Jaargang 4, juli 2006 Copyright Vereniging Bi-kring de Samenkomst

Jaargang 4, juli 2006 Copyright Vereniging Bi-kring de Samenkomst

2

Inhoud 3 Voorwoord 4 Praagse lente: een interview met Slavek

7 Schoon schip maken met biseksualiteit 13 Ach ja. Waarom niet? Sekshongerige echtgenote roept politie

14 Adressenlijst biseksuele groepen in de Benelux, Frankrijk en Duitsland

Copyright 2006 Vereniging Bi-kring de Samenkomst

3

Voorwoord Het einde nadert voor de gespreksgroep van Vereniging Bi Kring De Samenkomst. Natuurlijk zal ik het gaan missen, maar de vereniging wordt niet opgeheven. Ik zal me verder gaan inzetten voor mensen die per mail of per telefoon vragen hebben en eventueel doorsturen waar ze op hun plaats zijn. Ik hoop dat andere mensen, kringen of verenigingen mensen die daar behoefte aan hebben, netjes zullen opvangen. De Vereniging stopt niet, maar de gespreksgroepen stoppen. Ik heb met Peter deze vereniging jaren gedraaid. We hebben van alles over de vloer gehad (ook bij intake gesprekken) van serieuze tot seksmaniakken of mensen die achteraf pas vertellen waar ze voor komen. Mensen met andere bedoelingen haalden de gespreksgroep niet. Dat hadden we gauw door waar ze voor kwamen. Zo hebben we de Vereniging gezond kunnen houden. Na elf jaar kan ik hier een heel dik boek overschrijven en nu heb ik daar ook meer tijd voor gekregen. Dus de komende tijd ga ik me daar ook in verdiepen. Ik heb een mooie tijd gehad als het voorbij is en zal er nog lang aan terug denken. De homepage wordt netjes bij gehouden en op tijd ververst. Daar hebben we ook genoeg werk mee, omdat we het BiMagzine elke twee maanden proberen op de site te zetten. Elke eerste donderdag kwamen we bij elkaar en dat gaat veranderen, er zijn nog een paar die dit in stand willen houden om het contact niet te verliezen. Met een paar mensen gaan we gezellig stappen of thuis bijpraten met een kop koffie of borrel. Ik wil iedereen bedanken voor de steun aan de kring en het vertrouwen erin. Dit hoeft ook geen definitief afscheid te zijn want we zullen elkaar heus nog wel ergens tegen komen. Zaterdag 2-9-2006 is het definitief met de gespreksgroep afgelopen en zullen we met gemengde gevoelens afscheid nemen. Maar aan alles komt een einde. Ik hoop altijd nog dat er mensen zijn die een groep of kring op willen starten, het heerlijk vind om met mensen te gaan. Als er iemand is die het wil doen wil ik graag bij helpen en gedachten uitwisselen. Mensen hartelijk dank en graag tot ziens of wat dan ook !! Ton Heesters

4

Praagse lente: een interview met Slavek Interview: Ton Heesters en Wilfred Zegwaard Vertaling: Wilfred Zegwaard Met dank aan Slavek en de Gay Iniciativa voor hun medewerking.

1948: De communistische partij neemt het over in Tsjechoslowakije. De republiek wordt deel van het Sovjet imperium. Het westen knijpt een oogje toe. 1968: Sovjet (en andere landen van het voormalige Sovjet imperium) legereenheden breken de Praagse Lente, een reformistische poging binnen de communistische regering, door Tsjechoslowakije binnen te vallen. 1989: De communistische regering valt uit elkaar en een democratische regering wordt geïnstalleerd (de Fluwelen Revolutie). Hervormingen worden doorgevoerd. 1993: Tsjechoslowakije wordt gesplitst in twee landen: Tsjechië en Slowakije. 2004: Tsjechië komt bij de Europese Unie.

Het interview Tsjechië is toegelaten tot de Europese Unie sinds korte tijd. Het was vorig jaar dacht ik? Dit interview met Slavek Havlik van de Gay Iniciativa in Tsjechië vond vorig jaar plaats. Vanwege omstandigheden kon dit interview pas geplaatst worden. De Gay Iniciativa is een van de organisaties gericht op homorechten in Tsjechië, een republiek gelegen in het hart van Europa. Tsjechië kwam bij de Europese Unie in 2004 en wordt gezien als één van de meest liberale landen van de voormalige Oost-Europese landen. Het kwam bij de Europese Unie met verschillende andere voormalige OostEuropese landen zoals Polen en de Baltische Staten. Het BiMagazine van Vereniging Bi-kring de Samenkomst had plannen voor een behoorlijk lange tijd om buitenlandse biseksuelen te interviewen, of personen die direct of indirect betrokken zijn in het ondersteunen van Gay and Bisexual Rights in andere landen dan Nederland. Het magazine schrijft uitgebreid over rechten en andere onderwerpen in Nederland, maar de meeste mensen zijn zich niet bewust dat rechten in andere landen kunnen verschillen, of dat de (algemene) houding verschillend is. Sinds Tsjechië een liberale houding heeft ten opzichte van seksualiteit begonnen we onze zoektocht hier. Na een intensieve zoektocht kruisten we het pad met de Gay Iniciativa, waar we in contact kwamen met Slavek Havlik, een homoseksueel lid van deze organisatie. We hadden een sprankelend en lang interview met hem over de situatie in Tsjechië. We praatten over muizen, de paradox van maatschappelijke geslotenheid en persoonlijke openheid, seksuel vrijheid, traditioneel gedrag en fundamentele veranderingen. Een kort tijdsbestek van belangrijke gebeurtenissen in de Tsjechische Republiek 1939: Het Nazi-regime valt Tsjechië binnen, toen deel van Tsjechoslowakije. 1945: Het einde van Wereldoorlog II.

In mei. Ok. Kan je wat licht laten schijnen over de situatie voor de toelating tot de Europese Unie en na de Europese Unie? En ik bedoel dit in algemene zin, en ook over homoseksualiteit. Ik weet niet waar ik moet beginnen. Ik denk dat je weet dat er in 1989 een grote verandering was in de maatschappij. Sinds dat jaar veranderde de hele Tsjechische samenleving en alles het economische. Dus na alle dingen na 1991 en 1992, was het belangrijkste doel van de Tsjechische burgers en politiek toegelaten te worden tot de Europese Unie en deel te zijn van de Europese Unie. Ik denk ook dat Europa een groot... iets als een gouden land voor Tsjechische burgers was gedurende de communistische tijd. Iedereen keek naar de Europese landen als de beste, alles is van goud, alles is mooi, en ga zo maar door, ga zo maar door, maar door. Dus, in de Tsjechische republiek was een groot gebrek aan seksueel onderwijs en seksualisatie, enzovoorts. In de vroege negentiger jaren waren een hoop mensen erg open over seksuele onderwerpen, hier waren een hoop porno-magazines, en zo verder en zo verder. En het was erg goed voor homoseksuelen en lesbiennes in de Tsjechische republiek omdat deze maatschappij erg voor dit onderwerp was. Een hoop mensen hadden geen problemen ermee. Kun je zeggen dat voor 1989 mensen erg gesloten waren over dit onderwerp? Dat is waar, en eigenlijk is er geen ding zoals dit. Dus, ze wisten niet veel over seksuele onderwerpen. Inclusief homoseksuele onderwerpen? Inclusief dat. Maar, eigenlijk, aan de andere kant, was de Tsjechische republiek en is nog steeds zo... er zijn niet veel mensen die geloven in God of een geloof hebben. Ongeveer 60% heeft geen geloof, het is het hoogste percentage in

5 Europa. Dus, het was erg goed voor onze minderheid, en ook voor andere verschillende onderwerpen. Ik zou zeggen dat de Tsjechische republiek vrij tolerant is ook voor andere onderwerpen, zoals deze. Sorry, ik moet iets vertellen over de algemene situatie voor de EU. Dus dat was de start, de hele Tsjechische maatschappij begon zich te prepareren voor de EU, en zo, zijn er een hoop onderhandelingen geweest tussen de Tsjechische overheid bij de EU, of Europese Gemeenschappen, en zo verder, en zo verder. En ik denk dat gedurende deze veertien jaar er een grote... er was een grote ontwikkeling in alle delen van de maatschappij. Er begonnen een hoop nieuwe fabrieken, bedrijven, er was een privatisering. Dus ik denk dat in het jaar 2004, niets gebeurde die dag of die maand, alles voorbereid was. Dus de start van de Tsjechische Republiek was iets als een vervulling van alles waar we voor gevochten hebben de laatste veertien jaar. Er was geen groot verschil tussen de dagen voor de EU en na de EU. Dat is heel duidelijk. Werd voor 1989 homoseksualiteit volledig buitengesloten door politici? Het was geen onderwerp. Niemand sprak erover, maar het was niet verboden. De Tsjechische republiek was de eerste, of erg vroeg, in de Tsjechische republiek werd het verbod op homoseksualiteit verboden... Hoe zeg je dat? Toegelaten? Ja, toegelaten. Ik denk in 1957, 1959, de vorige eeuw. Dus, het was niet verboden, maar het probleem was dat de Geheime Politie dit ding gebruikte als drukmiddel voor deze mensen. Bijvoorbeeld: we zeggen iets over jou in je bedrijf, je ouders. Het was niet erg goed om openlijk homoseksueel te zijn uiteindelijk, op sommige momenten. Dat is nieuw voor me. Ik heb niet gehoord dat de Geheime Politie in die tijden dat deed. Het gebeurde dat mensen onder druk gezet werden? Ja, ja. Ze werden onder druk gezet, door de politie. Vanwege deze reden, maar het was niet verboden. Het werd alleen niet genoemd, er werd gewoon niet over gesproken in de maatschappij. Dus de algemene maatschappij was bang voor deze mensen Dat is een erg duidelijk antwoord. Een andere vraag. In Nederland, weet je iets over Nederland?, Nederland is bekend voor zijn openheid over seksualiteit. We bediscussiëren dingen tamelijk open in de politiek, magazines, en dingen. Mensen hebben het over seksualiteit op een open manier. Zou je zeggen dat Tsjechië een open land is met seksualiteit? Ik denk dat dat waar is. Zoals ik vertelde, in het begin van de negentiger jaren begon dat, open discussies over seksualiteit, en zo verder. Het begon, en de hele media is vol van seksualiteit. Ik denk dat het niets speciaals is voor Tsjechen in het algemeen. Het is geen top onderwerp. Ik dat het hetzelfde is als in Nederland.

Gelijk? Ik denk het. Zijn er verschillen tussen plaatsen zoals Praag, Plzen, Hradec Kralove of het platteland? Ja, het verschil bestaat nog steeds, maar over het algemeen is het moeilijk uit te leggen aan Westerse Europeanen. Omdat Tsjechische mensen als muizen zijn. Ze geven niets om wat anderen doen, ze denken aan hun eigen dingen. Dus ik denk, bijvoorbeeld, wanneer sommige homoseksuelen en lesbiennes in Hradec Kralove of in een andere stad hand in hand gingen, als ze doorgingen met handen vasthouden, dus, niemand gaf er wat om, of er naar omkijken. Dus ik denk dat over het algemeen het leven van onze gemeenschap natuurlijk simpeler is in Praag, in Brno, in andere steden. En natuurlijk een beetje lastiger, moeilijker om te leven in een dorp. Maar over het algemeen denk ik dat als de mensen daar willen leven, ze niet herkent zouden worden of geen problemen ermee zouden krijgen. De lastige ding in Nederland is dat we openlijk praten over seksuele onderwerpen, maar, in Tilburg bijvoorbeeld, wanneer ik hier zou lopen met een vriendje hand in hand, lopen mensen tegen me aan en mensen gaan er opmerkingen over maken. Dat is niet het geval in Tsjechië? Ik denk het. Kijk, het is niet erg gewoon dat zoiets als dit gebeurt. Maar ik persoonlijk heb het gedaan in de jaren 1998. En ik heb geen opmerkingen herkent. Maar ik denk dat ik meer voorkomt en het als algemener gezien wordt, dat mensen ook opmerkingen zouden gaan merken. Zoiets als dit: “Kijk, ze zijn homoseksueel. Natuurlijk, ze zijn homoseksuelen, en zo verder.” Homoseksualiteit zijn geen doelwit, of mensen die erg negatief zijn ten opzichte van homoseksuelen? Je bedoelt skinheads en dergelijke? Skinhead… In Nederland zijn er deze rechtse groepen die erg antihomoseksueel zijn. Het is niet openlijk, maar het is meer bedekt, het is meer ondergronds. En mensen hebben dit, wat we opmerken is dat mensen publiekelijk zeggen “Ik ben het niet oneens met ze” Als je met hen privé spreken, is het verhaal behoorlijk anders. Kijk, in de Tsjechisch Republiek hebben we deze rechtervleugel mensen niet, maar ze worden allemaal ingesloten door deze skinheads beweging, of zoiets als dat. Ze zijn openlijk tegen homoseksuelen. Ze roepen en zingen tegen homoseksuelen. Ze zingen dat ze varkens zijn, en zoiets als dat. Er zijn geen reële fysieke aanvallen hier, er zijn alleen deze verbale aanvallen. Maar over het algemeen, is de Tsjechische samenleving zo dat de mensen, als je mensen iets vraagt in sommige vragenlijsten, in een enquête: “Nou, we hebben geen problemen, met de gays, met de homoseksuelen. Er is geen probleem voor ons.” Maar bijvoorbeeld, als je hen vraagt: “Zou het een probleem zijn voor je als je zoon of dochter homoseksueel is” Natuurlijk, het is een probleem. Maar ik denk dat de Tsjechische samenleving erg liberaal is op dat punt, omdat, kijk, in de

6 Tsjechische Republiek is er een andere groep die onderdrukt wordt, en die het hoofddoel zijn voor deze skinheads, en ook voor mensen. En deze groep zijn de zigeuners. De zigeuners… ik heb erover gehoord. Dus hebben ze een ander doel nu. We gaan niet spreken over zigeuners, maar we praten over het homoseksuele onderwerp. We gaan naar de volgende vraag. In Nederland is er weinig bekend over Tsjechië. Een hoop mensen zien Tsjechië als een soort goedkoop land voor vakanties, ze bemoeien zich niet te veel met Tsjechische zaken. Hoe denken Tsjechen over deze enorme toevloed van buitenlanders in hun land? Hoe relateert zich dat tot homoseksuele zaken? Je bedoelt de buitenlandse invloed? Wat ik bedoel is: er zijn zoveel buitenlanders… Toen ik in Praag was, zeg vier jaar geleden, was heel Praag overstroomd met buitenlanders. Het zou vreemd voor me zijn, als ik woonde in Tilburg, dat de helft van de mensen die ik ontmoette buitenlanders waren. Hoe reageren mensen erop in Tsjechië? Kijk, Praag is Praag en de Tsjechische Republiek is de Tsjechische Republiek. Praag is de republiek in de republiek. Het is iets bijzonders. Je hebt gelijk, Praag is vol met toeristen. Ik denk dat… In het begin begrepen Tsjechische mensen niet dat toerisme noodzakelijk was voor onze economie. Een hoop duistere mensen waren tegen toerisme, wat ze hier willen doen… en zo verder, en zo verder. Ze waren niet erg blij dat toeristen aan het komen waren. Maar tegenwoordig erkennen ze dat toeristen geld naar hen toebrengen. Vooral de Praagse mensen, niet de rest van republiek. Dus ik denk dat er geen problemen zijn, omdat toeristen in het midden zitten van de stad. Praagse mensen wonen vooral in de voorsteden, buiten de stad. Haje bijvoorbeeld? In een blok van huizen, enige segmenten. Er zijn geen toeristen, er zijn niet veel toeristische plaatsen. De Praagse mensen kwamen alleen naar het centrum, ze lopen daar en gaat terug naar hun flat van alledag. Over het algemeen denk ik dat het een probleem is voor de Tsjechische samenleving. Er zijn een hoop investeringen, bijna alle bedrijven werden bediend door buitenlandse investeerders, vooral vanuit Duitsland, Oostenrijk en de Verenigde Staten. Mensen zijn tevreden wie werken in die bedrijven, omdat ze vrij hoge salarissen hebben. Ik denk niet dat het een probleem is vanuit het gezichtspunt van de Tsjechische samenleving. Ik lees in de Prague Post bijvoorbeeld dat Tsjechen, dit is niet bedoeld als een belediging, niet echt van buitenlanders houden. Zij zijn wat genoemd wordt xenofoob, een

algemene afkeer van buitenlanders. Denk je niet dat dat een belangrijk onderwerp is? Kijk, het is moeilijk. Tsjechen houden niet van buitenlanders als zij uit Oost-Europese landen komen bijvoorbeeld, van de Oekraïne, China, enzovoorts, of uit deze voormalige Joegoslavië. En het is ook afhankelijk van het onderwijs, middelbare school onderijs of universitair onderwezen mensen. Zij begrijpen dat het noodzakelijk is voor buitenlanders om naar de republiek te komen. Alleen de armen – niet de armen – van deze werken, deze klassen van mensen, zij begrijpen niet hun talen, zij denken dat zij een hoop geld hebben en zij arm, en zo verder. Het is de reden waarom ze niet van buitenlanders houden. Ok, dat is duidelijk. Maar in ieder geval, in de Tsjechische republiek, is het een beetje, hoe het te zeggen, de Tsjechische republiek is… Er zijn een aantal problemen hier, weet je, in het dingen van mensen over buitenlanders. Zij denken dat zij hun banen inpikten, en zo verder… Het is hetzelfde in Nederland. Dingen gaan economisch slecht in Nederland, mensen dat buitenlanders, Turken, Marokkanen, hun banen innemen. Maar dat is niet waar, omdat een hoop Turken en Marokkanen een hoop werk doen die Nederlanders niet leuk vinden. Het is hetzelfde hier. Behalve, kijk, er is enige beweging van Oost naar West. Tsjechische mensen gingen van de Tsjechische republiek naar Groot-Brittannië, naar West Europa. In de Tsjechisch Republiek zijn er een hoop mensen van de Oekraïne, van Wit-Rusland en Rusland. Ze komen naar ons. Er zijn een soort volksverhuizing aan de gang, noem ik het maar (We lachen). De reden waarom ik deze vraag beantwoord, is dat ik een aantal keren in Tsjechië ben geweest… Toen deze buitenlanders op allerlei manieren binnen kwamen, kwamen er een hoop mensen met het idee dat goedkope seks overal beschikbaar was. En in een hoop Nederlandse magazines waren een hoop artikelen over deze seks die te koop was, inclusief homoseksuele seks. Is dat waar? Ja, dat is waar, maar teven… het is een beetje… het is niet het hele verhaal. Praag werd het Amsterdam van het Oosten genoemd, soms. Maar het was tevens… verbonden met alles van de negentiger jaren seksuele explosie. Vanaf de negentiger jaren tot ’99, 2000 waren er een hoop prostituees, vrouwen en ook mannen op de straten, bij de Duitse grens en ook in Praag in het centrum. Maar gedurende deze tijd waren er nieuwe… deze paden voor prostituees die waren open. Maar nu is het niet zo gemakkelijk om prostituees te vinden op de straten. Het bestaat nog steeds. Maar het is niet zo gemakkelijk om prostituees te vinden op de straat. Het aanbod is vrij groot. Bijvoorbeeld, in Praag, in het bijzonder

7 in Praag en bij de Duitse grens, is het niet zo gemakkelijk als vroeger. Het is niet zo gemakkelijk om te vinden.

genoeg geld het het werken van de Gay Iniciativa op dat moment.

Als je spreekt over homoseksuele dingen…

Homogroepen zijn nu meer of minder zelfvoorzienend?

Ja, beide. Homoseksuele en ook heteroseksuele. Er is geen verschil bij dat onderwerp. Dat is een duidelijk antwoord. Een andere vraag. Sinds de tachtiger jaren waren er een aantal homoseksuele organisaties actie in Nederland. Halverwege de negentiger jaren kregen ze voet in de politiek. Er waren verschillende openlijk homoseksuele politici, er waren in de media een hoop homoseksuele mensen, er waren een hoop andere organisaties… er was deze Nederlandse organisatie COC genaamd. Ze waren homorechten aan het verdedigen. Nu hebben deze homoseksuelen legaal gelijke rechten gekregen zoals heteroseksuelen. Je kunt trouwen, je kunt ook kinderen hebben als je dat wilt. Wat startte de Tsjechische organisatie voor het verdedigen van gelijke rechten voor homoseksuelen, zoals jouw organisaties, de Gay Iniciativa?

Ja, ja.

Eigenlijk, moet ik in de geschiedenis gaan graven. De eerste organisatie voor onze minderheid startte al in 1989. Niet onder de communisten. Het was deel van een officiële vleugel, een officiële organisatie voor jonge mensen. Maar ik denk dat het in de zomer van 1989 was, en in november was er een verandering in de politieke situatie. De eerste start was onder de communisten. Maar daarna, in de negentiger jaren, begon het bekend te worden als de SOHO organisatie. Het was een paraplu-organisatie, op zijn best een paraplu van ongeveer 30 organisaties.

Geregistreerd partnerschap bedoel je?

30 organisaties? 30-iets, de gehele Tsjechische republiek. Maar gedurende die tijd, waren de lidorganisaties behoorlijk passief. Er was geen kracht, de mensen waren niet geïnteresseerd om te werken voor deze organisaties. Ze waren langzaam aan het werken, naar beneden, en uiteindelijk, nu, bestaan ze, maar ze werken niet, zij bestaan fysiek niet. Dus in het jaar 2000, besloot de SOHO organisatie de naam te veranderen en deze groep te veranderen naar de Gay Initiative (Gay Iniciativa). En het is niet meer dan een paraplu organisaties, maar een van de vele organisaties die werkt in de Tsjechische Republiek.

Ok. Er zijn mogelijkheden om wat geld te vragen. Bijvoorbeeld, voor deze HIV onderwerpen, voor HIV preventie en ook voor een aantal maatschappelijke onderwerpen. Maar deze subsidies zijn niet erg hoog, ongeveer tien procent van de totale kosten. In Nederland bezuinigde de overheid compleet op homoseksuele en biseksuele organisaties. Dus de financiële positie van veel homoseksuele organisaties is niet erg goed. Maar dat is een van de redenen waarom ik het vraag. Is er een officiële erkenning van homoseksuelen?

Ja. Dat is moeilijk, omdat we begonnen zijn met het vragen voor een geregistreerd partnerschap in de negentiger jaren. De wet, het wetsvoorstel was verschillende keren in het parlement. Elke keer was het erg, erg moeilijk. Ongeveer de helft van de MP’s waren ervoor, en de andere helft was er tegen. Het geeft niet van de partij, het was verschillend. In elke partij was het dezelfde situatie, behalve de Christen Democratische Partij. Elke keer waren ze compleet erop tegen. Maar de laatste poging nu was in februari. Sommige wetsvoorstellen waren van MP’s en andere waren van de overheid. Verschillende wegen werden bewandeld naar het parlement. In februari was het alleen een parlementslid. Dus dat wat erg triest voor ons. (Lachen)

Schoon schip maken met biseksualiteit Een mannelijk perspectief

Ok, dat is duidelijk. Omdat het bestuur van de SOHO…, de leden van de andere organisaties vertelden het bestuur van de SOHO dat ze geld stalen, je geeft onze geen geld, als je begrijpt wat ik bedoel. Ze werden gezien als dat zij geld stalen, zelfs als SOHO had geen geld die tijd. Krijgt het subsidie van de overheid? Op dit moment, niet. Op dit moment hebben we besloten om geen geld te vragen voor de overhead, maar in de laatste jaren, en ook vanaf de negentiger jaren, waren er hopen, niet een hoop, enige geld van de staat voor HIV-onderwerpen, omdat we een van de meest belangrijke delen van de HIV preventie projecten en enige onderwerpen waren. Er was

Garrett Jones Vertaling: Vereniging Bi-kring de Samenkomst

8 10: Het is het recent met biseksualiteit gegaan? Wanneer ik ga zitten om deze vraag te beantwoorden, nadert de twintigste eeuw zijn einde. Het is een verbazende eeuw geweest, de planeet veranderend op meer manieren en met grotere snelheid dan alle voorafgaande eeuwen bij elkaar. Het is ook een verschrikkelijke eeuw geweest. De eerst helft werd getekend door twee kataklysmische Europese oorlogen. Tussen hen veranderden zij voor altijd de natuur en een schaal van oorlog zelf. De tweede helft van de eeuw begon met een stadium van Koude Oorlog, door een omineus aanleggen van voorraden van kernkoppen, die Europa van een hete oorlog weerhield, maar niet de rest van de wereld. Er was Korea, Vietnam, de Falkland Eilanden, de Golf, ontelbare mindere oorlogen, wilde pogingen tot genocide in Cambodja, vele delen in Afrika, Bosnië, Tsjetsjenië, formidabele etnische conflicten in Noord Ierland en rond Israël en ga zo maar door; een complete catalogus zou onmogelijk zijn en vreselijk deprimerend. Al deze militaire verminking terzijde, heeft deze eeuw enige alarmerende tekenen van opdoemende ecologische tragedies laten zien, zoniet regelrechte rampen, veroorzaakt door ontbossing op een massieve schaal, uitputting van de ozonlaag, hevige vervuiling van stedelijke gebieden en landelijke waterwegen, en zo verder. Het meest hoopvolle ding dat men kan zeggen op de omslag van het millennium is dat half een eeuw van Europese vrede, zich verenigend tot een gigantische sprong in technologisch vermogen, ons de mogelijkheid en, in toenemende mate, de wil heeft gegeven om de problemen te confronteren die we hebben gecreëerd en, in zoverre mogelijk, hen op te lossen. Dit alles lijkt misschien irrelevant voor een boek over biseksualiteit, maar dat is het niet. Het is hoog tijd dat we realiseren dat seks niet alleen is wat ons op deze planeet deed belanden op de eerste plaats, maar ook de drijvende kracht is over ons hele leven heen op onze planeet. Tenzij we onze gedachten en praktijk van seks goed krijgen, is er weinig kans dat we iets ander goed krijgen. Dit wordt goed geïllustreerd door het leven en schrijven van Georges Duhamel. Geboren in Parijs in 1884, trad Duhamel in zijn vaders voetstappen door een arts te worden, maar ook een schrijver. Hij diende in het medische corps gedurende de Eerste Wereldoorlog, aan het einde waarvan hij een boek met korte verhalen schreef genaamd Civilization [<> online beschikbaar, vertaald door W.D.Thevenin], wat gebaseerd was op zijn frontervaringen. Het vierde verhaal in de collectie, Luitenant Dauche, wordt verteld door een officier die gewond is aan de schouder en naar Chateau de S. gestuurd is om te herstellen. Hij deelt een kamer met Dauche, die blijkbaar een triviale wond aan het voorhoofd heeft. Terughoudend in eerste instantie komt de verteller in gesprek met zijn kameraad. Hij is getrouwd met twee kinderen en was geboren in Lille, zoals de verteller, die niet wordt genoemd, maar wie we N. zullen noemen. Des te meer hij Dauche leert kennen, des te meer N. hem begint te mogen: Dus het was met een trillende vreugde dat ik in Dauche die kwaliteiten herkende wat mijn natuur… vereist om affectie te voelen. Ik geloof dat er een diepe voorbestemming in zit: de mannen van vandaag die mijn vrienden kunnen worden zijn, over de gehele wereld, bestempeld, gemarkeerd met hetzelfde mysterieuze teken; maar ik zal hen niet allemaal

kennen en het lot zal misschien nooit het initiatief nemen om me mijn beste vriend te laten ontmoeten. Wanneer de vriendschap zich ontwikkelt, vertrouwt de dokter die de leiding heeft toe aan N. dat Dauches wond, waarvan hijzelf denkt dat het niet meer dan een kras is, in feite een doodsvonnis is omdat een granaatscherf die ondergebracht is in zijn hoofd onbeweeglijk is. Hij instrueert N. Dauche niet toe te staan om ook maar iets te inspannends te doen wanneer ze met elkaar gaan wandelen. N., in wanhoop, probeert zichzelf te vertellen dat de dokter een vergissing gemaakt heeft, maar diep weet hij dat zijn vriendschap met Dauche, die zijn leven getransformeerd heeft, gedoemd is: Ik realiseerde me dit perfect toen Dauche me op een dag vroeg waarom ik zo lang bleef in de legerzone. Ik verzon een antwoord waarin ik bleef stilstaan bij onze oprechte vriendschap… De affectie die ik voelde voor Dauche stopte niet met groeien… en de zekerheid dat een aankomende dood hem stond te wachten had geholpen kon het niet een beetje te verheffen. Een maand of zo later, gaan ze met zijn tweeën wandelen in de dennenbossen bij Reims en zitten op een boomstronk en babbelen: …plotseling wist ik dat er iets gaande was achter me. Toen begon mijn hart als een gek te bonzen, omdat het niet meer dan die verschrikkelijke en verwachte gebeurtenis kon zijn. En dat was het ook. …Dauche was naar beneden gegleden van de boomstronk. Ik herkende hem nauwelijks: zijn hele lichaam schokte met een walgelijk, onmenselijk beven, zoals met ziet bij dieren die neergeslagen zijn met een houten hamer in het slachthuis. Zijn handen en voeten verkrampten als een convulsieve strijd. Zijn paarse gezicht was gedraaid naar zijn rechterschouder. Zijn mond kwijlde en zijn ogen lieten alleen hun wit zien. Wanneer ik denk aan dat gezicht voel ik een soort schaamte. Ik had vaak de dood gezien, en de oorlog had me doen leven in een verschrikkelijke intimiteit hiermee, maar ik had nog nooit zoiets lelijks of beestachtigs gezien… ik ontvluchte mijn trance, en begon van deze plaats te dragen wat eens mijn vriend was. Met grote moeite kan N. zijn vriend dragen, nog steeds technisch in leven ofschoon in zo’n meelijwekkende staat, terug naar de Chateau: Ik legde het lichaam op de grond, knielde ernaast, mijn gezicht stromend van het zweet, en zei: ‘Daar is hij’. Toen begon ik te huilen. Dauche sterft twee dagen later en is begraven op de lokale begraafplaats:

9 Ik kon geen beslissing nemen om ernaartoe te gaan en hem te bezoeken. Ik droeg zelf een tombe mee die dieper en actueler was. Ik verliet het Chateau de S. ongeveer het midden van december. Ik was zwak geworden en dun, vol van lusteloosheid bij de gedachte dat ik mijn eigen leven moest volgen, nog steeds vechtend voor mijn leven en mijn dood.

deel van zijn Coronation Ode, bedoeld voor Elgars eerste Pomp and Circumstance mars, voor Edward VII in 1902. Wanneer we David voor het eerst ontmoeten, zit hij op de voorbereidende school, vooruit kijkend om naar Marchester te gaan waar zijn grote vriend, Hughes, een jaar eerder naar toe is gegaan. Wanneer hij naar de publieke school gaat, samen met Bags, zijn andere grote vriend, is hij teleurgesteld Hughes aan te treffen die in neerwaartse spiraal lijkt te zitten. Hij vertelt Bags:

Het laatste verhaal in de collectie, zelf getiteld Civilization, vertelt over de afschuw en walging van een jonge industriële laboratoriumassistent die nu een sergeant is die de leiding heeft over een ziekelijke groep van brancarddragers die zichzelf uitsloven om te vechten voor het redden van zoveel mogelijk gewonde soldaten als zij kunnen van een enorme en groeiende stapel van verminkte mensheid. Hier is zijn oordeel over dit alles:

Hughes was een losbol, maar hij is nu op een één of andere manier anders. Hij vroeg me de andere dag of Maddox een heilige was geworden, en of ik hem bekeerd had. Wat voor de duivel praat hij over? Ik mag Hughes niet zoveel meer zoals ik deed. Hij vertelde me een smerig verhaal op de toiletten de andere nacht…

Ik haat de twintigste eeuw, zoals ik het verrotte Europa haat en de hele wereld waarom dit vervloekte Europa uitgespreid ligt als een grote vlek van vette as.. Ik zal naar de bergen gaan en het zo arrangeren dat ik zoveel mogelijk alleen ben. Hij gaat daarna wanhopen over de cultuur die al deze slachtingen heeft veroorzaakt: Beschaving! De ware beschaving – ik denk er vaak over. Het is al een koor met harmonieuze stemmen die een hymne zingen in mijn hart… het is een man die zegt: ‘Heb elkaar lief!’ en ‘Keer goed terug voor kwaad!’ Maar voor bijna twee duizend jaar hebben mensen niets anders gedaan dan keer na keer deze dingen herhalen, en de prinses en de priesters hebben veel te veel belangen in de periode zoals er andere dingen naar hen gezien kunnen worden… Ik vertel je waarlijk, beschaving is niet in dat object meer dan het is, zoals de schijnende nijptangen die chirurgen gebruiken. Beschaving is niet in dat verschrikkelijke pak van onbeduidend porselein; en als niet in het hart van een man is, wel!, dan is het nergens. In het bijzonder in deze twee verhalen, spreekt Duhamel voor de hele eeuw. Het lijkt nauwelijks geloofwaardig in deze veronderstelde eeuw van verlichting, zorg voor mensenrechten, dierenwelzijn, de gehandicapten, enzovoorts, dat Europa zichzelf en veel van de rest van de wereld verwikkelde in zo’n waanzinnige orgie van dood en vernietiging, niet één keer, maar twee keer – en, de tweede keer, op een manier dat de burgerbevolking betrok in een slachtpartij, bijna net zo als de gevechtseenheden. Zelfs nu, moeten we keer op keer kijken naar zielsvernietigend nieuws van vrouwen en kinderen die weggeschoten worden door granaten en bommen, eindeloze konvooien van benige oude mensen en kinderen die tot vluchteling zijn gemaakt nadat de meeste van de mannen afgeslacht zijn, het afschuwelijke zicht van mensen die zo dicht bij de dood staan dat hun vleesloze ledematen nauwelijks kunnen bewegen en hun gezwollen ogen niets meer registreren dan een lusteloze terreur. In 1916, in het midden van de Eerste Wereldoorlog, publiceerde E.F.Benson een schoolverhaal getiteld David Blaize [online beschikbaar]. Bensons vader was de Aartsbisschop van Canterbury geweest en zijn grote broer, A.C. Benson, had ‘Land of Hope and Glory’ geschreven,

Maddox, ofschoon Hughes anders erop gezinspeeld heeft, is totaal een andere zaak. Drie jaren ouder dan David, wordt hij aanbeden door de jongere jongen, die zijn flikker is geworden. Maddox spreekt zijn vloek uit vanwege zijn dapperheid als een school cricket aanvoeder en zijn kwaliteiten als leider in het algemeen. Dan gebeurt er iets dat de betovering verbreekt: David is vergeten Maddox’ ketel te vullen zoals hij vaak doet en geniet van een bad. Wanneer hij zich afdroogt, vrolijk fluitend, besluit Maddox, wiens studiekamer naast de badruimte is, om naar binnen te kruipen en dichtbij zijn te goeder trouwe flikker te zitten: Binnen een minuut was Davids hoofd voldoende droog om het te bevredigen, en het kwam tevoorschijn uit zijn handdoek. Hij keek verbaasd rond om te zien dat er niemand meer was, omdat Bags was verdwenen. ‘Hallo, Maddox!’; zei hij. ‘Ja: ik moet de ketel zelf vullen’; zei hij. David sprong op. ‘Ik zeg, dat het me zeer spijt’, zei hij, ‘Ik ben het helemaal vergeten. Geef mij het!’ Maar Maddox hield het nog steeds vast, naar hem kijkend. ‘Oh, het maakt niets uit’, zei hij, ‘Je was een bad aan het nemen, niet?’ David pauseerde. Er was alleen Maddox die naar hem keek, alleen maar glimlachend. Maar meteen kreeg hij een soort verstikkend ongemak. Hij keek naar hem, fronsend en in de war, en zijn gevoel van ongemak nam enorm toe. Hij wilde alleen maar weg van hier. ‘Oh dan, dan denk ik dat ik ga en me ga omkleden’; zei hij gehaast, en, zijn spons oppakkend, verliet de kamer en rende door de donkere passage naar zijn slaapzaal. Maddox speet het snel dat hij deze versierpoging gedaan had. Hij zei in werkelijkheid niets maar David had duidelijk de boodschap gekregen. Hij keerde terug naar zijn kamer en

10 gaat tobbend zitten. David is niet alleen zijn flikker; hij is ook zijn vriend en hij is in zijn nopjes met de manier waarop de vriendschap voorwaarts gaat. Hij heeft alles gedaan wat hij kon doen om David te beschermen van wat hij ziet als ongewenste invloeden, zoals de tijd dat hij Hughes betrapte zittend op Davids bed en hem wegjoeg. Nu heeft hij dat alles in de wind geslagen en wordt overweldigd door zelfhaat. Voor een tijdje blijft David uit de buurt van Maddox, tenzij er iemand in buurt is. Hij wordt iemand anders zijn senior jongelijke flikker. Wanneer ze de volgende keer elkaar privé ontmoeten, verontschuldigt Maddox zich voor het badkamerincident. David mompelt iets over dat het OK is, neemt daarna het hazenpad. Maar hij besluit daarna om op zijn schreden terug te keren en terug te gaan naar Maddoxs studieruimte, omdat hij ook de breuk in hun vriendschap wil repareren. ‘Ik weet niet waarom ik wegging’, zei hij, ‘of ik was bang toen je zei dat ik dat niet hoefde te zijn. Dus… dus ik kwam terug. Sorry.’ Dan kreeg hij meteen de beloning voor zijn vertrouwen. Hij zag Maddox tegen hem omhoog kijk met onschaamtevolle ogen van affectie. Hij kwam en stond dichtbij hem. De vriendschap groeit gelijk op vanaf dit punt. David noemt Maddox al snel bij zijn voornaam, Frank, en de twee jongens zien een groot deel van elkaar, zelfs gedurende de vakanties. David is zeer gelukkig dat dingen zich zo goed ontwikkeld hebben: Het was vrijwel genoeg dat Maddox dan, de mooiste jongen in de wereld, de beste snol was die Marchester waarschijnlijk ooit had geproduceerd, en bij elkaar de meeste glorieuze van alle geschapen wezens hem had opgemerkt… Dat Maddox niet alleen hem opgemerkt had maar ook Frank het geworden was, de beste vriend, zij het drie jaren zijn senior, in wiens gezelschap hij zich nog volledig op zijn gemak voelt en in wie hij zoveel behagen schept, lijkt nauwelijks geloofwaardig. Op één van hun vakantieontmoetingen gaan de twee jongens zwemmen en babbelen terwijl ze zich uitkleden, en sluipt een beslist erotische noot uiteindelijk in hun relatie. Frank is nu 18, op het punt om naar Cambridge te gaan, en David 15. David stript langzaam terwijl hij lacht en praat, uiteindelijk volledig naakt staand voor een paar momenten voordat hij erin springt. Ondertussen is de in een neerwaartse spiraal verkerende Hughes verdrietig geworden. Frank krijgt een brief van de Housemaster om te zeggen dat Hughes niet toegestaan zal worden om de volgende september terug te komen omdat een ‘beestachtige’ brief, bedoeld voor een vriend, onderschept is. ‘Wat een kloot is Hughes!’; roept David uit, wanneer Frank het nieuws brengt. ‘Hij was ook zo’n leuke jongen op mijn andere school.’ Frank zegt dan, maar door Davids invloed, dat hij Hughes noodlot tegengekomen is. Ze herinneren zich het badkamerincident, Frank herhaalt hoe bitter het hem bijna meteen nadien speet, David strevend om hem te zien te

krijgen en acterend als een beschermengel. Frank zegt, als tegenstelling, dat het Davids inherente en ondoordringbare fatsoen is die hem gered heeft. In plaats David te corrumperen, heeft David hem geoncorrumpeerd. Terug op school komt Violet, de dochter van één van de Masters, als een bliksemschicht in Davids leven en alles lijkt te veranderen. Hij valt als een blok voor haar. Het begint ernaar uit te zien alsof hij nu op koers ligt voor de conventionele transitie naar heteroseksuele volwassenheid: Al zijn andere vrienden, Frank en zijn eigen zuster, en Bags en Plugs, waren op een verschillend niveau. Hij hield van Margery (zijn zuster), hij hield van Frank, hij waardeerde en vertrouwde op Bags, maar geen gaven hem een huivering, een gevoel van opwinding. Maar bij Violet was zijn jongensachtige hart vol van zoet tumult en verwarring, wanneer ook de onweerstaanbare verleidster in zijn gezichtsveld kwam. De betovering eindigt wreed met het nieuws dat Violet zich verloofd met een neef. David is eenzaam, maar krijgt een hoop troost van zijn vrienden. Kort daarna, wanneer David naar de stad is gegaan op een avond, komt een paard zonder berijder en een kar door de straat stampen, volledig buiten controle. Hij rent onstuimig naar buiten om het paard zijn teugel te grijpen maar wordt overreden door de kar. Hij krijgt zeer ernstige verwondingen en de dagen daarna hangt zijn leven aan een draadje. Frank smeekt de Head om toe te staan om hem te zien, zeggend: ‘Hij is de beste kerel in de wereld, meneer… Hij redde me, weet je. Redde me.’ De Head drukte op zijn arm: ‘Ah, dat is er tussen jou en David,’ zei hij, ‘Dat is niet voor mij om te horen. Maar ik weet dat je hem lief hebt, wat het enige punt is. Alstublieft God, u zult hem bij u hebben voor vele jaren…’ Frank zit naast Davids bed en wacht op hem om te ontwaken. Wanneer hij dat doet, is hij verschrikkelijk rusteloos; de dokter zegt dat het cruciaal voor hem is om verder te slapen. Frank vertelt David dat hij zich moet voorstellen dat ze terug zijn in de slaapzaal, elkaar helpend om in slaap te vallen, zoals ze soms deden. David zegt dat het kan helpen als Frank zijn hand vasthoudt, als hij geen bezwaar heeft. Frank is opgetogen en blijft daar, alle gevoel in zijn arm verliezend, steeds Davids hand vasthoudend, hem helpend om langzaam af te glijden naar de slaap. Hij slaapt urenlang achter elkaar. Franks beloning is, wanneer David ontwaakt, voordat hij eigenlijk feitelijk ontwaakt is, dat het zijn naam is die op zijn lippen ligt. Wanneer hij te weten komt dat Frank aan zijn bed heeft gestaan, zijn hand vasthoudend voor ongeveer twaalf uur, roept David uit: ‘Oh, ik zeg! En alleen omdat je dacht dat ik je misschien wilde.’ Davids ogen waren helder en maakten hem minder moe: er was weer leven aan het schijnen achter hun…

11 Frank leunde over hem heen, ‘Ja, ik dacht dat je me zou willen,’ zei hij, ‘maar ik kon ook niet wegkomen. Ik wilde jou.’ Benson was 48 toen dit boek werd gepubliceerd. Als we alle ‘rippen’ toestaan die het boek zo opvallend dateren, is dit boek nog steeds een opmerkelijk verhaal. Het is alsof Benson, ontzet door wat er gaande is in de loopgraven aan de overkant van het Kanaal, Duhamels oordeel anticipeert over onze beschaving: het is ofwel in onze harten of het is nergens. Alsof het punt te bekrachtigen, publiceerde Benson een ander verhaal in 1916 genaamd Mike (Micheal in Amerika en op de Internet versie). Terwijl David Blaize de oorlog niet noemde die Europa verscheurde, heeft Mike de oorlog als zijn centrum. Micheal, die de erfgenaam is van Lord Ashbrigde, heeft, tot zijn vaders walging, ontslag genomen van zijn commissie in de Guard om zijn leven te wijden aan de muziek. Dit is in 1913, wanneer hij een jonge man is van 25. Terwijl hij in Duitsland is, het Mekka van de muziek in die periode, raakt hij bevriend met Hermann en Sylvia Falbe, zodat hij bijna iemand van de familie wordt, zijn tijd spenderend met hun toen ze alle terugkwamen naar Londen. Sylvia geeft concerten en wordt een gevierde zangeres terwijl Hermann haar goede begeleider is. Hermann stemt erin toe om Micheal als leerling te nemen, een gemiddelde pianist transformerend tot een begaafde artiest. Sylvia begin Micheals hart te bevangen en de twee raken uiteindelijk verloofd om te trouwen aan het einde van 1914. Maar de oorlog wordt verklaard in juli van dat jaar. Hermann haast zich naar Duitsland om bij het leger te gaan en Micheal gaat opnieuw bij zijn regiment. Sylvia wordt verscheurd door haar liefde voor haar half-Duitse broer (hun moeder is Engels) en haar Britse minnaar. Maar had ze deze toevallige samenloop voorzien wanneer, een paar dagen geleden, ze Micheal had gevraagd wat hij zou doen als Engeland in oorlog kwam, en nu dat deze toevallige samenloop was gerealiseerd, en Hermann nu zelfs misschien onderweg was op de neutraliteit te verkrachten van het land waarom Engeland ging oorlog voeren. Aan de andere kant was er Micheal, onder wiens hoede zij zichzelf begeven had en haar liefde gaf, en aan welke kant stond zij? Het was toen dat deze nachtmerrie dichtbij haar kwam; ze kon dat niet zeggen, ze kon dat totaal niet beslissen. Haar hart was van Micheal; haar hart was ook van haar broer. De ene personifieerde Duitsland voor haar, de andere Engeland. Het was alsof ze Hermann en Micheal met een bajonet en geweer elkaar zag achtervolgen over een land van zandduinen en hollen, dichterbij elkaar kruipend, altijd naar elkaar. Ze dacht alsof ze zich graag haar overgegeven had aan een eeuwigheid van marteling, als ze maar één uur meer hadden, alledrie, hier bij elkaar, zoals op die nacht van sterren en vrede toen daar voor het eerst het nieuws kwam… Terwijl, in de vroege dagen van de oorlog, er rapporten zijn van Duitse gruwelijkheden tegen Belgische burgers, kan Sylvia niet geloven dat ze waar zijn. Micheal verzoekt vriendelijk om te veranderen, Er lijken verklaringen onder ede te zijn. Oorlog is een wreed ding; ik haat het zoals jij. Wanneer mannen gek worden van

oorlog, kun je niet vertellen wat ze kunnen doen. Zij zijn geen Duitsers weet je, noch de Duitsers die ik ken, wie deed zulke dingen – niet de mensen die ik zag toen ik met Hermann in Bayreuth en München was vorig jaar. Ze zijn niet meer gelijk dan aan een dronken man die hetzelfde is wanneer hij nuchter is. Er zijn twee verschillende mensen; een drankje heeft hen verschillend gemaakt. En oorlog heeft hetzelfde gedaan voor Duitsland. Wanneer het nieuws Micheal bereikt dat zijn geliefde neef Francis omgekomen is in de vroege stadia van de gevechten, wordt hij bevangen meteen bezeten verlangen om ernaartoe te gaan en zoveel mogelijk Duitsers te vermoorden, Snel herwint hij zichzelf, niet beschaamd van zijn leed, maar iets beschaamd van de zwarte haat dat voorheen hem vervulde. Dat was nu voorbij, in ieder geval, en Micheal was blij dat het verdwenen was. In plaats daarvan was een hunkerend medelijden, niet voor Francis alleen noch voor hemzelf, maar voor alle die te maken hadden met deze afschuwelijke zaak. Een honderd en een duizend huizen, vandaag in verwarring gebracht in plotselinge rouw, waren daar: geen twijfel dat daar huizen waren in dat Beierse dorpje in de dennenwouden daarboven waar hij en Hermann de dag doorgebracht hadden wanneer er geen opera was in Bayreuth, waar een zoon of een broer of een vader betreurd werden, en in de verwantschap van droefenis had hij vrede met alle die een verlies te verwerken hadden, met alle die leefden door de dagen van dodelijke opwinding. Sylvia weet ook van Francis’ dood en begrijpt waarom Micheal alleen wil zijn. Niettemin gaat ze naar hem om hem te vertellen hoe haar hart uitgaat naar hem in zijn verdriet. Micheal zegt tegen haar: Ik had Francis lief, zoals je weet, en ik hou van Hermann, maar er is onze liefde, het grootste ding van alles. We hebben het – het is hier. Oh, Sylvia, we moeten wijs en simpel zijn, we moeten dingen scheiden, uitwerken, niet hen laten mixen met de ander. We kunnen het doen; ik weet dat we dat kunnen. Er is niets buiten ons; niets doet er meer toe – niets doet er meer toe. Zodra hij dit gezegd heeft, realiseert Micheal zich dat er geen ontsnapping meer mogelijk is uit hun val. Zelfs toen hij de onschendbaarheid van de heilige plaats liet gelden waar ze stonden, wist hij dat het een onmogelijke Utopie was – dat hij vrede met haar moest krijgen, dat hen zou beschermen tegen de razende storm, de koude schaduw – en het verslappen van haar armen om zijn nek, maar onderschreef het bericht van zijn eigen hart. Omdat zo’n hemelse veiligheid niet kan komen zonder degene die door de ultieme bitterheid zijn gegaan die de wereld kan brengen; het komt niet uit zichzelf maar door complete overgave aan de beproeving van vuur, en tot nu toe, ondanks hun tegengestelde patriottisme, ondanks haar oprechtste sympathie voor Micheals verlies, was de aanval op de meeste intieme lijnen van het fort nog niet aangekomen. Wanneer Micheal zelf aan de frontlinie is wordt hij geteisterd door de krankzinnige verliezen en gekte van dit alles en bij tijd en wijle de verschrikkingen die hem persoonlijk kunnen omringen.

12 … het gevoel was er een van een mentaal en spiritueel krimpen van het geheel van deze enorme zaak van moorden, waar honderden en duizenden mannen langs het oorlogsfront dat zich halverwege uitstrekte door Europa, hun werk vonden, dag en nacht, zonder te hoeven bekvechten met elkaar, in het ontslapende waakzame werk van moorden… Wat als er gebeurde met hem wat er gebeurde met een andere junior officier die dichtbij hem stond op het moment, toen een fragment van een granaat hem veranderde van een grote vrolijke jongen in een konkelende bundel op de bodem van de loopgraaf! Hij heeft een paar uur geleefd als dat, kreunend en het uitschreeuwend, ‘Alsjeblieft, maak me dood!’ Wat als, barmhartiger, hij direct gedood was, zodat hij daar in vrede zou liggen tot de volgende nacht waar ze zijn lichaam zouden verwijderen, of misschien zelfs zouden begraven in de loopgraaf zelf, met een dozijn handen van aarde over hem geworpen! Door dat realiseerde hij zich plotseling hoe gepassioneerd hij wilde leven, te ontsnappen van deze helse slachtpartij, om veilig te zijn, glorieus of niet glorieus, het maakte niet uit wat, om nog een keer met Sylvia te zijn. Kort nadien, schiet Micheal de soldaat neer die een verrassingsaanval leidt op hun loopgraven. Het lukt hem om hem in hun loopgraaf te trekken, in de arm geschoten gedurende het proces, en is verwoest bij de ontdekking dat het Hermann is die hij neergeschoten heeft. Na twee weken in een veldhospitaal in Frankrijk, keert Micheal terug naar Londen voor korte betovering van ziekteverlof. Hij weet dat hij Sylvia moet vertellen over wat er gebeurd is: ‘Hij viel over het muurtje naast me,’ zei hij… ‘Ik tilde hem op een één of andere manier in onze loopgraaf… Ik was gewond, toen… Hij lag daar op de bodem van de loopgraaf, Sylvia… En ik zou het willen dat ik het was die daar lag… Omdat ik hem liefhad… Tegen het einde opende hij zijn ogen, en zag me, en kende me. En hij zei – oh, Sylvia, Sylvia! – hij zei ‘Liebe Gott, Micheal. Goeie morgen, jongen.’ En toen stierf hij… ik heb je het verteld.’ Dan bezwijkt Micheal, hulpeloos snikkend bij de hopeloosheid van dit alles. Hij zelf zal nooit meer in staat zijn om te spelen en hij heeft zijn beste twee vrienden verloren, een door zijn eigen toedoen. Zijn enige troost is dat Sylvia hem niets verwijt, maar is totaal één met hem in zijn verdriet en afleiding. Hugh Walpole, toen hij 43 was, schreef ook een schoolverhaal, Jeremy at Crale, die veel gemeen heeft met David Blaize [<> Jeremy at Crale is ook beschikbaar op het Internet] Dit werd gepubliceerd in 1927, ongeveer halverwege de twee Wereldoorlogen. Ook hier weer heeft de held één of twee goede vrienden, een van welke, Llewelyn, een beetje te tuk is op Jeremy op een gemakkelijke manier. Hij neigt zijn avances af te weren omdat, hoewel hij hem mag, hij denkt dat er iets ‘vreemds’ aan hem is. Maar Jeremy heeft een andere jongen gezien, senior voor hem, op wie hij meteen verliefd wordt hoewel hij hem alleen van een afstand gezien heeft. Hij heeft hem nooit ontmoet of gesproken, maar hij leert dat de meeste jongens in zijn jaar hem zien als wat teruggetrokken en ontoegankelijk. Maar Jeremy weet intuïtief ‘dat hij hem

dingen kan vertellen’.Hij is de persoon die hij gezien heeft op school met wie een werkelijke intimiteit mogelijk is. Uiteindelijk ontmoet Jeremy toevallig deze andere jongen, Ridley. Ze wisselen slecht een paar zinnen uit en Ridley stemt toe om zich in te schepen voor een vriendschap waarvan Jeremy lang het gevoel heeft gehad dat die voorbeschikt voor hen is. Jeremy keert terug naar zijn studieruimte ‘gelukkiger dan hij ooit geweest was in zijn leven’ – en daar eindigt het verhaal. Wat al deze schrijvers zeggen op hun eigen manier is dat alle koning zijn paarden ons niets laten gebruiken tenzij we wederzijdse liefde kunnen toestaan om ons alle te overweldigen met wat zo meedogenloos anarchistisch en destructief is in onze natuur. Freud zou ons kort vertellen dat het kritische menselijke slagveld wordt gedomineerd door onze twee basale instincten, eros (breed gezegd, seks en liefde) versus thanaton (dood, een atavistische trek naar oorspronkelijke chaos). Het is vooral aan ons om te beslissen wie de dag zal winnen. In zijn laatste belangrijke werk schreef Freud: Na lange twijfel en schommelingen hebben we besloten om het bestaan van alleen twee basale instincten te veronderstellen, Eros en het destructieve instinct… het doel van de eerste van deze basale instincten is steeds grote eenheden vast te leggen en hen dus te bewaren – in het kort, om ze te binden; het doel van de tweede, daarentegen, is verbindingen te verbreken en zo dingen te vernietigen [<> Sigmund Freud, An Outline of Psychoanalysis, Hogarth/ Institute of Psychoanalysis, 1949, pp5f]. Duhamel en Beson, ieder op zijn eigen manier en in hun zeer verschillende contexten, hebben dit duidelijk gezien. Het probleem voor Duhamel is dat mannen zo druk zijn met moorden en het verwonden van elkaar dat ze geen mogelijkheid hebben om hun liefde te laten groeien en bloeien; alles wordt verdronken in een modderige mix van bloed en vergaand vlees. Thanatos lijkt onoverwinnelijk. Het probleem voor Benson is, terwijl Franks liefde voor David, en Davids voor hem, voordelig kan uitwerken tegen thanatos ten gunste van eros, dat er een groot vraagteken is bij hoever deze liefde kan gaan en hoe sterk het zich bewijst. Violet kan Davids ‘jongenshart’ een trilling geven, een opwinding, een betovering, welke geen van zijn mannelijke vrienden, zelfs niet Frank, kan brengen. Maar dit is zeker omdat David en Frank de ‘smerigheid’ verboden hebben die de val van Hughes en zijn boezemvrienden is geweest en bijna die was van Frank. David en Frank komen uiteindelijk tot een volle en blije acceptatie van hun wederzijdse liefde, een liefde die zelfs hun Headmaster goedkeurt, maar ze weten niet wat te doen met de ‘smerige’ kant van henzelf, behalve proberen het te verstikken, daardoor de rilling verspelend en de betovering die gepaard gaat met seksuele liefde, waarvan zij lijken te veronderstellen dat het gereserveerd is voor faire seks. Seks tussen jongens, men verdenkt zelfs een kus tussen jongens, kan alleen afstotend zijn en vunzig en verlagend. Het kan zijn dat ze hier over heen komen, lerend om alles bij elkaar te krijgen, zo volledig voldoende worden voor elkaar dat ze settelen voor een exclusieve homoseksuele (zij het, in deze periode, criminele) relatie. Het kan zelfs zo zijn dat ze niet alleen dit alles leren maar ook leren hoe de exclusieve grenzen rond hun relatie kunnen

13 overkomen, elk van hun uiteindelijk ook een vrouw liefhebbend en kinderen hebbend, ofschoon nooit in het gevaar van elkaar verliezend. We hebben een kort pad bewandeld sinds de dagen van Wereldoorlog I, maar men vermoedt dat er veel te veel mannen zijn die de werkelijke deelnemers in onze menselijke strijd om een betere toekomst te bereiken geconfronteerd hebben.

Ach ja. Waarom niet? Sekshongerige echtgenote roept politie Uitgegeven: 3 augustus 2006 13:59 Laatst gewijzigd: 3 augustus 2006 13:59 AKEN - Een 44-jarige vrouw uit het Duitse Aken heeft in de nacht van woensdag op donderdag de politie gebeld omdat haar man (45) al maanden niet aan zijn echtelijke plichten had voldaan. Dit heeft een politiewoordvoerder donderdag laten weten. De man en de vrouw sliepen al enkele maanden in gescheiden bedden en hadden geen intiem contact. Daarop maakte de vrouw haar man midden in de nacht wakker en eiste seks. Toen de man daar niet op inging, belde zij de politie. De agenten konden niet veel met de ongebruikelijke klacht want zij konden geen strafbaar feit ontdekken, aldus de zegsman. (Ik moet het nog wel even natrekken Ton, het is wel erg onwaarschijnlijk dit.)

14

Adressenlijst biseksuele groepen in de Benelux, Frankrijk en Duitsland Naam: Bi’Cause Adres: C/O C.G.L., 3 rue Keller Postcode: 75011 Huidige locatie: PARISFRANCE Telefoon : 06-66065493 Email : [email protected] Website : http://www.bicause.asso.fr of http:// bicause.pelnet.com Stichtingsdatum : 1997 Groep bestaat uit : vrouwen en mannen Huidige leeftijd van de leden: 30 tot 70 Extra informatie: Onze doel is de biseksuele identiteit te laten versmelten. Door: - het promoten van relaties tussen biseksuele mensen op een plaats die hiervoor nog niet bestond - toename van onze kennis van biseksualiteit - informeren over het bestaan en de realiteiten - vechten tegen seksueel overdraagbare ziektes zoals AIDS - het beschermen van biseksuele mensen hun rechte wanneer nodig.

Just Girls Naam: Just Girls Adres: Rozenstraat 14 Postcode: 1016NX Huidige locatie: Amsterdam Telefoon: 020-6263087 Email: [email protected] Website: http://www.geocities.com/aapie86 Stichtingsdatum: meer dan vijf jaar geleden Groep bestaat uit: vrouwen Leeftijd: 15 tot 25 (min of meer) Extra informatie: Een activiteitengroep voor lesbische en biseksuele meiden, waarmee we films kijken, spelletjes doen, discussie houden, uitgaan, feestjes geven en een keer per jaar een weekend weg gaan.

Young & ouT Naam: Young & ouT Adres: Universiteit van Tilburg, Warandelaan 2 (K208) Postcode: 5037AB Huidige locatie: Tilburg Telefoon: Email: [email protected] Website: http://www.youngandout.nl Datum van oprichting: 20-6-2003 Groep bestaat uit: Holebi jongeren Leeftijd: t.m dertig jaar Extra informatie:

Young & ouT is een vereniging voor homo, lesbo & bi jongeren in Tilburg en omgeving. We organiseren leuke, gezellige en daarnaast ook serieuze, informatieve activiteiten voor onze leden. Bovendien houden we iedere maand (3e donderdag van de maand) een feest in café de Lollipop.

Naam: COC Tilburg Adres: Stadhuisplein 344c Postcode: 5038TH Huidige locatie: Tilburg Telefoon: 013-5359050 Email: [email protected] Website: http://www.coctilburg.nl Extra informatie: Organisatie voor homo’s, lesbo’s en biseksuelen in MiddenBrabant Naam: Apollo, vereniging voor lesbische, bi- en homojongeren Adres: Van Oldenbarneveldtstraat 116 Postcode: 3012GB Huidige locatie: Rotterdam (centrum / binnenstad) Telefoon: 010-4361444 Email: [email protected] Website: http://www.apollo-rotterdam.nl Stichtingsdatum: september 1968 Groep bestaat uit: jongeren, zowel man als vrouw Leeftijd: maximaal 27 jaar Extra informatie: We zijn een vereniging die al bijna 37 jaar een begrip is in de verre omstreken. Zo organiseren wij 2x per jaar gespreksgroepen, hebben wij thema café’s, filmcafé’s, grootse feesten en uiteraard een eigen caféruimte in de homostraat van Rotterdam. Onze vereniging is bedoeld voor jongeren tot en met 27 jaar, die niet bekend zijn in de homowereld. Wij bieden een veilige, maar wel zeer gezellige sfeer in ons eigen café. Iedereen die om een praatje verlegen zit of iets kwijt wil, kan daar altijd mee bij ons terecht. Openingstijden: Vrijdag van 18.00-02.00 (leeftijdsgrens tot 27 jaar) Zaterdag van 21.00-02.00 (voor iedereen)

De BiGenoten Naam: De BiGenoten Huidige locatie: Deventer Telefoon: 06-21648558

15 Email: [email protected] Stichtingsdatum: 12-02-2001 Groep bestaat uit: vrouwen Leeftijd: 40+ Extra informatie: de coördinator is Dirkje van Bemmel De BiGenoten zijn biseksuele vrouwen met een HBO/AC of kunstachtergrond, die met elkaar een ontmoetingsgroep vormen. Zij komen uit de wijde omgeving van Deventer. Doel is contact, het uitwisselen van ervaringen, informatie en gezelligheid. Zes keer per jaar zijn er thema-avonden op maandag. Gemiddeld zijn er 10 vrouwen aanwezig. Verder zijn er allerlei sociale activiteiten die spontaan door de leden georganiseerd worden. Hoogtepunt is het jaarlijkse kampeerweekend eind augustus.

Email: [email protected] Website: http://www.kringenhaaglanden.nl Groep bestaat uit: gemiddeld 10 mannen en vrouwen Leeftijd: tussen de 25 en 50 jaar Beschrijving van de groep: Stichting de Kringen is een landelijk verband van ongeveer 200 gespreks- en/of gezelligheidsgroepen waarin homo- en/ of biseksualiteit de bindende factor is. De Kringen Regio Haaglanden is de regionale equivalent hiervan en telt momenteel 16 kringen, waarvan 2 bi-kringen. De regio Haaglanden omvat onder andere Den Haag, Delft, Rijswijk, Leidschendam, Voorburg, Zoetermeer en het Westland.

Uferlos e.V. Bi-Group Cologne Naam: Gay & Lesbian Switchboard Telefoon: 020-6236565 Email: [email protected] Website: http://www.switchboard.nl/ Extra informatie: Informatie en advies aan homoseksuele en biseksuele mannen en vrouwen.

Dubbelzinnig Naam: Dubbelzinnig Adres: Draakplaats 1 Postcode: 2018 Plaats: Antwerpen Telefoon: +32-(0)485-845919 Email: [email protected] Website: http://www.dubbelzinnig.be Groep bestaat uit: vrouwen en mannen (ongeacht leeftijd) Huidige leeftijd: 25 tot 60 jaar Extra informatie: Elke eerste donderdag van de maand gespreksthema-avond en café-avond.

kringenhaaglanden.nl The place to be and meet

Kringen Haaglanden Naam: Kringen Haaglanden Adres: p/a Scheveningseveer 7 Postcode: 2514HB Plaats: Den Haag Telefoon: 070-3293339

Adres: Mail & Meeting Point Uferlos e.V. c/o Buergerzentrum Ehrenfeld Venloer Strasse 429 Postcode: 50825 Plaats: Keulen (Cologne) Land: Duitsland Telefoon: Peter (49) 0221 / 841 804 (Duits & alleen avonden) Fabian (49) 0221 / 93 67 767 (Engels) E-mail: [email protected] (alleen Duits) peter@ uferlos-online.de (alleen Duits) [email protected] (Engels en Duits) Website (URL): www.uferlos-online.de (alleen Duits) Stichtingsdatum: 1986 Groep bestaat uit: beide geslachten Huidige leeftijd: 23-55 Extra informatie: We bieden een grote variatie aan activiteiten: Een open ontmoeting: eerste maandag van de maand. Deze ontmoeting is ideaal voor kennismaking. Op: 20:00 Bürgerzentrum Ehrenfeld, Venloer Str. 429, Koeln Thema-avond: 3de maandag van de maand om 20:00. Het onderwerp is vaak daarvoor te zien op onze website. Bürgerzentrum Ehrenfeld, Venloer Str. 429, Koeln Stappen: derde zaterdag in de maand om 20.00. De ontmoeting is minder gestructureerd en geeft bezoekers de kans om te praten en misschien zelfs een paar drankjes met andere biseksuelen. Locatie: zie alstublieft onze website. Vrouwen Bi-Group: voor planning en locatie, zie onze website.