Jaarverslag 2014 Geconsolideerde jaarrekening
Enkel voor ondernemers en vrije beroepen www.bankvanbreda.be
Inhoudstafel Kerncijfers ............................................................................................................... 1 Verslag van de Raad van Bestuur .......................................................................... 2 Geconsolideerde balans ....................................................................................... 15 Geconsolideerde winst- en verliesrekening ........................................................ 17 Geconsolideerd overzicht van het totaalresultaat .............................................. 18 Geconsolideerd overzicht van wijzigingen in het eigen vermogen ................... 19 Geconsolideerd kasstroomoverzicht ................................................................... 20 Verslag van de commissaris ................................................................................ 22 Toelichtingen ......................................................................................................... 25 1.
Algemene informatie ..................................................................................................... 25
1.1 1.2 2.
Dochterondernemingen ............................................................................................... 25 Joint ventures en geassocieerde deelnemingen ......................................................... 26 Grondslagen voor financiële verslaggeving .............................................................. 27
2.1. 2.2 2.3
Beoordelingen en schattingen ..................................................................................... 27 Wijzigingen in de grondslagen en methodologie ......................................................... 27 Waarderingsregels ....................................................................................................... 28
2.3.1 2.3.2 2.3.3 2.3.4 2.3.5 2.3.6 2.3.7 2.3.8 2.3.9 2.3.10 2.3.11 2.3.12 2.3.13 2.3.14 2.3.15 2.3.16 2.3.17 2.3.18 2.3.19 2.3.20
Voorstellingsbasis.................................................................................................................. 28 Consolidatieprincipes ............................................................................................................ 28 Transactie- en afwikkelingsdatum ......................................................................................... 29 Geldmiddelen en kasequivalenten......................................................................................... 29 Financiële instrumenten ........................................................................................................ 30 Leasing .................................................................................................................................. 31 Materiële vaste activa ............................................................................................................ 32 Immateriële vaste activa ........................................................................................................ 32 Goodwill ................................................................................................................................. 33 Bijzondere waardeverminderingen van financiële activa ....................................................... 33 Handelsschulden en overige schulden .................................................................................. 35 Voorzieningen........................................................................................................................ 36 Voorwaardelijke vorderingen en verplichtingen ..................................................................... 36 Belastingen ............................................................................................................................ 36 Kapitaalsubsidies................................................................................................................... 37 Personeelsbeloningen ........................................................................................................... 37 Kapitaal en reserves .............................................................................................................. 38 Erkenning van opbrengsten ................................................................................................... 38 Omrekeningsverschillen vreemde valuta ............................................................................... 39 Gebeurtenissen na balansdatum ........................................................................................... 39
i
3.
Eigen vermogen............................................................................................................. 40
3.1 3.2. 3.3. 3.4. 4.
Eigen vermogen toewijsbaar aan aandeelhouders ..................................................... 40 Minderheidsbelangen .................................................................................................. 41 Eigen vermogen BASEL III .......................................................................................... 42 Reconciliatie eigen vermogen IFRS en BASEL III ...................................................... 43 Risicobeheer .................................................................................................................. 44
4.1 4.2
Strategisch risico ........................................................................................................ 46 Kredietrisico ................................................................................................................. 46
4.2.1 4.2.2 4.2.3
4.3 4.4 4.5 4.6
Markt-, rente- en wisselkoersrisico .............................................................................. 53 Liquiditeitsrisico ........................................................................................................... 55 Operationeel risico ....................................................................................................... 56 Solvabiliteitsrisico ........................................................................................................ 57
4.6.1 4.6.2 4.6.3 4.6.4 4.6.5
4.7 5. 5.1 5.2 5.3 5.4
Maximale kredietrisico ........................................................................................................... 46 Kredietportefeuille.................................................................................................................. 48 Beleggingsportefeuille ........................................................................................................... 52
Eigenvermogenvereiste kredietrisico ..................................................................................... 57 Eigenvermogenvereiste marktrisico....................................................................................... 62 Eigenvermogenvereiste operationeel risico ........................................................................... 62 Eigenvermogenvereiste wederpartijrisico .............................................................................. 62 Solvabiliteitsratio.................................................................................................................... 62
Hefboomratio ............................................................................................................... 64 Bezoldiging van de bestuurders .................................................................................. 65 Samenstelling van de raad van bestuur ...................................................................... 65 Bezoldigingsbeleid van de niet-uitvoerende en onafhankelijke bestuurders............... 66 Bezoldigingsbeleid van de uitvoerende bestuurders ................................................... 66 Externe mandaten bestuurders ................................................................................... 66
6.
Bezoldiging van de commissaris................................................................................. 67
7.
Transacties met verbonden partijen............................................................................ 67
8.
Toelichtingen bij de geconsolideerde balans ............................................................ 69
8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 8.7 8.8 8.9 8.10 8.11 8.12 8.13 8.14
Geldmiddelen en tegoeden bij centrale banken .......................................................... 69 Vorderingen op kredietinstellingen .............................................................................. 69 Financiële activa en verplichtingen aangehouden voor handelsdoeleinden ............... 70 Voor verkoop beschikbare financiële activa ................................................................ 71 Leningen en vorderingen ............................................................................................. 72 Derivaten gebruikt ter indekking .................................................................................. 73 Investeringen in joint ventures en geassocieerde deelnemingen verwerkt volgens de vermogensmutatiemethode ......................................................................................... 75 Overige activa .............................................................................................................. 75 Deposito’s van kredietinstellingen ............................................................................... 75 Deposito’s van klanten................................................................................................. 76 In schuldbewijzen belichaamde verplichtingen ........................................................... 76 Achtergestelde verplichtingen ..................................................................................... 77 Overige verplichtingen ................................................................................................. 77 Reële waarde van financiële activa en verplichtingen ................................................. 77
ii
9.
Toelichtingen bij de geconsolideerde winst- en verliesrekening ............................. 80
9.1 9.2 9.3 9.4 9.5 9.6 9.7 9.8 9.9 9.10 9.11 9.12 9.13 9.14 9.15
Netto interestinkomsten ............................................................................................... 80 Dividenden ................................................................................................................... 80 Netto vergoedingen en commissies ............................................................................ 81 Winst (verlies) op financiële activa beschikbaar voor verkoop .................................... 81 Winst (verlies) op financiële activa en verplichtingen aangehouden voor handelsdoeleinden....................................................................................................... 82 Winst (verlies) uit derivaten gebruikt ter indekking ...................................................... 82 Winst (verlies) op de realisatie van andere activa ....................................................... 83 Overige bedrijfsopbrengsten en -kosten...................................................................... 83 Personeelskosten ........................................................................................................ 84 Algemene en administratieve kosten........................................................................... 84 Materiële vaste activa .................................................................................................. 85 Goodwill en immateriële vaste activa .......................................................................... 85 Voorzieningen .............................................................................................................. 87 Bijzondere waardeverminderingen .............................................................................. 87 Winstbelastingen ......................................................................................................... 88
10. Andere toelichtingen ..................................................................................................... 90 10.1 10.2 10.3 10.4
Uitsluiting inactieve vennoten ABK .............................................................................. 90 Bedrijfscombinaties ...................................................................................................... 90 Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen ............................................ 91 Personeelsbeloningen en -vergoedingen .................................................................... 92
10.4.1 Op aandelen gebaseerde vergoedingen ............................................................................... 92 10.4.2 Pensioenplannen ................................................................................................................... 93
11. Gebeurtenissen na balansdatum ................................................................................. 95
iii
Kerncijfers In een oogopslag 2010 Personeel
2011
418
2012
2013
2014
462
465
466
459
25.664 54.880 (*)
27.739
31.546
35.494
Resultaten Winst over de verslagperiode toe te rekenen aan de aandeelhouders Balansgegevens Totaal belegd door cliënten Cliëntendeposito’s Buitenbalansproducten Kredietverlening aan cliënten Eigen vermogen deel groep Ratio’s Efficiëntieratio (cost income) Rendement op het gemiddelde eigen vermogen (ROE) Rendement op activa (ROA) Waardeverminderingen op kredieten Solvabiliteit (eigen vermogen op activa) (**) Kernkapitaalratio (core tier 1) (**) Risicogewogen solvabiliteitsratio (RAR) (**) Net Promoter Score (ondernemers en vrije beroepen) (***)
6.368.943 2.596.766 3.772.177 2.631.339 258.620
7.469.140 3.453.279 4.015.861 3.043.941 394.969
8.010.469 3.424.426 4.586.043 3.306.419 427.267
57% 10%
61% (*)
58% 7%
59% 7%
60% 8%
0,80% 0,15% 8,1%
(*) 0,06% 9,9%
0,69% 0,08% 10,7%
0,72% 0,04% 10,2%
0,79% 0,01% 9,5%
11,3% 14,7%
14,7% 17,3%
14,2% 16,4%
13,7% 15,6%
14,9% 16,8%
61
61
62
64
9.017.851 10.018.353 3.683.174 3.815.449 5.334.676 6.202.904 3.455.495 3.639.208 447.907 474.981
Gegevens telkens op 31.12, financiële informatie in duizenden EUR (*) Exclusief ABK bedroeg de nettowinst in 2011 21,407 miljoen euro. Gezien de uitzonderlijke eenmalige resultaatsimpact (badwill) van de overname van ABK zouden de rendementspercentages over 2011 een vertekend beeld geven van de onderliggende rendabiliteit. (**) Vanaf 2014 volgens Basel III normen (***) De Net Promoter Score is gebaseerd op de antwoorden op één cruciale vraag: "Als u naar uw mening wordt gevraagd, zou u Bank J.Van Breda & C° dan aanraden aan een vriend of collega?". Er zijn 5 mogelijke antwoorden. De berekening gebeurt volgens de methodiek zoals beschreven door Fred Reichheld. Deze is het resultaat van volgende bewerking: % “Zeker wel” - % "Ik weet het niet " - % "Waarschijnlijk niet -% "Zeker niet" Het percentage "Waarschijnlijk wel" wordt niet meegeteld, waardoor de NPS een zeer scherp resultaat geeft dat voor bedrijven met een slechte reputatie zelfs negatief kan zijn. Recent onderzoek bij cliënten van onze bank (lente 2014) leverde het volgend resultaat: 70% “Zeker wel” – 5% “Ik weet het niet” – 2% “Waarschijnlijk niet” – 1% “Zeker niet” = 62%
1
Verslag van de Raad van Bestuur aan de Algemene Vergadering conform artikel 119 van het Wetboek van Vennootschappen
Bank J.Van Breda & C° realiseert 35,5 miljoen euro nettowinst (+ 13%) en neemt de kaap van 10 miljard euro toevertrouwd vermogen. Bank J.Van Breda & C° realiseerde in 2014 een nettowinst van 35,5 miljoen euro. Dit is 13% beter dan het recordresultaat van 2013 en dit ondanks een uitdagende omgeving met lage rentevoeten en een vlakke rentecurve, aanhoudende dreiging van deflatie en een haperende economische groei. De cliëntentevredenheid bleef in elk van de activiteiten op het zeer hoge niveau van de vorige jaren. Het vermogen dat ondernemers en vrije beroepen toevertrouwen aan Bank J.Van Breda & C° steeg in 2014 met 1 miljard euro (+11%). Het totaal toevertrouwd vermogen neemt hierdoor de kaap van 10 miljard euro. Intussen werd verder geïnvesteerd in kantoren bij zowel Bank J.Van Breda & C° als ABK bank, in de verdere modernisering van het IT-platform en in de versterking van de commerciële slagkracht. De efficiëntie blijft op een competitief niveau. Dankzij de commerciële groei en het verder rentabiliseren van het overtollige eigen vermogen bij ABK bank, stijgt het rendement op eigen vermogen tot 8%. Nettowinst stijgt tot 35,5 miljoen euro De geconsolideerde nettowinst bedraagt in 2014 35,5 miljoen euro, een stijging met 13% tegenover 2013.
2
Tevreden cliënten De cliënt staat bij ons centraal. Bank J.Van Breda & C° bevestigt opnieuw haar zeer hoge cliëntentevredenheid, zowel bij bestaande als bij nieuwe cliënten: 9 van de 10 cliënten zou de bank aanraden aan vrienden of collega’s. Dat resulteert in een Net Promoter Score (NPS) van 62%, één van de hoogste in de Belgische banksector en vergelijkbaar met wereldwijd gereputeerde merken. Ook ABK bank en Van Breda Car Finance, die in 2014 fuseerden, kennen een uitmuntende cliëntentevredenheid. Toevertrouwd vermogen stijgt met 1 miljard euro Het totaal toevertrouwd vermogen groeit met 1 miljard euro tot 10 miljard euro (+11%), de totale kredietportefeuille groeit met 5% tot 3,6 miljard euro. Deze groei komt zowel van nieuwe cliënten als van toename van volumes bij bestaande cliënten. Bankproduct stijgt maar minder uitgesproken dan de volumegroei Het geconsolideerde bankproduct stijgt met 1,7 miljoen euro tot 119,4 miljoen euro. • Het renteresultaat stijgt met 7% dankzij de groei van de kredietportefeuille met 5% en van de deposito’s met 4%. Het renteresultaat ondervindt druk door de lage rente, de vervlakking van de rentecurve, het onzeker economisch klimaat en de strategie van de bank om in haar beleggingsportefeuille voorrang te geven aan veiligheid boven rendement. Anderzijds vertaalde de dalende ECB-rente zich afgelopen jaar in lagere rentevergoedingen op kortetermijndeposito's terwijl de herprijzing van langetermijnkredieten zich meer in de toekomst situeert. • De groei in buitenbalansbeleggingen (+16%) zorgt voor een stijging van de ontvangen commissie-inkomsten met 16%. • Het bedrag aan meerwaarden in de effectenportefeuille, dividenden en de resultaten van indekkingsinstrumenten bedragen 1,8 miljoen euro tegenover 4,8 miljoen euro in 2013. Efficiëntie vertaalt zich in een quasi stabiele cost income-ratio De kosten bedragen 71 miljoen euro en liggen 3% boven 2013. Deze stijging wordt verklaard door hogere bankenheffingen (69% van de aangroei van de kosten), ontwikkeling van onze naambekendheid en toegenomen investeringen in informaticatoepassingen en huisvesting om de bediening van onze cliënten nog te verbeteren. De cost income-ratio bedraagt geconsolideerd 60%, waarmee Bank J.Van Breda & C° tot de meest performante Belgische banken behoort. Voorzichtigheid zorgt voor uitzonderlijk lage waardeverminderingen kredieten De waardeverminderingen voor kredietdossiers bedragen 0,2 miljoen euro tegenover 1,5 miljoen euro in 2013. Zij bedragen 0,01% van de gemiddelde kredietportefeuille. De volgehouden, behoedzame kredietpolitiek in elk van de 3 activiteiten en de samenwerking met succesvolle, voorzichtige cliënten blijft ook in een periode van economische crisis zijn vruchten afwerpen.
3
Belang in ABK bank stijgt naar 99,9% Doordat ABK bank gebruik heeft gemaakt van de mogelijkheid om uit het statuut van het Beroepskrediet te treden, kunnen vennoten die uittreden voortaan worden vergoed tegen boekwaarde in plaats van de veel lagere nominale waarde. ABK bank heeft van de statutaire mogelijkheid gebruik gemaakt om inactieve vennoten uit te sluiten. Als gevolg hiervan en van de verkoop door de meeste van de resterende minderheidsaandeelhouders is het belang van Bank J.Van Breda & C° in ABK bank eind 2013 gestegen van 91,8% naar 99,9% zodat vanaf 2014 quasi het volledige resultaat van ABK bank ten goede komt aan Bank J.Van Breda & C°. ABK bank en Van Breda Car Finance fuseren op 1 april 2014 Voortaan is Van Breda Car Finance een divisie van ABK bank. De fusie biedt Van Breda Car Finance voldoende zekerheid over de beschikbaarheid van funding en aan ABK bank controle over de kredietrisico’s in Van Breda Car Finance, dat reeds sinds 2013 gefund werd vanuit ABK bank. Bovendien streeft de bank naar operationele en commerciële synergieën die beide activiteiten ten goede komen. Sterke liquiditeit en solvabiliteit Bank J.Van Breda & C° blijft goed gewapend om het hoofd te bieden aan de uitdagingen van de financieel-economische crisis dankzij haar liquiditeitspositie. De kredietportefeuille wordt volledig gefinancierd met cliëntendeposito’s. Het eigen vermogen (deel van de groep) stijgt van 448 miljoen naar 475 miljoen euro. Net zoals de voorbije jaren wordt het eigen vermogen niet aangetast door waardeverminderingen op financiële instrumenten uit de beleggingsportefeuille. De groei van het eigen vermogen geeft de bank bijkomende slagkracht om haar gestage groei te bestendigen, zelfs bij onvoorziene marktomstandigheden. De solvabiliteit uitgedrukt als eigen vermogen op activa (hefboomratio) bedraagt 9,5%, een veelvoud van de 3% die de toezichthouders tegen ten vroegste 2018 willen invoeren onder Basel III.
4
Bank J.Van Breda & C° Enkel voor ondernemers en vrije beroepen Bank J.Van Breda & C° is een gespecialiseerde adviesbank die zich uitsluitend richt tot ondernemers en vrije beroepen. Wij helpen hen bij de systematische opbouw, het beheer en de bescherming van hun vermogen. Bij ons kunnen ze rekenen op een persoonlijke, proactieve begeleiding, zowel professioneel als privé, hun leven lang. Bank J.Van Breda & C° begeleidt 9,7 miljard euro vermogen van ondernemers en vrije beroepen De duurzame aanpak van de bank en de hoge cliëntentevredenheid resulteren in een gestage groei van de commerciële volumes. Het door cliënten belegd vermogen kent in 2014 een groei met 996 miljoen tot 9,7 miljard euro (11%). • De cliëntendeposito’s groeien met 4% tot 3,5 miljard euro. In een uiterst concurrentiële marktomgeving met een context van lage rentevoeten resulteert het vertrouwen van onze cliënten in de bank in een aangroei van termijnrekeningen op meer dan een jaar met 6% tot 823 miljoen euro. • In totaliteit stijgen de beleggingen in buitenbalansproducten met 16% tot 6,2 miljard euro, dankzij de instroom van bijkomende beleggingen en de financiële prestaties van de vermogens onder beheer. o o o o
In het vermogensbeheer beheert Bank Delen eind 2014 3,6 miljard euro voor cliënten van Bank J.Van Breda & C° (tegenover 3 miljard euro in 2013, +18%). De verzekeringsbeleggingen groeien tot een volume van 1,6 miljard euro (+4%). De uitstaande reserves in fiscaalvriendelijke verzekeringsproducten stijgen met 24% tot meer dan 435 miljoen euro. De beleggingsfondsen groeien tot een belegd kapitaal van 566 miljoen euro (+36%).
5
Kredietportefeuille groeit met 7% Ook in 2014 blijft het kredietvolume bij ondernemers en vrije beroepen verder stijgen tot 3,2 miljard euro (+7%). De kredietverlening aan succesvolle ondernemers en vrije beroepen steunt op een langetermijnrelatie, die maakt dat kredietverlening voor doordachte en voorzichtige investerings- en groeiprojecten mogelijk blijft, ook in een moeilijke financieel-economische omgeving.
Financieel resultaat De bank heeft in het verleden reeds aangegeven om in de toekomst enkel met een model met eigen kantoren te willen werken. De resterende zelfstandige agenten hebben de mogelijkheid om verder te gaan als medewerker van de bank. In de loop van 2014 hebben de eerste agenten de stap gezet, zodat deze intentie een concreet feit werd en aanleiding geeft tot het betalen van een contractuele vergoeding. Enerzijds voorziet deze in een contractueel verplichte stopzettingsvergoeding en anderzijds in een compensatie voor de gemaakte investeringen gelinkt aan de kwaliteit van de portefeuille. De goodwill die in 2007 betaald is bij de overname van de portefeuille binnenvaartondernemers reflecteerde de verwachting om deze kredietklanten uit te diepen met een propositie vermogensopbouw. Vandaag ligt de verhouding van het toevertrouwd vermogen ten opzichte van het kredietvolume bij de overgenomen cliënten aanzienlijk lager dan bij andere kredietcliënten en lager dan bij de overname werd ingeschat. Dat gaf aanleiding tot een afwaardering van het volledige bedrag aan goodwill. De uitstekende groei van de commerciële volumes resulteert in een mooie stijging van het bankproduct. Bovendien blijven de kosten zeer goed onder controle en bevinden de kredietverliezen zich op een zeer laag niveau. Dit alles resulteert opnieuw in een schitterend resultaat.
6
ABK bank Vermogensbegeleiding voor kaderleden ABK bank is sinds 2011 een dochtermaatschappij van Bank J.Van Breda & C°. Sinds de overname herpositioneerde ABK bank zich als vermogensbegeleider voor kaderleden. ABK bank begeleidt haar cliënten met een langetermijnvisie in de opbouw, beheer en bescherming van vermogen. Daarbij blijft ABK bank trouw aan de traditie van eenvoudige en transparante producten, in een cultuur van voorzichtigheid en persoonlijke aanpak. De laatste stappen in de transitie, de eerste in profilering ABK bank, een 99,9% dochtermaatschappij van Bank J.Van Breda & C°, herpositioneerde zich sinds de overname in 2011 tot vermogensbegeleider voor kaderleden. In 2014 werd vooral vooruitgang geboekt op het vlak van profilering en prospectie. Zowel de kantoren in Turnhout als in Mechelen namen hun intrek in een nieuw gebouw, zodat het hele kantorennet van de bank nu gehuisvest is in moderne, aangename kantoren. Er werden diverse initiatieven genomen om de naambekendheid van ABK bank op te bouwen, waaronder het title sponsorship van de ABK bank Antwerp Triatlon. Commerciële volumes Per 31/12/2014 hebben de cliënten 297 miljoen euro deposito’s toevertrouwd aan ABK bank, een daling met 9 miljoen euro tegenover 2013. De kredietportefeuille zakt met 25 miljoen euro naar 164 miljoen euro. De instroom van nieuwe cliënten, die mooi is toegenomen in vergelijking met 2013, compenseert nog onvoldoende de uitstroom van cliënten buiten de doelgroep en kredietcliënten zonder interesse voor of potentieel tot vermogensbegeleiding. Surplus aan eigen vermogen en liquiditeit rendabel ingezet •
•
Eind 2012 heeft ABK bank kredietrisicoprotectie verstrekt op een gedeelte van de kredietportefeuille van Bank J.Van Breda & C°. Hierdoor wordt het overschot aan kapitaal binnen ABK bank gebruikt om de gezonde groei van de kredietverlening van Bank J.Van Breda & C° uit het verleden ook in de toekomst te bestendigen. Sinds 2013 gebruikt ABK bank haar surplus aan liquiditeiten voor kredietverlening aan Van Breda Car Finance, dat sinds 1 april 2014 een divisie van ABK bank is geworden.
Dit meer rendabele gebruik van de overschotten aan eigen vermogen en liquiditeit ondersteunt net als vorig jaar het financieel resultaat.
7
Uitsluiting inactieve vennoten De Algemene Vergadering van ABK bank van 2014 heeft de uitsluiting van de inactieve vennoten goedgekeurd. De statuten van ABK bank voorzien dat het recht op een scheidingsaandeel verjaart 5 jaar na uitsluiting of na overlijden. Daarom wordt de schuld die verjaard is als gevolg van overlijdens langer dan 5 jaar geleden, teruggenomen. Deze terugname is gebaseerd op de statistieken over de levensverwachting in België, waarbij een correctie van 5% werd toegepast voor uitgesloten vennoten die (conform diezelfde statistieken) langer dan gemiddeld leven.
Van Breda Car Finance Fast, friendly, flexible Als divisie van ABK bank is Van Breda Car Finance in heel België actief in de sector van de autofinanciering en de financiële autoleasing. Van Breda Car Finance wil de beste kredietpartner zijn voor de cliënten van grote, zelfstandige autodealers. Heel de organisatie is toegespitst op snelle kredietoplossingen voor personenwagens via een eigen website. Vanuit de kernwaarden fast, friendly & flexible ondersteunt Van Breda Car Finance de lokale autodealer in het volledige verkoopproces: van offertefase, aanvraagverwerking en aanmaak van kredietcontracten tot en met de controle op de uitbetaling van het dossier. Op die manier vergemakkelijken we de verkoop van onze partners die hun cliëntenservice uitbreiden met kredietverlening. Als gevolg van een moeilijke marktomgeving en scherpe prijsconcurrentie, waarbij Van Breda Car Finance rentabiliteit prefereerde boven volume, daalt de portefeuille met 4% naar 287 miljoen euro. De netto-waardeverminderingen op kredieten blijven ook hier op een uitzonderlijk laag niveau, dankzij het kredietacceptatiebeleid en de recuperaties in probleemdossiers. Samen met een strikte kostenbeheersing leidt dit opnieuw tot een zeer degelijk financieel resultaat.
8
Risicobeheersing: permanente opvolging en controle Ondernemingsrisico’s zijn eigen aan de normale activiteiten van een bank. In vergelijking met sectorgenoten zijn Bank J.Van Breda & C° en haar dochters echter altijd eenvoudige en transparante instellingen gebleven. Bovendien leggen zij al jarenlang een grote voorzichtigheid aan de dag bij het aanvaarden van risico’s. Zij verrichten permanente risico-opvolging en controle. Historisch heeft Bank J.Van Breda & C° haar capaciteit om risico’s te beheersen ruimschoots bewezen. Vanuit het risicocomité wordt op gestructureerde wijze toezicht gehouden op risico’s en risicoposities van de instelling en haar dochtervennootschappen. Daartoe laat het risicocomité zich door de diverse afdelingen en activiteiten informeren. Voor de bespreking van de diverse risico’s verwijzen we naar de toelichtingen onder het punt “4. Risicobeheer” van de geconsolideerde jaarrekening.
9
Deugdelijk bestuur Bank J. Van Breda & C° streeft naar verantwoordelijkheid en transparantie. Directiecomité Het Directiecomité tekent de strategie uit en vertaalt deze in concrete beleidslijnen. Het is verantwoordelijk voor het dagelijks beheer en de uitwerking van een organisatiestructuur met duidelijke bevoegdheden en rapporteringslijnen. De leden evalueren de performantie van de bank op basis van tijdige, frequente en accurate managementinformatie. Deze verschaft inzicht in de activiteiten en resultaten van de operationele verantwoordelijken en laat toe om snelle en effectieve actie te ondernemen waar nodig. Samenstelling op 1/4/2014: Dirk Wouters (voorzitter), Peter Devlies (verantwoordelijke ALM, rapportering, cliëntenadvies, conceptontwikkeling, ABK bank en Van Breda Car Finance), Vic Pourbaix (verantwoordelijke cliëntenrelaties en gebouwen) en Marc Wijnants (verantwoordelijke informatica en back office). Raad van bestuur De Raad van Bestuur bekrachtigt de door het Directiecomité gevoerde strategie en beoordeelt periodiek de belangrijkste beleidslijnen. De leden staan in voor de bewaking en de promotie van hoge ethische normen en integriteitsstandaarden. Zij begrijpen de risico's die de bank loopt en leggen aanvaardbare niveaus vast door de bepaling van duidelijke tolerantieniveaus en risicolimieten. Samenstelling op 1/1/2015: Jan Suykens (voorzitter), Luc Bertrand, Piet Dejonghe, Jacques Delen, Paul De Winter, Willy Lenaers, Peter Devlies, Vic Pourbaix, Marc Wijnants en Dirk Wouters (bestuurders). Remuneratiecomité Het remuneratiecomité regelt de financiële vergoedingen met bestuurders en bepaalt het bedrag van hun bezoldigingen. Samenstelling op 1/1/2015: Luc Bertrand, Willy Lenaers en Jan Suykens
10
Risicocomité Vanuit het risicocomité wordt op gestructureerde wijze toezicht gehouden op risico’s en risicoposities van de instelling en haar dochtervennootschappen. Samenstelling op 1/1/2015: Jan Suykens, Luc Bertrand en Willy Lenaers De leden van het risicocomité bezitten individueel de nodige kennis, deskundigheid, ervaring en vaardigheden om de strategie en de risicotolerantie van de instelling te begrijpen en te bevatten. Het Risicocomité is geen beslissingsorgaan. Het is een forum van reflectie en toetsing van risicogebonden materies, zeker voor wat de moeilijk kwantificeerbare risico’s betreft, aan het risicobeleid zoals goedgekeurd door de Raad van Bestuur van de bank. Het Risicocomité heeft wel de bevoegdheid om aanbevelingen te formuleren inzake de prioriteitenstelling en/of de te hanteren procedures in operationele processen of projecten, wanneer het dit uit het oogpunt van risicobeheersing noodzakelijk acht. Auditcomité Het auditcomité staat in voor het toezicht op het financieel rapporteringsproces, op de naleving van de administratieve, juridische en fiscale regels en op de uitwerking van interne controleprocedures. Hiervoor staat het in rechtstreeks contact met respectievelijk de externe en interne audit. Samenstelling op 1/1/2015: Luc Bertrand, Willy Lenaers en Jan Suykens Alle leden van het auditcomité beschikken over de nodige deskundigheid op het gebied van boekhouding en audit. Luc Bertrand studeerde in 1974 af als handelsingenieur aan de K.U. Leuven. Hij was actief bij Bankers Trust C° in New York, Amsterdam en London tot 1986 (Vice President North Europe Area Manager). Hij werd in 1985 bestuurder en in 1987 administratief en financieel directeur van Ackermans & van Haaren NV. Sinds 1996 is hij voorzitter van het Executief Comité van Ackermans & van Haaren NV. Hij is ook voorzitter van Finaxis. Hij is bestuurder geweest bij Indosuez Bank en Generale Bank en bekleedt vandaag diverse bestuursmandaten binnen en buiten de groep Ackermans & van Haaren en is tevens benoemd als onafhankelijk bestuurder bij Schroders en bij ING België. Jan Suykens is licentiaat TEW en behaalde daarna een MBA aan de Columbia University, New York. Hij begon zijn carrière op de afdeling Corporate & Investment Banking bij Fortis Bank. Sinds 1990 is hij lid van het Executief Comité van Ackermans & van Haaren NV. Hij bekleedt diverse bestuursmandaten binnen de groep Ackermans & van Haaren. Willy Lenaers is licentiaat Rechten (R.U. Gent 1976) en gegradueerde in de Fiscale Wetenschappen (Brussel 1980). Hij bekleedde verscheidene functies in de Kredietbank Groep tussen 1977 en 1999 en diverse bestuurdersmandaten.
11
Specifieke functies Interne audit is een onafhankelijke, objectieve beoordelingsfunctie, gericht op het onderzoek en de beoordeling van de goede werking van de operationele afdelingen en het kantorennet. Ze evalueert de doeltreffendheid en de efficiëntie van de interne controle en geeft advies om de werking te verbeteren. Contact Interne audit:
[email protected] De adviseur voor cliëntentevredenheid (vroeger: ombudsvrouw) is een neutraal en onafhankelijk bemiddelaar die een oplossing tracht uit te werken voor elk geschil met een cliënt waarvoor binnen een redelijke termijn geen bevredigend antwoord is gegeven door een afdeling of een kantoor.
[email protected] Tel. 0800 93004, Fax 03 271 10 94 Risk management is een onafhankelijke functie met als doel de interne risicobeheersing verder in te bedden in de cultuur en de dagelijkse praktijk van onze bank. Centraal in haar werkzaamheden staan adviesverlening en opvolging van en rapportering over operationele activiteiten. De kerntaken hebben betrekking op alle risico’s waaraan onze bank onderworpen kan zijn. Het kredietrisico, het operationele risico, rente- en liquiditeitsrisico zijn risico’s die van dichtbij worden gevolgd. Risicometing en -rapportering zorgen er mee voor dat de operationele afdelingen goed gewapend zijn om hun risico’s op gepaste wijze onder controle te houden. Verantwoordelijke Risk Management:
[email protected] Compliance is een onafhankelijke functie die de naleving van de regels die verband houden met de integriteit van het bankieren controleert en bevordert. Het integriteitsbeleid richt zich prioritair tot volgende domeinen: witwaspreventie, voorkomingsbeleid fiscale mechanismen, transacties in financiële instrumenten, handel met voorkennis, koersmanipulatie, wetgeving op de privacy, discretieplicht, deontologische codes en dergelijke. Verantwoordelijke Compliance:
[email protected]
12
Sterk gewapend voor de toekomst Bank J.Van Breda & C° heeft in 2014 sterke financiële prestaties neergezet. • De nettowinst bedraagt 35,5 miljoen euro. Het eigen vermogen (deel van de groep) groeit van 448 naar 475 miljoen euro. • De liquiditeits- en solvabiliteitspositie blijven uiterst gezond. Hiermee is de bank goed gewapend om het hoofd te bieden aan een financieeleconomische omgeving die gedurende een lange periode erg uitdagend zou kunnen blijven. Uiteraard maakt het huidige onzekere klimaat het moeilijk om winstvoorspellingen te doen. De economische situatie in Europa blijft wankel. De drastische interventies en de bestaande intenties van de monetaire overheden maken het renteklimaat op lange termijn erg onvoorspelbaar. De vervlakking van de rentecurve en de intense concurrentie wegen op het renteresultaat. Verder kan de aanhoudend moeilijke economische omgeving en de haperende economische groei haar impact hebben op de waardeverminderingen op de kredieten en de vraag naar krediet onder druk zetten. Hoewel de evolutie van de nettowinst moeilijk te voorspellen is, verwacht de bank ook in 2015 – zonder onvoorziene omstandigheden – opnieuw een degelijke prestatie neer te zetten, en dit om diverse redenen: • Met haar strategie van vermogensbegeleiding gebaseerd op de langetermijnbelangen van de cliënt, heeft de bank de voorbije jaren bewezen slechts in beperkte mate onderhevig te zijn aan de volatiliteit van de financiële markten. • Tegenover de stijging van de personeelskosten als gevolg van bijkomende aanwervingen, staat een versterking van de commerciële slagkracht die – mede dankzij de hoge cliëntentevredenheid – ook in 2015 verwacht wordt te leiden tot een verdere groei van de commerciële volumes en een verdere uitbouw van het handelsfonds van de bank. • Deze volumegroei zal het bankproduct op peil houden – hoewel de margedruk zich wellicht zal verderzetten – en samen met de kostenefficiëntie van de bank het resultaat ondersteunen. • De eigen portefeuille van de bank is belegd op korte looptijden en met een aanzienlijk aandeel in hoogwaardige overheidsobligaties. De bescherming van het eigen vermogen van de bank geniet ook in 2015 de hoogste prioriteit. • De voorbije decennia situeerden de waardeverminderingen op kredieten zich aanzienlijk onder het marktgemiddelde. We gaan ervan uit dat deze aanpak ook in de toekomst zijn vruchten blijft afwerpen.
13
Het vertrouwen van de Raad van Bestuur in het langetermijnpotentieel van de strategie van de bank is nog aanzienlijk versterkt sinds het uitbreken van de financieel-economische crisis. De sterke ontwikkeling van de commerciële resultaten in de kernactiviteit vermogensbegeleiding voor ondernemers en vrije beroepen spreken voor zich. Van Breda Car Finance blijft een zeer gewaardeerde speler met een aantrekkelijke marktpositie en de resultaten van de vernieuwde strategie binnen ABK bank zijn bemoedigend. Ook al dient het jaar 2015 zich als uitdagend aan, deze successen en de zeer gezonde positie van de bank vormen een solide basis voor een financieel performante groei op lange termijn. De Raad van Bestuur dankt alle medewerkers voor de geleverde inspanningen en de resultaten van 2014.
Jan Suykens Voorzitter van de Raad van Bestuur Bank J.Van Breda & C°
14
Geconsolideerde jaarrekening over het boekjaar 2014 (periode vanaf 1 januari 2014 tot en met 31 december 2014) van Bank J. Van Breda & C° nv opgesteld in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards (IFRS) en volgens een going concern basis. De IFRS jaarrekening met toelichtingen is opgesteld in duizenden euro. Bij afwijking hiervan wordt dit expliciet vermeld bij de betrokken tabellen.
Geconsolideerde balans ACTIVA
Toelichting
2014
2013
I. Geldmiddelen en tegoeden bij centrale banken
8.1
100.063
183.457
II. Vorderingen op kredietinstellingen
8.2
64.722
59.706
III. Financiële activa 1. Financiële activa aangehouden voor handelsdoeleinden
8.3
1.864
1.243
2. Financiële activa beschikbaar voor verkoop
8.4
606.966
640.743
3.639.208
3.455.495
9.6
9.888
222
8.6
13
709
1. Terreinen, gebouwen en uitrusting
9.11
37.907
33.156
V. Goodwill en andere immateriële activa
9.12
8.949
12.359
1.2 en 8.7
1.007
1.066
-
-
9.15
11.092
17.563
8.8
5.752
4.576
4.487.430
4.410.294
3. Leningen en vorderingen (inclusief financiële leasing) 4. Wijzigingen in reële waarde van de afgedekte posities bij afdekking van het renterisico van een portefeuille 5. Derivaten gebruikt ter indekking
8.5 en 9.14
IV. Materiële vaste activa
VI. Investeringen in geassocieerde ondernemingen administratief verwerkt volgens de vermogensmutatiemethode
VII. Belastingvorderingen 1. Actuele belastingen 2. Uitgestelde belastingen
VIII. Overige activa
TOTAAL ACTIVA
15
PASSIVA
Toelichting
1. Financiële verplichtingen aangehouden voor handelsdoeleinden
8.3
2014
2013
I. Financiële verplichtingen 1.920
1.486
2. Financiële verplichtingen gewaardeerd aan geamortiseerde kostprijs 2.1. Deposito's van kredietinstellingen
8.9
12.432
106.320
2.2. Deposito's van klanten
8.10
3.735.928
3.598.537
2.3. In schuldbewijzen belichaamde verplichtingen
8.11
138.661
128.019
2.4. Achtergestelde verplichtingen
8.12
79.513
84.473
3. Derivaten gebruikt ter indekking
8.6
12.308
4.329
9.13
2.838
1.938
2.691
5.855
II. Voorzieningen
III. Belastingverplichtingen 1. Actuele belastingen 2. Uitgestelde belastingen
9.15
713
1.228
IV. Overige verplichtingen
8.13
25.301
29.836
4.012.306
3.962.020
TOTAAL VERPLICHTINGEN
V. Geplaatst kapitaal
3.1
17.500
17.500
VI. Geconsolideerde reserves
3.1
450.154
424.881
VII. Herwaarderingsreserves
3.1
7.327
5.526
VIII. Minderheidsbelangen
3.2
143
367
475.125
448.274
4.487.430
4.410.294
TOTAAL EIGEN VERMOGEN TOTAAL EIGEN VERMOGEN EN VERPLICHTINGEN
16
Geconsolideerde winst- en verliesrekening Toelichting
2014
2013
I. Financiële en bedrijfsinkomsten 82.086
76.767
Intrestb aten
130.547
134.717
Intrestlasten
(48.461)
(57.951)
1. Intrestresultaat, waarvan
9.1
2. Ontvangen dividenden
9.2
1.169
155
3. Vergoedingen en commissies, waarvan
9.3
32.020
31.601
Ontvangen vergoedingen en commissies
39.701
34.346
Betaalde vergoedingen en commissies
(7.681)
(2.745)
4. Gerealiseerde winst (verlies) op financiële activa beschikbaar voor verkoop
9.4
87
1.982
5. Winst (verlies) op financiële activa en verplichtingen aangehouden voor handelsdoeleinden
9.5
452
4.715
6. Winst (verlies) op kasstroomafdekkingen, waarvan
9.6
(547)
(3.280)
(547)
(3.280)
Uit het eigen vermogen overgeb oekte winst (verlies) op afdekkingsinstrumenten Niet-effectief deel van de wijziging in reële waarde van afdekkingsinstrumenten 7. Winst (verlies) op reëlewaarde-afdekkingen
9.6
8. Winst (verlies) uit het wisselbedrijf 9. Gerealiseerde winst (verlies) op andere activa
9.7
10. Overige bedrijfsopbrengsten en -kosten, waarvan
9.8
Overige b edrijfsopb rengsten Overige b edrijfskosten
-
601
1.217
1.565
1.821
(5)
2.787
1.959
2.824
(9)
Bankproduct
(49)
1.949
(37)
119.377
117.716
9.9
(40.491)
(39.500)
9.10
(24.606)
(25.256)
II. Administratieve kosten 1. Personeelskosten 2. Algemene en administratieve kosten
III. Afschrijvingen 1. Op materiële vaste activa (terreinen, gebouwen en uitrusting)
9.11
(2.715)
(2.385)
2. Op immateriële activa
9.12
(2.511)
(1.947)
IV. Voorzieningen
9.13
(900)
(213)
(71.222)
(69.300)
Totaal van administratieve kosten, afschrijvingen en voorzieningen
V. Bijzondere waardeverminderingen 1. Op voor verkoop beschikbare financiële activa
9.14
(376)
(13)
2. Op leningen en vorderingen
9.14
(237)
(1.488)
3. Op goodwill
9.14
(2.856)
VI. Aandeel in de winst of verlies van geassocieerde ondernemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode
VII. Afboeking schuld uitgesloten vennoten ABK Bank
8.7
153
10.1
5.758
Winst voor belastingen Winstbelastingen Winst over de verslagperiode
9.15
220
50.598
47.135
(15.020)
(14.760)
35.578
32.375
Winst over de verslagperiode toe te rekenen aan minderheidsbelangen
84
828
Winst over de verslagperiode toe te rekenen aan de aandeelhouders
35.494
31.546
17
Geconsolideerd overzicht van het totaalresultaat Toelichting Winst over de verslagperiode
2014
2013
35.578
32.375
Niet-gerealiseerde resultaten die later kunnen worden overgeboekt naar de winst- en verliesrekening
Activa beschikbaar voor verkoop Wijzigingen in de reële waarde Overboekingen naar de winst- en verliesrekening (desinvesteringen) Overboekingen naar de winst- en verliesrekening (waardeverminderingen)
8.4 9.4 9.14
Belastingen
1.748 (87) 376 (602)
Niet-gerealiseerde resultaten op activa beschikbaar voor verkoop, na belastingen
1.435
(5.446) (1.982) 13 2.690 (4.725)
Kasstroomafdekkingen Effectief deel van wijzigingen in de reële waarde Overboekingen naar de winst- en verliesrekening (stopzettingen)
9.6
Belastingen Niet-gerealiseerde resultaten op kasstroomafdekkingen, na belastingen
547
3.280
(186)
(1.115)
361
2.165
117
607
Niet-gerealiseerde resultaten die nooit overgeboekt worden naar de winst- en verliesrekening
Toegezegdpensioenregelingen Actuariële winsten en verliezen Belastingen Actuariële winsten en verliezen op toegezegdpensioenregelingen, na belastingen Totaal niet-gerealiseerde resultaten over de verslagperiode na belastingen Totaal gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten over de verslagperiode Gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten over de verslagperiode toe te rekenen aan minderheidsbelangen Totaal gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten over de verslagperiode toe te rekenen aan aandeelhouders van de vennootschap
10.4.2
(40)
(206)
77
400
1.873
(2.160)
37.451
30.215
84
718
37.367
29.498
18
Geconsolideerd overzicht van wijzigingen in het eigen vermogen Geconsolideerde reserves
Toelichting BEGINSALDO, 1 JANUARI 2013
Geplaatst kapitaal
Ingehouden winsten
3.1
3.1
17.500
Uitkering dividend vorig boekjaar Resultaat van het boekjaar Niet-gerealiseerde resultaten van het boekjaar Op aandelen gebaseerde vergoedingen (b ijdrage van de moedermaatschappij) Andere (vnl. wijzigingen consolidatiekring/b elangen%)
Actuariële winsten en verliezen op te bereiken doel- Op aandelen pensioengebaseerde plannen vergoedingen 3.1 en 10.4.2
398.331
(431)
Subtotaal
3.1 en 10.4.1 4.295
Totaal eigen vermogen toe te rekenen aan de aandeelhouders van de Minderheidsvennootschap belang
Herwaarderingsreserves
402.195
Activa beschikbaar voor verkoop
Kasstroomafdekkingen
3.1 en 9.4
3.1 en 9.6
11.207
(3.634)
Subtotaal
3.2 7.572
427.267
(11.902)
(11.902)
(11.902)
31.546
31.546
31.546
367
367 1.028
2.165
(2.416)
1.028
(2.049)
16.975 (62) 828 (111)
1.028
444.242 (11.964) 32.375 (2.160) 1.028
1.997
(6)
1.646
370
370
2.016
EINDSALDO, 31 DECEMBER 2013
17.500
419.972
(69)
4.978
424.881
6.996
(1.469)
5.526
447.907
367
448.274
BEGINSALDO, 1 JANUARI 2014
17.500
419.972
(69)
4.978
424.881
6.996
(1.469)
5.526
Uitkering dividend vorig boekjaar Resultaat van het boekjaar
447.907
367
448.274
(12.682)
(89)
(12.771)
35.494
35.494
35.494
84
35.578
Op aandelen gebaseerde vergoedingen (b ijdrage van de moedermaatschappij)
77 2.364
825 17.500
(15.247)
(12.682)
77
Andere
(17.263)
(12.682)
Niet-gerealiseerde resultaten van het boekjaar
EINDSALDO, 31 DECEMBER 2014
(345)
(4.581)
Totaal eigen vermogen
443.609
(0) 8
(804) 6.538
1.435
361
1.796
2.364
1.873
(0)
2.364
20
5
450.154
8.435
(1.107)
5
25
7.327
474.981
1.873 2.364
(219) 143
(193) 475.125
19
Geconsolideerd kasstroomoverzicht Toelichting
2014
2013
Bedrijfsactiviteiten Nettowinst (verlies) over de verslagperiode
35.494
31.546
15.020
14.760
Aanpassingen om nettowinst te doen aansluiten bij de nettokasstromen met betrekking tot de bedrijfsactiviteiten Actuele en uitgestelde belastinguitgaven, opgenomen in de winst- en verliesrekening
9.15
Minderheidsbelangen
84
828
Aandeel in resultaat van geassocieerde ondernemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode
8.7
(153)
(220)
Dividend ontvangen van geassocieerde ondernemingen opgenom en volgens de verm ogensmutatiemethode
8.7
212
285
5.226
4.332
5
49
Investerings- en financieringsactiviteiten Afschrijvingen Resultaat op verkoop van materiële vaste activa
9.11 - 9.12 9.7
Afboeking schuld uitgesloten vennoten ABK Bank
(5.758)
Bedrijfsactiviteiten Bijzondere waardeverminderingen
9.14
3.484
Toename (afname) voorzieningen
9.13
985
220
Resultaten uit kasstroomafdekkingen
9.6
547
3.280
Resultaten uit reële-waardeafdekkingen
9.6
(601)
(1.217)
Resultaten op financiële activa en verplichtingen aangehouden voor handelsdoeleinden
9.5
(452)
(4.715)
Resultaten op financiële activa beschikbaar voor verkoop
9.4
7.021
5.645
Op aandelen gebaseerde vergoedingen
9.9
2.364
1.028
Overige aanpassingen
382
Kasstroom uit bedrijfsactiviteiten voor wijzigingen in bedrijfsactiva en -verplichtingen (Toename) Afname van bedrijfsactiva (exclusief geldmiddelen & kasequivalenten)
1.515
(300)
63.860
57.036
(153.519)
(282.227)
(toename) afname in tegoeden bij centrale banken
8.1
(toename) afname vorderingen op kredietinstellingen
8.2
(toename) afname van leningen en vorderingen
8.5
(184.412)
(150.657)
(toename) afname van voor verkoop beschikbare financiële activa
8.4
27.363
(136.180)
(toename) afname van financiële activa aangehouden voor handelsdoeleinden
8.3
(toename) afname van de te ontvangen intresten van financiële activa (toename) afname van overige activa
3.240
8.8
445 455
4.344 1.523
Toename (afname) van verplichtingen (exclusief geldmiddelen & kasequivalenten) toename (afname) van deposito's van kredietinstellingen
(110)
(1.122) 54.264
(239) (394) 414.319
8.9
(95.571)
38.235
toename (afname) van deposito's van klanten
8.10
135.947
266.775
toename (afname) van in schuldbewijzen belichaamde verplichtingen
8.11
10.646
109.850
toename (afname) van achtergestelde verplichtingen (excl. verlopen intrest)
8.12
1.160
toename (afname) van financiële verplichtingen aangehouden voor handelsdoeleinden
8.3
toename (afname) van te betalen intresten op financiële verplichtingen toename (afname) van overige verplichtingen
827 8.13
Kasstroom uit bedrijfsactiviteiten
1.256 (35.395)
Ontvangen (betaalde) belasting op het resultaat Netto kasstroom uit bedrijfsactiviteiten
1.478 (2.236) 1.583 (1.366) 189.128
(13.055)
(11.393)
(48.450)
177.735
Investeringsactiviteiten (Betalingen om materiële vaste activa te verwerven)
9.11
Ontvangsten uit de verkoop van m ateriële vaste activa
9.11
(Betalingen om immateriële activa te verwerven)
9.12
(Betalingen voor dochterondernemingen)
10.2
(Andere betalingen m et betrekking tot investeringsactiviteiten)
(7.756) 286 (1.957)
(3.771) 126 (3.096) (1.160)
(55)
(34)
(9.482)
(7.935)
(12.771)
(11.964)
(6.039)
(4.254)
(193)
(1)
(19.003)
(16.220)
(76.936)
153.697
Andere ontvangsten met betrekking tot investeringsactiviteiten Netto kasstroom uit investeringsactiviteiten Financieringsactiviteiten (Uitgekeerde dividenden) Ontvangsten uit de uitgifte van achtergestelde schulden (Terugbetaling van achtergestelde schulden) (Andere betalingen m et betrekking tot financieringsactiviteiten) Andere ontvangsten met betrekking tot financieringsactiviteiten Netto kasstroom uit financieringsactiviteiten Toename van geldmiddelen en kasequivalenten via bedrijfscombinaties Netto toename in geldmiddelen en kasequivalenten
10.2
116
Geldmiddelen en kasequivalenten op de begindatum (*)
193.906
40.209
Geldmiddelen en kasequivalenten op de einddatum (*)
116.971
193.906
20
(*) Geldmiddelen en kasequivalenten zijn gedefinieerd als: kas, beleggingen bij centrale banken, postcheque- en girodiensten en vorderingen op kredietinstellingen (daggeldleningen en zichtrekeningen) verminderd met de deposito's van centrale banken en schulden tegenover kredietinstellingen (daggeldontleningen en zichtrekeningen).
Aansluiting Geldmiddelen en tegoeden bij centrale banken (balansrubriek) met Geldmiddelen en kasequivalenten (cashflowstatement) Geldmiddelen en tegoeden bij centrale banken (actief)
2014
2013
100.063
- Te ontvangen interesten geldmiddelen en tegoeden bij centrale banken
183.457
(0)
(4)
- Tegoeden bij centrale banken (monetaire reserve)
(2.651)
(2.541)
+ Vorderingen op kredietinstellingen (daggeldleningen en zichtrekeningen)
22.604
14.344
- Deposito's van centrale banken (verplichtingen) - Deposito's van kredietinstellingen (daggeldleningen en zichtrekeningen) Geldmiddelen en kasequivalenten
-
-
(3.046)
(1.350)
116.971
21
193.906
22
23
24
Toelichtingen 1.
ALGEMENE INFORMATIE
Sinds 1998 zijn de aandelen van de bank verankerd in de holding Finaxis, net zoals deze van Bank Delen. • Ackermans & van Haaren NV is met 75% van de aandelen de referentieaandeelhouder van Finaxis. Ackermans & van Haaren is rechtstreeks eigenaar van 40% van de aandelen; haar 100%-dochtervennootschap naar Luxemburgs recht, Profimolux, is eigenaar van 35% van de aandelen van Finaxis. • De familie Delen participeert in het kapitaal via de vennootschap naar Luxemburgs recht, Promofi, die 25% van Finaxis bezit. Ackermans & van Haaren is tevens eigenaar van 15% van de aandelen van Promofi, waardoor het aandeel in Finaxis (rechtstreeks en onrechtstreeks) 78,75% bedraagt. Door Ackermans & van Haaren wordt eveneens een geconsolideerde jaarrekening opgesteld en gepubliceerd.
1.1
DOCHTERONDERNEMINGEN
De dochterondernemingen worden integraal geconsolideerd: •
• •
ABK bank CVBA (hierna ABK) profileert zich als vermogensbegeleider voor kaderleden. ABK begeleidt haar particuliere cliënten met een langetermijnvisie in de opbouw, beheer en bescherming van hun vermogen. Daarbij blijft ABK trouw aan de traditie van eenvoudige en transparante producten, in een cultuur van voorzichtigheid en persoonlijke aanpak. Sinds 1 april 2014 zijn ABK en Van Breda Car Finance gefuseerd (fusie door overneming). Hierdoor is ABK via haar divisie Van Breda Car Finance (hierna VBCF) in heel België actief in de sector van de autofinanciering en de financiële autoleasing. De activiteit van Beherman Vehicle Supply NV bestaat in het ter beschikking stellen van voertuigen aan autodealers (stockfinanciering). Axemia NV is een “application development company” en stelt informatici te werk die binnen bedrijven het bestaande IT-team versterken en meehelpen om specifieke software te ontwikkelen.
25
Ondernemingsnummer
Naam van de dochteronderneming
Land van oprichting
Belangen% 31-12-2014
Belangen% 31-12-2013
Wijziging 2014 t.o.v. 2013 Ja
ABK bank CVBA
BE 0404.456.841
BE
99,99%
99,88%
Van Breda Car Finance NV
BE 0475.277.432
BE
0%
100%
Ja
Beherman Vehicle Supply NV
BE 0473.162.535
BE
80%
80%
Neen
Axemia NV
BE 0884.718.390
BE
100%
100%
Neen
In 2014 is het belangenpercentage van ABK beperkt toegenomen tot 99,9% als gevolg van de verkoop door een aantal minderheidsaandeelhouders. Sinds 1 april 2014 zijn ABK en Van Breda Car Finance gefuseerd (fusie door overneming). Voor VBCF biedt het de belangrijke zekerheid over beschikbaarheid van funding en voor ABK – die reeds instond voor de funding van VBCF – biedt het extra bescherming door controle over de kredietrisico’s bij VBCF. Bovendien biedt deze fusie voor beide maatschappijen de kans tot het creëren van operationele en commerciële synergieën.
• •
1.2
JOINT VENTURES EN GEASSOCIEERDE DEELNEMINGEN
De joint ventures en geassocieerde deelnemingen worden opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode: • De activiteit van Finauto NV, Antwerpse Financiële Handelsmaatschappij NV, Financieringsmaatschappij Definco NV bestaat in het verstrekken van autofinancieringen. • Informatica Van Breda NV levert diensten inzake het beheer van het informaticapark en de telecommunicatie-infrastructuur en adviesverlening hieromtrent aan een aantal vennootschappen waaronder Bank J. Van Breda & C°.
Ondernemingsnummer
Naam van de geassocieerde onderneming Finauto NV
Land van oprichting
Belangen% 31-12-2014
Belangen% 31-12-2013
Wijziging 2014 t.o.v. 2013
BE 0464.646.232
BE
50%
50%
Neen
Antwerpse Financiële Handelsmaatschappij NVBE 0418.759.886
BE
50%
50%
Neen
Financieringsmaatschappij Definco NV
BE 0415.155.644
BE
50%
50%
Neen
Informatica Van Breda NV
BE 0427.908.174
BE
40%
40%
Neen
Omzet (100%)
Netto-resultaat (100%)
Boekwaarde (volgens belangen%)
2014 Kerncijfers (IFRS herwerkt conform de waarderingsregels van de bank)
Activa (100%)
Finauto NV Antwerpse Financiële Handelsmaatschappij NV Financieringsmaatschappij Definco NV
Verplichtingen (100%) 1.186
917
795
15
135
735
235
608
247
250 145
304
13
77
41
Informatica Van Breda NV
5.501
4.309
9.371
5
477
Totaal
7.727
5.474
10.851
308
1.007
Netto-resultaat (100%)
Boekwaarde (volgens belangen%)
2013 Kerncijfers (IFRS herwerkt conform de waarderingsregels van de bank) Finauto NV Antwerpse Financiële Handelsmaatschappij NV Financieringsmaatschappij Definco NV
Activa (100%)
Verplichtingen (100%)
Omzet (100%)
1.229
974
807
12
127
794
188
740
351
303 161
339
16
148
72
Informatica Van Breda NV
4.609
3.421
9.191
6
475
Totaal
6.969
4.600
10.886
441
1.066
26
2.
GRONDSLAGEN VOOR FINANCIËLE VERSLAGGEVING
De geconsolideerde jaarrekening wordt opgemaakt conform de International Financial Reporting Standards (IFRS) en IFRIC interpretaties van kracht per 31 december 2014, zoals goedgekeurd door de Europese Commissie. Grondslagen voor financiële verslaggeving die verder niet specifiek vermeld worden in deze jaarrekening, stemmen overeen met de IFRS zoals aanvaard door de Europese Unie.
2.1.
BEOORDELINGEN EN SCHATTINGEN
De opstelling van de jaarrekeningen volgens de IFRS-normen verplicht tot het gebruik van beoordelingen en schattingen. Alhoewel de Raad van Bestuur meent dat ze met alle beschikbare informatie heeft rekening gehouden om deze beoordelingen en schattingen te bepalen, kan de werkelijkheid verschillen en kunnen die verschillen de jaarrekening beïnvloeden. De schattingen en beoordelingen betreffen hoofdzakelijk de volgende onderwerpen: • Bepaling van de uitgestelde belastingvordering voor fiscaal verrekenbare tegoeden en fiscale verliezen (2014: 11.612 keur, 2013: 18.979 k eur). Deze vordering is afhankelijk van de ingeschatte toekomstige belastbare winst en houdt rekening met het actuele businessplan en de huidige fiscale regelgeving. Meer info hierover is te lezen in toelichting 9.15. • Veronderstellingen over parameters gebruikt bij de waardering van de verplichtingen verbonden aan sommige vergoedingen na uitdiensttreding (zie toelichting 10.4.2). • Bepaling van de verwachte gebruiksduur en restwaarde van de immateriële en materiële vaste activa (zie verder onder punt 2.3.7 en 2.3.8 van de grondslagen voor financiële verslaggeving). • Schatting van de realiseerbare waarde bij het erkennen van bijzondere waardeverminderingen (zie verder onder punt 2.3.10 van de grondslagen voor financiële verslaggeving). • Bepaling van de teruggenomen verplichting inzake het scheidingsaandeel van ABK bank. De terugname van de verplichting werd bepaald op basis van de statistieken omtrent de levensverwachting in België (zie ook toelichtingen 8.13 en 10.1).
2.2
WIJZIGINGEN IN DE GRONDSLAGEN EN METHODOLOGIE
De toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving zijn consistent met die van het vorige boekjaar, met uitzondering van de nieuwe en gewijzigde IFRS-standaarden en interpretaties die van toepassing zijn vanaf 1 januari 2014. Daarvan zijn de volgende relevant voor de groep: • IFRS 10 - 11 - 12 Geconsolideerde jaarrekening, Gezamenlijke overeenkomsten, Informatieverschaffing over belangen in andere entiteiten • IAS 28 (2011) Investeringen in geassocieerde deelnemingen en joint ventures • IAS 32 Financiële instrumenten: presentatie - aanpassing met betrekking tot "offsetting" van financiële activa en verplichtingen • IAS 36 Realiseerbare waarde van niet financiële activa • IFRIC 21 Heffingen van overheidswege Volgende voor de groep relevante standaarden, aanpassingen aan standaarden en interpretaties werden door de IASB (International Accounting Standards Board) tot en met 31/12/2014 gepubliceerd, en worden van kracht vanaf het boekjaar 2015: • IAS 19 Pensioenplannen: te bereiken doelplannen: bijdragen werknemers
27
Verwacht wordt dat deze wijzigingen geen materiële impact zullen hebben op de geconsolideerde jaarrekening van de groep. Volgende voor de groep relevante standaarden, aanpassingen aan standaarden en interpretaties worden van kracht na het boekjaar 2015: • IFRS 9 Financiële instrumenten vervangt IAS 39 en regelt classificatie en waardering van financiële activa en verplichtingen, voorziet in een model voor verwachte verliezen voor kredietrisico’s en regelt nieuwe hedge accounting vereisten. De impact hiervan op de geconsolideerde jaarrekening werd nog niet bepaald.
2.3
WAARDERINGSREGELS
2.3.1
Voorstellingsbasis
De geconsolideerde jaarrekening wordt gepresenteerd in duizenden euro. De jaarrekening is opgesteld op basis van de historische kosten, met uitzondering van de volgende activa en verplichtingen die zijn gewaardeerd aan reële waarde (fair value): • Afgeleide financiële instrumenten (derivaten) • Financiële instrumenten aangehouden voor handelsdoeleinden • Andere financiële instrumenten gewaardeerd aan reële waarde met verwerking van waardeveranderingen via resultaat • Financiële instrumenten geklasseerd als beschikbaar voor verkoop.
2.3.2
Consolidatieprincipes De geconsolideerde jaarrekening van de groep Bank J. Van Breda & C° (hierna “de groep”) omvat de financiële gegevens van Bank J. Van Breda & C° nv, haar dochterondernemingen alsook het aandeel van de groep in de resultaten van de joint ventures en geassocieerde deelnemingen. Onder punt 1. Algemene informatie worden de dochterondernemingen, joint ventures en geassocieerde deelnemingen weergegeven.
2.3.2.1 Dochterondernemingen Dochterondernemingen zijn entiteiten die door de groep worden gecontroleerd. Er bestaat controle wanneer Bank J. Van Breda & C° de macht heeft om het financieel en operationeel beleid van een onderneming te sturen teneinde voordelen uit haar activiteiten te verwerven. De deelnemingen in dochterondernemingen worden integraal geconsolideerd vanaf de datum van verwerving tot het einde van de controle. De financiële staten van de dochterondernemingen worden opgemaakt voor dezelfde rapporteringsperiode als Bank J. Van Breda & C°, waarbij uniforme IFRS waarderingsregels worden gehanteerd. Alle intragroepsverrichtingen en nietgerealiseerde intragroepswinsten en -verliezen op transacties tussen groepsondernemingen worden geëlimineerd tenzij het om een bijzondere waardevermindering gaat.
28
2.3.2.2 Joint ventures en geassocieerde deelnemingen •
•
Joint ventures zijn ondernemingen die gezamenlijk worden gecontroleerd (gedefinieerd als die entiteiten waarin de groep de gezamenlijke controle heeft, onder meer via het aandeelhouderspercentage of contractuele overeenkomst met één of meerdere mede-aandeelhouders) en zijn opgenomen op basis van de vermogensmutatiemethode vanaf de datum van verwerving tot het einde van de controle. Geassocieerde deelnemingen zijn deelnemingen waarop de groep een aanzienlijke invloed van betekenis heeft, meer bepaald ondernemingen waarin Bank J. Van Breda & C° de macht heeft om deel te nemen (geen controle) aan de financiële en operationele beleidsbeslissingen van de deelneming en worden opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode, vanaf de datum van verwerving tot het einde van de controle.
Volgens de vermogensmutatiemethode worden de deelnemingen oorspronkelijk geboekt tegen kostprijs en wordt de boekwaarde vervolgens aangepast om het aandeel van de groep in de winst of het verlies van de deelneming op te nemen, en dit vanaf de aanschaffingsdatum. De financiële staten van deze ondernemingen worden opgemaakt voor dezelfde rapporteringsperiode als Bank J. Van Breda & C°, waarbij uniforme IFRS waarderingsregels worden gehanteerd. Wanneer het aandeel van de groep in de verliezen van de geassocieerde onderneming groter is dan de boekwaarde, wordt de boekwaarde op nul gezet en worden geen verdere verliezen meer geboekt, tenzij de groep verplichtingen of gewaarborgde verplichtingen op zich genomen heeft. Niet-gerealiseerde intragroepswinsten worden geëlimineerd ten belope van het belangenpercentage. Niet-gerealiseerde intragroepsverliezen worden eveneens geëlimineerd tenzij het om een permanente waardevermindering gaat.
2.3.3
Transactie- en afwikkelingsdatum
Alle verrichtingen volgens standaardmarktconventies van financiële instrumenten worden opgenomen (aankoopverrichtingen) of niet langer opgenomen (verkoopverrichtingen) op de afwikkelingsdatum, d.i. de datum van de levering aan of door de groep. Financiële instrumenten die worden verhandeld, worden evenwel op de transactiedatum geboekt en afgeboekt.
2.3.4
Geldmiddelen en kasequivalenten
Geldmiddelen en kasequivalenten bestaan uit kas- en banksaldi en andere direct opvraagbare deposito’s en interbancaire activa en passiva die direct opeisbaar zijn en die een integraal deel uitmaken van het geldmiddelenbeheer van de groep. Geldmiddelen en kasequivalenten worden in de balans opgenomen tegen nominale waarde.
29
2.3.5
Financiële instrumenten
2.3.5.1 Categorieën • Effecten die behoren tot de handelsportefeuille (trading) • Financiële instrumenten gewaardeerd aan reële waarde via resultaat andere dan trading • Voor verkoop beschikbare financiële activa (available for sale = AFS) • Leningen en vorderingen • Tot einde looptijd aangehouden beleggingen (held-to-maturity = HTM)
2.3.5.2 Waardering • Financiële instrumenten die behoren tot de handelsportefeuille (trading) worden gewaardeerd aan reële waarde. De schommelingen in deze reële waarde worden opgenomen in het resultaat. • Financiële instrumenten gewaardeerd aan reële waarde via resultaat (andere dan trading) worden gewaardeerd aan reële waarde. De schommelingen in deze reële waarde worden opgenomen in het resultaat. • Voor verkoop beschikbare financiële activa worden gewaardeerd aan reële waarde. De schommelingen in reële waarde worden in het eigen vermogen gerapporteerd, tot verkoop of bijzondere waardevermindering, waarbij de gecumuleerde herwaardering in de resultatenrekening wordt opgenomen (zie punt 2.3.10.2 waardeverminderingen). • Leningen en vorderingen: o Rentedragende leningen en ontleningen De rentedragende leningen/ontleningen worden initieel gewaardeerd aan aanschaffingswaarde rekening houdend met de direct toewijsbare transactiekosten. Na de initiële waardering worden de rentedragende leningen/ontleningen opgenomen aan de geamortiseerde kostprijs, waarbij het verschil tussen de aanschaffingsprijs en de terugbetalingswaarde pro rata temporis in de resultatenrekening worden geboekt op basis van de effectieve interestvoet. o Handelsvorderingen en overige vorderingen Handelsvorderingen en overige vorderingen worden gewaardeerd aan nominale waarde, verminderd met eventuele waardeverminderingen voor oninbare vorderingen.
• Tot einde looptijd aangehouden beleggingen worden gewaardeerd met behulp van de effectieve-rentemethode gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs.
2.3.5.3 Hedging Er wordt gebruik gemaakt van afgeleide financiële instrumenten voor het beheer van het renterisico dat voortvloeit uit de operationele, financiële en investeringsactiviteiten. Afgeleide financiële instrumenten worden initieel gewaardeerd tegen kostprijs. Na de initiële erkenning worden deze instrumenten opgenomen in de balans aan hun reële waarde.
30
Wanneer deze financiële instrumenten niet voldoen aan de strikte vereisten voor erkenning als reële-waarde- of kasstroomindekking, worden de waardeschommelingen onmiddellijk in de resultatenrekening opgenomen. •
•
Kasstroomindekkingen De waardeschommelingen van een afgeleid financieel instrument dat voldoet aan de strikte voorwaarden voor erkenning als kasstroomindekking worden opgenomen in het eigen vermogen voor het effectieve deel. Het ineffectieve deel van het afgeleide financiële instrument, alsook de waardewijzigingen die uitgesloten zijn van de hedge relatie (bv. tijdswaarde van de optie) worden rechtstreeks in de resultatenrekening geboekt. De dekkingsresultaten worden van het eigen vermogen naar de resultatenrekening overgeboekt op het moment dat de gedekte transactie zelf het resultaat beïnvloedt. Reële-waarde-indekkingen Waardeschommelingen van een afgeleid instrument dat formeel toegewezen werd voor de indekking van de veranderingen in de reële waarde van geboekte activa en passiva, worden uitgedrukt in de resultatenrekening samen met de winsten en de verliezen die voortvloeien uit de herwaardering aan reële waarde van het ingedekte bestanddeel met betrekking tot de ingedekte risico’s.
2.3.5.4 Offsetting van financiele instrumenten Financiële activa en passiva worden tegen elkaar afgezet (offset) en als een netto saldo in de jaarrekening opgenomen wanneer er een wettelijk afdwingbaar recht bestaat dat de betreffende bedragen tegen elkaar mogen worden afgezet en dat er een intentie is om te verrekenen op een netto-basis of om de betreffende activa en passiva terzelfdertijd te realiseren.
2.3.6
Leasing
2.3.6.1 De groepsvennootschap is leasingnemer Operationele leasing (voordelen en risico’s blijven substantieel bij de leasinggever): de leasebetalingen worden opgenomen als lasten op lineaire basis over de leaseperiode, tenzij een andere systematische basis beter het tijdspatroon van de voordelen voor de gebruiker weergeeft.
2.3.6.2 De groepsvennootschap treedt op als leasinggever Financiële leasing (groepsvennootschap draagt substantieel alle eigendomsrisico’s en -baten): deze contracten worden opgenomen in de balans aan de huidige waarde van de toekomstige verschuldigde huurbedragen, inclusief de residuele waarde van het verhuurde goed, waarvoor een optie tot aankoop ten gunste van de huurder verleend werd en/of waarvoor een eventuele verplichting tot aankoop bestaat in hoofde van een derde. De gelopen rente wordt in het resultaat genomen berekend aan de impliciete rentevoet. Acquisitiekosten met betrekking tot leasingcontracten toewijsbaar aan het contract worden gespreid over de looptijd van het contract opgenomen in het renteresultaat. Acquisitiekosten die niet toewijsbaar zijn aan het contract (supercommissies, bepaalde campagnes) worden onmiddellijk in resultaat genomen.
31
2.3.7
Materiële vaste activa Materiële vaste activa worden geboekt tegen aanschaffings- of vervaardigingsprijs, verminderd met de gecumuleerde afschrijvingen en de eventuele waardeverminderingen. Materiële vaste activa worden afgeschreven volgens de lineaire methode over de voorziene gebruiksduur. Het af te schrijven bedrag wordt bepaald na aftrek van de restwaarde van het actief. De voorziene gebruiksduur wordt op jaarlijkse basis geëvalueerd, evenals de eventuele restwaarde. • Gebouwen: o Administratieve zetel o Commerciële nieuwbouw o Commerciële bestaande gebouwen en verbouwingen • Installaties, machines & kantoormateriaal • Computermateriaal • Inrichting gebouwen en meubilair • Inrichting in commerciële gebouwen • Rollend materieel
50 jaar 33 jaar 20 jaar 5 jaar 3-5 jaar 10 jaar 7 jaar 4-5 jaar
Voor belangrijke investeringen wordt de methode van de "samenstellende delen" toegepast: de afschrijvingsperiode wordt per onderdeel van de belangrijke investering bepaald indien deze een verschillende gebruiksduur hebben of indien ze de onderneming volgens een ander patroon voordelen verschaffen. Herstellingsuitgaven voor materiële vaste activa worden ten laste van het resultaat van het boekjaar genomen, tenzij ze resulteren in een verhoging van het toekomstig economisch nut van de respectievelijke materiële vaste activa, wat hun activering rechtvaardigt. Gronden worden niet afgeschreven. Activa in aanbouw worden afgeschreven vanaf het moment dat de activa beschikbaar zijn voor gebruik.
2.3.8
Immateriële vaste activa Immateriële vaste activa met een bepaalde levensduur worden gewaardeerd aan kostprijs, verminderd met gecumuleerde afschrijvingen en eventuele bijzondere waardeverminderingen. Immateriële vaste activa worden afgeschreven volgens de lineaire methode over de voorziene gebruiksduur. De voorziene gebruiksduur wordt op jaarlijkse basis geëvalueerd, evenals de eventuele restwaarde. De restwaarde wordt verondersteld nul te zijn. Afschrijvingsritmes: • Computersoftware
3-5 jaar
Immateriële vaste activa met een onbepaalde levensduur, tevens aan kostprijs gewaardeerd, worden niet afgeschreven maar ondergaan jaarlijks een impairment test en telkens wanneer zich indicaties van een eventuele waardevermindering voordoen. Kosten voor het opstarten van nieuwe activiteiten worden in resultaat genomen op het moment dat ze zich voordoen.
32
Kosten voor intern gegenereerde software worden als immaterieel actief met eindige levensduur geactiveerd indien aan alle criteria voor activering conform IAS 38 wordt voldaan.
2.3.9
Goodwill Goodwill is het positieve verschil tussen de kostprijs van de bedrijfscombinatie en het aandeel van de groep in de reële waarde van de verworven activa, de overgenomen verplichtingen en voorwaardelijke verplichtingen van de dochteronderneming, joint ventures of geassocieerde deelneming op het moment van de overname. Goodwill wordt niet afgeschreven maar ondergaat een test op bijzondere waardeverminderingen bij iedere jaarafsluiting en telkens wanneer zich indicaties van een eventuele waardevermindering voordoen. Negatieve consolidatieverschillen worden in resultaat genomen.
2.3.10 Bijzondere waardeverminderingen van financiële activa 2.3.10.1
Leningen en vorderingen
Op elke afsluitdatum gaat de groep na of er aanwijzingen zijn dat een actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. Op een financieel actief of een groep van financiële activa worden bijzondere waardeverminderingen geboekt indien, en enkel indien, er een objectieve reden is ten gevolge van één of méér gebeurtenissen die zich hebben voorgedaan na de initiële totstandkoming van het financieel actief (de zogenaamde verliesgebeurtenis of “loss event”) en deze verliesgebeurtenis heeft een impact op de toekomstige kasstromen. Hierbij hanteert de groep steeds de hoogst mogelijke voorzichtigheid. Objectieve redenen dat voor een financieel actief een bijzonder waardevermindering geboekt moet worden, veronderstellen meetbare gegevens waarover de groep beschikt op basis van de volgende gebeurtenissen: • Belangrijke financiële moeilijkheden bij de ontlener • Een contractbreuk waaronder het niet respecteren van vervaldagen voor intrest- en / of kapitaalaflossingen • Het toestaan door de groep van bepaalde voorwaarden, voor economische of wettelijke redenen, die de groep in normale omstandigheden niet aan de ontlener zou toestaan • Het waarschijnlijk worden dat de ontlener failliet zal gaan of in herstructurering zal gaan • Objectieve criteria die aantonen dat er een meetbare verslechtering is van de verwachte toekomstige kasstromen van een collectieve groep van financiële activa, ook al kan deze verslechtering niet op individuele basis voor de samenstellende delen van het collectief financiële actief bepaald worden en die wijzen op o een achteruitgang in de kredietwaardigheid of de financiële draagkracht van de ontleners van de groep of o nationale of economische omstandigheden die specifiek zijn aan deze groep van ontleners Indien indicaties van bijzondere waardeverminderingen aanwezig zijn, wordt een inschatting gemaakt van de realiseerbare waarde. Wanneer de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde wordt een bijzondere waardevermindering geboekt om de boekwaarde van het actief terug te brengen tot de realiseerbare waarde.
33
De netto-realiseerbare waarde wordt gedefinieerd als de hoogste waarde van: • de netto-verkoopprijs (uitgaande van een niet gedwongen verkoop) en • de gebruikswaarde (op basis van de actuele waarde van de geschatte toekomstige kasstromen). Bij de krediet- en debiteurenopvolging en het aanleggen van waardeverminderingen wordt rekening gehouden met het gedekt (gewaarborgd) en ongedekt gedeelte van het krediet. Voor dubieuze vorderingen wordt de verwachte recuperatie bepaald op basis van het gedekt gedeelte. Voor dubieuze vorderingen is de waardevermindering gelijk aan 100% van het ongedekt gedeelte. Voor kredieten in de hoogste risicocategorie is de waardevermindering gelijk aan een percentage van het ongedekt risico. Het gedekt gedeelte wordt bepaald volgens onderstaande waarderingsregels voor waarborgen.
Waarborg
Bedrag verwachte recuperatie
1. Hypothecaire inschrijving in nuttige rang, binnen de Laagste bedrag van: waarde gedwongen verkoop * Bedrag van de inschrijving * Bedrag van de geschatte waarde gedwongen verkoop 2. Bankgarantie Het gegarandeerde bedrag 3. Pand handelsfonds * 0 EUR * of meer indien externe informatie aantoont dat handelsfonds waarde heeft 4. Roerend pand
Een percentage van de waarde in functie van het risicoprofiel van de roerende waarden (eventueel min het muntrisico)
5. Eigendomsvoorbehoud/voorrecht van de onbetaalde verkoper
Na bepaling of de aankoopprijs marktconform een percentage van de aankoopfactuur is in functie van de leeftijd van de factuur (eventueel te verminderen met de schade indien gekend)
6. Vergoeding van een verzekeringsmaatschappij
De te ontvangen vergoeding, indien 100% zekerheid Gekantonneerd bedrag Na bepaling of de aankoopprijs marktconform een percentage van de aankoopfactuur is in functie van de leeftijd van de factuur (eventueel te verminderen met de schade indien gekend)
7. Gekantonneerd bedrag 8. Te recupereren en/of te verkopen geleased
De uit deze vergelijking resulterende bijzondere waardevermindering wordt ten laste van de resultatenrekening geboekt. Eerder geboekte waardeverminderingen, behoudens op consolidatiegoodwill, worden via de resultatenrekening teruggenomen wanneer die niet meer geldig zijn.
2.3.10.2
Voor verkoop beschikbare activa
Op elke afsluitdatum gaat de groep na of er objectieve aanwijzingen zijn dat een actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. Onder een objectieve aanwijzing voor een bijzondere waardevermindering verstaan we waarneembare financiële problemen bij de tegenpartij, het wegvallen van een markt vanwege financiële moeilijkheden of andere aanwijzingen die de recupereerbaarheid ten opzichte van de aanschaffingswaarde in gevaar brengen (loss event).
34
Voor genoteerde aandelen en andere niet-vastrentende effecten wordt een aanzienlijke of langdurige daling van de reële waarde beschouwd als een objectieve aanwijzing voor een bijzondere waardevermindering. Indien een daling van de reële waarde van een voor verkoop beschikbaar financieel actief rechtstreeks in het eigen vermogen is opgenomen en er objectieve aanwijzingen zijn dat het actief een bijzondere waardevermindering heeft ondergaan, wordt het cumulatieve verlies dat rechtstreeks in het eigen vermogen was verwerkt, opgenomen in de resultatenrekening. Het cumulatieve verlies dat in de resultatenrekening wordt opgenomen, is het verschil tussen de verkrijgingsprijs en de huidige reële waarde, verminderd met een eventueel bijzondere waardevermindering op dat financieel actief, dat eerder reeds in resultaat is genomen. Ingeval van een bijzondere waardevermindering op voor verkoop beschikbare activa met een cumulatieve nettowinst in het eigen vermogen, wordt de bijzondere waardevermindering eerst aangerekend op deze cumulatieve nettowinst; het eventuele excedent van de bijzondere waardevermindering wordt ten laste genomen van de resultatenrekening.
Aandelen en andere niet-vastrentende effecten: • Als in een volgende periode de reële waarde verder afneemt, zal deze bijkomende waardevermindering via de resultatenrekening worden verwerkt. • Een toename van de reële waarde wordt steeds via het eigen vermogen verwerkt. Vastrentende effecten: • Als in een volgende periode de reële waarde verder afneemt en er objectieve aanwijzingen zijn dat het actief een bijkomende bijzondere waardevermindering heeft ondergaan, wordt het cumulatieve verlies opgenomen in de resultatenrekening. Het cumulatieve verlies dat in de resultatenrekening wordt opgenomen, is het verschil tussen de verkrijgingsprijs en de huidige reële waarde, verminderd met de bijzondere waardevermindering op dat financieel actief, die eerder reeds in resultaat is genomen. Indien de verdere afname van de reële waarde geen gevolg is van een (bijkomende) bijzondere waardevermindering wordt de waardewijziging via het eigen vermogen verwerkt. •
Als in een volgende periode de reële waarde opnieuw toeneemt en de toename kan objectief worden toegewezen aan een gebeurtenis (reversal event) die zich heeft voorgedaan na opname van het bijzondere waardeverminderingsverlies in de resultatenrekening en welke een positieve impact heeft op de geschatte toekomstige kasstromen uit het financiële actief, zal de latere stijging van de reële waarde, weliswaar beperkt tot de initiële waardevermindering, via de resultatenrekening worden tegengeboekt: Indien de toename niet te wijten is aan een reversal event zal de waardewijziging via het eigen vermogen worden verwerkt.
2.3.11 Handelsschulden en overige schulden Handelsschulden en overige schulden worden tegen nominale waarde gewaardeerd.
35
2.3.12 Voorzieningen Indien een onderneming van de groep een (wettelijke of feitelijke afdwingbare) verplichting heeft ten gevolge van een gebeurtenis uit het verleden en het waarschijnlijk is dat de afwikkeling van deze verplichting zal gepaard gaan met een uitgave en het bedrag van deze verplichting tevens op betrouwbare wijze kan bepaald worden, wordt op balansdatum een voorziening aangelegd. Ingeval het verschil tussen de nominale en verdisconteerde waarde materieel is, wordt een voorziening geboekt ten belope van de verdisconteerde waarde van de geschatte uitgaven. De eruit resulterende toename van voorziening à rato van de tijd, wordt als intrestlast geboekt. Herstructureringsvoorzieningen worden enkel geboekt als de groep formeel een gedetailleerd herstructureringsplan heeft goedgekeurd en als de geplande herstructurering reeds is aangevangen of de personeelsleden getroffen door de herstructurering ervan werden geïnformeerd. Voor kosten die betrekking hebben op de normale groepsactiviteiten worden geen voorzieningen aangelegd.
2.3.13 Voorwaardelijke vorderingen en verplichtingen Voorwaardelijke vorderingen en verplichtingen worden vermeld in de toelichtingen, indien er een mogelijke impact van materieel belang op te tekenen valt.
2.3.14 Belastingen De belastingen omvatten zowel belastingen op het resultaat als de latente belastingen. Beide belastingen worden in de resultatenrekening geboekt behalve wanneer het bestanddelen betreft die deel uitmaken van het eigen vermogen en bijgevolg toegewezen worden aan het eigen vermogen. Latente belastingen worden berekend volgens de balansmethode toegepast op tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde van de in de balans opgenomen activa en passiva en hun fiscale waarde. Uitgestelde belastingverplichtingen worden erkend voor alle belastbare tijdelijke verschillen: • Behalve wanneer de uitgestelde belastingverplichting voortvloeit uit de oorspronkelijke erkenning van goodwill of de initiële boeking van activa en passiva in een transactie die geen bedrijfscombinatie is en die op het moment van de transactie geen invloed heeft op de belastbare winst; • Behalve met betrekking tot investeringen in dochterondernemingen, joint ventures en geassocieerde deelnemingen, waar de groep bij machte is de datum waarop het tijdelijke verschil zal weggewerkt worden te controleren en niet verwacht wordt dat het tijdelijk verschil in de voorzienbare toekomst zal weggewerkt worden. Uitgestelde belastingvorderingen worden geboekt voor de aftrekbare tijdelijke verschillen en op overgedragen recupereerbare belastingkredieten en fiscale verliezen, in de mate dat het waarschijnlijk is dat er belastbare winsten zijn in de nabije toekomst om het belastingvoordeel te kunnen genieten. De boekwaarde van de uitgestelde belastingvorderingen wordt op elke balansdatum nagezien en verminderd in de mate dat het niet langer waarschijnlijk is dat voldoende belastbare winst beschikbaar zal zijn om alle of een gedeelte van de uitgestelde belastingen te kunnen verrekenen.
36
Waarderingsverschillen van activa en passiva die geen invloed hebben op het fiscale resultaat alsook niet aftrekbare goodwill geven geen aanleiding tot een belastinglatentie. Uitgestelde belastingen worden bepaald met behulp van aanslagvoeten die verwacht worden van toepassing te zullen zijn op belastbare inkomsten in de jaren dat deze tijdelijke verschillen zullen gerealiseerd of afgerekend worden, gebaseerd op belastingpercentages die bekrachtigd of zo goed als bekrachtigd zijn op de balansdatum.
2.3.15 Kapitaalsubsidies Kapitaalsubsidies worden in de balans gepresenteerd als uitgestelde baten en worden op systematische basis opgenomen in de resultatenrekening als baten over de gebruiksduur van het actief.
2.3.16 Personeelsbeloningen De personeelsbeloningen omvatten kortetermijnpersoneelsbeloningen, vergoedingen na uitdiensttreding, andere langetermijnpersoneelsbeloningen, ontslagvergoedingen en beloningen in de vorm van eigen-vermogensinstrumenten. De personeelsvergoedingen na uitdiensttreding omvatten pensioenplannen, levensverzekeringen en verzekeringen voor medische bijstand. Pensioenplannen onder vaste bijdrage plannen of te bereiken doel plannen worden verstrekt via afzonderlijke fondsen of verzekeringsplannen. Verder bestaan er nog personeelsbeloningen in de vorm van eigenvermogensinstrumenten.
2.3.16.1 • •
Pensioenplannen Plannen met vaste bijdrage: De vaste bijdrage wordt ten laste van de resultatenrekening geboekt van het jaar waarop ze betrekking hebben. Te bereiken doel plannen: De provisie op balansdatum wordt berekend op basis van de actuele waarde van de pensioenverplichtingen na aftrek van de reële waarde van de pensioenplan-activa, alsook de nog niet geboekte kosten voor gepresteerde diensten uit het verleden. Ingeval deze berekening in een positief saldo resulteert, wordt de activering begrensd tot het netto totaal van alle niet in rekening genomen kosten van gepresteerde diensten en contante waarde van om het even welke terugbetaling van het plan of verminderingen van toekomstige bijdragen tot het plan. Bij de introductie van een nieuw plan of bij de verbetering van een bestaand plan, worden de kosten betreffende gepresteerde diensten uit het verleden (servicekosten uit het verleden) gespreid ten laste genomen tot de voordelen ‘verworven’ zijn. In de mate dat de pensioenvoordelen reeds onmiddellijk verworven zijn, worden deze kosten onmiddellijk in de resultatenrekening opgenomen. Het bedrag dat in de resultatenrekening wordt opgenomen, bestaat uit de huidige servicekost, de eventueel erkende servicekost van vroegere dienstjaren, de financieringslast en de verwachte opbrengst van de activa van het plan. Actuariële winsten en verliezen worden erkend als niet-gerealiseerde resultaten in het eigen vermogen.
37
2.3.16.2
Personeelsbeloningen in de vorm van eigenvermogensinstrumenten
Binnen de groep bestaan er aandelenoptieplannen, uitgegeven door de moedermaatschappij Finaxis, ten voordele van de werknemers van de groep. De optieplannen zijn “cash settled” op het niveau van de moedermaatschappij. De kost van het optieplan wordt verwerkt via de resultatenrekening van de groep ten opzichte van de post in het eigen vermogen ‘bijdrage van de moedermaatschappij’. De kost van het optieplan wordt gespreid geboekt over de periode waarin de prestaties door de werknemers worden geleverd. Overeenkomstig IFRS 2 worden de optieplannen jaarlijks geherwaardeerd. Ter bepaling van de reële waarde van de opties werd bij gebrek aan een marktwaardering een eigen model ontwikkeld waarvan de parameters jaarlijks aan de economische realiteit worden getoetst.
2.3.17 Kapitaal en reserves 2.3.17.1
Kosten van kapitaalverhoging
Kosten direct toewijsbaar aan de uitgifte van nieuwe aandelen of opties of kosten verbonden aan de verwerving van een nieuwe bedrijfsactiviteit worden in het eigen vermogen opgenomen als een vermindering (netto van belastingen) van de binnenkomende middelen.
2.3.17.2
Dividenden
Dividenden worden in het eigen vermogen verwerkt op het moment dat ze goedgekeurd worden door de aandeelhouders van de groep.
2.3.17.3
Inkoop eigen aandelen
Ingekochte eigen aandelen worden aan aanschaffingsprijs in mindering van het eigen vermogen geboekt. Een latere verkoop of vernietiging geeft geen aanleiding tot resultaatsimpact.
2.3.18 Erkenning van opbrengsten 2.3.18.1
Intrestinkomsten en -lasten
Intrestinkomsten en intrestlasten worden in de resultatenrekening opgenomen voor alle financiële instrumenten op basis van een geamortiseerde kost gebruik makend van de effectieve intrest methode. De effectieve intrest methode is een methode om de geamortiseerde opbrengst of kost van een financieel actief of passief te berekenen en om deze renteopbrengst of kost toe te wijzen over de relevante periode.
38
De effectieve intrest is de intrestvoet die ervoor zorgt dat de geactualiseerde toekomstige verwachte cashflow ontvangsten of betalingen over de verwachte levensduur van het financieel instrument gelijk gesteld worden met de nettowaarde (net carrying amount) van het financieel actief of passief. Bij de bepaling van de effectieve intrestvoet houdt de groep rekening met alle cashflows zoals ze contractueel bepaald zijn voor het financieel instrument, zonder evenwel rekening te houden met mogelijke toekomstige waardeverminderingen op kredieten. De bepaling houdt verder rekening met alle vergoedingen en commissies betaald of ontvangen tussen de partijen van het contract die integraal deel uitmaken van de effectieve intrestvoet, de direct toewijsbare transactiekosten en alle premies of discounts.
2.3.18.2
Ontvangen en betaalde commissies
Fees en commissies worden in het algemeen erkend op “accrual” basis wanneer de prestatie geleverd wordt.
2.3.19 Omrekeningsverschillen vreemde valuta 2.3.19.1
Enkelvoudige jaarrekeningen
Transacties in vreemde valuta worden geboekt tegen de wisselkoers die geldt op datum van de transactie. Positieve en negatieve niet-gerealiseerde omrekeningsverschillen, resulterend uit de omrekening van monetaire activa en passiva aan de slotkoers op balansdatum, worden als opbrengst respectievelijk kost in resultaat genomen.
2.3.19.2
Geconsolideerde rekeningen
Op basis van de slotkoersmethode worden de activa en passiva van de geconsolideerde dochteronderneming aan slotkoers geconverteerd terwijl de resultatenrekening aan gemiddelde koers wordt verwerkt, wat resulteert in omrekeningsverschillen rechtstreeks vervat in het geconsolideerd eigen vermogen.
2.3.20 Gebeurtenissen na balansdatum Er kunnen zich na balansdatum gebeurtenissen voordoen die bijkomende informatie geven over de financiële situatie van de onderneming op balansdatum (adjusting events). Deze informatie laat toe schattingen te verbeteren en een betere weerspiegeling te geven van de werkelijke toestand op balansdatum. Deze gebeurtenissen vereisen een aanpassing van de balans en het resultaat. Andere gebeurtenissen na balansdatum worden vermeld in de toelichting indien ze een belangrijke impact kunnen hebben.
39
3.
EIGEN VERMOGEN
3.1
EIGEN VERMOGEN TOEWIJSBAAR AAN AANDEELHOUDERS
De bank is een consoliderende vennootschap en 100% van haar aandelen zijn in het bezit van Finaxis (holding). Zie ook punt 1. Algemene informatie. Het eigen vermogen toewijsbaar aan de aandeelhouders per 31/12/2014 bedraagt 474.981 k eur tegenover 447.907 k eur per 31/12/2013.
OVERZICHT SAMENSTELLING IFRS EIGEN VERMOGEN
31/12/2014
Geplaatst kapitaal Ingehouden winsten Actuariële winsten en verliezen op te bereiken doel plannen Op aandelen gebaseerde vergoedingen Totaal geconsolideerde reserves Herwaarderingsreserve activa beschikbaar voor verkoop Herwaarderingsreserve kasstroomindekkingen Totaal herwaarderingsreserves
17.500 443.609 8 6.538 450.154 8.435 (1.107) 7.327
31/12/2013
17.500 419.972 (69) 4.978 424.881 6.996 (1.469) 5.526
EIGEN VERMOGEN TOEWIJSBAAR AAN DE AANDEELHOUDERS
474.981
447.907
De stijging van het eigen vermogen is voornamelijk een gevolg van de toevoeging van de winst van het boekjaar van 35.494 k eur en de stijging van de reële waarde van de activa beschikbaar voor verkoop. De elementen van het IFRS eigen vermogen worden hieronder toegelicht. Geplaatst kapitaal Het kapitaal van Bank J. Van Breda & C° wordt vertegenwoordigd door 650.000 gewone aandelen zonder nominale waarde (idem 2013). Alle aandelen zijn volledig geplaatst en volgestort. Ingehouden winsten De stijging van de ingehouden winsten is een gevolg van de toevoeging van het geconsolideerd resultaat (exclusief minderheidsbelangen) van het boekjaar (35.494 keur per 31/12/2014 ten opzichte van 31.546 keur per 31/12/2013) verminderd met het uitgekeerd dividend. Dividendvoorstel voor het boekjaar In 2014 werd aan de aandeelhouders een dividend uitgekeerd van 12.682 k eur (dit is 19,5 eur per aandeel door Bank J. Van Breda & C° en 7 k eur door Van Breda Car Finance). In 2013 werd aan de aandeelhouders een dividend van 11.902 k eur uitgekeerd (dit is 18,30 eur per aandeel door Bank J. Van Breda & C° en 7 k eur door Van Breda Car Finance). De raad van bestuur van Bank J. Van Breda & C° zal aan de algemene vergadering van de aandeelhouders voorstellen om een dividend van 14.235 k eur uit te keren over het boekjaar 2014.
40
Actuariële winsten en verliezen op te bereiken doel plannen Actuariële winsten en verliezen worden verwerkt als niet-gerealiseerde resultaten in het eigen vermogen. Voor meer informatie zie ook toelichting 10.4.2. Op aandelen gebaseerde vergoedingen Als gevolg van een besluit van de Raad van Bestuur van Finaxis NV lopen er momenteel 3 aandelenoptieplannen, voorbehouden aan bepaalde medewerkers en bestuurders van de groep Bank J. Van Breda & C°. Voor de verplichting van moedermaatschappij Finaxis aan de optiehouders wordt binnen de groep een provisie aangelegd via het eigen vermogen: • Conform IFRS 2 wordt de verplichting jaarlijks geherwaardeerd. De aanpassing van de provisie betekent voor de groep een kost, die wordt opgenomen in de personeelskosten van de geconsolideerde winst- en verliesrekening van de groep Bank J. Van Breda & C° (zie toelichting 9.9). De kostprijs van het optieplan wordt zo gespreid over de periode waarin de prestaties van de optiehouders worden geleverd. • Afname van de provisie ten gevolge van de uitoefening van optieplannen geeft aanleiding tot een overboeking naar ingehouden winsten. Voor meer informatie zie ook toelichting 10.4.1. Herwaarderingsreserve activa beschikbaar voor verkoop De financiële activa beschikbaar voor verkoop (Available For Sale of AFS portefeuille) worden gewaardeerd tegen reële waarde. Waardeschommelingen worden verwerkt via het eigen vermogen (= herwaarderingsreserve) tot op het moment van realisatie van de activa of dat zich een bijzondere waardevermindering voordoet. Voor meer informatie zie ook toelichtingen 8.4 en 9.4. Herwaarderingsreserve kasstroomindekkingen Er wordt gebruik gemaakt van afgeleide financiële instrumenten voor het beheer van het renterisico dat voortvloeit uit de operationele, financiële en investeringsactiviteiten. Tot en met 2012 werden een deel van deze indekkingen verwerkt als kasstroomindekkingen waarbij de waardeschommelingen van het afgeleid financieel instrument werden opgenomen in het eigen vermogen. De groep heeft in 2013 beslist om alle actieve indekkingsrelaties te verbreken nadat in 2012 ook al enkele relaties verbroken moesten worden door een daling van de ingedekte portefeuille kortetermijndeposito's. De betrokken afgeleide financiële instrumenten werden deels ondergebracht in de portefeuille reële waarde indekkingen en deels in de portefeuille financiële activa en verplichtingen aangehouden voor handelsdoeleinden. De opgebouwde negatieve herwaarderingsreserve (frozen reserve) in het eigen vermogen valt over de resterende looptijd van de afdekkingsinstrumenten vrij in resultaat. In 2014 nam de frozen reserve af met 362 k eur (in 2013 afname met 2.165 k eur) Voor meer informatie zie ook toelichtingen 8.6 en 9.6.
3.2.
MINDERHEIDSBELANGEN
De minderheidsbelangen bij de groep hebben betrekking op aandelen van de dochtervennootschappen ABK en BVS die niet in haar bezit zijn (zie ook punt 1.1 Dochterondernemingen). De daling van het minderheidsbelang tot 143 k eur (367 k eur in 2013) is een gevolg van de verkoop door een aantal resterende minderheidsaandeelhouders van ABK. Hierdoor stijgt het belang van Bank J. Van Breda & C° in ABK licht van 99,88% naar 99,9% eind 2014.
41
3.3.
EIGEN VERMOGEN BASEL III
Als gevolg van de financieel-economische crisis, voorziet de nieuwe Basel III regelgeving in strengere kapitaalsvereisten. De Europese regelgever voorziet een gefaseerde implementatie van de verschillende (nieuwe) elementen (overgangsmaatregelen of phase in arrangements). Dit geeft de banken de mogelijkheid om de komende jaren een sterkere kapitaalsbasis op te bouwen zonder dat de kredietverlening hieronder moet lijden. De overgangsperiode loopt tot en met 2017. In de periode van 2014 tot 2017 worden deze phase in arrangements geleidelijk aan afgebouwd. Vanaf 2018 dient fully loaded te worden gerapporteerd. Op basis van de in punt 3.1 toegelichte bestanddelen van het eigen vermogen wordt het prudentieel eigen vermogen bepaald dat als buffer dient voor het krediet-, markt-, operationeel en wederpartijrisico. Het prudentieel eigen vermogen bestaat uit drie bestanddelen: • Tier 1 kernkapitaal bestaat hoofdzakelijk uit geplaatst kapitaal en ingehouden winsten en wordt als sterkst gekwalificeerd. Hierop worden voor de groep onderstaande prudentiële filters en aftrekposten toegepast: o Reserve voor kasstroomafdekkingen wordt geëlimineerd. o Goodwill en immateriële vaste activa worden afgetrokken. Dit bedrag mag verlaagd worden met de bijhorende uitgestelde belastingsschuld. o De uitgestelde belastingvorderingen die afhankelijk zijn van toekomstige winsten en niet ontstaan door tijdelijk verschillen worden afgetrokken. Dit bedrag mag worden verlaagd met de geassocieerde belastingschulden. • Aanvullend tier 1 kapitaal bestaat ondermeer uit preferente aandelen, doch dit is niet van toepassing voor de groep. • Tier 2 kapitaal is kapitaal van de minste kwaliteit. Voor de groep bestaat het tier 2 kapitaal volledig uit achtergestelde certificaten waarop een correctiefactor is toegepast in functie van de resterende looptijd. In 2014 impacteerden onderstaande overgangsmaatregelen (phase in arrangements) het tier 1 kernkapitaal: • Aftrek uitgestelde belastingvorderingen (zie hoger) beperkt tot 20% van het bedrag • Niet opname herwaarderingsreserve op de ‘available for sale portefeuille’ voor 100%
42
2014 Basel III EIGEN VERMOGEN (1)
497.725
TIER 1 KAPITAAL (2)
442.691
TIER 1 KERNKAPITAAL (3)
442.691
Kapitaalinstrumenten die in aanmerking komen als tier 1 kernkapitaal Volgestorte kapitaalinstrumenten
17.500 17.500
Ingehouden winsten
429.374
Ingehouden winsten van voorgaande jaren In aanmerking komende winsten en verliezen Aan de eigenaars van de moedermaatschappij toe te rekenen winsten of verliezen (-) Niet in aanmerking komend deel van het tussentijdse of eindejaarsresultaat Gecumuleerde niet-gerealiseerde resultaten Aanpassingen aan tier 1 kernkapitaal als gevolg van prudentiële filters (-) Toename van aandelenkapitaal die voortvloeien uit gesecuritiseerde activa
408.115 21.259 35.494 (14.235) 13.873 1.095 1.107
Reserve voor kasstroomafdekkingen (-) Waardeaanpassingen als gevolg van de vereisten voor prudentiële waardering
(13) (8.949)
(-) Andere immateriële activa (-) Andere immateriële activa - b rutob edrag (-) Uitgestelde belastingvorderingen die op toekomstige winstgevendheid berusten en die niet voortvloeien uit tijdelijke verschillen, exclusief de daaraan gerelateerde belastingverplichtingen
(8.949) (8.834)
Andere overgangsaanpassingen aan het tier 1 kernkapitaal
(1.367)
TIER 2 KAPITAAL
55.034
Kapitaalinstrumenten en achtergestelde leningen die in aanmerking komen als tier 2 kapitaal
55.034
Volgestorte kapitaalinstrumenten en achtergestelde leningen
55.034
Pro-memoriepost: Niet in aanmerking komende kapitaalinstrumenten en achtergestelde leningen
22.865
OVERGANGSBEPALINGEN Niet-aftrek van uitgestelde belastingvorderingen die op toekomstige winstgevendheid berusten en die niet voortvloeien uit tijdelijke verschillen, exclusief de daaraan gerelateerde belastingverplichtingen (80%)
(1.367)
Niet-opname van herwaarderingsreserves op de AFS-portefeuille
(8.434)
3.4.
7.067
RECONCILIATIE EIGEN VERMOGEN IFRS EN BASEL III
Hieronder is de reconciliatie tussen het IFRS eigen vermogen en het prudentieel tier 1 en tier 2 eigen vermogen (Basel III) weergegeven. RECONCILIATIE EIGEN VERMOGEN IFRS - BASEL III EIGEN VERMOGEN IFRS Uitkering dividend Herwaarderingsmeerwaarden op de AFS-portefeuille die niet worden opgenomen in het prudentieel eigen vermogen Herwaarderingsreserves op Cash Flow Hedging die niet worden opgenomen in het prudentieel eigen vermogen Waardeaanpassingen als gevolg van de vereisten voor prudentiële waardering
475.125 (14.235) (8.434) 1.107 (13)
Goodwill en Immateriële Vast Activa
(8.949)
Aftrek uitgestelde b elastingvorderingen (overgedragen verliezen + notionele interestaftrek): 2014 = 20%
(1.767)
Niet-opname van de minderheidsb elangen TIER I EIGEN VERMOGEN Achtergestelde leningen (met haircut indien resterende looptijd <= 5 jaar) TIER II EIGEN VERMOGEN TOTAAL EIGEN VERMOGEN BASEL III
(143) 442.691 55.034 55.034 497.725
43
4.
RISICOBEHEER
Ondernemingsrisico’s zijn eigen aan de normale activiteiten van een bank. In vergelijking met sectorgenoten is Bank J.Van Breda & C° altijd een eenvoudige en transparante instelling gebleven. Bovendien legt zij al jarenlang een grote voorzichtigheid aan de dag bij het aanvaarden van risico’s. Zij verricht permanente risico-opvolging en controle. De ondernemingsstrategie en algemene beleidskeuzes worden door het Directiecomité en de Raad van Bestuur vertaald in een risico-appetijt: een geheel van kwalitatieve en kwantitatieve kaders en normen die voor alle materiële risico’s de risicotolerantie van de bank bepalen. Jaarlijks wordt de risico-appetijt geëvalueerd en ter goedkeuring voorgelegd aan de Raad van Bestuur, in overeenstemming met de bepalingen van de Bankenwet (Art. 57).
De groep is ervan overtuigd dat duidelijke kaders belangrijk zijn om de risico’s van de onderneming te beheersen. Zij hecht eveneens veel belang aan de bedrijfscultuur die in belangrijke mate mee bepaalt hoe efficiënt dit kader werkt. Een sterke bedrijfscultuur versterkt ethisch gedrag en is een sleutel tot effectief risicobeheer. Dit geldt nog meer voor de bancaire sector, waar de dienstverlening berust op vertrouwen. De risico-indicatoren verzekeren de kwantitatieve opvolging van dit kader. Met de betrokken afdelingen werden voor de indicatoren verschillende drempelwaarden en limieten gedefinieerd, evenals een actie- en communicatieplan in geval deze drempelwaarden worden overschreden. Deze risico-indicatoren worden opgevolgd door Risk management en trimestrieel gerapporteerd aan het Risicocomité. Governance Met het oog op een strikte beheersing van alle bedrijfsrisico’s wordt grote waarde gehecht aan de autonome werking van Interne Audit, Compliance en Risk management. • Risico’s worden in de eerste plaats gemeten, beheerd en gerapporteerd op eerstelijnsniveau. Dit zijn de operationele afdelingen zelf, zowel de productafdelingen als de ondersteunende afdelingen. • Risk management is een onafhankelijke tweedelijnsfunctie met een adviserende, coördinerende en controlerende rol. Via het Risicocomité – in de schoot van de Raad van Bestuur – wordt op gestructureerde wijze toezicht gehouden op risico’s en risicoposities van de groep. • Compliance is een onafhankelijke functie die de naleving van de regels die verband houden met de integriteit van het bankieren controleert en bevordert. Het integriteitsbeleid richt zich prioritair tot volgende domeinen: witwaspreventie, voorkomingsbeleid fiscale mechanismen, transacties in financiële instrumenten, handel met voorkennis, koersmanipulatie, wetgeving op de privacy, discretieplicht, deontologische codes en dergelijke. • Interne Audit verschaft zekerheid (“assurance”) omtrent de doelstellingen en efficiëntie van het interne controlesysteem en de aangepastheid ervan aan de aard en de omvang van onze bank. Daarmee vormt zij de zogenaamde “third line of defence” in het interne controlesysteem.
44
Kapitaalbeheer Het Basel III raamwerk werd op 20 juni 2013 omgezet in de Europese richtlijnen ‘Capital Requirements Regulation (CRR) No 575/2013 en de ‘Capital Requirements Directive (CRD) 2013/36/EU’ en trad in werking op 1 januari 2014. Aanvullend werd op nationaal niveau de bankenwet (Wet van 25 april 2014 op het statuut van en het toezicht op kredietinstellingen) in het leven geroepen. De Europese regelgeving regelt o.a. de kapitaalsvereisten voor financiële instellingen en is onderverdeeld in 3 pijlers. •
De eerste pijler (‘Minimum Capital Requirements’) bepaalt de minimum kapitaalsvereisten voor het krediet-, markt-, operationeel en wederpartijrisico. Bij de berekening kunnen banken kiezen tussen een standaardbenadering en meer geavanceerde benaderingen waarbij gebruik wordt gemaakt van interne risicomodellen. Hierover wordt gerapporteerd aan de toezichthouder. Bank J.Van Breda & C° maakt gebruik van de standaardbenadering. Er worden eveneens minimumniveaus voor de liquiditeits- en hefboomratio opgelegd.
•
De tweede pijler (‘Supervisory Review Process’) schrijft voor dat banken zelf een alomvattend raamwerk moeten hebben dat de kapitaaltoereikendheid garandeert. Aan de hand van een intern proces dienen banken te bepalen hoeveel kapitaal zij dienen aan te houden ter afdekking van alle risico’s die de organisatie loopt als gevolg van haar verschillende activiteiten en blootstelling aan diverse risicofactoren. De invulling hiervan is, in vergelijking tot de andere pijlers, in hoge mate vrij. De groep heeft een kapitaaltoereikendheidsproces ingericht, ook bekend als ICAAP (Internal Capital Adequacy Assesment Proces). Doel hiervan is periodiek vast te stellen of de risico’s die door de groep gelopen worden eigen aan de normale bedrijfsvoering in balans zijn met het beschikbare eigen vermogen.
•
De derde pijler (‘Market Discipline’) vereist de publicatie van kwalitatieve en kwantitatieve gegevens met betrekking tot de adequaatheid van het kapitaal, de risicoposities en het risicobeoordelingsproces. Deze informatie werd geïntegreerd in de jaarrekening daar de consolidatiekring voor Basel III overeenstemt met deze in de jaarrekening.
Het doel van het kapitaaltoereikendheidsproces van de groep is periodiek vast te stellen of de risico’s die gelopen zouden kunnen worden in balans zijn met het beschikbare eigen vermogen. In lijn met haar risico-appetijt streeft de groep ernaar geen risico’s te nemen waarbij haar reputatie wordt aangetast. Het kapitaalbeheer van de groep wil er zich bovendien op elk moment van verzekeren dat de groep en de groepsvennootschappen aan de reglementaire vereisten beantwoorden en een kapitalisatieniveau aanhouden dat ruim tegemoet komt aan het niveau van de activiteit en de genomen risico’s. Hierbij geldt dat er voldoende eigen vermogen moet zijn om eventuele schokken door kredietverliezen op te vangen, zodat de spaardeposito’s van het cliënteel op geen enkel moment in gevaar komen. Het intern kapitaaltoereikendheidsproces wordt geïntegreerd in de dagelijkse activiteiten en het besluitvormingsproces van de groep. We vinden deze integratie onder meer terug in: • De evolutie van de kredietopvolging in functie van de ratings • De controle op de naleving van de kredietstrategie (individuele- en concentratielimieten, naleven kredietbevoegdheden, …) • De ontwikkeling en uitvoering van diverse stresstesten Door het verkrijgen van robuuste risico-informatie is het management in staat effectief de kapitaalbehoefte in te schatten.
45
Om een goed evenwicht te behouden tussen voldoende kapitaal voor de bescherming tegen onverwachte gebeurtenissen en het kunnen inspelen op opportuniteiten enerzijds en een gepast rendement voor de aandeelhouders anderzijds, wenst de groep dat haar kapitaal minimaal uit 75% tier 1 kernkapitaal is samengesteld. De kapitaalvereisten in functie van gelopen risico’s worden trimestrieel berekend en gerapporteerd aan het Directiecomité en de Raad van Bestuur.
4.1
STRATEGISCH RISICO
De risico-appetijt voor het strategisch risico wordt bepaald in de bedrijfsmissie. De activiteiten van de groep worden consistent gestuurd en uitgevoerd volgens de bedrijfsmissie. Deze bedrijfsmissie ligt al jaren aan de basis van de performante resultaten van de groep. Het Directiecomité toetst consequent alle strategische beslissingen en marktopportuniteiten aan de bedrijfsmissie. Ook de Raad van Bestuur beoordeelt deze missie permanent op haar verdiensten en toetst regelmatig de toekomstige kansen en bedreigingen voor de groep in een snel wijzigende marktomgeving. Bank J.Van Breda & C° nv beperkt haar strategisch risico door zich uitsluitend te richten tot een doelgroep die zij zeer goed kent en waarbinnen zij een uitstekende reputatie heeft opgebouwd: ondernemers en vrije beroepen. Op groepsniveau wordt het strategisch risico verder verminderd door te diversifiëren, met enerzijds de uitrol van haar succesvolle strategie naar de doelgroep van particulieren via ABK en anderzijds het rendabel aanwenden van overtollige funding voor autofinanciering en financiële autoleasing via de divisie Van Breda Car Finance.
4.2
KREDIETRISICO
Het kredietrisico is het risico op insolventie van een debiteur of het risico dat een tegenpartij (of de bank van de tegenpartij) niet aan haar contractuele verplichtingen kan voldoen. Het kredietrisico is het belangrijkste risico van Bank J. Van Breda & C°. De kwalitatieve en kwantitatieve normen en limieten voor kredietrisico werden vastgelegd in de kredietstrategie voor de kredietportefeuille en in het investeringskader voor de beleggingsportefeuille.
4.2.1
Maximale kredietrisico
Overeenkomstig IFRS 7 alinea 36a wordt in onderstaande tabel het maximale kredietrisico weergegeven voor de verschillende financiële activa per sector. Hierbij worden de boekwaarden en het eventuele toegekende niet-opgenomen deel van de kredietlijnen in aanmerking genomen, zoals gedefinieerd onder de standaardbenadering van Basel III voor de berekening van de eigenvermogensvereiste voor het kredietrisico. Voor derivaten wordt de vervangingskost gebruikt zoals beschreven onder toelichting 4.6.1.2 en weergegeven onder toelichting 4.6.1.3. Waarborgen in het voordeel van de bank zijn niet in rekening gebracht (zie ook toelichting 4.6.1.3 voor de waarborgen die voldoen aan de Basel III vereisten en 10.3 voor de niet in de balans opgenomen rechten). Ook met de mogelijkheid tot netting van financiële activa en verplichtingen, die echter niet in aanmerking komen voor saldering in overeenstemming met IAS 32, wordt geen rekening gehouden (specifiek voor derivaten wordt de impact van netting verderop behandeld).
46
Financiële activa per economische sector I. Geldmiddelen en tegoeden bij centrale banken
2014
2013
100.063
183.453
Geldmiddelen
14.155
10.370
Centrale b anken
85.909
173.083
64.631
59.611
5.209
6.163
II. Vorderingen op kredietinstellingen
III. 1. Derivaten Kredietinstellingen Ondernemingen
III. 2. Voor verkoop beschikbare financiële activa
4.783
4.907
426
1.255
598.614
631.337
Centrale overheden
474.597
455.834
Kredietinstellingen
21.706
20.434
102.310
155.069
4.028.805
3.828.517
Ondernemingen
III. 3. Leningen en vorderingen (inclusief financiële leasing)
1.498.887
1.406.286
Groot- en detailhandel
655.413
657.004
Bouwnijverheid, verhuur en handel in onroerende goederen
571.323
515.197
Transport, opslag en logistiek
199.517
201.498
Overige sectoren
805.366
762.492
Particulieren
298.299
286.041
III. 4. Overige activa
68.944
72.073
4.866.267
4.781.153
Vrije b eroepen en zelfstandigen
Totaal
Compensatie (netting) van derivaten De derivaten op de balans betreffen: • Rentevoetinstrumenten afgesloten met andere kredietinstellingen in het kader van het renterisicobeheer. • Valuta-instrumenten (termijnwisselverrichtingen) afgesloten door onze klanten en de indekkingen van deze posities bij andere kredietinstellingen. Met de (uitsluitend solvabele) kredietinstellingen waarmee derivaten worden afgesloten, zijn raamovereenkomsten afgesloten: • De transacties zijn onderworpen aan een afdwingbare raamovereenkomst (ISDA). Volgens deze overeenkomst kan compensatie slechts worden toegepast in geval van wanbetaling, insolventie of faillissement van de tegenpartij. • Bovendien werd een Credit Support Annex (CSA) toegevoegd, waarbij de tegenpartij deposito's verstrekt als waarborg voor haar verplichtingen die voortvloeien uit het financiële instrument (zie toelichting 8.2). De transacties zijn van die aard dat geen enkel bedrag op de balans kan worden gecompenseerd op basis van de in IAS 32 gedefinieerde criteria.
47
De onderstaande tabel toont de bedragen van de financiële activa en verplichtingen voor en na compensatie: Verschuiving door compensatie van Nietfinanciële gecompenseerde instrumenten bij Nettopositie bedragen in de éénzelfde voor verrekening balans tegenpartij waarborgen (1) (2) (3) = (1) + (2) Financiële activa Derivaten Financiële verplichtingen Derivaten
• •
•
•
•
4.2.2
1.877
(1.739)
(14.228)
1.739
138 (12.489)
Verschuiving na verrekening verleende waarborgen (5)
Nettobedragen (som van alle compenseerbare posities bij éénzelfde tegenpartij) (6) = (3) + (4) + (5)
-
497
635
11.439
(497)
Verleende waarborgen in vorm van deposito's (collateral) (4)
(1.547)
Kolom (1) ‘Niet-gecompenseerde bedragen in de balans’ geeft de boekwaarde van de derivaten weer zoals opgenomen op de balans. Kolom (2) ‘Verschuiving door compensatie van financiële instrumenten bij éénzelfde tegenpartij’ geeft de bedragen weer die daadwerkelijk kunnen worden gecompenseerd met de bedragen in kolom (1) in geval van wanbetaling, insolventie of faillissement van de tegenpartij doordat ze afgesloten zijn bij éénzelfde tegenpartij. De raamovereenkomsten voorzien eveneens in het uitwisselen van waarborgen voor de nettoverplichtingen die voortvloeien uit financiële instrumenten (zie toelichting 8.2). Kolom (3) ‘Nettopositie voor verrekening waarborgen’ geeft de openstaande posities weer voordat waarborgen in rekening zijn gebracht. Na de verrekening van de verleende waarborgen(4), wordt per tegenpartij bekeken of de bank tegenover deze tegenpartij hetzij een vordering, hetzij een verplichting heeft. Hierdoor verschuiven nog enkele posities tussen activa en verplichtingen (kolom (5)). De kolom (6) ‘Nettobedragen’ geeft de netto-activa en -verplichtingen na verrekening van alle compenseerbare posities bij éénzelfde tegenpartij.
Kredietportefeuille
De kredietportefeuille van Bank J. Van Breda & C° is zeer gespreid binnen het lokale economische weefsel van familiale ondernemingen en vrije beroepen. ABK richt zich op particulieren en heeft nog een relatie met zelfstandigen uit het verleden. De bank hanteert hierbij concentratielimieten per sector en maximale kredietbedragen per relatie. Een kredietrelatie bestaat uit een combinatie van kredietnemers (natuurlijke en/of rechtspersonen) die met elkaar verbonden zijn. Het maximale kredietbedrag per kredietrelatie wordt bepaald als een percentage van ons eigen vermogen om de solvabiliteit niet in gevaar te brengen. De kredietportefeuille van de divisie Van Breda Car Finance (ABK) bestaat uit autofinancieringen en financiële autoleasing en wordt gekenmerkt door een zeer grote spreiding. Door een voortdurend verder verfijnen van de acceptatiecriteria en door een proactieve debiteurenopvolging geniet ook deze portefeuille een laag risicoprofiel. De kredietportefeuille is onderverdeeld in risicocategorieën (volgens interne ratings) die elk hun specifieke opvolging krijgen. Over de kredieten uit de hoogste risicocategorie “onzeker verloop” wordt periodiek gerapporteerd aan de Raad van Bestuur. Voor de berekening van de risicogewogen activa onder Basel III worden deze interne ratings niet gebruikt (zie ook toelichting 4.6.1).
48
Bijzondere waardeverminderingen op leningen en vorderingen Vorderingen die dubieus worden, worden overgedragen naar de afdeling betwiste zaken. Er gelden criteria voor verplichte overdracht wanneer bepaalde gebeurtenissen zich voordoen bij onze cliënten, kredietnemers of waarborgen. Bij de kredieten in de hoogste risicocategorie “onzeker verloop” en de vorderingen die dubieus geworden zijn, wordt beoordeeld of een waardevermindering geboekt moet worden. Bij de krediet- en debiteurenopvolging en het aanleggen van waardeverminderingen wordt rekening gehouden met het gedekt (gewaarborgd) en ongedekt gedeelte van het krediet. Het gedekt gedeelte wordt bepaald in functie van de waarderingsregels van de waarborgen die worden uiteengezet in punt 2.3.10.1 van de samenvatting van boekhoudkundige grondslagen en methodologie. Het ongedekt kredietsaldo wordt dan berekend als het gevraagde krediet verminderd met de reële zekerheden. Inzake de bepaling van het maximaal ongedekt kredietsaldo gelden vastgelegde principes. Onderstaande tabel geeft een overzicht, per product en per economische sector, van de leningen en vorderingen in onzeker verloop en degene die dubieus geworden zijn en waarvoor, na beoordeling op individuele basis, al dan niet een bijzondere waardevermindering werd geboekt. De boekwaarde van de leningen en vorderingen die na individuele beoordeling daadwerkelijk een bijzondere waardevermindering hebben ondergaan, bedraagt 71.331 keur (79.389 keur in 2013).
2014 Uitsplitsing per product Financiële leases Investeringskredieten en financieringen Hypothecaire leningen Werkingskredieten Totaal Waarvan: gehernegocieerde leningen en vorderingen
2013 Waardevermindering
Boekwaarde 4.994
4.204
5.187
4.280
68.146
34.921
77.871
37.551
3.727
329
3.446
165
11.365
4.467
14.469
4.398
88.232
43.921
100.973
46.394
41.539
15.616
37.132
14.358
2014
Uitsplitsing per economische sector
Waardevermindering
Boekwaarde
Boekwaarde
2013 Waardevermindering
Boekwaarde
Waardevermindering
Vrije b eroepen en zelfstandigen
9.301
3.332
10.062
2.384
Groot- en detailhandel
9.233
3.631
10.950
4.206
Bouwnijverheid, verhuur en handel in onroerende goederen
7.781
4.066
10.477
5.727
Transport, opslag en logistiek
29.444
13.341
43.574
21.584
Overige sectoren
11.237
6.129
16.879
5.209
Particulieren
21.236
13.423
9.031
7.285
88.232
43.921
100.973
46.394
41.539
15.616
37.132
14.358
Totaal Waarvan: gehernegocieerde leningen en vorderingen
Toelichting 9.14 geeft meer informatie over de resultaatsimpact van de financiële activa die het voorbije boekjaar een bijzondere waardevermindering ondergaan hebben. De groep heeft geen provisie voor ‘bestaande maar niet gerapporteerde waardeverminderingen’ (IBNR of incurred but not reported) aangelegd. De volgehouden, behoedzame kredietpolitiek en de samenwerking met succesvolle, voorzichtige cliënten blijft ook in een periode van economische crisis zijn vruchten afwerpen. Dit wordt gestaafd door de track record inzake waardeverminderingen ten opzichte van de kredietportefeuille die over de laatste 5 jaar gemiddeld 0,07% bedraagt.
49
Gehernegocieerde kredieten Behalve de dubieuze vorderingen waarvoor op een voorzichtige manier waardeverminderingen worden aangelegd, zijn er ook een aantal kredietdossiers van ondernemers die als gevolg van de economische omgeving een aanpassing aan de degressiviteit van hun aflossingskredieten gevraagd hebben. De boekwaarde van de gehernegocieerde kredieten op 31/12/2014 bedroeg in totaal 59,7 miljoen euro, dit is 1,64 % van de totale kredietportefeuille. Hiervan is 41,5 miljoen euro reeds overgebracht naar de categorie dubieuze vorderingen, 1,3 miljoen zijn kredieten die inmiddels een betaalachterstand hebben opgelopen. Gehernegocieerde kredieten Boekwaarde gehernegocieerde kredieten Totaal leningen en vorderingen (Activa rubriek III.3) Percentage gehernegocieerd/totaal leningen en vorderingen per 31/12
2014
2013
59.733
50.577
3.639.208
3.455.495
1,64%
1,46%
Gehernegocieerde kredieten worden apart opgevolgd: • Dubieuze vorderingen die al meer dan 1 jaar gehernegocieerd zijn, geen betaalachterstand hebben en waarvoor er zekerheid omtrent terugbetaling aangenomen wordt, worden overgebracht naar de categorie ‘gehernegocieerd in proeftijd’. Zodra deze kredieten een betaalachterstand van meer dan 30 dagen vertonen of opnieuw gehernegocieerd worden, worden de kredieten terug ondergebracht bij de dubieuze vorderingen. • Gehernegocieerde kredieten, al dan niet in de proeftijd, worden terug als normaal lopend (“performing”) beschouwd, indien er gedurende meer dan 2 jaar vlot terugbetaald wordt, de kredieten niet dubieus zijn en indien er een betaalachterstand is, deze kleiner dan 30 dagen is. Achterstallige leningen en vorderingen Achterstallige leningen en vorderingen zijn financiële activa waarvoor de tegenpartij niet betaalt op het contractueel afgesproken tijdstip. Dit geldt op contractniveau, dus een ander contract van dezelfde tegenpartij wordt niet automatisch ook als achterstallig beschouwd. • Daar waar de verwerking van betalingen vertraging oploopt, worden achterstallen slechts opgenomen na 4 dagen. • Achterstanden van meer dan 90 dagen waarvoor nog geen bijzondere waardevermindering werd geboekt, betreffen niet materiële debetstanden (< 100 eur) op zichtrekeningen. • Wanneer een tegenpartij een achterstand vertoont op rapporteringsdatum, wordt bij deze leningen behalve het achterstallige deel, ook de volledig resterende boekwaarde als achterstallig gerapporteerd. In onderstaande tabellen worden de leningen en vorderingen getoond die achterstallig zijn, maar niet naar onzeker verloop of dubieuze vorderingen zijn overgedragen. Voor deze activa zijn dus ook nog geen bijzondere waardeverminderingen geboekt.
50
2014
Uitsplitsing per product
> 30 dagen > 90 dagen > 180 dagen <= 30 dagen <= 90 dagen <= 180dagen <= 1jaar
> 1jaar
Totaal
Leningen en vorderingen Handelswissels & eigen accepten
-
-
-
-
-
-
Financiële leases (*)
14.582
1.013
-
-
-
15.596
Investeringskredieten en financieringen (*)
44.355
8.230
-
-
-
52.585
Hypothecaire leningen (*)
13.824
5.060
-
-
-
Werkingskredieten (*)
16.921
750
19
1
2
17.693
89.683
15.053
19
1
2
104.759
665
600
Totaal Waarvan: gehernegocieerde leningen en vorderingen
Uitsplitsing per product
-
-
18.885
1.266
-
2013 > 30 dagen > 90 dagen > 180 dagen <= 30 dagen <= 90 dagen <= 180dagen <= 1 jaar
> 1jaar
Totaal
Leningen en vorderingen Handelswissels & eigen accepten
-
-
-
-
-
-
5.167
1.064
-
-
-
6.231
Investeringskredieten en financieringen (*)
37.468
7.902
-
-
45.378
Hypothecaire leningen (*)
11.329
5.679
-
-
Werkingskredieten (*)
22.802
779
9
18
1
23.609
76.766
15.424
17
18
1
92.227
988
240
Financiële leases (*)
Totaal Waarvan: gehernegocieerde leningen en vorderingen
8 -
-
-
17.008
1.227
-
2014
Uitsplitsing per economische sector
> 30 dagen > 90 dagen > 180 dagen <= 30 dagen <= 90 dagen <= 180dagen <= 1 jaar
> 1 jaar
Totaal
Leningen en vorderingen aan Vrije b eroepen en zelfstandigen
20.334
2.224
0
0
22.559
Groot- en detailhandel
13.696
1.477
-
0
0
15.173
Bouwnijverheid, verhuur en handel in onroerende goederen
16.631
2.475
-
0
1
19.106
2.053
532
-
0
0
2.586
18.748
3.241
-
1
0
21.990
Transport, opslag en logistiek Overige sectoren Particulieren Totaal Waarvan: gehernegocieerde leningen en vorderingen
0
18.221
5.104
19
0
0
23.344
89.683
15.053
19
1
2
104.759
665
600
-
-
1.266
-
2013
Uitsplitsing per economische sector
> 30 dagen > 90 dagen > 180 dagen <= 30 dagen <= 90 dagen <= 180dagen <= 1 jaar
> 1 jaar
Totaal
Leningen en vorderingen aan Vrije b eroepen en zelfstandigen
17.719
2.531
0
0
0
20.251
Groot- en detailhandel
14.657
1.196
0
0
0
15.854
Bouwnijverheid, verhuur en handel in onroerende goederen
13.276
2.984
0
0
0
16.261
2.697
1.271
0
0
0
3.968
18.413
4.402
17
17
0
22.850
Transport, opslag en logistiek Overige sectoren Particulieren Totaal Waarvan: gehernegocieerde leningen en vorderingen
10.003
3.040
76.766
15.424
988
240
17 -
-
0
0
13.043
18
1
92.227
-
1.227
51
4.2.3
Beleggingsportefeuille
Het kredietrisico van de beleggingsportefeuille wordt bewust erg laag gehouden. Het investeringskader dat jaarlijks ter goedkeuring wordt voorgelegd aan de Raad van Bestuur bepaalt in welke kwaliteit en in welke proportie belegd kan worden. De beleggingsportefeuille per 31/12/2014 bedroeg 599 mio eur (exclusief verlopen rente) en bevat 86% overheidsobligaties (inclusief overheidsgegarandeerde obligaties) met een minimumrating Aa3, 12% bedrijfsobligaties (inclusief commercial paper), 2% financiële obligaties en minder dan 1% aandelen. Er zitten geen overheidsobligaties van Portugal, Italië, Ierland, Griekenland of Spanje in de portefeuille.
De beleggingsportefeuille bevatte zowel in 2014 als in 2013 enkel activa geclassificeerd als beschikbaar voor verkoop (zie ook toelichting 8.4). Overeenkomstig de waarderingsregels uiteengezet in punt 2.3.10.2 van de samenvatting van boekhoudkundige grondslagen en methodologie, wordt indien nodig een waardevermindering geboekt. 2014 Financiële activa beschikbaar voor verkoop die een bijzondere waardevermindering hebben ondergaan Ondernemingen
Boekwaarde 1.777
2013 Waardevermindering 1.144
Boekwaarde 2.501
Waardevermindering 951
52
4.3
MARKT-, RENTE- EN WISSELKOERSRISICO
Het marktrisico is het risico op marktbewegingen waardoor de waarde van een openstaande positie negatief beïnvloed wordt. Doordat al de activiteiten cliëntgedreven zijn en de groep geen marktactiviteiten voor eigen rekening voert, is het resultaat minder gevoelig voor de evoluties op de financiële markten. Het marktrisico van de groep wordt voornamelijk bepaald door het renterisico en slechts in beperkte mate door wisselkoersrisico. Renterisico kan gedefinieerd worden als de mate waarin de resultaten of de waarde van een financiële transactie beïnvloed worden door een verandering van de marktrentevoeten. Toegepast op een financiële instelling is renterisico de mate waarin de (rente-)inkomsten en/of de marktwaarde van deze instelling de kans lopen om nefaste gevolgen te ondervinden van een verandering van de marktrentevoeten. Bij de rentegapanalyse worden balansproducten en buitenbalansverplichtingen ingedeeld in de verschillende tijdsintervallen volgens rentevervaldag. Op die manier wordt de mismatchstructuur van de groep zichtbaar. De rentegap wordt berekend o.b.v. de assumpties van inkomensgevoeligheid voor de producten zonder contractuele vervaldag. Uitsplitsing volgende rentevervaldag
≤ 1 maand
>1 maand <= 3 maanden
> 3 maanden <= 12 maanden
> 1 jaar <= 5 jaar
> 5 jaar <= 10 jaar
> 10 jaar
onbepaald
31/12/2014 Activa
601.000
477.000
803.000
1.946.000
372.000
179.000
91.000
Passiva
-412.000
-180.000
-1.617.000
-1.618.000
-131.000
0
-58.000
Derivaten
241.000
44.000
-68.000
-122.000
-95.000
0
0
Gap
430.000
341.000
-882.000
206.000
146.000
179.000
33.000
31/12/2013 Activa
753.000
485.000
836.000
2.044.000
382.000
128.000
87.000
Passiva
-552.000
-265.000
-1.809.000
-1.464.000
-136.000
0
-53.000
Derivaten
329.000
32.000
-65.000
-176.000
-120.000
0
0
Gap
530.000
252.000
-1.038.000
404.000
126.000
128.000
34.000
De groep kiest ervoor om het renterisico op een relatief laag niveau te houden: • Om de mismatch te corrigeren wendt de groep indekkingsinstrumenten aan. Dit gebeurt met een combinatie van renteswaps (waarbij de vlottende renteverplichtingen worden omgezet naar vaste verplichtingen) en opties (die bijvoorbeeld bescherming bieden tegen een stijging van de rente boven bepaalde niveaus). Meer informatie over de indekkingsinstrumenten is opgenomen in toelichting 8.3 (instrumenten die niet voldoen aan de criteria voor hedge accounting onder IFRS) en toelichting 8.6 (instrumenten waarvoor hedge accounting wordt toegepast).
53
•
De vermogensgevoeligheid is de blootstelling van de economische waarde van de onderneming aan ongunstige rentebewegingen. De inkomensgevoeligheid is de blootstelling van de (rente)inkomsten van de instelling aan diezelfde ongunstige rentebewegingen. De intensiteit ervan komt tot uiting in de duration gap. Hieronder verstaan we het verschil in duration van alle activa en duration van alle passiva (mismatch) waarbij de duration staat voor het gewogen gemiddelde van de looptijden van een verzameling vastrentende waarden. De rentegevoeligheid van het eigen vermogen en van de rente-inkomsten worden opgevolgd aan de hand van scenario-analyses met wijzigende marktvoorwaarden, die toelaten de impact van stress-scenario's in te schatten. Deze vermogens- en inkomensgevoeligheid wordt berekend met de basis-point-value-methodologie, die de waardeverandering van de portefeuille weergeeft bij een stijging van de rentevoeten over de volledige curve. Voor de rentegevoeligheid van producten zonder vervaldag worden de assumpties zoals deze worden beschreven door de Nationale Bank van België (NBB) weerhouden. Deze worden periodiek getoetst. De assumpties zijn niet gewijzigd ten opzichte van 2013.
Assumpties
rente-ongevoelige zichtdeposito's rentegevoelige zichtdeposito's semi-rentegevoelige zichtdeposito's gereglementeerde spaardeposito's
inkomensvermogensgevoeligheid gevoeligheid 60 maanden 1 dag 6 maanden 2 jaar 6 maanden 2 jaar
Basis point value Impact van onmiddellijke stijging van de rentecurve met 100 basispunten (1%) op: renteresultaat (inkomensgevoeligheid) reële waarde van het eigen vermogen (vermogensgevoeligheid) (= BPV)
2014 2.475 -9.983
2013 1.788 -16.195
De stijging van de rentecurve met 100 basispunten heeft een positieve impact op het renteresultaat in 1 jaar. De stijging van de rentekost van de deposito’s is kleiner dan de stijging van de renteopbrengst van de activa door de aanzienlijke cash positie en de korte duration van de beleggingsportefeuille. Het Directiecomité en de Raad van Bestuur leggen het ALM-beleidskader vast. Het ALMcomité waar het voltallige directiecomité deel van uitmaakt, vergadert op maandelijkse basis. Het ALM-comité zet de lijnen uit voor het rente- en liquiditeitsrisicobeheer op basis van een bespreking van de financieel-economische context, simulaties en rapportering. Alle renterisicolimieten bleven in de loop van 2014 ruimschoots gerespecteerd. Het renterisico vereist, zoals elk ander risico een eigenvermogensbuffer. Hoewel onder Basel III geen eigenvermogensverplichtingen zijn vastgelegd onder pijler I, bepaalt de groep een eigen vermogenvereiste onder het ICAAP (zie ook punt 4. Risicobeheer). Het wisselkoersrisico is het risico op verlies op een openstaande positie in deviezen als gevolg van wisselkoersschommelingen. De groep heeft door de aard van haar cliënteel (zowel Bank J. Van Breda & C° als ABK (incl. divisie Van Breda Car Finance) zijn enkel actief in België) geen eigen materiële muntposities.
54
4.4
LIQUIDITEITSRISICO
Liquiditeitsrisico is het risico dat men over onvoldoende middelen beschikt of onvoldoende snel en tegen een aanvaardbare prijs middelen kan vrijmaken om aan de directe verplichtingen te voldoen. De commerciële bankactiviteiten zijn de belangrijkste bron van liquiditeitsrisico. De financieringsbronnen van een bank hebben traditioneel een kortere looptijd dan de gefinancierde activa, waardoor een maturiteitsmismatch ontstaat. Het liquiditeitsbeheer van de groep staat in voor de opvolging van deze mismatch en werkt een financieringsstrategie uit om dit te reduceren binnen de richtlijnen die worden vastgelegd in een liquiditeitsbeheersingskader. Ook op dit domein streeft de groep een bewust laag risicoprofiel na. De groep houdt een sterke en kwaliteitsvolle liquiditeitsbuffer aan om schommelingen in de thesaurie te kunnen opvangen. De buffer bedraagt 684 mio euro en bestaat voornamelijk uit een zeer liquide obligatieportefeuille. Het liquiditeitsrisico van de groep wordt permanent bewaakt door een proactief thesauriebeheer, binnen de krijtlijnen van het ALM kader en het investeringskader. Het thesauriecomité vergadert wekelijks. Voor haar liquiditeitsbeheer maakt de bank o.a. gebruik van liquiditeitsgaprapporten, ratio-analyse en volumeprognoses op korte en lange termijn. Sinds einde 2010 beschikt de bank over een noodplan liquiditeit. Dit plan biedt een draaiboek bij situaties waarin de groep onvoldoende beschermd is tegen een langdurig stress-scenario op vlak van liquiditeit. Er worden procedures beschreven waarbinnen bepaald wordt wanneer het noodplan ingeroepen dient te worden en hoe de liquiditeitssituatie genormaliseerd kan worden. Dit noodplan is opgesteld op maat van en rekening houdend met de eigenheid van de groep en bouwt verder op het ALM-kader dat beschrijft welke limieten gehanteerd worden voor het dagelijks liquiditeitsbeheer. In de onderstaande tabellen wordt de vervaldagstructuur van de financiële verplichtingen weergegeven en de liquiditeitsgap tussen activa en passiva. Voor de liquiditeitsgap is rekening gehouden met de interne assumpties voor de deposito’s zonder vervaldag. Financiële verplichtingen volgens contractuele vervaldagen <= 1 maand en onbepaald Zichtrekeningen cliënteel niet-derivaten derivaten
Gereglementeerde spaardeposito's
1.589.705 -
>1 maand <= 3 maanden
> 3 maanden <= 12 maanden
249.139
166.673
375.847
761.176
121.038
586
658
753
4.252
7.980
14.228
> 1 jaar <= 5 jaar
> 5 jaar
Totaal
Overige
702.955 -
3.966.534
Totaal op 31/12/2014
1.589.705
702.955
249.725
167.330
376.600
765.428
129.018
3.980.762
niet-derivaten
1.318.399
766.152
314.585
232.642
506.462
655.450
123.659
3.917.349
989
184
705
2.813
1.124
5.815
315.574
232.826
507.166
658.264
124.784
3.923.164
derivaten Totaal op 31/12/2013
1.318.399
766.152
Liquiditeitsgap ≤ 1 maand
>1 maand <= 3 maanden
> 3 maanden <= 12 maanden
> 1 jaar <= 5 jaar
> 5 jaar <= 10 jaar
> 10 jaar
Onbepaald
31/12/2014 Activa
481.000
212.000
608.000
1.798.000
861.000
418.000
87.000
Passiva
-442.000
-184.000
-1.024.000
-2.090.000
-136.000
0
-194.000
Derivaten Gap
0
-1.000
-2.000
-7.000
-1.000
0
0
39.000
27.000
-418.000
-299.000
724.000
418.000
-107.000
31/12/2013 Activa
658.000
265.000
640.000
1.917.000
761.000
396.000
83.000
Passiva
-576.000
-268.000
-1.230.000
-1.938.000
-142.000
0
-179.000
Derivaten
-1.000
-1.000
-3.000
-2.000
3.000
0
0
Gap
81.000
-4.000
-593.000
-23.000
622.000
396.000
-96.000
55
De financieringsmix van de groep is zeer stabiel en de belangrijkste financieringsbron zijn de deposito's van de doelgroepklanten, die de bank gebruiken voor hun beleggingen en dagelijkse werking. De groep houdt ook nauwlettend de loan-to-deposit ratio in het oog en hanteert strenge limieten op deze verhouding tussen de kredietportefeuille van klanten en de klantendeposito's. Eind 2014 bedroeg deze ratio 95%. De afhankelijkheid van externe institutionele financiering wordt tot een minimum beperkt en bedraagt in 2014 slechts 3,4% van het balanstotaal. In de Basel III-reglementering en de CRR/CRD IV-richtlijn werden twee nieuwe liquiditeitsratio's geïntroduceerd: • De LCR (Liquidity Coverage Ratio) is een maatstaf voor de liquiditeitspositie onder een acuut stress-scenario gedurende 30 dagen. Hiertoe dienen instellingen over voldoende kwaliteitsvolle liquide middelen te beschikken. De regelgever legt een limiet op van minimum 100%. • DE NSFR (Net Stable Funding Ratio) zet de beschikbare stabiele financiering af tegenover de vereiste stabiele financiering over een tijdshorizon van 1 jaar. De regelgever legt een limiet op van minimum 100% vanaf 2018. Eind 2014 bedroegen deze ratio's respectievelijk 210% en 131%. Beide ratio's bevinden zich ruim boven de ondergrens van 100% die door de toezichthouder opgelegd wordt, of zal worden in het geval van de NSFR. De nationale stress-test ratio’s op 1 week en 1 maand voor liquiditeit, die voorlopig nog naast de LCR en NSFR blijven bestaan, bevinden zich ruim onder de bovengrens van 100% die opgelegd wordt door de nationale toezichthouder.
4.5
OPERATIONEEL RISICO
Operationeel risico is het risico op verliezen ten gevolge van ontoereikende of falende interne processen, personeel en systemen of van externe gebeurtenissen. Voor het operationeel risico wordt de appetijt bepaald door het prioriteitenkader dat de appetijt definieert op verschillende domeinen (compliance, financieel, cliënten, beschikbaarheid van systemen, beschikbaarheid van medewerkers, reputatie). Als gespecialiseerde nichespeler geniet Bank J.Van Breda & C° de voordelen van haar relatieve kleinschaligheid, vlakke structuur en korte communicatielijnen. In het kader van het globale risicobeleid van de groep en haar risico-appetijt worden de interne operationele risico’s o.a. beheerst via: • hoge integriteitstandaarden: eerlijkheid is zowel voor de organisatie als voor de individuele personeelsleden van fundamenteel belang in de bedrijfscultuur • afdelingscharters: de kernwaarden ‘gespecialiseerd’, ‘persoonlijk’ en ‘proactief’ worden op afdelingsniveau geëvalueerd en gestimuleerd via afdelingscharters • eerstelijnscontrole: de operationele afdelingen hebben een belangrijke verantwoordelijkheid in het controleren van hun eigen werking en afgeleverde kwaliteit (daarbij bijgestaan en opgevolgd door de afdeling risk management) • informatica: de belangrijkste operationele bedrijfsprocessen zijn geautomatiseerd en voorzien van ingebouwde procescontroles • disaster recovery plan: de continuïteit van de activiteiten indien zich een ramp zou voordoen, wordt regelmatig getest en geperfectioneerd. Jaarlijks maken de operationele afdelingen een risico-evaluatie op voor hun activiteiten. Voor de berekening van de kapitaalsvereisten voor het operationeel risico werd voor de basic indicator approach (BIA) gekozen (zie ook punt 4.6.3.).
56
4.6
SOLVABILITEITSRISICO
Onder pijler I van Basel III worden de minimum kapitaalsvereisten voor krediet-, markt-, operationeel en wederpartijrisico bepaald. Hierbij wordt het prudentieel eigen vermogen (zie ook punt 3.3) afgezet ten opzichte van de gewogen risicopositie. Deze laatste omvat voor de bepaling van het kredietrisico zowel balans- en buitenbalansposten als afgeleide instrumenten welke een weging meekrijgen in functie van het risico.
4.6.1
Eigenvermogenvereiste kredietrisico
De groep berekent het vereiste eigen vermogen voor het kredietrisico op basis van de standaarbenadering. De eigenvermogenvereiste is gelijk aan 8% van de risicogewogen activa en bedroeg per 31/12/2014 219.606 k eur.
4.6.1.1 Reconciliatie balanstotaal IFRS en Basel III Vertrekkend van het IFRS balanstotaal wordt de kredietrisicopositie (vóór weging) van de activa bepaald. De aanpassingen voor de groep zijn: • Aftrek van goodwill en immateriële vaste activa wegens aftrek van het kernkapitaal tier 1 (bruto, vóór aftrek bijhorende uitgestelde belastingschuld) • Aftrek van uitgestelde belastingvorderingen die afhankelijk zijn van toekomstige winsten en niet ontstaan door tijdelijk verschillen verminderd met de geassocieerde belastingschulden wegens aftrek van het tier 1 kernkapitaal. • Aftrek afgeleide instrumenten (zie verder onder ‘kredietrisicopositie’) RECONCILIATIE BALANSTOTAAL IFRS - EXPOSURES BASEL III BALANSTOTAAL IFRS
4.487.430
Goodwill & Immateriële Vast Activa die worden afgetrokken van het Eigen Vermogen
(8.949)
Uitgestelde b elastingvorderingen die worden afgetrokken van het Eigen Vermogen
(1.767)
Afgeleide instrumenten (worden uitgewerkt onder "Derivaten") KREDIETRISICOPOSITIE BALANS BASEL III
(1.806) 4.474.909
4.6.1.2 Samenstelling kredietrisicoposities De totale risicopositie omvat zowel balans- als buitenbalansposten en afgeleide instrumenten. De buitenbalansposten bevatten voornamelijk garanties, borgtochten, kredietverbintenissen en het onbenutte gedeelte van kredietlijnen. Voor deze posten voorziet Basel omrekeningsfactoren (CCF of credit conversion factors). De risicopositie (potentiële vervangingskost) van derivaten wordt als volgt bepaald: • Actuele vervangingskost op basis van de marktwaarde van de verrichtingen met een positieve waarde • Het potentieel toekomstig kredietrisico. Dit wordt berekend door de notionele hoofdsom te vermenigvuldigen met een percentage. Dit percentage wordt bepaald op basis van de resterende looptijd.
57
Uitgesplitst per activaklasse geeft dit onderstaand beeld. UITSPLITSING PER ACTIVAKLASSE Centrale overheden of centrale b ank en Regionale of lokale overheden Pub liekrechtelijke lichamen Multilaterale ontwikkelingsb anken Internationale organisaties Instellingen Ondernemingen Particulieren en kleine partijen Gedekt door hypotheken op onroerend goed Blootstellingen waarb ij sprake is van wanb etaling Posten met een b ijzonder hoog risico Gedekte ob ligaties
Balansposten
Blootstellingen met b etrekking tot instellingen en ondernemingen met een kredietb eoordeling voor de k orte termijn Aandelen Andere posten
Derivaten
Totaal
4.783 113 313 -
396.595 166.980 20.081 10.466 15.609 71.924 1.261.640 2.177.696 608.926 44.291 3.401 -
2 120.757 251.488 13.865 37 -
5.609 83.049
Instellingen voor collectieve b elegging (ICB's)
TOTAAL
Buitenbalans
396.595 166.980 20.081 10.466 15.609 67.139 1.140.770 1.925.895 595.061 44.254 3.401 -
-
4.474.909
-
386.149
5.209
5.609 83.049 4.866.267
Uitgesplitst per activaklasse en resterende looptijd geeft dit onderstaand beeld. RESTERENDE LOOPTIJD KREDIETRISICOPOSITIE Centrale overheden of centrale b anken Regionale of lokale overheden Pub liekrechtelijke lichamen Multilaterale ontwikkelingsb anken Internationale organisaties Instellingen Ondernemingen Particulieren en kleine partijen Gedekt door hypothek en op onroerend goed Blootstellingen waarb ij sprake is van wanb etaling Posten met een b ijzonder hoog risico Gedekte ob ligaties Blootstellingen met b etrekking tot instellingen en ondernemingen met een kredietb eoordeling voor de korte termijn Instellingen voor collectieve b elegging (ICB's) Aandelen Andere posten TOTAAL
<= 1 jaar
> 1 jaar en <= 5 jaar
> 5 jaar
155.121 57.696 10.088 5.122 552 66.557 330.356 412.152 96.763 23.418 3.401 -
231.386 104.007 9.993 5.345 15.057 3.942 183.107 573.860 51.359 4.426 -
10.089 5.276 1.425 748.176 1.191.684 460.804 16.447 -
2.620 83.049 1.246.894
1.182.481
4.6.1.3 Gewogen kredietrisicoposities De standaardbenadering voor de berekening van de kapitaalsvereisten voor het kredietrisico maakt waar mogelijk gebruik van externe ratings om het gewogen risicovolume te bepalen. Daar waar geen externe rating beschikbaar is, voorziet de standaardbenadering in specifieke risicowegingen per risicocategorie. De groep gebruikt de ratings van de ratingbureaus Moody’s, Standard & Poors en Fitch. Daar waar een risicopositie een rating heeft bij de drie ratingbureaus, valt de slechtste rating af. Van de twee overgebleven ratings, wordt vervolgens de slechtste rating in aanmerking genomen. Indien een risicopositie een rating heeft bij twee ratingbureaus, wordt de slechtste rating in aanmerking genomen. Is er slechts één rating beschikbaar, dan wordt deze gebruikt.
58
2.990 2.436.892
KREDIETRISICOPOSITIE WAARBIJ GEBRUIK WORDT GEMAAKT VAN EXTERNE RATINGS
Risicopositie
Centrale overheden of centrale b anken
396.595 166.980 20.081 10.466 15.609 71.924 56.337
Regionale of lokale overheden Pub liekrechtelijke lichamen Multilaterale ontwikkelingsb anken Internationale organisaties Instellingen Ondernemingen TOTAAL
737.992
De post ondernemingen betreft de portefeuille bedrijfsobligaties en commercial papers met rating. Door middel van waarborgen kan de kredietrisicopositie worden verlaagd. Volgende waarborgen worden in aanmerking genomen. De volgestorte kredietprotectie is een techniek van kredietrisicomatiging waarbij het kredietrisico dat verbonden is aan de risicopositie van een instelling wordt beperkt dankzij het recht van de instelling. Bij wanbetaling van de tegenpartij of een andere specifieke kredietgebeurtenis in verband met de tegenpartij, kunnen de activa of posten worden geliquideerd, overgenomen of kan daarvan het eigendom verworven of behouden worden met het oog op de verlaging van de risicopositie. Bij de waardering van deze vormen van kredietprotectie wordt de grootst mogelijke voorzichtigheid aan de dag gelegd. De belangrijkste vormen van volgestorte kredietprotectie zijn de in pand gegeven termijnrekeningen en de levensverzekeringspolissen. Weergegeven per activaklasse geeft dit onderstaand beeld: RISICOPOSITIE GEDEKT DOOR KREDIETPROTECTIE: WAARBORGEN PER ACTIVAKLASSE Ondernemingen Particulieren en kleine partijen Blootstellingen waarb ij sprake is van wanb etaling TOTAAL
Niet-volgestorte Volgestorte kredietprotectie kredietprotectie
-
72.314 170.427 172
-
242.914
Voor een deel van deze waarborgen geldt een lagere weging omdat de klant levensverzekeringspolissen heeft afgesloten bij verzekeringsmaatschappijen waarvoor externe ratings beschikbaar zijn.
WAARBORGEN WAARBIJ GEBRUIK WORDT GEMAAKT VAN EXTERNE RATINGS Ondernemingen Particulieren en kleine partijen Blootstellingen waarb ij sprake is van wanb etaling TOTAAL
Volgestorte kredietprotectie
42.858 109.258 22 152.138
Enkel de hypothecaire inschrijvingen die aan bepaalde voorwaarden voldoen, komen in aanmerking om het risico van een krediet te verlagen. Niet-zakelijke onroerende panden dienen 3-jaarlijks te worden geherwaardeerd, zakelijke onroerende panden jaarlijks. Bij het bepalen van de waarde van de waarborg, wordt gebruik gemaakt van haircuts.
59
RISICOPOSITIE GEDEKT DOOR HYPOTHEKEN OP ONROEREND GOED: WAARBORGEN PER ACTIVAKLASSE Ondernemingen Particulieren en kleine partijen Blootstellingen waarb ij sprake is van wanb etaling TOTAAL
Niet-zakelijk onroerend pand
Zakelijk onroerend pand
53.539 367.531 4.394
80.085 107.771 3.141
425.464
190.997
De belangrijkste rubrieken geven volgens geografische opsplitsing onderstaand beeld vóór en ná risicoweging.
60
TOTALE KREDIETRISICOPOSITIE België Other EMU Rest of the world TOTAAL CENTRALE OVERHEDEN EN CENTRALE BANKEN België Other EMU Rest of the world TOTAAL REGIONALE EN LOKALE OVERHEDEN België Other EMU Rest of the world TOTAAL PUBLIEKRECHTERLIJKE LICHAMEN, MULTILATERALE ONTWIKKELINGSBANKEN EN INTERNATIONALE ORGANISATIES België Other EMU Rest of the world TOTAAL GEOGRAFISCHE OPSPLITSING KREDIETINSTELLINGEN België Other EMU Rest of the world TOTAAL GEOGRAFISCHE OPSPLITSING ONDERNEMINGEN België Other EMU Rest of the world TOTAAL GEOGRAFISCHE OPSPLITSING PARTICULIEREN EN KLEINE PARTIJEN België Other EMU Rest of the world TOTAAL GEOGRAFISCHE OPSPLITSING GEDEKT DOOR HYPOTHEKEN OP ONROEREND GOED België Other EMU Rest of the world TOTAAL GEOGRAFISCHE OPSPLITSING PAST DUE België Other EMU Rest of the world TOTAAL GEOGRAFISCHE OPSPLITSING HOGE RISICO'S België Other EMU Rest of the world TOTAAL GEOGRAFISCHE OPSPLITSING AANDELENPOSITIES België Other EMU Rest of the world TOTAAL GEOGRAFISCHE OPSPLITSING OVERIGE België Other EMU Rest of the world TOTAAL
Risicopositie
Aandeel
Risicogewogen positie
4.471.184 351.012 44.071
91,88% 7,21% 0,91%
2.695.768 37.888 11.421
4.866.267
100,00%
Risicopositie
Aandeel
2.745.077 Risicogewogen positie
240.700 140.510 15.385
60,69% 35,43% 3,88%
5.646 -
396.595
100,00%
Risicopositie
Aandeel
5.646 Risicogewogen positie
72.693 94.287 -
43,53% 56,47% 0,00%
166.980
100,00%
Risicopositie
Aandeel
46.156 -
0,00% 100,00% 0,00%
46.156
100,00%
Risicopositie
Aandeel
Risicogewogen positie
40.357 28.281 3.285
56,11% 39,32% 4,57%
15.174 9.331 1.643
71.924
100,00%
Risicopositie
Aandeel
26.148 Risicogewogen positie
1.202.130 36.324 23.186
95,28% 2,88% 1,84%
1.037.063 25.508 8.548
1.261.640
100,00%
Risicopositie
Aandeel
1.071.119 Risicogewogen positie
2.172.114 4.030 1.552
99,74% 0,19% 0,07%
1.288.958 2.560 1.004
2.177.696
100,00%
Risicopositie
Aandeel
1.292.523 Risicogewogen positie
606.926 1.359 641
99,67% 0,22% 0,11%
213.197 423 224
608.926
100,00%
Risicopositie
Aandeel
213.844 Risicogewogen positie
44.287 3 1
99,99% 0,01% 0,00%
55.383 3 2
44.291
100,00%
Risicogewogen positie
-
Risicopositie
Aandeel
55.387 Risicogewogen positie
3.401 -
100,00% 0,00% 0,00%
5.101 -
3.401
100,00%
Risicopositie
Aandeel
5.101 Risicogewogen positie
5.609 -
100,00% 0,00% 0,00%
6.405 -
5.609
100,00%
Risicopositie
Aandeel
6.405 Risicogewogen positie
82.966 63 21
99,90% 0,08% 0,02%
68.841 63 -
83.049
100,00%
68.904
61
De kredietrisicopositie van de derivaten bedraagt 5.209 k eur en levert een gewogen risicopositie van 2.430 k eur. Voor meer informatie met betrekking tot deze instrumenten zie ook toelichting 4.3.
KREDIETRISICO DERIVATEN 2014 Termijnwisselverrichtingen
2.082
Bekomen opties op rente Renteswaps
878
59
29
3.069
1.522
Totaal
4.6.2
Risicogewogen positie
Risicopositie
5.209
2.430
Eigenvermogenvereiste marktrisico
De groep berekent geen eigen vermogenvereisten voor het marktrisico onder pijler I omdat de netto forex positie kleiner is dan 2% van het prudentieel eigen vermogen.
4.6.3
Eigenvermogenvereiste operationeel risico
De groep berekent het vereiste eigen vermogen voor het operationeel risico op basis van de Basis Indicator Approach (BIA). De eigen vermogenvereiste is gelijk aan 15% van het rekenkundig gemiddelde van het operationeel resultaat van de laatste 3 boekjaren en bedroeg per 31/12/2014 17.634 keur.
4.6.4
Eigenvermogenvereiste wederpartijrisico
Voor derivaten die niet verhandeld worden via een centrale tegenpartij, moet het wederpartijrisico berekend worden. De groep maakt voor deze berekening gebruik van de standaardmethode. De eigen vermogenvereiste bedroeg per 31/12/2014 143 keur.
4.6.5
Solvabiliteitsratio
De solvabiliteitsratio wordt berekend door het prudentieel eigen vermogen (zie ook toelichting 3.3) te delen door de risicogewogen activa voor krediet-, markt-, operationeel en wederpartijrisico. Sinds 2012 verstrekt ABK kredietrisicoprotectie op een gedeelte van de kredietportefeuille van Bank J. Van Breda & C°. Hierdoor kan het overschot aan kapitaal binnen ABK worden gebruikt om de gezonde groei van de kredietverlening van Bank J. Van Breda & C° uit het verleden ook in de toekomst te bestendigen terwijl de solvabiliteit op een zeer gezond niveau blijft.
EIGEN VERMOGEN (1)
497.725
TIER 1 KAPITAAL (2)
442.691
TIER 1 KERNKAPITAAL (3)
442.691
AANVULLEND TIER 1 KAPITAAL TIER 2 KAPITAAL
55.034
62
TOTAAL VAN DE RISICOPOSTEN (4)
2.967.284
237.383
RISICOGEWOGEN POSTEN VOOR KREDIETRISICO, TEGENPARTIJKREDIETRISICO EN VERWATERINGSRISICO EN VOOR NIET-AFGEWIKKELDE TRANSACTIES
2.745.077
219.606
Standaardbenadering (SA)
2.745.077
219.606
2.745.077
219.606
Blootstellingscategorieën volgens de standaardb enadering met uitzondering van securitisatieposities Centrale overheden of centrale b anken Instellingen
5.646
452
26.148
2.092
Ondernemingen
1.071.119
85.690
Particulieren en kleine partijen
1.292.523
103.402
213.844
17.108
55.387
4.431
Posten met een b ijzonder hoog risico
5.101
408
Aandelen
6.405
512
68.904
5.512
Gedekt door hypotheken op onroerend goed Blootstellingen waarb ij sprake is van wanb etaling
Andere posten TOTALE RISICOPOSTEN VOOR HET OPERATIONEEL RISICO
220.421
17.634
Operationeel risico volgens de basisindicatorbenadering
220.421
17.634
TOTALE RISICOPOSTEN VOOR AANPASSING VAN DE KREDIETWAARDERING (wederpartijrisico)
1.786
143
Standaardmethode
1.786
143
Gedurende het hele boekjaar voldeed het prudentieel eigen vermogen aan de minimumvereisten op elk van de 3 niveaus, zoals geïllustreerd door onderstaande ratio's (situatie per 31/12/2014) Intern werden ook drempelwaarden en limieten gedefinieerd, evenals een actie- en communicatieplan in geval deze drempelwaarden worden overschreden (zie ook toelichting 4. Risicobeheer).
KAPITAALRATIO'S EN KAPITAALNIVEAUS Tier 1 kernkapitaalratio (3)/(4) Overschot(+)/Tekort(-) aan tier 1 kernkapitaal Tier 1 kapitaalratio (2)/(4) Overschot(+)/Tekort(-) aan tier 1 kapitaal Totale kapitaalratio (1)/(4) Overschot(+)/Tekort(-) aan totaal kapitaal
14,92% 309.164 14,92% 264.654 16,77% 260.343
De ‘Capital Requirements Directive (CRD) 2013/36/EU’ voorziet bijkomend in een beperking op de uitkeringen van het tier 1 kernkapitaal. Dit houdt in dat een kredietinstelling slechts uitkeringen van tier 1 kernkapitaal mag doen indien zij voldoet aan de globale vereiste van een tier 1 kernkapitaalbuffer. Ook mag een uitkering niet leiden tot een ratio die niet langer voldoet aan die vereiste. Deze globale vereiste van de tier 1 kernkapitaalbuffer behelst de minimale kernkapitaalratio (4% in 2014, 4,5% vanaf 2015) vermeerderd met de conservatiebuffer van 2,5%, de contracyclische buffer die varieert van 0% tot 2,5% en nog enkele extra buffers voor grote kredietinstellingen en macroprudentiële/systemische risico’s die variëren van 0% tot 3% (deze laatste niet voor de groep van toepassing). Het totaal van deze buffers, exclusief de tier 1 kernkapitaalbuffer, noemt men de combined buffer requirement. De conservatiebuffer is bedoeld om buiten crisistijden voldoende kapitaal op te bouwen die tijdens crisissituaties kan worden aangewend. De contracyclische buffer kan door nationale autoriteiten worden ingesteld indien er zich een excessieve kredietgroei manifesteert die kan leiden tot grote systemische risico’s. Deze buffer kan variëren tussen 0% en 2,5%.
63
De groep voldoet eveneens aan de globale vereiste (tier 1 kernkapitaal + combined buffer requirement). Hierdoor kan de groep ook in 2015 perfect op eigen kracht verder groeien, zelfs bij onvoorziene marktomstandigheden en moet geen kapitaal ter dekking van het solvabiliteitsrisico onder pijler 2 worden voorzien.
4.7
HEFBOOMRATIO
Naast de solvabiliteitsratio’s op basis van het gewogen risicovolume verdient ook de hefboomratio de nodige aandacht. Deze ratio zet het tier 1 eigen vermogen af tegenover de ongewogen activa. Bij de bepaling van de ongewogen activa wordt ook rekening gehouden met de berekeningswijze van de derivaten, buitenbalansposten en de regulatory adjustments onder Basel III. Met een verhouding eigen vermogen op activa van 9,5% per eind 2014, bedraagt de hefboom een veelvoud van de 3% die de toezichthouders tegen 2018 invoeren. Bank J.Van Breda & C° bleef bewust bij een zeer beperkte en dus gezonde hefboomwerking. RECONCILIATIE BALANSTOTAAL IFRS - BASIS HEFBOOMRATIO Balanstotaal IFRS Exclusief vervangingskost derivaten
4.487.430 (1.806)
Aftrekposten, filters en overgangsmaatregelen tier 1 kapitaal BALANSTOTAAL exclusief derivaten en tier 1 impacten
(18.055) 4.467.570
Derivaten Vervangingskost derivaten
1.806
Potentieel toekomstige risicopositie
3.403
TOTAAL DERIVATEN
5.209 Buitenbalansposities
Buitenb alansposities notioneel b edrag
386.149
Aanpassingen ten gevolge van toepassing van credit conversion factors
(175.295)
TOTAAL BUITENBALANSPOSITIES
210.854
Kapitaal en basis hefboomratio Tier 1 kapitaal
442.691
Basis hefb oomratio
4.683.632 Hefboomratio
BASEL III HEFBOOMRATIO
9,45%
64
In onderstaand overzicht worden de gewogen (solvabiliteit) en ongewogen (hefboom) posities vergeleken. De totale gewogen risicoposities bedragen 58% van het balanstotaal. GEWOGEN VERSUS ONGEWOGEN BALANSPOSTEN Activaklasse
Ongewogen
Buitenb alansposities (na toepassing van credit conversion factors)
Verhouding Gewogen/Ongewogen
Gewogen
210.854
137.995
65%
5.209
2.430
47%
TOTAAL (ON)GEWOGEN RISICOPOSITIE BUITENBALANSPOSTEN EN DERIVATEN
216.063
140.425
65%
Risicoposities b ehandeld als centrale overheden Risicoposities op regionale en lokale overheden, op pub liekrechterlijke lichamen, op multilaterale ontwikkelingsb anken en op internationale organisaties niet b ehandeld als centrale overheden
583.656
5.646
1%
Derivaten
Risicoposities op kredietinstellingen
26.075
-
0%
67.139
24.010
36%
Risicoposities op ondernemingen
1.140.770
1.011.849
89%
Risicoposities op particulieren en kleine partijen
1.925.895
1.216.026
63%
595.061
211.369
36%
44.254
55.341
125%
Risicoposities gedekt door hypotheken op onroerend goed Risicoposities waarb ij sprake is van wanb etaling
102.775
80.410
78%
TOTAAL (ON)GEWOGEN RISICOPOSITIE BALANSPOSTEN
Overige risicoposities
4.485.624
2.604.652
58%
TOTAAL (ON)GEWOGEN RISICOPOSITIE
4.701.687
2.745.077
58%
5.
BEZOLDIGING VAN DE BESTUURDERS
Het remuneratiecomité regelt de financiële vergoedingen met de bestuurders en bepaalt het bedrag van hun bezoldigingen.
5.1
SAMENSTELLING VAN DE RAAD VAN BESTUUR
In de onderstaande tabel wordt de samenstelling en de hoofdfunctie van de betrokkenen toegelicht. Einde huidig Periode in de Raad in 2014 mandaat
Naam
Hoofdfunctie
Jan Suykens
Voorzitter van de Raad Lid van het Exco Ackermans & van Haaren NV CEO Ackermans & van Haaren NV
Volledig jaar
Voorzitter directiecomité
Vanaf 1 april 2014
Gedelegeerd bestuurder Lid van het Exco Ackermans & van Haaren NV Voorzitter Raad van Bestuur Bank Delen; Voorzitter Raad van Bestuur Ackermans & van Haaren Voorzitter Directiecomité Bank Delen
Volledig jaar
Luc Bertrand Dirk Wouters Piet Dejonghe
Jacques Delen Paul De Winter
Leden directiecomité
Niet uitvoerende bestuurders
Onafhankelijke bestuurders
24/03/2016
Volledig jaar
* *
24/03/2016 24/03/2016
*
Volledig jaar
24/03/2016
*
Volledig jaar
24/03/2016
*
Volledig jaar
24/03/2016
*
Voorzitter Directiecomité Carlo Henriksen
Gedelegeerd bestuurder
Tot 31 maart 2014
Vic Pourbaix
Gedelegeerd bestuurder
Volledig jaar
24/03/2016
Peter Devlies
Gedelegeerd bestuurder
Volledig jaar
24/03/2016
Marc Wijnants
Gedelegeerd bestuurder
Vanaf 1 februari 2014
24/03/2016
Willy Lenaers
Onafhankelijk bestuurder
Vanaf 16 januari 2014
24/03/2016
* * * * *
65
5.2
BEZOLDIGINGSBELEID VAN DE NIET-UITVOERENDE EN ONAFHANKELIJKE BESTUURDERS
De bezoldiging van de onafhankelijke bestuurders bestaat uitsluitend uit een door de algemene vergadering vastgestelde vaste vergoeding. Niet-uitvoerende bestuurders ontvangen geen bezoldiging.
5.3
BEZOLDIGINGSBELEID VAN DE UITVOERENDE BESTUURDERS
De vergoeding omvat geen elementen die kunnen aanzetten tot het nastreven van kortetermijndoelstellingen die niet stroken met de bedrijfsstrategie en beantwoordt aan de bepalingen van de Wet van 25 april 2014.
5.4
EXTERNE MANDATEN BESTUURDERS Beursgenoteerd
Naam
Extern mandaat
Vennootschap + adres
Activiteit
Piet Dejonghe
Onafhankelijk bestuurder
Baloise Insurance NV Posthofbrug16 2600 Antwerpen
Verzekeringsinstelling
Neen
Luc Bertrand
Onafhankelijk bestuurder
ING België NV Avenue Marnix 24 1000 Brussel Institut de Pathologie cellulaire Christian de Duve Avenue Hippocrate 75 1200 Brussel Schroders plc Gresham Street 31 UK - EC2V 7QA London Thornton & C°NV Elisabethlaan 156 2600 Antwerpen
Kredietinstelling
Neen
Andere
Neen
Andere
Ja
Andere
Neen
Groep VAB NV Pastoor Coplaan 100 2070 Zwijndrecht
Andere
Neen
Bestuurder
Onafhankelijk bestuurder
Willy Lenaers
Vaste vertegenwoordiger van Bestuurder Fabilux NV Bestuurder
Opmerking
Mandaat stopgezet 14/10/2014
66
6.
BEZOLDIGING VAN DE COMMISSARIS
De controle op de financiële toestand en op de jaarrekening van de groep is opgdragen aan KPMG bedrijfsrevisoren vertegenwoordigd door de heer Erik Clinck. De bezoldiging van de commissaris betreft de vergoeding voor controleopdrachten voor de statutaire en geconsolideerde jaarrekening(en) en overige rapporteringen aan ondermeer de Nationale Bank van België. Bovenop de normale revisorale opdrachten heeft KPMG een supportopdracht uitgevoerd in het kader van de fusie tussen ABK en Van Breda Car Finance NV. De opdracht betrof het aanreiken van methodes en begeleiding bij de bepaling van de ruilverhouding van de aandelen. 2014 Bezoldiging van de commissaris Bezoldiging voor uitzonderlijke werkzaamheden of bijzondere opdrachten uitgevoerd binnen de vennootschap door de commissaris Andere controleopdrachten Belastingadviesopdrachten Andere opdrachten buiten de revisorale opdrachten Bezoldiging voor uitzonderlijke werkzaamheden of bijzondere opdrachten uitgevoerd binnen de vennootschap door personen met wie de commissaris verbonden is Andere controleopdrachten Belastingadviesopdrachten Andere opdrachten buiten de revisorale opdrachten
7.
2013 181
178
76
19
TRANSACTIES MET VERBONDEN PARTIJEN
De met de groep verbonden partijen zijn: • Joint ventures en geassocieerde ondernemingen (zie toelichting 1.2) • Leden van de Raad van Bestuur en het directiecomité van de bank evenals dichte familieleden van voornoemde personen of elke vennootschap die gecontroleerd of sterk beïnvloed wordt door één van de hoger vermelde personen. • Andere verbonden partijen: ° Bank Delen ° Finaxis ° Ackermans & van Haaren en haar dochtervennootschappen. Transacties tussen Bank J. Van Breda & C° en de integraal geconsolideerde dochterondernemingen (zie toelichting 1.1) worden geëlimineerd en zijn niet opgenomen in deze toelichting.
67
De onderstaande tabellen geven een overzicht van de transacties met de verbonden partijen. Deze transacties vonden steeds plaats onder voorwaarden gelijkwaardig aan de voorwaarden die gelden bij transacties tussen onafhankelijke partijen (at arm’s length).
2014
INKOMSTEN EN KOSTEN
Geassocieerde ondernemingen
Andere verbonden partijen
Bestuurders
2013 Met bestuurders verbonden entiteiten
Totaal
Geassocieerde ondernemingen
Andere verbonden partijen
Bestuurders
Met bestuurders verbonden entiteiten
Totaal
I. Financiële en bedrijfsinkomsten 1. Netto intrestinkomsten
(67)
2. Ontvangen dividenden 3. Netto vergoedingen en commissies
212 (35)
69
(27)
-
(25) 212 19.313
19.349
(21) 285 (33)
90
(31)
-
38 285 16.064
16.098
II. Administratieve kosten 1. Personeelskosten 2. Algemene en administratieve kosten
(4.632)
(1.868)
Totaal
(4.522)
(44)
19.373
(1.895)
-
(2.019)
(1.868) (4.677)
(4.401)
12.956
(4.170)
(2.019) (4.437)
(37)
16.151
(2.050)
-
9.931
De resultaten van andere verbonden partijen zijn voornamelijk resultaten voortvloeiend uit transacties met Bank Delen: • Betaalde/ontvangen intrestvergoedingen op rekeningen van Bank Delen bij Bank J. Van Breda & C°. • Nettovergoedingen en commissies in het kader van vermogensbeheer en verkoop fondsen via Bank Delen voor cliënten van Bank J. Van Breda & C° en ABK. Per 31/12/2014 beschikten de bestuurders over 4.685 openstaande nog uitoefenbare opties in het kader van de optieplannen uitgegeven door Finaxis (4.970 aantal opties in 2013). 4.685 aandelen vertegenwoordigen 0,72% van het kapitaal van Bank J. Van Breda & C° dat uit 650.000 gewone aandelen zonder nominale waarde bestaat.
2014
ACTIVA
Geassocieerde ondernemingen
VIII. Overige activa
Totaal
Bestuurders
Met bestuurders verbonden entiteiten
1.912
II. Vorderingen op kredietinstellingen III. Financiële activa 1. Financiële activa aangehouden voor handelsdoeleinden 2. Voor verkoop beschikbare financiële activa 3. Leningen en vorderingen (inclusief financiële leasing) 4. Derivaten gebruikt ter afdekking
Andere verbonden partijen
2013
Totaal
Geassocieerde ondernemingen
Andere verbonden partijen
Bestuurders
Met bestuurders verbonden entiteiten
17
1.912
17
-
-
-
-
1.854
766
2.620 -
1.016
3.155
63
2.101
2.164
58
1.756
1.917
4.779
6.697
1.074
4.928
-
-
Totaal
-
-
4.170 1.814
-
-
68
6.002
2014
VERPLICHTINGEN
Geassocieerde ondernemingen
Andere verbonden partijen
Bestuurders
2013 Met bestuurders verbonden entiteiten
Totaal
Geassocieerde ondernemingen
Andere verbonden partijen
Bestuurders
Met bestuurders verbonden entiteiten
Totaal
I. Financiële verplichtingen 1. Financiële verplichtingen aangehouden voor handelsdoeleinden
2. Financiële verplichtingen gewaardeerd aan geamortiseerde kostprijs 2.1. Deposito's van kredietinstellingen 2.2. Deposito's van klanten
1.527
2.3. In schuldbewijzen belichaamde verplichtingen, inclusief obligaties 2.4. Achtergestelde verplichtingen
3.039 3.546
3.039 6.650
1.577
26.976
26.976
61
12
72
1.588
33.573
36.738
1.337 4.345
1.492
2.114
1.337 7.951
-
25.469
25.469
96
14
111
1.588
31.166
3. Derivaten gebruikt ter afdekking IV. Overige verplichtingen
Totaal
1.577
-
8.
TOELICHTINGEN BIJ DE GECONSOLIDEERDE BALANS
8.1
GELDMIDDELEN EN TEGOEDEN BIJ CENTRALE BANKEN 2014
2.114
-
34.868
2013
Geldmiddelen
14.155
10.370
Tegoeden bij centrale banken
85.909
173.083
Te ontvangen interesten Totaal
0
4
100.063
183.457
Alle tegoeden in deze rubriek zijn onmiddellijk opvraagbaar en zijn dus vorderingen met een korte looptijd. Ook in 2014 beschikte de groep over een ruime liquiditeitspositie, waarvan een deel in onmiddellijk opvraagbare tegoeden bij centrale banken.
8.2
VORDERINGEN OP KREDIETINSTELLINGEN 2014
2013
Binnenlandse banken
34.471
14.967
Buitenlandse banken
30.160
44.644
Te ontvangen interesten Totaal
• •
•
91
95
64.722
59.706
Alle vorderingen hebben een looptijd <= 1 jaar (idem als in 2013). De cliëntendeposito's in deviezen worden herbelegd op de interbankenmarkt. Deze beleggingen worden gespreid over meerdere instellingen, waarbij de grootste belegging bij 1 tegenpartij minder dan 20 mio euro bedraagt. In deze rubriek zit ook collateral verstrekt aan kredietinstellingen onder de vorm van cash in deposito ten belope van 11.439 k eur (6.831 in 2013), voornamelijk als waarborg voor verplichtingen die voortvloeien uit afgesloten renteswaps (zie ook toelichtingen 8.3 en 8.6).
69
8.3
•
• • • •
FINANCIËLE ACTIVA EN VERPLICHTINGEN AANGEHOUDEN VOOR HANDELSDOELEINDEN De hieronder vermelde rentevoetinstrumenten werden afgesloten in het kader van het renterisicobeheer (zie toelichting 4.3). Doordat deze instrumenten niet voldoen aan de strikte criteria voor hedge accounting onder IFRS zijn deze ondergebracht in de handelsportefeuille. Voor de rentevoetinstrumenten die wel voldoen aan de voorwaarden voor hedge accounting: zie toelichting 8.6. Swaps en caps met positieve reële waarde worden onder Activa weergegeven. Swaps en caps met negatieve reële waarde worden onder Verplichtingen weergegeven. Valuta (FX) instrumenten betreffen forward contracten van de cliënteel en de indekkingen hiervan. De financiële instrumenten worden uitsluitend afgesloten bij solvabele tegenpartijen. Bovendien werden met deze tegenpartijen credit support annex overeenkomsten afgesloten, waarbij de tegenpartij deposito's verstrekt als waarborg voor haar verplichtingen die voortvloeien uit het financiële instrument (zie toelichting 8.2).
2014 Boekwaarde
Type
Activa
Verplichtingen
Nominale waarde Te ontvangen Te leveren (activa) (verplichtingen)
Rentevoetinstrumenten 0
Optie (cap/swaption)
21.750
367
294
30.000
30.273
1.439
1.568
28.067
35.677
58
58
1.864
1.920
79.817
65.950
Swap Valuta (FX) - instrumenten Termijnwisselverrichtingen Te ontvangen/ te betalen interesten Totaal
2013 Boekwaarde
Type
Activa
Verplichtingen
Nominale waarde Te ontvangen Te leveren (activa) (verplichtingen)
Rentevoetinstrumenten 4
Optie (cap/swaption)
22.750
274
669
50.000
53.364
925
671
35.405
26.596
39
145
1.243
1.486
108.155
79.959
Swap Valuta (FX) - instrumenten Termijnwisselverrichtingen Te ontvangen/ te betalen interesten Totaal
2014
Boekwaarde volgens resterende looptijd <= 1 jaar en onbepaald >1 jaar en <= 5 jaar >5 jaar Totaal
Activa
2013
Verplichtingen
Activa
Verplichtingen
1.438
1.567
946
1.097
426
353
297
389
1.864
1.920
1.243
1.486
70
8.4
VOOR VERKOOP BESCHIKBARE FINANCIËLE ACTIVA
Onder deze rubriek is de effectenportefeuille van de groep ondergebracht (zie ook toelichting 4.2.3), die op de balans opgenomen wordt aan reële waarde. Onderstaande tabel geeft de evolutie van de boekwaarde weer tussen het begin en het einde van het boekjaar. Toelichting 8.14 geeft meer informatie over de reële waarde hiërachie (level 1/2/3 instrumenten). Aandelen Beginsaldo - Geamortiseerde kostprijs
511.153
517.209
6.580
615.347
621.926
7.233
484.364
491.597
504
9.857
10.361
17.809
17.776
(951)
-
1. Aanschaffingen
106
(2.899)
4. Overdrachten (b ijzondere waardevermindering ) (+)
183 (7) (95)
(376)
10. Overige toename (afname)
9.407
9.407
585.348
585.454
(8.663)
(8.663)
(610.013)
(612.912)
(33) (1.144)
-
(1.144)
-
8.980
8.980
523.884
524.328
444
(1.098)
(7.312)
(7.312)
(385.274)
(386.372)
-
183
206
(80)
(87)
(96)
(1.886)
(1.982)
1.748
620
(6.066)
(5.446)
376
13
(376)
(13)
1.844
-
-
206
13 -
(13)
1.555
1.555
(315)
(315)
(1.054)
(1.054)
427
427
3.420
603.546
606.966
6.133
634.611
640.743
3.786
583.573
587.360
6.580
615.347
621.926
777
11.621
12.398
504
9.857
10.361
(951)
-
- Aanpassing aan reële waarde via eigen vermogen - Aanpassing aan reële waarde via resultaat
(951)
376
9. Toename (afname) door wisselkoerswijzigingen
- Geamortiseerde kostprijs
Totaal
6.056
2. Actuarieel rendement
Eindsaldo
2013 Effecten
640.743
-
5. Gerealiseerde (meer)minwaarde op overdracht 6. Toename (afname) door wijzigingen in de reële waarde 7. Uit eigen vermogen naar resultatenrekening overgeboekte bijzondere waardeverminderingen (+) 8. Bijzondere waardeverminderingen opgenomen in de resultatenrekening (-)
Aandelen
634.611
- Te ontvangen interesten
3. Overdrachten (geamortiseerde kostprijs ) (-)
Totaal
6.133
- Aanpassing aan reële waarde via eigen vermogen - Aanpassing aan reële waarde via resultaat
2014 Effecten
(1.144)
-
(1.144)
-
8.352
8.352
- Te ontvangen interesten
-
9.407
(951) 9.407
Per 31/12/2014 had de bank geen kortlopende interbancaire schulden die werden afgesloten in het kader van het liquiditeitsmanagement (zie ook toelichting 8.9). Per 31/12/2013 was dit wel het geval. In het kader van deze repo-ontleningen werd overheidspapier uit de voor verkoop beschikbare financiële activa portefeuille (of kortweg: AFS portefeuille) als onderpand overgedragen aan de tegenpartijen. De groep blijft in voorkomend geval eigenaar van deze effecten en behoudt het recht op de inkomsten uit deze effecten. Deze getransfereerde activa komen dan ook niet in aanmerking voor gehele of gedeeltelijke verwijdering van de balans. 2014 Boekwaarde van Boekwaarde van getransfereerde overeenstemmen activa de verplichtingen
2013 Boekwaarde van Boekwaarde van getransfereerde overeenstemmen activa de verplichtingen
Repo-ontleningen
-
-
92.222
92.594
Totaal
-
-
92.222
92.594
71
8.5
LENINGEN EN VORDERINGEN
Voor meer details met betrekking tot het kredietrisico van de rubriek leningen en vorderingen zie ook toelichting 4.2.2. De leningen en vorderingen zijn als volgt samengesteld:
Volgens soort
2014
Wissels en eigen accepten
2013 6
94
129.408
129.746
Investeringskredieten en financieringen
2.009.234
2.000.861
Hypothecaire leningen
1.115.404
924.898
350.435
363.907
28.282
29.102
Financiële leasing
Werkingskredieten Overige Te ontvangen interesten
6.439
6.886
Totaal
3.639.208
3.455.495
Volgens resterende looptijd
2014
2013
<= 1 jaar en onbepaald
533.449
540.056
>1 jaar en <= 5 jaar
775.216
779.836
>5 jaar
2.330.542
2.135.603
Totaal
3.639.208
3.455.495
72
LEASE OVEREENKOMSTEN I. LEASINGGEVER - Financiële lease 2014
Uitsplitsing naar resterende looptijd
< 1 jaar
1 jaar <> 5 jaar
> 5 jaar
Totaal
1. Bruto lease-investeringen
10.843
127.191
-
138.033
2. Contante waarde van minimale leasebetalingen
10.595
116.869
-
127.465 10.569
3. Onverdiende financieringsbaten 4. Voorwaardelijke leasebetalingen opgenomen als baten 5. Ongegarandeerde restwaarden die de leasinggever toekomen 6. Geaccumuleerde waardevermindering voor oninbare te vorderen minimale leasebetalingen
4.204
7. Debiteuren + te regelen kosten mbt leasing
1.943
Totale contante waarde, debiteuren en te regelen kosten
129.408
2013
Uitsplitsing naar resterende looptijd
< 1 jaar
1 jaar <> 5 jaar
> 5 jaar
Totaal
1. Bruto lease-investeringen
9.900
129.553
-
139.452
2. Contante waarde van minimale leasebetalingen
9.643
118.175
-
127.818 11.634
3. Onverdiende financieringsbaten 4. Voorwaardelijke leasebetalingen opgenomen als baten 5. Ongegarandeerde restwaarden die de leasinggever toekomen 6. Geaccumuleerde waardevermindering voor oninbare te vorderen minimale leasebetalingen
4.280
7. Debiteuren + te regelen kosten mbt leasing
1.928
Totale contante waarde, debiteuren en te regelen kosten
129.746
Bovenvermelde lease-overeenkomsten hebben wagens als voorwerp en worden verstrekt door de divisie Van Breda Car Finance van dochteronderneming ABK bank. II. LEASINGNEMER - Operationele lease 2014 Operationele lease- en subleasebetalingen opgenomen in de winst- en verliesrekening
2.448
2013 2.396
De operationele lease assets betreffen wagens voor bepaalde groepen van personeelsleden.
8.6
DERIVATEN GEBRUIKT TER INDEKKING
Hedge accounting (boekhoudkundige verwerking van afdekkingstransacties onder IFRS) kan worden gebruikt voor derivaten die als dusdanig bestemd zijn en voldoen aan strikte criteria. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen 2 types afdekkingen: •
Reële waarde indekkingen o De groep kiest voor dit type hedging om het renterisico van een deel van de kredietportefeuille in te dekken. Het doel van deze macro-indekkingsstrategie is een vermindering van het renterisico door de vaste rente die we gedurende de looptijd ontvangen uit kredieten van klanten, met behulp van swaps om te zetten naar een variabele rente die een eventuele stijging van de referentierente (euribor) volgt.
73
•
o
Het ingedekte risico is het renterisico dat de fundingkost van de kredieten (kortlopende deposito's van onze klanten) stijgt door een gestegen referentierente (euribor), terwijl de rente-inkomsten uit kredieten met vaste rentevoet gelijk blijven. Uit de aangegane swaps of caps ontvangt de bank op dat moment compenserende hogere kasstromen, terwijl ze de vaste afgesproken rente blijft betalen.
o
De afdekkingseffectiviteit wordt periodiek gemeten. De reëlewaardewijziging van zowel indekkingsinstrumenten als de ingedekte portefeuille worden via resultaat verwerkt, waardoor eventuele inefficiëntie automatisch opgenomen wordt in de winsten verliesrekening, zoals te zien is in toelichting 9.6.
Kasstroomindekkingen o De groep heeft er begin 2013 voor geopteerd om alle actieve indekkingsrelaties te verbreken, nadat in 2012 al enkele relaties verbroken moesten worden door een daling van de ingedekte portefeuille kortetermijndeposito's. o De opgebouwde negatieve herwaarderingsreserve valt over de resterende looptijd van de indekkingsinstrumenten vrij in resultaat. In 2014 bedroeg de kost hiervan -547 k eur (2013: -3.280 k eur, zie eveneens toelichting 9.6).
Deze indekkingsinstrumenten worden uitsluitend afgesloten bij solvabele tegenpartijen. Bovendien werden met deze tegenpartijen credit support annex overeenkomsten afgesloten, waarbij de tegenpartij deposito's verstrekt als waarborg voor haar verplichtingen die voortvloeien uit het financiële instrument. De in onderstaande tabel vermelde indekkingsinstrumenten kaderen in het renterisicobeheer zoals uiteengezet in toelichting 4.3 en voldoen aan de strikte criteria voor hedge accounting.
2014 Nominale waarde Reële waarde indekking
-
Reële waarde indekking
-
Boekwaarde 665
13
156.364
709
309.052
12.029
243.519
3.617
309.052
12.308
243.519
4.329
13 -
44
279
Te betalen interesten Totaal verplichtingen
Boekwaarde
156.364
Te ontvangen interesten Totaal activa
2013 Nominale waarde
712
74
8.7
INVESTERINGEN IN JOINT VENTURES EN GEASSOCIEERDE DEELNEMINGEN VERWERKT VOLGENS DE VERMOGENSMUTATIEMETHODE
Voor de opgave van de betrokken ondernemingen, hun activiteit en het belangenpercentage zie toelichting 1.2. 2014 Beginsaldo
1.130
153
220
(212)
(285)
Aandeel in winst (verlies) van de ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast (rubriek VI. in resultatenrekening) Impact dividenden uitgekeerd door deelnemingen (-)
Eindsaldo
8.8
2013
1.066
1.007
1.066
OVERIGE ACTIVA
De te ontvangen inkomsten betreffen voornamelijk vergoedingen en commissies zoals vermeld in toelichting 9.3. 2014 Vooruitbetaalde lasten Te ontvangen inkomsten (andere dan intresten van financiële activa)
17
5.426
4.473
140
86
5.752
4.576
Overige Totaal
8.9
2013 186
DEPOSITO’S VAN KREDIETINSTELLINGEN
Volgens soort
2014
2013
Zichtrekeningen
3.046
1.350
Deposito's met vaste looptijd
9.339
10.144
-
92.594
Terugkoopovereenkomsten (repo's) Overige deposito's
39
2.211
8
20
12.432
106.320
Te betalen interesten Totaal
De externe institutionele financiering (interbancair + effecten geplaatst bij institutionelen) betreft minder dan 5% van het balanstotaal. De terugkoopovereenkomsten zijn kortlopende ontleningen (looptijd < 1 maand) die worden afgesloten in het kader van het liquiditeitsbeheer. Per 31/12/2014 had de groep geen repo’s. Volgens resterende looptijd <= 1 jaar en onbepaald
2014
2013
12.432
105.488
>1 jaar en <= 5 jaar
-
832
> 5 jaar
-
-
Totaal
12.432
106.320
75
8.10
DEPOSITO’S VAN KLANTEN
Volgens soort
2014
2013
Zichtdeposito's
1.589.705
1.318.399
Deposito's met vaste looptijd
1.353.594
1.434.239
33.627
31.823
702.955
766.152
32.860
25.817
Speciale deposito's Gereguleerde deposito's Overige deposito's Depositogarantiesysteem Te betalen interesten Totaal
Volgens resterende looptijd <= 1 jaar en onbepaald >1 jaar en <= 5 jaar
-
364
23.187
21.743
3.735.928
3.598.537
2014
2013
2.917.300
2.896.217
727.873
621.530
>5 jaar
90.755
80.790
Totaal
3.735.928
3.598.537
8.11
IN SCHULDBEWIJZEN BELICHAAMDE VERPLICHTINGEN
Volgens soort Schuldcertificaten
2014
2013
138.652
127.854
8
161
Kasbons Te betalen interesten Totaal
Volgens resterende looptijd <= 1 jaar en onbepaald
0
4
138.661
128.019
2014
2013
138.653
128.011
8
8
138.661
128.019
>1 jaar en <= 5 jaar >5 jaar Totaal
-
-
76
8.12
ACHTERGESTELDE VERPLICHTINGEN
Achtergestelde niet-converteerbare schulden volgens vervaldag Boekjaar + 1
2014
2013
14.321
6.828
Boekjaar + 2
2.444
14.002
Boekjaar + 3
6.661
2.398
Boekjaar + 4
10.446
6.504
Boekjaar + 5
13.745
10.177
Boekjaar + 6
22.312
13.456
Boekjaar + 7
259
21.701
Boekjaar + 8
7.319
251
Boekjaar + 9
394
7.084
Boekjaar + 10
-
Meer dan Boekjaar + 10
-
-
1.614
1.695
79.513
84.473
Te betalen interesten Totaal
8.13
OVERIGE VERPLICHTINGEN 2014
Personeelsbeloningen Sociale lasten Te betalen lasten (andere dan uit rentelasten in verband met financiële verplichtingen) Inkomsten ontvangen in voorschotten Kapitaalsubsidie Overige schulden Totaal
379
2013 8.204
8.239
647
1.564
5.906
1.732
1.203
1.200
741
762
8.599
16.340
25.301
29.836
De toename van de te betalen lasten betreft voornamelijk een vergoeding voor toekomstige inkomsten die de bank kan realiseren als gevolg van eerder door de agenten geleverde inspanningen. Zie ook toelichting 9.3. De afname van de overige schulden is een gevolg van de gedeeltelijke terugname van de verplichting voor de uitsluiting van inactieve vennoten van ABK (zie ook toelichting 10.1).
8.14
REËLE WAARDE VAN FINANCIËLE ACTIVA EN VERPLICHTINGEN
Onder reële waarde (fair value) wordt verstaan: het bedrag waarvoor een actief kan worden verhandeld of een verplichting kan worden afgewikkeld, tussen terzake goed geïnformeerde, tot een transactie bereid zijnde partijen, die onafhankelijk zijn. De reële waarde is niet het bedrag dat zou ontvangen worden bij een gedwongen transactie of een onvrijwillige liquidatie. In de onderstaande tabel zijn de boekwaarde en de reële waarde weergegeven van de financiële activa en verplichtingen.
77
2014
2013
Toelichting Reële waarde Boekwaarde
I. Geldmiddelen en tegoeden bij centrale banken
6.1
100.063
100.063
II. Vorderingen op kredietinstellingen
6.2
64.722
64.722
Verschil -
(0)
Reële waarde Boekwaarde 183.457
183.457
59.681
59.706
Verschil -
(25)
III. Financiële activa 1. Financiële activa aangehouden voor handelsdoeleinden
6.3
1.864
1.864
-
1.243
1.243
-
2. Voor verkoop beschikbare financiële activa 3. Leningen en vorderingen (inclusief 4. Wijzigingen in reële waarde van de afgedekte posities bij afdekking van het renterisico van een portefeuille)
6.5
606.966
606.966
-
640.743
640.743
-
6.6
4.009.940
3.649.095
3.765.202
3.455.716
5. Derivaten gebruikt ter afdekking
6.8
13
13
709
709
4.783.568
4.422.723
4.651.035
4.341.575
64.707
64.707
68.719
68.719
4.848.275
4.487.430
4.719.754
4.410.294
1.920
1.920
1.486
1.486
Totaal Financiële activa Overige niet-financiële activa Totaal activa
I. Financiële verplichtingen 1. Financiële verplichtingen aangehouden voor handelsdoeleinden
6.3
360.845 -
360.844 360.844
-
309.486 -
309.460 309.460
-
2. Financiële verplichtingen gewaardeerd aan geamortiseerde kostprijs 2.1. Deposito's van kredietinstellingen
6.12
12.490
12.432
58
106.325
106.320
5
2.2. Deposito's van cliënten 2.3. In schuldbewijzen belichaamde verplichtingen, inclusief obligaties
6.13
3.792.245
3.735.928
56.317
3.642.855
3.598.537
44.318
6.14
138.807
138.661
146
128.087
128.019
68
2.4. Achtergestelde verplichtingen
6.15
91.713
79.513
12.200
94.989
84.473
10.516
3. Derivaten gebruikt ter afdekking
6.8
12.308
12.308
-
4.329
4.329
-
4.049.483
3.980.762
3.978.070
3.923.164
31.544
31.544
38.856
38.856
4.081.027
4.012.306
4.016.927
3.962.020
Totaal Financiële verplichtingen Overige niet-financiële verplichtingen Totaal verplichtingen
68.722 68.722
54.906 54.906
De reële waarden dienen volgens de waarderingshiërarchie van IFRS 13 te worden ingedeeld in 3 levels (niveaus), afhankelijk van het type van input dat gebruikt wordt voor de waardering van financiële instrumenten:
•
Parameters voor level 1-instrumenten zijn onaangepaste genoteerde prijzen in actieve markten voor identieke activa en verplichtingen. Er wordt geen waarderingstechniek (model) gebruikt. In level 1 vinden we alle voor verkoop beschikbare effecten met een publieke notering in een actieve markt.
•
Parameters voor level 2-instrumenten zijn genoteerde prijzen voor soortgelijke activa en verplichtingen in actieve markten of gegevens die gebaseerd zijn op of ondersteund worden door waarneembare marktgegevens. Er wordt gebruik gemaakt van een waarderingstechniek (model) op basis van waarneembare parameters, zoals ondermeer: o de actuele waarde van toekomstige kasstromen (discounted cashflow model) o de vergelijking met de huidige of recente reële waarde van een ander soortgelijk instrument o de prijsbepaling door derden, op voorwaarde dat de prijs in de lijn ligt van alternatieve observeerbare parameters.
78
In level 2 vinden we volgende financiële activa en verplichtingen: o Geldmiddelen en tegoeden bij centrale banken: omdat deze activa een zeer korte looptijd hebben, wordt de reële waarde gelijk gesteld aan de boekwaarde. o Enkele effecten beschikbaar voor verkoop waarvoor geen publieke notering beschikbaar is. o Vorderingen op kredietinstellingen, leningen en vorderingen (aan cliënten) en financiële verplichtingen gewaardeerd aan geamortiseerde kostprijs: de reële waarde van bovenstaande financiële instrumenten wordt bepaald als de actuele waarde van toekomstige kasstromen op basis van de geldende swaprente inclusief een marge en onderstaande veronderstellingen: o De gehanteerde marge is deze die actueel was bij de laatste transacties van de bank in de betrokken markt o Er wordt rekening gehouden met een percentage vervroegde aflossingen o Er wordt geen rekening gehouden met een percentage kredietverliezen o Derivaten aangehouden voor handelsdoeleinden en ter indekking: ook voor deze instrumenten wordt de reële waarde bepaald als de actuele waarde van de toekomstige kasstromen op basis van de geldende swaprente.
•
Parameters voor level 3-instrumenten zijn niet-waarneembare gegevens voor het bepalen van de reële waarde van een actief of verplichting. In dit geval wordt steeds gebruik gemaakt van een waarderingstechniek (model) met niet-waarneembare parameters. De groep beschikt niet over financiële instrumenten die op basis van level 3 parameters worden gewaardeerd.
De onderstaande tabel geeft een overzicht van de reële waarde hiërarchie van de financiële activa en verplichtingen. 2014
Level 1 I. Geldmiddelen en tegoeden bij centrale banken II. Vorderingen op kredietinstellingen
Level 2
2013
Te ontvangen /Te betalen intresten
Totaal
Level 1
Level 2
Te ontvangen /Te betalen intresten
Totaal
100.063
0
100.063
183.453
4
183.457
64.631
91
64.722
59.586
95
59.681
III. Financiële activa 1. Financiële activa aangehouden voor handelsdoeleinden (**) 2. Voor verkoop beschikbare financiële activa
595.213
3. Leningen en vorderingen 5. Derivaten gebruikt ter afdekking Totaal
58
1.864
8.352
606.966
4.003.501
6.439 13
4.173.402
14.953
4.783.568
1.862
58
4.010.446 12.029 4.024.337
595.213
I. Financiële verplichtingen 1. Financiële verplichtingen aangehouden voor handelsdoeleinden 2. Financiële verplichtingen gewaardeerd aan geamortiseerde kostprijs 3. Derivaten gebruikt ter afdekking Totaal
1.806 3.401
-
-
1.204
39
1.243
8.113
9.407
640.743
4.009.940
3.758.316
6.886
3.765.202
13
665
44
709
4.011.336
16.475
4.651.035
1.920
1.341
145
1.486
24.810
4.035.255
3.948.793
23.463
3.972.255
279
12.308
3.617
712
4.329
25.147
4.049.483
3.953.751
24.320
3.978.070
623.224
623.224
-
Er vonden in 2014 geen verschuivingen plaats tussen level 1 en level 2.
79
9.
TOELICHTINGEN BIJ DE GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING
9.1
NETTO INTERESTINKOMSTEN
De interestbaten en -lasten zijn als volgt toegewezen aan de diverse activaposten en verplichtingen: 2014
2013
1. Interestbaten 1.1 Geldmiddelen en tegoeden bij centrale banken
136
217
1.2 Vorderingen op kredietinstellingen
376
448
1.3 Financiële activa aangehouden voor handelsdoeleinden
531
962
1.4 Financiële activa beschikbaar voor verkoop 1.5 Leningen en vorderingen (inclusief financiële leases) 1.6 Derivaten gebruikt ter indekking Totaal interestbaten
8.555
9.636
120.275
122.826
674
628
130.547
134.717
2. Interestlasten 2.1 Deposito's van centrale banken
(14)
(1)
(860)
(5.146)
(127)
(192)
(39.329)
(43.256)
(632)
(797)
Achtergestelde verplichtingen
(3.324)
(3.468)
2.4 Derivaten gebruikt ter indekking
(4.175)
(5.091)
(48.461)
(57.951)
82.086
76.767
2.2 Financiële verplichtingen aangehouden voor handelsdoeleinden 2.3 Financiële verplichtingen gewaardeerd aan geamortiseerde kostprijs Deposito's van kredietinstellingen Deposito's van klanten In schuldbewijzen belichaamde verplichtingen
Totaal interestlasten Netto interestbaten
9.2
DIVIDENDEN
De onderstaande tabel geeft de ontvangen dividenden weer.
Dividenden uit
2014
2013
Financiële activa beschikbaar voor verkoop
1.169
155
Totaal
1.169
155
80
9.3
NETTO VERGOEDINGEN EN COMMISSIES
De netto vergoedingen en commissies worden als volgt verdeeld: 2014 39.701
Inkomsten commissies Commissies inzake verkoop verzekeringsbeleggingen, beleggingsfondsen, vermogensbeheer en beurstransacties Overige Uitgaven commissies Netto commissies
2013 34.346
36.942 2.759 (7.681)
31.736 2.610 (2.745)
32.020
31.601
De toename van de betaalde commissies wordt deels verklaard door een vergoeding voor toekomstige inkomsten die de bank kan realiseren als gevolg van eerder door de agenten geleverde inspanningen. De bank heeft in het verleden reeds aangegeven om in de toekomst, en dit ten laatste eind 2018, enkel met een model met eigen kantoren te willen werken. De agenten hebben de mogelijkheid om verder te gaan als medewerker van de bank. De commissie betreft een stopzettingsvergoeding voor de agenten en een compensatie voor de gemaakte investeringen gelinkt aan de kwaliteit van de portefeuille. In de loop van 2014 hebben de eerste agenten de stap gezet zodat deze intentie een concreet feit werd. De vergoedingen houden geen verwerving van cliënteel in mits de cliënten steeds eigendom van de bank waren. Er ontstaat dus geen actief.
9.4
WINST (VERLIES) OP FINANCIËLE ACTIVA BESCHIKBAAR VOOR VERKOOP
Onderstaande tabel geeft de gerealiseerde (via resultatenrekening) en de niet-gerealiseerde (via eigen vermogen) winsten en verliezen weer van de effectenportefeuille. Voor meer details omtrent de samenstelling van de effectenportefeuille zie ook toelichting 4.2.3; de evolutie van de boekwaarde van de financiële activa beschikbaar voor verkoop over het boekjaar wordt getoond in toelichting 8.4. Gerealiseerd resultaat
2014
2013
Gerealiseerde winsten op financiële activa beschikbaar voor verkoop Gerealiseerde verliezen op financiële activa beschikbaar voor verkoop
Wijziging in de reële waarde van de activa beschikbaar voor verkoop via eigen vermogen Wijziging in de reële waarde van de activa beschikbaar voor verkoop via de resultatenrekening (desinvestering) Wijziging in de reële waarde van de activa beschikbaar voor verkoop via de resultatenrekening (waardevermindering) Totaal niet-gerealiseerd
1.985
87
1.982
-
Totaal gerealiseerd
Niet-gerealiseerd resultaat
87
(3)
2014
2013 1.748 (87) 376 2.036
(5.446) (1.982) 13 (7.415)
81
9.5
•
•
WINST (VERLIES) OP FINANCIËLE ACTIVA EN VERPLICHTINGEN AANGEHOUDEN VOOR HANDELSDOELEINDEN De hierondervermelde rentevoetinstrumenten werden afgesloten in het kader van het renterisicobeheer (zie toelichting 4.3). Doordat deze instrumenten niet voldoen aan de strikte criteria voor hedge accounting onder IFRS zijn deze ondergebracht in de handelsportefeuille. Voor de rentevoetinstrumenten die wel voldoen aan de voorwaarden voor hedge accounting: zie toelichting 9.6. De resultaten betreffen de reële waardewijzigingen van de instrumenten. De rentebaten en -lasten zijn opgenomen onder de rubriek netto-interestinkomsten (zie toelichting 9.1).
2014
2013
Eigen vermogensinstrumenten en verwante derivaten (exclusief interesten)
(42)
Rentevoetinstrumenten en verwante derivaten (exclusief interesten)
452
4.757
Totaal
452
4.715
9.6 •
• •
WINST (VERLIES) UIT DERIVATEN GEBRUIKT TER INDEKKING De hierondervermelde rentevoetinstrumenten werden afgesloten in het kader van het renterisicobeheer (zie toelichting 4.3). Onderstaande tabel geeft de gerealiseerde (via resultatenrekening) en de niet-gerealiseerde (via eigen vermogen) winsten en verliezen weer van de indekkingsinstrumenten en de ingedekte portefeuille. De rentebaten en -lasten van de rentevoetinstrumenten zijn opgenomen onder de rubriek netto-interestinkomsten (zie toelichting 9.1). De gerealiseerde resultaten betreffen: o de reële waardewijzigingen van de indekkingsinstrumenten en ingedekte positie o de gespreide inresultaatname van het verschil tussen de reële waarde en de boekwaarde van de ingedekte positie bij aanvang o de gespreide inresultaatsname van de ‘frozen reserve’ na stopzetting van de kasstroomindekkingen (zie ook toelichting 3.1 rubriek herwaarderingsreserve kasstroomindekkingen).
2014
Gerealiseerd resultaat
Winst
2013 Verlies
Winst
Verlies
I. INDEKKING VAN HET RENTERISICO VAN EEN PORTEFEUILLE 1. Reële waarde indekking van renterisico 1.1. Reële waarde wijzigingen van de ingedekte positie 1.2. Reële waarde wijzigingen van de indekkingsderivaten 1.3. Gespreide inresultaatname van reële waarde ingedekte positie bij aanvang 2. Kasstroomindekking van renterisico 2.1. Reële waarde wijzigingen van het indekkingsinstrument ineffectief gedeelte en tijdswaarde 2.2. Gespreide inresultaatname van intrinsieke waarde van caps bij aanvang
8.897
768
4.700 1.253
-
-
-
(547)
II. STOPZETTING KASSTROOMINDEKKING Totaal gerealiseerd
(4.736) (9.065)
9.666
(9.612)
(3.280) 5.953
(8.016)
82
•
De niet-gerealiseerde resultaten betreffen de gespreide inresultaatsname van de ‘frozen reserve’ na stopzetting van de kasstroomindekkingen (zie hoger)
Niet-gerealiseerd resultaat
2014
Reële waarde wijzigingen van de kasstroomafdekking - effectief gedeelte Winst (verlies) op kasstroomafdekking overgedragen uit het EV naar de resultatenrekening Totaal niet-gerealiseerd
Aansluiting met de balansrubriek Wijzigingen in reële waarde van de afgedekte posities bij afdekking van het renterisico van een portefeuille
-
-
547 547
3.280 3.280
2013
2014
Beginsaldo Reële waarde wijzigingen van de ingedekte positie Gespreide inresultaatname van reële waarde ingedekte positie bij aanvang Eindsaldo
9.7
2013
222 8.897
3.705 (4.736)
768 9.888
1.253 222
WINST (VERLIES) OP DE REALISATIE VAN ANDERE ACTIVA
De nettowinst (-verlies) betreft meer- en minwaarden gerealiseerd op de verkoop van materieel vaste activa. 2014
2013 -
Winsten
-
Verliezen
(5)
(49)
Nettowinst (-verlies)
(5)
(49)
9.8
OVERIGE BEDRIJFSOPBRENGSTEN EN -KOSTEN
2014
2013
Overige bedrijfsopbrengsten
1.959
2.824
Recuperaties van achterstallige interesten en kosten op dubieuze debiteuren die in de voorgaande boekjaren volledig waren afgeschreven
1.856
2.496
102
328
Overige
Overige bedrijfskosten Totaal
(9) 1.949
(37) 2.787
83
9.9 •
•
PERSONEELSKOSTEN Naast de vaste bijdrage plannen lopen er ook te bereiken doel plannen. Voor de vaste bijdrage plannen geldt er een minimumrendement dat door de respectievelijke verzekeringsmaatschappijen wordt gegarandeerd. Voor meer informatie zie ook toelichting 10.4.2. Voor de verplichting in het kader van de op aandelen gebaseerde vergoedingen (optieplan) wordt een provisie aangelegd binnen het eigen vermogen. Conform IFRS 2 wordt de verplichting jaarlijks geherwaardeerd. De aanpassing van de provisie betekent voor de groep een kost, die wordt opgenomen in de personeelskosten van de geconsolideerde winst- en verliesrekening van de groep. De kostprijs van het optieplan wordt zo gespreid over de periode waarin de prestaties van de optiehouders worden geleverd (zie ook toelichting 10.4.1). 2014
Lonen en salarissen
2013
(25.699)
(25.364)
Sociale lasten
(6.870)
(6.989)
Vergoedingen na uitdiensttreding
(1.957)
(2.067)
(1.816)
(1.762)
Vaste bijdragen plannen Te bereiken doel plannen
Kost voor op aandelen gebaseerde vergoedingen (optieplannen)
(141)
(305)
(2.364)
(1.028)
Overige
(3.601)
(4.052)
Totaal
(40.491)
(39.500)
Aantal personeelsleden op balansdatum
9.10
459
466
ALGEMENE EN ADMINISTRATIEVE KOSTEN
2014 Erelonen en kosten toezichthouder
2013
(1.052)
(1.050)
Informatica
(6.450)
(6.716)
Marketingkosten
(1.873)
(2.035)
Banksysteem en administratie
(4.554)
(4.831)
Onderhoud en herstellingen
(2.033)
(2.297)
Huisvesting
(1.204)
(1.114)
Vorming en autokosten
(3.326)
(3.415)
Overige kosten personeelsbeleid Bankenheffingen Overige Totaal
(440)
(436)
(3.300)
(1.977)
(375)
(1.385)
(24.606)
(25.256)
De kosten zijn zeer goed onder controle ondanks de toename van de bankenheffing tot 3,3 mln euro.
84
9.11
MATERIËLE VASTE ACTIVA
Installaties, Meubilair en Terreinen en machines en rollend gebouwen uitrusting materieel
Overige materiële vaste activa
Activa in aanbouw & vooruitbet.
Totaal
MUTATIES IN MATERIELE VASTE ACTIVA, 2013 Beginsaldo, 1 januari 2013
29.571
58
584
1.536
15
Aanschaffingswaarde
38.651
1.290
1.817
2.697
15
Geaccumuleerde afschrijvingen ( - )
(9.080)
(1.233)
(1.233)
(1.160)
Investeringen
2.727
Verwervingen door middel van bedrijfscombinaties Overdrachten en buitengebruikstellingen ( - ) Afschrijvingen ( - )
(140)
(0)
(1.870)
(28)
140
Overige toename (afname)
154
Aanschaffingswaarde Geaccumuleerde afschrijvingen ( - )
34
917
44.469 (12.706)
90
3.771
27
Uitgeboekte afschrijvingen
Eindsaldo, 31 december 2013
2
31.764
27
(134)
0
(209)
(350)
(354)
(2.385)
35
175 154
30.583
59
485
1.925
104
41.393
1.319
1.851
3.404
104
(10.810)
(1.260)
(1.366)
(1.479)
33.156 48.072 (14.916)
MUTATIES IN MATERIELE VASTE ACTIVA, 2014 Beginsaldo, 1 januari 2014
30.583
59
485
1.925
104
Aanschaffingswaarde
41.393
1.319
1.851
3.404
104
(10.810)
(1.260)
(1.366)
(1.479)
Geaccumuleerde afschrijvingen ( - )
Investeringen
4.486
1.444
Afschrijvingen ( - ) Uitgeboekte afschrijvingen Overboekingen van (naar) andere posten
422
12
1.392
(660)
(528)
(461)
(1.678)
(73)
(112)
(522)
(2.715)
528
170
Aanschaffingswaarde Geaccumuleerde afschrijvingen ( - )
9.12
7.756 -
(29) (2.008) 29
660
1.225
1.387 (1.225)
Overige toename (afname)
Eindsaldo, 31 december 2014
48.072 (14.916)
Verwervingen door middel van bedrijfscombinaties Overdrachten en buitengebruikstellingen ( - )
33.156
-
34.287
409
384
2.556
271
47.075
1.081
1.335
4.388
271
(12.789)
(673)
(951)
(1.831)
37.907 54.150 (16.243)
GOODWILL EN IMMATERIËLE VASTE ACTIVA
De goodwill die in 2007 betaald werd bij de overname van de kredietportefeuille binnenvaart reflecteerde de verwachting om ook bij deze kredietklanten een propositie van vermogensopbouw voor te stellen. Het huidige volume aan zowel deposito’s als buitenbalansbeleggingen van de overgenomen cliënten bedraagt echter ongeveer 10% van het kredietvolume, terwijl de deposito’s op bankniveau in lijn liggen met het kredietvolume, en de buitenbalansbeleggingen ongeveer het dubbele bedragen. De gerealiseerde cross-selling is dus maar een fractie van wat initieel was ingeschat. In overeenstemming met IAS 36 werd deze goodwill onderworpen aan de jaarlijkse impairment test: als de realiseerbare waarde lager is dan de boekwaarde van de goodwill, moet een bijzondere waardevermindering in het resultaat worden opgenomen. Als realiseerbare waarde werd de bedrijfswaarde (Value in use) berekend als volgt: de huidige (verdisconteerde) waarde van de verwachte toekomstige kasstromen uit de crossselling (ontvangen commissies op buitenbalansbeleggingen). Daarbij werd een tijdshorizon van 5 jaar gehanteerd en geen groei verondersteld in de huidige ontvangsten, aangezien een vergelijkbare economische context verwacht wordt. De test resulteerde in een volledige afwaardering van de goodwill (zie ook toelichting 9.14).
85
Goodwill
Computersoftware
Totaal
MUTATIES IN IMMATERIELE ACTIVA, 2013 Beginsaldo, 1 januari 2013
3.523
7.106
10.629
3.523
10.996
14.519
(3.890)
(3.890)
Investeringen
3.096
3.096
Verwervingen door middel van bedrijfscombinaties
1.247
1.247
(1.947)
(1.947)
Aanschaffingswaarde (AW) Geaccumuleerde afschrijvingen ( - ) Geaccumuleerde bijzondere waardeverminderingen ( - )
Overdrachten en buitengebruikstellingen ( - ) (AW)
Afschrijvingen ( - ) Uitgeboekte afschrijvingen (overdrachten en buitengebruikstellingen) Bijzondere waardeverminderingen (opgenomen) teruggenomen in de resultatenrekening
Overige toename (afname)
Eindsaldo, 31 december 2013
(667)
(667)
2.856
9.502
12.359
2.856
15.339
18.195
-
(5.837)
(5.837)
2.856
9.502
12.359
2.856
15.339
18.195
(5.837)
(5.837)
1.957
1.957
Verwervingen door middel van bedrijfscombinaties
-
-
Overdrachten en buitengebruikstellingen ( - ) (AW)
(1.250)
(1.250)
Afschrijvingen ( - )
(2.511)
(2.511)
1.250
1.250
Aanschaffingswaarde Geaccumuleerde afschrijvingen ( - ) Geaccumuleerde bijzondere waardeverminderingen ( - )
MUTATIES IN IMMATERIELE ACTIVA, 2014 Beginsaldo, 1 januari 2014 Aanschaffingswaarde (AW) Geaccumuleerde afschrijvingen ( - ) Geaccumuleerde bijzondere waardeverminderingen ( - )
Investeringen
Uitgeboekte afschrijvingen (overdrachten en buitengebruikstellingen) Bijzondere waardeverminderingen (opgenomen) teruggenomen in de resultatenrekening (2.856)
(2.856)
Overige toename (afname)
Eindsaldo, 31 december 2014 Aanschaffingswaarde
-
-
8.949
8.949
2.856
16.047
18.903
(7.098)
(7.098)
Geaccumuleerde afschrijvingen ( - ) Geaccumuleerde bijzondere waardeverminderingen ( - )
(2.856)
(2.856)
86
9.13
VOORZIENINGEN Voorzieningen voor gerechtelijke procedures
Voorzieningen voor Voorzieningen contractuele voor verplichtingen brugpensioenen
Totaal
MUTATIES IN VOORZIENINGEN
Beginsaldo, 1 januari 2014
33
Additionele voorzieningen
0
1.905
304
560
864
1
357
358
(211)
(211)
Toename van bestaande voorzieningen Bedrag aan gebruikte voorzieningen ( - ) Terugname van niet-gebruikte voorzieningen ( - ) Impact wijziging discontovoet
Eindsaldo, 31 december 2014
9.14 •
•
1.938
338
0
(7)
(7)
(104)
(104)
2.500
2.838
BIJZONDERE WAARDEVERMINDERINGEN
De waardeverminderingen op leningen en vorderingen betreffen: o Waardeverminderingen op kredieten die terecht gekomen zijn in de hoogste risicocategorie in de kredietportefeuille. Op deze kredieten wordt een waardevermindering geboekt van minimaal 20% van het ongedekt uitstaand krediet. Voor de bepaling van het ongedekt gedeelte verwijzen we naar de grondslagen voor financiële verslaggeving (zie 2.3.10.1). o Waardeverminderingen op vorderingen die werden overgedragen naar de afdeling betwiste zaken omdat ze dubieus geworden zijn. Er gelden criteria voor verplichte overdracht wanneer bepaalde gebeurtenissen zich voordoen bij onze cliënten, kredietnemers of waarborgen. Op deze vorderingen wordt een waardevermindering geboekt gelijk aan het ongedekt uitstaand krediet. Voor de bepaling van het ongedekt gedeelte verwijzen we naar de grondslagen voor financiële verslaggeving (zie 2.3.10.1). Voor de waardevermindering van de goodwill zie toelichting 9.12. 2014 Toevoegingen
Leningen en vorderingen gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs (inclusief financiële leasing) Voor verkoop beschikbare financiële activa gewaardeerd tegen reële waarde in het eigen vermogen
(4.684)
Terugnemingen
Overige
4.432
Totaal 15
(237)
(376)
Goodwill
(2.856)
Totaal
(7.916)
(376) (2.856) 4.432
15
(3.469)
2013 Toevoegingen Leningen en vorderingen gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs (inclusief financiële leasing) Voor verkoop beschikbare financiële activa gewaardeerd tegen reële waarde in het eigen vermogen
(5.604)
Terugnemingen 4.102
Overige
Totaal 14
(13)
(1.488) (13)
Goodwill Totaal
(5.617)
4.102
14
(1.501)
87
Mutaties van specifieke waardeverminderingen voor op individuele basis beoordeelde financiële activa
2014
Openingsbalans
2013
47.345
Verwervingen door middel van bedrijfscombinaties Bedragen die opzij gezet zijn met het oog op vermoedelijke verliezen Bedragen die teruggeboekt zijn met het oog op vermoedelijke verliezen (-) Uitboeking waardeverminderingen op verkoop beschikbare financiële activa Uitboeking waardeverminderingen op leningen en vorderingen Andere aanpassingen
64.285
-
-
7.916
5.617
(4.432)
(4.102)
(183)
(206)
(2.575)
(20.723)
(150)
Eindbalans Terugwinningen op afgeboekte vorderingen, rechtstreeks opgenomen in de winst- en verliesrekening (zie toelichting 9.8 Overige bedrijfsopbrengsten) Kosten van uitwinning rechtstreeks opgenomen in de winst- en verliesrekening
2.475
47.921
47.345
1.856
2.496
469
359
Voor meer details betreffende de samenstelling van de financiële activa die waardeverminderingen hebben ondergaan zie ook de toelichtingen 4.2.2 en 4.2.3.
9.15
WINSTBELASTINGEN
I. UITGESTELDE BELASTINGVORDERINGEN EN -VERPLICHTINGEN OPGENOMEN IN DE BALANS
2014 Vorderingen
Financiële activa en verplichtingen - Financiële ins trumenten aangehouden voor handelsdoeleinden en derivaten gebruikt ter afdekking (activa en verplichtingen)
848
- Voor verkoop beschikbare financiële activa
(924)
- Leningen en vorderingen (inclusief financiële leasing)
(464)
Materiële vaste activa
Verplichtingen
(43)
(2.034)
2013 Vorderingen
Netto
848 (2.958)
811
Via resultaat
Netto
1.201
1.201
(1.263)
(3.491)
1.135
(533)
(533)
69
(139)
729
589
222
(971)
(949)
(2.229)
(464) 854
Verplichtingen
Mutaties
(167)
Via eigen vermogen
Totaal
(186)
(353)
(602)
533 69
-
222
Goodwill en andere immateriële activa
112
112
22
Voorzieningen
360
360
481
Overige verplichtingen
439
58
449
1.169
1.169
1.169
1.169
(0)
(0)
10.443
10.443
17.810
17.810
(7.367)
(7.367)
10.379
17.563
16.335
(5.129)
Fiscaal verrekenbare tegoeden Fiscale verliezen Totaal
11.092
(382)
(713)
481 (391)
(1.228)
58
1.060
1.060
(120) 39
(120) (40)
(827)
De uitgestelde belastingvorderingen voor fiscaal verrekenbare tegoeden en fiscale verliezen (2014: 11.612 k eur, 2013: 18.979 k eur) zijn ontstaan als gevolg van de uittreding van ABK bank uit de wet van het beroepskrediet en zijn afhankelijk van in de toekomst te realiseren belastbare winst. De tegoeden ingevolge fiscale verliezen (10.443 k eur) worden verwacht volledig verrekenbaar te zijn; de tegoeden ingevolge overgedragen notionele intrestaftrek (2.661 k eur) worden verwacht verrekenbaar te zijn voor een bedrag van 1.169 k eur (idem 2013). In de huidige fiscale regelgeving is de overgedragen notionele intrestaftrek slechts overdraagbaar tot en met boekjaar 2018. Het niet-erkende belastingtegoed van 1.492 k eur (verschil tussen 2.661 en 1.169 k eur) werd in 2013 als afwaardering ten laste genomen van het resultaat. Gebaseerd op het actuele businessplan en de huidige fiscale regelgeving is de Bank van oordeel voldoende belastbaar resultaat te kunnen realiseren om de fiscaal verrekenbare tegoeden en verliezen te kunnen aanwenden. Hierbij werd rekening gehouden met de latente meerwaarden op de effectenportefeuille en met de mogelijkheden die de Bank ziet om de liquiditeitsoverschotten en het overschot aan eigen vermogen waarover ABK beschikt zo efficiënt mogelijk in te zetten.
88
(0)
(5.956)
II. ACTUELE EN UITGESTELDE BELASTINGLASTEN EN -BATEN
2014
2013
1. Actuele belastingen, netto Belastingen op het resultaat van het boekjaar
(10.058)
(9.409)
167
Aanpassingen aan belastingen van voorgaande perioden
10
(9.892)
Totaal
(9.399)
2. Uitgestelde belastingen, netto: Herkomst en terugboeking van tijdelijke verschillen
2.238
Toevoeging (gebruik) van fiscaal overdraagbare verliezen en tegoeden Totaal
Totaal actuele en uitgestelde belastinglasten en -baten
III. BELASTINGEN OP NIET-GEREALISEERDE WINST Voor verkoop beschikbare financiële activa Kasstroomafdekkingen Actuariële winsten en verliezen op toegezegdpensioenregelingen Totaal belastingen op niet-gerealiseerde winst
(4.584)
(5.129)
(5.362)
(15.020)
(14.760)
2014 Bruto
Belastingen
2013 Netto
Bruto
2.036
(602)
1.435
547
(186)
117 2.700
Belastingen 2.690
(4.725)
361
3.280
(1.115)
2.165
(40)
77
607
(206)
(827)
1.873
IV. AANSLUITING TUSSEN TOEPASSELIJK EN EFFECTIEF BELASTINGTARIEF Winst van geassocieerde ondernemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode (-)
(3.528)
1.369
2014 50.598 (153) 50.445
Toepasselijk belastingtarief (%) Belastingen op basis van het toepasselijk belastingtarief
Impact van niet-belastbare inkomsten Impact van niet-aftrekbare kosten
33,99%
52 (1.515)
375
Impact dividenden ontvangen van niet-geconsolideerde participaties (DBI )
326 3.508
Afwaardering van fiscaal verrekenbaar tegoed m.b.t. overgedragen notionele intrestaftrek
Winst van geassocieerde ondernemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode (-) Effectief belastingtarief (%)
(220) 46.915
(15.946)
Impact van over-(onder)schattingen voorgaande perioden
Winst (verlies) vóór belasting
2013 47.135
33,99%
(196)
Impact van notionele intrestaftrek
400 (2.160)
(17.146)
Impact van teruggenomen (aangewende) fiscale verliezen
Belasting op basis van het effectief belastingtarief
Netto
(7.415)
Winst (verlies) vóór belasting
Overige toename (afname)
(778)
(7.367)
49 (933)
75
3.572 (1.492)
(424)
(85)
(15.020)
(14.760)
50.598
47.135
(153)
(220)
50.445 29,78%
46.915 31,46%
89
10.
ANDERE TOELICHTINGEN
10.1
UITSLUITING INACTIEVE VENNOTEN ABK
Doordat ABK uit het statuut van het Beroepskrediet is getreden in 2012, kunnen vennoten die uittreden, worden vergoed tegen boekwaarde in plaats van de veel lagere nominale waarde. ABK heeft van de statutaire mogelijkheid gebruik gemaakt om inactieve vennoten uit te sluiten. Conform de statuten hebben deze minderheidsaandeelhouders bij uitsluiting recht op een scheidingsaandeel dat gelijk is aan de eigenvermogenswaarde van het aandeel berekend aan de hand van de enkelvoudige balans van de vennootschap van het boekjaar waarin de vennoot is uitgetreden of de uitsluiting werd beslist. De Algemene Vergadering van 2014 heeft de uitsluiting van de inactieve vennoten goedgekeurd. Na betaling van de roerende voorheffing bedroeg de verplichting 13 mln eur. De statuten van ABK voorzien dat het recht op een scheidingsaandeel verjaart 5 jaar na uitsluiting of na overlijden. Op basis van de statistieken omtrent de levensverwachting in België, rekening houdend met een verjaringstermijn van 5 jaar na overlijden (en wat betreft 2019 5 jaar na uitsluiting) en een correctie van 5% (conform diezelfde statistieken) voor uitgesloten vennoten die langer dan gemiddeld leven, werd per 31/12/2014 5.758 k eur teruggenomen van de verplichting (zie ook toelichting 8.13).
10.2
BEDRIJFSCOMBINATIES
In 2014 waren er geen bedrijfscombinaties. In juli 2013 heeft de bank een overeenkomst getekend waardoor ze voor 100% eigenaar werd van Axemia NV. Axemia is een “application development company” en stelt informatici te werk die binnen bedrijven het bestaande IT-team versterken en meehelpen om specifieke software te ontwikkelen. Eind 2013 stelt Axemia 7 medewerkers te werk, die allen binnen Bank J.Van Breda & C° meewerken aan de ontwikkeling van nieuwe toepassingen. Met deze overname verzekert Bank J.Van Breda & C° zich ervan dat de knowhow die werd opgebouwd tijdens de ontwikkeling van een nieuwe softwaretoepassing ook in huis blijft na de definitieve oplevering van het systeem. Voor de medewerkers van Axemia biedt deze overname de garantie op continuïteit. Een gedeelte van de cash transfer is uitgesteld. De overname is niet materieel voor de groep.
90
Reële waarde van de verworven activa op het moment van verwerving Vorderingen op kredietinstellingen Overige vorderingen Materiële vaste activa Immateriële activa Belastingvorderingen: uitgestelde belastingen Overige activa Totaal Activa
116 8 27 1.247 77 1 1.476
Reële waarde van de verworven verplichtingen op het moment van verwerving Schulden op kredietinstellingen Belastingverplichtingen: actuele belastingen Overige verplichtingen Totaal Verplichtingen Netto-actief (overnameprijs)
10.3
112 2 202 316 1.160
NIET IN DE BALANS OPGENOMEN RECHTEN EN VERPLICHTINGEN
De buitenbalansverplichtingen van de groep bestaan hoofdzakelijk uit de beschikbare marges op de betekende kredietlijnen. Voorts worden er ook borgstellings- en documentaire kredieten verstrekt aan de cliënteel. De rechten betreffen enerzijds bekomen kredietlijnen en anderzijds de financiële en zakelijke zekerheden (voornamelijk borgstellingen, hypotheken, termijnrekeningen en effecten in pand). De onderstaande tabel geeft een overzicht: 2014 Onderliggende waarde
2013 Onderliggende waarde
Gestelde kredietengagementen
323.883
328.530
Gestelde financiële zekerheden
62.266
51.150
Gestelde zakelijke zekerheden
101.835
179.565
Totaal verplichtingen
487.984
559.245
Bekomen kredietengagementen
101.710
93.940
Bekomen financiële zekerheden
408.865
419.044
Bekomen zakelijke zekerheden
1.892.801
1.837.106
Totaal rechten
2.403.376
2.350.091
91
10.4
PERSONEELSBELONINGEN EN -VERGOEDINGEN
10.4.1 Op aandelen gebaseerde vergoedingen •
•
•
•
•
Als gevolg van een besluit van de Raad van Bestuur van Finaxis NV lopen er momenteel 3 aandelenoptieplannen, voorbehouden aan bepaalde medewerkers en bestuurders van de groep Bank J. Van Breda & C°. Overeenkomstig dit besluit beschikt een Comité over de bevoegdheid om volgens de voorwaarden van deze plannen maximum 41.500 opties (16.500 voor optieplan 2007-2009, 12.000 voor optieplan 2011-2012 en 13.000 voor optieplan 2014-2015) toe te kennen aan geselecteerde deelnemers. De aandelenoptieplannen hebben als doel de betrokkenheid van medewerkers en bestuurders bij de groep Bank J. Van Breda & C° en haar geconsolideerde resultaten te bevorderen. De opties zijn elk jaar enkel uitoefenbaar tijdens de maand april, doch nooit voor het verstrijken van het 3e kalenderjaar dat volgt op het jaar waarin het aanbod op opties plaatsvond. De optieplannen zijn “cash settled” op het niveau van de moedermaatschappij Finaxis. Het aandeel Bank J. Van Breda & C° is niet beursgenoteerd. De waarde van Bank J. Van Breda & C° wordt vastgesteld op 15 keer het gecorrigeerd geconsolideerd nettoresultaat. De te hanteren formule om tot de waarde van een aandeel te komen: (gecorrigeerd geconsolideerd nettoresultaat maal 15 + éénmaal de uitzonderlijke winsten en verliezen van het boekjaar) en dat gedeeld door het aantal aandelen. Voor de verplichting van moedermaatschappij Finaxis aan de optiehouders wordt binnen de groep Bank J. Van Breda & C° een provisie aangelegd via het eigen vermogen (zie de rubriek Op aandelen gebaseerde vergoedingen in het mutatieoverzicht van het eigen vermogen). De aanpassing van de provisie betekent voor de groep een kost, die wordt opgenomen in de personeelskosten van de geconsolideerde winst- en verliesrekening van de groep Bank J. Van Breda & C° (zie toelichting 9.9). De kostprijs van het optieplan wordt zo gespreid over de periode waarin de prestaties van de optiehouders worden geleverd. Conform IFRS 2 wordt de verplichting jaarlijks geherwaardeerd, gebaseerd op volgende parameters: o de verwachte waarde die de opties in de toekomst zullen hebben, op basis van inschatting van de evolutie van de nettowinst over de volgende jaren; o het verwachte uitoefengedrag en retentie, gebaseerd op het uitoefengedrag van optiehouders en de personeelsretentie van de voorbije periode.
Aantal Aantal Aantal Datum toegekende uitgeoefend verbeurd toekenning opties e opties verklaarde opties Optieplan 2007-2009
Saldo uitstaande opties
Uitoefenprij s
Uitoefenperiode
Provisie per 31/12/2014
1/apr/07
4.946
(2.400)
(723)
1.823
563,01 2011-2015
546
1/apr/08
5.715
(2.727)
(816)
2.172
516,55 2012-2016
746
1/apr/09
5.238
(2.359)
(396)
2.483
475,82 2013-2017
983
Optieplan 2011-2012
1/apr/11
5.878
-
(287)
5.591
592,25 2015-2019
2.000
1/apr/12
5.782
-
(182)
5.600
605,51 2016-2020
1.789
Optieplan 2014-2015
1/apr/14
5.677
-
-
5.677
727,98 2018-2022
33.236
(7.486)
(2.404)
23.346
Totaal
474 6.538
92
2014
Gewogen Uitstaande gemiddelde opties uitoefenprijs Uitstaand bij aanvang periode Toegekend in periode Verbeurd verklaarde opties Uitgeoefende opties Vervallen opties Uitstaand op einde periode Uitoefenbaar op einde periode
21.738
Waarde van het aandeel
Range uitoefenprijs
Gewogen resterende gemiddelde looptijd (in jaren)
559,51
5.677 (205)
595,76
(3.864)
519,82
727,98
23.346
606,73
6.478
514,01
475,82 - 563,01
1,35
2013
Gewogen Uitstaande gemiddelde opties uitoefenprijs Uitstaand bij aanvang periode
24.548
Waarde van het aandeel
Range uitoefenprijs
Gewogen resterende gemiddelde looptijd (in jaren)
554,23
Toegekend in periode Verbeurd verklaarde opties Uitgeoefende opties Vervallen opties
(206)
584,35
(2.604)
507,80
640,13
-
Uitstaand op einde periode
21.738
559,51
Uitoefenbaar op einde periode
10.348
516,19
475,82 - 563,01
2,30
10.4.2 Pensioenplannen De groep heeft zowel te bereiken doel als vaste bijdragen pensioenplannen lopen. De te bereiken doel pensioenplannen betreffen de plannen bij ABK. Deze plannen zijn onderschreven bij verzekeraars in het kader van tak 21 (levensverzekeringen met tariefgarantie). Actuariële winsten en verliezen worden verwerkt als niet-gerealiseerde resultaten in het eigen vermogen (zie de rubriek actuariële winsten en verliezen op de te bereiken doel plannen in het mutatieoverzicht van het eigen vermogen).
93
I. TE BEREIKEN DOEL PENSIOENPLANNEN 2014
2013
1. Bedragen opgenomen in de balans Nettoverplichtingen (-vorderingen) uit hoofde van gefinancierde te bereiken doel plannen Contante waarde van volledig of gedeeltelijk gefinancierde b rutoverplichtingen Reële waarde van fondsb eleggingen (-)
Nettoverplichtingen (-vorderingen) uit hoofde van te bereiken doel plannen, zoals opgenomen op de balans Verplichtingen Activa (-) Bewegingen in de nettoverplichtingen (-vorderingen) uit hoofde van te bereiken doel plannen, zoals opgenomen op de balans Verplichtingen uit hoofde van te bereiken doel plannen, beginsaldo Toename door bedrijfscombinatie Betaalde bijdragen (-) Opgenomen lasten (detail in rubriek 2.) Actuariële winsten (-) verwerkt in niet-gerealiseerde resultaten Verplichtingen uit hoofde van te bereiken doel plannen, eindsaldo 2. Nettolasten opgenomen in de resultatenrekening (zie rubriek Personeelskosten, toelichting 9.9) Aan het dienstjaar toegerekende pensioenkosten Rentekosten Verwacht rendement op fondsbeleggingen (-) 3a. Bewegingen in de contante waarde van de brutoverplichting Contante waarde van de brutoverplichting, beginsaldo Aan het dienstjaar toegerekende pensioenkosten Rentekosten Uitbetaalde vergoedingen (-) Actuariële winsten (-) en verliezen (+) - door wijzigingen in financiële assumpties - door wijzigingen in demografische assumpties
Winsten (-) en verliezen (+) bij afwikkeling Contante waarde van de brutoverplichting, eindsaldo 3b. Bewegingen in de reële waarde van fondsbeleggingen Reële waarde van fondsbeleggingen, beginsaldo Verwacht rendement op fondsbeleggingen (-) Actuariële winsten (-) en verliezen (+) - correctie naar werkelijk rendement - overige correcties
Door de werkgever gestorte premies Uitbetaalde vergoedingen (+) Reële waarde van fondsbeleggingen, eindsaldo 4. Voornaamste actuariële veronderstellingen Disconteringsvoet Verwacht rendement op fondsbeleggingen Verwacht percentage van loonsverhogingen Percentage dat de tendens voor medische kosten weerspiegelt Sterftetafels
1.293
1.324
3.571 -2.278
3.511 -2.187
1.293 1.293 0
1.324 1.324 0
1.324
1.674
-56 141 -117 1.293
-48 305 -607 1.324
141 103 103 -65
305 258 104 -56
3.511 103 103 -7 -139
3.624 258 104 -83 -392
-139 0
-392 0
0 3.571
0 3.511
-2.187 -65 23
-1.951 -56 -215
23 0
13 -227
-56 7 -2.278
-48 83 -2.187
1,66% 1,66% 2,80% 2,00% MR/FR
2,94% 2,94% 5,27% 2,00% MR/FR
-2,93% 3,05%
-3,31% 3,47%
0,84% -0,81%
1,45% -1,40%
36 19,0
49 20,4
5. Sensitiviteitsanalyse: impact op de contante waarde van de brutoverplichting Disconteringsvoet - stijging met 25 basispunten - daling met 25 b asispunten
Verwacht percentage van loonsverhogingen - stijging met 25 basispunten - daling met 25 b asispunten
6. Overige informatie Verwachte werkgeversbijdragen in volgend boekjaar Duration van de brutoverplichting (in jaren)
94
II. PENSIOENPLANNEN MET VASTE BIJDRAGEN 2014 Totaal kosten opgenomen in de resultatenrekening (zie rubriek Personeelskosten, toelichting 9.9)
(1.816)
2013 (1.762)
Deze plannen zijn onderschreven bij verzekeraars in het kader van tak 21 (levensverzekeringen met tariefgarantie). De Belgische wetgeving vereist dat een werkgever op de toegezegde bijdrageplannen een minimuminterest van 3,25% garandeert op zijn eigen bijdragen aan de plannen (er zijn geen werknemersbijdragen bij deze plannen). Indien een Koninklijk Besluit dit gemiddeld gewaarborgd rendement over de hele duur van de loopbaan van de begunstigden wijzigt, zal het nieuwe gewaarborgde rendement van toepassing zijn op zowel de reeds betaalde als de toekomstige bijdragen. Op basis van de recentste informatie van de verzekeraars liggen de gecumuleerde (mathematische) reserves volledig in lijn met de gewaarborgde minimumreserves. De pensioenplan-activa bedragen gecumuleerd 27 miljoen euro tegenover 25,6 miljoen gewaarborgde minimumreserves. Er zijn dus geen tekorten zodat de bank geen bijkomende verplichting moet opnemen.
11.
GEBEURTENISSEN NA BALANSDATUM
Er hebben zich geen belangrijke gebeurtenissen (positieve of negatieve) voorgedaan tussen 31/12/2014, de balansdatum en 12/2/2015, datum van goedkeuring tot publicatie van de jaarrekening door de Raad van Bestuur.
95
Verantwoordelijke uitgever:
[email protected] | 04/2015
Het geklasseerde, voormalige goederenstation Antwerpen-Zuid werd volledig gerestaureerd en is nu de zetel van Bank J.Van Breda & C°.
Bank J.Van Breda & C° is een gespecialiseerde adviesbank
03 217 53 33
die zich uitsluitend richt tot ondernemers en vrije beroepen.
elke bankwerkdag van 9 tot 17u
Wij helpen u bij de systematische opbouw en de bescherming van uw vermogen.
Bank J.Van Breda & C° Ledeganckkaai 7
Bij ons kan u rekenen op een persoonlijke, proactieve
2000 Antwerpen
begeleiding. Zowel privé als professioneel. Uw leven lang.
www.bankvanbreda.be/contact
Vragen? Neem contact op met:
[email protected] Verantwoordelijke interne en externe rapportering
[email protected] Communicatieverantwoordelijke
Enkel voor ondernemers en vrije beroepen www.bankvanbreda.be