In beweging JAARVERSLAG 2004
In beweging. Dat is het thema van dit gezamenlijke jaarverslag 2004 van KVWN & NVA. Het thema sluit nauw aan bij onze core business. Water staat immers nooit stil, stroomt altijd. Het is voortdurend op weg van de ene plaats naar de andere, het zoekt en vindt steeds nieuwe wegen. ‘In beweging’ staat ook voor het proces van vernieuwing en verandering waarin KVWN en NVA zich bevinden. De aanleiding voor dit proces vormen zaken waar veel verenigingen mee te kampen hebben: teruglopende ledenaantallen, vergrijzing en tanende bereidheid om (actief) deel te nemen aan het verenigingsleven. Het doel van het proces is duidelijk: de verenigingen terug op de kaart zetten als aantrekkelijke en stimulerende ontmoetingsplaatsen voor jong én oud, waar waterprofessionals kennis opdoen en ervaringen uitwisselen over actuele wateronderwerpen. In 2004 werden de vernieuwing en verandering steeds concreter en tastbaarder. Het kwam onder meer tot uiting in de onderwerpkeuze van workshops, seminars, congressen en symposia. Naast technisch-inhoudelijke onderwerpen, was er toenemende aandacht voor persoonlijke ontwikkeling op het werk, vaardigheden & competenties, mens & maatschappij. Niet alleen de inhoud van bijeenkomsten veranderde, ook de opzet en vorm. In 2004 gingen regelmatig ‘de stoelen aan de kant’; deelnemers leverden steeds vaker actieve inbreng, onder meer via discussie en debat. KVWN en NVA waren in 2004 grensoverschrijdend bezig. De contacten met de International Water Association werden aangehaald. En de gewenste verjonging kreeg concreet gestalte. KVWN bracht een speciale ledenwerffolder uit; de NVA richtte een jongerenplatform op - waar KVWN-jongeren zich inmiddels bij hebben aangesloten - en lanceerde een speciale jongerensite: www.waterloopbaan.nl. In dit jaarverslag lichten we drie vernieuwende initiatieven uit. Dick Luijendijk vertelt meer over het hoe en waarom van de nieuwe contactgroep Emissiebeheer. Dick is één van de drijvende krachten achter deze groep. Sita Vulto interviewden we over de geboorte van het NVA-jongerenplatform en Frans Schulting komt aan het woord over zijn inspanningen van het afgelopen jaar om beide verenigingen internationaal op de kaart te zetten.
In beweging JAARVERSLAG 2004 Gezamenlijk Jaarverslag 2004 van de Koninklijke Vereniging voor Waterleidingbelangen in Nederland KVWN en de Nederlandse Vereniging voor Waterbeheer NVA.
KVWN, NVA & Waterfederatie KVWN en NVA werken al enkele jaren intensief samen. Deze samenwerking vloeit voort uit het besef dat er in modern, integraal waterbeheer grote raakvlakken bestaan tussen waterketenbeheer en watersysteembeheer, en dat drinkwaterbereiding, drinkwaterdistributie en het transport en de zuivering van afvalwater schakels in dezelfde waterketen zijn. De verenigingen hebben gezamenlijke programmagroepen, contactgroepen en platforms. Hieronder vindt u een kort overzicht van hun activiteiten in 2004. De Waterfederatie, opgericht in 2001, functioneert als de organisatorische spil in de samenwerking. De federatie regelt dat er een bureau is voor beide verenigingen en beheert de gemeenschappelijke ledenadministratie. Ze organiseert en ondersteunt gemeenschappelijke activiteiten, zoals de gezamenlijke najaarsvergadering van NVA en KVWN, en ze brengt een gezamenlijk jaarverslag uit. In 2004 werkte de Waterfederatie aan verdere professionalisering van het bureau. Tevens werd een nieuwe financiële administratie voor beide verenigingen ingevoerd en bracht de Waterfederatie een gezamenlijke ledenlijst en bedrijvengids uit.
PVW onderzoekt ‘glazen plafond’ Het Platform Vrouwen in de Waterwereld (PVW) onderzocht in 2004 in hoeverre sprake is van een ‘glazen plafond’ in de waterwereld: een onzichtbare barrière voor vrouwen om door te stromen naar hogere posities. Het gezamenlijke platform van NVA en KVWN interviewde daarvoor 12 directeuren van waterleidingbedrijven en waterschappen. Ook voerde ze een benchmark uit. De resultaten geven een somber beeld. Het aandeel hoogopgeleide vrouwen bij waterschappen is slechts vijf procent, bij waterbedrijven drie. De watersector kent daarmee samen met de zakelijke dienstverlening de grootste doorstroombelemmering voor vrouwen. Op 11 maart organiseerde PVW een workshop over de rol van emoties bij persoonlijke ontwikkelingen en team- en organisatieontwikkelingen. Sprekers waren Margret van Paassen, auteur van ‘De kracht van kwetsbaarheid’ en Marjolein Hamer, directeur van Bureau Dons. Neurolinguïstisch programmeren: wat is dat en hoe kan het ons helpen in de communicatie met anderen? Deze vragen stonden centraal in de PVW-workshop ‘Relatiebewust Communiceren met NLP’ op 21 oktober. NLP master-practitioner Judith van der Wijk, liet tijdens de workshop zo’n 35 aanwezigen kennismaken met de grondbeginselen van NLP, een model voor intermenselijke communicatie- en veranderingsprocessen.
Seminar over mobiele ICT-toepassingen Het gezamenlijke platform ICT was op 11 mei te gast bij de Tilburgsche Waterleidingmaatschappij. Daar hield men een seminar over de toegevoegde waarde van mobiele ICT-toepassingen in de watersector. Wat kunnen PDA, mobiele telefonie en draadloos internet betekenen voor de watersector? Tijdens het seminar werd vooruitgeblikt naar de mogelijke voordelen, zoals het ter plekke opvragen van GIS-gegevens, overal inzicht in voorraden, het op afstand beheren van installaties en aanzienlijke vermindering van reistijd. Aan het seminar namen meer dan vijftig mensen deel. Internationale excursie: waterbeheer in Spanje Spanje. Een land waar langdurige droogte wordt afgewisseld met korte, hevige neerslagperioden. De vraag naar irrigatiewater is er enorm en de verdamping veel groter dan elders in Europa. Hoe regel je in zo’n land de drinkwatervoorziening, de afvalwaterzuivering, het oppervlaktewater- en grondwaterbeheer? Op die vraag hoopten zo’n dertig KVWN- en NVA-leden een antwoord te vinden tijdens een gezamenlijke excursie naar Spanje, van 17 tot en met 23 oktober. De deelnemers spraken onder meer met vertegenwoordigers van het ministerie van Milieu in Madrid. Verder werden bezoeken gebracht aan waterketenbedrijven in Sevilla en Barcelona. Contactgroep Emissiebeheer discussieert over aanpak run off van wegen Op 8 december organiseerde de nieuwe, gezamenlijke contactgroep Emissiebeheer een bijeenkomst in Utrecht. Tijdens de bijeenkomst werd gesproken over de mogelijkheden voor het aanpakken van verontreinigde waterstromen vanaf wegen. Aanleiding voor de discussie
vormde een rapport van de Commissie Integraal Waterbeheer (CIW) over de aanpak van dit probleem. De bijeenkomst werd bezocht door ruim dertig personen. Watersymposium Najaarsvergadering & watersymposium in teken van wateropleidingen In 1994 brachten VEWIN, Kiwa, KVWN, en NVA hun opleidingsactiviteiten onder bij de Stichting Wateropleidingen. Om dit heugelijke feit te vieren, organiseerden NVA en KVWN i.s.m. de Stichting Wateropleidingen op 26 november een bijzonder watersymposium, in aansluiting op hun gezamenlijke najaarsvergadering. Mr. Paul Reiter, Executive Director van de International Water Association (IWA) gaf zijn visie op de mondiale ontwikkelingen in de sector. Hij ging in op de vraag hoe medewerkers in de sector zich daarop voorbereiden en welke rol personenverenigingen als NVA en KVWN daarbij kunnen spelen. Prof. dr. Annemieke Roobeek, hoogleraar aan de Universiteit van Nyenrode, vertelde meer over de (on)mogelijkheden de watersector te organiseren via netwerken. Directeur Wateropleidingen ir. Agnes Maenhout ging in op de vaardigheden en competenties die waterprofessionals van vandaag en morgen nodig hebben om hun werk goed te kunnen doen. Na de lunch konden de bezoekers een keuze maken uit vijf prikkelende workshops: ‘Waterketenbedrijf: 2008, 2010, 2012 of nooit?’, ‘Afkoppelen, lust of een last?’, ‘Effluent afvalwater nadert drinkwaterkwaliteit’ , ‘Ondernemen in de watersector’ en ‘Burger centraal: één waterloket?’.
KVWN, NVA & Waterfederatie
Tijdschrift H2O De NVA en KVWN geven samen met VEWIN en KIWA H2O uit. H2O is een toonaangevend tijdschrift over watervoorziening en waterbeheer. Leden van beide verenigingen ontvangen dit tijdschrift gratis. De NVA kent jaarlijks een prijs toe voor het beste artikel uit een jaargang door één of meer leden. De prijs voor het beste artikel in de 36ste jaargang ging naar Arnold Lobbrecht, Michelle Talsma, Kees Vonk en Gerrit Hiemstra. Zij schreven een artikel over de mogelijkheden voor het gebruik van hydrologische informatie in het waterbeheer. De jury prees het artikel om de treffende wijze waarop hydrologie en meteorologie in het artikel met elkaar in verband zijn gebracht en vanwege de grote actualiteitswaarde. Aqua for all verwelkomt honderdste lid expertgroep Aqua for All, kortweg A4A, is een gezamenlijke stichting van KVWN en NVA. A4A ondersteunt via Nederlandse NGO’s en hun lokale partners water- en sanitatieprojecten in ontwikkelingslanden. Dat doet ze met geld en expertise. In 2004 was de stichting betrokken bij 35 projecten, voor het merendeel in Afrika en Azië. Er werd in totaal zo’n 1 miljoen euro besteed. NVA- en KVWN-leden ondersteunen A4A als vrijwilliger van de expertgroep. Dat doen ze door projectadvisering, trajectbegeleiding, het geven van gastlessen of vertegenwoordiging op beurzen en symposia. In 2004 verwelkomde A4A het honderdste expertlid. Meer informatie is te vinden op www.aquaforall.nl.
NVA De Nederlandse Vereniging voor Waterbeheer NVA is dé vereniging voor het vergaren en uitwisselen van kennis over het waterbeheer. De NVA wil hiermee bijdragen aan het realiseren van duurzame en robuuste watersystemen die het gewenste grond- en watergebruik mogelijk maken. De vereniging organiseert congressen, symposia, workshops en excursies over een breed scala aan onderwerpen. Deze bijeenkomsten bieden de deelnemers een goede gelegenheid voor het leggen van nieuwe contacten in de waterwereld. De vereniging telde eind 2004 zo’n 3000 leden. Deze zijn vooral werkzaam bij waterschappen en ingenieursbureaus. Seminar ‘Kleine retentie tussen Weichsel en Maas’ Op het seminar ‘Kleine retentie tussen Weichsel en Maas’ werd gesproken over de vraag of het vasthouden en tijdelijk bergen van water een bijdrage kan leveren aan het bestrijden van hoog water. Tijdens de dag, gehouden op 15 april, wisselden NVA-leden en hun collega’s van de Poolse zusterorganisatie kennis en ervaringen uit over de werking van kleine retentie, en over de effecten ervan op de waterhuishouding. Nederland en Polen kampen met soortgelijke waterhuishoudkundige problemen. Het seminar was georganiseerd door de speciale NVAcommissie Twinning Polen, i.s.m. RIZA en het ministerie van Verkeer & Waterstaat.
Jongerenplatform & jongerensite In 2004 werd het NVA-jongerenplaform geïnstalleerd. Dat gebeurde tijdens een door het platform zelf georganiseerde bijeenkomst over de Europese Kaderrichtlijn water, op 16 april. Deelnemers konden luisteren naar enkele sprekers die ingingen op de inhoud en de werking van de richtlijn. Na de pauze was er een forumdiscussie met de zaal. De middag werd omlijst met presentaties van enkele bedrijven en instellingen, werkzaam in het waterbeheer. In 2004 ging ook een speciale website voor jongeren de lucht in: www.waterloopbaan.nl. Beide initiatieven passen in het streven van de NVA meer nieuwe, vooral jonge leden te werven en enthousiast te maken voor haar activiteiten. Studiedag over mogelijkheden voor waterberging op landbouwgronden Waterbeheerders zijn naarstig op zoek naar ruimte om water tijdelijk te bergen in tijden van wateroverlast en watertekort. Landbouwgronden lijken geschikte plekken. Maar kleven er ook bezwaren aan? Dat was de vraag op een studiedag die de NVA in april organiseerde. Tijdens deze dag passeerde een groot aantal praktijkproblemen en mogelijke oplossingen de revue. Symposium over aanpak geurhinder op zuiveringsinstallaties Op 12 mei organiseerde de NVA een symposium over geurhinder bij afvalwaterzuiveringen. Er werd onder meer ingegaan op de vraag hoe je de geuruitstoot beheersbaar kunt maken. Ook werd gesproken over de manieren waarop je het best geurhoudende ventilatielucht van zuiveringsinstallaties kunt behandelen.
Studiedag over Kaderrichtlijn Water en Grondwaterrichtlijn NVA en de Nederlandse Hydrologische Vereniging NHV organiseerden op 26 mei in Zwolle een gezamenlijke studiedag over de hydrologische opgave die voortvloeit uit de implementatie van de Europese Kaderrichtlijn Water en de aanpassing van de Grondwaterrichtlijn. Tijdens de dag werd het verband tussen beide richtlijnen uiteengezet. Tevens werd een link gelegd tussen de richtlijnen, het Gewenste Grond- en Oppervlaktewaterregime (GGOR) en systeemgericht grondwaterbeheer. De ruim honderd deelnemers kregen ook meer informatie over monitoring, grondwaterbescherming, terrestrische en aquatische ecosystemen, de vaststelling van grondwaterlichamen en het omgaan met grondwaterverontreinigingen. Het gezamenlijk organiseren van deze bijeenkomst bleek voor NVA en NHV een leuke en leerzame ervaring. Voorjaarsvergadering & Waterhuisdebat Drie korte inleidingen over prikkelende waterstellingen, gevolgd door een discussie tussen voor- en tegenstanders. Dat waren de ingrediënten van het Waterhuisdebat, dat NVA organiseerde op 4 juni, in aansluiting op de voorjaarsvergadering. Prof. Jan van Helden van de Rijksuniversiteit Groningen was inleider van de stelling dat waterschappen onder toezicht moeten worden gesteld als zij naar aanleiding van de bedrijfsvergelijking hun prestaties onvoldoende verbeteren. Inleider Bert Zoetemeyer van de OVB ging met voor- en tegenstanders in discussie over de stelling ‘De Haringvlietsluizen moeten voor 2015 open!’
NVA
Tot slot was het de beurt aan Govert Geldof van adviesbureau TAUW. Hij leidde de laatste stelling in: ‘Het zichtbaar afvoeren van regenwater vergroot de betrokkenheid van bewoners bij hun leefomgeving’. Voor het Waterhuisdebat had de NVA vijftig toekomstige waterbeheerders van Nederland uitgenodigd. Het ging om 3e en 4e-jaars studenten Waterbeheer van Hogeschool Larenstein uit Velp, het Van Hall Instituut uit Leeuwarden en de Hogeschool Zeeland uit Middelburg. Na afloop van het debat, dat plaatsvond in het Provinciehuis in Arnhem, konden de deelnemers een bezoek brengen aan het nabijgelegen Watermuseum. Symposium over natuurvriendelijk onderhoud waterlopen Op 14 september organiseerde NVA samen met Waterschap Groot Salland een praktijkgericht symposium over natuurvriendelijk onderhoud van waterlopen. Het ging zowel over het gewone slootonderhoud, als over het onderhoud van natuurvriendelijke oevers. Tijdens de dag was er volop gelegenheid kennis en ervaringen uit te wisselen over het onderwerp. Na de lunchpauze trokken de deelnemers het veld in om te kijken hoe Waterschap Groot Salland natuurvriendelijk onderhoud in de praktijk gestalte geeft. Discussiedag over peilbeheer & waterkwaliteit Zijn er mogelijkheden om via ander peilbeheer de waterkwaliteit in droogmakerijen en veenweidegebieden te verbeteren? Die vraag stond centraal tijdens een NVA-discussiedag op 29 oktober, bij het Hoogheemraadschap van Rijnland. Tijdens de dag kwam naar voren dat tegenstrijdige belangen, een verouderd watersysteem en ruimtelijke
claims peilbeheerders weinig speelruimte bieden om maatregelen te nemen ter verbetering van de waterkwaliteit. Tegelijkertijd bieden de uitkomsten van recent afgeronde studies naar de relatie tussen peilbeheer en waterkwaliteit wel degelijk aanknopingspunten voor verbetering. Aan de dag namen zo’n tachtig mensen deel. Symposium over nieuwe zuiveringstechniek Membraanbioreactortechnologie is een veelbelovende nieuwe zuiveringstechniek, waarbij membranen (i.p.v. nabezinktanks) water en zuiveringsslib van elkaar scheiden. Het resultaat: hoge zuiveringsrendementen op een betrekkelijk klein oppervlak. Op 19 november hield de NVA samen met de Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (STOWA) en Waterschap Rivierenland een goedbezocht symposium (ruim honderd deelnemers) over de stand van zaken rond deze techniek en de implementatie ervan in Nederland. Tijdens de dag bleek dat de ontwikkelingen rond MBR de laatste jaren in een stroomversnelling zijn geraakt. MBR-ontwerpen worden steeds beter, ze kunnen steeds hogere debieten aan, de membraanmodules worden steeds goedkoper en het energiegebruik daalt. Tijdens het symposium werden de mogelijkheden van MBR afgezet tegen nageschakelde zandfiltratie. Ook was er aandacht voor de rol die nieuwe zuiveringstechnieken kunnen spelen bij het behalen van ecologische doelstellingen uit de Kaderrichtlijn water. Tevens werd ingegaan op industriële toepassingen van MBR, bijvoorbeeld met het oog op terugwinning van waardevolle grondstoffen en zuivering van proceswater en industrieel afvalwater.
NVA
Regionale secties gaan de grens over Ongeveer 1200 NVA-leden zijn aangesloten bij één van de acht regionale secties. Het sectielidmaatschap is bedoeld voor mensen die uitvoerend werkzaam zijn op afvalwaterzuiveringen en in het waterbeheer. De secties geven voor hun leden zes keer per jaar het tijdschrift Neerslag uit. Daarnaast organiseren ze jaarlijks meerdere activiteiten voor hun leden. De sectie Noord bracht in 2004 een bezoek aan de Duitse pompenfabrikant KSB in Bremen. Overijsselse sectieleden reisden af naar vestigingen van CIBA in Bradford en Grimsby (UK). CIBA is een wereldwijde producent van chemicaliën, onder meer ten behoeve van afvalwaterzuivering. Ook de sectie Gelderland ging in 2004 de grens over. In Parijs bezochten de sectieleden enkele grote afvalwaterzuiveringen en werd een bezoek gebracht aan het rioolmuseum. De sectie Midden Nederland was te gast bij de Berlin Wassergruppe om zich te laten informeren over de drinkwatervoorziening en afvalwaterbehandeling van deze stad. Noord Holland bekeek het boogstuwcomplex van Rijkswaterstaat bij Amerongen en de sectie Zuid Holland bezocht een gasmotorenfabriek in het Oostenrijkse Jenbach en de Afvalwaterzuivering van Salzburg. De sectie Zuid Nederland bracht onder meer een bezoek aan de Kromme Nol, onderdeel van de dijkverhoging in de Betuwe, en aan cementfabriek ENCI in Maastricht. De Koninklijke Vereniging voor Waterleidingbelangen in Nederland KVWN is het kennisplatform voor mensen die werken in de drinkwatervoorziening. De KVWN brengt mensen bij elkaar en stimuleert haar
KVWN leden kennis en ervaringen uit te wisselen en met elkaar te delen. Dit doet de vereniging onder meer door het organiseren van congressen, symposia, workshops en excursies. De KVWN werd in 1899 opgericht en is daarmee een vereniging met een lange en rijke historie. De vereniging telde eind 2044 ongeveer 1250 leden, voornamelijk werkzaam bij waterleidingbedrijven. Voorjaarsvergadering en voorjaarscongres ‘In de ban van Europa’ De jaarlijkse voorjaarsvergadering van de KVWN werd gehouden aan boord van een boot die de deelnemers door de Rotterdamse haven voerde. Tijdens de vergadering, die plaats had op 27 mei, werd een nieuw voorstel goedgekeurd voor nieuwe prijzen. De ‘KVWN Water Ereprijs’ wordt toegekend aan personen die uitzonderlijke verdienste hebben gehad voor de water(leiding)sector. De ‘KVWN Junior Waterprijs’ wordt uitgereikt aan een drinkwaterprofessional die een uitzonderlijke prestatie heeft geleverd op het gebied van innovatie en onderzoek in de drinkwatersector. De ‘Prijs voor Uitzonderlijke Verdienste’ wordt toegekend aan KVWN-leden die zich bijzonder verdienstelijk hebben gemaakt voor de vereniging. In de ban van Europa. Dat was de titel van het congres dat de KVWN samen met waterleidingbedrijf Evides aansluitend op de voorjaarsver-
gadering had georganiseerd. Zo’n tachtig deelnemers bogen zich over de kansen en bedreigingen van Europa voor de watersector. Op het congres werden onder meer enkele Nederlandse Europarlementariërs op originele manier aan de tand gevoeld over het Europese waterbeleid. KVWN Fitterijwedstrijden Van 28 tot en met 30 september werden voor de zesde keer de nationale KVWN Fitterijwedstrijden gehouden. Plaats van handeling was de Aquatech, de internationale waterbeurs in de Amsterdamse RAI. 29 Teams betraden het strijdperk om te laten zien hoe snel ze een buis aan konden boren en een huisinstallatie konden aanleggen. Waterbedrijf Groningen 2, met in hun gelederen enkele oud-kampioenen, zette uiteindelijk de snelste tijd neer: 3.03,52. Zij vertegenwoordigen Nederland bij de wereldkampioenschappen Fitterij 2005 in Engeland. Er was voor de eerste keer ook een speciale damescompetitie, waaraan zes teams deelnamen. Het derde team van Waterbedrijf Amsterdam was de snelste. Themamiddag over Veiligheid en beveiliging De KVWN organiseerde tijdens de Aquatech in Amsterdam een themamiddag over veiligheid en beveiliging met als doel het beveiligingsproces bij waterbedrijven te ondersteunen. De middag was zowel bedoeld voor operationele managers als voor ontwerpers en beleidsmakers. Er waren 52 deelnemers.
Symposium over de menselijke kant van uitbesteden De laatste jaren is er sprake van grote veranderingen bij het uitbesteden van werk door drinkwaterbedrijven. De traditionele contractvorm, waarbij het waterbedrijf zelf of met een adviesbureau het ontwerp en het bestek voor haar rekening neemt en de uitvoering bij een aannemer neerlegt, lijkt te verdwijnen. Nieuwe contractvormen doen hun intrede. Deze stellen andere eisen aan de medewerkers van de waterbedrijven, maar ook aan de aannemers. Dit gegeven vormde voor KVWN aanleiding voor het houden van een symposium over het uitbesteden van werk, op 12 oktober. Tijdens het symposium kwam naar voren dat de kwaliteiten die nodig zijn voor een bepaald werk, niet wezenlijk veranderen. Wel is een verschuiving tussen vereiste kwaliteiten van betrokken partijen zichtbaar. Nieuwe, interactieve website Eind 2004 ging de vernieuwde website van KVWN de lucht in. De site heeft een sterk interactief karakter. Zo kunnen KVWN-leden nieuwsberichten en artikelen toevoegen, en men kan reageren op een prikkelende stelling die iedere maand wordt gepubliceerd.
KVWN
In Beweging:
Van preventie naar emissiebeheer
Maar niet alleen de inhoud moest anders, vonden Luijendijk en de zijnen. Ook de opzet en vorm. Het resultaat: informele bijeenkomsten over concrete, actuele onderwerpen die beginnen aan het eind van de werkdag , maar ruim voor het achtuurjournaal zijn afgelopen. Dick: “Het moeten bijeenkomsten worden waar het bruist en borrelt, met spraakmakende sprekers en boeiende discussies.” De eerste bijeenkomsten nieuwe stijl smaakten in ieder geval naar meer. In december 2004 vond een bijeenkomst plaats over de problemen rondom run off van wegen. En afgelopen april werd van gedachten gewisseld over de gevolgen van de brand bij bandenfabrikant Vredestein voor het waterbeheer en de drinkwatervoorziening.
“De NVA? Dat was vroeger de club waar je als afvalwaterbehandelaar beslist bij wilde horen,” zegt Dick Luijendijk zonder een spoortje weemoed. “Daar gebeurde het, daar werden in het begin van de jaren zeventig interessante discussies gevoerd over de vraag hoe we in Nederland de waterverontreiniging te lijf moest gaan en hoe de nieuwe Wet verontreiniging oppervlaktewateren eruit moest zien.” De uiteenlopende herkomst van NVA-leden (overheid, bedrijfsleven, onderzoeksinstellingen, adviesbureaus) stond daarbij volgens Dick garant voor goede inhoudelijke gesprekken. Die ledenmix heeft de NVA nog steeds, maar de opiniërende, meningsvormende rol van de vereniging op het gebied van het passieve waterkwaliteitsbeheer verdween uit het zicht. Dat moest veranderen, vond Luijendijk toen zijn eigen contactgroep Preventie een paar jaar geleden een zachte landing dreigde te maken. Het onderwerp preventie verdween met de economische recessie uit de agenda’s van overheid en bedrijfsleven. Het was ineens niet meer urgent, er werd slechts teruggevallen op de wettelijke verplichtingen. Luijendijk: “We gingen bij onszelf te rade. Moeten we verder, willen we verder en hoe dan? Er bleek namelijk wel degelijk behoefte aan kennisoverdracht en -ontwikkeling. Uiteindelijk vonden we nieuwe wegen.
Foto: AxiPress
DICK LUIJENDIJK
Dick Luijendijk was jarenlang werkzaam bij het RIZA, waar hij diverse functies bekleedde op het gebied van afvalwaterbehandeling. Inmiddels is hij gestopt met werken, maar hij is nog altijd actief als lid van de NVA. Luijendijk is één van de drijvende krachten achter de nieuwe contactgroep Emissiebeheer, een gezamenlijk initiatief van NVA- en KVWN-leden.
We hebben het werkveld van de contactgroep verbreed naar emissiebeheer, een onderwerp dat – mede gezien internationale ontwikkelingen – politiek-bestuurlijk volop in de schijnwerpers staat. Denk aan de Kaderrichtlijn water.”
De geboor te van een jongerenplatform
SITA VULTO
Wat heeft de NVA jongeren te bieden? Meer dan genoeg, concludeerden vier jonge mensen tijdens hun bezoek aan de voorjaarsvergadering in 2003. Toch moesten ze hard zoeken naar leeftijdsgenoten, want het ‘grijze-pakkengehalte’ vonden ze wel erg hoog. Kortom: hoog tijd voor actie. Sita Vulto heeft haar bachelordiploma Internationaal Waterbeheer op zak en volgt momenteel de mastersopleiding Fysische Geografie aan de Rijksuniversiteit van Utrecht. Twee jaar geleden werd ze meegenomen naar de NVA-voorjaarsvergadering door broer Vincent – die zelf aquatische ecotechnologie studeerde – en enkele studiegenoten, Sjors en Martine. “We kwamen daar al snel tot de slotsom dat we, als jongeren, veruit in de minderheid waren. Dat vonden we jammer, want de vereniging heeft naar ons idee ook jongeren veel te bieden. We zijn direct op bestuurslid Florrie de Pater afgestapt met de vraag of wij iets konden doen om verjonging binnen de NVA tot stand te brengen. Florrie stelde ons voor aan Bas van der Wal die al met het onderwerp bezig was. Er kwamen op dat moment twee dingen prachtig samen.” De vier voerden de maanden erna gesprekken met het bestuur om te kijken welke ideeën er leefden om meer jongeren bij de NVA te betrekken. Op 15 april 2004 beleefde het jongerenplatform zijn vuurdoop. Meer dan 120 jonge waterprofessionals gingen met elkaar in gesprek over de Europese Kaderrichtlijn Water. Sita: “We kregen tijdens deze bijeenkomst veel bijval voor ons initiatief. Mensen boden zich spontaan aan om actief te worden in het platform.”
Dit voorjaar organiseerde het platform een bijeenkomst over stedelijk waterbeheer, getiteld ‘Stad (z)onder water’. Het laatste wapenfeit diende zich onlangs aan, toen KVWN-jongeren zich aansloten bij het platform. Daarmee is het een gezamenlijk initiatief geworden. Sita is duidelijk over de bedoelingen van het platform: “We willen laagdrempelige, interactieve en niet te vergeten: betaalbare bijeenkomsten organiseren voor jongeren. De bijeenkomsten moeten inhoudelijk interessant zijn en ze moeten fungeren als ontmoetingsplaatsen, plekken waar jongeren met elkaar en met oudere professionals kennis en ervaringen kunnen uitwisselen.” Het platform benadert haar doelgroep onder meer via speciale ambassadeurs: docenten op hogescholen en universiteiten die wateropleidingen geven. Sita: “Zij brengen onze activiteiten onder de aandacht van hun studenten. Ook werven we via jongerenverenigingen van onderzoeksbureaus, zoals jong DHV.” De activiteiten van het jongerenplatform zijn in principe bedoeld voor NVA- en KVWN-leden tot 35 jaar. Voor hen geldt ook een speciaal platformtarief. Toch komt er geen bordje ‘Verboden toegang voor 35-plussers’ op de deur van het platform te hangen. Ook oudere jongeren – mits jong van geest – zijn van harte welkom, zegt Sita lachend. Maar daarvoor moeten ze dan wel dieper in de buidel tasten...
Foto: Sandra de Wolff
In Beweging:
In Beweging:
Een beetje meer LAWAAI in de vereniging
Volgens Sjef kan de KVWN zich met de nieuwe koers terug op de kaart te zetten: “Ik ben ervan overtuigd dat we mensen wakker kunnen maken. Onze initiatieven lijken aan te slaan. Maar we zijn natuurlijk zelf nog zoekende. Het is een kwestie van de lange adem. We moeten niet over een jaar tegen elkaar zeggen: het is niks geworden, en dan weer met wat anders komen. Ik hoop dat bedrijven ook meer oog krijgen voor wat we momenteel doen. Want de visies en opinies die we binnen de vereniging ontwikkelen, nemen onze leden natuurlijk mee naar hun werk. En daarmee kunnen ze op hun beurt de bedrijven helpen bij visievorming en strategiebepaling.”
Het lidmaatschap van de KVWN was ooit vanzelfsprekend als je bij een waterleidingbedrijf ging werken. De baas maakte je lid en betaalde de contributie. Anno 2005 is dat meestal niet meer zo. Bovendien zijn er tegenwoordig duizend en één dingen waar je je vrije tijd aan kunt besteden. De KVWN is er slechts één van. En die moet ook nog eens hevig concurreren met andere aanbieders van workshops, symposia en congressen. Oudgediende Sjef Ernes, al twintig jaar werkzaam in de watersector, is zich terdege bewust van het feit dat het steeds lastiger wordt nieuwkomers te porren voor de vereniging. Maar hij is niet pessimistisch over het voortbestaan. Integendeel: “Ik heb persoonlijk veel te danken aan de KVWN. Ik heb me kunnen schaven en scherpen aan het oordeel van collega’s in de sector. Ik heb er een enorm netwerk door gekregen. Dat is onbetaalbaar.” Sjef vindt dan ook dat de KVWN de juiste keuze heeft gemaakt door persoonlijke ontwikkeling te kiezen als leidraad voor het functioneren van de vereniging. Dat gaat onder meer gebeuren via training en coaching van leden door leden. En er komt meer aandacht voor opinievorming en meningsuiting. Dat laatste is een taak voor de commissie Strategie en Ontwikkeling, waar Sjef deel van uitmaakt: “In 2004 zijn
Foto: Sandra de Wolff
SJEF ERNES
Werktuigbouwkundige Sjef Ernes is directeur van de stichting Aqua for All, een gezamenlijk initiatief van KVWA en NVA. Sjef is daarnaast al jaren enthousiast KVWN-lid. Momenteel probeert hij met de Commissie Strategie & Ontwikkeling ‘wat meer lawaai in de vereniging te brengen’.
we als experiment een emaildiscussie gestart over maatschappelijk verantwoord ondernemen. Ook hebben we ter voorbereiding van het voorjaarscongres ‘In de ban van Europa’ samen met Waterforum Online een aantal prikkelende stellingen op het internet geplaatst waarop mensen konden reageren. We gaan nu enkele laagdrempelige bijeenkomsten organiseren over prikkelende onderwerpen.”
Oktober 2005
M
D
W
D
V
Z
Z
WK
26
27
28
29
30
1
2
39
3
4
5
6
7
8
9
40
10
11
12
13
14
15
16
41
17
18
19
20
21
22
23
42
24
25
26
27
28
29
30
43
31
1
2
3
4
5
6
44
November 2005
M
D
W
D
V
Z
Z
WK
31
1
2
3
4
5
6
44
7
8
9
10
11
12
13
45
14
15
16
17
18
19
20
46
21
22
23
24
25
26
27
47
28
29
30
1
2
3
4
48
December 2005
M
D
W
D
V
Z
Z
WK
28
29
30
1
2
3
4
48
5
6
7
8
9
10
11
49
12
13
14
15
16
17
18
50
19
20
21
22
23
24
25
51
26
27
28
29
30
31
1
52
Januari 2006
M
D
W
D
V
Z
Z
WK
26
27
28
29
30
31
1
52
2
3
4
5
6
7
8
1
9
10
11
12
13
14
15
2
16
17
18
19
20
21
22
3
23
24
25
26
27
28
29
4
30
31
1
2
3
4
5
5
Februari 2006
M
D
W
D
V
Z
Z
WK
30
31
1
2
3
4
5
5
6
7
8
9
10
11
12
6
13
14
15
16
17
18
19
7
20
21
22
23
24
25
26
8
27
28
1
2
3
4
5
9
Maar t 2006
M
D
W
D
V
Z
Z
WK
27
28
1
2
3
4
5
9
6
7
8
9
10
11
12
10
13
14
15
16
17
18
19
11
20
21
22
23
24
25
26
12
27
28
29
30
31
1
2
13
April 2006
M
D
W
D
V
Z
Z
WK
27
28
29
30
31
1
2
13
3
4
5
6
7
8
9
14
10
11
12
13
14
15
16
15
17
18
19
20
21
22
23
16
24
25
26
27
28
29
30
17
Mei 2006
M
D
W
D
V
Z
Z
WK
1
2
3
4
5
6
7
18
8
9
10
11
12
13
14
19
15
16
17
18
19
20
21
20
22
23
24
25
26
27
28
21
29
30
31
1
2
3
4
22
Juni 2006
M
D
W
D
V
Z
Z
WK
29
30
31
1
2
3
4
22
5
6
7
8
9
10
11
23
12
13
14
15
16
17
18
24
19
20
21
22
23
24
25
25
26
27
28
29
30
1
2
26
Juli 2006
M
D
W
D
V
Z
Z
WK
26
27
28
29
30
1
2
26
3
4
5
6
7
8
9
27
10
11
12
13
14
15
16
28
17
18
19
20
21
22
23
29
24
25
26
27
28
29
30
30
31
1
2
3
4
5
6
31
Augustus 2006
M
D
W
D
V
Z
Z
WK
31
1
2
3
4
5
6
31
7
8
9
10
11
12
13
32
14
15
16
17
18
19
20
33
21
22
23
24
25
26
27
34
28
29
30
31
1
2
3
35
September 2006
M
D
W
D
V
Z
Z
WK
28
29
30
31
1
2
3
35
4
5
6
7
8
9
10
36
11
12
13
14
15
16
17
37
18
19
20
21
22
23
24
38
25
26
27
28
29
30
1
39
Oktober 2006
M
D
W
D
V
Z
Z
WK
25
26
27
28
29
30
1
39
2
3
4
5
6
7
8
40
9
10
11
12
13
14
15
41
16
17
18
19
20
21
22
42
23
24
25
26
27
28
29
43
30
31
1
2
3
4
5
44
November 2006
M
D
W
D
V
Z
Z
WK
30
31
1
2
3
4
5
44
6
7
8
9
10
11
12
45
13
14
15
16
17
18
19
46
20
21
22
23
24
25
26
47
27
28
29
30
1
2
3
48
December 2006
M
D
W
D
V
Z
Z
WK
27
28
29
30
1
2
3
48
4
5
6
7
8
9
10
49
11
12
13
14
15
16
17
50
18
19
20
21
22
23
24
51
25
26
27
28
29
30
31
52
KVWN www.kvwn.nl
[email protected] NVA www.nva.net
[email protected] KVWN, NVA en Waterfederatie Sir Winston Churchillaan 273 2288 EA Rijswijk Postbus 70 2280 AB Rijswijk T 070 41 44 778 F 070 41 44 420 www.waterfederatie.nl
[email protected]
Tekst: Bert-Jan van Weeren Vormgeving: De Zaak Launspach Fotografie: Sandra de Wolff AxiPress Photodisc Creative Collection Druk: xxxx
