Jaarverslag 2012 Continu in beweging

Jaarverslag 2012 Continu in beweging

Woningbouwvereniging Amerongen Industrieweg Noord 14 3958 VT Amerongen

Ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer 30039109

INHOUDSOPGAVE

1. VOORAF – CONTINU IN BEWEGING

4

2. GOED ONDERNEMINGSBESTUUR

6

2.1. 2.2.

VERSLAG RAAD VAN TOEZICHT VERSLAG VAN HET BESTUUR

6 21

3. STRATEGIE EN BELEID

26

4. WBV AMERONGEN IN DE MAATSCHAPPIJ

29

4.1. 4.2.

MAATSCHAPPELIJK ONDERNEMEN 29 MAATSCHAPPELIJKE SITUATIE EN VRAAGSTUKKEN RONDOM HET WONEN NU EN IN DE TOEKOMST 29

5. DE DOELGROEPEN VAN BELEID

34

5.1. 5.2. 5.3. 5.4. 5.5. 5.6.

34 34 38 39 41 42

VISIE OP DE PROBLEMEN OP DE WONINGMARKT VOOR DE DOELGROEP VAN BELEID DE DOELGROEPEN BUURTBEHEER LEEFBAARHEID EN WOONOMGEVING VERKOOP ONDER VOORWAARDEN WONEN MET ZORG

6. PROJECTEN

44

6.1. 6.2.

48 51

PROJECTEN IN EIGEN ONTWIKKELING VASTGOED EENHEDEN WBV AMERONGEN

7. ORGANISATIE EN PERSONEEL

52

7.1. 7.2. 7.3. 7.4. 7.5. 7.6.

52 52 52 52 52 53

ORGANISATIESTRUCTUUR ALGEMENE LEDEN VERGADERING RAAD VAN TOEZICHT (RVT) BELANGHEBBENDENVERTEGENWOORDIGING (BHV) SPONSORING EN GIFTEN PERSONEEL

8. FINANCIAL INVESTORS

56

8.1. 8.2. 8.3. 8.4. 8.5. 8.6. 8.7. 8.8. 8.9. 8.10.

56 56 60 62 63 65 65 65 67 67

TERUGKIJKEN EN VOORUITZIEN BESCHOUWING VAN HET RESULTAAT OVER 2012 ONTWIKKELING SOLVABILITEIT EN KASSTROMEN IN DE TIJD TREASURY DOCHTERONDERNEMINGEN EN SAMENWERKINGSVERBANDEN FISCALITEITEN RISICOBEHEERSING ONZEKERHEDEN EN RISICO’S BESTUURLIJKE VERKLARING LENINGEN EN GARANTIES AAN DERDEN

9. TOT SLOT

68

BIJLAGE 1 JAARVERSLAG

69

BESLUITVORMING RVT

70

JAARREKENING 2012

70

2

3

1.

Vooraf – Continu in beweging Vorig jaar stond in dit hoofdstuk de vraag te lezen of 2011 het keerpunt is van de positie, taak, rol en het functioneren van corporaties. Toen vroeg WBV Amerongen zich af wat de toekomst voor de corporaties zou kunnen zijn en of corporaties er over tien jaar überhaupt nog zijn. Het regeerakkoord van 29 oktober 2012 is klip en klaar als het gaat om de opvatting van dit kabinet over de rol en het functioneren van corporaties. Ook is duidelijk dat corporaties steeds duidelijker in beeld komen als belastingwingebied. Terug naar de kerntaken is het devies van het kabinet Rutte II. Voor de corporatie betekent dit zeer expliciet dat het speelveld kleiner wordt en dat corporaties in korte tijd een belangrijk deel van hun taakopvattingen als sociale en fysieke leefbaarheid, sociaal beleid en de inzet van middelen in bedrijfsmatig en (delen van) maatschappelijk onroerend goed als verleden tijd moeten beschouwen. Daarnaast verandert de rol van de gemeente van partner naar regievoerder van de corporaties. Dit laatste past overigens wat WBV Amerongen betreft prima in de opvatting van een maatschappelijke onderneming, waarbij het lokale draagvlak van onder andere de gemeente een zeer belangrijke rol speelt. Continu in beweging WBV Amerongen zit bij het schrijven van dit jaarverslag in een overgangsjaar tussen twee ondernemingsplannen. Zij heeft dan ook maximaal kunnen inspelen op de veranderingen die op de sector afkomen, de gevolgen van de verhuurderheffing, de afwenteling van de financiële schade bij Vestia en de veranderingen in de vraag op de woningmarkt. Wat dat betreft gaat WBV Amerongen met vertrouwen een nieuwe periode in. Dat wil niet zeggen dat zij zonder meer instemt met het kabinetsbeleid. De WBV Amerongen zocht juist in reactie op het regeringsbeleid proactief naar alternatieven voor het kabinetsbeleid, oplossingen voor de woningmarkt en beleidsvarianten die (gedeeltelijke) inpassingen van maatregelen van het Rijk mogelijk maken. Daarnaast vindt WBV Amerongen dat zij op diverse terreinen haar rol moet blijven oppakken: • In de komende periode blijft WBV Amerongen zich daarom richten op die doelgroepen die niet zelfstandig in hun huisvesting kunnen voorzien, waaronder de huurders met een inkomen tot modaal en van 1 tot 1,5 maal modaal. • Voor de inkomens tot modaal heeft WBV Amerongen passende huurwoningen, die zij steeds laat aansluiten bij de vraag. Soms leidt dat tot veranderingen in het huidige vastgoed, soms tot nieuwbouw of aankoop. • Voor de inkomens tussen de 1 en 1,5 maal modaal blijft WBV Amerongen actief werken aan sociale koopconstructies, al dan niet met extra ondersteuning op basis van startersleningen. • WBV Amerongen blijft geloven in het grote belang van de relatie tussen een goede woning, een goede woonomgeving en een toereikend voorzieningenniveau. Woonservicegebieden vormen daarbij een bijzonder onderdeel. Dankzij de realisatie van het plan Allemanswaard, waarvan de bouw in 2013 is gestart, is zij in staat deze verbinding te leggen. • WBV Amerongen voelt zich verantwoordelijk voor de huisvestingsvraagstukken die voortkomen uit de veranderingen in de zorg, waarbij zorgbehoevenden steeds meer zijn

4

•

aangewezen op de zorg thuis en/of mantelzorg. De komende periode onderzoekt WBV Amerongen met haar partners daarom ook wat het thuisblijven van zorgbehoevenden tot zorgzwaartepakket (zzp) 4 betekent voor het bezit van WBV Amerongen. Daarnaast maakt WBV Amerongen de komende jaren een pas op de plaats. De realisatie van Allemanswaard vraagt veel inspanningen en middelen. Dat leidt ertoe dat WBV Amerongen al in 2011/2012 heeft ingezet op organisatieaanpassingen en bezuinigingen waar veel corporaties nu pas, in lijn met het kabinetsbeleid, mee starten.

Jaarverslag en blik naar de toekomst In voorgaande jaren heeft WBV Amerongen zich sterk ingespannen transparant in beweging te blijven en wilde zij verantwoording afleggen over het gevoerde beleid. Ook in dit jaarverslag blijft zij streven naar een transparante en volledige verantwoording. Zij zoekt dit jaar echter naar een bondige vorm van verslaggeven over wat is geweest en legt de relatie naar de toekomstwaarde van deze informatie. WBV Amerongen laat 2012 achter zich en blijft continu in beweging. We wensen u bij dezen het nodige leesplezier. Was getekend, Drs. J.I.F. Broekhuizen Directeur-bestuurder

5

2.

Goed ondernemingsbestuur

2.1.

Verslag Raad van Toezicht In dit verslag verantwoordt de Raad van Toezicht (hierna: RvT) zich over haar werkzaamheden in 2012 en de inrichting van het toezicht op WBV Amerongen.

2.1.1. Taakstelling De RvT houdt toezicht op het beleid van het bestuur en de algemene gang van zaken binnen WBV Amerongen en haar verbonden lichamen. Daartoe horen onder meer het toezicht op de werking en integriteit van interne controle- en risicobeheersingssystemen, het geven van gevraagd en ongevraagd advies aan het bestuur en de uitvoering van de Governancecode Woningcorporaties. De Raad van Toezicht onderschrijft de strategie en het beleid als vastgelegd in het Ondernemingsplan 2008-2011, dat is verlengd tot en met 2013. Zij hecht daarbij belang aan de maatschappelijke rol van de corporatie, de relatie met belanghouders en andere corporaties, alsmede de invulling van de ambitieuze doelstellingen van WBV Amerongen. Efficiëntie en effectiviteit in relatie tot de organisatiekosten en de belasting van het werkapparaat zijn daarbij een belangrijk punt van aandacht. De taakstelling, samenstelling, bevoegdheden en wijze van besluitvorming van de RvT zijn geformaliseerd in het Reglement Raad van Toezicht. Het reglement is gepubliceerd op de website van WBV Amerongen (www.woningbouwamerongen.nl). 2.1.2. Inhoud van het toezicht Werkwijze Naast de gebruikelijke taken die zijn vastgelegd in het Reglement Raad van Toezicht, worden jaarlijks één of meer voor WBV Amerongen belangrijke thema’s bepaald, die de bijzondere aandacht krijgen van de RvT. Jaarlijks wordt daarom ook een zogenoemde ‘spiegeldag’ georganiseerd. Het thema voor de spiegeldag 2012 betrof het formuleren en benoemen van uitgangspunten voor het nieuwe ondernemingsplan van WBV Amerongen, dat op 1 januari 2014 formeel ingaat. De positie van de corporatie, het speelveld van de corporaties en de toekomst zijn uitgebreid aan de orde geweest en RvT, bestuur en enkele medewerkers van WBV Amerongen hebben met elkaar de strategische en tactische gevolgen hiervan besproken. In 2012 passeerden de volgende speerpunten de revue: • De goedkeuringsprocedure MG 2001-27 ten behoeve van de realisatie van Allemanswaard en gesprekken die in dat kader zijn gevoerd met de externe toezichthouders. • Het specifiek maken van afspraken over het toezicht op de gemaakte afspraken rondom de realisatie van Allemanswaard met het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. • De aanbesteding van het project. • Het verkrijgen van een goedgekeurd bestemmingsplan op de positie Eindseweg 10. • Het inzetten van een jaarlijkse zelfevaluatie met externe begeleiding. Verderop in het verslag komen deze onderwerpen aan de orde.

6

Daarnaast zijn de volgende thema’s besproken: - actualisatie van governanceregelgeving; - huurbeleid en zelfstandige woonruimteverdeling; - verkoop van woningen in de constructie Verkoop onder Voorwaarden en eventuele vernieuwing/actualisatie van deze constructie; - ontwikkelen van nieuw bezit (met bijzondere aandacht voor de projecten Allemanswaard en Eindseweg); - aankopen en verkopen van bezit; - risk management; - financieel toezicht van het Centraal Fonds Volkshuisvesting; - continuïteit bestuur en governance tijdens de ontwikkeling van Allemanswaard; - communicatie met huurders en het huurderplatform; - ontwikkeling werkorganisatie; - de invulling van de financieringsbehoefte en de financiële meerjarenplanning; - kwaliteit van het woningbezit.

Er zijn in 2012 geen werkbezoeken afgelegd. Tijdens vergaderingen van de RvT voerden diverse gastsprekers het woord.

Besluitvormingsproces In het besluitvormingsproces zorgt de RvT voor een eigen agenda. Alle noodzakelijke besluitvorming wordt daarmee transparant geagendeerd. De werkorganisatie faciliteert de RvT hierbij met de noodzakelijke stukken. In de besluitvorming worden ook de periodieke informatiebulletins van de directeur-bestuurder betrokken, waarin vroegtijdig mogelijke besluitvorming, knelpunten en andere relevante zaken worden gesignaleerd. Per vergadering bereidt de werkorganisatie ook één of meerdere oplegnotities voor waarin om eventuele besluitvorming of advisering wordt verzocht. Met ingang van 2012 heeft de RvT haar vergaderstructuur zodanig ingericht dat besluitvorming, advisering en informatie ieder een eigen plaats in de vergadering hebben. Mandatering van het bestuur De directeur-bestuurder is niet zelfstandig bevoegd tot het doen van aankopen van grondposities en/of eenheden. Wanneer de directeur-bestuurder voornemens is een aankoop te doen, wordt een onderbouwd voorstel voorgelegd aan de RvT. Het voorstel dient onder andere toetsingen te bevatten aan de doelstellingen van het ondernemingsplan en de brede organisatiedoelstellingen en belangen. Het voorstel wordt in de reguliere vergaderingen van de RvT besproken. Bevat het voorstel voldoende informatie om te komen tot een besluit, dan geeft de RvT al dan niet een mandaat voor de aankoop. In het verslagjaar 2012 heeft er een aankoop van een beperkte aanvullende grondpositie in het kader van het project Eindseweg plaatsgevonden, in verband met flora- en faunaeisen en het kunnen vaststellen van het bestemmingsplan voor deze projectlocatie.

7

Financiële continuïteit De RvT heeft de financiële continuïteit beoordeeld op basis van de begroting en de periodieke rapportages. Daarnaast is ook kennis genomen van de rapportages die dienaangaande beschikbaar zijn gesteld door het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV). Het Centraal Fonds Volkshuisvesting heeft in juli 2012 een B1-oordeel afgegeven. Deze beoordeling hangt samen met de realisatie en continue monitoring van het project Allemanswaard en afspraken die daarover tussen corporatie en extern toezichthouder zijn gemaakt. De RvT heeft bekeken in hoeverre het beleid voldeed aan het ondernemingsplan, de begroting en de kaders die voor het financieel beleid zijn gesteld. In dat plan staat duidelijk vermeld binnen welk financieel kader het bestuur van WBV Amerongen haar doelstellingen wenst te realiseren. Voor de komende jaren domineert daarin het project Allemanswaard en zijn stringente afspraken over de beheersing van dit project en de financiële positie van de corporatie gemaakt. Een belangrijke rol daarin speelt het verkopen van vijftien woningen per jaar. Daarnaast is eind 2012 de financiering voor Allemanswaard aangetrokken, tegen zeer gunstige rentepercentages. Verbindingen Een deel van de activiteiten van WBV Amerongen wordt ondergebracht in B.V.’s. Dit betreft de ontwikkeling van projecten, delen van het project Allemanswaard en commerciële verhuringen. De besluitvorming en informatievoorziening binnen en rondom de B.V.’s maakt integraal deel uit van het toezicht op WBV Amerongen. Veel van de informatievoorziening rondom de exploitatie en ontwikkelingen in deze B.V.’s is reeds opgenomen in de periodieke bestuurlijke informatievoorziening. In 2012 is een verbindingenstatuut vastgesteld. Daarnaast is door CFV een verbindingenonderzoek uitgevoerd. De aanbevelingen die voortkomen uit dit onderzoek worden meegenomen in een volgende versie van het verbindingenstatuut, dat in 2013 wordt vastgesteld. Voor een nadere beschouwing en concrete uitwerking over bovengenoemde onderwerpen, financiële continuïteit en verbindingen, wordt verwezen naar hoofdstuk 7. Volkshuisvestelijke opgave Met het bestuur is regelmatig overlegd in hoeverre afspraken die zijn vastgelegd in het ondernemingsplan over de realisatie van het bouwvolume, de leefbaarheid en het overleg met belanghebbenden zoals de belanghebbendenvertegenwoordiging worden nagekomen. Ook is de kwaliteit van het woningbezit een terugkerend thema. Daarbij heeft Allemanswaard, evenals in voorgaande jaren, veel aandacht gekregen. Met name ook de samenstelling van woningen (sociale koop, sociale huur) is daarbij uitdrukkelijk aan de orde geweest. Ook het nut van het project in relatie tot leefbaarheid van de kern Amerongen was daarbij onderwerp van gesprek. De periodieke bestuurlijke informatievoorziening ziet daarnaast toe op de volkshuisvestelijke prestaties, waarvoor doelstellingen in het ondernemingsplan zijn geformuleerd. Ook de informatiebulletins, die deel uitmaken van de bestuurlijke informatievoorziening van de directeur-bestuurder, vormen een belangrijke bron van informatie over de volkshuisvestelijke vorderingen.

8

WBV Amerongen en de landelijke politiek De RvT volgt nauwgezet en met aandacht de ontwikkelingen in de landelijke politiek op het gebied van de volkshuisvesting. De belangrijkste gespreksonderwerpen waren: - De nieuwe woningwet die medio 2013 verwacht wordt en mogelijk gevolgen daarvan voor WBV Amerongen. - De eventuele consequenties van de nieuwe Woningwet voor de verdeling tussen diensten van algemeen economisch belang (DAEB) en niet-DAEB, alsmede het speelveld van de corporatie. - Gevolgen van het regeerakkoord en woonakkoord voor de corporatie. - Gevolgen van het Vestia-debacle en mogelijke oplossingen op lokaal niveau in het kader van Vestia bezit in de regio. - Derivaten. - Beloningen van de bestuurder van de corporatie.

Steeds weer is aan de orde dat de volkshuisvestelijke kaders en de positie van corporaties daarin aan snelle verandering onderhevig is. Op hoog tempo volgen zich ontwikkelingen op in de sector. De inkomensgerelateerde huurverhoging, verhuurdersheffing, mogelijke wijziging van de DAEB-grens, verenging van het speelveld en de mogelijke rol van de gemeente in de toekomst zijn daarvan voorbeelden, die ook in het gesprek tussen bestuur en RvT steeds aan de orde komen.

2.1.3. Verantwoording Overleg De RvT had in 2012 zeven reguliere vergaderingen met het bestuur. Daarnaast vonden diverse informele bijeenkomsten plaats, waaronder de gezamenlijke spiegeldag met bestuur, beleidsteam en RvT en een dialoog met het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) over de financiering van Allemanswaard. In het kader van de vele actuele onderwerpen die spelen, was er regelmatig contact tussen het bestuur en de voorzitter van de RvT. Op 16 januari 2012 is de eerste Algemene Ledenvergadering gehouden. In deze vergadering kwamen de herbenoeming van de heren Cornelisse en Stehouwer aan de orde. Ook is, in het kader van de overgang naar de nieuwe Governancecode in relatie tot continuïteit van kennis binnen de RvT, besloten dat beide heren tot en met (medio) 2014 hun functie blijven vervullen. Op 20 juni 2012 vond de tweede Algemene Ledenvergadering (ALV) plaats. Daarin zijn aan de orde gekomen: de jaarrekening en het jaarverslag 2011 en algemene ontwikkelingen in de volkshuisvesting. De periodieke rapportages, het jaarverslag en de jaarrekening, de begroting en het volkshuisvestingsverslag zijn besluitvormend besproken. De RvT kwam in januari 2013 bijeen om het functioneren van de directeur-bestuurder te bespreken. De conclusie was positief. Het realiseren van veel van de gestelde doelen in het ondernemingsplan is hier mede debet aan. Een samenvatting treft u onder de verantwoording van de remuneratiecommissie aan.

9

Risicomanagement Het risicomanagementbeleid is in 2012 nader gecontinueerd. Daarbij wordt onder meer gebruik gemaakt van de risicoanalyses voor de organisatie en specifiek voor de projecten die periodiek zijn opgenomen in de perioderapportages. De RvT heeft in het verleden ook diverse risico’s benoemd die apart worden gemonitord:

10

Aandachtsgebied

Risico

Beheersingsmaatregel

Projectontwikkeling.

Grondposities zijn te hoog gewaardeerd of kunnen niet worden ingezet voor de doeleinden waarvoor ze zijn aangekocht.

-

-

Voorafgaand aan aankoop van gronden uitgebreid onderzoek naar bestemming en draagvlak voor nieuwe bestemmingen van grond, alvorens tot aankoop over te gaan. Uitsluitend aankoop in gebieden die reeds de benodigde bestemming hebben of met hoge mate van zekerheid op korte termijn krijgen.

Projectontwikkeling/ Personele organisatie.

De planning in fte voor projectontwikkeling is relatief omvangrijk in relatie tot de huidige personele bezetting.

-

Voorafgaand aan de projecten wordt een personele planning gemaakt; waar noodzakelijk wordt kennis en kunde tijdig ingehuurd. Structurele werkzaamheden zijn structureel ingevuld.

Financiering.

In het kader van de realisatie van Allemanswaard zijn afspraken gemaakt over financiering en nieuwe projecten. Op grond van de huidige afspraken en financiering kunnen geen nieuwe projecten worden aangegaan en moeten kasstromen op lopende projecten goed worden getimed.

-

Periodieke doorrekening op basis van scenario’s van de operationele kasstromen. Temporisatie van projecten in tijd: eerst kasstromen zekerstellen, alvorens nadere verplichtingen aan te gaan.

De corporatie is in sterke mate afhankelijk van het netwerk en kennis van het bestuur. Bij het wegvallen van kennis en netwerk kunnen ambities mogelijk niet worden verwezenlijkt.

-

Kwetsbaarheid bestuur.

-

De organisatie zoekt naar verschillende samenwerkingsvormen en beziet de mogelijkheden daartoe met andere corporaties en maatschappelijke partners.

11

Constructie verkoop onder voorwaarden (VoV) krijgt een substantiële omvang.

Verkopen en verkoopambities.

Maatschappelijk vastgoed.

De omvang van de constructie VoV is aanzienlijk. Er zijn structureel beheersmatige werkzaamheden voor deze woningen. Het risicoprofiel is niet geëvalueerd en meegenomen in de beoordeling door het extern toezicht.

WBV Amerongen heeft een relatief grote ambitie begroot ten behoeve van verkopen. Mogelijk kunnen als gevolg van de economische omstandigheden niet alle geplande verkopen gerealiseerd worden.

Maatschappelijk vastgoed valt mogelijk straks gedeeltelijk buiten het werkterrein van de corporatie.

-

-

-

-

-

WBV Amerongen maakt periodiek enkele malen per jaar risico-inschattingen voor deze portefeuille met behulp van NVM-expertise. Actieve dialoog met externe deskundigheden omtrent de waardering van risico’s rondom deze constructie. Geheel en/of gedeeltelijk afstoten van VoV-woningen en de daarbij behorende risicoreductie blijft in onderzoek. Periodiek overleg met strategische partners rondom verkoop, alsmede periodieke wachtlijst- en omgevingsanalyse. Adequate prijsstelling binnen de NHG-mogelijkheden en afstemming op het absorptievermogen van de markt.

-

Zeer actief beleid en bewaking van de verkopen binnen de organisatie middels een wekelijks verkoopoverleg met betrokkenen.

-

Voor het stichten van Allemanswaard is goedkeuring gekregen. Diensten die niet van algemeen economisch belang zijn, worden zo mogelijk afgestoten of in samenwerkingen ondergebracht.

-

12

Europese marktwerking.

Als gevolg van uitspraken van de EU en het committeren daaraan door de rijksoverheid, wordt het werkveld beperkt.

-

-

-

Corporaties in één gemeente.

Er zijn binnen één gemeente meerdere corporaties actief, waardoor mogelijk verheviging van onderlinge concurrentie ontstaat.

-

-

-

-

Werken in het werkgebied van andere corporaties (omliggende gemeenten).

Wanneer wordt gewerkt in het werkgebied van andere corporaties, wordt concurrentie versterkt en verhoudingen worden mogelijk verstoord.

-

-

De doelgroepen van beleid van WBV Amerongen vallen inmiddels voor een belangrijk deel binnen de normen die de EU oplegt. Voor 1 tot 1,5 maal modaal wordt nu de VoV-constructie als oplossing gehanteerd. Ontwikkelingen voor het optrekken van de DAEBinkomensnorm worden op de voet gevolgd. Onderlinge concurrentie met Maarn is inmiddels notarieel verankerd. Middels het orgaan ‘De Federatie’ zijn de corporaties binnen de gemeente Utrechtse Heuvelrug verenigd en wordt samenwerking in plaats van concurrentie nagestreefd. Met de andere toegelaten instellingen werkzaam op de Utrechtse Heuvelrug zoals de Seyster Veste, Vestia, Woonzorg en Patrimonium Veenendaal worden (beperkte) contacten onderhouden. Conflicten worden in eerste instantie behandeld in federatief verband. Voor alle werkzaamheden in het werkgebied van een andere corporatie wordt eerst afstemming met de betreffende corporatie gezocht. Daarnaast wordt naar intensievere samenwerking met corporaties in omliggende gemeenten gezocht.

13

2.1.4. Horizontale verantwoording De RvT onderkent haar verantwoordelijkheid in de horizontale verantwoording. Deze verantwoordelijkheid is vormgegeven in het Ondernemingsplan 2008-2012/2013, waarin de nadruk is gelegd op de belanghouders rondom WBV Amerongen. Voor de Algemene Ledenvergadering worden alle aan WBV Amerongen gekoppelde commissies uitgenodigd. Daar vindt wederzijdse informatie-uitwisseling plaats over het functioneren in het afgelopen jaar en worden de voornemens voor het voorliggende jaar meegedeeld. In 2012 hebben hieraan deelgenomen: - Raad van Toezicht; - Directeur-bestuurder; - Huurdersplatform; - Geschillencommissie; - Belanghoudersvertegenwoordiging (BHV). Daarnaast rapporteert de directeur-bestuurder regelmatig over de gesprekken en vergaderingen die met de BHV worden gevoerd. Dit orgaan dient in eerste aanleg als een breed maatschappelijk adviesorgaan – met name op het gebied van volkshuisvesting - aan het bestuur van WBV Amerongen. 2.1.5. De aanspreekbare commissaris WBV Amerongen heeft in 2012 meegedaan als deelnemer aan het experiment 'De aanspreekbare commissaris' van het SEV-platform. Doelstelling van het experiment is het ontwikkelen, uitwerken en testen van methodieken waarmee interne toezichthouders hun maatschappelijke aanspreekbaarheid kunnen formaliseren en versterken. WBV Amerongen heeft als eerste corporatie in Nederland een officieel statutair verankerde BHV en heeft in het verlengde hiervan deelgenomen aan het SEV-experiment. Binnen dit experiment kijkt het interne toezicht naar de mogelijkheden om het nieuwe orgaan, de BHV, te gebruiken bij het versterken van de maatschappelijke aanspreekbaarheid. Het experiment bestond uit een verkenning naar de verschillende manieren waarin de BHV een rol kan spelen in het versterken van de maatschappelijke aanspreekbaarheid van het interne toezicht en hoe het interne toezicht zichzelf positioneert ten opzichte van deze BHV. De uitkomst van het experiment was dat de RvT niet alleen toeziet op de samenwerking tussen BHV en bestuur, maar de uitkomsten van deze wisselwerking gebruikt om haar functie als toezichthouder te versterken. Uitkomsten van de wisselwerking worden gezien als de stem vanuit de samenleving. De totale uitkomsten van het experiment zijn na te lezen in het rapport ‘De aanspreekbare commissaris, naar maatschappelijker toezicht houden bij woningcorporaties’ uit november 2012. De Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties (VTW) heeft besloten om de aanspreekbaarheid van de commissaris als één van haar speerpunten te zien. In 2012 is hiervoor de campagne: ‘Wij toetsen ons toezicht’ gestart. 2.1.6. Besluiten en belangrijkste bespreekpunten Raad van Toezicht 2012 Zie bijlage 1.

14

2.1.7. Samenstelling RvT Algemeen De RvT bestaat momenteel uit vijf leden die elk voor een periode van vier jaar zijn benoemd en die, conform de statuten, voor maximaal twee volgende zittingstermijnen van vier jaar kunnen worden herbenoemd. De nieuwe Governancecode van 1 juli 2011 zorgt er echter voor dat de zittingstermijn van drie toezichthouders (de heren Van Veenendaal, Stehouwer en Cornelisse) afloopt in 2012. Om de continuïteit en kwaliteit van de RvT te kunnen handhaven zijn op 16 januari 2012, tijdens een extra algemene ledenvergadering, de heren Cornelisse en Stehouwer voorgedragen en herbenoemd voor maximaal twee jaar of zoveel eerder de nieuwe woningwet van kracht wordt. De selectie van de leden van de RvT is gebaseerd op de meest actuele profielschets zoals die is vastgesteld door de algemene ledenvergadering van WBV Amerongen. De leden van de RvT zijn lid van de Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties (VTW). Gegevens lid RvT

Nevenfuncties

Benoemd op Herbenoemd

Aftredend

Geboorte jaar

Dhr. R. Cornelisse (voorzitter)

Ondernemer, wonende te Amerongen.

12-02-2004 23-06-2008 16-01-2012

2014*

1954

Governance en algemeen bestuurlijke zaken

Geen betaalde nevenfuncties.

Dhr. Mr. M. van Veenendaal (op voordracht huurders) Huurderbelangen en juridische vraagstukken

Jurist en pensioenadviseur, wonende te Amerongen. Geen betaalde nevenfuncties.

12-02-2004 23-06-2008

30-01-2012

1979

Dhr. Ir. J.P. Stehouwer (vicevoorzitter) Financieel perspectief en kostenbeheersing werkorganisatie

Ondernemer en financieel adviseur, wonende te Amerongen. Geen betaalde nevenfuncties.

23-06-2004 23-06-2008 16-01-2012

2014*

1963

Mevr. Drs. I K.L. de Jong MRE

Ondernemer, wonende te Bergambacht.

23-06-2008

2012 (afgetreden zomer)

1964

- Lid RvC Woonvisie Ridderkerk - Lid RvC Wooninc. Eindhoven

15

- Voorzitter RvC Mozaïek Wonen Gouda. Dhr. Drs. N.C. van Veen

Manager bij een zorginstelling

22-06-2011

2015

1967

22-06-2011

2015

1960

20-11-2012

2016

1963

Geen betaalde nevenfuncties. Dhr. Mr. H.J.A. Mesdag

Jurist Lid Raad van Advies huurcommissie (ontvangt vergoeding)

Mevr. Mr. M. Straks MHA

Jurist Bestuurder bij Stichting Kalorama (ontvangt salaris) Lid RvC Avelijn (ontvangt vergoeding)

*) of zoveel eerder als via de woningwet of daaraan ten grondslag liggend overgangsrecht wordt geregeld en in continuïteit van de bedrijfsvoering mogelijk is.

Mevrouw De Jong heeft in 2012 in verband met een nieuwe functie besloten niet te willen worden voorgedragen voor een tweede termijn als toezichthouder. Zij heeft in de zomer van 2012 afscheid genomen. In 2012 is daarom een nieuw lid geworven: mevrouw Straks. Zij is tijdens de algemene ledenvergadering van 20 november 2012 benoemd. Reglement Op 13 december 2011 is een gewijzigd reglement vastgesteld, waarbij de nieuwe Governancecode Woningcorporaties van 1 juli 2011 zoveel mogelijk is gevolgd. Het vastgestelde reglement is op de website van WBV Amerongen geplaatst. Bezoldiging Op 22 juni 2011 is de algemene ledenvergadering akkoord gegaan met het aanpassen van de honorering van de RvT. Voor hun werkzaamheden ontvingen de leden van de Raad van Toezicht een bruto vergoeding. Voor leden bedraagt deze € 5.000 bruto per jaar, voor de voorzitter bedraagt deze € 6.500 bruto per jaar. Voorheen ontvingen de leden een netto vergoeding per jaar van € 2.000,- (leden) en € 3.000,- (voorzitter).

16

De kosten in verband met vergaderingen, opleidingen en de jaarlijkse spiegeldag bedroegen € 21.200 (2011: € 31.500). De specificatie is als volgt:

Kosten vergaderen Bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering Werving nieuwe RvT-leden Lidmaatschap VTW en overige kosten Totaal overige kosten RvT

2012

2011

3.600

4.500

2.600

3.700

13.000

21.200

2.000

2.100

21.200

31.500

2.1.8. Integriteit Alle leden van de RvT zijn onafhankelijk van WBV Amerongen, het bestuur en jegens elkaar. Zij onderhouden geen banden met afnemers of toeleveranciers. Er zijn geen tegenstrijdige belangen en er zijn geen betaalde nevenfuncties met mogelijke tegenstrijdige belangen gemeld. Voor de geldende criteria wordt verwezen naar het reglement RvT en de integriteitscode. Het reglement van de RvT bevat duidelijke bepalingen hieromtrent. Een regeling betreffende het handelen bij belangenverstrengeling is vastgelegd in het reglement. Met ingang van 2009 zijn een klokkenluidersregeling en een integriteitscode voor het personeel ingevoerd. Deze laatste werd in 2008 al informeel uitgevoerd, onder meer op het vlak van relatiegeschenken. De betreffende regeling en code zijn op de website van WBV Amerongen gepubliceerd. 2.1.9. Zelfevaluatie De laatste zelfevaluatie van de RvT dateert uit 2012. De zelfevaluatie heeft plaatsgevonden in aanwezigheid van een extern deskundige. Bij de zelfevaluatie zijn aandachts- en ontwikkelingspunten benoemd, die in de komende periode worden meegenomen in de vergaderstructuren en werkwijze van de RvT. 2.1.10. Aanstelling en honorering bestuur WBV Amerongen wordt bestuurd door een directeur die tevens bestuurder is. Zijn personalia zijn als volgt: Naam

drs. J.I.F. Broekhuizen

Geslacht

Man

Leeftijd

18 maart 1948 (64 jaar per 31-12-2012)

Nevenfuncties

- Adviseur Shelter Consult B.V. te De Bilt - Bestuurder Stichting Shelter te Breda - DGA Adviesbureau Broekhuizen B.V. - Voorzitter Stichting VoV Midden-Nederland

Werkzaam in huidige functie sinds

15 november 2004

Werkzaam bij de organisatie sinds

Medio 2001 (in de functie van adviseur en later als algemeen manager)

17

Duur benoeming

Onbepaalde tijd, contract via Shelter Consult B.V., per dag opzegbaar van de zijde van WBV Amerongen. Geen vergoedingsregeling bij beëindiging, ook niet inzake pensioen.

De aanstelling is gerelateerd aan te behalen doelen welke zijn vastgelegd in het ondernemingsplan. Toetsing daarvan heeft plaatsgevonden. De statutair bestuurder is in dienst van adviesbureau Shelter Consult B.V. Honorering directeur-bestuurder Op 10 maart 2008 is met Shelter Consult B.V. een contract opgesteld en getekend, omvattende een vergoeding van 50% van € 10.925 per maand exclusief BTW voor enerzijds de toegelaten instelling en anderzijds 50% van ditzelfde bedrag ten laste van de WBVA Holding B.V.. In deze vergoeding zijn alle kosten opgenomen. De BTW is voor de WBVA Holding B.V. terugvorderbaar. Daardoor bedragen de totale uitgaven inclusief BTW respectievelijk € 78.000 voor de toegelaten instelling en ongeveer € 65.550 voor de WBVA Holding B.V., totaal € 143.000. Exclusief de BTW (die deels compensabel is) bedragen de kosten € 131.100. Er zijn geen andere afspraken gemaakt dan dat het contract van de kant van WBV Amerongen per dag en van de kant van Shelter Consult per maand opzegbaar is. Het contract wordt door de RvT doorgezet in het kader van de afwikkeling en specifieke kennis van het project Allemanswaard. In het kader van de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) en de aanvullende regeling voor corporaties heeft Shelter Consult aangegeven in drie tranches van één jaar, vrijwillig afstand te doen van een deel van de vergoeding. Dit is een eenzijdige invulling vanuit Shelter Consult B.V. Verslag van de remuneratiecommissie Beloningsbeleid De RvT streeft een beloningsbeleid na dat in lijn ligt met de omvang, ambities, marktpositie en het risicoprofiel van de organisatie. Als grondslag voor de beloning wordt daartoe gebruik gemaakt van de normeringen vastgelegd in het advies van de Commissie Izeboud. In 2011 is deze beloning getoetst en billijk bevonden. Eind 2012 is een circulaire gepubliceerd over het beloningsbeleid c.q. de maximale beloningen in de corporatiesector, gebaseerd op de WNT. In dit beleid is een overgangsrecht benoemd, waaronder het contract met de huidige directeur-bestuurder valt. De directeur-bestuurder van WBVA heeft eind 2012 aangegeven met ingang van 1-1-2013 vrijwillig en gefaseerd afstand te doen van een deel van de huidige vergoeding, op een dusdanige wijze dat de vergoeding binnen drie jaar tijd in overeenstemming is met de genormeerde vergoeding. Dit is een eenzijdig aanbod dat door de RvT in dank is aangenomen, en waarvoor de regie bij de directeur-bestuurder zelf ligt. Prestaties De prestaties zijn gemeten aan de hand van de mate van realisatie van de strategische doelstellingen zoals deze zijn verankerd in het Ondernemingsplan 2008-2013. De mate van realisatie van het ondernemingsplan wordt tussentijds gerapporteerd met

18

voortgangsoverzichten. Achterstanden of afwijkingen van het ondernemingsplan zijn periodiek onderbouwd gerapporteerd aan de RvT. In algemene zin is vastgesteld dat het Ondernemingsplan 2008-2013 gevolgd wordt en dat de prestaties in lijn liggen met de verwachtingen. In verband met de externe inleen van de directeur-bestuurder wordt per definitie geen variabele beloning uitgekeerd. In het bijzonder heeft bij de prestatiebeoordeling over het jaar 2012 de realisatie van Plan Allemanswaard en het verkrijgen van de goedkeuring op het plan een rol gespeeld. Daarbij speelde de inzet van de directeur-bestuurder een belangrijke rol. Dit verslag van de remuneratiecommissie, gehouden op 23 januari 2013, is met de directeurbestuurder gedeeld.

De remuneratiecommissie R. Cornelisse N. C. van Veen. 2.1.11. Corporate Governance Algemeen Corporate Governance is voor de RvT als volgt te omschrijven: “Corporate Governance is een stelsel voor bestuur en commissarissen inhoudende een aantal regels voor een evenwichtige verdeling van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van genoemde partijen met publiekelijke verantwoording door bestuur en commissarissen.”. Voor de RvT is transparantie bij het besturen van WBV Amerongen van groot belang. Daarbij moeten de belangen van alle belanghebbenden worden meegewogen. Governancecode woningcorporaties WBV Amerongen onderschrijft de Governancecode van juli 2011 en handelt naar deze code. Periodiek overleg met de accountant WBV Amerongen heeft In 2012 overlegd met de onafhankelijk accountant over zijn bevindingen bij de jaarrekeningcontrole en het niveau van interne beheersing. Daarbij zijn onder andere de ambities aan de orde gekomen betreffende risicomanagement in relatie tot het risicoprofiel van de organisatie. Ook is gesproken over het project Allemanswaard en de passendheid daarvan binnen de financiële kaders van de corporaties. 2.1.12. Verklaring De RvT heeft de jaarrekening 2012, die de balans, de winst- en verliesrekening, de toelichting daarop en het volkshuisvestingsverslag omvat, bestudeerd. Deze jaarrekening werd door accountantskantoor PwC Accountants N.V. gecontroleerd en goedgekeurd. Ten aanzien van alle aspecten van deze jaarrekening is overleg gevoerd met de onafhankelijk accountant.

19

De Raad van Toezicht kan zich met deze jaarrekening verenigen en heeft deze in haar vergadering van 27 mei 2013 vastgesteld. Toezicht op het bestuur De RvT heeft geconstateerd dat het bestuur bestuurt op basis van de hoofdlijnen zoals vastgelegd in het Ondernemingsplan 2008-2013. Er zijn geen onregelmatigheden vastgesteld en er waren geen signalen van belangenverstrengeling. De beheerskosten zijn in het verslagjaar zoveel als mogelijk teruggedrongen. De hoogte van deze kosten zijn, gezien de ambities van WBV Amerongen, verklaarbaar. In de komende jaren wordt de neerwaartse lijn, zoals is begroot, nauwlettend gevolgd. WBV Amerongen heeft in 2012 laten zien een corporatie te zijn die oog heeft voor de diverse belanghebbenden en die zich bewust is van haar volkshuisvestelijke opgave. De RvT heeft waardering voor de inzet, werkwijze en resultaten en spreekt hiervoor zijn erkentelijkheid uit tegenover de directie en medewerkers van WBV Amerongen. Was getekend,

De heer R. Cornelisse Voorzitter RvT

De heer J.P. Stehouwer Vicevoorzitter RvT

20

2.2.

Verslag van het bestuur De Corporate Governance voor het bestuur richt zich op het hebben van een visie op Corporate Governance, de prestatiesturing en het risicomanagement. Deze rapportage gaat in op deze drie onderdelen.

2.2.1. De visie van het bestuur In de Governancecode zijn voor het bestuur drie principes vastgelegd: – de taak en werkwijze (reglement Raad van Toezicht en directeur-bestuurder); – de bezoldiging (Reglement remuneratiecommissie); – de tegenstrijdige belangen (Integriteitscode en Klokkenluidersregeling). In de ‘taak en werkwijze’ is de rol van het bestuur expliciet vastgelegd en verankerd in het Reglement Raad van Toezicht en directeur-bestuurder van 13 december 2011. Dit reglement is op onze website terug te vinden. Integriteit en afspraken ter voorkoming belangenverstrengeling Omdat de directeur-bestuurder is ingeleend van een bureau dat in de corporatiesector zowel interim- als adviesdiensten verleent, zijn additionele afspraken gemaakt over de tegenstrijdige belangen die daardoor zouden kunnen spelen. De hoofdlijn van de code luidt daarbij als volgt: ‘Elke vorm en schijn van belangenverstrengeling tussen de corporatie en de bestuurders wordt vermeden’. Besluiten tot het aangaan van transacties waarbij tegenstrijdige belangen van bestuurders spelen, die van materiële betekenis zijn voor de corporatie en/of de betreffende bestuurders, moeten worden goedgekeurd door de RvT. De RvT en de directeur-bestuurder zijn overeengekomen dat medewerkers van bureau Shelter Consult B.V. uitgesloten zijn van het verrichten van gehonoreerde diensten aan WBV Amerongen en de daaraan verbonden B.V.’s. 2.2.2. Vormgeving zelfstandigheid Besloten is om voor de huidige (verlengde) ondernemingsplanperiode in ieder geval als zelfstandige corporatie door te gaan. Voor de RvT geldt daarbij echter nog wel het principe dat een samenwerking of fusie relevant kan zijn wanneer deze een meerwaarde heeft voor WBV Amerongen. De meerwaarde bevindt zich op het gebied van de kwaliteit van de dienstverlening, de volkshuisvestelijke prestaties, de continuïteit van de werkorganisatie (onderscheiden naar zowel de back- als de frontoffice) en de versterking van de financiële continuïteit van de woningbouwvereniging. Daarnaast moet er chemie zijn tussen beide organisaties op het gebied van de volkshuisvestelijke ambitie. Voor iedere potentiële samenwerking of fusie is de instemming van de vereniging en sinds 2010 ook de belanghebbendenvertegenwoordiging noodzakelijk. Een belangrijk standpunt dat de RvT over samenwerking heeft ingenomen is dat binnen de gemeente Utrechtse Heuvelrug geen samenwerkingsverbanden op het gebied van governance worden aangegaan, om zo de verhoudingen zuiver te houden en schijnbare belangenverstrengeling te voorkomen.

21

2.2.3. Samenwerkingen In het kader van het project Allemanswaard en de snel opvolgende wijzigingen in de volkshuisvesting heeft WBV Amerongen met diverse partijen gesprekken om samenwerkingen tot stand te brengen. Een natuurlijke partner is daarbij de gemeente. Specifieke samenwerkingen komen aan de orde in het kader van Allemanswaard. Gedacht wordt daarbij aan samenwerkingen tussen zorgpartners, om een optimale meerwaarde in de health & care binnen Allemanswaard te krijgen. Andere samenwerkingen zijn te vinden in het coöperatief verband Stek.NU, de federatie van corporaties op de Utrechtse Heuvelrug en waar mogelijk inhoudelijke samenwerkingen met andere corporaties op specialistische gebieden. 2.2.4. Prestatiesturing Uitgangspunt voor de prestatiesturing is het vigerende ondernemingsplan. Op dit moment is dit het verlengde ondernemingsplan 2008-2013. Ten tijde van het schrijven van dit verslag wordt tevens gewerkt aan een nieuw ondernemingsplan voor de periode na 2014. In het ondernemingsplan zijn jaarlijks doelstellingen geformuleerd die nauwgezet gevolgd worden in relatie tot hun realisatie en tussentijdse knelpunten die hierbij optreden. Belangrijke prestatiegebieden zijn: - volkshuisvestelijke doelstellingen op het gebied van leefbaarheid, woonkwaliteit en duurzaamheid van het bezit; - kwaliteit van de dienstverlening; - effectiviteit en efficiency binnen de onderhoudsdienstverlening, mede in relatie tot de kwaliteit van het bezit; - opereren binnen de financiële parameters, zoals deze zijn geformuleerd in het financieel beleid en treasurystatuut; - het realiseren van de projecten Allemanswaard, Eindseweg en Kwekerij, mede in het verlengde van de prestatieconvenanten met de gemeente Utrechtse Heuvelrug. Over de realisatie van prestaties wordt periodiek met de verantwoordelijke functionarissen gesproken. Daarnaast maakt prestatiesturing onderdeel uit van de periodieke rapportages en informatiebulletins van de directeur bestuurder. 2.2.5. Prestatieresultaten De beschikbare versus de noodzakelijke formatie is een belangrijke factor binnen de prestatiesturing. In 2011 is door Atrivé een analyse gemaakt van de benodigde formatie ten opzichte van de voorliggende taken en ambities. In 2012 is, in navolging van 2011, een temporisatie van een aantal ambities ingezet. Het betreft onder andere het laten vervallen van enkele projecten en voorgenomen automatiseringsuitbreidingen en/of –aanpassingen. De conclusie van de analyse 2012 op hoofdlijnen is als volgt: - In 2012 is met een kleinere formatie gewerkt dan op basis van de ambitie gewenst is. Daarbij zijn ziektevervangingen in 2012 intern opgelost en zijn geen aanvullende krachten ingeleend. Werkzaamheden zijn onderling verdeeld, waarbij een ieder extra inzet heeft geleverd.

22

-

-

-

WBV Amerongen heeft in relatie tot haar bezit een relatief grote voorraad woningen in de constructie Verkopen onder Voorwaarden verkocht. Hoewel deze woningen verkocht zijn, blijven ze gebonden aan de corporatie. Dat leidt ertoe dat in verband met deze woningen zowel incidentele als structurele werkzaamheden verricht moeten worden, die niet in de in de sector gebruikelijke normeringen zijn meegenomen. Een deel van de doelstellingen die veel formatie vergen, maar niet strikt noodzakelijk zijn om nu te realiseren, is naar achteren gezet in de tijd. Het betreft onder meer het verder digitaliseren van werkprocessen en klantrelatiemanagement. Zie hiertoe ook de opmerkingen verderop in dit verslag over de temporisatiekeuzes die op onderdelen zijn gemaakt. Tot en met 2015 worden alleen de projecten uit de huidige prognoses uitgevoerd. Het betreft Allemanswaard, Eindseweg en Kwekerij. Het devies is daarbij eerst de zaken af te maken waaraan op dit moment wordt gewerkt, alvorens nieuwe uitdagingen aan te gaan.

Op basis van de huidige inzet is geconstateerd dat wordt gewerkt binnen de doelstellingen die in de begroting zijn geformuleerd. Wel is helder dat de huidige formatie sterk tegen de bovengrenzen aanloopt in relatie tot de uit te voeren taken. 2.2.6. Risicomanagement Het bestuur is verantwoordelijk voor een op de corporatie toegesneden systeem van interne risicobeheersing en -controle. Als instrumenten worden in ieder geval gehanteerd: - Risicoanalyses met betrekking tot de totale strategie. - Risicoanalyses met betrekking tot de kwaliteit van de dienstverlening, volkshuisvestelijke en financiële doelstellingen. - Risicoanalyses specifiek toegesneden op lopende projecten in eigen ontwikkeling. - Handleidingen voor de inrichting van de financiële verslaggeving. - Systeem van monitoren en rapportering daarvan via periodieke rapportages.

Het risicomanagement vindt plaats op basis van de strategieën die zijn ingezet in het ondernemingsplan, de revisie daarop in 2010 en ook de uitkomsten van de visitatie. Daarnaast wordt gestuurd op kwaliteit van bezit en dienstverlening. Dit laatste is ondergebracht bij bureau USP. In 2011 heeft een meting plaatsgevonden, waarvan de resultaten tussen 7,6 tot 7,8 lagen. Dit gaf reden tot tevredenheid. Destijds is geconstateerd dat er verbetering mogelijk en noodzakelijk is in de afhandeling van het klachtenonderhoud. In 2012 is daarom stevig ingezet op verbetering hiervan, onder meer door dit zoveel mogelijk in eigen beheer uit te voeren. Daarnaast zijn met aannemers stringente afspraken gemaakt over de tijdspanne waarin klachten opgelost moeten worden en over de communicatie over de planning met woningbouw en bewoners. In 2013 worden de resultaten gemeten.

23

Scenariodenken WBV Amerongen werkte in haar risicomanagement al meerdere jaren vanuit ‘scenariodenken’. Dat betekende dat alle uitgangspunten in de begroting werden getoetst op gevoeligheid binnen een Monte-Carlosimulatie. In 2012 is daarnaast heel expliciet gestart met het inbedden van scenario’s die samenhangen met voorgenomen beleid van de politiek en de gevolgen daarvan voor de corporatie op zich. Dat betekent concreet dat WBV Amerongen in 2012 haar begrotingsstrategie zo heeft ingericht dat ook de mogelijke effecten van overheidsbeleid zo maximaal en voorzichtig mogelijk zijn ingerekend. De meerjarenbegroting is dan ook voorzienend in het kader van de aanstaande heffingen en huurverhogingen. Voor WBV Amerongen is en blijft dat de huidige insteek in het regeerakkoord niet de juiste is. Hetzelfde geldt voor het woonakkoord. Het inrekenen van mogelijk beleid betekent dan ook nog altijd niet dat WBV Amerongen zich daaraan gebonden voelt, tot het moment van wettelijke verankering. WBV Amerongen voelt zich echter wel verantwoordelijk om na te denken over alternatieven voor het regeer- en woonakkoord, zodanig dat alle doelen voor de woningmarkt, alsmede de financiële continuïteit van de corporatie(sector) geborgd zijn. Zij spant zich daar dan ook actief voor in. Informatievoorziening Het bestuur stemt met de RvT de wijze af waarop de informatievoorziening met de bijbehorende analyses wordt ingericht. Daartoe is enige jaren geleden het Informatiestatuut opgesteld, dat als leidraad voor de informatievoorziening tussen de directeur-bestuurder en de RvT dient. Ook in het reglement van de RvT worden expliciet de onderwerpen en de frequentie van informatievoorziening beschreven. In het jaar 2011 was wederom sprake van het verstrekken van informatie van de directeur-bestuurder via zogenaamde info’s aan de leden van de RvT. Dit systeem wordt door beide partijen als nuttig en zinvol ervaren. In de info’s worden voortgang, achtergronden en zienswijzen op actuele zaken van de directeurbestuurder direct beschikbaar gesteld aan de leden van de RvT. Al naar gelang het onderwerp en de situatie wordt frequent door de leden van de RvT om nadere informatie op onderdelen gevraagd en door de directeur-bestuurder verstrekt. Deze info’s hebben ook een formeel karakter en worden behandeld door de RvT in de raadsvergaderingen. In 2012 is definitief besloten de ambities op korte termijn voor de nieuwbouw en aankoop terug te brengen, zodanig dat dit passend is bij de opgave Allemanswaard die thans wordt uitgevoerd. Dat betekent derhalve dat voorlopig veel productie ‘on hold’ is gezet en eerst Allemanswaard, Eindseweg en Kwekerij worden afgewikkeld. Ook de realisatie van het verkoopprogramma zal in de toekomst de beschikbare investeringsvolumes bepalen. Nadat Allemanswaard, Eindseweg en Kwekerij zijn afgewikkeld, zal WBV Amerongen daarom ook haar investeringen gaan plannen op basis van beschikbare investeringsvolumes. Dat betekent dat de ambities jaarlijks worden ingepast binnen de beschikbare middelen. Dit draagt ertoe bij dat de financiële kengetallen duurzaam blijven voldoen aan de uitgangspunten die hiervoor zijn benoemd in het financieel beleid. In 2012 is er – evenals in voorgaande jaren voor gekozen vermogensversterkende middelen voor volkshuisvestelijke doelen in te zetten. Gedurende een periode van vijf jaar worden circa 75 tot 125 woningen in de VoV-constructie gebracht. De minister van (toen nog) Wonen, Wijken en Integratie heeft daaraan zijn goedkeuring gegeven. Met de verkopen wordt de doorstroming naar de koopmarkt bevorderd. De aantallen in nieuwbouw en aankopen zijn afdoende om het wegvallende directe rendement

24

van de te verkopen woningen op termijn op te vangen en de wachtlijsten voor de sociale huur te bekorten. In 2012 heeft WBV Amerongen een B1-status gekregen. Deze hangt samen met de uitvoering van het project Allemanswaard en de monitoring-afspraken die hierover zijn gemaakt met het CFV. Na afronding van het project Allemanswaard is een A-status op basis van het huidige beleid weer in zicht. Eind 2012 zijn de resterende leningen voor Allemanswaard aangetrokken. Alle leningen konden worden aangegaan met een gemiddelde rentevoet lager dan 2%. Dat betekent een financieringsvoordeel ten opzichte van de eerdere financiële prognoses. Waar dit mogelijk is, zijn financiële risico’s ondergebracht in de verbindingen van WBV Amerongen. Het betreft hier onder andere activiteiten die niet direct behoren tot de kerntaken van een woningcorporatie, waaronder bedrijfsmatig onroerend goed. Bijvoorbeeld een apotheek en een DAEB-verhuring aan een zorginstelling voor onder andere zuigelingenzorg. De exploitatieresultaten van het bedrijfsmatig onroerend goed zijn positief. Activiteiten zijn er in het huidige tijdsgewricht meer dan genoeg. De accenten komen daarmee de komende periode ook sterk te liggen op het herformuleren en realiseren van ambities en prestaties, met als uiteindelijk doel de belangen van de doelgroep van beleid te waarborgen. Was getekend,

drs. J.I.F. Broekhuizen Directeur-bestuurder

25

3. Strategie en beleid 3.1.

Ondernemingsplan 2008-2011 In 2007 heeft het bestuur het ondernemingsplan ‘Transparant in Beweging 2008-2011’ opgesteld. In 2010 was het ondernemingsplan volgens de oorspronkelijke planning halverwege. Begin 2010 is, conform de doelstellingen in het ondernemingsplan, een strategische heroriëntatie (midterm review) uitgewerkt. In dat jaar is ook de eerste visitatie uitgevoerd en is de voortgang van de realisatie van de doelstellingen in beeld gebracht en beoordeeld. Verder is de planperiode verlengd tot en met 2012/2013. De realisatie, doelstellingen op hoofdlijnen en wijzigingen als gevolg van de heroriëntatie worden in dit hoofdstuk besproken.

3.2. Missie, visie en strategie 3.2.1. Missie De missie van WBV Amerongen luidt als volgt: ‘WBV Amerongen ontwikkelt en beheert sociaal en maatschappelijk vastgoed en woondiensten voor haar belanghouders en klanten. Wij presteren bovengemiddeld op het terrein van transparantie, innovatie, ontwikkeling en kwaliteit van de dienstverlening. WBV Amerongen gaat uit van en streeft naar een actieve houding en zelfredzaamheid van alle aandachtsgroepen van beleid. WBV Amerongen stimuleert actief het verbeteren van de leefbaarheid op het terrein van de volkshuisvesting en het wegnemen van knelpunten op de woningmarkt. De wensen van de klanten zijn daarbij leidend.’ 3.2.2. Visie De vraag: ‘Waar gaan we met deze missie naar toe?’ is als volgt te formuleren (visie): ‘WBV Amerongen streeft ernaar een maatschappelijke onderneming te zijn, waarbij de maatschappelijke prestaties leiden tot vergroting van woontevredenheid, woongenot en welzijn van de individuele klant. Het doelbewust nastreven van maatschappelijk rendement leidt tevens tot het versterken van het financieel rendement. De maatschappelijke prestaties en rendement verantwoorden wij op transparante wijze. WBV Amerongen wil dit realiseren door al haar aandachtsgroepen van beleid te bedienen met een adequaat aanbod van producten en diensten. De aandachtsgroepen van beleid bestaan uit de belanghouders vanuit de maatschappij, de doelgroepen, de werknemers en ‘financial investors’. Wij onderhouden met deze aandachtsgroepen zeer vitale relaties om aan onze maatschappelijke prestaties te voldoen. Verbreding van het activiteitengebied en takenpakket staat hierbij centraal. Wij diversifiëren onze taken op een innovatieve wijze. De activiteiten met betrekking tot ontwikkelen van wonen worden daarbij geïntensiveerd. De nieuwbouw van woningen krijgt een extra accent. Dit vereist van de werkorganisatie betrokken, flexibele en professionele medewerkers en samenwerking met andere (toegelaten) instellingen, de gebruikmaking van hoogwaardige technologie en een gezond financieel perspectief.’ Missie en visie in de toekomst Zowel missie als visie zullen korter en scherper worden geformuleerd voor het eerstvolgende ondernemingsplan.

26

Op basis van missie en visie zijn 125 subdoelstellingen benoemd. 3.2.3. Realisatie doelstellingen tot en met 2012 In 2012 moesten in totaal 61 doelstellingen worden gerealiseerd. De realisatie in 2012 ziet er als volgt uit:

Vijf doelstellingen waren aan het einde van 2012 slecht tot niet gerealiseerd. De verklaring voor een aantal belangrijke doelstellingen is als volgt: • Het realiseren van zes leefbaarheidsprojecten gold tot en met 2011. Met ingang van 2012 is de inzet voor leefbaarheid voornamelijk gericht op Allemanswaard. Enkele kleine leefbaarheidsinitiatieven zijn ondersteund in 2012. • In het ondernemingsplan is uitgegaan van het realiseren van 250 nieuwe eenheden. Door het temporiseren van het nieuwbouw- en aankoopbeleid is dit aantal niet langer haalbaar. • In de oorspronkelijke doelen was het verwerven van maatschappelijk onroerend goed ter ondersteuning van het voorzieningenniveau opgenomen. Dit wordt nu via Allemanswaard gerealiseerd. Er worden derhalve geen nieuwe aankopen gedaan in 2012. •

Het investeren in een CRM-systeem en digitale archieven is uitgesteld. Deze investeringen staan op dit moment niet in relatie tot de opbrengsten ervan. Er wordt gekeken naar oplossingen met lagere kosten, die passend zijn in de strategie van dienstverlening en bij de omvang van de organisatie. • WBV Amerongen had zich voorgenomen een pilot uit te voeren waarbij kortingsvouchers werden verstrekt ten opzichte van de maximaal redelijke huren. Door de aankondiging van de inkomensafhankelijke huren en de wijziging van het puntenstelsel is een pilot niet realistisch. Daarnaast zijn vijftien doelstellingen gekwalificeerd als matig. Dit betekent dat wel een aanzet is gegeven tot de realisatie van deze doelstellingen, maar dat deze doelstellingen feitelijk nog niet zijn gerealiseerd per rapportagedatum. Veel van deze doelstellingen kennen echter een doorlooptijd langer dan een jaar.

27

3.3.

Nieuw ondernemingsplan 2014-2020 Ten tijde van het opstellen van het jaarverslag 2012 is het Ondernemingsplan 2014-2020 intern vastgesteld en op 23 april 2013 gepubliceerd op de website. Het nieuwe ondernemingsplan sluit nauw aan op het vorige plan. Het speelt in op de snel veranderende omstandigheden in de corporatiewereld, de specifieke vraag van de doelgroepen van WBV Amerongen en het geeft in belangrijke mate ook antwoord op de visie op de toekomst van WBV Amerongen op korte en middellange termijn. Het ondernemingsplan gaat formeel in op 1 januari 2014. 2013 geldt daarbij als overgangsjaar, waarbij al in de geest van het nieuwe plan wordt gehandeld, maar de open eindjes van het oude plan worden afgerond.

28

4.

WBV Amerongen in de maatschappij

4.1. Maatschappelijk ondernemen 4.1.1. Wat is maatschappelijk ondernemen? Maatschappelijk ondernemen is het oplossen van maatschappelijke vraagstukken rondom het wonen (bron: Aedes). Daarbij is het ook van belang dat de oplossing resulteert in goed en tevreden wonen in dorp en wijk en in prestaties waarmee de maatschappij gediend is. Verder worden er voorwaarden verbonden aan het maatschappelijk ondernemen: het moet in dialoog met klanten en partners gaan, met creativiteit en zelfbewustzijn. De beleidskeuzes moeten worden verantwoord, waarna dit moet leiden tot vertrouwen vanuit de maatschappij. Het oplossen van maatschappelijke problemen is als statutaire doelstelling vastgelegd en goedgekeurd door de toenmalige minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in december 2010. 4.2.

Maatschappelijke situatie en vraagstukken rondom het wonen nu en in de toekomst Belangrijke onderwerpen voor WBV Amerongen zijn vraagstukken rondom de huidige volkshuisvestelijke situatie en het wonen nu en in de toekomst. Deze vraagstukken kunnen onderscheiden worden naar het terrein van de landelijke politiek, de volkshuisvestelijke ontwikkelingen, met name bij de provincie, de gemeente en de plaatselijke federatie van woningcorporaties waarbinnen WBV Amerongen werkzaam is. Tot slot wordt ingegaan op de werkzaamheden binnen WBV Amerongen zelf en de toekomst van Amerongen.

4.2.1. Maatschappelijke vraagstukken op landelijk niveau De maatschappelijke situatie rondom woningcorporaties is complex en snel aan veranderingen onderhevig. Na alle problemen rondom enkele corporaties (met name Vestia), de economische crisis en de doorwerking daarvan naar de woningmarkt en de bouwnijverheid, de aangekondigde inkomensafhankelijke huurverhoging en de verhuurdersheffingen, staan corporaties op een kruispunt in de tijd. Meer dan ooit staat de legitimiteit van woningcorporaties ter discussie en lijkt het erop dat hun sociale rol omslaat in een belastingwingebied. Meer dan ooit ook moeten corporaties hun best gaan doen zich te bewijzen op hun kerntaken, terwijl door de verhuurdersheffing de middelen om dat te doen veel te beperkt zijn. De relatie met de huidige en toekomstige huurders wordt daarmee op de proef gesteld. Daarnaast is de corporatiesector een zeer belangrijke schakel in de bouwsector, die langzamerhand komt stil te liggen. Corporaties horen in een reeds lang bestaand systeem en maken daar dus ook een belangrijk deel vanuit. Je kunt je haast afvragen of er nog sprake is van symbiose tussen corporaties en de bouwnijverheid en tussen corporaties en gemeenten die gezamenlijk invulling geven aan de volkshuisvestelijke vraagstukken in de gemeente. Maar ook of er nog symbiose is tussen hen die niet zelfstandig in staat zijn te voorzien in hun eigen huisvesting en die mensen die iedere dag op de corporatievloer klaar staan om hen zo goed mogelijk te helpen en te voorzien in een volwaardige huisvesting tegen een betaalbare prijs. De komende jaren hangen de corporatiesector veel uitdagingen boven het hoofd. De sector moet haar kosten verlagen, gaan benchmarken en net zo efficiënt worden als vastgoedbeleggers. Een belangrijk knelpunt is echter het feit dat het kengetal voor efficiëntie is gebaseerd op de huren die bij commerciële beleggers gemiddeld zo’n 35% hoger liggen dan

29

bij corporaties wenselijk en mogelijk is. De corporaties zullen middelen moeten vrijmaken om de heffingen te betalen, zich op een aantal terreinen stevig moeten terugtrekken en bovendien in dialoog moeten treden met de huurder om uit te leggen waarom hij meebetaalt aan de verhuurdersheffingen. De dialoog met de overheid moet worden versterkt. Er moet een nieuwe symbiose worden gemaakt tussen de overheid en corporaties. En… als het kan, moet worden gezorgd dat er weer een bouwproductie op gang wordt gebracht. De grote vraag zal zijn of alle corporaties deze vraagstukken aankunnen. Zeker wanneer zij vele jaren hun middelen stevig voor de volkshuisvesting hebben ingezet. De vraag is ook, wat dit betekent voor het systeem van corporaties. Komen er nog meer saneringen, zal de solidariteit tussen corporaties leiden tot een nog grotere aanslag op de kas dan nu al het geval is…? En naar aanleiding van Vestia is dan nog een nieuwe vraag ontstaan: wat is de toekomst van de systeemcorporaties? Hoe lang staan wij als sector nog toe dat corporaties steeds groter worden, zodanig dat ze bij problemen in staat zijn de hele sector plat te leggen? Op dat vlak zijn er ook nog veel discussies te gaan, waarbij de WBV Amerongen graag ziet dat systeemcorporaties ontmanteld worden. Zolang dat niet is gebeurd, zullen alle corporaties in een keurslijf worden gedwongen en wordt ruimte voor pilots en innovatieve ontwikkelingen de sector belet of niet toegestaan. De WBV Amerongen zal zich dan ook in de toekomst met dit vraagstuk gaan bezighouden. Mogelijk – en door de WBV Amerongen gewenst - is dat de uitkomsten van de komende parlementaire enquête daar ook aanknopingspunten voor geven.

4.2.2. Maatschappelijke vraagstukken op provinciaal niveau Een belangrijk document, dat lang is voorbereid betreft het streekplan voor de gehele provincie Utrecht voor de komende vijftien jaar\. In voorgaande versies van de streekplannen waren de contouren voor woningbouw dusdanig ingetekend, dat een optimale exploitatie van Eindseweg beperkt, maar niet uitgesloten was. WBV Amerongen heeft jarenlang via alle mogelijke kanalen inspanningen geleverd om de rode contour op de Eindseweg in Overberg te verleggen, om een organische ontwikkeling van de dorpskern Overberg mogelijk te maken. Dat is na balansdatum begin 2013 realiteit geworden door een amendement van SGP, CDA en PVV in de Provinciale Staten. Er zijn nu meer mogelijkheden voor de toekomstige ontwikkeling van Overberg dan eerder het geval was. De WBV Amerongen zal daaraan haar gepaste bijdrage gaan leveren. 4.2.3. Maatschappelijke vraagstukken op gemeentelijk niveau De gesignaleerde vraagstukken op het gemeentelijke niveau zijn sterk vergelijkbaar met het voorgaande verslagjaar. Ook toen meldden wij al vraagstukken als: - Het onvoldoende voorzieningenniveau in dorpskernen. - Het realiseren van woonservicegebieden. - Omvangrijke leegstand in de koopsector. - Groei van het aantal woningzoekenden en de oplopende wachttijden. - Het ontbreken van tijdelijke huisvestingsmogelijkheden. - Het vergroten van de doorstroming en het bestrijden van scheefheid. - Het ombouwen van bedrijventerreinen en kantoorlocaties tot voor wonen geschikte ruimtes.

30

-

Nieuwbouw met onder meer levensloopbestendige woningen. Het bijdragen aan de duurzaamheid, dat wil zeggen het verbeteren van de kwaliteit van relaties tussen mens en milieu, om bij te dragen aan een vitale economie, het huisvesten van mensen en hun woonomgeving. Op enkele van deze zaken gaan we nader in. Voorzieningenniveau in de dorpskernen van de gemeente Utrechtse Heuvelrug Uit gezamenlijk onderzoek van de corporaties met een hoofdvestiging op de Utrechtse Heuvelrug is gebleken dat de tevredenheid over het voorzieningenniveau het laagst is in Amerongen. Met de gemeente als partner worden de wensen van de bewoners van Amerongen uitgewerkt in het project Allemanswaard. De vraag van de bevolking naar meer en gedifferentieerde winkelvoorzieningen, het ontwikkelen van een gezondheidscentrum en het bouwen van woningen voor starters en senioren wordt in dit project gerealiseerd. Woonservicegebieden Het realiseren van woonservicegebieden is vooral in papier en goede voornemens blijven steken. Dit geldt althans voor Amerongen, Overberg en Maarn. Intussen wordt er door WBV Amerongen gewerkt aan een samenwerkingsverband dat minimaal bestaat uit een apotheek, (zo mogelijk lokale) huisartsen, fysiotherapeuten en huishoudelijke zorg. Omvangrijke leegstand in de koopsector Er is omvangrijke leegstand in de VvE-complexen Boswijk en Trompstaete. Het betreft hier appartementen met verkoopprijzen, die in de sociale koop voor huishoudens met een inkomen van 1 tot 1,5 maal modaal bereikbaar zijn. De WBV Amerongen heeft deze problematiek aan de orde gesteld bij de gemeente. In 2013 krijgt het oplossen van deze problematiek een vervolg. Nieuwbouwproductie en levensloopbestendig bouwen De nieuwbouwproductie binnen de gemeente Utrechtse Heuvelrug is laag in relatie tot de ambities die zijn vastgelegd in het prestatieconvenant tussen gemeente en plaatselijke corporaties. De huidige situatie in de sector en de aankomende rijksmaatregelen zorgen dat de financiële ruimte beperkt is om nieuwe uitdagingen aan te gaan. Ook ontwikkelaars en beleggers zijn op dit moment maar beperkt in beeld. Dat betekent dat het moeilijk is nieuwe projecten te ontwikkelen en van de grond te brengen, inclusief het levensloopbestendig bouwen. Het ombouwen van bedrijventerreinen en kantoorlocaties tot voor wonen geschikte ruimtes De WBV Amerongen heeft zich aangesloten bij de organisaties, die op dit terrein acties ondernemen. Er is onder meer meegewerkt aan onderzoek naar de mogelijkheden voor het combineren van wonen en werken. Op dit moment leidt dit niet tot een concrete inzet van WBV Amerongen. Groei van het aantal woningzoekenden en oplopende wachttijden Onder invloed van het beperkt beschikbaar komen van nieuwe woningen, blijven wachttijden oplopen en is er zeer beperkte doorstroming mogelijk. WBV Amerongen zet in een op een omvangrijkere doorstroming bij de oplevering van Allemanswaard. WBV Amerongen realiseert

31

buiten Woningnet om haar bijdrage aan het terugdringen van het aantal woningzoekenden en de wachttijden. Het ontbreken van tijdelijke huisvestingsmogelijkheden In de woningbehoeftenonderzoeken wordt de behoefte aan tijdelijke huisvesting veelal niet expliciet zichtbaar gemaakt. In afwachting van nieuwbouw op het zogenoemde Molenterrein in Amerongen zijn tijdelijk een aantal woningen in beheer bij de WBV Amerongen, die eigendom zijn van bouwbedrijf Van Wijnen BV. Deze woningen worden benut voor tijdelijke huisvesting en vervullen een rol in de oplossing van de vraag naar tijdelijke huisvesting. WBV Amerongen streeft naar meerdere short stay locaties. Het vergroten van de doorstroming en het ontbreken van scheefheidbestrijding Allemanswaard zal een bijdrage gaan leveren aan de doorstroming. Tot op heden zijn er geen maatregelen vastgelegd om het scheefwonen tegen te gaan. Inmiddels zijn op landelijk niveau maatregelen benoemd, waarvan het maar de vraag is of dit de scheefheid tegen gaat. Bij het ontbreken van alternatieve woningen waar de scheefwoners zich kunnen huisvesten is het effect per saldo nul en blijven scheefwonersproblemen onopgelost. Het bijdragen aan de duurzaamheid De afspraken over het terugdringen van energielasten als onderdeel van de woonlasten krijgen een verder vervolg, onder meer in het streven om gemiddeld een energielabel B te realiseren in de komende ondernemingsplanperiode van 2014tot2020. 4.2.4. Verslag belanghebbendenvertegenwoordiging (BHV) WBV Amerongen vindt dat de mensen voor wie ze werkt, het voor het zeggen moeten hebben. Daarom is de BHV belangrijk voor WBV Amerongen. De BHV is ook statutair verankerd binnen de organisatie. De leden van de BHV vormen een afspiegeling van de verschillende belangen en beleidsterreinen van de bij WBV Amerongen betrokken mensen. Het aantal leden is gelijk aan het aantal bij de vereniging betrokken beleidsterreinen, zoals in de statuten van de vereniging omschreven. De BHV kent een eigen reglement en bepaalt de maatschappelijke agenda van de WBV Amerongen. De BHV heeft tot taak om de directie gevraagd en ongevraagd te adviseren bij: • de beleidsvorming en de uitvoering van het maatschappelijk beleid; • het oplossen van de maatschappelijke problemen rondom het wonen; • de toetsing of de ontwikkeling van de maatschappelijke onderneming Amerongen verloopt zoals gewenst en bedoeld is. Na een uitvoerig en zorgvuldig werving- en selectietraject is op 19 september 2011 de eerste BHV van WBV Amerongen (en de eerste statutair verankerde BHV van Nederland) benoemd en geïnstalleerd. De belanghebbendenvertegenwoordiging is in 2012 vier maal bijeen gekomen. Op http://www.woningbouwamerongen.nl/overons/vertegenwoordiging zijn de achtergronden te lezen van de oprichting van de BHV, meer over haar taken, verantwoordelijkheden, leden, de plaats in de organisatie en wat er van de BHV verwacht wordt. BHV-agenda 2012 De leden van de BHV bepalen zelf de onderwerpen door de maatschappelijke agenda op te halen uit het werkgebied en bij relevante doelgroepen. Door discussie in de BHV over het

32

prioriteren van maatschappelijke kwesties worden de onderwerpen die in het komende jaar op de BHV-agenda komen, bepaald. Tijdens de BHV-bijeenkomsten in 2011 zijn door de individuele leden zestien onderwerpen aangedragen voor 2012. De voorbereiding van de BHVbijeenkomsten wordt door de BHV-leden zelf verzorgd. Uiteindelijk zijn door middel van discussie en prioritering door de BHV de volgende onderwerpen in 2012 besproken: • 16 april 2012: Kerntaak Corporatie: aan de hand van stellingen wordt gediscussieerd. • 2 juli 2012: Missie, visie & samenwerking/fusie. • 20 augustus 2012: Jongeren & starters (be)houden op het gebied van wonen, werken en vrije tijd. • 5 november 2012: Voorbereiding ondernemingsplan 2014-2020 en BHV-evaluatie 2012. Van alle bijeenkomsten zijn verslagen gemaakt en de adviezen van de BHV in 2012 zijn meegenomen in de voorbereiding op het ondernemingsplan 2014- 2020.

33

5.

De doelgroepen van beleid

5.1.

Visie op de problemen op de woningmarkt voor de doelgroep van beleid (van Nederland tot Amerongen) De woningmarkt kent naast de socialehuurwoningvoorrraad (geschikt voor huishoudens tot een modaal inkomen) een vrijesectorkoopmarkt voor huishoudens met een inkomen boven 1,5 maal modaal (geschikt voor het kopen zonder NHG-garantie van woningen boven het prijspeil van april 2012; € 220.000). Tussen sociale huur en vrije sector ligt de vraag van huishoudens met een inkomen van 1 tot 1,5 maal modaal (van € 34.000 tot € 50.000 op jaarbasis). Deze laatste doelgroep van beleid, de middeninkomens, valt tussen wal en schip. Institutionele beleggers bedienen deze doelgroep nog altijd nauwelijks en voor corporaties is deze doelgroep door de EU en de rijksoverheid niet langer als primair bestempeld. Corporaties mogen zich op dit deel van de woningmarkt bewegen, maar kunnen dit niet doen met borging van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). De sociale huursector is te groot, volgens oud-ministers, economen, politici en vele anderen. De oplossing ligt voor de hand: draag woningen uit de sociale huursector over naar de vrije huursector, met huren boven de € 680 per maand. De vraag wie dan niet zelfstandig in staat is in zijn eigen huisvesting te voorzien, is daarmee lastig te beantwoorden, met aanvullend de blijvende vraag: wie blijven de doelgroepen en welke producten kan WBV Amerongen deze verschillende groepen bieden?

5.2.

De Doelgroepen Huurder In 2012 heeft WBV Amerongen 591 woningen in de verhuur. Slechts vier hiervan classificeren als vrijesectorwoningen, maar deze zullen (bij ongewijzigd beleid) bij mutatie weer sociaal verhuurd worden. Woningzoekende Door WBV Amerongen worden zoveel mogelijk woondiensten en huisvestingsmogelijkheden gecreëerd, aangeboden en verbeterd voor mensen met beperkte kansen in de particuliere sector. In onderstaande tabel wordt het aantal ingeschreven woningzoekenden weergegeven.

Woningzoekenden *

2012

2011

2010

2009

2008

2007

2006

2005

575

519

595*

652

517

471

443

386

Inschrijving naar de stand van 31-12-2010. De herinschrijvingsronde die in december 2010 is uitgevoerd, is per

januari 2011 doorgevoerd.

Het aantal woningzoekenden is een momentopname ultimo december 2012: dagelijks vinden woningzoekenden WBV Amerongen op Funda. Dit leidt nog wel eens tot extra inschrijvingen. Binnen deze groep woningzoekenden is een duidelijk onderscheid zichtbaar tussen de inschrijvers die strategisch staan ingeschreven en de actief woningzoekenden in het jaar (circa 50).

34

VoV-koper Om de kloof tussen huur en koop te dichten, biedt WBV Amerongen naast huurwoningen ook de mogelijkheid aan zittende huurders en potentiële kopers om een sociale koopwoning te verkrijgen. Daarvoor is de zogenaamde Verkoop onder Voorwaarden (VoV) constructie opgezet. WBV Amerongen rekent potentiële kopers met een enkel inkomen van € 34.000,- tot maximaal € 50.000,- tot haar doelgroep van beleid. Wel moeten deze potentiële kopers een sociale of economische binding hebben met de desbetreffende woonkern binnen de gemeente Utrechtse Heuvelrug of de gemeente Rhenen. 5.2.1. Huur en verhuur Eind 2012 ziet de woningvoorraad er als volgt uit: Huuropbouw in €

Huurprijsklasse

Prijspeil 1-1-13

Aantal woningen

%

31-12-2012

Aantal woningen

%

31-12-2011

< 374,44

Goedkoop

152

26%

160

27%

374,44 < 535,91 535,91 < 574,35 574,35 < 681,02 > 681,02

Middelduur I Middelduur II Duur I Duur II

353 43 39 4

60% 7% 7% 1%

356 40 40 4

59% 7% 7% 1%

591

100%

600

100%

Totaal

5.2.2. Huurverhoging Per 1 juli 2012 was de huurverhoging 2,3% (2011: 1,3%) voor het totale woningbezit. Dit was gelijk aan het inflatiepercentage van 2011 en sluit aan bij het regeringsbeleid om maximaal inflatoir te verhogen. Per 1 juli 2013 wordt de huur verhoogd conform de per 12 maart 2013 vastgestelde huurverhogingswet. Dat betekent dat alle inkomens tot € 33.418 een huurverhoging krijgen van 4%, inkomens tot € 43.000 een verhoging van 4,5% en de inkomens daarboven van 6%. 5.2.3. Bezwaarschriften Er zijn in 2012 geen bezwaarschriften ontvangen op de huurverhoging. Wel heeft in 2012 een belangrijke wijziging in de servicekostenverdeling van gemeenschappelijke elektra plaatsgevonden. Bij het doorvoeren van deze wijziging is nauw aangesloten bij de systematiek zoals deze door de huurcommissie wordt voorgestaan. De wijziging heeft echter tot beroering geleid. Voor een aantal complexen bleek dat de verdeling wellicht eerlijker is, maar niet bijdraagt aan onderlinge solidariteit. Met de betrokken bewoners zijn uitvoerige gesprekken gevoerd. Ook bij de servicekostenafrekening in 2013 worden weer gesprekken gevoerd. 5.2.4. Energiemaatregelen en energieprestaties van de woningen In het ondernemingsplan 2008–2011 staan op pagina 82 de doelstellingen voor energiebesparingen. Deze staan vermeld in kubieke meters gas en CO2-emissiereductie, zowel in absolute als in procentuele zin. De eerste doelstelling, die op 1 januari 2008 inging, hield een besparing in van iets minder dan 300.000 kubieke meters gas, oftewel 26% van het toenmalig verbruik van ruim 1.000.000 kubieke meter gas. De tweede doelstelling is een

35

emissiereductie van CO2 van 21%. In 2007 bedroeg de emissie circa 2,3 miljoen kilo. Een derde doelstelling betrof het upgraden van het gehele bezit met één energielabel, voor de labels D, E, F en G. Labels A en B zouden niet gerealiseerd worden, werd toen gedacht: het maximaal haalbare energielabel was C. Bestaande woningen die op 1 januari 2008 met label C hadden, zouden niet verhoogd worden. Eind 2012 was het project Energieprestatie-advies EPA zo goed als afgerond. De doelstellingen op het gebied van zowel de kubieke meters gas als de CO2-reductie zijn gehaald. De doelstelling was een beperking op gas en CO2 van 26%; de besparingen bleken eind 2011 respectievelijk reeds 26,1% en 27,2%. De doelstelling op het gebied van het energielabel is als volgt:

Grafisch ziet dat er als volgt uit:

Label

In % van het bezit Einde OP Realisatie Begin OP ultimo 20122008 2012 2013

A

0

0

3

B

0

0

26

C

11

53

44

D

42

24

21

E

24

15

3

F

15

8

2

G

8

0

1

36

WBV Amerongen voldoet daarmee aan de landelijke doelstellingen. In 2012 is de energieindex gedaald van 1,56 naar 1,48. Beide indexen zijn vergelijkbaar met een gemiddeld energielabel C. 5.2.5. Huurbetaling en ontruimingen In 2012 hebben geen ontruimingen plaatsgevonden. Wel zijn ontruimingen aangezegd, maar op het laatste moment voorkomen door betaling van de volledige huurschuld plus kosten. Het verloop van de huurachterstanden (als percentage van de jaarhuur) in de jaren 2008 tot en met 2012: 2012

2011

2010

2009

2008

0,98%

0,79%

1,02%

1,03%

0,41%

5.2.6. Tweedekansbeleid In 2011 is het tweede(laatste-)kansbeleid in haar definitieve vorm van start gegaan. Het tweedekansbeleid kan als uiterste middel worden toegepast, nadat andere middelen, zoals bemiddeling, geen oplossing meer bieden. Ontruimingen vinden meestal plaats vanwege huurachterstanden, overlast of een combinatie van beide. Een enkele huurder verkiest de woning te verlaten om gedwongen ontruiming te voorkomen. In de praktijk betreft het bij ontruimingen vaak huurders uit de risicogroepen met sociaal-maatschappelijke, psychische of verslavingsproblemen of een combinatie daarvan. Ter voorkoming van dakloosheid kan een tweedekansovereenkomst worden aangeboden, waarbij verplichte afname van zorg of hulpverlening aan huis en verplicht inkomensbeheer wordt afgesproken voor in eerste instantie een periode van twee jaar. Er zijn in 2012 geen laatstekanscontracten gesloten. 5.2.7. Huurtoeslag Overzicht van het aantal huurders dat huurtoeslag ontvangt: Huurtoeslag Aantal aanvragen Gemiddeld bedrag € Gemiddeld per maand € % van het aantal huurders

2012

2011

2010

2009

2008

2007

88 onbekend

102 2.047

127 1.766

130 1.887

148 1.840

157 1.912

133 14,9

171 17,0

147 20,9

157 20,9

153 23,8

159 24,7

5.2.8. Participatie en bewonerscommissies Meedoen, meepraten, betrokken worden bij de maatschappij, bij plannen van gemeente en corporatie, bij de woonomgeving. WBV Amerongen realiseert zich maar al te goed hoe belangrijk dat is voor mensen uit alle doelgroepen van beleid. Participatie krijgt bij WBV Amerongen gestalte op verschillende manieren:

37

-

-

In diverse complexen zijn bewonerscommissies gevormd. De afgelopen jaren neemt het aantal commissies toe. Bij nieuwbouwcomplexen wordt al vooraf geanticipeerd op de vorming van bewonerscommissies. Het project Allemanswaard wordt gerealiseerd in nauw overleg met omwonenden en andere betrokkenen.

5.2.9. Huurderplatform (HPF) In 2007 is het huidige huurderplatform (HPF) opgericht. In 2012 was het HPF met vier personen actief. In 2012 is driemaal overleg gevoerd met het HPF. Daarin zijn onder andere de begroting en diverse beleidszaken besproken. Daarnaast heeft het HPF een thema-avond georganiseerd over inbraakveiligheid van de woning. Dit was een goedbezochte en succesvolle avond. 5.2.10. Bewonersoverleg De afgelopen jaren neemt het aantal bewonerscommissies toe. De drie bewonerscommissies zijn: • Bentinckhof • De Hoge Eng • Erica Met de bewonerscommissies is gemiddeld drie keer per jaar overleg, over onder meer de afrekening servicekosten, de jaarlijkse huurverhoging en het onderhoud van de tuinen. In 2012 is in het bijzonder aandacht geweest voor het selecteren van een nieuwe hovenier voor het tuinonderhoud bij de diverse complexen. 5.2.11. Geschillencommissie In 2012 zijn er geen geschillen gemeld. Wel is de geschillencommissie bijeengekomen om nieuwe leden te benoemen. 5.3.

Buurtbeheer Op het snijvlak van leefbaarheid en overlast in de openbare ruimte, maar ook in en rond de woning zelf, komen corporatie en gemeente elkaar regelmatig tegen. Burenruzies, rommel op straat, hangjongeren, onverzorgde tuinen en dergelijke worden soms gemeld bij de wijkagent, soms bij de corporatie en soms bij beiden. Dat roept vragen op. Waar liggen de verantwoordelijkheden, wie is de aangewezen instantie om deze problemen te bespreken met bewoners en wie lost ze op? WBV Amerongen gaat er vanuit dat daar waar een huurder of een huurwoning betrokken is bij de zaak, zij de verantwoordelijkheid heeft dit te bespreken met betrokken bewoners, eventueel te bemiddelen en ook op te lossen, tenzij het gaat om duidelijke aanwijzingen van strafbare feiten. Gaat het om openbare orde en veiligheid, dan speelt de gemeente uiteraard de belangrijkste rol. Dit valt onder de portefeuille van de burgemeester, die zich dan ook regelmatig laat informeren over de details van gemelde overlast. Ook nodigt hij veroorzakers van de problemen uit voor een gesprek. In het kader van buurtbeheer en overlast is er een intensieve samenwerking tussen WBV Amerongen en netwerkpartners, waaronder de politie.

38

5.4.

Leefbaarheid en woonomgeving Woonomgeving Sinds 2003 is de commissie Leefbaarheid werkzaam, waarin naast medewerkers van WBV Amerongen ook een delegatie van de huurders, een lid van het huurdersplatform, een voormalig lid van de Adviesraad Volkshuisvesting Amerongen (AVA), de politie, de wijkregisseur van de gemeente en de jongerenwerker namens de welzijnsstichting zitting hebben. In 2012 is de commissie Leefbaarheid niet bijeengeweest. Dit hangt samen met het feit dat een belangrijk leefbaarheidsproject het MFC Allemanswaard is, waarin het voorzieningenniveau in de woonomgeving drastisch verbeterd wordt.

5.4.1. Mutaties en toewijzingen In totaal vonden er 29 mutaties plaats in 2012. Het gemiddeld aantal mutaties is behoorlijk afgenomen ten opzichte van eerdere jaren. Het totaal aantal mutaties kan worden uitgesplitst naar veertien verhuringen en vijftien verkopen. De mutaties kunnen worden gespecificeerd naar de volgende categorieën: Categorie Aantal Percentage Starters

2

7%

Senioren

4

14%

Overige/doorstromers

7

24%

Taakstelling

1

3%

Verkoop in VoV

15

52%

Totaal aantal mutaties

29

100%

Jaar

2012

2011

2010

2009

2008

2007

Aantal huurwoningen

587

600

609

627

622

628

Aantal mutaties

29

40

52

57

44

40

Mutatiegraad

4,9

6,7

8,5

9,1

7,1

6,3

Van de vijftien verkochte woningen zijn er twee reeds in 2011 gemuteerd, daarnaast zijn twee voormalig VoV woningen weer in de verhuur genomen. Per saldo is de voorraad huurwoningen met dertien gedaald. Mindervalidenwoningen (MIVA) WBV Amerongen heeft de beschikking over zes volledig aangepaste MIVA-woningen. Deze woningen bevinden zich altijd op de begane grond en zijn per definitie gelijkvloers. Toewijzing van deze woningen geschiedt in overleg met het Centraal Indicatieorgaan Zorg (CIZ) en in beginsel buiten het reguliere aanbodsysteem om. Kandidaten worden door het CIZ aangedragen, in eerste instantie kandidaten woonachtig in de eigen gemeente, in tweede instantie kandidaten uit de hele regio. Het systeem is niet waterdicht. Veelal blijkt er geen kandidaat te zijn zodra een MIVA-woning beschikbaar wordt, of andersom. Voor dit probleem wordt in de toekomst in overleg met de gemeente een oplossing gezocht. In 2012 is zijn geen MIVA-woningen toegewezen.

39

5.4.2. Wachttijden De gemiddelde wachttijd bij Woningnet is sinds de start van de ondernemingsplanperiode opgelopen van 4,9 naar 11,1 jaar. WBV Amerongen kent ultimo 2012 een gemiddelde wachttijd voor actief woningzoekenden van rond de vijf jaar. Gegeven de dalende mutatiegraad in de regio, is het verder oplopen van de wachttijd te verwachten. 5.4.3. Beheer en verbetering van het woningbezit WBV Amerongen kent diverse kwaliteitscategorieën toe aan de woningen die zij in haar bezit heeft. De afgelopen jaren zijn al zo’n 167 woningen verbeterd en op niveau gebracht. Bij mutatie wordt gekeken welke maatregelen nodig zijn om de woning de vereiste uitrusting te geven, behorend bij de klasse waarin de woning ingedeeld is. In 2012 zijn nog in vijf woningen de keuken, badkamer en/of toilet op kwaliteit gebracht. Daarmee zijn nu vrijwel alle woningen verbeterd die in 2006 op basis van inspectie als matig tot slecht werden gekwalificeerd, behalve de woningen waarvan de bewoners bijvoorbeeld in verband met hun leeftijd niet akkoord zijn gegaan met deze verbeteringen. Inmiddels komen we tot de conclusie dat een aantal badkamers en keukens die destijds nog als redelijk werden beoordeeld, inmiddels ook vallen in de categorie matig tot slecht. Bij iedere mutatie en onderhoudsklacht wordt beoordeeld wat de gewenste kwaliteit van de woning is en of deze behaald wordt. 5.4.4. Dagelijks onderhoud Voor het dagelijks onderhoud is in het ondernemingsplan vastgelegd dat maximaal één klacht per woning wordt nagestreefd. Klachten dienen voor 80% direct aan de balie te worden afgehandeld, door middel van het plannen van een herstelafspraak of inspectieafspraak. Dit betekent dat niet iedere klacht automatisch leidt tot herstelwerkzaamheden of daarmee samenhangende kosten. In 2011 waren de dagelijkse onderhoudswerkzaamheden als volgt: Klachtenonderhoud 2012

2011

2010

2009

2008

2007

2006

Aantal huurwoningen

591

600

609

628

622

634

685

Aantal klachtonderhoudsmeldingen

574

630

702

564

699

598

679

0,97

1,05

1,15

0,90

1,12

0,94

0,99

Gemiddeld aantal klachten per woning

Het betreft hier het aantal gemelde klachten, inclusief klachten die additioneel zijn aangemaakt voor opvolging van een klacht waarvoor materialen besteld moesten worden. Mutatieonderhoud 2012

2011

2010

2009

2008

2007

2006

Aantal mutaties

29

40

52

56

44

40

55

Onderhoudsingrepen bij mutaties

32

35

16

19

26

32

85

1,31

0,88

0,31

0,34

0,59

0,80

1,55

Gemiddeld aantal ingrepen per mutatie

40

De klachten zijn binnen het totale ingerekende jaarbudget opgelost. Voor het mutatieonderhoud geldt dat er aan drie woningen onderhoud is gepleegd, die reeds per 2011 in de mutaties zijn verantwoord bij opzegging van het contract. 5.4.5. Planmatig onderhoud Het planmatig onderhoud is uitgevoerd op basis van de meerjarenonderhoudsbegroting. De werkzaamheden in 2012 bestonden onder andere uit een dakvervanging bij diverse woningen, een dakvervanging van diverse bergingen, voegwerkzaamheden, esthetisch onderhoud, boeiboord-vervangingen en schilderwerk. In algemene zin wordt de begroting voor planmatig onderhoud opgesteld op basis van deelinspecties van het gehele bezit, zodanig dat in enkele jaren steeds het gehele bezit is geïnspecteerd. Woningen waarvoor in het eerstvolgende begrotingsjaar werkzaamheden staan gepland, krijgen nog een detailinspectie. Op dat moment wordt beoordeeld of werkzaamheden daadwerkelijk uitgevoerd moeten worden. Ook binnen het begrotingsjaar vinden dergelijke beoordelingen nogmaals plaats. In 2012 zijn de werkzaamheden conform begroting uitgevoerd. 5.4.6. Huismeester Er zijn geen verloederde wijken of complexen en er zijn geen complexen waar mensen niet willen wonen vanwege overlast of leegstand. Onze klant is zo tevreden dat een huismeester al gauw als overbodig wordt gezien. Wel wordt het wekelijks controleren en het opruimen van zwerfvuil rondom de sporthal en Trompstaete (Maarn) hoog gewaardeerd. Dit leidt tot een verhoogde bereidheid van de omgeving om mee te werken aan minder overlast en vervuiling. Sinds 2007 is de huismeester een dagdeel per week actief in ons complex Trompstaete in Maarn. Hij houdt daar o.a. toezicht op de naleving van het huishoudelijk reglement, houdt de containerruimte schoon, signaleert storingen en gebreken en repareert indien mogelijk deze storingen en gebreken. Ook zorgt hij voor een verzorgde aanblik van het complex. Naast het complex in Maarn is de huismeester sinds 2009 ook actief in de complexen aan de Koenestraat en de Burg. Jhr. Van de Boschstraat (Prattenbergh). 5.4.7. Statushouders en asielzoekers In 2012 was de taakstelling voor WBV Amerongen beperkt tot het huisvesten van één persoon. In 2012 bestonden er op niveau van de Utrechtse Heuvelrug nog wel achterstanden. Deze zijn in de loop van 2012 geheel ingelopen. 5.5.

Verkoop onder Voorwaarden Sinds 2003 verkoopt WBV Amerongen woningen aan zittende huurders en starters in de sociale koop, met behulp van de constructie ‘Verkoop onder Voorwaarden’ (VoV). Hierbij wordt in de bestaande bouw 25% korting gegeven op de taxatiewaarde, in ruil voor 50% van de waardestijging. Bij nieuwbouw ligt de verhouding tussen het kortingspercentage en het percentage van de waardestijging anders, namelijk 1 staat tot 1,5. Per nieuwbouwproject wordt bekeken welk kortingspercentage wordt gehanteerd. WBV Amerongen heeft een terugkoopplicht, zodat deze woningen gehandhaafd blijven voor de sociale woningmarkt. De verkoopopbrengsten die worden gegenereerd, investeert WBV Amerongen weer in

41

nieuwbouwprojecten. Hiermee heeft de verkoop van woningen een belangrijke rol in het realiseren van meer nieuwbouw. WBV Amerongen heeft in het totaal nog zo’n 68 woningen van haar woningbezit geoormerkt voor verkoop aan zittende huurders of verkoop bij mutatie aan starters. De operationele werkzaamheden voor de verkoop van VoV-woningen zijn uitbesteed aan VoVwoon.nl te Wijchen. In 2012 waren nog 38 potentiële kopers uit de verschillende dorpen van de gemeente Utrechtse Heuvelrug geregistreerd bij VoVwoon.nl. Om de verkoopambitie te kunnen behalen en daarmee nieuwe projecten te kunnen realiseren in het kader van het behalen van de ondernemingsplandoelstellingen halveren van het aantal woningzoekenden en halvering van de wachttijd, wordt nog altijd stevig ingezet op een optimalisatie van het verkoopbeleid. Daarbij wordt ook gekeken naar nieuwe initiatieven in de sector. WBV Amerongen was daarom in 2012 met diverse partijen in gesprek om maatschappelijk gebonden verkoopwoningen ook op andere wijzen in de markt te zetten. Verkoop aan particulieren De gemiddelde VoV-prijs van een sociale koopwoning ligt tussen de € 143.300,- en € 181.512 en is daarmee haalbaar voor de doelgroep van beleid (kopers met een inkomen tot maximaal 1,5 maal modaal). In het totaal is de verkoopopbrengst van de bestaande woningen voor WBV Amerongen € 1,25 miljoen. Voor 2012 waren in totaal vijftien verkopen met een totale verkoopopbrengst van € 1,9 miljoen begroot. In 2012 is in de balans een daling zichtbaar in de marktwaardes van alle verkochte VoV woningen ten opzichte van het oorspronkelijke verkoopmoment. Deze waardeontwikkeling is gebaseerd op uitgevoerde taxaties en marktgegevens van de NVM. Wanneer echter op transactieniveau van woningen wordt gekeken, is de marktwaardedaling nog niet altijd feitelijk zichtbaar. Gegeven de huidige toestand op de woningmarkt wordt echter voorzichtigheid betracht. 5.6.

Wonen met Zorg De vermaatschappelijking van de zorg en de overdracht van taken vanuit de centrale overheid naar de gemeenten is een ontwikkeling in de samenleving. Het ontwikkelen van woonservicegebieden past hierin. Een woonservicegebied is een gebied (een dorp of een wijk) waarin behalve ’gewoon wonen’ optimale condities zijn geschapen voor wonen gecombineerd met zorg en welzijn (dienstverlening) tot en met niet-planbare 24-uurszorg. Hierbij valt te denken aan aanpasbaar bouwen, opplussen van bestaande woningen, de toegankelijkheid van de openbare ruimte, wijkservicepunten of steunpunten en voorzieningen naast de deur of om de hoek. Verschillende maatschappelijke organisaties inventariseren samen per woonservicegebied wat de uitgangspositie van de bestaande voorzieningen is en omschrijven de gewenste situatie. WBV Amerongen heeft aangegeven mee te willen doen om concrete acties te realiseren. Amerongen en Overberg zijn samen als één woonservicegebied benoemd.

42

Voor Amerongen is de belangrijkste prioriteit de realisatie van een servicepunt: een centraal gelegen plek, waar de bewoners met al hun vragen op het gebied van wonen, welzijn en zorg terecht kunnen. Welnu, WMO en WBV Amerongen werken met de zorgorganisaties samen om deze plek te realiseren. Bedoeling is dit servicepunt te creëren in Allemanswaard, waarin organisaties op het gebied van wonen, welzijn en zorg onder één dak gehuisvest worden en een gezamenlijke informatievoorziening wordt voorbereid. Daarnaast wordt een digitaal dorpsplein opgezet, waarbij alle voorzieningen eenvoudig digitaal toegankelijk zijn voor alle inwoners, en dat tevens fungeert als dorpsplein in de zin van elkaar (digitaal) ontmoeten. Voor Overberg zijn belangrijke speerpunten de bereikbaarheid per openbaar vervoer, de bouw van appartementen voor starters en ouderen en de realisatie van een bescheiden multifunctioneel centrum waarin de belangrijkste functies, met name op het gebied van zorg, onder één dak bereikbaar zijn. WBV Amerongen doet op alle fronten mee. In het woonservicegebied Maarn/Maarsbergen lijken op het oog voldoende locaties beschikbaar waarin voorzieningen op het gebied van wonen met zorg worden aangeboden. Naast het Gezondheidscentrum Maarn zijn er nog twee locaties, te weten De Twee Marken en Trompstaete, waar zorgvoorzieningen aanwezig zijn. Er wordt nu onderzocht wat precies de behoefte aan voorzieningen is en of deze voorzieningen op de juiste plaats worden aangeboden. Tevens wordt in 2012 de toegankelijkheid van het gezondheidscentrum vanuit de locatie Trompstaete, waar 52 seniorenappartementen zijn, verbeterd middels de aanleg van een voetpad tussen beide locaties. WBV Amerongen praat over beide zaken mee. Behalve in het kader van de realisatie van woonservicegebieden is in 2011 op diverse andere manieren aandacht besteed aan wonen met zorg. Binnen Allemanswaard vinden naast de diverse instanties op het gebied van wonen, welzijn en zorg ook twee woonzorggroepen een plek. Met een derde wordt nog gesproken. Zo is er een principeakkoord met Styx, die jongeren met een beperking in het autistisch spectrum begeleiden. Styx huurt zes appartementen voor deze jongeren en zal zorgen voor de begeleiding; zo mogelijk worden de jongeren ingezet op activiteiten in Allemanswaard zelf, zoals leerwerktrajecten op het gebied van huismeesterschap. Quarijn begeleidt licht dementerenden en zorgt voor dagbesteding; ook hier is de intentie om voor deze groep een permanente ruimte in Allemanswaard te huren. Vooruitlopend hierop wordt in de Napoleonschuur tijdelijk een ruimte verhuurd voor deze groep. Met de werkgroep Wonen met afasie is in 2011 en 2012 diverse malen gesproken over huisvesting in Allemanswaard. Met name voor de mantelzorgers van de patiënten met afasie zou Allemanswaard een perfecte locatie zijn: (gemeenschappelijk) wonen, zorg kunnen delen, zorgvoorzieningen en sport, educatie, cultuur en gezelligheid onder één dak. Maar ook buiten Allemanswaard wordt nog gesproken over wonen met zorg. Woudzicht is een project waarbij een boerderij geschikt wordt gemaakt voor dagbesteding voor ouderen, gecombineerd met een eenvoudige theeschenkerij. Dit project bevindt zich nog in de aftastende fase.

43

6.

Projecten Naast de verhuur en het beheer van bestaand bezit ziet WBV Amerongen ook het uitbreiden van haar bezit als kerntaak. De omvang van het huidige bezit is ontoereikend om alle doelgroepen van beleid te voorzien van passende woonruimte. WBV Amerongen is dan ook altijd op zoek naar projecten om haar bezit te vergroten, als ontwikkelaar en als afnemer van turn-keyprojecten. De gemeente Utrechtse Heuvelrug ondersteunt de ambitie van WBV Amerongen om het bezit uit te breiden en heeft zichzelf de doelstelling gesteld in de periode 2008-2022 1.700 woningen toe te voegen aan de woningvoorraad. Minimaal 30% hiervan (510 woningen) moet in het sociale segment worden gerealiseerd. De gemeente heeft daarnaast een belangrijke complicerende factor opgelegd: alle beoogde nieuwbouw moet binnen de rode contouren gerealiseerd worden. Voor de rol van projectontwikkelaar is de gemeentelijke woonvisie van belang. WBV Amerongen kijkt vooral naar: -

Dynamiek en groei met respect voor het landschap Een vitaal dorp heeft dynamiek. Hiervoor is een geleidelijke groei passend bij de schaal van het dorp noodzakelijk. Daarbij is respect voor het landschap in en om het dorp essentieel.

-

Een gemengde bevolkingsopbouw Het goed functioneren van een woongemeenschap vraagt een gedifferentieerde bevolkingsopbouw die bijdraagt aan een duurzame basis voor verenigingen, scholen en andere sociaal-maatschappelijke voorzieningen.

-

Duurzame kwaliteit van woningbouw WBV Amerongen heeft ook aandacht voor een duurzame basiskwaliteit van de woningen. Duurzaamheid betreft de kwaliteit van de relatie. Er is meer aandacht voor de relatie tussen bewoners, het milieu en hun leefomgeving, en ook voor de benodigde financiële consequenties. Zo waarborgen we de meerjarige duurzaamheid.

44

6.1.

Projecten in eigen ontwikkeling WBV Amerongen heeft twee nieuwbouwlocaties in eigen ontwikkeling, plan Allemanswaard in Amerongen en een woningbouwlocatie aan de Eindseweg 10 te Overberg.

6.1.1. Project Allemanswaard Stand van zaken Op 30 november 2010 is op verzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) een MG-melding gedaan van Plan Allemanswaard, op basis waarvan het ministerie heeft beoordeeld of het plan past binnen de kaders die voor corporaties gelden. Daarnaast heeft het ministerie het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) gevraagd het plan ook financieel door te lichten. Op voorhand leek dit een formaliteit, de praktijk was echter weerbarstiger. Tot de zomer van 2012 is WBV Amerongen in gesprek geweest met zowel BZK als het CFV, met uiteindelijk het gewenste resultaat: toestemming om plan Allemanswaard te realiseren. Parallel aan de discussie met BZK en CFV liep de financieringsaanvraag bij het WSW. Begin mei 2012 zijn afspraken gemaakt met het WSW. Kort daarna gaf ook CFV een advies, waarmee ruimte kwam de bouw te starten. Op 20 juli 2012 volgde de toestemming van BZK. Er zijn met de toezichthouders goede afspraken gemaakt over de monitoring van dit project, de algehele financiële positie van WBV Amerongen en overige projecten. In dat kader zijn in 2012 nauwe contacten onderhouden. Na het akkoord van BZK en het aantrekken van de resterende financiering zijn begin november de definitieve aanneemovereenkomsten gesloten met Hegeman Bouw uit Almelo, Oostendorp uit Tiel en Van de Pol Elektrotechniek uit Montfoort. De bouwvoorbereiding is gestart en uiteindelijk is op 12-12-´12 om 12 minuten over 12 de bouw officieel gestart. Planning De discussie met BZK en het CFV heeft tot een behoorlijke vertraging geleid. WBV Amerongen heeft twee jaar moeten wachten met het starten van de realisatiefase. Nu de aannemers zijn gecontracteerd en de financiering rond is, staat niets een spoedige voltooiing meer in de weg. De laatst opgestelde planning van de aannemer laat zien dat de bouwdelen A en E worden opgeleverd in februari 2014, uiteraard afhankelijk van de weersomstandigheden. In deze bouwdelen bevinden zich onder meer: -

De parkeergarage De WKO De bibliotheek Het gezondheidscentrum De kinderopvang en BSO De openbare school Wereldkidz Uitkijk De overgrote meerderheid van de woningen (37 van de 49)

45

Gebouwdeel B, met de horeca, het kantoor van WBV Amerongen, de dorpshuiszaal en vijf woningen, wordt conform de laatste planning gelijktijdig met gebouwdelen A en E opgeleverd, terwijl de aannemer hier volgens de aanneemovereenkomst 125 werkbare werkdagen langer over mag doen. De aannemer heeft echter de ambitie dit bouwdeel met de andere bouwdelen te laten meelopen. Bouwdeel D, een zevental eengezinswoningen, mag pas gerealiseerd worden nadat alle zeven verkocht zijn. Deze voorwaarde is door het WSW gesteld om de gevraagde borging voor de financiering te verkrijgen. WBV Amerongen wil deze woningen nu zo spoedig mogelijk verkopen om dit bouwdeel in één bouwstroom te kunnen meenemen en extra kosten te vermijden. Financiën De kosten van de voorbereiding zijn grotendeels achter de rug. Tot op heden is een bedrag geïnvesteerd van € 8,9 miljoen. De bouwkosten zijn vastgelegd met de aannemers en sluiten aan bij de kosten die zijn voorzien in de begroting. De recent aangetrokken resterende financiering is onder meer ter dekking van deze bouwkosten. Naast de bouwkosten zal in de loop van 2014 ook het openbaar gebied rondom plan Allemanswaard aangelegd worden. De kosten voor de aanleg van het openbaar gebied worden door de gemeente Utrechtse Heuvelrug betaald, zo is contractueel vastgelegd. Risicoanalyse De belangrijkste risico’s, zoals benoemd in het jaarverslag 2011, waren de ministeriële goedkeuring en het verkrijgen van de benodigde borging voor het aantrekken van de restantfinanciering. Beide risico’s zijn halverwege 2012 vervallen. Nu deze risico’s zijn ondervangen, de bouw is gestart en de afspraken met de aannemers zijn vastgelegd, ontstaat er een verschuiving van ontwikkelrisico’s naar bouwrisico’s. WBV Amerongen is echter van mening dat deze risico’s waar mogelijk zijn ondervangen door de Europese aanbesteding op basis van een zogeheten Stabu-bestek. Desalniettemin resteren er enkele risico’s die de komende periode aandacht behoeven: - Het voortbestaan van de gecontracteerde partners (huurders) in plan Allemanswaard. De economische crisis heeft ertoe geleid dat veel bedrijven en organisaties het financieel zwaar hebben. Dit is niet anders voor de organisaties die naar Allemanswaard komen. WBV Amerongen voert dan ook veelvuldig overleg met alle partners om, indien noodzakelijk, tijdig in te kunnen grijpen. - Meer- en minderwerk tijdens de bouw. WBV Amerongen moet er voor waken dat er zo min mogelijk meerwerkopdrachten gegeven worden tijdens de realisatiefase om de geraamde budgetten niet te overschrijden. Deze opdracht is als taakstelling meegegeven aan de aangetrokken directievoerder en bouwopzichter. De definitieve besluitvorming ligt bij WBV Amerongen, dat dit risico in eigen hand houdt. - De opzet en invulling van het gezondheidscentrum Allemanswaard. Het gezondheidscentrum in Allemanswaard vervult een belangrijke rol in het toekomstig aanbod van het multifunctioneel centrum. Tot op heden is het echter niet gelukt ook de lokaal gevestigde huisartsen te contracteren. WBV Amerongen is een

46

samenwerking met Gezondheidscentrum Maarn Maarsbergen aangegaan om vanuit hun zorgvisie ook in Amerongen stappen te maken. De definitieve goedkeuring van BZK en de door het WSW geborgde financiering hebben er voor gezorgd dat WBV Amerongen in 2012 het risicoprofiel aanzienlijk naar beneden heeft kunnen bijstellen. 6.1.2. Project Eindseweg Stand van zaken 2011 was het jaar van de uil, zo stond in het jaarverslag 2011 van WBV Amerongen. In het plangebied aan de Eindseweg 10 te Overberg bleek een steenuil te wonen die alle beoogde nieuwbouw tegenhield. Om toch te kunnen bouwen is op verzoek van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie een zogeheten mitigatiegebied betrokken bij het plan gebied en ingericht als uilenparadijs. Na goedkeuring van dit mitigatiegebied door een ecoloog waren er geen obstakels meer vanuit de flora- en faunawetgeving om het bestemmingsplan vast te stellen. WBV Amerongen moest echter nog wel overeenstemming bereiken met drie omliggende bedrijven die in de voorontwerpfase (van het bestemmingsplan) zienswijzen hadden ingediend, zienswijzen die mogelijk zouden leiden tot bezwaren tegen het definitieve bestemmingsplan. Er is tijdig overeenstemming bereikt. Daardoor is het bestemmingsplan niet alleen vastgesteld door de gemeenteraad, maar inmiddels ook onherroepelijk. Het onherroepelijk worden van het bestemmingsplan vormde de start van twee trajecten: de start van de verkoop van de vrije kavels en het verder ontwikkelen van de dertien sociale woningen die WBV Amerongen in het plan gaat realiseren. Planning In november 2012 zijn de kavels en de sociale koopwoningen in de verkoop gegaan. De opbrengst van deze verkopen wordt gebruikt om de realisatie van de sociale woningen te financieren. Van de Berg Architecten uit Houten heeft de opdracht gekregen de sociale woningen verder te ontwerpen. Aan het einde van het eerste kwartaal van 2013 worden de vergunningen voor de realisatie aangevraagd. Het daadwerkelijk bouwen van de woningen zal afhangen van de verkoop van de sociale koopwoningen en de kavels. WBV Amerongen is voorzichtig positief over de verkoop, ondanks de slechte marktomstandigheden. Veel inwoners van Overberg hebben interesse in de kavels. Financiën De belangrijkste investeringen die tot op heden zijn gedaan, zijn de aankoop van de grondpositie en de mitigerende maatregelen die zijn getroffen voor de steenuil. De totale investering tot nu toe bedraagt circa € 2,85 miljoen. Daarnaast zijn veel juridische kosten gemaakt voor het aansprakelijk stellen van de gemeente Utrechtse Heuvelrug nadat zij, in de ogen van WBV Amerongen, onvoldoende heeft voldaan aan haar informatieplicht. De gemeente heeft verzuimd om (ondanks meerdere verzoeken) WBV Amerongen in kennis te stellen van aanwezige woningbouwbeperkende milieuvergunningen. Nu alle beperkingen zijn opgeheven en het bestemmingsplan is vastgesteld, zal WBV Amerongen in 2013 met de

47

gemeente in overleg gaan over de door de opgelopen vertraging geleden schade en de claim nader kwantificeren. Risicoanalyse Het belangrijkste risico voor het plan Eindseweg is het verkooprisico op de vrije kavels. De huidige omstandigheden op de woningmarkt geven geen rooskleurig beeld van de verkoop. Toch is WBV Amerongen met een aantal gegadigden in gesprek over de verkoop van een of meerdere kavels, waardoor ook de realisatie van de sociale woningbouw een stapje dichterbij is. Naast het verkooprisico is er sprake van een ontwikkelrisico. De gemeenteraad van de gemeente Utrechtse Heuvelrug heeft een behoorlijk dichtgetimmerd beeldkwaliteitsplan vastgesteld, waarbinnen het woningontwerp moet passen om een omgevingsvergunning te kunnen verkrijgen. Dit beeldkwaliteitsplan vraagt een zeer hoogwaardige uitstraling van de woningen, wat mogelijk terug te zien is in de bouwkosten. WBV Amerongen heeft de architect een bouwbudget meegegeven waarbinnen de woningen ontworpen moeten worden en zal hier gedurende het ontwerpproces voortdurend op wijzen. Een aantal belangrijke risico’s is inmiddels achter de rug. Dit betreft onder andere het verkrijgen van de bestemming en het keren van de problemen met de milieuvergunningen. In de komende periode ligt er uiteraard een uitdaging voor de verdere ontwikkeling van deze grondpositie. 6.1.3. Na-investeringen project Allemanswaard Plan Allemanswaard brengt een groot aantal bewegingen teweeg in Amerongen en Leersum van maatschappelijke organisaties die naar het multifunctioneel centrum Allemanswaard verhuizen. Door deze verhuisbewegingen komen ook drie panden van WBV Amerongen vrij, waar wij in moeten investeren om ze geschikt te maken voor een volgende huurder. Het gaat om: -

De Napoleonschuur in Amerongen, nu in gebruik door bibliotheek Amerongen; Het Vitras-gebouw te Leersum, nu in gebruik door Vitras/CMD; Het pand aan de Kon. Wilhelminaweg te Amerongen, nu in gebruik door Apotheek Amerongen-Elst.

Napoleonschuur De Napoleonschuur is een gemeentelijk monument in het oude deel van Amerongen. De eerste twee verdiepingen van het gebouw worden gehuurd door bibliotheek Amerongen, terwijl de zolder in de zomer van 2012 geschikt is gemaakt voor dagopvang van lichtdementerenden, verzorgd door Quarijn en ISZ De Brug. Beide activiteiten verhuizen in 2014 naar Allemanswaard, waarna de Napoleonschuur een nieuwe bestemming krijgt. In 2013 stelt WBV Amerongen een toekomstplan op voor het pand, zodat dit direct na de verhuizing van de huidige huurders aangepast kan worden voor de nieuwe functie. WBV Amerongen streeft daarbij naar een functie waarin cultuur, wonen en zorg worden gecombineerd.

Vitras-gebouw te Leersum

48

Het gebouw aan de Kon. Julianalaan 48 te Leersum wordt nu gebruikt door Vitras/CMD, één van de partijen die straks gehuisvest worden in plan Allemanswaard. WBV Amerongen heeft in 2011 een haalbaarheidsstudie laten uitvoeren naar de toekomstmogelijkheden van het pand na vertrek van de huidige huurder. Er zijn twee opties: - Kleine zelfstandige woningen, in te zetten voor jongeren en/of ‘short stay’. - Een logeerhuis annex zorghotel. Deze laatste functie is de meest voor de hand liggende, omdat deze past binnen de huidige bestemming. Indien gekozen wordt voor de woonfunctie moet in overleg met de gemeente het bestemmingsplan worden aangepast. Begin 2013 zal WBV Amerongen een keuze maken voor één van beide varianten, waarna de herinvesteringen kunnen worden voorbereid. Koningin Wilhelminaweg 34, Amerongen Hier is momenteel Apotheek Amerongen-Elst gevestigd en voorheen huurde de enige Amerongse tandarts de bovenverdieping. Het pand zal in de toekomst bestemd worden voor jongeren die begeleid worden door Styx. Styx begeleidt jongeren en volwassenen met een Autisme Spectrum Stoornis (ASS). De bovenverdieping is al aangepast en naar verwachting worden in april 2013 de eerste drie zelfstandige appartementen opgeleverd. Na vertrek van de apotheek naar Allemanswaard kunnen op de begane grond ook nog vijf appartementen worden gerealiseerd.

6.1.4. Turn-keyprojecten Het WSW en het CFV hebben als voorwaarde voor de realisatie van plan Allemanswaard gesteld dat WBV Amerongen een aantal projecten ’on hold’ moest zetten, als de contracten hiertoe de mogelijkheid boden. Dit heeft voor WBV Amerongen tot gevolg dat zij (voorlopig) niet meer participeert in de projecten Molenterrein Fase II, project Middelweg en project Weyersterrein. Deze projecten komen in de toekomst mogelijk weer in beeld, maar pas nadat expliciete toestemming hiervoor is ontvangen van het CFV en het WSW. Het schrappen van deze projecten leidt ertoe dat WBV Amerongen op dit moment nog slechts in één turn-keyproject participeert, de kwekerij in Leersum. Kwekerij in Leersum Financiële problemen bij de aannemer en de ontwikkelaar en uitblijvende verkopen van de vrijesectorwoningen (rekening en risico ontwikkelaar) hebben ertoe geleid dat het plan ernstig vertraagd is. De ontwikkelaar heeft het plan herontwikkeld om het aanbod beter te laten aansluiten bij de vraag van de markt. De ontwikkelaar heeft nu overeenstemming bereikt met een belegger over de vrijesectorwoningen, waardoor de start van de bouw van alle woningen - waaronder de zeven sociale woningen van WBV Amerongen - eindelijk naderbij lijkt te komen. WBV Amerongen gaat ervan uit dat de bouw in de eerste helft van 2013 gestart wordt en dat deze woningen circa tien maanden later worden opgeleverd.

6.1.5. Vervallen projecten

49

Bovenstaand is al gerefereerd aan het laten vervallen van de projecten Molenterrein Fase II, Middelweg te Leersum en Weyersterrein om plan Allemanswaard mogelijk te maken. 6.1.6. Toekomstige projecten WBV Amerongen is van mening dat er behoefte is aan nieuwbouw, zodat passende woonruimte kan worden geboden aan de volledige doelgroep van beleid. De nieuwbouw mogelijkheden van WBV Amerongen op korte termijn worden echter door een aantal factoren beperkt; - Het WSW en het CFV hebben aangegeven dat WBV Amerongen eerst Allemanswaard moet realiseren, alvorens nieuwe verplichtingen kunnen worden aangegaan. - Het voorgenomen kabinetsbeleid van Rutte II beperkt de (financiële) mogelijkheden van corporaties in sterke mate. - De crisis op de woningmarkt maakt investeerders en financiers erg terughoudend om te participeren in vastgoedprojecten. Gezien haar ambitie om haar doelgroep van beleid optimaal te bedienen zijn er toch een aantal projecten waar WBV Amerongen de vinger aan de pols houdt om, indien mogelijk en in overleg met alle bevoegde instanties, additionele woningbouw te realiseren.

50

6.2.

Vastgoedeenheden WBV Amerongen Jaarlijks publiceert WBV Amerongen in haar jaarverslag de prognose van het bezit, zo ook dit jaar. In onderstaande grafiek is de groei van het bezit opgenomen op basis van het feitelijk beleid. Gezien de onzekerheid in de sector is er dit jaar voor gekozen de ontwikkeling op basis van voorgenomen beleid niet weer te geven.

De grafiek laat een grote sprong zien tussen 2013 en 2014, die nagenoeg geheel wordt veroorzaakt door de oplevering van plan Allemanswaard. Deze oplevering zorgt ervoor dat, op basis van door WBV Amerongen gehanteerde voorwaarden, het bezit dicht rond de 1.000 eenheden komt.

51

7. Organisatie en personeel 7.1.

Organisatiestructuur De activiteiten van de werkorganisatie zijn verdeeld over een aantal organisatie-eenheden: Directie en bestuur (met daaraan gekoppeld de controller), Front Office, Projectbureau en Bestuurssecretariaat. Er is sprake van een platte organisatie. De directeur-bestuurder is de heer drs. J.I.F. Broekhuizen van Shelter Consult B.V., benoemd door de Raad van Toezicht. De directeur-bestuurder benoemt de medewerkers van WBV Amerongen en de leden van de belanghebbendenvertegenwoordiging (BHV). De corporatie is qua formatie bescheiden van omvang. Het organogram per 1 januari 2012 ziet er als volgt uit:

7.2.

Algemene ledenvergadering Er werden in 2012 in totaal drie algemene ledenvergaderingen belegd: - 16 januari 2012: herbenoeming van RvT-leden R. Cornelisse en J.P. Stehouwer. - 20 juni 2012: jaarvergadering met daarin jaarverslag en jaarrekening en decharge aan het bestuur. - 19 november 2012: benoeming mevrouw Straks als RvT-lid.

7.3.

Raad van Toezicht (RvT) Het verslag van de Raad van Toezicht is opgenomen in hoofdstuk 2 van dit jaarverslag. De besluitenlijst is opgenomen in de bijlagen van het jaarverslag.

7.4.

Belanghebbendenvertegenwoordiging (BHV) Het verslag van de BHV is opgenomen in hoofdstuk 4 van dit jaarverslag.

7.5.

Sponsoring en giften Over 2012 werd in totaal voor een bedrag van € 300 aan sponsorgelden en giften betaald.

52

Sponsoring Monumentencommissie Jeugdbrandweer

2012 250 50 300

Giften waren veelal klein en hadden vaak als tegenprestatie een herkenning van het beeldmerk. Het sponsorbeleid is op de website geplaatst. 7.6. Personeel 7.6.1. Omvang werkorganisatie De werkorganisatie kan in theorie groeien tot 14,8 FTE (pagina 103 ondernemingsplan) met daarbij nader af te spreken ijkmomenten, zoals bij het overschrijden van 1.000 en/of 1.250 verhuurbare eenheden. Daarbij kunnen tijdelijke functies omgezet worden in vaste aanstellingen. Daarnaast zullen ook intern functies gaan wijzigen en omgevormd worden, afgezien van de noodzaak tot opbouw van nieuwe functies, bijvoorbeeld voor het beheer van het maatschappelijk vastgoed. De uitbesteding van werkzaamheden of gebruik van inleenkrachten vindt alleen plaats wanneer deze activiteiten een hoog specialistisch karakter hebben of bij activiteiten die snel aan verandering onderhevig zijn. De inzet van externen levert immers extra druk op de kosten. Uitgangspunt blijft niet de kostenreductie en/of het functioneren op het gemiddelde niveau van de woningcorporaties per verhuurbare eenheid, maar de te verrichten activiteiten. Dit betekent een hoog kostenniveau met meer dan gemiddelde prestaties. Wel moeten de effectiviteit en de efficiency daarbij toetsbaar blijven. Voor de ontwikkeling van Allemanswaard en voor ondersteuning op projecten in de Front Office en het Projectbureau is externe expertise ingehuurd. Formatie inzet naar prestatiegebieden (nu en straks) De huidige formatie gerekend naar de prestatiegebieden ziet er als volgt uit. Prestatiegebied Formatie nu Werkelijke ontwikkeling 2013/14 Beheer en exploitatie Sociaal beheer Tijdelijk beheer Leefbaarheid

7,04 5,27 0,76 1,00

Daling

Nieuwbouw, aankoop en verkoop

1,48

Lichte daling

Maatschappelijke taakopvatting

0,46

Gelijkblijvend

Maatschappelijk vastgoed

1,00

Gelijkblijvend

Totaal formatie

9,97

53

In het ondernemingsplan zijn aannames gedaan voor de ontwikkeling van de formatie in de loop der tijd. In 2012 komt volgens de planning de formatie uit rond de 13,3 fte. Deze planning is aan de hand van het temporiseren van doelstellingen en nieuwbouwplannen bijgesteld. De volgende uitgangspunten en verwachtingen zijn voor de komende periode (tot en met 2017) van toepassing: - De totale formatie neemt in de komende jaren per saldo verder af. Openstaande functies (onder andere in het beheer en projecten) worden thans niet ingevuld en zijn ook niet meer begroot. - De formatie voor het beheer neemt af onder invloed van de mogelijkheden om in het plan Allemanswaard functies en taken te delen en ook in bulkprocessen te zoeken naar samenwerkingen. - Een deel van de samenwerkingen en toewijzingen vanuit het beheer naar maatschappelijk vastgoed leidt tot een stijging van toegewezen formatie op het maatschappelijk vastgoed. - De formatie nieuwbouw, aankoop en verkoop is sterk afhankelijk van de mate waarin nieuwe projecten worden aangegaan. Op dit moment is er een zeer beperkte formatie beschikbaar voor nieuwbouwprojecten. Wel is een poule van specialismen beschikbaar, die indien nodig beschikbaar is om in te zetten voor projecten. - De maatschappelijke taakopvatting en maatschappelijk vastgoed nemen in de toekomst meer tijd in beslag dan op dit moment. Op dit vlak wordt zoveel mogelijk samenwerking gezocht door het delen van formatie en faciliteiten. Door het aangaan van samenwerkingen wordt precies die inzet van menskracht behaald die wenselijk is. Een laatste aspect in de totale financiële planning en begroting van de formatie voor de komende jaren is het snel veranderende speelveld. Dit vraagt om nieuwe invalshoeken en uitgangspunten als het gaat om de invulling van onder andere de planning- en controlfunctie. De komende periode moet veel aandacht besteed worden aan de wijze van invullen van met name de compliancewerkzaamheden, die een steeds groter deel uitmaken van de werkzaamheden binnen de P&C-cyclus. 7.6.2. Arbo Het is op basis van Corporate Governance verplicht een externe vertrouwenspersoon aan te stellen. In 2009 heeft WBV Amerongen daarom een dienstverleningsovereenkomst gesloten met Arbo Unie. Er hebben zich in 2012 geen medewerkers van WBV Amerongen gemeld bij de vertrouwenspersoon. 7.6.3. Samenwerking Financiering van DAEB- en niet DAEB-activiteiten Met een aantal collega corporaties werken we samen in de coöperatieve vereniging STEK.nu, om mogelijkheden te onderzoeken van financiering van zowel DAEB- als niet-–DAEB activiteiten. In STEK.nu-verband wordt samengewerkt met De Kleine Meierij in Rosmalen, Vitalis in Eindhoven en HW Wonen in Oud Beijerland. STEK.nu blijft zoeken naar alternatieve financieringsbronnen of plannen hiervoor. Matching van middelen

54

Matching van middelen is onderzocht, maar blijft in de huidige situatie een illusie. Voor corporaties die hun financiële middelen willen inzetten, is fusie eerder een onderwerp dan samenwerking. Fusie was, als gevolg van het stuklopen van gesprekken over samenwerking, daardoor onder meer oriënterend onderwerp van gesprek met enkele corporaties in Oost– Utrecht en Oost-Nederland. We plannen werkbezoeken aan tweecorporaties, om eventuele samenwerking op procesniveau te onderzoeken. Samenwerking gezondheidscentra met andere gemeenten Samen met Gezondheidscentrum Maarn-Maarssen, een particulier initiatief, onderzoeken we de meerwaarde van samenwerking met het gezondheidscentrum Allemanswaard. Doel is afstoten van het nog te ontwikkelen gezondheidscentrum Allemanswaard op middellange of lange termijn. De aanzet voor deze samenwerking is in het tweede kwartaal 2012 gemaakt, deze gesprekken duren nog voort tot in de loop van 2013. Bespreking van samenwerking en fusie Binnen de organisatie is een koers ingezet waarbij fusie als mogelijke optie wordt aangehouden. Wel moet de fusie een duidelijke meerwaarde bieden op de gebieden volkshuisvesting, maatschappelijke onderneming, personeel & organisatie en financiële continuïteit. Er wordt continue gesproken met corporaties in de omgeving over mogelijkheden tot samenwerking. Het onderwerp ‘fusie’ is daarbij soms voorzichtig aan de orde, maar de gesprekken bevindingen zich nog niet in die fase c.q. het meerwaardevraagstuk is daarbij nog niet aan de orde geweest. 7.6.4. Visitatie Als goed lid van Aedes laat een corporatie zich minstens één maal per vier jaar visiteren. Tijdens een visitatie beoordeelt een onafhankelijk bureau de prestaties, in 2010 voor het eerst. Het visitatierapport is op onze website te vinden. Begin 2014 vindt opnieuw visitatie plaats.

55

8. Financial investors 8.1.

Terugkijken en vooruitzien In dit hoofdstuk gaan we in op de volgende zaken: - realisatie boekjaar 2012; - ontwikkeling vermogen en resultaat in relatie tot ondernemingsplan; - financieel beleid; - ontwikkeling kengetallen en kasstromen in de tijd; - treasury; - dochterondernemingen en samenwerkingsverbanden; - fiscaliteiten; - risicobeheersing; - bestuurlijke verklaring.

De nadruk in dit hoofdstuk ligt in de blik vooruit, informeren over risico-inschattingen en risicobeheersing in brede zin. 2012: Allemanswaard gaat starten, regeerakkoord vergroot onzekerheid op de woningmarkt Het jaar 2012 laat zich voor WBV Amerongen voornamelijk kenmerken door een niet aflatende inzet om het project Allemanswaard van de grond te krijgen en daarvoor de goedkeuring te krijgen van CFV, WSW en BZK. Dat is gelukt! Eind 2012 zijn alle voorbereidingen in gang gezet om het project te realiseren. Eind 2012 zijn in het regeerakkoord een aantal belangrijke maatregelen voor de woningmarkt opgenomen. De belangrijkste daarvan zijn het doorvoeren van de inkomensafhankelijke huurverhogingen, gekoppeld aan een verhuurdersheffing die voor alle corporaties flink in de papieren zal gaan lopen. Deze maatregelen raken de corporatiewereld sterk. Ook voor WBV Amerongen betekent dit een flinke hap uit de begroting. Volgens de huidige prognoses kan WBV Amerongen deze heffingen wel dragen, al is zij van mening dat de heffingen haar doelstellingen de komende jaren stevig in de weg zal staan. Dat betekent ook dat accenten verschuiven naar nóg meer bezuinigen, slim organiseren en besparen. De onzekerheid op de woningmarkt is voelbaar in de mutatiegraad en de snelheid waarmee woningen worden verkocht. De onzekerheid over de heffingen leidt ertoe dat het maken van reële toekomstplannen nu lastig is. Ook is merkbaar dat de bouwsector hier sterk door wordt beïnvloed. Natuurlijke partners raken daardoor in staat van faillissement en bij alle partners in bouw en onderhoud is constante aandacht nodig voor hun financiële positie; een flinke verandering ten opzichte van het voorgaande jaar. WBV Amerongen heeft in haar prognoses alle maatregelen uit het regeerakkoord ingerekend, om zo te kunnen blijven sturen op een gezonde financiële positie, ook als de heffingen doorgaan. 8.2.

Beschouwing van het resultaat over 2012 Onderstaand is het resultaatverloop over 2012 ten opzichte van de begroting geanalyseerd. De gehanteerde classificatie wijkt op het onderdeel verkopen af ten opzichte van de

56

grondslagen en classificatie die voor deze post in de jaarrekening worden gehanteerd. In de jaarrekening maakt de opbrengst van verkopen onderdeel uit van de mutatie van de actuele waarde. Analyse afwijking resultaat versus begroting: Analayse van het resultaat over 2012 (begrotingsmodel) Bedragen in € x 1.000 Netto huuropbrengsten

Ref 8.2.1

Opbrengst servicecontracten

Realisatie

Begroting

Afwijking

Afwijking

2012

2012

absoluut

relatief

3.384

3.226

208

208

Opbrengst verkopen

8.2.2

1.254

2.245

Overige bedrijfsopbrengsten

8.2.3

270

124

5.116

5.803

1.690

339

Som der bedrijfsopbrengsten Afschrijvingen vaste activa

8.2.4

Overige waardeveranderingen activa

8.2.5

Lonen en salarissen

8.2.6

667

803

Sociale lasten en pensioenpremies

8.2.7

98

88

Lasten onderhoud

8.2.8

503

460

Servicecontracten

8.2.9

176

176

Overige bedrijfskosten

8.2.10

869

890

Som der bedrijfslasten

3.968

2.756

Bedrijfsresultaat

1.148

3.047

Uit de overige reserves gerealiseerde

35-

469

158

4,90%

-

0,00%

991-

-44,14%

146

117,74%

6871.351

-

398,53%

35-

-100,00%

136-

-16,94%

10

11,36%

43

9,35%

-

0,00% 21-

-2,33%

1.212 1.899-

-

herwaardering Niet gerealiseerde waardeveranderingen

1.104-

vastgoedportefeuille Rentebaten

8.2.12

389

406

Rentelasten

8.2.13

1.520

1.417

Resultaat uit bedrijfsvoering voor

618-

4.870

746-

-

17103

-4,19% 7,27%

5.488-

belastingen Vennootschapsbelasting Aandeel derden

30

Resultaat na belastingen

158

4.870

746-4.712

* In afwijking op de jaarrekening wordt de kasstroom uit verkopen separaat gepresenteerd. Deze maakt in In de jaarrekening maakt de verkoopkasstroom onderdeel uit van de uit overige reserves gerealiseerde herwaardering, welke in de geconsolideerde winst- en verliesrekening is opgenomen voor een bedrag van € 1.723.000.

8.2.1. Nettohuren Het saldo van de huuropbrengsten is in 2012 hoger dan in de begroting werd voorzien. Dit wordt ten dele veroorzaakt door de gemiddeld latere verkoop van vastgoed dan in de begroting werd voorzien. Daarnaast is ook het totaal van de opbrengsten uit de exploitatie van de sporthal en het bedrijfsmatig onroerend goed hoger dan in de begroting is opgenomen.

57

8.2.2. Verkopen In 2012 is, evenals in 2011, de kasstroom opbrengsten uit verkopen verantwoord onder de mutatie actuele waarde (in de jaarrekening op de regel mutatie gerealiseerde waardeveranderingen). Dit wordt veroorzaakt door de regelgeving voor de verwerking van VoV-woningen. Voor deze analyse is de verkoopopbrengst echter onder de kasstroom uit verkopen gepresenteerd. De totale opbrengst uit verkopen bedroeg € 1.254.000 (inclusief de kosten voor verkopen). Dit is significant lager dan in de begroting voor 2012 was voorzien. Het achterblijven van de kasstromen uit verkopen in 2012 kent drie belangrijke oorzaken: • Niet alle mutaties konden worden aangewend voor de verkoopportefeuille. Dit hangt onder andere samen met mutaties in complexen die nu niet voor verkopen zijn aangewezen. • Verkoopprocedures duren relatief lang. Daardoor zijn twee transacties, waarvan de verkoop al ruim vóór balansdatum had plaatsgevonden, pas na balansdatum feitelijk getransporteerd. Deze opbrengsten schuiven dus ook door naar 2013. • Er zijn relatief veel woningen verkocht met een lagere waarde dan in de begroting was ingerekend. Daarnaast moest per 31-12-2012 nog voor € 673.000 (begin 2012: 310.000/2 woningen) aan waarde worden getransporteerd. Schematisch laten de verkoopactiviteiten over 2012 zich als volgt tonen: Analyse verkopen VOV aantallen Woning-categorie

Begroting

Realisatie

Verschil

Bestaande voorraad VOV-woningen - Aankopen in het jaar

4

- Verkopen in het jaar

5

- Verkoop naar vrije sector

1 0

2

2

Bestaand bezit huur - Verkocht en getransporteerd

8

- Verkocht in 2012, transport 2013

5

Totaal

15

13

-2

Totaal

15

15

0

Begroting

Realisatie

Verschil

€ 2.245

€ 1.980

-€ 265

Financieel mutaties bezit (x 1.000) Waarde verkochte woningen Waarde getransporteerd (ex vk.kst)

€ 1.307

Nog te transporteren

€ 673

Resultaat VOV aan-/verkopen Kasstroom saldo

€ 2.245

€ 64

€ 64

€ 2.044

-€ 201

58

8.2.3. Overige bedrijfsopbrengsten De overige bedrijfsopbrengsten bestaan uit de ontvangsten in verband met servicekosten en de activering productie eigen bedrijf (overboeking van directe personele en overige bedrijfskosten naar projecten). In 2012 liggen de opbrengsten enigszins hoger. Dit hangt samen met de overige baten binnen de exploitatie van de sporthal, die niet zijn begroot. 8.2.4. Afschrijvingen Met ingang van 2012 is de nieuwe verslaggevingsrichtlijn 645 van toepassing. Onder invloed van deze verslaggevingsrichtlijn wordt ook afgeschreven over de bedrijfswaarde. In de begroting is nog een andere benaderingswijze gehanteerd voor de berekening van de afschrijvingen, dan op basis van de uiteindelijke uitwerking van de richtlijn is gedaan. Dit leidt ertoe dat er een verschil bestaat tussen de begroting en de jaarrekening. In de jaarrekening is de afschrijving nu als volgt verwerkt: Bedragen x 1.000

31-12-2012

Afschrijvingen in de jaarrekening Afschrijvingen op de bedrijfswaarde

€

1.654

Afschrijvingen op activa ten dienste van de exploitatie

€

36

Totaal afschrijvingen

€

1.690

af: afschrijvingen historische kostprijs

€

-853

bij: correctie terugnemingen waardeverminderingen

€

160

Af: correctie waardemutatie overig

€

-10

Totaal afschrijvingen materiele vaste activa

€

987

De afschrijvingen op de bedrijfswaarde en overige activa zijn opgenomen onder de regel afschrijvingen. De correctie voor afschrijvingen op de historische kostprijs zijn opgenomen onder de uit overige reserves gerealiseerde herwaardering. De terugneming op de waardeverminderingen is opgenomen in de regel overige waardeveranderingen. 8.2.5. Overige waardeveranderingen vaste activa In 2012 zijn twee posten geboekt onder de overige waardeveranderingen: - € 125.000 aan afboekingen op projecten die zijn getemporiseerd in verband met de realisatie van Allemanswaard. Het betreft hier veelal de kosten van vooronderzoek en daartoe ingezette uren van de werkorganisatie. - € 160.000 aan gerealiseerde waardemutaties (bate). Dit betreft de afschrijving op de negatieve herwaarderingen (lagere bedrijfswaarde) van activa. 8.2.6. Personele kosten en sociale lasten De personele lasten liggen in 2012 fors onder de voorgenomen begroting. Dit is het gevolg van het inperken van de personele organisatie en het niet vervangen van een medewerker die langdurig ziek is geweest. 8.2.7. Overige bedrijfslasten De overige bedrijfslasten liggen redelijk in lijn met de begroting. In de bedrijfslasten is daarnaast een deel kosten opgenomen dat toerekenbaar is aan de overige bedrijfsopbrengsten

59

in verband met de exploitatie van maatschappelijk onroerend goed, dat nog in ontwikkeling is. Binnen de bedrijfskosten zijn nog wel verschuivingen zichtbaar tussen enerzijds grotere uitsparingen dan begroot was en anderzijds relatief hogere kosten in verband met Allemanswaard (accountantsadvies, fiscaal advies) en de werving en selectie van nieuwe leden van de RvT. 8.2.8. Financiële baten en lasten De financiële baten en lasten liggen redelijk in lijn met de begroting. De rentelasten liggen enigszins hoger dan was ingerekend ten gevolge van het resultaat op de SWAP. 8.2.9. Mutatie actuele waarde De mutatie actuele waarde wordt bepaald door de wijzigingen in het niveau van de bedrijfswaarde, gecorrigeerd voor de kasstromen uit feitelijke investeringen en desinvesteringen in verband met de VoV-constructie. De afwijking tussen begroting en realisatie wordt veroorzaakt doordat de begroting nog op basis van de voorgaande RJ 645 is opgesteld. 8.3. Ontwikkeling solvabiliteit en kasstromen in de tijd 8.3.1. Ontwikkeling vermogen en resultaat Vooruitlopend op het ondernemingsplan heeft WBV Amerongen een aantal resultaten benoemd, die op het gebied van de financiële doelstellingen noodzakelijk zijn: - een positieve operationele kasstroom; - groei en versterking van het eigen vermogen; - behoud van een solvabiliteit binnen een bandbreedte van 20% tot 30%; - een beleidsdocument op grond waarvan de kaders rondom financieel beleid en financiële besluitvorming worden geactualiseerd; - het aantal woningen neemt toe tot circa 1.000 eenheden. De doorrekeningen met betrekking tot het meerjarenperspectief hebben grotendeels middels de bedrijfswaardeberekening plaatsgevonden. Daarmee is de gehele prognoseperiode begroot op basis van de bedrijfswaardeberekening, zoals WBV Amerongen deze ook in haar jaarrekening hanteert. Op basis van de begroting is de ontwikkeling van de kengetallen als volgt:

60

Gezien de ambities van WBV Amerongen is het van belang dat voldoende middelen worden vrijgemaakt om de investeringen die worden gedaan, te kunnen financieren. Het vrijmaken van deze middelen wordt met name gerealiseerd door middel van verkoop van bestaand en nieuw te bouwen bezit. Deze strategie is zichtbaar in de omvang van de verkoopopbrengsten die gedurende de prognoseperiode gemiddeld 35% van de totale bedrijfsopbrengsten bedragen. In de afgelopen jaren heeft WBV Amerongen eveneens een verzwaard verkoopprogramma doorgevoerd. Op grond van deze ervaringen uit het verleden, is de begroting qua verkoopprogramma goed haalbaar. In 2012 zijn er wel extra beheersingsmaatregelen ingezet om de verkoopportefeuille en realisatie daarvan adequaat te bewaken. Het eigen vermogen stijgt in de loop der jaren als gevolg van nieuw opgeleverde projecten, de realisatie van verkopen en de mutatie actuele waarde. In de jaren 2013 tot en met 2017 wordt aanzienlijk gebouwd. Deze jaren laten zich dan ook kenmerken door een daling in de solvabiliteit. Daarnaast stijgt de solvabiliteit als gevolg van de steeds verder in omvang toenemende VoV-regeling, als gevolg waarvan de terugkoopverplichting in aantallen en absolute waarde toeneemt. Het meeste belangrijke sturingskengetal voor WBV Amerongen is de interestdekkingsratio. Daarbij kijkt WBV Amerongen zowel naar de dekking voor aflossingsfictie volgens de systematiek van het WSW als zonder de aflossingsfictie. In de eerste jaren is zichtbaar dat WBV Amerongen op het niveau van de dekkingsgraad inclusief aflossingsfictie de effecten ondervindt van de investeringen voor Allemanswaard. Dit wordt veroorzaakt doordat wel de financieringen zijn aangetrokken waarvoor rente moet worden betaald, terwijl de baten pas bij oplevering van Allemanswaard zullen zorgen voor een versterking van dit kengetal. Dit effect is enigszins versterkt als gevolg van de goedkeuringsprocedure, waardoor langere tijd reeds financiering was aangetrokken, zonder dat daar directe opbrengsten tegenover konden worden gesteld.

De solvabiliteit grafisch weergegeven:

61

8.3.2. Ontwikkeling kasstromen De ontwikkeling van kasstromen en liquiditeiten in de tijd vormt één van de belangrijkste interne sturingsinstrumenten. Bedragen x € 1.000

2013

2014

2015

2016

Ontvangsten Huur

3.209

4.199

4.461

4.544

Vergoedingen

209

474

536

545

Activering productie eigen bedrijf

481

372

0

0

Overige bedrijfsopbrengsten

186

188

191

193

Lasten onderhoud

-608

-462

-463

-427

Lonen, salarissen en inleen

-779

-662

-611

-587

-90

-90

-90

-90

Bedrijfskosten

-901

-1198

-1270

-1282

Sectorheffingen Vestia

-133

-162

-194

-102

-12

-330

-391

-446

12

22

12

-23 2.325

Uitgaven

Sociale lasten en pensioenen

Sectorheffingen Rijksbeleid Mutatie balansposten Operationele kasstroom voor renteresultaat

1.574

2.351

2.181

Rentebaten

27

33

22

25

Rentelasten

-1.352

-1.503

-1.545

-1.538

249

881

658

812

Operationele kasstroom na renteresultaat

De realisatie van de begroting is sterk afhankelijk van het al dan niet doorvoeren van de heffingen door het Rijk enerzijds en het tempo waarin Allemanswaard wordt opgeleverd. Met name dit laatste kan verschuivingen tussen realisaties in de jaren veroorzaken. In de begroting is vooralsnog met een oplevering in de loop van 2014 gerekend. Op basis van de begroting voor de komende jaren is, op basis van de huidige kennis en uitgangspunten, sprake van financiële continuïteit. 8.4. Treasury 8.4.1. Treasurycommissie In 2012 is de treasurycommissie viermaal bijeengekomen. De commissie bestaat uit de directeur-bestuurder, de intern verantwoordelijke voor financiën en een extern adviseur. De commissie is verantwoordelijk voor het aanvragen van nieuwe leningen, renteherzieningen en

62

het handhaven van de uitgangspunten, opgesteld in het treasurystatuut. De commissie bewaakt ook de liquiditeit en de financieringsbehoefte van WBV Amerongen. 8.4.2. Nieuwe leningen In 2012 zijn de leningen in het kader van Allemanswaard aangetrokken. Het betreft een totaal leningenvolume van € 10 miljoen, dat in de loop van 2013 en 2014 wordt volgestort. 8.5.

Dochterondernemingen en samenwerkingsverbanden Aansluitend bij de ambitie van WBV Amerongen is in 2007 een aantal B.V.’s opgericht, onder meer voor de ontwikkeling van projecten, maar ook om projecten na afronding in onder te brengen. Belangrijk uitgangspunt ten tijde van het oprichten van de B.V.’s was dat de wetgeving in de loop der tijd zou wijzigen, waardoor juridische scheiding van activiteiten noodzakelijk wordt. De juridische structuur per 31 december 2012:

Woningbouwvereniging Amerongen

WBVA Holding B.V.

WBVA Projectontwikkeling B.V.

WBVA Bedrijfsonroerendgoed B.V.

Molenbrink B.V.

Allemanswaard Vastgoed B.V.

WBVA Dienstverlening B.V.

Allemanswaard Dienstverlening B.V.

WBVA Holding B.V. WBVA Holding B.V. is een 100% dochter van WBV Amerongen. De holding richt zich primair op werkzaamheden op het gebied van wonen, welzijn en zorg, de aan- en verkoop en beheer van onroerend goed en met name algemeen economische en/of commerciële werkzaamheden in het werkingsgebied van WBV Amerongen. De activiteiten over 2012 richtten zich met name op het houden van belangen in deelnemingen, die invulling geven aan de activiteiten zoals in de doelstelling staan omschreven. WBVA Projectontwikkeling B.V. WBVA Projectontwikkeling is een directe 100% deelneming van WBVA Holding B.V. en een indirecte 100% deelneming van WBV Amerongen. Deze B.V. is sinds 2010 de entiteit die de projecten voor WBV Amerongen ontwikkelt. De ontwikkeling van projecten vindt plaats in de projectontwikkeling of in een deelneming van deze B.V.

63

WBVA Projectontwikkeling B.V. kan, gezien haar doelstellingen, strategische grondposities innemen of vastgoed verwerven. Gedurende 2012 is de gehele projectontwikkeling in deze entiteit ondergebracht. Daarmee worden alle projecten begeleid vanuit de projectontwikkeling B.V., waarna deze op het moment van afronding worden overgedragen aan de toegelaten instelling. Molenbrink B.V. Molenbrink is een directe deelneming van WBVA Projectontwikkeling B.V. en een indirecte deelneming van WBV Amerongen, waarin een aandelenbelang van 50% wordt gehouden, maar waarbij de zeggenschap 51% bedraagt voor WBV Amerongen. De activiteiten van de Molenbrink B.V. zijn gelijk aan die van de WBVA Projectontwikkeling B.V. Een belangrijk verschil hierbij is dat Molenbrink B.V. zich in het bijzonder richt op de ontwikkeling van het Molenterrein te Amerongen, waar in de nabije toekomst woningen voor WBV Amerongen zullen worden gerealiseerd. De activiteiten in Molenbrink B.V. zijn in 2012 nagenoeg afgebouwd. Waar mogelijk heeft verevening van de vermogensposities plaatsgevonden. De kapitale omvang van de deelneming is nog beperkt. Gezien de vermogensverhoudingen en invloedsverhoudingen wordt deze deelneming als meerderheidsdeelneming beschouwd en integraal geconsolideerd. WBVA Bedrijfsonroerendgoed B.V. WBVA Bedrijfsonroerendgoed B.V. is een directe 100% deelneming van de WBVA Holding B.V. en een indirecte deelneming van WBV Amerongen. De activiteiten van deze onderneming zijn voornamelijk gericht op het verrichten van werkzaamheden op het gebied van ontwikkeling, de aan- en verkoop en het beheer van bedrijfsmatig onroerend goed, in het bijzonder in het werkingsgebied van WBV Amerongen. De activiteiten over 2012 van de WBVA Bedrijfsonroerendgoed B.V. bestonden uit de exploitatie van twee eenheden in het kader van zorg en gezondheid en een pand met een maatschappelijke doelstelling. Allemanswaard Dienstverlening B.V. en Allemanswaard Vastgoed B.V. Allemanswaard Dienstverlening B.V. en Allemanswaard Vastgoed B.V. zijn 100% directe deelnemingen van de WBVA Bedrijfsonroerendgoed B.V. De activiteiten van deze twee ondernemingen zijn historisch gericht op de ontwikkeling, het bezit van het vastgoed en beheer van het multifunctionele centrum Allemanswaard. Het is zeer waarschijnlijk dat Allemanswaard uiteindelijk alsnog in de toegelaten instelling zal worden geëxploiteerd. Het is daarbij goed denkbaar dat het beheer in Allemanswaard Dienstverlening wordt ondergebracht, in verband met samenwerkingen met gebruikers in de toekomst. Ultimo 2012 is het beheer van Sporthal de Ploeg te Amerongen overgedragen aan Allemanswaard Dienstverlening B.V. WBVA Dienstverlening B.V.

64

WBVA Dienstverlening B.V. is een 100% deelneming van WBV Amerongen. De doelstelling van deze deelneming is het voorzien in alle vormen van dienstverlening voor de doelgroepen van het maatschappelijke beleid van WBV Amerongen. Over 2012 zijn er door de WBVA Dienstverlening B.V. geen activiteiten ontplooid. Deze deelneming zal in de toekomst mogelijk ingezet gaan worden ten behoeve van de exploitatie van de warmte-koudeopslag in Allemanswaard.

8.6.

Fiscaliteiten Met ingang van 2008 zijn de woningcorporaties integraal belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. In januari 2009 werden de belangrijkste teksten rondom de nieuwe VSO, VSO II genaamd, bekend. WBV Amerongen ondertekende de VSO II in 2009, maar beoordeelt in de toekomst evenwel of deze integrale overeenkomst blijft passen bij de strategie en visie van de organisatie. In 2012 is opnieuw een fiscaal verrekenbaar verlies in aanmerking genomen. De waarden van verrekenbare verliezen bedragen circa € 4,5 mln. Er zijn vooralsnog geen latenties opgenomen in de financiële verantwoording.

8.7.

Risicobeheersing WBV Amerongen heeft op financieel gebied haar risicomanagementbeleid verstevigd. Het beleid is ultimo 2012 volledig geformaliseerd en geoperationaliseerd. In 2012 is met name aandacht gegeven aan het herijken van enkele procedures. Ook is er verscherpte aandacht geweest voor de onderhoudsprocessen. Daarnaast zijn de monitoringprocedures voor de verkopen verstevigd. De verkooprealisatie en kansen worden van week tot week gevolgd en besproken met de partners die betrokken zijn in het verkopen van bestaand bezit.

8.8.

Onzekerheden en risico’s WBV Amerongen is een ambitieuze organisatie. Om haar ambities te kunnen verwezenlijken is het belangrijk dat de financiële meerjarenbegroting, zoals deze in dit verslag is opgenomen, adequaat wordt uitgevoerd. Deze begroting kent echter onzekerheden op het gebied van het verkoopprogramma. Daarnaast kennen de bouwprogramma’s onzekerheden als gevolg van de economisch slechtere tijden. Ook de crisis op de kapitaalmarkt, vormt een onzekerheid in onze prognoses. Voor 2013 en volgende jaren is de meest belangrijke onzekerheid de aard en omvang van de verhuurdersheffingen die zullen worden ingevoerd. WBV Amerongen heeft op basis van het regeerakkoord van 29 oktober 2012 de effecten van de heffingen op de kasstromen en financiële continuïteit berekend. Uit paragraaf 8.3.2. blijkt dat ondanks heffingen die de komende vijf jaar een totaal effect hebben van € 1,7 miljoen, een positieve operationele kasstroom kan worden gerealiseerd. Voor zover WBV Amerongen dit nu kan overzien bedreigen de heffingen de financiële continuïteit niet. Daarbij is van eminent belang dat de prognoses worden gerealiseerd. Met name het realiseren van de verkoopportefeuille speelt daarin een belangrijke rol. In de komende jaren laat de ontwikkeling van de aflossingsfictie zich op basis van ingediende DPI als volgt tonen:

65

Aflossingsfictie

WSW kredietwaardigheidseis

8,50% 7,50% 6,50% 5,50%

Aflossingsfictie met

4,50%

Aflossingsfictie zonder

3,50%

Ondergrens WSW

2,50% 1,50%

De interestdekkingsratio, inclusief de effecten van de heffingen, laat zich als volgt tonen:

Interest Coverage Ratio Met en zonder verhuurdersheffing

3,1 2,9 2,7 2,5 2,3

ICR zonder

2,1 1,9

ICR met

1,7

Norm

1,5 1,3 2022

2021

2020

2019

2018

2017

2016

2015

2014

2013

2012

2011

1,1

Zichtbaar is dat WBV Amerongen in de jaren 2013 en 2014 met de kengetallen onder de norm opereert. Dit wordt ingegeven door de lasten die vooruitlopen op de realisatie van Allemanswaard. Het betreft hier voornamelijk de rentelasten die reeds betaald worden in verband met de leningen van Allemanswaard, waarvoor de rendementen zullen beginnen vanaf medio 2014, waarop ook de financiële kengetallen zich herstellen. Gegeven het verdere verloop van de kengetallen, kan deze situatie als een investeringsbadkuip worden gekenmerkt, met voldoende aanwijzingen voor een goed herstel. Wanneer verkopen significant achter zullen blijven ten opzichte van de begroting, moeten met WSW nadere afspraken worden gemaakt over de (tijdelijke) herfinanciering van de leningen die voor Allemanswaard zijn gesloten. WBV Amerongen heeft daarom stringente inzet gepleegd en gepland waar het gaat om het monitoren van de verkoopportefeuille. WBV Amerongen heeft daarbij ook nog financiële beheersingsmaatregelen benoemd, waarbij ook uit het nieuwbouwbezit extra woningen in VoV worden verkocht.

66

8.9.

Bestuurlijke verklaring WBV Amerongen is zich bewust van haar maatschappelijke verantwoordelijkheid. In het verslagjaar zijn de financiële middelen van WBV Amerongen uitsluitend aangewend in het belang van de Volkshuisvesting.

8.10.

Leningen en garanties aan derden Medio 2010 heeft WBV Amerongen, samen met collega-corporatie Ymere in Amsterdam, via het initiatief Dutch Institute for Housing (DIGH) een borg verleend voor een energiebesparingsproject in Riga in Letland. De garantie is verstrekt ter grootte van € 274.115. In totaal bedraagt dit 3 promille van het balanstotaal.

67

9. Tot slot WBV Amerongen kijkt terug op een bewogen jaar, maar ziet vooral uit naar de toekomst. In 2013 bereidt zij zich voor op het nieuwe ondernemingsplan dat in 2014 ingaat. Het ondernemingsplan is inmiddels gepubliceerd op onze website. WBV Amerongen werkt aan het voorzieningenniveau van Amerongen door de realisatie van het plan Allemanswaard en blijft zorgen voor haar belangrijkste doelgroepen. Ook de voorbereidingen voor de verhuizing naar Allemanswaard, de samenwerking met onze partners daar en de opleiding van onze medewerkers in dat kader spelen een rol. Wij blijven niet afwachten, en blijven continu in beweging. w.g. Jaap Broekhuizen, Directeur-bestuurder

68

Bijlage 1 Jaarverslag

69

Besluitvorming RvT

• • •

•

• •

• •

• •

•

•

•

Raad van Toezicht 30 januari 2012 De RvT notulen van 21 november 2011 worden goedgekeurd. De RvT notulen van 13 december 2011 worden goedgekeurd. De RvT van Woningbouwvereniging Amerongen gaat akkoord met de aankoop van de grond van Henken, aansluitend op het perceel Eindseweg 10, ten behoeve van de realisatie van het woningplan Eindseweg te Overberg, voor een bedrag van € 140.000, genoemd in de notitie Stand van Zaken Eindseweg, aankoop grond Henken, d.d. 19 januari 2012 door Jaap Broekhuizen en Tijmen Baas (met drie stemmen voor, twee stemmen tegen en 1 onthouding). De RvT gaat akkoord met de concept meerjarenbegroting 2012 onder voorbehoud van een goedkeurende beoordelingsverklaring van accountant PwC en de gemaakte opmerkingen tijdens de RvT bijeenkomst op 30 januari 2012. Als er wijzigingen zijn in de cijfers in aansluiting op het advies van accountant PwC wordt de herziene begroting voorgelegd aan de RvT. De besluitvormingslijst RvT 2011 d.d. 19 januari 2012 wordt goedgekeurd en opgenomen in het jaarverslag 2011. De RvT neemt de notitie SEV en VTW experiment de aanspreekbare commissaris d.d. 19 januari 2012 door Alice Hoogvliet ter kennisgeving aan en gaat akkoord met deelname aan het experiment. De RvT neemt het verslag remuneratie commissie d.d. 25 november 2011 door Ingeborg de Jong en Roel Cornelisse ter kennisgeving aan. De RvT neemt de notitie Tevredenheid huurders USP onderzoek d.d. 19 januari 2012 door Jaap Broekhuizen en de USP bewonersscan d.d. december 2011 door drs. Emilie Niesten ter kennisgeving aan. Raad van Toezicht 5 maart 2012 De RvT notulen van 30 januari 2012 worden goedgekeurd met in achtneming van de gemaakte opmerking op 5 maart 2012. De RvT gaat akkoord met de gevraagde besluitvorming in de notitie Besluitvorming met betrekking tot verbindingen d.d. 20 februari 2012 door Tijmen Baas en geeft goedkeuring aan het verbindingenstatuut versie 1.0. d.d. 21 februari 2012, met in achtneming van de aanvullingen die de komende kwartalen nog moeten worden gedaan, waarna het beleidsstuk opnieuw ter goedkeuring wordt voorgelegd. De RvT gaat akkoord met de gevraagde besluitvorming in de notitie Besluitvorming met betrekking tot verbindingen d.d. 20 februari 2012 door Tijmen Baas en geeft goedkeuring aan het beleidsuitgangspunt om de niet-DAEB activiteiten betreffende Allemanswaard, met in het bijzonder de activiteiten in de Noordzijde van het plan, te laten afzakken naar WBVA Bedrijfsonroerendgoed B.V. en daar als niet-DAEB activiteit te exploiteren (en in de toekomst te financieren). Concreet betekent dit, dat per fase een doorlevering van het niet-DAEB vastgoed uit Allemanswaard naar Bedrijfsonroerendgoed B.V. plaats vindt. De RvT gaat akkoord met de gevraagde besluitvorming in de notitie Besluitvorming met betrekking tot verbindingen d.d. 20 februari 2012 door Tijmen Baas en geeft goedkeuring aan het beleidsuitgangspunt om financieringen te verkrijgen met hypothecaire zekerheden in WBVA Bedrijfsonroerendgoed B.V., om zo verdere invulling te kunnen geven aan de financiering van de niet-DAEB activiteiten in Allemanswaard. De RvT gaat akkoord met de gevraagde besluitvorming in de notitie Besluitvorming met betrekking tot verbindingen d.d. 20 februari 2012 door Tijmen Baas en geeft goedkeuring aan het

70

•

• • • • •

•

•

•

• •

• •

•

beleidsuitgangspunt om het belang in Molenbrink B.V. binnen nu en drie jaar te verkopen. De definitieve verkooptransactie, inclusief onderliggende onderbouwingen van de waardering van deze transactie, worden bij feitelijke verkoop aan de Raad van Toezicht voorgelegd ter besluitvorming. Conclusie van de discussie is dat de RvT het bestuur van WBV Amerongen adviseert niet te participeren in EMCEO zoals voorgesteld in de notitie Doelgroepen van beleid en financiering via EMCEO d.d. 22 februari 2012 door Jaap Broekhuizen, en het project alleen vanaf de zijlijn aan te kijken en te volgen. De constructie is aardig om wellicht in eigen beheer door WBV Amerongen uit te voeren in de toekomst. Alle leden van de RvT zijn het hier unaniem mee eens. De RvT geeft goedkeuring aan de uitwerking zoals genoemd in de notitie Jaarlijkse huurverhoging d.d. 23 februari 2012 door Jaap Broekhuizen. De RvT heeft kennis genomen van de notitie Derivaten d.d. 23 februari 2012 door Tijmen Baas en heeft geen aanvullend advies hierop. De RvT neemt de notitie Verhuurbeleid statushouders GUHR 2012 d.d. 14 februari 2012 door Jaap Broekhuizen ter kennisgeving aan. De RvT neemt de notitie voortgang jaarverslag en jaarrekening 2011 d.d. 23 februari 2012 door Tijmen Baas ter kennisgeving aan, waarbij 23 april 2011 => 15 mei 2012 is geworden De RvT heeft kennisgenomen van de notitie OP 2008 – 2011 Realisatie energiedoelstellingen d.d. 14 februari 2012 door Jaap Broekhuizen. Raad van Toezicht 23 april 2012 De RvT van WBV Amerongen kiest in het SEV experiment voor de uitwerkingslijn BHV als instrument: De RvT ziet niet alleen toe op de samenwerking tussen de BHV en directeur bestuurder, maar gebruikt de uitkomsten van deze wisselwerking om haar functie als toezichthouder te versterken. Uitkomsten van de wisselwerking tussen BHV en directeur bestuurder wordt gezien als de stem vanuit de samenleving. Public Spirit verzorgt de werving & selectie voor een nieuw lid van de RvT zomer 2012. Voor de werving & selectie van de opvolger van mevrouw De Jong nemen de heren Van Veen en Stehouwer plaats in de selectiecommissie naast de toehoorders heer Broekhuizen en mevrouw Goudsmit (directeur van Public Spirit). De RvT notulen van 5 maart 2012 worden goedgekeurd. Raad van Toezicht 15 mei 2012 De jaarrekening en het jaarverslag 2011 worden unaniem goedgekeurd door de leden van de Raad van Toezicht behoudens het ontvangen van een goedkeurende accountantsverklaring. De RvT geeft goedkeuring aan de offerte van Public Spirit d.d. 27 april 2012, de advertentietekst en het opgestelde profiel met in achtneming van gemaakte tekstuele wijzigingen d.d. 15 mei 2012. Op maandag 10 september 2012 wordt naast de jaarlijkse Spiegeldag met het management team, de zelfevaluatie RvT onder leiding van Frank Sturkenboom van Atrivé georganiseerd. De RvT notulen van 23 april 2012 worden goedgekeurd met in achtneming van gemaakte opmerking. Raad van Toezicht 4 juli 2012 De heer Cornelisse zegt namens de RvT dat WBV Amerongen zich strikt moet houden aan de gevraagde voorwaarden in de brief van het CFV betreffende het positieve advies Allemanswaard. Afgesproken wordt dat de RvT vooraf geïnformeerd wordt alvorens de rapportages worden

71

• • •

•

• • •

• • • • •

verzonden aan het CFV en het WSW. Het CFV heeft dezelfde rapportage voorwaarden gesteld als het WSW. De heren Cornelisse en Stehouwer hebben namens de RvT de jaarverslag procedure afgehandeld conform de afspraken in de RvT notulen van 15 mei 2012. De RvT notulen van 15 mei 2012 worden goedgekeurd met in achtneming van gemaakte opmerking. De RvT gaat akkoord met de gevraagde besluitvorming in de notitie Stand van zaken derivaten d.d. 28 juni 2012 door Tijmen Baas en de de waarde ontwikkeling van de SWAP vast onderdeel te maken van de 6-maandelijkse rapportage. Raad van Toezicht 10 september 2012 De Spiegeldag 2012 staat dit jaar in het teken van de te kiezen richting van WBV Amerongen na afloop van het huidige ondernemingsplan in 2013 Raad van Toezicht 19 november 2012 De heer Broekhuizen blijft als directeur bestuurder tot de oplevering van Allemanswaard. Naar verwachting zal dit medio 2014 zijn. Op maandag 26 november 2012 geeft de RvT van WBV Amerongen haar goedkeuring aan de perioderapportage tot en met het derde kwartaal 2012 voor CFV en WSW. De RvT neemt de brief van het CFV verbindingen onderzoek niet alleen voor kennisgeving aan en vraagt de heer Baas een analyse te maken van alle punten in de brief van het CFV met daarbij de opvolging en de huidige status. De RvT notulen van 4 juli 2012 worden goedgekeurd. Het verslag van de RvT spiegeldag 2012 wordt goedgekeurd. De notitie evaluatie functioneren RvT WBV Amerongen door drs. F.C.H.M. Sturkenboom van Atrivé d.d. 17 september 2012 wordt vastgesteld en goedgekeurd. De leden van de RvT nemen de BHV verslagen van 2 juli en 20 augustus 2012 ter kennisgeving aan. De leden van de RvT nemen de SEV rapportage De aanspreekbare commissaris ter kennisgeving aan.

72

Woningbouwvereniging Amerongen Amerongen Jaarrekening 2012

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

1

Inhoud GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 

3 

1  GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2012 

4 

2  GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2012 

6 

3  GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT 2012 

7 

4  ALGEMENE TOELICHTING 

8 

5  GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING VAN ACTIVA EN PASSIVA 

12 

6  GRONDSLAGEN VOOR BEPALING VAN HET RESULTAAT 

24 

7  FINANCIËLE INSTRUMENTEN EN RISICOBEHEERSING 

29 

8  BELANGRIJKE INSCHATTINGEN TEN AANZIEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING 

31 

9  KASSTROOMOVERZICHT 

33 

10 

TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS 

11 

TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE WINST-EN-VERLIESREKENING  45 

12 

OVERIGE INFORMATIE 

51 

13 

ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2012 

53 

14 

ENKELVOUDIGE WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2012 

55 

34 

15  TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2012 EN WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2012  56  OVERIGE GEGEVENS 

70 

16 

VOORSTEL RESULTAATBESTEMMING 

71 

17 

GEBEURTENISSEN NA BALANSDATUM 

71 

18 

CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJK ACCOUNTANT 

71 

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

2

Geconsolideerde jaarrekening

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

3

1 Geconsolideerde balans per 31 december 2012 (na voorgestelde resultaatbestemming) (x € 1.000) ACTIVA

Ref.

2012

2011

VASTE ACTIVA Materiële vaste activa

10.1

Sociaal vastgoed in exploitatie

55.050

52.728

8.777

8.336

103

139

63.930

61.203

2.456

2.157

26.178

25.952

28.634

28.109

39

48

990

244

1.029

292

93.593

89.604

15

25

-

275

342

445

357

745

33

38

Belastingen en premies sociale verzekeringen

686

694

Overige vorderingen

189

156

Overlopende activa

558

535

1.466

1.423

1.300

777

3.123

2.945

96.716

92.549

Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

Vastgoedbeleggingen

10.2

Commercieel vastgoed in exploitatie Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden

Financiële vaste activa

10.3

Te vorderen BWS-subsidies Latente belastingvorderingen

Som der vaste activa VLOTTENDE ACTIVA Voorraden

10.4

Onderhoudsmateriaal Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor verkoop Vastgoed bestemd voor verkopen

Vorderingen

10.5

Huurdebiteuren

Liquide middelen Som der vlottende activa Som der activa

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

10.6

4

PASSIEF

EIGEN VERMOGEN

2012

2011

10.7

Eigen vermogen

36.311

32.511

Aandeel derden

76

46

36.387

32.557

33.581

33.850

25.461

24.634

59.042

58.484

Schulden aan kredietinstellingen

269

262

Schulden aan leveranciers

433

692

Overlopende passiva

585

554

1.287

1.508

96.716

92.549

Langlopende schulden

10.8

Leningen kredietinstellingen Verplichtingen uit hoofde van onroerende zaken verkocht onder voorwaarden

Kortlopende schulden

Som der passiva

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

10.8.3

5

2 Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2012 (Bedragen x € 1.000) Ref.

2012

2011

Bedrijfsopbrengsten Huren

11.1

3.384

3.352

Opbrengsten servicecontracten

11.2

208

198

Geactiveerde productie eigen bedrijf

11.3

115

179

Overige bedrijfsopbrengsten

11.4

155

141

3.862

3.870

1.690

1.511

Som der bedrijfsopbrengsten

Bedrijfslasten Afschrijvingen op materiële vaste activa en vastgoedportefeuille

11.5

Overige waardeveranderingen materiële vaste activa en vastgoedportefeuille

11.6

Lonen en salarissen

11.7

667

828

Sociale lasten

11.7

30

36

Pensioenlasten

11.7

68

66

Onderhoudslasten

11.8

503

489

Lasten servicecontracten

11.9

176

166

11.10

869

1.121

3.968

4.545

Overige bedrijfslasten Som der bedrijfslasten Niet gerealiseerde waardeveranderingen vastgoed-

35-

328

11.11

1.104-

307

Uit de overige reserves gerealiseerde herwaardering

11.12

1.723

1.861

Rentebaten en soortgelijke opbrengsten

11.13

389

357

Rentelasten en soortgelijke lasten

11.14

1.520

1.517

portefeuille

Resultaat vóór belastingen Vennootschapbelasting Aandeel derden Resultaat na belastingen

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

11.15

618-

333

746-

-

30 158

333

6

3 Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2012 Bedragen x € 1.000,-Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat

2012

2011 106-

24-

Aanpassingen voor :

- Afschrijvingen

1.690

- Overige waardeverandering Mat. Vaste activa - Mutatie voorzieningen Veranderingen in werkkapitaal: - Mutatie voorraden

35-

Kasstroom uit bedrijfsoperaties

Ontvangen rente Betaalde rente

Kasstroom uit operationele activiteiten

323-

-

-

1.655

1.188

388

- Mutatie vorderingen - Mutatie kortlopende schulden (excl. leningen og)

1.511

43-

77263

221

215-

566

29-

2.115

1.135

389

357

1.520-

1.517-

1.131-

1.160-

984

25-

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa Verkopen

8211.254

2.5271.729

Desinvesteringen Mutatie financiële vaste activa

632-

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

199-

8

790-

Ontvangsten uit langlopende schulden

-

1.801

Aflossingen langlopende schulden

262-

2.609-

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

262-

808-

Mutatie geldmiddelen

523

1.623-

Geldmiddelen, banksaldo

777

2.400

Geldmiddelen, rc krediet

-

Geldmiddelen per 1 januari van het boekjaar

777

2.400

Geldmiddelen, banksaldo

1.300

777

Geldmiddelen, rc krediet

-

Geldmiddelen per 31 december van het boekjaar Mutatie geldmiddelen

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

1.300

523

-

777

1.623-

7

4

Algemene toelichting 4.1

Algemeen

Woningbouwvereniging Amerongen is een vereniging met de status van “toegelaten instelling volkshuisvesting”. Zij heeft specifieke toelating in de regio Utrecht en is werkzaam binnen de juridische wetgeving vanuit de Woonwet en het Besluit Beheer Sociale Huursector. De statutaire vestigingsplaats is Amerongen, de feitelijke vestigingsplaats is Industrieweg Noord 14 te Amerongen. De activiteiten bestaan voornamelijk uit de exploitatie en ontwikkeling van woningen voor de sociale huursector. Kabinetsbeleid Woningbouwvereniging Amerongen wordt in haar bedrijfsvoering geconfronteerd met diverse (voorgenomen) regeringsmaatregelen voor de gereguleerde huursector. Deze maatregelen betreffen onder meer de Wet verhuurderheffing en een verruiming van het huurbeleid. Daarnaast wordt de sector geconfronteerd met een door het CFV opgelegde extra heffing voor saneringssteun. De voorgenomen verhuurderheffing naar de kennis van heden loopt voor Woningbouwvereniging Amerongen op van € 12.000 in 2013 naar € 0,5 miljoen in 2017. Het aandeel in de saneringssteun voor 2013 bedraagt € 133.000. Voor de jaren 2014 tot en met 2017 wordt rekening gehouden met een totale saneringssteun van circa € 0,55 miljoen. Op basis van de huidige begrotingen, waarin zowel de verhuurderheffing als de inkomensafhankelijke huurverhogingen zijn verwerkt, is er sprake van voldoende financiële continuïteit.

4.2

Groepsverhoudingen

Woningbouwvereniging Amerongen staat aan het hoofd van Woningbouwvereniging Amerongen Holding B.V. groepsconsolidatie. Indien hierna in de geconsolideerde jaarrekening wordt gesproken over Woningbouwvereniging Amerongen wordt hiermee bedoeld Woningbouwvereniging Amerongen en haar in de consolidatie betrokken groepsmaatschappijen. 4.3

Grondslagen voor consolidatie

In de consolidatie worden opgenomen de financiële gegevens van Woningbouwvereniging Amerongen en haar groepsmaatschappijen. Dit betreft alle maatschappijen waarmee zij een organisatorische en economische eenheid vormt. Integraal in de consolidatie worden opgenomen deelnemingen waarin overheersende zeggenschap op het beleid kan worden uitgeoefend of waarover zij de centrale leiding heeft. Hierbij wordt tevens rekening gehouden met potentiële stemrechten die kunnen worden uitgeoefend op balansdatum. Het aandeel van derden in het groepsvermogen en in het groepsresultaat wordt afzonderlijk vermeld. Proportioneel in de consolidatie worden opgenomen deelnemingen in entiteiten voor zover op grond van een overeenkomst tot samenwerking de zeggenschap door de participanten gezamenlijk wordt uitgeoefend. Looptijd en rechtsvorm zijn hierbij niet van belang. Waarderingsgrondslagen van groepsmaatschappijen zijn voor consolidatiedoeleinden waar nodig gewijzigd om aansluiting te krijgen bij de geldende waarderingsgrondslagen voor Woningbouwvereniging Amerongen. Daar waar van de gegevens in totaliteit geen belangrijke invloed uitgaat op de geconsolideerde winst- en verliesrekening is van wijziging van de grondslagen afgezien. De in de consolidatie begrepen rechtspersonen en vennootschappen zijn (alle integraal geconsolideerd, eventueel met betrekking aandeel derden):  Woningbouwvereniging Amerongen Holding B.V. (100% aandeel/100% zeggenschap) – in fiscale eenheid VpB

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

8

     

Woningbouwvereniging Amerongen Projectontwikkeling B.V. (100% aandeel/100% zeggenschap) – in fiscale eenheid VpB Woningbouwvereniging Amerongen Dienstverlening B.V. (100% aandeel/100% zeggenschap) – in fiscale eenheid VpB Woningbouwvereniging Amerongen Bedrijfsonroerendgoed B.V. (100% aandeel/100% zeggenschap) – in fiscale eenheid VpB Allemanswaard Dienstverlening B.V. (100% aandeel/100% zeggenschap) – in fiscale eenheid VpB Allemanswaard Vastgoed B.V. (100% aandeel/100% zeggenschap) – in fiscale eenheid VpB Molenbrink B.V. (51% aandeel/50% overheersende zeggenschap) – integraal geconsolideerd met aandeel derden.

De activiteiten per vennootschap laten zich als volgt tonen: Woningbouwvereniging Amerongen Holding B.V.

Woningbouwvereniging Amerongen Projectontwikkeling B.V. Woningbouwvereniging Amerongen Dienstverlening B.V.

Woningbouwvereniging Amerongen Bedrijfsonroerend goed B.V. Allemanswaard Vastgoed B.V.

Allemanswaard Dienstverlening B.V.

Het verrichten van werkzaamheden en activiteiten op het gebied van wonen, welzijn en zorg en op het gebied van ontwikkeling, de aan- en verkoop en beheer van onroerend goed en met name ook algemeen economische en/of commerciële werkzaamheden in het bijzonder in het werkingsgebied van de vereniging: Woningbouwvereniging “Amerongen” gevestigd te Amerongen. Het realiseren van bouwprojecten ten behoeve van de Woningbouwvereniging ”Amerongen” Alle vormen van dienstverlening ten behoeve van de doelgroepen van het maatschappelijk beleid van de Woningbouwvereniging Amerongen, zijnde de stakeholders, huurders, woningzoekenden, verkoop onder voorwaarden kopers en ver vereniging(en) van eigenaren, personeel en kapitaalverschaffers (banken en overige instellingen) Het verrichten van werkzaamheden op het gebied van ontwikkeling, de aan- en verkoop en beheer van bedrijfsmatig onroerend goed in het bijzonder in het werkingsgebied van de Woningbouwvereniging “Amerongen” gevestigd te Amerongen. De aan- en verkoop, beheer (huur, verhuur en onderhoud) en exploitatie van onroerende zaken en overige registergoederen alsmede de ontwikkeling van bouwprojecten en de realisatie (bouw) daarvan. Het exploiteren van koude/warmte opslag en duurzame activiteiten op het gebied van duurzame energievoorzieningen en alle andere voorzieningen van energiebehoefte. Het verrichten van economische en commerciële dienstverlening ten behoeve van het Multifunctioneel Centrum (MFC) Allemanswaard te Amerongen ten behoeve van alle gebruikers in MFC Allemanswaard en de bewoners van de gemeente Utrechtse Heuvelrug.

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

9

Molenbrink BV

Het verrichten van werkzaamheden op het gebied van projectontwikkeling, de aan- en verkoop en verhuur van onroerende zaken en registergoederen in het bijzonder op het molenterrein in Amerongen. Het financieren van, het deelnemen in, het beheren van, het voeren van het bestuur over en de samenwerking of fusie met andere vennootschappen en of ondernemingen, die werkzaamheden zijn binnen de volkshuisvesting en/of de (ver)koop, de (ver)huur, de belegging en/of het beheer van registergoederen en aanverwante terreinen in de ruimste zin van het woord.

Stelselwijzigingen

4.4

Op 31 januari 2012 heeft de Raad voor de Jaarverslaggeving (RJ) de herziene Richtlijn 645 Toegelaten Instellingen volkshuisvesting gepubliceerd. Toepassing van deze Richtlijn is verplicht voor verslagjaren vanaf 2012. De belangrijkste wijzigingen ten opzichte van de Richtlijn versie 2005 zijn:  Het classificeren en kwalificeren van de onroerende zaken in exploitatie;  Het aanscherpen van het actuele waarde begrip voor het sociaal en commercieel vastgoed;  De methode van afschrijvingen;  De verwerking van onroerende zaken verkocht onder voorwaarden (VOV);  Het opnemen van aangepaste modellen voor de balans en winst- en verliesrekening;  De verwerking van de vennootschapsbelasting;  Het niet langer verplicht opnemen van een mutatie overzicht bedrijfswaarde in de toelichting;  Geen specifieke voorgeschreven verwerking van de gecombineerde bouwprojecten;  Het is niet langer toegestaan de rentabiliteitswaardecorrectie op de leningenportefeuille toe te passen. In 2012 hebben zich op grond van de overgang naar de herziene RJ645 bij Woningbouwvereniging Amerongen de volgende stelselwijzigingen voorgedaan: 

Ter bepaling van de actuele waarde (zijnde de bedrijfswaarde) van het sociaal vastgoed in exploitatie werd tot en met 2011 een andere basis voor de bedrijfswaarde gehanteerd dan vanaf 1 januari 2012. De rentabiliteitswaarde correctie wordt niet langer toegerekend, de integrale kostenbenadering is gewijzigd in een benadering met alleen nog vastgoed gerelateerde kosten en de minimum levensduur bij afwezigheid van andere concrete beleidsvoornemens is gewijzigd van 10 naar 15 jaar. Hierdoor is de bedrijfswaarde begin 2012 € 520.570 hoger dan eind 2011.



Het bedrijfsmatig en/of maatschappelijk onroerend goed is reeds per 31-12-2010 gewaardeerd op marktwaarden die passen bij de volgende bestemming, in samenhang met het project Allemanswaard. Daarbij zijn de panden destijds gewaardeerd tegen de residuele restwaarde danwel de marktwaarde.

Daarnaast hebben zich ook nog de volgende stelselwijzigingen voorgedaan. 

De complexindeling is gedurende het verslagjaar gewijzigd. Het commercieel vastgoed is (per Gemeente / per bestaande productmarktcombinatie / in zijn geheel) in een afzonderlijk complex opgenomen. Hiermee wordt de waardering meer in lijn gebracht met de interne bedrijfsvoering.

Op basis van deze stelselwijzigingen is het vermogen per 1 januari 2012 herrekend. Het eigen vermogen is toegenomen met een bedrag van € 520.570. Het resultaat over 2012 op basis van de nieuwe grondslagen bedraagt € 2.8 miljoen. Indien op de oude grondslagen zou zijn gewaardeerd, dan zou het resultaat circa € 2,1 miljoen hebben bedragen. Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

10

De vergelijkende cijfers over het boekjaar 2011 zijn herrekend naar de nieuwe waarderingsgrondslagen. 4.5

Schattingswijzigingen

Gedurende het verslagjaar is de afschrijvingsmethodiek van de materiële vaste activa in exploitatie gewijzigd van annuïtair naar lineair. Voor het kalenderjaar zijn hierdoor de afschrijvingslasten met € 127.000. toegenomen. Door deze schattingswijziging verlopen de afschrijvingen vanaf heden lineair in plaats van progressief. Hierdoor zullen ook de komende jaren de afschrijvingslasten hoger liggen dan onder de annuïtaire methode. In het kader van de bepaling van de bedrijfswaarde van de materiële vaste activa in exploitatie zijn schattingswijzigingen doorgevoerd die nader uiteengezet zijn in de toelichting (toelichting mutatie bedrijfswaarde). 4.6

Presentatiewijziging

In de herziene Richtlijn 645 zijn aangepaste modellen voor de balans en resultatenrekening voorgeschreven. In de balans zijn een aantal posten toegevoegd en voor de resultatenrekening biedt de herziene Richtlijn naast een uitgebreider categoriaal model tevens een functioneel model als alternatieve optie. Woningbouwvereniging Amerongen kiest voor het categoriale model.

4.7

Schattingen

Bij toepassing van de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening vormt de directie van Woningbouwvereniging Amerongen zich verschillende oordelen en maakt schattingen die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in artikel 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen in hoofdstuk 8 of bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningpost.

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

11

5 Grondslagen voor waardering van activa en passiva 5.1

Regelgeving

De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de bepalingen van het Besluit beheer sociale huursector, Titel 9 Boek 2 BW, en Hoofdstuk 645 van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving en de stellige uitspraken van de overige hoofdstukken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving. Activa en verplichtingen worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. In de balans, de winst-en-verliesrekening en het kasstroomoverzicht zijn referenties opgenomen. Met deze referenties wordt verwezen naar de toelichting. Toelichtingen op posten in de balans, winst-en-verliesrekening en kasstroomoverzicht worden in de jaarrekening genummerd. 5.2

Vergelijking met voorgaand jaar

De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten op zichte van het voorgaande jaar, met uitzondering van de toegepaste stelsel- en schattingswijzigingen zoals opgenomen in paragraaf 4.6 en 4.7. 5.3

Verwerking verplichtingen

In de jaarrekening wordt naast juridisch afdwingbare verplichtingen tevens rekening gehouden met feitelijke verplichtingen die kunnen worden gekwalificeerd als “intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd”. Hiervan is sprake wanneer uitingen namens de corporatie zijn gedaan richting huurders, gemeenten en overige stakeholders aangaande verplichtingen inzake toekomstige herstructureringen en toekomstige nieuwbouwprojecten. Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan het besluitvormingsproces van de corporatie rondom projectontwikkeling en herstructurering. Van een feitelijke verplichting is sprake indien de formalisering van de definitief ontwerp fase en afgeleid het aanvragen van de bouwvergunning heeft plaatsgevonden. 5.4 5.4.1

Materiële vaste activa Algemene uitgangspunten

Tenzij bij de afzonderlijke balansposten iets anders wordt vermeld gelden voor alle materiële vaste activa de volgende algemene uitgangspunten. Verkrijgings- of vervaardigingsprijs De verkrijgings- of vervaardigingsprijs wordt bepaald als de som van alle direct toe te rekenen uitgaven onder aftrek van afschrijvingen gedurende de geschatte toekomstige gebruiksduur. Op grond wordt niet afgeschreven. Voor zover verkregen subsidies kwalificeren als investeringssubsidie worden deze in mindering gebracht op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Tevens worden hierbij de rente tijdens de bouw op vreemd vermogen en direct toerekenbare interne kosten alsmede transactiekosten geactiveerd. Rente wordt uitsluitend toegerekend indien voor te vervaardigen materiële vaste activa noodzakelijkerwijs een aanmerkelijke hoeveelheid tijd nodig is om deze gebruiksklaar te maken, en vangt aan bij start van de bouw. De geactiveerde rente wordt berekend tegen de gemiddelde rentevoet over het totale vreemde vermogen. Voor onroerende zaken waarvoor specifieke financiering is aangetrokken wordt de interestvoet van deze specifieke financiering gehanteerd. Er wordt rekening gehouden met bijzondere waardeverminderingen die op balansdatum worden verwacht.

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

12

Indien grond gekocht is met opstallen, met de intentie de opstallen te slopen of teniet te laten gaan en vervolgens op de grond nieuwbouw te realiseren, dan maken de eventuele boekwaarde van de opstallen en de gemaakte sloopkosten deel uit van de verkrijgingsprijs van de grond. Verwerking van groot onderhoud Woningbouwvereniging Amerongen verwerkt de kosten van groot onderhoud aan haar materiële vaste activa als onderdeel van de boekwaarde indien wordt voldaan aan de criteria voor activering. De geactiveerde kosten worden als afzonderlijke component behandeld. Voor zover sprake is van vervanging van onderdelen van het actief wordt de nog aanwezige boekwaarde van deze onderdelen gedesinvesteerd. Indien de boekwaarde van deze te desinvesteren onderdelen niet afzonderlijk uit de activa registratie zijn te herleiden wordt deze benaderd op basis van de huidige uitgaven, teruggerekend naar de datum van oorspronkelijke investering, en indien van toepassing rekening houdend met de naar benadering tot het moment van vervanging hierover gepleegde afschrijvingen.

5.4.2

Sociaal vastgoed in exploitatie

Typering Sociaal vastgoed omvat woningen in exploitatie met een huurprijs onder de huurtoeslaggrens, het maatschappelijk vastgoed en het overige sociale vastgoed. De huurtoeslaggrens is een algemeen huurprijsniveau dat door de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties wordt vastgesteld. Maatschappelijk vastgoed is bedrijfsonroerend goed dat is verhuurd aan maatschappelijke organisaties, waaronder zorg-, welzijn-, onderwijs en culturele instellingen en dienstverleners en tevens is vermeld op de bijlage zoals deze is opgenomen in de Beschikking van de Europese Commissie d.d. 15 december 2009 aangaande de staatssteun voor toegelaten instellingen. Kwalificatie Het beleid van Woningbouwvereniging Amerongen is er primair op gericht de sociale vastgoedportefeuille aan te houden voor de doelgroep van beleid. Slechts voor een deel van het sociale vastgoed vindt optimalisatie van het financiële rendement plaats. Daarmee kwalificeert Woningbouwvereniging Amerongen zich als vastgoed beheerder en is de laagste van de vervangingswaarde of de bedrijfswaarde de basis voor de invulling van de actuele waarde. Waarderingsgrondslag Woningbouwvereniging Amerongen waardeert haar sociaal vastgoed in exploitatie bij eerste verwerking tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs en daarna tegen de actuele waarde zijnde de laagste van de vervangingswaarde of de bedrijfswaarde onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen. Na-investeringen Uitgaven na eerste verwerking (de zogeheten na-investeringen) die leiden tot een waardeverhoging van het actief worden aangemerkt als activeerbare kosten van vernieuwing. Uitgaven die betrekking hebben op toekomstige herstructureringen, waarvan de feitelijke verplichtingen dan wel de in rechte afdwingbare verplichtingen zijn aangegaan, worden in de waardering betrokken. Herstructurering onderscheidt zich van renovatie door het verbeteren of wijzigen van de oorspronkelijke capaciteit. Onderhoud De lasten van regelmatig voorkomend onderhoud waaronder renovatie onderscheiden zich van activeerbare kosten door het feit dat er geen sprake is van een waardeverhoging van het actief. De lasten van onderhoud worden direct in het resultaat verantwoord. Componenten Binnen het vastgoed worden componenten onderkend met een verschillende levensduur. Naast de grond (geen afschrijving) en de opstal worden installaties en inventaris onderkend. Van een afzonderlijke component is sprake indien deze component meer dan 10% uitmaakt van de waarde van het actief en/of indien de afschrijvingslast (als gevolg van een afwijkende levensduur van de component ten opzichte van de opstal) meer dan 10% afwijkt van de situatie dat geen component zou zijn onderkend. Complexindeling Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

13

Complexen worden gedefinieerd op basis van groepen van gelijksoortige activa (kasstroomgenererende eenheid). Deze worden onderkend onder andere op bouwjaar, technische gelijkwaardigheid, wijken en aaneenschakelingen. De indeling sluit aan op de wijze waarop het interne beleid en de bedrijfsvoering is gedefinieerd. Aansluiting is daarbij gezocht bij de differentiatie in het huur- en onderhoudsbeleid en levensduurschattingen. Bepaling bedrijfswaarde Onder de bedrijfswaarde wordt verstaan de contante waarde van de aan een actief of samenstel van activa toe te rekenen toekomstige kasstromen die kunnen worden verkregen met de uitoefening van het bedrijf. De bedrijfswaarde wordt gevormd door de contante waarde van de geprognosticeerde kasstromen uit hoofde van toekomstige exploitatieopbrengsten en toekomstige exploitatielasten over de geschatte resterende looptijd van de investering. De kasstroomprognoses zijn gebaseerd op redelijke en onderbouwde veronderstellingen die de beste schatting van de directie weergeven van de economische omstandigheden die van toepassing zullen zijn gedurende de resterende levensduur van het actief. De kasstromen zijn gebaseerd op de eind 2012 intern geformaliseerde meerjaren begroting en bestrijken een periode van 5 jaar behoudens de verwachte kosten van groot onderhoud, erfpacht en overige contracten met een werkingsduur van meer dan vijf jaar. De kosten van planmatig groot onderhoud worden gebaseerd op de in de meerjaren onderhoudsbegroting onderkende cycli per component. Voor latere jaren wordt uitgegaan van de verwachte gemiddelde groeivoeten voor inflatie, huurstijging en rente alsmede genormeerde lastenniveaus. Bij de bedrijfswaardeberekening gelden de volgende uitgangspunten: – de bedrijfskosten zijn aan de bedrijfswaarde toegerekend voor zover deze direct betrekking hebben op de woningen. Het betreft hier alle kosten terzake primaire processen als huur, verhuur, onderhoud, belastingen en verzekeringen en kosten die direct samenhangen met de woningen. In totaal is jaarlijks een bedrag van € 1.000.396 opgenomen voor alle in de bedrijfswaarde betrokken eenheden. Voor toerekenbare personele kosten en overige bedrijfskosten zijn de kosten gefixeerd. – jaarlijkse huurverhogingen van 4% voor inkomens tot € 33.000, 4,5% voor inkomens tot € 43.000 en 6% voor alle inkomens boven de € 43.000, zulks conform de per 5 maart 2013 in de Eerste Kamer der Staten Generaal aangenomen wetgeving. – jaarlijkse huurderving van 0,35 % (voorgaand jaar: idem); – mutatiegraad van maximaal 8 % en huurharmonisatie gebaseerd op het kwaliteitsbeleid van de corporatie. Daarbij laat de huurmutatie zich in de eerste vijf jaren als volgt tonen (bedragen x € 1.000 voor alle huurwoningen totaal):

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

14

–

WALS BG 20131 Prijsinflatie

Looninflatie

Rente kort

Rente lang

Bouwinflatie

Onderhoud

Markt

2013

2,25

2,25

0,98

3,00

2,25

2,25

-4,00

2014

2,25

2,48

1,74

3,48

2,48

2,48

-2,13

2015

2,25

2,63

2,27

3,82

2,63

2,63

-0,81

2016

2,25

2,74

2,64

4,05

2,74

2,74

0,11

>2017

2,25

3,00

3,50

4,60

3,00

3,00

0,752

–

Bij de bepaling van de bedrijfswaarde wordt niet langer rekening gehouden met de rentabiliteitswaardecorrectie van de bestaande leningenportefeuille en beleggingen. De rentabiliteitswaardecorrectie betrof het tijdelijke verschil tussen de contante waarde van de verwachte kasstromen uit hoofde van leningen en beleggingen en de waardering van deze posten op de balans. De verwachte opbrengstwaarde van woningen geoormerkt voor verkoop wordt gedefinieerd als de contante waarde van het maximale bedrag dat kan worden verkregen bij vrijwillige verkoop binnen een verwachte termijn, onder aftrek van verkoopkosten die niet door de koper worden gedragen. Ter bepaling van dit bedrag worden taxaties uitgevoerd door onafhankelijke externe deskundigen of worden vergelijkbare onroerende zaken als referentie gehanteerd. Gegeven het feit dat verkopen hoofdzakelijk worden verricht in het kader van de financiering van onrendabele investeringen in nieuwbouw worden deze verkopen voor een periode van vijf jaar in de waardering betrokken. Daarmee wordt recht gedaan aan het voorwaardelijke karakter van de geoormerkte verkopen. De bepaling van de restwaarde van de grond opgenomen in de bedrijfswaarde vindt voor zover er nog geen herbestemming van de grond heeft plaatsgevonden plaats op basis van de huidige vergelijkbare kavel- of vierkante meterprijs voor een sociale huurwoning. Deze kavelprijs wordt geïndexeerd naar het einde van de levensduur en verminderd met verwachte sloopkosten en kosten van uitplaatsing. Indien feitelijke dan wel in rechte afdwingbare verplichtingen zijn aangegaan die consequenties hebben voor de bestemming van de grond dan wordt met deze gewijzigde bestemming in de waardering rekening gehouden.

Herwaardering Het per saldo positieve verschil tussen de bedrijfswaarde van een complex enerzijds en de boekwaarde die dat complex zou hebben gehad bij toepassing van waardering tegen historische kostprijs minus afschrijvingen anderzijds, wordt als ongerealiseerde herwaardering (hierna aangeduid als ‘herwaarderingsreserve’) toegevoegd aan het eigen vermogen. Een per saldo negatief verschil komt ten laste van het resultaat. Positieve en negatieve verschillen op verschillende complexen worden hierbij niet gesaldeerd. Mutaties in bedrijfswaarde Mutaties in de bedrijfswaarde van een complex worden als volgt verwerkt: 

Bij een waardestijging: als een ongerealiseerde waardestijging ten gunste van het eigen vermogen (herwaardering) indien en voor zover de bedrijfswaarde hoger is dan de boekwaarde op dat moment zou zijn geweest bij toepassing van waardering tegen historische kostprijs minus afschrijvingen, en voor een eventueel resterende overige waardestijging als terugname van een bijzonder waardeverminderingsverlies;



Bij een waardedaling: als een negatieve herwaardering indien en voor zover er voor het betreffende complex op dat moment nog sprake is van een ongerealiseerde waardestijging, en voor het overige als een bijzonder waardeverminderingsverlies.

Het hiervoor genoemde bijzondere waardeverminderingsverlies (respectievelijk de terugname daarvan) worden ten laste (respectievelijk ten gunste) van de winst- en verliesrekening

1 2

Bron: economiebestand Ortec WALS 2018: 1,2% en vanaf 2019: 2,25%

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

15

verantwoord onder de bedrijfslasten als ‘Overige waardeveranderingen immateriële vaste activa en vastgoedportefeuille’. Afschrijvingen Vanaf 2012 zijn de afschrijvingen niet langer gebaseerd op de annuïtaire methode maar wordt per component lineair over de geschatte resterende levensduur afgeschreven over het verschil tussen de boekwaarde per 1 januari 2012 en de geschatte restwaarde van (de component van) het actief. Na verwerking van een mutatie in de bedrijfswaarde geldt de nieuwe bedrijfswaarde vanaf dat moment als basis voor de afschrijvingen in de toekomst.

5.4.3

Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie

Typering Dit betreffen complexen in aanbouw die zijn bestemd om te worden ingezet als vastgoed in exploitatie niet zijnde een vastgoedbelegging. Waarderingsgrondslag Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie wordt gewaardeerd tegen uitgaafprijzen en toegerekende kosten van het werkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht en directievoering. Voorts wordt rente tijdens de bouw toegerekend vanaf het moment dat daadwerkelijk met ontwikkeling is gestart. Rente wordt uitsluitend toegerekend indien voor te vervaardigen materiële vaste activa noodzakelijkerwijs een aanmerkelijke hoeveelheid tijd nodig is om deze gebruiksklaar te maken. De geactiveerde rente wordt berekend tegen de gemiddelde rentevoet over het totale vreemde vermogen. Voor onroerende zaken waarvoor specifieke financiering is aangetrokken wordt de interestvoet van deze specifieke financiering gehanteerd. Bijzondere waardevermindering Woningbouwvereniging Amerongen beoordeelt op iedere balansdatum of er aanwijzingen zijn dat een vast actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. Indien de verwachte realiseerbare waarde lager is dan de verwachte totale geactiveerde kosten bij oplevering is sprake van een onrendabele top. Bij de bepaling of de onrendabele top leidt tot een bijzondere waardevermindering worden de boekwaarde en de bedrijfswaarde van de kasstroomgenererende eenheid waartoe de onroerende zaken gaan behoren betrokken. Indien en voor zover de onrendabele top groter is dan het verschil tussen de bedrijfswaarde en de boekwaarde van de betreffende kasstroomgenererende eenheid, is sprake van een bijzondere waardevermindering van het vastgoed in ontwikkeling. Indien en voor zover de bijzondere waardevermindering hoger is dan de waarde van het vastgoed in ontwikkeling, dan wordt het vastgoed in ontwikkeling op nihil gewaardeerd en wordt een voorziening aan de creditzijde van de balans opgenomen. Afschrijvingen Op vastgoed in ontwikkeling wordt niet afgeschreven. Afschrijving vindt eerst plaats nadat de betreffende complexen in exploitatie zijn genomen.

5.4.4

Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

De onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs, onder aftrek van lineaire afschrijvingen gedurende de verwachte toekomstige gebruiksduur en bijzondere waardeverminderingen. Niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbare activa worden gewaardeerd tegen de verwachte opbrengstwaarde.

5.5

Vastgoedbeleggingen

Vastgoedbeleggingen zijn onroerende zaken die worden aangehouden om huuropbrengsten, waardestijgingen of beide te realiseren. Vastgoedbeleggingen worden geclassificeerd als ‘vastgoedbeleggingen in exploitatie’ indien ze beschikbaar zijn voor verhuur. Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

16

5.5.1

Algemene uitgangspunten

De algemene uitgangspunten van Materiële vaste activa (zie paragraaf 5.4.1) zijn ook van toepassing op Vastgoedbeleggingen, tenzij hierna anders is vermeld.

5.5.2

Commercieel vastgoed in exploitatie

Typering Het commercieel vastgoed in exploitatie omvat woningen in exploitatie met een huurprijs boven de huurtoeslaggrens, en het maatschappelijke onroerend goed, dat thans nog gedeeltelijke met een commerciële bestemming is aangewend, maar in de toekomst als sociaal vastgoed worden aangewend en zijn bestemd.

Waarderingsgrondslag Woningbouwvereniging Amerongen waardeert haar commercieel vastgoed in exploitatie bij eerste verwerking tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs en daarna tegen actuele waarde. Overige uitgangspunten De overige uitgangspunten van Sociaal vastgoed in exploitatie uit paragraaf 5.4.2 zijn ook van toepassing op Commercieel vastgoed in exploitatie, met uitzondering van het volgende:  Als invulling van de actuele waarde geldt voor de maatschappelijk bestemde panden als waardering de reële waarde en/of residuele restwaarde bij herbestemming van het pand.  De woningen hebben in de toekomst een sociale bestemming en zijn derhalve op de bedrijfswaarde gewaardeerd, edoch separaat gepresenteerd. Reële waarde De reële waarde is gebaseerd op de actuele marktsituatie en omstandigheden per balansdatum en geeft de meest waarschijnlijke prijs weer die redelijkerwijs op balansdatum had kunnen worden verkregen. De reële waarde wordt als volgt vastgesteld: 1. Recente verkoopopbrengsten van vrijwel identiek vastgoed; of (indien deze niet beschikbaar zijn): 2. Recente verkoopopbrengsten van vergelijkbaar vastgoed met correcties voor verschillen in waardebepalende factoren van het te waarderen vastgoed en het vergelijkbare vastgoed; of (indien deze niet beschikbaar zijn): 3. Minder recente verkoopopbrengsten van vrijwel identiek vastgoed met aanpassingen die de veranderingen in de economische omstandigheden weergeven sinds de laatste transactiedata; of (indien deze niet beschikbaar zijn): 4. Contante waarde van verwachte toekomstige kasstromen. In alle gevallen wordt tevens rekening gehouden met de contractuele verplichtingen van Woningbouwvereniging Amerongen, zoals lopende huurcontracten. Mutatie reële waarde Mutaties in de reële waarde van Commercieel vastgoed in exploitatie worden in de winst-enverliesrekening verantwoord onder ‘Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille’. Mutaties in de reële waarde worden binnen het eigen vermogen afzonderlijk als ‘niet-gerealiseerde herwaardering’ bijgehouden en in de toelichting op het eigen vermogen vermeld.

5.5.3

Sociaal vastgoed in exploitatie gekwalificeerd als vastgoedbelegging

Enkele woningen kwalificeren op basis van de vereisten in de richtlijnen voor de verslaggeving als ‘sociaal vastgoed in exploitatie gekwalificeerd als vastgoedbelegging’. De betreffende woningen zijn tegen de bedrijfswaarde onder deze post verantwoord, op grond van de veronderstelling dat deze woningen bij mutatie weer worden gevoegd in de gereguleerde sector. Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

17

De panden in het kader van maatschappelijke onroerend goed, zijn gewaardeerd tegen residuele restwaarde voor die panden die later zullen worden ingezet voor de volkshuisvesting. Eén pand is monumentaal en wordt gewaardeerd tegen de marktwaarde. 5.5.4

Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden

Woningbouwvereniging Amerongen verkoopt woningen onder voorwaarden waarbij de koper een contractueel bepaalde korting op de reële marktwaarde krijgt. De verwerking van dergelijke transacties hangt af van de contractuele voorwaarden. Woningbouwvereniging Amerongen onderscheidt hierbij gerealiseerde verkopen, en verkopen welke kwalificeren als een financieringstransactie. Als gerealiseerde verkoop kwalificeren:  Verkopen waarbij Woningbouwvereniging Amerongen het recht op terugkoop heeft tegen reële waarde op terugkoopmoment;  Verkopen waarbij Woningbouwvereniging Amerongen een plicht tot terugkoop heeft tegen (verwachte) reële waarde na het verstrijken van een aanzienlijk deel van de geschatte levensduur. Van deze verkopen wordt het verschil tussen de netto verkoopopbrengst en de boekwaarde op moment van verkoop als resultaat verantwoord onder de post ‘netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille’. Als financieringstransactie kwalificeren:  Verkopen waarbij Woningbouwvereniging Amerongen het recht op terugkoop heeft tegen een bedrag dat significant lager ligt dan de verwachte reële waarde op terugkoopmoment;  Verkopen waarbij Woningbouwvereniging Amerongen een plicht tot terugkoop heeft tegen reële waarde na het verstrijken van een beperkt deel van de geschatte levensduur;  Verkopen waarbij Woningbouwvereniging Amerongen een plicht tot terugkoop heeft tegen een vaste prijs, gebaseerd op de verwachte reële waarde op terugkoopmoment. Deze als financieringstransactie gekwalificeerde verkopen onder voorwaarden worden als volgt verwerkt:  De betreffende onroerende zaken worden direct voorafgaand aan de verkoop gewaardeerd tegen actuele waarde zijnde de met de koper overeengekomen contractprijs; het verschil met de boekwaarde op dat moment wordt verwerkt: o Bij een waardedaling: als een negatieve herwaardering indien en voor zover er voor de betreffende woning(en) op dat moment nog sprake is van een ongerealiseerde waardestijging, en voor het overige als een bijzonder waardeverminderingsverlies; o Bij een waardestijging: als een herwaardering indien en voor zover de actuele waarde hoger is dan de boekwaarde op dat moment zou zijn geweest bij toepassing van waardering tegen historische kostprijs minus afschrijvingen, en voor een eventueel resterende overige waardestijging als terugname van een bijzonder waardeverminderingsverlies;  De woning wordt voor de overeengekomen contractprijs opgenomen onder de Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden; de (nog te) ontvangen contractprijs wordt opgenomen als Verplichtingen uit hoofde van Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden (eerste waardering).  De woning wordt jaarlijks per balansdatum gewaardeerd tegen de marktwaarde op basis van de geldende contractvoorwaarden van de verkoop onder voorwaarden; eventuele waardemutaties worden verwerkt als ‘Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille’. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd op het bedrag dat de toegelaten instelling verschuldigd zou zijn indien op balansmoment het actief tegen de overeengekomen contractvoorwaarden teruggekocht zou moeten worden. Eventuele mutaties in deze verplichtingen worden in het resultaat verwerkt als ‘Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille’. Indien de verwachting bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden wordt de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord. Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

18

5.6 5.6.1

Financiële vaste activa Deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend

Deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend worden gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode (nettovermogenswaarde). Wanneer 20% of meer van de stemrechten uitgebracht kan worden, wordt er van uitgegaan dat er invloed van betekenis is. De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening; voor deelnemingen waarvan onvoldoende gegevens beschikbaar zijn voor aanpassing aan deze grondslagen, wordt uitgegaan van de waarderingsgrondslagen van de betreffende deelneming. Indien de waardering van een deelneming volgens de nettovermogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Indien en voor zover Woningbouwvereniging Amerongen in deze situatie geheel of ten dele instaat voor de schulden van de deelneming respectievelijk het stellige voornemen heeft de deelneming tot betaling van haar schulden in staat te stellen wordt een voorziening getroffen. De eerste waardering van gekochte deelnemingen is gebaseerd op de reële waarde van de identificeerbare activa en passiva op het moment van acquisitie. Voor de vervolgwaardering worden de grondslagen toegepast die gelden voor deze jaarrekening, uitgaande van de waarden bij eerste waardering. 5.6.2

Andere deelnemingen

Deelnemingen waar geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Indien sprake is van een bijzondere waardevermindering vindt waardering plaats tegen de realiseerbare waarde; afwaardering vindt plaats ten laste van de winst-en-verliesrekening. 5.6.3

Latente belastingvorderingen

Latente belastingvorderingen en -verplichtingen worden opgenomen voor tijdelijke verschillen tussen de waarde van de activa en passiva volgens fiscale voorschriften enerzijds en de boekwaarden die in deze jaarrekening gevolgd worden anderzijds. De berekening van de latente belastingvorderingen en -verplichtingen geschiedt tegen de belastingtarieven die op het einde van het verslagjaar gelden, of tegen de tarieven die in de komende jaren gelden, voor zover deze al bij wet zijn vastgesteld. Latente belastingvorderingen uit hoofde van verrekenbare verschillen en beschikbare voorwaartse verliescompensatie worden opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat er toekomstige fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee verliezen kunnen worden gecompenseerd en verrekeningsmogelijkheden kunnen worden benut. Latente belastingen worden verantwoord voor tijdelijke verschillen inzake groepsmaatschappijen, deelnemingen en joint ventures, tenzij Woningbouwvereniging Amerongen in staat is het tijdstip van afloop van het tijdelijk verschil te bepalen en het niet waarschijnlijk is dat het tijdelijke verschil in de voorzienbare toekomst zal aflopen. Latente belastingvorderingen zijn opgenomen onder de financiële vaste activa, latente belastingverplichtingen zijn opgenomen onder de voorzieningen. Belastinglatenties worden gewaardeerd op basis van contante waarde. Als disconteringsvoet voor de contantmaking is de marktrente van hoogwaardige ondernemingsobligaties ad x% (2011: x%) genomen. 5.6.4

Leningen u/g

De leningen u/g worden initieel gewaardeerd tegen de reële waarde van het verstrekte bedrag, gewoonlijk de nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen. Vervolgens vindt waardering plaats tegen geamortiseerde kostprijs waarbij rekening wordt gehouden met een eventuele bijzondere waardevermindering Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

19

5.6.5

Te vorderen BWS-subsidies

Vorderingen uit hoofde van binnen het Besluit Woninggebonden Subsidies toegezegde bedragen (contante waarde van de uitbetalingen) worden jaarlijks vermeerderd met de bij toekenning vastgestelde rentevergoedingen en verminderd met de door de budgethouders uitbetaalde bedragen. De uitbetalingstermijn is afhankelijk gesteld van de disconteringsvoet en beloopt vanaf de vaststelling van de subsidie maximaal 30 jaar. Het kortlopende deel van deze post is opgenomen onder de vlottende activa. 5.6.6

Overige vorderingen

Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie, gewoonlijk de nominale waarde, en na eerste verwerking tegen de geamortiseerde kostprijs. Als de ontvangst van de vordering is uitgesteld op grond van een verlengde overeengekomen betalingstermijn wordt de reële waarde bepaald aan de hand van de contante waarde van de verwachte ontvangsten en worden er op basis van de effectieve rente rente-inkomsten ten gunste van de winst-en-verliesrekening gebracht. Voorzieningen wegens oninbaarheid worden in mindering gebracht op de boekwaarde van de vordering. 5.7

Voorraden

5.7.1

Vastgoed bestemd voor de verkoop

Opgeleverd vastgoed beschikbaar en bestemd voor de verkoop wordt gewaardeerd op vervaardigingsprijs of lagere opbrengstwaarde. De vervaardigingsprijs omvat alle kosten die samenhangen met de verkrijging of vervaardiging, alsmede gemaakte kosten om de voorraden op hun huidige plaats en in hun huidige staat te brengen. In de kosten van vervaardiging zijn begrepen directe loonkosten en toeslagen voor aan de productie gerelateerde indirecte vaste en variabele kosten, waaronder de kosten van het bedrijfsbureau, onderhoudsafdeling en interne logistiek alsmede de in overeenstemming met paragraaf 6.3.13 toegerekende rente. De opbrengstwaarde is de geschatte verkoopprijs onder aftrek van direct toerekenbare verkoopkosten. Bij de bepaling van de opbrengstwaarde wordt rekening gehouden met de incourantheid van de voorraden. 5.7.2

Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de verkoop

Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de verkoop omvat nog niet opgeleverde en nog onverkochte woningen uit projectontwikkeling en wordt gewaardeerd op vervaardigingsprijs of lagere opbrengstwaarde. De vervaardigingsprijs omvat alle kosten die samenhangen met de verkrijging of vervaardiging, alsmede gemaakte kosten om de voorraden op hun huidige plaats en in hun huidige staat te brengen. In de kosten van vervaardiging zijn begrepen directe loonkosten en toeslagen voor aan de productie gerelateerde indirecte vaste en variabele kosten, waaronder de kosten van het bedrijfsbureau, onderhoudsafdeling en interne logistiek alsmede toegerekende rente. De opbrengstwaarde is de geschatte verkoopprijs onder aftrek van direct toerekenbare verkoopkosten. Bij de bepaling van de opbrengstwaarde wordt rekening gehouden met de incourantheid van de voorraden. 5.7.3

Voorraden

De voorraden grond- en hulpstoffen worden gewaardeerd op verkrijgingsprijzen onder toepassing van de FIFO-methode (first in, first out) of lagere opbrengstwaarde. 5.8

Vorderingen

Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie. Vorderingen worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, veelal gelijk aan de nominale waarde. Een voorziening voor oninbaarheid gebaseerd op een statische beoordeling per balansdatum wordt in mindering gebracht op de boekwaarde van de vordering. Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

20

5.9

Liquide middelen

Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en direct opeisbare deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. 5.10

Groepsvermogen en aandeel derden

Het aandeel derden als onderdeel van het groepsvermogen wordt gewaardeerd tegen het bedrag van het nettobelang in de betreffende groepsmaatschappijen. Voorzover de betreffende groepsmaatschappij een negatieve nettovermogenswaarde heeft, worden de negatieve waarde en overige toekomstige verliezen niet toegewezen aan het aandeel derden, tenzij deze derden-aandeelhouders een feitelijke verplichting hebben en in staat zijn om de verliezen aan te zuiveren. Zodra de nettovermogenswaarde van de groepsmaatschappij wederom positief is, worden resultaten toegekend aan het aandeel derden. 5.11

Voorzieningen

Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden geschat. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen, tenzij anders vermeld. Met verplichtingen van samenwerkingscombinaties in de vorm van een vennootschap onder firma wordt als gevolg van de hoofdelijke aansprakelijkheid slechts rekening gehouden indien en voor zover de financiële positie van één of meerdere partners daartoe aanleiding geeft. Wanneer de verwachting is dat een derde de verplichtingen vergoedt, en wanneer het waarschijnlijk is dat deze vergoeding zal worden ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting, dan wordt deze vergoeding als een actief in de balans opgenomen. 5.11.1

Voorziening onrendabele investeringen en herstructureringen

Verwachte verliezen als gevolg van onrendabele investeringen nieuwbouw worden als bijzondere waardeverandering in mindering gebracht op de boekwaarde van het complex waartoe de investeringen gaan behoren. Indien en voor zover de verwachte verliezen de boekwaarde van het betreffende complex overtreffen wordt voor dit meerdere een voorziening gevormd. Onder verwachte verliezen wordt in dit verband verstaan de netto contante waarde van alle investeringsuitgaven minus aan deze investering toe te rekenen ontvangsten. 5.11.2

Voorziening latente belastingverplichtingen

Zie 5.6.3 5.11.3

Voorziening pensioenen

Woningbouwvereniging Amerongen heeft één (enkele) pensioenregeling(en). De belangrijkste kenmerken hiervan zijn: Pensioenregeling van het bedrijfstakpensioenfonds voor de Woningcorporaties. Woningbouwvereniging Amerongen heeft voor bijna al haar werknemers een toegezegde pensioenregeling. Hiervoor in aanmerking komende werknemers bouwen jaarlijks een pensioenrecht op over het loon van dat jaar (middelloonregeling). De verplichtingen, welke voortvloeien uit deze rechten van haar personeel, zijn ondergebracht bij de Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties (SPW). Woningbouwvereniging Amerongen betaalt hiervoor premies waarvan de werkgever iets meer en de werknemer iets minder dan de helft betaald. Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

21

De pensioenrechten worden jaarlijks geïndexeerd, indien en voor zover de dekkingsgraad van het pensioenfonds (het vermogen van het pensioenfonds gedeeld door haar financiële verplichtingen) dit toelaat. Naar de stand van december 2012 is de dekkingsgraad van het pensioenfonds 106%. In 2014 dient het pensioenfonds een dekkingsgraad van ten minste 105% te hebben. Het pensioenfonds verwacht hieraan te kunnen voldoen en voorziet geen noodzaak voor de aangesloten instellingen om extra stortingen te verrichten. Woningbouwvereniging Amerongen heeft geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen in geval van een tekort bij SPW, anders dan het effect van hogere toekomstige premies. Op de Nederlandse pensioenregelingen zijn de bepalingen van de Nederlandse Pensioenwet van toepassing en worden op verplichte, contractuele of vrijwillige basis premies aan pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen betaald door Woningbouwvereniging Amerongen. De premies worden verantwoord als personeelskosten zodra deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als overlopende activa indien dit tot een terugstorting leidt of tot een vermindering van toekomstige betalingen. Nog niet betaalde premies worden als verplichting op de balans opgenomen. Voor bestaande verplichtingen (anders dan de te betalen premies) jegens de pensioenuitvoerder en/of werknemers wordt een voorziening opgenomen. Dit betreft een voorziening voor:  de verplichting van Woningbouwvereniging Amerongen tot het verrichten van extra betalingen of herstelpremies als gevolg van een lage dekkingsgraad van het pensioenfonds;  extra pensioenaanspraken die voortvloeien uit door Woningbouwvereniging Amerongen toegezegde toekomstige salarisverhogingen (bijvoorbeeld voortkomend uit CAO-afspraken) bij een eindloonregeling;  onvoorwaardelijke nog niet gefinancierde indexaties;  nadelen van individuele waardeoverdrachten die ten laste komen van Woningbouwvereniging Amerongen Daarnaast neemt Woningbouwvereniging Amerongen een vordering op voor:  toegezegde restituties als gevolg van een hoge dekkingsgraad van het pensioenfonds;  overrente of winstdeling die overeenkomstig de bepalingen in een verzekeringscontract beschikbaar komen voor Woningbouwvereniging Amerongen.  voordelen van individuele waardeoverdrachten die ten gunste komen van Woningbouwvereniging Amerongen In de in deze jaarrekening opgenomen verantwoordingsjaren was geen sprake van een pensioenvoorziening of een noodzaak tot het vormen van een pensioenvoorziening. 5.12

Langlopende schulden

Langlopende schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Een eventueel verschil tussen het ontvangen bedrag en de reële waarde van de lening wordt verantwoord op basis van de bij die transactie horende economische werkelijkheid. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de schulden worden in de waardering bij eerste verwerking opgenomen. Schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uiteindelijke aflossingswaarde wordt op basis van de effectieve rente gedurende de geschatte looptijd van de schulden in de winst-enverliesrekening als interestlast verwerkt. Voor extendible /tijdvakleningen wordt de effectieve rente bepaald op basis van de gemiddelde contractuele rente over de volledige looptijd van de lening, ervan uitgaande dat de vaste rente in het tweede tijdvak betaald moet worden. De aflossingsverplichting voor het komend jaar van de langlopende schulden is opgenomen onder de kortlopende schulden. In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft de corporatie een terugkoopverplichting die mede afhankelijk is van de ontwikkeling van de waarde van de woningen in het economisch verkeer en de specifieke contractuele voorwaarden. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting bestaat dat de Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

22

terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord. In leningen besloten derivaten worden niet afgesplitst en niet separaat verantwoord. Het effect van de dergelijke contractuele bepalingen wordt meegenomen in de effectieve rentevoet en de reële waarde ervan wordt toegelicht in paragraaf 10.8. 5.13 5.13.1

Leasing Operationele leasing

Leasecontracten waarbij een groot deel van de voor- en nadelen verbonden aan de eigendom niet bij Woningbouwvereniging Amerongen ligt, worden verantwoord als operationele leasing. Verplichtingen uit hoofde van operationele leasing worden, rekening houdend met ontvangen vergoedingen van de lessor, op lineaire basis verwerkt in de winst-en-verliesrekening over de looptijd van het contract. 5.14

Afgeleide financiële instrumenten (derivaten)

Woningbouwvereniging Amerongen maakt gebruik van rentederivaten. Deze worden tegen geamortiseerde kostprijs opgenomen. De wijze van verwerking van waardeveranderingen van het afgeleide financiële instrument is afhankelijk van of er met het afgeleide financiële instrument hedge accounting wordt toegepast. Indien er geen kostprijs hedge accounting wordt toegepast, wordt er door Woningbouwvereniging Amerongen een voorziening getroffen voor een eventuele reële waarde van het derivaat die lager is dan de kostprijs. Woningbouwvereniging Amerongen past waar mogelijk kostprijs hedge accounting toe. Op het moment van aangaan van een hedge relatie, wordt dit door Woningbouwvereniging Amerongen gedocumenteerd. Woningbouwvereniging Amerongen stelt middels een test periodiek de effectiviteit van de hedge relatie vast. Dit gebeurt door het vergelijken van de kritische kenmerken van het hedge instrument met die van de afgedekte positie, of door het vergelijken van de verandering in reële waarde van het hedge-instrument en de afgedekte positie indien de kritische kenmerken van het hedge instrument en die van de afgedekte positie niet aan elkaar gelijk zijn. Bij het toepassen van kostprijshedge-accounting is de eerste waardering en de grondslag van verwerking in de balans en de resultaatbepaling van het hedge-instrument afhankelijk van de afgedekte post. Dit betekent dat Woningbouwvereniging Amerongen derivaten tegen kostprijs waardeert omdat de afgedekte leningen ook tegen kostprijs in de balans worden verwerkt. Het ineffectieve deel van de hedgerelatie wordt direct in de winst-en-verliesrekening verwerkt indien het hedge instrument een negatieve reële waarde heeft.

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

23

6 Grondslagen voor bepaling van het resultaat 6.1

Algemeen

Het resultaat wordt bepaald als verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd; verliezen reeds zodra zij voorzienbaar zijn. Het resultaat wordt tevens bepaald met inachtneming van de verwerking van ongerealiseerde waardeveranderingen van op actuele waarde gewaardeerde vaste activa en afgeleide financiële instrumenten. 6.1.1

Opbrengstverantwoording algemeen

Opbrengsten uit de levering van goederen worden verwerkt zodra alle belangrijke rechten en risico’s met betrekking tot de eigendom van de goederen zijn overgedragen aan de koper. Opbrengsten uit de levering van diensten geschieden naar rato van de geleverde prestaties, gebaseerd op de verrichte diensten tot aan de balansdatum in verhouding tot de in totaal te verrichten diensten. 6.1.2

Bijzondere posten

Bijzondere posten zijn baten of lasten die behoren tot de gewone bedrijfsuitoefening, maar op grond van de aard, omvang of het incidentele karakter afzonderlijk worden toegelicht, teneinde een goed inzicht te geven in het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening van de corporatie en met name de ontwikkeling daarin. Bijzondere posten worden met het oog op de analyse en de vergelijkbaarheid van de resultaten zoveel als mogelijk naar aard en omvang afzonderlijk en ongesaldeerd toegelicht. 6.2 6.2.1

Bedrijfsopbrengsten Huuropbrengsten

De jaarlijkse huurverhoging is van overheidswege gebonden aan een maximum. Voor het verslagjaar 2012 bedroeg dit maximumpercentage 6,5%. De opbrengsten uit hoofde van huur voortvloeiend uit contracten waar “Huurvast”en “Huurzeker” geldt worden aangemerkt als zijnde gerealiseerd in het jaar van opeisbaarheid daar bij tussentijdse beëindiging van het huurcontract geen terugbetalingsverplichting geldt. 6.2.2

Opbrengsten servicecontracten

Dit betreffen ontvangen bedragen van huurders en bewoners ter dekking van te maken en gemaakte servicekosten. Jaarlijks vindt verrekening plaats op basis van de daadwerkelijke bestedingen. De kosten worden verantwoord onder de lasten servicecontracten. 6.2.3

Overheidsbijdragen

Onder deze post zijn de volgende elementen opgenomen: vrijval uit de egalisatierekening rijksbijdragen; overige overheidsbijdragen. Voor zover de overige overheidsbijdragen nog niet zijn ontvangen is de bijdrage berekend op grond van de regelingen, waarbij rekening is gehouden met voorcalculatorische huurverhogingen en lastenstijgingen.

– –

6.2.4

Wijzigingen in voorraad vastgoed bestemd voor de verkoop en onderhanden projecten

Onder deze post worden de wijzigingen opgenomen in de posten Vastgoed bestemd voor de verkoop (opgenomen onder de Voorraden) en Onderhanden projecten. Bij realisatie van een verkoop wordt de boekwaarde direct voorafgaand aan de verkoop teruggenomen op deze regel. Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

24

Voor onderhanden projecten, waarvan het resultaat op betrouwbare wijze kan worden bepaald, worden de projectopbrengsten en de projectkosten verwerkt als netto-omzet en kosten in de winst-en-verliesrekening naar rato van de verrichte prestaties per balansdatum (de ‘Percentage of Completion’-methode, ofwel de PoC-methode). De voortgang van de verrichte prestaties wordt bepaald op basis van de tot de balansdatum gemaakte projectkosten in verhouding tot de geschatte totale projectkosten. Als het resultaat (nog) niet op betrouwbare wijze kan worden ingeschat, dan worden de opbrengsten als nettoomzet verwerkt in de winst-en-verliesrekening tot het bedrag van de gemaakte projectkosten, dat waarschijnlijk kan worden verhaald; de projectkosten worden dan verwerkt in de winst-enverliesrekening in de periode waarin ze zijn gemaakt. Zodra het resultaat wel op betrouwbare wijze kan worden bepaald, vindt opbrengstverantwoording plaats volgens de PoC-methode naar rato van de verrichte prestaties per balansdatum. Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de projectopbrengsten en projectkosten. Projectopbrengsten zijn de contractueel overeengekomen opbrengsten en opbrengsten uit hoofde van meer- en minderwerk, claims en vergoedingen indien en voor zover het waarschijnlijk is dat deze worden gerealiseerd en ze betrouwbaar kunnen worden bepaald. Projectkosten zijn de direct op het project betrekking hebbende kosten, die kosten die in het algemeen aan projectactiviteiten worden toegerekend en toegewezen kunnen worden aan het project en andere kosten die contractueel aan de opdrachtgever kunnen worden toegerekend. Indien het waarschijnlijk is dat de totale projectkosten de totale projectopbrengsten overschrijden, dan worden de verwachte verliezen onmiddellijk in de winst-en-verliesrekening verwerkt. Dit verlies wordt verwerkt in de kostprijs van de omzet. De voorziening voor het verlies maakt onderdeel uit van de post onderhanden projecten. 6.2.5

Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille

Onder deze rubriek worden de volgende verkoopresultaten opgenomen  Boekresultaat van gerealiseerde verkopen van vastgoed in exploitatie;  Boekresultaat van als gerealiseerde verkoop gekwalificeerde verkopen onder voorwaarden;  Netto verkoopopbrengst bij levering van Vastgoed bestemd voor de verkoop;  Netto verkoop opbrengst bij levering van Onderhanden projecten. De boekwinst van gerealiseerde verkopen van vastgoed in exploitatie betreft het saldo van de behaalde verkoopopbrengst minus de boekwaarde. Resultaten worden verantwoord op het moment van levering (passeren transportakte). Eventuele verliezen op nieuwbouw koopprojecten worden verantwoord zodra deze voorzienbaar zijn. De opbrengst uit woningen verkocht onder voorwaarden wordt alleen als verkoopopbrengst verantwoord als alle belangrijke economische rechten zijn overgedragen aan de koper. 6.2.6

Overige waardeveranderingen immateriële vaste activa en vastgoedportefeuille (Bedrijfsopbrengsten)

Dit betreffen waardeveranderingen voor zover deze niet de terugneming van eerder verantwoorde bijzondere waardeverminderingen betreffen. Deze terugneming wordt via de regel onder de lasten verantwoord. 6.2.7

Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf

De toegerekende interne directe kosten ten behoeve van onroerende zaken in ontwikkeling worden hieronder verantwoord, met uitzondering van geactiveerde rente welke onder de financiële baten en lasten worden opgenomen.

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

25

6.3 6.3.1

Bedrijfslasten Afschrijvingen (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille

De afschrijvingen op goodwill en op onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie worden gebaseerd op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. De afschrijvingen op Sociaal vastgoed in exploitatie worden gebaseerd op basis van de actuele waarde (vervangingswaarde of lagere bedrijfswaarde). Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode op basis van de verwachte gebruiksduur. Met een mogelijke restwaarde wordt rekening gehouden. Over terreinen en op reële waarde gewaardeerde vastgoedbeleggingen wordt niet afgeschreven. Indien een schattingswijziging plaatsvindt van de toekomstige gebruiksduur, dan worden de toekomstige afschrijvingen aangepast. Boekwinsten en -verliezen bij verkoop van onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie zijn begrepen onder de afschrijvingen. 6.3.2

Overige waardeveranderingen (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille (Bedrijfslasten)

De onder deze post verantwoorde bedragen hebben betrekking op een afboekingen uit hoofde van bijzondere waardevermindering dan wel een terugneming daarvan. (Mutaties in) bijzondere waardeverminderingen ontstaan door een jaarlijkse toets van de bedrijfswaarde ten opzichte van de waarde gebaseerd op historische kostprijs minus cumulatieve afschrijvingen. 6.3.3

Lonen en salarissen en sociale lasten

Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst-en-verliesrekening voorzover ze verschuldigd zijn aan werknemers. 6.3.4

Pensioenlasten

Woningbouwvereniging Amerongen heeft alle pensioenregelingen verwerkt volgens de verplichtingenbenadering. De over het verslagjaar verschuldigde premie wordt als last verantwoord. 6.3.5

Lasten onderhoud

Onder deze post worden alle direct aan het verslagjaar toe te rekenen kosten van onderhoud verantwoord. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden. Reeds aangegane verplichtingen waarvan de werkzaamheden nog niet zijn uitgevoerd op balansdatum worden verwerkt onder de niet uit de balans blijkende verplichtingen. Het klachten- en mutatieonderhoud wordt onderscheiden in kosten van derden en eigen dienst, alsmede de kosten van het materiaalverbruik. In de winst- en verliesrekening zijn de kosten van de eigen dienst opgenomen bij de kostensoort salarissen en sociale lasten. De lasten van onderhoud onderscheiden zich van activeerbare kosten door het feit dat er geen sprake is van een waardeverhoging van het actief. 6.3.6

Leefbaarheid

De hieronder verantwoorde kosten betreffen kosten van fysieke ingrepen niet zijnde investeringen en uitgaven voor activiteiten in de omgeving van woongelegenheden van Woningbouwvereniging Amerongen, die de leefbaarheid in buurten en wijken ten goede moeten komen.

6.3.7

Overige bedrijfslasten

De overige bedrijfslasten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

26

6.3.8

Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille

De niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille hebben betrekking op waardemutaties van op reële waarde geactiveerde activa.

6.3.9

Uit overige reserves gerealiseerde herwaardering

De uit overige reserves gerealiseerde herwaardering wordt gevormd door het boekresultaat op verkopen en de realisatie van de herwaardering als gevolg van de afschrijving op de boekwaarde gebaseerd op historische kostprijzen, als gevolg waarvan een deel van de herwaardering wordt gerealiseerd.

6.3.10

Waardeveranderingen van financiële vaste activa en van effecten

Waardevermeerderingen op effecten worden verwerkt op basis van de gerealiseerde resultaten bij verkoop. Voor aandelen verantwoord onder effecten worden waardevermeerderingen eerst verantwoord via de herwaarderingsreserve in het eigen vermogen. Het cumulatieve resultaat dat voorheen in het eigen vermogen was opgenomen wordt overgeboekt naar de winst-enverliesrekening op het moment dat de desbetreffende aandelen niet langer in de balans worden verwerkt. (Bijzondere) waardeverminderingen op effecten worden rechtstreeks in de winst-enverliesrekening verantwoord.

6.3.11

Opbrengst van vorderingen die tot de vaste activa behoren en van effecten

Dividend te ontvangen van niet op nettovermogenswaarde gewaardeerde deelnemingen en aandelen verantwoord onder effecten worden verantwoord zodra Woningbouwvereniging Amerongen het recht hierop heeft verkregen. Koersverschillen op effecten worden verantwoord onder ‘waardeveranderingen van financiële vaste activa en van effecten’. 6.3.12

Rentebaten en rentelasten

Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen die als onderdeel van de berekening van de effectieve rente worden meegenomen.

6.3.13

Activeren van rentelasten

Rentelasten worden geactiveerd voor kwalificerende activa gedurende de periode van vervaardiging van een actief, indien het een aanmerkelijke hoeveelheid tijd vergt om het actief gebruiksklaar of verkoopklaar te maken. De te activeren rente wordt berekend op basis van de verschuldigde rente over specifiek voor de vervaardiging opgenomen leningen en van de gewogen rentevoet van leningen die niet specifiek aan de vervaardiging van het actief zijn toe te rekenen, in verhouding tot de uitgaven en periode van vervaardiging. Geactiveerde rente wordt in de winst-en-verliesrekening in mindering gebracht op de post rentelasten en soortgelijke kosten.

6.3.14

Belastingen

Vanaf 1 januari 2008 is Woningbouwvereniging Amerongen integraal belastingplichtig geworden voor de vennootschapsbelasting. Corporaties zijn sindsdien verplicht over hun integrale activiteiten vennootschapsbelasting te betalen. Een en ander is vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst (VSO). In deze VSO zijn specifieke bepalingen opgenomen met betrekking tot de waardering van posten op de fiscale openingsbalans en de wijze van resultaatneming. De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winsten-verliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

27

voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief.

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

28

7 Financiële instrumenten en risicobeheersing Gedurende het verslagjaar is het treasury statuut waarin opgenomen het financieel beleid van toepassing. In het treasurystatuut wordt het gebruik van niet complexe derivaten onder voorwaarden toegestaan. Binnen het treasurybeleid van Woningbouwvereniging Amerongen dient het gebruik van afgeleide financiële instrumenten (‘derivaten’) ter beperking van inherente financiële risico's. Op grond van het vigerende interne treasurystatuut is het gebruik van derivaten slechts toegestaan voor zover er een materieel verband met de financieringspositie of het belegde vermogen kan worden gelegd. Derivaten mogen niet worden gebruikt voor het innemen van een speculatieve positie. Voor derivaten aangegaan na 1 oktober 2012 geldt dat Woningbouwvereniging Amerongen zich volgens haar treasury statuut onverkort houdt aan de Beleidregels gebruik financiële derivaten door toegelaten instellingen volkshuisvesting. Valutarisico Woningbouwvereniging Amerongen is alleen werkzaam in Nederland en loopt geen valuta risico. Renterisico Woningbouwvereniging Amerongen loopt renterisico met betrekking tot de reële waarde van de rentedragende vorderingen en effecten met name onder financiële vaste activa Leningen u/g en Overige effecten als gevolg van wijzingen in de marktrente. Woningbouwvereniging Amerongen maakt geen gebruik van derivaten om dit risico af te dekken. Voor vorderingen en schulden met variabele renteafspraken loopt Woningbouwvereniging Amerongen risico ten aanzien van toekomstige kasstromen als gevolg van wijzigingen in de rentestanden. Met betrekking tot bepaalde variabel rentende schulden (schulden aan kredietinstellingen) heeft Woningbouwvereniging Amerongen renteswaps gecontracteerd, zodat zij per saldo een vaste rente betaalt. Per financieringsbesluit maakt Woningbouwvereniging Amerongen een bewuste keuze over het aantrekken van een lening tegen vaste rente of van een lening tegen variabele rente onder gelijktijdige afsluiting van een rente-instrument waarmee de variabele rente effectief in een vaste rente wordt omgezet. De criteria op basis waarvan wordt gekozen zijn vastgelegd in het treasurystatuut en omvatten: (a) de financieringsbehoefte, (b) de mate waarin de aan te trekken leningen passen in een zo gelijk mogelijk in de tijd verspreiden van betaaldata, vervalkalender en renteherzieningsmomenten, en (c) de per saldo hiermee gemoeide kosten. Hierbij wordt uitsluitend gekozen voor rentederivaten indien hierbij minimaal dezelfde onder (b) criteria worden gerealiseerd maar tegen per saldo lagere kosten dan bij het aanttrekken van leningen met een vaste rente. Bovendien dienen financiële instrumenten tot een volledige effectieve hedge te leiden, dat wil zeggen dat betaaldata en hoofdsom van variabel rentende leningen gelijk zijn aan betaaldata van de onderliggende waarde (notional value) van de derivaten, en de ingangs- en einddatum van het derivaat gelijk zijn aan de ingangs- en einddatum van de variabel rentende lening, of volledig daarbinnen vallen. Kredietrisico Woningbouwvereniging Amerongen heeft geen significante concentraties van kredietrisico met betrekking tot haar derivaten en effecten. Woningbouwvereniging Amerongen maakt gebruik van meerdere banken als tegenpartij teneinde kredietrisico te spreiden. Limieten zijn formeel vastgelegd in het treasurystatuut en naleving daarvan wordt voortdurend gemonitord.

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

29

Liquiditeitsrisico Relevante indicatoren voor het liquiditeitsrisico wat Woningbouwvereniging Amerongen loopt per balansdatum zijn als volgt: 31 december 2012 € Bankschuld Kredietlimiet Lopende investeringsverplichtingen Reeds vastgelegde nog op te storten leningen o/g Nog niet benutte borgingsruimte WSW (2012-2014)

0 3.000.000 12.300.000 10.000.000 0

Investeringsverplichtingen worden uitsluitend aangegaan indien Woningbouwvereniging Amerongen zeker heeft gesteld dat hiervoor financiering beschikbaar is of is toegezegd. Ter spreiding van het liquiditeitsrisico maakt Woningbouwvereniging Amerongen gebruik van meerdere banken om over meerdere kredietfaciliteiten te kunnen beschikken. Voor zover noodzakelijk, worden nadere zekerheden verstrekt aan de bank voor beschikbare kredietfaciliteiten. De vervalkalender van de bestaande leningportefeuille wordt constant gemonitored. Reële waarde van financiële instrumenten De reële waarde is het bedrag waarvoor een actief kan worden verhandeld of een passief kan worden afgewikkeld tussen ter zake goed geïnformeerde partijen, die tot een transactie bereid en onafhankelijk van elkaar zijn. Indien niet direct een betrouwbare reële waarde is aan te wijzen, wordt de reële waarde benaderd door deze af te leiden uit de reële waarde van bestanddelen of van een soortgelijk financieel instrument, of met behulp van waarderingsmodellen en waarderingstechnieken. Hierbij wordt gebruikgemaakt van recente gelijksoortige ‘at arm’s length’-transacties, en van netto contante waardemethodes waarbij rekening wordt gehouden met specifieke omstandigheden.

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

30

8 Belangrijke inschattingen ten aanzien van waardering en resultaatbepaling Het management dient daartoe bepaalde veronderstellingen en schattingen te maken die van invloed zijn op de waardering van activa en verplichtingen, op de resultaatbepaling en de rapportage van voorwaardelijke activa en verplichtingen. 8.1 8.1.1

Waardering vaste activa Materiële vaste activa, actuele waarde

Woningbouwvereniging Amerongen waardeert haar Sociaal vastgoed in exploitatie op actuele waarde, zijnde de laagste van de bedrijfswaarde en de vervangingswaarde. Veelal is dit de bedrijfswaarde. Hierdoor hebben schattingen waarop de bedrijfswaarde is gebaseerd een belangrijke invloed op de waardering van het Sociaal vastgoed in exploitatie en het resultaat over het boekjaar. De kasstromen waarop de bedrijfswaarden zijn gebaseerd hebben in het algemeen een redelijk voorspelbaar trendmatig karakter. De volgende aspecten kennen ten tijde van het opmaken van deze jaarrekening een grotere onzekerheid. Verhuurdersheffing De sector wordt naar verwachting geconfronteerd met een verhuurdersheffing. De basis voor deze heffing, en precieze hoogte ervan in de komende jaren en het aantal jaren dat deze heffing zal blijven bestaan zijn nog onzeker. Woningbouwvereniging Amerongen heeft hiervoor de volgende beste schattingen gehanteerd: 2013: € 12.000 2015: € 391.000 2018: € 499.000 2014: € 330.000 2016: € 446.000 Verkoopportefeuille Als onderdeel van de bedrijfswaardeberekeningen is rekening gehouden met de verkoop van in totaal 68 woningen. Dit aantal is gebaseerd op het neerwaarts bijgestelde verkoopplan 20132017. De doorstroming op de woningmarkt stagneert en de opbrengsten van woningverkopen staan onder druk. De woningverkopen vormen een onzeker element in de berekeningen. Indien in het geheel geen verkopen zouden worden ingerekend, zou het resultaat over 2012 € 4,0 miljoen lager uitvallen.

8.1.2

Vastgoedbeleggingen, reële waarde

De belangrijkste uitgangspunten welke bij de bepaling van de reële waarde van de op actuele waarde gewaardeerde vastgoedbeleggingen zijn gehanteerd zijn als volgt: Gemiddelde resterende looptijd bestaande huurcontracten Deze is voor contracten met een bekende looptijd gebaseerd op de contractueel minimaal resterende contractduur. Voor woningen welke zijn verhuurd aan huurders met recht op huurbescherming is op basis van historische informatie de gemiddelde mutatiegraad op 5-8%.

8.1.3

Timing en verwerking van onrendabele investeringen nieuwbouw en herstructurering

In de jaarrekening worden naast juridisch afdwingbare verplichtingen tevens feitelijke verplichtingen verwerkt die kunnen worden gekwalificeerd als “intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd”. Hiervan is sprake wanneer uitingen namens de corporatie zijn gedaan richting huurders, gemeenten en overige stakeholders aangaande verplichtingen inzake toekomstige herstructureringen en toekomstige nieuwbouwprojecten. Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan het besluitvormingsproces van de corporatie rondom projectontwikkeling en herstructurering. Van een feitelijke verplichting is sprake indien de formalisering van de definitief ontwerp fase en afgeleid het aanvragen van de bouwvergunning heeft plaatsgevonden.

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

31

De aannames gedaan bij de financiële impact van bovengenoemde feitelijke verplichtingen kunnen afwijken bij daadwerkelijke realisatie van de projecten. Planvorming kan ondermeer wijzigingen in de tijd ondergaan door bewegingen in het prijsniveau van leveranciers, wettelijke procedures en aanpassingen in de voorgenomen bouwproductie. 8.2

Verwerking fiscaliteit

Ten aanzien van de acute belastinglast en belastinglatenties in de jaarrekening heeft Woningbouwvereniging Amerongen een aantal standpunten ingenomen die eerst bij afwerking van de aangifte over de verslagjaren 2006 tot en met 2012 door de fiscus zullen worden getoetst. De belangrijkste standpunten betreffen:  De waardebepaling van de ontwikkelrechten;  Het onderscheid tussen onderhoudskosten en investeringen;  De verwerking van projectontwikkelingsresultaten;  Het treffen van een onderhoudsvoorziening;  Het vormen van een herbestedingsreserve. Dientengevolge kan de fiscale last over 2012 en voorgaande jaren nog wijzigingen ondergaan en belastinglatenties een andere waarde kennen.

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

32

9 Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Bij deze methode wordt voor de bepaling van de kasstromen uit operationele activiteiten het nettoresultaat aangepast voor posten van de winst- en verliesrekening die geen invloed hebben op ontvangsten en uitgaven in het verslagjaar en voor mutaties in de balansposten en posten van de winst- en verliesrekening waarvan de ontvangsten en uitgaven niet worden beschouwd als behorende tot de operationele activiteiten. De liquiditeitspositie in het kasstroomoverzicht bestaat uit de liquide middelen, met uitzondering van deposito’s met een looptijd langer dan drie maanden. In het kasstroomoverzicht wordt onderscheid gemaakt tussen operationele, investerings- en financieringsactiviteiten. De kasstromen uit hoofde van de financiering zijn gesplitst in kasstromen met betrekking tot mutaties in de hoofdsom (opgenomen onder financieringsactiviteiten) en betaalde interest (opgenomen onder operationele activiteiten).De investeringen in materiële vaste activa worden opgenomen rekening houdend met de onder overige schulden opgenomen verplichtingen. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest, ontvangen dividenden en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten. De verkrijgingsprijs van de verworven groepsmaatschappij is opgenomen onder de kasstroom uit investeringsactiviteiten, voor zover betaling in geld heeft plaatsgevonden. De geldmiddelen die in de verworven groepsmaatschappij aanwezig zijn, zijn op de aankoopprijs in mindering gebracht. Transacties waarbij geen instroom of uitstroom van kasmiddelen plaatsvindt, waaronder financiële leasing, zijn niet in het kasstroomoverzicht opgenomen. De betaling van de leasetermijnen uit hoofde van het financiële leasingcontract zijn voor het gedeelte dat betrekking heeft op de aflossing als een uitgave uit financieringsactiviteiten aangemerkt en voor het gedeelte dat betrekking heeft op de interest als een uitgave uit operationele activiteiten.

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

33

10 Toelichting op de geconsolideerde balans (x € 1.000) 10.1

Materiële vaste activa

De mutaties in de materiële vaste activa zijn in het navolgende schema samengevat: Sociaal vastgoed in exploitatie

Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie

Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

Totaal

Begin boekjaar Verkrijgings- of vervaardigingsprijs

31.779

11.725

544

44.048

Herwaarderingen

27.384

-

-

27.384

3.389-

405-

10.229-

8.336

139

61.203

Cumulatieve afschrijvingen en

-

waardeverminderingen Aangegane verplichtingen Boekwaarde per 31 december 2011

6.43552.728 52.776

Mutaties boekjaar Investeringen

85

Desinvesteringen

441

526

1.254-

Afschrijvingen

1.254-

987-

36-

1.023-

Afschrijvingen desinvesteringen Herwaardering

4.318

4.318

Waardeverminderingen

-

Terugneming waardeverminderingen

160

160

Overboeking Totaal mutaties

2.322

441

Einde boekjaar Aanschafwaarde

30.610

12.166

Herwaarderingen

31.702

-

Cum. afschrijvingen

7.262-

en waardeveranderingen Aangegane verplichtingen Boekwaarde einde boekjaar

3.389-

-

-

55.050

8.777

36-

2.727

544

43.320

-

31.702

441-

11.092-

103

63.930

Woningbouwvereniging Amerongen onderscheidt in het sociaal vastgoed in exploitatie de volgende componenten en afschrijvingstermijnen: – Grond geen afschrijvingen – Opstal lineair 50 jaar – Garages lineair 50 jaar In de post sociaal vastgoed in exploitatie zijn 587 woningen, 6 verhuurde ruimten met maatschappelijke bestemming en 37 garages opgenomen. De geschatte waarde gebaseerd op de meest recente WOZ beschikkingen van deze eenheden bedraagt € 121 miljoen.

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

34

Door de corporatie is een verkoopplan opgesteld waarin 68 onroerende zaken voor verkoop zijn geoormerkt. Naar verwachting zullen 10 tot 15 woningen binnen één jaar worden verkocht. De verwachte opbrengstwaarde van deze onroerende zaken bedraagt € 7,8 miljoen (contante waarde). De boekwaarde bedraagt ultimo het verslagjaar € 0. Voor de post onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie worden de volgende componenten en afschrijvingstermijnen gehanteerd: – Grond geen afschrijvingen – Opstal lineair 50 jaar – Installaties lineair 20 jaar – Inventaris lineair 20 jaar In het boekjaar werd terzake van onroerende zaken in ontwikkeling een bedrag ad € 383.000 aan bouwrente geactiveerd. Bij niet-specifiek gefinancierde nieuwbouwprojecten werd een gemiddelde rentevoet gehanteerd van 4,50%. Verzekering & zekerheden De materiële vaste activa en de vastgoedbeleggingen zijn verzekerd tegen aanschaf- c.q. voortbrengingskosten. Jaarlijks wordt de verzekerde waarde aangepast aan het indexcijfer voor nieuwbouwwoningen zoals dit door het CBS wordt berekend. Het onroerend goed is nagenoeg in zijn geheel gefinancierd met rijksleningen of met kapitaalmarktleningen onder overheidsgarantie. Er zijn geen hypothecaire zekerheden afgegeven.

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

35

10.2

Vastgoedbeleggingen

De mutaties in de materiële vaste activa zijn in het navolgende schema samengevat: Commercieel vastgoed in exploitatie

Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden

1.838

23.218

Totaal

Begin boekjaar Verkrijgings- of vervaardigingsprijs Herwaarderingen

319

25.056

-

319

Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen Aangegane verplichtingen Boekwaarde per 31 december 2011

-

2.734 -

2.734 -

2.157

25.952

28.109

295

1.334

1.629

Mutaties boekjaar Investeringen Desinvesteringen

-

Afschrijvingen

-

Afschrijvingen desinvesteringen Herwaardering Waardeverminderingen

4

1.108-

1.104-

Terugneming waardeverminderingen Overboeking Totaal mutaties

299

226

525

Einde boekjaar Aanschafwaarde

2.133

24.552

26.685

Herwaarderingen

323

1.108-

Cum. afschrijvingen

-

2.734

2.734

-

-

-

2.456

26.178

28.634

en waardeveranderingen Aangegane verplichtingen Boekwaarde einde boekjaar

785-

In de post commercieel vastgoed in exploitatie zijn 4 woningen en 3 panden met maatschappelijke/commerciele bestemming opgenomen. De geschatte waarde gebaseerd op de meest recente WOZ beschikkingen van deze eenheden bedraagt € 2 miljoen. In de post Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden zijn in totaal 171 verhuureenheden opgenomen. Hiervan zijn 171 verhuureenheden verkocht met een terugkoopplicht en geen woningen met een terugkooprecht. Gebruik wordt gemaakt van contractvormen die de goedkeuring van de Minister hebben. Het grootste deel van de contracten is gebaseerd op het “Verkoop Onder Voorwaarde” principe waarbij sprake is van verleende kortingen op de marktwaarde tussen 15% en 33%.

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

36

10.3

Financiële vaste activa 2012

Financiële vaste activa

2011

10.3

Te vorderen BWS-subsidies Latente belastingvorderingen

39

48

990

244

1.029

292

Het verloop van de financiële vaste activa kan als volgt worden gespecificeerd: 10.3.1

Te vorderen BWS-subsidies

Te vorderen BWS-subsidies zijn gewaardeerd tegen contante waarde. Het totaal van de nominaal nog te ontvangen bedragen is € 39.422. De gemiddelde resterende looptijd bedraagt 4 jaar, de gemiddelde rentevoet 7,875%. Te vorderen BWS-subsidies

31-12-2012

Saldo begin boekjaar

31-12-2011 48

Ontvangst in boekjaar

56

9-

8-

Bijboeking / afwaardering i.v.m. vervroegde afkoop

-

-

Toevoeging rente

-

-

Saldo einde boekjaar

10.3.2

39

48

Latente belastingvorderingen

Latente belastingvorderingen

31-12-2012

31-12-2011

Saldo begin boekjaar

244

244

Herwaarderingen

-

-

Toevoegingen

746

-

990

244

Onttrekkingen Saldo einde boekjaar

De latentie is gevormd in verband met fiscaal compensabele verliezen in de jaren 2008 tot en met 2012. De opbouw van de latente belastingclaim is als volgt: Opbouw latente belastingvorderingen nominaal

31-12-2012

Aangifte 2008

743-

Aangifte 2009

3.130-

Aangifte 2010

313-

Concept fiscaal resultaat 2011

516-

Concept fiscaal resultaat 2012

242

Totaal nominale waarde belastingvorderingen

4.460-

De latentie is gewaarde op basis van de discounted cash flow methode. Daarbij is een rekenrente gehanteerd van 3%. Volgens de meest recente fiscale prognoses worden de verrekenbare verliezen gecompenseerd in de periode 2012 tot en met 2018. Wanneer de verhuurderheffing bij definitieve wetgeving alsnog niet gefiscaliseerd wordt, zal volledige compensatie van de fiscale verliezen reeds voor 2018 optreden. Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

37

10.4

Voorraden

Voorraad 31-12-2012

Onderhoudsmateriaal

31-12-2011 15

25

Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor verkoop

-

275

Vastgoed bestemd voor verkoop

342

445

357

745

10.5

Vorderingen

Huurdebiteuren

33

38

Belastingen en premies sociale verzekeringen

686

694

Overige vorderingen

189

156

Overlopende activa

558

535

1.466

1.423

Alle vorderingen, met uitzondering van de hieronder genoemde vorderingen, hebben in beginsel een resterende looptijd korter dan een jaar. De reële waarde van de vorderingen benadert de boekwaarde, gegeven het kortlopende karakter ervan en het feit dat waar nodig voorzieningen voor oninbaarheid zijn gevormd. 10.5.1

Huurdebiteuren

De huurachterstand is alsvolgt te specificeren: Aantal

Aantal

2012

2011

31-12-2012

Achterstand Af: Voorziening dubieuze debiteuren -

38

31-12-2011 41

46

8

8

33

38

Het huurachterstandpercentage ultimo 2012 is 0,98% (ultimo 2011: 1,11%).

10.5.2

Overige vorderingen 31-12-2012

Debiteuren koopwoningen Overige debiteuren Rekening Courant Stichting VOV Totaal

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

31-12-2011

132

2

51

148

6

6

189

156

38

10.5.3

Overlopende activa 31-12-2012

31-12-2011

Vooruitbetaalde kosten

46

81

Vooruitbetaalde rente

254

279

Overige

258

175

Totaal

558

535

10.6

Liquide middelen

Rekening-courant

31-12-2012

Kas BNG/Postbank/ING/Rabo

31-12-2011 2

2

1.350

1.400

Kruisposten geldverkeer

52-

Totaal liquide middelen

625-

1.300

777

Deze saldi stemmen overeen met de diverse banksaldi ultimo boekjaar.

10.7 10.7.1

Groepsvermogen Eigen vermogen

Het eigen vermogen wordt in de toelichting op de balans in de enkelvoudige jaarrekening nader toegelicht. 10.7.2

Overige reserves

Overige reserves 31-12-2012

Saldo begin boekjaar

31-12-2011

32.511

- Stelselwijziging 2012 - Overige mutaties - Mutatie conform resultaatbestemming Subtotaal - Aandeel derden Saldo einde boekjaar

27.891 521

3.672

3.766

128

333

36.311

32.511

76

46

36.387

32.557

Er hebben na het einde van het jaar geen belangrijke mutaties in het vermogen plaatsgevonden.

Ultimo 2012 is in totaal € 30.297.000 aan ongerealiseerde herwaarderingen in de overige reserves begrepen (2011: € 27.962.000). In 2012 is € 1.013.000 onttrokken wegen terugname van eerdere toevoegingen, € 2.562.000 onttrokken wegens realisatie (waarvan € 1.692.000 door afschrijvingen en € 870.000 door verkopen) en € 3.215.000 toegevoegd wegens herwaardering ten gunste van het eigen vermogen.

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

39

10.7.3

Aandeel derden

Het verloop van het aandeel derden in geconsolideerde rechtspersonen is als volgt: Aandeel derden 31-12-2012

31-12-2011

Saldo begin boekjaar

46

42

Resultaat aandeel derden verslagjaar

30

4

Saldo einde boekjaar

76

46

10.8

10.8.1

Langlopende schulden

Schulden/leningen overheid en kredietinstellingen

Leningen overige kredietinstellingen

31-12-2012

Oorspronkelijke leningen

31-12-2011

37.029

Aflossingen t/m vorig boekjaar

43.745

2.917-

9.322-

Aflossingen verslagjaar

262-

2.112-

Aflossingsverplichting komend jaar

269-

262-

Nieuwe leningen

-

1.801

33.581

33.850

Leningen overheid

31-12-2012

31-12-2011

Oorspronkelijke leningen

-

635

Aflossingen t/m vorig boekjaar

-

111-

Aflossingen verslagjaar

-

524-

Aflossingsverplichting komend jaar

-

-

Saldo leningen

-

-

Aflossingsverplichtingen binnen 12 maanden na de afloop van het jaar zijn opgenomen onder de kortlopende schulden. De aflossingsverplichting voor 2013 bedraagt € 269.000. Splitsing schuldrestanten naar looptijd inclusief aflossingsverplichting 2012

Looptijd leningportefeuille (inclusief aflossingsverplichting volgend jaar): < 5 jaar > 5 jaar

1.295

1.299

32.286

32.813

Er zijn in 2012 enkele nieuwe leningen afgesloten met een stortingsdatum in 2013, 2014 en 2015. De rentelasten met betrekking tot de leningen zijn in 2012 € 1.520.000 (2011 € 1.517.000).

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

40

De reële waarde van de derivaten bedraagt per balansdatum € 1,7 miljoen (2011: € 1,3 miljoen) negatief en is bepaald middels een marktwaardetaxatie door een terzake kundig bureau. De derivaten zijn off-balance gepresenteerd onder de voorwaardelijke niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen. Van de leningen overheid en kredietinstellingen is een totaalbedrag van € 26,9 miljoen opgenomen waarvoor WSW borging is verkregen. Onder de leningen is voor een bedrag aan € 6.925.000 aan zogenaamde extendibles/tijdvakleningen opgenomen. Bij deze leningen betaalt Woningbouwvereniging Amerongen gedurende het eerste tijdvak een vaste rente die lager is dan de marktrente zoals die op het moment van afsluiten gold. In ruil hiervoor heeft Woningbouwvereniging Amerongen aan de tegenpartij het recht gegeven op bij het begin van het vierde tijdvak (2027) te bepalen of er een op het moment van afsluiten bepaalde vaste rente wordt betaald of dat er een variabele rente wordt betaald. De belangrijkste kenmerken van deze leningen alsmede de reële waardes zijn hieronder weergegeven:   

10.8.2

Hoofdsom lening € 6.925.000 Waarde van de embedded reciever swap per 31/12/2012 € 2.492.285 negatief op basis van Euribor Discounting, de receiver swap is effectief per 29 november 2027 met als einddatum 1 december 2056. Rente eerste tijdvak vast 4,315%

Verplichtingen uit hoofde van verkopen onder voorwaarden

Terugkoopverplichting VOV woningen Saldo begin boekjaar:

31-12-2012

31-12-2011

Terugkoopverplichting ontstaan bij overdracht

23.420

22.269

Waardestijging sinds verkopen begin boekjaar

1.214

1.012

24.634

23.281

- Terugkopen - Verkopen

667-

683-

1.334

1.834

160

202

Terugkoopverplichting ontstaan bij overdracht

24.087

23.420

Waardestijging sinds verkopen ultimo boekjaar

1.374

1.214

25.461

24.634

- Waardeontwikkeling boekjaar

Saldo einde boekjaar

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

41

10.8.3

Schulden/leningen overheid en kredietinstellingen

Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen

31-12-2012

31-12-2011

Aflossingsverplichting leningen kredietinstellingen volgend boekjaar

269

262

Totaal

269

262

433

692

Schulden leveranciers Diverse crediteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen

31-12-2012

31-12-2011

Loonheffing

-

-

Omzetbelasting

-

-

Pensioenpremie

-

-

-

-

31-12-2012

31-12-2011

Overlopende passiva Niet vervallen rente - geldleningen

326

307

Vooruit ontvangen huursubsidie

16

16

Nog te betalen kosten

74

109

Vooruit ontvangen huren

20

17

Nog te verrekenen beheercomplexen

83

90

Diversen

66

15

585

554

Totaal

Voor het in deze post opgenomen kortlopende deel van langlopende schulden verwijzen wij naar de toelichting op de langlopende schulden.

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

42

10.9

Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen

Niet uit de balans blijkende voorwaardelijke verplichtingen Interest Rate Swap In verband met het afdekken van het renterisico heeft de woningbouwvereniging Amerongen in februari 2009 een Interest Rate Swap afgesloten ter hoogte van een bedrag van € 5.000.000,-. Hierdoor betaald de woningbouwvereniging een vaste rente en ontvangt een variabele. De swap loopt van 1 oktober 2010 t/m 4 januari 2049. De te betalen rente bedraagt 3,465%, de te ontvangen rente is gebaseerd op de 3 maands EURIBOR. Deze SWAP heeft per ultimo boekjaar, op basis van doorrekening van de netto contante waarde, een negatieve marktwaarde van € 1,7 miljoen. De SWAP is afgesloten met als enig doel de risico’s terzake de variabele rente-ontwikkeling op een lening met gelijke omvang af te dekken. Er is daarmee sprake van hedge-accounting. Obligo waarborgfonds sociale woningbouw (WSW) Dit betreft de verplichting van Woningbouwvereniging Amerongen om, indien nodig, in de toekomst aan het Waarborgfonds Sociale Woningbouwbouw een bijdrage te leveren. Dit obligo zal door het WSW worden aangesproken indien het risicovermogen van het genoemde Fonds beneden 0,25% van het garantievolume daalt. Het obligo per 31 december 2012 bedraagt 3,85% over het restant gegarandeerde leningsbedrag ad € 26,9 miljoen ofwel € 1,03 miljoen. Leningen en garanties aan het buitenland Medio 2010 heeft Woningbouwvereniging Amerongen gezamenlijk met collega-corporatie Ymere in Amsterdam via het initiatief Dutch Institute for Housing (DIGH) een borg verleend voor een energiebesparingproject in Riga in Letland. De garantie is verstrekt ter grootte van € 274.115. In totaal bedraagt dit 3 promille van het balanstotaal per 1-1-2010. Verplichtingen inzake onderhoud Alle per balansdatum aanwezige verplichtingen ter zake het onderhoud zijn verwerkt in de balans. In 2012 zijn alle gerealiseerde onderhoudsverplichtingen of meer dan 80% gerealiseerde onderhoudsverplichtingen in de balans opgenomen. Niet uitgevoerde werkzaamheden worden in 2013 eerst gecontracteerd en zijn derhalve geen verplichting per balansdatum. Investeringsverplichtingen Met betrekking tot het project Rozenkwekerij is een turnkey-overeenkomst gesloten voor 7 woningen voor een totaal bedrag van € 1,1 miljoen. Hiervan is de grondcomponent van € 340.000 reeds betaald. De verwachting is dat het bouwplan in de loop van 2013 van start kan gaan. Verder zijn er per balansdatum geen onafgewikkelde verplichtingen inzake nieuwbouw en herstructurering die niet in de balans zijn verwerkt. Met enkele leveranciers zijn doorlopende contracten gesloten, die opgedeeld zijn in fasen. Sommige offertes zijn reeds verstrekt en akkoord bevonden, doch de verplichting wordt pas aangegaan bij het starten van de deelopdracht c.q. uitvoering daarvan. Fiscale eenheid vennootschapsbelasting Met uitzondering van Molenbrink B.V. is met alle verbindingen als opgenomen in de waarderingsgrondslagen een fiscale eenheid aangegaan voor de vennootschapsbelasting.

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

43

Niet uit de balans blijkende voorwaardelijke rechten Voorwaardelijk recht; Bijdrage in de kosten van de renovatie van Napoleonshof, Burg. Van den Boschstraat 44 te Amerongen Bij de aankoop van dit pand is door de Gemeente Utrechtse Heuvelrug een bijdrage toegezegd van € 340.000 in de kosten van de toekomstige renovatie. Voorwaarde daarbij is dat dit monument voor de toekomst behouden blijft. Omdat het nog onduidelijk is wat de toekomstige bestemming van dit pand is zijn ook de kosten van de renovatie nog niet bekend. De huidige gebruiker van het pand is de bibliotheek. De bibliotheek wordt ondergebracht in de nieuwbouw Allemanswaard. Het dus nog enkele jaren voor de renovatie daadwerkelijk van start gaat.

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

44

11 Toelichting op de geconsolideerde winst-en-verliesrekening 11.1

Huuropbrengsten

Huren

2012

Te ontvangen netto-huur Af:

2011 3.386

3.358

Huurderving - wegens leegstand

2-

- wegens Overige redenen Totaal huren

6-

-

-

3.384

3.352

De mutatie t.o.v. 2011 wordt veroorzaakt door de jaarlijkse huurverhoging van 2,3% (2011 1,3%), harmonisatie bij nieuwe verhuur en de verkoop van 9 huurwoningen.

11.2

Opbrengsten servicecontracten

Opbrengsten servicecontracten

2012

2011

Te ontvangen vergoedingen - Overige zaken, leveringen en diensten - Contributies Subtotaal Af:

Vergoedingsderving wegens leegstand

Totaal vergoedingen

208

198

1

1

209

199

1208

1198

De te ontvangen vergoedingen zijn gewijzigd als gevolg van : – verhoging/verlaging van de vergoedingen – uitbreiding van de activiteiten op het gebied van de exploitatie van overige goederen, leveringen en diensten

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

45

11.3

Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf

Geactiveerde productie eigen bedrijf

2012

2011

Geactiveerde kosten eigen bedrijf

115

179

Totaal geactiveerde productie eigen bedrijf

115

179

11.4

Overige bedrijfsopbrengsten

Overige bedrijfsopbrengsten

2012

2011

Overige bedrijfsopbrengsten

155

141

Totaal overige bedrijfsopbrengsten

155

141

11.5

Afschrijvingen (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille

Afschrijvingen op materiële vaste activa Afschrijving sociaal vastgoed in exploitatie

2012

1.654

1.468

36

43

1.690

1.511

Afschrijving activa ten dienste van de exploitatie Totaal afschrijving vaste activa

11.6

2011

Overige waardeveranderingen (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille

Overige Waardeveranderingen materiële vaste activa

2012

2011

Minimumwaarderingsregel materiële vaste activa - afboeking (onrendabele toppen van) projecten

125

480

- terugname overige waardeveranderingen

160-

152-

35-

328

Totaal De afboeking van de projecten betreffen: Allemanswaard

-

-

Eindseweg

-

330

Maalhuis

75

-

Voorbereidingskosten van verschillende projecten die niet gerealiseerd worden

50

150

125

480

De terugname op de overige waardeveranderingen betreft de herwaardering als gevolg van afschrijvingen.

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

46

11.7

Lonen, salarissen, sociale lasten en pensioenen

Lonen en salarissen

2012

Bruto salarissen

2011 397

Ontvangen ziekengeld

383

56-

-

Bruto salarissen (incl. ziekengeld)

341

383

Inleenpersoneel

326

445

667

828

Overzicht werknemers 31-12-2012 aantal

31-12-2011

fte

aantal

fte

Directie

1

1,00

1

1,00

Bedrijfssecretariaat

1

0,67

1

0,67

Controller

1

0,75

1

0,75

Frontoffice

5

4,67

5

4,67

Backoffice

3

2,51

3

2,51

Huisvesting

1

0,37

1

0,37

12

9,97

12

9,97

Sociale lasten en pensioenen

2012

2011

Sociale lasten

30

36

Pensioenlasten

68

66

Totaal sociale lasten en pensioenen

98

102

11.8

Onderhoudslasten

Lasten onderhoud

2012

2011

Klachtenonderhoud

131

102

Mutatieonderhoud

14

17

Contract onderhoud (2011 incl. vervanging cv)

78

172

Overig onderhoud

38

8

Af: onderhoudslasten werkapparaat NPO

65-

53-

Kosten werk derden en groot materiaal

196

246

Planmatig onderhoud

307

243

Totaal lasten onderhoud

503

489

11.9

Lasten servicecontracten

Lasten servicecontracten Lasten servicecontracten Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

2012

2011 176

166

47

11.10

Overige bedrijfslasten

Overige bedrijfslasten

2012

2011

Overige personeelskosten

46

87

Huisvestingskosten

59

51

Vergoedingen Raad van Toezicht

25

40

Overige kosten Raad van Toezicht incl. opleidingen

22

32

Bewonersparticipatie/ Huurdersbelangenvereniging

26

75

Accountantskosten

52

45

Algemene kosten

156

177

Belastingen

138

140

21

22

7

7

Overige bedrijfslasten

317

445

Totaal overige bedrijfslasten

869

1.121

Advieskosten

84

114

Kosten leefbaarheid

11

35

Coulance t.o.v. bewoners

13

13

Betaalbaarheidsheffing

13

40

Overige lasten

196

243

Totaal

317

445

Verzekeringen Contributie regionale en landelijke federatie

Specificatie overige bedrijfslasten

11.11

Niet gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille

De niet gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille betreffen de herwaardering van de waarde VOV-woningen en in het commercieel vastgoed, zoals terug te vinden in het mutatieoverzicht vaste activa in toelichting 10.2.

11.12

Mutatie overige reserves gerealiseerde herwaardering

Mutatie overige reserves gerealiseerde herwaardering

Woningen verkocht onder voorwaarden af: historische kostprijs bij: gerealiseerde herwaardering door afsch Som mutatie overige reserves

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

2012

2011

1.254

1.729

384

519

853

651

1.723

1.861

48

11.13

Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten

Rentebaten

2012

2011

Rente te vorderen subsidie BWS Geactiveerde rente projecten

4

5

380

347

5

5

389

357

Rente uitgezette middelen Totaal ontvangen rente

11.14

Rentelasten en soortgelijke kosten

Rentelasten

2012

Rente leningen overheid

-

Rente leningen kredietinstellingen Afwaardering i.v.m. afkoop bws-subsidies Totaal betaalde rente

11.15

2011 2

1.520

1.515

-

-

1.520

1.517

Belastingen

De belastingen kunnen als volgt worden gespecificeerd: Belastingen

2012

2011

De acute belasting is als volgt bepaald: Resultaat voor belasting en mutatie actuele waarde

459

333

Correctie voor: - Mutatie overige reserves gerealiseerde herwaardering - Verschil commerciële en fiscale afschrijving

1.7231.644

- Ov. Waardeveranderingen Mat. Vaste Activa

35-

- Basiskwaliteit (groot onderhoud)

51-

- Vrijval Agio Financiële Vaste Activa - Winstbijtelling gemengde kosten - Verkoopkosten

-

- Dotatie aan latente belastingvorderingen - Vrijval latente belastingen Belastbaar bedrag

294-

333-

-

-

Het gemiddelde wettelijke belastingtarief bedraagt 24,5%. De lagere effectieve belastingdruk ad 0% wordt veroorzaakt door het benutten van fiscale verliescompensatie en fiscaal vrijgestelde winstbestanddelen. Dit betreft ondermeer verschillen in de verwerking van resultaten uit projectontwikkeling, afschrijvingen op het vastgoed, de verwerking van interest en de fiscaal niet aftrekbare heffing van het Centraal Fonds Volkshuisvesting.

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

49

2012

Dotatie latente belastingvorderingen

2011

-746

0

0

0

-746

0

Belastbaar bedrag Verschuldige winstbelasting

Het effectieve belastingtarief wijkt af van voorgaand jaar door de lagere niet fiscaal verwerkte verlieslatende contracten (onrendabele investeringen). In 2012 is een latentie verantwoord in dit kader. Hiertoe is een positief resultaateffect waarneembaar van € 746.000. Het toepasselijke belastingtarief is overeenkomstig voorgaand jaar. 11.16

Accountantshonoraria

In het boekjaar zijn de volgende bedragen aan accountantshonoraria ten last van het resultaat gebracht: 2012

2011

Controle van de jaarrekening

52

45

Fiscale advisering

29

18

Andere niet-controle diensten

13

11

94

74

Bovenstaande honoraria betreffen uitsluitend de werkzaamheden die bij Woningbouwvereniging Amerongen en de in de consolidatie betrokken maatschappijen zijn uitgevoerd door accountantsorganisaties en externe accountants zoals bedoeld in art. 1, lid 1 Wta (Wet toezicht accountantsorganisaties).

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

50

12 Overige informatie 12.1

Werknemers

31-12-2012 aantal

31-12-2011

fte

aantal

fte

Directie

1

1,00

1

1,00

Bedrijfssecretariaat

1

0,67

1

0,67

Controller

1

0,75

1

0,75

Frontoffice

5

4,67

5

4,67

Backoffice

3

2,51

3

2,51

Huisvesting

1

0,37

1

0,37

12

9,97

12

9,97

12.2

Bestuurders en commissarissen

Conform opstelling WOPT, in euro's Directeur/bestuurder: Drs. J.I.F. Broekhuizen Categorie I Periodiek betaalde beloningen

131.100

131.100

Categorie II Beloningen betaalbaar op termijn

-

-

Categorie III Bij beeïndiging dienstverband

-

-

Categorie IV Bonusbetalingen

-

-

131.100

131.100

6.500

9.400

-

7.400

5.000

7.400

-

4.000

Drs. I.K.L. de Jong MRE

2.500

6.700

Mr. H.J.A. Mesdag

5.000

2.700

Drs. N.C. van Veen

5.000

2.700

24.000

40.300

Vergoedingen Raad van Toezicht R. Cornelisse Mr. M. van Veenendaal Ir. J.P. Stehouwer G. van Rossum

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

51

Enkelvoudige Jaarrekening

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

52

13 Enkelvoudige balans per 31 december 2012 (na voorgestelde resultaatbestemming) (x € 1.000) ACTIEF

Ref.

31-12-2012

31-12-2011

VASTE ACTIVA Materiële vaste activa

15.3.1

Sociaal vastgoed in exploitatie

55.050

52.728

8.777

8.336

75

111

63.902

61.175

52

48

26.178 26.230

25.952 26.000

39 -

48 -

Vorderingen op deelnemingen

6.925

6.925

Latente belastingvorderingen

990

244

7.954

7.217

98.086

94.392

14 342

24 445

356

469

33

38

3

143

152 398

8 389

586

578

1.210

635

2.152

1.682

100.238

96.074

Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

Vastgoedbeleggingen

15.3.2

Commercieel vastgoed in exploitatie Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden

Financiële vaste activa

15.3.3

Te vorderen BWS-subsidies Deelnemingen

Som der vaste activa

VLOTTENDE ACTIVA Voorraden

10.4

Onderhoudsmateriaal Vastgoed bestemd voor verkopen

Vorderingen Huurdebiteuren

15.3.4

Belastingen en sociale premies Overige vorderingen Overlopende activa

Liquide middelen Som der vlottende activa Som der activa Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

15.3.5

53

PASSIEF EIGEN VERMOGEN

31-12-2012 15.3.6

Eigen vermogen Aandeel derden

Langlopende schulden Leningen gemeente Terugkoopverplichting VOV woningen

Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan gemeente Schulden aan leveranciers Schulden aan deelnemingen Belastingen en premies sociale verzekeringen Overlopende passiva Som kortlopende schulden

Som der passiva

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

37.556 76

33.513 46

37.632

33.559

33.581

33.850

-

-

25.461

24.634

59.042

58.484

269

262

-

-

10.8

Leningen kredietinstellingen

Kortlopende schulden

31-12-2011

15.3.7

186

272

2.565

3.007

23 521

17 473

3.564

4.031

100.238

96.074

54

14 Enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2012 ( Bedragen x € 1.000) Bedrijfsopbrengsten Huren Vergoedingen Overheidsbijdragen Geactiveerde productie eigen bedrijf Overige bedrijfsopbrengsten

2012 15.4.1

15.4.2 15.4.3

Som der bedrijfsopbrengsten

2011

3.208

3.182

207

198

-

-

115 14

179 13

3.544

3.572

1.690

1.511

Bedrijfslasten Afschrijvingen op materiële vaste activa

15.4.4

en vastgoedportefeuille 15.4.5

110-

328

Lonen en salarissen

15.4.7

630

794

Overige waardeveranderingen materiële vaste act en vastgoedportefeuille Sociale lasten

15.4.7

30

31

Pensioenlasten

15.4.7

62

65

Lasten onderhoud Overige bedrijfslasten

15.4.6

465 911

481 1.131

Som der bedrijfslasten

3.678

4.341

Niet gerealiseerde waardeveranderingen vastgoed-

1.104-

15.4.8

307

portefeuille Uit de overige reserves gerealiseerde herwaardering

1.723

1.861

Rentebaten en soortgelijke opbrengsten

15.4.10

672

637

Rentelasten en soortgelijke lasten

15.4.10

1.520

1.517

Financieel resultaat

848-

880-

Resultaat uit gewone bedrijfsvoering voor belastingen

363-

519

Resultaat deelnemingen

221-

187-

Resultaat vóór belastingen

584-

332

Te verrekenen vennootschapbelasting

746-

-

Resultaat na belastingen

162

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

332

55

15 Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2012 en winst- en verliesrekening over 2012 (x € 1.000) 15.1

Algemene toelichting

Woningbouwvereniging Amerongen heeft in haar enkelvoudige jaarrekening met dezelfde stelselen schattingswijzigingen en presentatiewijzigingen te maken als in de geconsolideerde jaarrekening (zie paragrafen 0 tot en met 4.6). Er zijn geen afwijkingen tussen de effecten op de geconsolideerde versus enkelvoudige jaarrekening 2012, op grond waarvan naar de grondslagen voor waardering in de geconsolideerde jaarrekening wordt verwezen. Kabinetsbeleid Woningbouwvereniging Amerongen wordt in haar bedrijfsvoering geconfronteerd met diverse (voorgenomen) regeringsmaatregelen voor de gereguleerde huursector. Deze maatregelen betreffen onder meer de Wet verhuurderheffing en een verruiming van het huurbeleid. Daarnaast wordt de sector geconfronteerd met een door het CFV opgelegde extra heffing voor saneringssteun. De voorgenomen verhuurderheffing naar de kennis van heden loopt voor Woningbouwvereniging Amerongen op van € 12.000 in 2013 naar € 0,5 miljoen in 2017. Het aandeel in de saneringssteun voor 2013 bedraagt € 133.000. Voor de jaren 2014 tot en met 2017 wordt rekening gehouden met een totale saneringssteun van circa € 0,55 miljoen. Op basis van de huidige begrotingen, waarin zowel de verhuurderheffing als de inkomensafhankelijke huurverhogingen zijn verwerkt, is er sprake van voldoende financiële continuïteit.

15.2

Grondslagen van waardering en bepaling van het resultaat

De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling voor de vennootschappelijke jaarrekening en de geconsolideerde jaarrekening zijn gelijk voor zover in dit hoofdstuk geen andere grondslagen zijn vermeld. Voor de grondslagen van de waardering van activa en passiva en voor de bepaling van het resultaat wordt verwezen naar de hoofdstukken 5 tot en met 8 opgenomen toelichting op de geconsolideerde balans en winst-en-verliesrekening. 15.2.1

Deelnemingen in groepsmaatschappijen en resultaat deelnemingen in groepsmaatschappijen

Deelnemingen in groepsmaatschappijen worden gewaardeerd op de nettovermogenswaarde in overeenstemming met paragraaf 5.6.1 in de geconsolideerde jaarrekening. Resultaat deelnemingen in groepsmaatschappijen wordt bepaald en verantwoord in overeenstemming met paragraaf 6.3.10 in de geconsolideerde jaarrekening. 15.2.2

Vorderingen en schulden op groepsmaatschappijen

Vorderingen en schulden op groepsmaatschappijen worden initieel gewaardeerd tegen de reële waarde van het verstrekte respectievelijk ontvangen bedrag, gewoonlijk de nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen. Vervolgens vindt waardering plaats tegen geamortiseerde kostprijs waarbij rekening wordt gehouden met een eventuele bijzondere waardevermindering.

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

56

Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2012 (x € 1.000)

15.3 15.3.1

Materiële vaste activa

De mutaties in de materiële vaste activa zijn in het navolgende schema samengevat: Sociaal vastgoed in exploitatie

Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie

Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

Totaal

Begin boekjaar Verkrijgings- of vervaardigingsprijs

31.779

12.205

Herwaarderingen

27.384

-

515

44.499

-

27.384

Mut. Ivm stelselwijziging Cumulatieve afschrijvingen en

-

waardeverminderingen Aangegane verplichtingen Boekwaarde per 31 december 2011

6.435-

3.389480-

404-

10.228480-

52.728

8.336

111

61.175

85

441

Mutaties boekjaar Investeringen Desinvesteringen

526

1.254-

Afschrijvingen

1.254-

987-

36-

1.023-

Afschrijvingen desinvesteringen Herwaardering

4.318

4.318

Waardeverminderingen

-

Terugneming waardeverminderingen

160

Overboeking Totaal mutaties

2.322

160 48039-

36-

4802.247

Einde boekjaar Aanschafwaarde

30.610

12.166

Herwaarderingen

31.702

-

Cum. afschrijvingen

7.262-

3.389-

-

-

55.050

8.777

en waardeveranderingen Aangegane verplichtingen Boekwaarde einde boekjaar

515

43.291

-

31.702

440-

11.091-

75

63.902

Woningbouwvereniging Amerongen onderscheidt in het sociaal vastgoed in exploitatie de volgende componenten en afschrijvingstermijnen: – Grond geen afschrijvingen – Opstal lineair 50 jaar – Garages lineair 20 jaar – Installaties lineair 20 jaar In de post sociaal vastgoed in exploitatie zijn 587 woningen en 37 garages opgenomen. De geschatte waarde gebaseerd op de meest recente WOZ beschikkingen van deze eenheden bedraagt € 122 miljoen.

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

57

Ten opzichte van voorgaand verslagjaar is de bedrijfswaarde met € 4,8 miljoen gemuteerd. Voor de toelichting op deze mutatie wordt verwezen naar de toelichting op de winst-enverliesrekening. Door de corporatie is een verkoopplan opgesteld waarin 68 onroerende zaken voor verkoop zijn geoormerkt. Naar verwachting zullen 15 woningen binnen één jaar worden verkocht. De verwachte opbrengstwaarde van deze onroerende zaken bedraagt € 1,9 miljoen. Voor de post onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie worden de volgende componenten en afschrijvingstermijnen gehanteerd: – Grond geen afschrijvingen – Opstal lineair 50 jaar – Installaties lineair 20 jaar – Inventaris lineair 20jaar In het boekjaar werd terzake van onroerende zaken in ontwikkeling een bedrag ad € 383.020 aan bouwrente geactiveerd. Bij niet-specifiek gefinancierde nieuwbouwprojecten werd een gemiddelde rentevoet gehanteerd van 4.5 %. Verzekering & zekerheden De materiële vaste activa en de vastgoedbeleggingen zijn verzekerd tegen aanschaf- c.q. voortbrengingskosten. Jaarlijks wordt de verzekerde waarde aangepast aan het indexcijfer voor nieuwbouwwoningen zoals dit door het CBS wordt berekend. Het onroerend goed is nagenoeg in zijn geheel gefinancierd met rijksleningen of met kapitaalmarktleningen onder overheidsgarantie. Er zijn geen hypothecaire zekerheden afgegeven.

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

58

15.3.2

Vastgoedbeleggingen

De mutaties in vastgoedbeleggingen zijn in het navolgende schema samengevat: Commercieel vastgoed in exploitatie

Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden

48

23.218

Totaal

Begin boekjaar Verkrijgings- of vervaardigingsprijs

23.266

Herwaarderingen

-

Cumulatieve afschrijvingen en

-

waardeverminderingen Aangegane verplichtingen Boekwaarde per 31 december 2011

48

Mutaties boekjaar Investeringen

2.734 -

2.734 -

25.952

26.000

1.334

1.334

Desinvesteringen

-

Afschrijvingen

-

Afschrijvingen desinvesteringen Herwaardering

4

1.108-

1.104-

Waardeverminderingen

-

Terugneming waardeverminderingen Overboeking Totaal mutaties

4

226

230

48

24.552

24.600

Einde boekjaar Aanschafwaarde Herwaarderingen Cum. afschrijvingen en waardeveranderingen Aangegane verplichtingen Boekwaarde einde boekjaar

4 52

1.108-

1.104-

2.734

2.734

-

-

26.178

26.230

In de post commercieel vastgoed in exploitatie zijn 4 woningen en 3 panden in het kader van maatschappelijk onroerendgoed garages opgenomen. De geschatte waarde gebaseerd op de meest recente WOZ beschikkingen van deze eenheden bedraagt € 0 miljoen. De actuele waarde gebaseerd op bedrijfswaarde van deze activa bedraagt € 0 miljoen. Ten opzichte van voorgaand verslagjaar is de bedrijfswaarde met € 0 gemuteerd. Voor de toelichting op deze mutatie wordt verwezen naar de toelichting op de winst-en-verliesrekening. Door de corporatie is een verkoopplan opgesteld waarin 68 onroerende zaken voor verkoop zijn geoormerkt. Naar verwachting zullen maximaal 15 woningen binnen één jaar worden verkocht. De verwachte opbrengstwaarde van deze onroerende zaken bedraagt maximaal € 2.309.000. Deze woningen zijn in de bedrijfswaarde reeds tegen hun verwachte exit yield gewaardeerd.

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

59

In de post Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden zijn in totaal 179 verhuureenheden opgenomen. Hiervan zijn 179 verhuureenheden verkocht met een terugkoopplicht en geen woningen met een terugkooprecht. Gebruik wordt gemaakt van contractvormen die de goedkeuring van de Minister hebben. Het grootste deel van de contracten is gebaseerd op het “Verkoop Onder Voorwaarde” principe waarbij sprake is van verleende kortingen op de marktwaarde tussen 15% en 33%.

15.3.3

Financiële vaste activa

Financiële vaste activa Te vorderen BWS-subsidies Deelnemingen

15.3.3

39 -

48 -

Vorderingen op deelnemingen

6.925

6.925

Latente belastingvorderingen

990

244

7.954

7.217

Deelnemingen De deelnemingen hebben per balansdatum een negatieve waarde. Dit is echter geen aanleiding om aan de continuïteit van de deelneming te twijfelen. Gezien de juridische verhoudingen is er geen aanleiding om een voorziening te vormen. De waarde van de deelnemingen is op het enkelvoudige eigen vermogen gecorrigeerd. Vorderingen op deelnemingen Leningen u/g

31-12-2012

31-12-2011

Oorspronkelijke leningen Nieuwe leningen Aflossingen

6.925 -

6.925 -

-

-

Saldo einde boekjaar

6.925

6.925

Dit betreft de langlopende financiering van één van de 100% dochters van de woningbouwvereniging Amerongen.

Latente belastingvorderingen Latente belastingvorderingen

31-12-2012

31-12-2011

Saldo begin boekjaar

244

244

Herwaarderingen

-

-

Toevoegingen

746

-

990

244

Onttrekkingen Saldo einde boekjaar

De latentie is gevormd in verband met fiscaal compensabele verliezen in de jaren 2008 tot en met 2012. De opbouw van de latente belastingclaim is als volgt: Opbouw latente belastingvorderingen nominaal

31-12-2012

Aangifte 2008

743-

Aangifte 2009

3.130-

Aangifte 2010

313-

Concept fiscaal resultaat 2011

516-

Concept fiscaal resultaat 2012

242

Totaal nominale waarde belastingvorderingen

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

4.460-

60

De latentie is gewaarde op basis van de discounted cash flow methode. Daarbij is een rekenrente gehanteerd van 3%. Volgens de meest recente fiscale prognoses worden de verrekenbare verliezen gecompenseerd in de periode 2012 tot en met 2018. Wanneer de verhuurderheffing bij definitieve wetgeving alsnog niet gefiscaliseerd wordt, zal volledige compensatie van de fiscale verliezen reeds voor 2018 optreden.

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

61

15.3.4

Vorderingen

Overige vorderingen

31-12-2012

31-12-2011

-

-

Overige debiteuren Rekening Courant Stichting VOV Debiteuren i.v.m. verkopen

7

7

132

2

Overig

13

Totaal

152

Belastingen en sociale premies

9

31-12-2012

31-12-2011

Vennootschapbelasting

-

-

Loonheffing

-

Pensioenpremie

3

BTW

-

Totaal

130 3

Overlopende activa

13

31-12-2012

143

31-12-2011

Vooruitbetaalde kosten

46

81

Vooruitbetaalde rente

254

279

Te verrekenen service kosten

-

-

Overige Totaal

15.3.5

98

29

398

389

Liquide middelen 31-12-2012

31-12-2011

Liquide middelen Rekening-courant Kas

2

2

BNG/Postbank/ING/Rabo

1.208

633

Totaal liquide middelen

1.210

635

Deze saldi stemmen overeen met de diverse banksaldi ultimo boekjaar.

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

62

Eigen vermogen

15.3.6

Wettelijke en statutaire reserves Overige reserve Saldo begin boekjaar

31-12-2012

31-12-2011

33.559

27.695

- Stelselwijziging 2012 - Overige mutaties - Mutatie conform resultaatbestemming Sub-totaal Bij: negatieve waarde deelnemingen Saldo einde boekjaar

521 2.986

3.964

162

332

36.707

32.512

925

1.047

37.632

33.559

Ultimo 2012 is in totaal € 30.196.000 aan ongerealiseerde herwaarderingen in de overige reserves begrepen (2011: € 27.903.000). In 2012 is € 1.013.000 onttrokken wegen terugname van eerdere toevoegingen, € 2.562.000 onttrokken wegens realisatie (waarvan € 1.692.000 door afschrijvingen en € 870.000 door verkopen) en € 3.215.000 toegevoegd wegens herwaardering ten gunste van het eigen vermogen. Aandeel derden Aandeel derden 31-12-2012

31-12-2011

Saldo begin boekjaar

46

42

Resultaat aandeel derden verslagjaar

30

4

Saldo einde boekjaar

76

46

15.3.7

Kortlopende schulden

Schulden leveranciers Diverse crediteuren

186

272

2.565

3.007

327

307

Vooruit ontvangen huursubsidie

16

16

Nog te betalen kosten

33

29

Vooruit ontvangen huren

21

17

Nog te verrekenen beheercomplexen

83

90

Diversen

41

14

521

473

Rekening courant Deelnemingen Verschuldigd aan BV's i.v.m projecten

Overlopende passiva Niet vervallen rente - geldleningen

Totaal

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

63

15.3.8

Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen

Niet uit de balans blijkende voorwaardelijke verplichtingen Interest Rate Swap In verband met het afdekken van het renterisico heeft de woningbouwvereniging Amerongen in februari 2009 een Interest Rate Swap afgesloten ter hoogte van een bedrag van € 5.000.000,-. Hierdoor betaald de woningbouwvereniging een vaste rente en ontvangt een variabele. De swap loopt van 1 oktober 2010 t/m 4 januari 2049. De te betalen rente bedraagt 3,465%, de te ontvangen rente is gebaseerd op de 3 maands EURIBOR. Deze SWAP heeft per ultimo boekjaar, op basis van doorrekening van de netto contante waarde, een negatieve marktwaarde van € 1,3 miljoen. De SWAP is afgesloten met als enig doel de risico’s terzake de variabele rente-ontwikkeling op een lening met gelijke omvang af te dekken. Er is daarmee sprake van hedge-accounting. Obligo waarborgfonds sociale woningbouw (WSW) Dit betreft de verplichting van Woningbouwvereniging Amerongen om, indien nodig, in de toekomst aan het Waarborgfonds Sociale Woningbouwbouw een bijdrage te leveren. Dit obligo zal door het WSW worden aangesproken indien het risicovermogen van het genoemde Fonds beneden 0,25% van het garantievolume daalt. Het obligo per 31 december 2011 bedraagt 3,85% over het restant gegarandeerde leningsbedrag ad € 26,9 miljoen ofwel € 1,03 miljoen. Leningen en garanties aan het buitenland Medio 2010 heeft Woningbouwvereniging Amerongen gezamenlijk met collega-corporatie Ymere in Amsterdam via het initiatief Dutch Institute for Housing (DIGH) een borg verleend voor een energiebesparingproject in Riga in Letland. De garantie is verstrekt ter grootte van € 274.115. In totaal bedraagt dit 3 promille van het balanstotaal per 1-1-2010. Verplichtingen inzake onderhoud Alle per balansdatum aanwezige verplichtingen ter zake het onderhoud zijn verwerkt in de balans. In 2012 zijn alle gerealiseerde onderhoudsverplichtingen of meer dan 80% gerealiseerde onderhoudsverplichtingen in de balans opgenomen. Niet uitgevoerde werkzaamheden worden in 2013 eerst gecontracteerd en zijn derhalve geen verplichting per balansdatum. Investeringsverplichtingen Met betrekking tot het project Rozenkwekerij is een turnkey-overeenkomst gesloten voor 7 woningen voor een totaal bedrag van € 1,1 miljoen. Hiervan is de grondcomponent van € 340.000 reeds betaald. De verwachting is dat in de loop van 2013 de bouw gestart kan worden. Verder zijn er per balansdatum geen onafgewikkelde verplichtingen inzake nieuwbouw en herstructurering die niet in de balans zijn verwerkt. Met enkele leveranciers zijn doorlopende contracten gesloten, die opgedeeld zijn in fase. Sommige offertes zijn reeds verstrekt en akkoord bevonden, doch de verplichting wordt pas aangegaan bij het starten van de deelopdracht c.q. uitvoering daarvan. Fiscale eenheid vennootschapsbelasting Met uitzondering van Molenbrink B.V. is met alle verbindingen als opgenomen in de waarderingsgrondslagen een fiscale eenheid aangegaan voor de vennootschapsbelasting. Niet uit de balans blijkende voorwaardelijke rechten Voorwaardelijk recht; Bijdrage in de kosten van de renovatie van Napoleonshof, Burg. Van den Boschstraat 44 te Amerongen Bij de aankoop van dit pand is door de Gemeente Utrechtse Heuvelrug een bijdrage toegezegd van € 340.000 in de kosten van de toekomstige renovatie. Voorwaarde daarbij is dat dit monument voor de toekomst behouden blijft. Omdat het nog onduidelijk is wat de toekomstige bestemming van dit pand is zijn ook de kosten van de renovatie nog niet bekend. De huidige gebruiker van het pand is de bibliotheek. De bibliotheek wordt ondergebracht in de nieuwbouw Allemanswaard. Het dus nog enkele jaren voor de renovatie daadwerkelijk van start gaat.

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

64

Toelichting op de enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2012 (x € 1.000)

15.4

15.4.1

Huuropbrengsten 2012

2011

Huren Te ontvangen netto-huur Af:

3.210

3.188

Huurderving - wegens leegstand

2-

- wegens Overige redenen Totaal huren

15.4.2

6-

-

-

3.208

3.182

115

179

14

13

Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf

Geactiveerde productie eigen bedrijf Geactiveerde productie eigen bedrijf

15.4.3

Overige bedrijfsopbrengsten

Overige bedrijfsopbrengsten Overige bedrijfsopbrengsten

15.4.4

Afschrijvingen (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille

Afschrijvingen op materiële vaste activa Afschrijving sociaal vastgoed in exploitatie

2012

2011

1.654

1.468

36

43

1.690

1.511

Afschrijving activa ten dienste van de exploitatie Totaal afschrijving vaste activa

15.4.5

Overige waardeveranderingen (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille

Overige Waardeveranderingen materiële vaste activa Minimumwaarderingsregel materiële vaste activa - mutatie waardering vov woningen - afboeking (onrendabele toppen van) projecten - Terugneming overige waardeveranderingen vorige jaren

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

-

50

480

160-

152-

110-

328

65

15.4.6

Onderhoudslasten

Lasten onderhoud

2012

2011

Klachtenonderhoud

131

102

Mutatieonderhoud

14

17

Contract onderhoud

78

71

Overig onderhoud

65-

-

Af: onderhoudslasten werkapparaat NPO

-

Kosten werk derden en groot materiaal

158

138

Planmatig onderhoud

307

343

Project Asbest

-

-

Totaal lasten onderhoud

465

481

360

349

15.4.7

52-

Lonen, salarissen, sociale lasten en pensioenen

Lonen en salarissen Bruto salarissen Ontvangen ziekengeld

56-

-

Bruto salarissen (incl. ziekengeld)

304

349

Inleenpersoneel

326

445

630

794

Sociale lasten

30

31

Pensioenlasten

62

65

Totaal sociale lasten en pensioenen

92

96

Sociale lasten en pensioenen

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

66

15.4.8

Overige bedrijfslasten

Overige bedrijfslasten Overige personeelskosten

46

87

Huisvestingskosten

59

51

Vergoedingen Raad van Toezicht

26

40

Overige kosten Raad van Toezicht incl. opleidingen

21

32

Bewonersparticipatie/ Huurdersbelangenvereniging

26

75

Accountantskosten

52

45

Algemene kosten

156

177

Belastingen

138

140

22

22

7

7

Servicekosten

176

166

Overige bedrijfslasten

182

289

Totaal overige bedrijfslasten

911

1.131

84

114

Verzekeringen Contributie regionale en landelijke federatie

Specificatie overige bedrijfslasten Advieskosten Dotatie voorziening dubieuze debiteuren

-

-

Kosten leefbaarheid

11

35

Coulance t.o.v. bewoners

13

13

Serviceabonnement

15

18

Heffing prachtwijken

13

40

Overige lasten

46

69

182

289

Totaal

15.4.9

Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille

Mutatie actuele waarde materiële vaste activa Materiële activa in exploitatie VOV woningen Totaal mutatie actuele waarde materiële vaste activa

2.509 601-

307 202-

1.908

105

4

5

Leningen ug

280

280

Geactiveerde rente projecten Rente uitgezette middelen

383

347

5

5

Totaal ontvangen rente

672

637

15.4.10 Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentebaten Rente te vorderen subsidie BWS

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

67

15.4.11 Resultaat deelnemingen Resultaat deelnemingen WBV Amerongen Holding BV

15.5

221-

187-

131.100

131.100

Overige informatie

15.5.1

Bestuurders en commissarissen

Directeur/bestuurder: Drs. J.I.F. Broekhuizen Categorie I Periodiek betaalde beloningen Categorie II Beloningen betaalbaar op termijn

-

-

Categorie III Bij beeïndiging dienstverband

-

-

Categorie IV Bonusbetalingen

-

-

131.100

131.100

6.500

9.400

-

7.400

5.000

7.400

-

4.000

Drs. I.K.L. de Jong MRE

2.500

6.700

Mr. H.J.A. Mesdag

5.000

2.700

Drs. N.C. van Veen

5.000

2.700

24.000

40.300

Vergoedingen Raad van Toezicht R. Cornelisse Mr. M. van Veenendaal Ir. J.P. Stehouwer G. van Rossum

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

68

Overige gegevens

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

70

16 Voorstel resultaatbestemming De resultaatbestemming is vooruitlopend op en onder voorbehoud van de goedkeuring door de raad van toezicht en algemene ledenvergadering reeds in de jaarrekening verwerkt. Het resultaat is toegevoegd aan het eigen vermogen.

17 Gebeurtenissen na balansdatum Het voorgenomen beleid van het huidige kabinet richt zich voor wat betreft de woningcorporaties op een verhuurderheffing en verruiming van het huurbeleid. Dit regeringsbeleid is nog onderdeel van wetsvorming. De verhuurderheffing voor Woningbouwvereniging Amerongen zou voor de jaren 2013-2017 circa € 1,7 miljoen kunnen bedragen op basis van de huidige kennis van de wetsontwikkeling. De betekenis van de verruiming van het inkomensafhankelijke verhuurbeleid wordt berekend op circa € 0,7 miljoen op basis van de huidige kennis over de inkomensverdeling. In paragraaf 15.5 van de jaarrekening is de betekenis hiervan uiteengezet. In het jaarverslag is een uitgebreide toelichting op de kasstroomprojecties opgenomen waarin de effecten van het voorgenomen regeringsbeleid in combinatie met o.a. de saneringssteun zijn verwerkt.

18 Controleverklaring van de onafhankelijk accountant De controleverklaring van de onafhankelijk accountant bij de jaarrekening is op de volgende pagina’s opgenomen.

Woningbouwvereniging Amerongen, Amerongen Jaarrekening 2012

71