpak broeikaseffect •
De eindrapportage van de subsidieregeling BANS klimaatbeleid is - voorzien van goedkeuring door de accountant - ingediend bij SenterNovem. Subsidieverstrekker VROM heeft onze eindverantwoording goedgekeurd.
•
Begin 2009 is een nieuw Gemeentelijk klimaatprogramma 2009-2013 door ons vastgesteld. Hierin staan 19 activiteiten omschreven, waarvoor een aanvraag voor een SLOK-uitkering (Stimulering Lokale Klimaatinitiatieven; de opvolger van BANS) is ingediend bij SenterNovem. Onze aanvraag voor € 152.113 is afgewezen vanwege uitputting van het beschikbare SLOKbudget. Dat betekent dat ofwel alternatieve dekking moet worden gezocht voor klimaatprojecten, dan wel dat het klimaatprogramma moet worden versoberd door projecten te schrappen of minder intensief uit te voeren.
•
In de tweede helft van 2009 is een aantal activiteiten uitgevoerd of gestart, waaronder: 1. informatie op website over energiesubsidieregelingen voor bewoners en ondernemers; 2. deelname aan en faciliteren van project ´Meer dan>Bouwen´, waarin 24 bouwpartijen uit de regio Zuidwest Utrecht zich oriënteren en specialiseren in de thema´s duurzaam (ver)bouwen; het project loopt door in 2010; 3. deelname aan en faciliteren van het Nationale klimaatstraatfeest; 4. subsidieregeling ter stimulering van Groene Daken.
•
Na het uiteenvallen van Econcern in de eerste helft van 2009 is dochterbedrijf Evelop, die voor de ontwikkeling van windturbines bij bedrijvenpark Het Klooster was geselecteerd, overgenomen door Eneco. Evelop heeft in het najaar een geactualiseerde aanbieding gedaan. Na beoordeling en goedkeuring hiervan in 2010 kan een formele aanvraag bouwvergunning worden ingediend
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 53
waarbij tevens de planologische procedure in het kader van de Wet ruimtelijke ordening zal worden opgestart. Operationele doelstelling 1.5: goede luchtkwaliteit
De jaarrapportage luchtkwaliteit 2008 is opgesteld. De berekeningen betreffen de gehele gemeente; metingen hebben op 11 punten in Nieuwegein plaatsgevonden. De resultaten zijn te raadplegen via internet, waarbij tevens een gebruiksvriendelijke Google Maps applicatie beschikbaar is gesteld.
Bij meerdere bijeenkomsten van wijknetwerken is door de gemeente een presentatie gehouden over de luchtkwaliteit in Nieuwegein en de maatregelen die worden getroffen om deze te verbeteren.
Het Reinigingsbedrijf Midden-Nederland (RMN) heeft 2 vuilniswagens op aardgas besteld, die in de loop van 2010 in gebruik worden genomen. Daarnaast is in Nieuwegein het eerste aardgastankstation binnen de provincie Utrecht geopend. Volgend hierop heeft de provincie gesprekken gevoerd met diverse bedrijven in Nieuwegein over aardgas in hun wagenpark. Twee bedrijven hebben inmiddels aangegeven van de provinciale subsidieregeling gebruik te willen maken.
De gemeenteraad heeft besloten geld beschikbaar te stellen voor de aanleg en exploitatie van walstroom op drie locaties: Zuidersluis, Jaagpad en Handelskade. Binnenvaartschippers zijn na openstelling (planning medio 2010) voor hun stroomgebruik niet meer aangewezen op vervuilende en luidruchtige dieselaggregaten.
Na zorgvuldig onderzoek en afweging hebben wij besloten geen milieuzone in te voeren. Belangrijkste redenen zijn dat de Nieuwegeinse situatie niet voldoet aan de landelijke afspraken hieromtrent (convenant milieuzones) en de te verwachten beperkte positieve effecten op de luchtkwaliteit. Ter vervanging wordt ingezet op het verbeteren van stedelijke distributie.
De gemeente kan de luchtkwaliteit niet in zijn eentje verbeteren. De luchtkwaliteit in Nieuwegein wordt namelijk in grote mate beïnvloed door de omringende snelwegen (A2, A12 en A27) en vaarwegen (Amsterdam-Rijnkanaal en Lekkanaal). Samenwerking is daarom essentieel, zowel regionaal als landelijk. De provincie heeft hierin een coördinerende rol. Ze hebben bijvoorbeeld een programma om het gebruik van aardgasvoertuigen te stimuleren en subsidiëren. Daarnaast is onder hun regie de afgelopen jaren een Regionaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (RSL) tot stand gekomen. Deze vormt samen met regionale programma’s van andere verstedelijkte gebieden in Nederland, het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL), dat medio 2009 in werking is getreden. Het NSL houdt rekening met alle grote projecten die de komende jaren worden uitgevoerd evenals de verwachte verkeersgroei en bevat een pakket aan maatregelen ter verbetering van de luchtkwaliteit op zowel generiek, landelijk niveau (bijv. subsidiëren roetfilters, schonere industrie en landbouw) als specifiek, lokaal niveau (bijv. plaatsen van schermen bij hardnekkige knelpunten langs snelwegen). Met intensieve monitoring wordt de luchtkwaliteit de komende jaren in de gaten gehouden. Indien de kwaliteit dit vereist, vindt bijsturing plaats.
Operationele doelstelling 1.6: aanpak geluidhinder •
Het Actieplan geluid is door de gemeenteraad vastgesteld. Hiermee ligt er een beleidskader voor de aanpak van geluidhinder in de gemeente voor de komende 5 jaar (inclusief financiële dekking).
•
Voor de in het Actieplan geluid aangewezen aandachtsgebieden is nader onderzoek gedaan ten behoeve van het stellen van prioriteiten en het bepalen van de meest ´doelmatige´ schermhoogte.
54 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
•
Als gevolg van de realisatie van de geluidafscherming langs de Wijkerslootweg is het aantal woningen met een geluidbelasting van meer dan 65 dB afgenomen.
•
Voor alle gehouden geluidrelevante evenementen zijn geluidvoorschriften afgegeven.
•
Sinds 1 januari 2007 zijn wij bevoegd gezag voor het vaststellen van hogere waarden op grond van de Wet geluidhinder (daarvoor lag deze bevoegdheid bij Gedeputeerde Staten). Om hieraan invulling te geven hebben wij het 'Beleid hogere waarden Wet geluidhinder' opgesteld. Ondanks de aanwezigheid van infrastructuur en industrieterreinen moeten immers ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk blijven. Het beleid biedt de basis en het gereedschap voor een evenwichtige afweging tussen deze belangen en bescherming van de burger tegen geluidoverlast.
Operationele doelstelling 1.7: afvalpreventie en afvalinzameling •
De inzameldoelstellingen zijn gebaseerd op het Landelijk afvalbeleidsplan. De gerealiseerde scheidingspercentages worden berekend op basis van sorteerproeven. De scheidingspercentages voor glas, gft en oud papier zijn respectievelijk met 7%, 6% en 3% gestegen ten opzichte van 2008. De hoeveelheid ingezameld KCA ligt nu op 100%, maar door de kleine hoeveelheid KCA ten opzichte van de totale afvalstroom is dit misschien een wat te rooskleurig beeld. Het percentage voor textiel is gedaald: één van de vaste inzamelaars heeft dit jaar niet ingezameld, van een andere zijn de gegevens nog niet bekend. In 2009 is gestart met de gescheiden inzameling van plastic, de eerste resultaten zijn boven verwachting. Andere acties die in 2009 zijn gestart / uitgevoerd: 1. het opzetten van containerregistratie; 2. het verbeteren en uitbreiden van de afvalinformatie op de gemeentelijke website en de gemeentepagina; 3. uitgebreide afvalvragenlijst aan het digipanel; in de afvalcommunicatie en het afvalbeleid wordt rekening gehouden met de resultaten van dit onderzoek; 4. het meewerken aan een communicatieplan in AVU verband; 5. de acties uit het Plusproject zwerfafval lopen volgens planning; dit project moet (en zal) medio 2010 zijn afgerond.
2.
Milieubewustzijn en milieuvriendelijk gedrag
Operationele doelstelling 2.1: maatschappelijk verantwoord ondernemen •
Om bedrijven te sturen in maatschappelijk verantwoord ondernemen, moeten zij voldoen aan milieuvoorschriften. Deze zijn voor de meeste bedrijven vormgegeven in het Activiteitenbesluit. Bedrijven, die zich nieuw vestigen in Nieuwegein en onder de werking vallen van het Activiteitenbesluit, moeten zich digitaal melden. Dit geldt ook voor bestaande bedrijven, die hun bedrijf veranderen. Met het Activiteitenbesluit hebben bedrijven meer vrijheid om aan doelvoorschriften te voldoen. Hiermee wordt er meer verantwoordelijkheid gelegd bij bedrijven. Indien nodig kan de gemeente wel maatwerkvoorschriften opleggen. Dit is een paar keer met betrekking tot afvalwater en geluid gebeurd. Enkele tientallen bedrijven hebben vanwege hun activiteiten nog steeds een milieuvergunning. Ook in 2009 zijn milieuvergunningen verleend. Duurzaam ondernemen wordt dus enerzijds gereguleerd in de milieuvoorschriften. Anderzijds hebben de milieuadviseurs Bedrijven dit gestimuleerd tijdens de contacten met bedrijven als deze een milieumelding moeten doen of een milieuvergunning aanvragen. Naast 630 controles (inclusief hercontroles) van bedrijven of zij voldoen aan de voorschriften van het Activiteitenbesluit en de milieuvergunningen hebben er ook controles plaatsgevonden op het Besluit bodemkwaliteit, op geluid bij evenementen en op vervoer van gevaarlijke stoffen. Verder
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 55
is een duurzaamheidscan beoordeeld van een bedrijf dat zich op het bedrijvenpark Het Klooster wil vestigen. Alle nieuwe bedrijven op Het Klooster moeten een duurzaamheidscan laten uitvoeren. Hierin worden alle duurzame kansen voor het bedrijf beschreven. •
Het aspect externe veiligheid (beheersen risico’s als gevolg van opslag of transport van gevaarlijke stoffen) is meegenomen in de te actualiseren bestemmingsplannen en verleende vrijstellingen. Daarnaast zijn ontheffingen van de gemeentelijke route gevaarlijke stoffen verleend. Ook heeft afgelopen jaar in het kader van het Besluit risico’s zware ongevallen (Brzo) een inspectie plaatsgevonden bij het bedrijf Ecolab. Deze handhavingstaak is uitbesteed aan de provincie, maar de gemeente is als bevoegd gezag nauw betrokken bij de uitvoering van de inspecties.
•
De inwerkingtreding van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) is door het Rijk weer uitgesteld. Nu is 1 juli 2010 genoemd als datum waarop omgevingsvergunningen op grond van de Wabo kunnen worden verleend. Inmiddels is duidelijk dat ook dit nog niet zeker is. Voor meer informatie wordt verwezen naar de betreffende tekst in het Programma Ruimtelijke Ontwikkeling.
Operationele doelstelling 2.2: respect en verantwoordelijkheid van inwoners voor natuur en milieu In 2009 is een aantal onderdelen uit de eerste fase van de nieuwe inrichting van het Natuurkwartier gerealiseerd. Een belangrijk deel van de uitvoering 1e fase (m.n. aanleg verharding toegangsweg en centrale plein) is echter uitgesteld, omdat nog geen budget beschikbaar was. Voor fase 2 is, in overleg met betrokken partijen, het voorlopig ontwerp opgesteld. In het kader van het regionale RAAM1-project is begin 2009 de regionaal consulent Natuur- en Milieueducatie (NME) geworven. In april is hij gestart met zijn werkzaamheden. In september is de samenwerking officieel van start gegaan onder de naam ‘BuitenWijs, samen sterk in NME’. BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving. Er is een kader opgesteld waarbinnen het nieuwe NME-aanbod voor het basisonderwijs gerealiseerd gaat worden. In het Natuurkwartier hebben diverse evenementen plaatsgevonden. Voor het Natuurkwartier wordt een eigen huisstijl ontwikkeld. Zo zijn er inmiddels een logo, briefpapier, posters voor themadagen & tentoonstellingen, advertenties en een digitale nieuwsbrief ontwikkeld en/of verschenen. •
De natuurroutes (wandelen en fietsen) zijn gecontinueerd. Er is een website ingericht met uitgebreide informatie en routekaartjes.
•
De campagne ‘Met Belgerinkel naar de Winkel’ is in 2009 uitgevoerd vanuit 122 Nieuwegeinse winkeliers. 500 fietsers hebben samen 990 spaarkaarten ingeleverd, wat staat voor zo'n 19.800 fietskilometers. Dit betekent dat zij 3.366 kg CO2-uitstoot hebben bespaard en zo bijdroegen aan een schonere lucht.
•
Op zaterdag 21 maart deed Nieuwegein mee aan de Landelijke Opschoondag. 80 Nieuwegeiners ruimden samen ca. 500 kilo oud ijzer, 2240 kilo grof vuil en 750 kilo zwerfafval op in de plantsoenen en het water van Nieuwegein. De dag werd feestelijk afgesloten op het Muntplein. Daar werd het startschot gegeven van de zwerfafvalcampagne 'Nieuwegein schoon, heel gewoon!'
•
In het kader van de Zwerfafvalcampagne 2009-2010 is een logo ontworpen en een website opgezet. Tevens is samenwerking opgestart met de winkeliersverenigingen, woningcorporaties en Stichting Welzijn Nieuwegein (SWN). SWN organiseerde in het najaar een opruimactie met kinderen van het Nijpelsplantsoen. De gemeente zorgde voor het materiaal, het ophalen van het afval en de communicatie richting pers. Door te weinig aanmeldingen van de basisscholen voor 1 Regionale Activiteiten Agenda Milieu
56 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
het project ’De Zwerfvuiladviseurs’, heeft dit project helaas geen doorgang kunnen vinden. Verder verscheen er een speciale editie van de digitale nieuwsbrief Milieu in Uitvoering en is het voorkomen van zwerfvuil op verschillende momenten onder de aandacht gebracht, zoals op het festival ‘Nieuwegein Bruist’ en tijdens MegaGein (sigaretten, vuurwerkafval). •
De Digitale Groene Gids op www.nieuwegein.allesduurzaam.nl is geactualiseerd en opgenomen in de Gemeentegids 2010.
Voortgang strategische agenda Product
2009
2009
1e helft
1e helft
PlanMER Structuurvisie Bodemfunctiekaart
X X
Toelichting Gerealiseerd Gerealiseerd
Bodemkwaliteitskaart en
De nieuwe bodemkwaliteitskaart is
Nota bodembeheer
vastgesteld. Een nieuwe Nota bodembeheer is vooralsnog niet noodzakelijk, omdat de landelijke
X
regels voor grondverzet geen knelpunten voor het milieu of ontwikkelingsprojecten in Nieuwegein opleveren. Nog niet gerealiseerd. De provincie
Evaluatie ISV-bodemprogramma 2000-2010
X
Utrecht heeft de uitvoeringsperiode ISV verlengd met één jaar tot 2011. De evaluatie volgt daarom in 2010.
Eindrapportage BANS
X
Rapportage luchtkwaliteit Hogere waardebeleid
Gerealiseerd X
Gerealiseerd
X
Gerealiseerd
X
Gerealiseerd
Begroting AVU
X
Gerealiseerd
Begroting RMU
X
geluid Voorstel inzamelsysteem kunststofverpakkingen
Jaarrekening RMN
Gerealiseerd X
Gerealiseerd
Jaarrekening AVU
X
Gerealiseerd
Milieujaarverslag
X
Nog niet gerealiseerd. De introductie van gescheiden inzameling van plastic verpakkingen heeft zo veel tijd gevraagd dat het opstellen van het milieujaarverslag in de verdrukking is gekomen. Afhankelijk van vacaturevervulling zal het verslag in 2010 worden opgesteld.
Officiële opening 1e, 2e en 3e fase Natuurkwartier
X
Nog niet gerealiseerd. Officiële start van de nieuwe inrichting van het Natuurkwartier vond plaats op 24
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 57
Product
2009
2009
1e helft
1e helft
Toelichting mei 2009. Uitstel van deel uitvoering 1e fase (m.n. aanleg verharding toegangsweg en centrale plein) door tekorten bij Beheer. Oplevering 1e en 2e fase in 2010, oplevering 3e fase, afhankelijk van aanvullende financiering, in 2011. Nog niet gerealiseerd. Door vertrek
X
Milieuzorgbeleids-
van de milieuzorgcoördinator in
verklaring
2009 is dit blijven liggen. Wordt 1e kwartaal 2010 gerealiseerd.
Voortgang investeringen 2009 Voor dit programma waren voor 2009 geen vervangingsinvesteringen geraamd.
2.1.8
Beheer Openbare Ruimte
Wat wilden we bereiken? 1.
Beheer op orde
Op onderdelen van de openbare ruimte (parkpaden, houten bruggen, verkeersborden, houten geluidswallen, beschoeiingen, bomen) moeten de achterstanden in 2014 zijn weggewerkt. Wat er precies moet gebeuren is inzichtelijk gemaakt met beheerplannen. We voorkomen hiermee dat onderdelen van het openbare gebied niet meer bruikbaar zijn of te onveilig worden. Daarna houden we de basis op orde. 2.
Gezamenlijk waar mogelijk
Dit heeft vormgekregen in integrale beeldbestekken voor dagelijks en verzorgend onderhoud van de vele samenhangende onderdelen zoals bomen, straten en zwerfvuil. Door het integraal aanpakken van dergelijke beheerwerkzaamheden zijn synergievoordelen te behalen. Daarnaast zoeken we gezamenlijkheid met de wijkplatforms voor maatwerk in en het schouwen van de beeldkwaliteit. 3.
Voorsorteren op toekomstig beheer
Het doel is elk (nieuw) openbaar gebied in de toekomst beter te kunnen beheren. Daarvoor moeten we al in een vroeg stadium afspraken maken over de inrichtingseisen. Dit willen we meenemen in het basisplanproces. Zo voorkomen we verrassingen bij het toekomstig beheer en onderhoud. In het handboek inrichting openbare ruimte stellen we de gemeentelijke inrichtingswensen vast. Wat hebben we bereikt? Indicatoren Omschrijving
Streef
Realisatie
indicator
waarde
2009
Toelichting
2009
58 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Omschrijving
Streef
Realisatie
indicator
waarde
2009
Toelichting
2009 1. Voortgang
15% van de
Parkpaden: in
Parkpaden: dit betreft Oudegein-
van inloop
maatregelen
2008 en 2009 is
Oost, Mozartplantsoen,
achterstanden
is uitgevoerd
circa 50% van
Kokkeboogaard, Galecop, Vreeswijk
in groot
het areaal aan
en mijnsteenpaden langs de A2.
onderhoud
paden
Houten bruggen en duikerbruggen:
beheerplan-
opgeknapt.
in 2008 en 2009 was extra budget
nen
Houten bruggen:
beschikbaar om de hoogst
- parkpaden
tot en met 2009
noodzakelijke vervangingen uit te
- houten
is 50% van de te
voeren. Dat is gelukt.
bruggen en
vervangen
Beschoeiingen: de werkzaamheden
duikerbrug-
bruggen
zijn uitgevoerd conform de
gen
vervangen.
planning. De achterstanden worden
Duikerbruggen:
verder aangepakt in 2010 en 2011.
- beschoeiingen
in 2009 zijn 3 van de 6 te vervangen duikerbruggen vervangen. Beschoeiingen: tot en met 2009 is circa 3 kilometer slechte beschoeiing vervangen (35% van het totaal)
2. Aantal
Geen stijging
Geen gegevens
Zie onder de tabel voor toelichting
87%
Geen gegevens
Zie onder de tabel voor toelichting
10
0
In 2009 is ingezet op het uitleggen
meldingen openbare ruimte 3. Aantal meldingen binnen normtijd 1. Aantal maatwerkafsp
en betrekken van wijknetwerken bij
raken voor
de beeldmeetlat systematiek.
beeldkwaliteit met wijkplatforms 2. Aantal met
10
10
Eind 2008 en gedurende heel 2009
wijkplatforms
is met alle wijkplatforms een
of bewoners
schouw uitgevoerd.
uitgevoerde schouws
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 59
Omschrijving
Streef
Realisatie
indicator
waarde
2009
Toelichting
2009 3. Aantal
87%
Geen gegevens
Ontwikkeling
Ontwikkeling
Zie onder de tabel voor toelichting
meldingen binnen normtijd 1. Handboek inrichting openbare ruimte
Toelichting meldingen De overgang op 1 februari 2009 naar het nieuwe meldsysteem, als onderdeel van EDDIE, is niet zonder problemen verlopen. Door aanloopproblemen was er de eerste maanden geen mogelijkheid om over managementinformatie te beschikken waardoor er niet op afhandeltermijnen gestuurd kon worden. Geconstateerd werd dat meldingen op dezelfde manier afgehandeld werden als in 2008, maar dat afboekingen in het systeem niet altijd juist bleken waardoor meldingen onterecht “open” bleven staan. In november 2009 heeft een evaluatie plaatsgevonden. Op dat moment waren de ergste onvolkomenheden aangepakt. Toelichting op de bereikte resultaten 1.
Beheer op orde
Dagelijks verzorgend onderhoud In 2009 is ervaring opgedaan met het werken met een beeldbestek. Conclusie is dat, zowel vanuit de aansturing als vanuit de beeldkwaliteit, de ervaringen positief zijn. Net als in 2008 wordt een zichtbare verbetering van de beeldkwaliteit van het openbare gebied ervaren. De afhandeling van meldingen over het dagelijks verzorgend onderhoud gebeurde in 2009 op dezelfde manier als in 2008. Uit de gegevens blijkt dat toen 87% binnen de normtijd gebeurde. Voor 2009 zijn er geen betrouwbare gegevens om dit te onderbouwen, zoals onder de tabel met indicatoren is toegelicht. Groot onderhoud en vervanging Net als in andere jaren is ook in 2009 het planmatige groot onderhoud aan verhardingen uitgevoerd. Verschillende asfaltwegen zijn gerehabiliteerd (zoals de Batauweg, de Vreeswijksestraatweg en de Utrechtsestraatweg) en ook in alle wijken zijn verschillende straten en parkeervakken opnieuw gestraat (bijvoorbeeld de Lekboulevard en de Braamsluiper). De werkzaamheden vanwege wortelopdruk en Nieuwegein groen zijn in 2009 uitgevoerd en afgerond in de wijken Zuilenstein en Doorslag. In Hoog-Zandveld is een klein deel al opgepakt maar verdere uitvoering gebeurt in 2010. Er is in 2009 gestart met het groot onderhoud aan het Graaf Anselmdek. In 2009 is de vervanging van de riolering in Fokkesteeg (Schansenbuurt) voorbereid. De rioolvervanging wordt begin 2010 uitgevoerd. De baggerwerkzaamheden in Huis de Geer, Galecop, Zuilenstein, Vreeswijk, Plettenburg/De Wiers en Hoog-Zandveld zijn afgerond. Beheerplannen Uitvoering van beheerplannen parkpaden en houten bruggen/duikerbrugen is ook in 2009 voortgezet. De fiets- en voetpaden in Vreeswijk, Hoog-Zandveld en Park Oudegein zijn vervangen. In het park zijn deze vervangingen gecombineerd met de vervanging van de ook aanwezige duikers en zijn er 9
60 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
houten fiets/ voetgangersbruggen vervangen (beheerplan houten bruggen). Er zijn daarnaast twee duikerbruggen vervangen in Fokkesteeg en één in Doorslag . Voor wat betreft de bebording en markeringen: in 2009 is de vervanging van borden in Vreeswijk afgerond, is de inventarisatie van de verkeersborden in de overige wijken gereed en is gestart met de vervanging van de borden in Jutphaas/Wijkersloot. De uitvoering van het Bomenbeleidsplan is in 2009 bijna afgerond, de geplande bomen in de wijken Fokkesteeg en Vreeswijk zijn verwijderd. Met herplant van bomen wordt aangesloten bij de wijken waar Nieuwegein-Groen wordt gerealiseerd. In 2009 is de uitvoering van Nieuwegein-Groen getemporiseerd. In 2010 zal het project in de wijken Hoog-Zandveld, Zandveld en Lekboulevard worden uitgevoerd. Verder zal conform planning in 2010 de snoeiachterstand en het achterstallige boomonderhoud worden ingelopen. Het zag er eind 2008 naar uit dat de vervanging van beschoeiingen sneller dan gepland en verwacht al in 2009 zou zijn afgerond. Begin 2009 werd duidelijk dat deze verwachting bijgesteld moest naar de oorspronkelijke planning: alle vervangingen zijn in 2011 gereed. Handhaving Handhaving van ongewenst gedrag heeft rechtstreeks effect op de beleving en kwaliteit van de openbare ruimte. Afdeling Stadstoezicht is in 2009 geprofessionaliseerd. Zo hebben de medewerkers de opleiding voor Bijzonder opsporingsambtenaar gevolgd en zijn zij allemaal gecertificeerd verkeersregelaar. De methodiek van Stadstoezicht bestaat uit het treffen van voorzieningen, voorlichten, waarschuwen en bekeuren. Dat is op een succesvolle manier toegepast bij parkeerhandhaving bij de ijsbaan (Park Oudegein), parkeertoezicht in woonwijken (bijvoorbeeld Blokhoeve), verkeerd aangeboden vuilnis (bijvoorbeeld Reigersbek) en fout gestalde fietsen (bijvoorbeeld City Plaza). 2.
Gezamenlijk waar mogelijk
Samen met wijknetwerken Wij hebben op uitnodiging van de wijknetwerken met hen de wijk geschouwd. Dat bood gelegenheid om de beeldmethodiek uit te leggen en om gestructureerd de knel- en vraagpunten in een wijk te kennen. Afgesproken is dat dit jaarlijks herhaald wordt. De districtsmanagers hebben de resultaten van de schouw en vervolgens ook de voortgang via de wijknetwerk vergaderingen teruggemeld. Om de wijknetwerken te informeren welk planmatig onderhoud ze in 2009 konden verwachten, is aan elk wijknetwerk in het 1e kwartaal van 2009 het wijkjaarplan gepresenteerd. De doelstelling om gezamenlijk te zoeken naar maatwerk in de beeldkwaliteit zal in 2010 worden vormgegeven. Gebleken is dat in 2009 de aandacht nog gericht moest zijn op de uitleg van het beeldsysteem en de methode van de beheerschouw. Gedeelde verantwoordelijkheid In 2009 is op het initiatief van Mitros gezamenlijk gezocht naar locaties voor ondergrondse restafvalcontainers op plekken waar illegaal afvalplaatsen en zwerfafval vraagstuk waren. De hoogbouw bij het Nijpelsplantsoen bleek daarvoor een goede locatie. De voorbereidingen zijn in 2009 opgestart waarbij gezamenlijk met Mitros communicatie is gedaan. Realisatie zal in maart 2010 plaatsvinden. Verder is door Stadstoezicht gericht gewaarschuwd in geval van ongewenst gedrag (parkeren van fietsen, buitenzetten vuilnis, parkeren op trottoir). Pas na een periode van waarschuwen is handhavend opgetreden. Deze aanpak bleek op begrip te kunnen rekenen. Ook is
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 61
veel tijd geïnvesteerd in het leggen van contacten met winkeliersverenigingen, wijkplatforms, woningcorporaties, politie en brandweer. Onder andere de verkeersvraagstukken in de wijk, veelal samenhangend met gedrag, worden met regelmaat samen met deze organisaties besproken.
3.
Voorsorteren op toekomstig beheer
Elke keuze kent beheerconsequenties In 2009 is gestart met het opstellen van het Handboek inrichting openbare ruimte. Dit instrument zal uit meerdere delen bestaan, waaronder een inrichtingenboek met de uitgangspunten en materialen in het openbare gebied en een kostenkentallenboek. Het handboek is kaderstellend vanaf de start van een project. Verder zijn we voortgegaan met het vroegtijdig inzichtelijk maken van de beheerconsequenties van een project. Zorgplicht Het Verbreed gemeentelijk rioleringsplan is in oktober 2008 door de raad vastgesteld. Hiermee worden de nieuwe zorgtaken voor grond- en hemelwater voortvarend opgepakt. In 2009 hadden we de uitgangspunten voor vervulling van beide nieuwe zorgtaken middels een notitie verder zullen vormgegeven. Voor de notitie over grondwater is input vanuit het geautomatiseerde grondwatermeetnet gewenst dat pas in november 2009 is opgeleverd. Deze notitie zal nu in 2010 worden opgesteld met gebruikmaking van de meetgegevens van 2010. Ook zal in 2010 gestart worden met de Stedelijke wateropgave riolering: hoeveel regenwater kunnen we op straat bergen en hoeveel afvalwater en regenwater kunnen we via de riolering afvoeren? Voortgang strategische agenda Product Graffiti beleid Contractaanpassing Citytec
2009
X X
Toelichting Van de raadsagenda gehaald vanwege onvoldoende prioriteit en budget. Gestart in 2009, doorlooptijd 2010.
Aangegeven is het jaar van raadsbehandeling of afronding (meerjarig) uitvoeringsproject. Voortgang investeringen 2009 Omschrijving
Bedrag
Toelichting
Tekenbeheersysteem
95.000 Investering gerealiseerd.
Vloeistofdichte bak
27.500 Krediet doorschuiven naar 2010.
natzoutinstallatie Vervanging S8
36.000 Krediet doorschuiven naar 2010. Investering gerealiseerd, maar nog niet financieel afgehandeld.
Diverse rioolvervangingen in
551.000 Krediet doorschuiven naar 2010 i.v.m. ziekte van de projectleider.
Doorslag Aansluiten op de riolering van 12
152.000 Uitvoering na aanleg van het hoofdriool in het bedrijfsterrein.
bestaande woningen in Het Klooster Vervangen rioolspindelschuiven
17.000 Krediet doorschuiven naar 2010. De werkzaamheden zijn gedeeltelijk gerealiseerd.
62 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Omschrijving Vervangen luiken rioolgemalen Vervanging riool Kempenaarpark
Bedrag
Toelichting
16.500 Krediet doorschuiven naar 2010. De werkzaamheden zijn gedeeltelijk gerealiseerd. 150.000 De investering is doorgeschoven naar 2010 in
verband met de afstemming en integrale aanpak herinrichting winkelplein Galecop
Materiaal begraafplaats VRI 502
95.700 Krediet doorschuiven naar 2010. Vanwege de levertijd van een graafmachine vindt realisatie plaats in 2010. 150.000 Investering gerealiseerd.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 63
2.1.9
Grote Gebiedsontwikkelingen
Wat wilden we bereiken? Aan welke criteria dienen de grote gebiedsontwikkelingen te voldoen: het gaat om de fysieke veranderingen in de stad, die substantieel van omvang zijn, waarover Raad en College een besluit genomen hebben, waarvoor een grondexploitatie is opgesteld en/of geld beschikbaar is gesteld via de algemene dienst en waarvoor een gemeentelijke projectorganisatie is ingesteld. De gemeenteraad heeft opdracht gegeven voor verandering in de volgende gebieden: •
Galecopperzoom
•
Blokhoeve
•
het Klooster
•
Nieuw Vreeswijk
•
Binnenstad
•
Lekboulevard-Hoog-Zandveld
•
de hoogspanningleidingen Nieuwegein-Noord
Wat hebben we bereikt? Indicatoren/strategische agenda Wat er concreet in deze projecten vanuit de opdrachten van de Raad aan fysieke veranderingen bereikt dient te worden, vindt u terug in de Strategische agenda. Hiervoor hebben we gekozen vanwege de prestatiegerichte insteek van het programma. Project en product
2009
Toelichting
Blokhoeve - bestemmingsplan - woningen Het Blok
x
Onderhandelingen zijn gevoerd met MitrosPortaal inzake de relatie planvorming en grondopbrengst. In 2009 heeft dit niet tot resultaat geleid.
- woningen Het Eiland
x
Woningbouw AM gestart voor de tweeonder-een-kappers. De bouw van appartementen is niet doorgegaan vanwege gebrek aan verkoop en de verkoop van vrijstaande woningen is tot nu toe beperkt.
- woningen The Edge
x
Bouwplan is gereed en in procedure gebracht. De verkoop is begin 2010 gestart.
64 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Project en product
2009
Toelichting
x
Gerealiseerd.
- uitwerkingsplannen deelgebieden 1, 2 en 3
x
Gerealiseerd.
- start gronduitgifte deelgebied 2 en 3
x
Gestart wordt met de gronduitgifte per 1
Klooster - onherroepelijk bestemmingsplan deelgebied 2 en 3
april 2010. - start gronduitgifte deelgebied 1 - oplevering windmolens - oplevering derde sluiskolk - Hollandse waterlinie
Nieuw Vreeswijk - oplevering woningen
x
Laatste grondgebonden woningen zijn opgeleverd. Ook hier is onderhandeld met de
- oplevering 3 appartementen gebouwen
ontwikkelaar over de grondprijs, hetgeen
Waterhof
in 2009 niet tot resultaat geleid heeft. Leidingen - definitieve tracé keuze hoogspanning
x
Duidelijkheid verkregen over beheerderstatus 150 kV hoogspanningsleiding.
Ruimte voor de rivier Uiterwaarden Lek inrichtingsplan
x
Vaststelling door college en gemeenteraad van het supplement variantenstudie: variant 4, periode maart – mei 2009.
Lekboulevard-Hoog-Zandveld - stedenbouwkundigplan deelgebieden 1, 2 en
x
Gerealiseerd.
x
Gerealiseerd.
x
Uitgebracht is een notitie inzake de
3 - stedenbouwkundigplan deelgebied 4 - bestemmingsplan Galecopperzoom •
Notitie keuze werkgelegenheid of
toekomst van de A12 zone in
woningbouw
samenwerking met rijksdepartementen, de provincie, het BRU en de gemeenten Utrecht en Houten. •
Aanleg ecozone
x
De aanleg van de ecozone is gezien het bovenstaande uitgesteld.
•
Aanleg geluidswal: aanleg en
x
Na langdurige onderhandelingen met Rijkswaterstaat is er een overeenkomst
projectbesluit
gesloten over de huur van een terrein langs de A2 waardoor de geluidswal aangelegd zal worden. •
Bouw OBS de Toonladder
x
School de Toonladder is opgeleverd.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 65
Project en product
2009
Toelichting
Binnenstad circa 3.000 nieuwe parkeerplaatsen in de garages: P1 (bewonersparkeerplaatsen)
x
188
P2 (zelfrealisatie door NVM en Diade)
x
193
P3 (bewonersparkeerplaatsen)
x
184
P4/P5 (publieke parkeergarage)
x
562 (gecorrigeerd voor 122 p-plaatsen minder, rekening houdend met de herontwikkeling van de Doorslagzone)
P6 (publieke parkeergarage)
x
586 Nog te realiseren parkeergarage met 400900 p-plaatsen op het terrein van St. Antonius.
P10 (locatie 8-huidige markt)
148 (in deelplan 2 te realiseren)
circa 650 woningen op de volgende
Aangepast kleiner woningprogramma blok
locaties:
1 a.g.v. veranderde marktomstandigheden.
in Oost:
In woontoren C komen 5 woningen minder
- locatie 1 (178)
en in woontoren D komen 10 woningen
- locatie 3 (circa 160 afhankelijk van
minder; in woontoren E komen 14
ontwikkelaar)
starterswoningen i.p.v. 14 grote woningen.
- locatie 7 (69
In bouwblok 7 is één woonblok met 36
In West:
woningen komen te vervallen.
- locatie 9 ABC (96 afhankelijk van uitwerking West) - locatie 12 (8 afhankelijk van uitwerking West) - locatie 13 (158 afhankelijk van uitwerking West) circa 30.000 m² bvo winkels op de volgende locaties: -blok 1 en 4A
Blok 1: 15.966 m² bvo blok 4A: 3.398 m² bvo
-blok 4B (stadshuis)
winkelunit Stadshuis 497 m² bvo
-blok 7 en 8
blok 7 en 8 samen 15.051 m² bvo
Stadshuis (met o.m. gemeentehuis,
in uitvoering
bibliotheek, CBK, CWI, wereldwinkel Culturele en maatschappelijke voorzieningen) Theater de Kom (grote en kleine zaal) en
Verplaatst van de huidige locatie De Kom
Kunstencentrum
naar locatie 6B tegenover het nieuwe stadshuis.
66 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Project en product
2009
Toelichting
circa 70.000 vierkante meter kantoren
Hier was eerder een programma van
op de volgende locaties:
17.000 m² bvo kantoren voorzien dat
- 1e Palmtoren (16.000 m² bvo)
elders gerealiseerd kan worden.
- locatie 6 (17.000m² incl. locatie
Een commerciële plint in blok 6, tegen de
politiebureau - locatie 14 A+B (9.000 m² bvo afhankelijk
bovengrondse parkeergarage P6, omvat 1.813 m² bvo in twee bouwlagen.
van uitwerking West Ontwikkeling West – nader uit te werken
Toelichting op de behaalde resultaten Algemeen Het jaar 2009 is voor wat betreft de woningbouw ontwikkeling en de daaraan verbonden verkoop van bouwrijpe grond geen goed jaar geweest als gevolg van de economische crisis. We zijn het jaar begonnen met vele initiatieven en aan het einde van hetzelfde jaar waren velen opgedroogd. Dit gold zowel voor de via de grondexploitatie lopende projecten (programma 1.700 woningen) als het “woningbouwprogramma 1.600 woningen extra”. Een drietal redenen zijn er concreet voor aan te wijzen als oorzaak. •
Het plan was economisch niet rond te krijgen mede in relatie met de aankoop van grond en vastgoed en de terugverdiencapaciteit van de te realiseren nieuwe woningen.
•
De verkoop van woningen is voor een groot deel ingezakt doordat potentiële kopers de financiering niet rond krijgen en de eigen woningen niet of niet op tijd kunnen verkopen.
•
Ontwikkelende partijen kregen de financiering bij de bank niet rond.
Er zijn, ondanks al deze malheur, lichtpunten te melden. •
In 2009 zijn de appartementen in deelgebied 1 van het stadscentrum in aanbouw genomen.
•
In Blokhoeve enkele vrijstaande woningen en twee-onder-een-kappers in aanbouw genomen.
•
Het project Parkview/De Baten is in de verkoop gegaan en de plannen voor de bouw van woningen in The Edge zijn in een vergevorderd stadium. Begin december 2009 is onder grote belangstelling van potentiële kopers het verkooptraject voor The Edge gestart.
•
Ook is gestart met de bouw van appartementen aan de Buxthehudelaan.
•
De basis is gelegd om in 2010 grond uit te geven in het Klooster door het verkrijgen van een onherroepelijke planologische titel en het bouwrijpmaken van de gronden in de deelgebieden 2 en 3.
De crisis heeft veranderingen in de werkwijze van de gemeente tot gevolg gehad. Projectontwikkelaars/woningbouwverenigingen hebben vele overleggen met het college van B&W gevoerd om de woningbouw toch door te laten gaan. In hoofdzaak ging dit over twee thema´s. Het verkrijgen van subsidies van Rijk en Provincie. Inmiddels heeft de gemeente in de eerste ronde voor twee projecten subsidie verkregen uit de zogenaamde Van der Laan regeling, namelijk € 648.800 voor het project Parkview/de Baten en € 148.000 voor het project Buxthehudelaan. Dit onder de conditie dat er voor 1 januari a.s. daadwerkelijk gebouwd zal worden, hetgeen dus is
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 67
geschied. Dit is mede gebeurd, doordat de provincie Utrecht een garantie ter waarde van ruim € 3 miljoen heeft afgegeven voor het project Parkview. In de tweede ronde is een vijftal andere woningbouwprojecten aangemerkt voor een Van der Laan subsidie. Alle vijf aanvragen zijn medio december 2009 door SenterNovem toegekend, onder de voorwaarde dat er voor 1 juli 2010 daadwerkelijk gebouwd zal worden nl. het appartementencomplex The Edge, het appartementencomplex Het Eiland, Waterhofappartementen Nieuw Vreeswijk, project Henri Dunantlaan en het project Nieuwegein Stadskwartier Blok 1 Toren D. Overigens is het de vraag of deze financiële bijdrage voldoende zal zijn om een plan daadwerkelijk tot realisatie te brengen. Het wijzigen van de grondprijs is een veelvuldig gesprekspunt tussen ontwikkelaars en de gemeente geweest. Dit kan gaan over het overdragen van grond, wanneer de woning daadwerkelijk is verkocht of discussies over de residuele grondwaardeberekening. Voorbeelden hiervan zijn de woningbouw in Het Blok, de bouw van de twee-onder-een-kappers op Het Eiland, de bouw van de drie appartementsgebouwen in Nieuw Vreeswijk. Samenvattend geeft 2009 het volgende beeld: •
Na jaren van discussie en voorbereiding is er, ondanks de recessie, een start gemaakt met de bouw van het nieuwe Stadshuis, winkels, parkeergarages en appartementen in de nieuwe binnenstad.
•
We hebben stevige stagnatie ondervonden bij de realisatie van een groot aantal woningbouwplannen. Slechts een enkele wordt daadwerkelijk gebouwd, vele vinden om diverse redenen geen voort- en doorgang. Daar waar vanuit de gemeente in redelijkheid een bijdrage geleverd kan worden, is dit grondig uitgezocht en is deze bijdrage geleverd.
Dientengevolge is het algemene beeld in de projecten dat niet de voortgang in de woningbouw geboekt kan worden, die bij het opstellen van de begroting 2009 was voorzien. Geplande inkomsten van het grondbedrijf worden niet gehaald. Vertragingen in woningbouwprojecten veroorzaken extra planontwikkelingskosten en renteverliezen. Voor verdere informatie verwijzen wij u naar het Jaarverslag 2009 van het grondbedrijf. Project Binnenstad Op 21 april is de eerste paal voor het nieuwe Stadshuis de grond ingegaan. Het Stadshuis is meer dan een gemeentehuis, ook de volgende functies krijgen een plek in het gebouw: bibliotheek, maatschappelijk centrum, CWI/UWV en het Centrum voor Beeldende Kunst. Op de begane grond en de eerste verdieping worden ook winkelfuncties ondergebracht. Onder het Stadshuis komen tevens winkels en een parkeergarage, die één geheel vormt met de aangrenzende parkeergarages. Vervolgens is Stadskwartier CV in mei begonnen met de bouw van blok 1 (winkels, woningen en parkeren). Inmiddels is 70% van de woningen van blok 1 verkocht. Afgelopen zomer is middels een aanbesteding een bouwer geselecteerd voor het theatercomplex (theater- en kunstencentrum, de ondergrondse parkeergarages 4-5, de bovengrondse parkeergarage 6 en de commerciële plint aan het Stadsplein. In het najaar is de kavel van het theatercomplex bouwrijp gemaakt. De bouw van het theatercomplex is met de bouw van de ondergrondse parkeergarage begin 2010 gestart. Met de bouw van het Stadshuis, het Theatercomplex en de parkeergarages zijn vrijwel alle gemeentelijke bouwopgaven in uitvoering. In 2009 zijn de omvangrijke werkzaamheden aan de Wijkerslootweg afgerond. De werkzaamheden betroffen het reconstrueren van de weg en het aanleggen van geluidwallen aan beide zijden.
68 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Daarnaast is het oostelijk gedeelte van de Noordstedeweg heringericht om het bouwverkeer goed af te kunnen wikkelen. Tevens is het westelijke gedeelte in het kader van regulier (en noodzakelijk) onderhoud in 2009 voorzien van een nieuwe deklaag. De ontwikkeling van een nieuw te realiseren busstation in de Binnenstad West laat nog een aantal jaren op zich wachten. Daarom is in 2009 een opknapbeurt van het huidige busstation uitgevoerd. Begin 2010 zal ook het tramstation een opknapbeurt krijgen. Tijdens de werkzaamheden is een deel van het parkeerterrein in West gebruikt als tijdelijk busstation. Lange tijd zag het er naar uit dat de (eerste) Palmtoren de eerste bouwactiviteit in de nieuwe binnenstad zou zijn. Eind 2007 was reeds de bouwvergunning afgegeven en januari 2009 was de bouwvergunning na een laatste verzetsschrift onherroepelijk. Ecobuildings kreeg echter de financiering niet rond. Nadat in de loop van 2009 Econcern in de financiële problemen kwam werd de bouw voorlopig uitgesteld. De overgebleven partijen binnen Ecobuildings hadden tot eind 2009 de mogelijkheid om alternatieven te onderzoeken en hebben geen overtuigend alternatief gepresenteerd. Daarmee komt de herontwikkeling van de Doorslagzone in een nieuw licht te staan. ABC-partijen hebben in 2009 een planschadeclaim ingediend en de gemeente gedagvaard over de invoering van het betaald parkeren in de ondergrondse parkeergarage. ABC is het niet eens met de invoering van het betaald parkeren en heeft de situatie vanaf de invoering gedoogd. De planschadeclaim is ingediend omdat ABC-partijen het niet eens zijn met de in het bestemmingsplan opgenomen stadsstraat door bouwblok 9. Beide zaken lopen nog en zullen hun vervolg hebben in 2010. In een omgeving waar gebouwd wordt is overlast niet uit te sluiten. Toch is er veel aan gelegen om de Binnenstad ook tijdens de verbouwing schoon, heel, veilig en toegankelijk te houden. Waar nodig zijn dan ook tijdelijke maatregelen getroffen om de levendigheid en bereikbaarheid te garanderen. Voorbeelden hiervan in 2009 waren de realisatie van een tijdelijke hellingbaan vanaf de Noordstedeweg, het bereikbaar houden van het politiebureau en de Raadstedewinkeliers en de acties om wild parkeren van fietsen tegen te gaan. Project Nieuw Vreeswijk voorheen Vreeswijk-Noord Alle woningen zijn in 2009 opgeleverd met de daarbij horende openbare ruimte. Er is een uitzondering. Mei 2009 zijn de WRO vergunningen voor de Waterhofappartementen door de uitspraak van de Raad van State onherroepelijk geworden. Vanaf de periode augustus 2009 heeft de vergunninghouder de gesprekken hervat met het college inzake de realisering van het appartementencomplex bestaande uit 69 woningen. Gebleken is dat er een zeer groot verschil te constateren is tussen de residuele grondwaarde berekening uit 2006 ten opzichte van de huidige berekening en vormt een discussiepunt. Dit ondanks het in december 2009 toegekende Van der Laan subsidiebedrag van € 517.500. Project het Klooster Vanwege luchtkwaliteit is in november 2006 door de Raad van State het bestemmingsplan “Het Klooster 2004, correctieve herziening “ voor wat betreft de bestemming “bedrijvenpark” geschorst. Op basis van deze uitspraak is in 2007 gewerkt aan een nieuw luchtkwaliteitrapport. Dit rapport is in eind 2007 afgerond en is eind januari 2008 de provincie toegezonden met het verzoek eerder genoemde bestemming goed te keuren. In juni 2008 hebben Gedeputeerde Staten van Utrecht genoemde bestemming alsnog goedgekeurd. In oktober 2008 heeft de Raad van State een verzoek
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 69
om de inwerkingtreding van het bestemmingsplan te schorsen afgewezen. Daarmee was het bestemmingsplan inwerking getreden maar nog niet onherroepelijk. Deze onherroepelijkheid is in oktober 2009 wel ontstaan met de definitieve uitspraak van de Raad van State op het ingestelde beroep tegen het bestemmingsplan. Na de uitspraak van de Raad van State is gestart met het opstellen van een uitwerkingsplan voor de deelgebieden 2 en 3. Definitieve vaststelling van dit uitwerkingsplan vindt in de eerste helft van 2010 plaats. In die uitspraak is het ingestelde beroep volledig ongegrond verklaard. In 2009 is conform planning het bouwrijp maken van deelgebied 2 afgerond en gestart met het bouwrijp maken van deelgebied 3. De gronden in deze deelgebieden komen als eerste voor uitgifte in aanmerking. In 2009 heeft nog geen provinciale standpuntbepaling plaatsgevonden omtrent de wenselijkheid van een haven in deelgebied 4. Dit standpunt is mede van belang om voor deelgebied 4 een bestemmingsplan op te stellen. Met betrekking tot de windmolens Het Klooster zijn in 2009 geen verdere stappen gezet, omdat de ontwikkelaar van deze windmolens is afgehaakt. Er is een traject gestart voor een opvolgende ontwikkelaar. De Crisis- en herstelwet 2009 van het kabinet is in 2009 behandeld in de Tweede Kamer. In deze wet worden de verbreding van het Lekkanaal en de realisatie van de 3e sluiskolk van de Beatrixsluis als naar voren te halen activiteiten genoemd. Behandeling in de Eerste Kamer vindt plaats in 2010. Na de inwerkingtreding van deze wet zal nader duidelijk worden op welke termijn de verbreding van het Lekkanaal en de realisatie van de 3e sluiskolk ter hand genomen gaan worden. Initiatiefnemer hiervan Rijkswaterstaat. Project Blokhoeve Vele gesprekken met ontwikkelende partijen zijn en worden gevoerd om de woningbouw aldaar op gang te krijgen en te houden. De ontwikkelaar AM heeft begin 2009 voor het bouwplan The Edge (incl. splitsing van appartementen in starterswoningen) tweemaal het college verzocht het woningaantal te mogen verhogen naar 138 woningen, om zodoende het plan financieel rond te krijgen. Het college heeft hiermee in juni ingestemd en het bouwplan vrijgegeven voor het zienswijze traject. In oktober heeft het college besloten dat de ingediende zienswijzen geen aanleiding vormen om het bouwplan aan te passen en heeft het bouwplan ter verkrijging van de verklaring van geen bezwaar, toegezonden aan de provincie Utrecht. Het bouwplan is ingediend voor verkrijging van de zogenaamde Van der Laan subsidie. Medio december 2009 heeft SenterNovem de beschikking hiertoe toegekend aan het college voor een bedrag van in totaal € 690.000 onder voorwaarde dat vòòr 1 juli 2010 gestart zal worden met de bouw. De bouw van appartementen op het Eiland is gestagneerd vanwege gebrek aan belangstelling en heeft AM doen besluiten het verkooptraject voor onbepaalde tijd op te schorten. Herontwikkeling wordt overwogen. Medio juni is de bouw gestart van 28 van de 41 grondgebonden woningen van AM, door middel van toepassing van een ABC constructie met betrekking tot de grond. Daarnaast heeft de gemeente in april de verkoop gestart van de zogenaamde vrije kavels, die volgens het regime van welstandsluw bouwen gerealiseerd kunnen worden door particulieren. Eind 2009 waren er slechts drie kavels verkocht. Voor huur van the Cube is nog steeds geen belangstelling uit de markt. Met de woningbouwverenigingen Mitros en Portaal vinden onderhandelingen plaats over de realisatie van geplande woningbouw in het plandeel Het Blok. Het eerder geconstateerde grote verschil tussen de geraamde grondopbrengsten in de grondexploitatie voor dit deel van Het Blok bestaat nog steeds.
70 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Door Mitros/Portaal en de gemeente wordt onderzocht in hoeverre het bouwplan geoptimaliseerd kan worden op basis van de voor de ontwerpcompetitie geldende randvoorwaarden. Project hoogspanningsleidingen In 2008 is gestart met de onderhandelingsgesprekken inzake de verplaatsing van de huidige 150 kV hoogspanningslijn met Eneco Netbeheer (thans STEDIN). Dankzij de komst van de PKB SEVIII dient de gemeente rekening te houden met de mogelijke komst van een nieuwe 380 kV hoogspanningslijn en zal hiermee rekening moeten houden met haar toekomstige ruimtelijke plannen in dit noordelijk deel van Nieuwegein. Deze nieuwe lijn maakt de verplaatsingsopgave complexer te meer, omdat hierbij een nieuwe partij betrokken is: TenneT. Onduidelijkheid omtrent de beheerstatus van beide lijnen tussen STEDIN en TenneT heeft het onderzoekstraject ernstig vertraagd. In 2008 hebben diverse bestuurlijke gesprekken plaatsgevonden met EZ, Tennet en Stedin over de beheer- en eigendomsstatus van de huidige 150 kV leiding. Dit heeft eind september geleid tot de conclusie dat gelet op de specifieke eigendomssituatie van de huidige leiding Stedin zowel eigenaar als beheerder is van de leiding. Wèl zal het operationele (onder)beheer medio 2010 ondergebracht worden bij Tennet. Het komende jaar staat in het teken besluitvorming te verkrijgen over zowel de tracékeuze van de 380 kV leiding als de 150 kV leiding. Op basis hiervan kan het college overgaan tot het opdracht verlenen aan Stedin van het noodzakelijke pre-engineeringsonderzoek, dat moet aantonen tegen welke financiële en technische randvoorwaarden de verplaatsingsopgave van de 150 kV leiding uitgevoerd kan worden. Project Galecopperzoom •
Plannen van Rijkswaterstaat en de daarbij behorende varianten voor het vergroten van de capaciteit van de A12 zijn van commentaar voorzien. Inmiddels is bekend geworden, dat Rijkswaterstaat volstaat met capaciteitsuitbreiding van de A12 binnen de bestaande ruimte van deze rijksweg.
•
Met de ministeries van RWS en VROM, de provincie Utrecht en gemeenten Utrecht en Houten is een studie uitgebracht over de A12 zone. Vanwege de planvorming van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat is de studie naar het mogelijk alternatief voor het bedrijventerrein door woningbouw niet verder gebracht. Dit zal geschieden na het bekend worden van de zojuist genoemde planvorming.
Project Lekboulevard De projectontwikkelaars hebben hun werkzaamheden voor de deelgebieden 1, 2 en 3 gestaakt, omdat zij de plannen financieel niet rond kregen. Dit betekent dat wij in goed overleg verder zijn gegaan met het plan van de architectengroep VVKA. Dit plan en het plan voor deelgebied 4 is gereedgekomen en doorgerekend. Ook hier bleek dat de grondopbrengsten door de crisis op de woningmarkt aan zodanige reductie onderhevig waren dat het niet zinvol werd geacht daarmee door te gaan. Dit betekent samenvattend het volgende. •
Het stedenbouwkundig plan voor de deelgebieden 1 2 en 3 zal als uitgangspunt dienen om ten spoedigste de brede school te realiseren.
•
Wanneer de economie aantrekt zullen concrete plannen uitgewerkt worden voor woningbouw ten zuiden van de Klaproos en het realiseren van het gebied genaamd de Vlieger.
•
Er zijn mogelijkheden voor het upgraden van het winkelcentrum. Plannen van de winkeliers worden daartoe afgewacht.
Het plan voor het woonzorgdienstencentrum in deelgebied 4 is stopgezet. Op de locatie van de voormalige Rank kunnen zorgwoningen en eventueel een eerstelijns gezondheidscentrum worden ontwikkeld.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 71
Voortgang strategische agenda De strategische agenda van dit programma is opgenomen in paragraaf 9.2 Voortgang investeringen 2009 Investeringsschema per complex Grondbedrijf Galecop - Galecopperzoom Planontwikkelingskosten
500.000
3e fase woonrijpmaken sectie 2 en 3
3.000.000
Zoomweg
2.000.000
Water en Groen Bouwrijpmaken en aanleg infra
500.000 2.000.000 8.000.000
Het Klooster Planontwikkelingskosten
750.000
Aanleggen persleiding
2.000.000
Ophogen entree gebied
1.100.000
1e fase bouwrijpmaken entree gebied
1.200.000
1e fase bouwrijpmaken sectie 2
1.750.000
1e fase bouwrijpmaken sectie 3
2.500.000
Brug over Schalkwijksewetering
1.750.000 11.050.000
Lekboulevard Planvoorbereiding
250.000
BRM deelproject 1
700.000
BRM deelproject 2
2.000.000
BRM deelproject 4
3.000.000
Loopbrug ontwerp
1.500.000 7.450.000
Blokhoeve Wijkvoorzieningen Fietsverbinding De Lamellen - Het Eiland
20.000
Stuw
10.000
Fietsverbinding Het Eiland richting A.C. Verhoefweg
13.000
Verbinding Het Blok West - Het Eiland
183.000
Keerconstructie t.h.v. atletiekbaan langs watergang
478.000
Verbinding Het Blok Oost - Het Eiland
803.000
Watergangen
579.000
Woonrijpmaken Lamellen
438.000
Woonrijpmaken The Edge
324.000
Bouwrijpmaken The Cube
101.000
Woonrijpmaken Eiland west
1.200.000
Bouwrijpmaken Blok
2.350.000
Onderzoek verplaatsing hoogspanningsleiding Afronding
200.000 1.000 6.700.000
72 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Binnenstad Planontwikkelingskosten
2.500.000
Informatiecentrum
100.000
Communicatieplan
133.000
Promotieplan Beheer Tijdelijke Binnenstad
70.000 250.000
Voorbereiding besteksgereedmaken Regionale fietsverbinding Noordstedeweg
300.000
Keerlus t.b.v. bereikbaarheid winkels Bouwblok 7
150.000
Aanleg damwand langs de Doorslag ter Hoogte van Antonius Ziekenhuis
560.000
Voorbereidingskrediet definitief ontwerp Openbare ruimte Binnenstad-Oost
200.000
Herstraten Hagestede
100.000
Herstraten/opwaarderen openbare ruimte Weerszijden tramhalte
200.000
Voorbereiding bouwrijpmaken bouwlocatie Hoek Noordstedeweg/Kruyderlaan
200.000
Voorbereiding aanleg boulevard langs de Doorslag Afronding
200.000 7.000 4.970.000
Onvoorzien
2.330.000 40.500.000
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 73
2.2
Overzicht gerealiseerde baten en lasten
Prim.
Begroting
begroting
na wijziging
(1)
(2)
Rekening
Verschil
(3)
(4 )
Lasten: Bestuur, samenleving en dienstverlening
9.471.629
11.543.023
11.828.814
-285.791
Openbare orde en veiligheid
5.120.667
5.162.506
4.641.436
521.070
27.330.320
29.154.887
31.788.832
-2.633.945
Onderwijs, opvoeding en jeugd Maatschappelijke ondersteuning en participatie
39.558.004
41.231.933
41.273.227
-41.294
Economie, werk en vrije tijd
9.891.345
11.238.935
10.152.303
1.086.632
Ruimtelijke ontwikkeling
9.628.117
13.123.049
67.251.154
-54.128.105
Duurzame ontwikkeling
9.006.921
8.974.417
8.989.139
-14.722
22.229.387
26.906.715
26.667.661
239.054
Beheer openbare ruimte Lasten programma’s
132.236.390 147.335.465 202.592.566 -55.257.101
Algemene dekkingsmiddelen
2.420.681
Stelposten en calculatieresultaten
2.281.342
Reservetoevoegingen
1.689.136
Totaal generaal lasten
2.648.968
2.349.374
299.594
1.705.258
2.383.149
-677.891
22.798.274
22.771.779
26.495
138.627.549 174.487.965 230.096.868 -55.608.903
Baten: Bestuur, samenleving en dienstverlening Openbare orde en veiligheid Onderwijs, opvoeding en jeugd
1.121.646
1.319.925
1.317.428
-2.497
434.769
519.769
475.196
-44.573
17.016.616
17.607.558
20.591.181
2.983.623
Maatschappelijke ondersteuning en participatie
16.079.965
16.472.043
18.880.568
2.408.525
Economie, werk en vrije tijd
7.435.564
8.733.002
8.034.039
-698.963
Ruimtelijke ontwikkeling
4.747.671
4.982.354
47.639.496
42.657.142
Duurzame ontwikkeling
6.752.605
6.640.828
6.634.435
-6.393
5.482.202
7.601.609
2.119.407
61.757.681 111.173.952
49.416.271
Beheer openbare ruimte Baten programma's Algemene dekkingsmiddelen
4.285.098 57.873.934 73.670.700
79.214.152
79.353.706
139.554
7.082.915
33.516.132
31.150.558
-2.365.574
138.627.549 174.487.965 221.678.216
47.190.251
Stelposten en calculatieresultaten Reserve-onttrekkingen Totaal generaal baten
0
74 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Prim.
Begroting
begroting
na wijziging
(1)
(2)
Rekening
Verschil
(3)
(4 )
Saldi lasten en baten: Bestuur, samenleving en dienstverlening Openbare orde en veiligheid
-8.349.983
-10.223.098
-10.511.386
-288.288
-4.685.898
-4.642.737
-4.166.240
476.497
-10.313.704
-11.547.329
-11.197.651
349.678
-23.478.039
-24.759.890
-22.392.659
2.367.231
Economie, werk en vrije tijd
-2.455.781
-2.505.933
-2.118.264
387.669
Ruimtelijke ontwikkeling
-4.880.446
-8.140.695
-19.611.658
-11.470.963
Duurzame ontwikkeling
-2.254.316
-2.333.589
-2.354.704
-21.115
-17.944.289
-21.424.513
-19.066.052
2.358.461
-74.362.456 -85.577.784 -91.418.614
-5.840.830
Onderwijs, opvoeding en jeugd Maatschappelijke ondersteuning en participatie
Beheer openbare ruimte Saldo programma's
0 Algemene dekkingsmiddelen
71.250.019
76.565.184
77.004.332
439.148
Stelposten en calculatieresultaten
-2.281.342
-1.705.258
-2.383.149
-677.891
5.393.779
10.717.858
8.378.779
-2.339.079
0
0
-8.418.652
-8.418.652
Reservemutaties Totaal generaal lasten en baten
2.3
Rechtmatigheid
Inleiding Ook dit jaar heeft de accountant het getrouwe beeld van de lasten en baten en de financiële positie en de rechtmatigheid van de financiële handelingen gecontroleerd. In deze paragraaf doen wij u verslag van de begrotingsrechtmatigheid en de rechtmatigheid van de uitgaven. Begrotingsrechtmatigheid In het normenkader rechtmatigheid heeft u bepalingen opgenomen voor de beoordeling van de begrotingsrechtmatigheid van de uitgaven. U hebt de lasten en baten per programma vastgesteld. Voor de toets op de begrotingsrechtmatigheid wordt bekeken of de door u gevoteerde lasten zijn overschreden. U hebt daarvoor een categorisering vastgesteld om de aard van de overschrijding aan te geven. Deze categorisering loopt van “prioriteit ‘hoog’/te voorkomen” naar “prioriteit ‘laag’/niet te voorkomen”.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 75
Rekening van baten en lasten In de jaarrekening 2009 zijn de volgende lastenramingen op programmaniveau overschreden: Programma
Overschrijding
Bestuur, samenleving en
Prioriteit
Te Voorkomen
285.791
laag
N/J
2.633.945
laag
N
41.294
laag
N
54.128.105
laag
N
14.722
laag
J
dienstverlening Onderwijs, opvoeding en jeugd Maatschappelijke ondersteuning en participatie Ruimtelijke ontwikkeling Duurzame ontwikkeling Toelichting De gesignaleerde overschrijdingen zijn in veel gevallen het resultaat van meerdere over- en onderschrijdingen. In onderstaande toelichting zijn per programma de overschrijdingen verklaard, die het meest bepalend waren voor het feitelijke geconstateerde verschil. De meeste overschrijdingen hebben een technisch karakter, de andere hadden moeilijk voorkomen kunnen worden. Wel had er op diverse onderdelen beter geraamd kunnen worden. Bestuur, samenleving en dienstverlening In 2009 is een extra bedrag van € 309.000 toegevoegd aan de wethouderspensioenen. Deze extra storting heeft betrekking op een correctie over 2008, de herwaardering op de toekomstige pensioenverplichting en de toevoeging van ingehouden pensioenreserves. Met de genoemde mutaties wordt de voorziening op niveau gebracht zodat aan toekomstige pensioenverplichtingen kan worden voldaan. Daarnaast is sprake van hogere uitgaven ad. € 293.000 bij publieks- en persvoorlichting. De belangrijkste oorzaken zijn extra bestede uren aan het product website, extra uren voor ondersteuning van en advies aan de sectoren in het kader van de realisatie van het jaarwerkplan 2009 en extra uren voor de communicatie met betrekking tot de reorganisatie van Sectormodel naar Concernmodel. De feitelijke hogere urenbesteding op dit onderdeel wordt deels gecompenseerd door de lagere urenbesteding op andere begrotingsonderdelen. Het totale voordelige verschil op andere begrotingsposten bedraagt € 320.054. Onderwijs, opvoeding en jeugd De overschrijding wordt veroorzaakt door de integratie van de cijfers van de Bestuurscommissie openbaar voortgezet onderwijs. De hogere lasten worden gedekt door hogere baten. Maatschappelijke ondersteuning en participatie De overschrijding ad € 41.294 is het resultaat van meerdere over- en onderschrijdingen. In relatie tot het totaal van de geraamde lasten op dit programma ad € 41.231.933 is sprake van een relatief gering verschil. Een belangrijk element in de overschrijding zijn de hogere uitgaven ad € 367.000 in verband met diverse sociale uitkeringen op basis van de Wet Ioaw, Ioaz en BBZ. Deze uitgaven worden voor 75% terugontvangen van het rijk. Voor het overige is sprake van diverse voordelige en nadelige verschillen. Ruimtelijke ontwikkeling De overschrijding wordt in belangrijke mate veroorzaakt (voor een bedrag van € 53.759.385) door een overschrijding op de lasten van het Grondbedrijf. Het grote verschil tussen raming en werkelijkheid is een logisch gevolg van de tot en met 2009 gehanteerde begrotingssystematiek waarbij grondexploitatiebegrotingen niet in de gemeentebegroting worden geraamd.
76 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
In de begroting zijn alleen de interne beheerskosten van het Grondbedrijf geraamd. In de rekening zijn de werkelijke lasten van het bouwrijpmaken en de grondopbrengsten over 2009 verantwoord. Dat verstoort het beeld van dit programma. Raming van de grondexploitatie in de begroting is tot dusver achterwege gebleven, omdat de grondexploitatiebegrotingen niet op het resultaat van een willekeurig kalenderjaar kunnen worden beoordeeld (in dit geval 2009), maar op het eindresultaat van de uitvoering van het plan. In afwijking van de gemeentebegroting, waarin ramingen op basis van kalenderjaren plaatsvinden, beslaan de ramingen van de grondexploitaties de totale productietermijn van een bestemmings- of bouwplan (vaak 10 jaar of meer). Daarom is het relevant alleen naar het saldo van het Grondbedrijf te kijken en niet sec naar de lasten van enig jaar. De op dit programma ontstane overschrijding had niet voorkomen kunnen worden en is een gevolg van de tot nu toe gebruikelijke administratieve procedures binnen de grondexploitatie. U hebt de overschrijding geclassificeerd als een begrotingsonrechtmatigheid met een lage prioriteit binnen het door u vastgestelde normenkader voor de rechtmatigheid. Vanaf 2010 is de huidige begrotingssystematiek verlaten en zijn de ramingen gebaseerd op een meer reële inschatting van de lasten en baten volgens de planuitvoering van het Grondbedrijf. De grote verschillen zoals deze zich nu manifesteren behoren dan tot het verleden. Echter zullen zich altijd aanmerkelijke verschillen voordoen, omdat de planuitvoering van langlopende projecten afwijkt van strikt jaargebonden activiteiten. Naast de resultaten op de grondexploitatie is op de overige onderdelen van dit programma sprake van een overschrijding van in totaal € 368.729. Dit is in belangrijke mate een gevolg van een doorbetaalde subsidie ad € 648.800 aan de opdrachtgever van het project Parkview. Het betaalde subsidiebedrag is van het Rijk ontvangen en is verantwoord onder de baten. Duurzame ontwikkeling De overschrijding ad € 14.722 is het resultaat van meerdere over- en onderschrijdingen. In relatie tot het totaal van de geraamde lasten op dit programma ad € 8.974.417 is sprake van een relatief gering verschil. Enkele belangrijke verschillen betreffen de hogere kosten huisvuilinzameling ad € 60.958 vanwege beleidsadvisering kunststofinzameling en ondergronds inzamelen. Daarnaast zijn meer uren besteed tot een bedrag van € 82.860 om aan alle openingsstellingen en activiteiten van de kinderboerderij te voldoen. Voor het overige is sprake van diverse voordelige en nadelige verschillen. Investeringskredieten In het bijlagenboek is een totaaloverzicht opgenomen over het verloop van alle investeringskredieten. Een beperkt aantal van deze investeringskredieten is overschreden. Onderstaand zijn de kredieten toegelicht die met meer dan € 10.000 zijn overschreden. Onderwerp
Overschrijding
Oorspronkelijk krediet
Vaste inrichting nieuwe stadshuis
-144.565
-
Bouwkosten school Galecop basisonderwijs
-50.714
2.484.050
Fietsenstalling Ringstede
-29.249
-
Verkeersregelinstallatie (106)
-27.208
170.000
Postregistratiesysteem
-24.956
-
Serviceauto's Brandweer
-11.088
30.000
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 77
Toelichting Vaste inrichting nieuwe stadshuis In 2009 zijn uitgaven gedaan ter voorbereiding en realisatie van de vaste inrichting van het nieuwe stadshuis in de binnenstad. De uitgaven tot een bedrag van € 144.565 zijn gedaan vooruitlopend op de kredietaanvraag in 2010. Bij de 7e programmawijziging 2010 heeft u in uw vergadering van 17 februari 2010 een krediet beschikbaar gesteld van € 8.254.167. De gedane uitgaven worden ten laste van het laatstgenoemde krediet gebracht. Bouwkosten school Galecop basisonderwijs Bij de Voorjaarsnota 2009 is € 190.000 afgeraamd. Vervolgens zijn er nog niet voorziene uitgaven gedaan, die uiteindelijk nog hebben geleid tot een overschrijding van € 50.714. Het gaat onder andere om uitgaven voor meerwerk € 18.500 en urentoerekening € 20.000.
Fietsenstalling Ringstede In 2009 hebben voorbereidende werkzaamheden plaatsgevonden in het kader van de ontwerpprijsvraag voor de fietsenstalling. Het krediet is begin 2010 bij u aangevraagd.
Verkeersregelinstallatie (VRI) De overschrijding op de verkeersregelinstallatie VRI 106 wordt veroorzaakt doordat bij het plaatsen van de installatie meer maatregelen in het kader van de verkeersveiligheid moesten worden getroffen dan was voorzien. Ook was de aanvraag vergunning complexer dan gedacht waardoor de kosten hoger uitvielen. Deze werkzaamheden zijn uitgevoerd door Prorail en in rekening gebracht op basis van nacalculatie. Postregistratiesysteem In de begroting 2010 is door u een krediet gevoteerd van € 110.000 ten behoeve van de vervanging van het postregistratiesysteem. De vervanging was opgenomen in het Meerjaren Investeringsplan 2010. Eind 2009 is echter al gestart met de ontwikkeling (in Sharepoint) en zijn facturen tot een bedrag van € 24.956,65 in 2009 betaald. De gedane uitgaven worden in mindering gebracht op het in 2010 beschikbaar gestelde krediet. Serviceauto's Brandweer De meerkosten voor de aanschaf van serviceauto’s voor de Brandweer bedroegen € 11.088. De overschrijding heeft geen budgettaire gevolgen voor de gemeente, omdat de serviceauto’s per 1 januari 2010 tegen boekwaarde zijn overgegaan naar de Veiligheidsregio Utrecht. 2.4
Paragrafen
2.4.1
Inleiding
De programma’s in de begroting en de jaarrekening zijn voor wat betreft de cijfers op een hoog aggregatieniveau samengevoegd. Om die reden heeft de wetgever de verplichte paragrafen geïntroduceerd. De paragrafen geven een beeld van enkele onderwerpen die van belang zijn voor uw inschatting van de financiële positie van de gemeente. Waar mogelijk wordt verwezen naar het relevante programma. Het jaarverslag bevat net als de begroting de volgende paragrafen: lokale heffingen, weerstandsvermogen, onderhoud kapitaalgoederen, bedrijfsvoering, verbonden partijen en grondbeleid.
78 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
In de Financiële beheersverordening, die op grond van artikel 212 van de Gemeentewet op 9 oktober 2003 is vastgesteld, hebt u bepaald wat de inhoud van de paragrafen in de jaarrekening minimaal moet zijn. 2.4.2
Lokale heffingen
In deze paragraaf geven wij u een overzicht van het in 2009 gevoerde tarievenbeleid. Naast een totaaloverzicht van de opbrengst van de belastingen en belangrijkste retributies wordt per heffing een beeld geschetst van de ontwikkelingen in tarieven en opbrengsten. Het door ons gevoerde heffingenbeleid wordt verwoord in het tarievenvoorstel dat jaarlijks gelijktijdig met de begroting wordt vastgesteld en is gebaseerd op de volgende uitgangspunten: aanpassing van de belastingtarieven aan de inflatie en zoveel mogelijk kostendekkendheid van de heffingen. Opbrengst 2009 van de belangrijkste heffingen (x 1.000 euro) Heffingen
Geraamde
Werkelijke
Werkelijke
Dekkings-
opbrengsten
opbrengsten
kosten
percentage
OZB
11.825
11.759
Tarief
won-e.
0,0846%
nt-won-e. 0,1925% nt-won-g. 0,1540% Roerende-zaakbelasting Hondenbelasting
8
10
idem
228
230
72,00
Precariobelasting
80
112
div.
Parkeerbelasting
1.462
1.568
div.
Afvalstoffenheffing
5.915
6.019
6.120
98%
185,88/265,56
Rioolrecht
2.957
2.911
3.042
96%
75,12/107,16
Bouwleges
1.378
1.041
1.853
56%
div.
174
162
151
107%
div.
menten/rijbewijzen
611
617
603
102%
div.
Begraafrechten
366
307
397
77%
div.
Weekmarkten Leges reisdocu-
Onroerende zaakbelasting De geraamde opbrengst in 2009 was gebaseerd op een prijscorrectie van 3,5% en daarnaast een extra verhoging van 3%; in totaal dus 6,5%. Als prijspeil voor de nieuwe waarden gold de datum van 1 januari 2008. Er was een waardestijging geraamd van ca. 2,8% voor de woningen en 1% voor de niet-woningen ten opzichte van de vorige peildatum (per 1 januari 2007). Deze geraamde waardestijging werd verdisconteerd in de tarieven. In de loop van het belastingjaar bleken de waarden toch meer gestegen te zijn dan eerder geraamd en was het aantal bezwaarschriften en als gevolg daarvan de verminderingen juist lager. Bij de
Voorjaarsnota was al € 195.000 bijgeraamd, bij de Najaarsnota nog eens € 228.000, maar uiteindelijk bleek dat laatste toch te optimistisch te zijn ingeschat. De werkelijke opbrengst in 2009 bedraagt
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 79
ruim € 65.000 minder dan de aangepaste raming. Per saldo echter is de totale OZB-opbrengst toch 3,1% hoger uitgevallen dan oorspronkelijk geraamd.
OZB 16.000.000 14.000.000 12.000.000 10.000.000 geraamd werkelijk
8.000.000 6.000.000 4.000.000 2.000.000 0 2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Roerende-zaakbelasting In 2005 werd de roerende-zaakbelasting ingevoerd voor eigenaren en gebruikers van roerende ruimten. In Nieuwegein zijn dat voornamelijk woonboten, waardoor de opbrengst beperkt is (€ 10.000). Er gelden dezelfde regels en tarieven als bij de onroerende-zaakbelasting. Hondenbelasting Het aantal geregistreerde honden is de laatste jaren steeds afgenomen, waardoor ook de opbrengst van de hondenbelasting terugloopt. Bij de Voorjaarsnota is dit effect reeds meegenomen, waardoor de opbrengst van € 230.000 in de pas loopt met de bijgestelde raming. Door de grootscheepse huisaan-huiscontrole zal de opbrengst in 2010 toenemen. Daarmee is in de begroting 2010 reeds rekening gehouden. Precariobelasting Er was € 80.000 geraamd als opbrengst precariobelasting. Maar ondanks een forse vermindering van een kleine € 38.000 over een viertal eerdere jaren is de uiteindelijke opbrengst in 2009 toch nog € 112.000. De verder opgevoerde controle blijkt een blijvend effect te hebben op de opbrengst, zodat bij de Voorjaarsnota 2010 de opbrengst structureel verhoogd kan worden naar € 120.000. Parkeerbelasting De tarieven waren gemiddeld met 4,5% verhoogd, omdat over een tweetal jaren een inflatiecorrectie was toegepast. De opbrengsten parkeerbelasting ad € 1.568.000 zijn met € 106.000 7,2% hoger uitgevallen dan de raming. Dit komt vrijwel volledig op het conto van de hogere opbrengst van naheffingsaanslagen. Er zijn ruim 20% meer aanslagen opgelegd wegens niet of te weinig betalen. Overigens betreft de parkeerbelasting alleen de opbrengsten van het straatparkeren. De opbrengst van het garageparkeren betreft namelijk geen belasting, maar een privaatrechtelijke heffing. Het huidige jaarresultaat op parkeren, inclusief garageparkeren, bedraagt € 430.789,93. Dit bedrag wordt toegevoegd aan de Reserve parkeren. Afvalstoffenheffing
80 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
De tarieven waren voor 2009 verlaagd met ruim 6%. De opbrengsten zijn daardoor afgenomen ten opzichte van vorig jaar. Doordat de kwijtschelding lager is uitgevallen dan geraamd is de opbrengst van de afvalstoffenheffing huishoudens € 23.000 hoger dan begroot. Daarnaast zijn extra subsidies ontvangen. Per saldo zijn de inkomsten € 94.000 hoger. Daartegenover staan hogere lasten ad € 28.000. Bij de begroting was uitgegaan van een onttrekking aan de Reserve egalisatie afvalstoffen van € 167.000, maar uiteindelijk kan nu worden volstaan met een onttrekking van € 101.000. Deze reserve bedraagt ultimo 2009 € 1.060.000, terwijl een minimum buffer nodig wordt geacht van € 315.000, zijnde 5% van de belastingopbrengst. Bij de tariefsbepaling 2011 van de afvalstoffenheffing zal de ontwikkeling van de reserve betrokken worden.
afvalstoffenheffing 7.000.000
320,00
6.000.000
280,00
5.000.000
240,00 200,00
4.000.000
160,00
3.000.000
120,00
2.000.000
80,00
1.000.000
40,00
kosten opbrengsten tarief
0,00
0 2004
2005
2006
2007
2008
2009
Rioolrecht In het Gemeentelijk Rioleringsplan is uiteengezet welke extra kosten er de afgelopen tijd en de komende jaren ten behoeve van de riolering gemaakt zijn en worden. De kosten van het product riolering zijn in 2009 gestegen tot € 3.042.000, maar zijn daarmee uiteindelijk wel € 390.000 lager uitgevallen dan geraamd. Doordat het investeringsniveau al enkele jaren achterbleef bij de ramingen is voor 2009 wederom niet de oorspronkelijk geraamde tariefsverhoging ingevolge het GRP toegepast, maar slechts een 0,5% stijging, bovenop de inflatiecorrectie van 3,5%. De totale opbrengsten riolering bedragen dit jaar € 2.911.000, dat is € 46.000 lager dan begroot. Weliswaar is de kwijtschelding lager uitgevallen dan geraamd, maar ook de inkomsten zijn achtergebleven, met name van het grootverbruik. Dat laatste wordt veroorzaakt door de toegenomen leegstand bij bedrijven. Voor een verdere toelichting op het resultaat wordt verwezen naar de programmatoelichting. Per saldo resteert een nadelig saldo van afgerond € 131.000, wat een dekkingspercentage van 96 betekent. Dit tekort zal worden onttrokken aan de Reserve egalisatie rioolheffing. De reserve bedraagt ultimo 2009 € 1.195.000. Bij de vaststelling van het tarief 2011 zal rekening worden gehouden met de stand van de reserve.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 81
rioolrecht 3.500.000
120,00
3.000.000
100,00
2.500.000
80,00
2.000.000 60,00
1.500.000
Uitgaven Inkomsten tarief
40,00
1.000.000
20,00
500.000 0
0,00 2004
2005
2006
2007
2008
2009
Bouwleges Begin 2009 is besloten de tarieven voor bouwleges wat meer te differentiëren. Een evaluatie van de effecten hiervan is echter niet zinvol, omdat de leges toch weer volledig zullen wijzigen bij het invoeren van de WABO. De opbrengst van bouwleges is overigens altijd wisselend, bijvoorbeeld doordat grotere projecten, of het achterwege blijven daarvan, een behoorlijke invloed hebben op de opbrengst. Dit jaar bedraagt de opbrengst € 1.041.000 en die blijft daarmee € 337.000 achter op de raming. Dit resulteert in een dekkingspercentage van slechts 56% (vorig jaar 137%). bouwleges 2.800.000 2.400.000 2.000.000
geraamde kosten werkelijke kosten geraamde opbrengsten werkelijke opbrengsten
1.600.000 1.200.000 800.000 400.000 0 2004
2005
2006
2007
2008
2009
Marktgelden Voor 2009 zijn de marktgelden met 3,5% inflatiecorrectie verhoogd. De inkomsten blijven € 12.000 achter bij de raming, met name door een lagere bezetting, maar doordat de uitgaven nog lager zijn uitgevallen, resteert per saldo toch een overschot van € 11.000. Dit wordt toegevoegd aan de Reserve marktgelden. Ditis tevens de stand per ultimo 2009. Door het tekort van de laatste jaren was de stand van de reserve namelijk nihil, de tekorten kwamen ten laste van de algemene middelen. Leges reisdocumenten/rijbewijzen De opbrengst van deze leges fluctueren jaarlijks iets, afhankelijk van de afgifte van het aantal producten. Van jaar tot jaar zal dit binnen een bepaalde bandbreedte verschillen, maar de opbrengsten zijn redelijk stabiel. Begraafrechten Het aantal begrafenissen is beduidend lager dan geraamd waardoor de opbrengsten € 59.000 lager zijn uitgevallen.De opbrengst fluctueert altijd. De uitgaven daarentegen zijn juist toegenomen, waardoor per saldo een nadelig resultaat is ontstaan van € 90.000. Omdat de Reserve egalisatie begrafenisrechten enkele jaren terug is opgeheven, komt dit saldo ten laste van de algemene middelen.
82 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
begraafplaatsen 500.000 400.000 300.000
werkelijke kosten werkelijke opbrengsten
200.000 100.000 0 2004
2005
2006
2007
2008
2009
Kwijtschelding Kwijtschelding is mogelijk voor afvalstoffenheffing, rioolheffing, hondenbelasting, OZB en roerendezaakbelastingen. Voor de laatste twee wordt overigens zelden meer kwijtschelding verleend, sinds het afschaffen van het gebruikersdeel. Voor kwijtschelding worden de landelijke normen gehanteerd, zoals de VNG die heeft opgesteld. Daarbij wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van automatische kwijtschelding. Vooraf wordt een inkomenstoets toegestuurd aan huishoudens, die het jaar daarvoor ook al in aanmerking kwamen voor kwijtschelding. Wanneer men verklaart opnieuw aan de voorwaarden te voldoen, wordt er in het geheel geen aanslag opgelegd. Na twee jaar automatische kwijtscheldingen moet echter opnieuw weer kwijtschelding worden aangevraagd en dienen alle bescheiden te worden overlegd. In 2008 was dit weer het geval en bleek het aantal kwijtscheldingen ineens bijna een kwart lager te liggen. De tussentijdse toets is daarom aangescherpt. Het aantal toegekende kwijtscheldingen is in 2009 gestegen, maar het bedrag aan kwijtscheldingen is per saldo iets gedaald. Het tarief van de afvalstoffenheffing is namelijk sterker gedaald dan datde hondenbelasting en rioolheffing gestegen zijn. Er is kwijtschelding verleend aan 1.315 huishoudens voor een totaalbedrag van € 430.000 (in 2008 € 438.000). 2.4.3
Weerstandsvermogen
Inleiding
Op 28 januari 2009 heeft de raad de nota risicomanagement en weerstandsvermogen vastgesteld. In deze nota zijn de kaders vastgelegd voor de invulling van de paragraaf weerstandsvermogen in de begroting en de jaarrekening. Er is voor gekozen om de paragraaf in de jaarrekening 2009 aan te laten sluiten bij de kaders. Dit betekent dan ook dat de paragraaf afwijkt van de paragraaf in de begroting 2009 en daarmee niet de begroting weerspiegelt, zoals dat normaal gesproken in de jaarrekening gebeurt. In deze paragraaf wordt ingegaan op het risicoprofiel, de benodigde weerstandscapaciteit, de beschikbare weerstandscapaciteit en de relatie tussen deze twee. Weerstandscapaciteit
Tot de weerstandscapaciteit van de gemeente worden (conform de nota risicomanagement en weerstandsvermogen) gerekend:
•
De algemene reserve
•
De onbenutte belastingcapaciteit OZB
•
De begrotingsruimte
Reserves en voorzieningen
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 83
Reserves behoren tot het eigen vermogen van de gemeente. Wanneer de reserves vrij zijn om te bestemmen, noemen we ze algemene reserves. Als de raad heeft aangegeven een reserve voor een specifiek doel in te zetten, noemen we ze bestemmingsreserves. In onderstaande tabel is de stand van alle gemeentelijke reserves per 1 januari 2009 en de stand per 31 december 2009 opgenomen. Naam reserve
Stand per 1 januari 2009
Stand per 31 december 2009
Algemene reserve
28.988.515
20.183.439
Dekkingsreserve
66.816.793
64.143.600
Reserve beeldende kunst
865.750
688.051
Reserve ISV-gelden
758.508
955.310
Reserve herstructurering wijken
2.316.558
1.046.058
Reserve sociaal culturele voorzieningen Binnenstad
5.892.000
0
Reserve frictiekosten Nieuwegein kiest
805.900
0
1.482.408
882.408
77.458
85.840
Reserve stad op orde
6.553.670
4.642.936
Reserve urgentieprogramma 1600 woningen
2.044.003
1.819.003
0
0
Reserve project EDDIE Reserve culturele ontwikkelstrategie
Reserve ontwikkeling gebied park Oudegein Reserve incidentele kosten stadshuis
370.633
0
0
7.457.798
Reserve stadshuis en theater Reserve grondbedrijf
12.494.499
11.426.509
Reserve egalisatie afvalstoffen
1.160.696
1.059.800
Reserve egalisatie rioolrechten
1.325.619
1.194.623
Reserve egalisatie marktgelden
0
11.300
Reserve egalisatie parkeerexploitatie/P1 On Street BV
0
-182.790
Reserve parkeren
0
9.871.831
Reserves beheerd door de bestuurscommissie VO
Totaal
5.428.565
5.957.032
137.381.575
131.242.748
Voorzieningen zijn delen van het vermogen, die worden afgezonderd vanwege een specifiek te kwantificeren financiële verplichting of risico. Voorzieningen worden ook gebruikt om structurele, maar jaarlijks in hoogte wisselende kosten te egaliseren (onderhoudsvoorzieningen). In onderstaande tabel is de stand van de voorzieningen per 1januari 2009 en de stand per 31 december 2009 opgenomen.
Naam voorziening
Stand per 1 januari 2009
Stand per 31 december 2009
Voorziening onderhoud sportaccommodaties
288.812
311.301
Voorziening onderhoud overige accommodaties
594.331
571.295
Voorziening wethouderspensioenen
2.622.782
3.335.986
Voorziening ihpo
2.585.001
2.140.457
Voorziening onderhoud accommodaties m.o.
956.144
822.415
Voorziening onderhoud bruggen, tunnels en viaducten
748.269
730.882
Voorziening onderhoud wegen
7.690.623
5.858.415
Voorziening onderhoud parkpaden
1.173.118
0
84 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Naam voorziening
Stand per 1 januari 2009
Stand per 31 december 2009
Voorziening onderhoud houten geluidswallen
714.418
0
Voorziening onderhoud beschoeiingen
0
0
Voorzieningen bestuurscommissie VO
1.039.273
894.052
18.412.771
14.664.803
Totaal voorzieningen
Het saldo van de voorzieningen is ten opzichte van 2008 met € 3,7 miljoen teruggelopen. De voorzieningen zijn gevoed met geraamde jaarlijkse dotaties, zoals die zijn vastgelegd in de verschillende onderhoudsplannen (€ 8,6 miljoen). Daarnaast is (grotendeels) op basis van die onderhoudsplannen € 10,8 miljoen aan de voorzieningen onttrokken. Verder zijn de Voorziening onderhoud parkpaden, de Voorziening onderhoud houten geluidswallen en de Voorziening onderhoud beschoeiingen opgeheven. De onderhoudskosten komen vanaf 2010 rechtstreeks ten laste van de exploitatie. Het saldo van deze voorzieningen bedroeg € 1,5 miljoen en is vrijgevallen ten gunste van het exploitatieresultaat. De voorschotbedragen, die van andere overheden worden ontvangen ter voorfinanciering van uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel, worden als vooruit ontvangen bedragen verantwoord op de balans. De onbenutte belastingcapaciteit OZB
Voor de gemeentelijke heffingen geldt al zoveel mogelijk de eis van 100% kostendekkendheid, dus daar is geen ruimte te creëren. De enige substantiële ruimte zit bij de OZB. De belastingruimte voor de OZB wordt meestal bepaald door uit te gaan van de artikel 12-normen voor het vereiste “redelijk belastingpeil”. Nu dit peil wordt berekend door een samengesteld gewogen gemiddelde van zowel woningen als niet-woningen, zitten we feitelijk al op dit niveau. Dit komt door de niet-woningen; verhoudingsgewijs maken de waarden van de niet-woningen een groter onderdeel uit van de totale waarden dan het landelijk gemiddelde én het tarief van de niet-woningen ligt hoger dan het landelijk gemiddelde. Dit laatste is historisch gegroeid. Bij de invoering van de WOZ in de jaren negentig is de mogelijkheid gecreëerd om een verschuiving van de belastingdruk van niet-woningen naar woningen te voorkomen. Bij de eerste hertaxatie van de WOZ-waarden konden wij, in vergelijking met de meeste gemeenten, over een langere periode de verschillen in waardestijging corrigeren en juist in die jaren stegen de prijzen van huizen veel sneller dan van bedrijfsgebouwen. Formeel wordt dus nu al voldaan aan het vereiste “redelijk belastingpeil”. Het tarief voor de woningen sec ligt echter nog ruim onder dat redelijk peil en zelfs ook nog onder het landelijk gemiddelde tarief. Wordt het woningtarief opgetrokken naar het landelijk gemiddelde voor woningen, dan betekent dit een extra belastingruimte van € 0,6 miljoen; wordt het opgetrokken naar de artikel 12-norm, dan betekent dit een ruimte van € 1,7 miljoen. Dat laatste zou een verhoging betekenen van 35%. Voor de berekening van het weerstandsvermogen hebben wij rekening gehouden met de ruimte die er is ten opzichte van het landelijk gemiddelde, i.c. een bedrag van € 0,6 miljoen.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 85
Begrotingsruimte
De budgettaire situatie van de gemeente is nog steeds relatief gezond te nomen. Er is sprake van een sluitende begroting in het meerjarenperspectief. De vermogenspositie van de gemeente is wel dalende. Als gevolg van de feitelijke aanwending van de bestemmingsreserves. Door een verschuiving van de vrij aanwendbare reserves naar de bestemmingsreserves zal deze dalende trend zich in de komende jaren voortzetten. Door genoemde verschuiving neemt ook de vrij besteedbare ruimte af. De algemene reserve is teruggelopen van € 29 miljoen naar € 20 miljoen. De algemene reserve is de buffer van de gemeente Nieuwegein. De stand van deze reserve bedraagt op 31 december 2009 € 20,1 miljoen. De gemeentelijke reserves zijn in de loop van 2009 € 6,1 miljoen teruggelopen. Als belangrijkste redenen voor de daling van de totale reservepositie kunnen onder andere worden genoemd. -
Aanwending van de Reserve herstructurering wijken voor een bedrag van € 1,4 miljoen.
-
Structurele aanwending van de Dekkingsreserve ter dekking van het begrotingstekort € 2,7 miljoen.
-
Aanwending van de Reserve project EDDIE € 0,6 miljoen.
-
Aanwending van de Reserve stad op orde € 1,9 miljoen.
-
Aanwending reserve urgentieprogramma 1.600 woningen € 0,2 miljoen.
-
Saldo aanwending diverse egalisatiereserves met de exploitatieresultaten 2009 € 0,4 miljoen.
De provinciale richtlijn voor de vrij beschikbare reserve is € 50 per inwoner voor statische gemeenten en € 150 per inwoner voor dynamische gemeenten. Op basis hiervan dient de buffer voor Nieuwegein ons inziens (uitgaande van Nieuwegein als een dynamische gemeente) thans minimaal € 9 miljoen te zijn. De vrije ruimte na aftrek van het provinciale normbedrag bedraagt eind 2009 € 11 miljoen. Hoewel nog steeds sprake is van een behoorlijke buffer lopen de mogelijkheden om onverwachte en niet voorziene risico’s op te vangen geleidelijk terug. Een van de belangrijkste inkomstenbronnen van de gemeente is de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Hierbij gaat het om ongeveer een derde van alle gemeentelijke inkomsten. Door de extra investeringen van het kabinet in de afgelopen jaren, is de omvang van het gemeentefonds behoorlijk toegenomen. Aan de jaarlijkse stijging van de algemene uitkering is een abrupt einde gekomen door het buiten werking stellen van de normeringssystematiek als gevolg van de economische crisis. Voor de jaren 2009 tot en met 2011 is de omvang van de algemene uitkering vastgelegd en voor de jaren daarna is op dit moment niet duidelijk of en zo ja, in welke vorm de normeringssystematiek wordt hersteld. Te verwachten is dat de rijksbezuinigingen voor de jaren na 2011 tot gevolg zullen hebben dat de algemene uitkering daalt. Dit betekent dat de mogelijkheden om tegenvallers in de exploitatie op te vangen binnen de (stijging van de) algemene uitkering sterk afnemen. Beschikbare weerstandscapaciteit
In tegenstelling tot hetgeen bij de vaststelling van de nota risicomanagement en weerstandsvermogen is vastgesteld, rekenen wij in onderstaand overzicht ook de reserve parkeren (minus de reserve egalisatie parkeerexploitatie/PSN) tot de beschikbare weerstandscapaciteit. De reden daarvoor is dat deze reserve is afgezonderd van de algemene reserve om aanloopverliezen in het parkeren af te dekken. Na verloop van een tiental jaren zullen deze onttrekkingen successievelijk weer terugvloeien in de algemene reserve. Een andere reden om deze reserve wel mee te tellen is dat het tevens een weerstand vormt tegen de grote risico’s in de parkeerexploitatie.
Beschikbare weerstandscapaciteit
86 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Beschikbare weerstandscapaciteit Weerstand
Stand per 31 december 2010
Algemene reserve
€ 20.183.439
Onbenutte belastingcapaciteit* (€ 650.000 op jaarbasis)
€ 15.000.000
Reserve parkeren (minus reserve egalisaie parkeerexploitatie)
€ 9.689.041
Totale weerstandscapaciteit
€ 44.872.480
Risicoprofiel
Het in juni 2009 opgestelde gemeentebrede risicoprofiel is t.b.v. de jaarrekening 2009 geactualiseerd. Daarbij zijn risico’s geactualiseerd en waar van toepassing aangevuld of geschrapt. De actualisatie heeft zich vooral gericht op de projecten in de binnenstad en de grondexploitaties omdat daarin de grootste en meest aan verandering onderhevig risico’s zijn besloten. Er zijn gemeentebreed in totaal ruim 300 risico's in beeld. Dit betreft niet alleen financiële risico’s, maar ook bijvoorbeeld juridische, personele en imagorisico’s. In deze paragraaf weerstandsvermogen presenteren wij alleen de financiële risico’s die vallen in de hoogste twee klassen voor wat betreft kans en gevolg (conform de nota risicomanagement en weerstandsvermogen). De risico’s van de binnenstadsexploitatie zijn in onderstaand overzicht gesplitst naar risico’s parkeerexploitatie, theaterexploitatie, grondexploitatie en Stadshuisexploitatie. In verband met het vertrouwelijke karakter van sommige elementen in deze exploitaties is gekozen voor het vermelden van de totalen per exploitatie op basis van een risicosimulatie met 90% zekerheid als uitgangspunt. Eveneens om reden van vertrouwelijkheid zijn ook de risico’s van de overige grondexploitaties in één bedrag vermeld. In de vertrouwelijke nota financiële positie grondbedrijf per 01-01-2010 zijn deze risico’s nader gespecificeerd.
Belangrijkste financiële risico's Risico
Kans
Maximaal financieel gevolg
Risico’s parkeerexploitatie*
Divers
€ 8.660.000
Risico’s grondexploitaties
Divers
€ 9.744.000
Risico’s bouw en exploitatie theater*
Divers
Toename uitkeringen WWB
50%
€ 2.750.000
Tekort arbeidskrachten bij uitvoerende instellingen in de zorg en welzijn (bijv.
90%
€ 1.000.000
Verminderde inkomsten bouwleges
90%
€ 750.000
Risico’s stadshuisexploitatie*
Divers
€ 619.000
Ontwikkeling marktrente
80%
€ 1.000.000
Wijziging rijksbeleid m.b.t. sociale zaken
50%
€ 1.000.000
Onvoldoende middelen voor implementatie nieuwe wetgeving mbt sociale zaken
70%
€ 500.000
Invulling stelposten begroting (bezuinigingen en overhead)
30%
€ 1.000.000
Beheersing BTW-compensatiefonds
50%
€ 500.000
Ontwikkeling algemene uitkering
70%
€ 900.000
€ 250.000
aanbesteding huishoudelijke hulp)
* Dit betreft de uitkomsten van de afzonderlijk voor deze exploitaties uitgevoerde analyse en de daarop toegepaste risicosimulatie naar de stand van 1 januari 2010.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 87
Zoals hiervoor al opgemerkt zijn er naast bovengenoemde financiële risico’s ook tal van risico’s in kaart gebracht in andere categorieën, zoals personeel/arbo, bedrijfsprocessen, juridisch etc. De mogelijke financiële gevolgen van deze risico’s zijn uiteraard ook meegenomen in de berekening van de benodigde weerstandscapaciteit. Benodigde weerstandscapaciteit
Om het weerstandsvermogen te kunnen beoordelen moet de beschikbare weerstandscapaciteit afgezet worden tegen de risico’s. Het totale ingeschatte maximale gevolg op basis van kansberekening van alle geïnventariseerde risico’s bedraagt € 41.786.282. Door de maximale gevolgen van de individuele risico’s bij elkaar op te tellen ontstaat een te negatief oordeel over het weerstandsvermogen. Het is immers vrijwel zeker dat niet alle risico’s zich tegelijkertijd voor zullen doen. Daarnaast zal niet ieder risico zich daadwerkelijk in de maximale omvang voordoen. Om deze overschatting van risico’s te voorkomen is gebruik gemaakt van risicosimulatie (de Monte Carlo methode). In de nota risicomanagement en weerstandsvermogen is vastgesteld dat voor de bepaling van de benodigde weerstandscapaciteit wordt uitgegaan van een risicosimulatie waarbij een zekerheidspercentage van 90% wordt gehanteerd. Uit de uitgevoerde risicosimulatie volgt dat met 90% zekerheid een bedrag van € 20.684.956 voldoende is om alle risico’s van de gemeente te kunnen afdekken (de benodigde weerstandscapaciteit). Afname van de benodigde weerstandscapaciteit
De risico’s in de binnenstadsexploitaties en de grondexploitaties zijn t.o.v. juli 2009 aanzienlijk afgenomen. De belangrijkste oorzaken hiervoor zijn dat de meeste aanbestedingen in de vastgoedexploitaties zonder financieel nadelige gevolgen hebben plaatsgevonden. In de risico-analyse van vorig jaar nam het aanbestedingsrisico nog een belangrijke plaats in. Daarnaast zijn lagere grondopbrengsten als gevolg van marktomstandigheden reeds zoveel mogelijk in de exploitaties per 31 december 2009 verwerkt. De verliezen hierop zijn dus feitelijk al genomen en vormen geen extra risico meer. Grondexploitaties Per 31 december 2009 zijn de grondexploitaties geactualiseerd. Als gevolg van de gewijzigde marktomstandigheden zijn diverse opbrengstenramingen naar beneden bijgesteld. In het kader van het voorzichtigheidsprincipe dienen verwachte verliezen direct te worden afgedekt. Dit heeft tot gevolg gehad dat de gehele reserve grondbedrijf is aangewend ter dekking van deze verliezen. Er is derhalve geen buffer meer aanwezig ter afdekking van verliezen op grondexploitaties. In tegenstelling tot de verliezen die direct dienen te worden genomen, staat dat winsten pas mogen worden genomen op het moment dat ze nagenoeg volledig zijn gerealiseerd. Dit betekent dat winstgevende grondexploitaties die nog moeten worden afgerond, niet in de balanspositie van het grondbedrijf zijn opgenomen. De contante waarde van de winsten op nog niet afgesloten grondexploitaties ad € 15,6 miljoen minus de negatieve reserve ad € 2,2 miljoen en minus de post voor risico´s ad € 9,7 miljoen bedraagt per saldo € 3,7 miljoen. Dit bedrag kan worden aangemerkt als de buffer die - nu de reserve van grondbedrijf in het geheel is vervallen – binnen de grondexploitaties nog aanwezig is. Voorzichtigheidshalve hebben wij deze buffer voor de berekening van de beschikbare weerstandscapaciteit niet meegenomen.
88 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Relatie benodigde en beschikbare weerstandscapaciteit
Om te bepalen of het weerstandsvermogen toereikend is, dient de relatie te worden gelegd tussen de financieel gekwantificeerde risico's en de daarbij gewenste weerstandscapaciteit en de beschikbare weerstandscapaciteit. De relatie tussen beide componenten wordt in onderstaande figuur weergegeven.
Weerstandsvermogen :
Risico's: Bedrijfsproces
Algemene reserve
Financieel
Onbenutte belastingcapaciteit
Imago / politiek
Stelpost grote projecten
Informatie / strategie Juridisch / aansprakelijkheid Letsel / veiligheid Materieel Milieu Personeel / arbo Product
L
L
Nieuwe weerstandscapaciteit
De benodigde weerstandscapaciteit die uit de risicosimulatie voortvloeit kan worden afgezet tegen de beschikbare weerstandscapaciteit. De uitkomst van die berekening vormt het weerstandsvermogen. Echter, in de stand van de reserves per 31 december 2009 is geen rekening gehouden met de bestemming van het nadelig resultaat van het grondbedrijf in de jaarrekening. Aangezien u wordt voorgesteld het nadelig resultaat van het grondbedrijf ten laste te brengen van de reserve grondbedrijf zal deze reserve negatief komen te staan. Hierdoor komt de reserve grondbedrijf voor € 2.157.780,61 negatief te staan. Dit betekent dat de beschikbare weerstandscapaciteit (€ 44.872.480) daalt (met € 2.157.780) tot een bedrag van € 42.714.700.
Beschikbare Ratio weerstandsvermogen =
weerstandscapaciteit Benodigde
=
EUR 42.714.700
= 2,06
EUR 20.684.956
weerstandcapaciteit In de nota risicomanagement en weerstandsvermogen is vastgelegd dat we een weerstandsvermogen nastreven dat tenminste voldoende is. Dat betekent een ratio weerstandsvermogen tussen de 1,0 en 1,4. De ratio weerstandsvermogen van Nieuwegein ligt dus boven deze norm. Overigens moet bij de bepaling van de beschikbare weerstandscapaciteit nog wel worden aangetekend dat de algemene reserve ook een inkomensfunctie vervult. Dit betekent dat als de reserve werkelijk besteed wordt, deze niet meer beschikbaar is als financieringsmiddel en er dus meer geleend moet worden (hogere rentelasten) c.q. het spaarsaldo zal afnemen (lagere renteopbrengsten).
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 89
T.o.v. de situatie medio 2009 is de ratio weerstandsvermogen aanzienlijk verbeterd. Dit ondanks het feit dat de beschikbare weerstandscapaciteit met circa 8,3 mln. is afgenomen. Daartegenover staat echter dat de omvang van de risico’s in de grondexploitaties en de binnenstad aanzienlijk is afgenomen. In totaliteit zakt de benodigde weerstandscapaciteit met bijna € 9,5 miljoen. Ratio´s De vermogenspositie van de gemeente kan snel inzichtelijk worden gemaakt door de presentatie van enkele verhoudingscijfers (ratio’s). We doen dit in deze paragraaf door presentatie van de zogenaamde solvabiliteitsratio, de bufferratio en het eigen vermogen per inwoner, waarbij: -
de solvabiliteitsratio wordt berekend als: de reserves plus voorzieningen als percentage van het balanstotaal;
-
de bufferratio wordt berekend als: reserves plus voorzieningen als percentage van de jaarbegroting;
-
het eigen vermogen per inwoner wordt berekend door de reserves plus voorzieningen te delen door het aantal inwoners.
In de onderstaande tabel worden de ratio’s voor de gemeente Nieuwegein uiteengezet voor 2004 tot en met 2009. De reserves zijn exclusief het rekeningsresultaat en het begrotingstotaal is inclusief het resultaat van het grondbedrijf (primitief). Tabel Ratio’s Stand 31 december:
2004
Solvabiliteitsratio
2005
2006
2007
2008
2009
79%
85%
80%
86%
66%
63 %
Bufferratio
129%
155%
142%
143%
107%
105 %
Vermogen per inwoner in €
2.562
2.938
2.965
3.054
2.553
2.389
Toelichting De ratio’s laten een aanmerkelijke daling zien vanaf 2007. Een erg bepalende factor is het teruglopen van zowel de reserves als de voorzieningen met respectievelijk € 6,1 en € 3,7 miljoen. De oorzaken van het afnemen van de reserves zijn elders in dit hoofdstuk aangegeven bij het onderdeel reserves en voorzieningen. Daarnaast is het afnemen van het aantal inwoners met 154 inwoners ten opzichte van 2008 van invloed. Het balanstotaal is van circa € 235 miljoen gedaald naar circa € 230 miljoen. Geconcludeerd kan worden dat de huidige financiële positie van de gemeente ten opzichte van 2008 is verslechterd door de aanwending van de reserves. Een doorzettende daling van de reservepositie in het huidige tempo zal de mogelijkheden om onverwachte risico’s uit de reserves te dekken in toenemende mate verkleinen. Verzekerde risico’s De gemeente heeft zich tegen een groot aantal risico´s verzekerd. De belangrijkste zijn (naar premieomvang): •
opstal- en inboedelverzekering gemeentelijke gebouwen; de totale verzekerde waarde bedraagt eind 2009 circa € 235 miljoen;
•
bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering;
•
onderhanden werk (CAR);
90 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
•
bedrijfswagenpark- en werkmaterieelverzekering;
•
overige verzekeringen (beroepsaansprakelijkheid, bestuurders-aansprakelijkheid, elektronica, frauderisico, molest, ongevallen diverse groepen, overlijdensrisico politieke ambtsdragers, rechtsbijstand).
2.4.4
Financiering
Deze financieringsparagraaf is een wettelijke verplichting op grond van de Wet financiering decentrale overheden (Fido). In deze paragraaf gaan wij in op de treasuryfunctie van de gemeente. Voor de treasuryfunctie hebben wij een statuut vastgesteld dat een uiteenzetting geeft van het treasurybeleid van de gemeente Nieuwegein. De kaders van het treasurybeleid staan in dit financieringsstatuut. De richting van het treasurybeleid geven wij gemotiveerd aan in de strategienota’s, die u twee maal per jaar worden aangeboden. Omvang portefeuille De portefeuille middelen telt op 31 december 2009: •
€ 28 miljoen uitgezette onderhandse geldleningen met een looptijd van oorspronkelijk langer dan een jaar
•
€ 58 miljoen opgenomen leningen, waarvan € 53 miljoen met een looptijd van oorspronkelijk langer dan een jaar
Zoals was voorzien, is dit jaar de omvang van de portefeuille per saldo afgenomen met € 32,3 miljoen. De oorzaak hiervan ligt dit jaar niet bij het grondbedrijf. Weliswaar heeft het grondbedrijf dit jaar veel geïnvesteerd in met name de Binnenstad en Het Klooster, maar daar staat een fors hogere opbrengst tegenover, vooral door grondverkopen in de Binnenstad. Dat resulteert per saldo in een positieve cashflow van ruim € 11 miljoen. Voornaamste oorzaak van de negatieve cashflow zijn de forse investeringen in Stadshuis, parkeren en theater, bij elkaar ruim € 28 miljoen. De overige investeringen (onderwijshuisvesting, riolering, ICT en andere, kleinere investeringen) bedragen circa € 7 miljoen. Daarnaast wordt dit jaar per saldo ruim € 6,1 meer onttrokken aan de gemeentelijke reserves dan toegevoegd. Deze onttrekkingen komen ten gunste van de gemeentelijke exploitatie, maar zijn geen feitelijke kasstromen. Samenstelling portefeuille In 2009 werd gestreefd naar het maximaal profiteren van de extreem lage rente´s voor kortlopende leningen, maar werden tevens de ontwikkelingen van de lange rente scherp in de gaten gehouden. Omdat de kasgeldlimiet overschreden werd, is begin dit jaar een tweetal langlopende leningen afgesloten voor in totaal € 22 miljoen. Vervolgens werd echter een forse opbrengst gegenereerd uit grondverkoop in de Binnenstad, terwijl verwacht was dat door de crisis deze verkoop pas gerealiseerd zou worden in 2010. Hierdoor ontstond tijdelijk een fors financieringsoverschot, waardoor er uiteindelijk minder geprofiteerd is van de lage korte rente. Eind 2009 was zowel de rente als de risico-opslag naar een dusdanig laag niveau gedaald dat gekozen is voor wederom een langlopende geldlening, ook gezien de fors negatieve cashflow, die de komende paar jaar nog wordt verwacht. Renteresultaat Op het overzicht algemene dekkingsmiddelen worden de budgettaire consequenties van het renteresultaat verantwoord. Dit betekent op hoofdlijnen het volgende beeld (met tussen haakjes de bedragen van 2008). 1.
Rente uit beleggingen en kasbeheer (netto)
1.782
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
(2.174)
| 91
2.
Doorbelaste rente aan investeringen
3.
Rente van opgenomen geld
4.
Rente grondbedrijf
4.501
Renteresultaat
(3.647)
-2.074
(-1.328)
1.851
(1.551)
6.059
(6.044)
Het renteresultaat van de gemeente als geheel is circa € 6 miljoen voordelig. Een onderdeel daarvan wordt gevormd door de rente uit directe beleggingen en de betaalde rente van opgenomen leningen. Die laatste is de laatste jaren in hoog tempo toegenomen. Door het tempo en de omvang van investeringen valt onvoldoende vrij aan beleggingen om de investeringen met eigen geld te kunnen financieren en inmiddels heeft de hoeveelheid aangetrokken geld de omvang van de beleggingen al overschreden. In onderstaande tabel staan de renteresultaten over de afgelopen jaren. Renteresultaat en portefeuilleomvang
2005
belegde gelden rente kortlopende leningen U/G rente langlopende leningen U/G totaal rente-inkomsten totaal belegd op 31-12 rendement als % van portefeuille beleggingen
2006
2007
2008
2009
20.134 3.395.397 3.415.531 73.106.253
24.110 2.944.918 2.969.028 70.160.064
83.751 2.676.690 2.760.442 56.797.725
0 2.173.239 2.173.239 45.959.987
4.353 1.777.556 1.781.909 28.014.120
4,13%
4,14%
4,10%
4,15%
4,29%
-313.253 -137.789
-58.594 -337.691
-126.099 -723.926
-171.382 -1.021.038
-86.535 -1.853.307
-451.042 -11.000.000
-396.284 -23.500.000
-850.025 -22.535.963
-1.192.420 -44.000.000
-1.939.842 -58.343.224
2,23%
3,39%
3,91%
3,96%
3,77%
2.964.490 62.106.253
2.572.743 46.660.064
1.910.417 34.261.762
980.819 1.959.987
-157.933 -30.329.105
-19.642.122 -17.642.122
-2.946.189 -15.446.189
-13.362.339 -12.398.302
-10.837.738 -32.301.775
-17.945.868 -32.289.092
aangetrokken gelden rente kortlopende geldleningen O/G rente langlopende geldleningen O/G totaal rente-uitgaven totaal aangetrokken op 31-12 rendement als % van portefeuille leningen gesaldeerd totaal renteresultaat portefeuille totaal portefeuille mutatie in portefeuille belegde middelen mutatie in portefeuille totaal
6.000.000 5.000.000 4.000.000
betaalde rente renteresultaat gesaldeerd
3.000.000 2.000.000 1.000.000 0 2003 -1.000.000
2004
2005
2006
2007
2008
2009
92 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Het rendement op de portefeuille beleggingen is jarenlang gestaag teruggelopen als gevolg van de afnemende portefeuilleomvang. Het rendementspercentage is de laatste jaren wel vrij stabiel gebleven. De omvang van de portefeuille beleggingen neemt echter nog steeds af dus het rendement in absolute zin daalt nog navenant. In de begroting 2009 was rekening gehouden met per saldo een direct resultaat op beleggingen en leningen van € 563.000 negatief, maar dit is uiteindelijk uitgekomen op € 293.000 negatief. Het voordeel is vooral ontstaan door een verder dalende marktrente van de opgenomen middelen. Het uiteindelijke renteresultaat is € 390.000 voordeliger dan geraamd en bedraagt € 5,7 miljoen. Naast de hiervoor genoemde meevaller is er uiteindelijk ook meer rente intern doorberekend. Het grondbedrijf vergoedt in 2009 een bedrag van € 1.851.000 aan rente. Dit is als bate in het renteresultaat opgenomen. Tot enkele jaren terug werd er juist rente aan het grondbedrijf vergoed als rentevergoeding over de reserve van het grondbedrijf, die werd belegd bij de algemene dienst. Door de vele investeringen van de afgelopen jaren is de boekwaarde van de complexen echter inmiddels aanmerkelijk hoger dan de reserve van het grondbedrijf en sinds eind 2004 bevindt het grondbedrijf zich dan ook in een leensituatie (bij de algemene dienst). Dat betekent dat het geheel van de grondexploitaties zich qua financiering (tijdelijk) niet kan bedruipen. De gemeente heeft in het verleden één langlopende lening specifiek aangetrokken voor een woningbouwvereniging. Deze is budgettair neutraal in de rekening opgenomen. Renterisiconorm De renterisiconorm, die in de Wet financiering decentrale overheden (Fido) vastligt, wordt met ingang van 2009 anders vastgesteld. Voorheen mocht de te herfinancieren schuld niet meer bedragen dan 20% van de totale vaste schuld. Dit is nu gewijzigd in de maximumnorm van 20% van het begrotingstotaal. Voor Nieuwegein betekent dat een norm van bijna € 36 miljoen. Er was dit jaar echter wederom geen sprake van vrijvallende langlopende schulden, die opnieuw gefinancierd moesten worden. Hiermee is automatisch aan de norm voldaan. In het bijlagenboek bij de jaarrekening is de modelstaat B wet Fido (renterisiconorm) opgenomen. Kasgeldlimiet De Wet Fido bepaalt dat een gemeente slechts een beperkt deel van haar financieringsbehoefte met kort geld (looptijd minder dan een jaar) mag financieren. Deze kasgeldlimiet is vastgesteld op 8,5% van het begrotingstotaal, wat voor Nieuwegein voor 2009 een maximum betekent van ruim € 15 miljoen. Deze limiet is tijdelijk overschreden, in het eerste kwartaal van 2009 met bijna € 7,5 miljoen, reden waarom moest worden geconsolideerd. In het bijlagenboek bij de jaarrekening is de modelstaat A Wet Fido (kasgeldlimiet) opgenomen. 2.4.5
Onderhoud kapitaalgoederen
De gemeente heeft openbare ruimte in beheer in de vorm van onder meer openbaar groen, waterwegen (inclusief beschoeiingen en baggeren), wegen (inclusief bruggen, tunnels en viaducten), riolering en gebouwen. Deze kapitaalgoederen moeten worden onderhouden en vervangen om de kwaliteit ervan op niveau te houden. Dit is belangrijk voor het voorzieningenniveau en voor het ‘aangezicht’ van de gemeente. Voor veel van deze kapitaalgoederen zijn meerjarenonderhoudsplannen opgesteld en zijn voorzieningen gevormd. Begin 2010 heeft een herijking van de bestaande voorzieningen plaatsgevonden. Daarbij zijn aanbevelingen gedaan voor het bijstellen of het opheffen van een aantal bestaande voorzieningen.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 93
Tevens is de noodzaak van enkele nieuw te vormen voorzieningen aangekondigd, onder andere voor het nieuw te bouwen stadshuis, theater, kunstencentrum, theatercafé en de parkeergarages P4, P5 en P6. Zoals in onze brief van 18 maart 2010 aan u is aangekondigd zullen de financiële consequenties van de herijking worden meegenomen in de jaarrekening 2009 en in de Voorjaarsnota 2010. In deze paragraaf wordt de stand van zaken weergegeven met betrekking tot het onderhoud van de kapitaalgoederen, waarvan het beleidskader in de begroting is gegeven. Per onderwerp (soort kapitaalgoed) wordt op hoofdlijnen verslag gedaan van de uitvoering van het in de diverse beleidsnota’s vastgestelde beleid. Tevens wordt melding gemaakt van belangrijke ontwikkelingen die zich daarnaast in 2009 hebben voorgedaan (aanvullend beleid, vorming voorzieningen, nieuwe of in voorbereiding zijnde beleidsnota’s en onderhoudsplannen, etc.). Voor zover er financiële consequenties uit de herijking van de voorzieningen 2010 voortvloeien, is daar hierna nader op ingegaan. Gemeentelijke gebouwen De meerjarenonderhoudsplannen voor de gemeentelijke gebouwen zijn volledig geactualiseerd volgens de norm NEN 2767. Dat leidt met name voor de onderwijsgebouwen tot een grote ophoging in verband met groot onderhoud van verouderde scholen in het laatste jaar van de periode 2010 t/m 2019. Er wordt op dit moment gewerkt aan de vorming van een unit gemeentelijk vastgoed binnen de facilitaire organisatie. Een van de eerste taken daarvan zal zijn het in kaart brengen van de meerjarige kosten per m² van de gemeentelijke gebouwen. Deze kennis kan de grondslag vormen voor de inventarisatie van en discussie over gemeentelijke gebouwen van 30 jaar en ouder. Wegen, bruggen, tunnels en viaducten (Beheer openbare ruimte) Op basis van onderzoeken en inspecties is in 2004 de nota 'Onderhoud openbare voorzieningen' voor het uitvoeren van groot onderhoud en vervanging aan verhardingen (wegen), tunnels en viaducten, beweegbare bruggen en voetgangersoverbruggingen vastgesteld. De financiële middelen voor het uitvoeren van meerjarige groot onderhoudsplanningen zijn beschikbaar gesteld via de Voorziening wegen en de Voorziening bruggen, tunnels en viaducten. In 2005 is besloten het plan groot onderhoud te wijzigen door binnen de budgettaire kaders het éénop-één vervangen van asfaltwegen aan te vullen met maatregelen in het kader van de verkeersveiligheid. Het betreft in deze maatregelen zoals: •
aanbrengen rode fietsstroken
•
kleine aanpassingen gevaarlijke kruispunten
•
het veiliger maken van drukke oversteekplaatsen
In 2009 is aan de volgende wegen groot onderhoud, vorstonderhoud en rehabilitatie uitgevoerd. •
Batauweg
•
Buizerdlaan
•
Heemraadsweide
•
Jutphase/Vreeswijksestraatweg
•
Galecopperlaan
•
Noordstedeweg / Sluyterslaan
•
AC Verhoefweg
•
Elandweide
•
onder Graaf Anselmdek / Orvelterdek
•
Koninginnenlaan
•
Voorhavendijk / Lekboulevard
94 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
•
Wierselaan
De navolgende wijken of gedeeltes van wijken zijn in het kader van de 3e fase werken uitgevoerd: •
Galecop, gebieden 3 en 4.
Aan de volgende bruggen, tunnels en/of viaducten is in 2009 onderhoud uitgevoerd: •
Graaf Florisbrug
•
Doorslagbrug
•
Geinbrug
•
Rotskruiper
•
Leidsebrug
•
Velperschans
•
Graaf Dudosingel
Voor het structureel en planmatig onderhoud aan de houten bruggen is in 2008 meerjarig budget beschikbaar gesteld dat in de Voorziening bruggen, tunnels en viaducten is opgenomen. Dit bedrag is gebaseerd op het Beheerplan bruggen en duikerbruggen dat in 2007 is opgesteld. In 2009 zijn 9 houten fiets/voetgangersbruggen verspreid over de stad vervangen, en 3 duikerbruggen. Waterhuishouding (Beheer openbare ruimte) In 2003 heeft de raad het baggerplan vastgesteld dat een gezamenlijk uitvoeringsplan is voor de hoofdwatergangen, die in beheer zijn bij het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden en de gemeentelijke watergangen in het stedelijk gebied, die door de gemeente zelf worden onderhouden. In 2005 is het baggerplan door de raadgewijzigd door het pan 'Andere aanpak baggeren'. Op veel plaatsen is meer bagger verwijderd dan verwacht, omdat gedurende de uitvoering de peilingen niet correct bleken. Het baggeren is gereed en het baggerplan wordt financieel afgerond. Riolering (Beheer openbare ruimte) Het verbrede GRP 2009–2013 is door de raad in oktober 2008 vastgesteld. In het verbrede GRP zijn de nieuwe gemeentelijke zorgtaken per 1 januari 2008, grondwater en hemelwater, apart opgenomen. In 2009 zijn rioolvervangingen in Vreeswijk en Fokkesteeg conform het operationeel plan 2009 voorbereid. Het starten van de uitvoering van de rioolvervangingen heeft vertraging opgelopen door ziekte van de projectleider. Twee rioolvervangingsprojecten worden daarom in de eerste helft van 2010 uitgevoerd met overheveling van de uitvoeringskredieten. Speelbehoefte (Onderwijs, opvoeding en jeugd) De aanleg, het beheer en het onderhoud van speelvoorzieningen gebeurt op basis van de keuze voor het minimummodel voor speelplaatsen, zoals in 2004 vastgesteld door de raad in het kader van Keuzenota Nieuwegein Kiest! In dit verband worden de bestaande speelvoorzieningen geherstructureerd of opgeheven. In 2009 is de verwijdering van 1 speelplek in Hoog-Zandveld afgerond in samenhang met uitvoering van bewoners. Naar aanleiding van verzoeken van omwonenden zijn 20 speelplekken heringericht. Bomen Voor het instandhouden van de bomen is het afgelopen jaar de uitvoering, met verwijdering van bomen in Vreeswijk en Fokkesteeg, van het Bomenbeleidsplan grotendeels afgerond.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 95
In 2009 is een Bomenbeheerplan opgesteld ten behoeve van planmatig beheer van de toekomstbomen en is samen met verschillende natuurorganisaties gestart met het formuleren van een Bomenlijst. Beschoeiingen In 2008 en 2009 is voortvarend gewerkt aan het inlopen van het achterstallig onderhoud aan de slechte en zeer slechte beschoeiingen. De voorziene uitvoeringsplanning voor 2008 en 2009 is gehaald. In het kader van de herijking van de voorzieningen 2010 wordt voorgesteld om de Voorziening beschoeiïngen bij de jaarrekening 2009 op te heffen en vanaf 2010 de jaarlijkse storting in de voorziening om te zetten in een onderhoudsbudget. Het saldo van de voorziening per ultimo 2009 bedraagt € 0. Begraafplaatsen In 2008 is er toestemming van de provincie Utrecht verkregen om het strooiveld gefaseerd te saneren. Er wordt gewerkt met wisselvelden. Elk velddeel zal na gebruik 10 jaar rusten voordat het gesaneerd wordt. De huidige begraafplaats voorziet nog in voldoende capaciteit aan beschikbare vrije graven tot het jaar 2015. Geluidschermen Middels de kadernota en begroting 2008 is voor de instandhouding van de geluidschermen budget beschikbaar gesteld via de Voorziening onderhoud houten geluidswallen. Met de vaststelling van Actieplan geluid (februari 2009) is samenhang gezocht tussen onderhoud aan de houten schermen en de geluidsopgave. In 2009 is gewerkt aan de prioritering en het uitvoeringsplan voor de geluidwerende voorzieningen. Dat zal voor zomer 2010 gereed zijn. Er is geen groot onderhoud uitgevoerd vooruitlopend op het uitvoeringsplan. In 2010 zal instandhoudingsonderhoud plaatsvinden en zal gestart worden met vervanging van de geluidvoorziening langs de Graaf Florisweg. In het kader van de herijking van de voorzieningen 2010 wordt voorgesteld om de Voorziening onderhoud houten geluidswallen bij de jaarrekening 2009 op te heffen. De opheffing vindt plaats in verband met het ontbreken van een voldoende onderbouwing door middel van een onderhoudsplan. Voorgesteld wordt om bij resultaatbestemming een Reserve actieplan geluid te vormen. De dekking van het benodigde bedrag ad € 2,9 miljoen is toegelicht onder het hoofdstuk resultaatbestemming (hoofdstuk 3.1.3).
96 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Verkeersborden en straatnaamborden Vervanging en onderhoud van de verkeersborden en straatnaamborden gebeurt aan de hand van de maatregelen zoals vastgesteld in het Beheerplan bebording waarvoor bij de begroting 2008 meerjarig geld beschikbaar is gesteld. Elk jaar worden van een wijk in de gemeente de borden vervangen. In 2009 is de vervanging van de borden in Vreeswijk afgerond en is gestart met de vervanging van de borden in de wijk Jutphaas Wijkersloot. Vervanging gebeurt op basis van een inventarisatie van alle borden en een juridisch advies. Parkpaden Onderhoud aan de parkpaden in de gemeente gebeurt aan de hand van Beheerplan parkpaden. In 2009 is onderhoud gepleegd aan parkpaden in diverse wijken, onder meer in Hoog-Zandveld, Vreeswijk, Park Oudegein, Batau Zuid en Zuilenstein. De ten laste van de Voorziening parkpaden gebrachte kosten waren in 2009 aanmerkelijk hoger dan gepland. Over de meerkosten bent u bij de Najaarsnota 2009 uitgebreid geïnformeerd. In het kader van de herijking van de voorzieningen 2010 wordt voorgesteld om de Voorziening parkpaden bij de jaarrekening 2009 op te heffen en de storting in de voorziening als direct budget te ramen. Houten bruggen Onderhoud en vervanging aan de houten bruggen in de gemeente gebeurt aan de hand van Beheerplan houten bruggen. Ook hiervoor heeft de raad in de begroting 2008 meerjarig budget beschikbaar gesteld middels het instellen van een verhoging van een exploitatie budget. In 2009 is (groot)onderhoud c.q. vervanging toegepast aan negen houten bruggen gelegen in Park Oudegein. Overigens zijn onderhoudsmaatregelen getroffen om diverse andere bruggen bruikbaar te houden. Overige Kapitaalgoederen beheer openbare ruimte De voorbereiding van de vervanging van de brug over het Inundatiekanaal (autobrug) is gereed, maar door gebrek aan financiële ruimte zijn de uitvoeringsplannen uitgesteld. 2.4.6
Bedrijfsvoering
Inleiding De paragraaf bedrijfsvoering geeft inzicht in de stand van zaken en de belangrijkste beleidsvoornemens over de bedrijfsvoering. De bedrijfsvoering van de gemeente Nieuwegein omvat een breed spectrum van onderwerpen, zoals personeel en organisatie, informatisering en automatisering, financiën, communicatie en juridische zaken en facilitaire dienstverlening. Daarbij wordt een relatie gelegd met de programma’s in de programmabegroting. De bedrijfsvoering is ook van groot belang voor het verwezenlijken van de programma’s en in verband daarmee voor een rechtmatig, doelmatig en doeltreffend beheer van de daarvoor beschikbaar gestelde middelen. Algemeen Speerpunt in de bedrijfsvoering was in 2009 de implementatie van een systeem van integraal risicomanagement. In deze paragraaf is beschreven op welke wijze dit speerpunt in 2009 is opgepakt. Op grond van de Verordening ex artikel 213A van de Gemeentewet (onderzoek naar doelmatigheid en doeltreffendheid) is door het college een onderzoeksplan vastgesteld voor het jaar 2009. In dit plan zijn twee doelmatigheids- en doeltreffendheidsonderzoeken opgenomen. Over de uitvoering daarvan wordt onderstaand verslag gedaan.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 97
Integraal risicomanagement In januari 2009 heeft de raad de Nota weerstandsvermogen en risicomanagement vastgesteld en is vervolgens een aantal randvoorwaarden vastgelegd waarbinnen de uitvoering van het risicomanagement plaatsvindt. Deze nota dient tevens als kader voor de paragraaf weerstandsvermogen in begroting en jaarstukken. Het risicomanagement is in de organisatie ingevoerd met als doelstelling dat hierdoor op transparante en controleerbare wijze risico’s worden geïdentificeerd, geanalyseerd en beheerst, opdat de schadelijke gevolgen van risico’s zoveel mogelijk worden voorkomen. In het voorjaar van 2009 is onder begeleiding van het Nederlands Adviesbureau voor Risicomanagement een gemeentebreed risicoprofiel opgesteld. Iedere afdeling heeft zijn risico’s systematisch in kaart gebracht, waardoor een totaalbeeld is ontstaan van de risico’s van de gemeentelijke organisatie. Dit betreft niet alleen financiële risico’s, maar ook bijvoorbeeld juridische, personele en imagorisico’s. Deze inventarisatie heeft de basis gevormd voor de opstelling van de paragraaf weerstandsvermogen in de begroting 2010. Alle risico’s zijn ingevoerd in een risicomanagementsysteem. Vanuit dit systeem kunnen op eenvoudige wijze simulaties worden uitgevoerd, waaruit het weerstandsvermogen kan worden berekend dat benodigd is voor het afdekken van de gevolgen van de risico’s. Afgesproken is dat de risico’s in de projecten 4x per jaar en de overige risico’s 2x per jaar worden geactualiseerd. Doelmatigheids- en doeltreffendheidsonderzoeken In 2009 zijn de activiteiten in het kader van het project Eddie en de procesgang rond de WOZ en de heffing van de OZB aangemerkt als onderwerpen voor doelmatigheidsonderzoek. De voorgenomen activiteiten in het kader van Eddie zijn grotendeels afgerond. De procesgang rond de WOZ en de heffing van de OZB is in oktober jl. onderzocht door bureau Berenschot. De conclusie van het onderzoek is dat de huidige WOZ-waarderingsmethode en heffingsorganisatie zeer efficiënt is. De kostprijs per object is lager dan gemiddeld, de administratie is als goed gekwalificeerd en interne controle heeft geen afwijkingen geconstateerd. Personeel en Organisatie Wijziging organisatiestuctuur In 2009 is een start gemaakt met de herstructurering van de gemeentelijke organisatie. In 2009 kende de gemeente een model van sectorsturing waarbij de gemeentesecretaris eindverantwoordelijke is voor de hele organisatie, een concernstaf die ondersteunende werkzaamheden verricht, en drie sectoren met elk een eigen sectordirecteur en bedrijfsvoeringafdeling. Gekozen is om over te gaan naar een model van concernsturing waarbij de concerndirectie bestaand uit de gemeentesecretaris en een aantal directeuren gezamenlijk de verantwoordelijkheid dragen voor de hele organisatie. Alle ondersteunende afdelingen worden geconcentreerd gepositioneerd waarbij de afdelingshoofden meer verantwoordelijkheden hebben. Met de nieuwe organisatievisie wordt een nieuwe richting ingeslagen die moet leiden tot een beter functioneren van de gemeentelijke organisatie in de toekomst. Belangrijke sleutelbegrippen zijn daarbij samenwerken, verbeteren toegankelijkheid en kwaliteit. Met ingang van 1 februari 2010 is de nieuwe organisatie van start gegaan. Ziekteverzuim Het verzuimpercentage over 2009 is 5,2 %. Dat is een lichte stijging van 0,1% ten opzichte van 2008. De stijging van het verzuim is vrijwel volledig te wijten aan een toename van het verzuim
98 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
langer dan een jaar. Zowel het korte verzuim als het middellange verzuim daalde. De inzet op het kort frequent verzuim heeft hiermee resultaat geboekt. Daarnaast is de meldingsfrequentie en frequent verzuim fors gedaald, maar het nulverzuim is gestegen. Helaas met een verzuimpercentage van 5,2% is uiteindelijk het streefcijfer van 4,5% niet gehaald. Vitaliteit/inzetbaarheid De gemeente Nieuwegein heeft in 2009 in het kader van preventie een preventief medisch onderzoek (PMO) aan de medewerkers van een aantal afdelingen aangeboden. Aan de medewerkers van de overige afdelingen wordt in 2010 een preventief medisch onderzoek aangeboden. Een deel van het PMO bestaat uit een onderzoek naar beeldschermwerk en een onderzoek naar vitaliteit. Dit traject werkt ook ondersteunend bij de DNA -doelstelling: “vitale medewerkers in een vitale organisatie”. Overigens is het aanbieden van PAGO (Periodiek Arbeids Gezondheidskundig Onderzoek) of PMO een verplichting vanuit de arbowetgeving. Arbodienstverlening Gemeente Nieuwegein heeft een contract met arbodienstverlener Ardyn. Uit de evaluatie bleek dat de samenwerking tussen Ardyn en gemeente Nieuwegein prima verloopt. De gemeente heeft een contract met de arbodienst dat gericht is op inkopen van diensten op basis van eigen regie. Dit betekent dat we een maatwerkpakket hebben ingekocht, bestaande uit de volgende elementen: verzuimregistratie en –begeleiding, arbo-spreekuur, verzuimoverleg en SMT. De overige activiteiten zoals werkplekonderzoeken, RI&E´s (Risico Inventarisatie & Evaluatie), PMO (Preventief Medisch Onderzoek) werden ingekocht op basis van een offerte. Verder is in 2009 de module Verzuimmanager van ons nieuwe e-HRM systeem geïmplementeerd. Arbo-beleid Conform de arbo-wetgeving beschikt de gemeente Nieuwegein sinds eind 2009 over een geactualiseerd agressieprotocol. De drie belangrijkste elementen in dit protocol zijn preventie, het beperken van agressie (hoe te handelen) en de opvang na agressie. Gedurende 2009 heeft het thema agressie en geweld verder aandacht gekregen in de vorm van trainingen voor medewerkers en leidinggevenden. Vermindering functiebeschrijvingen In 2009 is een project gestart om de hoeveelheid functiebeschrijvingen, die er zijn, terug te dringen. Het samenstellen van een nieuw functieboek is een project dat in nauw overleg met de directeuren en de OR tot stand dient te komen. Er is, met instemming van de OR, een nieuw waarderingssysteem vastgesteld, de functiefamilies zijn vastgesteld en er is een nieuwe conversietabel vastgesteld (dit laatste in overleg met het GO) Informatisering en Automatisering Digitalisering algemeen Ook het jaar 2009 stond in het teken van ver(der)gaande digitalisering. Om dit mede mogelijk te maken, was het in 2009 noodzakelijk om stappen te zetten ten behoeve van de inrichting van het nieuwe stadshuis eind 2011. Er werden in 2009 in de researchsfeer voorbereidingen getroffen voor de infrastructuur (netwerk), serverpark, (mobiele) telefonie, printers, e.d. De intentie was om goed inschattingen te kunnen maken voor in te zetten technologieën, zodat in 2010 aanbestedingen kunnen worden gedaan en daaraan ook uitvoering gegeven kan worden ruim vóór de geplande
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 99
verhuizing. Zo hebben we nu een goed beeld van de architectuur en de technologische ontwikkelingen rond vaste telefonie en de gewenste mate van integratie van telefonie en pc-werkplek. Daarnaast werd eind 2009 duidelijk dat het huidige serverpark aan het einde van zijn economische en technische levensduur is gekomen. Virtualisatie van servers en opslag zetten zich versneld door en de overgang op grotere schaal naar thin clients (nieuw type werkstations) maakten duidelijk dat investering in het serverpark op korte termijn aan de orde is. De architectuur heeft zich bewezen en nu is de noodzaak van schaalvergroting aangetoond. Regeling uitwijkmogelijkheden/Regionale samenwerking Er werd verder gewerkt om een deel van de opslagcapaciteit voor gegevens online op een locatie buiten het gemeentehuis geplaatst te krijgen. Hiermee is dan permanent beschikking over een uitwijkfaciliteit bij calamiteiten. Samenwerking met IJsselstein bleek in 2009 definitief geen optie meer te zijn. In 2009 zijn besprekingen gestart over hetzelfde onderwerp met de gemeente Zeist. Daar is nu een principe akkoord om een infrastructuur in te richten, die wederzijdse uitwijk van GBA en BAG kan faciliteren. Het is de intentie om dit in 2010 uit te voeren. Project EDDIE In 2009 werd door Informatisering en Automatisering een substantiële bijdrage geleverd aan het project EDDIE. Naast adviezen over inrichting van mid-office en werkprocessen werd veel geïnvesteerd in het opzetten en beheren van een server- en opslaginfrastructuur voor de projectvoering en de invoering in een productieomgeving. Ook de infrastructuur voor flexibel werken en thuiswerken werd uitgebreid. Documentaire Dienstverlening Documentaire Dienstverlening Algemeen Het jaar 2009 stond in het teken van de inrichting van SharePoint 2007 als vervangend Document Management systeem voor DocMan. In 2009 werd een sprong voorwaarts gemaakt door die ontwikkeling te verplaatsen naar SharePoint 2010, dit in nauwe samenwerking met Microsoft Nederland. Daarnaast werd gewerkt aan het terugdringen van papieren archieven in de aanloop naar de verhuizing van de gemeente naar het nieuwe Stadshuis in 2010. Deelprojecten voor het opschonen van papieren archieven, gedeeltelijke digitalisering ervan en versnelde overdracht ervan naar het historisch archief zijn gestart en lopen in 2010 en 2011 door. Ook werd er in 2009 verder gewerkt aan de verdere professionalisering van de Documentaire Dienstverlening functie, waarin de medewerkers een actievere en adviserende rol richting de te ondersteunen afdelingen krijgen. Ten slotte wordt er doorlopend gewerkt aan het mogelijk maken van een werksituatie in 2010-2011, waarin er nauwelijks of geen beroep gedaan moet kunnen worden op papieren archieven. Gemeentearchief In 2009 heeft het college zich voorgenomen om het gemeentearchief van Nieuwegein onder te brengen bij Het Utrecht Archief (HUA). De OR heeft hierover positief geadviseerd. De uitvoering zal in 2010 plaatsvinden. Integratie archiefdienstverlening In 2009 werd verder gewerkt aan de integratie van de archiefdienstverlening van het werkterrein van Sociale Zaken & Arbeid, een overkoepelend ontwikkelplan voor de gehele gemeentelijke documentaire dienstverlening. Daarin worden de gewenste ontwikkelingen in het vakgebied en de gewenste dienstverlening in het nieuwe stadshuis omgezet in individuele ontwikkel- en werkplannen voor alle
100 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
betrokkenen. De archiefvorming voor cliëntdossiers in het werkterrein Sociale Zaken & Arbeid vindt nu grotendeels digitaal plaats. Financiën Project Binnenstad In 2009 is veel capaciteit besteed aan de inrichting van de financiële administratie van de Binnenstad. Er is besloten om de administratie van de Binnenstad onder te brengen onder de projectenmodule van het financiële systeem (Key2Financiën). Er heeft hiervoor een conversie plaatsgevonden. Onderwerp van conversie zijn de projecten, die vallen onder het Stadshuiscomplex en het Theatercomplex. Planning & control en Financiële administratie In 2009 is ook veel aandacht besteed aan de implementatie van de concernsturing binnen de gemeente Nieuwegein. Concreet zijn de gevolgen in beeld gebracht voor de Planning & controlcyclus, de kostenverdeling, de administratie en de mandaten en bevoegdheden. Tevens is eind 2009 begonnen met het implementeren van de aanpassingen. Begin 2010 is dit afgerond. Juridische Zaken Bezwaarschriften De commissie bezwaarschriften is ruim 4 jaar operationeel. De ervaringen zijn zeer positief. Een klanttevredenheidsonderzoek laat zien dat zowel de organisatie als de burgers de commissie positief beoordelen. Sinds het najaar 2009 draait er een pilot "toepassing mediationvaardigheden" bij de afhandeling van bezwaarschriften. Ook hier zijn de eerste ervaringen positief. Met name de doorlooptijden zijn aanzienlijk korter geworden. Wet dwangsom en direct beroep bij niet tijdig beslissen De Wet dwangsom en direct beroep bij niet tijdig beslissen is op 1 oktober 2009 in werking getreden. Wanneer de overheid niet binnen de wettelijk vastgestelde termijn een beslissing neemt, moet zij een dwangsom betalen. Ook kan de burger direct in beroep bij de rechtbank. Voor de invoering van deze wet is het personeel geïnformeerd, zijn lokale verordeningen gescreend, zijn besluitvormingsprocessen kritisch doorlopen, mandaten voor afhandeling van ingebrekestellingen geregeld, informatie via brochures, huisnet en website verzorgd, model teksten en model brieven voor verdaging en afhandeling van ingebrekestellingen opgesteld, etc. Uitvoering van de wet is een verantwoordelijkheid van elke afdeling afzonderlijk. In de eerste drie maanden na inwerkingtreding van de wet zijn twee ingebrekestellingen ontvangen. Er is geen dwangsom uitgekeerd. Communicatie Raadscommunicatie De inspanningen op het terrein van de raadscommunicatie stonden vooral in het teken van het verbeteren van de communicatie met de bewoners. In 2008 is een slag gemaakt om de tekst van de programmabegroting meer toegankelijk te maken. In 2009 heeft dat een vervolg gekregen. Communicatieaudit
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 101
In 2009 heeft een audit naar de communicatiefunctie plaatsgevonden. Die is in 2009 vastgesteld door de directie en krijgt in 2010 zijn beslag. Het advies was om de communicatiefunctie te centraliseren, focus aan te brengen en een sterke vakinhoudelijke leiding aan te stellen. Facilitaire dienstverlening Nieuwe organisatie DNA en nieuw Stadshuis In 2009 zijn de afdelingen FAB en DIA begonnen om samen een visie op de eigen organisatie en werkwijze te ontwikkelen, die aansluit op de nieuwe organisatie (DNA) en de nieuwe huisvesting (Nieuwe Stadshuis) eind 2011. De ambitie daarbij is dat de facilitaire dienstverlening optimaal aansluit op de eisen van het nieuwe gebouw en de wensen van de klanten. Dat zijn in het nieuwe Stadshuis naast de eigen organisatie ook de medegebruikers van het gebouw. Om goed voorbereid in het nieuwe gebouw te kunnen beginnen vanaf eind 2011, is het noodzakelijk dat de nieuwe werkwijze en organisatie van de facilitaire dienstverlening al een jaar van tevoren, dus vanaf eind 2010, in de huidige situatie wordt geïmplementeerd. In 2009 is gestart met een traject van visie-ontwikkeling en contouren schetsen. Daarbij worden de medewerkers door middel van workshops bij de plannen betrokken. Inkoopcoördinatie Er is medio 2009 gezocht naar samenwerking op het gebied van inkoop en inkoopbeleid met andere gemeenten. De verwachting is dat op die manier beter kan worden aangesloten op de vraag vanuit de eigen organisatie, waarbij naast het ontwikkelen van strategisch beleid op inkoopgebied, ook behoefte bestaat aan tactische en operationele ondersteuning. Vanaf de 2e helft van 2009 zijn er gesprekken gevoerd met de Centrale Inkooporganisatie van de gemeente Utrecht. Op ambtelijk niveau worden in beide gemeenten beleidsvoorstellen voor verregaande samenwerking op inkoopgebied voorbereid. Planmatig gebouwonderhoud In 2008 en 2009 zijn van alle gemeentelijke gebouwen de Meerjaren Onderhouds Plannen (MOP’s) geactualiseerd. Naar aanleiding daarvan is een analyse gemaakt van de benodigde onderhoudskosten in de komende 10 jaar en van de toereikendheid van de voorzieningen voor gebouwonderhoud. In 2009 is vooral bii schoolgebouwen voor primair onderwijs het nodige groot onderhoud uitgevoerd, deels ook als gevolg van afspraken met schoolbesturen in het kader van overdracht van beheerstaken. Verder waren er naast het geplande onderhoud nog bijzondere onderhoudsprojecten bij de Kinderboerderij en op Fort Vreeswijk. Met ingang van 2010 vindt bij alle gebouwen het gebouwonderhoud plaats volgens de werkprogramma’s, zoals in de geactualiseerde MOP’s is opgenomen. Volgens planning worden de MOP’s in 2012 weer opnieuw geactualiseerd. 2.4.7
Verbonden partijen
Inleiding Verbonden partijen zijn instellingen waar de gemeente zowel een bestuurlijk als een financieel belang in heeft. De verplichte paragraaf `Verbonden partijen´ geeft inzicht in de stand van zaken met betrekking tot de geschetste ontwikkelingen en beleidsvoornemens van de verbonden partijen in de begroting 2009. Programma
Bestuur, samenleving en dienstverlening
Verbonden partij
Bestuur Regio Utrecht
Omschrijving
De regio Utrecht is één van de gebieden waar wettelijk verplichte regionale
102 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
samenwerking plaatsvindt, met name op het gebied van ruimtelijke ordening, verkeer, vervoer en volkshuisvesting. Dit gebeurt door het ‘Bestuur Regio Utrecht’. De gemeente Nieuwegein is in het Algemeen Bestuur vertegenwoordigd door drie raadsleden en een wethouder. Wethouder Lubbinge is lid van het dagelijks bestuur en heeft de portefeuille Ruimtelijke Ontwikkeling. In het verslagjaar zijn er vier vergaderingen van het Algemeen Bestuur van het BRU geweest. Deze zijn voor wat betreft de Nieuwegeinse inbreng voorbereid in het zogenaamde delegatieoverleg. De resultaten van deze inbreng in het Algemeen bestuur zijn steeds teruggekoppeld in de raadscommissie ABZ. Het jaar 2009 is vooral een uitvoeringsjaar voor het BRU geweest, waarbij realisatie van programma´s uit het Regionaal structuurplan, het Regionaal verkeer en vervoerplan, het Afsprakenkader regionale woonruimteverdeling centraal stond. Ter uitvoering van deze plannen heeft de gemeente Nieuwegein diverse subsidies toegekend gekregen. Deze zijn daadwerkelijk besteed, onder andere ten behoeve van de Nieuwegeinse binnenstad. Belangrijke stappen zijn er gezet in de ontwikkeling van visie op de lange termijn ruimtelijke ordening ondermeer door het programma VERDER, uitbreiding van het Tramnetwerk in het grootstedelijk gebied, het vaststellen van een regionale woonruimtevisie, de regionale agenda nieuwe stijl, de ontwikkelingsvisie van de Noordvleugel van de Randstad. Maar ook praktische zaken zijn aan de orde geweest, zoals de aanpassing van de gemeenschappelijke regeling van het BRU, huisvesting van statushouders, evaluatie van het woonruimteverdelingbeleid, aanpassing van de huisvestingsverordening en de aankoop van het remiseterrein als onderdeel van de overname door de BRU van de voor Nieuwegein zo belangrijke “sunline”. Programma
Openbare orde en veiligheid
Verbonden partij
Veiligheidsregio Utrecht
Omschrijving
De regio Utrecht is één van de gebieden waar wettelijk verplichte regionale samenwerking plaatsvindt, met name op het gebied van de veiligheid in de vorm van een veiligheidsregio. De gemeente Nieuwegein is in het Algemeen Bestuur vertegenwoordigd door de burgemeester de heer C.W. de Vos. De Veiligheidsregio heeft zich in 2009 met name gericht op de uitwerking van de maatregelen, die het gevolg zijn van de inwerkingtreding van het wetsvoorstel Wet veiligheidsregio’s en bijbehorende besluiten. De Wet veiligheidsregio's beoogt een efficiënte en kwalitatief hoogwaardige organisatie van de brandweerzorg, geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen, rampenbestrijding en crisisbeheersing onder één regionale bestuurlijke regie. De ter hand genomen regionalisering van de brandweer binnen de multidisciplinaire VRU organisatie sluit aan op de door de conceptwet voorgestelde lijn. Op basis van voornoemde wet is tevens een regionaal crisisbeheersingsplan vastgesteld, dat in plaats is getreden van het lokale crisisbeheersingsplan dat dateert uit 2005. Als gevolg van de ontwikkelingen, waaronder de regionalisering van de brandweer, is gestart met het optimaliseren van de organisatie en de werkprocessen van de VRU.
Programma
Maatschappelijke ondersteuning en participatie
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 103
Verbonden partij
Intergemeentelijk Samenwerkingsorgaan Gezondheidszorg (GGD)
Omschrijving
Nieuwegein neemt deel in de GGD met als doel het beschermen van de volksgezondheid. Het beleid van de GGD is erop gericht uitvoering te geven aan dan wel ondersteuning te bieden bij de gemeentelijke taken, zoals is vastgelegd in de Wet collectieve preventie volksgezondheid, waarbij de volgende onderdelen door de GGD worden opgepakt. 1.
Het verwerven van, op epidemiologische analyse gebaseerd, inzicht in de
2.
Het bijdragen aan preventieprogramma's, inclusief gezondheidsvoorlichting
3.
Het bevorderen van medisch milieukundige zorg.
gezondheidssituatie van de bevolking. en -opvoeding. 4.
Het bevorderen van technische hygiënezorg.
5.
Het bevorderen van openbare geestelijke gezondheidszorg.
6.
Uitvoering van infectieziektebestrijding.
7.
Op systematische wijze volgen en signaleren van ontwikkelingen in de gezondheidstoestand van jeugdigen en van gezondheidsbevorderende en bedreigende factoren.
8.
Het aanbieden van vaccinaties voortkomend uit het Rijksvaccinatieprogramma.
Per 1 januari 2009 zijn de GGD-Midden-Nederland en de GGD-Eemland samengegaan. In 2009 heeft dit samengaan praktisch vorm gekregen. In de periode 2007 tot en met 2010 maakt de GGD een kwaliteitsslag. De redenen hiervoor zijn drieledig: -
het kunnen voldoen aan wettelijke eisen
-
de gemeenten verwachten voor hun eigen beleid meer van de GGD
-
de maatschappelijke en landelijke ontwikkelingen vereisen dat de GGD zich continu ontwikkelt.
In 2010 stelt de GGD-Midden-Nederland haar beleidsplan voor de periode 20112014 op met nieuwe kernpunten. Verbonden partij
N.V. Sportinrichtingen Nieuwegein
Omschrijving
De gemeente is 100% aandeelhouder van de NV Sportinrichtingen Nieuwegein. De NV exploiteert het sport- en evenementencomplex Merwestein. In principe moet de NV zich bedruipen binnen de eigen middelen, alleen bij majeure nieuwe investeringen is steun van de gemeente mogelijk. In 2008 is de NV gestart met de renovatie van het sportcomplex Merwestein, waaraan de gemeente voor een bedrag van € 800.000 heeft bijgedragen. De renovatie is inmiddels afgerond. Nieuw is dat het buitenbad per 1 mei 2010 weer opengesteld wordt voor recreatief gebruik. In 2010 zal de samenwerkingsovereenkomst tussen de NV en de gemeente worden verlengd.
Programma
Economie en vrije tijd
Verbonden partij
Pauw Bedrijven te Breukelen
Omschrijving
De uitvoering van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) is een wettelijke taak, die geregeld wordt in de Gemeenschappelijke regeling sociaal werkvoorzieningschap ´Het Westelijk Gebied van Utrecht` (GR). De uitvoeringsorganisatie van de regeling is PAUW Bedrijven met vestigingen in
104 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Breukelen en IJsselstein. PAUW Bedrijven biedt passende en volwaardige banen aan mensen met een arbeidshandicap, die in Nieuwegein wonen. Ook zorgt PAUW-bedrijven voor doorbetaling van de rijksbudgetten aan andere SW-organisaties, die inwoners uit Nieuwegein in dienst hebben. PAUW-bedrijven administreert tegelijkertijd het aantal geplaatste werknemers bij de eigen en de andere SW-organisaties. Daardoor kan PAUW-bedrijven de taakstelling bewaken, die verbonden is aan de rijksbudgetten. Medio 2009 schreef PAUW Bedrijven in een brief aan de gemeenteraad dat de economische crisis naar alle waarschijnlijkheid in 2009 zou leiden tot een financieel tekort. Vooruitlopend op de jaarrekening 2009 meldde PAUW Bedrijven medio maart 2010 dat het jaarresultaat meevalt. Het bedrijfsresultaat wijkt in geringe mate af van de begroting. Na afronding van de jaarrekening wordt de gemeenteraad geïnformeerd. Verbonden partij
Samenwerkingsorgaan Stichtse Groenlanden (SGR)
Omschrijving
Het recreatieschap Stichtse Groenlanden beheert en onder-houdt (te realiseren) recreatief groen en zwemwater in de regio. Het recreatieschap Stichtse Groenlanden realiseert op dit moment in Laagraven de recreatieplas Zuidplas. Alle onderdelen van de exploitatie (horeca, recreatieactiviteit en onderhoud en toezicht) zijn in 2009 in één keer aan een marktpartij overgedragen en is in 2009 deels gerealiseerd. In 2010 vindt uitbouw van het aanbod plaats. De ontwikkeling van dit recreatiegebied wordt bekostigd door het recreatieschap Stichtse Groenlanden. Het recreatieschap is een gemeenschappelijke regeling en wordt in stand gehouden door verschillende gemeenten.
Programma
Ruimtelijke ontwikkeling
Verbonden partij
Provinciale Utrechtse Welstandscommissie (PUWC)
Omschrijving
Deze adviescommissie voor ruimtelijke kwaliteit is een onafhankelijke deskundige op het gebied van welstand. Hiermee wordt voldaan aan de wettelijke eisen van welstandstoezicht. Op 17 februari 2010 heeft de gemeenteraad het welstandsbeleid vastgesteld in de gemeentelijke Welstandsnota, zoals wettelijk is voorgeschreven.
Programma
Duurzame ontwikkeling
Verbonden partij
Afvalverwijdering Utrecht (AVU)
Omschrijving
De AVU heeft als gemeenschappelijke regeling het doel het afvoeren van door de gemeente ingezameld huishoudelijk afval naar afvalverwerkende bedrijven en het bevorderen van de mogelijkheden van hergebruik van ingezameld afval. Als doel staat het jaarlijks uitvoeren van een sorteeranalyse en het ontwikkelen van een monitoringsysteem van afval-stromen. In het kader van Nieuwegein kiest! worden mogelijkheden van regionale samenwerking op het gebied van Afvalverwijdering onderzocht.
Verbonden partij
Reinigingsbedrijf Midden Nederland (RMN)
Omschrijving
In het kader van Nieuwegein kiest! zijn de mogelijkheden van regionale samenwerking op het gebied van Afvalverwijdering onderzocht. Met ingang van 1
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 105
januari 2008 is Nieuwegein deelnemer in de gemeenschappelijke regeling RMN. Programma
Algemene dekkingsmiddelen
Verbonden partij
Bank Nederlandse Gemeenten
Omschrijving
De gemeente is aandeelhouder van de NV Bank Nederlandse Gemeenten en ontvangt daarvoor jaarlijks dividend.
Verbonden partij
Stichting Beheer Belangen Gascentrale Nederland v/h NV Houdstermaatschappij GCN
Omschrijving
In het voorjaar van 2007 is overeenstemming bereikt tussen de houdstermaatschappij GCN en ENECO over de afwikkeling van de garanties van de verkoop REMU. De restantver-koopsom (dividend) is inmiddels uitbetaald. De NV Houdstermaatschappij is vervolgens omgezet in een stichting. De stichting is in het leven geroepen omdat er nog een kans op een nadere uitkering is als ENECO vóór 31 december 2010 wordt verkocht (de zgn. 'privatiseringsvergoeding'). Dit is het doel van de stichting.
Verbonden partij
Vitens NV
Omschrijving
Het volgen van de continuïteit van de waterlevering en de tariefsontwikkeling.
Verbonden partij
DATALand BV
Omschrijving
DATALand BV is een initiatief van 25 gemeenten gericht op het inrichten van een landelijk afnamepunt voor gemeentelijke vastgoedinformatie. De gemeente is met de koop van certificaten van aandelen per 1 januari 2005 aandeelhouder van de BV.
Verbonden partij
Gemeente Nieuwegein Parkeer BV
Omschrijving
De gemeente Nieuwegein Parkeer BV is medio 2006 opgericht om de exploitatie van het straatparkeren en parkeren buiten de gemeente te zetten. De BV is voor 100% in eigendom van de gemeente, maar tot nu toe slapende gehouden. Op dit moment wordt de uitbesteding voorbereid van parkeerdiensten aan de Parkeerservice Midden-Nederland. Zodra hier een conceptdiensteverleningsovereen-komst voor is opgesteld, zal een besluit worden voorgelegd aan de raad over de toekomst van de Parkeer BV.
2.4.8
Grondbeleid
In deze paragraaf grondbeleid gaan wij in op het te hanteren grondbeleid, de uitvoering van dit beleid per plangebied en de financiële positie van het grondbedrijf. A.
Grondbeleid
Voor de realisatie van het project Nieuwegein (periode 1971-2000) is bijna uitsluitend actief grondbeleid toegepast. Dat wil zeggen dat de grond door de gemeente voor eigen rekening en risico werd aangekocht, bouw- en woonrijp gemaakt en uitgegeven. De aard van de opgave was vooral “uitleg”: het omzetten van agrarisch gebied in stedelijk grondgebied.
106 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
De gemeente voerde bijna als vanzelfsprekend de grondexploitatie en kon daar in brede zin haar kosten mee terugverdienen. De nieuwe opgaven zijn vooral herontwikkeling van bestaand stedelijk gebied. Er zijn veel bestaande functies, die ofwel een plaats moeten houden, ofwel tegen hoge kosten beëindigd moeten worden. Er zijn vele spelers en een grote maatschappelijke betrokkenheid. Het is duidelijk dat de nieuwe taakstellingen waar de gemeente zich voor gesteld ziet niet meer aan de hand van de voor de gemeente gebruikelijke grondbeleidaanpak kan worden gerealiseerd. De situatie waarin Nieuwegein zich bevindt en de ambities, die zij heeft, vereisen een vernieuwd ondernemerschap. Uiteraard is Nieuwegein bij de uitvoering van het vernieuwd ondernemerschap afhankelijk van een groot aantal externe omstandigheden, die maar beperkt of niet beïnvloedbaar zijn. De gemeente zal echter zelf alle moeite doen om de strategie ook te realiseren. Dit betekent dat zowel generiek als per locatie een specifieke benadering nodig is. In de Nota grondbeleid (raadsstuk 2009-132), die door de raad in zijn vergadering van 22 april 2009 is vastgesteld, is het vernieuwde ondernemerschap vertaald in een drietal speerpunten, te weten: 1.
het voeren van een actief grondbeleid waar dat mogelijk is
2.
strategische verwervingen en
3.
prioriteit geven aan winstgevende locaties
In de vastgestelde Nota grondbeleid zijn deze speerpunten nader uitgewerkt (zie hoofdstuk 3, Strategie van het grondbeleid). Ook binnen de lopende en op te starten ontwikkellocaties zal het vernieuwde ondernemerschap worden vorm gegeven. B.
Uitvoering grondbeleid per plangebied
Door de raad is in de afgelopen jaren besloten om een viertal gebieden te herontwikkelen, te weten: •
Vreeswijk-Noord
•
Blokhoeve
•
Binnenstad
•
Lekboulevard-Hoog-Zandveld
Vreeswijk-Noord Ondanks een exploitatietekort is destijds bij de start van dit complex voor een 100% actief grondbeleid gekozen. Per 01-01-2010 laat dit gebied een exploitatietekort zien van afgerond € 13,7 mln (netto contante waarde). Voor dit bedrag is een voorziening getroffen. Blokhoeve Vanwege een exploitatieoverschot is besloten om het gebied op basis van 100% actief grondbeleid te ontwikkelen. Daartoe zijn met AM Wonen (dit bedrijf had zich een grondpositie verworven via de binnen het plangebied gelegen golfbaan) en de (oud) sector MO (verplaatsing sportcomplex van Blokhoeve naar Galecopperzoom) samenwerkings- en vervolgens realisatieovereenkomsten gesloten. Per 01-01-2009 was de grondexploitatie voor dit gebied juist sluitend, maar per
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 107
01-01-2010 laat dit complex als gevolg van afwaarderingen op grondopbrengsten binnen diverse afgesloten grondcontracten vanwege lagere verkoopprijzen van de koopwoningen een verlies zien van afgerond € 5,1 mln. Ter grootte van dit verlies is een voorziening getroffen. Binnenstad Voor een aantal bouwblokken wordt actief grondbeleid gevoerd en voor een aantal bouwblokken facilitair grondbeleid. I.
Bouwblokken, die op basis van actief grondbeleid thans worden gerealiseerd c.q. te zijner tijd zullen worden gerealiseerd a.
In uitvoering zijnde bouwblokken
Bouwblokken 1, 7 en 8 Voor de ontwikkeling van deze bouwblokken is in 2005 met
Stadskwartier CV/Corio een
vaststellingsovereenkomst gesloten voor de realisatie van winkels en woningen. De uitvoering bestaat uit een 1e fase (bouwblokken 1 en 4A, periode 2009-2011) en een 2e fase (bouwblokken 7 en 8, periode 2011-2013).
Bouwblokken 4A en 4B Op deze kavel is het stadshuis in aanbouw, inclusief een strook winkels die turnkey aan Corio wordt geleverd.
Bouwblok 6B Deze grond is eigendom van de gemeente en bouwrijp gemaakt. In 2009 is op dit bouwblok gestart met de voorbereidende werkzaamheden voor de bouw van een theater, commerciële plint en een parkeergarage (onder- en bovengronds).
b.
Uitvoering op termijn
Bouwblok 3 en 5 (de zgn. Doorslagzone) De kavels zijn eigendom van de gemeente. Op deze kavels voert de gemeente een actief grondbeleid. De gronduitgifte is in voorbereiding.
Bouwblok 6A Op dit bouwblok is het politiekantoor gevestigd. Het beleid voor dit bouwblok is actief grondbeleid. Dit houdt in dat de gemeente langs minnelijke weg dit pand wil kopen, daarna bouwrijp gaat maken en de grond via een grondverkoopovereenkomst uit gaat geven aan een marktpartij.
Bouwblok 11 en 12 (inclusief het tussenliggend openbaar gebied) De gronden zijn ten dele eigendom van de gemeente (locatie huidig theater De Kom) en ten dele eigendom van Corio (City Plaza Plus). Het beleid is de herontwikkeling van City Plaza Plus over te laten aan Corio. Om te komen tot een goede ontwikkeling van dit gebied lijkt het voor de hand te liggen, dat gemeente en Corio gezamenlijk tot herontwikkeling komen. Daarbij zal ook het BRU – als eigenaar van de sneltramhalte – nauw betrokken moeten zijn. Daarnaast is het mogelijk de eigenaar van ‘de Chinees’ een speler in deze gebiedsontwikkeling te laten zijn, evenals Ahold, die wellicht een supermarkt in het gebied wil realiseren.
Bouwblokken 13 en 14 De gronden zijn eigendom van de gemeente en thans in gebruik als tijdelijke parkeervoorziening. Voor deze kavels wordt een actief grondbeleid toegepast.
II. Bouwblokken, waarvan de realisatie aan de markt zal worden overgelaten en waarbij de gemeente alleen zal faciliteren.
Bouwblok 2
108 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Op dit bouwblok is een tweetal bedrijven gevestigd, te weten het kantoor van Dyade en het kantoor van de Nederlandse Vereniging van Makelaars. Ingeval marktpartijen zich voor herontwikkelingen van deze bouwblokken aandienen, zal op grond van de wet Wro een anterieure vereenkomst worden gesloten en zal de gemeente zich qua grondbeleid faciliterend opstellen.
Bouwblok 9 Dit bouwblok is eigendom van ABC-partijen. Het beleid is de herontwikkeling van dit bouwblok over te laten aan de markt. In 2009 hebben ABC-partijen een planschadeclaim ingediend vanwege de in het bestemmingsplan opgenomen stadsstraat door blok 9. Daarnaast hebben zij de gemeente gedagvaard voor de invoering van het betaald parkeren in de Binnenstad. Beide procedures lopen door in 2010.
Lekboulevard-Hoog Zandveld In de door de gemeenteraad vastgestelde grondexploitatieopzet worden voor dit plangebied twee sporen gehanteerd, te weten: I.
Actief grondbeleid Dit beleid wordt voor de plandelen 1 en 2 (noordelijke plandelen) en 4 (zuidelijk plandeel) gevolgd. Voor de plandelen 1 en 2 geldt het volgende programma als uitgangspunt: ●
kerkgebouw (gerealiseerd)
●
brede school
●
woningen
Voor plandeel 4 (voormalig kerkgebouw De Rank) geldt het volgende programma: ●
(zorg)woningen.
In de grondexploitatie zijn voor de genoemde plandelen de financiële kaders geraamd. II. Faciliterend grondbeleid Dit beleid geldt voor: ●
plandeel 3: het winkelcentrum (sloop/nieuwbouw). Deze ontwikkeling ondersteunt de gemeente met faciliterend grondbeleid en met de mogelijkheid om te intensiveren, c.q. uit te breiden zolang daar in plandeel 2 nog ruimte voor beschikbaar is.
●
Plandeel 5/6: de eigendommen van Mitros (herontwikkeling van het verzorgingshuis en aanleunwoningen). In de door de raad vastgestelde grondexploitatie zijn geen ramingen voor kosten en opbrengsten opgenomen. De financiële consequenties voor de ontwikkeling van deze plandelen zijn voor rekening van de marktpartijen, die deze volledig op hun eigen grond gaan herontwikkelen.
Naast de hiervoor behandelde herontwikkelingsopgaven lopen de grondexploitaties van een tweetal uitleggebieden, die op basis van actief grondbeleid zullen worden gerealiseerd, te weten Het Klooster en De Galecopperzoom.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 109
Het Klooster Eind 2010 kan gestart worden met de uitgifte van de eerste bedrijfsterreinen. In de grondexploitatie is uitgegaan van een uitgiftetempo van 4,5 ha. per jaar. De geplande uitvoeringsperiode is 20102025. De Galecopperzoom Nagenoeg alle gronden zijn in eigendom van de gemeente Nieuwegein. Vorig jaar was in verband met een groot aantal externe ontwikkelingen het resultaat van het gebied bepaald op basis van een netto taakstelling. Dat wil zeggen dat alle nog te maken kosten in verband met de realisatie van het bedrijventerrein van 10 ha. netto uitgeefbaar op nihil zijn gesteld. Vervolgens is bepaald wat het gebied dan moest opbrengen bij een gelijkblijvend resultaat. De uitkomst van deze berekening kwam afgerond op € 18,5 mln. Er is een onderzoek uitgevoerd naar mogelijke invulling van de Galecopperzoom binnen de vastgestelde kaders en rekening houdend met externe ontwikkelingen. Een extern bureau heeft advies gegeven over de haalbaarheid van de opbrengsten. Enkele factoren waar rekening mee is gehouden zijn: de inpassingen van diverse kabel- en leidingentracés alsmede een tracé voor een ontsluitingsweg voor Rijnenburg. Het gebied is door de inpassing van deze elementen kleiner geworden en is nu nog 8,75 ha netto. Doordat er nog een bestemmingsplanprocedure moet worden gevoerd en er ingrijpende maatregelen nodig zijn voor de ontsluitingsweg (naar Rijnenburg) komt ook de uitgeefbaarheid op korte termijn onder druk te staan. In de exploitatieopzet van 1 januari 2010 is uitgegaan van uitgifte van de eerste kavel in 2018 en een uitgifte snelheid van 4 jaar. C.
Financiële positie van het grondbedrijf
Met inachtneming van de resultaten over 2009 is er een nieuw beeld van de financiële positie van het grondbedrijf per 01-01-2010 beschikbaar. Dit beeld is hieronder voor u weergegeven. •
Reserves per 01-01-2009
€
11,4 mln.
• •
Jaarresultaat 2009
€
-13,6 mln.
Verwachte resultaten lopende grondexploitaties¹)
€
15,6 mln.
•
Geraamde risico’s lopende grondexploitaties²)
€
-9,7 mln.
€
3,7 mln.
Buffer ¹)
Betreft nog niet gerealiseerde winst van complex 22 Het Klooster. Dit complex is voor minder dan 50% gerealiseerd. De winst is verantwoord binnen de boekwaarde. Vanaf het moment dat 50% van het complex is gerealiseerd zal, naar rato van de realisatie van de verwachte opbrengsten uit grondverkopen, de winst worden genomen en worden toegevoegd aan de reserve.
²)
Het risico geraamd in het rapport van het Nederlands Adviesbureau voor Risicomanagement.
Hoe verder? In april 2010 hebben wij aan de gemeenteraad een brief gestuurd omtrent de reservepositie van het Grondbedrijf. In deze brief is er al melding van gemaakt dat wij ons tot taak stellen om de negatieve reserve weer aan te zuiveren, door lopende grondexploitaties te optimaliseren. Wij zien daartoe verschillende mogelijkheden. In het komende halfjaar zullen alle lopende plannen worden doorgelicht en zal worden bekeken of en in hoeverre er (financiële) optimalisering mogelijk is. Optimaliseringen zullen met hun consequenties worden onderzocht. Waar nodig vindt besluitvorming plaats.
110 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Het is en blijft de bedoeling om de begrotingsruimte van de gemeente zo weinig mogelijk te belasten met de tekorten en de risico´s in de grondexploitaties, maar deze af te dekken binnen de algemene reserve Grondbedrijf. Eindconclusie/voorstel Het Grondbedrijf opereert de laatste jaren in een zeer risicovolle omgeving. De ambities zijn groot en het onderhanden werk omvangrijk. Er wordt daadwerkelijk voortgang geboekt. In 2009 zijn de gerealiseerde opbrengsten groter dan de gemaakte kosten. De totale boekwaarde is daarmee afgenomen. Toch hebben de kredietcrisis en de economische recessie hun sporen achtergelaten in met name de voorgecalculeerde opbrengsten in de lopende grondexploitaties. Hierdoor is het verlies dit jaar opgelopen tot € 13,6 mln. De Reserve Grondbedrijf is per 1 januari 2010 negatief geworden. Volgens de beleidsregels en in overleg met de accountant is ervoor gekozen om geen aanvulling uit de algemene reserve te doen. Zoals vermeld is het de bedoeling om deze positie te verbeteren. Wij hopen u eind 2010 voorstellen ter besluitvorming te kunnen voorleggen.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 111
3.
Jaarrekening
3.1
Financieel verslag
3.1.1
Inleiding
In dit financiële verslag doen wij u op hoofdlijnen verslag van het resultatenoverzicht over 2009, de balans van 2009 en doen wij u een voorstel voor de resultaatbestemming. 3.1.2
Financieel verslag op hoofdlijnen
In onderstaande tabel is op hoofdlijnen een overzicht gegeven van de samenstelling van het resultaat. Zoals bekend onderscheiden we in de jaarrekening een zogenaamd resultaat vóór bestemming en een resultaat na bestemming. Het resultaat vóór bestemming is het ‘echte resultaat’ zonder dekkingsmaatregelen. Het resultaat na bestemming is het resultaat dat resteert na door u besloten dekkingsmaatregelen uit de reserves. In de Najaarsnota is dit resultaat, het ‘rekeningsresultaat’, naar nul geraamd. Prim.
Begroting na
begroting
wijziging
(1)
(2)
Rekening
Verschil
(3)
(4 )
Saldi lasten en baten: Bestuur, samenleving en dienstverlening
-8.349.983
-10.223.098
-10.511.386
-288.288
Openbare orde en veiligheid
-4.685.898
-4.642.737
-4.166.240
476.497
-10.313.704
-11.547.329
-11.197.651
349.678
Onderwijs, opvoeding en jeugd Maatschappelijke ondersteuning en participatie
-23.478.039
-24.759.890
-22.392.659
2.367.231
Economie, werk en vrije tijd
-2.455.781
-2.505.933
-2.118.264
387.669
Ruimtelijke ontwikkeling
-4.880.446
-8.140.695
-19.611.658
-11.470.963
Duurzame ontwikkeling
-2.254.316
-2.333.589
-2.354.704
-21.115
-17.944.289
-21.424.513
-19.066.052
2.358.461
-74.362.456 -85.577.784 -91.418.614
-5.840.830
Beheer openbare ruimte Saldo programma's Algemene dekkingsmiddelen
71.250.019
76.565.184
77.004.332
439.148
Stelposten en calculatieresultaten
-2.281.342
-1.705.258
-2.383.149
-677.891
5.393.779
10.717.858
8.378.779
-2.339.079
0
0
-8.418.652
-8.418.652
Reservemutaties Totaal generaal lasten en baten
Toelichting Het resultaat na bestemming, na het door u geaccordeerde beroep op de reserves bedraagt € 8.418.651,64 nadelig. Het voordelige resultaat bestaat uit het voordelige resultaat op de algemene dienst ad € 5.110.427,25, het nadelige resultaat op de grondexploitatie € -13.584.289,26 (programma Ruimtelijke ontwikkeling) en het voordelige resultaat van de bestuurscommissie openbaar voortgezet onderwijs ad € 55.210,37 (programma onderwijs, opvoeding en jeugd). De resultaten worden nader toegelicht in hoofdstuk 3.2.2 tot en met 3.2.12. Hieronder wordt het resultaat op hoofdlijnen toegelicht.
112 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Resultaat algemene dienst Het resultaat op de algemene dienst omvat de begrotingsuitvoering exclusief de grondexploitatie en de bestuurscommissie openbaar voortgezet onderwijs. De algemene dienst laat een voordelig saldo zien van € 5.110.427,25. Dit betreft de programma-uitvoering, het resultaat op de algemene dekkingsmiddelen, de calculatieresultaten, de mutaties op de reserves en de resultaten van de bestuurscommissies openbaar voortgezet onderwijs. Deze onderdelen zijn hierna in het kort toegelicht. Als onderdeel van een algehele herijking van de onderhoudsvoorzieningen is de Voorziening onderhoud houten geluidswallen opgeheven. Hierdoor valt een bedrag ad € 1.435.000 vrij. Tevens was sprake van een incidentele bate van € 1.738.000 wegens verkoop van de bij de gemeente in depot aanwezige hulpmiddelen WMO (zie toelichting programma Maatschappelijke ondersteuning en participatie). Een substantieel deel van het resultaat op de programma-uitvoering is het gevolg van activiteiten, die zijn uitgesteld en waarvan het voornemen bestaat om deze op een later tijdstip uit te voeren. De hiervoor beschikbare middelen zijn niet in 2009 uitgegeven en door de uitvoerende afdelingen is verzocht om de nog beschikbare budgetten over te hevelen naar 2010. Na een strikte analyse en een toets op politieke/bestuurlijke relevantie zijn wij tot de conclusie gekomen dat van de ingediende aanvragen circa € 0,9 miljoen voor budgetoverheveling in aanmerking komt. Bij de resultaatbestemming zullen wij dan ook aan u voorstellen om € 0,9 miljoen beschikbaar te stellen voor budgetoverheveling. Het aantal verzoeken tot budgetoverheveling, dit zijn budgetten waarop een substantieel bedrag is overgehouden, oversteeg echter ruimschoots het aantal verzoeken dat uiteindelijk is gehonoreerd. Hierin ligt ook een deel van de verklaring van het resultaat. In het vervolg van deze programmarekening is per programma een toelichting op de verschillen opgenomen. Het resultaat op de algemene dekkingsmiddelen bedraagt € 438.148. Dit is hoofdzakelijk het gevolg van hogere renteopbrengsten en een hogere algemene uitkering als gevolg van aanpassing van de verdeelmaatstaven. Het calculatieresultaat, het bedrijfsvoeringsresultaat van de kostenplaatsen, laat een negatief resultaat zien van € 677.900. Een belangrijk deel van het negatieve resultaat op de kostenplaatsen is ontstaan op de posten salarissen en inhuur van derden. Voor diverse werkzaamheden tijdens vacature- en ziekteperioden alsmede voor specifieke werkzaamheden zijn derden ingehuurd. Vanwege het hogere tarief van extern personeel ten opzichte van gemeentepersoneel treden nadelige effecten op. Het nadelig resultaat ad € 2,4 miljoen op de reservemutaties wordt in belangrijke mate veroorzaakt door een beter resultaat op de kostendekkende heffingen waardoor € 404.000 minder aan de egalisatiereserves is onttrokken. Ook is een geraamde onttrekking aan de reserve Grondbedrijf ad € 1.935.000 niet geëffectueerd. De onttrekking hield verband met een verwacht negatief resultaat op de grondexploitatie van het deelgebied Galecop. Het negatieve resultaat van Galecop is echter begrepen in het totale resultaat van het Grondbedrijf. Dit resultaat wordt vereffend via resultaatbestemming. Resultaat Grondexploitatie Het nadelige resultaat van het Grondbedrijf bedraagt € 13.584.289,26. De voornaamste verklaring voor het grote negatieve resultaat 2009 is de ontwikkeling van de markt. Veranderende omstandigheden en de economische recessie zorgen er voor dat de verwachte opbrengsten voor de grondexploitatie negatief moeten worden bijgesteld. Met name
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 113
Galecopperzoom en in iets mindere mate Blokhoeve en Lekboulevard vertonen hierdoor oplopende tekorten. Ook in de Binnenstad zijn opbrengsten afgeraamd. Door de crisis en door veranderende marktomstandigheden vertraagt de afzet van woningen, kantoren, bedrijfsruimten en winkels. Resultaat Bestuurscommissie Openbaar Voortgezet Onderwijs Nieuwegein Op basis van de definitieve jaarrekening van de Bestuurscommissie openbaar voortgezet onderwijs over 2009 is in de gemeentelijke jaarrekening een voordelig resultaat opgenomen van € 55.210. Dit resultaat wijkt € 31.996 af van het in de jaarrekening van de commissie gepresenteerde voordelige resultaat van € 87.206. Het verschil ontstaat doordat de voorschriften voor de jaarverslaggeving voor het voortgezet onderwijs afwijken van de voorschriften voor de gemeente. Het resultaat van de bestuurscommissie is gecorrigeerd met posten, die binnen het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten niet zijn toegestaan. Het betreft gereserveerde vakantiegelden € 13.646 en verrekeningen met diverse personeelsvoorzieningen ad € -45.642. De jaarrekening van de Bestuurscommissie wordt voor u ter inzage gelegd bij de behandeling van de gemeentelijke jaarrekening 2009. 3.1.3
Voorstel resultaatbestemming
Het nadelige resultaat van € 8.418.651,64 wordt afzonderlijk op de balans tot uitdrukking gebracht en betreft het voordelige resultaat van de algemene dienst (€ 5.110.427,25), het nadelige resultaat op de grondexploitatie (€ 13.584.289,26 ) en het voordelige resultaat van de bestuurscommissie openbaar voorgezet onderwijs (€ 55.210,37). U wordt gevraagd het resultaat ook daadwerkelijk vast te stellen. Dit noemen we de zogenaamde ‘resultaatbepaling’. Het resultaat bestaat uit het totaal van de gerealiseerde lasten en baten per programma plus algemene dekkingsmiddelen en verminderd of vermeerderd met de werkelijke onttrekkingen c.q. toevoegingen aan de reserves. De toevoegingen en onttrekkingen aan reserves zijn verwerkt tot het bedrag dat is toegestaan binnen de door u vastgestelde richtlijnen voor de bestemming van het resultaat (raadsbesluit 24 september 2008). Na de resultaatbepaling kunt u bij de besluitvorming over de jaarrekening bepalen wat er met dit resultaat moet gebeuren. Binnen het bestaande financiële beleid moet bij de resultaatbestemming nog met enkele elementen rekening worden gehouden. Te weten: Reserve parkeren In de jaarrekening is een bedrag van € 310.959 onttrokken aan de Reserve parkeren. De onttrekking is in overeenstemming met de door u vastgestelde begroting c.q. goedgekeurde begrotingswijzigingen, die betrekking hadden op nadelige effecten van budgetaanpassingen van de parkeerexploitatie in 2009. Het werkelijke resultaat van de parkeerexploitatie is in 2009 geëindigd met een batig saldo van € 430.789. Dit bedrag dient volgens het huidige beleid aan de Reserve parkeren te worden toegevoegd. Om dit te bereiken wordt daarom voorgesteld om bij de resultaatbestemming € 741.478 aan de Reserve parkeren toe te voegen. De onttrekking in 2009 ad € 310.959 en de toevoeging volgens resultaatbestemming van € 741.478 vormen dan tezamen het werkelijke exploitatiesaldo 2009. Het exploitatiesaldo parkeren is nader toegelicht op het programma Ruimtelijke ontwikkeling en op Algemene dekkingsmiddelen (onderdeel parkeerbelasting).
Reserve actieplan geluid Per brief van 18 maart 2010 bent u geïnformeerd over de actualisering van de onderhoudsvoorzieningen. Als onderdeel van deze algehele herijking van de onderhoudsvoorzieningen is de Voorziening onderhoud houten geluidswallen opgeheven. De opheffing houdt verband met het
114 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
ontbreken van een concreet onderhoudsplan, zodat niet aan de criteria voor een voorziening wordt voldaan. Er was alleen een koppeling met het Actieplan geluid. Voor de uitvoering van het Actieplan geluid is voor de projecten met de hoogste prioriteit een bedrag benodigd van € 3,4 miljoen. Omdat de berekening van de geluidsschermen is gebaseerd op normen voor rijkssnelwegen kan op dit bedrag een korting op de raming worden toegepast. In totaal is dan een bedrag van € 2,9 miljoen nodig. Wij stellen u voor om tot genoemd bedrag een Reserve actieplan geluid te vormen. De reserve kan worden gevormd vanuit het saldo van de Voorziening onderhoud houten geluidswallen (€ 1,4 miljoen) en vanuit het voordeel uit de aanbesteding hulpmiddelen WMO (€ 1,7 miljoen). Bij de aanbesteding van de hulpmiddelen WMO was de nieuwe leverancier verplicht om het huidige bezit aan hulpmiddelen van de gemeente over te nemen. Dit leverde in de jaarrekening een incidenteel voordeel op van € 1,7 miljoen. Voorgesteld wordt om een deel van genoemde voordelen voor een bedrag van € 2,9 miljoen in te zetten voor de vorming van een Reserve actieplan geluid. Reserve urgentieprogramma 1.600 woningen Ter dekking van de kosten in het kader van de realisatie van 1.600 woningen is op grond van de begroting € 225.000 aan de Reserve urgentieprogramma 1.600 woningen onttrokken. De werkelijke kosten bedroegen echter € 161.742,12. Voorgesteld wordt het verschil van € 63.527,88 bij resultaatbestemming terug te storten in de genoemde reserve. Reserve herstructurering wijken In 2009 is voor de herinrichting van wijken grijs en groen een bedrag van € 1.457.000 onttrokken aan de Reserve herstructurering wijken. De werkelijke kosten van herinrichting bedroegen € 1.574.368. Een deel van deze kosten is gedekt door middel van een bijdrage van € 840.000 uit de Voorziening onderhoud wegen. De bijdrage betreft een aandeel in de herstelwerkzaamheden wegens extra gemaakte kosten voor wortelopdruk. Vanwege voortgaande wortelopdruk moest een groter areaal worden herstraat dan in het oorspronkelijke plan was voorzien. Op grond van de werkelijke cijfers had daarom € 1.574.368 min € 840.000 = € 734.367,90 aan de reserve moeten worden onttrokken. Voorgesteld wordt om het verschil tussen het oorspronkelijk onttrokken bedrag ad € 1.457.000 en de werkelijke herinrichtingskosten ad € 734.367,90 = € 722.632,10 bij resultaatbestemming terug te storten in de Reserve herstructurering wijken. Reserve beeldende kunst Kunstprojecten Aan de realisatie van de diverse kunstwerken is een bedrag van € 135.342 besteed. Dit is inclusief € 31.411 voor het Draakhek bij de Toonladder Galecop. Voor de realisatie hiervan was reeds € 55.200 geraamd in de begroting 2009 en onttrokken aan de reserve. Daarnaast is van de provincie en van derden een vergoeding ontvangen van € 15.180. Op grond van bovenstaande stellen we voor € 135.342 - € 55.200 - € 15.180 = € 64.962 te onttrekken aan de Reserve beeldende kunst. Actieprogramma Cultuurbereik De uitgaven 2009 bedroegen totaal € 174.209. Hiervoor zijn projecten gerealiseerd in de binnenstad, onder andere het project City island, de Bloemenregenperformances, het project Schuttingtaal en de Mooi weer concerten. Daarnaast heeft de gemeente in 2009 een bijdrage van de provincie ontvangen van € 14.000. We stellen voor het saldo van € 160.209 te onttrekken aan de Reserve beeldende kunst. Overheveling budgetten
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 115
Evenals in voorgaande jaren is gebleken dat een deel van de beschikbare budgetten niet is besteed in het rekeningsjaar. Honorering van de verzoeken betekent dat de begroting van het volgende jaar dient te worden bijgesteld met de overgebrachte budgetten. Wij achten voor een aantal van deze verzoeken zwaarwegende argumenten aanwezig om de budgetten tot een bedrag van € 907.960,27 te handhaven en door te schuiven naar het dienstjaar 2010. Resultaat Grondbedrijf Het resultaat van het Grondbedrijf sluit in 2009 met een negatief saldo van € 13.584.289,26. Gebruikelijk is dat het resultaat van de grondexploitatie wordt verrekend met de (bestemmings)reserve van het Grondbedrijf. De stand van de reserve per ultimo 2009 bedraagt momenteel € 11.426.508,65. Na verrekening ontstaat een negatief saldo op de reserve van het Grondbedrijf van € 2.157.780,61. De negatieve reserve heeft gevolgen voor de beschikbare weerstandscapaciteit en de impact hiervan moet worden bezien in het kader van het totale weerstandsvermogen van de gemeente en die van het Grondbedrijf in het bijzonder. In de paragraaf weerstandsvermogen is nader op deze aspecten ingegaan. In een aparte notitie van het Grondbedrijf bent u recent geïnformeerd over de impact, die de economische crisis heeft op de reservepositie van het Grondbedrijf. Zoals in de notitie is aangekondigd, zullen in de loop van 2010 de mogelijkheden worden onderzocht om weer een gezonde reservepositie bij het Grondbedrijf op te bouwen. Voortgezet onderwijs Voorgesteld wordt om het voordelige exploitatieresultaat van de Bestuurscommissie openbaar voortgezet onderwijs Nieuwegein toe te voegen aan de reserve van de bestuurscommissie. Op grond van het bovenstaande stellen wij u voor het nadelige resultaat 2009 ad € 8.418.651,64 als volgt te bestemmen: 1.
Voordelig resultaat algemene dienst ad € 5.110.427,25: 1.1.
een bedrag ad € 741.478,-- toe te voegen aan de Reserve parkeren;
1.2.
een bedrag ad € 2.900.000,-- in te zetten ter vorming van de Reserve actieplan geluid;
1.3.
een bedrag ad € 63.527,88 toe te voegen aan de Reserve urgentieprogramma 1600 woningen;
1.4.
een bedrag ad € 722.632,10 toe te voegen aan de Reserve herstructurering wijken;
1.5.
een bedrag ad € 225.171,-- te onttrekken aan de Reserve beeldende kunst ten behoeve van diverse kunstprojecten;
1.6.
een bedrag ad € 907.960,27 toe te voegen aan de Algemene reserve en in 2010 beschikbaar te stellen ten behoeve van de uitvoering van activiteiten (budgetten) in 2010;
2.
Het nadelige resultaat van het Grondbedrijf ad € 13.584.289,26 te verrekenen met de reserve van het Grondbedrijf waardoor het saldo van deze reserve overgaat in een negatief saldo van € 2.157.780,61;
3.
Het voordelige exploitatieresultaat 2009 ad € 55.210,37 van de bestuurscommissie openbaar voortgezet onderwijs toe te voegen aan de reserve van deze bestuurscommissie.
116 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
3.2
Programmarekening en toelichting
3.2.1
Inleiding
Het is voorgeschreven in de programmaverantwoording een onderscheid te maken in de inhoudelijke verantwoording en de financiële verantwoording. Eerstgenoemde verantwoording wordt afgelegd in het jaarverslag en de laatstgenoemde in de jaarrekening. Bijgevoegd treft u per programma de verantwoording van de werkelijk bestede lasten en werkelijk gerealiseerde baten aan ten opzichte van de raming. Tevens zijn in de tabellen de cijfers van de primitieve begroting vermeld. 3.2.2
Bestuur, Samenleving en Dienstverlening
Onderwerp
Raming 2009
Raming 2009
(primitief)
(definitief)
Werkelijk
Verschil
2009
Lasten
9.471.629
11.543.023
11.828.814
-285.791
Baten
1.121.646
1.319.925
1.317.428
2.497
-8.349.983
-10.223.098
-10.511.386
-288.288
Saldo programma Algemeen Lasten
In 2009 is een extra bedrag van € 309.000 toegevoegd aan de Voorziening wethouderspensioenen. Deze extra storting heeft betrekking op een correctie over 2008, de herwaardering op de toekomstige pensioenverplichtingen en de toevoeging van ingehouden pensioenreserves. Door vertrek van de raadsgriffier is minder tijd besteed aan diverse taken, hetgeen heeft geresulteerd in een positief saldo van € 51.000. In de najaarsnota is een budget van € 30.000 beschikbaar gesteld voor onderzoek van de Rekenkamercommissie. Daarvan is uiteindelijk slechts € 17.600 gebruikt. Medio 2008 is besloten over te stappen van een sectormodel naar een concernmodel. In 2009 is hiervoor € 54.000 minder uitgegeven dan geraamd. De post promotie laat een overschot zien van € 35.600 doordat uren zijn ingezet op andere onderdelen binnen de organisatie. Door het samenvoegen van het Leefbaarheidonderzoek en het Omnibusonderzoek in de inwonersenquête is sprake van een voordeel ad € 36.700. Van het BRU is een bedrag ontvangen van € 26.800. Dit heeft betrekking op de afrekening inwonersbijdrage en het surplus op het gevoerde vermogensbeheer over 2008. Voor het Project EDDIE I was in de begroting 2009 een bedrag opgenomen van € 67.500. Aangezien dit project in 2008 was overschreden is dit bedrag niet aangewend. Voor EDDIE II zijn een aantal projecten in 2009 niet opgestart waardoor er in totaal € 78.500 minder is uitgegeven. Bij wijkgericht samenwerken zijn extra uitgaven gedaan van € 39.900 voor communicatie ten behoeve van de wijkplatforms en voor een bijdrage bij de start van het Leefbaarheidproject Merwestein. Ook is er een extra bedrag van € 31.500 uitgegeven voor diverse aanschaffingen ten laste van het wijkbudget. Daartegenover staat een besparing van € 42.400 op advies- en onderzoekskosten en op voorlichting en communicatie doordat de opstart van de integrale internetsite van wijkplatforms naar 2010 is verplaatst. In verband met andere prioriteiten zijn minder uren geschreven en toegerekend aan Concern financiën. Voordeel € 79.000 Er is sprake van hogere uitgaven ad. € 293.000 bij publieks- en persvoorlichting. De belangrijkste oorzaken zijn extra bestede uren aan het product website, extra uren voor ondersteuning van en advies aan de sectoren in het kader van de realisatie van het jaarwerkplan 2009 en extra uren voor de communicatie met betrekking tot de reorganisatie van sectormodel naar concernmodel.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 117
Extra publicatie en berichtgevingen in de Molenkruier in combinatie met een overschot op drukwerk zorgen voor een tekort van circa € 12.600. Voor de ontwikkeling van het Klantcontactcentrum zijn extra projectkosten ad € 71.000 gemaakt. Deze meerkosten worden gedekt uit vacatureruimte bij de stadswinkel. Daarnaast resteert op het werkbudget ‘Plan van aanpak klantcontactcentrum’ nog een bedrag van € 45.000. Daarnaast is sprake van diverse voordelige en nadelige verschillen op dit programma voor een totaal bedrag van € 71.400 nadelig. Baten In 2010 vindt de definitieve afrekening van de kosten mondiale bewustwording plaats over het jaar 2009. Bij de opmaak van de jaarrekening was nog niet exact een inschatting te maken van de hoogte van de te declareren kosten waardoor de baten € 35.000 zijn achtergebleven bij de raming. Derhalve vindt verantwoording van deze afrekening plaats in de jaarrekening 2010. Daarnaast is sprake van diverse voordelige en nadelige verschillen waaronder meeropbrengsten leges burgerzaken en ontvangsten wijkbudget tot een totaal bedrag van € 32.700 voordelig. 3.2.3
Openbare orde en veiligheid
Onderwerp Lasten Baten Saldo programma
Raming 2009
Raming 2009
Werkelijk
(primitief)
(definitief)
2009
Verschil
5.120.667
5.162.506
4.641.436
521.070
434.769
519.769
475.196
44.573
-4.685.898
-4.642.737
-4.166.240
-476.497
Lasten Belangrijke oorzaak van het voordelige resultaat ad € 521.070 zijn afwijkingen in de urenbesteding van medewerkers. In totaal is voor een bedrag van € 598.800 minder doorbelast. In dit verband zijn als belangrijke oorzaken aan te wijzen. •
Onvolledige bezetting Stadstoezicht in opstartfase Stadstoezicht “nieuwe stijl”. Voordeel € 138.700;
•
Minder doorbelaste uren preventie als gevolg van vacatures en langdurige ziekte van een medewerker. Voordeel € 161.000;
•
Minder uren preparatie door samenwerking met de gemeente IJsselstein en vacatures. Voordeel € 204.900
•
Minder uren proactie en nazorg en specifieke projecten. Voordeel € 94.200.
Het voordelige resultaat van de urendoorberekening op dit programma heeft organisatiebreed geen effect. Tegenover de lagere doorbelasting op dit programma staat een negatief dekkingsresultaat op de kostenplaatsen (calculatieverschil) Tevens was sprake van meerkosten in verband met de tijdelijke aanstelling van een medewerker voor projectmatige werkzaamheden zoals Burgernet en preventie woning- en auto-inbraken. Nadeel € 54.600. Voor het overige was sprake van diverse geringe over- en onderschrijdingen tot een bedrag van € 22.500 nadelig. Baten De organisatie van Stadstoezicht heeft voor een bedrag van € 50.000 boetes niet kunnen innen. Deze boetes zijn wel uitgeschreven, maar de vergoeding van het Ministerie van Justitie is nog niet ontvangen. Dit wordt enerzijds veroorzaakt door een achterstand in de verwerking en anderzijds omdat deze boetes niet voorkomen op de lijst van te vergoeden verrichtingen. Daarnaast was sprake van geringe voor- en nadelige verschillen van in totaal € 5.500 voordelig.
118 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
3.2.4
Onderwijs, opvoeding en jeugd
Onderwerp
Raming 2009
Raming 2009
Werkelijk
(primitief)
(definitief)
2009
Verschil
Lasten
27.330.320
29.154.887
31.788.832
-2.633.945
Baten
17.016.616
17.607.558
20.591.181
2.983.623
-10.313.704
-11.547.329
-11.197.651
349.678
Saldo programma Algemeen
In dit programma zijn onder andere de cijfers van de jaarrekening van de Bestuurscommissie openbaar voortgezet onderwijs Nieuwegein opgenomen. Deze cijfers zijn samengevoegd met de overige lasten en baten van dit programma en vormen tezamen het resultaat op dit programma. De exploitatie van de Bestuurscommissie is onderstaand afzonderlijk toegelicht. De jaarrekening van de Bestuurscommissie wordt bij de jaarstukken ter inzage gelegd. De overige lasten en baten van dit programma worden separaat toegelicht. Bestuurscommissies openbaar onderwijs Onderwerp
Raming 2009
Raming 2009
Werkelijk
Verschil
(primitief)
(definitief
2009
Lasten
13.671.627
13.671.627
17.177.381
-3.505.754
Baten
13.774.033
13.774.033
17.232.591
3.458.558
102.406
102.406
55.210
-47.196
Saldo programma
Het resultaat van de Bestuurscommissie openbaar voortgezet onderwijs bedraagt in 2009 € 55.210 voordelig. Dit resultaat wijkt € 31.996 af van het in de jaarrekening van de Bestuurscommissie gepresenteerde resultaat van € 87.206 voordelig. Het verschil ontstaat doordat de voorschriften voor de jaarverslaglegging voor het voortgezet onderwijs afwijken van de voorschriften voor de gemeente. Het resultaat van de Bestuurscommissie is gecorrigeerd met posten die binnen het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten niet zijn toegestaan. Het betreft gereserveerde vakantiegelden van € 13.646 en verrekeningen met diverse personeelsvoorzieningen van €-45.642. In de begroting was een positief resultaat voorzien van € 102.406. Het verschil ten opzichte van de begroting bedraagt € 47.196. Het verschil is het gevolg van de hiervoor genoemde afwijkingen op grond van de voorschriften voor verslaggeving. Tevens was sprake van een toename van de exploitatiekosten. Deze toename wordt geheel gedekt door de rijksvergoeding. Een exemplaar van de jaarrekening van de Bestuurscommissie wordt bij de behandeling van de gemeentelijke jaarrekening aan u ter inzage gelegd. Op 1 januari 2010 is in werking getreden de vermogensrechtelijke scheiding tussen schoolbestuur en gemeente als gevolg van de overgang van de Bestuurscommissie naar de rechtsopvolger stichting “Anna van Rijn College”. De in de gemeentelijke jaarrekening opgenomen vermogensbestanddelen worden per 1 januari 2010 geëlimineerd en overgedragen aan de stichting. Vanaf 1 januari 2010 maken deze vermogensbestanddelen dus geen deel meer uit van de gemeentelijke balans. Lasten
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 119
De lasten op dit programma (exclusief Bestuurscommissie voortgezet onderwijs) zijn € 872.000 lager dan begroot. De belangrijkste verschillen met de begroting worden veroorzaakt door de volgende ontwikkelingen. Bij de Voorjaarsnota is in het kader van de opmaat naar het nieuwe stadshuis € 300.000 innovatiesubsidie ten behoeve van de openbare bibliotheek beschikbaar gesteld. Hiervan is € 150.000 geraamd in 2009 en € 150.000 in 2010. Het voor 2009 geraamde bedrag wordt pas in 2010 uitgegeven. Voorgesteld wordt het bedrag ad € 150.000 over te hevelen naar 2010. Een tweetal subsidies is verantwoord op programma 4. Het betreft subsidie participatie in het Zorgadviesteam van € 40.000 en subsidie aan Vitras ad € 55.000. Dit resulteert in een voordeel op dit programma en een nadeel op programma Maatschappelijke ondersteuning en participatie. Uit de van het rijk ontvangen middelen ten behoeve van het peuterspeelzaalwerk is € 51.000 betaald aan Kind en co. De aanwending van de middelen is onder de baten verantwoord. Enkele investeringen zijn niet volledig gerealiseerd. Het betreft hier onder andere het plaatsen van hekwerken rondom de scholen, het aanbrengen van veiligheidsinstallaties bij scholen en de bouw van de SBO school. Omdat pas vanaf het moment van ingebruikstelling de volledige kapitaallasten worden berekend, ontstaat een voordeel op kapitaallasten van € 253.000. Wegens de hogere voorschotten die de energiemaatschappij in 2009 in rekening heeft gebracht voor de onderwijsaccommodaties is sprake van een nadeel op de energierekening van in totaal € 332.000. De hoge energienota’s zijn aanleiding geweest voor een inmiddels gestart onderzoek teneinde hierover meer duidelijkheid te verkrijgen. Aan subsidies voor het onderwijsachterstandenbeleid, brede school en huiswerkbegeleiding is € 137.000 minder uitgegeven dan geraamd. De niet bestede rijksmiddelen kunnen in 2010 worden ingezet. De uitvoeringskosten voor handhaving van de Leerplichtwet en maatregelen op het gebied van vroegtijdig schoolverlaten waren € 69.000 hoger dan geraamd. De post gemeentelijke bijdragen aan derden was € 35.000 hoger doordat geen rekening was gehouden met een afrekening uit 2008 van het ROC voor kosten trajecten Do-it. De rijksbijdrage voor educatie, inburgering en participatie zijn met ingang van 2009, samen met het werkdeel Wet werk en bijstand, vervat in het Participatiebudget. Voor educatie is het budget € 778.000. De werkelijke uitgaven zijn € 930.000. Het nadelige verschil van € 152.000 is verrekend met de niet bestede rijksbijdrage voorgaande jaren (zie baten). De uitgaven voor trajecten inburgering (totaal € 657.000) zijn € 457.000 lager dan de geraamde rijksbijdrage van € 1.113.800. Van de uitgaven komt € 569.000 ten laste van de Wet inburgering en € 88.200 ten laste van het Participatiebudget. De kosten voor vandalisme en schadeafhandeling bij scholen zijn € 103.000 hoger dan geraamd. Dit komt mede door enkele grotere schadegevallen en een nasleep uit 2008. Voor de vervanging van de huidige veiligheidsinstallaties in schoolgebouwen door gecertificeerde brandmeld- en inbraakalarminstallaties is in 2008 € 773.000 beschikbaar gesteld. In 2009 is € 468.000 uitgegeven. Het vervolg wordt in 2010 uitgezet naar andere schoolgebouwen en complexen. Naar verwachting zal het project in 2011 afgerond worden. Aan u wordt voorgesteld om een deel van het resterende budget ad € 185.000 over te hevelen naar 2010 en € 120.000 in de begroting 2011 op te voeren. Aan noodzakelijk onderhoud speelwerktuigen is € 28.000 meer besteed dan geraamd. Door diverse oorzaken door onder andere een prioriteitstelling is een bedrag van € 128.000 minder aan uren toegerekend. Daarnaast hebben zich nog verschillende andere relatief kleine over- en onderschrijdingen voorgedaan tot een bedrag van per saldo € 117.000 voordelig.
120 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Baten De baten op dit programma (exclusief Bestuurscommissie VO) zijn € 475.000 lager dan begroot. Een deel van de lagere baten kan worden verklaard door de regelgeving voor de van het rijk of overige overheidsinstanties ontvangen specifieke uitkeringen, die voor meerdere jaren zijn ontvangen. De aanwending van deze uitkeringen wordt verantwoord onder de baten en is gebaseerd op de werkelijk uitgegeven bedragen. Vanwege de lagere of hogere bestedingen is de aanwending van de volgende rijksmiddelen ook lager of hoger: nadeel: lagere aanwending Wet participatiebudget (educatie) € 187.000 voordeel: hogere aanwending Regeling kinderopvang en buitenschoolse opvang € 51.000 nadeel: lagere aanwending Regeling onderwijsachterstandenbeleid € 111.000 nadeel: lagere aanwending Participatiebudget (inburgering) € 358.000 Er zijn meer huur- en huisvestingslasten doorberekend aan de schoolbesturen. Met inbegrip van een voordelig afwikkelingsverschil over oude jaren bedraagt het voordeel € 109.000. Daarnaast heeft in 2009 een definitieve afrekening met het rijk plaatsgevonden inzake de Wet inburgering nieuwkomers. Dit levert een voordeel op van € 67.000 Nieuwegein is centrumgemeente voor de uitvoering Regionaal meldpunt coördinatie leerplicht. Met de regiogemeenten is er een afspraak met betrekking tot de doorberekening van uitvoeringskosten door de gemeente Nieuwegein. Hierdoor wordt een deel van € 46.000 van de uitvoeringskosten niet doorberekend. 3.2.5
Maatschappelijke ondersteuning en participatie
Onderwerp Lasten Baten Saldo programma
Raming 2009
Raming 2009
Werkelijk
(primitief)
(definitief)
2009
39.558.004
41.231.933
41.273.227
Verschil -41.294
16.079.965
16.472.043
18.880.568
2.408.525
-23.478.039
-24.759.890
-22.392.659
2.367.231
Lasten Er is € 41.000 minder uitgegeven aan subsidies voor het poppodium. Door omstandigheden is het met ingang van 2008 beschikbaar gestelde budget voor popactiviteiten niet gebruikt. De subsidie aan Vitras is € 22.000 hoger dan geraamd. Dit is inclusief een bijdrage binnen het algemeen maatschappelijk werk van € 45.000 voor vluchtelingenwerk, die wordt gedekt door aanwending van de rijksmiddelen inburgering en educatie. De uitgaven voor het project woonservicezones zijn € 114.000 hoger dan geraamd. Hier tegenover staan inkomsten tot een bedrag van € 100.000 (zie baten). Op het subsidiebudget is ten onrechte de subsidie aan Vitras inzake lokaal preventief jeugdbeleid (geraamd op programma 3) van € 55.000 verantwoord. In 2009 is het inventarisatieonderzoek asbest gestart. Van de nog resterende gebouwen wordt in 2010 een rapportage gemaakt. Bij de Najaarsnota 2008 is € 28.000 beschikbaar gesteld voor beveiliging daken op gemeentelijke gebouwen, de zogenoemde ladderborgingspunten. De werkzaamheden zijn voor een deel uitgevoerd in 2009. In 2010 wordt hier verder aan gewerkt, zodat alle gebouwen aan de wettelijke eisen op dit punt voldoen. Het budget voor energieverbruik is met € 25.000 overschreden. Deze overschrijding is geheel toe te schrijven aan de hogere voorschotten, die de energiemaatschappij in 2009 ten opzichte van 2008 in rekening heeft gebracht. Dit is reeds gesignaleerd in de Najaarsnota en aanleiding geweest voor een inmiddels gestart onderzoek om hierover duidelijkheid te verkrijgen.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 121
De bijdrage aan de gemeenschappelijke regeling GGD Midden Nederland is (alleen in 2009) te hoog geraamd. Dit levert een voordeel op van € 29.000. In september 2009 is gestart met de 1e fase invoering van een nieuw model schuldhulpverlening. Omdat de 2e fase in 2010 wordt uitgevoerd, ontstaat in 2009 een voordeel van € 47.000. Aangezien voor de uitvoering van de 2e fase een verplichting is aangegaan, zal worden voorgesteld om dit bedrag over te hevelen naar 2010. Van de subsidie voor zorgvernieuwingsprojecten is € 90.000 niet aangewend, omdat hiervoor in 2009 geen aanvragen zijn binnengekomen. Aan uitkeringen bijzondere bijstand is € 80.000 minder uitgegeven dan begroot. Weliswaar is er een hoger beroep gedaan op individuele bijzondere bijstand, de regeling chronisch zieken en gehandicapten en ouderentoeslag van in totaal € 52.000, maar daar staat tegenover dat er € 132.000 minder is uitgegeven aan langdurigheidstoeslag. Aanvankelijk is in de Voorjaarsnota 2009 rekening gehouden met een extra budget van € 200.000. Dit was een maximaal ingeschat risico wegens de verruiming van de criteria voor toekenning van de langdurigheidstoeslag. Aan klanten, die deelnemen in de collectieve ziektekostenverzekering betalen wij een bijdrage in de premie in de vorm van bijzondere bijstand. De ingehouden premies worden rechtstreeks doorbetaald aan de ziektekostenverzekeraars. Door een daling van het aantal deelnemers aan deze regeling is een voordeel ontstaan van € 61.000. Zie ook de toelichting op de baten. Ten opzichte van de raming in de Najaarsnota 2009 vallen de uitgaven Wet werk en bijstand (WWB) (uitkeringen bijstandsgerechtigden) € 179.000 lager uit. De uitkeringen bedragen netto € 11,1 miljoen afgerond. Het door het rijk toegekende budget inkomensdeel van de Wet werk en bijstand bedraagt € 12,5 miljoen afgerond. In dit budget is extra geld begrepen voor de toename van bijstandsuitkeringen als gevolg van de economische crisis. De onderschrijding van de uitgaven WWB ten opzichte van het inkomensdeel bedraagt € 1,4 miljoen (10,5%). Verder zijn de kosten voor het project digitalisering klantendossiers en abonnements- en onderhoudskosten applicatiebeheer WWB € 49.000 meegevallen. De verstrekking van uitkeringen op basis van de Wet Ioaw, Ioaz en de BBZ vallen € 367.000 hoger uit ten opzichte van de raming. De werkelijke uitgaven in 2009 liggen op een vergelijkbaar niveau van 2008 (€ 822.000). De advies - en onderzoekskosten vallen € 52.000 hoger uit door specialistische ondersteuning bij Europese aanbesteding hulpmiddelen WMO en actualiseren van alle bij de cliënt aanwezige hulpmiddelen. Verder worden de jaarlijkse gemeentelijke bijdragen in het kader van de oude regeling Geldelijke steun huisvesting gehandicapten afgewikkeld tot een hoger bedrag van € 43.000 (zie ook onder de baten). De advies - en onderzoekskosten vallen € 73.000 hoger uit door specialistische ondersteuning aanbesteding Hulp bij huishouden en begeleiding, afstemming werkprocessen Klantcontactcentrum en backoffice WMO. Er zijn geen uitgaven gedaan tot een bedrag van € 55.000 voor aanpassing van bestaande ADLclusters (aanpassing woningen). Bij nader inzien betaalt de woningbouwvereniging de aanpassingen. De doorbelasting vanuit de kostenplaats Sportaccommodaties is € 30.000 hoger dan geraamd. Dit komt onder andere door de hogere voorschotten die de energiemaatschappij in 2009 ten opzichte van 2008 in rekening heeft gebracht. Dit is reeds gesignaleerd in de Najaarsnota en aanleiding geweest voor een inmiddels gestart onderzoek om hierover duidelijkheid te verkrijgen. De uitgaven voor technisch onderhoud binnen- en buitensportaccommodaties waren € 39.000 lager dan geraamd. In 2009 zijn de sloopkosten van € 54.000 voor de sloop van de tijdelijke gymzaal Batau geraamd. De sloop heeft niet plaatsgevonden, mede omdat de permanente bouw nog niet gereed is.
122 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
De sportsubsidies zijn € 54.000 lager dan geraamd. In tegenstelling tot andere jaren hebben onder andere de afrekeningen met de sportverenigingen niet tot nabetalingen geleid. De subsidies voor onder andere jeugd en sport, seniorensport en sportstimulering zijn in totaal € 24.000 hoger dan geraamd. Verzuimd is de provinciale bijdrage van € 11.000 ten laste van de vooruitontvangen middelen als inkomst op dit programma te verantwoorden. Dit gebeurt alsnog in 2010. Diverse meer geringe lasten en baten op de diverse producten zijn niet nader toegelicht. Nadeel € 26.000. Verder hebben op de diverse producten mutaties in de uren plaatsgevonden. Het saldo daarvan is € 122.000 positief. Baten Als dekking van de uitgaven van inburgering en educatie voor vluchtelingenwerk ad € 45.000 (zie ook toelichting onder de lasten) is de ontvangen rijksbijdrage ingezet. De dekking is niet geraamd waardoor sprake is van een voordeel van € 45.000. De provincie heeft een bijdrage verleend voor het project woonservicezones van € 100.000 en van € 4.000 voor versterking van het vrijwilligerswerk. Deze bijdragen zijn niet geraamd. Een afrekening over oude jaren van de bijdrage, die door de SWN moet worden betaald voor de exploitatiekosten van buurthuizen is € 20.000 hoger dan geraamd. De uitgaven voor Centrum Jeugd en Gezin zijn hoger dan geraamd. De kosten worden echter volledig vergoed door het Rijk (vooruit ontvangen middelen). De bijdrage vanuit de vooruit ontvangen middelen aan dit product is daardoor € 88.000 hoger. Wegens afrekening 2009 met de deelnemende gemeenten van de kosten van de regionale sociale recherche ontstaat een voordeel van € 27.000. De aflossingen leenbijstand door cliënten zijn € 21.000 hoger dan begroot. De oorzaak hiervan is dat van oninbaar geachte vorderingen een deel alsnog is ingevorderd in 2009. Op de bijzondere bijstand aan minima wordt premie ziektekostenverzekering ingehouden. In 2009 waren er minder deelnemers aan deze regeling. Hierdoor is minder premie ingehouden en is een nadeel ontstaan van € 61.000. Ook de afdracht van de premie aan de ziektekostenverzekeraar is hierdoor lager. Zie ook de toelichting op de lasten. Wegens terugvordering en verhaal en waardering van de voorziening dubieuze debiteuren ontstaat in 2009 een voordeel van € 34.000. De uitkeringen op basis van de Wet Ioaw, Ioaz en de BBZ zijn 75% declarabel bij het rijk. Voor de overige 25% wordt van het rijk een budgetdeel ontvangen. Verder worden aflossingen ontvangen. Ten opzichte van de begroting bedragen de meerinkomsten € 346.000. Per 1 september 2009 is voor de individuele voorzieningen WMO overgegaan van koop naar huur. In verband hiermee is op basis van de uitnodiging tot inschrijving de overnamesom bepaald van verkoop van bij de gemeente in depot aanwezige hulpmiddelen. De overnamesom is bepaald op € 1.738.000 en leidt tot een incidentele bate in 2009. De eigen bijdragen van de gebruikers van voorzieningen gehandicapten zijn in € 37.000 hoger dan begroot. De voorziening dubieuze debiteuren is gewaardeerd tot en met 2009. Gevolg is dat de dotatie aan de voorziening dubieuze debiteuren verlaagd kan worden met € 85.000. Reden is dat van de oninbaar geachte vorderingen in 2009 een deel alsnog is ingevorderd. De afwikkeling van de oude regeling Geldelijke steun huisvesting gehandicapten is € 43.000 hoger door aanwending van de daarvoor ontvangen afkoopsom van het rijk. De eigen bijdragen WMO komen op basis van een voorlopige opgave van het Centraal Administratie Kantoor (CAK) € 102.000 lager uit dan begroot. Een definitieve afrekening over 2009 wordt nog in de loop van 2010 door het CAK aangeleverd. Diverse kleine posten op de diverse producten (per saldo € 17.000 nadelig) zijn niet nader toegelicht.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 123
3.2.6
Economie, werk en vrije tijd
Onderwerp Lasten Baten Saldo programma
Raming 2009
Raming 2009
Werkelijk
(primitief)
(definitief)
2009
9.891.345
11.238.935
Verschil
10.152.303
1.086.632
7.435.564
8.733.002
8.034.039
-698.963
-2.455.781
-2.505.933
-2.118.264
387.669
Lasten Voor reïntegratieactiviteiten is een budget geraamd van € 3.691.000. Dit budget is gebaseerd op het door het rijk toegekende Participatiebudget. De werkelijk uitgaven bedragen € 2.670.000, daarmee ontstaat een voordeel van € 1.021.000. Voor de uitvoering van het Actieplan bestrijding jeugdwerkloosheid binnen de regio Lekstroom is € 280.000 geraamd. Hiervan is € 225.000 nog niet besteed en dit leidt tot een voordeel in 2009. Het project loopt van 1 september 2009 tot 1 september 2010. Voorgesteld wordt om de niet bestede gelden ad € 145.000 over te hevelen naar 2010. Het restbedrag van € 80.000 betreft niet benutte gelden voor inzet jongerenvouchers, dit project komt in 2010 terug. Voor het starterscentrum/microkrediet is € 23.000 minder uitgegeven. De starterdag KvK is gebruikt om in contact te komen met startende ondernemers en om hun specifieke wensen te inventariseren. Sinds september 2009 zijn kleine bedrijfsruimten bij Fourstar (Lage Weide) beschikbaar voor starters uit Nieuwegein. Op beide initiatieven liep het niet storm en het leverde onvoldoende resultaat op. Met name de reserveringen voor de bedrijfsruimten zijn onbenut gebleven. Voor ketensamenwerking en integrale werkgeversbenadering is € 27.000 minder uitgegeven. Voorgenomen activiteiten zijn voor een belangrijk deel gerealiseerd maar brachten minder kosten mee dan verwacht. De directe kosten op diverse evenementen laten een overschrijding zien van € 165.000. Hierbij moet worden aangetekend dat voor een deel hiervan dekking aanwezig was binnen budgetten elders in de begroting. Het gaat met name om de evenementen Ladies tour en Nieuwegein Bruist. De toewijzing daarvan door middel van een begrotingswijziging heeft door omstandigheden bij de Najaarsnota niet plaatsgevonden. De dekking was voor een deel aanwezig binnen de budgetten voor Communicatie, Parkdagen, de Popgelden en Nieuwegein Beweegt. Daarnaast hebben zich nog diverse andere over- en onderschrijdingen op de urentoerekening (nadeel € 82.400) en andere directe budgetten (voordeel € 37.400) voorgedaan. Baten Onder de baten is geraamd de aanwending van het door het rijk beschikbaar gestelde Participatiebudget, onderdeel reïntegratie, van € 3.691.000. Uit dit budget worden de lasten gedekt voor reïntegratieactiviteiten. In werkelijkheid is in 2009 € 3.045.000 gedekt. Ten opzichte van de raming betekent dit een nadeel van € 646.000. Voor het project “Inzet jongerenvouchers” is een bijdrage van € 80.000 geraamd van de gemeente Utrecht. Dit bedrag is in 2009 niet ontvangen omdat dit project in 2010 tot uitvoering komt (nadeel € 80.000).
124 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Uit georganiseerde evenementen zijn opbrengsten verkregen die niet geraamd zijn. Ontvangen zijn opbrengsten wegens consumpties en sponsorgelden Nieuwegein Bruist ad € 36.000 en voor de Ladies Tour is € 14.000 ontvangen. Daarnaast is nog € 5.000 ontvangen van de provincie inzake Eneco Tour 2008. Tevens is sprake van diverse voordelige en nadelige verschillen op de baten van dit programma voor een totaal bedrag van € 27.800 nadelig. 3.2.7
Ruimtelijke ontwikkeling
Onderwerp
Raming 2009
Raming 2009
Werkelijk
(primitief)
(definitief)
2009
Verschil
Lasten
9.628.117
13.123.049
67.251.154
-54.128.105
Baten
4.747.671
4.982.354
47.639.496
42.657.142
-4.880.446
-8.140.695
-19.611.658
11.470.963
Saldo programma Lasten
Aan opdrachten kunstwerken is een bedrag van € 87.000 uitgegeven. Dit bedrag komt bij resultaatbestemming ten laste van de Reserve Beeldende kunst. De uitgaven in het kader van het Actieprogramma cultuurbereik bedragen in 2009 € 174.000. Dit bedrag is niet geraamd. Bij de resultaatbestemming wordt voorgesteld dit bedrag conform de besluitvorming ten laste van de Reserve Beeldende kunst te brengen. De afstemming tussen participanten bij de realisatie van deze projecten Vreeswijk-Zuid, Ruimte voor de Lek, hoogspannings- en gasleiding Blokhoeve heeft de nodige vertraging veroorzaakt. De lasten bleven hierdoor € 292.500 achter bij de raming. Aan u is voorgesteld om de middelen die nog benodigd zijn voor het project hoogspanningslijn Blokhoeve ad € 89.000 over te hevelen naar 2010. Wegens vertraging in het plaatsen van (interactief) raadpleegbare bestemmingsplannen op de gemeentelijke website waren de lasten lager en was sprake van een voordeel van € 100.000. Door technische problemen eind 2009 was het niet mogelijk dit al geheel afgerond te krijgen. Door de vertraging is de plancontourenkaart nog niet gereed, bovendien heeft de markt de bijbehorende software pas in april 2010 beschikbaar. Tenslotte moet een aantal van de al op onze website staande plannen geconverteerd worden naar een hogere standaard, zodat ze feilloos gekoppeld kunnen worden aan de plancontourenkaart. Voor deze activiteiten is budgetoverheveling aangevraagd. Van het rijk is ten behoeve van de realisatie van het Project parkview een bedrag van € 648.800 (zie baten) aan subsidie ontvangen. De subsidie wordt verstrekt aan de mede opdrachtgever / afnemer van het project. (Florie van de Heuvel en stichting wijkactiviteitencentrum De Baten) De doorbetaling en de ontvangst van de subsidie is niet geraamd. Het proces van gebiedsontwikkeling en in het verlengde daarvan het opstellen van gebiedsvisies voor Jutphaas Wijkersloot, Nieuw Vreeswijk 2 en Rijnhuizen-West, is nog niet afgesloten. Hierdoor blijven de lasten € 36.800 achter bij de raming. Zie ook de toelichting onder de baten. Voor woonbeleid vallen de lasten € 99.200 lager uit. Voor een bedrag van € 77.000 wordt dit veroorzaakt door een vertraging in het Programma 1.600 woningen. Als gevolg van de economische crisis zijn er minder planinitiatieven ingediend door externen dan verwacht en daardoor ook minder noodzaak voor extern onderzoek en advies. Tevens heeft een afrekening plaats gevonden van de BRU (woningeenheden) en Surplus vermogensbeheer (inwonersbijdrage) voor een bedrag van € 22.200.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 125
Door minder kentekentellingen en snelheidsmetingen alsmede minder uitbestede werkzaamheden voor mobiliteitsadviezen zijn de lasten op het gebied van mobiliteit € 26.100 lager. Ook is er minder subsidie aangevraagd voor het gebruik van de seniorentaxi. Vertraging in de realisatie van het aantal parkeervoorzieningen veroorzaken € 83.300 aan lagere kapitaallasten. Daarnaast was sprake van geringe overschrijdingen op diverse posten parkeren voor een bedrag van € 22.400. Er zijn meer uren besteed voor onder andere gebiedsvisie Jutphaas Wijkersloot, woonruimteverdeling, bouwtoezicht en handhaving op bouwvergunningen. Dit levert een nadeel op van € 106.500. Daarnaast was sprake van diverse geringe voordelen op diverse posten voor een totaalbedrag van € 31.500. Deze posten zijn verder niet toegelicht. Baten De inkomsten garage parkeren zijn € 86.800 hoger uitgevallen door een positief effect van de tariefsaanpassing in 2009. Van het rijk is ten behoeve van de realisatie van het Project parkview € 648.800 meer subsidie ontvangen dan geraamd. (zie ook toelichting lasten). De uitgaven gebiedsvisies worden gedekt uit de Interstedelijke Vernieuwings middelen (ISV). Door achterblijvende uitgaven behoefde € 49.668 minder uit de ISV-middelen te worden gedekt, waardoor de baten achterblijven. (zie ook toelichting lasten). In de begroting voor 2009 is uitgegaan van 450 bouwaanvragen. Het jaartotaal is uitgekomen op 420. Door de minder verstrekte bouwvergunningen bleven de leges inkomsten € 337.000 achter bij de raming. Het gaat hoofdzakelijk om kleinere bouwplannen. Voor de legesinkomsten zijn we grotendeels afhankelijk van grote bouwprojecten met hoge bouwkosten omdat het legesbedrag een percentage van de bouwkosten is. Omdat deze procedures complex zijn, is van die bouwaanvragen vooraf lastig te bepalen wanneer ze worden verleend. De overige geringe hogere baten op diverse posten voor een bedrag van € 11.500 zijn niet verder toegelicht. Lasten en baten grondbedrijf regulier Onderwerp
Raming 2009
Raming 2009
Werkelijk
(primitief)
(definitief)
2009
Verschil
Lasten
2.434.571
Baten
2.434.571
2.434.571
44.708.891
42.274.320
0
2.099.224
13.584.289
11.485.065
Resultaat grondbedrijf
4.533.795
58.293.180
-53.759.385
De grondexploitatiebegrotingen komen in de gemeentebegroting niet tot uitdrukking. In afwijking van de gemeentebegroting, waarin ramingen op basis van kalenderjaren plaatsvinden, beslaan de ramingen van de grondexploitaties de totale productietermijn van een bestemmings- of bouwplan (vaak 10 jaar of meer). De grondexploitatiebegrotingen worden dan ook niet op het resultaat van een willekeurig kalenderjaar beoordeeld, maar op het eindresultaat van de uitvoering van het plan. Tot en met de begroting 2009 is daarom volstaan met het alleen ramen van de financiële beheerskosten van het Grondbedrijf. Dit is de reden van de grote verschillen tussen rekening en begroting. Vanaf 2010 zijn tevens de geraamde kosten van bouwrijpmaken geraamd. De verschillen zullen dan aanmerkelijk afnemen. Vanwege het ontbreken van ramingen voor bouwrijpmaken in 2009 is het daarom relevant om alleen naar het saldo van het grondbedrijf te kijken.
126 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Het resultaat van het Grondbedrijf bedraagt € 13.584.289 negatief. Het saldo kan als volgt gespecificeerd worden: Complex
Resultaat
Rente t.l.v.
Resultaat
beheer
resultaat i.v.m.
herziening
verliesgevend
kostprijs-
complex
berekeing
(kolom 2)
(kolom 3)
(kolom 1) 1
Jaarresultaten
(kolom 4)
Bovenwijkse voorzieningen
3
Overige complexen
5
Plettenburg-de Wiers
19 Erfpachtsgronden
-35.616,40
-35.616,40
-198.532,77
29.059,00
-169.473,77
23.817,46
464.269,35
488.086,81
13.343,42
13.343,42
20 Galecop/Galecopp erzoom
-121.118,99
-7.047.640,00
-7.168.758,99
9.091.250,00
9.091.250,00
86.195,17
-950.000,00
-863.804,83
-10.981,92
210.000,00
199.018,08
-275.695,36
-5.133.058,00
-5.408.753,36
-1.119.481,98
24.000,00
-1.095.481,98
22 Het Klooster 23 Lekboulevard 24 Vreeswijk-Noord 26 Blokhoeve 27 Binnenstad 28 Hildo Kropstraat 29 Vredebestlaan Algemene reserve Totaal
457.151,76 -196.988,29 -1.441.083,08
-3.312.119,65
Mutatie voorcalculatorisch resultaat: complex 22 Jaarresultaat
-4.493.039,26 -9.091.250,00 -13.584.289,26
Uit de tabel blijkt dat het resultaat over 2009 ten bedrage van negatief € 13.584.289 voornamelijk wordt veroorzaakt door de complexen Galecop en Blokhoeve. De grondexploitatie Galecop sluit dit jaar met een negatief saldo van € 7,1 miljoen. Belangrijke oorzaken zijn de aanleg van een geluidwerende voorziening langs rijksweg 2 voor circa € 2 miljoen. Voor dit bedrag heeft u in 2009 reeds benodigde middelen beschikbaar gesteld. Daarnaast is de exploitatieopzet aangepast aan de actuele omstandigheden. Dat wil zeggen dat het programma is gewijzigd en dat de inkomsten later in de tijd zijn gezet. Deze wijzigingen hebben een nadelige invloed op het resultaat van afgerond € 5,1 miljoen. De grondexploitatie van Blokhoeve bedraagt € 5,4 miljoen negatief. Belangrijke oorzaken zijn de veranderende omstandigheden en de economische recessie waardoor de grondopbrengsten onder druk zijn komen te staan. Daarnaast is gebleken dat in het plangebied akoestische maatregelen moeten worden getroffen aan de aanwezige bedrijven. Voor het overige wordt het jaarresultaat bepaald door indexering/aanpassing van de lopende grondexploitatieopzetten en door rente op verlieslatende complexen.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 127
In deze raad zullen de herziene grondexploitatie per 1 januari 2010 en de Nota financiële positie grondbedrijf per 1 januari 2010 worden aangeboden. Hierin wordt uitgebreid ingegaan op de financiële uitkomsten van de grondexploitatie. 3.2.8
Duurzame ontwikkeling
Onderwerp
Raming 2009
Raming 2009
Werkelijk
(primitief)
(definitief)
2009
Verschil
Lasten
9.006.921
8.974.417
8.989.139
-14.722
Baten
6.752.605
6.640.828
6.634.435
6.393
-2.254.316
-2.333.589
-2.354.704
-21.115
Saldo programma Lasten
De subsidie voor het opstarten van het Natuurkwartier en het werkbudget zijn niet volledig besteed waardoor sprake is van een voordeel van € 55.600. De afronding van het Project Natuurkwartier zal plaatsvinden in 2010. Er wordt aan u voorgesteld om de voor de herinrichting van het natuurkwartier benodigde middelen ad € 41.272 over te hevelen naar 2010. De implementatie van de WABO is opnieuw uitgesteld. Aan u wordt voorgesteld om het overblijvende gedeelte van het budget (€ 26.111) over te hevelen naar 2010. De uitvoering van het Luchtkwaliteitsplan loopt door in 2010. U heeft specifiek hiervoor een budget beschikbaar gesteld waarop in 2009 € 40.884 minder is uitgegeven. Op de vuilverwerking via het huisvuil/aanbiedstation is een aanzienlijk voordeel ontstaan. Zo zijn de lasten van kwijtschelding € 76.900 lager dan begroot, omdat aanzienlijk minder huishoudens voor kwijtschelding in aanmerking komen dan was voorzien. De afrekening van de dienstverleningsovereenkomst met de RMN over 2009 valt gunstig uit. Dit levert een voordeel op van € 165.646. Verder waren de specifieke kosten van afvalinzameling € 118.300 hoger dan geraamd. Dit betreft onder andere de verwijdering en verwerking van grofvuil Nijpelsplantsoen, van illegaal afval en van door onderhoudsploegen opgehaald vuil. De kosten voor ISV-algemeen en het Projectbesluit bodem zijn € 43.800 lager dan voorzien. De kosten worden gedekt uit subsidies, die als Vooruit ontvangen middelen zijn verantwoord. Hierdoor is de aanwending daarvan ook lager (zie ook de baten). De overige geringe hogere afwijkingen op diverse producten (€ 4.900) worden verder niet toegelicht. Er zijn meer uren besteed voor onder andere de producten ruimtelijke ontwikkelingen, bodem, energie, geluid, burgers, lucht, vergunningverlening, handhaving en milieu, huisvuil, kinderboerderij/dierenweides. Dit levert een nadeel op van € 300.200. Baten Een aantal projecten van ISV-algemeen en van ISV-bodem (projectbesluit) zijn nog niet helemaal afgerond. Deze projecten worden betaald met subsidies, die verantwoord worden op vooruit ontvangen middelen. Hieraan is € 41.900 minder onttrokken. In het kader van de vuilverwerking via het huisvuil/aanbiedstation zijn een subsidie ontvangen voor de inzameling van verpakkingsmateriaal, een opstartvergoeding voor de inzameling van plastic en een bijdrage van een woningbouwvereniging voor het plaatsen van een ondergrondse vuilcontainer. De extra inkomsten in verband hiermee bedragen € 81.400. De opbrengst afvalstoffenheffing is € 86.900 lager dan begroot. Dit nadeel wordt voor een deel weer tenietgedaan doordat er minder verminderingen zijn verleend dan was voorzien (€ 32.600). Per saldo is sprake van een nadeel van € 54.300.
128 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Verder hebben op dit product nog enkele kleine (negatieve) afwijkingen plaatsgevonden van in totaal € 10.000. Op de overige producten is ook sprake van kleine (positieve) afwijkingen, die niet zijn toegelicht. Hiermee is een bedrag gemoeid van € 18.300. 3.2.9
Beheer openbare ruimte
Onderwerp
Raming 2009
Raming 2009
Werkelijk
(primitief)
(definitief)
2009
Lasten
22.229.387
26.906.715
26.667.661
239.054
4.285.098
5.482.202
7.601.609
2.119.407
-17.944.289
-21.424.513
-19.066.052
2.358.461
Baten Saldo programma
Verschil
Lasten In 2009 is meer groenafval afgevoerd naar het compostterrein. Hierdoor is het budget met € 73.100 overschreden. Daartegenover staan echter ook meer inkomsten. Zie hiervoor de toelichting op de baten. Een deel van de werkzaamheden voor de beeldbestekken, dat voor 2010 stond gepland, is al in 2009 uitgevoerd. Hierdoor is in 2009 een nadeel ontstaan van € 63.200. In de Voorjaarsnota 2010 zal hiermee rekening worden gehouden en zal het budget voor 2010 worden gecorrigeerd. In de Najaarsnota 2009 is een te lage inschatting gemaakt van de nog te realiseren werkzaamheden voor herinrichting groen van de wijken Doorslag en Zuilenstein. Als gevolg van actieve burger-participatie zijn de kosten € 46.800 hoger uitgevallen. Normaal gesproken worden deze kosten gedekt door aanwending van de Reserve herstructurering wijken. In 2009 is het door de raad goedgekeurde bedrag van € 1.457.000 aan de reserve onttrokken. Aan u wordt voorgesteld het bedrag van de meerkosten via resultaatbestemming 2009 te onttrekken aan de reserve. De investering voor de automatisering van de administratie van de begraafplaatsen is opnieuw vertraagd. Hierdoor zijn de kapitaallasten € 28.800 lager dan geraamd. Als gevolg van het uitstellen van de investeringen van het wegbeheersysteem en een verkeersregelinstallatie is ook op het product wegen een voordeel ontstaan voor kapitaallasten van € 35.300. De actualisatie van het onderhoudsplan wegen heeft tot een overschrijding van het budget geleid met € 26.400. Het budget voor Herinrichting wijken groen is positief beïnvloed door een bijdrage uit de Voorziening onderhoud wegen van € 840.000. Hierdoor is sprake van een overschot van € 775.750. Bij de bestemming van het resultaat zal aan de raad worden voorgesteld dit bedrag toe te voegen aan de Reserve herstructurering wijken. In 2009 moesten enkele tunnels en het geluidsscherm langs de ´s-Gravenhoutseweg extra worden gereinigd van leuzen. Hierdoor is het budget met € 29.100 overschreden. Het fietspad langs de Hollandse IJssel (investering van maatschappelijk nut) is in 2009 geheel voltooid. De afronding heeft geleid tot een kleine overschrijding van het budget met € 9.700. Met de implementatie van korte afstand radioapparatuur (KAR) in verkeersregelinstallaties is een bedrag gemoeid van € 109.000. Dit bedrag is 100 % subsidiabel (BRU). Zie ook de toelichting bij de baten. De voor 2009 geplande vervanging van wegmeubilair in onder meer Jutphaas/Wijkersloot heeft niet plaatsgevonden. Hierdoor zijn de kosten van aanschaf, onderhoud en reparatie € 125.400 lager dan geraamd.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 129
Door het langdurige winterse weer moest voor € 43.700 extra strooizout worden aangeschaft. Daarnaast heeft de RMN extra assistentie verleend bij de bestrijding van de gladheid. De kosten hiervan bedroegen € 25.000. De budgetten van straatreiniging zijn per saldo met € 129.500 overschreden. De oorzaak hiervan zijn schades (€ 16.700), vegen van stadsautowegen (€ 13.000), werkzaamheden buiten de beeldbestekken (€ 6.400), huur bladzuigers (€ 16.700), vuilafvoer (€ 46.200) en het vegen van de markten (€ 30.400). Op de post bruggen is sprake van lagere lasten voor een bedrag van € 176.800. In verband met de slechte weersomstandigheden in december is de aanschaf en aanleg van houten bruggen slechts gedeeltelijk uitgevoerd. Daarnaast is de opdracht voor de aanpassing van duikers in het park Oudegein ook voordeliger uitgevallen. In totaal is een voordeel ontstaan van € 152.100. Door het uitvallen van een projectleider heeft de uitvoering een aantal rioleringsprojecten (o.a. Doorslag, Zandveld, Lekboulevard, Klooster) een achterstand opgelopen. Hierdoor zijn de kapitaallasten € 138.300 lager dan geraamd. Minder servicelijnmeldingen hebben geleid tot lagere lasten voor kolk- en huisaansluitingen voor een bedrag van € 28.200. Minder calamiteiten en een voordelige aanbesteding hebben eveneens geleid tot lagere kosten van onderhoud en reparatie van rioleringen (€ 133.900). In 2008 heeft een algehele controle plaatsgevonden op de automatische kwijtscheldingen. Hierdoor hoefde in 2009 minder rioolrechten te worden kwijtgescholden. Dit heeft een voordeel opgeleverd van € 27.300. In 2009 is een bedrag van € 623.600 wegens een ontvangen subsidie voor het baggeren doorbetaald aan het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden. Zie ook de toelichting bij de baten. De investeringen voor de aanschaf van GEO Midoffice, het tekenbeheersysteem en voor de opbouw van het digitaal geografisch bestand hebben vertraging opgelopen. Hierdoor is een voordeel ontstaan op kapitaallasten van € 38.700. De investering van het tekenbeheersysteem is in verband met een efficiencyslag omgezet naar een investering in CAD-stations. Diverse kleine overschrijdingen hebben nog geleid tot een nadeel van € 101.200. Tenslotte heeft op de diverse producten een aantal grotere en kleinere mutaties in de urenverantwoording plaatsgevonden. Per saldo heeft dit een voordeel opgeleverd van € 35.500. Baten Er is door de RMN meer te composteren materiaal afgevoerd naar het compostterrein. Dit heeft een extra opbrengst opgeleverd van € 22.300. In 2009 hebben minder begravingen plaatsgevonden. Hierdoor is de opbrengst van de begrafenisrechten € 59.300 lager dan geraamd. Op voet- en fietspaden is sprake van een voordeel van € 96.000. Dit is veroorzaakt door het vrijvallen van het saldo van de Voorziening onderhoud parkpaden. Met ingang van 2010 zal het onderhoud daarvan rechtstreeks ten laste van de exploitatie komen. Aan u wordt voorgesteld om het voordelige resultaat over te hevelen naar 2010. Voor de implementatie van korte afstand radioapparatuur (KAR) is een bijdrage ontvangen van de BRU van € 109.000. Zie ook de toelichting op de uitgaven. Als gevolg van het vrijvallen van het saldo van de Voorziening onderhoud houten geluidswallen is op het product Wegmeubilair een voordeel ontstaan van € 1.434.700. Met ingang van 2010 komen de lasten voor geluidsbeperkende maatregelen ten laste van de nieuw te vormen Reserve actieplan geluid. In 2009 zijn meer grotere vergunningtracés vergund en aangelegd dan was voorzien. Hierdoor zijn meer bijdragen in de kosten van herstelbestrating ontvangen en is een voordeel ontstaan van € 45.900.
130 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
De vraag naar lichtmastreclame neemt langzaam af. Hierdoor dalen ook de inkomsten. Daarnaast moet de laatste termijn van 2009 nog worden afgerekend. Hierdoor zijn de inkomsten € 57.900 lager dan voorzien. De opbrengst rioolheffing is € 75.000 lager dan in de begroting was geraamd. In 2009 is een subsidie van € 623.600 voor baggeren ontvangen. Dit bedrag was bestemd voor het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden en is aan die instantie doorbetaald. Zie ook de toelichting op de uitgaven. Het definitieve aandeel van het Hoogheemraadschap in de kosten van het baggeren is € 84.600 lager dan verwacht. Dit is veroorzaakt door een wijziging in de verdeling van de kosten tussen de gemeente en het hoogheemraadschap. De Voorziening baggeren kent nog een saldo van € 29.500. Omdat het project baggeren geheel is afgerond, is dit bedrag vrijgevallen ten gunste van het resultaat. De overige geringe baten op diverse posten voor een bedrag van € 35.200 zijn niet verder toegelicht. 3.2.10 Overzicht algemene dekkingsmiddelen Het rekeningsresultaat (voor bestemming) wordt gevormd door het totaal van de lasten en baten van de programma’s en het overzicht algemene dekkingsmiddelen. Het overzicht algemene dekkingsmiddelen bevat de middelen, die vrij kunnen worden aangewend en waarvoor geen specifieke besteding of andere beperkingen zijn aangegeven. Onderwerp
Raming 2009
Raming 2009
(primitief)
(definitief)
Renteresultaat
5.359.367
Dividend
5.668.491
Werkelijk
Saldo
2009 6.059.294
390.803
515.041
489.001
275.305
-213.696
Algemene Uitkering
52.140.787
56.126.500
56.337.878
211.378
Belastingen
13.250.660
13.670.660
13.722.467
51.807
-15.836
610.532
609.388
-1.144
71.250.019
76.565.184
77.004.332
439.148
Overige algemene dekkingsmiddelen Totaal Renteresultaat Het renteresultaat van de gemeente als geheel is circa € 6 miljoen. In de Financieringsparagraaf (hoofdstuk 2.4.4) is meer uitgebreid aandacht besteed aan het gevoerde treasurybeleid en de daaruit voortvloeiende renteverrekeningen. Dividend In de raming is een extra dividenduitkering ten laste van de vrije reserve van de BNG opgenomen. Door de BNG is aangegeven dat in 2009 naar verwachting geen extra uitkering zal worden gedaan op grond van het huidige dividend- en kapitalisatiebeleid. Dit is de belangrijkste oorzaak van de dividendderving. Algemene uitkering In 2009 is een bedrag van € 56.337.878 ontvangen aan algemene uitkering uit het gemeentefonds. Dit is € 4.197.091 meer dan in de primitieve begroting geraamd en € 211.378 meer dan in de
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 131
begroting inclusief wijzigingen. De verschillen in de algemene uitkering in 2009 zijn ontstaan door de volgende oorzaken. 1.
Het accres voor het uitkeringsjaar 2009 was met 5,88% opnieuw hoog. Als gevolg van de economische omstandigheden is de normeringsystematiek sinds mei 2009 buiten werking gesteld en is de omvang van de algemene uitkering voor de jaren 2009 tot en met 2011 bevroren, waardoor de verdere ontwikkeling van de netto-rijksuitgaven niet meer van invloed is op de hoogte van de uitkering. Ook wordt er voor die jaren niet meer gewerkt met een behoedzaamheidreserve. Per saldo komt het accres van de algemene uitkering 2009 € 1.796.000 hoger uit dan in de primitieve begroting geraamd. Vanwege het vastgelegde accres is er op dit punt geen verschil tussen de stand van de rekening en die van de begroting met wijzigingen.
2.
In 2009 zijn diverse bedragen toegevoegd aan de algemene uitkering vanwege taakmutaties. Ten opzichte van de begroting 2009 gaat het om een bedrag van totaal € 1.560.000. Grotere bedragen heeft de gemeente ontvangen voor de nominale ontwikkeling van de WMO, voor combinatiefuncties brede school en voor de uitvoeringskosten van de inburgering. In november zijn nog bedragen toegevoegd voor een bedrag van € 44.000 voor onder meer het elektronisch kinddossier en combinatiefuncties brede school.
3.
De scores van de gemeente op de maatstaven in de algemene uitkering worden geregeld door het ministerie opnieuw berekend op basis van de meest actuele gegevens van onder meer het CBS. In 2009 wordt (voor de laatste keer) gerekend met een hoger aantal bijstandontvangers dan de gemeentelijke raming. Dit leidt tot een aanzienlijk verschil op de maatstaven, omdat per bijstandsontvanger een groot bedrag wordt ontvangen. Met ingang van 2010 wordt de berekeningswijze van het CBS aangepast, waardoor dit “voordeel” zich niet meer voordoet. Verder is het aantal inwoners minder gedaald dan bij het opstellen van de begroting 2009 werd verwacht. Dit leidt er ook toe dat de scores op de maatstaven voor de centrumfuncties hoger zijn dan geraamd. Per saldo leiden de scores op de maatstaven tot een verhoging van de uitkering met € 1.000.000 ten opzichte van de primitieve begroting en met € 214.000 ten opzichte van de stand bij de najaarsnota.
4.
Als gevolg van afwijkingen ten opzichte van de geraamde ontwikkeling van de maatstaven bij alle gemeenten samen is ook in 2009 de uitkeringsbasis aangepast. Met name door de stijging van het aantal bijstandsontvangers op landelijk niveau daalde de uitkeringsbasis ten opzichte van de begroting met € 112.000. Na de stand van de najaarsnota is de uitkeringsbasis niet opnieuw aangepast.
5.
Omdat de scores op de meeste maatstaven pas na afloop van het jaar definitief worden vastgesteld, vinden geregeld correcties over voorgaande jaren plaats. Ten opzichte van de primitieve begroting en de begroting met wijzigingen moest in 2009 per saldo € 47.000 terugbetaald worden over voorgaande jaren.
Schematisch gezien kan de ontwikkeling van de algemene uitkering in 2009 als volgt worden weergegeven:
132 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Primitieve
Begroting incl.
begroting
wijzigingen
Stand primitieve begroting 2009
52.140.787
Raming najaarsnota 2009
56.126.512
1. Wijziging accres/behoedzaamheidsreserve
1.795.655
0
2. Taakmutaties
1.560.405
43.958
3. Aanpassing scores maatstaven
1.000.277
214.061
-112.228
0
-47.017
-46.653
56.337.878
56.337.878
4. Ontwikkeling uitkeringsbasis 5. Verrekening voorgaande jaren Stand jaarrekening 2009 Belastingen
Het hier verantwoorde voordelige resultaat van afgerond € 52.000 wordt enerzijds veroorzaakt door per saldo een hogere belastingopbrengst van € 76.000 en anderzijds een nadelig resultaat op de invordering van € 24.000. Hierin is een storting begrepen van € 5.500 in de Voorziening dubieuze debiteuren in verband met herijking van de voorziening. In de paragraaf lokale heffingen (hoofdstuk 2.4.2) wordt nader op het belastingresultaat ingegaan Overige algemene dekkingsmiddelen Als gevolg van de liquidatie van de gemeenschappelijke regeling IZA en de daarmee gepaard gaande verdeling van het resterende vermogen van deze gemeenschappelijke regeling hebben alle deelnemende lichamen een evenredig deel van dit vermogen ontvangen. Voor de gemeente Nieuwegein gaat het om een bedrag in de eerste tranche van circa € 626.000. Daarnaast is in de Voorziening dubieuze debiteuren een bedrag van circa € 15.800 gestort wegens verwachte oninbaarheid van privaatrechtelijke vorderingen. De genoemde bedragen komen praktisch overeen met de in de begroting geraamde bedragen. 3.2.11 Stelposten en calculatieresultaten Calculatieresultaten Het saldo van de gemeentelijke bedrijfsvoering treft u aan in het zogenaamde calculatieresultaat. Dit bestaat uit het saldo van de kostenplaatsen (KP) en de ondersteunende producten (OP). De kostenplaatsen omvatten de afdelingskosten zoals salarissen, overige personeelsgerelateerde kosten en tractiekosten. Op de ondersteunende producten worden de facilitaire producten verantwoord zoals bijvoorbeeld Huisvesting, Automatisering, Catering etc. De calculatieresultaten bestaan uit verschillen tussen de werkelijke baten/lasten en de mate waarin deze zijn doorbelast. In de onderstaande tabel treft u de calculatieresultaten aan per sector.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 133
Calculatieresultaten kostenplaatsen en ondersteunende producten per sector: Kostenplaats/Ondersteunend product
Raming
Werkelijk
Verschil
1. Kostenplaats Griffie en Concernstaf
249.646
329.415
-79.769
2. Kostenplaatsen Bestuur en Dienstverlening
255.848
459.934
-204.086
67.033
484.758
-417.725
712.359
663.849
48.510
3. Kostenplaatsen Maatschappelijke Ontwikkeling 4. Kostenplaatsen Stadsontwikkeling & Beheer 5. Kostenplaats Binnenstad Totaal calculatieresultaat kostenplaatsen
190
-190
1.284.886 1.938.146
0
-653.260
6. Ondersteunende producten Bestuur en Dienstverlening
663.280
7. Ondersteunde producten Maatschappelijke Ontwikkeling 8. Ondersteunde producten Stadsontwikkeling & Beheer Totaal calculatieresultaat ondersteunende producten Totaal calculatieresultaat
401.322
261.958
-199.346
0
-199.346
-43.562
43.683
-87.245
420.372
445.005
-24.633
1.705.258 2.383.151
-677.893
Toelichting De nadelige (calculatie)resultaten op de kostenplaatsen en ondersteunende producten zijn in totaal begroot op € 1.705.258. De werkelijke nadelige resultaten bedragen € 2.383.151. Ten opzichte van de begroting betekent dit een nadelig verschil van € 677.893. Dit verschil bestaat uit een nadelig resultaat ad € 653.260 op de kostenplaatsen en een nadelig verschil ad € 24.633 op de ondersteunende producten. Het werkelijke calculatieverschil ad € 677.893 omvat circa 0,86% van de totale lasten op kostenplaatsen en ondersteunende producten. (exclusief onderwijs- en sportaccommodaties). De oorzaken van dit resultaat zijn erg divers. In hoofdlijnen is hieronder een aantal oorzaken aangegeven waardoor verschillen ten opzichte van de begroting zijn ontstaan. Een belangrijk deel van het negatieve resultaat op de kostenplaatsen is ontstaan op de personeelsgeoriënteerde budgetten zoals salarissen en inhuur van derden. Voor diverse werkzaamheden tijdens vacature- en ziekteperioden zijn derden ingehuurd. Daarnaast zijn derden ingeschakeld voor extra ondersteuning bij de invoering van de ASV, de invoering van het subsidievolgsysteem en Nieuwegein Beweegt (meerkosten € 310.000). Mede omdat het tarief voor extern personeel hoger is dan van gemeentepersoneel ontstaan nadelige effecten in de personeelssfeer. In totaal is € 1,7 miljoen meer aan inhuur betaald terwijl door de aanwezigheid van vacatures e.d. het voordeel op salarissen circa € 1,0 miljoen bedroeg. Daarnaast is op enkele directe budgetten met name vanwege hun omvang sprake van markante afwijkingen ten opzichte van de begroting. Te noemen zijn •
Lagere huur gemeentehuis
€
180.000
•
Lagere kapitaallasten centrale automatiseringsvoorzieningen omdat geplande investeringen nog niet volledig zijn gerealiseerd
€
103.900
•
Hogere energiekosten sportaccommodaties
€
142.200
•
Hogere kosten onderhoud sportparken. Het onderhoud van de
€
106.900
sportparken kon niet worden gerealiseerd binnen de huidige raming. In 2009 is inmiddels een beheersplan opgesteld. In 2010 moet dit plan voorzien in de structurele dekking van het tekort op het onderhoud van de sportparken.
134 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
In het bijlagenboek is een gedetailleerde toelichting op de resultaten van de kostenplaatsen opgenomen. 3.2.12 Reservemutaties Het resultaat van de gemeente bestaat uit het saldo van de lasten en baten van de programma’s plus de algemene dekkingsmiddelen. Hieruit ontstaat het resultaat vóór bestemming. Vervolgens wordt hieraan toegevoegd het saldo van de reservemutaties. Dit is het resultaat na bestemming, bij u bekend als begrotingsruimte c.q. rekeningsresultaat. In deze paragraaf presenteren wij u het verloop van de reserves in 2009. De mutaties in de reserves zijn gebaseerd op de door u vastgestelde richtlijnen voor resultaatbestemming (raadsbesluit van 24 september 2008). Het onderscheid in resultaat vóór en na bestemming dient om inzichtelijk te maken wat de gemeente in de begroting en de jaarrekening met de reserves verrekend. In onderstaand overzicht zijn per reserve de mutaties van 2009 weergegeven. Indien de mutaties betrekking hebben of in relatie staan met een bepaald programma, dan is dit programma in de laatste kolom van dit overzicht weergegeven. Daar waar de mutaties in de reserves afwijken van de bedragen waarover door u in de primitieve begroting of begrotingswijziging is besloten, dan worden de afwijkingen nader toegelicht. Omschrijving
Boekwaarde 01-01-2009
Vermeerderingen Resultaat bestemming 2008
Algemene reserve
28.988.515
Dekkingsreserve Reserve beeldende kunst
66.816.793
Reserve ISV-gelden Reserve herstructurering wijken Reserve sociaal culturele voorzieningen Binnenstad Reserve frictiekosten Nieuwegein kiest Reserve project EDDIE Reserve culturele ontwikkelstrategie Reserve stad op orde Reserve urgentieprogamma 1600 woningen
2.889.013
Reserve stadshuis en theater Reserve grondbedrijf Reserve egalisatie afvalstoffen Reserve egalisatie rioolrechten
Boekwaarde 31-12-2009
Progr.
Toevoeging 2009
Aanwending 2009
4.570.965
16.265.054
20.183.439
alle
2.673.193
64.143.600
55.220
688.051
758.508
220.802
24.000
955.310
alle progr 6 progr 6
2.316.558
186.500
1.457.000
1.046.058
progr 8
5.892.000
0
prog 6
865.750
-122.479
5.892.000 805.900
805.900
0
div
1.482.408
600.000
882.408
prog 1
4.560
85.840
prog 6
6.553.670
1.910.734
4.642.936
div
2.044.003
225.000
1.819.003
progr 6
50.000
0
prog 8
370.633
0
div
274.413
7.457.798
div progr 6 progr 7 progr 8
77.458
12.942
Reserve ontwikkeling gebied park Oudegein Reserve incidentele kosten stadshuis
Verminderingen
50.000 370.633 0 12.494.499
7.732.211 -1.067.990
11.426.509
1.160.696
100.896
1.059.800
1.325.619
130.996
1.194.623
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 135
Omschrijving
Boekwaarde 01-01-2009
Vermeerderingen Resultaat bestemming 2008
Reserve egalisatie marktgelden
0
Reserve egalisatie parkeerexploitatie/PSN
0
Reserve parkeren Reserves beheerd door de bestuurscommissie VO Totaal reservemutaties
Toevoeging 2009
Verminderingen
10.000.000
5.428.565
528.467
137.381.575
2.239.953
Geraamde reservemutaties Verschil Bij: Nadelig resultaat ten opzichte van raming
Progr.
Aanwending 2009
11.300
0
Boekwaarde 31-12-2009
11.300
progr 5
182.790
-182.790
128.169
9.871.831
progr 8 progr 8
5.957.032
progr 3
22.771.778
31.150.558
22.798.274
33.516.132
-26.496
-2.365.574
131.242.748
2.365.574 2.339.078
Toelichting Rekeningsresultaat 2008 Het rekeningsresultaat 2008 ad € 2.239.953 is bestemd zoals door u bij de goedkeuring van de jaarrekening 2008 is bepaald. In het overzicht is aangegeven met welke reserves het resultaat is verrekend. Deze verrekening wordt niet als zodanig geraamd. Resultaatbestemming 2009 Uit het overzicht blijkt dat aan de reserves € 26.496 minder is toegevoegd dan geraamd en voor een bedrag van € 2.365.574 minder zijn aangewend. De afwijkingen van per saldo € 2.339.078 zijn toegestaan binnen de door u vastgestelde richtlijnen voor de bestemming van het resultaat. De richtlijnen bepalen dat toevoegingen en onttrekkingen van reserves in de jaarrekening kunnen worden verwerkt tot maximaal het bedrag dat via begroting(swijzigingen) door de raad is goedgekeurd. Toevoegingen en onttrekkingen aan egalisatiereserves in de jaarrekening van het lopende boekjaar kunnen worden verwerkt tot het werkelijke saldo van de bestedingen en ontvangsten. De afwijkingen op de reservemutaties zijn onderstaand nader toegelicht. Bestemmingsreserves Reserve Grondbedrijf Er is een onttrekking aan de reserve Grondbedrijf geraamd van € 1.935.000. De onttrekking hield verband met een verwacht negatief resultaat op de grondexploitatie van het deelgebied Galecop. De geraamde onttrekking is niet geëffectueerd omdat de resultaten op dit complex deel uit maken van het totale resultaat op de grondexploitatie en dit resultaat wordt vereffend door middel van resultaatbestemming. Hierdoor ontstaat een nadelig verschil ad € 1.935.000 ten opzichte van de begroting. De grondexploitatie maakt deel uit van het programma Ruimtelijke ontwikkeling (nr. 6).
136 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Egalisatiereserves Reserve egalisatie afvalstoffen: In de begroting is een onttrekking van de Reserve egalisatie afvalstoffen geraamd in verband met een verwacht nadelig exploitatiesaldo van € 167.104. Het werkelijk exploitatiesaldo op afvalstoffen bedraagt € 100.896 nadelig. Hierdoor behoefde € 66.208 minder in de reserve te worden gestort, wat een nadelig effect heeft op het onderdeel reserves. Voor rioolheffing is een onttrekking aan de Reserve egalisatie rioolheffing geraamd in verband met een verwacht nadelig exploitatiesaldo van € 474.667. Het werkelijk saldo op riolering bedraagt € 130.997 nadelig. Ten opzichte van de begroting betekent dit een nadelig verschil van € 343.670. Voor marktgelden is een toevoeging aan de Reserve egalisatie marktgelden geraamd van € 17.101 in verband met een verwacht voordelig saldo. Het werkelijk saldo op marktgelden bedraagt € 11.301 voordelig. Ten opzichte van de begroting betekent dit een voordelig verschil van € 5.800.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 137
3.3
Balans
3.3.1
Activa in euro x 1.000
ACTIVA Nr.
Omschrijving
31-12-2008
31-12-2009
VASTE ACTIVA 1
3
Immateriële vaste activa
1.171
943
Kosten verbonden aan sluiten geldleningen
336
119
Kosten onderzoek en ontwikkeling
835
824
Materiële vaste activa
91.950
137.134
Gronden en terreinen
14.867
31.544
Bedrijfsgebouwen
57.102
82.766
Grond-, weg- en waterbouwkundige werken
10.586
10.859
898
1.018
Machines, apparaten en installaties
6.245
8.804
Overige materiële vaste activa
2.252
2.143
59.785
43.621
10.682
10.691
Vervoermiddelen
5
Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan gemeensch.regelingen Kapitaalverstrekkingen aan overige verbonden partijen Leningen aan woningbouwcorporaties
322
322
1.771
1.750
Leningen aan deelnemingen
723
668
Overige langlopende leningen
567
2.388
45.237
27.397
Overige uitzettingen met een looptijd > 1 jaar Bijdragen aan activa in eigendom van derden
483
405
152.906
181.698
57.815
19.243
57.748
19.176
67
67
18.325
24.131
11.522
17.379
Vorderingen overig
6.803
6.752
Liquide middelen
5.224
4.622
Liquide middelen (kas, bank en giro)
5.224
4.622
288
814
81.652
48.810
234.558
230.508
TOTAAL VASTE ACTIVA
VLOTTENDE ACTIVA 9
Voorraden Voorraden onderhanden werk (incl.bouwgrond in expl.) Voorraden erfpachtsgronden
11
Vorderingen Vorderingen op openbare lichamen
13
15
Overlopende activa TOTAAL VLOTTENDE ACTIVA
TOTAAL ACTIVA
17
Debiteuren nog te transporteren gronden
19
Aankoop nog te transporteren gronden
139
0
0
0
138 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
3.3.2
Passiva in euro x 1.000
PASSIVA Nr.
Omschrijving
31-12-2008
31-12-2009
Algemene reserve
95.805
84.327
Egalisatiereserves
2.486
2.266
39.090
44.650
137.381
131.243
2.240
-8.419
139.621
122.824
VASTE PASSIVA Eigen vermogen 2
Reserves
Overige bestemmingsreserves Totaal reserves 4
Saldo van de rekening van baten en lasten
Totaal eigen vermogen
Vreemd vermogen 6
Voorzieningen
18.413
14.665
8
Vaste schulden > 1 jaar
27.772
54.752
27.772
54.752
17
424
46.202
69.841
185.823
192.665
0
398
Vaste schuld banken en overige financiële instellingen 10
Waarborgsommen Totaal vreemd vermogen
TOTAAL VASTE PASSIVA
VLOTTENDE PASSIVA 12
Liquide middelen
14
Kortlopende schulden
36.004
25.842
16
Overlopende passiva
12.731
11.603
TOTAAL VLOTTENDE PASSIVA
48.735
37.843
234.558
230.508
1.450
1.366
139
0
0
0
TOTAAL PASSIVA
18
Gewaarborgde geldleningen
20
Opbrengst nog te transporteren gronden
22
Crediteuren nog te transporteren gronden
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 139
3.3.3
Balanswaardering en grondslagen waardering en resultaatbepaling
Algemeen De jaarrekening heeft betrekking op de hele gemeentelijke organisatie. De balans en de exploitatierekening van de Algemene dienst, het Grondbedrijf, Parkeerservice Nieuwegein en de definitieve jaarrekeningen van de Bestuurscommissies openbaar voortgezet onderwijs 2009 zijn geïntegreerd en zijn als één verantwoordingsdocument gepresenteerd. De jaarrekening is opgesteld overeenkomstig de bepalingen van het “Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten” (BBV). Ook de jaarrekeningen van het onderwijs, die zijn opgesteld volgens OCWrichtlijnen, zijn geïntegreerd conform het BBV. Grondslagen van waardering en resultaatbepaling Hieronder zijn de uitgangspunten geformuleerd, die zijn gehanteerd voor de balanswaardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat. Naast de bepalingen van het BBV liggen aan de waardering drie beleidsnota’s ten grondslag, de Nota “Investerings- en afschrijvingsbeleid” (raadsbesluit van 11 april 2001, nr. 152, herzien per 2 september 2003, nr. 288), de Nota “Beleid reserves en voorzieningen” (raadsbesluit van 14 december 2006 nr. 271), de “Financiële beheersverordening” (ex artikel 212 van de Gemeentewet) en de Hoofdlijnennotitie resultaatbestemming (raadsbesluit 24 september 2008, nr.353). Waardering activa Algemeen In de nota “Investerings- en afschrijvingsbeleid is aangegeven dat op investeringen wordt afgeschreven indien meer dan 10% of € 15.000 is uitgegeven. In het kader van het BBV mag er alleen nog worden afgeschreven op investeringen, die daadwerkelijk in gebruik zijn genomen. Deze handelswijze wordt in deze jaarrekening toegepast. Met ingang van 2005 is de activa-administratie geautomatiseerd en is de activamodule in gebruik genomen. Het gevolg daarvan is dat de renteberekening van investeringen, die in de loop van het jaar worden gedaan, is gewijzigd. De huidige systematiek, waarbij voor een dergelijke investering een half jaar rente werd berekend, is om technische redenen losgelaten. De rente wordt nu berekend over het werkelijk geïnvesteerde bedrag. Als gevolg van de wijziging van de afschrijvings- en renteberekeningsmethodiek zal de nota “Investerings- en afschrijvingsbeleid” moeten worden aangepast. Voor het overige zijn de bepalingen uit de nota onveranderd van kracht. Immateriële activa Disagio dat wordt betaald bij het overnemen van uitgezette geldleningen wordt geactiveerd en afgeschreven over de restantlooptijd van de desbetreffende lening. Materiële vaste activa
•
Investeringen kleiner dan € 15.000 worden niet geactiveerd.
•
Uitgaven voor investeringen met maatschappelijk nut worden in principe niet geactiveerd en komen rechtstreeks ten laste van de exploitatie.
•
Jaarlijks wordt bij de uitgangspunten voor het opmaken van de begroting het rentepercentage voor de berekening van de rentelasten van de investeringen vastgesteld. Dit percentage hangt samen met de situatie van de rente op de kapitaalmarkt. Voor 2009 is dit bepaald op 4%.
•
De afschrijving wordt berekend op grond van de tabel met afschrijvingstermijnen, die bij de nota hoort.
140 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
•
Alle investeringen worden lineair afgeschreven.
Financiële vaste activa De financiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Grondbedrijf Verslaggeving grondexploitaties In de verordening ex artikel 212 van de Gemeentewet, de “Financiële beheersverordening Nieuwegein”, heeft de raad bij besluit van 9 oktober 2003 de kaders voor de financiële organisatie, het financiële beheer en het financiële beleid vastgesteld. Deze verordening is voor het laatst door de raad herzien op 10 mei 2007. Op grond van deze verordening dient het college van burgemeester en wethouders tenminste eens in de vijf jaar een (bijgestelde) Nota grondbeleid aan de raad ter vaststelling aan te bieden. Het college heeft inmiddels een nieuwe Nota grondbeleid opgesteld. Deze nota zal in de loop van 2009 door de raad worden behandeld. In artikel 28 van de Financiële beheersverordening Nieuwegein is de systematiek van de verslaglegging van de grondexploitaties vermeld.
•
In geval van verliesgevende complexen wordt vooraf (via de exploitatie) een voorziening gevormd, die in mindering op de boekwaarde van het onderhanden werk wordt gebracht.
•
De winst wordt genomen vanaf het moment dat 50% van het complex is gerealiseerd. Dit vindt plaats naar rato van de realisatie van de verwachte opbrengsten uit grondverkopen. Vanaf 90% realisatie van de grondverkopen wordt de volledige winst genomen.
•
Op winstgevende complexen wordt rente op de boekwaarde bijgeschreven. Op verliesgevende complexen wordt geen rente bijgeschreven. In dat geval wordt de rente rechtstreeks ten laste van het resultaat gebracht. '
Mutaties onderhanden werk De uitgaven voor beheer, aankopen, bouwrijp maken en bijdragen aan het fonds “Bovenwijkse voorzieningen” en ook de inkomsten uit grondverkopen worden in de rekening van baten en lasten opgenomen. Onderhanden werk De door het Grondbedrijf (niet) in exploitatie genomen gronden zijn op de balans opgenomen op de post “Onderhanden werk”. Deze post geeft het saldo weer van de werkelijk gemaakte kosten en ontvangen opbrengsten van een bepaald complex. De boekwaarde (het saldo van deze post) kan zowel positief als negatief zijn. Bij een negatieve boekwaarde worden renteopbrengsten gerealiseerd, terwijl bij een positieve boekwaarde er sprake is van rentekosten. Resultaat Grondbedrijf Het jaarresultaat van het Grondbedrijf bestaat uit een drietal componenten, te weten:
•
het resultaat herziening kostprijsberekeningen;
•
het resultaat beheer;
•
calculatieverschillen.
Het eerste resultaat is het saldo van de aanpassing van de kostprijsberekeningen. Deze hebben zowel betrekking op de kostenkant (indexering kosten, gewijzigde kosten in verband met ruilverkavelingen) als op de opbrengstenkant (indexering opbrengsten, gewijzigde opbrengstramingen).
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 141
Het resultaat beheer behelst het saldo van kosten en opbrengsten van het dagelijks beheer van de complexen. Onder de kosten zijn begrepen belastingen, onderhoud, assurantiën, algemene kosten en betaalde rente kapitaalverstrekking. Tot de opbrengsten behoren huren, pachten, rente bij verkoop en opties tot verkoop. De calculatieverschillen zijn het gevolg van hoeveelheid- en prijsverschillen tussen werkelijke gerealiseerde kosten en opbrengsten en wat daartoe in de kostprijs is voorgecalculeerd. Specificatie balansposten Bij de jaarrekening hoort het bijlagenboek. Hierin zijn staten opgenomen waarin een aantal balansposten nader wordt toegelicht, te weten:
•
staat van de geactiveerde kapitaaluitgaven;
•
overzicht vaste activa volgens balansindeling;
•
overzicht van de kapitaalkredieten per 31 december;
•
overzicht van de reserves en voorzieningen;
•
overzicht van de langlopende schulden;
•
specificatie van de gewaarborgde geldleningen;
•
overzicht van vooruit ontvangen middelen;
•
jaarverslag en jaarrekening van het Grondbedrijf.
Waardering passiva Reserves en voorzieningen De Nota “Beleid reserves- en voorzieningen“ is eind 2006 herzien en op 14 december 2006 opnieuw door de raad vastgesteld. Deze nota vormt de grondslag voor de waardering van de reserves en de voorzieningen. Reserves De vorming van reserves is gebaseerd op artikel 43 van het Besluit “Begroting en verantwoording provincies en gemeenten” (BBV). Het BBV onderscheid drie soorten reserves: •
een algemene reserve;
•
bestemmingsreserves die dienen om ongewenste schommelingen in tarieven op te vangen, die aan derden in rekening worden gebracht, maar die niet specifiek besteed hoeven te worden;
•
overige bestemmingsreserves.
Op de balans wordt het jaarresultaat apart van de reserves onder het eigen vermogen tot uitdrukking gebracht. De feitelijke bestemming van het jaarresultaat vindt pas plaats, nadat de raad heeft beslist over een voorstel tot bestemming ervan. Het jaarresultaat wordt in principe gestort dan wel onttrokken aan de Algemene reserve met inachtneming van het besluit van de raad over de resultaatbestemming. Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd op grond van artikel 374, boek 2 van het Burgerlijk wetboek en artikel 44 van het BBV. Dit laatste artikel geeft een bredere uitleg aan het begrip voorzieningen, omdat gemeenten heel vaak middelen ontvangen, die voor een bepaald doel zijn bestemd.
142 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Over voorzieningen zegt dit artikel het volgende. 1.
Voorzieningen worden gevormd wegens: verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, maar redelijkerwijs kan worden ingeschat; op de balansdatum bestaande risico´s van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen, waarvan de omvang redelijkerwijs kan worden ingeschat; kosten, die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal jaren.
2.
Tot de voorzieningen worden ook gerekend van derden verkregen middelen, die specifiek moeten worden besteed, met uitzondering van de voorschotbedragen, bedoeld in artikel 49, onderdeel b (zie hierna bij “stelselwijziging”).
3.
Voorzieningen worden niet gevormd voor jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume.
Stelselwijziging Met ingang van 2008 zijn de bepalingen in het BBV ten aanzien van de voorzieningen gewijzigd. Het BBV schrijft nu voor dat de meeste onder artikel 44, 2e lid bedoelde voorzieningen als “overlopende passiva” moeten worden beschouwd. Bij het opmaken van de jaarrekening is hiermee rekening gehouden. Bij de balanspost “overlopende passiva” is het verloop van de vooruit ontvangen middelen toegelicht. 3.4
Toelichting op de balans (activa)
3.4.1
Immateriële vaste activa (01)
Omschrijving
Boekwaarde 01-01-200
Kosten sluiten geldleningen Kosten onderzoek en ontwikkeling Totaal
Correctie boekwaarde
Investeringen
Afschrijving
336 835 1.171
0
Bijdrage van derden
Boekwaarde 31-12-2009
-217
119
23
-34
824
23
-251
943
Toelichting op de mutaties “Immateriële vaste activa” N.v.t. 3.4.2
Materiële vaste activa (03)
Omschrijving
Boekwaarde 01-01-2009
Investeringen
Gronden en terreinen
14.867
16.969
-293
31.543
Bedrijfsgebouwen
57.102
28.340
-2.676
82.766
Grond-, weg-, en waterbouwkundige werken Vervoermiddelen
10.586
626
-353
10.859
898
373
-253
1.018
6.244
4.264
-1.313
Machines, apparaten, etc.
Afschrijving
Bijdrage van derden
-391
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Boekwaarde 31-12-2009
8.804
| 143
Omschrijving
Boekwaarde 01-01-2009
Investeringen
Afschrijving
2.253
378
-487
91.950
50.950
-5.375
Overige materiële uitgaven Subtotaal
Bijdrage van derden
Boekwaarde 31-12-2009 2.144
-391
137.134
Toelichting op de mutaties “Materiële vaste activa” Gronden en terreinen De investeringen betreffen de grondkosten van stadshuis
€
6.860.000
parkeergarages
€
9.672.700
Julianaschool
€
250.000
herstelkosten atletiekbaan
€
186.300
Bedrijfsgebouwen De mutaties in de balanspost “bedrijfsgebouwen betreffen de volgende investeringen: Stadshuis
€
12.293.000
Theater
€
1.082.700
Parkeergarages
€
6.649.800
Ondergrondse parkeerplaatsen blok 1
€
3.435.600
Winkels stadshuis (terug te ontvangen van Corio)
€
286.900
Nieuwbouw s.b.o. De Evenaar (Dassenweide)
€
2.233.800
o.b.s. De Toonladder (Galecop)
€
1.286.100
Hekwerken om scholen
€
471.600
Inrichting stadshuis
€
144.500
Aanbiedstation
€
104.200
b.b.s. Julianaschool (Galecop)
€
87.800
Sportzaal Batau
€
83.800
Gebouw F Fort Vreeswijk
€
83.400
Fortwachterswoning Fort Vreeswijk
€
65.500
Fietsenstalling Ringstede
€
29.200
Grond-, weg- en waterbouwkundige werken De investeringen betreffen diverse rioleringsprojecten. De kosten hiervoor bedroegen € 626.400. Vervoermiddelen In 2009 zijn een hulpverleningsvoertuig en 3 serviceauto´s voor de brandweer aangeschaft. De totale kosten hiervoor bedroegen € 211.200. Verder is de RAVO-veegmachine vervangen (€ 137.600) en zijn 2 serviceauto´s voor stadstoezicht gekocht (€ 24.600). Machines, apparaten en installaties De mutatie betreffen de volgende investeringen. Installaties stadshuis, theater, parkeergarages
€
3.247.000
Verkeersregelinstallaties
€
429.100
Diverse automatiseringsprojecten
€
390.300
Veiligheidsinstallaties
€
126.100
Roadblokker
€
37.000
144 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Verder wordt er op dit moment geïnvesteerd in de aanleg van een parkeerverwijssysteem. Hiervoor is in 2009 een bijdrage ontvangen van € 390.600 van het St. Antonius ziekenhuis. Overige materiële vaste activa De mutaties betreffen voornamelijk de aanschaf van software voor diverse geautomatiseerde systemen (EDMS, EDDIE). De totale investeringskosten bedroegen € 373.700. 3.4.3
Financiële activa (05)
Omschrijving Deelneming NV Sportinrichtingen Nieuwegein Deelneming parkeerbeheer
Boekwaarde 01-01-2009
Investeringen
10.664
9
Effecten Leningen aan woningbouwcorporaties Leningen aan deelnemingen Overige langlopende leningen
Totaal
Bijdrage van derden
Boekwaarde 31-12-2009 10.673
18
18
322
322
1.771
-20
1.751
723
-56
667
-17.840
29.785
-78
405
45.804
1.821
483
Bijdrage aan activa in eigendom van derden
Afschrijving
59.785
1.830
-17.994
0
43.621
Toelichting op de mutaties “Financiële vaste activa”. Deelneming De gemeente is enig aandeelhouder van de NV Sportinrichtingen Nieuwegein. Overige langlopende geldleningen Beleggingen De gemeente belegt haar overtollige middelen. In 2009 is hierop ruim € 17 miljoen afgelost. De afname is grotendeels het gevolg van de aanzienlijke investeringen, die in 2009 zijn gedaan, onder meer voor de binnenstad. Het saldo van de middelen, die langer dan 1 jaar zijn belegd, bedraagt aan het eind van het jaar € 27,3 miljoen. Door de toenemende liquiditeitsbehoefte worden op dit moment voor korte perioden geldleningen opgenomen. Deze zijn op de balans verantwoord onder de “vaste schulden” en zijn daar toegelicht. Bijstandsvorderingen lang Overeenkomstig de voorschriften worden langlopende bijstandsvorderingen onder de financiële activa verantwoord. Het saldo van deze vorderingen bedroeg aan het eind van het boekjaar € 688.100. Voor de WMO is een andere leverancier gevonden. Deze neemt de huidige voorraad WMO-artikelen over voor een bedrag van € 1.700.000. De leverancier zal dit bedrag in 24 termijnen voldoen. In verband hiermee is het bedrag opgenomen onder de langlopende vorderingen.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 145
3.4.4
Voorraden (09)
Omschrijving
Ultimo
Ultimo
2008
2009
Onderhanden werk Grondbedrijf
57.748
19.176
67
67
57.815
19.243
Niet in exploitatie genomen gronden Grondbedrijf Erfpachtgronden Totaal
De verslaglegging van de grondexploitatie is uitvoerig toegelicht in programma Ruimtelijke ontwikkeling (progr. nr. 6, paragraaf 3.2.7 en “Waardering activa”, paragraaf 3.3.3 ”Grondbedrijf”. Een specificatie van het onderhanden werk en van de voorzieningen van het grondbedrijf is opgenomen in het bijlagenboek (bijlage nr. 10). 3.4.5
Vorderingen (11)
Omschrijving Vorderingen op andere publiekrechtelijk
Ultimo
Ultimo
2008
2009
10.685
16.486
837
893
Verstrekte kasgeldleningen
0
0
Rekening-courantverhoudingen met niet
0
0
9.008
8.959
-2.451
-2.444
59
50
187
187
18.325
24.131
lichamen Vorderingen openbare lichamen bestuurscommissie VO
financiële instellingen Overige vorderingen Af: Voorziening dubieuze debiteuren Vorderingen Parkeerservice Nieuwegein Vorderingen Bestuurscommissie Voortgezet Onderwijs Totaal
Toelichting op de mutaties “Vorderingen op andere publiekrechtelijke lichamen” Het saldo van de vorderingen op publiekrechtelijke lichamen bestaat grotendeels uit btw (€ 11,7 miljoen), die nog met het rijk moet worden verrekend, onder andere voor het BTWcompensatiefonds. Toelichting op de mutaties “Overige vorderingen” Het saldo van de overige vorderingen bedraagt eind 2009 rond € 9,2 miljoen. Hierin is begrepen het nominale bedrag van de vorderingen van de sociale dienst van € 2,3 miljoen. Wegens verwachte oninbaarheid van een deel van deze vorderingen is € 474.000 toegevoegd aan de Voorziening dubieuze debiteuren. Het saldo van die voorziening bedraagt aan het einde van het jaar € 2.444.077. De voorziening maakt deel uit van de balanspost “Overige vorderingen”.
146 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
3.4.6
Liquide middelen (13)
Omschrijving
Ultimo
Ultimo
2008
2009
Bank- en girosaldo
148
90
41
100
3.284
4.415
Liquide middelen Parkeerservice Nieuwegein Liquide middelen Bestuurscommissie Voortgezet Onderwijs Kruisposten Totaal
-9
17
3.464
4.622
Toelichting op de mutaties “Liquide middelen” Niet van toepassing. 3.4.7
Overlopende activa (15)
Omschrijving
Ultimo
Ultimo
2008
2009
Overlopende activa
161
765
Overlopende activa Bestuurscommissie Voortgezet
127
49
288
814
Onderwijs Totaal
Toelichting op de mutaties “Overlopende activa” Op de post “overlopende activa” van de gemeente is een bedrag verantwoord van € 590.000 wegens de vooruit betaalde huur van het gemeentehuis. Hiermee is het saldo grotendeels verklaard. Debiteuren inzake nog te transporteren gronden (17) Deze post is een “pro forma”-post en is niet begrepen in het balanstotaal. Hij is niet van invloed op de vermogenspositie en heeft een informatief karakter. Op deze post worden de grondverkopen verantwoord waarover wel formele besluitvorming heeft plaatsgevonden, maar die nog niet zijn geëffectueerd. Om die reden worden ze buiten de balans gepresenteerd. In 2009 hebben geen grondverkopen plaatsgevonden. Aankoop inzake nog te transporteren gronden (19) Deze post is een “pro forma”-post en is niet begrepen in het balanstotaal. Hij is niet van invloed op de vermogenspositie en heeft een informatief karakter. Op deze post worden de grondaankopen verantwoord waarover wel formele besluitvorming heeft plaatsgevonden, maar die nog niet zijn geëffectueerd. Om die reden worden ze buiten de balans gepresenteerd. In 2009 hebben geen grondaankopen plaatsgevonden.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 147
3.5
Toelichting op de balans (passiva)
3.5.1
Reserves (02)
Verloop “Reserves” Een toelichting op de reserves is opgenomen in het jaarverslag, onderdeel reservemutaties (3.2.12). 3.5.2
Saldo van baten en lasten (04)
Omschrijving Saldo van de rekening van baten en lasten Totaal
Ultimo 2008 2.240
Ultimo 2009 -8.419
2.240
-8.419
Toelichting op het “saldo van baten en lasten” Het exploitatiejaar is afgesloten met een nadelig resultaat van € 8.418.651,64. Hierin zijn ook de resultaten van het grondbedrijf en van het voortgezet onderwijs verwerkt. Het resultaat wordt als volgt gespecificeerd.
•
resultaat algemene dienst
€
•
resultaat grondbedrijf
€ -13.584.289,26
•
resultaat voortgezet onderwijs
5.110.427,25
€
5.210.37
€
-8.418.651,64
Voor het voorstel aan de raad voor de bestemming van het resultaat wordt verwezen naar hoofdstuk 1.7 (raadsbesluit jaarrekening). Een nadere toelichting daarop is terug te vinden in hoofdstuk 3.1.3. 3.5.3
Voorzieningen (06)
Toelichting verloop “Voorzieningen” Omschrijving
Voorziening baggeren
Boekwaarde 01-01-2009
Vermeerderingen tgv de exploitatie
Aanwending
Boekwaarde 31-12-2009
0,00
446.100,00
446.100,00
0,00
Voorziening onderhoud sportaccommodaties
288.812,18
266.285,00
243.796,49
311.300,69
Voorziening onderhoud overige accommodaties
594.330,96
70.788,00
93.824,05
571.294,91
Voorziening wethouderspensioenen
2.622.782,00
790.362,73
77.158,73
3.335.986,00
Voorziening IHPO
2.585.001,34
469.888,00
914.432,09
2.140.457,25
956.143,55
241.682,00
375.410,76
822.414,79
Voorziening onderhoud accommodaties MO Voorziening onderhoud bruggen, tunnels en viaducten
748.269,40
400.000,00
417.387,72
730.881,68
Voorziening onderhoud wegen
7.690.623,24
1.931.227,87
3.763.435,58
5.858.415,53
Voorziening onderhoud parkpaden
1.173.117,69
2.983.249,00
4.156.366,69
0,00
714.418,00
725.000,00
1.439.418,00
0,00
Voorziening onderhoud beschoeiingen
0,00
290.198,00
290.198,00
0,00
Voorzieningen bestuurscommissie VO
1.039.273,00
145.221,00
894.052,00
12.362.749,11
14.664.802,85
Voorziening onderhoud houten geluidswallen
Totaal voorzieningen
18.412.771,36
8.614.780,60
Het saldo van de voorzieningen bedroeg op 01-01-2009 € 18.412.771.
148 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
De voorzieningen zijn tijdens het jaar ingezet ter uitvoering van vigerende onderhoudsplannen. In 2009 zijn de onderhoudsvoorzieningen opnieuw gewaardeerd. Waar nodig, zijn de voorzieningen ten laste van de exploitatie 2009 op het gewenste niveau gebracht. Een aantal voorzieningen voldoet niet aan de criteria, die aan een onderhoudsvoorziening worden gesteld. Daarom is besloten om de onderhoudsvoorzieningen parkpaden, houten geluidswallen en beschoeiingen op te heffen. Een deel van de vrijvallende middelen zal via resultaatbestemming in 2010 worden ingezet voor de vorming van een onderhoudsreserve buitensportaccommodaties. Het saldo van de voorzieningen bedraagt aan het einde van het jaar € 14.664.803. 3.5.4
Langlopende schulden (08)
Omschrijving Langlopende leningen
Boekwaarde 01-01-2009 27.772
Vermeerderingen 27.000
27.772
27.000
Totaal
Aflossing -20
Boekwaarde 31-01-2009 54.752
-20
54.752
Toelichting “Langlopende schulden” Het saldo van de langlopende schulden bedraagt aan het einde van het boekjaar € 54.751.629. Voor het grootste gedeelte bestaat dit bedrag uit het saldo van opgenomen kasgeldleningen met een looptijd langer dan 1 jaar, groot € 53.000.000. Deze leningen zijn opgenomen om in de grote liquiditeitsbehoefte te kunnen voorzien, die is ontstaan door de grote projecten en investeringen, die onderhanden zijn, waaronder de bouw van het stadshuis, het theater en diverse parkeergarages in het stadscentrum. De betaalde rente over de opgenomen leningen bedroeg in 2009 € 1.949.465. De opgenomen kasgeldleningen met een looptijd korter dan 1 jaar zijn opgenomen onder de kortlopende schulden. 3.5.5
Waarborgsommen (10)
Het saldo van ontvangen waarborgsommen bedraagt aan het einde van het boekjaar € 424.464. Het grootste deel hiervan bestaat uit waarborgsommen bij grondverkopen van het grondbedrijf. 3.5.6
Kortlopende schulden (14)
Omschrijving
Ultimo
Ultimo
2008
2009
Kasgeldleningen
18.000
5.000
Overige schulden
16.793
19.336
154
103
1.057
1.403
36.004
25.842
Schulden parkeerservice Nieuwegein Schulden Bestuurscommissie Voortgezet Onderwijs Totaal Toelichting “Kasgeldleningen”
In de groeiende behoefte aan liquide middelen wordt voorzien door het aantrekken van kasgeldleningen met een looptijd korter dan 1 jaar. Het saldo van deze leningen bedraagt aan het eind van het jaar € 5.000.000. Toelichting “Overige schulden”
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 149
In grote lijnen kan het saldo van de “Overige schulden” als volgt worden verklaard:
•
Nog te betalen posten (incl. grondbedrijf)
€
5.945.100
•
Voorlopige uitgaven sociale dienst
€
1.735.000
•
Diverse afdrachten sociale dienst
€
509.100
•
Diverse afdrachten algemene dienst
€
3.398.000
•
Onderhanden werk s&o en binnenstad
€
4.669.000
•
Inhuur en advieskosten
€
1.782.000
•
Overige crediteuren
€
1.310.400
3.5.7
Overlopende passiva (16)
Omschrijving
Ultimo 2008
Overlopende passiva Overlopende passiva Bestuurscommissie Voortgezet Onderwijs Gevolgen stelselwijziging vooruit ontvangen middelen
Ultimo 2009 6
68
1.471
948
11.254
10.587
1.477
11.603
overheden Totaal
Met ingang van 2008 zijn de bepalingen in het BBV ten aanzien van de voorzieningen gewijzigd. Het BBV schrijft nu voor dat de meeste onder artikel 44, 2e lid bedoelde voorzieningen als “Vooruit ontvangen middelen” op de balanspost “Overlopende passiva” moeten worden verantwoord. Na mutaties in 2009 bedraagt het saldo van de Vooruit ontvangen middelen aan het eind van het jaar € 10.587.319 (zie onderstaand overzicht). Omschrijving
Vooruit ontvangen middelen overheden Wet inburgering nieuwkomers (win)
Boekwaarde 01-01-2009
Vermeerderingen
72.089
Verminderingen
Terugbet. bijdragen
72.089 3.690.669
0
Werkdeel Wet werk en bijstand
3.619.538
Inburgering oudkomerseducatie
1.401.840
255.192
1.146.648
Kinderopvang en buitenschoolse opvang
71.808
54.500
17.308
Preventiebeleid etnische minderheden
33.476
33.476
0
334.454
879.080
25.244
0
3.910.361
355.161
Gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid Onderwijskansenbeleid
647.081
Milieusubsidies en vergoedingen
247.428
37.031
260.218
Middelen BOS-project
116.158
70.933
45.225
Lokaal preventief jeugdbeleid
59.143
59.143
0
Middelen regionaal meldpunt coördinatie leerplicht
10.532
313.561
8.202
Facilitaire aanpassing brede school + sportaccommodaties
566.453
3.044.686
Boekwaarde 31-12-2009
25.244 49.821
311.231
120.000
120.000
ISV-algemeen
920.117
216.345
411.293
725.169
ISV-bodem
631.254
396.087
244.773
782.568
Natuurkwartier
185.000
267.150
Inburgering
1.484.341
265.744
568.784
1.181.301
Provinciaal fonds stedelijk bouwen en wonen Afkoopregeling geldelijke steun huisvesting gehandicapten
1.336.500
168.300
28.747
1.476.053
131.153
0
131.153
452.150
150 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Omschrijving
Boekwaarde 01-01-2009
Vermeerderingen
Verminderingen
Terugbet. bijdragen
Boekwaarde 31-12-2009
Regeling afwikkeling nalatenschap oude vreemdelingenwet
65.128
73.042
44.578
93.592
Centrum jeugd en gezin
76.571
1.103.447
1.121.917
58.101
Tijdelijke regeling sportstimulering 20082011 Inburgering/participatie
0
11.565
0
1.138.871
Schuldhulpverlening
0
105.341
105.341
Tijdelijke stimuleringsregeling woningbouw Participatie/educatie
0
1.820.700
1.820.700
0
786.856
788.620
11.254.401
10.971.622
7.728.343
Totaal vooruitontvangen middelen
11.565 88.169
1.050.702
-1.764 3.910.361
10.587.319
Gewaarborgde geldleningen (18) De gemeente staat borg voor nog uitstaande geldleningen van andere instellingen tot een bedrag van € 1.365.826. Het verloop van de gewaarborgde geldleningen in 2009 is als volgt: Saldo gewaarborgde geldleningen per 01-01-2009
€
1.448.251
In 2009 gewaarborgde geldleningen
€
0
Totaal gewone en buitengewone aflossingen
€
-82.425
Saldo gewaarborgde geldleningen per 31-12-2009
€
1.365.826
Voor een specificatie van dit bedrag wordt verwezen naar bijlage 8 van het bijlagenboek. 3.5.8
Opbrengsten inzake nog te transporteren gronden (20)
Zie voor de toelichting van deze post de toelichting bij de activa (2.6.8). 3.5.9
Crediteuren inzake nog te transporteren gronden (22)
Deze post is een “pro forma”-post en is niet begrepen in het balanstotaal. Hij is niet van invloed op de vermogenspositie en heeft een informatief karakter. Op deze post worden de grondaankopen verantwoord waarover wel formele besluitvorming heeft plaatsgevonden, maar die nog niet zijn geëffectueerd. Om die reden worden ze buiten de balans gepresenteerd. Het totaal bedrag is gespecificeerd in het jaarverslag Grondbedrijf dat in het bijlagenboek is opgenomen. Zie voor de toelichting van deze post de toelichting bij de activa (2.6.9). 3.6
Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen
Borgstellingen De gemeente heeft ten aanzien van het Waarborgfonds sociale woningbouw een achtervangfunctie. Dit betreft een bedrag van € 266.067.000. De achtervangfunctie houdt in dat bij een beroep op de garantstelling eerst het WSW als totaal wordt aangesproken en dan pas de gemeente. Het WSW heeft een AAA- en een Aaa-rating.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 151
RMN Voor de afvalverwerking in de gemeente Nieuwegein zijn we een langlopende verplichting aangegaan met als ingangsdatum 1 januari 2008. Jaarlijks wordt het bedrag conform de begroting van de RMN per de 1e van het kwartaal betaalbaar gesteld. Over 2009 bedroeg het bedrag € 4.602.700. Beeldbestekken Voor het groenonderhoud is voor de periode juli 2008 t/m december 2011 (3½ jaar) het onderhoud van het groen aanbesteed in de vorm van beeldbestekken aan de navolgende ondernemingen: 1.
Ballast Nedam voor een bedrag van € 2.739.000;
2.
Jos Scholman voor een bedrag van € 1.553.493;
3.
Jos Scholman voor een bedrag van € 951.000;
4.
Pauw Bedrijven voor een bedrag van € 2.294.239.
Huurcontracten De Meander en Zoomstede Belangrijke verplichtingen van de gemeente betreffen meerjarige huurcontracten voor De Meander en Zoomstede. De duur van de huurcontracten wordt bepaald door de ontwikkelingen in de binnenstad. De laatste planningen gaan er vanuit dat in 2011 het nieuwe stadshuis zal zijn gerealiseerd. De huurkosten bedragen jaarlijks circa € 2.100.000. Schoonmaakonderhoud In 2009 zijn 2 contracten voor het schoonmaakonderhoud van gemeentelijke gebouwen afgesloten. Eén contract is voor de schoonmaak van het gemeentehuis en de locatie Borgstede. Het andere contract is een alleenrecht voor de schoonmaak van 10 andere gemeentelijke gebouwen door Pauw Bedrijven. De hiermee gemoeide totale kosten bedragen circa € 375.000 (excl. btw) per jaar. Levering energie Voor de levering van energie aan gemeentelijke gebouwen en installaties zijn in BRU-verband energiecontracten europees aanbesteed. Voor aardgas is er een contract voor de periode 2010 t/m 2012 afgesloten, voor elektriciteit een contract voor de periode 2011 t/m 2012. In 2010 geldt voor de levering van elektriciteit nog het oude contract uit 2006. De jaarlijkse kosten voor levering elektriciteit (excl. openbare verlichting) bedragen circa € 280.000, die voor aardgas circa € 150.000 (beide excl. energiebelasting, transportkosten en BTW). Telecommunicatie Voor telecommunicatiediensten en onderhoud zijn met verschillende partijen contracten aangegaan. De kosten bedragen circa € 140.000 per jaar. Beveiliging Voor beveiliging en alarmopvolging van gemeentelijke gebouwen is een mantelcontract afgesloten met een beveiligingsbedrijf. De kosten daarvoor bedragen circa € 110.000 per jaar. Copiers/printers Het betreft hier de lease en onderhoud van het gemeentelijke park van printers/kopieermachines. De kosten bedragen circa € 250.000 per jaar.
152 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
PC vervanging Jaarlijks wordt een deel van de pc’s binnen de gemeentelijke organisatie vervanging. Deze vervanging is Europees aanbesteed. De jaarlijkse vervanging bedraagt circa € 160.000. Er is geen eindtijd gespecificeerd voor deze vervanging. Wel wordt de Europese aanbesteding conform de daarvoor geldende regels herzien. Licenties Microsoft Voor de kantoorautomatisering als ook de besturingssystemen op pc’s en servers, neemt de gemeente Nieuwegein een breed scala aan producten af van Microsoft. De jaarlijkse kosten hiervan bedragen € 200.000. Portokosten Jaarlijks geeft de gemeente Nieuwegein circa € 150.000 uit aan portokosten. Jaarlijks wordt het lopende contract herzien op onderdelen.
Taxatiekosten Voor de herwaardering van de gemeentelijke objecten in het kader van de wet WOZ is een contract afgesloten met een hierin gespecialiseerd bureau. De hoogte van het contract is € 110.000. Verzekeringen Voor de verzekering van de gemeentelijke gebouwen is een brandverzekeringscontract afgesloten. De hoogte van het contract inclusief assurantiebelasting bedraagt € 150.000. Vaststellingsovereenkomst Corio inzake parkeerexploitatie In bijlage 15 van de vaststellingsovereenkomst met Corio, het zogenaamde parafenstuk, wordt het één en ander geregeld voor het geval dat de parkeerexploitatie in de eerste 30 jaar een voordelig exploitatiesaldo laat zien. In het kort komen de afspraken op het onderstaande neer: 1.
Uitgangspunt voor de parkeerexploitatie (pex) is een kostendekkende exploitatie voor de komende 30 jaar.
2.
Het is niet de bedoeling dat de gemeente uit de algemene middelen bijdraagt aan de pex.
3.
De pex met de bijbehorende garages heeft tot doel het parkeren in en rondom het stadscentrum om de daar aanwezige functies te ondersteunen.
4. 5.
Gemeente en Corio hebben in dit opzicht een gedeeld belang. Gemeente en Corio zien er beide op toe en sturen zo nodig bij ter zake van een zo bedrijfsmatig mogelijke exploitatie binnen de opzet van budgetneutraliteit.
6.
Jaarlijks wordt aan de hand van de jaarrekening nagegaan of op basis van de tariefstelling een reserve ontstaat.
7.
Indien blijkt van een reservevorming en deze wordt niet aangewend voor een kwaliteitsverbetering dan komt de aldus gerealiseerde winst toe aan Corio naar rato van haar eigendomsverhouding.
8.
Corio gaat er vanuit dat de gemeente aan andere eigenaren van parkeergarages geen groter winstdeel toekent dat aan Corio. Als dat wel zo is, dan wordt deze meer lucratieve regeling automatisch ook op Corio van toepassing.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 153
Het gecumuleerde resultaat over de eerste 6 jaar, inclusief rente, een negatief saldo zien van afgerond € 3.750.000,-- (zie onderstaande tabel) De verplichting kan hierdoor per ultimo 2009 op nihil worden gesteld. Tabel
Jaar 2004 2005 2006 2007 2008 2009
cumulatief 63.1591.458.0431.750.0441.806.8344.022.400-
expl. Saldo 63.1591.392.358233.78010.883 2.146.000430.790
totaal 63.1591.455.5171.691.8231.739.1613.952.8343.591.610-
rente 2.52658.22167.67369.566158.113-
154 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
totaal 63.1591.458.0431.750.0441.806.8344.022.4003.749.724-
4
Accountantsverklaring
Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in de jaarstukken (in hoofdstuk 3 ” Jaarrekening “) opgenomen jaarrekening 2009 van gemeente Nieuwegein bestaande uit de balans per 31 december 2009 en de programmarekening over 2009 met de toelichtingen en de (in “bijlage SiSa”) opgenomen bijlage Verantwoordingsinformatie over specifieke uitkeringen 2009 (SiSa-bijlage), gecontroleerd. Verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders Het college van burgemeester en wethouders van gemeente Nieuwegein is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Deze verantwoordelijkheid houdt onder meer in dat de jaarrekening zowel de baten en lasten als de activa en passiva getrouw dient weer te geven en dat de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. Rechtmatige totstandkoming betekent in overeenstemming met de begroting en met de van toepassing zijnde wettelijke regelingen waaronder provinciale verordeningen. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van zowel de baten en lasten als de activa en passiva, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat en voor de naleving van de relevante wet- en regelgeving, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle, als bedoeld in artikel 213, tweede lid van de Gemeentewet. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder het Besluit accountantscontrole provincies en gemeenten en het door de Raad vastgestelde controleprotocol. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van zowel de baten en lasten als de activa en passiva, alsmede het voor de naleving van de wet- en regelgeving relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn, maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de gemeente.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 155
Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving, van de redelijkheid van schattingen die het college van burgemeester en wethouders van gemeente Nieuwegein heeft gemaakt, en een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. De bij onze controle toegepaste goedkeuringstolerantie bedraagt voor fouten 1% en voor onzekerheden 3% van de totale lasten. Deze goedkeuringstolerantie is opgenomen in het controleprotocol zoals vastgesteld door de raad op 1 november 2007. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.
Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening van gemeente Nieuwegein een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van zowel de baten en lasten over 2009 als van de activa en passiva per 31 december 2009 in overeenstemming met het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen in overeenstemming met de begroting en met de van toepassing zijnde wettelijke regelingen waaronder gemeentelijke verordeningen. Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regelgevende instanties Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 213 lid 3 onder d Gemeentewet melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening.
Utrecht, 25 mei 2010 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.
Origineel getekend door H. Boshove RA
156 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Bijlage Sisa In dit hoofdstuk is een bijlage SISA (Single Information Single Audit) opgenomen. Deze bijlage bevat informatie over specifieke uitkeringen die door de gemeente zijn ontvangen. Voor de in de bijlage vermelde regelingen behoeft vanwege het rijk geen aparte verantwoording meer te worden afgelegd. Ook is geen specifieke accountantsverklaring per regeling meer nodig omdat de controle door de accountant deel uitmaakt van de reguliere controle van de jaarrekening. Voor de gemeente Nieuwegein is de SISA-regeling van toepassing op de volgende uitkeringen: Nr.
Naam specifieke uitkering
10c
Geldstroom beeldende kunst en vormgeving 2005-2008 (GBKV)
11b 13
Actieplan cultuurbereik 2005-2008 (APCB) Onderwijsachterstandenbeleid niet-GSB (OAB)
15
Brede scholen/sportaccommodaties
17
Regeling brede scholen 2009
22B 27 50B
Programma externe veiligheid Subsidieregeling aanpak zwerfafval Investering stedelijke vernieuwing (ISV)
53
Tijdelijke stimulering woningbouwprojecten 2009
72
Wet sociale werkvoorziening (Wsw)
74
Wet werk en bijstand (Wwb) inkomensdeel
75
Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW)
76
Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ)
78
Bijstandverlening zelfstandigen (Bbz)
79
Wet werkloosheidsvoorziening (Wwv)
82
Participatiebudget
83
Schuldhulpverlening
87
Regeling buurt, onderwijs en sport
94 108
Brede doeluitkering centra voor jeugd en gezin (BDU CJG) Uitkeringen Annex WEB
De in onderstaande bijlage opgenomen informatie is inhoudelijk gelijk aan de aan het CBS toegestuurde informatie.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 157
Provinciale beschikking en/of verordening
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Indicatoren (6)
Ontvanger (5)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2) 10C Geldstroom Beeldende Kunst en Vormgeving 2005-2008 (GBKV)
Gemeenten Autonome bijdrage gemeente t/m (SiSa tussen 2008 medeoverheden) Hieronder per regel één beschikkingsnummer invullen en in de kolommen erna de verantwoordingsinformatie voor die beschikking. 1 2005MEC0017731 Het totaal van de ontvangen provinciale middelen 2005 t/m 2008 die per 31 december 2008 onbesteed zijn gebleven (incl. evt. vaststellingen in 2009 door gemeente over periode t/m 2008).
11B Actieplan Cultuurbereik 2005-2008 (APCB)
Provinciale beschikking en/of verordening
Gemeenten Matchingsbijdrage gemeente t/m (SiSa tussen 2008 medeoverheden) Hieronder per regel één beschikkingsnummer invullen en in de kolommen erna de verantwoordingsinformatie voor die beschikking. 1 2008INT227249 Het totaal van de ontvangen provinciale middelen 2005 t/m 2008 die per 31 december 2008 onbesteed zijn gebleven (incl. evt. vaststellingen in 2009 door gemeente over periode t/m 2008).
13
Onderwijsachterstandenbeleid niet-GSB (OAB)
Besluit vaststelling doelstelling en bekostiging Onderwijsachterstandenbeleid 2006-2010 (art 4 t/m 10)
Gemeenten, niet G-31
Beginstand 2009 van voorziening / overlopende post Besteed bedrag 2009 aan voorbereiding inrichten schakelklassen
Regeling tijdelijke toeken-ning extra voorschoolse middelen (artikel 4)
Besteed bedrag 2009 voor overige of coördinerende activiteiten inzake onderwijsachterstandenbeleid
Schakelklassen, artikel 166 van de Wet op het primair Onderwijs
Besteed bedrag 2009 aan voorschoolse educatie
Wet (OKE) voor verlaging ouderbijdrage doelgroepkinderen voorschoolse educatie
Besteed bedrag 2009 aan vroegschoolse educatie
Besteed bedrag 2009 aan schakelklassen
Aantal deelnemende kinderen aan voorschoolse educatie in 2009
70
Aantal deelnemende leerlingen aan schakelklassen in 2009
0
158 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
10C
406.359 0
11B
79.640 0
13
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Ja R
Ja R
Ja R
Ja R
647.081 R
0 R
40.052 R
203.033
R
131.646
R
56.438
R
D2
D2
| 159
Aard controle (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
Overige ontvangsten (11)
Beginstand 2009 (9)
Nummer (2)
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Indicatoren (6)
Ontvanger (5)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2)
Besteed bedrag in 2009 aan voorschoolse educatie voor verlaging ouderbijdrage van doelgroepkinderen op de peuterspeelzaal Gemiddelde prijs ouderbijdrage in 2009 voor voorschoolse educatie op de peuterspeelzaal voor doelgroepkinderen % doelgroepkinderen bereikt in 2009 met voorschoolse educatie op de peuterspeelzaal
172
54,00%
15
Brede scholen/ sportaccommodaties
Regeling stimulering aanpassing huisvesting brede scholen en aanpassing sportaccommodaties i.v.m. multifunctioneel gebruik 2006
Gemeenten
Aantal afgeronde projecten in 2009
1
0
17
Regeling brede scholen 2009
Regeling stimulering aanpassing huisvesting brede scholen
Gemeenten
Besteed bedrag 2009 Aantal afgeronde projecten in 2009
1
0
Provinciale beschikking en/of verordening
Gemeenten (SiSa tussen medeoverheden)
Besteed bedrag 2009 Percentage van de verstrekte bijdrage 2009 dat is gebruikt voor het in dienst nemen vast personeel EV
22B Programma externe veiligheid (EV)
Hieronder per regel één beschikkingsnummer invullen en in de kolommen erna de verantwoordingsinformatie voor die beschikking. 1
2008INT230899NIE Besteed bedrag 2009
27
Subsidieregeling aanpak zwerfafval
Subsidieregeling aanpak zwerfafval
Gemeenten
Totaal subsidiabele kosten 2009 Hieronder per regel één beschikkingsnummer invullen en in de kolommen erna de verantwoordingsinformatie voor die beschikking. 1
ZAP08040
160 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
100%
0 R
R
R
15 R
17
22B 0 R R
0 R R
6.060
n.v.t.
29.930
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
n.v.t.
nee
D2
R
27
Nee
R
| 161
Aard cpmtrp+e (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
Overige ontvangsten (11)
Beginstand 2009 (9)
Nummer (2)
Kolom (7) en (8): wel of niet ontvangen Kolom (11): bedrag van ontvangst Alleen in te vullen na afronding project Hieronder per regel één beschikkings- nummer invullen en in de kolommen erna de verantwoordingsinformatie voor die beschikking. 1 Basisproject: Plan van aanpak bestuurlijk vastgesteld? Alleen in te vullen na afronding project Hieronder per regel één beschikkings-nummer invullen en in de kolommen erna de verantwoordingsinformatie voor die beschikking. 1 Plusproject/ proeftuinproject: Projectevaluatie uitgevoerd? Alleen in te vullen na afronding project Hieronder per regel één beschikkingsnummer invullen en in de kolommen erna de verantwoordingsinformatie voor die beschikking.
50B Investering stedelijke vernieuwing (ISV)
Provinciale beschikking en/of verordening
1 Programmagemeenten (SiSa tussen medeoverheden)
Doelstellingen en prestatieafspraken in aantallen die met de provincie zijn overeengekomen o.b.v. het stedelijk meerjaren ontwikkelingsprogramma (MOP). Hieronder per regel één doelstelling / prestatieafspraak invullen en in de kolommen erna de verantwoordingsinformatie
1
162 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Indicatoren (6)
Ontvanger (5)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2)
Andere subsidies van het Rijk of de Europese Commissie ontvangen?
R
D1
50B
D1
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 163
Aard controle (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
Overige ontvangsten (11)
Beginstand 2009 (9)
Nummer (2)
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Indicatoren (6)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2)
Ontvanger (5) 1 Wonen 1a Balans tussen vraag en aanbod Mutaties in de woningvoorraad Aantallen nieuwbouw -uitleg
0
0
2 Wonen 1a Balans tussen vraag en aanbod Mutaties in de woningvoorraad Aantallen nieuwbouw -binnenstedelijk
1.445
596
3 Wonen 1a Balans tussen vraag en aanbod Mutaties in de woningvoorraad Aantallen nieuwbouw -binnenstedelijke vervanging
238
3
4 Wonen 1a Balans tussen vraag en aanbod Mutaties in de woningvoorraad Aantallen omzettingen huur in koop
250
225
5 Wonen 1a Balans tussen vraag en aanbod Mutaties in de woningvoorraad Aantallen omzettingen vernietigd
238
247
6 Wonen 1a Balans tussen vraag en aanbod Mutaties in de woningvoorraad Aantallen ingrijpende woningverbetering
150
75
7 Wonen 1a Balans tussen vraag en aanbod Mutaties in de woningvoorraad Toename aantal volledig toegankelijke woningen (apartementen)
750
139
8 Omgevingskwaliteit 2a. Openbare ruimte Verbetering kwaliteit (semi-) openbare ruimte. Oppervlak openbare ruimte waarbij sprake is van een kwaliteitsimpuls: - duurzame herinrichting voor 30% van 1.426.208 m2 openbaar groen=
421.862
0
9 Omgevingskwaliteit 2.a. Openbare ruimte Verbetering kwaliteit (semi-) openbare ruimte Oppervlak openbare ruimte waarbij sprake is van een kwaliteitsimpuls: -duurzame herinrichting voor 30% van 2.300.00 m2 elementenverharding (exclusief asfaltwegen) =
690.000
0
164 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Zie ISV2 toel. 1a D1
Zie ISV2 toel. 1a D1
Zie ISV2 toel. 1a D1
Zie ISV2 toel. 1a D1
Zie ISV2 toel. 1a D1
Zie ISV2 toel. 1a D1
Zie ISV2 toel. 1a D1
Zie ISV2 toel. 2a
D1
Zie ISV2 toel. 2a
D1
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 165
Aard controle (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
Overige ontvangsten (11)
Beginstand 2009 (9)
Nummer (2)
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Indicatoren (6)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2)
Ontvanger (5)
10 2.c. Cultuurimpuls Verbetering kwaliteit leefomgeving door het integraal benutten en borgen van culturele kwaliteiten in de praktijk stedelijke vernieuwing: -Beschermd Dorpsgezicht Jutphaas (1)
1
1
11 2.d Bodemsanering aantal historische onderzoeken bodem
276
186
12 2.d Bodemsanering aantal oriënterende bodemonderzoeken
73
43
13 2d. Bodemsanering aantal nader bodemonderzoeken
21
14
14 2d. Bodemsanering aantal saneringsonderzoeken/plannen
4
9
15 2d. Bodemsanering aantal bodemonderzoeken
6
5
16 2d. Bodemsanering bodemsanering Nieuw Vreeswijk Vinac
1
1
17 2d. Bodemsanering aantal woningen geluidssanering A-lijst
2
0
18 Omgevingskwaliteit 2.g. Milieukwaliteit Inzicht in fysieke milieukwaliteit: -wijk-milieukwaliteitsprofielen (9) 19 Omgevingskwaliteit 2.h. Water en watersystemen Verbeteren waterkwaliteit: -gebiedsgerichte afkoppeling hemelwaterafvoer deelwijken Jutphaas Wijkersloot en Zandveld (2)
9
1
2
2
20 Zorgvuldig ruimtegebruik 3.a. Intensivering woningbouw Per saldo intensivering van woningbouw binnen bestaand bebouwd gebied: -de bouw van 1000 woningen (van 1207 gepland) netto binnenstedelijk in de periode 2005 tot 2010
100
349
166 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
n.v.t.
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
D1
D1
D1
D1
D1
D1
D1
D1
ISV2 toel. 2g D1
n.v.t. D1
ISV2 toel. 1a
D1
| 167
Aard controle (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
Overige ontvangsten (11)
Beginstand 2009 (9)
Nummer (2)
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Indicatoren (6)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2)
Ontvanger (5)
21 4. Fysieke voorwaarden voor aantrekkelijke sociale en veilige omgeving Fysieke ruimte scheppen voor sociale voorzieningen (open doelstelling): -realisatie woonservicezone JutphaasWijkersloot / Zuilenstein
1
1
22 4. Fysieke voorwaarden voor aantrekkelijke sociale en veilige omgeving Fysieke ruimte scheppen voor sociale voorzieningen (open doelstelling): -realisatie woonservicezone Lekboulevard
1
0
23 4. Fysieke voorwaarden voor aantrekkelijke sociale en veilige omgeving Fysieke ruimte scheppen voor sociale voorzieningen (open doelstelling): -realisatie Brede School Lekboulevard
1
0
1 bevordering eigen woningbezit
248
213
2 in stand houden voldoende voorraad bereikbare en betaalbare huurwoningen
147
49
3 aanpassen bestaande woningvoorraad voor ouderenhuisvesting
176
43
4 stimuleren functiemenging
0
0
5 bij planontwikkelingen milieu en duurzaamheid meenemen
0
0
6 vergroten betrokkenheid bewoners en bedrijven bij hun woon/werkomgeving
0
0
7 bevorderen milieubesef bij bedrijven door samen met bedrijven te zoeken naar mogelijkheden voor energie- en waterbesparing, afvalpreventie
0
0
8 het samen met burgers en organisaties stimuleren van milieuvriendelijk gedrag
0
0
9 beheersing gevallen ernstige bodemverontreiniging vóór 2030
0
0
1
2
Verplichtingen / afspraken (in aantallen of euro's) met de provincie n.a.v. eindsaldo investeringstijdvak ISV I Hieronder per regel één verplichting / afspraak invullen en in de kolommen erna de verantwoordingsinformatie
10 bodemsaneringen / bodemonderzoeken
168 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Aard controle (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
Overige ontvangsten (11)
Beginstand 2009 (9)
Nummer (2)
Overige (17)
ISV2 toel. 1a
D1
ISV2 toel. 1a
D1
ISV2 toel. 1a
D1
ISV2 toel. 1a
0
0
Bijl. ISV1
D1 aant. Euro’s
0
0
Bijl. ISV1
D1 aant. Euro’s
155.763
0
Bijl. ISV1
D1 aant. Euro’s
112.192
0
Bijl. ISV1
D1 aant. Euro’s
16.989
0
Bijl. ISV1
D1 aant. Euro’s
0
0
Bijl. ISV1
D1 aant. Euro’s
0
0
Bijl. ISV1
D1 aant. Euro’s
0
0
Bijl. ISV1
D1 aant. Euro’s
0
0
Bijl. ISV1
D1 aant. Euro’s
720.071
0
zie toel bodem en geluid
D1 aant. Euro’s
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 169
Tijdelijke stimuleringsregeling woningbouwprojecten 2009
Tijdelijke Gemeenten stimuleringsregeling woningbouwprojecten 2009
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Indicatoren (6)
Ontvanger (5)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2) 53
Eindsaldo ISV I per ultimo 2004 Besteed bedrag 2009 Besteed bedrag t/m 2008 Aantal woningen gestart of voortgezet in 2009 Per beschikkingnummer één regel invullen Beschikkingnummer (kolom 6) Hieronder per regel één beschikking invullen en in kolom 8 de verantwoordingsinformatie (aantal gestarte/voortgezette woningen)
72
Wet sociale werkvoorziening (Wsw)
Wet sociale werkvoorziening (Wsw)
Gemeenten
1 SW 03561902 2 SW 0356 1901 Het totaal aantal geïndiceerde inwoners van uw gemeente dat een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat én beschikbaar is om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op 31 december 2009.
90 33 219
Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in 2009, uitgedrukt in arbeidsjaren.
15,69
Het totaal aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen voor geïndiceerde inwoners in 2009, uitgedrukt in arbeidsjaren
165,17
Het totaal aantal gerealiseerde begeleid werkenplekken voor geïndiceerde inwoners in 2009, uitgedrukt in arbeidsjaren.
170 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
6,11
518.161 692.383 0 0 1.054.870
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
nee nee
53 R R R R
R
72 R R
R
R
R
| 171
Aard controle (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
Overige ontvangsten (11)
Beginstand 2009 (9)
Nummer (2)
Wet werk en bijstand (WWB)
Wet werk en bijstand
Gemeenten
Totaal uitgaven inkomensdeel inclusief WIJ waarvan categorie jonger dan 65 jaar
(inkomensdeel)
Totaal ontvangsten (niet-rijk) inkomensdeel inclusief WIJ waarvan categorie jonger dan 65 jaar
(werkdeel overgangsindicator)
Omvang van het in 2008 uitgegeven bedrag waarvan de rechtmatigheid niet kan worden vastgesteld (=Terug te betalen aan het Rijk). De verantwoording vindt plaats op basis van het kasstelsel. Er worden uitsluitend uitgaven verantwoord die gedaan zijn tot en met 31 december 2008 en waarvan de rechtmatigheid in 2008 niet kon worden vastgesteld. Voor zover de rechtmatigheid van deze uitgaven niet kan worden aangetoond, wordt het bedrag teruggevorderd van gemeenten.
75
Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW)
Wet Gemeenten inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW), art 54
Uitgaven IOAW 2009
Ontvangsten IOAW (niet-rijk) 2009
172 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Indicatoren (6)
Ontvanger (5)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2) 74
74
75 11.899.476 Nvt
11.214..539 Nvt
556.761 Nvt
516.328 Nvt
0
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
R
319.506 R
7.535
R
| 173
Aard controle (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
Overige ontvangsten (11)
Beginstand 2009 (9)
Nummer (2)
Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ)
Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ), art 54
Gemeenten
Uitgaven IOAZ 2009
Ontvangsten IOAZ (niet-rijk) 2009 Uitvoeringskosten IOAZ 2009
78
Besluit bijstand- Besluit bijstandverlening verlening zelfstandigen 2004 (art. zelfstandigen 54) 2004 (Bbz 2004)
Totaal uitgaven 2009 (excl. Bob)
Totaal uitgaven kapitaalverstrekking 2009 (excl. Bob) Totaal ontvangsten 2009 (excl. Bob) (excl. rijk) Totaal ontvangsten kapitaalverstrekking 2009 (excl. Bob) (excl. rijk) Totaal uitvoeringskosten 2009 (excl. Bob) Totaal uitgaven Bob 2009 Totaal ontvangsten Bob (excl. Rijk) 2009 79
Wet Werkloosheidsvoorziening (WWV)
Wet Gemeenten Werkloosheidsvoorziening
Totaal uitvoeringskosten Bob 2009 Ontvangsten 2009 (niet-rijk)
174 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Indicatoren (6)
Ontvanger (5)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2) 76
76
388
78
79 10.742 R
0 R R
330.676 R
164.862 R
79.160 R
72.691 R
0
0 90.748 R
0 R R
0 R R
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 175
Aard controle (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
Overige ontvangsten (11)
Beginstand 2009 (9)
Nummer (2)
Participatiebudget Verantwoording op basis van baten en lasten stelsel
Wet participatiebudget
Gemeenten
Meeneemregeling WWB: overheveling overschot/tekort van WWB-werkdeel 2008 naar Participatiebudget 2009 Omvang van het in het jaar 2008 nietbestede bedrag WWB-werkdeel dat meegenomen is naar het Participatiebudget van 2009 óf Omvang van het in het jaar 2008 rechtmatig bestede bedrag WWBwerkdeel als voorschot op het Participatiebudget van 2009 (bij overheveling van een tekort wordt een negatief getal ingevuld)
Reserveringsregeling: overheveling overschot/tekort van 2009 naar 2010 Omvang van het in het jaar 2009 nietbestede bedrag dat wordt gereserveerd voor het participatiebudget van 2010. Dit bedrag is exclusief het bedrag dat een gemeente ten onrechte niet heeft uitgegeven aan educatie bij een roc; hiervoor geldt geen reserveringsregeling (het ten onrechte niet-bestede wordt teruggevorderd door het rijk). óf Omvang van het in het jaar 2009 rechtmatig bestede bedrag participatiebudget als voorschot op het Participatiebudget van 2010 (bij overheveling van een tekort wordt een negatief getal ingevuld)
176 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Indicatoren (6)
Ontvanger (5)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2) 82
82 2.351.681 R
1.404.099 R
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 177
Aard controle (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
Overige ontvangsten (11)
Overige ontvangsten (11)
Beginstand 2009 (9)
Nummer (2)
Totaal lasten Participatiebudget 2009 Het is niet toegestaan om reeds in 2008 op titel van het WWB-werkdeel verantwoorde uitgaven dubbel te verantwoorden. De opgave is dus exclusief lasten 2009 die in 2008 hebben geleid tot een kasbetaling ten laste van het WWB-werkdeel, omdat deze lasten al in de verantwoording WWB-werkdeel 2008 zijn verantwoord
Waarvan lasten 2009 van educatie bij roc’s Baten WWB-werkdeel 2008 die in 2008 niet hebben geleid tot een kasontvangst
Totaal baten (niet-rijk) Participatiebudget De opgave is exclusief baten 2009 die in 2008 hebben geleid tot een kasontvangst ten bate van het WWBwerkdeel, omdat deze baten al in de verantwoording WWB-werkdeel 2008 zijn verantwoord. Waarvan baten 2009 van educatie bij roc's Terug te betalen aan rijk Omvang van het aan het rijk terug te betalen bedrag, dat wil zeggen het in het jaar 2009 niet-bestede bedrag voor zover dat de reserveringsregeling overschrijdt, alsmede het in het jaar 2009 ten onrechte niet-bestede bedrag aan educatie bij roc’s
178 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Indicatoren (6)
Ontvanger (5)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2)
Lasten WWB-werkdeel 2008 die in 2008 niet hebben geleid tot een kasbetaling
0
3.926.152 R
788.620 R
0
4.677 R
0 R
2.642.503
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
R
| 179
Aard controle (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
Overige ontvangsten (11)
Beginstand 2009 (9)
Nummer (2)
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Indicatoren (6)
Ontvanger (5)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2)
Baten WWB-werkdeel 2008 die in 2008 niet hebben geleid tot een kasontvangst
Totaal baten (niet-rijk) Participatiebudget De opgave is exclusief baten 2009 die in 2008 hebben geleid tot een kasontvangst ten bate van het WWB-werkdeel, omdat deze baten al in de verantwoording WWBwerkdeel 2008 zijn verantwoord.
Waarvan baten 2009 van educatie bij roc's Terug te betalen aan rijk Omvang van het aan het rijk terug te betalen bedrag, dat wil zeggen het in het jaar 2009 niet-bestede bedrag voor zover dat de reserveringsregeling overschrijdt, alsmede het in het jaar 2009 ten onrechte niet-bestede bedrag aan educatie bij roc’s
Regelluwe bestedingsruimte participatiebudget 2009 (artikelen 11a en 11b Besluit participatiebudget)
Gemeenten
Beschikkingen
Gemeenten
Het aantal in 2009 gerealiseerde duurzame plaatsingen naar werk van inactieven Dit onderdeel moet door alle gemeenten worden ingevuld. Indien ingevuld met een nul, dan bestaat er voor 2010 geen recht op regelluwe bestedingsruimte.
Regelluw besteed bedrag 2009 Dit onderdeel dient uitsluitend ingevuld te worden door de gemeenten die voorfinanciering hebben aangevraagd
83
Schuldhulpverlening
Kaderwet SZWsubsidies
Gemeenten
Besteed bedrag 2009
180 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
0
0
83
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
R
4.677 R
0 R
2.642.503 R
R
0
R
0
R
| 181
Aard controle (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
Overige ontvangsten (11)
Beginstand 2009 (9)
Nummer (2)
Gemeenten
1
24 sportclinics in totaal 3.600 deelnemers 8 sportcursussen met in totaal 60 deelnemers 7 kinderen doorleiden naar Club Extra 80 buurtsportactiviteiten met totaal 1.600 deelnemers
DMO/SSO-2862131-sportclinics
2 DMO/SSO-2862131-sportintro
3 DMO/SSO-2862131-club extra 4 DMO/SSO-2862131-buurtsport
108 Wet Educatie Wet Educatie Beroepsonderwijs Beroepsonderwijs niet G-31 Uitvoeringsbesluit WEB
Realisatie (8) 2
2
2
2
Besteed bedrag 2009 aan jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin.
Indicatoren (6)
Gemeenten
Ontvanger (5)
Tijdelijke regeling CJG
Juridische grondslag (4)
Brede doeluitkering Centra voor jeugd en gezin (BDU CJG)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2)
94
Afspraak (7)
Indicatoren (6) Per beschikking alle activiteitenverantwoorden. Dit doet u door eerst in een regel het beschikkingskenmerk in te vullen en daaronder per regel één activiteit in te vullen.
Gemeenten niet G-31 en gemeenschappel ijke regelingen
Lasten van educatie o.g.v. afgesloten overeenkomst(en) met één of meerdere roc's bekostigd uit terugontvangen middelen educatie uit 2007 of 2008 die in 2009 opnieuw ingezet mochten worden (kolom 12) Teruggevorderd bedrag van roc's over 2007 of 2008 terug
182 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Realisatie (8)
Tijdelijke stimuleringsregeling buurt, onderwijs en sport
Afspraak (7)
Regeling Buurt, Onderwijs en Sport (BOS)
Ontvanger (5)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2) 87
108
0
0
44.421
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
R
CBS-klm V = verplicht
1.121.917
Aard Controle (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
94
Overige ontvangsten (11)
Ontvangen van Rijk (10)
Beginstand 2009 (9)
Nummer (2)
87
Nee D
Nee D
Nee D
Nee D
Nee R
V
| 183
Aard controle (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
Overige ontvangsten (11)
Beginstand 2009 (9)
Nummer (2)
Toelichting bij bodem en geluid (ISV1 en ISV2) Bodem Er zijn minder historische, oriënterende en nadere bodemonderzoeken uitgevoerd dan gepland, doordat de focus binnen het programma sterk verschoven is naar de bodemsaneringen. Er zijn veel meer saneringen uitgevoerd danwel (binnenkort) in uitvoering dan oorspronkelijk gepland. Hetzelfde geldt voor de daarmee samenhangende saneringsonderzoeken en -plannen. Een overzicht van de bodemsaneringen is hieronder gegeven:
Uitgevoerde bodemsaneringen ISV-1 Marconibaan (afgerond in ISV-1 periode)
bodemprestatie-eenheden (bpe) 8.280
Oosterstraat e.o.
1.395
Kade Hollandse IJssel / Fakkelstede
4.150
Uitgevoerde bodemsaneringen ISV-2 Oosterstraat, achter nr. 24-38
920
Achterweg
31.500
Galecopperdijk 15
1.150
Doorslag westzijde (fase 1)
2.300
Heemraadsweide, achter 1-3
170
Nieuw-Vreeswijk (Vinac) Lopende bodemsaneringen ISV-2 Kerkveld 61-62 (bijna afgerond) Doorslag oostzijde (fase 2, bijna afgerond) Nedereindseweg (in stand houden beheersmaatregelen) In 2010 te starten bodemsaneringen ISV-2 Galecopperdijk 12A (start april 2010) Schalkwijksewetering 3 (start juni 2010) Vuilcop 6 (start oktober 2010) Vuilcop 10 (start oktober 2010) Achterweg, weiland ten zuiden van (start medio 2010)
Geluid Voor de twee A-lijst woningen is in 1999 met behulp van een akoestisch onderzoek aangetoond dat de maximale binnenwaarde niet wordt overschreden. Daarnaast is de juridische verplichting vervallen omdat de betreffende woningen inmiddels langs een 30 km/u straat liggen. Het ISV-budget geluid is ontschot en toegevoegd aan het ISV-budget bodem. Financiën ISV 1 Bodem: Wat is het resterend ISV-1 saldo: per 31-12-2004 € 720.071,per 31-12-2005 € 470.764,per 31-12-2006 € 182.643,per 31-12-2007 € 182.643,per 31-12-2008 €
0,-
184 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
per 31-12-2009 €
0,-
Uitgaven bodemsanering/onderzoeken: In 2005 €
249.307,-
In 2006 €
288.121,-
In 2007 €
0,-
In 2008 €
182.643,-.
Financiën ISV 2 Bodem: Wat is het resterend ISV-1 saldo: per 31-12-2005 € 216.122,per 31-12-2006 € 533..897,per 31-12-2007 € 262.590,per 31-12-2008 € 611.086,per 31-12-2009 € 778.400,voorschot 2010 €
73.662,-
Uitgaven bodemsanering/onderzoeken: In 2005
€
0,-
In 2006
€
10.563,-
In 2007
€
635.750,-
In 2008
€
46.070,-
In 2009
€
244.773,-
Actuele en potentiële problemen en/of knelpunten ISV 2 Bodem: bedrag nog te besteden aan verplichtingen € 852.062,-
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 185
186 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 187
188 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 189
190 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 191
192 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 193
194 | Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
Jaarverslag 2009 en jaarrekening 2009 | Raadsnummer 2010-137 | Datum 25 mei 2010
| 195