JAARVERSLAG 2014 WAT SURFMARKET REALISEERDE IN 2014
INHOUDSOPGAVE WAT SURFMARKET REALISEERDE IN 2014 1 Voorwoord
3
2 Hoofddoelstellingen en resultaten 2.1 Klantgerichte en kwalitatief hoogwaardige dienstverlening leveren 2.2 Cloud-ready maken van SURFspot 2.3 Instellingen ondersteunen bij de transitie naar de cloud
5 6 9 10
3 Software, clouddiensten en content 3.1 Ontwikkelingen in het aanbod software, clouddiensten en content 3.2 Naast bemiddelen ook diensten leveren
12 13 14
4 Samenwerking 4.1 Toetreding mbo tot SURF 4.2 Samenwerking met nationale partners 4.3 Samenwerking met internationale partners 4.4 Samenwerking binnen SURF
15 17 17 17 17
5 Personeel en organisatie
19
6 Financiën 6.1 Toelichting op de jaarcijfers 6.2 Balans 6.3 Winst- en verliesrekening
23 23 24 25
SURFmarket Jaarverslag 2014 – SURFmarket bv – Utrecht – maart 2014 Uitgave: SURFmarket bv – Kenmerk: 20151131
1
VOORWOORD
In de SURF-organisatie, waar SURFmarket deel van uitmaakt, werken Nederlandse universiteiten, hogescholen, onderzoeksinstellingen en het middelbaar beroepsonderwijs nationaal en internationaal samen aan innovatieve ICT-voorzieningen voor onderwijs en onderzoek. >
SURF kent naast SURFmarket nog twee andere werkmaatschappijen: SURFnet en SURFsara, die ieder hun eigen aandachts gebied hebben. SURFmarket vervult de rol van ICT-marktplaats voor het Nederlandse hoger onderwijs en onderzoek en het in 2014 tot SURF toegetreden middelbaar beroepsonderwijs. SURFmarket zorgt voor interactie tussen de vraag van hoger en middelbaar beroepsonderwijs en het aanbod van ICT-leveranciers en uitgevers. Door bemiddeling en het faciliteren en uitvoeren van aanbestedingen komen overeenkomsten met speciale voorwaarden tot stand. SURFmarket regelt vervolgens het afsluiten en afrekenen van licenties en de distributie van en toegang tot de betreffende ICT-producten en -diensten (software, clouddiensten en content) via Mijn SURFmarket en SURFspot. Op het snel groeiende aanbod aan clouddiensten speelt SURFmarket in met passende oplossingen. 3
SURFmarket Jaarverslag 2014
Om invulling te geven aan de (meerjarige) doelstelling
en transparante sturing op SURF mogelijk. Tegelijkertijd
een excellente ICT-marktplaats te zijn die klantgerichte
wordt de samenwerking tussen de werkmaatschappijen
en kwalitatief hoogwaardige diensten verleent, is in 2014
gestimuleerd, terwijl ieders kracht in stand blijft.
nauw samengewerkt met de Klankbordgroep Aanbesteden. Bij de totstandkoming en het onderhoud van specifieke
Ook de voorbereiding van gezamenlijke huisvesting van
raam- en bemiddelingsovereenkomsten voor software en
SURF, SURFnet en SURFmarket per januari 2015 maakten
clouddiensten is vraaggeïnspireerd gewerkt via zogenaamde
2014 bijzonder. Met ingang van 2015 zijn de drie werkmaat-
‘linking pins’: vertegenwoordigers van het netwerk van
schappijen op een centraal gelegen locatie in Utrecht
directeuren van universitaire rekencentra (CvDUR), de ICT-
gehuisvest (Hoogh Catharijne). Daarnaast is intensief
managers van hbo-instellingen (COMIT) en van de UMC’s
samengewerkt aan de totstandkoming en oplevering van
(AcZie). Daarnaast is de kwaliteit van de klantenservices en
het SURF Meerjarenplan 2015 – 2018. SURFmarket draagt
online services verhoogd en zijn verbeteringen aangebracht
voor het eerst directe verantwoordelijkheid voor onderdelen
aan Mijn SURFmarket. De reacties daarop zijn positief.
uit het Meerjarenplan.
SURFmarket ondersteunt de instellingen bij de transitie naar
Dit jaarverslag beschrijft de belangrijkste resultaten en
de cloud door het bieden van een interessant en direct voor
activiteiten van SURFmarket in 2014. De resultaten van de
consumenten toegankelijk cloudaanbod. Een belangrijke stap
drie hoofddoelstellingen worden beschreven in hoofdstuk 2.
in de dienstverlening was de oplevering van cloud.surfspot,
Hoofdstuk 3 gaat in op de belangrijkste ontwikkelingen
waarmee de consumentenwebwinkel SURFspot ‘cloud ready’
ten aanzien van software, clouddiensten en content.
is gemaakt en SURFmarket voor het eerst een gepersonali-
In hoofdstuk 4 zijn de samenwerkingsactiviteiten beschreven
seerd aanbod van clouddiensten kan leveren aan individuele
en hoofdstuk 5 gaat in op personeel en organisatie in 2014.
eindgebruikers. Vanwege de goede ervaringen met
Het laatste hoofdstuk bevat een presentatie van de jaarcijfers.
cloud.surfspot.nl is besloten de hele webwinkelomgeving van SURFspot met dezelfde technologie te vernieuwen
De contractwaarde voor software kwam in 2014 uit op
tot SURFspot 2 Plus.
€ 22,7 mln (2013: € 27,1 mln). Voor content bedroeg de contractwaarde € 31,1 mln (2013: € 37,2 mln). De omzet
Het afgelopen jaar was voor SURF, en daarmee ook voor
vanuit de webwinkel SURFspot kwam in 2014 uit op
SURFmarket, een speciaal jaar. Om de samenwerking van
€ 2,6 mln (2013: € 3,8 mln), bij een afzet van ruim 167.800
de instellingen binnen SURF te versterken is besloten tot een
producten (2013: 149.000). Het financiële jaar 2014 is
nieuwe structuur, waarbij de samenwerking in SURF-verband
afgesloten met een resultaat van € 69.775 na belastingen
als een coöperatieve vereniging is vormgegeven. Deze nieuwe
(2013: € 65.636). Zowel het bruto omzetresultaat als de
structuur biedt de instellingen duidelijkheid over de verant-
kosten over 2014 zijn nagenoeg gelijk aan die in 2013.
woordelijkheden van de werkmaatschappijen en maakt directe 4
SURFmarket Jaarverslag 2014
2
HOOFDDOELSTELLINGEN EN RESULTATEN
5
SURFmarket Jaarverslag 2014
SURFmarket is de ICT-marktplaats van SURF voor het Nederlandse hoger onderwijs en onderzoek en het in 2014 tot SURF toegetreden middelbaar beroepsonderwijs. Namens de bij SURF aangesloten instellingen fungeert SURFmarket als inkoop- en dus ook als aanbestedingsorganisatie. De primaire doelstelling van de organisatie is zorgen dat de acquisitie, het beheer en de distributie van ICT-producten en -diensten voor gebruik in het hoger onderwijs en onderzoek klantgericht en kwalitatief hoogwaardig gebeurt. >
De hoofddoelstellingen van SURFmarket waren in 2014: EXCELLENTE ICT-MARKTPLAATS De afgelopen jaren maakte SURFmarket een ontwikkeling door richting cloudservicebroker: een organisatie die instellingen en gebruikers zo goed mogelijk faciliteert bij het afnemen en gebruiken van clouddiensten.
•• klantgerichte en kwalitatief hoogwaardige dienstverlening leveren; •• cloud-ready maken van SURFspot; •• instellingen ondersteunen bij de transitie naar de cloud.
Voor de komende jaren ziet SURFmarket het realiseren van een excellent functionerende ICT-marktplaats als haar belangrijkste opdracht. Dat omvat meer dan het goed kunnen faciliteren van clouddiensten.
2.1 Klantgerichte en kwalitatief hoogwaardige
dienstverlening leveren
SURFmarket wil samen met instellingen zorgdragen voor excellente dienstverlening op het gebied van ICT-producten en -diensten voor de
Naar aanleiding van het in 2013 gehouden klanttevreden-
veeleisende consument en invulling geven aan de rollen ‘marktmeester’
heidsonderzoek zijn in 2014 diverse activiteiten uitgevoerd
en ‘trusted advisor’. Als marktmeester houdt SURFmarket continu zicht
om de dienstverlening meer klantgericht en kwalitatief
op wat er op de markt gebeurt, bewaakt het de kwaliteit van het aanbod
hoogwaardig te maken. Zo is bij de totstandkoming en het
en zorgt dat dit op de vraag aansluit. Als trusted advisor is SURFmarket
onderhoud van raam- en bemiddelingsovereenkomsten voor
een vertrouwenspersoon en adviseur voor de instellingen. Door voor
software en clouddiensten gewerkt met zogenaamde ‘linking
de instellingen relevante data via de ICT-marktplaats te ontsluiten, helpt
pins’ om invulling te geven aan vraaggeïnspireerd werken.
SURFmarket de instellingen zicht te krijgen op het ICT-gebruik binnen
Deze vertegenwoordigers van het netwerk van directeuren
hun instelling en vorm te geven aan de transitie van een beheer- naar
van universitaire rekencentra (CvDUR), de ICT-managers van
een regieorganisatie.
hbo-instellingen (COMIT) en van de UMC’s (AcZie) werden
actief betrokken bij de contractbesprekingen van de tien
SURFmarket spitst haar dienstverlening steeds meer toe op drie
belangrijkste overeenkomsten in 2014. Het is de bedoeling
klanttypen: consumerende, regievoerende en faciliterende klanten.
dat aantal in 2015 uit te breiden. Om het assortiment beter
Consumerende klanten kopen ICT in voor eigen gebruik (studenten
aan te laten sluiten op de wensen van de doelgroep zijn
en medewerkers); regievoerende klanten schrijven ICT voor aan een
uitgangspunten bepaald op basis waarvan overeenkomsten
grotere populatie (zoals docenten); en faciliterende klanten kopen
die niet succesvol zijn sneller worden beëindigd. Het effect
ICT in voor bijvoorbeeld een faculteit of gehele instelling (inkopers
hiervan zal in 2015 tot uiting komen.
en ICT-managers).
6
SURFmarket Jaarverslag 2014
Wegens gebrek aan populariteit bij de instellingen is in
Ook het in SURF-verband ontwikkelde Informatiebeveiligings
nauwe afstemming met de Klankbordgroep Aanbesteden
beleid draagt bij aan kwalitatief hoogwaardige dienstverlening.
besloten om het Dynamisch Aankoop Systeem (DAS) niet
In 2014 is gewerkt aan het vergroten van de security awareness
te continueren en op zoek te gaan naar een alternatief om
bij de medewerkers. Daarnaast is een externe consultant
de instellingen blijvend te ontzorgen op het gebied van
ingeschakeld om te helpen bij de inrichting van de verdere
aanbesteden. SURFmarket is verantwoordelijk voor de
implementatie van het Informatiebeveiligingsbeleid binnen
rechtmatigheid van de door de instellingen af te nemen
SURFmarket.
software en clouddiensten uit het kernpakket. Het betreft hier de consortiumovereenkomsten waarbij de aanschaf
‘Mijn SURFmarket’ kreeg diverse verbeteringen, in aansluiting
waarde de drempelwaarde voor Europees aanbesteden
op de wensen van de instellingen. De toevoeging van ‘billing
overschrijdt.
& metering’-functionaliteit leidde tot positieve reacties. Instellingen krijgen daarmee geconsolideerd, via een dash-
Het door SURF geïnitieerde Juridisch Normenkader Cloud
board, inzicht in de binnen hun instelling afgenomen en ver-
Services Hoger Onderwijs was in 2014 een belangrijk onder-
bruikte diensten. Daarnaast werd specifiek aandacht besteed
werp voor zowel SURFnet als SURFmarket. Dit normenkader
aan tijdige en heldere communicatie naar instellingen en
werd gehanteerd bij veel bemiddelingsovereenkomsten en
eindgebruikers.
overeenkomsten voor de aansluiting van clouddiensten op de samenwerkingsinfrastructuur SURFconext. Het bevat best practice clausules waaraan leveranciers van cloud diensten zich dienen te conformeren, vooral op het gebied van privacy. Daarbij geldt het principe van ‘comply or explain’. Om de kwaliteit van de dienstverlening te verhogen zijn de kwaliteitsnormen voor de klantenservices en online services scherper neergezet en nageleefd. Ook werd een helpdesk systeem (Topdesk) geïmplementeerd, waardoor vragen efficiënter en gestructureerder kunnen worden afgehandeld. Er werden nieuwe en verbeterde procedures opgesteld en er is continu aandacht besteed aan klantgericht werken.
7
SURFmarket Jaarverslag 2014
Nieuwe functionaliteiten van Mijn SURFmarket “Sinds 2003 ben ik licentiecontactpersoon software en doe ik de licentieadministratie voor Hotelschool The Hague. Ik zorg ervoor dat licenties op tijd worden verlengd of opgezegd en dat de benodigde software wordt aangeschaft. Ook beantwoord ik vragen uit de eigen organisatie, meestal in overleg met de License desk van SURFmarket. Sinds 2012 is de website van SURFmarket flink ver beterd. Het kunnen printen van het licentieoverzicht vanuit de licentieportefeuille was een groot gemis maar dat is tegenwoordig slechts een kwestie van downloaden of exporteren naar Excel of Word. Voor het bepalen van de totale kosten en de bijbehorende detailberekening is het doorzoeken van facturen niet langer nodig. Met de nieuwste functionaliteit ‘Managementinformatie’ kan ik gegevens van zowel Mijn SURFmarket als SURFspot raadplegen en exporteren/printen. Ik kan makkelijk vergelijkingsoverzichten maken of een overzicht van lopende en aflopende licenties en de licentiekosten per kalenderjaar. En met de SURFspotgegevens erbij kan ik nu ook het ‘koopgedrag’ van onze medewerkers en studenten monitoren. En dat alles is mooi en kleurrijk gevisualiseerd. Daarnaast gebruik ik Mijn SURFmarket regelmatig voor het opzoeken van nieuwe producten- en diensteninformatie. Al met al ben ik super tevreden over de nieuwe functionaliteiten. Alles is nu heel overzichtelijk onder één dak te vinden.”
Rosa Mertosemito IT & Facility Services, Hotelschool The Hague
8
SURFmarket Jaarverslag 2014
2.2 Cloud-ready maken van SURFspot
eveneens stopgezet. Ondanks de positieve ervaringen met lawweb.surfspot besloot EUR hier in het studiejaar 2014 – 2015
Cloud.surfspot, books.surfspot en branded stores
geen vervolg aan te geven. Dat belemmerde de mogelijkheid
Omdat de in 2007 ontwikkelde consumentenwebwinkel
om branded stores in te richten voor andere rechtenfaculteiten.
SURFspot niet in staat is om clouddiensten aan te bieden
In SURFspot 2 Plus krijgt het concept branded stores opnieuw
aan individuele gebruikers is daarvoor een tijdelijke oplossing
een plaats.
ontwikkeld, gebaseerd op het opensource e-commerceplatform Magento. Deze winkel voor clouddiensten,
SURFspot 2 Plus en SURFspot 3.0
cloud.surfspot, werd in het tweede kwartaal opgeleverd
De consumentenwebwinkel SURFspot 2.0 dateert van 2007.
en bevat een gepersonaliseerd aanbod van clouddiensten
Het verder oprekken van de levensduur door functionele
voor individuele gebruikers met afrekenfunctionaliteit.
eisen en wensen te realiseren binnen het bestaande platform
Office 365/Student Advantage was een van de eerste
is geen verantwoorde optie. In het jaarplan was gepland
clouddiensten die via cloud.surfspot afgenomen kon
dat we in 2014 de strategie zouden bepalen voor SURFspot
worden. Daarvan werden meer dan 14.000 exemplaren
3.0. Gezien de goede ervaringen met het opensource
verkocht bij 20 instellingen. Cloud.surfspot kwam tot stand
e-commerce-platform Magento is in 2014 besloten om
als onderdeel van het SURFworks-innovatieprogramma.
naast de als tijdelijk bedoelde webwinkel voor clouddiensten cloud.surfspot versneld een nieuwe winkelomgeving voor
Het aanbieden van digitale studieboeken via books.surfspot
het hele consumentenassortiment te realiseren onder de
is stopgezet. Redenen daarvoor waren het beperkte assor-
naam SURFspot 2 Plus.
timent aan digitaal beschikbare titels en het niet kunnen bieden van een onderscheidende prijs, mede vanwege
De nieuwe omgeving biedt extra functionaliteiten — zoals
BTW-wetgeving. Ook was er onvoldoende support bij
de door instellingen veelgevraagde tweetaligheid — en zal
instellingen en hun docenten voor het gekozen platfom.
leiden tot een verbetering van de winkelbeleving. SURFspot 2
In het kader van het SURF Meerjarenplan 2015 – 2018 wordt
Plus wordt in maart 2015 opgeleverd.
een vervolg gegeven aan dit initiatief binnen het project ‘Streaming studybooks’ waarbij wordt ingezet op een
Het is nog steeds de bedoeling SURFspot verder te ontwik-
abonnementsmodel. De kennis en ervaring die is opgedaan
kelen van een webwinkel tot een platform waar klanten van
in books.surfspot.nl zal hierin worden meegenomen.
SURFspot naast winkelfunctionaliteit ook aanvullende relevante informatie vinden over het assortiment en waar zij
9
SURFmarket Jaarverslag 2014
Het initiatief om voor een specifieke instelling onder
kennis en gebruikservaringen kunnen delen (SURFspot 3.0).
SURFspot-label een verkoopkanaal in te richten (‘branded
Deze ontwikkeling is onderdeel gemaakt van het project
store’), zoals in 2013 gebeurde voor de rechtenfaculteit
‘Service Delivery Infrastructure’ (one-stop-shop) uit het
van de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR), werd
SURF Meerjarenplan 2015 – 2018 en krijgt verder vorm in 2015.
2.3 Instellingen ondersteunen bij de transitie naar
In 2014 is de SURF Cloudstrategie 2015 – 2018 bepaald,
als opvolger van de genoemde ‘cloud first’ strategie.
de cloud
In 2013 heeft SURFmarket, vanwege het steeds meer op de
Uitgangspunt van de nieuwe cloudstrategie, die tot stand
markt beschikbaar komen van clouddiensten, de transitie
kwam in samenwerking met SURFnet en SURFsara, is dat
ingezet naar de rol van cloudservicebroker: een organisatie
de instellingen nu kunnen kiezen uit drie leveringsmodellen
die instellingen en gebruikers zo goed mogelijk faciliteert
via SURF: de public cloud, de communitycloud en een
bij het afnemen en gebruiken van clouddiensten. Het weg-
combinatie hiervan. In de nieuwe SURF Cloudstrategie
nemen van drempels voor gebruik van clouddiensten is
wordt dus niet langer eerst in de public cloud gekeken,
voor een belangrijk deel gerealiseerd door het bieden van
maar wordt het leveringsmodel gebaseerd op de behoeften
een interessant en direct voor consumenten toegankelijk
van de instellingen. SURF brengt samen met early adopters
cloudaanbod via cloud.surfspot.
eisen en wensen voor clouddiensten in kaart om zo het best passende leveringsmodel te kiezen. Het is de ambitie
Een andere manier om instellingen te ondersteunen bij
van SURF dat haar doelgroep in 2018 een substantieel deel
de transitie naar de cloud is het vraaggeïnspireerd tot
van de behoefte aan clouddiensten via de werkmaatschap-
stand brengen van (nieuwe) raamovereenkomsten voor
pijen van SURF afneemt. De globale taakverdeling tussen
clouddiensten, zodat het aanbod optimaal aansluit op de
de werkmaatschappijen is die van ‘make’ (SURFsara),
vraag. Het portfolio van SURFmarket bevatte eind 2014
‘connect’ (SURFnet) en ‘buy’ (SURFmarket).
ruim 40 bemiddelingsovereenkomsten met clouddiensten. In 19 daarvan participeerden minimaal 2 instellingen. Hoewel het onderwerp cloud steeds meer op de agenda staat binnen het hoger onderwijs bleef daadwerkelijke afname van clouddiensten via SURFmarket door instellingen, studenten en medewerkers het afgelopen jaar achter bij de verwachtingen. Enkele jaren geleden kozen de instellingen samen met SURF voor een ‘cloud first’-strategie. Daarbij was de keuze voor nieuwe applicaties gebaseerd op het afnemen van diensten uit de public cloud, tenzij deze daar niet beschikbaar zijn. In dat geval zouden de instellingen samen specifieke clouddiensten voor de sector beschikbaar stellen in een communitycloud, of uitkomen op private oplossingen. 10
SURFmarket Jaarverslag 2014
SURF Cloudstrategie 2015 – 2018 “De afgelopen jaren zijn er via SURFmarket veel clouddiensten beschikbaar gekomen. Hoewel die voldoen aan de eisen en wensen van de instellingen ten aanzien van privacy en beveiliging, blijft de afname van clouddiensten door de ICT-afdelingen achter bij de verwachtingen. Onderzoekers, docenten en studen ten maken privé wel veel gebruik van public clouddiensten, maar ICT-managers houden veel applicaties toch liever in eigen huis. Zij maken zich vooral zorgen over de vertrouwelijkheid van persoonlijke gegevens. De SURF Cloudstrategie 2015-2018, die tot stand kwam in samenwerking met SURFmarket en SURFsara, speelt veel meer in op de vragen van (groepen) instellingen. In intensieve samenwerking met early adopters brengt SURF eisen en wensen voor clouddiensten in kaart om zo het best passende leveringsmodel te kiezen. Dat kan een clouddienst zijn uit de public cloud (‘buy’), waarvoor SURFmarket dan de overeenkomsten met de leveranciers verzorgt. Het kan ook een oplossing zijn die wordt aangeboden vanuit de veilige communitycloud (‘make’), of een combinatie van die twee. De voorkeur van de instellingen bepaalt hoe het balletje rolt. We kijken bijvoorbeeld met zeven UMC’s naar een alternatief voor hun Exchange-omgeving, en met een aantal universiteiten naar webservices waarmee onderzoekers en studenten een eigen website kunnen opzetten voor hun project.”
Walter van Dijk Programmamanager SURF Cloud, SURFnet
11
SURFmarket Jaarverslag 2014
3
SOFTWARE, CLOUDDIENSTEN EN CONTENT
12
SURFmarket Jaarverslag 2014
SURFmarket werkte in 2014 niet alleen aan de in het vorige hoofdstuk uitgewerkte hoofddoelstellingen, maar ook aan reguliere acquisitie-, beheeren distributieactiviteiten. >
3.1 Ontwikkelingen in het aanbod software,
aansluitingsovereenkomsten, SURFnet de koppeling.
Dat laatste gebeurde ook voor enkele clouddiensten
clouddiensten en content
waarvoor een instelling een eigen licentieovereenkomst In 2014 zijn 100 nieuwe of vernieuwde overeenkomsten
heeft afgesloten met een leverancier.
afgesloten of ingegaan. Daarvan waren er ruim 60 voor software en clouddiensten en 35 voor content.
Voorbeelden van nieuwe clouddiensten die via SURFconext beschikbaar kwamen zijn Van Dale Online, Evalytics
Software en clouddiensten
(een online evaluatietool voor het hoger onderwijs) en
Op het gebied van software werden onder andere de
het Blue Billywig Online Video Platform voor het beheren,
consortiumovereenkomsten met Adobe, IBM (SPSS) en
publiceren, converteren en analyseren van audiovisuele
Microsoft vernieuwd. Deze overeenkomsten hebben een
content.
hoge participatiegraad en kennen een hybride model (gecombineerd lokaal gebruik en gebruik in de cloud).
In totaal waren er eind 2014 209 bemiddelingsovereen komsten van kracht, met 127 ICT-aanbieders. In vrijwel
In het kader van het SURF-programma Digitale Leer- en
alle overeenkomsten is sprake van flexibiliteit, vaak zowel
Werkomgeving (DLWO) is een overeenkomst afgesloten
in looptijd als op groepsniveau.
met een nieuwe aanbieder, te weten Mindgame (educational security awareness game). Voor het programma Toetsen
Op SURFspot waren eind 2014 156 instellingen aangesloten.
en Toetsgestuurd leren (TTL) zijn Turnitin, 12Change — Xerte Online Toolkits (XOT) en Cirrus gecontracteerd. In Learning
Content
analytics is voorzien op basis van bestaande Business
SURFmarket is verantwoordelijk voor het acquireren,
Intelligence contracten zoals die met IBM, SAP en 2AT.
afsluiten en onderhouden van overeenkomsten met (wetenschappelijke) uitgevers. Dat gebeurt in opdracht
Om clouddiensten te kunnen leveren zijn SURFnet en
van UKB (het consortium van universiteitsbibliotheken en
SURFmarket de afgelopen jaren steeds nauwer gaan
de Koninklijke Bibliotheek) en SHB (het samenwerkings-
samenwerken. Clouddiensten van commerciële aanbieders
verband van hogeschoolbibliotheken). Namens UKB werden
en digitale content van uitgevers worden toegankelijk
13 contracten verlengd. Eind 2014 waren 71 (2013: 78) bemid-
gemaakt via SURFconext. Van deze online diensten
delingsovereenkomsten actief met 60 (2013: 70) uitgevers.
konden er eind 2014 (inclusief content) 47 via SURFmarket
13
SURFmarket Jaarverslag 2014
worden aangeschaft (2013: 40). Door de koppeling aan
In overleg met de opdrachtgevers en op basis van de met
SURFconext kunnen gebruikers bij de instellingen veilig
hen opgestelde jaarkalenders werden onder meer de bemid-
met hun instellingsaccount op deze diensten en content
delingsovereenkomsten verlengd met Bio One, LexisNexis
inloggen. SURFmarket verzorgt de hiervoor benodigde
en Jstor. Ook vermeldenswaardig zijn de contracten met
Springer Ebooks en databases, Cambridge University Press, Thomson Reuters en Lippincott Williams & Wilkins (Wolters Kluwer Health). De daling in het aantal afgesloten overeenkomsten ten opzichte van 2013 wordt deels veroorzaakt doordat de onderhandelingen met OUP Journals, Elsevier, Wiley, Springer, OUP Reference, Johns Hopkins en Annual Reviews nog niet waren afgerond, vooral vanwege verscherpte eisen ten aanzien van open access.
3.2 Naast bemiddelen ook diensten leveren Als gevolg van de veranderingen binnen SURF en het MIJN SURFMARKET:
meer beleggen van de uitvoering bij de werkmaatschappijen,
•• Gemiddeld aantal unieke bezoekers per maand: 1.546 (Vergelijking met 2013 is niet te maken, omdat sinds
nam SURFmarket in 2014 de verantwoordelijkheid voor de repositorydienst voor open content Sharekit en de HBO
vorig jaar alle openbare content van SURFmarket.nl is
Kennisbank van SURFshare over. Door deze wijziging bevat
ondergebracht op SURF.nl);
de ICT-marktplaats dus niet langer alleen het aanbod
•• Bereik nieuwsbrief: 2.263 contactpersonen geabonneerd (2013: 2.184).
van ICT-leveranciers en uitgevers, maar ook diensten die SURFmarket zelf aanbiedt om de marktplaats te verrijken. Het gaat om diensten die (nog) niet door de markt worden
SURFSPOT:
geleverd en vaak een sectorspecifiek karakter hebben.
•• Gemiddeld aantal unieke bezoekers per maand: 40.272 (2013: 40.549);
Naar verwachting zal de vraag naar dit type dienstverlening
•• Bereik nieuwsbrief: 5.347 studenten en 9.898 medewerkers geabonneerd (2013 resp. 9.120 en 12.125; Afname laat zich deels verklaren door opschoning van het bestand, daarnaast neemt de animo voor nieuwsbrief als informatiemiddel af. De ‘doorklikratio’ ligt overigens relatief hoog op 6,6% (bench-mark: 3,5%)).
14
SURFmarket Jaarverslag 2014
toenemen.
4
SAMENWERKING
15
SURFmarket Jaarverslag 2014
Samenwerking is voor SURFmarket onmisbaar. Alleen door samen op te trekken binnen en buiten SURF en door samen te werken met nationale en internationale organisaties, kan SURFmarket haar doelstellingen realiseren. >
Toetreding mbo tot SURF “In 2014 is de mbo-sector toegetreden tot SURF. Vooral de grotere mbo-instellingen hadden die wens al langer. Die beschikten al over een SURFnet-aansluiting en hadden dus ervaring met SURF. Nu kunnen alle mbo-instellingen gebruik maken van de diensten van SURFnet, SURFsara en natuurlijk ook die van SURFmarket. Zoals het afnemen van software en content via Mijn SURFmarket en SURFspot, en deelnemen aan gezamenlijke aanbestedingen. Ook clouddiensten zijn voor het mbo belangrijk. Essentieel daarbij zijn regie en een ontsluitingsmechanisme. Regie houdt in dat er goede producten en diensten beschikbaar zijn tegen de juiste licentievoorwaarden. Via SURFmarket hopen instellingen meer flexibiliteit te krijgen, zoals pay-per-use of de mogelijkheid tot kortlopende licenties. Als ontsluitingsmechanisme ontwikkelen we MBOcloud, een marktplaats waarin digitaal lesmateriaal en clouddiensten beschikbaar komen voor de mbo-instellingen en waar de samenwerkingsinfrastructuur SURFconext onderdeel van zal uitmaken. Om de mbo-instellingen voor te bereiden op de veranderingen heeft SURFmarket intakegesprekken gevoerd en zijn er productvergelijkingen gemaakt en kosten-berekeningen uitgevoerd. Dat is door de instellingen zeer op prijs gesteld. We zijn ook blij met de mogelijkheid om meer te kunnen samenwerken met het hoger onderwijs, bijvoorbeeld op het gebied van informatiebeveiliging. Veel van de problematiek is hetzelfde en niemand wordt er beter van als daarvoor in elke onderwijssilo aparte oplossingen komen.”
Jan Bartling Manager saMBO-ICT 16
SURFmarket Jaarverslag 2014
4.1 Toetreding mbo tot SURF
van iAAS-platformen. Ook participeerde SURFmarket in het Global Service Delivery (GSD) initiatief. Hoewel het voor-
In mei 2014 trad de mbo-sector toe tot SURF. Daardoor
nemen was om samen met onder andere Internet2, Janet,
zijn alle diensten van SURFmarket, SURFnet en SURFsara
AArnet en Nordunet een portfolio aan clouddiensten te rea-
beschikbaar voor het mbo en kunnen mbo-instellingen
liseren, was er in 2014 alleen sprake van actieve kennisdeling.
licenties voor software, content en clouddiensten afnemen
Op het gebied van content heeft SURFmarket samengewerkt
van SURFmarket. In 2014 werd de dienstverlening aan deze
in ICOLC-verband (International Coalition of Library Consortia),
nieuwe doelgroep voorbereid. In het vierde kwartaal werd
vooral door het uitwisselen van ervaringen en kennis van
een vijftal instellingen als pilot op SURFmarket aangesloten.
business modellen (inclusief open access).
In 2015 gaat de pilot over in reguliere exploitatie. 4.4 Samenwerking binnen SURF 4.2 Samenwerking met nationale partners SURF Meerjarenplan 2015-2018 In 2014 is een nieuwe partnerovereenkomst gesloten
In 2014 heeft SURFmarket intensief meegewerkt aan het tot
met APS IT-diensten en SLBdiensten, die respectievelijk
stand komen van het nieuwe SURF Meerjarenplan 2015 – 2018.
het primair, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs
Het is de ambitie van SURF om voor haar doelgroep ICT-
bedienen. De overeenkomst kent een looptijd (met
voorzieningen te bieden die aansluiten bij de actuele
terugwerkende kracht) van 2013 tot en met 2017 en
behoefte van eindgebruikers en samen met de instellingen
heeft betrekking op de samenwerking bij consortium-
in te spelen op de enorme dynamiek in de ICT-ontwikkelingen.
overeenkomsten. Met APS IT-diensten is overeenstemming
Het Meerjarenplan bepaalt de innovatieagenda van SURF
bereikt over het continueren van de samenwerking voor
en daarmee ook die van SURFmarket. Het is voor het eerst
SURFspot ten behoeve van basisonderwijs voor 2015.
dat SURFmarket binnen een Meerjarenplan de directe verantwoordelijkheid draagt voor onderdelen uit het plan, en zich daardoor naast exploitatie- ook op deze wijze op innovatie-
17
SURFmarket Jaarverslag 2014
4.3 Samenwerking met internationale partners
activiteiten richt.
In Europees verband werkte SURFmarket met SURFnet aan
Cloudcomputing
vergaande samenwerking op het gebied van cloudcomputing.
Op het gebied van cloudcomputing trok SURFmarket samen
Dat gebeurde met onder andere Europese nationale onder-
met de andere werkmaatschappijen op richting service
zoeks- en onderwijsnetwerkorganisaties die zijn verenigd in
providers. Ook is in samenwerking met SURFnet afstemming
GÉANT Association. De eerste resultaten zullen naar verwach-
geweest met instellingen over de aanwezige cloudvraagstuk-
ting in 2015 zichtbaar worden via contracten met vendoren
ken en de manier waarop SURFmarket daarbij zou kunnen
faciliteren. Omdat het onderwerp cloud zo verweven is in de INNOVATIEACTIVITEITEN VAN SURFMARKET IN SURF MEERJARENPLAN 2015 – 2018
vele programma’s van het SURF Meerjarenplan 2015 – 2018 werden de activiteiten van de SURF-taskforce Cloud afgerond en is de taskforce opgeheven. De nieuwe strategie is per
•• Het realiseren van een ‘one-stop-shop’ Gebruikers hebben behoefte aan geïntegreerde en laagdrempelige
2015 de gezamenlijke verantwoordelijkheid van de werkmaatschappijen van SURF.
ICT-dienstverlening. Met de ‘one-stop-shop’ geeft SURF invulling aan deze behoefte, in eerste instantie bij consumerende klanten, daarna
Daarnaast werd aandacht besteed aan de verdere implemen-
ook bij faciliterende en regievoerende klanten. Het is de bedoeling dat
tatie van het Juridisch Normenkader Cloud Services HO,
alle ICT-voorzieningen, van commodity clouddiensten tot en met zeer
de best practice clausules voor overeenkomsten met service
geavanceerde toepassingen, eenvoudig en eenduidig toegankelijk zijn.
providers en Service Level Agreements (SLA’s).
•• Het leveren van streaming studybooks Een aantrekkelijk aanbod van digitale studieboekenis een zeer actuele
Gezamenlijk accountmanagement Ook de samenwerking tussen SURFmarket en SURFnet op
behoefte bij studenten en docenten. Omdat de markt hierin nog onvol-
het gebied van accountmanagement werd het afgelopen
doende voorziet, werkt SURFmarket aan het via een abonnementsmodel
jaar voortgezet. De afstemming met instellingen krijgt hier-
beschikbaar stellen van streaming content op ‘any device’.
mee steeds meer één SURF-gezicht. Communicatie richting de instellingen gebeurde zoveel mogelijk gezamenlijk met
•• Het faciliteren van open access Op het gebied van open access is de markt sterk in beweging. Het hoger
de andere werkmaatschappijen van SURF, onder andere via SURF.nl.
onderwijs heeft via de VSNU en de Vereniging van Hogescholen en samen met OC&W een duidelijk open access-beleid bepaald. SURFmarket gaat een bijdrage leveren aan een naadloze transitie van het huidige abonnementsmodel naar het model van open access. •• Het bijdragen aan efficiënte bedrijfsprocessen Bij instellingen groeit de behoefte om gezamenlijk op te trekken, gezamenlijk ICT te ontwikkelen en kennis te delen ten aanzien van hun bedrijfsprocessen, zodat deze zo efficiënt mogelijk kunnen plaatsvinden. SURFmarket gaat de instellingen daarbij ondersteunen en faciliteren.
18
SURFmarket Jaarverslag 2014
5
PERSONEEL EN ORGANISATIE
In 2014 waren gemiddeld 48 personen (2013: 41 personen) werkzaam bij SURFmarket. Uitgedrukt in fte komt dat neer op gemiddeld 44,00 fte (2013: 39,10 fte). >
DIRECTIE
STAF
TEAM VENDOR MANAGEMENT
19
SURFmarket Jaarverslag 2014
INNOVATIE MANAGEMENT
TEAM CUSTOMER MANAGEMENT
TEAM CHANNEL MANAGEMENT
Organisatiestructuur
MAN-VROUWVERHOUDING MAN-VROUWVERHOUDING 2014 2014 per per 31 31 december december 2014 2014 (2013: (2013: 44% 44% vrouw, vrouw, 56% 56% man) man)
Anticiperend op ontwikkelingen in de markt, binnen SURF
vrouw vrouw
53% 53%
man man
4477% %
47% 47%
en specifiek binnen SURFmarket is de organisatiestructuur in 2014 aangepast. Door de introductie van ‘Innovatie Management’ kan sturing worden gegeven aan de innovatieactiviteiten en worden exploitatie en innovatie met elkaar in balans gebracht. Daarnaast zijn alle vendormanagementactiviteiten in één nieuw team samengebracht, waardoor efficiënter en slagvaardiger kan worden gewerkt.
5533 %%
Gezamenlijke huisvesting Om invulling te geven aan het besluit om heel SURF — met uitzondering van SURFsara — op één plaats te huisvesten, stond 2014 in het teken van samen met SURFnet en SURF voorbereiden daarvan. Een gezamenlijk projectteam boog zich over de selectie en inrichting van het nieuwe kantoor,
GEMIDDELD GEMIDDELD ZIEKTEVERZUIM ZIEKTEVERZUIM 2014 2013 (percentage) (percentage)
de gezamenlijke ICT-voorzieningen, en een gezamenlijk facilitair team. Per 2015 kan SURFmarket samen met SURFnet
5% 5%
en SURF (inclusief SaNS Expertisecentrum) hiervan de
4,98 4,98
vruchten plukken. De principes van ‘Het Nieuwe Werken’,
4% 4%
zoals SURFmarket al hanteerde, zijn op de nieuwe locatie
44
SURF-breed ingevoerd onder het label het ‘SURF-werken’.
3% 3% 2,7 2,7
2% 2%
De kantoorruimte fungeert eveneens als ontmoetingsplek voor samenwerking met en binnen de doelgroep van SURF.
1% 1%
0% 0% 2012 2012
20
SURFmarket Jaarverslag 2014
2013 2013
2014 2014
Een slagvaardige en efficiënte organisatiestructuur “In 2014 hebben we diverse wijzigingen in de organisatiestructuur doorgevoerd om goed te kunnen blijven inspelen op alle ontwikkelingen, zoals de ontwikkeling van onze clouddienstverlening, de toetreding van het mbo, het oppakken van innovatie-activiteiten en de meerjarige ontwikkeling naar een excellente ICTmarktplaats. Om de innovatieactiviteiten te kunnen sturen en de verantwoordelijkheid voor innovatie en exploitatie goed te kunnen scheiden is een nieuw bedrijfsonderdeel ‘Innovatie Management’ in het leven geroepen. En om slagvaardiger en efficienter te kunnen opereren hebben we alle bedrijfsondersteunende medewerkers en teams ondergebracht in één staf-onderdeel (voorheen waren Finance & Control en ICT nog separate onderdelen) én zijn de teams die verantwoordelijk zijn voor het portfolio software, content en clouddiensten samengevoegd tot één team Vendor Management. Dit heeft er ook toe geleid dat we het managementteam compact en overzichtelijk konden houden. De teams Customer Management en Channel Management bleven verder ongewijzigd. We hebben de nieuwe organisatiestructuur gefaseerd ingevoerd en sinds 1 november zit iedereen op zijn plek. De aanpassingen hebben natuurlijk best het nodige gevraagd van iedereen, maar we zijn er met elkaar voor gegaan en we kunnen trots zijn op het resultaat!”
Audrey Visscher Deputy Managing Director SURFmarket 21
SURFmarket Jaarverslag 2014
SURF, SURFnet en SURFmarket verhuisd naar één locatie “Eind 2014 zijn SURF, SURFnet, SaNS en SURFmarket verhuisd naar een gezamenlijk kantoor op Hoog Catharijne in Utrecht. Zo’n verhuizing heeft heel wat voeten in de aarde. Niet alleen zijn er in een nieuw pand allerlei voorzieningen nodig, je hebt ook te maken met vier organisaties. Vanuit iedere werkmaatschappij zaten er dan ook mensen in de werkgroep Facilitair, waarvan ik voorzitter was. Bij een verhuizing moet je over van alles nadenken, van de inrichting van de keuken, de cateraar en de koffiemachines, tot het regelen van de daadwerkelijke verhuizing, beveiliging, toegangscontrole en het schoonmaakbedrijf. Binnen de werkgroep zijn ook afspraken gemaakt en procedures opgesteld die per 2015 van kracht zijn geworden. Iedere organisatie had in de loop der jaren eigen procedures en afspraken vastgelegd, bijvoorbeeld de taken van de receptie en het serviceniveau van het vergadercentrum. We hebben relatief veel aandacht besteed aan het gelijktrekken van deze afspraken. In de praktijk zijn we geneigd om, met de eigen situatie in het achterhoofd, te kijken naar onderlinge verschillen in plaats van overeenkomsten. Daar zijn we in geslaagd vind ik, al liggen er nog genoeg uitdagingen. Het was een leuk, leerzaam en intensief project. De verhuizing zelf is me erg meegevallen. Vanaf vrijdag 2 januari konden alle 175 medewerkers van SURF, SURFnet en SURFmarket in het nieuwe kantoor aan de slag, met koffie en draadloos internet.”
Jan Mulder Facility Manager SURF 22
SURFmarket Jaarverslag 2014
6
FINANCIËN 6.1 Toelichting op de jaarcijfers
6.3 Winst en verliesrekening over 2014 > pagina 25
Het financiële jaar 2014 is afgesloten met een resultaat
Het bruto omzetresultaat was in 2014 nagenoeg gelijk
van € 69.775 na belastingen (begroot € 53.394),
aan dat in 2013. De netto omzet uit licenties en de
tegenover € 65.636 na belastingen in 2013. Zowel
Algemene Dienstverleningsovereenkomst (ADVO)
het bruto omzetresultaat als de kosten over 2014
was in 2014 € 0,01 mln hoger dan in 2013. De omzet uit
zijn nagenoeg gelijk aan die in 2013.
SURFspot kwam in 2014 € 1,4 mln lager uit dan in 2013. Dit verschil heeft vooral te maken met een in 2013 uitgevoerde eenmalige actie voor hardwareverkopen
6.2 Balans per 31 december 2014 > pagina 24
die leidde tot +€ 1,2 mln extra omzet maar geen extra
(voor resultaatbestemming)
marge (conform afspraak met vendor). De gerealiseerde marge in SURFspot was door tariefaanpassing € 0,07 mln
Per 1 januari 2015 is SURFmarket verhuisd naar een
hoger dan in 2013.
gezamenlijke, nieuwe locatie voor alle Utrechtse SURF-onderdelen. Als gevolg hiervan is een inhaal-
Per 1 januari 2014 is het (uniforme) opslagtarief voor
afschrijving (€ 0,13 mln) doorgevoerd over de
software & cloud verlaagd van 6,5% naar 4,5%. Met
geactiveerde verbouwings- en inrichtingskosten
ingang van 2015 zal het opslagtarief verder worden
van de huidige locatie.
verlaagd naar 2,5% en zal de (vaste) bijdrage uit de Algemene Dienstverleningsovereenkomst (ADVO)
In augustus 2014 is gestart met de ontwikkeling
opbrengstenneutraal worden verhoogd. Dit is conform
van de nieuwe webwinkel voor SURFspot. De lancering
de met het ICT-manage-ment van instellingen gemaakte
hiervan vindt plaats in maart 2015. De ontwikkelkosten
afspraken voor het meerjarige tariefbeleid.
(€ 0,09 mln) zijn in 2014 geactiveerd en zullen worden afgeschreven over de verwachte gebruiksduur (2 jaar).
23
SURFmarket Jaarverslag 2014
BALANS
31-12-2014 31-12-2013
Balans per 31 december 2014 (voor resultaatbestemming)
Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Vlottende activa Vorderingen: Debiteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Vorderingen op groepsmaatschappijen Belastinglatenties Overige vorderingen en overlopende activa
10.670.924 6.612 81.182 12.841 618.730 11.390.289
Liquide Middelen
15.383.088
Bron: jaarrekening 2014, voorzien van goedkeurende accountantsverklaring Alle bedragen zijn vermeld in euro’s.
24
SURFmarket Jaarverslag 2014
692.851 155.780 848.631
€ 27.622.008
806.707 383.911 1.190.618
8.772.830 7.068 38.036 10.935 850.078 9.678.947 26.953.575 € 37.823.140
31-12-2014 31-12-2013
Eigen vermogen Aandelenkapitaal Agio Wettelijke reserves Algemene reserve Onverdeeld resultaat Kortlopende schulden Crediteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Schulden aan groepsmaatschappijen Overige schulden en overlopende passiva
113.445 45.378 692.851 1.880.876 69.775 2.802.325
113.445 45.378 806.707 1.701.384 65.636 2.732.550
7.846.318 4.268.457 24.145 12.680.763 24.819.683
9.666.908 4.285.909 187.559 20.950.214 35.090.590
€ 27.622.008
€ 37.823.140
WINST EN VERLIESREKENING
31-12-2014 31-12-2013
Winst en verliesrekening over 2014
Netto-omzet Kostprijs van de omzet Bruto omzetresultaat
7.427.332 8.923.642 2.085.785 3.580.608 € 5.341.547 € 5.343.034
Personeelskosten Afschrijvingskosten Huisvestingskosten Kantoorkosten ICT onderhoud en beheer Communicatiekosten Overige kosten Som der kosten
goedkeurende accountantsverklaring. Alle bedragen zijn vermeld in euro’s.
25
SURFmarket Jaarverslag 2014
€ 5.345.350
€ 5.352.149
Bedrijfsresultaat
- 3.803 - 9.115
Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten
95.821 94.714 4.799 3.554
Resultaat vóór belastingen
87.219 82.045
Belastingen
17.444 16.409
Resultaat ná belastingen
Bron: jaarrekening 2014, voorzien van
4.046.594 4.032.427 471.520 412.707 337.892 307.351 96.884 97.217 262.005 194.323 91.513 150.388 38.942 157.736
91.022 91.160
€ 69.775
€ 65.636
COLOFON Tekst SURFmarket i.s.m. Daphne Riksen Ontwerp Studio Koelewijn Brüggenwirth, Den Haag Fotografie Robert Lagendijk, Annemiek van der Kuil, Jelmer de Haas SURFmarket bv Kantoren Hoog Overborch (Hoog Catharijne) Moreelsepark 48 Postbus 19035 3501 DA Utrecht 088 7873000 www.surf.nl/surfmarket © SURFmarket bv 2015