Jaarverslag 2006 DSB
Bank
De Surinaamsche Bank N.V.1
Jaarverslag 2006 DSB
Inhoud
Bank
Mission Statement
4
Corporate Values
5
Organogram
7
Procuratiebevoegdheid
8
Prae-advies van de Raad van Commissarissen
9
Vijf jaar geconsolideerde kerncijfers
10
Macro-economische beschouwing
12
Koersnoteringen
20
DSB Bank en integriteit
21
Het bedrijf van de bank
22
Vennootschappelijke balans vóór winstverdeling per 31 december 2006
36
Vennootschappelijke balans ná winstverdeling per 31 december 2006
37
Vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2006
38
Geconsolideerde balans vóór winstverdeling per 31 december 2006
39
Geconsolideerde balans ná winstverdeling per 31 december 2006
40
Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2006
41
Toelichting op de jaarrekening 2006
42
Activa vennootschappelijke en geconsolideerde balans ná winstverdeling
44
Passiva vennootschappelijke en geconsolideerde balans ná winstverdeling
46
Vennootschappelijke en geconsolideerde winst- en verliesrekening
47
Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2006
49
Accountantsverklaring
50
Adressen
51
Colofon
52
Verslag van de directie
Jaarrekening 2006
Overige informatie
3
Jaarverslag 2006
Mission Statement
Het aanbieden van een verscheidenheid aan topkwaliteitproducten, tot stand gebracht door enthousiaste medewerkers. Onze leiderschapspositie en professionele kennis van het bankwezen, ons uitgebreid binnenlands kantorennet en het aangaan van strategische internationale allianties dienen als solide basis voor deze visie. In samenhang hiermee ligt een voortdurend streven tot het creëren van een win-win situatie voor zowel de bank als de cliënt, met als resultaat vergroting van de rentabiliteit. De win-win situatie houdt onder meer in: het opbouwen van zo gunstig mogelijke verdiensten voor onze cliënten, aandeelhouders en de samenleving in het algemeen.
4
DSB
Bank
Jaarverslag 2006
Corporate Values
DSB
Bank
Integriteit Boven alle criteria geldt bij ons: integriteit; integriteit in ons denken en handelen, steeds en overal.
Respect Elk individu met zelfrespect geniet van ons respect. In de overtuiging van de waarde van verscheidenheid van inbreng en het geloof in gelijke kansen voor iedereen ligt onze kracht. Wij waarderen en stimuleren persoonlijke groei, ontwikkeling en ondernemerschap van iedere individuele medewerker, hetgeen tot voordeel van alle partijen leidt.
Teamwork Teamwork is de sleutel tot ons succes als grootste bank van Suriname. Loyaliteit ten opzichte van de organisatie als geheel is bij ons primair. Deze eerlijkheid verplicht ons onze kennis en ervaring steeds bij te stellen en uit te bouwen en internationaal in te zetten in het belang van het bedrijf en onze cliënten.
Professionalisme Een optimale en consistente dienstverlening stelt de hoogste eisen aan ons professionalisme. Uit dien hoofde streven wij voortdurend naar innovatie, creativiteit en slagvaardigheid. Om een nauwe relatie met onze cliënten op te bouwen en in stand te houden, stellen wij ons met niet minder tevreden dan het leveren van de hoogste kwaliteit.
Milieu DSB Bank, als grootste bank, kent haar verantwoordelijkheden en kan niet heen om de ontwikkelingen op milieugebied en de daarmee gepaard gaande hoge eisen aan overheden en bedrijven. Wij stellen derhalve hoge eisen aan onszelf en vragen hetzelfde van diegenen die met ons in contact staan.
5
6
Jaarverslag 2006
Organogram 1)
DSB
Bank
7
Jaarverslag 2006
Procuratiebevoegdheid
Naam
Stafleden met procuratiebevoegdheid
Abdoelkariem-Abdoelbasier Z.N. mw.
Section Head Bills Payments & Settlements
B
Adna B.I.P. drs.
Officer Accounting & Reporting
B
Bhagwandin P.A. mr. cams
Corp. lawyer/Compliance Officer/Corporate Secretary
A
Bhola-Raghoebarsing A. mw. drs.
Department Manager Back Office Product Units
A
Boldewijn H.R.
Department Manager Suritrust Back Office
A
Budel L.A.E.
Department Manager Suritrust Front Office
A
Debs Y. mw.
Section Head Salary Administration & Compensation
B
Diepenbos van S. mw. b. ha
Acting Department Manager Marketing
B
Heerenveen P.I. mw. drs.
Sr. Relationship Manager
B
Hijlaard I.
Section Head Support & Services
B
Hijlaard-Chin D.S. mw.
Section Head Customer Desk Retail Banking
B
Jaliens E.L.
Department Manager Financial Restructuring & Recovery
A
Kaliar R.A.
Department Manager Corporate Banking
A
Kaliar-Krolis H.B.A. mw.
Department Manager Back Office Lending
A
Kalipersad M.
Jr. Relationship Manager Nickerie
B
Kallan N.F.A. drs.
Suritrust Relationship Manager
B
Karg A.J.
Department Manager Payments & Settlements
Kasto-Notopawiro S. mw. drs.
Jr. Relationship Manager
Ketwaru-Boedhoe U. mw. mr.
Sr. Relationship Manager
Koosman M.M.
Section Head Treasury Back Office (P&S)
Lie-Tjauw J.H. ir. mba
Chief Operating Officer
Lo Fo Wong G. H. mw. drs.
Treasury Dealer
Loor M. P. drs.
Chief Financial Officer
A
Martodimedjo E.M.
Section Head Back Office Product Units
A
Oostburg A.C.M.
Department Manager Retail Banking
A
Peneux M.S.A. mw. drs.
Human Resources Officer
Proeve S.L.J. drs.
Chief Executive Officer
Ramdhan H.
Sr. Relationship Manager
Ramnath H.S.
Sr. Relationship Manager
A
Rellum H.A.J. mw.
Department Manager General Affairs
A
Seedorf R.H.
Supervisor Finapar
Sewberath Misser H.H. drs.
Sr. Relationship Manager
A
Simson R.J.
Nickerie Branch Manager
A
Tjin A Tam W.T.M.
Department Manager Human Resources
A
Tjokrosentono S.
Department Manager Accounting & Reporting
A
Wong Chung I.H. drs.
Sr. Relationship Manager
A
Naam
A B A B A B
B A B
B
Overige personeelsleden met procuratiebevoegdheid
Paal S. mw.
Section Head Foreign Transfers (P&S)
B
Wolff-Jong Sang R. mw.
Authorisation Officer Retail Banking
B
Wolff A.
Section Head Cash Retail Banking
B
A= Algemene procuratiebevoegdheid B= Beperkte procuratiebevoegdheid
8
DSB
Bank
Jaarverslag 2006
Prae-advies van de Raad van Commissarissen
DSB
Bank
Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders Ter voldoening aan het voorschrift van artikel 22 van de statuten hebben wij de eer u inzake de jaarrekening 2006 van DSB Bank het volgende te berichten. Wij hebben de vennootschappelijke balans per 31 december 2006, de vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2006 alsmede de toelichting daarop, waarbij zijn gevoegd de geconsolideerde balans per 31 december 2006, de geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2006 en de toelichting daarop, doen onderzoeken en wij adviseren u de onderhavige jaarrekening, zoals die tezamen met de accountantsverklaring van BDO AbrahamsRaijmann & Partners Assurance N.V., door de directie ter behandeling wordt aangeboden, vast te stellen. Deze vaststelling strekt tot décharge van de directie voor het bestuur en van de Raad van Commissarissen voor het gehouden toezicht. Het geconsolideerde resultaat vóór belastingen bedroeg SRD 25.638.454. Na aftrek van belastingen ad SRD 9.240.116 rest ter verdeling een bedrag van SRD 16.398.338. Bij goedkeuring van de jaarrekening en het verwerkte voorstel tot winstverdeling zal over het boekjaar 2006 een kontant dividend worden uitgekeerd van SRD 5.569.105 dat is SRD 0,64 per aandeel van SRD 0,025. Een deel hiervan, namelijk SRD 0,20 is reeds betaalbaar gesteld als interimdividend. Als slotdividend zal derhalve SRD 0,44 per aandeel worden uitgekeerd. De resterende nettowinst ad SRD 10.829.233 zal aan de reserve worden toegevoegd. Met deze voorstellen van de directie kunnen wij ons verenigen. Wij adviseren u dan ook deze voorstellen goed te keuren. Volgens het door de Raad van Commissarissen opgemaakte rooster van aftreden, zoals bepaald in artikel 17 van de statuten, zijn aan de beurt om af te treden de heren Drs. M.J.A. Brahim en Ir. L.C. Johanns. Wij stellen u voor de aftredende commissarissen, die zich herkiesbaar stellen, te herbenoemen. Wij spreken met genoegen onze waardering en erkentelijkheid uit voor de wijze waarop de directie en alle andere medewerkers van de bank zich gedurende het boekjaar voor de vennootschap hebben ingezet. Paramaribo, 21 februari 2007 Raad van Commissarissen Drs. S. Smit AAG, voorzitter Drs. M.J.A. Brahim J.J. Healy Jr. Dr. S.E. Jharap Ir. L.C. Johanns Ir. R. Shankar
9
Jaarverslag 2006
Vijf jaar geconsolideerde kerncijfers
(in duizenden SRD m.u.v. de gegevens per aandeel)
DSB
Bank
2006
2005
2004
2003
2002
Rente
52.697
42.715
32.934
28.580
24.565
Overige baten
21.376
20.987
13.752
14.698
11.992
Totaal baten
74.073
63.702
46.686
43.278
36.557
Bedrijfslasten
40.122
38.672
40.420
35.495
27.176
8.313
2.447
65
2.929
5.993
Bedrijfsresultaat voor belastingen
25.638
22.583
6.201
4.854
3.388
Nettowinst
16.398
14.362
3.959
2.729
2.233
5.569
4.525
348
674
595
Kasmiddelen
159.747
114.342
97.620
100.422
138.411
Bankiers uitgezette gelden
327.646 388.605 170.917
289.729 302.071 161.702
280.468 252.020 135.343
233.148 203.985 93.248
158.697 139.841 93.817
73.300
59.947
48.560
26.776
22.506
9.747 912.135 51.733 1.046.915
7.393 750.943 49.561 867.844
6.966 662.825 47.100 765.451
6.735 565.932 31.360 630.803
6.819 467.219 34.222 530.766
24,61 1,71 185 32,6 49,8 45,8 7,00 11,8
26,47 1,76 165 34,2 52,9 39,3 6,91 9,4
10,51 0,57 116 54,0 62,2 13,4 6,34 7,7
11,08 0,47 122 44,0 49,5 18,0 4,24 6,9
10,31 0,49 135 45,4 50,0 25,7 4,24 7,9
1,88 0,64 -
1,65 0,52 -
0,45 0,04 -
0,31 0,08 -
0,38 0,09
Beurskoers per ultimo
34,0 8,42 9,00
31,5 6,89 7,70
8,8 5,58 7,30
24,7 3,07 5,00
0,01 26,6 2,58 5,75
Price/earnings ratio
4,79
4,67
16,22
16,13
15,13
Aantal medewerkers
326
328
348
343
362
Resultaten
Voorziening kredietrisico's
Dividend Balans
Kredieten Overige activa Eigen vermogen Bankiers opgenomen gelden Toevertrouwde middelen Overige passiva Balanstelling Ratio's (in %) Return on Equity Return on Assets Exploitation ratio Verhouding personeelskosten/baten Verhouding personeelskosten/lasten Winstratio Capital ratio BIS-ratio Gegevens per aandeel Nettowinst per aandeel Dividend per aandeel: contant in aandelen Dividend pay out ratio (in %) Eigen vermogen
10
Jaarverslag 2006 DSB
Verslag van de directie
Drs. S.L.J. Proeve Chief Executive Officer
Bank
Drs. M.P. Loor Chief Financial Officer
Ir. J.H. Lie-Tjauw Chief Operating Officer
-Human Resources
- Accounting & Reporting
-Back Office Lending
-Legal Affairs & Compliance
-Organization & Information
-Back Office Product Units
-Branch Nieuw Nickerie
-Risk Management
-Payments & Settlements
-Internal Audit
-General Affairs
-Information & Communication Technology
-Secretariat
-Treasury
-Suritrust
-Financial Restructuring & Recovery
-Corporate Banking -Retail Banking -Marketing
11
Jaarverslag 2006
Verslag van de directie Macro-economische beschouwing Verslag van de directie Ook dit jaar is het directieverslag uit twee delen opgebouwd. In het eerste deel wordt een summiere analyse van de internationale financieel-economische ontwikkelingen weergegeven; de ontwikkelingen van enkele belangrijke statistische economische indicatoren volgt daarna. In het tweede deel van het directieverslag belichten wij de uitgangspunten van ons bedrijfseconomisch en commercieel beleid.
Internationale ontwikkelingen In het World Economic Outlook Report 2006 van het Internationale Monetaire Fonds (IMF) wordt de mondiale economische situatie in 2006 over het algemeen positief belicht. De economische groei voor 2006 wordt op 5,1% geschat. De meeste economieën hebben aanzienlijke productiestijgingen genoteerd welke, gekoppeld aan de forse prijsstijging op de wereldmarkt voor olie en andere mineralen, de inflatoire impulsen hebben versterkt. De prijzen die momenteel op de forward (future) markt voor olie worden genoteerd indiceren heel duidelijk dat de hausse die op deze markt geldt nog niet ten einde is. In vele landen hebben de monetaire autoriteiten i.c. Centrale Banken hun monetaire politiek aangescherpt zodat de negatieve implicaties van een inflatoire ontwikkeling zoveel mogelijk konden worden gecorrigeerd. Voor 2007 verwacht het IMF een lager niveau van economische groei namelijk 4,9%. Deze afname van het groeitempo van de wereldeconomie heeft vooral te maken met een verlaging van de groei in de Verenigde Staten van Amerika en Japan. In onze regio heeft de oprichting van de Caricom Single Market and Economy (CSME) in 2006 plaatsgevonden. Barbados, Belize, Guyana, Jamaica, Suriname en Trinidad en Tobago zijn hierbij de charterleden geweest. Daarna hebben de leden van de Organisatie van Oost Caribische Staten zich bij de CSME aangesloten. De vooruitzichten voor de Caribische regio zijn goed te noemen. Suriname, Guyana, Trinidad en Tobago en in beperkte mate ook Barbados profiteren van het effect van de prijsstijging van de minerale exporten terwijl de andere landen vanwege de positieve ontwikkeling van het toerisme ook een toename van hun economische activiteiten konden noteren.
Nationale ontwikkelingen Het jaar 2006 is in velerlei opzichten positief te noemen. In het rapport van de Economic Commission for Latin America and the Caribbean (ECLAC) van oktober 2006 wordt Suriname aangeduid als een economie met een gestadige groei. Onze economie is in 2005 en 2006 gegroeid met respectievelijk 5,7% en 6,4%. Het ECLAC rapport geeft verder aan dat de autoriteiten door middel van een rigide opstelling ten aanzien van budgettaire en monetaire politiek er in geslaagd zijn de fiscale en monetaire stabiliteit te continueren.
Tabel 1 Verkoopkoers Bron: Centrale Bank van Suriname
12
DSB
Bank
Het Internationale Monetaire Fonds geeft in haar Article IV Consultation-Staff Report (april 2006) aan dat de economische vooruitzichten voor ons land goed zijn. Vanwege de prijsgevoeligheid van onze voornaamste exportsectoren benadrukken wij ons pleidooi om een stabilisatiefonds op te zetten. In ons vorig jaarverslag hebben wij aangegeven dat wij ervoor dienen te waken dat in tijden van hoogconjunctuur exportrevenuen volledig in de consumptieve sfeer terechtkomen. Een stabilisatiefonds, onder andere gevoed met exportopbrengsten, zal zeker bijdragen aan de verdere diversificatie van onze economie. Op 11 december 2006 publiceerde Standard & Poor’s de geactualiseerde rating voor ons land. Deze rating vertoont een verbetering (upgrade) ten opzichte van de vorige en wel van B- naar B voor de externe positie terwijl de rating voor de nationale positie verbeterde van B naar B+. Het vooruitzicht bij alle ratings wordt als positief gekwalificeerd. Wij beschouwen deze verbetering van de Standard & Poor’s rating als een reflectie van de positieve effecten van het door de autoriteiten gevoerde fiscale en monetaire beleid. Wij complimenteren de autoriteiten hiermee en spreken de hoop uit dat de uitdagingen die voor ons liggen op dezelfde daadkrachtige en standvastige wijze zullen worden aangepakt, zodat de economische stabiliteit verder kan worden uitgebouwd. Wij zullen thans de volgende aspecten van onze economie de revue laten passeren: - het buitenlands betalingsverkeer en de wisselkoers ontwikkeling - de monetaire ontwikkeling - de ontwikkeling van de betalingsbalans - de overheidsfinanciën - de staatsschuld - de ontwikkeling van de productiesector Deze beschouwing is mede gebaseerd op de van de Centrale Bank van Suriname verkregen monetaire statistieken over het jaar 2006. Wij merken nadrukkelijk op dat de dataverzameling en verwerking bij de Centrale Bank van Suriname is verbeterd waardoor wij nu reeds in staat zijn over deze data te beschikken. Wij complimenteren de Centrale Bank van Suriname hiermee.
Het buitenlands betalingsverkeer en de wisselkoersontwikkeling De ontwikkelingen op dit vlak waren, zoals dat reeds in 2005 het geval was, positief te noemen. De export van onze belangrijkste producten vertoonde een gestadige toename waardoor de druk op de wisselkoers volledig achterwege is gebleven. Het beleid van de Centrale Bank van Suriname om het vertrouwen van het publiek in een stabiele koers te herstellen, is ons inziens geslaagd.
Verkoopkoers CBvS voor de USD in SRD bankpapier in 2006 1/1
31/3
30/6
30/9
2,800
2,800
2,800
2,800
31/12 2,800
Jaarverslag 2006 DSB
Bank
Van enige divergentie tussen de door de Centrale Bank van Suriname en de op de vrije valutamarkt genoteerdewisselkoers is in de verslagperiode nauwelijks sprake geweest.In tabel 2 komt onder andere naar voren dat de binnenlandse liquiditeitenmassa per eind 2006 22,9% hoger lag dan per ultimo 2005. Bij de behandeling van de monetaire ontwikkeling komen wij hierop terug. In 2006 is de externe waarde van onze munt tegenover de Amerikaanse Dollar behouden gebleven. Dit is een uitermate goede ontwikkeling waarvoor wij de beleidsmakers
Tabel 2
ook complimenteren. Onze opmerking in het jaarverslag 2005 ten aanzien van de aanpassing van de deviezenwetgeving is nog steeds valide en derhalve bepleiten wij bij de beleidsmakers een spoedige afronding van het proces om hiertoe te geraken. Een aan de tijd aangepaste en transparante deviezenwet zal blijken van onschatbare waarde te zijn voor het verbeteren van het investeringsklimaat van ons land.
Geldontwaarding
Omschrijving Binnenlandse liquiditeitenmassa
2006
2005
2004
2003
2002
1.082,0*
880,2
785,7
614,4
591,1
4,7 2,775
15,8 2,775
9,0 2,721
23,7 3,007
15,5 2,712
0
2,0
-9,5
10,9
23,3
(x SRD mln.) Inflatie in % Gemiddelde USD-koers (vrije valutamarkt) Relatieve mutatie van de koers Bron: Centrale Bank van Suriname Algemeen Bureau voor de Statistiek en DSB Bank * Voorlopige cijfers
De monetaire ontwikkeling De groei van de binnenlandse liquiditeitenmassa is per eind 2006 ten opzichte van 2005 versterkt. Een opvallende en zeker positieve ontwikkeling is overigens dat in tegenstelling tot voorgaande jaren de binnenlandse liquiditeitscreatie negatief was (SRD 60,9 mln). De liquiditeitstoevoer uit het buitenland vertoont een groei. Per ultimo 2006 bedroeg deze post SRD 262,7 mln.
Tabel 3
Gesaldeerd bedroeg de groei van de binnenlandse liquiditeitenmassa in 2006 dus SRD 201,8 mln. (2005: SRD 94,4 mln.). De ontwikkeling van de monetaire reserve is ook in dit verslagjaar positief geweest. Per eind 2006 was de monetaire reserve met circa 60% gestegen tot SRD 701,6 mln., waarbij de groei van de netto deviezenpositie groter was dan die van het monetaire goud.
Omvang en samenstelling van de Monetaire Reserve (in mln. SRD)
Omschrijving
2006*
2005
2004
2003
2002
Netto deviezenpositie
227,8
639,4
395,8
357,3
248,9
Goud
62,2
43,3
23,9
21,9
17,7
Totaal
701,6
439,1
381,2
270,8
245,7
Bron: Centrale Bank van Suriname * Voorlopige cijfers
Tabel 4
Binnenlandse liquiditeitenmassa (in mln. SRD)
Omschrijving
2006*
2005
2004
2003
2002
Chartaal geld
370,2
309,2
269,4
203,9
Giraal geld
571,1
463,7
428,1
209,5 337,6
Totaal primaire liquiditeiten (M¹)
334,5
941,3
772,9
697,5
547,1
538,4
Termijndeposito's < 1 jaar
89,1
62,9
51,3
34,1
23,1
Oneigenlijke spaargelden
31,2
25,2
20,8
16,8
16,2
Goudcertificaten (met het karakter
20,4
19,2
16,1
16,4
13,4
van binnenlandse liquiditeit)
140,7
107,3
1.082,0
880,2
88,2 785,7
67,3 614,4
52,7 591,1
M¹
75
57
55
49
46
M²
65
50
49
44
42
Totaal secundaire liquiditeiten Binnenlandse liquiditeitenmassa (M²) Monetaire reserve in % van
Bron: Centrale Bank van Suriname * Voorlopige cijfers
13
Jaarverslag 2006 DSB
Bank
De monetaire reserve/invoer ratio is verbeterd van 21% per ultimo 2005 naar 31% per ultimo 2006 hetgeen inhoudt dat de monetaire reserve ongeveer 2,5 maand import dekt. De kasreserveregeling is in 2006 wederom als voornaamste monetair instrument door de Centrale Bank van Suriname gehanteerd. Na een verlaging van de kasreserve voor SRD van 30% naar 27% per 4 januari 2006 heeft de Centrale Bank van Suriname per 3 januari 2007 een verdere verlaging naar 25% afgekondigd. Tevens is per dezelfde datum de ruimte voor de zogenoemde 7% woningbouwfinanciering vanuit de kasreserve verhoogd van 8% naar 9% van de door de banken aangetrokken middelen (funding base).
Tabel 5
Als gevolg van deze positieve ontwikkelingen hebben wij bij de viering van ons 142-jarig bestaan op 19 januari 2007, een renteverlaging aangekondigd voor alle in SRD luidende kredieten. Deze verlaging is per 1 februari 2007 ingegaan. De kasreserve voor het vreemde valutabedrijf werd door de Centrale Bank van Suriname op 33,3% gehandhaafd. De dollarisatie van onze economie is in 2006 marginaal verlaagd. Wederom wijst het IMF in haar rapport van april 2006 op de gevaren die verbonden zijn aan een dermate hoog dollarisatieniveau.
Balansen der Algemene Banken (in mln. SRD) 2006*)
2005
2004
2003
2002
225,2
204,9
Activa Vorderingen op liquiditeitscreërende instellingen
362,5
252,7
244,0
Kortlopende vorderingen op de overheid
203,1
199,5
162,7
99,0
98,3
Vorderingen op de private sector
389,6
330,4
258,5
234,5
153,1
Beleggingen op de binnenlandse kapitaalmarkt
208,9
157,9
100,6
71,4
42,6
(waarvan de overheid) Buitenlandse activa
(11,1)
(0,0)
(0,0)
(0,0)
(0,0)
1.519,7
1.173,2
1.101,0
817,3
553,6
187,2
162,4
137,7
107,7
111,3
2.871,0
2.276,6
2.004,5
1.555,2
1.163,9
660,0
531,5
484,5
375,5
318,8
Verplichtingen aan liquiditeitscreërende instellingen
34,7
44,1
35,4
61,3
27,4
Kortlopende verplichtingen uit hoofde
27,5
40,1
3,3
1,1
0,7
Diverse binnenlandse activa Totaal Passiva Schulden met het karakter van binnenlandse liquiditeit
van ontwikkelingssamenwerking Lang aangetrokken binnenlandse middelen a. eigenlijke spaargelden b. termijndeposito's >1 jaar c. overige Kapitaal en reserves Buitenlandse passiva Diverse binnenlandse passiva Totaal 14
Bron: Centrale Bank van Suriname *Voorlopige cijfers
318,0
258,5
212,2
172,9
170,5
(280,6)
(227,1)
(187,0)
(151,0)
(146,3)
(37,4)
(31,4)
(25,2)
(21,1)
(24,2)
(0,0)
(0,0)
(0,0)
(0,0)
(0,0)
157,3
131,1
105,7
68,6
60,4
1.459,1
1.110,2
1.021,9
759,8
523,1
214,4
161,2
141,4
116,8
63,0
1.555,2
1.163,9
2.871,0
2.276,6
2.004,5
Jaarverslag 2006 DSB
Bank
Uit tabel 5 valt af te leiden dat de rentedragende activa van de algemene banken ook in 2006 een gestadige groei hebben meegemaakt. De post buitenlandse activa groeide met bijkans 30% terwijl de post beleggingen op de binnenlandse kapitaalmarkt met 32% groeide. De eigen vermogenspositie van de algemene banken vertoonde een groei van 20% hetgeen afgezet tegen een stabiele wisselkoers en de lage inflatie in 2006 als positief moet worden aangemerkt.
Tabel 6
De ontwikkeling van de betalingsbalans De betalingsbalans van Suriname laat een verbetering zien in de eerste drie kwartalen van 2006. Per ultimo september 2006 bedroeg het saldo van de lopende rekening USD 15,8 mln. In tegenstelling tot het beeld in de eerste helft van 2006 is de waarde van goederen export in het derde kwartaal van de verslagperiode afgenomen. Een daling van de prijs voor aluinaarde van USD 301,10 per metrieke ton naar USD 296,30 per metrieke ton is een van de oorzaken van de daling van onze exportwaarde. Daarnaast vertoonde de prijs van goud eveneens een daling en wel van USD 630,40 per troy ounce rond medio 2006 naar USD 622,0 per troy ounce per ultimo september 2006.
Betalingsbalans op kasbasis (in mln. USD)
Omschrijving
2006 3)
2005*
Goederen uitvoer
680,3
726,9
633,3
Goederen invoer
583,9
768,9
592,8
Saldo goederenrekening
96,4
-42,0
40,5
Saldo onzichtbaar verkeer ¹)
30,9
-190,4
-178,9
Saldo lopende rekening
65,5
-232,4
-138,4
-5,0 -171,0
0,1 17,4
0,6
6,4
7,1
0,5
-176,0
17,5
-13,1
Nog te rubriceren posten ²)
179,4
331,9
188,4
Saldo niet-monetaire sector
68,9
117,0
35,9
Saldo overheidskapitaalverkeer Saldo particulier kapitaalverkeer Herwaardering monetair goud Saldo kapitaalrekening
2004
-13,7
Bron: Centrale Bank van Suriname * Voorlopige cijfers 1) omvat diensten, primaire inkomens en inkomstenoverdrachten 2) incl. aan- en verkopen vreemde valuta van en aan ingezetenen en mutaties van vreemde valuta rekening van ingezetenen. 3) Per ultimo derde kwartaal
15
Jaarverslag 2006 DSB
Bank
De overheidsfinanciën
Tabel 7 Omschrijving
De ontwerpbegroting (in mln. SRD) 2006
2005
2004
I Gewone dienst - uitgaven - ontvangsten Saldo gewone dienst
625,6
786,9
872,3
1.082,6
1.030,5
901,7
457,0
243,6
29,4
917,2
552,8
368,8
II Buitengewone dienst - uitgaven
0
0
0
Saldo buitengewone dienst
-917,2
-552,8
-368,8
Saldo gewone- en buitengewone
-460,2
-309,2
-339,4
- uitgaven
238,5
313,7
304,6
- ontvangsten
238,5
301,7
273,2
0
-12,0
-31,4
-460,2
-321,2
-370,8
-ontvangsten
dienst III Ontwikkelingsdienst
Saldo ontwikkelingsdienst Saldo gehele dienst Bron: Ministerie van Financiën, Financiële Nota
De informatie uit deze paragraaf van ons jaarverslag is normaliter gebaseerd op de Financiële Nota van het Ministerie van Financiën. Bij het schrijven van dit verslag waren de discussies in de Nationale Assemblee ter vaststelling van de begroting voor het dienstjaar 2007 nog niet afgerond, waardoor wij geen gebruik konden maken van informatie zoals die vervat is in de Financiële Nota 2007.
16
Vanuit de Centrale Bank van Suriname is evenwel data beschikbaar die ons toch actueel inzicht in de situatie van Staatsfinanciën verschaft, zij het dat deze statistieken bij het schrijven van dit verslag niet het volledig jaar 2006, maar de eerste drie kwartalen van dit jaar bestrijken.
Jaarverslag 2006 DSB
Vennootschappelijke winsten verliesrekening over 2005
Tabel 8
Bank
Staatsfinanciën (in miljoenen SRD) 2006* 30
2005 30
6
30
9
6
30
9
Totale ontvangsten
332,3
505,7
315,7
341,2
Lopende ontvangsten
332,3
505,7
315,7
341,2
Directe belastingen
101,4
234,5
113,5
153,4
Indirecte belastingen
154,2
140,4
111,6
113,7
76,7
130,8
90,6
74,1
n.b.
n.b.
n.b.
n.b.
Totale uitgaven
332,4
377,3
331,7
338,7
Lopende uitgaven
316,5
356,5
313,3
325,1
Lonen en salarissen
134,8
178,8
114,8
147,1
Goederen en diensten
75,5
43,7
105,2
68,5
Subsidies en bijdragen
75,3
98,7
67,8
76,1
Interest
30,9
35,3
25,5
33,4
Niet-belasting ontvangsten Schenkingen
0
0
0
0
Kapitaaluitgaven
15,9
20,8
18,4
13,6
Lopend tekort (-)/overschot(+)
15,8
149,2
2,4
16,1
-0,1
128,4
-16,0
2,5
Leningen minus aflossingen
Totaal tekort(-)/overschot(+) Bron: Ministerie van Financiën (Flash Report 16 januari 2007) * Voorlopige cijfers n.b. = niet beschikbaar
Tabel 8 laat per ultimo 2006 in vergelijking met september 2005 een aanmerkelijke stijging van de totale ontvangsten van de staat zien, welke voornamelijk is toe te schrijven aan een toename van de ontvangsten uit hoofde van de directe belastingen. Het aandeel van dit component steeg van 45% per ultimo september 2005 naar 46,4% per ultimo september 2006. Opvallend is een afname van het relatief aandeel van de indirecte belastingen in de ontvangsten van 33,3% per ultimo september 2005 naar 27,8% per ultimo september 2006. Deze ontwikkeling is op zichzelf goed te noemen. De ontwikkeling aan de uitgavenzijde heeft evenwel nog enkele aspecten die
kritisch moeten worden gevolgd. De post “Lonen en Salarissen” steeg in het derde kwartaal 2006 met 32,6% ten opzichte van het tweede kwartaal 2006 en met 21,5% ten opzichte van het derde kwartaal 2005. De post”Goederen en Diensten” laat per ultimo september 2006 evenwel een forse daling zien ten opzichte van september 2005 (36,2%). Ten opzichte van de data per medio 2006 is deze daling zelfs 42,1%. Wij achten het opportuun om de beleidsmakers wederom te wijzen op de reeds jaren bepleitte sanering van de overheidssector, waardoor middelen voor meer ontwikkelingsgerichte in plaats van operationele doelen kunnen worden vrijgemaakt.
17
Jaarverslag 2006 DSB
Bank
De staatsschuld Tabel 9
Overzicht van de Staatsleningen (in mln. SRD)
Omschrijving
Juni 2005
2004
2003
2002
2001
Binnenlandse schuld
238,5
204,2
154,9
141,1
58,8
Buitenlandse schuld
380,5
382,2
382,1
370,4
Totaal
619,0
586,4
537
511,5
344,7 403,5
Binnenlandse schuld
282,0
247,7
154,9
141,1
58,8
Buitenlandse schuld
505,4
521,3
497,8
434,9
414,5
Totaal
787,4
769,0
652,7
576,0
473,3
2,75
2,75
2,65
2,54
2,2
Feitelijke Binnenlandse en Buitenlandse schuld
Bilaterale crediteuren
Wisselkoers SRD/USD Bron: Ministerie van Financiën, Financiële Nota
In de verslagperiode is het Bureau voor de Staatsschuld actief geweest en heeft haar mandaat zoals vastgelegd in de wet op de Staatsschuld meer transparantie gebracht in de omvang, samenstelling en ontwikkeling van de schuldenlast van de
staat Suriname. Bij het schrijven van dit verslag waren actuele cijfers over de positie van de staatsschuld niet beschikbaar.
De ontwikkeling van de productiesector De bauxietsector In het verslagjaar vertoont de bauxietproductie een groei van circa 4% welke voornamelijk is toe te schrijven aan verhoogde efficiëntie van de twee in deze sector opererende bedrijven. De export van aluinaarde nam in volume met ruim 9% toe,
Tabel 10
terwijl de exportwaarde met 42,8% toenam ten opzichte van 2005. Deze aanzienlijke exportwaardestijging is duidelijk het gevolg van de toename van de prijs van dit product op de internationale markt.
Gegevens van de bauxietmaatschappijen Productie in metrieke ton
Omschrijving
Export in metrieke ton 2006
Export in mln. USD 2006
2006
2005
Bauxiet
4.945.400
4.756.998
4.087.106
0
0
0
0
0
0
Aluinaarde
2.132.800
1.939.615
2.014.622
2.127.200
1.946.383
2.025.255
642,5
449,9
413,1
2004
2005
2004
2005
2004
Bron: Bauxiet Instituut Suriname
18
De aardoliesector
De goudsector
Ook in 2006 heeft deze sector een aanzienlijke bijdrage geleverd aan de economische bedrijvigheid in Suriname en de exportverdiensten. Per ultimo derde kwartaal 2006 had Staatsolie met de ingebruikname van een nieuw olieveld te Calcutta een productierecord gevestigd van 1.226.111 vaten olie. In 2006 hebben we eveneens gemerkt dat de leiding van Staatsolie activiteiten in verband met de offshore oliewinning heeft voortgezet.
De productie van Rosebel Gold Mines N.V. is in de verslagperiode verder gestegen mede als gevolg van grotere goudertsvoorkomens. Volgens de Centrale Bank van Suriname is per ultimo september 2006 voor 15.960,9 kilogram goud geëxporteerd via de particuliere goudexporteurs. Op 14 september 2006 heeft IAMGOLD Corporation de aandelen van Cambior Inc. overgenomen. Met deze overname is IAMGOLD de tiende grootste goudproducent van de wereld geworden met een marktkapitalisatie van USD 3 miljard.
Jaarverslag 2006 DSB
Bank
De agrarische sector Wij complimenteren de Minister van Landbouw, Veeteelt en Visserij met de publicatie van het jaarverslag over het dienstjaar 2005 van zijn ministerie. Het verslag geeft de lezer niet alleen zicht op de wettelijke taken van het ministerie, maar draagt zeker bij tot een beter begrip van de agrarische problematiek. Ten aanzien van de rijstsector is de wereldmarktprijs in 2006 gestegen met ruim 10%. Deze ontwikkeling op de wereldmarkt is een goede basis om deze, voor onze economie zo belangrijke sector, meer beleidsmatige aandacht te geven. Per ultimo september 2006 is voor 95.400 ton rijst geëxporteerd. Het heeft ons verheugd dat de Europese Unie 3,2 mln. Euro via het CARIFORUM beschikbaar heeft gesteld als kredietfaciliteit voor de rijstsector.
Met de heropstart van de Stichting voor Bevordering van de Bananensector in Suriname (SBBS) is de werkgelegenheid in het district Nickerie als ook te Jarikaba toegenomen. In de eerste negen maanden van 2006 is voor totaal 38.561 ton aan bananen geëxporteerd. Wij spreken de hoop uit dat de beleidsvoornemens van de overheid om deze sector te privatiseren in 2007 ook daadwerkelijk zullen worden uitgevoerd. De garnalen- en visserijsector heeft in 2006 wederom een afname in export vertoond. Vergeleken met 2005 nam het exportvolume met 10% af tot 16.500 ton per ultimo september 2006.
Overige sectoren Ten aanzien van de toerismesector kan worden vermeld dat de bouw van het Royal Torarica hotel in het verslagjaar is gestart. Eveneens is in 2006 een aanzet gedaan voor de investeringen in het Mariott Courtyard hotelproject. Ten aanzien van de bereikbaarheid van ons land zijn wij ingenomen met de uitbreiding van de vliegverbindingen op de transatlantische route door Martinair. Volgens de Stichting Toerisme Suriname zijn in 2006 160.000 bezoekers via de Jopie Adolf Pengel Luchthaven Suriname binnengekomen. Gelet op de verwachte toename van het aantal passagiers pleiten wij voor een vlotte afhandeling van de reeds ingezette bouw van de nieuwe passagiersafhandelingsfaciliteiten op onze internationale luchthaven. In 2006 hebben zij ook mogen constateren dat Suriname voor het cruisetoerisme interessant begint te worden. De gemanifesteerde economische groei in 2006 heeft duidelijk een positief effect gehad op activiteiten in de constructiesector. Wij refereren hierbij aan de investeringen in de bauxietsector, de aardoliesector en de horeca. Daarnaast heeft de overheid lastens de Staatsbegroting dan wel via donorfinanciering civiele werken laten uitvoeren. Wij denken hierbij aan het project voor rehabilitatie van alle bruggen over de Spoorsloot, de brug bij Carolina over de Surinamerivier, de brug bij UitkijkHamburg over de Saramaccarivier en de brug over de Cotticarivier.
De eerder genoemde verruiming van de financieringsruimte voor het zogenaamde 7% woningbouwprogramma heeft in 2006 ook geleid tot een toename van het aantal door de banken gefinancierde woningen. Het is tenslotte vermeldenswaard dat het project voor rehabilitatie van de haven en de walfaciliteiten op het Nieuwe Havencomplex in 2006 is goedgekeurd door de Europese Unie voor een totaal bedrag van 30 mln. euro
19
Jaarverslag 2006
Koersnoteringen
DSB
Bank
Wisselkoersen Centrale Bank van Suriname per 31 december 2006 Wissels, cheques en overboekingen
Bankpapier
Vreemde valuta
aankoop
verkoop
aankoop
verkoop
US Dollar (USD)
2,710
2,780
2,710
2,780
Euro (EUR)
3,570
3,662
3,559
3,672
Pond Sterling (GBP)
5,319
5,456
5,282
5,466
Ned. Ant. Gulden (ANG)
1,507
1,563
1,507
1,563
Arubaanse Florin (AWG)
1,507
1,563
1,507
1,563
Braziliaanse Real (BRL)
1,249
1,301
1,244
1,301
Trinidad & Tobago Dollar (TTD)
0,426
0,442
0,421
0,442
Barbados Dollar (BBD)
1,346
1,390
1,341
1,390
Eastern Caribbean Dollar (XCD)
0,996
1,029
0,991
1,029
Guyana Dollar (per 100 GYD)
1,323
1,378
1,318
1,378
Bovenstaande koersen zijn richtkoersen Bron: Centrale Bank van Suriname
Koersontwikkeling op de vrije valutamarkt (per ultimo van de maand) Middenkoers
Middenkoers
Depreciatie in %
Depreciatie in %
Maand
USD
EURO
(USD-YTD)
(EURO-YTD)
januari
2,775
3,386
0,000
0,000
februari
2,776
3,316
0,018
-2,068
maart
2,775
3,335
0,000
-1,492
april
2,767
3,430
-0,306
1,314
mei
2,775
3,550
0,000
4,859
juni
2,775
3,480
0,000
2,791
juli
2,775
3,529
0,000
4,224
augustus
2,775
3,558
0,000
5,080
september
2,783
3,538
0,270
4,490
oktober
2,775
3,538
0,000
4,490
november
2,779
3,645
0,144
7,665
december
2,777
3,655
0,054
7,960
Bron: DSB Bank N.V.
Verkoop- tevens wederinkoopwaarde Powisi Goudcertificaten Coupure 5 gram 10 gram
899,00
50 gram
4.495,00
100 gram
8.990,05
500 gram
44.950,12
1.000 gram
89.900,31
Goudprijs LME: 632,00 USD per troy oz. (31,1035 gr.) Bijdrage drukkers- en administratiekosten: eenmalig SRD 0,80 per certificaat Bron: Centrale Bank van Suriname
20
Sur. Dollar (SRD) 449,53
Jaarverslag 2006
DSB Bank en integriteit
Vorig jaar zijn wij gestart met het belichten van onze corporate values, zoals die op pagina vijf beschreven zijn. Wij doen dit in het besef dat onze organisatie alleen succesvol kan zijn als onze medewerkers, maar ook u als onze aandeelhouder, continu herinnerd worden aan de waarde die wij als organisatie hieraan hechten. Onze corporate values zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en van enige nevenschikking is er hoegenaamd geen sprake. Voor dit verslag is integriteit als corporate value gekozen. Integer handelen leidt tot vertrouwen en het is uw vertrouwen dat maakt dat onze bank na 142 jaren nog immer een prominent onderdeel uitmaakt van de financiële sector in Suriname. Maar waarom is vertrouwen zo belangrijk? En indien het daadwerkelijk zo belangrijk is, hoe kunnen wij het vertrouwen dat u in ons heeft verder vergroten?
DSB
Bank
Met recht kunnen wij stellen dat integriteit in alle beslissingen van de organisatie centraal staan. Wij houden onze verantwoordelijkheid als commerciële instelling altijd voor ogen, maar zullen dat nooit laten prevaleren boven integriteit; immers onze reputatie is ons grootste goed. Vanuit de leiding van de bank wordt alles gedaan om onze medewerkers hierin te ondersteunen en te begeleiden, doch het aanvaarden van integriteit als een professionele verantwoordelijkheid is nog immer een persoonlijke keuze van elke medewerker afzonderlijk. Met trots vermelden wij dat onze medewerkers deze keuze hebben gemaakt, waarmee tevens het fundament is gelegd voor de naleving van de overige corporate values. Deze keuze van onze medewerkers is uiteindelijk in het belang van onze cliënten, onze aandeelhouders en onze eigen organisatie.
Het antwoord hierop is dat zonder uw vertrouwen er geen toestroom zou zijn van kapitaal naar onze bank, met een stilstand van onze bedrijfsvoering tot gevolg; immers, niemand zal zijn geld toevertrouwen aan een niet integere financiële instelling. Daarnaast is het een feit dat als wij niet het vertrouwen genieten van onze toezichthouder, wij evenmin in staat zouden zijn voort te gaan met het uitvoeren van onze bancaire activiteiten.
21
Jaarverslag 2006
Het bedrijf van de bank
DSB
Bank
ALGEMEEN Aan onze aandeelhouders
Balans
De in 2006 ingezette strategie, gericht op uitbouw en behoud van onze leidende positie in de lokale markt, is nog immer van kracht. De volgende criteria staan hierbij centraal: liquiditeit, soliditeit, rentabiliteit.
Het aandeel van de kredietverlening in vreemde valuta binnen de totale kredietportefeuille is gedaald ten opzichte van 2005 (2006: 63,5% vs. 2005: 63,8%). Hiermee is de dalende trend voortgezet. Genoemd relatief hoog aandeel is voor een belangrijk deel te verklaren door de nog altijd grote discrepantie tussen de rentetarieven voor vreemde valuta- en de SRD-kredietverlening. Ter ondersteuning van het beleid van de Centrale Bank van Suriname streven wij ernaar om in de komende tijd de dollarisatiegraad verder terug te brengen. Het verbeterde monetair klimaat en de bij het schrijven van dit verslag aangekondigde lagere rentetarieven voor onze SRDkredietverlening zullen daartoe ongetwijfeld bijdragen.
Ook in 2006 zijn wij mede vanwege het gerealiseerde netto resultaat van SRD 16.398.000 erin geslaagd de kwaliteit van de bank, gemeten langs de drie genoemde criteria, verder te verbeteren. Evenals in 2005 heeft ons beleid ten aanzien van stringent kostenbeheer en onze pro-actieve marktbenadering invloed gehad op de stijging van het resultaat. Wij achten het tevens vermeldenswaard dat het geconsolideerde balanstotaal de SRD 1 miljard grens is overschreden.
De jaarrekening Traditiegetrouw presenteren wij wederom de ontwikkelingen binnen ons bankbedrijf. Zulks valt af te lezen uit de geconsolideerde balans, de geconsolideerde winst- en verliesrekening en uit de ontwikkeling van het bedrijf van de bank zoals weergegeven in het overzicht “Vijf jaar geconsolideerde kerncijfers”. Om de positie van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders te benadrukken bij het besluit over de winstverdeling hebben wij gemeend ook een balans vóór winstverdeling in het jaarverslag op te nemen. Dit besluit correspondeert met hedendaagse opvattingen ten aanzien van financiële verslaggeving. In lijn met het prae-advies van de Raad van Commissarissen hebben wij evenwel de balans ná winstverdeling gebruikt voor analyse- en vergelijkingsdoeleinden. De reeds aangekondigde statutenwijziging van onze dochteronderneming N.V. Kankantrie Beleggingsmaatschappij is in een vergevorderd stadium. De nieuwe vennootschap draagt de naam DSB-Assuria Vastgoed Maatschappij N.V. waarin onze bank en Assuria N.V. elk voor 50% deelnemen. Na overleg met de accountant is besloten de cijfers van DSB-Assuria Vastgoed N.V. voor 50% mee te consolideren. Dit besluit is gebaseerd op het joint venture karakter van deze vennootschap.
22
De passiva van de bank bestaan hoofdzakelijk uit twee componenten namelijk de door cliënten aan de bank toevertrouwde middelen en het eigen vermogen. Ten aanzien van de samenstelling van de aangetrokken middelen merken wij voor 2006 op dat het aandeel van de spaarrekeningen is toegenomen van 37% naar 39% terwijl het aandeel van de girorekeningen is afgenomen van 52% naar 49 %. Het aandeel van termijndeposito’s bedraagt 12% (2005: 11%). Dit is geheel in overeenstemming met ons beleid om het aandeel van lang aangetrokken middelen te doen toenemen. Het geconsolideerde eigen vermogen nam in het verslagjaar toe van SRD 59,9 mln. naar SRD 73,3 mln., een toename van ongeveer 22,3%. De capital ratio bedraagt 7% per ultimo van het verslagjaar. In lijn met onze doelstelling ter verbetering van de soliditeit bepleiten wij wederom een daarop afgestemd dividendbeleid. De BIS-ratio (Bank of International Settlements) was ultimo 2006 11,8%. Hiermee voldoen we aan de internationale norm van 8%. In voorbereiding op de introductie van Basel II zullen wij naast voortzetting van het zojuist bepleite winstverdelingsbeleid, risicomanagement strategieën implementeren. Het beleid van de bank ter verbetering van de kapitalisatiegraad wordt voortgezet. Het doen van forse toevoegingen aan de algemene reserve staat derhalve hoog op de prioriteitenlijst van de bank. Voorts voldoen wij geheel aan de voorgeschreven liquiditeitseisen van de Centrale Bank van Suriname.
Jaarverslag 2006 DSB
Bank
Geconsolideerde balanstelling (x SRD 1.000) 1.200.000
1.046.915
1.000.000 765.451
800.000 600.000
530.766
867.844
De toename van de personele lasten met 10,9% tot SRD 24,1 mln. kan worden toegeschreven aan de per 1 januari 2006 doorgevoerde salariscorrectie en de stijging van de medische kosten.
630.803
400.000 200.000 0 2002
2003
2004
2005
De afname van het resultaat uit financiële transacties is vooral toe te schrijven aan de steeds krappere koersmarges vanwege de verhevigde concurrentie op de valutamarkt. Verder is, vanwege de stabiele koers in 2006, is de herwaarderingswinst zoals die in 2005 tot uiting kwam achterwege gebleven.
2006
De toename van de voorziening kredietrisico’s bedroeg in het verslagjaar SRD 5,9 mln. Het geconsolideerde bedrijfsresultaat vóór belastingen nam met 13,5% toe tot SRD 25,6 mln. De stijging is het gevolg van de toename van de totale baten met 10,4 mln. tot SRD 74,1 mln. (16,3%). Anderzijds namen de totale lasten toe met SRD 7,3 mln. tot SRD 48,4 mln.(17,8%).
Kapitaal en reserves (x SRD 1.000)
Geconsolideerde balanstelling (x USD 1.000) 377.267
400.000 350.000 300.000 250.000
285.616
312.737
242.617 212.306
200.000 150.000 100.000 50.000 0
2002 2,500*
2003 2,600*
2004 2,680*
2005 2,775*
80.000 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0
73.300 59.947 48.560
26.776 22.506
2002
2006 2,775*
2003
2004
2005
2006
*omrekenkoers
De winst- en verliesrekening De rentemarge is gestegen met SRD 10,0 mln. (ruim 23%) naar SRD 52,7 mln. Dit resultaat is behaald middels opbrengsten uit de kredietverlening alsook binnenlandse en buitenlandse beleggingen. De provisies namen toe met 10,4% tot SRD 18,3 mln. Deze stijging is hoofdzakelijk voortgekomen uit het binnenlands en buitenlands betalingsverkeer en vermogensbeheer.
Kapitaal en reserves (x USD 1.000) 30.000
26.414
25.000
21.603
20.000
18.119
15.000 10.000
9.002
10.298
5.000 0 2002
2003
2004
2005
2006
2,500*
2,600*
2,680*
2,775*
2,775*
*omrekenkoers
23
Jaarverslag 2006 DSB
Bank
CORPORATE BANKING
Ontwikkelingen
De dienstverlening aan bedrijven wordt via de afdeling Corporate Banking geleid. Ons team van specialisten op het gebied van bedrijfsfinancieringen, cashmanagement, betalingsverkeer en treasury is ook het afgelopen jaar in staat geweest de ondernemingen van dienst te zijn.
In het verslagjaar hebben wij diverse relaties, die actief zijn in de exportsector, voorzien van exportkredietfaciliteiten. Door de toegenomen bouwactiviteiten in ons land is er ook een groter beroep op ons gedaan garanties te verstrekken (zogenaamde performance bonds). Door middel van deze garanties wordt aan de opdrachtgever (financiële) zekerheid verschaft dat het bouwwerk conform het bestek zal worden opgeleverd. Een opmerkelijke verschuiving binnen onze portefeuille is het aandeel van de sector dienstverlening geweest naar 11% (2005: 8%). Ook valt op te merken de stijging van het aandeel van de woningbouw binnen onze portefeuille van 5% naar 6%. Dit kan als een gezonde ontwikkeling worden aangemerkt met name gelet op de positieve spin-off effecten vanuit deze sector naar de andere sectoren van onze economie.
Groei Deze inzet heeft zich vertaald in de verdere groei van onze kredietportefeuille; een groei van bijkans 29%. Hiermede hebben wij de trend welke enkele jaren geleden is ingezet, gecontinueerd.
Kredietbeheer en -bewaking De gestelde doelen met betrekking tot het verder stroomlijnen van diverse vastleggings- en rapportageprocessen binnen onze kredietadministratie zijn bereikt. Niet alleen het aspect van kredietbeheer is inherent aan kredietverlening. Ook de kredietbewaking moet adequaat zijn. Het eerder geformuleerde beleid inzake een strakker kredietbewakings- en incassoprogramma is ook in het verslagjaar succesvol gebleken. Met genoegen rapporteren wij een verdere afname van het aandeel non-performing loans in onze kredietportefeuille. Door de monetaire toezichthouders is de grens aangegeven waarbinnen een bank maximaal krediet mag verschaffen aan een kredietnemer. De zogenaamde “grote posten-richtlijn”. Deze grens is gerelateerd aan het eigen vermogen van de bankinstelling. Ook in het verslagjaar zijn er aanvragen behandeld die de gestelde grens overschreden. Voor zover wij niet in staat waren deze cliënten, al dan niet ondersteund door kredietverschaffing via onze eigen dochteronderneming Suritrust, te bedienen, zijn andere financiële instellingen benaderd. Hier manifesteert zich duidelijk het belang van krachtige groei van onze resultaten, waaruit vervolgens door middel van winstinhouding een verdere toename van ons eigen vermogen wordt gerealiseerd. Naarmate het eigen vermogen verder stijgt, zullen wij in staat zijn grotere kredietaanvragen zelf te accommoderen. 24
Vooruitzichten De op handen zijnde investeringen in een aantal belangrijke sectoren van onze economie, rechtvaardigen de verwachting voor een verdergaande economische groei. Deze verwachting wordt verder versterkt door de stabiliteit van de wisselkoersverhouding en het vooruitzicht dat de inflatie onder controle zal blijven. Dit gegeven, gekoppeld aan onze plannen om gerichte commerciële activiteiten te ontplooien, zal leiden tot verdere uitbouw van onze leiderschapspositie. Zoals eerder in dit verslag gemeld, zijn wij overgegaan tot een verlaging van de rentepercentages op alle in SRD-luidende kredieten. Mede hierdoor zal het aantrekkelijker zijn kredieten in SRD aan te vragen. Onze verwachting is dan ook dat de kans op een verdere toename van de dollarisatiegraad van onze kredietportefeuille wordt verkleind. Hierdoor nemen de risico’s die samenhangen met eventuele wisselkoersfluctuaties af.
Jaarverslag 2006 DSB
Bank
RETAIL BANKING Retail Banking is de afdeling verantwoordelijk voor de dienstverlening aan particulieren en zakelijke relaties zonder kredietfaciliteiten. Door segmentatie van ons relatiebestand wordt de dienstverlening verder geprofessionaliseerd en gedifferentieerd. De pro-actieve cliëntbenadering, waarbij ingespeeld wordt op de behoeften, heeft duidelijk vruchten afgeworpen. Wij constateren dat de consument steeds meer om gemak vraagt bij de afname van bancaire producten. Daarop inspelend zijn wij voortgegaan met de ontwikkeling van diensten en producten waarbij gemak een voorname plaats inneemt. Het internet biedt ons daar vele mogelijkheden toe. Door de inzet van ons callcenter en de communicatie per e-mail zijn wij ook buiten de normale kantoortijden voor onze cliënten bereikbaar. Daarnaast blijft persoonlijk contact door een uitgebreid kantorennet goed mogelijk.
Het POS-bestand is eveneens verder uitgebreid. Om het chartaal geldverkeer in de samenleving verder terug te dringen, hebben wij via onze deelneming in BNETS meegewerkt aan de introductie van gastgebruik via de POS-apparaten. Deze faciliteit maakt het onze merchants mogelijk om via onze POS apparaten kaarthouders van andere in BNETS deelnemende banken (SPSB, Hakrinbank N.V. en RBTT Bank (Suriname) N.V.) met het elektronisch betalen te faciliteren.
Nieuw bankkantoor J.A. Pengel International Airport
Ten opzichte van 2005 noteren wij een tot tevredenheid stemmende groei van het spaarrekeningenbestand in de lokale munt; de groei van het aantal soortgelijke producten in de vreemde valuta is vergelijkbaar met de groei in de lokale munt.
Op 29 november 2006 vond de feestelijke opening van ons kantoor in de aankomsthal van onze internationale luchthaven Johan Adolf Pengel te Zanderij plaats. De openingshandeling werd verricht door de Governor van de Centrale Bank van Suriname, de heer A.E.Telting. Met de opening van dit kantoor had onze instelling direct een primeur, omdat wij gelijk daarna de toestemming verkregen om andere valuta dan de US-dollar en de Euro te verhandelen. Aankooptransacties in de Braziliaanse real, Trinidadiaanse dollar, Antilliaanse gulden, Arubaanse florin, Guyanese dollar, de Barbadiaanse en Oostcaribische dollar maken nu onderdeel uit van de activiteiten van dit kantoor.
Particuliere kredietverlening
Finapar
Door de positieve ontwikkelingen van de koopkracht stellen wij een toename van de particuliere kredieten vast. Onze flexibele marktbenadering, scherpe prijsstelling en dienstverlening op maat hebben geresulteerd in een buitengewone groei van deze markt. Wij zijn dan ook van plan om de combinatie van deze drie instrumenten verder te optimaliseren om verdere uitbouw van dit resultaat te realiseren.
Al enkele decennia voeren wij ook het product “objectfinancieringen” in ons assortiment. Voertuigen (auto’s, motorfietsen, bromfietsen), machines en de zogenaamde white goods (koelkasten, wasmachines, drogers enz.) kunnen door middel van een huurkoopovereenkomst aangeschaft worden. Door ons kantorennet in te zetten voor de objectfinancieringen geven wij dit product het komend jaar een stevige impuls.
Spaargelden en overige toevertrouwde middelen
ATM (Automated Teller Machines) / POS-apparaten (Point of Sale) In het verslagjaar is het aantal in gebruik genomen ATM’s met ruim 40% toegenomen, waarmee wij de mogelijkheden voor onze (cash-)relaties verder hebben verruimd. Met deze uitbreiding trachten wij de dienstverlening via onze kantoren te verbeteren. 25
Jaarverslag 2006 DSB
Bank
TREASURY Prudent beleid van de monetaire autoriteiten heeft het bankwezen in het verslagjaar de mogelijkheid geboden verdere initiatieven ten behoeve van het bancair publiek te ontplooien. De Centrale Bank van Suriname heeft met ingang van 1 januari 2006 de rente op schatkistpapier verlaagd van 12,5 % naar 10% per jaar. Per 1 januari 2007 is deze rente verder aangepast naar 8%. Het kasreservepercentage, welke in 2006 nog 27,5% bedroeg, werd per 1 januari 2007 verlaagd naar 25%. Dit betekent dat onze bank een groter deel van de door haar aangetrokken middelen voor kredietverlening mag bestemmen, waardoor de rentekosten enigszins omlaag gaan en de cliënt aldus minder rente in rekening kan worden gebracht. Bij het schrijven van dit verslag is reeds een renteverlaging ingegaan voor onze SRD debetrente-producten. Door deze verlaging komen de rentepercentages luidende in SRD en vreemde valuta dichter bij elkaar te liggen en wordt het SRD kredietbedrijf gestimuleerd. Per einde van het verslagjaar bedroeg de dollarisatiegraad 63,5% (december 2005: 63,8%). Dit houdt in dat 63,5% van de totale kredietportefeuille bestaat uit kredieten luidende in vreemde valuta. De dollarisatiegraad van de aangetrokken middelen per december 2006 was 64,3% (december 2005: 64,7%). Daarnaast heeft de Centrale Bank van Suriname in oktober van het verslagjaar de ruimte voor het 7% woningbouwfinancieringsprogramma vergroot naar 9% van het totaal der aangetrokken middelen. Per begin van het nieuwe boekjaar is deze ruimte verder opgetrokken naar 10%. Door deze vergroting is onze bank in staat een groter aantal burgers aan een eigen dan wel betere woning te helpen. Zoals in het vorig verslagjaar reeds gemeld, hebben wij in het verslagjaar onze Asset and Liability Management System (ALM) verder aangescherpt. De Asset and Liability Committee (ALCO) is in dit opzicht een belangrijk forum voor de analyse van data die bijdraagt aan beter balansbeheer.
26
Hierdoor zijn wij in staat steeds een scherpere prijs voor onze producten te presenteren. Daarnaast heeft monitoring via de ALCO en de Kredietcommissie bijgedragen tot beter inzicht in de non-performing loans portefeuille. Hierdoor konden adequate maatregelen worden getroffen waardoor in de loop van 2006 een significante verlaging van het aandeel van de non-performing loans in onze kredietportefeuille heeft plaatsgehad.
Samenstelling van de aangetrokken middelen per 31 december 2006
Termijndeposito’s Girorekeningen
12%(2005: 11%)
49% (2005: 52%)
Spaarrekeningen 39%(2005: 37%)
Jaarverslag 2006 DSB
Bank
Samenstelling kredietportefeuille in SRD en vreemde valuta per 31 december 2006
SRD
36,5% (2005: 36,2%)
VV
63,5% (2005: 63,8%)
De sectorale spreiding van de kredietportefeuille per eind december 2006 agrarische sector
woningbouw
2,2%(2005:2,9%)
7,7%(2005:7,1%)
visserij
0,3%(2005:0,5%)
industrie
mijnbouw
9,5%(2005:11,3%)
1,1%(2005:0,0%)
constructie
overige
1,4%(2005:1,4%)
19,1%(2005:20,8%) dienstverlening
14,7%(2005:9,9%)
bosbouw
0,0%(2005:0,0%)
transport,opslag, communicatie overheid
1,2%(2005:2,3%)
handel
41,9%(2005:43,8%)
0,9%(2005:0,0%)
Bovenstaande grafiek geeft het aandeel van de verschillende sectoren in onze kredietportefeuille per 31 december 2006 weer. In tegenstelling tot het vorig verslag is schatkistpapier niet meer in deze grafiek verwerkt. Onder de kop “overige” zijn thans opgenomen de consumer kredieten en alle andere kredieten, die niet in de overige rubrieken kunnen worden vervat.
Gelet op de huidige gunstige ontwikkelingen in Suriname doen onze cliënten steeds vaker een beroep op ons voor geavanceerde treasury producten. Wij spelen hierop in door steeds moderne, aan de wensen van de cliënten aangepaste treasury producten te ontwikkelen. Ook de aanschaf van een nieuw treasury pakket, ter vervanging van het huidig automatiseringssysteem, zal ons meer mogelijkheden bieden onze dienstverlening te optimaliseren.
RISK MANAGEMENT Risk management vormt een van de pijlers van ons bankbeleid. Het onderkennen en beheersen van bedrijfsrisico’s vindt bij ons plaats vanuit een organisatiebreed en geïntegreerd perspectief. Wij hebben ervoor gekozen het bestaande risicobeheersingssysteem verder uit te bouwen volgens de principes van Ondernemingsrisicomanagement oftewel Enterprise Risk Management (ERM). In het verslagjaar is nadrukkelijk aandacht besteed aan de formulering van dit beleid. ERM vindt haar oorsprong in COSO (Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission), in 1985 in de USA opgericht. De primaire doelstelling van COSO is om de oorzaken, die kunnen leiden tot onjuiste verslaggeving, nader te bestuderen teneinde te komen tot aanbevelingen ten behoeve van het bedrijfsleven, haar onafhankelijke accountants, de “regulator”, de Security and Exchange Commission (SEC) en de educatieve instellingen. Met ERM wordt integraal risicobeheer beoogd. Hierbij wordt de organisatie in haar geheel onder de loep genomen. De methodiek beperkt zich geenszins tot het traditioneel matigen van risico’s door onder andere het vaststellen van limieten. Er is namelijk sprake van een nadrukkelijke focus op het optimaliseren van activiteiten en het vaststellen van hoeveel risico wij bereid zijn te nemen voor diverse risicocategorieën. Als voorbeeld kunnen wij hier noemen de extra aandacht voor een juiste classificatie binnen onze kredietportefeuille opdat er niet slechts minder voorzien behoeft te worden, maar tevens plaatsen wij ons daarmee in een betere uitgangspositie in verband met de introductie van Basel II. 27
Jaarverslag 2006 DSB
Bank
Onze bank heeft de volgende risicocategorieën geïdentificeerd: kredietrisico, marktrisico, liquiditeitsrisico, operationeel risico en integriteitrisico. De risicobeheersingsmaatregelen voor genoemde categorie.. en worden zodanig getroffen dat maximalisatie van waardecreatie overeind blijft. Met de toepassing van deze methode worden wij in staat gesteld onze ondernemingsrisico’s te beheersen in samenhang met de geprojecteerde ondernemingsdoelstellingen. Daarnaast vormen de door Centrale Bank van Suriname uitgevaardigde regels het kader waarbinnen wij ons risicobeheer uitvoeren. De gekozen methodiek mondt uit in een risicomatrix per bedrijfsonderdeel waarin de risico’s worden geïdentificeerd en geanalyseerd naar oorzaak en gevolg. In de matrix worden de risico’s vervolgens beoordeeld naar waarschijnlijkheid en financieel effect, waaruit de risicoreactie kan worden bepaald. Dit hele proces wordt steeds in relatie gebracht met de geformuleerde ondernemingsdoelstellingen. Op basis van het bovenstaande is een aanzet gepleegd voor de instelling van onze Risk Committee. Dit orgaan zal erop toezien dat het risicobeleid correct wordt uitgevoerd en zal tevens verantwoordelijk worden gehouden voor het actualiseren van het risk management beleid.
INFORMATION & COMMUNICATION TECHNOLOGY(ICT) Het voortdurend toenemend belang van ICT binnen onze bank maakt het noodzakelijk steeds meer in onze mensen te investeren. Het enkele jaren geleden ingezette traject van opleiding en permanente educatie van ons ICT-personeel begint vruchten af te werpen, waardoor deze afdeling in toenemende mate in staat is diensten aan te bieden die aan de wensen van onze cliënten voldoen. In het verslagjaar hebben wij een sterke groei mogen ervaren in de verkoop van de producten welke behoren tot het in 2005 geïntroduceerde Banking+ concept “In uw tijd, op uw manier, bankieren met uw bank”. Hiertoe is in 2006 een belangrijk deel van de IBM AS/400-omgeving vernieuwd en is een goede basis gelegd voor “on demand banking”. 28
Ons netwerk van ATM en POS-apparaten is in het verslagjaar gemoderniseerd, hetgeen heeft geleid tot een verdere verbetering van de dienstverlening. In lijn met de strategie van onze bank om onze cliënten steeds meer gebruik te laten maken van on-line diensten zoals Internet banking, heeft tevens in 2006 een belangrijke update plaatsgevonden van ons “delivery channels” systeem. De relevante onderdelen van ons ICT-platform worden minimaal eenmaal per jaar door daartoe gecertificeerde internationale bedrijven getoetst op algemeen aanvaarde standaarden voor beveiliging. In 2007 zullen onze cliënten het gemak van het aangepaste delivery channel systeem ondervinden in de vorm van verbeterde Internet banking diensten, waaronder het via Internet kunnen betalen van vliegtickets.
ORGANISATION & INFORMATION Zoals in voorgaande jaarverslagen reeds opgemerkt, is een efficiënte bedrijfsvoering van essentieel belang voor de continuïteit van onze bank. Thans zijn wij in een uitstekende uitgangspositie om meer dan voorheen structureel te werken aan het verbeteren van de interne organisatie. Het bovenstaande zal niet alleen de kwaliteit van onze dienstverlening ten goede komen, maar ook een verbeterde efficiëntie opleveren. In dit kader is in het verslagjaar een start gemaakt met de invoering van de Business Process Management (BPM) methodiek. Met behulp daarvan zullen wij waarborgen inbouwen om onze cliënten steeds vlot en goed te bedienen. De afdeling Organisation & Information zal een trekkersrol vervullen bij de invoering van BPM.
GENERAL AFFAIRS Het eerder aan de aandeelhouders voorgehouden beleid ten aanzien van kostenbeheer, is verder doorgevoerd en heeft bewezen een essentiële bijdrage te leveren aan het resultaat van onze bank. Zo is ons inkoopbeleid verder aangescherpt, waarbij constant rekening wordt gehouden met de afweging tussen prijs en kwaliteit van de goederen en diensten die wij voor onze bedrijfsvoering nodig hebben.
Jaarverslag 2006 DSB
Bank
Daarnaast zijn kostenverlagende maatregelen geïmplementeerd op het vlak van o.a. onderhoud van onze panden. In het verslagjaar zijn eerder getroffen veiligheidsmaatregelen, zoals de instelling van een gesloten camerasysteem en toegangscontrole verder aangescherpt. Het behoeft geen betoog dat mede door dit beleid het veiligheidsgevoel van onze cliënten en medewerkers verhoogd is.
INTERNAL AUDIT De rol van deze afdeling is in de loop der tijd duidelijk veranderd. Naar analogie van ontwikkelingen bij grote internationale financiële instellingen is de traditionele controlefunctie uitgebreid met een managerial internal businesspartner functie. Dit houdt in dat waar de activiteiten voornamelijk financieel gericht waren, nu nadrukkelijk een benadering gevolgd wordt van sturing en beheersing van de operationele processen en bijbehorende risico’s, de zogenaamde internal business controls. De businesspartner functie komt onder meer tot uiting in de operationele auditrapporten. Naast de waarde van deze rapporten voor het lijnmanagement vormen deze ook een belangrijke steun voor de werkzaamheden van de externe accountant inzake de jaarrekeningcontrole. De toenemende eisen op het vakgebied van Internal Auditing, gecombineerd met het takenpakket en de verwachte rol van de Internal Audit als interne businesspartner, maken het noodzakelijk te investeren in de kwaliteit van deze afdeling. De in het afgelopen boekjaar in gang gezette opleidingstrajecten voor gecertificeerde internal auditors zullen het komend jaar worden gecontinueerd en uitgebouwd. Geheel in overeenstemming met Corporate Governance is in het verslagjaar uit onze Raad van Commissarissen een Audit Committee samengesteld, bestaande uit de heren M. Brahim en J. Healy Jr. Dit orgaan heeft tot taak toe te zien op de naleving van audit regelgeving en fungeert tevens namens de Raad van Commissarissen als eerste gesprekspartner met de externe accountant.
LEGAL & COMPLIANCE Binnen de financiële sector vervullen wij ook op het gebied van integriteithandhaving een leidende rol. Behalve de voordelen voor onze eigen bedrijfsvoering is een duidelijk integriteitbeleid van onschatbare waarde voor onze gehele samenleving. Immers, het blijkt steeds vaker dat buitenlandse instellingen, met name internationale rating agentschappen, het element van integriteit steeds zwaarder laten wegen bij het uitbrengen van een oordeel. Wij zijn als leidende bank gebaat bij een gezond financieel bestel. Vanuit een compliance optiek doen wij er alles aan om de reputatie van onze bank en daarmee van onze financiële sector, te beschermen. Het niveau van ons compliance beleid en de wijze waarop dat in de afgelopen jaren tot uitvoering is gebracht, heeft ons in staat gesteld om in het verslagjaar opgenomen te worden in de Customer Due Diligence Repository, een internationaal register, in het leven geroepen door een associatie van 12 grote internationale banken die zich verenigd hebben in de Wolfsberg Groep. Dit register is ondergebracht bij de Bankers Almanac in Londen, Groot-Brittannië. De Wolfsberg Groep heeft als doelstelling de ontwikkeling van bancaire standaarden o.a. op het gebied van Anti-Money Laundering (AML), Anti-Terroristen Financiering (ATF) en cliëntenidentificatie. De associatie bestaat onder andere uit Citigroup, ABN Amro, Santander Central Hispano, Bank of Tokyo-Mitsubishi, Barclays, Credit Suisse Group, Deutsche Bank, Goldman Sachs, HSBC, J.P. Morgan Chase, Societe Generale en UBS. Zij heeft richtlijnen opgesteld op het gebied van AML en ATF die, als zij worden geïmplementeerd door banken wereldwijd, een gevoelige klap zullen toebrengen aan diegenen die de bancaire sector willen misbruiken voor illegale activiteiten.
29
Jaarverslag 2006 DSB
Bank
Het voordeel van dit register is tweeërlei: enerzijds biedt het onze bank een handzaam formaat om potentiële cliënten op een gedegen en efficiënte manier aan een integriteitstoets te onderwerpen, anderzijds kunnen onze zakenpartners op een effectieve wijze aan essentiële due diligence informatie van onze bank komen. In het verslagjaar is de Compliance Officer, de heer Mr. Patrick A. Bhagwandin, gecertificeerd door de ACAMS® (Association of Certified Anti Moneylaundering Specialists) en heeft als enige in Suriname de wereldwijd erkende CAMS® kwalificatie (Certified Anti Moneylaundering Specialist) verkregen. De ACAMS®, gevestigd in de Verenigde Staten van Noord Amerika, is de internationaal toonaangevende associatie van samenwerkende professionals op het gebied van het bestrijden van money laundering en anti-terroristen financiering. Doordat onze bank over een Compliance Officer beschikt die voldoet aan de CAMS kwalificatie (naast de eerder behaalde Europese kwalificatie Certified Compliance Officer aan het Nederlands Compliance Instituut) kunnen wij geheel conform internationale eisen effectiever onze bijdrage leveren aan het bestrijden van money laundering en terroristen financiering. Financiële instellingen wereldwijd zijn het erover eens dat het bestrijden van moneylaundering en terroristenfinanciering heden ten dage niet optimaal kan gebeuren zonder enige vorm van technologische hulp. De veelheid van persoons- en transactiegegevens, overige data alsook het naleven van regelgeving op dit gebied, zowel lokaal als internationaal, maken meer dan voorheen verdere investering in toegepaste software noodzakelijk. Vanwege dit belang zal in 2007 een begin met deze investering worden gemaakt. In lijn met de vereisten van onze internationale correspondenten is in het verslagjaar het beleid goedgekeurd waarbij wij aan daarvoor in aanmerking komende cliënten middels een questionnaire periodiek bevestiging vragen voor de in hun bedrijf geldende regels en procedures met betrekking tot klantenidentificatie en rapportage van ongebruikelijke transacties. Ten tijde van het schrijven van dit verslag is bereids een aanvang gemaakt met de uitvoering van dit beleid. 30
MARKETING Onze bank is een in de Surinaamse gemeenschap diep gewortelde organisatie. Vanwege deze verbondenheid is onze marketingstrategie erop gericht om naast het mede helpen ontwikkelen van producten en diensten, behoeften in de samenleving te identificeren, en deze zodanig te vertalen dat zij mede richting geeft aan onze bedrijfsactiviteiten. In het verslagjaar is er beleid ontwikkeld om marketing nadrukkelijk als instrument voor de commerciële bedrijfsvoering in te zetten. In het afgelopen jaar heeft marketing tezamen met andere afdelingen gewerkt aan de uitbreiding van ons distributienet en de ontwikkeling van nieuwe producten. In dat verband vermelden wij de opening van ons kantoor Zanderij, de introductie van de prepaid debitcard en het mogelijk maken van gastgebruik op POS-terminals van onze merchants. Vanwege onze verbondenheid met de samenleving is het beleid voor community development geformuleerd. In dat verband hebben wij in het verslagjaar meegewerkt aan United Business Idols. Het doel van United Business Idols is jongeren te motiveren en de kans te bieden een business plan te schrijven en van hieruit een eigen bedrijf te beginnen. DSB Bank heeft dit initiatief ondersteund daar zij van mening is dat jongeren kansen geboden moeten worden om hun ondernemingsideeën en capaciteiten in realiteit om te zetten. Ook dit jaar heeft DSB Bank haar steentje bijgedragen aan het welzijn van de samenleving daar waar dat het hardst nodig is. Onze betrokkenheid bij de doelgroepen in het onderwijs, de sport, de kunst en cultuur en de sociaal zwakkeren hebben wij getoond middels bijdragen aan speciale projecten die zij ondernemen. Tot deze speciale projecten behoren onder andere: verschillende scholen namelijk J.E. Dennertschool, EBG school Balingsoela, O.S. MaRetraite, O.S. Zanderij, Bereaschool, O.S. Wageningen, O.S. Apoera, Renckewitzschool, O.S. Mastklimmen, Natuurkunde Olympiade, Theater Thalia, Jazzfestival, The Backlot, Nationale Kunstbeurs, Vaccinatieweek, Kennedystichting, Assuria DSB Rally en Korps Politie Suriname.
Jaarverslag 2006 DSB
Bank
MOENGO In het verslagjaar merken wij een voorzichtige opleving van de activiteiten van ons kantoor. Mede gelet op de verwachte uitbreiding van economische activiteiten in het district Marowijne, ligt een verdere opleving voor de hand. Hierbij denken wij aan de positieve ontwikkelingen in zowel de goud- als de landbouwsector in deze regio
Het totaal beheerd vermogen nam in 2006 t.ov. 2005 toe met 26%. Deze toename (SRD 45.369.000,--) hebben wij te danken aan voornamelijk de toename van de SRD en de EURO beleggingen. Deze gingen respectievelijk met 32% en 42% omhoog. Ook in 2006 zijn wij in staat geweest onze positie als leider op de kapitaalmarkt te behouden.
7% woningbouwprogramma NICKERIE Ondanks de hevige concurrentie zijn wij erin geslaagd een verdere toename van ons cliëntenbestand te realiseren. De landbouw blijft van groot economisch belang voor het district Nickerie. Zowel in de rijst- als de bananenteelt worden er wat lichtpunten gesignaleerd na een periode van stagnatie. Het Suriname Rice Steering Committee, waarin publieke en particuliere vertegenwoordigers participeren, coördineert en adviseert het Ministerie van Landbouw om effectieve maatregelen te treffen. Met het inmiddels opnieuw gestarte bananenbedrijf en de investeringen in de aquacultuur zijn wij hoopvol gestemd met betrekking tot de verdere economische ontwikkeling van Nickerie. Daarnaast wordt er veel verwacht van de ontwikkeling op het gebied van de mijnbouw in het Bakhuysgebergte. Op dit moment worden er door de overheid met BHP Billiton en Suralco gesprekken gevoerd om te komen tot exploitatie van de aldaar voorkomende bauxietreserves.
SURITRUST Onze dochtermaatschappij Suritrust, welke op 22 januari 2007 haar 55-jarig bestaan vierde, heeft wederom bewezen in een aantal behoeften te voorzien.
Vermogensbeheer Aantal vermogenscliënten Beheerd vermogen (x SRD 1.000) Gemiddeld per cliënt (x SRD 1.000) Aantal debiteuren
2006
2005
214
201
2004 193
219.417
174.048
138.828
1.025
866
719
2483
2076 150.618
1748 119.738
Uitstaand deb.bedrag (x SRD 1.000) 191.770
Het woningbouwfinancieringsprogramma tegen een rentepercentage van 7% werd in het boekjaar voortgezet. De door de Centrale Bank van Suriname beschikbaar gestelde ruimte ten laste van de kasreserve is door ons volledig benut. Per 3 januari 2007 heeft de Centrale Bank van Suriname de ruimte die de banken voor deze faciliteit mogen aanwenden, verruimd.
Merkinschrijvingen De Suritrust opereert al decennialang als tussenpersoon voor het inschrijven van merken bij het Bureau Intellectuele Eigendommen in Suriname. Ons bancair netwerk heeft wederom bewezen een goede basis te vormen voor deze dienstverlening.
Internationalization of Enterpreneurship (IntEnt) Het IntEnt programma welke in 2001 in Suriname is gestart, is ook in het verslagjaar succesvol geweest. Tien potentiële ondernemers zijn op marktverkenning geweest, waarvan vier met hun onderneming zijn gestart. Hierdoor is het aantal bedrijven dat hiermee is gestart op 58 gekomen. Ten aanzien van Stichting IntEnt Suriname heeft het bestuur welke bestaat uit vertegenwoordigers van Stichting IntEnt Nederland, DSB Bank en de Vereniging Surinaams Bedrijfsleven, een begin gemaakt met de implementatie van een actieprogramma. Centraal hierbij staat het werven van fondsen om de doelstelling van de stichting te verwezenlijken. De Suritrust is benoemd tot voorzitter van de Stichting IntEnt Suriname.
31
Jaarverslag 2006 DSB
Bank
Low Income Shelter Programme (LISP) De samenwerking met het LISP is in 2006 voortgezet. In 2006 hebben wij 736 cliënten geaccommodeerd. Hiervan hebben 84 een lening bij ons afgesloten. De overige cliënten hebben een subsidie van het LISP ontvangen. Opvallend is dat ook de mensen uit de districten Marowijne en Commewijne gebruik hebben gemaakt van dit programma. Het aantal cliënten met een lening komt hierdoor op 156 met een totaal aan uitstaande hypotheken van SRD 1.777.479,--. Vanaf 2003 is het LISP in totaal 2207 cliënten van dienst geweest. Wij zijn eind 2004 gestart en hebben tot en met 2006 in totaal 1065 cliënten bediend.
Ten tweede is zij voornemens binnenkort te starten met woningontwikkeling op basis van een turnkey koopcontract. Dit betekent dat bij DSB-Assuria Vastgoed een vooraf ontworpen woning gekocht kan worden, eventueel aangepast aan de woonwensen van de cliënt, voor een bedrag zoals opgenomen in de turnkey koopovereenkomst. De verplichting van DSB-Assuria Vastgoed is dan om de woning op te leveren conform de specificaties in het bestek en de tekeningen.
Stichting Voorzieningsfonds voor Particuliere Werknemers in Suriname
Zoals gemeld in het halfjaarrapport 2006, is per juni 2006 een directeur aangesteld, te weten de heer Ir. Mark Duttenhofer.
Het beheerd vermogen van de stichting nam in 2006 substantieel toe met circa 13% evenals het aantal deelnemers.
HUMAN RESOURCE MANAGEMENT
DSB-ASSURIA VASTGOED MAATSCHAPPIJ N.V. DSB-Assuria Vastgoed Maatschappij is de rechtsopvolger van de N.V. Kankantrie Beleggingsmaatschappij, die in 1988 was opgericht. DSB-Assuria Vastgoed Maatschappij N.V. is voortgekomen uit een samenwerking tussen onze bank en Assuria N.V. In juni 2006 is besloten dat beide partijen elk voor de helft participeren in het aandelenkapitaal van DSB-Assuria Vastgoed Maatschappij. DSB-Assuria Vastgoed Maatschappij heeft ten doel als partij op te treden op de onroerend goed markt middels het ontwikkelen van woningbouwprojecten. In de eerste plaats door voor eigen rekening en risico gronden tot bouwrijpe kavels te ontwikkelen, waarbij gestreefd wordt naar een optimaal leefmilieu voor kinderen en volwassenen. Zij houden onder andere rekening met groenvoorzieningen, veiligheid (buurtbewaking), gezondheid (o.a.goede ontwatering) en comfort (verharde wegen). Het een en ander gebeurt in nauw overleg met de voor projectontwikkeling relevante overheidsdiensten en de nutsbedrijven.
32
Projecten die momenteel in ontwikkeling zijn, bevinden zich op Charlesburg, Tout Lui Faut, Commewijne en aan de Anton Dragtenweg.
Onze medewerkers vormen de kracht van onze organisatie. Ons Human Resource beleid is daarom gericht op het bevorderen van teamwork en professionalisme. Hierdoor zijn wij in staat om onze ambitie, steeds weer te voldoen aan de behoeften van de cliënten, waar te maken.
Introductie nieuwe beoordelingsmethodiek Na langdurige voorbereiding en discussies met onze medewerkers en onze overige bankorganen, is in het verslagjaar het besluit genomen een nieuw prestatiebeoordelings- en beloningssysteem te implementeren. Ten tijde van het schrijven van dit verslag is de implementatie gaande. Met dit systeem wordt beoogd: - het verbeteren van de kwaliteit van de resultaten in de functie van de medewerker, waaronder een gericht trainingstraject naar gelang de behoefte van de individuele medewerker; -het bevorderen van de resultaatgerichtheid van de medewerkers; -het monitoren en sturen van de bank in de gewenste richting; -het verkrijgen van een onderbouwing voor beslissingen op het gebied van personeelsbeheer.
Jaarverslag 2006 DSB
Bank
Personeelsinformatie Aan het begin van het jaar 2006 bedroeg de personeelsbezetting 328 medewerkers en 43 parttimers. In de loop van het jaar hebben 22 medewerkers de organisatie verlaten te weten: 5 met pensioen, 16 uit de dienst en 1 medewerker kwam ons te ontvallen. 20 Medewerkers traden in dienst. Ultimo 2006 bedroeg de totale bezetting 326 medewerkers exclusief 28 parttimers en 3 seniore medewerkers.
Bedrijfsartsensysteem In 2004 hebben wij een bedrijfsartsensysteem geintroduceerd. In het verslagjaar hebben wij door middel van een enquete onder onze medewerkers een onderzoek gedaan naar het functioneren van dit systeem. Uit de resultaten van deze enquête concluderen wij dat een ruime meerderheid van onze medewerkers tevreden tot zeer tevreden is met de dienstverlening van onze bedrijfsartsen
Jubilarissen Het jaar 2006 kenmerkte zich door een groot aantal jubilarissen. Zo herdachten 33 medewerkers hun 12 1/2- jarig jubileum, 10 kregen de ‘25 Year Button’ opgespeld, 2 jubilarissen herdachten hun dertigjarig dienstverband en 7 medewerkers hun 35- jarig dienstverband. De medewerkers die 25 en 35 jaar in dienst zijn, ontvingen het vererend getuigschrift van de Vereniging Surinaams Bedrijfsleven. In 2006 was er 1 medewerker, de heer William Abendanon, die zijn veertigjarig jubileum bij de bank vierde.
Benoemingen / promotie: Per 1 januari 2006 werd de heer Patrick Bell benoemd tot Management Trainee Jr. Relationship Manager op de afdeling Corporate Banking. Op 16 januari 2006 werd de heer Wilfred Tjin A Tam benoemd tot Department Manager Human Resources. Op 1 april 2006 werd mevrouw Yvonne Schmeltz benoemd tot Section Head System Development. Op 1 juni 2006 werd de heer Mahinderpersad Kalipersad benoemd tot Junior Relationship Manager Agentschap Nickerie en mevrouw Anastasia Li Fo Sjoe-Lion Sjin Tjoe tot Section Head Back Office Lending.
Per 1 augustus 2006 werd mevrouw Solidad Boetius benoemd tot Directiesecretaresse. Op 1 oktober 2006 werd de heer Rudolf Seedorf benoemd tot Supervisor Finapar, mevrouw Andjenie Bhola-Raghoebarsingh tot Department Manager Back Office Product Units en de heer Henk Sylvester tot Branch Manager filiaal Kasabaholo. Wij wensen alle medewerkers succes toe in hun nieuwe functie.
Geslaagden In het verslagjaar ontvingen 25 medewerkers een diploma voor een door hun gevolgde specifieke opleiding of training.
Studiefonds Ook in 2006 zijn de kinderen van onze medewerkers in aanmerking gekomen voor een financiële tegemoetkoming in de kosten voor het volgen van onderwijs in Suriname. Wij hebben in totaal 220 kinderen geaccommodeerd die verspreid zijn over de diverse onderwijsniveau’s te weten: 103 kinderen die het GLO -onderwijs genieten, 48 leerlingen die een MULO-, LTS- of LBGO-opleiding volgen, 38 VWO studenten en 31 studenten die een HBO- of universitaire opleiding volgen. In 2005 waren het 199 kinderen: 97 voor GLO, 41 voor MULO/LTS/LBGO, 37 voor VWO en 24 voor HBO/Universiteit.
Pensioen De in het vorig verslagjaar aangekondigde werknemersbijdrage, zijn per 1 januari 2006 geïmplementeerd. In de loop van het verslagjaar gingen de navolgende medewerkers met pensioen, te weten de heer Orlando Chin See Hoo (Infodesk Employee), de heer Pirthipaal Mahabier (Relationship Manager Agentschap Nickerie), mevrouw Yvonne Saouma (Section Head Documentation & Credit Administration), mevrouw Agnes Najadirana (Assistent Teller), mevrouw Ursie Fong Tin Joen (Department Manager Customer Administration), de heer Marco Emanuelson (Senior Auditor), de heer Harnath Ramdhan (Relationship Manager Agentschap Nickerie) en mevrouw Lia Leysner-Ma Ajong (Directiesecretaresse). De bank betuigt haar dank aan deze trouwe medewerkers.
33
Jaarverslag 2006 DSB
Bank
Collectieve Arbeidsovereenkomst (CAO) De vigerende collectieve arbeidsovereenkomst (CAO) is per ultimo van het verslagjaar opgezegd door het Bestuur van De Surinaamsche Bank Werknemers Organisatie en de onderhandelingen voor het sluiten van een nieuwe CAO zullen in het begin van het nieuwe jaar van start gaan.
Personeelsvereniging In het verslagjaar vond er een bestuurswisseling plaats bij de Personeelsvereniging. Aan het oud bestuur onder leiding van de heer Antoon Oostburg wordt dank gezegd. Wij heten het nieuw bestuur van harte welkom en spreken de hoop uit dat activiteiten ten behoeve van de personeelsleden op dezelfde constructieve wijze zullen plaatsvinden. In samenwerking met de Personeelsvereniging van de bank is ook in december 2006 de “Bigi Sma Dey” georganiseerd waarbij onze seniore medewerkers in een ontspannen en gemoedelijke sfeer elkaar ontmoetten.
In memoriam Helaas hebben wij afscheid moeten nemen van onze medewerker mevrouw Verginia Sasmiardja (30 maart 2006) die ons kwam te ontvallen. Ook droegen wij ten grave onze gepensioneerden mevrouw Nesta Nandelall-Tjang (23 mei 2006), mevrouw Carolien van Bochove (23 juli 2006), de heer Edmund Kowsoleea (26 juli 2006) en de heer Koemar Monorath (27 september 2006).
34
Jaarverslag 2006
Jaarrekening
DSB
Bank
35
Jaarverslag 2006
Vennootschappelijke balans vóór winstverdeling per 31 december 2006
(in duizenden SRD)
DSB
Bank
2006
2005
Kasmiddelen
159.734
114.342
Bankiers
327.592
289.682
90.249
89.863
3.750
--
384.855
302.071
9.788
5.308
ACTIVA
Schatkistpapier Kredieten: - Aan de overheid - Aan de private sector Aandelen Deelnemingen Onroerende goederen en bedrijfsmiddelen Overige activa Overlopende activa
1.301
922
51.821
50.877
5.489
3.371
5.516
6.087
1.040.095
862.523
9.747
7.393
- Spaarrekeningen
355.221
282.689
- Overige toevertrouwde middelen
556.914
468.254
17.092
16.293
PASSIVA Bankiers Toevertrouwde middelen:
Overige schulden Overlopende passiva Voorzieningen
4.438
18.861
18.984
951.479
790.658
Kapitaal
218
218
Reserve
25.307
15.012
28
28
36.918
34.852
16.398 78.869
14.362 64.472
1.040.095
862.523
Gestelde garanties
10.089
10.819
Documentaire kredieten
10.575
4.757
Agioreserve Reserve herwaardering Winst lopend jaar
Paramaribo, 21 februari 2007 Raad van Commissarissen Drs. S. Smit AAG, voorzitter Drs. M.J.A. Brahim J.J. Healy Jr. Dr. S. E. Jharap Ir. L.C. Johanns Ir. R. Shankar
36
3.391
Directie Drs. S.L.J. Proeve
Jaarverslag 2006
Vennootschappelijke balans ná winstverdeling per 31 december 2006
(in duizenden SRD)
DSB
Bank
2006
2005
Kasmiddelen
159.734
114.342
Bankiers
327.592
289.682
90.249
89.863
3.750 384.855
-302.071
9.788
5.308
ACTIVA
Schatkistpapier Kredieten: - Aan de overheid - Aan de private sector Aandelen Deelnemingen
1.301
922
51.821
50.877
5.489
3.371
5.516 1.040.095
862.523
9.747
7.393
- Spaarrekeningen
355.221
282.689
- Overige toevertrouwde middelen
556.914
468.254
22.661
20.818
Onroerende goederen en bedrijfsmiddelen Overige activa Overlopende activa
6.087
PASSIVA Bankiers Toevertrouwde middelen:
Overige schulden Overlopende passiva Voorzieningen
3.391
4.438
18.861
18.984
957.048
795.183
Kapitaal
218
218
Reserve
36.136
24.849
28
28
36.918
34.852
73.300
59.947
1.040.095
862.523
Gestelde garanties
10.089
10.819
Documentaire kredieten
10.575
4.757
Agioreserve Reserve herwaardering
Paramaribo, 21 februari 2007
Directie Drs. S.L.J. Proeve
Raad van Commissarissen Drs. S. Smit AAG, voorzitter Drs. M.J.A. Brahim J.J. Healy Jr. Dr. S. E. Jharap Ir. L.C. Johanns Ir. R. Shankar
37
Jaarverslag 2006
Vennootschappelijke winsten verliesrekening over 2006
(in duizenden SRD)
DSB
Bank
2006
2005
Rentebaten
64.769
52.706
Rentelasten
12.148
9.971
Rentemarge
52.621
42.735
BATEN
Opbrengst uit effecten en deelnemingen Provisie
2.018
1.490
13.962
12.427
2.521
4.179
71.122
60.831
Personeelskosten
22.705
20.561
Andere beheerskosten
11.283
11.850
Resultaat uit financiële transacties Totale baten LASTEN
Afschrijvingen
4.242
4.629
Bedrijfslasten
38.230
37.040
8.253
2.047
Totale lasten
46.483
39.087
Bedrijfsresultaat vóór belastingen
24.639
21.744
Mutaties voorziening kredietrisico's
Belastingen Winst ter verdeling
RECAPITULATIE WINSTVERDELING In contanten: Interim-dividend Slotdividend In aandelen Toevoeging reserve
Paramaribo, 21 februari 2007 Raad van Commissarissen Drs. S. Smit AAG, voorzitter Drs. M.J.A. Brahim J.J. Healy Jr. Dr. S. E. Jharap Ir. L.C. Johanns Ir. R. Shankar
38
8.241
7.382
16.398
14.362
1.740
1.740
3.829
2.785
-
10.829
9.837
16.398
14.362
Directie Drs. S.L.J. Proeve
Jaarverslag 2006
Geconsolideerde balans vóór winstverdeling per 31 december 2006
(in duizenden SRD)
DSB
Bank
2006
2005
Kasmiddelen
159.747
114.342
Bankiers
327.646
289.729
90.249
89.863
3.750
--
384.855
302.071
9.788
5.308
ACTIVA
Schatkistpapier Kredieten: - Aan de overheid - Aan de private sector Aandelen Onroerende goederen en bedrijfsmiddelen
58.986
56.611
Overige activa
6.378
3.833
Overlopende activa
5.516
6.087
1.046.915
867.844
PASSIVA Bankiers Toevertrouwde middelen:
9.747
------------------
7.393
------------------
- Spaarrekeningen
355.221
282.689
- Overige toevertrouwde middelen
556.914
468.254
22.852
20.182
Overige schulden Overlopende passiva Voorzieningen
3.391
4.438
19.921
20.416
958.299
------------------
795.979
------------------
Kapitaal
218
218
Reserve
25.307
15.012
28
28
Reserve herwaardering
36.918
34.852
Winst lopend jaar
16.398 78.869
14.362 64.472
Agioreserve
-----------------1.046.915
-----------------867.844
Gestelde garanties
10.089
10.819
Documentaire kredieten
10.575
4.757
21 februari 2007 Paramaribo, 19
Directie Drs. S.L.J. Proeve
Raad van Commissarissen Drs. S. Smit AAG, voorzitter Drs. M.J.A. Brahim J.J. Healy Jr. Dr. S. E. Jharap Ir. L.C. Johanns Ir. R. Shankar
39
Jaarverslag 2006
Geconsolideerde balans ná winstverdeling per 31 december 2006
(in duizenden SRD)
DSB
Bank
2006
2005
Kasmiddelen
159.747
114.342
Bankiers
327.646
289.729
90.249
89.863
3.750
--
384.855
302.071
ACTIVA
Schatkistpapier Kredieten: - Aan de overheid - Aan de private sector Aandelen
9.788
5.308
58.986
56.611
Overige activa
6.378
3.833
Overlopende activa
5.516
6.087
1.046.915
867.844
9.747 ------------------
7.393 ------------------
Onroerende goederen en bedrijfsmiddelen
PASSIVA Bankiers Toevertrouwde middelen: - Spaarrekeningen
355.221
282.689
- Overige toevertrouwde middelen
556.914
468.254
28.421
24.707
Overige schulden Overlopende passiva Voorzieningen
3.391
4.438
19.921
20.416
963.868 -----------------Kapitaal Reserve Agioreserve Reserve herwaardering
Gestelde garanties Documentaire kredieten
Paramaribo, 21 februari 2007 Raad van Commissarissen Drs. S. Smit AAG, voorzitter Drs. M.J.A. Brahim J.J. Healy Jr. Dr. S. E. Jharap Ir. L.C. Johanns Ir. R. Shankar
40
800.504
-----------------218
218 36.136 28 36.918
24.849 28 34.852
73.300 ------------------
59.947 ------------------
1.046.915
867.844
10.089 10.575
10.819 4.757
Directie Drs. S.L.J. Proeve
Jaarverslag 2006
Geconsolideerde winsten verliesrekening over 2006
(in duizenden SRD)
DSB
Bank
2006
2005
Rentebaten
64.845
52.654
Rentelasten
12.148
9.939
Rentemarge
52.697
42.715
409
169
18.327
16.606
2.640
4.212
74.073
63.702
Personeelskosten
24.118
21.756
Andere beheerskosten
11.611
12.127
Afschrijvingen
4.393
4.789
Bedrijfslasten
40.122
38.672
8.313
2.447
Totale lasten
48.435
41.119
Bedrijfsresultaat vóór belastingen
25.638
22.583
Belastingen
9.240 16.398
8.221 14.362
1.740
1.740
3.829
2.785
-
-
BATEN
Opbrengst uit effecten Provisie Resultaat uit financiële transacties Totale baten LASTEN
Toevoeging voorziening kredietrisico's
Winst ter verdeling
RECAPITULATIE WINSTVERDELING In contanten: Interim-dividend Slotdividend In aandelen Toevoeging reserve
21 februari 2007 Paramaribo, 19
10.829
9.837
16.398
14.362
Directie Drs. S.L.J. Proeve
Raad van Commissarissen Drs. S. Smit AAG, voorzitter Drs. M.J.A. Brahim J.J. Healy Jr. Dr. S. E. Jharap Ir. L.C. Johanns Ir. R. Shankar
41
Jaarverslag 2006
Toelichting op de jaarrekening 2006
DSB
Bank
Algemeen De toelichting heeft betrekking op zowel de vennootschappelijke als de geconsolideerde financiële overzichten.
Grondslagen voor consolidatie In de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening worden de cijfers verwerkt van de ondernemingen waarin DSB Bank een belang heeft van 50% en meer. In de consolidatie zijn in verband hiermee de 100% deelnemingen in de Surinaamse Trustmaatschappij N.V., de Financieringsmaatschappij Paramaribo N.V. en de Surinaamse Computer Maatschappij N.V. betrokken. De activa en passiva alsmede de resultaten van deze deelnemingen zijn voor 100% in de geconsolideerde balans respectievelijk in de geconsolideerde winst- en verliesrekening opgenomen, na eliminatie van intergroepsverhoudingen.
Aandelen Deze betreffen aandelen in locale ondernemingen welke worden gewaardeerd tegen beurswaarde met inachtneming van een afwaardering van 10%. De meerwaarde als gevolg van de waardering tegen de beurswaarde is opgenomen in het eigen vermogen (Reserve herwaardering), een en ander onder aftrek van een voorziening voor latente belastingen. De waardering van de aandelen BNETS heeft tegen de verkrijgingsprijs plaatsgevonden.
Deelnemingen De deelnemingen worden gewaardeerd tegen de intrinsieke waarde per 31 december van het boekjaar. De vorderingen en schulden op c.q. aan deelnemingen, welke eveneens hieronder zijn begrepen, worden gewaardeerd tegen nominale waarde.
De verkoop van 50% aandelen van de deelneming N.V. Kankantrie Beleggingsmaatschappij is in het verslagjaar 2006 geëffectueerd en de ten name stelling gewijzigd in DSBAssuria Vastgoed Maatschappij N.V. In de consolidatie zijn de cijfers van deze nieuwe vennootschap voor 50% meegenomen (2005: 100%).
Onroerende goederen en bedrijfsmiddelen
Grondslagen van valuta-omrekening
De bedrijfsmiddelen worden gewaardeerd tegen aanschaffingsprijs minus lineaire afschrijvingen op basis van de geschatte economische gebruiksduur; voor inventarissen is deze gesteld op 5 jaar, transportmiddelen en personal computers 3 jaar en overige computerapparatuur 4 jaar.
De bankgebouwen inclusief terreinen zijn gewaardeerd tegen de actuele waarde. Deze is vastgelegd op basis van een externe taxatie in december 2004. De afschrijvingen op de bankgebouwen vinden lineair plaats over de gebruiksduur van 40 jaar (2,5% per jaar).
De activa en passiva in vreemde valuta worden omgerekend tegen de geldende marktkoersen per 31 december 2006. De koersverschillen welke ontstaan bij de waardering van de valutaposities worden, evenals de resultaten ontstaan bij aan- en verkoop van vreemde valuta, in de resultatenrekening opgenomen onder “Resultaat uit financiële transacties”.
PASSIVA
Grondslagen van waardering
Toevertrouwde middelen
ACTIVA
Hieronder zijn inbegrepen de schulden in rekening-courant, spaargelden en depositogelden. Zij worden gewaardeerd tegen nominale waarde.
Kasmiddelen Deze betreffen kasgelden en vorderingen op de Centrale Bank van Suriname zowel in lokale als vreemde valuta. De kasgelden en vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde.
Schatkistpapier De onder dit hoofd opgenomen schatkistpromessen, uitgegeven door de Centrale Bank van Suriname, zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. De looptijd is vastgesteld op maximaal 6 maanden.
Kredieten Deze post omvat leningen in de corporate- en consumersfeer waaronder rekening-courantkredieten, de huurkoopkredieten en persoonlijke leningen. Waar nodig wordt een per post bepaalde voorziening getroffen tegen het risico van oninbaarheid. Deze voorziening voor specifieke debiteuren wordt in de balans in mindering gebracht op de post “Kredieten”. 42
Voorzieningen Hieronder zijn inbegrepen voorzieningen voor latente belastingverplichtingen, medische kosten personeel, pensioenverbetering, reorganisatie en overige specifieke risico’s, waaronder het frauderisico en het assurantierisico. De voorziening latente belastingverplichtingen heeft betrekking op het verschil in waardering volgens de bedrijfseconomische jaarrekening en die volgens de fiscale jaarrekening voor wat betreft de bankgebouwen en aandelen. Over het waarderingsverschil van de terreinen wordt geen latentie gevormd. De latente belastingverplichting wordt berekend tegen het geldende nominale tarief.
Jaarverslag 2006 DSB
Bank
De voorziening medische kosten personeel is gevormd ter dekking van de bestaande verplichting tot vergoeding van ziektekosten aan personeel dat bij onze instelling met pensioen gaat. De pensioenaanspraken van de medewerkers zijn ondergebracht in de Stichting Pensioenfonds van De Surinaamsche Bank N.V. De voorziening voor pensioenverplichtingen wordt berekend onder verantwoordelijkheid van het actuarieel bureau Lo Fo Wong. De pensioengrondslag wordt bij de aanvang van het deelnemerschap en vervolgens per 1 januari van elk daarop volgend jaar vastgesteld. De financiering hiervan vindt thans plaats door middel van maandelijkse stortingen door DSB Bank, naar rato van een percentage ad 20% van de salarissen. Daarnaast zal het fonds zelf bijdragen aan deze financiering. Ingaande 1 januari 2006 heeft een stelselwijziging plaatsgevonden, waarbij het personeel een eigen bijdrage doet van 7% van het salaris. In verband met de voortzetting van de herstructurering van het bankbedrijf is voor de verwachte kosten een reorganisatie voorziening gevormd. De voorziening voor frauderisico is gevormd ter dekking van het eigen risico onder andere van claims bij frauduleuze handelingen. De voorziening assurantie, welke inmiddels naar nihil is gebracht diende ter dekking van verliezen in geval van eventuele onderverzekering van objecten.
gesaldeerd opgenomen. De koersverschillen inzake de valutaverplichting van de bank zijn onder “Overige schulden” opgenomen.
Overige activa en passiva Voor zover in het voorgaande niet anders staat vermeld, worden de activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde.
Grondslagen van de resultaatbepaling De baten en lasten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde grondslagen van waardering. Baten worden verantwoord in het jaar waarin de diensten zijn verricht. Lasten worden in aanmerking genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn. De belasting wordt berekend op basis van het verantwoorde resultaat tegen de geldende nominale belastingtarieven, rekeninghoudend met fiscaal niet-aftrekbare kosten en fiscaal vrijgestelde opbrengsten.
Fiscale positie Door de controledienst van de Inspectie der Directe Belastingen werd een boekenonderzoek ingesteld met betrekking tot de aangiften 1997 tot en met 2001 en over het boekjaar 2002. Tussen de vennootschap en de Inspectie der Directe Belastingen bestond verschil van mening over het mogen opvoeren van enkele voorzieningen. Hiervan is in vorige jaarverslagen de reeds melding gemaakt. Oorspronkelijk stelde de fiscus de fiscale winst over het boekjaar 2001 te willen bijstellen met circa SRD 7,16 miljoen. Op 29 juli 2004 heeft de Inspectie der Directe Belastingen een navorderingsaanslag 2001 opgelegd, waarna op 22 juli 2005 de definitieve aanslag 2002 volgde. Over deze twee aanslagen is op 20 september 2005 een tweetal bezwaarschriften door de vennootschap ingediend. In 2006 zijn de besprekingen met de Inspectie der Directe Belastingen voortgezet welke hebben geleid tot de afhandeling van beide bezwaarschriften. Middels beschikking zijn de navorderingsaanslagen fors verminderd tot een totaal bedrag van SRD 744.000. De verschuldigde belasting daarover ad SRD 268.000 is in het verslagjaar opgenomen onder de post “Overige schulden”. Hiermee zijn de aanslagen 2001 en 2002 definitief afgewikkeld.
Swaps Per 31 december 2006 had DSB Bank N.V. voor een bedrag van USD 4.000.000 aan valutaswaps uitstaan. De verplichtingen en schulden inzake de swapdeals komen in omvang en looptijd met elkaar overeen; derhalve zijn deze posities 43
Jaarverslag 2006
Activa vennootschappelijke en geconsolideerde balans ná winstverdeling
DSB
Bank
Vennootschappelijke balans (in duizenden SRD) Kasmiddelen
Geconsolideerde balans
2006
2005
2006
2005
159.734
114.342
159.747
114.342
Hieronder zijn opgenomen de wettige betaalmiddelen, alsmede de direkt opeisbare tegoeden bij de Centrale Bank van Suriname. Samenstelling: Kassen Centrale Bank van Suriname
Bankiers uitgezette gelden
48.968
48.243
48.981
48.243
110.766
66.099
110.766
66.099
159.734
114.342
159.747
114.342
327.592
289.682
327.646
289.729
388.605
302.071
388.605
302.071
3.750
---
302.071 302.071
Hieronder zijn opgenomen de vorderingen op de binnen- en buitenlandse banken. Kredieten Hieronder zijn opgenomen de vorderingen uit de kredietverlening. Samenstelling: Kredieten aan de overheid Kredieten aan de private sector
384.855
302.071
3.750 384.855
388.605
302.071
388.605
3.750
---
Ten behoeve van de kredietverlening worden zekerheden bedongen: Garanties van de overheid Hypotheken Effecten Overige zekerheden
3.750
---
258.848
204.262
942
210
942
210
125.065
97.599
125.065
97.599
388.605
302.071
388.605
302.071
0,9%
--
0,9%
--
258.848
--204.262
De kredietverlening is verspreid over de volgende sectoren: Overheid
2,5%
3,4%
2,5%
3,4%
Industrie, bosbouw en mijnbouw
10,6%
11,3%
10,6%
11,3%
Handel en dienstverlening
56,6%
Agrarische sector en visserij
1,4%
54,8% 1,4%
56,6%
Constructie en installatie
1,4%
54,8% 1,4%
Transport, opslag en communicatie
1,2%
2,4%
1,2%
2,4%
26,8%
26,7% 100,0%
26,8%
100,0%
100,0%
26,7% 100,0%
9.788
5.308
9.788
5.308
Overige
Aandelen Hieronder zijn opgenomen de aandelen in lokale maatschapijen
44
Jaarverslag 2006 DSB
Bank
Vennootschappelijke balans (in duizenden SRD) Deelnemingen
2006
2005
1.301
922
1.996
811
Geconsolideerde balans 2006
2005
In de vennootschappelijke balans zijn onder deelnemingen opgenomen de deelname in het kapitaal, alsmede het saldo van vorderingen en schulden op de deelnemingen. De deelnemingen betreffen Surinaamse Trustmaatschappij N.V., Financierings maatschappij Paramaribo N.V., Surinaamse Computer Maatschappij N.V. en N.V. Kankantrie Beleggingsmaatschappij (50% deelneming) Samenstelling: Kapitaal en reserves Vorderingen
Onroerende goederen en bedrijfsmiddelen
(695)
111
1.301
922
51.821
50.877
58.986
56.611
45.664 6.157 51.821
46.452
52.787
52.012
4.425
6.199
4.599
50.877
58.986
56.611
7.495 181 41.687 49.363 3.699 45.664
7.042
11.854
7.941
Samenstelling: Onroerende goederen Bedrijfsmiddelen Onroerende goederen: Aanschafwaarde 1 januari Investeringen Herwaarderingen Afschrijvingen
453
1.744
3.913
41.687
42.888
42.888
49.182
56.486
54.742
2.730
3.699
2.730
46.452
52.787
52.012
4.425 5.005 9.430 3.273 6.157
6.873
4.599
7.106
1.195
5.024
1.296
8.068
9.623
8.402
3.643
3.424
3.803
4.425
6.199
4.599
5.489
3.371
6.378
3.833
5.516
6.087
5.516
6.087
Bedrijfsmiddelen: Boekwaarde 1 januari Aanschaffingen Afschrijvingen
Overige activa Onder overige activa zijn de bedragen opgenomen die niet overlopend zijn of niet onder andere specifiek omschreven balanshoofden gerubriceerd kunnen worden, zoals saldi van nog te verrekenen posten in het betalingsverkeer, alsmede de te vorderen inkomstenbelasting.
Overlopende activa Onder overlopende activa zijn opgenomen nog te ontvangen interest en vooruitbetaalde kosten.
45
Jaarverslag 2006
Passiva vennootschappelijke en geconsolideerde balans ná winstverdeling
DSB
Bank
Vennootschappelijke balans
Geconsolideerde balans
(in duizenden SRD)
2006
2005
2006
2005
Bankiers opgenomen middelen
9.747
7.393
9.747
7.393
912.135
750.943
912.135
750.943
Spaargelden
355.221
282.689
355.221
282.689
Deposito's
111.396
80.986
111.396
80.986
Rekening-courant
445.518
387.268
445.518
387.268
912.135
750.943
912.135
750.943
22.661
20.818
28.421
24.707
3.391
4.438
3.391
4.438
18.861
18.984
19.921
20.416
Hieronder zijn opgenomen de schulden aan de binnenlandse en buitenlandse banken. Toevertrouwde middelen Hieronder zijn opgenomen de door klanten toevertrouwde middelen, zoals rekening-courantverhoudingen, spaargelden en deposito's. Samenstelling:
Overige schulden Overlopende passiva Hieronder zijn opgenomen de nog te betalen kosten alsmede nog te betalen interest. Voorzieningen Samenstelling: Voorziening pensioenverbetering Voorziening voor latente belastingverplichtingen
239
334
239
334
12.175
11.013
12.175
11.445
5.434
5.438
5.434
5.438
Voorziening voor frauderisico Voorziening assurantie eigen rekening
461
489
461
489
--
416
--
416
Voorziening in verband met reorganisatie
552
1.179
552
1.179
--
Voorziening ziektekosten
115
1.060
1.115
18.861
18.984
19.921
20.416
73.300
59.947
73.300
59.947
218
218
218
218
Overige voorzieningen
Eigen vermogen Samenstelling: Kapitaal Reserves
73.082
59.729
73.082
59.729
73.300
59.947
73.300
59.947
218
218
218
218
-
Verloop van het kapitaal: Stand begin boekjaar Dividend in aandelen t.l.v. de nettowinst
-
-
218
218
218
218
59.729
48.342
58.729
48.342
458
1.559
458
1.559
2.066
-9
2.066
-9
10.829
9.837
10.829
9.837
73.082
59.729
73.082
59.729
-
Verloop van de reserves: Stand begin boekjaar Mutatie Algemene Reserve als gevolg van vrijval herwaarderingsreserve met betrekking tot desinvesteringen en afschrijvingen Mutatie Reserve Herwaardering Toevoeging uit de winst
In het kapitaal wordt geparticipeerd door ASSURIA met 49%, de Republiek Suriname met 10% en institutionele en particuliere beleggers met 41%.
46
Jaarverslag 2006
Vennootschappelijke en geconsolideerde winsten verliesrekening
DSB
Bank
Vennootschappelijke winst- en verlies rekening (in duizenden SRD) Rentemarge
Geconsolideerde winst- en verlies rekening
2006
2005
2006
2005
52.621
42.735
52.697
42.715
2.018
1.490
409
169
409 1.609
169 1.321
409 -
169 -
2.018
1.490
409
169
13.962
12.427
18.327
16.606
11.654
10.628
11.654
10.628
588
594
757
721
1.720
1.205
5.916
5.257
13.962
12.427
18.327
16.606
2.521
4.179
2.640
4.212
22.705
20.561
24.118
21.756
16.942
15.204
18.062
16.155
1.918
1.949
2.041
2.057
3.310
3.108
3.480
3.244
535
300
535
300
22.705
20.561
24.118
21.756
Betreft het voordelig saldo tussen de rentebaten uit hoofde van de kredietverlening, beleggingen en overige uitzettingen, en de rentelasten van de opgenomen en toevetrouwde middelen.
Opbrengst uit effecten en deelnemingen Hieronder zijn opgenomen de dividenden uit aandelen van lokale maatschappijen. In de vennootschappelijke winst- en verliesrekening is onder deze post mede opgenomen de nettowinst van de deelnemingen. Samenstelling: Effecten Deelnemingen
Provisie Betreft de vergoedingen verkregen uit de dienstverlening in het binnenlands en buitenlands betalingsverkeer, het assurantiebedrijf en de overige diensverlening. Samenstelling: Betalingsverkeer Assurantiebedrijf Overige
Resultaat uit financiële transacties Betreft de met vreemde valutahandel behaalde koersresultaten. Personeelskosten: Hieronder zijn opgenomen de salarissen, gratificaties, sociale lasten, pensioenvoorzieningen en overige voorzieningen ten behoeve van het personeel. Samenstelling: Salarissen (inclusief gratificaties e.d.) Pensioenlasten Sociale lasten en overige personeelskosten Voorzieningen
47
Jaarverslag 2006
Vennootschappelijke en geconsolideerde winsten verliesrekening
DSB
Bank
Vennootschappelijke winst- en verlies rekening
Geconsolideerde winst- en verlies rekening
2006
2005
2006
2005
11.283
11.850
11.611
12.127
2.633
2.827
2.789
2.949
656
547
680
577
Automatiseringskosten
2.903
2.704
2.906
2.707
Communicatie- en transportkosten
3.210
3.156
3.251
3.203
Overige
1.881
2.616
1.985
2.691
11.283
11.850
11.611
12.127
4.242
4.629
4.393
4.789
969
986
969
986
3.273
3.643
3.424
3.803
4.242
4.629
4.393
4.789
8.253
2.047
8.313
2.447
(in duizenden SRD) Andere beheerskosten: Deze post omvat de huisvestingskosten, kantoorbehoeften, automatiseringskosten, reclame- en advertentiekosten en overige algemene kosten. Samenstelling: Huisvestingskosten Kantoorbehoeften
Afschrijvingen Betreft de afschrijvingen op gebouwen en bedrijfsmiddelen. Samenstelling: Afschrijving op gebouwen Afschrijving op bedrijfsmiddelen
Voorziening kredietrisico's Hieronder zijn opgenomen de mutaties in de waardecorrecties op vorderingen. Samenstelling: Toevoeging specifieke voorzieningen
10.704
13.360
10.764
13.760
Vrijval specifieke voorzieningen
(2.451)
(8.251)
(2.451)
(8.251)
8.253
5.109
8.313
5.509
Mutaties in de waardecorrecties op vorderingen Vrijval voorziening algemene risico's
Belastingen Betreft de inkomstenbelasting over het brutoresultaat De belasting verschuldigd over fiscaal niet-aftrekbare afschrijvingen wordt ten laste gebracht van de onder voorzieningen opgenomen belastinglatentie
48
--
(3.062)
--
(3.062)
8.253
2.047
8.313
2.447
8.241
7.382
9.240
8.221
Jaarverslag 2006
Overige informatie
DSB
Bank
Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2006 (in duizenden SRD)
2006
2005
Bedrijfsresultaat vóór belastingen
25.638
22.583
Belastingen over het bedrijfsresultaat
(9.240)
(8.221)
Bedrijfsresultaat na belastingen
16.398
14.362
4.393
4.789
Afname/Toename voorzieningen
(1.914)
(1.851)
Toename vorderingen op banken
(37.917)
(9.261)
Toename kredietverlening
(86.534)
(50.051)
(386)
(26.749)
(1.974)
1.920
161.192
88.118
2.354
427
Het verloop van de financiële middelen kan worden geïllustreerd met behulp van onderstaand kasstroomoverzicht. Kasstroom uit operationele activiteiten
Afschrijvingen
Toename/Afname schatkistpapier Toename/Afname overige- en overlopende activa Toename toevertrouwde middelen Toename/Afname schulden aan banken Toename/Afname overige- en overlopende passiva
2.667
6.044
58.279
27.748
---------------------
---------------------
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa (netto)
(6.768)
---------------------
(6.410)
---------------------
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Aandelen Dividend in kontanten
(537) (5.569) (6.106)
Mutatie liquide middelen
--------------------45.405
(91) (4.525) (4.616)
--------------------16.722
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Alleen die mutaties zijn in aanmerking genomen welke tot een wijziging in de liquide middelen aanleiding hebben gegeven. Koersverschillen op saldi van liquide middelen in vreemde valuta zijn in het kasstroomoverzicht verwerkt in het resultaat vóór belastingen.
49
Jaarverslag 2006
Accountantsverklaring Aan: de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, Directie en Raad van Commissarissen van de Surinaamsche Bank N.V. ACCOUNTANTSVERKLARING Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2006 van De Surinaamsche Bank N.V., te Paramaribo bestaande uit de vennootschappelijke balans per 31 december 2006, de vennootschappelijke winst-enverliesrekening over 2006, de geconsolideerde balans per 31 december 2006 en de geconsolideerde winst-enverliesrekening over 2006 met de toelichting gecontroleerd.
Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het verslag van de directie, beide in overeenstemming met algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving.Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.
Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met algemeen aanvaarde controlestandaarden. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening.De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de vennootschap. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het bestuur van de vennootschap heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de enkelvoudige jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.
Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van De Surinaamsche Bank N.V. per 31 december 2006 en van het resultaat over 2006 in overeenstemming met algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving.
Paramaribo, 21 februari 2007
BDO AbrahamsRaijmann & Partners Assurance N.V.
50
DSB
Bank
Jaarverslag 2006 DSB
Bank
DSB Bank
Dochtermaatschappijen
Paramaribo
Surinaamse Trustmaatschappij N.V. (SURITRUST)
Hoofdkantoor Henck Arronstraat 26-30 P.O. Box 1806 Telefoon: (597) 471100 Telefax: (597) 411750 (597) 477835 E-mail:
[email protected] Website: www.dsbbank.sr Swift: SURBSRPA
Kwatta
Henck Arronstraat 32 Paramaribo Telefoon: (597) 420033 (597) 471100 Telefax: (597) 420050 Manager: Dhr. L.A. Budel
Financieringsmaatschappij Paramaribo N.V. (FINAPAR)
Nieuwe Haven
DSB Nieuwe Haven Van ‘t Hogerhuysstraat 88 Paramaribo Telefoon: (597) 402100/471100 Telefax: (597) 403560 Manager: Dhr. R. Seedorf
Van ‘t Hogerhuysstraat 88 Telefoon: (597) 402100/471100 Beheerder: Mevr. I. Chang
Surinaamse Computer Maatschappij N.V. (SCM)
Kwattaweg 226 - Hoek Washingtonstraat Telefoon: (597) 440468/471100 Beheerder: Mevr. S. Morsen
Coronastraat 4 - Hoek Plutostraat Telefoon: (597) 451345/471100 Beheerder: Mevr. M.B. Bergraaf-Tan A Kiam
Dr. J.F. Nassylaan 53-55 Paramaribo Telefoon: (597) 471100/424186 Telefax: (597) 472132 Manager: Dhr. J. Chen Poun Joe
Kasabaholo
DSB-Assuria Vastgoed Maatschappij N.V.
Kasabaholoweg 29 Telefoon: (597) 431541/431788/471100 Beheerder: Dhr. H. Sylvester
Henck Arronstraat 32 Paramaribo Telefoon: (597) 420033 (597) 471100 Telefax: (597) 420050 Manager: Dhr. M. R. Duttenhofer
Ma Retraite
District Marowijne Moengo Kapitein Chris Silosweg 3 Telefoon: (597) 0341245/0341220 Beheerder: Dhr. E.G. Hanenberg
District Nickerie Nieuw Nickerie Landingstraat 6 P.O. Box 11 Telefoon: (597) 0231381/0231311 Telefax: (597) 0231884 Beheerder: Dhr. R.J. Simson
Website: www.dsbbank.sr Internet Banking: https://my.dsbbank.sr Phone Banking: 900 MYDSB (69372) Callcenter: 471100 ext. 279, 307, 321
District Para DSB Zanderij Branch Aankomsthal Jopie Adolf Pengel Luchthaven Telefoon: (597) 0325308 Telefax: (597) 0325307 Beheerder: Mevr. M. Blokland
51
Jaarverslag 2006
Colofon
DSB
Bank
Economische activiteiten hebben altijd aan de basis gestaan van elke samenleving. Hoezeer de tijd van ruilhandel in producten ver achter ons lijkt te liggen, beseffen wij als bankiers maar al te goed dat daarmee het fundament voor ons bestaan gelegd is. In ruilhandel vertrouwen wij er namelijk op dat de ter ruil aangeboden goederen in een bepaalde waardeverhouding tot elkaar staan. Onze bank heeft langer dan negentig jaar de functie van circulatiebank vervult en heeft hiermee een nadrukkelijke bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van economische activiteiten in ons land. Heden ten dage is onze rol als grootste commerciële bank in ons land niet meer weg te denken en leveren wij iedere dag opnieuw een nadrukkelijke bijdrage aan de verdere groei van ons land. Wij staan iedere dag opnieuw open, voor niet alleen de grote bedrijven, maar bedienen met dezelfde professionaliteit en gemak de landbouwer, de lasser en de schaafijsverkoper van ons land. Wij staan als bank midden in onze samenleving. Tegen deze achtergrond is het ons een genoegen u een collage van foto’s aan te bieden die de verscheidenheid aan economische activiteiten in ons land illustreert.
52
Redactie:
Dhr. O. Emanuels Marketing DSB Bank
Vormgeving:
Offsetdrukkerij Westfort N.V.
Grafische vormgeving:
Drukkerij Leo Victor
Fotografie:
Marketing DSB Bank Andy Sabiran Rosebel Gold Mines N.V. Staatsolie Maatschappij Suriname N.V. Consolidated Industries Corporation N.V. Studio TMC Phyto-Tech N.V.
Speciale dank:
Rosebel Gold Mines N.V. Staatsolie Maatschappij Suriname N.V. Consolidated Industries Corporation N.V. Surinam Airways Mevrouw Fazal Phyto-Tech N.V.