Jaarverslag 2009
01
Voorwoord
Eind 2008 maakten wij melding van terugvallende passagiersaantallen. De laatste twee maanden van 2008 zaten we op gemiddeld -7% ten opzichte van een jaar eerder. Onze verwachting dat dit een voorbode zou zijn voor de eerste maanden van 2009 kwam uit: over de eerste zes maanden van 2009 maakte 6% minder passagiers gebruik van Eindhoven Airport vergeleken met dezelfde maanden in 2008. De vliegbewegingen vielen zelfs terug met 19%. Als gevolg van de economische recessie, maar met name door de invoering van de ticketbelasting per 1 juli 2008, stopten luchtvaartmaatschappijen met het lanceren van nieuwe bestemmingen en werden enkele bestemmingen teruggebracht in aantal frequenties of in zijn geheel stop gezet. Zo verdwenen de lijndiensten naar Parijs, Hamburg, Valencia, en later in het jaar Bristol, uit het bestemmingenpakket. De kentering kwam toen de Nederlandse overheid, als onderdeel van het crisismaatregelenpakket, besloot de ticketbelasting met ingang van 1 juli 2009 af te schaffen. Als reactie hierop kondigden Wizzair en Ryanair een aantal nieuwe lijndiensten aan en kondigde Transavia aan met ingang van januari 2010 gedurende de wintermaanden naar Innsbruck te gaan vliegen. De nieuwe bestemmingen genereerden zoveel nieuwe passagiers in de tweede helft van 2009 dat het passagiersaantal over het hele jaar op een nieuw record uit is gekomen van 1.711.504; een groei van 5% ten opzichte van 2008. 2009 was eveneens het jaar van de ‘Alderstafel’ in Eindhoven. Onder voorzitterschap van oud-minister Hans Alders hebben alle stakeholders vanaf maart met elkaar gesproken over de voorwaarden waaronder Eindhoven Airport de capaciteit krijgt om de vraag naar vliegverkeer van de regio ook daadwerkelijk in te kunnen gaan vullen. Hoewel de gesprekken in een positieve sfeer verlopen en het proces zich in een afrondende fase bevindt, is de heer Alders er in 2009 nog niet in geslaagd om een advies omtrent Eindhoven Airport aan het kabinet aan te bieden. Op basis van een Ruimtelijk Economische Visie van de regio is een bedrijfsplan opgesteld voor Eindhoven Airport dat aantoont dat de luchthaven zich fasegewijs zou kunnen ontwikkelen tot ongeveer 43.000 vliegbewegingen in 2020. Kern van de discussie is dat de groei van Eindhoven Airport primair ten goede komt aan de regio Zuidoost-Nederland. Eindhoven Airport is samen met de andere stakeholders vast van zin leidend te zijn en te blijven op het gebied van duurzaamheid en hinderbeperking en daarmee aan te sluiten op de innovatiekracht van de Brainport-regio. Naar ver wachtingzal in het eerste kwartaal van 2010 het advies van de heer Alders gereed komen. De uitkomst van de ‘Alderstafel’ zal in regelgeving vastgelegd moeten worden.
De concurrentie in de luchtvaart, de dominantie van lowcost-luchtvaartmaatschappijen en de snelle ontwikkeling van buitenlandse luchthavens vlak over de grens, creëerden ook in 2009 de noodzaak om verder te stre ven naar een efficiënte(re) organisatie. Na het project The Wave in 2007/2008, ging in 2009 The Wave II van start. In verschillende projectgroepen werken we samen met onze ketenpartners Viggo Eindhoven Airport (voorheen: Eindhoven Handling B.V.) en Group 4 Securicor verder aan een professioneel en efficiënt bedrijf. Diversificatie is een steeds belangrijker begrip voor een financieel gezonde bedrijfsvoering. Daarom hebben in 2009, naast de uitbreidingen van het vliegverkeer, de zogenaamde non-aviation inkomsten aandacht gehad. Een belangrijke ontwikkeling hierin is de gestarte procedure voor de bouw van een luchthavenhotel. De bijbehorende bestemmingsplanprocedure wordt doorlopen. Het vipprogramma SkySpeed, dat passagiers snel en comfortabel naar hun vliegtuig leidt, bevindt zich inmiddels in de proeffase. In 2009 heeft Eindhoven Airport besloten het begrip Corporate Responsibility meer inhoud te geven. Onder dit thema werken we aan een beleidsplan voor geluids hinderbestrijding en verduurzaming van de luchthaven. Al met al een uitdagend jaar waarop we tevreden kunnen terugkijken gezien de zware omstandigheden waarin de luchtvaart zich bevindt. De groei van de passagiers aantallen, ondanks het economisch zware weer en de ticketbelasting, onderstreept dat in Zuidoost-Nederland een grote vraag is naar vliegverkeer. Voor 2010 verwacht Eindhoven Airport een groei van 10% van de passagiersaantallen en 12% groei van het aantal vliegbewegingen. De economische vooruitzichten zijn voor 2010 voorzichtig tot licht positief. De groei zal in 2010 uiteraardwederom gepaard gaan met aandacht voor efficiëntie en duurzaamheidsmaatregelen. Ik wil alle medewerkers van Eindhoven Airport, de Raad van Commissarissen, de ketenpartners en de mede werkers van Vliegbasis Eindhoven hartelijk danken voor de inzet en samenwerking. Op naar 2010! drs. Joost Meijs Algemeen Directeur
3
4
I nhoud 02
Kerncijfers
6
03
Belangrijke momenten en gebeurtenissen
7
04
Bericht van de Raad van Commissarissen
8
05
Facts & Figures
10
06
Aviation
12
07
Non-aviation
13
08
Operations
14
09
Security
15
10
Corporate Responsibility
16
11
Personeel & Organisatie
22
12
Financiële gang van zaken
24
13
Jaarrekening
26
14
Toelichting op de jaarrekening
28
15
Overige gegevens
40
5
02 Balans (in duizenden euro’s)
2009
2008
2007
2006
2005
30.773
32.540
34.062
35.204
35.942
Vastgoedbeleggingen
9.956
8.483
8.874
9.197
9.266
Financiële vaste activa
292
341
366
143
119
Vlottende activa
14.045
14.590
8.372
6.689
3.011
Totaal activa
55.066
55.954
51.674
51.233
48.338
Eigen vermogen
26.129
24.166
21.662
20.990
19.733
kerncijfers
Operationele materiële vaste activa
677
909
1.094
744
806
Langlopende schulden
Voorzieningen
22.500
22.500
22.500
22.500
22.500
Kortlopende schulden
5.760
8.379
6.418
6.999
5.299
55.066
55.954
51.674
51.233
48.338
Investeringen
3.040
1.141
1.620
1.754
18.864
Afschrijvingen
2.486
2.641
2.611
2.396
1.786
0
0
0
0
688
11
24
18
97
0
163
3.361
-2.164
2.858
-923
Totaal passiva
Bijzondere waardeverminderingen
Desinvesteringen Cash flow
Winst- en verliesrekening (in duizenden euro’s)
Netto-omzet Ongerealiseerde waardeveranderingen Bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten Belastingen
2009
2008
2007
2006
2005
21.691
22.314
17.087
14.254
11.949
-838
-389
-455
-69
-117
-17.047
-17.470
-12.709
-11.124
-9.710
3.806
4.455
3.923
3.061
2.122
-946
-668
-1.135
-1.086
-384
-668
-1.054
-1.887
-489
-549
Resultaat na belastingen
2.192
2.733
901
1.486
1.189
Ratio’s
2009
2008
2007
2006
2005
Bedrijfsresultaat in % van het totaal vermogen
6,9%
8,0%
7,6%
6,0%
4,4%
Resultaat na belastingen in % van het totaal vermogen
4,0%
4,9%
1,7%
2,9%
2,5%
Rentabiliteit eigen vermogen
8,4%
11,3%
4,2%
7,1%
6,0%
Bedrijfsomvang Vliegbewegingen zwaarder dan 6000 kg Passagiersbewegingen
6
2009
2008
2007
2006
2005
15.641
17.217
16.774
13.979
13.151
1.711.504
1.629.893
1.544.098
1.143.557
946.218
03
12 januari
Start ‘Alderstafel’
6 maart
Opening Before Take Off-winkel
23 april
AeroTech Luchtvaartevenement
4 juni
1e vlucht Eindhoven - Barcelona Reus (Ryanair)
6 juni
Afschaffing ticketbelasting
1 juli
1e vlucht Eindhoven - Pescara (Ryanair)
2 juli
Airtour
18 en 19 juli
1e vlucht Eindhoven - Praag (Wizzair)
25 juli
Start thema ‘Corporate Responsibility’
1 september
Nazomeravondbioscoop
4 september
1e vlucht Eindhoven - Porto (Ryanair)
4 september
100% Web check-in Ryanair
1 oktober
Omwonendenavonden i.s.m. Vliegbasis Eindhoven
15 oktober en 17 november
Stop vlucht Eindhoven - Bristol (Ryanair)
24 oktober
1e vlucht Eindhoven - Londen Gatwick (Aer Lingus)
25 oktober
1e vlucht Eindhoven - Sofia (Wizzair)
25 oktober
Verwenzorgdag
30 oktober
Start vipprogramma SkySpeed
1 november
1e vlucht Eindhoven - Alicante (Ryanair)
5 november
Vakantieplein 2009
13 december
Record aantal passagiers
14 december
1e vlucht Eindhoven - Gdansk (Wizzair)
17 december
Bioscoop
20, 21 en 22 december
Belangrijke momenten
1e vlucht Eindhoven - Londen City (VLM)
en gebeurtenissen 7
Bericht van de Raad van Commissarissen
04 Ondanks de economische crisis en de ticket belasting die we tot halverwege 2009 kenden, heeft Eindhoven Airport weer een record aantal passagiers mogen verwelkomen. Halverwege het jaar keerde het tij door de afschaffing van de ticketbelasting en kondigden luchtvaartmaat schappijen diverse nieuwe bestemmingen aan. Een fantastisch resultaat in deze moeilijke tijd. De regio Brainport is door het kabinet aangewezen als toptechnologische regio van wereldformaat en één van de pijlers van de nationale economie. Zo’n regio moet natuurlijk goed bereikbaar zijn en blijven. Dit kan niet zonder een luchthaven van formaat; capaciteitsuitbreiding is daarom een must.
Werkzaamheden van de Raad van Commissarissen
De Raad van Commissarissen kwam in 2009 vier maal bijeen in reguliere vergaderingen. Daarnaast was er frequent contact tussen de president-commissaris en de directie. Op 17 april 2009 vond de Algemene Vergadering van Aandeelhouders plaats en in oktober de jaarlijkse informatiebijeenkomst voor aandeelhouders, waarin de aandeelhouders op de hoog te werden gesteld van strategische ontwikke lingen op de luchthaven. In zijn laatste vergadering van 2009 heeft de raad besprekingen gehouden over het functioneren van de raad en dat van zijn individuele leden, alsmede over het functioneren van de directie. Tevens heeft de raad gesproken over het gewenste profiel, samenstelling en competentie van de raad en zijn leden en over het introductie-, training- en opleidingsprogramma. Ook is gesproken over de uitkomsten van de beoordeling door de directie en over het remuneratiepakket. De Raad van Commissarissen heeft besloten geen aparte audit-, remuneratie- en selectie- en benoemingscommissie in te stellen, gezien de omvang van de organisatie. De werkzaamheden van deze commissies worden dan ook door en onder verantwoordelijkheid van de voltallige raad uitgevoerd.
8
Dit versterkt de betrokkenheid die wij hebben bij de organisatie in onze toezicht houdende rol.
De discussie over de nationale ontwikkelingen over de capaciteitsverdeling van luchtverkeer en de daaruit voortvloeiende discussie aan de ‘Alderstafel’ waren dit jaar belangrijke gespreks onderwerpen. Voorts is intensief gesproken over de hotelontwikkeling en de daarbij behorende mogelijke exploitatiemodellen en investeringen. De raad volgt deze ontwikkelingen nauwgezet en is tevens betrokken bij de besprekingen met beleidsmedewerkers en besluitvormers. Eindhoven Airport maakt voor deze en andere strategische issues gebruik van de expertise van haar moedermaatschappij Schiphol Nederland B.V., een vorm van samenwerking die wij als raad van harte ondersteunen. Het budget 2010 en het businessplan 2011-2015 zijn uitgebreid besproken en in oktober goedgekeurd. De voornaamste aandachtspunten hierin zijn de druk op aviationinkomsten door toenemende concurrentie tussen luchthavens in binnen- en buitenland. Tenslotte streven we ernaar aviation op lange termijn een voldoende rendement te laten opbrengen. Veel aandacht is ook uitgegaan naar de ontwikkeling van commerciële activiteiten die een groter rendement moeten bijdragen. Het is ons doel om het bedrijf in zijn totaliteit gezond en solide te houden. De opzet en werking van de interne risicobeheersing- en controlesystemen zijn besproken. Het project The Wave, dat tot doel heeft de kwaliteit van de operationele processen te verbeteren en daardoor de efficiency te verhogen, heeft tot goede resultaten geleid. Eind 2009 heeft de directie een tweede fase van dit programma geïntroduceerd. De operationele, commerciële en financiële resultaten van de onderneming zijn tijdens elke vergadering van de raad besproken.
Jaarverslag
De directie heeft het jaarverslag opgesteld. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. heeft de jaarrekening gecontroleerd en voorzien van een goed keurende accountantsverklaring. Wij verwijzen u hiervoor naar pagina 41 van dit verslag. De Raad van Commissarissen heeft de jaarrekening en het jaarverslag uitvoerig besproken met de directie en de externe accountant. Het vormt een goede basis voor de verantwoording die wij als Raad van Commissarissen afleggen voor het gehouden toezicht. De Raad van Commissarissen stemt in met de jaarrekening en kan zich verenigen met het voorstel van de directie om winstuitkeringen te doen ten bedrage van € 229.205, verdeeld over € 113.445 op cumulatief preferente aandelen en € 115.760 op gewone aandelen. De resterende winst van € 1.962.453 zal worden toegevoegd aan de overige reserves. Daarnaast wordt € 35.119 toegevoegd aan de overige reservers; dit bedrag valt vrij uit de herwaarderingsreserve. De directie zal de jaarrekening en het jaarverslag voor leggen aan de Algemene Vergadering van Aandeel houders die plaatsvindt op 22 april 2010. Wij stellen de aandeelhouders voor de directie decharge te verlenen voor het gevoerde beleid en de Raad van Commissarissen voor het gehouden toezicht. De raad verklaart dat naar zijn oordeel is voldaan aan het bepaalde ten aanzien van de onafhankelijkheid van de commissarissen. Gezien de inzet van directie en medewerkers vertrouwen wij erop dat Eindhoven Airport N.V. een goede invulling zal geven aan de uitdagingen die in 2010 op ons af komen. Wij wensen hen daarbij uiteraard alle succes toe. Namens de Raad van Commissarissen drs. P.J.J.M. Swinkels President-commissaris
Samenstelling van de Raad van Commissarissen
De raad was in het jaar 2009 als volgt samengesteld: drs. P.J.J.M. Swinkels (64 jaar) President-commissaris Bestuurder, voormalig directievoorzitter Bavaria (gepensioneerd) Nevenfuncties: bestuursvoorzitter BZW, lid DB VNO-NCW, diverse commissariaten dr. P.M. Verboom (59 jaar) Vice president-commissaris Executive Vice President & Chief Financial Officer Schiphol Group Nevenfuncties: diverse commissariaten mr. A.P.J.M. Rutten (58 jaar) Executive Vice President & Chief Operations Officer Schiphol Group Nevenfuncties: • President ACI Europe • lid ACI World Governing Board • lid Raad van Advies NIVR • lid Raad van Advies Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium • voorzitter Stuurgroep Beveiliging en Publieke Veiligheid Schiphol • lid Raad van Commissarissen Holland Aviation House (DDA en Aviodrome) A.P.A. de Jong (64 jaar) Luitenant-generaal b.d. Koninklijke Luchtmacht Nevenfunctie: voorzitter Adviesraad Veteranenstichting Zuidoost-Brabant drs. W.G. van Velzen (66 jaar) Bestuurder/Senior European Policy Advisor, Covington & Burling, Brussel Nevenfuncties: • voorzitter Rathenau Instituut, Den Haag • lid Raad van Toezicht Universiteit van Twente • voorzitter Commissie van Wijzen kennisprojecten FES
9
05
Facts & Figures
Passagiersontwikkeling 2005-2009 lijndiensten binnenland
lijndiensten buitenland
vakantiecharters
overige charters
totaal
2005
28.827
676.189
222.365
18.837
946.218
2006
0
883.055
224.239
36.263
1.143.557
2007
0
1.265.193
235.839
43.066
1.544.098
2008
0
1.372.432
237.972
19.489
1.629.893
2009
0
1.496.475
203.183
11.846
1.711.504
AAntal vliegbewegingen 2005-2009 2005
13.151
2006
13.979
2007
16.774
2008
17.217
2009
15.641
toestellen zwaarder dan 6.000 kg (maximum startgewicht ) In 2009 werden 9.661 zogenaamde ‘zware’ vliegbewegingen uitgevoerd (toestellen langer dan 39 meter en/of met een wieldruk van meer dan LCN 45).
10
“70% van de passagiers beoordeelt Eindhoven Airport in zijn totaliteit met een 8 of hoger...”
Waardering
Profiel vertrekkende passagier
70% beoordeelt Eindhoven Airport in zijn totaliteit met een 8 of hoger.
Doel van de reis:
Gemiddeld cijfer: 7,8
Zakelijk
33%
Check-in proces:
Bezoek familie/vrienden
30%
Operationeel proces
85% goed/uitstekend
Vakantie
34%
Klantvriendelijkheid
84% goed/uitstekend
Anders
3%
Wachttijd
78% goed/uitstekend
Herkomst:
Securitycontrole:
Nederland
65%
Klantvriendelijkheid
90% goed/uitstekend
Groot-Brittannië
9%
Wachttijd
86% goed/uitstekend
Italië
5%
Spanje
3% 18%
Informatiebalie: Oordeel diensten
89% goed/uitstekend
Anders
Klantvriendelijkheid
89% goed/uitstekend
83% heeft thuis al ingecheckt via Web Check-in.
Wachttijd
91% goed/uitstekend
95% is 1 uur of langer voor vertrek aanwezig.
Gegeven informatie
95% goed/uitstekend
28% is langer dan 2 uur voor vertrek aanwezig.
Bagageafhandeling:
83% heeft de afgelopen 12 maanden meer dan
90% heeft binnen 10 minuten na aankomst zijn ruimbagage.
een vliegreis gemaakt.
Bereikbaarheid Eigen vervoer
50% komt met de auto naar Eindhoven Airport (inclusief wegbrengen).
Openbaar vervoer
43% komt met het openbaar vervoer naar Eindhoven Airport.
File
10% heeft onderweg in de file gestaan.
Bron: Pro-Info meting november 2009 (Passagierstevredenheidsonderzoek)
11
AVIATION
06
Passagiersaantallen vertoonden aanvankelijk een terugval, maar herstelden zich in het laatste halfjaar. De terugval van passagiers- en vliegbewegingen in de maanden november en december 2008 zette door in de eerste maanden van 2009. De passagiersaantallen bleven achter gedurende de eerste zes maanden van 2009: - 6,3% ten opzichtevan de aantallen in dezelfde maanden in 2008. Een terugval die grotendeels te verklaren is door de verslechterde economische situatie en door de introductie van de ticketbelasting medio 2008. Vooral de introductie van de ticketbelasting heeft voor een negatief investeringsklimaat gezorgd bij luchtvaartmaatschappijen. Nieuwe vliegtuigcapaciteit die beschikbaar kwam, werd niet op routes naar Eindhoven ingezet maar juist op routes naar luchthavens dichtbij de Nederlandse grens in omringende landen. Luchthavens in België en Duitsland hebben in 2009 verder kunnen profiteren van deze verstoring in het Europese ‘level playing field’. Met de aankondiging van de voorgenomen afschaffing van de ticketbelasting per 1 juli 2009, verbeterde het investeringsklimaat voor luchtvaartmaatschappijen op Eindhoven. In een paar maanden tijd werd een record aantal lijndiensten toegevoegd aan het routenetwerk van Eindhoven Airport. Wizzair kondigde drie bestemmingen aan in Oost-Europa: Praag, Sofia en Gdansk. Ryanair voegde Pescara, Bristol, Portoen Alicante toe. Corendon Airlines zette haar charterdienst op het Turkse Antalya om in een lijndienst met verbeterde dienstregeling. En op 25 oktober startte de Ierse nationale lucht vaartmaatschappij Aer Lingus een dagelijkse lijndienst naar Londen Gatwick. Met de komst van Ryanair op de route Alicante-Eindhoven is er voor het eerst in de geschiedenis van Eindhoven
12
Airport concurrentie ontstaan op een bestemming, die nu dus wordt aangeboden door zowel Ryanair als Transavia. In tegenstelling tot de lijndiensten hebben de vakantiecharters uiteindelijk veel meer te lijden gehad onder de verslechterde economische situatie en de ticketbelasting. Gedurende de eerste zes maanden van 2009 werd binnen de reisbranche een teruggang in boekingen van 20% genoteerd. Een percentage dat in de tweede helft van 2009 wel een stijgende lijn liet zien, maar die de slechte resultaten uit de eerste zes maanden van 2009 niet meer kon compenseren. De verslechterde resultaten in de reisbranche hadden ook een negatief effect op het aantal vakantiepassagiers dat in 2009 via Eindhoven Airport reisden: -15% ten opzichte van 2008. De in 2008 gestarte vakantiecharter naar het Kroatische Pula heeft in 2009 geen vervolg gekregen. Wél is in 2009 een nieuwe vakantiecharter gestart naar het Bulgaarse Bourgas. De tweede helft van 2009 heeft uiteindelijk veel goed gemaakt. Het segment lijndiensten groeide harder dan de teruggang in het segment vakantiecharters waardoor uiteindelijk 2009 kon worden afgesloten met een nieuw passagiersrecord van 1.711.504 passagiers. De groei in de tweede helft van 2009 zal naar verwachting in 2010 zorgen voor een verdere autonome groei van het aantal passagiers. Naast deze autonome groei verwacht Eindhoven Airport ook groei te kunnen genereren uit nieuwe bestemmingen waarvan er een aantal reeds aangekondigd zijn: Warschau, Wroclaw, Brindisi, Trapani en Oslo zullen in 2010 deel gaan uitmaken van het lijndienstnetwerk van Eindhoven Airport.
07
De omzet die per passagier wordt gegenereerd is in toenemende mate afhankelijk van de groei in non-aviationomzet. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er steeds meer aandacht en energie wordt gestoken in de ontwikkeling van retail, horeca, onroerend goed, parkeren en andere, nieuwe innovatieve concepten. In het eerste kwartaal van 2009 is opnieuw een winkel in de terminal geopend: een kleding winkel onder de naam ‘Before Take Off’. In het vierde kwartaal van 2009 heropende AKO haar vernieuwde en vergrote vestiging op Eindhoven Airport. In 2010 worden verdere ontwikkelingen op het gebied van retail en horeca verwacht, waaronder een vestiging van GWK Travelex. De parkeerterreinen van Eindhoven Airport lieten over 2009 een lichte omzetgroei zien. Om in de groei van het aantal parkerende auto’s te kunnen voorzien, is het parkeren van auto’s van medewerkers gecentraliseerd op het nieuwe parkeerterrein P6, dat tegelijk met de nieuwe Hoofddoorlaatpost aan de oostzijde van de luchthaven is aangelegd. Voor 2010 wordt een verdere vergroting van de parkeercapaciteit voorzien (uitbreiding P3 en P5). In 2009 zijn grote vorderingen gemaakt in de ontwikkeling van een hotel dat op de bestaan de terminal moet verrijzen. Gesprekken met (inter)nationale hotelketens vinden plaats en de benodigde gemeentelijke stedenbouwkundige procedures worden doorlopen. De verwachting is dat in het najaar van 2010 kan worden begonnen met de bouw van dit hotel dat een jaar later opgeleverd moet worden. Tegelijk met de bouw van het hotel wordt aandachtig gekeken naar de
herinrichting van de bestaande passagiersterminal. Een efficiëntere passagiersdoorstroming in combinatie met meer ruimte voor retail en horecamoet ervoor zorgen dat de omzet per passagier stijgt. In het kader van deze herin richting wordt ook de noodzaak van een uitbreiding van de passagiersterminal bekeken die tegelijk met de bouw van het hotel gerealiseerd zou kunnen worden. Op het gebied van nieuwe innovatieve concepten is eind 2009 het vipprogramma SkySpeed gelanceerd. Een concept dat gemak, snelheid, comfort en vipservice biedt aan passagiers die willen reizen op een ontspannen manier. SkySpeed-passagiers worden niet afgehandeld via de passagiersterminal maar via de terminal voor General Aviation, wat zorgt voor een intiemere en meer persoonlijke servicebeleving. Verdere innovatie wordt onder andere voorzien op het gebied van e-products. De website van Eindhoven Airport werd begin 2009 geheel vernieuwd en biedt voortaan ook ruimte voor het genereren van inkomsten uit advertenties en sms-diensten. In 2010 worden verderemogelijk heden op het gebied van e-products onderzocht. Na het succes van ‘de coolste luchthaven’ in 2008 waarbij een deel van het parkeerterrein P1 werd omgebouwd tot schaatsbaan, is er in 2009 voor gekozen om de hangaar aan de Luchthavenweg 29 twee keer om te bouwen tot bioscoop. In september werd eenmalig de film ‘Top Gun’ vertoond voor omwonenden en belangstellenden. In december werd het filmdoek opnieuw in de hangaar opgehangen om een aantal topfilms uit 2009 aan omwonenden en belangstellenden te kunnen laten zien.
13
non-aviation
Non-aviation is steeds belangrijker binnen het businessmodel van Eindhoven Airport.
08
Operations Het in 2008 gestarte operationele project The Wave kreeg in 2009 een vervolg: The Wave II. In 2008 waren al veel operationele taken in het kader van The Wave overgegaan naar Viggo Eindhoven Airport. In 2009 is daar de schoonmaaktaak aan toegevoegd en is gestart met The Wave II. Operational Excellence bereik je niet met een eenmalig project. Het vraagt om een verankering van het streven naar continue verbetering in de organisatie. Binnen The Wave II is een zestal werkgroepen gestart waarin Viggo, Group 4 Securicor en Eindhoven Airport samenwerken aan Operational Excellence en dit ook borgen in de organisatie. Hiermee willen wij de voorkeurspositie van Eindhoven Airport voor onze klanten versterken. Aan verdere implementatie van The Wave II werken de volgende werkgroepen: • Herontwerp operationeel proces • Kostenstructuur • SLA’s (‘Service Level Agreement’) • KPI’s (‘Kritieke prestatie-indicatoren’) • Improvement • Overlegstructuur Operational Excellence vraagt om feiten. We hebben in 2009 een aantal investeringen gedaan die hieraan kunnen bijdragen. Mede door de wisseling in het operationeel management hebben de ontwikkelingen op dit gebied enige vertraging opgelopen. 2010 zal zeker het jaar worden waarin investeringen in smart camera’s en simulatieprogramma’s hun vruchten gaan afwerpen. In het najaar van 2009 is een van onze grootste klanten, Ryanair, overgegaan op 100% web check-in. Ook andere luchtvaartmaatschappijen staan op het punt hierop over te stappen. Dit betekent geen check-in meer op de luchthaven. Bagage drop-off is hier voor een groot deel in de plaats gekomen. Deze transitie is soepel verlopen en we verwachten dat op korte termijn nog maar zeer beperkt check-in gevraagd zal worden op de luchthaven zelf. Medio 2009 hebben we voor de luchtvaartmaatschappijen ook op operationeel vlak de accountmanagersrol ingevuld. Hiermee hebben onze klanten een duidelijk aanspreekpunt en bieden we goed overzicht van de resultaten die we voor onze klanten behalen.
14
Faciliteiten en dienstverlening
In 2008 is Eindhoven Airport gestart met het aanbieden van PRM-service (Passengers with Reduced Mobility), door Europese wetgeving verplicht gesteld aan alle luchthavens. Het aantal passagiers dat van deze service gebruikmaakt is in 2009 gestegen. Eindhoven Airport heeft besloten de service aan deze categorie passagiers vooralsnog kosteloos aan te bieden. In 2009 is slechts een klein aantal facilitaire aanpassingen nodig geweest. In de terminal zijn nieuwebagagekluizen geplaatst en op het panoramaterras nieuwe verrekijkers. Voor 2010 staan grotere investeringen en veranderingen gepland, waaronder een uitbreiding van het aantal parkeerplaatsen.
Burgermedegebruik
Eindhoven Airport koopt faciliteiten in bij het Ministerie van Defensie en maakt op deze manier gebruik van de taxibanen, de start- en landingsbaan, de luchtverkeersleiding, de brandweer en de geneeskundige dienst van de Koninklijke Luchtmacht van Vliegbasis Eindhoven. Naast de medewerking die Vliegbasis Eindhoven en Eindhoven Airport elkaar jaarlijks verlenen bij de afhandeling van vluchten indien noodzakelijk, is in de samenwerking gekeken naar verdere doelmatigheid door het gebruik van elkaars faciliteiten en middelen. In 2009 is regelmatig overleg gevoerd waarbij onder andere de volgende onderwerpen aan de orde zijn geweest: • Preventief onderhoud van platform en intersecties; • Defensie Pijpleidingen (alternatief voor transport van brandstof over de weg).
security 09 Vanaf begin 2009 worden de beveiligingstaken door een nieuwe partij uitgevoerd. Op 1 januari 2009 is voor de uitvoering van securitytaken de overstap gemaakt van Trigion naar Group 4 Securicor (G4S). G4S werd verantwoordelijk voor de beveiligingstaken en de hieraan gekoppelde samenwerking tussen hen en Viggo Eindhoven Airport. 2009 was een belangrijk leerjaar waarin aan het project The Wave inhoud is gegeven in de praktijk. Zo zijn diverse Viggo-medewerkers opgeleid voor Securitytaken en werden G4Smedewerkers getraind voor afhandelingstaken. Het laatste kwartaal van 2009 is gebruikt om KPI’s en SLA’s op elkaar af te stemmen, die vanaf 1 januari 2010 operationeel zullen zijn. Het doel van kostenverlaging op het gebied van security is gerealiseerd. Echter, de toename van het aantal passagiers en de verandering van passagiersgedrag door de invoering van 100% web check-in bij Ryanair, hebben eind 2009 helaas gezorgd voor langere wachtrijen voor de securitycontrole. Dit is niet in lijn met onze kernwaarde ‘Snel’. Dit punt heeft dan ook grote aandacht. Door te managen op KPI’s en verdere samenwerking op het gebied van planning, zal dit in 2010 verbeteren.
In mei 2009 is de Hoofddoorlaatpost verplaatst, wat een belangrijke besparing met zich mee heeft gebracht. Om die reden is het parkeren voor personeel verplaatst naar P6. In 2009 zijn er geen wetswijzigingen geweest die een grote invloed hebben gehad op het securitybeleid of de organisatie ervan. Eind hoven Airport heeft zich ook dit jaar ingespannen de bestaande wetgeving op een goede manier te vertalen naar de praktijk, waarbij goede afstemming is geweest met partijen als NCTb en de Koninklijke Marechaussee. Naar aanleiding van het incident op 25 december 2009 tijdens een KLM-vlucht van Amsterdam naar Detroit, staat het onderwerp ‘bodyscanner’ nadrukkelijk in de schijnwerpers. Eindhoven Airport houdt de ontwikkelingen op dat gebied, voornamelijk vanwege mogelijk efficiencyvoordeel, al langer in de gaten en volgt de lopende pilot op Schiphol. Het recente incident geeft op dit moment voor onze luchthaven, mede gezien de louter Europese bestemmingen, geen aanleiding om deze innovatie versneld door te voeren. Wij wachten eventuele aangepaste regelgeving af.
Daarnaast blijkt sturing van passagiersstromen cruciaal. Op dit gebied blijven we experimenteren. Sinds medio november 2009 wordt op de vertrekschermen de tijd weergegeven waarop de passagier zich moet melden bij de security controle. De eerste bevindingen zijn positief.
15
Corporate responsibility
10
Omdat Eindhoven Airport milieu en geluid als een ‘corporate responsibility’ ziet, is in 2009 besloten om dit aandachtgebied op een professionele wijze binnen de eigen organisatie in te vullen. Corporate responsibility is eind 2009 functioneel onder gebracht bij de afdeling Juridische & Bestuurlijke Zaken.
CO2-neutraal
ACI Europe, de organisatie van Europese luchthavens, heeft in 2008 de ambitie uitge sproken dat luchthavens uiteindelijk CO2neutraal zullen worden. Recentelijk hebben 31 Europese luchthavens een programma voor ‘Airport Carbon Accreditation’ opgezet dat vaststelt in hoeverre de luchthavens erin slagen om de emissies onder hun directe controle te reduceren. Verschillende luchthavens hebben de algemene doelstelling verder geconcretiseerd. In het kader van de ‘Alderstafel’ heeft Eindhoven Airport aangegeven om op het gebied van verduurzamen van de luchthaven (civiel en militair) toonaangevend te willen zijn in een toepasselijke referentiegroep. Doelstelling van Eindhoven Airport is om in 2015 alle luchthavenactiviteiten CO2neutraal te organiseren door middel van deze gezamenlijke inspanning: Terminal, kantoor en hangaars • CO2-neutraal per 2010 door middel van vraagbeperkende maatregelen en compensatiemethoden. • 5% van energiebehoefte duurzaam op locatie opwekken in 2015 en 20% in 2020.
16
Platform • CO2-neutraal per 2015 (in samenwerking met ketenpartners) door middel van vraagbeperkende maatregelen en compensatiemethoden. • 5% van energiebehoefte duurzaam op locatie opwekken in 2015 en 20% in 2020. Op basis van de vergelijking met andere luchthavens concludeert het Delfts onderzoeksbureau CE dat Eindhoven Airport met zijn ambities tot de kopgroep behoort.
Uitspraken Raad van State
De Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft op woensdag 5 augustus 2009 uitspraak gedaan in twee zaken: 1. Aanwijzingsbesluit luchtvaartterrein Eindhoven, en 2. Medegebruiksontheffing voor Eindhoven Airport 2006-2007. Wat betreft het aanwijzingsbesluit heeft de Raad van State de geldende geluidszone die geldt voor het militaire vliegveld Eindhoven vernietigd. De Raad van State oordeelde dat de Staatssecretaris van Defensie in het besluit van 2007 niet duidelijk heeftgemaakt ‘in hoeverre de omvang van de geluidszone is gerechtvaardigd in verband met de sluiting van andere militaire vliegvelden’.
De Staatssecretaris van Defensie moet nu een nieuw, beter gemotiveerd, besluit over de geluids zone nemen. Om te voorkomen dat in de tussentijd geen geluidsnormen gelden, heeft de Raad van State met onmiddellijke ingang een tijdelijke geluidszone ingesteld. Deze geluidszone is gebaseerd op het feitelijk gebruik van Defensie en Eindhoven Airport in 2007 vermeerderd met een bepaald percentage (5 respectievelijk 12 procent). Voor Eindhoven Airport komt dat neer op 4,1 km2 van de 35Ke-zone. Dit leverde geen belemmering en op in 2009. Dit geldt ook voor 2010. De Raad van State heeft eveneens uitspraak gedaan in het door de vereniging Belangenbehartiging Omwonenden Welschap (BOW) ingestelde hoger beroep tegen de door de staatssecretaris van Defensie aan Eindhoven Airport verleende en inmiddels al niet meer geldende medegebruiksbeschikking 2006-2007. De BOW bestreed het oordeel van de rechtbank Den Bosch dat de vervoersbehoefte ten behoeve waarvan de ont heffing is verleend, voldoende is onderbouwd. De Raad van State was het daar niet mee eens: “Dat achteraf is gebleken dat het toegestane aantal vliegtuigbewegingen niet volledig is gebruikt, maakt niet dat bij de besluitvorming niet van de door Eindhoven Airport N.V. te kennen gegeven prognose kon worden uitgegaan”. Met het oog op de uitspraken van de Raad van State heeft de bezwaarschriftencommissie van Defensie de medegebruiksbeschikking van Eindhoven Airport voor 2008-2009, waartegen door de BOW bezwaar was ingediend, aangepast in die zin dat het aantal van 21.175 vliegbewegingen is teruggebracht naar 18.050, waarvan 14.000 zwaar.
Beschikking 2010
Op 1 november is de Regelgeving Burgerluchthavens en Militaire Luchthavens in werking getreden. Het zal nog even duren voordat een luchthaven besluit voor het militaire vliegveld Eindhoven is vastgesteld. Dit betekent dat Eindhoven Airport op haar beurt nog even moet wachten op een zogenaamde medegebruiksvergunning die de bestaande ontheffing gaat vervangen. Eindhoven Airport heeft voor de jaren 2010 en 2011 23.796 vliegbewegingen aangevraagd, waarbij verder geen onderscheid wordt gemaakt tussen ‘licht’ en ‘zwaar’ vliegverkeer. 500 van deze vliegbeweging en zijn lichter dan 6.000 kg. Eind december is de beschikking ontvangen.1
Einomos
In 2009 is het Eindhoven Noise Monitoring System (Einomos) operationeel geworden. Einomos bestaatuit tien geluidmeetpalen die Eindhoven Airport eerder in het kader van een afspraak binnen de Regionale Overeenkomst had aange schaft en die geplaatst zijn in de omgeving van de luchthaven. In overleg met partijen binnen Globe is in mei 2009 een plan van aanpak opgesteld met als doelstelling om eind 2009 een rapportage te realiseren op basis van de gegevens uit de geluidmeetpalen betreffende civiele vliegbewegingen. In september zijn de eerste bevindingen gerapporteerd aan Globe. Vanaf januari 2010 zal Eindhoven Airport voortaan elk kwartaal een geluidsrappor tage uitbrengen.
17
1 Milieupartijen hebben inmiddels tegen deze beschikking bezwaar ingediend.
Milieuzorgsysteem
Eindhoven Airport heeft voor de komende drie jaren wederom een certificaat ontvangen dat bevestigt dat het milieuzorgsysteem voldoet aan de eisen van de norm NEN-EN-ISO 14001:2004.
Sinds 2003 kent Eindhoven Airport N.V. een milieuzorgsysteem. Elke drie jaar wordt -indien voldaan wordt aan de normen- een nieuw certificaat uitgereikt. Ook in 2009 heeft Eindhoven Airport haar streven naar een duurzame en milieuvriendelijke bedrijfsvoering in concrete acties omgezet. In het kader van de continue verbetering en het blijven toetsten van het eigen milieuzorgsysteem, vindt jaarlijks een interne en externe audit plaats. De interne audit, uitgevoerd door een adviseur van bureau Cleijsen De Lange, vond plaats op 14 mei 2009. De externe audit vond plaats op 29 juni 2009, uitgevoerd door MKB Certificatie. In 2009 zijn op Eindhoven Airport geen tekortkomingen door MKB Certificatie geconstateerd en is een nieuw certificaat uitgereikt. Milieudoelstellingen De jaarlijkse milieudoelstellingen zijn omschreven in een analyseoverzicht en bevat de onderdelen: 1. Algemeen: klachten, leveranciersbeoordeling, e.d.; 2. Veiligheid: incidenten ongevallen, inspectie X-ray apparatuur, inspectie airside; 3. Milieu: milieu-incidenten, water-, gas- en energieverbruik, geluid, kaliumgebruik, afval, bodem.
Algemeen Incidenten/klachten
In 2009 zijn 242 klachten bij Eindhoven Airport binnen gekomen. Dat is een daling van 3,2% ten opzichte van 2008. In relatie met het aantal passagiers, betekent dit dat het aantal klachten per passagier is gedaald tot 0,014% (2008: 0,015%). 33,8% van de klachten betroffen parkeerklachten en hadden voornamelijk betrekking op technische mankementen aan het parkeersysteem. In de loop van 2009 is voor parkeerkaarten ander materiaal gebruikt dat heeft geleid tot het beter functioneren van het parkeersysteem.
18
Nog steeds lijken passagiers onvoldoende bekend met de regelgeving rondom de toegestane ruim- en hand bagage. In 2009 had 16,5% van de klachten dan ook betrekking op de beveiligingstak. Ook in 2009 is aan beeld– en geluidsinformatie volop aandacht besteed om dit te verbeteren. Begin 2009 is de website van Eindhoven Airport compleet vernieuwd, waarbij getracht is zo veel mogelijk aan de wens van de klant te voldoen. Onbekendheid met de nieuwe website en opstartproblemen hebben ertoe geleid dat 11% van de klachten gingen over de gebruiksvriendelijkheid van de website. Klachten over derden worden met partijen gecommuniceerd. Klachtregistratie en -afhandeling zijn goed onder controle. Voor geluidsklachten bestaat een speciaal telefoonnummer. In 2009 zijn 2.729 geluidsklachten ingediend waarvan 77% inrichtingsgebonden. Van deze inrichtingsgebonden klachten ging 9% (198) van de klachten over civiele vliegbewegingen. In 2008 was 86% van de klachten inrichtingsgebonden waarvan 10% civiel (172). Het aantal klachten over civiele vliegbewegingen is met 15% toegenomen. Het aantal civiele klachten ten opzichte van het totaal aantal klachten is afgenomen.
Leveranciersbeoordeling
Het doel van een leveranciersbeoordeling is door actief beheer van de leveranciers te komen tot een redelijke zekerheid dat geleverde producten en diensten aan onze eisen zullen voldoen, met oog voor een optimale prijs-prestatieverhouding en het voorkomen van onnodige milieubelasting. Eind 2009 is een beoordelingsmethodiek voor leveranciers gerealiseerd. Dit zal de komende jaren voortgezet worden.
Interne audit
Jaarlijks vindt een interne audit plaats, die wordt uitgevoerd door Cleijsen De Lange. Tijdens een interne audit wordt het milieuzorgsysteem getoetst op: • Opmerkingen (een onderdeel van het kwaliteitssysteem dat voldoet aan de norm, maar verbetering is wenselijk); • Afwijkingen (voldoet niet, dient voor de volgende interne audit te worden opgeheven; het onderdeel belemmert geen voortgang voor certificering en moet binnen een periode van 4 maanden verholpen zijn), en • Kritische afwijkingen (voldoet niet; een onderdeel van het kwaliteitssysteem dat ten aanzien van de norm niet juist is of totaal ontbreekt. Zonder directe opheffing hiervan is certificering niet mogelijk.). Uit de audit die op 14 mei 2009 heeft plaatsgevonden, zijn één Opmerking, drie Afwijkingen en geen Kritische Afwijkingen naar voren gekomen. De Afwijkingen hadden betrekking op het nog niet gereed hebben van de leveranciersbeoordeling en het niet registreren van leveranciersklachten. Eind 2009 is dit alsnog gereedgekomen. De derde Afwijking had betrekking op het niet tijdig uitvoeren van het kalibreren van de weegschalen. Inmiddels zijn corrigerende maatregelen getroffen.
Veiligheid Incidenten
Onder incidenten wordt verstaan alle meldingen van (bijna)ongevallen en gevaarlijke situaties die zich hebben voorgedaan. Om de veiligheid op de luchthaven te verhogen, is in 2009 het registreren van incidenten aangescherpt. Dit heeft gezorgd voor een toename van het aantal incidenten naar 7 (2008: 3). Bij deze incidenten was alleen sprake van materiële schade, geen persoonlijk letsel. Na elk incident zijn direct corrigerende maatregelen genomen en zijn de incidenten onderzocht om herhaling te voorkomen.
zorg gewaarborgd blijft. Eindhoven Airport mag maximaal 12 X-ray toestellen hebben, exclusief de X-ray toestellen die eigendom zijn van de Douane. In 2009 zijn de aanwezige toestellen twee maal geïn specteerd en op 19 oktober 2009 heeft een audit plaatsgevonden. Tevens heeft op 18 november 2009 een ‘risico-analyse blootstelling personen nabij bagagescanner’ plaatsgevonden. Tijdens de analyse zijn risico’s op blootstelling tijdens verblijf in de directe omgeving van de bagagescanners opnieuw geëvalueerd voor werknemers alsmede voor passagiers. Ook is de milieubelasting opnieuw geëvalueerd. De conclusie is dat de blootstellingrisico’s, bij correct gebruik van bagagescanners door geïnstrueerd personeel, zeer beperkt zijn. Alle bagagescanners voldoen aan de wettelijke eisen en personeel wordt met regelmaat door middel van herhalingstrainingen geïnstrueerd op het gebied van werken met bagagescanners. Bovendien zijn alle gebruikte bagagescanners geregistreerd in het kernwetdossier en worden periodiek onderhouden door leveranciers. Van zowel de audit als de risicoanalyse is een verslag uitgebracht door Philips Stralingsbeschermingdienst. Het bijbehorende jaarverslag is te vinden op en te downloaden van eindhovenairport.nl.
Inspectie Airside
Voor het bewaken van de veiligheid en zorg voor het milieu bij uitvoerende werkzaamheden op het platform en in de terminal, worden wekelijks inspecties gehouden aan de hand van controlelijsten waarin veiligheid- en milieupunten zijn opgenomen. In 2009 zijn 48 inspecties Airside gedaan, waarmee de doelstelling om minimaal 48 inspecties uit te voeren, is behaald. Door de zware belasting van het platform hebben ook in 2009 regelmatig reparaties moeten plaatsvinden aan het beton en asfalt vanwege scheuren en verzakkingen. Een nieuwe machine is aangekocht voor het vuilvrij houden van het platform.
In 2010 zal wederom zorg en aandacht besteed worden aan het handhaven en optimaliseren van de veiligheid op de luchthaven.
In 2010 zal wederom extra aandacht besteed worden aan de conditie van het platform. De extra bestrijding van vuil en onkruid zal, zoals in 2009, worden voortgezet. In verband met de levensduur staat in 2011 vernieuwing van het bestaande platform gepland.
Inspectie X-ray apparatuur
Milieu
Bij Eindhoven Airport zijn in totaal elf X-ray toestellen voor bagagecontrole aanwezig. Voor het verrichten van handelingen met X-ray toestellen is vergunning verleend. Ter controle heeft Eindhoven Airport een samenwerkingsovereenkomst met Philips Stralingsbe schermingdienst. Philips voert in dit kader onderzoeken (audits) uit om te toetsen of er wordt voldaan aan de gestelde voorwaarden en of de stralingshygiënische
Milieu-incidenten
Gezien de toenemende werkzaamheden en activiteiten op het platform en stringentere wijze van registreren is in 2009 het aantal milieu-incidenten toegenomen ten opzichte van 2008. In 2009 heb ben zich in totaal 8 incidenten voorgedaan. Alle incidenten betroffen vloeistoflekkages: 5 van zeer kleine en 3 van medium omvang.
19
In geval van de lekkages zijn direct corrigerende maat regelen genomen. Continu wordt door middel van preventieve maatregelen en stringentere (safety- en milieu)eisen gestreefd naar een zo laag mogelijk risico op milieu-incidenten. Dit door middel van onderzoek, registratie en gepaste maatregelen om milieuschade te beperken en te voorkomen.
Watergebruik
In 2009 werd gestreefd naar een gelijkblijvend waterverbruik per passagier ten opzichte van 2008. In 2009 werd echter een daling van het waterverbruik per passagier gerealiseerd, dankzij het verder optimaliseren van het grijswatersysteem en de grote hoeveelheid regenval.
Gasverbruik
Voor 2009 werd gestreefd naar een gelijkblijvend verbruik per passagier ten opzichte van 2008. Het werkelijke verbruik per passagier was in 2009 hoger dan in 2008. Dit heeft te maken met de relatief strenge winter van 2008/2009 waardoor meer bijverwarming door middel van de koude-warmteopslag nodig is geweest. Tevens is het gasverbruik gestegen vanwege de aan koop van een hangaar gelegen aan de Luchthavenweg. Gedurende het jaar is gekeken naar de gewenste temperatuur in terminal en kantoren die de reductie van warmtevraag bevordert.
Energieverbruik
Vanwege de verwachte daling van passagiers in verband met de economische recessie, de invoering van de ticketbelasting en de aankoop van een hangaar, werd voor 2009 een gelijkblijvend energieverbruik verwacht ten opzichte van 2008. Het daadwerkelijke verbruik in 2009 is lager uitgevallen dan verwacht ondanks de stijging van het aantal passagiers. Dit lagere gebruik komt voornamelijk door de aanschaf van LED-verlichting op meerdere locaties op de luchthaven. Daarmee lijken de in 2007 gestarte proeven met LED-verlichting een positief resultaat op te leveren en wordt gefaseerd alle verlichting vervangen door LED-verlichting.
Geluid
Door een optimale planning en een positieve realisatie is de totaal gebruikte geluidsoppervlakte in 2009 substantieel binnen de geplande waarden voor 2009 gebleven.
20
Kalium Acetaat
Ter bestrijding van de gladheid op het platform wordt gebruikgemaakt van het afbreekbare middel Kalium Acetaat. Het kaliumverbruik wordt geregistreerd en jaarlijks geëvalueerd. Het verbruik lag in 2009 aanzienlijk hoger dan de winter daarvoor, vanwege de strenge weersomstandigheden.
Proefdraaien
Proefdraaien wordt geregistreerd in een systeem dat zeer gebruiksvriendelijk en nauwkeurig is. Het geeft op een eenvoudige manier alle gegevens die nodig zijn voor de jaarlijkse rapportage, waaraan volgens de milieuvergunning moet worden voldaan. Gebruik wordt gemaakt van een afbakening van vier gebieden waarbinnen een aanvraag voor proefdraaien kan vallen: Groen: normale representatieve bedrijfssituatie. Geel: regelmatige afwijking (max. 52 per jaar). Oranje: bijzondere bedrijfssituatie (max. 12 per jaar). Rood: proefdraaien niet toegestaan. Het proefdraaien is in 2009 wederom ruimschoots onder het toegestaan aantal sessies gebleven; twee proefdraaibeurten in het groene gebied, drie beurten in het gele gebied en drie beurten in het oranje gebied.
Afval
Het afval dat door de luchthaven geproduceerd wordt, neemt jaarlijks toe door de groei in passagiers en gebruikers. Om het afval goed te monitoren en te verwerken, beschikt Eindhoven Airport over een milieustraat. In verband met de opening van een nieuwe winkel in de terminal, de uitbreiding van een bestaande winkel en de groei van passagiers vond in 2009 een lichte toename in de afvalstroom plaats.
Olie-/vetafscheider
Het platform en de brandstofopstelplaats zijn gekoppeld aan een eigen olie- en vetafscheiding. De afscheider bevindt zich in de nabijheid van de brand stofopstelplaats. De olie- en vetafscheider wordt maandelijks gecontroleerd en jaarlijks geleegd. Tussentijdse lediging gebeurt indien dit noodzakelijk is in verband met een incident. In 2009 heeft een vroegtijdige lediging van de olievetafscheider plaatsgevonden vanwege een milieuincident.
Eindhoven Airport compenseert sinds 2007 de CO2-uitstoot van haar totale bedrijfsvoering:
Calculatie CO2 voetafdruk Periode:
Eindhoven Airport N.V.
2009
Uitstoot per activiteit in deze periode
Uitstoot per activiteit (ton CO2 eq.)
4% 1%
18%
Totale uitstoot
2298.56
Elektriciteit Verwarming Papier Openbaar vervoer Auto Vrachtvervoer Vliegreizen Overig
1788.92 412.20 0.00 0.00 85.04 0.00 12.40 0.00
77% Elektriciteit Papier Auto Vliegreizen
Kengetallen
Verwarming Openbaar vervoer Vrachtvervoer Overig
Ontwikkeling uitstoot per periode
Uitstoot per passagier
0.0014
Uitstoot per miljoen euro omzet
2500.00
104.480
2000.00 Ton 1500.00 CO2
CO2 uitstoot tov voorgaande periode
1000.00
Ten opzichte van 2008
1.22% 500.00 0.00 2006
Om deze uitstoot te compenseren Aantal uren dat een wind turbine (2,3MW) operationeel moet zijn
5,746
Aantal bomen dat een jaar lang moet groeien
2007
elektriciteit papier Auto Vliegreizen
2008
2009
verwarming OV Vrachtvervoer Overig
114,928 Uitstoot & compensatie per periode
Kosten van compensatie CO2 credits - 100% VER kosten per passagier kosten per miljoen euro omzet
2500.00
2009 € 22,985.64 € 0.014 € 1,044.80
2000.00 1500.00 Ton CO2 1000.00
Climate Neutral Group is partner van: 500.00 0.00 2006 Totale uitstoot
Opgemaakt door:
Don Spierenburg
op: 7-jan-09
2007
2008
2009
Tonnage gecompenseerd
21
personeel & organisatie
11 Aan het begin van 2009 bedroeg het aantal medewerkers op basis van fulltime equivalenten 25,8 fte (31 personen). Eind 2009 bedroeg dat aantal 24,1 fte (28 personen). Dit betekent gedurende het jaar een daling van 6,6%. De daling van het aantal werknemers in 2009 zien we als volgt terug: Operationele zaken -1,0 fte Secretariaat -0,7 fte
Het organisatieschema zag er in 2009 als volgt uit:
DIRECTIE
PERSONEEL & ORGANISATIE
SECRETARIAAT
JURIDISCHE & BESTUURLIJKE ZAKEN
OPERATIONELE ZAKEN
22
FINANCIËLE ZAKEN & ICT
COMMERCIËLE ZAKEN & PR
De 28 (24,1 fte) medewerkers van Eindhoven Airport N.V. waren eind 2009 ondergebracht bij de volgende afdelingen: aantal mannen
aantal vrouwen
Directie & Management
2
1
Commerciële zaken & PR
1
3
Operationele zaken
6
5
Financiële zaken & ICT
2
2
Juridische & Bestuurlijke zaken
1
1
Secretariaat
3
Personeelszaken
1
Totaal
12
16
(12 fte)
(12,1 fte)
Arbozorg Ziekteverzuim 2009
Het ziekteverzuim is ten opzichte van 2008 (5,8%) gestegen naar 6,8%. In de jaren voor 2009 werd het ziekteverzuimcijfer onderverdeeld in kort verzuim en langdurig verzuim. In 2009 is een categorie toegevoegd: middellang verzuim. Verzuimpercentage 1e jaar
Verzuimpercentage 2e jaar
Totaal 2009
6,8%
0%
Kort (1-7 dgn)
1,1%
Middellang (8-42 dgn)
1,7%
Langdurig (>42 dgn)
4,0%
Totaal 2008
5,8 %
Kort (1-10 dgn)
1,6%
Langdurig (>10 dgn)
4,2%
0%
Verzuimpercentage 2e jaar geeft het percentage aan van het verzuim langer dan een jaar.
Personeelsvertegenwoordiging (PVT) De samenstelling van de personeelsvertegenwoordiging is in 2009 ongewijzigd gebleven. Gedurende het jaar is de PVT verschillende malen bij elkaar geweest en heeft diverse malen met de directie en de afdeling Personeel & Organisatie vergaderd. Onder andere de volgende onderwerpen zijn aan de orde geweest: • Organisatiewijzigingen • Functiewaarderingssysteem • Pensioenregeling • Arbeidsomstandigheden • Regelingen (fraudereglement, bonusregeling, beleid vertrouwenspersoon)
23
financiËle gang van zaken
12
Omzet neemt af in 2009
In 2009 daalde de netto-omzet met € 623.000 (-3%). De belangrijkste oorzaak hiervan is de daling van de omzet havengelden met € 679.000 (-5%). Omzet havengelden De verklaring hiervoor is dat de passagiersgroei voornamelijk wordt gecreëerd in het lowcostsegment. Het aandeel lowcost-passagiers in 2009 was 87%; in 2008 was dat aandeel 84%. De druk op havengeldtarieven is een trend uit de markt. Deze trend zal ook in de jaren na 2009 aan de orde zijn en heeft daarom onze bijzondere aandacht.
Kostenontwikkelingen
In 2009 is succesvol een kostenbeheersingprogramma ingevoerd. Ten opzichte van 2008 zijn o.a. de volgende besparingen gerealiseerd: personeelskosten onderhoudskosten commerciële kosten advieskosten
- € 365.000 - € 238.000 - € 244.000 - € 220.000
In vergelijking met 2008 bleef desondanks de kostenbesparing relatief beperkt (tot € 422.000) omdat in 2008 onder uitbestedingen een securitysubsidie van € 882.000 als eenmalige kostenvergoeding werd verantwoord.
Passagierstoename / -afname per segment Lowcost Vakantiecharters/General aviation Totaal passagiers
2009
mutatie
2008
1.496.475
+9%
1.372.432
215.029
-16%
257.461
1.711.504
+5%
1.629.893
Resultaat
Het resultaat voor belasting daalt van € 3,8 miljoen in 2008 naar € 2,9 miljoen in 2009. Resultaatinvloeden 2009/2008
x € 1,0 miljoen
Afname omzet
-0,6
Afname bedrijfslasten
+0,4
Toename rentelasten
-0,3
Ongerealiseerde waardeverandering commercieel onroerend goed
-0,4
Totaal resultaatafname voor belasting
-0,9
Het resultaat uit hoofde van ‘Ongerealiseerde waardeverandering commercieel onroerend goed’ bedroeg in 2009 -€ 0,8 miljoen (in 2008: -€ 0,4 miljoen).
24
Investeringen
In 2009 werd beperkt geïnvesteerd, voornamelijk in autoparkeren en aanpassingen aan de terminal incl. installaties. Totaal investeringen operationeel: € 0,8 miljoen (2008: € 1,1 miljoen). In commercieel vastgoed werd in 2009 geïnvesteerd in de aankoop van Luchthavenweg 29: € 2,1 miljoen.
Cashflow
De cashflow is € 0,2 miljoen positief (2008: € 3,4 miljoen). Dit verschil wordt verklaard door de investering in Luchthavenweg 29 (€ 2,1 miljoen) en het incidenteel hoge bedrag aan nog af te dragen liquide middelen (ticketbelasting) eind 2008.
Risicomanagement
In 2009 is risicomanagement geformaliseerd. Periodiek komt risicomanagement aan de orde in de vergadering en van het managementteam en van de Raad van Commissarissen. Er zijn geen zwaarwegende risico’s naar voren gekomen waarop de beheersmaatregelen als ontoereikend aan te merken zijn. De deelgebieden van risicomanagement zijn: strate gische, operationele, financiële, compliance, interneorganisatie, prijs-, krediet- en liquiditeitsrisico’s. Zie ook pagina 31.
2010
Voor het jaar 2010 verwacht Eindhoven Airport verdere groei in passagiers, een groei van ongeveer 10% ten opzichte van 2009. Het investeringsvolume zal hoger zijn dan in 2009, onder meer door noodzakelijke investeringen om de passagiersgroei te accommoderen. Het personeelsbestand zal licht stijgen met 1 à 2 fte (tot ongeveer 26 fte). Eindhoven Airport hoopt en verwacht in de tweede helft van 2010 aan te kunnen vangen met de bouw van het beoogde hotel op de terminal.
25
13
Jaarrekening
Balans (
na resultaatbestemming )
Referenties
ACTIVA
PASSIVA
31 dec. 2009
31 dec. 2008
Referenties
31 dec. 2009
31 dec. 2008
26.128.613
24.166.160
Vaste activa
Materiële vaste activa
6. Eigen vermogen
Banen en platform
5.186.022
5.539.155
Voorzieningen
Terreinen en wegen
6.680.043
6.809.246
7. latente belastingverplichtingen
570.425
809.955
Gebouwen
17.673.154
18.668.356
8. personeelsbeloningen
107.000
99.000
Installaties
1.065.063
1.236.792
9. Langlopende schuld
168.672
286.536
moedermaatschappij
22.500.000
22.500.000
30.772.954
32.540.085
23.177.425
23.408.955
9.955.689
8.482.829
40.728.643
41.022.914
292.065
340.783
32.326
21.077
4. Vorderingen
8.757.859
9.476.177
5. Liquide middelen
5.255.464
5.092.754
14.045.649
14.590.008
5.760.319
8.378.590
55.066.357
55.953.705
55.066.357
55.953.705
Overige vaste bedrijfsmiddelen Operationele materiële vaste activa Vastgoedbeleggingen 1. Materiële vaste activa 2. Financiële vaste activa
Langlopende verplichtingen
Vlottende activa 3. Voorraden
Som der vlottende activa
10. Kortlopende verplichtingen
Winst- en verliesrekening Referenties 11. Havengelden
2009
2008
13.841.372
14.520.341
12. Concessies
1.846.566
1.977.697
13. Verhuringen
1.103.347
968.944
14. Overige bedrijfsopbrengsten Netto omzet 15. Ongerealiseerde waardeveranderingen
4.899.254
4.846.748
21.690.539
22.313.730
-837.707
-389.417
20.852.832
21.924.313
8.249.549
7.295.699
396.652
634.209
18. Overige externe kosten
3.922.801
4.372.996
19. Personeelskosten
2.041.873
2.406.471
20. Afschrijvingen
2.485.555
2.641.174
-49.033
118.850
17.047.397
17.469.399
-945.875
-667.929
Som der bedrijfsopbrengsten 16. Uitbestedingen 17. Onderhoud
21. Overige bedrijfskosten Som der bedrijfslasten 22. Financiële baten en lasten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen 23. Belastingen Resultaat na belastingen
26
2.859.560
3.786.985
-667.902
-1.053.507
2.191.658
2.733.478
K asstroomoverzicht Referenties Bedrijfsresultaat
2009
2008
3.805.435
4.454.914
2.485.555
2.641.174
837.707
389.417
Aanpassingen voor: 1. Afschrijvingen 15.
Ongerealiseerde waardeveranderingen
7. 8. Toename / afname voorzieningen
-231.530
-185.343
3.091.732
2.845.248
-11.249
185
Veranderingen in werkkapitaal: Toename / afname voorraden Toename / afname vorderingen
718.318
-2.857.080
-2.618.271
1.960.727
-1.911.202
-896.168
4.985.965
6.403.994
69.256
259.331
-1.015.131
-927.260
-667.902
-1.053.507
(a) Kasstroom uit operationele activiteiten
3.372.188
4.682.558
Investeringen in materiële vaste activa
-3.040.185
-1.140.643
1. Desinvesteringen materiële vaste activa
11.194
23.771
2. Investeringen in financiële vaste activa
48.718
24.718
-2.980.273
-1.092.154
0
0
-229.205
-229.205
Toename / afname kortlopende schulden Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen rente Betaalde rente Vennootschapsbelasting
(b) Kasstroom uit investeringsactiviteiten Toename / afname langlopende leningen Dividend (c) Kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie geldmiddelen (a) + (b) + (c) 5. Liquide middelen per 1 januari Liquide middelen per 31 december
-229.205
-229.205
162.710
3.361.199
5.092.754
1.731.555
5.255.464
5.092.754
27
toelichting Op de jaarrekening
14 1. Algemeen 1.1 Algemeen
Eindhoven Airport N.V. is statutair gevestigd te Eindhoven.
1.2 Activiteiten
De activiteiten van Eindhoven Airport N.V. betreffen het exploiteren van het civiele gedeelte van het militaire vliegveld Eindhoven. Visie/missie: Een goede (inter)nationale bereikbaarheid is een voorwaarde voor de regio Zuidoost-Brabant om zich economisch te kunnen ontwikkelen. Eindhoven Airport wil daartoe een multimodaal, duurzaam vervoersknooppunt zijn waar snelheid en beleving toegevoegde waarden zijn.
1.3 Groepsverhoudingen
Eindhoven Airport N.V. heeft drie aandeelhouders, te weten Schiphol Nederland B.V. voor 51%, provincie Noord-Brabant voor 24,5% en Gemeente Eindhoven eveneens voor 24,5%. Eindhoven Airport heeft zelf geen deelnemingen.
1.4 Kasstroomoverzicht
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen. Ontvangen en betaalde rente en winstbelastingen zijn opgenomen onder kas stroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten.
1.5 Schattingen
Bij toepassing van de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening vormt de leiding van Eindhoven Airport zich verschillende oordelen en maakt schattingen die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in artikel 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronder stellingen opgenomen bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten.
2. Grondslagen voor waardering van activa en passiva 2.1 Algemeen
De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de
28
ichtlijnen voor de Jaarverslaggeving, uitgegeR ven door de Raad voor de Jaarverslaglegging. De jaarrekening is opgesteld in euro’s. Activa en passiva worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen verkrijgingsprijs. In de balans, de winst- en verliesrekening en het kasstroomoverzicht zijn referenties opgenomen, waarmee wordt verwezen naar de toelichting.
2.2 Vergelijking met voorgaand jaar
De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van het voorgaande jaar.
2.3 Materiële vaste activa
Onderscheid wordt gemaakt tussen materiële vaste activa ten behoeve van operationele activiteiten, materiële vaste activa in uitvoering en vastgoedbeleggingen. • Materiële vaste activa ten behoeve van operationele activiteiten worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs onder aftrek van af schrijvingen. De verkrijgingsprijs is bepaald door op het investeringsbedrag eventuele subsidies in mindering te brengen. Afschrij ving vindt lineair plaats, afhankelijk van de economische levensduur. De onderstaande percentages zijn van toepassing en worden zodanig gehanteerd dat de afschrijvingen zo goed mogelijk overeenkomen met de actuele waardevermindering van de betreffende activa. Gebouwen/terreinen Banen/platform Machines/installaties Inventaris •
•
2,5% - 20% 2,5% - 20% 5,0% - 20% 5,0% - 33%
Materiële vaste activa in aanbouw of ontwikkeling worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs, op deze activa wordt niet afgeschreven. De eerste waardering van vastgoedbeleggingen geschiedt tegen verkrijgingsprijs, inclusief transactiekosten. Na de eerste verwerking geschiedt de waardering tegen reële waarde. De reële waarde van tot vastgoedbeleggingen behorende gebouwen wordt jaarlijks per jaareinde bepaald, door ofwel onafhankelijke externe taxateurs, dan wel door taxateurs van de moedermaat schappij (Schiphol Real Estate). De reële waarde is nader gedefinieerd als marktwaarde in verhuurde staat.
De tot de vastgoedbeleggingen behorende gronden worden uitsluitend intern getaxeerd. De marktwaarde van deze in erfpacht uitgegeven terreinen wordt berekend door discontering van de jaarlijkse canons van de betreffende contracten. De disconteringsvoet is gebaseerd op de rente op Staatsleningen verhoogdmet een risico-opslag. Op vastgoedbe leggingen wordt niet afgeschreven. Winsten of verliezen, ontstaan door een wijziging in de reële waarde, worden verantwoord in de winst- en verliesrekening van het jaar waarin de wijziging zich voordoet. In geval van een waardetoename wordt voor het bedrag van de wijziging uit de winstbestemming een herwaarderingsreserve gevormd. Ingeval van een waardevermindering vindt er een overboeking plaats van de herwaarderingsreserve naar de overige reserves.
2.4 Financiële vaste activa
De onder financiële vaste activa opgenomen vorderingen worden gewaardeerd tegen de reële waarde van het verstrekte bedrag, gewoonlijk de nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen.
2.5 Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa
Eindhoven Airport beoordeelt op iedere balansdatum of er aanwijzingen zijn dat een vast actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief vastgesteld. Indien het niet mogelijk is de realiseerbare waarde voor het individuele actief te bepalen, wordt de realiseerbare waarde bepaald van de kasstroom genererende eenheid waartoe het actief behoort. Van een bijzondere waardevermindering is sprake als de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde; de realiseerbare waarde is de hoog ste van de opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde.
2.6 Voorraden
De voorraden worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijzen onder toepassing van de FIFO-methode of lage opbrengstwaarde.
2.7 Vorderingen
Handelsvorderingen worden opgenomen tegen de reële waarde van de tegenprestatie, gewoonlijk de nominale waarde. Een voorziening wordt getrof fen op de vorderingen op grond van verwachte oninbaarheid.
2.8 Liquide middelen
Liquide middelen bestaan uit kas- en banktegoeden met een looptijd korter dan twaalf maanden.
2.9 Herwaarderingen
Herwaarderingen worden onder aftrek van de latent verschuldigde belasting in de herwaarderingsreserve opgenomen.
2.10 Voorzieningen
Algemeen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte af dwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de contante waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de ver plichtingen af te wikkelen. Pensioenvoorziening Eindhoven Airport heeft een toegezegd-pensioenregeling. Daaronder wordt verstaan een regeling waarbij aan de werknemers een pensioen wordt toegezegd, waar de hoogte afhankelijk is van leeftijd, salaris en dienstjaren. De in de balans opgenomen pensioenvoorziening is de contante waarde van de pensioenaanspraken uit hoofde van de toegezegdpensioenregeling onder aftrek van de reële waarde van de fondsbeleggingen. Hiermee wordt verrekend de niet-verwerkte actuariële winsten en verliezen en nog niet opgenomen pensioenkosten van verstreken diensttijd. Jaarlijks wordt de pensioenvoorziening berekend door onafhankelijke actuarissen met gebruik van de actuariële methode die bekend staat als de ‘projected unit credit-methode’. De contante waarde van de verplichting wordt berekend door het contant maken van de geschatte toekomstige kasstromen. Hierbij wordt uitgegaan van rentetarieven die gelden voor hogekwaliteit-ondernemings obligaties die een looptijd hebben die ongeveer gelijk is aan de looptijd van de gerelateerde pensioenverplichting. Actuariële winsten en verliezen die het gevolg zijn van wijzigingen in actuariële veronderstellingen die uitkomen boven 10% van de hoogte van de pensioenaanspraken en de reële waarde van de fondsbeleggingen per het begin van het boekjaar, worden ten gunste of ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht gedurende de verwachte gemiddelde toekomstige dienstjaren van de desbetreffende werknemers. De nog niet verwerkte pensioenkosten van de verstreken diensttijd worden direct verwerkt in de winst- en verliesrekening tenzij de wijzigingen in de pensioenregeling afhankelijk zijn van het in dienst blijven voor een bepaalde periode (de wachtperiode). In dit geval worden de lasten over verstreken diensttijd lineair verwerkt over de wachtperiode.
29
Latente belastingvorderingen en –verplichtingen Latente belastingvorderingen en –verplichtingen worden opgenomen voor tijdelijke verschillen tussen de waarde van de activa en passiva volgens de fiscale voorschriften enerzijds en de in deze jaarrekening gevolgde waarderingsgrondslagen anderzijds. De berekening van de latente belastingvorderingen en ‑verplichtingen geschiedt tegen de op het einde van het verslagjaar geldende belastingtarieven of tegen de in komende jaren geldende tarieven, voor zover reeds bij wet vastgesteld.
2.11 Langlopende schulden
Langlopende schulden worden gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De eerste waardering bestaat uit het ontvangen bedrag. Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uiteindelijke aflossingswaarde wordt samen met de verschuldigde rentevergoeding zodanig bepaald dat de effectieve rente gedurende de looptijd van de schulden in de winst- en verliesrekening wordt verwerkt.
2.12 Operationele leasing
Leasecontracten waarbij een groot deel van de vooren nadelen verbonden aan de eigendom niet bij EindhovenAirport N.V. liggen, worden verantwoord als operationele leasing. Verplichtingen uit hoofde van operationele leasing worden, rekening houdend met ontvangen vergoedingen van de lessor, op lineaire basis verwerkt in de winst- en verliesrekening over de looptijd van het contract.
3. Grondslagen voor bepaling van het resultaat 3.1 Algemeen
Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd, verliezen reeds zodra zij voorzienbaar zijn.
3.2 Opbrengstverantwoording
Opbrengsten uit levering van diensten geschieden naar rato van de geleverde prestaties, gebaseerd op de ver richte diensten tot aan de balansdatum in verhouding tot de in totaal te verrichten diensten.
30
3.3 Netto-omzet
Netto-omzet omvat de opbrengsten uit leveringen van diensten onder aftrek van kortingen e.d. en van over de omzet geheven belastingen.
3.4 Ongerealiseerde waardeveranderingen
Hieronder zijn begrepen de mutaties in de reële waarde van vastgoedbeleggingen in het boekjaar.
3.5 Kosten
De kosten worden bepaald op historische basis en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Dit geldt eveneens voor kosten van groot onderhoud; hiervoor wordt geen voorziening gevormd.
3.6 Afschrijvingen
De afschrijvingen op bedrijfsgebouwen en overige materiële vaste activa worden gebaseerd op de verkrij gingsprijs. Op gronden wordt niet afgeschreven. Afschrijvingen vinden vanaf het moment van ingebruik neming plaats, volgens de lineaire methode, op basis van de geschatte economische levensduur van het actief.
3.7 Personeelsbeloningen
Periodiek betaalbare beloningen Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst- en verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers. Pensioenen Eindhoven Airport heeft een zogenaamde toegezegdpensioenregeling. Bij een toegezegd-pensioenregeling is een pensioen toegezegd aan personeel op de pensioengerechtigde leeftijd, afhankelijk van leeftijd, salaris en dienstjaren.
3.8 Financiële baten en lasten
Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen. Rentelasten worden geactiveerd gedurende de periode van vervaardiging van een actief, indien het aanmerkelijke hoeveelheid tijd vergt om het actief gebruiksklaar of verkoopklaar te maken. De te activeren rente wordt berekend op basis van de ver schuldigde rente over specifiek voor de vervaardiging opgenomen leningen en van de gewogen rentevoet van leningen die niet specifiek aan de vervaardiging van het actief zijn toe te rekenen, in verhouding tot de uitgaven van periode van vervaardiging.
3.9 Belastingen
Met ingang van 1 januari 2002 is Eindhoven Airport N.V. onderworpen aan vennootschapsbelasting. Op 16 april 2008 is de fiscale openingsbalans per 1 januari 2002 vastgesteld. De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst- en verliesrekening, rekening houdend met beschikbare, fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belasting schulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief.
3.10 Subsidies
Ontvangen subsidies worden verwerkt in het jaar waar op de subsidie betrekking heeft en in de winst- en verliesrekening als onderdeel van de kostensoort waarop de subsidie is verleend. In het boekjaar 2009 zijn geen subsidies toegekend. In de kosten van uitbestedingen is in 2008 als minderkosten verwerkt een ontvangen subsidie ter grootte van € 882.000 voor extra beveiligingskosten, veroorzaakt door (per begin 2008) op korte termijn te effectueren extra beveiligingsmaatregelen.
4. Risico’s Eindhoven Airport onderkent een aantal risicogebieden, waar permanent aandacht voor is om de risico’s beheersbaar en aanvaardbaar klein te houden. Met ingang van 2009 is het risicomanagement periodiek een onderwerp op de agenda van de bijeenkomsten van de Raad van Commissarissen en van het managementteam. De methode van risicobeoordeling verloopt volgens de cyclus: identificatie - weging (kans op de gebeurtenis en mate van impact op strategische doelstellingen) - verantwoordelijk manager - beheersmaatregelen treffen - beheersmaatregelen toetsen op effectiviteit bepalen ‘rest’-risico. De volgende risicogebieden zijn in 2009 nader uitgewerkt, onderzocht en beoordeeld: Strategische risico’s • capaciteit (geluid en openingstijden) • overheidsmaatregelen (o.a. milieu, security) • markt (o.a. afhankelijkheid, ontwikkelingen chartermarkt) • non-aviation
Operationele risico’s • piekbelasting (in relatie tot operationele capaciteit) • backup van kritische machines en installaties • safety en security, toegangscontrole • doorlooptijd ruimtelijke-ordeningsprocedures Financiële risico’s • bewaking havengeldopbrengsten • inkoop- en uitbestedingscontracten • debiteurenrisico’s Interne-organisatierisico’s • bedrijfscultuur Compliance risico’s • geluid- en milieunormen • juridische claims en geschillen • reputatieschade • ontwikkeling duurzaamheid Prijsrisico’s Ten aanzien van het prijsrisico is vastgesteld dat er geen valutarisico’s bestaan en evenmin te verwachten zijn, aangezien het geheel van zowel inkoop- als verkoop transacties in euro’s plaatsvindt. Marktrisico wordt onderkend zoals eerder in deze paragraaf beschreven onder strategische risico’s. Rente- en kasstroomrisico’s: er is één aflossingsvrije langlopende lening afgesloten bij Schiphol Group (€ 22,5 miljoen) tegen een vaste rente (4,12% met ingang van december 2005 t/m november 2015). Kredietrisico’s Kredietrisico’s zijn klein en worden voldoende beheerst. Daar waar nodig is, worden stringente betalingstermij nen afgesproken en adequaat nageleefd. Daarnaast wordt een voorafgaande kredietwaardigheidstoets toegepast. Liquiditeitsrisico’s Het liquiditeitsrisico wordt adequaat beheerst. Op korte termijn zijn voldoende liquide middelen beschikbaar; eventueel aanvullend krediet wordt afgestemd met en gefaciliteerd door de moedermaatschappij Schiphol Group.
31
Toelichting op de balans per 31 december 2009 ACTIVA
1. Materiële vaste activa
Banen
Terreinen
Overige vaste
Vastgoed-
en platform
en wegen
Gebouwen
Installaties
bedr. midd.
belegg.
Totaal
Aanschafwaarde ultimo 2008
11.690.012
10.469.727
22.864.112
4.451.644
2.208.989
6.870.410
58.554.894
Cumulatieve afschrijv. ultimo 2008
-6.150.857
-3.660.481
-4.195.756
-3.214.852
-1.922.453
-19.144.399
Ongerealiseerde 1.612.419
1.612.419
286.536
8.482.829
41.022.914
54.660
2.310.567
3.040.185
waardeverandering 2008 Boekwaarde ultimo 2008 Investeringen in 2009
5.539.155
6.809.246
18.668.356
1.236.792
45.650
388.797
103.575
136.936
Desinvest. (aanpassing aanschafw.) Aanschafwaarde 31/12/2009 Afschrijvingen in 2009
-13.000 11.735.662
10.858.524
22.967.687
4.588.580
2.250.649
-398.783
-518.000
-1.098.777
-308.665
-161.330
-13.000 9.180.977
61.582.079 -2.485.555
Ongerealiseerde waardeverandering 2009
-837.707
-837.707
774.712
774.712
Ongerealiseerde waardeverandering ultimo 2009 Desinvest. (aanpassing cum. afschr).
1.806
Cumulatieve afschrijv. ultimo 2009
-6.549.640
-4.178.481
-5.294.533
-3.523.517
-2.081.977
Boekwaarde ultimo 2009
5.186.022
6.680.043
17.673.154
1.065.063
168.672
1.806 -21.628.148 9.955.689
40.728.643
Banen en platform
Naast de aanleg op eigen gronden valt hieronder tevens het door Eindhoven Airport N.V. betaalde aandeel in de kosten van de aanleg van de op militair terrein gelegen start- en landingsbaan.
Terreinen en wegen
Hieronder zijn opgenomen de gronden, het voorterrein van de luchthaven alsmede de investering en in terreinen ten behoeve van autoparkeren.
Gebouwen
Dit betreft terminalgebouwen. Hieronder valt ook het eigen-gebruikdeel van het commercieel onroerend goed.
Installaties
Dit betreft o.a. systemen voor bagageafhandeling, securityapparatuur, toegangscontrole en het routebewakingssysteem.
Overige vaste bedrijfsmiddelen
Dit betreft de ICT-apparatuur, kantoorinrichting, inrichting van het stationsgebouw en rijdend materieel.
Vastgoedbeleggingen
Hieronder worden commercieel (dat is niet voor eigen gebruik) geëxploiteerde activa begrepen. Het betreft voor het grootste deel gebouwen, daarnaast vallen hieronder de in erfpacht uitgegeven gronden. Hierop wordt niet afgeschreven, maar jaarlijks wordt de waarde (en daarmee de waardemutatie) bepaald. De verhuuropbrengsten uit vastgoedbeleggingen bedroegen in 2009 ongeveer € 1.103.000. Exploitatiekosten ten behoeve van verhuuropbrengsten genererend vastgoed bedroegen ongeveer € 284.000, exploitatiekosten voor nog te verhuren ruimtes bedroegen ongeveer € 18.000.
32
2. Financiële vaste activa De samenstelling en het verloop van de financiële vaste activa is als volgt: 2009
2008
212.830
275.132
Lening verstrekt
0
0
Aflossing lening
-68.445
-62.302
Boekwaarde ultimo boekjaar lening u/g
144.385
212.830
27.285
25.245
120.395
102.708
292.065
340.783
31 dec. 2009
31 dec. 2008
32.326
21.077
2.205.546
2.901.234
96.325
0
6.002.013
6.004.714
453.975
570.229
Alle vorderingen hebbende een resterende looptijd korter dan 1 jaar.
8.757.859
9.476.177
5. Liquide middelen
5.255.464
5.092.754
Lening u/g Boekwaarde aanvang boekjaar
Actieve belasting latentie personeelsbeloningen Deze latente belastingvordering heeft betrekking op het verschil tussen de fiscale waardering van de verplichtingen zoals deze voorvloeien uit de toegezegd-pensioenregelingen en de verplichting zoals die in de jaarrekening is verwerkt. Actieve belasting afschrijving onroerend goed Deze latente belastingvordering heeft betrekking op het verschil tussen de fiscale waardering van operationele gebouwen ten opzichte van de waardering in de jaarrekening
VLOTTENDE ACTIVA Vlottende activa betreffen: 3. Voorraden De voorraden betreffen reserveonderdelen voor het bagagesysteem. 4. Vorderingen Debiteuren Vordering omzetbelasting Vordering op Schiphol Group (deposito en rente) Overige vorderingen
Liquide middelen bestaan uit kas- en banktegoeden met een looptijd korter dan 12 maanden. De liquide middelen staan volledig ter vrije beschikking.
33
PASSIVA 6. Eigen vermogen Het verloop van het eigen
Gestort aan-
vermogen is als volgt:
Bestemmings-
Herwaarde-
Overige
Totaal
delenkapitaal
Agio
reserve
ringsreserve
reserves
Dividend
jaar
2.291.590
10.777.280
326.827
2.011.434
6.025.551
229.205
21.661.887
-229.205
-229.205
2008 Stand aanvang boekjaar Besteding Winstbestemming Saldo ultimo 2008
-86.803
2.591.076
229.205
2.733.478
2.291.590
10.777.280
326.827
1.924.631
8.616.627
229.205
24.166.160
2.291.590
10.777.280
326.827
1.924.631
8.616.627
229.205
24.166.160
-229.205
-229.205
2009 Stand aanvang boekjaar Besteding Winstbestemming Saldo ultimo 2009
Aandelenkapitaal
2.291.590
10.777.280
326.827
-35.119
1.997.572
229.205
2.191.658
1.889.512
10.614.199
229.205
26.128.613
Het maatschappelijk kapitaal van Eindhoven Airport bedraagt € 9.000.000, verdeeld in 10.000.000 preferente aandelen van € 0,45 en 10.000.000 gewone aandelen van € 0,45. Hiervan zijn geplaatst 5.000.000 preferente aandelen en 5.000.000 gewone aandelen. Van dit geplaatste aandelenkapitaal van € 4.500.000 is gestort € 2.291.590. De bestemmingsreserve is in 2000 gevormd uit de netto vermogenswaarde van de op 23 november 2000 verkregen deelneming. De netto vermogenswaarde van de om niet verkregen deelneming per 23 november 2000 en haar resultaat zijn toegevoegd aan de bestemmingsreserve in 2000; mede in verband met de juridische fusie van deze B.V. met Eindhoven Airport N.V. die heeft plaatsgevonden op 10 april 2001. De herwaarderingsreserve wordt aangehouden voor ongerealiseerde mutaties van de reëele waarde van de vastgoedbeleggingen. Dotaties of onttrekkingen aan deze reserve geschieden, in overeenstemming met Richtlijn 213, uit de winstbestemming rekening houdend met vennootschapsbelasting. Van het dividendbedrag van € 229.205 heeft € 113.445 betrekking op preferente aandelen.
7. Voorziening latente belasting In 2002 is Eindhoven Airport belastingplichtig geworden voor de vennootschapsbelasting. Deze voorziening wordt aangehouden voor belastingen, enerzijds op grond van jaarlijkse mutaties in de waarde van vastgoedbeleggingen, anderzijds op grond van jaarlijkse mutaties in de voorziening personeelsbeloningen. De samenstelling en het verloop van de voorziening is als volgt: Boekwaarde aanvang boekjaar Dotatie / vrijval vastgoedbeleggingen
31 dec. 2009
31 dec. 2008
809.955
941.298
-213.615
-99.301
Dotatie / vrijval beperking afschrijvingsbasis fiscale openingsbalans
-25.915
-32.042
Boekwaarde ultimo boekjaar
570.425
809.955
Het volledige bedrag van deze voorziening is als langlopend (langer dan een jaar) aan te merken.
34
8. Voorziening personeelsbeloning 31 dec. 2009
31 dec. 2008
Pensioenaanspraken
106.000
98.000
Jubileumuitkeringen
1.000
1.000
107.000
99.000
2009
2008
98.000
152.000
De voorziening personeelsbeloningen is als volgt samengesteld Verplichtingen inzake:
Het volledige bedrag van deze voorziening is als langlopend (langer dan een jaar) aan te merken De mutaties in de pensioenvoorziening uit hoofde van toegezegd-pensioenregelingen zijn als volgt: Stand per 1 januari Toegerekende pensioenlasten uit hoofde van toegezegd-pensioenregelingen
182.000
75.000
Betaalde pensioenpremies
174.000
129.000
Stand per 31 december
106.000
98.000
De pensioenaanspraken zijn per 31 december als volgt samengesteld: Contante waarde van toegekende pensioenaanspraken waartegen beleggingen worden aangehouden
Reële waarde van de fondsbeleggingen
2009
2008
1.158.000
816.000
930.000
655.000
-122.000
-63.000
106.000
98.000
Contante waarde van toegekende pensioenaanspraken waartegen geen beleggingen worden
aangehouden Netto pensioenaanspraken De samenstelling van de pensioenlasten in de winst-en-verliesrekening is als volgt: In boekjaar verdiende pensioenaanspraken Toegerekende interest Verwachte opbrengst fondsenbeleggingen Toegekende actuariële resultaten Totaal pensioenlasten De belangrijkste actuariële uitgangspunten zijn de volgende:
2009
2008
162.375
75.768
46.000
53.000
-45.000
-52.000
-1.000
-1.000
162.375
75.768
2009
2008
%
%
Disconteringsvoet
5,00
5,75
Verwacht rendement op fondsbeleggingen
5,00
5,75
Verwachte salarisstijgingen
2,00
2,00
Verwachte indexeringen van pensioenen
2,00
2,00
In de pensioenregeling is momenteel bepaald dat ingegane pensioenen worden geïndexeerd op grond van de inflatie
35
Toelichting op de balans per 31 december 2009 9. Langlopende schulden 31 december 2009 Totaal
Schulden aan moedermaatschappij
Looptijd
Looptijd
Looptijd
Looptijd
< 1 jaar
1 - 5 jaar
> 5 jaar
> 1 jaar
31 dec. 2008
0
0
22.500.000
22.500.000
22.500.000
Aflossingsverplichtingen binnen 12 maanden na afloop van het boekjaar zoals hierboven toegelicht zijn opgenomen onder de schulden op korte termijn. De resterende looptijd is 5 jaar en 11 maanden. De rente over deze lening bedraagt 4,12%.
10. Kortlopende schulden 31 dec. 2009
31 dec. 2008
1.228.612
1.869.592
98.833
101.846
386.659
620.913
0
64.306
Af te dragen vliegbelasting
0
2.007.686
Schulden uit hoofde van pensioenen
0
0
Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen Schulden uit hoofde van vennootschapsbelasting Schulden uit hoofde van omzetbelasting
Schulden aan Schiphol Group Overige schulden en overlopende passiva
77.250
77.250
3.968.965
3.636.997
5.760.319
8.378.590
De kortlopende schulden hebben alle een resterende looptijd van korter dan een jaar
Niet uit de balans blijkende verplichtingen Eindhoven Airport heeft per 31 december 2009 niet uit de balans blijkende verplichtingen ter grootte van € 518.508. Dit betreft leaseverplichtingen; voor € 183.721 met een termijn van korter dan één jaar en voor € 188.787 verpichtingen met een looptijd langer dan één jaar. Voor € 146.000 bestaan verplichtingen, korter dan één jaar, voor advieskosten ten behoeve van het voorlopig ontwerp betreffende hotelontwikkeling. Er zijn geen verplichtingen voor een termijn langer dan 5 jaar. In de winst- en verliesrekening is in 2009 een bedrag van € 187.939 aan leasekosten verantwoord.
36
Toelichting op de winst- en verliesrekening over 2009 NETTO-OMZET
11. Havengelden 2009
2008
Vliegtuigvergoedingen
1.538.015
1.980.272
Passagiersvergoedingen
12.274.963
12.515.493
28.394
24.576
13.841.372
14.520.341
2009
2008
1.374.000
1.349.761
237.015
241.560
0
28.690
103.520
145.836
Parkeergelden vliegtuigen 12. Concessies Winkels en horeca Oliemaatschappijen Afhandeling Busvervoer Overige concessies
132.031
211.850
1.846.566
1.977.697
13. Verhuringen 2009
2008
Gebouwen
890.345
751.791
Terreinen
213.002
217.153
1.103.347
968.944
2009
2008
14. Overige bedrijfsopbrengsten Autoparkeergelden
4.555.047
4.432.615
Reclameopbrengsten
238.272
325.428
Overige opbrengsten
105.935
88.705
4.899.254
4.846.748
2009
2008
-47.140
58.486
-790.567
-447.903
-837.707
-389.417
15. Ongerealiseerde waardeveranderingen Marktwaardeaanpassingen erfpachten Marktwaardeaanpassing commercieel onroerend goed
37
BEDRIJFSKOSTEN 16. Uitbestedingen 2009
2008
8.249.549
7.295.699
2009
2008
396.652
634.208
2009
2008
1.506.388
1.450.483
Commerciële en relationele kosten
944.024
1.188.155
Advies- en accountantskosten
618.938
838.571
Overige externe kosten
853.451
895.787
3.922.801
4.372.996
2009
2008
17. Onderhoud Onderhoudskosten 18. Overige externe kosten Inhuur extern personeel
19. Personeelskosten Salarissen
1.526.076
1.940.349
Sociale lasten
134.854
131.873
Pensioenlasten
162.375
75.768
Overige pesoneelskosten
218.568
258.481
2.041.873
2.406.471
Ultimo 2009 was het aantal formatieplaatsen 24,1 (op fulltime basis), een vermindering van 2,2 ten opzichte van 2008. Het personeelsbestand (fte’s) per ultimo van het jaar is als volgt: 2009
2008
Directie & Management
3,0
3,0
Juridische & Bestuurlijke zaken
1,6
1,0
Secretariaat
2,1
2,7
Operationele zaken
9,8
12,0
Commerciële zaken & PR
3,3
3,3
Financiële zaken & ICT
3,4
3,4
Personeelszaken
0,9
0,9
24,1
26,3
(Alle werknemers zijn binnen Nederland werkzaam.) Bezoldiging toezichthouders In 2009 is aan de Raad van Commissarissen een bezoldiging betaald van € 67.500.
38
BEDRIJFSKOSTEN 20. Afschrijvingen Afschrijvingskosten
2009
2008
2.485.555
2.641.174
2009
2008
-49.033
118.850
2009
2008
-1.015.131
-927.260
21. Overige bedrijfskosten Voorziening dubieuze debiteuren 22. Financiele baten en lasten Financiële lasten Financiële baten
69.256
259.331
-945.875
-667.929
De financiële baten ontstaan voornamelijk als vergoeding voor het aanhouden van deposito’s bij de moedermaatschappij Schiphol Group, per ultimo 2009 betrof dat € 6.000.000, evenals in 2008. De financiële lasten ontstaan vooral door de langlopende lening bij de moedermaatschappij SchipholGroup, alsmede door kosten van betalingsverkeer en creditcardprovisies. 23. Vennootschapsbelasting 2009
2008
Vennootschapsbelasting op basis van het resultaat over boekjaar
729.188
965.682
Vennootschapsbelastingsbate over definitieve aanslagen 2007 en 2008
-61.286
Vennootschapsbelastingslast over afrekeningen 2002-2006. Het tarief in 2009 was 25,5%
87.825 667.902
drs. Joost Meijs Algemeen Directeur Raad van Commissarissen: drs. P.J.J.M. Swinkels (President-commissaris) dr. P.M. Verboom (Vice president-commissaris) mr. A.P.J.M. Rutten A.P.A. de Jong drs. W.G. van Velzen
5 maart 2010
39
1.053.507
15 Overige gegevens Winstbestemming Statutaire regeling
Artikel 30A van de statuten regelt de winstbe stemming. Een samenvatting daarvan luidt als volgt: 1. Uit de winst van het boekjaar wordt aller eerst, zo mogelijk, op de cumulatief preferente aandelen uitgekeerd tien procent over het op deze aandelen gestorte bedrag. Indien de winst in enig jaar de in de vorige zin bedoelde uitkering niet of niet volledig toelaat, wordt aan de houders van cumulatief preferente aandelen het tekort ten laste van de winst van volgende jaren uitgekeerd. 2. a. Indien en voor zover het eigen vermogen minder dan 40% van het balanstotaal vertegenwoordigt of zal gaan vertegen woordigen, is de algemene vergadering bevoegd te besluiten tot -voorzover moge lijk- een adequate reservering. b. Uit de na toepassing van lid 1 en lid 2 sub a overblijvende winst kan bij be sluit van de algemene vergadering worden gereserveerd op voorstel van de Raad van Commissarissen. 3. Van de na toepassing van lid 1 en, voor zover van toepassing, de na toepassing van lid 2 alsdan overblijvende winst wordt door de algemene vergadering als dividend uitgekeerd: a. Aan de Gemeente Eindhoven en de Provincie Noord-Brabant, als houders van gewone aandelen, gezamenlijk en naar rato van ieders nominale bedrag aan gewone aandelen, een bedrag gelijk aan het bedrag dat in lid 1 eerste volzin van dit artikel aan Schiphol Nederland B.V. (S.N.B.V.) als preferent dividend is uitgekeerd; b. Aan S.N.B.V. als houder van gewone aandelen, een naar rato van haar nominale bedrag aan gewone aandelen evenredig gedeelte van het bedrag dat op grond van het onder a. bepaalde wordt uitgekeerd op de overige gewone aandelen. 4. De alsdan overblijvende winst staat ter vrije beschikking van de algemene vergadering. Uitkeringen uit hoofde van dit lid geschieden aan alle houders van gewone aandelen en alle houders van cumulatief preferente aandelen naar evenredigheid van hun nominale aandelenbezit.
40
Bestemming resultaat
Aan de Algemene Vergadering van Aandeel houders voorgesteld winstuitkeringen te doen ter grootte van € 229.205,- te weten € 113.445,- op cumulatief preferente aandelen en € 115.760,- op gewone aandelen. De resterende winst bedraagt € 1.962.453; deze wordt toegevoegd aan de overige reserves. Daarnaast wordt € 35.119 vanuit de herwaarderingsreserve toegevoegd aan de overige reserves.
Aan de Raad van Commissarissen en de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Eindhoven Airport N.V.
Accountantsverklaring Verklaring betreffende de jaarrekening
Wij hebben de in dit verslag op pagina 26 tot en met 39 opgenomen jaarrekening 2009 van Eindhoven Airport N.V. te Eindhoven bestaande uit de balans per 31 december 2009 en de winst-en-verliesrekening over 2009 met de toelichting gecontroleerd.
Verantwoordelijkheid van de directie
De directie van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarver slag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.
Verantwoordelijkheid van de accountant
Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van mate-
rieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verant woorde keuze te kunnen maken van de controle werkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de vennootschap. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die de directie van de vennootschap heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.
Oordeel
Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Eindhoven Airport N.V. per 31 december 2009 en van het resultaat over 2009 in overeen stemming met Titel 9 Boek 2 BW.
Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regelgevende instanties Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder f BW melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Eindhoven, 5 maart 2010 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Origineel getekend door H.J.M. Quadflieg RA
41
Colofon
Uitgave, vormgeving en productie Eindhoven Airport N.V. Afdeling Commercial Services & Corporate Communications Luchthavenweg 25 5657 EA Eindhoven Telefoon: 040-2919829
April 2010
Eindhoven Airport N.V. Luchthavenweg 25 5657 EA Eindhoven
T+31(0)40 - 291 98 29 F+31(0)40 - 291 98 20 www.eindhovenairport.nl