Een uitgave van Vereniging Bi-kring de Samenkomst Jaargang 2, september 2004 Prijs: 4,-

Een uitgave van Vereniging Bi-kring de Samenkomst Jaargang 2, september 2004 Prijs: • 4,-

Inhoudsopgave Voorwoord van de secretaris ............................................................................... 3 Een eerlijk feestbeest – deel 2 ............................................................................ 4 Modder................................................................................................................ 6 Bekende biseksuele personen ............................................................................. 6 Biseksualiteit: een modeverschijnsel? ................................................................ 7 Biseksualiteit in de literatuur .............................................................................. 8 De verborgen behoefte ........................................................................................ 9 Biseksualiteit in films ....................................................................................... 10 Wie staat er bovenaan? ..................................................................................... 11 Eindelijk: de nieuwe! ........................................................................................ 13 Ontmoetingsplaatsen in Nederland. .................................................................. 14

Voorwoord van de secretaris Door: Ton Heesters Het geeft zo’n lekker gevoel als je hoort dat de lay-out van de homepage is vernieuwd en dat hij ook nog eens in het Italiaans te zien is. De site van Wilfred en Rogier, de Bi-Info site (http:// members.home.nl/bi-info) staat bij ons doorgelinkt. Op deze site staat alle informatie over biseksualiteit die je kunt bedenken. Ik durf gerust te zeggen dat we op dit moment de meest informatieve site van Nederland hebben! Bezoek ook de gallery van onze goede vriend Richard (klik op Gallery op de website). Hij heeft op de site een prachtige collectie wandschilderingen en schilderijen geplaatst. Deze kunstwerken zijn een prachtige mix van kleuren, indrukken en emoties. Nu gaan we hard aan het werk voor de vereniging. Die loopt goed. En volgend jaar bestaan we tien jaar en dat mag gevierd worden. We hebben al veel ideeën, maar die moeten nog wel uitgewerkt worden. Dat is iets voor de komende maand. Natuurlijk houden we iedereen op de hoogte. De vereniging gaat ook meer contact leggen met de Balloon uit Helmond. Er wordt een link gelegd op onze site. Ook worden er voorzieningen getroffen voor de opvang van biseksuelen in de omgeving Helmond en Eindhoven. De vereniging is in beweging en zal nog actiever worden dan hij al is. Wil je op de hoogte blijven wordt dan lid van het BiMagazine of kijk regelmatig op http://www.bikring.nl. Normaal is het zo dat het voorwoord geschreven wordt door de voorzitter. Wegen familieomstandigheden heeft hij andere dingen aan zijn hoofd. Wij wensen Peter veel sterkte toe.

Groeten, Ton Heesters

Wuppie verkoop voor het AIDS-fondsop de Roze Maandag

4

Een eerlijk feestbeest – deel 2 Interview: Wilfred Zegwaard en Peter Sporen Tekst: Wilfred Zegwaard Hoe was het homoseksuele circuit in die tijd? “Ik was het schatje van de homo’s. Ik vierde mij 19e verjaardag in de Blue Boy in Den Bosch. Op zondag was ik jarig, maar op vrijdag begon ik het al te vieren. Van iedereen kreeg ik sigaretten. Toen moest er afgerekend worden. Ai. Op zaterdag deed ik hetzelfde en zondag ook. Het was een gigantisch leuke verjaardag. Twee maanden lang heb ik geen sigaretten hoeven te kopen. Mensen uit die tijd die ik nog wel eens tegenkom roepen nog steeds: “Hé, Tonneke.” “Ik vond het geweldig.”; zegt Ton met een glimlach over zijn gezicht. Hij belandde in Amsterdam. Hij kwam regelmatig bij de Amstel Taveerne. Ton: “Ik zat aan de bar en wilden afrekenen. Ik kijk en wie zit daar aan de kassa? Het was Astrid Nijgh. Ik had er een paar uur gezeten. Ik zei: “Afrekenen”, maar de barjongen komt terug en zei: “Die mevrouw betaald alles.” Zij rekende voor me af. Dat was heel netjes van haar!” En: “In die tijd leerde ik Adje van Besouw, Manfred Langer en Olga kennen.” Adje had verkering met Manfred, Olga met Astrid. Ze trouwden met zijn vieren Dat deden ze met een truuk. De mannen trouwden met de vrouwen, maar na de huwelijksvoltrekking ruilden ze de ringen. Zo waren toch de mannen getrouwd met elkaar, en de vrouwen. “Het waren fantastische mensen. Manfred had een eigen kroeg. Daar werd een mix van tequila en Bailey’s gedronken. “Je werd er behoorlijk teut van.” Hoe stonden mensen ten opzichte van homoseksualiteit in die tijd? Veel mensen dachten dat homoseksualiteit een ziekte was. “In Amsterdam was het allemaal veel vrijer dan in Tilburg. De katholieke kerk had in die tijd nog behoorlijk wat invloed in Brabant. Toen ik samenwoonde in Amsterdam viel me eens iets op. Als ik naar Osdorp ging (naar mijn werk) kwam ik lang de openbare toiletten, ‘s morgens om 07.00uur. Daar stonden ze in de rij om seks te hebben. Ook in de omgeving van het Vondelpark was dat zo. Maar vooral langs de kade. Ze hadden zo’n instelling van: ruk me effe af, dan kan ik er weer een dag tegen. Ik denk nog wel eens terug aan die goede tijd in Amsterdam. “Als ik in de binnenstad was blijven wonen, dan had ik er nu nog gewoond.”; zegt hij nostalgisch. In jouw familie zijn er meerdere mensen geweest die homoseksueel of biseksueel waren. Wie waren dat precies? “Nu kan ik zeggen dat ik één neef heb die homoseksueel is en één oom is biseksueel. Ik had vier broers, drie waren er ook biseksueel en één was er heteroseksueel. Het zit klaarblijkelijk in de familie. Vroeger kwamen ze er ook niet voor uit. Kijk naar mijn oom en naar mezelf. Altijd netjes gekleed. Wij waren zo. Ik hoor de familie zeggen: “Je was altijd het heertje in de familie.”” Toen ben ik verhuisd naar Tilburg. En kwam mijn broer naar me toe: “Ik denk dat ik homoseksueel ben. En vroeg wil jij dat tegen onze ouders vertellen?. Ik was niet meer bang om het tegen mijn ouders dat te vertellen. Ik was blij dat ik het mocht vertellen. Eindelijk was ik niet alleen. En toen ik had het verteld

zei mijn moeder: Ik had het altijd al gedacht.”; zegt Ton met een glimlach. Had je een sterke band met je broers? “Ja, vooral met Wim. Dat kwam ook omdat we voor elkaar opkwamen (zeker rondom mijn 18e jaar). Ik had het gevoel dat hij toch wel zijn eigen weg ging kiezen. Zeker toen hij ouder werd. En op zijn17e vertelde hij dat hij tegen mij dat hij homoseksueel was. Alleen maar aan mij. Er was een bepaald voorgevoel. Ik dacht wel: er is iets. Je trekt toch met elkaar op. Die band was anders. Die was sterk.” “Wim heb ik altijd opgevangen. Hij heeft zelfs een tijdje bij hem in huis gewoond. Ook heb ik hem veel informatie mee gegeven. Waar je kon gaan stappen, waar je carnaval kon vieren.” Wim kreeg een relatie met een jongen, maar de hechte band bleef. Samen bleven ze carnaval vieren. Weinig mensen kwamen ervoor uit dat ze homoseksueel waren. Jij was er in principe vroeg bij. Hoe was dat in die tijd? “Inderdaad kwamen er weinig mensen voor uit. Ga maar naar de huisarts, psychiater of de pastoor, werd er gezegd. Het werd verzwegen. En dat gebeurt nu nog. De sfeer in de dorpen was niet best. Wat betreft homoseksualiteit is er jaren verschil (26 jaar), een groot verschil. Jongens die nu in dorpen wonen en nu nog niet mee naar buiten durven te komen. Ik heb mazzel gehad om eerlijk tegenover mezelf te zijn en anderen. De eerste jaren zullen ze je in steek laten, maar dan komen ze weer terug. Het is vallen en opstaan.” Ton voegt daaraan toe: “In de katholieke kerk komt homoseksualiteit veel voor. Veel pastoors waren het. Ik kan gewoonweg niet geloven dat alle celibatair leven.” Als voorbeeld haalt Ton de Zwitserse Wacht van het Vaticaan aan. “Als ze erin willen moeten ze maagd zijn. Hoe controleren ze dat? Die gasten hebben geen leven!” Over zijn geboorteplaats zegt hij: “Ik heb er nooit aan gedacht om het niet in Haaren te vertellen.” Op dit moment halen zijn ouders homo en bi door elkaar. Ze hebben er vrede mee, en dat vind Ton het belangrijkste. Omdat Ton meer in homocircuit heeft gezeten heeft hij meer (seksuele) contacten met mannen gehad dan met vrouwen. En hoe zit het met switchen? “Ik heb niet het gevoel dat ik switch, althans ik neem het zo zoals het is.” Dus geen moeite met switchen? “Nee hoor, daar ben ik heel makkelijk in. Ik sta ’s ochtends op, eet een broodje, drink een kop koffie en dan zie ik wel. Ik heb een heel gemakkelijke levensinstelling.” Tilburg stond niet bekend als een plaats waar homoseksuelen zich vrij konden bewegen. Amsterdam was meer “the place to be”. Ervoer jij dat ook zo? “Als ik terugkijk was er toch een actiegroep COC. Die organiseerde wat op de Heuvel (centrale plein in Tilburg, red.). Ze gaven je veel informatie. In Tilburg had je veel homokroegen. Als ik nu kijk ben ik binnen een paar minuten uitgeteld. Er is gewoon niks te doen op homogebied op dit moment. Het houdt op. Kijk je naar Amsterdam: jaren verschil. Er komen nu nog meer homokroegen bij dan vroeger. In Tilburg wordt het afgebouwd. Tilburg was vroeger gezelliger. Maar dat is niet een reden om naar Amsterdam te gaan verhuizen. Tilburg heeft niets met roze. Mijn ouders kwamen overigens wel naar Amsterdam toen ik er woonde. Het ergste vonden ze de reis, er zijn viel hun wel mee” En: “In Amsterdam was alles veel vrijer. Je kon hand in hand lopen. Tilburg is wat dat betreft een groot dorp.”

5 Wat zijn zoal de verschillen? “In Tilburg moet alles netjes en kuis zijn, anders komt het in het Brabants Dagblad. In Amsterdam kán het gewoon.” Vertel een iets meer over je periode in Amsterdam. Wat heb je zoals meegemaakt? “Ik heb alles gedaan wat God verboden heeft.” Nooit aan drugs gedaan? “Dat was voor mij taboe.” Wat heb je zoal gedaan dan? “Ik woonde nog geen jaar in Amsterdam. Toen kwam ik in contact met een man. Dat was ’s nachts nadat ik een woordenwisseling met mijn partner had gehad. Ik was in de wijk gaan lopen. Met die man heb ik lang zitten praten. Zodoende ben ik in het SM-wereldje terechtgekomen. Dat was geweldig. Hij had thuis werkelijk waar alles. En het ging ook op een leuke manier. Het was ook allemaal zo vrij en ongedwongen.” “Ik stond een keer met mijn handen op mijn rug in een bar. Op een bepaald moment voelde ik iets in mijn handen, maar ik wist niet wat. Bleek iemand zijn lul erin gelegd te hebben. Er werd wat gefriemeld, gehijgd en toen KWAK en weg was hij.” – “Ik heb een jaar of vier in Amsterdam gewoond. Uitgaan was feesten. Als er iemand is die zijn homo/bi kant wil ontdekken op een safe manier, ga dan een tijdje naar Amsterdam. Ik heb het nooit willen missen en ik ben er in contact gekomen met allerlei mensen. En sommige mensen heb ik er wel eens voor de gek gehouden.” Een leuke anekdote komt naar boven: “Ik ontmoette een jongen. We waren aan de praat geraakt. Hij vroeg: “Zullen we gaan stappen?” Eerst gingen we ergens eten. Toen vroeg die jongen: “Zullen we Ben ophalen?” En hop, naar een bruin café’tje. Bleek het Benny Nijman te zijn. We hebben gezopen! Het was erg gezellig en we zijn doorgegaan totdat het buiten licht werd. Lekker dat stappen met Benny. Zelfs Henk Molenberg riep naar: “Hé, schatje waar ga je naartoe?” Ramses Shaffy zat er ook.” Je kwam terug naar Tilburg. Waren daar specifieke redenen voor? Was het homocircuit veranderd in Tilburg? “Zeker. Ik woonde in de Bijlmer (Kralebeek). De buurt ging daar hard achteruit. Ik wilde daar snel weg. Ik kreeg een woning aangeboden in Tilburg. Dat was heel aangenaam, maar misschien is het te snel gegaan. Er waren geen relatieproblemen. Mijn partner is meegegaan. Uiteindelijk hebben we in Tilburg een huis gekocht. Daar hebben we nog twee jaar samengewoond.” Ton: “Ik ben daarna op mezelf gaan wonen. Overal heb ik maar twee jaar gewoond. Heel vreemd.” Er werd een verjaardag gevierd. “Toen ben ik in contact gekomen met Maria en Nico.” Het homocircuit was in Tilburg een heel stuk achteruit gegaan, vind Ton. Er waren minder kroegen en men was veel minder tolerant tegenover elkaar. Heel vaak werd er op een negatieve manier naar elkaar gekeken van: “Jij hier?”. Ton: “Je moest eruit zien zoals hun dat wilden.” Er werd selectief gekeken. “Een slagersbedrijf.”; merkt Ton op. De begintijd was heerlijk. Het was anders als nu. Of in 2004 meer toleranter geworden is ten opzichte van elkaar? “Niet echt. Mensen kunnen tegenwoordig veel minder van elkaar hebben. Het homo/bi circuit is heel erg klein geworden. Ik ben teleurgesteld in het huidige circuit.”

Je hebt samengewoond met een partner. Was die partner homoseksueel of biseksueel? Homoseksueel.” Had hij niets met vrouwen? “Nee, nee, nee. Toen wij in Tilburg kwamen wonen hadden we een apart leven. We waren niet echt een stel en daar hadden we schijnbaar vrede mee. Het was wat ze een vrije relatie noemen. We gingen wel eens naar sauna’s. Hij was huiselijk, ik was een avonturier. De muren kwamen op me af als ik veel thuis zou zitten. Ik had zin om op stap te gaan.” Plots kreeg hij wel vlinders van een jongen uit Antwerpen in zijn buik. “Ik zie die jongen zitten in de Bazaar, Antwerpen. Ik was helemaal verliefd. “Kom maar vanavond naar mij toe.”, zegt hij, “Ik werk in een Chinees restaurant. Daar kunnen jullie lekker eten.” De andere jongen waarmee ik was voelde direct aan dat er wat speelde en werd nukkig. We hebben goed gegeten. De Bazaar hebben we op zijn kop gezet. Niemand zat meer aan de bar. Iedereen stond allemaal aan de tafeltjes tot in de vroege uurtjes. Toen naar de broodjeszaak. “Ik ben verliefd.”; zei de jongen. Maar hij vetrok de volgende dag naar Spanje, om te werken. Ik zal hem nooit vergeten. Ik ben er echt ziek van geweest! Mijn partner heeft zelfs naar Spanje gebeld. Ik zou hem nog eens graag willen zien. Zijn naam was Erwin Mosselaar.” “Ik ben altijd eerlijk en oprecht geweest.”, zegt Ton, “Ook toen ik met mijn partner nog samenwoonde leefden we langs elkaar heen…Ik kom thuis. Hij vraagt: “Waar ben je geweest? Ben je vreemd geweest?” Ik zeg: “Nee.” En hij geloofde me niet. Een andere keer vroeg hij hetzelfde en ik zei: “Ja.”. Zijn reactie: “Ja, ja. Dat zal wel.” En hij geloofde me ook niet. Wat ik ook zei, hij geloofde me toch niet.” Hij kwam een jongen tegen, een fotomodel. “We hadden een leuke tijd met elkaar. Hij zei: “Kijk in de komende wintercatalogus van Neckermann. Daar sta ik in.” En hij stond erin.” Ton is dus altijd eerlijk geweest. Als er gevraagd werd of hij een relatie had: “Ja.” Ton: “Ik kom thuis. Hij ligt languit te slapen. Ik denk: ik zal hem hebben. Ik deed een tuinslang langzaam in zijn broek. En toen de kraan open. Hij vloog omhoog. Alles was nat, maar ik heb genoten.” De spanning met thuis liep erg hoog op. We woonden samen maar voor de rest deden we niets meer samen. “Op mijn verjaardag kwam ik Maria en Nico tegen. Ik had geen idee van dat ze op zoek naar een relatie waren. Ik werd gevraagd om bij hun thuis te komen knutselen terwijl mijn relatie stuk liep. Ik heb toch twaalf jaar met hem samengewoond.” Ton: “Ik vertrok. Ik ging bij iemand op kamers wonen. Ik begon vaker bij Nico te komen en kreeg een flat aangeboden. Heel langzaam ben ik een relatie met hem aangegaan. Ik was niet direct op Nico verliefd. “ Begon je tekenen te zien dat je biseksueel was? “Ik kwam er pas achter toen ik een jaar een relatie met Nico had. Maria, zijn partner, stimuleerde me om seksueel contact met Nico te hebben. Dat is gaan groeien en toen ontdekte ik mijn biseksualiteit.” Was je toen ook echt verliefd op Maria? “Nee, het was houden van. Je wordt maar een paar keer in je leven echt verliefd op iemand.”

6

Modder Door: Rogier van Berkel Stilaan bekruipt me een gevoel. Ik weet niet wat het is, maar de laatste tijd, zeker wanneer ik op plaatsen kom waar veel mensen komen, krijg ik het gevoel dat er iets in Nederland aan het veranderen is. De bakens lijken gezet te zijn, de oordelen gevormd. Laatst was ik bij een lezing waar veel homoseksuelen en biseksuelen kwamen. De sfeer die daar getekend werd door een aantal mensen die hun verhaal kwamen doen bevestigde een beetje mijn voorgevoel: Nederland is het aan veranderen. In plaats van een vrij progressief land verandert Nederland in een land waar de scheidslijnen worden getrokken. U bent homo of bi, wij zijn hetero. U werkt niet, ik wel. U moet niet zo zeuren, want ik zeur ook niet. Ik mag u wel, maar u mag ik niet. Volgens mij bent u gewoon flikker, maar even voor de duidelijkheid: IK ben het niet. Als u bi bent, dan bent toch gewoon hetero? Of bent u zo’n type die het weer eens niet weet? Een aantal biseksuelen die op deze lezing waren kwamen schoorvoetend naar buiten (pas na een expliciete vraag), enigszins schichtig om zich heenkijkend. Hoe kan dit toch? Het lijkt een golfbeweging. Het lijkt soms wel dat als de economie in een dip zit mensen een Berlijnse muur om zich heenzetten. In de economische crisis van de jaren tachtig merkte ik ook al dat buitenlandervrees en homohaat begonnen toe te nemen. Mensen werden voorzichtiger in hun contacten, er was veel meer ik-jij gevoel. Mensen werden sneller buiten een groep gezet omdat ze hun shirt niet geel was (of iets anders onbenulligs). Kortom: centen en procenten lijken invloed te hebben op hoe we ons gedragen. Als je de gemiddelde Nederlander vraagt of ze geld belangrijk vinden antwoordt steevast een meerderheid: het valt wel mee, of onbelangrijk. Als je maar gelukkig bent. Maar als je de vinger wijst naar minderheden, zoals bi’s, moet daar een reden voor zijn. Op een een of andere manier moet je dan minder gelukkig zijn. Als mensen minder gelukkig zijn omdat ze minder te besteden hebben, moet ik daar dan uit concluderen dat geld gelukkig c.q. ongelukkig maakt? Blijkbaar wel. Hoe moeten we dit oplossen? Vraag het een politicus, dan krijg je een onduidelijk antwoord van dat het met normen en waarden te maken heeft. Als het inderdaad met geld te maken heeft, moet we dan niet meer geld pompen in organisaties die proberen het tij te keren? Enkele maanden geleden hoorde ik dat bijna alle biseksuele organisaties het zonder subsidie moeten doen de komende jaren. Mijn oren stonden te klapperen. Een overheid die geen cent overheeft voor de acceptatie van biseksuelen? Het lijkt wel alsof we terugkeren naar de negentiende eeuw. Feit is: overheden die hun minderheden negeren komen later met enorme kosten te zitten. De situatie is uit de hand gelopen. Er is niets aan preventie gedaan. Mensen gaan elkaar te lijf omdat dingen niet goed uitgepraat zijn. Er komt meer geweld en intolerantie. Veel Nederlanders denken: dat gebeurt bij ons niet. Mijn stelling is: dat gebeurt WEL. Regelmatig verschijnen er al hakenkruizen op graven. Het is een kleine sprong naar openlijke discriminatie van homo’s en bi’s.

Bekende biseksuele personen

Julius Caesar

Er zijn nogal wat bekende personen die biseksueel zijn. Veel personen afficheren zich niet als biseksueel, maar gedurende hun leven hebben ze blijk gegeven van biseksueel gedrag. Een aantal zijn het wel openlijk en kunnen dan ook rekenen op veel sympathie vanuit de biseksuele gemeenschap. Deze lijst is niet compleet.

Ook Julius Caesar, toenmalig despoot van het Romeinse Rijk, had zeer verschillende seksuele contacten. Ondermeer had hij een stormachtige relatie met Cleopatra, de koningin van Egypte. Naast zijn heteroseksuele contacten had hij verschillende relaties met mannen. Er wordt gefluisterd dat dat ook een van de oorzaken is dat hij vermoord werd.

Bekende historische figuren. Alexander de Grote Deze van oorsprong Macedonische koning veroverde een groot gedeelte van de toen bekende wereld (van Griekenland tot India en Afghanistan). Hij trouwde verschillende malen, maar verloor zijn hart ook verschillende keren aan een man. Een van zijn echtgenotes werd jaloers en vermoordde een van zijn mannelijke minnaars. Alexander was gebroken. In zijn tijd werden biseksuele relaties volstrekt normaal gevonden. Het was een teken van mannelijkheid.

Richard Leeuwenhart Bekend van de kruistochten naar het Heilige Land (Jerusalem). Toen het Moorse rijk (een islamitisch rijk) bezit nam van Israël en Jeruzalem, instigeerde Paus Clemens III een derde kruistocht. Richard van Leeuwenhart nam aan deze kruistocht mee als leider. Naast zijn vrouw hield hij er verschillende seksuele contacten met mannen op na. Bekende popiconen

7 Elton John Met Candle in the Wind, een hommage aan de overleden prinses Diana, scoorde Elton John de grootste hit aller tijden. Bijna 32 miljoen exemplaren werden verkocht van deze single. Elton John is ook bekend vanwege zijn stormachtige liefdesleven. Hij trouwde een keer en naar een paar jaar liet hij zich scheiden. Dit ging met een hoop publiciteit gepaard. Elton John heeft daarna verschillende relaties gehad, vooral met mannen. Zelf noemt hij zich homoseksueel, maar gezien zijn levensloop noemen wij hem toch biseksueel.

Freddy Mercury De frontman van een popgroep Queen is in de loop van de jaren een icoon geworden. Met liedjes zoals Bohemian Rapsody en We Will Rock You kreeg de groep veel bekendheid. Het was al vroeg duidelijk de Freddy Mercury niet alleen op vrouwen viel. Naar de pers toe was hij redelijk gesloten, maar mensen die hem beter kenden konden vrijwel meteen bevestigen dat Freddy vooral een voorkeur had voor mannen. Toch heeft hij, voor zijn grote doorbraak, verschillende relaties gehad met vrouwen. Freddy Mercury overleed in 1991 aan de gevolgen van AIDS. George Michael Vooral bekend van de groep Wham! en verschillende soloplaten. George Micheal ziet zichzelf de laatste jaren als homoseksueel, hoewel hij in het verleden verschillende relaties met vrouwen heeft gehad. Er is de laatste jaren de indruk ontstaan dat hij uit politieke overwegingen zich homoseksueel ziet, omdat de kwalificatie biseksueel teveel een beladen term is. Bekende biseksuele Nederlanders Mathilde Santing is bij het grote publiek bekend als een vertolker van verschillende liedjes, waaronder Wonderful Life. Mathilde Santing treedt vooral op in allerlei theaters met wisselende artiesten. Over haar liefdesleven is in de loop van de tijd een hoop gezegd. Ze heeft verschillende relaties gehad met mannen, maar zei toch na verloop van tijd dat ze lesbisch was. Na een relatie te hebben gehad met een vrouw, is ze nu getrouwd met een man. Adriaan van Dis Deze Nederlandse schrijver is openlijk biseksueel, hoewel hij het woord niet direct in de mond neemt. Wel heeft hij ooit eens gezegd dat zijn seksuele voorkeur het lastigste was in zijn leven. Aan dit thema wijdde hij een boek Dubbelliefde waar hij semi-autobiografisch vertelt over de consequenties die biseksualiteit met zich meebrengt. Rebecca Loos Een biseksuele Tv-verslaggeefster (werkzaam bij SBS6). Ze werd wereldnieuws toen ze vertelde dat ze seks had gehad met David Beckham, de bekende Engelse voetballer. Ze veroorzaakte een hele rel, maar leverde haar wel een contract op bij de commerciële omroep.

Biseksualiteit: een modeverschijnsel? Oorspronkelijke tekst: VirtualCity.com Vertaling: Wilfred Zegwaard Vrij gezegd is biseksualiteit niet alleen de mogelijkheid van aantrekkingskracht naar leden van meer dan een sekse, maar ook het potentieel om het zo te voelen. Voor sommige personen is biseksualiteit een levenslange commitment. Voor anderen is het een stap in het continuüm van homoseksualiteit en heteroseksualiteit. Recent onderzoek suggereert het intrigerende idee dat heteroseksualiteit en homoseksualiteit fasen op weg naar biseksualiteit zijn. Vele mythen bestaan er over biseksualiteit. Een veelvoorkomende notie is dat biseksualiteit een gelijke

aantrekking naar beide seksen behelst. De meeste biseksuelen zeggen dat er een inclinatie bestaat naar één sekse. Vaak wordt de aantrekkingskracht richting de sekse van een persoon als onbelangrijk gezien. De belangrijkste factoren zijn vaak de aantrekkelijke kwaliteiten van de andere persoon, waar weinig aandacht wordt gegeven aan het geslacht. Vele misconcepties over biseksualiteit worden blijvend benadrukt in films, televisies en magazines. De media heeft de neiging om biseksualiteit kleiner te maken dan het is, het wordt gepresenteerd als een goedkope pornografische fantasie van mannen die twee vrouwen willen hebben. Dit is gerelateerd aan de mythe dat biseksuelen sterk gefocust zijn op seks en partners van beide seksen moeten hebben om volledig vervuld te raken. Veel biseksuelen blijven celibatair.

8 Andere biseksuelen zijn prima in staat om monogame relaties te houden. Deze personen kiezen er niet voor om gay of hetero te zijn. Ze zijn nog steeds bi onafhankelijk met wie zijn hun leven delen. Net als bij gay en hetero is de beslissing om celibatair, monogaam of polygaam gerelateerd aan de persoon. Naast de mythen over biseksualiteit kunnen er andere complicaties komen. De moeilijkheid om jezelf bi te noemen wordt verergerd door een angst voor stigmatisering en discriminatie van zowel homoseksuele en heteroseksuele gemeenschappen. Biseksuelen worden soms gezien door leden van de homoseksuele gemeenschap als mensen die de grenzen doen vervagen en de lesbische en gay beweging om zeep helpen. De houding is aan het veranderen en de gemeenschappen leren naast elkaar te leven. De maatschappij krijgt de veranderde houding ook in het vizier. De nieuwe biseksuele chique neemt zaken over omdat ze deze “nieuwe” seksuele identiteit naar bovengrond ziet komen. Het aantal keren dat biseksualiteit genoemd wordt in publicaties is verdrievoudigd de laatste tien jaar. Het lijkt nu dat door de veranderende waarden in onze samenleving dat meer en meer mensen open staan voor seksuele experimenten en hun lang onderdrukte biseksuele gevoelens willen ontdekken. De oriëntatie die eens een serieuze uitdaging was voor geslachtspolariteit wordt nu zichzelf, die grenzen laat vervagen en meer “vastgelegde” meningen over seksuele voorkeur doet veranderen.

Biseksualiteit in de literatuur Schrijvers van literatuur zijn meestal door hun tijd gebonden, maar ze hebben in de loop van de eeuwen geleerd hoe ze conventies kunnen omzeilen. Een van de grootmeesters van de omzeiling van de afgelopen eeuw was Vaclav Havel (de voormalige president van Tsjechië). Aan handen en voeten gebonden door de toenmalig communistische regering wist hij toch boeken te schrijven die een groot gedeelte van de Tsjechen begrepen. Oppervlakkig leken de boeken te conformeren aan de lijnen die de communistische partij uitzette. Iemand die tussen de regels doorlas wist wel beter. Wat betreft seksualiteit is het niet veel anders geweest. Veel schrijvers uit de negentiende eeuw hadden te maken met de strikte regels van de toenmalige maatschappij. Dat is niet altijd zo geweest. In de Griekse en Romeinse tijd (tot de komst van christelijke Romeinse keizers) werd expliciet over homoseksueel en biseksueel gedrag geschreven. In het Griekse Ilias en Odyssee van Homerus komen verschillende homoseksuele relaties voor, Romeinse schrijvers negeerden het onderwerp ook niet.

De komst van de (katholieke) kerk maakte het zeer moeilijk voor schrijvers om iets te schrijven over seksualiteit, impliciet of expliciet. Een groot aantal dichters en denkers uit de Middeleeuwse en Renaissance tijd waren homoseksueel of biseksueel (b.v. de Nederlander Erasmus) en schreven daar ook over. Dit werk werd systematisch geboycot door de kerk. Wanneer een dichter of denker te expliciet werd liep hij het risico door de kerk aangepakt te worden, inclusief de brandstapel. Men moest een zeer hoge maatschappelijke positie hebben om niet aan dit lot te ontsnappen. Eén schrijver durfde zeer open over seksualiteit te schrijven (eind achttiende eeuw). Dat was Markies de Sade. De Sade beschreef in zijn boeken hoe de mens in staat was tot uitspattingen. Zijn boeken zijn gruwelijk, sadistisch en zitten vol geweld. De Sade werd prompt opgesloten in een inrichting (of wat daar toen voor doorging). Er zijn verschillende pogingen gedaan om zijn boeken uitgegeven te krijgen, maar pas in de afgelopen eeuw durfden mensen openlijk de boeken te gaan lezen. Nog steeds moet je een stevig gestel hebben om ze te lezen. Pas in de negentiende eeuw durfden schrijvers het aan om seksualiteit in hun boeken te verweven. Marcel Proust verwerkte zijn homoseksuele neigingen impliciet (Proust was biseksueel) in zijn reeks À la recherche du temps perdu. Dit massieve werk bleef echter alleen voorbehouden aan de enkeling die het wilde doorworstelen. Enkele andere schrijvers hebben ook pogingen gedaan, maar met weinig succes. De seksualiteit lag in die tijd niet op straat. Begin twintigste eeuw probeerde James Joyce het nog eens met zijn monumentale werk Ulysses. Nu was de toon veel explicieter. Openlijk word een deel van het boek gewijd aan een bezoek van de hoofdpersonen aan een bordeel. Een van de vrouwelijke hoofdpersonen, Molly, noemt vlak voordat ze in slaap valt tientallen minnaars op. Ulysses werd hier vooral bekend om, maar zelden namen lezers de proef op de som. Het boek werd bekend, weinig lazen het. Een aantal andere schrijvers, waaronder Virginia Woolf (biseksueel), schreven ook zeer impliciet over seksualiteit. Tot ver in de jaren zestig moest er gewacht worden voordat een schrijver het aandurfde expliciet seks als thema te nemen, zonder het pervers te laten worden. Margarithe Yourcenar, zelf lesbisch, was een schrijfster die in haar boeken seksualiteit zeer maskeerde. In een aantal van

9 haar boeken voert ze bijna mythische figuren die door hun tijd niet begrepen worden. Vaag doet dit herinneren aan mensen die vanwege hun seksualiteit hun banden moeten verbreken met de beklemmende maatschappij. Philip Roth was de eerste protégé die het aandurfde om seksualiteit expliciet te maken. In zijn boek Portnoys Klacht wordt op een hilarische manier over masturbatie verhaald. In het toen preutse Amerika bracht het boek een schokgolf te weeg. Vele schrijvers volgden zijn voorbeeld. Zo kwam in Nederland Jan Wolkers met Turks Fruit en Jan Cremer met Ik, Jan Cremer. In het puriteinse Nederland van toen gingen heel wat tongen los, zeker toen Turks Fruit door Paul Verhoeven verfilmd werd. Vele schrijvers gingen expliciet op het thema seksualiteit in. De Amerikaanse schrijver John Updike windt in zijn Rabbit-trilogie er geen doekjes om: Rabbit, de hoofdpersoon, is een seksueel pervers mannetje die het tegendeel is van de Amerikaanse droom. Echter weinig schrijvers kozen biseksualiteit als thema. De eerste Nederlandse schrijver die zich daaraan durfde te wagen was Adriaan van Dis met zijn boek Dubbelliefde. Van Dis is zelf openlijk biseksueel. Een andere schrijver, buiten Nederland, die zich er wel aan waagde was Pat Barker. In haar trilogie Weg der Geesten is een hoofdpersoon die biseksueel is en dit ook in de praktijk brengt. Ik heb de indruk dat veel schrijvers zich nog niet aan het thema biseksualiteit durven te wijden omdat het voor veel mensen nog een zeer beladen onderwerp is. Deze trend is niet alleen te zien in de literatuur, maar ook in de film. Opmerkelijk is dat in de bijna pornografische pulpboekjes (Boeketreeks) biseksualiteit enorm veel voorkomt, vooral onder vrouwen. De serieuze schrijvers durven het blijkbaar nog niet aan. Bang blijkbaar dat ze door hun lezerspubliek massaal verlaten worden en de literaire critici hun boeken gaan neersabelen. Pat Barker had er een trilogie voor nodig om biseksualiteit als thema op de kaart te zetten.

De verborgen behoefte Een aantal biseksuelen mannen kiezen ervoor om hun seksualiteit van hun vrouwelijke partner te verbergen. Dat heeft zo zijn voordelen en nadelen. Biseksualiteit bij mannen betekent dat je zowel (seksuele) gevoelens hebt voor vrouwen als voor mannen. Dit kan allerlei vormen aannemen: iemand kan, zonder dat hij daarvoor iets doet, verliefd worden op een man of een vrouw. In andere gevallen kan een man meer als vriendschappelijke gevoelens krijgen voor een man waar hij

al jaren mee omgaat. In alle gevallen kan het problemen opleveren met de partner. En dan komt de vraag: ga ik het vertellen of niet? Het eerste wat een biseksuele man moet doen, als hij weet dat hij biseksueel is en op het punt staat een relatie aan te gaan, is het vertellen. Meteen open zijn over je seksualiteit voorkomt een hoop ellende later. Het is ook een advies wat Vereniging Bi-kring de Samenkomst geeft aan mensen die in een dergelijke situatie zitten. Wanneer je het niet vertelt tegen je partner (vaak in de hoop dat het wel over gaat) kost het meestal een hoop energie (en conflicten) om bij een partner geaccepteerd te krijgen dat je biseksueel bent. Sommige partners hebben er weinig moeite mee en zullen een biseksuele man de ruimte geven, maar daarop rekenen is vaak ijdele hoop. Als je in zo’n situatie zit zal je moeten kijken naar de kwaliteit van de relatie. Wanneer het goede relatie is, dan kan je het op een goed moment ter sprake brengen. Vaak is dat niet eens nodig omdat de partner in de gaten heeft dat er iets aan de hand is.Als je niet in een goede relatie zit dan moet je bij jezelf gaan overleggen of het wel kan. Biseksualiteit kan olie op het vuur zijn. Belangrijk is wel dat je in elke situatie het toch een keer probeert ter sprake te brengen.

Geheimhouding is dodelijk. Veel biseksuele mannen kiezen ervoor het gewoonweg niet te vertellen. Nogal eens leidt dat tot vreemde situaties. De man zoekt seksuele contacten “buiten de deur” (met alle risico’s van ziektes), gaat soms relaties aan die strikt geheimgehouden moeten worden of begint zijn partner volledig te negeren. Geheimhouding leidt onherroepelijk tot een breuk met de partner, of in ieder geval tot grote spanningen. Stiekem is nooit goed, maar omdat er in een relatie een zekere openheid moet zijn om het te laten slagen kan stiekem gedrag tot een regelrechte vertrouwensbreuk leiden. Veel biseksuele realiseren zich dat niet. Door niet open te zijn denken ze de problemen voorlopig opgelost te hebben, terwijl ze eigenlijk zich nog meer problemen op de hals halen. Het is beter om met loden schoenen te erkennen dat je biseksueel bent dan dat je later je uit een diepe vertrouwensbreuk moet vechten omdat je partner uitgevonden heeft dat je seksuele contacten erop nahoudt. Ook wanneer je je behoeftes denkt te controleren of te onderdrukken dan kun je wel eens bedrogen uitkomen. Onderdrukken leidt uiteindelijk tot klachten, fysiek of

10 psychisch. De eerste jaren bij onderdrukking lopen meestal voortreffelijk, maar je emotionele behoefte blijft bestaan. Er komt na verloop van jaren druk op de ketel en je moet heel erg sterk zijn om die druk aan te kunnen. De meeste mannen die dat lukt, houden het meestal tot zo hun vijftigste vol. Daarna gaat het niet meer en ze kijken terug op een leven vol frustratie. De partner waar ze jarenlang een relatie mee hebben gehad voelt zich vaak bedrogen. Vragen? Stel ze ons gerust. Je kunt ons bereiken via email: [email protected] of tel.nr. 013-4630043.

Biseksualiteit in films Door: Wilfred Zegwaard Dit artikel is serieus bedoeld. We gaan niet in op de vele seksvideo’s die omloop zijn op gay en bigebied. Wilt u daarvan op de hoogte geraken, dan raden we u aan om de dichtstbijzijnde sekshop op te zoeken. Er bestaat een duidelijk genre in de filmwereld die zich richt op de gay-scene, de zgn. gaymovie. Er zijn er een behoorlijk aantal van. De meeste zijn echter onbekend voor het grote publiek, hoewel homoseksuele personen in televisieseries regelmatig verschijnen. De film die zich, blijkbaar, richt op de gay-scene worden echter bijna niet bezocht door “heteroseksuele” mensen. Een recente (onbekende) gay-movie is Yossi & Jagger. Het gaat over de opbloeiende liefde tussen twee homoseksuele soldaten die gestationeerd zijn aan de Libanese grens. De film zelf is weinig boeiend voor biseksuelen, maar wat wel duidelijk wordt gemaakt in de film is dat homoseksualiteit in een leger nog erg moeilijk ligt. Een bekendere film is Philadelphia waar Tom Hanks een homoseksuele advocaat speelt die AIDS krijgt. Hij krijgt ontslag van zijn werk (zijn oud-collega’s zien hem niet eens meer staan) en moet een lange juridische strijd voeren om zijn gelijk te krijgen. De film kreeg veel bijval, maar een kritische noot is dat homoseksualiteit weer automatisch associeert wordt met AIDS. In de film Basic Instinct van Paul Verhoeven speelt Sharon Stone een biseksuele vrouw die verleidt, moord en nog een aantal zaken doet die het daglicht niet kunnen verdragen. Deze film heeft tot heftige reacties geleid binnen de biseksuele wereld, omdat Stones gespeelde biseksualiteit zó negatief in beeld wordt gebracht, dat de film als niet heel erg realistisch kan worden gezien. Er zijn weinig expliciet biseksuele film. Meestal is het erg verborgen. Vooral in de dertiger jaren van de vorige eeuw speelden wel biseksuele actrices in film (b.v. Pandora’s Box, Morocco en Queen Christina). Biseksuele mannen werden vrijwel geheel verborgen gehouden. Het heeft zelfs tot de vijftiger jaren geduurd voordat er biseksuele karakters in films verweven werden. Op twee Europese films na. In 1916 produceerde de biseksuele Zweedse regisseur een film Vingarna (De Vleugels). De hoofdfiguur heeft een relatie met een man, maar kiest daarna voor een vrouw. Tot ver in de jaren veertig (en begin jaren vijftig) censureerde Hollywood zichzelf. Voor de komst van Adolf Hitler werden er in Duitsland nog films gemaakt waar biseksuele en homoseksuele karakters in voorkwamen, maar na de machtsovername werd dat onmogelijk. Een enkele film kwam nog wel door de censuur: Gilda (1946) en Rope (1948), waar wat suggesties inzaten over mannelijke biseksualiteit. Pas tien jaar later doken er weer films op waar biseksualiteit op de achtergrond speelde: Rebel without a Cause (1955), die meer bekendheid kreeg omdat James Dean wel erg aantrekkelijk op het doek stond dan om zijn inhoud en ook Compulsion (1959). De aantrekkelijke Marilyn Monroe speelde in Some Like It Hot, waar een van de karakters een relatie krijgt met een vrouw die eigenlijk een man blijkt te zijn. De trend van “beroerde” biseksuelen in Amerikaanse films (met als hoogtepunt Basic Instinct) begon in de jaren zestig toen de censuur ophield te bestaan. Een bekend thema, zeker bij biseksuelen, is dat mannelijke biseksuelen hun seksualiteit verborgen houden. Robert Redford, op zich geen onaantrekkelijke man, speelde in Inside Daisy Clover (1965) zo’n rol. Een ander thema was: biseksuele mannen die hun vrouwen slaan. Petulia (1968) is zo’n film.

11 In de jaren die daar op volgden bleken biseksuele mannen zeer negatief in het daglicht te staan. In John Hustons film Reflections of the Golden Eye (1967) wordt zeer expliciet biseksualiteit geportretteerd (in een hoofdrol van Marlon Brandon), maar de hoofdpersoon draait volledig door en moord is het resultaat. In de zeer bekende film Dog Day Afternoon (1975) speelt Al Pacino een man, Sonny, die een bank beroofd om de seksoperatie van zijn vriend te betalen. Hoewel de film zeer spannend is, wordt Sonny bijna pervers neergezet. De jaren die daarop volgden waren ook niet beter voor de biseksuele man: in Deathtrap (1982) huurt de hoofdpersoon zijn vriend in om zijn vrouw te vermoorden en in Blue Velvet (1986) is de biseksuele hoofdpersoon een sadistische moordenaar. “Anything that moves” (alles wat beweegt) is ook een veelvoorkomend thema in films waar biseksuelen een rol spelen. Naast dit thema werden de nodige andere vooroordelen gespuidt: een biseksueel mannelijk karakter zegt in Burglar (1987): “Ik krijg meer kont dan een toiletbril.” In The Naked Face (1984) zegt een politieofficier over een biseksuele man: “dat is een homo met een gezin.” In de jaren negentig kwam daar prompt het AIDS-virus bij. Biseksuele mannen verspreiden willens en wetens het AIDS-virus omdat ze geen condoom gebruiken en het aan niemand vertellen. In Together Alone (1991) wordt dat breed uitgemeten. Ook de Franse cinema besteed aandacht aan dit thema met Les Nuits Fauves (1993). Eind jaren negentig en aan het begin van 2000 begon er een kleine kentering te komen. Er zijn verschillende films waar biseksualiteit iets genuanceerder naar voren komt. In Clerks wordt openlijk biseksualiteit geportretteerd. De hoofdpersoon moet natuurlijk wel zeggen dat hij alles neukt wat beweegt. Het woord bi wordt niet gebruikt omdat het volgens Kevin Smith, de regisseur, zo gevoelig ligt. In The Pillow Book van regisseur Peter Greenaway zijn vrijwel alle karakters biseksueel. Een aantal andere regisseurs durven zich nu ook te wagen aan films waar biseksualiteit een voorname rol speelt. Jammer is alleen dat in populaire films biseksualiteit nog steeds een zeer gevoelig thema is. De laatste tien populaire films die ik gezien heb is er niet één die als thema biseksualiteit had.

Wie staat er bovenaan? Oorspronkelijke tekst: VirtualCity.com Vertaling: Wilfred Zegwaard De Hellenisering van Rome zorgde voor grote veranderingen in de publieke moraal. Als een van de belangrijkste veranderingen wordt gezien de verandering van de seksuele moraal van Romeinse burgers. In de Archaïsche periode en de vroege Republiek, mannelijke biseksualiteit was mannelijke biseksualiteit toegestaan onder specifieke omstandigheden. Ten tijde van de late Republiek en vroege Principaat heeft Hellenisering geleid tot de context van biseksuele acceptatie. Zelfs onder de christelijke invloed in het late Keizerrijk was biseksualiteit nooit helemaal onacceptabel, de context werd echter steeds en steeds meer vijandig. Romeinse mannen werden opgevoed om dominant te zijn in elk aspect van hun leven. Zij hadden een manifest doel in de wereld, en alleen harde, agressieve mannelijke burgers kunnen dat doel bereiken. In tegenstelling tot de Grieken, waar liefde tussen een oudere man en een jonge niet alleen acceptabel was, maar ook een opvoedkundige relaties waar de jongen geleerd werd om een goed burger te zijn, zagen de Romeinen seks in duidelijke termen van dominantie en onderwerping. Jonge Romeinse mannen die in de onderdanige rol werden gedrukt in hun vroege jeugd konden niet hun doelen bereiken als heersers van de gehele wereld. Pedastrie werd gezien als iets typisch Grieks. Wetten zoals de Lex Scatina werden aangenomen specifiek voor het verbieden van relaties tussen minderjarige mannelijke burgers en Romeinse mannen.

Het was niet homoseksualiteit zelf waar Romeinen tegen waren, maar de onderwerping van toekomstige burgers. Het was acceptabel om een prostituee te betalen (mannelijk of vrouwelijk) of seks te hebben met een slaaf. Deze mensen waren geen burgers, waren niet in een positie om de wereld te domineren, en konden dus niet hun burgerlijke status verliezen. Hun onderwerpen werd niet gezien als een bedreiging omdat ze al in een onderdanige positie zaten. Passiviteit in een Romeinse man werd gezien als een bedreiging van de Republiek. Wanneer een volwassene een minderjarige verleidde werd de volwassene bestraft. Onder volwassenen echter was het de passieve partner die gestraft werd in de Lex Scatina. De misdaad lag niet bij het aangaan van homoseksueel seks, maar in het niet zijn van de dominante Romeinse man. Deze houding reflecteerde zich in de wetten voor overspel. Elke passieve partner in een illegale seksuele ontmoeting kon een bloedvlek oplopen die niet verwijderbaar was. Deze bloedvlekken werden toegepast op vrouwen die hun familie te schande hadden gebracht door overspel en soms zelfs verkrachting. Een man kon niet meestal niet zo’n bloedvlek oplopen omdat hij de dominante seksuele partner was. In homoseksuele ontmoetingen echter kon de passieve man wel deze bloedvlek oplopen.

12 Terwijl burgers en zonen van burgers niet bereikt konden worden was het volledig acceptabel voor een man om seksuele relaties te hebben met zijn mannelijke slaven, met betaalde mannelijke prostituees, met zijn mannelijke vrijmannen, en wanneer de situatie zich voordeed, met slaven en vrijmannen van andere burgers. Relaties met de slaven en vrijmannen van anderen, hoewel geaccepteerd, deed wenkbrauwen fronsen. De slaaf was onderdeel van een arbeidsgemeenschap in wiens productiviteit de eigenaar zeer veel interesse had. Het nemen van iemands eigen slaaf als een liefhebber had voordelen die een gebrek aan productiviteit kon compenseren. Toestaan dat andere mensen dat deden was een geheel andere zaak. Romeinse meester hadden veel aandacht voor het seksleven van hun slaven. Over het algemeen was het een mannelijke slaaf alleen toegestaan om seksuele relaties te hebben met zijn meester of met vrouwelijke slaven in zijn meesters huishouden. Het toestaan van het zwanger maken van een andere man zijn huishouden door een mannelijke slaaf deed geen goed voor de eigenaar, en het motiveerde een slaaf om te vluchten van zijn meester met de vrouw. De Grote Hellenisering in de late Republiek en vroege Principaat deed de praktijk veranderen, zelfs legaliseren, van pedastrie. Ze voelden dat ze op aarde waren gezet om de wereld te veroveren, maar de Romeinen waren ook bezorgd dat ze minder gecultiveerd en ontwikkeld waren dan hun Hellenistische buren. Ze namen aspecten van Griekse architectuur, religie, dichtkunst en moraliteit. “By the second century,... homosexuality was undergoing a sea-change. Formerly, in the early centuries, it had been an expression of total and irrepressible masculinity, imposed on slaves in a frenzy of aggressive virility. Now, it had turned into a desire to be seductive...and that desire was sometimes — indeed, increasingly — triggered by free born boys.” Net zoals in Griekenland werd het liefhebben van jongens een modieus Romeins literair thema. Machtige mannen in hoge positie schreven liefdesgedichten naar jongens, feitelijk of fictief. Quintus Lutatius Catulus schreef over zijn liefde voor de jongen Theotimus en een een jonge Juvenitus. Valerius Aedituus schreef voor zijn passie voor de jongen Phileros. Hun poëzie had veel parallellen met Griekse stijlen en thema’s. De liefde voor jongens was echter niet alleen een onderwerp voor dichtkunst. Voor de Romeinen was de publieke moraal afgezakt naar een punt waar de Lex Scatina uitgebreid moest worden met een verbod op escorts van iedere jongen of getrouwde vrouw. De getrouwe burgers waren niet veilig op de straten, waar mannen openlijk solliciteerden naar zowel vaders en hun zonen. Een jongen of een vader die openlijk door de straten liep was vragen om problemen, of op zijn minst de irritatie van nette burgers. Hellenisme werd gezien als een belangrijke oorzaak van verval in de publieke moraal. Toen Rome helleniseerde kwam er een conservatieve tegenstroming in seksualiteit. Langzamerhand werd seks met een geaccepteerde groep van

jonge mannelijke prostituees of slaven minder geaccepteerd vanwege de immorele handelingen die mannen nu zouden doen om hun jonge minnaars onder de indruk te krijgen. Deze handelingen hadden niets te doen met seks, maar meer met de gevaarlijke misdaad van verleiding. In een geval was een meester op het platteland met zijn favoriete slaaf door een jongen gevraagd om wat vlees te geven. Er was geen vlees in de buurt, dus de meester had een werkdier laten slachten om indruk te maken op zijn minnaar. De meester werd gestraft – niet voor zijn seksuele relaties met de slaaf – maar omdat hij een goed werkdier had laten slachten die nog verschillende jaren productief had kunnen zijn. Deze manier van immoreel gedrag werd gezien als een corrumperende invloed op goede Romeinen. Seks was acceptabel, maar verleiding was gevaarlijk. . Onder Augustus werd een nieuwe wet Lex Iulia de adulteriis coercendis aangenomen die alle seksuele relaties buiten huwelijk, concubinale relatie en relaties met prostituee een misdaad maakte. Het nam ook zulke misdaden uit de familieomgeving en maakte het zaken voor de staat. Deze wetten werden echter niet zo serieus genomen dan Augustus lief was. Prudentius schreef vragend waarom hij Jupiter moest eren. Als een goed beoordeeld werd door de Lex Scatina en Lex Iulia dan zou hij worden veroordeeld en zwaar gestraft voor zijn gedrag, niet alleen met Ganymedes, maar met de verspreiding van zijn vrouwelijke minnaars, waar hij beroemd om was. Mannen wisten aan dit idee te ontkomen doordat ze hun zonen inprentten dat ze niet als onderdag, inferieur burger door het leven moesten gaan (door mannelijkheid te herdefiniëren in het licht van Hellenistische invloeden). De onderdanige was niet langer een persoon die betrokken was in anale seks, maar een persoon die aan fellatio deed. Iemand dwingen, mannelijke of vrouwelijk, tot orale seks werd gezien als smerig bij de Romeinen. Viriliteit werd geassocieerd met het dwingen van een partner tot een handeling waar ze geen plezier mee hadden. Fellatio werd snel een van de meest beschamende handelingen die een man kon afdwingen bij een ander. De schaamte van het doen van fellatio werd gereflecteerd in de poëzie van die tijd. Van de god Priapus werd gedacht dat hij vogels en dieven van huizen weghield met de dreiging van zijn penis. In Catulus werd, de Priapea, wordt Priapus toegedicht: “Thief, I’ll bugger you the first time. Try it again, and you’ll find it in your mouth. And if you come back a third time I’ll try both penalties together you’ll find it up your arse and down your throat. Don’t think that what I say is said by way of jest or playfulness. When I catch a thief three or four times never doubt, it goes in his mouth.”

13 Dus blijft de Romeinse seksuele viriliteit gedefinieerd in termen van dominantie. Jonge jongens die verleidt werden in de passieve rol tot homoseksuele relaties door een oudere man konden nog steeds opgroeien tot dominante mannelijke burgers, zolang ze maar niet aan fellatio deden. Biseksualiteit onder mannen werd geherdefinieerd tot de noodzaak om dominant te blijven en de zin om gehelleniseerd te worden. Biseksualiteit bij vrouwen deed de wenkbrauwen fronzen. Van vrouwen die bij seksuele handelingen met andere vrouwen betrokken waren werd gedacht dat zijn de noodzakelijke onderwerping aan de man afwezen, wat zijn imago als de enige gever van plezier in twijfel trok. In tegenstelling tot mannelijke biseksualiteit werd vrouwelijke biseksualiteit als volledig onnatuurlijk gezien. Geen gezonde, bij de tijd zijnde vrouw zou zo’n handeling overwegen. De meest positieve referentie tot seks tussen vrouwen was dat het een slecht teken was. “Als [in een droom] een vrouw een andere vrouw penetreert dan zal ze haar geheimen delen met de vrouw die ze heeft gepenetreerd. Als de vrouw die ze gepenetreerd heeft niet kent dan zal ze overbodige handelingen verrichten. Als een vrouw gepenetreerd is door een andere vrouw, dan zal ze scheiden van haar man of weduwe worden. Niettemin zal ze de geheimen leren van vrouw met wie ze seksuele omgeving heeft gehad.” Liefde tussen vrouwen werd niet alleen als onnatuurlijk gezien, maar ook crimineel. Een getrouwde vrouw die seks had gehad met een andere vrouw werd als overspelig gezien, ook als er geen risico was op ongewenste zwangerschappen. Vrouwen werden ondergeschikt gezien aan mannen. Het overnemen van de mans seksuele rol werd als monsterlijk gezien. Met de negatieve houding naar orale seks werd beffen als net zo smerig gezien als fellatio. Zaken die met dominantie en taboe van specifieke seksuele praktijken te maken hadden kwam bij elkaar in relaties tussen vrouwen. Vrouwen bestonden om mannen een arena van seksuele dominantie te geven. De combinatie van een vrouw die dominant is in de seksuele handeling en de mogelijkheid van orale seks maakte lesbiennisme en vrouwelijke biseksualiteit walgelijk in het Romeinse denken. Terwijl de vrouwelijke biseksualiteit echter als onvergeeflijk gedrag werd gezien leefden de Romeinen in een mannenmaatschappij. In de uiteindelijke analyse werd vrouwelijke homoseksualiteit niet als belangrijk genoeg gezien om serieus over gesproken te worden. Uiteindelijk werd mannelijke biseksualiteit niet als volledig taboe gezien. Seks voor de Romeinse man was een manier om zichzelf en de wereld te bewijzen dat hij de meester was. Vanaf de Archaïsche tijd tot het vroege Principaat werd mannelijke seksualiteit gedefinieerd in termen van dominantie. Of het nu met mannen, vrouwen, of jongens was, de Romeinse man trok altijd aan het kortste eind.

Eindelijk: de nieuwe! Door: Ton Heesters We hadden er al eerder iets over gezegd. Nu is het eindelijk klaar. De nieuwe homepage van Vereniging Bi-kring de

Samenkomst is online. Het heeft heel wat voeten in de aarde gehad om de site af te krijgen. Eerst hadden we iemand die met veel enthousiasme eraan heeft gewerkt, maar door omstandigheden legde hij het werk neer. De ontwikkeling van de website lag enige tijd stil tot iemand zich meldde en zei dat hij graag iets wilde doen, en daarmee de homepage een nieuwe facelift wilde geven. We zijn met z’n drieën rond de tafel zitten en voor dat we het wisten was de zaak rond en was beslist hoe hij er uit ging zien. Drie à vier dagen heeft hij er hard aan gewerkt. Hij verdient een complimentje. Natuurlijk zullen we nog wel iets

tegen komen wat veranderd moet worden, b.v een link of een woord dat verkeerd staat. Het heeft even zijn tijd nodig. We zijn vooral gelukkig dat we veel mensen kunnen bedienen in hun eigen taal. De site is omgezet naar zeven talen: Nederlands, Duits, Frans, Engels, Spaans, Arabisch en Italiaans. De site beschikt over een Webshop en een link naar de Bi-Info site van Wilfred Zegwaard & Rogier van Berkel. Op deze site kun je ontzettend veel informatie vinden over biseksualiteit. Het BiMagazine kan eveneens gedownload worden, behalve de meest recente. Er zitten beperkingen op het gebruik van de teksten. Alle teksten zijn auteursrechtelijk beschermd en mogen niet zondermeer gebruikt worden, behalve de informatieve artikelen. Ook op het BiMagazine zit copyright. Mensen die de teksten willen gebruiken kunnen na toestemming eventueel de teksten wel gebruiken. Stuur een email naar: [email protected].

14 De Webshop zal de komende tijd opnieuw opgezet worden. Daar zullen ook Engelstalige boeken te verkrijgen zijn. Ook de informatieve artikelen zullen worden uitgebreid. Tip: download eens het artikel Hoe vertel ik het mijn partner…Vereniging Bi-kring de Samenkomst zal zijn uiterste best doen om de site up to date te houden. Mocht er iemand zijn die vindt dat een bepaald artikel verhaal onder de mensen moet komen, dan kan men dat altijd opsturen naar de vereniging. Natuurlijk wordt wel het verhaal beoordeeld om te zien of er seksistische, kwetsende of ordinaire stukken in zitten. Vereniging Bi-kring de Samenkomst is een vereniging voor en door biseksuele mensen. We willen niet geassocieerd met doegroepen, die zijn er al genoeg! Op internet kun je de nodige faciliteiten vinden. Ik wil iedereen bedanken die aan de homepage heeft gewerkt en daar al hun tijd in hebben gestoken. Ik hoop nog lang te mogen genieten van onze site en nog jaren door te gaan met Vereniging Bi-kring de Samenkomst. Iedereen hartelijk bedankt,

Secretaris van Vereniging Bi-kring de Samenkomst Ton Heesters

Ontmoetingsplaatsen in Nederland. Door: Ton Heesters We hebben in januari 2004 in het BiMagazine al aandacht besteed aan ontmoetingsplaatsen in Nederland. Toch willen we hier nog eens op terug komen, omdat er een artikel in het Algemeen Dagblad heeft gestaan. Na deze inleiding kun je het artikel lezen. Pas op wat je doet als je naar een ontmoetingsplaats gaat!! De politie ziet niets meer door de vingers en als je pech hebt krijg je het procesverbaal thuis gestuurd. De Gay Krant heeft er ook al het een en ander over gezegd. Zij willen dat de mensen die gepakt zijn de boete ter plaatse kunnen voldoen. Natuurlijk zitten daar ook weer gevaren aan, b.v. geld meenemen naar een ontmoetingsplaats. Zo maak je slapende honden wakker. Je krijgt dan steeds vaker te horen: die is in elkaar geslagen en beroofd. We houden je op de hoogte over de ontwikkelingen bij buitenseks en ontmoetingsplaatsen. Hieronder staat nog eens wat de boetes zijn. Seks in het openbaar is strafbaar (Artikel 239 van het Wetboek van Strafrecht). Hierop staat een gevangenisstraf van maximaal drie maanden of een geldboete van • 2250,.. Meestal doet de Officier van Justitie het af met een geldboete van 150 tot 250 euro.

Trek broekje aan op het fietspad Vijf vragen over...... ontmoetingsplaatsen voor homo’s. Amsterdam zet grazers in tegen rondstruinende homo’s. Rijkswaterstaat jaagt ze weg door parkeerplaatsen te sluiten. De burgemeester van Best pleit voor aangewezen ontmoetingsplaatsen. Valt anonieme seks tussen mannen te reguleren?

1. Hoeveel ontmoetingsplaatsenvoor homo’s zijn er? Door het hele land zijn er zo’n 300 plaatsen waar homo’s elkaar ontmoeten voor snelle en anonieme seks: parken, bossen, duinen en parkeerterreinen langs snelwegen. In Rotterdam zijn tien homohangplekken, maar het fenomeen bestaat ook in Numansdorp, Dokkumer Nieuwe Zijlen, Born en Beuningen, om enkele lokaties (‘banen’) op te noemen van de website http:// www.banenoverzicht.tk. 2 .Wat zoeken mannen daar eigenlijk? Spanning, seks en sensatie. De behoefte aan anonieme seks bestaat ook onder hetero’s, maar die hebben andere gelegenheden. Het taboe rond homoseks leidt ertoe dat mannen daarvoor een afgelegen plek zoeken. Vaak gaat het om biseksuele mannen, die hun tweede voorkeur voor het thuisfront verbergen. De ‘baan’ is vooral in trek bij mannen boven de 30. Jongere homo’s zoeken een sekspartner eerder in de disco of via internet, blijkt uit een onderzoek van de Schorer Stichting. Eén op de vierhomo’s zoekt nooit actief naar een sekspartner. 3. Wat zijn de problemen? De meeste ‘homobosjes’ staan bekend als rustig. Dat geldt niet voor enkele populaire plekken in de grote steden, zoals het Anne Frankplantsoen in Eindhoven. Daar is sprake van jongensprostitutie, berovingen en geweld door ‘potenrammers’. Hun slachtoffers durven vaak geen aangifte te doen uit angst dat hun aanwezigheid op de plek naar buiten komt. Daarnaast zijn er problemen rond drukke recreatieplassen, waar andere gasten zich ergeren aan het gedrag van cruisende homo’s. Volgens de ongeschreven regels mogen ‘baanbezoekers’ geen aanstoot geven. “Trek even een broekje

15 aan als je over het fietspad loopt.” Niet iedereen houdt zich hieraan. 4. Wat voor maatregelen neemt het gezag? Rijkswaterstaat gaat enkele drukke parkeerplaatsen sluiten zoals Bosberg bij Hilversum en Keelbos bij Valkenburg, ‘omdat ze niet worden gebruikt waarvoor ze zijn bedoeld’. Leeuwarden verbiedt het rondjes rijden met de auto bij de Groene Ster. Aan het Nieuwe Meer in Amsterdam houden uitheemse grazers het gras kort en de homo’s op afstand. Terreinbeheerders kappen bosjes en plaatsen hekken. Als er veel klachten binnenkomen, deelt de politiebekeuringen uit wegens naaktloperij of zedenschennis. 5. Valt het fenomeen te reguleren? Moeilijk. De sluiting van de ene plaats leidt meestal tot de spontane vorming van een nieuwe ‘baan’ vijf kilometer verderop. Letty Demmers, burgemeester van het Brabantse Best, denkt dat compleet verbieden geen zin heeft. Deze week nam ze het initiatief om in Oost-Brabant enkele ontmoetingsplaatsen aan te wijzen. Door voorlichting en de aanstelling van vertrouwenspersonen hoopt ze randverschijnselen als prostitutie, geweld en overlast te voorkomen. “Misschien blijkt over een half jaar dat het een onbegonnen zaak is, maar dit lijkt me beter dan net te doen of dit alles niet bestaat.” Carel Brendel (AD) 21 augustus 2004

Vereniging Bi-kring de Samenkomst http://www.bikring.nl 013-4630043 of 06-29336947 [email protected]