Jaarverslag 2011 Wonen Zuidwest Friesland

Jaarverslag 2011

Jaarverslag 2011

Jaarverslag 2011  Wonen Zuidwest Friesland

Stichting Wonen Zuidwest Friesland Eigen Haard 3, 8561 EX Postbus 29, 8560 AA Balk Telefoon (0514) 608080 Fax (0514) 608050 [email protected] www.zuidwestfriesland.nl

Gemeente van vestiging:

Gemeente Gaasterlân-Sleat

Werkgebied in gemeenten:

Gaasterlân-Sleat, Skarsterlân, Súdwest Fryslân en Littenseradiel

Opgericht als stichting:

29 december 2006

Toegelaten bij KB nr. 82:

13 januari 1919

Inschrijving Kamer van Koophandel en Fabrieken in Leeuwarden:

23 maart 1961, nr. 01031646

Laatste statutenwijziging:

29 december 2006

Brancheorganisatie:

lid van Aedes (nr. 100216)

Registratie MVROM: Inschrijving in Nationaal Register

nr. L-0676

Volkshuisvestingsinstellingen:

nr. L-1090

Raad van Toezicht Dhr. T.O. Hettinga, voorzitter Dhr. R. Post, vice-voorzitter Dhr. Y. Kooistra, lid Dhr. M. de Vries, lid Mevr. P. Schuurman, lid

Bestuur en organisatie Drs. J. Huisman, directeur-bestuurder Dhr. R.R. Wielenga, hoofd Woondiensten Dhr. F. Berg AA, hoofd Financiën, Planning en Controle

Jaarverslag 2011  Wonen Zuidwest Friesland

Inhoudsopgave

Voorwoord

4

Jaarverslag

6

Hoofdstuk 1

Algemene ontwikkelingen

Hoofdstuk 2

Verantwoording Bestuur en Toezicht

10

Hoofdstuk 3

Personeel en Organisatie

17

Volkshuisvestingsverslag

7

22

Hoofdstuk 4

Woningbezit

23

Hoofdstuk 5

Kwaliteit van het bezit

27

Hoofdstuk 6

Huurbeleid

34

Hoofdstuk 7

Betrekken bewoners bij beleid en beheer

36

Hoofdstuk 8

Leefbaarheid

38

Hoofdstuk 9

Wonen, zorg en welzijn

40

Hoofdstuk 10

Financieel beleid en beheer

42

Jaarrekening

55

Hoofdstuk 11

Geconsolideerde jaarrekening

56

Hoofdstuk 12

Enkelvoudige jaarrekening

86

Hoofdstuk 13

Overige gegevens

92

Jaarverslag 2011  Voorwoord 4

Passend wonen Voor u ligt het jaarverslag 2011 van Wonen Zuidwest Friesland (Wonen ZWF) uit Balk. Het beschrijft de belangrijkste ontwikkelingen en resultaten van onze organisatie over 2011. Wonen ZWF bestaat al bijna 100 jaar en in die periode hebben wij ons doel altijd helder voor ogen gehouden. Wij willen mensen helpen in hun woonbehoefte wanneer zij dat zelf niet kunnen. Woningcorporaties stonden in 2011 evenals in 2010 weer volop in publieke schijnwerpers. Helaas vanwege een aantal zeer vervelende voorvallen, maar vooral ook door de landelijke politieke belangstelling. Niet dat de landelijke politiek iets op heeft met volkshuisvesting, in tegendeel, maar vanwege het vermeende vermogen in de sector. Hoe maak ik de corporatiesector kleiner en hoe zorg ik er tegelijkertijd voor dat het vermogen in staatskas wordt gestort is de centrale vraag. Het levert enorm veel juridische touwtrekkerij op en daar worden onze huurders niet beter van. In 2011 is visitatietraject afgerond. Wonen ZWF wordt door de visitatiecommissie gekarakteriseerd als een corporatie die sterk is in de realisatie. Wonen ZWF is een pragmatische en vraag gestuurde corporatie, die het werkgebied en de opgaven in het werkgebied goed kent. Best genoch, soe men sizze kinne, maar toch zijn er vraagtekens te zetten bij het visitatietraject. Wegen de kosten op tegen de baten, maar nog verrassender is het weinig enthousiasme bij stakeholders rond het visitatietraject. In het verslagjaar is uitvoering gegeven aan de prestatieafspraken die met de gemeenten Nijefurd (per 1/1/2011 de gemeente Súdwest Friesland), Gaasterlân-Sleat en Skarsterlân zijn gemaakt. Er wordt o.a. gewerkt aan het goed huisvesten van de doelgroep, de kwaliteit van de woonomgeving en de kwaliteit van het woningbezit, waaronder duurzaamheid. In Sint Nicolaasga zijn de puntjes op de i gezet bij het nieuwbouwproject “de Iendracht”. Het project omvat 33 woonzorg huurappartementen. Samen met zorgorganisatie Hof en Hiem is hiervoor een goede zorginfrastructuur aangelegd. In Balk zijn 13 woon-zorg appartementen opgeleverd. In het ontwerp van het gebouw is rekening gehouden met een mogelijke toekomstige verschuiving van doelgroepen. Ook is in Balk gestart met de bouw van 20 woningen (8 huur en 12 koopwoningen). Een verrassende ontwikkeling, zeker in de huidige tijd, betrof de vlotte verkoop van de koopwoningen. De voorbereidingen van nog eens 16 huurwoningen in Balk zijn getroffen. In 2012 kan hiermee gestart worden.

Jaarverslag 2011  Voorwoord 5

Om de kwaliteitskloof tussen nieuwbouw en bestaande bouw te verkleinen is wederom in 2011 goed geïnvesteerd. Aandachtspunten hierbij zijn het verbeteren van de energetische kwaliteit, de esthetische uitstraling en het geschikter maken van de woningen voor ouderen. De renovatie projecten in Workum, Sondel en Langweer springen hierbij in het oog. Het project in Langweer verdient hierbij bijzondere aandacht omdat bij dit project ook goedkope koopwoningen zijn gemoeid. Middels subsidie van de provincie Fryslân en de gemeente Skarsterlân is dit mogelijk gemaakt. Een mijlpaal in 2011 betrof het feit dat Wonen ZWF de eerste corporatie in Nederland is, die geen woningen meer verhuurt met een rood energielabel (E, F en G label). Goed voor het milieu, maar nog beter voor de beurs van onze huurders, omdat zij hierdoor minder geld kwijt zijn aan energiekosten. Ook de kwaliteit van de dienstverlening was in 2011 wederom goed. Om deze te waarborgen en te optimaliseren is onze organisatie aangesloten bij het kwaliteitscentrum Woningcorporaties Huursector (KWH). De meting over 2011 was ruim voldoende om het kwaliteitslabel te behouden. Om onze verantwoordelijkheid als maatschappelijke organisatie goed te kunnen vervullen zijn wij in dialoog met onze belanghouders, zoals de huurderorganisatie, de gemeenten en andere (maatschappelijke) organisaties. De wijze waarop het overleg gevoerd wordt met de huurderorganisatie is vastgelegd in de samenwerkingsovereenkomst. De wijze waarop het overleg gevoerd met gemeenten is geborgd in de prestatieafspraken. Dit jaarverslag is een van de communicatiemiddelen van onze organisatie. Wij ontvangen graag uw reactie en suggestie voor toekomstige uitgaven.

Drs. J. Huisman directeur-bestuurder

Missie Wonen Zuidwest Friesland levert op een klantgerichte wijze, goede, betaalbare en duurzame woningen aan de sociale doelgroep in een prettige en vitale woonomgeving in Zuidwest Friesland. De kern van de missie is: - klantgericht; - goed, betaalbaar en duurzaam; - sociale doelgroep; - prettige en vitale woonomgeving.

Visie Wonen Zuidwest Friesland wil vanuit een lokale verankering en een maatschappelijke verantwoording dicht bij haar klanten staan. Het zorgen voor kwalitatief hoogwaardige en betaalbare huisvesting staat daarbij centraal. Extra aandacht gaat uit naar kwetsbare groepen in de samenleving, waaronder ouderen, jongeren, ontheemden en mensen met een beperking.

Ons motto Fantastisch Betaalbaar Wonen!

Jaarverslag 2011  Jaarverslag 6

Jaarverslag

Hoofdstuk 1 -

Algemene ontwikkelingen Wonen is lokaal

Hoofdstuk 2 -

Verantwoording Bestuur en Toezicht Verslag van het bestuur Verslag Raad van Toezicht

Hoofdstuk 3 -

Personeel en Organisatie Investeren in menselijk kapitaal Verslag van de Ondernemingsraad

Hoofdstuk 1  Algemene ontwikkelingen 7

Wonen is lokaal

“Fantastisch Betaalbaar Wonen” is het motto van Wonen Zuidwest Friesland. Kwaliteit van de woningvoorraad en van onze dienstverlening zijn belangrijke speerpunten van ons beleid. Daarnaast vinden wij het belangrijk dat de woningen bereikbaar zijn en blijven voor de primaire doelgroep. Wel maken wij ons zorgen of dit beleid in de toekomst kan worden voortgezet. Politieke maatregelen zorgen ervoor dat de investeringscapaciteit van corporaties onder druk staat. Dit heeft geleid tot noodzakelijke bezuinigingen bij corporaties om de bedrijfscontinuïteit te kunnen blijven waarborgen. De politieke maatregelen komen de kwaliteit in de sector niet ten goede.

Jhr. Van Eysingastraat te St. Nicolaasga

Wonen Zuidwest Friesland ziet wonen als een lokale aangelegenheid. Gemeenten, corporaties en huurdersverenigingen weten hoe de lokale woningmarkt werkt en zijn bekend met de wensen van de huurder. Het is dan ook goed dat de verantwoordelijkheden hieromtrent meer op lokaal niveau komen te liggen en minder op landelijk niveau. De landelijke overheid zou zich niet op detailniveau met wonen moeten bemoeien, dat kun je prima lokaal regelen. Fantastisch Betaalbaar Wonen Op regionaal niveau hebben we te maken met ontgroening, vergrijzing en krimp. Voor het rijk, de provincies, gemeenten, corporaties en marktpartijen is het nu zaak te investeren in hoogwaardige kwaliteit, om zodoende “buitenkansjes” te creëren. Samenwerken is daarbij het devies voor de komende periode. Voor Wonen Zuidwest Friesland ligt de nadruk op het realiseren van Fantastisch Betaalbaar Wonen, wat ook ons motto is. Kwaliteit loopt als een rode draad door onze organisatie. De kwaliteitsontwikkeling van de woningvoorraad en van onze dienstverlening is onveranderd een aandachtspunt. Evenals de betaalbaarheid van wonen. De kwaliteit van ons woningbezit moet daarnaast blijven aansluiten op de behoefte van de doelgroep. Aangezien wij voornamelijk levensloopgeschikt bouwen, komen wij tegemoet aan de wensen van zowel jongeren als ouderen. Met het oog op de krimp en de vergrijzing – die rond 2040 haar hoogtepunt zal bereiken – is er de komende jaren nog volop werk aan de winkel.


Maatschappelijk ondernemen Wonen Zuidwest Friesland is een maatschappelijke organisatie. Wij staan dicht bij onze huurders en zijn nauw met hen verbonden. Wij bieden goede betaalbare woningen aan degenen die daarin niet zelf kunnen voorzien en doen dit vanuit een kwalitatief hoog serviceniveau. Wonen Zuidwest Friesland neemt haar verantwoordelijkheid op het gebied van leefbaarheid. Of er sprake is van leefbaarheid wordt grotendeels bepaald door de woonbeleving van de bewoners. Zijn zij tevreden met de kwaliteit van hun directe woon- en leefomgeving dan doen wij ons werk als maatschappelijk ondernemer goed. In de bedrijfs-vergelijking ‘Corporatie in Perspectief’ van het Centraal Fonds Volkshuisvesting scoren wij goed in vergelijking met het referentie en landelijk gemiddelde. In onze optiek zijn wij dan ook een gezonde, maatschappelijke onderneming. A1-corporatie Op basis van de ingediende prognosegegevens 2011-2015 heeft het Centraal Fonds Volkshuisvesting geconcludeerd dat de voorgenomen activiteiten in financieel opzicht passen bij de vermogenspositie van onze corporatie, hetgeen geresulteerd heeft in een A1oordeel. Dit oordeel is gebaseerd op de vermogensontwikkeling zonder rekening te houden met invoering van de huurtoeslagheffing in 2014 omdat deze heffing nog niet wettelijk is. Overleg belanghouders De belanghouders van Wonen Zuidwest Friesland zijn partijen waarmee we goed samenwerken en waarmee we wederzijdse belangen delen. Onze belangrijkste stakeholders zijn de huurdersvereniging, overheid, bestuurders van plaatselijke belangen, seniorenorganisaties en zorgorganisaties. Bij het vaststellen van ons beleid hebben wij bepaalde spelers in het vizier van wie wij graag zien dat zij een rol spelen bij het tot stand komen van het beleid. Daarnaast proberen wij concreet invulling te geven aan de wensen van onze belanghouders. Eind 2010 is een aanvang genomen met visitatie, welk traject in 2011 is afgerond. De bevindingen nemen wij mee in het nieuwe corporatieplan 2012-2018.

Prestatieafspraken gemeenten Gemeente Skarsterlân Samen met Accolade zijn met de gemeente Skarsterlân prestatieafspraken gemaakt voor de periode 2010-2015. De partijen beschouwen elkaar als partners in het vervullen van de woningbouwopgave in de gemeente Skarsterlân. Uitgaande van de eigen verantwoordelijkheid, positie en bevoegdheden wordt op verschillende punten samengewerkt. De inhoudelijke afspraken zijn vastgelegd in het document Prestatieafspraken Wonen Skarsterlân 2010-2015 dat door betrokken partijen is ondertekend. Gemeente Gaasterlân-Sleat Met de gemeente Gaasterlân-Sleat zijn afspraken over het realiseren van (sociale) woningbouw in Balk vastgelegd in de samenwerkingsovereenkomst Bouwen aan Balk (23 augustus 2007). De afspraken gaan onder meer over het realiseren van woningen op drie locaties, namelijk Groene Wal, Golfbaan en Boslust. In 2011 zijn geen nieuwe afspraken met de gemeente Gaasterlân-Sleat gemaakt. Gemeente Súdwest Fryslân Met de voormalige gemeente Nijefurd zijn in 2010 afspraken gemaakt voor de periode 2010-2012. Partijen beschouwen elkaar als partners in het vervullen van de woningbouwopgave. Uitgaande van de eigen verantwoordelijkheid, positie en bevoegdheden wordt op verschillende punten samengewerkt. De afspraken gelden tot 2012 en worden integraal door de nieuwe gemeente Súdwest Fryslân overgenomen. Met alle drie gemeenten zijn afspraken gemaakt over de inzet van Sociale Teams. Deze teams bestaan onder meer uit vertegenwoordigers van gemeente, politie en woningcorporatie. Het doel is het snel signaleren van problemen – bijvoorbeeld betalings- en overlastproblemen – en daarop concreet actie ondernemen, waarbij de betrokken partijen elkaar ook kunnen aanspreken op hun verantwoordelijkheden. De teams komen zeer regelmatig bijeen.


Governancecode Woningcorporaties en AedesCode De kerntaak van een interne toezichthouder is het zorgen voor goed ondernemingsbestuur en het houden van goed toezicht daarop. Hierover moet op een heldere en inzichtelijke wijze verslag worden gedaan zodat ook andere belanghebbenden en externe toezichthouders hun oordeel kunnen vormen over de kwaliteit van Wonen Zuidwest Friesland. De Raad van Toezicht werkt conform de AedesCode en onderschrijft de principes en bepalingen uit de Governancecode Woning-corporaties. De codes benoemen kwaliteitseisen, waarden, normen en regels die Wonen Zuidwest Friesland bij haar functioneren zowel intern als extern hanteert en waarop wij aanspreekbaar zijn. Doel van de Governancecode is het vaststellen van normen voor een goed bestuur en toezicht, transparantie, externe verantwoording en financiële beheersing.

Door ons als organisatie te binden aan de AedesCode laten we zien waarvoor Wonen Zuidwest Friesland staat, waarop we aanspreekbaar zijn, dat we kwaliteit bieden en dat we ons willen verantwoorden naar de omgeving waarin we opereren. De uitwerking van de Governancecode en AedesCode binnen Wonen Zuidwest Friesland is beschreven in onderstaande documenten: - Governance Code Wonen Zuidwest Friesland; - Integriteitscode Wonen Zuidwest Friesland; - Klokkenluiderregeling Wonen Zuidwest Friesland. De toepassing van deze codes leidt tot een werkwijze die gericht is op de verantwoordingsstructuur en het calculeren van risico’s. De raad is daarbij alert of er sprake is van tegenstrijdige belangen. Voor de concrete invulling verwijzen wij naar het verslag van de Raad van Toezicht in dit jaarverslag.

Hoofdstuk 2  Verantwoording Bestuur en Toezicht 10

Verslag van het bestuur Het bestuur is belast met het besturen van de woningcorporatie en legt verantwoording af aan de Raad van Toezicht.

Het bestuur is belast met het besturen van de woningcorporatie, hetgeen onder meer inhoudt dat het bestuur verantwoordelijk is voor: - de realisatie van de doelstellingen van de woningcorporatie; - de strategie; - de financiering; - het beleid; - de resultatenontwikkeling; - het beleid ten aanzien van deelnemingen van de corporatie. Het bestuur legt hierover verantwoording af aan de Raad van Toezicht. Het bestuur richt zich bij de vervulling van zijn taak naar het belang van de woningcorporatie in het licht van haar volkshuisvestelijke en maatschappelijke doelstelling en weegt daartoe de in aanmerking komende belangen van bij de woningcorporatie betrokkenen af. Het bestuur verschaft de Raad van Toezicht tijdig de informatie die nodig is voor de uitoefening van de taak van de Raad van Toezicht. Het bestuur is verantwoordelijk voor de naleving van alle relevante weten regelgeving en voor het beheersen van de risico’s verbonden aan de activiteiten van de woningcorporatie. Het bestuur rapporteert hierover aan en bespreekt de interne risicobeheersingsen controlesystemen met de Raad van Toezicht. Samenstelling bestuur Het bestuur van Wonen Zuidwest Friesland is een eenhoofdig bestuur. De bestuurder is tevens directeur. Het bestuur bestaat uit de directeur-bestuurder drs. J. Huisman (1960), sinds augustus 1996 voor onbepaalde tijd in dienst van Stichting Wonen Zuidwest Friesland. Doelstellingen, strategie en randvoorwaarden De raad van Toezicht heeft haar goedkeuring verleend aan de doelstellingen en de bijbehorende strategie voor 2011, zoals deze in de beleidsbegroting 2011 zijn opgenomen. In dit verslag is uiteengezet in hoeverre deze doelstellingen ook daadwerkelijk zijn gerealiseerd.


Horizontale dialoog Wonen Zuidwest Friesland heeft formeel haar belanghebbenden met betrekking tot de maatschappelijke en volkshuisvestelijke missie en doelstellingen nog niet benoemd. In de dagelijkse praktijk worden de volgende belanghebbenden onderscheiden: - bewoners (klanten, zijnde huidige of toekomstige afnemers van producten en diensten, en andere burgers) en hun vertegenwoordigers; - relevante overheden en hun instellingen op gemeentelijk en regionaal niveau; - maatschappelijke organisaties op het terrein van zorg, welzijn, onderwijs en veiligheid; - collega-corporaties.

Wonen Zuidwest Friesland is zich bewust van deze risico’s en deze worden intern besproken en waar mogelijk zijn beheersinstrumenten geformuleerd.

In 2011 is op velerlei wijze gecommuniceerd met voormelde belangenhouders.

Controlesystemen Het bestuur is verantwoordelijk voor het ontwerp, de implementatie en de werking van de interne risicobeheersingsen controlesystemen. Deze omvatten beleidsvorming, processen, taken, het beïnvloeden van gedrag en andere aspecten van de organisatie die het mogelijk maken de doelstellingen te realiseren en potentieel wezenlijke fouten, verliezen of fraude of de overtreding van wetten en regelgeving te voorkomen, dan wel vroegtijdig te signaleren. Ook adequate en effectieve risicobeheersingsen controlesystemen bieden echter nooit een absolute garantie voor het realiseren van de ondernemings-doelstellingen, noch kunnen zij wezenlijke fouten, verliezen, fraude of de overtreding van wetten en regelgeving volledig voorkomen.

Interne risicobeheersingsen controlesystemen Risicobeheersing Het bestuur van Wonen Zuidwest Friesland is verantwoordelijk voor de interne risicobeheersingsen controlesystemen, voor het actief managen van de strategische, financiële en operationele risico’s, en voor het beperken van de impact van mogelijke incidenten. Strategische risico’s De strategische risico’s die Wonen Zuidwest Friesland loopt zijn in veel gevallen tamelijk abstract en lastig kwantificeerbaar. Onderstaand is een opsomming gegeven van de meest in het oog springende strategische risico’s: - Demografische ontwikkelingen (ontgroening, vergrijzing en krimp van de bevolking); - Veranderende behoefte van de klant; - Handelen in strijd met de vigerende wet en regelgeving; - Niet halen van de opgave nieuwbouw en renovatie; - Veranderende weten regelgeving van de financiering van de zorg; - Kwalitatief en kwantitatief personeelsbestand; - Niet integer handelen van bestuur en medewerkers.

Financiële en operationele risico’s Bij de financiële en operationele risico’s gaat het om de gevaren die samenhangen met de dagelijkse activiteiten bij Wonen Zuidwest Friesland. Om deze gevaren structureel onderdeel te laten zijn van de sturing en beheersing van Wonen Zuidwest Friesland zijn de processen beschreven in een systeem van Administratieve Organisatie en Interne Controle. Periodiek wordt hierover het bestuur en de Raad van Toezicht geïnformeerd.

De bevindingen van de interne controle worden jaarlijks gedetailleerd vastgelegd en worden gebruikt als input ter verbetering van de administratieve organisatie en de interne controle. De belangrijkste componenten van onze interne risicobeheersingsen controlesystemen in het verslagjaar waren: - regelmatige risicoanalyses van de operationele en financiële doelstellingen van de woningcorporatie; - integriteitsbeleid (o.a. middels werkoverleg); - integriteitscode; - handleidingen voor de inrichting van de financiële verslaggeving, alsmede voor de opstelling daarvan te volgen procedures; - een systeem van periodiek monitoring en rapportering.


Externe accountant De externe accountant is benoemd door de Raad van Toezicht. De externe accountant heeft in het verslagjaar het gedeelte van de vergadering van de Raad van Toezicht bijgewoond, waarin het verslag van de externe accountant over het onderzoek van de jaarrekening werd besproken en waarin werd besloten over de goedkeuring van de betrokken jaarrekening. De externe accountant is tijdens deze vergadering over zijn verklaring over de getrouwheid van de jaarrekening bevraagd door de Raad van Toezicht. Visitatie Wonen Zuidwest Friesland heeft zich in 2011 laten visiteren door een onafhankelijke visitatiecommissie. De bevindingen van de commissie zijn in 2011 uitgebracht. Namens het bestuur, Drs. J. Huisman, Directeur-bestuurder

Verslag van de Raad van Toezicht Verslag van de Raad van Toezicht In dit jaarverslag legt de RvT, als onderdeel van een maatschappelijk ondernemende organisatie, publiekelijk verantwoording af over de wijze waarop zij invulling heeft gegeven aan de uitvoering van haar taken en bevoegdheden in het afgelopen jaar. De RvT heeft statutair tot taak toezicht te houden op het beleid van het bestuur en op de algemene gang van zaken binnen de woningcorporatie Wonen Zuidwest Friesland en de met haar verbonden onderneming en staat daarnaast het bestuur met raad ter zijde. De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de RvT zijn in artikel 17 van de statuten van Stichting Wonen Zuidwest Friesland omschreven. Een en ander is verder uitgewerkt in het reglement voor de RvT van d.d. 8 maart 2010 (zie ww.zuidwestfriesland.nl). Volkshuisvestelijke doelen De RvT is tevreden over de in 2011 behaalde volkshuisvestelijke doelen. Een deel van de bestaande voorraad is opgeknapt, er zijn geen woningen meer met een rood label en de corporatie scoort al vijf jaar achtereen zeer hoog wat betreft de dienstverlening aan huurders. De RvT is zeer te spreken over de bouw van seniorenwoningen, gezien de vraag die daar op dit moment naar is en de behoefte eraan in de nabije toekomst. Risico´s en ontwikkelingen De financiële en juridische risico´s zijn onder controle. Er is weliswaar sprake van een aantal kapitaalintensieve projecten waar vanuit financieel en juridisch oogpunt risico´s aan kleven, maar deze projecten zijn gedegen voorbereid en onder controle.

Zicht op Sloten vanaf de rondweg

De RvT maakt zich zorgen over een aantal zaken en ontwikkelingen die van grote invloed zijn op de organisatie en de volkshuisvestelijke prestaties. De aangekondigde kabinetsplannen, waarin corporaties verplicht zouden worden om driekwart van hun woningvoorraad aan hun huurders aan te bieden, hebben uitholling van de woningvoorraad tot gevolg, en zorgen naar verwachting voor een lange wachttijd en een lagere doorstroming.


Daarnaast zorgt de aangekondigde toekomstige bijdrage van de corporatie aan de uitgaven van de huurtoeslag voor onzekerheid. Daarnaast spelen er een aantal fiscale onduidelijkheden die van grote invloed zijn op de hoogte van de betalen vennootschapsbelasting. Verder krijgt ook onze corporatie de komende periode te maken met verdergaande vergrijzing en krimp. De RvT kan de gevolgen voor de corporatie nog onvoldoende inschatten, maar sluit haar ogen niet voor deze ontwikkelingen en vindt het belangrijk dat de corporatie binnen haar vermogen haar verantwoordelijkheid neemt. De RvT is van mening dat waar krimp zich voordoet, extra op de kwaliteit van de bestaande voorraad gelet moet worden. Het is belangrijk dat de corporatie meedenkt en mee helpt de leefbaarheid in de krimpdorpen overeind te houden. Voorsorteren op de krimp door grotendeels uit de krimpdorpen terug te trekken sluit niet aan bij onze volkshuisvestelijke doelstellingen. Een goede communicatie met stakeholders als provincie, gemeenten, verenigingen van dorpsbelang en huurdersverenigingen acht de RvT van groot belang om op een goede manier op deze problematiek in te spelen.

Visitatie In 2011 heeft de visitatie van Wonen Zuidwest Friesland door Ecorys Vastgoed plaatsgevonden. De rapportage is medio 2011 opgeleverd en binnen de RvT besproken met de directeur. De rapportage brengt op een duidelijke en inzichtelijke wijze het maatschappelijk rendement en de prestaties van de corporatie in beeld. Uit de gegevens blijkt dat de corporatie over de gehele linie ruim voldoende tot goed presteert. De RvT is een aantal zaken opgevallen die zij van belang acht voor de corporatie. Deze zijn besproken en zullen de komende tijd de aandacht krijgen. Het betreft hier bijvoorbeeld: - Meer formaliseren en concretiseren van doelstellingen en het versterken van het verband tussen doelstellingen en beleidsaccenten; - Verbeteren inzichtelijkheid financiële effecten van doelstellingen; - Actualiseren inkoop- en aanbestedingsbeleid; - Formaliseren en betere juridische borging van afspraken; - De afweging tussen het vervullen van een maatschappelijke rol, de volkshuisvestelijke doelstellingen en een degelijk financieel beleid. In 2012 wordt het nieuwe corporatieplan geschreven en opgeleverd. De conclusies die getrokken zijn uit het visitatierapport worden door de directeur gebruikt bij het opstellen van dit plan.

Renovatieproject: Hegeterp te Workum - uitgevoerd in 2011


Taak en werkwijze Om de toezichthoudende taak goed te kunnen vervullen heeft de RvT zich regelmatig mondeling dan wel schriftelijk door het bestuur laten informeren inzake de (financiële) resultaten in relatie tot de beoogde doelen, relevante externe ontwikkelingen en de wensen van relaties. De RvT heeft in het afgelopen boekjaar het volgende ondernomen om zich op de hoogte te houden van het functioneren van de Stichting Wonen Zuidwest Friesland in haar werkgebied: - overleg met directeur-bestuurder; - overleg met afdelingshoofden; - overleg met externe accountant; - overleg met huurdersorganisatie; - overleg met ondernemingsraad; - bijwonen van bijeenkomsten VTW en Aedes; - vakliteratuur. De RvT is in het afgelopen jaar 7 maal bijeen geweest in aanwezigheid van de directeur-bestuurder. Alle huidige leden van de RvT zijn daarbij frequent aanwezig geweest. De RvT heeft in het afgelopen boekjaar de volgende besluiten genomen: - vaststellen vergaderschema RvT; - herbenoeming IJ. Kooistra; - prestatieafspraken gemeente Nijefurd. De RvT heeft in het afgelopen boekjaar de volgende besluiten van de directie goedgekeurd: - vaststelling volkshuisvestingsverslag, de jaarrekening en het jaarverslag 2010; - vaststelling begroting 2012; - verkoop van vijf woningen Talmapark te Balk. Een goede RvT houdt zijn directeur alert. In 2011 heeft de RvT in een aantal zaken als klankbord gefungeerd voor de directeur. Zo is bij een bouwproject waar grote vertragingen opgelopen waren gesproken over de wijze van communiceren met de gemeente en is gesproken over de juridische borging. Onafhankelijkheid De RvT waakt erover dat haar leden onafhankelijk zijn in de zin van de in de Governancecode Woningcorporaties bepaling III 2.2 aangeduide criteria. In 2011 is geen sprake geweest van (transacties met) tegenstrijdige belangen waarbij leden van de RvT en of het bestuur betrokken waren.

Tevens vervult geen van de leden van de RvT of het bestuur een nevenfunctie die onverenigbaar is met het lidmaatschap van de Raad of het bestuur. Verder is in het jaar 2011 binnen de organisatie van Stichting Wonen Zuidwest Friesland geen gebruik gemaakt van de ‘Regeling Melding onregelmatigheden’. Deskundigheid en samenstelling De RvT bestaat uit vijf leden. De RvT werkt met een profielschets (zie www.wonenzuidwestfriesland.nl), gerelateerd aan zijn omvang, samenstelling en activiteiten, voor de gewenste deskundigheid en achtergrond van de leden van de RvT. De samenstelling van de RvT voldoet aan deze profielschets. Hieronder staat beschreven hoe de RvT per 31 december 2011 was samengesteld. Een compleet overzicht met alle nevenfuncties en de cv’s staat vermeld op de www.wonenzuidwestfriesland.nl. De heer T.O. Hettinga, voorzitter Woonplaats: Kimswerd. Deskundigheid: huurdersvraagstukken, samenlevingsontwikkeling en management. Relevante werkervaring: Gepensioneerd directeur Woningstiching De Friese Greiden. Relevante nevenfuncties: voorzitter Stichting expl. Kantoorpand. Betrokken bij een onderzoek naar de naoorlogse woningen in de Delfts Roodstijl. De heer R. Post, vicevoorzitter Woonplaats: Wijnaldum. Deskundigheid: vastgoedontwikkeling en Arbeidsverhoudingen. Relevante werkervaring: Gepensioneerd directeur wegenbouwbedrijf. Relevante nevenfuncties: projectintermediair bij recreatie met zorgprojecten. De heer IJ. Kooistra, lid Woonplaats: Koudum. Deskundigheid: bedrijfseconomie en financiën. Relevante werkervaring: Gepensioneerd directeur Rabobank. Relevante nevenfuncties: secretaris Stichting expl. Kantoorpand, consulent Stichting Ondernemers klankbord regio Fryslân.


De heer M. de Vries, lid Woonplaats: Rotstergaast. Deskundigheid: volkshuisvesting, vastgoedontwikkeling en -beheer, samenlevingsontwikkeling. Relevante werkervaring: manager Woondiensten bij een woningcorporatie Relevante nevenfuncties: consulent Wet Maatschappelijke Ondersteuning in Friesland (vakbond de Unie), lid Lokale Raad Heerenveen bij Accolade Heerenveen, Lid Verwantenpanel Talant, lid landelijke cliëntenraad thuiszorg diensten centrale. Mevrouw mr. P. Schuurman, lid Woonplaats: Leeuwarden. Deskundigheid: weten regelgeving, huurdersvraagstukken, samenlevingsontwikkeling en arbeidsverhoudingen. Relevante werkervaring: beleidsmedewerker zorg & welzijn, juridisch adviseur Europese weten regelgeving. Relevante nevenfuncties: lid Huurcommissie. Benoeming Leden van de RvT kunnen op grond van de statuten en het reglement voor de Raad van Toezicht voor een periode van 4 jaar benoemd worden. Herbenoeming is 1 keer mogelijk voor een periode van 4 jaar. Honorering Raad van Toezicht De honorering van de RvT is gekoppeld aan de zwaarte van de functie van de afzonderlijke leden van de RvT en houdt rekening met maatschappelijke waarden en normen. De honorering is niet gekoppeld aan de prestaties van Stichting Wonen Zuidwest Friesland. In deze vergoedingen zitten vergoedingen voor reis- en overige gemaakte kosten inbegrepen. Jaarlijks worden de bedragen aangepast aan de inflatiecorrectie. Werkgeversrol De RvT is verantwoordelijk voor een goed bestuur, onder meer door benoeming, schorsing, ontslag en jaarlijkse evaluatie van het bestuur. Directeur-bestuurder, de heer drs. J. Huisman, is sinds augustus 1996 voor onbepaalde tijd in dienst van Stichting Wonen Zuidwest Friesland. De RvT heeft in 2011 het bezoldigingsbeleid en de arbeidsvoorwaarden van de directeur-bestuurder niet gewijzigd.

Naast het vaste salaris is er geen sprake van een variabel salaris. Aan de directeurbestuurder wordt een bedrijfsauto beschikbaar gesteld. De honorering van de directeur-bestuurder is gebaseerd op de aanbevelingen in het rapport van de Commissie Arbeidsvoorwaarden Statutair Directeur Woningcorporaties (Commissie Izeboud). De zwaarte van de functie van statutair directeur van een corporatie met de kenmerken van Wonen Zuidwest Friesland leidt volgens de adviesregeling Izeboud tot indeling van de functie in functieniveau D. Door de RvT is een binnen de bandbreedte van functieniveau D liggend totaal salaris voor de directeur-bestuurder vastgesteld. Het salaris van de directeurbestuurder volgt binnen de bandbreedte van functieniveau D de automatische verhoging volgens de CAO Woondiensten. De pensioenregeling die voor het gehele personeel geldt conform de CAO Woondiensten is ook voor de directeurbestuurder van toepassing. Nevenfuncties bestuurder In het kader van zijn functie als directeurbestuurder van Stichting Wonen Zuidwest Friesland vervult de heer J. Huisman de volgende (onbezoldigde) nevenfuncties: - Voorzitter ledenraad Rabobank Zuidwest Friesland; - Lid kommisje Kritebelied; - Penningmeester Stichting expl. Kantoorpand. Elke vorm en schijn van belangenverstrengeling tussen Wonen Zuidwest Friesland en de bestuurder wordt vermeden. Dit is vastgelegd in de Governancecode. In 2011 is geen sprake geweest van een tegenstrijdig belang. Evaluatie bestuurder Ten minste eenmaal per jaar beoordeelt de voorzitter van de RvT met een ander lid uit de Raad de directeur-bestuurder. Tijdens deze evaluatie komen in ieder geval de volgende onderwerpen aan de orde:  het functioneren van de directeurbestuurder;  de relatie tussen de directeurbestuurder en de RvT;  de relatie met de belangrijkste belanghouders van de woningcorporatie, met name gemeenten, zorginstellingen, huurdersorganisaties en bewonersorganisaties (verenigingen van dorpsbelang).


Medio 2011 heeft de beoordeling van de directeur-bestuurder plaatsgevonden, waarin de RvT aangegeven heeft tevreden te zijn over het functioneren van de directeur-bestuurder en nog duidelijke uitdagingen te zien. De beoordeling is in de RvT besproken en akkoord bevonden. Begin 2012 vindt een planningsgesprek plaats met de directeur-bestuurder waarin de criteria geschetst worden op basis waarvan de directeur-bestuurder het komende jaar wordt beoordeeld, en worden de werkdoelen geformuleerd. Auditcommissie/beoordeling accountant Wonen Zuidwest Friesland heeft geen auditcommissie ingesteld. Normaal gesproken wordt het functioneren van de externe accountant ieder jaar beoordeeld. In 2012 zal deze beoordeling plaatsvinden. Financiële situatie Het resultaat van het boekjaar 2011 is licht positief, terwijl begroot was een verlies. De positieve uitkomst is een gevolg van: - Lagere onrendabele investeringen; - Lagere bedrijfslasten; - Lagere rentelasten; - Meer woningen verkocht dan begroot. Het resultaat is negatief beïnvloed ten opzichte van vorige jaren door de wijziging van het afschrijvingssysteem. Voorheen was dit op annuïteiten basis, vanaf 2011 door regelgeving, lineair. Met dit resultaat kunnen wij zeer tevreden zijn.

Was het vorige jaren nog wel eens lastig de geplande onderhoudsactiviteiten uit te voeren; in 2011 zijn alle plannen uitgevoerd. In de huidige onroerend goed markt is het goed te constateren, ook voor de komende jaren, dat onze corporatie in de exploitatie niet afhankelijk is van het aantal te verkopen woningen. Het resultaat kan worden gehaald uit de kasstromen bij een normale bedrijfsvoering. De solvabiliteit op basis van de waardering op historische kostprijs is rond de 25 %. Het Centraal Fonds Volkshuisvesting acht op basis van waardering op bedrijfswaarde een minimale solvabiliteit nodig van 13,2%. voor 2010. Een goede basis om verder te werken. Er is geen sprake van bijzondere renterisico’s; de rentedekkingsgraad voldoet ruimschoots aan de norm. De corporatie heeft geen bijzondere maatregelen, zoals b.v. derivaten af te sluiten, om de rente – risico’s af te dekken. Ook dit jaar is weer mee gedaan met de jaarlijkse benchmark tussen 7 Friese corporaties. De rating in deze groep is boven gemiddeld en op een aantal onderdelen in de top. De bedrijfslasten zijn het laagst van de groep. Ook steken de netto- bedrijfslasten zeer gunstig af ten opzichte van het landelijk gemiddelde. De Raad van Toezicht is van mening dat we hier te maken hebben met een financieel gezonde corporatie met voldoende vlees op de botten voor de komende jaren. Namens de Raad van Toezicht, De heer T.O. Hettinga, voorzitter

Kantoor Wonen Zuidwest Friesland - Eigen Haard 3 te Balk (1994)

Hoofdstuk 3  Personeel en Organisatie 17

Investeren in menselijk kapitaal Met een gemotiveerde groep mensen geven we invulling aan de eisen van de klant op het gebied van woning en woonomgeving. Zonder enthousiaste medewerkers geen optimale resultaten. We willen een transparante organisatie zijn die dienstverlening van goede kwaliteit biedt. Die kwaliteit meten en monitoren we met het KWH-label. Zo zorgen we ervoor dat kwaliteitszorg stevig is verankerd in onze organisatie. En natuurlijk staat bij ons ook de interne klant centraal!

Wonen Zuidwest Friesland is een platte organisatie met korte communicatielijnen. Hierdoor kan snel worden geanticipeerd op dringende kwesties en kunnen beslissingen snel worden genomen. Er zijn twee afdelingen binnen de organisatie: Woondiensten (frontoffice) en Financiën, Planning en Controle (backoffice). Naast deze twee afdelingen is er een afdeling overstijgend projectteam. De directeur-bestuurder is hiervan voorzitter. Meerdere disciplines zijn in het projectteam vertegenwoordigd. Mensen maken de organisatie. Wij zijn een maatschappelijke onderneming die veel belang hecht aan gemotiveerd personeel. Om onze medewerkers te stimuleren geven wij ze een grote mate van zelfstandigheid en eigen verantwoordelijk-heid. Het nemen van eigen initiatieven wordt zeer op prijs gesteld. Medewerkers communiceren op een open en informele manier met elkaar. Transparantie staat bij ons hoog in het vaandel. Daarnaast zorgen wij ervoor dat de arbeidsomstandigheden van de medewerkers goed aansluiten op de behoeften. Wonen Zuidwest Friesland heeft een veilige werkomgeving gecreëerd waar het prettig werken is. Door het aanbieden van opleidings-mogelijkheden en scholing dragen wij zorg voor de persoonlijke ontwikkeling van onze medewerkers. Wij investeren continu in personele kwaliteit. Personele wijzigingen In 2011 is van 2 medewerkers het contract voor bepaalde tijd met 1 jaar verlengd. Eind 2011 is een medewerker aangesteld voor tijdelijke vervanging van een medewerkster met zwangerschapsverlof.


Personele opbouw Per 31 december 2011 waren 27 medewerkers in dienst van wie 6 vrouwen en 21 mannen. In totaal gaat het om 25,4 formatieplaatsen. Van de 27 medewerkers werken er 9 parttime. De gemiddelde leeftijd van de medewerkers van Wonen Zuidwest Friesland was ultimo 2011 43,7 jaar (2010: 42,7 jaar) en de gemiddelde duur van het dienstverband 14 jaar (2010: 13 jaar). De directie bestaat uit één persoon. Op de afdeling Woondiensten werken 19 medewerkers, van wie 10 in de buitendienst. De afdeling Financiën, Planning en Controle bestaat uit 7 medewerkers. Maatschappelijke taak Wonen Zuidwest Friesland beschouwt het als haar maatschappelijke taak om jongeren voor te bereiden op deelname aan het arbeidsproces. Daarom hebben we in 2011 een stageplaats aangeboden aan een leerling van het Friesland college (mbo) in Sneek en aan een leerling van de CSG te Balk, afdeling Zorg & Welzijn Breed en Handel & Administratie.

Daarnaast huren wij medewerkers in van een sociale werkvoorziening. Deze medewerkers verrichten huismeester taken en diverse andere voorkomende werkzaamheden. Personeelsbeleid Jaarlijks worden voortgangsgesprekken gehouden. Hierin komt het functioneren van de medewerkers aan de orde en vindt een beoordeling plaats. Interne risicobeheersing en controle Jaarlijks stelt de organisatie een plan op van de interne controlewerkzaamheden die ze uitvoert en per hoofdproces rapporteert. De controlewerkzaamheden vinden plaats op basis van het handboek Administratieve Organisatie. De accountant geeft ieder jaar in zijn managementletter een beoordeling over de administratieve organisatie en interne controle bij Wonen Zuidwest Friesland. In de managementletter 2011 was de accountant van mening dat onze corporatie “in control” is en voldoende aandacht heeft voor de risicobeheersing.


Verloop ziekteverzuim (incl. zwangerschap) 7 6

in procenten

5 4 3 2 1 0

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Kort ziekteverzuim (t/m 5 dagen)

Middellang ziekteverzuim (6 t/m 42 dgn)

Lang ziekteverzuim (> 42 dagn)

Zwangerschap

Landelijk gemiddelde (CBS)

Arbeidsomstandigheden Wonen Zuidwest Friesland hecht veel belang aan gezonde medewerkers die op een veilige manier hun werk kunnen doen. Het welzijn van de mens vormt hiervoor de basis Verder hebben in 2011 de volgende opleidingen plaatsgevonden: • (verlenging) Basisveiligheid VCA voor uitvoerenden; • (verlenging) Vol VCA voor leidinggevenden; • Volledige cursus Vol VCA voor leidinggevenden. Het af te geven VCA certificaat is 10 jaar geldig. Ziekteverzuim In 2011 was het ziekteverzuimpercentage 4,6% (2010: 6,1%), exclusief zwangerschapsverlof. Langdurig ziekteverzuim van 2 medewerkers is debet aan dit hogere percentage. Het ziekteverzuim van minder dan drie maand bedroeg in 2011 1,1% (2010: 1,7%). Samen met zorgverzekeraar De Friesland heeft Wonen Zuidwest Friesland afspraken gemaakt over het omgaan met ziekteverzuimbegeleiding. De Friesland neemt drie dagen of eerder na de ziekmelding contact op met de werknemer. De zorgverzekeraar informeert naar de situatie en biedt hulp aan om de werknemer zo snel mogelijk weer aan de slag te krijgen. Daarnaast heeft de direct leidinggevende periodiek contact met de zieke werknemer.

Preventief Medisch Onderzoek In het kader van gezondheids-management wordt eens in de 5 jaar aan alle medewerkers een (vrijwillig) Periodiek Medisch Onderzoek (PMO) aangeboden. Aan een goede balans tussen werk en privé van de werknemer wordt veel waarde gehecht. De laatste PMO dateert van december 2008. Risico-inventarisatie en -evaluatie Wonen Zuidwest Friesland leeft de eisen na die de Arbowetgeving stelt. Door middel van een risico-inventarisatie en evaluatie (RIE) wordt inzicht gegeven in de risico’s op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn van de organisatie. Elke drie tot vijf jaar, of eerder als de werkomstandigheden daartoe aanleiding geven, vindt een actualisatie van de RIE plaats. In 2008 is voor het laatst een RIE uitgevoerd. Waar mogelijk worden de hierin gedane aanbevelingen opgevolgd. Bedrijfshulpverlening Binnen Wonen Zuidwest Friesland zijn vier bedrijfshulpverleners (BHV-ers) actief. Zij volgen jaarlijks verplichte herhalingscursussen, waaronder de bediening van de AED (Automatische Externe Defibrillator). In ons kantoorgebouw in Balk is een AED aanwezig. Ook organiseren de BHV-ers jaarlijks een ontruimingsoefening. Samen met de preventiemedewerker vormen de BHV-ers het Arboteam.


Arbobeleid Wonen Zuidwest Friesland voldoet als corporatie aan de bestaande Arboregelgeving. Verschillende plannen en protocollen, waaronder een verzuimprotocol, calamiteiten-kalender, BHV-beheersplan en een protocol Omgaan met agressie maken hier onderdeel van uit. Opleidingen Aan opleidingen en cursussen is in 2011 een bedrag van € 28.000 besteed. Begroot was € 25.000. Daarnaast is in de CAO vastgelegd dat medewerkers de beschikking hebben over een eigen loopbaanbudget van max. € 4.500. Werknemers van 55 jaar en ouder kunnen dit loopbaanbudget ook aanwenden voor de aankoop van verlofuren (max. 28 uur per jaar). Werknemers die hiervoor in aanmerking kwamen hebben hier in 2011 ook gebruik van gemaakt. Twee werknemers hebben in 2011 hun loopbaanbudget aangewend voor loopbaanontwikkeling . In 2011 hebben verschillende medewerkers functiegerichte opleidingen gevolgd van financiële, fiscale en technische aard. Daarnaast wordt (jaarlijks) het gehele personeel sinds 2009 een EHBO-opleiding aangeboden. Hiervan maakt ongeveer 50% van het personeel gebruik. Omgaan met de AED maakt onderdeel uit van de opleiding.

Kenteq, het kenniscentrum voor technisch vakmanschap, ziet Wonen Zuidwest Friesland als een erkend leerbedrijf voor de volgende kwalificaties: installatie-monteur woningbouw, assistent installatiemonteur verwarmingstechniek en dakbedekkingtechniek en installatie-techniek differentiatie monteur. CAO en salarissen Begin 2011 zijn CAO partijen een nieuwe CAO overeengekomen met een looptijd van 1 jaar: 1 januari 2011 tot en met 31 december 2011. De salarissen zijn per 1 januari 2011 structureel met 1,5% verhoogd. Ook secundaire arbeidsvoorwaarden spelen bij Wonen Zuidwest Friesland een belangrijke rol. In 2011 maakten medewerkers gebruik van onderstaande regelingen: - spaarloonregeling; - vakbondscontributieregeling; - collectieve ziektekostenregeling; - levensloopregeling; - uitruil woon-werkkilometervergoeding; - uitruil verlofuren. Communicatie Bij Wonen Zuidwest Friesland is de interne communicatie open en helder. De bereidheid om informatie uit te wisselen is groot. Periodiek zijn er afdelingsbijeenkomsten van de afdelingen Woondiensten en Financiën, Planning en Controle. Ook in een meer informele setting komen de medewerkers regelmatig bijeen.

Vervangende nieuwbouwproject: Jhr. Van Eysingastraat te St. Nicolaasga


Verslag van de Ondernemingsraad De Ondernemingsraad (OR) van Wonen Zuidwest Friesland bestaat per 31 december 2011 uit drie leden: - de heer A. Kingma (voorzitter); - de heer H. Schippers (secretaris); - de heer J. de Haan (lid). De OR heeft over de periode 1 januari 2011 t/m 31 december 2011 driemaal vergaderd. De heer Schippers heeft bekend gemaakt zijn OR-lidmaatschap te zullen beëindigen. Nieuwe verkiezingen worden daardoor in 2012 noodzakelijk. Tevens zal ook over andere onderwerpen de achterban in het voorjaar van 2012 gehoord worden. In het jaarlijks overleg met de RvT kwamen de volgende onderwerpen kwamen aan de orde: - “Werkkostenregeling”; - Flexibele werktijden; - Het nieuwe werken; - Overleg OR en directie; - Functioneren OR. Met de RvT is in een open sfeer overleg gevoerd over de bovenstaande onderwerpen.

Nader overleg is gevoerd met de directie ten aanzien van de door hem voorgelegde verzoeken tot instemming met de “Werkkostenregeling” en de “Woonwerkreiskostenvergoeding”. Met betrekking tot de vergoeding woon-werkverkeer heeft de OR een akkoord gesloten met de directie. Echter voor wat betreft de werkkostenregeling is in 2011 nog geen totaal akkoord gegeven. De secondaire arbeidsvoorwaarden zijn opgenomen in een Personeelshandboek, waaronder ook de “werkkostenregeling”. OR heeft dit handboek in een klein comité met vertegenwoordigers van verschillende afdelingen besproken. Er zijn open aanmerkingen gemaakt. Begin 2012 zal naar verwachting dan het totaal akkoord volgen. Over de invoering van de werkkostenregeling is ook gesproken met OR-leden van andere corporaties en is een cursus over dit onderwerp gevolgd. Vergadermomenten 2011 Ondernemingsraad Ondernemingsraad + bestuur Ondernemingsraad + Raad van Toezicht Ondernemingsraad + externe adviseur

Renovatieproject: “Moai Wenjen” te Langweer – uitgevoerd in 2011

3x 4x 1x -

Jaarverslag 2011  Volkshuisvestingsverslag 22

Volkshuisvestingsverslag

Hoofdstuk 4 -

Woningbezit Passend wonen

Hoofdstuk 5 -

Kwaliteit van het bezit Kwaliteit voor het leven

Hoofdstuk 6 -

Huurbeleid Fantastisch Betaalbaar wonen!

Hoofdstuk 7 -

Betrekken bewoners bij beleid en beheer Kwaliteit bepaalt tevredenheid

Hoofdstuk 8 -

Leefbaarheid Leefbaarheid is je thuis voelen

Hoofdstuk 9 -

Wonen, zorg en welzijn Hoe wilt u straks wonen?

Hoofdstuk 10 -

Financieel beleid en beheer Het beheersen van risico’s Financiële positie

Hoofdstuk 4  Woningbezit 23

Passend wonen Wonen Zuidwest Friesland is lokaal verankerd en staat dus dichtbij de mensen. We weten wat er speelt op het platteland en in de regio. We kunnen daardoor onze woningvoorraad goed afstemmen op onze primaire doelgroep en andere

Wonen Zuidwest Friesland is actief op de sociale woningmarkt in de gemeenten Gaasterlân-Sleat, Skarsterlân en Nijefurd. Wij bieden passende woonruimte aan mensen met een smalle beurs en bijzondere aandachtsgroepen, zoals ouderen en mensen met een beperking. De behoefte van de klant staat hierbij centraal. Woningmarkt De regio zuidwest Friesland kent een ontspannen woningmarkt. We verhuren woningen op basis van zoekduur. In 2011 bedroeg de gemiddelde zoekduur voor woningzoekenden die een woning accepteerden gemiddeld 373 dagen. Woningzoekenden komen het snelst in aanmerking voor de zogenaamde HATwoningen, ofwel de kleine woningen, veelal geschikt voor jongeren. De benodigde zoekduur was hiervoor gemiddeld 50 dagen. De maximale huurprijs, waarbij jongeren tot 23 jaar voor huurtoeslag in aanmerking kunnen komen, was per 1 juli 2011 € 361,66. Bijna 30% van onze woningen hebben een lagere huurprijs en dat is voldoende om aan de vraag te voldoen. De vraag naar kwalitatief hoogwaardige seniorenwoningen en –appartementen is het grootst. Dit zijn levensloopbestendige woningen, waarvoor twee tot drie jaar zoekduur nodig is. Door de toenemende vergrijzing, zal de vraag alleen maar stijgen en daarmee de wachttijd verder oplopen. Alle nieuwbouw die Wonen Zuidwest Friesland de afgelopen twintig jaar heeft opgeleverd, is levensloopbestendig. Van de bestaande woningvoorraad zijn in 2011 ruim 50 woningen levensloopgeschikter gemaakt. In deze woningen zijn zowel douche als toilet aangepast, waarbij er een 2e toilet op de slaapverdieping is aangebracht. Daarnaast zijn er woningaanpassingen gerealiseerd op basis van de WMOregelgeving.

Jeu de boulesbaan (Skarleijen)


In de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw zijn veel HAT-woningen gebouwd, waardoor er nu een overschot dreigt te ontstaan. Voor deze woningen zijn we op zoek naar een nieuwe bestemming en nieuwe doelgroepen. Typering woningbezit in %

2011

2010

2009

1. 2. 3. 4. 5. 6.

12,0 43,5 19,0 3,4 16,4 5,7

12,0 46,6 18,8 2,9 14,0 5,7

15,7 45,3 18,6 0,8 13,9 5,7

1-2 persoonswoningen Gezinswoningen Multifunctionele woningen Appartementen Seniorenwoningen Aanleunwoningen

Woonruimteverdeling Voor de verhuur van woningen hanteert Wonen Zuidwest Friesland het aanbodmodel. Hierbij worden alle beschikbare woningen verdeeld op basis van zoekduur. Via www.hurenenwonennu.nl of met de woonbon uit de regionale woonkrant ‘Huren en wonen nu’ kunnen mensen reageren op een woning. De populariteit van het medium internet neemt hierbij toe. In 2011 reageerde 68% van de mensen via een digitale woonbon (2010: 64%). De zoekduur van een woningzoekende start na het geven van een eerste reactie. Om zoekduur te behouden moet in ieder geval een keer per jaar worden gereageerd op een woning. In 2011 steeg het gemiddelde aantal reacties per aangeboden woning naar 21,4 (2010: 17,3).

Acceptatiegraad Woningzoekenden weigerden in 2011 ruim 3 op de 10 woningen. De acceptatiegraad was in 2011 67% (2010: 71%). De gemiddelde zoekduur bedroeg in 2011 373 dagen (2010: 451 dagen). Ultimo 2011 stonden er 899 woningzoekenden geregistreerd (2010: 950). In het aanbodmodel wordt beperkt rekening gehouden met urgente woningzoekenden. Het verstrekken van urgentieverklaringen is aan duidelijke criteria gebonden en wordt in bijna alle gevallen beoordeeld aan de hand van de zorgindicatie. Wanneer woningen zijn aangemerkt voor verkoop, renovatie of sloop, kunnen de betreffende huurders snel in aanmerking komen voor een andere woning. Hiervoor zijn de urgentiesoorten verkoopbeleid en renovatie/sloop in het leven geroepen. Vanzelfsprekend hebben zittende huurders de eerste keus om hun woning te kopen. Mutaties Alle wijzigingen in het woningbezit worden als mutaties aangemerkt. Binnen het woningbezit van Wonen Zuidwest Friesland vonden in 2011 236 (inclusief opgeleverde nieuwbouw) mutaties plaats (2010: 234). De mutatiegraad steeg van 10,7% in 2010 naar 11,1% in 2011.

Verloop acceptatiegraad

75% 70%

65% 60% 55% 50% 2009

2010

2011


Mutaties januari t/m december 2011 Soort mutatie Aantal mutatiegraad Extern Intern Overlijden Tenaamstelling Nieuwbouw Verkoop Sloop / renovatie Garage Woningruil Noorderzon Ontruiming

138 30 31 2 13 8 10 3 1

58,6 % 12,7 % 13,1 % 0,8 % 5,5 % 3,4 % 4,2 % 1,3 % 0,4 %

Totaal

236

11,1 %

Mutatieleegstand Ten behoeve van het mutatieonderhoud staan onze woningen gemiddeld 8 dagen leeg. We streven ernaar het mutatieonderhoud binnen zeven dagen te kunnen afronden. Mutaties ontruiming Soort ontruiming

2011

2010

2009

Huurachterstand Overlast

1 -

2 -

3 -

Totaal aantal ontruimingen

1

2

3

Toewijzing De huurprijzen van al onze woningen zijn lager dan € 652,52. Hiermee vallen alle woningen van Zuidwest Friesland binnen de huurtoeslaggrens. Het woningbezit behoort tot het goedkope en betaalbare segment en is passend voor de doelgroepen van beleid. De 215 voor verhuur beschikbaar gekomen woningen zijn als volgt passend verhuurd, naar huishoudgrootte en leeftijdgrens van 65 jaar (zie tabel volgende pagina). Per 1 januari 2011 is naar aanleiding van de Europese Staatsteunbeschikking een Ministeriële regeling ingevoerd met betrekking tot onder meer de toewijzing van woningen aan de doelgroep van beleid. Voor 2011 geldt dat 90% van de woningen moet worden toegewezen aan woningzoekenden met een huishoudinkomen van maximaal € 33.614. Wonen Zuidwest Friesland heeft in 2011 91,67 % van de woningen toegewezen aan deze doelgroep.

Nieuwbouwproject: “De Iendracht” te St. Nicolaasga - opgeleverd in 2010


(op)nieuw verhuurde woningen aan 1-persoons huishoudens Huurklasse Leeftijd

Inkomen

< kwaliteitskortingsgrens

> kwaliteitskortingsgrens en < laagste aftoppingsgrens

> laagste aftoppingsgrens

< 65 jaar

≤ ink. Wht

43

33

-

< 65 jaar

> ink. Wht

18

24

1

≥ 65 jaar

≤ ink. Wht

-

16

4

≥ 65 jaar

> ink. Wht

-

3

-

61

76

5


Inkomen


> kwaliteitskortingsgrens en < laagste aftoppingsgrens

> laagste aftoppingsgrens

< 65 jaar

≤ ink. Wht

7

19

-

< 65 jaar

> ink. Wht

2

9

-

≥ 65 jaar

≤ ink. Wht

1

6

3

≥ 65 jaar

> ink. Wht

-

4

-

10

38

3


Inkomen


> kwaliteitskortingsgrens en < hoogste aftoppingsgrens

> hoogste aftoppingsgrens

< 65 jaar

≤ ink. Wht

5

14

-

< 65 jaar

> ink. Wht

-

3

-

≥ 65 jaar

≤ ink. Wht

-

-

-

≥ 65 jaar

> ink. Wht

-

-

-

5

17

-

Hoofdstuk 5  Kwaliteit van het bezit 27

Kwaliteit voor het leven Wonen Zuidwest Friesland werkt voortdurend aan een uitstekende Prijs-kwaliteitverhouding van haar woningbezit. Wij bieden een ruime keuze om aan de behoeften van consumenten te blijven voldoen. Dit doen we onder meer door onze bestaande woningen te verbeteren en door nieuwe woningen te ontwikkelen. Hierbij ligt het accent op het realiseren van betaalbare levensloopgeschikte woningen. Dit woningtype speelt goed in op de toekomstige vergrijzing. Daarbij spelen ook duurzaamheid, woonomgeving, voorzieningen en het gevoel van veiligheid van belang.

Per 31 december 2011 beschikt Wonen Zuidwest Friesland over 2.125 woningen. In 2011 zijn er 11 woningen verkocht. Daarnaast zijn er 13 woon-zorgappartementen opgeleverd. Bij nieuwbouw leggen we de nadruk op het realiseren van kwalitatieve en betaalbare levensloopgeschikte huuren koopwoningen. Er zijn 9 woningen gesloopt. Vraag en aanbod Uiteraard betrekken we de bewoners bij onze plannen. Vooraf vindt overleg plaats in de vorm van een info/inspraakavond. Wonen Zuidwest Friesland doet niets zonder haar bewoners: we gaan alleen van start als we 100% medewerking hebben. Daarnaast houden we bij het opstellen van ons beleid rekening met de situatie en de ontwikkelingen op de (woning)markt. Er zijn ontwikkelingen op lokaal/ regionaal niveau en algemene ontwikkelingen. De algemene ontwikkelingen zijn te verdelen in de zogenaamde DESTEP-factoren: Demografisch, economisch, sociaalmaatschappelijk, technologisch, ecologisch, politiek. Bijna al deze factoren hadden in 2011 invloed op onze organisatie. Marktontwikkelingen bepalen grotendeels onze maatschappelijke taken. Demografisch Vanwege de vergrijzing, ontgroening en krimp is en zal de kwaliteit van onze woningen dus vooral gericht zijn op levensloopgeschiktheid. Naast nieuwbouw maken we ook de bestaande woningen seniorenvriendelijker. Een levensloopgeschikte woonruimte moet voldoen aan een aantal voorwaarden: - de primaire ruimten moeten gelijkvloers zijn (woonkamer, douche, toilet, keuken en berging); - er moeten minimaal twee slaapkamers zijn met de mogelijkheid voor een extra badkamer; - een goede relatie met zorgverleners is vereist.


Economisch De financiële crisis heeft gevolgen voor de woningmarkt. Meer starters willen een woning huren. En voor zittende huurders is het veel lastiger om een woning te kopen. Dat komt omdat het nu een stuk moeilijker is een passende hypotheek te krijgen. De 2 opgeleverde koopwoningen in Idskenhuizen waren overigens snel verkocht.

Technologisch De technische kwaliteit van het woningbezit van Wonen Zuidwest Friesland is goed te noemen. Er wordt veel aandacht besteed aan kwaliteit en duurzaamheid. Bij het renoveren van bestaande woningen wordt o.a. gebruik gemaakt van de volgende toepassingen: elastostrips, lamikon, tripane (3 dubbelglas), vraaggestuurd ventileren en spouw-, daken vloerisolatie met thermoparels.

Ecologisch Ecologische ontwikkelingen stonden ook in 2010 bij ons sterk in de belangstelling. Energiebeleid krijgt een meer prominente rol binnen onze organisatie. Het beleid van Wonen Zuidwest Friesland is er op gericht om in 2011 “uit het rood” te zijn (label E, F of G). In 2010 hebben al meer dan 100 woningen een labelsprong gemaakt en in 2011 worden nog eens 104 woningen aangepast. De maatregelen resulteren in lagere woonlasten voor de huurder. Ook in 2011 geven we verder vorm aan ons energiebeleid door te investeren in duurzaamheid.

Politiek De politieke ontwikkelingen beïnvloeden vooral de financiële ruimte van woningcorporaties. Door de invoering van de vennootschapsbelasting en het beperkte, inflatievolgend huurbeleid, moeten we nog kritischer zorgen voor een goed evenwicht tussen onze “maatschappelijke” en onze financiële taken.

Ontwikkeling woningbezit 140

120

Aantal woningen/ eenheden

100

80

60

40

20

0 2006

2007

2008

2009

2010

2011

Verkoop

Samengevoegd & Sloop

Nieuwbouw huur

Zorg +voorzieningen

Nieuwbouw koop

2012

2013

2014

2015

2016


Nieuwbouwproject: “Groenewal” te Balk

Nieuwbouwactiviteiten Met onze nieuwbouwactiviteiten zijn we voornamelijk actief in de gemeente Skarsterlân en Gaasterlân-Sleat.

In voorbereiding - Fase 2 Groenewal te Balk: 16 huurwoningen met een levensloopgeschiktkarakter. Begin 2012 wordt gestart met de bouw (fundering) en deze woningen zullen naar verwachting eind 2012 opgeleverd kunnen worden. - Fase 3 Groenewal te Balk: 4 koopwoningen. De bouwvergunning is in december 2010 ingediend bij de gemeente Gaasterlân-Sleat.

Opgeleverd In 2010 is de bouw gestart van 13 appartementen in Balk (locatie oude Golfbaan). De oplevering vond begin 2011 plaats. In uitvoering 20 levensloopgeschikte woningen in Balk (locatie Groenewal). In december 2010 is de eerste paal de grond in gegaan. In 2011 is er volop gebouwd en de verwachting is dat de woningen in de periode maart-mei 2012 opgeleverd kunnen worden. Fase 1 betreft de bouw van 12 koop- en 8 huurwoningen. Het gehele plan van 40 woningen is in voorbereiding genomen met enthousiaste ondersteuning van de commissie ‘Meer woningen voor ouderen’ en VACpunt Wonen.

Herstructurering/sloop In St. Nicolaasga is een na de zomerperiode een sloopplan aan de Jhr. van Eysingastraat van 6 woningen van start gegaan. Hiervoor in de plaats komen 4 levensloopgeschikte huurwoningen. Verwachte oplevering: mei 2012.

Realisatie 2004-2011 2004

2005

24

15

Sloop Nieuwbouw Huur

2006

2007

10

23

5

2008

2009

40

10

16

Nieuwbouw Zorg

53

32

Nieuwbouw Koop

11

10

24

20

74

23

98

Planning 2012-2016 2010

37

2011 Totaal

2013

2014

2015

9

64

2

6

7

8

13

138

28

12

22

12

10

2016 Totaal 23 6

95 2

20

2012

39

22

80 0

23

16

320

46

16 18

29

20

6

119


Ontwikkeling onderhoudskosten € 7.000.000

€ 6.000.000

€ 5.000.000

€ 4.000.000

€ 3.000.000

€ 2.000.000

€ 1.000.000

€0 2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

Planmatig onderhoud

Dagelijks onderhoud (klachten en mutatie)

Dynamisch onderhoud (incl. duurzaam bouwen)

Overig onderhoud (vnl. WMO-aanpassingen)

Onderhoudsbeleid We voeren een gedegen onderhoudsbeleid. Dat doen we om de waarde van ons vastgoed te behouden. En om zoveel mogelijk tegemoet te komen aan de wensen van onze huurders! Door onze eigen onderhoudsdienst kunnen we snel en adequaat naar de klant toe reageren. Wonen Zuidwest Friesland is goed in staat om te kunnen concurreren met andere onderhoudsbedrijven. Het onderhoudsproces is grotendeels geautomatiseerd. Er wordt gewerkt met digitale werkopdrachten, waarmee de vaklieden worden aangestuurd. De onderhoudsdienst bestaat uit 10 allround vaklieden, een mutatieopzichter, een planner en een uitvoerder onderhoud. Het jaarlijkse onderhoud van Wonen Zuidwest Friesland is in vier categorieën onder te verdelen: dagelijks onderhoud, planmatig onderhoud, dynamisch onderhoud en overig onderhoud. Dagelijks onderhoud Het dagelijks onderhoud bestaat bij Wonen Zuidwest Friesland uit klachtenonderhoud (reparatieverzoeken) en mutatieonderhoud. Deze vorm van onderhoud kan zowel binnen als buiten de woning plaatsvinden. De goede staat van onderhoud van onze woningen en het toerekenen van omvangrijke reparatieverzoeken aan incidenteel onderhoud zorgen voor minder kosten.

2015

2016

Reparatieverzoeken; binnen 7 dagen Als een huurder een aanvraag voor een reparatie indient, proberen we dit binnen 7 dagen te herstellen. In 2011 hebben we in totaal 1.927 reparatieverzoeken uitgevoerd (2010: 1.816) met gemiddelde herstelkosten van € 153 (2010: € 137). Mutatieonderhoud: bij wisseling van de woning Nadat een huurder verhuist, moet een woning opnieuw verhuurklaar worden gemaakt. Daarnaast voeren we “verhuur bevorderend onderhoud” uit. Dat betekent dat de woning aangepast wordt aan de eisen van nu. De huidige bewoner krijgt van ons bij vertrek informatie over de staat waarin de woning moet worden opgeleverd. Het mutatieonderhoud kostte in 2011 € 292.000 (2010: € 298.000) met een gemiddelde van € 1.384 per mutatieopdracht (2010: 1.763). Planmatig onderhoud Jaarlijks variëren de werkzaamheden van het planmatig onderhoud , omdat dit onderhoud afhankelijk is van cycli. Het gaat voornamelijk om het onderhoud aan de buitenkant van de woningen. Wonen Zuidwest Friesland gebruikt hierbij onderhoudsarme materialen van hoge kwaliteit waarmee we de toekomstige onderhoudskosten laag kunnen houden. Ook worden de wensen van bewoners meegenomen bij ingrijpende projecten. Onze huurdersvereniging ontvangt elk jaar onze meerjarenbegroting.


In 2011 bestond planmatig onderhoud o.a. uit: Schilderwerk, contractonderhoud, kozijnonderhoud, gevelherstel, vervanging 258 cv-ketels (2010: 183) door HRcombiketels, onderhoud/ vervanging van daken en goten, asbestsanering aanbrengen kunststofkozijnen voorzien van HR++-glas en ventilatieroosters, optimalisering binnenklimaat woning en accidenteel onderhoud als gevolg van reparatie-verzoeken. In totaliteit is aan planmatig onderhoud in 2011 ruim € 2,6 miljoen uitgegeven.

Badkamers, toilet, cv-ketels en keukens kunnen tussentijds en individueel worden vervangen. In onze showroom kan de klant kiezen uit een ruim assortiment tegelwerk, keukenblokken, handgrepen en werkbladen. De keuken, badkamer of toilet kan naar eigen smaak door ons uitgevoerd worden. Met de keuze en persoonlijke service is de klant zeer tevreden. Heeft de voorziening nog niet de gestelde bouwkundige leeftijd bereikt, dan is vervroegde vervanging mogelijk, dan wel met een financiële bijdrage en/of extra huurverhoging.

Dynamisch onderhoud Wonen Zuidwest Friesland speelt graag snel in op de wensen van onze klanten. Met dynamisch, ook wel vraaggestuurd, onderhoud hoeven zij niet te wachten tot bijvoorbeeld de badkamers van alle woningen in een complex planmatig worden vervangen.

In 2011 hebben we 54 badkamerrenovaties uitgevoerd en 90 nieuwe keukens geplaatst. In totaliteit hebben wij in 2011 € 1,3 miljoen besteed aan dynamisch onderhoud. Tevens was er in 2011 een budget van € 1.430.000 beschikbaar voor energetische (isoleren) en esthetische (buitenkant woning) maatregelen. Project “Moai Wenjen” te Langweer is met dit budget gefinancierd.

Ontwikkeling dynamisch onderhoud € 3.000.000

€ 2.500.000

€ 2.000.000

€ 1.500.000

€ 1.000.000

€ 500.000

€0 2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Keukens

Aanbrengen CV

Badkamerrenovatie

Isolatie

Overig geriefsverbetering

Duurzaam bouwen

2013

2014

2015

2016


Overig onderhoud

Lasten servicecontracten

WMO-aanpassingen De Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) is ingevoerd om mensen zo lang mogelijk zelfstandig te laten wonen. Middels deze wet worden woningaanpassingen op medische indicatie gefinancierd. De gemeente is verantwoordelijk voor de uitvoering. Kleine woningaanpassingen worden door Wonen Zuidwest Friesland zelfstandig beoordeeld en afgehandeld conform een overeenkomst die is afgesloten met de drie gemeentes waarin wij werkzaam zijn. Voor grote aanpassingen is tussenkomst van het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) nodig. In 2011 zijn 84 woning op basis van een medische indicatie aangepast (2010: 99). Hieraan is een totaalbedrag van € 52.000 uitgegeven. Onderhoudswerkzaamheden voor scholen vervalt m.i.v. 2012.

Servicefondsen Onderhoudsfondsen bieden huurders gemak en de zekerheid van vakkundige reparatie. Wonen Zuidwest Friesland kent verschillende vormen van huurdersonderhoud. Huurders betalen maandelijks een kleine vergoeding. Het gaat onder meer om de volgende servicefondsen: klein onderhoud, glasverzekering, tuinonderhoud, glasbewassing en onderhoud algemene ruimten. Nagenoeg alle huurders nemen deel aan het kleinonderhoudsfonds en het glasfonds. De jaarlijkse exploitatieresultaten kunnen aanleiding zijn om de vergoedingen in een volgend jaar aan te passen. Over 2011 bedroeg het exploitatieresultaat van alle servicefondsen ongeveer € 118.000 negatief (2010: € 72.000 negatief).


Duurzaamheid en energie Energielabels en de huursector is binnen een jaar iets vanzelfsprekend geworden met name nu de huurpunten gekoppeld zijn aan het label. De beheersoftware is ingericht de opzichters hebben de juiste opleidingen gevolgd (E(nergie)P(restatie)A(dvies)opnemer) en er is 2011 hard aan gewerkt de labels te verbeteren. Hiermee geven we gevolg aan het Energieprestatie Convenant tussen het rijk, Aedes en de vereniging van woningcorporaties De doelstelling om 2011 gemiddeld op een C Label te zitten is gehaald. Door het aanbrengen van na-isolatie en het vervangen van gas kachels/slechte cv ketels is de verbetering tot stand gekomen. Een tiental woningen zit nog op een ongunstig E label, als het technische mogelijk is, willen wij deze in 2012 verbeteren. Naast de energielabeling hebben de volgende projecten onze aandacht: - optimaliseren binnenklimaat (mechanische ventilatie en CO2 sturing); - stimuleren bewustzijn van energieverbruik bij huishoudens.

Zonnepanelen Op 4 appartementengebouwen en ons kantoorgebouw zijn begin 2011 zonnepanelen worden aangebracht. Hiervoor is subsidie toegekend. Samen met Woonfriesland is het aanbestedingstraject doorlopen en is de opdracht tot plaatsen gegund aan Pfixx Solar uit ‘s-Heerenberg. De zonnepanelen hebben een positieve uitstraling voor Wonen Zuidwest Friesland. De panelen hebben vanaf april 2011 tot 31 december 2011, 29.507 kwh opgebracht. Het grootste deel is terug geleverd aan de energie leverancier. De energieopbrengst is via schermen, geplaatst in algemene ruimten, te volgen naast interne en externe nieuwsberichten. De Rabobank Sneek-Zuidwest Friesland heeft hieraan sponsorbedrag gekoppeld van € 25.000. “Moai Wenjen in Langwar” Het project is positief afgerond, alle woningen zijn in meer of mindere maat voorzien van verbeteringen. Voor Wonen Zuidwest Friesland betekent dit dat bij 9 woningen een gevelrenovatie is uitgevoerd en bij 17 woningen (na)isolatie is aangebracht. Er wordt onderzocht of verkoop van de 4 woningen Hoannekamp een beter alternatief is dan sloop en vervangende nieuwbouw op deze locatie.

Verdeling energielabels per 31 december 2011 D; 6,63%

E; 0,50%

A/A++; 6,03%

B; 36,97%

C; 49,87%

Hoofdstuk 6  Huurbeleid 34

Het zorgen voor kwalitatief hoogwaardige en betaalbare huisvesting staat centraal in ons huurbeleid. Wij vinden dat al onze woningen beschikbaar moeten zijn voor mensen met lagere inkomens. Niet voor niets is ons motto: Fantastisch Betaalbaar Wonen!

Fantastisch Betaalbaar Wonen! Huurbeleid Wonen Zuidwest Friesland voert een inflatievolgend huurbeleid. De huren van onze woningen zijn in 2011 met gemiddeld 1,3% gestegen. Er was geen ruimte voor differentiatie. Tegen de huurverhoging zijn geen bezwaren gemaakt. Vijftien woningen hebben geen huurverhoging gekregen omdat zij op de nominatie staan voor sloop. Huurprijsklasse * Goedkoop Betaalbaar Duur (tot HTG) Duur (> HTG)

€ 0,00 - € 361,66 € 361,66 - € 554,76 € 54,76 - € 652,52 > € 652,52

Totaal aantal woningen

2011

2010

2009

637 1.463 25 -

667 1.440 25 -

738 1.357 12 -

2.125

2.132

2.107

* huurprijsklasse wordt jaarlijks aangepast op basis huurtoeslaggrens

Huurtoeslag Wanneer huurders in verhouding tot hun inkomen (en andere wettelijke criteria) een te hoge huurprijs betalen, hebben zij recht op huurtoeslag. Van de huurders die in 2011 huurtoeslag ontvingen, maakten er 466 (2010: 470) gebruik van huurmatiging. Dat wil zeggen dat Wonen Zuidwest Friesland de huurtoeslag direct in mindering bracht op de huur. De gemiddelde huurtoeslag per maand bedraagt € 157 (2010: € 160). In totaal ontving Wonen Zuidwest Friesland over 2011 een bedrag van € 876.462 aan huurtoeslag van de Belastingdienst. Incassobeleid De huur dient maandelijks vooruit te worden betaald. Ongeveer 84% van de huurders heeft Wonen Zuidwest Friesland gemachtigd de huur iedere maand automatisch te laten afschrijven van bank- of girorekening. De overige huurders betalen voornamelijk via een acceptgiro. Wij voeren een actief incassobeleid dat duidelijk en sociaal is. Zo moeten in eerste instantie aanmaningen (hiervoor worden kosten in rekening gebracht) en in een later stadium het aanbieden van een betalingsregeling voorkomen dat huurachterstand een onoverkomelijk probleem gaat vormen voor deze huurders.

Hoofdstuk 6  Huurbeleid 35

Per 31 december 2011 bedroeg de huurachterstand € 43.960. Dat is 0,39% van de jaarhuur (2010: 0,35%). Ongeveer € 7.200 was oninbaar (2010: € 8.700). Voordat wij overgaan tot verdere incassomaatregelen, zoals het inschakelen van een deurwaarder, benaderen wij de huurders schriftelijk, telefonisch en via een huisbezoek. In 2011 zijn 13 vorderingen uit handen gegeven aan AGIN Pranger, incassospecialisten en gerechtsdeurwaarders (2010: 19). Hiermee is een bedrag van circa € 15.000 gemoeid; dat is € 7.000 minder dan in 2010. Onze voorkeur gaat uiteraard uit naar het maken van persoonlijke afspraken. Het is belangrijk om een voor alle partijen bevredigende oplossing te vinden, desgewenst in samenwerking met de gemeentelijke sociale dienst, werkgevers, familie, maatschappelijk werk en schuldhulpverleningsinstanties. Slechts in het uiterste geval gaan we over tot uitzetting. In 2011 hebben wij 3 aanzeggingen tot huisontruiming als gevolg van huurschuld gedaan; 1 woning is ontruimd (2010: 2). Huurderving De totale huurderving bedroeg in 2011 € 47.000. Dat is 0,42% van de jaarhuur (2010: 0,79%). Met dit percentage blijft de huurderving ruim onder het begrote percentage van 1,0%.

Leegstand per 31-12-2011 uitgedrukt in totaal 2%

Mutatieonderhoud 20%

21%

Verkoop Moeizame verhuurbaar Investeringsverzoek

10% 27%

Renovatie/Sloop Overige reden

11%

9%

Verhuur instellingen

Woningverkoop Al sinds de jaren tachtig maakt het verkopen van woningen structureel deel uit van ons beleid. Door het verkopen van woningen maken wij geld vrij dat kan worden ingezet voor het bevorderen van de doorstroming en het realiseren van nieuwbouw, renovaties en herstructureringsprojecten. Ultimo 2011 waren nog ca. 110 woningen gelabeld voor verkoop. Dit zijn voornamelijk eengezinswoningen; komen deze woningen vrij dan worden ze verkocht bij inschrijving met de taxatieprijs als minimumprijs. Zittende huurders kunnen de woning kopen voor de taxatiewaarde onder aftrek van een korting van maximaal 10%. Indien zij niet zijn geïnteresseerd in het kopen van de woning kunnen ze gebruikmaken van een speciale urgentieregeling voor verhuizing binnen ons bezit en een verhuispremie. In 2011 hebben we 11 woningen verkocht (5 begroot); allen aan niet zittende huurders. Wonen Zuidwest Friesland bouwt mondjesmaat woningen voor de verkoop. In 2011 zijn er geen koopwoningen opgeleverd. KWH Wonen Zuidwest Friesland hecht veel waarde aan een goede dienstverlening aan haar klanten. Daarom laten wij ieder jaar de kwaliteit van onze dienstverlening meten door het Kwaliteitscentrum Woningcorporaties Huursector (KWH). Ook in het verslagjaar zijn wij erin geslaagd het KWH-Huurlabel te behouden. Met onze gemiddelde score van 7,9 zijn we voor de zesde keer de nummer 1 van alle noordelijke woningcorporaties. Landelijk hebben we een mooie 42e plaats verworven. Onderstaand de resultaten van de metingen in 2011: Corporatie bellen 7,4 Woning onderhouden 7,3 Klachten afhandelen 7,5 Woning verlaten 8,8

Hoofdstuk 7  Betrekken bewoners bij beleid en beheer 36

Kwaliteit bepaalt tevredenheid Een goede en duurzame relatie met onze huurders vinden wij zeer belangrijk. Uiteraard wordt deze relatie grotendeels bepaald door de kwaliteit van onze dienstverlening en van ons woningbezit. Kwaliteit is dan ook een van de speerpunten van ons beleid waarover wij met onze huurders communiceren.

Spreekbuis huurders Met 450 leden is de huurdersvereniging Zuidwest-Friesland de spreekbuis van de huurders over algemene zaken en belangrijke ontwikkelingen in corporatieland die zowel de huurders als de corporatie aangaan. De huurdersvereniging heeft een adviserende rol in de beoordeling van de begroting en het jaarverslag. De huurdersvereniging maakt zich sterk voor Fantastisch Betaalbaar Wonen. In 2011 is door de huurdersvereniging een manifest opgesteld, die als input is meegenomen in het nieuwe corporatieplan 2012-2018 Inspraakavonden Bij herstructurerings- en renovatieprojecten hechten wij veel waarde aan de mening van onze huurders. Wij streven naar 100% instemming. Daarom organiseren wij bewonersavonden waar bewoners hun ideeën en bezwaren naar voren kunnen brengen. Bewonerscommissies Behalve de huurdersvereniging zijn in ons werkgebied vier bewonerscommissies actief. Deze commissies zijn werkzaam in de aanleuncomplexen De Scharlijen, De Skou, De Hosta en De Iendracht. Hier organiseren de commissies activiteiten gericht op de doelgroep. De georganiseerde activiteiten variëren van het organiseren van bingoavonden tot koffiemiddagen. Ook kunnen de commissies voorstellen indienen om de woonkwaliteit nog verder te verbeteren en aangeven waar onderhoud nodig is. Wij staan open voor ideeën van de commissies en bepalen in overleg met hen welke ideeën daadwerkelijk uitgevoerd kunnen worden.

Binnenterrein “De Iendracht” te St. Nicolaasga

Het overleg tussen de bewonerscommissies en Wonen Zuidwest Friesland vindt periodiek plaats. Vaak wordt het overleg gecombineerd met een van de georganiseerde activiteiten. De samenwerking tussen de bewonerscommissies en Wonen Zuidwest Friesland verloopt naar ieders tevredenheid.

Hoofdstuk 7  Betrekken bewoners bij beleid en beheer 37

Klachtencommissie In geval van klachten kunnen huurders terecht bij de klachtencommissie. Deze commissie bestaat ultimo 2011 uit drie leden. Naast een onafhankelijke voorzitter hebben twee leden zitting in de commissie. De samenstelling en werkwijze van de commissie is weergegeven in een reglement. De huidige klachtencommissie is in september 2010 door het bestuur benoemd. In 2011 zijn er geen klachten bij de commissie ingediend. Sociale Teams Wonen Zuidwest Friesland neemt in de regio deel in Sociale Teams. Hierin zijn ook politie, gemeente, welzijnsorganisaties (maatschappelijk werk en verslavingszorg), collega-corporaties, GGZ en GGD vertegenwoordigd. Doel van de teams is het snel signaleren van problemen (sociale overlastmeldingen zoals geluidsoverlast, verwaarlozing en bedreiging) in wijken en buurten. Met name bij ernstige overlastsituaties en zorgwekkende sociale problemen is tijdig ingrijpen erg belangrijk om escalatie te voorkomen. In de Sociale Teams wordt overlegd hoe problemen moeten worden aangepakt en door wie. De Sociale Teams komen op maandelijkse basis bijeen.

Huismeester Wonen Zuidwest Friesland heeft een huismeester in dienst. Hij ondersteunt vooral de bewoners van de aanleuncomplexen en appartementen met allerlei hand-en-spandiensten, zoals het langs de weg zetten van afvalcontainers. De huismeester levert een belangrijke bijdrage aan het vergroten van het woongenot. Bewonersinfo Het bewonersmagazine Bewonersinfo is in 2011 2 keer uitgebracht, in mei en december. De oplage is 2.500. Onderwerpen die aan bod zijn gekomen, lopen uiteen van kwaliteit en betaalbaarheid tot servicekosten, de begroting en het jaarverslag. Op de website www.zuidwestfriesland.nl kunnen huurders terecht voor onder meer algemene informatie over de woningcorporatie, het woningaanbod (huur en koop), nieuwbouw- en renovatieprojecten en het downloaden van brochures. ZAV-beleid Wonen Zuidwest Friesland stimuleert bewoners om veranderingen naar eigen wens in woningen aan te brengen. Veel is mogelijk, zolang het de veiligheid van bewoners en omwonenden niet schaadt. Het aspect van toekomstige verhuurbaarheid wordt ook meegewogen. Er is een regeling waarmee we uiteenlopende ZAV’s faciliteren. In 2011 zijn 23 ZAV’s uitgevoerd (2010: 14).

Renovatieproject: “Moai Wenjen” te Langweer –uitgevoerd in 2011

Hoofdstuk 8  Leefbaarheid 38

Leefbaarheid is je thuis voelen Van het begrip leefbaarheid is geen eenduidige definitie te geven. Voor de een betekent leefbaarheid voldoende werkgelegenheid en voorzieningen in de buurt, voor de ander betekent het een mooi ingerichte woning in een veilige omgeving. Voor Wonen Zuidwest Friesland betekent leefbaarheid plezierig en veilig wonen en dan vooral: je “thuis” voelen in je woning en buurt. Wonen Zuidwest Friesland en natuurlijk ook de huurders hechten veel waarde aan een goede en veilige buurt met veel groen en voorzieningen in de nabije omgeving. Schoon, heel en netjes is hier een goed uitgangspunt. Volgens de VROM leefbarometer scoort onze regio zeer positief tot uiterst positief op het gebied van leefbaarheid. Wonen Zuidwest Friesland levert een actieve bijdrage aan de kwaliteit van het woon- en leefklimaat. De gemeenten hebben daarin hun eigen taken en verantwoordelijkheden. Goed samenwerken met verschillende partijen en de uitvoering ter hand nemen levert optimale resultaten. De bewoners in een buurt weten precies welke problemen zich voordoen en welke acties moeten worden ondernomen. Sommige dorpen hebben nauwelijks voorzieningen en functioneren fantastisch, terwijl andere kernen talloze voorzieningen hebben en op het gebied van leefbaarheid aanzienlijk minder hoog scoren.

Binnentuin “De Hosta” te Workum

Woonfraude Wonen Zuidwest Friesland heeft niet of nauwelijks te maken met woonfraude oftewel het illegaal onderverhuren van de woning door de in de huurovereenkomst genoemde (hoofd)bewoners. Daarom hebben wij hiervoor geen specifiek beleid opgesteld. Incidenteel krijgen wij meldingen van onderhuur en ondernemen wij actie richting de officiële huurders en onderhuurders van de betreffende woning. In principe komt dit echter in een kleine gemeenschap – waar de sociale controle groot is – niet voor. Om woonfraude toch voor te zijn, maken wij deel uit van Sociale Teams in ons werkgebied. Hiermee wordt de kans op het ontdekken vergroot en kunnen voorkomende gevallen snel en doeltreffend in behandeling worden genomen.

Hoofdstuk 8  Leefbaarheid 39

Uitstapje trouwe huurders - september 2011

Overige activiteiten op het gebied van leefbaarheid in het verslagjaar: werkzaamheden in de groene omgeving van woningen; het subsidiëren van activiteiten die de leefbaarheid in het werkgebied verbeteren; het ontwikkelen van initiatieven om mensen zo lang mogelijk in hun woning te laten wonen (waaronder levensloopgeschikt bouwen); het aanstellen van een huismeester die ervoor zorgt dat het woongenot in met name aanleuncomplexen en appartementen wordt vergroot; het aanbrengen van inbraakpreventief hang-en-sluitwerk;

Financiële vertaling Bij benadering geven wij hierbij een overzicht van de uitgaven die wij in 2011 aan leefbaarheidsactiviteiten hebben besteed. Hierin zijn nog niet opgenomen de onrendabele investeringen die wij jaarlijks doen aan woningverbetering en nieuwbouw. Uitgaven leefbaarheid Projectsteun wijkenaanpak: € Uitgaven fysieke woonomgeving (inclusief groenonderhoud) € Sponsoring wijken buurtbeheer werkgebied ¹ € Sponsoring verenigingen en stichtingen werkgebied ² € Veiligheidsmaatregelen in huis en omgeving € Totale uitgaven €

¹ Kosten met betrekking tot “uitstapje” trouwe huurders (meer dan 30 jaar). ² Specificatie van sponsoring verenigingen en stichtingen werkgebied: Plaatselijk Belang Ouwster-Trijegeaën (speelvoorziening, opwaardering van de leefbaarheid) Algemeen NUT Gaasterlân-Sleat (t.b.v. wijken buurtbeheer in de gemeente Gaasterlân-Sleat) Stichting Studio Mariënacker – Workum (kerk TV ter bestrijding van de eenzaamheid van de ouderen) Stichting VVV Workum (belangrijke culturele aanvulling voor Workum t.b.v. leefbaarheid) Stichting Skutsje Sudwesthoek (belangrijk voor de leefbaarheid in de gemeente Sudwest Fryslân) Bijdrage aan diverse verenigingen (veelal advertenties e.d, belangrijk voor sociale samenhang in de wijk)

€ 1.500 € 2.500 € 1.500 € 1.000 € 2.500 € 3.500

Bedrag 124.000 28.000 1.500 12.500 31.500 197.500

Hoofdstuk 10  Financieel beleid en beheer 40

Hoe wilt u straks wonen? Hoe wilt u straks wonen? Dat is de vraag die wij onze bewoners hebben gesteld en waarop wij anticiperen. In het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning stellen wij alles in het werk om mensen zo lang mogelijk zelfstandig te laten wonen. Daarom bouwen wij levensloopgeschikt. Samen met zorginstanties sluiten we allianties om wonen en zorg te combineren.

Wonen, welzijn en zorg Door de demografische ontwikkelingen van ontgroening en vergrijzing is het van groot belang om de juiste woonkwaliteit te realiseren. Ontgroening en vergrijzing doet zich ook voor in de regio waarin Wonen Zuidwest Friesland werkzaam is. De vergrijzing zorgt voor een toenemende vraag naar functionele kwaliteit. Nieuwbouw dient daarom zoveel mogelijk levensloopgeschikt te zijn. De combinatie van wonen en zorg is dan ook van essentieel belang. Een mooi voorbeeld hiervan is de samenwerking met de Zorggroep Tellens en GGZ Fryslân. Samen hebben wij zorgcentrum ‘Nij Mariënacker’ en een beschermde woonvorm voor 32 bewoners in Workum, weten te realiseren. Ouderen Veel van onze activiteiten zijn gericht op ouderen. Onze woningen moeten dan ook vooral voor hen geschikt zijn: we maken bestaande woningen levensloopgeschikter en bouwen nieuwe levensloopgeschikte woningen. In de regio Zuidwest Friesland wonen veel ouderen, dus de vraag naar specifieke woningen voor ouderen groeit en blijft voorlopig groeien. Ouderen bepalen zelf of zij gebruik willen maken van zorg. In Balk zijn 13 levensloopgeschikte huurappartementen in een fraai complex, vormgegeven met een knipoog naar de Friese stelpboerderij, in gebruik genomen. Alle appartementen zijn gelijkvloers en er is een lift in het complex aanwezig Daarnaast is in Balk gestart met de bouw van 20 levensloopgeschikte 2/1 kapwoningen (12 koop- en 8 huurwoningen). Jongeren Ook in 2011 zijn jongeren om aanspraak te kunnen maken op huurtoeslag aangewezen op woningen met een huurprijs tot € 361,66 (vanaf 1 juli 2011). Wonen Zuidwest Friesland biedt voldoende woningen aan in dit segment.

Woonvoorziening J.P. van den Bent Stichting te Balk

Wonen en zorg


Mensen met een beperking Aan de J.P. van den Bent Stichting verhuren we sinds 2009 een complex met 10 wooneenheden. Hier wonen jongeren met een verstandelijke en lichamelijke beperking. Alle voorzieningen zijn op één verdieping te vinden. Daarnaast verhuren we via verschillende organisaties, zoals Maeykehiem en Talant, woningen aan mensen met een beperking. In samenwerking met Zorg Maatwerk en stichting GGZ Fryslân hebben we ook projecten voor mensen met psychische problemen. Wonen en Zorg Op het gebied van wonen en zorg zijn in 2011 de volgende activiteiten ondernomen: - In Balk zijn 13 huurappartementen opgeleverd. - In Balk is in december 2010 gestart met het slaan van de eerste palen voor 8 levensloopgeschikte huurwoningen en 12 levensloop-geschikte (goedkope) koopwoningen. Verwachte oplevering tussen maart en mei 2012. Statushouders In 2011 zijn door Wonen Zuidwest Friesland in totaal 5 statushouders gehuisvest. Dit gebeurde in drie gemeenten. Er zijn 3 statushouders gehuisvest in Gaasterlân-Sleat en 2 in Skarsterlân. Daarnaast heeft Wonen Zuidwest Friesland in 2011 haar medewerking verleend aan het huisvesten van zgn. “Uitgenodigde Vluchtingen” (deze vluchtelingen verblijven niet in een AZC, maar komen rechtstreeks uit een vluchtelingenkamp). In de gemeente Gaasterlân-Sleat zijn 2 eenoudergezinnen en 1 alleenstaande gehuisvest.

Bouwplaats Jhr. Van Eysingastraat te St. Nicolaasga

Vluchtelingen en ontheemden De gemeenten in ons land krijgen een jaarlijkse taakstelling opgelegd voor het huisvesten van statushouders. Wonen Zuidwest Friesland heeft bij de gemeentes aangegeven hierin behulpzaam te kunnen zijn. In de praktijk blijkt dat statushouders zich niet graag op het platteland vestigen. Ze zoeken liever de grote steden op waar meer werk te vinden is en waar vaak ook familieleden wonen. Een ander aspect is dat het voor ruim 90% om alleenstaanden gaat. De 3 gemeenten in ons werkgebied kampen mede daardoor met een flinke achterstand in de taakstelling. Samenwerking Wonen Zuidwest Friesland werkt samen met organisaties die mensen begeleiden op het gebied van wonen. Daarnaast verhuren wij woningen aan verschillende zorginstanties: - De zorginstanties Hof en Hiem en Tellens leveren zorg in zorgcentra en aanleunwoningen van Zuidwest Friesland. Met deze instanties zijn afspraken gemaakt over de woningverdeling en de zorglevering. - Daarnaast verhuurt Wonen Zuidwest Friesland woningen aan GGZ Fryslân en aan zorginstelling Talant. - Stichting Maeykehiem huurt een logeerwoning, waar gehandicapte kinderen even kunnen wonen om de thuissituatie te ontlasten. - Per ultimo 2011 zijn 100 woningen verhuurd aan zorginstellingen.


Het beheersen van risico’s Risico’s zijn alle interne en externe omstandigheden die de realisatie van de strategische doelen kunnen verhinderen. Om verantwoord met onze mensen, vastgoed en financiële middelen om te gaan, hebben wij deze risico’s geïnventariseerd en zo nodig beheersmaatregelen getroffen.

Beheersingsrisico’s Wonen Zuidwest Friesland is een relatief kleine organisatie. Hierdoor zijn we extra kwetsbaar bij uitval van personeel. Om dit risico te beheersen, hebben wij de belangrijkste procedures op instructieniveau beschreven. Hierdoor kunnen collega’s gemakkelijk werkzaamheden overnemen in geval van ziekte. Het risico van doorbetaling bij ziekte is verzekerd (70% na 6 weken, gedurende maximaal 2 jaar). Wonen Zuidwest Friesland maakt gebruik van de volgende beheersingsinstrumenten: - functie- en taakomschrijvingen; - beschrijvingen van bestaande procedures; - een managementinformatiesysteem (tussentijdse rapportages); - interne controle (interne audits); - procuratieregeling.

Aanleuncomplex “De Hosta” in Workum

Woningmarktrisico’s Onze opbrengsten bestaan vooral uit huuren verkoopopbrengsten. We lopen dus risico bij structurele leegstand door een onvoldoende op de vraag afgestemde woningvoorraad. We houden de veranderingen in de woningmarkt dan ook nauwlettend in de gaten. Hiervoor analyseren we de ontwikkelingen rond woningzoekenden, het aantal reacties op het woningaanbod en de demografische ontwikkelingen. Periodiek nemen we deel aan het Woningbehoeftenonderzoek van de provincie Fryslân (WOBOF). Afhankelijk van de uitkomsten van onze analyses stellen we het strategisch voorraadbeleidsplan bij. De woningmarkt, die onzeker is, blijft een belangrijk risico. In diverse regio’s vindt al krimp plaats en is de markt voor koopwoningen verslechterd. De kwaliteit van de woningvoorraad wordt op peil gehouden aan de hand van het onderhoudsbeleid. Uit de benchmark boekjaar 2010 (samensteller BDO) blijkt dat de woningen van Wonen Zuidwest Friesland een relatief hoge kwaliteit hebben en dat eveneens sprake is van het hoogste aandeel woningen geschikt voor senioren. Om huurachterstanden zo laag mogelijk te houden, besteden we veel tijd aan de huurincasso.


Financiële risico’s Onze investeringen in nieuwbouwprojecten hebben grote financiële gevolgen. Goed geldbeheer is dan ook belangrijk. De kaders hiervoor liggen vast in het treasury-statuut dat is goedgekeurd door de Raad van Toezicht. Onze accountant rapporteert of de activiteiten op dit gebied ook daadwerkelijk binnen de kaders van het treasury-statuut worden uitgevoerd. Wonen Zuidwest Friesland heeft de volgende maatregelen getroffen om de financiële continuïteit te kunnen beheersen: - liquiditeitsplanning; - het volgen van de minimale solvabiliteitseis van kapitaalverschaffers; - het volgen van de voorwaarden tot borging door het WSW; hierop wordt het beleid afgestemd; - het hanteren van een ondergrens voor de solvabiliteit op basis van historische kostprijs van 10%; deze is vastgelegd in het treasury-statuut; - het bewaken van de vervalkalender van de leningportefeuille; - het hanteren van een gedegen incassobeleid. Met het opstellen van (meerjaren) begrotingen, de liquiditeitsplanning en de prognosegegevens (dPi) voor Corpodata worden de financierings- en liquiditeitenrisico’s bewaakt.

Uit de meerjarenprognoses blijkt dat de operationele kasstromen in de komende jaren ruim voldoende zijn om aan de aflossingsverplichting te kunnen voldoen. Ook is er in de komende jaren sprake van een positief resultaat uit normale bedrijfsuitoefening. In de meerjarenprognose 2012-2021 wordt in 2012 rekening gehouden met de verkoop van 10 woningen en daarna met 5 woningen per jaar. Hierdoor is Wonen Zuidwest Friesland niet teveel afhankelijk van de huidige slechte verkoopmarkt bij het uitvoeren van haar plannen. Onderhoudsrisico’s Hierbij is belangrijk of de kwaliteit van het woningbezit aansluit op de vraag en of de verwachte omvang van het onderhoud betrouwbaar is te ramen. Wonen Zuidwest Friesland heeft de volgende maatregelen getroffen: - het jaarlijks actualiseren van de (meerjaren)onderhoudsbegroting op basis van het strategisch voorraadbeleid; - het maandelijks analyseren en rapporteren van afwijkingen. De kwaliteit van het woningbezit geeft geen aanleiding tot omvangrijke klachten. Ook is in de afgelopen jaren veel aandacht besteed aan verhoging van de kwaliteit. Hiervoor is extra geld beschikbaar gesteld naast het reguliere onderhoudsbudget.


Projectrisico’s Door de toenemende complexiteit van projectontwikkeling worden de risico’s bij projecten ook steeds ingewikkelder en omvangrijker. De resultaatontwikkeling wordt daarnaast in belangrijke mate beïnvloed door de omvang van de onrendabele investeringen in nieuwbouw en woningverbetering. Om de risico’s te beheersen heeft Wonen Zuidwest Friesland de volgende maatregelen getroffen: - het aanbesteden volgens intern vastgestelde procedures; - het bouwen van vooral levensloopgeschikte woningen die voor een brede doelgroep geschikt zijn; - het relatief veel bouwen van tweeonder-een-kapwoningen die ook geschikt zijn voor verkoop. Het verlies door onrendabele toppen wordt genomen in het jaar dat de grond voor te bouwen woningen is aangekocht of de bouwvergunning is aangevraagd. Dit betekent wel dat nog belangrijke wijzigingen kunnen optreden in de omvang van de berekende onrendabele toppen.

Renovatieproject: Jac. Boomstraat te Sondel

Fiscale risico’s Hierbij denken we aan het niet naleven van de regelgeving en de daaruit voortvloeiende naheffingen en boetes. Dit betreft niet alleen vennootschapsbelasting, maar ook btw en overdrachtsbelasting. Wonen Zuidwest Friesland heeft in 2010 externe fiscale expertise ingeschakeld om de fiscale risico’s te beperken. De verwachting is dat corporaties vaak gebruik zullen maken van horizontaal toezicht waarbij intern een zodanige vastlegging en controle plaatsvindt dat een vertrouwensrelatie met de belastingdienst ontstaat. Wederzijdse verantwoordelijkheden worden vastgelegd. Dit vergt wel het een en ander van de administratieve inrichting van de organisatie. Ter onderbouwing van de besluitvorming, bijvoorbeeld bij gemengde projecten (huur en koop), worden per project de fiscale (on)mogelijkheden formeel vastgelegd. Bij complexe zaken blijft Wonen Zuidwest Friesland de fiscale adviseur raadplegen. Compliance risico’s Wonen Zuidwest Friesland heeft de in de AedesCode geregelde Governancecode onderschreven en vastgesteld. Alle in de code genoemde stukken zijn gepubliceerd op onze website: www.zuidwestfriesland.nl.


Financiële positie Een gezonde financiële positie vraagt om permanente aandacht. Financiële continuïteit is niet alleen één van de prestatievelden in het BBSH, maar nog steeds de kurk waar de corporatiesector op drijft. Onze algemene financiële positie is goed te noemen. Om al onze maatschappelijke doelstellingen waar te kunnen maken, zorgen wij ervoor dat onze financiële continuïteit voortdurend wordt bewaakt.

Beleidskader De financiële strategie van Wonen Zuidwest Friesland wordt mede beïnvloed door de economie en de politieke besluitvorming. Om de financiële continuïteit te kunnen bewaken, volgen we de volgende punten voortdurend: - de ontwikkeling van onze vermogenspositie; - de ontwikkeling van onze liquiditeiten; - de ontwikkeling van onze resultaten; - de ontwikkeling van de financieringspositie.

Vermogenspositie Eigen vermogen Ultimo 2011 is ons eigen vermogen op basis van waardering op basis van historische kostprijs gestegen tot € 8.137 per woning (2010: € 8.053). Omdat ons vermogen niet liquide is, maar ‘vast’ zit in stenen, moeten we zorgen dat we toegang hebben tot de kapitaalmarkt als we geld nodig hebben. Een gezonde financiële positie is daarbij de belangrijkste eis die aan ons gesteld wordt. Over het algemeen is het zo dat we niet meer kunnen lenen dan we aan rentelasten vanuit de verhuuropbrengsten kunnen betalen. Geldgevers en de garanderende instelling (Waarborgfonds Sociale Woningbouw/WSW) eisen van ons behalve een sterke financiële positie ook een gezonde ontwikkeling van inkomsten en uitgaven. Die positie wordt onder meer bepaald door het solvabiliteitspercentage. Op basis van de boekwaarde bedroeg onze solvabiliteit eind 2011 25,6% (2010: 25,5%). Om te kunnen blijven investeren in kwaliteitsverbetering, leefbaarheid en omvang van de vastgoedportefeuille zullen we met WSW borging toegang tot de kapitaalmarkt moeten houden . zullen we nieuwe leningen moeten afsluiten.


Ontwikkeling vermogenspositie € 60.000.000

€ 50.000.000

€ 40.000.000

€ 30.000.000

€ 20.000.000

€ 10.000.000

€0 2006

2007 Eigen Vermogen

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Langlopende schulden

Willen we dit realiseren dan moeten we vooral sturen op kasstromen met rentedekking. Om de financiering veilig te stellen, letten we vooral op de eisen die het WSW stelt op het gebied van continuïteit. Het WSW heeft op basis van de ingediende prognose voor de jaren 2011 tot en met 2015 verklaard dat Wonen Zuidwest Friesland voldoet aan de eisen van kredietwaardigheid. Daarnaast heeft het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) op basis van de begroting 2011-2020 Wonen Zuidwest Friesland in zijn Continuïteitsoordeel 2011 beoordeeld als een A1 corporatie. Het volkshuisvestelijk vermogen berekend door het CFV gaat van € 39 miljoen ultimo 2009 naar € 47 miljoen ultimo 2015. In procenten van het balanstotaal is dit eind 2009 45,2% en eind 2015 48,3 In relatie tot de door het CFV vastgestelde risico’s (marktrisico, macro-economisch risico, operationeel risico) is het vermogen meer dan voldoende. De ondergrens, rekening houdend met de risico’s, wordt de komende jaren begroot op ruim 13% van het balanstotaal.

Financieringsruimte Om onze activiteiten te kunnen financieren wenden we eerst interne middelen aan en vervolgens maken we gebruik van leningen die we sluiten op de onderhandse kapitaalmarkt. Om dit tegen de meest gunstige voorwaarden te kunnen doen, maken we gebruik van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Dit sectorfonds geeft garanties aan financiers die leningen aan ons verstrekken. De financier kan hierdoor, als zich ooit financiële problemen voordoen, behalve op het eigen vermogen van de individuele corporatie, een beroep doen op het vermogen van het WSW. Voor een lening moet de deelnemer beschikken over voldoende onderpand. Daarnaast kijkt het WSW naar het saldo van inkomsten en uitgaven uit operationele activiteiten in de komende jaren. Deze kasstromen moeten voldoende ruimte bieden om de rentelasten van de nieuwe leningen te kunnen betalen. Naast de kasstromen toetst het WSW of er voldoende onderpand aanwezig is om een bepaald faciliteringsvolume toe te kunnen kennen. De maximale onderpandwaarde is 50% van de WOZ-waarde van het ingezette onderpand.


Renovatieproject: “Moai Wenjen” te Langweer – uitgevoerd in 2011

WSW heeft op basis van de ingediende prognose 2011 tot en met 2015 aan Wonen Zuidwest Friesland een faciliteringsvolume toegekend van € 6,6 miljoen waarvan € 3,5 miljoen is gebruikt. Binnen het woningbezit van Wonen Zuidwest Friesland is nog voldoende financiële ruimte aanwezig die als buffer dient voor toekomstige investeringen. Over het algemeen is het zo dat voor borging van het WSW het onderpand niet het probleem is, maar de positieve operationele kasstromen voor de komende jaren. Uit de meest recente meerjarenprognose 2012 tot en met 2021 van Wonen Zuidwest Friesland blijkt dat de operationele kasstromen positief zijn en dus voor WSW aanleiding zullen zijn om voldoende faciliteringsvolume blijven toe te kennen. Ontwikkeling liquiditeiten Wij bewaken onze liquiditeiten zorgvuldig door de inkomende en uitgaande kasstromen te begroten en vervolgens voortdurend in de gaten te houden of bijstelling nodig is.

Onderscheid wordt gemaakt in: - de kasstroom uit exploitaties; - de kasstroom uit nieuwbouw, verkopen en verbeteringen aan het bestaande bezit; - de kasstroom die voortvloeit uit treasury-activiteiten. Treasury-activiteiten Onze financieringsactiviteiten voeren we uit op basis van een treasury-statuut. Dit statuut wordt jaarlijks geëvalueerd. Alle transacties worden vastgelegd op geautoriseerde transactievoorstellen. Wij leggen hierover aan de hand van trimesterrapportages verantwoording af aan de Raad van Toezicht. De treasury-commissie wordt gevormd door de directeur-bestuurder, het hoofd Financiën Planning en Controle en - indien gewenst - een externe adviseur. Beleggingen Alle aandelen zijn begin 2011 verkocht. Wonen Zuidwest Friesland belegt niet meer in producten met een koersrisico.


Leningenportefeuille De omvang van de leningenportefeuille bedraagt ultimo 2011: € 48,2 miljoen. Het renterisico blijft , behalve in de jaren 2016 en 2021, onder de WSW norm van 15%. Het gewogen gemiddelde rentepercentage bedroeg 4,24% (2010: 4,30%) met een gewogen gemiddelde looptijd van 11,7 jaar (2010: 12,8 jaar).

Daarnaast is in februari 2011 voor de financiering van nieuwbouwprojecten een lening van de Waterschapsbank aangetrokken tegen de volgende condities: hoofdsom € 3,5 mln, rente 3,20%, looptijd 7 jaar (2018).

In 2010 zijn forwardafspraken voor rentefixatie gemaakt met betrekking tot leningen die in 2010 t/m 2012 een renteconversie ondergaan. Rentefixatie 3 BNG-leningen 2011 (vastgesteld op 27 augustus 2010): 1) Schuldrestant € 976.558, renteconversie van 4,93% naar 3,60% tot eindelooptijd 2031; 2) Schuldrestant € 802.643, renteconversie van 4,97% naar 3,64% tot eindelooptijd 2031; 3) Schuldrestant € 381.492, renteconversie van 5,25% naar 3,50% tot eindelooptijd 2026. Rentefixatie BNG-leningen 2012 (vastgesteld op 1 september 2010): Schuldrestant € 1.622.332, renteconversie van 4,69% naar 3,79% tot eindelooptijd 2030.

In de corporatiesector wordt volop gewerkt met derivaten. Deze instrumenten helpen corporaties ongewenste fluctuaties in de kapitaalmarktrente en de kasstromen te beheersen. Wonen Zuiwest Friesland heeft in 2006 is een tienjarige roll-over van maximaal € 4 miljoen met een Collar (2%5%) van € 2 miljoen tegen 3 maands Euribor plus 0,04% afgesloten. In 2011 is het maximale bedrag van € 4 miljoen geleend. In de grafiek Vervalkalender 2012-2021 wordt aangenomen dat de roll-over in 2016 (afloop tienjarig contract) geheel wordt afgelost. Het is echter ook mogelijk eerder en in gedeelten (elke drie maanden) af te lossen. Naast de Collar heeft Wonen Zuidwest Friesland verder geen derivaten. In 2021 vervalt de looptijd van een op 1 oktober 2009 aangetrokken lening ad. € 4.825.000 tegen een rentepercentage van 4,89%. De lening kan geheel worden afgelost of opnieuw worden geherfinancierd.

Vervalkalender 2012-2021 8 7

x € 1 miljoen

6 5 4 3 2 1 0

2012

2013

2014

2015

Roll-over lening 4 mln Herfinanciering Roll-over lening Herfinanciering 10% risicogrens (WZWF)

2016

2017

2018

2019

2020

Renteconversie Rente gefixeerd 15% risicogrens (WSW)

2021


Renterisico (excl. aan te trekken nieuwe leningen) Jaartal

Renteconversie

Herfinanciering

Renteconversie &

% van het

(x € 1 mln.)

(x € 1 mln.)

herfinanciering

totaal

Roll-over lening (x € 1 mln.) 2012

-

0,47

2,00

5,30%

2013

1,16

0,83

2,00

8,89%

2014

1,39

1,18

2,00

10,67%

2015

0,42

-

2,00

5,75%

2016

1,96

-

4,00

15,98%

2017

0,88

-

-

2,42%

2018

-

3,50

-

10,93%

2019

-

-

-

-

2020

2,77

-

-

9,13%

-

22,81%

2021

0,81

Renterisico Als de opbrengsten uit de verkoop van huurwoningen hoger zijn dan begroot, dan heeft dit uiteraard invloed op de renterisico’s. De opbrengsten worden aangewend voor interne financiering waardoor we minder hoeven te lenen. Via ons treasury-beleid nemen we maatregelen om toekomstige risico’s zoveel mogelijk te beperken. De rentedekkingsgraad varieert van 1,8 in 2012 tot 2,3 in 2016. Waarde bezit Bij de berekening van de bedrijfswaarde hanteren we de in ons strategisch voorraadbeleid bepaalde parameters voor de aanpassing van huur, onderhoud en inflatie. De bedrijfswaarde, inclusief rentabiliteitswaardecorrectie (RWcorrectie) van onze woningen en woongebouwen, bedroeg ultimo 2011 € 83,9 miljoen (2010: € 82,6 miljoen). De RW-correctie bedroeg eind 2011 € 3,9 miljoen (2010: € 3,9 miljoen). De RWcorrectie is het positieve verschil tussen de normrente en de werkelijke, gemiddelde vermogenskostenvoet berekend over de resterende looptijd van de leningen.

4,83

Bij de bepaling van de bedrijfswaarde hanteren we de volgende parameters: - huurstijging 2,00% - huurderving 1,00% - onderhoudskosten 1e jaar € 1.500 - stijging onderhoudskosten 3,00% - overige variabele lasten 1e jaar € 945 - stijging van de overige variabele lasten 3,00% - disconteringsrente 5,25% - levensduur maximaal 50 jaar Van de projecten uitgevoerd voor 2011 wordt alleen voor de jaarlijkse toetsing tussen de bedrijfswaarde en de waardering tegen historische kostprijs de bedrijfswaarde verhoogd met een restwaarde van de grond van € 5.000. Bij de bepaling van de bedrijfswaarde is geen rekening gehouden met toekomstige verkoopopbrengsten. De uitkomsten van deze toetsing zorgde niet voor een afwaardering van het materiële vaste activa.


Ontwikkeling jaarresultaat Jaarresultaat Ons enkelvoudig jaarresultaat over 2011 bedroeg € 110.000 voor belastingen. Begroot was € 297.000 negatief. Het gerealiseerde jaarresultaat voor belastingen over 2011 wijkt op de volgende punten af van het begrote resultaat voor belastingen over 2011: X € 1.000

2011

Hogere huren en vergoedingen Hoger resultaat verkoop woningen Hogere overige opbrengsten Hogere afschrijvingen Lagere onrendabele investeringen Lagere personeelskosten Hogere onderhoudskosten Lagere overige bedrijfslasten Hoger renteresultaat Totaal

200 500 100 - 1.000 400 100 - 400 100 400 400

Onrendabele investeringen Het jaarresultaat wordt in grote mate beïnvloed door het vroegtijdig afboeken van onrendabele investeringen op (vervangende) nieuwbouwprojecten. In 2011 bedroeg dit een positieve correctie van € 186.000 op in eerdere jaren reeds genomen onrendabele investeringen. De onrendabele top is de resultante van de voortbrengingskosten en de lagere bedrijfswaarde (terugverdiencapaciteit). De onrendabele investeringen hebben betrekking op: X € 1.000

2011

33 app., St. Nicolaasga (locatie De Takomst) 13 app., Balk (locatie oude Golfbaan) 24 woningen, Balk (locatie Groenewal) 4 woningen, Balk (locatie Boslust) 4 woningen Jhr. Van Eysingastraat 3 woningen, St. Nicolaasga (locatie Boskranne)

18 -86 101 -289 56 14

Totaal onrendabele investeringen

-186

Meerjarenperspectief De invoering van de vennootschapsbelasting heeft ons genoodzaakt de prognose van de investeringen in nieuwe huurwoningen aan te passen om zodoende de bedrijfscontinuïteit te kunnen blijven waarborgen. Hierbij hebben we de volgende uitgangspunten gehanteerd: - huurstijging van 2,0%; - huurderving van 1,0%; - lastenstijging voor onderhoud van 3,0% en voor de overige variabele lasten 3,0%; - het verkopen van 30 woningen tot en met 2016; - de bouw van 80 huurwoningen en 16 koopwoningen tot en met 2016; - het slopen van 23 woningen tot en met 2016.


Exploitatiebegroting x € 1.000

2012

2013

2014

2015

2016

Bedrijfsopbrengsten Huren Vergoedingen Overheidsbijdragen Verkoop woningen Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten

10.987 274 1.093 233 12.587

11.313 281 500 144 12.238

11.570 288 416 148 12.422

11.887 295 397 151 12.730

12.161 302 447 155 13.065

Bedrijfslasten Afschrijvingen Waardeverandering MVA Personeelslasten Lasten onderhoud Overige bedrijfslasten Som der bedrijfslasten

2.635 868 1.689 4.144 1.865 11.201

2.591 1.603 1.739 4.282 1.678 11.893

2.567 599 1.791 4.330 1.729 11.016

2.586 418 1.845 4.410 1.833 11.092

2.566 475 1.901 3.836 1.849 10.627

Exploitatieresultaat Rentebaten Opbrengst FVA Rentelasten Resultaat voor belastingen Belasting Jaarresultaat na belastingen

1.386 286 75 1.999 -252 -252

345 125 75 1.908 -1.363 -1.363

1.406 77 75 1.818 -260 668 -928

1.638 47 75 1.824 -64 676 -740

2.438 69 75 1.758 824 971 -147

Zonnepanelen in 2011 geplaatst op het dak van appartementencomplex “de Stip” te Balk


Kasstroomoverzicht Kasstromen (x € 1.000) Operationele activiteiten Investeringsactiviteiten Financieringsactiviteiten Mutatie geldmiddelen

2011

2012

2013

2014

2015

2016

3.354 -1.402 358 -2.310

3.726 -963 -3.302 -539

4.059 -1.704 -3.613 -1.258

3.510 -3.262 -2.821 -2.573

3.590 -1.909 -1.651 30

4.082 -816 -4.344 -1.078

Ontwikkeling (enkelvoudige) balansposten x € 1.000

Eigen vermogen Voorziening nieuwbouw Langlopende schulden Materiële activa Financiële activa

2011

2012

2013

2014

2015

2016

17.501 48.174 59.191 1.600

18.010 845 46.722 59.985 1.577

16.647 1.595 44.868 58.747 1.560

15.719 896 43.761 58.561 1.543

14.979 461 43.808 57.427 1.526

14.832 475 41.070 55.665 1.509

2011

2012

2013

2014

2015

2016

25,6 3,1 0,7 3,6 1,7

26,4 2,6 -1,4 2,6 1,8

25,4 0,8 -8,2 2,1 2,1

25,0 1,4 -5,9 1,1 1,9

24,3 1,8 -4,9 1,1 2,0

25.2 2,7 -1,0 0,7 2,3

Financiële kengetallen

Solvabiliteit (%) Rentabiliteit TV (%) Rentabiliteit EV (%) Current ratio Intrest dekkingsratio

Accountants- en advieskosten Op grond van het nieuw in werking getreden artikel BW 2:382a doen wij opgave van de kosten inzake onderzoek jaarrekening, honoraria controleopdrachten, honoraria adviesdienst op fiscaal terrein en honoraria voor niet-controlediensten, uitgevoerd door onze accountant BDO. Specificatie kosten BDO

2011

2010

Controlekosten jaarrekening Andere controleopdrachten Andere niet-controle diensten

€ 24.827 € € 36.543

€ € €

Totaal kosten BDO

€

€ 38.654

61.370

25.149 13.505

Belastingplicht woningcorporaties Over de jaren 2006 en 2007 waren woningcorporaties alleen (vennootschaps) belastingplichtig over commerciële activiteiten. In de praktijk betekende dit dat er slechts belasting verschuldigd was over projectontwikkelingsactiviteiten en over diensten verricht voor derden. Deze afspraken waren met de belastingdienst overeengekomen en vastgelegd in de Vaststellingsovereenkomst Belastingplicht Woningcorporaties (VSO I). Deze overeenkomst is echter door de Belastingdienst eenzijdig opgezegd en met ingang van 1 januari 2008 zijn woningcorporaties integraal belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting.


Inmiddels is een nieuwe overeenkomst tussen de sector en de Belastingdienst opgesteld. Hierin zijn sectorbrede afspraken vastgelegd. In de jaarrekening 2008 is voor het eerst de fiscale positie vastgelegd. Dit betekent dat in de balans de verschuldigde vennootschapsbelasting over de jaren 2006 tot en met 2011 is opgenomen. De betaalde voorlopige aanslagen zijn hierin verrekend. De geschatte vennootschapsbelasting over 2011 is via de post Belastingen uit de gewone bedrijfsuitoefening ten laste van het resultaat gebracht. De definitieve aangifte over 2009 is in 2011 ingediend. De definitieve aangifte over 2010 wordt in 2012 ingediend. Interne beheersing risico’s Woningcorporaties hebben te maken met grote geldbewegingen. Er komt een constante kasstroom aan geld binnen en een grote kasstroom aan geld verlaat ook weer de organisatie. Dit vergt een goede beheersing van de kasstromen. Als maatschappelijk ondernemer heeft Wonen Zuidwest Friesland hiervoor permanent aandacht. Binnen Wonen Zuidwest Friesland is een planning- en controlcyclus opgezet. Deze cyclus begint met de begroting en de meerjarenbegroting. Deze worden getoetst aan voorgaande begrotingen. Vervolgens worden gedurende het jaar de behaalde resultaten maandelijks gerapporteerd en per trimester worden prognoses opgesteld om de begroting te volgen.

Daarnaast worden gedurende het jaar interne controles uitgevoerd op de bestaande en de nieuw opgezette procedures. Over de uitgevoerde controles wordt gerapporteerd aan het management. Voor het afbakenen van de financiële risico’s wordt gewerkt met een actueel treasury-statuut. Hierin zijn regels beschreven waaraan het beheer van de leningenportefeuille moet voldoen en onder welke voorwaarden middelen belegd kunnen worden. Het stelsel van de administratieve organisatorische maatregelen, het treasury-statuut en de daarbij horende interne controles zijn de basis voor een goede interne beheersing van risico’s binnen Wonen Zuidwest Friesland.

Verbindingen Stichting Exploitatie Kantoorpand Zuidwest Friesland Wonen Zuidwest Friesland huurt haar bedrijfspand (Eigen Haard 3 in Balk) van Stichting Exploitatie Kantoorpand Zuidwest Friesland. Door Wonen Zuidwest Friesland is een lening verstrekt aan de stichting ter grootte van € 1.361.341. De te betalen rente over deze lening (€ 74.874) wordt jaarlijks verrekend met de te ontvangen huur (€ 137.040).

Vervangende nieuwbouwproject: Jhr. Van Eysingastraat te St. Nicolaasga


Renovatieproject: Bascohof in Workum – uitgevoerd in 2011

Daarnaast is een rentevergoeding verstrekt over de tegoeden op de rekening courant (renteopbrengst 2011: € 29.874). Wonen Zuidwest Friesland is de enige huurder van het pand. In artikel 3 lid 2 van de statuten van Stichting Exploitatie Kantoorpand Zuidwest Friesland is opgenomen dat de bestuursleden eveneens lid moeten zijn van het bestuur of van de Raad van Toezicht van Wonen Zuidwest Friesland. Financiële risico’s zijn dan ook nauwelijks aanwezig. Als verbonden partij aan Wonen Zuidwest Friesland zijn de jaarcijfers van de Stichting Exploitatie Kantoorpand geconsolideerd met de jaarcijfers van Wonen Zuidwest Friesland. Per 31-12-2011 was het eigen vermogen van Stichting Exploitatie Kantoorpand € 210.027 negatief (2010: -/- € 238.789) en het resultaat € 28.762 positief (2010: € 24.328). Huistest B.V. Op 4 december 2008 is Huistest B.V. (KvK 01140809) opgericht met de volgende aandeelhouders: Stichting Friese Greiden Groep in Bolsward (33,33%); Stichting Wonen Zuidwest Friesland in Balk (33,33%); Mintje Margaretha Koot in Nijemirdum (33,33%). In het bij de oprichting geplaatste kapitaal van € 18.000 wordt door elke aandeelhouder voor € 6.000 deelgenomen. Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 90.000. Als bestuurder is benoemd mevrouw M.M. Koot.

Het doel van de vennootschap is het ontwikkelen en exploiteren van de softwareapplicatie Huistest. Deze applicatie bevordert het zelfstandig wonen van senioren. Het vermogen per 31-12-2011 van Huistest B.V. bedroeg € 51.600 en het resultaat over 2011 na belastingen € 1.750 negatief. In februari 2012 zijn de aandelen in Huistest BV van de Friese Greiden en Wonen Zuidwest Friesland verkocht aan Koot voor een totaal bedrag van € 6.000. Benchmark Wonen Zuidwest Friesland vergelijkt haar financiële prestaties aan de hand van de benchmark ‘Corporatie in Perspectief’ (CFV) en de benchmark ‘BDO Bedrijfsvergelijking van 9 Friese corporaties’. Corporatie in Perspectief geeft weer hoe de volkshuisvestelijke en financiële kengetallen van een corporatie zich verhouden tot die van collegacorporaties, zowel regionaal als landelijk. Deze bedrijfsvergelijking is samengesteld op basis van gegevens die door alle corporaties bij het Centraal Fonds Volkshuisvesting zijn aangeleverd in het kader van het toezicht. Mede op basis van deze gegevens oordeelt de minister van Wonen, Wijken en Integratie (WWI) over de prestaties van corporaties. Dit oordeel is openbaar beschikbaar. Uit zowel de CFV benchmark als de BDO benchmark blijkt dat Wonen Zuidwest Friesland goed scoort op ondermeer de thema’s zoals verhuurprestaties, kwaliteit van het bezit en financiële positie en perspectief.

Jaarverslag 2011  Jaarrekening 55

Jaarrekening

Hoofdstuk 11 -

Geconsolideerde jaarrekening 2011 Balans (na winstbestemming) per 31-12-2011 Winst- en Verliesrekening 2011 Kasstromenoverzicht Waarderingsgrondslagen balans Resultaatbepaling W&V rekening Toelichting op de balans en W&V rekening Kengetallen Woningbestand

Hoofdstuk 12 -

Enkelvoudige jaarrekening 2011 Balans (na winstbestemming) per 31-12-2011 Winst- en Verliesrekening 2011 Toelichting op de balans en W&V rekening

Hoofdstuk 13 -

Overige gegevens Winstbestemming Goedkeuring jaarverslag Accountantsverklaring

Hoofdstuk 11  Geconsolideerde jaarrekening 56

Geconsolideerde balans (na winstbestemming) Activa 31-12-11

31-12-10

(x €1.000)

(x €1.000)

58.583 230 867 59.680

59.602 1.059 721 61.382

6 233 239

6 250 159 415

59.919

61.797

Voorraden

304

309

Onderhanden projecten

192

705

Vorderingen Huurdebiteuren Gemeenten Overige vorderingen Belastingen Overlopende activa Totaal vorderingen

44 27 340 588 81 1.080

38 13 169 424 86 730

Liquide middelen

6.124

3.811

Totaal vlottende activa

7.700

5.555

67.619

67.352

Vaste activa Materiële vaste activa Onroerende zaken in exploitatie Onroerende zaken in ontwikkeling Onroerende en roerende zaken t.d.v. de expl. Totaal materiële vaste activa

Financiële vaste activa Deelnemingen Latente belastingvordering Effecten Overige vorderingen Totaal financiële vaste activa Totaal vaste activa

Vlottende activa

Totaal activa


Passiva 31-12-11

31-12-10

(x €1.000)

(x €1.000)

Eigen vermogen -

-

Overige reserves

17.291

17.169

Totaal eigen vermogen

17.291

17.169

Voorziening nieuwbouw

-

812

Totaal voorzieningen

-

812

Leningen kredietinstellingen

370 47.804

380 45.752

Totaal langlopende schulden

48.174

46.132

Schulden aan leveranciers Gemeenten Belastingen/premies sociale verzekering Overige schulden Overlopende passiva

633 54 280 88 1.099

528 13 1.188 26 1.484

Totaal kortlopende schulden

2.154

3.239

67.619

67.352

Kapitaal

Voorzieningen

Lang lopende schulden Leningen overheid

Kort lopende schulden

Totaal passiva


Geconsolideerde Winst- en Verliesrekening

Realisatie

Realisatie

2011

2010

(x €1.000)

(x €1.000)

10.990

10.603

278

235

Bedrijfsopbrengsten Huuropbrengsten Opbrengst servicecontracten Overheidsbijdragen Resultaat verkoop woningen Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten

87

31

958

1.381

266

405

12.579

12.655

Bedrijfslasten Afschrijving op m.v.a.

2.507

1.403

Overige waardeveranderingen m.v.a.

-186

-2.703

Lonen en salarissen

1.193

1.149

169

158

Sociale lasten Pensioenlasten Onderhoudslasten Lasten servicecontracten

209

209

4.886

2.530

310

260

Overige bedrijfslasten

1.666

1.436

Som der bedrijfslasten

10.754

4.442

1.825

8.213

284

321

Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten Rentebaten Opbrengsten f.v.a. en effecten Rentelasten Jaarresultaat voor belastingen Vennootschapsbelasting Jaarresultaat na belastingen

-2

35

1.968

1.957

139

6.612

17

-50

122

6.662

-1.022

2.578

Jaarresultaat na belastingen excl. opbrengst verkoop woningen/ overige waardeverandering m.v.a.


Kasstroomoverzicht (geconsolideerd) (x € 1.000)

Kasstroom operationele activiteiten Bedrijfsresultaat

122

Aanpassingen voor: - Afschrijvingen op mat vaste activa

2.508

- Mutatie voorziening onrendabele top

-186

- Waardeveranderingen

-812 1.510

Veranderingen in werkkapitaal: - Onderhanden werk - Voorraden - Vorderingen - Kortlopende schulden

513 5 -350 -1.085 -917 715

Kasstroom investeringsactiviteiten Investeringen in mat vaste activa

-721

Desinvesteringen mat vaste activa

101

Mutatie financiële vaste activa

176 -444

Kasstroom financieringsactiviteiten Ontvangen langlopende schulden

3.500

Aflossingen langlopende schulden

-1.458 2.042

Mutatie geldmiddelen

2.313


Waarderingsgrondslagen Grondslagen voor waardering van activa en passiva Algemeen Regelgeving De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met algemeen in Nederland aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving zoals hierna vermeld. Dit betekent dat de jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de daartoe geldende bepalingen volgens titel 9 BW 2 en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving. Voor de indeling en presentatie van de in deze jaarrekening opgenomen gegevens is gekozen voor het model voor de balans en winst en verliesrekening zoals genoemd in bijlage 1 van de RJ 645. De waarde van de grond wordt vanaf 1 januari 2010 geactiveerd tegen historische kostprijs. Hierop wordt niet afgeschreven en zal er niet worden geïndexeerd. De overige gehanteerde grondslagen van waardering en resultaatbepaling zijn niet gewijzigd ten opzichte van voorgaand jaar. Schattingswijziging Conform de nieuwe richtlijnen van de RJ 645 wordt m.i.v. het boekjaar 2011 lineair afgeschreven i.p.v. annuïtair. Dit resulteert in een hogere afschrijvingslast van ca. € 1 mln.

Project verkoop: Hoanekamp te Langweer

Activiteiten De activiteiten van Stichting Wonen Zuidwest Friesland, statutair gevestigd te Balk, bestaan voornamelijk uit het verhuren, repareren en bouwen van woningen. Jaarrekening De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat berusten op de grondslag van verkrijgings- of vervaardigingprijs of nominale waarde, tenzij anders vermeld. De baten verantwoorden we in het jaar van realisatie. Lasten worden opgenomen in het jaar waarin zij voorzienbaar zijn. Grondslagen voor consolidatie De jaarrekening is geconsolideerd weergegeven. Dit houdt in dat de jaarcijfers met de verbonden Stichting Exploitatie kantoorpand Zuidwest Friesland opgenomen is in deze jaarrekening. Aangegane verplichtingen Als gevolg van wijziging van RJ 252 is het niet langer toegestaan aangegane verplichtingen inzake nieuwbouwprojecten te verwerken op de balans. Met ingang van het boekjaar 2007 worden de door de corporatie aangegane (restant) verplichtingen vermeld onder de niet uit de balans blijkende verplichtingen.


Materiële vaste activa Onroerende zaken in exploitatie De grond wordt gewaardeerd tegen historische kostprijs. De woningen met de daarbij behorende installaties, garages en aanpassingen zijn gewaardeerd tegen historische kostprijs dan wel lagere bedrijfswaarde, verminderd met de daarop toegepaste afschrijvingen bepaald op basis van de verwachte economische levensduur. De groepering van de onroerende zaken in exploitatie sluit aan bij het interne beleid en de bedrijfsvoering. De complexindeling is gebaseerd op de projecten die in enig jaar voor exploitatie (gelijktijdig) gereed komen. Elk project wordt gedefinieerd als een afzonderlijk complex (kasstroomgenererende eenheid). Er worden geen activa van verschillende projecten samengevoegd. Ultimo 2011 is bij toetsing van de bedrijfswaarde aan de boekwaarde geen sprake van structureel lagere bedrijfswaarde. Wonen Zuidwest Friesland houdt bij de bedrijfswaarde rekening met een restwaarde van de grond van € 5.000 per verhuureenheid (kavelprijs € 25.000 minus € 20.000 sloopkosten). Bij complexen in de exploitatie na 2010 is de werkelijke grondwaarde geactiveerd. De afschrijvingen zijn berekend volgens het lineaire systeem. Op nieuwbouwwoningen die gedurende het verslagjaar in exploitatie komen, wordt in het daarop volgende boekjaar voor het eerst afgeschreven. De investeringen in nieuwbouwwoningen worden geactiveerd op bedrijfswaarde waarbij de volgende parameters worden gehanteerd: Parameters bedrijfswaarde Huurprijs

(Vervangende) nieuwbouw € 520

Huurstijging

2,00%

Huurderving

1,00%

Discontering

5,25%

Stijging variabele lasten

3,00%

Stijging onderhoud

3,00%

Onderhoudslasten p/won Overige lasten p/won Levensduur in jaren

€ 1.500 € 945 50 jaar

Nieuwbouw Nij Marienacker te Workum – opgeleverd in 2007

Het zorgcentrum Nij Mariënacker te Workum is gewaardeerd op het investeringsbedrag waarvoor het College Bouw Ziekenhuisvoorzieningen een beschikking heeft afgegeven aan de huurster, Zorggroep Tellens. Het gehele complex wordt m.i.v. 1 januari 2008 lineair afgeschreven over 35 jaar. Hierbij is aansluiting gezocht bij de afschrijvingsmethodiek die het College Bouw Ziekenhuisvoorzieningen hanteert. Op woningen die gedurende het verslagjaar uit de exploitatie gaan wegens verkoop of afbraak, wordt in het betreffende boekjaar niet meer afgeschreven.

Onroerende zaken in ontwikkeling De onroerende zaken in ontwikkeling zijn gewaardeerd tegen de tot en met balansdatum bestede bedragen. Deze bestede bedragen zijn verminderd met het reeds voorziene onrendabele deel per te realiseren project.


Wagenpark Wonen Zuidwest Friesland

Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Deze activa zijn gewaardeerd tegen aanschafwaarde verminderd met afschrijvingen bepaald op basis van de verwachte economische levensduur. De afschrijvingen zijn gebaseerd op het lineaire systeem. Het bedrijfspand in Workum volgt nog het annuïtaire systeem.

Vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Voorzieningen

Financiële vaste activa Deelnemingen De deelnemingen (aandelenkapitaal) zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Effecten Hieronder zijn begrepen aandelen en "reverse convertible" obligaties welke zijn aangekocht ter belegging voor langere termijn. Deze effecten zijn gewaardeerd tegen verkrijgingprijs, dan wel lagere beurswaarde per balansdatum. Overige vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Vlottende activa Voorraden De voorraden zijn gewaardeerd tegen de laatst betaalde inkoopprijzen. Tevens wordt rekening gehouden met incourantheid. Onderhanden projecten De onroerende zaken in ontwikkeling zijn gewaardeerd tegen de tot en met balansdatum bestede bedragen, inclusief de te verwachten winst.

Voorziening nieuwbouw De voorziening nieuwbouw betreft het bedrag aan genomen onrendabele toppen onder aftrek van de werkelijk bestede bedragen per nieuwbouwproject. Pensioenvoorzieningen De pensioenregeling is ondergebracht bij Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties (SPW) en is naar haar aard een toegezegde pensioenregeling. Wonen Zuidwest Friesland heeft in het geval van een tekort bij SPW geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen anders dan hogere toekomstige premies. Lang en kortlopende schulden De geldleningen zijn opgenomen tegen nominale waarden. De leningen worden afgelost op basis van een vooraf overeengekomen aflossingsschema. Kortlopende schulden De posten zijn gewaardeerd tegen nominale waarde.


Grondslagen voor bepaling van het resultaat Algemeen Het resultaat wordt bepaald met inachtneming van de hiervoor vermelde waarderingsgrondslagen. Baten en lasten worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd. Huren De jaarlijkse huurverhoging is van overheidswege gebonden aan een maximum. Voor het verslagjaar 2010 bedroeg dit huursompercentage 1,2% (2009: 2,5%). Overheidsbijdragen Voor de te vorderen BWSH-bijdragen is geen egalisatierekening gevormd. De jaarlijkse bijdrage wordt verantwoord als exploitatieopbrengst in het jaar waarop deze betrekking heeft. Resultaat verkoop woningen Hier worden de opbrengsten verantwoord van de verkochte woningen onder aftrek van de boekwaarde, verhuiskostenpremie en overige verkoopkosten. Lasten onderhoud De lasten onderhoud betreffen de werkelijke kosten inzake materiaalverbruik en werkzaamheden uitgevoerd door derden. De kosten m.b.t. het eigen werkapparaat zijn verantwoord onder de personeelskosten en overige bedrijfslasten.

Nieuwbouwproject: “Groenewal” te Balk

Overige bedrijfslasten Hieronder worden de overige kosten verantwoord die zijn gemaakt in het kader van de gewone bedrijfsvoering zoals huisvestingskosten, bestuurskosten, algemene kosten, overige personeelskosten, belastingen, verzekeringen etc.. Rentebaten/opbrengsten f.v.a en effecten Hieronder is verantwoord de (te) ontvangen rente. De rente op beleggingen aangewend voor langere termijn wordt verantwoord onder "opbrengsten financiële vaste activa en effecten". Rentelasten De rentelasten hebben voornamelijk betrekking op de rente op de langlopende leningen. Belastingen Woningcorporaties zijn met ingang van het jaar 2008 integraal belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. De regels voor woningcorporaties zijn uitgewerkt in een vaststellingsovereenkomst (VSO2). In de nieuwe RJ 645 richtlijnen is de verwerking van belastingen in de jaarrekening van de woningcorporaties verder uitgewerkt. In de basis zijn de regels zoals omschreven in RJ 272 ‘Belastingen naar de winst’ ook voor woningcorporaties van toepassing. In RJ 272.306 is geregeld dat voor alle verrekenbare tijdelijke verschillen tussen de fiscale en commerciële waardering een latente belastingpost dient te worden gevormd tot het bedrag dat het waarschijnlijk is dat er fiscale winst beschikbaar zal zijn voor verrekening.


De waardering van latente belastingverplichtingen en latente belastingvorderingen is gebaseerd op de fiscale gevolgen van de per balansdatum voorgenomen wijze van realisatie of afwikkeling van de activa, voorzieningen, schulden of overlopende passiva. De voorgenomen wijze van realisatie of afwikkeling is gebaseerd op het strategisch voorraadbeleid. De horizon voor toetsing bedraagt derhalve een periode tussen de 5 tot maximaal 10 jaren. De berekening van de latente belastingvorderingen en -verplichtingen geschiedt tegen het gemiddelde wettelijke belastingtarief. In hoeverre in de komende jaren sprake zal zijn van fiscale winsten is op dit moment onzeker, ook gezien de onzekerheid ten aanzien van waardering onroerend goed. Gelet op deze onzekerheid zijn in 2011 geen nieuwe latenties in de jaarrekening opgenomen. Latente belastingvorderingen zijn opgenomen onder de financiële vaste activa indien de verwachte looptijd > 1 jaar.

Nieuwbouw Westerbuorren te Balk – opgeleverd in 2011

Ten aanzien van de acute belastinglast en belastinglatenties in de jaarrekening zijn een aantal standpunten ingenomen die eerst bij afwerking van de aangiften over de verslagjaren door de fiscus zullen worden getoetst. Dientengevolge kan de fiscale last over 2011 en voorgaande jaren nog wijzigingen ondergaan.

Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld in overeenstemming met de indirecte methode zoals opgenomen in RJ 360. Bij deze methode wordt het nettoresultaat aangepast voor de posten van de winsten verliesrekening die geen invloed hebben op de ontvangsten en uitgaven in het verslagjaar, mutaties in de balansposten en posten van de winsten verliesrekening waarvan de ontvangsten en uitgaven niet worden beschouwd als behorende tot de operationele activiteiten. In het kasstroomoverzicht wordt onderscheid gemaakt tussen operationele, investerings- en financieringsactiviteiten.


Toelichting op de geconsolideerde balans (x € 1.000) Vaste activa Materiële vaste activa 31-12-11

31-12-10

Onroerende zaken in exploitatie Onroerende zaken in ontwikkeling Onroerende en roerende zaken t.d.v. de expl.

58.583 230 867

59.602 1.059 721

Totaal materiële vaste activa

59.680

61.382

Onroerende zaken in exploitatie Mutatieoverzicht:

Woningen en woongebouwen

Onroerende zaken niet zijnde woningen

Overige zaken

Totaal

Stand per 01-01-2011 * aanschafwaarde * cum. afschrijving

70.862 22.580

12.406 1.086

57 57

83.325 23.723

Boekwaarde

48.282

11.320

-

59.602

1.431 -434 -2.020 344

-340 -

-

1.431 -434 -2.360 344

-679

-340

-

-1.019

Stand per 31-12-2011 * aanschafwaarde * cum. afschrijving

71.858 24.255

12.406 1.426

57 57

84.321 25.738

Boekwaarde

47.603

10.980

-

58.583

Mutaties in het boekjaar * investeringen * desinvesteringen * afschrijvingen * corr. afschrijvingen Saldo

Investeringen 2011 Woningen en woongebouwen 13 woningen Balk Totaal investeringen

Activering 1.431 1.431

Desinvesteringen 2011 Woningen en woongebouwen Verkoop 3 woningen gem. G/S Verkoop 4 woningen gem. SWF Verkoop 4 woningen gem. Skarsterlân Totaal desinvesteringen

Afboeking -66 -64 -304 -434


Verwachte verkoop woningen in exploitatie 2012 Van de woningen en woongebouwen in exploitatie wordt verwacht dat 20 woningen in 2012 zullen worden verkocht. Hiervan zijn 5 woningen uit het reguliere verkoopprogramma. De andere 15 woningen komen voort uit niet gerealiseerde projecten: Hoannekamp (4), Jhr. Van Eysingastraat (6) en terug levering aan de Stichting Hof en Hiem (5). Ultimo 2012 zijn er nog ca. 115 woningen aangemerkt voor verkoop. Verkoop woningen

Reguliere verkoop Hoannekamp Jhr. van Eysingastraat Talmapark Totaal

Aantal

Verwachte opbrengstwaarde

Boekwaarde

Verkoop -kosten

Boekwinst

5 4 6 5 20

582 95 120 512 1.309

29 20 37 86

65 39 54 158

488 36 66 475 1.065

Afschrijvingsmethode en -termijnen De afschrijvingsmethode en -termijnen bedragen respectievelijk voor: Methode Woningen (incl. grond) Garages Woningaanpassingen Bibliotheek Zorgcomplex GGZ Zorgcentrum Ny Marienacker

Periode

Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair

50 jaar 25 jaar 20/25 jaar 25 jaar 40 jaar 35 jaar

Zekerheden Aan gemeente Skarsterlân recht van eerste hypotheek verleend voor een bedrag van € 21,4 mln. (incl. rentekosten) op meerdere complexen als zekerheid dienende voor de door deze gemeente verstrekte garanties op geldleningen. Deze 86 woningen hadden ultimo 2011 een gezamenlijke WOZ-waarde van € 12 mln. Terwijl het schuldrestant van de leningen met een gemeente garantie per 31-12-2011 een omvang had van € 8,4 mln.

Verzekering De onroerende en roerende zaken in exploitatie zijn per 31 december 2011 voor € 175.250.562 (2010: € 170.224.832) verzekerd tegen het risico van brand- en stormschade. Deze waarde is begin 2012 door de verzekeringsmaatschappij bepaald.

Actuele waarde De actuele waarde bedroeg volgens de aanslag onroerende zaakbelasting 2011: Actuele waarde

Aantal eenheden

Bedrag x € 1.000

Woningen en woongebouwen Zorgcentrum Nij Mariënacker Zorgcomplex GGZ Woonvz. J.P. van den Bent St. Garages Bibliotheek Dienstencentrum

2.125 53 32 10 42 1 2

281.165 5.778 2.722 809 192 141 235

Totaal actuele waarde

2.265

291.042


Bedrijfswaarde Bij de berekening van de bedrijfswaarde is o.a. rekening gehouden met de volgende uitgangspunten: disconteringsvoet (5,25%), lastenstijging (3,00%), onderhoudslaten stijging (3,00%) en 2,00% huurverhoging.

Huurwoningen De bedrijfswaarde van de huurwoningen in het verslagjaar is toegenomen met een bedrag van € 1.253.000 ten opzichte van de bedrijfswaarde ultimo voorgaand verslagjaar. De belangrijkste oorzaak van deze stijging is de toevoeging van de bedrijfswaarde van 13 opgeleverde nieuwbouwwoningen.

Niet-zijnde woningen De bedrijfswaarde van het zorgcentrum Nij Mariënacker te Workum (€ 7.160.655) is gelijk gehouden aan de boekwaarde (conform beschikking College Bouw Ziekenhuisvoorzieningen). De bedrijfswaarde van het zorgcomplex GGZ te Workum (€ 3.789.487 incl. grondwaarde) is vastgesteld op basis van een exploitatieduur van 40 jaar. Parameters voor de eerste 10 jaar zijn conform huurcontract. Daarna de bovengenoemde parameters. De bedrijfswaarde van woonvoorziening J.P. van den Bent Stichting te Balk (€ 951.915 incl. grondwaarde) is vastgesteld op basis van een exploitatieduur van 50 jaar.

Bedrijfswaarde Saldo per 01-01-2011

Huurwoningen

n/z woningen

Overig

Totaal

66.847

11.912

-

78.759

Verkoop & sloop Vrijval kasstromen Effect 1 jaar opschuiven

-259 -5.036 2.923

Wijziging primo-medio

1.527

Wijziging levensduur

-

Wijziging Parameter huur

-480

Wijziging Parameter disc.%

-

Wijziging Parameter inflatie

-

Nieuwbouw (incl. grond)

1.546

Niveauwijzigingen

1.115

Totaal mutatie

1.336

Saldo per 31-12-2011 Rentabiliteitswaardecorrectie Totale bedrijfswaarde

68.100

11.902

93

80.095 3.862 83.957


Onroerende zaken in ontwikkeling 31-12-2011

31-12-2010

Huurprojecten in ontwikkeling

230

1.059

Totaal onroerende zaken in ontwikkeling

230

1.059

Huurprojecten in ontwikkeling Bestede kosten

Tlv voorz. onrendabel

Totaal

Balk: 24 wn., (locatie Groenewal)

723

638

85

St. Nicolaasga: 4 wn., (Jhr. van Eysingastraat)

317

203

114

31

-

31

1.071

841

230

Langweer: 2 wn., (Hoannekamp) Saldo per 31-12-2011

Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Mutatieoverzicht:

Bedrijfspand

Inventarissen

1.695 1.095

456 408

318 245

2.469 1.748

600

48

73

721

Mutaties in het boekjaar * investeringen * desinvesteringen * afschrijvingen * corr. afschrijving

-67 -

270 -204 -44 198

35 -29 -37 24

305 -233 -148 222

Saldo

-67

220

-7

146

1.695 1.162

522 254

324 258

2.541 1.674

533

268

66

867

Stand per 01-01-11 * aanschafwaarde * cum. afschrijving Boekwaarde

Stand per 31-12-11 * aanschafwaarde * cum. afschrijving Boekwaarde

Vervoermiddelen

Totaal


(Des)investeringen 2011 Inventaris Zonnepanelen 5 locaties Narrowcasting 3 multifunctionals Vernieuwen showroom Entree kantoor Toegangsbeveiliging 2 scanners Diverse afboekingen inventaris Totaal inventaris Vervoermiddelen 2 aanhangwagens 1 directieauto 2 aanhangwagens 1 directieauto Totaal vervoersmiddelen

Investering 210 3 18 16 11 8 4 -204 66

Afschrijving 15 jaar 5 jaar 5 jaar 5 jaar 5 jaar 5 jaar 5 jaar -

(Des)investering 3 32 -2 -27 6

Afschrijving 5 jaar 5 jaar -

Afschrijvingsmethode – en termijnen De afschrijvingsmethoden en –termijnen bedragen respectievelijk voor:

Bedrijfspand Balk Bedrijfspand Workum Zonnepanelen Inventarissen Vervoermiddelen

Methode Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair

Periode 25 jaar 35 jaar 15 jaar 5 jaar 5 jaar

Verzekeringen De verzekerde waarde van de onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie bedroeg per 31 december 2011:

Bedrijfspand Balk Bedrijfspand Workum Inventaris, voorraad Balk Automatiseringsapparatuur Balk Vervoermiddelen Reconstructie/ fraude Voorraad algemeen Totaal verzekerde waarde

Soort verzekering Uitgebreide gevaren Uitgebreide gevaren Uitgebreide gevaren Brand/elektroverz. WA-casco Uitgebreide gevaren Brand

Verzekerde waarde 2.510 90 593 180 227 250 3.850

Actuele waarde De waarde van de onroerende zaken ten dienste van de exploitatie bedroeg volgens de aanslag onroerendzaakbelasting 2011 € 1.177.000 (panden Balk en Workum).


Financiële vaste activa 31-12-2011

31-12-2010

Deelnemingen Latente belastingvordering Effecten Overige vorderingen

6 233 -

6 250 159 -

Totaal financiële activa

239

415

31-12-2011

31-12-2010

Deelneming Huistest B.V.

6

6

Totaal deelnemingen

6

6

Deelnemingen

Het aandeel van Wonen Zuidwest Friesland in Huistest B.V. is 33,3%. In de B.V. is de softwareapplicatie “Huistest” ingebracht met als doel: “verder ontwikkelen en exploiteren van de softwareapplicatie”.

Latente belastingvordering 31-12-2011

31-12-2010

Saldo per 1 januari Mutatie 2011

250 17

267 17

Totaal effecten

233

250

De actieve belastinglatentie is gevormd voor tijdelijke verschillen in de fiscale waardering van leningen.

Effecten

Saldo per 1 januari Aankoop/verkoop effecten Afw. lagere/hogere beurswaarde Totaal effecten

31-12-2011

31-12-2010

159 157 2

151 8

-

159

Effecten zijn gewaardeerd tegen aankoopwaarde dan wel lagere beurswaarde. Alle effecten zijn begin 2011 verkocht. Dit was reeds eerder aangekondigd. Ten aanzien van beleggingen wil Wonen Zuidwest Friesland geen hoofdsomrisico meer lopen.


Vlottende activa Voorraden 31-12-2011

31-12-2010

Klein materiaal

30

48

Groot materiaal

274

261

Totaal voorraden

304

309

De omloopsnelheid van het klein en groot materiaal bedraagt 1,53 (2010: 1,61).

Onderhanden projecten 31-12-2011

31-12-2010

16 koopwoningen Balk (Groenewal) 4 koopwoningen Sint Nicolaasga

138 54

703 2

Totaal onderhanden projecten

192

705

31-12-2011

31-12-2010

44 27 340 588 81

38 13 169 424 86

1.080

730

Aantal huurders 2011 2010 69 68 18 12 4 5 4 4 7 2 102 91

Huurachterstand 2011 2010 23 20 12 8 4 5 5 5 44 38

Vorderingen

Huurdebiteuren Gemeenten Overige vorderingen Belastingen Overlopende activa Totaal vorderingen

Huurdebiteuren

Huurachterstand 0-1 maand 1-2 maand 2-3 maand 3-4 maand 4-5 maand 5-6 maand > 6 maand Vertrokken bewoners Totaal


Gemeenten

Gemeente Gaasterlân-Sleat Gemeente Súdwest-Fryslân Gemeente Skarsterlân Totaal gemeenten

31-12-2011 5 22 27

31-12-2010 1 12 13

31-12-2011 155 159 4 4 18 340

31-12-2010 70 72 3 9 15 169

Overige vorderingen

Rabobank Samenwerkingsverband Friesland Diverse corporaties Verzekeringen Overig Totaal overige vorderingen

De post overig betreft regelingen met huurders dan wel facturen voor vertrokken bewoners.

Belastingen 31-12-2011 309 279 588

31-12-2010 59 309 3 53 424

31-12-2011 81 81

31-12-2010 86 86

31-12-2011

31-12-2010

Kas Rekening courant ING Rekening courant Rabobank Rekening courant BNG Beleggersrekening Rabobank Telespaarrekening Rabobank Bedrijfsdepositorekening Rabobank

1 2 68 -602 6.655 -

3 40 -682 454 3.990 6

Totaal liquide middelen

6.124

3.811

Vennootschapsbelasting 2009 Vennootschapsbelasting 2010 Vennootschapsbelasting 2011 Dividendbelasting Te vorderen BTW Totaal belastingen

Overlopende activa

Subsidie Domotica (Zorggroep Tellens) Totaal overlopende activa

Liquide middelen


Eigen Vermogen Kapitaal 31-12-2011

31-12-2010

-

-

31-12-2011

31-12-2010

Algemene bedrijfsreserve

17.291

17.169

Totaal overige reserves

17.291

17.169

31-12-2011 17.169 122 17.291

31-12-2010 10.507 6.662 17.169

31-12-2011

31-12-2010

812

5.439

Onrendabele toppen t.l.v. 2010

-

-2.726

Onrendabele toppen t.l.v. 2011

-132

-

-680

-1.901

-

812

Totaal kapitaal (€ 102,10)

Overige reserves

Algemene bedrijfsreserve

Saldo per 1 januari Jaarresultaat Totaal algemene bedrijfsreserve

Voorzieningen Voorziening nieuwbouw

Stand per 1 januari Dotaties:

Onttrekking: Bestede kosten nieuwbouw t.l.v. voorz. Totaal voorziening nieuwbouw


Langlopende schulden Overheid

Krediet-

Totaal

instellingen Saldo per 1 januari Aflossingen Nieuwe lening Saldo per 31-12-2011 Aflossingen voor 2012 Gemiddeld rentepercentage Rentabiliteitswaarde

380

45.752

46.132

-10

-1.448

-1.458

-

3.500

3.500

370

47.804

48.174

11

1.441

1.452

5,71%

4,01%

4,03%

-13

3.849

3.862

Looptijd < 5 jaar

-

7.136

7.136

Looptijd > 5 jaar

370

40.668

41.038

Saldo per 31-12-2011

370

47.804

48.174

De duration van de portefeuille bedraagt 7,4 jaar (2010: 7,7).

Rente-instrumenten Roll-over lening van de NWB (2006-2016) met een hoofdsom van € 4,0 mln. Waarvan 50% is afgedekt door een Collar (2% - 5%). Zekerheden De rente en aflossing van een zevental leningen van kredietinstellingen worden gegarandeerd door het WSW. Ten behoeve van deze leningen is garantie van het WSW verkregen tot een bedrag van € 21.289.000. Bovendien is gemeente Skarsterlân recht van eerste hypotheek verleend op meerdere complexen voor een bedrag van € 21,4 miljoen (incl. rentekosten) als zekerheid dienende voor de afgegeven garanties op geldleningen (zie ook de toelichting onder de activa in exploitatie).

Kortlopende schulden 31-12-2011

31-12-2010

Schulden aan leveranciers Gemeenten Belastingen/premies sociale verzekering Overige schulden Overlopende passiva

633 54 280 88 1.099

528 13 1.188 26 1.484

Totaal kortlopende schulden

2.154

3.239


Schulden aan leveranciers

Dit betreft schulden aan leveranciers, aannemers e.d. per ultimo boekjaar Totaal schulden aan leveranciers

31-12-2011

31-12-2010

633 633

528 528

31-12-2011 54 54

31-12-2010 13 13

31-12-2011

31-12-2010

38 218 24 280

39 1.125 24 1.188

31-12-2011

31-12-2010

14 67 7 88

21 5 26

31-12-2011

31-12-2010

20 900 113 66 1.099

29 944 341 99 71 1.484

Gemeenten

Gemeente Gaasterlân-Sleat Totaal gemeenten

Belastingen en premies sociale verzekeringen

Loonheffing 4de kwartaal Omzetbelasting december ASW afrekening 4e kwartaal Totaal belastingen & premie soc.verz.

Overige schulden

BDO accountantskosten Telecom zorginfrastructuur Overige schulden Totaal overige schulden

Overlopende Passiva

Vooruit ontvangen huur Niet vervallen rente leningen Investering 33 app. St. Nicolaasga Verlof/vakantie-uren Vooruit ontvangen voorschotten HTS Totaal overlopende passiva

Niet uit de balans blijkende verplichting Verplichting nieuwbouw Wonen Zuidwest Friesland heeft zowel intern als ook extern de verplichting op zich genomen voor de realisatie van 28 huurwoningen. Met de betrokken gemeenten zijn harde afspraken gemaakt de aantallen zoals gepland daadwerkelijk te realiseren. Per 31-12-2011 dient hiervoor naar schatting een resterend bedrag ad € 2.611.208 te worden betaald. Dit is het bedrag tussen de inschatting van de kosten van de lopende projecten minus de daadwerkelijke bestedingen. Alle onrendabele toppen die betrekking hebben op de projecten van genoemde verplichting zijn reeds in het huidige, of voorgaande jaar ten laste van het resultaat in de jaarrekening gebracht.


Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening (x € 1.000) Huuropbrengsten

Te ontvangen netto huur: - woningen - garages - bibliotheek/Waldrikhiem - zorgcomplex GGZ - zorgcentrum Nij Mariënacker - woonvoorziening JPB Af: huurderving wegens leegstand Af: huurderving wegens oninbaarheid Totaal huren

2011

2010

9.978 16 12 208 770 52

9.620 16 12 202 786 50

-39 -7

-74 -9

10.990

10.603

De gemiddelde huurverhoging per 1 juli 2011 was 1,3%. De huurderving (incl. oninbaarheid) in 2011 was 0,41% (2010: 0,78%) van de bruto jaarhuur.

Opbrengst servicecontracten

Te ontvangen vergoedingen: Diverse leveringen en diensten Af: huurderving wegens leegstand Totaal vergoedingen

2011

2010

280

238

-2

-3

278

235

De derving op te ontvangen vergoeding servicecontracten bedraagt 0,70% (2010: 1,22%) van de te ontvangen netto vergoedingen.

Overheidsbijdragen 2011

2010

Jaarlijkse bijdragen in exploitatietekorten Afkoop bijdragen in exploitatietekorten Bijdrage zonnepanelen

31 46 10

31 -

Totaal overheidsbijdragen

87

31

Eind 2011 is een voorstel gedaan door het ministerie van VROM/WWI (SenterNovem) tot afkoop van jaarlijkse BWS-bijdragen geaccepteerd. Het betreft jaarlijkse BWS-bijdragen van 7 complexen over de periode 2011-2016.


Resultaat verkoop woningen Betreft verkoopopbrengst minus de boekwaarde en verkoopkosten van 11 woningen (2010: 12 woningen). Het totale verkoopresultaat is € 958.000 positief. Aantal

Opbrengst verkopen

Boekwaarde

Verkoopkosten

Totaal

Gem. Gaasterlân-Sleat Gem. Sudwest Fryslân Gem. Skarsterlân Hertaxaties e.d.

3 4 4

325 374 474

38 9 43

44 25 49 7

243 340 382 -7

Totaal

11

1.173

90

125

958

Overige bedrijfsopbrengsten 2011

2010

Vergoeding onderhoud: WMO Vergoeding onderhoud: derden Vergoeding onderhoud: huurders Vergoeding onderhoud: toezicht nwbw Vergoeding administratiekosten Dividend Huistest BV Pro rata BTW regeling Overige vergoedingen

37 25 120 59 2 5 18

32 33 73 96 2 163 6

Totaal overige bedrijfsopbrengsten

266

405

2011

2010

Onroerende zaken in exploitatie: Woningen, garages, bibliotheek, verzorgingshuis Onr. en roerende zaken t.d.v. expl.: Bedrijfspand, inventarissen, vervoermiddelen

2.360

1.269

147

134

Totaal afschrijvingen op m.v.a.

2.507

1.403

Afschrijving op materiële vaste activa

Overige waardeveranderingen materiële vaste activa 2011

2010

Afboeking van m.v.a.

-186

-2.703

Totaal ov. waardever. m.v.a.

-186

-2.703

Voor een nadere specificatie wordt verwezen naar het volkshuisvestingsverslag (blz. 45).


Lonen en salarissen 2011

2010

Salarissen Ziekengelden Uitzendkosten

1.108 -21 106

1.088 -19 80

Totaal lonen en salarissen

1.193

1.149

2011

2010

Sociale lasten

169

158

Totaal sociale lasten

169

158

2011

2010

Pensioenpremies

209

209

Totaal pensioenlasten

209

209

2011

2010

Sociale lasten

Pensioenlasten

Onderhoudslasten

Klachtenonderhoud Mutatieonderhoud Planmatig onderhoud: - accidenteel onderhoud - preventief onderhoud (incl. kwaliteit) Totaal normonderhoud

295 292

249 298

357 2.284 3.228

241 1.716 2.504

Dynamisch onderhoud Aanpassingen WMO Werk t.b.v. derden Totaal incl. loon & opslag

2.706 36 26 5.996

858 32 32 3.426

Af: kosten eigen werkapparaat

-1.110

-896

Totaal lasten onderhoud

4.886

2.530

2011

2010

Levering goederen en diensten Af: kosten eigen werkapparaat

398 -88

309 -49

Totaal lasten servicecontracten

310

260

Lasten servicecontracten


Overige bedrijfslasten 2011

2010

103 104 34 869 1.110

107 109 37 709 962

487 27 514

405 28 433

42

41

1.666

1.436

2011

2010

158 10 116 284

51 92 178 321

-2 -2

2 33 35

21 1.937 10 1.968

22 1.924 11 1.957

-1.686

-1.601

2011

2010

Vennootschapsbelasting Actieve belastinglatentie Te vorderen 2006/2007/2008/2009

17 -

17 -67

Totaal vennootschapsbelasting

17

-50

Overige kostensoorten: Overige personeelskosten Huisvestingskosten Bestuurskosten Algemene kosten

Zakelijke bedrijfslasten: Belastingen Verzekeringen

Overige lasten Totaal overige bedrijfslasten

Renteresultaat

Rentebaten Rente Rabobank Heffingsrente Rente projecten (intern)

Opbrengsten fin. v.a. en effecten Rente obligaties+beleggingen Resultaat effecten

Rentelasten Rente leningen overheid Rente leningen kredietinstellingen Boete/debetrente

Totaal renteresultaat

Vennootschapsbelasting

Ingevolge de integrale belastingplicht is vanuit het commerciële resultaat het fiscaal belastbaar bedrag berekend en de daaruit voortvloeiende vennootschapsbelasting over 2011. Er is tevens rekening gehouden met voorgaande jaren.


De berekening van de belastingplicht is als volgt opgebouwd: Jaarrekening 2011 (enkelvoudig) X € 1.000 Commercieel jaarresultaat voor belastingen

110

Bij: + Fiscaal lagere afschrijvingen + Fiscaal geen waardeveranderingen + Bijdrageheffing CFV + Boetes + Beperkt aftrekbare kosten Af: - Opbr. verkoop woningen/bedr.middelen - Correctie bijdragen - Vrijval (dis)agio op leningen kred.inst. - Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek - Herbestedingsreserve - Overige bedrijfsopbrengsten - Energieinvesteringsaftrek

2.213 -186 124 5 2.156 1.170 10 83 1 997 5 2.266

Belastbare winst 2011 Te betalen vennootschapsbelasting Af: Betaalde voorlopige aanslag 2010 Af: Betaalde voorlopige aanslagen 2011 Te ontvangen vennootschapsbelasting

309 279 588

Winst na belasting

Te verrekenen verliezen: Belastbaar bedrag 2006 Belastbaar bedrag 2007 Belastbaar bedrag 2008 Belastbaar bedrag 2009 Belastbaar bedrag 2010 Belastbaar bedrag 2011 Totaal te verrekenen verliezen

-

36 143 606 785

De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst-en-verliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van nietaftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief. Het gemiddelde wettelijke belastingtarief bedraagt 25,5%. Een afwijkende effectieve belastingdruk wordt veroorzaakt door het benutten van fiscale verliescompensatie, de waardering van latenties en fiscaal vrijgestelde winstbestanddelen. Mede door de dalende waarde van het vastgoedbezit is het onzeker of in de komende jaren fiscale winsten kunnen worden gerealiseerd. Gelet op voorgaande zijn geen nieuwe latenties verwerkt in de jaarrekening.


Overige informatie Werknemers Ultimo het verslagjaar 2011 had de corporatie 27 werknemers in dienst.

Bestuurder en Toezichthouders Lasten ter zake van bezoldiging en ter zake van pensioenen van: - Bestuurder € 143.743 (2010: € 139.756). Dit zijn de lasten van het vaste loon, de pensioenpremie, de sociale verzekeringen en de fiscale bijtelling auto opgeteld. Er is geen winstdeling- of bonusregeling van kracht. Opbouw van de beloning

-

2011

2010

Vast inkomen Afkoop pensioenverplichting Variabel inkomen Pensioenpremie werkgever Werkgeverslasten soc. verz. Fisc. bijstelling auto

€ 103.032 n.v.t. n.v.t. € 23.672 € 7.811 € 9.228

€ 101.503 n.v.t. n.v.t. € 23.369 € 5.462 € 9.422

Totaal

€ 143.743

€ 139.756

Toezichthouders en voormalige leden van de Raad van Toezicht € 33.000 (2010: € 29.230). De bezoldiging van de toezichthouders bestaat uit vaste beloningen. Raad van Toezicht

Naam

M/V

Leeftijd

Functie

Benoemd

Herbenoem-

van - tot

baar

Honering

Onkosten-

(€)

vergoeding

Totaal (€)

(€ ) T.O. Hettinga

M

68 jr.

Voorzitter

01-04-2009

nee

9.000

-

9.000

nee

6.000

-

6.000

ja

6.000

-

6.000

ja

6.000

-

6.000

ja

6.000

-

6.000

33.000

-

33.000

01-04-2013 R. Post

M

71 jr.

vicevoorzitter

01-07-2008 01-07-2012

Y. Kooistra

M

65 jr.

lid

01-07-2010 01-07-2011

M. de Vries

M

55 jr.

lid

01-07-2010 01-07-2014

P. Schuurman

V

31 jr.

lid

01-07-2010 01-07-2014

Totaal


Kengetallen Gegevens woningbezit

Aantal verhuureenheden 1. Woningen/woongebouwen 2. Garageboxen 3. Zorgcomplex GGZ 4. Zorgcentrum Nij Mariënacker 5. J.P. van der Bent Stichting 4. Bibliotheek 5. Dienstencentra Totaal Gem.verzekerde waarde (01-01) Gem.grondslag onr. zaakbelasting Mutaties in het woningbezit 1. Aantal opgeleverd 2. Aantal aangekocht 3. Aantal verkocht 4. Aantal gesloopt 5. Aantal samengevoegd 6. Opgeleverde koopwoningen Typering woningbezit in % 1. 1-2 persoonswoningen 2. Gezinswoningen 3. Multifunctionele woningen 4. Appartementen 5. Seniorenwoningen 6. Aanleunwoningen Huurprijsklasse * Goedkoop € 0,00 - € 361,66 Betaalbaar € 361,66 - € 554,76 Duur € 554,76 - ≥

2011

2010

2009

2008

2007

2.125 42 32 53 10 1 2 2.265

2.132 43 32 53 10 1 2 2.273

2.107 43 32 53 10 1 2 2.248

2.132 43 32 53 1 2 2.263

2.184 43 53 1 2 2.283

77.376 128.495

74.890 132.986

80.560 135.090

76.516 129.495

70.073 123.839

13 11 10 -

37 12 2

15 10 -

17 28 40 10

23 25 -

12,0 43,5 19,0 3,4 16,4 5,7

12,0 46,6 18,8 2,9 14,0 5,7

15,7 45,3 18,6 0,8 13,9 5,7

16,0 45,6 18,3 0,8 13,7 5,6

17,4 45,7 17,2 0,8 13,4 5,5

637 1.463 25

667 1.440 25

738 1.357 12

781 1.337 14

854 1.317 13

* huurprijsklasse wordt jaarlijks aangepast op basis huurtoeslaggrens


Kwaliteit woningbezit

Onderhoud 1. Totaal aantal reparatieverzoeken 2. Aantal reparatieverzoeken p/won. 3. Kosten niet-planmatig onderhoud: - klachtenonderhoud p/won. - mutatieonderhoud p/won. 4. Kosten niet planmatig onderhoud per reparatieverzoek/mutatie: - klachtenonderhoud - mutatieonderhoud 5. Kosten planmatig onderhoud p/won. 6. Totale kosten onderhoud p/won. Prijs-kwaliteitverhouding 1. Gemiddeld aantal punten WWS 2. Gemiddelde netto huurprijs 3. Gemiddelde prijs per punt 4. Huurprijs in % max. red. huurprijs

2011

2010

2009

2008

2007

1.927 0,9

1.816 0,9

2.136 1,0

2.412 1,1

2.440 1,1

139 137

117 140

178 196

286 212

248 202

153 1.384 1.243 1.519

137 1.386 918 1.174

176 2.108 1.725 2.099

253 2.043 1.716 2.215

222 1.947 1.440 1.890

153 394 2,58 54

143 386 2,70 59

143 378 2,65 58

142 367 2,58 58

140 360 2,56 59

Verhuur woningbezit

1. Aantal mutaties 2. Mutatiegraad 3. Acceptatiegraad 4. Percentage huurders met IHS 5. Gem. IHS bedrag per maand 6. Huurachterstand in % jaarhuur 7. Huurderving in % jaarhuur 8. Gem. huurverhoging woningbezit 9. Gem. leeftijd woningbezit (jaren)

2011

2010

2009

2008

2007

215 11,1 67 22 157 0,4 0,4 1,3 33,3

215 10,7 71 22 160 0,3 0,8 1,2 33,8

196 9,8 55 25 154 0,3 0,8 2,5 32,5

261 12,0 69 26 145 0,4 0,8 1,6 31,5

312 14,3 75 28 150 0,4 0,8 1,1 30,9


Verhuur woningbezit Financiële continuïteit 1. Solvabiliteit (eigen vermogen) 2. Rentabiliteit eigen vermogen 3. Rentabiliteit totaal vermogen 4. Liquiditeit (current ratio) 5. Rentevoet externe financiering

2011

2010

2009

2008

2007

25,6 0,7 3,1 3,6 4,1

25,5 38,8 12,7 1,7 4,2

16,8 25,8 7,2 2,1 4,3

12,4 -17,7 1,0 1,0 4,7

14,8 -51,0 -4,5 1,4 4,8

5.415 1.237

7.153 3.783

6.314 1.943

6.641 -4

5.610 -1.542

1,7

2,6

2,1

4,7

5,6

22.401 32.047 22.670 112 8.137 5.920 1.180 3.881 134 926 57

22.646 31.354 21.638 195 8.053 5.936 658 1.425 151 918 3.125

21.561 29.763 21.129 201 4.987 6.015 656 3.406 156 907 1.287

21.876 25.653 20.896 702 3.656 6.630 577 5.764 105 997 -648

21.566 25.313 20.225 801 4.202 6.178 566 7.494 106 966 -2.170

2011

2010

2009

2008

2007

1,0

1,0

1,0

1,0

1,0

4,9 2,9 9,8 6,8

4,4 2,9 9,8 6,8

5,1 2,9 9,9 7,4

5,6 2,0 9,9 7,4

5,4 3,0 11,9 7,4

25,4

24,9

26,3

25,9

28,7

27 21 6 9 44

26 20 6 7 43

28 21 7 8 42

27 21 6 4 44

30 23 7 5 44

4,57

6,06

2,25

0,79

3,47

(rente%*schuldr.ult.bkjr./schuldr.ult.bkjr.)

6. Interne financiering per woning 7. Operationele cash-flow p/won. (resultaat+afschr.+mut.egal.rek.)

8. Intrest dekkingsratio Balans en W & V 1. Boekwaarde per woning 2. Bedrijfswaarde per woning 3. Geleend bedrag per woning 4. Boekwaarde fin. activa p/won 5. Eigen vermogen per woning 6. Totaal opbrengsten per woning 7. Afschrijving per woning 8. Overige lasten per woning 9. Rentebaten per woning 10. Rentelasten per woning 11. Jaarresultaat per woning

Personeelsbezetting Aantal formatieplaatsen (o.b.v. 36 uur per week)

1. Directie 2. Woondiensten:  verhuur/secretariaat  technische dienst indirect  technische dienst uitv. 3. Financiën, Planning en Controle (incl.techn.beheer) Aantal formatieplaatsen (ultimo jaar)

Aantal werknemers  mannen  vrouwen Aantal parttime werknemers Gemiddelde leeftijd Ziekteverzuim, excl. zw. (%)


Woningbestand Aantal woningen 01-01-11

Totaal

Aantal woningen 31-12-11

Mutatie 2010

NieuwVerkoop bouw

Afbraak/ Samengevoegd

In aanbouw 31-12-11

Totaal

Totaal

676 11 28 4 103 118 4 32 56 1.032

24

24

523 4 527

-

Gemeente Gaasterlân-Sleat Balk Sondel Nijemirdum Oudega Oudemirdum Bakhuizen Harich Wijckel Sloten Subtotaal

664 11 28 4 104 119 4 32 56 1.022

13

1

1 1

13

3

Gemeente Sudwest Fryslân Workum It Heidenskip Subtotaal

527 4 531

4

St. Nicolaasga Langweer Idskenhuizen Scharsterbrug Ouwsterhaule Tjerkgaast

371 76 41 62 27 2

1 1 1 1

9

361 75 40 61 27 2

4

Subtotaal

579

4

9

566

-

11

9

2.125

28

4

Gemeente Skarsterlân

Totaal

Bouwperiode Voor 1945 1945 - 1959 1960 - 1969 1970 - 1979 1980 - 1989 1990 - 1999 2000 - 2011 Totaal

2.132

13

Aantal 20 230 416 478 505 265 211 2.125

% 0,9 10,8 19,6 22,5 23,8 12,5 9,9 100

Gemiddelde ouderdom: 33,32 jaar

Hoofdstuk 12 Enkelvoudige jaarrekening 86

Enkelvoudige balans (na winstbestemming) Activa 31-12-11

31-12-10

(x €1.000)

(x €1.000)

58.583 230 378 59.191

59.602 1.059 168 60.829

6 233 1.361 1.600

6 250 159 1.361 1.776

60.791

62.605

Voorraden

304

309

Onderhanden projecten

192

705

Vorderingen Huurdebiteuren Gemeenten Overige vorderingen Belastingen Overlopende activa Totaal vorderingen

44 27 340 588 81 1.080

38 13 169 424 86 730

Liquide middelen

6.119

3.809

Totaal vlottende activa

7.695

5.553

68.486

68.158

Vaste activa Materiële vaste activa Onroerende zaken in exploitatie Onroerende zaken in ontwikkeling Onroerende en roerende zaken t.d.v. de expl. Totaal materiële vaste activa

Financiële vaste activa Deelnemingen Latente belastingvordering Effecten Overige vorderingen Totaal financiële vaste activa Totaal vaste activa

Vlottende activa

Totaal activa


Passiva 31-12-11

31-12-10

(x €1.000)

(x €1.000)

Overige reserves

17.501

17.408

Totaal eigen vermogen

17.501

17.408

Voorziening nieuwbouw

-

812

Totaal voorzieningen

-

812

Leningen kredietinstellingen

370 47.804

380 45.752

Totaal langlopende schulden

48.174

46.132

633 54 280 745 1.099

528 13 1.188 593 1.484

2.811

3.806

68.486

68.158

Eigen vermogen -

Kapitaal

Voorzieningen

Lang lopende schulden Leningen overheid

Kort lopende schulden Schulden aan leveranciers Gemeenten Belastingen/premies sociale verzekering Overige schulden Overlopende passiva Totaal kortlopende schulden

Totaal passiva


Enkelvoudige Winst- en Verliesrekening Begroting

Realisatie

Realisatie

2011

2011

2010

(x €1.000)

(x €1.000)

(x €1.000)

10.866

10.990

10.603

235

278

235

Bedrijfsopbrengsten Huren Opbrengst servicecontracten Overheidsbijdragen Resultaat verkoop woningen Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten

31

87

31

473

958

1.381

143

266

405

11.748

12.579

12.655

1.436

2.444

1.340

175

-186

-2.703

1.304

1.193

1.149

171

169

158

Bedrijfslasten Afschrijving op m.v.a. Overige waardeveranderingen m.v.a. Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Onderhoudslasten Lasten servicecontracten

225

209

209

4.554

4.886

2.530

240

310

260


1.907

1.803

1.573

Som der bedrijfslasten

10.012

10.828

4.516

1.736

1.751

8.139

25

284

321

Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten Rentebaten Opbrengsten f.v.a. en effecten

75

43

85

Rentelasten

2.111

1.968

1.957

Jaarresultaat voor belastingen

-275

110

6.588

Vennootschapsbelasting

255

17

-50

Jaarresultaat na belastingen

-530

93

6.638

-828

-1.051

2.554

Jaarresultaat na belastingen excl. opbrengst verkoop woningen/ overige waardeverandering m.v.a.


Toelichting op de enkelvoudige balans (x € 1.000) Vaste activa Materiële vaste activa Totaal

Kantoorpand

ZWF enkelv.

Onroerende in exploitatie Onroerende zaken in ontw. Onr. en roerende zaken t.d.v. de expl.

58.583 230 867

489

58.583 230 378

Totaal materiële vaste activa

59.680

489

59.191

Totaal

Kantoorpand

ZWF enkelv.

Deelnemingen Latente belastingvordering Overige vorderingen

6 233 -

1.361

6 233 1.361

Totaal fin. vaste activa

239

1.361

1.600

Totaal

Kantoorpand

ZWF enkelv.

Kas Rekening courant ING Rekening courant Rabobank Rekening courant BNG Telespaarrekening Rabobank

1 2 68 -602 6.655

5 -

1 2 63 -602 6.655

Totaal liquide middelen

6.124

5

6.119

Financiële vaste activa

Vlottende activa Liquide middelen


Eigen vermogen Totaal

Kantoorpand

ZWF enkelv.

Overige reserves

17.291

-210

17.501

Totaal overige reserves

17.291

-210

17.501

Totaal

Kantoorpand

ZWF enkelv.

Overige schulden

2.154

657

2.811

Totaal overige schulden

2.154

657

2.811

Kortlopende schulden


Toelichting enkelvoudige winsten verliesrekening (x € 1.000) Bedrijfslasten Afschrijvingen Totaal

Kantoorpand

ZWF enkelv.

Onroerende in exploitatie Onr. en roerende zaken t.d.v. de expl. Af: bijdrage g.t.v.

2.360 147 -

63 -

2.360 84 -

Totaal afschrijvingen

2.507

63

2.444

Totaal

Kantoorpand

ZWF enkelv.

Huisvestingskosten

104

137

241

Totaal huisvestingskosten

104

137

241

Totaal

Kantoorpand

ZWF enkelv.

Rentebaten Opbrengst fin v.a. Rentelasten

284 -2 1.968

45 -

284 43 1.968

Totaal renteresultaat

-1.686

45

-1.641


Renteresultaat

Hoofdstuk 13 Overige gegevens 92

Winstbestemming Bedrijfsresultaat 2011 Vooruitlopend op de Raad van Toezichtvergadering op 23 mei 2012 wordt het resultaat 2011 als volgt toegevoegd aan het eigen vermogen: Algemene bedrijfsreserve Resultaat 2011

€ 122.000 -----------------€ 122.000

Hoofdstuk 13 Overige gegevens 93

Goedkeuring Jaarverslag Inrichting van de administratie

Verklaring Raad van Toezicht

De gehele administratie en het samenstellen van de jaarrekening wordt in eigen beheer uitgevoerd. De administratie is volledig geautomatiseerd, waarbij gebruik gemaakt wordt van de programmapakketten van servicebureau NCCW te Almere.

De Raad van Toezicht verklaart hierbij de van de bestuurder van Stichting Wonen Zuidwest Friesland aangeboden jaarrekening 2011 te hebben beoordeeld en akkoord bevonden. Deze vaststelling door het bestuur en de goedkeuring door de Raad van Toezicht (conform artikel 7 lid 5a van de statuten) is verleend nadat alle betrokkenen de stukken hebben gecontroleerd en kennis hebben genomen van de bevindingen van BDO Audit & Assurance BV.

Het jaarverslag is conform de Modeljaarverslaglegging volkshuisvestingsinstellingen opgesteld, rekening houdende met de richtlijnen voor de jaarverslaglegging en het BBSH. De controle van de jaarrekening is opgedragen aan BDO Audit & Assurance BV. De rapportage geschiedt aan de Raad van Toezicht.

Balk, 23 mei 2012 Namens de Raad van Toezicht Dhr. T.O. Hettinga, voorzitter w.g.

Verklaring bestuurder De bestuurder verklaart dat Wonen Zuidwest Friesland in 2011 uitsluitend werkzaam is geweest in het belang van de volkshuisvesting en dat alle middelen van de organisatie zijn aangewend voor de uitvoering van de activiteiten op het gebied van de volkshuisvesting, dan wel zijn besteed aan activiteiten die bevorderlijk zijn voor een goede volkshuisvesting.

Balk, 8 mei 2012 Namens het bestuur Drs. J. Huisman, directeur-bestuurder w.g.

Dhr. R. Post, vicevoorzitter w.g.

Dhr. Y. Kooistra, lid w.g.

Dhr. M. de Vries, lid w.g.

Mevr. P. Schuurman, lid w.g.

Hoofdstuk 13  Overige gegevens 94

Hoofdstuk 13  Overige gegevens 95

Jaarverslag 2011 Wonen Zuidwest Friesland

Recommend Documents