Jaargang 1 – 2007 Nummer 2
In dit nummer o.a.: • Zendingswerk en gebed • Verbondenheid met het zendingswerk • Opbouw van een gereformeerd kerkelijk leven
Zending Hersteld Hervormde Kerk
• Malawi, een bijzonder land • Nader onderwijs • Gereformeerde kerken en hun impact in Malawi • Puzzel voor kinderen
INZICHT
Zendingswerk en gebed Onlangs las ik een biografie over William Carey. Hij wordt beschouwd als de pionier van de hedendaagse zending. In zijn tijd - de achttiende eeuw - bevonden zich weliswaar zendelingen in verre landen, maar dat waren voornamelijk koloniën en zij dienden daar ten behoeve van de eigen ‘huisgenoten van het geloof’. Bearbeiding van heidenen kreeg nauwelijks gestalte. Eén man wijdde zich echter met hart en ziel aan de oprichting van een zendingsgenootschap ter bevordering van de Evangelieverkondiging onder de heidenen, ondanks veel tegenslagen en ook tegenstand.Want velen benadrukten de soevereiniteit van God zo sterk, dat ieder initiatief van mensen werd afgewezen. Ook vonden zijn vurige pleidooien weinig ingang in zijn kerk, omdat deze niet veel leden telde en arm was. Maar vanwege de liefde voor verre en vreemde volken mocht deze zendingspionier uiteindelijk zijn geestelijke uitzicht vorm zien krijgen in de oprichting van een zendingsgenootschap. Zij die aangesproken werden door Careys woorden, begonnen het werk met hun gebed en gaven te ondersteunen. Gesloten deuren werden geopend. Niemand kon ze daarna meer sluiten. Uiteindelijk mocht Carey zelf als zendeling naar India worden uitgezonden.
dankbaarheid zien we terug op de uitzendingsdienst op tweede Pinksterdag jl. in de hervormde kerk te Opheusden. Door de synodepreses ds. D. Heemskerk werd ds. R.J. Oomen bevestigd tot zendingspredikant. De eerste namens onze kerk. In de prediking stond de geschiedenis van de kamerling uit Morenland centraal. Ondergetekende verrichtte de uitzending. Ds. Oomen verkondigde het Woord naar aanleiding van Jesaja 42:1-10. Het Evangelie zal licht en vrijheid brengen. Ondertussen is ds. Oomen naar het zendingsveld teruggekeerd. Nu kan hij zich volledig wijden aan de opbouw van de Reformed Presbyterian Church van Malawi. Daarbij zal de opleiding van voorgangers en evangelisten centraal staan. In het hoofdartikel Focus op de pagina’s 4 en 5 leest u daar meer over. Wij willen u vragen het zendingswerk met uw gebed en gaven te ondersteunen. Daarvoor is van belang dat u er bekend mee raakt. Graag stellen wij u daartoe in de gelegenheid en nodigen u van harte uit voor de zendingsdag op D.V. zaterdag 13 oktober. Elders in dit blad leest u daar meer over. Het zal bijzonder zijn als niet alleen ds. Oomen, maar ook de Afrikaanse predikant Nedson Banda op deze dag het woord tot ons zal richten.
Mij trof de moed en geestelijke overgave waarmee ds. Carey door Gods Geest begiftigd was.We kunnen ervan leren hoe door het gebed wegen worden geopend.Want al is zending tegenwoordig misschien vanzelfsprekender en toegankelijker dan toen, het betekent niet dat zij gemakkelijk is. Er is veel veranderd, maar de geestelijke strijd - zeker ook op het zendingsveld - is hetzelfde gebleven.
In opdracht van de synode heeft de zendingscommissie zich ook bezonnen op het beleid voor de inwendige zending: het bereiken van mensen in Nederland die van het Evangelie vervreemd zijn, of daar zelfs onbekend mee zijn. Op advies van de zendingscommissie heeft de synode besloten daarvoor een aparte commissie op te richten.Van de ontwikkelingen daaromtrent houden we ■ u op de hoogte.
COLOFON
Inmiddels mag het zendingswerk van de Hersteld Hervormde Kerk verder gestalte krijgen. Met grote Zicht Op Zending is een (gratis) uitgave van de Zending Hersteld Hervormde Kerk Overname van artikelen, foto’s en informatie alleen na overleg met de eindredacteur. Aanvragen voor gratis toezending (indien u dit blad niet via de eigen gemeente ontvangt): Kerkelijk Bureau HHK te Veenendaal T: (0318) 55 42 12 E:
[email protected]
Ds. K. Klopstra, Elst (U)
Eindredactie K. Klopstra v.d.m. T: 0318 787278 E:
[email protected]
Bestuur Zending Ds. K. Klopstra (voorz.) E. Ebbers (penn.) Ds. J.C. den Ouden A.W. van Bragt G. van Delft O. de Leeuw A.W. Saly Adviseur: Ds.Tj. de Jong
Medewerkers D.H. Boonzaaijer (bureau) A.J. van Laar-Dullemeijer (jeugdrubriek) L.H. de Kluijver (opmaak)
Bankgegevens Rekening 1132.18.230 t.n.v. Kerkelijk Bureau HHK inzake Zending (s.v.p. met duidelijke omschrijving)
Redactie C. Bakker A.W. van Bragt O. de Leeuw
Foto voorzijde: Dagelijks straatbeeld in de buurt van Chilangoma.
2
Z
I
C
H
T
O
P
Z
E
N
D
I
N
G
Zendingstaken in Nederland
Verbondenheid met het zendingswerk Eén van de kenmerken van zending is dat het buiten Nederland plaatsvindt.Wat valt er dan in Nederland voor de zendingscommissie te doen? Ondersteunen van het zendingswerk en de betrokkenheid daarop stimuleren vormen de kernpunten. Beide voorafgegaan door het maken van diverse beleidskeuzes. In dit artikel vatten we samen wat de Commissie Zending op deze punten doet. andere organisaties - zelf een goede school op te zetten voor kinderen uit de RPC?
Beleid Eén van de eerste vragen waar je als zendingscommissie voor staat, is: waar kun je zending gaan bedrijven? Dankzij het verzoek van Stichting Stephanos om de zendingswerkzaamheden in Malawi over te nemen, was die keuze snel gemaakt. Voor de toekomst blijft de vraag relevant of we in andere gebieden in de wereld een taak zien voor de HHK. Voorlopig wordt aan het project in Malawi hoge prioriteit gegeven. Op korte termijn beginnen we alleen elders zendingswerk wanneer een bijzondere mogelijkheid op onze weg wordt geplaatst en als er voldoende capaciteit en financiën zijn. Van belang is wat we doen ook goed te doen.
Ondersteuning Vanuit Nederland trachten we het werk op het zendingsterrein praktisch en inhoudelijk te ondersteunen. Er is nagenoeg wekelijks contact met ds. Oomen om mee te denken in de opzet van zijn werkzaamheden. Zo wordt er meegewerkt aan het opzetten van een goed studieprogramma voor studenten en ouderlingen. Ook zoeken we naar deskundige vrijwilligers die vanuit Nederland of in Malawi kunnen bijdragen aan het zendingswerk door bijvoorbeeld een specifieke cursus te verzorgen voor evangelisten. Zaken als het regelen van visum, verblijf en tickets proberen we ook te verzorgen.
Binnen het project Malawi zijn er nog veel keuzes te maken. Het is een bijzonder arm en zwak ontwikkeld land. We lopen telkens tegen zaken aan die onze steun vragen. Een voorbeeld: kern van het werk in Malawi is het opleiden van evangelisten. In de praktijk blijkt dat er weinig kerkleden zijn in de RPC die voldoende vooropleiding hebben, omdat goede, verantwoorde scholen nauwelijks beschikbaar zijn. De vraag dringt zich dan op: moeten we proberen - eventueel i.s.m.
Z
I
C
H
T
O
P
Betrokkenheid Het is voor zendingswerkers een enorme steun zich gedragen te weten door de kerk die hen uitzond. Een groot deel van de werkzaamheden is er dan ook op gericht de kerkleden te informeren over het zendingswerk en hen op te roepen dit te steunen met gebed, meeleven en geld. We zien dat Dick Boonzaaijer - de medewerker die een
Z
E
N
D
I
N
G
dag per week gecontracteerd is - de meeste tijd steekt in dit deel van onze taak. Relevante werkzaamheden zijn het uitbrengen van het zendingsblad ZOZ, het organiseren van een zendingsdag, het helpen opzetten en ondersteunen van plaatselijke zendingscommissies en het verzorgen van zendingsavonden. Uitbreiding van Gods koninkrijk Veel werkzaamheden in Nederland lijken op grote afstand te staan van het werk op het zendingsveld. In Nederland én Malawi zijn we echter bezig met éénzelfde doel: de uitbreiding van het Koninkrijk van de Koning Die het waard is om veel ■ onderdanen te hebben!
Uitnodiging Verschillende personen hebben in de achterliggende tijd de Commissie Zending benaderd met vragen rond een mogelijke uitzending als zendingswerker. D.V. in het najaar ontvangen deze belangstellenden een uitnodiging voor een informatiebijeenkomst, waarin de diverse aspecten van een uitzending worden besproken. Wie belangstelling heeft en een uitnodiging wil ontvangen, kan dat kenbaar maken bij ds. K. Klopstra, voorzitter CZ. 3
HELDER
door: A.W. Saly secretaris CZ
Bijbelkennis ontbreekt door armoede en analfabetisme
FOCUS
Opbouw van een gereformeerd kerkelijk leven door: ds. R.J. Oomen
Kerkordelijk werken Niet alleen voor ons persoonlijk brak een nieuwe fase in het leven aan, in zekere zin ook voor de Reformed Presbyterian Church van Malawi. In de afgelopen vier jaar hebben we gezien hoe alle losse gemeentes tot elkaar zijn gekomen en hoe daaruit één kerk is ontstaan. Een kerk met een opbouw naar gereformeerde traditie: zij bestaat uit gemeentes, classes en een synode. Het was dan ook een gewichtig moment, een hoogtepunt, toen de kerkorde werd aangenomen in de synodevergadering van december jl. Opeens ontstaat er dan temidden van een grote diversiteit aan gemeentes een structuur. Een kerk
Begroeting van de kerkgangers
4
Na een voorspoedige reis zijn mijn vrouw, Jacco - onze jongste zoon - en ik op vrijdag 15 juni weer in Malawi gearriveerd.Wij kijken terug op een bijzondere tijd: afscheid nemen van Stichting Stephanos en uitgezonden worden door de Hersteld Hervormde Kerk, om nu volledig werkzaam te zijn in het zendingswerk. die de eerste stappen maakt richting volwassenheid. Natuurlijk verloopt daarna alles niet vlekkeloos. Je kunt in een land wel een prachtig wegennet aanleggen, maar dat betekent nog niet dat iedereen die wegen (op de goede manier) gebruikt. Laat ik een voorbeeld geven. In Malawi is men gewend zich te laten regeren door de hoogste gezagsdrager: hetzij door de familie-oom, hetzij door de scriba van de gemeente. Maar met de komst van kerkenraad, classis en synode verschuift het kerkelijke gezag van één persoon naar een hele vergadering. Dat valt natuurlijk niet mee voor de scriba, die het vroeger alleen voor het zeggen had. In een gemeente in Lower Shire leverde dat forse problemen op. De scriba was een ware dictator. Hij onderdrukte zowel kerkenraadsleden als de hele gemeente. Totdat het uiteindelijk helemaal vastliep. Sommige kerkenraadsleden klaagden hun nood bij de evangelist van die streek. Geheel in overeenstemming met de nieuwe regels stuurde hij hen keurig door naar het classisbestuur. Maar daar ging de scriba van de classis in de fout. In plaats van een overleg te
Z
I
C
H
T
beginnen met de bestuursleden, gaf hij ‘in zijn eentje’ even aan hoe de kwestie opgelost moest worden. Uiteindelijk werd de evangelist erbij geroepen. Hij moest het classisbestuur uitleggen hoe dit proces op de juiste manier zou moeten verlopen. Toen hij dat deed, wisten ze niet wat zij hoorden. Het was voor hen een openbaring dat problemen openlijk besproken kunnen worden en dat de persoon in kwestie niet bang behoefde te zijn voor onderdrukking. Aldus geschiedde. De ouderling-scriba kwam tot het inzicht van zijn onjuiste handelswijze en beloofde beterschap. Deze aanpak was zo verrassend en ongedacht voor hen, dat zij God prezen voor deze uitkomst. Problemen De RPC is een kerk van nog maar 22 jaar oud. Een van de belangrijkste problemen is het kennisniveau van de leden: dat is erg laag. Nog geen dertig procent is in staat om te lezen; dus ook geen Bijbel of andere geestelijke literatuur. Bovendien zijn ze vaak te arm om een Bijbel te kunnen kopen. Daarom is het niet verwonderlijk dat hun Bijbelkennis uiterst gering is. Ouderlingen vormen maar zelden een uitzondering.
O
P
Z
E
N
D
I
N
G
beschikbaar te hebben in de landstaal, het Chichewa, willen we in de komende tijd ook gaan werken aan de vertaling van boeken, lessen en ander onderwijsmateriaal.
Een ander probleem doet zich voor in het zuiden van het land; daar gaat een negatieve invloed uit van de Pinksterkerken. Zij beginnen soms hun kerkdienst om één uur ‘s middags, zodat de mensen ‘s morgens nog op het land kunnen werken. De RPC echter begint zijn catechisatie al om negen uur en vervolgt om tien uur met zijn kerkdienst. Op plaatsen waar goede leiding is begint men op tijd. Is dat niet het geval dan kan het gebeuren dat je één tot anderhalf uur moet wachten voordat de mensen er zijn.
zij omstreeks november voor een derde periode uitgenodigd. Een ander speerpunt voor de komende tijd zijn de lessen in de Shorter Catechism (vergelijkbaar met de Heidelbergse Catechismus). Hiervoor komen minstens twee ouderlingen per gemeente in aanmerking. Later kunnen zij dan weer de gemeenteleden onderwijzen. Die krijgen na het volgen van deze lessen de gelegenheid om belijdenis te doen. Op deze manier hopen we dat er na verloop van tijd in elke gemeente belijdende leden zullen zijn, waaruit weer toekomstige ouderlingen en diakenen gekozen kunnen worden. Ook is dat nodig om de sacramenten van doop en het avondmaal te kunnen bedienen.
Speerpunten Uit het voorgaande valt af te leiden dat de kerk grote behoefte heeft aan gereformeerde voorgangers. Mannen die de gemeentes krachtig leiden én gebaseerd zijn op het Woord van God. Het opleiden van evangelisten, ouderlingen en diakenen is dan ook onze eerste en belangrijkste taak. Zo de Heere wil zullen de kandidaat-evangelisten in september en oktober twee maal twee weken naar Zomba komen om daar onderwezen te worden in theologische vakken en praktische vaardigheden. En wellicht worden
Z
I
C
H
T
O
P
Vragen om Bijbels Regelmatig bezoek ik met een of twee leden van het synodebestuur gemeentes. De vraag die ik bijna overal hoor is: “Heeft u Bijbels en Nyimbo’s voor ons?” Nyimbo’s zijn de liederen die zij in de kerkdiensten zingen. De exemplaren die we hebben meegenomen kunnen de mensen tegen een sterk gereduceerde prijs kopen. Om meer lectuur
Z
E
N
D
I
N
G
Een moeder met haar kind
5
FOCUS
Jongeren in de kerk
Bemoediging Er is ontzettend veel werk te doen en op heel verschillende terreinen. Moeten mensenhanden al dat werk verzetten? In het verleden ben ik vaak vertroost door de belofte uit Haggaï 2:8: “Ja, Ik zal al de heidenen doen beven, en zij zullen komen tot de Wens aller heidenen, en Ik zal dit huis met heerlijkheid vervullen, zegt de HEERE der heirscharen.” Daarvoor gebruikte de Heere ook nietige dienstknechten, die Zijn Woord verkondigden. “Zo is dan het geloof uit het gehoor, en het gehoor door het Woord Gods.” Hoe zullen al deze ouderlingen en voorgangers het Woord Gods kunnen uitleggen als zij het niet of nauwelijks kennen? Zij hebben uitleggers nodig die onder de bediening des Heeren dit mooie werk mogen doen, opdat… velen zullen komen ■ tot de Wens aller heidenen.
Het (w)arme hart van Afrika
Malawi, een bijzonder land SPECTRUM
door: 0. de Leeuw
In Nederland zijn wij gewend om over het weer te spreken, maar in Malawi is dit geen gespreksstof. Het weer is er bijna het hele jaar mooi, zonnig, heet. Alleen in december en januari kan het koeler zijn en regenen. Een grotere tegenstelling is nauwelijks denkbaar. Maandenlang is het droog geweest tot er niets meer groeide, en daarna regen, soms dagen achtereen. Tijdens de droge periode wordt er altijd wel ergens in Malawi honger geleden en vaak in het hele land. De infrastructuur is gebrekkig, zodat het vervoeren van voedsel van het ene deel van het land naar het andere erg moeilijk is. Bevolking Men weet het niet precies, maar men schat dat er in Malawi ruim 12 miljoen mensen wonen. De bevolking bestaat grotendeels uit negerstammen van Bantoe origine zoals: de Tumbuka, de Nyanja, de Chewa, de Tonga en de Yao. Naast het Chichewa wordt door velen ook Engels gesproken. Levensverwachting Ook het aantal (half-)wezen kan
6
Ten zuiden van de evenaar bevindt zich in een tropisch gebied het kleine, langgerekte land Malawi. Behalve vanwege de extreme armoede is het land ook bekend om zijn prachtige meer. Malawi wordt wel het warme hart van Afrika genoemd. En terecht. De vriendelijkheid van de mensen, die te voet altijd onderweg lijken te zijn, straalt je tegen. Een andere warmte, drukkend en klam, valt meteen al op bij aankomst, evenals nog twee dingen op de luchthaven van Lilongwe: je inentingsboekje is belangrijker dan je paspoort, en bij de douanecontrole is de rij wachtenden voor het bordje “hulpverleners en donoren” langer dan die voor “bezoekers.” slechts worden geschat. Zeker is dat hun aantal de 550.000 overschrijdt. Allen kinderen, jonger dan 17 jaar. Meestal stierven hun ouder(s) door aids/hiv. Deze ziekte heeft een ontwrichtende werking in maatschappij en kerk; de omvang ervan is niet te overzien. Meer dan een miljoen mensen is besmet. De gemiddelde levensverwachting van al deze 17jarigen is slechts 39 jaar.
Bijbel Naast de twee officiële talen (Engels en Chichewa), worden in Malawi nóg elf andere talen gesproken. In het verleden zijn in elk van die talen Bijbelboeken vertaald. Begin vorige eeuw werd door de diverse Bijbelgenootschappen overeengekomen om de krachten te bundelen en de Bijbel in één officiële taal uit te brengen. Het Nieuwe Testament verscheen in 1906 en de gehele Bijbel kwam in 1922 in het Chichewa beschikbaar. Bijbels zijn, voor onze begrippen, redelijk voordelig in Malawi. Ze kunnen al voor vijf euro gekocht worden. Bij Bijbelverspreiding vraagt ds. Oomen van de mensen een eigen bijdrage van 1 euro 50. Zodoende wordt de Bijbel het eigendom van mensen én voorkomen wordt dat de Bijbel als waardeloos wordt beschouwd. Het gemiddelde inkomen van een Malawiaan is ongeveer 75 eurocent per dag. ■
Cultuur Malawi kent een zogenaamde matriarchale maatschappij: De vrouwen spelen in deze cultuur een dominante rol. Zij zijn bijvoorbeeld de eigenaressen van de grondgebieden. De man trouwt dan in bij de familie van de vrouw. Een vader met twee dochters zal zijn land in twee stukken verdelen en elk de helft geven. Eventuele schoonzonen komen dan op dat stuk land wonen. De laatste jaren wordt men er zich van bewust dat je maar niet kunt blijven delen. Op de kleine stukjes land die tenslotte overschieten kan geen bestaan meer worden opgebouwd. Malawi, het (w)arme hart van Afrika, heeft dringend hulp nodig.
Z
I
C
H
T
O
P
Z
E
N
D
I
N
G
Nader onderwijs ... namen zij hem tot zich en legden hem de weg Gods bescheidenlijker uit (Hand. 18:26b) schrijft: hij weet alleen de doop van Johannes (vs. 25). Zijn geloofskennis en dus ook zijn prediking reiken niet verder dan datgene wat Johannes de Doper heeft gepredikt. Hij predikt wat de voorloper heeft gepredikt, maar hoe alles in Jezus vervuld is, predikt hij niet. De volle betekenis van Goede Vrijdag, Pasen, Hemelvaart en Pinksteren ligt bij hem nog in nevelen gehuld. En dan leggen Aquila en Priscilla hem de weg Gods bescheidenlijker uit. Dat wil krachtens het grondwoord zeggen: preciezer, nauwkeuriger. Ze zeggen: Geliefde broeder, er is nog veel meer gebeurd. Het is nog voller en rijker! Ze hebben de volheid, de ernst en de rijkdom van Goede Vrijdag, Pasen, Hemelvaart en Pinksteren voor hem opengelegd. En de vrucht? Meer licht in zijn hart en meer licht op de kansel. Een nog krachtiger, klaarder, bewogener en ernstiger prediking. Tot eer van zijn Koning, tot versterking van de gelovigen en tot een getuigenis naar buiten (vs. 27-28). De ander te dienen met het licht dat God ons schonk, ziedaar de roeping die op heel Gods Kerk, persoonlijk en gemeenschappelijk, rust. Ziedaar ook onze roeping in Malawi. Om als Aquila en Priscilla dienstbaar te zijn aan de kerk in dat land en de verkondigers in haar midden. De keerzijde is dat met kracht de vraag naar ons toekomt: Staan wij zelf in het licht? Staan wij in het ■ volle licht?
En toch: als Aquila en Priscilla hem in de synagoge te Efeze horen, merken ze een bepaald gemis op. Lukas
VERGEZICHT
Degene aan wie Aquila en Priscilla nader onderwijs geven met het oog op de weg Gods is niemand minder dan Apollos. Van hem wordt een goed getuigenis gegeven. Hij is van Joodse komaf, welsprekend en machtig in de Schriften (vs. 24). Hij heeft zich de inhoud van het Oude Testament dus grondig eigen gemaakt. Weet van Gods weg met Israël en kent de oude Messiaanse beloften. Hij weet ook hoe dit alles vervuld is in Jezus, want “hij is in de weg des Heeren onderwezen”. Wat Gods Geest hem leerde, begeert hij ook anderen bekend te maken: En vurig zijnde van geest, sprak hij en leerde naarstig de zaken des Heeren (vs. 25). Calvijn ziet dat alles als rijke vruchten van de Geest. Zijn ijver is, zo schrijft hij, een ijver des Geestes. Gods Geest heeft zijn verstand verlicht en zijn hart brandende gemaakt. En de vrucht is: “Hij sprak vrijmoedig in de synagoge”! U voelt: om zulke knechten zijn we ook vandaag zowel in Malawi als in Nederland dringend verlegen. Niet om warhoofden, niet om mensen die spreken uit “de aandrift van hun eigen geest” (Calvijn). Maar om knechten die dankzij de verlichtende werking van Gods Geest thuis zijn in de Schriften en begiftigd zijn met een helder, een verlicht verstand en een brandend hart. Bidt u daarom?
D s . L . W. C h . R u i j g r o k , M o n s t e r
Gereformeerde kerken en hun impact in Malawi (1)
Z
I
C
H
T
O
P
Dit gebeurde door het uitleggen en laten zien dat allen in Adam gezondigd hebben en met hem in zijn eerste zonde gevallen zijn; en dat het gevolg van zijn zondeval doorgedrongen is in het hele menselijke leven. Deze boodschap bracht de mensen tot de vraag: “Wat moet ik doen om gered te worden?” En zij werden gericht op Jezus Christus, de enige Verlosser van Gods uitverkorenen. Met de komst van de eerste zendelingen kwam er een soort vredige revolutie. De horizon van het
Z
E
N
D
I
N
G
Evangelie werd verbreed tot het vernieuwen van het leven in z’n totaliteit.Valse Afrikaanse religies en geloven werden ontmoedigd. Nieuwe dingen werden geïntroduceerd op het gebied van medicijnen, kadervorming, communicatie, etc. Zendingscentra werden een toevluchtsoord voor de zieken, voor degenen die aan de rand van de samenleving verkeren en voor de stemlozen. De wind van veran■ dering werd overal gevoeld. Ds. Nedson Banda, Malawi
7
FLITS
Gereformeerde kerken in Malawi verschillen van andere kerken. Niet alleen wat betreft de kerkregering (door kerkenraden i.p.v. bisschoppen), maar ook wat betreft de theologie: meer gericht op de prediking en het gebruik van het Woord van God om de samenleving te hervormen. Zij zijn ervan overtuigd dat de zonde elk hoekje van het sociale leven heeft doortrokken, maar dat de maatschappij feitelijk aan God behoort en ook veranderd kan worden, meer op God gericht.
ZET-O-ZET
Ha meisjes en jongens, Malawi Chichewa, Engels Lilongwe Republiek 55 % protestant 20 % rooms-katholiek 20 % moslim 12.341.170 118.484 km2 104 per km2 20 % Malawische kwacha (MAK)
Leuk dat jullie deze bladzijde opgezocht hebben. Er is voor jullie wat te lezen en iets te doen. Misschien heb je al bladerend in dit blad wel gemerkt over welk land het gaat. Jawel, over….. Malawi! Malawi is een land dat in Midden-Afrika ligt. Om jullie een beeld te geven hoe het er ongeveer ‘uitziet’, heb ik een vergelijking gemaakt met Nederland.
land officiële landstaal hoofdstad regeringsvorm religie
Nederland Nederlands Amsterdam Monarchie (koninkrijk) 15,7 % protestant 27 % rooms-katholiek 5,8 % moslim aantal inwoners 16.311.700 oppervlakte 41.528 km2 bevolkingsdichtheid 392 per km2 waterpercentage 18,41 % munteenheid Euro
bron: Wikipedia
Zo, dat is even een berg gegevens. Maar je hebt ze wel nodig om de volgende puzzel te maken. Zet de antwoorden op de stipjes. Als je alles goed hebt, komt er in het omlijnde gedeelte een eigenschap van dit Afrikaanse land te staan. Als het je alleen niet lukt, wil iemand je vast wel helpen. Deze puzzel is bestemd voor kinderen van groep (5), 6, 7, en 8. Als je op D.V. 13 oktober naar de zendingsdag komt, mag je de oplossing van deze puzzel inleveren met je naam en adres erop. Er ligt dan een aardigheidje uit Malawi voor je klaar. Voor de kinderen van 3 t/m 12 jaar die deze puzzel niet maken heb ik een andere vraag. Zouden jullie een tekening (met kleurpotlood, vetkrijt, ecoline, verf enz.) kunnen maken van spelende Malawiaanse kinderen? Graag op A4-formaat. En als jullie met je ouders naar de zendingsdag komen op D.V. zaterdag 13 oktober, willen jullie die tekening dan meenemen? Zet je naam en adres er even op. Als je je tekening inlevert, mag je een Malawiaanse verrassing uitzoeken. Zien we elkaar dan? Een hartelijke groet van Jeanet van Laar
8
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
Zo heet de Nederlandse munt. Dit is de hoofdstad van Malawi. . . . . Deze religie is in Malawi het grootst. . . . . . De …… van Nederland is 41.528 km2. . . Een ander woord voor koninkrijk. Malawi heeft meer dan 12…. inwoners. . . . De taal van Nederland. . . . . . De tweede taal van Malawi. Het grootste land van de twee. De regeringsvorm in Malawi. De afkorting van de Malawiaanse munt. De Nederlandse hoofdstad. Grootste religie in Nederland. . . . . . De eerste taal in Malawi. . . De naam van het Nederlandse volkslied. . . Dit land heeft het hoogste waterpercentage. Deze Malawiaanse dominee schrijft in dit blad. Dit land heeft de meeste inwoners. . . . . . Deze Ned. dominee werkt namens de HHK in Malawi. Deze zee grenst aan ons land.
Z
I
C
H
T
O
P
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . .
. . . . . .
. . . . . . . . . . . . .
Z
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
E
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . .
N
D
I
N
G
