Jaarverslag
2007
Jaarverslag
2007
Inhoud
05
Ons jaarverslag 2007
68
Onze medewerkers
06
Rondetafelgesprek
80
Rondetafelgesprek
12
Inleiding
84
Onze hogeschool in de samenleving
14
Rondetafelgesprek
98
Onze voorzieningen
20
Onze hogeschool
104
26
Rondetafelgesprek
Bijlagen (zie achterzijde) 05 Bijlage 1 • Onze hogeschool
30
Ons onderwijs
40
Rondetafelgesprek
44
Onze studenten
62
H/ Jaarverslag 2007
College van Bestuur
Diversiteit
Succesvol studeren
De docent centraal
Rondetafelgesprek De Haagse als werkgever
Kennisinstelling
Trots!
o6 10 26 29
Bijlage 2 • Ons onderwijs
30 31
Bijlage 6 • Onze voorzieningen
Bijlage 3 • Onze studenten Bijlage 4 • Onze medewerkers Bijlage 5 • Onze hogeschool
in de samenleving
Bijlage 7 • Lijst van afkortingen
Ons jaarverslag
U leest op dit moment de eerste zin van ons jaarverslag. Een boekwerk waarmee we intern én extern verantwoording afleggen over wat we in 2007 allemaal deden. Maar ook een uitgave waarmee we u een kijkje bieden in onze dynamische hogeschool. Zo in één document gevat komt een gevoel van trots op. Wat is er weer veel gebeurd en bereikt in 2007. Voorbeelden noemen is niet mogelijk zonder tekort te doen aan alles wat door medewerkers en studenten is bereikt. Ook in het jaarverslag daarom slechts een bloemlezing van alle gebeurtenissen. Langs deze weg wil ik alle studenten, medewerkers en samenwerkingspartners bedanken voor hun persoonlijke bijdrage. In een rondetafelgesprek blik ik, samen met mijn collega-bestuursleden, terug op een uitzonderlijk jaar. Een jaar dat bestuurlijk samengevat kan worden met de woorden ‘focus, realisme en dynamiek’. Ik wens u veel leesplezier. Pim Breebaart, Voorzitter College van Bestuur De Haagse Hogeschool.
2007
One of the main objectives of this annual report is, of course, to account for everything we did internally and externally in 2007. Yet we also want to give you a look behind the scenes at our dynamic university. Placed in a single document like this, our accomplishments over the last year instil a feeling of great pride. So much happened in 2007 and we achieved great things. Yet giving specific examples isn’t possible without short-changing the huge numbers of staff and students who have been so involved and committed throughout the year. Even this annual report is therefore a summary of events. I would nevertheless like to take this opportunity to thank all the students, staff and partners for their personal contributions. In a round-table discussion, my fellow board members and I reflected on a remarkable year. A year that, from a management perspective, is best characterised by the terms ‘focus, realism and dynamics’. I hope you enjoy reading our report. Pim Breebaart, Chairman of the Executive Board The Hague University of Applied Sciences
H/ Jaarverslag 2007
Rondetafelgesprek
College van Bestuur Bestuurlijk realisme, maar de idealen blijven
E
r gebeurt altijd veel op een hogeschool, maar 2007 was een uitzonderlijk jaar. En dat is merkbaar, want tijdens het rondetafelgesprek met het College van Bestuur spat het plezier ervan af. Focus, realisme en dynamiek, zo kan dit jaar bestuurlijk samengevat worden. En de leden van het CvB lijken van deze energie te genieten. ‘Natuurlijk haal je je doelstellingen niet!’ roepen de collegeleden
de besturingsfilosofie van De Haagse. Het college heeft belangrijke afwegingen gemaakt. De uitkomst was behoefte aan focus. Halverwege 2007 verscheen de Kaderbrief van het CvB waarin twee duidelijke speerpunten werden neergezet: onderwijskwaliteit en docenten. Uit de Kaderbrief blijkt bovendien de besturingsfilosofie van het CvB: de academies krijgen binnen dit kader de ruimte om zelf pri-
eensgezind. Pim Breebaart voegt eraan toe: ‘Het zou hoogst merkwaardig zijn als we die allemaal wèl haalden.’ Als college leg je de lat hoog, net wat hoger dan haalbaar. Maar het meest kenmerkend voor 2007 is dat het CvB op een aantal gebieden echt knopen heeft doorgehakt. En keuzes heeft gemaakt. Els Verhoef: ‘We moeten de diepte in, niet steeds wat anders proberen.’
oriteiten te stellen. Het CvB lijkt ook minder gefixeerd op de cijfers. Natuurlijk blijft HOP 6 – en straks HOP 7- duidelijke streefwaarden aangeven. Maar het besef is er ook op bestuurlijk niveau dat een hogeschool geen koekjesfabriek is, waar je kunt sturen op productiecijfers. Els Verhoef: ‘Op De Haagse gaat het niet alleen om lerende mensen, ook nog ’s om jonge mensen.’
F ocus In 2007 werd de vacature in het college tijdelijk ingevuld door Lieteke van Vucht Tijssen. Als interim bestuurder heeft zij samen met Pim Breebaart en Els Verhoef een nieuwe lijn uitgezet. ‘Er lag zo’n stapel aan beleid en projecten.’ Pim Breebaart houdt zijn hand een halve meter boven het tafelblad. ‘Een waaier aan beleid met veel ambities en initiatieven,’ voegt Els Verhoef eraan toe. Er is veel gepraat en nagedacht over
H/ Jaarverslag 2007
We moeten de diepte in, niet steeds wat anders proberen Te ams Uit de rondetafelgesprekken bleek ook dat bij de academies deze bestuurlijke focus goed is
H/ Jaarverslag 2007
Rondetafelgesprek
gevallen. Het geeft duidelijkheid en doet toch recht aan de grote verschillen tussen de opleidingen. Academies kunnen nu zelf kiezen welke sterke of zwakke punten ze oppakken, zo lang ze maar binnen de bestuurlijke kaders blijven. Ook koos het CvB voor de focus op het primaire proces van De Haagse: onderwijskwaliteit. Dat uitte zich in de nieuwe functie van docent teamleider. ‘Zo’n docent is primus inter pares, hij moet boven zijn collega’s staan, want het is niet vanzelfsprekend dat professionals die het inhoudelijk eens zijn, ook nog ’s goed samenwerken,’ aldus Els Verhoef. Ze voegt eraan toe: ‘Een beroepsopleiding is meer dan een optelsom van alle vakken.’ Er is door het CvB lang nagedacht over de taken van de docent teamleider. ‘Het ging eerst vooral over managementtaken, roosters en functioneringsgesprekken,’ vertelt Lieteke van Vucht Tijssen. Er is bewust gekozen voor een teamleider met zo weinig mogelijk organisatorische klussen. ‘Kern is dat de teamleider zelf onderwijs verzorgt, daar goed in is en goed erop kan reflecteren,’ aldus Pim Breebaart. ‘We willen niet terug naar de autonome professional, we willen docententeams.’
G rumpy Want van docenten vraagt het CvB veel. Ze moeten allemaal een masterdegree halen en vakinhoudelijk en didactisch bij zijn. En het liefst ook nog feeling hebben of houden met de beroepspraktijk. De ervaring leert dat niet alle
H/ Jaarverslag 2007
directeuren aanvankelijk even enthousiast reageerden als weer een docent ging studeren en minder beschikbaar was. ‘Daarom hebben we nu ook een vervangingsreserve ingesteld,’ vertelt Lieteke van Vucht Tijssen, ‘zodat de inzetbaarheid minder een probleem is.’ Pim Breebaart ziet hoe de organisatie bruist nu steeds meer docenten hun master gaan halen. ‘Ik merk veel enthousiasme bij docenten over hun masteropleiding.’ Ook didactische bijscholing kan soms goed van pas komen. Het coachen van studenten vergt steeds meer van De Haagse. In 2007 verscheen de High Five, een nieuwe aanpak om het studiesucces van De Haagse te verbeteren. Want de rendementscijfers blijven achter. Landelijk is een verkeerde studiekeuze een belangrijke oorzaak van studie-uitval. Daarbij heeft De Haagse een bijzondere populatie met veel eerste generatie allochtonen. Deze hebben moeite met het leren aan een hogeschool. Ondanks grote inzet op dit punt heeft De Haagse nog niet de juiste aanpak gevonden om aan te sluiten bij hun diverse leerstijlen. Maar niet alleen die groep valt vaker uit de boot, ook autochtone jongens gooien vaker het bijltje erbij neer. Even lijkt het CvB gesprek op een uitzending van het grappige ‘grumpy old (wo)men’ als er wordt stilgestaan bij de motivatie en houding van de moderne student. Pim Breebaart: ‘Bij een college van mij haalde bij het eerste tentamen 40% een één.’ Daarna heeft hij met mededocent Tim van Tongeren alles op alles gezet om
te zorgen dat ze ook echt gingen studeren voor hun tentamens. Maar bij sommige opleidingen haakt binnen vier weken 10% van de studenten af, zo bleek uit de andere rondetafelgesprekken. Mbo’ers doen het veel beter dan de frivole havisten, die soms zonder enige reflectie aan een opleiding lijken te beginnen. Pim Breebaart: ‘Het is duidelijk dat wij het niet alleen kunnen. Wij kunnen nog zo ons best doen, maar de student moet de inspanning leveren.’ Els Verhoef lijkt iets begripvoller voor de opgave waarvoor de hedendaagse student staat. ‘Het is steeds lastiger om een goed beeld te krijgen van de opleiding.’ Beroepen zijn veel minder eenduidig dan vroeger, opleidingen gaan mee met hun tijd maar bieden niet genoeg duidelijkheid over het beroepsperspectief.
We beseffen dat we een deel van de rol van de ouder moeten overnemen
aan een hogeschool is het dan lastig. ‘Ouders die zelf gestudeerd hebben, schrikken niet zo snel van tegenvallers, die weten dat het gewoon erbij hoort.’ Pim Breebaart: ‘We beseffen dat we een deel van de rol van de ouder moeten overnemen.’ De Haagse gaat zeker niet haar kwaliteitseisen verlagen om hogere rendementcijfers te halen. Pim Breebaart: ‘We mogen geen studenten afleveren die niet in staat zijn om een beroep uit te oefenen.’ Bovendien draait het niet alleen om geld bij het onderwijs. ‘We hebben een maatschappelijke verantwoordelijkheid voor die honderden studenten die jaarlijks uit ons onderwijs vallen,’ zegt Els Verhoef. ‘Dit jaar heeft het realisme gezegevierd,’ aldus Pim Breebaart, ‘en ik ben een stukje bescheidener geworden in onze ambities.’ Het laatste woord is voor Lieteke van Vucht Tijssen, die na dit spannende jaar gaat genieten van een sabbatical. ‘De Haagse mag die jonge mensen gewoon niet in de steek laten.’ Het was een jaar van bestuurlijk realisme maar de idealen blijven.
I de alen Bij allochtonen speelt de druk vanuit de familie een grote rol. Lieteke van Vucht Tijssen: ‘Ouders zijn gefixeerd op economische studies, een witte boorden-functie, wég van de techniek.’ En soms zijn studenten daarvoor niet geschikt, of het interesseert ze gewoon niet genoeg. Juist bij de generatie die voor het eerst gaat studeren
Wie zaten aan tafel, wie zei wat? Lees verder op dehaagsehogeschool.nl/jaarverslag2007
H/ Jaarverslag 2007
Dagboek
“
Jacky (50) Schoonmaker ISS “Normaal werk ik van negen tot vijf. Maar vandaag was ik hier al om zes uur. Ik ga de vloeren van het Atrium in de was zetten. En daarna iets eerder naar huis.”
Jacques Vrolijk (31) Oud-student Industrieel Product Ontwerpen “Ik was in de buurt. En ben op zoek naar iets te eten. Wordt een broodje kaas, denk ik.”
10
H/ Jaarverslag 2007
Edwin van Meerveld (39) Docent Industrieel Product Ontwerpen “Ik was om 8.00 uur op De Haagse. Nu, rond kwart voor negen, ga ik alweer weg. Ben op weg naar de Caballero Fabriek, waar onze studenten een project doen. Ik begeleid ze.”
Anja Plugge (42) Kwaliteitmedewerker HBO-Rechten “Ik sta te wachten op leden van de accreditatiecommissie. Die komen onze opleiding beoordelen. Het wordt een spannende dag. Maar ik heb vertrouwen in een goede afloop.”
Arjan Aref (23) Student IBMS “Ik ben al een kwartiertje te laat voor mijn les Spaans. Mijn trein uit Alphen aan den Rijn was vertraagd. Dat gebeurt vaak. Daarom flip ik nu niet.”
Marlieke Ketelaars (30) Senior Management Adviseur Masters & Professional Courses “Ik ga vandaag mijn werkzaamheden afronden. En mijn afwezigheidmelder aanzetten. Morgen vlieg ik naar Sicilië, mijn basiscursus Italiaans in de praktijk brengen.”
Helga Fluit (22) Student Voeding & Diëtetiek “Ik heb een terugkomdag, loop op dit moment stage bij een zelfstandige diëtist. Ik heb die bijeenkomst goed voorbereid. Dus besteed ik nu aandacht aan het vrijgezellenfeest dat ik organiseer voor een vriendin.”
Henry Kabuta (23) Student IBMS “Ik heb haast. Moet vandaag een economieportfolioverslag afmaken. Voor twee uur.”
“ H/ Jaarverslag 2007
11
Inleiding
De terugblik op 2007 is onderverdeeld in zes hoofdstukken. In ‘Onze hogeschool’ leest u over onze missie en visie. In ‘Ons onderwijs’ schrijven wij over het assortiment en de kwaliteitszorg. ‘Onze studenten’ vertelt alles over onze belangrijkste doelgroep, ‘Onze medewerkers’ over wie hier allemaal werken en hoe de organisatie is ingericht. ‘Onze hogeschool in de samenleving’ toont ondermeer De Haagse als kennisinstelling. In ‘Onze voorzieningen’ tot slot komen de financiën en studentenvoorzieningen aan bod. In rondetafelgesprekken blikken onze medewerkers terug op het afgelopen jaar. Tijdens die gesprekken spraken zij met elkaar over onderwerpen als studiesucces, de docent, diversiteit. Hun ervaringen, gedachten en
This reflection on 2007 is divided into six chapters. In ‘Onze hogeschool’ (our university), you can read about our mission and vision. In ‘Ons onderwijs’ (our education), we discuss what we offer and our quality control systems. ‘Onze studenten’ (our students) talks about our most important target group, ‘Onze medewerkers’ (our staff) discusses who works here and how the organisation is set up. ‘Onze hogeschool in de samenleving’ (our university in society) addresses The Hague University as knowledge institution, and ‘Onze voorzieningen’ (our facilities) looks at the finances and student facilities. In various round-table discussions, our
visies zijn te lezen in dit jaarverslag. De dynamiek van een hogeschool komt tot leven in de zogenaamde dagboekpagina’s. Van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat is De Haagse een komen en gaan van mensen. Wie zijn zij en wat doen zij hier? Dit jaar krijgt de papieren versie van het jaarverslag een digitaal vervolg. Op www.dehaagsehogeschool. nl/jaarverslag2007 wordt ondermeer dieper ingegaan op de terugblik met onze medewerkers. Speciaal voor de opleidingen en bedrijven in binnen- en buitenland waarmee we contact onderhouden is ook dit jaar een aantal bijdragen vertaald in het Engels. Tot slot tonen wij vanaf pagina 104 hoe trots wij zijn. Op studenten die prijzen winnen, docenten die boeken schrijven of promoveren, jubilea die worden gevierd.
staff reflects on the past year. During those discussions, they spoke with one another about subjects such as study success, lecturers and diversity. You will find their experiences, thoughts and visions in this annual report too. The dynamics of the university come to life in the so-called ‘dagboekpagina’s’ (diary pages). The university is one of coming and going from early morning to late at night. Who are they and what are they doing here? This year, the annual report’s hard copy version also has a digital follow-up. Amongst other matters, on www.dehaagsehogeschool.nl/ jaarverslag2007, we look more closely at the reflections by our staff. As you see, we have again translated a number of contributions into English especially for the programmes and companies at home and abroad with which we are in contact. Finally, as of page 104, we demonstrate how proud we are. Of students who win prizes, lecturers and professors who write books or gain their PhD, and of the anniversaries that we celebrate.
Lees verder op dehaagsehogeschool.nl/jaarverslag2007
12
H/ Jaarverslag 2007
“
Ilknur Erdogan gaat volgend jaar Bedrijfseconomie studeren aan De Haagse. Ze kwam binnen via “de hoogste regionen” en talentontwikkeling gaf haar het laatste zetje.
Via een TV West-uitzending kwam ik toen in contact met meneer Pim Breebaart. Toen ik hem vertelde dat ik graag een hbo-studie wilde doen, gaf hij me zijn kaartje.
Meer weten? Lees verder op dehaagsehogeschool.nl/jaarverslag2007
Rondetafelgesprek
Diversiteit Het onderwerp diversiteit is ongrijpbaar > Diversiteit is beleidsmatig lastig vorm te geven. Maar een aantal opleidingen verwerkte het thema inmiddels in het curriculum. Zij willen studenten “sensitief maken voor personen met een andere nationaliteit of etniciteit”. Maar soms willen studenten liever samenwerken met studenten die dezelfde culturele of religieuze achtergrond hebben.
A
an het begin van het rondetafelgesprek over diversiteit vraagt de gespreksleider aan alle aanwezigen of diversiteit eigenlijk wel een onderwerp is op De Haagse. Het antwoord van iedereen is een volmondig ‘ja’. “Maximale participatie vormt samen met de begrippen ‘talentontwikkeling’ en ‘kenniscirculatie’ de drie pijlers waarop de hogeschool sinds augustus 2006 haar identiteit bouwt. Diversiteit moet dus wel een onderwerp zijn.” Met diversiteit doelt De Haagse op alle verschillen die in haar gebouwen voorkomen. Aan de uiteenlopende leeftijden die studenten en docenten hebben. Aan de vele studiemogelijkheden, de verschillende opleidingen, de verscheidenheid aan talenten en de diversheid aan nationaliteiten en culturen van studenten en docenten. Het begrip diversiteit is veel meer dan een synoniem voor alleen de ethnische of culturele samenstelling van de hogeschool.
P r ak tijkm ateria al Die definitie van het begrip diversiteit mag dan voor iedereen aan tafel helder zijn, het onderwerp diversiteit ervaren de aanwezigen nog als ongrijpbaar. “Daarom is het beleidsmatig lastig om het hogeschoolbreed vorm te geven,” aldus een van de gespreksdeelnemers. Een aantal opleidingen verwerkte het thema inmiddels in
14
H/ Jaarverslag 2007
het curriculum. Studenten krijgen bijvoorbeeld het vak ‘Diversiteit en Identiteit’, dat hen sensitief maakten voor personen met een andere nationaliteit of etniciteit, of voor mensen met een handicap. “Praktijkmateriaal is op De Haagse voldoende voorhanden.” Een van de gespreksdeelnemers is ervan overtuigd dat studenten eerst moeten leren de verschillen in mensen te herkennen. Pas dan zullen ze hun diversheid aan achtergronden kunnen erkennen, stelt ze. Een ander concludeert daaruit dat bewustwording nodig is. “Anders kunnen studenten niet omgaan met de verschillende achtergronden van personen waarmee ze dagelijks te maken hebben.” Een aantal aanwezigen meent dat het onmogelijk is om niet in hokjes te denken. “Iedereen heeft vooroordelen.” Dat is ook niet erg, vinden ze. “Mensen in hokjes stoppen is zelfs nodig om de wereld om je heen begrijpelijk te maken. Zolang je maar niet generaliseert. Personen met een gelijke culturele komaf, kunnen heel divers zijn. Tussen Hindoes bestaan bijvoorbeeld grote verschillen. Zo is dat ook bij Surinamers, Marokkanen of Nederlanders.”
S amenwerken Hoewel De Haagse ernaar streeft om studenten uit verschillende bevolkingsgroepen samen te
H/ Jaarverslag 2007
15
Rondetafelgesprek
laten werken, blijkt dat in de praktijk soms lastig. Een tafelgenote geeft aan dat sommige studen-
in. Vind het belangrijk dat ze samenwerken met personen uit andere culturen. Ook al is het een
ten het liefst samenwerken met studenten van dezelfde culturele of religieuze achtergrond. Een aanwezige vraagt zich af of die studenten niet overtuigd zou moeten worden van een andere keuze. “Bijvoorbeeld omdat dat beter zou zijn voor hun ontwikkeling.” Andere tafelgenoten vinden dat geen goed idee. “De hogeschool moet de keuze altijd aan de student laten,” vinden ze. “Je moet niet voor anderen willen denken.” Vervolgens leggen ze uit dat bij de toewijzing van een mentor of tutor naast de voorkeur van de student ook andere criteria een rol spelen. “We kijken ook welke begeleiding een student nodig heeft en wie daarvoor beschikbaar is.”
vorm van dwang.” Zijn tafelgenoten merken op dat dit een wenselijke vorm van dwang is.
C lusteren Internationale studenten hebben ook de neiging om zich tijdens lesperiodes op basis van etniciteit te clusteren, merkt een van de aanwezigen op. Hij zorgt er dan voor dat ze zich bij het maken van gezamenlijke opdrachten mengen met andere studenten. “Ik deel dan zelf de werkgroepen
16
H/ Jaarverslag 2007
Talent Als daarmee de discussie rondom ‘groepsvorming’ en ‘dwang’ afgesloten lijkt, maakt de gespreksleider een bruggetje naar een volgend onderwerp: hij wil graag weten welke successen de hogeschool de afgelopen jaren op het gebied van diversiteit heeft geboekt. De aanwezigen reageren onmiddellijk. Een van hen vertelt dat niet langer alleen allochtone aankomende studenten gebruik maken van Talentontwikkeling. Dat project is een paar jaar geleden gestart om studenten te helpen die als eerste van hun familie een hbo-opleiding gaan volgen. Inmiddels maken ook veel autochtone potentials en hun familie gebruik van de begeleiding vanuit Talentontwikkeling.
S ubgroepen Een ander meldt dat De Haagse steeds meer
allochtone docenten aanneemt. In 2006 gaven al meer niet-westerse docenten dan ooit college op de hogeschool, in 2007 zette die ontwikkeling door. “In veel van onze personeelsadvertenties is tegenwoordig te lezen dat we bij gelijke geschiktheid de voorkeur geven aan een allochtone man,” merkt een van de gespreksdeelnemers op. Dat is een goede ontwikkeling, vinden veel tafelgenoten. “Maar het mag niet zo zijn dat we als hogeschool de indruk wekken dat iemand louter vanwege zijn sekse of etniciteit wordt aangenomen. De kwaliteit van de sollicitant moet centraal staan.” Diversiteit onder docenten van De Haagse is niet slechts bijzaak. “In het meest ideale geval is ons docentenkorps een perfecte afspiegeling van onze studentenpopulatie. Maar zover zijn we nog lang niet. Dus zijn er ook meer allochtone docenten nodig.” Aan het einde vat de gesprekleider de discussie samen: “Het is duidelijk dat diversiteit niet alleen een onderwerp is op De Haagse, maar vooral een werkwoord. Dat was het in 2006, in 2007 en zonder twijfel ook in 2008.”
Wie zaten aan tafel, wie zei wat? Lees verder op dehaagsehogeschool.nl/jaarverslag2007
H/ Jaarverslag 2007
17
Dagboek
Jeroen van Dijk (49) Docent Verpleegkunde “Ik moet wat documenten kopiëren. Voor thuis. Kan ik in mijn aanstaande vakantie het een en ander bestuderen. Maar ik ga natuurlijk ook een paar dagen weg.”
“
Yvonne Bouwmeester (42) Gedetacheerde bij Financieel Economische Zaken “Ik ben voor tweeënhalve maand ingehuurd door FEZ. Vandaag is mijn laatste dag. Ik heb hier met veel plezier gewerkt, de sfeer was goed. Dus bakte ik twee appeltaarten om mijn collega’s te bedanken.”
18
H/ Jaarverslag 2007
“
Emmy Frederiks is al vijftien jaar student aan het Hoger Onderwijs Voor Ouderen (HOVO)
De HOVO-cursisten
zijn vaak mensen met een hbo- of universitaire achtergrond.
Meer weten? Lees verder op dehaagsehogeschool.nl/jaarverslag2007
1 Onze hogeschool Missie De hogeschool biedt haar studenten door kwalitatief hoogwaardig en innovatief hoger beroepsonderwijs de mogelijkheid hun talenten maximaal te ontwikkelen. Zij leidt haar studenten op tot gekwalificeerde en onafhankelijke professionals voor de maatschappij en de arbeidsmarkt. De hogeschool is een gewaardeerde kennisinstelling in de regio Leiden, Zoetermeer, Delft en Den Haag. De regio ervaart de hogeschool als een instelling die haar kennis graag deelt.
Visie Bij het formuleren van ambities hanteert De Haagse Hogeschool een aantal strategische kernwaarden van waaruit zij opereert: studentgericht, omgevingsgericht, innovatiegericht en kwaliteitsgericht. Met de trits ‘talentontwikkeling-binding-belevenis’ geven wij uitdrukking aan onze ambitie om de student in zijn ontwikkeling centraal te stellen en zijn studiemotivatie positief te stimuleren. Omgevingsgericht vatten wij breed op: de hogeschool hecht veel betekenis aan partnerships met bedrijven en instellingen zowel in de regio als (inter)nationaal. De innovatiegerichtheid uit zich niet alleen in de ontwikkeling van lectoraten en onderzoek, maar ook in de wijze waarop binnen academies wordt omgegaan met ontwikkelingen in de diverse opleidingsdomeinen. Kwaliteitsgericht is de kernwaarde die betrekking heeft op alles wat De Haagse doet. Het in 2007 herziene Haags Kader geeft de hogeschool houvast bij het optimaliseren van het interne kwaliteitszorgsysteem.
G overnance algemeen Evenals voor de Raad van Toezicht geldt ook voor het College van Bestuur (CvB) dat de begin 2006 vastgestelde Branchecode Governance strikt wordt nageleefd. Eind 2006 is er een Klokkenluiderregeling opgesteld en gepubliceerd. Het CvB hecht sterk aan een in de organisatie gedragen integriteitcode. In 2007 is een ontwikkelingsproces doorlopen waaraan meer dan 100 medewerkers hebben bijgedragen. De vaststelling van De Haagse Integriteitcode is begin 2008 voorzien. In 2007 is een werkgroep ingesteld om de implementatie van het in 2006 vastgestelde Privacyreglement nader uit te werken. Een andere werkgroep heeft het CvB geadviseerd over de gewenste positionering van de Examencommissies. In dat kader heeft het CvB besloten dat voortaan per academie één commissie
20
H/ Jaarverslag 2007
wordt benoemd. Evenals de directeur kunnen docenten in de rol van teamleider niet meer als voorzitter worden benoemd. Er is door externe adviseurs een auditrapport opgesteld over de IT processen. De aanbevelingen uit dat rapport zijn deels overgenomen. Zelf hebben we - halverwege de planningsperiode - een Midterm Review uitgevoerd op de uitvoering van HOP 6. Het CvB heeft daarop een beleidsreactie gepubliceerd. Interne adviseurs hebben ook een sterkte-zwakte analyse uitgevoerd bij CvB en directeuren die in een managementoverleg is besproken. Naar aanleiding van de vraag hoe de teamleiders gepositioneerd moeten worden, is in het najaar een brede conferentie belegd met CvB, directeuren en alle teamleiders aangevuld met vertegenwoordigers van de medezeggenschapsraden. Externe begeleiders hebben naar aanleiding daarvan een advies opgesteld voor de besturingsfilosofie van de hogeschool. Het CvB heeft dit advies overgenomen.
Planning & C ontrol De Haagse Hogeschool kent sinds het collegejaar 20052006 een volledige planning & control-cyclus, dat wil zeggen dat alle hierbij behorende instrumenten door alle aangewezen organisatieonderdelen worden opgeleverd en verwerkt tot op het niveau van besluitvorming door het CvB. Dankzij de planning & control-systematiek is het beheer over de bedrijfsprocessen sterk toegenomen. Het p&c systeem is een hulpmiddel om onze doelen en resultaten te bereiken zonder onnodige bureaucratie te genereren. De verantwoordelijkheden zijn binnen de uitvoering belegd en de organisatie is in staat de p&c cyclus uit te voeren als een ‘regulier proces’. Er is in de uitvoering een zekere mate van vanzelfsprekendheid ontstaan bij CvB, directeuren en betrokken medewerkers. De formats voor managementovereenkomsten, plannen en begrotingen en de daaruit voortvloeiende rapportages en de bijbehorende werkprocessen zijn gedefinieerd en operationeel. De perioderapportages bieden het CvB en de directeuren een groeiend zicht op de wijze waarop het afgesproken beleid bij academies en diensten wordt gerealiseerd. Het gaat hierbij om alle aspecten van het beleid en om de financiële doelstellingen. Het besef van (financiële) resultaatverantwoordelijkheid is gegroeid en het zicht op effecten van ontwikkelingen en handelen is toegenomen. De organisatie is nu bovendien beter in staat om de betrokken stakeholders, zoals de Hogeschoolraad en de Raad van Toezicht adequaat te informeren.
In 2006-2007 waren bij de inrichting en uitvoering van de cyclus de inspanningen gericht op het signaleren, onderkennen en beleggen van risico’s. Voorts is de basis gelegd voor de verdere ontwikkeling van de controlfunctie. Doel is om de komende periode de sturing op de gewenste uitkomsten te verbeteren en daarmee de cyclus niet alleen te plaatsen in het licht van het beheer van de bedrijfsvoering, maar ook op de bijdrage aan de resultaten in relatie tot onze kernactiviteiten.
Merkstrategie In 2006 is het nieuwe merk van De Haagse Hogeschool geïntroduceerd. We hebben ervoor gekozen alle vestigingen onder één naam in de markt te zetten: De Haagse Hogeschool. De uitstraling van de hoofdvestiging is beter in overeenstemming gebracht met die van de andere vestigingen. In 2007 is de merkstrategie vertaald naar de campagne: ‘Stel dat jij...’. Via praktijkcases worden de potentiële studenten aangemoedigd zichzelf te plaatsen in situaties waarin zij later terecht kunnen komen. Op deze manier zetten wij de studenten aan het denken over hun opleidingskeuze.
R aad van Toezicht G overnance Uitgangspunt voor het bestuur en toezicht van De Haagse Hogeschool is de overtuiging dat goed bestuur zich altijd kenmerkt door integriteit en gebaseerd is op eenduidige verantwoording over strategie, resultaten en risico’s. Er bestaat een strikte scheiding van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden tussen toezichthouders, bestuur en directeuren. Dat zorgt er mede voor dat het samenspel effectief en efficiënt verloopt. De verhouding tussen bestuur en toezicht is in de statuten vastgelegd; de verhouding tussen bestuur en directeuren is in het Bestuurskader geregeld. De Raad van Toezicht heeft een reglement opgesteld waarin de statutaire bepalingen met betrekking tot de verhouding bestuur en toezicht nader zijn uitgewerkt. De Raad van Toezicht en het CvB onderschrijven de HBO Branchecode Governance integraal. Op één onderdeel gaat De Haagse Hogeschool verder dan de Branchecode voorschrijft: herbenoeming van leden van de Raad van Toezicht is – na een positieve beoordeling – slechts mogelijk voor één termijn van vier jaar. Op één punt voldeed de hogeschool aan het eind van het jaar 2007 nog niet aan de vereisten van de Branchecode: er was nog geen integriteitscode gepubliceerd. Het proces om te komen tot een code met een zo groot mogelijk draagvlak in de organisatie, naderde eind
Mission Through high-quality and innovative education, The Hague University offers its students the chance to optimally develop their talents. It trains its students to become qualified, independent professionals for society and the job market. The university is an appreciated knowledge institution in the Leiden, Zoetermeer, Delft and The Hague region. The region experiences the university as an organisation that gladly shares its knowledge.
Vision When formulating its ambitions, The Hague University uses a number of strategic core values on which it bases the way it operates: student-focused, environment-focused, innovation-focused and quality-focused. By means of the trio ‘talent development – bonding - experience’, we express our ambition to place the student’s development centrally and to stimulate positively his or her motivation to study. We define ‘environment-focused’ broadly: the university attaches great significance to partnerships with companies and organisations both locally and (inter)nationally. The focus on innovation is expressed not only in the development of departments and research, but also in the way in which academies deal with developments in the various educational domains. Being focused on quality is the core value that relates to everything The Hague University does. The Haags Kader, reviewed in 2007, provides support in optimising the internal quality control system.
H/ Jaarverslag 2007
21
“
Leo Plugge is coördinator competentiegericht onderwijs en voorlichter bij het Mondriaan.
We merken dat het mbo steeds meer een soort
“doorstroomroute” is voor het hbo. Meer weten? Lees verder op dehaagsehogeschool.nl/jaarverslag2007
2007 zijn voltooiing, zodat begin 2008 tot publicatie kan worden overgegaan. De samenwerking tussen de Raad van Toezicht en het College van Bestuur kan ook in het jaar 2007 als kritisch, constructief en harmonieus worden gekenschetst. De Raad heeft na het vertrek van één van de collegeleden (1 december 2006) per 1 januari 2007 tijdelijk in de vacature voorzien door het aanstellen van een interim collegelid: mevrouw dr. B.E. van Vucht Tijssen. De procedure om in de ontstane vacature te voorzien, is in de loop van het jaar gestart en heeft begin 2008 tot resultaat geleid door de benoeming (per 1 april 2008) van mevrouw dr. M.S. Menéndez.
De
•
•
vergaderingen en de toe zichtagenda
De Raad van Toezicht is in 2007 bijeen geweest voor vier reguliere vergaderingen en één themabijeenkomst. De door de auditcommissie ingebrachte bespreek- en beslispunten en de voortgang van de nieuwbouw in Delft voor een deel van de technische opleidingen, kwamen bij elk van de reguliere vergaderingen aan de orde. De Raad heeft erop toegezien dat de bepalingen van de Branchecode Governance worden nageleefd. Op de vergaderagenda’s van de Raad van Toezicht stonden in 2007 de volgende onderwerpen: • In de maartvergadering (8 maart) werd het onderwijskundig jaarverslag ‘Haags Peil 2006’ besproken. De door het CvB vastgestelde Klokkenluiderregeling werd goedgekeurd. Het profiel waaraan een nieuw collegelid moet voldoen, werd besproken alsmede de procedure die gevolgd gaat worden. De heren Van Blijswijk en Timmermans werden voor een tweede zittingstermijn benoemd en er werd aandacht besteed aan de invulling van de vacatures binnen de Raad van Toezicht. • Op de themavergadering (21 juni) werd de heer Touw tot nieuw lid van de Raad van Toezicht benoemd. De heer Touw volgt de heer Gubbi op als voorzitter van de auditcommissie. De Raad besloot op basis van het negatieve advies van de Hogeschoolraad de voordracht voor een tweede nieuw lid in te trekken. Vervolgens werd uitgebreid ingegaan op het onderwerp ‘onderwijs en strategische ontwikkeling’. De portefeuillehouder Onderwijs in het College van Bestuur presenteerde de visie op het onderwijs, op de sturing van onderwijsvernieuwing en op de toetsing van de onderwijskwaliteit mede aan de hand van het rapport ‘Haags Peil 2006’ en de ‘Midterm Review’, die het College op de helft van de planperiode van het Hogeschoolontwikkelingsplan (HOP) 6 heeft laten opstellen.
•
De reguliere junivergadering (28 juni) stond in het teken van het goedkeuren van het Jaarverslag en de Jaarrekening 2006. De auditcommissie deed verslag van zijn werkzaamheden en de Jaarrekening werd met de accountants besproken en goedgekeurd. Onderwerp van gesprek was ook de bijbehorende managementletter en de tevredenheid van de accountants over het proces van totstandkoming van de Jaarrekening. De Kaderbrief voor de begroting 2008 werd besproken en goedgekeurd. In de oktobervergadering (4 oktober) presenteerde de coördinator van het International Office de stand van zaken met betrekking tot internationalisering. Voorts werd aandacht besteed aan het onderwerp studiesucces en werd besloten tot het instellen van een remuneratiecommissie. In de decembervergadering (13 december) is de begroting 2008 besproken en goedgekeurd. De Raad keurde het Collegebesluit goed waarin de Stichting Samenwerkende Hogescholen Haaglanden en Rijnstreek werd ontbonden. Voortzetting van de stichting was – mede als gevolg van de fusie tussen De Haagse Hogeschool en de Technische Hogeschool Rijswijk – niet meer opportuun. De Raad nam afscheid van mevrouw Molier die per 1 januari 2008 na twee zittingstermijnen haar lidmaatschap heeft beëindigd.
H/ Jaarverslag 2007
23
S amenstelling R a ad
van
Toe zicht
De bezetting van de Raad was ultimo december als volgt: • voorzitter: mevrouw drs. J.M. (Monique) de Vries (1947), dijkgraaf van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, voormalig lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal en voormalig staatssecretaris van Verkeer & Waterstaat. Herbenoembaar per december 2008; • vice-voorzitter: Ir. R.A. (Rob) Timmermans (1947) regiodirecteur Zuid-Oost Nederland KPN. Herbenoemd per januari 2007; • secretaris: H.W.M. (Huub) van Blijswijk (1955) voorzitter College van Bestuur van de Stichting Lucas Onderwijs in Voorburg. Herbenoemd per maart 2007;
•
•
•
lid tevens voorzitter van de auditcommissie: drs. W.A. (wim) Touw RA (1963), Partner KPMG Accountants NV. Benoemd op 21 juni 2007; lid: mevrouw J.E. (Jeannine) Molier (1957), algemeen directeur van Het Koorenhuis, Centrum voor Kunst en Cultuur in Den Haag; lid op bindende voordracht van de Hogeschoolraad. Aftredend per 1 januari 2008. lid: prof. Dr. D. (David) Pinto (1942), hoogleraar Interculturele Communicatie aan de Universiteit van Amsterdam en hoogleraar aan de Bar-Ilan Universiteit, vestiging Ashkelon, in Israël. Hij is directeur van het Intercultureel Instituut (ICI) in Amsterdam. Lid op bindende voordracht van de Hogeschoolraad. Afgetreden per 31 december 2007.
C ommissies De Raad kent een auditcommissie. In de eerste helft van 2007 was de heer Gubbi voorzitter; in de tweede helft de heer Touw. De auditcommissie is in 2007 vier keer bijeen gekomen, telkens ter voorbereiding van de reguliere vergaderingen van de Raad en heeft in elke vergadering van de Raad verslag uitgebracht van zijn werkzaam heden en bevindingen. Naast de Jaarrekening 2006 en de Begroting 2008, heeft de commissie aandacht besteed aan het toegepaste risicobeheersingsysteem en het functioneren van de Planning & Control cyclus. De Raad heeft in het najaar ervoor gekozen ook een remuneratiecommissie in het leven te roepen bestaande uit de heren Timmermans en Van Blijswijk. De remuneratietaken zijn tot dat moment door de Raad als geheel vervuld. De ad-hoc selectie- en benoemingscommissie voor de vervulling van de vacature lid CvB bestond uit de voorzitter, secretaris en de voorzitter van de auditcommissie.
R emuner atie versl ag Het beloningsbeleid voor leden CvB bevat de volgende kenmerken: • de beloning van bestuursleden bestaat alleen uit een vast deel; er worden geen variabele beloningsbestanddelen toegekend; • de pensioenvergoeding is ABP-gerelateerd en staat in normale verhouding tot het basissalaris; • leden van het College van Bestuur worden in principe benoemd voor een periode van vier jaar. De heer Breebaart is op basis van een vierjarig contract benoemd; mevrouw Verhoef had een dienstverband voor onbepaalde tijd dat per 1 januari 2008 is omgezet in een vierjarig contract. Mevrouw van Vucht Tijssen
•
•
was het gehele jaar interim-lid op basis van een contract met bureau Boer&Croon. herbenoeming is mogelijk voor periodes van vier jaar en is afhankelijk van de geleverde prestaties. Voor elke herbenoeming wordt door de Raad een beoordeling opgesteld; er worden geen persoonlijke leningen of garanties aan bestuurders verstrekt.
In het besloten gedeelte van de oktober- en decembervergaderingen heeft de Raad van Toezicht gesproken over het functioneren van de collegeleden naar aanleiding van gevoerde functioneringsgesprekken. De beloning van beide collegeleden is binnen het kader van de door de HayGroup opgestelde Uitwerking Bezoldiging Bestuurders Hogescholen aangepast. De honorering van de leden van het CvB is in de Jaarrekening 2007 opgenomen. De leden van de Raad van Toezicht ontvingen in 2007 een honorarium gerelateerd aan de mate van verantwoordelijkheid en aan de reële tijdsbesteding die voor het uitoefenen van de taken nodig is. Het honorarium is gebaseerd op een in 2006 extern ingewonnen advies dat grotendeels overeenkomt met het in 2007 door de HayGroup uitgebrachte advies. Er wordt differentiatie aangebracht in de beloning van voorzitter, commissieleden en overige leden: de honoraria bedragen resp. € 8.640, € 5.280 en € 4.320. Het is aan de individuele leden van de Raad om te besluiten het honorarium te accepteren, te weigeren dan wel aan een ander doel te schenken. Daarnaast kunnen de leden van de Raad van Toezicht gemaakte reiskosten declareren alsmede uitgaven voor deskundigheidsbevordering. Den Haag, april 2008 H.W.M. van Blijswijk, secretaris Raad van Toezicht
24
H/ Jaarverslag 2007
Faisal Mirza is vierdejaars student “ Informatica en won in 2008 de ECHO-award Bèta Techniek als meest excellente allochtone talent van het jaar.
De Haagse is
misschien wel de meest
diverse school
qua afkomst en etniciteit van studenten en ik voel me er als een vis in het water. Meer weten? Lees verder op dehaagsehogeschool.nl/jaarverslag2007
Rondetafelgesprek
Succesvol studeren De individuele student is belangrijk > Bij
studiekeuzebegeleiding moet De Haagse meer nadruk leggen op
het belang van de individuele student. Dat leidt tot meer studiesucces. Een tiendejaars student is door zijn opleiding zo hinderlijk gevolgd, dat hij alsnog is afgestudeerd.
R
ealiseer jaarlijks 10% meer instroom. Zorg dat 70% van de eerstejaars studenten hun propedeuse haalt. Streef er vervolgens naar dat 90% van de studenten die in de hoofdfase terechtkomt hun diploma haalt. Als die doelen gehaald worden, werkt De Haagse volgens haar eigen Hogeschool Ontwikkelings Plan 6 (2005-2009) aan maximale participatie. Aldus de introductie van het rondetafelgesprek over succesvol studeren. Voor één van de deelnemers aan die bijeenkomst heeft maximale participatie te maken met het aanspreken van zoveel mogelijk doelgroepen in de samenleving, zodat zij een hbo-opleiding kunnen volgen. Ze stelt dat De Haagse haar onderwijs op zo’n manier moet organiseren dat iedereen zich thuis kan voelen op onze hogeschool. Maximale participatie is één van de drie thema’s waar De Haagse Hogeschool zich in de periode 2005-2009 intensief mee bezig houdt.
I nstroom Een aantal opleidingen aan De Haagse heeft al een brede instroom. “De participatie in die studies is dus maximaal,” claimt een deelnemer. Die maximale participatie kan echter teniet gedaan worden door studie-uitval. Bijna
26
H/ Jaarverslag 2007
alle opleidingen doen dan ook hun uiterste best om te voorkomen dat studenten voortijdig afhaken. Dat gebeurt met tutoringprojecten. “Die werken goed.” Een van de tafelgenoten vult aan: “Docenten zien regelmatig zwak presterende eerstejaars binnenkomen. Dat zijn vaak studenten die als eerste van hun familie een hbo-studie gaan volgen. Als zij gebruik maken van tutoring, gaan ze met sprongen vooruit.” Tutoring, bedoeld voor eerstejaars die hulp van meerderejaars nodig hebben, is dan ook een goede manier om de participatie in een studie maximaal te houden. De gespreksleider signaleert evenwel dat maximale participatie in 2007 minder vaak een onderwerp van gesprek was, dat er meer gesproken werd over studiesucces. “In hoeverre verschilt maximale participatie van studiesucces?” vraagt hij. Bijna alle aanwezigen benadrukken daarop dat zij maximale participatie en studiesucces verschillende dingen vinden. “Studiesucces is meer een financieel verhaal,” stelt één van hen. Een ander merkt vervolgens op dat studiesucces voor het individu iets anders is dan studiesucces voor de organisatie. “Als een student na zeven jaar afstudeert dan is dat op individueel niveau een succes. Voor De Haagse zelf is zo’n pres-
H/ Jaarverslag 2007
27
Rondetafelgesprek
tatie teleurstellend, ook financieel. Daarom is de hogeschool sinds 2007 waarschijnlijk meer
idee hebben welke opleiding ze willen volgen. Daar moet De Haagse met hen over praten.
geïnteresseerd in rendement.”
Bijvoorbeeld tijdens een intakegesprek. Nog weinig opleidingen bieden die mogelijkheid.” Anderen aan tafel menen dat nog niet is aangetoond dat er een relatie bestaat tussen studenten die bij een intake aangeven het allemaal nog niet te weten en het uitvalpercentage. Een van de aanwezigen stelt dat het nog een tijd zal duren voor duidelijk wordt of werken met intakes succesvol kan zijn. De gespreksleider wil vervolgens weten wat in 2007 de belangrijke wapenfeiten waren op het gebied van studiesucces.
U it val De aanwezigen vinden dat geen goede ontwikkeling. “Uitval is een probleem. Om dat op te lossen moet niet het rendement centraal staan, maar het individuele belang van de student.” Dat gebeurt nog onvoldoende, constateren de tafelgenoten. “Maar,” merkt een aanwezige op, “docenten hebben soms wel een erg grote allergie voor het bedrijfseconomische aspect. Ze zijn bang dat ze tentameneisen moeten verlagen ten gunste van het rendement van de opleiding.” De Haagse introduceerde in 2007 de High Five-formule, een document dat oorzaken van studieuitval in kaart brengt en oplossingen aandraagt. De aanpak stelt het belang van de individuele student centraal. Iedereen aan tafel geeft aan dat ze enthousiast zijn over die aanpak. “Het is een werkbare aanpak.” Maar in de praktijk maken de tafelgenoten nog weinig gebruik van de High Five-formule. “Bij de studiekeuzebegeleiding letten we bijvoorbeeld te weinig op het belang van de individuele student. Daar hebben we simpelweg niet steeds de tijd voor.”
I ntakegesprek En dat is zonde, daarover zijn de gespreksdeelnemers het eens. Het blijkt dat studenten regelmatig zomaar een opleiding kiezen, omdat ze eigenlijk nog niet weten wat ze willen studeren. “In de eerste vier weken van het collegejaar verdwijnt daardoor 10% van de eerstejaars studenten.” Een van de aanwezigen heeft daar een verklaring voor. Potentials durven tijdens hun keuzeproces niet toe te geven dat ze geen
28
H/ Jaarverslag 2007
H inderlijk
ge volgd
Een aanwezige vertelt trots dat haar opleiding midden 2007 een eerste lichting afstudeerders afleverde. “Iets meer dan helft is bij de eerste poging afgestudeerd. De helft van de rest rondde in december hun studie af en een kleine groep loopt door in 2008.” Eén van haar collega’s meldt dat een tiendejaars student op zijn opleiding zo hinderlijk is gevolgd, dat hij alsnog is afgestudeerd. “Dat was niet gebeurd als we niet bewust hadden ingezet op het studiesucces van deze student.” Een derde deelnemer zegt dat de inzet van studieloopbaanbegeleiding succesvol was op zijn opleiding. De gespreksleider vraagt of studieloopbaanbegeleiding sinds 2007 opleidingbreed ter discussie staat. Een aantal personen aan tafel knikt instemmend. Een van hen geeft aan dat op zijn opleiding gedurende de eerste twee jaar een soort monitorende studiebegeleiding toegepast wordt. “Daarna verleggen we onze aandacht naar een meer individueel gerichte begeleiding in kleine groepen. Daarbij staat de loopbaan centraal. Dat werkt, studenten leren ook van elkaar. Natuurlijk kunnen ze daarnaast altijd individueel terecht bij de loopbaanbegeleider.”
Bij één van de deeltijdopleidingen was studieloopbaanbegeleiding altijd al gericht op de individuele student. Een gespreksdeelneemster: “Coaching levert een zeer belangrijke bijdrage aan het studiesucces van de deeltijdstudent. Het gaat daarbij om zelfmanagement, begeleiden, confronteren, maar ook om monitoring.” Volgens haar moeten voltijdopleidingen dan ook afstappen van hun groepsgewijze en verplichte benadering van studieloopbaanbegeleiding. Stelt de individuele student zijn loopbaan zelf ook centraal, vragen de aanwezigen zich vertwijfeld af. “De student is niet bezig met de vraag hoe zijn beroepssituatie er over vier jaar uit zal zien,” meent een gespreksdeelneemster tot slot. “Maar als studenten eenmaal duidelijk weten voor welk beroep ze gaan, zullen ze meer gemotiveerd zijn hun studie op tijd af te ronden.”
Wie zaten aan tafel, wie zei wat? Lees verder op dehaagsehogeschool.nl/jaarverslag2007
H/ Jaarverslag 2007
29
2 Ons onderwijs De H aagse Bachelor In 2007 hebben de opleidingen de implementatie van (onderdelen uit) het Haagse Bachelorbeleid verder uitgevoerd. Er zijn diverse minors ontwikkeld en er is veel aandacht voor toetsing geweest. In het kader van het project Stimulering Assessment & Development (SAD) zijn bij drie academies nieuwe assessments ontwikkeld. Binnen de hogeschool zijn dit jaar trainingen ontwikkeld voor assessmentontwikkelaar en voor assessor. Verschillende docenten en adviseurs hebben deze trainingen in 2007 gevolgd. Het project SAD wordt in maart 2008 afgerond. In november vond een zeer succesvolle Haagse Onderwijsdag plaats voor de medewerkers met als thema talentontwikkeling. Naast de key-note sprekers Ahmed Aboutaleb en Rob Wijnberg leverden ook verschillende lectoren van De Haagse een bijdrage. Op deze dag is de Olive Award uitgereikt, een nieuwe prijs voor de docent die het meest heeft bijdragen aan talentontwikkeling van studenten. In het middaggedeelte stonden professionaliseringactiviteiten binnen de hogeschool centraal. Aan de orde kwamen actuele praktijken, ervaringen en inzichten waarmee collega’s elkaar konden inspireren en motiveren in workshops en masterclasses. Circa 400 medewerkers hebben aan deze dag deelgenomen.
A ssortimentsbeleid Gebaseerd op de kernwaarde ‘innovatiegericht’ acht de hogeschool het van groot belang het assortiment kritisch te beschouwen en aan te vullen. De betrokkenheid van stakeholders bij het formuleren en invullen van het assortimentsbeleid, is voor De Haagse een vanzelfsprekendheid. Dit krijgt vorm door goed te kijken en (vooral) te luisteren naar de ‘markt’, maar ook door het werkveld en andere belanghebbenden nauw te betrekken bij de ontwikkeling van nieuwe opleidingen. Het assortiment van De Haagse Hogeschool wordt mede vormgegeven door het aanbod van minors. In 2007 zijn de volgende opleidingen ontwikkeld of in voorbereiding genomen: • Bacheloropleiding Huidtherapie: na een positieve beoordeling door de NVAO werd de aanvraag door de minister in eerste instantie afgewezen. Na het aantekenen van bezwaar, is de opleiding alsnog in het assortiment opgenomen. Start is voorzien op 1 september 2008. • Bacheloropleiding Information Security Management: de opleiding is in 2007 ontwikkeld en positief beoordeeld door de NVAO. Begin 2008 zal de opleiding
30
H/ Jaarverslag 2007
• •
voor een doelmatigheidstoets aan de minister worden aangeboden. Bacheloropleiding Climate and Environment: het CvB heeft ingestemd met de aanbieding bij de NVAO. Masteropleiding Risicomanagement: is in 2007 geaccrediteerd en zal in 2008 in het aanbod worden opgenomen. Wel al opgenomen in het aanbod van 2007 zijn de Masteropleiding OrganisatieCoaching en de Masteropleiding Facility Management.
In 2007 is vastgesteld welk beleid het CvB volgt betreffende internationale opleidingen en opleidingsvarianten. Onderdeel daarvan is dat het college elk jaar tenminste één Engelstalige opleiding(svariant) aan het assortiment wil toevoegen. In 2007 zijn de Engelstalige varianten van de opleiding HBO-Rechten (Law) en Bestuurskunde/ Overheidsmanagement (Public Management) gestart. Begonnen is met de ontwikkeling van de Engelstalige variant van de opleiding Communicatie. De Haagse Hogeschool was in 2006 één van de initiatiefnemers van het plan om samen met de Universiteit Leiden en het Institute of Social Studies in Den Haag een University College te starten. In 2007 is gebleken dat er voor de hogeschool een te kleine rol zou zijn weggelegd zodat de bijdrage aan de verdere ontwikkeling is stopgezet. Met de Universiteit Leiden is nog overleg gaande over de mogelijkheden van het gezamenlijk ontwikkelen van ‘professional masters’ en met de TU Delft wordt nauw samengewerkt in het kader van de doorstroom van studenten naar de masterfase. De hogeschool heeft bezwaar aangetekend tegen de beslissing van de minister van OCW om de aanvragen toe te kennen van de Hogeschool InHolland met betrekking tot de opleidingen Small Business & Retail Management (SBRM) voor de lesplaatsen Den Haag en Delft. De uitspraak van de Bezwarencommissie OCW is opmerkelijk omdat het bezwaar werd afgewezen ondanks de erkenning dat er in de procedure veel is misgegaan. De SBRM aanvraag voor de lesplaats Delft bleek bovendien te zijn toegekend door het ministerie van OCW terwijl dit een bevoegdheid van de minister voor LNV betreft. De daarop ingestelde bezwaarprocedure tegen het ministerie van LNV was eind 2007 nog niet afgerond. Over de aanvraag van InHolland met betrekking tot de opleiding Technische Bedrijfskunde in de lesplaats Delft, is overleg gevoerd. De aanvraag is door de minister afgewezen.
Onderwijsaanbod
The H ague Bachelor
B acheloropleidingen
In 2007, the study programmes implemented (further) parts of the Haagse Bachelorbeleid (The Hague Bachelor Policy) by developing various minors and focusing on testing. In the context of the project Stimulating Assessment & Development (SAD), three academies developed three new assessments. Within the university, training programmes were developed this year for assessment developers and for assessors. Various lecturers and advisors followed these training programmes in 2007. The SAD project will be completed in March 2008.
De Haagse Hogeschool biedt 41 voltijd bachelor opleidingen aan op de gebieden economie, internationaal, gezondheidszorg, gedrag en maatschappij, informatica, onderwijs en techniek. Daarvan zijn drie opleidingen Engelstalig en kennen twee opleidingen een Engelstalige variant. Daarnaast biedt de hogeschool 25 deeltijd en 13 duale bacheloropleidingen aan, waarvan vier opleidingen een structuur kennen waarin de student voltijd start en in een duale constructie zijn opleiding afrondt. De hogeschool biedt twee associate degree opleidingen aan. In 2007 heeft De Haagse Hogeschool geen (delen van het) onderwijs uitbesteed. Een compleet overzicht van de bacheloropleidingen is in bijlage 2.1 opgenomen.
M inors Om invulling te geven aan verruiming van keuzemogelijkheden voor studenten werd in het studiejaar 20062007 begonnen met het inrichten van een major-minorsysteem voor de bacheloropleidingen. Aanvankelijk bleef dit nog beperkt tot enkele academies, waartussen ook uitwisseling van studenten plaatsvond. Het studiejaar 2007-2008 is het eerste jaar waarin op grote schaal hogeschoolbrede minors zijn aangeboden. Het CvB heeft voor de uitvoering en monitoring een minorcommissie ingesteld, ondersteund door medewerkers van Onderwijs en Studentenzaken. De belangrijkste taak van de commissie, waarin enkele directeuren zitting hebben, is het beoordelen van minors op te verwachten kwaliteit. De commissie bekijkt ook of er een evenwichtig assortiment aan minors ontstaat, dat studenten de mogelijkheid biedt hun talenten te ontplooien. Studenten konden uiteindelijk kiezen uit een aanbod van 58 minors, naast minors die door opleidingen alleen voor de eigen studenten zijn ontwikkeld. Het aanbod is vaak tot stand gekomen in samenwerkingsverbanden van opleidingen onderling, met het bedrijfsleven en met instellingen in de regio. Ook enkele lectoraten hebben interessante minors ontwikkeld, zoals de minor Ondernemen en Innoveren, waar studenten van alle opleidingen leren om een eigen bedrijf op te zetten. Alle minors zijn of worden ondergebracht bij een academie. Het minoraanbod is ondergebracht in de Minorcatalogus, die beschikbaar is gesteld via het Studentennet. Ruim 500 studenten hebben in periode 1 en 2 een hogeschoolbrede minor gevolgd. Daarnaast heeft een onbekend aantal studenten in deeltijd minors kunnen volgen, in de vorm van een lintminor. Bij een
In November, there was a highly-successful Hague Education Day for staff with the theme Talent Development. In addition to the keynote speakers Ahmed Aboutaleb and Rob Wijnberg, various associate professors from the university also contributed. On the day, the Olive Award was presented, a new prize for the lecturer who contributed most to students’ talent development. The afternoon section focused on professionalization activities within the university. This included current practice, experiences and insights through which colleagues could inspire and motivate one another in workshops and master-classes. Some 400 staff attended.
Programme range policy Based on the core value ‘innovation-focused’, the university ascribes great importance to critically analysing and supplementing the programme offering. Of course, this includes the involvement of stakeholders when formulating and filling-in the programme range policy. In practical terms, this means looking closely at and (especially) listening to the ‘market’, as well as intimately involving the working arena and other stakeholders in developing new programmes. The university’s product range is, in part, shaped by offering minors. In 2007, the following programmes were developed or prepared: • Bachelor Programme Skin Therapy: after a positive assessment by the NVAO, the Minister initially rejected the application. After appeal, the programme was included in the product range. The start is planned for 1 September 2008.
H/ Jaarverslag 2007
31
lintminor worden de colleges verdeeld over twee of meerdere perioden (semesters).
M a sters & P rofessional C ourses In 2007 werkte de Academie voor M&PC verder aan haar doelen op de korte en de lange termijn: • dé opleider voor de regio voor Professional Courses en Masters worden; • hét kennisloket voor de regio worden; • een aantrekkelijk (inter)nationaal alternatief bieden voor universitaire masters; • het eigen personeel opleiden De academie richtte zich primair op omvang en kwaliteit. Zowel het contact met bedrijven als de internationale werving werden geïntensiveerd. Onderzoek is gestart en er is begonnen met een kwaliteitshandboek. In april startte de academie met twee eigen masters. Er werd bij de masteropleidingen een groei gerealiseerd en enquêtes lieten een gemiddelde groei van de kwaliteit zien wat betreft de onderwijsuitvoering. De academie is begonnen met het ontwikkelen van een visie over de toekomstige Haagse Masters. Alle betrokken partijen brachten gezamenlijk in kaart welk assortiment masters wenselijk is. De academie ontwikkelde drie nieuwe masters: Begeleidingskunde/OrganisatieCoaching, Sociale Architectuur en Risicomanagement. Professional Courses realiseerde groei door verbreding van het maatwerk. Het open aanbod liet een geringe groei zien. De bedrijfskundige opleidingen werden vernieuwd en de aansluiting op de MBA werd verbeterd. Er werden verschillende nieuwe open- en maatwerkopleidingen ontwikkeld. De Regioregisseur ontwikkelde zich verder tot hét kennisloket van De Haagse Hogeschool. De inrichting van de accreditatie van de masters is in kaart gebracht en besproken. De mogelijkheid van internationale accreditatie werd daarbij meegenomen. Alle nieuwe masteropleidingen zijn geaccrediteerd. De campagne ‘Stel dat jij...’ zorgde voor veel zichtbaarheid, ondermeer door ‘guerilla’-marketing. Verder werkte de academie mee aan het aanbieden van ‘arbeidsmarktarrangementen’ om de participatie van groepen werklozen te vergroten. De omzetstijging was in 2007 iets hoger en het resultaat is conform begroting. Het resultaat van het geheel van de activiteiten is positief.
H oger O nderwijs Voor O uderen De Haagse Hogeschool biedt cursussen op hbo-niveau voor senioren. Het is bedoeld voor senioren die zich willen blijven ontwikkelen, die een nieuw thema willen
32
H/ Jaarverslag 2007
ontdekken of de nieuwste ontwikkelingen in hun eigen themagebied willen bijhouden. In 2007 startten 38 cursussen op de gebieden: architectuur, cultuurgeschiedenis, kunstgeschiedenis, letteren, muziek, religie en theologie, sociale wetenschappen en wijsbegeerte.
I nternationalisering De ontwikkelingen op het gebied van Internationalisering zijn in 2007 gestaag voortgezet. De tussentijdse evaluatie van het beleid ‘Wereldburger in Wording’ toont aan dat De Haagse op de meeste doelen voor 2010 goed op weg is en enkele doelen naar boven kan bijstellen (aantal internationale bacheloropleidingen en minors, aantal buitenlandse studenten). Het stimuleren van de mobiliteit van studenten en docenten blijft een aandachtspunt. Om mobiliteit te stimuleren is het “Fonds Financiële Ondersteuning Internationalisering” (Hogeschoolfonds) dit jaar verhoogd van € 75.000 naar € 100.000. Academies en opleidingen hebben hun beleid voorgezet. Naast de aandacht voor studenten- en stafmobiliteit, samenwerking met buitenlandse partnerinstellingen en het opzetten en uitvoeren van projecten als internationale weken en internationale bezoeken, zijn nieuwe initiatieven in gang gezet. De drie bestaande internationale bachelors kregen in 2007 gezelschap van de Engelstalige varianten Law (HBO-Rechten) en Public Management (Bestuurskunde/Overheidsmanagement). Daarnaast zijn plannen ontwikkeld om te starten met de bacheloropleiding Climate and Environment en de Engelstalige variant International Communication Management (Communicatie) en is het aanbod van Engelstalige internationale minors uitgebreid van 3 naar 11. In 2007 verscheen het internationale communicatie & marketingplan 2007 – 2010, met input vanuit de adviesgroep internationalisering. Het plan is door het CvB aangenomen. De internationale corporate brochure is dit jaar vernieuwd. Het internationale profiel van de stad Den Haag versterkt onze internationale marketing. De internationale digitale nieuwsbrief iNEWS is in 2007 drie keer verstuurd aan potentiële internationale studenten en internationale partners. De internationale Engelstalige website is compleet vernieuwd met onder andere een virtuele tour met films over het internationale studentenleven bij De Haagse en interviews met studenten en docenten. De site is vanaf deze datum meer dan 100.000 keer bezocht door bezoekers uit 170 landen. De samenwerking met de Neso-kantoren (Netherlands Educational Support Office) van de Nuffic is versterkt en uitgebreid. De kantoren zijn gevestigd in China, Vietnam, Indonesië, Taiwan, Mexico en Rusland.
De IND ontving 321 aanvragen voor een Machtiging Voorlopig Verblijf (MVV) door internationale studenten van de De Haagse Hogeschool, die daarmee de hogeschool is met de meeste MVV-aanvragen. Bij aanvang van het studiejaar 2007 – 2008 waren 1.548 internationale studenten ingeschreven, met een totaal van 110 verschillende nationaliteiten. In het najaar van 2007 bereikte de huisvesting voor internationale studenten via de hogeschool een record: op 1 oktober waren 421 studenten via het International Office en DUWO gehuisvest in kamers in Den Haag. Van deze studenten verbleef 40% in tweepersoonskamers. Een groot deel van deze éénjarige huisvesting voor studenten is gelegen in de directe omgeving van de hogeschool, een ander deel ligt verspreid over de stad tot aan de haven van Scheveningen. De gemiddelde maandhuur voor deze gemeubileerde en gestoffeerde kamers was € 350. De onderwijsinstellingen krijgen van de IND een groeiende rol en verantwoordelijkheid in het immigratieproces van hun studenten. Naast de aanvraag van visum en verblijfsvergunning stond de hogeschool in 2007 financieel garant voor meer dan 250 studenten. Procedures zijn sterk verkort, een visumaanvraag via de hogeschool duurt nu twee weken tegen twee maanden vier jaar geleden. De leges blijven onverminderd hoog en de financiële garantstelling brengt een risico met zich mee. Door stroomlijning van de aanvragen (o.a. digitalisering) heeft De Haagse Hogeschool een van de hoogste ‘succes rates’ van de Nederlandse hoger onderwijsinstellingen. De adviesgroep internationalisering is dit jaar verder geformaliseerd en heeft diverse adviezen uitgebracht aan het college, bijvoorbeeld over het gewenste assortiment van internationale bachelorprogramma’s. In 2007 zagen we daarnaast een groeiende belangstelling voor het informele, hogeschoolbrede netwerkoverleg, waar collega’s ervaringen, vragen en inhoudelijke onderwerpen met elkaar kunnen uitwisselen. Er is in toenemende mate sprake van synergie tussen voorlopers en nieuwkomers op het gebied van internationalisering. De hogeschool heeft in 2007 diverse delegaties uit het buitenland ontvangen, onder andere in het kader van internationale accreditatie. Met de NUFFIC zijn tijdens een werkbezoek de wederzijdse ambities uitgewisseld. Het CvB en de academies legden diverse bezoeken af aan buitenlandse instellingen en er hebben uitwisselingen plaatsgevonden. Zie voor een overzicht van de mobiliteit van studenten bijlage 2.3 en voor de contacten met buitenlandse hogescholen en universiteiten bijlage 2.4.
•
•
•
Bachelor Programme Information Security Management: the programme was developed in 2007 and received a positive assessment by the NVAO. Early 2008 the programme will be presented to the Minister for a suitability test. Bachelor Programme Climate and Environment: the Executive Board agreed to allow the programme to be submitted to the NVAO. Master Programme Risk Management: this programme was accredited in 2007 and included in the product range for 2008. Programmes included in the product range for 2007 include the Master Programme Organisation Coaching and the master Programme Facility Management.
In 2007, we defined which policy the Executive Board will follow relating to international programmes and programme variations. This includes the fact that the Board wishes to add at least one English-language programme (variation) to the range each year. In 2007, the English-language variations for the programme HBO-Rechten (Law) and Bestuurskunde (Public Management) started. A start has been made on developing the English-language variation of the Communications programme.
Educational Product R ange B achelors P rogr ammes The Hague University offers 44 fulltime bachelor programmes in the fields of economics, international, healthcare, behaviour and society, informatics, education and technology. Of these, three programmes are taught in English and two have an English variation. The university also offers 22 part-time and 9 dual bachelor programmes. Four programmes are structured in such a way that the students start full-time and complete the programme in a dual construction. The university offers twee associate degree programmes. In 2007, The Hague University did not outsource any (parts of) the education. You will find a complete summary of the bachelor programmes in appendix 2.1.
M inors In order to expand the choice options for students, a start was made in academic year 2006-2007 on setting up a major-minor system
H/ Jaarverslag 2007
33
Kwaliteitszorg B a sisk waliteitss ysteem In 2007 is in opdracht van de adviescommissie van Onderwijs- & Studentenzaken (OSZ) het basiskwaliteitssysteem ontwikkeld ten behoeve van alle academies van De Haagse Hogeschool. Dit is gefinancierd door de betrokken academies. De ontwikkeling heeft plaatsgevonden door een werkgroep bestaande uit vier personen (drie medewerkers uit verschillende academies en een medewerker OSZ). Op de ontwikkeling werd toegezien door een stuurgroep van drie academiedirecteuren. Met het basiskwaliteitssysteem is een raamwerk voor een kwaliteitszorgsysteem op opleidings- en academieniveau opgeleverd, dat • voor opleidingen en academies als vertrekpunt fungeert om snel een eigen kwaliteitszorgsysteem neer te zetten; • voor de hogeschool een gemeenschappelijke basis vormt voor gezamenlijk onderhoud, verdere ontwikkeling en vernieuwing van kwaliteitszorg; • als vertrekpunt fungeert om besturing en verantwoording binnen de hogeschool eenvoudiger en effectiever te maken; • bijdraagt aan de vergelijkbaarheid van de opleidingen op het aspect kwaliteit. Het basiskwaliteitssysteem is vastgesteld door het CvB en is leidend voor de academies en opleidingen.
H a ags K ader Door OSZ is een kwaliteitskader ontwikkeld dat de basiskwaliteitseisen verbindt met het voorgenomen beleid van de hogeschool, te weten het Bachelorbeleid, het Internationaliseringbeleid en HOP 6. Dit kader wordt als beoordelingkader gehanteerd bij interne audits ter voorbereiding op de accreditatie. De Haagse actualiseert dit kader ieder jaar. Een digitale versie van het kwaliteitskader is via het medewerkers net in te zien. De verschillende onderwerpen en facetten zijn hier voorzien van hogeschoolbreed vastgestelde definities of omschrijvingen, ontwikkelinstrumenten en good practices van opleidingen op dit gebied.
I nterne
audits bij opleidingen
Ter voorbereiding op de accreditatie hebben dit jaar negen interne audits plaatsgevonden bij de opleidingen Bedrijfswiskunde, Technische Bedrijfskunde, Elektrotechniek, Technische Informatica, Communication & Multimedia Design, Opleiding tot leraar Basisonderwijs, Integrale Veiligheidskunde, Opleiding voor Manage-
34
H/ Jaarverslag 2007
ment, Economie en Recht en Bestuurskunde/Overheidsmanagement. De interne audits zijn uitgevoerd onder de regie van de unit Onderwijs & Kwaliteit van OSZ en hebben allen geleid tot verbetermaatregelen in de opleidingen. De unit Onderwijs & Kwaliteit heeft tevens zogenaamde quick scans en proefaudits uitgevoerd bij de opleidingen die in 2007 gevisiteerd werden.
K waliteitsnet werk Het kwaliteitsnetwerk bestaat uit beleids- en kwaliteitsmedewerkers van OSZ en van academies en opleidingen. Doelstellingen zijn: • meer afstemming tussen kwaliteitssysteem op oplei-
•
dings- of academieniveau en op hogeschoolniveau; professionalisering van de functie kwaliteitszorgmedewerker.
De activiteiten van het netwerk omvatten presentaties van de verschillende kwaliteitssystemen in de academies, overleg met medewerkers uit verschillende diensten van de hogeschool over afstemming van werkzaamheden en scholingssessies. Volgens de deelnemers heeft het netwerk aan deze doelstellingen bijgedragen. In 2008 zal deze aanpak worden voortgezet.
E x terne
audits
Hobéon visiteerde in 2007 acht bacheloropleidingen: Technische Natuurkunde, Sport en Bewegen, Commerciële Economie, Small Business and Retail Management, Communicatie, Accountancy, Bedrijfseconomie en Management in de Zorg. De analyses van de management review en achterliggende dossiers en de visitatie hebben in alle gevallen geleid tot een positief advies tot accreditatie. Het CvB heeft op grond daarvan voor deze opleidingen accreditatie aangevraagd. In 2008 zal bekend worden of deze accreditatie is toegekend.
A ccreditatie Het CvB heeft op grond van de positieve rapportage door Hobéon eind 2006 bij de NVAO accreditatie aangevraagd voor de bacheloropleidingen Culturele en Maatschappelijke Vorming, Opleiding tot Verpleegkundige, Maatschappelijk Werk en Dienstverlening en International Business & Management Studies. Aan alle opleidingen is accreditatie verleend voor de komende zes jaar.
for the bachelor programmes. Initially this was limited to a few academies, between which there were student exchanges. Academic year 2007-2008 is the first year in which crossuniversity minors are offered on a large scale.
M a sters & P rofessional C ourses In 2007, the M&PC academy concentrated further on its short- and long-term objectives: • To be the trainer of choice for the region for Professional Courses and Masters • To become the knowledge centre of choice for the region • To offer an attractive (inter)national alterna-
•
tive to university masters To train its own staff
The academy focused mainly on scope and quality. It intensified both the contact with companies as well as the international recruitment. Research was initiated and a start was made on a quality manual. In April the academy went ‘live’ with two of its own masters. There was a growth in participants on the programmes and surveys demonstrated on average an improvement in quality as far as the teaching was concerned. The academy started the development of a vision of the future Haagse Masters. All parties involved together mapped out the preferred range of masters. The academy developed three new masters programmes: Begeleidingskunde/ OrganisatieCoaching (organisation coaching), Sociale Architectuur (social architecture) and Risicomanagement (risk management). Professional Courses grew thanks to an increase in tailored courses. The open programme grew slightly. The business-related programmes were renewed and the alignment with the MBA was improved. Various new open and tailored programmes were developed. The Regional Director position developed further as the university’s knowledge centre. The masters’ setup and accreditation was mapped out and discussed, including the possibility of international accreditation. All new master programmes were accredited. The PR campaign ‘Stel dat jij’ (imagine that you) provided great visibility, in part through ‘gorilla’ marketing. The academy also helped in offering ‘job market packages’ to enhance the participation of groups of jobless.
I nternationalisation The internationalisation developments continued steadily in 2007. The interim evaluation of the policy ‘Wereldburger in Wording’ (global citizen to be) shows that the university is well on its way to achieving most of the 2010 objectives and that it can upgrade some of the objectives (the number of international bachelor programmes and minors, number of foreign students). Stimulating students’ and lecturers’ mobility remains a point of focus. In order to stimulate mobility, the “Fonds Financiële Ondersteuning Internationalisering” (fund financial support internationalisation) (university fund) was increased this year from €75,000 to €100,000. Academies and programmes continued implementing their policies. In addition to focusing on the mobility of staff and students, cooperation with foreign partner organisations and setting up and implementing projects such as international weeks and international visits, various new initiatives got off the ground. The three existing international bachelors were joined in 2007 by the English-language variations Law (HBO-Recht) and Public Management (Bestuurskunde / Overheidsmanagement). In addition, plans were developed for starting the bachelors programme Climate and Environment and the English-language variation International Communication Management (Communicatie). The number of English-language international minors grew from 3 to 11. In 2007 the international communication & marketing plan 2007 – 2010 was developed, with input from the internationalisation advisory group. The plan was accepted by the Executive Board. A new international corporate brochure was created this year. The Hague’s international profile strengthens our international marketing. The international digital newsletter iNEWS was sent out three times in 2007 to potential international students and international partners. The international English-language website was completely renewed including a virtual tour with films on the international student life at The Hague University and interviews with students and lecturers. The site has been visited more than 100,000 times by visitors from 170 countries. The cooperation with the NESO offices (Netherlands Educational Support Office) was strengthened and expanded. The offices are
H/ Jaarverslag 2007
35
“
Erwin van Braam is het hoofd van de beleidsafdeling van de HBO-raad.
Zowel de docent als de student staan bij jullie centraal en dat sluit prima aan bij de filosofie van de HBO-raad. Meer weten? Lees verder op dehaagsehogeschool.nl/jaarverslag2007
located in China, Vietnam, Indonesia, Taiwan, Mexico and Russia. The IND received 321 applications for a Machtiging Voorlopig Verblijf (MVV or authorisation for temporary residence) by international students at The Hague University, the highest number of MVV applications of all Dutch colleges of higher education. At the start of academic year 2007 – 2008, 1548 international students were registered with a total of 110 different nationalities. In autumn 2007, the accommodation of international students via the university reached a new record: on 1 October 421 students had
ambitions were exchanged with the NUFFIC during a working visit. The Executive Board and the academies visited various international organisations and there were also a number of exchanges. For a summary of student mobility refer to appendix 2.3 and for the contact with foreign colleges of higher education and universities refer to appendix 2.4.
been given accommodation via the International Office and DUWO in rooms in The Hague. Forty percent of these students were living in two-person rooms. A large proportion of this one-year accommodation for students is located in the direct environment of the university, while others are spread across the city to Scheveningen port. The average monthly rent for these furnished rooms was €350. The educational institutions are being ascribed a growing role and responsibility by the IND as far as the immigration process of their students is concerned. In addition to applications for visas and residence permits, the university was financial guarantor for over 250 students in 2007. The duration of the procedures has been cut considerably, with a visa application via the university now taking two weeks as opposed to two months four years ago. The costs remain high and the financial guarantees imply a risk. By streamlining the applications (i.e. digitalisation) The Hague University
trol system for all academies at The Hague University on the assignment of the advisory committee for Onderwijs & Studentenzaken (OSZ or Education and Student Affairs). This was financed by the academies involved. The development was handled by a workgroup consisting of four people (three staff from the various academies and a OSZ staff member). A steering group consisting of three academy directors supervised the development. The basic quality control system introduces a framework for a quality control system on the programme and academy level that: • Operates as a point of departure for programmes and academies for quickly setting up their own quality control system; • Is a joint basis for the university for joint maintenance, further development and renewal of the quality control; • Operates as a point of departure for making steering and accountability within the university simpler and more effective;
has one of the highest ‘success rates’ of Dutch higher education institutions. The internationalisation advisory group was formalised further this year and made various recommendations to the board, e.g. on the preferred range of international bachelor programmes. In 2007 we also witnessed increased interest in the informal, cross-university network discussions in which colleagues can exchange experiences, questions, and discuss intrinsic issues with one another. There is an increasing synergy between leaders and newcomers in the field of internationalisation. In 2007 the university was host to various foreign delegations, including a number in the context of international accreditation. Mutual
•
Quality C ontrol B a sic
qualit y s ystem
In 2007, we developed the basic quality con-
Contributes to the comparability of the programmes as far as quality is concerned.
The basic quality system was defined by the Executive Board and is the blueprint for the academies and study programmes.
H/ Jaarverslag 2007
37
Rondetafelgesprek
De docent centraal Als docent kun je niet stil blijven staan > De
Haagse streefde er in 2007 naar om de rol en positie van haar
docenten te verbeteren. Zo stimuleerde ze docenten bijvoorbeeld om een masteropleiding te volgen. De hogeschool zou haar medewerkers ook toe moeten staan zich persoonlijk te ontwikkelen. ”Mensen hebben meer kanten en belangen dan alleen hun vak.”
“H
et vak docent. Daar kun je op verschillende manieren tegenaan kijken. Studenten willen bijvoorbeeld docenten die luisteren en coachen. Zij verwachten dat zij professionals zijn die zich verdiepen in wat studenten willen. Vrij unaniem wensen studenten dat docenten die eisen ook aan hen stellen.” “Collega’s binnen opleidingen zien hun collega-docenten als een vakbekwaam persoon. Als een deskundige die didactisch sterk is. Het moet een teamlid zijn met passie voor zijn vak; iemand die vele rollen soepel op zich neemt en bereid is taken over te nemen. Ook De Haagse ziet graag dat haar docenten op veel manieren inzetbaar zijn. Verder verwacht de hogeschool dat docenten een mastertitel hebben, dat ze onderzoek verrichten en meetbare resultaten boeken.” Aldus de gespreksleider aan het begin van een rondetafelgesprek waarin de docent centraal staat. De Haagse streefde er in 2007 naar om de rol en positie van haar docenten te verbeteren. De gespreksleider is benieuwd of zijn tafelgenoten daar iets van merkten.
M ism atch Eén van aanwezigen stelt onmiddellijk dat hij het afgelopen jaar eigenlijk niets heeft waarge-
38
H/ Jaarverslag 2007
nomen van een beleid. Volgens hem bestaat er een enorme mismatch tussen wat de top bedenkt en de uitwerking in de praktijk aan de onderkant. Zijn gesprekspartners zijn dat niet met hem eens. Een aanwezige, die de hogeschool gedurende tweeënhalf jaar verliet, merkt wel degelijk veranderingen nu ze weer terug is. “Docenten kunnen nu zinvolle dingen doen in de lectoraten, bijvoorbeeld hun vakkennis en onderzoeksvaardigheden ontwikkelen.” Ook anderen constateren dat De Haagse haar best doet om docenten naar een hoger niveau te brengen. Zo stimuleert ze docenten om een masteropleiding te volgen. “Dat is een streven vanuit de top maar docenten moeten zelf besluiten of zij die inspanning willen en kunnen leveren.” In 2007 startten meer docenten dan ooit met een master. Eén van de aanwezigen is masterstudent. Sinds ze zelf weer een opleiding volgt, veranderde haar houding ten opzichte van studenten. “Ik heb weer meer begrip voor de manier waarop ze hun studie aanpakken.”
V erenigen Een gespreksdeelnemer benadrukt dat je als medewerker van de hogeschool zelf kunt bijdragen aan de totstandkoming van beleid. Hij is een van de eerste docenten op De Haagse die een promotieonderzoek doet. “De promovendi
H/ Jaarverslag 2007
39
Rondetafelgesprek
verenigen zich nu. Zo kunnen we samen een vuist maken. Voor elkaar krijgen dat we meer tijd aan ons onderzoek mogen besteden. En minder college hoeven te geven.” “De Haagse Hogeschool is heel coöperatief als medewerkers blijk geven van een duidelijke
ontwikkelbehoefte. Maar ik ben benieuwd wat er voor iemand wordt gedaan die geen formele opleiding wenst te volgen,” vraagt een gespreksdeelnemer zich hardop af. Een tafelgenoot vult aan dat hij het niet toejuicht als collega’s een afwachtende houding aannemen. Als docent kun je niet stil blijven staan, vindt hij. “Dan geef je les op basis van licht verouderde kennis en uit de tweede hand verkregen praktijkervaring. Onwenselijk.”
A mbitie Misschien gaat De Haagse er teveel van uit dat medewerkers die zich willen ontwikkelen dat wel laten blijken, stelt een ander. “Er zijn echter ook collega’s die daarvoor te bescheiden zijn. Of die op een goede plek zitten en niet verder willen. Ook zij zouden gestimuleerd moeten worden.” Een aanwezige vertelt dat de hogeschool de ambitie heeft om iedere docent te laten studeren. “Dan moet het beleid erop gericht zijn om alle medewerkers te stimuleren, ook degenen die niet echt willen.” Maar dat is niet iedereen met hem eens. “Van werknemers tussen de 30 en 39 jaar met een gezin kan de hogeschool niet verwachten dat zij op dat moment ambities hebben om zich verder te ontwikkelen.” Of docenten hun kennis en vaardigheden nu opwaarderen met een promotieonderzoek, een master of een cursus, steeds komt in discussies de vraag naar voren of docenten zich slechts vakinhoudelijk mogen ontwikkelen of ook didactisch en anderszins. De gespreksleider vertelt dat de NS haar medewerkers ooit bij wijze van experiment 3.000 euro gaf, waarmee ze zonder restricties een opleiding naar keuze mochten volgen. Het resultaat: sommigen kozen heel bijzondere cursussen, anderen volgden juist een traditionele studie.
40
H/ Jaarverslag 2007
Navraag leert dat directeuren op de hogeschool verschillend omgaan met scholingsverzoeken. Het gebeurt regelmatig dat ze alleen aanvragen honoreren als die direct van nut zijn voor het werk. “Dat veroorzaakt spanningen.”
V erdieping De tafelgenoten stellen dat De Haagse op vier terreinen verdieping van docenten zou moeten stimuleren. Vakmanschap, didactische vaardigheden, praktijkervaring en persoonlijke ontwikkeling. Vooral die laatste is belangrijk. Allen, elkaar aanvullend: “Er zijn momenten in het leven dat het nodig is aandacht te besteden aan zaken in de persoonlijke ontwikkeling. Mensen hebben meer kanten en belangen dan alleen hun vak.” Daarna gaat het gesprek richting de relatie tussen docent en student. “Een logisch onderwerp,” vinden alle tafelgenoten. “Tenslotte zijn docenten er voor studenten.” Een gespreksdeelneemster wil graag van haar collega’s horen hoe zij hun contacten met studenten ervaren. Een aanwezige merkt op dat het begeleiden van studenten veel tijd vergt. Hij hanteert daarom
een vorm van wederkerigheid. “Als een student zich inspant, kan hij veel inzet van mij verwachten.” Anderen aan tafel hanteren dezelfde handelswijze. “We behandelen studenten als fulltime professionals in opleiding. Daar hebben we goede ervaringen mee.” Een bijdrage van een docent aan het studiesucces van een student gaat verder dan contacturen, daarover is iedereen aan tafel het eens. Contacturen zijn bovendien niet zaligmakend. “We spreken vaak over de hoeveelheid contacturen, niet over de kwaliteit daarvan. Het niveau van het onderwijs kan niet alleen maar gerelateerd zijn aan een bepaald aantal contacturen. Juist allerlei informele verbanden tussen docenten en studenten kunnen een student betrokken houden bij zijn opleiding.”
Wie zaten aan tafel, wie zei wat? Lees verder op dehaagsehogeschool.nl/jaarverslag2007
H/ Jaarverslag 2007
41
ROT
“
René van Kralingen is docent aan de lerarenopleiding van Hogeschool Rotterdam en heeft een onderwijsadviesbureau. Hij was docent in vmbo, mbo, hbo en wetenschappelijk onderwijs.
De docenten die we interviewden zijn trots op de hogeschool. Ook viel me op dat ze “bijna verliefd” zijn op de studenten.
Meer weten? Lees verder op dehaagsehogeschool.nl/jaarverslag2007
3 Onze studenten
44
Doelgroepen - en wervingsbeleid
Studiesucces: de High Five formule
Het wervingsbeleid van De Haagse Hogeschool vindt plaats op drie niveaus: regionaal, nationaal en internationaal. Regionaal omdat ruim 50% van de studenten uit Haaglanden (stad en regio) komt. Nationaal omdat De Haagse Hogeschool verschillende, zodanig unieke opleidingen in haar assortiment heeft, dat zij studenten aantrekt uit heel Nederland. Internationaal vanwege de diverse internationale bachelors en masters. Het internationale profiel van de stad Den Haag versterkt onze internationale marketing. Ruim 5% van de instromende studenten komt direct uit het buitenland. Eén van de doelstellingen van De Haagse
In vervolg op de activiteiten in het kader van studiesucces van 2006 zijn in voorjaar 2007 de vijf belangrijkste factoren van het te lage rendement benoemd. Deze factoren zijn afgeleid uit analyses van de rendementscijfers en discussies met deskundigen binnen en buiten de hogeschool. De vijf belangrijkste oorzaken van het achterblijven van studiesucces zijn: 1. studieprestaties eerste generatie studenten; 2. bewuste studiekeuze en switchen; 3. propedeuse in een jaar; 4. motivatie, uitdaging en structuur;
Hogeschool is een groei van de instroom met 10% in de periode 2005-2009. De stijging in de periode 2005-2007 bedroeg reeds 13.9%. Om deze doelstelling te bereiken ligt de nadruk op maximale participatie en diversiteit. Concreet betekent dit dat er in het wervingsbeleid specifieke aandacht uitgaat naar ‘eerste generatie studenten’ (studenten die als eerste in de familie naar het hoger onderwijs gaan). De hogeschool probeert deze groep zoveel mogelijk te stimuleren om de stap naar het hoger onderwijs te zetten. Daarnaast wordt in het wervingsbeleid meer aandacht besteed aan studiesucces. Ruim 30% van de propedeusestudenten valt namelijk na 1 jaar al uit. De hogeschool verricht veel inspanningen om dit percentage omlaag te brengen. In het wervingsbeleid is meer aandacht voor het beroepenveld waarvoor wordt opgeleid en de eisen die de hogeschool stelt aan studenten om het diploma te kunnen halen binnen de aanbevolen tijd. Hiervoor is een pool van studenten samengesteld die actief het gesprek aangaan met aankomende studenten. De gedachte hierachter is dat de huidige studenten aankomende studenten beter kunnen voorlichten op basis van hun eigen ervaringen. Daarnaast wordt de aankomende student aangemoedigd naar de hogeschool te komen om de sfeer te proeven en om studenten en docenten persoonlijk te ontmoeten. Dit gebeurt tijdens open dagen, proefstudeerdagen en meeloopdagen. De Haagse begroet jaarlijks ruim 10.000 aankomende studenten op de verschillende vestigingen van de hogeschool. De Haagse Hogeschool is in 2007 voor de eerste keer niet aanwezig geweest op de landelijke Studiebeurs in Utrecht. De hogeschool vindt dat scholieren recht hebben op eerlijke en persoonlijke studievoorlichting. Voorlichting op maat waarbij de inhoud van onze opleidingen centraal staat. De grootschalige opzet van de Studiebeurs in Utrecht past niet bij de communicatiestrategie waarin wordt uitgegaan van meer één-op-één contact en kwalitatieve voorlichting.
5. prestaties jongens in met name economische richtingen.
H/ Jaarverslag 2007
Vervolgens is de verbinding gelegd met de beleidsprioriteiten en succesvolle aanpakken binnen de hogeschool om te komen tot de meest succesvolle interventies. Deze liggen op het gebied van: 1. talentontwikkeling; 2. loopbaanleren; 3. belonen studiesucces; 4. studie-intensiteit; 5. flexibliteit/differentiëren. Dit heeft geresulteerd in de de High Five formule, waarbij dominante factoren zijn gekoppeld aan interventies. Iedere academie heeft eind 2007 een interne analyse gemaakt van de dominante factoren die binnen de eigen opleidingen aan de orde zijn. Iedere academie heeft vervolgens een combinatie van interventies gekozen om de dominante factoren te beïnvloeden. De academies zijn in dit proces ondersteund door de onderwijsadviseurs van OSZ en een extern bureau. Dit heeft voor iedere academie een startdocument studiesucces opgeleverd waarin is aangegeven welke dominante factoren een rol spelen en is bij iedere interventie aangegeven op welke dominante factor dit betrekking heeft, welke concrete interventie wordt ingezet en hoe wordt onderzocht of de interventie effect heeft. In 2008 worden de interventies uitgevoerd en gemonitord.
Oriëntatie op VervolgOnderwijs Technologie W eek De hogeschool organiseerde in 2007 tweemaal een Technologie Week, in januari en in december. Deze activiteit is gericht op leerlingen die in de derde klas van het vo zitten en een profielkeuze moeten maken. Op de hoofdvestiging zijn in december 2007 van twintig scho-
len voor voortgezet onderwijs in totaal 1.558 leerlingen ontvangen. De vestiging Rijswijk ontving 604 leerlingen van negen scholen voor voortgezet onderwijs.
S choolbe zoek De hoofdvestiging kreeg in het verslagjaar van 19 scholen de 4 havo/vwo leerlingen op bezoek om kennis te maken met het hbo. De vestiging Rijswijk ontving twee scholen. De schoolbezoeken zijn bedoeld om kennis te maken met De Haagse Hogeschool en de drempel te verlagen om naar de Open Dag te komen. In 2007 kwamen ook twee mbo-groepen met 70 leerlingen op bezoek. Schoolbezoek vanuit het mbo vindt plaats op verzoek van een specifieke mbo-opleiding met een duidelijk doel: kennis maken met één of meer (verwante) opleidingen. Dit levert een maatwerkprogramma op. Vier scholen voor voortgezet onderwijs kwamen in het kader van de profielkeuze met hun leerlingen uit 3 havo bij de vestiging Rijswijk en de vestiging Den Haag.
P roefstuderen Proefstuderen is in 2007 voor de zesde keer grootschalig aangeboden in de regio Haaglanden/Rijnstreek. De vier proefstudeerdagen kregen in totaal 2.782 aanmeldingen: 839 in maart, 97 in juni en 1.846 in december (2 dagen). De aanmeldingen stegen ten opzichte van 2006 met 7,6%, de gemiddelde opkomst was 77%.
C ontacten met het voortgezet onderwijs
Terugkoppelingsbe zoeken In 2006 zijn 39 scholen van voortgezet onderwijs bezocht. Het doel van de contacten is de aansluiting tussen de toeleverende scholen en De Haagse Hogeschool te bespreken en waar mogelijk te verbeteren. De studieresultaten van de oud-leerlingen vormen het vertrekpunt om met de school in gesprek te gaan. Op de agenda van de schoolbezoeken stond dit jaar, naast het terugkoppelen van de studieresultaten, ook de trend van de studieresultaten. Bij de meeste scholen van voortgezet onderwijs is een neerwaartse trend waar te nemen, reden om voor de onderwijsdag van 8 november ook de betrokkenen van de scholen voor voortgezet onderwijs uit te nodigen.
A c tiviteiten
gericht op a ansluiting en
doorstroomrechten
Naar aanleiding van de bezoeken aan de scholen zijn meerdere projecten gestart tussen het voortgezet onderwijs en De Haagse Hogeschool. Daarnaast zijn bestaande activiteiten aangepast aan de behoefte van de toeleverende scholen.
Target groups and recruitment policy The Hague University’s recruitment policy is based on three levels: regional, national and international. There is a regional focus because over 50% of the students come from the Haaglanden (city and region). A national focus because The Hague University offers certain unique study programmes that it attracts students from throughout the Netherlands. Finally, we have an international focus because of our various international bachelors and masters. The City of The Hague’s international profile strengthens our international marketing. Over 5% of new students are directly from abroad. One of the objectives of The Hague University was to increase intake by 10% in the period 2005-2009. The increase in the period 2005-2007 was already 13.9%. In order to achieve this objective, the emphasis is on maximum participation and diversity. In practical terms this means that the recruitment policy includes a specific focus on ‘first generation students’ (students who are the first in their family to attend higher education). The university is trying to stimulate this group as far as possible to take the step towards higher education. The recruitment policy also has a greater focus on study success as over 30% of the firstyear students drop out after the first year. We are investing great efforts to reduce this percentage. The recruitment policy is focusing more on the professional field for which students are being trained and on the demands that the university places on students to get their diploma within the recommended time. To ensure this happens, a pool of students has been created that talks actively to incoming students. The idea behind this is that the current students are better at informing the new students based on their own experiences. In addition, upcoming students are encouraged to visit the university to taste the atmosphere and to personally meet students and lecturers. This happens during open days, test study days and ‘join-in’ days. Each year, The Hague University welcomes over 10,000 upcoming students at the university’s various locations.
H/ Jaarverslag 2007
45
Dagboek
Sanne Debber (21), Arina van Niekerk (25), Bernice Kamphuis (22), Annemarie Bootsma (21), Ineke Denking (22) Studenten Culturele en Maatschappelijke Vorming “We vergaderden, in het geheim. Voor een ludieke afstudeerstunt, over een maand. We zijn vierdejaars. Tijdens dit event zijn we voor het laatst met z’n allen bij elkaar.”
“ Chris Goedschalk (26) Student Commerciële Economie “Ik schrijf aan mijn afstudeeropdracht, voor de Richard Krajicek Foundation in Laak. Wil over twee maanden klaar zijn. Ik werk het liefst op De Haagse, thuis heb ik teveel afleiding. Ik ben hier van kwart voor tien tot half vijf.”
46
H/ Jaarverslag 2007
Martine van Dijk (24) Student Bewegingstechnologie “Ik werk in een gelegenheidsteam, met Peter en Dennis. Schrijf een scriptie over beachvolleybal. Het is motiverend om op De Haagse met medestudenten te werken. Thuis zou ik alleen maar opruimen.”
Bob ter Haak (25) Student Voeding & Diëtetiek “Ik ben een zij-instromer. Doe nu het tweede en derde jaar tegelijk. Gister begon een nieuwe lesperiode dus ik bekijk of er geen colleges zijn die elkaar overlappen. Tot nu lijkt mijn rooster helemaal te kloppen. Zo niet, dan kan ik het in overleg altijd aanpassen.”
Debby de Windt (20) Student International Business and Management Studies “Ik schrijf een orderbrief. Ik bestel vijftig dozen olijven die ik een catalogus zag. Niet echt natuurlijk: het is een opdracht voor het vak Spaans. Niet moeilijk, ik leerde de taal al op Curaçao. Daar ben ik opgegroeid.”
“ H/ Jaarverslag 2007
47
In 2007 is ervaring opgedaan met de ondersteuning vanuit het hbo bij het profielwerkstuk. Veel aandacht is uitgegaan naar de techniekopleidingen. Met één school van voortgezet onderwijs is er voor docenten vo en hbo een uitwisselingsbijeenkomst geweest. Door veranderingen in de tweede fase zijn de doorstroomrechten aangepast. Intern zijn de wijzigingen in de tweede fase en de consequenties hiervan gecommuniceerd.
Instroom en aansluiting mbo -hbo De samenwerking tussen de verschillende opleidingen binnen een academie én academieoverstijgend was in 2007 één van de speerpunten binnen aansluiting mbohbo. Voorbeeld van deze manier van samenwerken is te zien bij de drie technische academies en vier economische opleidingen. Om de samenwerking verder te bevorderen, wordt de nadruk gelegd op het stimuleren van contact tussen docenten van De Haagse en docenten van de toeleverende ROC’s. Voorbeelden hiervan zijn de docentbijeenkomst techniek, de docentenmiddag van de economische opleidingen en de tweede editie van de jaarlijkse studiedag voor docenten mbo en hbo van de Academie voor Sportstudies. Op het gebied van aansluitingsactiviteiten vormen vijf terreinen de basis voor de agendering van de docentbijeenkomsten. Op de hogeschool zijn op elk van deze terreinen good-practices te benoemen, bijvoorbeeld: 1. voorlichting/keuzebegeleiding/loopbaanbegeleiding - de doorstroomwaaier mbo-hbo Sport; 2. onderwijsinhouden - het schakeltraject van de PABO; 3. didactiek/pedagogiek - de pré-hbo flitsklas van Facility Management; 4. cultuur/leeromgeving (zelfstandigheid, zich houden aan afspraken, ict gebruik etc.) - pre-bachelor bij Bouwkunde/Civiele Techniek en het regionale doorstroomportfolio sociaal-agogische opleidingen; 5. praktijk/werkveld: stage en beroepspraktijkvorming (bpv) - bpv+ bij ICT & Media. Het Team Instroommanagement biedt ondersteuning bij deze aansluitingsactiviteiten. De manier waarop is afhankelijk van de behoefte van de opleiding(en) of academie(s). In het kader van de student centraal is onderzoek gedaan naar het keuzegedrag van (voor)laatstejaars Mondriaandeelnemers en de wijze waarop De Haagse hen vanuit het hbo in dit keuzeproces kan ondersteunen. Hieruit vloeien aanbevelingen voort over de aanpak
48
H/ Jaarverslag 2007
van de doorstroomactiviteiten binnen de opleidingen en academie(s). Dit is in eerste instantie uitgevoerd binnen Techniek en kreeg in 2007 navolging bij de opleidingen Welzijn en Economie van ROC Mondriaan. In september 2007 hebben De Haagse Hogeschool en ROC Mondriaan een convenant ondertekend, waarmee ze de bestaande samenwerking willen uitbreiden en van nieuwe impulsen willen voorzien. Het convenant beoogt kwalificatiewinst te bereiken met behulp van kwantitatieve gegevens. De Haagse Hogeschool is nauw betrokken bij de ontwikkeling van de Landelijke Doorstroomkaart, die mede is gebaseerd op de regionale doorstroomdatabase, te vinden op www.mbohbo.org. In het kader hiervan is bijvoorbeeld een presentatie verzorgd op de Beroepskolommanifestatie (landelijke mbohbo conferentie) op 20 november 2007. Een ander speerpunt in het convenant is een regionaal loket voor EVC.
Leren en Werken in relatie met Erkenning van Verworven Competenties De overheid stelt via de Projectdirectie Leren & Werken middelen ter beschikking voor projecten gericht op het opscholen van werkenden en het scholen van werkzoekenden, ouder dan 23 jaar. Speerpunten bij deze projecten zijn: Erkenning van Verworven Competenties (EVC) en duaal/werkend leren/maatwerk. De Haagse Hogeschool heeft in 2007 met negen partners, waaronder het ROC Mondriaan en het CWI, samengewerkt om 250 extra trajecten te realiseren. Met name binnen de Academie voor ICT & Media en de Opleiding voor Management, Economie & Recht zijn hier extra activiteiten voor verricht. De Regioregisseur heeft binnen dit project een belangrijke rol gespeeld in de benadering van bedrijven en het positioneren van een servicepunt voor werkgevers. Door de betrokken partijen is een nieuwe aanvraag geschreven, waarin ook De Haagse Hogeschool weer een aandeel heeft met 100 extra trajecten. De Opleiding tot Verpleegkundige participeert in een landelijk project om samen met andere HBO-V opleidingen een valide EVC procedure te ontwikkelen. De Haagse HBO-V heeft in totaal met 28 kandidaten gesproken. Vanuit OSZ is ook een aanvraag ingediend voor een andere stimuleringsregeling vanuit de Projectdirectie. In deze aanvraag is subsidie gevraagd voor het realiseren van 100 EVC-trajecten en 100 maatwerktrajecten werkend leren. Hierbij zijn onder andere de Academie voor Sociale Professies, de Academie voor Bestuur, Recht en Veiligheid en de Academie voor Facility Management betrokken. De aanvraag is inmiddels gehonoreerd.
Belangrijk in de regeling is de betrokkenheid van het werkveld en de benadering van werkgevers. Er zijn in het kader van EVC bijvoorbeeld contacten gelegd met het ministerie van VWS. EVC wordt het komend jaar ingezet als instrument in hun personeelsbeleid met De Haagse Hogeschool als partner. Een ander voorbeeld is het inzetten van professionals uit het sociaal agogisch werkveld als assessoren in de EVC-procedure voor de opleidingen Maatschappelijk Werk en Dienstverlening en Sociaal Pedagogische Hulpverlening. De assessoren zijn samen met de docenten getraind. De Haagse Hogeschool houdt zich bij het ontwikkelen van EVC-procedures aan een landelijk afgesproken kwaliteitsnorm: de EVC-code. Door het Kenniscentrum EVC is gebruik gemaakt van de expertise op het gebied van EVC binnen OSZ. Een medewerker van OSZ is ingehuurd voor het uitvoeren van een landelijk onderzoek naar deze kwaliteitscode. De kwaliteitscode regelt een aantal basisafspraken waaraan een EVC-procedure moet voldoen. In de code staat onder andere dat assessoren en begeleiders competent, onpartijdig en onafhankelijk zijn. Op De Haagse Hogeschool zijn bij de opleiding Facility Management en de Opleiding voor Management, Economie en Recht de assessoren in eerste instantie ´on the job´ getraind. Inmiddels is er een training van twee dagen ontwikkeld voor begeleiders en assessoren. De training is gebaseerd op het profiel voor begeleider en assessor, behorende bij de EVC-code. De training is modulair opgebouwd en behandelt de stappen uit een EVCprocedure: beoordelen portfolio, criterium gericht interview, EVC-rapportage e.d.. Bij de Academie voor Sociale Professies zijn dit jaar 17 personen getraind waarvan 7 docenten en 10 werkveldassessoren. De EVC-code is nog niet af, er worden nog afspraken toegevoegd over de EVC-rapportage. In dit kader wordt ook onderzocht wat de mogelijkheden zijn voor het registreren en monitoren van geschoolde assessoren voor de EVC-procedures. Een ander aandachtspunt vormt het maken van prijsafspraken voor het doorlopen van een EVC-procedure. EVC vindt in principe plaats voor de poort. De kandidaat kan vervolgens het besluit nemen om zich al dan niet in te schrijven, mede afhankelijk van het maatwerk dat wordt geboden. De landelijke praktijk leert wel dat kandidaten zich na een EVC-procedure inschrijven voor een opleiding.
‘L earning and Working’ in relation to R ecognition of G ained C ompetencies Through the Project Directorate Leren & Werken (learning and working) the government provides resources for projects aimed at schooling those at work and those looking for work and who are older than 23 years of age. Spear points in these projects are Erkenning van Verworven Competenties (EVC or recognition of gained competencies) and dual/working learning/tailoring. In 2007, The Hague University worked with nine partners, including the ROC Mondriaan and the CWI, to realise an additional 250 projects. There were especially many new activities in this context within the Academy for ICT & Media and the study programme Management, Economics & Law. The Regional Director played an important role in this project in approaching companies and positioning a Service Point for employees. The parties involved wrote a new application, which again includes The Hague University with 100 additional processes. The study programme for Verpleegkunde (nursing) is taking part in a national project with other nursing study programmes to develop a valid EVC procedure. The Hague’s nursing spoke to a total of 28 candidates.
H/ Jaarverslag 2007
49
Talentontwikkeling Het project Talentontwikkeling, dat voor het vierde jaar wordt aangeboden, werkt vanuit een geïntegreerde aanpak om instroom en studiesucces te verbeteren van jongeren waarvan de ouders niet hebben gestudeerd. Talentontwikkeling richt zich vooralsnog vooral op studentmentoring van scholieren en studenttutoring van de eigen studenten. Daarnaast is er aandacht voor de projecten Opvang Antilliaanse Studenten en Stage/Werk. Studenten van De Haagse Hogeschool spelen een sleutelrol bij Talentontwikkeling, zowel als mentor, tutor of voorlichter/adviseur, als in de vormgeving van het programma. Ze fungeren als het rolmodel dat de jongeren in hun eigen omgeving vaak missen. De studenten ontwikkelen op hun beurt competenties die in de eigen opleiding niet altijd aan bod komen. Daarnaast krijgen zij studiepunten voor hun inspanningen. Na drie jaar is de cirkel rond: mentees zijn doorgegroeid tot mentor of tutor. Het project Talentontwikkeling is gebaseerd op de Pedagogiek van de Excellentie, die er vanuit gaat dat studenten excelleren wanneer je hen het gevoel geeft dat zij erbij horen, hoge verwachtingen creëert en hen tegelijkertijd van maximale ondersteuning voorziet. Adolfo Bermeo, de grondlegger van deze pedagogiek, bracht in oktober 2007 een bezoek aan het project Talentontwikkeling. Hij heeft bij verschillende opleidingen workshops gegeven aan groepen studenten en docenten. Tevens werkte Bermeo met studenten en docenten aan de implementatie van het gedachtengoed in het Haagse onderwijsstelsel.
M entoring De kwaliteitsslag, gestart in 2006, is in 2007 verder doorgevoerd. Na de intakegesprekken bleven 110 mentoren over. Op dit moment ontvangen 130 mentees gerichte begeleiding. Nieuw is de kleinschalige koppeling. Om de drempel te verlagen zijn de kennismakingsbijeenkomsten in 2007 per school georganiseerd. Ook is meer aandacht besteed aan de koppeling zelf. Nieuw is dat mentees hun voorkeur kunnen uitspreken voor een bepaalde opleiding of sector, waarna een gerichte koppeling plaatsvindt.
Tutoring In 2007 werden ruim 400 propedeusestudenten begeleid door meer dan 200 tutoren. Inmiddels draait het project binnen 9 academies en 17 opleidingen. De opleidingen Personeel en Arbeid en PABO hebben belangstelling getoond om zich bij het project aan te sluiten. Het werken met verschillende opleidingen vergt maatwerk. Tutoring wil tegemoet komen aan de structuur van de desbetreffende opleiding. Het afgelopen jaar zijn hiertoe nieuwe
50
H/ Jaarverslag 2007
vormen van studenttutoring ontwikkeld. Zo zijn binnen de opleidingen Bewegingstechnologie en Bouwkunde procestutoren actief en kiezen de sociale opleidingen voor een breder coachingstraject. De resultaten wijzen uit dat de tutees beter presteren bij struikelvakken. Het tutorproject heeft tevens zitting in de kenniskring mentoring van de provincie Zuid-Holland om de effecten empirisch in kaart te brengen.
P rojec t O pvang A ntillianen
en
A rubanen
In 2007 is het project Nieuwkomers succesvol afgerond. In het kader van voorlichting en studie- en beroepskeuzebegeleiding, bracht een kleine delegatie in november een bezoek aan de toeleverende scholen op Curaçao. Het project had als doel de aansluiting te verbeteren en het het studiesucces te vergroten. De belangstelling voor de verschillende workshops was aanzienlijk. Het afgelopen jaar is hard gewerkt aan de totstandkoming van een theatervoorstelling, waarbij het leven als Arubaanse/ Antilliaanse student in Nederland centraal staat.
Partners Al langere tijd wordt er nauw samengewerkt met het City+college, het Edith Steincollege, het Rijswijks Lyceum en het ROC Mondriaan. In 2007 hebben het IMC en het Segbroek College zich aangesloten bij het mentorproject. Directe partners binnen De Haagse Hogeschool zijn het project TechnoTalent en het Loopbaancentrum. Voor het tweede jaar zijn studenten van De Haagse Hogeschool werkzaam als docent en vrijwilliger op de IMC Weekendschool. Een andere belangrijke partner is de Gemeente Den Haag, die waar nodig ondersteuning biedt om uitval onder Antilliaanse studenten te voorkomen, wanneer zij voor hun studie naar Nederland komen. Talentontwikkeling hecht grote waarde aan onderzoek. Sinds 2006 is zij actief betrokken bij de kenniskring mentoring van de provincie Zuid-Holland onder leiding van lector Frans Meijers (De Haagse Hogeschool).
P ubliciteit Talentontwikkeling heeft in 2007 landelijk veel aandacht gekregen. In mei is het rapport van de Europese Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) naar de Tweede Kamer verzonden. Hoewel het rapport zich kritisch uitlaat over de kansen van eerste generatie studenten in het Nederlandse onderwijssysteem, was de organisatie te spreken over de manier waarop De Haagse Hogeschool zich inzet om niet-westerse studenten te stimuleren door te studeren. In de strategische agenda van minister Plasterk wordt de komende vijf jaar extra geld vrijgemaakt voor de hogescholen in de grote steden om het studiesucces van
niet-westerse migranten te vergroten. In het voorstel dat is opgesteld door de hogescholen in de grote steden, is Talentontwikkeling als good practice genoemd. Tijdens de nationale Beroepskolommanifestatie uitten zowel de pers als de aanwezige hogescholen grote belangstelling voor de verschillende pijlers van het project. De ECHOaward, de prijs voor het allochtone toptalent onder de Nederlandse studenten, werd in 2007 uitgereikt aan student Bouwkunde en tutor Rigobert Nivillac.
Wie studeren er op De H aagse Hogeschool? O mvang
studentenpopul atie
De totale instroom (voltijd-, deeltijd- en duale opleidingen) laat in 2007 een stijging zien van circa 1,6% ten opzichte van het jaar daarvoor. Binnen de verschillende HOOP-gebieden is de instroom van Economie wederom sterk gestegen (+10%.) Deze stijging is al enige jaren zichtbaar en is vooral te danken aan de uitbreiding van het assortiment van de afgelopen jaren. De instroom van de gebieden Gedrag en Maatschappij, onderwijs en techniek is in 2007 gedaald ten opzichte van het jaar ervoor. De dalingen van gedrag en maatschappij en Onderwijs (respectievelijk -8,1% en -12,3%) volgen na een jaar van sterke stijgingen (beide +20% in 2006). De instroom van techniek is ook gedaald na een jaar van een sterke stijging: in 2006 steeg de instroom met +11,2%, in 2007 daalde de instroom met -4,5%. De voornaamste oorzaak hiervan is gelegen in de instroom van de opleidingen van de Academie voor ICT & Media. De instroom van deze opleidingen steeg in 2006 (tegen de landelijke trend in) en daalde weer in 2007. Ook de instroom van de opleidingen Elektrotechniek, en Bewegingstechnologie daalden, de opleidingen Bouwkunde, Process & Food Technology (nieuwe opleiding) en Technische Bedrijfskunde behoorden tot de stijgers.
Talent Development The Talent Development project, being offered for the fourth time this year, uses an integrated approach to improve the intake and study success of young people whose parents did not attend higher education. As things stand, talent development is focusing mainly on school children and student tutoring of its own students. There is also a focus on the projects Opvang Antilliaanse Studenten (looking after students from the Antilles) and Stage/Werk (work placement /work). The Hague University students play a key role in Talent Development: as mentor, tutor or advisor and in setting up the programme. They are the role models that youngsters in their own environment are often lacking. The students benefit through the development of competencies that are not always covered in their study programmes. They are also given study points for their efforts. After three years it comes full circle: those who were mentored are now the mentors or tutors.
De totale instroom van de voltijdopleidingen lijkt te zijn gestegen van 4.243 studenten in 2006 naar 4.685 studenten in 2007, maar deze stijging is grotendeels veroorzaakt door een administratieve verandering. Studenten van de opleidingen Bestuurskunde/ Overheidsmanagement, HBO-Rechten en Integrale Veiligheidskunde werden voor 2006 namelijk grotendeels geregistreerd als duale studenten, in 2007 werden de meesten als voltijdstudent geregistreerd. De stijging in aantallen deeltijdstudenten, die sinds 2004-2005 is ingezet, zet zich voort. In 2007 begonnen 684 studenten een deeltijdopleiding aan De Haagse Hogeschool, in 2006 waren dat er 673 ( een stijging van +1,6%). Dit is te danken aan de stijgende instroom van de sectoren economie en techniek. Zie voor feiten & cijfers over onze instroom bijlage 3.1.
H/ Jaarverslag 2007
51
S amenstelling
studentenpopul atie
De Haagse Hogeschool heeft relatief meer mannen dan landelijk het geval is binnen het hbo. Landelijk bestaat de instroom al jaren voor 46% uit mannen en 54% uit vrouwen (bron: HBO-raad). Bij De Haagse Hogeschool is 53% van de instroom in 2007-2008 man en 47% vrouw. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door het grote aandeel techniekopleidingen binnen het assortiment. Bijna een kwart van de instroom (22,5%) bestaat uit studenten die een techniek/ict & media opleiding volgen en slechts 13,2% van deze studenten is vrouw. Wat betreft etniciteit heeft De Haagse Hogeschool een kleurrijke populatie. Het aandeel allochtoon (westers/niet-westers) binnen de instroom schommelt al jaren rond 38%. Landelijk in 2007 is dit percentage binnen het hbo 25.4% (bron: HBO-raad). 10% van de Haagse allochtone studenten valt onder de categorie westerse allochtoon en 28% onder de categorie niet-westerse allochtoon. Van de westerse allochtonen hebben relatief veel studenten ouders die geboren zijn in Indonesië, Bulgarije en Duitsland; bij de niet-westerse allochtonen gaat het vooral om landen als Suriname, Marokko, Turkije, Nederlandse Antillen en China. Zie voor feiten & cijfers over onze studentenpopulatie bijlage 3.2.
Vooropleiding Het percentage havisten en mbo’ers binnen de instroom van voltijdstudies schommelt al jaren rond de 50% en 25%. Het percentage havisten is dit jaar 51,8% en het percentage mbo’ers 25,6%. Het percentage vwo’ers is dalende. In 2004-2005 was 11,8% van de instroom voltijd nog afkomstig van het vwo, in 2007-2008 is dat 7,9%. Ten opzichte van vorig jaar is er een daling zichtbaar van -2,6%. Het aandeel studenten met een buitenlands diploma is in de periode 2003-2007 gestegen van 5,4% naar 8,0% waarbij opgemerkt moet worden dat het percentage in 2007 vrijwel gelijk is als in 2006. Het percentage dat volgens een colloquium doctum regeling (afgekort: CD) is ingestroomd is in 2007 gestegen van 4,0% in 2006 naar 4,8% in 2007.
52
delde 3,9 jaar, bij De Haagse Hogeschool is het gemiddelde 4,5 jaar (bron: Hbo-raad). Volgens de administratie van De Haagse Hogeschool doen de studenten van de sectoren techniek en onderwijs het langst over hun studie (ruim 4,5 jaar). De daling van het aantal studenten dat de afgelopen jaren is gestart met een technische opleiding is ook te merken in het aantal afstudeerders, deze sector levert dit jaar namelijk 15% minder afstudeerders af. De sectoren economie en gedrag en maatschappij leveren meer afstudeerders ten opzichte van vorig jaar (respectievelijk +4% en +23%). Bij de sector onderwijs tenslotte is het aantal afgestudeerden gedaald met 23%. Voor feiten en cijfers zie bijlage 3.3.
Studiestakers Het aantal studiestakers is in 2006-2007 plotseling groter dan in de jaren ervoor. In de jaren 2002-2006 stopten gemiddeld 2.100 – 2.200 studenten per jaar met hun studie, in 2006-2007 zijn dat er ruim 3.000. Deze stijging is zichtbaar bij vrijwel alle sectoren. Een mogelijke reden kan zijn dat het negatief bindend studieadvies relatief vaker wordt gegeven: in 2005 werd aan 23,1% van de eerstejaarsstudenten een dergelijk advies gegeven, in 2006 aan 27,1%. Aan studenten die een economische of technische opleiding volgen, wordt het vaakst een negatief bindend studieadvies gegeven (respectievelijk 28,1% en 31,5%).
P ropedeuserendementen Een andere oorzaak van het plotseling hogere aantal stakers is een daling van het propedeuserendement na 2 jaar. Dit rendement schommelt meestal rond 62%, voor cohort 2005-2006 is het propedeuserendement na 2 jaar echter 57,2%. Vooral de sectoren onderwijs en techniek laten een lager rendement zien. De vraag of hier sprake is van een incidentele of structurele daling kan pas later beantwoord worden. Het propedeuserendement na 1 jaar laat minder grote verschillen zien over de jaren. Deze daalt wel van 29.2% voor cohort 2005-2006 naar 28,4% voor cohort 2006-2007.
A fgestudeerden
Haagse Bachelor op maat, studeren
Het aantal afgestudeerden is in 2006-2007 met 3,6% gedaald ten opzichte van het jaar daarvoor. Een mogelijke oorzaak ligt in het feit dat de instroom in de jaren 20012003 fors lager was dan de jaren daarvoor. De invloed hiervan is vooral vorig jaar en dit jaar merkbaar in het aantal afgestudeerden. De studenten aan De Haagse Hogeschool doen namelijk iets langer over hun studie dan het landelijke gemiddelde. Landelijk is het gemid-
met een handicap of chronische ziekte
H/ Jaarverslag 2007
Op grond van onderzoek blijken functiebelemmeringen voor te komen bij 6 à 12 % van de studenten in het hoger onderwijs. Ongeveer 5,5 % geeft aan daar problemen van te ondervinden in de studie. Dit percentage komt goed overeen met ander onderzoek met een vergelijkbare vraagstelling (Studentenmonitor).
Dit jaar namen studenten in toenemende mate zelf initiatief. Het studentenpanel kwam regelmatig bij elkaar, gaf feedback op vragen van de hogeschool en ontwikkelde ook een eigen dynamiek. In totaal is het studentenpanel in 2007 vier maal bij elkaar geweest. Spraak- en smaakmakende studenten namen het plan op om zelf docenten aan te spreken en te scholen op de nodige kennis. De eerste student meldde zich aan om stage te lopen op het thema empowerment van studenten en nam ook plaats in de projectgroep. In 2007 werd de rustruimte gebouwd en in gebruik genomen en werd de aangepaste badkamer gerenoveerd. Software kwam ter beschikking en studenten en medewerkers ontwikkelden aangepaste ICT-tools.
Te vredenheid
bij studenten
Tevredenheid stond centraal in het onderzoek dat in opdracht van De Haagse door DUO Marketresearch werd uitgevoerd onder 150 studenten. Uit het onderzoeksrapport bleek onder andere een enorm verschil in tevredenheid tussen studenten die wel of geen intake bij een decaan hebben gedaan, namelijk een 6.5 tegenover een 4.5! Een steun in de rug van de voorvechters voor een laagdrempelige maar ook systematische aanpak. Ook bleken vooral studenten met niet zichtbare aandoeningen beduidend minder dan studenten met een zichtvare aandoening, tevreden over het begrip, de voorzieningen en de begeleiding vanuit de opleiding. Studenten met dyslexie (de overgrote meerderheid) waren verdeeld in hun waardering. Uit de open antwoorden blijkt dat binnen deze groep aanzienlijke verschillen in noodzakelijke ondersteuning aanwezig zouden moeten zijn, terwijl dat in de praktijk vaak beperkt blijft tot tentamentijdverlenging. Op basis van de deelnemersaantallen mag worden verwacht dat het aantal studenten dat voor een intake kiest, per opleiding maximaal 2 á 3 % zal blijken te zijn.
O pleidingen
a an het woord
Onder deze titel zijn bij 20 opleidingen diepte-interviews gehouden met de teamleider, de voorzitter van de examencommissie en de decaan. Basis van het gesprek was het verzamelde feitenmateriaal uit landelijk onderzoek en de registratie van de intakes door de studentendecaan. Door deze gesprekken hebben we zicht gekregen op de werkwijze zoals deze beschreven is in de beleidsnotitie Haagse Bachelor op maat. Waar loopt het goed (succesfactoren) en waar liggen de knelpunten op dit beleidsterrein?
H/ Jaarverslag 2007
53
Dagboek
Annemieke Berckenkamp (21) Student Industrieel Product Ontwerpen Bram van Miel (21) Student PABO “We hebben vanochtend gewinkeld. Babyspullen. Voor een IPO-project. We gaan de komende lesperiode een meeneemcommode ontwerpen. Nu lunchen we samen. Ik heb dadelijk college, Bram gaat naar huis. Hij hoeft vandaag niet op De Haagse te zijn.”
Jaap Kloos (35) Docent Marketing & Economie “Ik kocht een broodje kip bij de Halalcounter in het centrale restaurant. Cadeautje voor mezelf. Ik koop mijn lunch niet altijd op De Haagse, neem vaak iets mee van thuis. Dit smaakt echt als een verwennerij.”
Frank Dill (19) Student Human Technology “Ik ben net klaar met lunchen. At yoghurt en een sandwich. En nu wacht ik tot mijn college Introduction to Participatory Design begint. Als enige, zie ik.”
“
Sarojni Matai (21) Student Psychologie aan de Universiteit Leiden “Ik ben actief lid van een Hindoestaanse studentenvereniging op De Haagse. Daarom ben ik vandaag hier.”
54
H/ Jaarverslag 2007
Mala Jhinkoe-Rai (42) Secretariaat Academie voor Gezondheid Brigitte Linthout (33) Secretariaat Academie voor Technology, Management & Design “We werkten ooit samen bij TMD. Sindsdien lunchen we eens in de maand. En praten we over de laatste nieuwtjes. Vandaag hadden we het over Brigitte’s bruiloft. Ze trouwt op 23 mei.”
Ingrid van Rooijen (40) Hoofd Consultancy bij HRM “Ik eet normaal geen broodjes, neem normaal een salade. Maar het saladebuffet is dicht vanwege de vakantie. Dus dit was een redelijk, doch eenmalig alternatief. Vanaf morgen ben ik op vakantie, reis ik met mijn gezin naar Frankrijk.”
Marciano Madretsma (21) Student Personeel en Arbeid ”Ik kocht net mijn favoriete broodje kipburger. En nu ga ik even snel lunchen. Dadelijk loop ik terug naar de medestudenten waarmee ik werk aan een afstudeeropdracht methodisch adviseren.”
“ H/ Jaarverslag 2007
55
S peerpunten De conclusies zijn verwerkt in de acht onderstaande speerpunten voor de komende periode: 1. leeromgevingen; 2. dyslexieprotocol; 3. scholingsplan sleutelfiguren; 4. serviceteam; 5. studentenpanel; 6. communicatie en voorlichtingsplan; 7. rondetafel per opleiding; 8. registratie en onderzoek.
C ampagne Tijdgebrek Van augustus t/m december heeft De Haagse Hogeschool deelgenomen aan de landelijke campagne Tijdgebrek. Het project Handicap + Studie was hierin de initiatiefnemer. Bij de docenten en medewerkers zijn vragenlijsten uitgezet en is informatie op naam verstrekt. Handicap + Studie was aanwezig tijdens de bedrijvendag om de campagne onder de aandacht te brengen van de studenten.
Voortg ang
subsidieprojec t
Het door OCW gesubsidieerde project ‘Actieplan Terugdringing belemmeringen voor studenten met een functiebeperking’ gaat in 2008 het laatste jaar in. In december 2007 is het project door een externe toetsingscommissie doorgelicht en op een aantal criteria beoordeeld. Er waren met name complimenten voor het feit dat de implementatie wordt voorafgegaan door gedegen onderzoek. Ook de goed onderbouwde speerpunten voor 2008 vielen positief op.
I mpul s
digita al
Het project Impuls Digitaal startte in mei, na de toekenning van de subsidie, met een kleine actie in het Atrium. De beperkte publiciteit leverde uiteindelijk toch tien grassroot-projecten op. Een grassroot-project is een klein, snel uitvoerbaar project dat in principe door de indiener zelf kan worden uitgevoerd. Alle projecten zijn te zien op de grassrootsite van Impuls, www.grassroots.nl Er volgt nog een publicatie in de vorm van een boekje, waarin van alle deelnemende instellingen twee projecten in het zonnetje worden gezet.
Decanaat Studentendecanen bieden studenten hulp en begeleiding bij problemen die de studievoortgang kunnen belemmeren met als doel studievertraging te voorkomen of te beperken. Daarbij werken zij nauw samen met een groot aantal andere betrokkenen, zoals de Centrale Studenten Inschrijving (CSI), het Loopbaancentrum, de studenten-
56
H/ Jaarverslag 2007
psycholoog, docenten, examencommissies, academiedirecteuren, teamleiders, studieloopbaanbegeleiders en het Bureau Studentenzaken. In tijd en aantallen is de dienstverlening in te delen in de volgende categorieën: 35 – 45% studentgesprekken; 25 – 35% digitale dienstverlening naar studenten en medewerkers, waaronder studieloopbaanbegeleiders en examencommissies; 20 – 30% ondersteuning opleidingen en medewerkers door te adviseren, te informeren, te coachen en terug te koppelen; 15 – 20% procedurele afwikkeling en informatieverwerving. De studieloopbaanbegeleiders hebben het decanaat beter leren kennen en verwijzen sneller en vaker door. 2007 was het tweede jaar van een nieuwe werkwijze rond het studeren met een functiebeperking (bij handicap of chronische ziekte). De decaan voert op verzoek samen met de student een intakegesprek om de noodzakelijke aanpassingen en voorzieningen in kaart te brengen om succesvol te kunnen studeren en verzorgt een verzoek aan de examencommissie. Vervolgens besluit de examencommissie van de opleiding al dan niet tot het honoreren van het verzoek, waarna een maatwerktraject van start gaat. De bemoeienis van de decaan varieert van het in één keer kunnen bemiddelen voor een heel studiejaar tot min of meer permanente begeleiding bij het per onderwijsblok ‘veroveren’ van de gevraagde voorzieningen bij de examencommissies. Het aantal gesprekken met collega’s in de opleidingen neemt als gevolg van deze (nieuwe) werkwijze sterk toe. Decanen staan als bemiddelaar en adviseur in direct contact met examencommissies, omdat veel van hun klanten om uitzonderingsbeleid vragen. Door de invoering van een wijziging in de termijnbetalingen van het collegegeld en de vrijwel tegelijkertijd door de banken afgeschafte bankgarantie kwam vrij plotseling een grote groep studenten in de problemen, omdat zij de hogere termijnbedragen niet kon betalen. Het decanaat signaleerde als eerste de problemen en in samenspraak met de verschillende diensten is meegewerkt aan het ontwikkelen van voorzieningen en regelingen hiervoor. Zo zijn onder andere een betalingsregeling en een inschrijvingsprotocol ontwikkeld.
L oopbaancentrum
C areers C entre
Het Loopbaancentrum biedt zittende studenten van de hogeschool gespecialiseerde begeleiding bij vragen rond studie- en beroepskeuze. Het centrum richt zich in eerste instantie op zittende studenten; in het bijzonder de eerstejaars studenten. Tussentijdse studiestakers (tijdens het studiejaar) worden onder andere via contacten met het studentendecanaat systematisch geattendeerd op de mogelijkheden van het Loopbaancentrum. Het Loopbaancentrum geeft onafhankelijk advies op het gebied van studie en beroep, en over de mogelijkheden binnen en buiten de hogeschool. In 2007 zijn bij het Loopbaancentrum door 1.600
The Careers Centre offers existing students at the university specialised assistance in questions surrounding study and career choices. The centre focuses mainly on existing students, especially first-years. Those who terminate their studies in the middle of the year are informed systematically through contacts at the student counsellor’s office about the Career Centre’s options. The Careers Centre offers independent advice in the field of studies and profession and on the possibilities within and outside the university.
studenten één of meer vragen gesteld. Opvallend is ook de hogere aanloop van aspirant studenten (157), mede te danken aan de Loopbaandag en de samenwerking met het Studie-Informatiepunt. Met 360 studenten is in 2007 een eerste gesprek gevoerd, waarna 315 studenten een uitgebreider traject kozen. De speerpunten van 2007 waren: • Vergroten interne bekendheid loopbaancentrum. • In 2007 heeft het Loopbaancentrum contact gelegd met tien opleidingen. Per opleiding is geïnventariseerd wat de mogelijke oorzaken zijn van het hoge uitvalpercentage en wat het loopbaancentrum kan betekenen om het uitvalpercentage te verlagen. • Het Loopbaancentrum heeft een werkwijze en een brochure ontwikkeld ‘Kiezen á la carte’ die aansluiten op het competentiegericht onderwijs, waarbij zelfsturing een belangrijke rol speelt. De aanpak blijkt te werken omdat het de student verantwoordelijk maakt voor zijn/haar loopbaantraject. • In 2007 is het Loopbaancentrum elke Open Dag actief geweest. Bezoekers konden een beroepentest doen of hun vragen rondom studiekeuze stellen. Er zijn tussen de 50 en 70 testen afgenomen per Open Dag (in 2006 was dat gemiddeld 45). Voor heel 2007 ligt het aantal op 263. • Het Loopbaancentrum presenteerde in 2007 het Beroepenspel. Het spel bestaat uit beroepenkaarten die zijn verdeeld naar sectoren en opleidingsniveaus, te weten mbo-, hbo- en wo-niveau. Met dit spel kunnen op speelse wijze ontdekkingen gedaan worden op het gebied van studie en beroepskeuze. Het beroepenspel wordt aangeboden aan decanen en studieloopbaanbegeleiders in het voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs. • Tijdens een Loopbaandag worden deelnemers uitgedaagd te reflecteren op vragen als ‘wie ben ik’, ‘wat
•
kan ik’, ‘wat vind ik belangrijk’ en ‘wat wil ik’. Doel van de Loopbaandag is de deelnemers te helpen tot een passende studiekeuze te komen, zodat de kans op studie-uitval kleiner wordt. In 2007 hebben in totaal 69 deelnemers deelgenomen aan de Loopbaandag. Voor mentoren die deelnemen aan het project Talentontwikkeling is een handleiding ontwikkeld met daarin 12 tools met bijbehorende, voor de mentor op maat gemaakte, instructies. Tijdens de workshops werd deze handleiding geïntroduceerd en gingen de mentoren aan de slag met de tools. De verbeterde aanpak sloeg goed aan.
Studentenpsycholoog Het doel van de studentenpsycholoog is het verbeteren van het persoonlijk functioneren van studenten die studievertraging dreigen op te lopen vanwege persoonlijke en/of studiegerelateerde problemen. Meestal vormt het studeergedrag het aangrijpingspunt. Het gaat hierbij vooral om effecten op het studeergedrag die eerder zonder het gewenste resultaat onder de aandacht zijn geweest bij de decaan, studieloopbaanbegeleider of mentor. Veel voorkomende thema’s zijn: moeite met assertief communiceren en psychische klachten, zoals stemmingsstoornissen, overspannen zijn en angstklachten. Problemen in de familie- en relatiesfeer zijn eveneens regelmatig aan de orde. Verder komen diverse andere problemen voor het voetlicht, zoals middelengebruik, eetproblemen, AD(H)D, (vermoedens van) autistiforme stoornissen, suïcidaliteit en (dreigende) psychose.
H/ Jaarverslag 2007
57
N ieuw
2007
F eiten
en cijfers
In het kalenderjaar 2007 zijn 524 reguliere gesprekken en 306 spreekuurcontacten met studenten gevoerd, zowel in de begeleiding als de inloopspreekuren . Het aantal cliëntcontacten is hiermee met 18% gestegen tot 830. In 2006 waren er 701 cliëntcontacten. Voor begeleiding hebben zich 172 studenten aangemeld, een daling van 2% ten opzichte van 2006. Het aantal studenten dat zich heeft gemeld bij het inloopspreekuur is evenwel met 11% gestegen. Het percentage studenten dat in gesprek of begeleiding komt bij de studentenpsycholoog groeide de afgelopen jaren van 1% van de hogeschoolbevolking in 2005 naar het huidige niveau van zo’n 3%. Dat is in lijn met het landelijke beeld.
regel gehanteerd dat er een wachtlijst van studenten wordt aangelegd wanneer er noodgedwongen meer dan twee weken tijd tussen twee reguliere afspraken met een student zou zitten. In 2007 is hiervan nog geen gebruik gemaakt. Trainingen in samenwerking met PSY-Q: De voorzichtige experimenten in 2005 - 2007 hebben geleid tot een samenwerking met PSY-Q op het gebied van open trainingen. In 2007 zijn de trainingen ‘Mes in je studiestress’ en ‘Stevig staan: Assertief communiceren’ aangeboden. De trainingen worden voorafgegaan door een workshop als introductie op het thema. De training is op basis van open inschrijving toegankelijk na deelname aan de workshop en een intakegesprek. Uit de deelnamecijfers en ervaringen blijkt dat hiermee een laagdrempelig en toegankelijk aanbod is gerealiseerd. De studentenpsycholoog organiseert enkele malen per jaar een themabijeenkomst voor decanen, studieloopbaanbegeleiders, mentoren en docenten rond het thema studeren met een handicap. In 2007 is een themabijeenkomst over zelfbeschadiging, parasuïcide en suïcide gehouden. Naar aanleiding hiervan wordt een Spoedprotocol ontwikkeld, om decanen en studieloopbaanbegeleiders handvatten te bieden in het omgaan met crisissituaties waarin psychische problemen, fysieke/somatische problemen of gewelddadigheden een rol spelen. Naar aanleiding van een themabijeenkomst over studeren met autisme (in 2006) begeleidde de studentenpsycholoog rond dit thema een denktank. Daarin schoven een ervaringsdeskundige student, docenten, studieloopbaanbegeleiders, decanen en medewerkers van het Regionaal Steunpunt Autisme aan. De denktank kwam vier maal bij elkaar en heeft als uiteindelijke doel om de begeleiding van studenten met een Autistisch Spectrum Stoornis (beter) vorm te geven.
Met de voor begeleiding aangemelde studenten werden gemiddeld 3 gesprekken gevoerd, een kleine stijging ten opzichte van de 2,6 in het voorgaande jaar. In de Reflector 2007 is de waardering over de kwaliteit van de dienstverlening van de studentenpsycholoog licht gedaald naar 7,3 (in 2006 was dit 7.5). Het oordeel over de bereikbaarheid van de studentenpsycholoog komt uit op een 6,7. Mogelijk drukt de grote toestroom van studenten in 2007 enigszins op de kwaliteit van de dienstverlening en op de bereikbaarheid. De studentenpsycholoog is ook digitaal aanwezig. Via hogeschoolberichten en de portal worden studenten geattendeerd op workshops, trainingen en tips voor het online behandelen van psychische klachten Voor de studenten is een informatiefolder beschikbaar die de belangrijkste informatie weergeeft. Aan een Engelstalige folder wordt gewerkt.
•
•
•
58
in
In 2007 is een aantal verbeteringen gerealiseerd in de werkwijze en het programma-aanbod: • Introductie van de Brief Symptom Inventory (BSI, een klachtengerichte screeningslijst) als aanvulling op de informatie van de intake. • Een informatiebrief over wat een student kan verwachten van begeleiding bij de studentenpsycholoog. Ook een onderwerp als vertrouwelijkheid wordt hierin belicht. Deze brief wordt aan de student meegegeven indien er op het spreekuur of na een intake een vervolgafspraak wordt gemaakt, of een student op de wachtlijst komt. • In de eerste periode van studiejaar 2007-2008 is de
H/ Jaarverslag 2007
S amenwerking In 2007 is een intensieve samenwerking met PSY-Q ontstaan. Twee concrete voordelen zijn: het verzorgen van trainingen door PSY-Q en afspraken over het verkorten van de wachttijd voor studenten van De Haagse. Medewerkers van diverse programma’s van PSY-Q kwamen drie maal voor overleg naar de hogeschool. Voor het ontwikkelen en (zo mogelijk) met het begeleiden van een multiculturele meidengroep is contact gelegd met de Jutters stichting voor Jeugd GGZ Haaglanden). Het Regionaal Steunpunt Autisme neemt deel aan een door de studentenpsycholoog begeleidde denktank van medewerkers van De Haagse.
Instroombegeleiding B uitenlands en I nternationaal D iploma en B ijzondere Toelating Onder Instroombegeleiding Buitenlands en Internationaal Diploma en Bijzondere Toelating valt een drietal hoofdterreinen: Instroombegeleiding Buitenlands en Internationaal Diploma, Voortraject Meertalige Studenten (onderdeel van het Schakeljaar) en Toelatingsonderzoek 21+. Deze terreinen kennen deels een aparte instroomgroep maar er is ook sprake van overlap. Na een aantal jaren van groei lijken de aantallen te stabiliseren.
H ogeschoolbreed Voortr ajec t M eertalige Studenten Het Voortraject Meertalige Studenten is een competentiegerichte voorbereiding op een hbo-opleiding voor volwassenen met een buitenlands diploma dat toelating biedt tot hbo. Dit traject, dat in 1996 is opgezet, leverde in het verleden een instroom op met een goed studierendement van gemiddeld 4,5 jaar. Uit de meting van studievoortgang van de instroom in 2006-2007 blijkt dat de instroom vanuit het voortraject het beter doet dan de instroom totaal, zie onderstaande tabel.
Studiesucces instroom voortraject/schakeljaar
I nstroombegeleiding B uitenl ands I nternationa al D iplom a
2006/2007 vs. instroom totaal
en
80
In het bijgaande overzicht heeft het aantal dossiers betrekking op de aspirant-student. De kolom ‘contactmomenten’ doelt op het aantal gesprekken dat is gevoerd met de aspirant-student, vanaf het eerste moment van contact tot het moment van inschrijving. Opmerkelijk is dat het eerste intakegesprek regelmatig wel twee of drie jaar voor de daadwerkelijke inschrijving heeft plaatsgevonden.
aantal dossiers
aantal contactmomenten
2003
383
475
2004
464
520
2005
346
397
2006
373
483
2007
369
461
60
50
40
30
20
percentage
kalenderjaar
70
10
0 Onvoldoende succesvol < 40 ects
Voldoende tot zeer succesvol > 40 ects Instroom totaal Instroom vt
Het streefcijfer was voor 2007 vastgesteld op 25 ingeschreven studenten. Met 36 gerealiseerde inschrijvingen in 2006-2007 en 37 in 2007-2008 is het streefcijfer ruimschoots behaald
H/ Jaarverslag 2007
59
“
Roy Davids werkt bij Unique uitzendbureau en beheert onder andere het account voor De Haagse Hogeschool.
Ik vind De Haagse erg dynamisch, ik wil het niet hectisch noemen, maar er gebeurt altijd wel wat.
Meer weten? Lees verder op dehaagsehogeschool.nl/jaarverslag2007
De instroom vanuit het voortraject is gegroeid. Niet elke deelnemer schrijft zich aansluitend in. Sommigen schrijven zich een jaar later in, een deel besluit toch geen opleiding te willen of kunnen volgen.
studiejaar
aantal deelnemers
instroom
2003/04
113
30
2004/05
97
35
2005/06
103
36
2006/07
96
33
2007/08
100
37
Toel atingsonder zoek 21+ en H ogeschoole x amen N ederl ands D eficiëntie vakken
en
De organisatie en coördinatie van het Toelatingsonderzoek 21+ van een twaalftal opleidingen maakt sinds 2003 ook deel uit van OSZ. Het aantal opleidingen dat van deze dienst gebruik maakt, is van 12 opleidingen gegroeid naar 43 in 2007. Wat betreft aantallen deelnemers is met ingang van 2006 een onderscheid gemaakt tussen het Toelatingsonderzoek en de Deficiëntievakken. In 2006 is er bijna een verdubbeling van het aantal deelnemers. In 2007 was er een lichte terugval in aantal deelnemers Toelatingsonderzoek en een toename bij Deficiëntievakken.
kalenderjaar
Toelatingsonderzoek 21+
Hogeschoolexamen
Deficiëntie
totaal
2003
190
39
onbekend
229
2004
280
49
onbekend
329
2005
400
80
onbekend
480
2006
756
141
61
958
2007
690
139
89
918
Landelijk gezien is De Haagse Hogeschool de grootste afnemer van het examen Nederlands van het samenwerkingsverband van 13 hogescholen, georganiseerd door de Landelijke Commissie Toelatingsonderzoek HBO.
H/ Jaarverslag 2007
61
Rondetafelgesprek
De Haagse als werkgever De hogeschool als werkgever doet wat ik wil > De Haagse is een zeer complexe instelling. Daarbinnen is het voor een werkgever moeilijk om voldoende zichtbaar te zijn. De hogeschool is evengoed een goede werkgever. Want wie wil, krijgt voldoende mogelijkheden om zijn loopbaan een impuls te geven.
‘A
ls je op een feestje bent en iemand vraagt waar je werkt, wat antwoord je dan?’ Die vraag stellen hogeschoolmedewerkers elkaar als ze tijdens een rondetafelgesprek praten over ‘De Haagse als werkgever’. Samen proberen ze te definiëren welk gezicht de hogeschool als werkgever heeft voor medewerkers. De tafelgenoten blijken daar verschillende visies op te hebben. “Ik vertel op een verjaardag dat ik op De Haagse Hogeschool werk. Daarna leg ik uit dat dat een hbo-instelling is. Vervolgens zeg ik bij welke academie ik werk,” aldus een van de aanwezigen, die De Haagse dus als werkgever ziet. “Maar je wordt juist als docent aan die academie benoemd,” werpt een gesprekdeelnemer tegen. “Zodoende beschouw ik mijn academie als werkgever.” Een ander stelt daarop dat je op De Haagse niet zomaar een docent bent, maar dat je wordt aangesteld als hogeschooldocent. “Je doceert aan een academie en bent in dienst van De Haagse Hogeschool,” luidt zijn stelling.
V erschillende
werkge vers
Het blijkt dat aanwezige docenten hun directeur vaak als werkgever beschouwen. Directeuren zien het College van Bestuur meestal als werkgever. Ook HRM wordt genoemd, omdat die dienst “zorgt voor het uitbetalen van salaris, het
62
H/ Jaarverslag 2007
mogelijk maken van ontwikkelingstrajecten, het toepassen van wettelijke regelingen en meer”. Het blijkt eigenlijk per functie te verschillen wie of wat als werkgever wordt beschouwd. “Dat komt,” stellen de gespreksdeelnemers unaniem, “omdat De Haagse een zeer complexe instelling is. Daarbinnen is het voor een werkgever moeilijk om voldoende zichtbaar te zijn.” Vervolgens praten de aanwezigen over de stelling of de instelling zelf als werkgever gezien kan worden. Het gebouw zou in dat geval het gezicht van De Haagse kunnen zijn. Veel aanwezigen zien wel iets in die redenering. “Bovendien is het pand van onze hogeschool erg mooi,” concluderen ze. Vervolgens benadrukt iedereen dat het prettig werken is aan de hogeschool. Hun ‘onzichtbare werkgever’ biedt namelijk aan alle personeelsleden voldoende mogelijkheden voor professionele en persoonlijke ontwikkeling. Met wat hulp van de gespreksleider meandert de discussie daarop richting het onderwerp ‘geboden kansen’.
A fge we zen Een van de gespreksdeelnemers vertelt dat hij ooit intern solliciteerde en werd afgewezen. Niet veel later benaderde iemand van HRM hem. “We raakten in gesprek over mijn ambities.
H/ Jaarverslag 2007
63
Rondetafelgesprek
Ik had mijn beoogde baan niet gekregen, maar HRM wilde met mij kijken hoe we op een later tijdstip mijn aspiraties alsnog konden verwezenlijken. Zelfs toen bleek dat ik mijn toekomst niet alleen op De Haagse zag, boden ze me scholingsmogelijkheden.” Volgens de gespreksgenoten illustreert het verhaal dat HRM zich inzet voor collega’s op De Haagse. Ze merken wel op dat ook een leidinggevende het initiatief kan nemen om een medewerker mogelijkheden op professionele of persoonlijke ontwikkeling te bieden. Dat gebeurt tot nu te weinig.
D rie
funtcioneringsgesprekken .
Ook functioneringsgesprekken vinden nog te weinig plaats. Eén van de aanwezigen heeft in de zestien jaar dat ze aan De Haagse verbonden is, slechts drie functioneringsgesprekken gehad. Een andere deelnemer heeft in het verleden meermaals zelf een gesprek aangevraagd. “Maar,” stelt ze, “niet alle collega’s zullen dat durven.” “Door dat gebrek aan lef, stokt de interne mobiliteit. Blijven teveel collega’s op hun plek zitten.” Een aanwezige is niet verbaasd over die
64
H/ Jaarverslag 2007
situatie. “Traditioneel gezien kiezen mensen die risicomijdend zijn voor het onderwijs,” legt hij uit. ‘Een docent die eenmaal een goede plek heeft, zal niet snel geneigd zijn om intern of extern te kijken naar een andere, betere baan.” Meerdere tafelgenoten ondersteunen die korte uiteenzetting. Ze vragen zich hardop af of het gebrek aan ambitie bij sommige collega’s goed is voor de hogeschool.
R oul aties ysteem “Want wie wil, krijgt op De Haagse juist veel mogelijkheden om zijn loopbaan een impuls te geven. Denk bijvoorbeeld aan korte cursussen maar ook aan scholing of stages bij bedrijven.” Eén gespreksdeelnemer zou graag zien dat iedereen binnen De Haagse om de zes jaar van functie wisselt. “Daarmee wordt voorkomen dat bij mensen een tunnelvisie ontstaat. Zo’n roulatiesysteem kan er bovendien voor zorgen dat werknemers nieuwe inspiratie opdoen.” HRM probeert die interne mobiliteit te promoten. De Haagse is een heel sociale werkgever, concluderen de deelnemers aan het rondetafelgesprek. Ze vinden het jammer dat niet alle collega’s daarvan doordrongen lijken. “Sommige
zaken worden ervaren als een verworven recht en niet als iets waarmee De Haagse zich positief
W einig
onderscheidt van elke andere organisatie.”
vaardig,” stellen de aanwezigen. “Het is een goed idee hen daar meer op aan te spreken. Eigenlijk is het verbazingwekkend dat dat niet vaker gebeurt.” De gespreksleider inventariseert wanneer de deelnemers voor het laatst een compliment kregen van hun leidinggevende. Bij de meesten blijkt dat alweer een tijdje geleden. “Maar erkenning zit toch niet in complimenten alleen?” werpt een gespreksgenoot tegen. “Waardering zit ook in het aantal vrije dagen dat De Haagse biedt, in het salaris, de kansen, de ondersteuning.” Alle aanwezigen knikken instemmend. De instelling mag gezien worden als een goede werkgever, vinden ze. Een tafelgenoot, die al jaren tevreden op de hogeschool werkt: “Eigenlijk doet De Haagse precies wat ik wil.”
F unc tie wa ardering Eén van de aanwezigen vindt dat de hogeschool in 2007 erg servicegericht omging met medewerkers die teleurgesteld waren over hun functiewaardering. “Zij kregen de mogelijkheid om hierover te praten met betrokken personen. Denk aan leidinggevenden, collega’s van HRM maar ook aan vertrouwenspersonen. Daarmee heeft De Haagse voorzien in morele en feitelijke ondersteuning. Daar heb ik nog altijd veel waardering voor. Heb ik ook meermaals uitgesproken.” En dat vinden de tafelgenoten bijzonder. Want de hogeschool kent geen complimentencultuur, blijkt desgevraagd. Werknemers krijgen erkenning van studenten en collega’s, maar een leidinggevende zal volgens de gespreksdeelnemers niet snel zijn waardering laten blijken. “Als ik extra moeite doe om iets voor elkaar te krijgen, wordt dat als gewoon ervaren. Terwijl een extra schouderklopje in zo’n geval stimulerend
complimenten
“Niet iedere leidinggevende is even sociaal
zou werken.”
Wie zaten aan tafel, wie zei wat? Lees verder op dehaagsehogeschool.nl/jaarverslag2007
H/ Jaarverslag 2007
65
Dagboek
“
Jolanda Ulrich Office Manager Academie voor Masters & Professional Courses “Nick Leeson, die van de Barings Bank, geeft vandaag een masterclass op De Haagse. En ik ontving alle genodigden. Ben dus voor even gastvrouw. Later vandaag ga ik gewoon weer aan het werk.”
66
H/ Jaarverslag 2007
Piet Trienekens is manager HRM expert “ center bij Hogeschool InHolland.
Het valt me op dat er op HRM-gebied goede en creatieve initiatieven worden genomen op De Haagse, met name op het gebied van Arbobeleid/gezondheidsmanagement, competentiemanagement en diversiteitsbeleid.
Meer weten? Lees verder op dehaagsehogeschool.nl/jaarverslag2007
4 Onze medewerkers HRM-B eleid B eleidspl an 2005-2008 ‘D e H a agse M ede werker ’ In 2007 is verder uitvoering gegeven aan diverse speerpunten uit het Beleidsplan 2005-2008 ‘De Haagse Medewerker’. Dit betreft onder meer de ontwikkeling van een nieuwe beoordelings- en beloningssystematiek, de verdere invoering van competentiemanagement en scholing en professionele ontwikkeling. Daarnaast was er aandacht voor het inwerkprogramma voor nieuwe medewerkers, het doelgroepen- en diversiteitbeleid en mobiliteit. In het verslagjaar is tevens het tweejaarlijkse onderzoek uitgevoerd naar de medewerkerstevreden-
C ompetentiem anagement
heid: Het Kompas.
Functiehuis), is ook besloten om aan elke functiebeschrijving de als organiek wenselijk beschouwde competenties toe te voegen (de functiespecifieke competentieprofielen). In 2007 is hiermee een start gemaakt. In de loop van 2008 zullen de profielen verder worden uitgewerkt en vastgesteld. In het kader van de vormgeving en de implementatie van competentiemanagement heeft de hogeschool eerder een profiel geschetst van De Haagse Medewerker, opgebouwd uit een vijftal generieke competenties. Elke medewerker wordt verondersteld deze kerncompetenties in het dagelijks functioneren te tonen, afhankelijk van de reikwijdte van de beklede functie en de positie die in de organisatie van de hogeschool wordt ingenomen. Het betreft professionele wendbaarheid, relationele sensitiviteit, innoverend vermogen, samenwerken en zelfmanagement. Deze competenties zullen in 2008 samen met de functiespecifieke competenties deel uitmaken van de functiebeschrijvingen.
B eoordelings -
en beloningss ystem atiek
De hogeschool heeft in 1997, na instemming van de vakorganisaties in het Georganiseerd Overleg, twee procedures vastgesteld die nauw verband houden met de beoordeling- en beloningstructuur, te weten de ‘Regeling functioneringsgesprekken’ en ‘Richtlijnen voor beoordelingssituaties’. Ten aanzien van functioneren en beoordelen hebben zich belangrijke veranderingen in de CAO-hbo voorgedaan, zoals het afhankelijk stellen van de periodieke salarisverhoging van de uitkomst van een beoordeling. Daarnaast is in de CAO-hbo opgenomen dat het persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) een onderdeel vormt van het functioneringsgesprek. Deze veranderingen, maar in het bijzonder ook de aandacht die De Haagse Hogeschool in haar meerjarenplannen geeft aan onderwerpen zoals verdere kwaliteitsontwikkeling van het onderwijs en professionele ontwikkeling, hebben aanleiding gegeven om de huidige systematiek te herzien. In het najaar 2007 is gestart met de vormgeving van het nieuwe beleid, waarin beoordelen een onderdeel vormt van een jaarlijks terugkerende gesprekscyclus. De vakorganisaties hebben in het verslagjaar de wens uitgesproken om, reeds bij het formuleren van de uitgangspunten van het nieuwe beleid, mee te denken met behulp van technische besprekingen voorafgaand aan de formele onderhandelingen. In het najaar 2007 zijn twee technische besprekingen gevoerd over dit onderwerp. Bij alle besprekingen is ook het dagelijks bestuur van de Hogeschoolraad betrokken geweest. Naast de vakorganisaties zijn ook directeuren betrokken. Tevens is bij de ontwikkeling van het nieuwe beleid en de bijbehorende systematiek nauw aansluiting gezocht bij de belevingen en wensen van de medewerkers van de hogeschool. Hiertoe is in een vroeg stadium een toetsgroep van medewerkers ingesteld en hebben groepsinterviews
68
plaatsgevonden. Begin 2008 zal, na instemming van de vakorganisaties, gestart worden met de implementatie van de nieuwe systematiek.
H/ Jaarverslag 2007
Competentiemanagement bij De Haagse Hogeschool beoogt de kwaliteiten waar medewerkers over (kunnen) beschikken zoveel als mogelijk in overeenstemming te brengen en te houden met de kwaliteiten die in de visie van de hogeschool nodig zijn om een bepaalde functie of rol binnen de hogeschool te kunnen vervullen. Bij de vaststelling in 2007 en 2008 van nieuwe functiebeschrijvingen voor alle functies waaruit de organisatie van de hogeschool is opgebouwd (het
S choling
en ont wikkeling
De hogeschool stimuleert directeuren en medewerkers om scholing en professionele ontwikkeling een jaarlijks gespreksonderwerp te laten zijn. Het onderwerp blijft een vast gespreksonderdeel in de jaarlijks te houden gesprekscyclus waarmee in 2008 wordt gestart. Tijdens de uitvoering van de tweede fase van het proces van functieordening hebben medewerkers de mogelijkheid gekregen om hun wensen kenbaar te maken met betrekking tot scholing en ontwikkeling. In 2007 is ruim 2 miljoen euro uitgegeven aan scholingsactiviteiten, waaronder het bezoek aan symposia en congressen.
I nwerkprogr amm a
voor nieuwe
mede werkers
In het studiejaar 2006-2007 is De Haagse gestart met een nieuw inwerkprogramma ‘inwerken op maat’. De vorm en inhoud van het programma is door de deelne-
mers positief beoordeeld. Om die reden is het programma in het studiejaar 2007-2008 voortgezet. De introductiedag wordt zes keer per jaar aangeboden en ondersteunt op praktische wijze de gerichte, persoonlijke begeleiding en ondersteuning van nieuwe medewerkers. Met dit programma wil de hogeschool medewerkers voor langere termijn binden en laten ervaren dat de hogeschool een boeiende werkgever is. Daarnaast wordt twee keer per jaar een terugkomdag georganiseerd. Nieuwe medewerkers krijgen dan de gelegenheid om hun ervaringen te delen met andere nieuwe medewerkers en collega’s van HRM. Sinds het studiejaar 2007-2008 biedt de hogeschool nieuwe medewerkers tijdens de introductiedag een scholingspakket aan. Medewerkers kunnen zich dan
HRM Policy
via het Professional Development Center opgeven voor een uitgebreide cursus Blackboard en Bibliotheek.
review also included the two-yearly survey into employee satisfaction: Het Kompas.
D oelgroepen -
C ompetence
en diversiteitbeleid
In het verslagjaar zijn verschillende activiteiten verricht op het gebied van het doelgroepen- en diversiteitbeleid. In het bijzonder gaat het hierbij om: • Een evenwichtige verhouding man/vrouw. • Het bevorderen van de instroom van niet-westerse medewerkers, met name onder docenten. • Het bevorderen van de instroom van docenten met een opleiding op wetenschappelijk of masterniveau. Een evenwichtige verhouding man/vrouw Einde verslagjaar waren bij de hogeschool 52% mannen in dienst en 48% vrouwen. Hiermee is het streefcijfer dat de hogeschool hanteert opnieuw bereikt. De komende jaren zal de hogeschool zich blijven inspannen om deze verhouding te handhaven. Het bevorderen van de instroom van niet-westerse medewerkers, vooral docenten In het verslagjaar is gestreefd om bij de werving van docenten voor het studiejaar 2007-2008 minimaal 50% van de vacatures te laten vervullen door de doelgroep nietwesterse docenten. Van het totale aantal instromers in het verslagjaar behoort 20% tot de doelgroep. In 2008 zullen de wervingsactiviteiten gericht blijven op meer instroom van deze doelgroep. In het verslagjaar is intensief contact onderhouden met ruim 30 netwerken op dit specifieke terrein. Daarnaast zijn diverse activiteiten ondernomen om etnische diversiteit verder vorm te geven, zoals het faciliteren van het management in het proces van werven en selecteren. Ook is er als pilot een tweedaagse training geweest om de professionele ontwikkeling van personeel op dit thema verder vorm te geven. Tijdens het jaarcongres 2007 van de HBO-raad is een workshop gegeven
P olic y P l an 2005-2008 ‘D e H a agse M ede werker ’ (The H ague U niversit y staff member) In 2007, various spear points of the Policy Plan 2005-2008 ‘De Haagse Medewerker’ were implemented. This includes the development of a new assessment and remuneration system, the further introduction of competency management and schooling and professional development. There was also focus on the work introduction programme for new staff, the target group and diversity policy and mobility. The year under
m anagement
Competence management at The Hague University aims to align and maintain the (potential) qualities of staff as far as possible with the qualities that, in the eyes of the university, are required to fulfil a position or role within the university. In defining new function descriptions in 2007 and 2008 for all positions that constitute the university (the Function House), it was also decided that each function description would include the organically-desirable competencies (the function-specific competence profiles). This process was started in 2007. The profiles will be further elaborated and defined in the course of 2008.
Target
group and diversit y polic y
Various activities took place in the year under review in the arena of the target group and diversity policy. There was a particular focus on: • A balanced ratio of men and women. • Promoting the intake of non-western staff, particularly amongst lecturers. • Promoting the intake of lecturers with an education on a scientific or masters level.
H/ Jaarverslag 2007
69
met als doel ervaringen rondom het onderwerp diversiteit te delen met andere hogescholen. In 2007 heeft De Haagse Hogeschool specifieke wervingskanalen voor deze doelgroep ingezet, waaronder de plaatsing van een advertorial in de Multiculturele gids van Intermediair. De komende jaren wordt verder geïnvesteerd in activiteiten en maatregelen om de instroom te bevorderen van nietwesterse medewerkers, vooral docenten. Het bevorderen van de instroom van docenten met een opleiding op wetenschappelijk of masterniveau Binnen het onderwijs is sprake van een tekort aan hoogopgeleide docenten. Om de kwaliteit van het onderwijs en de continuïteit ervan te waarborgen, wordt van alle potentiële docenten verwacht dat zij minimaal beschikken over een opleiding op wetenschappelijk of masterniveau. Momenteel heeft ongeveer 61% van het onderwijsgevend personeel dit niveau. Van het in 2007 ingestroomde onderwijsgevend personeel heeft 62% een wetenschappelijke opleiding of een opleiding op masterniveau. Van het totaal aantal instromers in 2007 heeft 42% dit niveau. In het kader van professionele ontwikkeling heeft het CvB in 2007 ingestemd met twee fondsen; een fonds voor de financiering van mastertrajecten en een fonds voor promotietrajecten.
H et K ompa s In het verslagjaar is een medewerkerstevredenheidsonderzoek uitgevoerd: Het Kompas 2007. Dit tweejaarlijkse onderzoek heeft uitgewezen dat de tevredenheid van medewerkers op het gebied van professionele ontwikkeling en interne communicatie binnen de hogeschool op verschillende aspecten is toegenomen ten opzichte van Het Kompas 2005. Op basis van de uitkomsten van Het Kompas 2007 heeft het CvB drie aandachtspunten gekozen: de lagere tevredenheid van de groep medewerkers in de leeftijdscategorie 30 tot en met 39 jaar, de evaluatie van het interne scholingsaanbod en de verbetering van de terugkoppeling op het werk aan medewerkers. In het verslagjaar heeft 53% van de medewerkers van de hogeschool deelgenomen aan het onderzoek, dit is 5% meer dan in 2005.
Mobiliteit Tr ansferpunt : L oopba an & M obiliteit Het Transferpunt is een onderdeel van HRM en ondersteunt de uitvoering van het mobiliteit- en loopbaanbeleid van de hogeschool. Tevens is het Transferpunt belast met het administratieve beheer van de werving van
70
H/ Jaarverslag 2007
medewerkers. De wervingsactiviteiten zelf zijn in het verslagjaar weer centraal binnen HRM ondergebracht. Daardoor kan het Transferpunt zich concentreren op loopbaan en mobiliteit. Binnen het Transferpunt worden individuele medewerkers ondersteund bij activiteiten in het kader van hun loopbaan en professionele ontwikkeling. In dit kader is het Transferpunt tevens belast met de organisatie van het interne scholingsaanbod en het instrument Docentstage. Per januari 2007 zijn de activiteiten van het Transferpunt, dat daarvoor als project verbonden was aan HRM, structureel ingebed in de dienst. De inbedding van de activiteiten en de verdere professionalisering van het Transferpunt zijn een uitvloeisel van de inbeddingnotitie van oktober 2006. In 2007 is de naam van het Transferpunt gewijzigd in Professional Development Center (PDC).
S amenwerking
met andere instanties op
het terrein van mobiliteit
De in 2003 opgerichte regionale mobiliteitspool MOVE is een aantal keren bij elkaar gekomen. Naast De Haagse Hogeschool zijn de volgende instellingen bij MOVE aangesloten: de Hogeschool Leiden, ROC Leiden, het Mondriaan College, het ID-college, de Rijksuniversiteit Leiden, de Hotelschool Den Haag, het Johan de Wittcollege, de Hogeschool van Rotterdam en de Erasmus Universiteit Rotterdam. MOVE beoogt de bevordering van kennisuitwisseling en deskundigheid op het gebied van mobiliteit, specifiek in onderwijsinstellingen. Binnen MOVE wordt aandacht besteed aan de volgende onderwerpen: • Mobiliteitsbevordering binnen en tussen de verschillende onderwijssectoren in de regio met als doel deskundig personeel te behouden voor het onderwijs. • Onderzoek naar belemmerende factoren in de mobiliteit tussen de onderwijskolommen en zoeken naar oplossingen hiervoor. • Innovatie van mobiliteitsbeleid, wervingsmethoden en technieken en onderlinge uitwisseling van ervaringen. • Onderzoek naar de mogelijkheden van collegiale inleen, proefplaatsingen, detacheringen en re-integratieplaatsen. • Uitwisseling van vacatures en medewerkers. In 2007 zijn stappen ondernomen om het netwerk verder te professionaliseren en werd een website ontwikkeld. In 2007 heeft De Haagse Hogeschool deelgenomen aan het regionale netwerk Mobiliteitsplatform Zuid-Holland.
Dit platform houdt zich, naast interne vacature-uitwisseling, ook bezig met het vergroten van kennis en vaardigheden op het gebied van loopbaan en mobiliteit. Het platform omvat meer dan 35 grote regionale organisaties, waaronder de HTM, ministeries, politie, verzekeringsbedrijven, gemeentes, gezondheidsorganisaties en onderwijsorganisaties. Daarnaast is De Haagse Hogeschool in 2007 gaan deelnemen aan de activiteiten van het door Zestor (voorheen het Mobiliteitsfonds HBO) ondersteunde hbo kennisnetwerk Leeftijd Bewust Personeelbeleid (LPB), en is een periodieke uitwisseling van activiteiten gestart met de mobiliteitscentra van de Hogeschool Windesheim en de Saxion Hogescholen.
onderwijs (de docent en het curriculum). Hiermee wordt ingespeeld op het behoud en vergroting van de kwaliteit van docenten. In 2007 hebben vijf docenten een docentstage afgerond. Vier medewerkers zijn met hun stage gestart. Drie kandidaten die graag een docentstage wilden volgen, kwamen in het verslagjaar niet in aanmerking, omdat zij niet aan de voorwaarden voldeden. In het verslagjaar zijn binnen het hbo de resultaten gepresenteerd van een onderzoek over de mogelijkheid om van het instrument docentstage een structureel managementinstrument te maken. Het onderzoek werd uitgevoerd onder auspiciën van Zestor, arbeidsmarkt en opleidingsfonds hbo, in samenwerking met de Hogeschool van Rotterdam. In het verslagjaar is tevens met Zestor
Vac atures
gesproken over een mogelijk vervolg van het onderzoek in 2008.
In 2007 is de selectieve stop op externe vacaturevervulling gehandhaafd. Er zijn ruim 132 vacaturemeldingen (een vacaturemelding kan betrekking hebben op meer vacante functies) gesteld (87 OBP en 45 OP). Daarvan zijn 47 vacatures succesvol afgehandeld; 16 van de vacatures zijn intern vervuld en 31 extern, 85 vacatures lopen door in 2008.
R egeling
kinderopvangfaciliteiten
Per 1 januari 2007 is de wetgeving op het gebied van de kinderopvang veranderd. De registratie van kinderopvang bij De Haagse Hogeschool is hierdoor komen te vervallen.
Stimulering Totaal aantal medewerkers ingeschreven bij het Transferpunt per 31-12-2007 152 Waarvan nieuw in 2007 52 Waarvan vrouw 40 Waarvan man 12 Waarvan OP 16 Waarvan OBP 36 Totaal in 2007 gevoerde gesprekken met kandidaten Waarvan loopbaantraject Waarvan voortgang/testing/ sollicitatie/contact Waarvan docentstage
335 49 244 42
L eeftijdsbewust kwaliteit- en doelgroepenbeleid ( lkd)
ouderschaps verlof
In 2007 maakten 27 personen gebruik van de regeling ouderschapsverlof. Het gaat hierbij om zowel eerder gestart als om in 2007 nieuw gestart gebruik. De regeling compenseert deels de ongunstige effecten in het netto inkomen bij het opnemen van dit onbetaalde verlof.
V ita al W erken Als gevolg van de wettelijke maatregelen rondom vroegpensioen en VUT is de regeling Vitaal Werken niet gecontinueerd. De regeling wordt uitgevoerd in samenwerking met het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP) en kan worden gezien als een deeltijd Pré-FPU-regeling, die voorafgaat aan de reguliere FPU. De regeling Vitaal Werken gold van september 2002 tot september 2004. In totaal hebben in deze periode 117 medewerkers van de hogeschool gebruik gemaakt van de regeling. In de maand december 2007 waren er nog 34 deelnemers.
D ocentstages In 2007 heeft het project Docentstages, uitgevoerd door het Professional Development Center van HRM, een vervolg gekregen. Tijdens een docentstage doen (vak)docenten ervaring op buiten de muren van de hogeschool door gedurende 3 tot 6 maanden mee te werken in een bedrijf of instelling in de branche waarvoor studenten worden opgeleid. De nieuw opgedane kennis en ervaring wordt na afloop van de stage gebruikt voor de upgrading van het
H/ Jaarverslag 2007
71
A rbeidsomstandighedenbeleid A c tiepl an A rbeidsomstandigheden 2004-2007 Tijdens de verslagperiode zijn de laatste nog resterende onderdelen van het plan gerealiseerd: Studentvriendelijk meubilair In het hoofdgebouw is het Study Plaza gereed gekomen met computerwerkplekken voor studenten, met een gevarieerde inrichting en speciaal voor studenten ontworpen en beproefd meubilair. Daarmee is de ambitie uit het actieplan gerealiseerd om een betekenisvolle eerste stap te zetten naar studielandschappen die aansluiten bij de behoeften van de studenten. Inbedding van het thema arbo in de dagelijkse bedrijfsvoering In september 2007 heeft het CvB de uitgangspunten vastgesteld voor een interne organisatie en aanpak die helpt bevorderen dat arbo-activiteiten onderdeel vormen van integraal HRM-beleid. De nieuwe werkwijze, met vaste contactpersonen binnen academies en diensten en actieve ondersteuning door consultants van HRM, wordt in 2008 ingevoerd. Een evaluatie van de realisatie van het actieplan is eind 2007 voorgelegd aan de vakorganisaties in het Georganiseerd Overleg en aan de Hogeschoolraad. Getrokken conclusies beogen de opmaat te vormen naar inhoud en aanpak van een nieuwe risico-inventarisatie en –evaluatie arbeidsomstandighedenbeleid (RI&E) in de loop van 2008.
S amenwerking
met de
mede zeggenschapsorg anen
Tijdens de verslagperiode is met de Hogeschoolraad verder gesproken over de uitvoering van het actieplan 2004-2007. In 2008 wordt besloten of de samenwerking met arbodienst Commit voor meerdere jaren achtereen wordt voortgezet. Dit op voorwaarde van het stap voor stap verder terugtreden van de externe deskundigen ten gunste van verder reikende eigen verantwoordelijkheden en bevoegdheden voor de leidinggevenden van De Haagse Hogeschool.
A fspr aken
met arbodienst
C ommit
De in 2006 gemaakte afspraken over een andere inzet van bedrijfsarts, consulent en adviseur arbeid en organisatie zijn in de verslagperiode concreet in praktijk gebracht. Eerste ervaringen zijn geëvalueerd en op basis hiervan zijn de afspraken op enkele punten verder aangescherpt. Commit heeft een gedetailleerder, meer op
72
H/ Jaarverslag 2007
managementinformatie en –analyse gebaseerd jaarverslag uitgebracht aan het CvB en de Hogeschoolraad.
Voorlichting
en onderricht
In 2007 is een begin gemaakt met de omvorming van het verzuimregistratiesysteem tot een instrument voor het genereren van managementinformatie. De door Commit ontwikkelde internetapplicatie Werk In Beeld (WIB) dient daarvoor als basis. In het verslagjaar is gestart met een pilot bij een academie en een dienst. In 2008 zullen alle leidinggevenden met WIB aan de slag gaan om zo de verzuimhistorie van hun medewerkers te kunnen volgen en te kunnen aansturen. HRM heeft een programma uitgewerkt voor een informatieve workshop. Deze workshop is bestemd voor alle leidinggevenden van de hogeschool om volledig en actueel op de hoogte te worden gebracht van belangrijke wet- en regelgeving op arbogebied in relatie met hun betrokkenheid bij preventie en begeleiding van (ziekte)verzuim.
R isicoinventarisatie
en
– e valuatie
( ri & e )
Het verslagjaar 2007 is gehanteerd als overgangsjaar om de behaalde resultaten van een meerjarig verbeterplan grondig te evalueren en in reguliere overlegsituaties eenduidige uitgangspunten te verkrijgen inzake de voorbereiding en uitvoering van een nieuwe RI&E, in de loop van 2008.
O nt wikkelingen
ziek te ver zuim
In 2007 is het totale gemiddelde ziekteverzuim ten opzichte van 2006 gestegen naar 5,24% (in 2006 4,57%). De gemiddelde ziekteduur van verzuimmeldingen is tevens gestegen van 15,90 dagen in 2006 naar 20,44 dagen in het verslagjaar 2007.
A rbeidsvoorwaarden
In 2007 maakten 50 medewerkers gebruik van deze mogelijkheid.
CAO- hbo Bij aanvang van het verslagjaar is een nieuwe CAO-hbo tot stand gekomen met een looptijd van 1 augustus 2007 tot en met 31 juli 2010. De nieuwe CAO-hbo bepaalt onder andere dat in het kader van levensfasebewust personeelsbeleid elke hogeschool een hogeschoolbreed ontwikkelplan zal maken als referentiekader voor het opstellen van de persoonlijke ontwikkelingsplannen (POP’s) van de medewerkers. Daarnaast is bepaald dat elke medewerker een persoonlijk budget voor zijn of haar professionele ontwikkeling krijgt ter grootte van 0,8 % van zijn of haar
R eiskostenregeling
jaarsalaris, met een minimum van € 300. De besteding en verantwoording voor het persoonlijk budget vormen een onderdeel van het POP. Tevens is afgesproken dat de CAO-hbo in beginsel loopt tot 1 augustus 2010 maar op bepaalde onderwerpen wel tussentijds kan veranderen. CAO-partijen (HBO-raad en vakbonden) hebben afgesproken verder onderzoek te doen naar de onderwerpen ‘flexuren’ en ‘inzetgarantie’ en te bezien op welke wijze deze onderwerpen in de CAO-hbo kunnen worden verwerkt. Als partijen het over deze onderwerpen eens worden, zal de CAO-hbo tussentijds worden aangepast.
0 tot 10 km: 10 tot 20 km: Vanaf 20 km:
I nkomensont wikkelingen 2007
Inrichting van de organisatie
In de maand april van het verslagjaar zijn de salarissen structureel verhoogd met 0,8 % en in de maand oktober met 1,3%. In december 2007 bedroeg de structurele eindejaarsuitkering 3,7% van het jaarsalaris. De eindejaarsuitkering wordt, gedurende de looptijd van de CAO-hbo, jaarlijks verhoogd tot een volledige 13e maand in 2009.
en openba ar
vervoerpl an
De hogeschool geeft medewerkers die op basis van een arbeidsovereenkomst werkzaam zijn bij de hogeschool een tegemoetkoming in de reiskosten woon-werkverkeer. Indien een medewerker vijf dagen per week bij de hogeschool werkzaam is, bedraagt de tegemoetkoming bij de vermelde afstanden tussen de woonplaats en standplaats als volgt: € 5 per maand € 25 per maand € 50 per maand
De hogeschool maakt gebruik van de door de Nederlandse Spoorwegen (NS) geboden mogelijkheid om op contractbasis de voorziening Businesscard te hanteren bij dienstreizen van medewerkers. Daarnaast heeft De Haagse Hogeschool met de NS een kortingsregeling afgesproken waar medewerkers van de hogeschool gebruik van konden maken. De hogeschool maakt geen gebruik van een Openbaar Vervoerplan.
S amenstelling C ollege
van
B estuur
In het verslagjaar is gestart met de werving van een nieuw collegelid. Gedurende het jaar 2007 is deze vacature op ad interim basis vervuld.
F unc tieordening K euzemenu
arbeids voorwa arden
In 2002 is het Keuzemenu Arbeidsvoorwaarden in werking getreden. Hiermee is voor medewerkers van de hogeschool de mogelijkheid gecreëerd om een persoonlijk pakket flexibele arbeidsvoorwaarden samen te stellen dat op hun eigen behoeften en omstandigheden is afgestemd. In de maand mei of oktober 2007 konden medewerkers hun keuze kenbaar maken voor het jaar 2008. Hiervan hebben 95 medewerkers gebruik gemaakt. Dit aantal ligt hoger dan in 2006, toen was het aantal 68. Bij het onderwijzend personeel en het niet-onderwijzend personeel lag de behoefte aan flexibiliteit het meest bij extra salaris en de opbouw van extra pensioen.
F ietspl an Deelname aan het Fietsplan kan, onder bepaalde condities, ook buiten het Keuzemenu Arbeidsvoorwaarden om.
In de CAO-hbo 2000-2002 is opgenomen dat elke hogeschool met behulp van een waarderingsysteem de functies in haar organisatie moet ordenen in een samenhangende structuur. De Haagse Hogeschool heeft gekozen voor het functiewaarderingssysteem FUWA-HBO. De Haagse Hogeschool voert functieordening in twee fasen in. In fase één – in 2006 - voerde de hogeschool een administratieve conversie uit. In 2007 is verder uitvoering gegeven aan fase twee, waarin de organisatiestructuur van de hogeschool verder wordt vormgegeven. Met uitzondering van de Hogeschoolbibliotheek, die eind 2006 al het spits heeft afgebeten, hebben in 2007 alle academies en diensten een formatieplan ter instemming aangeboden aan de Hogeschoolraad. Alle academies en diensten hebben deze instemming verkregen met uitzondering van het Bestuursbureau, Onderwijs- & Studentenzaken, het Facilitair Bedrijf en Lectoraten &
H/ Jaarverslag 2007
73
Onderzoek. In het plan van aanpak is de communicatie met medewerkers als apart aandachtspunt opgenomen. Per academie en dienst zijn medewerkers bij de opstelling van de afzonderlijke formatieplannen betrokken door middel van voorlichtingsbijeenkomsten. Daarnaast is voor alle medewerkers een brochure ontwikkeld en zijn aanvullende, algemene informatiebijeenkomsten georganiseerd. Eind 2007 is voor de meeste academies en diensten gestart met de voorbereidingen van de voorgenomen plaatsingen van medewerkers conform een met de vakbonden overeengekomen plaatsingsprocedure. De besluitvorming rondom de positie en rol van de teamleider heeft het proces van functieordening voor de academies vertraagd. De activiteiten in het kader van functieordening fase twee zullen derhalve nog doorlopen in 2008. Na de totale afronding van fase twee zijn alle medewerkers van de hogeschool benoemd in een functie binnen het formatieplan van de desbetreffende academie of dienst. Internationalisering, de nieuwe vorm van dienstverlening en het functieordeningsproces gaven aanleiding om de naam van P&O in het verslagjaar te wijzigen in HRM.
P ositie
en rol te amleider
Vanaf maart 2005 kunnen onderwijsdirecteuren docenten machtigen om in de rol van teamleider een deel van hun taken en bevoegdheden uit te oefenen. Met de Hogeschoolraad is overeengekomen om deze rol van teamleider na twee jaar te evalueren. Aansluitend op een versnelde evaluatie, die eind 2006 heeft plaatsgevonden, is in 2007 een onderzoek uitgevoerd door een extern bureau. Het onderzoek heeft geleid tot een advies over de totale besturingsfilosofie met specifieke aandacht voor de positionering van de teamleider. Het advies wordt door het College van Bestuur meegenomen in de besluitvorming met de betrekking tot de positie van teamleider begin 2008.
E valuatie P&O Op grond van de bij de concentratie gemaakte afspraken in 2001 is in het verslagjaar een evaluatie van de P&O (nu HRM) afgerond. De evaluatie is uitgevoerd door een extern bureau en had betrekking op de doelstellingen van de dienst, het functioneren van de dienst zoals bedoeld tijdens de concentratie en de ondersteuning van P&O in “de lijn”. De resultaten van de evaluatie zijn meegenomen in een verbeterplan dat in het verslagjaar met de Hogeschoolraad is besproken en naar aanleiding van dit overleg aangepast. In 2008 wordt het overleg met de Hogeschoolraad over het verbeterplan voortgezet.
74
H/ Jaarverslag 2007
B eroep & B ezwaar B e z warencommissie Per 1 juli 2005 kent De Haagse Hogeschool één bezwarencommissie voor het personeel. De bezwarencommissie heeft tot doel het CvB te adviseren indien medewerkers van de hogeschool bezwaar aantekenen tegen een rechtspositionele dan wel arbeidsvoorwaardelijke beslissing. De commissie bestaat uit een onafhankelijke voorzitter en twee leden, één op voordracht van de hogeschool en één op voordracht van het Georganiseerd Overleg. De commissie verricht haar werkzaamheden op basis van het reglement dat is overeengekomen tussen het CvB en de vakorganisaties in het Georganiseerd Overleg. In het verslagjaar zijn 5 bezwaarschriften ter behandeling voorgelegd aan de bezwarencommissie. Hiervan heeft de commissie twee bezwaarschriften niet ontvankelijk verklaard.
O mbudsfunc tionaris
voor personeel
Vanaf 15 oktober 2005 kunnen medewerkers van de hogeschool zich wenden tot de ombudsfunctionaris met klachten/problemen over gedragingen van (bestuurs)organen of medewerkers van de hogeschool. In 2007 is het eerste jaarverslag verschenen van de ombudsfunctionaris personeel. Het verslag beschrijft onder meer het aantal behandelde zaken, het soort zaken dat aan de orde is gekomen en de interventies die zijn gepleegd. Verder is er een analyse gemaakt van het klantenbestand. In totaal zijn in de periode van 15 oktober 2006 tot eind december 2007 39 zaken in behandeling genomen. 33 zaken in 2007 en 6 in de resterende verslagperiode in 2006. Dit is een stijging van 27% ten opzichte van 2006. Hiervan is 19% toe te schrijven aan de invoering van functieordening.
K l achtencommissie O nge wenst G edr ag Per 13 juli 2005 kent de hogeschool een Klachtencommissie Ongewenst Gedrag. Medewerkers en studenten van de hogeschool die in het werk of in de studiesituatie ongewenst gedrag ondervinden kunnen zich wenden tot de vertrouwenspersoon of een klacht indienen bij de klachtencommissie. In het verslagjaar is er één klacht ingediend bij de klachtencommissie. Na onderzoek heeft de commissie de klacht niet ontvankelijk verklaard.
C ommissie G elijke B ehandeling (CGB) In het verslagjaar hebben drie medewerkers van de hogeschool een klacht ingediend bij de CGB. Eén van de drie klachten is door het CGB niet in behandeling genomen.
De klachten hebben allen betrekking op onderscheid op grond van ras binnen en door De Haagse Hogeschool. Aan het eind van het verslagjaar waren de overige twee klachten nog in behandeling.
Medezeggenschap G eorg aniseerd O verleg In 2007 is binnen het Georganiseerd Overleg tussen CvB en vakorganisaties over de volgende onderwerpen gesproken: • Functieordening. • bijgestelde planning • communicatie
• • • •
Beoordelen en Belonen. Jaarverslag ombudsfunctionaris 15-10-2005 tot 15-10-2006. Vitaal Werken. LKD middelen 2007 (bestemming).
Daarnaast is ingestemd met het voorstel om de overgangsregeling die De Haagse Hogeschool in 2006 heeft gehanteerd bij de toekenning van jaarlijkse salarisverhogingen, ook in 2007 toe te passen. De vakorganisaties hebben ingestemd met deze verlenging onder voorwaarde dat nadere afspraken voor 2008 worden gemaakt over de invoering van een nieuwe beoordelings- en beloningssystematiek.
H ogeschoolr a ad Het onderwerp dat in 2007 de medezeggenschap domineerde was functieordening. Gedurende het jaar heeft de Hogeschoolraad ingestemd met de formatieplannen van alle academies en van de volgende diensten: • Hogeschoolbibliotheek. • Communicatie & Marketing.
• • •
Personeel & Organisatie. Financieel Economische Zaken. ICT.
De Hogeschoolraad heeft in het verslagjaar ook de formatieplannen van het Bestuursbureau, Onderwijs- & Studentenzaken, het Facilitair Bedrijf en Lectoraten & Onderzoek ter instemming voorgelegd gekregen, maar heeft met deze plannen nog niet ingestemd. De leden van de Hogeschoolraad, in het bijzonder de leden van de commissie P&O, hebben in 2007 veel extra werk verricht voor de raad vanwege het project functieordening. Omdat de Hogeschoolraad zorgvuldig met de materie wenste om te gaan en omdat bleek dat de controlefunctie van de medezeggenschapsraad hard nodig was, kostte de behandeling van de plannen veel tijd.
De raadsleden hebben bij de behandeling van de formatieplannen zoveel mogelijk aandacht gegeven aan de belangen van de betrokken medewerkers. Hiervoor heeft de Hogeschoolraad alle betrokkenen benaderd en ruimte gegeven te reageren op het formatieplan van hun academie of dienst. Van deze mogelijkheid is door medewerkers van vrijwel alle academies en diensten al dan niet uitgebreid gebruik gemaakt, ook door medewerkers die tevreden waren over hun formatieplan. Deze aanpak heeft de raad veel positieve reacties opgeleverd, van zowel medewerkers als directeuren en ook van vertegenwoordigers van vakorganisaties. In het voorjaar waren de taken en de kwaliteit van de dienstverlening van de dienst P&O (nu: HRM) onderwerp van gesprek. Het verbeterplan dat de dienst presenteerde, zal nog worden aangepast en wordt nogmaals aan de raad gestuurd in 2008. De Hogeschoolraad heeft zich in mei en juni gebogen over de verbouwingsplannen van de Foyer en een deel van de fietsenkelder. Raadsleden hebben hiervoor ter plaatse de situatie in ogenschouw genomen, alvorens bij de tweede behandeling van het plan in te stemmen. Zoals het reglement voorschrijft, worden aan de raad nieuw te starten opleidingen ter instemming voorgelegd. In juni 2007 was dat de bacheloropleiding Information Security Management. De raad stemde hiermee in. In dezelfde vergadering stemde de raad in met een experiment bij de HALO waar voor een nieuwe groep eerstejaarsstudenten de grens voor een negatief bindend studieadvies met 10 studiepunten zou worden verhoogd. De opleiding hoopt hiermee de grote studentenuitval te verminderen. In het najaar vielen de problemen rond de inschrijving van studenten op. Dit was voor de raad aanleiding tot het stellen van vragen aan het college. Academies trokken aan de bel vanwege een zodanig grote achterstand in de administratieve verwerking dat opleidingen financiering dreigden mis te lopen. Het college heeft een onderzoek ingesteld. Het rapport zal ook aan de raad worden gestuurd. De laatste overlegvergadering van het jaar bevatte traditiegetrouw de behandeling van de begroting van het volgende jaar. In tegenstelling tot 2006 stemde de raad niet onmiddellijk in met de begroting voor 2008. Dit omdat niet alle kerngegevens over de academies bekend waren en achtergrondinformatie over de tekorten bij een aantal academies en diensten ontbrak. De raad was wel bijzonder te spreken over de duidelijke en gemakkelijk te lezen begroting en met de transparante weergave van de tekorten bij verschillende academies en diensten. Bovendien is tegemoetgekomen aan een lang gekoes-
H/ Jaarverslag 2007
75
“
Reinier Asberg is eigenaar van het bedrijf Huschka “ Beveiligers en was opdrachtgever voor ontwerp van innovatievoucher door studenten van de bacheloropleiding Integrale Veiligheidskunde.
De studenten die bij IVK gewerkt hebben aan het innovatievoucher hebben goed werk afgeleverd.
Meer weten? Lees verder op dehaagsehogeschool.nl/jaarverslag2007
terde wens van de raad om deze tekorten niet zonder meer met frictiegeld te neutraliseren. In december lag ook de ontbinding van de samenwerkingsstichting met de Hogeschool Leiden ter instemming voor aan de raad. De raad betreurde het dat de daadwerkelijke uitvoering van de samenwerkingsstichting met de Hogeschool Leiden niet is gelukt en vroeg én kreeg van het college een verklaring voor het mislukken. De raad vroeg verder om een toelichting op de ontstane situatie voor de docenten en studenten van de opleidingen Commerciële Economie en Communicatie die onder verantwoordelijkheid van De Haagse Hogeschool worden uitgevoerd bij de Hogeschool Leiden. De raad zal de situatie na afronding van de accreditatie van de opleidingen nogmaals met het college bespreken.
Bijgaande tabellen geven de verhouding weer tussen vast en flexibel personeel. Tabel: Percentage van het totaal aantal medewerkers per soort dienstverband en per categorie D-4*
D-3*
D-2*
Totaal
OP
19
3
78%
100%
OBP
19
4
77%
100%
Tabel: Percentage van het totaal aantal fte’s per soort dienstverband en per categorie D-4* OP OBP
D-3*
D-2*
D-6*
Totaal
14,5
3,1
79,3
3,1
100
14
4,5
80,6
0,9
100
Kwantitatieve formatieontwikkelingen A lgemene
ont wikkelingen in f te en
a antallen
Op 31 december 2007 waren er bij de hogeschool 1688 medewerkers op arbeidsovereenkomst werkzaam in een omvang van 1281,20 fte’s. Ten opzichte van het jaar 2006 is dit een toename van 65 medewerkers (4%) en 64,39 fte’s (5%). De toename is te verklaren uit de groei van het aantal studenten. De verhouding onderwijzend - ondersteunend personeel is gelijk gebleven ten opzichte van het vorige verslagjaar: bijna 64% onderwijzend personeel tegen 36% ondersteunend personeel. In fte’s uitgedrukt maakte eind 2007 60% deel uit van het onderwijzend personeel, tegen 40% ondersteunend personeel. Deze percentages zijn niet gewijzigd ten opzichte van 31 december 2006. De verdeling tussen het aantal mannen en vrouwen over het totale personeelsbestand is qua verhouding gelijkmatiger ten opzichte van het vorige verslagjaar: 52% mannen (54% in 2006) mannen tegen 48% vrouwen (46% in 2006). Dit geldt ook voor de fte’s: eind 2007 was 54% man en 46% vrouw (respectievelijk 55% en 45% eind 2006). De Haagse Hogeschool kent in het verslagjaar, peildatum december 2007, 23 ex-medewerkers die aanspraak maken op een WW-uitkering (voorheen benoemd als wachtgelders).
*D-4: dienstverband voor bepaalde tijd *D-3: dienstverband voor bepaalde tijd met uitzicht op een vast dienstverband *D-2: dienstverband voor onbepaalde tijd *D-6: tijdelijke uitbreiding op een reeds bestaande betrekking In het verslagjaar had 40% van de medewerkers een fulltime dienstverband en 60% een parttime dienstverband.
M in -M a x
contr ac ten en
arbeidsm ark t toel agen
De hogeschool maakt geen gebruik van min-max contracten. In het verslagjaar zijn geen arbeidsmarkttoelagen verstrekt.
L eef tijdsopbouw De hogeschool streeft naar een evenwichtig personeelsbestand. De huidige leeftijdsopbouw per categorie van 10 jaren is als volgt:
12%
21%
25%
33%
9%
20 - 29 jaar
30 - 39 jaar
40 - 49 jaar
50 - 59 jaar
> 60 jaar
Vooral bij de academies is de leeftijdsverdeling onevenwichtig. In het verslagjaar is bijna de helft van het onderwijsgevende personeel 50 jaar of ouder. Bij de ondersteunende diensten is dit percentage ruim 30%.
H/ Jaarverslag 2007
77
Lineaire berekeningen laten zien dat 64% van het personeelsbestand van de hogeschool in 2009 ouder is dan 50 jaar; in 2014 is dat percentage 76%.
V erdeling
na ar scha alnive au
De onderstaande tabel geeft in percentages de verdeling van medewerkers naar schaalniveau weer per categorie van het totaal aantal medewerkers (peildatum 31 december 2007). Met name binnen de academies werken veel medewerkers in de functieschalen 11 en 12. Dit betreft hoofdzakelijk de onderwijsgevende functies. Tabel: Verdeling in percentages van medewerkers naar schaalniveau per categorie,
78
Schaal
<5 =
6
7
8
9
10
11
12
13
> 14 =
Totaal
OP
0
0
0
0,5
1,8
0,8
30,9
28
0,8
0,7
63,5
OBP
5,4
4,4
5,4
4,8
4,1
2,5
2,7
2,3
1,5
2
35,1
Totaal
5,4
4,4
5,4
5,3
5,9
3,3
33,6
30,3
2,3
2,7
98,6
H/ Jaarverslag 2007
Arjan van Daal is beleidsmedewerker bij de dienst “ Onderwijs, Cultuur en Welzijn van de gemeente Den Haag en is projectleider Studeren bij het beleidsonderdeel Citymarketing in Den Haag.
Om Den Haag aantrekkelijker te presenteren, bedachten we een wedstrijd voor studenten: de Marketingprijs.
Jullie studenten sprongen er echt uit.
Meer weten? Lees verder op dehaagsehogeschool.nl/jaarverslag2007
Rondetafelgesprek
Kennisinstelling Wij zijn geen kennisinstituut. Dat is slechts ÉÉn van onze functies > Steeds meer bedrijven en organisaties zien De Haagse als kennispartner. Ze stellen ook steeds hogere eisen aan het niveau van hbo-studenten. Maar echt inspelen op de wensen van het bedrijfsleven is nog lastig voor de hogeschool. “Ons curriculum is niet flexibel.”
“T
ot het jaar 2000 volgde het beroepsonderwijs als vanzelfsprekend de ontwikkelingen in het werkveld. Dat was logisch: alleen op die manier konden hogescholen continu opleidingen samenstellen die aansloten bij de actuele ontwikkelingen in het professionele domein. “Maar sinds de eeuwwisseling volgen hogescholen de ontwikkelingen in het werkveld niet alleen; ze voeden die ontwikkelingen ook door zelf kennis te maken. Tegenwoordig is steeds vaker sprake van partnerschap tussen bedrijfsleven en hogescholen.”
Met die korte uiteenzetting van één van de aanwezigen, start het rondetafelgesprek met het onderwerp ‘De Haagse als kennisinstelling’. Tafelgenoten praten met elkaar over de vraag of De Haagse Hogeschool in 2007 al herkenbaar was als kennisinstituut. Voor de discussie daarover losbarst, merkt een van de gespreksdeelnemers op dat de woorden ‘hogeschool’ en ‘kennisinstelling’ geen synoniemen zijn. “Een hogeschool is in de eerste plaats een opleidingsinstituut. Het zijn van een kennisinstituut is slechts één van onze functies.”
steeds meer gebruik maakten van die functie. Met de herkenbaarheid van De Haagse als kennisinstelling zit het dan ook wel goed, menen zij. “Steeds meer projecten bij bedrijven worden permanent uitgevoerd door onze studenten. Zij nemen inzichten mee naar een organisatie die daar voorheen niet waren. De beroepspraktijk leert dus steeds vaker van studenten.” Allen, aanvullend: “Dat is een cultuuromslag waarin het hbo een actieve rol speelt.” Hogescholen geven anders invulling aan hun functie van kennisinstelling dan universiteiten, die van oudsher worden beschouwd als kennisinstituut. Volgens een van de gespreksdeelnemers hoeven hogescholen niet jaloers te zijn op de status die universiteiten hebben als kennisinstituut. “Kijk naar De Haagse. Wij krijgen veel media-aandacht als onze studenten tijdens hun opleiding duurzame auto’s ontwikkelen, of snelle boten. Wanneer ‘wij’ inwoners van Den Haag helpen met hun belastingaangifte, is dat voorpaginanieuws. Het hbo biedt praktische hulp in maatschappelijke ontwikkelingen met kennis die binnen de hogeschool ontwikkeld wordt. Dat is onze toegevoegde waarde als kennisinstelling.”
C ultuuromsl ag Een aantal aanwezigen stelt dat organisaties en instellingen in het werkveld het afgelopen jaar
80
H/ Jaarverslag 2007
S chut ting Bedrijven en organisaties die ertoe doen, zijn
H/ Jaarverslag 2007
81
Rondetafelgesprek
inmiddels op de hoogte wat De Haagse voor hen kan betekenen. En ook het MKB maakt steeds vaker gebruik van de kennis die de hogeschool in huis heeft. Een van de aanwezigen vertelt dat bedrijven in Rijswijk regelmatig projecten aanbieden waar studenten ‘iets moois’ van
mogen maken. “Op onze beurt zenden wij ook regelmatig studenten richting bedrijfsleven om projecten te begeleiden. Er is sprake van tweerichtingsverkeer. Partnerschap.” Volgens een andere deelnemer zal dat in de nabije toekomst een normale gang van zaken zijn. “MKB en hogeschool groeien naar elkaar toe, werken in steeds meer innovatieonderzoeken samen. Er ontstaat een partnerschap.” De Regioregisseur van De Haagse merkt dat bedrijven steeds hogere eisen gaan stellen aan hbo-studenten. “Ze verlangen steeds meer kennis en resultaat.” Een aantal deelnemers vraagt zich hardop af of de hogeschool klaar is voor die eisen uit de markt. “Qua logistiek en onderwijsprogramma’s hebben we daar zeker moeite mee,” stelt een van de aanwezigen. “Ons curriculum is niet flexibel. Het gebeurt regelmatig dat een bedrijf voor een bepaalde tijdspanne gebruik wil maken van de kennis van onze studenten, maar dat hun project niet past in onze opleidingsopbouw. Onze studies zijn nog te keurig verdeeld in vier jaren van vier blokken.”
O nder zoeken Anderen vragen zich of het docentencorps wel voldoende is toegerust om aan de toenemende kennisvragen van bedrijven te voldoen. “Ze zijn bewezen goed in kennis overdragen. Maar we verwachten nu ook van hen dat ze onderzoeken. Als De Haagse echt een kennisinstelling wil zijn, dan is het belangrijk dat docenten zelf kennis vergaren. Dat is een andere rol, die sommigen minder goed zullen spelen.” En nu De Haagse een ander type docenten zoekt, blijkt het voor veel opleidingen moeilijker om aan gekwalificeerd personeel te komen. “We vragen meer dan de standaardsollicitant kan bieden,” zegt een van de gespreksdeelnemers. Anderen beamen die constatering.
82
H/ Jaarverslag 2007
Iedereen aan tafel toont zich ook kritisch ten opzichte van het streven van de hogeschool
is ja, mits de regels zo nu en dan opgerekt mogen worden. Soms moet een opleiding bij-
om docenten te stimuleren een mastertitel te behalen. “Het is niet voor iedereen duidelijk op welk gebied die masters gevolgd moeten worden,” stellen ze. “De ene opleiding zal meer behoefte aan een docent met mastertitel hebben dan een andere opleiding.” Volgens veel gespreksdeelnemers zou De Haagse haar docenten ook veel nadrukkelijker kunnen infomeren over de mogelijkheden om zich buiten de hogeschool te oriënteren op de beroepspraktijk. Maar veel docenten zijn onbekend met de Regioregisseur, die bij docentstages een bemiddelende rol speelt. “De hogeschool gaat dan ook niet altijd reëel om met haar ambities en de middelen die nodig zijn om die aspiraties te realiseren.”
voorbeeld meer flexibel kunnen omgaan met de datum waarop een bepaalde opdracht door een student moet zijn beëindigd. “Wanneer een project te maken heeft met een praktische relatie met een bedrijf, kan vaak niet de hand gehouden worden aan die deadline. In het bedrijfsleven werkt dat nu eenmaal niet zo.” Aan het eind van het gesprek waarin ‘De Haagse als kennisinstelling’ centraal stond, spreken de aanwezigen nog kort over de lectoraten waarmee de hogeschool vorm geeft aan haar ambitie om te fungeren als kenniscentrum in de regio. Iedereen aan tafel heeft goede ervaringen met één of meer lectoraten. “Ze doen veel onderzoek, met hulp van onze docenten en studenten. Een lectoraat ontwikkelde in 2007 zelfs een nieuwe opleiding Information Security Management die vanaf september 2008 van start gaat op De Haagse.”
K lim a at Na die conclusie vragen de aanwezigen zich af of het mogelijk is een wat meer innovatief klimaat binnen de school te creëren. Dat past een kennisinstituut tenslotte wel. Het antwoord
Wie zaten aan tafel, wie zei wat? Lees verder op dehaagsehogeschool.nl/jaarverslag2007
H/ Jaarverslag 2007
83
5 Onze hogeschool in de samenleving Samenwerking en betrokkenheid van stakeholders B etrokkenheid ‘ stakeholders ’ Vanuit de kernwaarde omgevingsgericht hecht de hogeschool bijzonder aan de betrokkenheid van stakeholders bij (het ontwikkelen van) het beleid. Ook 2007 kende weer veel momenten waarop die betrokkenheid vorm kreeg. Door sterk te hechten aan het opbouwen en onderhouden van netwerken - met name op het niveau van academies en opleidingen- worden stakeholders niet alleen bij de beleidsontwikkeling betrokken, maar ook bij het kwaliteits- en toelatingsbeleid. Bij veel academies geschiedt dit mede in de vorm van beroepenveldcommissies. Het Haagse Team Instroommanagement onderhoudt, in het kader van de in- en doorstroom vanuit het vo en het mbo in/naar het hbo, intensieve contacten met ruim 55 scholen voor voortgezet onderwijs en alle regionale ROC’s . Vanzelfsprekend wordt ook vanuit de lectoraten zeer intensief samengewerkt met overheden, bedrijven en instellingen. De adoptie van maatschappelijke vraagstukken is voor De Haagse Hogeschool één van de speerpunten voor alle lectoraten. Dit heeft geresulteerd in de uitvoeringen van tal van projecten in verschillende Haagse wijken, waaronder de door het kabinet geïdentificeerde prachtwijken. Specifiek voor dat doel is een projectgroep in het leven geroepen.
O nt wikkelingen
•
• •
•
• •
•
•
en voorbeelden
Het belang van het onderhouden van samenwerkingsrelaties is in 2007 nogmaals bekrachtigd. Dat gebeurt onder meer vanuit het project Relatiemanagement dat zich richt op de verdere ontwikkeling van een Hogeschoolloket voor ondernemers en instellingen en door meer nadruk te leggen op het alumnibeleid. Veel samenwerking vindt vanzelfsprekend plaats op het niveau van academies en opleidingen. Zo is bijvoorbeeld een landelijk convenant afgesloten tussen de zeven opleidingen Integrale Veiligheid in Nederland. De lijst met samenwerkingsverbanden is schier onuitputtelijk. Onderstaand enkele voorbeelden van al bestaande en nieuwe samenwerkingsverbanden in 2007: • De hogeschool participeert sinds 2006 in het Haags Forum waarin kennis wordt uitgewisseld in het kader van de ontwikkeling van de stad Den Haag. • Met de gemeente Den Haag wordt gesproken over de ontwikkeling van het Sportcentrum Zuiderpark en de betrokkenheid van docenten van de Academie voor Sportstudies bij het project ‘De Gewichtige Vakleerkracht’. Bij dit project worden leraren licha-
84
H/ Jaarverslag 2007
•
melijke opvoeding bewust gemaakt signalen van overgewicht bij de leerlingen uit het lager onderwijs inzichtelijk en bespreekbaar te maken. Met de hogescholen Fontys, Avans en Saxion in het kader van het project ‘Expertise en experts VINDEN en VERBINDEN’. Convenant tussen de Academie voor Sociale Professies en Stichting Jeugdformaat. Convenant tussen de Academie voor Sociale Professies, regionale instellingen voor gehandicaptenzorg en regionale onderwijsinstellingen. De opleiding Sportmanagement was zeer nauw betrokken bij de organisatie van de Koninkrijksspelen in Den Haag. Convenant tussen het Actuarieel Instituut en de TH Rijswijk/Academie voor Engineering. Convenant Duurzaam Den Haag tussen o.a. de Gemeente Den Haag, Eneco Holding, Shell Nederland BV en de TH Rijswijk/Academie voor Engineering. De Academie voor Sociale Professies en de onderwijsgroep domein Mens en Maatschappij zijn een samenwerkingverband met het vmbo aangegaan dat heeft geleid tot het project ‘Samen sterk op weg naar werk’. Studenten van de drie opleidingen van deze academie begeleiden als coach de leerlingen op een intensieve manier bij de toelating naar en tijdens de praktijkstage. In samenwerking met de Belastingdienst wordt de jaarlijkse HuBA-campagne ingevuld. HuBA staat voor Hulp bij Aangifte. Bewoners uit de regio, die beneden een bepaalde inkomensgrens zitten, kunnen kosteloos hulp krijgen bij het invullen van hun belastingaangifte. Studenten van de opleidingen Bedrijfseconomie en de Opleiding voor Management, Economie en Recht vullen deze aangiftes in, samen met medewerkers van de Belastingdienst. 2007 was het tiende jaar van deze samenwerking. Project Businessgame van onder meer de opleidingen Accountancy, Bedrijfseconomie, Commerciële Economie, Small Business & Retail Management, IBMS en de Opleiding voor Management, Economie en Recht in samenwerking met de Kamer van Koophandel Den Haag.
De samenwerking met de Hogeschool Leiden in het kader van de bacheloropleiding HBO-V is beëindigd. De eind negentiger jaren opgerichte Stichting Samenwerkende Hogescholen Haaglanden en Rijnstreek, waarin na de fusie met de Technische Hogeschool Rijswijk alleen nog de Hogeschool Leiden en De Haagse Hogeschool participeerden, is in 2007 opgeheven.
De kennisinstelling
C ooperation and involvement of stakeholders
Hogescholen in Nederland hebben een nieuwe positie gekozen. Veranderingen in de samenleving en Europese besluitvorming geven aanleiding tot een maatschappelijke behoefte aan innovatie van het hoger beroepsonderwijs. Naast onderwijs moeten de hogescholen zich meer gaan bezighouden met kennisontwikkeling door het doen van onderzoek. Zij moeten daarmee een impuls geven aan het beroepsonderwijs en aan de ontwikkeling van de professionele praktijk. De hogescholen moeten hun plaats zoeken en verwerven op het gebied van onderzoek. De Haagse Hogeschool besteedt in haar strategisch plan 2005 – 2009 (HOP 6) aandacht aan de consequenties van deze ontwikkelingen voor haar eigen toekomst. De aandacht is daarbij gericht op de verbetering van de externe oriëntatie, curriculumvernieuwing, professionalisering van medewerkers en versterking van de kennisproductie en kenniscirculatie. De ontwikkeling van een onderzoeksomgeving, van onderzoekscompetenties in het curriculum, van master- en promotietrajecten is in gang gezet. Net als in voorgaande jaren zijn in het kader van deze cultuuromslag nieuwe activiteiten gestart en reeds lopende trajecten voortgezet. De belangrijkste ontwikkelingen worden hierna weergegeven.
L ectoraten De hogeschool heeft in 2007 twee nieuwe lectoraten ingesteld; per 1 januari het lectoraat Filosofie en Beroepspraktijk en per 15 mei het lectoraat Leefstijlverandering bij Jongeren. Daarnaast heeft de Stichting Kennisontwikkeling HBO (SKO) (de voormalige subsidiegever) in 2007 het lectoraat Kennistransfer in Technisch Design goedgekeurd. De werving voor dit lectoraat zal in 2008 van start gaan. In 2007 liep voor een viertal lectoraten de eerste termijn van vier jaar af. Om voor verlenging in aanmerking te komen, dienden zij een nieuw strategisch plan op te stellen voor de volgende periode van vier jaar. De verlenging betrof de lectoraten Pedagogiek van de Beroepsvorming (per 1 juli 2007), Informatiebeveiliging (per 25 augustus 2007), Human Resources Management (per 15 oktober 2007) en Public Management – Overheid en Internationalisering (per 1 oktober 2007). De strategische plannen van deze vier lectoraten zijn in de loop van 2007 goedgekeurd door SKO. De benoeming van de lector Public Management liep af per 1 oktober 2007. De werving voor een nieuwe lector is inmiddels gestart. De aanstellingstermijn van de lector Human Resources Management is verlengd tot 1 april 2008, waarna ook voor dit lectoraat een nieuwe lector geworven zal worden.
I nvolvement
of ‘ stakeholders ’
Based on the core value ‘environment-focused’ the university attaches particular importance to the involvement of stakeholders (developing) the policy. In 2007 too, there were numerous moments where this involvement took on a practical form. By attaching importance to the development and maintenance of networks – particularly in academies and study programmes - stakeholders are involved not only in the development of policy, but also in the quality and admittance policy. In many academies this occurs by means of professional field committees. In the context of the intake and throughput from secondary education and the interim vocational education in and to higher education, the Haagse Team Instroommanagement (Hague intake management team) maintains intensive contact with over 55 schools for secondary education and all Regional Community Colleges (ROC’s). Of course the departments work very closely with administrations, companies and other institutions. Adopting social issues is one of the spear points for all departments within the university. This has resulted in the implementation of numerous projects in many neighbourhoods in The Hague, including the ‘prachtwijken’ (great neighbourhoods) identified by the cabinet. A project group was created specifically for that purpose.
The knowledge institution Colleges of higher education in the Netherlands have chosen a new position. Changes in society and European legislation are leading to a social need for innovation of higher professional education. In addition to pure education, colleges of higher education also have to focus more on knowledge development through research. In doing so they have to provide an impulse for professional education and the development of professional practice. The colleges of higher education have to find and gain their place in research. The Hague University focuses on the consequences of these developments on its own future in its strategic plan 2005 – 2009. In doing so, we address the improvement in external orienta-
H/ Jaarverslag 2007
85
Het lectoraat Pedagogiek van de Beroepsvorming is per 1 maart 2007 uitgebreid met een derde lector. Het lectoraat Informatiebeveiliging gaat onder aanvoering van dezelfde lector de volgende termijn van vier jaar in. Voor het lectoraat Ondernemen en Innoveren loopt de eerste termijn per 1 februari 2008 af. SKO heeft ook van dit lectoraat het strategisch plan goedgekeurd. Het CvB heeft in het najaar van 2007 besloten om de aanstelling van de zittende lector met vier jaar te verlengen. In totaal heeft de hogeschool per ultimo 2007 twaalf lectoraten, waarvan één op basis van externe financiering. Daarnaast zijn in 2007 besprekingen gestart over het vestigen van lectoraten binnen De Haagse Hogeschool in samenwerking met (onderzoeks)instel-
van een masteropleiding en het promoveren. Vanuit de lectoraten wordt een substantiële bijdrage geleverd aan de gewenste professionalisering van de medewerkers en met name de docenten van de hogeschool. Een bijzondere rol is weggelegd voor de lectoren in de promotietrajecten; zij treden op als dagelijkse begeleider van promovendi. Eind 2007 is een start gemaakt met de ontwikkeling van een pre-promotietraject. Tijdens dit traject, dat ongeveer 6 maanden in beslag neemt, worden docenten, die willen promoveren, voorbereid op hun promotietraject. Op deze wijze hoopt de hogeschool dat docenten beter toegerust zijn voor het daadwerkelijke promotietraject en dat de uitval tijdens het promotietraject be-
lingen op basis van externe financiering, de zogenoemde bijzondere lectoraten. Dit zal voor een aantal lectoraten in 2008 z’n beslag krijgen.
perkt blijft. Het eerste traject is gestart in januari 2008 met 10 docenten. Daarnaast is een tiental docenten binnen de verschillende kenniskringen bezig met hun promotieonderzoek. In het najaar van 2007 zijn met de Universiteit Leiden gesprekken gestart gericht op het inrichten van promotietrajecten bij de universiteit voor docenten van, onder meer, De Haagse Hogeschool. De gesprekken worden in 2008 voortgezet.
Onderzoek In 2007 is de discussie voortgezet over de plaats en rol van onderzoek binnen de hogeschool en het karakter van het hbo-onderzoek. In april 2007 is een concept-notitie over dit onderwerp besproken in het CvB. Onderzoek en onderwijs moeten elkaar wederzijds versterken om inhoud te kunnen geven aan de nieuwe positie van de hogeschool. Onderzoek binnen de hogeschool is zowel gerelateerd aan de beroepspraktijk als aan onderwijs. Het richt zich op maatschappelijke vraagstukken en zal daarmee in de regel multidisciplinair van karakter zijn. Om de resultaten zowel naar binnen als naar buiten zo groot mogelijk te laten zijn, wil de hogeschool zich in haar onderzoek op een beperkt aantal terreinen profileren middels de creatie van kenniscentra. De discussie richt zich op de vraag op welke terreinen de hogeschool zich wil en kan profileren. In de afgelopen periode heeft de hogeschool inmiddels op een aantal terreinen een zekere reputatie opgebouwd, waaronder jeugd/jongeren en hun ontwikkeling; ontwikkeling en leefbaarheid van wijken en entrepreneurship. De discussie zal ook in de komende jaren worden voortgezet.
P romoties Een hogeschool die onderzoek - samen met en ten behoeve van onderwijs - tot haar taken rekent en een onderzoeksklimaat wil creëren, heeft behoefte aan docenten met een kritische, onderzoekende en vragenstellende attitude. In dat kader heeft de hogeschool al eerder uitgesproken dat zij een impuls wil geven aan de professionalisering en aan de onderzoeksvaardigheden van docenten. Daartoe worden docenten van de hogeschool gestimuleerd tot en ondersteund bij het volgen
86
H/ Jaarverslag 2007
K waliteitszorg Onder aanvoering van SKO (en HBO-raad) wordt landelijk een kwaliteitszorgsysteem voor de lectoraten ontwikkeld, dat naar verwachting vanaf 2009 moet worden ingevoerd. Dit kwaliteitszorgsysteem heeft, naast een externe component, ook een interne component. De Haagse Hogeschool is in dit kader een samenwerkingsverband aangegaan met de Hogeschool Utrecht en Fontys Hogescholen. Daarin is in 2007 gewerkt aan een raamwerk voor een goed kwaliteitszorgsysteem voor lectoraten en onderzoek, dat zal worden ingebracht in de landelijke zoektocht naar een goed systeem. Daarnaast hebben de drie hogescholen eigen activiteiten ondernomen. De Haagse Hogeschool richt zich op: 1. de meting van de bijdrage van de lectoraten aan de ontwikkeling van de hogeschool tot kennisinstelling in de regio. Eerste resultaten zijn gepubliceerd in het boekje “Het maatschappelijk effect van lectoraten: kwaliteiten benutten”; 2. de meting van de bijdrage van de activiteiten van de lectoraten aan de interne kwaliteit van de hogeschool ten aanzien van onderwijs; 3. de meting van de bijdrage van de activiteiten van de lectoraten aan de interne kwaliteit van de hogeschool ten aanzien van de professionalisering van de medewerkers (docenten);
4. het actieonderzoek dat een kwaliteitsimpuls moet geven aan de lectoraten van de hogeschool. De directeur Lectoraten & Onderzoek, lector Jan Geurts en een kenniskringlid hebben samen met een viertal lectoren een pilot opgezet. Al onderzoekend wordt ontdekt op welke wijze lectoraten effectiever zouden kunnen gaan functioneren. De gekozen opzet geeft lectoren - en de hogeschool zelf - beter zicht op de huidige prestaties en de mogelijkheden voor verdere verbeteringen. De hogescholen uit het samenwerkingsverband zijn verplicht vóór 1 mei 2008 aan de SKO de resultaten van hun onderzoeken te rapporteren.
tion, renewal of the curriculum, professionalization of staff and stronger knowledge production and knowledge circulation. The development of a research environment, of research competencies in the curriculum, of masters and PhD processes has been initiated. As in previous years, new initiatives have been started in the context of this cultural change and ongoing projects continue. The most important developments are discussed below.
Departments In 2007 the university set up two new depart-
A c tiviteiten
lec tor aten
Vanuit alle lectoraten zijn in 2007 projecten gestart, uitgevoerd en afgerond in samenwerking met bedrijven, maatschappelijke organisaties en overheden. Hieraan hebben docenten medewerkers en studenten van de hogeschool meegewerkt. Daarnaast zijn door alle lectoraten symposia, conferenties, workshops, lessenreeksen en lezingen verzorgd. De lectoren beschikken over een uitgebreid netwerk van externe partners, dat zo optimaal mogelijk wordt ingezet voor de hogeschool. Hierna volgt per lectoraat een greep uit de vele activiteiten die binnen lectoraten worden verricht. Een compleet overzicht van de activiteiten is terug te vinden in de jaarverslagen en de werkplannen van de lectoraten, die op de website van de hogeschool worden gepubliceerd. Lectoraat Grootstedelijke Ontwikkeling (voltijds lectoraat) Lector dr. Vincent Smit In 2007 is de intreerede van de lector, die hij op 24 november 2006 heeft uitgesproken, in druk verschenen. De titel luidt: “De onzekere stad”. De lector verzorgde met zijn oude en nieuwe kenniskringleden een tweetal keuzemodulen en een groot aantal gastcolleges. In de loop van 2007 is besloten de verantwoordelijkheid voor de multidisciplinaire onderwijsmodule “Neighbourhood Governance” over te dragen aan drie academies. Samen met de lectoraten Jeugd en Opvoeding en Public Management en een aantal academies is verder gewerkt aan de ontwikkeling van een master Sociale Architectuur. Naar verwacht zal de master in het najaar van 2008 van start kunnen gaan. De kenniskringleden hebben samen met de lector gewerkt aan de tweede publicatie in het kader van Haagse Sociaal Culturele Verkenningen. De onderzoeken zijn gericht op de vraag hoe partijen in een aantal wijken
ments; on January the Philosophy and Business Practice started, as did the Lifestyle Change amongst Youth on 15 May. In addition, the Stichting Kennisontwikkeling HBO (SKO or knowledge development higher vocational education foundation, and the former financer) approved the Kennistransfer in Technisch Design (Knowledge Transfer in Technical Design) department in 2007. Recruitment for this department will get underway in 2008. At the end of 2007, the university had a total of twelve departments, one of which is based on external financing. In addition, discussions were initiated on housing departments within the university in cooperation with (research) institutions based on external financing: the socalled special departments. This will be resolved for a number of departments in 2008.
R esearch In 2007, discussions continued regarding the place and role of research in the university and the character of higher vocational educational research. In April 2007, the Executive Board discussed a concept memo on the matter. Research and education must mutually reinforce one another to concretise the university’s new position. Research within the university is related to both business practice and education. It focuses on social matters and will thereby generally have a multi-disciplinary character. In order to ensure optimal results both inwards and outwards, the university aims to profile itself in a limited number of fields through the creation of knowledge centres. The discussion focuses on the question of in which fields the university can and wishes to profile itself. The university
H/ Jaarverslag 2007
87
Dagboek
Yvonne de Haas (41) Docent Communicatie aan de opleiding Voeding & Dietetiek “Ik ga mijn dochter ophalen van de crèche. Zin in. Ik had een drukke dag. Heb studenten begeleid die een plan schrijven hoe de voorlichting over overgewicht verbeterd kan worden.”
“
Danny Klootwijk (35) Senior Systeem Ontwikkelaar bij de ICT “Ik verbeterde vandaag de performance van onze portal. En nu ben ik onderweg naar huis. Ik ga mijn kleine van anderhalf te eten geven.”
88
H/ Jaarverslag 2007
Eveline Holla (30) Projectleider TechnoTalent “Het was een leuke dag, ik deed honderd kleine dingen. Ben nu onderweg naar huis, tuin en kind.”
Ruben Kuperus (21) Student Bewegingstechnologie “Ik ga naar een vriend. Die woont vlakbij, in ‘De Struik’. Later vanavond gaan we naar een feestje. Dat wordt laat. Een uurtje of vijf schat ik.”
“
Eveline Hommen (32) Projectleider Kenniscentrum Wetenschap & Techniëk (PABO) “Ik maakte vandaag optimaal gebruik van de rust die heerst in de vakantieperiode. Heb dus veel gedaan. Dadelijk fiets ik naar Delftsehout, voor een picknick met vrienden.”
H/ Jaarverslag 2007
89
werken aan verbetering van de dagelijkse woon- en leefomgeving in Den Haag. Daarnaast heeft het lectoraat nog een aantal onderzoeken verricht, onder andere voor het congres “Tussen Groen en grijs” dat op 8 juni 2007 op De Haagse Hogeschool plaatsvond. Samen met adviesbureau DHV deed het lectoraat onderzoek in het kader van duurzaamheid. De resultaten van laatstgenoemd onderzoek zijn gepubliceerd in het rapport “Groene kwaliteit voor Haagse evenementen. Roadmap to Green Events”. Aan dit onderzoek hebben meerdere studenten van de hogeschool meegewerkt. De aanpak van wijken in de grote steden heeft er ook in Den Haag toe geleid dat met vereende krachten bestaande en nieuwe initiatieven werden gebundeld in een viertal Haagse wijken (zgn. prachtwijken). De Haagse Hogeschool wil in deze initiatieven een rol spelen. Ook het lectoraat heeft hierin een belangrijk aandeel. Lectoraat Informatie, Technologie (Techniek) en Samenleving (voltijds lectoraat) Lectoren Bert Mulder en drs. Dick Rijken Het lectoraat is in 2006 in samenwerking met de Openbare Bibliotheek Gouda, het Streekarchief MiddenNederland en MuseumgoudA een laboratorium gestart dat zich richt op “lokale reflectie”, de manier waarop burgers reflecteren op hun leefomgeving en de rol die culturele instellingen hierin spelen. Docenten uit de kenniskring en studenten van de hogeschool doen onderzoek in het laboratorium “Waterwolf” in samenwerking met medewerkers van de drie culturele instellingen. In september 2007 heeft het lectoraat RAAK-subsidie ontvangen waardoor het aantal projecten dat in het laboratorium plaats kan vinden, kon worden uitgebreid. De RAAK-projecten richten zich vooral op de ontwikkeling van nieuwe diensten voor de drie instellingen en op het professionaliseren van hun medewerkers. Inmiddels zijn ook andere steden geïnteresseerd in het concept. Het traject “Waterwolf” leidde tot de ontwikkeling van een minor “kennis en emotie in de mediasamenleving”, die inmiddels éénmaal is uitgevoerd. Om haar activiteiten op de grens van hogeschool en samenleving vorm te geven, heeft het lectoraat in 2007 een begin gemaakt met de inrichting van een eSociety Instituut. Door het definiëren van meerjarige onderzoekslijnen binnen dit instituut, kan de relatie tussen de academies en het lectoraat structureler worden ingevuld. Naast de academies voor Sociale Professies en Bestuur, Recht en Veiligheid, zijn op dit moment vooral lokale instellingen voor zorg en hulpverlening en overheidsorganisaties bij de ontwikkeling van het instituut betrokken. Het instituut richt zich op onderzoek en de ontwikkeling van de beroepspraktijk.
90
H/ Jaarverslag 2007
Het project “Trias Telematica”, dat samen met de Universiteit van Amsterdam wordt uitgevoerd, heeft geleid tot de ontwikkeling van een Engelstalige eGovernment cursus op basis van de wiki die in dit project is gerealiseerd. Het project is in 2007 afgerond. De partners werken aan een vervolgaanvraag. Lectoraat Jeugd en Opvoeding (voltijds lectoraat) Lectoren dr. René Diekstra en mevr. dr. Mieke Komen (tot 25 augustus 2007) De lectoren en hun kenniskringleden ontplooiden ook in 2007 een groot aantal activiteiten op terrein van onderwijs en onderzoek. Binnen het lectoraat is een kenniskringlid, samen met studenten van de hogeschool en de VU, bezig een programma levensvaardigheden voor het basis onderwijs te ontwikkelen. Een versie van dit programma is in 2007 op twee basisscholen getest. Een ander kenniskringlid doet, in het kader van haar promotie, onderzoek naar de inhoud, de betekenis en de effecten van het lesprogramma levensvaardigheden voor het vo. In 2007 is in samenwerking met TNO en NIGZ het bestaande lesprogramma Levensvaardigheden voor het vo grotendeels aangepast en wordt gewerkt aan de aanpassing van de overige materialen. Binnen de kenniskring zijn twee docenten bezig met een promotietraject. Het ene promotieonderzoek richt zich op het ontwikkelen van muziek-educatie programma’s en het onderzoek van hun effecten. Het andere promotieonderzoek kijkt naar de relatie tussen sportbeoefening en morele ontwikkeling. Ook andere onderzoeken, die in eerdere jaren begonnen, werden in 2007 voortgezet. Voorbeelden daarvan zijn: de ontwikkeling en implementatie van het programma “Meer kansen met ouders”, het onderzoek naar “Burgerschapsvorming” en het onderzoek gericht op de verhouding tussen Marokkaanse moeders, hun kinderen en onderwijzers. Daarnaast werd een grote bijdrage geleverd aan het onderwijs middels de ontwikkeling en implementatie van minors, gastcollege’s, trainingen e.d. Lectoraat Pedagogiek van de Beroepsvorming (voltijds lectoraat) Lectoren: dr. Jan Geurts; dr. Frans Meijers; mevr. dr. Marinka Kuijpers (sinds 1 maart 2007) Dit lectoraat oefent invloed uit op de kwaliteit van het onderwijs binnen de hogeschool. Dat gebeurt door het verrichten van actieonderzoek naar de effecten van lopende innovaties binnen de hogeschool door leden van de kenniskring. Daarbij houden Meijers en Kuijpers zich vooral bezig met identiteit- en loopbaanvraagstukken; bij Geurts richten lector en kenniskring zich op vernieu-
wingspraktijken in combinatie met ideeën over de vormgeving en inrichting van de school als loopbaancentrum. De resultaten van de zeven onderzoeken van Meijers en zijn kenniskringleden worden door de kenniskringleden en de lector besproken binnen de opleiding of academie. Daar waar mogelijk en zinvol leiden ze tot aanpassingen van het curriculum of tot aanpassingen van de onderzochte methode. De resultaten zijn begin 2008 gepubliceerd in de bundel “Praten of (b)laten? Over de behoefte aan dialoog in het onderwijs.” Bij Geurts maakt elk kenniskringlid de eigen praktijk tot onderwerp van onderzoek. Door reflectie wordt de impliciete kennis achter de handelingen geëxpliciteerd en vervolgens geconfronteerd met de basisprinci-
has recently developed a certain reputation in a number of fields, including youth and their development; development and living quality of neighbourhoods, and entrepreneurship. The discussion will continue over the coming years.
pes van een school als loopbaancentrum. Deelnemers aan de onderzoeken kunnen zo een afweging maken van handelingsalternatieven en desgewenst nieuwe routines ontwikkelen en zich eigen maken. De resultaten van de acht onderzoeken van Geurts en zijn kenniskringleden zijn in afzonderlijke cahiers gepubliceerd in de periode september 2006 tot oktober 2007. Meijers en Kuijpers zijn in het voorjaar van 2007 een tweetal onderzoeksprojecten gestart die beide tot eind 2008 zullen lopen. Het eerste is een onderzoek naar loopbaanleren in het hoger beroepsonderwijs. Het tweede onderzoek betreft ontwerp en evaluatieonderzoek binnen het project “leerloopbanen in competentiegericht onderwijs”. Op 2 november heeft Marinka Kuijpers haar intreerede gehouden onder de titel “Loopbaanontwikkeling in het beroepsonderwijs; draagvlak en daadkracht”.
skills of its lecturers. In so doing, university lecturers are stimulated and supported in following masters programmes and PhD programmes. The departments contribute substantially to the desired professionalization of the staff, in particular to the lecturers at the university.
Lectoraat Public Management – Overheid en internationalisering (omvang 0,8 fte) Lector dr. Ben Hoetjes (tot 1 oktober 2007) Het lectoraat richt zich op de speerpunten “grensoverschrijdende samenwerking”, “Europa” en “kwetsbaar bestuur/good governance”. In 2007 werd vanuit het lectoraat ondersteuning gegeven aan de ontwikkeling van diverse minors, onderwijsmodulen en curriculumherziening. Zo werd de keuzemodule Public Management bij de Academie voor Accounting & Financial Management uitgebouwd en werd meegewerkt aan een minor Public Governance and Security voor de opleiding Integrale Veiligheidskunde. De leden van de kenniskring doen onderzoek en presenteren de resultaten op symposia en in artikelen. Publicaties zijn onder meer verschenen op het terrein van EU-ontwikkelingen, de relatie tussen jeugd en politiek, de problematiek van e-governement. Het lectoraat was nauw betrokken bij de Europadag die op 13 maart 2007 werd gehouden en die onder meer
PhDs Colleges of higher education that consider research – together and for education – to b e part of their brief and wish to create a research climate, need lecturers with a critical, research-oriented and questioning attitude. In that context the university has already expressed its desire to give an impulse to the professionalization and research
A c tivities
departments
In 2007, projects were started, implemented and completed in all departments in cooperation with companies, social organisations and administrations. This included the help from university staff and students. In addition, all departments organised symposia, conferences, workshops, lesson series and readings. The associate professors have an extensive network of external partners that is employed as effectively as possible for the university. Below you will find a selection of the activities performed by the departments. You will find a full summary of the activities in the annual reports and work plans of the departments that are published on the university website. Lectoraat Grootstedelijke Ontwikkeling (urban development) (fulltime) Associate Professor Dr Vincent Smit Lectoraat Informatie, Technologie (Techniek) en Samenleving (Information, Technology and Society - fulltime) Associate Professors Bert Mulder and drs. Dick Rijken Lectoraat Jeugd en Opvoeding (Youth and Education, fulltime) Associate Professors Dr René Diekstra and Dr Mieke Komen (to 25 August 2007)
H/ Jaarverslag 2007
91
leidde tot de publicatie “Ideals and Values in European Integration”. Tevens was het lectoraat betrokken bij de conferentie “Tussen groen en grijs” die op 8 juni 2007 plaatsvond in Den Haag. Behalve de gemeente Den Haag werkten ook het lectoraat Groot Stedelijke Ontwikkeling én twee lectoren van de Hogeschool Utrecht mee. De onderzoeksresultaten die op dit congres werden gepresenteerd, zijn gebundeld in de publicatie “Tussen groen en grijs”. Lectoraat Human Resources Management (omvang 0,5 fte) Lector mevr. dr. Sylvia van de Bunt-Kokhuis (tot 15 oktober 2007) Het lectoraat heeft in de afgelopen jaren prioriteit gegeven aan het “op de kaart zetten” van het lectoraat door het organiseren van instellingsbrede symposia en seminars. Dit gaf de lector en de kenniskringleden in 2007 de gelegenheid om de opgedane kennis te verzilveren in onderwijsprogramma’s binnen de hogeschool en in publicaties. Vanuit het lectoraat werden onder meer een lessenreeks International Business georganiseerd voor de Hogere Europese Beroepen Opleiding en de opleiding Personeel en Arbeid en een lessenreeks waarin aandacht werd besteed aan virtuele teams voor de Academie voor ICT & Media. Ook werd gewerkt aan de ontwikkeling van een minor Human Resource Development voor de Academie voor Management Human Resources. Voor docenten werden onder meer de masterclasses “authentiek leiderschap” en “uit het harnas” gegeven. Ook in 2007 organiseerde het lectoraat een aantal symposia en congressen, waarin, zoals altijd naast vele externen ook docenten en studenten van de hogeschool een aandeel hadden. Op 12 april 2007 vond het seminar Leeftijd Diversiteit plaats. Op 19 juni gevolgd door het symposium Toppers van de Toekomst. Tijdens dit symposium, waaraan zo’n 200 geïnteresseerden deelnamen, werd het “handboek Internationaal Talent” gelanceerd. Daarnaast werd door alle kenniskringleden verder gewerkt aan hun onderzoek. Dit leidde tot diverse publicaties. Lector Informatiebeveiliging (omvang 0,5 fte) Lector dr. Marcel Spruit Het lectoraat heeft zich, net als in voorgaande jaren, ook in 2007 gericht op de ontwikkeling van innovatief onderwijs. De door het lectoraat reeds in eerdere jaren ontwikkelde minors, werden in 2007 gesplitst in twee minoropleidingen en voor een deel overgedragen aan de Academie voor ICT & Media. Het lectoraat heeft in 2007 samen met genoemde academie gewerkt aan de ontwikkeling van een nieuwe bacheloropleiding Information Security Management. De accreditatie door NVAO heeft in 2007 tot een positief advies geleid.
92
H/ Jaarverslag 2007
De kenniskringleden zijn in 2007 verder gegaan met hun onderzoek op het gebied van informatiebeveiliging. Het merendeel van het onderzoek is en wordt uitgevoerd met studenten in de afstudeerfase van hun opleiding en in samenwerking met bedrijven en instellingen in de regio. De onderzoeken (moeten) leiden tot wetenschappelijke publicaties. Lectoraat Ondernemen en Innoveren (omvang 0,8 fte) Lector mevr. dr. Saskia Harkema MBA Na een aanloopfase is in 2007 het Innovatie & Ondernemerscollege (I&OC) verder ontwikkeld. Hiermee is verder gewerkt aan de realisatie van een infrastructuur op het gebied van ondernemen en innoveren. Het I&OC moet uitgroeien tot een expertisecentrum op het gebied van ondernemen en innoveren: een zogenoemd Center of Innovation & Entrepreneurship. Het centrum combineert onderwijs met onderzoek in lijn met landelijke beleidsontwikkelingen, bundelt activiteiten op het gebied van innovatie en ondernemerschap en ontwikkelt nieuwe activiteiten. Enerzijds moet het studenten van de hogeschool een impuls geven om innovatiever en ondernemender te worden, anderzijds moet vanuit het centrum een impuls worden gegeven aan de omgeving om samen te werken met de hogeschool om dit doel te bereiken. In 2006 lag het zwaartepunt bij de opzet en uitvoering van de minor Ondernemen en Innoveren (die in 2007 is voortgezet). In 2007 ging de aandacht uit naar onderzoek en de omgevingsgerichte kenniscirculatie. Binnen het lectoraat vindt een groot aantal meerjarige onderzoeken en projecten plaats, merendeels in samenwerking met c.q. ten behoeve van het bedrijfsleven. Het onderzoek binnen het lectoraat is gericht op de niet-technologische aspecten van innovatie en ondernemerschap. Enkele onderzoeksprojecten zijn: • Eerder, sneller, beter innoveren in de maakindustrie. • Opzet van een leerwerkcentrum in het Wijkcentrum Escamp-Laak. • Leeronderzoek naar de organisatie van innovatieprojecten in het MKB. • De invloed van het programma “het beste idee van Nederland” op het ontwerp- en innovatieproces (promotie-onderzoek). • Innovatie in de bouw. Lectoraat PsychoGeriatrie (omvang 0,4 fte) Lector dr. Bère Miesen In de eerste helft van 2007 zijn de activiteiten van het lectoraat voornamelijk gericht op de versterking van de dialoog met het werkveld. De prioriteit lag vooral bij het
positioneren van de psychogeriatrie als een vak apart, gericht op de kwaliteit van de relatie tussen patiënt en verzorgenden. De conferentie “Psychogeriatrie: een vak apart” op 7 juni 2007 in De Haagse Hogeschool, in samenwerking met de Vereniging voor Psychogeriatrie en Alzheimer Nederland, vormde een mooi sluitstuk van de activiteiten op dit thema. De conferentie werd bezocht door meer dan 450 mensen. Tijdens dit congres werd aan de staatssecretaris het eerste exemplaar van het boek “Psychogeriatrie, een vak om van te houden” uitgereikt. In de tweede helft van 2007 was de ontwikkeling van een aparte opleiding het belangrijkste thema. De activiteiten van het lectoraat vinden zoveel mogelijk plaats in dialoog met het werkveld. Lector en kenniskringleden verzorgden vele trainingen, workshops en cursussen zowel binnen als buiten de hogeschool. Lectoraat Filosofie en Beroepspraktijk (omvang 0,8 fte) Lector mevr. dr. Marli Huijer De lector is in 2007 gestart met de samenstelling van haar kenniskring en het verder uitwerken van haar werkplan, samen met de kenniskringleden. Het lectoraat richt zich op de relatie tussen filosofie en praktijk, tussen denken en doen. Binnen De Haagse Hogeschool is de keuze gemaakt om die bijdrage te leveren vanuit de empirische filosofie. Kenmerkend voor de empirische filosofie is de opvatting dat er een wederzijdse relatie bestaat tussen theorie en praktijk, of tussen filosofie en empirie. Het lectoraat neemt deze wederzijdse relatie als uitgangspunt voor haar activiteiten. Elk kenniskringlid is in 2007 binnen bovengenoemde kaders een onderzoeksproject gestart. Dat moet onder meer moet leiden tot wetenschappelijke publicaties en een promotie. De lector heeft op 26 september 2007 haar intreerede uitgesproken, getiteld “Je hebt meer tijd als je denkt”. De intreerede werd omlijst door een groot aantal activiteiten waaronder een expositie over tijd, een audiovisuele collage “Time-in-music”, optreden van theatergroep Withlof en een aantal co-referaten.
Lectoraat Pedagogiek van de Beroepsvorming (Pedagogy of Professional Formation - fulltime) Associate Professors Dr Jan Geurts; Dr Frans Meijers; Dr Marinka Kuijpers (since 1 March 2007) Lectoraat Public Management – Overheid en internationalisering (Public Management – government and internationalisation: 0.8 fte) Associate Professor Dr Ben Hoetjes (to 1 October 2007) Lectoraat Human Resources Management (0.5 fte) Associate Professor Dr Sylvia van de BuntKokhuis (to 15 October 2007) Lector Informatiebeveiliging (Information Security: 0.5 fte) Associate Professor Dr Marcel Spruit Lectoraat Ondernemen en Innoveren (Entrepreneurship and innovation: 0.8 fte) Associate Professor Dr Saskia Harkema MBA Lectoraat PsychoGeriatrie (Psychogeriatrics: 0.4 fte) Associate Professor Dr Bère Miesen Lectoraat Filosofie en Beroepspraktijk (Philosophy and business practice: 0.8 fte) Associate Professor Dr Marli Huijer Lectoraat Leefstijlverandering bij Jongeren (Lifestyle change amongst youth: 0.6 fte) Associate Professor Rob Oudkerk (since 15 May 2007)
Lectoraat Leefstijlverandering bij Jongeren (omvang 0,6 fte) Lector drs. Rob Oudkerk (sinds 15 mei 2007) De lector is na zijn aantreden gestart met de samenstelling van zijn kenniskring en het verder uitwerken van zijn werkplan, samen met de kenniskringleden. Het lectoraat richt zich op de wijze waarop en de voorwaarden waaronder in Nederland wordt geïntervenieerd in de omgang met de belangrijkste determinanten van de fysieke gezondheidssituatie van jongeren en jeugdigen. Daarbij worden bestaande interventies onderzocht op hun effecten op de middellange en lange termijn en
H/ Jaarverslag 2007
93
wordt onderzoek gedaan naar nieuwe methodieken om leefstijlverandering in deze te stimuleren. In 2007 is gestart met de ontwikkeling van een minor “Leefstijlcoach Jongeren”. Daarnaast is een aantal onderzoeksprojecten gedefinieerd. De lector en de kenniskring hebben zich in de tweede helft van 2007 gericht op het schrijven van de intreerede en de daarbij behorende publicatie getiteld “365 Dwaze Dolle Dagen”. De intreerede vond plaats op 5 maart 2008.
R egioregisseur
De gemeente Den Haag heeft de Regioregisseur gevraagd om het team ‘De internationale student’ op de been te brengen en te begeleiden. Dit team ontwikkelde een marketingplan dat Den Haag internationaal op de kaart zet. Dit internationale team ging met de hoofdprijs naar huis! Vooral het voorstel om ‘Summer Courses’ in de stad te organiseren, een campus te ontwikkelen waar (internationaal) wonen, studeren en werken samenkomt en cohesie te zoeken tussen alle betrokken partijen in de stad, trok veel aandacht.
M eerjarige In 2001 is in samenwerking met het ministerie van Economische Zaken de Regioregisseur tot stand gekomen. De Regioregisseur is de toegangspoort voor bedrijven en instellingen tot de kennis en de talenten van De Haagse Hogeschool, het ROC Mondriaan en de TU Delft. De regiefunctie vormt daarmee één centraal loket dat met toegang geeft tot hbo, mbo en wo-kennis en talenten. Daarmee kunnen ondernemers uit de regio verder worden geholpen. 2007 is voor de Regioregisseur een jaar van strategische (her)bepaling geweest. Een jaar waarin vele bedrijven te maken hadden met (aankomende) personeelstekorten en waarin steeds meer ondernemers de weg naar het loket wisten te vinden.
L oket L eren & W erken R egioregisseur
geïntegreerd bij de
Sinds augustus 2007 is de Regioregisseur hét loket voor leren en werken vanuit het onderwijs. De Haagse Hogeschool participeert in het landelijke project Leren & Werken dat vanuit het ministerie van OCW is geïnitieerd met als doel meer mensen op te scholen via duale trajecten. De Regioregisseur werkt samen met een aantal partijen, waaronder het CWI. Het CWI kijkt vooral hoe we ‘thuiszitters’ en leerlingen die uitvallen, met name uit het (v)mbo-niveau, via een plek bij een werkgever een scholingstraject kunnen aanbieden. De Regioregisseur maakt gebruik van haar intensieve contacten met bedrijven om werkende mensen ‘op te scholen’.
W inna ar C it ym arketing wedstrijd leiding van de R egioregisseur : Think G lobal , A c t L oc al !
onder
De gemeente wil de internationale signatuur van Den Haag als onderwijs- en studentenstad beter voor het voetlicht brengen. Dat was reden om een wedstrijd te organiseren waarin drie studententeams de strijd met elkaar aanbinden om goede ideeën te bedenken en uit te werken voor een aantrekkelijke studentenstad.
94
H/ Jaarverslag 2007
samenwerking met bedrijven
De druk op de arbeidsmarkt stijgt. De Regioregisseur merkt dit doordat vooral grote bedrijven tientallen (afstuderende) studenten tegelijk komen vragen. Voor de Regioregisseur het signaal om te kijken naar andere manieren van samenwerken met bedrijven. Met twee bedrijven is een samenwerkingsconvenant afgesloten met een looptijd. De Regioregisseur krijgt in overleg met de bedrijven veel ruimte om te kijken naar activiteiten die zowel goed zijn voor hen als voor het onderwijs van De Haagse en het Mondraan. Met Ballast Nedam heeft dit onder andere geleid tot een programma waarin de Regioregisseur een bouwputsimulatie voor mbo’ers kon opzetten. Daarnaast kwam er een kenniscarrousel tot stand, waarin docentexperts vanuit het onderwijs en experts van Ballast Nedam met elkaar in overleg gaan rond thema’s die in de bouw spelen. Met Vestia is ook een meerjarig project gestart waarin studenten van niveau 1 en 2 uit het mbo de gelegenheid krijgen hun diploma te halen, een startbewijs voor de arbeidsmarkt.
S amenwerking
met de
TU D elf t
In 2007 is vanuit de Regioregisseur de samenwerking gestart met de TU Delft. Door deze samenwerking kan de Regioregisseur opdrachtgevers vanuit het bedrijfsleven nog weer beter helpen. Immers, hiermee is de kennis van mbo tot en met wo-niveau toegankelijk. Doel van de samenwerking is om op den duur op grond van een bedrijfsvraag te komen tot teams waarin zowel hbo als wo kunnen samenwerken. Dit gebeurt nu al in samenwerking met het ROC Mondriaan waardoor hbostudenten van De Haagse de gelegenheid krijgen om mbo-studenten aan te sturen en zodoende hun leidinggevende kwaliteiten kunnen oefenen. Mbo’ers ervaren de samenwerking ook als zeer positief; zij krijgen een kijkje in de hbo-keuken.
I nnovatie
door I nter ac tie ( idi )
Drie jaar lang heeft De Haagse Hogeschool ondernemers geholpen met hun innovatievraag aan de slag te gaan.
Het kon gaan om product- of procesinnnovatie. In deze drie jaar hebben circa 80 ondernemers voor een bedrag van circa € 400.000 kennisvragen door de hogeschool laten oplossen. De Haagse werkte samen met InHolland en Hogeschool Leiden. De Regioregisseur acquireerde de opdrachten, voerde intakegesprekken met de opdrachtgevers, koppelde de opdrachtgever aan de uitvoerders en monitorde. Daarnaast fungeerde de Regioregisseur drie jaar lang als penvoerder. In december 2007 is het project afgerond.
I nnovatie vouchers In 2007 heeft de Regioregisseur weer een groot aantal vouchervragen in behandeling genomen. Inmiddels zijn ruim 25 docenten betrokken bij de uitvoering van de vouchers. Vragen die via de vouchers binnenkomen, liggen op tal van terreinen. Zo is er voor een sportopleiding een accreditatie-audit uitgevoerd en is voor een consortium van beveiligingsbedrijven een analyse-instrument ontwikkeld om risico’s in kaart te kunnen brengen.
De
regioregisseur in cijfers
In 2007 heeft de Regioregisseur circa 1.000 bedrijven kunnen helpen met inzet vanuit het onderwijs van De Haagse Hogeschool en het Mondriaan. Daarnaast heeft de regioregisseur in 2007 een drietal gesubsidieerde projecten uitgevoerd. Daarmee is de samenwerking met de TU Delft gestart, is binnen de Regioregisseur het loket voor leren en werken gestart en is het laatste jaar van het project ‘Innovatie door Interactie’ uitgevoerd in samenwerking met de Hogeschool Leiden en InHolland. Kenmerkend voor dit jaar was ook dat een aantal grotere bedrijven langdurige samenwerking met het onderwijs zocht. Zo is met Ballast Nedam een convenant gesloten over de langdurige uitvoering van een groot aantal heel diverse projecten. Met Vestia is een vergelijkbare samenwerkingsovereenkomst gesloten. Intern is de regioregisseur steeds intensiever betrokken bij de academies. Zo is ondersteuning verleend bij de totstandkoming van o.a. engineering@work. Zie voor feiten & cijfers bijlage 5.
R egional Director In 2001, the Regional Director position was created in cooperation with the Ministry of Economic Affairs. The Regional Director is the point of call for companies and organisations for the knowledge and talents at The Hague University, the ROC Mondriaan and the TuDelft. The regional function thereby represents a single point of access to higher vocational, intermediate vocational and university knowledge and talent that entrepreneurs from the region can use. 2007 was a year of strategic (re)determination for the Regional Director. A year in which many companies had to deal with (imminent) staff shortages and in which increasing numbers of entrepreneurs called on the director’s services.
The R egional D irec tor
in
F igure s
In 2007, the Regional Director helped some 1000 companies through use of education from The Hague University and the Mondriaan. In addition, the Regional Director performed three subsidised projects. In doing so, cooperation was initiated with TU Delft, the counter for learning and working was started within the Regional Director office and the last year of the project Innovation through interaction was completed in cooperation with the Hogeschool Leiden and InHolland. The year was characterised by a number of larger companies seeking long-term cooperation with education. For example, a covenant was signed with Ballast Nedam on the long-term implementation of a large number of highly-diverse projects. A similar cooperation was agreed with Vestia. Internally, the Regional Director has been more closely involved in the academies. Support was provided in the realisation of engineering@work. For facts and figures please refer to appendix 5.
H/ Jaarverslag 2007
95
Dagboek
Remco van Arkelen (30) Deeltijdstudent Informatica Ronald van der Kooy (28) Deeltijdstudent Informatica “We hadden een vijf minuten-praatje met één van onze docenten. Over de voortgang van onze afstudeerscriptie, die we samen schrijven. Was een goed gesprek. Dat gaan we nu vieren met biertje.”
“ Kitty Triest (43) Docent aan de HEBO. “Het is toevallig dat ik hier zo laat binnenloop. Ik kom mijn man ophalen, die ook op De Haagse werkt. Daarna gaan we genieten van zon en wijn.”
96
H/ Jaarverslag 2007
Linda van Leeuwen (25) Deeltijdstudent Sociaal Pedagogische Hulpverlening “Ik was vanochtend al om kwart voor negen op school. Heb als deeltijder één dag in de week les. Volgde onder meer college Psychopathologie. En Drama.”
H/ Jaarverslag 2007
97
6 Onze voorzieningen Financiën Evenals 2006 is 2007 een relatief gunstig jaar geworden. Werd in de begroting 2007 een exploitatietekort voorzien van € 2,9 mln, het jaar 2007 is afgesloten met een positief exploitatieresultaat van € 3,98 mln. Dit resultaat is ontstaan door een incidentele vrijval uit de balans, de via de rijksbijdrage verstrekte en nog niet bestede bedragen voor kennisinnovatie en een positief resultaat op huisvesting. In meerjarig perspectief is duidelijk dat de financiële positie van De Haagse Hogeschool gezond is, maar ook dat de jaren met royale exploitatieoverschotten voorbij zijn. Er bestaat geen directe dreiging zolang wij begrotingsdiscipline blijven tonen.
G ang
van z aken gedurende het
versl agja ar
Het resultaat uit gewone bedrijfsvoering bedraagt € 3,98 mln. positief voor verrekening met de daartoe beschikbare middelen in de bestemmingsreserve. Het resultaat na verrekening is € 10 mln. Het positiefresultaat is enerzijds het gevolg van meer inkomsten dan begroot op alle fronten: rijksbijdrage (€ 6,19 mln), collegegelden (€1,2 mln), baten uit contractonderwijs (€ 0,4 mln) en overige baten (€ 0,6 mln). Anderzijds waren er hogere lasten dan begroot. De personele lasten laten een overschrijding zien van € 2,9 mln en de stijging van de instellingslasten bedraagt € 0,25 mln. De structurele personele lasten zijn ten opzichte van de begroting licht afgenomen (€ 0,11 mln) terwijl de lasten van incidenteel personeel fors zijn toegenomen (€ 3,08 mln). Dit is voor een deel te wijten aan het feit dat een deel van de begrote vaste lasten met tijdelijk personeel is ingevuld. In 2007 zijn er bij de Academie voor Masters & Professional Courses meer maatwerk projecten gerealiseerd dan in 2006 en zijn er meer nieuwe opleidingen gestart. Dit heeft geresulteerd in een hogere omzet. Zij hebben het jaar 2007 echter afgesloten met een negatief exploitatieresultaat van € 53.756. Het CvB heeft besloten om van het positieve resultaat over 2007, € 1,6 mln toe te voegen aan de algemene reserve en € 8,4 mln te bestemmen via de diverse bestemmingsreserves. Het positieve resultaat op huisvestiging (het verschil tussen de ontvangen rijksbijdrage huisvesting en de op huisvesting betrekking hebbende lasten) zijn toegevoegd aan de reserve huisvesting. Het negatieve resultaat van de Academie voor Masters & Professional Courses is in mindering gebracht op de reserve “afdeling Contract”. Er zijn geen middelen uit de rijksbijdrage aangewend voor private activiteiten.
V ermogenspositie Binnen het eigen vermogen fungeert de algemene
98
H/ Jaarverslag 2007
reserve als bufferfunctie. Deze functie heeft tot doel onvoorziene kosten evenals noodzakelijk geachte sturingsmaatregelen, gedurende een beperkte periode (1-3 jaar) te kunnen dekken. De doelstelling om de zogenoemde ‘weerstandsratio’ van 20% te realiseren, vormt een onderdeel van het financieel beleid van het CvB en de Raad van Toezicht en sluit aan bij de voorschriften van de Stichting Vangnet HBO. De algemene reserve is verhoogd met ruim € 1,6 mln en bedraagt ultimo 2007 € 35,9 mln. Dit resulteert in een weerstandsratio van 28,4%. Deze voldoet ruimschoots aan de gestelde norm. De komende jaren staan ons een aantal grote investeringen te wachten. Uiteraard vinden deze investeringen primair ten dienste van het onderwijs plaats. Daarnaast is het ook noodzakelijk te investeren in de ICT arcitectuur en in huisvesting ter facilitering van het onderwijs. Hiervoor zal de algemene reserve worden aangesproken.
L iquide
middelen , effec ten en tre a sury
m anagement
De liquide middelen zijn per ultimo 2007 toegenomen met € 5,5 mln ten opzichte van stand eind 2006. Het beleid rond het beheer van effecten en deposito’s is via het treasury statuut geformaliseerd. Dit statuut vormt het formele kader waarbinnen onze financieringen beleggingsactiviteiten plaats vinden. Het beleid rond het beheer van liquide middelen is erop gericht om het merendeel van de middelen te beleggen in deposito’s (80%) en het restant te beleggen in risico mijdende effec ten en obligaties (20%). Conform het statuut dienen de middelen te worden ondergebracht bij financiële instel lingen die officieel onder toezicht van De Nederlandsche Bank of vergelijkbaar staan en voldoen aan de kredietwaardigheideis dubbel A rating of hoger, afgegeven door een gerenommeerd ratingbureau. De verhouding tussen deposito’s en effecten/obligaties van de vrij beschikbare middelen bedraagt per ultimo 2007 66 tegen 31%. In 2008 loopt de obligatielening af. Gezien de meerjarenraming huisvesting en de daarbij behorende liquiditeitsbehoefte zullen de overtollige middelen middels korte termijn deposito’s weggezet worden
H uis vesting Sinds 1 januari 1994 zijn de hogescholen in het kader van de Omkering Kapitaal Financiering (OKF) eigenaar van de gebouwen en ontvangen zij de normatieve rijks bijdrage huisvesting. Daar waar in deze jaarrekening ongespecificeerd sprake is van ‘rijksbijdrage’, gaat het om het exploitatiedeel van de normatieve rijksbijdrage als bedoeld in het bekostigingsbesluit WHW.
Vanaf 1 januari 1997 gebruiken wij de rijksbijdrage huisvesting voor de lasten verbonden aan de gebouwen die wij in eigendom hebben, zoals rentelasten, afschrijvingslasten, OZB en instandhoudingkosten gebouwen alsmede het gebruikersonderhoud van het gehuurde pand te Zoetermeer (conform het Meerjaren Onderhouds Plan). Vanaf 2006 komen de afschrijvingslasten van de aanpassingen aan de gebouwen en het jaarlijks terugkerend onderhoud ten laste van de exploitatie huisvesting. De Haagse Hogeschool besteedt geen middelen bedoeld voor het primaire onderwijsproces aan huisvesting of andersom. Het huisvestingsdeel van de begroting kent een positief resultaat dat wordt toegevoegd aan de bestem mingsreserve huisvesting.
Tot
slot
Voor nadere informatie over de financiële verantwoording 2007 verwijzen wij naar de jaarrekening van De Haagse Hogeschool 2007 die als onderdeel van de jaarverantwoording afzonderlijk is uitgebracht.
Het facilitair B edrijf In 2007 presenteerde het Facilitair Bedrijf zich nadrukkelijk als een servicegerichte dienst die met plezier klaarstaat om de faciliteiten te regelen die het onderwijs soepel laten verlopen en allerlei activiteiten laten slagen. De mogelijkheden van het Facilitair Bedrijf werden duidelijker onder de aandacht gebracht van gebruikers, waarbij een pro-actieve benadering werd toegepast. Het Facilitair Bedrijf positioneerde zich midden in de hogeschool, onder meer door zijn centrale rol in het verbouwingsproject Plein+, door zich open te stellen als leerbedrijf voor studenten en door de verschuivingen in de huisvesting daadkrachtig op te pakken en uit te voeren.
Wa ardering
The Service C ompany R ebuilding
the universit y ’ s be ating
he art
In 2006, in cooperation with Communication & Marketing and architects Atelier Pro, a major reconstruction of the Atrium, the university’s square, was started. The reconstruction was based on the university’s new brand strategy, based on the principles of talent development, diversity and knowledge circulation. The restaurant was moved to the edge of the Atrium (August 2006). The considerable increase in the appreciation of the catering facilities is probably in part the result of this move. In 2007, the Haagse Winkel (Hague shop) was opened on the Talentlaan. The Haagse Winkel sells various gifts and related articles from the university and materials for organising meetings. The shop is a joint venture between Communication & Marketing and the Service Company. In 2007, building works were initiated on the Foyer, the space under the Aula. In the course of 2008 a smart reception room and congress facilities will be completed here.
omhoog
Doelstelling voor 2007 (en de komende jaren) was om de algemene waardering voor het Facilitair Bedrijf omhoog te brengen, zo mogelijk uitgedrukt in het cijfer zeveneneenhalf. In het jaarlijkse studenttevredenheidsonderzoek De Reflector 2007 blijkt de waardering voor de faciliteiten, net als in het voorgaand jaar, te zijn gestegen. Er was vooral een behoorlijke stijging van de waardering voor de restauratieve voorzieningen. Belangrijk is ook de stijging van de aspecten schoonmaak, bewegwijzering, sfeer in het gebouw en veiligheidsgevoel in en om het gebouw.
P rojec t R econnec t Hoewel de waardering voor verschillende aspecten van
H/ Jaarverslag 2007
99
het Facilitair Bedrijf wederom steeg, is de zeveneneenhalf niet bereikt. In 2006 is vastgesteld dat een andere wijze van het aanbieden van de producten en diensten nodig is om dit cijfer over de volle breedte te kunnen behalen. Daarom is in 2007 gestart met het project Reconnect, gericht op een dienstverleningsconcept dat de klant centraal stelt. Gebaseerd op het principe van “customer intimacy”, een wijze van klantbenadering, aanbieden van producten en diensten en de nazorg dat er voor gaat zorgen dat de klanttevredenheid blijvend vergroot wordt, wordt het toekomstige dienstverleningsconcept uitgewerkt. In 2007 is de ontwikkelfase van het dienstverleningsconcept afgerond. In 2008 wordt de voorbereidende fase uitgevoerd van de implementatie, die in het najaar van start gaat. Het ligt in de bedoeling het dienstverleningsconcept in 2009 geheel te hebben ingevoerd.
L eerbedrijf
voor het onderwijs
Het Facilitair Bedrijf wil een belangrijke rol spelen in het primaire proces van de hogeschool. Door het inrichten van een leerbedrijf wordt studenten de mogelijkheid geboden om door middel van stages, keuzeactiviteiten, onderzoek, afstudeeropdrachten en dergelijke, ervaring op te doen in alle aspecten van het Facilitair Bedrijf. De in 2006 gestarte samenwerking met de opleiding Facility Management heeft in 2007 geleid tot een samenwerkingsovereenkomst tussen het Facilitair Bedrijf, de Academie voor Facility Management en Sodexho.
V erbouwing
van het kloppend hart van de
hogeschool
In samenwerking met Communicatie & Marketing en architectenbureau Atelier Pro werd in 2006 een grote verbouwing gestart van het Atrium, het binnenplein van de hogeschool. Uitgangspunt was de nieuwe merkstrategie van de hogeschool, gebaseerd op de pijlers talentontwikkeling, diversiteit en kenniscirculatie. Het restaurant werd naar de rand van het Atrium gehaald (augustus 2006). De flinke stijging van de waardering van de restauratieve voorzieningen is waarschijnlijk mede het gevolg van deze verbouwing. In 2007 werd in de Talentlaan de Haagse Winkel geopend. In de Haagse Winkel worden diverse relatiegeschenken en aanverwante artikelen van de hogeschool en gebruiksmiddelen voor het organiseren van bijeenkomsten aangeboden. De winkel wordt gezamenlijk geëxploiteerd door Communicatie & Marketing en het Facilitair Bedrijf. In 2007 werd begonnen met de bouw van de Foyer, de ruimte onder de Aula. In de loop van 2008 zal hier een representatieve ontvangstruimte en congresvoorziening gerealiseerd zijn.
100
H/ Jaarverslag 2007
R ooster z aken In 2006 is het besluit om in de hoofdvestiging met gelijke lestijden te gaan werken, geëffectueerd. Tegelijkertijd heeft het Facilitair Bedrijf de regie gekregen over het roosterbureau Slinger/Strip, waardoor het mogelijk werd om meer inzicht te krijgen in het ruimtegebruik. In dit kader is in 2007 begonnen met het project Roosteren & Reserveren. Dit project voorziet in een centraal systeem, dat naast de centrale roosterfaciliteit, de mogelijkheid biedt om zelfstandig ruimten te reserveren. Het ligt in de bedoeling het rooster- en reserveringssysteem in het studiejaar 2009-2010 volledig te implementeren.
Nieuwbouw De H aagse Hogeschool in D elft De Haagse Hogeschool bouwt door hoge eisen te stellen aan duurzaamheid in relatie tot binnenmilieu, energiegebruik en materiaalgebruik, een duurzaam onderwijsgebouw. Daarnaast zal het gebouw voldoen aan eisen zoals gesteld volgens het Nationaal Pakket Duurzaam Bouwen en de Greencalc methode. Duurzaamheid komt ook tot uiting in de onderwijsomgeving, door inpassing van duurzame, innovatieve installaties in het onderwijskundig programma. In februari 2007 is de bestekfase afgerond, in april werden bouw- en milieuvergunningen afgegeven. In oktober tekende het CvB het bouwcontract met BVR Bouw Roosendaal B.V. Eind december 2007 is de bouwplaats ingericht en werd de eerste paal geslagen. In januari 2008 wordt - onder belangstelling van medewerkers, genodigden en omwonenden - de 1e ‘feestelijke’ paal geslagen. Met de TU Delft zijn afspraken gemaakt over intensieve samenwerking die de doorstroom en de uitwisseling tussen de hogeschool en de universiteit vereenvoudigen en de kwaliteit positief beïnvloeden. De Rijswijkse vestiging sluit na het studiejaar 2008-2009 definitief de poorten. Zie bijlage 6.2 voor de complexgegevens.
Studentenvoorzieningen
Student facilities
H ogeschoolbibliotheek
U niversit y L ibr ary
De Hogeschoolbibliotheek is in 2007 nog beter in beeld gekomen dan hij al was. In het kader van de volledige herinrichting van het Atrium, is de ingang verplaatst naar het Plein. In een apart open te stellen ruimte zijn 100 pc’s opgesteld. Dit studielandschap met de naam Study Plaza is een co-productie van Bibliotheek, ICT en Facilitair Bedrijf en ontvangt dagelijks ruim 3000 bezoekers. In 2007 werden in de Bibliotheek/Study Plaza meer dan 750.000 bezoekers geteld. De waardering van de dienstverlening bleef zowel in De Reflector als in Het Kompas op gelijk niveau, ruim
In 2007, the university library gained a more prominent position. In the context of the full renovation of the Atrium, the entrance was moved to the Plein. One hundred PCs were set up in a room that can be opened separately. This study landscape, entitled Study Plaza, is a co-production between the library, ICT and the Service Company and has well over 3000 visitors per day. In 2007 there were over 750,000 visitors in the Library/Study Plaza. Appreciation of services remained the
een 7. Uitlening van boeken is een paar procent teruggelopen. Het aantal raadplegingen van databanken neemt gestaag toe. De Haagse levert sinds 2007 ook publicaties van lectoren en andere medewerkers van de hogeschool aan de HBO-Kennisbank. Het aantal opleidingen dat scripties digitaal aanlevert groeit langzaam. Knelpunt bij aanlevering is de aanpassing van het logistiek proces. In 2007 is een begin gemaakt met het ontwikkelen van een toekomstvisie voor de Hogeschoolbibliotheek. Hierbij wordt overigens samengewerkt met andere hogescholen, onder de vlag van het formele samenwerkingsverband van hogeschoolbibliotheken (SHB).
same in both student and employee analysis at well over seven out of ten. Borrowing books fell a few percentage points. Accessing databanks is increasing gradually. Since 2007 the university also enters publications by associate professors and university staff in the HBO Kennisbank (knowledge bank). The number of programmes that provide digital theses is increasing slowly. The problem in this delivery is the adaptation of the logistics process. In 2007 a start was made on developing a vision of the future for the university library in cooperation with other colleges of higher education under the banner of the formal cooperative venture of colleges of higher education libraries (SHB).
ICT- voor zieningen In 2007 is de meer dan elf jaar oude telefooncentrale vervangen door een modern digitaal systeem. Het nieuwe studielandschap Study Plaza is ingericht in samenwerking het Facilitair Bedrijf. Met medewerking van docenten, studenten, medewerkers en directeuren is een eerste aanzet tot het ICT-beleid voor de komende jaren (2008-2011) opgesteld. Het proces is vastgelegd op DVD. In 2008 wordt het beleid verder geconcretiseerd. Circa 1 op de 10 studenten heeft de beschikking over een vaste werkplek. Daarnaast is er wireless toegang voor laptops beschikbaar in alle openbare ruimtes en beschikt de school over circa 250 vaste laptop-aansluitpunten. Door een aantal instellingen van de standaard werkstations aan te passen gebruiken de werkstations in “slaaptoestand” minder energie. Uit metingen van het Facilitair Bedrijf is gebleken dat deze aanpassing significante energiebesparing oplevert in de nachtelijke uren: een snelle berekening geeft aan dat we hiermee op jaarbasis zo’n € 73.000 besparen.
H/ Jaarverslag 2007
101
H ogeschool sport Bureau Hogeschoolsport bood in 2007 een breed scala van sportieve activiteiten aan, in 40 verschillende takken van sport. Hiervoor is vooral de eigen accommodatie (sporthal, PABO-sportzaal, fitnesszaal, dans- en dramalokaal) gebruikt, de overige sporten konden bij externe sportaccommodaties worden beoefend. Met deze externe accommodaties werden ook voor dit jaar weer gunstige prijsafspraken gemaakt voor de sportende student. Het sportaanbod bestaat uit een structureel wekelijks programma, kennismakingcursussen, competities en evenementen. Binnen het programma bleek ook dit jaar weer fitness bijzonder populair. Ook andere sporten mogen zich in een gezonde belangstelling verheugen. Het programma is dit jaar uitgebreid met bodypump, floorball, wildwatersporten en yoga. Op jaarbasis was de fitnesszaal 2040 uren open. In de sporthal werden bijna 900 uren aan diverse sportactiviteiten (onder andere aerobics, badminton, basketbal, bodybalance, futsal, spinning, tafeltennis en volleybal) aangeboden. Het cursusaanbod omvatte in totaal 248 uren en het gehele jaar door zijn diverse sportieve evenementen georganiseerd. Voor de wintersportreis in januari 2007 naar het Franse Risoul hebben zich 66 studenten aangemeld en als vanouds was De Haagse Hogeschool met het team “Haagse Bluf” weer present bij de Batavierenrace. Deelname aan dit evenement bleek ook erg populair bij de exchange students van de hogeschool. Het damesvoetbalelftal werd in oktober op het World Interuniversity Football Championship in Wenen voor de tweede maal op rij kampioen en nam de bijbehorende World Cup mee (terug) naar Den Haag! De technische- én medische begeleiding van zowel het damesals het herenteam bestond uit collega’s van De Haagse Hogeschool. Voor het cursusaanbod was veel belangstelling, met name voor aikido, breakdance, golf, tennis, salsadans en yoga. In totaal hebben zich dit jaar voor de diverse cursussen bijna 200 belangstellenden ingeschreven. Binnen het competitieaanbod (badminton, basketbal, futsal, tafeltennis en volleybal) bleek ook dit jaar futsal veruit het meest populair. De gebruikers van de faciliteiten van het Bureau Hogeschoolsport zijn vooral voltijdstudenten, waaronder opvallend veel exchange students. Ook studenten van de vestiging Rijswijk weten hun weg naar de sportfaciliteiten te vinden, met name naar de fitnesszaal. Een lichte terugval werd geconstateerd in het aantal verkochte sportkaarten, fitnesskaarten en spinningabonnementen. De verkoop bleef steken op ongeveer
102
H/ Jaarverslag 2007
1300. Een landelijke trend bij hogescholen en universiteiten, waarvan de reden nog niet geheel duidelijk is. Van de totale begroting hogeschoolsport maken deelnemersbijdragen ongeveer 40% uit. Ook dit jaar weer zijn de prijzen van kaarten (uitgezonderd de sportkaart) en cursussen met ongeveer 5% gestegen. Verdere prijsstijgingen zijn niet gewenst om de aantrekkelijkheid en daarmee het gebruik niet in het gedrang te laten komen. In augustus 2007 heeft de fitnesszaal een facelift ondergaan. Behalve schilderwerk en een nieuwe vloer werden ook de audio- en videoapparatuur en veel cardioen krachttoestellen en alle losse gewichten vervangen. De reacties van de gebruikers waren uitermate positief. Uit De Reflector 2007 blijkt dat de kwaliteit van de activiteiten van Hogeschoolsport gemiddeld met een 7,5 werd gewaardeerd. In 2006 was de waardering een 7,2.
ACKU Cultuurburo ACKU is in 2001 opgericht als eerste cultuurburo voor hbo studenten in Nederland. ACKU staat voor Activiteiten op het gebied van Cultuur, Kunst en Uitgaan. Het buro laat studenten actief deelnemen aan het culturele leven van Den Haag, laat binnen de hogeschool een cultureel klimaat ontstaan, biedt een podium voor talentvolle studenten, steunt en faciliteert studenteninitiatieven en stimuleert het leefklimaat voor studenten in de stad. Wekelijks biedt ACKU kortingsacties voor alle culturele instellingen in Den Haag aan haar studenten. In 2007 zijn ondermeer de volgende activiteiten geïnitieerd: • ACKU heeft in samenwerking met Publiciteitsservice en andere culturele instellingen eind 2007 de eerste
• • • •
cultuurtram door Den Haag te laten rijden. Het uitbrengen van de ACKU kortingsgids in een oplage van 15.000 exemplaren. Actieve betrokkenheid bij het nieuwe Haagse festival ‘De WinkelNach’. Podium op de Koninginnenach. Inzameling van geld door als verpleegsters verkleedde studenten tijdens de XXL-mas party ten behoeve van het Glazen Huis van 3FM - Serious Request. Het ingezamelde geld (€ 2000) is door de voorzitter van het CvB aan het Rode Kruis geschonken.
B ure au Studentenz aken
U niversit y
Bureau Studentenzaken onderhoudt, ontwikkelt en ondersteunt initiatieven voor een veelvormig studentenleven en een breed aanbod van studentenvoorzieningen zowel binnen de hogeschool als in ‘Den Haag studentenstad’. Bureau Studentenzaken levert een bijdrage aan een stimulerende leeromgeving in De Haagse Hogeschool.
In 2007, the university sports offices offered a broad range of sporting activities in what are now some 40 different areas. Most of these activities took place in the university’s own accommodation (sport hall, PABO sports hall, fitness room, dance and drama rooms). The other sports were practiced at external sports facilities. Beneficial prices were agreed with these external facilities for the university’s sportsmen and ladies. The offering consisted of a structural weekly programme, introductory programmes, competitions and events. Fitness was particularly popular again this year. Other sports are
Enkele hoogtepunten uit 2007: • In samenwerking met het International Office is Bureau Studentenzaken aanstichter geweest van de start van Interaccess, een studievereniging door en voor internationale studenten met activiteiten in en buiten de hogeschool. Interaccess bestaat uit een groep enthousiaste
•
•
•
•
internationale studenten van verschillende opleidingen in de hogeschool. Aandachtspunt was de aanscherping van informatie en regelgeving voor studentenorganisaties. Voor de in de hogeschool actieve studentenorganisaties is een nieuwe werkruimte ingericht in Slinger 1.63. De ruimte is feestelijk geopend in september. De centrale Hogeschoolintroductie van 28 augustus t/m 6 september. (Bijna) alle opleidingen hebben hun nieuwe studenten ontvangen tijdens de centrale hogeschoolintroductie. De format is verbeterd: er stond een vast podium met een gevarieerd pauzeprogramma in het Atrium en buiten voor de hogeschool stond een professionele bar met terras. Het hoogtepunt was een lunch in het Atrium voor 1.000 studenten en medewerkers met optredens als breakdance, een zigeunerorkest en een kookact met Jeffrey Huf. De lunch is uitgezonden op TV West. Alle studentenverenigingen hebben hard meegewerkt om het programma tot een succes te maken. Zij beheerden de bar en organiseerden eigen activiteiten. Ook studentenorganisaties organiseerden in samenwerking met Bureau Studentenzaken een groot aantal activiteiten en evenementen in en rond de hogeschool. In maart vond er onder andere een groot debat plaats met als titel “Genocide is van alle tijden”, georganiseerd door studentenvereniging Mesopotamië. Op de laatste donderdag voor de kerstvakantie is voor de derde keer de XXL-Mas Party georganiseerd, op vier locaties in de Haagse binnenstad: het Paard van Troje, Paardcafé, Club One Four en de Silly’s. Bureau Studentenzaken heeft het feest in samenwerking met ACKU, Students for Students en Interaccess uitgevoerd. Het was druk en geslaagd. Er is gecollecteerd voor de actie voor schoon drinkwater van het Rode Kruis in het kader van de Glazen Huis actie van Radio 538 op het Plein van Den Haag. Op vrijdagmorgen is het ingezamelde geld door de voorzitter van het CvB, Pim Breebaart, overhandigd in de directe uitzending op Nederland 1.
sports
also doing well. This year, the programme was expanded to include bodypump, floorball, wildwater sports and yoga.
ACKU Cultural Office ACKU was founded 2001 as the first cultural offices for colleges of higher education students in the Netherlands. ACKU represents activities in culture, art and going out. The office stimulates students’ active participation in The Hague’s cultural life, facilitates a cultural climate within the university, offers a stage for talented students, supports and facilitates students’ initiatives and stimulates the living climate for students in the city. Each week, ACKU offers its students discounts for all cultural organisations in The Hague.
Student A ffairs O ffice The Student Affairs Office maintains, develops and supports initiatives for a multi-faceted student life through a broad offering of student facilities within the university and in ‘The Hague Student City’. The Student Affairs Office contributes to a stimulating learning environment in the university.
H/ Jaarverslag 2007
103
Trots!
Jubilea/Mijlpalen •
• • •
•
•
•
De eerste afstudeerders krijgen een diploma uitgereikt bij de opleidingen: • Bedrijfswiskunde • Sportmanagement • Human Technology • HBO-Rechten • Informatica & Bedrijfskundige Informatica (vestiging Zoetermeer) De Haagse Sociale Academie en de Katholieke Sociale Academie vieren het 50-jarig jubileum. Uit ‘ Enter-priZe ’ , een incubator voor studerende ict-ondernemers, wordt het eerste bedrijfje ‘weggekocht’. Meer dan 100 studenten van meer dan 30 opleidingen hebben, middels de minor ‘Ondernemen en Innoveren’ deelgenomen aan het starten van een eigen bedrijf. De Haagse student die voor zijn of haar studie een project uitvoert in
Bieke de Mol (50 jaar Haagse Sociale Academie)
een ontwikkelingsland, kan sinds januari een beroep doen op het “ Hopjes- of Kerstfonds ”. Het deel van het kerstgeschenk voor medewerkers krijgt vorm in dit fonds. Het HALO-demoteam (turnploeg) was een van de grote trekkers tijdens de Wereld Gymnastrada die in juli in Dornbirn (Oostenrijk) gehouden werd. Wereldberoemd kunstenaar Beat Steuli fotografeert studenten van De Haagse die levensgroot geportretteerd worden in de nieuwe verbouwde kantine.
25-jarig ambtsjubileum
Arnoud van dorp (Enter-priZe)
R. van Wijk – Academie voor Accounting & Financial Management A. de Keyser – Academie voor Accounting & Financial Management A.J. Posthuma-Warnink – Academie voor ICT & Media A.H. de Hollander – Financieel Economische Zaken M.M. Sybesma – Academie voor Sociale Professies G.M.K.E. van Keulen – Wouters – Academie voor Accounting & Financial Management J.H. Oosterling – Academie voor ICT & Media G.A. van Toorenburg – Academie voor ICT & Media M.G. van Luijk – Academie voor ICT & Media E.J. Sint – Academie voor Management & Human Resources J. Deelen – Facilitair Bedrijf G.W.J. Nijhuis – Academie voor Sociale Professies T.I.M. van Tongeren – Academie voor Bestuur, Recht & Veiligheid E.M. van Doorn – Academie voor ICT & Media S. Hinlopen – Academie voor Masters & Professional Courses J. Schutte – ICT H. van Rhijn – Academie voor Accounting & Financial Management
Anne Vijverberg (Hopjesfonds)
40-jarig ambtsjubileum B.J.S. Hoetjes – Lector Public Management H.P. Hooftman – Pedagogische Academie voor Basisonderwijs
Prijswinnaars & nominaties Studententeam ‘The Hydro cRuisers’ van de Academie voor Engineering vestiging Rijswijk wint de ‘Urban Concept’-wedstrijd in de Europese Shell Ecomarathon. Christianne Thomas (The Hydro Cruisers)
104
H/ Jaarverslag 2007
Tessa van de Pot (Damesvoetbalteam)
Frank de Poorter (Olive Award)
Rigobert Nivillac (ECHO Award)
The H/TenneT solaRteam, het team van de Academie voor Engineering vestiging Rijswijk wint in de A-klasse de Zonnebootrace Zeeland. Damesvoetballers winnen voor de tweede jaar op rij het World Interuniversity Football Championship. In Wenen verslaan zij de dames van de Universiteit van Oslo met 6-0! Suzanne Rijnbergen en Pascal Troost zijn gedeelde eerste plaats winnaars van de De Laanprijs 2007. Suzanne oogste bewondering voor de organisatorische opzet van de stichting Robin Hood die zij is gestart. Pascal maakte indruk met zijn goed doordacht plan voor een slipperfabriek in Kenia. Docent Frank de Poorter wint de eerste H/Olive Award, een prijs voor docenten die op uitzonderlijke wijze bijdragen aan talentontwikkeling van studenten. Het Innovatie- en Ondernemerscollege van het lectoraat Ondernemen en Innoveren van de hogeschool is verkozen tot derde ondernemende opleiding in het hoger onderwijs van Nederland. Ons Jaarverslag 2006 wint een Best Practice voor het in het jaarverslag schenken van persoonlijke aandacht aan medewerkers en klanten die het afgelopen jaar in de belangstelling hebben gestaan. Na het winnen van de regionale finale van Jong Ondernemen in Zuid-Holland wint Unique Innovative Solutions de tweede plaats als ‘beste hbo-studentenbedrijf in Nederland’ in de landelijke finale. Het winnende team, bestaande uit studenten van de opleiding Technische Informatica van de Academie voor ICT & Media, vestiging Rijswijk, hebben het innovatieve product Lockaid ontwikkeld; een technische toepassing om het openen en sluiten van deuren te vergemakkelijken. Bouwkunde student Rigobert Nivillac sleept de ECHO Award Bèta Techniek in de wacht, de prijs voor het allochtone toptalent onder de Nederlandse studenten. Studenten van de opleiding Industrieel Product Ontwerpen zijn met een ontwerp voor een lichtgewicht, mobiele tandartsstoel genomineerd voor de Herman Wijffels innovatieprijs 2007. Een door de Rabobank in het leven geroepen prijs voor de stimulering van ondernemerschap en maatschappelijk verantwoord ondernemen [MVO]. De makers van de weblog ‘Wij blijven hier’, onder meer studenten van De Haagse Hogeschool, winnen twee Dutch Bloggie awards.
Publicaties, promoties, benoemingen Boek ‘Daar vraag je me wat?’ van ondermeer docenten Kees de Jong en Tony Andrioli van de Academie voor ICT & Media. Boek ‘Globalisering en identiteit, de professional als wereldburger’ van docent Johan Peeters van de Academie voor Sociale Professies. Handboek ‘Schuldhulpverlening, van taak naar methodiek’ van docent Marcel Sem Kok van de Academie voor Sociale Professies. Mark Leemhuis , docent Academie voor Technology & Environment, promoveert aan de Universiteit van Utrecht met een proefschrift onder de titel “Biodegradable Functionalized Poly(alpha-Hydroxy) Acids: A New Class of Polymers for Pharmaceutical Applications”
Mark Leemhuis (Gepromoveerd) H/ Jaarverslag 2007
105
Dagboek
106
H/ Jaarverslag 2007
“ H/ Jaarverslag 2007
107
Colofon Jaarverslag 2007 is een uitgave van De Haagse Hogeschool Coordinatie & Redactie Communicatie & Marketing, De Haagse Hogeschool Gespreksleiding en Redactie Rondetafelgesprek CvB Zilt & co bv, Leiden Vertaling EnglishWorks, Duitsland Grafisch Ontwerp Communicatie & Marketing De Haagse Hogeschool Fotografie Ilya van Marle (Rondetafelgesprekken) Quintin van der Blonk (Dagboek en Trots!) Drukwerk Koninklijke De Swart, Den Haag Oplage 3000 De Haagse Hogeschool Johanna Westerdijkplein 75 Postbus 13336 2501 EH Den Haag www.dehaagsehogeschool.nl www.dehaagsehogeschool.nl/jaarverslag2007
BIjl agen
B ijlage 1 – Onze hogeschool 1.1 Organogram
B ijlage 2 – Ons onderwijs 2.1 Bacheloropleidingen 2.2 Masteropleidingen 2.3 Studentenmobiliteit 2.3.1 Mobiliteit van studenten (studie en stage) vertrek 2007 2.3.2 Studentenmobiliteit (studie) van De Haagse per land 2.4 Buitenlandse hogescholen en universiteiten
B ijlage 3 – Onze studenten 3.1 Instroomgegevens 3.1.1 Instroom bij voltijdopleidingen 3.1.2 Instroom bij duale opleidingen 3.1.3 Instroom bij deeltijdopleidingen 3.1.4 Instroom bij voltijd-, deeltijd-, duale opleidingen gezamenlijk 3.1.5 Vooropleiding van instroom voltijdopleidingen 3.1.6 Instroom naar geslacht per opleiding 3.1.7 Negatief bindend Studieadvies van instroom 2006 3.1.8 Verhouding niet-westerse allochtonen/ autochtoon of westerse allochtoon op instroom 3.2 Studentenpopulatie 3.2.1 Studenten ingeschreven bij voltijdopleidingen 3.2.2 Studenten ingeschreven bij duale opleidingen 3.2.3 Studenten ingeschreven bij deeltijdopleidingen 3.2.4 Studenten ingeschreven bij voltijd-, deeltijd- en duale opleidingen gezamenlijk 3.2.5 Vooropleiding van ingeschreven studenten, alle opleidingen gezamenlijk 3.2.6 Verhouding mannen en vrouwen op ingeschreven studenten 3.2.7 Verhouding niet-westerse allochtonen/ autochtoon of westerse allochtoon op ingeschreven studenten 3.2.8 Marktaandeel inschrijvingen/instroom 2007-2008 3.3 Afgestudeerden 3.3.1 Aantal afgestudeerden 3.3.2 Inschrijvingsduur afgestudeerden voltijdopleidingen 3.3.3 Marktaandeel afgestudeerden 2006-2007 3.4 Aantal studiestakers 3.5 Propedeuserendement voltijdopleidingen
H/ Jaarverslag 2007
B ijlage 4 – Onze medewerkers 4.1 Personeel – fte’s en aantallen medewerkers 4.1.1 Totaal aantal fte’s 4.1.2 Totaal aantal medewerkers 4.1.3 Medewerkers in fte’s werkzaam op arbeidsovereenkomst in 2007 4.1.4 Medewerkers in aantallen werkzaam op arbeidsovereenkomst in 2007 4.2 Ziekteverzuim 4.2.1 Gemiddeld ziekteverzuim en ziekteduur 4.2.2 Gemiddeld ziekteverzuim in 2007 per organisatie-eenheid 4.3 Inschrijvingen eigen personeel initiële opleidingen
B ijlage 5 – Onze hogeschool in de samenleving 5.1 Regioregisseur 5.2 Innovatievouchers
B ijlage 6 – Onze voorzieningen 6.1 Financiën 6.1.1 Activa 6.1.2 Passiva 6.1.3 Exploitatierekening 6.2 Complexgegevens nieuwbouw De Haagse Hogeschool in Delft
B ijlage 7 – L ijst van afkortingen
BIjl age 1 • Onze Hogeschool 1 .1
Organogram
College van Bestuur ( CvB) Voorzitter CvB drs. W.J. Breebaart
Lid CvB (interim) mw. dr. B.E. van Vucht Tijssen
Lid CvB mw. E.R.M. Verhoef MCM
• • • • • •
• • • • • •
• • • • • • • •
Strategie-ontwikkeling Assortimentsbeleid HRM-beleid Studentzaken Pr/marketing en externe communicatie Lectoraten en onderzoek
Academie voor Sportstudies Directeur: J.A. van den Berg Pedagogische Academie voor Basisonderwijs Directeur: drs. F.G.F.M. Bolsius Academie voor Sociale Professies Directeur: mw. drs. S.C. Abbinga MPA Academie voor Gezondheid Directeur: mw. drs. M.L. van de Werke Academie voor Accounting & Financial Management Directeur: R. van Wijk Communicatie & Marketing Directeur: mw. drs. J.E.C. van Rosmalen Bestuursbureau Secretaris CvB: drs. R.A. Keizer Hogeschoolbibliotheek Hogeschoolbibliothecaris: drs. J. Companjen Personeel & Organisatie Directeur: mw. A.J. Horden
Financieel beleid Informatiebeleid ICT Facilitaire zaken en huisvesting Bouwzaken Commerciële activiteiten
Onderwijsbeleid Bachelor- en Masterbeleid Instroommanagement diversiteitsbeleid Studiesucces/rendements-ontwikkeling Alumnibeleid Accreditatie en kwaliteitszorg ICT en onderwijs Internationalisering
Academie voor Bestuur, Recht & Veiligheid Directeur: drs. T.I.M. van Tongeren
Academie voor Technology & Environment Directeur: ing. A. de Jager
Academie voor Marketing & Commerce Directeur: mr. B.M. Schumacher
Academie voor Technology Management & Design Directeur: drs. F.T.M. Buskermolen
Academie voor Masters & Professional Courses Directeur: M.P. Wiersma
TH Rijswijk / Academie voor Engineering Directeur: drs. M.E.M. van Noort (interim)
Financieel Economische Zaken Directeur: H. Broeder (interim) Facilitair Bedrijf Directeur: H. Broeder (interim) Informatie- & Communicatie Technologie Directeur: ir. C.A. van Loon
Academie voor ICT & Media Directeur: G. de Ruiter Den Haag, Rijswijk, Zoetermeer Academie voor Facility Management Directeur: A.J.M. Otto Academie voor European Studies & Communication Management Directeur: A. Minkman Academie voor Management & Human Resources Directeur: mw. drs. H.B. Catsburg Onderwijs- en Studentenzaken Directeur: drs. Y.L.M. Prince
Lectoraten & Onderzoek Algemeen directeur: mw. mr.drs. C.M.A. van der Meule
H/ Jaarverslag 2007
BIjl age 2 • Ons onderwijs
2 .1
Bacheloropleidingen Opleidingen
Economie
Internationaal
Accountancy Bedrijfseconomie Bestuurskunde/Overheidsmanagement Commerciële Economie Communicatie Facility Management Facility Management AD ( Associate- Degree) Fiscale Economie (in afbouw) HBO-Rechten Hoger Europese Beroepen Opleiding Integrale Veiligheidskunde Opleiding voor Management, Economie en Recht Small Business & Retail Management Bestuurskunde/Overheidsmanagement, Engelstalige variant Public Management HBO-Rechten, Engelstalige variant Law HEBO, European Studies International Business and Management Studies Process & Food Technology
voltijd
Variant
X X X X X X
deeltijd X X X X X X
duaal
X1
X X X
X X X X X
X X
X1 X1
X
X
X
X
X X X
Gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige (HBO-V) Opleiding tot Verpleegkundige , variant Maatschappelijke Gezondheidszorg (per 1/9/2007 omgezet in een afstudeervariant) Management in de Zorg Voeding en Diëtetiek
X
X X
X
X X
X
X1
Gedrag en Maatschappij
Culturele en Maatschappelijke Vorming Maatschappelijk Werk en Dienstverlening Personeel en Arbeid Sociaal Pedagogische Hulpverlening
X X X X
X X X
X
Informatica
Bedrijfskundige Informatica Communication & Multimedia Design Informatica Informatiedienstverlening en -management Technische Informatica
X X X X X
X X X X X
X X X X X
Onderwijs
Opleiding tot Leraar Basisonderwijs (PABO) Opleiding tot Leraar Lichamelijke Opvoeding (HALO) Sportmanagement (Sport en Bewegen)
X X X
X
Techniek
Bedrijfswiskunde Bewegingstechnologie Bouwkunde Chemische Technologie Civiele Techniek Commercieel Ingenieur Elektrotechniek Human Technology Industrieel Product Ontwerpen Technische Bedrijfskunde Technische Natuurkunde Werktuigbouwkunde AD Installatietechniek (Werktuigbouwkunde)
X X X X X X X X X X X X
TOTAAL
41
X2
X X2 X 2
25
13
1 De Academie voor Bestuur, Recht en Veiligheid kent naast de deeltijdse leerroutes een leerroute met een gecombineerde opzet van
voltijds (leerjaar 1 en 2) en duaal onderwijs (leerjaar 3 en 4). 2 De deeltijdse leerroutes van de opleidingen Elektrotechniek en Werktuigbouwkunde worden afgebouwd.
H/ Jaarverslag 2007
AD
2
2 . 2 • • • • • • • • • • • •
Masteropleidingen
Master in Accounting and Control (Engelstalig) Master in Arbeids- en Organisatiekunde Master in Facility Management Master of Business Administration (MBA) (Engelstalig en Nederlandstalig) Master of Science in Accounting and Finance Master of Science in Business Processes and ICT Master of Science in Public Management and Policy Master of Science in Strategy and Organization Master of Science in Supply Chain Management Master ’s degree in European Law & Policy (Engelstalig) Masters in International Communication Management (Engelstalig) Master in Organisatiecoaching
H/ Jaarverslag 2007
BIjl age 2 • Ons onderwijs 2 .3
Studentenmobiliteit
2 .3 .1
Overzicht van de mobiliteit van studenten (studie en stage) vertrek 2007
Subsidieverstrekker Leonardo Da Vinci
Socrates / Erasmus
Opleiding
Aantal 32 4 3 5 1 3 2
HEBO IBMS (M&C) IPO PABO CE Vestiging Rijswijk Sport Overig totaal
50
HEBO IBMS (M&C) PABO SPH Communicatie totaal
101 19 2 2 2 126
Fonds Financiele Ondersteuning Internationalisering (Haagse Hogeschoolfonds) Categorie studie
Categorie stage
Categorie Groepsreizen
HEBO IBMS HALO PABO Rijswijk/WBT totaal
63 52 1 6 1 123
V&D MWD WTB/Rijswijk BWT (=BT) HALO IPO SPH CMV PABO HBO-V MER CI BI Electro FM Sportman. CMD Techn. Natuurk. TBK S&B COM IBMS TI Civiele Techniek totaal
17 6 11 16 3 2 5 3 1 7 5 1 1 8 1 1 1 2 1 2 2 2 2 3 98
Werktuigbouw MER CMV IPO Bouwkunde CT CE CIV/CHEM BE HBO-Rechten BE en AC FM totaal
8 87 45 30 34 28
149 37 418
Daarnaast werden 7 studenten voorgedragen voor een VSB beurs voor vervolgstudie in het buitenland, zij hebben allen een beurs gekregen.
H/ Jaarverslag 2007
2 .3 . 2 Landen Australië België Brazilië Canada Chili Denemarken Duitsland Estland Fillipijnen Finland Frankrijk Griekenland Groot Brittanië (UK) Hong Kong Ierland Iran Italië Japan Korea Mexico Nieuw Zeeland Noorwegen Oostenrijk Rusland Spanje Suriname Thailand Turkije USA Vietnam Zuid Afrika Zweden Zwitserland
Studentenmobiliteit (studie) van De Haagse per land Aantal studenten Aantal studenten (buiten socrates) (binnen socrates) 12 2 2 13 1 4
11
4 4 3
1 4 4 4 2 2
3 18 10 10 1 5
3 4 9 1 1 7 6 3
2 6
35 12 4 23 1 1 10 1 123
126
Mobiliteit studie en stage totaal (excl. Groepsreis) 347 studenten = 2%
2 . 4
Contacten buitenlandse hogescholen en universiteiten
Australië België Brazilië Bulgarije Canada Chili China Cuba Denemarken Duitsland Egypte Estland Filippijnen Finland Frankrijk Griekenland Groot-Brittannië Hong Kong Hongarije Ierland India Indonesië Iran Israël Italië Japan Korea Letland Malawi Maleisie Malta Marokko Mexico Noorwegen Oostenrijk Phillipijnen Polen Portugal Roemenie Rusland Singapore Slovenië Spanje Suriname Taiwan Thailand Tsjechië Turkije UAC (Dubai) USA Vietnam Zuid-Afrika Zweden Zwitserland
12 hogescholen en universiteiten 6 hogescholen en universiteiten 4 universiteiten hogescholen 3 universiteiten hogescholen 8 hogescholen en universiteiten 2 universiteiten 9 universiteiten 1 universiteit 20 hogescholen en universiteiten 36 hogescholen en universiteiten 1 universiteit 3 universiteit 1 universiteit 21 hogescholen en universiteiten 29 hogescholen en universiteiten 5 hogescholen en universiteiten 34 hogescholen en universiteiten 1 universiteit 5 hogescholen en universiteiten 4 hogescholen en universiteiten 7 hogescholen en universiteiten 9 hogescholen en universiteiten 1 universiteit 1 universiteit 7 hogescholen en universiteiten 1 universiteit 2 universiteiten 2 universiteiten 1 hogeschool 1 universiteit 1 universiteit 6 hogescholen en universiteiten 5 hogescholen en universiteiten 12 hogescholen en universiteiten 15 hogescholen en universiteiten 1 universiteit 19 hogescholen en universiteiten 8 hogescholen en universiteiten 2 universiteiten 7 hogescholen en universiteiten 2 hogescholen en universiteiten 2 universiteiten 23 hogescholen en universiteiten 6 hogescholen en universiteiten 3 hogescholen en universiteiten 2 hogescholen en universiteiten 6 hogescholen en universiteiten 12 hogescholen en universiteiten 1 universieteit 34 hogescholen en universiteiten 2 hogescholen en universiteiten 11 universiteit hogescholen 15 hogescholen en universiteiten 6 universiteiten hogescholen
H/ Jaarverslag 2007
BIjl age 3 • Onze studenten 3 .1
Instroom gegevens
3 .1 .1
Instroom bij voltijdopleidingen
Hoop-gebied
Opleiding
Economie
Accountancy Bedrijfseconomie Bedrijfskundige Informatica Bestuurskunde/Overheidsmanagement Commerciële Economie Communicatie Facility Management HBO-Rechten Hogere Europese Beroepen Opleiding, European Studies Hogere Europese Beroepen Opleiding Informatiedienstverlening en -management Integrale Veiligheidskunde International Business and Management Studies Opleiding voor Management, Economie en Recht Small Business & Retail Management totaal Economie Culturele en Maatschappelijke Vorming Maatschappelijk Werk en Dienstverlening Personeel en Arbeid Sociaal Pedagogische Hulpverlening Sportmanagement (Sport en Bewegen) totaal Gedrag en Maatschappij
Gedrag en Maatschappij
Gezondheidszorg Management in de Zorg Opleiding tot Verpleegkundige (HBO-V) Voeding en Diëtetiek totaal Gezondheidszorg
2003/2004
2004/2005
2005/2006
2006/2007
2007/2008
77 108 27
72 106 40
83 117 94
109 115 104
193 150 231
189 126 220
191 171 240
142 174 18 51 156 151 107 1585
158 173 9 57 173 150 90 1563
157 185 14
254 127 212 1 176 176 24
176 140 131 1699
223 139 124 1784
126 138 71 74 289 142 218 290 133 198 14 98 268 157 148 2364
58 65 56 93 85 357
49 79 53 117 108 406
51 104 67 138 94 454
47 135 77 175 107 541
52 115 66 147 109 489
37 84 121
45 118 163
76 159 235
80 238 318
9 90 242 341
Onderwijs
Opleiding tot Leraar Basisonderwijs (PABO) Opleiding tot Leraar Lichamelijke Opvoeding (HALO) totaal Onderwijs
179 176 355
184 171 355
158 161 319
187 198 385
181 169 350
Techniek
Bedrijfswiskunde Bewegingstechnologie Bouwkunde Chemische Technologie, Process & Food Technology Chemische Technologie Civiele Techniek Commercieel Ingenieur Communication & Multimedia Design Elektrotechniek, Commercieel Ingenieur Elektrotechniek Human Technology Industrieel Product Ontwerpen Informatica & Informatiekunde Informatica Technische Bedrijfskunde Technische Informatica Technische Natuurkunde Werktuigbouwkunde totaal Techniek
9 75 96
13 72 105
21 67 76
22 53 27 116 1 156 16 125 18 114 66 105 107 134 1240
23 36 13 158
16 61 22 142
20 73 130 23 5 52 29 165
21 54 143 45 3 62 33 144
124 24 124 1 71 47 79 84 145 1119
94 37 123
94 25 110
57 25 101
86 56 98 74 142 1115
112 60 87 74 156 1215
97 72 65 67 150 1139
totaal
3658
3606
3822
4243
4685
10
H/ Jaarverslag 2007
3 .1 . 2
Instroom bij duale opleidingen
Hoop-gebied
Opleiding
Economie
Bedrijfseconomie Bedrijfskundige Informatica Bestuurskunde/Overheidsmanagement HBO-Rechten Integrale Veiligheidskunde Opleiding voor Management, Economie en Recht totaal Economie
Gedrag en Maatschappij
Maatschappelijk Werk en Dienstverlening Personeel en Arbeid Sociaal Pedagogische Hulpverlening totaal Gedrag en Maatschappij
Gezondheidszorg Management in de Zorg Opleiding tot Verpleegkundige (HBO-V) totaal Gezondheidszorg
2003/2004
2004/2005
2005/2006
112 155
93 157
269
3 253
92 188 97 2 379
2006/2007
2007/2008
7 96 233 112 448
6 33 59 5 1 104
31 31
2
24 24
13 13
23 23
1 1 32 34
35 35
26 26
35 35
21 40 61
42 42
1
4 8 5 17 194
Onderwijs
totaal Onderwijs
Techniek
Civiele Techniek Communication & Multimedia Design Informatica & Informatiekunde Informatica Technische Informatica totaal Techniek
1 30
5
10
33
5
10
9 5 15
totaal
361
297
447
558
2
H/ Jaarverslag 2007
11
BIjl age 3 • Onze studenten
3 .1 .3
Instroom bij deeltijdopleidingen
Hoop-gebied
Opleiding
Economie
Accountancy Bedrijfseconomie (Compact) Bedrijfseconomie Bedrijfskundige Informatica Bestuurskunde/Overheidsmanagement Commerciële Economie Communicatie Facility Management, Associate Degree Facility Management Fiscale Economie HBO-Rechten Informatiedienstverlening en -management Integrale Veiligheidskunde Opleiding voor Management, Economie en Recht totaal Economie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening Personeel en Arbeid Sociaal Pedagogische Hulpverlening totaal Gedrag en Maatschappij
Gedrag en Maatschappij
Gezondheidszorg Management in de Zorg Opl. tot Verpleegk. in de maatsch. gezondheidszorg Opleiding kader in gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige richting MGZ Opleiding tot Verpleegkundige (HBO-V) totaal Gezondheidszorg
2003/2004
2004/2005
2005/2006
2006/2007
2007/2008
29
18 46 29
23 8 26 25 23 42 30
23 15 29 19 21 47 26
25 18 31 33 26 27 24
35 10 22 10 25 66 327
25 10 38 14 25 41 330
36 2 31 13 48 41 351
28 1 30 11 29 63 346
18 12 26 31 35 35 20 6 23 31 27 33 72 369
37 38 51 126
34 44 40 118
45 45 20 110
44 44 41 129
43 56 28 127
19
12
11
19 27
10 12
1 13
15
37
46
22
33
27
13 1 25
151 151
98 98
74 74
86 86
63 63
29
29
4
Onderwijs
Opleiding tot Leraar Basisonderwijs (PABO) totaal Onderwijs
Techniek
Communication & Multimedia Design Elektrotechniek Informatica & Informatiekunde Informatica Technische Bedrijfskunde Technische Informatica Werktuigbouwkunde, AD Installatietechniek Werktuigbouwkunde totaal Techniek
12 25 45 13
13 1 35 15
31 23
24 10 22
1 28 16 23 3
10 105
15 79
58
85
100
totaal
755
647
626
673
684
12
H/ Jaarverslag 2007
3 .1 . 4
Instroom bij voltijd-, deeltijd- en duale opleidingen gezamenlijk
Hoop-gebied
Opleiding
Economie
Accountancy Bedrijfseconomie (Compact) Bedrijfseconomie Bedrijfskundige Informatica Bestuurskunde/Overheidsmanagement Commerciële Economie Communicatie Facility Management, Associate Degree Facility Management Fiscale Economie HBO-Rechten Hogere Europese Beroepen Opleiding, European Studies Hogere Europese Beroepen Opleiding Informatiedienstverlening en -management Integrale Veiligheidskunde International Business en Management Studies Opleiding voor Management, Economie en Recht Small Business & Retail Management totaal Economie Culturele en Maatschappelijke Vorming Maatschappelijk Werk en Dienstverlening Personeel en Arbeid Sociaal Pedagogische Hulpverlening Sportmanagement (Sport en Bewegen) totaal Gedrag en Maatschappij
Gedrag en Maatschappij
Gezondheidszorg Management in de Zorg Opl. tot Verpleegk. in de maatsch. gezondheidszorg Opleiding kader in gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige richting MGZ Opleiding tot Verpleegkundige (HBO-V) Voeding & Diëtetiek totaal Gezondheidszorg
2003/2004
2004/2005
2005/2006
2006/2007
2007/2008
106 147 27 130 239 179
95 8 132 65 116 231 156
106 15 146 113 113 238 197
134 18 146 144 122 281 151
266 10 177 142 174 28 76 156 217 107 2181
245 10 195 158 173 23 82 173 194 90 2146
276 2 219 157 185 27 145 176 183 131 2429
240 1 264 176 176 35 141 223 202 124 2578
144 12 164 108 142 324 162 6 241 380 133 198 41 136 268 230 148 2837
58 102 94 168 85 507
49 113 97 170 108 537
51 149 112 181 94 587
47 180 122 248 107 704
52 158 122 206 109 647
19
33
20
19 27
10 12
72 84 202
71 118 211
1 13 111 159 303
15 120 238 406
13 133 242 408
Onderwijs
Opleiding tot Leraar Basisonderwijs (PABO) Opleiding tot Leraar Lichamelijke Opvoeding (HALO) totaal Onderwijs
330 176 506
282 171 453
232 161 393
273 198 471
244 169 413
Techniek
Bedrijfswiskunde Bewegingstechnologie Bouwkunde Chemische Technologie, Process & Food Technology Chemische Technologie Civiele Techniek Commercieel Ingenieur Communication & Multimedia Design Elektrotechniek, Commercieel Ingenieur Elektrotechniek Human Technology Industrieel Product Ontwerpen Informatica & Informatiekunde Informatica Technische Bedrijfskunde Technische Informatica Technische Natuurkunde Werktuigbouwkunde, AD Installatietechniek Werktuigbouwkunde totaal Techniek
9 75 96
13 72 105
21 67 76
22 55 27 116 1 168 16 125 44 189 79 105 107
23 36 13 158
16 61 22 142
20 73 130 23 5 52 29 195
21 54 143 45 3 62 33 177
137 24 124 2 111 62 79 84
98 37 123
94 25 110
127 79 98 74
145 70 114 74
144 1378
160 1203
142 1183
156 1315
57 25 101 1 133 88 93 67 3 150 1256
totaal
4774
4550
4895
5474
5563
H/ Jaarverslag 2007
13
BIjl age 3 • Onze studenten
3 .1 . 5 Vooropleiding HAVO MBO VWO BD CD OVERIG Onbekend
Vooropleiding van instroom voltijdopleidingen in procenten 2003-2004
2004-2005
2005-2006
2006-2007
2007-2008
51.3 25.1 11.6 5.4 5.2 1.4 0.0
50.8 24.8 11.8 7.4 4.2 1.0 0.1
51.8 26.1 10.4 6.3 4.3 1.1 0.0
49.5 26.7 10.5 8.2 4.0 1.2 0.0
51.8 25.6 7.9 8.0 4.8 1.8 0.0
3 .1 . 6
Instroom naar geslacht per opleiding 2007-2008 in procenten
Hoop-gebied
Opleiding
Man
Vrouw
Economie
Accountancy Bedrijfseconomie (Compact) Bedrijfseconomie Bedrijfskundige Informatica Bestuurskunde/Overheidsmanagement Commerciële Economie Communicatie Facility Management, Associate Degree Facility Management HBO-Rechten Hogere Europese Beroepen Opleiding, European Studies Hogere Europese Beroepen Opleiding Informatiedienstverlening en -management Integrale Veiligheidskunde International Business en Management Studies Opleiding voor Management, Economie en Recht Small Business & Retail Management totaal Economie
61.1 66.7 73.8 88.9 47.2 75.1 28.4 66.7 34.4 34.6 27.1 23.7 56.1 81.0 58.4 58.0 73.6 53.0
38.9 33.3 26.2 11.1 52.8 24.9 71.6 33.3 65.6 65.4 72.9 76.3 43.9 19.0 41.6 42.0 26.4 47.0
Gedrag en Maatschappij
Culturele en Maatschappelijke Vorming Maatschappelijk Werk en Dienstverlening Personeel en Arbeid Sociaal Pedagogische Hulpverlening Sportmanagement (Sport en Bewegen) totaal Gedrag en Maatschappij
40.4 10.1 19.0 13.6 72.5 25.8
59.6 89.9 81.0 86.4 27.5 74.2
Gezondheidszorg Management in de Zorg Opleiding tot Verpleegkundige richting MGZ Opleiding tot Verpleegkundige Voeding & Diëtetiek totaal Gezondheidszorg
19.0 0.0 13.5 8.3 10.3
81.0 100.0 86.5 91.7 89.7
Onderwijs
Opleiding tot Leraar Basisonderwijs Opleiding tot Leraar Lichamelijke Opvoeding totaal Onderwijs
13.5 64.3 34.5
86.5 35.7 65.5
Techniek
Bedrijfswiskunde Bewegingstechnologie Bouwkunde Chemische Technologie, Process & Food Technology Chemische Technologie Civiele Techniek Commercieel Ingenieur Communication & Multimedia Design Elektrotechniek Human Technology Industrieel Product Ontwerpen Informatica & Informatiekunde Informatica Technische Bedrijfskunde Technische Informatica Technische Natuurkunde Werktuigbouwkunde, AD Installatietechniek Werktuigbouwkunde totaal Techniek
81.0 64.8 89.6 60.9 66.7 91.9 93.9 73.6 100.0 76.0 74.3 100.0 97.0 96.6 94.6 88.1 100.0 98.0 86.8
19.0 35.2 10.4 39.1 33.3 8.1 6.1 26.4 0.0 24.0 25.7 0.0 3.0 3.4 5.4 11.9 0.0 2.0 13.2
totaal
53.0
47.0
14
H/ Jaarverslag 2007
3 .1 .7
Negatief Bindend Studieadvies van instroom 2006, na 1 jaar (vt + dt + du)
Hoop-gebied
Opleiding
Economie
Accountancy Bedrijfseconomie (Compact) Bedrijfseconomie Bedrijfskundige Informatica Bestuurskunde/Overheidsmanagement Commerciële Economie Communicatie Facility Management Fiscale Economie HBO-Rechten Hogere Europese Beroepen Opleiding, European Studies Hogere Europese Beroepen Opleiding Informatiedienstverlening en -management Integrale Veiligheidskunde International Business en Management Studies Opleiding voor Management, Economie en Recht Small Business & Retail Management totaal Economie Culturele en Maatschappelijke Vorming Maatschappelijk Werk en Dienstverlening Personeel en Arbeid Sociaal Pedagogische Hulpverlening Sport en Bewegen totaal Gedrag en Maatschappij
Gedrag en Maatschappij
Aantal BSA
Totaal
Percentage %
42 2 61 22 33 102 32 64 63 40 55 1 42 59 64 42 724
134 18 146 144 122 281 151 240 1 264 176 176 35 141 223 202 124 2578
31.3 11.1 41.8 15.3 27 36.3 21.2 26.7 0 23.9 22.7 31.3 2.9 29.8 26.5 31.7 33.9 28.1
12 18 27 45 31 133
47 180 122 248 107 704
25.5 10 22.1 18.1 29 18.9
4 22 55 81
33 15 120 238 406
12.1 0 18.3 23.1 20
Gezondheidszorg Management in de Zorg Opleiding tot Verpleegkundige richting MGZ Opleiding tot Verpleegkundige Voeding & Diëtetiek totaal Gezondheidszorg Onderwijs
Opleiding tot Leraar Basisonderwijs Opleiding tot Leraar Lichamelijke Opvoeding totaal Onderwijs
99 33 132
273 198 471
36.3 16.7 28
Techniek
Bedrijfswiskunde Bewegingstechnologie Bouwkunde Chemische Technologie, Process & Food Technology Chemische Technologie Civiele Techniek Commercieel Ingenieur Communication & Multimedia Design Elektrotechniek Human Technology Industrieel Product Ontwerpen Informatica Technische Bedrijfskunde Technische Informatica Technische Natuurkunde Werktuigbouwkunde totaal Techniek
7 20 35 2 12 15 35 50 4 40 41 22 32 39 60 414
20 73 130 23 5 52 29 195 94 25 110 145 70 114 74 156 1315
35 27.4 26.9 8.7 0 23.1 51.7 17.9 53.2 16 36.4 28.3 31.4 28.1 52.7 38.5 31.5
1484
5474
27.1
totaal
3 .1 . 8
Verhouding niet-westerse allochtonen / autochtoon of westerse allochtoon op instroom in procenten
Niet-westers allochtoon Autochtoon / westers allochtoon Onbekend
0
2003-2004
2004-2005
2005-2006
2006-2007
2007-2008
26.5 73.5
27.8 72.2
27.9 72.1
28.8 71.2
28.1 71.9
Verhouding niet-westerse allochtonen / westerse allochtoon / autochtoon op instroom in procenten
Autochtoon Westers-allochtoon Niet-westers allochtoon Onbekend
2003-2004
2004-2005
2005-2006
2006-2007
2007-2008
64.1 9.4 26.5
63.1 9.1 27.8
63.7 8.5 27.9
61.6 9.6 28.8
62.1 9.8 28.1
H/ Jaarverslag 2007
15
BIjl age 3 • Onze studenten 3 . 2
Studentpopulatie
3 . 2 .1
Studenten ingeschreven bij voltijdopleidingen
Hoop-gebied
Opleiding
Economie
Accountancy Bedrijfseconomie Bedrijfskundige Informatica Bestuurskunde/Overheidsmanagement Commerciële Economie Communicatie Facility Management HBO-Rechten Hogere Europese Beroepen Opleiding, European Studies Hogere Europese Beroepen Opleiding Informatiedienstverlening en -management Integrale Veiligheidskunde International Business en Management Studies Opleiding voor Management, Economie en Recht Small Business & Retail Management totaal Economie Culturele en Maatschappelijke Vorming Maatschappelijk Werk en Dienstverlening Personeel en Arbeid Sociaal Pedagogische Hulpverlening Sport en Bewegen totaal Gedrag en Maatschappij
Gedrag en Maatschappij
Gezondheidszorg Management in de Zorg Opleiding tot Verpleegkundige Voeding & Diëtetiek totaal Gezondheidszorg
2003/2004
2004/2005
2005/2006
2006/2007
2007/2008
275 394 35
252 374 92
259 401 177
277 380 278
681 236 778
691 326 829
695 468 866
319 834 70 54 402 567 186 4831
402 734 62 106 444 523 243 5078
455 701 65
772 491 836 1 497 672 72
495 510 344 5436
590 491 418 5775
315 404 302 91 830 528 785 320 462 655 58 118 670 484 468 6490
186 245 248 333 94 1106
197 246 235 340 185 1203
214 291 232 382 255 1374
210 350 242 474 319 1595
196 378 242 478 358 1652
114 236 350
137 299 436
187 387 574
224 526 750
12 263 645 920
Onderwijs
Opleiding tot Leraar Basisonderwijs Opleiding tot Leraar Lichamelijke Opvoeding totaal Onderwijs
543 638 1181
561 683 1244
539 662 1201
520 714 1234
506 726 1232
Techniek
Bedrijfswiskunde Bewegingstechnologie Bouwkunde, Commercieel Ingenieur Bouwkunde Chemische Technologie, Commercieel Ingenieur Chemische Technologie, Process & Food Technology Chemische Technologie Civiele Techniek Commercieel Ingenieur Communication & Multimedia Design Elektrotechniek, Commercieel Ingenieur Elektrotechniek Human Technology Industrieel Product Ontwerpen Informatica & Informatiekunde Informatica Technische Bedrijfskunde Technische Informatica Technische Natuurkunde Werktuigbouwkunde, Commercieel Ingenieur Werktuigbouwkunde totaal Techniek
13 280 30 321 5
23 269 17 367
46 258 7 327
61 264 2 366
63 229 3 416
87 175 33 136 46 524 24 502 1279 121 319 257 244 26 509 4931
87 168 39 300 22 485 45 496 937 158 271 299 238 13 524 4758
76 174 60 415 16 410 76 461 545 202 232 325 242 8 516 4396
26 52 186 78 541 8 379 90 411 240 263 225 345 241 4 520 4302
70 34 203 91 582 5 277 104 393 92 279 226 316 217 2 495 4097
totaal
12399
12719
12981
13657
14393
16
H/ Jaarverslag 2007
3 . 2 . 2
Studenten ingeschreven bij duale opleidingen
Hoop-gebied
Opleiding
Economie
Accountancy Bedrijfseconomie Bedrijfskundige Informatica Bestuurskunde/Overheidsmanagement Commerciële Economie HBO-Rechten Integrale Veiligheidskunde Opleiding voor Management, Economie en Recht totaal Economie
Gedrag en Maatschappij
Maatschappelijk Werk en Dienstverlening Personeel en Arbeid Sociaal Pedagogische Hulpverlening totaal Gedrag en Maatschappij
Gezondheidszorg Management in de Zorg Opleiding tot Verpleegkundige totaal Gezondheidszorg
2003/2004
2004/2005
2005/2006
2006/2007
2007/2008
35 28
17 13
8 10
375 23 185
383 18 258
35 681
33 722
358 11 396 201 21 1005
3 4 9 341 1 553 274 9 1194
13 251 1 418 185 5 873
84 84
55 55
54 54
63 63
2 1 77 80
92 92
106 106
112 112
23 112 135
11 105 116
6 22 42 9 79
11 3 29 13 56
1488
1129
Onderwijs
totaal Onderwijs
Techniek
Civiele Techniek Communication & Multimedia Design Informatica & Informatiekunde Informatica Technische Informatica totaal Techniek
110 33
77 31
145
108
1 58 39 1 99
totaal
973
990
1279
2
H/ Jaarverslag 2007
17
BIjl age 3 • Onze studenten
3 . 2 .3
Studenten ingeschreven bij deeltijdopleidingen
Hoop-gebied
Opleiding
Economie
Accountancy Bedrijfseconomie (Compact) Bedrijfseconomie Bedrijfskundige Informatica Bestuurskunde/Overheidsmanagement Commerciële Economie Communicatie Facility Management, Associate Degree Facility Management Fiscale Economie HBO-Rechten Informatiedienstverlening en -management Integrale Veiligheidskunde Opleiding voor Management, Economie en Recht totaal Economie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening Personeel en Arbeid Sociaal Pedagogische Hulpverlening totaal Gedrag en Maatschappij
Gedrag en Maatschappij
Gezondheidszorg Management in de Zorg Opl. tot Verpleegk. in de maatsch. gezondheidszorg Opleiding kader in gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige richting MGZ Opleiding tot Verpleegkundige totaal Gezondheidszorg Onderwijs
Opleiding tot Leraar Basisonderwijs totaal Onderwijs
Techniek
Communication & Multimedia Design Elektrotechniek Informatica & Informatiekunde Informatica Technische Bedrijfskunde Technische Informatica Werktuigbouwkunde, AD Installatietechniek Werktuigbouwkunde totaal Techniek totaal
18
H/ Jaarverslag 2007
2003/2004
2004/2005
2005/2006
2006/2007
2007/2008
136
106 208 93
168 35 166 42 114 196 109
139 48 142 62 95 184 118
125 48 137 99 91 161 115
148 54 26 62 27 207 1217
148 59 69 63 44 198 1411
150 41 90 53 91 178 1391
133 29 106 50 113 195 1402
82 43 130 117 99 155 102 6 123 21 110 70 133 208 1399
127 222 179 528
118 222 159 499
123 193 140 456
142 169 135 446
159 170 114 443
68 61
54 45
19 27 14 16
31 11 1 30
29 1
150
7 136
99
76
73
38 1 69
347 347
344 344
256 256
235 235
211 211
50 306 55 72
58 294 69 74
46 202 88 70
37 40 130 95 54 28
40 523
48 543
31 437
21 405
65 22 93 96 54 45 4 14 393
2751
2896
2616
2561
2515
3 . 2 . 4
Studenten ingeschreven bij voltijd-, deeltijd- en duale opleidingen gezamenlijk
Hoop-gebied
Opleiding
Economie
Accountancy Bedrijfseconomie (Compact) Bedrijfseconomie Bedrijfskundige Informatica Bestuurskunde/Overheidsmanagement Commerciële Economie Communicatie Facility Management, Associate Degree Facility Management Fiscale Economie HBO-Rechten Hogere Europese Beroepen Opleiding, European Studies Hogere Europese Beroepen Opleiding Informatiedienstverlening en -management Integrale Veiligheidskunde International Business en Management Studies Opleiding voor Management, Economie en Recht Small Business & Retail Management totaal Economie Culturele en Maatschappelijke Vorming Maatschappelijk Werk en Dienstverlening Personeel en Arbeid Sociaal Pedagogische Hulpverlening Sport en Bewegen totaal Gedrag en Maatschappij
Gedrag en Maatschappij
Gezondheidszorg Management in de Zorg Opl. tot Verpleegk. in de maatsch. gezondheidszorg Opleiding kader in gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige richting MGZ Opleiding tot Verpleegkundige Voeding & Diëtetiek totaal Gezondheidszorg
2003/2004
2004/2005
2005/2006
2006/2007
2007/2008
446 572 35 481 912 329
437 35 553 134 497 905 435
406 48 553 239 453 890 586
405 48 521 386 432 934 606
926 54 211 319 834 132 81 402 809 186 6729
977 59 327 402 734 125 150 444 754 243 7211
1016 41 486 455 701 118 292 495 709 344 7832
969 29 660 497 672 122 387 590 695 418 8371
397 43 534 432 441 986 630 6 908 21 848 462 655 128 436 670 697 468 8762
186 372 470 567 94 1689
197 364 457 553 185 1756
214 414 425 585 255 1893
210 494 412 686 319 2121
196 537 412 676 358 2179
68 61
54 45 243 299 641
54 11 1 30 336 526 958
52 1
213 236 578
19 27 14 16 299 387 762
38 369 645 1105
Onderwijs
Opleiding tot Leraar Basisonderwijs Opleiding tot Leraar Lichamelijke Opvoeding totaal Onderwijs
890 638 1528
905 683 1588
795 662 1457
755 714 1469
717 726 1443
Techniek
Bedrijfswiskunde Bewegingstechnologie Bouwkunde, Commercieel Ingenieur Bouwkunde Chemische Technologie, Commercieel Ingenieur Chemische Technologie, Process & Food Technology Chemische Technologie Civiele Techniek Commercieel Ingenieur Communication & Multimedia Design Elektrotechniek, Commercieel Ingenieur Elektrotechniek Human Technology Industrieel Product Ontwerpen Informatica & Informatiekunde Informatica Technische Bedrijfskunde Technische Informatica Technische Natuurkunde Werktuigbouwkunde, AD Installatietechniek Werktuigbouwkunde, Commercieel Ingenieur Werktuigbouwkunde totaal Techniek
13 280 30 321 5
23 269 17 367
46 258 7 327
61 264 2 366
63 229 3 416
87 177 33 136 46 574 24 502 1695 209 391 257 244
87 168 39 300 22 543 45 496 1308 258 345 299 238
76 174 60 416 16 456 76 461 805 329 302 326 242
26 52 186 78 584 8 419 90 411 392 400 279 382 241
26 549 5599
13 572 5409
8 547 4932
4 541 4786
70 34 203 91 658 5 299 104 393 188 404 280 374 217 4 2 509 4546
totaal
16123
16605
16876
17706
18037
H/ Jaarverslag 2007
19
BIjl age 3 • Onze studenten
3 . 2 . 5 Vooropleiding HAVO MBO VWO BD CD OVERIG Onbekend
3 . 2 . 6 Man Vrouw Onbekend
3 . 2 .7
Vooropleiding van ingeschreven studenten, alle opleidingen in procenten 2003-2004
2004-2005
2005-2006
2006-2007
2007-2008
47.2 24.6 14.0 4.5 5.2 4.4 0.1
47.7 24.9 13.2 4.9 5.6 3.7 0.1
48.8 25.4 12.3 4.9 6.0 2.6 0.0
48.4 26.7 11.2 5.3 5.9 2.4 0.0
48.3 26.9 10.0 5.7 6.2 2.8 0.0
Verhouding mannen en vrouwen op ingeschreven studenten in procenten 2003-2004
2004-2005
2005-2006
2006-2007
2007-2008
58.1 41.9
58.8 41.2
57.4 42.6
56.5 43.5
55.3 44.7
Verhouding niet-westerse allochtonen / autochtoon of westerse allochtoon op ingeschreven studenten in procenten
Niet-westerse allochtoon Autochtoon / westerse allochtoon
0
H/ Jaarverslag 2007
2004-2005
2005-2006
2006-2007
2007-2008
23.1 76.9
25.0 75.0
26.2 73.8
27.1 72.9
27.4 72.6
Verhouding niet-westerse allochtonen /westerse allochtoon / Autochtoon op ingeschreven studenten in procenten
Autochtoon Westerse-allochtoon Niet-westerse allochtoon
20
2003-2004
2003-2004
2004-2005
2005-2006
2006-2007
2007-2008
68.1 8.8 23.1
66.2 8.8 25.0
65.1 8.7 26.2
64.0 8.9 27.1
63.5 9.1 27.4
3 . 2 . 8
Marktaandeel afgestudeerden 2007/2008 Inschrijvingen
Instroom
HHS/THR
HBO
%HHS/THR
HHS/THR
HBO
%HHS/THR
Economie Gezondheidszorg Onderwijs Gedrag en Maatschappij Techniek Overig
6702 919 1232 1404 4097 0 14354
124559 26327 39897 31380 51134 16660 289957
5.38% 3.49% 3.09% 4.47% 8.01% 0.00% 4.95%
2443 341 352 431 1138 0 4705
38906 8643 12687 10603 15411 4975 91225
6.28% 3.95% 2.77% 4.06% 7.38% 0.00% 5.16%
Economie Gezondheidszorg Onderwijs Gedrag en Maatschappij Techniek Overig
1565 71 212 273 392 0 2513
17314 2717 13109 9116 5120 1617 48993
9.04% 2.61% 1.62% 2.99% 7.66% 0.00% 5.13%
425 26 63 72 98 0 684
4586 1085 3828 2753 1344 403 13999
9.27% 2.40% 1.65% 2.62% 7.29% 0.00% 4.89%
Economie Gezondheidszorg Onderwijs Gedrag en Maatschappij Techniek Overig
868 114 0 84 56 0 1122
4930 2108 1115 672 1887 0 10712
17.61% 5.41% 0.00% 12.50% 2.97%
1357 480 228 270 583 0 2918
7.52% 8.75% 0.00% 11.85% 3.09%
10.47%
102 42 0 32 18 0 194
6.65%
9135 1104 1444 1761 4545 0 17989
146803 31152 54121 41168 58141 18277 349662
6.22% 3.54% 2.67% 4.28% 7.82% 0.00% 5.14%
2970 409 415 535 1254 0 5583
44849 10208 16743 13626 17338 5378 108142
6.62% 4.01% 2.48% 3.93% 7.23% 0.00% 5.16%
voltijd HEO HGZO HPO HSAO HTNO HAO/KUO Totaal deeltijd HEO HGZO HPO HSAO HTNO HAO/KUO Totaal duaal HEO HGZO HPO HSAO HTNO HAO/KUO Totaal
Voltijd, deeltijd en duaal HEO HGZO HPO HSAO HTNO HAO/KUO Totaal
Economie Gezondheidszorg Onderwijs Gedrag en Maatschappij Techniek Overig
H/ Jaarverslag 2007
21
BIjl age 3 • Onze studenten 3 .3
Afgestudeerden
3 .3 .1
Aantal afgestudeerden
Hoop-gebied
Opleiding
Economie
Accountancy Bedrijfseconomie (Compact) Bedrijfseconomie Bedrijfskundige Informatica Bestuurskunde/Overheidsmanagement Commerciële Economie Communicatie Facility Management Fiscale Economie HBO-Rechten Hogere Europese Beroepen Opleiding, European Studies Hogere Europese Beroepen Opleiding Informatiedienstverlening en -management Integrale Veiligheidskunde International Business en Management Studies Opleiding voor Management, Economie en Recht Small Business & Retail Management totaal Economie
Gedrag en Maatschappij
Culturele en Maatschappelijke Vorming Maatschappelijk Werk en Dienstverlening Personeel en Arbeid Sociaal Pedagogische Hulpverlening Sport en Bewegen totaal Gedrag en Maatschappij
Gezondheidszorg Management in de Zorg Opl. tot Verpleegk. in de maatsch. gezondheidszorg Opleiding kader in gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige Voeding & Diëtetiek totaal Gezondheidszorg
2002/2003
2003/2004
2004/2005
2005/2006
2006/2007
59
63
100
102
76 10 79
67 161 157 11
69 161 9 148 8
90 176 8 165 12
63 8 103 2 75 164 46 170 9
2 279 27
46 198 26
59 129 26
90 114 19
48 154
53 168
61 138
1065
1051
1029
80 127 22 1092
49 6 69 28 58 131 77 165 4 29 106 121 20 35 84 127 33 1142
35 73 110 146
26 95 99 140
16 77 112 81
35 74 92 97
364
360
286
298
46 80 81 126 33 366
24 22 61 49 156
23 26 29 33 111
25 26 39 38 128
15 12 46 56 129
3 9 1 50 49 112
158 107 265
150 85 235
201 114 315
195 75 270
118 90 208
40 19 93 5 20 45
67 13 35 3 20 34
45 10 61
41 4 62
11 37
19 30 1
17 139
24 106
5 101
7 88
90 347
72 374
101 407
91 307 20 65 30 43 2 103 913
17 33 12 34 2 94 4 52 140 56 50 43 41 1 89 776
2702
2604
Onderwijs
Opleiding tot Leraar Basisonderwijs Opleiding tot Leraar Lichamelijke Opvoeding totaal Onderwijs
Techniek
Bedrijfswiskunde Bewegingstechnologie Bouwkunde, Commercieel Ingenieur Bouwkunde Chemische Technologie, Commercieel Ingenieur Chemische Technologie Civiele Techniek Commercieel Ingenieur Communication & Multimedia Design Elektrotechniek, Commercieel Ingenieur Elektrotechniek Human Technology Industrieel Product Ontwerpen Informatica & Informatiekunde Informatica Technische Bedrijfskunde Technische Informatica Technische Natuurkunde Werktuigbouwkunde, Commercieel Ingenieur Werktuigbouwkunde totaal Techniek
95
92
29 20 106 1065
43 13 93 989
98 28 37 5 90 1036
totaal
2915
2746
2794
22
H/ Jaarverslag 2007
5 56 47
3 .3 . 2
Inschrijvingsduur afgestudeerden voltijdopleidingen in aantal jaren
Hoop-gebied Economie Gedrag en Maatschappij Gezondheidszorg Onderwijs Techniek
3 .3 .3
2002/2003
2003/2004
2004/2005
2005/2006
2006/2007
4.38 4.05 4.21 4.03 4.25
4.32 3.99 4.46 4.16 4.32
4.52 4.17 4.20 4.26 4.43
4.39 4.08 4.12 4.24 4.54
4.34 4.13 4.16 4.53 4.53
Marktaandeel afgestudeerden 2006/2007 HHS/THR
HBO
%HHS/THR
Economie Gezondheidszorg Onderwijs Gedrag en Maatschappij Techniek Overig
899 70 159 211 722 0 2061
18249 4597 6935 4480 9154 2939 46354
4.93% 1.52% 2.29% 4.71% 7.89% 0.00% 4.45%
Economie Gezondheidszorg Onderwijs Gedrag en Maatschappij Techniek Overig
254 13 51 63 48 0 429
2855 791 3254 1844 684 245 9673
8.90% 1.64% 1.57% 3.42% 7.02% 0.00% 4.44%
Economie Gezondheidszorg Onderwijs Gedrag en Maatschappij Techniek Overig
101 30 0 13 32 0 176
694 579 316 135 343 0 2067
14.55% 5.18% 0.00% 9.63% 9.33%
1254 113 210 287 802 0 2666
21798 5967 10505 6459 10181 3184 58094
5.75% 1.89% 2.00% 4.44% 7.88% 0.00% 4.59%
voltijd HEO HGZO HPO HSAO HTNO HAO/KUO Totaal deeltijd HEO HGZO HPO HSAO HTNO HAO/KUO Totaal duaal HEO HGZO HPO HSAO HTNO HAO/KUO Totaal
8.51%
Voltijd, deeltijd en duaal HEO HGZO HPO HSAO HTNO HAO/KUO Totaal
Economie Gezondheidszorg Onderwijs Gedrag en Maatschappij Techniek Overig
H/ Jaarverslag 2007
23
BIjl age 3 • Onze studenten
3 . 4
Aantal studiestakers
Hoop-gebied
Opleiding
Economie
Accountancy Bedrijfseconomie (Compact) Bedrijfseconomie Bedrijfskundige Informatica Bestuurskunde/Overheidsmanagement Commerciële Economie Communicatie Facility Management Fiscale Economie HBO-Rechten Hogere Europese Beroepen Opleiding, European Studies Hogere Europese Beroepen Opleiding Informatiedienstverlening en -management Integrale Veiligheidskunde International Business en Management Studies Opleiding voor Management, Economie en Recht Small Business & Retail Management totaal Economie
Gedrag en Maatschappij
Culturele en Maatschappelijke Vorming Maatschappelijk Werk en Dienstverlening Personeel en Arbeid Sociaal Pedagogische Hulpverlening Sport en Bewegen totaal Gedrag en Maatschappij
Gezondheidszorg Management in de Zorg Opl. tot Verpleegk. in de maatsch. gezondheidszorg Opleiding kader in gezondheidszorg Opleiding tot Verpleegkundige richting MGZ Opleiding tot Verpleegkundige Voeding & Diëtetiek totaal Gezondheidszorg Onderwijs
Opleiding tot Leraar Basisonderwijs Opleiding tot Leraar Lichamelijke Opvoeding totaal Onderwijs
Techniek
Bedrijfswiskunde Bewegingstechnologie Bouwkunde, Commercieel Ingenieur Bouwkunde Chemische Technologie, Commercieel Ingenieur Chemische Technologie, Process & Food Technology Chemische Technologie Civiele Techniek Commercieel Ingenieur Communication & Multimedia Design Elektrotechniek, Commercieel Ingenieur Elektrotechniek Human Technology Industrieel Product Ontwerpen Informatica & Informatiekunde Informatica Technische Bedrijfskunde Technische Informatica Technische Natuurkunde Werktuigbouwkunde, Commercieel Ingenieur Werktuigbouwkunde totaal Techniek totaal
24
H/ Jaarverslag 2007
2002/2003
2003/2004
2004/2005
2005/2006
2006/2007
80
67
107
81 8 64 111 59 96 8 93 37 71 9 28 73 104 57 966
57 3 78 23 70 102 57 90 10 70 42 83 13 29 74 92 40 933
63 10 92 31 79 124 92 119 7 110 48 80 17 56 58 81 54 1121
89 12 96 60 100 164 83 145 4 181 62 85 20 78 98 118 81 1476
219
22 54 43 77 15 211
24 44 55 83 26 232
19 61 60 77 37 254
30 88 70 119 45 352
7 9
2 7
2 6
19 1
31 21 68
29 30 68
26 35 69
6 1 1 1 42 49 100
5 57 80 162
135 41 176
159 51 210
168 73 241
132 73 205
164 71 235
5 21
1 32
15 34
34 2
54
9 25 1 36
47
57 23 19 5 56 718
6 13 11 24 2 67 7 65 124 57 37 39 36 1 56 607
12 21 5 51 2 74 13 63 106 49 36 49 30 78 676
7 9 11 65 1 47 11 71 109 45 37 37 26 2 61 610
5 4 21 17 121 1 73 9 65 72 82 46 59 46 1 84 802
2063
2062
2151
2290
3028
59 130 23 97 5 21 81 33 89 138 19 882 34 40 67 78
29 7 34
6 12
6 52 87 325
3 . 5
Propedeuserendement voltijdopleidingen per HOOP-gebied in procenten na 1 jaar
na 2 jaar
35.1 48.4 25.9 8.3 30.8 31.6
60.9 68.6 72.3 63.8 61.2 62.3
34.2 28.6 42.2 7.7 32.3 30.7
59.5 67.6 72.0 56.0 62.6 61.5
34.1 15.9 37.8 10.8 30.1 28.8
63.4 68.1 71.0 51.1 62.7 62.9
31.7 29.1 43.9 12.7 27.1 29.2
61.2 61.2 71.6 48.4 48.6 57.2
Cohort 2002-2003 Economie Gedrag en Maatschappij Gezondheidszorg Onderwijs Techniek totaal Cohort 2003-2004 Economie Gedrag en Maatschappij Gezondheidszorg Onderwijs Techniek totaal Cohort 2004-2005 Economie Gedrag en Maatschappij Gezondheidszorg Onderwijs Techniek totaal Cohort 2005-2006 Economie Gedrag en Maatschappij Gezondheidszorg Onderwijs Techniek totaal Cohort 2006-2007 Economie Gedrag en Maatschappij Gezondheidszorg Onderwijs Techniek totaal
33.1 26.7 34.5 15.4 24.5 28.4
H/ Jaarverslag 2007
25
BIjl age 4 • onze medewerkers 4 .1
Personeel - fte’s en aantallen medewerkers
4 .1 .1
Totaal aantal fte’s per categorie 2003
2004
2005
2006
2007
OP OBP
672.40 475.29
689.60 445.96
702.47 477.90
729.49 487.32
779.04 502.16
Totaal
1147.69
1135.56
1180.37
1216.81
1281.20
Man Vrouw
697.93 449.76
677.28 458.28
679.46 500.91
671.72 545.09
686.87 594.33
Totaal
1147.69
1135.56
1180.37
1216.81
1281.20
4 .1 . 2
Totaal aantal medewerkers per categorie 2003
2004
2005
2006
2007
OP OBP
956 571
1020 537
1008 579
1034 589
1073 615
Totaal
1527
1557
1587
1623
1688
Man Vrouw
900 627
904 653
887 700
880 743
886 802
Totaal
1527
1557
1587
1623
1688
26
H/ Jaarverslag 2007
4 .1 .3 Medewerkers in fte’s werkzaam op arbeidsovereenkomst in 2007 per organisatie-eenheid en totaal, verhouding m/v en op/obp per organisatie-eenheid en totaal in procenten Organisatie-eenheid
Fte
Verhouding m/v in %
Verhouding op/obp in %
ICT & Media Technology & Environment Technology, Management & Design European Studies & Communication Management Accounting & Financial Management Marketing & Commerce Facility Management Bestuur, Recht & Veiligheid Management & Human Resources Pedagogische Academie voor Basisonderwijs Sportstudies Sociale Professies Gezondheid TH Rijswijk/Academie voor Engineering Masters & Professional Courses Lectoraten College van Bestuur Bestuursbureau Pool Projectleiders/medewerkers Facilitair Bedrijf Bibliotheek Financieel Economische Zaken Informatie Communicatie Technologie Communicatie & Marketing Human Resource Management Onderwijs- en Studentenzaken
109,37 37,26 54,97 100,64 50,84 79,73 51,55 74,05 48,40 41,93 49,42 74,89 54,73 92,98 24,86 12,08 2 16,52 16,9 77,74 11,44 25,07 60,73 27,15 23,23 62,72
67/33 73/27 68/32 40/60 56/44 57/43 47/53 55/45 52/48 53/47 56/44 41/59 27/73 77/23 20/80 28/72 50/50 33/67
85/15 72/28 84/16 83/17 81/19 87/13 77/23 84/16 86/14 82/18 87/13 83/17 82/18 86/14 4/96 52/48 0/100 0/100
64/36 49/51 65/35 85/15 27/73 21/79 29/71
0/100 0/100 0/100 0/100 0/100 0/100 0/100
Totaal
1281,20
54/46
60/40
4 .1 . 4 Medewerkers in aantallen werkzaam op arbeidsovereenkomst in 2007 per organisatie-eenheid en totaal, verhouding m/v en op/obp per organisatie-eenheid en totaal in procenten Organisatie-eenheid ICT & Media Technology & Environment Technology, Management & Design European Studies & Communication Management Accounting & Financial Management Marketing & Commerce Facility Management Bestuur, Recht & Veiligheid Management & Human Resources Pedagogische Academie voor Basisonderwijs Sportstudies Sociale Professies Gezondheid TH Rijswijk/Academie voor Engineering Masters & Professional Courses Lectoraten College van Bestuur Bestuursbureau Pool Projectleiders/medewerkers Facilitair Bedrijf Bibliotheek Financieel Economische Zaken Informatie Communicatie Technologie Communicatie & Marketing Human Resource Management Onderwijs- en Studentenzaken Totaal
Aantal
Verhouding m/v in %
Verhouding op/obp in %
146 62 79 122 76 112 64 99 71 58 71 109 71 117 31 21 2 23 21 85 15 27 65 33 27 81
65/35 72/28 68/32 37/63 58/42 58/42 44/56 59/41 54/46 50/50 55/45 39/61 25/75
87/13 61/39 85/15 82/18 86/14 90/10 77/23 87/13 89/11 83/17 85/15 8z4/16 80/20
16/84 33/67 50/50 30/70 62/38 59/41 47/53 63/37 83/17 24/76 22/78 30/70
3/97 57/43 0/100 0/100 5/95 0/100 0/100 0/100 0/100 0/100 0/100 0/100
1688
52/48
64/36
H/ Jaarverslag 2007
27
BIjl age 4 • onze medewerkers 4 . 2
Ziekteverzuim
4 . 2 .1 Gemiddeld percentage ziekteverzuim en gemiddelde ziekteduur Gemiddeld ziekteverzuim in % Gemiddelde ziekteduur in dagen
2003
2004
2005
2006
2007
4,67 15,5
5,33 13,68
4,57 13,31
4,57 15,90
5,24 20,44
4 . 2 . 2 Gemiddeld percentage ziekteverzuim in 2007 per organisatie-eenheid Organisatie-eenheid
Gemiddeld ziekteverzuim in %
ICT & Media Technology & Environment Technology, Management & Design European Studies & Communication Management Accounting & Financial Management Marketing & Commerce Facility Management Bestuur, Recht & Veiligheid Management & Human Resources Pedagogische Academie voor Basisonderwijs Sportstudies Sociale Professies Gezondheid TH Rijswijk/Academie voor Engineering Masters & Professional Courses Lectoraten College van Bestuur Bestuursbureau Pool Projectleiders/medewerkers Facilitair Bedrijf Bibliotheek Financieel Economische Zaken Informatie Communicatie Technologie Communicatie & Marketing Human Resource Management Onderwijs- en Studentenzaken
4 .3
Inschrijvingen eigen personeel initiële opleiding
Organisatie-eenheid HRM C&M FEZ Bestuursbureau OSZ Bibliotheek A&FM BBR ES&C Pabo FM Gezondheid ICT & Media HRM M&C PC&M SP Sport T&E TMD Eng/Rijswijk
28
H/ Jaarverslag 2007
6,28 5,16 5,61 2,93 2,67 4,79 4,02 4,70 3,64 6,03 2,51 7,66 5,71 3,32 6,36 0,59 0 6,73 3,60 7,69 3,09 7,95 6,88 9,95 2,63 7,47
Aantal
opleiding
1 2 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0
P&A Communicatie en FM
Bedrijfskundige Informatica
P&A
FM
n.b.
BIjl age 5 • Onze Hogeschool in de samenleving
5 .1
Regioregisseur
Totaal aantal behandelde individuele bedrijven Totaal aantal vragen ‘georganiseerd bedrijfsleven’ (bv. gemeenten/branches) Totaal aantal vragen vanuit HHS/THR Totaal aantal behandelde vragen
5 . 2
2002
2003
2004
2005
2006
2007
121 17 11 149
145 22 20 187
172 23 35 230
516 14 43 573
816 21 47 864
923 19 50 992
Innovatievouchers
Aantal bedrijven
Kleine voucher
Grote voucher
Gestapelde vouchers
Totale subsidie
69
51
15
3
305.000
H/ Jaarverslag 2007
29
BIjl age 6 • Onze voorzieningen 6 .1
Financiën
6 .1 .1
Activa
Vaste activa
Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa
101,553,943 2,338,458
102,762,551 9,339,786
Vlottende activa
Voorraden Vorderingen Effecten Liquide middelen Totaal vlottende activa
3,853 4,777,942 6,694,341 14,346,354 25,822,490
16,018 3,802,817 4,193,053 8,852,289 16,864,177
129,714,891
128,966,514
31-12-2007 EUR
31-12-2006 EUR
31-12-2007
Totaal activa
6 .1 . 2
EUR
31-12-2006 EUR
Passiva
Eigen vermogen Egalisatierekening Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden
60,883,969 25,066,011 7,948,533 2,231,294 33,685,084
56,898,335 26,408,593 8,776,190 2,486,772 34,396,624
Totaal passiva
129,714,891
128,966,514
6 .1 .3
Exploitatierekening 2007 Resultaat 2007 EUR Begroting 2007 EUR Resultaat 2006 EUR
Baten
Rijksbijdragen OCW Collegegelden Baten werk i.o.v. derden Overige baten Totaal baten
86,905,423 25,925,078 5,839,049 10,787,009 129,456,559
80,714,337 24,747,494 5,470,000 10,193,465 121,125,296
83,711,278 24,436,190 4,169,435 11,456,088 123,772,991
Lasten
Personele lasten Afschrijvingen Overige instellingslasten Totaal lasten
91,507,439 7,279,370 27,653,578 126,440,387
88,612,741 7,984,419 27,407,117 124,004,277
83,963,009 7,095,504 26,358,000 117,416,513
Saldo baten en lasten
3,016,172
-2,878,981
6,356,478
Saldo financiële baten en lasten
969,462
5,000
-2,507,965
Resultaat uit gewone bedrijfsvoering
3,985,634
-2,873,981
3,848,513
0 0
0 0
0 0
0
0
0
3,985,634
-2,873,981
3,848,513
Buitengewone bedrijfsvoering
Buitengewone baten Buitengewone lasten
Resultaat uit buitengewone bedrijfsvoering Exploitatiesaldo na belastingen
6 . 2
Complexgegevens Nieuwbouw De Haagse Hogeschool in Delft
Stand van zaken aan het eind van de Bestekfase Naam complex
De Haagse Hogeschool Academie voor Engineering Academie voor ICT & Media
Adres Oppervlakte aangekocht terrein Aan gemeente over te dragen terrein Oppervlak BVO nieuwbouw (begane grond, eerste en tweede verdieping) Oppervlak BVO kelder: (waarvan circa 425 m2 BVO sociëteit) Oppervlakte BVO parkeren (op dak): Aantal studenten: Aantal medewerkers: Architect: Installatieadviseur:
Rotterdamseweg 137, Delft 11.750 m2 2.000 m2 12.777 m2
30
H/ Jaarverslag 2007
2.653 m2 3.673 m2 1.800 (voltijds) 122 (fte) Royal Haskoning Architecten te Amsterdam DWA installatie- en energieadvies te Bodegraven
BIjl age 7 • lijst van afkortingen
ABP Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds arbo arbeidsomstandigheden bd Buitenlands diploma CAO collectieve arbeidsovereenkomst CBS Centraal Bureau voor de Statistiek CD Colloqium Doctum (toelatingsexamen voor iemand die niet de juiste papieren heeft) CINOP Centrum voor Innovatie van Opleidingen CvB College van Bestuur C&M Communicatie & Marketing EVC Erkenning van Verworven Competentie FB Facilitair Bedrijf fte formatieplaats (full time equivalent) FOS Financiële Ondersteuning bij Studievertraging FPU Flexibele Pensioen Uittreding GO georganiseerd overleg havo hoger algemeen voortgezet onderwijs hbo hoger beroeps onderwijs HHS De Haagse Hogeschool ho Hoger Onderwijs HOOP Hoger Onderwijs- en onderzoek Plan HOP Hogeschool Ontwikkelings Plan HR Hogeschoolraad IBG Informatie Beheer Groep ICT informatie- & communicatietechnologie JOB Jongeren Organisatie Beroepsontwikkeling Lkd Leeftijdsbewust Kwaliteit- en Doelgroepenbeleid mbo middelbaar beroeps onderwijs MKB Midden- en Kleinbedrijf NQA Netherlands Quality Agency NVAO Nederlands-Vlaamse Accrediatatie Organisatie OBP Onderwijs Beheers Personeel OCW Ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap OESO Organisatie voor Economische Samenwerking & Ontwikkeling OP Onderwijzend Personeel OSZ Onderwijs- en Studentenzaken OVO Oriëntatie op Vervolg Onderwijs P&C Planning & Control P&O Personeel & Organisatie RI&E Risico-inventarisatie en evaluatie arbeidsomstandigheden roc regionaal opleidingscentrum RvT Raad van Toezicht SLB Studieloopbaanbegeleiding TU Technische Universiteit VBI Visiterende en Beoordelende Instantie vo voortgezet onderwijs vwo voorbereidend wetenschappelijk onderwijs wo wetenschappelijk onderwijs
H/ Jaarverslag 2007
31
Jaarverslag
2007
Jaarverslag
2007
