JAARVERSLAG 2012 Wat SURFMaRKEt REaliSEERdE in 2012

JAARVERSLAG 2012 Wat SURFMARKET realiseerde in 2012

INHOUDsopgave voorwoord Wat Wat SURFMARKET SURFMARKET realiseerde in 2012 realiseerde in 2011 1 Voorwoord

3

2 Exploitatie 2.1 Doelstellingen en resultaten 2.2 Software 2.3 Content 2.4 SURFdiensten = SURFmarket 2.5 Organisatie

5 6 8 11 13 13

3 Innovatie

15

4 Samenwerking

18

5 Financiën 5.1 Toelichting op de jaarcijfers 5.2 Balans 5.3 Winst- en Verliesrekening

21 21 22 23

SURF en haar werkmaatschappijen presenteren hun belangrijkste, gezamenlijke resultaten van 2012 in een online jaarbeeld. Daar zijn ook de jaarverslagen van SURF, SURFnet en SURFsara te vinden. www.surf.nl/jaarbeeld

2

SURFmarket Jaarverslag 2012 – SURFmarket bv – Utrecht Uitgave: SURFmarket bv – Kenmerk: 20130444

1

VOORWOORD

3

SURFMARKET Jaarverslag 2012

SURFmarket is onderdeel van de SURF-organisatie. Daarin werken Nederlandse universiteiten, hogescholen en onderzoeksinstellingen nationaal en internationaal samen aan innovatieve ICT-voorzieningen voor onderwijs en onderzoek. SURF kent een aantal werkmaatschappijen, elk met een eigen aandachtsgebied: SURFmarket, SURFnet, SURFshare en SURFsara. >

> SURFmarket voorziet het (hoger) onderwijs en onderzoek en hun eindgebruikers tegen aantrekkelijke voorwaarden van kwaliteitsproducten en -diensten op het brede terrein van ICT. Door inkoop (meestal door het verzorgen van aanbestedingen) en bemiddeling komt tegen speciale voorwaarden een breed assortiment beschikbaar voor deze doelgroep. SURFmarket faciliteert vervolgens het afsluiten en afrekenen van licenties en de distributie van en de toegang tot de betreffende software, clouddiensten en content. >

Begin 2012 introduceerde SURFmarket een volledig ver

De combinatie van deze drie omgevingen gaat ervoor zorgen

nieuwde licentieomgeving als resultaat van het project

dat instellingen clouddiensten eenvoudig kunnen afnemen.

Licentiemodellen Next Generation (LMNG). Met het nieuwe SURFmarket.nl is de basis gelegd voor de toekomst, met

De waarde van de licentieafdrachten voor software kwam

name omdat het systeem flexibele licentievormen mogelijk

in 2012 uit op € 22,0 mln (2011: € 20,7 mln), exclusief die

maakt en bijvoorbeeld het afrekenen van clouddiensten

van de partnerorganisaties SLBdiensten en APS IT-diensten.

naar gebruik faciliteert. Het ontwikkelen en realiseren hier-

Voor content bedroegen de licentieafdrachten € 23,2 mln

van heeft de afgelopen jaren veel aandacht en energie

(2011: € 37,3 mln). De daling ten opzichte van 2011 heeft

van SURFmarket gevraagd. In 2012 konden instellingen,

direct te maken met verlate intekening (in 2013) op diverse

aanbieders en natuurlijk SURFmarket zelf (eindelijk) het

eind 2012 vernieuwde bemiddelingsovereenkomsten.

resultaat van alle inspanningen oogsten. De omzet vanuit de webwinkel SURFspot.nl kwam in 2012 De toenemende samenwerking tussen de verschillende

uit op € 3,1 mln (2011: € 3,7 mln), bij een afzet van 137.000

SURF-organisatieonderdelen met steeds meer internationale

producten (2011: 155.000 producten).

contacten en de gewenste positionering als ICT-marktplaats voor het hoger onderwijs en onderzoek, leidde tot de intro-

Dit jaarverslag beschrijft de belangrijkste resultaten en acti

ductie van een nieuwe naam: SURFmarket. Ook werd meer

viteiten van SURFmarket in 2012. Deze worden beschreven

eenheid en samenhang in de communicatie van de SURF-

in hoofdstuk 2 Exploitatie en hoofdstuk 3 Innovatie. Ook is

organisatie gebracht. Dat gebeurde door een vernieuwde

er een hoofdstuk gewijd aan het onderwerp Samenwerking.

huisstijl, die tijdens de viering van het 25-jarig bestaan

Het laatste hoofdstuk bevat een presentatie van de jaarcijfers.

van SURF werd bekendgemaakt. De ontwikkelingen op het gebied van cloud computing zorgden ervoor dat SURFmarket zich verder bleef ontwikkelen. Vooral met SURFnet is de samenwerking in 2012 geïnten siveerd. In 2011 was al een gezamenlijk team opgericht voor vendor management. Dit team richt zich op het tot stand brengen van een aantrekkelijk aanbod van clouddiensten. In 2012 werden de nieuwe innovatieactiviteiten van SURFmarket om de dienstverlening verder te ontwikkelen ondergebracht in het programma SURFworks van SURFnet. Dat gebeurde primair omdat SURFmarket.nl, SURFspot.nl (inclusief het in ontwikkeling zijnde clouddistributiekanaal) en SURFconext steeds meer met elkaar samenhangen. 4


2

EXPLOITATIE

5


SURFmarket fungeert namens de bij SURF aangesloten instellingen als inkoop- en dus als aanbestedingsorganisatie voor een jaarlijks vast te stellen kernpakket. De samenstelling van het kernpakket is in 2012 niet gewijzigd. >

Het jaar 2012 begon met een mijlpaal in de dienstverlening van SURFmarket. Na een meerjarige projectperiode ging op 23 februari 2012 de compleet vernieuwde licentieomgeving (SURFmarket.nl) in productie. >

De nieuwe licentieomgeving maakt flexibiliteit mogelijk door bijvoorbeeld kortere looptijden van de bemiddelingsovereenkomsten te faciliteren, evenals nieuwe gebruiksen afrekenmodellen, zoals het achteraf – op basis van daadwerkelijk gebruik – afrekenen van clouddiensten. Instellingen

2.1 Doelstellingen en resultaten

Zorgen dat de nieuwe licentieomgeving (SURFmarket.nl) maximaal wordt benut en de instellingen hierover tevreden zijn

krijgen via SURFmarket.nl online tools aangeboden om binnen het licentieaanbod goed te kunnen zoeken en rekenen.

Er is veel aandacht gegeven aan de introductie van

Via een ‘winkelmand’ kunnen zij eenvoudig licenties afsluiten

SURFmarket.nl in de vorm van begeleiding van gebruikers,

en krijgen zij hun facturen digitaal aangeboden. Het systeem

zowel intern als extern. Onder andere servicepagina’s,

geeft daarnaast meldingen en verwijzingen wanneer instel-

instructiemateriaal en Frequently Asked Questions werden

lingen rekening moeten houden met hun aanbestedingsplicht.

beschik-baar gesteld. Gedurende het gehele jaar is met de

Ook aanbieders kregen in 2012 een nieuwe omgeving met

instellingen intensief over de nieuwe licentieomgeving

verbeterde selfservice-opties en medewerkers van

gecommuniceerd via nieuwsbrieven en webinars en ook

SURFmarket kregen nieuwe backendsoftware.

voor aanbieders zijn diverse activiteiten georganiseerd.

De doelstellingen die SURFmarket zich voor 2012 had

In april en november zijn onderhoudsreleases van SURF

gesteld, waren onder andere gericht op het benutten van

market.nl uitgebracht, die verbeteringen en uitbreidingen

de nieuwe omgeving, het realiseren van flexibele licentie

bevatten.

overeenkomsten en het tegen gunstige voorwaarden aanbieden van clouddiensten.

Hoewel zo’n compleet nieuwe omgeving wennen was, waren er veel enthousiaste reacties. De mate waarin instellingen tevreden zijn zal begin 2013 blijken uit een klanttevredenheidsonderzoek, dat oorspronkelijk gepland was voor 2012. Dit uitstel geeft instellingen uitgebreider de gelegenheid de nieuwe licentieomgeving SURFmarket.nl te leren kennen.

Verder professionaliseren van de dienst verlening, met nadruk op doorontwikkeling naar een klantgerichte organisatie Deze doelstelling om de dienstverlening verder te profes sionaliseren heeft in alle teams van SURFmarket nadrukkelijk aandacht gekregen. Ook hier geldt dat de mate van 6


tevredenheid zal blijken uit het nog uit te voeren klant

diensten en content. Door de nieuwe licentieomgeving

tevredenheidsonderzoek.

konden licenties aanzienlijk flexibeler aan instellingen worden aangeboden.

Er is gewerkt aan verhoging van de efficiency bij het afhandelen van vragen en een selectieproces gestart voor

Met de instellingen is overlegd welke vormen van flexibiliteit

een ticketsysteem om binnenkomende vragen te ‘loggen’.

gewenst zijn bij welke overeenkomsten. Het beoogde aantal

De licentiemanagers en de medewerkers van de licentiedesk

van twintig afgesloten flexibele bemiddelingsovereenkomsten

zijn zich meer gaan specialiseren. Er is een customer feed-

is gehaald. Zo werden vijftien bemiddelingsovereenkomsten

back systeem (Mopinion) ingezet om feedback te krijgen

afgesloten die flexibiliteit bieden op het niveau van het aantal

van de gebruikers van SURFspot.nl.

gebruikers waarop een licentie kan worden afgesloten (groepen gebruikers via een groepslicentie) en kennen zesentwin-

Ten behoeve van de nieuwe licentieomgeving is een

tig overeenkomsten flexibiliteit in zowel aantallen gebruikers

acceptatie- en productieomgeving ingericht en zijn

als gebruiksduur (keuze uit één of drie jaar).

functionele en ketentests uitgevoerd/ondersteund. Ook is er een verbetertraject uitgevoerd op het gebied van het communicatieplatform Lync. In SURF-verband heeft SURFmarket gewerkt aan het

In samenwerking met SURFnet onder goede voorwaarden beschikbaar stellen van clouddiensten van relevante cloudaanbieders (vendor management)

ontwikkelen van Security-beleid en bewustwording bij medewerkers.

Door de nauwe samenwerking van SURFmarket en SURFnet in het gezamenlijke vendor management team werd de

De financiële procedures zijn aangepast op de nieuwe

doelstelling om tenminste tien nieuwe clouddiensten aan te

licentieomgeving. De interne rapportagemogelijkheden

bieden via SURFconext, de samenwerkingsinfrastructuur van

vanuit SURFmarket.nl en SURFspot.nl zijn verder

SURFnet, ruim gehaald. Eind 2012 konden vijftien van zulke

uitgebreid (managementinformatie).

diensten via SURFmarket worden aangeschaft, waaronder

Realiseren van flexibele licentievoorwaarden en daarmee het flexibiliseren van bemiddelingsovereenkomsten

clouddiensten van de ‘big five’ (Google, Microsoft, Cisco, IBM en SAP) en diensten voor personal storage en educatieve doeleinden (e-learning). Eind 2012 waren negen uitgevers met hun content technisch

7


De kern van de dienstverlening van SURFmarket bestond

gekoppeld aan SURFconext, onder meer Beeld en Geluid in

in 2012 uit het tot stand brengen en onderhouden van een

Academia, EBCSOhost, MetaPress (database met toegang tot

kwalitatief hoogwaardig licentieaanbod voor het (hoger)

de SpringerLink-dienst van Springer) en Elsevier (SciVerse

onderwijs en onderzoek voor met name software, cloud

ScienceDirect). De doelstelling om het aantal aansluitingen

van contentaanbieders op SURFconext met tien uit te breiden

tot rechtsgeldige bemiddelingsovereenkomsten. Instellingen

is daarmee net niet gehaald. Van de in 2012 nieuw afgesloten

die de aanbestedingsgrens bereiken, kunnen binnen het DAS

content-overeenkomsten zijn er twaalf ‘SURFconext-ready’,

een offerteverzoek doen. Afgelopen jaar is bekeken of er na

waaronder die met Karger, Walter de Gruyter en Annual

afloop van aanbestedingstrajecten een rol is weggelegd voor

Reviews.

SURFmarket op het gebied van contractmanagement en is onderzocht hoe SURFmarket dat zou kunnen invullen. Naar

Er is een marktanalyse en omgevingsverkenning uitgevoerd

verwachting wordt deze uitbreiding van de dienstverlening

naar de rol van SURFmarket bij de levering van digitale studie-

in 2013 opgepakt.

boeken aan het hoger onderwijs. Dat gebeurde op verzoek van hogescholen en educatieve uitgeverijen, die hun content

De doelstelling om in 2012 alle bestaande leveranciers van

graag willen leveren via de samenwerkingsinfrastructuur

standaardsoftware op te nemen in het DAS is niet gehaald,

SURFconext. Het is de bedoeling dit in 2013 met behulp

omdat het voorlichtingstraject meer tijd vergde dan voorzien.

van pilots vorm te geven.

Eind 2012 was het DAS voor 75% gevuld. Via voorlichtings-

Verbreden van het ICT-assortiment voor eindgebruikers

films is uitgelegd hoe aanbieders zich in het DAS kunnen registreren. Het DAS is in 2012 geschikt gemaakt voor opname van aanbieders van clouddiensten, in eerste instantie voor docsharing, later voor alle clouddiensten. Ten behoeve

Het assortiment van SURFspot.nl werd uitgebreid met onder

daarvan zijn de functiegebieden in het DAS uitgebreid.

meer producten van zeven nieuwe aanbieders (waaronder clouddiensten zoals Evernote en Braint). Daar stond helaas

Nieuwe aanbieders zijn standaard in het DAS opgenomen.

tegenover dat als gevolg van het door Microsoft wereldwijd

De overeenkomsten die SURFmarket met aanbieders afsluit

beëindigen van de studentenlicentie Windows 8 niet beschik-

zijn in 2012 flexibel opgezet, waardoor het vendor manage-

baar is gekomen voor studenten. Dit had ten opzichte van

ment team met nieuwe aanbieders eenvoudiger contracten

de begroting een aanzienlijke negatieve impact op omzet

kan samenstellen. Die contracten bevatten al dan niet clausules

en afzet.

over de koppeling naar SURFconext en maken verkoop van producten via SURFspot.nl mogelijk. In deze flexibele contrac-

8


2.2 Software

ten zijn de clausules verwerkt uit het zogenaamde ‘Juridisch

Dynamisch Aankoop Systeem (DAS)

Normenkader Cloud Services HO’ dat Van Doorne Advocaten

De aanbesteding van het softwaredeel van het kernpakket

afgelopen najaar opstelde in opdracht van SURF. Aan de hand

wordt sinds april 2011 in de praktijk gebracht door middel van

van deze best practice clausules op het gebied van privacy,

een digitaal Dynamisch Aankoop Systeem (DAS), een soort

vertrouwelijkheid, eigendom en beschikbaarheid van data in

catalogus waarin ICT-aanbieders (rechthebbenden) worden

de cloud kunnen met cloudleveranciers afspraken worden

opgenomen. Het DAS ondersteunt het proces om te komen

gemaakt, die een veilig gebruik van clouddiensten waarborgen.

Aanbesteding audiovisuele apparatuur

Topper’ werd nieuw leven ingeblazen. Daarnaast zijn

Na eerdere succesvolle optionele aanbestedingstrajecten

de gebruikelijke campagnes gevoerd, waaronder de

op het gebied van hardware (LaPAS, Landelijk Project

Back2School-campagne die als motto had: ‘Wie nadenkt

Aanbesteding Serverapparatuur in 2009 en LaPAN voor

kijkt op SURFspot.nl’. Het plan van aanpak voor SURFspot.nl

Netwerkcomponenten in 2011) is in 2012 een aanbestedings-

wordt in 2013 verder uitgevoerd.

traject uitgevoerd voor audiovisuele apparatuur (LaPAAV). Aan dit traject deden vijf universiteiten mee. Met drie aan

ELO’s

bieders werden raamovereenkomsten gesloten. Dit leverde

In 2012 verliep de overeenkomst voor elektronische leer

de deelnemende universiteiten ten opzichte van hun eerdere

omgevingen (ELO’s). Omdat deze markt in beweging is en

contracten een extra korting op van tien tot vijftien procent.

er steeds meer componenten als clouddienst beschikbaar

Voor andere onderwerpen (pc’s, notebooks en storage)

komen, bleken de instellingen niet in staat hun vraag vol

bestond in 2012 onvoldoende belangstelling.

doende nauwkeurig te articuleren. Onder andere om hieraan tegemoet te komen, ontwikkelt SURF met een brede groep

Nieuwe en vernieuwde overeenkomsten

betrokkenen het innovatieprogramma Onderwijs@DLWO

SURFmarket stelt zich ten doel een assortiment te bieden

(digitale leer- en werkomgeving). In afwachting van voldoen-

dat tegemoet komt aan de concrete behoeften van de instel-

de duidelijkheid over de gewenste functionaliteit waarmee

lingen en dat past bij de digitale levensstijl van de student.

een nieuw selectietraject in kan worden gegaan, is de

In 2012 zijn 47 nieuwe of vernieuwde overeenkomsten

bestaande ELO-overeenkomst verlengd.

afgesloten of ingegaan, waaronder die met Microsoft, Blackboard en Apple (partnershop). In totaal waren er

Overig

eind 2012 115 bemiddelingsovereenkomsten van kracht,

In verband met de uitfasering per eind 2012 van de SURFnet-

met 92 ICT-aanbieders.

diensten SURFmedia (video), SURFgroepen (docsharing) en SURFcontact (HD videoconferencing tussen de UMC’s) zijn

SURFspot.nl

hiervoor aanbieders gezocht en opgenomen in het DAS.

Het aantal instellingen dat is aangesloten op SURFspot.nl

Daarvoor zijn samen met SURFnet speciale vendordagen

nam in 2012 toe van 128 naar 148 (een stijging van 15,6%).

voor de instellingen georganiseerd, waar leveranciers hun

In 2012 kwamen weinig tot geen nieuwe (releases van)

producten konden tonen.

populaire producten beschikbaar voor het Windows- en

9


Mac-platform. Daarnaast kon onvoldoende worden inge-

Met de klankbordgroep Aanbesteden is regelmatig overleg

speeld op de sterk groeiende tablet- en apps-markt.

gevoerd. Deze groep adviseert SURFmarket op het gebied

Het gebruik van SURFspot.nl liep daardoor terug. In een

van aanbesteden en bestaat uit vertegenwoordigers van

plan van aanpak zijn maatregelen benoemd om SURFspot.nl

CvDUR (Coördinatie Vergadering Directies Universitaire

(in haar huidige vorm) weer groeiperspectief te bieden.

Rekencentra), COMIT (ICT-directeuren van HBO-instellingen),

Er werden acties opgestart om het assortiment aantrek

UPI (Universitair Platform Inkoop) en HIP (Hogeschool Inkoop

kelijker te maken en de tweewekelijkse actie ‘One Day

Platform).

100000 80000 60000 40000 UNIEKE BEZOEKERS SURFSPOT.NL 2012

Statistische gegevens SURFmarket 2012

20000 140000 0 120000

SURFmarket.nl: jan

feb

mrt

apr

mei

jun

jul

aug

sep

okt

nov

dec

100000

Gemiddeld aantal unieke bezoekers SURFspot.nl per maand: 83.626

60000

Aantal nieuwsbriefabonnees (studenten): 17.653 Aantal medewerkers 16.794

40000

Unieke bezoekers SURFspot.nl 2012

20000

jan

feb

mrt

apr

mei

jun

jul

aug

sep

okt

MEDIAVERKOPEN SURFSPOT.NL: DOWNLOADS VERSUS CD’S/DVD’S 2012

nov

dec

Download CD/DVD

9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 MEDIAVERKOPEN SURFSPOT.NL: DOWNLOADS VERSUS CD’S/DVD’S 2012 2000

Download CD/DVD

9000 1000 8000 0 7000 6000 10


5000 4000 3000

Aantal nieuwsbriefabonnees: 2.200 SURFspot.nl:

80000

0

Gemiddeld aantal unieke bezoekers SURFmarket.nl per maand: 3.250

jan

feb

mrt

apr

mei

jun

jul

aug

sep

okt

nov

dec

Mediaverkopen SURFspot.nl: Downloads versus CD’s/DVD’s 2012

2.3 Content

Consortia en samenwerkingsverbanden

Bemiddelingsovereenkomsten

Met SHB is onderhandeld over een nieuwe tweejarige dienst-

SURFmarket is verantwoordelijk voor het acquireren, afsluiten

verleningsovereenkomst. Het verschil met de vorige is dat

en onderhouden van overeenkomsten met (wetenschappelijke)

SHB geen financiële partner meer is. Dit geeft SURFmarket

uitgevers. Dat gebeurt in opdracht van UKB (het consortium

meer vrijheid naar eigen inzicht contacten aan te gaan met

van universiteitsbibliotheken en de Koninklijke Bibliotheek),

uitgevers. Met VOB/Bibliotheek.nl is geen overeenstemming

SHB (het samenwerkingsverband van hogeschoolbibliothe-

bereikt over continueren van hun per 31 december 2012 aflo-

ken) en VOB/Bibliotheek.nl (de Vereniging van Openbare

pende dienstverleningsovereenkomst.

Bibliotheken). Eind 2012 waren er 68 (2011: 67) bemiddelingsovereenkomsten actief met 63 (2011: 62) uitgevers.

Course packs

Voor het gebruik van auteursrechtelijke beschermd materiaal In overleg met de opdrachtgevers en op basis van de met

in ‘course packs’ heeft SURFmarket op verzoek van de VSNU

hen opgestelde jaarkalenders zijn in totaal 35 bemiddelings-

een conceptoplossing ontwikkeld. Deze voorziet in een

overeenkomsten verlengd, waaronder die met Elsevier,

integraal systeem (readerbouwer aan de voorkant, rapporta-

Kluwer, SDU, ACS, Lexis Nexis en Taylor & Francis. Hoewel

getool aan de achterkant) dat docenten faciliteert bij het op

van deze overeenkomsten de onderhandelingen tijdig werden

de juiste manier overnemen van auteursrechtelijk bescherm-

afgerond, kon de intekening via licentieovereenkomsten in

de content in de elektronische leeromgeving of in readers.

een aantal gevallen niet meer in 2012 worden geoperationali-

Uitgevers kunnen dan voor het werkelijke gebruik worden

seerd. Dat gebeurt in het eerste kwartaal van 2013 en is de

gecompenseerd, en instellingen betalen niet meerdere keren

belangrijkste verklaring voor de daling van de contractwaarde

voor hetzelfde. Hoewel dit concept door de VSNU in 2012

naar € 23,2 mln (2011: € 37,3 mln). Hoewel met Nature uitge-

nog niet werd overgenomen, blijft SURFmarket wel streven

breide onderhandelingen zijn gevoerd, resulteerde dat niet

naar een oplossing waarin zowel uitgevers als onderwijsin-

in een interessant consortiumcontract.

stellingen zich kunnen vinden.

In 2012 waren de bezuinigingen op het hoger onderwijs

HBO-kennisinfrastructuur

voor SURFmarket goed merkbaar. Dat leidde tot een kritische

In verband met het aflopen van de overeenkomst met de

houding van de bibliotheken in het wetenschappelijk en

hostingleverancier van de HBO Kennisbank in 2013 is met

hoger beroepsonderwijs ten opzichte van het tariefbeleid

SURF overlegd over de HBO-kennisinfrastructuur. Daaronder

van de uitgevers. In veel gevallen had dat een gematigde

vallen de repositorydienst Sharekit en de HBO Kennisbank,

opstelling van uitgevers ten aanzien van prijsstijgingen tot

een door SURF ontwikkelde portal die onderzoeksresultaten

gevolg.

en scripties uit de repositories van de aangesloten hogescholen verzamelt en aan de beroepspraktijk beschikbaar stelt. In afwachting van een beslissing over de manier waarop in de toekomst regie wordt gevoerd over de tools die een rol

11


Universiteitsbibliotheken onder druk ‘Begin 2012 heeft UKB de dienstverleningsovereenkomst met

SURFmarket opnieuw verlengd. Als voorzitter van de werk groep Licenties heb ik veel met SURFmarket te maken. Ieder jaar stellen we in overleg met de bibliothecarissen een lijst op welke contentlicenties namens het consortium moeten worden afgesloten of verlengd. De werkgroep Licenties, waarin uiteraard ook SURFmarket vertegenwoordigd is, bekijkt de lijst inhoudelijk en onderzoekt de financiële conse quenties. Vervolgens stellen we onderhandelingsteams samen. Afgelopen jaar was ik zelf actief betrokken bij de onderhan delingen van SURFmarket met grote uitgevers als ACS en Oxford University Press. We merken wel dat de universiteitsbibliotheken steeds meer onder financiële druk komen te staan. De uitgeverijen breiden hun pakket verder uit met nieuwe tijdschrifttitels en bieden meer content, maar de bibliotheken kunnen de prijsstijgingen die daarmee gepaard gaan niet opbrengen. Door de slechte financiële situatie worden zij ook steeds kritischer ten aanzien van langer lopende contracten. Open access was voor de universiteitsbibliotheken een ander belangrijk onderwerp. De politiek, de Europese Unie en organisaties als NWO oefenen op onderzoekers druk uit hun resultaten open access te publiceren. Open access is een goed model voor verspreiding van informatie, maar voor de universiteiten erg duur. Want Nederlandse onderzoekers publiceren veel, en bij open access betaal je voor publicatie van je artikelen, in plaats van voor toegang ertoe. Komend jaar gaan we met grote uitgevers als Springer en Elsevier in gesprek om hiervoor een oplossing te vinden.’

12


Ger Spikman tot februari 2013 voorzitter Werkgroep Licenties van UKB [het consortium van universiteitsbibliotheken en de Koninklijke Bibliotheek]

MANAGEMENT

TEAM CoRpoRATE SERVICES

2.5 Organisatie De organisatiestructuur bleef in 2012 ongewijzigd. Het gemiddeld aantal werkzame personen bij SURFmarket bedroeg 37 (2011: 35). Uitgedrukt in fte komt dat neer op gemiddeld 35,48 (2011: 32,37). In 2012 was gemiddeld 9,7 fte extern

TEAM ICT

personeel werkzaam (2011: 19,8 fte). Het bestaande functiegebouw is in samenwerking met de Hay Group herijkt, om een marktconform en professioneel

TEAM SoFTwARE

TEAM CoNTENT

TEAM FINANCE & HR

functiegebouw te borgen. Ook zijn de functieprofielen geactualiseerd, getoetst en per 1 juli 2012 ingevoerd. Om meer focus te kunnen leggen op de dienstverlening aan en de communicatie met klanten enerzijds en de kwaliteit en beschikbaarheid van SURFspot.nl en SURFmarket.nl anderzijds, is een aanpassing in de organisatiestructuur per 1 januari 2013 voorbereid. Daarbij wordt een nieuw Team Customer

spelen in de inrichting en het beheer van zo’n kennis

Management ingericht waarin ook de licentiedesk en

infrastructuur, zal SURFmarket de lopende contracten

marketingcommunicatie zijn opgenomen. Het huidige Team

voor de periode van een jaar continueren.

ICT wordt verantwoordelijk voor de kwaliteit, beschikbaarheid en doorontwikkeling van online diensten van SURFmarket en

2.4 SURFdiensten = SURFmarket

krijgt de naam Online Services. Taken op het gebied van kan-

Afgelopen jaar is SURFdiensten omgedoopt in SURFmarket,

toorautomatisering worden ondergebracht in Team Corporate

een naam die beter past bij een ICT-marktplaats en de

Services, evenals de HR-activiteiten van Team Finance en HR.

steeds meer internationaal opererende SURF-organisatie. De naamswijziging werd tegelijkertijd ingevoerd met de SURF-brede aanscherping van de huisstijl. Dit moet voor de buitenwereld de positionering van de diverse SURF-organisaties verduidelijken. De feestelijke presentatie hiervan vond plaats tijdens de viering van het 25-jarig bestaan van Stichting SURF.

13


MAN-VROUWVERHOUDING

46 46 % %

MAN-VROUWVERHOUDING

54%

vrouw

54% 46%

vrouw man

46%

man

Het Nieuwe Samenwerken

SURFmarket startte in 2009 met de invoering van Het Nieuwe Werken. De mogelijkheid om tijd- en plaatsonafhankelijk te werken werd onder andere geïntroduceerd om efficiënt gebruik te kunnen maken van de kantoorruimte in Houten en om medewerkers mogelijkheden te bieden flexibeler om te gaan met werktijden. In het nieuwe kantoor in Utrecht, dat in 2010 werd betrokken, zijn alle ‘harde’ randvoorwaarden

54 54 % %

geschapen voor de eigen variant van SURFmarket op Het Nieuwe Werken: Het Nieuwe Samenwerken (HNS). In 2012 is een handboek geïntroduceerd dat de ‘zachte’ randvoorwaarden beschrijft. In nauw overleg tussen de werkgroep HNS, het MT en de PVT (personeelsvertegenwoordiging) kwam een plan van aanpak tot stand voor de brede invoering van de benodigde gedragsverandering en de gedragsregels die bij HNS horen. Dat plan van aanpak wordt in 2013 verder uit-

ZIEKTEVERZUIM (percentage) inclusief zwangerschapsverlof ZIEKTEVERZUIM (percentage) 5,60%

gevoerd. Er zijn twee organisatiebrede workshops georganiseerd: een op het gebied van communicatie en motivatie, en

inclusief zwangerschapsverlof

een voor de onderwerpen planning en people management.

5,60%

Voor geïnteresseerden waren er vervolgworkshops op het

5,40%

gebied van samenwerken en presenteren in het openbaar.

5,40% 5,20%

Door HNS is een nieuwe dynamiek ontstaan tussen mede

5,20%

werkers onderling. Verder zijn er positieve effecten merkbaar

5,00%

op de samenwerking met externen en SURF-collega’s van andere organisatieonderdelen.

5,00% 4,80% 4,80%

4,60% 4,60%

14


2010

2012

2010

2012

3

INNOVATIE

15


Op 23 februari 2012 werd de compleet nieuwe licentieomgeving SURFmarket.nl in gebruik genomen. Het was de verlate maar uiteindelijk succesvolle afronding van het e-Services Innovatieplan 2007 – 2010 en geldt als mijlpaal voor SURFmarket. >

Nieuwe innovatieactiviteiten om de dienstverlening van

In 2012 is daarnaast onderzocht wat voor tools nodig zijn

SURFmarket te verbeteren, zijn begin 2012 ondergebracht

voor ‘metering and billing’ van clouddiensten. De reden

in het programma SURFworks van SURFnet. Dat gebeurde

daarvoor is dat instellingen behoefte hebben aan meer regie

primair omdat er grote samenhang bestaat tussen de onder-

op het gebruik van clouddiensten wanneer studenten en

werpen SURFmarket.nl, SURFspot.nl (inclusief de ontwikke-

medewerkers daar via SURFconext gebruik van gaan maken.

ling naar een clouddistributiekanaal) en SURFconext. De

Dit onderwerp wordt in 2013 verder opgepakt.

combinatie van deze drie omgevingen moet ervoor zorgen dat instellingen clouddiensten zo zorgeloos mogelijk kunnen afnemen. Via de samenwerkingsinfrastructuur SURFconext, die sinds 2011 bij SURFnet in productie is, kunnen instellingen diensten van verschillende aanbieders met en naast die van henzelf gebruiken en zijn die diensten via federatieve login veilig toegankelijk. Door het onderbrengen van de innovatieactiviteiten in SURFworks kregen de oorspronkelijke doelstellingen, zoals geformuleerd in het Jaarplan 2012, op het gebied van innovatie een andere invulling. In samenwerking met SURFnet werden vijf deliverables gerealiseerd. Zo is onderzocht wat er nodig is om het afnemen van clouddiensten te faciliteren en is er een verkenning uitgevoerd naar flexibele afrekenen afsluitmodellen voor clouddiensten. Ook is een start gemaakt met het in kaart brengen van de consequenties van het beschikbaar stellen van dit kanaal via SURFspot.nl en is een eerste versie van een clouddistributiekanaal gerealiseerd. Studenten en medewerkers van de hogeronderwijsinstellingen kunnen hiermee op hun mobiel device of desktop cloud diensten gaan afnemen die aan SURFconext gekoppeld zijn. Tevens biedt het kanaal een overzicht van alle beschikbare clouddiensten, voorzien van uitgebreide productinformatie. In het eerste kwartaal van 2013 zal SURFnet met enkele instellingen een pilot uitvoeren.

16


Tientallen clouddiensten beschikbaar dankzij samenwerking ‘De samenwerking tussen SURFmarket en SURFnet

op het gebied van cloud computing is het afgelopen jaar nog intensiever geworden. Daardoor heeft ons gezamenlijke vendor management team op basis van de eisen en wensen van het hoger onderwijs goede afspraken kunnen maken met leveranciers. Tientallen clouddiensten zijn nu tegen aantrekkelijke voorwaar den beschikbaar en aan SURFconext gekoppeld. Door die koppeling kunnen gebruikers met hun vertrouwde instellingsaccount veilig bij zo’n dienst inloggen. Voor leveranciers is dat ook aantrekkelijk, omdat de toegang gegarandeerd beperkt blijft tot de doelgroep.

De cloudmarkt is sterk in ontwikkeling. Er zijn nog onduidelijkheden op het gebied van security en privacy. Vandaar dat SURFmarket en de SURF taskforce Cloud in 2012 aan het College Bescherming Persoonsge gevens (CBP) een zienswijze hebben gevraagd over de bescherming van persoonsgegevens in de cloud. Ook hebben we best practice clausules laten opstellen voor overeenkomsten en SLA’s. SURFmarket onderhandelt op basis daarvan namens één miljoen gebruikers met cloud leveranciers, die aan onze eisen tegemoet komen. Dat kan alleen omdat de op SURF aangesloten instel lingen bereid zijn samen op te trekken. Ons land verkeert in een bijzondere positie: het hoger onderwijs werkt zowel samen op het gebied van netwerken als op het gebied van licentiemanagement. Andere landen zien de voordelen van die combinatie en willen dat nu ook. Die olievlekwerking vind ik prachtig.’

17


Andres Steijaert lid van de SURF-taskforce Cloud

4

SAMENWERKING

18


De SURF-organisatie is een samenwerkingsorganisatie. SURF is immers opgericht door en voor de instellingen van hoger onderwijs en onderzoek. Ook voor SURFmarket geldt dat samenwerking van cruciaal belang is. Dit uit zich op verschillende manieren en vindt plaats met zowel externe partijen als binnen de SURF-organisatie. >

Zo is er een klankbordgroep die SURFmarket adviseert op

in het hoger onderwijs en onderzoek. Daarnaast is een

het gebied van aanbesteding. Deze klankbordgroep bestaat

‘Juridisch Normenkader Cloud Services HO’ opgesteld.

uit vertegenwoordigers van CvDUR (Coördinatie Vergadering

Dat bevat best practice clausules op het gebied van privacy,

Directies Universitaire Rekencentra), COMIT (ICT-directeuren

vertrouwelijkheid, eigendom en beschikbaarheid van data

van HBO-instellingen), UPI (Universitair Platform Inkoop) en

in de cloud. Aan de hand hiervan kunnen met cloudleveran-

HIP (Hogeschool Inkoop Platform). Met de klankbordgroep

ciers afspraken worden gemaakt, die een veilig gebruik

is afgelopen jaar regelmatig overleg gevoerd.

van clouddiensten waarborgen. De clausules zijn opgesteld door Van Doorne Advocaten in Amsterdam op basis van

De acquisitie van content en het afsluiten en onderhouden

hun eigen expertise en ervaring op dit gebied. Daarin zijn

van overeenkomsten met aanbieders daarvan gebeurt in nauw

meegenomen de zienswijze van het College Bescherming

overleg met en namens UKB (de koepelorganisatie van de

Persoonsgegevens (CBP) over cloud computing en de

bibliotheken in het universitair onderwijs), SHB (het samen

bescherming van persoonsgegevens, en de conclusies en

werkingsverband van hogeschoolbibliotheken) en VOB/

aanbevelingen van het Instituut voor Informatierecht van

Bibliotheek.nl (de Vereniging van Openbare Bibliotheken).

de Universiteit van Amsterdam. Beide organisaties stelden

Met hun werkgroepen Licenties is regulier contact.

op verzoek van SURF hierover een rapport op. Voor de opzet van een juridisch normenkader in samenspraak met

Met de licentiepartners APS IT-diensten en SLBdiensten,

afnemers, gebruikers en dienstenaanbieders bestaat in het

die respectievelijk het primair, voortgezet en middelbaar

buitenland veel belangstelling.

beroepsonderwijs bedienen, zijn in 2012 nieuwe partnerovereenkomsten afgesloten. Met APS IT-diensten is bovendien de

Om met aanbieders voortvarend afspraken te kunnen

overeenkomst verlengd die het gebruik van SURFspot.nl door

maken over het gebruik van hun clouddiensten door

leerlingen en ouders in het primair onderwijs mogelijk maakt.

instellingen en hun gebruikers, hebben SURFmarket en

Met deze partner is bovendien overeenstemming bereikt over

SURFnet in 2011 een gezamenlijk vendor management

een licentie op de nieuwe licentieomgeving van SURFmarket

team opgericht. Sindsdien hebben aanbieders bij SURF

(LMNG). APS IT-diensten wil deze aanpassen voor gebruik

nu één vast aanspreekpunt. Dit team onderhandelt met

door de eigen klantenkring. Met distributeur Slim! is een

aanbieders over het gebruik van hun online diensten

nieuwe driejarige leveringsovereenkomst afgesloten.

door de op SURF aangesloten instellingen en coördineert de aansluitprocedure van service providers op SURFconext.

De SURF-breed in 2011 ingerichte taskforce Cloud was ook

Deze samenwerking tussen SURFmarket en SURFnet is

in 2012 actief. De taskforce organiseerde in 2012 voor de

eind 2012 formeel vastgelegd.

tweede keer een bestuursberaad en een cloudberaad voor

19


de directeuren ICT en de CIO’s van de hogescholen en uni

Op het gebied van customer management en account

versiteiten. Voor die doelgroep verscheen zes keer de SURF

advisering zal de samenwerking worden verstevigd.

Cloud Times, een digitale nieuwsbrief over cloud computing

De accountmanagers van SURFnet zullen worden

uitgerust om SURFmarket en haar diensten en producten te vertegenwoordigen. Daartoe zijn in 2012 de voorbereidingen getroffen en de eerste stappen gezet. Internationaal blijkt veel belangstelling te bestaan voor de manier waarop SURFmarket en SURFnet clouddiensten en vendor management invullen. Met onderzoeks- en onderwijsnetwerkorganisaties van onder andere Zwitserland en Noorwegen zijn verkennende gesprekken gevoerd over samenwerking. Op het gebied van duurzaamheid slaan de SURF-organisaties eveneens de handen ineen. In 2011 zijn hiervoor een projectgroep en een stuurgroep opgericht waaraan zowel SURFnet, SURF als SURFmarket deelnemen. Binnen SURFmarket wordt invulling gegeven aan het onderwerp duurzaamheid door de bewustwording te vergroten – bijvoorbeeld door jaarlijks de carbon footprint te meten – en door het formeren van een green team.

20


5

financiën 5.1 Toelichting op de jaarcijfers Het financiële jaar 2012 is afgesloten met een resultaat van € 116.486 na belastingen (begroot € 114.778), tegenover € 56.033 na belastingen in 2011. In het hogere resultaat ten opzichte van 2011 is begrepen een hoger bruto omzetresultaat (+€ 0,2 mln) en hogere materiële kosten (-€ 0,2 mln). 5.2 Balans Balans per 31 december 2012 > pagina 22 (voor resultaatbestemming) Begin 2012 is SURFmarket.nl (voorheen project LMNG) in gebruik genomen. De kosten van de bouwfase zijn geactiveerd en worden deels gefinancierd uit de innovatiesubsidie van SURF. De geactiveerde ontwikkelkosten worden afgeschreven over de verwachte gebruiksduur (6 jaar). 5.3 Winst en verliesrekening Winst-en-verliesrekening over 2012 > pagina 23 Ondanks het feit dat de onderhouds- en afschrijvingskosten van de nieuwe SURFmarket.nl omgeving in de exploitatie kosten 2012 zijn verdisconteerd, heeft het bedrijfsresultaat zich ten opzichte van 2011 positief ontwikkeld.

21


BALANS

31-12-2011 31-12-2011

Balans per 31 december 2012 (voor resultaatbestemming)

Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa

1.008.384 1.210.061 521.241 590.874 1.529.625 1.800.935

Vlottende activa Vorderingen: Debiteuren 10.958.585 4.851.237 Belastingen en premies sociale verzekeringen - 10.773 Vorderingen op groepsmaatschappijen 137.198 600 Belastinglatenties 11.999 11.608 Overige vorderingen en overlopende activa 493.378 709.492 11.601.160 5.583.710 Liquide Middelen

Bron: jaarrekening 2012, voorzien van goedkeurende controleverklaring. Alle bedragen zijn vermeld in euro’s.

22


17.236.564 € 30.367.349

15.850.570 € 23.235.215

31-12-2012 31-12-2010

Eigen vermogen Aandelenkapitaal 113.445 113.445 Agio 45.378 45.378 Wettelijke reserves 1.008.384 1.210.061 Algemene Reserve 1.383.221 1.125.511 Onverdeeld resultaat 116.486 56.033 2.666.914 2.550.428 Kortlopende schulden Crediteuren 10.275.488 3.448.398 Belastingen en premies sociale verzekeringen 3.840.097 2.600.959 Schulden aan groepsmaatschappijen 66.058 47.886 Overige schulden en overlopende passiva 13.518.792 14.587.544 27.700.435 20.684.787 € 30.367.349 € 23.235.215

WINST EN VERLIESREKENING

31-12-2012 31-12-2010

Winst en verliesrekening over 2012

Netto-omzet Kostprijs van de omzet Bedrijfsopbrengsten

Personeelskosten Afschrijvingskosten Huisvestingskosten Kantoorkosten ICT onderhoud en beheer Communicatiekosten Overige kosten Som der bedrijfslasten

Bedrijfsresultaat

Alle bedragen zijn vermeld in euro’s.

23


€ 5.018.734

€ 4.888.055

26.186 -43.755

124.537 115.308 5.116 3.614

Resultaat vóór belastingen

145.607 67.939

Resultaat ná belastingen

goedkeurende controleverklaring.

3.836.567 3.831.984 319.906 249.616 276.844 267.254 112.355 79.335 188.829 171.290 102.571 165.273 181.682 123.303

Rentebaten en soortgelijke Rentelasten en soortgelijke kosten

Belastingen

Bron: jaarrekening 2012, voorzien van

7.570.029 8.046.575 2.525.109 3.202.275 € 45.044.920 € 4.844.300

119.421 111.694

29.121 11.906

€ 116.486

€ 56.033

COLOFON Tekst SURFmarket i.s.m. Daphne Riksen Ontwerp Studio Koelewijn Brüggenwirth, Den Haag Fotografie Cees Rutten SURFmarket bv Radboudkwartier 217 Postbus 19122 3501 DC Utrecht 088 126 97 00 www.SURFmarket.nl SURFMARKET Jaarverslag 2012 24 © SURFmarket bv 2013

JAARVERSLAG 2012 Wat SURFMaRKEt REaliSEERdE in 2012

Recommend Documents