Jaar
verslag
2013
1
2
i
n
h
o
u
d
Voorwoord ................................................................................................................... 5 1 Collectie
- Beheer en behoud.......................................................................... 7 - Verwerven en ontzamelen........................................................ 8 - Publicaties.........................................................................................11 - Rondleidingen.................................................................................11.
2 Presentatie 3 Educatie
- Vaste presentatie..........................................................................13 - Tentoonstellingen.........................................................................14
4 Communicatie
- Promotie van publieksaanbod..............................................19 Deelname aan lokale en landelijke evenementen.....19 .. - - Publieksparticipatie....................................................................19 .. - Bezoek in cijfers............................................................................20
5 Bedrijfsvoering
- Financiën............................................................................................22 .. - Personeel............................................................................................22 .. - Museumregister.............................................................................24
- Publieksactiviteiten.....................................................................16 - Onderwijs...........................................................................................17
6 Bijzonder hoogleraar
.................................................................................................................
25
7 Stichting Vrienden
- Vrienden maken Vrienden.......................................................27 .. - Aantal Vrienden..............................................................................27 - Nieuwe aanwinsten.....................................................................27 - Financiën............................................................................................27 - Activiteiten voor/door Vrienden.........................................28 - Samenstelling van het bestuur.............................................28
8 Functionarissen
- Algemeen bestuur.........................................................................30 - Vaste medewerkers in dienst van het Rijk....................30 - Tijdelijke medewerkers (via uitzendbureaus)...........31 - Freelance medewerker..............................................................31 - Vrijwillige medewerkers.......................................................... 31
3
v oo r w oo r d
4
Voorwoord
Het jaar 2013 was het jaar waarin het museum weer volledig meedraaide in de culturele wereld na de heropening medio 2012. De bezoekers zijn erg tevreden en iedereen die bij het museum betrokken is, loopt apetrots rond. Bij een nieuw museum hoort ook een nieuw beleid. Het algemeen bestuur keurde in 2013 het beleidsplan 2013-2018 ‘Groei in een veranderend bestel’ goed, waarbij de titel slaat op de te verwachten veranderingen in ons nationaal erfgoedbestel waar wij als museum op anticiperen. Ook werd de collectiestrategie door het bestuur aangenomen waarbij de synergie tussen collectie, educatie en communicatie vorm krijgt. Het gaat om de samenhang tussen collectievorming en onderzoek én om maximale synergie tussen het collectiebeleid en de publieksprogramma’s van het Belasting & Douane Museum. Een ontwikkeling die past in de huidige tijd. Het museum vormt één geheel en stemt verzamelen, conserveren, tentoonstellen, doen van onderzoek en activiteiten organiseren op elkaar af. Dit jaar kwam dat al goed tot uitdrukking in onze activiteiten en tentoonstellingen. Met ruim 15.000 bezoekers bleef het bezoekersaantal onder onze prognose van 20.000 bezoekers. De inzet van een tijdelijke extra educator heeft het museum weer onder de aandacht gebracht van de scholen in de regio Rijnmond. Dit resulteerde in meer leerlingen die begeleid werden door de twee educatoren en het team van museumdocenten. We hebben er veel vertrouwen in met deze en andere acties meer publiek naar ons museum te zullen trekken. Dit jaar namen we afscheid van bestuurslid Marieke Nell. Zij verruilde haar baan als directeur bedrijfsvoering Douane Landelijk Kantoor voor de functie van directeur bedrijfsvoering van de IV-keten van de Belastingdienst. Haar opvolger, Bob de Baedts, kwam het bestuur in december versterken. Het bestuur van de Stichting Belastingmuseum Prof. Dr. Van der Poel dankt iedereen die ook in 2013 zijn of haar bijdrage heeft geleverd aan de verdere instandhouding en uitbouw van het museum.
Rotterdam, 10 april 2014
Drs. Peter W.A. Veld Drs. Frans M. Fox voorzitter directeur
5
1 h oofd s t u k d e co l l e ct i e
6
1
1
De collectie De collectie van het Belasting & Douane Museum bestaat uit ruim 40.000 objecten en circa 15.000 beelddragers. Het is een gemengde collectie, waarvan een deel Rijkscollectie is en een ander deel eigendom van de Stichting Belastingmuseum Prof. Dr. Van der Poel. Het eerste deel omvat vooral gebruiksvoorwerpen (unifor-
men, kantoorartikelen, belastingformulieren, meet- en weeginstrumenten en een auto), het tweede betreft vooral de kunstcollectie (schilderijen, prenten, tekeningen en moderne kunst).
Beheer en behoud Depot Het grootste gedeelte van de collectie bevindt zich in het depot van Hizkia van Kralingen (Den Haag). Het deel dat gedurende enkele jaren was gehuisvest in het Koetshuis (Parklaan 15) is in juli-augustus deels overgebracht naar het depot in Den Haag, waar extra depotruimte is bij gehuurd.
Restauraties In dit verslagjaar werd een klok met gaande leeuw (objectnummer 00749) opnieuw gerestaureerd door klokkenrestaurator Joost Jongerius (Wagenberg), nadat deze door een transport lichte schade had opgelopen. Het olieverfschilderij met een portret van Johan van Oldenbarnevelt (objectnummer 0004), toegeschreven aan C. de Vos, werd gerestaureerd door Barbara Susijn (Restauratieatelier Mösenbacher, Den Haag). Een ander topstuk uit de collectie, Het Kohier van Heenvliet (objectnummer 00070) werd gerestaureerd door papierrestaurator Frank Götz (Bergschenhoek). Ook andere papieren werken die ten behoeve van tentoonstellingen extra zorg nodig hadden werden hier gerestaureerd. Een twintigste-eeuws houtgestoken paneel met kerstgroep liet het museum restaureren door Ton van Loon, restaurator van oude lijsten en vergulde objecten (Delft). Dit werd geschonken aan Jan van Hulst als dank voor diens bijzondere bijdrage aan de tentoonstelling Uitgestald, kerstgroepen uit alle culturen.
Klimaat en licht Het klimaat in het museum is volgens het nieuwe klimaatbeheersysteem in 2013 niet buiten de grenzen van het ontoelaatbare geweest. Het museum heeft klimaatklasse B. Dat houdt in dat de temperatuur niet lager mag zijn dan 16 graden Celsius en niet hoger dan 25 graden Celsius. De relatieve luchtvochtigheid mag niet lager zijn dan 42 procent en niet hoger dan 60 procent. Het museum beheert de collectie Rijkswapens van de Belastingdienst (rijkseigendom)
De tijdelijke tentoonstellingen werden uitgelicht door de firma Helvar met medewerking van de collectiebeheerder.
7
C O LLE C T IE
Verwerven en ontzamelen Schenkingen Met het oog op gerichte collectievorming en beperkte depotcapaciteit accepteert het museum alleen schenkingen die een aanvulling vormen op de bestaande collectie. In 2013 zijn de volgende objecten in de collectie opgenomen: - 28 fiscale cartoons, penseel- en pentekeningen in zwarte inkt (objectnummers 46107 t/m 46133, 45463), Hendrik Jacob Gijsbers, (ca. 1975-1980) - Docubox, objectnummer 32005, Projectina AG, circa 1980 - Groene sportbroek met ‘smokkelluier’, tas en een voedingsbuisje gebruikt bij smokkel van twaalf TT - Groepsfoto bij kantoor Reusel,(objectnummer 46377), ca 1965 - Ansichtkaart met foto van de grenspost Cottesem-Epen- Wittem, (objectnummer 46375), anno 1934 - Foto’s van grenspalen, (objectnummer 31940), circa 1980-1985 - Fietsplaatjes 1930-31 en 1940-1941 (objectnummers 46379 en 46380, Christiaan Johannes van der Hoef en Johannes Cornelis Wienecke, 1930 en 1940 - Menukaart van het feestmaal in het Carlton Hotel ter gelegenheid van het 60-jarig bestaan van de Vereeniging van Ambtenaren der registratie en domeinen (objectnummer 46379), Otto Verhagen, 13-11-1937 - Deurwaarderspenning, (objectnummer 46380), circa 1900-1975 - Aanschrijving (objectnummer 46382), Ministerie van Financiën, 1938-11-16 - Deel van de slagboom van de Keulse Barriere, (objectnummer 45809), 1992 - Kadertekeningen van een oude sonde, (objectnummer 45469), datering onbekend - Rente- en omzetbelastingzegels, (objectnummer 31959), Koninklijke Joh. Enschede BV, 2004 - Fotoalbum van S.F. Monhemius, (objectnummer 32003), 1935-1941 - Plakkaten en ordonnanties, (objectnummer 31956, 31957, 31955, 31954, 31953, 31952, 31951, 31950, 31949, 31946, 31947, 31945), 18de eeuw
Aankopen Door het museum werden, onder meer met ondersteuning van de Stichting Vrienden, aangekocht: - Cartoon met minister Dijsselbloem, (objectnummer 46094), Jean Gouders, 2013 - Cartoon met ‘leeuw’, (objectnummer 46095), Jean Gouders, 2012 - De overlieden van het Amsterdamse goud- en zilversmidsgilde, (objectnummer 31958), Juriaan Pool, 1971 - Eed voor de belastinginspecteur, gemeente Amsterdam, (objectnummer 32004), circa 1860 - Prent van de admiraliteit van Hoorn, (objectnummer 46402), 1800-1899 - Manchetknopen, gedecoreerd met zilvermerken, (objectnummer 46381), Artis Causa, 2012 - Smokkelkinderwagen, (objectnummer 46403), circa 1930-1950 - Spotprent minister Dijsselbloem (aankoop 2013 obj.nr. 46094)
Ontzamelen Het museum ontzamelt volgens de Leidraad Afstoten Museale Objecten (LAMO), opgesteld door de Museumvereniging. Dat houdt in dat af te stoten objecten in eerste instantie worden aangeboden aan de oorspronkelijke schenker en vervolgens binnen het netwerk van geregistreerde musea. Indien hier voor de objecten geen belangstelling bestaat, kunnen deze op de markt
8
worden aangeboden. Deze procedure wordt door minimaal twee personen begeleid en is in het verslagjaar nogmaals vastgelegd en door het algemeen bestuur goedgekeurd (november). Evenals in 2012 is ook in 2013 een aantal prenten afgestoten. Het gaat om objecten zonder fiscale link, niet-Nederlandse objecten of objecten waarvan er al twee of meer in de collectie aanwezig zijn. In 2013 heeft het museum drie Izhmash’s afgestoten. Deze wapens werden destijds geschonken door het Maritiem Museum Rotterdam. Spotprent minister Dijsselbloem Na constatering dat deze niet thuis horen in de collectie van het (aankoop 2013 obj.nr. 46094) Belasting & Douane Museum, en het Maritiem Museum ze niet terug wilde, heeft het museum besloten de wapens af te stoten en te vernietigen via Politie Rotterdam Rijnmond, afdeling Bijzondere Wetten. Daarnaast zijn twaalf rijkswapenborden die meervoudig in de collectie zaten, afgestoten en vernietigd. Sinds 2010 is de Bibliotheek voor Fiscale Geschiedenis verhuisd naar de bibliotheek van de Faculteit Fiscale Geschiedenis van de Universiteit Leiden. Het museum beschikt nog over een goede handbibliotheek. Om uitbreiding met presentexemplaren en nieuw te verschijnen standaardwerken mogelijk te maken, is de handbibliotheek in 2013 nogmaals opgeschoond door alle dubbele (werk)exemplaren af te stoten. In verband met het ontruimen van het Koetshuis zijn enkele meubels die niet tot de museumcollectie behoorden, verkocht via het Venduhuis Rotterdam. Expositiematerialen konden worden ondergebracht bij collega musea. Bruikbare gereedschappen zijn overgebracht naar het museumpand.
Project Museale Verwervingen Ook de collectie van het Belasting & Douane Museum is in het kader van het nationale project Museale Verwervingen onderzocht op herkomst. Dit onderzoek richtte zich op collectiestukken uit de periode 1933-1940, 1940-1955 en 1955-heden. Het onderzoek werd in 2013 definitief afgerond, waarna geconstateerd kon worden dat zich in de museumcollectie geen objecten bevinden van ‘foute herkomst’. Het museum zal ook bij nieuwe aankopen en verwervingen extra aandacht schenken aan dit aspect.
Digitalisering en Adlib In september werd een nulmeting uitgevoerd om inzicht te krijgen in de mate van registratie en digitalisering van de collectie. Op dit moment zijn 41.492 objecten in de database opgenomen, waarvan 39.185 voorzien van standplaats en 11.791 met een afbeelding. Van 30.313 objecten is geen afbeelding. Van de fotocollectie (15.000 stuks) is slechts 1 procent gedigitaliseerd en vastgelegd in Adlib. Van de 200 nog te beschrijven films en video’s moeten nog 140 worden gedigitaliseerd. 2 procent van deze collectie bewegend beeld is vastgelegd in Adlib. Naast een kwantitatieve analyse van de stand van zaken, leidde de nulmeting ook tot bevindingen op technisch gebied en aanbevelingen om de collectieregistratie en digitalisering komende jaren geïntensiveerd aan te kunnen pakken. Alle objecten, foto’s en films/video’s worden vastgelegd in Adlib Museum Plus. Deze applicatie migreerde in 2013 van de museumserver naar een server binnen de Belastingdienst waar opslagcapaciteit is vrijgemaakt voor toekomstige dataopslag van het museum. Deze migratie resulteerde in een vertraging van dit project.
9
C O LLE C T IE
Bruiklenen Het museum werkte in 2013 samen met verschillende musea in binnen- en buitenland. Het gaf diverse objecten in bruikleen ten behoeve van de tentoonstellingen: • Tersluiks, alcoholsmokkel en sluikstokerij in de lage landen. Deze reizende tentoonstelling startte in 2012 in het Jenevermuseum in Schiedam en was achtereenvolgens te zien in het Nationaal Jenevermuseum Hasselt (België) (28 januari 2013 – 26 augustus 2013), het Nationaal Museum van Douane & Accijnzen VZW in Antwerpen (België) (28 augustus 2013 – 22 november 2013) en het Elsmuseum in Beek (15 december 2013 tot 31 juli 2014). • Snel Geld. Over geld en misdaad. Geldmuseum in Utrecht (28 mei 2012 - 15 juni 2013). • In Vredesnaam. De Vrede van Utrecht 1713. Centraal Museum (11 april 2013 - 22 september 2013). • Smokkelen. Over smokkelaars en douanebeambten aan beide kanten van de grens. Museum De Vier Ambachten, Hulst (25 juni 2013- 30 september 2013. • Tentoonstelling over smokkelpraktijken. Musée de la Vie Frontalière, Godewaersvelde (Frankrijk). • Alexander Gogel. Vughts Museum. • Tentoonstelling in het kader van de World Custom Organisation (WCO), Brussel (België) (23 april 2013 - 30 november 2013). Voor de eigen wisseltentoonstellingen en de thematische actualiteitenkabinetten ontving het museum objecten in bruikleen: • Een Keur aan zilver (2 januari 2013 - 31 maart 2013) Groninger Museum, Gronings Gemeente Archief, Prentenkabinet Leiden, Stadsarchief ’s Hertogenbosch, Rotterdam Museum, WaarborgHolland (Gouda), St Eloysius Gasthuis (Utrecht), Nederlands Zilvermuseum Schoonhoven, Rikkoert Schoonhovens Silverhuys en Juweliershuys, Zilvermuseum Sterckshof, Deurne (België), Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA), Antwerpen (België) en uit enkele particuliere collecties. • Kantje Boord. Smokkelkleding van 1850 tot nu (5 juli 2013 - 31 oktober 2013) Museon (Den Haag), Nationaal Douane en Accijnzen Museum VZW Antwerpen (België), ModeMuseum Provincie Antwerpen, Antwerpen (België), Lingerie en Ondergoed Museum (LOMP), Putte, Heemkring het Hoefeyser, Rijmenam, Musée de la Vie de la Frontalière, Godewaersvelde (Frankrijk), Deutsches Zollmuseum, Hamburg (Duitsland) • Uitgestald. Kerstgroepen uit alle culturen (7 december 2013 - 2 februari 2014) Particuliere collectie Jan van Hulst en een particuliere collectie Den Haag. • Actualiteitenkabinet Belast Verleden NIOD, Instituut voor oorlogs-, holocaust- en genocide-studies, Amsterdam.
Een van de jurken gemaakt door Atelier D’andt in Lier (België) voor de tentoonstelling ‘kantje boord’.
10
Publicaties De conservatoren leverden diverse bijdragen aan Impost, het informatieblad van het museum.
Advies, medewerking en samenwerking Het team Collectie, bestaande uit twee conservatoren en een collectiebeheerder , verleende medewerking aan de voorbereiding van enkele tentoonstellingen van collega’s, zoals In vredesnaam (Centraal Museum, Utrecht), Fout geld (Geldmuseum, Utrecht), Smokkelen in Zeeuws Vlaanderen (Museum De Vier Ambachten, Hulst). Voor deze exposities werden ook bruiklenen afgestaan uit de collectie. Naast de publicaties voor genoemde tentoonstellingen stelde het museum ook illustraties en informatie ter beschikking voor Belast verleden van Peter Essers; Van tollenaar tot poortwachter van Tom Pfeil; De Tachtigjarige Oorlog. Van opstand naar geregelde oorlog van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie; Historische Atlas van Dordrecht van Riny Benschop, Teun de Bruijn en Ineke Middag; Alba, general and servant to the crown van Maurits Ebben, Margriet LacyBruijn en Rolof van Hövell tot Westerflier; en een historisch overzicht van de douanebewapening dat wordt geschreven door Jacques Bonewit. De huidige eigenaar van smokkelschip De Lammie zocht contact met het museum. Een van de conservatoren heeft advies, documentatie en fotomateriaal verschaft om een historische presentatie in het schip te kunnen maken. Het team beantwoordde circa 150 informatievragen per mail of telefonisch.
Rondleidingen Sinds medio 2013 worden de reguliere rondleidingen verzorgd door het rondleidersteam dat wordt gecoördineerd door het bureau Sans Doute. Regelgeving vanuit de Douane-administratie leidde tot een grote vertraging om rondleiders weer in te kunnen en mogen zetten. De conservatoren begeleidden de rondleidingen bij exclusieve bijeenkomsten, bijzondere groepen en speciale evenementen waar het museum in het bijzonder gepresenteerd werd.
11
h oofd s t u k P RESE N T A T IE
12
2
Presentatie Vaste presentatie
In de vaste presentatie zijn in 2013 verschillende opstellingen aangepast. Ook werden enkele tekstborden en objectbordjes aangevuld en gedeeltelijk vervangen. Na evaluatie van de ervaringen van het eerste half jaar na de heropening, bleek een aantal onderdelen voor verbetering vatbaar. Een klein aanvullend budget maakte het mogelijk om enkele onderdelen die in een eerder stadium van de herinrichting waren afgevallen, alsnog uit te voeren. Zo is de zilvervitrine gewijzigd naar aanleiding van onderzoek voor de tentoonstelling Een Keur aan zilver. Een aantal pronkstukken heeft plaatsgemaakt voor gebruiksvoorwerpen van de Waarborg Holland. Sinds april zorgt een maquette over de driehoeksmeting bij het onderdeel grondbelasting voor een prikkelende uitdaging voor rekenkundig geïnteresseerde bezoekers. De museumplek voor kinderen, de DouaneDoeRuimte, is omgedoopt tot DouaneDek. Hier onthulde illustrator Charlotte Dematons in de zomervakantie haar nieuwe prentenboek Snuffelen met Doerak, dat zij in opdracht van het museum maakte. De tekeningen die ze maakte tijdens haar meeloopdagen met Douane Schiphol werden gebundeld tot een uniek 80 cm hoog prentenboek. Dit is op het DouaneDek voor de allerkleinste museumbezoekers te bekijken. De eerder geïnstalleerde allesmeter Alpha P bleek storingsgevoelig en te kwetsbaar voor bezoekers. Ter bescherming van dit apparaat is een glazen kap gemaakt. Een animatiefilm, gemaakt door Studio Louter, geeft uitleg over de werking van de Alpha P. De afdeling Documentenbeheer van de Douane schonk een zogenaamde ‘docubox’. Met dit apparaat kunnen waardepapieren worden bekeken met ultraviolet en/of infrarood licht. Watermerken en andere veiligheidskenmerken worden hiermee zichtbaar. De docubox werd direct in de vaste opstelling geplaatst. Door een uitsparing in de glazen beschermingskap kunnen bezoekers zelf waardepapieren onder de lampen schuiven en controleren op echtheid. De spotprentenopstelling rond Het Oor is aangevuld met twee actuele spotprenten van minister Dijsselbloem en staatssecretaris Weekers, die in 2012 en 2013 in de media verschenen. De raampartij op Parklaan 16 was ingericht als etalage met museale objecten, die een gevarieerd beeld gaven van wat er in het museum te zien is. Omdat dit vanaf de straatkant onvoldoende opviel, werd besloten hier kleurrijke actiefoto’s te plaatsen van bezoekers van verschillende leeftijden. Vormgever Jos Stoopman maakte hiervoor het ontwerp, dat eind oktober werd uitgevoerd in ‘one way vision’. Dit houdt in dat van buiten de levensgrote foto’s zijn te zien, terwijl van binnen wel naar buiten kan worden gekeken.
< Frans Fox en Charlotte Dematons bekijken haar prenten
13
elier Jobin. enhout. en koningen in de
Ulc uit Swietokrzysroep met levens-
uren van blik. ) 2000/2013. orden ‘santons’ voor de Provence. n naar het Kind toe, stverhaal wordt geIn dit geval op een erij. guren van blik. chniek, maker Bea
pplicatie. an verzamelaar ing komt uit een
ardigd door Mata de patronen op erscheidt deze
ico) 2013. Navajo p door Harry en
een prijs voor het
i-techniek. bruikt met textielen papier zonder uit Tokio maakte
ier Kneisz Design vormgegeven kerst-
tgroepen uit China oor de Christen e provincie Zhejiang.
77 Alaska 1970. Het geboorteverhaal is afgebeeld bij een ‘cache’, een voorraadschuur waar proviand voor in de winter bewaard wordt. Typische elementen uit dit land, zoals een totempaal of de poolster op het dak, zijn toegevoegd. 78 Vietnam 2012. Papier met stof beklede figuren. Van een dove jongen op de markt in Hanoi gekocht. 79 Frankrijk, Mougeres/Caux 2012. Houtsnijwerk. Gemaakt door de Kloosterorde Zusters van Bethlehem. 80 Nederland 2011. Komeet glas in lood. Maker Hans Jagtenberg. 81 Nederland ca. 1930. Replica van antieke beeldengroep. Er is gebruik gemaakt van gietvormen uit die tijd; de beelden zijn fris beschilderd. Groep Hendrix, 22 cm. figuren. Atelier Ashtown. 82 Alaska 1977, totempaal. Een totempaal wordt als een heiligdom gezien. Via de totempaal wordt de boodschap doorgegeven. Bovenin treffen wij de adelaar aan, die ook wel ‘dondervogel’ wordt genoemd. In deze voor privégebruik gemaakte totempaal treffen we onder de adelaar Jozef en Maria met het kind Jezus aan. Daaronder zien we de beer, die in de mythologie als tweeslachtig wordt gezien. De beer heeft het vermogen om mens te worden. Wellicht dat de maker getracht heeft zo de menswording van Jezus weer te geven. Vervolgens zien we een figuur die vissen als geschenk komt brengen. Een vis is het symbool voor het Christendom. De echte betekenis van de totem weet alleen de maker. Op de bodem van de totem staat: Son of Greath Spirit – Birth Legend. De maker van deze totempaal is David K. Fison (Anchorage) die lid was van de Alaska Methodist Church. 83 Frankrijk 1975. Heilige Familie, replica. Kathedraal Nôtre Dame, zelfs de ontbrekende onderarm van het kind heeft men niet herplaatst. Atelier Parijs.
84 Thailand. Jozef en Maria in aanbidding voor het Kind, teakhout. 85 Malawi 2012. Tableau met Heilige Familie omringd door dieren door Van Nyasulu (Nkhata Bay). Hij leerde het vak van zijn vader. Al op zesjarige leeftijd, was hij regelmatig in de werkplaats van zijn vader te vinden. Van’s vader overleed toen hij 14 jaar was. 86 Peru 2007. Retabel: kastje met geboortetafereel uit Ayacuchano. Ze worden ook wel San Marco’s genoemd. De retabel werd door boeren meegenomen om in de lunchpauze aan hun geloofsbeleving herinnerd te worden. De figuren zijn gemaakt van geraspte aardappel, verhard door bindmiddel en daarna gebakken. 87 Italië, Milaan 2013. 88 Filipijnen 2013. Stal en groep van ‘driftwood’. Van het verzamelde aangespoelde hout heeft men deze stal en figuren gemaakt. 89 Polen 2013. Szopka betekent ‘heilig huisje’. Elk jaar vinden er wedstrijden plaats in Krakow wie de mooiste szopka kan bouwen. Omdat de communisten het gebruik van kerststallen verboden, gebruikte men in Polen het decor van de Mariakerk uit Krakow ter vervanging. In de nissen werd de Heilige Familie geplaatst. Szopka’s zijn van papier, karton, zilverpapier en hout gemaakt. Deze szopka is gebouwd door de 91 jarige Jacek Wiçcek. We zien in deze szopka veel folklore terug (kobylka: de man die als ruiter een ‘paard’ ment). Verder lokale klederdrachten uit Krakow en Zakopane. 90 Polen 2010, Szopka miniatuur. Er zijn zelfs szopka’s die wel een meter hoog zijn. Ze bestaan altijd uit drie lagen. 91 Kenia 1980. Heilige familie in speksteen. 92 In deze kerstboom hangen tientallen miniatuur kerststalletjes uit o.a.: USA, Peru, Spanje, Duitsland, Denemarken. De verzameling van Jan van Hulst is ooit met één van deze kerststalletjes begonnen.
Parklaan 14-16 Rotterdam 088 - 151 49 00
[email protected] www.bdmuseum.nl
Uitgestald Kerstgroepen uit alle culturen
ng
Tentoonstelli
Objectenlijst tentoonstelling 29-11-13 15:14
Tentoonstellingen
01-07-13 17:33
BDM-KantjeBoord
A5flyer.indd
1
In huis • Een keur aan zilver, 20 december 2012 t/m 31 maart 2013. Deze expositie over zilverkeuren werd in NRC Handelsblad gewaardeerd met drie sterren. Bezoekers uitten zich lovend over wat er te zien was. Veel objecten, onder meer uit particuliere verzamelingen, waren voor het eerst te zien voor het grote publiek. Vooral de gebruiksvoorwerpen van Waarborg Holland werden interessant gevonden. • Kantje boord. Smokkelkleding van 1850 tot nu, 5 juli 2013 t/m 31 oktober 2013. Op 4 juli opende de nieuwe directeur Douane, Aly van Berckel-Van de Langemheen, deze tentoonstelling. Atelier D’Andt uit België deed hiervoor de research en maakte van elk origineel kledingstuk een replica, zodat bezoekers deze stukken konden aanraken. Het museum breidde collectie en onderzoek uit met smokkelschoenen en andere accessoires, een smokkelkinderwagen en beeldende kunst. De Vlaamse scenograaf Bob Verhelst tekende voor de vormgeving. Bezoekers gaven aan ook deze tentoonstelling hoog te waarderen. • Uitgestald. Kerstgroepen uit alle culturen, 8 december 2013 t/m 2 februari 2014. In deze wintertentoonstelling werden bijna honderd kerstgroepen uit de hele wereld samengebracht, grotendeels uit de collectie van Jan van Hulst. De tentoonstelling en het bijbehorend activiteitenprogramma trok rond 3000 bezoekers. Actualiteitenkabinetten • Belast verleden, 24 april t/m 2 juni Het gelijknamige boek van Peter Essers vormde de basis voor een presentatie over de Belastingdienst voor, tijdens en direct na de Tweede Wereldoorlog, met aandacht voor goede en foute ambtenaren. • Wijs op reis, 1 juli t/m 25 oktober Rond de nieuw gelanceerde reis-app van de Douane, belichtte het museum diverse zaken die de hedendaagse reiziger al dan niet mag invoeren in Nederland. • 200 jaar Koninkrijk en het Rijkswapen, 1 november t/m 2 februari 2014 Met dit thema sloot het museum aan bij de festiviteiten rond het 200-jarig bestaan van het Koninkrijk der Nederlanden die in november van start gingen. De presentatie gaat over het ontstaan van het rijkswapen, het aandeel van de koninklijke familie daarin en een heraldische uitleg daarbij. Op locatie / reizend • Vitrine ten behoeve van de Vrienden van het Belasting & Douane Museum, in het belastingkantoor te Roermond (2013) • Museumstraat, juni 2013 Het museum nam deel aan het Rotterdamse publieksparticipatieproject, waarin enkele vitrines gedurende twee weekenden werden tentoongesteld bij bewoners thuis.
14
3 h oofd s t u k
E D U C A T IE
15
3
Educatie Educatie is een belangrijk onderdeel in de vertaalslag tussen collectie en publiek. Met de educatieve activiteiten bouwt het museum voort op een van de fundamenten van het museum: het ‘aanschouwelijk onderwijs’ dat door de oprichter van het museum, de heer Prof. Dr. J. van der Poel zo belangrijk gevonden werd.
Publieksactiviteiten Het educatief aanbod, ontwikkeld voor volwassenen, voor kinderen en voor het onderwijs, werd in 2013 verder uitgewerkt. Voor volwassenen is er doorlopend de mogelijkheid om in groepsverband rondleidingen te boeken. Daarnaast werden in 2013 enkele lezingen georganiseerd. Het programma voor kinderen bestaat uit: a) activiteiten die tijdens een museumbezoek zelfstandig zijn te ondernemen: doe-tafels, speurtochten, kleurplaten, DouaneDek b) workshops, maandelijks op woensdag- en zondagmiddag c) activiteiten tijdens de schoolvakanties, waarbij het museum ook op maandagen geopend is. In de kerstvakantie werden bij de tentoonstelling Uitgestald. Kerstgroepen uit alle culturen twee speciale familiedagen georganiseerd met een programma voor alle leeftijden.
Paradijs aan de Parklaan In de zomervakantie is in combinatie met het Jeugd Vakantiepaspoort een uitgebreide programmering voor kinderen tot 12 jaar opgesteld onder de titel Paradijs aan de Parklaan. Dit bijna twee maanden beslaande programma was tevens de inwerk- en introductiefase voor een negental nieuwe ambulante medewerkers: 5 museumdocenten en 4 workshopbegeleiders. In deze periode maakten zij kennis met het museum, diens ambities en visie op educatie. De aspirant medewerkers konden laten zien wat ze in huis hadden. Na afloop van dit zomerproject is de samenwerking geëvalueerd, naar aanleiding waarvan alle medewerkers geschikt bleken om op oproepbasis bij activiteiten te assisteren.
16
Onderwijs Voor het onderwijs werden in 2012 enkele lesprogramma’s ontwikkeld. Door langdurige afwezigheid van de educator wegens ziekte, stond de eerste helft van 2013 in het teken van het draaiend houden van het bestaande aanbod en het realiseren van gereserveerde schoolbezoeken. Met de komst van een interim educator – en de geleidelijke terugkeer van de educator – kon vanaf mei het onderwijsaanbod weer worden opgepakt en konden scholen geworven worden voor het nieuwe schooljaar (2013-2014). Door direct contact met scholen op te nemen en waar mogelijk maatwerk te leveren, werden scholen geïnteresseerd. Dit leidde tot toenemend schoolbezoek. Hierdoor zijn schoolprogramma’s goed gebruikt en beproefd, en kon in kaart worden gebracht of deze in alle behoeften vanuit het onderwijs voorzien. Bevindingen hieruit zullen in 2014 worden ingezet om de lesprogramma’s verder te verbeteren en uit te breiden.
Verankering In 2013 zijn door het team Educatie de eerste stappen gezet naar verankering van de lesprogramma’s van het museum binnen het onderwijscurriculum. Zo is een samenwerking met het Kenniscentrum Cultuureducatie Rotterdam (KCR) gestart, waardoor het museum sinds najaar 2013 structureel is opgenomen in het aanbod voor Rotterdamse basisscholen. Ook de samenwerking met diverse vakopleidingen is verstevigd. Onderzocht wordt hoe deze met het Grafisch Lyceum Rotterdam en de docentenopleiding van de Hogeschool Rotterdam kan worden versterkt en uitgebreid. In 2013 is ook met het Vervoer en Transport College een samenwerking gestart.
Contrabande Couture Competitie Bij de tentoonstelling Kantje Boord, Smokkelkleding van 1850 tot nu zijn de teams Communicatie en Educatie een jongerenproject gestart; een ontwerpwedstrijd voor leerlingen/studenten aan Nederlandse modevakopleidingen. Onder de titel Contrabande Couture Competitie, ‘de enige wedstrijd waarin je een beetje mag smokkelen’ werden leerlingen uitgenodigd een uniek smokkelkledingstuk te ontwerpen, daarbij geïnspireerd door de tentoonstelling. De wedstrijd werd door de scholen positief ontvangen; de timing bleek echter minder geschikt. Als pilot was het geslaagd, en het concept zal komend jaar verder worden uitgewerkt tot een terugkerende competitie als onderdeel in het onderwijsaanbod voor hoger onderwijs (kunstvakken).
< Onze zomergasten tijdens Paradijs aan de Parklaan
17
h oofd s t u k C O M M U N I C A T IE
Bezoekers aan de tentoonstelling ‘een keur aan zilver’
18
4
Communicatie Promotie van publieksaanbod
Naast de structurele communicatie over het museum heeft het team, bestaande uit twee communicatoren, in 2013 stevig ingezet op de promotie van het programmatische publieksaanbod, bestaande uit drie tentoonstellingen, drie actualiteitenkabinetten (zie collectie) en het activiteitenprogramma (zie educatie).
Deelname aan lokale en landelijke evenementen Daarnaast coördineerde Communicatie ook in 2013 de deelname van het museum aan een aantal grotere collectieve evenementen, zoals de Rotterdamse Museumnacht (maart), Wereldhavendagen (september), 24uurCultuur en Open Monumentendagen (september). Samen met de teams Collectie en Educatie ontwikkelde Communicatie hiervoor de conceptuele invulling passend bij de gegeven thema’s, organiseerde ze de programma-invulling en logistiek daarvan, en verzorgde de promotie, in nauwe samenwerking met de overkoepelende instellingen.
Publieksparticipatie Naast publiekswerving om bezoekers tot een museumbezoek te bewegen, is in 2013 gewerkt aan projecten om het publiek direct bij de collectie, thema’s en activiteiten van het museum te betrekken. Dit sluit aan bij het door het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap gestimuleerd beleid om meer verbinding met het publiek te zoeken door middel van gerichte publieksparticipatie. Zo werkte het museum dit jaar mee aan Museumstraat waarbij negen musea de wijk introkken (4 straten in twee weekenden) om samen met bewoners een gelegenheidstentoonstelling in hun huiskamers in te richten.
Jongerenmarketing - game Dit jaar is het jongerenteam dat in 2012 de Challenge won aan de slag gegaan met de ontwikkeling van een game. Onder leiding van een externe projectleider werd de game gekoppeld aan de tentoonstelling Kantje boord. Het project werd vanuit het museum inhoudelijk begeleid door de communicator. Door onvoorziene omstandigheden kon het project niet worden afgerond met een concreet resultaat.
Wereldhavendagen: living history aan de Maas
19
Bezoek in cijfers In 2013 heeft het Belasting & Douane Museum 15.824 bezoekers getrokken. Dat is gemiddeld 1318 per maand. Het jaar kent een aantal duidelijke piekmaanden. In augustus (1993) en december (1942) zien we dat de programmering van activiteiten in de zomervakantie (Paradijs aan de Parklaan en Jeugd Vakantiepaspoort) en de kerstvakantie, gerelateerd aan de wisseltentoonstellingen, tot verhoogde bezoekcijfers hebben geleid. De maanden maart (1743), juni (1424) en september (1443) scoren hoger vanwege deelname aan publieksevenementen zoals Museumnacht, Museumstraat en 24 UurCultuur/Open Monumentendagen. Vergelijken we deze maandcijfers met die van 2012 (vanaf de heropening juni 2012), dan is een stijgende trend ten opzichte van vorig jaar zichtbaar. Naast evenementen en schoolprogramma’s maakt 10 procent van de bezoekers gebruik van extra activiteiten voor volwassenen en kinderen, zoals rondleidingen, lezingen, workshops, vakantieactiviteiten en verjaardagsfeestjes. Het jaarlijkse zomerprogramma Paradijs aan de Parklaan, gecombineerd met Jeugd Vakantiepaspoort, trok ook dit jaar in korte tijd (22 juli - 1 september) veel kinderen. Jongeren tussen 13 en 18 jaar zijn nog steeds nauwelijks vertegenwoordigd (1 procent van het totale bezoek). Deze groep trekt het museum vooral door schoolbezoek. Van het onderwijsbezoek is 53 procent afkomstig van het MBO en 6 procent van HAVO/VWO. Het basisonderwijs is goed voor 38 procent van het schoolbezoek. Dit is inclusief de Buitenschoolse Opvang, die ook tijdens de schoolvakanties graag gebruik maakt van het educatieve activiteitenprogramma. De categorie bezoekers tegen gereduceerd tarief is met 8 procent relatief klein. Dit omvat studenten, mensen met een CJP, 65+’ers en jongeren in de leeftijd van 12 tot 18 jaar. Bijna een derde van de bezoekers heeft gratis toegang. Dit zijn kinderen t/m 12 jaar. Bijna de helft van het museumbezoek is houder van een Museumkaart (voorheen Museumjaarkaart) of RotterdamPas. Beide hebben een variant voor volwassenen en kinderen. Tijdens de tentoonstellingsperiode nam het aantal Museumkaart-bezoekers verhoudingsgewijs toe. Opmerkelijk genoeg laten de cijfers zien dat de natuurlijke achterban, de Vrienden van het museum en collega’s uit de Belastingdienst, het museum relatief weinig bezoekt.
20
h oofd s t u k B E D RI J F SV O ERI N G
21
5
Bedrijfsvoering
Financiën Structureel budget Het door het Douane Landelijk Kantoor toegekende budget bleek voldoende om de exploitatieStructureel budget Het door het Douane Landelijk Kantoor toegekende budget bleek voldoende om de exploitatiekosten voor personeel en materieel te kunnen financieren. De extern financieel adviseur controleerde namens het bestuur de financiële stukken die betrekking hadden op de financiële administratie van de Stichting Belastingmuseum Prof. Dr. Van der Poel en die van de Stichting Vrienden. Door de nieuwe budgetstructuur vanuit de Douane, zijn de uitgebreide controlewerkzaamheden voor het exploitatiedeel van het museum niet meer nodig.
Personeel Ziekteverzuim Twee medewerkers waren door ziekte langdurig afwezig.
Beweging in het team Met P&O van het Douane Landelijk Kantoor werden nieuwe gastheren/vrouwen via Randstad Uitzendbureau geworven en door museummedewerkers opgeleid om de taken van suppoost, kassa- en museumcafémedewerker uit te kunnen voeren. Met Belastingdienst/Centrum voor facilitaire dienstverlening (B/CFD) werd het in 2012 gestarte overleg om de taken van onze gastvrouwen en -heren en het gebouwenbeheer via B/CFD te laten lopen voortgezet. Dit overleg is nog steeds niet afgerond. Deadlines schuiven vanuit B/CFD steeds op. In juni van het verslagjaar startte Francesca Estourgie van het bureau Sans Doute met het verzorgen van de rondleidingen door het museum. Franscesca Estourgie leidde daarvoor onder meer nieuwe rondleiders op. Nieuw in 2013 zijn de museumdocenten en workshopbegeleiders voor het begeleiden van leerlingen in het museum. Het museum werkt naast het team van vaste medewerkers ook met vrijwilligers. Zij gebruiken hun expertise ten behoeve van het registreren, fotograferen en digitaliseren van de collectie. Een van de vrijwilligers werkt voor het museumblad Impost dat in 2013 driemaal verscheen. In oktober werd de tijdelijk communicator Anne Houk de Jong aangesteld in vaste dienst als senior communicator.
22
In april werd Suzan Veenman aangetrokken om de museumeducator tijdens langdurige ziekte te vervangen. In verband met de vele werkzaamheden ten aanzien van het onderwijs, is haar tijdelijke contract – na terugkeer van de educator – verlengd.
Netwerkbeheer De netwerkbeheerder was vooral bezig met de door de Belastingdienst aanbevolen migratie van het museumnetwerk naar het netwerk van de Belastingdienst. De specifieke eisen die een museum stelt aan gebruik van software en tools waaronder het collectieregistratie programma, Dropbox en Wetransfer, konden niet gehonoreerd worden. Onze specifieke eisen leidden tot een sterke vertraging van de migratie. De migratie was aan het eind van het verslagjaar nog niet voltooid.
Naar buiten In september vond in Azerbeidzjan de jaarlijkse IACM-conferentie plaats (International Association of Tax & Custom Museums). Conservator Wim van Es, liaison tussen museum en IACM, kon wegens ziekte niet aanwezig zijn. De directeur van het museum had zitting in SAREC - Strategic Allocation Review Commission, een financiële commissie binnen ICOM Parijs. In augustus bezocht hij de driejaarlijkse ICOM General Conference in Rio de Janeiro (Brazilië) als kandidaat voor de Executive Council. De kandidatuur kreeg niet voldoende steun. Samen met communicator Anne Houk de Jong bezocht hij in november de Museums Associations Conference en Exhibition in Liverpool. Daarnaast leidde hij als voorzitter van de Vereniging Musea in Zuid Holland diverse vergaderingen en woonde hij de bijeenkomsten van de Vereniging van Rijksmusea bij. Verder is de directeur bestuurslid van de Stichting Werkspoormuseum te Amsterdam en secretaris van de Stichting Geschiedenis van de Overheidsfinanciën. Van het museumteam bezochten conservator Anne Marieke van Schaik en educator Rhea Bogaart het jaarlijkse museumcongres van de Nederlandse Museumvereniging met als thema Samenwerken (oktober). Daarnaast bezocht de conservator in december de studiemiddag Staat van de Cultuur 2013, georganiseerd door de Boekman Stichting. Samen met netwerkbeheerder Frans Visser bezocht ze de DISH Conference (Digital Strategies for Heritage), georganiseerd door Digitaal Erfgoed Nederland en Europeana (december). De collectiebeheerder Annemarie de Jong bezocht twee werkgroepen over conditierapporten, een studiedag over Brandveiligheid (maart), een themaochtend over het ontsluiten van kunst (april), de Nederlandse Restauratiebeurs (april), een studiemiddag Bruiklenen (juni), de Reinwardt-salon over Afstoten van collectie Amsterdam (ARCAM), Cultural Heritage Conservation Science Development/Experience Research Innovation, ter gelegenheid van het 50-jarige bestaan van het Centre de Récherche sur la Conservation de Collections (CRCC) (oktober), het Symposium Museale Verwervingen (oktober) en de Adlib Gebruikersdag (november). Communicator Anne Houk de Jong is actief lid van onder meer de Vereniging Musea Rotterdam en de Sectie PR & Marketing van de Nederlandse Museumvereniging. Daarnaast is ze lid van ACMC en de Britse Museum Association. Educator Rhea Bogaart is zogenoemd ‘kartrekker’ van het Rotterdams Educatief Netwerk (REN), bestaande uit 65 instellingen. In die hoedanigheid heeft ze een aantal bijeenkomsten voor het REN georganiseerd. Daarnaast is ze actief lid van de stuurgroep Jeugd Vakantiepaspoort en de klankbordgroep Jongerenmarketing.
23
Museumregister Het Belasting & Douane Museum is opgenomen in het Museumregister en daarmee erkend als geregistreerd museum. Doel van het Museumregister is om de kwaliteit van Nederlandse musea te bewaken en te verbeteren, en daarmee een verantwoord beheer van nationaal cultureel erfgoed te borgen, conform de code van de International Council of Museums (ICOM). Musea die hun museale taak volgens de gestelde criteria vervullen, behouden hun plaats in het Museumregister en zijn als zodanig (h)erkenbaar. Het museum werkte in 2013 mee aan de audit voor herregistratie in het Museumregister.
24
6
h oofd s t u k
Bijzonder hoogleraar
Het bestuur van de Stichting Belastingmuseum Prof. Dr. Van der Poel heeft Dr. Mr. Onno I.M. Ydema aangesteld als bijzonder hoogleraar aan het departement Fiscaal Recht en Economie van de Universiteit Leiden. De bijzonder hoogleraar is voorts verbonden aan de Amsterdamse vestiging van het Amerikaanse advocatenkantoor Greenberg Traurig, LLP, en is raadsheer-plaatsvervanger aan het Gerechtshof ‘s-Gravenhage. In 2007 werd zijn benoeming met vijf jaar verlengd. Per 1 april 2012 is de bijzondere leerstoel Geschiedenis van het Belastingrecht aan de Faculteit Rechtsgeleerdheid formeel vacant. Het bestuur heeft Onno Ydema verzocht om als hoogleraar aan te blijven tot 1 oktober 2013, in afwachting van de besluitvorming rond de herziene invulling van de leerstoel. Over deze invulling werd overeenstemming bereikt tussen Ministerie van Financiën, bestuur van de museumstichting en de Universiteit Leiden (faculteit Rechtsgeleerdheid). De werving voor een opvolger zal naar verwachting in 2014 plaats gaan vinden.
De bijzonder hoogleraar is één dag per week voor de Universiteit Leiden beschikbaar. Diens taken vallen uiteen in drie onderdelen: onderwijs, wetenschappelijk onderzoek en algemene diensten als hoogleraar aan het Instituut Fiscale en Economische Vakken (Belastingrecht) van de Faculteit. Daarnaast heeft de bijzonder hoogleraar de nodige tijd besteed aan bestuurlijke en overige activiteiten zoals het voorzitten van afstudeercommissies en bijwonen van afdelingsvergaderingen van de afdeling Belastingrecht. Voorts heeft hij deelgenomen aan academische sessies zoals promoties en oraties. Ook is de bijzonder hoogleraar sinds 2007 lid van de jury voor de jaarlijkse facultaire scriptieprijs en is hij sinds 2011 plaatsvervangend voorzitter van de Examencommissie bachelor-opleiding Fiscaal recht.
25
h oofd s t u k VRIE N D E N
26
7
Stichting Vrienden van het Belastingmuseum Prof. Dr.Van der Poel Vrienden maken vrienden
De laatste jaren groeide het aantal vrienden van 410 naar 665. Het Ook in het verslagjaar heeft het bestuur zich vooral gericht op het uitbreiden van het aantal vrienden en het benaderen van mogelijke sponsors. Delegaties van het bestuur hebben een aantal eenheden van dB belastingdienst bezocht. Ook is een aantal potentiële sponsors aangeschreven. Het bestuur heeft moeten constateren dat deze manier van vrienden en sponsors werven tot dusver niet tot de gewenste resultaten heeft geleid. Mogelijk is de crisis er mede debet aan dat bij sponsors de rek er uit is. Dit geldt ook voor het werven van vrienden via het bezoeken van eenheden. Inmiddels zijn de meeste kantoren bezocht.
Aantal Vrienden Het aantal vrienden steeg in de periode 1 januari 2009 tot 1 januari 2013 van 410 naar 665. In het verslagjaar daalde dit naar 605 vrienden door natuurlijk verloop dat niet in diezelfde mate door nieuwe vrienden kon worden aangevuld. Het bestuur ambieert komende jaren 150 vrienden te werven, en zal zich daarbij richten op de nieuwe medewerkers die de Belastingdienst momenteel werft.
Sponsorwerving In 2013 is het aantal bedrijven dat ons museum sponsort gelijk gebleven, ondanks een aantal wervingspogingen in de financiële sector, enkele fiscale uitgevers en grote advieskantoren.
Nieuwe aanwinsten uit het fonds Vrienden In 2013 is voor een bedrag van ruim 13.000 euro een aantal aankopen voor de museumcollectie door de Vrienden gefinancierd. Het betreft een bijzondere aankoop van de 17e-eeuwse schilder Jurriaen Pool, genaamd “De overlieden van het Amsterdamse goud- en zilversmidsgilde’, voorstellende een groepsportret van het gilde van Amsterdamse goud- en zilversmeden. Dit schilderij zal na een grondige restauratie officieel worden gepresenteerd en vanaf juni 2014 een plaats krijgen in de vaste opstelling van het museum. Daarnaast werden twee cartoons aangekocht: een over minister Dijsselbloem (SNS affaire) en een met een leeuw als middelpunt van spot (tegenvallende CPBcijfers) en een drukwerk uit ca.1860 betreffende de Eed voor de belastinginspecteur, gemeente Amsterdam.
‘De overlieden van het Amsterdamse gouden zilversmidsgilde’, door Jurriaen Pool
27
Financiën De financiële situatie van de stichting is in het verslagjaar stabiel gebleven. Bijna het hele bedrag aan inkomsten/donaties werd aangewend voor het doen van museale aankopen door de stichting. Ook in 2014 zal er ruimte zijn voor aankopen.
Activiteiten voor en door de Vrienden De stichting organiseert tweejaarlijks een Vriendendag. Na twee Vriendendagen in 2012 ter gelegenheid van de heropening van het museum, hebben in 2013 geen speciale vriendendagen plaatsgevonden. Medio 2014 staat er een op het programma. In het verslagjaar is de reizende Vriendententoonstelling vanuit Amsterdam overgebracht naar de eenheid Zuid. Op 6 maart 2013 werd deze geopend in het kantoor Roermond. Namens de stichting was Fred Imhof hierbij aanwezig.
De samenstelling van het bestuur van de Vrienden (situatie per 31 december 2013) dhr. mr. A.J. Groenendijk, voorzitter dhr. mr. M.A. Schillemans, secretaris dhr. G. Fuchs, penningmeester dhr. H.K.C. Bakker, lid dhr. F.W. Imhof, lid Harry Haverkamp is per 1 januari 2014 afgetreden en is opgevolgd door Rinus Schillemans, die de functie van secretaris vervult.
28
8 h oofd s t u k
F U N C T I O N ARIS
29
8
Functionarissen Stichting Belastingmuseum Prof. Dr. Van der Poel (situatie per 31 december 2013)
Algemeen bestuur dhr. drs. P.W.A. Veld, voorzitter (directeur-generaal Belastingdienst) dhr. J. Wardenier, secretaris-penningmeester* (oud voorzitter MT Douane Rotterdam) mw. B.E.C. de Baedts MBA* (directeur bedrijfsvoering Douane Landelijk Kantoor) mw. dr. E.S. van Eijck van Heslinga (directeur bedrijfsvoering Koninklijke Bibliotheek) dhr. dr. S.R.A. van Eijck (voorzitter Landelijke Huisartsen Vereniging / oud-staatssecretaris van Financiën) mw. drs. E. Pluymen (conservator bij het Huis van de Europese Historie te Brussel) dhr. dr. J.C.K.W. Bartel (oud-lid van de Raad van State) dhr. mr. A.J. Groenendijk (oud-voorzitter MT Belastingdienst/Douane Rotterdam) vertegenwoordiger van de Stichting Vrienden van het Belastingmuseum
* tevens dagelijks bestuur
Vaste medewerkers dhr. drs. F.M. Fox, directeur in dienst van het Rijk mw. R. Bogaart, educator mw. C.J. van den Bosch-van Dijk, medewerkster administratie dhr. W. van Es, conservator mw. L. Gadjradj-Balwantsingh, managementassistente mw. J.W.E. van der Griend-Verbaan, medewerker boekingen mw. drs. A.H. de Jong, communicator dhr. A.C.A. van Kuijen, conservator mw. G. Peneux, gastvrouw mw. drs. A.J.I. van Schaik, conservator mw. drs. A.M. Simon-de Jong, collectiebeheerder mw. P. Tieman, medewerker communicatie dhr. F. Visser, netwerkbeheerder dhr. F. Wijnvoord, medewerker collectie
30
Medewerker voor bepaalde tijd
mw. S.W. Veenman, educator
Tijdelijke medewerkers (via uitzendbureaus)
dhr. M.W.F. Pool, gastheer dhr. S. Sprangers, gastheer dhr. B.C.J. Donker, gastheer dhr. M. van Geest, gastheer mw. M.G. Kaashoek, gastvrouw
Freelance medewerker
dhr. B. Kraayo, financieel adviseur
Vrijwillige medewerkers
dhr. H . Duym, redacteur museumtijdschrift Impost dhr. A.H. Hammer, digitale beeldbewerker dhr. G. Reininga, fotograaf dhr. G.C. van Teylingen, collectiemedewerker fiscaal zegel mw. M.A. van der Veer-Bik, collectiemedewerker fiscaal zegel
31
Parklaan 14-16, 3016 BB Rotterdam,
[email protected], www.bdmuseum.nl
