JAARVERSLAG 2009 GroenrandWonen

Let op! m ieuwe naa n e z n O t s e is GroenW

JAARVERSLAG 2009 GroenrandWonen , SW W of randWonen Waar G roenWonen staat vermeld, k Westhoe roenWest bedoeld. wordt G west.nl w w w.groen

Inschrijfnummer Kamer van Koophandel Datum van oprichting Instellingsnummer NRV-nummer

Vleuten, 26 april 2010

30039900 15 maart 1919 L-0766 3238

INHOUDSOPGAVE

JAARVERSLAG Voorwoord door de directeur-bestuurder................................................................................... 5 Verslag intern toezicht ............................................................................................................... 6 Strategie.................................................................................................................................... 13 De maatschappij ....................................................................................................................... 14 De mensen ................................................................................................................................ 21 Kwaliteit van de dienstverlening.............................................................................................. 29 De stenen: vastgoed.................................................................................................................. 33 Bouwen voor de toekomst: de projecten .................................................................................. 42 De organisatie........................................................................................................................... 48 De financiën ............................................................................................................................. 51 Verklaring van het bestuur ....................................................................................................... 56

JAARREKENING

Voorwoord door de directeur-bestuurder

2009 was een jaar van twee uitersten. We hebben uitgebreid feest gevierd in het kader van ons 90-jarig jubileum. Het hele jaar stond in het teken van het 90-jarig bestaan. Medewerkers, leden van de Raad van Commissarissen, de huurdersorganisatie, bewonercommissies, de individuele huurders, bestuur en medewerkers van de twee gemeenten en collega-corporaties en nog vele andere stakeholders hebben op een of andere manier dit jubileum meegevierd. Wat ons jubileum betreft is 2009 een jaar waaraan wij met zijn allen met een brede glimlach kunnen terugdenken. Aan de andere kant was het ook een jaar van grote zorgen. De economische crisis, de verscherpte regelgeving, enorme onrendabele toppen bij de nieuwbouw, de verslechtering van de liquiditeitspositie door stagnatie van de verkoop, de B1-status van het Centraal Fonds Volkshuisvesting en huurders die steeds meer moeite krijgen met het betalen van de huur zijn zaken die ons zorgen baren. Na 90 jaar wordt het tijd om de balans op te maken. Hoe gaan we de komende decennia in? Inmiddels is het helder dat we niet langer financieel in staat zijn om al onze toekomstige ambities uit te voeren. Geld is hierbij het grootste probleem. Maar ook organisatorisch ervaren wij steeds vaker dat het voor een relatief kleine organisatie als GroenrandWonen steeds lastiger wordt om kwaliteit te blijven leveren en slagkracht te houden en zijn wij ons bewust van onze kwetsbaarheid. Vandaar dat wij gesprekken zijn gaan voeren over samenwerking. Inmiddels loopt er een onderzoek naar de eventuele meerwaarde van samenwerking met SWW uit Woerden en Westhoek Wonen uit Mijdrecht. De uitkomst van dit onderzoek en de besluitvorming hierover zal plaats vinden in mei 2010. De toekomst van GroenrandWonen kan dan verder uitgestippeld worden. Tenslotte Door dit jaarverslag willen wij aan klanten, collega’s, instanties en belanghouders verslag uitbrengen over de ons uitgevoerde activiteiten in het jaar 2009. Naast de publieke versie is er een uitgebreid verslag beschikbaar op www.groenrandwonen.nl

Lilian Verheul, directeur-bestuurder

5

Verslag intern toezicht De bestuurlijke structuur van GroenrandWonen is gebaseerd op het tweelagenmodel, met een directeur-bestuurder die verantwoordelijk is voor de beleidsbepaling en de uitvoering. Het interne toezicht wordt uitgevoerd door de Raad van Commissarissen (RvC).

Samenstelling en disciplines Raad van Commissarissen Op 31 december 2009 bestond de RvC uit de volgende personen: Naam Functie Geboortejaar Benoemd per

Aftredend Herbenoembaar per

ir. H. Westra

Voorzitter

1943

1-1-2004

1-1-2010 Ja

G.A. van Woudenberg R.B. de Haas drs. W. Koning RA J.J. van Oosten

Vice-voorzitter Lid Lid Lid

1941 1958 1961 1945

1-1-2002 4-6-2008 1-3-2006 1-1-2009

1-1-2011 1-1-2012 1-1-2010 1-1-2013

Naam

Nee Ja Ja Ja

Deskundigheid/ taakgebied Personeelszaken Algemeen beleid Volkshuisvesting

(Voormalig) beroep

Relevante nevenfunctie(s)

Universitair hoofddocent TU Delft

G.A. van Woudenberg

Projecten/Techniek

R.B. de Haas

Projecten/Vastgoed

drs. W. Koning RA

Financiën

J.J. van Oosten

Organisatie Financiën

Zelfstandig ondernemer fruitteler Zelfstandig adviseur/interim manager; Statutair directeur Gemeenschappelijk Glas Amsterdam BV Financieel directeur, Jaarbeurs Catering Services BV Directeur-bestuurder woningcorporatie

Lid RvC Timpaan Hoofddorp B.V.; Lid RvT St. Tijdelijk Wonen Utrecht; lid RvT PWS Rotterdam: lid Raad van Arbitrage voor de Bouw Voorzitter Stichting Begeleiding Utrechtse Fruitteelt

ir. H. Westra

Voorzitter RvT Zuwe-Aveant Visitator Raeflex Lid RvC Woonbron

n.v.t.

Voorzitter RvT Centrum Vaartserijn; Lid werkgroep wonen COSBO; Lid klachtencommissie WoningNet

Mevrouw Koning is benoemd op voordracht van de huurdersorganisatie. In januari 2009 is de heer J.J. van Oosten op voordracht van de bewonersorganisatie benoemd tot lid van de Raad van Commissarissen. Volgens het rooster van aftreden is de heer G.A. van Woudenberg statutair aftredend per 1 januari 2010. In verband met het onderzoek naar verdergaande samenwerking met andere corporaties is besloten de benoeming van de heer Van Woudenberg met maximaal één jaar te verlengen.

6

In verband met zijn functie in de Raad van Toezicht van Zuwe-Aveant trekt de heer De Haas zich, om de mogelijkheid van tegenstrijdige belangen tegen te gaan, terug tijdens agendapunten waarin zaken met betrekking tot Zuwe-Aveant behandeld worden. GroenrandWonen is voornemens zich in 2011 te laten visiteren. In verband met zijn functie als visitator bij Raeflex zal de heer De Haas niet betrokken zijn bij de keuze van het visitatiebureau. In 2009 heeft mevrouw M. Heemskerk de vergaderingen van de Raad van Commissarissen bijgewoond in het kader van een stage voor haar opleiding tot toezichthouder bij een woningcorporatie. Honorering van de RvC De honorering van de leden van de RvC vindt plaats op basis van de aanbevelingen van de Commissie Izeboud. In 2006 heeft de RvC een nieuwe vergoedingsstructuur voor 2007-2010 vastgesteld conform de aanbevelingen van de VTW, waarbij een groeimodel wordt gehanteerd gekoppeld aan opleidingen van de leden van de RvC. Naam

functie

periode

Ir. H. Westra G.A. van Woudenberg

Voorzitter Vicevoorzitter Lid Lid Lid

1-1/31-12 1-1/31-12

€ 4.500,€ 3.000,-

1-1/31-12 1-1/31-12 1-1/31-12

€ 3.000,€ 3.000,€ 3.000,-

Drs. W. Koning RA R.B. de Haas J.J. van Oosten

honorering

onkostenvergoeding € 200,€ 200,€ 200,€ 200,€ 200,Totaal

totaal € 4.700,€ 3.200,€ 3.200,€ 3.200,€ 3.200,€ 17.500,-

Werkwijze De rol van de Raad van Commissarissen (RvC) bestaat uit het toezicht houden achteraf en het vooraf goedkeuren van bestuursbesluiten van aanmerkelijk belang, conform de statuten. Dat laatste betreft o.a. de begroting en het activiteitenplan die daarmee het primaire handelingskader worden voor de directeur-bestuurder. Daarnaast vormt de RvC een klankbord voor de directie. Om het beleid en het incontrol-zijn van de organisatie goed te kunnen monitoren, wordt de RvC periodiek geïnformeerd door de directeur-bestuurder door middel van gestandaardiseerde kwartaalrapportages. Onderdeel van de kwartaalrapportages vormt een actiepuntenlijst gebaseerd op het activiteitenplan en de voortgang daarvan. Goedkeuringsbesluiten met betrekking tot investeringen buiten de begroting worden door de directeurbestuurder voorbereid door middel van een besluitvormingsnota. Indien het over investeringen in vastgoed gaat, wordt hieraan ook een risicoparagraaf toegevoegd. De RvC heeft in 2009 vijf maal met de directeur-bestuurder vergaderd. De voorzitter van de RvC heeft daarnaast regelmatig bilateraal overleg met de directeur-bestuurder, onder andere ter voorbereiding van de vergaderingen van de raad.

7

De toekomststrategie en het onderzoek naar verdergaande samenwerking waren een belangrijk onderwerp tijdens de vergaderingen van de Raad van Commissarissen. De belangrijkste besluiten van de Raad van Commissarissen waren: • Benoeming de heer Van Oosten tot lid van de Raad van Commissarissen van GroenrandWonen; • Goedkeuring jaarverslag en jaarrekening 2008; • De RvC verleent décharge aan het bestuur voor het gevoerde beleid; • De RvC stemt in met ondertekening van de vaststellingsovereenkomst bij integrale vennootschapsbelasting (VSO II); • De RvC gaat akkoord met het bestuursbesluit tot het (tijdelijk) stilleggen van de ontwikkeling van deelplan 5, blok 6 (kantoor en 77 appartementen) en daarmee een bedrag van € 13,86 miljoen uit de prognosecijfers van CF en WSW te halen; • De RvC gaat akkoord met het bestuursbesluit tot het (tijdelijk) stilleggen van de ontwikkeling van deelplan 5, blok 3 (58 appartementen) en daarmee een bedrag van € 10,44 miljoen uit de prognosecijfers van CF en WSW te halen; • De RvC gaat akkoord met het bestuursbesluit tot garantstelling aan Multi Vastgoed voor 30 koopappartementen onder voorwaarden met betrekking tot borgingsruimte WSW, exploitatieberekeningen en kostendekkende verhuur; • De RvC gaat akkoord met het met korting verkopen van 23 niet verkochte appartementen in Viermeren Waterrijk aan SWW; • De RvC gaat akkoord met de begroting 2010; • De RvC herbenoemt de heer Van Woudenberg als commissaris voor de duur van maximaal één jaar in het kader van het onderzoek naar verdergaande samenwerking; • De RvC gaat akkoord met een aanvullende dotatie van € 340.000,- voor Vleuterweide deelplan 4.1 De Lakei als gevolg van de herziening van parameters en indexering; • De RvC gaat akkoord met het ontwikkelbesluit van 46 sociale huurwoningen in Vleuterweide deelplan 6 De Tuinlanden. Hiermee is een investering van € 8.005.000 en een onrendabel deel van € 4.088.000 mee gemoeid. In september heeft de RvC samen met het MT diverse nieuwbouwprojecten van GroenrandWonen bezocht. Daarnaast zijn twee locaties van Axion Continu, een van de grootste ouderenzorgorganisaties in de regio Utrecht, bezocht en is gesproken over de combinatie wonen en zorg en de rol van woningcorporaties hierin. Contact met de accountant De externe accountant heeft zijn beoordeling van de jaarstukken 2008 in een vergadering van de RvC toegelicht. Daarnaast heeft de accountant zijn bevindingen tijdens de tussentijdse controle in 2009 weergegeven in een managementletter. Tussentijdse controle De tussentijdse controle door de externe accountant heeft zich gericht op een zevental bedrijfsrisico’s, te weten: a. beheersingsrisico b. woningmarktrisico c. financiële risico d. onderhoudsrisico e. projectrisico f. fiscale risico g. compliance risico

8

De risico’s zijn in kaart gebracht en aan de risico’s is een score toegekend. Op vijf onderdelen is het risico laag en het risico op twee onderdelen wordt als gemiddeld ingeschat. Per categorie zijn de bevindingen en aanbevelingen weergegeven. De algehele conclusie luidt dat er geen sprake is van onverantwoorde risico’s bij GroenrandWonen en dat er voor de onderdelen waarbij sprake is van een gemiddeld risico maatregelen getroffen of in voorbereiding zijn. Daarnaast is de voortgang van de bevindingen die in 2008 met betrekking tot de interne beheersing zijn gedaan weergegeven in de managementletter en is stilgestaan bij de aandachtspunten bij het opstellen van de jaarrekening, het oordeel van het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting, het faciliteringsvolume WSW en de gevolgen van de wijzigingen in het corporatiebestel. De uitgevoerde tussentijdse controle en de daaruit voortvloeiende bevindingen gaven de accountant geen aanleiding tot het voorstellen van materiële cijfermatige correcties, danwel het plaatsen van zwaarwegende opmerkingen met betrekking tot de beheersing van de interne en administratieve organisatie van Stichting GroenrandWonen. Naar aanleiding van de bevindingen bij de bedrijfsrisico’s zullen acties uitgevoerd worden. Financiële continuïteit De RvC volgt de financiële continuïteit van de organisatie aan de hand van de kwartaalrapportages. Vaste onderwerpen hierin zijn treasury (leningenportefeuille, langdurige rentelasten, herfinanciering, durability), de voortgang van projecten, onderhoud en verkopen. GroenrandWonen heeft een stevige volkshuisvestelijke nieuwbouwtaak in Leidsche Rijn en een taak bij het op orde houden van de bestaande complexen in de vier kernen. Gezien de opgave past de corporatie daarom nauwkeurig op haar kredietwaardigheid om haar taakstelling te kunnen uitvoeren. De kredietcrisis, de nieuwe beoordelingssytematiek van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw, de volledige vennootschapsbelastingplichtigheid per 1 januari 2008, de Vogelaar-heffing en de investeringen in de lopende woningproductie, maakt dat GroenrandWonen aan de grenzen van haar financiële mogelijkheden komt. De financiële continuïteit is de belangrijkste aanleiding voor het onderzoek naar verdergaande samenwerking. De RvC is volop betrokken bij de discussies over de strategische beslissingen voor de toekomst van GroenrandWonen en het realiseren van haar volkshuisvestelijke doelstellingen ook op langere termijn. Aanbevelingen Commissie Intern Toezicht Woningcorporaties De RvC volgt de aanbevelingen van de Commissie Intern Toezicht Woningcorporaties en de Commissie Glasz. De raad discussieert mede over de veranderende rol van het interne toezicht en kijkt mede naar de rapportages over het interne toezicht uit het veld. De RvC volgt deze ontwikkelingen en speelt daarop in. Diverse belangrijke zaken die voor het functioneren van een corporatie van belang zijn, zijn nog niet uitgewerkt. Volkshuisvesting is in belangrijke mate een lokale zaak, de verhouding met de gemeente en overige lokale stakeholders is daarom van het grootste belang en vraagt om een goede inbedding. Corporaties zijn private instellingen die in het publieke domein werkzaam zijn. De komende regelgeving zal dat goed moeten inbedden. De leden van de raad zijn lid van de Vereniging Toezichthouders Woningcorporaties (VTW) en wonen ook de bijeenkomsten van de VTW bij. GroenrandWonen beschikt over een reglement van de RvC, een bestuursreglement en over een profielschets voor leden van de RvC. Bij de recente werving van een lid van de raad is de relevante profielschets ook gevolgd.

9

Inhoudelijk toezicht De missie van GroenrandWonen is als volgt verwoord: “GroenrandWonen is een actieve maatschappelijk ondernemende corporatie, die kwalitatief hoogwaardige en op de klantwensen afgestemde woonproducten en -diensten levert. Hierbij richt zij haar aandacht in het bijzonder op die personen die een steuntje in de rug nodig hebben en op de leefbaarheid van de woonkernen.” De speerpunten van 2009 waren de strategiediscussie over de toekomst van GroenrandWonen en in vervolg hierop het onderzoek naar verdergaande samenwerking met SWW en Westhoek Wonen, het tijdelijk ‘on hold’ zetten van een tweetal nieuwbouwprojecten, de garantstelling voor 30 nieuwbouw (koop)appartementen, de voortgang van de projecten, de samenstelling van de Raad van Commissarissen en landelijke ontwikkelingen op het gebied van de volkshuisvesting en de gevolgen hiervan voor GroenrandWonen. Ieder kwartaal heeft GroenrandWonen door een voortgangsrapportage de RvC op de hoogte gebracht van de realisatie van de in het activiteitenplan benoemde activiteiten. In het activiteitenplan waren 27 activiteiten benoemd. Daarvan zijn er 7 volledig afgerond in het verslagjaar, 14 punten zijn opgestart, maar nog niet afgerond binnen het verslagjaar en andere punten zijn doorgeschoven. De RvC heeft een duidelijk beeld van de wijze waarop met de openstaande punten wordt omgesprongen. Directeur-bestuurder Mevrouw E.S.M. Verheul is sinds 1 april 1993 werkzaam bij de organisatie; met ingang van 1996 is zij werkzaam als directeur. Per 10 mei 2000 is zij benoemd tot directeur-bestuurder. Nevenfuncties Mevrouw Verheul is actief in de volgende aan volkshuisvesting gerelateerde organisaties: voorzitter vrouwennetwerk Aedes, interim voorzitter van de stichting Woonruimteverdeling Regio Utrecht, bestuurslid van de STUW. Er is naar het oordeel van de RvC geen sprake van tegenstrijdige belangen. Functioneren De voorzitter en vice-voorzitter van de RvC beoordelen in een jaarlijks beoordelingsgesprek het functioneren van de directeur-bestuurder. Er is gesproken over het ondernemingsresultaat, de klantwaardering, waardering van de medewerkers, management van middelen en processen, het gevoerde beleid en het leiderschap. De RvC waardeert het dat de organisatie middels duidelijk geformuleerde actiepunten, waarmee de RvC ook instemt, communiceert met de RvC. Deze actiepunten maken deel uit van het beoordelingskader. Het salaris van de directeur-bestuurder is getoetst aan de externe adviezen van VTW/Aedes (commissie Izeboud) door de voorzitter en vice-voorzitter. De salariëring past in de bandbreedte van vergelijkbare woningcorporaties met de specifieke opgave van GroenrandWonen in een gespannen woningmarktgebied. Bezoldiging directeur-bestuurder Naam Mevrouw L. Verheul

functie Directeurbestuurder

Totaal vast inkomen

Pensioenkosten

Vergoedingen en werkgeverslasten

Totaal

118.854

26.058

8.563

153.475

Aan de directeur-bestuurder is een bedrijfsauto ter beschikking gesteld met een cataloguswaarde van € 42.127,-. Voor het privé-gebruik wordt een eigen bijdrage op het salaris ingehouden. De fiscale bijtelling is verwerkt in het totaal vast inkomen.

10

Governancecode woningcorporaties De Raad van Commissarissen heeft de governance code behandeld als onderdeel van de evaluatie van het eigen functioneren. Afgesproken is dat de principes van de code zoveel mogelijk worden gevolgd. Indien een principe niet wordt gevolgd, wordt de afwijking gemotiveerd. Sinds 2008 is de volledige actuele governancestructuur van GroenrandWonen op de website geplaatst. De informatie wordt regelmatig geactualiseerd. Elke verandering in de governancestructuur en in de naleving van de code wordt onder een apart agendapunt ter goedkeuring aan de RvC voorgelegd en komt ook terug in de notulen. Communicatie in het kader van de Governance Code Op de website van GroenrandWonen zijn de door de Governance Code genoemde documenten publiek toegankelijk gemaakt. Onder het kopje “Governance Code” zijn opgenomen: • Governance Code Woningcorporaties • Governance Code GroenrandWonen • Reglement RvC • Profielschetsen RvC • Remuneratierapport RvC • Samenstelling en disciplines RvC • Reglement Bestuur • Integriteitscode • Klokkenluidersregeling • Jaarverslag 2006 met daarin opgenomen de jaarrekening • Jaarverslag 2007 met daarin opgenomen de jaarrekening • Jaarverslag 2008 met daarin opgenomen de jaarrekening Alle relevante relaties van GroenrandWonen hebben de integriteitcode ontvangen. Afwijkingen in de naleving van de governance code Arbeidscontract bestuurder De directeur-bestuurder heeft een al bestaand vast contract voor onbepaalde termijn. Op het punt van de benoemingstermijn van vier jaar voor de bestuurder is er voor gekozen de bestaande systematiek van een vaste overeenkomst met een jaarlijkse beoordeling te handhaven. Visitatie GroenrandWonen is van plan zich uiterlijk in 2010 te laten visiteren, teneinde een gestructureerd oordeel te krijgen over het volkshuisvestelijke en maatschappelijke presteren. De uitkomst van het onderzoek naar samenwerking zal gevolgen hebben voor het besluit ten aanzien van visitatie. Interne risicobeheersings- en controlesystemen De procedures zijn beschreven en worden waar nodig geactualiseerd. Aan de hand van procedureformulieren en maand- en kwartaalrapportages worden de werkzaamheden en uitgaven gemonitord. Aan de hand van signalering uit deze rapportages kan tijdig worden bijgestuurd. Evaluatie RvC In verband met vacatures binnen de Raad van Commissarissen en langdurige ziekte van een van de leden is de voor 2008 geplande zelfevaluatie uitgesteld. Op 30 maart 2009 heeft de zelfevaluatie plaats gevonden, die o.a. tot de instelling van een Auditcommissie binnen de RvC heeft geleid. De RvC heeft in de zelfevaluatie ook uitgebreid gesproken over de visie van de Raad op een samenwerking met andere corporaties, vooral in het kader van de opgave waar GroenrandWonen voor staat de komende jaren. 11

Kerncommissies Bij GroenrandWonen is, gezien de omvang van de corporatie, één kerncommissie ingesteld. In 2009 is de Auditcommissie ingesteld. Twee leden van de Raad van Commissarissen hebben zitting in de Auditcommissie. De Auditcommissie heeft in 2009 al enkele malen vergaderd. Voorzitter en vicevoorzitter beoordelen samen de remuneratie van de directeur-bestuurder.

De Raad van Commissarissen

Ir. H. Westra

G.A. van Woudenberg

Drs W. Koning RA

R.B. de Haas

J.J. van Oosten

Vleuten, 26 april 2010

12

Strategie Toekomstvisie De gewijzigde economische situatie, de veranderde positie van woningcorporaties en de enorme volkshuisvestelijke taak in onze regio en de financiering die hiermee samenhangt, heeft ons genoodzaakt een brede strategische discussie te voeren over de toekomst van GroenrandWonen. Uitgangspunt hierbij is dat de aanpak van de volkshuisvestelijke opgaven in ons werkgebied wordt gegarandeerd. Deze discussie heeft geresulteerd in een onderzoek naar verdergaande samenwerking met de corporaties SWW en Westhoek Wonen. Wij verwachten rond de zomer van 2010 de uitkomsten van dit onderzoek. Missie en visie Onze missie luidt als volgt: ‘Vanuit een sterke maatschappelijke betrokkenheid en met een prominente positie binnen het werkgebied dat ligt rondom en tussen de steden Utrecht en Woerden, levert GroenrandWonen kwalitatief hoogwaardige en op de klantwensen afgestemde huur- en koopwoningen, woonproducten en diensten. Hierbij ligt de nadruk op die personen die een steuntje in de rug nodig hebben en op de vitaliteit en leefbaarheid van de woonkernen.’ In deze missie zijn veel sturende elementen terug te vinden als een evenwichtige mix vanuit de regelgeving en de meest recente ontwikkelingen, de kenmerken van het eigen gebied en de eigen opvattingen met betrekking tot de taakstelling. Hierbij dient opgemerkt te worden dat GroenrandWonen zeker ook een actieve bijdrage levert en wenst te leveren met betrekking tot nieuwbouw en de verkoop van woningen. In die zin is de toonzetting van de missie niet die van een innovatieve corporatie maar illustreert tegelijkertijd wel de actieve, maatschappelijk ondernemende corporatie die GroenrandWonen wenst te zijn. Afgestemd op klantenwensen GroenrandWonen wil een actieve, maatschappelijk ondernemende corporatie zijn. Een corporatie die kwalitatief hoogwaardige en op de klantenwensen afgestemde woonproducten en diensten levert. Hierbij richten wij ons in het bijzonder op die personen die een steuntje in de rug nodig hebben. Daarnaast is de leefbaarheid van de woonkernen een prioriteit. Sociale taak Onze belangrijkste doelstelling is het bieden van goede en betaalbare huurwoningen aan mensen die zelf - vaak om financiële redenen - niet of onvoldoende in staat zijn een woning te vinden. Maar wij richten ons ook op andere doelgroepen. Zo bieden wij soms duurdere huur- en koopwoningen aan. Mede door de opbrengsten uit onze verkoopactiviteiten kunnen wij onze sociale taken blijven uitvoeren. Woongerelateerde producten en diensten Individuele woonwensen van mensen vormen de leidraad in ons dagelijks werk en onze beleidskeuzes. Wij willen onze klanten een ruime keuze bieden om zoveel mogelijk aan de gevraagde woonkwaliteit te voldoen. Dit doen wij door de woningen te koop aan te bieden met een Koopgarantconstructie en door het bieden van keuze door middel van standaard- en optiepakketten bij nieuwbouw en groot onderhoud van woningen.

13

De maatschappij Corporaties spelen een grote rol in de samenleving. Dit doen ze gezamenlijk door garant te staan voor noodzakelijke investeringen in woningen, wijken en buurten, maar dit doen ze vooral lokaal. Door afspraken te maken met gemeenten en andere belanghouders zorgen ze voor goede huisvesting in leefbare buurten en wijken. De terreinen waarop corporaties actief zijn, hebben zich verbreed met welzijn, onderwijs en zorg. GroenrandWonen onderkent de rol van haar belanghouders in haar functioneren. Zij hebben invloed op onze besluitvorming en beleidsbepaling. GroenrandWonen is actief in twee gemeenten, Utrecht en Woerden. Met beide gemeenten zijn, samen met de collega-corporaties in deze gemeenten, prestatie-afspraken gemaakt. De samenwerkingen en verbindingen die wij zijn aangegaan, komen voort uit onze maatschappelijke rol. Door middel van deze samenwerkingen en verbindingen willen wij zorgen voor goede huisvesting en een goed leefklimaat voor mensen binnen ons werkgebied, maar soms ook ver daar buiten. Door samen te werken of middelen beschikbaar te stellen, willen wij de mensen die het echt nodig hebben ondersteunen in hun bestaan. Ook werken wij samen met collega-corporaties uit de regio om zaken als woonruimteverdeling, woningbouwproductie en landelijke ontwikkeling met elkaar af te stemmen en onze krachten te bundelen. Jubileum In maart 2009 bestonden wij 90 jaar. Wat we doen is in die 90 jaar niet veranderd: het bieden van woonruimte aan personen die daar niet zelf in kunnen voorzien. De manier waarop we dit doen, is wel veranderd. We bieden niet alleen woonruimte, maar zorgen ook voor een prettige leefomgeving en we bieden woningen die passen bij diverse levensfasen; van kamers voor studenten en starterswoningen tot seniorenwoningen en zorgeenheden die voldoen aan de eisen van deze tijd. De omgeving en omstandigheden waarin wij werken, is in die 90 jaar ook flink aan verandering onderhevig. De kleine dorpskernen, waarin wij onze eerste woningen bouwden maken deel uit van een grote gemeente en zijn omsloten door grootschalige nieuwbouw, waar wij ook woningen gebouwd hebben. De wet- en regelgeving waarmee wij te maken hebben is in die 90 jaar complexer geworden. Ondanks al deze wijzigingen is ons doel niet gewijzigd: het bieden van goede woningen in een prettige, groene woonomgeving aan de rand van de stad: GroenrandWonen.

14

Jubileumactiviteiten We vieren ons jubileum niet alleen. Wij doen dit op een manier die past bij onze branche en met de mensen waar het om gaat, namelijk met onze huurders en onze relaties. Het jubileum is gedurende het jaar op verschillende manieren en voor diverse doelgroepen en leeftijdscategorieën worden gevierd. In mei hebben wij met onze relaties en de langst hurende bewoners tijdens een bijeenkomst in Haarzuilens uitgebreid stil gestaan bij ons jubileum. Ter gelegenheid van ons jubileum hebben wij een fietsrouteboekje samengesteld. De routes leiden door de kernen waar ons bezit zich bevindt. In het boekje wordt een toelichting gegeven op onze woningen en de bezienswaardigheden langs de route. Het boekje is tijdens de bijeenkomst gepresenteerd en in het kader van de presentatie van het fietsboekje is er een fietsrally gehouden tussen een Woerdense en Utrechtse ploeg. Voor onze huurders zijn de volgende activiteiten georganiseerd:
gratis kaarten aangeboden voor de Promsnacht
workshops rap en streetdance voor jongeren
een optreden van een clown voor de kleinsten
twee concerten voor huurders
kersen eten met onze oudere huurders. Daarnaast konden huurders meedingen naar een straatbarbecue. Voor de drie winnende straten is de barbecue geheel verzorgd. De overige inzenders kregen een bijdrage voor een zelf te organiseren barbecue. Alle jubileumactiviteiten zijn bijgewoond en begeleid door medewerkers van GroenrandWonen. We hebben veel positieve reacties gekregen op de jubileumactiviteiten, met name op het kersen eten met onze oudere huurders. Maatschappelijk rendement Maatschappelijk ondernemen en het maatschappelijk rendement van woningcorporaties zijn veel gehoorde kreten in onze branche en deze onderwerpen staan hoog op de agenda van de corporaties. Wat is het maatschappelijk rendement en hoe meet je dit? De kern van eigentijds maatschappelijk ondernemen is het (helpen) oplossen van nieuwe sociale risico’s of maatschappelijke kwesties. GroenrandWonen heeft de lokale verankering hoog in het vaandel staan. We staan dicht bij onze bewoners en onze belanghouders. Hierdoor zijn wij goed op de hoogte van de maatschappelijke kwesties binnen de kernen waarin wij actief zijn. Dit uit zich in de manier waarop wij betrokken zijn bij veiligheids- en leefbaarheidsprojecten in de wijken, in ons strategisch voorraadbeleid en onze nieuwbouw- en renovatieprojecten. Wij nemen onze verantwoordelijkheid in veiligheid en duurzaamheid. Ook bieden wij stageplaatsen aan jongeren in het kader van hun opleiding of aan scholieren om ze kennis te laten maken met de werkzaamheden van een woningcorporatie. Beursvloer Woerden In 2009 hebben wij deelgenomen aan de Beursvloer Woerden. Op de beursvloer krijgt maatschappelijk ondernemen gestalte door een handel tussen maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven. Maatschappelijke organisaties maken hun wensen kenbaar en verhandelen die tegen een tegenprestatie van hun kant. Het is nadrukkelijk de bedoeling dat dit alles met gesloten beurzen gebeurt. Zo kan er ook gehandeld worden in advies, meedenken etc. Beursvloer Woerden wordt ondersteund door de Gemeente Woerden. GroenrandWonen heeft 9 zogenaamde matches gemaakt en kon hiermee bijdragen aan de wensen van scholen, verzorgingshuizen en instanties die mensen met een verstandelijke handicap begeleiden. Het evenement was een groot succes en zal in de toekomst navolging krijgen.

15

Toekomstige beursvloeren en andere activiteiten op het gebied van maatschappelijk betrokken ondernemen worden nu uitgevoerd onder de naam “Samen voor Woerden”. Lilian Verheul heeft zitting in de Raad van Advies. Veranderende rol GroenrandWonen ziet zichzelf als een klantencorporatie. Wij richten ons op onze eigen klanten en klanttevredenheid. Voor de toekomst ziet GroenrandWonen de positie en rol van de organisatie verschuiven naar die van wijkregisseur. Deze nieuwe rol wordt voornamelijk opgeroepen door de groei van het bezit in de wijk Leidsche Rijn. Deze Vinex-lokatie mist een vastliggende sociale infrastructuur, zoals die in de oude kernen Vleuten-De Meern, Haarzuilens en Harmelen wel bestaat. Hospitium Het Johannes Hospitium in Vleuten is in haar bestaan grotendeels afhankelijk van giften en donaties en beschikt over beperkte financiële middelen. Omdat het hospitium een belangrijke voorziening is hebben wij de afgelopen jaren het Johannes Hospitium incidenteel ondersteund op (bouw)technisch gebied. GroenrandWonen heeft aangeboden om technische en organisatorische ondersteuning te bieden bij het verbouwen van de keuken van het hospitium en in 2009 is een eenmalige bijdrage van € 5.000,00 ten behoeve van de verbouwing van de keuken aan het hospitium betaald. De daadwerkelijke verbouwing vindt in 2010 plaats en hierbij zal GroenrandWonen ondersteuning bieden. Belanghouders In 2008 hebben wij samen met BMC een start gemaakt met het sturen op belanghouders. We hebben onze belangrijkste belanghouders benoemd en BMC heeft met deze belanghouders gesproken. GroenrandWonen betrekt haar belanghouders bij haar werkzaamheden. Dit kan variëren van informeren tot het willen bereiken van overeenstemming met de belanghouder. Belanghouders worden betrokken in de beleidscyclus door een combinatie van bilateraal en collectief overleg. Het sturen op belanghouders zal een duidelijkere rol gaan krijgen in de beleidsvorming en in de werkzaamheden van GroenrandWonen. Overleg zal meer gestructureerd en minder op ad hoc-basis plaatsvinden. In het overleg zal de middellange termijn agenda uitgangspunt zijn. Overleg met gemeenten Gemeente Utrecht Het overleg met de gemeente Utrecht vindt voornamelijk plaats vanuit de STUW (Stichting Utrechtse Woningcorporaties). De directeuren van de STUW hebben vier maal per jaar een formeel overleg met de wethouder Wonen. Daarnaast heeft de directeur-bestuurder van GroenrandWonen twee maal per jaar een bilateraal overleg met de wethouder. Onderwerpen bij vergaderingen waren naast de prestatie-afspraken onder andere de voortgang van de diverse nieuwbouwprojecten, garantstelling te verkopen woningen Multi, zorgboerderij Haarzuilens, gevolgen kredietcrisis, energiebesparing, aanpak onrechtmatige bewoning en huisvesting statushouders en i.k.v. Generaal Pardon, . In 2009 is door het opstellen van een Tien Punten Plan een aanzet gegeven tot het komen tot een nieuwe set afspraken, die ter vervanging van de prestatie-afspraken voor 2007-2010 “Samen voor de stad” en de De Utrechtse Opgave (DUO) strekt. In het Tien Punten Plan hebben de Utrechtse corporaties de knelpunten binnen de volkshuisvesting in Utrecht benoemd, die in de op te stellen prestatie-afspraken aan de orde zouden moeten komen.

16

Gemeente Woerden Binnen de gemeente Woerden zijn drie corporaties actief: GroenrandWonen, SWW en Woningstichting Kamerik. Binnen de gemeente Woerden is GroenrandWonen de woningcorporatie voor Harmelen. De afspraken van de prestatieovereenkomst Wonen zijn op GroenrandWonen van toepassing als zij zich richten op de kern Harmelen en op projecten waar wij verder nog in participeren. Samen met SWW en de Woningbouwstichting Kamerik hebben wij de raadsleden, twee wethouders en de burgemeester van Woerden uitgenodigd voor een discussiebijeenkomst. Tijdens de avond vond aan de hand van een aantal stellingen een Lagerhuisdebat plaats onder leiding van Kees Driehuis (o.a. bekend van Per Seconde Wijzer). Er is o.a. gesproken over de kredietcrisis, slim bouwen in het Groene Hart, wijkgerichte samenwerking tussen gemeente en corporaties en toezicht op elkaar. De aanwezige raadsleden en de vertegenwoordigers namens de corporaties (managementteam en enkele leden van de Raad van Commissarissen) hebben goed van gedachten kunnen wisselen over de onderwerpen. Prestatie-afspraken In 2008 hebben de drie corporaties en de Gemeente Woerden de ‘Prestatieovereenkomst Wonen gemeente Woerden 2008-2010’ gesloten. In de prestatieovereenkomst zijn afspraken gemaakt over de verdeling van de nieuwbouw binnen de gemeente in de sociale sector en vrije sector, energiebesparing, maximale huurprijsgrens, verkoopbeleid voor starter, de realisatie van een woonservicezone in Harmelen, ontwikkeling van het corporatiehotel en het product Verzilverd Wonen. De afspraken in de prestatieovereenkomst worden vier keer per jaar besproken in bestuurlijk overleg. Jaarlijks zal een publieke verantwoording van de resultaten plaatsvinden. De overeenkomst loopt af op 31 december 2010. De drie woningcorporaties in de gemeente Woerden SWW, GroenrandWonen en Woningbouwstichting Kamerik hebben in 2009 een aanzet gemaakt voor een zogenaamd Tien Punten Plan om met het nieuwe gemeentebestuur te komen tot duidelijke afspraken om de knelpunten op de woningmarkt op te lossen. In 2010 zal dit verder uitgewerkt worden met het nieuwe gemeentebestuur. In het Tien Punten Plan worden de knelpunten op de Woerdense woningmarkt benoemd en wordt getracht een oplossing te vinden voor deze knelpunten. Dit vraagt om een gezamenlijke aanpak van gemeente en corporaties. Beide partijen zullen zich moeten inspannen om de gestelde doelen te bereiken. Een greep uit de huidige knelpunten: de wachttijden voor een huurwoning lopen op; de bouwproductie stagneert, waardoor doorstroming vanuit huurwoningen belemmerd wordt; wijken moeten schoon, heel en veilig worden; de financiële investeringsruimte van de corporaties loopt terug, terwijl de gemeente moet bezuinigen. Accountmanager woningcorporaties Medio 2008 heeft de Gemeente Woerden, in overleg met en medegefinancierd door de woningcorporaties, een accountmanager aangesteld. De accountmanager vormt de schakel tussen de corporaties en de gemeente. De accountmanager heeft zijn meerwaarde duidelijk bewezen, vooral op het gebied van de projecten. De accountmanager weet op een snelle manier contact te leggen met de ambtenaren die wij nodig hebben in bepaalde processen.

17

Samenwerking regionale woningcorporaties Stichting Utrechtse Woningcorporaties (STUW) De directeuren van de aangesloten corporaties vormen het bestuur van de STUW. Daarnaast zijn een directeur en een secretaresse actief. Binnen het STUW-bestuur zijn de portefeuilles verdeeld over de verschillende directeuren. De directeur-bestuurder van GroenrandWonen heeft de portefeuille beheer. Het STUW-bestuur komt acht maal per jaar bij elkaar. Regionale Woningcorporaties Utrecht (RWU) Het algemeen bestuur van de RWU heeft in 2009 zes maal vergaderd. De belangrijkste onderwerpen die op de agenda van de RWU staan zijn: wijziging van de organisatie van de woonruimteverdeling, regionale woonvisie, woningbouwproductie, slaagkansen, regionale taakstelling huisvesting van statushouders, wonen en zorg en landelijke ontwikkelingen in de volkshuisvesting. Regionale Woningcorporaties Utrecht West (RWUW) Het algemeen bestuur van de RWUW heeft vier maal vergaderd. De belangrijkste onderwerpen die op de agenda van het RWUW staan zijn: van de organisatie van de woonruimteverdeling, woningbouwproductie, de gevolgen van de kredietcrisis, grondprijzen, wonen en zorg en landelijke ontwikkelingen in de volkshuisvesting. De extern voorzitter van het RWUW is toehoorder bij de vergaderingen van de portefeuillehouders van de gemeenten in het werkgebied. Verbindingen met andere rechtspersonen Beheercontract Portaal Voor de projectontwikkeling in de wijken Veldhuizen en Vleuterweide in Leidsche Rijn is een samenwerkingsovereenkomst met Portaal gesloten. In deze samenwerkingsovereenkomst is opgenomen welk aandeel van de woningen in eigendom van GroenrandWonen komt. Daarnaast is in de overeenkomst opgenomen dat de projectontwikkeling door Portaal geschiedt en dat GroenrandWonen de projectadministratie en de eerste verhuur van alle woningen verzorgt. Voor het beheer van de woningen in de wijken Veldhuizen en Vleuterweide in Leidsche Rijn, die in het bezit zijn van Portaal is een beheercontract gesloten. Het contract heeft een looptijd van 15 jaar vanaf het moment van oplevering van een woning. Jaarlijks wordt het beheercontract geëvalueerd en worden nadere afspraken over de informatievoorziening gemaakt. Participatie CV Witte Vrouwe GroenrandWonen heeft een deelneming van € 150.000 (gestort kapitaal, na resultaat verdeling € 146.000, totaal 7,14%) in de Commanditaire Vennootschap (CV) De Witte Vrouwe. De CV wordt naast GroenrandWonen gevormd door SSH Utrecht, Bouwvereeniging Volksbelang Vianen, Mitros, Bo-Ex, Portaal en De Seyster Veste. Deze CV heeft in 2003 een pand aan de Wittevrouwensingel in Utrecht aangekocht. Na een verbouwing is het huurcontract met Singelzicht ingegaan en is het gebouw in gebruik genomen voor de opvang van zwerfjongeren. De jaarrekening over 2009 is met een goedkeurende verklaring van de accountant ter goedkeuring ontvangen van de beheerdervennoot SSHU. Het boekjaar 2009 is afgesloten met een positief resultaat. Het aandeel van GroenrandWonen hierin bedraagt € 2.000,- . Vereniging van Eigenaars (VvE’s) GroenrandWonen voert voor 14 Verenigingen van Eigenaren (VvE) het beheer. Het betreft complexen met zowel huur- als koopappartementen. GroenrandWonen heeft het beleid om alleen als zij ook met eigen bezit in deze VvE deelneemt, het beheer van VvE uit te voeren. In vier van deze VvE’s heeft GroenrandWonen een meerderheidsbelang.

18

Acht VvE’s in Vleuterweide bestaan uit kleine blokken van elk twee koopwoningen en één huurwoning. In De Woerd in De Meern worden ook twee VvE’s beheerd van koopwoningen die onder Koopgarant zijn verkocht. GroenrandWonen heeft als licentiehouder belang bij een goede onderhoudsstaat van de VvE, omdat bij verkoop GroenrandWonen een terugkoopplicht heeft. WoningNet Samen met andere deelnemende corporaties is GroenrandWonen eigenaar van WoningNet B.V. WoningNet bemiddelt woningen voor corporaties in verschillende regio’s in Nederland. Zij verzorgen de inschrijving van woningzoekenden, publiceren het actuele woningaanbod en regelen de verdeling van de woningen volgens de regelgeving. GroenrandWonen heeft een belang van ruim € 1.200,bestaande uit 101 aandelen, die voor 75% zijn volgestort. Stichting Woonruimteverdeling Regio Utrecht In juli 2009 hebben de 26 corporaties die actief zijn in het woonruimteverdelingsgebied Utrecht gezamenlijk de Stichting Woonruimteverdeling Regio Utrecht (SWRU) opgericht. De stichting heeft als doel meer invloed uit te oefenen op de systematiek van de woonruimteverdeling en meer transparantie in de wijze van woonruimteverdeling aan te brengen. De uitvoering van de woonruimteverdeling is door de gemeenten volledig gedelegeerd aan de woningcorporaties. De gemeenten blijven eindverantwoordelijk voor de woonruimteverdeling. De stichting treedt op als opdrachtgever naar WoningNet. Er is één contract gesloten met WoningNet voor alle deelnemende corporaties, waarmee alle aparte contracten tussen de afzonderlijke gemeenten en WoningNet zijn komen te vervallen. Voor GroenrandWonen betekent deze contractswijziging een kostenbesparing van 25%. De bureaukosten van de stichting komen voor rekening van de deelnemende corporaties. Lilian Verheul treedt voorlopig op als interim voorzitter van de stichting. Timpaan/Latei In het kader van het veiligstellen van de sociale bouwtaak in de toekomstige bouwlocatie Rijnenburg heeft GroenrandWonen begin 2004 samen met Portaal, Latei en Timpaan een grondpositie ingenomen. Rijnenburg staat als bouwlocatie vermeld in De Nota Ruimte van het ministerie van VROM waarbij het de verwachting is dat binnen tien jaar na aankoop wordt gestart met de bouw. In totaal hebben de partijen 53 hectare aangekocht; hiervan is 2,67 hectare onverdeeld eigendom van GroenrandWonen. SWW/Proper Stok In samenwerking met SWW en projectontwikkelaar Proper Stok realiseert GroenrandWonen een appartementencomplex met 16 huurwoningen, 63 koopwoningen (waarvan 19 Koopgarantwoningen) één gemeenschappelijke ruimte en één commerciële ruimte in het deelplan Waterrijk in de Woerdense nieuwbouwwijk Snel en Polanen. Voor de ontwikkeling is een samenwerkingsovereenkomst gesloten. De twee corporaties zijn samen voor 50% risicodrager; de projectontwikkelaar is risicodrager voor de resterende 50%. In 2009 is het project opgeleverd. De voorlopige financiële afwikkeling heeft plaatsgevonden. In 2010 zal de samenwerkingsovereenkomst ontbonden worden.

19

Garantstelling Léon In het kader van de stedenband Utrecht-Léon/Nicaragua werkt Utrecht sinds begin jaren ‘90 samen met Léon aan de stedelijke ontwikkeling van Léon. Het doel van de ontwikkeling is om in tien jaar 5.000 kavels op te leveren in de wijk León Zuidoost. Utrecht zet hierbij haar ervaring met Leidsche Rijn in. Door de financiële ondersteuning van de Gemeente Utrecht, de vereniging der Nederlandse Gemeenten en de garantstelling van een aantal Utrechtse woningcorporaties, waaronder GroenrandWonen, kon dit project van start gaan. Het sluit goed aan bij de hoofdtaak van de corporaties: het voorzien in betaalbare woonruimte voor de laagste inkomens De grondmarkt in deze wijk wordt namelijk opengesteld voor families met een lager inkomen. Zij kunnen zo hun eigen huis bouwen in een gebied met voldoende basisvoorzieningen. Naast het streven om mensen met een laag inkomen aan een huis te helpen, wordt ook gelet op de duurzaamheid, zoals het hergebruik van regenwater en leefbaarheid, de kwaliteit van drinkwater en de infrastructuur. Overig Er is geen financiële ondersteuning gegeven aan buitenlandse instellingen.

20

De mensen DE MISSIE GroenrandWonen levert kwalitatief hoogwaardige en op de klantwensen afgestemde huur- en koopwoningen, woonproducten en diensten. Hierbij ligt de nadruk op personen die een steuntje in de rug nodig hebben en op de leefbaarheid van de woonkernen. Woningcorporaties halen hun bestaansgrond uit mensen. Al sinds de start van de sociale volkshuisvesting was het doel kwalitatief goede woningen te bieden voor mensen die tot dat moment geen toegang hadden tot betaalbare en kwalitatief goede woonruimte. Dit streven is onveranderd gebleven, maar de visie is wel verbreed. Wij willen naast goede woonruimte ook een prettige woonomgeving creëren. GroenrandWonen richt zich daarom ook in toenemende mate op de leefbaarheid in de wijken en kernen waar onze woningen staan. Leefbaarheid Met het begrip leefbaarheid wordt aangegeven hoe aantrekkelijk en/of geschikt een gebied of gemeenschap is om er te wonen of te werken. Het is een typisch containerbegrip. Iedereen heeft een idee van de betekenis, maar de exacte omschrijving is sterk afhankelijk van wie je hierover spreekt. Bewoners hebben andere beelden bij dit begrip dan bijvoorbeeld de gemeente of de corporatie. Toch sluiten de ideeën hierover steeds vaker bij elkaar aan. Een algemene definitie van leefbaarheid zou volgens ons als volgt omschreven kunnen worden: “geschikt om erin of ermee te kunnen leven”. GroenrandWonen vertaalt dit naar bijvoorbeeld het onderhoud van haar woningen en de wijken waarin zij actief is (erin) of naar beleid en projecten die de bewoners aangaan (ermee). Voor ons staat vast dat leefbaarheid beide onderwerpen raakt. Wij nemen actief deel aan diverse veiligheidsprojecten om de sociale cohesie en leefbaarheid te bevorderen en ontplooien eigen activiteiten hierin, zoals de zogenaamde ‘burendagen’ en ons leefbaarheidsfonds. In 2009 zijn daarmee directe resultaten behaald. Buren Goede omgang met je naaste buren draagt enorm bij aan de leefbaarheid. Om deze goede verstandhouding al in het allereerste begin te borgen, zijn wij vorig jaar gestart met zogenaamde burendagen. Dit zijn bijeenkomsten van toekomstige buren in nieuwbouwprojecten waarbij de nadruk ligt op ontmoeten. In het afgelopen verslagjaar hebben wij een drietal van dit soort bijeenkomsten gehouden. Ook nu weer was de opkomst hoog en het enthousiasme groot. Bijna als vanzelfsprekend zijn uit deze bijeenkomsten bewonerscommissies ontstaan; enthousiaste huurders die graag vanaf het prilste begin willen meedenken en meepraten over het beheer van hun complex en hun woonomgeving. Een resultaat waar wij trots op zijn. Met zittende huurders proberen wij ook afspraken te maken over omgangsregels met elkaar. Dit loopt via de bestaande bewonerscommissies. Het gaat hierbij om simpele en heldere afspraken waar een ieder zich in kan vinden, zoals het tijdstip van het afval buiten te zetten. Vaak een onderwerp waar irritatie over kan ontstaan. Door hierover zogenaamde leefregels over af te spreken wordt duidelijk wat er van de huurders wordt verwacht. Nieuwe huurders krijgen deze regels ook mee bij het tekenen van de huurovereenkomst.

21

Overlast Overlast en dan met name van je directe buren is een van de grootste ergernissen. Wij besteden hier veel aandacht aan. Tenslotte verlangen onze klanten dat wij als verhuurder hun “het rustig woongenot” garanderen. Wij zien daar ook een rol en een taak in als verhuurder. Overlast is er in verschillende gradaties. Deze variëren van “eenvoudige” burenruzies tot ernstige meervoudige problematiek van een bewoners of huishouden. Voor de verschillende soorten van (buren)overlast zetten wij verschillende middelen is. Zo werken wij samen met buurtbemiddeling daar waar het gaat om eenvoudige klachten. Het sterke punt hiervan is dat buren door, speciaal hiervoor getrainde, medeburen in een aantal gesprekken bij elkaar gebracht worden om zo te komen tot heldere en duidelijke afspraken. Buurtbemiddeling blijft een casus langere tijd volgen om er op toe te zien dat de gemaakte afspraken nagekomen worden. In 2009 zijn 12 dossiers aangemeld bij buurtbemiddeling. Hiervan zijn er 10 met goed gevolg afgerond en loopt de behandeling van 2 dossiers nog door in 2010. Voor ernstige overlastklachten hebben wij ook in 2009 de nauwe samenwerking met Portes voortgezet. Portes richt zich met name op bemiddeling en begeleiding bij (zeer) ernstige overlastklachten. In 2009 zijn 18 zaken aangemeld en in overleg met Portes opgepakt. Van deze dossiers zijn er 13 positief afgerond en duurt de behandeling van 5 dossiers nog door in 2010. In 2009 is er stedelijk een start gemaakt met het project; ernstig overlastgevende gezinnen met justitiële contacten. Hierbij gaat het over gezinnen die naast overlast veroorzaken ook crimineel gedrag vertonen. Een gezamenlijk project aangestuurd vanuit het Veiligheidshuis Utrecht. In dit project zijn 3 gezinnen opgenomen. Alle dossiers zijn nog lopend. Als uiterste middel wordt het laatste kansbeleid ingezet. Een laatste kans is altijd onder de noemer dwang en drang. Dat wil zeggen dat de huurder verplicht moet meewerken aan woonbegeleiding en dat er per geval gekeken wordt welke specifieke begeleiding er nog meer nodig is. Deze aanpak is erop gericht de huurder te behoeden voor op straat gezet te worden. In 2009 hebben 3 huurders een laatste kans gekregen. Twee dossiers zijn nog in behandeling. Van één huurder is het laatste kanscontract beëindigd, omdat de huurder zich aan geen enkele voorwaarde hield. Omdat het beëindigen van het laatste kanscontract niet automatisch beëindiging van de huurovereenkomst betekent, zoals is gebleken tijdens een kort geding, is een bodemprocedure gestart tegen deze huurder. In overleg met gemeente Utrecht en de STUW is opdracht gegeven aan een advocaat om het laatste kanscontract dusdanig aan te passen dat deze een sterkere juridische onderbouwing/basis heeft en dat deze onlosmakelijk aan de huurovereenkomst gekoppeld wordt. Dit zal in 2010 voltooid worden. Betaling van de huur Uit maatschappelijk oogpunt hechten wij veel waarde aan het terugdringen van de huurachterstanden. Het is in het belang van de huurders zelf dat ze geen huurachterstanden oplopen. Een huishouden met een minimum inkomen en een huurachterstand van twee maanden heeft een groot probleem. Een huurachterstand van drie maanden is vaak zelfs al onoverkomelijk. Ons incassobeleid is vooral gericht op het voorkomen van betalingsachterstanden en op het vroegtijdig signaleren van problemen. Om deze reden is er een strenge aanmaanprocedure en sprake van een persoonlijke benadering van huurders die in betalingsproblemen dreigen te komen. Deze aanpak heeft ertoe geleid dat de huurachterstand eind 2009, uitgedrukt in een percentage van de jaarhuur, licht gedaald is ten opzichte van 2008. Eind 2009 bedroeg deze achterstand 0,37% van de jaarhuur (2008: 0,38%). Deze daling had al ingezet in de voorgaande jaren en is, ondanks de verslechterde economische situatie, verder voortgezet. Dit percentage ligt beduidend lager dan het landelijk niveau in 2008 van 1,6% (bron: Aedes Bedrijfstakinformatie 2008).

22

Of de trend van dalende huurachterstand zich voortzet, is maar zeer de vraag. Er is een verschuiving te zien in het aantal maanden huurachterstand. In onderstaande grafiek is te zien dat het aandeel (70%) van de huurders met een huurachterstand van 1 maandhuur of minder afgenomen is ten opzichte van 2008 en dat er een flinke stijging is te zien bij de huurders met 3 maanden of meer huurachterstand. Deze vorderingen zijn moeilijk in te lopen door de huurders en resulteren regelmatig in schuldsanering of in deurwaarderszaken. Er is dan ook een toename te zien in het aantal deurwaarderszaken. In 32 (2008: 22) zaken, die samen verantwoordelijk zijn voor 61% (2008: 52%) van de huurachterstand, is de vordering in handen gegeven van de deurwaarder. Van de huurachterstand komt 9% voor rekening van vertrokken huurders. In het vierde kwartaal is ruim € 6.500,- afgeboekt als oninbaar. Dit betreft vorderingen op vertrokken huurders, waarbij geen verhaalsmogelijkheden meer zijn. In 2009 is ruim € 12.000,- ontvangen op reeds als oninbaar afgeboekte huren. Deze betalingen vloeien voort uit afwikkeling van WSNP-dossiers. De ontvangst van deze uitkeringen heeft geen gevolgen voor de hoogte van de huurachterstand, omdat de huren reeds afgeboekt waren.

Vergelijking aandeel huurachterstand in aantal huurders en bedrag 80%

70%

60%

Percentage

50%

40%

30%

20%

10%

0% 0 t/m 1 maand

1 t/m 2 maanden

2 t/m 3 maanden

3 maanden en meer

vertrokken huurders

Aandeel aantal huurders 2008

73%

8%

6%

5%

8%

Aandeel aantal huurders 2009

70%

11%

2%

10%

7%

Aandeel hoogte bedrag 2008

42%

13%

13%

17%

15%

Aandeel hoogte bedrag 2009

32%

16%

6%

37%

9%

23

Samenwerking met Zuwe inzake schuldhulpverlening Voordat de vordering aan de deurwaarder wordt overgedragen, wordt de betreffende huurder door een medewerker van GroenrandWonen bezocht. De huurder wordt gewezen op de mogelijke gevolgen van een oplopende huurachterstand en op de mogelijkheden van schuldhulpverlening en maatschappelijk werk. Met Zuwe is een samenwerking aangegaan inzake schuldhulpverlening. De kosten voor een afgebakend aantal uren en cliënten worden bij GroenrandWonen in rekening gebracht. De sociaal juridisch dienstverlener brengt samen met de huurder orde in de administratie en begeleidt de eventuele aanvraag van schuldhulpverlening. Het doel van deze samenwerking is om in een vroeg stadium te interveniëren in situaties waarbij cliënten in problematische schuldensituaties dreigen te raken. Bovendien wordt de huurder niet alleen op financieel gebied begeleid, maar kan deze ook doorverwezen worden voor juridische hulp of voor psychische begeleiding. In 2009 zijn 28 huurders doorverwezen naar Zuwe voor schuldhulpverlening. 21 dossiers (van aanmeldingen in 2008 en 2009) zijn afgerond. Ultimo 2009 waren er 12 lopende dossiers. De samenwerking verloopt naar tevredenheid. Project Voorkomen Huisuitzettingen Binnen de gemeente Utrecht is het convenant ‘Stedelijke aanpak voorkomen huisuitzetting door huurschuld’ gesloten. Binnen dit convenant werken gemeente, corporaties en hulpverleningsinstanties samen om bij dreigende ontruiming wegens huurachterstand de huurder te begeleiden en uitzetting te voorkomen. De huurder wordt versneld aangemeld voor schuldhulpverlening en krijgt hulp om de financiën weer op orde te brengen. Naast ondersteuning bij financiële problemen krijgen de huurders hulp bij andere zaken, zoals werk en inkomen, lichamelijk en psychische gezondheid en het sociaal functioneren. Dit draagt bij aan het bevorderen van de zelfredzaamheid en het voorkomen van het opnieuw in de problemen geraken. In 2009 hebben wij vier huurders aangemeld voor dit project. Daarvan zijn er twee beëindigd, voordat ze werkelijk in het project zijn gekomen. Eén huurder heeft de huurachterstand volledig betaald. De andere huurder heeft vrijwillig zijn huur opgezegd. De overige twee huurders worden nog begeleid in het kader van het project. Laatste kansbeleid huurachterstand In 2009 is één huurder een laatste kans geboden. In het kader van het laatste kansbeleid mag de huurder in de woning blijven wonen onder voorwaarde van het volgen van een verplicht uitgebreid hulpverleningstraject. Wanneer de huurder hier niet aan wil meewerken, zal alsnog tot uitvoer van het ontruimingsvonnis worden overgegaan. Cijfers vonnissen en uitzettingen Wanneer huurders blijven weigeren hun huur te betalen, rest ons niets anders dan deze zaken uit handen te geven. In 2009 zijn er in totaal negen dossiers doorgestuurd naar de kantonrechter met het verzoek om tot ontbinding te komen van de huurovereenkomst als gevolg van huurachterstand. In alle gevallen heeft de rechter een ontruimingsvonnis uitgesproken. Met dit vonnis achter de hand hebben wij de huurders, met uitzondering van één huurder, toch zo ver gekregen dat zij akkoord zijn gegaan met nadere regelingen of schuldsaneringtrajecten, zodat de daadwerkelijk ontruiming geannuleerd kon worden. Eén ontruimingsvonnis is ten uitvoer gebracht. De betreffende huurder was met de noorderzon vertrokken.

24

Hennepteelt GroenrandWonen is medeondertekenaar van een samenwerkingsovereenkomst tussen verschillende partijen op het gebied van ordehandhaving, volkshuisvesting en energielevering waar het gaat om hennepteelt integraal te bestrijden. Hierin staan afspraken over de manier van optreden als er het vermoeden is van een hennepkwekerij. Bedrijfsmatige hennepteelt leidt tot (brand-)gevaarlijke situaties en schade aan de woning. Daarnaast geeft het vaak overlast in de buurt / wijk. Het is bovendien bij de wet verboden. Dat zijn redenen waarom GroenrandWonen zich heeft gecommitteerd aan deze samenwerkingsovereenkomst. GroenrandWonen start bij het aantreffen van een hennepkwekerij in een huurwoning altijd een procedure tot ontbinding van een huurovereenkomst. Ook zal de schade welke is aangebracht aan de woning worden verhaald bij de huurder. In het afgelopen jaar hebben wij niet te maken gehad met bedrijfsmatige hennepteelt. Woonfraude Daar waar een product schaars is, ligt het gevaar op de loer dat mensen andere wegen gaan bewandelen om dit schaarse goed toch te krijgen. Een huurwoning is zo’n schaars goed. Om hiervoor in aanmerking te komen moet men (meerdere) jaren inschrijftijd hebben opgebouwd. Binnen de regio Utrecht worden vrijkomende woning geadverteerd in de woonkrant. Het woonruimteverdelingsysteem is erop gericht om de verdeling van woningen duidelijk, rechtvaardig en transparant te regelen. Onrechtmatige bewoning laat staan woonfraude is een kwalijke zaak. GroenrandWonen zet zich in om daar waar wij onrechtmatigheid tegenkomen, danwel vermoeden deze hard te maken en te corrigeren. Binnen de gemeente Utrecht is dit onderwerp in 2009 ook op de agenda komen te staan. Er is gestart met een pilot waarbij systematisch vanuit verschillende invalshoeken naar wijken/buurten gekeken wordt om woonfraude op die manier actief op te sporen. GroenrandWonen heeft zitting gehad in de werkgroep die deze pilot heeft voorbereid. Eind 2009 is besloten in de wijk Zuilen de pilot van start te laten gaan. In 2010 zal dit geëvalueerd worden, waarna gekeken zal worden of dit voor de hele stad zal gaan gelden. GroenrandWonen hoopt dat dit het geval zal zijn. Ondertussen blijven wij op onze eigen manier woonfraude opsporen. Dit blijft een moeizame taak aangezien wij niet of nauwelijks toegang hebben tot gegevens van externe partijen. In het verslagjaar hebben wij van de woonomgeving van een aantal woningen signalen gekregen dat er op een adres mogelijk sprake was van woonfraude. In 2009 hebben wij acht onderzoeken gedaan naar woonfraude. Deze onderzoeken hebben geleid hebben tot 2 opzeggingen. Leefbaarheidfonds Leefbaarheid in een straat of wijk is iets wat huurders samen moeten doen. GroenrandWonen kan en wil dit faciliteren. Onder onze huurders leven vaak goede ideeën. Juist op kleinschalig niveau zijn er initiatieven die vaak over onvoldoende financiële middelen beschikken. Het zijn dit soort goede ideeën die wij graag willen ondersteunen. Met dit in ons achterhoofd hebben wij het leerbaarheidfonds opgericht. Vaak bestaat de ondersteuning uit het verstrekken van een financiële bijdrage soms is dit door middel van inzet van materiaal of de ondersteuning door onze medewerkers. De aanvragen voor het fonds worden beoordeeld door een commissie bestaande uit twee medewerkers van GroenrandWonen en een vertegenwoordiger van de Stichting Hart voor Huurders. In 2009 hebben wij in totaal 12 aanvragen binnengekregen. Een hiervan hebben wij helaas moeten afwijzen. Alle overige aanvragen, zoals een straatfeest, een gezamenlijke maaltijd van bewoners van een appartementencomlex en het aankleden van de centrale hal van een appartementencomplex, hebben wij kunnen honoreren.

25

Sponsorbeleid Het sponsorbeleid van GroenrandWonen is gebaseerd op het door de minister van Volkshuisvesting geformuleerd beleid. Ons sponsorbeleid beperkt zich tot ons werkterrein. Ook moet er een relatie zijn tussen de sponsoractiviteit en onze kerntaken en moet deze ten goede komen aan de leefbaarheid van een buurt of wijk waarin onze woningen zich bevinden. Aan de hand van de toetsingscriteria wordt elke aanvraag voor sponsoring beoordeeld. Bijzondere doelgroepen In onze missie is het duidelijk verwoord: GroenrandWonen wil zich nadrukkelijk richten op personen die een steuntje in de rug nodig hebben als wij kijken naar huisvesting. Daarom bieden wij woonvormen aan voor bijzondere doelgroepen. Hierbij gaat het onder andere om gezinsvervangende tehuizen, begeleid wonenprojecten voor mensen met een verstandelijke beperking, kamergewijze verhuur voor jongeren, woongroepen voor ouderen, woonwagens, woonzorgcentra met aanleunwoningen voor ouderen en aangepaste woningen voor mindervaliden. Wonen en Zorg Mensen die een steuntje in de rug nodig hebben, zoals genoemd in onze missie, zijn ook bewoners met een zorgvraag. Wij denken dan aan ouderen, mindervaliden en verstandelijk gehandicapten. Voor deze groepen hebben wij woningen in ons bezit, maar wij proberen ook nieuwe woningen te creëren. Dit gebeurt in overleg met gemeenten en wij werken samen met zorginstellingen om zo te komen tot een optimale uitvoering. Wonen en zorg in Harmelen Samen met de SWO (Stichting Ouderenwerk Woerden) heeft in 2008 een huisbezoekproject voor alle bewoners van Harmelen van 75 jaar en ouder plaatsgevonden. Het doel van het huisbezoekproject was inzicht te krijgen in de leefsituatie en woonwensen/-behoeften van senioren. Een ander belangrijk doel van het project was om door het geven van informatie over voorzieningen en regelingen op het gebied van welzijn, wonen en zorg de zelfstandigheid en zelfredzaamheid van ouderen te bevorderen. In 2009 zijn de resultaten van het huisbezoekproject gepresenteerd. Met een respons van 49% is het een representatief onderzoek. Uit het onderzoek blijkt dat het grootste deel van de bezochte senioren in een (koop)eengezinswoning woont en dat bijna 20% een verhuiswens (binnen 5 jaar) heeft. Het liefst wil men naar een zelfstandige ouderenwoning, aanleunwoning, benedenwoning of flat met lift. Aan deze woningen is een tekort in Harmelen. Daarnaast is voorlichting over woningaanpassingen gewenst. Ook bleek er behoefte aan regelmatige voorlichting over nieuwe woonprojecten. 13% van de geënquêteerden heeft aangegeven belangstelling te hebben voor Verzilverd Wonen. Tweederde van de ouderen stelt het op prijs wanneer het huisbezoek over een aantal jaren herhaald wordt. Het rapport is besproken met het bewonersplatform Harmelen en de zorgverleners in Woerden. De actiepunten uit dit overleg worden meegenomen en verder uitgewerkt in het Woonzorgnetwerk Harmelen. Met Stichting De Driesprong hebben wij een samenwerkingsovereenkomst getekend, waarin overeengekomen is dat wij de ontwikkeling van het gebouw aan de Uitweg en de Kerkweg overnemen. Hier krijgen wij de mogelijkheid om huur- en koopwoningen voor ouderen te realiseren en eventueel het gezondheidscentrum. Als de planontwikkeling goed verloopt, zullen wij voor de uitvoering gaan fuseren met de Driesprong.

26

Wonen en zorg in Vleuten Het verzorgingshuis Jozefzorg is onderdeel van een ouderencomplex aan de Alenveltpark in Vleuten. Het totale complex bestaat uit een verzorgingshuis (Jozefzorg) inclusief algemene ruimten en twee gebouwen met aanleunappartementen (Hinderstein en Bottenstein). In samenwerking met de huurder van het complex, stichting de Rijnhoven, is een visie ontwikkeld voor de toekomst van het complex. In de eerste fase wordt het verzorgingshuis Jozefzorg gerenoveerd. De 59 éénkamerwoningen worden verbouwd tot 38 tweekamerappartementen en een gedeelte van de algemene ruimten wordt aangepast. In de zomer van 2009 is gestart met de renovatie van het verzorgingshuis. De oplevering vindt naar verwachting halverwege 2010 plaats. De bewoners van het verzorgingshuis zijn tijdelijk verhuisd naar het nieuwbouw seniorencomplex Coninckshoven. In het kader van de opzet van een Woonservicezone Vleuten (en Haarzuilens) is er geïnventariseerd welke bijzondere woonvormen nu in het gebied aanwezig zijn en er is vastgesteld welke bijzondere woonvormen voor de toekomst nodig zijn. Hieruit komt naar voren dat er een tekort is aan complexgewijs verzorgd wonen, beschut verzorgd wonen en groot geclusterd wonen. Deze tekorten vormen voor GroenrandWonen de basis voor nieuwe ontwikkelingen in Vleuten en Haarzuilens. Met de Zuwe en de Gemeente Utrecht is overleg over de ontwikkeling van een nieuw appartementencomplex tegenover het winkelcentrum in Vleuten. Keuzevrijheid voor de klant Wij hechten waarde aan keuzevrijheid voor de klant en willen deze bieden waar dit mogelijk is. Het draagt bij aan de realisatie van de missie: GroenrandWonen levert kwalitatief hoogwaardige en op klantwensen afgestemde huur- en koopwoningen. Woonproducten Een ambitie verwoord in het beleidsplan is het aanbieden van verschillende contracts- en eigendomsvormen en wooncomfortproducten en –diensten die voor de doelgroep aantrekkelijk zijn. Naast het huren of kopen van een woning bieden wij twee andere woonproducten: Verzilverd Wonen en Koopgarant. In de toekomst zullen wij de mogelijkheid onderzoeken onze woonproducten verder uit te breiden met bijvoorbeeld TeWoon. Bij dit product kan de klant zelf kiezen of hij de aangeboden woning wil kopen volgens Koopgarant of wil huren. Verzilverd Wonen In 2006 zijn we gestart met het aanbieden van het product ‘Verzilverd Wonen’. Verzilverd Wonen biedt senioren met een eigen woning de mogelijkheid om de woning te verkopen aan de corporatie, waarbij zij levenslang voor niets in de woning kunnen blijven wonen en de corporatie het onderhoud van de woning voor haar rekening neemt. De senioren kunnen op deze manier zo lang mogelijk zorgeloos in hun eigen woning blijven wonen en zij hebben daarnaast hun vermogen uit de woning vrijgemaakt. GroenrandWonen heeft voor dit product de licentie verkregen voor de gemeenten Woerden en Utrecht. Voor woningen die aangekocht worden in de gemeente Woerden hebben wij de afspraak dat deze worden “overgenomen” door onze collega-corporatie SWW in Woerden. In 2009 is één aanvraag ontvangen voor deze constructie. In juni 2009 is deze woning in De Meern aangekocht. Koopgarant Sinds 2006 bieden wij woningen te koop aan volgens de formule ‘Koopgarant’. De koper krijgt hierbij een korting op de marktwaarde van de woning. Als de koper de woning wil verkopen, moet hij deze aan GroenrandWonen aanbieden. De koper heeft recht op een deel van de marktstijging of deelt mee in de daling van de marktwaarde. Volkshuisvestelijk gezien blijven deze woningen gebonden aan GroenrandWonen en blijven ze dus beschikbaar voor de doelgroep.

27

Binnen de koopwoningenmarkt in de regio waarin wij actief zijn, is het voor starters en huishoudens met een laag inkomen een vrijwel onmogelijke opgave om een betaalbare koopwoning te vinden. Door het aanbieden van Koopgarantwoningen willen wij deze groep de mogelijkheid bieden een woning te kopen. ZAV-beleid Wij willen graag dat de klant zich thuis voelt in zijn huis. Om zich thuis te voelen willen huurders soms zelf wijzigingen aanbrengen in de woning. Voor deze zogenaamde zelf aangebrachte voorzieningen (ZAV) zijn richtlijnen vastgesteld. Deze richtlijnen zijn verwoord in een folder voor de huurders. Wij ontvangen regelmatig aanvragen van huurders voor aanpassingen in hun woning. Dit betreft vooral keukenaanpassingen, het realiseren van een zolderkamer en aanpassing van de badkamer. Wanneer de aanpassing aan de vereisten voldoet, wordt de aanvraag gehonoreerd. De aanpassing wordt altijd door een opzichter beoordeeld. Bij de aanvraag van goedkeuring voor de aanpassing is al duidelijk hoe bij vertrek uit de woning met de verandering aan de woning omgegaan wordt. Om te voorkomen dat er bij mutaties kapitaalvernietiging plaatsvindt door het laten verwijderen van aanpassingen die GroenrandWonen niet wenst te onderhouden wordt sinds 2009 (weer) gebruik gemaakt van de zogenaamde ‘niet-standaard-verklaring’. Hiervoor gebruiken wij de verklaring die is opgesteld door Aedes en de Woonbond. Keuzepakketten bij nieuwbouw en renovatie Bij nieuwbouwprojecten krijgen huurders al een aantal jaren de mogelijkheid om zelf te kiezen voor bijvoorbeeld type tegels of kleur van de keuken. Dit zijn zogenaamde gratis standaard opties. Daarnaast bieden wij huurders in de nieuwbouw de mogelijkheid extra’s koopopties te kiezen. Hierbij moet gedacht worden aan bijvoorbeeld extra keukenuitbreiding inclusief apparatuur of extra sanitair. In 2009 hebben wij een renovatieproject in Harmelen voorbereid, waarbij wij deze wijze van huurderkeuze ook hebben doorvertaald naar zittende huurders. In samenspraak met de bewonerscommissie zijn voor de verschillende types woningen pakketten samengesteld. Alle huurders hebben individueel kunnen kiezen. Hiervan is veel gebruik gemaakt. Het voornemen is om ook bij volgende renovaties de huurders keuzes voor te leggen. Communicatie Wij informeren onze klanten en relaties periodiek door middel van onze bewonersbladen. Ieder bewonersblad heeft zijn eigen thema. In deze bladen wordt informatie gegeven over onze activiteiten, wonen in het algemeen en over onze projecten. Voor onze huurders en aspirant-huurders hebben wij folders samengesteld over zaken die samenhangen met het huren van een woning van GroenrandWonen, zoals onze algemene voorwaarden, informatie over het betalen van de huur, het opzeggen van de huur, wat te doen bij overlast, veranderingen in de woning onze klachtenregeling en ook diverse doe-het-zelf-folders. In 2009 is de folderlijn opnieuw kritisch bekeken en geactualiseerd. Internetcommunicatie wordt steeds belangrijker en onze website dient als belangrijk informatiemiddel voor onze huurders en aspirant-huurders. De toegankelijkheid en gebruiksvriendelijkheid van onze website heeft onze constante aandacht.

28

Kwaliteit van de dienstverlening DE MISSIE GroenrandWonen levert kwalitatief hoogwaardige en op de klantwensen afgestemde huur- en koopwoningen, woonproducten en diensten. Hierbij ligt de nadruk op personen die een steuntje in de rug nodig hebben en op de leefbaarheid van de woonkernen. Wij stellen in onze missie kwaliteit voorop. Daarbij formuleren wij kwaliteit op twee manieren: wij willen kwalitatief hoogwaardige én op klantwensen afgestemde woningen, woonproducten en diensten leveren. De kwaliteit van onze woningen bespreken wij in het hoofdstuk “de Stenen”, de kwaliteit van onze dienstverlening komt in dit hoofdstuk aan bod. Onze contacten met de huurdersvertegenwoordiging Stichting Hart voor Huurders en de bewonerscommissies leveren veel informatie over onze prestaties. Zeggenschap en participatie Wij vinden betrokkenheid van bewoners bij het dagelijks beheer van woningen en de woonomgeving uitermate belangrijk. Bij het verbeteren van de leefbaarheid in de buurt zijn bewoners, in onze ogen, onmisbaar. Zij kunnen aangeven waar zich knelpunten op en rond een complex of in een buurt bevinden. Zij kunnen bovendien meedenken over oplossingen en eventueel helpen bij de uitwerking ervan. Om bewoners te betrekken bij beheer- en beleidszaken hebben wij regelmatig overleg met de bewonersorganisatie Stichting Hart voor Huurders en een aantal bewonerscommissies. Hart voor Huurders Een van onze belangrijkste belanghouders is de huurdersvertegenwoordiging, stichting Hart voor Huurders (SHH). De SHH behartigt de belangen van alle huurders van GroenrandWonen in de kernen Vleuten, De Meern, Haarzuilens, Leidsche Rijn en Harmelen. De stichting houdt kantoor in een gedeelte van de gemeenschappelijke ruimte in het appartementencomplex aan de Julianalaan in Harmelen. In 2009 is een nieuwe samenwerkingsovereenkomst ondertekend door GroenrandWonen en SHH. In de nieuwe overeenkomst is rekening gehouden met de Overlegwet die per 1 januari 2009 in werking is getreden. In deze Overlegwet is het aantal onderwerpen waarover met de huurdersorganisaties moet worden overlegd uitgebreid en is de financiële ondersteuning van de huurdersorganisaties geregeld. Naast een samenwerkingsovereenkomst tussen GroenrandWonen en Hart voor Huurders zijn in de nieuwe overeenkomst de rechten en de plichten van de bewonerscommissies vastgelegd conform de Overlegwet. De nieuwe samenwerkingsovereenkomst vormt zo een goede basis voor participatie in de toekomst, zowel vanuit Hart voor Huurders als vanuit de bewonerscommissies. Hoofdonderwerpen van het overleg met Hart voor Huurders waren de nieuwe samenwerkingsovereenkomst en het huurbeleid en de huurverhoging. Verder is met Hart voor Huurders gesproken over een breed scala aan onderwerpen, zoals de renovatie van het complex Oranje-/Nassaupark in Harmelen en de energielabels.

29

Bewonerscommissies Binnen een aantal complexen is een bewonerscommissie actief. Een bewonerscommissie bestaat uit minimaal drie bewoners van een complex en vertegenwoordigt alle bewoners van dit complex. Ze is gericht op gemeenschappelijke problemen en activiteiten die alle bewoners in een bepaald complex aangaan. Ongeveer vier keer per jaar vindt er een vergadering plaats met een medewerker van GroenrandWonen. Hierin worden lopende zaken besproken en opgepakt. Jaarlijks kan een bewonerscommissie rekenen op een bijdrage van GroenrandWonen om de gemaakte kosten te dragen. Momenteel zijn er zeven bewonerscommissies actief: Naam bewonerscommissie Veldhof Pyramideboomgaard/Rijnweide/Hofland Hamerblok Tres Turres Isabella Coninckshoven Cultuurcampus

Wijk, plaats Veldhuizen, De Meern De Tol, Vleuten Veldhuizen, De Meern Vleuterweide, Vleuten Koninginnebuurt, Harmelen Vleuterweide, Vleuten Vleuterweide, Vleuten

Om de actieve participatie van de bewoners te bevorderen worden met name de huurders van nieuwe complexen zowel door GroenrandWonen als door onze huurdersorganisatie gewezen op de voordelen van de oprichting van een bewonerscommissie. De zogenaamde burendagen die wij organiseren bij de oplevering van nieuwbouwcomplexen blijken de oprichting van een bewonerscommissie te stimuleren; hieruit zijn twee bewonerscommissies ontstaan. KWH GroenrandWonen wil actief op de hoogte blijven van de mening van haar klanten. Sinds 2002 voert GroenrandWonen het KWH-label. Het KWH-Huurlabel is een manier om de kwaliteit van dienstverlening van de corporatie richting de huurders te meten. Het keurmerk toetst de corporatie op verschillende punten die elkaar jaarlijks afwisselen. De score van 2009 wordt daarom vergeleken met 2007 en met de landelijke resultaten in 2009. Resultaat KWH-meting 10 9 8 7 6 Score 5 4 3 2 1 0

GRW 2007

Corporatie bezoeken

Woning zoeken

Woning betrekken

Huur betalen

Reparatie uitvoeren

7,8

7,8

8,0

8,2

8,0

GRW 2009

7,7

7,7

8,1

8,3

8,2

Landelijk 2009

7,8

7,6

8,0

8,0

7,8

Labelonde rdeel

Ook in 2009 zijn de scores op alle onderdelen ruim boven de vereiste norm (een 7).

30

Kwaliteitszorg is echter breder dan alleen het behalen en behouden van het KWH-label. Binnen de organisatie is een kwaliteitscoördinator benoemd. Deze medewerker heeft de taak de organisatie vanuit het kwaliteitsperspectief kritisch te volgen. Gevraagd en ongevraagd zullen er verbetervoorstellen gedaan worden. Doel is de kwaliteitsbeleving van onze medewerkers te vergroten, zodat de dienstverlening verder geoptimaliseerd wordt. Enquêtes Naast de metingen ten behoeve van het KWH-label peilen wij ook zelf de meningen van onze huurders over onze dienstverlening bij het betrekken of verlaten van de woning door middel van enquêtes. Aan de vertrokken huurders wordt door middel van een vragenlijst gevraagd naar de reden van hun verhuizing, naar hoe de procedure rond het verlaten van de woning is ervaren en hoe de mening is over het contact met GroenrandWonen. De respons op deze enquête was 52%. Uit de resultaten blijkt dat men de procedure rond het verlaten van de woning en het contact positief ervaart (85% van de scores zijn ‘goed’ of ‘zeer goed’). Er zijn geen opmerkingen/ resultaten in deze enquête die aanleiding geven om het verhuurproces aan te passen. Ook bij nieuwe huurders peilen wij hoe hun ervaringen zijn. Ongeveer twee maanden na oplevering van de woning nemen wij telefonisch contact op om vast te leggen hoe de oplevering is verlopen en wat de mening van de huurder is over de woning, woonomgeving en over de dienstverlening. Omdat deze enquête telefonisch door de medewerkers van de afdeling Wonen wordt uitgevoerd, kunnen zij direct inspringen op de negatieve punten. De resultaten kunnen zo bijdragen tot een verbetering in de communicatie. Deze proactieve houding van GroenrandWonen wordt gewaardeerd door onze huurders. Het geeft een signaal van betrokkenheid af. Wanneer er niet-planmatig onderhoud is uitgevoerd aan een woning, wordt steekproefsgewijs een enquêteformulier toegestuurd aan de bewoner. De respons op deze enquête is 34%. De respondenten geven aan tevreden te zijn met onze dienstverlening. Geschillenadviescommissie Wij doen er alles aan om klachten in een vroeg stadium te verhelpen. Als een klant van mening is dat een klacht niet of niet naar behoren is opgelost door GroenrandWonen, kan hij zich voor een onafhankelijk oordeel wenden tot de Geschillenadviescommissie (voorheen Klachtencommissie). De Geschillenadviescommissie onderzoekt de klacht en brengt advies uit aan de directeur. De Geschillenadviescommissie bestaat uit vier personen, waarvan twee leden zijn voorgedragen door de bewonersvertegenwoordiging. Naast de naamswijziging is het reglement aangepast en is er een vergoedingsregeling en een rooster van aftreden afgesproken. Samenstelling Geschillenadviescommissie 2009 Naam Functie J.P. Snoek Voorzitter J.M.B. Kriek Lid, voorgedragen door Hart voor Huurders G. Smits Lid R. Klein Beekman Plaatsvervangend lid, voorgedragen door Hart voor Huurders

31

Jaar van aftreden 2013 2012 2011 2011

Er zijn geen klachten ter behandeling door de Geschillenadviescommissie ontvangen in het verslagjaar.

32

De stenen: vastgoed DE MISSIE GroenrandWonen levert kwalitatief hoogwaardige en op de klantwensen afgestemde huur- en koopwoningen, woonproducten en diensten. Hierbij ligt de nadruk op personen die een steuntje in de rug nodig hebben en op de leefbaarheid van de woonkernen. Om onze missie te kunnen realiseren hebben wij huur- en koopwoningen nodig. Dit hoofdstuk laat zien hoe onze woningvoorraad is verdeeld, welke verkopen en aankopen er zijn geweest, de financiële gegevens over het onderhoud en hoe de energielabels voor onze woningen eruit zien. Bij het onderhoud van ons bezit houden wij ook rekening met de wensen van onze klanten. In het strategisch voorraadbeleid worden maatregelen in complexen voor mensen met een zorgvraag specifiek benoemd om deze groep te kunnen blijven ondersteunen. Waar mogelijk realiseren wij onze woningen conform het Woonkeur-certificaat. Dit keurmerk garandeert de levensloopbestendigheid van een woning en bevat daarnaast ook de veiligheidskenmerken van het politiekeurmerk Veilig Wonen. Bij mutatie worden woningen die nog niet zijn aangepast, beveiligd volgens de eisen van het politiekeurmerk Veilig Wonen. Verdeling woningvoorraad naar huurprijsklasse (bezit GroenrandWonen) Woningvoorraad naar huurprijsklassen BBS H exclusief beheerwoningen, woonzorg en bijzondere woonvormen 37 28

238

1.841

Laag < € 357,37 (11%) Betaalbaar € 357,37 - € 548,18 (86%) Duur € 548,18 - 647,41 (2%) Vrije sector > € 647,41 (1%)

33

Verdeling woningvoorraad naar verschillende woningtypen (incl. beheerwoningen)

Verdeling woningvoorraad per 31-12-2009

33% 37%

Eengezinswoning M eergezinswoning Senioren- en zorgwoning Bijzondere woonvormen

1%

Beheereenheden 13% 16%

Aantallen in eigendom Type

Procentueel

31-12-2009

31-12-2009

Eengezinswoning Meergezinswoning zonder lift Meergezinswoning met lift Seniorenwoning

1.299 459 106 282

55% 19% 6% 12%

Subtotaal Gezinsvervangend tehuis Kamergewijze verhuur Woonzorgcomplexen zorgeenheden

2.146 16 12

92% 1% 0%

104 79

4% 3%

Totaal woningen Garages Recreatieruimte Overig (standplaatsen woonwagens) Overig (woonwagens)

2.357 6 1 6 2

100%

Totaal verhuureenheden

2.372

Aanleunwoningen

Op 31 december bedroeg het aantal verhuureenheden in beheer 1.173. In 2009 zijn 152 beheerwoningen opgeleverd.

34

Verkopen bestaand bezit Binnen het strategisch voorraadbeleid is een deel van het woningbezit aangemerkt als te verkopen woning. In 2009 zijn in totaal twee woningen verkocht. Door mutatie vrijkomende woningen worden met voorrang aan onze huurders verkocht. Aan huurders worden de woningen vrij op naam verkocht. Wanneer een woning verkocht wordt aan iemand buiten onze eigen huurders worden de kosten koper doorberekend. De twee verkochte woningen zijn aan niet huurders tegen marktwaarde verkocht. Eén in het kader van de Koopgarantconstructie teruggekochte woning is opnieuw verkocht. Kopers hebben bij Koopgarant de keuze uit drie kortingspercentages. Het gekozen kortingspercentage heeft invloed op het aandeel in de waardestijging of –daling bij terugverkoop aan de corporatie. Er kan gekozen worden uit drie kortingspercentages (10%-15% of 20%): Op 31 december 2009 bestaat de voorraad te verkopen woningen uit 342 woningen. Hiervan worden negen woningen tegen de marktwaarde te koop aangeboden en 333 woningen als Koopgarant-woning. De gewijzigde economische situatie is voor veel mensen reden om niet tot het kopen van een woning over te gaan. Dit is ook merkbaar in onze verkoopcijfers over 2009. Van de prognose van 12 te verkopen woningen in 2009 zijn er twee daadwerkelijk verkocht. De woningmarkt zit op slot, zeker in de regio waarin wij werkzaam zijn. Om onze voorgenomen investeringen in de nieuwbouw en in de kernen te kunnen doen, hebben wij verkoopopbrengsten uit ons bestaande bezit nodig. In 2010 zullen wij ons daarom beraden op maatregelen om de doorstroming te bevorderen. Strategisch voorraadbeleid Ons strategisch voorraadbeleid is gericht op het kwalitatief verbeteren van onze woningvoorraad en optimaliseren van ons woningaanbod voor de doelgroep. Voor ieder complex is de strategie voor de komende tien jaar bepaald. Deze strategie kan zijn ‘doorexploiteren’, ‘investeren in de kwaliteit van de binnenkant’, ‘sloop/nieuwbouw’, ‘verkoop tegen marktwaarde’, ‘verkoop onder Koopgarant’, ‘aankoop’, ‘voorlopig doorexploiteren’ of ‘investeren in zorgvoorzieningen’. Voor ons complex Oranjepark / Nassaupark is sprake van een gecombineerde strategie. Voor woningen nog in ons bezit is aangegeven dat wij gaan investeren in de kwaliteit van de binnenkant. Bij mutatie worden de woningen te koop aangeboden in de Koopgarantregeling. 2009 heeft voornamelijk in het teken gestaan van het uitwerken van het investeringsprogramma voor dit complex. In nauw overleg met de bewonerscommissie en de aannemer is een plan opgesteld voor het vernieuwen van de keuken, badkamer en toilet. Tevens is de vervanging van kozijnen meegenomen. Daarnaast is er een start gemaakt om te komen tot “standaard” verbeteringen voor keuken, badkamer en toilet. Deze kunnen ter zijner tijd modulair aangeboden worden aan huurders die in complexen, die voor investering gelabeld zijn, wonen. Duurzaamheid Naast een goede (bouwkundige) kwaliteit wordt het steeds belangrijker dat onze woningen ook meer en meer voldoen aan eisen op het gebied van energiebesparing en duurzaamheid. Dit heeft zijn weerslag op de woonlasten van onze huurders en natuurlijk op het milieu. In onze nieuwbouwprojecten, zowel de projecten die al afgerond zijn als in de projecten die nog in voorbereiding zijn, willen wij energiebesparende maatregelen nemen. Het programma van nieuwbouwprojecten is aangepast, waarbij de duurzaamheid van de toegepaste materialen is meegenomen.

35

In 2004 is in nieuwbouwplan De Spore lage temperatuurverwarming in de vorm van vloerverwarming aangebracht. Naast de voordelen op het gebied van energieverbruik en milieu biedt deze manier van verwarmen extra wooncomfort. Het project “De Lakei” vormt een onderdeel van het centrumplan van Vleuterweide. In het project worden onder andere 42 huurappartementen gerealiseerd. Binnen het project wordt een WKOinstallatie gerealiseerd. WKO staat voor Warmte-Koude-Opslag. In het kort komt het er op neer dat in de zomer warmte wordt opgeslagen in de bodem om tijdens wintermaanden te gebruiken voor de verwarming. Voor koeling geldt het omgekeerde. Ook binnen het bestaande bezit nemen wij maatregelen. De belangrijkste maatregelen worden hieronder genoemd bij het hoofdstuk “Energielabels”. In 2009 hebben wij bij 52 woningen de c.v.ketels vervangen door nieuwe en zuinigere HR-ketels. Energielabels Woningcorporaties zijn met ingang van 1 januari 2009 verplicht voor de te verhuren en verkopen woningen een energielabel af te geven. Daarnaast wil GroenrandWonen haar verantwoordelijkheid nemen in maatregelen voor een beter milieu en energiebeperking. In de beperking van energieverbruik binnen de bestaande bouw valt veel te winnen, zowel financieel gezien als op het gebied van milieubesparing. De energielasten maken bovendien een fors deel uit van de woonlasten van onze huurders. GroenrandWonen heeft in 2008 een extern bureau opdracht gegeven energielabels op te stellen voor alle woningen met een opleverdatum van 2001 of eerder, in totaal 1.903 woningen. Gemiddeld beschikt dit woningbezit over een D-label. Door een pakket van maatregelen willen wij in tien jaar komen tot een verbetering van de energieprestaties van de woningen van 14%. De gemiddelde index van deze woningen zal dan dalen naar een C-label. Als deze maatregelen worden gerealiseerd zal 98% van de geanalyseerde woningen in 2018 een “groen” label hebben (A,B of C) tegenover 61% in 2008. Deze maatregelen hebben betrekking op vervanging van c.v.- en warmwaterinstallaties, verbetering van dak-, vloer- en gevelisolatie, het vervangen van enkel glas door HR++glas en de vervanging van aluminium kozijnen door houten kozijnen. Alle woningen die na 2001 zijn opgeleverd, zijn gebouwd volgens de eisen van het toen geldende bouwbesluit. De hierin gestelde eisen voor isolatie en de energiezuinigheid van de installaties zijn zodanig, dat al deze woningen minimaal over een B-label beschikken. Wanneer ook deze woningen worden meegewogen, beschikt ons woningbezit gemiddeld over een C-label.

36

Beheer en onderhoud Het belangrijkste doel van het onderhoud van de woningen is het bewaken en in stand houden van de gewenste kwaliteit van de woningen en het bieden van woongenot aan onze huurders. Goed uitgevoerd onderhoud draagt immers in belangrijke mate bij aan het woongenot van de huurder. Naast de reparatieverzoeken en het onderhoud bij mutatie worden planmatige en preventieve onderhoudswerkzaamheden verricht. Dagelijks onderhoud Kosten dagelijks onderhoud gemiddeld per woning (x € 1,-) Soort onderhoud 2009 Klachtenonderhoud (reparatieverzoeken en contractonderhoud) Mutatieonderhoud TOTAAL

448 168 616

2008

Landelijk 2008*

283 229 512

297 187 484

* = bron: ‘Bedrijfstakinformatie 2008’ van Aedes

Reparatieverzoeken De reparatieverzoeken worden afgehandeld conform de normen van het KWH. Voor kleine klussen die binnen één uur kunnen worden afgehandeld heeft GroenrandWonen drie vaklieden in dienst. Onze vakmannen zijn daarmee zoveel mogelijk het gezicht van GroenrandWonen bij de klant. De overige reparatieverzoeken worden door lokale aannemers uitgevoerd. In totaal kwamen er 3.279 reparatieverzoeken binnen. De kosten van de reguliere reparatieverzoeken vallen hoger uit dan begroot en hoger dan het landelijk gemiddelde. De reden hiervan ligt voornamelijk in een aantal reparaties met hoge kosten, onvoorziene ingrepen met hoge kosten en een hoog aantal aanvragen van keuken- en badkamerverbeteringen. In 2009 hebben 64 keukenverbeteringen plaatsgevonden. De keukens worden vervangen op aanvraag van de bewoner en na beoordeling van de staat van de keuken. Bij 9 keukenverbeteringen was niet alleen sprake van een keukenblokvervanging, maar van een keukenrenovatie (inclusief tegel- en leidingwerk). Van acht woningen zijn de zachtboard plafonds vervangen door gipsplaten. De kosten hiervan bedragen ruim € 50.000,-. Bij één complex dat bestaat uit twee woningen heeft buitenschilderwerk plaatsgevonden en is de beglazing vervangen. Deze werkzaamheden zijn niet opgenomen in het planmatig onderhoud en daarom onder het dagelijks onderhoud verantwoord. Daarnaast maken werkzaamheden met betrekking tot het Politie Keurmerk Veilig Wonen en de periodieke inspecties van de complexen deel uit van de kosten van het klachtenonderhoud. Contractonderhoud In het dagelijks onderhoud is ook het contractonderhoud begrepen. Het contractonderhoud betreft het onderhoud bedoeld voor het in bedrijf zijn en blijven van installaties, zoals liften, c.v.-installaties en hydrofoorinstallaties. Mutatieonderhoud Mutatieonderhoud is al het onderhoud dat nodig is om een woning weer geschikt te maken voor verhuur. De mutatiegraad in 2009 was opmerkelijk laag. Aan mutatieonderhoud werd in 2009 in totaal ruim € 400.000,- uitgegeven op basis van 84 woningmutaties. In dit bedrag zijn de oninbare vorderingen van mutatieonderhoud op vertrokken huurders begrepen.

37

Negen woningen zijn bij mutatie gerenoveerd. Deze renovaties zijn aanzienlijk duurder dan was begroot. Dit komt door de lange woonduur van de vertrokken huurders, waardoor aanzienlijk geïnvesteerd moest worden om de woning weer op een verhuurbaar kwaliteitsniveau te krijgen. Planmatig onderhoud De planmatige begroting van 2009 is gebaseerd op vooraf geïnspecteerde projecten. Van de 63 begrote projecten in 2009 zijn er vijf uitgesteld tot in 2010. Van twee projecten is de uitvoering in 2010 afgerond. Eén van de uitgestelde projecten betreft een renovatieproject in Harmelen. Hiervoor was een bedrag van € 1.000.000,- gereserveerd. Er zijn alleen voorbereidende werkzaamheden uitgevoerd en een vijftal badkamers is gerenoveerd. Een schilderproject in De Meern is uitgesteld in verband met ernstiger houtrot dan voorzien. Eén schilderproject in Harmelen is uitgesteld, omdat in de loop van 2009 het besluit is genomen om het complex grootschalig op te knappen. Het schilderwerk zal 2010 in worden opgenomen. In 2009 is het BTW tarief voor het schilderwerk verlaagd van 19% naar 6%. Dit heeft een gunstig effect gehad op de uitgaven. Ook stond de markt voor schilderwerk in 2009 onder druk, waardoor de prijzen lager zijn uitgevallen dan begroot. Brandveiligheidsmaatregelen Hinderstein en Bottenstein In verband met de renovatie van Jozefzorg en de afkoppeling van het brandmeldsysteem is er in overleg met de brandweer een serie maatregelen getroffen, waardoor beide gebouwen geen centrale brandmeldinstallatie meer nodig hebben.

38

Huurbeleid Huurbeleid In overleg met Hart voor Huurders is het huurbeleid aangepast. In het gewijzigde huurbeleid zijn met ingang van 1 juli 2009 de streefhuurpercentages per woningtype aangepast. De gewijzigde streefhuurpercentages zijn (uitgedrukt in een percentage van de maximaal redelijke huur): • Seniorenwoningen 73% • Eengezinswoningen 69% • Meergezinswoningen 77% Met Hart voor Huurders is afgesproken dat de huur bij mutatie wordt aangepast naar de streefhuur, zowel naar boven als naar beneden. In het verleden vond alleen aanpassing naar boven toe plaats. Bij 33 woningen is de huur bij mutatie verhoogd en bij acht woningen is de huur bij mutatie verlaagd. Huurverhoging De huurdervertegenwoordiging heeft ingestemd met de (inflatievolgende) huurverhoging van 2,5%. Gelet op deze geringe stijging is besloten om geen individuele differentiatie toe te passen per woning, maar de netto huurprijzen integraal te verhogen met 2,5% (met uitzondering van afwijkende contractafspraken). Bezwaren huurverhoging In 2009 zijn - evenals in voorgaande jaren- geen bezwaren tegen de huurverhoging ontvangen. Verzoeken huurverlaging In 2000 is de wettelijke regeling voor ernstige onderhoudsklachten gewijzigd. Als een woning ernstig achterstallig onderhoud vertoont, kan de huurder in aanmerking komen voor huurverlaging als hij hiertoe een verzoek indient bij de Huurcommissie. In 2009 heeft één huurder een dergelijk verzoek ingediend. De Huurcommissie heeft in 2009 nog geen uitspraak gedaan over deze zaak. Verhuur Woningtoewijzing Alle woningen van GroenrandWonen worden verdeeld door middel van een aanbodmodel. Leegkomende woningen worden één keer per veertien dagen aangeboden via de Woningkrant van WoningNet. Het overgrote deel van de woningzoekenden reageert via internet. Op de site van WoningNet is het mogelijk om de slaagkans/wachttijd voor een bepaalde woning te bekijken.

39

Aantal verhuringen GroenrandWonen bestaand bezit nieuwbouw Totaal

2009 86 27 113

2008 124 0 124

Beheerwoningen bestaand bezit nieuwbouw Totaal

38 155 193

41 52 93

306

217

3,72% 3,48% 3,64%

5,45% 4,21% 5,07%

271 35 196

171 46 175

212 224 71

189 207 94

Totaal Mutatiegraad (bestaand bezit) Bezit GroenrandWonen Beheerwoningen Totaal overige verhuurgegevens (incl. beheerwoningen): Aantal woningen verdeeld via WoningNet BV Bijzondere verhuringen Gemiddeld aantal goede reacties Gemiddeld aantal per kern: - Vleuten - De Meern - Harmelen

Gemiddeld aantal keren aangeboden 2,6 2 Percentage acceptatie na 1e aanbieding 41% 51% Aantal urgenten dat gehuisvest is 31 12 Aantal woningen verhuurd via de 5% regeling* 6 3 ∗ 5% van het aanbod mag aangemerkt worden als woning waarop urgenten geen voorrang hebben, zij kunnen hierop gewoon reageren, maar worden niet met voorrang behandeld. Acceptatiegraad Er is opnieuw een stijging te zien in het aantal weigeringen. Hierdoor moet een woning meerdere keren aangeboden worden, wat soms leegstand tot gevolg heeft. Slechts 41% van de woningen wordt door de eerste kandidaat geaccepteerd. In 2009 hebben wij tot negen keer toe een woning vijf keer of vaker moeten aanbieden, voordat deze geaccepteerd werd. In een geval moest de woning zelfs negen keer aangeboden worden.

40

De gemiddelde inschrijfduur voor de woningen die in het verslagjaar verhuurd zijn bedraagt bijna acht jaar. Het lijkt paradoxaal dat er zoveel weigeringen zijn bij zo’n woningschaarste en lange wachtduur. Woningzoekenden willen echter hun lange inschrijftijd niet kwijtraken aan een woning die niet helemaal naar hun wens is. Naar aanleiding van het aantal weigeringen hebben wij het aanbiedproces al scherper ingezet, door woningzoekenden al telefonisch te benaderen voor ze een woning krijgen aangeboden en aanbiedingen via de email. In 2010 zal WoningNet overstappen op een nieuw systeem. In dit systeem kunnen wij digitaal gaan aanbieden, waardoor we sneller een volgende kandidaat kunnen aanschrijven als een woning geweigerd is. Van de 124 verhuringen binnen het bestaande bezit zijn er 35 zogenaamde bijzondere verhuringen. Deze woningen worden niet via woningkrant verhuurd, maar deze verhuringen betreffen o.a. woningruilen, huisvesting van asielzoekers (COA), Beter Wonen en verhuringen van kamers. Dit houdt in dat er slechts 89 woningen in het bestaande bezit geadverteerd zijn. Van deze 89 woningen zijn er 31 toegewezen aan urgent woningzoekenden (stadsvernieuwing, DUO en andere urgent woningzoekenden). Dit betekent dat slechts 58 woningen aangeboden konden worden aan reguliere woningzoekenden. Woningruil Een toenemend aantal woningen muteert door woningruil. In 2009 heeft bij tien woningen woningruil plaatsgevonden, zowel binnen ons eigen bezit als met andere woningen binnen de regionale woningmarkt. Binnen de huidige gespannen woningmarkt is woningruil een middel om wooncarrière te maken. Ter voorkoming van woonfraude zijn de medewerkers er alert op dat woningruil niet misbruikt wordt. Kernbinding In de regionale huisvestingsverordening is opgenomen dat woningen in de kleine kernen met voorrang kunnen worden toegewezen aan woningzoekenden uit deze kern. Deze zogenaamde kernbinding is bedoeld om woningzoekenden in kleine kernen de kans te geven om in de weinige vrijkomende woningen in het dorp terecht te komen. De woning moet passend zijn voor wat betreft huishoudengrootte en inkomen. Voor Haarzuilens geldt dat de woningen mogen worden toegewezen volgens de regels van kernbinding. In 2009 zijn geen woningen vrijgekomen binnen Haarzuilens. Omklapcontract Regelmatig verhuren wij woningen aan instanties, die mensen met een verstandelijke handicap huisvesten. In het verslagjaar is de huurovereenkomst van een aantal van deze woningen omgezet in een huurovereenkomst met de bewoner van de woning (in plaats van een huurovereenkomst met de instantie). Zij huren dan de woning zelfstandig. De huurders worden nog wel door de instantie begeleid. Eenzelfde constructie vindt ook plaats met woningen die in eerste instantie door het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) gehuurd zijn. Huisvesting statushouders en generaal pardon In 2009 hebben wij onze taakstelling met betrekking tot het huisvesten van statushouders (inclusief de extra taakstelling in het kader van de regeling ‘generaal pardon’) in de gemeente Utrecht gehaald. In de gemeente Woerden hebben wij de taakstelling niet gehaald, omdat de gemeente en het Centraal Orgaan opvang asielzoekers geen geschikte kandidaten kon leveren. In Harmelen zijn op twee adressen statushouders gehuisvest, in de kernen binnen de gemeente Utrecht hebben twee statushouders een woning gekregen.

41

Bouwen voor de toekomst: de projecten DE MISSIE GroenrandWonen levert kwalitatief hoogwaardige en op de klantwensen afgestemde huur- en koopwoningen, woonproducten en diensten. Hierbij ligt de nadruk op personen die een steuntje in de rug nodig hebben en op de leefbaarheid van de woonkernen. Onze missie stuurt onze projectactiviteiten richting kwaliteit en richting personen die een steuntje in de rug nodig hebben. Zij vormen het uitgangspunt bij het aangaan van projecten. Uit onderzoek is gebleken dat er in de kernen Vleuten-De Meern en Harmelen ook in de toekomst een grote behoefte is aan hedendaagse woonruimte voor ouderen. De keuze voor het project Jozefzorg (zie hieronder) vloeit hieruit voort. Bij de Driesprong in Harmelen zien we ook een behoefte aan kwalitatief hoogwaardige nieuwbouw voor ouderen. Deze kwetsbare groep verlaat niet graag de dorpskern waar zij hun hele sociale leven hebben opgebouwd. Het corporatiehotel in Woerden wordt speciaal ontwikkeld voor een doelgroep die volledig buiten het huidige woonruimteverdeelsysteem valt en daardoor kwetsbaar is. De projecten maken een belangrijk deel uit van de werkzaamheden van GroenrandWonen. De werkzaamheden voor deze projecten leggen een groot beslag op de organisatie. De projecten worden centraal aangestuurd door een projectmanager. De voortgang van alle projecten wordt in een projectmanagement informatiesysteem vastgelegd en bewaakt. Daarnaast vindt besluitvorming plaats op basis van projectdefinities per project. Zolang er geen projectdefinitie aanwezig is, wordt gewerkt met een goedgekeurd haalbaarheidsbudget. Verzorgingshuis Jozefzorg Het verzorgingshuis Jozefzorg is onderdeel van een ouderencomplex aan de Hindersteinlaan in Vleuten. Het totale complex bestaat uit een verzorgingshuis (Jozefzorg) incl. algemene ruimten en twee gebouwen met aanleunappartementen (Hinderstein en Bottenstein). Het complex is in 1983 gebouwd na sloop van het toen verouderde bejaardenhuis. Verzorgingshuis Jozefzorg bestaat uit 69 éénkamerwoningen met algemene ruimte/dagopvang voor ouderen, restaurant met keuken, een recreatiezaal, sanitair en algemene voorzieningen met o.a. een ruimte voor de kapper en fysiotherapie. Een aantal jaren geleden heeft de provincie aangegeven dat het verzorgingshuis niet meer voldoet aan de eisen die het ministerie aan verpleeg- en verzorgingshuizen stelt. Daarnaast voldoet de brandalarminstallatie niet aan de huidige eisen. In samenwerking met de huurder van het complex, stichting de Rijnhoven, is een visie ontwikkeld voor de toekomst van het complex. In de eerste fase wordt het verzorgingshuis Jozefzorg gerenoveerd. De 69 éénkamerwoningen worden verbouwd tot 38 tweekamerappartementen en een gedeelte van de algemene ruimte wordt aangepast. De verbouwing is in de zomer van 2009 gestart en zal voor de zomer van 2010 afgerond zijn. Corporatiehotel In samenwerking met SWW uit Woerden wordt een corporatiehotel ontwikkeld in het centrum van Woerden. Doel van het project is huisvesting te bieden aan personen die tijdelijk niet in eigen huisvesting kunnen voorzien en die niet via een urgentie of via hun inschrijving bij WoningNet aan huisvesting kunnen komen. Het gaat hier met name om mensen die gescheiden zijn, personen werkzaam in Woerden, maar die verder dan 75 km van Woerden wonen en mensen die in een noodsituatie verkeren. Men wordt tijdelijk geholpen met een kortdurend contract van maximaal een half jaar. Het complex bestaat uit 19 kleinere appartementen, gemeubileerd en gestoffeerd. De projectontwikkeling is opgedragen aan Timpaan onder supervisie van de projectmanager van GroenrandWonen.

42

De Woerd 2e fase De Woerd is een wijk met circa 500 woningen in Leidsche Rijn, die geheel zelfstandig door Bouwfonds en de BON-groep is ontwikkeld. De architectuur kenmerkt zich door historiserende bouw. In deelplan 1 heeft GroenrandWonen 32 Koopgarantwoningen van de ontwikkelaars overgenomen. In de tweede fase koopt GroenrandWonen een complex dat in eerste instantie bedoeld was voor de verkoop. Omdat er in de Woerd (behoudens de 32 Koopgarant) geen enkele goedkope woning wordt aangeboden, heeft GroenrandWonen dit complex van de ontwikkelaars gekocht. Het complex is bestemd voor senioren en bestaat uit 40 appartementen in de sociale huur, twee maisonnettes in de vrije sector huur en één commerciële ruimte. De woningen worden zoveel mogelijk volgens de eisen van Woonkeur opgeleverd. Het ontwikkelbesluit is in 2008 door het bestuur genomen en vervolgens goedgekeurd door de Raad van Commissarissen. In december 2009 is het eerste blok van 27 woningen opgeleverd, het tweede blok wordt in maart 2010 opgeleverd. Den Engh In het voorjaar van 2007 heeft GroenrandWonen samen met Portaal en Abrona een prijsvraag van de gemeente Utrecht gewonnen voor het ontwikkelen van “Ridderhofstad Den Engh”. Het is een bijzondere plek die voor iedereen toegankelijk moet zijn. In de uitgewerkte visie zal het een pleisterplaats worden waar mensen graag verblijven. De historische gebouwen, het Kasteeleiland, de bijzondere flora en fauna, de ligging middenin de nieuwbouwwijken van Leidsche Rijn en de verbinding met het Jacq. P. Thijssenlint en het kasteel Haarzuilens scheppen de voorwaarden voor bijzondere toepassingen. Voor de verdere uitwerking van het plan is samenwerking gezocht met een aantal partijen. Er ontstaat een grote toegevoegde waarde door de vele maatschappelijk relevante en onderscheidende activiteiten die er mogelijk zijn. Er zullen mensen van alle leeftijden wonen, werken en zeer uiteenlopend recreëren. Na de euforie van het winnen van de prijsvraag heeft het even geduurd voor we echt zicht kregen op de totale omvang van de ontwikkeling. Voor wat betreft de monumentale boerderij bleek in eerste instantie de bouwkundige staat niet helemaal juist ingeschat. Dit heeft er toe geleid dat zowel Portaal als GroenrandWonen een groter onrendabel moesten inrekenen. Er was veel commotie met de buurt die nogal wat problemen voorzien met de stichting Umah-hai. Er is een belangenvereniging opgericht en er zijn voorlichtingsavonden georganiseerd. In de zomer van 2008 gaf Abrona aan niet langer meer te willen participeren in het project. Door veranderende regelgeving zijn zij niet meer in staat om dagopvang te regelen in dit project. Abrona was ook de partij voor de begeleiding van de Stichting Umah-hai. Er is een oplossing gevonden voor deze begeleiding door het inschakelen van de stichting SBWU. Dit is een stichting die opvang realiseert voor dak- en thuislozen. Restaurant Groenland heeft zich in 2009 terug getrokken uit dit project. Vleuterweide deelplan 4.1, De Lakei Het project “De Lakei” is een project dat wordt ontwikkeld door Multi Vastgoed. GroenrandWonen neemt een deel van dit complex via een turnkey-overeenkomst af. Het vormt een onderdeel van het centrumplan van Vleuterweide. Het totale complex bestaat uit 42 huurappartementen voor GroenrandWonen, commerciële ruimten voor detailhandel, horeca en dienstverlening die verkocht zijn aan Fortis Vastgoed, 16 koopappartementen die door Multi Vastgoed worden doorverkocht aan individuele kopers en een aantal parkeerplaatsen binnen het complex bestemd voor de koopappartementen. Voor deze 16 koopappartementen en 14 koopappartementen in het gebouw de Waegh (het er naast liggende bouwblok) heeft GroenrandWonen zich garant gesteld voor de aankoop van deze woningen, mochten de woningen drie maanden na oplevering nog niet verkocht zijn. De aankoopprijs van deze appartementen ligt vast.

43

Van de 42 appartementen worden er 27 in de sociale huur en 15 in de duurdere sector verhuurd. Er wordt een WKO-installatie gerealiseerd. WKO staat voor Warmte-Koude-Opslag. In het kort komt het er op neer dat in de zomer warmte wordt opgeslagen in de bodem om tijdens wintermaanden te gebruiken voor de verwarming. Voor koeling geldt het omgekeerde. De bouw van dit project is gestart in oktober 2009. De oplevering staat gepland voor begin 2011. Vleuterweide deelplan 5, De Erven, blok G Deelplan 5 “De Erven” ligt in het noorden van Vleuterweide op de stroomruggronden van de Vleutense wetering. In “De Erven” blok G worden 40 sociale huurwoningen ontwikkeld, waarvan 28 grondgebonden eengezinswoningen, vier mindervalidenwoningen en acht bovenwoningen. Een bestaande woonwagenlocatie wordt hierbij ingepast. Het ontwerp van dit deelplan is van het bureau Sluijmer en van Leeuwen Architecten. Het ontwikkelbesluit is in het najaar van 2008 door het bestuur genomen en goedgekeurd door de Raad van Commissarissen. De bouw start naar verwachting medio 2010. Vleuterweide deelplan 5, De Erven, blok 3 en 6 Deelplan 5 “De Erven” ligt in het noorden van Vleuterweide op de stroomruggronden van de Vleutense wetering. In 2009 is er een studie gedaan naar herontwikkeling van de strook langs het spoor. Dit betekent dat een aantal functies is verschoven. Blok 3 en 6 worden nu samengevoegd tot één blok (blok 6) van totaal 135 huurwoningen, zonder commerciële ruimte. Onder andere in verband met de herontwikkeling van dit gebied en de financiële positie van GroenrandWonen is dit project in 2009 voorlopig “on hold” gezet. Vleuterweide deelplan 6, De Tuinlanden Dit deelplan ligt omsloten door aan de zuidzijde de Leidsche Rijn met een bestaande lintbebouwing van oude boerderijen en woningen, de zuidelijke stadsas, de Europaweg en de Vleuterweideweg. De wijk wordt doorsneden door de baan voor het Hoogwaardig Openbaar Vervoer. Het deelplan ligt tegenover het centrumplan van Vleuterweide. In totaliteit komen in de wijk de Tuinlanden 923 woningen waarvan ongeveer 277 sociale huur- en koop woningen. Hiervan zal GroenrandWonen 46 huurwoningen realiseren. Eind 2009 is het ontwikkelbesluit door het bestuur genomen en goedgekeurd door de raad van Commissarissen. De bouw start naar verwachting medio 2010. De volgende projecten zijn in onderzoek. Hiervoor is nog geen bestuursbesluit genomen en wordt er gewerkt met een goedgekeurd haalbaarheidsbudget. Centrum Vleuten lokatie Hindersteinlaan De Gemeente Utrecht heeft een deel van het voetbalveldje tegenover het winkelcentrum van Vleuten bestemd voor woningbouw. GroenrandWonen heeft aangegeven hier mogelijkheden te zien voor woningen met een zorginfrastructuur, passend in de visie van de Woonservicezone. Achter deze kavel ligt het medisch centrum, dat in het bezit is van de Zuwe. Met Zuwe zijn in principe afspraken gemaakt over de overname van dit onroerend goed, zodat ook deze kavel (na sloop van het bestaande gebouw) meegenomen kan worden in de planontwikkeling.

44

Hof van Harmelen In Harmelen achter de Ambachtsheerelaan ligt een inbreidingslokatie bestemd voor woningbouw binnen de rode contouren. Een aantal jaren geleden heeft GroenrandWonen het initiatief genomen om te onderzoeken of grondverwerving mogelijk is om zodanig ontwikkeling op gang te brengen. De locatie is uitermate geschikt voor wonen voor ouderen (dichtbij het centrum en het verzorgingshuis Gaza). Na een aantal gesprekken met eigenaren van de grond is opdracht gegeven om een stedenbouwkundig ontwerp te maken. Dit ontwerp is de basis geweest om afspraken te maken met Bunnik Projekten BV. Inmiddels is door Bunnik Bouw een aantal kavels verworven en is er contact met alle overige eigenaren. Om een kwalitatief goed en exploitabel plan te ontwikkelen is het nodig dat ook buiten de rode contouren woningbouw en ontsluiting mogelijk is. Een en ander ligt behoorlijk gevoelig bij de politiek en bij de omwonenden. Het plangebied sluit aan op het natuurgebied “het Vijverbos”. Eind 2009 heeft de gemeente de planning behorende bij de structuurvisie vastgesteld. Hof van Harmelen staat in de lijst om zo snel mogelijk uit te werken. Mauritshof/Brede School Aan de Mauritshof in Harmelen staat de Notenbalk (lagere school) en het gebouw Dezibel (activiteitencentrum). De gemeente wil dit gebied herontwikkelen en hier een nieuw activiteitencentrum en een Brede School oprichten. Deze Brede School is bedoeld voor de basisscholen De Notenbalk, De Fontein en buitenschoolse opvang. Daarnaast wil de gemeente kleinschalige woningbouw (circa 16 woningen), waarvan een gedeelte voor ongeveer tien jaar als schoolwoning wordt ingericht. In het voorjaar van 2007 is GroenrandWonen als partner voor de woningen benaderd. Naast het terrein waar deze herontwikkeling plaats zal vinden, ligt het complex de Claushof, een appartementengebouw van GroenrandWonen uit 1981. Dit complex wordt in de studie meegenomen in het kader van de infrastructuur rondom het gebouw en de uitstraling van dit complex. De gemeente heeft in december 2009 aan GroenrandWonen verzocht om aandachtspunten op te stellen voor de randvoorwaarden die de gemeente gaat opstellen voor de te ontwikkelen (school)woningen Driesprong Stichting De Driesprong is eigenaar van het seniorencomplex (30 eenheden) aan de Kerkweg/Uitweg in het centrum van Harmelen. De Stichting is een aantal jaren geleden gestart met planontwikkeling om te komen tot sloop/nieuwbouw. In het voorjaar van 2008 is GroenrandWonen door de stichting benaderd met de vraag of samenwerking mogelijk is. In november 2008 is een samenwerkingsovereenkomst getekend. Tot aan goedkeuring bouwaanvraag wordt gezamenlijk opgetrokken, waarbij GroenrandWonen verantwoordelijk is voor de projectontwikkeling. Avant Bouwpartners is ingehuurd voor het projectmanagement. Als de bouwvergunning verleend is, zal de mogelijkheid tot fusie worden onderzocht, zodat de uitvoering van de sloop/nieuwbouw door GroenrandWonen kan worden opgepakt. Het is de bedoeling dat eerst het gebouw aan de Uitweg wordt gesloopt en nieuw gebouwd. Momenteel wordt dit gebouw aan jongeren, met een tijdelijk contract, verhuurd. Als de nieuwbouw gereed is, kunnen de bewoners van de Kerkweg verhuizen naar de Uitweg. Hierna wordt de Kerkweg gesloopt en wordt op deze plaats nieuwbouw gerealiseerd. Onderzocht wordt of in de plint van het gebouw aan de Kerkweg een gezondheidscentrum kan worden ingepast.

45

Voormalige gemeentehuis te Harmelen Aan de Raadhuislaan staat het voormalig gemeentehuis van de Gemeente Harmelen. Dit gebouw is nu in gebruik als bibliotheek, kinderdagopvang, kantoorruimte en loketfunctie voor het spreekuur van de gemeente. Het gebouw moet aangepast worden om te voldoen aan de huidige eisen voor een bibliotheek. Daarnaast wil het dorpsplatform een ontmoetingsplek hebben (eventueel in combinatie met de bibliotheek). Het gebouw is moeilijk aan te passen in verband met de structuur van de constructie. GroenrandWonen gaat in overleg met de Gemeente Woerden een haalbaarheidsonderzoek doen naar ontwikkelmogelijkheden van een nieuw gebouw op deze locatie. In overleg met de gemeente zal de bestemming van dit gebouw bepaald worden, mede afhankelijk van de uitkomst van de discussie over de toekomst van de bibliotheek in Harmelen. Rijnenburg gemeente Utrecht De provincie heeft in 1997 besloten dat Nieuwegein de polder Rijnenburg moet afstaan aan Utrecht. Dit wordt in 2001 geëffectueerd. In juli 2008 ontstaat er onenigheid tussen de provincie en de stad Utrecht over het aantal woningen dat gebouwd gaat worden De provincie wil dat er meer dan de maximaal 7.000 woningen komen in verband met de woningnood. Hierover ontstaat een crisis in het provinciebestuur. Het nieuw gevormde provinciebestuur verklaart in september 2008 dat de stad Utrecht bepaalt hoeveel woningen er in Rijnenburg komen. De stad Utrecht wil in de polder zo’n 5.000 tot 7.000 luxere woningen met veel groen en ruimte neerzetten, waarvan een deel sociale woningen. Naar verwachting wordt in het najaar van 2013 met de bouw gestart. De Gemeente Utrecht maakt nu plannen voor een duurzame en klimaatbestendige wijk. Het doel is een woon- en recreatiegebied met natuur en landschap als basis. De opening naar het Groene Hart moet behouden blijven. GroenrandWonen heeft een aantal jaren geleden samen met Portaal een grondpositie ingenomen in Rijnenburg. Er is een intentie-overeenkomst getekend met Portaal, Timpaan, Latei en BAM. Partijen vormen samen een consortium. Winkelcentrum Mereveldplein De BONgroep gaat in het centrum van De Meern een nieuw winkelcentrum ontwikkelen met woningbouw. Hierdoor komt op termijn het bestaande winkelcentrum vrij. Dit winkelcentrum is nu eigendom van een belegger. Met de BONgroep is afgesproken een haalbaarheidsstudie naar de mogelijkheden van het bestaande winkelcentrum op te starten. De woningen die boven de winkels zijn gelegen passen wellicht in onze portefeuille. Daarnaast wordt onderzocht of de ruimte in de plint mogelijkheden biedt voor maatschappelijke organisaties of voor wonen voor ouderen. Haarzicht Haarzicht ligt ten zuid-oosten van het dorp Haarzuilens. De locatie onderscheidt zich van de andere nieuwe woonwijken. Het ligt aan de rand van het Groene Hart en grenst niet aan de andere deelgebieden van Leidsche Rijn. De omringende omgeving kenmerkt zich door kleinschaligheid. Gedacht wordt aan een dorps milieu: gemengd wonen, werken en voorzieningen in een lage dichtheid. De Gemeente Utrecht en de groep Haarzicht (AM wonen, Bunnik projecten, BPF en Ovast) zijn eigenaar van de grond. GroenrandWonen is benaderd voor ontwikkeling van de sociale woningen (ca 130 huurwoningen en 30 goedkope koopwoningen). Haarrijn Haarrijn ligt in het noordwestelijk deel van Leidsche Rijn, parallel aan de rijksweg A2. Op deze locatie wordt direct achter de geluidswal een bedrijventerrein gerealiseerd van circa 12 hectare. Daarnaast is er ruimte voor 2.700 m² voorzieningen. Het woongebied komt tussen het bedrijventerrein en de Haarrijnse Plas en kent een luxe en groene uitstraling. De huisvesting is vooral gericht op het midden en dure segment en een beperkt deel van het woonprogramma zal bestaan uit sociale koopwoningen. GroenrandWonen is benaderd voor de realisatie van circa 120 Koopgarantwoningen.

46

Project in ontwikkeling in samenwerking met derden Viermeren Waterrijk Woerden De laatste grootschalige nieuwbouwopgave in het uitbreidingsgebied Snel en Polanen in de gemeente Woerden is Waterrijk. Dit is een eilandenrijk in en aan de recreatieplas Cattenbroek, waar het grootste deel van het woningbouwprogramma in relatief hoge dichtheid gestalte moet krijgen. Samen met SWW en Proper Stok heeft GroenrandWonen een aantal jaren geleden een visie ontwikkeld voor een appartementencomplex in dit gebied. Er is een samenwerkingsovereenkomst gesloten waarin ieder voor 1/3 eigenaar is. De resultaatverdeling is 50% voor Proper Stok en 50% voor de corporaties (25% GroenrandWonen en 25% SWW). Het complex bestaat uit 16 sociale huurwoningen (voor SWW), 19 Koopgarantwoningen (voor GroenrandWonen), 42 middeldure appartementen (verkoop), één commerciële ruimte (verkoop) en één gemeenschappelijke ruimte (eigendom van SWW en GroenrandWonen). Daarnaast is er een parkeergarage en een binnentuin op de 3e verdieping. Een woongroep voor ouderen is van begin af aan betrokken geweest bij de ontwikkeling van het project. Uiteindelijk zijn er maar weinig kandidaten vanuit deze woongroep overgebleven. De woongroep heeft aangegeven geen structureel gebruik te willen/kunnen maken van de gemeenschappelijke ruimte. Het project is in het voorjaar van 2009 opgeleverd. Projecten in ontwikkeling van Portaal (beheer GroenrandWonen): Vleuterweide deelplan 4.3, Coninckshoven, Het project bestaat uit, 80 huurappartementen verdeeld over twee blokken en 30 zorgplaatsen intramuraal en 26 eengezinswoningen, waarvan 16 huurwoningen. De oplevering heeft in het eerste halfjaar van 2009 plaatsgevonden. Vleuterweide, deelplan 4.4, Stadshoven Het project bestaat uit twee blokken met totaal:  102 koopwoningen: o 60 appartementen o 36 eengezinswoningen o 6 twee-onder-één kapwoningen.  66 eengezinswoningen in de sociale huursector. De oplevering is eind 2009, begin 2010. Vleuterweide, deelplan 6, De Tuinlanden Dit deelplan ligt omsloten door aan de zuidzijde de Leidsche Rijn met een bestaande lintbebouwing van oude boerderijen en woningen, de zuidelijke stadsas, de Europaweg en de Vleuterweideweg. De wijk wordt doorsneden door de baan voor het Hoogwaardig Openbaar Vervoer. Het deelplan ligt tegenover het centrumplan van Vleuterweide. In totaliteit komen in de wijk de Tuinlanden 923 woningen, waarvan ongeveer 277 sociale huur- en koop woningen. In dit deelplan liggen de woningen van Portaal verspreid in het gebied. In totaal zal Portaal daar 228 woningen en 3 woonwagenstandplaatsen realiseren. De start bouw is gepland voor medio 2010 en opleveringen vanaf medio 2011.

47

De organisatie Een team van betrokken en enthousiaste medewerkers vormt de organisatie van GroenrandWonen. Om zo effectief en efficiënt mogelijk op te kunnen treden is een slagvaardige organisatie met de juiste personen op de juiste plaats nodig. Dit komt tot uitdrukking in de werving en selectie en in de opleiding van de medewerkers. Organisatiestructuur De organisatie van GroenrandWonen bestaat uit de traditionele driepoot Wonen, Techniek en Financiën, met een aantal stafmedewerkers (zie organogram).

Organogram GroenrandWonen

Het bestuur Mevrouw L. Verheul is directeur-bestuurder van GroenrandWonen. Zij houdt zich dagelijks bezig met het besturen van de stichting en het leidinggeven aan de werkorganisatie. Zij is verantwoordelijk voor het ontwikkelen en uitvoeren van het beleid. Daarbij wordt zij gecontroleerd door de Raad van Commissarissen en ondersteund door het managementteam en de manager projecten. Het managementteam bestaat uit: Lilian Verheul, voorzitter Ger Buijs, manager Wonen Arnold Jaartsveld, manager Techniek Ingrid Zomer, manager Financiën

48

Personeelsbezetting Eind 2009 zijn bij GroenrandWonen 34 medewerkers werkzaam op een totaal van 29,74 formatieplaatsen.

Leeftijdsopbouw medewerkers GroenrandWonen

Aantal medewerkers

5 4 3 Man

2

Vrouw

1 0 20-25 25-30 30-35 35-40 40-45 45-50 50-55 55-60 60-65 Leeftijdscategorie

62% van de medewerkers had een fulltime dienstverband; 38% werkt parttime.

Verloop en invulling vacatures In 2009 heeft één medewerker GroenrandWonen verlaten en zijn 7 personen in dienst getreden. 3 hiervan waren reeds als uitzendkracht werkzaam bij GroenrandWonen. Opleidingen GroenrandWonen biedt medewerkers de gelegenheid om de benodigde kennis op peil te houden en/of te brengen om de organisatiedoelen te kunnen realiseren. Daarnaast is het opleidingsbeleid erop gericht bij te dragen aan de loopbaan van individuele medewerkers. In 2009 zijn zowel (vak)opleidingen als cursussen door de medewerkers gevolgd. De cursussen hadden voornamelijk betrekking op (branche)automatisering, actualiteiten op het gebied van (vennootschaps)belasting, gebiedsontwikkeling, introductie volkshuisvesting nieuwe medewerkers, technisch beheer, bedrijfshulpverlening en diverse onderwerpen op het gebied van leefbaarheid. De volgende opleidingen zijn gevolgd door de medewerkers: • Succesvol besturen van woningcorporaties • Personeelsmanagement • Basis technisch beheer en onderhoud

49

Arbo en ziekteverzuim Het ziekteverzuim kwam in 2009 uit op 3,34% In 2008 lag dit percentage op 3,15%. Dit is een laag percentage. Landelijk ligt het ziekteverzuim gemiddeld op 4,7%, bij corporaties met dezelfde karakteristieken 4,2%. Evenals in voorgaande jaren was er voornamelijk sprake van kort verzuim (82%). Het aantal meldingen (44) is iets gedaald ten opzichte van 2008 (49). Voor de begeleiding van langdurig zieken is een contract afgesloten met een arbodienst. Het financiële risico voor langdurige ziekte van medewerkers is afgedekt door een ziekteverzuimverzekering. Binnen de organisatie zijn twee bedrijfshulpverleners aangewezen, die hun kennis en vaardigheden door middel van een jaarlijkse herhaling op peil houden. De directiesecretaresse/medewerker P&O fungeert als preventiemedewerker. In 2006 is een risico-inventarisatie en –evaluatie opgesteld. Gekoppeld hieraan is een plan van aanpak opgesteld. In 2009 zijn punten uit het plan van aanpak opgepakt. In het verslagjaar is een calamiteitenplan opgesteld en onder de aandacht van de medewerkers gebracht, zodat deze weten hoe zij moeten handelen in het geval van een calamiteit. In het geval van een calamiteit is naast de bedrijfshulpverleners een coördinator actief. Sinds 2009 beschikt GroenrandWonen over een AED. Een automatische externe defibrillator (AED) is een draagbaar toestel dat wordt gebruikt bij een persoon met een circulatiestilstand, waardoor op een geautomatiseerde manier een elektrische schok wordt toegediend, met als doel het hart weer in een normaal ritme te brengen. De AED bevindt zich op de afdeling Wonen en kan ingezet worden wanneer bij een medewerker of een bezoeker onverhoopt een circulatiestilstand voordoet. Ondernemingsraad Binnen GroenrandWonen is een ondernemingsraad actief. De ondernemingsraad bestaat uit drie leden. De ondernemingsraad heeft in 2009 vijf maal met de directie vergaderd. De volgende onderwerpen kwamen dit jaar in het overleg met de directie aan de orde: Arbozaken, het calamiteitenplan, thuiswerken, medewerkerstevredenheidsonderzoek, het veiligheidsprotocol, het zieken betermeldingsprotocol en de bruikleenovereenkomst mobiele telefoon. Daarnaast is de toekomst van GroenrandWonen en het onderzoek naar verdergaande samenwerking met twee andere corporaties een belangrijk onderwerp van gesprek geweest. De ondernemingsraad heeft positief advies uitgebracht over het plan van aanpak voor het onderzoek naar verdergaande samenwerking. Twee keer per jaar voert de ondernemingsraad overleg met de ondernemingsraden van drie collegacorporaties uit de regio. Met dit overleg willen de betrokken ondernemingsraden elkaars klankbord zijn, tot gezamenlijke onderwerpen komen en gezamenlijk opleidingen volgen.

50

De financiën GroenrandWonen vindt het belangrijk om een financieel beleid te voeren dat haar voortbestaan in financieel opzicht waarborgt en ruimte creëert om invulling te kunnen geven aan haar maatschappelijke taakstelling. Het Centraal Fonds Volkshuisvesting beoordeelt jaarlijks de financiële positie van elke corporatie. Het oordeel bestaat uit twee onderdelen: een financieel oordeel over de vermogenspositie op balansdatum (solvabiliteitsoordeel) en een financieel oordeel over de voorgenomen activiteiten na balansdatum (continuïteitsoordeel). Met het solvabiliteitsoordeel wordt vastgesteld of GroenrandWonen op balansdatum haar verplichtingen kan nakomen en bij het continuïteitsoordeel gaat het om de financiële lasten en opbrengsten van de voorgenomen activiteiten in verhouding tot de financiële mogelijkheden. Voor het continuïteitsoordeel worden corporaties in drie categorieën ingedeeld A, B of C. GroenrandWonen is ingedeeld in categorie B1, wat inhoudt dat de voorgenomen activiteiten de financiële positie op de middellange termijn (de laatste drie prognosejaren) in gevaar brengen. Naar aanleiding van de B1 status hebben we twee nieuwbouwprojecten voorlopig “on hold” gezet. Voor het solvabiliteitsoordeel worden corporaties ingedeeld in twee categorieën voldoende of onvoldoende solvabel. GroenrandWonen is voldoende solvabel bevonden over het verslagjaar 2008. Het volkshuisvestelijk vermogen ultimo 2008 is 25,8% van het balanstotaal. De ondergrens is bepaald op 8,0% van het balanstotaal. Het verschil tussen het vermogen en de ondergrens is groter dan 10%, hetgeen inhoudt dat het vermogen voldoende is in relatie tot het risico. Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw heeft verklaard dat op basis van de prognosecijfers van de jaren 2009 tot en met 2013 conform artikel 8 van het reglement deelneming van het ‘waarborgfonds’ GroenrandWonen voldoet aan de eisen van kredietwaardigheid. Op grond van deze verklaring kan GroenrandWonen gebruik maken van de faciliteiten van het Waarborgfonds, indien aan de voorwaarden voor borging wordt voldaan. Het toegekende faciliteringsvolume bedraagt € 37 miljoen.

51

Financieel overzicht Het jaar 2009 is afgesloten met een positief resultaat van € 6.808.000. Dit is bijna € 13 miljoen hoger dan in 2008.Voor 2009 was een negatief resultaat van € 3 miljoen begroot. Het verschil wordt voornamelijk veroorzaakt door de mutatie in de waardeverandering bestaand bezit ( + € 4.1 miljoen), tegenvallend verkoopresultaat, positief renteresultaat en het doorschuiven van een groot onderhoudsproject naar 2010. 2009 *(€ 1.000)

Exploitatie: huren minus lasten Renteresultaat (des)investeringen: . Verkoopresultaat . Overige waardeverandering Overige uitgaven: . Vogelaarheffing . VPB

Resultaat deelnemingen Totaal

Begroting 2009 *(€ 1.000)

2008 *(€ 1.000)

3.824 -3.117 707

2.921 -3.983 -1.062

5.408 -3.545 1.863

204 6.029 6.233

1.399 -3.100 -1.701

1.447 -9.009 -7.562

-133 0 -133

-140 -87 -227

-136 0 -136

1

-1

3

6.808

-2.991

-5.832

Het resultaat uit de normale exploitatie laat een positief resultaat zien van € 0,7 miljoen (2008: € 1,8 miljoen), hetgeen aangeeft dat de bedrijfsvoering gezond te noemen is. Overzicht dotatie onrendabel aan voorziening: Project

Dotatie aan voorziening *(€ 1.000)

Toekomstig nieuwbouw: Vleuterweide deelplan 6, de Tuinlanden Vleuterweide deelplan 4.1 De lakei, aanvullende dotatie Vleuterweide deelplan 5, blok 6, terugname Vleuterweide deelplan 5, blok 3, terugname Totaal

2.137 340 -2.503 -1.886 -1.912

De twee projecten in Vleuterweide deelplan 5 zijn voorlopig “on hold” gezet. De tot en met 2008 opgebouwde voorziening voor deze projecten is in 2009 vrijgevallen.

Rente (risico) management Het schuldrestant van de leningenportefeuille bedraagt ultimo 2009 € 75 miljoen. Het gemiddelde rentepercentage is 4,73%. De duration is gemiddeld 4,7 jaar.

52

Kasstroomoverzicht In 2009 heeft er een afname van de liquide middelen plaatsgevonden. In onderstaand overzicht wordt een analyse gegeven:

2009

Kasstroom

*(€ 1.000)

Uit bedrijfsprocessen Rente Uit operationele activiteiten Uit investeringsactiviteiten Uit financieringactiviteiten

9.203 -3.116 6.087 -6.835 -925 -1.673

Afname liquide middelen

Meerjarenprognose In de meerjarenbegroting is er rekening gehouden met een investeringsprogramma voor de komende vijf jaar van € 38 miljoen. Er worden bijna 200 sociale huurwoningen gebouwd, 17 woningen in de duurdere huursector, een corporatiehotel en er vindt renovatie/groot onderhoud van twee complexen plaats. De financiële meerjarenbegroting is gebaseerd op de begroting 2010 en ziet er voor de komende jaren als volgt uit:

Exploitatie Renteresultaat

(des) investeringen: Verkoopresultaat Overige waardeverandering Overige uitgaven: Sector specifieke heffing VPB

Resultaat deelneming Resultaat

Jaar rekening 2009

Prognose 2010

Prognose 2011

Prognose 2012

Prognose 2013

Prognose 2014

*(€ 1.000)

*(€ 1.000)

*(€ 1.000)

*(€ 1.000)

*(€ 1.000)

*(€ 1.000)

3.824 -3.117 707

2.814 -3.836 -1.022

5.154 -4.656 498

5.733 -5.168 565

5.780 -5.221 559

6.040 -5.191 849

204 6.029 6.233

1.374 0 1.374

302 0 302

400 0 400

551 0 551

718 0 718

-133 0 -133

-142 -386 -528

-145 -386 -531

-148 -480 -628

-152 -504 -656

-155 -541 -696

1 6.808

-176

269

337

454

871

Vermogenspositie GroenrandWonen maakt in het eigen vermogen onderscheid tussen het minimale weerstandsvermogen en het investeringvermogen. Het minimale weerstandsvermogen bedraagt 10% van het balanstotaal en dient om bedrijfsrisico’s af te dekken.

53

GroenrandWonen zet het investeringsvermogen in om binnen het beleidskader van het BBSH invulling te geven aan haar volkshuisvestelijke taken. Het eigen vermogen exclusief het weerstandsvermogen van 10% vormt samen met de voorziening onrendabele investeringen het zogenaamde investeringsvermogen.

30%

in procenten

25% 20%

Minimaal weerstandsvermogen Voorziening/totaal vermogen

15%

EV + voorziening/totaal vermogen Investeringsvermogen

10% 5% 0% 2008

2010

2012

2014

2016

2018

jaren

Bovenstaande grafiek laat een theoretisch ontwikkeling zien. Onze toekomstige financiële positie is aanleiding geweest voor een strategiediscussie over de toekomst van onze corporatie en het onderzoek naar verdergaande samenwerking. Het investeringsvermogen (eigen vermogen plus voorziening gedeeld door totaal vermogen minus 10%) bedraagt ultimo 2009 17% en daalt naar 6% in 2011. Fiscaliteit Met ingang van 1 januari 2006 zijn de corporaties partieel belastingplichtig en met ingang van 1 januari 2008 integraal belastingplichtig voor de Wet op de Vennootschapsbelasting. Dat wil zeggen dat over de resultaten uit alle activiteiten belasting verschuldigd is, volgens de huidige in de wet opgenomen uitgangspunten. Bij de aanvang van de integrale belastingplicht dient (per 1 januari 2008) een fiscale openingsbalans te worden opgesteld van alle bezittingen en schulden volgens de fiscale waarderingsgrondslagen. Overzicht van de prognose 2008 en prognose 2009:

Saldo fiscale winstberekening Overig (vrijgestelde) winstbestanddelen Herinvesteringreserve Belastbare winst Verrekenbare verliezen Belastbaar bedrag VPB (2008-2009: 25.5%)

Integraal belasting plichtig prognose 2008

Integraal belasting plichtig prognose 2009

*(€ 1.000)

*(€ 1.000)

783 152 -96 839 -1.511 -672 0

-44 159 -79 36 -672 -636 0

54

Waardering onroerend goed Net als voorgaande jaren hebben wij het onroerend goed gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs- of vervaardigingsprijs of tegen lagere bedrijfswaarde. De bedrijfswaarde wordt berekend per complex en geeft de toekomstige kasstromen contant gemaakt weer. Onderstaand een overzicht van de waarde van de materieel vaste activa in exploitatie: 31-12-2009 *(€ 1.000)

Historische kostprijs Waardevermindering Afschrijvingen Boekwaarden Bedrijfswaarde WOZ waarde

*(€ 1.000)

125.000 -9.000 -11.000

31-12-2008 *(€ 1.000)

*(€ 1.000)

122.000 -13.000 -9.000 105.000 129.000 431.000

100.000 115.000 434.000

55

Verklaring van het bestuur Het bestuur van GroenrandWonen verklaart dat gedurende het jaar waarop dit volkshuisvestingsverslag betrekking heeft, de middelen van de stichting uitsluitend zijn besteed in het belang van de volkshuisvesting, zoals dat is omschreven in het Besluit Beheer Sociale Huursector.

Vleuten, 26 april 2010

Mevrouw L. Verheul, directeur-bestuurder

56

Jaarrekening 2009

57

58

INHOUD

1.

Balans per 31 december 2009 (na voorgestelde resultaatbestemming) (x € 1.000,-)

60

2

Winst en verliesrekening over 2009 (x € 1.000,-)

63

3

Kasstroomoverzicht 2009 (x € 1.000,-)

65

4

Algemene toelichting

66

5

Grondslagen voor waardering van activa en passiva

66

6

Grondslagen voor het bepalen van het resultaat

71

7

Belangrijke inschattingen ten aanzien van waardering en resultaatbepaling

74

8

Kasstroomoverzicht

75

9

Toelichting op de balans ( x € 1.000,-)

76

10

Toelichting op de winst en verliesrekening ( x € 1.000,-)

85

11

Overige informatie

91

12

Overige gegevens

91

13

Kengetallen

92

14

Bijlage E

94

59

0000000000000000000000000000000000000000000000000

Ref

Balans per 31 december 2009 2009 2008

0000000 Vaste activa Materiële vaste activa 9.1

Onroerende en roerende zaken in exploitatie

105.185

99.996

Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling

3.587

1.101

Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

1.160

1.183

109.932

102.280

1.101

1.686

147

146

3

3

1.251

1.835

31

13

41

44

9.2

Financiële vaste activa Te vorderen BWS subsidies Deelnemingen Overig

Vlottende activa 9.3

Voorraden Onderhanden projecten

9.4

Vorderingen Huurdebiteuren

9.4.1

Latente belastingvorderingen

9.4.3

Overige vorderingen

9.4.4

357

270

Overlopende activa

9.4.5

1.765

6.094

2.194

6.421

73

2

113.450

110.538

9.4.6

Liquide middelen

60

, na resultaatbestemming (x € 1.000,-) 0000000000000000000000000000000000000000000000000

Ref

2009

2008

0

0

21.280

14.472

21.280

14.472

0000000 Eigen vermogen Stichtingskosten 9.7.1

Overige reserves

Voorzieningen Voorziening onrendabele investering nieuwbouw

9.8

8.356

12.184

Voorziening toekomstige herstructurering

9.8

2.606

3.431

10.962

15.615

74.836

75.761

74.836

75.761

2.954

1.210

14

5

581

965

84

78

0

0

2.739

2.432

6.372

4.690

113.450

110.538

Langlopende schulden 9.9.1

Leningen kredietinstellingen

9.10

Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstelling Schulden aan gemeente Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen VPB Overlopende passiva

61

62

Winst en verliesrekening over 2009 (x € 1.000,-) 0000000000000000000000000000000000000000000000000000

Ref

2009

2008

0000 Bedrijfsopbrengsten Huren

10.1

12.104

11.838

Vergoedingen

10.2

281

257

Verkoop onroerende zaken

10.3

204

1.447

286

98

517

584

13.392

14.224

Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf 10.5

Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten

Bedrijfslasten Afschrijvingen op materiële vaste activa

10.6

1.429

1.273

Overige waardeveranderingen materiële vaste activa

10.7

-6.029

9.009

Erfpacht

10.8

7

7

Lonen en salarissen

10.9

1.366

1.242

Sociale lasten

160

139

Pensioenlasten

271

225

Lasten onderhoud

10.10

3.024

1.839

Overige bedrijfslasten

10.11

3.240

2.780

Som der bedrijfslasten

3.468

16.514

Bedrijfsresultaat

9.924

-2.290

Financiële baten en lasten Rentebaten en soortgelijk opbrengsten

10.15

471

19

Waardeveranderingen financiële vaste activa

10.15

54

214

Rentelasten en soortgelijke kosten

10.15

-3.642

-3.778

-3.117

-3.545

6.807

-5.835

Som der financiële baten en lasten

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen

Belastingen

10.16

0

0

Resultaat deelnemingen

10.14

1

3

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen

6.808

-5.832

Netto resultaat na belastingen

6.808

-5.832

63

64

Kasstroomoverzicht 2009 (indirecte methode) (x € 1.000,-) 2009 Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat Aanpassingen voor: Afschrijvingen Waardeverandering Geactiveerde productie

9.924 1.429 -6.029 -286 4.886 5.038

Verandering in werkkapitaal Onderhanden werk Voorraden Vorderingen Kortlopende schulden

0 -18 4.245 -62 4.165

Kasstoom uit bedrijfsprocessen

9.203

Ontvangen/betaalde rente Resultaat deelnemingen Ontvangen/betaalde belasting naar winst

-3.117 1 0 -3.116 6.087

Kasstoom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen materiële vaste activa Desinvesteringen in financiële vaste activa

-7.587 168 584 -6.835

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangsten uit langlopende schulden Aflossing langlopende schulden

5.000 -5.925

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

-925

Toename/afname geldmiddelen in 2009

-1.673

Saldo liquide middelen begin boekjaar Saldo liquide middelen eind boekjaar

-1.208 -2.881 -1.673

65

4 Algemene toelichting 4.1 Regelgeving De jaarverslaggeving door toegelaten instellingen volkshuisvesting dient te voldoen aan de eisen zoals deze zijn geformuleerd in het Besluit beheer sociale huursector. In dit besluit wordt BW2 Titel 9 voorgeschreven behoudens enkele uitzonderingen van specifieke aard. Voor verslagjaren vanaf 2005 is door de Raad voor de Jaarverslaggeving de definitieve Richtlijn 645 Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting uitgegeven. In deze richtlijn zijn onder meer specifieke modellen voor de balans en de winst-en-verliesrekening opgenomen en zijn voor de sector specifieke presentatie, waarderings- en verslaggevingvoorschriften geformuleerd. Toelichtingen op posten in de balans, winst-en-verliesrekening en kasstroomoverzicht worden in de jaarrekening genummerd.

5 grondslagen voor waardering van activa en passiva 5.1 Algemeen 5.1.1 Vergelijking met voorgaand jaar De gehanteerde grondslagen van waardering en resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van voorgaand jaar. 5.1.2 verwerking verplichtingen In de jaarrekening worden naast juridisch afdwingbare verplichtingen tevens feitelijke verplichtingen verwerkt die kunnen worden gekwalificeerd als “intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd”. Hiervan is sprake wanneer uitingen namens de corporatie zijn gedaan richting huurders, gemeenten en overige stakeholders aangaande verplichtingen inzake toekomstige herstructureringen en toekomstige nieuwbouwprojecten. Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan het besluitvormingsproces van de corporatie rondom projectontwikkeling en herstructurering. Van een feitelijke verplichting is sprake indien de formalisering van de definitief ontwerp fase en afgeleid het aanvragen van de bouwvergunning heeft plaatsgevonden. 5.2 Materiële vaste activa 5.2.1 Onroerende en roerende zaken in exploitatie De oorspronkelijke investeringen in complexen worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen en (naar verwachting duurzame) bijzondere waardeverminderingen. De verkrijgings- of vervaardigingsprijs wordt bepaald als de som van alle direct toe te rekenen uitgaven, eventueel vermeerderd met na-investeringen. Tevens worden hierbij de direct toerekenbare interne kosten alsmede transactiekosten geactiveerd. Voor zover verkregen subsidies kwalificeren als investeringssubsidie worden deze in mindering gebracht op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Uitgaven na eerste verwerking (de zogeheten na-investeringen) die leiden tot een waardeverhoging van het actief worden aangemerkt als activeerbare kosten van vernieuwing. Uitgaven die betrekking hebben op toekomstige herstructureringen, waarvan de feitelijke verplichtingen dan wel de in rechte afdwingbare verplichtingen zijn aangegaan worden in de waardering betrokken. Herstructurering onderscheidt zich van renovatie door het verbeteren of vergroten van de oorspronkelijke capaciteit.

66

De lasten van onderhoud waaronder renovatie onderscheiden zich van activeerbare kosten door het feit dat er geen sprake is van een waardeverhoging van het actief. De lasten van onderhoud worden direct in het resultaat verantwoord. Complexen worden gedefinieerd op basis van groepen van gelijksoortige activa (kasstroomgenererende eenheid). De indeling sluit aan op de wijze waarop het interne beleid en de bedrijfsvoering is gedefinieerd. Aansluiting is daarbij gezocht bij de differentiatie in het huur- en onderhoudsbeleid en levensduurschattingen. Jaarlijks vindt toetsing plaats van de boekwaarde en reële waarde. De toetsing geschiedt op complexniveau. Een bijzonder waardeverminderingsverlies is het bedrag waarmee de boekwaarde de reële waarde duurzaam overschrijdt. Van duurzaamheid is sprake wanneer de verwachte reële waarde gedurende een periode van ten minste vijf jaar lager is dan de boekwaarde. De reële waarde wordt afhankelijk gesteld van de voorgenomen bestemming van complexen. De reële waarde van de onroerende zaken in exploitatie bestemd voor de verhuur is de bedrijfswaarde. De onroerende zaken kunnen voor langere of kortere termijn voor verhuur worden aangehouden. Indien wordt vastgesteld dat een in het verleden verantwoorde bijzondere waardevermindering niet meer bestaat of is afgenomen wordt de toegenomen boekwaarde van de desbetreffende activa niet hoger gesteld dan de boekwaarde die bepaald zou zijn indien geen bijzondere waardevermindering voor het actief zou zijn verantwoord. De bedrijfswaarde wordt gevormd door de contante waarde van de geprognosticeerde kasstromen uit hoofde van toekomstige exploitatieopbrengsten en toekomstige exploitatielasten over de geschatte resterende looptijd van de investering. Daarbij wordt rekening gehouden met de voorgenomen bestemming en aard van het bezit. De kasstroomprognoses zijn gebaseerd op redelijke en onderbouwde veronderstellingen die de beste schatting van het bestuur weergeven van de economische omstandigheden die van toepassing zullen zijn gedurende de resterende levensduur van het actief. De kasstromen zijn gebaseerd op de eind 2009 intern geformaliseerde meerjaren begroting en bestrijken een periode van 5 jaar behoudens de verwachte kosten van groot onderhoud, erfpacht en overige contracten met een werkingsduur van meer dan vijf jaar. De kosten van planmatig onderhoud worden gebaseerd op de in de meerjaren onderhoudsbegroting onderkende cycli per component. Voor latere jaren wordt uitgegaan van de verwachte gemiddelde groeivoeten voor inflatie, huurstijging en rente alsmede genormeerde lastenniveaus. Bij de bedrijfswaardeberekening gelden de volgende uitgangspunten: ♦ jaarlijkse huurverhogingen van 2010: 1 % 2011 e.v. 2.25% (voorgaand jaar:2010: 2.25% e.v); ♦ jaarlijkse huurderving van 0.3 % (voorgaand jaar: 0.3%); ♦ mutatiegraad van 5 % en rekening houdend met het streefhuurbeleid (voorgaand jaar: 5% mutatiegraad en geen huurharmonisatie); ♦ jaarlijkse stijgingen van de variabele lasten van 2.25 % (voorgaand jaar: 2.25%); ♦ genormeerde variabele lasten (OZB, verzekering en algemeen beheer) van € 1.570. per verhuureenheid (voorgaand jaar: € 1.570); ♦ genormeerde klachten- en mutatieonderhoudskosten van € 550,- (voorgaand jaar: € 550); ♦ kosten van planmatig onderhoud, genormeerd (€ 650,-) (voorgaand jaar conform onderhoudsbegroting) ♦ een restwaarde op basis van geschatte grondwaarde aan het einde van de exploitatieperiode ♦ een rekenrente van 6 % (voorgaand jaar: 6%)

67

♦

♦

de periode waarover contant gemaakt wordt loopt parallel met de geschatte resterende levensduur van de complexen/investering (variërend van 10 tot 49 jaar) (voorgaand jaar: idem), de minimale levensduur is gesteld op tien jaar tenzij vanuit planvorming een kortere levensduur gerechtvaardigd is De heffingsbijdrage van het Centraal Fonds Volkshuisvesting en de te betalen vennootschapsbelasting maken geen onderdeel uit van de bedrijfswaarde.

Bij de bepaling van de bedrijfswaarde wordt rekening gehouden met de rentabiliteitswaardecorrectie van de bestaande leningenportefeuille en beleggingen. De rentabiliteitswaardecorrectie betreft het verschil tussen de contante waarde van de verwachte kasstromen uit hoofde van leningen en beleggingen en de waardering van deze posten op de balans. De verwachte opbrengstwaarde van woningen geoormerkt voor verkoop zijn niet meegenomen in de bedrijfswaardeberekening.

5.2.2 Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Dit betreffen complexen in aanbouw die worden gewaardeerd tegen uitgaafprijzen en toegerekende kosten van het werkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht en directievoering onder aftrek van een bijzondere waardevermindering uit hoofde van te dekken stichtingskosten. Bij de bepaling van de bijzondere waardevermindering worden de boekwaarde en de reële waarde van de kasstroomgenererende eenheid waartoe de onroerende zaken gaan behoren betrokken. Indien de bijzondere waardevermindering hoger is dan de waarde van de onroerende zaken in ontwikkeling, dan wordt de onroerende zaak op nihil gewaardeerd en wordt een voorziening aan de creditzijde van de balans opgenomen. Ingenomen grondposities worden onder deze post verwerkt tegen aanschafprijs en bijkomende kosten. Afschrijving vindt eerst plaats nadat de betreffende complexen in exploitatie zijn genomen. 5.2.3 Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie De onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie worden gewaardeerd op basis van aanschafwaarde onder aftrek van lineaire afschrijvingen. 5.3 Financiële vaste activa 5.3.1 Te vorderen BWS-subsidie De vordering uit hoofde van binnen het Besluit Woninggebonden Subsidies toegezegde bedragen (contante waarde van de uitbetalingen) wordt jaarlijks verminderd met de door de budgethouders beschikbaar gestelde bedragen. De uitbetalingstermijn is afhankelijk gesteld van de disconteringsvoet en beloopt vanaf de vaststelling van de subsidie maximaal 30 jaar. Het kortlopende deel van deze post is opgenomen onder de vlottende activa. 5.3.2 Deelnemingen Deelnemingen in overige deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend worden gewaardeerd volgens de nettovermogens-waardemethode (deelneming in Cv De Witte Vrouwen). De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening; voor deelnemingen waarvan onvoldoende gegevens beschikbaar zijn voor aanpassing aan deze grondslagen, wordt uitgegaan van de waarderingsgrondslagen van de betreffende deelneming.

68

Indien de waardering van een deelneming volgens de nettovermogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Indien en voorzover Woningcorporatie in deze situatie geheel of ten dele instaat voor de schulden van de deelneming respectievelijk het stellige voornemen heeft de deelneming tot betaling van haar schulden in staat te stellen wordt een voorziening getroffen. Deelnemingen waar geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of, indien hiertoe aanleiding bestaat, een lagere waarde (deelneming in WoningNet BV). 5.3.3 Overige financiële vaste activa De onder financiële vaste activa opgenomen overige vorderingen omvatten leningen die tot de vervaldag worden aangehouden. Deze vorderingen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde.

5.4 Voorraden 5.4.1 Voorraden De voorraad onderhoudsmaterialen is gewaardeerd op basis van een vaste verrekenprijs.

5.5 Vorderingen 5.5.1 Huurdebiteuren Waardering geschiedt tegen nominale waarde rekening houdend met een voorziening voor mogelijke oninbaarheid gebaseerd op een statische benadering. 5.5.2 Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. 5.6 Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden geschat. Voorzieningen worden tegen nominale waarde opgenomen.

5.6.1 Latente belastingvorderingen en –verplichtingen Een voorziening voor latente belastingvorderingen en –verplichtingen wordt getroffen met behulp van de verplichtingenmethode voor tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde van activa en verplichtingen en hun belastinggrondslag, en ook wanneer er sprake is van voorwaartse verrekenbare verliescompensatie. De berekening van de latente belastingvorderingen en -verplichtingen geschiedt tegen de op het einde van het verslagjaar geldende belastingtarieven of tegen de in komende jaren geldende tarieven, voorzover reeds bij wet vastgesteld. Latente belastingvorderingen, met inbegrip van die voortvloeiend uit voorwaartse verliescompensatie, worden gewaardeerd indien het waarschijnlijk is dat er fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee verliezen kunnen worden gecompenseerd en verrekeningsmogelijkheden kunnen worden benut. Belastinglatenties worden gewaardeerd op basis van contante waarde.

69

Latente belastingvorderingen zijn opgenomen onder de financiële vaste activa, latente belastingverplichtingen zijn opgenomen onder de voorzieningen. 5.6.2 Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw Verwachte verliezen als gevolg van onrendabele investeringen nieuwbouw worden als bijzondere waardeverandering in mindering gebracht op de boekwaarde van het complex waartoe de investeringen gaan behoren. Indien en voor zover de verwachte verliezen de boekwaarde van het betreffende complex overtreffen wordt voor dit meerdere een voorziening gevormd. Onder verwachte verliezen wordt in dit verband verstaan de netto contante waarde van alle investeringsuitgaven minus aan deze investering toe te rekenen ontvangsten. 5.6.3 Voorziening toekomstige herstructureringen Uitgaven die betrekking hebben op toekomstige herstructureringen, waarvan de feitelijke verplichtingen dan wel de in rechte afdwingbare verplichtingen zijn aangegaan, binnen een complex met bestaande onroerende zaken in exploitatie, worden betrokken in de waardering van dit complex. Indien de afwaardering uit hoofde van de verwachte uitgaven hoger is dan de boekwaarde van het complex waartoe de onroerende zaak behoort dan wordt dit complex op nihil gewaardeerd en een voorziening getroffen. 5.10 Langlopende schulden Langlopende schulden worden nominaal opgenomen.

5.11 Overige activa en passiva Voor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven worden activa en passiva gewaardeerd op nominale waarde. Hierbij wordt op vorderingen, indien dit noodzakelijk is, een voorziening wegens mogelijke oninbaarheid in mindering gebracht.

70

6 Grondslagen voor bepaling van het resultaat 6.1 Algemeen Het resultaat wordt bepaald als verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd; verliezen reeds zodra zij voorzienbaar zijn. 6.1.1 Opbrengstverantwoording Opbrengsten uit de levering van goederen worden verwerkt zodra alle belangrijke rechten en risico’s met betrekking tot de eigendom van de goederen zijn overgedragen aan de koper. Opbrengsten uit de levering van diensten geschieden naar rato van de geleverde prestaties, gebaseerd op de verrichte diensten tot aan de balansdatum in verhouding tot de in totaal te verrichten diensten. 6.1.2 Bijzondere posten Bijzondere posten zijn baten of lasten die behoren tot de gewone bedrijfsuitoefening, maar op grond van de aard, omvang of het incidentele karakter afzonderlijk worden toegelicht, teneinde een goed inzicht te geven in het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening van de corporatie en met name de ontwikkeling daarin. Bijzondere posten worden met het oog op de analyse en de vergelijkbaarheid van de resultaten zoveel als mogelijk naar aard en omvang afzonderlijk en ongesaldeerd toegelicht. 6.2 Bedrijfsopbrengsten 6.2.1 Huren De jaarlijkse huurverhoging is van overheidswege gebonden aan een maximum. Voor het verslagjaar 2009 bedroeg dit maximumpercentage 2.5 %. 6.2.2 Verkoop onroerende zaken De post verkopen onroerende zaken betreft het saldo van de behaalde verkoopopbrengst minus de boekwaarde (bestaand bezit) Winsten worden verantwoord op het moment van levering (passeren transportakte). Eventuele verliezen op nieuwbouw koopprojecten worden verantwoord zodra deze voorzienbaar zijn. 6.2.3 geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf De toe te rekenen interne directe kosten en ten behoeve van onroerende zaken in ontwikkeling worden hieronder verantwoord. 6.3 Bedrijfslasten 6.3.1 Afschrijvingen op materiële vaste activa De afschrijvingen op materiële vaste activa worden gebaseerd op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode danwel de annuïtaire methode op basis van de geschatte economische levensduur. Met een mogelijke restwaarde wordt geen rekening gehouden. 6.3.2 Overige waardeveranderingen materiële vaste activa De overige waardeveranderingen worden gebaseerd op de waardering van de betreffende activaposten. De onder deze post verantwoorde bedragen hebben betrekking op een afboeking dan wel terugneming van een bijzondere waardevermindering. Deze bijzondere waardevermindering

71

ontstaat door een jaarlijkse toets van de reële waarde ten opzichte van de waarde gebaseerd op boekwaarde. 6.3.3 Periodiek betaalbare beloningen Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst-en-verliesrekening voorzover ze verschuldigd zijn aan werknemers. 6.3.4 Pensioenen GroenrandWonen heeft een pensioenregeling. De regeling is ondergebracht bij SPW en betreft een toegezegde-pensioenregeling bij het bedrijfstakpensioenfonds. Hierbij is een pensioen toegezegd aan personeel op de pensioengerechtigde leeftijd, afhankelijk van leeftijd, salaris en dienstjaren. Deze toegezegde-pensioenregeling is verwerkt als zou sprake zijn van een toegezegde-bijdrageregeling. Voor de pensioenregelingen betaalt GroenrandWonen de verplichte premies aan het pensioenfonds. Behalve de betaling van premies heeft GroenrandWonen geen verdere verplichtingen uit hoofde van deze pensioenregelingen. GroenrandWonen heeft in geval van een tekort bij het fonds geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen anders dan hogere toekomstige premies De premies worden verantwoord als personeelskosten als deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als overlopende activa indien deze tot een terugstorting leiden of tot een vermindering van toekomstige betalingen. 6.3.5 Onderhoud Onder deze post worden alle direct aan het verslagjaar toe te rekenen kosten van onderhoud verantwoord. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden. Het klachten- en mutatieonderhoud wordt onderscheiden in kosten van derden en eigen dienst. In de winst- en verliesrekening zijn de kosten van de eigen dienst opgenomen bij de kostensoort salarissen en sociale lasten. De lasten van onderhoud onderscheiden zich van activeerbare kosten door het feit dat er geen sprake is van een waardeverhoging van het actief.

6.3.6 Overige bedrijfslasten De overige bedrijfslasten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. 6.3.7 Belastingen Vanaf 1 januari 2008 is GroenrandWonen integraal belastingplichtig geworden voor de vennootschapsbelasting. Corporaties zijn sindsdien verplicht over hun integrale activiteiten vennootschapsbelasting te betalen. Aedes en de Belastingdienst hebben het overleg over de interpretatie en toepassing van de vennootschapsbelastingplicht waarmee corporaties sinds 1 januari 2008 te maken hebben afgerond. Een en ander is vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst (VSO). In deze VSO zijn specifieke bepalingen opgenomen met betrekking tot de waardering van posten op de fiscale openingsbalans en de wijze van resultaat name. De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst-enverliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief. Deze last is in de resultatenrekening opgenomen .

72

6.3.8 Rentebaten en rentelasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen. 6.3.9 Deelnemingen Het resultaat van de deelnemingen wordt conform het aandeel van GroenrandWonen verantwoord. 6.3.10 Financiële instrumenten Binnen het treasurybeleid van GroenrandWonen dient het gebruik van financiële instrumenten ter beperking van inherente (rente-, looptijden- en markt-) risico's. Op grond van het vigerende interne treasurystatuut is het gebruik van financiële instrumenten slechts toegestaan voor zover er een materieel verband met het belegde/gefinancierde vermogen kan worden gelegd en de toepassing er van tot een positie van de totale leningen-/beleggingenportefeuille leidt welke vergelijkbaar is met een positie zonder gebruik te maken van deze instrumenten. Valutarisico GroenrandWonen is alleen werkzaam in Nederland en loopt geen valuta risico. Renterisico GroenrandWonen loopt renterisico over de rentedragende vorderingen (met name onder financiële vaste activa, effecten en liquide middelen) en rentedragende langlopende en kortlopende schulden (waaronder schulden aan kredietinstellingen). Voor vorderingen en schulden met variabele renteafspraken loopt GroenrandWonen risico ten aanzien van toekomstige kasstromen, met betrekking tot vastrentende vorderingen en schulden loopt GroenrandWonen risico’s over de marktwaarde. Met betrekking tot de vorderingen worden geen financiële derivaten met betrekking tot renterisico gecontracteerd. Met betrekking tot bepaalde vastrentende schulden (schulden aan kredietinstellingen) heeft GroenrandWonen renteswaps gecontracteerd, zodat zij vaste rente ontvangt en variabele rente betaalt. Kredietrisico GroenrandWonen bankiert voornamelijk bij de Rabobank, waar beschikt kan worden over een kredietfaciliteit. GroenrandWonen maakt geen gebruik van meerdere banken teneinde over meerdere kredietfaciliteiten te kunnen beschikken. Voorzover noodzakelijk worden nadere zekerheden verstrekt aan de bank voor beschikbare kredietfaciliteiten. Liquiditeitsrisico GroenrandWonen maakt geen gebruik van meerdere banken om over meerdere kredietfaciliteiten te kunnen beschikken. Voor zover noodzakelijk, worden nadere zekerheden verstrekt aan de bank voor beschikbare kredietfaciliteiten.

73

7 Belangrijke inschattingen ten aanzien van waardering en resultaatbepaling De jaarrekening wordt overeenkomstig BW2 Titel 9 opgesteld. Het management dient daartoe bepaalde veronderstellingen en schattingen te maken die van invloed zijn op de waardering van activa en verplichtingen, op de resultaatbepaling en de rapportage van voorwaardelijke activa en verplichtingen. 7.1.1 Materiële vaste activa, minimum waarderingsregel Onroerende en roerende zaken in exploitatie worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs- of vervaardigingsprijs onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen en (naar verwachting duurzame) bijzondere waardeverminderingen. Een bijzonder waardeverminderingsverlies is het bedrag waarmee de boekwaarde de reële waarde duurzaam overschrijdt. Van duurzaamheid is sprake wanneer de verwachte reële waarde gedurende een periode van ten minste vijf jaar lager is dan de boekwaarde. De reële waarde wordt afhankelijk gesteld van de voorgenomen bestemming van complexen. De reële waarde van de onroerende zaken in exploitatie bestemd voor de verhuur is de bedrijfswaarde. De onroerende zaken kunnen voor langere of kortere termijn voor verhuur worden aangehouden. De uitgangspunten van de reële waarde zijn deels afhankelijk van de interne beleidsvoornemens van GroenrandWonen. Deze beleidsvoornemens komen ondermeer tot uitdrukking in het strategisch voorraadbeheer waarbij eigen keuzes worden gemaakt ten aanzien van verhuur of verkoop, levensduur, kwaliteits- en huurniveaus. Voor zover mogelijk hanteert GroenrandWonen binnen de sector gangbare uitgangspunten 7.1.2 Timing en verwerking van onrendabele investeringen nieuwbouw en herstructurering In de jaarrekening worden naast juridisch afdwingbare verplichtingen tevens feitelijke verplichtingen verwerkt die kunnen worden gekwalificeerd als “intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd”. Hiervan is sprake wanneer uitingen namens de corporatie zijn gedaan richting huurders, gemeenten en overige stakeholders aangaande verplichtingen inzake toekomstige herstructureringen en toekomstige nieuwbouwprojecten. Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan het besluitvormingsproces van de corporatie rondom projectontwikkeling en herstructurering. De aannames gedaan bij de financiële impact van bovengenoemde feitelijke verplichtingen kunnen afwijken bij daadwerkelijke realisatie van de projecten. Planvorming kan ondermeer wijzigingen in de tijd ondergaan door bewegingen in het prijsniveau van leveranciers, wettelijke procedures en aanpassingen in de voorgenomen bouwproductie. 7.2 Verwerking fiscaliteit Ten aanzien van de acute belastinglast in de jaarrekening heeft GroenrandWonen een aantal standpunten ingenomen die eerst bij afwerking van de aangifte over de verslagjaren 2007 tot en met 2009 door de fiscus zullen worden getoetst. De belangrijkste standpunten betreffen: ♦ Het onderscheid tussen onderhoudskosten en investeringen ♦ De verwerking van projectontwikkelingsresultaten Dientengevolge kan de fiscale last over 2009 en voorgaande jaren nog wijzigingen ondergaan.

74

8 Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Bij deze methode wordt het nettoresultaat aangepast voor posten van de winst- en verliesrekening die geen invloed hebben op ontvangsten en uitgaven in het verslagjaar, mutaties in de balansposten en posten van de winst- en verliesrekening waarvan de ontvangsten en uitgaven niet worden beschouwd als behorende tot de operationele activiteiten. De liquiditeitspositie in het kasstroomoverzicht bestaat uit de liquide middelen onder aftrek van bankkredieten. In het kasstroomoverzicht wordt onderscheid gemaakt tussen operationele, investerings- en financieringsactiviteiten. De kasstromen uit hoofde van de financiering zijn gesplitst in kasstromen met betrekking tot mutaties in de hoofdsom (opgenomen onder financieringsactiviteiten) en betaalde interest (opgenomen onder operationele activiteiten).De investeringen in materiële vaste activa worden opgenomen onder aftrek van de onder overige schulden voorkomende verplichtingen. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest, ontvangen dividenden en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten.

75

9 Toelichting op de balans ( x € 1.000,-) 9.1 Materiële vaste activa De mutaties in de materiële vaste activa zijn in het navolgende schema samengevat Onroerende en roerende zaken in exploitatie 1 januari 2009 Verkrijgingsprijzen Correctie beginbalans Cumulatieve waardevermindering Correctie beginbalans Afschrijvingen

Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling

1.756

Totaal

122.067 -54 -12.680 54 -9.391

-3.976

Boekwaarden

99.996

Mutaties 2009 Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Corr. afschrijving waardevermindering Afschrijving desinvesteringen Waardeverminderingen Terugneming van waardeverminderingen Overboekingen De Woerd blok 2.4

180 -177 -1.231 -58 9 -707 4.824 2.348

-3.419 677 -2.348

5.189

2.486

-23

7.652

31 december 2009 Verkrijgingsprijzen Cumulatieve waardevermindering Afschrijvingen

124.422 -8.566 -10.671

10.305 -6.718

1.843 -683

136.520 -15.284 -11.354

Boekwaarden

105.185

3.587

1.160

109.932

Totaal mutaties

5.077

Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

-573

128.900 -54 -16.656 54 -9.964

1.101

1.183

102.280

7.576

118 -30 -140

7.874 -207 -1.371 -58 39 -4.126 5.501 0

30

De afschrijvingstermijnen en gevolgde systematiek luiden als volgt: ♦ Grond geen afschrijvingen ♦ Stichtingskosten annuïtair 50 jaar ♦ Renovatie oorspronkelijke restant looptijd plus 25 jaar ♦ C.V. installaties annuïtair 25 jaar ♦ Overige investeringen restant looptijd betreffende complex ♦ Ten dienste van exploitatie 5 jaar lineair In de post onroerende zaken zijn 2.371 verhuureenheden opgenomen. De activa zijn verzekerd tegen aanschaf- c.q. voortbrengingskosten. De verplichting van de verzekeringsmaatschappij tot schadevergoeding omvat het verschil tussen de waarde van de verzekerde verhuureenheden onmiddellijk voor en onmiddellijk na de gebeurtenis. Het onroerend goed is nagenoeg in zijn geheel gefinancierd met kapitaalmarktleningen onder overheidsgarantie. Er zijn geen hypothecaire zekerheden afgegeven.

76

Per balansdatum waren verplichtingen aangegaan met betrekking tot materiële vaste activa voor een bedrag van € 13.7 miljoen . Ingebruikname zal in het volgende twee boekjaren plaatsvinden. De actuele waarde van de onroerende en roerende zaken in exploitatie gebaseerd op reële waarde bedraagt € 129 miljoen. Ten opzichte van voorgaand verslagjaar is de reële waarde met € 14 miljoen gemuteerd. Voor de toelichting op deze mutatie wordt verwezen naar de toelichting op de winst-en-verliesrekening. Door de corporatie is een verkoopplan opgesteld waarin op 31-12-2009 nog 333 koopgarant woningen en 9 vrije verkoop woningen voor verkoop zijn geoormerkt. De reële waarde van deze onroerende zaken bedraagt € 25 miljoen, De boekwaarde bedraagt ultimo het verslagjaar € 14 miljoen.

Specificatie onroerende zaken in ontwikkeling:

Project

Utrecht De Woerd Den Engh (50% Portaal) Vleuterweide: . deelplan 4.1 de lakei . deelplan 5 blok G . deelplan 5 blok 6 * . deelplan 5 blok 3 * . deelplan 6 tuinlanden Haarzicht Haarrijn Jozefzorg Paardenwei Centrumplan Vleuten Wc Mereveldplein Ockhuizerweg Woerden Corporatiehotel (50% SWW) Hof van Harmelen Mauritshof Driesprong Gem.huis Harmelen Grondpositie Rijnenburg Totaal

Stand 01-012009

tlv voorz. tm 2008

Investeri ng 2009

Stand 31-12-2009

2.593 6

-2.593 -6

1.824 15

4.417 20

-2.750 -20

70 155 558 119 14 5

-70 -155 -558 -119 -14

2.020 287 0 -9 71

2.090 442 559 110 85 5

-2.090 -442

194

-194

825 5 18 5 2

1.019 5 58 14 5

-1.019

44

311

-311

50 3 -15

12 12 65 26

62 15 50 26

62 15 50 26

1.006

6

1.012

1.012

5.228

10.305

40 9 3 267

5.077

-267

-3.976

tlv voorz. tm 2009

Balans 31-12-2009 1.667

559 110 -85 5

5 58 14 5

-6.717

3.587

Het project Vleuterweide deelplan 5 blok 6 en 3 zijn tijdelijk on hold gezet, De voorziening onrendabel is terug gedraaid. De uitgaven hebben voornamelijk betrekking op architectkosten en (installatie) adviseurs o.a. met betrekking tot WKO installatie.

77

9.2 Financiële vaste activa De mutaties in de financiële vaste activa zijn in het navolgende schema samengevat: Te vorderen BWS subsidie 1 januari 2009 Boekwaarde

Deelnemingen

1.686

Mutaties Toegevoegde rente Correcties Naar kortlopende vorderingen Resultaat

Overig

Totaal

146

3

1.835

-318

-318

-267

Totaal mutaties 31 december 2009 Boekwaarde

1

-267 1

-585

1

-584

1.101

147

3

1.251

De deelnemingen betreffen:

CV De Witte Vrouwen Woningnet BV

Vestigingsplaats Utrecht Weesp

Aandeel 7.14% 0.00%

Resultaat boekjaar 1

Waarde 31-12-2009 147 1

De overige vordering bestaat uit een renteloze lening aan de Stichting Utrechtse Woningcorporaties (STUW). 9.3 Voorraden 0000000000000000000000000000000000000000000000000000

Materialen Totaal voorraad

31-12-2009 €

31-12-2008 €

31 31

13 13

31-12-2009 €

31-12-2008 €

73 -32 41

66 -22 44

9.4 Vorderingen 9.4.1 Huurdebiteuren 0000000000000000000000000000000000000000000000000000

Huurdebiteuren Af: voorziening wegens oninbaarheid Totaal huurdebiteuren

78

De huurachterstand is als volgt opgebouwd: 0000000000000000000000000000000000000000000000000000

31-12-2009 € 24 12 4 27 67 6 73

31-12-2008 € 28 8 9 11 56 10 66

31-12-2009 €

31-12-2008 €

353 12 -8

257 28 -15

Totaal overige vorderingen

357

270

0000000000000000000000000000000000000000000000000000

31-12-2009 €

31-12-2008 €

1.436 0 329

1.657 4.172 264

Totaal overlopende activa

1.765

6.094

0000000000000000000000000000000000000000000000000000

31-12-2009 €

31-12-2008 €

73

2

73

2

t/m 1 maand t/m 2 maanden t/m 3 maanden 3 maanden en meer Subtotaal Achterstand vertrokken huurders Totaal huurdebiteuren 9.4.3 Latente belastingvorderingen 9.4.4 Overige vorderingen 0000000000000000000000000000000000000000000000000000

Overige debiteuren Overige vorderingen, op bewoners Af: voorziening wegens oninbaarheid

9.4.5 Overlopende activa

Te ontvangen BWS subsidie Samenwerkingsverband Viermeren Overig

9.4.6 Liquide middelen

Direct opvraagbaar: Kas/bank/giro Spaarrekening Totaal liquide middelen

79

9.7 Eigen vermogen 9.7.1 Eigen vermogen Het verloop van het eigen vermogen is als volgt: 0000000000000000000000000000000000000000000000000000

31-12-2009 €

31-12-2008 €

Stand per 1 januari Resultaat boekjaar

14.472 6.808

20.304 -5.832

Stand per 31 december

21.280

14.472

Onderdeel van het eigen vermogen is het stichtingskapitaal van €454,9.8 Voorzieningen De mutaties in de voorzieningen zijn in het onderstaande schema samengevat:

Latente belasting verplichting €

Onrendabele investeringen nieuwbouw €

Toekomstige herstructurering €

€

1 januari 2009

12.184

3.431

15.615

Mutaties 2009 Toevoegingen Vrijval Uitgaven Totaal mutaties

2.477 -4.389 -1.916 -3.828

-825 -825

2.477 -4.389 -2.741 -4.653

8.356

2.606

10.962

31 december 2009

Totaal

Nadere specificatie van de voorziening nieuwbouw: Stand 31-12-2008 € De Woerd Vleuterweide deelplan 5 blok G Vleuterweide deelplan 5 blok 6 Vleuterweide deelplan 5 blok 3 Vleuterweide deelplan 6 Vleuterweide 4.1 de Lakei Den Engh Corporatiehotel

156 3.365 1.945 1.767 1.937 2.030 795 189 12.184

Dotatie 2009 €

-2.503 -1.886 2.137 340

-1.912

80

Uitgaven 2009 €

Stand 31-12-2009 €

-156 -287 558 119 -71 -2.020 -15 -44 -1.916

0 3.078 0 0 4.003 350 780 145 8.356

Nadere specificatie van de voorziening herstructurering: Stand 31-12-2008 € Renovatie Jozefzorg

Dotatie 2009 €

Uitgaven 2009 €

Stand 31-12-2009 €

3.431

825

2.606

3.431

825

2.606

9.9 Langlopende schulden 2009 looptijd korter dan vijf jaar €

2009 looptijd langer dan vijf jaar €

23.526

51.310

74.836

23.526

51.310

74.836

Leningen kredietinstellingen Totaal

2009 totaal

2009 rente voet

2008 totaal

€

2008 rente voet €

4.73%

75.761

4.99%

75.761

De aflossingsverplichting voor 2010 bedraagt € 5.4 miljoen. De rentabiliteitswaarde (contante waarde van de uit hoofde van bestaande leningscontracten renteen aflossingsverplichtingen) bedraagt € 72 miljoen (2008 € 71 miljoen).

9.9.1 Leningen kredietinstellingen De mutaties in 2009 van de langlopende schulden kunnen als volgt worden toegelicht:

Stand per 1 januari 2009 Bij: nieuwe leningen Af: Aflossingen Stand per 31 december 2009

Leningen kredietinstellingen € 75.761 5.000 -5.925 74.836

In het boekjaar hebben er geen renteconversies plaats gevonden. In 2010 ondervinden vier leningen (totaal € 6 miljoen) een renteconversie.

81

9.10 Kortlopende schulden 0000000000000000000000000000000000000000000000000000

Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan gemeente Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen Overlopende passiva Totaal kortlopende schulden

31-12-2009 €

31-12-2008 €

2.954 14 581 84 2.739

1.210 5 965 78 2.432

6.372

4.690

Er is een kredietfaciliteit aanwezig van € 7.8 miljoen. Hiervoor zijn geen zekerheden gesteld. De faciliteit heeft een looptijd tot wederopzegging.

82

9.11 Niet uit de balans blijkende verplichtingen 9.11.1 Deelnemingverplichting De deelneming in WoningNet is voor 25% niet volgestort € 301,-

9.11.3 Planschade Voor het herstructureringsproject in Harmelen is voor mogelijke planschade aan de omliggende opstallen een bankgarantie ad € 54.000,- afgegeven. 9.11.4 Samenwerking Uit hoofde van de samenwerkingsovereenkomst met Portaal is GroenrandWonen nog verplicht om 231 huurwoningen te realiseren in het plangebied Vleuterweide. Samen met Portaal, Bo-Ex, Mitros en SSH staat GroenrandWonen garant voor een lening van totaal € 796.571,- die de Bank Nederlandse Gemeente verstrekt aan de Stichting Dutch International Guarantees for Housing. Deze middelen worden ingezet voor sociale woningbouwprojecten in de gemeente Leon in Nicaraqua. GroenrandWonen neemt voor 3.27% deel in deze garantie. 9.11.5 Investeringsverplichtingen Er zijn niet in de balans opgenomen verplichtingen voor nieuwbouw van woningen tot een bedrag van € 13.7 miljoen. Met ontwikkelaar Multi Vastgoed zijn er afspraken gemaakt over een achtervangconstructie voor de 30 koopwoningen in Vleuterweide deelplan 4.1 blok 3 en blok 4. GroenrandWonen garandeert alle niet verkochte woningen af te nemen uiterlijk drie maanden na oplevering tegen een vooraf vastgestelde prijs. Totaal maximaal € 6,- miljoen. 9.11.6 Onderhoudsverplichtingen Er zijn geen verplichtingen opgenomen in de balans voor planmatig onderhoud van woningen 9.11.7 Verkoop onder voorwaarden Er zijn ultimo 2009, 72 woningen verkocht onder de MGE regeling koopgarant. De waardering op de balans ultimo 2009 is €12.2 miljoen (bruto verkoopprijs minus korting) . De herwaardering 2009 bedraagt € 0.9 miljoen. Totaal € 13.1 miljoen. De terugkoopverplichting bedraagt ultimo 2009 € 12.3 miljoen (bruto verkoopprijs minus korting). De verplichting naar de koper zijnde zijn aandeel in de waardevermeerdering is € 1.7 miljoen. Totaal € 13.7 miljoen. 9.11.8 Leasecontracten De schuld inzake afgesloten operational leasecontracten bedraagt gedurende de resterende looptijd € 168.000,- (2007: € 68.000,-).

83

9.11.9 Financiële instrumenten Tegenpartij

Ingangsdatum

Einddatum

Rentebasis

Bedrag (*€1.000.000)

Roll-over en derivaten: Rabobank NWB Roll-overs zonder onderliggende derivaten NWB Swaps zonder onderliggende waarde BNG Rabobank BNG Caps zonder onderliggende waarde Artesia

01-06-2007 01-06-2007

01-06-2016 01-06-2016

3.5600% EUR 6M

4 4

03-05-2004

03-05-2014

EUR 3M

3.5

02-01-2009 03-02-2010 01-10-2010

02-01-2019 05-02-2018 01-10-2030

4.0675% 4.7880% 4.4450%

5 5 5

02-09-2005

02-09-2056

5.0000%

4

De marktwaarde bedraagt per ultimo boekjaar -€ 1.018.000 (2008: -€ 570.000). 9.11.10 Storting financiële contracten Bij de BNG is een leningovereenkomst afgesloten, met een hoofdsom van € 5 miljoen, tegen een rentepercentage van 4.718 en een looptijd van 50 jaar. Stortingsdatum is 01-04-2010.

84

10. Toelichting op de Winst en verliesrekening (* €1.000,-)

10.1 Huren 0000000000000000000000000000000000000000000000000000

Woningen en woongebouwen Af: Huurderving wegens leegstand Huurderving wegens oninbaarheid Totaal huren

31-12-2009 €

31-12-2008 €

12.121

11.875

23 -6

22 15

12.104

11.838

De te ontvangen nettohuur is gewijzigd als gevolg van verhoging van de huren wegens algemene huurverhoging en harmonisatie (€231.000) en het in exploitatie nemen per 01-12-2009 van een complex van 27 woningen (€15.000) De geografische onderverdeling van de nettohuuropbrengsten kan als volgt worden weergegeven:

0000000000000000000000000000000000000000000000000000

31-12-2009 €

31-12-2008 €

Vleuten De Meern Haarzuilens Totaal gemeente Utrecht

4.574 4.858 112 9.544

4.420 4.796 109 9.325

Harmelen Totaal gemeente Woerden

2.577 2.577

2.550 2.550

Totaal huren

12.121

11.875

0000000000000000000000000000000000000000000000000000

31-12-2009 €

31-12-2008 €

281

257

0

0

281

257

10.2 Vergoedingen

Overige goederen, leveringen en diensten Af: Vergoedingsderving wegens leegstand Totaal vergoedingen

De te ontvangen vergoedingen zijn gewijzigd als gevolg van een verhoging van de vergoedingen tot een bedrag van € 30.000,-.

85

10.3 Verkoop onroerende zaken 0000000000000000000000000000000000000000000000000000

31-12-2009 €

31-12-2008 €

Opbrengst verkopen bestaand bezit Af: Boekwaarde Af: Verkoopkosten Verkoopresultaat bestaand bezit

437 168 25 244

2.125 482 92 1.551

Opbrengst verkopen terugkoop/verkoop koopgarant Af: Koopgarantkorting Af: Aankoopwaarde Bij: restitutie overdrachtsbelasting Af: Verkoopkosten Verkoopresultaat koopgarantwoningen

473 95 420 12 10 -40

Resultaat nieuwbouw koopwoningen

-104 Totaal verkoopresultaat

204

1.447

Vanuit contractuele afspraken met Portaal ontvangt GroenrandWonen een aandeel in de voorcalculatorische verkoopwinsten in Leidsche Rijn. Het resultaat 2008 is een correctie op de verkoopwinst 2007.

10.5 Overige bedrijfsopbrengsten 0000000000000000000000000000000000000000000000000000

Beheerdiensten Vergoeding huurcontracten Vergoeding inschrijving woningzoekenden Administratievergoeding VvE Administratievergoeding projecten Administratievergoeding in servicekosten Dienstverlening derden Diverse opbrengsten

31-12-2009 €

31-12-2008 €

362 10 37 20 47

348 7 78 20 47 8 66 10

41

Totaal overige bedrijfsopbrengsten

517

584

31-12-2009 €

31-12-2008 €

1.289 140

1.159 114

1.429

1.273

10.6 Afschrijvingen op materiële vaste activa 0000000000000000000000000000000000000000000000000000

Afschrijvingen onroerende zaken in exploitatie Afschrijvingen onroerende zaken ten dienste van de exploitatie Totaal afschrijvingen

86

10.7 Overige waardeveranderingen materiële vaste activa 0000000000000000000000000000000000000000000000000000 Nieuwbouw: Vleuterweide deelplan 6, tuinlanden Vleuterweide deelplan 5, blok 3 Vleuterweide deelplan 5, blok 6 Vleuterweide deelplan 4.1 De Lakei, aanvullende dotatie De Woerd, aanvullende dotatie Vleuterweide deelplan 5 blok G Den Engh Corporatiehotel Jozefzorg In exploitatie: Afwaardering Terugname Totaal waardeverandering

31-12-2009 €

31-12-2008 €

2.137 -2.503 -1.886 340 350 3.520 800 456 3.625 707 -4.824

2.153 -1.895

-6.029

9.009

10.8 erfpacht 0000000000000000000000000000000000000000000000000000 Erfpachtuitgifte door Natuurmonumenten Haarzuilens, gemeente Utrecht Complex 3, zes woningen Alexanderlaan Complex 104, 14 woningen Ockhuizerweg/Weth. Greeftllan Totaal Erfpacht

31-12-2009 €

31-12-2008 €

1 6

1 6

7

7

De erfpacht wordt driejaarlijks geïndexeerd aan de hand van het consumentenprijsindexcijfer werknemers laag, looptijd tot 1 mei 2056. In 2008 heeft ervoor complex drie een indexering plaatsgevonden.

10.9 Lonen en salarissen 0000000000000000000000000000000000000000000000000000

Salarissen Ontvangen ziekengeld Mutatie reservering niet genoten verlofdagen Totaal lonen en salarissen

87

31-12-2009 €

31-12-2008 €

1.365 -8 9

1.238 -1 4

1.366

1.242

10.10 Onderhoud

0000000000000000000000000000000000000000000000000000

31-12-2009 € 1.610 1.572 3.182

31-12-2008 € 1.255 676 1.931

158 3.024

92 1.839

31-12-2009 € 1.500 72 229 414 967 -158

31-12-2008 € 598 78 202 519 534 -92

3.024

1.839

31-12-2009 €

31-12-2008 €

309 815 229 29 1.382

424 784 180 27 1.415

Subtotaal heffingen

833 35 24 892

826 39 22 887

Subtotaal overige bedrijfslasten

239 594 833

216 126 342

Subtotaal bijzondere posten

133 133

136 136

Totaal overige bedrijfslasten

3.240

2.780

Onderhoudsuitgaven (niet cyclisch) Onderhoudsuitgaven (cyclisch) Af: Kosten eigen dienst

De onderhoudsuitgaven zijn te verdelen in:

0000000000000000000000000000000000000000000000000000 Planmatig onderhoud Bijdrage planmatig onderhoud aan VvE’s Contractonderhoud Mutatieonderhoud Klachtenonderhoud Af: kosten eigen dienst

10.11 Overige bedrijfslasten 0000000000000000000000000000000000000000000000000000

Beheerkosten: Overige personeelskosten Algemeen beheer- en administratiekosten Automatiseringskosten Kosten RvC Subtotaal beheerskosten Heffingen: Belastingen Verzekeringen Contributie landelijke federatie

Overige bedrijfslasten: Servicekosten Diverse bedrijfslasten

Bijzondere posten: Sector specifieke heffing

88

10.13 Resultaat deelnemingen 0000000000000000000000000000000000000000000000000000

31-12-2009 €

31-12-2008 €

1

3

Totaal deelnemingen

1

3

0000000000000000000000000000000000000000000000000000

31-12-2009 €

31-12-2008 €

3.585 23 3.608

3.763 15 3.778

Resultaat deelneming Cv De Witte Vrouwen

10.14 Rentelasten en rentebaten

Rente langlopende schulden: Leningen kredietinstellingen Overige schulden

Rente kortlopende schulden: Kredietinstellingen Overige schulden

33 1 34 Totaal rentelasten

Rente financiële vaste activa: Te vorderen subsidie BWS Rente op vorderingen Rente op liquide middelen Totaal rentebaten

89

3.642

3.778

54

214

471 525

12 7 233

-3.117

-3.545

10.16 Belastingen De belastingen kunnen als volgt worden gespecificeerd:

0000000000000000000000000000000000000000000000000000

31-12-2009 €

31-12-2008 €

Acute belastingen Latente belastingen 0 De acute belasting is als volgt bepaald: 0000000000000000000000000000000000000000000000000000

Jaarrekening Tijdelijke verschillen Fiscale verliescompensatie Totaal permanente en tijdelijke verschillen

0000000000 €

00000000 € 2009 266

-229 -672 -901

Belastbaar bedrag

-635 Verschuldigde winstbelasting

0

Het belastingtarief bedraagt 25.5% 10.17 Mutatie reële waarde materiële vaste activa De reële waarde in het verslagjaar is afgenomen met een bedrag van € 1.5 miljoen ten opzichte van de reële waarde ultimo voorgaande verslagjaar. De mutatie in de reële waarde laat zich als volgt verklaren: 0000000000000000000000000000000000000000000000000000 Autonome ontwikkeling: a. vrijval kasstromen b. effect een jaar opschuiven

0000000000 €

00000000 €

-5.306 5.080 -225

Voorraadmutaties: a. verkoop b. nieuwbouw

-233 2.348

Parameterwijzigingen: a. huren b. mutatiegraad c. levensduur

-396 58 7.877 7.539

Exploitatiebeleid Verbeteringen Rentabiliteitswaardecorrectie

8.253 -3.019 -576 -14.087

90

11 Overige informatie 11.1 Werknemers Gedurende het jaar 2009 had de corporatie gemiddeld 34 werknemers in dienst (2008:32). Dit aantal is gebaseerd op het aantal full time equivalenten van 29.7 (2007: 27.7). 11.2 Bestuurder en commissarissen Lasten ter zake van bezoldiging en ter zake van pensioenen van : 0000000000000000000000000000000000000000000000000000 Directeurbestuurder Commissarissen en voormalige commissarissen

2009 € 153 18

2008 € 148 15

De bezoldiging van de bestuurder omvat: ♦ Periodiek betaalde beloningen (zoals salarissen, sociale lasten, vakantiegeld, gratificatie, ter beschikking stelling van auto) ♦ Beloningen betaalbaar op termijn (zoals pensioenlasten) ♦ Geen variabele beloning en geen contractuele verplichtingen Het totaal bedrag kan als volgt worden gespecificeerd: Periodiek betaalbare beloning 2009 2008 € € L. Verheul

127

Beloningen betaalbaar op termijn 2009 2008 € €

124

26

24

De bezoldiging van de Raad van Commissarissen kan als volgt worden gespecificeerd (bedragen in euro’s): Naam

Functie

Periode

Als lid van de RvC 2009 €

2008 €

Onkosten vergoeding 2009 2008 € €

Ir. H. Westra

Voorzitter

01-01/31-12

4.500

4.000

200

200

G.A. van Woudenberg

Vice-voorzitter

01-01/31-12

3.000

2.700

200

200

Drs. W.Koning RA

Lid

01-01/31-12

3.000

3.020

200

200

R.B.de Haas

Lid

01-01/31-12

3.000

1.350

200

100

J.J. van Oosten

Lid

01-01/31-12

3.000

Ir. WHM van Meijl

Lid

01-01/30-06

1.350

100

M. Ruijsbroek

Lid

01-01/30-09

2.025

150

16.500

200

14.445

1.000

950

12 Overige gegevens De resultaatbestemming is vooruitlopend op en onder voorbehoud van de goedkeuring reeds in de jaarrekening verwerkt. Het gehele resultaat is aan de overige reserves toegevoegd.

91

KENGETALLEN Omschrijving

2009

2008

2007

2006

2005

2.146 104 79 16 12

2.119

2.131

2.124

2.100

52

52

52

52

79

79

79

79

16

16

16

16

4

4

4

4

2.357

2.270

2.282

2.275

2.251

29

29

29

29

6

6

6

6

2

2

2

2

2.307

2.319

2.312

2.288

Gegevens woningbezit Aantal verhuureenheden in exploitatie : -

Woningen/woongebouwen

-

Woonzorgcomplexen

-

aanleunwoningen

-

Bijzonder woonvorm (GVT)

-

Kamergewijze verhuur

(tm 2008 104 bedden is 52 eenheden)

Sub. Totaal VHE -

recreatieruimte aandeel 50%

-

Garages

-

Overig (standplaatsen woonwagens)

-

Overig (woonwagens)

1 6 6 2

Totaal VHE in eigen bezit - Huurwoningen in beheer voor derden Totaal VHE in beheer

2.372

Mutaties in het eigen woningbezit : - Aantal opgeleverd - Aangekocht bezit - Verkocht bezit woningen - Uit exploitatie (sloop) - adminstratieve correctie

1.173

1.012

967

807

577

3.545

3.319

3.286

3.119

2.865

28 1 2-

0

44

34

0

0

1

21 0

-12

-13

-11

-8

0

-24

0

-41

38 65

-12

7

24

-28

*

*

91.260

87.733

181.587

191.189

178.376

165.498

157.105

244

244

113

81

73

Aantal woningen naar huurprijsklassen : (excl.211 VHE woonzorg/kamergewijze verhuur en bijz.woonvormen) - Laag ( 2009: < € 357,37 ) 245 268 239 243 - Betaalbaar ( 2009: > € 357,37 - <= € 548,18 ) 1.825 1.789 1.842 1.817 61 67 65 59 - Duur ( 2009: > € 548,18 ) 2.146 2.119 2.131 2.124

1.756

Gemiddeld verzekerde waarde per woning Gemiddelde grondslag onroerend zaakbelasting/woning * m.i.v. 2007 is het bezit van GroenrandWonen verzekerd tegen herbouwwaarde Aantal woningen in beheer voor VVE's

Kwaliteit - Kosten niet-planmatig onderhoud per woning - Kosten planmatig onderhoud per woning - Totaal kosten onderhoud per woning

268 76

2.100

616

512

354

523

667

298

587

407

311

1.283

810

941

930

677

Prijs/kwaliteitsverhouding (excl.211 VHE woonzorg/kamergewijze verhuur en bijz.woonvormen) - Gemiddeld aantal punten WWS 145 143 143 - Gemiddeld netto-huurprijs 437 434 428

143

143

421

413

Het verhuren van woningen - Mutatiegraad in % - Huurachterstand in % - Huurderving in %

92

366

3,72

5,45

5,64

6,82

8,23

0,37

0,38

0,39

0,47

0,40

0,19

0,19

0,18

0,25

0,29

KENGETALLEN Omschrijving

Financiële continuiteit - Solvabiliteit - Liquiditeit - Rentabiliteit eigen vermogen - Rentabiliteit vreemd vermogen - Rentabiliteit totaal vermogen - Interne financiering/woning - Cash flow/woning Balans en winst- en verliesrekening (*) - Eigen vermogen/woning - Huren en vergoeding/woning - Verkoopopbrengst per woninge - Beheerkosten/woning - Onderhoud/woning - Exploitatielasten/woning - Betaalde-ontvangen rente/woning - Resultaat uit gewone bedrijfsoefening/woning, ex afschr en waardeverand - Jaarresultaat/woning - Jaarresultaat na belasting/woning Personeelsbezetting - Aantal personeelsleden (fte) per 1000 beheerde wooneenheden

93

2009

2008

2007

2006

2005

18,76

13,09

17,99

16,06

13,94

0,36

1,37

1,36

0,55

0,67

31,99

-40,30

12,44

8,99

4,76

3,95

3,93

4,42

4,74

4,60

9,21

-1,86

5,87

5,42

4,62

14.890

11.682

11.621

10.744

9.673

937

1.960

2.704

1.863

2.580

9.028

6.375

8.898

7.814

7.187

5.254

5.328

5.252

5.067

5.074

87

638

1.477

779

1.341

1.008

1.031

886

801

850

1.283

810

941

930

677

791

604

498

475

468

1.323

1.562

1.694

1.778

1.840

936

1.960

2.704

1.863

2.580

2.888

-2.569

1.107

703

342

2.888

-2.569

1.107

703

342

8,42

8,44

8,16

8,31

7,40

Bijlage E 2009 gemeente Woerden Aantal toewijzingen 1e helft 20 09 1-persoon Huur <= 348,98 < 65 > 65 jaar

Huur 348,99 499,51

Huur > 499,52

Totaal

< € 20.975

3

4

0

7

>= € 20.975

1

0

0

1

< € 19,800

0

0

0

0

>= € 19,800

0

0

0

0

Su btotaal

4

4

0

8

2-personen

Huur <= 348,98

Huur 348,99 499,51

Huur > 499,52

Totaal

< 65 > 65 jaar

< € 28,475

0

0

0

0

>= € 28,475

0

0

0

0

< € 27,075

0

0

0

0

>= € 27,075

0

0

0

0

Su btotaal >= 3 personen < 65 > 65 jaar

0

0

0

0

Huur <= 348,98

Huur 348,99 535,33

Huur > 535,34

Totaal

< € 28,475

0

2

0

2

>= € 28,475

0

0

0

0

< € 27,075

0

0

0

0

>= € 27,075

0

0

0

0

Su btotaal

0

2

0

2

Totaal

4

6

0

10

Huur 357,37 511,50

Huur > 511,51

Totaal

Aantal toewijzingen 2e helft 20 09 1-persoon Huur <= 357,36 < 65 > 65 jaar

< € 20.975

6

0

0

6

>= € 20.975

0

2

0

2

< € 19,800

0

1

0

1

>= € 19,800

0

0

0

0

Su btotaal

6

3

0

9

2-personen

Huur <= 357,36

Huur 357,37 511,50

Huur > 511,51

Totaal

< 65 > 65 jaar

< € 28,475

0

0

0

0

>= € 28,475

0

0

0

0

< € 27,075

0

0

0

0

>= € 27,075

0

0

0

0

Su btotaal >= 3 personen

< 65 > 65 jaar

0

0

0

0

Huur <= 357,36

Huur 357,37 548,18

Huur > 548,19

Totaal

< € 28,475

0

1

0

1

>= € 28,475

0

0

0

0

< € 27,075

0

0

0

0

>= € 27,075

0

0

0

0

Su btotaal

0

1

0

1

Totaal

6

4

0

10

10

10

0

20

Aantal toewijzingen 2009 Totaal

94

Bijlage E 2009 gemeente Utrecht Aantal toewijzingen 1e helft 20 09 1-persoon Huur <= 348,98 < 65 > 65 jaar

Huur 348,99 499,51

Huur > 499,52

Totaal

< € 20.975

8

3

0

11

>= € 20.975

0

7

0

7

< € 19,800

0

7

0

7

>= € 19,800

0

0

0

0

Su btotaal

8

17

0

25

2-personen

Huur <= 348,98

Huur 348,99 499,51

Huur > 499,52

Totaal

< 65 > 65 jaar

< € 28,475

0

4

0

4

>= € 28,475

0

2

1

3

< € 27,075

1

0

0

1

>= € 27,075

0

0

0

0

Su btotaal >=3 personen < 65 > 65 jaar

1

6

1

8

Huur <= 348,98

Huur 348,99 535,33

Huur > 535,34

Totaal

< € 28,475

0

1

1

2

>= € 28,475

0

2

0

2

< € 27,075

0

0

0

0

>= € 27,075

0

0

0

0

Su btotaal

0

3

1

4

Totaal

9

26

2

37

Huur 357,37 511,50

Huur > 511,51

Totaal

Aantal toewijzingen 2e helft 20 09 1-persoon Huur <= 357,36 < 65 > 65 jaar

< € 20.975

6

2

3

11

>= € 20.975

0

2

4

6

< € 19,800

1

0

1

2

>= € 19,800

0

1

1

2

Su btotaal

7

5

9

21

2-personen

Huur <= 357,36

Huur 357,37 511,50

Huur > 511,51

Totaal

< 65 > 65 jaar

< € 28,475

0

2

0

2

>= € 28,475

0

0

5

5

< € 27,075

0

1

2

3

>= € 27,075

0

0

15

15

0

3

22

25

Huur <= 357,36

Huur 357,37 548,18

Huur > 548,19

Totaal

Su btotaal >=3 personen

< 65 > 65 jaar

< € 28,475

0

1

3

4

>= € 28,475

0

1

4

5

< € 27,075

0

1

0

1

>= € 27,075

0

0

0

0

Su btotaal

0

3

7

10

Totaal

7

11

38

56

16

37

40

93

Aantal toewijzingen 2009 Totaal

95

96

Let op! we naam Onze nieu West is Groen

97

, SW W of randWonen Waar G roenWonen staat vermeld, k oe d. th Wes West bedoel wordt Groen l t.n wes w w w.groen