Jaarverslag 2009

www.avro.nl

Jaarverslag 2009

2

Inhoud Inleiding

Willemijn Maas, Algemeen directeur

AVRO op televisie, radio en internet in 2009

32

Organisatiestructuur AVRO (organogram)

38

6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26

Organisatie van het mediabedrijf per 1 januari 2010

40

Verenigingsraad & Bestuur

41

Bestuursverslag

44

Directieverslag

47

Jaarrekening

50

Accountantsverklaring

67

28

In memoriam

70

30

Colofon

72

3

Interviews





Philip Woldringh, Hoofdredacteur Nederland 1 Marcel Kuijer, Eindredacteur Simone van den Ende, Hoofdredacteur Nederland 2 Charlotte Ebers, Regisseur KunstUur Daniëlle Meyer, Hoofdredacteur Nederland 3 en Z@pp Léon van Rongen, Eindredacteur Niels Wensing, Eindredacteur Radio 1 Arjan Snijders, Eindredacteur Radio 2, 3FM en 5 Nostalgia Wibo Dijksma, Samensteller Schiffers.fm Roland Kieft, Eindredacteur Radio 4 Gijs van Maanen, Redacteur Radio 4 Irmgard Kuster, Teamleider Internet en Léon Cozijnsen, Teamleider Reseach & Development Jaco Peeringa, Teamleider Marketing & Communicatie en Patricia Rebel, Database marketeer

3

Inleiding

Willemijn Maas Algemeen directeur

De AVRO heeft het heel goed gedaan in 2009. Financieel en organisatorisch – in het directieverslag wordt hier dieper op ingegaan – maar zeker ook op programmatisch gebied. We hebben een flink aantal nieuwe, spraakmakende en goed bekeken en gewaardeerde programma’s gemaakt. 71º Noord bijvoorbeeld en enkele prachtige dramaseries, die in 2010 worden uitgezonden… Op zoek naar Mary Poppins was evenals Op Zoek naar Joseph (in 2008) uiterst succesvol… Het AVRO Junior Songfestival met winnaar Ralf, die later ook het Eurovisie Junior Songfestival in Kiev won…

Groots opgezette uitzendingen als het Pink Ribbon Gala en de gala’s rond de uitreiking van de John Kraaijkamp Musical Awards en de Gouden Televizier-Ring en de AVRO Gouden RadioRing waren absolute hoogtepunten, die zeker op zeer positieve wijze bijdragen aan het imago van de AVRO. En met experimenten op Nederland 3 als Weten zij veel!?, Zóóó Dertig en Up Close, de documentaires voor jongeren, hebben we echt onze nek uitgestoken. Niet alles was meteen succesvol, maar we hebben het wél gedaan en daardoor zijn we een duidelijkere rol op Nederland 3 gaan spelen. We hebben aangetoond dat we typische AVROprogramma’s ook op een Nederland 3-manier kunnen maken.

“We hebben mooie dingen gedaan en veel in gang gezet”

Binnen het programmabedrijf kijken we met elkaar kritisch naar onze programma’s. Wat vinden we nu typisch AVRO aan wat we samen maken op radio, tv en het internet en waarom? Waar zijn we trots op en wat moet er eventueel aan verbeterd worden en waar kunnen we van leren?

We doen jaarlijks een imago-onderzoek en dat heeft bevestigd dat de AVRO een heel bekend merk is. We staan op de tweede plaats van niet te missen omroepen en we worden door de meeste kijkers en luisteraars herkend als de omroep voor kunst en cultuur. Dat laatste hebben we in 2009 nog eens extra benadrukt met grote, in veel gevallen crossmediaal aangepakte evenementen als Oerol, de Kunst 10-daagse in Bergen (NH), PAN Amsterdam, de opening van de Hermitage in Amsterdam, de Uitmarkt en Festival Classique. We zijn tenslotte niet voor niets media partner van veel culturele hoofdrolspelers.

Op internetgebied hebben we nieuwe tools ontwikkeld voor projecten als Wie is de Mol en het AVRO Junior Songfestival en we zijn vernieuwend bezig geweest met het maken van content, specifiek voor internet. Wij gebruiken internet dus niet puur als ondersteuning voor radio- en tv-programma’s of om oude programma’s nog een keer te laten zien. We bieden de kijkers en luisteraars programma’s die speciaal voor internet zijn ontwikkeld en gemaakt. Ook hebben we een belangrijke slag gemaakt met onze kunst en cultuur portal op internet, met daarin de Cultuurgids (cultuurgids.avro.nl). Daar brengen we geclusterd alle onderwerpen op cultureel gebied bij elkaar en laten we onze gekozen thema’s duidelijk tot uiting komen.

4

Met name in de tweede helft van 2009 is de samenwerking, de afstemming tussen de verschillende afdelingen die daarbij betrokken zijn, steeds beter op gang gekomen.

de Nederlandse Publieke Omroep onze visie ook omroepbreed met elkaar doordacht. Dit heeft een heldere gezamenlijke toekomstverkenning opgeleverd.

De samenwerking tussen de radio en tv-redacties van Opium en onze Kunstredactie is een goed voorbeeld hiervan. Daardoor worden de programma’s op radio en televisie beter op elkaar afgestemd en dat draagt op belangrijke wijze bij aan de herkenbaarheid van de AVRO.

Medewerkersonderzoek In september 2009 hebben we intern een zogeheten Medewerkersonderzoek laten uitvoeren, met als doel heel concreet te weten te komen wat er onder de medewerkers leeft, wat zij vinden van de gang van zaken en hoe ze zich daarbij voelen. Dat heeft veel nuttige informatie opgeleverd, ook over wat we beter kunnen doen. In 2010 gaan we die uitkomsten verder naar de praktijk vertalen.

Ruim 400.000 leden! De start van 2009 stond nadrukkelijk in het teken van de ledenwerving. Noodzakelijk, want het Commissariaat van de Media ging de ledenbestanden van alle publieke omroepen controleren en tellen en hun conclusies gelden als basis voor de zendtijdverdeling. Het is ons gelukt om ruim boven de 400.000 leden te komen. Dat fantastische resultaat maakte ons tot één van de grootste omroepen! Toekomstvisie In het verslagjaar hebben we onze gezamenlijke visie op de toekomst geformuleerd. We kunnen natuurlijk niet weten wat die toekomst ons precies gaat brengen, maar ondanks alle ontwikkelingen in de omroep en het constant veranderende beeld, houden we zelf de regie. Onze programma’s en de manier waarop we die maken, blijven leidend. Daarom focussen we op kunst & cultuur en opinie & debat. Daarin zijn we herkenbaar en kunnen we het meeste bieden. De AVRO is de beste in het toegankelijk maken van kunst en cultuur voor een breed publiek. Op uitnodiging van Ronald Plasterk, toenmalig minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, hebben we met alle andere publieke omroepen en met de Raad van Bestuur van

Hoogtepunten Ik heb er al een aantal genoemd: de samenvoeging van Opium radio en televisie (de verhuizing van de uitzendlocatie van Opium Radio naar Carré mag ik daarbij niet vergeten), de RadioRing… Maar er waren er natuurlijk meer. Persoonlijk vond ik de tachtigste verjaardag van Mies Bouwman een echte topper op amusementsgebied. Ik ben ook trots dat we de documentaireserie The New York Connection hebben uitgezonden. Juist omdat er niet alleen naar de historische perspectieven is gekeken, maar ook actuele thema’s als diversiteit en tolerantie werden belicht. Dat sluit helemaal aan bij de AVRO. Wat radio betreft vond ik de 3FM Serious Request uitzending vanuit het Glazen Huis in Groningen een hoogtepunt. Dat was een project van de gezamenlijke omroepen, een fantastische actie met een prominente AVRO-presentator, Gerard Ekdom, in één van de hoofdrollen.

5

Op internetgebied wil ik twee dingen eruit pikken. In december 2008 werd de eerste aanzet gegeven voor een bijzonder en vernieuwend project: het YouTube Symphony Orchestra. De finale van dit project was een concert in de Carnegie Hall in New York. Via de YouTube-kanalen van AVRO Klassiek en Radio 4 zijn de filmpjes van de voorbereidingen in Nederland op het concert en het avontuur in New York in totaal ruim 210.000 keer bekeken. In 2009 hebben we in samenwerking met het Openbaar Ministerie en de politie op YouTube het Opsporing Verzocht kanaal gelanceerd. Een nieuw, efficiënt instrument in de misdaadbestrijding. Dit betekent ook een nieuwe stap met betrekking tot een eigentijdse manier van werken die nog meer maatschappelijke betrokkenheid creëert en inspeelt op het veranderende mediagebruik van de burger. Ambitie voor 2010 Er is in 2009 veel gebeurd, we hebben mooie dingen gedaan en veel in gang gezet. Dat is allemaal voorwaardenscheppend voor de periode die er nu aankomt en die zeker moeilijker zal worden. We hebben een goede uitgangspositie op alle platforms. Maar we weten ook allemaal dat we het met minder geld moeten gaan doen. We zullen dus moeten inkrimpen. In 2009 hebben we een goede uitgangspositie weten te creëren voor 2010, maar er komen meer toetreders tot het publieke bestel en twee bestaande kleine omroepen krijgen meer zendtijd. Het komend jaar gaan we ons daarop voorbereiden. In 2010 is onze ambitie dat we onze positie handhaven. Belangrijk vind ik dat we enerzijds onze toekomstvisie helder hebben en daar ook uitvoering aan geven en dat we blijven innoveren en ontwikkelen, maar anderzijds moeten we ons voorbereiden op bezuinigen. Dat zijn soms tegengestelde bewegingen, die beide noodzakelijk zijn voor ons voortbestaan.

Als we niet bezuinigen, gaan we financieel onderuit. Maar als we niet meer innoveren, staan we stil. En stilstand is achteruitgang. Dat is de realiteit. Een lastige uitdaging, die veel zal vragen van iedereen bij de AVRO, maar die ook mooie kansen biedt.

6

Mijn hoogtepunt van 2009 was dat ik na jarenlang freelancen in dienst ben getreden bij een omroep. Ik wilde graag weer eens ergens bij horen, ben heel gelukkig hier bij de AVRO en vind het prettig hoe iedereen met elkaar omgaat. Alle vooroordelen over hoe ambtelijk omroepmedewerkers zouden zijn, zijn wat mij betreft teniet gedaan. Er wordt snoeihard gewerkt en de mensen zijn creatief en ambitieus. Geweldig om daartussen te zitten.

Philip Woldringh Hoofdredacteur Nederland 1

“Er moet iets blijven hangen” Als je titels moet noemen van programma’s die je goed vindt, ben je misschien geneigd om over Opsporing Verzocht heen te stappen, omdat het al zo lang wordt uitgezonden, maar ik vind het een geweldig programma. Het is een belangrijke, vaste waarde bij de AVRO, wordt uitstekend gemaakt en gebracht met de ongelofelijke drive van Anniko van Santen. Ze maakt haar presentatie heel persoonlijk en spreekt de kijkers rechtstreeks aan. Het ligt voor de hand om te denken dat Opsporing Verzocht angst stimuleert, maar ik vind juist het tegenovergestelde. Het past helemaal in de gedachte dat mensen zélf kunnen bijdragen aan een veiligere samenleving. In 2009 is er ook een YouTube kanaal voor Opsporing Verzocht opgezet. Daarmee bereiken we nog meer mensen.

Wie is de Mol Mijn grote liefde is Wie is de Mol. Het hoort echt bij de publieke omroep in het algemeen en bij de AVRO in het bijzonder omdat het meerdere lagen heeft. Als de AVRO entertainment brengt, moet dat in mijn ogen meer opleveren dan eendimensionale lol. Er moet iets blijven hangen. Ik word er wel eens om uitgelachen, maar ik vind dat Wie is de Mol heel veel ruimte biedt om aandacht te besteden aan kunst en cultuur. Omdat je in landen komt waar allerlei spelonderdelen worden georganiseerd met het culturele erfgoed van zo’n land als decor. Daar wordt inhoudelijk in het spel ook veel mee gedaan. We krijgen vanuit het spel ook een intieme inkijk in hoe de kandidaten met elkaar in sociaal opzicht functioneren. De wijze waarop ze zich manifesteren vind ik inspirerend. Ik hou ervan om mensen in hun min of meer natuurlijke gedrag beter te leren kennen. Eeuwige Roem en 71º Noord Ik heb twee nieuwe programma’s kunnen verwerven voor de AVRO, die ook een samenhang hebben met dat type entertainment: de wil om te winnen, te excelleren en hoe daarmee om te gaan in diverse omstandigheden. Eeuwige Roem en 71º Noord. Ik heb ze beide aangeboden bij het net. Eeuwige Roem is op Nederland 1 terechtgekomen en 71º Noord op Nederland 3. Vooruitblik Ik ben heel erg trots dat we in 2010 de documentaire Sam van Ria Bremer gaan uitzenden. Die gaat over een gehandicapte jongen, van wie werd gedacht dat hij niet lang

7

zou leven. Maar nu, na negentien jaar, leeft hij nog steeds. Ria Bremer heeft hem al die jaren gevolgd en er een prachtige film van gemaakt. Al haar kwaliteiten als programmamaker komen erin tot uiting, maar ook de liefde voor het leven in zijn algemeenheid. Ze heeft een monumentale kennis van het vak en een zeldzame passie. Dat programma heb ik nu drie keer gezien en ik krijg er nog steeds een brok van in mijn keel. Héél bijzonder! We hebben in 2009 al een behoorlijke impuls gegeven om Koefnoen toegankelijker te maken door het met publiek in de studio op te nemen. De volgende stap is dat Paul Groot en Owen Schumacher als zichzelf gaan presenteren, maar ook gaan interacteren met hun typetjes. Dat wordt best een ingewikkeld, technisch hoogstandje. En ik wil meer met Chantal Janzen en Ruben Nicolai op Nederland 1. Ik hoop en wens dat deze twee talenten ook een vaste waarde kunnen worden op Nederland 1. Niet alleen op gebied van amusement, maar ook voor wat betreft human interest.

8

Marcel Kuijer Eindredacteur

Marcel Kuijer is eindredacteur van programma’s als Op zoek naar Mary Poppins en Musical Awards Gala. Daarnaast is hij een vaste voice-over voor de AVRO. Kuijer begon dertien jaar geleden bij de AVRO als planner van het jeugdmagazine Alles Kits, werd na vele functies óók presentator en belandde vervolgens in zijn huidige functie. ,,Ik krijg kansen bij de AVRO. Ik heb het gevoel dat ik over grenzen heen mag kijken.’’

Talent Bij het programma Op zoek naar… wordt uitgegaan van het talent van de mensen en niet van de onkunde, zoals bij sommige andere programma’s. Het is geen afzeiktelevisie. Kandidaten moeten bij ons een basis hebben; het is vervolgens aan ons om nog meer talent uit de kandidaten te halen, bijvoorbeeld via workshops en coaching. De meeste finalisten van Op zoek naar… zijn ook heel goed terechtgekomen. Andere zoektochten gaan ons nu een beetje nadoen; ze tonen meer respect en zijn meer opbouwend.

“Andere zoektochten volgens ons voorbeeld: respect en talent! gaan ons nadoen”

Sprookjesachtige zondagavond We moesten bij Op zoek naar Mary Poppins het sprookjesachtige en magische karakter van het verhaal neerzetten. Dat paste ook goed bij de uitzendperiode december en januari, die wij dit jaar voor het eerst hadden. We hebben alles daarop aangepast, zoals regie en licht, zodat het een sprookjesachtige zondagavond voor de hele familie zou worden. Daarnaast moesten we ons meer richten op de leeftijdscategorie 20-49 jaar. Dat hebben we niet gedaan door alles met veel snelheid en geschreeuw te presenteren. Maar wel door creatief te prikkelen, bijvoorbeeld door regie, kledingen nummerkeuze. Daarin zijn we heel goed geslaagd; we hebben nog nooit zoveel kijkers gehad in deze categorie als deze keer. Op zoek naar Mary Poppins heeft over het algemeen ook het beste gescoord van de drie series Op zoek naar…

Op zoek naar Mary Poppins is de derde reeks programma’s in de serie Op zoek naar… We zijn drie jaar geleden begonnen met Op zoek naar Evita, een zeer succesvol programma. Daarna volgde Op zoek naar Joseph, dat nog meer kijkers trok dan de eerste reeks. Mary Poppins is de derde serie, wederom zeer succesvol. Deze series zijn allemaal gebaseerd op een format van de BBC; in Engeland zijn ze ooit van start gegaan met de zoektocht naar Maria, de hoofdrolspeler voor The Sound of Music.

9

Multimediaal Op zoek naar Mary Poppins is een heel crossmediaal programma. Voorafgaand aan elk programma worden elke week filmpjes van de Mary Missie op internet gezet, die pas later op tv worden uitgezonden. Daardoor ontstaat er heel veel verkeer richting internet. Verder is er elke week tussen de liveshow en de resultshow de internet-uitzending Mary Backstage. Daarin doen ex-finalisten van Op zoek naar Joseph verslag van allerlei zaken achter de schermen, amen met Sipke Jan Bousema. En daarnaast speelt Op zoek naar… nog een rol in het radioprogramma Musical Moods, dat elke zondag live vanuit de tv-studio wordt uitgezonden. Het John Kraaijkamp Musical Awards Gala Het Musical Awards Gala is de etalage van de musical- en toneelkunst in Nederland, met producties van zowel kleine als grote producenten. Dit jaar hadden we een tienjarig jubileum. Dat hebben we gevierd met een overzicht van tien jaar Musical Awards. Daar hebben ruim 1,1 miljoen mensen naar gekeken. Daarnaast was het grote Musical Awards Gala op maandag 8 juni, met grote acts, van de cast van Mary Poppins tot Hairspray. In totaal waren er zo’n 450 mensen backstage: artiesten, dansers, orkestleden, etc. Er waren hotshots uit de musicalwereld om de prijzen uit te reiken. Nergens ter wereld worden zulke prijzen in zo’n grote show uitgereikt op de nationale televisie. Zelfs in Engeland, waar musical heel belangrijk is, gebeurt dat niet. Musical is heel populair in Nederland. Dat zie je ook aan de kijkcijfers: er keken gemiddeld 1,7 miljoen mensen en op het hoogtepunt bijna twee miljoen mensen naar het Musical Awards Gala 2009.

10

Eigenlijk was 2009 voor mij een jaar vol hoogtepunten. Het gíng maar door. We hebben in 2008 heel veel dingen uitgezet en die werden allemaal gemaakt in 2009. Waar ik ongelooflijk trots op ben is dat we Opium TV, dat in 2008 is begonnen, echt hebben kunnen maken tot wat het nu is. En we zijn nog steeds aan het veranderen, aan het verbeteren. Opium is echt een vaste waarde voor de AVRO geworden op Nederland 2. En daar ben ik heel erg blij mee. Dat we dat op prime time in de markt hebben kunnen zetten, tegen de verwachtingen in.

Simone van den Ende Hoofdredacteur Nederland 2

“We hebben heel veel moois uitgezonden” Als we nu mensen uitnodigen voor Opium, merken we dat Opium echt bestaat, dat mensen weten waar het voor staat. We hoeven het niet meer uit te leggen, mensen niet meer over te halen om gast te zijn. Ze willen gewoon graag in Opium komen en dat vind ik een groot compliment. We hebben een geweldig team en ik vind dat Cornald Maas het buitengewoon goed doet. Oerol In 2009, het tweede jaar van onze samenwerking met Oerol, hebben we hebben het anders aangepakt dan de eerste keer. Het hielp dat Cornald Maas inmiddels het vaste gezicht is van Opium. Hij had zó de kunst- en cultuurwereld mee.

Hij had zes dames uit de theaterwereld overgehaald om daar op Terschelling twee dagen bij hem op bezoek te zijn. Loes Luca, Maria Goos, Wende Snijders, Jenny Arean, Georgina Verbaan en Brigitte Kaandorp waren te gast. Er werd ook fantastisch samengewerkt met Opium Radio en de ploeg van internet. Crossmediaal dus. Dat gaan we in 2010 weer doen. Drama Aan een dramaserie werk je gemiddeld twee jaar. In 2008 hebben we twee grootse series opgezet: De Troon en Bloedverwanten. En in 2009 hebben we die opgenomen. Dat was echt een geweldig hoogtepunt. De Troon Voor De Troon hebben we drie maanden in Hongarije gezeten. Eindredacteur Mylene Verdurmen en ik zijn daar twee keer op setbezoek geweest. Op onze drama-afdeling werken wij heel erg nauw samen met de productie. Dramaturgisch dragen we heel veel bij. Het was voor ons dus erg spannend of we op de set ook hoorden wat we hadden bedacht. We waren daar de eerste dagen flink met de regisseur aan het sparren. Het was ongelooflijk wat Erik de Bruyn daar voor elkaar kreeg en hoe hard die ploeg daar heeft gewerkt. Het resultaat mag er zijn. Het is een serie geworden die thuishoort in het rijtje van de grote klassieke AVRO-dramaproducties. Bloedverwanten Dat geldt zeker ook voor Bloedverwanten. Die serie hebben we in 2008 geschreven en in de zomer van 2009 opgenomen. Anders dan voor De Troon bood het opnameschema meer ruimte. Voor De Troon moesten we binnen drie maanden in Hongarije in een vastgestelde periode draaien.

11

Bloedverwanten hebben we heel netjes kunnen opnemen in een periode van zes maanden. Het was ontzettend leuk om met zo’n topcast te mogen werken. De opening van de Hermitage In 2009 hebben we ook de fantastische opening van de Hermitage in Amsterdam uitgezonden. Dat was een absolute happening. Koningin Beatrix, Prins Willem-Alexander, Prinses Máxima en president Medvedev van Rusland waren erbij en het productiebedrijf Xsaga heeft er een Gouden Giraffe (de meest prestigieuze prijs in de evenementenindustrie) mee gewonnen in de categorie Meest Effectief Evenement. KunstUur De afgelopen twee jaar hebben we het KunstUur tot een echt beeldende kunstprogramma kunnen maken, waarin we veel aandacht besteden aan architectuur, design en moderne kunst. Ook daar merken we dat we een eigen status hebben verkregen. Fondsen en musea benaderen ons nu om mee te werken. Dat is een erkenning en een compliment aan het programma. The New York Connection In 2009 bestond New York 400 jaar. Wij hebben dat gevierd met de nieuwe vierdelige documentaireserie The New York Connection, gemaakt door Roel van Dalen/IDTV Docs, een tocht door het New York van nu, waarbij sporen van het Hollandse verleden van de stad de leidraad vormden. De presentatie was in handen van schrijver/filosoof Dirk van Weelden, die de kijker meenam door het New York van nu en een beeld schetste van de ooit zo kleine kolonie onder Hollands bewind. Hij ontmoette allerlei New Yorkers, praatte met historici, dook in archieven en portretteerde gewone mensen en beroemde lieden.

Daarnaast verzorgden we een week lang in samenwerking met de NOS vanuit New York het dagelijkse programma Nederland in New York, gepresenteerd door Eva Jinek en Pieter Jan Hagens. Close Up Onze Close Up documentaires hebben het ook in 2009 heel goed gedaan. We hebben heel veel moois uitgezonden. Mensen denken vaak dat het om aangekochte documentaires gaat, maar dat is niet zo. Het is altijd een eigen productie of een coproductie. Eindredacteur Marijke Huijbregts reist de hele wereld af om te kijken of we in bepaalde producties kunnen stappen. De meeste zijn coproducties met Arte, Duitsland of Canada. We hebben een heel groot netwerk, worden zeer gerespecteerd en ook vaak gevraagd om samen te werken. Men weet de AVRO te vinden omdat we dit al heel lang doen. Al tien jaar. De Slag bij Nieuwpoort De door Frits Sissing gepresenteerde kunst- en cultuurquiz De Slag bij Nieuwpoort heeft het in het verslagjaar ook prima gedaan. Het is een leuke combinatie van leerzaamheid en amusement. In 2010 gaan we een nieuwe serie maken en we schrijven ook weer in voor 2011. Uitdagingen voor de toekomst In 2009 hebben we veel producties gemaakt die in 2010 of later worden uitgezonden. We werken aan de ontwikkeling van Nieuwbouw, een nieuwe sciencefiction dramaserie en we hopen dat we in 2010 een nieuwe serie Bloedverwanten mogen maken. Maar dat zal allemaal op zijn vroegst pas in 2011 op tv te zien zijn. En ik hoop dat we weer een mooie documentaireserie gaan ontwikkelen voor 2011.

12

Ik maak al bijna twintig jaar televisieprogramma’s, maar bij de AVRO kreeg ik voor de eerste keer de gelegenheid programma’s te maken waarin kunst een belangrijke rol speelt. Toen ik bij de AVRO kwam, was mijn grote uitdaging om van het programma KunstUur een gevarieerd en toegankelijk kunstmagazine te maken, dat aantrekkelijk is om naar te kijken. Dat krijg je niet van de ene op de andere dag gerealiseerd. Dat is een continu proces.

Charlotte Ebers Regisseur KunstUur

“Een programma over kunst mag zelf geen kunst zijn” Kunstprogramma’s hebben vaak de naam saai te zijn. En dat is niet helemaal ten onrechte. Met KunstUur proberen we dit vooroordeel te ontkrachten door te kiezen voor een hele andere aanpak. Ik vind het heel belangrijk om te laten zien dat kunst met emoties te maken heeft. Je hoeft geen kennis van kunst te hebben, je mag er gewoon van genieten. Maar ook dat is niet verplicht. Iets niet mooi vinden mag ook, maar we proberen wèl mensen die eerst dachten dat kunstprogramma’s saai zijn, mee te slepen. Buikgevoel Je kunt kunst met dezelfde emotie laten zien als waarmee het gemaakt is. Kunstenaars leggen over het algemeen

veel emoties in hun werk. Het is niet zo dat ze een bedrag krijgen en er zomaar iets voor maken. Het heeft echt te maken met buikgevoel. En als je met hetzelfde buikgevoel je kunstprogramma kunt maken en dat weet over te brengen naar de kijker, is dat geweldig. Dan krijg je met een beetje mazzel de kijker mee. Vormgeving Ik bedenk en ik maak programma’s samen met mijn collega’s. We kijken naar de balans binnen het programma, hoe kun je het mooi maken. Ik bemoei me met de vormgeving, hoe ziet het eruit, wat heeft het nodig. We kijken naar de optimale weg om de inhoud aantrekkelijk te maken. De vormgeving van het programma bestaat niet alleen uit een leader en een bumper, maar ook hoe je gaat draaien. Blijf je statisch of ga je bewegen met je camera… Hoe gaan je beelden eruit zien en hoe ga je ze in elkaar snijden… Dat is waar ik me mee bezighoud. Ik zie mezelf niet als kunstenaar. Een programma over kunst mag zelf geen kunst zijn. Want dan probeer je de kunst zelf te overstijgen. Dan is de kijker zo bezig met al jouw effecten, al jouw kleuren en geluidjes, dat de kunst zelf ondergeschoven raakt. 4Art 4Art is een programma over hedendaagse Nederlandse kunst, waarin vier deskundigen om de beurt op zoek gaan naar het werk van een kunstenaar. Vaak gaan ze ook het gesprek met de kunstenaar aan. Dit soort programma’s kun je in een heel statische vorm doen, waarin je de deskundige alleen maar laat spreken, maar wij hebben ervoor gekozen om de dynamiek van het kijken naar kunst over te brengen. Je loopt een museumzaal binnen en op een kunstwerk af. Dat kun je uitbeelden. Waarom word je ernaar toe gezogen…

13

Waarom boeit het je… Wat maakt het los… Je bootst als het ware voor de kijker het kijkproces na dat je zelf daar ter plekke hebt. Met ook alle emoties. Kunst van de Straat Dat gaat over kunst in openbare ruimtes. Er is veel meer kunst op straat te vinden dan je denkt. Je loopt er langs. Staat er niet bij stil. Maar dit programma grijpt je bij je nekvel. Wat zie je? Waarom staat het daar? ArtXS In ArtXS gaat een deskundige met een kind naar een museum, pikt daar een kunstwerk eruit en gaat met het kind erover in gesprek. Hij laat het kind leeglopen over wat hij/zij ervan vindt. Het klinkt als een kinderprogramma, maar dat is het niet. Het zet als kijker juist je perceptie op scherp. Door deze benadering word je als kijker uitgedaagd om zelf ook een mening over dat kunstwerk te vormen. Dat vind ik een heel mooi programmaatje. Hollands Design In 2009 zijn we begonnen met Hollands Design, een serie over mode, gebruiksdesign, vervoersmiddelen enzovoort, van Nederlandse bodem. We hangen de onderwerpen op aan grote namen in de Nederlandse designwereld. Wat is hun invloed… Hoe zijn ze op hun ideeën gekomen… Uitdaging voor 2010 Ik zou heel graag nog meer willen doen aan het zichtbaar maken van het onzichtbare. Nog meer anticiperen op het kijken naar en het beleven van kunst. En ik hoop dat we voldoende financiële ruimte blijven houden om mooie programma’s te kunnen blijven maken en ze misschien ook wel te verbeteren.

14

We hebben in 2009 het Eurovisie Junior Songfestival gewonnen. Dat is bijzonder, omdat het sinds 1975 de eerste keer was dat Nederland weer eens het songfestival heeft gewonnen. Waar Nederland al jaren op hoopte, is in 2009 werkelijkheid geworden. Ik vind dit echt een kroon op ons werk. Het heeft ervoor gezorgd dat Nederland niet meer om het Junior Songfestival heen kan, dat het cultuur is geworden. Het is uitgegroeid tot een groots evenement, dat zich kan meten met het traditionele songfestival. Het is niet meer weg te denken uit de programmering op Z@pp. Voor het eerst staan we maar liefst drie keer in de lijst van 25 best bekeken jeugdprogramma’s van 2009.

Daniëlle Meyer Hoofdredacteur Nederland 3 en Z@pp

“We helpen elkaar en brengen elkaar verder” De winnaar, Ralf, had een lied gecombineerd met tappen en dat heeft ervoor gezorgd dat na het songfestival heel veel kinderen zich hebben aangemeld voor taplessen. Het voorheen toch wel een beetje oubollige tappen is weer helemaal in. Dankzij het Junior Songfestival. Verjonging Een ander hoogtepunt van 2009 was 71º Noord. Het was een van onze doelstellingen om de AVRO met een goed programma op de kaart van Nederland 3 te zetten en

daarmee ook een ander, jonger publiek aan te spreken. Met het succes van 71º Noord zijn we hierin geslaagd. Regelmatig hoor ik positieve geluiden over deze ingezette verjongingskuur van de AVRO. Dat ervaar ik als een compliment. We zijn een brede omroep en daarom is Nederland 3 belangrijk, daar zitten namelijk onze toekomstige Nederland 2 kijkers. Thema-avonden Het bedenken van opiniërende AVRO-programma’s op Nederland 3 was een ambitie en een uitdaging. Dat resulteerde in 2009 in de thema-avond Zóóó 30. Daarin gingen we in op de specifieke problematiek van dertigers. Hoe mensen daarmee omgaan en hoe ze daarmee om zouden moeten gaan. Het was een succes. Gevolg was dat we begin 2010 Zóóó Rechts mochten maken, waarin de verrechtsing van samenleving centraal stond. We hopen in 2010 en 2011 ook weer met een aantal spraakmakende thema-avonden te komen. Ze zijn belangrijk voor de AVRO omdat we hierin onze missie uitstekend kunnen vertalen. Het zet mensen aan om na te denken over hun leven. Je merkte echt dat het onderwerp aansprak bij de doelgroep. Op de speciaal ingerichte website konden ze een test doen over dit onderwerp. Er verschenen ook diverse blogs. We zagen in de aanloop naar het programma een hype opkomen met een piek tijdens de uitzending. Maar ook na het programma werd de site nog regelmatig bezocht. We hebben hiermee een maximale interactie met ons publiek tot stand weten te brengen. Veel mensen vinden de Zóóó serie, overigens ons eigen concept, een hip, fris, eigentijds format, waarmee de AVRO zich maximaal kan profileren en het publiek uitnodigt te participeren. De medewerking van Gerard Ekdom, die als DJ in de studio platen draaide, heeft daar zeker positief aan bijgedragen.

15

In 2009 hebben we voor diverse programma’s een aanzet gegeven die pas in 2010 worden uitgezonden. Voor wat betreft de thema-avonden werken we nu aan Zóóó Moslim, om dieper in te gaan op de Islam. Sowieso zijn we bezig om te kijken hoe we opinie en debat meer vorm kunnen geven op Nederland 3. We doen ons uiterste best om hiervoor een plek te bevechten.

contract hebben getekend bij Deutsche Grammophon. Toen kon de AVRO met trots zeggen dat ze in 2003 zijn ontdekt op het Kinderprinsengrachtconcert. Zo belangrijk is dat evenement dus.

Kernwaarden In onze programma’s voor Nederland 3 probeer ik zoveel mogelijk onze kernwaarden te verwerken: vrijheid, verdraagzaamheid, verantwoordelijkheid en dat mensen regisseur kunnen zijn van hun eigen leven. Maar we proberen mensen ook te inspireren om iets met hun talenten te doen. In het Junior Songfestival op Z@pp komt dat bijvoorbeeld heel goed naar voren. Daar is ons grootste doel kinderen te inspireren en aan te zetten hun talenten te ontwikkelen.

Jeugddrama We hebben ook goed ingezet op jeugddrama. Deze aloude AVRO-traditie hebben we in samenwerking met Simone van de Ende (Nederland 2 en Drama) opgepakt met 2012 Het Jaar Nul, een kwalitatief hoogstaande dramaserie die in 2010 wordt herhaald. Tien Torens Diep op Z@pp, gebaseerd op het gelijknamige boek van Jacques Vriens over de vergeten Limburgse mijnen, is in 2009 opgenomen en uitgezonden in 2010. Een andere jeugddramaserie waarmee we op dit moment bezig zijn, is Hoe overleef ik.... van Francien Oomen. Dat wordt echt bloedstollend mooi. De komende jaren willen we jeugddrama verder uitbouwen en ervoor zorgen dat de AVRO daar een grote naam in blijft houden.

Het Kinderprinsengrachtconcert Dit evenement, waarin bekende artiesten met jeugdig talent klassieke muziek spelen, is een ode aan muziek in het algemeen. Ik vind het heel ontroerend om te zien hoe stijlen als rap, latin, klassiek en pop met het grootste gemak samensmelten tot één groot spektakel. Het mooie is dat kinderen daar helemaal niet zo bij stil staan. Ze vinden het de gewoonste zaak van de wereld en genieten er gewoon van. Het maakt niet uit wat voor soort muziek het is, de kinderen pikken dat zonder vooroordelen. Dat maakt het Kinderprinsengrachtconcert zo uniek en bijzonder.

Samenwerking De samenwerking met de afdelingen Jeugd en Internet verloopt uitstekend. Je ziet echt dat we elkaar helpen en elkaar verder brengen. AvaStars en het Junior Songfestival zijn daar mooie voorbeelden van. Je ziet tegenwoordig dat kinderen televisie kijken met een laptop op schoot en een mobieltje in de hand en dat sociale media als Hyves, Facebook en Twitter elkaar aan het beïnvloeden zijn. Dat is echt de toekomst en ik denk dat wij bij de AVRO daarop maximaal kunnen inspelen. Alle vaardigheden, kennis en middelen zijn in huis en dat voelt sterk!

Onlangs kreeg ik een tip voor het komende Kinderprinsengrachtconcert naar aanleiding van een item in het Jeugdjournaal. Dit ging over de broertjes Jusse, die een platen-

16

Je kunt 71º Noord vergelijken met de Tour de France. Als die in een dorp aankomt, nemen ze het helemaal over. De intocht van onze ploeg van bijna zestig mensen in die kleine Noorse dorpjes – vaak niet meer dan een gehucht met maar één hotel – was een ware invasie. We verbleven er dan een dag of vijf. De plotselinge extra klandizie in de plaatselijke supermarkt bleef niet onopgemerkt. Met dat rondreizende circus hebben we de serie in ruim drie weken opgenomen. Dat was een hele prestatie.

Léon van Rongen Eindredacteur

“Een uitputtingsslag met de zoete smaak van de overwinning op jezelf” Oermensen Ik heb diep respect gekregen voor de Noorse camera- en geluidsmensen. Zij hadden een werkschema van vijf dagen op en twee dagen af. Je moet je voorstellen dat – als de kandidaten een gletsjerwandeling van vijftien uur maakten – de twee cameraploegen misschien wel de dubbele afstand aflegden. Je hebt shots nodig uit verschillende hoeken. Dat betekent vooruitlopen, wachten op de deelnemers, hen van de zij- en achterkant filmen, omgevingsshots maken en dan weer vooruitlopen. Met een camera van twaalf kilo op je schouder.

Ik zag een keer zo’n Noorse cameraman op zijn vrije dag bij de opslagplaats van het technisch materiaal staan. Ski’s, lifevesten, pikhouwelen en dergelijke. Hij was zelf spullen aan het uitzoeken want hij ging bij wijze van ontspanning lekker een stuk hiken. Zomaar, voor zijn plezier. Dat noem ik echt oermensen. Noorderlicht Op één van de laatste opnamedagen waren we in het uiterste noorden, vlak bij de Noordkaap. Aan het eind van de dag stonden we met een groepje mensen na te praten, toen in de lucht van die lichtbundels verschenen zoals je dat ook wel bij disco’s ziet. Waarom wisten we niet eerder dat hier een disco in de buurt zit? We zitten al dagen in dit afgelegen oord, wat vertier was welkom geweest… Maar al snel werd die lichtbundel steeds groter, groener en intenser. Geen discolicht dus, maar het Noorderlicht. Daar stonden we dan buiten, tien praatjesmakers die verstomden bij het zien van dat overweldigende natuurverschijnsel. Dat was een waanzinnige ervaring, bijna psychedelisch. Daar kun je je van tevoren geen voorstelling van maken. Het is iets dat me altijd bij zal blijven. Selectie 71º Noord is gemaakt met een buitenproducent en in samenwerking met de VTM een Vlaamse commerciële omroep. In de voorbereidingen lag voor ons een grote uitdaging in het selecteren van de Nederlandse kandidaten. Wie vraag je mee? Wie willen er mee? Je streeft naar een goede balans in de samenstelling van het team. Ook het uitstippelen van het programma en de bijbehorende opdrachten waren pittige uitdagingen. Het mooie was dat na afloop alle kandidaten onafhankelijk van elkaar zeiden dat ze deze fysieke en mentale uitputtingsslag met de zoete smaak van de overwinning op jezelf nooit hadden willen missen.

17

Talkshow Het was heel bijzonder om drie weken met zoveel mensen zo intensief samen te zijn. We waren voor het grootste deel van de tijd op elkaar aangewezen. Er was weinig vertier of afleiding. Iedereen voelde wel een sterke behoefte om de intensieve dingen die we meemaakten, met elkaar te delen. Ruben Nicolai speelde ook een hele leuke rol door iedere dag na het avondeten een talkshow te organiseren, waarin de dag werd doorgenomen. Dat droeg bij aan de goede sfeer en vergrootte het gevoel van saamhorigheid. Respect voor de natuur 71° Noord is een geweldig avonturiersprogramma. Daarbij komt ook nog dat het de kracht en de pracht van de natuur schitterend benut en laat zien. Als je dan ook nog bedenkt dat de kandidaten het uiterste uit zichzelf halen, individueel en als groep, dan is het echt een programma dat perfect past bij wat wij willen uitstralen en wie wij willen zijn. Goed gescoord 71º Noord was zeer succesvol, met hoge en kijk- en waarderingscijfers. Qua kijkcijfers was het zelfs het best scorende programma ooit op Nederland 3, op De Wereld Draait Door en voetbal na. De voor ons zo belangrijke doelgroep van Nederland 3 heeft bovengemiddeld goed gekeken. Toen we eraan begonnen hadden we dat niet durven dromen. Tijdens de opnamen wisten we wel dat de ingrediënten voor een succesvol programma aanwezig waren, maar dat geeft natuurlijk geen garanties.

18

Ik vond Oerol, één van dé cultuurevenementen van het jaar, een mooi project. Het is typisch AVRO om daarmee uit te pakken, we zijn tenslotte dé omroep van kunst en cultuur. Tijdens Oerol hebben radio, tv en internet samengewerkt. Ook dat crossmediale is typisch AVRO.

Niels Wensing Eindredacteur Radio 1

‘Niet alleen de gevestigde namen, daar staat Opium voor’

Opium radio kwam dit jaar twee dagen vanaf Terschelling, het eiland waarop Oerol plaatsvindt. In de uitzending hadden we daar het bandje La Caravane Passe, dat voor het eerst live speelde. Ze hadden later een zomerhit die vaak werd gedraaid bij Radio Tour de France. Maar wij hadden de band met Oerol voor het eerst live. Dat is leuk en ook typisch Opium. Daar komen vaak singer/songwriters aan bod, die op doorbreken staan en die later doorgroeien tot iets heel groots. Denk aan Marike Jager. Zij was eerst vaste gast in Opium radio en is nu een groot artiest aan het worden. Daar staat Opium voor. Niet alleen om de gevestigde namen te laten horen, maar ook om onbekende talenten een kans geven.

Hoorspelen Hoorspelen behoren tot de traditie van de AVRO. Dit jaar hebben we het hoorspel Oeroeg gebracht. Volgend jaar gaan we nog meer met hoorspelen doen. Daarbij speelt diversiteit een belangrijke rol. In mei 2010 presenteren we Max Havelaar met Antonie Kamerling en Isa Hoes. Verder gaan we twee boeken van Surinaamse en Antilliaanse schrijvers ‘verhoorspelen’. En we gaan nog een hoorspel maken van Heerlijk duurt het langst, de musical van Annie M.G. Schmidt. Dat wordt op Radio 2 uitgezonden. De Praktijk Het Radio 1 programma De Praktijk – een journalistiek gezondheidsmagazine – maakt regelmatig nieuws. Eén van de hoogtepunten van afgelopen jaar was het postcodebeleid, waarbij de ziekenhuizen selecteren op postcodes. In de Tweede Kamer zei minister Klink dat het niet meer bestond en niet meer aan de orde was. De Praktijk ging dit zelf testen. Hieruit bleek dat het postcodebeleid nog wel bestond, want er werd naar de woonplaats gevraagd. Wij brachten het nieuws als eerste. Dit nieuws werd door veel media overgenomen. We hebben ook een hele bijzondere radiodocumentaire uitgezonden. Auschwitz-overlevende Ima Spanjaard-van Esso wist te overleven door zich voor te doen als verpleegkundige. Zij assisteerde onder andere bij de verschrikkelijke medische experimenten van de nazi’s. Ima sprak de traumatische belevenissen van zich af in urenlange gesprekken met vriendin Anneke Durlacher (de vrouw van schrijver Gerard Durlacher). Deze opgenomen gesprekken, tien cassettebandjes vol, zijn het basismateriaal van deze mooie radiodocumentaire

19

van Barbara van Gool. Ik ben dan ook heel trots dat wij daarmee genomineerd zijn voor De Tegel 2009, een belangrijke journalistieke prijs. Bijzondere momenten Voor mij was de bekendmaking van de prijswinnaars van de theaterprijzen – de Theo d’Or, de Louis d’Or en de AVRO Toneelpublieksprijs voor de beste toneelvoorstelling – een bijzonder moment. We zonden dat live uit via AVRO Opium op Radio 1 en op Nederland 2. Zodra we stopten op radio, ging het verslag live verder op televisie. Dat is prachtig. Qua radiozendtijd is er wat heen en weer geschoven om dit te kunnen doen. Maar we hebben Radio 1 ervan kunnen overtuigen om het programma van dat tijdstip een week op te schuiven en op dat tijdstip ons programma uit te mogen zenden. Komend jaar willen we dit weer zo gaan doen, het was een succes. Een ander bijzonder feit was dit jaar dat we vanaf september vanuit Carré uitzenden, in hartje Amsterdam.

20

Arjan Snijders Eindredacteur Radio 2, 3FM en 5 Nostalgia

Bij al onze programma’s op Radio 2, 3FM en 5 Nostalgia is de liefde voor muziek onze grote drijfveer. Dat hoor je terug in de muziekkeuze, die past bij het brede beeld dat wij als AVRO willen uitdragen. Het feit dat veel zenders werken met een centrale muziekredactie met vaste lijsten, doet een extra beroep op onze creativiteit. Bij Schiffers.fm kunnen wij door vaste programma-items zoals het introspel, de popquiz en de Dag Top 5 toch muziek laten horen, die anders niet gedraaid zou worden. Dat past binnen de missie van de AVRO en het is een toegevoegde waarde voor de zenders.

Hans Smit. Er traden gerenommeerde dichters op, maar vooral ook het langslopende publiek werd gestimuleerd om zelf een gedicht te declameren op een zeepkist. Tijdens de duur van het concours kon iedereen, volwassenen en kinderen, filmpjes via internet uploaden, waarin een gedicht werd voorgedragen, of een gedicht inspreken op een speciale gedichtenvoicemail. Daar is geweldig op gereageerd. In totaal lieten meer dan 700 mensen een gedicht achter op de site. De finale vond plaats tijdens de live uitzending van De Sandwich op 19 april in de theaterzaal van de Openbare Bibliotheek in Amsterdam. Het Nationaal Declamatieconcours vond ik een geslaagde interactie tussen het programma en de luisteraars.

“Liefde voor muziek is onze grote drijfveer”

Radioprijzen In oktober hebben we voor de vierde keer de Gouden RadioRing uitgereikt, de publieksprijs voor het beste radioprogramma in Nederland. Naast de RadioRing zijn er nog drie andere AVRO-radioprijzen: het Gouden Radio-Oortje voor het beste radio-evenement en de Zilveren RadioSter voor de beste radiovrouw en radioman.

Bij onze programma’s op zondag zijn we veel vrijer in de muziekprogrammering. De Sandwich op zondagochtend is daar een goed voorbeeld van. Presentator Jacques Klöters begint al jaren ieder uur van de uitzending met het voordragen van een gedicht. Dat vonden wij een prachtige aanleiding om een gedichten voordraagwedstrijd te organiseren, het Nationaal Declamatie Concours.

Gerard Ekdom Het Gouden RadioOortje gind dit jaar naar 3FM Serious Request – Het Glazen Huis. Een prachtig initiatief en geweldige radio. Arbeidsvitaminen heeft hieraan ook een belangrijke bijdrage geleverd. Gerard Ekdom presenteert al acht jaar dit langstlopende radioprogramma van Nederland. Inmiddels is hij uitgegroeid tot de populairste presentator van 3FM Serious Radio, mede door zijn rol in Het Glazen Huis.

De aftrap van die wedstrijd vond begin 2009 plaats op de Dappermarkt in Amsterdam. Een bijzonder spektakel dat werd gepresenteerd door de presentator van Opium Radio,

Vergeten liedjes Op Radio 5 Nostalgia heeft het programma Toppers van Toen zich stevig verankerd. We draaien daar muziek die alle

21

andere omroepen op die zender niet draaien. Samensteller en presentator Jan Steeman graaft dieper en haalt juist die vergeten platen tevoorschijn. Als iemand iets aanvraagt, doet hij veel moeite om dat ook echt te vinden. Luisteraars weten dat dit de plek is waar je de leuke, bijzondere en vergeten liedjes hoort. De AVRO laat muziek aan bod komen die anders niet zo snel gedraaid wordt. We zijn daar heel succesvol in. Daarop én op het feit dat onze programma’s op Radio 2, 3FM en 5 Nostalgia tot de best beluisterde horen, ben ik erg trots.

22

Het begin van 2009 stond in het teken van Wie is de Mol. Het was al een paar jaar gebruikelijk dat de dag na de uitzending de afvaller te gast is in Schiffers.fm. De luisteraar krijgt dan van die afvaller onder andere een muzikale aanwijzing te horen, die moet leiden naar de Mol. In 2009 was Hans Schiffers zelf één van de deelnemers. Dat stelde ons wel voor een dilemma: konden we op dezelfde manier wekelijks een item maken met Hans als presentator én als insider van het programma? Maar die aanvankelijke scepsis bleek ongegrond.

Wibo Dijksma Samensteller Schiffers.fm

“Schiffers.fm is interactief en crossmediaal” We zijn er op een creatieve manier in geslaagd het zelfs grootser aan te pakken dan andere jaren, met leuke spelelementen en extra aanwijzingen in onze vaste programma-items. Jonger Schiffers.fm heeft in 2009 een jonger geluid gekregen, zowel in de muziekkeuze als in een aantal programmaitems. Dat werd deels ingegeven door de wens van de zender om meer jongere luisteraars met Radio 2 te bereiken. We hebben de aanpassingen heel geleidelijk en subtiel gedaan. We draaien nu meer nieuwe muziek van hedendaagse artiesten, maar het merendeel van de mzuiek

stamt nog steeds uit de jaren zeventig en tachtig. Het aanbod van nieuwe popmuziek is groot. Samen met de redactie stelt Hans wekelijks een zo gevarieerd mogelijk muzikaal menu samen en zet dat op de site onder de noemer De Schijf van Vijf. De platen uit die selectie draaien we ook geregeld in het radioprogramma. De ‘verjongingskuur’ betekende ook dat in 2009 voor de laatste keer op Radio 2 de Week van de jaren Zestig is georganiseerd. De redactie van Schiffers.fm heeft speciaal voor die week een aantal filmpjes gemaakt op historische locaties uit de Nederlandse popcultuur. Bijvoorbeeld een interview met de persoon die Pink Floyd had geboekt voor een optreden in een buurthuis in Bussum en een gesprek met de twee overgebleven bandleden van de Ro-d-Ys, destijds een populaire band uit Oude-Pekela. Deze filmpjes – VODcasts – waren te zien op onze website. Popquiz In 2009 zijn we gestart met de Popquiz. Iedere dag nodigen we een bekende Nederlander uit in de studio. Van tevoren doen wij veel research naar deze persoon. We bedenken vervolgens vijf verrassende persoonlijke vragen en zoeken daar bijpassende vragen over popmuziek bij. Dat levert vaak hele leuke reacties van de gasten en de luisteraars op. Zij vinden het een originele manier van interviewen. Dag Top 5 Radio 2 werkt met een centrale muziekredactie. In overleg met de programma’s stelt deze muzieklijsten samen die passen bij het geluid dat Radio 2 wil laten horen. Hiermee voorkom je dat er ieder uur op de zender dezelfde liedjes te horen zijn en dat de muziekstijlen alle kanten uitschieten. Maar wij vinden het belangrijk om ook platen te draaien iets

23

minder voor de hand liggen. Een mooi voorbeeld hiervan is de Dag Top 5. Iedere dag stellen wij rond een bepaald thema een lijst van 25 platen samen, waarop de luisteraars kunnen stemmen via de website. De vijf hoogst scorende nummers worden tussen half vijf en vijf uur gedraaid. Dat levert iedere dag veel reacties op. Zoveel dat het het meest succesvolle item van Radio 2 is. Interactieve radio Schiffers.fm is sinds eind 2009 ook live op internet te volgen via een webcam. We bieden de interactieve luisteraar nu nog een voorgeprogrammeerd scherm, maar het is de bedoeling dat we op den duur een naar een aanbod gaan, waarbij de luisteraar zelf zijn gecombineerde interactieve pakket samenstelt. Straks kan de luisteraar zelf bijvoorbeeld nieuwsstreams invoegen, schakelen tussen camera’s of een filmpje bekijken als er een plaat gedraaid wordt. Interactieve radio dus, met een persoonlijk karakter. Voortrekkersrol Schiffers.fm heeft binnen Radio 2 een voortrekkersrol op het crossmediale vlak. Het programma en de website zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De Cryptopicto kun je alleen oplossen als je de site raadpleegt. Dat geldt ook voor de Dag Top 5. En niet te vergeten de dagelijkse muzieknieuwtjes die men kan ontvangen via de Twitter van Hans en via feeds. Wij zijn er trots op dat de site van Schiffers.fm over het hele jaar genomen de meest succesvolle site van de AVRO was!

24

Een van de mooiste momenten van 2009 beleefde ik tijdens Festival Classique in Den Haag. Met name die zaterdag en die zondag. Het zag zwart van de gezinnen met kinderen. Het was prima weer en de mensen bleven ook echt plakken. En overal waar ik keek, zag ik de AVRO. Dat gaf me zoveel energie, want daar is het Festival Classique uiteindelijk voor bedoeld, voor gewone mensen die van cultuur houden. Dat is ook onze rol, het ontsluiten van kunst en cultuur voor veel meer mensen. Wie wil nu niet worden bewogen en ontroerd? Wie wil niet iets meemaken dat hij nog niet eerder heeft ervaren en dat een verrijking is voor zijn leven?

Roland Kieft Eindredacteur Radio 4

“Het ontsluiten van kunst en cultuur voor veel meer mensen is onze rol” Ik ben ervan overtuigd dat heel veel mensen dolgraag meer zouden willen doen met kunst en cultuur en dolgraag meer willen weten over klassieke muziek, maar soms niet weten waar ze moeten beginnen in dat enorme sprookjesbos. Wij hebben de ambitie om mensen daadwerkelijk te helpen bij het ontdekken van hun eigen klassieke muziek. In die rol als gids groeien we steeds meer. We willen de drempels weghalen. Klassieke muziek mag ook plezier zijn,

het is niet per definitie ernstig en zwaar. Festival Classique was daar een goed voorbeeld van. Crossmedialiteit Festival Classique is ook een heel succesvol voorbeeld van crossmedialiteit, oftewel méér dan de optelsom van alleen tv, radio en internet. Je ziet waartoe de AVRO in staat is, wanneer alle platforms samenwerken. De Klassieken Thuis De maandelijkse variant van De Klassieken vind ik ook een goed voorbeeld van het laagdrempelig maken van klassieke muziek. Presentator Maartje van Weegen gaat één keer per maand op bezoek bij een luisteraar. Zijn of haar CD-kast bepaalt in die uitzending de speellijst. Dat wordt enorm gewaardeerd bij de luisteraars en genereert ook veel aandacht bij lokale omroepen en kranten. Recent zijn we ook een hele ochtend op bezoek geweest bij een lagere school in Groningen en ontvingen we echt heel veel – soms ontroerende – reacties van luisteraars. Mensenwerk We willen klassieke muziek terugbrengen tot mensenwerk. Niet de visie van onze makers op muziek staat centraal, maar veel meer het verhaal achter de muziek en de componist. Dat kun je heel breed invullen, vanuit verschillende invalshoeken. We werken met een heel gevarieerd team binnen Radio 4. Kenmerkend voor onze afdeling is dat het uit mensen bestaat die zonder uitzondering een passie hebben voor muziek in het algemeen en klassieke muziek in het bijzonder. Sommigen hebben een musicologische achtergrond, echte specialisten, maar een aantal is vanuit een hele andere richting bij de AVRO terechtgekomen. Ook onze presentatoren

25

willen de luisteraars boeien, verrassen en iets meegeven. In onze programma’s vertaalt zich dat in een breder beeld op klassieke muziek. Ik vind dat een meerwaarde. We hebben het in 2009 weer heel goed gedaan. We staan weer met bijna alle titels boven aan de lijst van best beluisterde en meest gewaardeerde Radio 4 programma’s. Ook onze presentatoren worden hoog gewaardeerd. Daar kan ik alleen maar enorm trots op zijn. Ambities We hebben voor 2010 drie hele grote ambities. De eerste uitdaging is het bereiken van kinderen en jongeren. Dat vraagt om een hele andere benadering. We zijn bezig een programma te ontwikkelen voor kinderen, waarbij we de ouders aanspreken. Om jongeren te bereiken, moet je een het label klassieke muziek misschien een hele andere lading geven. Jongeren benaderen en ervaren muziek op een totaal andere manier dan de oudere generatie. Wij zijn geneigd muziek te labelen naar genre, terwijl jongeren die grenzen veel minder stellen. We willen hierop inspelen met een nieuw programma, waarvan ik nu al kan zeggen dat het spraakmakend zal zijn. De tweede ambitie ligt in een project waarin diversiteit centraal zal staan. Een derde van de bevolking in de Randstad is van niet-westerse afkomst. We kunnen daar niet met onze rug naartoe gaan staan. We zitten nog midden in het denkproces over hoe wij hier programmatisch vorm aan kunnen geven. Maar de gedachte om een hele dag met De Klassieken, Licht op 4 en het Middagconcert vanuit Amsterdam Zuid-Oost te komen, vind ik heel spannend. De derde ambitie is het Mahlerproject. In de zomer van 2010 organiseert de AVRO een groots crossmediaal project rond de herdenking van het 150ste geboortejaar van deze componist.

26

Toen ik bij de AVRO kwam, had ik geen ervaring met radio maken. Ik heb voor en tijdens mijn studie Geschiedenis met bijvakken Amerikanistiek en Kunstgeschiedenis veel gereisd en gezeild. In Nederland heb ik hele gevarieerde banen gehad, van maat op zeilschepen, suppoost bij het Concertgebouw in Amsterdam tot bureauredacteur bij Associated Press.

Gijs van Maanen Redacteur Radio 4

“Ik ben voorlopig nog niet uitgeleerd” Ik heb jarenlang in koren gezongen. Bij tijd en wijle pak ik graag mijn viool om met vrienden te musiceren, maar ik speelde vroeger ook elektrische gitaar in een band. Daarnaast ben ik ook verzamelaar van klassieke langspeelplaten. Ik heb inmiddels een aardige collectie opgebouwd. Ik ben geen muziekwetenschapper, maar wel een groot liefhebber van muziek in het algemeen en klassieke muziek in het bijzonder. De Klassieken Elk uur van ons programma De Klassieken bestaat uit ongeveer vijftig minuten muziek, dagelijks ingevuld door onze eigen muzieksamenstellers. Daarin zitten vaste rubrieken en voor een aantal daarvan ben ik verantwoordelijk qua de samenstelling en productie.

Variaties op een Thema Voor de rubriek Variaties op een Thema verzin ik wekelijks een thema. Ik schrijf daar teksten voor en zoek er geschikte muziek bij. Dat kan uiteenlopen van de viool tot een componist die zoveel jaar geleden is overleden. Maar ook minder voor de hand liggende thema’s als rivieren, bloemen of kinderen in de muziek. De associatie met de muziek kan heel dicht daarop liggen, maar soms ook vanuit onverwachte hoeken komen. Het is een uitdaging om thema’s te bedenken waardoor de luisteraar op een andere manier naar die muziek gaat luisteren. Het steeds weer bedenken van thema’s en dit te vertalen in muziek vraagt veel creativiteit. Gelukkig hebben mijn mederedactieleden een geweldig associatief denkvermogen en een enorme muziekkennis, die zij graag delen. Vaak vragen we luisteraars ook om hun associatie met het thema van de week. Een uitgelezen mogelijkheid om de luisteraars te betrekken bij het programma door hen uit te dagen suggesties te doen voor muziekkeuzes. Dat levert vaak leuke en verrassende reacties op. Uit het Klassieke Hart van.... Voor deze rubriek interview ik bekende Nederlanders over hun vijf favoriete klassieke werken. Deze monteer ik vervolgens tot een programma-item van ongeveer een kwartier, inclusief de gekozen muziekstukken. We proberen de gasten die in deze rubriek aan bod komen, uit een zo breed mogelijk spectrum te selecteren. Van showbizz tot literatuur, van politiek tot film. Niet iedereen reageert meteen enthousiast. Een veel voorkomende reactie is toch “Ja maar, ik weet helemaal niet zoveel van klassieke muziek”. Dan leg ik uit dat het juist niet gaat om de kennis van de klassieke muziek en dat wij geen verantwoorde, musicolo-

27

gische verhandeling verwachten. Het gaat om de herinneringen, de associaties en de passie die iemand heeft met specifieke muziekstukken. In de meeste gevallen stapt men dan toch over die spreekwoordelijke drempel heen. En na afloop krijgen we vaak positieve reacties. Blunder Mijn allereerste interview voor die rubriek zal ik nooit vergeten. Dat was echt de klassieker onder de blunders. Begin 2009 werd ik erop uitgestuurd om journalist, schaker en schrijver Max Pam te interviewen over zijn klassieke top vijf. Best spannend zo’n eerste keer. Gelukkig verliep het interview heel soepel. Maar toen ik terugkwam bij de AVRO, bleek dat ik het gesprek niet had opgenomen. Heel pijnlijk. Gelukkig toonde Pam alle begrip en kon ik de volgende dag nogmaals naar hem toe – met een fraaie CDbox van het KCO bij wijze van excuus – voor hetzelfde interview. Gelukkig mocht het eindresultaat er zijn. Freaks en castraten Een ander bijzonder gesprek was met Midas Dekkers, in zijn imposante werkruimte, waar in het midden vitrinekasten stonden met de meest uiteenlopende curiosa. Van schedels tot typemachines. Hij wilde graag meewerken, maar zei direct al dat hij geen verstand had van klassieke muziek. Midas Dekkers is een geweldige verteller en al gauw zaten we in een interessant gesprek over zijn fascinatie als bioloog voor freaks in het algemeen en castraten in het bijzonder. Dat was een mooi associatief gegeven. De uitzondering in de biologie vertalen in muziek. Ik had uiteindelijk zoveel interessante momenten, dat we het gedeelte dat we vanwege de beperkte tijd niet konden uitzenden, op onze site hebben geplaatst.

De Klassieken Thuis De Klassieken Thuis is een heel succesvol programmaonderdeel. Luisteraars kunnen zich opgeven via de website. We vragen een motivatie waarom men graag gastheer/vrouw wil zijn voor dit programma. Bij de selectie van de mogelijke kandidaten kijken we ook naar de locatie, de persoonlijke achtergrond, praat iemand makkelijk en – dat is niet geheel onbelangrijk – is er in de huiskamer voldoende ruimte voor de radio- en webcasttechniek. De dag voor de uitzending wordt alles opgebouwd. Op de dag zelf starten we om een uur of zeven in de morgen met de voorbereidingen en vanaf negen uur komt de show met Maartje van Weegen rechtstreeks vanuit een huiskamer ergens in Nederland op de zender en is het met webcasting te volgen via internet. Radiomaken bij de AVRO In het begin vond ik het best zwaar om mede verantwoordelijk te zijn voor een programma dat vijf dagen per week live wordt uitgezonden. Iedere dag moet alles klaar liggen, alle items moeten afgemonteerd zijn. Gaandeweg heb ik daar mijn weg in gevonden, ik kan nu meer ontspannen mijn werk doen en heb hier enorm veel plezier in. Ik ben voorlopig nog niet uitgeleerd.

28

Irmgard: Vorig jaar hebben we de cultuurportal gelanceerd, met vier pijlers: kunst, klassieke muziek, musical en de AVRO cultuurgids, waarin we voornamelijk samenwerken met de Museumvereniging en het UITburo. Dat was voor mij een hoogtepunt, want daarmee hebben we de basis gelegd om ook online onze activiteiten nog beter neer te zetten. Het thema Kunst & Cultuur is heel belangrijk voor de AVRO, óók online. We hebben nu een hele goede basis voor de komende jaren.

Irmgard Kuster Teamleider Internet

Léon Cozijnsen Teamleider Research & Development Business, Development & Sales

“Een hele goede basis voor de komende jaren” We werken veel samen met partijen die kunst en cultuur ook hoog in het vaandel hebben staan. Zo hebben we vorig jaar meegewerkt aan het YouTube Symphony Orchestra. Er is een team van ons meegereisd naar New York. Zij hebben dagelijks een aantal reportages gemaakt die alleen via het internet te volgen waren. En een samenvatting hiervan was vervolgens te zien op Cultura24, het culturele themakanaal van de publieke omroep. In 2009 hebben we ook een online cursus gemaakt: Kunst@Klassiek. Pianist Jeroen van Veen en kunstdocent Ko van Dun lieten kunstwerken zien en de daarbij horende klassieke muziek horen uit de negentiende en twintigste eeuw. Acht afleveringen die alleen via internet

te volgen waren. Er was heel veel belangstelling voor. In 2010 komt er een vervolg... De AVRO vindt dat musical ook een manier is om mensen kennis te laten maken met het theater. We willen de bezoekers van succesvolle crossmediale formats zoals Op zoek naar... vasthouden. Zij hebben een actieve interesse. Dat was de reden om die musicalportal in te richten. Léon: De musicalportal van de AVRO wordt steeds meer een autoriteit op het gebied van musicals, los van het radioprogramma Musical Moods en televisie-uitzendingen als Op zoek naar… Het is een centrale plek op het internet, waar mensen bij elkaar komen om informatie uit te wisselen en op te zoeken. In de toekomst gaan alle media bij elkaar komen. Niet alleen in een webbrowser, maar straks gaan we via één scherm tv kijken, op het internet surfen en ook via dezelfde ontvanger radio luisteren. Dat is voor veel mensen misschien nu nog niet zo logisch, maar dat gaat het wel worden. We hebben de e-mail nieuwsbrief, die ontstaan is als Evitamail, in 2008 omgezet naar Musicalmail. We hebben nu al ruim 28.000 abonnees. Voorheen verstuurden we ‘m in de aanloop naar en tijdens de uitzendperiode van Op zoek naar... Maar nu gaan we het hele jaar op zoek naar nieuws uit de musicalwereld en kunnen we dus tweewekelijks een nieuwsbrief vullen met interessante informatie. Irmgard: Dat geldt ook voor Klassiek. Daar wordt veel eigen content gemaakt. En het begint nu ook te komen voor Kunst. Een goed voorbeeld is de fotomaand op kunst.avro.nl, die we los van de programma’s hebben georganiseerd. Dat is een prima manier om mensen te informeren en aan je te binden.

29

Léon: Het leuke is ook dat die fotomaand bij ons is bedacht en uiteindelijk ook wordt opgepakt door de andere media. Meestal ligt het initiatief bij radio of televisie en dan volgen wij. Maar we zijn nu dus ook in staat om die rollen om te draaien. Wij waren initiërend, radio volgde en de winnaar werd bekendgemaakt in Opium TV. Het gebeurt trouwens wel vaker dat materiaal dat wij maken, ook gebruikt wordt door radio en tv. Het Junior Songfestival is daar ook een goed voorbeeld van. Er was een ploeg van internet aanwezig bij de finale. Zij hebben ook diverse reportages gemaakt die later in een compilatie terug te zien waren op tv. Vorig jaar hebben we het AVRO-media-archief gelanceerd. Dat moet je trouwens niet verwarren met Uitzending Gemist. De toegevoegde waarde van ons media-archief is dat naast de radio- en televisiecontent ook de audiovisuele content die via internet verspreid wordt, beschikbaar is. Wij maken zelf ook heel veel extra content. Voor Op zoek naar Mary Poppins hebben we bijvoorbeeld ruim acht uur live internet-tv, veel reportages en items achter de schermen gemaakt. Dat is nu allemaal op een centrale plaats in het media-archief te vinden. In dat archief zit ook wat we de laatste vijf jaar hebben gemaakt en uitgezonden. En we kunnen het natuurlijk steeds verder uitbreiden met ouder en zelfs historisch materiaal, voor zover dat allemaal nog beschikbaar is. Er is nu al een inhaalslag gaande met het digitaliseren van onze videotheek, al het materiaal van de laatste tien jaar zeg maar. Dat is heel belangrijk. Als je dat nu niet doet en je dus niet precies weet wat er in je archieven zit, heb je echt een probleem. Want dat is de waarde die je als omroep hebt,

het bestaansrecht dat je creëert. En aan de andere kant is het ook iets dat mensen gewoon zouden moeten kunnen bekijken. On demand. De beelden in ons media-archief worden gelabelled. Als je bijvoorbeeld een naam van een musical of musicalster intoetst, vind je de beelden waarin deze aan bod komt. Dat is weer leuk in relatie tot de cultuurgids en de cultuurportal. De cultuurgids geeft bijvoorbeeld een actueel aanbod in cultuurland. Wij verrijken dat met filmpjes en dat maakt het uniek. Stel Simone Kleinsma heeft in Musical Moods gezeten maar ook in Museumgasten, dan koppelt het systeem deze programma’s aan elkaar, doet aanbevelingen en laat deze filmpjes ook zien. Als je in de gids bladert en blijkbaar geïnteresseerd bent in Simone Kleinsma, associeert het systeem in het archief soortgelijke content en geeft die vervolgens ook als suggestie. Irmgard: In 2010 gaan we ook echt het bedrijf in om aan onze collega’s uitleg te geven over wat er mogelijk is, wat we doen om zo onze gezamenlijke online activiteiten naar een nog hoger plan te tillen.

30

In 2009 zijn we succesvol geweest met de marketingcommunicatie rond onze programma’s op radio, televisie en internet. We hebben bijvoorbeeld voor Op zoek naar Mary Poppins een succesvolle perspresentatie georganiseerd, er zijn speciale DVD’s gemaakt, er is een outdoor campagne opgezet, we hebben geadverteerd in dagbladen en er zijn diverse online campagnes geïnitieerd. Uiteraard hebben we ook heel actief de pers benaderd om te zorgen dat de deelnemende kandidaten in alle belangrijke showprogramma’s te zien waren. Echt een 360 graden benadering.

Jaco Peeringa Teamleider Marketing & Communicatie

Patricia Rebel Database Marketeer Marketing & Communicatie

“Het behalen van het gewenste aantal leden was een enorme opsteker.” Maar ook bij KunstUur en Opium hebben we goed gekeken naar de doelgroepen en ons marketingcommunicatiebeleid hierop aangepast. Bijvoorbeeld door het plaatsen van advertenties in bepaalde kunstbijlagen van dagbladen waarvan we weten dat de gewenste doelgroep die leest. Een ander mooi voorbeeld van een 360 graden benadering vind ik het project The New York Connection: een vierdelige documentaireserie ter gelegenheid van het 400-jarig bestaan van die stad. Dit project kreeg uitgebreide aandacht binnen onze radioprogramma’s, items op internet en een

premièreparty in New York. Kijkers konden van te voren de documentaire bestellen en teasers bekijken op internet. In de maand van de uitzendingen konden op Schiphol de reizigers in lounge 3, waar de vluchten naar New York vertrekken, korte VODcasts bekijken van twaalf spots in die stad die een historische verbinding met Nederland hebben. Tevens was er een prachtige tweetalige kaart annex folder gemaakt waarin die plekken werden toegelicht aan de hand van een plattegrond. Aan dit project hadden we ook een fotowedstrijd verbonden. We hebben in 2009 ook een grootse landelijke campagne georganiseerd rond de gezichten van de AVRO. In de abri’s op een groot affiche zag je bijvoorbeeld Frits Sissing op zoek naar musicaltalent, op televisie zag je een bumper met Pieter Jan Hagens op zoek naar actualiteiten. Uiteraard hadden we deze campagne ook ingezet op onze internetportals en in de AVRObode. Op corporate communicatieniveau hebben we het afgelopen jaar een aantal interviews met Willemijn Maas in landelijke dagbladen gerealiseerd. Ledenwerving en ledenbehoud We hadden de pittige taak om 40.000 leden te werven in 2009 om aan onze doelstelling van 420.000 leden te voldoen. We hebben verschillende acties ontwikkeld en ingezet, online marketing, advertenties, campagnes op beurzen, huis-aan-huis acties en commercials. In eerste instantie hebben wij gekeken of we op progammatitelniveau leden konden werven, bijvoorbeeld met acties rondom Wie is de Mol en met Koefnoen. In de praktijk bleek dat heel lastig te zijn. Dat gaf wel resultaat, maar niet de aantallen die we nodig hadden. Omdat de AVRO hoog scoort als de

31

omroep voor kunst en cultuur, hebben we bekeken welk thema binnen dit gebied we konden ‘omarmen’ om wel dat gewenste resultaat te realiseren. We hebben onder ander de AVRO musicalnights georganiseerd en dat bleek een schot in de roos. Uiteindelijk hebben al die acties voor de benodigde aanwas van nieuwe leden gezorgd. Patricia: Toen we begonnen met de ledenwerfcampagne, stonden we op ongeveer 380.000. Op 1 april 2009, de peildatum voor de ledenaantallen, hadden we een ledenaantal van 420.000 Daar werden vervolgens de dubbelingen en onvolledige adressen uitgehaald. Het kan zo zijn dat mensen met dezelfde naam op een adres wonen, maar beiden een lidmaatschap hebben. Dat moet je controleren aan de hand van voorletters en geboortedata. Uiteindelijk bleven er ruim 415.000 adressen over die we bij het Commissariaat voor de Media hebben aangeleverd. Zij hebben binnen dit bestand een ad random steekproef gehouden van 1.000 adressen. Voorheen werden de naam en adresgegevens gecontroleerd door de afdeling Burgerzaken van de diverse gemeentes. Dat was een enorm tijdrovende klus. Gelukkig kan het Commissariaat voor de Media dit nu grotendeels zelf. We kregen zelf ook nog een correctiemogelijkheid. Dat betekende wel dat we die 1.000 adressen zelf ook moesten controleren zodat wij bij eventuele geconstateerde fouten alsnog de juiste gegevens konden aanleveren. Ik heb dit hele traject begeleid, een intensieve en secure klus waar je wel even mee bezig bent. Op 2 juli kregen we van het Commissariaat de definitieve uitslag van de ledentelling: 403.522 officiële leden. Binnen de steekproef hadden we maar een uitvalpercentage van 2,9 %. Dat is buitengewoon laag en een enorme verbetering

ten opzichte van de foutmarge van bijna 10% bij vorige ledentelling vijf jaar geleden. Een fantastisch eindresultaat waar we met recht trots op mogen zijn. Hiermee was ons belangrijkste doel bereikt: de AVRO blijft een A-omroep. Dus met een maximaal aantal uitzenduren en budget. Jaco: Ik ben bij de AVRO begonnen op 1 januari 2009. Dat eerste kwartaal stond helemaal in het teken van de ledenwerving. Dat was een pittige en intensieve periode. Het behalen van het gewenste aantal leden was ook voor mij persoonlijk een enorme opsteker. Vanaf 1 april heb ik de mogelijkheid gekregen om naast het marketingtraject ook de communicatie rondom de programma’s te gaan coördineren. We proberen nog meer vanuit een afdelingsplan te werken. We kijken per kwartaal naar de resultaten om zo ook tijdig bij te kunnen sturen. We merken dat het planmatig werken echt ten goede komt aan het merk AVRO en haar programma’s. We zijn steeds zichtbaarder voor het publiek en ik vind het geweldig dat ik daaraan kan bijdragen.

32

AVRO op televisie in 2009

Kunst en Cultuur Amusement Herman van Veen Zingt Het Metropole Orkest ontmoet Night of the Proms Op zoek naar Freek met Chantal Op zoek naar Mary Poppins 10 jaar Musical Awards Musical Awards gala Simone’s songs at Christmas Amusement Jeugd AVRO Junior Song Festival AVRO Junior Song Festival Reports EBU Junior Song Festival Ralf backstage Ralf goes Kiev The show of music Human interest/infotainment Andermans Veren AVRO KunstUur Festival Classique Journaals Lekker origineel! Opium Opium Kerstspecial Opium op het Theatergala Opium op Oerol Opium weet wat er speelt Opening van de Hermitage Passie voor de Hermitage Passie voor de viool Slag bij Nieuwpoort The Beatles in the Studio Tussen Kunst en Kitsch

Documentaires AVRO Close Up Up Close Documentaires Jeugd Het verhaal van Anna Thuis is Terschellling Podiumkunsten Edison Klassiek Gala Hofvijverconcert Haitink 80 jaar Haitink dirigeert het KCO Kerstmatinee Kinderprinsengrachtconcert (jeugd) Prinsengrachtconcert Uitmarkt: Van Jordaan tot opera Uitmarkt: Musical Sing Along Op hoop van zegen: toneelregistratie Blackface: theaterregistratie

Gezondheid De Centrale Huisartsenpost Het Kinderziekenhuis De Longafdeling Missers! De Vakantiedoker Vinger aan de Pols

Opinie en Debat Advocaat van de duivel Eenvandaag Zóóó30 Nederland in New York (ism NOS)

Human interest/infotainment

Drama/speelfim Telefilm Filmlab Wes

De herinnering en daarna Blik op de Weg Maximum bereikt Op de bon Opsporing Verzocht Pink Ribbon Award Gala The New York Connection Risicojongeren Voor de rechter

Drama/speelfim Jeugd 2012 Het jaar nul Waar is het paard van Sinterklaas

Human interest/infotainment Jeugd AVRO Museumbende Zipzoo WorldWide

Satire Best of Koefnoen Koefnoen

33

Fictie (aankoop films en series)

Amusement

Amazones Bull Durham ER Franzy Het meisje met het rode haar Het wapen van Geldrop La vie en rose Missing without a Trace Morlang Simon Birch Tatort The man who knew too much The girl with a pearl earring The long walk home Valmont 1e run Walk on the moon Witte vis Zwartboek

AVRO Gouden TelevizierRing Gala BudgetTV 71 graden Noord Geven en nemen In de hoofdrol Laat me niet lachen Mies 80! Take it or leave it Weten zij veel! Wie is de Mol Wie is mijn ex?

Fictie (aankoop films en series) Jeugd De reiskoffer en het geheim van de paarse kamer De verloren schat van de tempelridders 2 Gawayn Hier is Ian special Kidz in da hood Kruistocht in spijkerbroek Max Minsky en ik Sara scoort! (her best move) Street football Tita Tovenaar Twisted whiskers

Amusement Jeugd AVRO AvaStars AVRO Junior Kerstfeest

34

AVRO op radio in 2009 Radio 1 AVRO De Praktijk AVRO Opium AVRO De Nachtdienst Radio 2 AVRO Schiffers.fm AVRO Sandwich AVRO Steenen Tijdperk AVRO Andermans Veren AVRO Musical Moods 3FM AVRO Arbeidsvitaminen AVRO Ekdom in de Nacht AVRO Roosmarijn AVRO Turbulent AVRO Guis

Radio 4 De Klassieken Licht op 4 Ziel en Zaligheid Spiegelzaal Het Zondagochtendconcert (i.s.m. Het Concertgebouw) Het Zondagmiddagconcert De Vrijdag van Vredenburg (Radio 4, AVRO, NPS, TROS, MCO en Vredenburg Utrecht) ZaterdagMatinee (AVRO/NPS i.s.m. TROS en MCO) AVRO Maanlicht De AVRO speelt een belangrijke rol het Zondagmiddagconcert, het Zondagavondconcert en het doordeweekse Middagconcert Samenwerking met het Koninklijk Concertgebouw Orkest: concertregistratie voor televisie en radio Radio 5 Nostalgia AVRO Toppers van Toen

35

AVRO internet 2009 Het jaar 2009 stond in het teken van vernieuwing bij de afdeling Business Development & Sales. De vernieuwde cultuursite werd gelanceerd, nieuwe widgets werden geïntroduceerd, interactieve tools werden ingezet en de AVRO was aanwezig op distributieplatformen als mobiele telefonie, YouTube en Hyves.

Junior Songfestival Sterrenmixer Junior Songfestival XZing Avastars Game Wie is de Mol Test BudgetTV Liefdesmeter New York Connection Flickr Fotowedstrijd

Thematische vernieuwing bij kunst & cultuur De themasites werden voorzien van een nieuwe vormgeving en bezoekers krijgen nu content op maat aangeboden: programma-informatie, onderwerpgerelateerde kijk- en luister suggesties én via de geïntegreerde Cultuurgids ook relevante uittips. Ook is het mogelijk om bij ieder artikel of item een reactie te plaatsen.

Nieuwe distributieplatformen Nieuwe distributieplatformen als YouTube -‘s werelds meest populaire online video-community-, de microblogdienst Twitter en social media sites als Hyves zijn inmiddels niet meer weg te denken uit onze maatschappij. Met geselecteerde titels en projecten heeft de AVRO de eerste stappen gezet op deze platformen. Zo werd het jaar 2009 ingeluid met een unieke samenwerking met YouTube. Professionele- en amateurmusici werden uitgenodigd online te auditeren voor het YouTube Symfonie Orkest door een video-optreden van de Symfonie voor YouTube, gecomponeerd door Tan Dun. De winnaars, waaronder drie Nederlanders, werden uitgenodigd op te treden in de Carnegie Hall te New York. AVRO Klassiek registreerde dit evenement en alle video’s waren te vinden op de eigen kanaal op YouTube. Gemak, dat is het sleutelwoord. Gebruikers – met name jongeren – willen te allen tijde content raadplegen. Voor Opsporing Verzocht is een mobiele site én een YouTube kanaal geïntroduceerd. En we maken het voor bezoekers mogelijk om filmpjes vanuit ons media-archief op hun eigen social media netwerk te delen.

Kunst platform Klassiek platform Musical platform Cultuurgids (embedded-versie) Oerol portal Programmatische vernieuwing Niet alleen op thema-niveau maar ook programmatisch is online vernieuwing noodzakelijk. Succestitels als het Junior Songfestival werden inhoudelijk en technisch doorontwikkeld. Nieuwe tools als Xzing -een muziekstudio waarmee kinderen eigen (achtergrond)muziek kunnen componeren en een eigen liedje kunnen inzingen- werden ingezet. Bij Wie is de Mol? kon de online test worden gespeeld en voor de jongere gameliefhebbers introduceerde de afdeling in samenwerking met TV het crossmediale format Avastars.

Opsporing Verzocht op mobiel YouTube Opsporing Verzocht YouTube Klassiek YouTube Symphony Orchestra Philips NetTV AVRO Klassiek

36

Hyves widget player Junior Songfestival AVRO musical op Twitter Media-archief (met player te embedden op Hyves/Twitter) Interactie met publiek Het internetbereik is in 2009 met 29% gegroeid. Deze groei is voor een belangrijk deel toe te wijzen aan het slim inzetten van digitale nieuwsbrieven. Met speciale acties en content dient de nieuwsbrief steeds meer als aanjager voor de internetsite. Als eerste publieke omroep maakte de AVRO het mogelijk voor leden van bijvoorbeeld Hyves, Facebook, Twitter of Google om met hun account in te loggen op de AVRO website. Hierdoor kunnen bezoekers sneller deelnemen aan de interactie op de site. Open ID login op avro.nl Kunst Nieuwsbrief Klassiek Nieuwsbrief Musical Mail Mol Mail Themaportals Op de zes themaportals van www.avro.nl worden internetbezoekers rond een bepaald thema zo bediend dat ze op deze plek alles op hun interessegebied op een overzichtelijke manier aantreffen. De themaportals zijn: AVRO Gezond AVRO Klassiek AVRO Kunst AVRO Kids AVRO Musical AVRO Dier en Natuur

Communities/fora Onder het motto ‘Laat van je horen;)’ kunnen bezoekers van de AVRO communities met elkaar discussiëren, hun mening ventileren en elkaar tips geven in de verschillende fora. Op avro.nl staan de volgende fora: TV

Andermans Veren Advocaat van de Duivel BudgetTV ER Missers Op de Bon Opium Tussen Kunst & Kitsch Wie is de Mol

Radio

Andermans Veren Arbeidsvitaminen De Praktijk De Sandwich Het Steenen Tijdperk

Musicals

Op zoek naar Evita Op zoek naar Joseph Op zoek naar Mary Poppins Musical Moods Musicals Algemeen

Thema’s

Dier & Natuur Klassiek Kunst AVRO Kids

Weblogs The New York Connection Oerol Op zoek naar Mary Poppins

37

Webradio 2009 De AVRO is in 2001 begonnen met webradio. Back to the Old School was toen het eerste AVRO kanaal dat te beluisteren was via het web. Daarna volgden er meer en inmiddels is dit uitgegroeid tot een aantal van maar liefst twaalf webstations. AVRO Back to the Old School AVRO Toppers van Toen AVRO Steenen Tijdperk Fifties AVRO Steenen Tijdperk Sixties AVRO Easy Listening AVRO Baroque around the Clock AVRO Film AVRO Het Beste van het Beste AVRO Ziel en Zaligheid AVRO Festival Classique AVRO Podpourri AVRO Classic High Definition

38

Organisatiestructuur AVRO 2009

benoemt

Bestuur

benoemen

Verenigingsraad be ve ra

Leden

verantwoording

no

em

nt w

oo

te

nh

rd in

g

ou

dt

to e

zic

ht

Algemeen Directeur (vz MT) Directiesecretariaat Hoofd Financiën en Ondersteunende Diensten (lid MT)

Beleidsmedewerker Juridische Zaken

Financiën & Beheer

Personeel & Organisatie

TV Content

Radio Content

Business Developm. & Sales

Marketing & Communicatie

Programmaleider (lid MT) Zakelijk leider (lid MT)

Programmaleider Radio (lid MT)

Hoofd BD&S (lid MT)

Hoofd M&C (lid MT)

39

Organisatiestructuur AVRO 2009 Aanvulling op het organogram van het mediabedrijf AVRO

De AVRO kent drie organen: de verenigingsraad, het bestuur en de directie van het omroepbedrijf. Wat doen zij en hoe verhouden zij zich tot elkaar? Verenigingsraad Via de verenigingraad (VR) hebben de leden een belangrijke stem in de koers van de AVRO. De VR heeft het finale oordeel over strategische plannen, begrotingen en statuten. Tevens benoemt (of ontslaat) ze de bestuursleden en houdt ze toezicht op het bestuur. De VR bestaat uit twaalf provinciale commissies (PC’s), met elk vier of vijf leden. De VR bestaat dus uit minimaal achtenveertig en maximaal zestig leden. De VR-leden zijn gekozen door de leden van de AVRO en vertegenwoordigen hen. De VR-vergaderingen worden voorgezeten door de voorzitter van het bestuur. Bestuur Het bestuur geeft leiding aan de vereniging en houdt toezicht op de directie van de AVRO. Belangrijke taak is vaststelling van de strategie, de meerjarenplannen en de begroting. Nadat het bestuur deze heeft vastgesteld, worden deze aan de VR ter goedkeuring aangeboden. Het bestuur benoemt de directie van het AVRO-bedrijf en beslist mee over de aanstelling van MT-leden. Statutair bestaat het bestuur uit minimaal vijf en maximaal zeven leden. Het bestuur wordt benoemd door de VR. De voorzitter van het bestuur is tevens voorzitter van de AVRO.

De directie van het bedrijf De voorbereiding en de uitvoering van het beleid liggen bij het AVRO-bedrijf. De algemeen directeur geeft leiding aan het bedrijf waarin alle AVRO-medewerkers werkzaam zijn. De directie is verantwoordelijk voor de beleidsvoorbereiding voor het bestuur en – binnen het vastgestelde beleid – voor de uitvoering van de werkzaamheden. Daartoe krijgt de directeur van het bestuur mandaten (interne werking) en volmachten (externe werking).

40

Organisatie van het mediabedrijf Per 1 januari 2010

Directie / managementteam Algemeen Directeur Willemijn Maas Hoofd Financiën en Ondersteunende Diensten Niels van ‘t Hooft Programmaleider TV Kees Tukker Zakelijk leider TV Roel Burgman Programmaleider Radio Koop Geersing Hoofd Marketing & Communicatie Saskia van de Meeberg Hoofd Business Development & Sales Peter Joziasse AVRO in omroepcolleges College van Omroepen Overleg Directeuren Publieke Omroep College van Participanten Uitgeefkern AKN Commissie AVRO-Sanoma Media Bestuur St. AKN College PR & Voorlichting Centrale Netredactie Radio Directeuren overleg

Ondernemingsraad Theo Kiffers (voorzitter) Peter Mooiweer (vice-voorzitter) Ellis van Doorn Loes Herman Jolanda Drion Chantal Schouten Manon Starkenburg Freek te Water Léon van Rongen

Willemijn Maas

Bart de Vos (ambtelijk secretaris)

Willemijn Maas

Mia Plu (vertrouwenspersoon) Irmgard Kuster (vertrouwenspersoon)

Willemijn Maas Willemijn Maas Willemijn Maas Saskia van de Meeberg Kees Tukker Koop Geersing

41

Verenigingsraad & Bestuur Verenigingsraad Leden zijn zeer belangrijk voor de AVRO. Niet alleen is onze zendtijd deels aan het ledental gekoppeld, maar ook vormen de leden de maatschappelijke legitimatie voor onze organisatie en activiteiten. Via de Verenigingsraad (VR) hebben de leden een belangrijke stem in de koers van de AVRO. De VR heeft het finale oordeel over meerjarenplan, jaarplan, begroting en statuten. Tevens benoemt (of ontslaat) de VR de bestuursleden en houdt toezicht op het bestuur. De VR bestaat uit twaalf Provinciale Commissies (PC’s), met elk vier of vijf leden. De VR bestaat dus uit minimaal achtenveertig en maximaal zestig leden. De zittingstermijn voor de leden is vijf jaar, waarna ze eenmaal herkiesbaar zijn. De leden van de VR komen voort uit de leden van de AVRO en vertegenwoordigen hen. Leden van de AVRO kunnen zich kandidaat stellen voor een plaats in de VR wanneer er vacatures zijn in hun Provinciale Commissie. Vacatures worden per 1 januari en 1 juli van ieder kalenderjaar vervuld. Wijzigingen Verenigingsraad Per 31 december 2009 waren er tien vacatures in de Verenigingsraad: • Vijf daarvan waren al eerder ontstaan in Drenthe, Friesland, Groningen, Limburg en Zuid-Holland. • Een lid stelde zich niet herkiesbaar: Laura van den Hoek (Flevoland). • Vier vacatures ontstonden vanwege periodiek (rooster- matig) aftredende leden, die zich herkiesbaar stelden.

Per 1 januari 2010 zijn als nieuwe leden verkozen: • Sjoerd Kremer (Friesland) • Luc Peeters-Udding (Limburg) • Carin Vermeer (Flevoland) De vier leden die zich herkiesbaar stelden zijn allen herkozen: • Marijke Bernauer (Drenthe) • Jan van Leerzem (Friesland) • Peter Wannet (Gelderland) • Mary Rosendahl (Noord-Holland) Voor de vacatures in Drenthe, Groningen en Zuid-Holland werden geen kandidaten voorgedragen.

42

Samenstelling Verenigingsraad Per 1 januari 2010 (in Provinciale Commissies): Drenthe Marga Assendorp Piet Baard Marijke Bernauer Herman Jansen

Groningen André Hiemstra Hein Holtkamp Marty Wieringa

Flevoland Jaap Holthuis Riëtte Koops Annelies Roebers Carin Vermeer

Limburg Eugène Hardy Jan de Lang Luc Peeters-Udding Mieke van Spanje Victor Zambon

Friesland Rien Bazen Hilda Boesjes Fred Janssen Sjoerd Kremer Jan van Leerzem

Noord-Brabant Lia Bartels Diny van Gils Miriam Hegeman Rob van Putten Loes Teeuwen

Gelderland Ineke van Elk Joan de Graaff Rob Huijbers Norbert Klein Peter Wannet

Noord-Holland Theo van den Breul Pieter Dorlas Dick van Eekeres Arend Kwak Mary Rosendahl

Overijssel Ilona Lagas Dinand Leferink Belinda Wansink Joop Wellen Utrecht Ellen de Bruijn-Landman Marian Mackay Peter Schnetkamp Jan-Albert Zonderman Zeeland Jack Asselbergs Michael Beverwijk Ellen Hoste Marijke van der Meijden Zuid-Holland Eric Mijnsberge Maria van Paridon Ans Pleunis

43

Bestuur Bestuur Het bestuur geeft leiding aan de vereniging en houdt toezicht op de directie van de AVRO. Belangrijke taak is vaststelling van strategie, meerjarenplan, jaarplan en begroting. Nadat het bestuur deze heeft vastgesteld, worden ze aan de VR ter goedkeuring aangeboden. Het bestuur benoemt de directie van het AVRO-bedrijf en beslist mee over de aanstelling van MT-leden. Statutair bestaat het bestuur uit minimaal vijf en maximaal zeven leden. Het bestuur wordt benoemd door de VR. De voorzitter van het bestuur is tevens voorzitter van de AVRO. Wijzigingen bestuur In de VR-vergadering van 27 juni 2009 werd de vicevoorzitter Rob Neutelings herbenoemd voor een periode van vijf jaar. Samenstelling bestuur Per 1 januari 2010: Kier Brul penningmeester Robert Croll secretaris Peter van Gorsel lid Rob Neutelings vice-voorzitter Paul Smits voorzitter

Rooster van aftreden 31 december 2010 31 december 2013 30 juni 2010 30 juni 2014 31 december 2012

44

Bestuursverslag 2009 Vergaderoverzicht bestuur Gedurende 2009 heeft het bestuur van de AVRO regelmatig en diepgaand de gang van zaken bij de AVRO besproken. Daartoe vergaderde het bestuur acht maal. Vergaderdatum 10 februari 2009 24 maart 2009 21 april 2009 27 april 2009 9 juni 2009 22 september 2009 17 november 2009 15 december 2009

Belangrijkste onderwerp(en) ledenwerving kwartaalrapportage Q4-2008 jaarverslag en jaarrekening 2008 strategie kwartaalrapportage Q1-2009, concept strategisch meerjarenplan kwartaalrapportage Q2-2009, concept strategisch meerjarenplan jaarplan incl. begroting 2010, concept strategisch meerjarenplan kwartaalrapportage Q3-2009

Op 21 april en 15 december 2009 vond het halfjaarlijkse overleg bestuur, ondernemingsraad en algemeen directeur plaats. Bij dit overleg werden de belangrijkste ontwikkelingen en resultaten in 2009 besproken. Hierbij bleek de ondernemingsraad goed geïnformeerd over actuele ontwikkelingen. Op 9 juni en 17 november 2009 vond het halfjaarlijkse overleg tussen bestuur, algemeen directeur en managementteam van het programmabedrijf plaats. Daarnaast vonden er zes formele financiële overleggen plaats tussen enerzijds de voorzitter en penningmeester van het bestuur, en anderzijds de algemeen directeur en de financiële manager.

Deze financiële overleggen behandelen vooral de voorliggende concept begroting en concept meerjarenbegroting, kwartaal-, halfjaar- en jaarcijfers en dienen ter voorbereiding op en ondersteuning van de behandeling van deze cijfers in het voltallige bestuur. Verder had de voorzitter van het bestuur zestien maal bilateraal overleg met de algemeen directeur over actuele onderwerpen. Tenslotte waren er in 2009 vier vergaderingen van de Verenigingsraad: Vergaderdatum 18 april 2009 27 juni 2009 17 oktober 2009 12 december 2009

Belangrijkste onderwerp(en) halfjaarrapportage 2-2008 evaluatie gevoerde beleid 2008 a.d.h.v. jaarverslag en jaarrekening, concept strategisch meerjarenplan, herbenoeming vice-voorzitter Rob Neutelings halfjaarrapportage 1-2009, concept strategisch meerjarenplan besluitvorming jaarplan incl. begroting 2010, concept strategisch meerjarenplan

45

Belangrijke ontwikkelingen in 2009 Gedurende 2009 heeft het bestuur onverminderd grote aandacht gegeven aan de verdere verbetering van de kwaliteit van de informatie- en rapportagestromen. Naar de mening van het bestuur is de kwaliteit hiervan in de loop van 2009 op een niveau gekomen waarbij kan worden gesteld dat er sprake is van voldoende transparantie en inzicht in de bedrijfsvoering om adequaat toezicht te kunnen uitoefenen. Niettemin zullen er verdere verbeteringen worden doorgevoerd met name met betrekking tot het cashmanagement van het AVRO-bedrijf. Meer specifiek was er aan het begin van 2009 veel aandacht voor de in gang zijnde ledenwervingsacties. Het bestuur heeft de voortgang hiervan van dichtbij gevolgd; uiteindelijk is het bestuur ingenomen met het bereikte resultaat. Verder was van belang de indiening van het AVRO-beleidsplan met daaraan gekoppeld de aanvraag voor een nieuwe concessie voor de periode 2010-2015, de zgn. erkenningsaanvraag, bij het Commissariaat voor de Media in juli 2009. In november 2009 kende de minister deze concessie aan de AVRO toe. Een ander belangrijk aandachtspunt was het monitoren van de in gang gezette financiële ombuigingsoperatie. Het feit dat de financiële doelen in 2009 zijn gehaald, is een belangrijke mijlpaal in een ombuigingstraject dat ook in de komende jaren door zal gaan. Dat de Publieke Omroep te maken krijgt met extra bezuinigingen maakt dit traject zo mogelijk nog uitdagender. Het feit dat in een eerdere fase de financiële functie binnen het bedrijf is versterkt, en de al eerder genoemde managementinformatie op een voldoende niveau is gekomen, zijn gegevens die in deze fase wel heel goed van pas komen.

Het onderwerp dat, gemeten in vergadertijd, de meeste aandacht heeft gekregen, is het proces om te komen tot een nieuw strategisch meerjarenplan. Terwijl enerzijds belangrijke stappen werden gezet om de AVRO financieel weer in gezond vaarwater te brengen, was anderzijds het vormen van een nieuwe toekomstvisie essentieel. Essentieel omdat er fundamentele veranderingsprocessen gaande zijn op technologisch gebied (bijv. de opkomst van internet-tv), daar waar het de samenleving betreft (verdergaande ontzuiling en segmentering), en er hernieuwde politieke aandacht is gekomen voor de Publieke Omroep. Het bestuur heeft behalve het overleg met de algemeen directeur en het managementteam ook van gedachten gewisseld met externe experts. Verder zijn de contacten met de relevante politici geïntensiveerd. Langzamerhand heeft dit intensieve en complexe proces geleid tot een steeds helderdere kijk op wat de AVRO is en wil zijn in een veranderende wereld. Het bestuur is dan ook vol vertrouwen dat dit proces in het eerste kwartaal van 2010 op een positieve en inspirerende wijze kan worden afgerond. Het bestuur is trots op wat de AVRO-medewerkers in 2009 hebben gepresteerd. De werkdruk was hoog mede door de in gang zijnde bezuinigingen, en toch heeft de AVRO zich verder positief geprofileerd zoals uit de waarderingscijfers blijkt. Op 6 juli 2009 heeft het bestuur de jaarlijkse zelfevaluatie gehouden. Daarbij is kritisch besproken in hoeverre de in het bestuur aanwezige competenties voldoende zijn om de taken van het bestuur naar behoren uit te voeren. Een van de conclusies is dat bij de komende vacature (nog in 2010) in het bestuur van de functie van penningmeester er zwaardere eisen zullen worden gesteld dan voorheen aan deze

46

functie gegeven. Dit hangt samen met de sterke toename van complexiteit van de dossiers die worden behandeld door deze functionaris. Overige essentiële competenties, zoals markt- en marketingexpertise, kennis van de ontwikkeling van moderne media, juridische expertise, algemeen bestuurlijke ervaring en actuele kennis van de Code Goed Bestuur, zijn in voldoende mate aanwezig gegeven de huidige bestuurssamenstelling. Aandachtspunt bij de toekomstige bestuurssamenstelling is naast de specifiek benodigde competenties ook de vergroting van de diversiteit onder de bestuursleden. Vooruitblik 2010 Prioriteiten voor 2010 zijn verdere stappen in het kader van de in gang zijnde financiële ombuigingsoperatie die waarschijnlijk extra bezuinigingen met zich mee zal brengen. Verder zal het bovengenoemde proces om te komen tot een nieuw strategisch meerjarenplan in het eerste kwartaal worden afgerond.

Paul Smits Voorzitter bestuur AVRO

47

Directieverslag Het jaar 2009 is een jaar geweest van financieel herstel en goede prestaties op de platforms en rond onze leden. Met veel genoegen kunnen wij vaststellen dat met de eindstand van 403.522 leden de doelstellingen ruim zijn behaald. Nog belangrijker is de constatering dat de AVRO het in 2009 prima heeft gedaan met haar programma’s op alle drie de netten en op de radio. Wat betreft waarderingen scoren de AVRO programma’s regelmatig in de top 3, en het aantal programma’s met meer dan 1 miljoen kijkers is gestegen, met als uitsmijter een paar topproducties aan het eind van het jaar. Op de afdeling Business Development is het goed om te constateren dat de hernieuwde aandacht voor de Sales zijn vruchten begint af te werpen. Waar wij vorig jaar nog afsloten met een substantieel verlies kan nu met enige trots worden gemeld dat het resultaat over 2009 fors verbeterd is. In het Omroepbedrijf (inclusief inkomsten uit vermogen en nevenactiviteiten en programmabladen) werd een positief resultaat gerealiseerd. In de Vereniging is het resultaat duidelijk verbeterd maar nog steeds negatief als gevolg van onder meer de ledenwerfcampagne. Conform afspraak zullen in 2010 nog extra middelen beschikbaar zijn voor ledenactiviteiten waarna in 2011 de Vereniging met een dekkende exploitatie zal werken.

Ontwikkelingen omzet en rentabiliteit Programmabedrijf Omroepbedrijf Exploitatieresultaat Eigen bijdrage* Externe inkomsten programmabedrijf



2009

6.994

2008

7.422



47.764

46.852



54.758

54.274

Kosten



52.363

56.512

Resultaat



2.395

(2.238)

Totaal inkomsten

*De eigen bijdrage betreft het nettoresultaat van inkomsten uit vermogen en nevenactiviteiten en programmablad.

Waar vorig jaar het omroepbedrijf nog een aanzienlijk exploitatieverlies realiseerde eindigt het bedrijf het boekjaar 2009 met een positief saldo van € 2,4 mln. Dit is het gevolg van zowel hogere inkomsten (+1,9%) als lagere kosten (-7,3%). De reguliere exploitatie (exclusief bijzondere baten & lasten) laat een positief saldo zien van € 1,0 mln. Dit is ten opzichte van vorig jaar vooral te danken aan hogere inkomsten bij radio en televisie gekoppeld aan lagere kosten op alle platforms. Naast een positief saldo voor de reguliere activiteiten kenden ook de bijzondere baten & lasten in 2009 een positief saldo van € 1,4 mln. Dit betrof geheel de boekwinst op de verkoop van de effectenportefeuille.

48

Vereniging De verenigingsactiviteiten hebben zich begin 2009 toegespitst op het afronden van de ledenwerfcampagne. Exploitatieresultaat



Inkomsten Leden Inkomsten uit Programmabladen



1.609 0 1.609

1.665 350 2.015



3.990

3.671

Subtotaal resultaat Vereniging



(2.381)

(1.656)

Bijzondere Baten en Lasten



0

(1.128)

Exploitatieresultaat Vereniging

(2.381)

(2.784)

Totaal inkomsten Kosten

2009

2008

De inkomsten zijn lager dan vorig jaar. Dit wordt voornamenlijk veroorzaakt doordat vorig jaar éénmalig € 350.000 aan inkomsten uit programmabladen is toegwezen aan de Verenigingsexploitatie. De kosten zijn hoger doordat in 2009 extra is ingezet op de afronding van de ledenwerfcampagne en de ontwikkeling van nieuwe media en sales op de afdeling Business Development. Het resultaat van de Vereniging bevat naast de reguliere verenigingskosten tevens projectkosten die geoormerkt zijn als multimediale en interactieve ontwikkelingen. Deze projectkosten worden gefinancierd uit de reserve multimediale en interactieve ontwikkelingen. De reguliere verenigingskosten worden ten laste gebracht van de algemene reserve.

Investeringen In 2009 is vooral geïnvesteerd in een aantal grote drama producties die in 2010 zullen worden uitgezonden. Daarnaast is verder geïnvesteerd in het digitaliseren van de bestaande content. Financiering In 2009 is de effectenportefeuille in zijn geheel verkocht. Hiervoor is gekozen in verband met de gestegen beurswaarde in de loop van het boekjaar. Met de gerealiseerde boekwinst (€ 1,4 mln.) wordt de afwaardering uit 2008 volledig gecompenseerd (€ 1,0). Het resultaat wordt verantwoord als resultaat uit vermogen. De vrijgevallen liquiditeiten uit de verkoop van de portefeuille zijn grotendeels aangehouden op een LMA (spaarrekening) bij de ING bank. Een deel is tevens gebruikt om de rekeningcourant met de ING bank aan te zuiveren en zo te voorkomen dat hiervoor rente verschuldigd was. Personeel In het najaar 2009 is een medewerkerstevredenheidsonderzoek uitgevoerd in de hele organisatie. De uitkomsten hiervan zullen worden gebruikt om het personeelsbeleid in 2010 verder te optimaliseren. Het aantal eigen medewerkers ultimo 2009 is ten opzichte van 2008 met 3,5 fte toegenomen, vooral toe te wijzen aan de ontwikkeling van de nieuwe media. Richtlijnen Code Goed Bestuur Met het goedkeuren van de nieuwe statuten in 2008 is uitvoering gegeven aan richtlijn 1. In lijn daarmee is de hele planning en control cyclus verbeterd en zijn de rapportages

49

naar Bestuur en Verenigingsraad helder gemaakt. Ook de bevoegdheden van Verenigingsraad, Bestuur en Directie zijn helder. Wat betreft de overige richtlijnen kunnen we melden dat deze worden nageleefd.

In het Omroepbedrijf wordt in 2010 gewerkt met een sluitende begroting. Binnen dit onderdeel van de AVRO krijgt in het bijzonder de voorbereiding op de situatie na september 2010 een zeer hoge prioriteit.

In het kader van Richtlijn 5 melden wij dat de bel en sms inkomsten in 2009 € 219.567 hebben bedragen.

In 2010 zal binnen de Vereniging, na de ledenwerfcampagne in afgelopen twee jaar, een omslag worden gemaakt van ledenwerving naar ledenbehoud. Er is afgesproken dat hiervoor nog gelden worden vrijgemaakt vanuit het eigen vermogen van de Vereniging. Na 2010 zal geen eigen vermogen meer beschikbaar worden gesteld voor ledenactiviteiten.

Bedrijfsvoeringverklaring Wij verklaren dat ons niet is gebleken dat de bedrijfsvoering van de AVRO in 2009 tekort is geschoten. Bedrijfsvoering definiëren wij hierbij als:

Hilversum, 20 april 2010 • • • • • •

Administratieve Organisatie en Interne Controle Naleving richtlijnen en wet- en regelgeving Controle op het realiseren van kwalitatieve en kwantitatieve doelstellingen Scheiding hoofd- en neventaken en neven- en verenigingsactiviteiten Personeelsbeleid Beleggingsbeleid

Vooruitblik 2010 2010 zal een gebroken jaar zijn. Tot september zal sprake zijn van voortzetting van bestaand beleid in een situatie waarin de publieke omroep bestaat uit de bestaande spelers. Vanaf september zal er sprake zijn van nieuwe toetreders, mogelijk minder zendtijd voor een groot aantal van de bestaande spelers en daaraan gekoppeld ook minder budget.

Willemijn Maas Algemeen Directeur

50

Balans (Na resultaatverwerking) (bedragen in euro’s)

Activa Ref. 31-12-2009 31-12-2008 Vaste activa 1 Materiële vaste activa Bedrijfsgebouwen en terreinen 16.202.866 16.368.560 Inventaris en inrichting 2.381.509 2.094.073 18.584.375

18.462.633

Financiële vaste activa 2 Deelnemingen 411.060 574.958 Overige effecten 0 24.518.671 411.060

25.093.629

Vlottende activa Onderhanden werken en gereed product met betrekking tot media-aanbod 3

16.822.708

8.170.621

Vorderingen 4 Handelsdebiteuren 6.682.237 6.813.010 Overige vorderingen 4.116.891 4.507.864 Overlopende activa 287.630 274.189 11.086.758

11.595.063

Liquide middelen 5

14.000.000

0

TOTAAL

60.904.901

63.321.946

51

PASSIVA Ref. 31-12-2009 31-12-2008 Eigen vermogen 6 Algemene reserve (4.350.388) (2.683.936) Reserve voor media-aanbod 2.118.613 (276.918) Overige reserves 26.829.195 27.543.578 24.597.420 Voorzieningen 7 Overige voorzieningen 1.584.631 Langlopende schulden 8 Schulden aan kredietinstellingen 3.915.625 Kortlopende schulden 9 Schulden aan kredietinstellingen 2.103.811 4.288.631 Schulden aan leveranciers 7.598.592 6.632.331 Belastingen en premies sociale verzekeringen 1.034.991 972.955 Overige schulden 10.138.077 13.534.410 Overlopende passiva 9.931.754 10.369.781 30.807.225

24.582.724 1.693.218

1.247.896

35.798.108



TOTAAL

60.904.901

63.321.946

52

Exploitatierekening (bedragen in euro’s)

Ref. 31-12-2009 31-12-2008 BATEN 10 Media-aanbod 11 Opbrengst programmabladen 12 Opbrengst overige nevenactiviteiten 13 Opbrengst vereniging(-sactiviteiten) 14 Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten

47.763.512 22.241.956 2.314.441 2.487.557 314.882 75.122.348

46.851.885 24.044.942 2.397.753 2.226.708 1.529.604 77.050.892

LASTEN 15 Lonen en salarissen 16.649.343 16 Sociale lasten 4.825.121 Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa 1.029.545 1 Directe productiekosten 47.611.427 17 Overige bedrijfslasten 18 7.294.818 Som der bedrijfslasten

1.033.288 49.799.101 8.168.382 77.410.254

81.864.891

Bedrijfsresultaat

(2.287.906)

(4.813.999)

Rentebaten en inkomsten uit beleggingen 19



2.798.669

17.783.927 5.080.193

661.229

Rentelasten en soortgelijke kosten 20 496.067 869.619 2.302.602

(208.390)

14.696

(5.022.389)

EXPLOITATIESALDO

53

Kasstroomoverzicht (bedragen in euro’s)

2009 2008 Exploitatieresultaat radio en televisie (3.587.974) (8.597.358) Exploitatieresultaat neventaken (Incl. NL Kabel) (884.976) (298.817) Exploitatieresultaat verenigings- en nevenactiviteiten 4.487.646 3.873.786 Afschrijvingen materiële vaste activa 1.029.545 923.288 Afschrijvingen immateriële vaste activa 0 110.000 Mutatie voorzieningen (108.587) 491.064 Bruto kasstroom uit operationele activiteiten 935.654 (3.498.037) Mutatie voorraden (8.652.087) 1.379.544 Mutatie vorderingen 508.305 (1.257.793) Mutatie kortlopende schulden (2.806.065) (1.457.319) (10.949.847) I Kasstroom uit operationele activiteiten (10.014.193)

(1.335.568) (4.833.605)

Investeringen materiële vaste activa (1.151.287) (2.228.408) Desinvesteringen materiële vaste activa 0 1.208.632 Investeringen financiële vaste activa 0 (5.509.851) Desinvesteringen financiële vaste activa 24.518.673 6.276.145 II Kasstroom uit investeringsactiviteiten 23.367.386

(253.482)

Ontvangst uit langlopende schulden 3.915.626 0 Aflossing van langlopende schulden (1.247.897) (453.780) Mutatie deelnemingen 163.898 271.122 III Kasstroom uit financieringsactiviteiten 2.831.627

(182.658)

Mutatie Liquide middelen (I+II+III)

16.184.820

(5.269.745)

Liquide middelen einde boekjaar Schulden kredietinstellingen einde boekjaar Liquide middelen begin boekjaar Schulden kredietinstellingen begin boekjaar Mutatie liquide middelen

14.000.000 (2.103.811) 0 4.288.631 16.184.820

0 (4.288.631) (1.544.894) 563.780 (5.269.745)

54

Toelichting op de jaarrekening als geheel Waarderingsgrondslagen en bepaling van het resultaat Op de jaarrekening zijn de bepalingen en inrichtingseisen van toepassing zoals deze zijn vastgelegd in BW2 Titel 9 en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving. Nadere uitwerking wordt gegeven in het Handboek Financiële Verantwoording landelijke publieke media-instellingen, Wereldomroep en STER 2009 uitgegeven door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, geldend voor de omroepinstellingen. Relevante aspecten voor de jaarrekening opgenomen in de Mediawet zijn tevens verwerkt in de jaarrekening. De waarderingsgrondslagen worden nader toegelicht bij de afzonderlijk balanshoofden in de toelichting op de balans. Tenzij anders vermeld, vindt waardering plaats tegen nominale waarde. Het resultaat is geheel afgeleid van de baten en lasten uit de exploitatierekening, welke op een stelselmatige wijze is opgemaakt. Baten en lasten, die op de bedrijfsactiviteiten gedurende het boekjaar betrekking hebben, zijn in het resultaat verwerkt onverschillig of zij tot ontvangsten en uitgaven in dat boekjaar hebben geleid. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het boekjaar en voor zover bekend bij het opmaken van de jaarrekening, zijn in acht genomen. Grondslagen van valutaomrekening Vorderingen en schulden in vreemde valuta worden omgerekend in euro’s tegen de koers per 31 december van het boekjaar. Transacties in vreemde valuta worden geëffectueerd tegen de koers op transactiedatum. Koersverschillen komen ten gunste of ten laste van de exploitatierekening.

Grondslagen voor samenstelling kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen bestaan uitsluitend uit de liquide middelen en kortlopende schulden aan kredietinstellingen. Effecten worden beschouwd als langlopende beleggingen (voor zover deze naar verwachting niet binnen 1 jaar liquide worden gemaakt) en mutaties daarin worden verantwoord onder kasstromen uit investeringsactiviteiten. De mutaties van effecten die naar verwachting binnen 1 jaar liquide worden gemaakt, zijn verantwoord onder de mutatie vorderingen. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest en ontvangen dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. De mutatie liquide middelen betreft de samengestelde bedragen van liquide middelen en kortlopende schulden aan kredietinstellingen. PNO De PNO gerelateerde pensioenregeling wordt als een toegezegde bijdrageregeling verantwoord, waarbij de AVRO in het geval van een tekort bij het bedrijfstakpensioenfonds geen verplichtingen heeft tot het voldoen van aanvullende bijdragen anders dan hogere toekomstige premies. Vennootschapsbelasting Per 1 januari 2008 is de AVRO als een Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI) aangemerkt en is daardoor niet belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. De AVRO opteert echter voor belastingplicht vennootschapsbelasting. Voor zover fiscale waarderingen afwijken van de vermelde waarderingsgrondslagen en daaruit uitgestelde belasting-verplichtingen voortvloeien, wordt voor deze verplichtingen een voorziening voor latente belastingverplichtingen getroffen, berekend tegen het actuele belasting-

55

percentage. Actieve latenties worden gewaardeerd indien in redelijkheid mag worden aangenomen dat realisatie te zijner tijd zal kunnen plaatsvinden. Aangezien de AVRO fiscaal een exploitatieverlies heeft en op dit moment op korte termijn er nog geen vooruitzichten zijn dat toekomstige exploitatie-resultaten fiscaal positief zullen zijn, heeft geen (gedeeltelijke) waardering plaatsgevonden van de per 31 december 2009 aanwezige fiscaal compensabele verliezen van circa 100 miljoen euro. Vaststelling Jaarrekening De directie heeft de jaarstukken opgesteld, het bestuur heeft de jaarstukken goedgekeurd. De financiële en audit commissie (FAC) brengt advies uit aan de verenigingsraad betreffende de jaarstukken. Op de jaarvergadering stelt de Verenigingsraad de jaarrekening vast.

56

Toelichting op de balans 1. Materiële vaste activa De specificatie ultimo 2009 en 2008 luidt als volgt (bedragen in duizenden euro’s):

Actuele (*)/ aanschafwaarde



2009

Bedrijfsgebouwen en terreinen (*) Inventaris en inrichting



2008

Cumulatieve afschrijving

Boekwaarde

2009

2009

2008

2008

Bedrijfsgebouwen en terreinen Materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen historische kostprijs onder aftrek van afschrijvingen. Materiële vaste activa die zijn aangeschaft voor 31 december 1995 zijn per die datum gewaardeerd tegen actuele waarde (*). De gehanteerde afschrijvingsmethode met betrekking tot gebouwen is annuïtair op basis van 40 jaar, waarbij een rentepercentage van 5% wordt gehanteerd. De specificatie is als volgt (bedragen in euro’s):

19.559 19.478

3.356 3.109 16.203 16.369

10.771 10.173 8.390 8.079 2.381 2.094 30.330 29.651 11.746 11.188 18.584 18.463

De mutatie in de boekwaarden is als volgt samengesteld (bedragen in duizenden euro’s): 1 jan 2009

Bedrijfsgebouwen en terreinen 16.369

Gebouw ‘s-Gravelandseweg 80 Overige gebouwen

31-12-2009

31-12-2008

14.566.833 205.128

14.725.181 212.474

Terreinen

14.771.961

14.937.655

1.430.905

1.430.905

16.202.866

16.368.560



Investe- Desinves- Cum. Afs. Afschrij- 31 dec ringen teringen desinv. vingen 2009

81 0 0 Inventaris en 2.094 1.070 472 472 inrichting 18.463 1.151 472 472

247 16.203

783 2.381 1.030 18.584

Het gebouw aan de ’s-Gravelandseweg 80 is het gezamenlijk eigendom van de omroepverenigingen AVRO, KRO en NCRV. In de balans is een derde van de totale investering verantwoord. Inventaris en inrichting Onder dit hoofd zijn de inventarissen, kantoormachines en computerapparatuur verantwoord, die worden gewaardeerd tegen aanschaffingswaarde verminderd met lineair berekende afschrijvingen, gebaseerd op economische levensduur.

57

Overige effecten De effecten worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde. De marktwaarde wordt voor de effecten als groep/collectiviteit bepaald.

2. Financiële vaste activa Deelnemingen De specificatie is als volgt (bedragen in euro’s): 01-01-2009 Dividend Resultaat 31-12-2009 AKN C.V.: 25% deelneming



0

0

0

0

01-01-2009 Aankopen Verkopen 31-12-2009

BV Programmabladen AKN: 25% deelneming

2.269

0

0

2.269

Quattro Voci B.V.: 25% deelneming

4.538

0

0

4.538

I Care Productions B.V.: 50% deelneming



De effectenportefeuille is als volgt samengesteld (bedragen in euro’s):

568.151 (500.000)

336.102 404.253

574.958 (500.000)

336.102 411.060

De deelnemingen worden gewaardeerd op netto vermogenswaarde. AKN C.V. is een vennootschap waarin de programmagegevens op een andere wijze geëxploiteerd worden dan middels de programmabladen. De BV Programmabladen AKN is de ondersteunende organisatie van de uitgeefkern AKN. In deze vennootschap zijn de diensten inzake redactie, bladmanagement en ledenadministratie ondergebracht. In Quattro Voci B.V. zijn de managementtaken van de BV Programmabladen AKN ondergebracht. I Care Productions B.V. (voorheen Medical Multi Media Productions B.V.) houdt zich bezig met de ontwikkeling en productie van medische televisieprogramma’s.

INI Rente Fonds

6.623.824

0 6.623.824

0

INI Fixed income All Grade Fonds

5.396.494

0 5.396.494

0

INI Fixed income Inves. Grade Fonds

4.980.751

0 4.980.751

0

5.145.860

0 5.145.860

0

936.957

0

936.957

0

INI Emerging Fixed Income 435.696 Fonds (High Currency)

0

435.696

0

0 999.089 0 24.518.671

0 0

INI Aandelen Fonds INI Global Equity Fonds

INI Emerging Fixed Income 999.089 Fonds (Local Currency)

24.518.671

De totale marktwaarde van de INI Fondsen bedroeg vorig jaar € 24.519.000. In 2009 is de gehele effectenportefeuille vervreemd. In 2008 was de beurswaarde van de effectenportefeuille gedaald onder de kostprijs. De daling van € 980.549 was in mindering gebracht op de balanswaarde van de effectenportefeuille. In 2009 is de effectenportefeuille verkocht, op dat moment was de waarde van de effecten € 1,4 miljoen hoger dan op 1 januari 2009. De daling van 2008 en de stijging in 2009 zijn beiden verwerkt in de Financiële baten en lasten.

58

3. Onderhanden werken en gereed product met betrekking tot media-aanbod Onder dit hoofd zijn opgenomen de reeds gemaakte kosten voor nog uit te zenden media-aanbod. De voorraad eigen producties is gewaardeerd tegen de directe productiekosten. Deze wijze van waardering is in overeenstemming met het Handboek Financiële Verantwoording landelijke publieke media-instellingen, Wereldomroep en Ster 2009 uitgegeven door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. Reeds uitgezonden programma’s die naar verwachting na 18.00 uur zullen worden herhaald, worden gewaardeerd tegen 15% van de oorspronkelijke productiekosten. Bijdragen van derden ten behoeve van radio- en televisieprogramma’s, zijnde € 546.000 (2008: € 847.000) zijn in mindering gebracht op de waarde van de betreffende programma’s en dientengevolge in mindering gebracht op de totale voorraad.

5. Liquide middelen De vrijgevallen liquiditeiten uit de verkoop van de portefeuille zijn grotendeels aangehouden op een LMA (Liquidity Management Account) bij de ING bank. Dit zijn liquide middelen, die direct opeisbaar zijn.

4. Vorderingen De handelsdebiteuren bestaan voor € 5.317.000 (2008: € 5.408.000) uit debiteuren gerelateerd aan de B.V. Programmabladen AKN.

Algemene reserve Het resultaat van de Vereniging bevat naast de reguliere verenigingskosten tevens projectkosten die geoormerkt zijn als multimediale en interactieve ontwikkelingen. Deze projectkosten multimediale en interactieve ontwikkelingen worden gefinancierd uit de reserve multimediale en interactieve ontwikkelingen. De reguliere verenigingskosten worden ten laste gebracht van de Algemene reserve.

De overige vorderingen zijn als volgt (bedragen in euro’s): Dividendbelasting Omzetbelasting Projectsubsidies Concertgebouw Publieke omroep Vecai Overige



2009

141.198 378.995 1.240.409 64.252 1.736.432 0 555.605 4.116.891

2008

354.075 552.356 2.029.554 64.252 274.468 429.619 803.539 4.507.864

6. Eigen vermogen Het verloop is als volgt (bedragen in euro’s): Algemene Reserve Overige reserve voor media reserves aanbod

Totaal

1 januari 2009

(2.683.936) (276.918) 27.543.578 24.582.724

Resultaat boekjaar

(1.666.452) 2.395.531 (714.383)

31 december 2009

(4.350.388) 2.118.613 26.829.195 24.597.420

14.696

59

Overige reserves De specificatie is als volgt (bedragen in euro’s):

Reserve voor media-aanbod Het verloop is als volgt (bedragen in euro’s):

2009

2008

1 januari

(276.918)

Resultaat uit (gewone) bedrijfsvoering (excl. mutatie bovenmatige programmareserves)



2.395.531

(2.210.040)

31 december



2.118.613

(276.918)

1.933.122

In overeenstemming met het besluit inzake de regeling reserve voor media-aanbod van 19 juli 2006 en 19 december 2006 van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Publieke Omroep is besloten dat de reserve voor media-aanbod van omroepen met een budget van € 25 miljoen of meer maximaal 5% van het door de Raad van Bestuur aan de instelling ter beschikking gestelde jaarbudget voor radio, televisie, internet en themakanalen mag bedragen. Het budget 2009 op basis van 100% is voor de AVRO vastgesteld op € 47.959.000. De reserve media-aanbod kan hierdoor ultimo 2009 maximaal een saldo van 5% hiervan vertonen te weten € 2.398.000. In 2008 was de waardedaling van de beleggingen (€ 980.549) eenmalig ten laste gebracht van de reserve media-aanbod, hierdoor was in 2008 een negatief saldo ontstaan dat in 2009 conform het Handboek Financiële Verantwoording landelijke publieke media-instellingen, Wereldomroep en Ster 2009 is verrekend met de reserve media-aanbod.

31-12-2009

8.677.986 18.151.209 26.829.195

Reserve multimediale en interactieve ontwikkelingen Vervangingsreserve Overige reserves

31-12-2008

9.392.369 18.151.209 27.543.578

Het exploitatiesaldo in het kader van de projecten multimediale en interactieve ontwikkelingen € 714.000 (v.j. € 342.000) negatief, onderdeel van verenigingsactiviteiten, is in mindering gebracht op de reserve multimediale en interactieve ontwikkelingen. De vervangingsreserve is ontstaan bij verkoop van de oude panden. 7. Voorzieningen Het verloop is als volgt (bedragen in euro’s): 01-01-2009 Dotatie Voorziening 55+ overgangsregeling en 55- compensatieregeling 723.363 Jubileum voorziening

265.566

Ont- trekking 31-12-2009

58.962 392.979 389.346 0

105.421

160.145

Afvloeiing en reorganisatie

704.289 394.150 435.299 663.140

Voorziening groot onderhoud pand



0 372.000

0

372.000

1.693.218 825.112 933.699 1.584.631

60

De voorziening 55+ overgangsregeling heeft betrekking op het verschuiven van de pensioengerechtigde leeftijd naar 65 jaar. Alle medewerkers met de leeftijd van 55+ welke in dienst waren op 1 januari 1997 kunnen bij wijze van overgangsregeling nog steeds op 60 jarige leeftijd pensioneren. In 2006 is hieraan toegevoegd de compensatieregeling voor medewerkers tot en met 55 jaar. Deze compensatieregeling houdt in dat medewerkers volgens een door het bedrijfstakpensioenfonds PNO bepaalde staffel tussen de 2 en de 5 jaar gecompenseerd kunnen worden. De voorziening overgangsregeling bedraagt € 10.742, de compensatieregeling € 378.604. Tot en met 2020 betaalt de AVRO hiervoor koopsommen. De jubileum voorziening is getroffen ten behoeve van uitkeringen inzake 12 1/2, 25 of 40 jarige dienstverbanden. De voorziening afvloeiing en reorganisatie heeft betrekking op afvloeiingsregelingen voornamelijk als gevolg van reorganisatielasten. Daarnaast heeft de voorziening betrekking op de effecten als gevolg van het aangaan van het samenwerkingsverband met de KRO en NCRV in de stichting AKN, evenals enkele individuele vertrekregelingen. Met ingang van 2009 is gestart met de vorming van een voorziening groot onderhoud ten behoeve van het kantoorpand. Hiermee wordt gehoor gegeven aan het verzoek van het Commissariaat voor de Media om een gelijke systematiek te hanteren met de andere eigenaren.

8. Langlopende schulden Met betrekking tot de langlopende schuld aan kredietinstellingen is in 2009 sprake gweest van een herfinanciering. Naar aanleiding van ontwikkelingen in de financiële sector, is besloten de hypothecare lening om te zetten naar een euroflexlening met een looptijd van 10 jaar. Het rentepercentage is 1,15% boven het (3-maands) euribor tarief, de jaarlijke aflossing bedraagt € 447.500,-. De langlopendeschuld aan kredietinstellingen ultimo 2008 betrof een hypothecaire lening bij de ING Bank. De schuld had een resterende looptijd van 2 jaar, het rentepercentage was vanaf 1 februari 2007 5,34%, daarvoor bedroeg het rentepercentage 5,64%. De jaarlijkse aflossing bedroeg € 0,45 miljoen. De zekerheden met betrekking tot deze lening is gelegen in de rekening courant plus overeenkomst. Specifiek wordt hier de spaarrekening bedoeld.

61

9. Kortlopende schulden De schulden aan kredietinstellingen bestaan voor € 447.500 uit de aflossing die in 2010 vervalt als gevolg van de langlopende lening, de resterende € 1.656.311 is het saldo als gevolg van een tekort op de bankrekeningen. De overige schulden zijn als volgt (bedragen in euro’s): Sanoma



Te betalen inzake reeds uitgezonden radio-en televisieprogramma’s WAO PNO Overig



2009

6.076.193 2.251.362 30.000 111.485 1.669.037 10.138.077

2008

6.278.032 3.637.083 30.000 296.008 3.293.287 13.534.410

De overlopende passiva bestaan voor € 9.440.000 uit gefactureerde contributies 2010 en vakantierechten personeel van € 481.000, diverse andere posten betreffen € 11.000. Niet uit de balans blijkende verplichtingen De AVRO heeft per 31 december 2009 voor een bedrag van € 85.385 aan leaseverplichtingen. Hiervan heeft € 52.702 betrekking op 2010. De AVRO heeft een deelneming in I Care Productions B.V. Naast deze deelneming is er een afnameverplichting bij I Care Productions B.V. Deze afnameverplichting eindigt contractueel op 1 september 2010.

Transacties met verbonden partijen De AVRO heeft een samenwerkingsverband met de Stichting AKN. Daarnaast worden de bladen geëxploiteerd door de BV Programmabladen AKN, waar de AVRO samen met de Sanoma een belang in heeft van 50%, zoals opgenomen onder de Financiële vaste activa.

62

Toelichting op de exploitatierekening Algemeen De exploitatierekening op pagina 52 is opgesteld volgens de categoriale indeling, die voorgeschreven is volgens het Handboek Financiële Verantwoording landelijke publieke media-instellingen, Wereldomroep en STER 2009 uitgegeven door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. Ten behoeve van het inzicht in de resultaten van de afzonderlijke activiteiten volgt op pagina 64 een functionele opstelling.

12. Opbrengst overige nevenactiviteiten Deze opbrengsten bestaan uit opbrengst gebouwen en overige nevenactiviteiten zoals opbrengsten uitzendrechten.

De door de BV Programmabladen AKN en de Stichting AKN aan de AVRO doorberekende kosten zijn verwerkt in de onderscheiden posten van de exploitatierekening.

14. Overige bedrijfsopbrengsten De overige bedrijfsopbrengsten betreffen met name de opbrengsten van telefoonlijnen.

Baten

Lasten

10. Media-aanbod De baten van de omroepactiviteiten bestaan uit ontvangen omroepmiddelen, evenals de bijdragen en subsidies voor specifieke programma’s, internetactiviteiten en het themakanaal.

15. Lonen en salarissen Het gemiddeld aantal werknemers (op FTE basis) in dienst bij de AVRO bedraagt 230,0 (vorig boekjaar 235,8).

11. Opbrengst programmabladen De opbrengst van de programmabladen bestaat uit de abonnementsopbrengst voor zover die op het verslagjaar betrekking heeft en voor zover deze geen betrekking heeft op contributies. Contributies van de leden-abonnees zijn op voorschrift van het Handboek Financiële Verantwoording landelijke publieke media-instellingen, Wereldomroep en STER 2009 uitgegeven door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen aangemerkt als opbrengst van verenigingsactiviteiten. Daarnaast bestaat de opbrengst van de programmabladen uit de gerealiseerde opbrengst van de losse verkoop en de advertentieopbrengst voor zover die betrekking heeft op de, aan het verslagjaar gerelateerde, bladen.

13. Opbrengst verenigingsactiviteiten De verenigingsopbrengsten bestaan uit de contributies van leden ongeacht of deze zijn geabonneerd op een programmablad van de AVRO.

16. Sociale lasten (bedragen in euro’s) Pensioenlasten Overige sociale lasten

2009

2008

2.356.939 2.468.182

2.321.232 2.758.961



5.080.193

4.825.121

17. Directe productiekosten De directe productiekosten bestaan voornamelijk uit de technische en overige productiekosten van radio- en televisieprogramma’s, internetactiviteiten, de druk- en distributiekosten van de programmabladen en de kosten van de ledenadministratie.

63

18. Overige bedrijfslasten De overige bedrijfslasten bestaan voornamelijk uit promotiekosten, huisvestingskosten en overige algemene kosten. Financiële baten & lasten 19. Rentebaten en inkomsten uit beleggingen (bedragen in euro’s)

Opbrengsten uit effecten Gerealiseerde koersresultaat op effecten Afwaardering effecten naar lagere beurswaarde Resultaat effecten Resultaat uit deelnemingen Rente leningen op schuldbekentenissen



2009

966.474 1.447.841 0 2.414.315 336.102 48.252 2.798.669

2008

1.395.535 (282.769) (980.549) 132.217 528.878 134 661.229

20. Rentelasten en soortgelijke kosten De rentelasten bestaan voornamelijk uit toegerekende rente in verband met de langlopende schuld en rente betaald aan kredietinstellingen.

64

Samenstelling exploitatiesaldo per activiteit (bedragen in euro’s)

2009 2008 Omroepactiviteiten Aandeel omroepmiddelen 45.999.635 Overige bijdragen 1.763.877 47.763.512 Kosten omroepactiviteiten 52.362.462

45.178.393 2.437.259 47.615.652 56.511.827 (4.598.950)

(8.896.175)

Financiële baten en lasten (incl. SOW) 2.302.602 (208.390) Netto opbrengst gebouwen en overige nevenactiviteiten 1.052.248 3.258.237 3.354.850

3.049.847

Vermogen en nevenactiviteiten

Programmabladen Opbrengst abonnementsgelden en losse verkoop 20.762.376 21.907.145 Opbrengst advertenties etc. 1.479.580 2.137.797 22.241.956 24.044.942 Kosten programmabladen 18.602.325 20.086.963 3.639.631 3.957.979 Af: Bijdrage Vereniging 0 350.000 3.639.631 3.607.979 Vereniging Opbrengsten 2.487.557 2.226.708 Bij: Bijdrage Vereniging 350.000 Kosten 4.868.392 5.360.748 (2.380.835)

(2.784.040)

14.696

(5.022.389)

EXPLOITATIESALDO

65

Omroepactiviteiten De baten van de omroepactiviteiten bestaan uit ontvangen omroepmiddelen, alsmede de bijdragen en subsidies voor specifieke programma’s en internetactiviteiten. In de lasten zijn begrepen de directe productiekosten van programma’s die gedurende het verslagjaar zijn uitgezonden, alsmede huisvestingskosten en een aandeel in de lasten van ondersteunende diensten, gebaseerd op vastgestelde verdeelsleutels. Vermogen en nevenactiviteiten De opbrengsten uit vermogen en nevenactiviteiten komen voornamelijk uit de verhuur van onroerend goed en uit de financiële baten. De lasten bestaan uit een aandeel in de kosten van ondersteunende diensten, gebaseerd op vastgestelde verdeelsleutels, de huisvestingslasten en de kosten van nevenactiviteiten, alsmede uit financiële lasten. Programmabladen Het resultaat van de programmabladen wordt gevormd door het exploitatiesaldo van AVRObode, TeleVizier en TVFilm, alsmede het aandeel in het totale resultaat van de gemeenschappelijke uitgeefkern AKN. De opbrengst bestaat uit de abonnementsopbrengst voor zover die op het verslagjaar betrekking heeft en voor zover deze geen betrekking heeft op contributies van leden. Contributies van leden-abonnees zijn op voorschrift van het Handboek Financiële Verantwoording landelijke publieke media-instellingen, Wereldomroep en STER 2009 uitgegeven door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen aangemerkt als opbrengsten van verenigingsactiviteiten.

Daarnaast bestaat de opbrengst uit gerealiseerde opbrengst van de losse verkoop en de advertentieopbrengst voor zover die betrekking heeft op de in het verslagjaar uitgebrachte bladen. In de exploitatiekosten zijn naast de directe kosten zoals druk-, redactie- en distributiekosten tevens algemene kosten begrepen zoals promotie- en huisvestingskosten. In het Mediabesluit hoofdstuk 1, afdeling 1, paragraaf 5, artikel 17 is vermeld dat inkomsten uit programmabladen van een omroepvereniging jaarlijks tot ten hoogste het bedrag dat nodig is om een eventueel verlies van de desbetreffende omroepvereniging te dekken, kan worden besteed aan verenigingsactiviteiten. AVRO heeft in 2009 besloten om geen verenigingskosten te dekken uit inkomsten uit programmabladen (2008: € 350.000). Vereniging De verenigingsopbrengsten bestaan uit de contributies van leden ongeacht of deze zijn geabonneerd op een programmablad van de AVRO. De lasten bestaan uit de kosten van het verenigingsapparaat, alsmede een aandeel in de kosten van ondersteunende diensten, gebaseerd op vastgestelde verdeelsleutels. Ook zijn de kosten van ledenactiviteiten en business development & sales, voor zover deze nieuwe ontwikkelingen betreffen, onder dit hoofd verantwoord.

66

Bezoldiging bestuur De bezoldiging van het bestuur bedroeg in 2009 € 113.000 (2008 € 108.000). In 2008 is de berekeningswijze van de bezoldiging gewijzigd, deze is gelijk gesteld aan de berekening conform de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens. De vergelijkende cijfers zijn aangepast. De bezoldiging bestuur 2008 was volgens de oude systematiek € 121.000, om redenen van vergelijkbaarheid is 2008 aangepast naar € 108.000. Bezoldiging directie en medewerkers In het kader van de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens geven wij hierbij aan dat een presentator een beloning over 2009 heeft ontvangen van € 192.000. De directeur heeft een beloning over 2009 van € 197.000. De grens voor melding in het kader van de WOPT is voor 2009 vastgesteld op € 188.000. Het salaris van de directeur is echter significant lager dan de Balkenende-norm.

Hilversum, 20 april 2009 Bestuur Paul Smits Robert Croll Peter van Gorsel Kier Brul Rob Neutelings

Directie Willemijn Maas

67

Accountantsverklaring Aan het bestuur van Algemene Omroepvereniging AVRO Afgegeven ten behoeve van het Commissariaat voor de Media

Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag, op pagina 50 tot en met 66, opgenomen jaarrekening 2009 van de Algemene Omroepvereniging AVRO (“AVRO”) te Hilversum, bestaande uit de balans per 31 december 2009, het kasstroomoverzicht 2009 en de exploitatierekening over 2009 met de toelichting gecontroleerd. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van AVRO is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het bestuurs- en jaarverslag, beide in overeenstemming met de Regeling vaststelling Handboek Financiële Verantwoording landelijke publieke media-instellingen, Wereldomroep en Ster 2009. Tevens is het bestuur van AVRO verantwoordelijk voor de financiële rechtmatigheid van de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties. Dit houdt in dat deze bedragen in overeenstemming dienen te zijn met de in de relevante wet- en regelgeving opgenomen bepalingen. Deze verantwoordelijkheden omvatten onder meer het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat en voor de naleving van de relevante wet- en regelgeving, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder het Controleprotocol landelijke publieke media-instellingen, Wereldomroep en Ster van de Regeling vaststelling Handboek Financiële Verantwoording landelijke publieke media-instellingen, Wereldomroep en Ster. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat alsmede het voor de naleving van de betreffende wet en regelgeving relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de instelling. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van

68

schattingen die het bestuur van AVRO heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controleinformatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.

Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regelgevende instanties Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder f BW melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.

Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van AVRO per 31 december 2009 en van het resultaat over 2009 in overeenstemming met de Regeling vaststelling Handboek Financiële Verantwoording landelijke publieke mediainstellingen, Wereldomroep en Ster. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties over 2009 voldoen aan de eisen van financiële rechtmatigheid. Dit houdt in dat deze bedragen in overeenstemming zijn met de in de relevante wet- en regelgeving opgenomen bepalingen, zoals die in het Controleprotocol landelijke publieke media-instellingen, Wereldomroep en Ster van de Regeling vaststelling Handboek Financiële Verantwoording landelijke publieke media-instellingen, Wereldomroep en Ster zijn vermeld.

Amstelveen, 20 april 2010 KPMG ACCOUNTANTS N.V.

J.E.M. Brinkman RA

69

70

In memoriam In het verslagjaar 2009 ontvielen ons zeven oud-collega’s. Wij herdenken hen met respect. 22 januari

Dick Poons (68) Dicks loopbaan is met recht afwisselend te noemen. Hij was balletdanser, gitarist, cabaretier, schreef, componeerde en zong protest- en luisterliedjes, produceerde grammofoonplaten, was actief in PR en voorlichting, trad op in theaterprogramma’s en werkte voor radio en tv als redacteur, vertaler, componist, tekstschrijver, samensteller, producer, regisseur, eindredacteur en presentator. Hij was ook een tijd lang plaatsvervangend hoofd van de afdeling Cultuur en lid en vice-voorzitter van de ondernemingsraad van de AVRO Dick was een zéér creatieve man, eigenzinnig en wars van autoriteit, met een groot gevoel voor humor en een scherpe pen, die ook prachtige, poëtische teksten kon schrijven. 27 februari

Walter van der Kamp (83) Walter van der Kamp was dé pionier van het tv-drama in Nederland. Hij bewerkte klassieke, literaire romans voor tv. In de begintijd van de Nederlandse televisie (1954) kwam hij bij de AVRO in vaste dienst. In de daaropvolgende periode van ruim dertig jaar maakte hij de ene na de andere kwalitatief hoogstaande dramaproductie. Eerst waren dat vooral bestaande toneelvoorstellingen, zoals Een Midzomernachtsdroom, waarbij hij het toneeldecor wegliet en de belichting al het werk liet doen, Requiem voor een Zwaargewicht (1959), met Ko van Dijk als de uitgerangeerde bokser, en Arsenicum en Oude Kant (1960).

In de jaren zestig, zeventig en tachtig kwamen daarbij de grote, legendarisch geworden series, waarvoor Walter zelf de bewerkingen schreef en die hij zowel produceerde als regisseerde. We noemen: Villa des Roses (1968), De Stille Kracht (1973), Van Oude Mensen De Dingen Die Voorbijgaan (1975), Hollands Glorie (1977) en Willem van Oranje (1984). De AVRO heeft een naam hoog te houden wat betreft hoogwaardig eigen TV-drama. Walter van der Kamp heeft daarvoor een solide basis gelegd.

25 maart

Willy Schobben (93) Willy Schobben stond kort na de Tweede Wereldoorlog met Willy Kok, Pi Scheffer en Bep Rowold aan de basis van De AVRO big band The Skymasters, die tot ver in de jaren tachtig een begrip was in de wereld van de lichte muziek in Nederland (en ook daarbuiten). Maar Willy’s eigen succes oversteeg dat van de Skymasters ruimschoots. Niet voor niets won hij vijftien keer de Gouden Trompet. Willy Schobben is van grote betekenis geweest voor de Nederlandse muziekwereld.

71

18 augustus

Geertje Wielema (75) Geertje Wielema behoorde begin jaren 50 van de vorige eeuw tot de absolute mondiale zwemtop. Ze won twaalf Nederlandse titels, zilver op de Olympische Spelen in Helsinki en goud, zilver en brons tijdens de EK in Turijn. Ze werkte ruim 21 jaar voor de AVRO. Op 1 mei 1970 kwam ze bij ons in dienst als chef de bureau van de afdeling Sport TV. Per 1 september 1985 ging ze werken voor de redactie van AVRO Service Salon en per 1 september 1991 trad ze vervroegd uit dienst. 14 september

Jerry van Rooijen (80) Jerry van Rooijen was één van de ècht groten uit de jazz en de lichte muziek. Hij genoot nationale en internationale faam als trompettist, orkestleider, dirigent, componist, arrangeur en producer. Van 1977 t/m 1983 werkte hij voor de AVRO als producer/regisseur en adjunct hoofd van de toenmalige afdeling Lichte Muziek Radio.

4 oktober

Henk de Wit (82) Henk trad op 28 februari 1946 in dienst bij de AVRO als medewerker op de adresseerafdeling. In het begin van de jaren ’70 is hij overgestapt naar de Ledenadministratie waar hij administratief werk verrichtte. In 1977 raakte Henk voor een groot deel van zijn werkzaamheden in de ziektewet maar hij bleef aanvullend voor de AVRO werkzaam. In 1991 ging hij na een dienstverband van ruim 45 jaar met pensioen.

6 november

Jo Vischer jr. (85) Joop Vischer – zoon van hoorspelacteur Jo Vischer sr. – trad eind jaren 30 van de vorige eeuw toe tot het Volkstoneel van Jan Nooy. Na de oorlog speelde hij in de revue van René Sleeswijk, in de de Snip & Snap Revue en in het cabaretgezelschap van Wim Kan. Landelijke bekendheid kreeg hij door zijn rol als Willem de politieagent in de beroemde radioserie De Familie Doorsnee. Op 1 oktober 1961 trad hij in dienst van de AVRO als producer Gevarieerde Programma’s (later Lichte Muziek Radio). In die functie heeft hij talloze hoorspelen en cabaret- en muziekprogramma’s gemaakt. Muzikaal Onthaal met Herman Emmink was er daar één van.

72

Colofon Redactie Marketing & Communicatie Digitaal jaarverslag Business Development & Sales Fotografie Foto archief AVRO Grafische verzorging PDF-versie Sjeep

73

www.avro.nl

ALGEMENE OMROEPVERENIGING AVRO Postbus 2 1200 JA Hilversum www.avro.nl