J A A R V E R S L A G

Batenburg Beheer NV

J A A R V E R S L A G

2004

I N H O U DSOPGAVE

ALGEMEEN ■ ■ ■ ■ ■

Profiel Batenburg Groep, Raad van Commissarissen, Directie en Groepsraad Bericht van Commissarissen Corporate Governance Kerncijfers Het aandeel Batenburg Beheer N.V.

2 4 5 10 11

VERSLAG VAN DE DIRECTIE ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

Algemeen Financieel Strategie en beleid Organisatie en medewerkers Gang van zaken werkmaatschappijen in 2004 International Financial Reporting Standards Risicomanagement Vooruitzichten

13 17 19 20 21 24 25 28

JAARREKENING 2004 ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

Geconsolideerde balans per 31 december Geconsolideerde winsten verliesrekening Geconsolideerd kasstroomoverzicht Grondslagen voor de financiële verslaggeving Toelichting op de geconsolideerde balans Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening Gesegmenteerde informatie Vennootschappelijke balans per 31 december Vennootschappelijke winsten verliesrekening Toelichting op de vennootschappelijke balans en winsten verliesrekening

30 31 32 33 36 40 42 43 44 45

OVERIGE GEGEVENS ■ ■ ■ ■ ■ ■

Accountantsverklaring Bijzondere zeggenschapsrechten prioriteitsaandelen Preferente aandelen Statutaire bepalingen inzake winstverdeling Winstbestemming Gebeurtenissen na balansdatum

46 47 47 48 48 48

DIVERSEN ■ ■

Vijf jaar medewerkers Overzicht werkmaatschappijen

49 50

1

BAT E N BURG BEHEER N.V.

Profiel Batenburg Groep: Batenburg Beheer N.V. omvat dienstverlenende ondernemingen op het gebied van installatietechniek en technische handel. De Batenburg Groep bestaat uit dertien operationele werkmaatschappijen in Nederland en België met in totaal circa 950 medewerkers. De aandelen van de vennootschap zijn genoteerd aan Euronext N.V. te Amsterdam.

RAAD VAN COMMISSARISSEN: Prof. dr. W. van Voorden (voorzitter) Ir. J. Smit G.N.G. Wirken RA

GROEPSRAAD: A.B.W. Bosman G.H. van Dalen Ing. A.M. van Gogh MBA F. Popma B. Roseboom Ing. T.P.A. Scheenen E. van Veen Ing. P. de Vries

Batenburg Beheer NV | jaarverslag 2004

2

Batenburg Beheer N.V. Stolwijkstraat 33 Postbus 9441 3007 AK Rotterdam Tel. 010 - 292 80 80 Fax 010 - 482 51 41 www.batenburg.nl [email protected] K.v.K. te Rotterdam Dossiernr. 24001907

Het jaarverslag is tevens via onze website beschikbaar. Een beknopte versie van dit verslag in de Engelse taal is op aanvraag verkrijgbaar.

B.V. Technische Handelsonderneming M. Seher & Co. Railboormachine voor veilig werken aan het spoor, fabrikaat Cembre

DIRECTIE: Drs. P.C. van der Linden (president-directeur) Drs. E.M. Bosma RV

Personalia Raad van Commissarissen Prof. dr. W. van Voorden (Voorzitter) Eerste benoeming : 1977 Einde huidige termijn : 2008 Leeftijd : 62 Geslacht : man Nationaliteit : Nederlandse Voormalige functies : Emeritus hoogleraar Erasmus Universiteit Rotterdam en Universiteit Tilburg Functie(s) : Voorzitter CTZ, College Toezicht Zorgverzekeringen Overige commissariaten : N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf, E.I.M. Groep B.V. ir. J. Smit Eerste benoeming : 2003 Einde huidige termijn : 2005 Leeftijd : 58 Geslacht : man Nationaliteit : Nederlandse Functie(s) : President-directeur RWE Solutions Nederland B.V. Nevenfunctie(s) : Lid college van decanen KIVI NIRIA Overige commissariaten : Geen G.N.G. Wirken RA Eerste benoeming Einde huidige termijn Leeftijd Geslacht Nationaliteit Voormalige functie Functie(s)

: 1995 : 2007 : 56 : man : Nederlandse : Lid Raad van Bestuur Ballast Nedam N.V. : Voorzitter curatorium Postdoctorale Controlleropleiding Universiteit van Maastricht, Lid curatorium Postdoctorale Controlleropleiding NIVRA/Nyenrode, Lid Raad van Advies NGA, Lid Algemeen Bestuur Stichting Maatschappij en Onderneming Overige commissariaten : Bauer AG (Duitsland), Vendor Beheer B.V. (voorzitter), Winters Bouw- en Ontwikkeling B.V., Advang Holding B.V.

Personalia Directie Drs. P.C. van der Linden Functie Leeftijd Geslacht Nationaliteit Commissariaten

: President-directeur : 52 : man : Nederlandse : Kanters Holding B.V.

Drs. E.M. Bosma RV Functie Leeftijd Geslacht Nationaliteit Commissariaten

: Directeur : 43 : man : Nederlandse : Geen

3

BERICHT VAN COMMISSARISSEN

Jaarrekening De Raad van Commissarissen biedt u met genoegen het jaarverslag met de jaarrekening 2004 van Batenburg Beheer N.V. aan. De jaarrekening is opgemaakt door de Directie. Volte accountants heeft de jaarrekening gecontroleerd en hierbij een goedkeurende verklaring afgegeven. Deze is opgenomen op pagina 46 in het verslag. De jaarrekening is op 7 april 2005 besproken met de Directie en wordt u ongewijzigd voorgelegd. Tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 10 mei a.s. zullen wij u voorstellen de jaarrekening vast te stellen en vervolgens de Directie te dechargeren voor het gevoerde beleid en commissarissen voor het gehouden toezicht. Voorts wordt voorgesteld het dividend op de prioriteitsaandelen vast te stellen op € 0,12 en het dividend op de gewone aandelen op € 1,60. Werkzaamheden Volgens een vooraf vastgesteld rooster is formeel acht keer vergaderd met de Directie. Daarnaast zijn twee extra vergaderingen ingelast waarin is gesproken over de strategie en Corporate Governance. In het overleg met de Directie zijn als vaste onderwerpen aan de orde geweest de strategie en de risico’s verbonden aan de activiteiten van de Batenburg Groep, de financiële resultaten en het verslagleggingproces, de opzet en de werking van de interne risicobeheersing- en controlesystemen en de gang van zaken bij de werkmaatschappijen. Daarnaast is in 2004 overleg gevoerd over de benodigde veranderingen als gevolg van de gewijzigde Structuurregeling, de invoering van de Code Corporate Governance en de International Financial Reporting Standards. Met enige regelmaat is er contact geweest tussen de voorzitter van ons college en de presidentdirecteur over verschillende actuele zaken. Tijdens één van de commissarissenvergaderingen is met de Directie en de accountant gesproken over de werking van de interne beheersingsystemen en de bevindingen van de accountant bij de controle van de jaarrekening. Besloten is op het gebied van risicobeheersing en interne controle een nieuw centraal gestructureerd systeem in te voeren gericht op het analyseren, evalueren en bewaken van risico’s. Voorts is de relatie met de accountant geëvalueerd en is in een bijeenkomst zonder de Directie het eigen functioneren alsmede de samenstelling en het functioneren van de Directie besproken. De Raad van Commissarissen is voornemens met ingang van het lopende boekjaar tenminste éénmaal per jaar buiten de aanwezigheid van de Directie met de groepsaccountant te overleggen over zijn bevindingen. De heren Ing. T.P.A. Scheenen (Schekman) en B. Roseboom (Koldijk) zijn door commissarissen benoemd in de Groepsraad van Batenburg Beheer.

4


Overige informatie De regels rond het functioneren van de Raad van Commissarissen zijn vastgelegd in een Reglement. In 2004 is het reglement getoetst aan de actuele ontwikkelingen op het gebied van Corporate Governance. Commissarissen zijn onafhankelijk. Geen der commissarissen heeft in 2004 of in de vijf voorafgaande jaren deel uitgemaakt van het bestuur van de vennootschap, noch is hen een resultaatafhankelijke beloning toegekend. Commissarissen hechten aan goede contacten met de personeelsvertegenwoordigingen van de bedrijven. Met regelmaat worden volgens een jaarlijks vastgesteld rooster overlegvergaderingen bij de verschillende bedrijven bijgewoond. Bij de vergadering van de Centrale Personeelsinformatie (CPI) met de Directie is één van de commissarissen aanwezig. Binnen de Raad van Commissarissen is op de sociaal-economische functie het versterkte aanbevelingsrecht van ondernemingsraden volgens de vernieuwde Structuurregeling van toepassing. Met ingang van 2005 is in het kader van Corporate Governance een zogenaamd “klokkenluiderreglement” ingevoerd in de Batenburg Groep. Samenstelling Raad van Commissarissen De heer ir. J. Smit treedt in 2005 volgens het geldende rooster af. De heer Smit, die twee jaar geleden is benoemd als opvolger van de heer Witteveen, is beschikbaar voor herbenoeming. Commissarissen zullen aandeelhouders op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 10 mei a.s. voorstellen de heer Smit tot commissaris te herbenoemen. De toelichting op de voorgenomen herbenoeming en de gegevens van de heer Smit als bedoeld in artikel 142, lid 3, Boek 2 BW, zijn vermeld in de agenda. Tenslotte spreekt de Raad van Commissarissen zijn dank uit voor de inzet van Directie en medewerkers en het bereikte resultaat in 2004 onder moeilijke marktomstandigheden. Rotterdam, 7 april 2005

Raad van Commissarissen: Van Voorden (voorzitter) Smit Wirken

CORPORATE GOVERNANCE

Inleiding Op 9 december 2003 is de definitieve versie van de Code Corporate Governance gepresenteerd door de Commissie Tabaksblat met daarin best practices voor goed ondernemingsbestuur. De Code is van toepassing op alle vennootschappen met statutaire zetel in Nederland waarvan aandelen zijn toegelaten tot de officiële notering van een erkende effectenbeurs. Uitgegaan wordt van het in Nederland gehanteerde principe dat de vennootschap een lange termijn samenwerkingsverband is van diverse bij de vennootschap betrokken partijen. De Code is in werking getreden op 1 januari 2004. Commissarissen en Directie van Batenburg Beheer onderschrijven in het algemeen de uitgangspunten dat de onderneming, bestuurders en toezichthouders zich dienen te richten op een op lange termijn gerichte continuïteit en maximalisering van het nut voor de bij de onderneming betrokken partijen. Evenzeer geldt dat een evenwichtige en integere wijze van belangenbehartiging en objectief toezicht sleutelelementen zijn voor een goede relatie met aandeelhouders. Heldere en open communicatie kan hieraan een positieve bijdrage leveren. In 2004 is door Batenburg Beheer op gedegen en afgewogen wijze een nadere invulling gegeven aan de Code Corporate Governance, rekening houdend met de schaal van de activiteiten van de Batenburg Groep en de kosten van de implementatie. Onderstaand worden de hoofdlijnen van de Corporate Governance structuur besproken.

Naleving en handhaving van de Code Batenburg Beheer onderschrijft dat de Directie en de Raad van Commissarissen verantwoordelijk zijn voor de Corporate Governance structuur van de vennootschap en de naleving van de Code. Zij leggen hierover voor het eerst verantwoording af aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders in mei 2005. Voor zover wordt afgeweken van de best practices uit de Code, wordt een nadere toelichting gegeven ten aanzien van de beweegredenen daarvoor. Mogelijke toekomstige veranderingen in het Corporate Governance beleid worden op de website van Batenburg Beheer toegelicht.

Directie De Directie is belast met het besturen van de vennootschap en legt hierover verantwoording af aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Hiertoe vindt met commissarissen een afstemming plaats over de operationele en financiële doelstellingen, de te volgen strategie en de randvoorwaarden bij de strategie. De Directie richt zich naar het belang van de organisatie en weegt daartoe alle belangen af. Commissarissen worden tijdig voorzien van alle benodigde informatie. De huidige Directie heeft een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. In beginsel wordt bij iedere toekomstige benoeming in de Directie een termijn van vier jaar overwogen. De Directie is tevens verantwoordelijk voor het beheersen van de risico’s en de financiering van de vennootschap. Zij rapporteert hierover en bespreekt de interne risicobeheersing- en controlesystemen met de Raad van Commissarissen. De volgende instrumenten voor het risicobeheersing- en controlesysteem worden gehanteerd: risicoanalyses van de operationele en financiële doelstellingen, handleidingen en procedures voor het inrichten van de financiële verslaggeving en voor een systeem van monitoring en rapportage. Een nieuwe gedragscode wordt ingevoerd zodra een uniform model voor de installatiebranche beschikbaar is. Binnen de decentrale structuur van Batenburg Beheer valt het lokale risicomanagement onder de verantwoordelijkheid van de directies van de werkmaatschappijen. Met het opzetten van een methodologie om deze systemen centraal gestructureerd te kunnen analyseren, evalueren en bewaken is in 2004 een start gemaakt. Deze geplande verbetering is besproken met de Raad van Commissarissen en heeft zijn instemming. Vanwege het gecompliceerde karakter zal de aanpak gefaseerd worden ingevoerd. In het directieverslag wordt nader inzicht verschaft in de voor Batenburg Beheer specifieke risico’s en de aanpak daarbij. Met ingang van 2005 is conform de Code een klokkenluiderregeling ingevoerd. Deze is op de website van de vennootschap geplaatst. Directieleden van Batenburg Beheer N.V. hebben thans geen commissariaten bij andere beursvennootschappen.

5


De directieleden hebben een salaris, opgebouwd uit een vaste en een variabele component. De variabele component is gekoppeld aan de prestatie van de onderneming als geheel. De structuur voldoet aan de eisen dat het eigenbelang niet voorop staat en de focus op middellange en lange termijn is gericht. Het remuneratierapport wordt op de website van de vennootschap geplaatst. De directieleden bezitten geen aandelen in de vennootschap. Zij zijn gebonden aan een Reglement Voorwetenschap dat via de website beschikbaar is. Het melden van aandelenbezit in Nederlandse beursgenoteerde vennootschappen aan de compliance officer wordt uit privacy overwegingen en rekening houdend met de omvang van de onderneming op dit moment niet wenselijk geacht. Ten aanzien van mogelijke ontslagvergoedingen voor directieleden zijn geen afzonderlijke afspraken vastgelegd. De onderneming wenst aan te sluiten bij de vigerende wettelijke bepalingen, waarbij rekening wordt gehouden met de specifieke omstandigheden van de beëindiging, de leeftijd van het betrokken directielid en de lengte van het dienstverband. De vennootschap verstrekt aan, of ten behoeve van, directieleden geen persoonlijke leningen of garanties. Elke vorm van belangenverstrengeling tussen vennootschap en directieleden wordt vermeden.

Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen heeft tot taak toezicht te houden op het beleid van de Directie en op de algemene gang van zaken in de vennootschap en de met haar verbonden onderneming. De Raad van Commissarissen richt zich naar het belang van de onderneming en weegt de belangen van betrokkenen af. De Raad van Commissarissen is verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn eigen functioneren. De taakverdeling en werkwijze van de Raad van Commissarissen en zijn voorzitter worden vastgelegd in een reglement. Dit reglement, specifieke informatie over de commissarissen en hun profiel worden op de website van de vennootschap geplaatst.

6

Het toezicht van commissarissen op de Directie omvat onder andere de realisatie van de doelstellingen van de vennootschap, de strategie en risico’s verbonden aan de ondernemingsactiviteiten, de opzet en de werking van de interne risicobeheersing- en controlesystemen, het financiële verslaggevingproces en de naleving van weten regelgeving.


De Raad van Commissarissen bespreekt minimaal één keer per jaar buiten aanwezigheid van de Directie zowel zijn eigen functioneren als dat van de individuele commissarissen en de conclusies die hieraan moeten worden verbonden. Tevens worden het profiel, de samenstelling en de competenties van de Raad van Commissarissen besproken. Voorts bespreken commissarissen minimaal één keer per jaar het functioneren van de Directie alsmede het functioneren van de individuele directieleden in afwezigheid van de Directie en de mogelijke consequenties die daaraan worden verbonden. De Raad van Commissarissen en de commissarissen afzonderlijk hebben een eigen verantwoordelijkheid om van de Directie en de externe accountant alle informatie te verlangen die nodig is om de taak als toezichthoudend orgaan goed uit te oefenen. Indien commissarissen dit nodig achten kunnen zij informatie inwinnen bij functionarissen en externe adviseurs van de vennootschap. De Raad van Commissarissen kan verlangen dat bepaalde functionarissen en externe adviseurs bij zijn vergaderingen aanwezig zijn. Daarnaast is de Raad zodanig samengesteld dat de leden ten opzichte van elkaar, de Directie en welk deelbelang dan ook onafhankelijk en kritisch kunnen opereren. Commissarissen achten zich geschikt om de hoofdlijnen van het totale beleid te beoordelen. Iedere commissaris beschikt over de specifieke deskundigheid die noodzakelijk is voor de vervulling van de taken binnen zijn rol in de profielschets van de Raad. De voorzitter waakt erover dat de Raad zodanig is samengesteld dat hij zijn taak naar behoren kan vervullen. Voorstellen voor (her-)benoemingen vinden plaats na een zorgvuldige overweging. Ook bij een herbenoeming worden de profielen in acht genomen. Op een tweetal punten wordt hier afgeweken van de Code. De huidige omvang van de onderneming geeft geen aanleiding te veronderstellen dat een introductieprogramma voor nieuwe commissarissen nodig is. De voorzitter van de Raad van Commissarissen zal de opleidingsbehoefte beoordelen waar nodig en naar bevind van zaken handelen. Voorts is de Raad van Commissarissen in afwijking van de Code van mening dat de kwaliteit en de bijdrage van commissarissen in relatie tot de opgestelde profielen en de behoefte van de onderneming bepalend dienen te zijn voor de lengte van de zittingstermijn. Thans geldt wel een maximum leeftijd van 70 jaar.

De voorzitter van de Raad van Commissarissen bepaalt de agenda en leidt de vergaderingen, is verantwoordelijk voor het goed functioneren van de Raad, waarborgt de adequate informatievoorziening aan de leden, zorgt voor voldoende tijd voor besluitvorming, draagt zorg voor mogelijke opleidingen voor de leden, is namens de Raad het aanspreekpunt voor de Directie en initieert de evaluatie van de Raad van Commissarissen en de Directie. In afwijking van de Code wordt gezien de omvang van de onderneming ondersteuning van de Raad van Commissarissen door een secretaris niet nodig geacht. De omvang van de Raad van Commissarissen (3 leden) rechtvaardigt geen aparte commissies. De Raad van Commissarissen is als geheel verantwoordelijk voor de taken van de genoemde commissies, waarbij de voor Batenburg Beheer relevante taken zijn opgenomen in het Reglement Raad van Commissarissen dat wordt gepubliceerd op de website. Met referte aan de taken van de auditcommissie wordt opgemerkt dat er gezien de omvang van de onderneming geen interne accountantsdienst is. Voor zover genoemde zaken van wezenlijk belang zijn voor de onderneming wordt tevens overleg gevoerd met en gebruik gemaakt van de expertise van de groepsaccountant. Elke vorm en schijn van belangenverstrengeling tussen de vennootschap en commissarissen wordt vermeden. Besluiten tot het aangaan van transacties waarbij tegenstrijdige belangen van commissarissen spelen, die van materiële betekenis zijn voor de vennootschap en/of voor de desbetreffende commissarissen, behoeven de goedkeuring van de Raad van Commissarissen. De Raad is verantwoordelijk voor de besluitvorming over de omgang met tegenstrijdige belangen bij directieleden, commissarissen en de externe accountant in relatie tot de vennootschap. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders stelt met ingang van 2005 de bezoldiging van de commissarissen vast. De bezoldiging van een commissaris is niet afhankelijk van de resultaten van de vennootschap. De toelichting op de jaarrekening bevat de door de wet voorgeschreven informatie over de hoogte en de structuur van de bezoldiging van de individuele leden van de Raad. De commissarissen bezitten geen aandelen in de vennootschap. Het melden van het aandelenbezit in Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen wordt uit privacy overwegingen en rekening houdend met de omvang van de onderneming op dit moment niet wenselijk geacht. De wettelijke bepalingen aangaande misbruik van voorwetenschap zijn vastgelegd in een Reglement Voorwetenschap. Het Reglement Voorwetenschap wordt op de website van Batenburg Beheer geplaatst. De vennootschap verstrekt aan haar commissarissen geen persoonlijke leningen of garanties.

Algemene Vergadering van Aandeelhouders Commissarissen en Directie onderschrijven het principe dat goede Corporate Governance een volwaardige deelname van aandeelhouders aan de besluitvorming in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders behoeft. Het is in het belang van de vennootschap dat zoveel mogelijk aandeelhouders deelnemen aan de besluitvorming in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. In dat verband en gezien het lokale karakter van de activiteiten en de spreiding van het aandelenbezit wacht de onderneming regelgeving rond het stemmen op afstand af. Het contact en de gedachtewisseling met aandeelhouders in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders wordt in hoge mate gewaardeerd en geprefereerd boven het stemmen op afstand. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders wordt in de gelegenheid gesteld een volwaardige rol te spelen in het systeem van “checks and balances” in de vennootschap. Besluiten van de Directie omtrent een belangrijke verandering van de identiteit of het karakter van de vennootschap of de onderneming worden aan de goedkeuring van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders onderworpen indien zij zich voordoen. Op het punt van uitgifte van financieringspreferente aandelen, of het stemrecht op financieringspreferente aandelen, gebaseerd op de reële waarde van de kapitaalsinbreng wordt nadere wetgeving afgewacht. Het reservering- en dividendbeleid van de vennootschap (de hoogte van reservering, de hoogte van het dividend en de dividendvorm) wordt als apart agendapunt op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders behandeld. Wijzigingen in het reservering- en dividendbeleid worden ter goedkeuring aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voorgelegd. Het voorstel tot uitkering van dividend wordt als apart agendapunt behandeld. De goedkeuring van het door de Directie gevoerde beleid (decharge van de directie) en het door de Raad van Commissarissen uitgeoefende toezicht (decharge van commissarissen) worden afzonderlijk in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders in stemming gebracht.

7


Gezien de beperkte schaal van Batenburg Beheer N.V. is er slechts een gering aantal analisten dat het fonds volgt. Analistenbijeenkomsten, presentaties aan (institutionele) beleggers en persconferenties vinden momenteel niet plaats. Analistenrapporten en taxaties van analisten worden niet vooraf door de vennootschap beoordeeld, van commentaar voorzien of gecorrigeerd, anders dan op feitelijkheden. De vennootschap verstrekt geen vergoeding(en) aan partijen voor het verrichten van onderzoek ten behoeve van analistenrapporten, noch voor de vervaardiging of publicatie van analistenrapporten, anders dan uit hoofde van een vergoeding voor de liquidity provider. Analistenbijeenkomsten, presentaties aan (institutionele) beleggers en directe besprekingen met deze beleggers, vinden niet plaats kort voor de publicatie van de reguliere financiele informatie (halfjaarcijfers of jaarcijfers). Directie en commissarissen verschaffen de Algemene Vergadering van Aandeelhouders de verlangde informatie, tenzij een zwaarwichtig belang van de vennootschap zich daartegen verzet. Indien een beroep wordt gedaan op een zwaarwichtig belang, wordt dit beroep toegelicht. De vennootschap plaatst en actualiseert alle informatie die zij krachtens het op haar van toepassing zijnde vennootschapsrecht en effectenrecht dient te publiceren of deponeren, op een afzonderlijk - dat wil zeggen: gescheiden van commerciële informatie van de vennootschap - en als zodanig herkenbaar gedeelte van de website van de vennootschap. Indien de wet of de statuten van de vennootschap een goedkeuringsrecht aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders verleent (bijvoorbeeld optieregelingen, ingrijpende besluiten bedoeld in artikel 2:107a BW) of de Directie dan wel de Raad van Commissarissen een delegatie van bevoegdheden vraagt (bijvoorbeeld uitgifte van aandelen, machtiging tot inkoop van aandelen), dan wordt voorafgaand aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders een toelichting opgenomen bij de agenda, alsmede een toelichting op de website geplaatst. Hierin worden opgenomen de feiten en omstandigheden die relevant zijn voor de te verlenen goedkeuring / delegatie / machtiging. Het verslag van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders wordt uiterlijk drie maanden na afloop van de vergadering aan aandeelhouders via de website ter beschikking gesteld, waarna aandeelhouders gedurende drie maanden na de plaatsing de gelegenheid hebben om op het verslag te reageren. Het verslag wordt vervolgens vastgesteld op de wijze die in de statuten is bepaald. In het jaarverslag is een overzicht opgenomen van de beschermingsmaatregelen tegen een overname van de zeggenschap over de vennootschap en geeft daarbij aan onder welke omstandigheden deze beschermingsmaatregelen naar verwachting kunnen worden ingezet.

8

Audit en de positie van de externe accountant De Directie is verantwoordelijk voor de kwaliteit en de volledigheid van de openbaar gemaakte financiële berichten. Interne procedures zorgen ervoor dat alle belangrijke financiële informatie bij de Directie bekend is, zodat de tijdigheid, volledigheid en juistheid van de externe financiële verslaggeving wordt gewaarborgd. Vanuit dit oogpunt zorgt de Directie ervoor dat de financiële informatie uit dochtermaatschappijen rechtstreeks aan haar wordt gerapporteerd en dat de integriteit van de informatie niet wordt aangetast. De Raad van Commissarissen ziet toe op de instelling en handhaving van deze interne procedures.


De externe accountant (groepsaccountant) wordt benoemd door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De Raad van Commissarissen doet daartoe een voordracht, waarbij de Directie advies uitbrengt. Voor zover er sprake is van een significante opdrachtverlening tot het uitvoeren van niet-controlewerkzaamheden door de groepsaccountant wordt de Raad van Commissarissen geïnformeerd door de Directie omtrent de noodzaak van de uit te voeren werkzaamheden. De groepsaccountant kan over zijn verklaring omtrent de getrouwheid van de jaarrekening worden bevraagd door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De groepsaccountant woont derhalve deze vergadering bij en is daarin bevoegd vragen te beantwoorden aangaande de door hem uitgevoerde controlewerkzaamheden en de afgelegde verklaring. De Directie rapporteert jaarlijks aan de Raad van Commissarissen over de ontwikkeling van de relatie met de groepsaccountant, waaronder in het bijzonder zijn onafhankelijkheid (met inbegrip van de wenselijkheid van rotatie van verantwoordelijke partners binnen het kantoor van de groepsaccountant dat met de controle is belast en van het verrichten van niet-controlewerkzaamheden voor de vennootschap door hetzelfde kantoor). Mede op basis hiervan bepaalt de Raad van Commissarissen zijn voordracht van de groepsaccountant aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Directie en commissarissen maken ten minste éénmaal in de vier jaar een grondige beoordeling van het functioneren

van de groepsaccountant. De belangrijkste conclusies hiervan worden aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders medegedeeld ten behoeve van de beoordeling van de groepsaccountant. De groepsaccountant woont de vergadering van de Raad van Commissarissen bij waarin het verslag van de groepsaccountant betreffende het onderzoek van de jaarrekening wordt besproken en wordt besloten over de jaarrekening die ter vaststelling wordt voorgelegd aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Daarnaast is hij aanwezig bij de bespreking van de halfjaarcijfers voorafgaande aan de publicatie daarvan. De groepsaccountant ontvangt de financiële informatie die ten grondslag ligt aan de vaststelling van de halfjaarcijfers en wordt door de Directie in de gelegenheid gesteld om op alle informatie te reageren. Van de groepsaccountant wordt verlangd dat zijn verslag over de controle van de jaarrekening en daaraan gerelateerde controles informatie bevat met betrekking tot de accountantscontrole, de financiële cijfers, de interne risicobeheersing- en controlesystemen en de kwaliteit van de interne informatievoorziening, alsmede de naleving van statuten, instructies en regelgeving.

Overzicht afwijkingen van de Code Corporate Governance Samengevat wordt door Batenburg Beheer N.V. afgeweken van de volgende best practices uit de Code, met daarachter de toelichting waarom wordt afgeweken van de Code: Artikel II.1.1 II.1.3 II.2.6

II.2.7

III.3.3

III.3.5

III.4.3 III.7.3

IV.1.2 IV.1.7

IV.3.1

Toelichting De benoemingstermijn van vier jaar geldt niet voor de huidige directie. In beginsel wordt bij iedere nieuwe benoeming in de Directie een termijn van vier jaar overwogen. In afwachting van een uniforme gedragscode voor de installatiebranche is nog geen centrale gedragscode ingevoerd bij de Batenburg-bedrijven. Melden van het aandelenbezit in Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen aan de compliance officer wordt uit privacy overwegingen en rekening houdend met de omvang van de onderneming op dit moment niet wenselijk geacht. De wettelijke bepalingen aangaande misbruik van voorwetenschap zijn vastgelegd in een Reglement Voorwetenschap. Het Reglement Voorwetenschap wordt op de website van Batenburg Beheer geplaatst. De onderneming wenst aan te sluiten bij de vigerende wettelijke bepalingen rondom ontslag, waarbij rekening wordt gehouden met de specifieke omstandigheden van de beëindiging, de leeftijd van het betrokken directielid en de lengte van het dienstverband. De huidige omvang van de onderneming is zodanig dat er geen aanleiding is te veronderstellen dat een introductieprogramma nodig is. De voorzitter van de Raad van Commissarissen zal de opleidingsbehoefte beoordelen waar nodig en naar bevind van zaken handelen. De Raad van Commissarissen is van mening dat de kwaliteit en de bijdrage van commissarissen in relatie tot de opgestelde profielen en de behoefte van de onderneming bepalend dienen te zijn voor de lengte van de zittingstermijn. Thans geldt wel een maximum leeftijd van 70 jaar. Gezien de omvang van de onderneming wordt de voorgestelde ondersteuning van de Raad van Commissarissen door een secretaris niet nodig geacht. Melden van het aandelenbezit in Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen aan de compliance officer wordt uit privacy overwegingen en rekening houdend met de omvang van de onderneming op dit moment niet wenselijk geacht. De wettelijke bepalingen aangaande misbruik van voorwetenschap zijn vastgelegd in een Reglement Voorwetenschap. Het Reglement Voorwetenschap wordt op de website van Batenburg Beheer geplaatst. Wettelijke ontwikkelingen ten aanzien van uitgifte en financiering van financieringspreferente aandelen worden afgewacht. Wettelijke ontwikkelingen ten aanzien van het stemmen op afstand worden afgewacht. Gezien het lokale karakter van de activiteiten en de spreiding van het aandelenbezit wordt het contact en de gedachtewisseling met aandeelhouders in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders in hoge mate gewaardeerd en geprefereerd boven het stemmen op afstand. Gelet op de kosten van de inzet van middelen als webcasting, speciale telefoonlijnen etc. is het standpunt van de onderneming om dit per gelegenheid te bekijken. De relevantie is echter gering.

9

KERNCIJFERS

In € miljoenen

2004

2003

2002

2001

2000

Omzet

126,1

133,8

117,3

114,5

118,0

Totaal bedrijfsopbrengsten

132,2

129,8

116,2

122,8

119,1

40,2

39,5

35,7

32,7

30,6

Bedrijfsresultaat voor afschrijving goodwill (EBITA)

6,1

7,2

6,4

7,6

7,8

Bedrijfsresultaat na afschrijving goodwill (EBIT)

5,8

7,0

6,3

7,6

7,8

Nettowinst

4,0

4,3

4,1

4,6

5,5

Cashflow

6,0

6,6

6,2

6,6

7,4

Afschrijvingen

2,0

2,3

2,1

2,0

1,9

Investeringen

1,2

1,3

10,3

2,9

2,3

Dividendvoorstel

1,9

2,0

1,9

2,2

2,2

60,9

59,4

56,0

53,3

51,0

33,0

30,5

27,8

26,4

25,1

23,9

19,7

15,9

22,9

20,8

37,1

34,3

31,5

30,1

27,1

Nettowinst op eigen vermogen

12,1

14,1

14,7

17,5

21,9

Nettowinst op geïnvesteerd vermogen

10,8

12,5

13,0

15,3

20,2

Bedrijfsresultaat voor afschrijving goodwill op omzet

4,8

5,4

5,5

6,7

6,6

Bedrijfsresultaat na afschrijving goodwill op omzet

4,6

5,2

5,4

6,6

6,6

Nettowinst op omzet

3,2

3,2

3,5

4,0

4,6

Solvabiliteit3

54,2

51,4

49,7

49,6

49,2

Gemiddeld aantal medewerkers

974

953

871

826

806

Aantal medewerkers ultimo

978

970

935

855

796

Personeelskosten

Balanstotaal 10

Eigen vermogen

1

Nettowerkkapitaal Geïnvesteerd vermogen

2


Ratio’s in (%)

1

Cijfers 2000-2002 gecorrigeerd voor gewijzigde richtlijnen ten aanzien van de verwerking van het dividendvoorstel in de balans.

2

Geïnvesteerd vermogen = vaste activa + nettowerkkapitaal.

3

Solvabiliteit = eigen vermogen / balanstotaal.

HET AANDEEL BATENBURG BEHEER N.V.

Aandelen Batenburg Beheer N.V. Het aandeel Batenburg Beheer N.V. is sinds 1956 genoteerd aan Euronext N.V. te Amsterdam. Er zijn 1.204.122 gewone aandelen geplaatst met een nominale waarde van € 0,80. Het aantal geplaatste aandelen is in 2004 niet gewijzigd. Ter bevordering van de verhandelbaarheid van het aandeel Batenburg Beheer is SNS Securities ook in 2004 opgetreden als liquiditeitsverschaffer.

Kengetallen per gewoon aandeel In €

2004

2003

2002

2001

2000

Nettowinst

3,32

3,58

3,41

3,83

4,56

Nettowinst vóór afschrijving goodwill

3,53

3,78

3,51

3,86

4,56

Dividendvoorstel

1,60

1,70

1,60

1,85

1,87

Pay-out in %

48%

48%

47%

48%

41%

Pay-out over winst vóór goodwill in %

45%

45%

46%

48%

41%

Eigen vermogen

27,41

25,36

23,10

21,93

20,83

Hoogste koers

33,98

28,00

32,04

35,00

28,80

Laagste koers

27,15

23,00

24,95

26,10

25,33

Koers einde jaar

31,20

27,50

24,95

28,90

27,70

Het eigen vermogen per aandeel is in de gepresenteerde vergelijkende cijfers van 2002 en eerder gecorrigeerd omdat het resultaat voor winstbestemming sinds 2003 als onderdeel van het eigen vermogen wordt gepresenteerd. Batenburg Beheer heeft vanaf 2001 goodwill op acquisities geactiveerd in overeenstemming met de toen ingevoerde regelgeving. Vóór 2001 werd de goodwill in mindering gebracht op het eigen vermogen. Bij het berekenen van de kengetallen is vanwege het tijdelijke karakter geen rekening gehouden met het beperkte aantal ingekochte aandelen ter dekking van de uitstaande optieverplichtingen. Het beleid van Batenburg Beheer is erop gericht om aandeelhouders jaarlijks een dividend uit te keren van minimaal 40% van het nettoresultaat. Bij het voorgestelde dividend van € 1,60 per aandeel bedraagt het dividendrendement 5,1% op basis van de slotkoers van 2004 (€ 31,20).

��

��

�

��

��

�

��

�

��

�

��

�

�

�

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

11

Wet Toezicht Effectenverkeer Batenburg Beheer heeft een protocol opgesteld aan de hand van het door de Autoriteit Financiële Markten goedgekeurde model van de Vereniging van Effecten Uitgevende Ondernemingen (VEUO). Het Batenburg Beheer Reglement inzake Voorwetenschap bevat onder andere een verbodsbepaling voor handel in de periode voorafgaand aan de publicatie van de jaarcijfers en voorafgaand aan de publicatie van de halfjaarcijfers. Het reglement is beschikbaar via de website van de vennootschap.

Wet Melding Zeggenschap Aandeelhouders Op basis van de in Nederland geldende Wet Melding Zeggenschap Aandeelhouders, waarin onder meer wordt voorgeschreven dat aandeelhouders die in het bezit zijn van meer dan 5% van de uitstaande gewone aandelen hun belang bekend moeten maken, heeft de vennootschap (geactualiseerd tot 7 april 2005) de volgende meldingen ontvangen: Melding door

12

Gemeld belang

Decico

8,68%

Driessen Beleggingen B.V.

6,66%

Allianz A.G.

6,48%

Nelclar Beheer B.V

5,26%

VDL Beleggingen B.V.

5,23%

J.L. van den Heuvel

5,21%

J.H. de Groen

5,05%

Dr. E.M. Aarts

5,01%

J.H. Langendoen

5,01%

Generali Holding Vienna A.G.

5,00%

Stichting Preferente Aandelen Batenburg Beheer NV

100%


Belangrijke data 10 mei 2005

Algemene Vergadering van Aandeelhouders

12 mei 2005

Notering ex dividend van het aandeel

27 mei 2005

Betaalbaarstelling dividend

23 augustus 2005

Publicatie halfjaarcijfers 2005 (na beurs)

De jaarvergadering wordt gehouden op dinsdag 10 mei 2005 in het Novotel Rotterdam Brainpark, K.P. van der Mandelelaan 150 te Rotterdam. De aanvang is om 10.00 uur. De agenda met toelichting is tevens via de website van de vennootschap (www.batenburg.nl) beschikbaar.

VERSLAG VAN DE DIRECTIE

Algemeen De economie toont na de recessie in 2003 een zeer voorzichtig herstel in 2004. Voor de grotendeels laatcyclische activiteiten van Batenburg Beheer is de verbetering echter nog niet zichtbaar. De installatiebedrijven hebben in Nederland ten volle te maken gekregen met een lage investeringsbereidheid in de utiliteitsbouw en de industrie. Het prijsniveau heeft als gevolg van de marktwerking daarbij stevig onder druk gestaan. In het segment handel is in Nederland en België sprake geweest van een verbetering van het resultaat, mede dankzij doorgevoerde maatregelen gericht op verder rendementsherstel. De handelsondernemingen hebben wel enige hinder ondervonden van een stijging van de inkoopprijzen onder invloed van de hogere olie- en staalprijzen op de wereldmarkt.

De nettowinst over 2004 is gedaald met 7% ten opzichte van 2003, waarbij het installatieresultaat verder onder druk heeft gestaan en de handel zich wederom heeft verbeterd. De totale omzet is met 6% afgenomen, terwijl de geproduceerde omzet (omzet plus mutatie Beenen Electrotechniek B.V. Plaatsing onthardingsreactoren in opdracht van Beenen Electrotechniek bij het drinkwaterpompstation van Vitens te Oldeholtpade.

In het afgelopen jaar is door Batenburg Beheer een beleid ingezet gericht op het stroomlijnen van de organisatie. Hierbij is

het sluiten van Muxum Data Communicatie B.V. in Nederland, het verkopen van de wikkelwerkzaamheden van Beenen in Emmen en Gorredijk en de verkoop van de retailactiviteiten op het gebied van telefonie in Asse (België). Bij Koldijk zijn begin 2005 de activiteiten van Becom in Emmeloord verkocht en in maart 2005 zijn de activiteiten van Muxum N.V. in Zaventem (België) verkocht. In totaal is met de genoemde herstructurering een aantal van ca. 70 medewerkers gemoeid en een omzet op jaarbasis van ca. € 9 miljoen. Ter versterking van hun respectievelijke marktpositie heeft Hartogs medio 2004 de activiteiten van Schiff Electronic overgenomen en heeft Van Dalen Installatietechniek een nieuwe vestiging geopend in Nijkerk.

een aantal activiteiten kritisch bekeken op de winstbijdrage en het wel of niet behoren tot de toekomstige kernactiviteiten van Batenburg Beheer. Achtereenvolgens heeft dit geleid tot

onderhanden werk) in 2004 met 2% is gestegen. Aan de onderhanden werkpositie is in 2004 fors toegevoegd, terwijl in 2003 nog sprake was van een afname.

13


Een samenvattend overzicht van de financiële gang van zaken geeft het volgende beeld: x € 1 miljoen

2004

2003

Mutatie

Netto-omzet

126,1

133,8

-/-6%

6,1

-/- 4,0

132,2

129,8

+2%

4,0

4,3

-/-7%

3,32

3,58

-/-7%

Mutatie onderhanden werk Totaal van de bedrijfsopbrengsten (productie) Nettowinst Nettowinst (in € per aandeel)

Naast de operationele gang van zaken hebben maatschappelijke ontwikkelingen het nodige beslag gelegd op de beschikbare capaciteit van de holding in 2004. Er is in Nederland een nieuwe wettelijke Structuurregeling van kracht geworden en de Code Corporate Governance is in werking getreden. Als gevolg van de nieuwe Structuurregeling is het gewenst de statuten van Batenburg Beheer hiermee in overeenstemming te brengen. In de toelichting op de agenda voor


Technische Handelsonderneming Bevar B.V. Sorteermachine ten behoeve van zero-defect levering.

14

de Algemene Vergadering van Aandeelhouders treft u hierover een nadere toelichting aan. De Code Corporate Governance leidt tot aanpassingen in de wijze waarop het toezicht binnen ondernemingen wordt geregeld. Eerder in dit jaarverslag treft u de aanpak van Batenburg Beheer op dit gebied aan. Tevens is in dit kader een aanvang gemaakt met het opzetten van een integraal systeem voor risicomanagement en is de website aangepast. Op het gebied van de jaarverslaggevingregels worden de International Financial Reporting Standards (IFRS) van kracht met ingang van 2005. Omdat in het jaarverslag over het boekjaar 2005 ook vergelijkende IFRS-cijfers over 2004 worden opgenomen, zijn de interne cijfers in het afgelopen jaar zowel volgens de nu nog vigerende Richtlijnen van de Raad voor

de Jaarverslaggeving, als volgens de in 2005 geldende IFRS vastgelegd. Genoemde ontwikkelingen zijn op de gebruikelijke pragmatische wijze aangepakt vanuit de holding, waar nodig met ondersteuning van externe adviseurs. In het algemeen kan worden gesteld dat er naast het tijdsbeslag de nodige kosten mee gemoeid zijn. Installatie De Installatiegroep van Batenburg omvat zeven bedrijven die zich richten op ontwerp, installatie en onderhoud van licht- en krachtinstallaties, werktuigkundige en sanitaire installaties, procesautomatisering, telematica, beveiliging en panelenbouw. Evenals in 2003 hebben de (laatcyclische) installatiebedrijven te maken gehad met een laag investeringsniveau in de utiliteitsbouw en de industrie. Met name in het eerste halfjaar heeft dit geleid tot een wisselende bezetting bij de bedrijven en zijn medewerkers regelmatig collegiaal in- en uitgeleend zowel binnen als buiten de Batenburg Groep. Het negatieve marktsentiment is in 2004 ten volle tot uiting gekomen in de bedrijfsresultaten van de installatiebedrijven. Kon in 2003 nog deels geprofiteerd worden van overlopende werken die in de voorgaande jaren tegen redelijk goede prijzen waren verworven, in het afgelopen jaar was dit nauwelijks meer het geval. In de Nederlandse markt hebben de prijzen onder druk gestaan door het lagere aanbod van werken. Met name de openbare aanbestedingsmarkt wordt sterk gedomineerd door slechte prijsvorming. Nog te vaak wordt door starre regels bij aanbestedingen voorbijgegaan aan de mogelijkheid tot het aandragen van alternatieve oplossingen die uiteindelijk leiden tot een lagere “total cost of ownership” over de gehele levensduur van de technische installatie. Een punt van zorg voor de nabije toekomst is voorts dat bij het overleggen van financiële kengetallen bij inschrijvingen het gevaar kan

De omzet van de installatiebedrijven bedraagt € 86 miljoen en is in 2004 gering lager dan in het voorgaande jaar. De productie is echter duidelijk hoger geweest en bedraagt ca. € 92 miljoen. Dit betekent dat de onderhanden werk positie ultimo jaar met € 6 miljoen is toegenomen. In de tweede helft van 2004 lijkt al enige stabilisering van het aanbod van werken zichtbaar te worden, hetgeen erop kan duiden dat de bodem in de installatiemarkt is bereikt. Productiecijfers geven hier echter niet altijd het juiste inzicht omdat de materiaalprijzen in de installatiebranche in 2004 een behoorlijke stijging hebben gekend als gevolg van de hogere olie- en staalprijzen op de wereldmarkten. Het bedrijfsresultaat gerelateerd aan de installatieomzet is gedaald van 6,7% tot 5,1%. Het gemiddeld aantal medewerkers in de Installatiegroep in 2004 bedraagt 820 (2003: 788). Met name de utiliteitsbouw is hard getroffen door de zwakke conjunctuur. Het Economisch Instituut voor de Bouwnijverheid voorziet dat voor het derde achtereenvolgende jaar een krimp optreedt in de bouwproductie. Hierbij lijkt de terugval in 2004 zich zowel in de publieke als de private sector te manifesteren. In de private sector is de leegstand in de kantorenmarkt verder gestegen tot bijna 6 miljoen vierkante meter. In de tweede helft van het jaar is vastgesteld dat de stijging van de leegstand enigszins afvlakt. Dit is echter niet veroorzaakt door een toenemende vraag, maar door minder opleveringen van nieuwe kantoorruimte. Ook de opname van kantoorruimte door de overheid is in 2004 gedaald onder invloed van budgettaire maatregelen. Ten aanzien van de technische installaties in de utiliteitsbouw neemt de installatiequote (het aandeel van technische installaties in de totale bouwsom) nog steeds toe. Deze relatieve stijging kan in 2004 echter niet de absolute daling in de bouwproductie compenseren. Omdat de vraag naar nieuwbouw laatcyclisch is en de leegstand hoog is, wordt op korte termijn nog geen belangrijk herstel van de productie in de utiliteitsbouw verwacht. In de discussie over de verplaatsing van de industrie naar lage lonen landen wordt vanuit

ondernemerszijde een aantal belangrijke knelpunten geconstateerd in Nederland. Dit betreft ondermeer het prijsniveau van (laaggeschoolde) arbeid, de beperkte instroom in technische opleidingen en de hoge uitval in het VMBO. De knelpunten resulteren in een gebrek aan middelbaar en hoger technisch geschoold personeel. Voor onze bedrijven kan het verplaatsen van productiefaciliteiten van opdrachtgevers, maar met name het verplaatsen van de engineeringactiviteiten (onderzoek en ontwikkeling) een negatieve impact hebben. Nederland kan niet concurreren met de lage lonen landen in Centraal Europa en Azië, tenzij er sprake is van hoogwaardige en gespecialiseerde productie. In dit deel van de industrie is verdere automatisering noodzakelijk om te kunnen blijven concurreren, hetgeen de nodige perspectieven biedt voor onze bedrijven. Het behoud van kennis- en ontwikkelingcentra van de industrie voor Nederland wordt daarbij van groot belang geacht, omdat deze centra de vraag naar hoogwaardige technische oplossingen ini-

tiëren. In de voor Batenburg Beheer belangrijke voeding- en genotmiddelenindustrie is voorts sprake van verdere schaalvergroting. Handel De Handelsgroep van Batenburg bestaat uit zes technische handelsondernemingen. Deze bedrijven leveren advies, systemen en componenten voor toepassingen op het gebied van energieopwekking en -distributie, instrumentatie, panelenbouw, procesautomatisering en machine- en apparatenbouw. In 2004 heeft de orderingang van de bedrijven zich door het hele jaar op een hoger niveau bevonden dan in 2003. Hierbij moet echter wel rekening worden gehouden met het effect van hogere grondstofprijzen die deels ook aan de

Houdstermaatschappij Bosman Bedrijven B.V. Realisatie van de elektrotechnische en sanitaire installaties door Frans Bosman Electra en Bosman Klimaat & Sanitair voor de projecten Vinoly, Ito, SOM, Graves en Architecten CIE in Amsterdam. Het project is een ontwikkeling van G&S Vastgoed, ING Vastgoedontwikkeling en Fortis Vastgoedontwikkeling.

ontstaan dat “appels met peren” worden vergeleken. Dit omdat er dan een discrepantie ontstaat tussen bedrijven die op IFRS zijn overgegaan en niet-beursgenoteerde bedrijven die nog op basis van Nederlandse verslagleggingregels hun cijfers opstellen.

15


klanten zijn doorberekend. Mede door in de handelsgroep doorgevoerde herstructurering (te weten het sluiten van Muxum in Nederland en de verkoop van de retailactiviteiten van Muxum in België), is de omzet in 2004 met 8% gedaald tot € 40 miljoen. Het bedrijfsresultaat van de handelsondernemingen is in 2004 toegenomen van 3,4% tot 4,7% op de handelsomzet. Het gemiddeld aantal medewerkers in de Handelsgroep bedraagt 154 in 2004 (2003: 165). De handelsbedrijven leveren producten en halffabrikaten aan de infrastructuurmarkt en de industrie. In de infrastructuurmarkt maken wij een onderscheid tussen de energiemarkt (netwerkbeheer, productie en distributie van elektriciteit) en railinfrastructuur. In deze markt zijn de volgende belangrijke ontwikkelingen zichtbaar. Als gevolg van het Europese beleid gericht op liberalisering van de energiemarkt is in de afgelopen jaren bij de energiebedrijven een splitsing aangebracht tussen het transport van


B.V. Ingenieursbureau voor Electrotechniek Ir. I. Hartogs e.i., Albert van der Perk B.V., Van Reijsen Elektronika B.V. De fabricage in eigen werkplaats van klantspecifieke joysticks (fabrikaat Gessmann) voor toepassingen in (hijs)kranen, heftrucks, treinen/trams/metro en aan boord van schepen.

16

elektriciteit en de verkoop en levering van elektriciteit. Hierbij is per regio één netwerkbeheerder verantwoordelijk voor het elektriciteitsnet en de aansluitingen. Er is daarbij een groot aantal stroomleveranciers dat elektriciteit kan aanbieden aan de afnemers. Begin 2005 heeft de overheid het voornemen de energiebedrijven te splitsen in een apart netwerkbeheerbedrijf en een distributiebedrijf waarin de overige activiteiten worden ondergebracht. Dit met als doel de concurrentie op de energiemarkt te bevorderen. Daarnaast zal TenneT als netbeheerder van het landelijk hoogspanningsnet de taak behouden om de 220 kV en 380 kV netten te beheren in verband met de centrale functie van deze netten voor de leveringszekerheid. Volgens de energiebedrijven zal dit voorgestelde beleid kostenverhogend werken, hetgeen mogelijk een negatieve invloed kan hebben op de investeringsbereidheid in de komende periode. Op het gebied van

railinfrastructuur worden producten geleverd ten behoeve van het spoornetwerk en trams. Hier is de vraag stabiel, waarbij grote incidentele infrastructurele projecten als de Betuwelijn en de HSL-lijn tot additionele vraag leiden. De handelsgroep van Batenburg Beheer heeft ook in 2004 een goede ontwikkeling gekend in de infrastructuurmarkt in Nederland. Zo is een aantal TenneT schakelstations in bedrijf genomen met Nokian condensatorbanken en zijn orders ontvangen voor het leveren van veerafspansystemen voor de tunnels in de Betuwelijn. Internationaal georiënteerde afnemers hebben het in de infrastructuurmarkt duidelijk moeilijker gehad dan in voorgaande jaren, resulterend in minder orders voor onze bedrijven. Een andere belangrijke afzetmarkt voor de technische handelsondernemingen is de industrie. Deze bedrijfstak heeft in de Benelux een sterke internationale focus en is daardoor gevoelig voor ontwikkelingen op mondiaal vlak. Al enige jaren is het moeilijk om op het gebied van arbeidskosten te concurreren met landen uit Centraal Europa en Azië. Interessant is daarbij te constateren dat in voormalig goedkope productielanden als Taiwan de welvaart en daarmee samenhangend het prijspeil al dermate is gestegen, dat de seriematige productie hier weer wordt uitbesteed aan landen met lagere lonen, zoals China. Door innovatie, het aanbieden van producten met hoge toegevoegde waarde en het opzetten van netwerkorganisaties wordt in de Benelux de marktpositie door de industrie verdedigd. Met name in de automotive markt zien wij hierdoor een toenemende wederzijdse afhankelijkheid optreden, die gepaard gaat met eisen ten aanzien van een steeds hoger niveau van logistieke dienstverlening. Omdat de industrie in het algemeen ook nog te maken heeft met een wat aarzelende vraag met daarin de nodige discontinuïteit, is het voor de technische handelsondernemingen van groot belang om een afgewogen voorraadbeleid te voeren. Het kunnen leveren uit voorraad en het aanbieden van kennis van de toepassing van producten zijn belangrijke verkoopargumenten. Dit moet echter gepaard gaan met goed voorraadbeheer. Met het segment handel was Batenburg Beheer ook actief op het gebied van informatie- en communicatietechnologie. Na de zeer goede jaren aan het einde van de vorige eeuw heeft de ICT-markt vanaf de millenniumwisseling een scherpe daling van de vraag gekend. Dit heeft er toe geleid dat in de achterliggende jaren de

bedragen € 0,2 miljoen. Het bedrijfsresultaat is met 17% afgenomen van € 7,0 miljoen tot € 5,8 miljoen. Door een gemiddeld betere financiering gedurende het verslagjaar zijn de rentebaten gestegen van € 0,1 miljoen tot € 0,2 miljoen. De effectieve belastingdruk is gedaald van 39,3% tot 33,8%, mede door een mutatie in de voorziening latente belastingen als gevolg van de aanpassing van het vennootschapsbelastingtarief. Dividend Gezien de ontwikkeling van het resultaat wordt voorgesteld over 2004 een dividend uit te keren van € 1,60 per gewoon aandeel. De pay-out komt hiermee op 48% van de nettowinst en op 45% van het resultaat vóór afschrijving goodwill. Dit is in lijn met het gebruikelijke dividendbeleid van Batenburg Beheer. Conform artikel 33 van de statuten wordt voorts 5% uitgekeerd op de prioriteitsaandelen, zijnde € 0,12 per aandeel. Bij een dividend van € 1,60 per aandeel wordt € 2.099.576 van de nettowinst gereserveerd.

Financieel Omzet en resultaat In 2004 is de netto-omzet met 6% gedaald van € 133,8 miljoen tot € 126,1 miljoen. De omzet is voor 90% gerealiseerd in Nederland (€ 114 miljoen) en voor 5% in België en Luxemburg (€ 7 miljoen). Daarnaast is € 6 miljoen afgezet in landen buiten de Benelux. In 2004 is de omzet van de Installatiegroep met 5% gedaald van € 89,9 miljoen tot € 85,6 miljoen. Daarnaast is voor € 6,1 miljoen toegevoegd aan het onderhanden werk. Het totaal van de bedrijfsopbrengsten van de Installatiegroep is daardoor uitgekomen op € 91,7 miljoen. Dit is 7% hoger dan in 2003 (€ 85,9 miljoen). De omzet van de Handelsgroep is 8% gedaald van € 43,9 miljoen in 2003 tot € 40,5 miljoen in 2004. In de eerste helft van 2004 bleef het resultaat van Batenburg Beheer 20% achter ten opzichte van de vergelijkbare periode in het jaar ervoor. Met name de ontwikkeling bij de installatiebedrijven was hier debet aan. In de tweede helft van 2004 is enig herstel gerealiseerd. Uiteindelijk is de nettowinst over geheel 2004 met 7% gedaald van € 4,3 miljoen tot € 4,0 miljoen. De lasten uit afschrijving goodwill

Op de aandelen die tijdelijk zijn ingekocht ter dekking van de optieverplichtingen wordt geen dividend uitgekeerd. Voor het dividend op de overige aandelen is een bedrag van € 1.903.499 beschikbaar. Het voorgestelde dividend is tot de goedkeuring van het dividendvoorstel in de komende Algemene Vergadering van Aandeelhouders opgenomen als onderdeel van het onverdeeld resultaat in het eigen vermogen. Indien de Algemene Vergadering van Aandeelhouders overgaat tot vaststelling van de jaarrekening en het dividendvoorstel, is het dividend van € 1,60 per aandeel op 27 mei 2005 betaalbaar. Financiering en investeringen Er is per saldo voor € 0,5 miljoen geïnvesteerd in materiële vaste activa. De investeringen hadden een omvang van € 1,2 miljoen. Dit betreft hoofdzakelijk de gebruikelijke vervangingsinvesteringen. Bij twee bedrijven is

B.V. Ingenieursbureau voor Electrotechniek Ir. I. Hartogs e.i., Albert van der Perk B.V., Van Reijsen Elektronika B.V. Hartogs leverde diverse sensoren en bedieningshendels voor het luxe jacht “Athena”, afgeleverd door Royal Huisman Shipyard te Vollenhove.

nodige aanpassingen zijn doorgevoerd bij de beide Muxum-bedrijven in de Batenburg Groep. In april 2004 werd echter duidelijk dat de gang van zaken bij Muxum Data Communicatie B.V. in ‘s-Hertogenbosch dermate snel verslechterde dat niet langer kon worden uitgegaan van een redelijk perspectief op het ombuigen van de verliesgevende situatie. Daarom is in april 2004 besloten verdere financiering van Muxum Data Communicatie te staken. Muxum N.V. te Zaventem (België) heeft sinds 2001 een transformatie ondergaan tot een volwaardige system integrator van oplossingen op het gebied van spraak en data. Met ca. 30 medewerkers is in 2004 een omzet gerealiseerd van ca. € 4,5 miljoen. In de heroriëntatie op de ICT-activiteiten volgend op de gebeurtenissen bij Muxum in Nederland, is vastgesteld dat Muxum in België te weinig kritische massa heeft om zelfstandig de benodigde omzetgroei op korte termijn te realiseren. Batenburg Beheer heeft hierop besloten de mogelijkheden te onderzoeken om de activiteiten van Muxum over te dragen aan een ICT-aanbieder met een behoefte aan vergelijkbare of complementaire diensten. In maart 2005 is hierover overeenstemming bereikt met Newtel N.V. te Brussel.

17


in 2004 geïnvesteerd in vernieuwing van de kantoorautomatisering. Daarnaast is mede door de verkoop van activiteiten voor € 0,7 miljoen aan materiële vaste activa gedesinvesteerd. De cashflow bedraagt € 6,0 miljoen. Van de € 2,0 miljoen aan afschrijvingen heeft € 0,2 miljoen betrekking op de afschrijving van goodwill. Veel aandacht wordt besteed aan een adequaat debiteuren- en voorraadbeheer. Desondanks is het nettowerkkapitaal toegenomen van € 19,7 miljoen tot € 23,9 miljoen, voornamelijk als gevolg van de hogere debiteurenstand en lagere overige schulden ultimo 2004. In juni 2004 heeft Hartogs de activiteiten van Schiff Electronic te Zetten overgenomen door middel van een activatransactie en deze geïntegreerd in haar vestiging te Rotterdam. Omzet en resultaat zijn meegeconsolideerd vanaf 1 juni 2004. Ook het starten van de nieuwe vestiging van Van Dalen in Nijkerk is met beperkte investeringen gepaard gegaan. Desinvesteringen


Elektrotechnisch Bureau J.H. Sparreboom B.V. Realisatie van licht-, kracht- en data-installaties ten behoeve van de nieuwbouw, herinrichting en renovatie van kantoor en productieruimtes van HollandRidderkerk.

18

in 2004 betreffen de verkoop van de wikkelactiviteiten van Beenen te Gorredijk en Emmen, een bedrijfspand te Emmen en de retailactiviteiten van Muxum in België. In verband met de afgenomen verplichting uit hoofde van uitstaande personeelsopties op gewone aandelen Batenburg Beheer, zijn in 2004 ruim 17.000 tijdelijk ingekochte aandelen herplaatst.

Het eigen vermogen is in 2004 toegenomen van € 30,5 tot € 33,0 miljoen per ultimo jaar. Bij een balanstotaal van € 60,9 miljoen per 31 december 2004 bedraagt de solvabiliteit 54,2%. Het geïnvesteerd vermogen is toegenomen van € 34,3 miljoen bij aanvang van het jaar tot € 37,1 miljoen ultimo 2004. Het rendement op het geïnvesteerd vermogen bedraagt 10,8%. Voor 2005 is het een aandachtspunt om het rendement op geïnvesteerd vermogen te verhogen, mede door gerichte investeringen in nieuwe bedrijven. In 2005 worden de gebruikelijke vervangingsinvesteringen verwacht. Bij verschillende bedrijven wordt voorts vervanging van de kantoorautomatisering in 2005 en 2006 actueel. Op het gebied van nieuwe huisvesting worden in 2005 verdere investeringen verwacht voor Beenen en in mindere mate ook voor Sparreboom. Tevens wordt daarbij beoogd de oude bedrijfspanden van Beenen en Sparreboom te desinvesteren. Gebeurtenissen na balansdatum In januari 2005 heeft Koldijk de activiteiten van Becom (11 medewerkers) op het gebied van ventilatie- en bewaartechnieken voor de agrarische sector verkocht aan Tolsma Techniek te Emmeloord. Tegen het einde van 2004 is duidelijk geworden dat er onvoldoende synergie kan worden gerealiseerd tussen de activiteiten van Koldijk en Becom. Daarop zijn de mogelijkheden onderzocht deze activiteit elders onder te brengen. In maart 2005 zijn de data- en telecomactiviteiten van Muxum N.V. verkocht aan Newtel te Brussel. Muxum heeft in de achterliggende jaren een transformatie ondergaan tot een volwaardige system integrator van oplossingen op het gebied van spraak en data. Met ca. 30 medewerkers wordt een omzet gerealiseerd van ca. € 4,5 miljoen. Muxum heeft echter te weinig kritische massa om zelfstandig de benodigde omzetgroei op korte termijn te realiseren. Batenburg Beheer

Een samenvattend overzicht van de kasstromen geeft het volgende beeld: x € 1.000

2004

2003

2002

2001

2000

Kasstroom uit operationele activiteiten

3.513

5.734

6.021

5.416

9.048

Kasstroom uit investeringen

-/- 630

-/- 1.518

-/- 11.128

-/- 4.024

-/- 5.725

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

-/-1.532

-/- 1.597

-/- 2.151

-/- 2.165

-/- 2.257

1.351

2.619

-/- 7.258

-/- 773

1.066

12.713

11.362

8.743

16.001

16.774

Mutatie liquide middelen Liquide middelen ultimo jaar

In beide gevallen is er sprake geweest van een beperkt boekverlies dat is verwerkt ten laste van het resultaat van 2004. Door het afstoten van genoemde activiteiten zal het balanstotaal van Batenburg Beheer met ca. € 2 miljoen afnemen en de omzet met ca. € 6 miljoen. De transacties hebben een positief effect op de cashflow in 2005.

naar duurzame rendabele continuïteit vanuit een zelfstandige positie in de Benelux-markt. Batenburg Beheer wil een betrouwbare en solide partner zijn voor alle belanghebbenden die bij de onderneming zijn betrokken. Batenburg Beheer beoogt jaarlijks gemiddeld minimaal 5% te groeien met een nettorendement op de omzet van 4% en een rendement op het geïnvesteerd vermogen van 12,5%. De laatste

Strategie en beleid Algemeen Batenburg Beheer omvat dienstverlenende ondernemingen op het gebied van installatietechniek en technische handel. De activiteiten worden momenteel uitgeoefend door zeven installatiebedrijven en zes handelsondernemingen in Nederland en België met in totaal ca. 950 medewerkers. De bedrijven zijn actief in de deelmarkten industrie, utiliteitsbouw en infrastructuur in de Benelux. De Installatiegroep is met name actief in Nederland en de bedrijven vervullen veelal een regionale functie. Vooral Hoogendoorn Automatisering is actief op het gebied van export van kennis en automatiseringsproducten buiten de Benelux. De ondernemingen van de Handelsgroep richten zich op het vertegenwoordigen van internationale leveranciers in de Benelux-markt en vullen dit aan met maatwerkproducten en halffabrikaten uit eigen werkplaatsen. De Batenburg Groep kenmerkt zich als een marktgerichte organisatie van operationeel zelfstandige bedrijven met behoud van de eigen identiteit. Het ondernemerschap aan de basis wordt hierdoor zoveel mogelijk gestimuleerd. Aan het belang van de individuele organisatie en de saamhorigheid in de Groep wordt op evenwichtige wijze gestalte gegeven. Door ontwikkelingen op het gebied van Corporate Governance staat het decentrale beleid enigszins onder druk. Zo wordt op het gebied van risicomanagement een centraal systeem opgezet. Het blijft echter de intentie om de operationele verantwoordelijkheid en beslissingsbevoegdheid zoveel mogelijk bij de lokale directies te laten. De Batenburg-bedrijven willen zich onderscheiden op basis van een flexibele en klantgerichte instelling en de kwaliteit van de geleverde diensten en producten. Hierbij wordt gestreefd

Installatiebedrijf en Ingenieursbureau Koldijk B.V. Realiseren van de elektrotechnische, beveiligings- en netwerkinstallaties voor de herhuisvesting van de Arbo Unie in Utrecht. Bron foto: Resyle Groep Nederland (RGN)

heeft hierop besloten de mogelijkheden te onderzoeken om de activiteiten van Muxum over te dragen aan een ICT-aanbieder met vergelijkbare of complementaire diensten.

19

rendementseis is in 2004 bijgesteld in verband met de gevolgen van de wijziging van verslaggevingsregels in de afgelopen jaren die leiden tot een hoger geïnvesteerd vermogen in de balans. Hieronder begrepen zijn de presentatie van de onverdeelde winst als onderdeel van het eigen vermogen en effecten van de invoering van IFRS in 2005. Om onze doelstellingen te realiseren is gekozen voor een platte, decentrale structuur met vergaande bevoegdheden bij de individuele werkmaatschappijen. Deze oefenen hun activiteiten uit op een wijze waarbij de eigen identiteit wordt gehandhaafd. De bedrijven zijn individueel verantwoordelijk voor een rendabele continuïteit. Zij voeren in voorkomende gevallen gezamenlijk projecten uit of maken gebruik van de producten en diensten van de zusterbedrijven. Door middel van een vaste rapportagestructuur, regelmatig overleg met verschillende geledingen in de werkmaatschappijen en regelmatige bedrijfsbezoeken wordt aan het beheersingsysteem gestalte gegeven. Met behulp van deskundige en gemotiveerde medewerkers, lokale aanwezigheid en een goede prijs-kwaliteitverhouding dienen de bedrijven zich aanhoudend te onderscheiden in de geleverde diensten en producten in de installatietechniek en de handel. Dit dient te resulteren in vaste relaties en partnerships met


opdrachtgevers, een rendement dat beter is dan het marktgemiddelde en een verdere versterking en uitbouw van bestaande marktposities, zowel door autonome als door externe groei. Autonome groei wordt beoogd door ontwikkeling van de bestaande marktposities, alsmede door verwerving van nieuwe handelsvertegenwoordigingen. In verband met de omvang van de installatiebedrijven is in voorkomende gevallen het opzetten van nevenvestigingen wenselijk om verdere groei op een efficiënte en beheersbare wijze gestalte te geven. Voorts wordt externe groei nagestreefd door acquisitie van ondernemingen die bijdragen aan de beleidsdoelstellingen van Batenburg Beheer. Hierbij wordt primair gezocht naar bedrijven met onderscheidend vermogen. In 2004 is veel aandacht uitgegaan naar het stroomlijnen van de Batenburg Groep. Activiteiten zijn daarbij beoordeeld op hun potentiële rendementsbijdrage en het al dan niet onderdeel zijn van de kernactiviteiten. Dit heeft


Schekman Elektrotechniek B.V. Renovatie en uitbreiding van de elektrotechnische installaties in de Stadsschouwburg te Nijmegen.

20

tot de nodige desinvesteringen geleid, waardoor de Groep nu beter is voorbereid voor economisch herstel in onze markten. Een significant besluit in 2004 is het stoppen van de data- en telecomactiviteiten als een apart onderdeel van de Groep. Wij zijn van mening dat ICT ook naar de toekomst een belangrijke toegevoegde waarde kan zijn voor het aanbod van diensten naar de klanten. Het dient dan echter als competentie aanwezig te zijn in de activiteiten van de installatiebedrijven en niet als afzonderlijke werkmaatschappij. In de installatiegroep hebben de werkmaatschappijen Beenen Electrotechniek te Gorredijk en de Hoogendoorn Automatiseringsgroep te Vlaardingen een samenwerkingsverband opgezet. Hiervoor is een aparte vennootschap Batenburg Industriële Projecten B.V. opgericht. Beoogd wordt hiermee in te spelen op de verdergaande schaalvergroting in de industrie door gezamenlijk als turn key leverancier in te schrijven op grotere werken. Door de bundeling

van de aanwezige kennis en capaciteit van de beide bedrijven ontstaat één van de grotere leveranciers van industriële automatisering in Nederland die tevens andere disciplines aanbiedt zoals installatiewerk, instrumentatie, panelenbouw en werktuigbouwkunde. Verwacht wordt dat dit initiatief de nodige aanlooptijd heeft omdat eerst gewerkt moet worden aan de naambekendheid en de positionering. Na een periode van relatieve schaarste van geschikte kandidaten voor groei door acquisities, zien wij in de laatste maanden van 2004 een duidelijke opleving. In 2005 zal de nodige aandacht uitgaan naar het onderzoeken van de mogelijkheid Batenburg Beheer verder te versterken met gerichte overnames.

Organisatie en medewerkers Het aantal medewerkers ultimo 2004 bedraagt 978 (ultimo 2003: 970). In de installatiesector is het aantal medewerkers met 3% toegenomen tot 831. Een belangrijk deel hiervan heeft betrekking op de nieuwe vestiging van Van Dalen in Nijkerk. Bij de handelsondernemingen is het aantal medewerkers in 2004 met 9% gedaald tot 147, voornamelijk door het staken van de activiteiten van Muxum Data Communicatie in ‘s-Hertogenbosch. Zelfs tijdens de economische teruggang blijft het aanbod van technisch geschoolde medewerkers beperkt. Na een inhaalslag voor de jaren waarin vacatures moeizaam vervuld konden worden, is in de loop van 2004 kritisch gekeken naar de verhouding directe en indirecte medewerkers. In voorkomende gevallen heeft dat bij werkmaatschappijen geleid tot de nodige aanpassingen. De werkmaatschappijen van de Batenburg Groep zijn in hoge mate zelfstandig actief en hebben een vergaande resultaatverantwoordelijkheid. De decentrale aanpak bevordert het ondernemerschap en geeft de bedrijven de gelegenheid om klantgericht en alert te handelen. Voorts heeft het naar onze overtuiging een positief effect op de betrokkenheid van de medewerkers. De beloning van het management en de medewerkers is deels variabel. De omvang van de variabele beloning is veelal afhankelijk van het resultaat van de eigen werkmaatschappij en zodoende rechtstreeks gekoppeld aan de eigen inzet en prestaties. Door een centraal cash managementbeleid wordt goed werkkapitaalbeheer bij de bedrijven gestimuleerd. Een klantgerichte strategie werkt alleen als de bedrijven beschikken over goed geschoolde en

Als gevolg van de hoge onderhanden werkpositie is de gemiddelde omzet per medewerker afgenomen van € 140.500 tot € 129.400. De geproduceerde omzet per medewerker is echter op peil gebleven. De gemiddelde totale loonkosten per medewerker zijn met 0,8% gedaald tot € 41.200 (2003: € 41.500). Voor 2005 wordt een beheerst loonbeleid voorgestaan. Eén van de aandachtspunten in een periode van economische stagnatie is de kans op een relatieve vergrijzing bij de bedrijven, met als gevolg een hogere gemiddelde kostenstructuur. Verjonging blijft dan ook een aandachtspunt, met de kanttekening dat de instroom van jongeren in de sector als geheel qua omvang de nodige zorgen baart. De CAO voor de Metaal en Technische Bedrijfstak heeft een loonaanpassing gekend van 2,2% in februari 2005. De huidige CAO loopt af per april 2005. Er is nog geen zicht op de uitkomsten van een nieuwe CAO. Veel aandacht gaat uit naar veilige en gezonde arbeidsomstandigheden door een systematische aanpak van kwaliteits-, arbo- en milieuzorg. Het ziekteverzuim is gedaald van 4,9% tot 4,5%. In veel van onze ondernemingen is het systeem voor kwaliteitsborging en veiligheid gecertificeerd volgens bijvoorbeeld de actuele ISO, VCA en KOMO-Instal normen. Voorts worden de maatschappelijke inzichten en normen op milieugebied gevolgd. De afvalstromen worden afgevoerd volgens de gangbare voorschriften. In de Groepsraad worden belangrijke ontwikkelingen voor onze bedrijven besproken en wordt nagegaan hoe de bedrijven, zelfstandig en gezamenlijk, daarop kunnen inspelen. De relevante thema’s komen ook aan de orde in het overleg met de CPI (Centrale Personeels Informatie). De Groepsraad heeft een adviserende functie en vormt ook het platform voor de uitwisseling van kennis en informatie. De Groepsraad komt

jaarlijks formeel bijeen in een tweetal vergaderingen en tijdens een meerdaagse strategiegerichte sessie. In 2004 is in het overleg met de Groepsraad veel aandacht besteed aan het thema risicobeheersing. Een deel van de bedrijven heeft een ondernemingsraad, terwijl het overleg bij andere ondernemingen plaatsvindt volgens de richtlijnen voor bedrijven tot 50 medewerkers.

Gang van zaken werkmaatschappijen Installatiegroep Installatiebedrijf en Ingenieursbureau Koldijk Bij Koldijk heeft het resultaat in 2004 sterk onder druk gestaan, terwijl de geproduceerde omzet op een vergelijkbaar niveau is uitgekomen. Verschillende zaken zijn debet geweest aan de daling van het rendement. In 2004 is door de slechte marktsituatie in de utiliteitsbouw met name in de eerste helft van het jaar sprake geweest van een sterk wisselende bezetting. Met regelmaat zijn medewerkers collegiaal uitgeleend. In het algemeen kan worden gesteld dat de efficiency hierdoor onder druk heeft gestaan. Voorts heeft de Becom-activiteit niet gebracht wat ervan verwacht werd. In het laatste kwartaal van 2004 zijn maatregelen genomen om tot rendementsherstel te komen. Per 1 december 2004 is de heer B. Roseboom benoemd tot directeur van Koldijk. Begin 2005 zijn de activiteiten van Becom op het gebied van bewaartechniek voor de akkerbouw overgedragen aan Tolsma Techniek te Emmeloord. Beenen Electrotechniek Bij een lagere omzet is het resultaat van Beenen in 2004 afgenomen. Ten aanzien van de omzetontwikkeling geldt dat een beduidend deel hiervan wordt veroorzaakt door het

B.V. Technische Handelsonderneming M. Seher & Co., M. Seher & Co. N.V. Stift- en boutlassystemen en laselementen, fabrikaat Soyer.

gemotiveerde medewerkers. Voor het actueel houden van de vakkennis wordt onder meer gebruik gemaakt van het aanbod van opleidingen vanuit de brancheorganisatie Uneto-VNI. In 2004 zijn enkele belangrijke wijzigingen doorgevoerd in de Batenburg Groep waarbij relatief veel medewerkers betrokken zijn geweest. De maatregelen zijn in sommige gevallen pijnlijk geweest. Toch blijft de motivatie bij de medewerkers goed en hebben wij steeds een beroep kunnen doen op hun inzet. Graag willen wij hen hiervoor bedanken en wij vertrouwen erop ook in 2005 gezamenlijk een goed resultaat te behalen.

21


verkopen van de wikkelactiviteiten in Gorredijk en Emmen. De concurrentie voor industriële projecten in het noorden van het land is in 2004 hevig is geweest. Hierdoor hebben enkele kansrijke aanbiedingen voor grote projecten in de zuivel- en voedingsmiddelenindustrie niet tot opdrachten geleid. De opdrachtingang komt uit op een lager niveau dan in voorgaande jaren, waarbij wel wordt aangetekend dat de spreiding over de verschillende marktsectoren verbeterd is. In het algemeen is de gemiddelde omvang van de opdrachten lager dan in voorgaande jaren. In 2005 gaat de nodige aandacht uit naar het realiseren van de nieuwe huisvesting in Heerenveen. Hoogendoorn Automatiseringsgroep Bij Hoogendoorn zijn in 2004 omzet en resultaat gestegen. In de industrie werden de eerste tekenen van voorzichtig herstel zichtbaar. Genoemde marktontwikkelingen hebben ertoe geleid dat de business unit Industrie (JB Systems) een goed resultaat heeft behaald. Zowel de bezettingsgraad als de projectbeheersing hebben


Hoogendoorn Automatiseringsgroep De nieuwste bustechnologie zoals deze wordt gebruikt in het grote tuinbouwcluster Bergerden nabij Arnhem.

22

zich positief ontwikkeld. Daarentegen is de tuinbouwmarkt in het afgelopen jaar in een neerwaartse beweging terecht gekomen als gevolg van de slechte productprijzen voor de telers. Bij de business unit Tuinbouw zijn aan het einde van 2004 organisatorische maatregelen genomen. Het resultaat is hier lager uitgekomen dan in 2003, mede door een lagere export. De business unit Data@Vision heeft een sterke groei van omzet en een verbetering van het rendement getoond. In 2005 wordt extra aandacht besteed aan het projectmanagement bij Data@Vision gezien de complexiteit van de gerealiseerde projecten. Schekman Elektrotechniek Door de moeizame situatie in de utiliteitsmarkt zijn omzet en resultaat van Schekman in 2004

gedaald. Door de nodige aandacht te richten op de vaste klanten kon de opdrachtingang nog redelijk op peil worden gehouden. In de aanbestedingsmarkt zijn de prijzen echter dermate slecht dat niet vaker op opdrachten is ingeschreven dan strikt noodzakelijk en alleen dan als projecten verdere spin-off naar de toekomst kunnen bieden. Na een langdurig dienstverband is in september 2004 afscheid genomen van de heer J.A. Hovestadt. De heer Hovestadt is directeur van Schekman geweest sinds de overname door Batenburg Beheer in 1992 en heeft gebruik gemaakt van de vroegpensioenregeling. Wij zijn veel dank aan de heer Hovestadt verschuldigd voor zijn bijdrage aan de ontwikkeling die Schekman onder zijn leiding heeft doorgemaakt. Als opvolger van de heer Hovestadt is de heer ing. T.P.A. Scheenen benoemd. Bosman Bedrijven Ondanks een lagere omzet hebben de Bosman Bedrijven in 2004 een goed resultaat behaald. De productie kwam belangrijk hoger uit dan vorig jaar. Door het lagere opleveringniveau is de onderhanden werkpositie ultimo 2004 sterk toegenomen. Opdrachtverwerving vindt voor een belangrijk deel plaats bij vaste relaties op basis van een adviserende rol en betrouwbaarheid in de uitvoering. Omdat opdrachtgevers frequent projecten in de utiliteitsbouw vooruitschuiven wordt de capaciteitsplanning bemoeilijkt. Dit heeft aanleiding gegeven om meer aandacht te doen uitgaan naar kortlopende projecten en naar service en onderhoud. In dit kader is ook besloten de serviceactiviteiten voor elektrotechnische, werktuigkundige en sanitairinstallaties te centraliseren bij TMK Nederland. Alle Bosman Bedrijven (Frans Bosman Electra, Bosman Klimaat & Sanitair en TMK Nederland) hebben positief bijgedragen aan het resultaat. Van Dalen Installatietechniek Van Dalen Installatietechniek laat in 2004 ondanks de moeizame markt een positieve ontwikkeling zien. Bij een fors hogere productie is het resultaat gestegen. Hiervoor is gedurende een groot deel van het jaar een beroep gedaan op inleenkrachten van binnen en buiten de Groep en is werk uitbesteed onder andere aan één van de zusterbedrijven. Terwijl de bezetting gedurende 2004 goed is geweest, hebben ook bij Van Dalen de marges op de verworven opdrachten onder druk gestaan door de lage investeringsbereidheid in de utiliteitsbouw. Voor een deel is de lagere vraag gecompenseerd door opdrachten in de welzijn- en gezondheidszorg.

Sparreboom Bij een hogere omzet heeft het resultaat van Sparreboom een vergelijkbare omvang als in 2003. Naast een toename van de reguliere omzet bij vaste opdrachtgevers, werd met name een toenemende vraag naar beveiligingsystemen en brandmeldinstallaties geconstateerd. Ondanks alle aandacht voor het versterken van de organisatie is in 2004 de werkdruk hoog geweest en hebben de medewerkers veel extra inspanningen geleverd. Een minder goed bericht is dat één van de directeuren van Sparreboom door ziekte zijn werkzaamheden heeft moeten neerleggen. Ter versterking van de organisatie werd tegen het einde van 2004 de heer A.T. Kemperman aan het directieteam toegevoegd. Sparreboom heeft recentelijk een nieuw huurpand in Ridderkerk betrokken dat beter toegesneden is op de groei die de organisatie doormaakt.

voorzichtig herstel. Daartegenover staat dat de omzet van thermal management producten onder druk heeft gestaan door hevige concurrentie. Veel aandacht gaat uit naar een verantwoorde voorraadpolitiek. Vanuit werkkapitaalbeheer is voorraadbeheersing van belang. De industriële klanten, die zowel eindproducenten als subcontractors zijn, houden zelf echter nog steeds minimale voorraden aan en vertrouwen op de beschikbaarheid van de producten bij de technische handelsonderneming. Gezien de soms lange levertijden is het voor bedrijven als Seher dan ook belangrijk uit voorraad te kunnen leveren. Bij een lagere omzet is het resultaat van Bevar op een vergelijkbaar niveau als in 2003 uitgekomen. De omzet heeft onder druk gestaan omdat één van de grotere internationale klanten een eigen inkooporganisatie heeft opgezet in het Verre Oosten. Mede door een aangescherpt voorraadbeheer kon het resultaat op een goed peil blijven. In de markt wordt voorts vastgesteld dat met name kantoormeubelen-

Handelsgroep Seher-bedrijven en Bevar In het jaar van het 75-jarige bestaan heeft Seher Nederland uitstekend gepresteerd. Bij een vergelijkbare omzet is het resultaat verder gestegen. Door een goede spreiding van producten en afzetmarkten is Seher minder gevoelig voor de economische teruggang. In vergelijking met vorig jaar laten de divisies Energietechniek, Elektronica en Elektrotechniek een lichte stijging van de omzet zien, terwijl in de divisies Bevestigingstechniek en Energieprojecten sprake is geweest van een lichte daling. In de industrie is het beeld wisselend. Sommige klanten tonen duidelijk herstel, andere blijven nog achter in de omzet. De vraag uit de energiemarkt is redelijk constant, maar de beoogde scheiding bij de energiebedrijven tussen een netwerkbedrijf en een handelsbedrijf kan leiden tot terughoudendheid bij toekomstige investeringen. De rail-inframarkt ontwikkelt zich goed. In 2004 zijn ondermeer orders voor de Betuwelijn en de HSL-lijn ontvangen. Bij een licht hogere omzet is het resultaat van Seher België in 2004 wederom gestegen. De omzet van bevestigingstechniekcomponenten heeft zich positief ontwikkeld en toont

producenten het moeilijk hebben. Daarnaast heeft het verplaatsen van de maakindustrie toch de nodige impact op de logistieke functie van Bevar. Mogelijkheden worden gezien om verder te groeien in de toelevering aan de automotive industrie. In 2004 heeft Bevar haar 50-jarige jubileum gevierd. Hartogs, Van der Perk en Van Reijsen Omzet en orderontvangst van Hartogs hebben zich in 2004 positief ontwikkeld. Hierbij is in de tweede helft van 2004 een positieve bijdrage ondervonden van de overgenomen activiteiten van Schiff Electronic op het gebied van persoonlijke veiligheid in industriële omgevingen. Bij de afdeling besturingstechniek is Hartogs geconfronteerd met de opzegging van een 50jarige relatie door een belangrijke leverancier die

B.V. Technische Handelsonderneming M. Seher & Co. 145 kV stroomtransformatoren, fabrikaat Arteche.

De nieuwe vestiging in Nijkerk die medio 2004 is geopend, heeft vanaf het begin positief bijgedragen. Deze vestiging biedt goede mogelijkheden om de marktpositie te verbeteren en het inzetten van medewerkers in het werkgebied van Van Dalen verder te optimaliseren.

23


is overgenomen door een koper met een eigen distributiekanaal in Nederland. Bij een lagere omzet toont het resultaat van Van der Perk een opgaande lijn. De omzet van Van der Perk wordt voor een groot deel gerealiseerd in de markt voor grote investeringsgoederen. Hinder werd ondervonden van de sterk gedaalde investeringsbereidheid voor deze goederen. De activiteiten van een belangrijke internationale klant zijn in Nederland in het afgelopen jaar belangrijk afgenomen. Van Reijsen heeft een vergelijkbare omzet gerealiseerd ten opzichte van 2003. Met name de verkoop van elektronicabehuizingen in een aantal nichemarkten toont een goede ontwikkeling. Door hoge pensioenlasten heeft het rendement onder druk gestaan. Met ingang van 2004 is het eindloonsysteem dat bij Van Reijsen van toepassing was, omgezet in een middelloonsysteem.

International Financial Reporting Standards Met ingang van 2005 zijn circa 7.000 beursfondsen in Europa verplicht de “International Financial Reporting Standards” (IFRS) toe te passen. Dit betekent voor Batenburg Beheer dat het jaarverslag over het boekjaar 2005 volgens IFRS wordt opgesteld, met daarin opgenomen de vergelijkende IFRS-cijfers over 2004. In het algemeen kan worden gesteld dat IFRS zich richt op verslaggeving op basis van “fair value”. De balans dient dan op ieder verslagmoment inzicht te geven in de reële waarde van activa en passiva. Kenmerkend voor deze aanpak is dat resultaten meer zullen fluctueren dan voorheen onder de huidige Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving. Om tot de vergelijkende IFRS-cijfers voor 2004 te komen is de balans per 31 december 2003 omgezet naar een IFRS-openingsbalans per 1 januari 2004. De belangrijkste wijzigingen voor Batenburg Beheer worden onderstaand beschreven. Batenburg Beheer NV | jaarverslag 2004

24

Op goodwill wordt onder IFRS niet langer afgeschreven tenzij er sprake is van een bijzondere waardevermindering (“impairment”). Bij een impairmentsituatie is de balanswaarde hoger dan de directe opbrengstwaarde of de waarde van de verwachte toekomstige kasstromen van het actief. Zodra dit wordt vastgesteld, wordt de balanswaarde neerwaarts bijgesteld tot de lagere waarde en dient de vastgestelde overwaardering direct ten laste van het resultaat gebracht te worden. De geactiveerde goodwill van Batenburg

Beheer is zowel in de IFRS-openingsbalans per 1 januari 2004 als gedurende 2004 getest op een mogelijke “impairment”. Daarbij is gebleken dat er op dit moment geen afboekingen noodzakelijk zijn. Het niet langer afschrijven in jaarlijkse vaste termijnen op de geactiveerde goodwill heeft in 2005 een positief effect op de nettowinst van circa € 240.000. Qua presentatie wordt de post onderhanden werk gesplitst onder IFRS. Als de gefactureerde termijnen van projecten voor derden hoger zijn dan de gemaakte kosten, wordt het meerdere opgenomen onder de kortlopende schulden. Bij Batenburg Beheer werd deze aanpak in het verleden ook al gevolgd. Projecten voor derden waarbij de kosten hoger zijn dan de gefactureerde bedragen verschuiven van het onderhanden werk naar vorderingen. Onder voorraden resteert het deel van de op de projecten voor derden geboekte kosten dat hoger is dan de voortgang op de werken zelf. Per saldo heeft deze aanpak een beperkte verlenging van de balans tot gevolg. Voor de pensioenverplichtingen wordt een onderscheid gemaakt tussen “defined benefit” (toegezegd pensioen) en “defined contribution” (toegezegde bijdrage). Eén van de vigerende pensioenregelingen dient te worden behandeld als een defined benefit systeem. In verband met de voorziening die moet worden gevormd voor toekomstige verplichtingen is aan het eigen vermogen per 1 januari 2004 een bedrag van circa € 420.000 onttrokken. Een kanttekening daarbij is dat IFRS uitgaat van een andere verdeling van pensioenlasten in de tijd dan het geval is onder de Nederlandse regels. Het vormen van deze additionele voorziening betekent dat voor de betrokken werkmaatschappij de jaarlijkse pensioenlasten in de toekomst licht lager zullen zijn. Per saldo zal het balanstotaal per 1 januari 2004 onder IFRS fractioneel toenemen en het eigen vermogen fractioneel afnemen ten opzichte van de huidige cijfers. De solvabiliteit (eigen vermogen/totaal vermogen) per 1 januari 2004 daalt hierdoor enigszins. Het nettoresultaat in 2004 volgens IFRS is licht hoger dan de nu gerapporteerde nettowinst volgens de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving.

Algemeen Eén van de aspecten waar in het kader van de Code Corporate Governance veel aandacht aan wordt besteed is risicomanagement. Binnen de decentrale filosofie van Batenburg Beheer worden risico’s op verschillende niveau’s gemanaged. Strategische en financiële risico’s zijn met name punt van overleg geweest tussen de commissarissen, holdingdirectie en management van de werkmaatschappijen. Operationele risico’s vallen hoofdzakelijk onder het aandachtsveld van het management van de werkmaatschappijen. Wij hebben de aanbevelingen uit de Code Corporate Governance benut om enerzijds het risicobewustzijn binnen de organisatie te vergroten en anderzijds om op dit gebied tot een integraal systeem voor de Batenburg Groep te komen. De Directie is verantwoordelijk voor de inrichting en de effectiviteit van de interne systemen voor risicobeheersing en controle. Deze systemen hebben tot doel de significante risico’s waaraan de onderneming blootstaat te onderkennen en effectief te beheersen. Zowel bij de huidige als de toekomstige aanpak wordt opgemerkt dat geen enkel systeem voor risicomanagement en interne controle absolute zekerheid kan bieden voor het behalen van de doelstellingen en dat het negeren van gemaakte afspraken en vastgelegde procedures, onverwachte gebeurtenissen, verkeerde inschattingen en belangrijke fouten, gevallen van fraude of handelingen in strijd met weten regelgeving nooit geheel kunnen worden voorkomen. Wij vinden dat de bestaande systemen nog voor verbetering vatbaar zijn en zullen daar in 2005 mee aan de slag gaan. Rekening houdend met bovenstaande kanttekeningen zijn wij naar beste weten van mening dat het interne risicomanagement- en controlesysteem binnen de Batenburg Groep in 2004 naar behoren heeft gefunctioneerd. Met de nieuwe geïntegreerde aanpak is gestart door met het management van de bedrijven de belangrijkste risico’s te benoemen en te classificeren. Hierbij wordt apart onderscheid gemaakt naar risico’s binnen de installatie- en de handelssector en specifieke risico’s op werkmaatschappijniveau. Vervolgens is een begin gemaakt met het expliciet toekennen van de verantwoordelijkheid voor het beheersen van de benoemde risico’s. Dit betreft dan de risico’s die niet overgedragen zijn aan derden, zoals

bijvoorbeeld aan verzekeraars. In 2005 wordt naar verwachting een keuze gemaakt voor een geautomatiseerd systeem ter ondersteuning van de informatieverschaffing, communicatie, bewaking en beheersing van risico’s. Met deze aanpak wordt risicomanagement meer expliciet gemaakt en vindt uiteindelijk een koppeling van deelwaarnemingen plaats, waardoor de opvolging beter kan plaatsvinden.

Van Dalen Installatietechniek B.V. Bedrijfspand van de nieuwe vestiging in Nijkerk.

Risicomanagement

25

Risicomanagement bij Batenburg Beheer dient een middel te zijn tot een betere bedrijfsvoering en geen doel op zich. In een tijdperk van toenemende complexiteit en transparantie nemen onzekerheden voor ondernemingen toe. Voor zover risico’s beheersbaar zijn, kan hierbij worden besloten risico’s (gecontroleerd) te lopen of geheel uit te sluiten. Risicomanagement gericht op “in control” zijn mag echter niet resulteren in een aanpak die sec gericht is op het minimaliseren van risico’s. Er zal per situatie een afweging gemaakt moeten worden tussen risico en rendement. Indien bijvoorbeeld bij een werkmaatschappij een sterke afhankelijkheid bestaat van één toeleverancier of één klant, dan zal dit ook moeten resulteren in een hoger rendement. Binnen de portfolio van bedrijven kunnen dergelijke risico’s uitgemiddeld worden tot een aanvaardbaar risico voor de gehele Groep. Onze taak is ervoor te zorgen dat de Batenburg Groep op een verantwoorde en beheerste wijze blijft ondernemen. Wij zullen risicomanagement in 2005 in de positieve zin aanwenden om te zorgen dat het bijdraagt aan een betere beheersing en het nemen van gecalculeerde en verantwoorde risico’s binnen de Batenburg Groep. Strategische risico’s Batenburg Beheer beoogt tot een beheerste resultaatontwikkeling te komen en de risico’s


te spreiden. Daartoe wordt een balans gezocht tussen het gebruik van nieuwe technologieën met een hoger risicoprofiel en het aanbod van bestaande producten en diensten. Voor beide geldt dat de voorkeur uitgaat naar toepassing in nichemarkten. De actuele omzetverdeling van de totale Batenburg Groep in 2004 over de markten Industrie, Utiliteitsbouw en Infrastructuur wordt onderstaand weergegeven.

•

Verdeling omzet over deelmarkten Industrie 43%

Utiliteitsbouw 40%

•

Infrastructuur 17%

•


26

De handelsactiviteiten hebben een vroegcyclisch karakter, terwijl de installatieactiviteiten (en met name de op de utiliteitsbouw gerichte installaties) laatcyclisch zijn. Aandacht gaat uit naar de afhankelijkheid van leveranciers en klanten. Door internationale concentraties of het verplaatsen van bedrijven kunnen bestaande relaties onder druk komen. Ook de spreiding over afzetmarkten is van belang om te voorkomen dat een terugval in één van de deelmarkten, zoals we bijvoorbeeld nu kennen in de utiliteitsbouw, een te grote impact heeft op het totale bedrijfsresultaat. Periodiek wordt met de directies van de bedrijven overlegd over de veranderingen in de omgeving van de bedrijven en de gevolgen voor het gevoerde beleid. In het acquisitiebeleid wordt specifiek aandacht geschonken aan elementen als het management van de bedrijven, de marktpositie en de bedrijfscultuur, alsmede de invloed op het groepsresultaat.

•

In het bijzonder worden de volgende strategische risico’s relevant geacht voor de Batenburg Groep op de korte en middellange termijn: Marktontwikkelingen Zowel voor de installatie als voor de handel geldt dat het afnemen en verplaatsen van de industrie uit Nederland en België naar lagelonenlanden leidt tot verminderde mogelijkheden de producten en diensten af te zetten. Minder afzetmoge-

•

•

lijkheden leiden tot meer concurrentie. In het kader van de “local for local” marktbenadering van onze bedrijven biedt de verdergaande schaalvergroting en internationalisering in de industrie en de infrastructuurmarkt zowel mogelijkheden als bedreigingen. Afhankelijkheid van klanten en leveranciers Toenemende complexiteit van de geboden oplossingen, de behoefte aan klantgerichte dienstverlening en netwerkstructuren in de industrie leiden tot een grotere (wederzijdse) afhankelijkheid van leveranciers en afnemers. Hieraan zijn afbreukrisico’s verbonden indien een relatie om wat voor reden dan ook wordt verbroken. Continuïteit management en “single points of failure” De soms beperkte omvang van onze werkmaatschappijen leidt ertoe dat individueel management, of individuele medewerkers van groot belang kunnen zijn voor de continuïteit van de desbetreffende organisaties. Vanuit kostenoverwegingen is het niet altijd mogelijk om de bij medewerkers aanwezige kennis over meerdere personen te spreiden. Concurrentie en prijsvorming De installatie en technische handel zijn volwassen markten met beperkte groei, die veelal afhankelijk zijn van de economische ontwikkeling. Gezien het open karakter van de Benelux wordt veelal direct geconcurreerd op prijs en kwaliteit. In economisch moeilijkere tijden kan de prijsvorming hierbij onder druk komen te staan. Kwaliteit arbeidsaanbod De bedrijven in de Batenburg Groep zijn technisch georiënteerde bedrijven die zich willen onderscheiden op hoogwaardige kennis en applicaties en een kwalitatief goede uitvoering. De instroom van goed opgeleide en gemotiveerde jongeren in het technisch onderwijs en daarna in onze sectoren geeft al enige jaren reden tot zorg. Transparantie en “level playing field” In de afgelopen jaren wordt van beursgenoteerde ondernemingen een toenemende openheid en transparantie verlangd. Daarnaast worden in Nederland en België met de introductie van IFRS voor beursgenoteerde ondernemingen verschillende verslagleggingregels naast elkaar gebruikt. Meer transparantie en toepassing van verschillende grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening kan leiden tot een concurrentienadeel ten opzichte van niet-beursgenoteerde collega’s. Voorts wordt de mogelijkheid tot onderlinge vergelijking van de prestaties bij selecties voor aanbestedingen verminderd.

Operationele risico’s Door het arbeidsintensieve karakter van onze activiteiten werkt de loonkostenontwikkeling sterk door in het bedrijfsresultaat. Een procent loonsverhoging heeft op basis van de situatie in 2004 een effect van circa 10% op het resultaat na belasting, indien dit niet in de uurtarieven doorberekend kan worden. Een belangrijk deel van de omzet is projectgebonden. Met name de utiliteitsbouw wordt gekenmerkt door projecten met een langere doorlooptijd dan één jaar en een aanneemsom die veelal prijsvast is. Het effect van mogelijk lagere investeringsbereidheid bij opdrachtgevers wordt verminderd door aandacht voor spreiding van omzet en aanvullende activiteiten die veelal in contractvorm of op regiebasis worden geboden (service en onderhoud). De interne verslaggeving van de financiële positie van de bedrijven verloopt volgens een vierwekelijks patroon. Minimaal vier keer per jaar bespreken commissarissen en Directie de financiële gang van zaken van de afzonderlijke bedrijven en de hele Batenburg Groep.

•

•

•

In het algemeen is sprake van opkomende juridisering en toenemende aansprakelijkstelling voor gevolgschade bij defecten aan de geleverde apparatuur. Zowel door verzekeringen als door afspraken met onze toeleveranciers worden deze risico’s zoveel mogelijk beperkt. De bedrijven beogen in individuele systemen de risico’s op het gebied van kwaliteit, veiligheid, gezondheid en milieu zoveel mogelijk te beperken. In het bijzonder worden de volgende risico’s genoemd: Projectbeheersing en bezetting Resultaten van grote complexe projecten kunnen het groepsresultaat beïnvloeden. Daarnaast bestaat bij een lager aanbod van werken in de markt de werkvoorraad vaker uit kortlopend werk en kan er discontinuïteit in de bezetting ontstaan door projecten die in opdracht zijn gekregen, maar doorschuiven. In het algemeen geldt dat als er enige druk op de bezetting staat er efficiënter wordt gewerkt en betere projectresultaten worden behaald. Medewerkers Bij onze klantgerichte bedrijven is de beschikbaarheid en het behoud van goed opgeleid, gespecialiseerd en betrokken personeel van essentieel belang voor het succes van de bedrijven. Voorraad Voor de handelsbedrijven draagt de mogelijkheid uit voorraad te kunnen leveren veelal bij aan het gewenste onderscheidend vermogen. De voorraden hebben daarbij de neiging om toe te nemen

•

•

•

omdat afnemers in het distributiekanaal de laatste jaren de voorraden steeds verder hebben teruggeschoven naar de handelsonderneming en omdat producten in toenemende mate ook uit het Verre Oosten worden betrokken. Hierbij gelden in het algemeen langere transport- en levertijden. Aan het houden van voorraden zijn risico’s van incourantheid, uit- en afstel van orders verbonden. Debiteuren en financiering onderhanden werk De bedrijven voeren een beleid van actief debiteurenbeheer. In tijden van economische stagnatie is het veelal moeilijker om de facturen (op tijd) betaald te krijgen. De financiering van het onderhanden werk staat in tijden van economische stagnatie onder druk. ICT Door vergaande automatisering van operationele en administratieve processen zijn de bedrijven sterk afhankelijk van goed functionerende ICT-systemen. Milieu Per 1 juli 2006 zijn alle bedrijven in de Europese Unie verplicht om loodvrij te produceren. Met name bij elektronicacomponenten wordt lood vaak in combinatie met tin als soldeer gebruikt. De resterende periode tot 1 juli 2006 zal de aandacht erop gericht zijn om alle aanwezige voorraden en de leveranciers aan de EU-regelgeving te laten voldoen. Financiële risico’s Pensioenrisico’s uit regelingen in eigen beheer bij de Groep zijn minimaal. De pensioenrisico’s zijn hoofdzakelijk ondergebracht bij bedrijfstakpensioenfondsen en erkende pensioenverzekeraars die bedrijfstakconforme regelingen bieden. Bij de middelloonregelingen bestaat voor Batenburg Beheer weinig risico voor eenmalige aanvullende afdrachten bij onvoldoende dekking. Wel kan de werkgeversbijdrage jaarlijks fluctueren. In 2004 is de laatste binnen de Groep vigerende eindloonregeling omgezet naar een middelloonregeling. Batenburg Beheer beschikt over een gezonde financiële structuur die voldoende ruimte biedt voor de benodigde garantie- en kredietfaciliteiten. Bij het aannemen van projecten worden dan ook regelmatig bereidverklaringen en bankgaranties verstrekt. De solide financiële positie is tevens belangrijk voor het handhaven en de verwerving van nieuwe handelsvertegenwoordigingen. Met name de wisselkoers van de Euro ten opzichte van de Amerikaanse dollar en het

27


Engelse pond is van belang voor onze importerende handelsondernemingen. Valutarisico’s op transacties in vreemde valuta worden in voorkomende gevallen afgedekt. Structurele koerswijzigingen van niet-Euro landen kunnen echter de marges beïnvloeden. Dit vooral als het doorberekenen van het wisselkoerseffect in de verkoopprijzen niet mogelijk is in verband met de concurrentiepositie ten opzichte van leveranciers uit Euro-landen. Er bestaat een beperkt valutarisico op onze deelneming in Engeland. In de Batenburg Groep wordt een actief werkkapitaalbeheer gevoerd dat met name gericht is op de financiering van het onderhanden werk, het beperken van het kredietrisico op debiteuren en het verouderingsrisico van de voorraden. Er is een vaste procedure voor investeringen door de werkmaatschappijen. Binnen de Batenburg Groep rapporteren de werkmaatschappijen op uniforme wijze aan de holding volgens een vast tijdschema. De waarderingsgrondslagen en verslaggevingregels worden door alle werkmaatschappijen toegepast. Het management van de werkmaatschappijen tekent jaarlijks een zogenaamde “letter of representation” waarin zij de juistheid en de volledigheid van de afzonderlijke jaarrekeningen van hun onderneming bevestigen. In het kader van de overgang naar IFRS is eind 2003 een traject ingezet waarin de gevolgen voor de Batenburg Groep zijn geïnventariseerd, de betrokkenen zijn geïnstrueerd en medewerkers zijn opgeleid.

28


Vooruitzichten Het segment Installatie heeft in 2004 conform de eerder uitgesproken verwachting te maken gehad met een zeer competitieve markt en dientengevolge een verdere daling van de marge en het rendement op de omzet. Ondanks de moeilijke marktomstandigheden en de aanhoudende margedruk hebben de installatieactiviteiten wederom een belangrijke bijdrage aan het resultaat geleverd. In samenhang met het lagere opleveringsniveau is de onderhanden werk positie ultimo 2004 substantieel gestegen. Begin 2005 zien de werkvoorraad en de bezetting er beter uit dan een jaar geleden. Het werkaanbod lijkt zich weliswaar enigszins te herstellen, maar voor de marges is dit vooralsnog niet het geval. Wij denken dat in 2004 de bodem in de installatiemarkt wel is bereikt. Gezien het laatcyclische karakter van de installatieactiviteiten verwachten wij echter met name voor de utiliteitsbouw in 2005 nog geen belangrijk herstel. De vraag

naar industriële dienstverlening neemt begin 2005 wel enigszins toe. Het segment Handel heeft de opgaande lijn van het voorgaande jaar in 2004 voortgezet. Het resultaat laat in 2004 een aanmerkelijke stijging zien ten opzichte van 2003. De stijging van het resultaat is vooral toe te schrijven aan een hogere gemiddelde brutomarge en een stringente kostenbeheersing. Het jaar 2005 is gestart met een goede orderportefeuille. Mede door de verkoop van de data- en telecomactiviteiten, die in 2004 een verlies opleverden, wordt in 2005 een verdere verbetering verwacht van de winstgevendheid. Uit de ultimo maart 2004 gedane melding aan de Nederlandse Mededingingsautoriteit van mogelijke overtredingen van de Mededingingswet kunnen in 2005 nadelige financiële gevolgen voor de vennootschap ontstaan waarvan de omvang thans nog niet op betrouwbare wijze kan worden ingeschat. In het afgelopen jaar is veel energie gestoken in het verder stroomlijnen van de Batenburg Groep en meer focus op de kernactiviteiten. Op grond van de genomen maatregelen is een goede basis gelegd om verder door te groeien. In 2005 zal de aandacht dan ook nadrukkelijk uitgaan naar gerichte acquisities ter versterking van de Groep en uitbouw van de marktpositie. Op grond van het huidige marktbeeld en de onzekerheid over verder economisch herstel in onze sectoren doen wij op dit moment geen uitspraken over de verwachte nettowinst in 2005. Wij gaan ervan uit dat wij evenals vorig jaar bij de publicatie van het halfjaarbericht een meer concrete winstverwachting kunnen geven. Rotterdam, 7 april 2005 Directie Batenburg Beheer N.V.

Jaarrekening

Batenburg Beheer N.V.

GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER (in duizenden euro’s, voor winstbestemming)

Toelichting

2004

2003

1

4.134 8.703 402

4.473 9.897 292

Actief Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa

2 3

13.239

14.662

Vlottende activa Voorraden Vorderingen Liquide middelen

4 5

Totaal

10.660 24.278 12.713

10.325 23.034 11.362 47.651

44.721

60.890

59.383

Passief

30

Eigen vermogen

6

33.002

30.531

Voorzieningen

7

4.112

3.815

Kortlopende schulden

8

23.776

25.037

60.890

59.383


Totaal

GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING (in duizenden euro’s)

Toelichting Netto-omzet Mutatie onderhanden werk

2004

9

Totaal bedrijfsopbrengsten Kosten van grond- en hulpstoffen en verkochte handelsgoederen Kosten uitbesteed werk Lonen en salarissen Sociale lasten Afschrijvingen Overige bedrijfskosten

10 10 11

2003 126.082 6.101

133.793 -/- 3.983

132.183

129.810

55.696 13.625 33.531 6.620 1.792 15.004

54.745 12.853 33.282 6.244 2.287 13.281

Totaal bedrijfslasten

126.268

Resultaat uit niet-geconsolideerde deelnemingen

-/-

5.915 84

122.692

-/-

7.118 124

Bedrijfsresultaat Rentebaten

5.831 217

6.994 101

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen

6.048

7.095

Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

2.045

2.788

Nettowinst

4.003

4.307

31

GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT (in duizenden euro’s)

Kasstromen uit operationele activiteiten Nettowinst Aanpassingen voor: - afschrijvingen - resultaat niet-geconsolideerde deelnemingen Mutaties in: - voorraden - vorderingen - voorzieningen - kortlopende schulden

2004

2003

4.003

4.307

1.969 84

2.287 124

-/- 335 -/- 1.244 297 -/- 1.261

-/- 262 -/- 1.429 171 536 3.513

Kasstromen uit investeringsactiviteiten Desinvestering immateriële vaste activa Investeringen in materiële vaste activa (netto) Investeringen in niet-geconsolideerde deelnemingen

-/-/-

95 531 194

– -/- 1.271 -/- 247 -/-

Kasstromen uit financieringsactiviteiten Dividend voorgaand jaar Verkoop eigen aandelen Overige

32

630

-/- 2.001 501 -/32

-/- 1.518

-/- 1.860 270 -/7 -/- 1.532

-/- 1.597

1.351

2.619

Liquide middelen per 1 januari Mutatie liquide middelen

11.362 1.351

8.743 2.619

Liquide middelen per 31 december

12.713

11.362

Mutatie liquide middelen


5.734

GRONDSLAGEN VOOR DE FINANCIËLE VERSLAGGEVING

Consolidatie Grondslagen voor de consolidatie In de consolidatie worden betrokken Batenburg Beheer N.V. en alle maatschappijen waarin Batenburg Beheer N.V. overwegende zeggenschap kan uitoefenen. Consolidatie vindt voor 100% plaats. Van de in de loop van een boekjaar verworven deelnemingen worden de resultaten vanaf de verkrijgingsdatum van de deelnemingen in de consolidatie betrokken. Van de in de loop van een boekjaar verkochte deelnemingen worden de resultaten tot de verkoopdatum in de consolidatie betrokken. V.O.F.’s, waarin geen overwegende zeggenschap wordt uitgeoefend, zijn gewaardeerd tegen nettovermogenswaarde en worden niet proportioneel geconsolideerd. Omvang van de consolidatie De geconsolideerde jaarrekening 2004 betreft Batenburg Beheer N.V. en onderstaande 100% deelnemingen. Bedrijfsnaam

Vestigingsplaats

Ingenieursbureau J.H. Doorman B.V.

Rotterdam

B.V. Ingenieursbureau voor Electrotechniek Ir. I. Hartogs e.i.

Rotterdam

Installatiebedrijf en Ingenieursbureau Koldijk B.V.

Zwolle

Koldijk Beheer B.V.

Rotterdam

Koldijk Onroerend Goed B.V.

Rotterdam

B.V. Technische Handelsonderneming M. Seher & Co.

Capelle aan den IJssel

Beenen Electro Beheer B.V.

Rotterdam

Beenen Electrotechniek B.V.

Gorredijk

Batenburg Industriële Projecten B.V.

Rotterdam

Beheermaatschappij Hoogendoorn Groep B.V.

Vlaardingen

Hoogendoorn Automatisering B.V.

Vlaardingen

H. Hoogendoorn Automation B.V.

Vlaardingen

Hoogendoorn Data at Vision B.V.

Vlaardingen

Innocom (I.T.) B.V.

Vlaardingen

Hoogendoorn Xpertise B.V.

Vlaardingen

JB Systems B.V.

Vlaardingen

Indal Tuinbouwautomatisering B.V.

Vlaardingen

Schekman Elektrotechniek B.V.

Nijmegen

Xolver B.V.

Rotterdam

Albert van der Perk B.V.

Rotterdam

Van Reijsen Elektronika B.V.

Rotterdam

Klees Electronics B.V.

Rotterdam

Houdstermaatschappij Bosman Bedrijven B.V.

Soest

Frans Bosman Electra B.V.

Soest

Bosman Klimaat & Sanitair B.V.

Soest

TMK Nederland B.V.

Soest

33

GRONDSLAGEN VOOR DE FINANCIËLE VERSLAGGEVING

34

Bedrijfsnaam

Vestigingsplaats

Van Roij Lastechniek B.V.

Capelle aan den IJssel

Van Dalen Installatietechniek B.V.

Twello

Van Dalen Electrotechniek B.V.

Twello

Van Dalen Loodgieter en Centrale Verwarming B.V.

Twello

J.H. Sparreboom Holding B.V.

Ridderkerk

Elektrotechnisch Bureau J.H. Sparreboom B.V.

Ridderkerk

Vestar Holding B.V.

Rotterdam

Bevar Beheer B.V.

Rotterdam

Technische Handelsonderneming Bevar B.V.

Veenendaal

M. Seher & Co. N.V.

Ternat, België

Muxum Data Communications N.V.

Ternat, België

Batenburg België N.V.

Ternat, België

Muxum N.V.

Ternat, België

Hoogendoorn Automatización S.L.

Almeria, Spanje

Hoogendoorn Automatisation S.A.R.L.

Avignon, Frankrijk

Hoogendoorn Automation UK Limited

Barnham, Bognor Regis, Engeland

Vreemde valuta In de balans worden bedragen luidende in vreemde valuta omgerekend tegen de koersen ultimo verslagjaar. Koersverschillen op de omrekening van de netto-investering in de buitenlandse deelnemingen worden direct ten laste of ten gunste van het eigen vermogen gebracht. Koersverschillen, ontstaan als gevolg van transacties luidende in vreemde valuta’s, worden opgenomen in de winsten verliesrekening.

Waarderingsgrondslagen


Immateriële vaste activa Betaalde goodwill op acquisities wordt geactiveerd en over de verwachte levensduur afgeschreven, tenzij impairment op basis van de verwachte toekomstige opbrengsten een afschrijving ineens noodzakelijk maakt. Materiële vaste activa Materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen aanschaffingswaarde onder aftrek van lineaire afschrijvingen gebaseerd op de economische levensduur. Financiële vaste activa Deelnemingen worden gewaardeerd tegen de nettovermogenswaarde, vastgesteld op basis van de grondslagen van de groep. Voorraden Voorraden grond- en hulpstoffen en handelsgoederen worden gewaardeerd tegen historische kostprijs. Bij de waardering van de voorraden wordt rekening gehouden met een voorziening voor risico’s van incourante voorraden.

Onderhanden werk wordt gewaardeerd tegen de integrale kostprijs, dan wel tegen lagere opbrengstwaarde. Op het onderhanden werk worden in mindering gebracht de termijndeclaraties voor zover deze de investeringen in de desbetreffende opdrachten niet overtreffen; de overschrijdingen worden als vooruitontvangen betalingen onder de kortlopende schulden opgenomen. Vorderingen Vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid. Eigen vermogen Het resultaat van het verslagjaar wordt in het eigen vermogen opgenomen als onverdeelde winst. Voorzieningen De voorzieningen voor pensioenen worden gebaseerd op actuariële berekeningen tegen een rentevoet van 4%. De voorziening voor belastingen vloeit voort uit het verschil tussen de commerciële en fiscale waardering van activa en passiva en wordt berekend tegen het nominale belastingtarief. Onder de overige voorzieningen wordt opgenomen een voorziening voor garantieverplichtingen die samenhangt met risico’s, voortvloeiende uit opgeleverde projecten. Overige activa en passiva Deze worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

Grondslagen voor de resultaatbepaling Winsten op werken worden verantwoord in het jaar van oplevering; verliezen in het jaar waarin ze voorzienbaar zijn. Netto-omzet De netto-omzet is de opbrengst van aan derden geleverde goederen en diensten onder aftrek van omzetbelasting. Kosten van grond- en hulpstoffen en van verkochte handelsgoederen Deze kosten worden vastgesteld op basis van historische kostprijs. Tevens wordt hieronder begrepen de mutatie van de getroffen voorziening voor incourante voorraden. Afschrijvingen De afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa worden berekend met toepassing van de volgende percentages over de aanschafwaarde: Goodwill

5% per jaar

Gebouwen

2,5-10% per jaar

Andere vaste bedrijfsmiddelen

15-50% per jaar

Kosten van onderzoek en ontwikkeling De kosten van onderzoek en ontwikkeling worden in het jaar dat deze kosten worden gemaakt geheel ten laste van het resultaat verantwoord. Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Deze worden berekend over het commerciële resultaat vóór belastingen op basis van de vigerende belastingtarieven, rekeninghoudend met fiscale faciliteiten.

35

TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS (in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld)

Vaste activa 1.

Immateriële vaste activa

Goodwill

Boekwaarde 1 januari 2004 Desinvesteringen Afschrijvingen

4.473 95 244

Boekwaarde 31 december 2004

4.134

Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen

4.776 -/- 642


2.

36

4.134

Bedrijfsgebouwen en -terreinen

Andere vaste bedrijfsmiddelen

Totaal

Boekwaarde 1 januari 2004 Investeringen

7.432 469

2.465 759

9.897 1.228

Desinvesteringen Afschrijvingen

7.901 451 466

3.224 246 1.259

11.125 697 1.725


6.984

1.719

8.703

Aanschaffingswaarde Herwaarderingen

11.104 57

8.809 –

19.913 57

Cumulatieve afschrijvingen

11.161 4.177

8.809 7.090

19.970 11.267

6.984

1.719

8.703

Materiële vaste activa


De actuele waarde van de bedrijfsgebouwen en -terreinen, ontleend aan periodieke taxaties, bedraagt € 10,9 mln. (2003: € 11,9 mln.).


3.

Financiële vaste activa Boekwaarde 1 januari 2004 Investeringen Resultaat verslagjaar Boekwaarde 31 december 2004

292 194 -/84 402

Dit betreft deelname in LetsGrow.com V.O.F. (50%) en Growlab Instruments V.O.F. (50%) en Bouwcombinatie drinkwaterpompstation Oldeholtpade (41%).

Vlottende activa 4.

Voorraden

2004

2003

Grond- en hulpstoffen Onderhanden werk Handelsgoederen

1.115 3.874 5.671

1.292 3.124 5.909

10.660

10.325

2004

2003

33.857 -/- 29.983

27.756 -/- 24.632

3.874

3.124

2004

2003

23.260 1.018

22.006 1.028

24.278

23.034

Specificatie: Onderhanden werk Termijndeclaraties

5.

Vorderingen Handelsdebiteuren Overige vorderingen

De looptijd van de vorderingen is korter dan één jaar.

6.

Eigen vermogen Het verloop van het eigen vermogen in 2004 is als volgt: Overige reserves Geplaatst Algemene Onkapitaal reserve verdeelde winst Stand per 1 januari

Totaal

964

25.260

4.307

Mutaties verslagjaar: Winst voorgaand jaar t.g.v. algemene reserve

–

2.306

-/- 2.306

–

Dividenduitkering over voorgaand jaar Resultaat boekjaar 2004 Verkoop eigen aandelen Overige mutaties

– – – –

– – 501 -/32

-/- 2.001 4.003 – –

-/- 2.001 4.003 501 -/32

964

28.035

4.003

33.002

Stand per 31 december

Voorgesteld wordt om € 1.903.499 van de winst 2004 uit te keren als dividend.

30.531

37

TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS (in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld)

Het maatschappelijk kapitaal bedraagt ultimo 2004 € 3.840.192, verdeeld in 2.400.000 gewone aandelen elk nominaal groot € 0,80, 800.000 preferente aandelen elk nominaal groot € 2,40 en 80 prioriteitsaandelen elk nominaal groot € 2,40. Hiervan zijn geplaatst en volgestort 1.204.122 gewone aandelen en 80 prioriteitsaandelen. De gewone aandelen geven elk recht op één stem; de preferente aandelen en prioriteitsaandelen elk recht op drie stemmen. De preferente aandelen kunnen worden geplaatst zonder algehele volstorting. De statuten van de vennootschap voorzien in een rendementspreferentie op basis van de herfinancieringsrente van de Europese Centrale Bank. De houdster van de prioriteitsaandelen is de Stichting “J.C. Hoogerheide tot beheer van de prioriteitsaandelen van Batenburg Beheer N.V. te Rotterdam”. Aandelenoptieregeling Optieserie

nov.2000-nov.2005 nov.2001-nov.2006 Totaal

Eerste uitoefen-

Toegekend aantal

datum

opties

dec.2003 dec.2004

13.485 11.000

Uitoefenkoers

€ 26,18 € 28,00

24.485

Stand 31.12.2004

In % van de geplaatste aandelen

5.640 8.950

0,47 % 0,74 %

14.590

1,21 %

Hiervan zijn toegekend aan de statutaire directie (P.C. van der Linden): 38

nov.2000-nov.2005 nov.2001-nov.2006 Totaal

€ 26,18 € 28,00

1.800 1.800 3.600

Alle optieseries hebben een looptijd van 5 jaar. In 2004 zijn geen optierechten toegekend. Door Batenburg Beheer N.V. worden ultimo 2004 door middel van inkoop 14.441 aandelen gehouden ter dekking van de openstaande verplichtingen uit aan management en medewerkers verstrekte opties. De gemiddelde inkoopprijs per aandeel bedraagt € 27,91. 7.

Voorzieningen Voorzieningen voor: pensioenen belastingen garanties


Waarvan op lange termijn

2004

2003

217 2.887 1.008

168 2.573 1.074

4.112

3.815

3.060

2.700

Pensioenen De uit pensioenregelingen voortvloeiende verplichtingen zijn grotendeels ondergebracht bij derden. De voorzieningen betreffen niet-verzekerde pensioenen en vroegpensioenverplichtingen. Belastingen De voorziening voor belastingen vloeit voort uit het verschil tussen de commerciële en fiscale waardering van activa en passiva en is berekend tegen het nominale belastingtarief. Garanties Deze voorziening wordt getroffen voor garantieverplichtingen die samenhangen met risico’s, voortvloeiende uit opgeleverde projecten. 8.

Kortlopende schulden Vooruitontvangen betalingen Leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden

2004

2003

4.825 7.840 2.854 8.257

4.786 7.956 3.616 8.679

23.776

25.037

Niet uit de balans blijkende verplichtingen ■ In verband met vooruitbetalingen en andere verplichtingen zijn door de bankier bankgaranties afgegeven tot een bedrag van € 2,0 mln. (2003: € 1,4 mln.). ■

■

■

■

■

Enkele van de groepsmaatschappijen zijn hoofdelijk aansprakelijk uit hoofde van deelname in vennootschappen onder firma. Overeenkomsten op basis van operational leasing zijn gesloten waarvoor op jaarbasis € 2,0 mln. moet worden betaald (2003: € 1,7 mln.). De looptijd ligt tussen de 1 en de 5 jaar. Huurovereenkomsten zijn afgesloten tot een bedrag van € 0,8 mln. per jaar (2003: € 0,9 mln.). De expiratiedata variëren van 31 januari 2005 tot 30 april 2014. Door een aantal groepsmaatschappijen zijn zekerheden afgegeven aan de bankier om van kredietfaciliteiten gebruik te kunnen maken. In het kader van de aan Batenburg Beheer N.V. verstrekte kredietfaciliteiten is Batenburg Beheer N.V. mede hoofdelijk aansprakelijk voor verstrekte kredieten aan een aantal dochtermaatschappijen. Naar aanleiding van de melding ultimo maart 2004 aan de Nederlandse Mededingingsautoriteit van mogelijke overtredingen van de Mededingingswet kunnen nadelige financiële gevolgen voor de vennootschap ontstaan, waarvan de omvang thans niet op betrouwbare wijze kan worden ingeschat.

39

TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING (in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld)

De financiële gegevens van Batenburg Beheer N.V. zijn in de geconsolideerde jaarrekening verwerkt. Derhalve vermeldt de vennootschappelijke winsten verliesrekening van Batenburg Beheer N.V. slechts de opbrengst van dochtermaatschappijen na belastingen en overige baten en lasten na belastingen. 9.

Netto-omzet De netto-omzet is als volgt weer te geven:

Installatie Handel

2004

2003

85.582 40.500

89.922 43.871

126.082

133.793

113.598 6.912 4.638 934

120.738 8.255 3.269 1.531

126.082

133.793

2004

2003

820 154

788 165

974

953

De geografische splitsing van de netto-omzet is als volgt: Nederland België en Luxemburg Rest van EU Buiten EU

10.

Lonen, salarissen en sociale lasten Het gemiddeld aantal medewerkers was in 2004: 974 (2003: 953), als volgt verdeeld:

40 Installatie Handel

De onder sociale lasten opgenomen pensioenpremies bedroegen in 2004: € 2,2 mln. (2003: € 2,0 mln.). Bezoldiging statutaire directie (P.C. van der Linden) in hele euro’s Periodieke beloning Resultaatafhankelijke beloning

182.344 32.105

175.140 25.766

Totaal Pensioenkosten

214.449 25.195

200.906 23.860

Totaal ten laste van de vennootschap

239.644

224.766


Er zijn geen leningen, voorschotten of garanties verstrekt aan de statutaire directie. De optierechten worden toegelicht op pagina 38. De statutaire directie heeft geen aandelen in de vennootschap.

Bezoldiging Raad van Commissarissen Aan de leden van de Raad van Commissarissen zijn de onderstaande vaste individuele beloningen (in hele euro’s) toegekend. 2004

2003

W. van Voorden (Voorzitter) G.N.G. Wirken J. Witteveen J. Smit

22.013 17.610 – 17.610

21.896 17.516 5.738 11.678

Totaal

57.233

56.828

Er zijn geen leningen, voorschotten, garanties of opties verstrekt aan de leden van de Raad van Commissarissen. De leden van de Raad van Commissarissen hebben geen aandelen in de vennootschap. 11.

Afschrijvingen 2004

2003

Immateriële vaste activa Materiële vaste activa

244 1.725

244 2.043

Boekwinst verkochte materiële vaste activa

1.969 177

2.287 –

1.792

2.287

41

GESEGMENTEERDE INFORMATIE (in duizenden euro’s)

Gesegmenteerde informatie 2004 Installatie

Handel

Overig

Totaal

Netto-omzet Mutatie onderhanden werk

85.582 6.101

40.500 –

– –

126.082 6.101


91.683

40.500

–

132.183

Bedrijfsresultaat voor afschrijving goodwill (EBITA) Afschrijving goodwill

4.217 154

2.267 90

-/- 409 –

6.075 244

Bedrijfsresultaat (EBIT)

4.063

2.177

-/- 409

5.831

29.382 20.542 621 1.094

14.195 4.494 137 447

17.313 2.852 470 428

60.890 27.888 1.228 1.969

Installatie

Handel

Overig

Totaal

Netto-omzet Mutatie onderhanden werk

89.922 -/- 3.983

43.871 –

– –

133.793 -/- 3.983


85.939

43.871

–

129.810

Bedrijfsresultaat voor afschrijving goodwill (EBITA) Afschrijving goodwill

6.144 154

1.595 90

-/- 501 –

7.238 244

Bedrijfsresultaat (EBIT)

5.990

1.505

-/- 501

6.994

28.016 18.060 806 1.128

15.733 5.878 182 548

15.634 4.914 283 611

59.383 28.852 1.271 2.287

Activa Verplichtingen Investeringen in vaste activa Afschrijvingen

Gesegmenteerde informatie 2003

42


Activa Verplichtingen Investeringen in vaste activa Afschrijvingen

VENNOOTSCHAPPELIJKE BALANS PER 31 DECEMBER (in duizenden euro’s, voor winstbestemming)

Toelichting

2004

2003

Actief Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa

12 13 14

3.460 3.475 22.286

3.757 3.733 22.507

29.221

29.997

Vlottende activa Vorderingen Op maatschappijen waarin wordt deelgenomen Overige vorderingen

4.652 201

Liquide middelen Totaal

1.941 81 4.853 3.991

2.022 3.385

38.065

35.404 43

Passief Eigen vermogen Geplaatst kapitaal Overige reserves Onverdeelde winst

6 6 6

964 28.035 4.003

964 25.260 4.307 33.002

30.531

Voorzieningen Pensioenen Belastingen

147 2.887

105 2.573 3.034

2.678

Kortlopende schulden Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden

Totaal

1.088 941

1.661 534 2.029

2.195

38.065

35.404

VENNOOTSCHAPPELIJKE WINST- EN VERLIESREKENING (in duizenden euro’s)

Opbrengst van dochtermaatschappijen na belastingen Overige baten en lasten na belasting Nettowinst


44

2004

2003

4.297 -/- 294

4.703 -/- 396

4.003

4.307

TOELICHTING OP DE VENNOOTSCHAPPELIJKE BALANS EN WINST- EN VERLIESREKENING (in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld)

Vaste activa 12.

13.

Immateriële vaste activa

Goodwill

Boekwaarde 1 januari 2004 Desinvestering Afschrijving

3.757 95 202


3.460

Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen

3.945 485


3.460

Materiële vaste activa Boekwaarde 1 januari 2004 Investeringen Desinvesteringen

Bedrijfs- Andere vaste gebouwen en bedrijfs-terreinen middelen

Totaal

3.701 459 451

32 1 –

3.733 460 451

3.709

33

3.742

253

14

267


3.456

19

3.475

Aanschaffingswaarde Herwaarderingen

5.224 57

58 –

5.282 57

Cumulatieve afschrijvingen

5.281 1.825

58 39

5.339 1.864


3.456

19

3.475

45 Afschrijvingen

De actuele waarde van de bedrijfsgebouwen en -terreinen, ontleend aan periodieke taxaties, bedraagt € 4,7 mln. (2003: € 5,7 mln.).

14.

Financiële vaste activa Deelnemingen in dochtermaatschappijen Stand 1 januari 2004 Opbrengst van deelnemingen in dochtermaatschappijen onder aftrek van dividenduitkeringen Overige mutaties Stand 31 december 2004

22.507 -/- 594 373 22.286

Voor een toelichting op de overige balansposten wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans. Het gemiddeld aantal medewerkers was in 2004: 8 (2003: 8).

OVERIGE GEGEVENS

Accountantsverklaring Opdracht Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2004 van Batenburg Beheer N.V. te Rotterdam gecontroleerd. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van de leiding van de vennootschap. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken. Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor de financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die de leiding van de vennootschap daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel.

46

Oordeel Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 31 december 2004 en van het resultaat over 2004 in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW.


Rotterdam, 7 april 2005 Volte accountants P.W. van der Marel RA

J.J. Dekker RA

Bijzondere zeggenschapsrechten prioriteitsaandelen De aan de prioriteitsaandelen verbonden bijzondere rechten betreffen hoofdzakelijk het doen van een voorstel tot uitgifte van aandelen. Financiële preferenties zijn aan deze aandelen niet verbonden. De “Stichting J.C. Hoogerheide tot beheer van de prioriteitsaandelen van Batenburg Beheer N.V.” heeft ten doel: “Het verzekeren van het blijvend bestaan en een doelmatig beheer van de Vennootschap en andere met de Vennootschap verbonden ondernemingen of rechtspersonen, alsmede het verzekeren van een juiste leiding en continuïteit in de leiding van de Vennootschap”. De maatregel van uitgifte van aandelen kan naar verwachting worden ingezet in gevallen waarin naar het oordeel van het bestuur van de Stichting het doel van de Stichting in het geding dreigt te komen. De Directie van Batenburg Beheer N.V. en het bestuur van de “Stichting J.C. Hoogerheide tot beheer van de prioriteitsaandelen van Batenburg Beheer N.V.” zijn gezamenlijk van oordeel dat ten aanzien van de uitoefening van het stemrecht op de prioriteitsaandelen door de Stichting voldaan is aan de eisen, die daaraan worden gesteld in Bijlage X bij het Fondsenreglement van Euronext N.V. te Amsterdam. Het bestuur van de Stichting wordt gevormd door de heren: P.C. van der Linden (Voorzitter) J. Smit W. van Voorden G.N.G. Wirken

Preferente aandelen De aan de preferente aandelen verbonden bijzondere rechten betreffen hoofdzakelijk het in eigendom verwerven van preferente aandelen in de Vennootschap en het uitoefenen van aan die preferente aandelen verbonden rechten, waaronder het uitoefenen van stemrecht en claimrecht, en/of het tegen toekenning van certificaten in eigendom ten titel van beheer verwerven en administreren van preferente aandelen en het uitoefenen van aan die aandelen verbonden rechten. De Stichting Preferente Aandelen Batenburg Beheer heeft ten doel het verzekeren van de continuïteit en het handhaven van de identiteit van de Vennootschap en van ondernemingen die door haar en de met haar in een groep verbonden vennootschappen in stand worden gehouden. De maatregelen van uitoefening van het claimrecht en verwerving van preferente aandelen kunnen naar verwachting worden ingezet in gevallen waarin naar het oordeel van het bestuur van de Stichting het doel van de Stichting in het geding dreigt te komen. De Directie van Batenburg Beheer N.V. en het bestuur van de Stichting Preferente Aandelen Batenburg Beheer zijn gezamenlijk van oordeel dat ten aanzien van de onafhankelijkheid van de bestuurders van de Stichting Preferente Aandelen Batenburg Beheer voldaan is aan de eisen, die daaraan worden gesteld in Bijlage X bij het Fondsenreglement van Euronext N.V. te Amsterdam. Het bestuur van de Stichting wordt gevormd door de heren: W. van den Herik (Voorzitter) (bestuurder B) W.M. Lammerts van Bueren (bestuurder B) J. van der Linden (bestuurder B) J.D. Snoek (bestuurder B) W. van Voorden (bestuurder A)

47

OVERIGE GEGEVENS

Statutaire bepalingen inzake winstverdeling


48

ARTIKEL 33. Winst en verlies 1. Van de winst, blijkende uit de door de raad van commissarissen vastgestelde en door de algemene vergadering van aandeelhouders goedgekeurde winsten verliesrekening, zal op voorstel van de directie door de prioriteit een bedrag worden gereserveerd. 2. De resterende winst wordt, voor zover deze voldoende is, als volgt uitgekeerd: a) op het verplicht gestorte bedrag van de preferente aandelen een percentage gelijk aan twee en een half procent (2,5%) boven het percentage van de herfinancieringsrente van de Europese Centrale Bank (Basis-herfinancieringstransacties voor variabele rentetenders)gewogen naar het aantal dagen waarvoor dit percentage van kracht was; b) vervolgens vijf procent (5%) van het nominale bedrag per prioriteitsaandeel danwel, ingeval de wettelijke rente op de laatste dag van het boekjaar waarover de winst wordt uitgekeerd lager is dan vijf procent, een percentage gelijk aan de wettelijke rente op die dag. 3. Het restant van de winst staat ter vrije beschikking van de algemene vergadering van aandeelhouders, met dien verstande dat op de preferente aandelen en de prioriteitsaandelen niets meer wordt uitgekeerd. 4. Winstuitkeringen kunnen slechts plaatshebben voor zover het eigen vermogen van de vennootschap groter is dan het bedrag van het gestorte en opgevraagde deel van het geplaatste kapitaal, vermeerderd met de reserves die krachtens de wet of de statuten moeten worden aangehouden. 5. Uitkering van winst geschiedt na de vaststelling van de jaarrekening waaruit blijkt dat zij geoorloofd is. 6. Dividenden, welke binnen vijf jaar nadat zij opeisbaar zijn geworden niet in ontvangst zijn genomen, vervallen aan de vennootschap. 7. Onder goedkeuring van de prioriteit kan de directie een interim-dividend uitkeren. Tot uitkering van een interim-dividend kan slechts worden overgegaan indien en voor zover de winst dit toelaat, met dien verstande, dat uitkeringen van interimdividend, welke op of na een maart negentienhonderd drieëntachtig betaalbaar worden gesteld, slechts kunnen geschieden indien

aan het vereiste van lid 4 van dit artikel is voldaan blijkens een tussentijdse vermogensopstelling overeenkomstig het bepaalde bij artikel 105 lid 4, Boek 2 Burgerlijk Wetboek. 8. De algemene vergadering kan op voorstel van de prioriteit besluiten het dividend op gewone aandelen geheel of gedeeltelijk niet in contanten doch in gewone aandelen in de vennootschap uit te keren. Het bepaalde in de leden 4, 5, 6 en 7 van dit artikel is van overeenkomstige toepassing. 9. De betaalbaarstelling van dividenden en andere uitkeringen op gewone aandelen wordt aangekondigd in de in artikel 26 lid 5 bedoelde nieuwsbladen.

Winstbestemming (in duizenden euro’s) 2004

2003

(voorstel)

Onverdeelde winst

4.003

4.307

Toe te voegen aan de algemene reserve

2.099

2.306

Dividend

1.904

2.001

Gebeurtenissen na balansdatum In januari 2005 heeft Installatiebedrijf en Ingenieursbureau Koldijk B.V. de activiteiten van Becom op het gebied van ventilatie- en bewaartechnieken voor de agrarische sector verkocht. De activiteiten van Muxum N.V., gevestigd te Zaventem, zijn per 1 maart 2005 afgestoten middels een activa-passivatransactie. In beide gevallen is er sprake geweest van een beperkt boekverlies dat is verwerkt ten laste van het resultaat over 2004.

DIVERSEN

Vijf jaar medewerkers

Aantal medewerkers ultimo

2004

2003

2002

2001

2000

978

970

935

855

796

29 107 163 191 170 106 95 60 57

29 116 165 181 165 104 106 58 46

30 112 155 193 148 107 97 54 39

46 96 152 179 120 104 72 62 24

36 88 152 161 108 108 59 60 24

978

970

935

855

796

129 41 32 4,5

140 41 30 4,9

135 41 30 4,9

139 40 29 4,3

146 38 26 4,8

499 164 103 99 24 44 28 13 4

485 159 114 90 44 40 24 10 4

478 143 116 72 52 37 22 13 2

453 116 126 42 52 34 25 7 –

387 131 120 41 48 43 19 5 2

978

970

935

855

796

Leeftijdsopbouw tot 20 jaar 21-25 jaar 26-30 jaar 31-35 jaar 36-40 jaar 41-45 jaar 46-50 jaar 51-55 jaar 56 jaar en ouder

Omzet per medewerker x € 1.000 Personeelskosten per medewerker x € 1.000 Personeelskosten in % van de omzet Ziekteverzuim in %

Dienstjarenopbouw 0-5 jaar 6-10 jaar 11-15 jaar 16-20 jaar 21-25 jaar 26-30 jaar 31-35 jaar 36-40 jaar 41 jaar en meer

49

DIVERSEN

Overzicht werkmaatschappijen ■ Installatiegroep ■ Handelsgroep

50

De Installatiegroep van Batenburg


De bedrijven in de Installatiegroep richten zich op: licht- en krachtinstallaties procesautomatisering en software-ontwikkeling ■ telematica ■ beveiliging ■ panelenbouw ■ werktuigkundige installaties ■ sanitaire installaties

De Handelsgroep van Batenburg De ondernemingen in de Handelsgroep adviseren en leveren systemen en componenten voor: energieopwekking en -distributie machine- en apparatenbouw ■ instrumentatie ■ panelenbouw ■ procesautomatisering

■

■

■

■

Ieder installatiebedrijf heeft zich gespecialiseerd in één of meer van bovengenoemde deelgebieden. De applicatie- en proceskennis die wij hierdoor hebben opgebouwd stelt ons in staat een gedegen, merkonafhankelijk advies uit te brengen en vervolgens de implementatie, de gebruikerstraining en het onderhoud te verzorgen.

Elk van deze ondernemingen is specialist in één of meer van bovenstaande vakgebieden. Met de applicatiekennis van onze medewerkers kunnen wij snel de meest geschikte oplossing ontwerpen en leveren. Ook verzorgen wij de implementatie en het onderhoud van de systemen. Levertijden blijven beperkt dankzij efficiënt voorraadbeheer en eigen assemblagefaciliteiten. Klanten schakelen ons ook in voor consultancy en training.

Installatiegroep Elektrotechnische

Proces-

Telematica en

installaties, service

automatisering

beveiliging

en onderhoud

en software-

Panelenbouw

Werktuigkundige en sanitaire installaties

ontwikkeling

Koldijk Zwolle, Almere, Lelystad, Kampen, Nijverdal, Emmeloord, Beenen Gorredijk, Emmen Hoogendoorn Vlaardingen, Sint Niklaas, Barnham Bognor Regis, Brussel, Almeria, Avignon Schekman Nijmegen, Wageningen Bosman Bedrijven Soest, Nieuwkuijk, Raalte Van Dalen

51

Twello, Klarenbeek, Nijkerk Sparreboom Ridderkerk

Handelsgroep Componenten en

Componenten voor

Mechanische

Training en

meetinstrumenten

proces-, meet- en

componenten

consultancy

voor energietechniek

regeltechniek

en elektronica

Hartogs Rotterdam, Antwerpen Van der Perk Rotterdam Van Reijsen Rotterdam Seher Capelle a/d IJssel Seher Ternat Bevar Veenendaal

DIVERSEN

Installatiegroep Koldijk

Beenen

Directeur: B. Roseboom

Directeur: F. Popma

Installatiebedrijf en Ingenieursbureau Koldijk B.V. Schokkerweg 17 Postbus 460 8000 AL Zwolle Telefoon 038 - 421 32 20 Fax 038 - 421 24 94

Beenen Electrotechniek B.V. Leitswei 9 Postbus 5 8400 AA Gorredijk Telefoon 0513 - 46 95 00 Fax 0513 - 46 95 55

Hoogendoorn Automatiseringsgroep Directeur: ing. A.M. van Gogh MBA

Vestiging Kampen Gildestraat 20A 8263 AH Kampen Telefoon 038 - 331 47 50 Fax 038 - 332 65 16 Vestiging Lelystad Schroefstraat 30 8223 ED Lelystad Telefoon 0320 - 22 13 40 Fax 0320 - 22 89 22

Vestiging Emmen Willem Schoutenstraat 13 Postbus 2210 7801 CE Emmen Telefoon 0591 - 61 69 28 Fax 0591 - 64 31 54 www.beenen.nl

Schekman Directeur: ing. T.P.A. Scheenen

52

Vestiging Almere Manuscriptstraat 1 Postbus 60124 1320 AC Almere Telefoon 036 - 530 00 60 Fax 036 - 534 46 00 Vestiging Nijverdal Samuel Morsestraat 4 7442 DH Nijverdal Telefoon 0548 - 62 31 11 Fax 0548 - 62 46 15 Vestiging Emmeloord Ecu 41 8305 BA Emmeloord Telefoon 0527 - 20 35 29 Fax 0320 - 22 89 22

Batenburg Beheer NV | jaarverslag 200 2004

www.koldijkbv.nl

Schekman Elektrotechniek B.V. Factorijweg 15 Postbus 6980 6503 GL Nijmegen Telefoon 024 - 371 77 77 Fax 024 - 371 77 70 Vestiging Wageningen Naaldweg 1 6706 JE Wageningen Telefoon 0317 - 41 56 80 Fax 024 - 371 77 70 www.schekman.nl

Hoogendoorn Automatisering JB Systems Data@Vision Westlandseweg 190 Postbus 108 3130 AC Vlaardingen Telefoon 010 - 460 80 80 Fax 010 - 460 80 00 Vestiging Engeland Barnham, Bognor Regis Sussex Business Village Lake Lane Barnham, Bognor Regis West Sussex PO22 0AL United Kingdom Telefoon +44 1243 55 55 01 Fax +44 1243 55 55 05 Vestiging Frankrijk - Avignon Agroparc, Bat C BP 1223 84911 Avignon Cedex 9 France Telefoon +33 490 84 14 25 Fax +33 490 84 14 26 Vestiging Spanje - Almeria Pol. Ind. La Algaida Calle Oviedo 21 E-04740 Roquetas de Mar Almeria España Telefoon +34 950 33 86 22 Fax +34 950 33 86 21 Vestiging België - Sint-Niklaas Industriepark-West 75 9100 Sint Niklaas België Telefoon +32 3 780 17 62 Fax +32 3 780 17 66 Vestiging België - Brussel Avenue Louise 65 Bus 11 1050 Brussel België Telefoon +32 2 535 79 09 Fax +32 2 535 77 00 www.hoogendoorn.nl

Bosman Bedrijven Directie: A.B.W. Bosman (a.i.), J.N. Domburg Houdstermaatschappij Bosman Bedrijven B.V. Nijverheidsweg 23 Postbus 90 3760 AB Soest Telefoon 035 - 60 915 15 Fax 035 - 60 915 10 Frans Bosman Electra B.V. Birkstraat 48 Postbus 220 3760 AE Soest Telefoon 035 - 60 133 67 Fax 035 - 60 255 68 FBE Vestiging Nieuwkuijk Venbroekstraat 5 5253 AS Nieuwkuijk Postbus 2106 5202 CC ‘s-Hertogenbosch Telefoon 073 - 63 94 000 Fax 073 - 63 94 009 FBE Vestiging Raalte Kaagstraat 23 Postbus 137 8100 AC Raalte Telefoon 0572 - 345 133 Fax 0572 - 345 139

TMK Nederland B.V. Industrieweg 37 Postbus 162 3760 AD Soest Telefoon 035 - 53 127 82 Fax 035 - 53 127 68 www.tmknederland.nl

Van Dalen Directie: G.H. van Dalen, P. van Oort Van Dalen Installatietechniek B.V. Engelenburgstraat 21 7391 AM Twello Telefoon 0571 - 27 90 00 Fax 0571 - 27 90 10 Vestiging Klarenbeek Hoofdweg 76 7382 BK Klarenbeek Telefoon 055 - 301 13 57 Fax 055 - 301 21 51 Vestiging Nijkerk Havenstraat 9 3861 VS Nijkerk Telefoon 033 - 456 01 60 Fax 033 - 453 01 29 www.vandalen-installatie.nl

Bosman Klimaat & Sanitair B.V. Oostergracht 8 Postbus 456 3760 AL Soest Telefoon 035 - 60 206 44 Fax 035 - 60 179 14 BKS Vestiging Raalte Kaagstraat 23 Postbus 104 8100 AC Raalte Telefoon 0572 - 346 188 Fax 0572 - 346 189 www.bosmanbedrijven.nl

Sparreboom Directie: L. Velthuizen, A.G.J.J. Driessen, A.T. Kemperman Elektrotechnisch Bureau J.H. Sparreboom B.V. Brouwerstraat 22 Postbus 114 2980 AC Ridderkerk

53

DIVERSEN

Handelsgroep Hartogs

Seher Nederland

Directeur: ing. P. de Vries

Directeur: E. van Veen

B.V. Ingenieursbureau voor Electrotechniek Ir. I. Hartogs e.i. Stolwijkstraat 33 Postbus 9393 3007 AJ Rotterdam Telefoon 010 - 292 87 87 Fax 010 - 292 87 65

B.V. Technische Handelsonderneming M. Seher & Co. Admiraal Helfrichweg 2a Postbus 190 2900 AD Capelle a/d IJssel Telefoon 010 - 258 08 88 Fax 010 - 258 08 99 www.seher.nl

Vestiging België - Antwerpen Astrid Park Plaza Koningin Astridplein 5 B-2018 Antwerpen Telefoon +32 3 206 1963 Fax +32 3 206 1778 www.hartogs.net

54

Van der Perk

Seher België Directeur: P.A. De Smedt M. Seher & Co. N.V. Assesteenweg 117/2 B-1740 Ternat Telefoon +32 2 521 06 00 Fax +32 2 521 88 92 www.seher.be

Directeur: ing. P. de Vries Albert van der Perk B.V. Stolwijkstraat 33 Postbus 9078 3007 AB Rotterdam Telefoon 010 - 422 65 77 Fax 010 - 422 20 26 www.perk-elektrotechniek.nl

Van Reijsen


Directeur: ing. P. de Vries

Bevar Directeur: L. Zevenbergen Technische Handelsonderneming Bevar B.V. Einsteinstraat 32 Postbus 935 3900 AX Veenendaal Telefoon 0318 - 54 73 10 Fax 0318 - 54 73 33 www.bevar.nl

Van Reijsen Elektronika B.V. Stolwijkstraat 33 Postbus 9024 3007 AA Rotterdam Telefoon 010 - 497 33 77 Fax 010 - 497 33 78 www.vanreijsen.nl

Rotterdam, 7 april 2005

55


56

J A A R V E R S L A G

Recommend Documents