Jaarrapport 2011 Verkort

Jaarrapport 2011 Verkort Stichting MarketingOost

Voorheen: Stichting RBT Vechtdal-IJsseldelta

MarketingOost, Emmastraat 8, 8011 AG Zwolle, KvK 05032150

Inhoudsopgave

Blz. Voorwoord

2

1.

Verslag Raad van Toezicht

3

2. 2.1 2.2 2.3 2.4

Jaarverslag van de directie Algemeen Ontwikkelingen 2011, strategische visie en speerpunten 2012 Deelnemers, Medewerkers & Organisatie Financiële ontwikkelingen

5 5 10 17 18

3. 3.1 3.2 3.3

Jaarrekening Balans per 31 december 2011 Winst- en verliesrekening over 2011 Algemene toelichting

21 22 24 25

4. 4.1 4.2

Overige gegevens Bestemming saldo Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

28 28 28

Pagina 1

Voorwoord Om maar aan het eind te beginnen: 29 maart 2012 is onze naam gewijzigd van RBT Vechtdal-IJsseldelta in MarketingOost. MarketingOost is een marketingorganisatie, die zich niet alleen op toerisme richt, maar ook op andere gebieden die de aantrekkelijkheid van stad en regio bepalen. MarketingOost is een marketingorganisatie, die zich niet alleen op Vechtdal en IJsseldelta richt, maar op een groot aantal regio’s/merken, alle gesitueerd in het oosten van Nederland. MarketingOost dus! Met een eigen kennis- en innovatieafdeling (KennispuntOost) en een eigen routebureau (RoutepuntOost). Daar waar in de tekst MarketingOost staat moet voor de activiteiten 2011 RBT Vechtdal-IJsseldelta gelezen worden. Een perspectiefrijk jaar 2009 en 2010 waren uitdagende jaren, 2011 was het jaar van het nieuwe perspectief. In de afgelopen jaren raakte de provincie er van overtuigd dat een succesvolle marketing in Overijssel niet mogelijk is zonder structurele en substantiële ondersteuning van de de regiomerken en hun marketingorganisaties. In 2011 heeft dat geresulteerd in de ‘Marketing Impuls Toerisme Overijssel’ (MITO), die een goede basis vormt voor de regiomarketing in de komende jaren. Met de komst van een nieuw provinciaal college en het nieuwe collegeakkoord ‘De kracht van Overijssel’ is er sprake van een goed perspectief voor de vrijetijdseconomie in de komende jaren. Een transitiejaar Binnen MarketingOost, zijn in 2011 twee sporen zichtbaar. Het ene spoor, dat van de fysieke VVV winkels, boet aan belang in, mede door de ontwikkelingen op het gebied van ICT en online marketing. Inmiddels is het besluit genomen om per 1 januari 2013 te stoppen met de exploitatie van de VVV winkels. Het andere spoor, dat van regio- en stadsmarketing wordt steeds belangrijker. Steeds meer zien gemeenten, provincies en ondernemers in dat een goede regiomarketing van cruciaal belang is en dat gericht investeren hierin lonend is. MarketingOost zien zij hierin als een natuurlijke partner en een uitvoeringsorgaan. Een succesvol jaar Voor de achtste keer op rij presenteren wij een positief resultaat. En voor de derde keer op rij kunnen we bogen op een (zeer) forse stijging van de publiciteit voor onze merken en op een toename van het aantal toeristen in onze regio’s. Ook bestedingen en banen zijn in de laatste jaren fors toegenomen, zodat met recht kan worden gesproken van een versterking van de regionale economie. Graag wil ik alle mensen die betrokken zijn bij deze resultaten bedanken voor hun tomeloze inzet en hun professionele expertise. De basis is goed, daar kunnen we op verder bouwen. Maar let wel, het gaat bij regio- en stadsmarketing niet om een sprintje, maar om een marathon! Provinciale Staten hebben met hun goedkeuring aan het programma “Marketing Impuls Toerisme Overijssel (MITO)” een belangrijke bijdrage gegeven aan de verdere ontwikkeling van het onderdeel vrijetijdseconomie in Overijssel.

Zwolle, 6 juni 2012 Drs. H.B. van Voornveld Directeur/bestuurder

Pagina 2

1. Verslag Raad van Toezicht Conform het gestelde in de statuten van de Stichting houdt de Raad van Toezicht toezicht op de verwezelijking van de doelstellingen van de Stichting evenals op het functioneren van het bestuur. Voorts adviseert de Raad het bestuur gevraagd en ongevraagd. Teneinde inhoudelijk aan deze taken te kunnen voldoen vergaderde de Raad in 2011 negen keer. In deze vergaderingen rapporteert de directie over de financiële gang van zaken gerelateerd aan het voor 2011 goedgekeurde budget en analyseert met de directie de redenen van afwijkingen van het resultaat met het budget. Naast de financiële zaken komen aan de orde de ontwikkelingen op personeelsgebied en ontwikkelingen in de markt. Speciale aandacht wordt elk jaar geschonken aan marktontwikkelingen op langere termijn en de positie die het RBT en nu MarketingOost daarin zou moeten kiezen. Vorig jaar werd geconstateerd dat de merkenaanpak tot een steeds groter draagvlak onder de betrokkenen in elk merk leidt en dat het van essentieel belang is het gevoerde merkenbeleid voort te zetten met de huidige merken en andere aangrenzende merken aan te moedigen toe te treden tot MarketingOost. De vele in 2011 en 2012 gevoerde gesprekken met het Sallands Bureau voor Toerisme en met het Bureau Hanzesteden hebben met instemming van alle betrokkenen per 1 april 2012 geleid tot de nieuwe merken Salland en Hanzesteden. In 2011 is verder gewerkt aan de ombouw van een nog sterk op de toeristische markt gerichte organisatie naar een integraal marketingbureau dat zich volledig richt op regiomarketing en stadsmarketing. Hierin pasten niet meer de winkels waar vanouds produkten en diensten werden aangeboden. Besloten werd dan ook om per 1 januari 2013 met de exploitatie van de winkels te stoppen. Dit brengt met zich mede dat afscheid van winkelpersoneel moet worden genomen. Dit dient zorgvuldig en correct te gebeuren. Hiervoor zijn plannen opgesteld die in de Raad van Toezicht zijn besproken. De naamswijziging was wenselijk enerzijds omdat het geografische gebied niet meer door de naam RBT Vechtdal-IJsseldelta werd afgedekt en anderzijds omdat de taken steeds meer op het terrein van de integrale regiomarketing en stadsmarketing zijn gericht. Vandaar de nieuwe naam MarketingOost. Binnen het integrale marketingconcept dat MarketingOost voor ogen staat ontwikkelt het aandachtsveld vrijetijdseconomie zich voorspoedig. Dit in tegenstelling tot andere aandachtsvelden als wonen en werken. Het is noodzakelijk dat met ondernemers en overheden meer aandacht geschonken gaat worden aan deze velden om een merk integraal te kunnen promoten. Een ander belangrijk element is dat meer dan nu het geval is opdrachtgevers duidelijk moet kunnen worden gemaakt welk effect een geinvesteerde euro heeft op de naamsbekendheid en of promotie van een merk. Voor de nieuwe kennisafdeling van MarketingOost is hier een voorname taak weggelegd. Het merkenoverkoepelende MarketingOost stelt met de nieuwe afdelingen KennispuntOost en RoutepuntOost nog meer specialistische kennis beschikbaar aan de aangesloten merken. De provincie is structureel een belangrijke speler in de voor MarketingOost relevante markt en de rol van de provincie als opdrachtgever zal naar verwachting verder toenemen. Met het MITO traject heeft de provincie voor de komende jaren een voor MarketingOost zeer belangrijke stap gezet. Teneinde enerzijds de financiële administratie goed op orde te hebben en anderzijds naar buiten duidelijk te maken dat MarketingOost een gezonde en betrouwbare partner is heeft de Raad van Toezicht als eis gesteld dat de financiele huishouding zaken zodanig goed geregeld zijn dat de externe accountant een controleverklaring kan afgeven. In de vergadering van de Raad van Toezicht waarin de jaarrekening en het jaarverslag worden besproken en vastgesteld en de managementletter wordt besproken is de externe accountant aanwezig om zijn onafhankelijke visie te geven. Gebleken is dat dit voor alle betrokkenen goed werkt. Punt van aandacht vormt de omvang van het weerstandsvermogen. Teneinde risico’s bij aangenomen opdrachten beter te kunnen dragen is een aanzienlijke toename van het weerstandsvermogen gewenst. Sommige overheden stellen enerzijds als eis dat opdrachten tegen kostprijs worden uitgevoerd terwijl anderzijds elk risico bij opdrachtnemer wordt gelegd. Opslag voor winst en risico is noodzakelijk om als onderneming ook in tijden van economische tegenspoed te kunnen overleven. Pagina 3

De Raad van Toezicht werkt als een hecht team goed samen en is in staat in de vergaderingen de directie van advies te dienen. Ook individueel zijn de leden bereid en in staat om de directie te adviseren. De Raad dankt directie en medewerkers voor hun inzicht en inzet om onvermijdelijke tegenvallers goed op te vangen. De werksfeer in de merken is goed en open en de reacties uit het werkveld positief. Dit is een voorwaarde om samen enthousiast verder te gaan. De Raad heeft met de uitgezette strategie en het op basis daarvan gevoerde beleid vertrouwen in de toekomst van MarketingOost. Statutair bestaat het aantal leden van de Raad uit minimaal drie en maximaal 9 personen. In 2011 bestond de Raad van Toezicht van MarketingOost uit de volgende leden: Drs. Ing. Henk Zwijnenberg (1941) Benoemd in 2004, herbenoemd in 2012, aftredend in 2016, voorzitter Na vele jaren voor internationaal opererende ondernemingen in het buitenland te hebben gewerkt en gewoond keerde Henk Zwijnenberg in 1988 terug naar Nederland. Tot 2002 was hij bestuursvoorzitter van het Nederlands Inkoopcentrum. Hij was jaren vice-president van de International Public Procurement Association( IPPA) en chairman van de Federation of Procurement Specialist Organisations te Brussel. Hij was voorzitter/lid van de Raden van Toezicht Vechthorst, van het Gelders Overijssels Bureau voor Toerisme en van de Stichting Evenementen Support Zwolle. Hij is woonachtig te Zwolle. Peter Kappel (1944) Benoemd in 2009, aftredend 2013, lid Peter Kappel is ruim 25 jaar commandant geweest van Brandweer Zwolle. Hij is sinds 2004 met Functioneel Leeftijdsontslag (FLO). Daarnaast was hij van 2005 tot 2009 voorzitter van de Stichting Evenementen Support Zwolle (SESZ). Hij is woonachtig te Zwolle. Hein Dijkstra (1952) Benoemd in 2009, aftredend in 2013, lid. Hein Dijkstra was tot 2009 voorzitter van het College van Bestuur van Hogeschool Windesheim. Hij was verantwoordelijk voor speciale projecten, waaronder opzetten van hoger onderwijs in Flevoland, vastgoed/ huisvesting van Windesheim en het Windesheim Honours College. Een aantal van de functies welke Hein vervult zijn die van voorzitter van de Raad van Toezicht van de Ambelt, lid van de Raden van Toezicht van de Groene Welle en Verian, hij is bewaarder/toezichthouder van de Stichting Obligatiehouders Vastgoed Zwolle (onderdeel Stichting Van der Reijd) en voorzitter van de Instellingsauditcommissie NVAO Den Haag. Hij is woonachtig te Hattem. Drs. Frits Smit (1951) Benoemd in 2009, aftredend 2013, lid. Frits Smit was tot 1 januari 2010 directeur van de Kamer van Koophandel voor Oost Nederland. Thans is hij directeur/eigenaar van het nieuwe adviesbureau KIK 8 te Zwolle. Daarnaast is hij bestuurlijk actief in de wereld van ondernemen sport, kunst en cultuur en maatschappelijk werk. Francis Hoekendijk (1965) Benoemd in 2010, aftredend 2014, lid. Francis Hoekendijk is directeur en eigenaar van Mooirivier Congreshotel in Dalfsen. Hij heeft o.a. bestuursfuncties vervuld in de (congres) branchevereniging CLC. Hij is woonachtig te Dalfsen Namens de Raad van Toezicht MarketingOost, Drs.Ing. Henk J.H. Zwijnenberg Voorzitter

Pagina 4

2. Jaarverslag van de directie 2.1 Algemeen 2.1.1 Accountantsrapportage De in dit rapport opgenomen jaarrekening 2011 is gecontroleerd door accountantskantoor “De Jong & Laan Accountants B.V.”. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van het bestuur. Voor bevindingen van de controle verwijzen wij u naar het hoofdstuk “Overige gegevens”.

2.1.2 Informatie over de onderneming Rechtsvorm Op verzoek van het bestuur zijn de leden van de Coöperatieve Vereniging in de bijzondere vergadering van 27 oktober 2008 unaniem akkoord gegaan met het voorstel om de coöperatieve vereniging om te zetten in de Stichting RBT Vechtdal IJsseldelta. De omzetting is per 31 december 2008 geëffectueerd. Per 29 maart 2012 zijn de statuten gewijzigd waarbij de naam is gewijzigd in Stichting MarketingOost en het doel en werkgebied aangepast. Doelstelling/activiteiten MarketingOost is een pro-actieve en marktgerichte organisatie met als doel om middels al haar ten dienste staande middelen het imago en de naamsbekenheid van de regionale A-merken en thematische merken in haar werkgebied te verbeteren casu quo te vergroten teneinde het gebied aantrekkelijker te maken voor bewoners, profit- en non-profit organisaties en bezoekers met recreatieve en zakelijke doelstellingen. Zij tracht dit doel te verwezenlijken door vanuit haar regiefunctie te verbinden, te inspireren en aan te jagen en door vanuit haar uitvoeringsfunctie de regionale A-merken en thematische merken te profileren en te vermarkten en daarmede bij te dragen aan de regionale economie. Het werkgebied omvat de regio’s Vechtdal, Salland, IJsseldelta, WaterReijk Weerribben Wieden en de (Hanze)steden Doesburg, Zutphen, Deventer, Hattem, Zwolle, Kampen en Hasselt en eventueel andere (aangrenzende) (Hanze)gebieden.

2.1.3 Organisatie Bij MarketingOost staan de regio- en stadsmerken centraal. De A-merken IJsseldelta, Zwolle, WaterReijk Weerribben Wieden,Vechtdal Overijssel, Salland en Hanzesteden zijn niet alleen inhoudelijk, maar ook organisatorisch de basis voor MarketingOost. Cruciaal voor de toekomst is de verbondenheid en betrokkenheid van deelnemers (het bedrijfsleven) en partners (overheden) bij hun toeristische regio. Zij vormen de ruggengraat van het netwerk en zij bepalen in hoge mate de koers per marketingeenheid (merk). Het ´hoofdkantoor´ van MarketingOost fungeert als ondersteunend en coördinerend bureau voor de diverse merken, die elk een herkenbaar geografisch gebied omvatten. Daar waar relevant worden activiteiten voor verschillende merken gebundeld, maar voor de consument zijn vooral de afzonderlijke merken van belang.

Pagina 5

MarketingOost kent per 31 december 2011 vier marketingeenheden: Vechtdal Marketing, IJsseldelta Marketing, WaterReijk Marketing en Zwolle Marketing. Raad van Toezicht

MarketingOost

WaterReijk Marketing

Vechtdal Marketing

IJsseldelta Marketing

Zwolle Marketing

Per 1 april 2012 maken ook Salland Marketing en Hanzesteden Marketing deel uit van MarketingOost. Met de komst van RoutepuntOost en KennispuntOost ziet de huidige organisatiestructuur er als volgt uit:

Pagina 6

2.1.4 Resultaten Onderstaand geven wij een overzicht van het over het boekjaar 2011 behaalde resultaat, waarbij de cijfers tevens zijn uitgedrukt in een percentage van de omzet. De cijfers van de boekjaren 2010 en 2009 zijn ter vergelijking toegevoegd. 2011 x € 1.000 Baten Omzet Inkoopwaarde omzet

%

2010 x € 1.000

%

2009 x € 1.000

%

3.119 100,0 1.109 35,6 __________ _____ 2.010 64,4 --------------- -------

3.457 100,0 1.217 35,2 __________ _____ 2.240 64,8 --------------- -------

3.480 100,0 1.380 39,7 __________ _____ 2.100 60,3 --------------- -------

1.505 48,3 190 6,1 100 3,2 167 5,4 48 1,5 220,7__________ _____ 1.988 63,8 --------------- ------22 0,6

1.752 50,7 184 5,3 103 3,0 152 4,4 49 1,4 190,5__________ _____ 2.221 64,3 --------------- ------19 0,5

1.600 46,0 163 4,7 95 2,7 194 5,6 36 1,0 100,3__________ _____ 2.078 59,7 --------------- ------22 0,6

100,3__________ _____ Resultaat uit gewone bedrijfs12 0,3 Uitoefening

100,3__________ _____ 9 0,2

80,2__________ _____ 14 0,4

Vennootschapsbelasting

50,1__________ _____ 4 0,1 ========= ====

60,2__________ _____ 8 0,2 ========= ====

Brutowinst Lasten Personeelskosten Huisvestingskosten Verkoopkosten Algemene kosten Afschrijvingen Bijzondere baten en lasten

Bedrijfsresultaat Rentebaten en -lasten

Resultaat

40,1__________ _____ 8 0,2 ========= ====

Pagina 7

Algemeen (vervolg) x € 1.000 ————— Zoals uit voorgaand overzicht blijkt, is over het verslagjaar 2011 een resultaat behaald van 8 Resultaat 2010 4 ————— Per saldo hoger resultaat 2011 ten opzichte van 2010 4 ======== Als oorzaak voor stijging van het resultaat voor belastingen is aan te wijzen: Daling van de omzet 338Daling van de inkoopwaarde 108 ————— Daling van de brutowinst 230 Resultaat

De brutowinst is gedaald, in procenten van de omzet, van 64,8% in 2010 tot 64,4% in 2011. Daling van de lasten Stijging van het resultaat

Specificatie lastendaling

Personeelskosten Huisvestingskosten Verkoopkosten Algemene kosten Bijzondere baten en lasten, incl. Vennootschapbelasting Rentebaten en –lasten Afschrijvingen

234 ————— 4 ======== Toename/ afname x € 1.000 2476 315 40 1————— 234========

Pagina 8

2.1.5 Financiële analyses Ter analyse van de financiële positie dient de volgende opstelling, die is ontleend aan de balans:

Op korte termijn beschikbaar: Liquide middelen Vorderingen Voorraden Waarde lopende projecten

Af: kortlopende schulden Werkkapitaal

Het bedrijfsvermogen bestond uit: Eigen vermogen Voorziening Latente belastingverplichting Langlopende schulden

Af: vaste activa Beschikbaar saldo

Dit betekent een toename van het werkkapitaal met

31 december 2011 ————— x € 1.000

31 december 2010 ————— x € 1.000

439 573 265 134————— 1.143 1.025 ————— 118 ========

136 357 483 281 ————— 1.257 1.189 ————— 68 ========

200 18 1 ————— 219 101 ————— 118 ========

191 18 ————— 209 141 ————— 68 ========

50 ========

Pagina 9

2.2 Ontwikkelingen 2011, strategische visie en speerpunten 2012 2.2.1 Ontwikkelingen 2011 Vechtdal Overijssel heeft haar positie binnen en buiten het Vechtdal in 2011 verder versterkt. De Vechtdal anjer hoort bij het Vechtdal. Vlaggen, welkomstborden, stickers etc. kleuren het Vechtdal magenta. In het Vechtdal is fors ingezet op social media. Andere resultaten zijn het grotendeels door ondernemers gedragen beursconcept en de landelijke media-aandacht via onder meer Libelle en Santé. Editie Vechtdal Overijssel beleefde als glossy regiomagazine een goed eerste jaar, in 2012 wordt met Vechtdal Centraal een volgende stap gezet. Inmiddels is een convenant ondertekend over het grensoverschrijdend gebruik van ons Vechtdallogo (samen met onze Duitse partners) en worden nu de eerste concrete grensoverschrijdende projecten uitgevoerd, waaronder het Vechtdalpad. Het leaderproject ‘Idyllisch Reestdal’ heeft inmiddels tot de eerste resultaten geleid, een geheel vernieuwde website. Andere hoogtepunten waren de uitbouw van het wandelnetwerk in het hele Vechtdal, de samenwerking van de 7 Vechtdalhotels, die inmiddels geresulteerd heeft in een flyer en een gezamenlijke website. Verder is Vechtdal Marketing nauw betrokken bij de ontwikkeling van de Vechtdalproducten en de vermarkting daarvan. Voor het merk IJsseldelta was 2011 een jaar waarin naamsbekendheid zowel binnen de regio als daarbuiten sterk gestegen is. Een hoogtepunt was de IJsseldeltadag, die in 2011 geconcentreerd was in Mastenbroek. Ook zijn er in samenwerking met Saxion enkele interessante projecten tot stand gekomen, waaronder de ´Tour de Mastenbroek´. Een ander hoogtepunt was de opening van het nieuwe bezoekerscentrum in Zwartsluis in november 2011, waar VVV, museum Schoonewelle, Wereldwinkel en Nationaal Landschap samen zijn gevestigd onder de naam ‘Sluuspoort’. Nu al een voorbeeld voor veel andere bezoekerscentra. Ook heeft IJsseldelta Marketing grote vooruitgang geboekt, als het gaat om websitebezoekers, bereik via social media en free publicity cijfers. Andere hoogtepunten waren de beursbezoeken samen met de andere Overijsselse regio’s, het succesvolle eerste Hanzesymposium op 9 november 2011 en de stijlvolle presentatie van de Hanzestad Kampen op de Visserijdagen in Harderwijk. Zwolle Marketing kende na een moeilijke start een succesvol 2011. Met circa 95.000 bezoekers van de VVV Uitshop aan de Grote Markt kende Zwolle een recordjaar. Zwolle werd in 2011 uitgeroepen tot twitterhoofdstad van Nederland, niet in het minst door de meer dan 2000 followers van VVV Zwolle. Graaf Sassendonk heeft zich succesvol doorontwikkeld tot een individueel arrangement en met Gluren door Muren en de 20 app-routes van AbelLife heeft Zwolle een uniek aanbod aan innovatieve routes. Zwolle Marketing kiest er voor om Zwolle mee te laten liften op een aantal grote evenementen, zoals Bevrijdingsfestival Overijssel en Legoworld. Daarnaast zijn er ook nieuwe succesvolle evenementen met veel publiciteitswaarde en veel bezoekers, waaronder Zwolle Unlimited en het IJsbeeldenfestival. Resultaat is dat de door Zwolle Marketing gerealiseerde landelijke publiciteitswaarde ruim verdrievoudigde en dat het aantal toeristische dagbezoeken aan Zwolle steeg van 3.4 miljoen tot ruim 4 miljoen. Een expertarena met experts als Gertjan Hospers (professor citymarketing), Peter Louter (Bureau Louter, bekend van de Elsevier onderzoeken) en Dirk Nijdam (directeur Marketing Groningen) heeft de focus verscherpt. We richten ons in Zwolle op een attractieve binnenstad met drie belangrijke thema’s en bijbehorende iconen: Librije (culinair), Fundatie, straks met spectaculair oog (cultuur) en – in de nabije toekomst- Waanders in de Broeren (funshopping). Voor WaterReijk Weerribben Wieden Marketing was 2011 het tweede volledige jaar. Na het winnen van de Eden Award als meest duurzame toeristische bestemming van Nederland in 2010 heeft het accent in 2011 gelegen op het creëren van meer bekendheid en het aanjagen van nieuwe producten, arrangementen en evenementen. Nieuwe GPS routes, nieuwe en vernieuwde routes in Vollenhove, Blokzijl, Giethoorn en Steenwijk, samenwerking tussen corso’s en het maken van een nieuwe lange afstandswandeling onder de naam ‘ WandelReijk’. Daarnaast lag het accent op arrangementen rondom duurzaam vervoer, zoals de Watertaxi (nu omgedoopt tot Eco Waterliner), de Electrotuktuk (inmiddels zijn er 8 van) en de elektrische e rondvaartboten. Duurzaam en stil, passend binnen het WaterReijk! Een ander hoogtepunt was de 2 editie van het Overijssels WaterEvent, een daverend succes, mede door de bemoeienissen van de Toeristisch Gebiedsregisseur en WaterReijk Marketing. Na het opnemen van Salland Marketing en Hanzesteden Marketing heeft MarketingOost zes sterke merken, die gezamenlijk een aantrekkelijke regio vormen, zowel voor bewoners, bedrijven als bezoekers. Pagina 10

In functionele zin betreft het een regio die gecentreerd is rondom Zwolle met zijn (boven)regionale voorzieningen op het gebied van onderwijs, gezondheidszorg, cultuur, sport en ´funshop´mogelijkheden. In deze regio wordt steeds nadrukkelijker gekeken om gezamenlijk op te trekken, ook wat betreft de marketing van het vrijetijdsaanbod. MarketingOost is nadrukkelijk in beeld om de vele kwaliteiten van de regio te verbinden en in beeld te brengen vanwege de expertise op het gebied van regio- en stadsmarketing. In juni 2011 is in het kader van de versterking van de toeristische infrastructuur een convenant getekend tussen MarketingOost, Sallands Bureau voor Toerisme en Bureau Hanzesteden aan de IJssel, om te streven naar één geïntegreerde marketingorganisatie. Daarnaast is in september 2011 een overeenkomst getekend tussen 16 gemeenten rondom Zwolle, die de intentie uit hebben gesproken om nauwer samen te werken op een aantal terreinen, waaronder de vrijetijdseconomie en om ook de mogelijkheden van een gezamenlijk vermarkten nader te onderzoeken. De 16 gemeenten rondom Zwolle liggen in 4 provincies: naast Overijssel ook in Drenthe (Meppel), Flevoland (Noordoostpolder en Dronten) en Gelderland (Hattem, Heerde en Oldebroek). Deze ontwikkelingen passen prima in de visie van het MarketingOost, waarin integrale gebiedsmarketing centraal staat, ongeacht politieke en bestuurlijke scheidslijnen. Mede als gevolg van de uitbreiding met de merken Salland en Hanzesteden en het integrale marketingconcept zijn de statuten per 29 maart 2012 aangepast en is de naam van de organisatie gewijzigd in stichting ‘MarketingOost’. In 2012 zal extra aandacht geschonken worden aan de domeinen, waarop MarketingOost zich tot dusverre nog weinig geprofileerd heeft, zoals wonen, werken, onderwijs en zorg. De merken staan binnen MarketingOost centraal, zij vormen de relevante marketingeenheden voor de consument. Daarnaast wordt er binnen de provincie Overijssel samengewerkt op 3 thema’s te weten: Overijssels Water (‘Pleziervaren’), de Pure Provincie (Puur genieten’) en Cultuur en Cultuurhistorie (‘Cultuurparels’). Naast de 6 merken en de genoemde thema’s heeft MarketingOost ook twee ondersteunende afdelingen, te weten:  KennispuntOost: het kennis & innovatieplatform ten behoeve van de hele provincie dat zich bezig houdt met monitoring, onderzoek, social media en online marketing. Hiermee wordt een deel van de taken van het GOBT overgenomen dat per 1-1-2012 haar activiteiten heeft beëindigd  RoutepuntOost: het routebureau, waar coördinatie en onderhoud van bestaande routenetwerken en de ontwikkeling van nieuwe (route)netwerken centraal staat. Hiermee wordt een deel van de taken overgenomen van het regionaal team recreatie en toerisme dat in het verleden onderdeel uitmaakte van de Regio IJssel Vecht en later de GGD.

Pagina 11

In de onderstaande tabel vindt u een aantal statistische gegevens die aantonen dat er in 2011 op diverse terreinen vooruitgang was in vergelijking met 2009 en 2010, maar dat de gemiddelde bestedingen, mede door de economische crisis, onder druk stonden. Met name de stijging van overnachtingen en bestedingen in Vechtdal Overijssel is opmerkelijk te noemen, gezien het wisselvallig zomerseizoen en het grote aandeel van de weersafhankelijke kampeerbedrijven. Voor Kampen en de IJsseldelta blijkt heel duidelijk het Sail effect. 2010 was het laatste Sail Kampen jaar en het aantal bezoeken lag in dat jaar aanzienlijk hoger dan in 2009 en 2011. Voor Zwolle geldt dat het aantal bezoeken de laatste jaren aanzienlijk gestegen is en dat de stad landelijk bij de top 10 zit, boven steden als Arnhem, Haarlem en Breda. Ook de werkgelegenheid in de vrijetijdseconomie is in de laatste 4 jaar in alle regio’s gestegen tot gemiddeld circa 7% en daarmee is de vrijetijdseconomie een steedse belangrijker factor in de regionale economie. Vooral in de gemeenten Ommen en Steenwijkerland ligt de werkgelegenheid in de vrijetijdseconomie ruim boven de 10%.

Merken in cijfers (CVO) Item

2009

2010

2011

3.117

3.297

3.477

74.534

79.030

83.528

1.296

1.231

1.165

31.628

32.288

32.948

Aantal bezoeken Zwolle (x 1.000)

3.310

3.408

4.013

Gemiddelde besteding Zwolle pp

45

43

42

Aantal bezoeken Kampen (x 1.000)

524

703

555

Gemiddelde besteding Kampen pp

43

42

39

Aantal overnachtingen Vechtdal (x 1.000) Totale bestedingen Vechtdal (x 1.000) Aantal overnachtingen WaterReijk/IJsseldelta (x 1.000) Totale bestedingen WaterReijk/IJsseldelta (x 1.000)

Banen in cijfers (CVO) Item

2007

2011

111.770

116.440

WaterReijk Weerribben Wieden

14.960

15.300

Vechtdal Overijssel

48.650

50.590

Salland (incl Sallandse Heuvelrug)

67.170

69.770

527.820

544.330

IJsseldelta

Overijssel

In 2010 hebben de toeristische partners in Overijssel (RBT’s, GOBT, branche-organisaties en provincie) gezamenlijk de MarketingImpuls Toerisme Overijssel opgesteld (MITO). Kern van dit meerjarenplan voor de vrijetijdseconomie van Overijssel is dat er na een periode van grote (provinciale en gemeentelijke) Pagina 12

investeringen in productontwikkeling, innovatie en infrastructuur in de komende periode langjarig moet worden ingezet op de vermarkting van het hoogwaardige Overijsselse aanbod aan vrijetijdsproducten. Bij de vermarkting staan de vijf regiomerken Twente, Salland, Vechtdal, IJsseldelta en WaterReijk Weerribben Wieden en het themamerk Hanzesteden aan de IJssel centraal. Op grond van een onderscheidende positionering en een professioneel communicatieconcept, waarin duidelijke keuzes worden gemaakt voor thema’s en doelgroepen, wordt meerjarig gewerkt aan grotere bekendheid en een beter en duidelijker imago per regio. Uiteindelijk zal dit leiden tot versterking van de regionale economie en daarmee de economie van Overijssel, oftewel de vier B’s: Bekendheid, Bezoekers, Bestedingen en Banen. De MarketingImpuls Toerisme Overijssel is inmiddels omarmd door alle betrokken partners en vormt de basis voor de plannen ten aanzien van de vermarkting van de Overijsselse merken. In 2011 is gezamenlijk opgetrokken onder de noemer ‘Proef de pure provincie’ en dit heeft onder meer geresulteerd in vier zeer succesvolle beursdeelnames in Vlaanderen en Nederland met flankerende campagnes. Ook in 2012 wordt deze lijn voortgezet en versterkt, waarbij de regio’s centraal staan, en een gemeenschappelijk thema wordt gekozen als verbindend element tussen de merken. Doelstelling van MITO is dat ook de organisatie in lijn wordt gebracht met een van de uitgangspunten in het plan: opschaling en integratie van de keten. Daarbij wordt gestreefd naar een situatie, zoals deze bij het MarketingOost al langere tijd bestaat: productontwikkeling, promotie en gastheerschap worden per merk georganiseerd. Inmiddels is voor MarketingOost deze situatie grotendeels gerealiseerd. Voor Twente zullen er nog forse stappen gezet moeten worden in het opschalings- en integratieproces.

2.2.2 Strategische visie MarketingOost is een organisatie die zich richt op regio- en stadsmarketing, gericht op vier te onderscheiden doelgroepen: bewoners, benutters, bedrijven en bezoekers. Het gaat bij regiomarketing niet alleen om toerisme of vrije tijd, het gaat om integrale marketing gericht op de verschillende doelgroepen in stad en regio.

Strategische doelstelling: MarketingOost streeft naar het verbeteren van het imago en het vergroten van de naamsbekendheid van ons werkgebied door: vanuit een regiefunctie te verbinden, te inspireren en aan te jagen; vanuit een uitvoeringsfunctie te profileren en te vermarkten. Daarmee draagt het MarketingOost bij aan de versterking van de regionale economie Ambitie: In 2016 is MarketingOost dé toonaangevende regievoerder en uitvoerder van de regio- en stadsmarketing in de regio Zwolle.

MarketingOost voegt waarde toe door de twee functies ´regievoerder´ en ´uitvoerder´ in samenhang te organiseren, zodanig dat dit leidt tot verbetering van bekendheid/imago en uiteindelijk tot versterking van regionale economie. Schematisch: 1. Regie: inspireren, verbinden, aanjagen, marketingkeuzes maken 2. Uitvoering: profileren en vermarkten regio en stad, acties (mede)uitvoeren, communiceren -------------------------------------------------------- 1 + 2 resulteren in ------------------------------------------------3. Meer bekendheid en beter imago (aantrekkelijker beeld van regio, gericht op bewoners, benutters, bedrijven en bezoekers ) 4. Sterkere regionale economie (gericht op werkgelegenheid, bestedingen, ruimtelijke kwaliteit, welzijn)

Pagina 13

In de afgelopen jaren is een ontwikkeling ingezet van aanvankelijk retail van toeristische producten en diensten (zoals de ANWB) naar het Regionale Bureau voor Toerisme (RBT) naar nu het regionaal marketingbureau “MarketingOost’. MarketingOost ambieert nadrukkelijk een rol als toonaangevend marketingbureau met hoogwaardige en erkende expertise op het gebied van regio- en stadsmarketing. Cruciale punten hierbij zijn een scherpe focus (wat willen wij), een inspirerende verbeelding (hoe maken we dat duidelijk) en een helder zicht op de verdiencapaciteit (hoe verdienen wij hieraan). Een gedegen analyse moet de basis vormen voor heldere marketingkeuzes, vertaald in een aantrekkelijk communicatieconcept, waarmee een campagne wordt gevoerd met aantoonbare resultaten voor bedrijven, overheden en bewoners. Een scherpe focus op wat we willen en voor wie we het doen is in de afgelopen jaren ontwikkeld. MarketingOost heeft als belangrijkste opdrachtgevers het bedrijfsleven en de overheden. Daar richt de regiefunctie zich primair op. Om de doelen van deze primaire stakeholders te bereiken richt MarketingOost zich in de uitvoering op consumenten. De stakeholders zien de meerwaarde van het MarketingOost en betalen daarvoor. In 2012 richten wij ons met name op de verbeelding van onze focus en het goed in kaart brengen van onze verdiencapaciteit. Uitgangspunt daarbij is dat structurele bijdragen van overheden zullen afnemen en dat we meer dan voorheen onze verdiencapaciteit gaan zoeken bij het bedrijfsleven en de branche-organisaties op basis van wederzijdse regionale en sectorale belangen. De merkstrategie staat bij MarketingOost centraal. Overijssel fungeert niet als eenduidig toeristisch merk, daarvoor is de regionale verscheidenheid binnen Overijssel te groot. Het (mede) door de provincie Overijssel geïnitieerde traject van regionale beeldverhalen en merkontwikkeling heeft geleid tot vijf regiomerken: Salland, Twente, Vechtdal, WaterReijk Weeribben Wieden en IJsseldelta. De merken staan zich er op voor om onderscheidend van elkaar in de markt te (kunnen) opereren, op basis van de regionale identiteit en regionale kernwaarden. Naast deze vijf regiomerken zijn er in Overijssel ook een aantal stads- en themamerken, waaronder Zwolle en Kampen en het thematische merk Hanzesteden langs de IJssel. Het werkgebied van MarketingOost beslaat met 12 gemeenten het noordelijke en westelijke deel van de provincie Overijssel en daarnaast drie Gelderse gemeenten. Ondanks de verschillen en de primaire focus op de merken is er ook een gemeenschappelijke oriëntatie. Niet voor niets valt dit gebied grotendeels samen met de veiligheidsregio IJsselland en met de regio Zwolle binnen de Kamer van Koophandel OostNederland. Speerpunt voor 2012 is om de link tussen verschillende steden, regio´s en thema´s in het MarketingOost gebied beter zichtbaar en vindbaar te maken en zo toegevoegde waarde te bieden voor de ´natuurlijke´ regio rondom Zwolle. MarketingOost sluit hierbij aan op het initiatief van 16 gemeenten rondom Zwolle om op diverse terreinen de krachten te bundelen en de aantrekkelijkheid van de regio te vergroten. Wat betreft waardestrategieën kiezen wij als MarketingOost uit volle overtuiging voor de waardestrategie ‘customer intimacy’. Wij staan dichtbij onze primaire klanten, te weten bedrijfsleven en overheden om vanuit een sterk draagvlak onze taken ten aanzien van regie en uitvoering te kunnen vervullen.

Pagina 14

2.2.3 Speerpunten 2012 Speerpunt 1: In de vrije tijdseconomie meer zicht op consument via leefstijlprofielen De vraag van de consument is leidend bij de campagnes die ingezet worden. In de beleveniseconomie van vandaag is de consument een lifestyleconsument. Hij/zij gaat op zoek naar unieke, bijzondere en vooral authentieke belevenissen zowel op vakantie als in de vrije tijd. Vroeger was het leveren van een goed product al garantie voor succes. Dat geldt nu niet meer. Men kiest op basis van wensen, motieven en interesses. Dit zijn de drijfveren achter het gedrag. Dit betekent dat segmentatie op basis van socio demografische criteria niet meer voldoende is om de hedendaagse consument in doelgroepen onder te brengen. Het is noodzakelijk om meer zicht op wensen, behoeftes en interesses te krijgen. Daarom wordt ook binnen het MITO gekozen voor lifestylesegmentatie om zo de doelgroepen te bepalen en te bekijken welke producten en middelen ingezet moeten worden om deze doelgroepen te bereiken. Voor de binnenlandse markt wordt gebruik gemaakt van het segmentatiemodel van RECRON/Smart Agent Company (de Provincie Overijssel is founding partner in ontwikkeling en ondersteuning van dit model). Zij delen de Nederlandse vakantieganger en dagrecreant in op basis van sociologische kenmerken (staat het individu centraal of de omgeving/groep) en psychologische kenmerken (is men meer introvert of extravert). Dit levert de groepen creatief en inspirerend rood, uitbundig geel, gezellig lime, rustig groen, ingetogen aqua, stijlvol en luxe blauw en ondernemend paars op. Van deze groepen zijn gegevens bekend als voorkeur ten aanzien van vakantieduur, vakantiebestemming, logiesvorm, vervoer, activiteiten en reisgezelschap. Maar ook welke (geprinte) media ze gebruiken en naar welke tv zender de voorkeur uitgaat. Doordat de groepen gekoppeld zijn aan postcodes in heel Nederland is ook te zien waar concentraties te vinden zijn, zodat hier de in te zetten middelen op afgestemd kunnen worden. Door de koppeling met de Recron zijn op dit moment vooral gegevens bekend van verblijfsgasten in de bungalow- en campingsector. In Overijssel nemen we nu het initiatief om dit te verbreden. Middels een groot onderzoek in het najaar wordt op basis van postcodes van (verblijfs)gasten in de verschillende regio’s inzichtelijk gemaakt tot welke leefstijlgroepen de gasten van de individuele toeristisch recreatieve bedrijven behoren (hotels, b&b, dagrecreatie, plattelandstoeristische bedrijven enz.). Door deze gegevens te bundelen komen we ook te weten voor welke leefstijlgroepen de toeristische regio’s en daarmee ook de provincie interessant zijn. Inzichtelijk wordt welke leefstijlgroepen hier al verblijven (ist) en welke leefstijlgroepen interessant kunnen zijn (soll). Op basis hiervan kunnen keuzes gemaakt worden en kan gezorgd worden voor een nog betere match tussen vraag en aanbod die voordeel oplevert voor zowel de ondernemers, de regio en de provincie. De campagne voor de aankomende jaren wordt hierop afgestemd. Doordat dit model gekoppeld is aan het Continu Vakantie Onderzoek (CVO) en Continu Vrije Tijds Onderzoek (CVTO) zijn ook de ontwikkelingen in de tijd voor de segmenten goed te volgen. Speerpunt 2: KennispuntOost Internet, mobiele toepassingen en sociale media in de vrijetijdseconomie . Het vergroten van kennis over consumenten en hiervan een vertaling maken naar de ondernemer, campagnes en activiteiten en het meten van de effecten en het eventueel bijsturen van de campagnes wordt steeds belangrijker. Kennis van de verschillende leefstijlsegmenten is van essentieel belang en vanuit deze kennis moet een vertaling gemaakt worden naar de regionale en thematische campagnes. Meer dan voorheen moeten de effecten van deze campagnes gemeten worden zodat inzichtelijk wordt wanneer en hoe eventueel bijgestuurd moet worden. Daarnaast moeten landelijke bronnen dusdanig ingericht worden dat per regio significante gegevens kunnen worden geboden of er kan gekozen worden voor een eigen onderzoeksdatabase. Kennis vergaren, analyseren, interpreteren, vertalen en delen als basis voor innovatie en marktbewerking, dat is het motto. Tot op heden had het GOBT hierin een belangrijke rol. Nu het GOBT is gestopt, zal deze informatie via het MITO zelf gegenereerd en verwerkt moeten worden. Ook de inbreng van ICT-kennis in bijvoorbeeld de doorontwikkeling en toepassing van online marketing maar ook in monitoring via webanalyses en via social media is van groot belang. Het internet heeft Pagina 15

gezorgd voor grote veranderingen binnen het zoek- en boekgedrag van de Nederlandse consument. Ontwikkelingen rond mobiel internet en social media krijgen een grotere impact. Onderzoek naar de optimalisatie van de toeristische databank, regiowebsites en nieuw te realiseren toepassingen in Overijssel heeft onlangs geresulteerd in een ‘Voorstel Online Marketing Overijssel’. Dit voorstel maakt integraal onderdeel uit van dit strategisch MITO plan. Nog dit jaar zal begonnen worden met een 0-meting, zodat de effecten van alle inspanningen in de aankomende jaren goed gemeten kan worden. Speerpunt 3: RoutepuntOost en vrijetijdseconomie Fiets- en wandelnetwerken vormen de ruggengraat van de vrijetijdsbeleving in het landelijke gebied. De netwerken vormen een solide basis voor de vermarkting van de regio. De consument komt niet sec voor de wandelnetwerken, maar voor de beleving van de regio’s (smaakvolle arrangementen, cultuurhistorische parels en bijzondere natuurbeleving). Infrastructuur is hierin een ondersteunende factor van formaat en vormt een belangrijke dissatisfier, als deze niet voor elkaar is. Sinds 2012 maakt RoutepuntOost deel uit van MarketingOost. Bij RoutepuntOost staan coördinatie en onderhoud van bestaande routenetwerken en de ontwikkeling van nieuwe (route)netwerken centraal. Hiermee wordt een deel van de taken overgenomen van het regionaal team toerisme en recreatie dat in het verleden onderdeel uitmaakte van de Regio IJssel Vecht en later de GGD. Ambitie is dat RoutepuntOost belangrijke schakel is en blijft in de toeristische keten. Op basis van een professioneel en goed onderhouden netwerk kunnen we onze ambitie realiseren om de wandelprovincie van Nederland te worden. Inmiddels is een andere ambitie al gerealiseerd, doordat het Landelijk Fietsplatform Overijssel heeft uitgeroepen tot de beste fietsprovincie van Nederland. Versterking van de belevingsaspecten en blijvend innoveren zijn op dit punt de belangrijkste doelstellingen. Speerpunt 4: Stoppen met exploitatie van VVV winkels In de strategische visie van MarketingOost zijn de VVV en ANWB winkels geen kernactiviteiten. De traditionele VVV rol (een winkel met informatie, routes, souvenirs en VVV bonnen) zal in 2012 afgebouwd worden. Internet, nieuwe (social) media en veranderend consumentengedrag maken de oude VVV grotendeels irrelevant. In plaats daarvan wordt ten behoeve van het gastheerschap gezocht naar aantrekkelijke en betaalbare alternatieven in de vorm van agentschappen, combinaties met musea, wereldwinkels, bezoekerscentra etc. Daarnaast zijn internet, mobiele toepassingen en sociale media aantrekkelijke alternatieven, dan wel aanvullingen. Consequentie is dat we eind 2012 afscheid zullen (moeten) nemen van de winkelmedewerkers. Hiervoor wordt samen met de vakbonden een sociaal plan opgesteld en daarnaast wordt alles in het werk gesteld om medewerkers binnen of buiten de organisatie te helpen aan passend werk. Speerpunt 5: De medewerkers en de organisatie van MarketingOost De kern van MarketingOost wordt gevormd door de medewerkers. Zij bepalen de uiteindelijke kwaliteit van geleverde producten en diensten en zijn daarmee cruciaal voor draagvlak en resultaat van de organisatie. De organisatie is in de laatste tien jaar sterk veranderd: van VVV Kampen-Zwolle-Overijssels Vechtdal via RBT Vechtdal-Ijsseldelta naar MarketingOost. De nieuwe organisatie vraagt om andere competenties. Daartoe zijn met professionele ondersteuning nieuwe functieprofielen opgesteld en via assessments worden de geschiktheid en de ontwikkelmogelijkheden van de huidige medewerkers bepaald. Doel is om hiermee een op de nieuwe organisatie toegerust en goed presterend team te realiseren, waarin medewerkers op hun plaats zijn en waar prestatie en plezier hand in hand gaan. Daartoe worden persoonlijke ontwikkelingsplannen opgesteld met een professionele cyclus van functionerings- en beoordelingsplannen.

Pagina 16

2.3 Deelnemers, Medewerkers & Organisatie 2.3.1 Deelnemers De stichting kent deelnemers (ondernemers en bedrijven) die jaarlijks een registratie op de internetsites en andere promotionele diensten tegen betaling van de stichting afnemen. Het aantal deelnemers is ten opzichte van 2010 gedaald met 23. Ook in 2012 zal weer veel werk gemaakt worden van de acquisitie van nieuwe deelnemers. Merk Zwolle IJsseldelta Vechtdal WaterReijk Totaal

Aantal deel- Aantal deel- mutatie nemers 2010 nemers 2011 157 189 32 110 97 -13 347 325 -22 352 332 -20 966 943 -23

2.3.2 Medewerkers Het aantal medewerkers is in 2011 met 3 personen afgenomen ten opzichte van 2010. Er zijn 2 medewerkers van Zwolle Marketing vertrokken en 1 medewerker uit de ondersteuning. Van de vertrokken medewerkers heeft 1 medewerker de pensioengerechtigde leeftijd bereikt. Rekening houdend met het parttime percentage bedraagt het aantal formatie-eenheden per 31 december 2011 32 FTE, een daling van 7% ten opzichte van 2010. Daarnaast heeft MarketingOost in Kampen/Hasselt, Zwolle, Steenwijk/Giethoorn respectievelijk circa 21, 7 en 6 vrijwilligers ingezet voor het uitvoeren van stadswandelingen en andere VVV activiteiten. Per 31 december 2011 is de vestiging Staphorst gesloten en afscheid genomen van de vrijwilligers. Afdeling Promotie & Marketing Gastheerschap Ondersteuning Totaal Merk Zwolle Marketing Vechtdal Marketing IJsseldelta Marketing WaterReijk Marketing MarketingOost Totaal

Aantal PP 31/12/10 20 20 7 47

Aantal FTE 31/12/10 14,7 13 6,7 34,4

Aantal PP 31/12/11 12 11 8 7 6 44

Aantal FTE 31/12/11 9.0 6,9 5,7 4,8 5,6 32,0

Aantal PP 31/12/11 18 20 6 44 Gastheerschap 5 pp / 3,0 fte 7 pp / 4,6 fte 5 pp / 3,1 fte 3 pp / 1,7 fte

Aantal FTE 31/12/11 14,0 12,4 5,6 32,0 Marketing 7 pp / 6,0 fte 4 pp / 2,3 fte 3 pp / 2,6 fte 4 pp / 3,1 fte

2.3.3 Organisatie In 2011 is het beleid van 2010 waarbij de merken centraal staan voortgezet. Na een voorzichtige start heeft WaterReijk Marketing een stevige positie binnen MarketingOost en een groter draagvlak onder de stakeholders en deelnemers gekregen. Met de geautomatiseerde urenregistratie is de projectadministratie volledig geïntegreerd in de financiële administratie van Exact waarbij aan de hand van de urenregistraties nu op de declarabiliteitsgraad van de medewerkers gestuurd kan worden. In 2012 zal de focus liggen op het verfijnen van de diverse managementrapportages en de procesbeschrijving van projectadministratie binnen de AO/IB. Pagina 17

2.4 Financiële ontwikkelingen 2.4.1

Omzet- en margeontwikkelingen

In 2011 kent de omzet een daling van € 3.457.172 in 2010 naar € 3.118.696 in 2011, een daling van € 338.476. Zowel de omzet van de projecten Promotie&Marketing als van het gastheerschap zijn respectievelijk gedaald met € 49.485 en € 278.950. De totale omzet is gedaald met 9,8 % en de marge is gedaald van 64,8% tot 64.4%. De kleine daling van de marge is veroorzaakt door de daling van de omzet gastheerschap mede als gevolg van het sluiten van een aantal winkels in het WaterReijk. Als gevolg van de huidige economische omstandigheden kan de markt met gemeentelijke opdrachtgevers als erg volatiel gekenmerkt worden. De waarde van de opdrachten en de bruto marge kent jaarlijks behoorlijke afwijkingen ten opzicht van het jaar daarvoor. Door het toenemende aandeel in de omzet van de provincie Overijssel met een meerjarenprogramma Marketing Impuls Toerisme Overijssel (MITO) is de verwachting dat de omzet in de komende jaren een meer stabiel karakter gaat krijgen. De belangrijkste ontwikkelingen zijn:  De omzet bij Promotie & Marketing, exclusief dienstverlening activiteitenplannen gemeenten is gedaald van € 1.177.988 in 2010 naar € 1.057.991 in 2011. Het aantal projecten is toegenomen waarbij het aandeel meerjarige projecten jaarlijks groeit. In 2011 is het aandeel declarabele uren in de projecten gedaald als gevolg van groeiend aandeel Out of Pocketkosten ten behoeve van promotie activiteiten. Alleen de omzet van IJsseldelta is substantieel gestegen ten opzichte van 2010, namelijk € 260.859 ten opzichte van € 156.287 waarbij geconstateerd moet worden dat de bruto marge (uren) gedaald is van 86,8% in 2010 naar 38,6% in 2011. Veel Budget wordt ingezet als Out of Pocketkosten budget voor campagne activiteiten. Het aandeel uren binnen de projecten van Zwolle Marketing is van 46,9% gedaald tot 17,9%. Dit is veroorzaakt door een groter aandeel van de Out of Pocketkosten mbt het activiteitenplan en de externe projecten. Zwolle Marketing kende een omzetdaling van € 51.446 en een brutomarge daling van € 113.844. De Out of Pocketkosten activiteitenplan Zwolle is ten opzichte van 2010 met € 31.310 toegenomen. De gerealiseerde bruto marge projecten van Zwolle Marketing, inclusief de overige opbrengsten Zwolle, wijkt € 5.316 negatief af ten opzichte van de begroting. Begroot 2011 was € 61.390 en € 56.074 is gerealiseerd. Door het afnemen van het aandeel van de declarabele uren in de projecten is de brutomarge MarketingOost breed gedaald van 50,45% in 2010 naar 44,8% in 2011. De brutomarge was in 2010 € 594.311 om € 473.928 in 2011. Het aandeel dienstverlening activiteitenplannen gemeente in de omzet is met € 70.512 gestegen t.o.v. 2011. Namelijk van € 681.055 in 2010 tot € 751.567 in 2011. 

De marge op Groepsdagtochten (onderdeel van Promotie & Marketing) kent een trendmatige daling, van € 54.889 in 2010 naar € 46.587 in 2011. De ontwikkeling van de omzet Groepsdagtochten laat in de loop van de jaren een dalende trend zien. De verwachting is dat deze trend zich in 2012 doorzet. De daling wordt voornamelijk veroorzaakt door achterblijvende omzet dagtochten binnen het merk WaterReijk. Alleen het onderdeel stadswandelingen laat al jaren een stabiele bruto marge zien.



De marge op de provisies en vergoedingen (met name op Iris-, dinercheques en ANWB diensten) is in 2011 nagenoeg gelijk gebleven t.o.v. 2010. De provisies en de vergoedingen zijn licht gestegen € 1.301 ten opzichte van 2010 naar een totaal van € 169.418. De totale omzet van waarde- en cadeaubonnen is gedaald ten opzichte van 2010 en deze daling e zet zich door in het 1 kwartaal van 2012. Pagina 18

Als gevolg van een nieuwe methodiek met betrekking tot realisatie provisie per 1 januari 2011 is de geboekte provisie in 2011 eenmalig met ongeveer € 19.000 aan vrijgevallen provisie gestegen. Het aandeel van de SLG en de ANWB in de ontvangen provisies bedraagt over 2011 81,7% tegenover 2010 met 85,7%, 2009 met 86,2% en 2008 met 89,7%. Het aandeel provisie van de ANWB is gedaald van € 71.639 in 2010 tot € 46.175 in 2011. Deze daling is mede veroorzaakt door het sluiten van de ANWB vestiging Steenwijk in 2009 en een algehele daling van de provisies in de andere ANWB vestigingen. De verwachting is dat de marges en vergoedingen in 2012 een verdere daling laten zien als gevolg van een toenemende dienstverlening van de ANWB via het internet. 

Ondanks het uitbreiden van het aantal agentschappen binnen de regio van MarketingOost zijn de inkomsten uit eigen activiteiten (VVV en ANWB winkelproducten en eigen producten) in 2011 fors gedaald. De brutowinst is gedaald van € 336.845 naar € 225.268 een daling van 33,1%. De brutomarge is gedaald van 36,6% naar 30,2% van de omzet. De daling van de omzet alsmede de marge kan verklaard worden door de sluiting van de vestigingen Steenwijk, Hasselt en de Weerribben alsmede een algehele trendmatige daling in de andere vestigingen. De vestiging Steenwijk had in 2010 een aandeel van ruim € 35.000 in de bruto marge. Daarnaast is een extra voorziening incourant van € 54.554 opgenomen voor de afbouw van de winkelvoorraden in 2012. De omzet van de ANWB producten heeft in 2011 zwaar onder druk gestaan en is met ruim € 152.000 gedaald ten opzichte van 2010 en de marge is met ruim € 32.000 gedaald ten opzichte van 2010. Per saldo is de omzet overige winkelproducten gedaald van € 820.457 in 2010 naar € 649.224 in 2011. De marge van deze productgroepen is gedaald van € 259.304 naar € 160.341 in 2011. De omzet van de eigen uitgaven is nagenoeg onveranderd gebleven terwijl de bruto marge met ruim € 10.000 is afgenomen naar € 64.545. Het totale resultaat van het Gastheerschap van de marketingeenheden bedraagt € 105.970- waarbij het tekort binnen MarketingOost wordt opgevangen door andere inkomsten.



De omzet per medewerker is na de stijging in 2010 weer licht gedaald als gevolg van de omzetdaling ondanks een daling van het aantal FTE’s.



Voor 2012 worden er geen grote investeringen verwacht en additionele financiering zal daarom niet noodzakelijk zijn. Het personeelsbestand zal het komend jaar afnemen als gevolg van de afbouw van de winkels.

Pagina 19

2.4.2 Kengetallen en Trends Resultaat (x € 1.000) Omzet Marge Marge in % Bedrijfsresultaat* Resultaat** Resultaat na belasting Vermogen (x € 1.000) per 31/12 Balanstotaal Eigen vermogen Eigen vermogen/balanstotaal (%)

2011 3119 2010 64,4 22 12 8

2010 3456 2240 64,8 19 9 4

2009 3480 2100 60,3 21 14 8

2008 2.788 1.565 56,1 56 63 52

2007 2.188 1.322 60,4 87 86 -

1.378 200 14,5

1.399 192 13,7

1.423 188 13,2

1.260 179 14,2

1.160 128 11,0

32

34,4

37,4

28,6

24,3

97,5 62,8

100,5 65,1

93,0 56,1

97,5 54,7

90,0 54,4

Aantal medewerkers FTE (op basis van Parttime %) * inclusief bijzondere baten/lasten en excl. rentebaten/-lasten ** inclusief rentebaten/-lasten

Omzet per medewerker Marge per medewerker

Het solvabiliteitspercentage van 14,5% wordt als onvoldoende ervaren om mogelijke risico’s in onder andere personeelsmutaties te kunnen opvangen. Het beleid ten opzichte van het weerstandsvermogen zal aangepast worden om te komen tot een verbetering van het weerstandvermogen waarbij gestreefd zal worden naar een solvabiliteitspercentage van 30%.

Pagina 20

3. Jaarrekening

Pagina 21

3.1 Balans per 31 december 2011 (na resultaatbestemming)

Activa 31-12-2011 €

31-12-2010 €

1.227 28.561 7.594 63.125 ————— 100.507 ---------------

1.566 38.398 10.891 90.505 ————— 141.360 ---------------

Voorraden

264.860 ---------------

483.189 ---------------

Waarde lopende projecten

0 ---------------

281.165 ---------------

Debiteuren Overige vorderingen

491.508 82.366 ————— 573.874 ---------------

261.522 95.543 ————— 357.065 ---------------

Liquide middelen

438.562 ---------------

135.882 ---------------

————— 1.377.803 ========

————— 1.398.661 ========

Vaste activa Materiële vaste activa Bedrijfsgebouwen Inventaris Kantoormachines Automatisering

Vlottende activa

Vorderingen

Pagina 22

Passiva 31-12-2011 €

31-12-2010 €

199.630 ---------------

191.561 ---------------

17.753 ---------------

0 ---------------

1.031 ---------------

18.387 ---------------

Aflossingsverplichting langlopende schulden Crediteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige kortlopende schulden

17.356 450.360 97.893 459.561 ————— 1.025.170 ---------------

17.094 609.861 94.321 467.437 ————— 1.188.713 ---------------

Waarde lopende projecten

134.219 ---------------

0 ---------------

————— 1.377.803 ========

————— 1.398.661 ========

Eigen vermogen Kapitaal

Voorzieningen Voorziening Latente belastingverplichting

Langlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen

Kortlopende schulden

Pagina 23

3.2 Winst- en verliesrekening over 2011 2011 €

Omzet Inkoopwaarde omzet

Brutowinst Personeelskosten Huisvestingskosten Verkoopkosten Algemene kosten Afschrijvingen Bijzondere baten en lasten

Bedrijfsresultaat Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Vennootschapsbelasting

Resultaat na belasting

2010 €

3.118.696 1.108.796 ————— 2.009.900 ---------------

3.457.172 1.217.383 ————— 2.239.789 ---------------

1.505.244 189.742 99.511 166.614 48.290 21.954————— 1.987.447 --------------————— 22.453 2.613 12.822————— 12.244 4.175 ————— 8.069 ========

1.751.980 183.462 103.336 152.194 49.405 19.465————— 2.220.912 --------------————— 18.877 2.221 12.006————— 9.092 5.219 ————— 3.873 ========

Zwolle, 6 juni 2012

drs. H.B. van Voornveld

Pagina 24

3.3 Algemene toelichting 3.3.1 Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Algemeen De jaarrekening is opgesteld volgens de bepalingen van Titel 9 Boek 2 B.W. Op basis van de hiervoor geldende criteria qua hoogte van de omzet, het balanstotaal en het aantal werknemers kwalificeert de stichting als een kleine rechtspersoon. Voor deze rechtspersoon bestaan bepaalde vrijstellingen met betrekking tot de inrichting van de jaarrekening. Van deze vrijstellingen is daar waar wenselijk gebruik gemaakt. Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen aanschafwaarde, verminderd met jaarlijkse lineaire afschrijvingstermijnen, gebaseerd op de economische levensduur. Voorraden De voorraden worden gewaardeerd tegen inkoopprijs of, indien lager, tegen de marktwaarde per balansdatum. De voorraad geschenkbonnen en diverse bonnen worden gewaardeerd tegen inkoopprijs. Voor zover dit noodzakelijk wordt geacht, wordt de waarde verlaagd met een voorziening wegens incourantheid. Waarde lopende projecten De lopende projecten in opdracht van derden worden gewaardeerd tegen de gerealiseerde projectkosten, vermeerderd met de aan het project toe te rekenen winst en verminderd met de op balansdatum reeds voorzienbare verliezen. De aan het uitgevoerde project toe te rekenen winst wordt bepaald op basis van de balansdatum aan het project bestede kosten in verhouding tot de naar verwachting aan het project totaal te besteden kosten. De op de lopende projecten betrekking hebbende gedeclareerde termijnen worden in mindering gebracht op de lopende projecten. Indien het totaal van alle onderhanden projecten een debetstand ken, wordt het totaalsaldo gepresenteerd onder de vlottende activa. Indien het totaal van alle onderhanden projecten een creditsaldo kent, wordt het saldo gepresenteerd onder de kortlopende schulden. Vorderingen, liquide middelen, schulden en overlopende activa en passiva Voor dubieuze vorderingen is een voorziening gevormd op basis van individuele beoordeling. Voor zover niet anders vermeld is, staan de liquide middelen ter vrije beschikking.

Pagina 25

3.3.2 Grondslagen voor de bepaling van het resultaat Resultaat Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het verslagjaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin deze zijn gerealiseerd; voor lopende projecten wordt het resultaat naar evenredigheid van de stand van het werk verantwoord (percentage of completion methode). Verliezen worden verantwoord zodra zij voorzienbaar zijn. De kosten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde waarderingsgrondslagen en worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. De belasting over het resultaat wordt gebaseerd op het resultaat in de jaarrekening met inachtneming van de permanente verschillen tussen de winstberekening van de jaarrekening enerzijds en de fiscale winstberekening anderzijds. De berekening vindt plaats tegen het actuele belastingtarief. Brutowinst Onder brutowinst wordt verstaan het verschil tussen de netto-omzet en de kostprijs van de omzet. Onder netto-omzet wordt verstaan de aan derden in rekening gebrachte bedragen voor de in het verslagjaar geleverde goederen en diensten onder aftrek van kortingen en exclusief omzetbelasting. Onder kostprijs van de omzet wordt verstaan de direct aan de netto-omzet toe te rekenen inkoopwaarde en andere kosten.

Pagina 26

Pensioenlast De stichting is aangesloten bij Stichting VVV-Pensioenfonds. De door het fonds verzorgde pensioenregeling is een toegezegd-pensioenregeling. De stichting heeft geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen in het geval van een tekort bij het fonds, anders dan het voldoen van hogere toekomstige premies. Derhalve worden de aan het fonds betaalde premies als toegezegde bijdragen in de resultatenrekening verwerkt. Het fonds heeft het risico herverzekerd bij Nationale Nederlanden en op grond hiervan worden de komende jaren, naast de reguliere premies, geen additionele premies berekend. Voor twee medewerkers zijn de pensioenverplichtingen ondergebracht bij een levensverzekeringsmaatschappij. De door de levensverzekeringsmaatschappij verzorgde pensioenregeling is een toegezegdpensioenregeling. De levensverzekeringsmaatschappij is aansprakelijk voor eventuele beleggingsrisico's en actuariële risico's. Derhalve worden de aan de levensverzekeringsmaatschappij betaalde premies als toegezegde bijdragen in de resultatenrekening verwerkt.

Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen MarketingOost is voor de huur van de huisvesting de volgende huurverplichting aangegaan: Locatie:

Zwolle, Emmastraat * Zwolle, Grote Markt 21 Kampen** Ommen Hardenberg Steenwijk Giethoorn Totaal

Jaarlijkse huurverplichting: € 50.280 20.000 27.492 23.650 19.445 6.583 5.566 ————— 153.016 ========

Einde huurcontract:

30 november 2014 1 april 2013 14 maart 2015 1 februari 2013 1 februari 2013 31 december 2012 31 december 2016

* Met ingang van 1 juni 2012 is heeft MarketingOost een extra ruimte aan de Emmastraat gehuurd. Over de nieuwe huur geniet MarketingOost een huurkorting van 20%. De huur is exclusief de jaarlijkse Servicekosten. In 2009 is een bankgarantie van € 18.003,00 afgegeven. ** Er is een bankgarantie van € 6.400,00 afgegeven.

Leaseverplichtingen Per 10 juni 2010 is een leaseverplichting aangegaan met Toyota Financial Services voor de lease van een auto t.b.v. de directeur Zwolle Marketing van € 489,72 per maand en thans in gebruik door de directeur van MarketingOost. De lease overeenkomst heeft een looptijd van 48 maanden en loopt af per 9-62014.

Pagina 27

4. Overige gegevens 4.1 Bestemming saldo Het batig saldo is toegevoegd aan de kapitaalrekening

4.2 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant De controleverklaring van de onafhankelijke accountant is opgenomen op de volgende bladzijde

Pagina 28

Pagina 29

Pagina 30