Jaarverslag
2012 - 2014
Meldpunt Erfgoed Zeeland
www.meldpunterfgoedzeeland.nl
1.Inhoudsopgave 1.
Inhoudsopgave
2.
Woord vooraf
3.
Doel en opzet Meldpunt
4.
Aantal meldingen
5.
Overleggen voorzitter en meldpuntcoördinator
6.
Werkvergaderingen
7.
Media-aandacht
8.
Website en bezoekersaantallen
9.
Meldingen 2012
10. Meldingen 2013 11. Meldingen 2014 12. Voortgangsanalyse 2012 - 2014
2
2.Woord vooraf Dit is het Jaarverslag van het Meldpunt Erfgoed Zeeland over de jaren 2012 tot en met 2014. Het geeft een beknopt overzicht van de ontwikkelingen en de resultaten in deze periode. Gemiddeld zijn er per jaar 20 meldingen van bedreigd of onbekend erfgoed geregistreerd. Dat is beduidend minder dan het aantal meldingen in de beginjaren van het Meldpunt. In 2011 bedroeg het aantal meldingen nog 62. Een reden voor het lagere aantal meldingen zou kunnen zijn dat meer meldingen rechtstreeks naar een van de deelnemende organisaties of naar de betreffende gemeente is gegaan. Desalniettemin voorziet het Meldpunt in een voor particulieren en organisaties praktische achtervang voor bedreigd en onbekend erfgoed, dat anders aan de aandacht zou ontglippen. Daarnaast is het Meldpunt een nuttig overlegplatform gebleken, waarbinnen de deelnemende organisaties informatie uitwisselen en acties en strategieën afstemmen.
3.Doel en opzet Meldpunt De doelstelling van het Meldpunt is het leveren van een wezenlijke bijdrage aan het behoud van karakteristieke, beeldbepalende gebouwen, objecten, landschappelijke elementen en structuren in de provincie Zeeland. Deze bijdrage wordt geleverd door het in een zo vroeg mogelijk stadium inventariseren van dit erfgoed en het aansluitend (laten) treffen van de beschikbare en mogelijke behoudsmaatregelen. Het Meldpunt is een centraal informatiepunt, dat een breed publiek in de gelegenheid stelt om melding te doen van bedreigd, onbekend en/of ondergewaardeerd erfgoed in de provincie Zeeland. Het Meldpunt bestaat uit een netwerkstructuur waarbinnen elf Zeeuwse particuliere monumentenorganisaties (zie voor een overzicht van de deelnemende organisaties het achterblad van dit jaarverslag) en de Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland (SCEZ) samenwerken. Opgemerkt dient te worden dat de Stichting Behoud Kerkelijke Gebouwen Zeeland gewijzigd is in Stichting Kerkelijke Gebouwen Zuid-Nederland.
4.Aantal meldingen 2012 In 2012 zijn bij het Meldpunt 21 meldingen binnengekomen, waarvan één melding betrekking had op een eerder gemeld object in 2009 en twee meldingen op gemelde objecten in 2012 (dubbelingen). Nagenoeg alle geregistreerde meldingen voor 2012 (18) zijn uitgezet onder de deelnemende organisaties. De meldingen van archeologische vondsten (5) zijn doorgegeven aan het Meldpunt Bodemvondsten van de SCEZ. Uitgezette meldingen (18 meldingen, zonder dubbeling) op 31-12-2012: Openstaand (nog niet in behandeling genomen): 0 In behandeling: 10 Afgerond: 8
3
Binnenkomst uitgezette meldingen: Jan. 2012: 2 April 2012: 2 Juli 2012: 0 Okt. 2012: 1
Febr. 2012: 1 Mei 2012: 2 Aug. 2012: 1 Nov. 2012: 3
Maart 2012: 3 Juni 2012: 1 Sept. 2012: 1 Dec. 2012: 1
Geografische spreiding van de uitgezette meldingen: Schouwen-Duiveland: 2 Bevelanden: 1 Walcheren: 9 Tholen en Sint-Philipsland: 0 Zeeuws-Vlaanderen: 6 2013 In 2013 zijn bij het Meldpunt 21 meldingen binnengekomen, waarvan één melding betrekking had op een eerder gemeld object in 2013 (dubbeling). Nagenoeg alle geregistreerde meldingen voor 2013 (20) zijn uitgezet onder de deelnemende organisaties. De meldingen van een archeologische vondst is doorgegeven aan de Walcherse Archeologische Dienst. Uitgezette meldingen (20 meldingen, zonder dubbeling) op 31-12-2013: Openstaand (nog niet in behandeling genomen): 0 In behandeling: 18 Afgerond: 2 Binnenkomst uitgezette meldingen: Jan. 2013: 0 April 2013: 2 Juli 2013: 3 Okt. 2013: 5
Febr. 2013: 1 Mei 2013: 2 Aug. 2013: 2 Nov. 2013: 2
Maart 2013: 0 Juni 2013: 1 Sept. 2013: 0 Dec. 2013: 2
Geografische spreiding van de uitgezette meldingen:: Schouwen-Duiveland: 1 Bevelanden: 7 Walcheren: 7 Tholen en Sint-Philipsland: 0 Zeeuws-Vlaanderen: 5 2014 In 2014 zijn bij het Meldpunt 21 meldingen binnengekomen, waarvan twee meldingen betrekking hadden op een eerder gemelde objecten (zgn. dubbelingen). De meldingen van archeologische vondsten (1) zijn doorgegeven aan het Meldpunt Bodemvondsten van de SCEZ. 4
Ook is er 1 melding doorgegeven aan de adviseur musea van de SCEZ. Alle overige geregistreerde meldingen voor 2014 (17) zijn uitgezet onder de deelnemende organisaties. Uitgezette meldingen (17 meldingen, zonder dubbelingen) op 31-12-2014: Openstaand (nog niet in behandeling genomen): 0 In behandeling: 13 Afgerond: 4 Binnenkomst uitgezette meldingen: Jan. 2014: 0 April 2014: 2 Juli 2014: 3 Okt. 2014: 0
Febr. 2014: 2 Mei 2014: 1 Aug. 2014: 1 Nov. 2014: 3
Maart 2014: 1 Juni 2014: 4 Sept. 2014: 0 Dec. 2014: 4
Geografische spreiding van de uitgezette meldingen: Schouwen-Duiveland: 3 Bevelanden: 0 Walcheren: 10. Tholen en Sint-Philipsland: 0 Zeeuws-Vlaanderen: 4
5.Overleg voorzitter en meldpuntcoördinator In de overleggen van de voorzitter en de coördinator van het Meldpunt zijn de werkvergaderingen voorbereid en de voortgang in het werk besproken. Tevens is aandacht besteed aan relevante ontwikkelingen zoals bijvoorbeeld de totstandkoming van de nieuwe provinciale cultuurnota 2013-2015 van de Provincie Zeeland. Voorzitter van het Meldpunt is mr. A.J. te Veldhuis. In de loop van 2012 is het coördinatorschap van het Meldpunt overgedragen van drs. M.R. van Dintel aan ir. T.R. Veenstra van de SCEZ. In 2012 en 2014 is door de voorzitter en de coördinator drie keer per jaar overleg gevoerd en in 2013 vier keer.
6.Werkvergaderingen In 2012 zijn twee werkvergaderingen gehouden. De eerste vergadering vond plaats op 27 april in het Dorpshuis te Waarde. Deze vergadering is door vijf deelnemende organisaties bijgewoond. Na het formele gedeelte van de vergadering gaf de desbetreffende meldpuntcontactpersoon een presentatie over Bond Heemschut. De tweede werkvergadering vond plaats op 9 november in De Driehoek te Zierikzee. Deze vergadering is door zeven deelnemende organisaties bijgewoond. Na het formele gedeelte van de vergadering hield de desbetreffende meldpuntcontactpersoon een presentatie over Stichting Landschapsbeheer Zeeland. Vervolgens gaf de mede-eigenaar van boerderij Sint-Anthonijshoek een rondleiding over het bedrijf (minicamping, B&B en theeschenkerij). 5
In 2013 zijn twee werkvergaderingen gehouden. De eerste vergadering vond plaats op 22 maart in Boerderij Land & Zeezicht te Kamperland. Deze vergadering is door 7 deelnemende organisaties bijgewoond. Na het formele gedeelte van de vergadering gaf de desbetreffende meldpuntcontactpersoon een presentatie over de Boerderijenstichting Zeeland, gevolgd door een rondleiding in en om Boerderij Land & Zeezicht. De tweede werkvergadering vond plaats op 22 november in Restaurant “De Baeckermat” te Westdorpe . Deze vergadering is door 5 deelnemende organisaties bijgewoond. Voorafgaand aan het formele gedeelte van de vergadering gaf de desbetreffende meldpuntcontactpersoon een presentatie over de Werkgroep Industrieel Erfgoed Zeeland in combinatie met een rondleiding in het Industrieel Museum in Sas van Gent. In 2014 zijn twee werkvergaderingen gehouden. De eerste vergadering vond plaats op 2 april in het kantoorgebouw Het Schuitvlot van de SCEZ te Middelburg. Deze vergadering is door 5 deelnemende organisaties bijgewoond. Na het formele gedeelte van de vergadering werd door de coördinator van het meldpunt een rondleiding door Het Schuitvlot gegeven. De tweede werkvergadering vond plaats op 19 november in Landgoed Toorenvliedt te Middelburg. Deze vergadering is door 5 deelnemende organisaties bijgewoond. Na het formele gedeelte van de vergadering gaf de desbetreffende meldpuntcontactpersoon een presentatie over Stichting Bunkerbehoud. Vervolgens verzorgde deze een rondleiding langs de gerestaureerde bunkers op het terrein van Toorenvliedt. In het formele gedeelte van de genoemde vergaderingen vonden er evaluaties plaats aan de hand van de volgende aandachtspunten: 1. de statistieken 2. de belasting per deelnemende organisatie 3. de doorloopsnelheid van de meldingen 4. de meldingservaringen 5. de afronding van de meldingen 6. publiciteit Tevens zijn tijdens de vergaderingen de overzichtslijsten met openstaande meldingen uitgebreid doorgenomen.
6
7.Media-aandacht In 2012 is het Meldpunt een aantal keren in de publiciteit gekomen. In de loop van 2013 zijn afspraken met de PZC gemaakt voor het aanleveren van artikelen over bedreigd erfgoed. Deze artikelen verschenen in de woensdageditie van de PZC in het laatste kwartaal van 2013 en het tweede kwartaal van 2014. De volgende artikelen zijn gepubliceerd: 1. Meldpunt voor Bedreigd Erfgoed (02-10-2013) 2.
Villa Het Maereltje in Domburg (09-10-2013)
3.
Restanten van voormalige trambanen (23-10-2013)
4.
Erfgoedpareltje op Walcheren (06-11-2013)
5.
Korenmolen De Graanhalm Gapinge (13-11-2013)
6.
Belgisch Wachtlokaal Eede (20-11-2013)
7.
Hek van de dam (27-11-2013)
8.
Het park van Welgelegen (04-12-2013)
9.
Schippershuis en herenhuis in IJzendijke (11-12-2013)
10. Veerhuis Wolphaartsdijk (18-12-2013) 11. Monumenten waar muziek in zit (02-04-2014) 12. Oudste woonhuizen Kloetinge bedreigd (09-04-2014) 13. Luxe wonen in Noorse noodwoning (16-04-2014) 14. Nieuwe Kerk Zierikzee (23-04-2014) 15. Zeeuwse boerenschuren met ondergang bedreigd (11-06-2014) 16. Meldpunt Erfgoed Zeeland afsluiting PZC artikelenreeks (25-06-2014) Deze artikelen zijn geschreven door leden van de deelnemende organisaties van Meldpunt en door medewerkers van de SCEZ. De SCEZ verzorgde de redactie. De serie leverde vele positieve reacties op. De artikelen zijn geplaatst op de website van het Meldpunt, www.meldpunterfgoedzeeland.nl/meldpuntstructuur De afgelopen jaren heeft het Meldpunt Erfgoed Zeeland regelmatig aandacht gekregen van de landelijke digitale nieuwsbrief De Erfgoedstem. Deze nieuwsbrief is in 2007 gestart als gezamenlijk initiatief van zes grote landelijke organisaties uit de erfgoedsector, inmiddels is dit aantal fors uitgebreid tot maar liefst 32 stuks. Doel van deze Nieuwsbrief was en is de gezamenlijkheid in de sector te bevorderen, kennis te delen en de zichtbaarheid van de sector te vergroten. Onderwerpen die hier van het Meldpunt Erfgoed Zeeland aan de orde gekomen zijn onder andere, het voorzien van het Meldpunt in een behoefte maar ook als vangnet, over het 7
grote succes van het doen van meldingen via dit Meldpunt, de documentaire over verplaatsing van historische boerenschuur, de bezorgdheid over het voortbestaan van het ‘Bietenhaventje’ van Waarde, en het attenderen van de eigenaar, Waterschap Scheldestromen, hierop omdat het Meldpunt vreest voor het voortbestaan ervan , het behoud van Watergebouw van het voormalig station Vlissingen-Stad, en de sloop van de Gaarkeuken aan het Molenwater. Hiermee heeft het Meldpunt toch veel landelijke aandacht gehad.
8.Website en bezoekersaantallen Op de website www.meldpunterfgoedzeeland.nl is informatie te lezen over het Meldpunt en over de netwerkstructuur waarbinnen de elf deelnemende organisaties en de SCEZ samenwerken. Tevens kan door middel van het digitale meldformulier op de website melding worden gedaan van onbekend, ondergewaardeerd of bedreigd Zeeuws erfgoed. Overigens kan een melding ook schriftelijk worden gedaan via de meldkaart in de folder, of telefonisch via 0118-670608. In 2012 werd de website maandelijks gemiddeld door 863 unieke bezoekers bezocht, zij bekeken gemiddeld bijna 2 pagina’s per bezoek. Het tweede kwartaal had de meeste unieke bezoekers, namelijk 1.043, die gemiddeld ruim 2 pagina’s per bezoek bekeken. In 2013 werd de website maandelijks gemiddeld door ruim 385 unieke bezoekers bezocht, zij bekeken gemiddeld bijna 3 pagina’s per bezoek. Het derde kwartaal had de meeste unieke bezoekers namelijk 465, die gemiddeld 2 pagina’s per bezoek bekeken. In 2014 werd de website maandelijks gemiddeld door 374 unieke bezoekers bezocht, zij bekeken gemiddeld bijna 3 pagina’s per bezoek. Het eerste kwartaal had de meeste unieke bezoekers namelijk 392, die gemiddeld 3 pagina’s per bezoek bekeken.
9.Meldingen in 2012 No. Doss.nr.
Gemeld
Afhandeling*) Soort
Naam
Plaats
1
2012-001
Januari
Afgerond
Bedreigd
Karolingische Burg
Oost-Souburg
2
2012-002
Januari
Afgerond
Overige
Lange Jan
Middelburg
3
2012-003
Februari
In behandeling
Bedreigd
Duiker
Zuidzande
4
2012-004
Maart
Afgerond
Bedreigd
Woonhuis
Noordgouwe
5 6
2012-005 2012-006
Maart Maart
In behandeling Afgerond
Bedreigd Bedreigd
't Buitenverblijf Boerderij Klaverwijk
Middelburg Arnemuiden
7
2012-007
April
In behandeling
Bedreigd
Landbouwschuur
Zaamslag
8
2012-008
April
Afgerond
Bedreigd
Pand
Terneuzen
9
2012-009
Mei
In behandeling
Overige
diverse locaties
10
2009-087a
2009
Afgerond
Bedreigd
vml. Spoorlijn Mechelen - Terneuzen vml. Café 't Jagertje
Oost-Souburg 8
11
2012-010
Mei
Afgerond
Bedreigd Onbekend
Oostelijke loswal haven Burghsluis Windmolentje
BurghHaamstede Goes
12
2012-011
Juni
Afgerond
13
2012-012
Augustus
In behandeling
Bedreigd
Watertoren
Vlissingen
2012-013
September
In behandeling
Bedreigd
batterij reigersbosch
axel
14
2012-014
Oktober
Afgerond
Onbekend
regenbak
2012-015
November
In behandeling
Overige
16
2012-016
November
In behandeling
Bedreigd
17
2012-017
November
In behandeling
Bedreigd
Vml. Bibliotheek Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen Grafstenen Grote Kerk Terneuzen Park Welgelegen
Mariekerke 10 Veere Middelburg
15
-
Bedreigd
Park Welgelegen
-
Bedreigd
Park Welgelegen
Serooskerke walcheren Serooskerke
In behandeling
Bedreigd
Watertoren
Vlissingen
18
2012-018
december
Terneuzen Serooskerke
*) Stand van zaken per 31 december 2012.
10.Meldingen in 2013 No. Doss.nr.
Gemeld
Afhandeling*) Soort
Naam
Plaats
1
2013-001
Februari
In behandeling
Bedreigd
Tuinmuur en poort
Middelburg
2
2013-002
April
In behandeling
Bedreigd
Hof Groot Abeele
Oost-Souburg
3
2013-003
April
In behandeling
Bedreigd
Zeevaartschool
Vlissingen
4
2013-004
Mei
In behandeling
Overig
Westerkerk
Goes
5
2013-005
Mei
In behandeling
Overig
Omwalling
Goes
6 7
2013-006 2013-007
Juni Juli
Afgerond In behandeling
Ondergew Bedreigd
Woonhuis Weegbrug
Veere Viane
8
2013-008
Juli
In behandeling
Bedreigd
Boerderijtje
Zoutelande
9
2013-009
Juli
Afgerond
Overig
Grafsteen vondst
Vlissingen
10
2013-010
Augustus
In behandeling
Bedreigd
Nooitgedacht
Axel
11
2013-011
Augustus
In behandeling
Bedreigd
Biezelinge
12
2013-012
Oktober
In behandeling
Bedreigd
Boom en grafmonument Kerk en toren
13
2013-013
Oktober
In behandeling
Bedreigd
14
2013-014
Oktober
In behandeling
Bedreigd
Woonhuizen Weststraat Waarnemingspost
15
2013-015
Oktober
In behandeling
Bedreigd
Veerhuis restaurant
Sint Anna ter Muiden Aardenburg Rilland Wolphaartsdijk 9
16
2013-016
Oktober
In behandeling
Ondergew
Vm aanlegsteiger
Walsoorden
17
2013-017
November
In behandeling
Bedreigd
18
2013-018
November
In behandeling
Bedreigd
Boerderij/schuren De Stengehof IJzeren boerderijhek
’sGravenpolder Vogelwaarde
19
2013-019
December
In behandeling
Ondergew
Transformatorstation
Vlissingen
20
2013-020
December
In behandeling
Bedreigd
Roeper strand Kaloot
Borsele
*) Stand van zaken per 31 december 2013
11.Meldingen in 2014 No. Doss.nr.
Gemeld
Afhandeling*)
Soort
Naam
Plaats
1
2014-001
Februari
In behandeling
Ondergew
Transformatorstation
Westdorpe
2
2014-002
Februari
In behandeling
Bedreigd
Heggen Landschap
M’Burg/Vliss
3 4
2014-003 2014-004
April April
Afgerond Afgerond
Overig Ondergew
Pand C. Buskenstraat Vliegveld Haamstede
Vlissingen Burgh-Haamst
5
2014-005
Mei
In behandeling
Bedreigd
Hof Driewegen
Grijpskerke
6
2014-006
Juni
In behandeling
Bedreigd
Theehuis Griffioen
Middelburg
7
2014-007
Juni
In behandeling
Overig
Weyde Line
Nieuwerkerk
8
2014-008
Juni
In behandeling
Bedreigd
Agrarisch Gebouw
Westkapelle
9
2014-009
Juli
Afgerond
Overig
Cornelia Quackhofje
Vlissingen
10
2014-010
Juli
In behandeling
Overig
Tiendepaal
Oostburg
11
2014-011
Juli
In behandeling
Ondergew
Plattedijk
Axel
12
2014-012
Augustus
In behandeling
Bedreigd
Boerenschuur
Scharendijke
13
2014-013
November In behandeling
Bedreigd
Bomenrij Vogeldijk
Walcheren
14
2014-014
November Afgerond
Bedreigd
Agrarisch Gebouw
Biervliet
15
2014-015
December
In behandeling
Bedreigd
Agrarisch Gebouw
Biggekerke
16
2014-016
December
In behandeling
Ondergew
Gedenksteen
Ritthem
17
2014-017
December
In behandeling
Bedreigd
Agrarisch Gebouw
Middelburg
*) Stand van zaken per 31 december 2014
10
12.Voortgangsanalyse 2012 - 2014 Het aantal meldingen over de verslagperiode is met gemiddeld 20 per jaar redelijk stabiel gebleven. Het grote stuwmeer aan meldingen vanuit de jaren daarvoor is vrijwel weggewerkt. Het lijkt er daarnaast op dat meldingen ook zonder de structuur van het Meldpunt terechtkomen bij een van de deelnemende organisaties. Verder is het zo dat zich in de verslagperiode de helpdeskfunctie van de SCEZ heeft ontwikkeld, waardoor veel vragen over bedreigd of onbekend erfgoed zijn ‘afgevangen’. Vooral de helpdeskfunctie van de Monumentenwacht is in dit opzicht van invloed geweest.
Status*) Openstaand In behandeling Afgerond Totaal
2014
2013
0
0
13
18
4
2
17
20
2012
2011
2010
0
0
0
10
27
25
8
35
26
18
62
51
De bovenstaande tabel geeft aan de stand van zaken van de meldingen over de afgelopen vijf jaar. De onderstaande tabel geeft de spreiding van de meldingen over de verschillende regio’s van de provincie Zeeland aan.
Meldingen per regio*) Schouwen-Duiveland Bevelanden Walcheren Tholen en Sint-Philipsland Zeeuws-Vlaanderen Totaal, incl. dubbele regiovermelding
2014
2013
2012
2011
2010
3
1
2
4
5
0
7
1
14
17
10
7
0 4
0 5
9 0
32 2
13 1
6
13
15
17
20
18
65
51
*) stand van zaken per 31 december 2012 / per 31 december 2013/ per 31 december 2014
11
Oog voor monumenten Deelnemende organisaties aan het Meldpunt Erfgoed Zeeland: - Boerderijenstichting Zeeland www.boerderijenstichtingzeeland.nl - Bond Heemschut, commissie Zeeland www.heemschut.nl - Stichting Behoud Kerkelijke Gebouwen Zuid Nederland www.sbkgz.nl - Kastelenstichting Holland en Zeeland www.kastelenhollandzeeland.nl - Platform Maritiem Erfgoed Zeeland www.scez.nl - Stichting Bunkerbehoud www.bunkerbehoud.com - Stichting Landschapsbeheer Zeeland www.landschapsbeheerzeeland.nl - Stichting Menno van Coehoorn www.coehoorn.nl - Stichting Oude Zeeuwse Kerken www.zeeuwsekerken.nl - Vereniging De Zeeuwse Molen www.zeeuwsemolens.nl - Werkgroep Industrieel Erfgoed Zeeland www.industrieelerfgoedzeeland.nl Voorzitter en Voorportaal dhr. A.J. te Veldhuis (voorzitter) dhr. M. R. van Dintel (meldpuntcoördinator tot medio 2012) dhr. T.R. Veenstra (meldpuntcoordinator vanaf medio 2012) mevr. J.A. Pleijte (admin. secr. ondersteuning) Het Meldpunt Erfgoed Zeeland is ondergebracht bij de Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland (www.scez.nl), het aanspreekpunt en kenniscentrum voor cultureel erfgoed in Zeeland. Contactgegevens Meldpunt Erfgoed Zeeland: Postadres: SCEZ - Meldpunt Erfgoed Zeeland Postbus 49 4330 AA Middelburg Telefoon: 0118-670607 E-mail:
[email protected] Website: www.meldpunterfgoedzeeland.nl Met dank aan de Provincie Zeeland
