jaarverslag
2008
HOLDING
ICT-applicaties
Simac Techniek NV Eric van Schagen, CEO Michael van Kasteren, CFO Mark Dekker, member of the board Marina Bakker, secretaris/legal director De Run 1101 5503 LB Veldhoven Nederland telefoon +31 (0)40 258 29 44 www.simac.com
Simac Business Applications bv André Wielaard Pompmolenlaan 10 3447 GK Woerden Nederland telefoon +31 (0)348 45 75 55
ICT-infrastructuren
Simac QuadCore bv Har Heuberger De Run 1101 5503 LB Veldhoven Nederland telefoon +31 (0)40 258 21 01 Participaties
Simac Business Solutions bv Wim van der Velden De Run 1101 5503 LB Veldhoven Nederland telefoon +31 (0)40 258 28 00
Allied Data Technologies bv Jeroen van Eersel Pascalweg 1 3208 KL Spijkenisse Nederland Telefoon +31 (0)181 65 25 25
Simac Datacollect bv Peter Bouwmans Ampèrestraat 36 6716 BN Ede Nederland telefoon +31 (0)318 64 96 60
APTS bv Ruud Bouwman Steenovenweg 1 5708 HN Helmond Nederland telefoon +31 (0)492 56 20 13
Simac Onderwijs bv Marina Bakker Pompmolenlaan 10 3447 GK Woerden Nederland telefoon +31 (0)348 45 75 00
Genexis bv Gerlas van den Hoven Lodewijkstraat 1a 5652 AC Eindhoven Nederland telefoon +31 (0)40 251 32 20
Simac Triangle bv Rudie Piessens Schoutlaan 18 6002 EA Weert Nederland telefoon +31 (0)495 46 21 21
Sensite Solutions bv Jan Vet / Pim Adang Hoogstraat 8a 5611 JR Eindhoven Nederland telefoon +31 (0)40 212 87 00
IE&A
Simac Technik CR as Dirk van Brussel / Dusan Bruoth / Jaroslav Stefl / Martin Jirecek Avenir Business Park budova B Radlicka 740/113C 158 00 Praha 5 Tsjechië telefoon +42 (0)2 8306 1281
Simac ICT Nederland Simac ICT Nederland bv Bernard Dortmans Paul de Rouw De Run 1101 5503 LB Veldhoven Nederland telefoon +31 (0)40 258 29 11 Simac ICT België Simac NV Patrick Bontinckx KMO Zone Guldendelle Arthur De Coninckstraat 5 B-3070 Kortenberg België telefoon +32 (0)2 755 15 11 Simac 3 Services bvba Daniel Van Hove Grauwmeer 15 B-3001 Heverlee België telefoon +32 (0)16 380 811 Simac ICT Luxemburg Simac PSF SA Willy Hans / Daniel Vander Heyden 2, rue Léon Laval L-3372 Leudelange Luxemburg telefoon +35 (0)2 541 454
Simac Electronics bv Marcel Leenen Eindstraat 53 5151 AE Drunen Nederland telefoon +31 (0)416 38 77 00 Simac Masic & TSS bv Marc de Regt Jan Campertstraat 21 6416 SG Heerlen Nederland telefoon +31 (0)45 750 21 00
Inhoudsopgave
Bericht van de directie Verslag van de raad van commissarissen Meerjarenoverzicht
Missie · Visie · Doelstellingen · Beleid · Structuur
Bericht van de directie
3
Verslag van de raad van commissarissen
5
Meerjarenoverzicht Resultaten Financiële positie Informatie over het aandeel
7 7 8 9
Missie Visie Doelstellingen Beleid Structuur
10 10 11 12 12
Verslag van de directie
Inleiding Financiële gang van zaken Operationele gang van zaken Personeel en Organisatie Transparantierichtlijn en berichtgeving Verwachtingen
13 13 18 22 24 24
Corporate governance
Toelichting op de Nederlandse corporate governance code Toelichting op grond van Besluit artikel 10 Overnamerichtlijn Risico’s en risicobeheersing Financieel risicobeheer Bestuursverklaring
Geconsolideerde jaarrekening 2008
Vennootschappelijke jaarrekening 2008
Overige gegevens
25 25 26 29 31
Geconsolideerde jaarrekening 2008 Geconsolideerde winst- en verliesrekening Geconsolideerde balans Geconsolideerd kasstroomoverzicht Geconsolideerd mutatieoverzicht eigen vermogen Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening
33 35 36 38 40 41
Vennootschappelijke jaarrekening 2008 Vennootschappelijke balans voor winstbestemming Vennootschappelijke winst- en verliesrekening Toelichting op de vennootschappelijke balans en winst- en verliesrekening
97 98 98
Accountantsverklaring Statutaire regeling omtrent de winstbestemming Bijzondere statutaire rechten Voorstel winstbestemming
99 104 106 106 107
SIM AC I J a a r versla g 2008
1
Ir. E. van Schagen (1956) CEO Belangrijke verdere functies: • Lid Raad van Toezicht Fontys Hogescholen • Lid Bestuur Eindhovensche Fabrikantenkring • Lid Bestuur Stichting Incubator 3+ • Voorzitter Stichting Universiteitsfonds Eindhoven • Lid Raad van Commissarissen TechnoStars • Lid Raad van Commissarissen APTS (Phileas)
M.F.J.A. van Kasteren RA (1961) CFO
Drs. M.J. Dekker (1950) member of the board Belangrijke verdere functies: • Lid Raad van Bestuur Delft Instruments • Lid Raad van Commissarissen Photonis Holding • Commissaris Smart PET • Participeert in Raad van Commissarissen Nucletron Holding
2
Bericht van de directie
H
ierbij bieden wij u het jaarverslag 2008 van Simac Techniek NV aan.
In 2008 hebben zowel het bedrijfsresultaat als de nettowinst van Simac een mooie stijging laten zien. Bij de meeste werkmaatschappijen verbeterden de resultaten. Simac ICT België liet een duidelijke progressie zien en het verzelfstandigen van Simac ICT Tsjechië legde de basis voor meer stabiliteit bij dat bedrijf in de toekomst. Begin 2008 hebben wij reeds gewaarschuwd voor een minder gunstige ontwikkeling van de economische omstandigheden. Vanaf het vierde kwartaal 2008 zijn deze in de landen waar wij opereren dramatisch verslechterd. Tot nu toe heeft dit gelukkig nog geen grote invloed op Simac gehad, maar de risico’s en onzekerheid nemen toe. De algemene verwachting is dat gedurende 2009 geen verbetering op zal treden en nagenoeg alle bedrijven de negatieve invloeden zullen merken. Wij zullen ons uiterste best doen om zo goed mogelijk in te spelen op de wensen van onze klanten en hierdoor de positieve lijn in onze resultaten vast te houden. Druk op de basisactiviteiten zal dan gecompenseerd moeten worden door groei bij onze nieuwe oplossingen. De keuze die Simac een aantal jaren geleden heeft gemaakt om vooral in te zetten op minder conjunctuurgevoelige markten als retail, onderwijs en zorg helpt in ieder geval om de moeilijke tijd goed door te komen. Graag wil ik onze klanten bedanken voor hun vertrouwen in Simac in 2008. Medewerkers en andere betrokkenen wil ik danken voor hun deskundige inzet en loyaliteit. Voor de aandeelhouders zullen wij ons in 2009 inspannen om er een winstgevend en productief jaar van te maken met oog voor de lange termijn.
Eric van Schagen CEO Veldhoven, 11 maart 2009
SIM AC I J a a r versla g 2008
3
A.J.L. Slippens (1951), Nederlands voorzitter Benoemd in april 2008 Zittingsperiode verstrijkt in 2012 Voormalig voorzitter directie Sligro Food Group en directie Sligro Group NV Belangrijke verdere functies: • Voorzitter Raad van Commissarissen Pacombi Beheer bv • Commissaris Stiho Groep bv • Commissaris Groeneveld Intersafe bv • Commissaris Van Lanschot Bankiers NV • Commissaris Bloemenveiling Flora Holland U.A. • Commissaris Siebel Beheer bv • Bestuurslid Stichting Administratiekantoor Exa Holding • Bestuurslid Stichting Administratiekantoor Beccus
ir. N.I.M. Hermans (1951), Nederlands vice-voorzitter Benoemd in mei 2003 Zittingsperiode verstrijkt in 2011 Voormalig lid Raad van Bestuur ASML Belangrijke verdere functies: • Commissaris Progna J.C. Vercammen RA (1943), Nederlands Benoemd in mei 2003 Zittingsperiode verstrijkt in 2010 Voormalig partner Deloitte Belangrijke verdere functies: • Commissaris Nazorg Limburg • Bestuursfuncties bij verscheidene maatschappelijke organisaties
drs. J. Stellingsma (1956), Nederlands Benoemd in april 2008 Zittingsperiode verstrijkt in 2012 Zelfstandig ondernemer Belangrijke verdere functies: • Commissariaten bij verscheidene kleine en middelgrote ondernemingen • Toezichthoudende functies bij een aantal non-profit organisaties
4
Verslag van de raad van commissarissen
D
e raad van commissarissen heeft in 2008 zes keer vergaderd met de directie. Alle leden van de raad van commissarissen waren bij deze vergaderingen aanwezig. Tevens heeft de raad van commissarissen in een besloten vergadering op 10 december 2008 het functioneren van de directie, het eigen functioneren en de relatie tussen de raad van commissarissen en de directie geëvalueerd. De samenstelling van de raad van commissarissen en zijn commissies werd eveneens besproken, evenals de profielschets van de raad van commissarissen. Deze werd op enkele punten aangepast.
De remuneratiecommissie kwam driemaal bijeen en de selectie- en benoemingscommissie eenmaal. De remuneratiecommissie heeft een aanbeveling gedaan om een onderzoek te laten uitvoeren naar de marktconformiteit van het salaris/beloningssysteem van Simac. Het besluit is genomen om dit onderzoek te laten uitvoeren.
Uit hoofde van haar toezichthoudende taak heeft de raad van commissarissen gedurende 2008 de financiële berichtgeving besproken met de directie. In maart 2008 betrof dit de jaarcijfers over 2007. In deze vergadering werd besloten niet langer kwartaalberichten te publiceren nu hiervoor door het opheffen van het NextEconomy segment van de Euronext niet langer een verplichting bestaat. Tevens werden de interne controlemaatregelen diverse malen besproken.
Bestuur De Algemene Vergadering van Aandeelhouders heeft op 23 april 2008 ingestemd met de herbenoeming van de heer Eric van Schagen als statutair bestuurder in de functie van CEO en de benoeming van de heer Mark Dekker als statutair bestuurder van Simac Techniek NV in de functie van Member of the Board. Tevens werd de heer Michael van Kasteren op 23 april 2008 benoemd tot statutair bestuurder in de functie van CFO.
De resultaten van het eerste halfjaar werden in augustus 2008 besproken. In de vergadering van december 2008 werd het budget voor 2009 besproken. De raad van commissarissen heeft in 2008 in het bijzonder aandacht geschonken aan het strategiebeleid. In het eerste halfjaar van 2008 heeft de raad van commissarissen de vervreemding van de meerderheid van de aandelen van Simac Technik a.s. in Tsjechië aan Simal Beheer bv en het lokale management goedgekeurd. Eveneens werd in 2008 goedkeuring gegeven voor de verkoop van het 50% belang in Simac Broadcast bv aan de medeaandeelhouder. Commissies De commissies van de raad van commissarissen zijn gedurende het jaar een aantal malen bijeen geweest. De audit commissie vergaderde drie keer met de directie in het bijzijn van de externe accountant. Eenmaal vond het overleg met de externe accountant plaats zonder de aanwezigheid van de directie. In deze vergaderingen werden in aanvulling op de hierboven genoemde financiële berichtgeving, de maandrapportages en het interne risico- en controlesysteem besproken, alsmede andere zaken die de audit commissie van belang achtte in het kader van haar toezichthoudende taak.
Remuneratierapport De remuneratiecommissie heeft het remuneratierapport over 2008 opgesteld. Het gehele rapport is gepubliceerd op de website www.simac.com
De met de bestuurders overeengekomen beloning en overige voorwaarden zijn conform hetgeen daarover is gesteld in het beloningsbeleid van Simac en zijn door de raad van commissarissen geaccordeerd. (Her)benoeming commissarissen Tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 23 april 2008 is de heer Henk Kivits afgetreden als voorzitter van de raad van commissarissen, vanwege het bereiken van de statutaire maximum termijn van 12 jaar. Met veel inspiratie, motivatie en deskundigheid heeft Henk gedurende een lange periode leiding gegeven aan de raad van commissarissen. Simac dankt hem zeer voor deze langdurige bijdrage in een voor Simac soms uiterst moeilijke periode. Wij hebben veel respect voor de deskundige en altijd positieve wijze waarop hij zijn functie heeft ingevuld. Hij heeft daarmee een essentiële bijdrage geleverd om Simac weer in goed vaarwater te brengen. Op 23 april 2008 is Jos Vercammen benoemd tot interim voorzitter. De uitbreiding van de raad van commissarissen is geëffectueerd. De heren Hans Stellingsma en Abel Slippens zijn met ingang van 23 april 2008 toegetreden tot de raad van commissarissen.
SIM AC I J a a r versla g 2008
5
De heer Abel Slippens heeft per 21 september 2008 het voorzitterschap van de raad van commissarissen op zich genomen. De nieuwe leden van de raad van commissarissen hebben gedurende 2008 met alle werkmaatschappij directeuren en holdingstaf kennis gemaakt en zich uitgebreid laten informeren over de gang van zaken op diverse terreinen. Bij de benoeming van de nieuwe leden van de raad van commissarissen heeft de ondernemingsraad van Simac geen gebruik gemaakt van haar aanbevelingsrecht. De onafhankelijke positie van de raad van commissarissen Alle leden van de raad van commissarissen kunnen naar de mening van Simac als onafhankelijk beschouwd worden in de zin van afdeling III.2.2 van de Nederlandse corporate governance code. Jaarrekening Tijdens de vergadering van 4 maart 2009 heeft de raad van commissarissen de conceptjaarrekening 2008 uitgebreid besproken met de directie. De jaarrekening werd op 11 maart 2009 opgemaakt. De raad van commissarissen kan zich verenigen met de inhoud van de jaarrekening en stelt de algemene vergadering van aandeelhouders voor de jaarrekening van 2008 en het daarin opgenomen dividendvoorstel vast te stellen. Tevens verzoekt de raad van commissarissen de aandeelhouders te besluiten tot decharge van de directie voor het in 2008 gevoerde beleid en van de raad van commissarissen voor het gehouden toezicht. Tot slot wil de raad van commissarissen zijn dank en waardering uitspreken aan de directie, de ondernemingsraad en alle medewerkers voor hun inzet en geleverde prestaties in 2008.
Namens de raad van commissarissen, A.J.L. Slippens Voorzitter Veldhoven, 11 maart 2009
6
Meerjarenoverzicht B edragen in duizenden euro ’s
RESULTATEN 2008 2007 2006 2005 Omzet 146.644 145.612 131.294 116.968 Brutowinst 75.240 72.447 66.446 57.801 In % van de omzet 51,3% 49,8% 50,6% 49,4% Bedrijfsresultaat excl. amortisatie van immateriële activa (EBITA) 4.564 3.750 4.620 3.221 In % van de omzet 3,1% 2,6% 3,5% 2,8% In % van de brutowinst 6,1% 5,2% 7,0% 5,6% Bedrijfsresultaat 3.532 3.105 4.052 3.078 In % van de omzet 2,4% 2,1% 3,1% 2,6% In % van de brutowinst 4,7% 4,3% 6,1% 5,3% Netto financieringslasten -747 -1.014 -1.913 -1.270 Winst voor winstbelastingen 3.429 2.285 2.174 2.582 In % van de omzet 2,3% 1,6% 1,7% 2,2% In % van de brutowinst 4,6% 3,2% 3,3% 4,5% Winst over het boekjaar 2.577 1.465 490 273 In % van de omzet 1,8% 1,0% 0,4% 0,2% In % van de brutowinst 3,4% 2,0% 0,7% 0,5% In % van eigen vermogen 17,1% 11,0% 4,1% 2,7% Gemiddeld aantal medewerkers 841 830 765 700 Brutowinst per medewerker 89 87 87 83 Personeelskosten per medewerker 64 63 60 57 EBITA per medewerker 5 5 6 5 Bedrijfsresultaat per medewerker 4 4 5 4
2004 116.503 58.796 50,5%
4.044 3,5% 6,9% 4.044 3,5% 6,9% -624 3.799 3,3% 6,5% 2.406 2,1% 4,1% 23,1% 695 85 56 6 6
SIM AC I J a a r versla g 2008
7
B edragen in duizenden euro ’s
FINANCIËLE POSITIE 2008 2007 2006 2005 2004 Immateriële activa en uitgestelde belastingvorderingen 9.405 10.768 11.595 13.544 14.442 Overige vaste activa 7.939 8.232 6.921 8.061 8.676 Vlottende activa 48.640 56.147 44.314 34.755 37.018 Totale activa 65.984 75.147 62.830 56.360 60.136 Eigen vermogen 15.047 13.364 11.939 10.031 10.419 Langlopende verplichtingen 6.621 8.692 9.205 12.178 13.943 Kortlopende verplichtingen 44.316 53.091 41.686 34.151 35.774 Totaal eigen vermogen en verplichtingen 65.984 75.147 62.830 56.360 60.136 Vlottende activa -/- kortlopende verplichtingen 4.324 3.056 2.628 604 1.244 Kaspositie 4.574 -1.997 3.781 2.126 2.010 Werkkapitaal -250 5.053 -1.153 -1.522 -766 Saldo leningen (leningen -/- kaspositie) -360 8.220 2.073 6.358 7.583 Eigen vermogen in % van totale activa 22,8% 17,8% 19,0% 17,8% 17,3% Garantievermogen (eigen vermogen +/+ achtergestelde leningen) 17.119 17.345 15.812 16.212 16.957 In % van totale activa (solvabiliteit) 25,9% 23,1% 25,2% 28,8% 28,2%
8
B edragen in euro’s
INFORMATIE OVER HET AANDEEL 2008 2007 2006 2005 2004 Per gewoon aandeel van € 0,10 Gewone winst per aandeel 0,13 0,07 0,01 0,00 0,13 Verwaterde winst per aandeel 0,13 0,07 0,01 0,00 0,13 Dividendvoorstel op gewone aandelen in contanten 0,04 0,02 - - Koersgegevens Hoogste koers 2,57 3,36 2,60 2,30 2,70 Laagste koers 1,35 2,03 1,63 1,47 1,30 Koers ultimo boekjaar 1,35 2,44 2,29 1,68 1,47 Gemiddelde koers 2,09 2,57 2,05 1,68 1,79 In aantallen (x 1.000) Uitstaande aandelen 14.531 14.511 14.299 14.206 14.206 Uitstaande optierechten - - 232 326 559 Gemiddeld aantal uitstaande aandelen 14.531 14.405 14.255 14.206 14.206 Marktkapitalisatie van Simac (x € 1.000) Op basis van koers ultimo boekjaar 19.617 35.407 32.745 23.866 Op basis van gemiddelde koers 30.370 37.021 29.223 23.866
20.883 25.429
SIM AC I J a a r versla g 2008
9
Missie · Visie · Doelstellingen · Beleid · Structuur
Missie Simac wil als beursgenoteerd bedrijf in meerdere landen van Europa bij grote en middelgrote organisaties hoogwaardige technologie inzetten ter verbetering van de bedrijfsprocessen. Simac wil naar de klant en alle verdere belanghebbenden professioneel, integer, betrouwbaar, flexibel en resultaatgericht opereren. Visie Markt Simac levert aan middelgrote en grote bedrijven en organisaties. Door te investeren in product- en dienstontwikkeling en bij vooruitstrevende klanten innovatieve projecten uit te voeren verwerft Simac praktische kennis en vaardigheden, die vervolgens worden ingezet in de gehele markt. Simac werkt nauw samen met haar klanten, vooral op basis van projecten en beheercontracten. De technologie vormt een onmisbaar element in de bedrijfsvoering van de klanten en dient continu beschikbaar te zijn. Simac is zich bewust van deze verantwoordelijkheid, heeft de juiste kennis en procedures in huis en innoveert deze voortdurend. Simac wil een toonaangevende positie innemen op de markten waar het actief is. Daarom richt Simac zich op een beperkt aantal landen in Europa. Kansen om het geografische werkgebied uit te breiden zullen voorzichtig en stapsgewijs worden onderzocht. Technologie Technologie zal de komende jaren in beweging blijven. Simac zal hierin een innovatieve positie innemen en heeft oog voor de wereldwijde ontwikkelingen. Ten aanzien van de geleverde producten en systemen beschikt Simac over diepgaande en praktische kennis. Door de complexiteit is een goede samenwerking met belangrijke marktpartijen noodzakelijk om de gewenste geïntegreerde oplossingen te kunnen realiseren. Simac participeert in kansrijke nieuwe technologiegerichte bedrijven om hiermee groeimogelijkheden te openen, nieuwe kennis op te doen en gezamenlijk mogelijkheden in de markt te benutten.
10
Dienstverlening Dienstverlening ten aanzien van hoogwaardige technologie is kennisintensief. Voortdurende vernieuwing van deze kennis is noodzakelijk om kwalitatief en prijstechnisch de goede diensten aan de markt te kunnen blijven aanbieden. Het ontwerpen, implementeren en exploiteren van technologie ziet Simac als een continu proces. Uitvoering van deze complete cyclus in een langdurige samenwerking met de klanten biedt voor beide partijen voordelen. Medewerkers In de dynamische markten waarin Simac actief is maken de medewerkers het verschil. Kennis en ervaring zijn vereist. Maar vooral ook het vermogen om goed samen te kunnen werken is van het grootste belang. Behoud van een goede sfeer is daarom essentieel. Kenmerkende punten zijn daarbij: resultaatgerichtheid, flexibiliteit, plezier in het werk, en open communicatie. Mensen moeten een passie hebben voor de klant en de technologie waarmee ze bezig zijn, zodat onze klanten de trots en de toegevoegde waarde van de Simac medewerkers optimaal beleven.
Doelstellingen Continuïteit Simac streeft naar continuïteit door: • een evenwichtige spreiding van activiteiten, markten en producten; • het nastreven van voldoende rendement; • het handhaven van een gezonde solvabiliteit; • langdurige relaties met klanten, leveranciers, medewerkers en aandeelhouders; • een goede relatie met overige belanghebbenden. Klanten Simac streeft naar bestendige relaties met haar klanten en een significant marktaandeel door: • zich in te leven in de situatie van de klant, te luisteren naar de behoeften en de belangen en vervolgens hiervoor de beste oplossingen te ontwerpen en te realiseren; • haalbare afspraken te maken en deze stipt na te komen; • voortdurend producten en diensten te leveren die ertoe bijdragen dat het proces bij klanten optimaal en zonder onderbreking verloopt; • op langere termijn mee te denken met de klant over de inzet van technologie om de bedrijfsprocessen te verbeteren en de operationele kosten te verlagen. Medewerkers Simac wil een goede werksfeer en een stimulerend werkklimaat door: • het respecteren van de belangen en de opvattingen van het individu; • het handhaven van een resultaatgerichte en flexibele organisatie, waarin iedereen zijn/haar capaciteiten kan benutten en ontplooien; • actief te investeren in het kennisniveau van haar medewerkers; • een marktconforme beloning; • een vriendelijke en menselijke sfeer met betrekking tot elkaar en tot externe relaties.
Kwaliteit Simac wil haar bedrijfsprocessen gestructureerd, bedrijfszeker en efficiënt laten verlopen door: • de verplichting om een kwaliteitssysteem in te voeren en te handhaven dat voldoet aan de eisen van de betreffende ISO 9000-normen en dit systeem te laten certificeren; • het kwaliteitssysteem voortdurend te onderhouden, verbeteren en aan te passen aan de veranderende organisatie. Financieel Simac streeft een hoog rendement na ten gunste van de aandeelhouders en de medewerkers door: • aandacht voor brutowinst en balansposities; • een bedrijfsresultaat (EBIT) van 10 - 15% van de brutowinst; • een gemiddelde autonome groei die minimaal gelijk is aan de marktgroei. Omgeving en duurzaamheid Simac is zich bewust zijn van haar verantwoordelijkheid in de samenleving en tracht: • zo min mogelijk schade toe te brengen aan het milieu, onder meer door verantwoord om te gaan met grondstoffen en afvalstoffen en door het leveren van duurzame producten; • op verschillende gebieden een positieve bijdrage te leveren aan de maatschappij; • een goede relatie met de directe bedrijfs- en woonomgevingen te onderhouden.
SIM AC I J a a r versla g 2008
11
Beleid
Structuur
Simac kiest voor een beleid dat leidt tot financiële stabiliteit en beheerste groei.
Bedrijfssegmenten Simac onderscheidt de volgende bedrijfssegmenten: • ICT-infrastructuren Ontwerp, implementatie en beheer van infrastructuren voor informatie- en communicatietechnologie. • ICT-applicaties Ontwerp, bouw en levering van branchespecifieke en oplossingsgerelateerde applicaties. • Industriële Elektronica & Automatisering Levering van producten, projecten en diensten op het gebied van industriële elektronica en automatisering.
De financiële stabiliteit moet gewaarborgd worden door een positieve kasstroom te realiseren die groter is dan de som van de investeringen en de aflossingen op achtergestelde leningen. De gewenste groei moet als volgt worden gerealiseerd: • In bestaande markten moet Simac haar positie bij bestaande klanten uitbreiden en nieuwe klanten werven. Om dit te bereiken is het van groot belang dat de klanttevredenheid hoog blijft, het aanbod van producten en diensten concurrerend is en er commercieel slagvaardig wordt geacteerd; • Nieuwe klanten moeten met name worden geworven op basis van branchespecifieke oplossingen; • Als technologiebedrijf moet Simac voorop lopen op het gebied van innovatieve en betrouwbare oplossingen; • Simac zal meer aandacht besteden aan het implementeren en beheren van applicaties. Naast de huidige werkmaatschappijen die op dit gebied actief zijn, wordt de samenwerking gezocht met partners. Bij de uitvoering van het beleid blijft primair staan dat de continuïteit van Simac niet in gevaar komt. Hiervoor is het belangrijk risico’s te spreiden en financieel en organisatorisch verantwoorde stappen te nemen.
12
Geografische segmenten De bedrijfsactiviteiten van Simac zijn verdeeld in twee regio’s (Nederland en België/Luxemburg).
Verslag van de directie
Inleiding
Financiële gang van zaken
Het jaar 2008 is voor Simac positief verlopen met een gezonde groei van het bedrijfsresultaat en de nettowinst.
Kernpunten • Omzet stijgt van € 145,6 miljoen in 2007 tot € 146,6 miljoen in 2008. • Nettowinst neemt toe van € 1,5 miljoen in 2007 tot € 2,6 miljoen in 2008. • Bedrijfsresultaat stijgt van € 3,1 miljoen in 2007 tot € 3,5 miljoen in 2008. • Kaspositie verbetert van -/- € 2,0 miljoen ultimo 2007 tot +/+ € 4,6 miljoen ultimo 2008. • Eigen vermogen, in percentage van totale activa, neemt toe van 17,8% ultimo 2007 tot 22,8% ultimo 2008.
Bij ICT-infrastructuren verbeterden de resultaten met name in het buitenland. Simac ICT België rendeerde aanzienlijk beter dan in 2007. Simac ICT Luxemburg groeide verder in omzet en resultaat. De verkoop van de meerderheid van de aandelen van de werkmaatschappijen in Tsjechië en Slowakije leidde tot een verdere betrokkenheid van het lokale management en stabilisatie van de resultaten gedurende het jaar. Simac ICT Nederland zag de resultaten wat teruglopen maar wist in het tweede halfjaar enkele nieuwe beheercontracten binnen te halen. ICT-applicaties steeg sterk voor wat betreft omzet en rendement, met name door successen in de retail-markt. De investeringen op dit gebied zijn voortgezet. In de komende jaren blijft de kans bestaan op (internationale) doorbraak van bepaalde activiteiten in dit segment. Dit kan het rendement sterk positief beïnvloeden. Industriële Elektronica & Automatisering had in 2008 wederom een stabiel en succesvol jaar. Simac Electronics behaalde opnieuw een uitstekend resultaat en ook Simac Masic & TSS presteerde goed. Bij de participaties werd het aandeel in Simac Broadcast met een boekwinst verkocht. De overige participaties ontwikkelden zich conform verwachting. In 2009 zullen we verder bouwen aan het ingezette beleid. Simac zal vanuit de basis van ICT-infrastructuren en Industriële Elektronica & Automatisering uitbreiden naar meer eigen technologie en oplossingen voor specifieke markten. Zoals eerder vermeld is dit een kwestie van langere adem. Het doel is om een grotere klantenbinding en een duurzame groei van de omzet en winstgevendheid te bereiken.
Resultaten De resultaten zijn samengevat op pagina 15. Bijzondere posten Over het boekjaar 2008 was de totale netto invloed van bijzondere posten op de winst over het boekjaar € 0,7 miljoen negatief. Enerzijds werden er boekwinsten gerealiseerd van in totaal € 1,4 miljoen op de verkoop van een deel van het aandelenbelang in Simac Tsjechië, het gehele aandelenbelang in Simac Broadcast en het pand van Simac in Ede. Anderzijds was het saldo van de opname en vrijval van voorzieningen negatief en werden er kosten genomen voor de afvloeiing van personeel. In totaal beliepen deze posten samen € 2,1 miljoen negatief. De invloed van bijzondere posten op het resultaat was in 2007 € 0,2 miljoen negatief. Omzet De omzet nam toe van € 145,6 miljoen in 2007 tot € 146,6 miljoen in 2008, een stijging van 0,7%. In het segment ICT-infrastructuren was er sprake van een daling van 6,5%, met name onder invloed van lagere opbrengsten bij Simac ICT België en het feit dat Simac ICT Tsjechië per 1 juli 2008 niet meer wordt geconsolideerd. In het segment ICT-applicaties nam de omzet toe met 73,0%. Deze stijging werd vrijwel geheel veroorzaakt door de toename van de omzet van Simac Business Solutions. Bij het segment IE&A steeg de omzet met 7,9%, wat met name toe te rekenen viel aan Simac Masic & TSS.
SIM AC I J a a r versla g 2008
13
Brutowinst De brutowinst ging van € 72,4 miljoen in 2007 omhoog naar € 75,2 miljoen in 2008, een stijging van 3,9%. In percentage van de omzet was er sprake van een toename van 49,8% in 2007 tot 51,3% in 2008. Opvallend is de aanmerkelijke daling van de procentuele brutowinst bij het segment ICT-applicaties van 68,9% in 2007 tot 49,5% in 2008. Deze daling werd vrijwel volledig veroorzaakt door projecten bij retailklanten van Simac Business Solutions. De projecten hebben een veel hogere inkoopcomponent dan gebruikelijk bij ICT-applicaties. Bij ICT-infrastructuren steeg de procentuele brutowinst van 45,4% in 2007 tot 48,9% in 2008. Deze stijging werd met name gedreven door Simac ICT België, waar het aandeel van hardwaregerelateerde projecten aanmerkelijk daalde, en door Simac ICT Luxemburg, waar het aandeel van outsourcing in de omzet toenam. Bedrijfsresultaat Het bedrijfsresultaat ontwikkelde zich positief en steeg van € 3,1 miljoen in 2007 tot € 3,5 miljoen in 2008, oftewel met 13,8%. Deze verbetering werd gedragen door de segmenten ICT-infrastructuren en ICT-applicaties. Bij ICT-infrastructuren verbeterde het resultaat met name onder invloed van de succesvolle reorganisatie bij Simac ICT België. Bij Simac ICT Tsjechië werd in het eerste halfjaar nog een verlies genoteerd. Per 1 juli worden de resultaten van dat bedrijf niet meer geconsolideerd. In het segment ICT-applicaties was in 2008 een flinke rendementsverbetering te zien. Vooral Simac Business Solutions, dat in 2007 nog een aanloopverlies toonde en in 2008 goed presteerde, had hier een aandeel in. Bij IE&A was in 2008 wederom sprake van een stabiel verloop van het bedrijfsresultaat. Met name Simac Electronics, maar ook Simac Masic & TSS leverden een belangrijke bijdrage aan het bedrijfsresultaat.
14
Balans Het balanstotaal daalde van € 75,1 miljoen ultimo 2007 tot € 66,0 miljoen ultimo 2008. De vaste activa namen af met € 1,7 miljoen, doordat de afschrijvingen en amortisaties de investeringen overschreden. Daarnaast was de verkoop van Simac Broadcast van invloed en werden uitgestelde belastingen gerealiseerd. De vlottende activa daalden met € 7,5 miljoen, met name doordat de handelsvorderingen in omvang afnamen. Met ingang van 2008 worden de banksaldi van de werk maatschappijen in de Benelux opgenomen in een internationale cash pool bij de huisbank van Simac. Het balanstotaal wordt hierdoor lager en de kortlopende verplichtingen namen af met € 8,8 miljoen. Het surplus van de vlottende activa ten opzichte van de kortlopende verplichtingen steeg aldus van € 3,1 miljoen tot € 4,3 miljoen. Het eigen vermogen steeg van € 13,4 miljoen ultimo 2007 tot € 15,0 miljoen ultimo 2008. De mutaties in het eigen vermogen kunnen als volgt worden samengevat: • • • •
Winst over het boekjaar Betaalde dividenden Verkoop van eigen aandelen Omrekeningsverschillen
+/+ € 2,6 miljoen -/- € 0,7 miljoen +/+ € 0,0 miljoen -/- € 0,3 miljoen
De uitbetaalde dividenden zijn in overeenstemming met de vaststelling door de algemene vergadering van aandeelhouders op 23 april 2008. Alle dividenden zijn in het eerste halfjaar van 2008 uitgekeerd. De omrekeningsverschillen hebben met name betrekking op de buitenlandse deelnemingen in Tsjechië en Slowakije. De omrekeningsverschillen met betrekking tot Tsjechië en Slowakije zijn gerealiseerd naar rato van de verkoop door Simac van aandelen in de Tsjechische vennootschap, die alle aandelen van de Slowaakse vennootschap houdt.
Winstbelastingen De effectieve winstbelastingen, in percentage van de winst voor belasting, namen af van 35,9% in 2007 tot 24,9% in 2008. De belangrijkste redenen voor
Het eigen vermogen in percentage van de totale activa steeg van 17,8% ultimo 2007 tot 22,8% ultimo 2008. Deze stijging werd gedreven door zowel de stijging van het eigen vermogen als door de afname van het balanstotaal. Het garantievermogen daalde licht als
de lagere belastingdruk zijn de fiscaal vrijgestelde deelnemingswinsten op de belangen in Simac Tsjechië en Simac Broadcast.
gevolg van aflossingen van achtergestelde leningen en nam als percentage van het balanstotaal toe van 23,1% ultimo 2007 tot 25,9% ultimo 2008.
B edragen in duizenden euro ’s
Verkorte geconsolideerde winst- en verliesrekening 2008 2007 Omzet 146.644 145.612 Brutowinst 75.240 72.447 Brutowinst in % van de omzet 51,3% 49,8% Bedrijfsresultaat 3.532 3.105 Bedrijfsresultaat in % van de omzet 2,4% 2,1% Bedrijfsresultaat in % van de brutowinst 4,7% 4,3% Nettofinancieringslasten -747 -1.014 Aandeel in resultaat geassocieerde deelnemingen 644 194 Winst voor winstbelastingen 3.429 2.285 Winstbelastingen -852 -820 Winst over het boekjaar 2.577 1.465
Omzet ICT-infrastructuren ICT-applicaties IE&A Geconsolideerd
Brutowinst ICT-infrastructuren ICT-applicaties IE&A Geconsolideerd Brutowinst in % van de omzet
2008 2007 Mutatie 107.392 22.499 21.728
114.867 13.007 20.139
in%
-7.475 9.492 1.589
-6,5% 73,0% 7,9%
146.644 145.612 1.032
0,7%
2008 2007 Mutatie
in%
52.520 11.141 11.590
52.181 339 0,6% 8.963 2.178 24,3% 11.457 133 1,2% 75.240 72.447 2.793 3,9%
2008 2007
ICT-infrastructuren 48,9% 45,4% ICT-applicaties 49,5% 68,9% IE&A 53,3% 56,9% Geconsolideerd 51,3% 49,8%
SIM AC I J a a r versla g 2008
15
B edragen in duizenden euro ’s
Bedrijfsresultaat
2008 2007 Mutatie
ICT-infrastructuren 1.116 1.233 -117 ICT-applicaties 294 143 151 IE&A 2.215 2.389 -174 Geconsolideerd 3.532 3.105 427 Bedrijfsresultaat in % van de omzet 2008 2007 ICT-infrastructuren ICT-applicaties IE&A Geconsolideerd
1,0% 1,3% 10,2%
1,1% 1,1% 11,9% 2,4% 2,1%
31 dec 31 dec Verkorte geconsolideerde balans 2008 2007 Mutatie ACTIVA Vaste activa 17.344 19.000 -1.656 Vlottende activa 48.640 56.147 -7.507 Totaal activa 65.984 75.147 -9.163 Eigen vermogen 15.047 13.364 1.683 Achtergestelde leningen 2.072 3.981 -1.909 Garantievermogen 17.119 17.345 -226 Langlopende verplichtingen 4.549 4.711 -162 Kortlopende verplichtingen 44.316 53.091 -8.775 Totaal verplichtingen* 48.865 57.802 -8.937 Totaal garantievermogen en verplichtingen 65.984 75.147 -9.163 * exclusief achtergestelde leningen
16
B edragen in duizenden euro ’s
Financiële positie De kasstroom uit bedrijfsactiviteiten voor mutaties in werkkapitaal en voorzieningen over 2008 bedroeg € 6,8 miljoen, ten opzichte van € 5,4 miljoen in 2007. Per saldo kwam uit werkkapitaal en voorzieningen € 3,6 miljoen aan middelen vrij, waardoor de operationele kasstroom toenam van -/- € 3,1 miljoen in 2007 tot € 9,4 miljoen in 2008. De investeringskasstroom bedroeg -/- € 0,3 miljoen. Investeringen in vaste activa ter waarde van € 3,1 miljoen stonden tegenover onder meer ontvangsten uit de verkoop van deelnemingen en het aandeel in Simac Tsjechië. In 2009 wordt thans geen belangrijke toename van kapitaalsinvesteringen verwacht.
De kaspositie verbeterde van -/- € 2,0 miljoen ultimo 2007 tot € 4,6 miljoen ultimo 2008. Ultimo 2008 bedroegen de netto financieringen -/- € 0,4 miljoen ten opzichte van € 8,2 miljoen ultimo 2007. Simac verwacht thans met de ultimo 2007 afgesloten kredietovereenkomst met een maximale faciliteit van € 15,0 miljoen de werkkapitaalfinanciering voor de komende jaren adequaat geregeld te hebben. Ultimo 2008 doet Simac geen beroep op de afgesloten kredietfaciliteit.
De financieringskasstroom bedroeg -/- € 11,2 miljoen, met name veroorzaakt doordat het opgenomen bankkrediet werd afgelost. De positieve nettokasstroom uit bedrijfsactiviteiten van € 9,4 miljoen maakte dit mogelijk. Verder werd voor € 1,9 miljoen afgelost op achtergestelde leningen, waarvan € 1,4 miljoen regulier en € 0,5 miljoen versneld. De versnelde aflossingen als onderdeel van de betaling van de koopsom van het pand Ede. Dit pand werd ultimo 2008 verkocht aan Simal Beheer bv.
Netto financieringen 31 dec 2008 31 dec 2007 Mutatie Achtergestelde leningen 3.464 5.373 -1.909 Overige leningen 753 850 -97 Saldo leningen 4.217 6.223 -2.006 Geldmiddelen en kasequivalenten 4.574 6.618 -2.044 Kredietinstellingen 0 -8.615 8.615 Kaspositie 4.574 -1.997 6.571 Netto financieringen -357 8.220 -8.577
SIM AC I J a a r versla g 2008
17
Operationele gang van zaken ICT-infrastructuren Simac ICT Nederland In een aarzelende markt slaagde Simac ICT Nederland er niettemin in enkele belangrijke meerjarige dienstverleningscontracten te verlengen en strategische nieuwe klanten aan zich te binden. Het resultaat van het bedrijf liep terug ten opzichte van het voorgaande boekjaar. Veel aandacht ging gedurende het verslagjaar uit naar beheer en outsourcing. Daarnaast maakte Simac ICT Nederland de vertaalslag naar concrete oplossingen voor de klant in technologische gebieden als virtualisatie, unified communications en security. In Veldhoven werd een rekencentrum gerealiseerd, dat dienst doet als uitwijkfaciliteit voor een belangrijke klant, maar waar nog capaciteit over is voor nieuwe klanten. Simac ICT Nederland blijft zich richten op innovatie en hoogwaardige dienstverlening met een voor klanten relevant aandeel maatwerk en flexibiliteit. Simac ICT België Simac ICT België plukte in 2008 de vruchten van de in 2007 ingezette reorganisatie. Het resultaat verbeterde hierdoor sterk. Er was gedurende het verslagjaar sprake van een verdere uitbouw naar meer dienstverlening. Laag renderende contracten werden beëindigd. De orderportefeuille ontwikkelde zich positief. De aandacht ging gedurende het verslagjaar uit naar verhoging van de productiviteit en efficiency en het verankeren van de nieuwe organisatiestructuur. Op het gebied van personeelsbeleid werden diverse acties uitgezet om de juiste profielen binnen te halen, de juiste prikkels te geven en de kennis binnen de organisatie te vergroten. Met name bij de activiteiten op de gebieden professional services en business management solutions zet Simac ICT België in op groei. Primair uitgangspunt daarbij blijft het dienstenmodel.
18
Simac 3Services België Voor Simac 3Services begon 2008 moeilijk door operationele problemen bij haar grootste afnemer. In de loop van het jaar was er sprake van herstel. Simac 3Services werkt toe naar een situatie met meerdere grote afnemers en heeft gedurende het verslagjaar een stap gezet op de consumentenmarkt. Door het aanbieden van eigen producten via grote retailers in gezamenlijke ontwikkeling met operatoren, integrators en andere partijen hoopt het bedrijf het rendement te vergroten. In 2008 vlakte de groei in het personeelsbestand af. Naar verwachting zal deze trend zich doorzetten in 2009. Simac ICT Luxemburg Simac ICT Luxemburg boekte in 2008 een lichte omzeten resultaatstijging. Vooral op het gebied van outsourcing was er sprake van groei. Het relatief grote aandeel van bancaire klanten in de omzet van Simac ICT Luxemburg zorgde gedurende het vierde kwartaal voor vertraging. Voor 2009 betekent dit ook veel onzekerheid, al levert het tegelijk kansen op, met name op het vlak van beheer. In de nabije toekomst zal Simac ICT Luxemburg naast het beheeraanbod ook security in combinatie met mobility en unified communications verder positioneren. Veel aandacht zal verder gaan naar het volgen van de conjuncturele ontwikkelingen en de gevolgen van de versoepeling van lokale regelgeving en de daardoor toegenomen concurrentie.
ICT-applicaties Simac Business Applications Gedurende 2008 voegde Simac Business Applications wederom zeven Nederlandse gemeenten toe aan haar klantenbestand. Voorts werd de Sphynxx applicatie verder ontwikkeld en werd een migratie gemaakt naar nieuwe standaarden. In de nabije toekomst worden nieuwe functionaliteiten uitontwikkeld met onder andere geo informatie en een oplossing voor mobiele kentekenscanning. In 2009 zal de primaire aandacht blijven uitgaan naar de Nederlandse markt, waarbij naast gemeenten ook de politiemarkt zal worden betreden. Ook zal verder worden gewerkt aan het opbouwen van een internationaal distributienetwerk. Met het beschikbaar komen van een meertalige versie van Sphynxx ontstaan er internationaal kansen voor de applicatie, die ook in het buitenland uniek is. Simac Business Solutions Omzet en resultaat ontwikkelden zich bij Simac Business Solutions positief. Met name Simac Retail presteerde uitstekend. De aandacht ging hierbij vooral uit naar beheersing van de groei en kwaliteitszorg. Tevens werden de software-activiteiten uitgebreid. Simac Zorg leverde gedurende 2008 de eerste grootschalige Vicasa projecten op. In de zorg blijft de nadruk liggen op vergroting van het marktaandeel.
Simac Datacollect Omzet en resultaat ontwikkelden zich in 2008 positief bij Simac Datacollect. De verwachting is dat deze trend zich gedurende het komende verslagjaar zal voortzetten, gezien de goedgevulde orderportefeuille. Het feit dat een belangrijke leverancier is overgenomen door een concurrerende partij vormt daarbij een mogelijk risico. Het verkoopteam is gedurende het verslagjaar anders ingericht en met succes is het relatiebeheer met bestaande klanten geïntensiveerd. Simac Datacollect wil zich blijven onderscheiden door haar specialisme en expertise. Blijvende aandacht gaat verder uit naar de voortgaande standaardisatie van oplossingen. Simac Onderwijs Simac Onderwijs kende een stabiel jaar. Gedurende het verslagjaar werd de vijfde verjaardag van het onderwijsinformatiesysteem @VO gevierd en wist Simac Onderwijs de contracten van vrijwel alle klanten te verlengen. Simac Triangle In de printing- en photo finishing-markt werden nieuwe klanten toegevoegd. Simac Triangle neemt een toenemende vraag naar haar ‘pay-per-use’ oplossingen waar, gestimuleerd door de huidige economische omstandigheden. De oplossingen van Triangle leveren klanten meer mogelijkheden en daarmee een concurrentievoordeel op. In de toekomst verwacht Simac Triangle zich ook te kunnen begeven op de markten van leveranciers van laboratoriumapparatuur en postverwerkingmachines. Verdere groei ligt in de lijn der verwachtingen.
SIM AC I J a a r versla g 2008
19
Industriële Elektronica & Automatisering Simac Electronics Simac Electronics behaalde in 2008 wederom een uitstekend resultaat bij een stevige omzet. Gedurende het verslagjaar werd geprofiteerd van een sterke Fiber-tothe-Home markt en werd onder meer nadruk gelegd op de verkoop aan datacenters, interne opleidingen, nieuwe unieke technologische oplossingen en flexibilisering. Simac Electronics ziet kansen in onder andere verbindingsoplossingen, datacenters, datacombedrijven en de wireless markt. Daartegenover staan toenemende onzekerheden omtrent de investeringsbereidheid van klanten, een toenemende concurrentie en wisselkoersrisico’s. Simac Masic & TSS Omzet en resultaat ontwikkelden zich gedurende het verslagjaar bij Simac Masic & TSS positief. Hierbij was sprake van behoorlijke verschillen tussen de afdelingen van het bedrijf. Commercieel lag gedurende 2008 de meeste nadruk op het continueren en uitbouwen van zaken bij bestaande klanten. Daarnaast werden enkele nieuwe marktsegmenten betreden. Simac Masic & TSS ondervindt in diverse markten, waaronder de belangrijke automotive industrie, problemen als gevolg van de kredietcrisis. Anderzijds is het bedrijf ook aanwezig in kansrijke sectoren als food, solar en pharma. Simac QuadCore In 2008 heeft Simac QuadCore een bescheiden omzetstijging gerealiseerd. Enkele omvangrijke projecten werden succesvol afgerond op het gebied van water, engineering, vakantieparken en in de onderwijsmarkt. Daarnaast werden er in beide takken van het bedrijf verhoogde ontwikkelinspanningen geleverd, wat druk gaf op het resultaat. In 2009 verwacht QuadCore de vruchten te kunnen plukken van deze inspanningen, door het gereedkomen van de nieuwe versie van het presentieregistratiesysteem Presto, de toegangsapplicatie Pronto en de opgedane kennis.
20
Participaties Niet-geconsolideerde participaties Allied Data Technologies Simac reduceerde haar belang in Allied Data Technologies (ADT) in 2007 en heeft de mogelijkheid binnen drie jaar een positieve opbrengst te realiseren op de verkoop van het resterende belang, afhankelijk van de prestaties van ADT. Gedurende 2008 werden de gestelde doelen gerealiseerd en behaalde ADT een positief resultaat. APTS APTS heeft in 2008 alle zeilen bijgezet om de seriematige productie van het Phileas voertuig op gang te krijgen. Daarnaast wordt voor de Franse markt hard gewerkt aan de ontwikkeling van een gecertificeerde elektronische geleiding. De markt wacht momenteel af hoe de eerste projecten gaan lopen en er kwamen dan ook nauwelijks nieuwe opdrachten binnen. In 2009 is er nog voldoende werk in portefeuille. In de tweede helft van het jaar zal moeten blijken of het commerciële succes van de Phileas zich uit gaat breiden. Breedband Regio Eindhoven Breedband Regio Eindhoven is een initiatief in Eindhoven om te komen tot een gezamenlijke glasvezelinfrastructuur. De deelnemers hieraan komen uit de overheid, het onderwijs, de zorgsector en het bedrijfsleven. In totaal zijn er vierentwintig deelnemers. De deelname aan dit initiatief stelt Simac in de gelegenheid de ontwikkelingen op de voet te volgen en een actieve rol te spelen inzake toepassingen en resulterende functionaliteiten. Genexis Genexis heeft in 2008 een flinke groei bereikt. Het Fiber-to-the-Home product is door de toonaangevende Nederlandse bedrijven die glasvezel installeren tot standaard uitgeroepen. Hierdoor wordt een verdere groei in Nederland in 2009 verwacht. Wanneer de aanleg van glasvezelnetwerken internationaal meer aandacht krijgt en Genexis erin slaagt hierin een goed marktaandeel te verkrijgen, kunnen omzet en resultaat explosief groeien.
Simac Broadcast Gedurende 2008 heeft Simac haar 50% belang in Simac Broadcast verkocht. Op de transactie werd een boekwinst gemaakt, die in het tweede halfjaar is verantwoord. Simac Tsjechië Simac heeft haar belang in haar Tsjechische werkmaatschappij, inclusief diens Slowaakse dochter, teruggebracht van 100% naar een minderheidsbelang van 45%. Onder meer het lokale management behoort tot de verkrijgers van de aandelen. Simac heeft voorkeur voor een minderheidsbelang omdat de resultaten van Simac Tsjechië sterk fluctueren, er te weinig synergie is met de activiteiten in de Benelux en omdat een sterkere betrokkenheid van het lokale management kan bijdragen aan verbetering van het toekomstige rendement. Tussen de werkmaatschappijen in de Benelux en Simac Tsjechië zal ook in de toekomst samengewerkt worden waar dit voor bepaalde klanten of inzet van competenties voordelen oplevert. Simac Tsjechië zal onder de naam Simac actief blijven in de Tsjechische en Slowaakse markten. Simac Tsjechië kende een spannend 2008 en slaagde erin enkele strategisch belangrijke klanten aan zich te binden. Daarnaast werd een kostenreductie doorgevoerd. Het verslagjaar werd afgesloten met een break-even resultaat. Sensite Solutions Na 2007 stond ook 2008 voor Sensite grotendeels in het teken van voorwerk voor een aantal grote projecten in het buitenland. Daarnaast werden diverse kleinere opdrachten succesvol afgerond en werd het product verder uitontwikkeld.
SIM AC I J a a r versla g 2008
21
Personeel en organisatie Op 31 december 2008 bedroeg het aantal medewerkers van Simac Techniek NV op full time basis 820. Ultimo 2007 was dat aantal nog 857, waarmee geconstateerd kan worden dat het personeelsbestand met 4,3% is afgenomen. Deze afname wordt geheel verklaard door het feit dat ultimo 2008 de activiteiten in Tsjechië en Slowakije niet meer worden geconsolideerd. Het aantal medewerkers in de Benelux steeg licht van 812 tot 820, oftewel met 1,0%. Gemiddeld waren er gedurende het verslagjaar 841 medewerkers in dienst op full time basis, ten opzichte van 830 in 2007, een stijging van 1,3%. Exclusief de activiteiten in Tsjechië en Slowakije ging het gemiddeld aantal medewerkers van 803 naar 812, een stijging van 1,1%. In de tabel is de verdeling per land weergegeven.
Aantal medewerkers per geografisch segment Full time equivalents (FTE’s) Nederland België Luxemburg Tsjechië Slowakije Totaal
Het ziekteverzuim in Nederland daalde tot 3,2% (2007: 3,6%), met name door actieve betrokkenheid van het management. In 2009 worden op groepsniveau geen grote mutaties verwacht in het aantal personeelsleden.
Gemiddeld Gemiddeld Ultimo 2008 2007 2008 545 536 538 223 198 231 44 32 51 29 60 - 0 4 - 841 830 820
In 2008 werd Simac voor de tweede maal op rij uitgeroepen tot Top ICT-werkgever na onafhankelijk onderzoek van CRF, specialist op het gebied van internationaal onderzoek arbeidsvoorwaarden. Dit keurmerk wordt enkel uitgereikt aan ICT-werkgevers die voldoen aan strenge toetsingscriteria. Gedurende het verslagjaar werd een onderzoek uitgevoerd onder de medewerkers van Simac naar de betrokkenheid en de optimalisatie van de relatie tussen werkgever en werknemer. Voorts werden de primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden in Nederland en België tegen het licht gehouden, middels een onderzoek.
22
De voorlopige resultaten van beide onderzoeken hebben geleid tot enkele aanscherpingen in het personeelsbeleid. Simac heeft nauwe banden met diverse hogescholen en ROC’s. In 2008 waren 35 stagiaires werkzaam bij het bedrijf in Nederland (2007: 22). Dit resulteert onder andere in een toegenomen instroom van jonge medewerkers. Een medewerker van Simac werd door het ‘kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven’ ECABO uitgeroepen tot Praktijkopleider van het Jaar.
Ultimo 2007 547 219 37 54 0 857
B edragen in duizenden euro ’s
Personeelskosten De personeelskosten stegen met 3,8%, van € 52,0 miljoen in 2007 tot € 53,9 miljoen in 2008, bij een stijging van het gemiddelde aantal FTE’s van 1,3%. Per werknemer stegen de personeelskosten met 2,4% van € 62.596 in 2007 naar € 64.125 in 2008. De personeelskosten kunnen als volgt nader worden toegelicht:
Personeelskosten
2008 2007 Mutatie
Lonen en salarissen 40.178 38.710 1.468 Sociale verzekeringsbijdragen en pensioenen 8.874 8.170 704 Overige personeelskosten 4.877 5.075 -198 53.929 51.955 1.974 Gemiddeld aantal werknemers (FTE’s) 841 830 11 Personeelskosten per werknemer (in euro’s) 64.125 62.596 1.529
Medezeggenschap Ook in 2008 is er op een constructieve wijze samengewerkt met de ondernemingsraad van Simac Techniek. Er is sprake van een goede verstandhouding en respect voor elkaar positie en standpunten. De directie dankt de ondernemingsraad voor haar bijdrage die geleverd is aan de diverse veranderingsprocessen bij de werkmaatschappijen in Nederland.
SIM AC I J a a r versla g 2008
23
Transparantierichtlijn en berichtgeving
Verwachtingen
Door de invoering van de Transparantierichtlijn zijn nieuwe periodieke verplichtingen ten aanzien van financiële verslaggeving geïntroduceerd. De Transparantierichtlijn maakt hierbij onderscheid in jaarlijkse financiële verslaggeving, halfjaarlijkse financiële verslaggeving en tussentijdse verslaggeving.
Gezien de grote onzekerheid in de economie is het thans onmogelijk een betrouwbare verwachting uit te spreken over 2009. Het vierde kwartaal 2008 verliep niet onbevredigend, maar niettemin moet er rekening gehouden worden met de mogelijkheid dat de internationale crisis in de loop van 2009 een negatief effect zal hebben op de gang van zaken bij Simac. De goede kaspositie geeft echter een stevige basis om eventuele tegenvallers op te vangen.
De jaarlijkse en halfjaarlijkse financiële verslaggevingen dienen vergezeld te gaan van een bestuursverklaring en een beschrijving van de voornaamste risico’s en onzekerheden waarmee de onderneming wordt geconfronteerd. Zowel de jaarlijkse als de halfjaarlijkse verslaggeving valt onder het toezicht van de Autoriteit Financiële Markten. Voor Simac betekent de invoering van de Transparantierichtlijn dat naast de jaarlijkse en halfjaarlijkse verslaggevingen, met ingang van 2009 een tussentijdse verslaggeving over het eerste en derde kwartaal zal worden uitgebracht. De tussentijdse rapportages zullen bestaan uit een kwalitatieve beschrijving van de financiële positie en de invloed van belangrijke gebeurtenissen op die financiële positie. Voor de met ingang van 2009 verplichte bestuurdersverklaring en de beschrijving van de voornaamste risico’s en onzekerheden waarmee Simac wordt geconfronteerd, wordt verwezen naar het hoofdstuk Corporate Governance op de pagina’s 25 tot en met 31 van dit verslag.
24
Directie Simac Techniek NV Veldhoven, 11 maart 2009
Corporate governance
Toelichting op de Nederlandse corporate governance code Simac onderschrijft het belang van deugdelijk ondernemingsbestuur, waaronder begrepen het integer en transparant handelen van het management. De best practice bepalingen van de Nederlandse corporate governance code worden door Simac op nagenoeg alle punten toegepast en nageleefd. Tevens heeft Simac kennis genomen van de aanbevelingen van de commissie Frijns. Op een aantal best practice bepalingen brengt Simac een nuancering aan en/of past Simac deze niet of gedeeltelijk toe. Dit betreft de onderstaande bepalingen:
De best practice bepalingen IV.3.1 t/m IV.3.9 zullen worden opgevolgd. Met dien verstande dat Simac op dit moment nog geen voorziening heeft om aandeelhouders te laten deelnemen aan de bijeenkomsten zoals genoemd in IV.3.1 via webcasting of telefoonlijnen. De presentaties op dergelijke bijeenkomsten worden wel direct na afloop op de corporate website van Simac geplaatst. Aandeelhouders zijn uiteraard van harte welkom om deze bijeenkomsten bij te wonen. Ten aanzien van best practice bepaling V.3.1 geldt dat Simac geen interne accountant aangesteld heeft. Dit wordt geziende huidige omvang van Simac niet zinvol geacht. De beoordeling en toetsing van de interne risicobeheersings- en controlesystemen onder verantwoordelijkheid van de directie bij andere functionarissen belegd.
Het reglement inzake voorwetenschap (goedgekeurd door de raad van commissarissen de dato 17 november 2004) voorziet in bepalingen met betrekking tot het handelen in aandelen in de eigen vennootschap alsook in die van andere (beursgenoteerde) vennootschappen.
Gedurende 2008 zijn geen belangrijke wijzigingen doorgevoerd in het beleid van Simac op het gebied van corporate governance.
Ten aanzien van best practice bepaling II.2.6 is de bepaling dat bestuurders veranderingen in hun aandelenbezit in Nederlandse beursgenoteerde vennootschappen periodiek dienen te melden bij de compliance officer van Simac niet overgenomen. Dit geldt ook voor de bepaling III.7.3 van gelijke strekking ten aanzien van de commissarissen. De directie en de raad van commissarissen zien geen toegevoegde waarde van deze bepaling met betrekking tot de transparantie en correctheid van hun functioneren. Wel heeft de raad van commissarissen een overzicht Andere Effecten opgesteld, zijnde aandelen waarin bestuurders en leden van de raad van commissarissen niet mogen handelen.
Op grond van het Besluit van 5 april 2006 tot uitvoering van artikel 10 van Richtlijn 2004/25/EG van het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie van 21 april 2004 betreffende het openbaar overnamebod kan Simac het volgende toelichten.
Simac onderschrijft de best practice bepalingen II.3.1 t/m II.3.4. Ten aanzien van deze bepalingen meldt Simac voor de goede orde dat conform bepaling II.3.2 een tegenstrijdig belang zou kunnen bestaan bij transacties tussen Simac en haar grootaandeelhouder Simal Beheer bv vanwege de bestaande relatie tussen een van haar bestuurders en Simal Beheer bv. Indien en voorzover er sprake is van dergelijke transacties wordt dit toegelicht in de Jaarrekening onder de Toelichting Verbonden Partijen op pagina 92.
Toelichting op grond van Besluit artikel 10 Overnamerichtlijn
a. kapitaalstructuur van de vennootschap Het kapitaal van de vennootschap is onderverdeeld in prioriteits-, preferente-, cumulatief preferente- en gewone aandelen. Informatie over de geplaatste aandelen per soort en het verloop gedurende het boekjaar is opgenomen in noot 22 op de geconsolideerde jaarrekening. De bijzondere statutaire rechten verbonden aan de uitgegeven prioriteitsaandelen zijn hier eveneens toegelicht. b. beperking overdracht van aandelen of uitgegeven certificaten Op grond van artikel 10 van de statuten kan overdracht van prioriteitsaandelen slechts geschieden aan een door de vergadering van prioriteitsaandeelhouders aangewezen gegadigde. Voor elke overdracht van (cumulatief) preferente aandelen is de goedkeuring vereist van de prioriteit.
SIM AC I J a a r versla g 2008
25
c. meldingsplicht van belangen in de vennootschap Thans zijn Simac, met uitzondering van de melding door Simal Beheer bv, geen meldingen bekend op grond van de artikelen 2 en 3 van de Wet melding zeggenschap in ter beurse genoteerde vennootschappen 1996. d. bijzondere zeggenschapsrechten Simac heeft thans 500 prioriteitsaandelen uitgegeven die gehouden worden door de heren M. J. van Schagen en E. van Schagen. De aan deze aandelen verbonden bijzondere rechten zijn vermeld bij noot 22 op de geconsolideerde balans. e. werknemersaandelen Simac kent thans geen aandelen of opties op verkrijging van aandelen voor werknemers waarvan de controle niet rechtstreeks door de werknemers wordt uitgeoefend. f. beperkingen van stemrecht en uitgifte van certificaten van aandelen Thans zijn er geen beperkingen op de uitoefening van aan aandelen verbonden stemrechten. Certificaten van aandelen zijn niet uitgegeven. g. overeenkomsten met aandeelhouders Overeenkomsten met de controlerend aandeelhouder Simal Beheer bv zijn toegelicht bij noot 34 van de geconsolideerde jaarrekening. Andere overeenkomsten met aandeelhouders zijn thans niet bekend aan Simac. h. voorschriften betreffende benoeming en ontslag van bestuurders en commissarissen en wijziging van de statuten Op grond van artikel 13 van de statuten is de raad van commissarissen bevoegd de leden van de directie te schorsen of te ontslaan. De raad van commissarissen ontslaat een lid van de directie niet dan nadat de algemene vergadering van aandeelhouders over het voorgenomen ontslag is gehoord. Op grond van artikel 20 van de statuten worden commissarissen, op voordracht van de raad van commissarissen benoemd door de algemene vergadering van aandeelhouders. Op grond van artikel 43 van de statuten kunnen de statuten slechts gewijzigd worden na verkregen goedkeuring van de raad van commissarissen en de prioriteitsaandeelhouders.
26
i. bevoegdheden van het bestuur Op grond van artikel 4 van de statuten is de directie bevoegd tot het uitgeven van aandelen indien en voor zover de directie hiertoe door de algemene vergadering van aandeelhouders is aangewezen als bevoegd orgaan. De directie behoeft voor een zodanig besluit toestemming van de raad van commissarissen en de prioriteitsaandeelhouders. Inkoop kan slechts plaatsvinden indien de algemene vergadering van aandeelhouders de directie daartoe gemachtigd heeft. In de algemene vergadering van aandeelhouders van 23 april 2008 is de directie aangewezen als bevoegd orgaan voor het uitgegeven van aandelen voor een periode van 18 maanden. j. belangrijke overeenkomsten bij uitbrengen openbaar bod Simac kent thans geen belangrijke overeenkomsten met een “change of control” clausule. k. overeenkomsten met bestuurders of werknemers bij een openbaar bod Simac kent thans geen overeenkomsten met bestuurders of werknemers die voorzien in een vergoeding wanneer vanwege een openbaar bod ontslag wordt genomen, zonder geldige reden tot ontslag wordt overgegaan of er einde komt aan een arbeidsverhouding. Risico’s en risicobeheersing Ingevolge de corporate governance code bestaat het risicobeheersings- en controlesysteem (Internal Control Framework) uit de volgende elementen: 1. risicoanalyse van operationele en financiële risico’s; 2. een gedragscode; 3. handleidingen voor de inrichting van financiële verslaggeving en de bij de opstelling hiervan te volgen procedures; 4. een systeem van monitoring en rapportering. 1. Risicoanalyse van operationele en financiële risico’s Door de markten en technologieën waarop Simac zich beweegt en de positie van Simac hierin is een aantal risico’s te onderkennen waarvan de voornaamste hiernazijn weergegeven.
Als gevolg van de voorspelde recessie, die een direct gevolg is van de kredietcrisis, verwacht Simac in ieder geval in 2009 geconfronteerd te worden met zeer zwakke algemene marktomstandigheden. Als gevolg hiervan verwacht Simac dat grote investeringen in ICT-projecten mogelijk uitblijven en voorziet een sterke omzet- en prijsdruk. Concurrentie is er van zowel nationaal als internationaal opererende ICT-bedrijven. Een aantal concurrenten (vooral grotere partijen met een afwijkend bedrijfsmodel) kan op een bepaald moment een productmarktcombinatie van dusdanig belang vinden dat men bereid is gedurende bepaalde tijd specifieke oplossingen onder de marktprijs aan te bieden of vooraf in te spelen op een in de toekomst te bereiken schaalgrootte. Dit kan leiden tot prijsdruk en verlies van klanten of opdrachten. Belangrijk voor Simac is dat een substantieel deel van de marge uit beheercontracten afkomstig is die vaak voor meerdere jaren afgesloten worden. Positieve en negatieve mutaties in deze “recurring business” hebben invloed op de ontwikkeling van de toekomstige rentabiliteit. De mutaties in de contractenportefeuille worden door het management maandelijks gevolgd en veel aandacht wordt geschonken aan de verlengingsdata van de lopende contracten. Voor 2009 houdt Simac rekening met een versterkte prijsdruk van contracten die naar verwachting zal worden aangewakkerd door kostenbesparingen bij klanten. ICT-projecten worden in het algemeen aangenomen op basis van een vaste prijsafspraak (resultaatverplichting). Het aangaan van resultaatverplichtingen leidt, vooral in het geval van grote projecten, tot een hoger risico ten aanzien van de winstgevendheid. Teneinde het uitvoeringsrisico te beperken besteedt Simac aandacht aan een technische vastlegging van het project vooraf. Het rendementsrisico wordt beperkt door voorcalculaties en maandelijkse voortgangscontrole door het management. Onderdeel van de maandelijkse voortgangscontrole is een inschatting van mogelijke verliezen. Verliezen worden, voor zover aanwezig geacht, maandelijks voorzien ten laste van het bedrijfsresultaat.
Door Simac bij haar klanten geïnstalleerde systemen of beheerde infrastructuren worden ingezet bij bedrijfskritische processen. Interruptie van deze bedrijfsprocessen als gevolg van door Simac verrichte handelingen kan leiden tot grote (imago-)schade en claims. De markten waarin Simac opereert zijn aan snelle technologische veranderingen onderhevig. Introductie van nieuwe producten of technologie kan leiden tot snelle en substantiële afname van de inkomsten uit bestaande producten en diensten. Het is van groot belang dat Simac in staat is om tijdig nieuwe technologieën te adopteren en te integreren in haar producten- en dienstenassortiment. Simac wordt geconfronteerd met het vertrek van ICTdienstverlening naar lage-lonen-landen (bijvoorbeeld India). Door deze ontwikkeling kan Simac genoodzaakt worden zich te heroriënteren op de uitvoering van haar dienstverlening. Door voor Simac belangrijke leveranciers worden partnership-statussen verleend die bepalend zijn voor prijzen en voorwaarden waaronder Simac kan inkopen bij deze leveranciers. Behoud van deze statussen is van belang voor de hoogte van inkoopkortingen en andere gunstige inkoopvoorwaarden. Vanuit Simac is er regelmatig overleg met de betrokken leveranciers over het blijven voldoen aan de statusvoorwaarden. Technische medewerkers van Simac volgen regelmatig certificeringopleidingen ter waarborging van specifieke productkennis. Samenhangend met de uitvoering van projecten kunnen in een aantal gevallen hoge debiteurenvorderingen ontstaan. De informatiesystemen binnen Simac zijn erop gericht deze vorderingen wekelijks te volgen. Minimaal maandelijks vindt overleg plaats met de directie over de status van deze vorderingen. In het algemeen betreft dit vorderingen bij klanten waarmee een meerjarige relatie bestaat en worden geen nadere zekerheden vereist. Door de voortgaande kredietcrisis en de hieruit resulterende recessie, kunnen de risico’s in de debiteurenportefeuille toenemen.
SIM AC I J a a r versla g 2008
27
De waardering van een tweetal balansposten, goodwill en uitgestelde belastingvorderingen, is mede afhankelijk van de verwachtingen inzake toekomstige resultaten. Door de directie worden ten aanzien van beide balansposten jaarlijkse toetsen verricht op basis van een hernieuwde inschatting van de toekomstige resultaten. Wijzigingen in de resultaatverwachtingen of belastingdruk kunnen derhalve consequenties hebben voor de waardering van deze balansposten. Uitgestelde belastingvorderingen zijn geheel gebaseerd op de waardering van compensabele verliezen in Nederland. De huidige verliezen bij Simac verdampen per 1 januari 2012. Omdat het waarschijnlijk is dat een deel van de verliezen verjongd kan worden, houdt Simac bij de waardering van uitgestelde belastingvorderingen in beperkte mate rekening met verliescompensatie na 1 januari 2012. Simac is in beperkte mate gevoelig voor rentewijzigingen. De nog lopende achtergestelde leningen hebben een vaste rente gedurende de nog resterende looptijd. De kredietfaciliteiten kennen een variabele basisrente verhoogd met een vaste opslag. Van deze faciliteiten wordt gedurende het jaar in het algemeen in beperkte mate gebruik gemaakt. Inkoop van goederen vindt gedeeltelijk plaats in Amerikaanse dollars en, in mindere mate, een beperkt aantal andere vreemde valuta. De valutaposities worden frequent gevolgd en de directie besluit wanneer en welke valuta ingedekt dienen te worden. In het algemeen wordt ingedekt door aan- en verkoop van vreemde valuta in contanten. In het kader van risicobeheersing heeft Simac Techniek NV verzekeringen afgesloten voor de meest voorkomende risico’s die samenhangen met de bedrijfsvoering, zoals bedrijfsschade, brand en aansprakelijkheid. Simac Techniek NV is van mening dat de afgesloten verzekeringen voldoende dekking geven om dergelijke risico’s te beheersen en de invloed op het resultaat te beperken.
28
2. Gedragscode Simac heeft op dit moment beperkte richtlijnen met betrekking tot een gedragscode. 3. Handleidingen inrichting financiële verslaggeving en voor de opstelling daarvan te volgen procedures De handleidingen voor de inrichting van de financiële verslaggeving en voor de opstelling daarvan te volgen procedures zijn opgenomen in de Simac Accounting Manual. Dit manual bestaat uit de volgende elementen: - - - -
group reporting schedule; set van standaard formats voor rapporteringen; accounting principles; intercompany procedures.
De formats voor rapporteringen omvatten maandelijkse balansen en resultatenrekeningen en overzichten van het werkkapitaal en de vreemde valutaposities. Daarnaast worden de budgetten en de maandelijkse cijfers veelal door de werkmaatschappijdirectie voorzien van een toelichting (management summary). De werkkapitaaloverzichten worden wekelijks opgemaakt en omvatten informatie over debiteuren, crediteuren, voorraden en liquide middelen. De tweewekelijkse vreemde valutaposities richten zich op de voor Simac belangrijkste valuta’s, te weten USD, GBP, CHF en JPY. De intercompany procedures voorzien in een maandelijkse schriftelijke afstemming van de onderlinge vorderingen en schulden. 4. Monitoring en rapportage Het systeem van monitoring en rapportage bij Simac is gericht op de maand- en kwartaalbesprekingen tussen de directie van Simac Techniek NV en de werkmaatschappijen. Tijdens deze besprekingen, aan de hand van de maandelijkse balans en resultatenrekening, wordt door de directie van de dochtermaatschappijen een nadere toelichting verstrekt op de financiële positie, de resultaten en de verwachtingen voor de rest van het boekjaar. Tijdens deze besprekingen worden afspraken gemaakt over de op te volgen actiepunten.
Door de directies van de werkmaatschappijen wordt per kwartaal door middel van een interne bevestigingsbrief gerapporteerd over risicobeheersing en controle. Het betreft financiële risico’s zoals: confirmatie aan verslaggevingeisen, waardering van projecten, voorraden en debiteuren, confirmatie aan eisen van opbrengstverantwoording en het treffen van adequate voorzieningen. Tevens wordt tweemaal per jaar een inventarisatie verricht op risico’s verbonden aan juridische, verzekerings- en personeelsaspecten. De uitkomsten van de kwartaalrapporteringen worden door de holdingdirectie besproken met het Audit Committee. De directie van Simac Techniek NV is van mening dat de ingestelde procedures van kwartaalbesprekingen met aanvullende schriftelijke rapportages de directie op adequate wijze in staat stelt de ontwikkelingen binnen de dochtermaatschappijen te volgen en waar gewenst corrigerende maatregelen te treffen. Thans is de directie van mening dat genoemde wijze van monitoring en rapportering adequaat functioneert en voldoende is voor een bedrijf met de omvang en beschikbare capaciteit als Simac. Financieel risicobeheer De informatie opgenomen in deze paragraaf is een integraal onderdeel van de gecontroleerde jaarrekening. Simac is uit hoofde van het gebruik van financiële instrumenten blootgesteld aan de volgende risico’s: 1. Kredietrisico; 2. Liquiditeitsrisico; 3. Marktrisico; 4. Kapitaalbeheer. Hieronder wordt een nadere toelichting gegeven over elk van de hierboven genoemde risico’s, de doelstellingen, grondslagen en procedures voor het beheersen en meten van deze risico’s alsmede het kapitaalbeheer van Simac. In de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening zijn nadere kwantitatieve toelichtingen opgenomen.
Gevoeligheid voor krediet-, liquiditeits- en marktrisico’s is inherent aan de operationele activiteiten van Simac. Simac heeft interne procedures om deze risico’s frequent te monitoren. De directie beslist op grond van de interne rapportages of en in welke mate risico’s afgedekt worden. 1. Kredietrisico Kredietrisico bestaat uit het verlies dat verantwoord zou moeten worden op balansdatum indien afnemers of tegenpartijen van financiële instrumenten geheel of gedeeltelijk in gebreke zouden blijven bij het nakomen van hun contractuele verplichtingen. Kredietrisico’s vloeien met name voort uit vorderingen op klanten en overige financiële activa. Handels- en overige vorderingen De blootstelling van Simac aan kredietrisico wordt hoofdzakelijk bepaald door de individuele kenmerken van de afzonderlijke afnemers. Teneinde het kredietrisico te beperken verricht de onderneming doorlopend onderzoeken, gebaseerd op externe bronnen, naar de kredietwaardigheid van haar afnemers, maar eist in het algemeen geen onderpand. Wekelijks rapporteren de werkmaatschappijen over de stand van het werkkapitaal, waarbij inzicht gegeven wordt in de hoogte en ouderdom van de debiteuren. Simac heeft als intern beleid dat debiteuren bij het bereiken van bepaalde ouderdomsgrenzen verplicht voorzien dienen te worden. Door de toename van opdrachten van retailklanten heeft Simac regelmatig majeure handelsvorderingen op deze klantengroep. Deze vorderingen kunnen, als gevolg van de afgesproken betalingsvoorwaarden, langer openstaan dan andere gebruikelijke handelsvorderingen. Op grond van kredietwaardigheidonderzoek en het feitelijke betalingsgedrag heeft Simac thans geen indicaties dat bijzondere waardeverminderingen verantwoord zouden moeten worden.
SIM AC I J a a r versla g 2008
29
Garanties Het beleid van Simac is om in een aantal gevallen financiële garanties af te geven uitsluitend voor volledige dochtermaatschappijen. Ultimo 2008 heeft Simac voor de volgende dochtermaatschappijen een garantie uitstaan ingevolge artikel 403 Titel 9 BW2: Simac ICT Nederland bv, Simac Masic & TSS bv. Daarnaast heeft Simac bij een beperkt aantal leveranciers inkoopgaranties uitstaan. In verband met de zekerstelling van het bankkrediet van een geassocieerde deelneming heeft Simac een garantie uitstaan van € 0,4 miljoen. Overige uitstaande garanties betreffen voornamelijk huurgaranties. 2. Liquiditeitsrisico Het liquiditeitsrisico is het risico dat Simac niet op het vereiste moment aan haar financiële verplichtingen kan voldoen. Het uitgangspunt van het liquiditeitsrisicobeheer zijn dat er voor zover mogelijk voldoende liquiditeiten aangehouden worden danwel kredietfaciliteiten aanwezig zijn, om onder normale omstandigheden te kunnen voldoen aan de huidige en toekomstige financiële verplichtingen, zonder dat daarbij onaanvaardbare verliezen worden opgelopen of de reputatie van Simac in gevaar komt. Op grond van de vigerende kredietovereenkomst beschikt Simac over een maximale kredietfaciliteit van € 15 miljoen, bestaande uit een franchise verhoogd met een percentage van de financierbare debiteuren in Nederland en België. De verschuldigde rente is variabel en gebaseerd op éénmaands Euribor verhoogd met een opslag. Voor de Benelux beschikt Simac over een internationaal cash management systeem waarbij de beschikbare kredietfaciliteit ter beschikking staat van alle werkmaatschappijen in de Benelux. Toewijzing van het gebruik van de kredietfaciliteit gebeurt door de directie waarbij als uitgangspunt de financierbare debiteuren gehanteerd worden. 3. Marktrisico Marktrisico betreft het risico dat de inkomsten of de waarde van financiële activa van Simac nadelig beïnvloed worden door veranderingen in marktprijzen, zoals valutakoersen, rentetarieven en aandelenkoersen. Het beheer van het marktrisico heeft tot doel de marktrisicopositie binnen aanvaardbare grenzen te houden, bij een optimaal rendement.
30
Valutarisico Het valutarisico van Simac vloeit grotendeels voort uit aan- en verkopen ten behoeve van de normale bedrijfsuitoefening ten opzichte van de euro. Het belangrijkste valutarisico betreft de Amerikaanse dollar. Tezamen met een aantal andere valuta’s waarvan de risico’s lager zijn, wordt de dollarpositie frequent gevolgd en besluit de directie wanneer en welke valutaposities ingedekt dienen te worden. Indekking vindt in het algemeen plaats op de contante valutamarkt. Ultimo 2008 staan er geen valutacontracten uit. Renterisico De achtergestelde en overige rentedragende schulden hebben een vaste rente. De voor de Benelux afgesloten kredietfaciliteit heeft een variabele rente die gebaseerd is op éénmaands Euribor, verhoogd met een opslag. Overige marktprijs risico’s Ultimo 2008 bedroeg de boekwaarde van de financiële activa beschikbaar voor verkoop € 0,2 miljoen (2007: € 0,2 miljoen). Deze financiële activa zijn gewaardeerd tegen kostprijs. Voor geen van de beleggingen zijn genoteerde biedprijzen of schattingen van reële waarden binnen een aanvaardbare bandbreedte beschikbaar. Veronderstellingen en waarschijnlijkheden van schattingen kunnen niet redelijk vastgesteld worden. Simac gaat in het algemeen geen goederenovereenkomsten aan die niet nodig zijn voor de uitvoering van afgesloten verkoopcontracten. 4. Kapitaalbeheer Het beleid van de directie is gericht op de handhaving van een acceptabele vermogenspositie waarmee het vertrouwen van beleggers, crediteuren en afnemers kan worden behouden. De controlerend aandeelhouder van Simac, Simal Beheer bv, bezit ultimo 2008 circa 81% van de stemrechten in de algemene vergadering van aandeelhouders. Daarenboven heeft de controlerend aandeelhouder ultimo 2008 voor € 3,5 miljoen aan achtergestelde leningen uitstaan bij Simac.
Ultimo 2008 heeft Simac 40 cumulatief preferente aandelen uitstaan voor een totale waarde, inclusief agio, van € 10 miljoen. De vaststelling van het dividend op deze aandelen is voorbehouden aan de algemene vergadering van aandeelhouders mede als gevolg waarvan de cumulatief preferente aandelen kwalificeren als eigen vermogen. Alle dividenden worden op voorstel van de directie, besproken en vastgesteld in de algemene vergadering van aandeelhouders. Bestuursverklaring Ingevolge de nieuwe wettelijke bepalingen tengevolge van de invoering van de Transparantierichtlijn, verklaren bestuurders dat, voor zover hen bekend, 1. de jaarrekening, zoals opgenomen op de pagina’s 33 tot en met 107 van dit verslag, een getrouw beeld geeft van de activa, de passiva, de financiële positie en de winst over het boekjaar van Simac Techniek NV en de gezamenlijk in de consolidatie opgenomen ondernemingen 2. het jaarverslag, zoals opgenomen op de pagina’s 3 tot en met 31 van dit verslag, een getrouw beeld geeft omtrent de toestand op balansdatum, de gang van zaken gedurende het boekjaar van Simac Techniek NV en van de met haar verbonden ondernemingen waarvan de gegevens in de jaarrekening zijn opgenomen. In het jaarverslag zijn de wezenlijke risico’s waarmee Simac Techniek NV wordt geconfronteerd beschreven.
Veldhoven, 11 maart 2009 Raad van bestuur: E. van Schagen M.F.J.A. van Kasteren M.J. Dekker
SIM AC I J a a r versla g 2008
31
32
Gecon so lide erde ja a r re ke ni ng 2 0 0 8
SIM AC I J a a r versla g 2008
33
34
B edragen in duizenden euro ’s
Geconsolideerde winst- en verliesrekening voor het boekjaar eindigend op 31 december
Omzet Kosten van materialen en diensten
Noot
2008
2007
6
146.644 71.404
145.612 73.165
Brutowinst 75.240 72.447 Overige bedrijfsopbrengsten 7 1.921 1.267 Personeelskosten 8 53.929 51.955 Afschrijvingen materiële vaste activa 14 2.223 1.661 Amortisatie immateriële activa 15 1.032 645 Overige bedrijfskosten 11 16.445 16.348 Totale bedrijfskosten 73.629 70.609
Bedrijfsresultaat 5 3.532 3.105 Financieringsbaten 227 374 Financieringslasten -974 -1.388 Nettofinancieringslasten 12 -747 -1.014 Aandeel in resultaat geassocieerde deelnemingen 16 644 194 Winst voor winstbelastingen 3.429 2.285 Winstbelastingen 13 -852 -820 Winst over het boekjaar 5 2.577 1.465
Toe te rekenen aan: Aandeelhouders van Simac Techniek NV 2.577 1.465 Winst over het boekjaar 2.577 1.465
Gewone winst per aandeel (in euro’s)
23
0,13
0,07
Verwaterde winst per aandeel (in euro’s)
23
0,13
0,07
SIM AC I J a a r versla g 2008
35
B edragen in duizenden euro ’s
Geconsolideerde balans per 31 december
ACTIVA Noot 2008 2007 Materiële vaste activa 14 6.726 6.609 Immateriële activa 15 4.021 4.697 Investeringen in geassocieerde deelnemingen 16 390 374 Voor verkoop beschikbare financiële activa 17 194 197 Overige financiële activa 18 629 1.052 Uitgestelde belastingvorderingen 19 5.384 6.071 Totaal vaste activa 17.344 19.000 Voorraden 20 12.262 11.143 Handels- en overige vorderingen 21 31.804 38.386 Geldmiddelen en kasequivalenten 4.574 6.618 Totaal vlottende activa 48.640 56.147 Totaal activa
36
65.984 75.147
B edragen in duizenden euro ’s
EIGEN VERMOGEN Noot 2008 2007 Geplaatst kapitaal 3.953 3.953 Agio 68.660 68.660 Reserves 205 415 Geaccumuleerde verliezen -57.771 -59.664 Totaal eigen vermogen toe te rekenen aan aandeelhouders van Simac Techniek NV
22 15.047 13.364
VERPLICHTINGEN Noot 2008 2007 Achtergestelde leningen 25 2.072 3.981 Overige leningen 25 647 749 Personeelsbeloningen 26 1.165 1.126 Voorzieningen 27 2.737 2.836 Totaal langlopende verplichtingen 6.621 8.692 Rekeningcourant kredietinstellingen 28 0 8.615 Achtergestelde en overige leningen 25 1.495 1.493 Handelsschulden en overige te betalen posten 29 26.195 27.865 Vooruitgefactureerde omzet 30 15.389 14.336 Personeelsbeloningen 26 53 72 Voorzieningen 27 1.184 710 Totaal kortlopende verplichtingen 44.316 53.091 Totaal verplichtingen 50.937 61.783 Totaal eigen vermogen en verplichtingen
65.984 75.147
SIM AC I J a a r versla g 2008
37
B edragen in duizenden euro ’s
Geconsolideerd kasstroomoverzicht voor het boekjaar eindigend op 31 december
Noot 2008 2007 Winst over het boekjaar 2.577 1.465 Aanpassingen voor: Afschrijvingen materiële vaste activa
14
2.223
1.661
Amortisatie immateriële activa
15
1.032
645
Financieringsbaten
12
-227
-374
Financieringslasten
12
974
1.388
Aandeel in resultaat geassocieerde deelnemingen
16
-644
-194
Winstbelastingen
13
852
820
Kasstroom uit bedrijfsactiviteiten voor mutaties in werkkapitaal en voorzieningen 6.787 5.411 Mutaties in: voorraden
-1.571
-1.670
handels- en overige vorderingen
3.227
-10.549
handelsschulden en overige te betalen posten
699
2.991
vooruitgefactureerde opbrengsten
1.053
2.987
voorzieningen en personeelsbeloningen 228 -876 Mutaties in werkkapitaal en voorzieningen 3.636 -7.117 Kasstroom uit bedrijfsactiviteiten 10.423 -1.706 Betaalde rente -774 -1.208 Betaalde winstbelastingen -242 -144 Nettokasstroom uit bedrijfsactiviteiten 9.407 -3.058
38
B edragen in duizenden euro ’s
Noot 2008 2007 Verwervingen van materiële vaste activa 14 -2.707 -3.239 Ontvangsten uit de verkoop van materiële vaste activa
14
82
33
Verwerving van immateriële activa
15
-356
-497
Ontvangsten uit hoofde van verkoop dochtermaatschappij na aftrek van geldmiddelen van het afgestoten belang
1.380
0
17
0
-29
17, 18
835
400
Verstrekte leningen u/g en borgtochten
18
-61
-162
Ontvangen aflossingen leningen u/g
18
199
310
Ontvangsten uit financiële leasevorderingen
18
123
122
Ontvangen rente 12 227 Nettokasstroom uit investeringsactiviteiten -278 Betaalde dividenden 22 -710
158
Verwerving van voor verkoop beschikbare financiële activa Ontvangsten uit hoofde van verkoop financiële activa en geassocieerde deelnemingen
Ontvangsten uit verkoop van eigen aandelen
-2.904 -293
22
36
138
Opname van bankkrediet
0
5.244
Aflossing van bankkrediet
-8.490
0
Opname van achtergestelde lening
25
0
1.500
Aflossingen achtergestelde leningen
25
-1.909
-1.032
Aflossingen overige leningen 25 -100 Nettokasstroom uit financieringsactiviteiten -11.173 Mutatie geldmiddelen en kasequivalenten -2.044
-99 5.458 -504
Verloop van geldmiddelen en kasequivalenten Saldo eind van rapportageperiode
4.574
6.618
Saldo begin van rapportageperiode
6.618
7.152
Effect van fluctuaties van wisselkoersen op geldmiddelen
0
-30
Mutatie geldmiddelen en kasequivalenten
-2.044
-504
SIM AC I J a a r versla g 2008
39
B edragen in duizenden euro ’s
Geconsolideerd mutatieoverzicht eigen vermogen
Overzicht van eigen vermogensmutaties in 2007 Aandeelhouders Noot Simac Techniek NV Stand per 1 januari 2007 11.939 Winst over het boekjaar 1.465 Omrekeningsverschillen 115 Totaalresultaat voor het boekjaar 1.580 Betaalde dividenden -293 Verkoop van eigen aandelen 138 Overige vermogensmutaties -155 Stand per 31 december 2007
22
13.364
Overzicht van eigen vermogensmutaties in 2008 Aandeelhouders Noot Simac Techniek NV Stand per 1 januari 2008 13.364 Winst over het boekjaar 2.577 Omrekeningsverschillen 130 Gerealiseerde omrekeningsverschillen -350 Totaalresultaat voor het boekjaar 2.357 Betaalde dividenden -710 Verkoop van eigen aandelen 36 Overige vermogensmutaties -674 Stand per 31 december 2008 22 15.047
40
Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening Overzicht van toelichtingen op de geconsolideerde jaarrekening 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36.
Verslaggevende entiteit Gehanteerde grondslagen bij de opstelling van de jaarrekening Belangrijke grondslagen voor de financiële verslaggeving Financieel risicobeheer Gesegmenteerde informatie Omzet Overige bedrijfsopbrengsten Personeelskosten Bezoldiging Bestuurders en Commissarissen Kosten van onderzoek en ontwikkeling Overige bedrijfskosten Nettofinancieringslasten Winstbelastingen Materiële vaste activa Immateriële activa Investeringen in geassocieerde deelnemingen Voor verkoop beschikbare financiële activa Overige financiële activa Uitgestelde belastingvorderingen Voorraden Handels- en overige vorderingen Eigen vermogen Winst per aandeel Aandelen en optierechten Achtergestelde en overige leningen Personeelsbeloningen Voorzieningen Rekeningcourant kredietinstellingen Handelsschulden en overige te betalen posten Vooruitgefactureerde omzet Financiële instrumenten Operationele leaseovereenkomsten Voorwaardelijke en investeringsverplichtingen Verbonden partijen Belangrijke dochtermaatschappijen Schattingen en oordeelsvormingen door de directie
SIM AC I J a a r versla g 2008
41
1. Verslaggevende entiteit Simac Techniek NV is gevestigd in Nederland. Het adres van de statutaire zetel is De Run 1101 in Veldhoven. De geconsolideerde jaarrekening over het boekjaar 2008 van Simac Techniek NV omvat Simac Techniek NV en haar dochterondernemingen (tezamen te noemen “Simac”) en het belang van Simac in geassocieerde deelnemingen en entiteiten waarover gezamenlijk de zeggenschap wordt uitgeoefend. Simac is actief in systeemintegratie en dienstverlening in ICT (informatie en communicatie technologie) en IE&A (industriële elektronica en automatisering) technologieën. Geografisch concentreert Simac zich op de Benelux (zie verder noot 5 van de toelichting). 2. Gehanteerde grondslagen bij de opstelling van de jaarrekening Overeenstemmingsverklaring De geconsolideerde jaarrekening van Simac Techniek NV is opgesteld in overeenstemming met International Financial Reporting Standards (IFRS) zoals aanvaard binnen de EU (EU IFRS). Het bestuur heeft op 11 maart 2009 de jaarrekening opgemaakt. Waarderingsbasis De jaarrekening is opgesteld op basis van historische kosten, met dien verstande dat de volgende activa en verplichtingen zijn gewaardeerd tegen reële waarde: • afgeleide financiële instrumenten; • financiële instrumenten aangehouden voor handelsdoeleinden; • financiële instrumenten geclassificeerd als beschikbaar voor verkoop. De methoden voor de bepaling van de reële waarde zijn nader besproken in noot 31 van de toelichting. Voor verkoop aangehouden vaste activa en groepen activa die worden afgestoten, worden gewaardeerd op de laagste van de boekwaarde en de reële waarde minus verkoopkosten. Functionele valuta en presentatievaluta De jaarrekening wordt gepresenteerd in euro, die fungeert als de functionele valuta van Simac. Alle financiële informatie in euro’s is afgerond op het dichtstbijzijnde duizendtal. Gebruik van schattingen en oordelen De opstelling van de jaarrekening in overeenstemming met IFRS vereist dat het management oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De schattingen en hiermee verbonden veronderstellingen zijn gebaseerd op ervaringen uit het verleden en verschillende andere factoren die gegeven de omstandigheden als redelijk worden beschouwd. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schattingen worden herzien en toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft.
42
Met name in de volgende onderdelen van de toelichting wordt informatie over belangrijke punten van schattingsonzekerheden en kritische beoordelingen gegeven, die bij de toepassing van de grondslagen het meest van invloed zijn op de in de jaarrekening opgenomen bedragen. • • • • • •
Noot 14: Bepaling van de realiseerbare waarde van materiële vaste activa Noot 15: Bepaling van de realiseerbare waarde van kasstroomgenererende eenheden die goodwill bevatten Noot 18: Bijzondere waardevermindering van leningen aan deelnemingen Noot 19: Benutting van uitgestelde belastingvorderingen Noot 25: Achtergestelde en overige leningen Noot 26.: Waardering van verplichtingen uit hoofde van toegezegde pensioenrechten en andere langlopende personeelsbeloningen • Noot 27: Voorzieningen • Noot 31: Waardering van financiële instrumenten • Noot 32: Operationele leaseovereenkomsten 3. Belangrijke grondslagen voor de financiële verslaggeving De hierna uiteengezette grondslagen voor financiële verslaggeving zijn consistent toegepast voor alle gepresenteerde perioden in deze geconsolideerde jaarrekening. De grondslagen voor financiële verslaggeving zijn tevens door de tot Simac behorende entiteiten consistent toegepast. Grondslagen voor consolidatie Dochtermaatschappijen Dochtermaatschappijen zijn die entiteiten waarover Simac Techniek NV zeggenschap heeft. Er is sprake van zeggenschap indien Simac Techniek NV de mogelijkheid heeft om, direct of indirect, het financiële en operationele beleid van een entiteit te bepalen teneinde voordelen te verkrijgen uit de activiteiten van de entiteit. Bij de beoordeling of er sprake is van zeggenschap wordt rekening gehouden met potentiële stemrechten die op dat moment uitoefenbaar of converteerbaar zijn. De jaarrekeningen van dochtermaatschappijen zijn in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen vanaf de datum waarop voor het eerst sprake is van zeggenschap, tot aan het moment waarop deze eindigt en worden gewaardeerd volgens de equity-methode. De grondslagen voor de financiële verslaggeving van dochterondernemingen zijn waar nodig aangepast aan de door Simac gehanteerde grondslagen. Geassocieerde deelnemingen en joint ventures Geassocieerde deelnemingen zijn die entiteiten waarin Simac invloed van betekenis heeft op het financiële en operationele beleid, maar waarover zij geen zeggenschap heeft. Invloed van betekenis wordt verondersteld te bestaan indien Simac tussen de 20% en de 50% van de stemrechten van een andere entiteit heeft. Joint ventures zijn die entiteiten waarover Simac gezamenlijke zeggenschap heeft, en waarbij deze zeggenschap in een overeenkomst is vastgelegd en waarin strategische beslissingen over het financiële en operationele beleid met unanieme instemming genomen worden. Geassocieerde deelnemingen en joint ventures worden verantwoord op basis van de equity-methode en worden bij eerste opname gewaardeerd tegen kostprijs. In de investering van Simac is begrepen de bij acquisitie vastgestelde goodwill, na aftrek van cumulatieve bijzondere waardeverminderingsverliezen. De geconsolideerde jaarrekening omvat het aandeel van Simac in het totaalresultaat en de mutaties in het eigen vermogen van de geassocieerde deelnemingen en joint ventures volgens de equity-methode, na correctie van de grondslagen in overeenstemming met de grondslagen van Simac, vanaf de datum waarop Simac voor het eerst invloed van betekenis heeft, tot aan de datum waarop voor het laatst sprake is van invloed van betekenis.
SIM AC I J a a r versla g 2008
43
Wanneer het aandeel van Simac in de verliezen groter is dan de waarde van het belang in een geassocieerde deelneming of joint venture, wordt de boekwaarde van de entiteit inclusief uitstaande leningen, in de balans van Simac afgeboekt tot nihil en worden verdere verliezen niet meer in aanmerking genomen behalve voor zover Simac een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting is aangegaan of betalingen heeft verricht namens een geassocieerde deelneming of joint venture. Eliminatie van transacties bij consolidatie Intragroepssaldi en -transacties en eventuele niet-gerealiseerde winsten en verliezen op transacties binnen Simac of baten en lasten uit dergelijke transacties worden bij de opstelling van de geconsolideerde jaarrekening geëlimineerd. Niet-gerealiseerde winsten uit hoofde van transacties met geassocieerde deelnemingen en joint ventures, worden geëlimineerd naar rato van het belang dat Simac in de investering heeft. Niet-gerealiseerde verliezen worden op dezelfde wijze geëlimineerd als niet-gerealiseerde winsten, maar slechts voor zover er geen aanwijzing is voor een bijzondere waardevermindering. Vreemde valuta Transacties in vreemde valuta Transacties luidend in vreemde valuta worden in de betreffende functionele valuta van Simac omgerekend tegen de geldende wisselkoers per transactiedatum. In vreemde valuta luidende monetaire activa en verplichtingen worden per balansdatum in de functionele valuta omgerekend tegen de op die datum geldende wisselkoers. De valutakoersverschillen met betrekking tot de monetaire posten omvatten het verschil tussen de geamortiseerde kosten in de functionele valuta aan het begin van de periode, gecorrigeerd voor de effectieve rente gedurende de periode, en de geamortiseerde kosten van tegen de wisselkoers aan het einde van de periode omgerekende buitenlandse valuta. Niet-monetaire activa en passiva in vreemde valuta’s die tegen reële waarde worden opgenomen, worden in euro’s omgerekend tegen wisselkoersen die golden op de data waarop de reële waarde werd bepaald. De bij omrekening optredende valutakoersverschillen worden in de winst- en verliesrekening opgenomen, met uitzondering van de valutakoersverschillen die optreden bij omrekening van voor verkoop beschikbare financiële activa. Buitenlandse activiteiten De activa en verplichtingen van buitenlandse activiteiten, met inbegrip van goodwill en bij consolidatie ontstane reële waardecorrecties, worden in euro’s omgerekend tegen de geldende koers per verslagdatum. De omzetten en kosten van buitenlandse activiteiten worden in euro’s omgerekend tegen de koers die de wisselkoers op de transactiedatum benadert. Valuta omrekeningsverschillen worden direct in het eigen vermogen opgenomen. Sinds 1 januari 2004, de overgangsdatum naar IFRS, worden deze verschillen verwerkt in de reserve omrekeningsverschillen. Als een buitenlandse activiteit geheel of gedeeltelijk wordt verkocht, wordt het betreffende bedrag uit de reserve omrekeningsverschillen overgeboekt naar de winst- en verliesrekening. Valutakoersverschillen die voortvloeien uit een monetaire post die is ontvangen van of te betalen aan een buitenlandse activiteit, waarvan de afhandeling in de voorzienbare toekomst niet is gepland noch waarschijnlijk is, worden beschouwd als onderdeel van een netto investering in een buitenlandse activiteit en worden rechtstreeks verwerkt in de reserve omrekeningsverschillen binnen het eigen vermogen.
44
Financiële instrumenten Niet-afgeleide financiële instrumenten Niet-afgeleide financiële instrumenten omvatten investeringen in aandelen, handels- en overige vorderingen, geldmiddelen en kasequivalenten, leningen en overige financieringsverplichtingen, handelsschulden en overige te betalen posten. Niet-afgeleide financiële instrumenten worden bij de eerste opname verwerkt tegen reële waarde plus eventuele direct toerekenbare transactiekosten. Na de eerste opname worden niet-afgeleide financiële instrumenten op de hierna beschreven manier gewaardeerd. Geldmiddelen en kasequivalenten bestaan uit kas- en banksaldi en andere direct opvraagbare deposito’s. Financiële activa aangemerkt als beschikbaar voor verkoop De financiële activa van Simac in bepaalde aandelen worden geclassificeerd als financiële activa beschikbaar voor verkoop. Na eerste opname worden deze activa gewaardeerd tegen reële waarde en eventuele veranderingen in de reële waarde, behoudens bijzondere waardeverminderingsverliezen en valutakoerswinsten en -verliezen op monetaire posten die beschikbaar zijn voor verkoop, worden rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkt. Wanneer een belegging niet langer in de balans wordt opgenomen, wordt de in het eigen vermogen opgenomen cumulatieve winst of het cumulatieve verlies overgeboekt naar de winst- en verliesrekening. Overige niet-afgeleide financiële instrumenten Overige niet-afgeleide financiële instrumenten worden gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve-rentemethode verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen. Materiële vaste activa Opname en waardering Materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met cumulatieve afschrijvingen en cumulatieve bijzondere waardeverminderingsverliezen. In de kostprijs zijn de kosten begrepen die direct toerekenbaar zijn aan de verwerving van het actief. De kostprijs van zelfvervaardigde activa omvatten materiaalkosten, directe arbeidskosten en eventuele andere kosten die rechtstreeks toerekenbaar zijn aan het gebruiksklaar maken van het actief, de eventuele kosten van ontmanteling en verwijdering van het actief en de herstelkosten van de locatie waar het actief zich bevindt. Aangeschafte software die integraal is aan de functionaliteit van de daarmee samenhangende apparatuur wordt geactiveerd als onderdeel van de betreffende apparatuur. De financieringskosten die samenhangen met de verwerving of bouw van in aanmerking komende activa worden als last in de winst- en verliesrekening opgenomen wanneer zij worden gemaakt. Wanneer materiële vaste activa bestaan uit onderdelen met een ongelijke gebruiksduur, worden deze als afzonderlijke posten (belangrijke componenten) onder de materiële vaste activa opgenomen. Winsten en verliezen op de verkoop van een materieel vast actief worden vastgesteld aan de hand van een vergelijking van de verkoopopbrengsten met de boekwaarde van de materiële vaste activa en worden netto verantwoord onder overige bedrijfsopbrengsten in de winst- en verliesrekening.
SIM AC I J a a r versla g 2008
45
Kosten na eerste opname De kostprijs van de vervanging van een deel van een materieel vast actief wordt in de boekwaarde van dat actief opgenomen indien het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen met betrekking tot het actief aan Simac zullen toekomen en de kostprijs van het actief betrouwbaar kan worden bepaald. De boekwaarde van het vervangen onderdeel wordt niet langer in de balans opgenomen. De kosten van het dagelijkse onderhoud van materiële vaste activa worden als last in de winst- en verliesrekening opgenomen wanneer zij worden gemaakt. Afschrijvingen Afschrijvingen worden ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht volgende de lineaire methode op basis van de geschatte gebruiksduur van ieder onderdeel van een materieel vast actief. Tenzij het redelijkerwijs zeker is dat Simac de geleasede activa aan het einde van de leasetermijn in eigendom zal nemen, worden deze afgeschreven over de termijn van de leaseovereenkomst of de gebruiksduur, afhankelijk van welke korter is. Op terreinen wordt niet afgeschreven. De geschatte gebruiksduur voor de huidige en vergelijkbare periodes luidt als volgt: • Gebouwen en verbouwingen • Machines en installaties • Inventaris
10 - 30 jaar 5 - 10 jaar 3 - 10 jaar
De afschrijvingsmethoden, gebruiksduur en restwaarden worden jaarlijks beoordeeld. Immateriële activa Goodwill Goodwill vloeit voort uit de verwerving van dochterondernemingen, geassocieerde deelnemingen en joint ventures. Alle bedrijfscombinaties worden administratief verwerkt via toepassing van de overnamemethode. Goodwill komt overeen met het verschil tussen de kostprijs van de overname en het aan Simac toe te rekenen aandeel in de netto reële waarde van de overgenomen identificeerbare activa, verplichtingen en voorwaardelijke verplichtingen van de investering. Bij overnames vóór 1 januari 2004, de datum van overgang naar IFRS, is goodwill gebaseerd op de veronderstelde kostprijs, die gelijk is aan de waarde die hieraan op grond van de voorheen toegepaste GAAP werd toegekend. Goodwill wordt gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met cumulatieve bijzondere waardeverminderingsverliezen. Voor geassocieerde deelnemingen wordt de boekwaarde van goodwill opgenomen in de boekwaarde van de investering in de geassocieerde deelneming. Negatieve goodwill die bij een overname ontstaat, wordt direct in de winst- en verliesrekening opgenomen. Onderzoek en ontwikkeling Uitgaven voor onderzoeksactiviteiten, die worden verricht met het vooruitzicht nieuwe wetenschappelijke of technische kennis en inzichten te verwerven, worden als last in de winst- en verliesrekening opgenomen wanneer zij worden gemaakt.
46
Met ontwikkelingsactiviteiten is een plan of ontwerp voor de productie van nieuwe of wezenlijk verbeterde producten en processen gemoeid. Uitgaven voor ontwikkelingsactiviteiten worden alleen geactiveerd als de ontwikkelingskosten betrouwbaar kunnen worden bepaald, het product of proces technisch en commercieel haalbaar is, de toekomstige economische voordelen waarschijnlijk zijn en Simac van plan is en over voldoende middelen beschikt om de ontwikkeling te voltooien en het actief te gebruiken of te verkopen. De geactiveerde uitgaven omvatten de materiaalkosten, directe arbeidskosten en de direct toerekenbare indirecte kosten. De financieringskosten die samenhangen met de ontwikkeling van in aanmerking komende activa worden als last in de winst- en verliesrekening opgenomen wanneer zij worden gemaakt. De overige ontwikkelingskosten worden als last in de winst- en verliesrekening opgenomen wanneer zij worden gemaakt. De geactiveerde ontwikkelingskosten worden gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met cumulatieve amortisatie en bijzondere waardeverminderingsverliezen. Overige immateriële activa De overige door Simac verworven immateriële activa met een eindige gebruiksduur worden gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met cumulatieve amortisatie en cumulatieve bijzondere waardeverminderingsverliezen. Uitgaven van intern gegenereerde goodwill en handelsmerken worden als last in de winst- en verliesrekening verwerkt wanneer zij worden gemaakt. Uitgaven na eerste opname Uitgaven na eerste opname voor geactiveerde immateriële activa worden uitsluitend geactiveerd, wanneer hierdoor de toekomstige economische voordelen toenemen die zijn besloten in het specifieke actief waarop zij betrekking hebben. Alle overige uitgaven worden als last in de winst- en verliesrekening opgenomen wanneer zij worden gedaan. Amortisatie De amortisatie geschiedt lineair ten laste van de winst- en verliesrekening op basis van de geschatte gebruiksduur van de immateriële activa, tenzij deze gebruiksduur onbepaald is. Met betrekking tot goodwill en immateriële activa met een onbepaalde gebruiksduur wordt ieder jaar systematisch per balansdatum getoetst of zich een bijzondere waardevermindering heeft voorgedaan. De amortisatie van de overige immateriële activa start zodra de activa gebruiksklaar zijn. De geschatte gebruiksduur van de geactiveerde softwarerechten is 1-5 jaar. Geleasde activa Leaseovereenkomsten waarbij Simac vrijwel alle aan het eigendom verbonden risico’s en voordelen op zich neemt, worden geclassificeerd als financiële leases. Bij de eerste opname wordt het geleasede actief gewaardeerd op de laagste van de reële waarde en de contante waarde van de minimale leasebetalingen. Na de eerste opname geschiedt de verwerking in overeenstemming met de van toepassing zijnde grondslag. Overige leases betreft operationele leaseovereenkomsten waarvan de geleasde activa niet in de balans van Simac worden opgenomen. Voorraden Onderhanden projecten in opdracht van derden Onderhanden projecten in opdracht van derden worden gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met een voorziening voor voorzienbare verliezen.
SIM AC I J a a r versla g 2008
47
Overige voorraden De overige voorraden worden opgenomen tegen kostprijs, of netto-opbrengstwaarde indien deze lager is. De nettoopbrengstwaarde is de geschatte verkoopprijs in het kader van de normale bedrijfsvoering, verminderd met de geschatte kosten van voltooiing en de verkoopkosten. De kostprijs van de voorraden is gebaseerd op het “eerst in, eerst uit”-beginsel (fifo) en omvat de uitgaven gedaan bij verwerving van de voorraden en overige kosten die zijn gemaakt bij het naar de bestaande locatie en in de bestaande toestand brengen daarvan. De kostprijs van voorraden gereed product en onderhanden werk omvat de direct toerekenbare indirecte kosten op basis van de normale productiecapaciteit. Handels- en overige vorderingen Handels- en overige vorderingen Handels- en overige vorderingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs minus bijzondere waardeverminderingsverliezen. Constructiecontracten in opdracht van derden worden in de balans gepresenteerd als onderdeel van handels- en overige vorderingen. Constructie contracten in opdracht van derden Constructie contracten in opdracht van derden betreft het nog in rekening te brengen bedrag voor tot de verslagdatum uitgevoerde contractwerkzaamheden dat nog van klanten moet worden geïnd. Deze post wordt gewaardeerd tegen kostprijs plus tot dan toe opgenomen winst, verminderd met een voorziening voor voorzienbare verliezen en verminderd met gefactureerde termijnen naar rato van de voortgang van het project. De kostprijs omvat alle uitgaven die rechtstreeks verband houden met specifieke projecten en een toerekening van de gemaakte vaste en variabele indirecte kosten in verband met Simac’s contractactiviteiten op basis van de normale productiecapaciteit. Als de van klanten ontvangen betalingen hoger zijn dan de verantwoorde inkomsten wordt het verschil in de balans gepresenteerd als vooruitgefactureerde omzet. Bijzondere waardeverminderingen Financiële activa Op iedere verslagdatum wordt van een financieel actief beoordeeld of er objectieve aanwijzingen bestaan dat het actief een bijzondere waardevermindering heeft ondergaan. Een financieel actief wordt geacht onderhevig te zijn aan een bijzondere waardevermindering indien er objectieve aanwijzingen zijn dat een of meerdere gebeurtenissen een negatief effect hebben op de verwachte toekomstige kasstromen van dat actief. Een bijzonder waardeverminderingsverlies met betrekking tot een op geamortiseerde kostprijs gewaardeerd financieel actief wordt berekend als het verschil tussen de boekwaarde en de contante waarde van de verwachte toekomstige kasstromen, gedisconteerd tegen de oorspronkelijke effectieve rente. Een bijzonder waardeverminderingsverlies met betrekking tot voor verkoop beschikbare financiële activa wordt berekend aan de hand van de reële waarde. Belangrijke financiële activa worden individueel op bijzondere waardevermindering getoetst. De overige financiële activa worden ondergebracht in groepen met vergelijkbare kredietrisicokenmerken en collectief beoordeeld. Alle bijzondere waardeverminderingsverliezen worden als last in de winst- en verliesrekening opgenomen. Een cumulatief verlies met betrekking tot een voor verkoop beschikbaar financieel actief dat voorheen in het eigen vermogen was opgenomen, wordt overgeboekt naar de winst- en verliesrekening.
48
Een bijzonder waardeverminderingsverlies wordt teruggenomen indien de terugname objectief in verband gebracht kan worden met een gebeurtenis die zich heeft voorgedaan nadat dit bijzondere waardeverminderingsverlies werd genomen. Bij financiële activa die tegen geamortiseerde kostprijs worden gewaardeerd komt de terugname ten gunste van de winst- en verliesrekening. Betreft het voor verkoop beschikbare financieel actief in de vorm van aandelen dan wordt de terugname rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkt. Niet-financiële activa De boekwaarde van de niet-financiële activa van Simac, uitgezonderd voorraden en uitgestelde belastingvorderingen, wordt per iedere verslagdatum opnieuw bezien om te bepalen of er aanwijzingen zijn voor bijzondere waarde verminderingen. Indien dergelijke aanwijzingen bestaan, wordt een schatting gemaakt van de realiseerbare waarde van het actief. Van goodwill en immateriële activa met een onbepaalde gebruiksduur of die nog niet gebruiksklaar zijn, wordt op iedere verslagdatum een schatting gemaakt van de realiseerbare waarde. Voor een actief of een kasstroomgenererende eenheid is de realiseerbare waarde gelijk aan de hoogste van de bedrijfswaarde of de reële waarde minus verkoopkosten. Bij het bepalen van de bedrijfswaarde wordt de contante waarde van de geschatte toekomstige kasstromen berekend met behulp van een disconteringsvoet vóór belasting die een afspiegeling is van zowel de actuele markttaxaties van de tijdswaarde van geld als van de specifieke risico’s met betrekking tot het actief. Voor de toetsing op bijzondere waardeverminderingen worden activa samengevoegd in de kleinste te onderscheiden groep activa die uit voortgaand gebruik kasstromen genereert die in grote lijnen onafhankelijk zijn van andere activa en groepen (de “kasstroomgenererende eenheid”). De in een bedrijfscombinatie verworven goodwill wordt voor de toetsing op bijzondere waardeverminderingen toegerekend aan kasstroom genererende eenheden die naar verwachting zullen profiteren van de synergievoordelen van de combinatie. Een bijzonder waardeverminderingsverlies wordt opgenomen indien de boekwaarde van een actief of de kasstroomgenererende eenheid waartoe het actief behoort, hoger is dan de geschatte realiseerbare waarde. Bijzondere waardeverminderingsverliezen worden in de winst- en verliesrekening opgenomen. Bijzondere waardeverminderingsverliezen opgenomen met betrekking tot kasstroomgenererende eenheden worden eerst in mindering gebracht op de boekwaarde van eventueel aan de eenheden toegerekende goodwill, en vervolgens naar rato in mindering gebracht op de boekwaarde van de overige activa van de eenheid (of groep van eenheden). Met betrekking tot goodwill worden geen bijzondere waardeverminderingsverliezen teruggenomen. Voor andere activa worden in voorgaande perioden opgenomen bijzondere waardeverminderingsverliezen bij elke verslagdatum beoordeeld op indicaties dat het verlies afgenomen is of niet langer bestaat. Een bijzonder waardeverminderingsverlies wordt teruggenomen als de schattingen zijn veranderd aan de hand waarvan de realiseerbare waarde was bepaald. Een bijzonder waardeverminderingsverlies wordt uitsluitend teruggenomen voor zover de boekwaarde van het actief niet hoger is dan de boekwaarde, na aftrek van afschrijvingen of amortisatie, die zou zijn bepaald als geen bijzonder waardeverminderingsverlies was opgenomen. Aandelenkapitaal Gewone aandelen Gewone aandelen worden geclassificeerd als eigen vermogen. De marginale kosten die rechtstreeks toerekenbaar zijn aan de uitgifte van gewone aandelen en aandelenopties worden verwerkt als aftrekpost op het eigen vermogen, na aftrek van eventuele fiscale effecten. Preferent aandelenkapitaal Het preferente aandelenkapitaal wordt geclassificeerd als eigen vermogen indien dit niet-aflosbaar is en de dividenduitkeringen vrijwillig zijn, of indien het aflosbaar is maar uitsluitend naar keuze van Simac Techniek NV.
SIM AC I J a a r versla g 2008
49
Dividend op preferent aandelenkapitaal geclassificeerd als eigen vermogen wordt, na vaststelling door de algemene vergadering van aandeelhouders, opgenomen als winstuitkering binnen het eigen vermogen. Preferent aandelenkapitaal wordt geclassificeerd als een verplichting als het op een bepaalde datum aflosbaar is, of naar keuze van de aandeelhouders aflosbaar is, of als dividenduitkeringen niet vrijwillig zijn. Dividend op dergelijke aandelen wordt als rentelast opgenomen in de winst- en verliesrekening naarmate de verplichting opbouwt. Inkoop van eigen aandelen (treasury shares) Bij inkoop van aandelenkapitaal dat als eigen vermogen in de balans is verwerkt, wordt het bedrag van de betaalde vergoeding, met inbegrip van de rechtstreeks toerekenbare kosten en na aftrek van eventuele fiscale effecten, opgenomen ten laste van het eigen vermogen. Ingekochte aandelen worden geclassificeerd als ingekochte eigen aandelen en gepresenteerd als aftrekpost op het totale eigen vermogen. Wanneer ingekochte eigen aandelen vervolgens worden verkocht of opnieuw worden uitgegeven, wordt het ontvangen bedrag opgenomen ten gunste van het eigen vermogen en wordt het eventuele overschot of tekort op de transactie overgeheveld naar/van de vrije reserves. Dividenden Dividenden worden als verplichting verwerkt in de periode waarin zij worden gedeclareerd. Personeelsbeloningen Toegezegde bijdrageregelingen Een toegezegde bijdrageregeling is een regeling inzake vergoedingen na uitdiensttreding waarbij een entiteit vaste bijdragen afdraagt aan een aparte entiteit, en geen in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting heeft om verdere bijdragen te betalen. Verplichtingen in verband met bijdragen aan pensioenregelingen op basis van toegezegde bijdragen worden als personeelsbeloningslast in de winst- en verliesrekening opgenomen wanneer de bijdragen verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde bijdragen worden opgenomen als actief voor zover een terugbetaling in contanten of een verlaging van toekomstige betalingen beschikbaar is. Toegezegd-pensioenregelingen Toegezegd-pensioenregelingen zijn alle andere regelingen inzake vergoedingen na uitdiensttreding dan toegezegde bijdrageregelingen. De netto verplichting van Simac uit hoofde van toegezegd-pensioenregelingen wordt voor iedere regeling afzonderlijk berekend door een schatting te maken van de pensioenaanspraken die werknemers hebben opgebouwd in ruil voor hun diensten in de verslagperiode en voorgaande perioden. Deze pensioenaanspraken worden gedisconteerd om de contante waarde te bepalen. Eventuele niet opgenomen pensioenkosten van verstreken diensttijd en de reële waarde van de fondsbeleggingen worden hierop in mindering gebracht. De disconteringsvoet is het rendement per balansdatum van hoogwaardige ondernemingsobligaties waarvan de looptijd de termijn van de verplichtingen van Simac benadert en die luiden in dezelfde valuta waarin de beloningen naar verwachting worden uitgekeerd. De berekening wordt uitgevoerd door een erkende actuaris volgens de “projected unit credit”-methode. Wanneer de actuariële berekening resulteert in een positief saldo voor Simac, wordt de opname van het actief beperkt tot een bedrag dat maximaal gelijk is aan het saldo van eventuele niet-opgenomen actuariële verliezen en pensioenkosten van verstreken diensttijd en de contante waarde van eventuele toekomstige terugstortingen door het fonds of lagere toekomstige pensioenpremies. Wanneer de pensioenaanspraken uit hoofde van een regeling worden verbeterd, wordt het gedeelte van de verbeterde pensioenaanspraken dat betrekking heeft op de verstreken diensttijd van werknemers lineair als last in de winst- en verliesrekening opgenomen over de gemiddelde periode totdat de pensioenaanspraken onvoorwaardelijk worden. Voor zover de aanspraken onmiddellijk onvoorwaardelijk worden, wordt de last onmiddellijk in de winst- en verliesrekening opgenomen.
50
Met betrekking tot de actuariële winsten en verliezen die na 1 januari 2004 zijn ontstaan bij het berekenen van de verplichting van Simac uit hoofde van een pensioenregeling, voor zover eventuele niet-opgenomen cumulatieve actuariële winsten of verliezen meer bedragen dan 10% van de contante waarde van de brutoverplichting uit hoofde van de toegezegd-pensioenregeling, dan wel van de reële waarde van de fondsbeleggingen indien deze hoger is, wordt dat gedeelte in de winst- en verliesrekening opgenomen over de verwachte gemiddelde resterende diensttijd van de werknemers die aan de regeling deelnemen (de corridor methode). Voor het overige wordt de actuariële winst of het actuariële verlies niet opgenomen. Overige lange termijn personeelsbeloningen De netto verplichting van Simac uit hoofde van lange termijn personeelsbeloningen die geen pensioenverplichting betreffen heeft betrekking op de aanspraken die werknemers opgebouwd hebben in ruil voor hun diensten in de verslagperiode en voorgaande perioden. Deze aanspraken worden gedisconteerd om de contante waarde te bepalen en de reële waarde van eventuele hiermee samenhangende activa wordt hierop in mindering gebracht. De disconteringsvoet is het rendement per verslagdatum van hoogwaardige ondernemingsobligaties waarvan de looptijd de verplichtingen van Simac benadert. Eventuele actuariële winsten en verliezen worden in de winst- en verliesrekening opgenomen in de periode waarin deze zich voordoen. De berekening wordt uitgevoerd door een erkende actuaris volgens de “projected unit credit”-methode. Ontslagvergoedingen Ontslagvergoedingen worden opgenomen als een last als Simac zich op basis van een gedetailleerd formeel plan aantoonbaar heeft verbonden tot de beëindiging van het dienstverband van een werknemer of een groep werknemers vóór de gebruikelijke pensioendatum, zonder realistische mogelijkheid tot intrekking van dat plan. Dit is tevens het geval als Simac ontslagvergoedingen aanbiedt en zo (een groep) werknemers stimuleert vrijwillig te vertrekken. Ontslagvergoedingen voor vrijwillig ontslag worden opgenomen als een last als Simac een aanbod heeft gedaan om vrijwillig ontslag te stimuleren, als het waarschijnlijk is dat dit aanbod zal worden aangenomen en als het aantal medewerkers dat van het aanbod gebruik zal maken betrouwbaar kan worden bepaald. Korte termijn personeelsbeloningen Korte termijn personeelsbeloningen worden zonder contantmaking gewaardeerd en opgenomen wanneer de daarmee verband houdende dienst wordt verricht. Er wordt een verplichting verantwoord voor het bedrag dat naar verwachting ten gevolge van een korte termijnbonus in contanten of een winstdelingsregeling zal worden uitbetaald indien Simac een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting heeft als gevolg van verstreken diensttijd van werknemers en indien deze verplichting betrouwbaar kan worden bepaald. Voorzieningen Algemeen Een voorziening wordt in de balans opgenomen wanneer Simac een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting heeft als gevolg van een gebeurtenis in het verleden waarvan een betrouwbare schatting gemaakt kan worden en het waarschijnlijk is dat voor de afwikkeling van die verplichting een uitstroom van middelen nodig is. Voorzieningen worden bepaald door de verwachte toekomstige kasstromen contant te maken op basis van een disconteringsvoet vóór belasting die een afspiegeling is van de actuele markttaxaties van de tijdswaarde van geld en, waar nodig, van de specifieke risico’s met betrekking tot de verplichting.
SIM AC I J a a r versla g 2008
51
Verlieslatende contracten In de balans wordt een voorziening voor verlieslatende contracten opgenomen wanneer de door Simac naar verwachting te behalen voordelen uit een overeenkomst lager zijn dan de onvermijdbare kosten om aan de verplichtingen uit hoofde van de overeenkomst te voldoen. De voorziening wordt gewaardeerd tegen de contante waarde van de verwachte kosten voor de beëindiging van het contract of, indien dit lager is, tegen de contante waarde van de verwachte netto kosten bij de voortzetting van het contract. Voorafgaand aan de opname van een voorziening neemt Simac eventueel op de activa die betrekking hebben op het contract een bijzonder waardeverminderingsverlies. Herstructurering Herstructureringsvoorzieningen worden opgenomen wanneer Simac een gedetailleerd en geformaliseerd herstructureringsplan heeft goedgekeurd, en een aanvang is gemaakt met de herstructurering of deze publiekelijk bekend is gemaakt. Er wordt geen voorziening getroffen voor toekomstige bedrijfslasten. Omzet Verkoop van goederen en verlening van diensten Omzet uit de verkoop van goederen wordt in de winst- en verliesrekening verwerkt wanneer de belangrijke risico’s en voordelen van eigendom aan de koper zijn overgedragen. Omzet uit hoofde van verleende diensten wordt in de winst- en verliesrekening opgenomen naar rato van het stadium van voltooiing van de transactie op balansdatum. Het stadium van voltooiing wordt bepaald aan de hand van beoordelingen van de verrichte werkzaamheden. Er wordt geen omzet opgenomen indien er belangrijke onzekerheden bestaan ter zake van het innen van de verschuldigde vergoeding, de hiermee verband houdende kosten of eventuele retouren van goederen, en wanneer er sprake is van aanhoudende managementbetrokkenheid bij de goederen. Onderhanden constructiecontracten in opdracht van derden Zodra een betrouwbare schatting kan worden gemaakt van het resultaat van een constructie contract in opdracht van derden, worden de contractuele omzet en lasten in de winst- en verliesrekening verwerkt naar rato van het stadium van voltooiing van het project. Het stadium van voltooiing wordt bepaald aan de hand van beoordelingen van de verrichte werkzaamheden. Verwachte verliezen op constructie contracten worden onmiddellijk in de winst- en verliesrekening opgenomen. Als IAS 11 niet van toepassing is op onderhanden projecten worden omzet en kosten in de winst- en verliesrekening verwerkt na oplevering van het project. Voorzienbare verliezen worden direct in de winst- en verliesrekening verwerkt. Lasten Leasebetalingen Leasebetalingen uit hoofde van operationele leasing Leasebetalingen uit hoofde van operationele leasing worden lineair over de leaseperiode in de winst- en verliesrekening opgenomen. Leasebetalingen uit hoofde van financiële leasing De minimale leasebetalingen worden deels als financieringskosten opgenomen en deels als aflossing van de uitstaande verplichting. De financieringskosten worden zodanig aan iedere periode van de totale leasetermijn toegerekend, dat dit resulteert in een constante periodieke rentevoet over het resterende saldo van de verplichting.
52
Financieringsbaten en -lasten Financieringsbaten omvatten de rentebaten op geïnvesteerde gelden, dividendopbrengsten, winst op de verkoop van voor verkoop beschikbare financiële activa en teruggenomen bijzondere waardeverminderingsverliezen van financiële activa. Rentebaten worden in de winst- en verliesrekening opgenomen naarmate deze oplopen, door middel van de effectieve rentemethode. Dividendbaten worden in de winst- en verliesrekening opgenomen op het moment dat het recht van de entiteit op betaling wordt gevestigd. In geval van genoteerde effecten is dit de datum waarop het dividend wordt uitgekeerd. De rentecomponent van de financiële leasebetalingen wordt in de winst- en verliesrekening opgenomen met behulp van de effectieve rentemethode. Financieringslasten omvatten de rentelasten op opgenomen gelden, de oprenting van voorzieningen, valutakoersverliezen en bijzondere waardeverminderingen van financiële activa. Alle financieringskosten worden met behulp van de effectieve interestmethode in de winst- en verliesrekening opgenomen. Winstbelastingen De belasting naar de winst of het verlies over het boekjaar omvat de over de verslagperiode verschuldigde en verrekenbare winstbelastingen en uitgestelde winstbelastingen. De winstbelasting wordt in de winst- en verliesrekening opgenomen, behoudens voor zover deze betrekking heeft op posten die rechtstreeks in het eigen vermogen worden opgenomen, in welk geval de belasting in het eigen vermogen wordt verwerkt. De over het boekjaar verschuldigde en verrekenbare belasting is de naar verwachting te betalen belasting over de belastbare winst over het boekjaar, berekend aan de hand van belastingtarieven die zijn vastgesteld op balansdatum, dan wel waartoe materieel reeds op balansdatum is besloten, en correcties op de over voorgaande jaren verschuldigde belasting. Uitgestelde belastingvorderingen en -verplichtingen worden gevormd op basis van de balansmethode, waarbij een voorziening wordt getroffen voor tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde van activa en verplichtingen ten behoeve van de financiële verslaggeving en de fiscale boekwaarde van die posten. Uitgestelde belastingen worden niet verwerkt voor goodwill die fiscaal niet aftrekbaar is. Uitgestelde belastingen worden gewaardeerd met behulp van de belastingtarieven die naar verwachting van toepassing zullen zijn bij terugname van de tijdelijke verschillen, op basis van de wetten die per verslagdatum zijn vastgesteld of materieel zijn vastgesteld. Er wordt uitsluitend een uitgestelde belastingvordering, inclusief vorderingen op grond van aanwezige compensabele carry-forward verliezen, opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat er in de toekomst belastbare winsten beschikbaar zullen zijn die voor de realisatie van de actiefpost kunnen worden aangewend. Het bedrag van de uitgestelde belastingvorderingen wordt verlaagd voor zover het niet langer waarschijnlijk is dat het daarmee samenhangende belastingvoordeel zal worden gerealiseerd. Winst per aandeel Simac presenteert gewone en verwaterde winst per aandeel (wpa) voor het gewone aandelenkapitaal. Het nettoresultaat per gewoon aandeel (wpa) wordt berekend aan de hand van de aan de aandeelhouders van Simac Techniek NV toe te rekenen winst of het verlies gedeeld door het gewogen gemiddelde aantal gewone aandelen die gedurende de verslagperiode uitstaan. Bij de berekening van de verwaterde winst per aandeel worden de aan de aandeelhouders van Simac Techniek NV toe te rekenen winst of het verlies en het gewogen gemiddelde aantal gewone aandelen die gedurende de verslagperiode uitstaan gecorrigeerd voor alle potentiële verwaterende effecten op de gewone aandelen, onder meer uitstaande converteerbare leningen en aan medewerkers toegekende aandelenopties.
SIM AC I J a a r versla g 2008
53
Gesegmenteerde informatie Een segment is een duidelijk te onderscheiden onderdeel van Simac dat goederen levert of diensten verleent (bedrijfssegment) of dat goederen levert of diensten verleent in een bepaalde economische omgeving (geografisch segment), dat een van andere segmenten afwijkend risico- en rendementsprofiel heeft. Nog niet toegepaste nieuwe standaarden en interpretaties Een aantal nieuwe standaarden, wijzigingen op standaarden en interpretaties is in 2008 nog niet van kracht en zijn derhalve niet toegepast op deze geconsolideerde jaarrekening. Reeds aanvaard door de EU: • IFRS 8 Operationele segmenten introduceert voor de rapportage op basis van segmenten de zogeheten ‘managementbenadering’. Onder IFRS 8, die in 2009 verplicht van toepassing wordt op de geconsolideerde jaarrekening van Simac, introduceert presentatie en toelichting van gesegmenteerde informatie, op basis van interne rapportages die op regelmatige basis door de belangrijkste operationele besluitvormende functionaris van de groep (de ‘Chief Operating Decision Maker’) worden gebruikt om de ontwikkeling van elk segment te beoordelen en middelen toe te kennen. Momenteel presenteert de groep gesegmenteerde informatie voor bedrijfssegmenten en geografische segmenten (zie noot 5 van de toelichting). Thans verwacht Simac dat de bedrijfssegmenten (ICT-infrastructuren, ICT-applicaties en IE&A dezelfde zullen blijven. De geografische segmenten zullen vervallen. • In de herziene versie van IAS 23 Financieringskosten verdwijnt de bestaande keuzemogelijkheid om financierings kosten onmiddellijk als last te verantwoorden of te activeren. Volgens de herziene voorschriften dient een entiteit de financieringskosten die direct toerekenbaar zijn aan de acquisitie, constructie of productie van een in aanmerking komend actief te activeren als onderdeel van de kosten van dat actief. De herziene versie van IAS 23 wordt in 2009 verplicht van toepassing op de geconsolideerde jaarrekening van de groep. In overeenstemming met de overgangsbepalingen zal de groep de herziene IAS 23 toepassen op in aanmerking komende activa waarvoor de activering van de financieringskosten op of na de datum van inwerkingtreding ingaat. Om die reden is er geen sprake van enige invloed op voorafgaande perioden in de geconsolideerde jaarrekening van Simac over 2009. • IFRIC 13 Customer Loyalty Programmes behandelt de verantwoording van klantenbindingsprogramma’s die entiteiten toepassen of waaraan zij op andere wijze deelnemen. De interpretatie gaat in op de verslaggeving van programma’s waarbij de klant loyaliteitspunten kan inruilen voor toekenningen zoals gratis of goedkopere goederen of diensten. IFRIC 13, die in 2009 verplicht van toepassing wordt op de jaarrekening van Simac, zal naar verwachting geen invloed hebben op de geconsolideerde jaarrekening. • In de herziene versie van IAS 1 Presentatie van de jaarrekening (2007) wordt de term ‘total comprehensive income’ (totaalresultaat) geïntroduceerd, dat wil zeggen alle wijzigingen in het eigen vermogen met uitzondering van de wijzigingen uit hoofde van transacties met eigenaars in hun hoedanigheid als eigenaars. Dat totaalresultaat kan hetzij in één overzicht van het totaalresultaat (waarin feitelijk de winst- en verliesrekening wordt gecombineerd in één overzicht met alle niet met de eigenaar samenhangende mutaties in het eigen vermogen), hetzij in een winst- en verliesrekening in combinatie met een apart overzicht van het totaalresultaat worden gepresenteerd. De herziene versie van IAS 1 wordt in 2009 verplicht van toepassing op de jaarrekening van de groep en zal naar verwachting een aanzienlijk effect hebben op de presentatie van de geconsolideerde jaarrekening. Simac is van plan met ingang van de geconsolideerde jaarrekening over 2009 het totaalresultaat te presenteren in één overzicht van het totaalresultaat. • Volgens de wijzigingen in IAS 32 Financiële instrumenten: presentatie en IAS 1 Presentatie van de jaarrekening inzake ‘puttable financial instruments and obligations arising on liquidation’ (‘financiële instrumenten met terugnameverplichting en de verplichtingen in geval van liquidatie’) dienen instrumenten met terugname verplichting en instrumenten waarbij de entiteit alleen in het geval van liquidatie verplicht is een pro rata deel van de netto activa van de entiteit aan een derde te leveren, als eigen vermogen te worden aangemerkt indien aan bepaalde voorwaarden is voldaan. De wijzigingen worden in 2009 verplicht van toepassing op de jaarrekening van
54
•
•
•
•
Simac, waarbij toepassing met terugwerkende kracht is vereist, en zullen naar verwachting geen invloed hebben op de geconsolideerde jaarrekening. De wijziging in IFRS 2 Op aandelen gebaseerde betalingen - Voorwaarden voor onvoorwaardelijke toezegging en annulering verduidelijkt de definitie van voorwaarden voor onvoorwaardelijke toezegging, introduceert het begrip ‘non-vesting’ voorwaarden, schrijft voor dat ‘non-vesting’ voorwaarden tot uitdrukking komen in de reëlewaardebepaling op de toekenningsdatum en regelt de verwerking van ‘non-vesting’ voorwaarden en annuleringen. De wijzigingen in IFRS 2 worden in 2009 verplicht van toepassing op de geconsolideerde jaarrekening, met terugwerkende kracht. Thans verwacht Simac niet dat wijziging van IFRS 2 van invloed zal zijn op de geconsolideerde jaarrekening. IFRIC 14 De limiet voor een actief uit hoofde van een toegezegd-pensioenregeling, minimaal vereiste dekkingsgraden en de wisselwerking hiertussen verduidelijkt dat sprake is van beschikbaarheid van pensioen activa als op balansdatum een onvoorwaardelijk recht bestaat om over het overschot nu of in de toekomst te beschikken in de vorm van restituties en/of toekomstige premiereducties. IFRIC 14, die verplicht van toepassing wordt op de geconsolideerde jaarrekening van Simac over 2009 met terugwerkende kracht, zal naar verwachting geen of een beperkte invloed hebben op de geconsolideerde jaarrekening. De aangepaste IFRS 1 Eerste toepassing van IFRSs en IAS 27 De geconsolideerde jaarrekening en de enkelvoudige jaarrekening - Kostprijs van een investering in een dochter, een joint venture of een geassocieerde deelneming wijzigt (onder meer) de verwerking van zogeheten ‘pre-acquisition dividends’ die zijn ontvangen van deelnemingen. Dergelijke dividenden moeten worden verantwoord als opbrengst, maar kunnen wel een indicatie opleveren van een bijzondere waardevermindering van de deelneming. De aanpassing, die verplicht van toepassing wordt op de geconsolideerde jaarrekening van Simac over 2009, met prospectieve toepassing, zal naar verwachting geen invloed hebben opde geconsolideerde jaarrekening. Improvements to IFRSs (2008) is een verzameling van kleine verbeteringen in bestaande standaarden. Deze verzameling, die verplicht van toepassing wordt op de geconsolideerde jaarrekening van Simac over 2009, zal naar verwachting van beperkte invloed zijn op de geconsolideerde jaarrekening.
Nog niet aanvaard door de EU: • In de herziene IFRS 3 Bedrijfscombinaties (2008) zijn onder meer de volgende wijzigingen aangebracht, die voor de activiteiten van de groep waarschijnlijk relevant zijn: -- de definitie van bedrijf is uitgebreid, waardoor valt te verwachten dat meer overnames als bedrijfscombinaties zullen worden verwerkt; -- een voorwaardelijke vergoeding wordt tegen reële waarde gewaardeerd; wijzigingen na eerste opname worden in de winst- en verliesrekening opgenomen; -- behalve de uitgiftekosten voor aandelen en schulden worden transactiekosten ten laste van het resultaat verwerkt in de periode waarin ze zijn gemaakt; -- een eventueel reeds gehouden belang in de overgenomen partij wordt tegen reële waarde gewaardeerd; de winst of het verlies wordt in de winst- en verliesrekening opgenomen; -- een minderheidsbelang mag naar keuze worden gewaardeerd tegen de reële waarde of tegen het proportionele aandeel in de identificeerbare activa en verplichtingen van de overgenomen partij; die keuze wordt per transactie gemaakt. De herziene versie van IFRS 3, die indien aanvaard door de EU in 2010 verplicht van toepassing wordt op de jaarrekening van Simac, wordt prospectief toegepast en heeft derhalve geen effect op voorgaande perioden in de geconsolideerde jaarrekening over 2010. • In de gewijzigde versie van IAS 27 De geconsolideerde jaarrekening en de enkelvoudige jaarrekening (2008) wordt bepaald dat wijzigingen in het eigendomsbelang van de groep in een dochteronderneming, bij behoud van zeggenschap, worden verantwoord als een aandelentransactie. Wanneer de groep niet langer zeggenschap over een dochteronderneming heeft, wordt een eventueel resterend belang in de voormalige dochteronderneming tegen
SIM AC I J a a r versla g 2008
55
•
•
•
•
•
reële waarde gewaardeerd, waarbij de daaruit voortvloeiende winsten of verliezen in de winst- en verliesrekening worden opgenomen. De wijzigingen in IAS 27, die indien aanvaard door de EU in 2010 verplicht van toepassing worden op de jaarrekening van Simac, zullen naar verwachting geen belangrijke invloed op de geconsolideerde jaarrekening hebben. IFRIC 15 Agreements for the Construction of Real Estate (overeenkomsten voor de ontwikkeling van onroerend goed) concludeert dat opbrengsten van ontwikkelingsprojecten van onroerend goed in veel gevallen moeten worden verantwoord volgens de ‘completed contract’ methode, behalve in specifieke situaties waarin opbrengstverantwoording moet plaatsvinden volgens de ‘percentage of completion’ methode. Dit is het geval wanneer een contract betrekking heeft op de verkoop van activa, maar tijdens de ontwikkeling van die activa op continue basis wordt voldaan aan de criteria voor opbrengstverantwoording (voor het afgeronde deel van het project). IFRIC 15, die indien aanvaard door de EU verplicht van toepassing wordt op de geconsolideerde jaarrekening van de groep over 2009, met terugwerkende kracht, zal naar verwachting niet van invloed zijn op de geconsolideerde jaarrekening. IFRIC 16 Hedges of a Net Investment in a Foreign Operation (afdekking van een netto investering in een buitenlandse activiteit) behandelt een aantal onderwerpen in relatie tot de afdekking van valutarisico’s op buitenlandse activiteiten (afdekking van een netto-investering in een buitenlandse entiteit). IFRIC 16 bevestigt specifiek dat alleen het risico tussen de functionele valuta van de moeder en de dochter kan worden afgedekt. Verder kunnen valutarisico’s alleen worden afgedekt door iedere (directe of indirecte) moeder, zolang het risico maar één keer wordt afgedekt in de geconsolideerde jaarrekening. IFRIC 16 bepaalt ook dat het afdekkingsinstrument voor een afdekking van een netto-investering in een buitenlandse entiteit mag worden gehouden door iedere groepsmaatschappij, behalve de buitenlandse activiteit zelf. IFRIC 16, die indien aanvaard door de EU verplicht van toepassing wordt op de geconsolideerde jaarrekening van Simac over 2009, met prospectieve toepassing, zal naar verwachting geen invloed hebben op de geconsolideerde jaarrekening. IFRIC 17 Distributions of Non-cash Assets to Owners (uitkeringen van niet-monetaire active aan aandeelhouders) gaat in op de verwerking van uitkeringen in natura aan aandeelhouders. Buiten het toepassingsgebied van IFRIC 17 vallen uitkeringen waarbij de uitgekeerde activa uiteindelijk worden beheerst door dezelfde partij(en) voor en na de uitkering (‘common control transacties’). Een verplichting moet worden verwerkt als de dividenduitkering is geautoriseerd en niet langer ter beschikking staat van de onderneming, te waarderen tegen de reële waarde van de uit te keren niet-monetaire activa. IFRIC 17, die indien aanvaard door de EU verplicht van toepassing wordt op de geconsolideerde jaarrekening van Simac over 2010, met prospectieve toepassing, zal naar verwachting geen invloed hebben op de geconsolideerde jaarrekening. IFRIC 18 Transfers of Assets from Customers (overdrachten van activa van klanten) behandelt de verwerking door toegangsproviders van materiële vaste activa ontvangen van klanten. Verwerking van de activa hangt af van de vraag wie de zeggenschap hierover heeft. Als een actief wordt verwerkt door een toegangsprovider, dient initiële verwerking plaats te vinden tegen reële waarde. Het moment van verantwoording van de gerelateerde opbrengst hangt af van de feiten en omstandigheden. IFRIC 18, die indien aanvaard door de EU verplicht van toepassing wordt op de geconsolideerde jaarrekening van Simac over 2010, met prospectieve toepassing, zal naar verwachting geen invloed hebben op de geconsolideerde jaarrekening. De aangepaste IAS 39 Financiële instrumenten: opname en waardering - kwalificerende ingedekte posities (‘eligible hedged items’) geeft aanvullende aanwijzingen over specifieke posities die in aanmerking komen voor afdekking. De aanpassing, die indien aanvaard door de EU verplicht van toepassing wordt op de geconsolideerde jaarrekening van Simac over 2010, met terugwerkende kracht, zal naar verwachting geen invloed hebben op de geconsolideerde jaarrekening.
4. Financieel risicobeheer Het beleid van Simac betreffende financieel risicobeheer is toegelicht in het jaarverslag vanaf pagina 29.
56
5. Gesegmenteerde informatie Er wordt gesegmenteerde informatie verstrekt over de bedrijfssegmenten en de geografische segmenten van Simac. De primaire segmentatiebasis, die van de bedrijfssegmenten, berust op de bestuurlijke structuur en de interne rapportage structuur van Simac. De prijzen voor transacties tussen segmenten worden op een zakelijke, objectieve grondslag bepaald. De resultaten, activa en verplichtingen van een segment omvatten posten die rechtstreeks, dan wel op basis van redelijkheid aan het segment kunnen worden toegerekend. Niet-toegerekende posten bestaan voornamelijk uit inkomstengenererende activa en omzet, rentedragende leningen, opgenomen gelden en kosten, als mede algemene bedrijfsactiva en -lasten. De investeringsuitgaven van een segment betreffen het totaal van de in de verslagperiode gemaakte kosten voor de verwerving van activa van het segment die naar verwachting langer dan een verslagperiode in gebruik zullen zijn. Bedrijfssegmenten Simac onderscheidt de volgende bedrijfssegmenten. • ICT-infrastructuren Ontwerp, implementatie en beheer van infrastructuren voor informatie- en communicatietechnologie. • ICT-applicaties Ontwerp, bouw en levering van branchespecifieke en oplossingsgerelateerde applicaties. • Industriële Elektronica & Automatisering Levering van producten, projecten en diensten op het gebied van industriële elektronica en automatisering. • Holding & eliminaties Holding- en overige omzet en kosten die niet direct toerekenbaar zijn aan de bedrijfssegmenten en ten behoeve van de consolidatie noodzakelijke eliminaties. De buitenlandse activiteiten van Simac maken allen onderdeel uit van het segment ICT-infrastructuren. Geografische segmenten De bedrijfsactiviteiten van Simac zijn per 1 juli 2008 verdeeld in twee regio’s (Nederland en België/Luxemburg). Voor de omzet wordt uitgegaan van de geografische locatie van de klanten. Voor de activa wordt uitgegaan van de geografische locatie van de activa. De gegevens van Tsjechië/Slowakije in 2008 hebben betrekking op de periode 1 januari tot en met 30 juni, in verband met de verkoop van de meerderheid van de aandelen in deze dochtermaatschappijen (zie noot 7 van de toelichting). Met ingang van 1 juli 2008 worden de resultaten van Tsjechië/Slowakije niet langer in de consolidatie opgenomen maar verwerkt als resultaat deelneming.
SIM AC I J a a r versla g 2008
57
B edragen in duizenden euro ’s
Bedrijfssegmenten Resultaten 2008 ICT-infra- ICT- structuren applicaties IE&A
Holding & eliminaties
Totaal
21.623 105 21.728
193 -5.168 -4.975
146.644 0 146.644
10.138 11.590
-4.964 -11
71.404 75.240
0
1.921
1.921
7.175 103 0 2.097 9.375
1.473 606 150 -226 2.003
53.929 2.223 1.032 16.445 73.629
2.215
-93
3.532
54
-217
-747
0 -602
644 254
644 -852
1.667
588
2.577
ICT- applicaties IE&A
Holding & eliminaties
Totaal
0 7.935 7.935
390 7.311 7.701
390 65.594 65.984
4.614 160 56
2.960 44 0
50.937 3.063 1.486
-32
0
-96
Omzet van derden 103.812 21.016 Groepsomzet 3.580 1.483 Omzet 107.392 22.499 Kosten van materialen en diensten 54.872 11.358 Brutowinst 52.520 11.141 Overige bedrijfsopbrengsten 0 0 Personeelskosten 38.281 7.000 Afschrijvingen materiële vaste activa 1.342 172 Amortisatie immateriële activa 236 646 Overige bedrijfskosten 11.545 3.029 Totale bedrijfskosten 51.404 10.847 Bedrijfsresultaat 1.116 294 Nettofinancieringslasten -494 -90 Aandeel in resultaat geassocieerde deelnemingen 0 0 Winstbelastingen -368 -136 Winst over het boekjaar
Activa en verplichtingen 2008
254
ICT-infra- structuren
68
Investeringen in geassocieerde deelnemingen 0 0 Overige activa 43.005 7.343 Totale activa 43.005 7.343 Totale verplichtingen 35.213 8.150 Investeringsuitgaven 2.092 767 Bijzondere waardevermindering 928 502 Terugname van bijzondere waardevermindering -60 -4
58
B edragen in duizenden euro ’s
Bedrijfssegmenten Resultaten 2007 ICT-infra- ICT- structuren applicaties IE&A
Holding & eliminaties
Totaal
19.973 166 20.139
121 -2.522 -2.401
145.612 0 145.612
8.682 11.457
-2.247 -154
73.165 72.447
0
965
1.267
7.130 102 48 1.788 9.068
1.171 186 264 -150 1.471
51.955 1.661 645 16.348 70.609
2.389
-660
3.105
-78
-170
-1.014
0 -565
194 207
194 -820
1.746
-429
1.465
ICT- applicaties IE&A
Holding & eliminaties
Totaal
0 10.730 10.730
374 7.292 7.666
374 74.773 75.147
4.168 102 -377
8.721 17 -5
61.783 3.736 -689
14
0
239
Omzet van derden 112.824 12.694 Groepsomzet 2.043 313 Omzet 114.867 13.007 Kosten van materialen en diensten 62.686 4.044 Brutowinst 52.181 8.963 Overige bedrijfsopbrengsten 302 0 Personeelskosten 37.463 6.191 Afschrijvingen materiële vaste activa 1.215 158 Amortisatie immateriële activa 15 318 Overige bedrijfskosten 12.557 2.153 Totale bedrijfskosten 51.250 8.820 Bedrijfsresultaat 1.233 143 Nettofinancieringslasten -797 31 Aandeel in resultaat geassocieerde deelnemingen 0 0 Winstbelastingen -440 -22 Winst over het boekjaar -4 152
Activa en verplichtingen 2007
ICT-infra- structuren
Investeringen in geassocieerde deelnemingen 0 0 Overige activa 51.074 5.677 Totale activa 51.074 5.677 Totale verplichtingen 41.873 7.021 Investeringsuitgaven 3.192 425 Bijzondere waardevermindering -219 -88 Terugname van bijzondere waardevermindering 72 153
SIM AC I J a a r versla g 2008
59
B edragen in duizenden euro ’s
Geografische segmenten 2008 België/ Nederland Luxemburg Omzet van derden
Holding & eliminaties
Totaal
93.542
48.578
4.331
193
146.644
2.847
2.315
6
-5.168
0
Omzet 96.389 50.893 Totale activa 37.168 21.115 Investeringsuitgaven 2.000 854
4.337
-4.975
146.644
0
7.701
65.984
165
44
3.063
Tsjechië/ Slowakije
Holding & eliminaties
Totaal
Groepsomzet
Geografische segmenten 2007 België/ Nederland Luxemburg Omzet van derden
85.193
49.052
11.246
121
145.612
479
1.982
61
-2.522
0
Omzet 85.672 51.034 Totale activa 35.354 25.911 Investeringsuitgaven 2.729 894
11.307
-2.401
145.612
6.216
7.666
75.147
96
17
3.736
Groepsomzet
60
Tsjechië/ Slowakije
B edragen in duizenden euro ’s
6. Omzet Verkoop van goederen en projecten
2008
2007
86.467
91.773
Service- en beheerscontracten
40.525
39.454
Overige dienstverlening
19.652
14.385
146.644
145.612
2008
2007
941
805
Winst bij verkoop dochtermaatschappij
367
0
Gerealiseerde omrekeningsverschillen bij verkoop dochtermaatschappij
350
0
Boekwinst verkoop onroerend goed
263
0
0
462
1.921
1.267
7. Overige bedrijfsopbrengsten Huuropbrengsten
Bate uit rechtzaak
De huuropbrengsten uit onderverhuur hebben betrekking op panden die Simac huurt in Veldhoven, Woerden en Ede. Voor kosten van leegstand is een voorziening getroffen (zie noot 27 van de toelichting). Ultimo juni 2008 heeft Simac haar belang in de Tsjechische en Slowaakse dochtermaatschappijen voor 55% verkocht waardoor een belang resteert van 45%. Het resterende belang wordt opgenomen als geassocieerde deelneming (zie noot 16 van de toelichting). De bij de gedeeltelijke verkoop behaalde boekwinst en gerealiseerde omrekeningsverschillen zijn verantwoord onder de overige bedrijfsopbrengsten. Sinds 1998 heeft Simac een bedrijfspand te Ede in gebruik door middel van een operationele leaseovereenkomst. Ultimo 2008 heeft Simac de contractuele koopoptie op dit pand uitgeoefend. Aansluitend heeft Simac het pand doorverkocht en de bij de verkoop behaalde boekwinst is opgenomen onder de overige bedrijfsopbrengsten. Voor een nadere toelichting op deze transactie, die plaatsvond met een verbonden partij, wordt verwezen naar noot 34 van de toelichting. De totale koersverschillen bedroegen positief € 291.000 (2007: positief € 183.000) en zijn voor € 350.000 verantwoord in de overige bedrijfsopbrengsten en voor negatief € 59.000 in de kosten van materialen en diensten. Nadere informatie over valutarisico’s is opgenomen in noot 31 van de toelichting.
SIM AC I J a a r versla g 2008
61
B edragen in duizenden euro ’s
8. Personeelskosten Lonen en salarissen Verplichte sociale verzekeringsbijdragen Toename verplichting toegezegd-pensioenregelingen Bijdragen aan toegezegde bijdrageregelingen Overige personeelskosten Gemiddeld aantal medewerkers (full time equivalenten) Bedrijfssegmenten ICT-infrastructuren ICT-applicaties IE&A Holding Geografisch Nederland België/Luxemburg Tsjechië/Slowakije Aantal werknemers per balansdatum (full time equivalenten)
2008
2007
40.178 7.529 92 1.253 4.877 53.929
38.710 6.994 -10 1.186 5.075 51.955
610 99 120 12 841
613 88 119 10 830
545 267 29 841
536 230 64 830
820
857
In 2008 heeft Simac voor € 105.000 aan overheidssubsidies ontvangen (2007: € 106.000). Deze subsidies zijn verantwoord in de personeelskosten en betreffen voornamelijk WBSO en Stimulus subsidies. De subsidiebaten zijn op kasbasis verantwoord.
62
B edragen in euro’s
9. Bezoldiging Bestuurders en Commissarissen Het beleid van Simac Techniek NV inzake de bezoldiging van de bestuurders is gericht op het aantrekken en behouden van mensen van hoge kwaliteit en hen te motiveren tot prestaties, in overeenstemming met de strategische en financiële doelstellingen van Simac. De bezoldiging van de bestuursleden wordt bepaald door de raad van commissarissen. Het beloningspakket bestaat uit een basissalaris en prestatieafhankelijke bonussen. De bonussen zijn vastgesteld door de raad van commissarissen. Commissarissen ontvangen uitsluitend een vaste beloning. De bezoldigingen van de in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders benoemde bestuurders en commissarissen zijn opgenomen vanaf de benoemingsdatum van 23 april 2008. Het betreft de heren A.J.L. Slippens, J. Stellingsma, M.F.J.A. van Kasteren en M.J. Dekker. De bezoldiging van de heer H.P.M. Kivits is tot aan zijn aftreden op genoemde datum opgenomen.
Bezoldiging Bestuurders Salaris Bonus De heer E. van Schagen 228.344 28.125 De heer M.F.J.A. van Kasteren 103.457 0 De heer M.J. Dekker 60.000 0 391.801 28.125
Pensioen- bijdrage
Overige emolumenten
2008
22.845 6.586 0 29.431
2.476 1.860 0 4.336
281.790 111.903 60.000 453.693
Bezoldiging Bestuurders Salaris Bonus De heer E. van Schagen 225.593 27.625 225.593 27.625
Pensioen- bijdrage
Overige emolumenten
2007
44.711 44.711
30.667 30.667
328.596 328.596
De in 2007 aan de heer Van Schagen betaalde pensioenbijdrage had betrekking op de jaren 2007 en 2006. Onder de overige emolumenten is in 2007 een vergoeding opgenomen ter hoogte van een maandsalaris wegens het 25-jarig jubileum van de heer Van Schagen bij Simac.
Bezoldiging Commissarissen De heer H.P.M. Kivits De heer N.I.M. Hermans De heer A.J.L. Slippens De heer J. Stellingsma De heer J.C. Vercammen
2008
2007
5.000 15.000 10.000 10.000 15.000 55.000
14.000 14.000 – – 14.000 42.000
SIM AC I J a a r versla g 2008
63
B edragen in duizenden euro ’s
10. Kosten van onderzoek en ontwikkeling De kosten van onderzoek en ontwikkeling bestaan voornamelijk uit personeelskosten van medewerkers die zich hier geheel of gedeeltelijk mee bezig houden. De totale kosten in 2008 bedroegen: € 1,4 miljoen (2007: € 1,6 miljoen). Deze kosten zijn ultimo 2008 niet geactiveerd. Een gedeelte van de kosten van onderzoek en ontwikkeling zijn subsidiabel. Over 2008 bedroegen deze subsidies in totaal € 105.000 (zie noot 8 van de toelichting). 11. Overige bedrijfskosten Huisvestingskosten
2008
2007
3.740
3.316
Auto- en reiskosten
7.061
6.995
Telecom- en automatiseringskosten
1.750
1.554
Verkoopkosten
1.108
1.089
Algemene kosten
2.786
3.394
16.445
16.348
2008
2007
137
158
90
0
0
216
227
374
0
-246
Rentelasten
-974
-1.142
Financieringslasten Nettofinancieringslasten
-974
-1.388
-747
-1.014
12. Nettofinancieringslasten Rentebaten Terugname bijzondere waardeverminderingen Boekwinst verkoop financiële activa Financieringsbaten Bijzondere waardeverminderingen van financiële activa
64
B edragen in duizenden euro ’s
13. Winstbelastingen
2008
2007
2008
2007
100,0%
100,0%
3.429
2.285
-25,5%
-25,5%
-874
-583
Niet aftrekbare kosten
-9,6%
-7,9%
-329
-180
Deelnemingsvrijstelling
10,1%
2,8%
347
63
Niet opgenomen fiscaal compensabele verliezen
-3,9%
-9,9%
-135
-227
4,2%
7,2%
143
165
-0,1%
-2,5%
-4
-58
-24,9%
-35,9%
-852
-820
2008
2007
Aansluitingsoverzicht van effectieve belastingdruk Winst voor winstbelastingen Nominaal Nederlands tarief vennootschapsbelasting (25,5%) Effect op nominale belasting van :
Opname of realisatie van voorheen niet gewaardeerde verliezen Overige verschillen Effectieve winstbelastingen
Verwerkingsoverzicht van winstbelastingen Verschuldigde belastingen over het boekjaar Belastingaanpassingen voorgaande jaren Verschuldigde belastingen Realisatie van uitgestelde belastingvorderingen Opname of realisatie van voorheen niet gewaardeerde verliezen
-165
-82
0
-59
-165
-141
-830
-844
143
165
Uitgestelde belastingen -687 -679 Totale winstbelastingen -852 -820
SIM AC I J a a r versla g 2008
65
B edragen in duizenden euro ’s
14. Materiële vaste activa
Bedrijfs- gebouwen en terreinen
Andere vaste bedrijfs- middelen
Totaal 2007
Kostprijs
4.232
29.376
33.608
Cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen
1.817
26.727
28.544
2.415
2.649
5.064
Verwervingen
20
3.219
3.239
Afstotingen
-6
-555
-561
0
-2.045
-2.045
14
619
633
139
1.522
1.661
Afstotingen
0
-528
-528
Overige mutaties
0
-2.045
-2.045
Boekwaarde per 1 januari 2007 Mutaties in kostprijs
Overige mutaties Mutaties in afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen Afschrijvingen
66
Kostprijs
139
-1.051
-912
4.246
29.995
34.241
Cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen
1.956
25.676
27.632
Boekwaarde per 31 december 2007
2.290
4.319
6.609
B edragen in duizenden euro ’s
Bedrijfs- gebouwen en terreinen
Andere vaste bedrijfs- middelen
Totaal 2008
Kostprijs
4.246
29.995
34.241
Cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen
1.956
25.676
27.632
2.290
4.319
6.609
159
2.548
2.707
Afstotingen
0
-840
-840
Deconsolidaties
0
-1.723
-1.723
Mutaties in afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen
159
-15
144
Afschrijvingen
149
1.874
2.023
Bijzondere waardeverminderingen
0
200
200
Afstotingen
0
-613
-613
Deconsolidaties
0
-1.583
-1.583
Boekwaarde per 1 januari 2008 Mutaties in kostprijs Verwervingen
Kostprijs
149
-122
27
4.405
29.980
34.385
Cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen
2.105
25.554
27.659
Boekwaarde per 31 december 2008
2.300
4.426
6.726
Simac bezit een gebouw in België dat is gefinancierd middels een financiële lease. Onder deze overeenkomst kan Simac op vooraf overeengekomen data een koopoptie uitoefenen. De boekwaarde van het gebouw bedraagt ultimo 2008 € 0,95 miljoen (2007: € 1,00 miljoen). De belangrijkste investering in 2008 betrof een computer uitwijkcentrum dat wordt gebruikt voor meerjarige IT-dienstverleningscontracten. De totale investering bedroeg € 1,4 miljoen en wordt in vijf jaar afgeschreven. De bijzondere waardeverminderingen in 2008 hebben betrekking op technische inrichtingen bij het segment ICT-infrastructuren als gevolg van gewijzigde marktomstandigheden.
SIM AC I J a a r versla g 2008
67
B edragen in duizenden euro ’s
15. Immateriële activa Goodwill
Totaal 2007
Kostprijs
48.003
1.608
49.611
Cumulatieve amortisaties en bijzondere waardeverminderingen
44.056
710
44.766
3.947
898
4.845
Verwervingen
0
497
497
Mutaties in amortisatie en bijzondere waardeverminderingen
0
497
497
Amortisatie
7
638
645
Kostprijs
7
638
645
48.003
2.105
50.108
Cumulatieve amortisaties en bijzondere waardeverminderingen
44.063
1.348
45.411
Boekwaarde per 31 december 2007 Toerekening van immateriële activa aan bedrijfssegmenten
3.940
757
4.697
ICT-infrastructuren
3.375
136
3.511
0
621
621
565
0
565
3.940
757
4.697
Boekwaarde per 1 januari 2007 Mutaties in kostprijs
ICT-applicaties IE&A
68
Software rechten
B edragen in duizenden euro ’s
Goodwill
Software rechten
Totaal 2008
Kostprijs
48.003
2.105
50.108
Cumulatieve amortisaties en bijzondere waardeverminderingen
44.063
1.348
45.411
3.940
757
4.697
Verwervingen
0
356
356
Mutaties in amortisatie en bijzondere waardeverminderingen
0
356
356
Amortisatie
0
332
332
Bijzondere waardeverminderingen
0
700
700
Kostprijs
0
1.032
1.032
48.003
2.461
50.464
Cumulatieve amortisaties en bijzondere waardeverminderingen
44.063
2.380
46.443
Boekwaarde per 31 december 2008 Toerekening van immateriële activa aan bedrijfssegmenten
3.940
81
4.021
ICT-infrastructuren
3.375
30
3.405
0
51
51
565
0
565
3.940
81
4.021
Boekwaarde per 1 januari 2008 Mutaties in kostprijs
ICT-applicaties IE&A
SIM AC I J a a r versla g 2008
69
B edragen in duizenden euro ’s
Toetsing op bijzondere waardevermindering voor kasstroomgenererende eenheden die goodwill bevatten Voor de toets op bijzondere waardevermindering wordt de goodwill toegerekend aan de werkmaatschappijen van Simac. Dit is het laagste niveau binnen Simac waarop goodwill wordt bewaakt uit hoofde van het interne beheer. Op grond van de ultimo 2008 uitgevoerde impairment-test is er geen aanleiding nadere bijzondere waardeverminderingen te verantwoorden op grond van de resultaatontwikkelingen van deelnemingen na acquisitie. De realiseerbare waarde van de kasstroomgenererende eenheden is gebaseerd op de bedrijfswaarde. Hierbij zijn de volgende veronderstellingen in acht genomen: • De onderliggende projecties van de kasstromen zijn gebaseerd op de actuele resultaten, het budget voor 2009 en een aansluitende negenjaars extrapolatie. • Na het tiende jaar wordt rekening gehouden met een restwaarde. • Bij de berekening van de toekomstige kasstromen wordt rekening gehouden met projectie van investeringenuitgaven in vaste activa en werkkapitaal. • De netto contante waarde van de kasstromen wordt berekend rekening houdend met een jaarlijkse groei van 2%. • De berekende kasstromen worden gedisconteerd tegen een rentevoet van 16%, die bestaat uit de gemiddelde vermogenskostenvoet verhoogd met een risico-opslag voor belastingen. Overige immateriële activa De overige immateriële activa worden geamortiseerd in drie jaar met ingang van de datum van investering in 2005 of 2006. De bijzondere waardeverminderingen in 2008 hebben voor € 0,2 miljoen betrekking op het segment ICTinfrastructuren en voor € 0,5 miljoen op het segment ICT-applicaties en hangen samen met investeringen in zelf ontwikkelde en aangekochte software. Door marktontwikkelingen en de consequenties voor de toekomstige verwachte kasstroom wordt een bijzondere waardevermindering noodzakelijk geacht. 16. Investeringen in geassocieerde deelnemingen Geassocieerde deelnemingen en joint ventures Plaats Land Simac Broadcast bv
Veldhoven
Nederland
0%
50%
Praag
Tsjechië
45%
100%
Veldhoven
Nederland
0%
40%
Mutaties in geassocieerde deelnemingen en joint ventures gedurende het boekjaar
2008
2007
Stand per 1 januari Afstotingen Aandeel in resultaat geassocieerde deelnemingen Omrekeningsverschillen Overige mutaties Stand per 31 december
374 -835 644 -43 250 390
180 0 194 0 0 374
Simac Technik CR a.s. Chippo Technologies Europe bv
70
Kapitaal- Kapitaalbelang belang 2008 2007
B edragen in duizenden euro ’s
Samengevatte financiële gegevens betreffende geassocieerde deelnemingen en joint ventures-100% 2008 Simac Technik CR Vaste activa 214 Vlottende activa 11.819 Totale activa 12.033 Eigen vermogen 881 Langlopende verplichtingen 30 Kortlopende verplichtingen 11.122 Totale eigen vermogen en verplichtingen 12.033 Omzet 16.246 Kosten inclusief winstbelastingen -16.291 Winst c.q. verlies -45 Niet verwerkte verliezen 0
Samengevatte financiële gegevens betreffende geassocieerde deelnemingen en joint ventures-100% 2007 Vaste activa Vlottende activa Totale activa Eigen vermogen Langlopende verplichtingen Kortlopende verplichtingen Totale eigen vermogen en verplichtingen Omzet Kosten inclusief winstbelastingen Winst c.q. verlies Niet verwerkte verliezen
Totaal 214 11.819 12.033 881 30 11.122 12.033 16.246 -16.291 -45 0
Broadcast
Overige
Totaal
0 2.944 2.944
0 18 18
0 2.962 2.962
747 0 2.197 2.944
-756 742 32 18
-9 742 2.229 2.962
9.304 -9.034 270
0 -29 -29
9.304 -9.063 241
0
-302
-302
SIM AC I J a a r versla g 2008
71
B edragen in duizenden euro ’s
Investeringen in geassocieerde deelnemingen en joint ventures worden gewaardeerd volgens de equity-methode ontleend aan de laatst beschikbare financiële informatie. Ultimo juli 2008 heeft Simac het 50% kapitaalsbelang in Simac Broadcast verkocht aan de medeaandeelhouder in deze joint venture. De uit deze transactie voortvloeiende boekwinst is opgenomen als resultaat geassocieerde deelnemingen. Onder de verwervingen is opgenomen het 45% belang in Simac Technik CR a.s. dat resteert na de verkoop van het meerderheidsbelang in deze (voormalige) dochtermaatschappij. Voor een nadere toelichting op deze transactie wordt verwezen naar noot 7 van de toelichting. Chippo Technologies Europe bv is in de loop van 2008 geliquideerd zonder dat er sprake was van een liquidatieuitkering aan de aandeelhouders.
17. Voor verkoop beschikbare financiële activa Financiële activa Plaats
Kapitaal- belang
Boek- waarde
Boekwaarde
2007
2008
2007
Allied Data Technoligies bv Spijkenisse 4% 4% APTS bv Helmond 18% 18% BRE bv Eindhoven 3% 3% Genexis bv Eindhoven 14% 14% Nlisis NV (Curacao) Willemstad 15% 15% OptiDose GmbH (Duitsland) Zschadrass 0% 49% Sensite Solutions bv Eindhoven 19% 19%
0 163 13 0 18 0 0 194
0 163 16 0 18 0 0 197
2008
Kapitaal- belang
Tenzij anders vermeld zijn de kapitaalbelangen gevestigd in Nederland.
Mutaties in beleggingen beschikbaar voor verkoop gedurende het boekjaar Stand per 1 januari Afstotingen Verkopen Overige mutaties Stand per 31 december Opgenomen onder vlottende activa Opgenomen onder vaste activa
72
2008
2007
197 0 0 -3 194
351 29 -183 0 197
0 194 194
0 197 197
B edragen in duizenden euro ’s
Voor financiële activa beschikbaar voor verkoop zijn geen genoteerde biedprijzen beschikbaar, zijn er geen schattingen beschikbaar van reële waarden binnen een aanvaardbare bandbreedte en kunnen de veronderstellingen en waarschijnlijkheden van schattingen niet redelijk vastgesteld worden. Dientengevolge zijn de financiële activa beschikbaar voor verkoop opgenomen tegen kostprijs.
18. Overige financiële activa Contractuele langlopende handelsvorderingen Waarborgsommen Financiële lease-vorderingen Stand per 31 december
2008
2007
0 581 48 629
150 717 185 1.052
Simac heeft, ten behoeve van derden, waarborgen verstrekt die zijn opgenomen onder de overige financiële activa. Deze waarborgen zijn gestort op geblokkeerde bankrekeningen. Daar deze waarborgen veelal betrekking hebben op doorlopende opdrachten is de looptijd naar verwachting meer dan 1 jaar. Als uitvloeisel van een IT dienstverleningscontract is Simac een financiële lease aangegaan met een klant. Deze lease heeft een looptijd van vijf jaar en wordt als volgt afgelost.
Financiële lease vorderingen per 31 december Minder dan 1 jaar Tussen 1 en 2 jaar Tussen 2 en 3 jaar Totaal van de leasetermijnen Disconteringen Netto contante waarde
2008
2007
122 56 0 178 -10 168
122 122 91 335 -28 307
Het binnen 12 maanden aflosbare gedeelte is opgenomen onder vlottende activa.
SIM AC I J a a r versla g 2008
73
B edragen in duizenden euro ’s
19. Uitgestelde belastingvorderingen
2008
2007
Stand per 1 januari
6.071
6.750
-830
-844
143
165
5.384
6.071
Realisatie van uitgestelde belastingvorderingen Opname van voorheen niet gewaardeerde compensabele verliezen Stand per 31 december
Overzicht van compensabele verliezen De waardering van de uitgestelde belastingvorderingen is geheel gebaseerd op de per balansdatum aanwezige compensabele verliezen in Nederland en een vennootschapsbelastingtarief van 25,5%. Dit is het tarief dat van toepassing is sinds 1 januari 2007 en thans is het niet de verwachting dat dit tarief zal wijzigen gedurende de realisatieperiode. Ultimo 2008 bedragen de compensabele verliezen in Nederland € 39,8 miljoen en de hieraan verbonden uitgestelde belastingvorderingen bedragen € 10,1 miljoen. In Duitsland heeft Simac ICT GmbH een compensabel verlies van € 24,6 miljoen. Beperking termijn verliesverrekening Met ingang van 2007 is de verrekeningstermijn voor voorwaartse verliescompensatie in Nederland beperkt tot negen jaar. Voor verliezen uit 2002 of eerder geldt dat deze tot uiterlijk 2011 gebruikt kunnen worden. Alle verliezen van Simac in Nederland dateren van voor 2002 en derhalve is bij de waardering van de uitgestelde belastingvorderingen rekening gehouden met deze beperking. Recentelijk zijn de mogelijkheden onderzocht voor verliesverjonging waardoor de effectieve verrekeningstermijn voor de verliezen zal toenemen. Hierover is Simac thans in gesprek met de inspecteur der belastingen. Waardering op de balans ultimo 2008 Op grond van het van toepassing zijnde tarief bedraagt de nominale waarde van de compensabele verliezen van de fiscale eenheid in Nederland € 10,1 miljoen. Thans schat de directie de totale fiscale winst over de komende 5 jaar op € 22,1 miljoen. De waarde van de hieraan gerelateerde uitgestelde belastingvorderingen bedraagt € 5,4 miljoen, waarvan € 3,2 miljoen wordt gerealiseerd tot en met 2011. Benutting van de verliezen na 2011 is afhankelijk van de succesvolle verjonging van compensabele verliezen (zie vorenstaand). Omdat hierover nog geen zekerheid te geven is ultimo 2008, is slechts in beperkte mate rekening gehouden met waardering van compensabele verliezen na 2011. De waardering van verliezen die gerealiseerd worden na 2011 bedraagt ultimo 2008 € 2,2 miljoen. Overige niet in de balans opgenomen uitgestelde belastingvorderingen en –verplichtingen Door de wijziging van de vennootschapsbelasting in Nederland per 1 januari 2007 is de fiscale afschrijvingstermijn voor immateriële activa naar 10 jaar gebracht. Simac hanteert veelal een termijn van 3 jaar. De uit dit tijdelijke verschil resulterende uitgestelde belastingvordering heeft Simac niet opgenomen. Ultimo 2008 bedraagt het saldo van dit tijdelijke verschil € 0,9 miljoen en de hiermee verband houdende belastingen € 0,2 miljoen. Simac heeft haar toegezegd-pensioenverplichting opgenomen in overeenstemming met IAS 19 (zie noot 26 van de toelichting). Fiscaal boekt Simac de betaalde pensioenpremies inclusief de inhaalpremies als last. Simac houdt geen rekening met de uit dit verschil resulterende uitgestelde belastingvordering. Ultimo 2008 bedraagt het saldo van dit verschil € 0,7 miljoen en de hiermee verband houdende uitgestelde belastingen € 0,2 miljoen.
74
B edragen in duizenden euro ’s
20. Voorraden Onderhanden projecten Overige voorraden
2008
2007
10.827
9.773
1.435
1.370
12.262
11.143
Gedeclareerde termijnen op onderhanden projecten zijn verantwoord onder vooruitgefactureerde omzet (zie noot 30 van de toelichting). Overige voorraden gewaardeerd tegen netto-opbrengstwaarde bedroegen ultimo 2008 € 747.000 (2007: € 393.000). De afwaardering van overige voorraden naar netto-opbrengstwaarde bedroeg in 2008 € 547.000 (2007: € 364.000) en de baten van terugname van afwaarderingen bedroegen € 5.000 (2007: € 72.000). De voorraadafwaarderingen en terugnames hiervan zijn opgenomen onder de kosten van materialen en diensten. 21. Handels- en overige vorderingen
2008
2007
27.629
33.934
Geactiveerde kosten van servicecontracten
1.458
1.411
Overige vorderingen
1.890
2.050
827
991
31.804
38.386
Handelsvorderingen
Vooruitbetaalde kosten
Het met handels- en overige vorderingen (exclusief onderhanden projecten in opdracht van derden) samenhangende krediet- en valutarisico alsmede de bijzondere waardeverminderingsverliezen zijn vermeld in noot 31 van de toelichting.
SIM AC I J a a r versla g 2008
75
B edragen in duizenden euro ’s
22. Eigen vermogen De mutaties in het eigen vermogen zijn als volgt toe te lichten:
Overzicht van eigen vermogensmutaties in 2007 Aandelen Omrekenings- Eigen Geaccumul. kapitaal Agio verschillen aandelen verliezen Stand per 1 januari 2007 3.953 68.660 310 -102 -60.882 Winst over het boekjaar 0 0 0 0 1.465 Omrekeningsverschillen 0 0 115 0 0 Betaalde dividenden 0 0 0 0 -293 Verkoop van eigen aandelen 0 0 0 92 46 Stand per 31 december 2007 3.953 68.660 425 -10 -59.664
Overzicht van eigen vermogensmutaties in 2008 Aandelen Omrekenings- Eigen Geaccumul. kapitaal Agio verschillen aandelen verliezen Stand per 1 januari 2008 3.953 68.660 425 -10 -59.664 Winst over het boekjaar 0 0 0 0 2.577 Omrekeningsverschillen 0 0 130 0 0 Gerealiseerde omrekeningsverschillen 0 0 -350 0 0 Betaalde dividenden 0 0 0 0 -710 Verkoop van eigen aandelen 0 0 0 10 26 Stand per 31 december 2008 3.953 68.660 205 0 -57.771
Totaal 11.939 1.465 115 -293 138 13.364
Totaal 13.364 2.577 130 -350 -710 36 15.047
Aandelenkapitaal Alle uitstaande aandelen zijn volgestort. De 40 geplaatste cumulatief preferente aandelen zijn uitgegeven tegen een koers van 500% waardoor zij een gestort agio hebben van in totaal € 8 miljoen. Elk van de cumulatief preferente aandelen vertegenwoordigt 500.000 stemmen in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.
76
De mutaties in het aandelenkapitaal kunnen als volgt worden toegelicht:
Verloopoverzicht aantal aandelen per soort Cumulatief Prioriteits preferente Preferente aandelen aandelen aandelen Maatschappelijk kapitaal 500 40 34.999.750
Gewone aandelen 34.999.750
In portefeuille
0
0 -29.999.750 -20.468.356
Eigen aandelen
0
0
500
40
0
0
Geplaatst en volgestort per 1 januari 2008 Mutaties in 2008 Verkoop van eigen aandelen
0
-20.709
5.000.000 14.510.685
0
20.709
0 0 0 20.709 Geplaatst en volgestort per 31 december 2008 500 40 5.000.000 14.531.394 Nominale waarde per aandeel in euro’s 0,10 50.000,00 0,10 0,10 Maatschappelijk kapitaal in euro’s 9.000.000 Geplaatst kapitaal in euro’s 3.953.189
Agio De agioreserve is fiscaal vrij uitkeerbaar. Reserve omrekeningsverschillen De reserve omrekeningsverschillen omvat alle valutaverschillen die ontstaan door de omrekening van de jaarrekening van de netto investeringen in buitenlandse activiteiten. De gerealiseerde omrekeningsverschillen hebben betrekking op de gedeeltelijke verkoop van het aandelenbelang in de Tsjechische en Slowaakse dochtermaatschappijen. Reserve eigen aandelen De reserve eigen aandelen omvat de kostprijs van aandelen Simac Techniek NV die gehouden worden door Simac. Gedurende 2008 zijn er 20.709 aandelen verkocht waardoor er ultimo 2008 geen eigen aandelen meer in het bezit van Simac waren. Dividenden Na de balansdatum is door de directie het volgende dividendvoorstel gedaan: • 6,0% dividend op preferente aandelen • 6,0% dividend op cumulatief preferente aandelen • € 0,04 per gewoon aandeel
€ 30.000 € 600.000 € 581.256
SIM AC I J a a r versla g 2008
77
De voorgestelde dividenden zijn niet verwerkt in de balans en Simac is geen winstbelastingen verschuldigd over de voorgestelde dividenden. De berekening van het dividendvoorstel op gewone aandelen is gebaseerd op het aantal uitstaande aandelen per 31 december 2008. De vaststelling van alle dividenden is voorbehouden aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Bijzondere statutaire rechten van aandelen Prioriteitsaandelen De houders van de 500 prioriteitsaandelen zijn: 250 stuks door de heer M.J. van Schagen en 250 stuks door de heer E. van Schagen, bestuurder van Simac Techniek NV. Voor de volgende zaken is de voorafgaande toestemming van de prioriteitsaandeelhouders benodigd: • • • • • • • • •
Uitgifte van aandelen Vermindering van het geplaatste kapitaal Overdracht van preferente aandelen Overdracht van cumulatief preferente aandelen Uitkeringen ten laste van agio en overige reserves Uitkeringen in de vorm van aandelen Interim-uitkeringen op aandelen Statutenwijzigingen Ontbinding van de vennootschap
Tevens bepalen de prioriteitsaandeelhouders, in overleg met de raad van commissarissen, het aantal leden van de directie en kunnen zij een Buitengewone Algemene Vergadering van Aandeelhouders bijeenroepen. De directie van Simac Techniek NV en Simal Beheer bv verklaren hierbij, dat naar hun gezamenlijk oordeel Simal Beheer bv onafhankelijk is van Simac Techniek NV als bedoeld in boek II van het Fondsenreglement van de Euronext te Amsterdam.
78
B edragen in duizenden euro ’s
23. Winst per aandeel
2008
2007
Winst toe te rekenen aan aandeelhouders van Simac Techniek NV
2.577
1.465
-600
-400
-30
-20
1.947
1.045
14.511
14.299
0
0
20
106
14.531
14.405
0
94
14.531
14.499
Winst per gewoon aandeel (in euro’s)
0,13
0,07
Verwaterde winst per gewoon aandeel (in euro’s)
0,13
0,07
Dividendvoorstel cumulatief preferente aandelen Dividendvoorstel preferente aandelen Winst toe te rekenen aan houders van gewone aandelen na dividendvoorstel Gewogen gemiddeld aantal uitstaande aandelen (x 1.000) Uitstaande aandelen per 1 januari Uitgifte van gewone aandelen Verkoop van eigen aandelen Gewogen gemiddeld aantal uitstaande aandelen Verwateringseffect van uitstaande optierechten Gewogen gemiddeld aantal uitstaande aandelen (verwaterd)
De berekening van de winst per aandeel vindt plaats op basis van het voor gewone aandelen beschikbare netto resultaat en het gewogen gemiddelde van het aantal uitstaande gewone aandelen. Gedurende 2008 en ultimo 2008 zijn er geen uitstaande optierechten, dientengevolge is het verwateringseffect nihil.
SIM AC I J a a r versla g 2008
79
B edragen in duizenden euro ’s
24. Aandelen en optierechten Het verloop van aandelen bij bestuurders luidt als volgt.
Aandelen Bestuurders en Commissarissen De heer E. van Schagen De heer M.F.J.A. van Kasteren De heer M.J. Dekker Totaal
Aantal aandelen 01 Jan 08 Aangekocht Verkocht Toegekend 356.164 3.210 0 359.374
0 0 66.269 66.269
0 0 0 0
0 0 0 0
Aantal aandelen 31 Dec 08 356.164 3.210 66.269 425.643
Per 23 april 2008 trad de heer H.P.M. Kivits af als voorzitter van de raad van commissarissen. Op dat moment bezat hij 28.631 gewone aandelen Simac Techniek NV, hetzelfde aantal als ultimo 2007. De overige commissarissen bezaten gedurende 2008 geen aandelen in de vennootschap. Ultimo 2008 staan er geen optierechten uit, noch bij bestuurders en commissarissen noch bij medewerkers van Simac. 25. Achtergestelde en overige leningen Voorwaarden en aflossingsschema Aflossingen:
tussen 1-2 jaar
tussen 2-5 jaar
meer dan 5 jaar
Totaal 2008
Totaal 2007
Achtergestelde lening met vaste rente van 5,25%
1.032
260
0
1.292
2.841
Achtergestelde lening met vaste rente van 6,25%
360
420
0
780
1.140
1.392
680
0
2.072
3.981
Achtergestelde lening met vaste rente van 5,25%
1.032
1.032
Achtergestelde lening met vaste rente van 6,25%
360 1.392
360 1.392
Langlopende gedeelte
Kortlopende gedeelte (binnen 1 jaar)
80
B edragen in duizenden euro ’s
Alle leningen zijn opgenomen in euro’s. De boekwaarde van de achtergestelde leningen is gelijk aan de nominale waarde. De achtergestelde leningen zijn achtergesteld bij vorderingen van alle huidige en toekomstige schuldeisers. De toekomstige financiële leaseverplichtingen vervallen als volgt. Bij de berekening van de toekomstige verplichtingen is rekening gehouden met de contractuele koopoptie van het onderliggende pand in België.
Financiële leaseverplichtingen Per 31 december 2008 Aflossingen Rente Leasetermijnen Per 31 december 2007 Aflossingen Rente Leasetermijnen
binnen 1 jaar
tussen 1-2 jaar
tussen 2-5 jaar
meer dan 5 jaar
Totaal 2008
106 40 146
113 33 146
534 43 577
0 0 0
753 116 869
binnen 1 jaar
tussen 1-2 jaar
tussen 2-5 jaar
meer dan 5 jaar
Totaal 2007
101 45 146
107 39 146
358 78 436
284 6 290
850 168 1.018
SIM AC I J a a r versla g 2008
81
B edragen in duizenden euro ’s
26. Personeelsbeloningen Nettoverplichting uit hoofde van toegezegde pensioenrechten Contante waarde van de gefinancierde verplichtingen Reële waarde van de fondsbeleggingen Contante waarde van de netto verplichting Niet opgenomen actuariële winsten en verliezen Opgenomen verplichting uit hoofde van toegezegde pensioenrechten
In de winst- en verliesrekening opgenomen last Aan dienstjaar toegerekende pensioenkosten Werknemersbijdrage Rente over de verplichting Verwacht rendement op fondsbeleggingen Effect van beëindigingen Amortisatie van niet opgenomen actuariële winsten en verliezen Toename verplichting toegezegd-pensioenregelingen
Mutaties in de contante waarde van de gefinancierde verplichtingen Contante waarde van de gefinancierde verplichtingen per 1 januari Aan dienstjaar toegerekende pensioenkosten en rente Effect van beëindigingen Actuariële winsten en verliezen Contante waarde van de gefinancierde verplichtingen per 31 december
Mutaties in fondsbeleggingen Reële waarde van de fondsbeleggingen Betaalde bijdragen Betaalde werknemersbijdragen Verwacht rendement op fondsbeleggingen Effect van beëindigingen Actuariële winsten en verliezen Reële waarde van de fondsbeleggingen
82
2008
2007
1.424
1.278
-803
-669
621
609
79
79
700
688
2008
2007
74 -11 72 -43 0 0 92
85 -10 101 -64 -122 0 -10
2008
2007
1.278 146 0 0
2.073 186 -506 -475
1.424
1.278
2008
2007
669 80 11 43 0 0 803
1.284 63 10 64 -378 -374 669
B edragen in duizenden euro ’s
Mutaties in actuariële winsten en verliezen Niet opgenomen actuariële winsten en verliezen per 1 januari Amortisatie van niet opgenomen actuariële winsten en verliezen Effect van beëindigingen Verwerkte actuariële winsten en verliezen Niet opgenomen actuariële winsten en verliezen per 31 december
Voornaamste actuariële veronderstellingen (in gewogen gemiddelden) Disconteringsvoet Verwacht rendement op fondsbeleggingen Toekomstige loonsverhogingen Toekomstige incidentele loonsverhogingen Toekomstige pensioenstijgingen Aanpassing voor kosten van levensonderhoud
2008
2007
79 0 0 0 79
-28 0 6 101 79
2008
2007
5,60% 5,60% 3,00% 0,00-3,00% 2,00% 2,00%
5,60% 5,60% 3,00% 0,00-3,00% 2,00% 2,00%
Veronderstellingen ten aanzien van toekomstige sterfcijfers zijn gebaseerd op gepubliceerde statistische gegevens en sterftetabellen. De levensverwachtingen die ten grondslag liggen aan de waarde van de verplichtingen in de toegezegdpensioenregelingen zijn op dit moment als volgt:
Gemiddelde levensverwachting op 65-jarige leeftijd Mannen Vrouwen
Historische informatie Contante waarde van de gefinancierde verplichtingen Reële waarde van de fondsbeleggingen Tekort van de regeling Ervaringsgegevens ontstaan: Op verplichtingen van de regeling Op fondsbeleggingen
2008
2007
18,8 21,1
18,8 21,1
2008
2007
2006
2005
2004
1.424 -803 621
1.278 -669 609
2.073 -1.284 789
2.340 -1.164 1.176
1.866 -1.044 822
- -
212 -257
- -
Tot en met 2006 en in 2008 waren de ervaringsaanpassingen niet materieel. Voor 2008 is een roll forward berekening gemaakt.
SIM AC I J a a r versla g 2008
83
B edragen in duizenden euro ’s
Totaal van de personeelsbeloningen
2008
2007
Opgenomen verplichting uit hoofde van toegezegde pensioenrechten Beloningen bij jubilea Overige personeelsbeloningen Stand per 31 december Opgenomen onder de kortlopende verplichtingen Opgenomen onder de langlopende verplichtingen
700 516 2 1.218
688 503 7 1.198
53 1.165 1.218
72 1.126 1.198
Alle pensioenlasten zijn in de winst- en verliesrekening opgenomen in de personeelskosten. De verplichting uit hoofde van toegezegde pensioenrechten is verzekerd bij een verzekeringsmaatschappij. De bijdragen door werkgever en werknemer aan de fondsbeleggingen worden betaald aan de verzekeringsmaatschappij. Over 2008 waren de ervaringsaanpassingen niet materieel. Voor 2009 wordt een werkgeversbijdrage verwacht van € 83.000. Werknemers van Simac in Nederland zijn gerechtigd tot jubileumuitkeringen. De voorziening voor jubileumuitkeringen is gebaseerd op een actuariële berekening. In 2008 werd € 58.000 betaald aan jubileumuitkeringen en voor 2009 wordt een betaling van € 70.000 voorzien. 27. Voorzieningen
Verlies- latende Pensioen- contracten gelden
Overige voor- zieningen 2008
Stand per 1 januari 1.227 2.195 124 Gedurende het boekjaar getroffen 0 0 880 Gedurende het boekjaar aangewend -663 -94 -16 Oprenting 180 88 0 Stand per 31 december 744 2.189 988 Opgenomen onder de kortlopende verplichtingen Opgenomen onder de langlopende verplichtingen
2007
3.546 880 -773 268 3.921
4.156 161 -1.039 268 3.546
1.184 2.737 3.921
710 2.836 3.546
De voorziening wegens verlieslatende contracten omvat een opgenomen bedrag wegens structurele leegstand van huurpanden. Dit contract eindigt in mei 2010. De totale nominale huurverplichting die toerekenbaar is aan de leegstand, tot het einde van de overgekomen contractduur bedraagt € 0,8 miljoen. Bij de berekening van de voorziening heeft de directie rekening gehouden met de verwachte toekomstige kasstromen uit onderverhuur. Daarnaast zijn door verslechterde marktcondities in de zakelijke onroerend goed markt de inkomsten uit onderverhuur lager dan de toe te rekenen contractskosten. De kosten van de marktkorting zijn opgenomen in de voorziening. De voorziening is opgenomen tegen contante waarde, rekening houdend met een interest van 4%.
84
B edragen in duizenden euro ’s
De voorziening pensioengelden heeft betrekking op de door Simac ontvangen en bewaarde pensioengelden van voormalige werknemers in Duitsland. Ingevolge contractuele voorwaarden dienen deze pensioengelden gescheiden van de huidige werkgever, welke sedert ultimo 2002 buiten Simac staat, te worden aangehouden. Simac heeft zich verplicht tot een jaarlijkse rentevergoeding van 3%. Behalve genoemde renteverplichting heeft Simac geen juridische of feitelijke verplichtingen noch bestaan er actuariële risico’s. De netto verplichting, zonder bijgeboekte rente, ultimo 2008 bedraagt € 2,1 miljoen (2007: € 2,1 miljoen). De verwachte toekomstige kasstromen van deze voorziening zijn afhankelijk van de verzoeken van de betrokken pensioengerechtigden aan hun werkgever. De overige voorzieningen omvatten een voorziening voor kosten van afvloeiingen, een voorziening wegens verstrekte garanties en mogelijke claims. Naar verwachting worden deze voorzieningen binnen 1 jaar op kasbasis afgewikkeld. 28. Rekeningcourant kredietinstellingen Simac beschikt over een kredietovereenkomst met een beschikbare faciliteit van maximaal € 15 miljoen die bestaat uit een franchise verhoogd met een percentage van de financierbare debiteuren in de Benelux. Verstrekte zekerheden Ten behoeve van de door de kredietinstellingen verstrekte faciliteiten zijn de navolgende zekerheden gesteld voor de vennootschappen die gevestigd zijn in de Benelux. • • • • • •
Hoofdelijke aansprakelijkheidsstelling over en weer van alle vennootschappen in de Benelux Eerste pandrecht bedrijfsinventaris van de Nederlandse vennootschappen Eerste pandrecht voorraden van de Nederlandse vennootschappen Eerste pandrecht op vorderingen van de Nederlandse vennootschappen Eerste pandrecht op handelszaak van de Belgische vennootschappen Eerste krediethypotheek op onroerende zaken te België
29. Handelsschulden en overige te betalen posten Handelsschulden
2008
2007
13.513
15.081
Belastingen, sociale verzekeringsbijdragen en pensioenpremies
4.168
4.035
Overige te betalen posten
8.514
8.749
26.195
27.865
Het valuta- en liquiditeitsrisico van Simac uit hoofde van handelsschulden en overige te betalen posten is vermeld in noot 31 van de toelichting.
SIM AC I J a a r versla g 2008
85
B edragen in duizenden euro ’s
30. Vooruitgefactureerde omzet Vooruitgefactureerde servicecontracten
2008
2007
4.501
4.499
Gedeclareerde termijnen op onderhanden projecten
10.888
9.837
15.389
14.336
31. Financiële instrumenten Kredietrisico Blootstelling aan kredietrisico De boekwaarde van de financiële activa vertegenwoordigt het maximale kredietrisico. Het maximale kredietrisico op de verslagdatum was als volgt:
Boekwaarde Financiële activa
Noot
2008
2007
Voor verkoop beschikbare financiële activa 17 Overige financiële activa 18 Handels- en overige vorderingen 21 Geldmiddelen en kasequivalenten
194 629 31.804 4.574
197 1.052 38.386 6.618
37.201
46.253
Het maximale kredietrisico op handelsvorderingen bedroeg op de verslagdatum (bedrijfssegmenten):
Boekwaarde Handelsvorderingen
86
2008
2007
ICT-infrastructuren ICT-applicaties IE&A Holding en eliminaties
18.066 5.668 3.633 262
27.296 3.290 3.206 142
27.629
33.934
B edragen in duizenden euro ’s
Bijzondere waardeverminderingsverliezen De ouderdomsopbouw van de handelsvorderingen op de verslagdatum was als volgt:
Ouderdomsopbouw Bruto handelsvorderingen 2008
Waarde- vermindering Bruto 2008 2007
Waardevermindering 2007
Vorderingen tot 90 dagen Vorderingen 91 tot 365 dagen Vorderingen meer dan een jaar
26.866 966 274
23 192 261
29.443 4.387 802
0 227 471
28.106
476
34.632
698
Mutaties in de voorziening voor bijzondere waardeverminderingen voor handelsvorderingen waren als volgt gedurende het verslagjaar: Mutaties in de voorziening handelsvorderingen
2008
2007
Stand per 1 januari Deconsolidaties Opgenomen bijzondere waardeverminderingsverliezen Terugname van bijzondere waardeverminderingsverliezen Onttrokken aan de voorziening
698 -108 67 -91 -90
638 0 241 -167 -14
476
698
Stand per 31 december
Mutaties in de voorziening voor bijzondere waardeverminderingen voor overige financiële activa waren als volgt gedurende het verslagjaar:
Mutaties in de voorziening overige financiële activa
2008
2007
Stand per 1 januari Opgenomen bijzondere waardeverminderingsverliezen Teruggenomen bijzondere waardeverminderingsverliezen Onttrokken aan de voorziening
2.560 27 -84 -305
4.571 84 0 -2.095
Stand per 31 december
2.198
2.560
SIM AC I J a a r versla g 2008
87
B edragen in duizenden euro ’s
Liquiditeitsrisico Hieronder volgen de contractuele looptijden van de financiële verplichtingen, inclusief de geschatte rentebetalingen en exclusief het effect van verrekeningsovereenkomsten.
Niet-afgeleide financiële verplichtingen ultimo 2008
Boek- Kas- < 1 1-2 2-5 > 5 waarde stromen jaar jaar jaar jaar
Rekeningcourant kredietinstellingen
0
0
0
0
0
0
3.464
-3.731
-1.555
-1.478
-698
0
753
-870
-146
-146
-578
0
Handelsschulden en overige te betalen posten
26.195 -26.195
-26.195
0
0
0
30.412 -30.796
-27.896
-1.624
-1.276
0
Achtergestelde leningen Financiële leaseverplichtingen
Niet-afgeleide financiële verplichtingen ultimo 2007
Boek- Kas- < 1 1-2 2-5 > 5 waarde stromen jaar jaar jaar jaar
Rekeningcourant kredietinstellingen
8.615
-8.615
-8.615
0
0
0
Achtergestelde leningen
5.373
-5.977
-1.659
-1.582
-2.736
0
850
-1.026
-146
-146
-438
-296
Handelsschulden en overige te betalen posten
27.865 -27.865
-27.865
0
0
0
42.703 -43.483
-38.285
-1.728
-3.174
-296
Financiële leaseverplichtingen
Valutarisico Blootstelling aan valutarisico De blootstelling van Simac aan valutarisico was als volgt (op basis van nominaal bedrag): Valutarisico Ultimo 2008 Ultimo 2007
USD
CHF
JPY
Geldmiddelen en kasequivalenten 1.734 -115 92.443 Handelsvorderingen 1.122 0 0 Handelsschulden -2.479 -246 -494 Verkooporders 2.356 0 0 Inkooporders -3.609 -79 -69.302 Bruto valutapositie -876 -440 22.647 Valutatermijncontracten 0 0 0 Netto valutapositie -876 -440 22.647
88
USD
CHF
JPY
-223 899 -1.596 1.996 -1.504 -428
204 0 -345 0 -129 -270
1.469 0 -6.648 0 -32.698 -37.877
0 -428
0 -270
0 -37.877
B edragen in duizenden euro ’s
Gevoeligheidsanalyse Het afdekken van valutaposities vindt plaats op de contante valutamarkt. Een toename met 10% van de euro ten opzichte van de volgende valutaís per jaareinde zou het resultaat voor winstbelasting met de hieronder vermelde bedragen hebben beïnvloed. Aangenomen wordt dat alle andere variabelen, in het bijzonder de rentetarieven, constant blijven. De analyse is op basis van dezelfde aannames uitgevoerd voor 2007. Gevoeligheidsanalyse USD CHF JPY
2008
2007
63 29 -18
29 16 23
Renterisico Profiel Op de verslagdatum zag het renteprofiel van de rentedragende financiële instrumenten van Simac er als volgt uit:
Boekwaarde Instrumenten met een vaste rente Financiële activa Financiële verplichtingen Instrumenten met een variabele rente Financiële activa Financiële verplichtingen
2008
2007
48 -4.217 -4.169
335 -6.223 -5.888
5.155 0 5.155
7.335 -8.615 -1.280
Gevoeligheidsanalyse voor instrumenten met een vaste rente Financiële activa en verplichtingen met een vaste rente worden door Simac niet tegen reële waarde opgenomen met verwerking van waardeveranderingen in de winst- en verliesrekening. Gevoeligheidsanalyse voor instrumenten met een variabele rente Door een wijziging van 100 basispunten in de rente per verslagdatum zou het resultaat met de hieronder vermelde bedragen zijn af- of toegenomen. Aangenomen wordt dat alle andere variabelen, in het bijzonder valutakoersen, constant blijven. De analyse is op basis van dezelfde aannames uitgevoerd voor 2007.
Instrumenten met een variabele rente Ultimo 2008 Ultimo 2007
100 bp toename
100 bp afname
52 -13
-52 13
Voor een nadere toelichting op het financieel risicobeheer wordt verwezen naar pagina 29 tot en met 31 van dit verslag.
SIM AC I J a a r versla g 2008
89
B edragen in duizenden euro ’s
Reële waardes Het onderstaande overzicht bevat de reële waardes en de boekwaarde van de financiële instrumenten.
(activum = +/+, verplichting = -/-)
Reële Boekwaarde 2008
Reële waarde 2008
Boekwaarde 2007
waarde 2007
Investeringen in geassocieerde deelnemingen
390
390
374
374
Voor verkoop beschikbare financiële activa
194
194
197
197
Overige financiële activa
629
629
1.052
1.052
31.804
31.804
38.386
38.386
4.574
4.574
6.618
6.618
-3.464
-3.317
-5.373
-5.038
-753
-753
-850
-850
0
0
-8.615
-8.615
Handelsschulden en overige te betalen posten
-26.195
-26.195
-27.865
-27.865
Vooruitgefactureerde omzet
-15.389
-15.389
-14.336
-14.336
-8.210
-8.063
-10.412
-10.077
Handels- en overige vorderingen Geldmiddelen en kasequivalenten Achtergestelde leningen Overige leningen Rekeningcourant kredietinstellingen
Schatting van de reële waarde Onderstaand worden de belangrijkste methoden en veronderstellingen vermeld die worden gebruikt bij het schatten van de reële waarde van financiële instrumenten die in het overzicht zijn opgenomen. Voor verkoop beschikbare financiële activa Zoals toegelicht in noot 17 van de toelichting worden voor verkoop beschikbare financiële activa gewaardeerd tegen kostprijs minus bijzondere waardeverminderingen. Dit als gevolg van het feit dat: • voor deze financiële activa geen genoteerde biedprijzen beschikbaar zijn • geen schattingen beschikbaar zijn van reële waarden binnen een aanvaardbare bandbreedte • de veronderstellingen en waarschijnlijkheden van schattingen kunnen niet redelijk vastgesteld worden. Kortlopende financiële activa en passiva Voor vorderingen en schulden die binnen een jaar vervallen wordt de nominale waarde geacht een afspiegeling te zijn van de reële waarde. Alle overige vorderingen en schulden worden contant gemaakt om de reële waarde te bepalen. Overige financiële activa en achtergestelde en overige leningen De reële waarde is de som van de contante waarde van de toekomstige kasstromen uit hoofde van aflossingen en rentebetalingen. De disconteringsvoet bestaat uit Euribor verhoogd met een adequate risico-opslag. De gebruikte discontovoeten zijn als volgt.
90
B edragen in duizenden euro ’s
Overige financiële activa Achtergestelde leningen Overige leningen
2008
2007
2,30%-6,00% 9,00% 5,55%
2,30%-6,00% 9,00% 5,55%
32. Operationele leaseovereenkomsten De verschuldigde bedragen uit hoofde van niet-opzegbare operationele leaseovereenkomsten vervallen als volgt.
Per 31 december 2008
Auto’s
Panden
Overige
Totaal
Minder dan 1 jaar Tussen 1 en 2 jaar Tussen 2 en 3 jaar Tussen 3 en 4 jaar Tussen 4 en 5 jaar Meer dan 5 jaar
3.867 2.555 1.664 594 12 0
2.840 2.117 1.535 1.468 1.273 5.869
95 5 0 0 0 0
6.802 4.677 3.199 2.062 1.285 5.869
8.692
15.102
100
23.894
Per 31 december 2007 Minder dan 1 jaar Tussen 1 en 2 jaar Tussen 2 en 3 jaar Tussen 3 en 4 jaar Tussen 4 en 5 jaar Meer dan 5 jaar
Auto’s
Panden
Overige
Totaal
4.251 2.666 1.486 632 0 0
2.966 2.834 2.012 1.323 880 361
164 81 53 0 0 0
7.381 5.581 3.551 1.955 880 361
9.035
10.376
298
19.709
In het boekjaar werd uit hoofde van operationele leasing een last van € 6,8 miljoen in de winst- en verliesrekening opgenomen (2007: € 7,3 miljoen). De operationele leaseovereenkomsten voor auto’s worden in het algemeen voor een periode van 48 maanden afgesloten. Simac heeft door haar gehuurde panden gedeeltelijk onderverhuurd. De huuropbrengsten worden verantwoord onder de overige bedrijfsopbrengsten (zie noot 7 van de toelichting). In 2009 verwacht Simac € 0,95 miljoen aan onderverhuuropbrengsten. Voor de verplichtingen uit één van de gehuurde panden heeft Simac een voorziening getroffen van € 0,7 miljoen (zie noot 27 van de toelichting).
SIM AC I J a a r versla g 2008
91
33. Voorwaardelijke en investeringsverplichtingen Verstrekte garanties Ultimo december 2008 heeft Simac ten behoeve van derden garanties verstrekt c.q. toegezegd tot een bedrag van € 0,9 miljoen (2007: € 0,6 miljoen). Op grond van de door Simac geconstateerde risico’s terzake van de verstrekte garanties is een voorziening getroffen van € 0,4 miljoen (2007: € 0,0 miljoen). Hoofdelijke aansprakelijkheid Simac Techniek NV vormt samen met haar 100% Nederlandse deelnemingen een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting en voor de omzetbelasting. Op grond daarvan is Simac Techniek NV hoofdelijk aansprakelijk voor de belastingschuld van de fiscale eenheid als geheel. 34. Verbonden partijen Controlerend aandeelhouder Simal Beheer bv is controlerend aandeelhouder van Simac Techniek NV. Haar aandelenbezit is als volgt toe te lichten:
Aantal Aandelenbezit van Simal Beheer bv aandelen
31 Dec 08 Stem- Aantal rechten aandelen
31 Dec 07 Stemrechten
Cumulatief preferente aandelen 40 Preferente aandelen 5.000.000 Gewone aandelen 6.840.544 Totaal aantal stemrechten verbonden aan het aantal uitstaande aandelen
20.000.000 40 5.000.000 5.000.000 6.840.544 6.840.544 31.840.544
20.000.000 5.000.000 6.840.544 31.840.544
39.531.394
39.510.685
Percentage stemrechten in het bezit van Simal Beheer bv
80,5%
80,6%
Gewone aandelen in het bezit van Simal Beheer bv
6.840.544
47,1%
6.840.544
47,1%
Free float van gewone aandelen
7.690.850
52,9%
7.670.141
52,9%
14.531.394
100,0%
14.510.685
100,0%
Voor een nadere toelichting op de aan deze aandelen verbonden rechten wordt verwezen naar noot 22 van de toelichting. Ultimo 2008 heeft Simal Beheer bv voor € 3,5 miljoen aan achtergestelde leningen uitstaan waarvan € 1,4 miljoen aflosbaar in 2009. De in 2009 verschuldigde aflossingen zijn opgenomen onder de kortlopende verplichtingen. In 2008 is door de Simac in totaal € 1,9 miljoen afgelost op door Simal Beheer bv verstrekte, achtergestelde leningen. Simal Beheer bv is medeparticipant in de volgende kapitaalbelangen: • Allied Data Technologies bv (6%) • Sensite Solutions bv (25%) • Simac Technik CR a.s. (39%)
92
B edragen in duizenden euro ’s
Het pand gelegen aan De Run 1101 te Veldhoven wordt door de vennootschap gehuurd van Simal Beheer bv. De huurpenningen in 2008 bedroegen € 785.635 (2007: € 775.398). Ultimo 2008 is de huurovereenkomst hernieuwd en verlengd tot 1 januari 2018. Ultimo 2008 heeft Simal het pand gelegen aan de Ampèrestraat 36 te Ede gekocht van Simac voor € 3,9 miljoen. De kooprijs is bepaald op grond van een taxatierapport van een onafhankelijke taxateur waarbij rekening is gehouden met een tussen Simac en Simal overeengekomen huurkorting op het huurcontract, dat een looptijd heeft tot 1 januari 2018. Ultimo juni 2008 heeft Simac haar belang in de Tsjechische en Slowaakse dochtermaatschappijen voor 55% aan Simal en het zittende management. Als onderdeel van de bij deze transactie gemaakte afspraken heeft Simac, ter zekerheidsstelling van het door deze bedrijven opgenomen bankkrediet, een bankgarantie verstrekt met een waarde van € 0,4 miljoen. Alle transacties en overeenkomsten met Simal Beheer bv worden vooraf ter goedkeuring voorgelegd aan de raad van commissarissen van Simac Techniek NV. Raad van bestuur en raad van commissarissen Het aandelenbezit van de leden van de raad van bestuur en raad van commissarissen is toegelicht in noot 24 van de toelichting en de bezoldigingen in 9. Ultimo 2008 staan, net als ultimo 2007, geen leningen uit bij bestuurders of commissarissen. Transacties met geassocieerde deelnemingen en joint ventures De openstaande vorderingen en schulden en omzet van transacties met geassocieerde deelnemingen en joint ventures zijn als volgt toe te lichten:
Handels- Leningen vorderingen
Handels- schulden
Omzet
2008 Simac Technik CR a.s. Simac Broadcast bv
0 0 0
64 0 64
0 0 0
110 76 186
2007 Simac Broadcast bv
0 0
84 84
0 0
225 225
Ultimo 2008 had Simac voor € 0,0 miljoen aan leningen op geassocieerde deelnemingen uitstaan (2007: € 0,3 miljoen). De bijzondere waardeverminderingen op deze leningen ultimo 2008 bedroegen € 0,0 miljoen (2007: € 0,3 miljoen). Voorts wordt verwezen naar noot 16 van de toelichting voor de uiteenzetting van de verkoop van het kapitaalsbelang Simac Broadcast bv en de gedeeltelijke verkoop van Simac Technik CR a.s.
SIM AC I J a a r versla g 2008
93
35. Belangrijke dochtermaatschappijen
Plaats Land Simac 3Services bvba Simac Holding Belgium NV Simac NV Simac ICT GmbH Simac ICT SA Simac PSF SA Simac Business Applications bv Simac Business Solutions bv Simac Datacollect bv Simac Electronics bv Simac ICT Nederland bv Simac Onderwijs bv Simac Masic & TSS bv Simac QuadCore bv Simac Triangle bv
94
Kortenberg Kortenberg Kortenberg Keulen Leudelange Leudelange Woerden Veldhoven Ede Drunen Veldhoven Woerden Heerlen Veldhoven Veldhoven
België België België Duitsland Luxemburg Luxemburg Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland
Belang 2008
Belang 2007
100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%
100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%
36. Schattingen en oordeelsvormingen door de directie De directie heeft met de Audit Committee gesproken over de ontwikkeling, selectie van en informatieverschaffing over de kritische grondslagen voor financiële verslaggeving en schattingen, alsook de toepassing van deze grondslagen en schattingen. Belangrijkste bronnen van schattingsonzekerheden Noot 15 bevat nadere informatie over de veronderstellingen en risicofactoren met betrekking tot de waardering van goodwill. Noot 19 om bevat nadere informatie over de veronderstellingen en risicofactoren met betrekking tot de waardering van uitgestelde belastingvorderingen. De waardering van goodwill en uitgestelde belastingvorderingen zijn afhankelijk van inschattingen van toekomstige resultaten door de directie. Omdat de ontwikkeling van toekomstige resultaten en de factoren die deze ontwikkeling beïnvloeden, frequent door de directie geëvalueerd worden, kunnen wijzigingen in ontwikkelingen en factoren die de uitkomst beïnvloeden materiële consequenties hebben voor de waardering van goodwill en uitgestelde belastingvorderingen. Kritische taxaties bij toepassing van grondslagen voor de financiële verslaggeving Onderstaand zijn kritische taxaties vermeld bij toepassing van grondslagen voor de financiële verslaggeving. Financiële activa beschikbaar voor verkoop Op grond van IAS 39 dienen alle financiële activa beschikbaar voor verkoop na eerste opname gewaardeerd te worden op reële waarde. Zoals toegelicht in noot 17 worden financiële activa beschikbaar voor verkoop gewaardeerd tegen kostprijs. Voor geen van de financiële activa zijn genoteerde biedprijzen beschikbaar, zijn er geen schattingen beschikbaar van reële waarden binnen een aanvaardbare bandbreedte en kunnen de veronderstellingen en waarschijnlijkheden van schattingen niet redelijk vastgesteld worden.
SIM AC I J a a r versla g 2008
95
96
Vennoo t sc h appe lijke j a a r re ke ni ng 2 0 0 8
SIM AC I J a a r versla g 2008
97
B edragen in duizenden euro ’s
Vennootschappelijke balans voor winstbestemming
ACTIVA Toelichting Vaste activa Immateriële vaste activa 2 Materiële vaste activa 3 Financiële vaste activa 4 Vlottende activa Vorderingen 5 Liquide middelen Totale activa
PASSIVA Toelichting Eigen vermogen 6 Aandelenkapitaal Agio Wettelijke reserves Overige reserves Onverdeeld resultaat Voorzieningen 7 Langlopende schulden 8 Kortlopende schulden 9 Totale passiva
31 dec 2008
31 dec 2007
914 156 18.177
1.021 17 23.713
10.896 80 30.223
5.396 1.286 31.433
31 dec 2008
31 dec 2007
3.953 68.660 225 -60.368 2.577 15.047
3.953 68.660 743 -61.457 1.465 13.364
7.123 2.072 5.981 30.223
5.933 3.981 8.155 31.433
Vennootschappelijke winst- en verliesrekening
Resultaat deelnemingen 4 Resultaat houdstermaatschappij na belastingen Resultaat na belastingen
98
2008
2007
2.739 -162
1.979 -514
2.577
1.465
Toelichting op de vennootschappelijke balans en winst- en verliesrekening Overzicht van aanvullende toelichtingen 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.
Belangrijke waarderingsgrondslagen Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Vorderingen Eigen vermogen Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden Niet uit de balans blijkende verplichtingen Verbonden partijen Controle van de jaarrekening
1. Belangrijke waarderingsgrondslagen De enkelvoudige jaarrekening maakt deel uit van de jaarrekening 2008 van Simac Techniek N.V. Ten aanzien van de enkelvoudige winst- en verliesrekening van Simac Techniek NV is gebruik gemaakt van de vrijstelling ingevolge artikel 2:402 Boek 2 BW. Met inachtneming van artikel 379 lid 5 van BW 2 Titel 9 is een lijst met deelnemingen opgesteld en ter inzage gedeponeerd ten kantore van het Handelsregister te Eindhoven. Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling Simac Techniek NV maakt voor de bepaling van de grondslagen voor de waardering van activa en passiva en resultaatbepaling van haar enkelvoudige jaarrekening gebruik van de optie die wordt geboden in artikel 2:362 lid 8 BW. Dit houdt in dat de grondslagen voor de waardering van activa en passiva en resultaatbepaling (hierna “waarderingsgrondslagen”) van de enkelvoudige jaarrekening van Simac Techniek NV gelijk zijn aan die voor de geconsolideerde EU-IFRS jaarrekening zijn toegepast. Hierbij worden deelnemingen, waarop invloed van betekenis wordt uitgeoefend, op basis van de “equity”-methode gewaardeerd. Deze geconsolideerde EU-IFRS jaarrekening is opgesteld volgens de door de International Accounting Standards Board vastgestelde en door de Europese Unie aanvaarde standaarden (hierna “EU-IFRS”). Verwezen wordt naar noot 3 van de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening voor een beschrijving van deze grondslagen. Het aandeel in het resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen omvat het aandeel van Simac Techniek NV. in de resultaten van deze deelnemingen. Resultaten op transacties, waarbij overdracht van activa en passiva tussen Simac Techniek NV en haar deelnemingen en tussen deelnemingen onderling heeft plaatsgevonden, zijn niet verwerkt voor zover deze als niet gerealiseerd kunnen worden beschouwd.
SIM AC I J a a r versla g 2008
99
B edragen in duizenden euro ’s
2. Immateriële vaste activa Goodwill Stand 1 januari Aanschafwaarde Cumulatieve amortisatie en bijz. waardevermindering Boekwaarde Mutaties aanschafwaarde Investeringen Mutaties in amortisatie Amortisatie Stand 31 december Aanschafwaarde Cumulatieve amortisatie en bijz. waardevermindering Boekwaarde
Software rechten
Totaal 2008
Totaal 2007
35.762
700
36.462
36.462
34.848 914
593 107
35.441 1.021
35.134 1.328
0 0
43 43
43 43
0 0
0 0
150 150
150 150
307 307
35.762
743
36.505
36.462
34.848 914
743 0
35.591 914
35.441 1.021
Bedrijfs- gebouwen en terreinen
Andere vaste bedrijfs- middelen
Totaal 2008
Totaal 2007
92 81 11
5.439 5.433 6
5.531 5.514 17
5.512 5.506 6
159 159
3 3
162 162
19 19
19 19
4 4
23 23
8 8
251 100 151
5.442 5.437 5
5.693 5.537 156
5.531 5.514 17
3. Materiële vaste activa Stand 1 januari Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijving Boekwaarde Mutaties aanschafwaarde Investeringen Mutaties in afschrijvingen Afschrijving Stand 31 december Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijving Boekwaarde
100
B edragen in duizenden euro ’s
4. Financiële vaste activa
Deelnemingen Andere in groeps- deel- Overige maatsch. nemingen vorderingen
Totaal 2008
Totaal 2007
Stand 1 januari Investeringen en verstrekkingen Desinvesteringen en aflossingen Resultaat deelnemingen Ontvangen dividenden Omrekeningsverschillen Realisatie van uitgestelde belastingen Opname van niet gewaardeerde verliezen Deconsolidaties Overige mutaties
17.105 0 -253 2.101 -6.999 173 0 0 -254 369
537 0 -835 638 0 -43 0 0 254 0
6.071 0 0 0 0 0 -687 0 0 0
23.713 0 -1.088 2.739 -6.999 130 -687 0 0 369
26.545 18 -400 1.979 -1.881 115 -844 165 0 -1.984
Stand 31 december
12.242
551
5.384
18.177
23.713
Alle groepsleningen aan meerderheidsdeelnemingen zijn opgenomen onder de financiële vaste activa. Indien en voor zover de deelnemingen een negatief eigen vermogen hebben wordt een voorziening op voornoemde leningen getroffen. Indien Simac Techniek NV aansprakelijk is voor de schulden van een deelneming of het voornemen heeft verliezen aan te zuiveren wordt, voor zover het negatieve eigen vermogen van de deelneming de door Simac Techniek NV verstrekte lening te boven gaat, een voorziening aan de passiefzijde opgenomen (zie toelichting 7). Onder de overige vorderingen zijn uitgestelde belastingvorderingen opgenomen voor een bedrag van € 5,4 miljoen (2007: € 6,1 miljoen). Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar noot 19 van de toelichting op de geconsolideerde balans.
5. Vorderingen Handelsdebiteuren Groepsmaatschappijen Overige vorderingen en overlopende activa
2008
2007
141 10.555 200 10.896
173 4.934 289 5.396
SIM AC I J a a r versla g 2008
101
B edragen in duizenden euro ’s
6. Eigen vermogen
Aandelen Wettelijke kapitaal Agio reserves
Vermogensoverzicht 2007 Stand op 1 januari 2007 3.953 Resultaat boekjaar 0 Betaalde dividenden 0 Resultaatbestemming voorgaand boekjaar 0 Verkoop van eigen aandelen 0 Geactiveerde ontwikkelingskosten 0 Omrekeningverschillen 0 Stand op 31 december 2007 3.953 Vermogensoverzicht 2008 Stand op 1 januari 2008 3.953 Resultaat boekjaar 0 Betaalde dividenden 0 Resultaatbestemming voorgaand boekjaar 0 Verkoop van eigen aandelen 0 In resultaat geboekte ontwikkelingskosten 0 Gerealiseerde omrekeningsverschillen 0 Omrekeningverschillen 0 Stand op 31 december 2008
3.953
Overige Onverdeeld reserves resultaat
Totaal
68.660 0 0 0 0 0 0
310 0 0 0 0 318 115
-61.474 0 0 197 138 -318 0
490 1.465 -293 -197 0 0 0
11.939 1.465 -293 0 138 0 115
68.660
743
-61.457
1.465
13.364
743 -61.457 0 0 0 755 0 36 -298 298 -350 0 130 0
1.465 2.577 -710 -755 0 0 0 0
13.364 2.577 -710 0 36 0 -350 130
2.577
15.047
68.660 0 0 0 0 0 0 0 68.660
225
-60.368
De wettelijke reserves hebben betrekking op geactiveerde kosten voor ontwikkeling van software en op de valutaverschillen die ontstaan door de omrekening van de jaarrekening van de netto investeringen in buitenlandse activiteiten. Deze verschillen worden sinds 1 januari 2004, de datum van overgang naar IFRS, direct als afzonderlijke post in het eigen vermogen verantwoord. Voorts wordt verwezen naar noot 22 van de toelichting van de geconsolideerde jaarrekening.
7. Voorzieningen Pensioenen Deelnemingen Overige voorzieningen
2008
2007
1.216 2.174 3.733 7.123
1.191 1.320 3.422 5.933
Voorts wordt verwezen naar noot 27 van de toelichting van de geconsolideerde jaarrekening.
102
B edragen in duizenden euro ’s
8. Langlopende schulden Achtergestelde leningen van aandeelhouders
2008
2007
2.072 2.072
3.981 3.981
Voorts wordt verwezen naar noot 25 van de toelichting van de geconsolideerde jaarrekening.
9. Kortlopende schulden Rekeningcourant kredietinstellingen Handelscrediteuren Groepsmaatschappijen Aandeelhouders Belastingen en premies sociale verzekering Overige schulden en overlopende passiva
2008
2007
0 205 2.907 1.392 180 1.297 5.981
312 343 4.765 1.392 431 912 8.155
10. Niet uit de balans blijkende verplichtingen Simac Techniek NV heeft verklaringen van hoofdelijke aansprakelijkheid afgegeven voor uit rechtshandelingen van een aantal Nederlandse geconsolideerde deelnemingen voortvloeiende verplichtingen. Voorts wordt verwezen naar noot 33 van de toelichting van de geconsolideerde jaarrekening. 11. Verbonden partijen Verwezen wordt naar noot 34 van de toelichting van de geconsolideerde jaarrekening. 12. Controle van de jaarrekening Voor de controle door KPMG Accountants NV van de geconsolideerde en enkelvoudige jaarrekeningen zoals opgenomen in dit verslag bedragen de aan dit boekjaar toe te rekenen kosten € 150.000 (2007: € 137.000).
Veldhoven, 11 maart 2009 Raad van commissarissen:
Raad van bestuur:
A.J.L. Slippens N.I.M. Hermans J. Stellingsma J.C. Vercammen
E. van Schagen M.F.J.A. van Kasteren M.J. Dekker
SIM AC I J a a r versla g 2008
103
Overige gegevens
Aan: algemene vergadering van aandeelhouders van Simac Techniek N.V. Accountantsverklaring Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag op pagina 33 tot en met pagina 103 opgenomen jaarrekening 2008 van Simac Techniek N.V. te Veldhoven gecontroleerd. De jaarrekening omvat de geconsolideerde en de enkelvoudige jaarrekening. De geconsolideerde jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde balans per 31 december 2008, winst-en-verliesrekening, mutatieoverzicht eigen vermogen en kasstroomoverzicht over 2008 alsmede uit een overzicht van de belangrijkste grondslagen voor financiële verslaggeving en overige toelichtingen. De enkelvoudige jaarrekening bestaat uit de enkelvoudige balans per 31 december 2008 en de enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2008 met de toelichting. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en met Titel 9 Boek 2 BW, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de vennootschap. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het bestuur van de vennootschap heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Oordeel betreffende de geconsolideerde jaarrekening Naar ons oordeel geeft de geconsolideerde jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Simac Techniek N.V. per 31 december 2008 en van het resultaat en de kasstromen over 2008 in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en met Titel 9 Boek 2 BW.
104
Oordeel betreffende de enkelvoudige jaarrekening Naar ons oordeel geeft de enkelvoudige jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Simac Techniek N.V. per 31 december 2008 en van het resultaat over 2008 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regelgevende instanties Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder f BW melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Eindhoven, 11 maart 2009 KPMG ACCOUNTANTS N.V. A.A. van Eimeren RA
SIM AC I J a a r versla g 2008
105
Statutaire regeling omtrent de winstbestemming Inzake de winstbestemmingen is in de statuten het navolgende bepaald: Artikel 39, lid 1, 2, 3 en 4 • Uit de winst, welke blijkt uit de door de algemene vergadering van aandeelhouders vastgestelde jaarrekening, wordt allereerst op de cumulatief preferente aandelen bij voorrang uitgekeerd een percentage vast te stellen door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van meer dan of gelijk aan nihil van het daadwerkelijk op die aandelen gestorte bedrag (dus inclusief het daarop gestorte agio) per de aanvang van het boekjaar waarover de uitkering geschiedt dan wel per de dag waarop de cumulatief preferente aandelen zijn genomen. • Uit de winst die resteert na toepassing van het hiervoor bepaalde wordt op de preferente aandelen (waaronder niet begrepen de cumulatief preferente aandelen) uitgekeerd een percentage vast te stellen door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van meer dan of gelijk aan nihil van het op die aandelen gestorte bedrag per de aanvang van het boekjaar waarover de uitkering geschiedt dan wel - indien het nemen van de preferente aandelen in de loop van dat boekjaar heeft plaatsgevonden - per de dag waarop de preferente aandelen zijn genomen. • Van de daarna resterende winst kan geen uitkering meer worden gedaan op de preferente aandelen (waaronder begrepen de cumulatief preferente aandelen) • Over het gedeelte van de winst dat overblijft na toepassing van artikel 37 lid 4 en na toepassing van lid 1 van dit artikel wordt beschikt door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. • De Algemene Vergadering van Aandeelhouders is bevoegd om genoemd gedeelte van de winst geheel of gedeeltelijk niet uit te keren. • Winstuitkeringen vinden alleen plaats voorzover het eigen vermogen van de vennootschap hoger is dan het geplaatste deel van het kapitaal, vermeerderd met de reserves die krachtens de wet moeten worden aangehouden.
Bijzondere statutaire rechten Preferente aandelen Er zijn 5.000.000 preferente aandelen, elk groot nominaal € 0,10, geplaatst en volgestort. Cumulatief preferente aandelen Er zijn 40 cumulatief preferente aandelen, elk nominaal groot € 50.000, geplaatst en volgestort. Deze aandelen kennen geen conversierecht. Prioriteitsaandelen De houders van de 500 prioriteitsaandelen zijn: 250 stuks door de heer M.J. van Schagen en 250 stuks door de heer E. van Schagen, bestuurder van Simac Techniek NV. Voor de volgende zaken is de voorafgaande toestemming van de prioriteitsaandeelhouders benodigd: • Uitgifte van aandelen • Vermindering van het geplaatste kapitaal • Overdracht van preferente aandelen • Uitkeringen ten laste van overige en agioreserves • Uitkeringen in de vorm van aandelen • Interim-uitkeringen op aandelen • Statutenwijzigingen • Ontbinding van de vennootschap
106
Tevens bepalen zij, in overleg met de raad van commissarissen, het aantal leden van de directie en kunnen zij een Buitengewone Algemene Vergadering van Aandeelhouders bijeenroepen. De directie van Simac Techniek NV en Simal Beheer bv verklaren hierbij, dat naar hun gezamenlijk oordeel Simal Beheer bv onafhankelijk is van Simac Techniek NV als bedoeld in boek II van het Fondsenreglement van de Euronext te Amsterdam. Voorstel winstbestemming Vooruitlopend op de vaststelling van de jaarrekening door de algemene vergadering van aandeelhouders stelt het bestuur voor de volgende dividenden uit te keren ten laste van het onverdeeld resultaat over het boekjaar 2008. Bedragen in euro’s • 6,0% dividend op preferente aandelen • 6,0% dividend op cumulatief preferente aandelen • € 0,04 per gewoon aandeel
€ 30.000 € 600.000 € 581.256
De berekening van het dividendvoorstel op gewone aandelen is gebaseerd op het aantal uitstaande aandelen per 31 december 2008. Tevens wordt voorgesteld het na uitkering van dividend resterende bedrag toe te voegen aan de overige reserves.
SIM AC I J a a r versla g 2008
107
Colofon Uitgave Simac Techniek NV, Veldhoven Portretfotografie Kenneth Tan Fotografie, Maastricht Concept De Merkenbouwers, Kerkdriel Productie Verhagen Grafische Media, Veldhoven
108
De Run 1101 5503 LB Veldhoven Postbus 340 5500 AH Veldhoven (040) 258 29 44
[email protected] www.simac.com