Jaarverslag 2012 Wonen Zuidwest Friesland

Jaarverslag 2012

Jaarverslag 2012

Jaarverslag 2012  Wonen Zuidwest Friesland

Stichting Wonen Zuidwest Friesland Eigen Haard 3, 8561 EX Postbus 29, 8560 AA Balk Telefoon (0514) 608080 Fax (0514) 608050 [email protected] www.zuidwestfriesland.nl

Gemeente van vestiging:

Gemeente Gaasterlân-Sleat

Werkgebied in gemeenten:

Gaasterlân-Sleat, Skarsterlân, Súdwest Fryslân en Littenseradiel

Opgericht als stichting:

29 december 2006

Toegelaten bij KB nr. 82:

13 januari 1919

Inschrijving Kamer van Koophandel en Fabrieken in Leeuwarden:

23 maart 1961, nr. 01031646

Laatste statutenwijziging:

11 juni 2012

Brancheorganisatie:

lid van Aedes (nr. 100216)

Registratie MVROM: Inschrijving in Nationaal Register

nr. L-0676

Volkshuisvestingsinstellingen:

nr. L-1090

Raad van Toezicht Dhr. T.O. Hettinga, voorzitter Dhr. R. Post, vice-voorzitter Dhr. Y. Kooistra, lid Dhr. M. de Vries, lid Mevr. P. Schuurman, lid

Bestuur en organisatie Drs. J. Huisman, directeur-bestuurder Dhr. R.R. Wielenga, hoofd Woondiensten Dhr. F. Berg, hoofd Financiën, Planning en Controle

Jaarverslag 2012  Wonen Zuidwest Friesland

Inhoudsopgave

Voorwoord

6

Jaarverslag

7

Hoofdstuk 1

Algemene ontwikkelingen

8

Hoofdstuk 2

Verantwoording Bestuur en Toezicht

10

Hoofdstuk 3

Personeel en Organisatie

17

Volkshuisvestingsverslag

21

Hoofdstuk 4

Woningbezit

22

Hoofdstuk 5

Kwaliteit van het bezit

25

Hoofdstuk 6

Huurbeleid

31

Hoofdstuk 7

Betrekken bewoners bij beleid en beheer

33

Hoofdstuk 8

Leefbaarheid

34

Hoofdstuk 9

Wonen, zorg en welzijn

35

Hoofdstuk 10

Financieel beleid en beheer

36

Jaarrekening

47

Hoofdstuk 11

Geconsolideerde jaarrekening

48

Hoofdstuk 12

Enkelvoudige jaarrekening

76

Hoofdstuk 13

Overige gegevens

81

Jaarverslag 2012  Voorwoord 6

Passend wonen Missie Wonen Zuidwest Friesland levert op een klantgerichte wijze, goede, betaalbare en duurzame woningen aan de sociale doelgroep in een prettige en vitale woonomgeving in Zuidwest Friesland. De kern van de missie is: - klantgericht; - goed, betaalbaar en duurzaam; - sociale doelgroep; - prettige en vitale woonomgeving.

Visie Wonen Zuidwest Friesland wil vanuit een lokale verankering en een maatschappelijke verantwoording dicht bij haar klanten staan. Het zorgen voor kwalitatief hoogwaardige en betaalbare huisvesting staat daarbij centraal. Extra aandacht gaat uit naar kwetsbare groepen in de samenleving, waaronder ouderen, jongeren, ontheemden en mensen met een beperking.

Ons motto Fantastisch Betaalbaar Wonen!

Voor u ligt het jaarverslag 2012 van Wonen Zuidwest Friesland uit Balk. Het beschrijft de belangrijkste ontwikkelingen en resultaten van onze organisatie over 2012. Wonen Zuidwest Friesland bestaat al bijna 100 jaar en in die periode hebben wij ons doel altijd helder voor ogen gehouden. Wij willen mensen helpen in hun woonbehoefte wanneer zij dat zelf niet kunnen.

Dit jaarverslag is een van de communicatiemiddelen van onze organisatie. Wij ontvangen graag uw reactie en suggestie voor toekomstige uitgaven.

Drs. J. Huisman directeur-bestuurder

Jaarverslag 2012  Jaarverslag 7

Jaarverslag

Hoofdstuk 1 -

Algemene ontwikkelingen Wonen is lokaal

Hoofdstuk 2 -

Verantwoording Bestuur en Toezicht Verslag van het bestuur Verslag Raad van Toezicht

Hoofdstuk 3 -

Personeel en Organisatie Investeren in menselijk kapitaal Verslag van de Ondernemingsraad

Binnentuin “De Hosta” te Workum

Hoofdstuk 1  Algemene ontwikkelingen 8

“Fantastisch Betaalbaar Wonen” is het motto van Wonen Zuidwest Friesland. Kwaliteit van de woningvoorraad en van onze dienstverlening zijn belangrijke speerpunten van ons beleid. Daarnaast vinden wij het belangrijk dat de woningen bereikbaar zijn en blijven voor de primaire doelgroep. Wel maken wij ons zorgen of dit beleid in de toekomst kan worden voortgezet. Politieke maatregelen zorgen ervoor dat de investeringscapaciteit van corporaties onder druk staat. Dit heeft geleid tot noodzakelijke bezuinigingen bij corporaties om de bedrijfscontinuïteit te kunnen blijven waarborgen. De politieke maatregelen komen de kwaliteit in de sector niet ten goede.

Wonen is lokaal Wonen Zuidwest Friesland ziet wonen als een lokale aangelegenheid. Gemeenten, corporaties en huurdersverenigingen weten hoe de lokale woningmarkt werkt en zijn bekend met de wensen van de huurder. Het is dan ook goed dat de verantwoordelijkheden hieromtrent meer op lokaal niveau komen te liggen en minder op landelijk niveau. De landelijke overheid zou zich niet op detailniveau met wonen moeten bemoeien, dat kun je beter lokaal regelen. Fantastisch Betaalbaar Wonen Op regionaal niveau hebben we te maken met ontgroening, vergrijzing en krimp. Voor het rijk, de provincies, gemeenten, corporaties en marktpartijen is het nu zaak te investeren in hoogwaardige kwaliteit, om zodoende “buitenkansjes” te creëren. Samenwerken is daarbij het devies voor de komende periode. Voor Wonen Zuidwest Friesland ligt de nadruk op het realiseren van Fantastisch Betaalbaar Wonen, wat ook ons motto is. Kwaliteit loopt als een rode draad door onze organisatie. De kwaliteitsontwikkeling van de woningvoorraad en van onze dienstverlening is onveranderd een aandachtspunt. Evenals de betaalbaarheid van wonen. De kwaliteit van ons woningbezit moet daarnaast blijven aansluiten op de behoefte van de doelgroep. Aangezien wij voornamelijk levensloopgeschikt bouwen, komen wij tegemoet aan de wensen van zowel jongeren als ouderen. Met het oog op de krimp en de vergrijzing – die rond 2040 haar hoogtepunt zal bereiken – is er de komende jaren nog volop werk aan de winkel. Maatschappelijk ondernemen Wonen Zuidwest Friesland is een maatschappelijke organisatie. Wij staan dicht bij onze huurders en zijn nauw met hen verbonden. Wij bieden goede betaalbare woningen aan degenen die daarin niet zelf kunnen voorzien en doen dit vanuit een kwalitatief hoog serviceniveau. Wonen Zuidwest Friesland neemt haar verantwoordelijkheid op het gebied van leefbaarheid. Of er sprake is van leefbaarheid wordt grotendeels bepaald door de woonbeleving van de bewoners. Zijn zij tevreden met de kwaliteit van hun directe woonen leefomgeving dan doen wij ons werk als maatschappelijk ondernemer goed. In de bedrijfsvergelijking ‘Corporatie in Perspectief’ van het Centraal Fonds Volkshuisvesting scoren wij goed in vergelijking met het referentie en landelijk gemiddelde. In onze optiek zijn wij dan ook een gezonde, maatschappelijke onderneming. Overleg belanghouders De belanghouders van Wonen Zuidwest Friesland zijn partijen waarmee we goed samenwerken en waarmee we wederzijdse belangen delen. Onze belangrijkste stakeholders zijn de huurdersvereniging, overheid, bestuurders van plaatselijke belangen, seniorenorganisaties en zorgorganisaties. Bij het vaststellen van ons beleid hebben wij bepaalde spelers in het vizier van wie wij graag zien dat zij een rol spelen bij het tot stand komen van het beleid. Daarnaast proberen wij concreet invulling te geven aan de wensen van onze belanghouders.

Hoofdstuk 1  Algemene ontwikkelingen 9

Prestatieafspraken gemeenten Gemeente Skarsterlân Samen met Accolade zijn met de gemeente Skarsterlân prestatieafspraken gemaakt voor de periode 2010-2015. De partijen beschouwen elkaar als partners in het vervullen van de woningbouwopgave in de gemeente Skarsterlân. Uitgaande van de eigen verantwoordelijkheid, positie en bevoegdheden wordt op verschillende punten samengewerkt. De inhoudelijke afspraken zijn vastgelegd in het document Prestatieafspraken Wonen Skarsterlân 2010-2015 dat door betrokken partijen is ondertekend. Gemeente Gaasterlân-Sleat Eind 2012 is met de gemeente Gaasterlân-Sleat een prestatieovereenkomst getekend. Vanwege de gemeentelijke herindeling geldt deze overeenkomst tot 2016. Partijen beschouwen elkaar als partner in het wonen en over verschillende onderwerpen zijn afspraken gemaakt. Gemeente Súdwest Fryslân In 2012 is samen met de collega-corporaties een start gemaakt om prestatieafspraken met de gemeente Súdwest Fryslân te maken. Gezien de huidige ontwikkelingen, waaruit blijkt dat “willen” en “kunnen” twee verschillende zaken zijn, is er besloten dat wij geen traditionele afspraken met elkaar gaan maken. De afspraken zullen gaan over het proces van samenwerken en sociale aspecten. Partijen beschouwen elkaar als “vitale coalitie”, die goed samenwerkt, slagvaardig handelt en snel kan schakelen.

Governancecode Woningcorporaties en AedesCode De kerntaak van een interne toezichthouder is het zorgen voor goed ondernemingsbestuur en het houden van goed toezicht daarop. Hierover moet op een heldere en inzichtelijke wijze verslag worden gedaan zodat ook andere belanghebbenden en externe toezichthouders hun oordeel kunnen vormen over de kwaliteit van Wonen Zuidwest Friesland. De Raad van Toezicht werkt conform de AedesCode en onderschrijft de principes en bepalingen uit de Governancecode Woningcorporaties. De codes benoemen kwaliteitseisen, waarden, normen en regels die Wonen Zuidwest Friesland bij haar functioneren zowel intern als extern hanteert en waarop wij aanspreekbaar zijn. Doel van de Governancecode is het vaststellen van normen voor een goed bestuur en toezicht, transparantie, externe verantwoording en financiële beheersing. Door ons als organisatie te binden aan de AedesCode laten we zien waarvoor Wonen Zuidwest Friesland staat, waarop we aanspreekbaar zijn, dat we kwaliteit bieden en dat we ons willen verantwoorden naar de omgeving waarin we opereren. De uitwerking van de Governancecode en AedesCode binnen Wonen Zuidwest Friesland is beschreven in onderstaande documenten: - Governance Code Wonen Zuidwest Friesland; - Integriteitscode Wonen Zuidwest Friesland; - Klokkenluiderregeling Wonen Zuidwest Friesland. De toepassing van deze codes leidt tot een werkwijze die gericht is op de verantwoordingsstructuur en het calculeren van risico’s. De raad is daarbij alert of er sprake is van tegenstrijdige belangen. Voor de concrete invulling verwijzen wij naar het verslag van de Raad van Toezicht in dit jaarverslag.

Hoofdstuk 2  Verantwoording Bestuur en Toezicht 10

Verslag van het bestuur Het bestuur is belast met het besturen van de woningcorporatie en legt verantwoording af aan de Raad van Toezicht.

Het bestuur is belast met het besturen van de woningcorporatie, hetgeen onder meer inhoudt dat het bestuur verantwoordelijk is voor: - de realisatie van de doelstellingen van de woningcorporatie; - de strategie; - de financiering; - het beleid; - de resultatenontwikkeling; - het beleid ten aanzien van deelnemingen van de corporatie. Het bestuur legt hierover verantwoording af aan de Raad van Toezicht. Het bestuur richt zich bij de vervulling van zijn taak naar het belang van de woningcorporatie in het licht van haar volkshuisvestelijke en maatschappelijke doelstelling en weegt daartoe de in aanmerking komende belangen van bij de woningcorporatie betrokkenen af. Het bestuur verschaft de Raad van Toezicht tijdig de informatie die nodig is voor de uitoefening van de taak van de Raad van Toezicht. Het bestuur is verantwoordelijk voor de naleving van alle relevante weten regelgeving en voor het beheersen van de risico’s verbonden aan de activiteiten van de woningcorporatie. Het bestuur rapporteert hierover aan en bespreekt de interne risicobeheersingsen controlesystemen met de Raad van Toezicht. Samenstelling bestuur Het bestuur van Wonen Zuidwest Friesland is een eenhoofdig bestuur. De bestuurder is tevens directeur. Het bestuur bestaat uit de directeur-bestuurder drs. J. Huisman (1960), sinds augustus 1996 voor onbepaalde tijd in dienst van Stichting Wonen Zuidwest Friesland. Doelstellingen, strategie en randvoorwaarden De raad van Toezicht heeft haar goedkeuring verleend aan de beleidsbegroting 2012. In dit verslag is uiteengezet in hoeverre deze doelstellingen ook daadwerkelijk zijn gerealiseerd.


Horizontale dialoog Wonen Zuidwest Friesland heeft haar belanghebbenden met betrekking tot de maatschappelijke en volkshuisvestelijke missie en doelstellingen als volgt benoemd: - bewoners (klanten, zijnde huidige of toekomstige afnemers van producten en diensten, en andere burgers) en hun vertegenwoordigers; - relevante overheden en hun instellingen op gemeentelijk en regionaal niveau; - maatschappelijke organisaties op het terrein van zorg, welzijn, onderwijs en veiligheid; - collega-corporaties. In 2012 is op velerlei wijze gecommuniceerd met voormelde belangenhouders. Interne risicobeheersingsen controlesystemen Risicobeheersing Het bestuur van Wonen Zuidwest Friesland is verantwoordelijk voor de interne risicobeheersingsen controlesystemen, voor het actief managen van de strategische, financiële en operationele risico’s, en voor het beperken van de impact van mogelijke incidenten. Strategische risico’s De strategische risico’s die Wonen Zuidwest Friesland loopt zijn in veel gevallen tamelijk abstract en lastig kwantificeerbaar. Onderstaand is een opsomming gegeven van de meest in het oog springende strategische risico’s: - demografische ontwikkelingen (ontgroening, vergrijzing en krimp van de bevolking); - veranderende behoefte van de klant; - handelen in strijd met de vigerende wet en regelgeving; - niet halen van de opgave nieuwbouw en renovatie; - veranderende weten regelgeving van de financiering van de zorg; - kwalitatief en kwantitatief personeelsbestand; - niet integer handelen van bestuur en medewerkers.

Wonen Zuidwest Friesland is zich bewust van deze risico’s en deze worden intern besproken en waar mogelijk zijn beheersinstrumenten geformuleerd. Financiële en operationele risico’s Bij de financiële en operationele risico’s gaat het om de gevaren die samenhangen met de dagelijkse activiteiten bij Wonen Zuidwest Friesland. Om deze gevaren structureel onderdeel te laten zijn van de sturing en beheersing van Wonen Zuidwest Friesland zijn de processen beschreven in een systeem van Administratieve Organisatie en Interne Controle. Periodiek wordt hierover het bestuur en de Raad van Toezicht geïnformeerd. Controlesystemen Het bestuur is verantwoordelijk voor het ontwerp, de implementatie en de werking van de interne risicobeheersingsen controlesystemen. Deze omvatten beleidsvorming, processen, taken, het beïnvloeden van gedrag en andere aspecten van de organisatie die het mogelijk maken de doelstellingen te realiseren en potentieel wezenlijke fouten, verliezen of fraude of de overtreding van wetten en regelgeving te voorkomen, dan wel vroegtijdig te signaleren. Ook adequate en effectieve risicobeheersingsen controlesystemen bieden echter nooit een absolute garantie voor het realiseren van de ondernemingsdoelstellingen, noch kunnen zij wezenlijke fouten, verliezen, fraude of de overtreding van wetten en regelgeving volledig voorkomen. De bevindingen van de interne controle worden jaarlijks gedetailleerd vastgelegd en worden gebruikt als input ter verbetering van de administratieve organisatie en de interne controle. De belangrijkste componenten van onze interne risicobeheersingsen controlesystemen in het verslagjaar waren: - regelmatige risicoanalyses van de operationele en financiële doelstellingen van de woningcorporatie; - integriteitsbeleid (o.a. middels werkoverleg); - integriteitscode; - handleidingen voor de inrichting van de financiële verslaggeving, alsmede voor de opstelling daarvan te volgen procedures; - een systeem van periodiek monitoring en rapportering.


Externe accountant De externe accountant is benoemd door de Raad van Toezicht. De externe accountant heeft in het verslagjaar het gedeelte van de vergadering van de Raad van Toezicht bijgewoond, waarin het verslag van de externe accountant over het onderzoek van de jaarrekening werd besproken en waarin werd besloten over de goedkeuring van de betrokken jaarrekening. De externe accountant is tijdens deze vergadering over zijn verklaring over de getrouwheid van de jaarrekening bevraagd door de Raad van Toezicht. Visitatie Wonen Zuidwest Friesland heeft zich in 2011 laten visiteren door een onafhankelijke visitatiecommissie. De bevindingen van de commissie zijn in 2012 uitgebracht. Namens het bestuur, Drs. J. Huisman, Directeur-bestuurder

Verslag van de Raad van Toezicht In dit jaarverslag legt de RvT, als onderdeel van een maatschappelijk ondernemende organisatie, publiekelijk verantwoording af over de wijze waarop zij invulling heeft gegeven aan de uitvoering van haar taken en bevoegdheden in 2012. De RvT heeft statutair tot taak toezicht te houden op het beleid van het bestuur van en op de algemene gang van zaken binnen de woningcorporatie Wonen Zuidwest Friesland en de met haar verbonden onderneming en staat daarnaast het bestuur met raad ter zijde. De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de RvT zijn in artikel 17 van de statuten van Stichting Wonen Zuidwest Friesland omschreven. Een en ander is verder uitgewerkt in het reglement voor de RvT van d.d. 8 maart 2010 (zie www.zuidwestfriesland.nl). Volkshuisvestelijke doelen De RvT is tevreden over de in 2012 behaalde volkshuisvestelijke doelen. Een deel van de bestaande voorraad is opgeknapt en de corporatie scoort nog steeds zeer hoog wat betreft de dienstverlening aan huurders. De RvT constateert met tevredenheid dat de bedrijfskosten van Wonen Zuidwest Friesland aanmerkelijk lager zijn dan gemiddeld en lager dan vergelijkbare corporaties. Doordat deze kosten laag worden gehouden, is er meer geld beschikbaar voor de volkshuisvestelijke doelen. Risico´s en ontwikkelingen De financiële en juridische risico´s zijn onder controle. Mede gezien de ontwikkelingen in de sector legt de RvT bij de goedkeuring van de begrotingen extra nadruk op de financiële en juridische risico’s van de te maken beleidskeuzes en de uitvoering ervan. In 2012 is het Corporatieplan 2012-2018 opgesteld. In het corporatieplan staan de doelen van de corporatie voor deze periode op hoofdlijnen vermeld. Aan de jaarlijkse begroting wordt een plan toegevoegd waar de jaarlijkse doelen in uitgewerkt worden. Met de belangrijkste partijen waar de corporatie mee samenwerkt is over het plan overleg gevoerd. Ook de huurdersvereniging en de ondernemingsraad hebben input geleverd.


De RvT heeft het plan goedgekeurd en is van mening dat er een goede afweging heeft plaatsgevonden tussen het vervullen van de maatschappelijke rol, de volkshuisvestelijke doelstellingen en een degelijk financieel beleid. In navolging op het visitatierapport dat in 2012 opgeleverd is, heeft de RvT er bij haar goedkeuring wel op aangedrongen dat in de jaarlijkse plannen de beleids- en werkdoelen geformaliseerd en geconcretiseerd worden en dat de band tussen de doelstellingen en beleidsaccenten versterkt wordt. Daarnaast dienen de financiële effecten van doelstellingen inzichtelijk worden gemaakt. Alleen dan kunnen de resultaten beoordeeld worden en kan gemonitord worden hoe het staat met de realisatie van de hoofddoelen uit het corporatieplan. In het Corporatieplan staat de opgave beschreven waar Wonen Zuidwest Friesland zich de komende jaren voor ziet staan om de doelgroep in haar werkgebied fantastisch betaalbaar te laten wonen. De RvT is van mening dat het Corporatieplan een goed antwoord geeft op de toekomstige vraag van huurders, met inachtneming van omstandigheden die voor een extra uitdaging zorgen, zoals vergrijzing, op termijn bevolkingskrimp en teruglopende voorzieningen in kleinere kernen. Het Corporatieplan staat eind 2012 echter op losse schroeven. Door de enorme bezuinigingen waar de Rijksoverheid zich voor ziet staan, is besloten om een bedrag dat oploopt tot € 1,75 miljard per jaar aan de corporatiesector te onttrekken. Voor een deel zou dat bedrag opgehoest moeten worden door huurders in de vorm van extra huurverhogingen, voor een ander deel uit de verkoop van bestaand bezit. Ook Wonen Zuidwest Friesland moet een fors bedrag aan het Rijk betalen. De RvT heeft haar zorg uitgesproken over de enorme financiële belasting die aan sociale woningbouwcorporaties wordt opgelegd. De RvT heeft de oorspronkelijke begroting voor 2013 aangehouden. Gezien de aangekondigde bezuinigingsmaatregelen van het Rijk moesten de ambities voor 2013 drastisch bijgesteld worden. Alleen dan kan de corporatie financieel gezond kunnen blijven en haar volkshuisvestelijke taak ook voor in de toekomst veiligstellen.

De bezuinigingen van het Rijk zijn bij onze corporatie vooral ten koste van de investeringsruimte gegaan. Een aantal projecten worden tot nader orde niet meer uitgevoerd en een aantal andere projecten zijn vooruit geschoven. Na deze aanpassingen heeft de RvT de begroting begin 2013 goedgekeurd. De voortgang van de werkzaamheden wordt gerapporteerd in trimesterrapportages. De RvT heeft aangedrongen op bondigere rapportages, waarbij een duidelijke relatie gelegd wordt met de te behalen beleidsdoelstellingen en de bijbehorende financiën. De RvT heeft haar zorg uitgesproken over de terugloop van nieuwbouw en de noodzakelijke herstructurering van de bestaande voorraad in Fryslân en Nederland. Dat heeft niet alleen gevolgen voor voldoende geschikte woningvoorraad voor de toekomst, maar ook voor een voldoende kwalitatieve bestaande voorraad en een goede leefbaarheid in de dorpen en wijken. Daarnaast is de corporatiesector een van de belangrijkste opdrachtgevers voor de bouw. De teruglopende investeringen zullen ook hun weerslag vinden in deze sector. Het gevolg is dat veel mensen werkzaam in de bouw zonder werk komen te zitten en de kwaliteit van de woningen van huurders achteruit gaat. De Rijksfinanciën komen door de heffingen wellicht op orde, maar de schade voor de werkgelegenheid en voor de woningvoorraad is groot. De effecten daarvan zullen nog jaren merkbaar zijn. Een andere ontwikkeling die de RvT met lede ogen heeft aan moeten zien is het steeds slechter wordende imago van de bestuurders en toezichthouders binnen de corporatiesector. Het ene schandaal werd gevolgd door het andere. De Vestia-affaire staat nog bij een ieder vers in het geheugen gegrift. De RvT vindt het een goede zaak dat het ‘Zonnekoninggedrag’ in de corporatiesector hard wordt aangepakt. Naar haar mening is er één doel dat de bestuurders en toezichthouders nimmer na mogen streven en dat is hun eigen belang. De RvT vindt het zorgelijk dat de goede corporaties het voor de slechte moeten ontgelden. De hele sector moet voor de schade van de Vestia-affaire opdraaien, terwijl de toezichthoudende functie die uitgeoefend had moeten worden door het WSW, het CFV en de Inspectie Volkshuisvesting van het Rijk gefaald lijkt te hebben. In dit dossier moet de onderste steen boven komen en moeten diegenen die in dezen een verwijt gemaakt kan worden hun verantwoordelijkheid nemen. De RvT ondersteunt de deelname van de directeur-bestuurder aan de juridische procedure die samen met andere corporaties wordt opgestart.


Taak en werkwijze Om de toezichthoudende taak goed te kunnen vervullen heeft de RvT zich regelmatig mondeling dan wel schriftelijk door het bestuur laten informeren inzake de (financiële) resultaten in relatie tot de beoogde doelen, relevante externe ontwikkelingen en de wensen van relaties. De RvT heeft in het afgelopen boekjaar het volgende ondernomen om zich op de hoogte te houden van het functioneren van de Stichting Wonen Zuidwest Friesland in haar werkgebied: - overleg met directeur-bestuurder; - overleg met afdelingshoofden; - overleg met externe accountant; - overleg met huurdersorganisatie; - overleg met ondernemingsraad; - bijwonen van bijeenkomsten VTW en Aedes; - deelname aan Masterclass Finance RvC woningcorporaties Bank Nederlandse Gemeenten; - lezen van vakliteratuur. De RvT is in het afgelopen jaar 6 maal bijeen geweest in aanwezigheid van de directeur-bestuurder. Alle huidige leden van de RvT zijn daarbij frequent aanwezig geweest. De RvT heeft in het afgelopen boekjaar de volgende besluiten genomen: - vaststellen vergaderschema RvT; - herbenoeming R. Post; - prestatieafspraken gemeente Gaesterlân-Sleat; - aanhouden begroting 2013; - aanwijzen accountant voor de controle 2012; - Vaststelling profielschets nieuw te benoemen lid RvT. De RvT heeft in het afgelopen boekjaar de volgende besluiten van de directie goedgekeurd: - vaststelling volkshuisvestingsverslag, de jaarrekening en het jaarverslag 2011; - aanpassing van de statuten. Onafhankelijkheid De RvT waakt erover dat haar leden onafhankelijk zijn in de zin van de in de Governancecode Woningcorporaties bepaling III 2.2 aangeduide criteria. In 2012 is geen sprake geweest van (transacties met) tegenstrijdige belangen waarbij leden van de RvT en of het bestuur betrokken waren.

Tevens vervult geen van de leden van de RvT of het bestuur een nevenfunctie die onverenigbaar is met het lidmaatschap van de Raad of het bestuur. Verder is in het jaar 2012 binnen de organisatie van Stichting Wonen Zuidwest Friesland geen gebruik gemaakt van de ‘Regeling Melding onregelmatigheden’. Deskundigheid en samenstelling De RvT bestaat uit vijf leden. De RvT werkt met een profielschets (zie www.wonenzuidwestfriesland.nl), gerelateerd aan zijn omvang, samenstelling en activiteiten, voor de gewenste deskundigheid en achtergrond van de leden van de RvT. De samenstelling van de RvT voldoet aan deze profielschets. Hieronder staat beschreven hoe de RvT per 31 december 2012 was samengesteld. Een compleet overzicht met alle nevenfuncties en de cv’s staat vermeld op de www.wonenzuidwestfriesland.nl. De heer T.O. Hettinga, voorzitter Woonplaats: Kimswerd. Deskundigheid: huurdersvraagstukken, samenlevingsontwikkeling en management. Relevante werkervaring: Gepensioneerd directeur Woningstiching De Friese Greiden. Relevante nevenfuncties: voorzitter Stichting expl. Kantoorpand. Betrokken bij een onderzoek naar de naoorlogse woningen in de Delfts Roodstijl. De heer R. Post, vicevoorzitter Woonplaats: Wijnaldum. Deskundigheid: vastgoedontwikkeling en Arbeidsverhoudingen. Relevante werkervaring: Gepensioneerd directeur wegenbouwbedrijf. Relevante nevenfuncties: projectintermediair bij recreatie met zorgprojecten. De heer IJ. Kooistra, lid Woonplaats: Koudum. Deskundigheid: bedrijfseconomie en financiën. Relevante werkervaring: Gepensioneerd directeur Rabobank. Relevante nevenfuncties: secretaris Stichting expl. Kantoorpand, consulent Stichting Ondernemers klankbord regio Fryslân.


De heer M. de Vries, lid Woonplaats: Rotstergaast. Deskundigheid: volkshuisvesting, vastgoedontwikkeling en -beheer, samenlevingsontwikkeling. Relevante werkervaring: manager Woondiensten bij een woningcorporatie. Relevante nevenfuncties: bewindvoerder meerderjarigenbewind, consulent Wet Maatschappelijke Ondersteuning in Friesland (vakbond de Unie), lid Lokale Raad Heerenveen bij Accolade Heerenveen, Lid Verwantenpanel Talant, lid landelijke cliëntenraad thuiszorg diensten centrale. Mevrouw mr. P. Schuurman, lid Woonplaats: Leeuwarden. Deskundigheid: weten regelgeving, huurdersvraagstukken, samenlevingsontwikkeling en arbeidsverhoudingen. Relevante werkervaring: beleidsjurist zorg & welzijn, juridisch adviseur Europese weten regelgeving. Relevante nevenfuncties: lid Huurcommissie. Benoeming Leden van de RvT kunnen op grond van de statuten en het reglement voor de Raad van Toezicht voor een periode van 4 jaar benoemd worden. Herbenoeming is 1 keer mogelijk voor een periode van 4 jaar. Honorering Raad van Toezicht De honorering van de RvT is gekoppeld aan de zwaarte van de functie van de afzonderlijke leden van de RvT en houdt rekening met maatschappelijke waarden en normen. De honorering is niet gekoppeld aan de prestaties van Stichting Wonen Zuidwest Friesland. In deze vergoedingen zitten vergoedingen voor reis- en overige gemaakte kosten inbegrepen. Jaarlijks worden de bedragen aangepast aan de inflatiecorrectie. De honorering van de RvT is in lijn met de Wet normering Topinkomens. Werkgeversrol De RvT is verantwoordelijk voor een goed bestuur, onder meer door benoeming, schorsing, ontslag en jaarlijkse evaluatie van het bestuur. Directeur-bestuurder, de heer drs. J. Huisman, is sinds augustus 1996 voor onbepaalde tijd in dienst van Stichting Wonen Zuidwest Friesland. De RvT heeft in 2012 het bezoldigingsbeleid en de arbeidsvoorwaarden van de directeur-bestuurder niet gewijzigd.

Naast het vaste salaris is er geen sprake van een variabel salaris. Aan de directeurbestuurder wordt een bedrijfsauto beschikbaar gesteld. De honorering van de directeur-bestuurder is gebaseerd op de aanbevelingen in het rapport van de Commissie Arbeidsvoorwaarden Statutair Directeur Woningcorporaties (Commissie Izeboud). De zwaarte van de functie van statutair directeur van een corporatie met de kenmerken van Wonen Zuidwest Friesland leidt volgens de adviesregeling Izeboud tot indeling van de functie in functieniveau D. Door de RvT is een binnen de bandbreedte van functieniveau D liggend totaal salaris voor de directeur-bestuurder vastgesteld. Het salaris van de directeurbestuurder volgt binnen de bandbreedte van functieniveau D de automatische verhoging volgens de CAO Woondiensten. De pensioenregeling die voor het gehele personeel geldt conform de CAO Woondiensten is ook voor de directeurbestuurder van toepassing. De RvT draagt er zorg voor dat de bezoldiging van de directeur-bestuurder voldoet aan de Wet Normering Topinkomens. Nevenfuncties bestuurder In het kader van zijn functie als directeurbestuurder van Stichting Wonen Zuidwest Friesland vervult de heer J. Huisman de volgende (onbezoldigde) nevenfuncties: - Voorzitter ledenraad Rabobank Zuidwest Friesland; - Lid kommisje Kritebelied; - Penningmeester Stichting expl. Kantoorpand. Elke vorm en schijn van belangenverstrengeling tussen Wonen Zuidwest Friesland en de bestuurder wordt vermeden. Dit is vastgelegd in de Governancecode. In 2012 is geen sprake geweest van een tegenstrijdig belang. Evaluatie bestuurder Ten minste eenmaal per jaar beoordeelt de voorzitter van de RvT met een ander lid uit de Raad de directeur-bestuurder. Tijdens deze evaluatie komen in ieder geval de volgende onderwerpen aan de orde: - het functioneren van de directeur-bestuurder; - de relatie tussen de directeur-bestuurder en de RvT; - de relatie tussen de directeur-bestuurder en de overige leden van het managementteam; - de relatie tussen de directeur-bestuurder en ondernemingsraad; - de relatie met de belangrijkste belanghouders van de woningcorporatie, met name gemeenten, zorginstellingen, huurdersorganisaties en bewonersorganisaties (verenigingen van dorpsbelang.


Medio 2012 heeft de beoordeling van de directeur-bestuurder plaatsgevonden, waarin de RvT aangegeven heeft tevreden te zijn over het functioneren van de directeur-bestuurder en nog duidelijke uitdagingen te zien. De beoordeling is in de RvT besproken en akkoord bevonden. Begin 2013 vindt een planningsgesprek plaats met de directeur-bestuurder waarin de criteria geschetst worden op basis waarvan de directeur-bestuurder het komende jaar wordt beoordeeld, en worden de werkdoelen geformuleerd. Auditcommissie/beoordeling accountant Wonen Zuidwest Friesland heeft geen auditcommissie ingesteld. Normaal gesproken wordt het functioneren van de externe accountant ieder jaar beoordeeld. In 2013 zal deze beoordeling plaatsvinden. Financiële situatie Het resultaat boekjaar 2012 is afgesloten met een positief resultaat na belastingen van afgerond € 1.585.000 (enkelvoudige jaarrekening), terwijl een verlies was begroot van € 252.000, -. Dit verschil is onder meer een gevolg van lagere afschrijvingen, doordat de restant levensduur van een aantal woningen is verlengd tot minimaal 15 jaar. Gezien de goede onderhoudstoestand van de woningen is dit geen bezwaar. Het jaarresultaat is verder positief beïnvloed door lagere bedrijfslasten en hogere huuropbrengsten dan was begroot. Ondanks deze hogere huuropbrengst ligt de hoogte van de gemiddelde huur van onze corporatie € 21,00 per maand lager dan het landelijk gemiddelde.

De netto-bedrijfslasten bij onze corporatie liggen al jaren lager dan de landelijke en regionale gemiddelden. Over 2011 waren deze € 986,00 per verhuureenheid; dat is circa 25 % lager dan landelijke gemiddelde van € 1.299,00. De solvabiliteitspositie van Wonen Zuidwest Friesland is mede door dit resultaat verbeterd van 24,8% naar 26,9%. Een goede solvabiliteit is een goede basis voor een gezonde bedrijfsvoering en de continuïteit. Het gemiddelde van twaalf corporaties met vergelijkbaar woningbezit in Groningen, Friesland en Drenthe was in 2011 24,1%. Evenals in 2011 zijn in het verslagjaar de geplande onderhoudsactiviteiten nagenoeg uitgevoerd. Van belang voor een goed onderhoud van onze woningen en goed voor het woongenot van onze huurders. In het verslagjaar zijn evenmin als voorgaande jaren bijzondere financiële maatregelen genomen (zoals derivaten) om renterisico’s af te dekken. Voor de komende twee jaar zijn er voldoende eigen geldmiddelen om geplande investeringen en structureel onderhoud te financieren. De Raad van Toezicht constateert dat de corporatie de doelstellingen van 2012 heeft gerealiseerd, dat de solvabiliteit en liquiditeit van voldoende niveau zijn en dat er sprake is van gezonde financiële verhoudingen. Namens de Raad van Toezicht, De heer T.O. Hettinga, voorzitter

Nieuwbouwproject: Locatie Groenewal te Balk - uitgevoerd in 2012

Hoofdstuk 3  Personeel en Organisatie 17

Investeren in menselijk kapitaal Met een gemotiveerde groep mensen geven we invulling aan de eisen van de klant op het gebied van woning en woonomgeving. Zonder enthousiaste medewerkers geen optimale resultaten. We willen een transparante organisatie zijn die dienstverlening van goede kwaliteit biedt.

Wonen Zuidwest Friesland is een platte organisatie met korte communicatielijnen. Hierdoor kan snel worden geanticipeerd op dringende kwesties en kunnen beslissingen snel worden genomen. Er zijn twee afdelingen binnen de organisatie: Woondiensten (frontoffice) en Financiën, Planning en Controle (backoffice). Naast deze twee afdelingen is er een afdeling overstijgend projectteam. De directeur-bestuurder is hiervan voorzitter. Meerdere disciplines zijn in het projectteam vertegenwoordigd. Mensen maken de organisatie. Wij zijn een maatschappelijke onderneming die veel belang hecht aan gemotiveerd personeel. Om onze medewerkers te stimuleren geven wij ze een grote mate van zelfstandigheid en eigen verantwoordelijkheid. Het nemen van eigen initiatieven wordt zeer op prijs gesteld. Medewerkers communiceren op een open en informele manier met elkaar. Transparantie staat bij ons hoog in het vaandel. Daarnaast zorgen wij ervoor dat de arbeidsomstandigheden van de medewerkers goed aansluiten op de behoeften. Wonen Zuidwest Friesland heeft een veilige werkomgeving gecreëerd waar het prettig werken is. Door het aanbieden van opleidingsmogelijkheden en scholing dragen wij zorg voor de persoonlijke ontwikkeling van onze medewerkers. Wij investeren continu in personele kwaliteit. Personele wijzigingen In 2012 zijn twee medewerkers uit dienst getreden. Van beide medewerkers liep het contract af, welke niet werd verlengd. Van 1 medewerker werd het contract voor bepaalde tijd omgezet in een vast contract. Ter versterking van de afdeling Financiën, Planning en Controle zijn twee nieuwe medewerkers voor bepaalde tijd in dienst gekomen. Het betrof een medewerker financiële administratie en een medewerker technische administratie.

Dhr. A. Kingma: coördinator onderhoud, voorzitter OR


Personele opbouw Per 31 december 2012 waren 27 medewerkers in dienst van wie 6 vrouwen en 21 mannen. In totaal gaat het om 25,7 formatieplaatsen. Van de 27 medewerkers werken er 9 parttime. De gemiddelde leeftijd van de medewerkers van Wonen Zuidwest Friesland was ultimo 2012 44,2 jaar (2011: 43,7 jaar) en de gemiddelde duur van het dienstverband 15 jaar (2011: 14 jaar). De directie bestaat uit één persoon. Op de afdeling Woondiensten werken 18 medewerkers, van wie 10 in de buitendienst. De afdeling Financiën, Planning en Controle bestaat uit 8 medewerkers. Maatschappelijke taak Wonen Zuidwest Friesland beschouwt het als haar maatschappelijke taak om jongeren voor te bereiden op deelname aan het arbeidsproces. Daarom hebben we in 2012 een stageplaats aangeboden aan een leerling van het Friesland college (mbo) in Sneek en aan een leerling van de CSG te Balk, afdeling Zorg & Welzijn Breed en Handel & Administratie.

Daarnaast huren wij een medewerker in van een sociale werkvoorziening. Deze medewerker verricht huismeestertaken en diverse andere voorkomende werkzaamheden. Personeelsbeleid Jaarlijks worden voortgangsgesprekken gehouden. Hierin komt het functioneren van de medewerkers aan de orde en vindt een beoordeling plaats. Interne risicobeheersing en controle Jaarlijks stelt de organisatie een plan op van de interne controlewerkzaamheden die ze uitvoert en per hoofdproces rapporteert. De controlewerkzaamheden vinden plaats op basis van het handboek Administratieve Organisatie. De accountant geeft ieder jaar in zijn managementletter een beoordeling over de administratieve organisatie en interne controle bij Wonen Zuidwest Friesland. In de managementletter 2011 was de accountant van mening dat onze corporatie “in control” is en voldoende aandacht heeft voor de risicobeheersing.


Verloop ziekteverzuim (incl. zwangerschap) 8 7

in procenten

6 5

4 3 2 1 0 2007

2008

2009

2010

2011

2012

Kort ziekteverzuim (t/m 5 dagen)

Middellang ziekteverzuim (6 t/m 42 dgn)

Lang ziekteverzuim (> 42 dagn)

Zwangerschap

Landelijk gemiddelde (CBS)

Arbeidsomstandigheden Wonen Zuidwest Friesland hecht veel belang aan gezonde medewerkers die op een veilige manier hun werk kunnen doen. Het welzijn van de mens vormt hiervoor de basis. Ziekteverzuim In 2012 was het ziekteverzuimpercentage 6,0% (2011: 4,6%), exclusief zwangerschapsverlof. Langdurig ziekteverzuim van 2 medewerkers is debet aan dit hogere percentage. Het ziekteverzuim van minder dan drie maand bedroeg in 2012 1,0% (2011: 1,1%). Samen met zorgverzekeraar De Friesland heeft Wonen Zuidwest Friesland afspraken gemaakt over het omgaan met ziekteverzuimbegeleiding. De Friesland neemt drie dagen of eerder na de ziekmelding contact op met de werknemer. De zorgverzekeraar informeert naar de situatie en biedt hulp aan om de werknemer zo snel mogelijk weer aan de slag te krijgen. Daarnaast heeft de direct leidinggevende periodiek contact met de zieke werknemer. Preventief Medisch Onderzoek In het kader van gezondheidsmanagement wordt eens in de 5 jaar aan alle medewerkers een (vrijwillig) Periodiek Medisch Onderzoek (PMO) aangeboden.

Aan een goede balans tussen werk en privé van de werknemer wordt veel waarde gehecht. De laatste PMO dateert van december 2008. Risico-inventarisatie en -evaluatie Wonen Zuidwest Friesland leeft de eisen na die de Arbowetgeving stelt. Door middel van een risico-inventarisatie en evaluatie (RIE) wordt inzicht gegeven in de risico’s op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn van de organisatie. Elke drie tot vijf jaar, of eerder als de werkomstandigheden daartoe aanleiding geven, vindt een actualisatie van de RIE plaats. In 2008 is voor het laatst een RIE uitgevoerd. Voor 2013 staat een RIE update op het programma. Bedrijfshulpverlening Binnen Wonen Zuidwest Friesland zijn vier bedrijfshulpverleners (BHV-ers) actief. Zij volgen jaarlijks verplichte herhalingscursussen, waaronder de bediening van de AED (Automatische Externe Defibrillator). In ons kantoorgebouw in Balk is een AED aanwezig. Ook organiseren de BHV-ers jaarlijks een ontruimingsoefening. Samen met de preventiemedewerker vormen de BHV-ers het Arboteam.


Arbobeleid Wonen Zuidwest Friesland voldoet als corporatie aan de bestaande Arboregelgeving. Verschillende plannen en protocollen, waaronder een verzuimprotocol, calamiteiten-kalender, BHVbeheersplan en een protocol Omgaan met agressie maken hier onderdeel van uit. Opleidingen Aan opleidingen en cursussen is in 2012 een bedrag van € 17.000 besteed. In de CAO is vastgelegd dat medewerkers de beschikking hebben over een eigen loopbaanbudget van max. € 4.500. Werknemers van 55 jaar en ouder kunnen dit loopbaanbudget ook aanwenden voor de aankoop van verlofuren (max. 28 uur per jaar). Werknemers die hiervoor in aanmerking kwamen hebben hier in 2012 ook gebruik van gemaakt. Twee werknemers hebben in 2012 hun loopbaanbudget aangewend voor loopbaanontwikkeling. In 2012 hebben verschillende medewerkers functiegerichte opleidingen gevolgd van financiële, fiscale en technische aard. Daarnaast wordt (jaarlijks) het gehele personeel sinds 2009 een EHBO-opleiding aangeboden. Hiervan maakt ongeveer 50% van het personeel gebruik. Omgaan met de AED maakt onderdeel uit van de opleiding. Kenteq, het kenniscentrum voor technisch vakmanschap, ziet Wonen Zuidwest Friesland als een erkend leerbedrijf. CAO en salarissen De CAO-partijen sloten op 9 maart 2012 een principeakkoord over een nieuwe CAO Woondiensten 2012. De salarissen in de corporatiebranche zijn met terugwerkende kracht per 1 januari 2012 met 1,25% en per 1 juli 2012 met 0,65% gestegen. Ook secundaire arbeidsvoorwaarden spelen bij Wonen Zuidwest Friesland een belangrijke rol. In 2012 maakten medewerkers gebruik van onderstaande regelingen: - fietsenplan; - vakbondscontributieregeling; - collectieve ziektekostenregeling; - levensloopregeling; - regeling gezondheidsbevordering; - uitruil woon-werkkilometervergoeding; - uitruil verlofuren.

Communicatie Bij Wonen Zuidwest Friesland is de interne communicatie open en helder. De bereidheid om informatie uit te wisselen is groot. Periodiek zijn er afdelingsbijeenkomsten van de afdelingen Woondiensten en Financiën, Planning en Controle. Ook in een meer informele setting komen de medewerkers regelmatig bijeen.

Verslag van de Ondernemingsraad De Ondernemingsraad (OR) van Wonen Zuidwest Friesland bestaat per 31 december 2012 uit drie leden: - de heer A. Kingma (voorzitter); - de heer L. v.d. Meer (secretaris); - de heer J. de Haan (lid). De heer H. Schippers heeft op 24 oktober 2012 afscheid genomen als OR-lid. In zijn plaats is getreden dhr. L. v.d. Meer. De OR heeft over de periode 1 januari 2012 t/m 31 december 2012 viermaal vergaderd. In het jaarlijks overleg met de RvT kwamen de volgende onderwerpen kwamen aan de orde: - “Werkkostenregeling”; - Flexibele werktijden; - Overleg OR en directie; - Functioneren OR. Met de RvT is in een open sfeer overleg gevoerd over de bovenstaande onderwerpen. Nader overleg is gevoerd met de directie ten aanzien van de door hem voorgelegde verzoeken tot instemming met de “Corporatieplan 2012-2018” en de “Werkkostenregeling”. Met betrekking tot de werkkostenregeling is in 2012 een totaal akkoord gegeven. De secondaire arbeidsvoorwaarden zijn opgenomen in een Personeelshandboek. Al met al was 2012 een rustig vergaderjaar voor de OR. Vergadermomenten 2012 Ondernemingsraad Ondernemingsraad + bestuur Ondernemingsraad + Raad van Toezicht Ondernemingsraad + externe adviseur

4x 4x 1x -

Jaarverslag 2012  Volkshuisvestingsverslag 21

Volkshuisvestingsverslag

Hoofdstuk 4 -

Woningbezit Passend wonen

Hoofdstuk 5 -

Kwaliteit van het bezit Kwaliteit voor het leven

Hoofdstuk 6 -

Huurbeleid Fantastisch Betaalbaar wonen!

Hoofdstuk 7 -

Betrekken bewoners bij beleid en beheer Kwaliteit bepaalt tevredenheid

Hoofdstuk 8 -

Leefbaarheid Leefbaarheid is je thuis voelen

Hoofdstuk 9 -

Wonen, zorg en welzijn Hoe wilt u straks wonen?

Hoofdstuk 10 -

Financieel beleid en beheer Het beheersen van risico’s Financiële positie

Hoofdstuk 4  Woningbezit 22

Passend wonen Wonen Zuidwest Friesland is actief op de sociale woningmarkt in de gemeenten Gaasterlân-Sleat, Skarsterlân en Súdwest Fryslân . Wij bieden passende woonruimte aan mensen met een smalle beurs en bijzondere aandachtsgroepen, zoals ouderen en mensen met een beperking. De behoefte van de klant staat hierbij centraal. Woningmarkt De regio zuidwest Friesland kent een ontspannen woningmarkt. De beschikbare woningen worden aangeboden op basis van zoekduur. In 2012 bedroeg de gemiddelde zoekduur voor woningzoekenden die een woning accepteerden gemiddeld 416 dagen (bijna 14 maanden). Woningzoekenden komen het snelst in aanmerking voor de zogenaamde HAT-woningen, ofwel de kleine woningen, veelal geschikt voor jongeren. De maximale huurprijs, waarbij jongeren tot 23 jaar voor huurtoeslag in aanmerking kunnen komen, was per 1 juli 2012 € 366,37. Bijna 30% van onze woningen hebben een lagere huurprijs en dat is voldoende om aan de vraag te kunnen voldoen. De vraag naar kwalitatief hoogwaardige seniorenwoningen en –appartementen is het grootst. Dit zijn levensloopbestendige woningen, waarvoor twee tot drie jaar zoekduur nodig is. Door de toenemende vergrijzing, zal de vraag verder stijgen en daarmee de benodigde zoekduur langer worden. Alle nieuwbouw die Wonen Zuidwest Friesland de afgelopen twintig jaar heeft opgeleverd, is levensloopbestendig. In de bestaande woningvoorraad zijn in 2012 54 woningen levensloopgeschikter gemaakt. In deze woningen zijn zowel douche als toilet aangepast, waarbij er een 2e toilet op de slaapverdieping is aangebracht. Daarnaast zijn er woningaanpassingen gerealiseerd op basis van de WMO-regelgeving.

Typering woningbezit in %

2012

2011

2010

1. 2. 3. 4. 5. 6.

10,2 46,6 18,4 3,4 15,8 5,6

12,0 43,5 19,0 3,4 16,4 5,7

12,0 46,6 18,8 2,9 14,0 5,7

1-2 persoonswoningen Gezinswoningen Multifunctionele woningen Appartementen Seniorenwoningen Aanleunwoningen

Woonruimteverdeling Voor de verhuur van woningen hanteert Wonen Zuidwest Friesland het aanbodmodel. Hierbij worden alle beschikbare woningen verdeeld op basis van zoekduur. Via www.hurenwonennu.nl en vanaf oktober 2012 via www.zuidwestfriesland.nl kunnen mensen reageren op een woning. Woningzoekenden die nog niet met internet overweg kunnen, krijgen het woningaanbod nog ‘op papier’ toegestuurd. Het abonnement kost € 25,00 per half jaar. Aangezien het nu mogelijk is om via onze eigen site te reageren op woningen is de coproductie www.hurenwonennu.nl met Lyaemer, de Wieren en Weststellingwerf voor ons komen te vervallen. In 2012 reageerde 73,6 % van de mensen via een digitale woonbon (2011: 68%). De zoekduur van een woningzoekende start direct na de inschrijving. Om actief woningzoekende te blijven moet men in ieder geval binnen het jaar na de laatste reactie opnieuw reageren of de inschrijving verlengen (dit kan per email of telefonisch). Doet men dit niet, dan vervalt de opgebouwde zoekduur. In 2012 daalde het gemiddelde aantal reacties per aangeboden woning naar 17,5 (2011: 21,4).


Acceptatiegraad Woningzoekenden weigerden in 2012 ruim 3 op de 10 woningen. De acceptatiegraad was in 2012 65,3% (2011: 67%). De gemiddelde zoekduur bedroeg in 2012 416 dagen (2011: 373 dagen). Ultimo 2012 stonden er 987 woningzoekenden geregistreerd (2011: 899). In het aanbodmodel wordt beperkt rekening gehouden met urgente woningzoekenden. Het verstrekken van urgentieverklaringen is aan duidelijke criteria gebonden en wordt in bijna alle gevallen beoordeeld aan de hand van de zorgindicatie. Wanneer woningen zijn aangemerkt voor verkoop, renovatie of sloop, kunnen de betreffende huurders snel in aanmerking komen voor een andere woning. Hiervoor zijn de urgentiesoorten verkoopbeleid en renovatie/sloop in het leven geroepen. Vanzelfsprekend hebben zittende huurders de eerste keus om hun woning te kopen.

Mutaties januari t/m december 2012 Soort mutatie Aantal mutatiegraad Extern Intern Overlijden Tenaamstelling Nieuwbouw Verkoop Sloop / renovatie Garage Woningruil Noorderzon Ontruiming

124 45 29 3 20 9 1 1 1 6

51,9 % 18,8 % 12,1 % 1,3 % 8,4 % 3,8 % 0,4 % 0,4 % 0,4 % 2,5 %

Totaal

239

11,0 %

Mutatieleegstand Ten behoeve van het mutatieonderhoud staan onze woningen gemiddeld 7,3 dagen leeg. We streven ernaar het mutatie-onderhoud binnen zeven dagen te kunnen afronden.

Mutaties ontruiming

Mutaties Alle wijzigingen in het woningbezit worden als mutaties aangemerkt. Binnen het woningbezit van Wonen Zuidwest Friesland vonden in 2012 239 mutaties plaats (2011: 236). De mutatiegraad daalde van 11,1% in 2011 naar 11,0% in 2012.

Soort ontruiming

2012

2011

2010

Huurachterstand Overlast

6 -

1 -

2 -

Totaal aantal ontruimingen

6

1

2

Ten behoeve van het mutatieonderhoud staan onze woningen gemiddeld 7,3 dagen leeg. We streven ernaar het mutatie-onderhoud binnen zeven dagen te kunnen afronden.

Verloop acceptatiegraad

75%

70% 65% 60%

55% 50% 2010

2011

2012


Toewijzing De huurprijzen van al onze woningen zijn lager dan € 664,67. Hiermee vallen alle woningen van Zuidwest Friesland binnen de huurtoeslaggrens. Het woningbezit behoort tot het goedkope en betaalbare segment en is passend voor de doelgroepen van beleid. De 222 voor verhuur beschikbaar gekomen woningen zijn als volgt passend verhuurd, naar huishoudgrootte en leeftijdgrens van 65 jaar. Per 1 januari 2011 is naar aanleiding van de Europese Staatsteunbeschikking een Ministeriële regeling ingevoerd met betrekking tot onder meer de toewijzing van woningen aan de doelgroep van beleid. Voor 2012 geldt dat 90% van de woningen moet worden toegewezen aan woningzoekenden met een huishoudinkomen van maximaal € 33.614. Wonen Zuidwest Friesland heeft in 2012 96,4 % van de woningen toegewezen aan deze doelgroep.

(op)nieuw verhuurde woningen aan 1-persoons huishoudens Huurklasse Leeftijd

Inkomen

< kwaliteitskortingsgrens

> laagste aftoppingsgrens

52

> kwaliteitskortingsgrens en < laagste aftoppingsgrens 31

< 65 jaar

≤ ink. Wht

< 65 jaar

> ink. Wht

14

23

2

≥ 65 jaar

≤ ink. Wht

1

19

-

≥ 65 jaar

> ink. Wht

1

-

1

-

67

74

3


Inkomen


> kwaliteitskortingsgrens en < laagste aftoppingsgrens

> laagste aftoppingsgrens

< 65 jaar

≤ ink. Wht

8

21

4

< 65 jaar

> ink. Wht

1

4

3

≥ 65 jaar

≤ ink. Wht

-

7

6

≥ 65 jaar

> ink. Wht

-

4

2

9

36

15


Inkomen


> kwaliteitskortingsgrens en < hoogste aftoppingsgrens

> hoogste aftoppingsgrens

< 65 jaar

≤ ink. Wht

1

15

-

< 65 jaar

> ink. Wht

-

2

-

≥ 65 jaar

≤ ink. Wht

-

-

-

≥ 65 jaar

> ink. Wht

-

-

-

1

17

-

Hoofdstuk 5  Kwaliteit van het bezit 25

Kwaliteit voor het leven Wonen Zuidwest Friesland werkt voortdurend aan een uitstekende Prijs-kwaliteitverhouding van haar woningbezit. Wij bieden een ruime keuze om aan de behoeften van consumenten te blijven voldoen. Dit doen we onder meer door onze bestaande woningen te verbeteren en door nieuwe woningen te ontwikkelen. Hierbij ligt het accent op het realiseren van betaalbare levensloopgeschikte woningen. Dit woningtype speelt goed in op de toekomstige vergrijzing. Daarbij spelen ook duurzaamheid, woonomgeving, voorzieningen en het gevoel van veiligheid van belang.

Per 31 december 2012 beschikt Wonen Zuidwest Friesland over 2.127 woningen. In 2012 zijn er 18 woningen verkocht. Daarnaast zijn er 20 woon-zorgappartementen opgeleverd. Bij nieuwbouw leggen we de nadruk op het realiseren van kwalitatieve en betaalbare levensloopgeschikte huuren koopwoningen. Vraag en aanbod Uiteraard betrekken we de bewoners bij onze plannen. Vooraf vindt overleg plaats in de vorm van een info/inspraakavond. Wonen Zuidwest Friesland doet niets zonder haar bewoners: we gaan alleen van start als we 100% medewerking hebben. Daarnaast houden we bij het opstellen van ons beleid rekening met de situatie en de ontwikkelingen op de (woning)markt. Er zijn ontwikkelingen op lokaal/ regionaal niveau en algemene ontwikkelingen. De algemene ontwikkelingen zijn te verdelen in de zogenaamde DESTEP-factoren: Demografisch, economisch, sociaalmaatschappelijk, technologisch, ecologisch, politiek. Bijna al deze factoren hadden in 2012 invloed op onze organisatie. Marktontwikkelingen bepalen grotendeels onze maatschappelijke taken. Demografisch Vanwege de vergrijzing, ontgroening en krimp is en zal de kwaliteit van onze woningen dus vooral gericht zijn op levensloopgeschiktheid. Naast nieuwbouw maken we ook de bestaande woningen seniorenvriendelijker. Een levensloopgeschikte woonruimte moet voldoen aan een aantal voorwaarden: - de primaire ruimten moeten gelijkvloers zijn (woonkamer, douche, toilet, keuken en berging); - er moeten minimaal twee slaapkamers zijn met de mogelijkheid voor een extra badkamer; - een goede relatie met zorgverleners is vereist.

Nieuwbouwproject: Locatie Groenewal te Balk - uitgevoerd in 2012


Economisch De financiële crisis heeft gevolgen voor de woningmarkt. Meer starters willen een woning huren. En voor zittende huurders is het veel lastiger om een woning te kopen. Dat komt omdat het nu een stuk moeilijker is een passende hypotheek te krijgen. De 12 opgeleverde koopwoningen in Balk waren overigens snel verkocht. Ook de 4 nog op te leveren woningen zijn inmiddels voorzien van een koper. Ecologisch Ecologische ontwikkelingen stonden ook in 2012 bij ons sterk in de belangstelling. Energiebeleid krijgt een meer prominente rol binnen onze organisatie. Het beleid van Wonen Zuidwest Friesland is er op gericht om “uit het rood” te zijn (label E, F of G). Dit is met gemiddeld een C label aardig gelukt. Het streven is om ook de laatste 100 woningen een labelsprong te laten maken van D naar C label. De maatregelen resulteren in lagere woonlasten voor de huurder. Ook in 2013 geven we verder vorm aan ons energiebeleid door te investeren in duurzaamheid.

Technologisch De technische kwaliteit van het woningbezit van Wonen Zuidwest Friesland is goed te noemen. Er wordt veel aandacht besteed aan kwaliteit en duurzaamheid. Bij het renoveren van bestaande woningen wordt o.a. gebruik gemaakt van de volgende toepassingen: elastostrips, lamikon, tripane (3 dubbelglas), vraag gestuurd ventileren en spouw-, daken vloerisolatie met thermoparels. Politiek De politieke ontwikkelingen beïnvloeden vooral de financiële ruimte van woningcorporaties. Door de invoering van de vennootschapsbelasting, verhuurdersheffing en het beperkte, inflatievolgend huurbeleid, moeten we nog kritischer zorgen voor een goed evenwicht tussen onze ‘maatschappelijke” en onze financiële taken. In 2013 gaan we dan ook nog kritischer naar onze bedrijfslasten kijken.

Ontwikkeling woningbezit 140 120

Aantal woningen/ eenheden

100 80 60 40 20 0 2008

Verkoop

2009

2010

2011

Samengevoegd & Sloop

2012

2013

Nieuwbouw huur

2014

2015

Zorg +voorzieningen

2016

2017

Nieuwbouw koop


Nieuwbouwproject: Locatie Jhr. van Eysingastraat te St. Nicolaasga – opgeleverd in 2012

Nieuwbouwactiviteiten Met onze nieuwbouwactiviteiten zijn we voornamelijk actief in de gemeente Skarsterlân en Gaasterlân-Sleat.

In uitvoering - Fase 2 Groenewal te Balk: 16 huurwoningen met een levensloopgeschiktkarakter. Begin 2012 is gestart met de bouw met de eerste 8 woningen. Deze zijn eind 2012 opgeleverd. De andere 8 woningen zullen medio 2013 opgeleverd kunnen worden. - Fase 3 Groenewal te Balk: 4 koopwoningen. Woningen zijn inmiddels voorzien van een dak en worden in de eerste helft van 2013 opgeleverd.

Opgeleverd In 2010 is de bouw gestart van 20 levensloopgeschikte woningen in Balk (locatie Groenewal). In 2011 is er volop gebouwd en de woningen zijn in de periode maart-mei 2012 opgeleverd Fase 1 betreft de bouw van 12 koop- en 8 huurwoningen. In voorbereiding - Woonvorm Maeykehiem Langweer: Met de bouw van 28 appartementen te Langweer t.b.v. cliënten van Maeykehiem zal in het najaar van 2013 worden gestart. Inmiddels is er een intentieovereenkomst met de gemeente Skarsterlân en Maeykehiem getekend. - Thomashof te Workum: Betreft een project van 12 woningen. Grond is in 2012 aangekocht van Woon Friesland voor een bedrag van € 210.000 excl. Omzetbelasting. De aanbesteding van de eerste 4 woningen zal begin 2013 plaatsvinden.

Herstructurering/sloop In St. Nicolaasga is een na de zomerperiode van 2011 een sloopplan aan de Jhr. van Eysingastraat van 6 woningen van start gegaan. Hiervoor in de plaats zijn in 2012 4 levensloopgeschikte huurwoningen gekomen. Door de opgelegde verhuurheffing zijn wij genoodzaakt de nieuwbouwplannen en renovatieprojecten vanaf 2014 “on hold” te zetten. Wij hebben de stekker er niet definitief uitgetrokken, maar de stroom is er afgehaald.

Realisatie 2008-2012 2008

2009

Sloop Nieuwbouw Huur

40 16

10

Nieuwbouw Zorg

32

10

Nieuwbouw Koop

10

Totaal

98

2010

2011

2012

Totaal

2013

37

9 13

20

59 86

20

42 2

20

Planning 2013-2017

39

22

2014

2015

2016

2017

13

12

24

4

32

211

24

13

0

0

0

Totaal

Totaal 2008-2017

20

59 106

13

55

4

28

37

248


Ontwikkeling onderhoudskosten € 7.000.000

€ 6.000.000

€ 5.000.000

€ 4.000.000

€ 3.000.000

€ 2.000.000

€ 1.000.000

€0 2008

2009

Planmatig onderhoud

2010

2011

2012

Dagelijks onderhoud (klachten en mutatie)

Onderhoudsbeleid We voeren een gedegen onderhoudsbeleid. Dat doen we om de waarde van ons vastgoed te behouden. En om zoveel mogelijk tegemoet te komen aan de wensen van onze huurders! Door onze eigen onderhoudsdienst kunnen we snel en adequaat naar de klant toe reageren. Wonen Zuidwest Friesland is goed in staat om te kunnen concurreren met andere onderhoudsbedrijven. Het onderhoudsproces is grotendeels geautomatiseerd. Er wordt gewerkt met digitale werkopdrachten, waarmee de vaklieden worden aangestuurd. De onderhoudsdienst bestaat uit 10 allround vaklieden, een mutatieopzichter, een planner en een uitvoerder onderhoud. Het jaarlijkse onderhoud van Wonen Zuidwest Friesland is in vier categorieën onder te verdelen: dagelijks onderhoud, planmatig onderhoud, dynamisch onderhoud en overig onderhoud. Dagelijks onderhoud Het dagelijks onderhoud bestaat bij Wonen Zuidwest Friesland uit klachtenonderhoud (reparatieverzoeken) en mutatieonderhoud. Deze vorm van onderhoud kan zowel binnen als buiten de woning plaatsvinden. De goede staat van onderhoud van onze woningen en het toerekenen van omvangrijke reparatieverzoeken aan incidenteel onderhoud zorgen voor minder kosten.

2013

2014

2015

Dynamisch onderhoud (incl. duurzaam bouwen)

2016

2017

Overig ondehoud (o.a. WMO)

Reparatieverzoeken; binnen 7 dagen Als een huurder een aanvraag voor een reparatie indient, proberen we dit binnen 7 dagen te herstellen. In 2012 hebben we in totaal 1.669 reparatieverzoeken uitgevoerd (2011: 1.927) met gemiddelde herstelkosten van € 176 (2011: € 153). Mutatieonderhoud: bij wisseling van de woning Nadat een huurder verhuist, moet een woning opnieuw verhuur klaar worden gemaakt. Daarnaast voeren we “verhuur bevorderend onderhoud” uit. Dat betekent dat de woning aangepast wordt aan de eisen van nu. De huidige bewoner krijgt van ons bij vertrek informatie over de staat waarin de woning moet worden opgeleverd. Het mutatieonderhoud kostte in 2012 € 248.000 (2011: € 292.000) met een gemiddelde van € 1.292 per mutatieopdracht (2011: 1.384). Planmatig onderhoud Jaarlijks variëren de werkzaamheden van het planmatig onderhoud , omdat dit onderhoud afhankelijk is van cycli. Het gaat voornamelijk om het onderhoud aan de buitenkant van de woningen. Wonen Zuidwest Friesland gebruikt hierbij onderhoudsarme materialen van hoge kwaliteit waarmee we de toekomstige onderhoudskosten laag kunnen houden. Ook worden de wensen van bewoners meegenomen bij ingrijpende projecten. Onze huurdersvereniging ontvangt elk jaar onze meerjarenbegroting.


In 2012 bestond planmatig onderhoud o.a. uit: Schilderwerk, contractonderhoud, kozijnonderhoud, gevelherstel, vervanging 296 cv-ketels (2011: 258) door HRcombiketels, onderhoud/ vervanging van daken en goten, asbestsanering aanbrengen kunststofkozijnen voorzien van HR++-glas en ventilatieroosters, optimalisering binnenklimaat woning en accidenteel onderhoud als gevolg van reparatie-verzoeken. In totaliteit is aan planmatig onderhoud in 2012 ca. € 2,3 miljoen uitgegeven. Dynamisch onderhoud Wonen Zuidwest Friesland speelt graag snel in op de wensen van onze klanten. Met dynamisch, ook wel vraag gestuurd, onderhoud hoeven zij niet te wachten tot bijvoorbeeld de badkamers van alle woningen in een complex planmatig worden vervangen.

Badkamers, toilet, cv-ketels en keukens kunnen tussentijds en individueel worden vervangen. In onze showroom kan de klant kiezen uit een ruim assortiment tegelwerk, keukenblokken, handgrepen en werkbladen. De keuken, badkamer of toilet kan naar eigen smaak door ons uitgevoerd worden. Met de keuze en persoonlijke service is de klant zeer tevreden. Heeft de voorziening nog niet de gestelde bouwkundige leeftijd bereikt, dan is vervroegde vervanging mogelijk, dan wel met een financiële bijdrage en/of extra huurverhoging. In 2012 hebben we 54 badkamer-renovaties uitgevoerd en 80 nieuwe keukens geplaatst. In totaliteit hebben wij in 2012 € 1,2 miljoen besteed aan dynamisch onderhoud.

Ontwikkeling dynamisch onderhoud € 3.000.000

€ 2.500.000

€ 2.000.000

€ 1.500.000

€ 1.000.000

€ 500.000

€0 2008 Keukens

2009

2010

Aanbrengen CV

2011

2012

Badkamerrenovatie

2013 Isolatie

2014

2015

Overig geriefsverbetering

2016

2017

Duurzaam bouwen


Overig onderhoud

Duurzaamheid en energie

WMO-aanpassingen De Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) is ingevoerd om mensen zo lang mogelijk zelfstandig te laten wonen. Middels deze wet worden woningaanpassingen op medische indicatie gefinancierd. De gemeente is verantwoordelijk voor de uitvoering. Kleine woningaanpassingen worden door Wonen Zuidwest Friesland zelfstandig beoordeeld en afgehandeld conform een overeenkomst die is afgesloten met de drie gemeentes waarin wij werkzaam zijn. Voor grote aanpassingen is tussenkomst van het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) nodig. In 2012 zijn 87 woning op basis van een medische indicatie aangepast (2011: 84). Hieraan is een totaalbedrag van € 62.000 uitgegeven. WMO-aanpassingen voor particulieren vervalt m.i.v. 2013.

Zonnepanelen De panelen hebben in 2012, 78.787 kwh opgebracht. Het grootste deel is terug geleverd aan de energieleverancier.

Lasten servicecontracten Servicefondsen Onderhoudsfondsen bieden huurders gemak en de zekerheid van vakkundige reparatie. Wonen Zuidwest Friesland kent verschillende vormen van huurdersonderhoud. Huurders betalen maandelijks een kleine vergoeding. Het gaat onder meer om de volgende servicefondsen: klein onderhoud, glasverzekering, tuinonderhoud, glasbewassing en onderhoud algemene ruimten. Nagenoeg alle huurders nemen deel aan het kleinonderhoudsfonds en het glasfonds. De jaarlijkse exploitatieresultaten kunnen aanleiding zijn om de vergoedingen in een volgend jaar aan te passen. Over 2012 bedroeg het exploitatieresultaat van alle servicefondsen ongeveer € 84.500 negatief (2011: € 118.000 negatief).

Energielabeling Energielabels en de huursector is iets vanzelfsprekends geworden met name nu de huurpunten gekoppeld zijn aan het label. De doelstelling om op gemiddeld een C label te zitten is gehaald. Door het aanbrengen van na-isolatie en het vervangen van gaskachels/slechte cv ketels is de verbetering tot stand gekomen. Hiermee geven we gevolg aan het Energieprestatie Convenant tussen het rijk, Aedes en de vereniging van woningcorporaties. Ca. 100 woningen zit nog op een ongunstig D label, als het technische mogelijk is en als huurder medewerking verlenen, willen wij deze in 2013 stapsgewijs verbeteren. Naast de energielabeling hebben de volgende projecten onze aandacht: - optimaliseren binnenklimaat (mechanische ventilatie en CO2 sturing); - stimuleren bewustzijn van energieverbruik bij huishoudens.

Verdeling energielabels per 31 december 2012

D; 6,02%

A/A++; 7,66%

B; 42,02%

C; 44,31%

Hoofdstuk 6  Huurbeleid 31

Fantastisch Betaalbaar Wonen! Het zorgen voor kwalitatief hoogwaardige en betaalbare huisvesting staat centraal in ons huurbeleid. Wij vinden dat al onze woningen beschikbaar moeten zijn voor mensen met lagere inkomens. Niet voor niets is ons motto: Fantastisch Betaalbaar Wonen!

Huurbeleid Huurbeleid Wonen Zuidwest Friesland voert een inflatievolgend huurbeleid. De huren van onze woningen zijn in 2012 met gemiddeld 2,3% gestegen. Er was geen ruimte voor differentiatie. Tegen de huurverhoging is door één huurder bezwaar aangetekend en hierover heeft de Huurcommissie zich gebogen. De Huurcommissie oordeelde dat de huurverhoging redelijk was. Huurprijsklasse *

2012

2011

2010

Goedkoop Betaalbaar Duur (tot HTG) Duur (> HTG)

575 1.507 45 -

637 1.463 25 -

667 1.440 25 -

2.127

2.125

2.132

€ 0,00 - € 366,37 € 366,37 - € 561,98 € 561,98 - € 664,67 > € 664,67

Totaal aantal woningen

* huurprijsklasse wordt jaarlijks aangepast op basis huurtoeslaggrens

Huurtoeslag Wanneer huurders in verhouding tot hun inkomen (en andere wettelijke criteria) een te hoge huurprijs betalen, hebben zij recht op huurtoeslag. Van de huurders die in 2012 huurtoeslag ontvingen, maakten er 400 (2011: 466) gebruik van huurmatiging. Dat wil zeggen dat Wonen Zuidwest Friesland de huurtoeslag direct in mindering bracht op de huur. De gemiddelde huurtoeslag per maand bedraagt € 158 (2011: € 157). In totaal ontving Wonen Zuidwest Friesland over 2012 een bedrag van € 784.105 aan huurtoeslag van de Belastingdienst. Incassobeleid De huur dient maandelijks vooruit te worden betaald. Ongeveer 83% van de huurders heeft Wonen Zuidwest Friesland gemachtigd de huur iedere maand automatisch te laten afschrijven van bank- of girorekening. De overige huurders betalen voornamelijk via een acceptgiro. Wij voeren een actief incassobeleid dat duidelijk en sociaal is. Zo moeten in eerste instantie aanmaningen (hiervoor worden kosten in rekening gebracht) en in een later stadium het aanbieden van een betalingsregeling voorkomen dat huurachterstand een onoverkomelijk probleem gaat vormen voor deze huurders.

Hoofdstuk 6  Huurbeleid 32

Per 31 december 2012 bedroeg de huurachterstand € 69.178. Dat is 0,60% van de jaarhuur (2011: 0,39%). Ongeveer € 9.500 was oninbaar (2011: € 7.200). Voordat wij overgaan tot verdere incassomaatregelen, zoals het inschakelen van een deurwaarder, benaderen wij de huurders schriftelijk, telefonisch en via een huisbezoek. In 2012 zijn 22 vorderingen uit handen gegeven aan AGIN Pranger, incassospecialisten en gerechtsdeurwaarders (2011: 13). Hiermee is een bedrag van circa € 29.600 gemoeid; dat is € 14.600 meer dan in 2011. Onze voorkeur gaat uiteraard uit naar het maken van persoonlijke afspraken. Het is belangrijk om een voor alle partijen bevredigende oplossing te vinden, desgewenst in samenwerking met de gemeentelijke sociale dienst, werkgevers, familie, maatschappelijk werk en schuldhulpverleningsinstanties. In het uiterste geval gaan we over tot uitzetting. In 2012 zijn er 8 aanzeggingen tot huisontruiming als gevolg van huurschuld gedaan; 6 woningen zijn ontruimd (2011: 1). Huurderving De totale huurderving bedroeg in 2012 € 49.800. Dat is 0,43% van de jaarhuur (2011: 0,42%). Met dit percentage blijft de huurderving ruim onder het begrote percentage van 1,0%. Leegstand per 31-12-2012 uitgedrukt in totaal

4%

3%

Mutatieonderhoud 19%

Verkoop* Moeizame verhuurbaar

26%

Investeringsverzoek Ontruiming 32%

3%

7% 6%

Renovatie/Sloop Huisvesting statushouders Overige reden

* Leegstandskosten verkoop niet meegenomen in dervingcijfer.

Woningverkoop Al sinds de jaren tachtig maakt het verkopen van woningen structureel deel uit van ons beleid. Door het verkopen van woningen maken wij geld vrij dat kan worden ingezet voor het bevorderen van de doorstroming en het realiseren van nieuwbouw, renovaties en herstructureringsprojecten. Ultimo 2012 waren nog ca. 110 woningen gelabeld voor verkoop. Dit zijn voornamelijk eengezinswoningen; komen deze woningen vrij dan worden ze verkocht bij inschrijving met de taxatieprijs als minimumprijs. Zittende huurders kunnen de woning kopen voor de taxatiewaarde onder aftrek van een korting van maximaal 10%. Indien zij niet zijn geïnteresseerd in het kopen van de woning kunnen ze gebruikmaken van een speciale urgentieregeling voor verhuizing binnen ons bezit en een verhuispremie. In 2012 hebben we 18 woningen verkocht (5 begroot); allen aan niet zittende huurders. Wonen Zuidwest Friesland bouwt mondjesmaat woningen voor de verkoop. In 2012 zijn er 12 koopwoningen opgeleverd. KWH Wonen Zuidwest Friesland hecht veel waarde aan een goede dienstverlening aan haar klanten. Daarom laten wij ieder jaar de kwaliteit van onze dienstverlening meten door het Kwaliteitscentrum Woningcorporaties Huursector (KWH). Gedurende het gehele jaar zijn er metingen verricht. Ook in het verslagjaar zijn wij erin geslaagd het KWH-Huurlabel te behouden. Met een gemiddelde score van 8,2 zijn we voor de zevende keer de nummer 1 van alle noordelijke woningcorporaties. Landelijk hebben we een mooie 11e plaats verworven. Onderstaand de resultaten van de metingen in 2012: Klantcontact 8,6 Verhuizen 8,1 Onderhoud 7,6 Klachten behandelen 7,4

Hoofdstuk 7  Betrekken bewoners bij beleid en beheer 33

Kwaliteit bepaalt tevredenheid

De huidige klachtencommissie is in september 2010 door het bestuur benoemd. In 2012 zijn er geen klachten bij de commissie ingediend.

Spreekbuis huurders Met 450 leden is de huurdersvereniging Zuidwest Friesland de spreekbuis van de huurders over algemene zaken en belangrijke ontwikkelingen in corporatieland die zowel de huurders als de corporatie aangaan. De huurdersvereniging heeft een adviserende rol in de beoordeling van de begroting en het jaarverslag. De huurdersvereniging maakt zich sterk voor Fantastisch Betaalbaar Wonen. In 2011 is door de huurdersvereniging een manifest opgesteld, die als input is meegenomen in het nieuwe corporatieplan 2012-2018.

Sociale Teams Wonen Zuidwest Friesland neemt in de regio deel in Sociale Teams. Hierin zijn ook politie, gemeente, welzijnsorganisaties (maatschappelijk werk en verslavingszorg), collega-corporaties, Kredietbank, GGZ en GGD vertegenwoordigd. Doel van de teams is het adequaat reageren op de complexere problemen (o.a. overlast, verwaarlozing, bedreigingen en dreigende huisuitzettingbedreiging) in wijken en buurten.

Inspraakavonden Bij herstructurerings- en renovatieprojecten hechten wij veel waarde aan de mening van onze huurders. Wij streven naar 100% instemming. Daarom organiseren wij bewonersavonden waar bewoners hun ideeën en bezwaren naar voren kunnen brengen. Bewonerscommissies Behalve de huurdersvereniging zijn in ons werkgebied vijf bewonerscommissies actief. Deze commissies zijn werkzaam in de (aanleun)complexen Scharlijen, De Skou, De Hosta, De Iendracht en De Stjelp. Hier organiseren de commissies activiteiten voor de bewoners. Ook kunnen de commissies voorstellen indienen om de woonkwaliteit nog verder te verbeteren en aangeven waar onderhoud nodig is. Wij staan open voor ideeën van de commissies en bepalen in overleg met hen welke ideeën daadwerkelijk uitgevoerd kunnen worden. Klachtencommissie In geval van klachten kunnen huurders terecht bij de klachtencommissie. Deze commissie bestaat ultimo 2012 uit drie leden. Naast een onafhankelijke voorzitter hebben twee leden zitting in de commissie. De samenstelling en werkwijze van de commissie is weergegeven in een reglement.

Met name bij ernstige overlastsituaties en zorgwekkende sociale problemen is tijdig ingrijpen erg belangrijk om escalatie te voorkomen. In de Sociale Teams wordt overlegd hoe problemen moeten worden aangepakt en door wie. De Sociale Teams komen op maandelijkse basis bijeen. Huismeester Wonen Zuidwest Friesland heeft een huismeester in dienst. Hij ondersteunt vooral de bewoners van de aanleuncomplexen en appartementen met allerlei hand-en-spandiensten, zoals het langs de weg zetten van afvalcontainers en het helpen schoonhouden van gemeenschappelijke ruimtes. De huismeester levert een belangrijke bijdrage aan het vergroten van het woongenot. Bewonersinfo Het bewonersmagazine Bewonersinfo is in 2012 twee keer verschenen, in mei en december. De oplage is 2.500 exemplaren onderwerpen die aan bod zijn gekomen lopen uiteen van kwaliteit en betaalbaarheid tot servicekosten, de begroting en het jaarverslag. Op de website www.zuidwestfriesland.nl kunnen huurders onder meer terecht voor algemene informatie over de woningcorporatie, het woningaanbod (huur en koop), nieuwbouw- en renovatieprojecten en het downloaden van brochures.

Hoofdstuk 8  Leefbaarheid 34

Leefbaarheid is je thuis voelen Van het begrip leefbaarheid is geen eenduidige definitie te geven. Voor de één betekent leefbaarheid voldoende werkgelegenheid en voorzieningen in de buurt, voor de ander betekent het een mooi ingerichte woning in een veilige omgeving. Voor Wonen Zuidwest Friesland betekent leefbaarheid plezierig en veilig wonen en dan vooral: je “thuis” voelen in je woning en buurt. Wonen Zuidwest Friesland en natuurlijk ook de huurders hechten veel waarde aan een goede en veilige buurt met veel groen en voorzieningen in de nabije omgeving. Schoon, heel en netjes is hier een goed uitgangspunt. Volgens www.leefbarometer.nl scoort onze regio zeer tot uiterst positief op het gebied van leefbaarheid. Wonen Zuidwest Friesland levert een actieve bijdrage aan de kwaliteit van het woonen leefklimaat. De gemeenten hebben daarin hun eigen taken en verantwoordelijkheden. Goed samenwerken met verschillende partijen en de uitvoering ter hand nemen levert optimale resultaten. De bewoners in een buurt weten precies welke problemen zich voordoen en welke acties moeten worden ondernomen. Sommige dorpen hebben nauwelijks voorzieningen en functioneren fantastisch, terwijl andere kernen talloze voorzieningen hebben en op het gebied van leefbaarheid aanzienlijk minder hoog scoren. Woonfraude Wonen Zuidwest Friesland heeft niet of nauwelijks te maken met woonfraude, oftewel het illegaal onderverhuren van de woning door de in de huurovereenkomst genoemde (hoofd)bewoners. Daarom hebben wij hiervoor geen specifiek beleid opgesteld. Incidenteel krijgen wij meldingen van onderhuur en ondernemen wij actie richting de officiële huurders en onderhuurders van de betreffende woning. In principe komt dit echter in een kleine gemeenschap – waar de sociale controle groot is – niet voor. Om woonfraude toch voor te zijn, maken wij deel uit van Sociale Teams in ons werkgebied. Hiermee wordt de kans op het ontdekken vergroot en kunnen voorkomende gevallen snel en doeltreffend worden aangepakt. Leefbaarheidsactiviteiten Overige activiteiten op het gebied van leefbaarheid in het verslagjaar: werkzaamheden in de groene omgeving van woningen; het subsidiëren van activiteiten die de leefbaarheid in het werkgebied verbeteren; het ontwikkelen van initiatieven om mensen zo lang mogelijk in hun woning te laten wonen (waaronder levensloopgeschikt bouwen); het aanstellen van een huismeester die ervoor zorgt dat het woongenot in met name aanleuncomplexen en appartementen wordt vergroot; het aanbrengen van inbraak-preventief hang-en-sluitwerk. Financiële vertaling Bij benadering geven wij hierbij een overzicht van de uitgaven die wij in 2012 aan leefbaarheidsactiviteiten hebben besteed. Hierin zijn nog niet opgenomen de onrendabele investeringen die wij jaarlijks doen aan woningverbetering en nieuwbouw. Uitgaven leefbaarheid Projectsteun wijkenaanpak: € Uitgaven fysieke woonomgeving (inclusief groenonderhoud) € Sponsoring verenigingen en stichtingen werkgebied 1 € Veiligheidsmaatregelen in huis en omgeving € Totale uitgaven €

Bedrag 37.500 37.000 9.000 47.000 130.500

1

Specificatie van sponsoring verenigingen en stichtingen werkgebied: Algemeen NUT Gaasterlân-Sleat (t.b.v. wijken buurtbeheer in de gemeente Gaasterlân-Sleat). Beeldenstad Workum (belangrijke culturele aanvulling voor Workum t.b.v. leefbaarheid). Stichting Skutsje Súdwesthoek (belangrijk voor de leefbaarheid in de gemeente Súdwest Fryslân). Bijdrage aan diverse verenigingen (veelal advertenties e.d., belangrijk voor sociale samenhang in de wijk).

€ 2

1.00

€ 2

€ 3

Hoofdstuk 9  Wonen, zorg en welzijn 35

Hoe wilt u straks wonen?

-

Wonen, welzijn en zorg Door de demografische ontwikkelingen van ontgroening en vergrijzing is het van groot belang om de juiste woonkwaliteit te realiseren. Ontgroening en vergrijzing doet zich ook voor in de regio waarin Wonen Zuidwest Friesland werkzaam is. De vergrijzing zorgt voor een toenemende vraag naar functionele kwaliteit. Nieuwbouw dient daarom zoveel mogelijk levensloopgeschikt te zijn. De combinatie van wonen en zorg is dan ook van essentieel belang. Ouderen Veel van onze activiteiten zijn gericht op ouderen. Onze woningen moeten dan ook vooral voor hen geschikt zijn: we maken bestaande woningen levensloopgeschikter en bouwen nieuwe levensloopgeschikte woningen. In de regio Zuidwest Friesland wonen veel ouderen, dus de vraag naar specifieke woningen voor ouderen groeit en blijft voorlopig groeien. Ouderen bepalen zelf of zij gebruik willen maken van zorg. In Balk zijn 16 levensloopgeschikte 2/1 kapwoningen, in gebruik genomen. Aan de Jhr. Van Eijsingastraat te St. Nicolaasga zijn 4 levensloopgeschikte woningen opgeleverd. Jongeren In 2012 zijn jongeren, om aanspraak te kunnen maken op huurtoeslag, aangewezen op woningen met een huurprijs tot € 366,37 (vanaf 1 juli 2012). Wonen Zuidwest Friesland heeft voldoende woningen binnen in dit segment. Mensen met een beperking We stellen via verschillende organisaties, zoals Maeykehiem, GGZ, J.P. vd Bentstichting en Talant, woningen beschikbaar aan mensen met een beperking of psychische problemen. Daarnaast wordt er door onder meer Zienn, Limor, Miks en Vluchtelingenwerk op individuele basis ambulante zorg en begeleiding verleend aan mensen die zelfstandig huren Wonen en Zorg Op het gebied van wonen en zorg zijn in 2012 de volgende activiteiten ondernomen: - In Balk zijn 16 levensloopgeschikte huurwoningen opgeleverd. - In Balk zijn per ultimo 2012 nog 8 levensloopgeschikte huurwoningen in aanbouw.

-

In St. Nicolaasga zijn 4 levensloopgeschikte woningen opgeleverd. In Workum is per ultimo 2012 de bouw van 4 levensloopgeschikte woningen in voorbereiding. In Langweer is per ultimo 2012 de bouw van een woonzorgboerderij in voorbereiding.

Statushouders (vluchtelingen en ontheemden) De gemeenten in ons land krijgen een jaarlijkse taakstelling opgelegd voor het huisvesten van statushouders. Wonen Zuidwest Friesland heeft bij de gemeentes aangegeven hierin behulpzaam te kunnen zijn. In de praktijk blijkt dat statushouders zich niet graag op het platteland vestigen. Ze zoeken liever de grote steden op waar meer werk te vinden is en waar vaak ook familieleden wonen. Een ander aspect is dat het voor ruim 90% om alleenstaanden gaat. De 3 gemeenten in ons werkgebied kampen mede daardoor met een flinke achterstand in de taakstelling. In 2012 zijn door Wonen Zuidwest Friesland in totaal 16 woningen aangeboden voor huisvesting van statushouders Dit gebeurde in drie gemeenten. Er zijn 7 woningen beschikbaar gesteld in gemeente Gaasterlân-Sleat, 7 woningen in gemeente Súdwest Fryslân en 2 in gemeente Skarsterlân. Daarnaast heeft Wonen Zuidwest Friesland in 2012 haar medewerking verleend aan het huisvesten van zgn. “Uitgenodigde Vluchtingen” (deze vluchtelingen verblijven niet in een AZC, maar komen rechtstreeks uit een vluchtelingenkamp). In de gemeente Gaasterlân-Sleat zijn een gezin met 2 kinderen en een vrouw met 2 familieleden (neven van hoofdbewoonster) gehuisvest. Samenwerking Wonen Zuidwest Friesland werkt samen met organisaties die mensen begeleiden op het gebied van wonen. Daarnaast verhuren wij woningen aan verschillende zorginstanties: - De zorgorganisaties Hof en Hiem en Tellens leveren zorg in zorgcentra en aanleunwoningen van Wonen Zuidwest Friesland. Met deze instanties zijn afspraken gemaakt over de woningverdeling en de zorglevering. - Wonen Zuidwest Friesland verhuurt woningen aan GGZ Fryslân, J.P. vd Bentstichting en Talant. - Stichting Maeykehiem huurt een logeerwoning, waar kinderen met een beperking tijdelijk kunnen verblijven om de thuissituatie te ontlasten.

Hoofdstuk 10  Financieel beleid en beheer 36

Het beheersen van risico’s Risico’s zijn alle interne en externe omstandigheden die de realisatie van de strategische doelen kunnen verhinderen. Om verantwoord met onze mensen, vastgoed en financiële middelen om te gaan, hebben wij deze risico’s geïnventariseerd en zo nodig beheersmaatregelen getroffen.

Beheersingsrisico’s Wonen Zuidwest Friesland is een relatief kleine organisatie. Hierdoor zijn we extra kwetsbaar bij uitval van personeel. Om dit risico te beheersen, hebben wij de belangrijkste procedures op instructieniveau beschreven. Hierdoor kunnen collega’s gemakkelijk werkzaamheden overnemen in geval van ziekte. Het risico van doorbetaling bij ziekte is verzekerd (70% na 6 weken, gedurende maximaal 2 jaar). Wonen Zuidwest Friesland maakt gebruik van de volgende beheersingsinstrumenten: - functie- en taakomschrijvingen; - beschrijvingen van bestaande procedures; - een managementinformatiesysteem (tussentijdse rapportages); - interne controle (interne audits); - procuratieregeling.

Aanleuncomplex “De Hosta” in Workum

Woningmarktrisico’s Onze opbrengsten bestaan vooral uit huuren verkoopopbrengsten. We lopen dus risico bij structurele leegstand door een onvoldoende op de vraag afgestemde woningvoorraad. We houden de veranderingen in de woningmarkt dan ook nauwlettend in de gaten. Hiervoor analyseren we de ontwikkelingen rond woningzoekenden, het aantal reacties op het woningaanbod en de demografische ontwikkelingen. Periodiek nemen we deel aan het Woningbehoeftenonderzoek van de provincie Fryslân (WOBOF). Afhankelijk van de uitkomsten van onze analyses stellen we het strategisch voorraadbeleidsplan bij. De woningmarkt, die onzeker is, blijft een belangrijk risico. In diverse regio’s vindt al krimp plaats en is de markt voor koopwoningen verslechterd. De kwaliteit van de woningvoorraad wordt op peil gehouden aan de hand van het onderhoudsbeleid. Uit de benchmark boekjaar 2011 (samensteller BDO) blijkt dat de woningen van Wonen Zuidwest Friesland evenals boekjaar 2010 een relatief hoge kwaliteit hebben en dat eveneens sprake is van het hoogste aandeel woningen geschikt voor senioren. Om huurachterstanden zo laag mogelijk te houden, besteden we veel tijd aan de huurincasso.


Financiële risico’s Onze investeringen in nieuwbouwprojecten hebben grote financiële gevolgen. Goed geldbeheer is dan ook belangrijk. De kaders hiervoor liggen vast in het treasurystatuut dat is goedgekeurd door de Raad van Toezicht. Onze accountant rapporteert of de activiteiten op dit gebied ook daadwerkelijk binnen de kaders van het treasurystatuut worden uitgevoerd. Wonen Zuidwest Friesland heeft de volgende maatregelen getroffen om de financiële continuïteit te kunnen beheersen: - liquiditeitsplanning; - het volgen van de minimale solvabiliteitseis van kapitaalverschaffers; - het volgen van de voorwaarden tot borging door het WSW; hierop wordt het beleid afgestemd; - het hanteren van een ondergrens voor de solvabiliteit op basis van historische kostprijs van 10%; deze is vastgelegd in het treasurystatuut; - het bewaken van de vervalkalender van de leningportefeuille; - het hanteren van een gedegen incassobeleid. Met het opstellen van (meerjaren) begrotingen, de liquiditeitsplanning en de prognosegegevens (dPi) voor Corpodata worden de financierings- en liquiditeitenrisico’s bewaakt.

Uit de meerjarenprognoses blijkt dat de operationele kasstromen in de komende jaren ruim voldoende zijn om aan de aflossingsverplichting te kunnen voldoen. Ook is er in de komende jaren sprake van een positief resultaat uit normale bedrijfsuitoefening. In de meerjarenprognose 2013-2022 wordt in 2013 rekening gehouden met de verkoop van 2 woningen, ook daarna met 2 woningen per jaar. Hierdoor is Wonen Zuidwest Friesland niet teveel afhankelijk van de huidige slechte verkoopmarkt bij het uitvoeren van haar plannen. Onderhoudsrisico’s Hierbij is belangrijk of de kwaliteit van het woningbezit aansluit op de vraag en of de verwachte omvang van het onderhoud betrouwbaar is te ramen. Wonen Zuidwest Friesland heeft de volgende maatregelen getroffen: - het jaarlijks actualiseren van de (meerjaren)onderhoudsbegroting op basis van het strategisch voorraadbeleid; - het maandelijks analyseren en rapporteren van afwijkingen. De kwaliteit van het woningbezit geeft geen aanleiding tot omvangrijke klachten. Ook is in de afgelopen jaren veel aandacht besteed aan verhoging van de kwaliteit. Hiervoor is extra geld beschikbaar gesteld naast het reguliere onderhoudsbudget.


Projectrisico’s Door de toenemende complexiteit van projectontwikkeling worden de risico’s bij projecten ook steeds ingewikkelder en omvangrijker. De resultaatontwikkeling wordt daarnaast in belangrijke mate beïnvloed door de omvang van de onrendabele investeringen in nieuwbouw en woningverbetering. Om de risico’s te beheersen heeft Wonen Zuidwest Friesland de volgende maatregelen getroffen: - het aanbesteden volgens intern vastgestelde procedures; - het bouwen van vooral levensloopgeschikte woningen die voor een brede doelgroep geschikt zijn; - het relatief veel bouwen van tweeonder-een-kapwoningen die ook geschikt zijn voor verkoop. Het verlies door onrendabele toppen wordt genomen in het jaar dat de grond voor te bouwen woningen is aangekocht of de bouwvergunning is aangevraagd. Dit betekent wel dat nog belangrijke wijzigingen kunnen optreden in de omvang van de berekende onrendabele toppen.

Fiscale risico’s Hierbij denken we aan het niet naleven van de regelgeving en de daaruit voortvloeiende naheffingen en boetes. Dit betreft niet alleen vennootschapsbelasting, maar ook btw en overdrachtsbelasting. Wonen Zuidwest Friesland heeft in 2010 externe fiscale expertise ingeschakeld om de fiscale risico’s te beperken. De verwachting is dat corporaties vaak gebruik zullen maken van horizontaal toezicht waarbij intern een zodanige vastlegging en controle plaatsvindt dat een vertrouwensrelatie met de belastingdienst ontstaat. Wederzijdse verantwoordelijkheden worden vastgelegd. Dit vergt wel het een en ander van de administratieve inrichting van de organisatie. Ter onderbouwing van de besluitvorming, bijvoorbeeld bij gemengde projecten (huur en koop), worden per project de fiscale (on)mogelijkheden formeel vastgelegd. Bij complexe zaken blijft Wonen Zuidwest Friesland de fiscale adviseur raadplegen. Compliance risico’s Wonen Zuidwest Friesland heeft de in de AedesCode geregelde Governancecode onderschreven en vastgesteld. Alle in de code genoemde stukken zijn gepubliceerd op onze website: www.zuidwestfriesland.nl.

Dakrenovatieproject: Tettingburren te Workum, uitgevoerd in 2012


Financiële positie Een gezonde financiële positie vraagt om permanente aandacht. Financiële continuïteit is niet alleen één van de prestatievelden in het BBSH, maar nog steeds de kurk waar de corporatiesector op drijft. Onze algemene financiële positie is goed te noemen. Om al onze maatschappelijke doelstellingen waar te kunnen maken, zorgen wij ervoor dat onze financiële continuïteit voortdurend wordt bewaakt.

Beleidskader De financiële strategie van Wonen Zuidwest Friesland wordt mede beïnvloed door de economie en de politieke besluitvorming. Om de financiële continuïteit te kunnen bewaken, volgen we de volgende punten voortdurend: - de ontwikkeling van onze vermogenspositie; - de ontwikkeling van onze liquiditeiten; - de ontwikkeling van onze resultaten; - de ontwikkeling van de financieringspositie.

Vermogenspositie Ontwikkeling eigen vermogen Ultimo 2012 is het eigen vermogen op basis van waardering op basis van historische kostprijs gestegen tot € 18,2 miljoen, € 8.555 per woning (2011: € 7.801). Omdat ons vermogen niet liquide is, maar ‘vast’ zit in stenen, moeten we zorgen dat we toegang hebben tot de kapitaalmarkt als we geld nodig hebben. Een gezonde financiële positie is daarbij de belangrijkste eis die aan ons gesteld wordt. Over het algemeen is het zo dat we niet meer kunnen lenen dan we aan rentelasten vanuit de verhuuropbrengsten kunnen betalen. Geldgevers en de garanderende instelling (Waarborgfonds Sociale Woningbouw/WSW) eisen van ons behalve een sterke financiële positie ook een gezonde ontwikkeling van inkomsten en uitgaven. Die positie wordt onder meer bepaald door het solvabiliteitspercentage. Op basis van de boekwaarde bedroeg onze solvabiliteit eind 2012 26,9% (2011: 24,8%). Het WSW heeft op basis van de ingediende prognose voor de jaren 2012 tot en met 2014 en de jaarrekening 2011 verklaard dat Wonen Zuidwest Friesland voldoet aan de eisen van kredietwaardigheid.


Daarnaast heeft het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) op basis van de ingediende prognosegegevens van 20122016 Wonen Zuidwest Friesland in zijn Continuïteitsoordeel 2012 beoordeeld als een A1 corporatie. Het volkshuisvestelijk vermogen berekend door het CFV gaat van € 42,8 miljoen ultimo 2010 naar € 45,3 miljoen ultimo 2016. In procenten van het balanstotaal is dit eind 2010 47,9% en eind 2016 50,7. In relatie tot de door het CFV vastgestelde risico’s (marktrisico, macro-economisch risico, operationeel risico) is het vermogen meer dan voldoende. De ondergrens, rekening houdend met de risico’s, wordt de komende jaren begroot op ruim 12% van het balanstotaal. Meerjarenprognose Volgens de vastgestelde en goedgekeurde (meerjaren)begroting 2013 - 2022 blijven de resultaten op de gewone bedrijfsuitoefening positief. Ook blijft de solvabiliteit boven de vastgestelde norm van 20%. In de prognose zijn de effecten ingerekend van de maatregelen uit het regeerakkoord Rutte II, alsmede de saneringsheffingen die op de corporatiesector afkomt. Bovendien zijn in de (meerjaren)prognose de huren begrensd op 4,5% van de veronderstelde WOZ waarde. Voor de inrekening van de verhuurdersheffing en saneringsbijdrage zijn de opgestelde richtlijnen van het WSW opgevolgd (brief 14 december 2012). Dientengevolge zijn wel de geplande projecten van na het jaar 2014 geschrapt uit de meerjarenprognose om aan de financiële doelstellingen van het corporatieplan te kunnen blijven voldoen. De maatregel uit het regeerakkoord m.b.t. de begrenzing van de huren op 4,5% van de WOZ waarde is inmiddels van de baan. Door de inrekening van deze begrenzing van de huur in de (meerjaren)prognose te vervangen door inflatievolgend huurbeleid en het opnieuw inplannen van nieuwbouwprojecten conform het corporatieplan krijgt de ontwikkeling van het vermogen een ander verloop. De solvabiliteit daalt dan in 2017 naar een minimum niveau van 20% (norm corporatieplan).

Bedrijfswaarde Bij de berekening van de bedrijfswaarde van de complexen zijn de gehanteerde parameters gebaseerd op de gepresenteerde parameters door het WSW en overeenkomstig de uitgangspunten van de goedgekeurde meerjarenprognose. De parameters zijn: - huurstijging 2,00% (vanaf 2018:2,50%) - huurderving 1,00% - onderhoudskosten 1e jaar € 1.500 - stijging onderhoudskosten 3,00% - overige variabele lasten 1e jaar € 973 - stijging overige variabele lasten 3,00% - disconteringsrente 5,25% - levensduur maximaal 50 jaar - minimale restant levensduur mits geen sloopplannen 15 jaar

De restant levensduur van complexen waarvoor geen sloopplannen zijn is ultimo 2012 vastgesteld op minimaal 15 jaar. Dit is een reële verwachting. Dit heeft een positieve invloed van ca. € 13 miljoen op de bedrijfswaarde. In de bedrijfswaarde berekening is verder rekening gehouden met de verhuurdersheffing van 2013 zoals opgenomen in het regeerakkoord en welke nu in de wet is verankerd. Voor de jaren na 2013 is nog geen rekening gehouden met de verhuurdersheffing in de bedrijfswaardeberekening omdat hiervoor nog geen wettelijke grondslag is. Voor de jaarlijkse toetsing tussen de bedrijfswaarde en de waardering tegen historische kostprijs (of lagere bedrijfswaarde) wordt voor de grond, welke wordt geïndexeerd en contant gemaakt, in de bedrijfswaarde gerekend met € 5.000 per verhuureenheid. Bij de bepaling van de bedrijfswaarde is geen rekening gehouden met toekomstige verkoopopbrengsten. De bedrijfswaarde gebaseerd op parameters (goedgekeurde) meerjarenprognose en een inflatievolgend huurbeleid bedraagt ultimo 2012 € 93,4 miljoen, derhalve een stijging t.o.v. bedrijfswaarde ultimo het voorgaande verslagjaar van € 13,3 miljoen. De totale bedrijfswaarde is € 35,2 miljoen hoger dan de totale boekwaarde. Het gecorrigeerd eigen vermogen op basis van de bedrijfswaarde bedraagt dan € 53,4 miljoen. Er is alleen in 2013 verhuurdersheffing ingerekend.


De RW-correctie, welke niet is opgenomen in de bedrijfswaarde bedraagt ultimo 2012 € 3,9 miljoen evenals in 2011. De RWcorrectie is het positieve verschil tussen de normrente en de werkelijke, gemiddelde vermogenskostenvoet berekend over de resterende looptijd van de leningen. Financieringsruimte Om onze activiteiten te kunnen financieren wenden we eerst interne middelen aan en vervolgens maken we gebruik van leningen die we sluiten op de onderhandse kapitaalmarkt. Om dit tegen de meest gunstige voorwaarden te kunnen doen, maken we gebruik van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Dit sectorfonds geeft garanties aan financiers die leningen aan ons verstrekken. De financier kan hierdoor, als zich ooit financiële problemen voordoen, behalve op het eigen vermogen van de individuele corporatie, een beroep doen op het vermogen van het WSW. Voor een lening moet de deelnemer beschikken over voldoende onderpand. Daarnaast kijkt het WSW naar het saldo van inkomsten en uitgaven uit operationele activiteiten in de komende jaren. Deze kasstromen moeten voldoende ruimte bieden om de rentelasten van de nieuwe leningen te kunnen betalen.

Naast de kasstromen toetst het WSW of er voldoende onderpand aanwezig is om een bepaald faciliteringsvolume toe te kunnen kennen. De maximale onderpandwaarde is 50% van de WOZ-waarde van het ingezette onderpand. Door een aangepast investeringsbeleid, verwerkt in de DPI 2012 op basis van de huidige (meerjaren)prognose, is er geen behoefte aan externe financiering in 2013 en 2014. Het faciliteringsvolume is dan ook door het WSW hierop afgestemd en op nihil vastgesteld. Uit de meest recente meerjarenprognose 2013 tot en met 2022 van Wonen Zuidwest Friesland blijkt dat de operationele kasstromen positief zijn en blijven en dus voor WSW aanleiding zullen zijn om voldoende faciliteringsvolume blijven toe te kennen als daar behoefte aan is. Treasurystatuut Onze financieringsactiviteiten voeren we uit op basis van een treasurystatuut. Dit statuut wordt jaarlijks geëvalueerd. Alle transacties worden vastgelegd op geautoriseerde transactievoorstellen. Wij leggen hierover aan de hand van trimesterrapportages verantwoording af aan de Raad van Toezicht. De treasurycommissie wordt gevormd door de directeur-bestuurder, het hoofd Financiën Planning en Controle en - indien gewenst - een externe adviseur.

Renterisico 2013-2022 (incl. aan te trekken kapitaal) 8 7

x € 1 miljoen

6 5 4 3 2 1 0 2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

Renteconversie Roll-over lening

Renteconversie

Aan te trekken kapitaal

15% risicogrens schuldrest ultimo boekjr.


Leningenportefeuille De omvang van de leningenportefeuille bedraagt ultimo 2012: € 46,7 miljoen. Het renterisico blijft onder de WSW norm van 15%. Het gewogen gemiddelde rentepercentage bedroeg 4,18% (2011: 4,24%) met een gewogen gemiddelde looptijd van 12,2 jaar (2011: 11,7 jaar). In 2012 zijn forwardafspraken voor rentefixatie gemaakt met betrekking tot leningen die in 2013 t/m 2014 een renteconversie ondergaan. Rentefixatie BNG-leningen 2012 (vastgesteld op 1 september 2010): Schuldrestant € 1.622.332, renteconversie van 4,69% naar 3,79% tot eindelooptijd 2030. Rentefixatie 4 BNG-leningen 2013 (vastgesteld op 21 mei 2012): 1) Schuldrestant € 185.699, renteconversie van 5,61% naar 3,98% tot eindelooptijd 2033; 2) Schuldrestant € 469.760, renteconversie van 5,61% naar 3,98% tot eindelooptijd 2033; 3) Schuldrestant € 269.951, renteconversie van 5,65% naar 3,87% tot eindelooptijd 2035; 4) Schuldrestant € 235.323, renteconversie van 5,67% naar 3,87% tot eindelooptijd 2035;

Rentefixatie 4 BNG-leningen 2014 (vastgesteld op 21 mei 2012): 1) Schuldrestant € 1.314.217, renteconversie van 5,39% naar 3,55% tot eindelooptijd 2026; 2) Schuldrestant € 76.441, renteconversie 01-08-2014, boetevrij vervroegd aflossen. Derivaten Wonen Zuidwest Friesland heeft in 2006 een tienjarige roll-over van € 4 miljoen met een Collar (2%-5%) van € 2 miljoen tegen 3 maands Euribor plus opslag van 0,04% afgesloten. In 2012 is het maximale bedrag van € 4 miljoen geleend. Aangenomen wordt dat de roll-over in 2016 (afloop tienjarig contract) geheel wordt afgelost. Het is echter ook mogelijk eerder en in gedeelten (elke drie maanden) af te lossen. Naast de Collar heeft Wonen Zuidwest Friesland verder geen derivaten. Renterisico Als de opbrengsten uit de verkoop van huurwoningen hoger zijn dan begroot, dan heeft dit uiteraard invloed op de renterisico’s. De opbrengsten worden aangewend voor interne financiering waardoor we minder hoeven te lenen. Via ons treasurybeleid nemen we maatregelen om toekomstige risico’s zoveel mogelijk te beperken. De rentedekkingsgraad varieert van 2,3 in 2013 tot 1,5 in 2017.

Renterisico (incl. aan te trekken kapitaal) Jaartal

Renteconversie

Herfinanciering

Renteconversie &

% van het

(x € 1 mln.)

(x € 1 mln.)

herfinanciering

totaal

Roll-over lening (x € 1 mln.) 2013

-

-

2,00

4,46%

2014

-

-

2,00

4,67%

2015

0,42

-

2,00

5,76%

2016

1,96

0,98

-

7,71%

2017

0,88

-

-

2,38%

2018

-

2,56

-

7,23%

2019

-

-

-

-

2020

2,77

-

-

8,21%

2021

0,16

3,82

-

12,45%

2022

1,27

-

-

4,10%


Ontwikkeling jaarresultaat

De onrendabele investeringen hebben betrekking op:

Jaarresultaat Ons enkelvoudig jaarresultaat over 2012 bedroeg € 1.585.000 voor belastingen. Begroot was € 252.000 negatief. Het gerealiseerde jaarresultaat voor belastingen over 2012 wijkt op de volgende punten af van het begrote resultaat voor belastingen over 2012:

X € 1.000

2012

8 woningen, Balk (locatie Groenewal-fase 1) 16 woningen, Balk (locatie Groenewal-fase 2) 4 woningen Jhr. Van Eysingastraat. St. Nic. 12 woningen, Workum (locatie Thomashof) Correctie boekwaarde > bedrijfswaarde

37 321 70 876 -409

Totaal onrendabele investeringen X € 1.000

2012

Hogere huren en vergoedingen Lager resultaat verkoop woningen Hogere overige opbrengsten Lagere afschrijvingen Lagere onrendabele investeringen Lagere personeelskosten Lagere onderhoudskosten Lagere overige bedrijfslasten Lager renteresultaat

200 -105 100 744 473 50 175 325 -125

Totaal

1.837

Onrendabele investeringen Het jaarresultaat wordt in grote mate beïnvloed door het vroegtijdig afboeken van onrendabele investeringen op (vervangende) nieuwbouwprojecten. De onrendabele top is de resultante van de voortbrengingskosten en de lagere bedrijfswaarde (terugverdiencapaciteit).

Meerjarenperspectief In de goedgekeurde meerjarenprognose is rekening gehouden met de maatregelen opgenomen in het regeerakkoord Rutte II zoals de verhuurdersheffing en maximering huur op 4,5% van de WOZ. Bovendien is de saneringsheffing ingerekend waarvan de hoogte is afgestemd op het WSW-scenario. In onderstaande overzichten is de begrenzing van de huur op 4,5% WOZ nog niet geëlimineerd en derhalve conform de goedgekeurde meerjarenprognose.

Nieuwbouwproject: Thomashof te Workum – grond aangekocht in 2012

895


Exploitatiebegroting (enkelvoudig) x € 1.000

2013

2014

2015

2016

2017

Bedrijfsopbrengsten Huren Vergoedingen Overheidsbijdragen Verkoop woningen Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten

11.178 330 194 148 11.850

11.286 339 127 112 11.864

11.333 350 125 116 11.924

11.198 359 130 119 11.806

10.972 370 149 122 11.613

Bedrijfslasten Afschrijvingen Waardeverandering MVA Personeelslasten Lasten onderhoud Overige bedrijfslasten Som der bedrijfslasten

2.206 476 1.619 3.658 2.532 10.491

2.241 1.668 3.230 3.276 10.415

2.291 1.718 3.269 3.488 10.766

2.292 1.769 3.312 3.530 10.903

2.300 1.822 3.265 3.628 11.015

1.359 318 75 1.902 -150 -150

1.449 167 75 1.773 -82 -294 -376

1.158 130 75 1.716 -353 -573 -926

903 78 75 1.601 -545 -487 -1.032

598 46 75 1.590 -871 -369 -1.240

Exploitatieresultaat Rentebaten Opbrengst FVA Rentelasten Resultaat voor belastingen Belasting Jaarresultaat na belastingen

Kasstroomoverzicht (enkelvoudig) (x € 1.000) Operationele activiteiten Investeringsactiviteiten Financieringsactiviteiten Mutatie geldmiddelen

2012

2013

2014

2015

2016

2017

5.951 -912 -3.204 1.835

3.830 -1.822 -3.495 -1.487

3.584 -2.749 -3.657 -2.822

3.052 11 -2.324 739

2.513 28 -5.315 -2.774

2.284 76 -2.352 8

Ontwikkeling balansposten (enkelvoudig) x € 1.000 Eigen vermogen Voorziening nieuwbouw Langlopende schulden Materiële activa Financiële activa

2012

2013

2014

2015

2016

2017

18.373 863 46.722 58.546 1.577

18.069 476 44.868 57.489 1.560

17.693 42.815 57.646 1.543

16.767 42.018 55.467 1.526

15.735 38.165 53.275 1.509

14.495 37.292 51.045 1.492

Financiële kengetallen (enkelvoudig)

Solvabiliteit (%) Rentabiliteit TV (%) Rentabiliteit EV (%) Current ratio Intrest dekkingsratio

2012

2013

2014

2015

2016

2017

26,8 5,4 8,6 3,2 2,9

27,4 2,7 -0,8 2,7 2,3

28,0 2,7 -2,1 1,5 2,2

27,1 2,2 -5,5 1,6 2,0

27,7 1,9 -6,6 0,7 1,7

26,6 1,3 -8,6 0,7 1,5


Accountants- en advieskosten Op grond van het nieuw in werking getreden artikel BW 2:382a doen wij opgave van de kosten inzake onderzoek jaarrekening, honoraria controleopdrachten, honoraria adviesdienst op fiscaal terrein en honoraria voor niet-controlediensten, uitgevoerd door onze accountant BDO. Specificatie kosten BDO

2012

2011

Controlekosten jaarrekening Andere controleopdrachten Andere niet-controle diensten

€ € €

29.107 22.413

€ 24.827 € € 36.543

Totaal kosten BDO

€

51.520

€

61.370

Interne beheersing risico’s Woningcorporaties hebben te maken met grote geldbewegingen. Er komt een constante kasstroom aan geld binnen en een grote kasstroom aan geld verlaat ook weer de organisatie. Dit vergt een goede beheersing van de kasstromen. Als maatschappelijk ondernemer heeft Wonen Zuidwest Friesland hiervoor permanent aandacht. Binnen Wonen Zuidwest Friesland is een planning- en controlcyclus opgezet. Deze cyclus begint met de begroting en de meerjarenbegroting. Deze worden getoetst aan voorgaande begrotingen. Vervolgens worden gedurende het jaar de behaalde resultaten maandelijks gerapporteerd en per trimester worden prognoses opgesteld om de begroting te volgen. Daarnaast worden gedurende het jaar interne controles uitgevoerd op de bestaande en de nieuw opgezette procedures. Over de uitgevoerde controles wordt gerapporteerd aan het management. Voor het afbakenen van de financiële risico’s wordt gewerkt met een actueel treasurystatuut. Hierin zijn regels beschreven waaraan het beheer van de leningenportefeuille moet voldoen en onder welke voorwaarden middelen belegd kunnen worden. Het stelsel van de administratieve organisatorische maatregelen, het treasurystatuut en de daarbij horende interne controles zijn de basis voor een goede interne beheersing van risico’s binnen Wonen Zuidwest Friesland.


Verbindingen Stichting Exploitatie Kantoorpand Zuidwest Friesland Wonen Zuidwest Friesland huurt haar bedrijfspand (Eigen Haard 3 in Balk) van Stichting Exploitatie Kantoorpand Zuidwest Friesland. Door Wonen Zuidwest Friesland is een lening verstrekt aan de stichting ter grootte van € 1.361.341. De te betalen rente over deze lening (€ 74.874) wordt jaarlijks verrekend met de te ontvangen huur (€ 137.040). Daarnaast is een rentevergoeding verstrekt over de tegoeden op de rekening courant (renteopbrengst 2012: € 34.492). Wonen Zuidwest Friesland is de enige huurder van het pand. In artikel 3 lid 2 van de statuten van Stichting Exploitatie Kantoorpand Zuidwest Friesland is opgenomen dat de bestuursleden eveneens lid moeten zijn van het bestuur of van de Raad van Toezicht van Wonen Zuidwest Friesland. Financiële risico’s zijn dan ook nauwelijks aanwezig. Als verbonden partij aan Wonen Zuidwest Friesland zijn de jaarcijfers van de Stichting Exploitatie Kantoorpand geconsolideerd met de jaarcijfers van Wonen Zuidwest Friesland. Per 31-12-2012 was het eigen vermogen van Stichting Exploitatie Kantoorpand € 176.723 negatief (2011: -/- € 210.027) en het resultaat € 33.304 positief (2011: € 28.762). Huistest B.V. Op 4 december 2008 is Huistest B.V. (KvK 01140809) opgericht met de volgende aandeelhouders: Stichting Friese Greiden Groep in Bolsward (33,33%); Stichting Wonen Zuidwest Friesland in Balk (33,33%); Mintje Margaretha Koot in Nijemirdum (33,33%). In het bij de oprichting geplaatste kapitaal van € 18.000 wordt door elke aandeelhouder voor € 6.000 deelgenomen. Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 90.000. Als bestuurder is benoemd mevrouw M.M. Koot.

Het doel van de vennootschap is het ontwikkelen en exploiteren van de softwareapplicatie Huistest. Deze applicatie bevordert het zelfstandig wonen van senioren. Het vermogen per 31-12-2011 van Huistest B.V. bedroeg € 51.600 en het resultaat over 2011 na belastingen € 1.750 negatief. In februari 2012 zijn de aandelen in Huistest BV van de Friese Greiden en Wonen Zuidwest Friesland verkocht aan Koot voor een totaal bedrag van € 6.000. Benchmark Wonen Zuidwest Friesland vergelijkt haar financiële prestaties aan de hand van de benchmark ‘Corporatie in Perspectief’ van het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) en de ‘BDO benchmark’ . De samenstelling van de BDO-benchmarkgroep is met ingang van 2011 gewijzigd. De benchmarkgroep telt niet meer uitsluitend deelnemers uit Friesland, maar omvat nu 12 corporaties uit de drie Noordelijke provincies met een min of meer vergelijkbaar woningbezit. Corporatie in Perspectief (CIP) van het CFV geeft weer hoe de volkshuisvestelijke en financiële kengetallen van een corporatie zich verhouden tot die van collegacorporaties, zowel regionaal als landelijk. Deze bedrijfsvergelijking is samengesteld op basis van gegevens die door alle corporaties bij het Centraal Fonds Volkshuisvesting zijn aangeleverd in het kader van het toezicht. Mede op basis van deze gegevens oordeelt de minister van Wonen, Wijken en Integratie (WWI) over de prestaties van corporaties. Dit oordeel is openbaar beschikbaar. Het CIP zal nog één keer door het CFV worden uitgebracht. CFV is van mening dat het CIP geen taak meer is van het fonds. Mogelijk dat er nu een landelijk online benchmark systeem komt. Hiervoor zijn inmiddels initiatieven genomen. Uit zowel de CIP als de BDO benchmark blijkt dat Wonen Zuidwest Friesland goed scoort op onder meer de thema’s zoals verhuurprestaties, kwaliteit woningbezit en de financiële positie en perspectief.

Jaarverslag 2012  Jaarrekening 47

Jaarrekening

Hoofdstuk 11 -

Geconsolideerde jaarrekening 2012 Balans (na winstbestemming) per 31-12-2012 Winst- en Verliesrekening 2012 Kasstromenoverzicht Waarderingsgrondslagen balans Resultaatbepaling W&V rekening Toelichting op de balans en W&V rekening Kengetallen Woningbestand

Hoofdstuk 12 -

Enkelvoudige jaarrekening 2012 Balans (na winstbestemming) per 31-12-2012 Winst- en Verliesrekening 2012 Toelichting op de balans en W&V rekening

Hoofdstuk 13 -

Overige gegevens Winstbestemming Goedkeuring jaarverslag Accountantsverklaring

Hoofdstuk 11  Geconsolideerde jaarrekening 48

Geconsolideerde balans (na winstbestemming) Activa 31-12-12

31-12-11

(x €1.000)

(x €1.000)

58.199 10 763 58.972

57.870 230 867 58.967

216 216

6 233 239

59.188

59.206

255

304

-5

192

69 10 7 188 76 350

44 27 588 340 81 1.080

Liquide middelen

7.956

6.124

Som der vlottende activa

8.556

7.700

67.744

66.906

Vaste activa Materiële vaste activa Sociaal vastgoed in exploitatie Vastgoed in ontw. bestemd voor eigen expl. Onroerende en roerende zaken t.d.v. de expl. Totaal materiële vaste activa

Financiële vaste activa Deelnemingen Latente belastingvordering Totaal financiële vaste activa Som der vaste activa

Vlottende activa Voorraden Onderhanden projecten Vorderingen Huurdebiteuren Gemeenten Belastingen Overige vorderingen Overlopende activa Totaal vorderingen

Totaal activa


Passiva 31-12-12

31-12-11

(x €1.000)

(x €1.000)

-

-

Overige reserves

18.196

16.578

Totaal eigen vermogen

18.196

16.578

863

-

Eigen vermogen Kapitaal

Voorzieningen Voorziening nieuwbouw Voorziening jubileumuitkeringen Totaal voorzieningen

71 934

-

Leningen kredietinstellingen

359 46.363

370 47.804

Totaal langlopende schulden

46.722

48.174

Schulden aan leveranciers Gemeenten Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden Overlopende passiva

433 264 63 1.132

633 54 280 88 1.099

Totaal kortlopende schulden

1.892

2.154

67.744

66.906

Langlopende schulden Leningen overheid

Kortlopende schulden

Totaal passiva


Geconsolideerde Winst- en Verliesrekening

Realisatie

Realisatie

2012

2011

(x €1.000)

(x €1.000)

11.181

10.990

285

278

-

77

985

958

72

59

Bedrijfsopbrengsten Huuropbrengsten Opbrengsten servicecontracten Overheidsbijdragen Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille Geactiveerde productie eigen bedrijf Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten

265

217

12.788

12.579

1.954

2.507

895

-186

1.230

1.193

188

169

Bedrijfslasten Afschrijvingen m.v.a. Overige waardeveranderingen m.v.a. Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Onderhoudslasten Leefbaarheid Lasten servicecontracten

216

209

3.151

4.886

9

14

309

310

Overige bedrijfslasten

1.394

1.652

Som der bedrijfslasten

9.346

10.754

Bedrijfsresultaat

3.442

1.825

Financiële baten en lasten Waardeveranderingen f.v.a. en effecten

-

-2

Rentebaten

270

284

Rentelasten

2.063

1.968

Saldo financiële baten en lasten

-1.793

-1.686

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor

1.649

139

31

17

1.618

122

1.528

-1.022

belastingen Vennootschapsbelasting Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen Jaarresultaat na belastingen excl. opbrengst verkoop woningen/ overige waardeverandering m.v.a.


Kasstroomoverzicht (geconsolideerd) (x € 1.000)

Kasstroom operationele activiteiten

Realisatie 2012

Realisatie 2011

1.618

122

Bedrijfsresultaat Aanpassingen voor: 1.954

2.508

- Mutatie voorziening onrendabele top

895

-186

- Resultaat verkoop woningen

-985

-958

- Renteresultaat

1.793

1.686

- Afschrijvingen op mat. vaste activa

3.657

3.050

Veranderingen in werkkapitaal: - Onderhanden werk

197

513

- Voorraden

49

5

- Vorderingen

730

-350

- Kortlopende schulden

-262

-1.085 714

-917

5.989

2.255

985

958

-1.968

-1.533

Desinvesteringen mat vaste activa

48

101

Mutatie financiële vaste activa

23

176

-912

-298

-1.793

-1.686

Ontvangen langlopende schulden

-

3.500

Aflossingen langlopende schulden

-1.452

-1.458

-3.245

356

1.832

2.313

Kasstroom investeringsactiviteiten Resultaat verkoop woningen Investeringen in mat vaste activa

Kasstroom financieringsactiviteiten Renteresultaat

Mutatie geldmiddelen


Waarderingsgrondslagen Grondslagen voor waardering van activa en passiva Algemeen De geconsolideerde jaarrekening van Wonen Zuidwest Friesland is opgesteld volgens de bepalingen van het Besluit beheer socialehuursector (Bbsh). In dit besluit wordt voorgeschreven Titel 9 Boek 2 BW toe te passen, behoudens enkele uitzonderingen van specifieke aard. Tevens is deze geconsolideerde jaarrekening opgesteld volgens de door de Raad voor de Jaarverslaggeving uitgegeven Richtlijn 645 Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting. Deze richtlijn is in 2011 herzien. Wonen Zuidwest Friesland past deze herziene Richtlijn vanaf het huidige verslagjaar toe. Activiteiten De activiteiten van Stichting Wonen Zuidwest Friesland, statutair gevestigd te Balk, bestaan voornamelijk uit het verhuren, repareren en bouwen van woningen. Jaarrekening De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende grondslag voor de specifieke balanspost anders wordt vermeld, worden de activa en passiva gewaardeerd volgens het kostprijsmodel. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Stelselwijziging Wonen Zuidwest Friesland past vanaf verslagjaar 2012 de herziene Richtlijn voor de jaarverslaggeving, 645 Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting (2011) toe. In deze herziene Richtlijn is een aantal belangrijke wijzigingen opgenomen. Zo heeft Wonen Zuidwest Friesland haar vastgoed in exploitatie geclassificeerd naar de categorie sociaal vastgoed, waarbij het sociaal vastgoed als bedrijfsmiddel wordt aangemerkt. Commercieel vastgoed wordt niet geëxploiteerd. Als waarderingsgrondslag kiest Wonen Zuidwest Friesland voor de historische kostprijs. Concreet betekent dit dat het sociale vastgoed

gewaardeerd wordt tegen de historische kostprijs. Omdat de kostprijs van de onderscheiden componenten installaties en inrichting van een actief minder dan 10% van de totale kostprijs bedraagt is de componentenbenadering niet toegepast. We onderscheiden 2 componenten bij sociaal vastgoed in exploitatie nl. grond en bouw. Het toepassen van de nieuwe RJ 645 wordt gekwalificeerd als een stelselwijziging. Conform de verslaggevingsvereisten heeft Wonen Zuidwest Friesland de vergelijkende cijfers over het boekjaar 2011 herrekend naar de nieuwe waarderingsgrondslagen en als zodanig verwerkt in de jaarrekening. De effecten van de stelstelwijziging zijn retrospectief verwerkt in het beginvermogen. Het cumulatieve effect van de stelselwijziging op het beginvermogen bedraagt € 713.000. Schattingswijziging Conform de nieuwe richtlijnen van de RJ 645 wordt m.i.v. het boekjaar 2011 lineair afgeschreven i.p.v. annuïtair. Vanaf boekjaar 2012 is de restant levensduur van het woningbezit vastgesteld op minimaal 15 jaar, mits geen sloopplannen. Het effect van de schattingswijziging is € 12,9 mln. Grondslagen voor consolidatie De jaarrekening is geconsolideerd weergegeven. Dit houdt in dat de jaarcijfers met de verbonden Stichting Exploitatie kantoorpand Zuidwest Friesland opgenomen is in deze jaarrekening. Groepshoofd Het hoofd van de groep is Wonen Zuidwest Friesland. Materiële vaste activa Sociaal vastgoed in exploitatie Sociaal vastgoed omvat woningen in exploitatie met een huurprijs onder de huurtoeslaggrens, het maatschappelijk vastgoed en het overige sociale vastgoed. De huurtoeslaggrens is een algemeen huurprijsniveau dat jaarlijks per 1 juli door de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties wordt vastgesteld. Ultimo 2012 bedraagt deze grens € 664,66 (2011: € 652,52). Maatschappelijk vastgoed is bedrijfsonroerend goed dat is verhuurd aan maatschappelijke organisaties, waaronder zorg-, welzijns-, onderwijs- en culturele instellingen en dienstverleners en tevens is vermeld op de bijlage zoals deze is opgenomen in de Beschikking van de Europese Commissie d.d. 15 december 2009 aangaande de staatssteun voor toegelaten instellingen. Wonen Zuidwest Friesland kwalificeert het sociaal vastgoed als


bedrijfsmiddel, aangezien Wonen Zuidwest Friesland een beleid heeft dat gericht is op het realiseren van de volkshuisvestelijke taken. Het volkshuisvestelijk beleid staat hierbij centraal. Sociaal vastgoed in exploitatie wordt gewaardeerd op verkrijgingsprijs/ vervaardigingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. Of sprake is van een bijzondere waardevermindering wordt jaarlijks getoetst op basis van boekwaarde versus bedrijfswaarde. Een bijzonder waardeverminderingsverlies is het bedrag waarmee de boekwaarde de bedrijfswaarde duurzaam overschrijdt en wordt direct in de winst-enverliesrekening verwerkt onder de post overige waardeverminderingen van materiële vaste activa. De afschrijvingen zijn berekend volgens het lineaire systeem met een minimale restant levensduur van 15 jaar mits geen sloopplannen. Op nieuwbouwwoningen die gedurende het verslagjaar in exploitatie komen, wordt in het daarop volgende boekjaar voor het eerst afgeschreven. Op woningen die gedurende het verslagjaar uit de exploitatie gaan wegens verkoop of afbraak, wordt in het betreffende boekjaar niet meer afgeschreven. De complexindeling is gebaseerd op de projecten die in enig jaar voor exploitatie (gelijktijdig) gereed komen. Elk project wordt gedefinieerd als een afzonderlijk complex (kasstroom-genererende eenheid). Er worden geen activa van verschillende projecten samengevoegd. Sociaal vastgoed in ontwikkeling De onroerende zaken in ontwikkeling zijn gewaardeerd tegen de tot en met balansdatum bestede bedragen. Deze bestede bedragen zijn verminderd met het reeds voorziene onrendabele deel per te realiseren project. Onr. en roerende zaken t.d.v. de exploitatie Deze activa zijn gewaardeerd tegen aanschafwaarde verminderd met afschrijvingen bepaald op basis van de verwachte economische levensduur. De afschrijvingen zijn gebaseerd op het lineaire systeem.

Overige vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Vlottende activa Voorraden De voorraden zijn gewaardeerd tegen de laatst betaalde inkoopprijzen. Tevens wordt rekening gehouden met incourantheid. Onderhanden projecten De onroerende zaken in ontwikkeling zijn gewaardeerd tegen de tot en met balansdatum bestede bedragen, inclusief de te verwachten winst. Vorderingen Vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Voorzieningen Voorziening nieuwbouw De voorziening nieuwbouw betreft het bedrag aan genomen onrendabele toppen onder aftrek van de werkelijk bestede bedragen per nieuwbouwproject. Voorziening jubileumuitkering De jubileumvoorziening betreft een voorziening van toekomstige jubileumuitkeringen. De voorziening betreft de contante warde van de in de toekomst uit te keren jubileumuitkeringen. De berekening is gebaseerd op gedane toezeggingen, blijf kans, sterftekans en leeftijd. Pensioenvoorzieningen De pensioenregeling is ondergebracht bij Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties (SPW) en is naar haar aard een toegezegde pensioenregeling. Wonen Zuidwest Friesland heeft in het geval van een tekort bij SPW geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen anders dan hogere toekomstige premies. Lang en kortlopende schulden De geldleningen zijn opgenomen tegen de geamortiseerde kostprijs. De leningen worden afgelost op basis van een vooraf overeengekomen aflossingsschema. De kortlopende schulden zijn gewaardeerd tegen nominale waarde.

Grondslagen voor bepaling van het resultaat Financiële vaste activa Deelnemingen De deelnemingen (aandelenkapitaal) zijn gewaardeerd tegen nominale waarde.

Algemeen Het resultaat wordt bepaald met inachtneming van de hiervoor vermelde waarderingsgrondslagen. Baten en lasten worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd.


Huuropbrengsten De jaarlijkse huurverhoging is van overheidswege gebonden aan een maximum. Voor het verslagjaar 2012 bedroeg dit huursompercentage 2,3% (2011: 1,3%). Overheidsbijdragen Voor de te vorderen BWSH-bijdragen is geen egalisatierekening gevormd. De jaarlijkse bijdrage wordt verantwoord als exploitatieopbrengst in het jaar waarop deze betrekking heeft. Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille Hier worden de opbrengsten verantwoord van de verkochte woningen onder aftrek van de boekwaarde, verhuiskostenpremie en overige verkoopkosten. Lasten onderhoud De lasten onderhoud betreffen de werkelijke kosten inzake materiaalverbruik en werkzaamheden uitgevoerd door derden. De kosten m.b.t. het eigen werkapparaat zijn verantwoord onder de personeelskosten en overige bedrijfslasten. Overige bedrijfslasten Hieronder worden de overige kosten verantwoord die zijn gemaakt in het kader van de gewone bedrijfsvoering zoals huisvestingskosten, bestuurskosten, algemene kosten, overige personeelskosten, belastingen, verzekeringen etc.. Waardeveranderingen financieel vast activa, effecten en rentebaten Hieronder is verantwoord de (te) ontvangen rente. Rentelasten De rentelasten hebben voornamelijk betrekking op de rente op de langlopende leningen. Belastingen Woningcorporaties zijn met ingang van het jaar 2008 integraal belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. De regels voor woningcorporaties zijn uitgewerkt in een vaststellingsovereenkomst (VSO2). In de nieuwe RJ 645 richtlijnen is de verwerking van belastingen in de jaarrekening van de woningcorporaties verder uitgewerkt. In de basis zijn de regels zoals omschreven in RJ 272 ‘Belastingen naar de winst’ ook voor woningcorporaties van toepassing. In RJ 272.306 is geregeld dat voor alle verrekenbare tijdelijke verschillen tussen de fiscale en commerciële waardering een latente belastingpost dient te worden gevormd tot het bedrag dat het waarschijnlijk is dat er fiscale winst beschikbaar zal zijn voor verrekening.

De waardering van latente belastingverplichtingen en latente belastingvorderingen is gebaseerd op de fiscale gevolgen van de per balansdatum voorgenomen wijze van realisatie of afwikkeling van de activa, voorzieningen, schulden of overlopende passiva. De voorgenomen wijze van realisatie of afwikkeling is gebaseerd op het strategisch voorraadbeleid. De horizon voor toetsing bedraagt derhalve een periode tussen de 5 tot maximaal 10 jaren. Om deze reden zijn ten aanzien van de waarderingsverschillen uit hoofde van het bezit, zoals openingsbalans materiële vaste activa per 1 januari 2008 en de afwaardering naar lagere WOZwaarde, geen latenties in de jaarrekening verwerkt. De berekening van de latente belastingvorderingen en -verplichtingen geschiedt tegen het gemiddelde wettelijke belastingtarief. In hoeverre in de komende jaren sprake zal zijn van fiscale winsten is op dit moment onzeker, ook gezien de onzekerheid ten aanzien van waardering onroerend goed. Gelet op deze onzekerheid zijn in 2012 geen nieuwe latenties in de jaarrekening opgenomen. Latente belastingvorderingen zijn opgenomen onder de financiële vaste activa indien de verwachte looptijd > 1 jaar. Ten aanzien van de acute belastinglast en belastinglatenties in de jaarrekening zijn een aantal standpunten ingenomen die eerst bij afwerking van de aangiften over de verslagjaren door de fiscus zullen worden getoetst. Dientengevolge kan de fiscale last over 2012 en voorgaande jaren nog wijzigingen ondergaan. De belastingaanslagen tot en met het boekjaar 2010 zijn definitief afgewikkeld.

Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld in overeenstemming met de indirecte methode zoals opgenomen in RJ 360. Bij deze methode wordt het nettoresultaat aangepast voor de posten van de winsten verliesrekening die geen invloed hebben op de ontvangsten en uitgaven in het verslagjaar, mutaties in de balansposten en posten van de winsten verliesrekening waarvan de ontvangsten en uitgaven niet worden beschouwd als behorende tot de operationele activiteiten. In het kasstroomoverzicht wordt onderscheid gemaakt tussen operationele, investerings- en financieringsactiviteiten.


Toelichting op de geconsolideerde balans (x € 1.000) Vaste activa Materiële vaste activa

Sociaal vastgoed in exploitatie Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen expl. Onroerende en roerende zaken t.d.v. de expl. Totaal materiële vaste activa

31-12-12

31-12-11

58.199

57.870

10 763

230 867

58.972

58.967

Sociaal vastgoed in exploitatie Mutatieoverzicht:

Woningen en woongebouwen

Onroerende zaken niet zijnde woningen

Overige zaken

Totaal

Stand per 31-12-2011 * aanschafwaarde * cum. afschrijving * stelselwijziging m.v.a. Boekwaarde 31-12-2011

71.858 24.255 713 46.890

12.406 1.426 10.980

57 57 -

84.321 25.738 713 57.870

Mutaties in het boekjaar * investeringen * desinvesteringen * afschrijvingen * corr. afschrijvingen * corr. BDW 2012 Saldo

1.783 -281 -1.485 233 409 659

-330 -330

-

1.783 -281 -1.815 233 409 329

Stand per 31-12-2012 * aanschafwaarde * cum. afschrijving

73.056 25.507

12.406 1.756

57 57

85.519 27.320

Boekwaarde 31-12-2012

47.549

10.650

-

58.199

Investeringen 2012 Woningen en woongebouwen 8 woningen project Groenewal-fase 1 te Balk 8 woningen project Groenewal-fase 2 te Balk 4 woningen Jhr. Van Eysingastraat te St. Nicolaasga Totaal investeringen nieuwbouw

Activering 711 740 332 1.783

Desinvesteringen 2012 Woningen en woongebouwen Verkoop 5 woningen gem. G/S Verkoop 1 woningen gem. SWF Verkoop 12 woningen gem. Skarsterlân Totaal desinvesteringen

Afboeking -76 -15 -190 -281

Hoofdstuk 11  Geconsolideerde jaarrekening 56 Verwachte verkoop woningen in exploitatie 2013 Van de woningen en woongebouwen in exploitatie wordt verwacht dat 2 woningen in 2013 zullen worden verkocht. Daarnaast zijn nog 113 woningen aangemerkt voor verkoop. Verkoop woningen

Reguliere verkoop

Aantal

Verwachte opbrengstwaarde

Boekwaarde

Verkoop -kosten

Boekwinst

2

212

4

28

180

Afschrijvingsmethode en -termijnen De afschrijvingsmethode en -termijnen bedragen respectievelijk voor: Methode Woningen (incl. grond) Garages Woningaanpassingen Bibliotheek Zorgcomplex GGZ Zorgcentrum Ny Marienacker

Periode

Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair

50 jaar 25 jaar 20/25 jaar 25 jaar 40 jaar 35 jaar

Zekerheden Aan gemeente Skarsterlân recht van eerste hypotheek verleend voor een bedrag van € 21,4 mln. (incl. rentekosten) op meerdere complexen als zekerheid dienende voor de door deze gemeente verstrekte garanties op geldleningen. Deze 86 woningen hadden ultimo 2012 een gezamenlijke WOZ-waarde van € 11,5 mln. Terwijl het schuldrestant van de leningen met een gemeente garantie per 31-12-2012 een omvang had van € 7,6 mln.

Verzekering De onroerende en roerende zaken in exploitatie zijn per 31 december 2012 voor € 177.276.950 (2011: € 175.250.562) verzekerd tegen het risico van brand- en stormschade. Deze waarde is begin 2013 door de verzekeringsmaatschappij bepaald.

Actuele waarde De actuele waarde bedroeg volgens de aanslag onroerende zaakbelasting 2012: Actuele waarde

Aantal eenheden

Bedrag x € 1.000

Woningen en woongebouwen Zorgcentrum Ny Mariënacker Zorgcomplex GGZ Woonvz. J.P. van den Bent St. Garages Bibliotheek Dienstencentrum

2.127 53 32 10 42 1 2

271.519 6.773 2.672 809 190 142 233

Totaal actuele waarde

2.267

282.338

Hoofdstuk 11  Geconsolideerde jaarrekening 57 Bedrijfswaarde Bij de berekening van de bedrijfswaarde is rekening gehouden met de volgende uitgangspunten: disconteringsvoet (5,25%), lastenstijging (3,00%), onderhoudslasten stijging (3,00%) en een huurverhoging van 2,9% (2013), 2,50% (2014-2017) en 2,0% (2018 ev.). Inflatievolgend huurbeleid, verhuurdersheffing alleen ingerekend in 2013 en minimale restant levensduur is 15 jaar. Huurwoningen De bedrijfswaarde van de huurwoningen in het verslagjaar is toegenomen met een bedrag van ca. € 13,3 mln. ten opzichte van de bedrijfswaarde ultimo voorgaand verslagjaar. De belangrijkste oorzaak van deze stijging is de wijziging van de levensduur naar minimaal 15 jaar. Niet-zijnde woningen De bedrijfswaarde van het zorgcentrum Ny Mariënacker te Workum (€ 7.119.300) is vastgesteld op basis van een exploitatieduur van 35 jaar. Parameters voor de eerste 20 jaar zijn conform huurcontract. Daarna de bovengenoemde parameters. De bedrijfswaarde van het zorgcomplex GGZ te Workum (€ 3.590.540 incl. grondwaarde) is vastgesteld op basis van een exploitatieduur van 40 jaar. Parameters voor de eerste 10 jaar zijn conform huurcontract. Daarna de bovengenoemde parameters. De bedrijfswaarde van woonvoorziening J.P. van den Bent Stichting te Balk (€ 922.409 incl. grondwaarde) is vastgesteld op basis van een exploitatieduur van 50 jaar. Parameters voor de eerste 10 jaar zijn conform huurcontract. Daarna de bovengenoemde parameters.

Bedrijfswaarde Saldo per 01-01-2012

Huurwoningen

n/z woningen

Overig

Totaal

68.100

11.902

93

80.095

Verkoop & sloop Vrijval kasstromen Effect 1 jaar opschuiven

-193 -4.953 2.962

Wijziging restwaarde

-4.719

Wijziging levensduur

12.879

Wijziging parameter onderhoud

1.235

Wijziging parameter huur

4.497

Verhuurdersheffing

-31

Nieuwbouw (incl. grond)

1.208

Niveauwijzigingen

451

Totaal mutatie Saldo per 31-12-2012

-13.336 81.687

11.632

112

93.431*

* In de goedgekeurde begroting 2013 wordt de huur afgetopt op maximaal 4,5% WOZ. Deze aangekondigde maatregel is inmiddels weer van de baan. In deze bedrijfswaardeberekening is de verhuurdersheffing alleen conform het regeerakkoord voor 2013 berekend. Als de verhuurdersheffing voor 2014 ev. wet gaat worden, zou dit een bedrijfswaarde opleveren van € 82,3 mln.

Hoofdstuk 11  Geconsolideerde jaarrekening 58 Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie 31-12-2012

31-12-2011

Huurprojecten in ontwikkeling

10

230

Totaal vastgoed in ontwikkeling

10

230

Huurprojecten in ontwikkeling Bestede kosten

Tlv voorz. onrendabel

Totaal

Langweer: Zorgcomplex Maeykehiem

10

-

10

Saldo per 31-12-2012

10

-

10

Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Mutatieoverzicht:

Bedrijfspand

Inventarissen

1.695 1.162

522 254

324 258

2.541 1.674

Boekwaarde

533

268

66

867

Mutaties in het boekjaar * investeringen * desinvesteringen * afschrijvingen * corr. afschrijving

-67 -

8 -4 -42 4

27 -37 -30 37

35 -41 -139 41

Saldo

-67

-34

-3

-104

1.695 1.229

526 292

314 251

2.535 1.772

466

234

63

763

Stand per 01-01-12 * aanschafwaarde * cum. afschrijving

Stand per 31-12-12 * aanschafwaarde * cum. afschrijving Boekwaarde

Vervoermiddelen

Totaal

Hoofdstuk 11  Geconsolideerde jaarrekening 59 (Des)investeringen 2012 Inventaris Koffie-automaat DE 3 printers KM Frankeermachine Diverse afboekingen inventaris Totaal inventaris Vervoermiddelen 1 bedrijfsbus 2 bedrijfsbussen Totaal vervoersmiddelen

Investering 3 3 2 -4 4

Afschrijving 5 jaar 5 jaar 5 jaar -

(Des)investering 27 -37 -10

Afschrijving 5 jaar -

Afschrijvingsmethode – en termijnen De afschrijvingsmethoden en –termijnen bedragen respectievelijk voor:

Bedrijfspand Balk Bedrijfspand Workum Zonnepanelen Inventarissen Vervoermiddelen

Methode Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair

Periode 25 jaar 35 jaar 15 jaar 5 jaar 5 jaar

Verzekeringen De verzekerde waarde van de onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie bedroeg per 31 december 2012:

Bedrijfspand Balk Bedrijfspand Workum Inventaris, voorraad Balk Automatiseringsapparatuur Balk Vervoermiddelen Reconstructie/ fraude Voorraad algemeen Totaal verzekerde waarde

Soort verzekering Uitgebreide gevaren Uitgebreide gevaren Uitgebreide gevaren Brand/elektroverz. WA-casco Uitgebreide gevaren Brand

Verzekerde waarde 2.538 91 593 180 150 300 3.852

Actuele waarde De waarde van de onroerende zaken ten dienste van de exploitatie bedroeg volgens de aanslag onroerendzaakbelasting 2012 € 1.229.000 (panden Balk en Workum).

Hoofdstuk 11  Geconsolideerde jaarrekening 60 Financiële vaste activa 31-12-2012

31-12-2011

Deelnemingen Latente belastingvordering

216

6 233

Totaal financiële activa

216

239

31-12-2012

31-12-2011

Deelneming Huistest B.V.

-

6

Totaal deelnemingen

-

6

Deelnemingen

Het aandeel van Wonen Zuidwest Friesland in Huistest B.V. is begin 2011 33,3%. In de B.V. is de softwareapplicatie “Huistest” ingebracht met als doel: “verder ontwikkelen en exploiteren van de softwareapplicatie”. Aandelen zijn in 2012 verkocht.

Latente belastingvordering 31-12-2012

31-12-2011

Saldo per 1 januari Mutatie 2012

233 17

250 17

Totaal latente belastingvordering

216

233

De actieve belastinglatentie is gevormd voor tijdelijke verschillen in de fiscale waardering van leningen.


Vlottende activa Voorraden 31-12-2012

31-12-2011

Klein materiaal

36

30

Groot materiaal

219

274

Totaal voorraden

255

304

De omloopsnelheid van het klein en groot materiaal bedraagt 2,02 (2011: 1,88).

Onderhanden projecten 31-12-2012

31-12-2011

138 -5 -

138 54

-5

192

31-12-2012

31-12-2011

Huurdebiteuren Gemeenten Belastingen Overige vorderingen Overlopende activa

69 10 7 188 76

44 27 588 340 81

Totaal vorderingen

350

1.080

Aantal huurders 2012 2011 79 69 23 18 7 4 7 4 1 2 3 7 122 102

Huurachterstand 2012 2011 27 23 17 12 7 4 9 5 1 6 2 69 44

12 koopwoningen Balk (Groenewal) 4 koopwoningen Balk (Groenewal) 4 koopwoningen Sint Nicolaasga Totaal onderhanden projecten

Vorderingen

Huurdebiteuren

Huurachterstand 0-1 maand 1-2 maand 2-3 maand 3-4 maand 4-5 maand 5-6 maand > 6 maand Vertrokken bewoners Totaal

Hoofdstuk 11  Geconsolideerde jaarrekening 62 Gemeenten

Gemeente Gaasterlân-Sleat Gemeente Súdwest Fryslân Gemeente Skarsterlân Totaal gemeenten

31-12-2012 8 2 10

31-12-2011 5 22 27

31-12-2012 6 6 1 7

31-12-2011 309 279 588

31-12-2012 174 14 188

31-12-2011 155 159 4 4 18 340

Belastingen

Vennootschapsbelasting 2006 Vennootschapsbelasting 2010 Vennootschapsbelasting 2011 Totaal belastingen

Overige vorderingen

Rabobank (rente spaarvrijrekening 2012) Samenwerkingsverband Friesland Diverse corporaties Verzekeringen Overig Totaal overige vorderingen

De post overig betreft regelingen met huurders dan wel facturen voor vertrokken bewoners.

Overlopende activa 31-12-2012 76 76

31-12-2011 81 81

31-12-2012

31-12-2011

Kas Rekening courant ING Rekening courant Rabobank Rekening courant BNG Spaarvrijrekening Rabobank

1 10 121 -601 8.425

1 2 68 -602 6.655

Totaal liquide middelen

7.956

6.124

Subsidie Domotica (Zorggroep Tellens) Totaal overlopende activa

Liquide middelen

De liquide middelen zijn vrij beschikbaar.

-


Eigen Vermogen Kapitaal 31-12-2012

31-12-2011

-

-

31-12-2012

31-12-2011

Algemene bedrijfsreserve

18.196

16.578

Totaal overige reserves

18.196

16.578

Totaal kapitaal (€ 102,10)

Overige reserves

Algemene bedrijfsreserve

Saldo per 31 december 2011 Stelselwijziging m.v.a. Saldo per 31 december 2011

17.291 -713 16.578

Jaarresultaat 2012 Totaal algemene bedrijfsreserve 31-12-2012

1.618 18.196

Voorzieningen 31-12-2012

31-12-2011

Voorziening nieuwbouw Voorziening jubileumuitkeringen

863

-

71

-

Totaal voorzieningen

934

-

31-12-2012

31-12-2011

-

812

Voorziening nieuwbouw

Stand per 1 januari Dotaties: Onrendabele toppen t.l.v. 2013

1.078

-

Onrendabele toppen t.l.v. 2012

-

-132

Bestede kosten nieuwbouw t.l.v. voorz.

-215

-680

Totaal voorziening nieuwbouw

863

-

31-12-2012

31-12-2011

-

-

Dotatie 2012

71

-

Totaal voorziening jubileumuitkeringen

71

-

Onttrekking:

Voorziening jubileumuitkeringen

Stand per 1 januari Dotaties:


Langlopende schulden Overheid

Krediet-

Totaal

instellingen Saldo per 1 januari Aflossingen Nieuwe lening Saldo per 31-12-2012 Aflossingen voor 2013 Gemiddeld rentepercentage Rentabiliteitswaarde

370

47.804

48.174

-11

-1.441

-1.452

-

-

-

359

46.363

46.722

11

1.843

1.854

5,71%

4,00%

4,02%

-13

3.899

3.886

Looptijd < 5 jaar

-

6.361

6.361

Looptijd > 5 jaar

359

40.002

40.361

Saldo per 31-12-2012

359

46.363

46.722

De duration van de portefeuille bedraagt 7,4 jaar (2011: 7,4).

Rente-instrumenten Roll-over lening van de NWB (2006-2016) met een hoofdsom van € 4,0 mln. Waarvan 50% is afgedekt door een Collar (2% - 5%). Zekerheden De rente en aflossing van een zevental leningen van kredietinstellingen worden gegarandeerd door het WSW. Ten behoeve van deze leningen is garantie van het WSW verkregen tot een bedrag van € 21.289.000. Bovendien is gemeente Skarsterlân recht van eerste hypotheek verleend op meerdere complexen voor een bedrag van € 21,4 miljoen (incl. rentekosten) als zekerheid dienende voor de afgegeven garanties op geldleningen (zie ook de toelichting onder de activa in exploitatie).

Kortlopende schulden 31-12-2012

31-12-2011

Schulden aan leveranciers Gemeenten Belastingen/premies sociale verzekering Overige schulden Overlopende passiva

433 264 63 1.132

633 54 280 88 1.099

Totaal kortlopende schulden

1.892

2.154

Hoofdstuk 11  Geconsolideerde jaarrekening 65 Schulden aan leveranciers

Dit betreft schulden aan leveranciers, aannemers e.d. per ultimo boekjaar Totaal schulden aan leveranciers

31-12-2012

31-12-2011

433 433

633 633

31-12-2012 -

31-12-2011 54 54

31-12-2012

31-12-2011

39 200 25 264

38 218 24 280

31-12-2012

31-12-2011

17 14 32 63

14 67 7 88

31-12-2012

31-12-2011

26 946 99 61 1.132

20 900 113 66 1.099

Gemeenten

Gemeente Gaasterlân-Sleat Totaal gemeenten

Belastingen en premies sociale verzekeringen

Loonheffing 4de kwartaal Omzetbelasting december ASW afrekening 4e kwartaal Totaal belastingen & premie soc.verz.

Overige schulden

BDO accountantskosten Telecom zorginfrastructuur Overige schulden Totaal overige schulden

Overlopende Passiva

Vooruit ontvangen huur Niet vervallen rente leningen Verlof/vakantie-uren Vooruit ontvangen voorschotten HTS Totaal overlopende passiva

Niet uit de balans blijkende verplichting Verplichting nieuwbouw Wonen Zuidwest Friesland heeft zowel intern als ook extern de verplichting op zich genomen voor de realisatie van 20 huurwoningen (Groene Wal Balk en Thomashof Workum) en 4 koopwoningen (Groene Wal Balk) . Met de betrokken gemeenten zijn harde afspraken gemaakt de aantallen zoals gepland daadwerkelijk te realiseren. Per 31-12-2012 dient hiervoor naar schatting een resterend bedrag ad € 2.737.291 te worden betaald. Dit is het bedrag tussen de inschatting van de kosten van de lopende projecten minus de daadwerkelijke bestedingen. Alle onrendabele toppen die betrekking hebben op de projecten van genoemde verplichting zijn reeds in het huidige, of voorgaande jaar ten laste van het resultaat in de jaarrekening gebracht.


Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening (x € 1.000) Huuropbrengsten

Te ontvangen netto huur: - woningen - garages - bibliotheek/Waldrikhiem - zorgcomplex GGZ - zorgcentrum Ny Mariënacker - woonvoorziening JPB Af: huurderving wegens leegstand Af: huurderving wegens oninbaarheid Totaal huuropbrengsten

2012

2011

10.178 16 12 214 756 53

9.978 16 12 208 770 52

-39 -9

-39 -7

11.181

10.990

De gemiddelde huurverhoging per 1 juli 2012 was 2,3% (2011: 1,3%). De huurderving (incl. oninbaarheid) in 2012 was 0,43% (2011: 0,41%) van de bruto jaarhuur.

Opbrengsten servicecontracten

Te ontvangen vergoedingen: Diverse leveringen en diensten Af: huurderving wegens leegstand Totaal opbrengsten servicecontracten

2012

2011

287

280

-2

-2

285

278

De derving op te ontvangen vergoeding servicecontracten bedraagt 0,63% (2011: 0,70%) van de te ontvangen netto vergoedingen.

Overheidsbijdragen 2012

2011

Jaarlijkse bijdragen in exploitatietekorten Afkoop bijdragen in exploitatietekorten

-

31 46

Totaal overheidsbijdragen

-

77

Eind 2011 is een voorstel van het Ministerie van VROM/WWI (SenterNovem) tot afkoop van jaarlijkse BWS-bijdragen geaccepteerd. Het betreft jaarlijkse BWS-bijdragen van 7 complexen over de periode 2011-2016.


Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille Betreft verkoopopbrengst minus de boekwaarde en verkoopkosten van 18 woningen (2011: 11 woningen). Het totale verkoopresultaat is € 985.152 positief.

Gem. Gaasterlân-Sleat Gem. Súdwest Fryslân Gem. Skarsterlân Verkochte koopwoningen Verkoopkosten e.d. Totaal

Aantal

Opbrengst verkopen

Boekwaarde

Verkoopkosten

Totaal

5 1 12 12

512 126 417 134

28 20 -

30

1.189

48

1 6 131 18 156

483 120 266 134 -18 985

Geactiveerde productie eigen bedrijf

Activering interne kosten projecten Totaal geactiveerde productie eigen bedrijf

2012

2011

72 72

59 59

2012

2011

60 115 2 23 36 29 265

62 120 2 10 5 18 217

2012

2011

1.815 139 1.954

2.360 147 2.507

Overige bedrijfsopbrengsten

Vergoeding onderhoud: WMO Vergoeding onderhoud: huurders Vergoeding administratiekosten Bijdrage Zonnepanelen Dividend Huistest BV Pro rata BTW regeling Overige vergoedingen Totaal overige bedrijfsopbrengsten

Afschrijvingen materiële vaste activa

Onroerende zaken in exploitatie Onr. en roerende zaken t.d.v. exploitatie Totaal afschrijvingen m.v.a.

Overige waardeveranderingen materiële vaste activa

Afboeking van m.v.a. Totaal ov. waardeveranderingen m.v.a.

2012

2011

895 895

-186 -186

Voor een nadere specificatie wordt verwezen naar het volkshuisvestingsverslag (blz. 43).


Lonen en salarissen

Salarissen Ziekengelden Uitzendkosten Totaal lonen en salarissen

2012

2011

1.202 -21 49 1.230

1.108 -21 106 1.193

2012

2011

188 188

169 169

2012

2011

216 216

209 209

2012

2011

Sociale lasten

Sociale lasten Totaal sociale lasten

Pensioenlasten

Pensioenpremies Totaal pensioenlasten

Onderhoudslasten

Klachtenonderhoud Mutatieonderhoud Planmatig onderhoud: - accidenteel onderhoud - preventief onderhoud (incl. kwaliteit) Totaal normonderhoud

293 248

295 292

212 2.071 2.824

357 2.284 3.228

Dynamisch onderhoud Aanpassingen WMO Werk t.b.v. derden Totaal incl. loon & opslag

1.186 62 4.072

2.706 52 10 5.996

-921 3.151

-1.110 4.886

2012

2011

9 9

14 14

Af: kosten eigen werkapparaat Totaal lasten onderhoud

Leefbaarheid

Sociale activiteiten Totaal leefbaarheid


Lasten servicecontracten

Levering goederen en diensten Af: kosten eigen werkapparaat Totaal lasten servicecontracten

2012

2011

371 -62 309

398 -88 310

2012

2011

95 104 36 603 838

103 104 34 855 1.096

500 29 529

487 27 514

27

42

1.394

1.652

2012

2011

-

-2

177 9 84 270

158 10 116 284

21 2.037 5 2.063

21 1.937 10 1.968

-1.793

-1.686

2012

2011

31 31

17 17


Overige kostensoorten: Overige personeelskosten Huisvestingskosten Bestuurskosten Algemene kosten

Zakelijke bedrijfslasten: Belastingen Verzekeringen

Overige lasten Totaal overige bedrijfslasten

Financiële baten en lasten

Waardeveranderingen f.v.a. en effecten Resultaat effecten Rentebaten Rente Rabobank Heffingsrente Rente projecten (intern) Rentelasten Rente leningen overheid Rente leningen kredietinstellingen Boete/debetrente

Totaal financiële baten en lasten

Vennootschapsbelasting

Vennootschapsbelasting Mutatie actieve belastinglatentie Totaal vennootschapsbelasting

Hoofdstuk 11  Geconsolideerde jaarrekening 70 Ingevolge de integrale belastingplicht is vanuit het commerciële resultaat het fiscaal belastbaar bedrag berekend en de daaruit voortvloeiende vennootschapsbelasting over 2012. Er is tevens rekening gehouden met voorgaande jaren. De berekening van de belastingplicht is als volgt opgebouwd: Jaarrekening 2012 (enkelvoudig) X € 1.000 Commercieel jaarresultaat voor belastingen

1.616

Bij: + Fiscaal lagere afschrijvingen + Fiscaal geen waardeveranderingen + Bijdrageheffing CFV + Boetes + Fiscaal lagere lasten onderhoud + Beperkt aftrekbare kosten Af: - Fiscaal afwaarderen huurwoningen* - Vrijval (dis)agio op leningen kred.inst. - Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek - Herbestedingsreserve

1.696 1.320 37 380 4 3.437 25.969 83 10 874 26.936

Belastbare winst 2012 Te betalen vennootschapsbelasting Af: Betaalde voorlopige aanslag 2006 Af: Betaalde voorlopige aanslag 2010 Te ontvangen vennootschapsbelasting

6 7 1 7

Winst na belasting

Te verrekenen verliezen: Belastbaar bedrag 2008 Belastbaar bedrag 2012 Totaal te verrekenen verliezen

-

486 22.546 23.032

* Lagere WOZ-waarde 2014 t.o.v. 2009 met een minimum van 10%.

De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst-en-verliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van nietaftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief. Het gemiddelde wettelijke belastingtarief bedraagt 25,5%. Een afwijkende effectieve belastingdruk wordt veroorzaakt door het benutten van fiscale verliescompensatie, de waardering van latenties en fiscaal vrijgestelde winstbestanddelen.


Overige informatie Werknemers Ultimo het verslagjaar 2012 had de corporatie 27 werknemers in dienst.

Bestuurder en Toezichthouders Lasten ter zake van bezoldiging en ter zake van pensioenen van: - Bestuurder € 146.740 (2011: € 143.743). Dit zijn de lasten van het vaste loon, de pensioenpremie, de sociale verzekeringen en de fiscale bijtelling auto opgeteld. Er is geen winstdeling- of bonusregeling van kracht. Opbouw van de beloning

-

Naam

2012

2011

Vast inkomen Afkoop pensioenverplichting Variabel inkomen Pensioenpremie werkgever Werkgeverslasten soc. verz. Fisc. bijstelling auto

€ 104.627 n.v.t. n.v.t. € 23.966 € 8.919 € 9.228

€ 103.032 n.v.t. n.v.t. € 23.672 € 7.811 € 9.228

Totaal

€ 146.740

€ 143.743

Toezichthouders en voormalige leden van de Raad van Toezicht € 33.000 (2011: € 33.000). De bezoldiging van de toezichthouders bestaat uit vaste beloningen.

M/V

Geboorte-

Functie

jaar

Benoemd

Herbenoem-

van - tot

baar

Honering

Onkosten-

Totaal

(€)

vergoeding

2012 (€)

(€ ) T.O. Hettinga

M

1943

Voorzitter

01-04-2009

R. Post

M

1940

vicevoorzitter

Y. Kooistra

M

1946

lid

01-07-2011

M. de Vries

M

1956

lid

01-07-2010

P. Schuurman

V

1980

lid

01-07-2010

nee

9.000

-

9.000

nee

6.000

-

6.000

ja

6.000

-

6.000

ja

6.000

-

6.000

ja

6.000

-

6.000

33.000

-

33.000

01-04-2013 01-07-2012 01-07-2016 01-07-2015 01-07-2014 01-07-2014 Totaal


Kengetallen Gegevens woningbezit 2012

2011

2010

2009

2008

2.127 42 32 53 10 1 2 2.267

2.125 42 32 53 10 1 2 2.265

2.132 43 32 53 10 1 2 2.273

2.107 43 32 53 10 1 2 2.248

2.132 43 32 53 1 2 2.263

78.268 124.543

77.376 128.495

74.890 132.986

80.560 135.090

76.516 129.495

20 18 12

13 11 10 -

37 12 2

15 10 -

17 28 40 10

Typering woningbezit in % 1. 1-2 persoonswoningen 2. Gezinswoningen 3. Multifunctionele woningen 4. Appartementen 5. Seniorenwoningen 6. Aanleunwoningen

10,2 46,6 18,4 3,4 15,8 5,6

12,0 43,5 19,0 3,4 16,4 5,7

12,0 46,6 18,8 2,9 14,0 5,7

15,7 45,3 18,6 0,8 13,9 5,7

16,0 45,6 18,3 0,8 13,7 5,6

Huurprijsklasse * Goedkoop € 0,00 - € 366,37 Betaalbaar € 366,37 - € 561,98 Duur € 561,76 - ≥

575 1.507 45

637 1.463 25

667 1.440 25

738 1.357 12

781 1.337 14

Aantal verhuureenheden 1. Woningen/woongebouwen 2. Garageboxen 3. Zorgcomplex GGZ 4. Zorgcentrum Ny Mariënacker 5. J.P. van der Bent Stichting 4. Bibliotheek 5. Dienstencentra Totaal Gem.verzekerde waarde (01-01) Gem.grondslag onr. zaakbelasting Mutaties in het woningbezit 1. Aantal opgeleverd 2. Aantal aangekocht 3. Aantal verkocht 4. Aantal gesloopt 5. Aantal samengevoegd 6. Opgeleverde koopwoningen

* huurprijsklasse wordt jaarlijks aangepast op basis huurtoeslaggrens


Kwaliteit woningbezit

Onderhoud 1. Totaal aantal reparatieverzoeken 2. Aantal reparatieverzoeken p/won. 3. Kosten niet-planmatig onderhoud: - klachtenonderhoud p/won. - mutatieonderhoud p/won. 4. Kosten niet planmatig onderhoud per reparatieverzoek/mutatie: - klachtenonderhoud - mutatieonderhoud 5. Kosten planmatig onderhoud p/won. 6. Totale kosten onderhoud p/won. Prijs-kwaliteitverhouding 1. Gemiddeld aantal punten WWS 2. Gemiddelde netto huurprijs 3. Gemiddelde prijs per punt 4. Huurprijs in % max. red. huurprijs

2012

2011

2010

2009

2008

1.669 0,8

1.927 0,9

1.816 0,9

2.136 1,0

2.412 1,1

138 117

139 137

117 140

178 196

286 212

176 1.292

153 1.384

137 1.386

176 2.108

253 2.043

1.073

1.243

918

1.725

1.716

1.328

1.519

1.174

2.099

2.215

154 405 2,63 55

153 394 2,58 54

143 386 2,70 59

143 378 2,65 58

142 367 2,58 58

Verhuur woningbezit

1. Aantal mutaties 2. Mutatiegraad 3. Acceptatiegraad 4. Percentage huurders met IHS 5. Gem. IHS bedrag per maand 6. Huurachterstand in % jaarhuur 7. Huurderving in % jaarhuur 8. Gem. huurverhoging woningbezit 9. Gem. leeftijd woningbezit (jaren)

2012

2011

2010

2009

2008

239 11,0 65 19 158 0,6 0,4 2,3 34,0

236 11,1 67 22 157 0,4 0,4 1,3 33,3

234 10,7 71 22 160 0,3 0,8 1,2 33,8

210 9,8 55 25 154 0,3 0,8 2,5 32,5

261 12,0 69 26 145 0,4 0,8 1,6 31,5


Verhuur woningbezit Financiële continuïteit 1. Solvabiliteit (eigen vermogen) 2. Rentabiliteit eigen vermogen 3. Rentabiliteit totaal vermogen 4. Liquiditeit (current ratio) 5. Rentevoet externe financiering

2012

2011

2010

2009

2008

26,9 8,9 5,5 4,5 4,0

24,8 0,7 3,1 3,6 4,1

25,5 38,8 12,7 1,7 4,2

16,8 25,8 7,2 2,1 4,3

12,4 -17,7 1,0 1,0 4,7

5.759 1.679

5.079 1.237

7.153 3.783

6.314 1.943

6.641 -4

2,9

1,7

2,6

2,1

4,7

22.354 38.405 21.966 102 8.555 6.012 919 3.475 127 970 761

22.066 32.047 22.670 112 7.801 5.920 1.180 3.881 134 926 57

22.646 31.354 21.638 195 8.053 5.936 658 1.425 151 918 3.125

21.561 29.763 21.129 201 4.987 6.015 656 3.406 156 907 1.287

21.876 25.653 20.896 702 3.656 6.630 577 5.764 105 997 -648

2012

2011

2010

2009

2008

1,0

1,0

1,0

1,0

1,0

4,4 2,9 9,8 7,6

4,9 2,9 9,8 6,8

4,4 2,9 9,8 6,8

5,1 2,9 9,9 7,4

5,6 2,0 9,9 7,4

25,7

25,4

24,9

26,3

25,9

27 21 6 9 44

27 21 6 9 44

26 20 6 7 43

28 21 7 8 42

27 21 6 4 44

6,00

4,57

6,06

2,25

0,79

(rente%*schuldr.ult.bkjr./schuldr.ult.bkjr.)

6. Interne financiering per woning 7. Operationele cash-flow p/won. (resultaat+afschr.+mut.egal.rek.)

8. Intrest dekkingsratio Balans en W & V 1. Boekwaarde per woning 2. Bedrijfswaarde per woning 3. Geleend bedrag per woning 4. Boekwaarde fin. activa p/won 5. Eigen vermogen per woning 6. Totaal opbrengsten per woning 7. Afschrijving per woning 8. Overige lasten per woning 9. Rentebaten per woning 10. Rentelasten per woning 11. Jaarresultaat per woning

Personeelsbezetting Aantal formatieplaatsen (o.b.v. 36 uur per week)

1. Directie 2. Woondiensten:  verhuur/secretariaat  technische dienst indirect  technische dienst uitv. 3. Financiën, Planning en Controle (incl.techn.beheer) Aantal formatieplaatsen (ultimo jaar)

Aantal werknemers  mannen  vrouwen Aantal parttime werknemers Gemiddelde leeftijd Ziekteverzuim, excl. zw. (%)


Woningbestand Aantal woningen 01-01-12

Totaal

Aantal woningen 31-12-12

Mutatie 2010

NieuwVerkoop bouw

Afbraak/ Samengevoegd

In aanbouw 31-12-12

Totaal

Totaal

8

-

687 11 28 4 103 118 4 32 56 1.043

-

522 4 526

-

8

Gemeente Gaasterlân-Sleat Balk Sondel Nijemirdum Oudega Oudemirdum Bakhuizen Harich Wijckel Sloten Subtotaal

676 11 28 4 103 118 4 32 56 1.032

16

5

16

5

8

Gemeente Súdwest Fryslân Workum It Heidenskip Subtotaal

523 4 527

1 -

1

361 75 40 61 27 2 566

4

7 5

4

12

-

358 70 40 61 27 2 558

2.125

20

18

-

2.127

Aantal 20 223 411 477 505 265 226 2.127

% 0,9 10,5 19,3 22,4 23,8 12,5 10,6 100

Gemeente Skarsterlân St. Nicolaasga Langweer Idskenhuizen Scharsterbrug Ouwsterhaule Tjerkgaast Subtotaal Totaal

Bouwperiode Voor 1945 1945 - 1959 1960 - 1969 1970 - 1979 1980 - 1989 1990 - 1999 2000 - 2012 Totaal

Gemiddelde ouderdom: 33,96 jaar

Hoofdstuk 13  Enkelvoudige jaarrekening 76

Enkelvoudige balans (na winstbestemming) Activa 31-12-12

31-12-11

(x €1.000)

(x €1.000)

58.199 10 337 58.546

57.870 230 378 58.478

216 1.361 1.577

6 233 1.361 1.600

60.123

60.078

255

304

-5

192

69 10 7 188 76 350

44 27 588 340 81 1.080

Liquide middelen

7.954

6.119

Som der vlottende activa

8.554

7.695

68.677

67.773

Vaste activa Materiële vaste activa Sociaal vastgoed in exploitatie Vastgoed in ontw. bestemd voor eigen expl. Onroerende en roerende zaken t.d.v. de expl. Totaal materiële vaste activa

Financiële vaste activa Deelnemingen Latente belastingvordering Overige vorderingen Totaal financiële vaste activa Som der vaste activa

Vlottende activa Voorraden Onderhanden projecten Vorderingen Huurdebiteuren Gemeenten Belastingen Overige vorderingen Overlopende activa Totaal vorderingen

Totaal activa


Passiva 31-12-12

31-12-11

(x €1.000)

(x €1.000)

Eigen vermogen -

-

Overige reserves

18.373

16.788

Totaal eigen vermogen

18.373

16.788

863

-

Kapitaal

Voorzieningen Voorziening nieuwbouw Voorziening jubileumuitkeringen

71

-

934

-

Leningen kredietinstellingen

359 46.363

370 47.804

Totaal langlopende schulden

46.722

48.174

433 264 819 1.132

633 54 280 745 1.099

2.648

2.811

68.677

67.773

Totaal voorzieningen

Langlopende schulden Leningen overheid

Kortlopende schulden Schulden aan leveranciers Gemeenten Belastingen en premies sociale verzekering Overige schulden Overlopende passiva Totaal kortlopende schulden

Totaal passiva


Enkelvoudige Winst- en Verliesrekening Begroting

Realisatie

Realisatie

2012

2012

2011

(x €1.000)

(x €1.000)

(x €1.000)

10.987

11.181

10.990

274

285

278

-

-

77

1.093

985

958

-

72

59

Bedrijfsopbrengsten Huuropbrengsten Opbrengsten servicecontracten Overheidsbijdragen Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille Geactiveerde productie eigen bedrijf Overige bedrijfsopbrengsten

233

265

217

12.587

12.788

12.579

Afschrijvingen m.v.a.

2.635

1.891

2.444

Overige waardeveranderingen m.v.a.

1.368

895

-186

Lonen en salarissen

1.278

1.230

1.193

180

188

169

Som der bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten

Sociale lasten Pensioenlasten Onderhoudslasten Leefbaarheid Lasten servicecontracten

231

216

209

3.294

3.151

4.886

-

9

14

350

309

310


1.865

1.531

1.789

Som der bedrijfslasten

11.201

9.420

10.828

Bedrijfsresultaat

1.386

3.368

1.751

Financiële baten en lasten Waardeveranderingen f.v.a. en effecten

75

41

43

286

270

284

Rentelasten

1.999

2.063

1.968

Saldo financiële baten en lasten

-1.638

-1.752

-1.641

-252

1.616

110

-

31

17

-252

1.585

93

23

1.495

-1.051

Rentebaten

Resultaat uit gewone bedrijfsuitvoering voor belastingen Vennootschapsbelasting Resultaat uit gewone bedrijfsuitvoering na belastingen Jaarresultaat na belastingen excl. opbrengst verkoop woningen/ overige waardeverandering m.v.a.


Waarderingsgrondslagen Grondslagen voor waardering van activa en passiva De grondslagen voor de enkelvoudige jaarrekening zijn gelijk aan de grondslagen van de geconsolideerde jaarrekening.

Toelichting op de enkelvoudige balans (x € 1.000) Vaste activa Materiële vaste activa

Sociaal vastgoed in exploitatie Vastgoed in ontw. bestemd voor eigen expl. Onr. en roerende zaken t.d.v. de expl. Totaal materiële vaste activa

Totaal

Kantoorpand

58.199

-

ZWF enkelv. 58.199

10 763 58.972

426 426

10 337 58.546

Totaal

Kantoorpand

216 216

1.361 1.361

ZWF enkelv. 216 1.361 1.577

Totaal

Kantoorpand

1 10 121 -601 8.425 7.956

2 2

Totaal

Kantoorpand

18.196 18.196

-177 -177

Financiële vaste activa

Latente belastingvordering Overige vorderingen Totaal fin. vaste activa

Vlottende activa Liquide middelen

Kas Rekening courant ING Rekening courant Rabobank Rekening courant BNG Spaarvrijrekening Rabobank Totaal liquide middelen

ZWF enkelv. 1 10 119 -601 8.425 7.954

Eigen vermogen

Overige reserves Totaal overige reserves

ZWF enkelv. 18.373 18.373

Het verschil tussen geconsolideerd en enkelvoudig vermogen betreft het eigen vermogen van Stichting Exploitatie Kantoorpand ZWF. Deze stichting is geconsolideerd opgenomen vanwege bestuurlijke verbondenheid en niet vanwege een financieel belang.


Kortlopende schulden

Overige schulden Totaal overige schulden

Totaal

Kantoorpand

1.892 1.892

756 756

ZWF enkelv. 2.648 2.648

Toelichting enkelvoudige winsten verliesrekening (x € 1.000) Bedrijfslasten Afschrijvingen m.v.a. Totaal

Kantoorpand

ZWF enkelv.

Sociaal vastgoed in exploitatie Onr. en roerende zaken t.d.v. de expl.

1.815 139

63

1.815 76

Totaal afschrijvingen

1.954

63

1.891

Totaal

Kantoorpand

ZWF enkelv.

Huisvestingskosten

104

137

241

Totaal huisvestingskosten

104

137

241

Totaal

Kantoorpand

ZWF enkelv.

Waardeverandering f.v.a. Rentebaten Rentelasten

270 2.063

41 -

41 270 2.063

Totaal renteresultaat

-1.793

41

-1.752


Financiële baten en lasten

Hoofdstuk 13  Overige gegevens 81

Winstbestemming Bedrijfsresultaat 2012 Het resultaat over 2012 van € 1.618.000 is toegevoegd aan het eigen vermogen.


Goedkeuring Jaarverslag Inrichting van de administratie

Verklaring Raad van Toezicht

De gehele administratie en het samenstellen van de jaarrekening wordt in eigen beheer uitgevoerd. De administratie is volledig geautomatiseerd, waarbij gebruik gemaakt wordt van de programmapakketten van servicebureau NCCW te Almere.

De Raad van Toezicht verklaart hierbij de van de bestuurder van Stichting Wonen Zuidwest Friesland aangeboden jaarrekening 2012 te hebben beoordeeld en akkoord bevonden. Deze vaststelling door het bestuur en de goedkeuring door de Raad van Toezicht (conform artikel 7 lid 5a van de statuten) is verleend nadat alle betrokkenen de stukken hebben gecontroleerd en kennis hebben genomen van de bevindingen van BDO Audit & Assurance BV.

Het jaarverslag is conform de Modeljaarverslaglegging volkshuisvestingsinstellingen opgesteld, rekening houdende met de richtlijnen voor de jaarverslaglegging en het BBSH. De controle van de jaarrekening is opgedragen aan BDO Audit & Assurance BV. De rapportage geschiedt aan de Raad van Toezicht.

Balk, 17 mei 2013 Namens de Raad van Toezicht Dhr. T.O. Hettinga, voorzitter w.g.

Verklaring bestuurder De bestuurder verklaart dat Wonen Zuidwest Friesland in 2012 uitsluitend werkzaam is geweest in het belang van de volkshuisvesting en dat alle middelen van de organisatie zijn aangewend voor de uitvoering van de activiteiten op het gebied van de volkshuisvesting, dan wel zijn besteed aan activiteiten die bevorderlijk zijn voor een goede volkshuisvesting.

Balk, 7 mei 2013 Namens het bestuur Drs. J. Huisman, directeur-bestuurder w.g.

Dhr. R. Post, vicevoorzitter (niet aanwezig i.v.m. vakantie)

Dhr. Y. Kooistra, lid w.g.

Dhr. M. de Vries, lid w.g.

Mevr. P. Schuurman, lid w.g.


Accountantsverklaring


Jaarverslag 2012 Wonen Zuidwest Friesland

Recommend Documents