j a a r v e r s l a g Groeien, in en door kwaliteit HAN

j a a r v e r s l a g

2 0 0 5


2 0 0 5

h o g e s c h o o l

missie: de han in

2008

Het hoger beroepsonderwijs aan de HAN is afgestemd op de indivi-

v a n

duele wensen van studenten en cursisten, zowel schoolverlaters als werkenden. De HAN werkt vraaggeoriënteerd en innovatief, gericht

a r n h e m

op het aanbieden van opleiding, training, advisering en toegepast onderzoek. De HAN werkt vanuit maatschappelijke bevlogenheid en in de overtuiging een bijdrage te kunnen leveren aan de ontwikke-

e n

ling van de samenleving. Het HAN-onderwijs is van hoogwaardige kwaliteit en voorzien van het accreditatiekeurmerk. Voor studenten

n i j m e g e n

en medewerkers vormt de HAN een aantrekkelijke, professionele, ontwikkelings- en resultaatgerichte omgeving. Voor bedrijven, instellingen en individuen in de brede regio is de HAN hét opleidings-

t ei

en door

kw

it

e

n

,

in en door kwaliteit

l

in

Groeien, in en door kwaliteit

Groeien,

a

centrum en een van de belangrijkste kennispartners.

i

HAN

e

www.han.nl

Gr o

HAN

de prakti j k ‘Voor praktische problemen is de HAN in beeld’

12

‘De belangrijkste dingen heb ik geleerd tijdens het Studentbedrijf’

86

‘Sport als gezond doel’

18

56

‘Een goede combinatie van medische en verpleegkundige vaardigheden’

‘De HAN krijgt van mij een ruime voldoende’

96

colofon

‘De HAN als Kennispoort bij GGM’

Realisatie en eindredactie HAN Marketing Communicatie en Voorlichting/ Bestuurssecretaris HAN Ontwerp & uitvoering

110

‘Het semestermodel en multidisciplinaire teams’

ter Haar Romeny & Ketel Tekst Paulien ’t Hoen Interviews

26

Con Mönnich, Alain Baars, Ralph Smits, Anthoney Fairley, MCV Drukwerk

130

32

‘Onze samenwerking schijnt heel bijzonder te zijn’ ‘Tijd voor verdieping’

‘Integratie van verschillende vakgebieden’

Fotografie

102

‘Zo veel mogelijk achter de schermen’

70

Sensor

‘Dicht bij de student’

Drukkerij Efficiënt Nijmegen Met dank aan alle HAN-medewerkers die een bijdrage hebben geleverd aan de totstandkoming van dit jaarverslag.

Informatie over de inhoud van het

120

Jaarverslag HAN 2005 kunt u opvragen bij de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, telefoon (026) 369 15 07.


12


86


18

56



96

colofon



110



26


130

32



Fotografie

102


70

Sensor




120



2 0 0 5


2 0 0 5

h o g e s c h o o l

missie: de han in

2008


v a n


a r n h e m


e n


n i j m e g e n


t ei

en door

kw

it

e

n

,


l

in


Groeien,

a


i

HAN

e

www.han.nl

Gr o

HAN

Stijgende lijn De Raad van Toezicht heeft ook in 2005 de HAN nauwlettend gevolgd in haar koers naar een toppositie in het hoger onderwijs. Via de compacte viermaandelijkse managementrapportages is de Raad op adequate wijze door het College van Bestuur geïnformeerd over de uitvoering van het Instellingsplan 2004-2008. De Raad van Toezicht stelt met tevredenheid vast dat de HAN de stijgende lijn in de goede prestaties heeft weten vast te houden. Op basis van de goede resultaten ziet de Raad de realisatie van de ambitieuze doelstellingen uit het Instellingsplan met vertrouwen tegemoet. De Raad van Toezicht spreekt zijn waardering uit voor de opbouwende en plezierige samenwerking met het College van Bestuur en dankt alle medewerkers van de HAN voor hun bijdrage in het succes van de HAN. Namens de Raad van Toezicht, J.W. Ramaekers, voorzitter (Voor het volledige verslag van de Raad van Toezicht over 2005, zie pagina 101)

Groeien, in en door kwaliteit De HAN wil tot de top drie van Nederland behoren voor wat betreft studenttevredenheid en onderwijskwaliteit. De resultaten over 2005 en voorgaande jaren laten zien, dat dit goed lukt en dat dit zich nu al enkele jaren vertaalt in een grote toestroom van studenten. De HAN is opnieuw gegroeid, maar wel in en door kwaliteit. En daar zijn we trots op. De HAN wil de komende jaren verder uitgroeien tot hét opleidingscentrum en een van de belangrijkste kennispartners voor de brede regio. Om de realisatie van deze ambitie in de komende jaren extra kracht bij te zetten is de HAN in september 2005 gestart met het hogeschool-brede programma Kennispoort HAN. Innoveren, Kennisdelen en Ondernemen: deze sleutelwoorden brengen tot uitdrukking dat het gaat om een samenhangend spel van kwalitatief en kwantitatief investeren, in lectoren, onderzoeksbeleid, bacheloropleidingen en masteropleidingen, om zo in samenwerking met externe partners, praktijkgerichte oplossingen aan te reiken. Hiermee wil de HAN haar kennisvermogen vergroten en de kwaliteit van het onderwijs verbeteren. Maar vooral ook een breder maatschappelijk doel dienen: de hogeschool als kennispartner in innovatie voor de beroepspraktijk, bedrijven en instellingen. Een andere belangrijke ontwikkeling die 2005 markeert is de start van de vernieuwde propedeuse volgens de HOF-principes: meer flexibel en beroepsgericht, met meer eigen verantwoordelijkheid van de student voor de eigen leerroute. Zeker gezien de omvang en complexiteit van deze HAN-brede vernieuwingsslag zijn we verheugd te kunnen berichten dat de start zonder al te grote problemen is verlopen. Dit geeft ons vertrouwen in de verdere uitrol van het nieuwe HOF-onderwijs in de komende jaren. Over deze en andere ontwikkelingen en resultaten in 2005 kunt u lezen in dit jaarverslag. Wij hebben hierin de vorig jaar ingezette lijn doorgezet: een transparante weergave van de informatie, zodat u zich een beeld kunt vormen en zelf kunt oordelen over de prestaties van de HAN in het licht van haar koers: doelgericht en transparant, op weg naar de top! Met opnieuw heel veel dank aan onze medewerkers. Want zonder hen kunnen we deze ambitieuze koers niet gaan. Marcel Wintels, Voorzitter College van Bestuur

Doelstellingen en resultaten

Doel

1

Top 3 score voor wat betreft studenttevredenheid en

Resultaatgebied

Doel 2008

Stijging studenttevredenheid

8.0

Stijging medewerkertevredenheid

7.5

Daling ziekteverzuim

4.5%

Toenemende

Stijging

(afnemer)relatietevredenheid

kwaliteitsbeoordeling

2

Top drie scores professionele

Alle accreditatie

onderwijskwaliteitstoetsen

aanvragen positief oordeel NVAO Top 3 score Nederlandse hogescholen

Hét opleidingscentrum en een van de belangrijkste kennispartners voor de brede regio

Groei in studenteninstroom

8.315

Groei in marktactiviteiten, innovatie

K€ 34.489

en onderzoek

(Op termijn) Helft financiële middelen uit andere bronnen dan overheidsbekostiging

38%

Doel 2005

Resultaat 2005

Meer informatie

7.5

7.9

pag. 28

7.3

7.3

pag. 29

Speerpunten

• HAN Onderwijs Flexibilisering (HOF) 4.7%

4.7%

pag. 31

(zie pagina 58)

Stijging

Niet gemeten

pag. 31

• Groei van de organisatie (zie pagina 58) • Verbeting kwaliteit,

Alle accreditatie aan-

Alle accreditatie aan-

pag. 34

vragen positief oordeel

vragen positief oordeel

NVAO

NVAO

Top 3 score Nederlandse

Geen ranking bij

• Ondernemerschap

hogescholen

accreditatie dus

(zie pagina 72)

efficiency en effectiviteit (zie pagina 61)

geen meting top 3 • Ontwikkelingsgericht 7.169

7.510

pag. 38

personeelsbeleid (zie pagina 77)

K€ 26.268

K€ 24.121

pag. 41

• Programma Kennispoort HAN (zie pagina 81)

37%

36%

pag. 52

ORGANOG R A M

stichting hogeschool van arnhem en nijmegen raad van toezicht college van bestuur

han holding bv

hogeschool van arnhem en nijmegen interstudie bv

han individueel onderwijs bv

adviesbureau voor onderwijsmanagement

han studentbedrijven bv

han flex bv

medezeggenschapsraad

directie service bedrijf

faculteitsraden

deelraad sb

staf

directie

directie

directie

directie

directie

faculteit educatie incl. ils

faculteit gezondheid gedrag en maatschappij

faculteit economie en management

informatica communicatie academie

faculteit techniek

staf

staf

staf

instituten en

instituten en

instituten en

instituten en

instituten en

lectoraten

lectoraten

lectoraten

lectoraten

lectoraten

staf

sensor

service units facilitaire zaken (FAZ) financieel economische zaken (fez) informatica (ict) informatie en communicatie technologie (ICT) marketing, communicatie en voorlichting (mcv) personeel en organisatie (p&o) service centrum onderwijs (scO) studentzaken (sz)

NDO, dienstverlening in onderwijsontwikkeling

vdo, opleidingsen adviescentrum

Voor de samenstelling van het College van Bestuur zie pagina 91. Voor de samenstelling van het management van de HAN zie pagina 138.

han Kenniscentrum economie, techniek en informatica

Inhoudsopgave 1 Groeien, in en door kwaliteit

11

De veranderende omgeving

14

De HAN verandert mee

15

hoofdstuk

Resultaatgebieden

17

Strategische speerpunten

20

2 Resultaten per resultaatgebied

25

hoofdstuk

Tevredenheid

28

• Stijging studenttevredenheid

28

• Stijging medewerkertevredenheid

29

• Toenemende (afnemer) relatietevredenheid

31

Kwaliteit

34

Top drie scores van professionele onderwijskwaliteitstoetsen 34

Groei

38

• Groei in studenteninstroom

38

• Groei in marktactiviteien,innovatie en toegepast onderzoek

41

- Contractactiviteiten

41

- Toegepast onderzoek: lectoraten

46

- Masteropleidingen

52

• De helft van de financiële middelen uit andere bronnen

53

dan overheidsbekostiging

3 Resultaten op speerpunten

55

Groei van de organisatie

58

HAN Onderwijs Flexibilisering (HOF)

58

Verbetering van kwaliteit, efficiency en effectiviteit

61

hoofdstuk

• Service Bedrijf

61

• ICT

65

• Huisvesting

68

Ondernemerschap

72

• Ondernemerschap bij studenten

72

• Ondernemerschap bij medewerkers

74

• Maatschappelijk verantwoord ondernemen

75

Ontwikkelingsgericht Personeelsbeleid

77

Programma Kennispoort HAN

81

hoofdstuk

4 Organisatie en Bestuur Organisatie

85 88

• Ontvlechting Instituut voor Leraar en School

88

• Organogram

89

• Organisatieontwikkeling naar de stand van HOF

90

en Kennispoort

Bestuur

91

• Samenstelling College van Bestuur

91

• Bezoldiging College van Bestuur

92

• Nevenfuncties leden College van Bestuur

92

hoofdstuk

5 Good Governance

Verticale en horizontale verantwoording

Vervolgonderzoek Rekenschap (Commissie Schutte)

95 98 100

Raad van Toezicht

101

Medezeggenschap

106

hoofdstuk

6 Financiën

109

Financieel Beleid

112

Financiële prestaties

113

Financiële positie

118

Financiering

123

Treasury

124

Deelnemingen

124

Risicobeheersing

126

Publiek - privaat

127

Bacheloropleidingen

132

overzichten

Masteropleidingen

136

Lectoraten

136

Samenstelling bestuur en management

138

Samenstelling Raad van Toezicht

141

Samenstelling Medezeggenschapsraad

143

h

o

o

f

d

s

t

u

k

1


doelgericht en transparant, op weg naar de top

de

praktijk

W. Jouwsma, lid Raad van Advies Programma Kennispoort HAN

‘Voor praktische problemen is de HAN in beeld’ De heer Jouwsma is lid van de Raad van Advies Kennispoort HAN en in zijn leven buiten de HAN technisch directeur van Bronkhorst High-Tech B.V., een Achterhoeks bedrijf dat zich bezighoudt met de ontwikkeling van zogeheten flowmeters: instrumenten om de hoeveelheid gas of vloeistof die door leidingen stroomt, te kunnen meten en regelen. ‘Je moet het zo zien dat onze instrumenten toegepast worden in een mini-raffinaderij, zoals die in een researchcentrum van universiteiten en grote bedrijven wordt gebruikt’, legt Jouwsma uit. Het bedrijf heeft 250 medewerkers en is daarmee de grootste werkgever van Ruurlo. Hoe is Bronkhorst bij de Kennispoort betrokken geraakt? ‘De relatie die wij met de HAN hebben dateert al vanaf onze start, 25 jaar geleden. Al die jaren lopen er studenten van de HTS hier stage. Op dit moment doen drie techniekstudenten binnen ons bedrijf mee in het project Innoleren, samen met nog vier studenten van Saxion.’ Innoleren is een project waarbij studenten de laatste twee jaar van hun studie bij een midden- of kleinbedrijf werken. Een combinatie van stage, praktijkprojecten, leren en afstuderen. De student krijgt zo de kans om werkend te leren en het bedrijf maakt gebruik van de capaciteiten en kennis van de student. ’De studenten hebben een eigen virtueel bedrijf, compleet met eigen kantoor, en zijn nu druk met het schrijven van hun ondernemingsplan. Na twee jaar zijn ze klaar en kunnen ze echt een bedrijf oprichten’, vertelt Jouwsma enthousiast. Een tevreden HAN-klant dus? ‘Er zit continuïteit in de relatie. Dat op zich is al een teken van tevredenheid, zou ik denken.’ Hoe komt Jouwsma aan zijn plaats in de Raad van Advies Kennispoort? ‘Daar ben ik voor gevraagd. Het feit dat ik in het Nationaal Innovatieplatform zit, heeft ermee te maken. Denk ik.’ Hij vindt het moeilijk om al iets te zeggen over de ervaringen met het Kennispoortprogramma omdat het pas zo kort bestaat. ‘Die samenwerking moet nog groeien. We werken ook met de universiteiten van Nijmegen, Wageningen en Twente samen, binnen de regiegroep voor innovatie in het Triangle project. Vooral als het om theoretische problemen gaat; voor praktische problemen is de HAN in beeld. Maar het moet nog wel groeien, het moet zichtbaar worden wat de HAN te bieden heeft. Het MKB zegt nu nog vaak: we zien wel, als er een probleem is.’ Die zichtbaarheid zit wat Jouwsma betreft ook in mensen. ‘Wij hebben altijd plezierig met bepaalde ménsen van de HAN samengewerkt. Je moet vertrouwen opbouwen. Mijn advies: zorg dat de mensen die het werk moeten doen goede contacten hebben met het bedrijfsleven.’ En wat zijn de verwachtingen voor de toekomstige samenwerking? ‘Ik ben vol verwachting! Het gaat lopen, daar heb ik alle vertrouwen in.’

De veranderende omgeving De voortgaande individualisering en mondialisering, de marktwerking en informatie-explosie beïnvloeden de behoeften van studenten en het beroepenveld. Hoe speel je in op de wensen van beide partijen? In de eerste plaats door als hogeschool voortdurend in ontwikkeling te blijven. Mede dankzij de uit het instellingsplan voortkomende activiteiten kent onze omgeving ons steeds beter en weten bedrijven en instellingen en de HAN elkaar over en weer steeds beter te vinden. Ook participeren steeds meer managers en medewerkers uit de HAN in kennisnetwerken. De HAN beweegt: • van overheidsoriëntatie naar omgevingsoriëntatie

De veranderingen in de samenleving maken sturing vanuit de overheid en kennisoverdracht in de traditionele zin steeds minder effectief. De HAN wil zich daarom steeds nadrukkelijker richten op de behoeften van studenten en cursisten en de steeds meer internationale maatschappelijke omgeving waarin zij hun beroep zullen gaan uitoefenen of dat al doen.

• van onderwijsinstituut naar kennisinstituut

Door optimale afstemming op haar omgeving wil de HAN zich verder ontwikkelen van onderwijsinstituut naar een brede, marktgerichte, flexibele kennispartner met een uitgebreid scala aan vormen van onderwijs, opleiding, training, toegepast onderzoek en advisering.

• van standaardprogramma’s naar maatwerk

De HAN wil haar onderwijs steeds meer organiseren rond de uiteenlopende persoonlijke wensen van studenten en cursisten. Uitgangspunten zijn een aantrekkelijke, goed geoutilleerde en inspirerende leeromgeving en flexibele leerarrangementen met ruimte voor individuele profilering.

HAN

www.han.nl

14

De HAN verandert mee In antwoord op de veranderende omgeving heeft de HAN haar missie en strategisch beleid geformuleerd in het Instellingsplan 2004-2008. Dit Instellingsplan is tot stand gekomen vanuit het bestuur en management van de HAN, met betrokkenheid van individuele medewerkers en in samenspraak met de medezeggenschapsraad en de Raad van Toezicht. Het Instellingsplan heeft twee hoofddoelstellingen: 1. De HAN wil in 2008 een hogeschool zijn die wat betreft studenttevredenheid en kwaliteitsbeoordeling tot de top drie van Nederland behoort. 2. De HAN wil zich verder ontwikkelen tot hét opleidingscentrum en een van de belangrijkste kennispartners voor de brede regio.

Ad 1 Studenttevredenheid Studenten groeien steeds meer uit tot kritische consumenten. De reputaties van onderwijsinstellingen zullen de keuze van studenten voor bepaalde bacheloren masteropleidingen in toenemende mate bepalen. De HAN hecht dan ook grote waarde aan de studenttevredenheid. De HAN meet zelf de tevredenheid van studenten, maar er zijn ook landelijke meetinstrumenten. Het NIPO onderzoekt jaarlijks in opdracht van Elsevier de tevredenheid van studenten en vergelijkt de beoordeling van verschillende hogescholen. Daarnaast verschijnt ieder jaar de Keuzegids Hoger Onderwijs waarin de studenttevredenheid van verschillende hogescholen met elkaar wordt vergeleken. Kwaliteitsbeoordelingen (accreditatierapporten) Ieder jaar bezoeken visitatiecommissies een aantal opleidingen. Als de opleidingen aan alle kwaliteitseisen voldoen, worden ze geaccrediteerd

15

jaarverslag han 2005

door het NVAO (Nederlands Vlaams Accreditatie Organisatie). Iedere opleiding wordt minstens een keer in de zes jaar gevisiteerd. Als een opleiding niet voldoet aan de kwaliteitseisen zullen studenten en het werkveld ontevreden zijn. Bovendien ontvangt de hogeschool geen bekostiging voor een niet-geaccrediteerde opleiding en de studenten geen studiefinanciering. Accreditatie van de opleidingen is dus een must. De HAN zet daar een extra streven bovenop: zij wil met al haar opleidingen tot de top drie van Nederland horen.

Ad 2 Veelzijdig kenniscentrum voor de brede regio De HAN werkt vanuit maatschappelijke bevlogenheid en in de overtuiging een bijdrage te kunnen leveren aan de ontwikkeling van de samenleving. Voor bedrijven, instellingen en individuen in de brede regio wil de HAN hét opleidingscentrum en een van de belangrijkste kennispartners zijn. Op basis van vragen uit de samenleving wil de HAN zich verder ontwikkelen van opleidingsinstituut voor jongvolwassenen naar een regionaal, veelzijdig kenniscentrum waarbij een sterk accent ligt op een leven lang leren en kennisontwikkeling. De activiteiten van de HAN op de markt van post-hbo onderwijs, advisering, dienstverlening en (toegepast) onderzoek komen daarmee steeds nadrukkelijker in beeld. De HAN streeft ernaar op termijn de helft van de middelen uit andere bronnen te genereren dan overheidsbekostiging. De HAN bouwt dan ook in actieve en continue wisselwerking met haar omgeving verder aan een uitgebreid regionaal netwerk met een groeiend aantal stakeholders dat zich uitstrekt tot in het Duitse achterland, waarin de meest uiteenlopende bedrijven en (overheids)instellingen te vinden zijn. Samen met de stakeholders wil de HAN zich richten op voor de regio relevante thema’s, samenwerkingsrelaties en partnerships.

HAN

www.han.nl

16

Schakel in de kennisketen Als belangrijke schakel in de kennisketen wil de HAN een vooraanstaande rol spelen als het gaat om het toepasbaar maken van nieuwe kennis en technologieën. Dit vereist enerzijds een goede samenwerking in de HBO-WO-lijn met relevante universiteiten, in de eerste plaats de Radboud Universiteit Nijmegen. Anderzijds vraagt de positie in de kennisketen om een versteviging van de MBO-HBO-lijn. Hiertoe participeert de HAN in R5H, het samenwerkingsverband met ROC A12, Graafschap College, Rijn IJssel College, ROC Nijmegen en ROC De Leijgraaf. Lectoren en kenniskringen Een belangrijke rol in het proces van kennisontwikkeling en kenniscirculatie ziet de HAN ook weggelegd voor de lectoren en hun kenniskringen. Er is inmiddels een groot aantal lectoraten ingesteld, waarmee toegepast onderzoek een wezenlijke plek krijgt binnen de HAN. Met de lectoraten wil de HAN tevens de kwaliteit van het onderwijs en de professionalisering van de eigen medewerkers een extra impuls geven.

Resultaatgebieden De HAN is een maatschappelijke onderneming die haar verantwoordelijkheid naar mensen en omgeving wil waarmaken. Beoordeeld kunnen worden op het concreet realiseren van de doelstellingen maakt hiervan deel uit. Om de transparantie te verhogen, heeft de HAN de twee hoofddoelstellingen uit haar Instellingsplan vertaald in zeven resultaatgebieden op het terrein van tevredenheid, kwaliteit en groei: Tevredenheid 1 stijging studenttevredenheid 2 stijging medewerkertevredenheid 3 toenemende (afnemer)relatietevredenheid

17


de

praktijk

SGM-medewerkers Marjolein Bron en Joris Hermans

‘Sport als gezond doel’ Straks gaan zij als manager van een sportorganisatie, als beleidsontwikkelaar bij de gemeente of als voorlichter van gezondheid en sport aan de slag. Dit jaar studeren de eerste studenten van de opleiding Sport Gezondheid en Management (SGM) af. ‘De opleiding groeit en ontwikkelt zich’, zegt docent Marjolein Bron, ‘en dat maakt het zo interessant.’ Uit enkele plannen en een filosofie over sport, bewegen en gezondheid is een instituut ontstaan. De opleiding SGM komt deels voort uit het project Preventieve Gezondheidszorg en Gezondheidsbevordering. Eén van de doelstellingen van het preventieproject was het ontwikkelen van een leeromgeving voor studenten en docenten waar onderwijs, wetenschappelijk onderzoek en de praktijk samenkwamen. Deze omgeving is uitgegroeid tot Seneca, expertisecentrum voor sport en gezondheid. ‘Dankzij ontwikkelingen binnen de gezondheidszorg en sport is er ruimte voor een nieuwe professional: de SGM’er,’ zegt opleidingscoördinator Joris Hermans. ‘Ik denk dat we trots kunnen zijn op wat er in een aantal jaren is neergezet. In Nederland lijkt sport een andere waarde te vertegenwoordigen dan in een aantal andere culturen. “Sporten als doel” lijkt in de Verenigde Staten nadrukkelijker aanwezig te zijn dan in Nederland. Hier wordt het vaak gezien als bevordering van de gezondheid en sociale processen. Gelukkig lijken de traditionele waarden van sport, naast de bestaande waarden, wat terug te komen.’ De opleiding ontwikkelt zich voortdurend en moet zich ondertussen aanpassen aan het nieuwe onderwijssysteem, de HAN Onderwijs Flexibilisering (HOF). ‘Dat kost veel energie’, zegt Marjolein. ‘Je bent op zoek naar een identiteit van de opleiding. Maar voor het invoeren van het HOF heeft het ook een voordeel dat wij nieuw zijn. We hebben een enthousiast jong team en we zijn nog niet vastgeroest.’ Zowel de opleiding als het nieuwe onderwijssysteem ontwikkelen zich constant. ‘Wat leuk is aan het HOF, is dat studenten meer uitgedaagd worden. Zij kijken goed naar de feedback en je merkt dat ze er wat mee doen. Ze gaan niet meer alleen voor een 5,6 om het vak te halen, maar willen ook echt goed presteren.’ De HAN heeft ervoor gezorgd dat het Seneca-project kon uitgroeien tot een opleiding. ‘De HAN zorgt voor alle faciliteiten die wij nodig hebben. We moeten wel in de gaten houden dat goed onderwijs het primaire doel is. We moeten kijken welke faciliteiten we daarvoor nodig hebben. Kennisontwikkeling is daar een voorwaarde voor. Onder andere voor het doen van onderzoek,’ zegt Joris. Marjolein werkt sinds twee jaar op de HAN bij de opleiding SGM. ‘We krijgen veel ruimte om te groeien. Dat merk ik binnen de opleiding, maar ook als individueel docent.’

Kwaliteit 4 top drie scores voor professionele onderwijskwaliteitstoetsen Groei 5 groei in studenteninstroom 6 groei in marktactiviteiten, innovatie en toegepast onderzoek 7 de helft van financiële middelen uit andere bronnen dan overheidsbekostiging. Deze resultaatgebieden zijn vertaald naar concrete kwantitatieve en kwalitatieve resultaten die als prestatie-indicatoren de basis vormen van de jaarlijkse managementcontracten tussen het College van Bestuur en de faculteitsdirecties en de directeur Service Bedrijf.

Strategische speerpunten De HAN onderscheidt zes kritische succesfactoren in het welslagen van haar missie. Deze speerpunten ondersteunen de uitvoering van het strategische beleid (de hoofddoelstellingen) en het bereiken van de meetbare kwalitatieve en kwantitatieve resultaten (de resultaatgebieden).

Groei van de organisatie Om nog meer elan, dynamiek, mobiliteit, kwaliteitsimpulsen en schaalvoordelen te creëren. De HAN heeft als brede hogeschool gekozen voor ambitieuze doelstellingen waarvan groei een belangrijk uitgangspunt is. Maar dat alleen is voor een grote hogeschool zoals de HAN, die tot de top wil behoren, niet meer voldoende. Noodzakelijk is daarbij te groeien in de betekenis van kennispoort: in een open en intensievere relatie met de omgeving staan, zodat kenniscirculatie en innovatie ontstaat. De HAN zal daarom substantieel meer ‘practical driven professional masters’ gaan aan-

HAN

www.han.nl

20

bieden, die een beroepsmatige verdieping of specialisatie geven. De universitaire, wetenschappelijk georiënteerde masters zijn immers vaak niet de geëigende vervolgstap voor HBO-bachelors. Het feit dat deze ‘professional masters’ (nog) niet door de overheid bekostigd worden zal de ontwikkeling van deze opleidingen niet in de weg staan. Daarnaast is een substantiële versterking noodzakelijk van praktijk gedreven onderzoek. Niet alleen om de kenniscirculatie tussen de HAN, bedrijven en instellingen te vergroten, maar ook om de studenten en hbo-professionals competenties mee te geven op het gebied van ‘innovatieve praktijkreflectie’. De lectoraten zijn de afgelopen jaren redelijk tot ontwikkeling gekomen. De HAN kent er in 2005 twintig, maar wil deze de komende drie jaar tot zo’n vijftig uitbreiden. Zo kunnen de lectoraten een veel substantiëler effect op de (kwaliteit van de) organisatie sorteren, zowel in relatie tot het onderwijs als tot de externe omgeving. Het spreekt voor zich dat een verdere versterking van het docentencorps ook een noodzakelijke voorwaarde is om bovenstaande ambities waar te maken. Toename van het aantal gepromoveerde docenten c.q. de ontwikkeling van een ‘professional doctorate’ kan daaraan een bijdrage leveren. Met deze groeidoelstellingen op de verschillende gebieden wil de HAN een dynamiek oproepen die de organisatie in een sterkere, meer flexibele relatie tot de studenten en het beroepenveld zal brengen.

De HAN Onderwijs Flexibilisering (HOF) De organisatiebrede verandering van het onderwijskundige en organisatorische kader van de bacheloropleidingen waarbij het uitgangspunt is dat de student in toenemende mate zelf verantwoordelijk is voor het eigen leerproces. Zowel de studenten als het werkveld zullen steeds nieuwe eisen stellen en wensen formuleren. De HAN reageert hier actief op. De individuele onderwijsvraag van studenten en de relatie met het werkveld vormen het uitgangspunt van onderwijsvernieuwingen. In 2003 startte de HAN het project HAN Onderwijs Flexibilisering. Dit

21


project bestaat uit drie kernthema’s: • de flexibiliteit van leerwegen vergroten • meer beroepsgericht opleiden • efficiënter onderwijs ontwerpen. Deze grootscheepse onderwijsvernieuwing vraagt veel van de organisatie. Enerzijds steekt de HAN veel energie in het ontwerp van het nieuwe flexibele onderwijs, toetsing en studieloopbaanbegeleiding. Anderzijds moet een organisatie juist in een dergelijke operatie voldoende aandacht geven aan zaken als roostering, professionalisering van medewerkers en een betrouwbare, op het nieuwe onderwijs ontworpen ICT-infrastructuur. In het nieuwe onderwijs heeft de student een grote keuzevrijheid. Een goede en persoonlijke studieloopbaanbegeleiding speelt hierin een cruciale rol. Om dit waar te kunnen maken is een studentinformatiesysteem van groot belang, waarin resultaten van studenten kunnen worden vastgelegd en gevolgd. Al deze elementen komen als deelproject terug binnen het hoofdproject HOF. De HAN loopt in Nederland voorop met het HOF-project vanwege de hogeschoolbrede aanpak van zowel de onderwijsvernieuwing als de organisatie. Deze aanpak wordt versterkt door de koppeling van het nieuwe onderwijsconcept met één nieuw studentinformatiesysteem. Onderwijsontwikkeling is kostbaar. Daarom is een belangrijk thema binnen HOF efficiënt onderwijs ontwerpen. De HAN wil het gebruik van de nieuwe onderwijseenheden intensiveren. Dat kan door ze multifunctioneel in te zetten. Bijvoorbeeld door onderwijseenheden te maken rondom beroepstaken die in meerdere beroepsprofielen voorkomen en dus voor verschillende opleidingen inzetbaar zijn. Maar dat kan ook door een onderwijseenheid te richten op een thema dat binnen verschillende professies van belang is. Bijvoorbeeld een thema als ‘Verslavingszorg’ dat relevant is voor zowel verpleegkundigen als maatschappelijk werkers en sociaal pedagogisch hulpverleners. Het vernieuwingstraject HOF loopt tot 2008. Dan zullen alle opleidingen volledig zijn omgevormd naar de nieuwe competentie- en beroepsgerichte opleidingen. De noodzakelijke

HAN

www.han.nl

22

veranderingen in de organisatie en ondersteuning van het onderwijs zullen dan ook geheel zijn doorgevoerd.

Verbetering van kwaliteit, efficiency en effectiviteit Door maximaal gebruik te maken van de schaalvoordelen. Om haar doelen te kunnen realiseren, moet de HAN nadrukkelijk aandacht geven aan kwaliteit. Er is een breed terrein waarop kwaliteit een kritische succesfactor is. De HAN moet zorg hebben voor de kwaliteit van haar onderwijs en diensten op het gebied van onderzoek en advisering. Maar ook voor de kwaliteit van de administratieve organisatie en haar kwaliteiten als werkgever. Daarnaast is het voor een gezonde organisatie noodzakelijk om middelen en mensen zo efficiënt en effectief mogelijk in te zetten; de HAN wil maximaal gebruikmaken van de schaalvoordelen van een grote hogeschool. Daarom wil de HAN deze factoren nadrukkelijk op de dagelijkse agenda zetten en heeft zij ze tot speerpunt benoemd.

Ondernemerschap Zowel bij de ontwikkeling van de studenten als van de eigen organisatie. Sterk ondernemerschap, waarmee ook ondernemendheid wordt bedoeld, is van cruciaal belang voor de Nederlandse economie. Ondanks een lichte stijging van het aantal startende ondernemers loopt Nederland op het gebied van nieuw ondernemerschap achter bij andere Europese landen. Door stimulering van ondernemerschap in het onderwijs hoopt het ministerie van Economische Zaken dat Nederland in 2008 op het Europees gemiddelde komt. De HAN ziet hier ook een belangrijke taak voor de hogeschool weggelegd en heeft ondernemerschap tot één van haar speerpunten gemaakt. Enerzijds integreert de HAN ondernemerschap in haar opleidingen, anderzijds wil de HAN in dit kader haar externe omgeving meer leidend laten zijn in haar eigen activiteiten, handelen en organisatie. Dit komt onder andere tot uiting in een project als HOF waarin student en beroepenveld centraal staan.

23


Uitvoering van ontwikkelingsgericht personeelsbeleid Tevreden en professionele medewerkers zijn cruciaal voor het realiseren van de doelstellingen van de HAN. Zij formuleert dan ook nadrukkelijk het speerpunt ontwikkelingsgericht personeelsbeleid waarbij de HAN de rol, verantwoordelijkheid en professionaliteit van de medewerkers centraal stelt en faciliteert.

Programma Kennispoort HAN als zesde strategisch speerpunt De HAN is medio 2005 gestart met het Programma Kennispoort. Dit HAN-brede programma omvat de strategie voor voor het HAN-beleid op uitbreiding van de marktactiviteiten, innovatie en onderzoek. Het vormt daarmee het zesde speerpunt waar de HAN zich de komende jaren op richt in het bereiken van haar doelstellingen. Innoveren, kennisdelen en ondernemen staan hierin centraal, zowel binnen het onderwijs als nog nadrukkelijker ook samen met het bedrijfsleven en de overheid, via onderzoeks- onderwijs- en adviestrajecten.

Innoveren, kennisdelen en ondernemen Het programma Kennispoort geeft niet alleen een impuls aan de vele initiatieven en activiteiten die de afgelopen jaren al op veel plekken binnen de HAN zijn ontwikkeld, maar verbindt deze activiteiten ook met elkaar. Met de sleutelwoorden Innoveren, Kennisdelen en Ondernemen draagt de HAN uit dat het gaat om samenhangende kwalitatieve en kwantitatieve investeringen in lectoren, (toegepast en praktijkgericht) onderzoeksbeleid, bacheloren masteropleidingen om in samenspel praktijkgerichte oplossingen aan te kunnen reiken aan externe partners. Het programma vergroot het kennisvermogen van de HAN en verbetert de onderwijskwaliteit. Maar ‘Kennispoort’ dient vooral ook een breder maatschappelijk doel: een verdere groei van de hogeschool als kennispartner en aanjager in innovatie in de beroepspraktijk, bedrijven en instellingen.

HAN

www.han.nl

24

h

o

o

f

d

s

t

u

k

2

Resultaten per resultaatgebied

de

praktijk

Karin Kanselaar, student Master Advanced Nursing Practice

‘Een goede combinatie van medische en verpleegkundige vaardigheden’ Karin Kanselaar begon in september 2005 aan de HAN met de masteropleiding Advanced Nursing Practice. Op haar werkplek, de Polikliniek Neurologie CVA nazorgpoli, van het Radboud Ziekenhuis waar ze als verpleegkundig consulent werkt, werd bekeken waar kwaliteitsverbetering gehaald kon worden. Het Radboud Ziekenhuis denkt met deze master kennis en kwaliteit in huis te halen. ‘Deze tweejarige master biedt een goede combinatie van medische en verpleegkundige vaardigheden. Bovendien komt er een groot deel onderzoek aan te pas in het tweede jaar,’ zegt Karin, die zelf enthousiast is, maar ook met eerder afgestudeerde collega’s in aanraking kwam. De master wordt bevolkt door een scala aan verpleegkundigen: ‘Vanuit de thuiszorg, vanuit een perifeer ziekenhuis, een verpleeghuis, een afdeling hartfalen, een afdeling slaap- en waakstoornissen.’ Karin meent dat het een pittige master is waar je niet zomaar aan kunt beginnen. ‘Nee, zeker niet na alleen een afgeronde HBO-V opleiding. Praktijkervaring is wel gewenst, je moet wel weten van de hoed en de rand.’ De landelijke discussie die gevoerd wordt over het duidelijke verschil in inhoud van deze master - de HAN is niet de enige plek waar je deze opleiding kunt doen - wordt goed opgepakt door de HAN. Karin vindt dat deze verschillen moeten verdwijnen, maar dat aan de HAN de verhouding tussen praktijk en theorie goed is en de medische en verpleegkundige vaardigheden elkaar goed aanvullen. Een universitaire master sluit Karin niet per se uit, maar is op dit moment niet van toepassing. ‘De opleiding verplegingswetenschappen duurt vier jaar, en de master of science die op universiteiten aangeboden wordt is veel theoretischer, terwijl het onderzoek in deze master ook genoeg aan bod komt.’ Karin wil het onderzoek gaan voortzetten in haar huidige werk. ‘Tot nu toe was ik vooral aan het meedenken, over een tijdje heb ik meer handvatten om zelf onderzoeken op te zetten. Hopelijk speel ik daarin dan een actievere rol dan voorheen.’

Tevredenheid Stijging studenttevredenheid Uit drie verschillende metingen blijkt dat de HAN tot de best presterende grote hogescholen van Nederland behoort qua studenttevredenheid. Het gaat om het Nipo-onderzoek in opdracht van Elsevier, de Keuzegids Hoger Onderwijs en de eigen tevredenheidsmeting van de HAN (zie tabel).

Meting HAN

2001

2002

2003

2004

2005

Doelstelling managementcontract 2005

2008

HAN-totaal

6.7

7.2

7.5

7.5

7.9

Minimaal 7.5

8.0

Economie en Management

7.4

7.9

Minimaal 7.4

Educatie

7.5

7.8

Minimaal 7.6

Gezondheid Gedrag en Maatschappij

7.7

7.9

Minimaal 7.5

ICA

7.5

7.6

Minimaal 7.6

Techniek

7.6

8.0

Minimaal 7.6

Het hoge niveau van de studenttevredenheid van 2003 en 2004 (7.5) is in 2005 zelfs nog weer toegenomen tot 7.9. Een score waar de HAN trots op is. Op basis van deze goede ontwikkeling zijn de meerjarenafspraken in de managementcontracten naar boven bijgesteld, leidend tot een doelstelling voor 2008 van 8.0 op HAN-niveau (in plaats van 7.6).

Meting Nipo/Elsevier In het Nipo/Elsevier-onderzoek scoort de HAN een eerste plaats met de lerarenopleiding Engels en de opleidingen Civiele Techniek en Bouwkunde. Voor het totaal staat de HAN op de vijfde plaats van hogescholen die over de hele breedte het beste scoren (opleidingen onderzocht over 2002 t/m 2005).

HAN

www.han.nl

28

Meting Keuzegids HO In het onderzoek 2005-2006 zijn de algemene scores iets gedaald ten opzichte van vorig jaar. De Arnhemse HAN kreeg een 6,88 (2004: 7.0) en behoudt hiermee haar eerste plaats onder de grote hogescholen met breed aanbod en minimaal 10.000 studenten. De Nijmeegse HAN scoorde een 6,68 (2004: 6,72). In de totale ranking onder grote en kleine hogescholen scoort HAN-Arnhem een achtste plaats en eindigt HANNijmegen in de middenmoot. (De ranking loopt van 7.19 tot 6.36.) De drie onderzoeken laten globaal eenzelfde beeld zien. De studenten zijn in het algemeen tevreden over de kwaliteit van het onderwijs en de docenten. Hoewel hier een kleine verbetering is te zien ten opzichte van vorig jaar, blijven de significant lagere scores vooral zitten in de organisatie en faciliteiten en dan met name op het gebied van de communicatie (over praktische zaken en over roosters en tentamencijfers) en het aantal studie- en werkruimtes en computervoorzieningen. Studenttevredenheid blijft een van de belangrijkste resultaatgebieden in de managementcontracten. Door middel van sturing op de afspraken hierover werkt de HAN verder aan verbetering van de zogenaamde kleine kwaliteit. De HAN sluit niet uit dat de invoering van HOF per 2005 en de bijbehorende veranderingen, leiden tot een tijdelijke terugval van het tevredenheidscijfer. Voor de langere termijn is de HAN ervan overtuigd dat het centraal stellen van de leerroute van de student, het centraal stellen van de beroepspraktijk en de flexibilisering zullen leiden tot een positief effect op de kwaliteit van het onderwijs en daarmee op de studenttevredenheid.

Stijging medewerkertevredenheid In september 2005 heeft de met ingang van 2003 ingestelde jaarlijkse medewerkertevredenheidsmeting plaatsgevonden. De tevredenheid is met een score van 7,3 wederom iets verbeterd ten

29


opzichte van de meting in 2004 (7.2). Hiermee is de HAN op de goede weg, zeker als de uitkomsten beoordeeld worden in de context van extra werkdruk vanwege enorme veranderingen, waarbinnen de medewerkers werken, waaronder de start van het nieuwe HOF-onderwijs. Evenals vorige jaren zijn medewerkers bijzonder tevreden over de samenwerking met directe collega’s, de variatie in werkzaamheden, de aansluiting van hun werk bij hun competenties, betrokkenheid en sfeer binnen de afdeling en het terugzien van de eigen bijdrage in de realisatie van de afdelingsdoelstellingen. Minder positief scoren de interne communicatie binnen afdelingen, de invloed op beleidskeuzes, de werkomstandigheden en de ervaren werkdruk.

Medewerkertevredenheid

HAN-totaal

2003

2004

2005

7.1

Doelstelling conform managementcontract 2005:

7.2

7.3

minimaal 7.3


7.3

7.2

minimaal 7.0

Educatie

7.5

7.4

minimaal 7.5


7.1

7.2

minimaal 7.2

ICA

7.5

7.9

minimaal 7.5

Techniek

7.3

7.3

minimaal 7.5

Service Bedrijf

7.0

7.2

minimaal 7.0

2008

7.5

De HAN ziet haar medewerkers als kritische succesfactor in de realisatie van haar doelstellingen. Tevredenheid van medewerkers is dan ook een belangrijke indicator. Nog een belangrijke indicator in dit opzicht is het ziekteverzuim. HAN-breed laat het ziekteverzuim ook in 2005 een lichte daling zien. Met 4,7% ligt deze in lijn met het HBO-brede verzuimpercentage.

HAN

www.han.nl

30

De HAN kent een gericht reïntegratie- en verzuimbeleid, waarbij de poortwachterfunctie een nadrukkelijke rol speelt. Uit evaluatie van het verzuimbeleid over de afgelopen jaren blijkt dat met name de nadrukkelijke regierol van de leidinggevende en de rol van de bedrijfsarts nog onvoldoende uit de verf komen. Op basis van deze conclusie heeft de HAN een actieplan ontwikkeld gericht op verdere terugdringing van het ziekteverzuim.

ziekteverzuim

2001

2002

2003

2004

2005


2008

HAN-totaal

5.6%

4.9%

4.9%

4.8%

4.7%

Maximaal 4.7%

4.5%


3.0%

3.8%

Maximaal 4.0%

Educatie

4.6%

4.5%

Maximaal 4.0%


5.5%

5.3%

Maximaal 5.0%

ICA

3.4%

1.7%

Maximaal 4.0%

Techniek

4.8%

3.3%

Maximaal 4.5%

Service Bedrijf

6.3%

6.0%

Maximaal 6.5%

Toenemende (afnemer) relatietevredenheid De wens om hét opleidingscentrum en een van de belangrijkste kennispartners voor de brede regio te zijn, vraagt om meting van de tevredenheid over het aanbod van de HAN bij zowel de initiële studenten als ook van bedrijven, instellingen en cursisten die diensten afnemen van de HAN. In het kader van het Programma Kennispoort en als onderdeel van een in ontwikkeling zijnde set stuurparameters specifiek gericht op kennispoortactiviteiten heeft de HAN in 2005 de eerste ideeën ontwikkeld voor een HAN-breed meetinstrument. Het gaat om een HAN-brede set van vragen, die decentraal door de diverse onderdelen gebruikt kan worden. In 2006 zal de verdere uitwerking haar beslag krijgen gericht op invoering in 2007.

31


de

praktijk

Louis Pullens, directeur Service Bedrijf

‘Zo veel mogelijk achter de schermen’ Het Service Bedrijf heeft zich in 2005 sterk ingespannen om één van de strategische punten uit het instellingsplan van de HAN te realiseren: ‘Maximaal gebruik maken van schaalvoordelen en daarmee realisatie en verbetering van kwaliteit, efficiency en effectiviteit.’ Ontwikkeling en verbetering van gemeenschappelijke, HAN-brede services, standaardiseren en uniformeren van processen en procedures zijn daarbij belangrijk. ‘Dat is veel efficiënter dan wanneer alle faculteiten en instituten steeds opnieuw hetzelfde wiel moeten uitvinden,’ zegt Louis Pullens, directeur van het Service Bedrijf van de HAN. Daarmee is sinds de start van het Service Bedrijf in 2002 een relatieve kostenbeperking van zo’n 15 procent bereikt. ‘Kostenbeperking gaat niet altijd zonder problemen: je komt altijd handen te kort. Toch vinden we dit als Service Bedrijf belangrijk. Wij willen tegen zo laag mogelijke kosten een ondersteunende dienstverlening bereiken die van goede kwaliteit is. Een ander doel is om de tijd die de verschillende faculteitsdirecties, instituutsdirecties en het CvB met ondersteuning bezig zijn, te beperken. Op die manier blijft er zo veel mogelijk geld en aandacht over voor het primaire proces, het onderwijs. Daar gaat het uiteindelijk om in een onderwijsorganisatie en dat lukt.’ In 2005 is het SB om die doelen te bereiken met bijna ontelbare zaken bezig geweest. Een aantal voorbeelden daarvan zijn de vele ondersteunende activiteiten in het kader van HOF, Kennispoort, de ontwikkeling van een nieuw studentinformatiesysteem (SIS), de uniformering van de HAN-catalogus en het uitleensysteem voor alle bibliotheken, verdere ontwikkeling van het International Office, acties ter vergroting van de bekendheid van de HAN, huisvesting, veel voorzieningen op het gebied van ICT… ‘Ik kan nog wel even doorgaan,’ zegt Louis. Natuurlijk loopt ook het Service Bedrijf soms tegen problemen aan. ‘We hebben bijvoorbeeld veel geleerd van de problemen bij het betrekken van de nieuwbouw op de Kapittelweg, die ook in 2005 wel een heel eind, maar nog niet helemaal opgelost waren.’ Die kennis wordt bijvoorbeeld ingezet bij het betrekken van de nieuwe vleugel. Ook heeft men te kampen gehad met tegenslagen, bijvoorbeeld op het gebied van ICT. Toch is Louis redelijk tevreden. ‘Het beste is om zo veel mogelijk achter de schermen te laten gebeuren, zodat men geleidelijk gaat merken dat de ondersteuning beter is geworden. In een aantal gevallen lukt dat.’

Kwaliteit Top drie scores voor professionele onderwijskwaliteitstoetsen In 2008 wil de HAN op het gebied van onderwijskwaliteitstoetsen behoren tot de top drie van hogescholen in Nederland. Dit betekent dat de opleidingen van de HAN in de kwaliteitstoetsen (visitaties en accreditaties) steeds bij de beste drie hogescholen van Nederland zullen moeten horen. De HAN heeft dit streven omdat zij onderwijs wil aanbieden van de hoogste kwaliteit, wat zij beschouwt als haar maatschappelijke taak. Tot en met 2004 werden opleidingen bij de visitatie in een ranking gezet. Met de invoering van het nieuwe accreditatiesysteem vanaf 2005 gebeurt dit niet meer. Daarom is de rankingstabel professionele kwaliteitstoetsen in dit jaarverslag vervallen. De HAN overlegt met de NVAO welke mogelijkheden er zijn voor een alternatief voor deze ranking.

Accreditatie van bestaande opleidingen De kwaliteit van bacheloren masteropleidingen in Nederland wordt bewaakt door de Nederlands Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO). Accreditatie is ‘het verlenen van een keurmerk dat aangeeft dat aan bepaalde maatstaven is voldaan’. In Nederland en Vlaanderen is accreditatie een voorwaarde voor bekostiging van een bacheloropleiding door de overheid en in Nederland bovendien een voorwaarde voor toekenning van studiefinanciering aan studenten. Daarnaast dient accreditatie als voorwaarde om erkende diploma’s af te geven voor zowel bachelor- als masteropleidingen en zorgt zij in het licht van de internationalisering van studie en arbeidsmarkt voor (vergelijkbare) kwaliteitsborging van opleidingen binnen het hoger onderwijs. Bij accreditatie wordt de opleiding beoordeeld aan de hand van de doelstellingen van de opleiding, het programma, de inzet van personeel, de

HAN

www.han.nl

34

Aanvragen Accreditatie 2005

Hbo Bachelor Bedrijfskundige Informatie, voltijd en deeltijd

Positief oordeel van NVAO

Hbo Bachelor Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek, voltijd


Hbo Bachelor Bouwkunde, voltijd, deeltijd en duaal


Hbo Bachelor Chemie, voltijd


Hbo Bachelor Civiele Techniek, voltijd, deeltijd en duaal


Hbo Bachelor Facility Management, voltijd en deeltijd


Hbo Bachelor Mondhygiëne, voltijd


Hbo Bachelor Personeel en Arbeid, voltijd en deeltijd


Hbo Bachelor Sociaal Pedagogische Hulpverlening, voltijd, deeltijd en duaal


Hbo Bachelor Food and Business


Hbo Master Hogere Kaderopleiding Pedagogiek


Hbo Bachelor Autotechniek, voltijd + deeltijd

Oordeel NVAO in 2006

Hbo Bachelor Fysiotherapie


Hbo Bachelor Voeding & Diëtetiek


Hbo Bachelor Werktuigbouwkunde, voltijd + deeltijd


voorzieningen, de interne kwaliteitszorg en de behaalde resultaten. In september 2005 is het traject van zelfevaluatie ingezet voor de opleidingen waarvan de accreditatie vervalt op 1 januari 2008. Dit betreft de opleidingen: Hbo Bachelor Communicatiesystemen, voltijd en deeltijd Hbo Bachelor Culturele en Maatschappelijke Vorming, voltijd en duaal Hbo Bachelor International Business and Management Studies, voltijd Hbo Bachelor Leraar Gezondheidszorg en Welzijn, deeltijd Hbo Bachelor Small Business and Retail Management, voltijd en duaal Hbo Bachelor Opleiding tot Verpleegkundige, voltijd, deeltijd en duaal

35


In 2005 heeft de NVAO positief besloten over elf van de in totaal vijftien Aanvragen Accreditatie die de HAN eind 2004 en in de loop van 2005 indiende. Over de overige vier ingediende aanvragen beslist de NVAO in 2006. Alle accreditatiebesluiten gelden voor een periode van zes jaar.

Aanvraag Toets nieuwe opleidingen In 2005 diende de HAN vier aanvragen Toets Nieuwe Opleiding in bij de NVAO: Hbo Bachelor Communicatie & Multimediadesign

Positief oordeel NVAO

Hbo Bachelor Leraar Lichamelijke Opvoeding


Hbo Master in Molecular Life Sciences


Hbo Master of International Business

Positief oordeel NVAO*

* De aanvraag Master of International Business was eind 2005 nog in behandeling. Net voor het verschijnen van dit jaarverslag is hierover een positief oordeel ontvangen van de NVAO. Deze master is ook ingediend bij de Duitse FIBAA, die de FIBAA-accreditering heeft verleend. Daarnaast is de aanvraag Toets Nieuwe Opleiding van de Hbo Master of Telecommunication Project Management nog in behandeling. Deze is in 2004 al ingediend maar behoefde bijstelling. De HAN heeft de toetsaanvraag voor de Master Strategische Bedrijfskunde ingetrokken. Deze masteropleiding wordt nu geïntegreerd in de Hbo Master of International Business.

Associate Degree Door Staatssecretaris OCW is besloten om met ingang van studiejaar 2006/2007 te experimenteren met tweejarige programma’s in het HBO. Het gaat hierbij om zogenaamde Associate Degree-programma’s die deel uit maken van de bacheloropleiding. Aanvragen voor experimenten kunnen, na toetsing door de NVAO op arbeidsmarktrele-

HAN

www.han.nl

36

vantie en samenhang binnen het programma, worden ingestuurd aan de staatssecretaris, die beslist over toekenning. De HAN heeft in oktober de volgende drie aanvragen voor toetsing bij de NVAO voorgelegd: - programma Assistant Public Controlling - programma Assistant Accountant - programma Management in de Zorg. De NVAO heeft het eerstgenoemde programma afgewezen. Het programma Management in de Zorg werd eveneens afgewezen, op formele gronden. De HAN heeft hiertegen bezwaar aangetekend en tegelijkertijd, om geen tijd te verliezen, de aanvraag toch alvast ingediend bij de staatssecretaris. Het programma Assistant Accountant werd met een positief advies van de NVAO voorgelegd aan de staatssecretaris, die de aanvraag inmiddels heeft goedgekeurd.

Honoursprogramma Hogescholen en universiteiten zijn in 2005 door Staatssecretaris OCW uitgenodigd om voorstellen in te dienen voor experimenten ‘Ruim baan voor talent’, zogenaamde honoursprogramma’s, bij opleidingen met een erkende evidente meerwaarde. Het honoursprogramma ‘Bachelor with honours Nursing’ van de HAN behoort tot een van de uiteindelijk (slechts) zeven door de staatssecretaris goedgekeurde programma’s.

Interne kwaliteitszorg Sinds de acceptatie van het HAN-kwaliteitskader voor de bacheloren masteropleidingen ligt de interne kwaliteitszorg van opleidingen nadrukkelijk in het verlengde van de eisen van de externe kwaliteitszorg. In 2005 heeft decentrale invoering van het integrale kwaliteitszorgsysteem haar beslag gekregen. De HAN heeft hierbij besloten om de regie op de interne kwaliteitszorg te intensiveren en is gestart met interne audits. In het najaar heeft het HAN Service Centrum Onderwijs

37


(SCO) audit teams geschoold. Onder leiding van twee SCO-medewerkers bezoeken de teams alle opleidingen die in 2007 een Visiterende en Beoordelende Instantie (VBI) verwachten. Ze onderzoeken of de betreffende opleiding accreditabel is c.q. welke aanvullende werkzaamheden nodig of wenselijk zijn als voorbereiding op de accreditatie. De procedure van de audits verloopt volgens de werkwijze van de VBI. Alle opleidingen ontvangen na het bezoek een audit-rapport inclusief adviezen.

Groei Groei in studenteninstroom De groei van de studenteninstroom heeft zich in 2005 verder doorgezet. Bedroeg de groei in 2004 nog 2,1%, in 2005 is die gestegen tot 8,7%. Dat is hoger dan de vastgelegde doelstelling in de managementcontracten. De faculteiten Economie en Management en Gezondheid Gedrag en Maatschappij laten als gevolg van herverdeling van een aantal opleidingen in absolute aantallen een zeer sterke stijging zien. Laten we de herindeling buiten beschouwing, dan laten alle faculteiten nog steeds een aanzienlijke groei van de studenteninstroom zien. HAN studenteninstroom

2001

2004

2005

HAN-totaal

5.807 6.052 6.767 6.910

7.510

7.169


1.799

2.116

2.000

Educatie

1.500

1.213

1.220


2.263

2.679

2.541

279

395

308

1.069

1.107

1.100

ICA Techniek

HAN

www.han.nl

2002

2003


2008

8.315

38

De totale instroomgroei tussen 2001 en 2005 bedraagt 29%. In het licht van haar ambitie om te groeien, ligt de HAN met deze groeilijn dus goed op koers. De hogeschool is zich ervan bewust dat de forse groei zich uiteindelijk zal moeten stabiliseren in verband met de druk op de organisatie. Uitgangspunt is dat de personele inzet, huisvesting en faciliteiten goed afgestemd blijven op de (aantallen) studenten en hun leerproces. De aantrekkelijkheid van de HAN als onderwijsinstelling wordt bevestigd door de sterk stijgende instroom in de voltijdopleidingen met 8,7%. Landelijk stijgt de instroom ten opzichte van 2004 met 1,7% (bron: HBO-Raad). De studenteninstroom in de deeltijdopleidingen is in 2005 nagenoeg gelijk gebleven ten opzichte van 2004. Landelijk daalt de deeltijdse instroom met 1,5 % (bron: HBO-Raad). Het lijkt erop dat het uitblijven van een krachtig economisch herstel debet is aan het uitblijven van groei van de instroom in de deeltijdopleidingen. HAN studenteninstroom groei

HAN-totaal Economie en Management Educatie Gezondheid Gedrag en Maatschappij ICA Techniek

2005/2004

2004/2003

2003/2002

8.7%

2.1%

11.8%

10.9%

2.9%

11.9%

4.4%

5.4%

17.4%

7.5%

2.4%

10.7%

41.6%

-10.3%

-12,3%

3.6%

-0.6%

16.3%

De groei van het totale aantal ingeschreven studenten bij de HAN bedraagt 8,9% ten opzichte van 2004. Volgens de HBO-Raad is de landelijke stijging 3,4%. Het aantal studenten waarvoor de HAN vanwege bekostigingsregels alleen collegegeld en geen rijksbekostiging ontvangt is toegenomen van 478 studenten in 2004 naar 506 studenten in 2005. Hierdoor mist de HAN ca. € 2,3 miljoen rijksbekostiging.

39


HAN Studenten instroom 8000

7510 6767

6910

2003

2004

7000 6000

6052

5807

5000 4000 3000 2000 1000 0 2001

Aantal HAN studenten totaal

2002

2005

2001

2002

2003

2004

2005

17.090

17.570

18.576

21.153

23.036


4.142

4.356

4.778

5.671

6.599

Educatie

3.998

3.998

4.074

4.664

3.861


5.418

5.498

5.753

6.474

7.830

839

969

1.015

1.036

1.214

2.693

2.749

2.956

3.308

3.532

HAN-totaal

ICA Techniek

HAN Studenten totaal 25.000 21153

20.000 15.000

17090

17570

2001

2002

23036

18576

10.000 5.000 0

HAN

www.han.nl

2003

2004

2005

40

Groei in marktactiviteiten, innovatie en toegepast onderzoek De HAN verdeelt de marktactiviteiten onder in: • contractactiviteiten (post-hbo-opleidingen, cursussen,

trainingen en advies),

• toegepast onderzoek (lectoraten) en • masteropleidingen. Deels worden deze activiteiten uitgevoerd door de zogenaamde contractafdelingen: NDO Dienstverleners in Onderwijsontwikkeling (in de sector onderwijs), VDO Opleidings- en Adviescentrum (in de sociaalagogische sector en de gezondheidszorg) en HAN Kenniscentrum Economie Techniek en Informatica. Deels gebeurt dit ook nog op faculteits- of opleidingsniveau en daarnaast nog in de aparte BV Interstudie (in de sector onderwijs, vooral onderwijsmanagement). Het Programma Kennispoort dat de HAN in 2005 is gestart als zesde strategisch speerpunt heeft tot doel ook deze activiteiten van een extra impuls te voorzien. Meer over doel en inrichting van het Programma Kennispoort is te vinden in hoofdstuk 3 Resultaten op Speerpunten.

Contractactiviteiten De gezamenlijke contractafdelingen hebben in 2005, zowel qua omzet als resultaat, minder goed gepresteerd dan begroot. Sinds 2004 maken de contractactiviteiten een moeizame ontwikkeling door vanwege de forse stagnatie in de marktvraag. Vanaf de tweede helft van het jaar echter trok de markt weer duidelijk aan en de voorzichtige verwachting is dat deze positieve ontwikkeling zich verder door zal zetten.

41


Algemene doelstelling voor de contractactiviteiten is om een gezonde omzetgroei te realiseren (van minimaal 10%), gepaard gaande met een verbetering van het resultaat als percentage van de omzet. Op weg naar de realisatie van de uiteindelijke doelstelling van een omzetverdubbeling in de komende 3 à 4 jaar. Om deze ambitieuze doelstelling kracht bij te zetten is de HAN eind 2005 onder andere gestart met het project ‘Accountbewerking’. Dit project is een van de projecten die uitgevoerd worden onder de vlag van het Programma Kennispoort en heeft tot doel versterking van de marktbenadering van zowel de afzonderlijke contractafdelingen als van de HAN als totaal. Centraal staat het in samenhang en voor de HAN als totaal professionalisseren van het ondernemerschap, in het bijzonder de werkprocessen op het terrein van verkoop, relatiemanagement, klantbewerking, externe profilering en marketing.

Contractactiviteiten (CA) werkelijk

Omzet* (x € 1.000) 2001

2002

2003

2004

2005

Begroot

Prognose

2005

2008

NDO

2.299

2.799

3.057

3.327

3.091

3.729

4.735

VDO

5.172

6.196

7.246

6.340

4.605

4.926

6.972

Kenniscentrum ETI

2.300

2.876

3.515

5.006

5.361

5.206

12.405

Interstudie BV

4.017

4.058

3.962

3.967

3.669

4.419

4.500

Overige CA Totaal

1.847

1.255

1.909

1.856

3.029

2.733

15.635

17.184

19.689

20.496

19.755

21.013

28.612 **

* De hier getoonde omzet is inclusief masters en lectoraten voor zover bij de afdelingen CA ondergebracht ** De extra groei-impuls die de HAN hier aan gaat geven is nog niet in deze prognose verwerkt.

HAN

www.han.nl

42

Ontwikkelingen binnen de contractafdelingen HAN Kenniscentrum Economie Techniek en Informatica Het HAN Kenniscentrum Economie Techniek en Informatica heeft opnieuw een behoorlijke omzetgroei weten te realiseren ondanks de stagnerende marktvraag. Het Kenniscentrum heeft flink geïnvesteerd in de ontwikkeling van nieuwe post-hbo- en masteropleidingen. De ontwikkeling en marktintroductie van deze opleidingen is uit de lopende exploitatie gefinancierd, wat het resultaat lager maakt dan begroot. De positie van het kenniscentrum is verder uitgebouwd, onder andere door uitbreiding van het HAN Smart Business Center en door de start van het HAN Biocentre. Beide zijn netwerken van regionale ondernemers en lectoren van de HAN die samen kennis ontwikkelen, uitwisselen en gebruiken en hun oorsprong kennen in de sectoren Economie, Techniek en Informatica. De positie van de lectoraten binnen deze sectoren is hierdoor verstevigd. Het kenniscentrum heeft zich de afgelopen jaren doorlopend gericht op kwaliteit. Dit resulteerde in 2005 in het behalen van het ISO-9001 certificaat. Microflow Technologies Binnen HAN Kenniscentrum Economie Techniek en Informatica is het innovatieve bedrijf Microflow Technologies gehuisvest. Dit high tech bedrijf geeft in samenwerking met HAN-lectoraten vorm aan het ontwikkelen van instrumenten op het gebied van het meten en reduceren van omgevingslawaai in het algemeen en verkeerslawaai in het bijzonder. VDO, Opleidings- en Adviescentrum In 2005 had VDO nog steeds te lijden onder de economische laagconjunctuur in de sector zorg en welzijn. De omzet bleef achter bij de

43


begrote omzet, maar VDO behaalde wel een positief rendement. Het afgelopen jaar is veel geïnvesteerd in de ontwikkeling van twee nieuwe masteropleidingen: Master Social Work en Master Bedrijfskunde in Zorg en Dienstverlening. Daarnaast worden vanaf 2005 twee VDOopleidingen als flexibel afstandonderwijs aangeboden in samenwerking met de LOI: de opleiding Management in Zorg en Dienstverlening en de Master Human Resource Management. Intern is een flinke slag gemaakt met de herstructurering van de voortgezette opleidingen naar competentiegericht leren; een proces dat ook het komende jaar nog hoge eisen zal stellen aan de medewerkers. Speerpunten van het beleid voor 2006 zijn gericht op de verdere ontwikkeling van de masteropleidingen en het intensiveren van samenwerking met andere instituten in het kader van het Programma Kennispoort. Tot slot verwacht VDO nieuwe kansen in de markt te kunnen aanboren met de verdere professionalisering van de in 2005 aangestelde accountmanagers. NDO, Dienstverleners in onderwijsontwikkeling De afgelopen jaren heeft NDO een gestage omzetgroei laten zien. Ten opzichte van 2004 is in 2005 sprake van een beperkt omzetverlies. NDO heeft een inhaalslag weten te maken na de tegenvallende resultaten van het eerste half jaar. Er is een aantal aanwijsbare oorzaken voor de dalende omzet: een teruglopende opleidingsvraag, enkele structurele ziektegevallen en de invoering van een nieuw managementinformatiesysteem. De teruglopende opleidingsvraag heeft vooral te maken met de herstructurering en schaalvergroting in het onderwijsveld. Er is momenteel meer behoefte aan ondersteuning bij complexe organisatievraagstukken dan aan opleiding en training, vooralsnog de kerndiensten van NDO.

HAN

www.han.nl

44

HAN Competens In 2005 is binnen de faculteit Educatie HAN Competens opgericht. HAN Competens, onderdeel van de opleiding Opleidingskunde, verzorgt dienstverlening op het terrein van HRM-vraagstukken voor bedrijven en instellingen. Tevens worden na- en bijscholingsactiviteiten voor opleidingskundigen verzorgd. Activiteiten worden vormgegeven in nauwe samenwerking met de contractafdeling NDO, Dienstverleners in onderwijsontwikkeling. Interstudie BV De 100% dochtervennootschap Interstudie heeft een turbulent jaar achter de rug met vele personele wisselingen. Daarnaast was sprake van een ziekteverzuim van 10%. Zeker in het eerste half jaar was sprake van een teruglopende marktvraag. Deze omstandigheden verklaren de forse omzetdaling ten opzichte van 2004. In de tweede helft van het jaar is de omzet en de verkoop van trajecten voor navolgende jaren relatief toegenomen. In de laatste maanden van 2005 heeft de BV een begin gemaakt met de uitvoering van een actieplan om de continuïteit van Interstudie te borgen en de weg naar groei weer in te slaan. De in 2005 gestarte concrete samenwerking met NDO in combinatie met de voorgenomen inhoudelijke professionalisering en uitbreiding van zowel de portfolio als de personele capaciteit moeten leiden tot verbetering van de structurele marktbewerking. Het op orde brengen van de interne bedrijfsvoering en de doorontwikkeling van sterke diensten als human dynamics, HRM, assessment, opleiding en training, interim management en organisatieadvies, vormen de inhoudelijke basis voor de versterkte externe oriëntatie en de verwerving van nieuwe opdrachten bij Interstudie. Fusie NDO, Dienstverleners in onderwijsontwikkeling en Interstudie BV In september 2005 is het fusieproces gestart van de twee contractorga-

45


nisaties NDO, Dienstverleners in onderwijsontwikkeling en Interstudie BV, die zich allebei richten op de onderwijsmarkt. Doel is om samen de portfolio verder te verbreden in relatie tot de veranderende vraag uit de markt. Naast opleiding en training zal meer aandacht komen voor consultancy, management development trajecten en ondersteuning bij organisatieontwikkeling. Per november 2005 worden beide organisaties geleid door een gemeenschappelijke directeur, die het verdere integratieproces zal vormgeven.

Toegepast onderzoek: lectoraten Innovatie en onderzoek spelen een grote rol bij de ontwikkeling van de HAN naar een regionaal en veelzijdig kenniscentrum. De HAN wil een belangrijke schakel zijn in de kennisketen en een leidende rol spelen in het toepasbaar maken van nieuwe kennis en technologieën. De lectoren en hun kenniskringen staan hierin centraal. In het afgelopen jaar is zowel het aantal als de omzet van de lectoren toegenomen. De lectoraten hebben een vierledige functie. Ze dragen bij aan: • vernieuwing van het HAN-onderwijs • professionalisering van de HAN-docenten • uitvoering van toegepast onderzoek • versterking van externe relaties en netwerken. De lectoraten functioneren op basis van twee uitgangspunten: • Relevantie voor bedrijven en instellingen in de brede regio:

de vragen uit de markt staan centraal;

• Het op termijn zelfstandig, bedrijfsmatig (minimaal) kostendekkend functioneren. Bij de diverse onderzoeks- en adviestrajecten van de lectoraten zijn zowel docenten als studenten van de HAN betrokken.

HAN

www.han.nl

46

Onderzoeks- en afstudeeropdrachten worden in toenemende mate in de driehoek Lector-Docent-Student uitgevoerd. Opdrachten komen rechtstreeks vanuit de bedrijven/instellingen. Op deze wijze levert de HAN een bijdrage aan de innovatie in bijvoorbeeld het MKB. In het kader van deze driehoek wordt in toenemende mate binnen instituten aandacht besteed aan het verwerven van onderzoeksvaardigheden door studenten en docenten (die veelal deelnemen aan kenniskringen). Lectoren hebben hiervoor een aantal trainingen voor medewerkers en studenten ontwikkeld. De HAN heeft twintig lectoraten, maar wil deze de komende drie jaar tot vijftig uitbreiden. Dan kunnen de lectoraten een veel substantiëler effect op de (kwaliteit van de) organisatie sorteren, in relatie tot zowel het onderwijs als de externe omgeving. Voor deze uitbreiding heeft de HAN een extra stimuleringsbudget beschikbaar van € 2,1 miljoen. Naast deze financiële impuls krijgt, mede in het licht van de voorgestane groei, het P&O-beleid voor lectoren extra aandacht. Het gaat daarbij om wervingsen selectie- en benoemings- en beoordelingsprocedures. In 2005 zijn drie nieuwe lectoraten gestart. Een compleet overzicht van alle lectoraten is te vinden in het hoofdstuk Overzichten. Vanuit het Programma Kennispoort is ook een aantal projecten en activiteiten gestart toegespitst op de lectoraten. Een van de projecten is gericht op het vaststellen van een aantal samenhangende en verbindende kennisgebieden dat enerzijds aansluit op vraagstukken uit de omgeving en anderzijds op de huidige sterke kanten van de HAN. Deze kennisgebieden vormen de verbinding tussen onderzoek, lectoraten, dienstverlening en opleidingen. In het verlengde hiervan vindt de komende jaren uitwerking plaats van HAN-beleid op de positionering van de lectoren binnen de organisatie.

47


In het kader van de verdere ontwikkeling van de onderzoeksfunctie en -cultuur in de HAN is in 2005 gestart met probleemverkenningen naar: • de definitie van hbo-onderzoek • onderzoekscompetenties van docenten en studenten • doorstroomprogramma’s naar masteropleidingen. Voor doorstroming naar universitaire masters werkt de HAN samen met de Radboud Universiteit. toegepast onderzoek omzet Lectoraten* (x € 1.000)

Subsidie SKO

werkelijk

Prognose

2003

2004

2005

2005

2008

1.569

1.692

1.490

1.562

1.961

528

666

561

556

995

Eigen bijdrage Omzet binnen HAN

65

243

289

27

52

475

740

1.201

2.036

4.057

2.637

3.341

3.541

4.181

7.065

Externe omzet Totaal

Begroot

* Is deels ook verwerkt in de tabel Contractactiviteiten

Voorbeelden projecten en/of good practices bij lectoraten Innoleren In samenwerking met een aantal bedrijven in de regio is het project ‘Innoleren’ van start gegaan. Studenten worden binnen dit project voor twee jaar als werknemer aangenomen binnen een bedrijf en verrichten daar, onder begeleiding van docenten en lectoren, werkzaamheden met een innovatief karakter. Beroepscompetenties worden op deze wijze in directe wisselwerking met de praktijk verworven.

HAN

www.han.nl

48

Digiscan Digiscan is een tool om een bedrijf door te lichten op het transportlogistieke besparingspotentieel. Het is in opdracht van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat ontwikkeld. Grote bedrijven maken al enige jaren gebruik van de Digiscan. Acht tot tien procent besparing is in de praktijk niet ongebruikelijk. Maar hulp van een adviseur bleek in de praktijk onmisbaar en juist dat maakte de tool voor het MKB te kostbaar. Het project Digiscan - een digitale scan ter verbetering van de transportefficiency bood hierbij een oplossing. Een team van hogescholen, aangevoerd door het lectoraat Logistiek in Allianties van de HAN, heeft op verzoek van het ministerie van Verkeer & Waterstaat speciaal lesmateriaal ontwikkeld. Door dit project is de tool beter in te zetten voor het MKB. Food@Work Effect van werken volgens wisselende diensten op voedingsgedrag. Obesitas en overgewicht vormen een risicofactor voor het ontstaan van welvaartsziekten zoals Diabetes Mellitus type 2 en hart- en vaatziekten. Onder de werkende populatie blijken deze aandoeningen negatieve gevolgen te hebben voor bijvoorbeeld de arbeidsproductiviteit en het ziekteverzuim. Onduidelijk is welk effect het werk op voedingsgedrag van mensen heeft en, specifieker, welke invloed het werken in wisselende diensten heeft op het voedingspatroon van werknemers. In het onderzoek Food@Work onderzoeken het lectoraat Arbeid en Gezondheid en de opleiding Voeding en Diëtetiek van de HAN deze relatie. Eind 2005 is met de de Arbo en Milieu-dienst (AMD) van het UMC St Radboud overeengekomen dat het project kan gaan draaien op een aantal verpleegafdelingen van het UMC St Radboud. Voertuigdynamica en Ambulance Aan ambulances worden hoge eisen gesteld. Elke minuut is kostbaar als bij ongevallen mensen in levensgevaar zijn. Dit stelt hoge eisen aan

49


de bestuurbaarheid en stabiliteit van het voertuig bij hoge snelheid. Tegelijkertijd moeten bij de patiënt, al in de ambulance, levensreddende handelingen worden verricht. Deze aspecten eisen een groot comfort van het voertuig. Het gaat hier dus om een afweging tussen met elkaar strijdige eisen: comfort en bestuurbaarheid. VB-techniek levert luchtvering voor (lichte) bedrijfswagens, waaronder de Mercedes Sprinter. Voor de levering van luchtvering onder ‘af-fabriek’ gebouwde ambulances is van de moederfabriek (DaimlerChrysler) een goedkeuring nodig. Het lectoraat Mobiliteitstechnologie heeft de ISO-genormeerde testen op voorgeschreven testbanen uitgevoerd. De resultaten van de testen hebben er toe geleid dat het systeem is toegelaten op de ambulancevoertuigen. Hallo hoort u mij (het patiëntenperspectief in beeld) In de traumazorg is goede communicatie met de patiënt, zijn familie en vrienden en met collega’s uit andere disciplines van essentieel belang voor goede hulpverlening. Het lectoraat Acute Intensieve Zorg ging op zoek naar blinde vlekken in deze communicatie en nam daarvoor het patiëntenperspectief als uitgangspunt. Het resultaat is een DVD die als onderwijsmateriaal gebruikt wordt in de opleidingen. Op de DVD worden de verhalen van traumapatiënten in beeld gebracht. Naast de productie van de DVD organiseerde het lectoraat Acute Intensieve Zorg ook een symposium rondom dit thema. Verpleegkundigen, artsen, maatschappelijk werkers en fysiotherapeuten uit verschillende schakels van de traumazorgketen, studenten én traumapatiënten en hun familie gingen met elkaar in gesprek over de problematiek van communicatie. De DVD wordt vanaf 2005 ingezet voor onderwijsdoeleinden. Beleidsnotities bij de Provincie Gelderland Teksten zijn belangrijk voor de besluitvorming binnen de provincie en de communicatie naar buiten. Gedeputeerde Staten van Gelderland

HAN

www.han.nl

50

vinden het dan ook belangrijk aandacht te besteden aan de kwaliteit van de beleidsnotities. Het lectoraat Human Communication Development voerde gezamenlijk met de concernstaf van de Provincie een evaluatieonderzoek uit. Doel was zicht te krijgen op mogelijke verbeteringen in de teksten en zo de kwaliteit van de besluitvorming te optimaliseren. Om deze verbeteringen te realiseren is een aantal adviezen uitgebracht dat zowel de totstandkoming van de teksten als de screening achteraf ondersteunt. Rode draad van de adviezen is de verankering van (tekst) kwaliteitscriteria op diverse manieren in de organisatie èn ondersteuning van de schrijvers op individueel en teamniveau. De Provincie is inmiddels met de adviezen aan de slag gegaan. Begeleiden van competentieontwikkeling op de werkplek Binnen het lectoraat Ontwikkelen van competenties op de werkplek wordt het onderzoek Begeleiden van competentieontwikkeling op de werkplek uitgevoerd. Verschillende onderzoekers hebben recentelijk gewezen op de kwalitatief verschillende manieren waarop leraren-in-opleiding leren. Deze manieren van leren sluiten meer dan wel minder aan bij de uitgangspunten van competentiegericht leren en opgeleid worden. Het lectoraat onderzoekt hoe studenten leren op de werkplek en hoe zij hierin het best begeleid kunnen worden. Het onderzoek bestaat uit drie onderdelen: Een groep PABO-studenten wordt gedurende minimaal drie jaar gevolgd. Onderzoeksvraag is ‘Hoe ontwikkelen studenten zich gaandeweg de opleiding als lerende, in het bijzonder binnen het werkplekleren? Welke omstandigheden of incidenten spelen een rol bij het leren leren?’ De tweede onderzoeksvraag is ‘Hoe kunnen begeleiders studenten gedifferentieerd begeleiden naar meer zelfgestuurd, competentiegericht leren, rekening houdend met hun startpositie als lerende? Over welke competenties dienen begeleiders daarvoor te beschikken?’. In het derde onderzoek wordt door middel van een literatuurstudie het concept werkplekleren vanuit leerpsychologisch perspectief verkend en bezien op zijn sterke kanten en valkuilen.

51


Masteropleidingen De masteropleidingen zijn gericht op verdere verdieping en/of verbreding van competenties die verworven zijn in de eerste cyclus hoger onderwijs c.q. de bacheloropleiding. Zij hebben evenals de bacheloropleidingen van de HAN een beroepsgerichte oriëntatie (‘professional masters’), maar zijn daarbij specifiek gericht op onderzoek en verdere ontwikkeling van het vakgebied en beroep. De HAN positioneert masteropleidingen bij voorkeur in de vakgebieden van de aanwezige lectoraten en kenniskringen. Net als voor de bacheloropleidingen geldt het externe accreditatiesysteem het interne kwaliteitskader en kwaliteitszorgsysteem van de HAN, met onder meer een interne audit halverwege de accreditatiecyclus. De HAN telt in 2005 vijftien masteropleidingen. Dat zijn drie masters minder dan in 2004. De Master Strategische Bedrijfskunde is geïntegreerd in de Master of International Business. Verder werden in 2005 de Masterclass Leren en Veranderen en de Master of Industrial Management niet aangeboden. Er zijn in 2005 geen nieuwe opleidingen geaccrediteerd of van start gegaan. De masteropleiding Bedrijfskunde in zorg en dienstverlening en de masteropleiding Social Work worden in 2006 voorgelegd aan de NVAO. Een overzicht van de masteropleidingen staat in het hoofdstuk Overzichten.

masteropleidingen werkelijk

(€ 1.000)

Omzet*

Begroot

Prognose

2001

2002

2003

2004

2005

2005

2008

440

728

1.030

1.658

2.689

2.796

3.889

* Is deels ook verwerkt in de tabel contractactiviteiten

HAN

www.han.nl

52

De kosten van een masteropleiding zijn aanzienlijk dus niet iedere potentiële student kan zich zo’n opleiding veroorloven. Bovendien zijn door de economische stagnatie minder werkgevers bereid om een masteropleiding voor hun werknemers te bekostigen. Dit is evenals in 2004 zichtbaar in de matige omzetgroei in 2005, waarbij de verwachting is dat wanneer de markt verder aantrekt dit ook terug te zien zal zijn in de omzetgroei. Een extra impuls aan het verder tot ontwikkeling brengen van de masteropleidingen en het (promotie)onderzoek geeft de HAN door uitvoering van het Kennispoort-project ‘Graduate School’. De HAN Graduate School voorziet in een nieuwe (virtuele) positionering van masteropleidingen en promotietrajecten, gericht op de bundeling daarvan. Doel is de verhoging van het aantal en de kwaliteit van de masteropleidingen en het daaraan gekoppelde onderzoek. De ‘HAN Graduate School’ vormt hiermee de basis voor vergroting van de expertise en de professionaliteit van de HAN enerzijds en vergroting van het marktaandeel anderzijds.

De helft van de financiële middelen uit andere bronnen dan overheidsbekostiging Doelstelling is dat op termijn vijftig procent van de exploitatie van de HAN afkomstig is uit andere bronnen dan overheidsmiddelen, die bestemd zijn voor het initiële onderwijs. Deze bronnen zijn naast de collegegelden de diverse marktactiviteiten zoals bovenomschreven: contractactiviteiten, toegepast onderzoek en masteropleidingen. In 2005 bedroeg de bijdrage uit deze bronnen aan de exploitatie 36 procent wat een daling betekent van een procent ten opzichte van 2004, ondanks de toename van de totale marktomzet met zeven procent.

53


Het (relatief) negatieve effect is te verklaren door de nog sterkere toename van de Rijksbijdrage met dertien procent vanwege de sterke groei van het aantal studenten. In vergelijking met het referentiejaar 2004 is een stijging te zien van de niet bekostigde omzet met twee procent.

Totale omzet werkelijk

HAN

begroot

prognose

2001

2002

2003

2004

2005

2005

2008

Bekostigd

64%

65%

63%

63%

64%

63%

62%

Niet bekostigd

36%

35%

37%

37%

36%

37%

38%

www.han.nl

54

h

o

o

f

d

s

t

u

k

3

Resultaten op speerpunten

de

praktijk

Ella Hueting, instituutsdirecteur ICA

‘Het semestermodel en multidisciplinaire teams’ HOF gaat landen, was de slogan van de Flexmarkt in maart 2005, maar de HAN Onderwijs Flexibilisering (HOF) stond bij de Informatica Communicatie Academie (ICA) toen al met een been aan de grond. ‘Hoewel ook wij pas in september 2005 met een volledig aan het HOF aangepast eerste jaar zijn begonnen, liep er bij ons vanaf februari van dat jaar al een pilot voor zo’n twintig studenten,’ zegt Ella Hueting, instituutsdirecteur van de ICA. ‘Al voor we echt van start moesten, konden we de eerste aanpassingen voor het eerste jaar al doen en een aantal onduidelijkheden omtrent de inhoud van het onderwijs al oplossen.’ De invoering van het HOF-onderwijs en het grote project Kennispoort brengen veel werk met zich mee, maar echt grote knelpunten zijn er niet. ‘Natuurlijk zijn er lastige zaken, bijvoorbeeld het verenigen van verschillende gezichtspunten van zowel studenten als docenten in de multidisciplinaire teams, waarin we verschillende opleidingen binnen een onderwijseenheid samen laten werken, maar ik merk dat mensen enthousiast zijn over het onderwijsmodel. Ze hebben plezier en vertrouwen in alle veranderingen, hoewel, toegegeven, de werkdruk soms erg hoog is,’ zegt Ella. In 2005 maakte de ICA ook een begin met het ontwikkelen van zowel het tweede als het derde jaar. Binnen een zogenaamd semestermodel kiezen studenten elk half jaar uit veertien verschillende semesters, die bestaan uit twee ‘courses’ en een project. ‘Wij merken dat studenten een stuk gemotiveerder zijn als ze zelf hun onderwijs kunnen kiezen. Het is aantrekkelijker om les te geven en bovendien kunnen we dan de lat behoorlijk hoog leggen.’ Dat die lat redelijk hoog ligt, blijkt ook uit de ontwikkeling van de onderwijsteams. Docenten geven niet alleen les, maar zitten ook in een onderwijsteam, dat geclusterd is rond een semester. ‘Docenten vormen nu ook de schakel tussen de HAN en de praktijk, zodat we in de toekomst onze onderwijseenheden open kunnen stellen voor mensen van buiten. De aanzet hiervoor is gemaakt in 2005, het komend jaar zullen we dit moeten gaan vertalen.’

In haar Instellingsplan onderscheidt de HAN vijf kritische succesfactoren in het welslagen van haar missie. Deze speerpunten ondersteunen de uitvoering van het strategische beleid, het bereiken van de resultaten op de resultaatgebieden en daarmee de twee hoofddoelstellingen. In 2005 is daar met het Programma Kennispoort een zesde speerpunt bij gekomen.

Groei van de organisatie Uit het voorgaande hoofdstuk blijkt dat de HAN in 2005 op de verschillende aangewezen terreinen opnieuw is gegroeid. Niet alleen het aantal studenten dat de weg naar de HAN vindt, blijft fors groeien, maar ook de studenttevredenheid en de medewerkertevredenheid zijn verder gestegen. De HAN blijkt opnieuw een kwalitatief goede en aantrekkelijke hogeschool om aan te studeren en te werken. De groei en versterking op de diverse terreinen geven de gewenste interne en externe dynamiek en leiden daarmee tot een toenemend HAN-breed elan. De uitvoering van de twee HAN-brede programma’s HAN Onderwijs Flexibilisering (HOF) en Kennispoort HAN spelen hierin een belangrijke rol. Niet alleen vanwege de inhoud van de programma’s, maar ook omdat steeds meer medewerkers en studenten erbij betrokken zijn, waardoor de uitwerking ervan een steeds grotere betekenis krijgt voor de HAN en haar omgeving.

HAN Onderwijsflexibilisering (HOF) In september 2005 startte de HAN met de uitvoering van HOF-onderwijs in de propedeuse. In december is de uitvoering van het eerste semester geëvalueerd. Het globale beeld op basis van de gesprekken met de instituutsdirecteuren is voorzichtig positief. Studenten blijken

HAN

www.han.nl

58

enthousiast over de beroepsgerichtheid van opdrachten en projecten. De stemming onder propedeusedocenten is afwachtend, maar vrij goed ondanks de hoge werkdruk die ze ervaren. Deel van de druk is ‘normale’ stress die hoort bij het uitvoeren van nieuwe dingen, deels ‘HOF-specifieke’ stress vanwege de nieuwe onderwijsopzet waarbij docenten veel meer op elkaar zijn aangewezen. Meer afstemming en teamvorming benoemen de docenten als waardevol, maar ze geven ook aan dat het veel tijd vraagt en leidt tot confrontaties. Tijdens een rondgang van het College van Bestuur in het najaar langs medewerkers en studenten van alle onderwijsinstituten bleek zowel instemming met de principes van HOF als grote inzet voor de vernieuwing, maar ook een gevoel dat het project hen ‘overkomt’. De HAN blijft er op gepitst om de verantwoordelijkheid voor de vernieuwing decentraal verder geborgd te krijgen en daar in de kaderstelling ook ruimte aan te geven. Inhoudelijk vraagt toetsing de meeste aandacht. Enerzijds de logistiek ervan: hoe organiseer je een effectief toetsproces dat studenten tot leren aanzet, en wat is daarbij mogelijk qua docenttijd en ruimtes? Anderzijds gaat het om de inhoud en de kwaliteit van de toetsing. Veel docenttijd wordt besteed aan scholing en coaching. Netwerkbijeenkomsten ondersteunen de professionaliseringsactiviteiten van de instituten/faculteiten voor de docenten, die de lokale experts zijn voor bijvoorbeeld toetsing of studieloopbaanbegeleiding. De ontwikkeling van het nieuwe studentinformatiesysteem heeft dit jaar niet opgeleverd wat de HAN ervan verwachtte. De leverancier van het Pandia systeem was niet in staat een voldoende performance te realiseren. Het bleek in de eerste week van september onverantwoord om docenten en studenten te laten werken met Pandia self service, het

59


deel waarmee docenten en studenten kunnen werken. De medewerkers van de Service Unit Studentzaken zijn Pandia wel gaan gebruiken in de backoffice. Voor de interactie tussen Studentzaken en de opleidingen en propedeusestudenten zijn tijdelijke oplossingen ontwikkeld. De gevolgen voor het onderwijsproces zijn daardoor beperkt gebleven. Direct in september heeft de HAN een tweesporenbeleid uitgezet om alsnog een werkende self service te realiseren: enerzijds is de leverancier van Pandia aan de slag gegaan met de optimalisering van de applicatie, anderzijds is de Service Unit ICT opdracht gegeven voor de ontwikkeling van een alternatief onder de naam HAN-SIS. Het afgelopen jaar is op beperkte schaal gewerkt aan het minoraanbod. Een projectleider minors faciliteert de totstandkoming van een evenwichtig aanbod. De inzet is om optimaal gebruik te maken van de in de HAN aanwezige expertise, overlap tussen minors te vermijden en een balans te vinden tussen de wensen van het werkveld en die van studenten. In het HOF-project ‘Roosteren’ heeft de focus het afgelopen jaar gelegen op de verbetering van de huidige roosterprocessen. Pas daarna is aan de orde wat nodig is om een toenemende variëteit aan keuzepatronen van studenten te accommoderen. Belangrijkste taak van het project is de verbetering van de communicatie tussen roostermakers en onderwijsmakers. In samenspraak met beide partijen zijn spelregels, kwaliteitsindicatoren en randvoorwaarden voor roostering vastgesteld, die in 2006 HAN-breed van kracht worden. Het gaat hierbij onder andere om het tijdig bekend zijn van roosters (minimaal twee weken van te voren), een efficiënt rooster voor studenten (zo min mogelijk tussenuren) en een stabiel en voorspelbaar rooster voor zowel studenten als docenten. De uitrol van het digitaal portfolio binnen de verschillende instituten verloopt volgens planning. Eind 2005 werken 4527 studenten met een

HAN

www.han.nl

60

digitaal portfolio. Er is hard gewerkt om ook de backoffice op orde te krijgen, maar de ontwikkeling van de applicatie houdt nog geen gelijke tred met de optimalisatie van met name de technische ondersteuning en de logistieke processen. In het voorjaar van 2006 bekijkt de HAN of het voorgestelde tempo van de uitrol behouden kan blijven. De HAN heeft het IOWO opdracht gegeven om in 2006 een evaluatieonderzoek op te zetten om uitspraken over de voortgang en het succes van het HOF-project te kunnen onderbouwen. In het jaarverslag 2006 zal hier zeker over te lezen zijn. Middeleninzet hof

(x € 1.000)

2004

2005

Geplande inzet

5.249

8.022

Werkelijke inzet

4.292

8.176

Verbetering van kwaliteit, efficiency en effectiviteit Voor een gezonde organisatie is het noodzakelijk om de kwaliteit van zowel het primaire als het ondersteunende proces voortdurend te verbeteren en middelen en mensen zo efficiënt en effectief mogelijk in te zetten. De HAN wil hierbij maximaal gebruik maken van de schaalvoordelen van een grote hogeschool.

Service Bedrijf In het kader van de verbetering van kwaliteit, efficiency en effectiviteit heeft de HAN sinds 2002 alle ondersteunende diensten van de hogeschool ondergebracht in het HAN Service Bedrijf, gegroepeerd in zeven Service Units: Facilitaire Zaken, Financieel Economische Zaken,

61


Informatie en Communicatie Technologie, Marketing, Communicatie en Voorlichting, Personeel en Organisatie, Studentzaken en Service Centrum Onderwijs. De HAN realiseerde met de opzet van het Service Bedrijf een relatieve bezuiniging van circa vijftien procent in de ondersteunende dienstverlening (in relatie tot de groei van de organisatie). In 2005 is het Service Bedrijf verder gegaan op de ingeslagen weg van verdergaande concentratie en standaardisering van processen, versterking van onderlinge kennisdeling, vergroting van afstemming binnen en samenwerking tussen service units en de verbetering van de klantgerichtheid en klanttevredenheid. Het Service Bedrijf telde in 2005 547 medewerkers in 438 fte’s (= 26,3 % van het totaal aantal HAN-fte’s).

Kosten Service Bedrijf per unit

(in € 1.000)

Werkelijk 2004

Begroot 2005

Werkelijk 2005

Directie en staf

3.654

4.767

4.535

SU-FAZ

6.739

8.078

8.014

SU-FEZ

2.259

2.305

2.327

SU-ICT

5.463

5.655

5.663

SU-MCV

2.115

2.432

2.789

SU-P&O

3.409

2.443

2.424

SU-SZ

4.158

4.644

4.638

SCO

1.580

2.182

2.217

29.382

32.506

32.607

Totaal

HAN

www.han.nl

62

service bedrijf werkelijk

(x € 1.000)

Kosten minus baten absoluut % tov totale omzet Omzet HAN

doelstelling

Prognose

2002

2003

2004

2005

2005

2008

27.276

27.845

29.112

30.548

30.241

39.946

*

*

*

21,3%

19,6%

19,5%

18,5%

18,8%

20,7%

128.167

142.063

149.024

164.983

160.816

193.397

* 2002, 2003 en 2004 gecorrigeerd voor vergelijkingsdoeleinden

Naast de efficiency heeft het Service Bedrijf ook de kwaliteit en effectiviteit vergroot. Door bundeling en ontwikkeling van vakspecifieke kennis kunnen de service units meer kwaliteit leveren en ervoor zorgen dat HAN-brede ontwikkelingen goed aansluiten bij de missie en doelstellingen van de HAN. Om de waardering over zijn dienstverlening te kunnen beoordelen, meet het Service Bedrijf jaarlijks de tevredenheid van de interne klanten. De tevredenheid van studenten over het Service Bedrijf geeft, na een lichte daling in 2004, in 2005 een stijging te zien naar een 8. Dit is de hoogste waardering in het bestaan van het Service Bedrijf. De waardering van de docenten is weliswaar ook gestegen, maar is nog niet op het niveau van vóór de oprichting van het Service Bedrijf. De tevredenheid van het management ontwikkelt zich het langzaamst. De leiding van het Service Bedrijf zal in 2006 een analyse maken van de factoren die hierin een rol spelen. Mogelijk speelt mee dat nog niet alle klanten (met name de instituutsdirecties) naast de nadelen ook de voordelen ervaren van de verdergaande centralisering, uniformering en standaardisering. Waarschijnlijk moeten zij ook nog steeds wennen aan de geleidelijk afgenomen directe invloed op de uitvoering van de dienstverlening.

63


Tevredenheid over

2002

2003

2004

2005

studenten

7.5

7.7

7.5

8.0

7.5

7.5

docenten

7.3

7.5

7.1

7.3

7.5

7.5

management

7.2

7.4

6.3

6.9

7.2

7.5

dienstverlening Service Bedrijf


2008

Naast de tevredenheid van de interne klanten, vormt ook de tevredenheid van het eigen personeel van het Service Bedrijf een belangrijke indicator van het succes van het Service Bedrijf. Deze geeft een stabiele, geleidelijke stijging te zien. De aanvankelijk grote weerstand tegen het opgaan in een HAN-breed Service Bedrijf lijkt langzaam maar zeker omgebogen. Tevredenheid Medewerkers

2003

2004

2005


2008

6.8

7.0

7.2

7.0

7.3

Service Bedrijf

Het Service Bedrijf wil zowel de kwaliteit van de dienstverlening als de klanttevredenheid verder verbeteren in overeenstemming met de missie, doelstellingen en ambities van de HAN zoals geformuleerd in het instellingsplan. Daarom heeft zij in 2005 op basis van een uitgebreide evaluatie het Ontwikkelplan 2005-2008 opgesteld. Speerpunten in het plan zijn de verbetering van de: • kwaliteit van de dagelijkse ondersteuning • ondersteuning van nieuwe ontwikkelingen • transparantie • samenwerking met klanten en gebruikers. Voor 2006 is een actieplan opgesteld om concreet aan deze speerpunten te gaan werken.

HAN

www.han.nl

64

ICT Bijna 24 uur per dag doen studenten en medewerkers een beroep op de ICT-voorzieningen van de HAN. De hogeschool krijgt te maken met steeds hogere eisen die de gebruikers stellen aan beschikbaarheid en kwaliteit van systemen. Ook de eisen aan de inrichting van serverruimtes en servers blijven veranderen. De ICT-medewerkers beheren een toenemend aantal diensten, zoals een zich doorlopend uitbreidend draadloos netwerk voor het digitaal samenwerken. De HAN investeert continu in technische middelen om te komen tot beter beveiligde ICTvoorzieningen en een ruimere beschikbaarheid. Het gaat steeds om de keuze voor oplossingen die zowel toekomst- als klantgericht zijn. Beveiliging is daarbij een belangrijk aandachtspunt, zowel tegen virussen en hackers als tegen onverwachte uitval/crashes van systemen. E-mail is een niet meer weg te denken hulpmiddel voor studenten en medewerkers. Zo eenvoudig als dit in het gebruik is, zo gecompliceerd is het beheer ervan. Voortdurend is aandacht nodig voor opleiding, e-mailetiquette en archivering. Spam en virussen zijn de bekende problemen, maar daarnaast is de ongebreidelde groei van de hoeveelheid e-mail onderwerp van zorg voor beheerders. Om de communicatie met gebruikers te optimaliseren heeft de Service Unit Marketing Communicatie en Voorlichting in samenwerking met de Service Unit ICT in 2005 veel zorg besteed aan het beschikbaar stellen en overzichtelijk rangschikken van informatie in de vernieuwde omgeving van het intranet ‘Insite HAN’. Hierbij is zoveel mogelijk ingespeeld op vragen van gebruikers. Ontwikkelingen in de richting van een geheel vraaggestuurde ‘Insite’ zijn gaande. Programma Onderwijs en ICT Het Programma Onderwijs en ICT, dat een looptijd heeft van 2005 tot en met 2007, is richtlijn bij de prioritering van werkzaamheden op het gebied van ICT. Er staan vijf projecten centraal:

65


1. Realisatie van een HAN-brede toekomstvaste informatiearchitectuur Het programma IMAO (Informatie Management en Administratieve Organisatie) is de praktische invulling van de realisatie van de HANbrede toekomstvaste informatiearchitectuur met als doel een geïntegreerde informatiehuishouding binnen de HAN. Bestaande applicaties en systemen worden (beter) gekoppeld aan een centrale database en vernieuwd op grond van deze database. Dit maakt het eenvoudiger om managementinformatie te genereren, onder andere van belang in zowel de interne als de externe verantwoording van de HAN. Een aantal deelprojecten binnen IMAO zijn in 2005 gestart, waaronder het project Identity Management (IM). De elektronische identiteiten van personen die gebruik willen en mogen maken van delen van de HAN-ICT-voorzieningen worden in dit project opnieuw gedefinieerd en vastgelegd in de IMAO-database. Het gaat om HAN-medewerkers, studenten en externen in combinatie met de periode waarin ze toegang krijgen tot het hogeschoolnetwerk en op welke manier. De HAN als kennispoort maakt dergelijke autorisaties nodig, maar ook een zich uitbreidende zorg voor bijvoorbeeld aankomende studenten, alumni, (tijdelijke) cursisten, gastdocenten, stagebegeleiders en oud medewerkers. 2. Realisatie van een HAN-brede ICT-infrastructuur De realisatie van een HAN-brede ICT-infrastructuur is een belangrijk intern project van de Service Unit ICT. De unit heeft grote stappen kunnen zetten met dit project, dat waarschijnlijk in 2006 afgerond kan worden. Het resultaat van dit project is onder andere een uniforme werkplek binnen de HAN voor medewerkers en studenten, ongeacht de locatie. 3. Keuze en implementatie van een HAN-breed studentinformatiesysteem De Service Unit ICT is intensief betrokken bij de invoering van het HAN-brede studentinformatiesysteem, dat vanaf september 2005 in het eerste studiejaar is ingevoerd. De inzet is tweeërlei. Het gaat om betrokkenheid bij de implementatie en het zorgdragen voor de tech-

HAN

www.han.nl

66

niek, maar ook om de verdere ontwikkeling van het alternatief HANSIS, dat de HAN met ingang van september 2006 fasegewijs gaat invoeren. (Zie ook hoofdstuk 2 - HAN Onderwijs Flexibilisering) 4. Implementatie van een nieuwe elektronische leeromgeving (Scholar) Het project Scholar voorziet in een elektronische werken leeromgeving voor docenten en studenten. Dit project loopt van 2005 tot 2008. Op basis van evalutatie van de huidige elektronische leeromgeving Blackboard is een plan van eisen voor HAN Scholar geformuleerd. In overleg met faculteitsdirecteuren zijn transitiecoördinatoren benoemd. Deze transitiecoördinatoren zijn verantwoordelijk voor de geleidelijke overstap van Blackboard naar HAN Scholar in de periode 2006-2008. 5. Implementatie van het nieuwe HAN Digitaal Portfolio Het Digitaal Port Folio wordt in fasen in de hogeschool ingevoerd vanaf het studiejaar 2005-2006. De opleidingen die er gebruik van maken, doen wisselende ervaringen op met de performance en de beschikbaarheid. Op basis van deze ervaringen worden de applicatie en de technische omgeving regelmatig en stapsgewijs verbeterd. Gebruikers verwachten 24 uur per dag, zeven dagen in de week

Additionele middeleninzet ICT-ontwikkeling Projecten

Werkelijk 2004

Gepland 2005

Werkelijk 2005

Toekomstvaste informatiearchitectuur

331

610

482

HAN brede ICT infrastructuur

391

332

165

HAN breed studentvolgsysteem Elektronische leeromgeving

* 345

515

HAN Digitaal Portfolio Totaal

464 *

1.067

1.457

1.111

* Deze zijn opgenomen in de totale HOF-kosten

67


beschikbaarheid van techniek en ondersteuning (zie ook hoofdstuk 2, ‘HAN Onderwijs Flexibilisering’).

Huisvesting Met de concentratie van haar activiteiten en voorzieningen in moderne, goed geoutilleerde gebouwen op twee campussen, realiseert de HAN ook in de huisvesting haar doelstellingen op het gebied van kwaliteit, efficiency en effectiviteit. In 2005 werkte de HAN hier doelbewust aan verder. Ontwikkelingen op Campus Nijmegen Na ingebruikname in 2004 van de Zuidwest vleugel (fase 2 van de nieuwbouw) is in 2005 fase 2 van de infrastructuur afgerond. Deze fase omvatte de aanleg van het campusterrein, inclusief de stiltetuin en het centrale ontmoetingsplein. Fase 3 van de nieuwbouw is opgestart met de bouw van de Zuidoost vleugel voor de opleidingen Sociaal Pedagogische Hulpverlening, Pedagogiek en Facilitair Management, inclusief de uitbreiding met 2.000 m2 bruto vloer oppervlak voor opvang van de sterke groei in studentenaantallen. Met ingebruikname van deze vleugel zullen vrijwel alle Nijmeegse opleidingen gehuisvest zijn op de campus. In samenwerking met LIAG architecten is een begin gemaakt met een studie naar de resterende mogelijkheden van Campus Nijmegen. Met ingang van studiejaar 2005-2006 is voor de Hogere Laboratorium Opleidingen (HLO) 815 m2 bruto vloer oppervlak in Trygon gehuurd en voor Pabo Nijmegen 671 m2 bruto vloer oppervlak in het klooster Albertinum. Dit betreft een tijdelijke oplossing voor het ruimtetekort als gevolg van de sterke groei in het aantal studenten.

HAN

www.han.nl

68

Ontwikkelingen op Campus Arnhem Op het gebouw van Bouwkunde en Civiele Techniek is een extra verdieping gebouwd voor de Algemene Kliniek Mondzorg Arnhem (AKMA). Sinds 1 november 2004 maken zowel studenten tandheelkunde van de Radboud Universiteit hiervan gebruik als studenten mondzorg van de HAN. Om de temperatuur van het gebouw binnen aanvaardbare grenzen te houden, is voor de Informatica Communicatie Academie (ICA) een koelsysteem gerealiseerd. De HAN heeft het op de Arnhemse Campus staande gebouw van de Onderwijs Begeleidings Dienst Marant gekocht voor gebruik door de Pabo en het Service Bedrijf. Het kantoorgebouw aan de Beverweerdlaan, van Werkvoorzieningschap Presikhaaf, is gekocht voor het HAN Kenniscentrum Economie Techniek en Informatica. Anticiperend op de nieuwbouw voor de afdeling Engineering, maakt LIAG architecten een nieuw Masterplan voor de campus.

Investeringen Nieuwbouw

(x € 1.000)

2004

2005

totaal

gereed

Nijmegen

3e fase Kapittelweg

678

8.864

16.763

2006

Infra Nijm. fase 1+ 2

593

966

1.559

2005

141

1.100

2007

2

117

119

2005

198

2.052

2.250

2005

1.471

12.140

21.791

Infra Nijm. fase 3+ 4 Arnhem

Koelinstallatie ICA Tandheelkunde Totaal

69


de

praktijk

Diana en Daan, voltijdstudenten Bouwkunde

‘Integratie van verschillende vakgebieden’ Diana Thijsse is een van de weinige studenten die op de HAN les heeft gehad voordat de HAN Onderwijs Flexibilisering (HOF) zijn intrede deed en tevens een opleiding binnen het HOF-systeem volgt. Dat komt omdat zij enkele jaren geleden een opleiding is gestart bij de faculteit Economie. Gaandeweg kwam ze erachter dat haar voorliefde voor techniek sterker is dan ze dacht. Ze is nu al tweedejaars Bouwkunde. Maar haar economische opleiding volgt ze ook nog. ‘Het grootste verschil vóór en na de intrede van HOF? Bij de HEAO kreeg je gewoon vakgericht les en per vak een tentamen. Dat is nu natuurlijk anders. Met HOF worden verschillende vakgebieden binnen een thema geïntegreerd. Bij de opdrachten die we moeten doen, moet je met die vakgebieden rekening houden. Je werkt ook zelfstandiger, je krijgt minder klassikaal les, en je moet meer om hulp of uitleg vragen. Daan Steeghs, klasgenoot van Diana, vult aan: ‘In het tweede jaar krijgen we eigenlijk helemaal geen lessen meer. We krijgen alleen nog colleges en assistenties. Dat zijn momenten waarop je docenten in de rol van experts kunt spreken over hun specialisme.’ De opdrachten zijn ook heel open, vindt Daan. ‘Je bekijkt samen met de leraar hoe je de zaken moet oplossen. De studenten die groepen vormen, kunnen zelf bepalen hoe ze met de opdracht omgaan. Vooraf stel je bepaalde eisen aan de opdracht. Dat kan in ons geval te maken hebben met de constructie van een gebouw, of een ontwerp. Je kunt ervoor kiezen om de accenten ergens anders te leggen. Er zijn studenten die doen wat er wordt gevraagd, en er zijn studenten die doen meer.’ Ook de functie van de docent is uitgebreider geworden. Hij of zij is nu niet langer een leraar, maar een expert, en soms een begeleider, of een opdrachtgever. Daan: ’Dit systeem werkt prima, maar soms zou men beter kunnen nadenken over hoe bepaalde vakgebieden binnen een thema bij elkaar gebracht worden. Soms is er gebrek aan samenhang en dan lijkt het of de combinatie geforceerd wordt. Bepaalde onderdelen komen volgens mij beter tot hun recht dan andere.’ Het lijkt de studenten moeilijk voor de docenten om die samenhang te vinden. Diana: ‘Daarnaast moeten we een bepaald aantal vakken krijgen binnen een thema. Het werk moet per thema gelijk liggen. Dat is ook best lastig om voor elkaar te krijgen.’ Daan: ‘Ik merk dat de docenten blij zijn met de input en feedback van de studenten. Dat gebeurt nu informeel maar het zou wat mij betreft zelfs op een structurele basis kunnen gebeuren, zodat je snel en beter resultaat haalt.’

Ondernemerschap Ondernemerschap bij studenten Centrum voor Ondernemerschap (CvO) Het Centrum voor Ondernemerschap is het expertisecentrum binnen de HAN voor studenten die zich naast hun vakstudie willen voorbereiden op het zelfstandig ondernemerschap. De HAN geeft hiermee invulling aan haar doelstelling om ondernemerschap voor HBO-studenten onder de aandacht te brengen en invulling te geven aan deze carriêremogelijkheid. In 2005 hebben in totaal circa 1500 studenten gebruik gemaakt van de begeleiding en cursussen van het CvO. Ze volgden een of meer van de dertig cursussen en trainingen en startten zestig bedrijven. Ambassadeur Leren Ondernemen Het beleid van de ministeries van Economisch Zaken en Onderwijs, Cultuur & Wetenschap is er onder andere op gericht om ondernemerschap beter te verankeren in het onderwijs. Voor Oost-Nederland is de directeur van het Centrum voor Ondernemerschap van de HAN eind 2005 benoemd tot Ambassadeur Leren Ondernemen. HBO-Certificaat Ondernemerschap® Het HBO-Certificaat Ondernemerschap® is een certificaat dat het CvO afgeeft samen met de Kamers van Koophandel Centraal Gelderland en Rivierenland, de regionale afdelingen van MKB-Nederland en VNO-NCW. In 2005 zijn 91 Certificaten uitgereikt. Inmiddels kan dit Certificaat ook bij andere hogescholen worden behaald. Het CvO heeft het initiatief genomen voor een landelijke organisatie, waarvoor de Staatssecretaris van OCW begin 2006 de aftrap zal geven. Naast de HAN doen drie andere hogescholen mee.

HAN

www.han.nl

72

Minor Entrepreneurship Het Centrum voor Ondernemerschap heeft als proef een minor Entrepreneurship ontwikkeld en verzorgd. Binnen deze minor van een halfjaar (fulltime) kunnen studenten zich specialiseren in ondernemerschap. Als onderdeel van deze minor is het mogelijk om een eigen bedrijf op te richten. In 2005 hebben ongeveer 45 studenten deze minor gevolgd. Student companies Bij de HAN waren in 2005 ruim veertig ‘student companies’ actief. In 2005 heeft het bedrijf Future Frames meegedaan aan het programma Strijd en Ambitie van Teleac. De studenten zijn ver gekomen, maar hebben uiteindelijk niet gewonnen. HAN Studentbedrijven BV Een opvallend initiatief van het CvO is de oprichting van een BV met afdelingen die door studenten als ondernemer geëxploiteerd worden. Doelstelling is competentieontwikkeling van studenten binnen hun eigen vakgebied èn op het terrein van ondernemerschap. Een vakdocent zorgt voor de inhoudelijke begeleiding en het CvO voor de bedrijfskundige ondersteuning. In 2005 heeft met name Avvenementi, een marktonderzoeks- en evenementenbureau, een sterke groei doorgemaakt. Start Smart Het Centrum voor Ondernemerschap participeert in het project ‘Start Smart’ samen met de gemeenten Arnhem, Doetinchem en Nijmegen, de Kamer van Koophandel Centraal Gelderland, de afdeling ITS van de Radboud Universiteit en Oost NV. Het project bestaat uit coaching en training van starters uit de regio, een fonds voor microleningen en een internationale uitwisseling met andere Europese universiteiten en hogescholen.

73


Samenwerking met ROC’s In het kader van doorlopende leerlijnen werkt het Centrum voor Ondernemerschap samen met de ROC’s Rijn-IJssel, Helicon en Nijmegen. Het CvO ondersteunt de ROC’s bij het opzetten van een ondernemersloket. Dit project zal in 2006 worden afgerond. Adviesbureau subsidies Ter ondersteuning van het ondernemerschap binnen de HAN is eind 2005 het Adviesbureau Subsidies opgericht. Dit bureau informeert en ondersteunt medewerkers en studenten bij het verwerven van subsidies. Ondernemerschap bij studenten

(x € 1.000) HAN Studentbedrijven BV Centrum voor Ondernemerschap

omzet 2004

resultaat 2004

omzet 2005

resultaat 2005

29

11

118

-/- 6 *

401

6

452

17

* Voor 2004 is per abuis een resultaat van 11 geboekt in plaats van 3. In 2005 haalt HAN Studentbedrijven een resultaat van 2, maar door de verwerking van het lagere resultaat van 2004 (-8) komt het totale resultaat in 2005 uit op -6 (zie ook hoofdstuk 6).

Ondernemerschap bij medewerkers Met het speerpunt ondernemerschap daagt het College van Bestuur haar medewerkers uit om zich ondernemend, pro-actief, resultaatgericht en flexibel op te stellen. Om te luisteren naar en in te spelen op de vragen uit de markt, accuraat en snel te handelen, het principe ‘afspraak is afspraak’ te hanteren en elkaar aan te spreken op resultaten.

HAN

www.han.nl

74

Het ondernemerschap bij medewerkers wordt zoveel mogelijk bevorderd door een cultuur waarin de HAN initiatieven stimuleert die passen binnen de doelstellingen. Daar hoort bij dat ook de medewerkers van initiële opleidingen nadrukkelijk een rol krijgen in de kennispoortambitie. Immers: bij de eigen studenten, alumni en stagebedrijfcontacten ligt de basis van de HAN als kennispoort. Vanuit verschillende activiteiten, onder andere vanuit het Programma Kennispoort, zal het ondernemerschap bij de medewerkers zich verder ontwikkelen. Daarnaast krijgen de principes van ondernemerschap hun plek in de resultaat- en ontwikkelafspraken die leidinggevenden met hun medewerkers maken in het kader van de jaarlijks te houden functioneringsen beoordelingsgesprekken. Op deze manier geeft de HAN sturing aan de ontwikkeling en professionalisering van haar medewerkers in het licht van haar organisatiedoelstellingen.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen De HAN neemt de ruimte om haar maatschappelijke opdracht optimaal in te vullen en te waarborgen en combineert daarbij door verantwoord ondernemerschap het zakelijke met de zorg voor mens en omgeving. Een voorbeeld hiervan met een goed resultaat is het project Energie en Duurzaamheid. Een belangrijke rol in dit project spelen de meerjarenafspraken die de HAN heeft gemaakt met de HBO-Raad en het Ministerie van Economische Zaken. De HAN heeft de projectgroep Energie en Duurzaam HBO ingesteld. Deze projectgroep voert de meerjarenafspraken uit en geeft voorlichting en ondersteuning aan HAN-afdelingen over duurzaamheidsprojecten in het onderwijs. Meerjarenafspraak In 1994 tekende de HAN onder andere de meerjarenafspraak om in tien jaar tijd een energiebesparing van dertig procent te realiseren. In 2005 was de besparing 13%. Ten opzichte van 2004 een toename

75


van 0,9%. De lagere besparing is grotendeels toe te schrijven aan de toename van het aantal studenten en langere openingstijden van de onderwijsgebouwen. Voor 2006 verwacht de HAN wederom een stijgend energieverbruik door stijging van het aantal studenten en een toename van de omvang van huisvesting. Overige projecten • Het energiebedrijfsplan 2003 - 2008 van de HAN is door Senter Novem goedgekeurd. • Het energiezorgsysteem is ingevoerd. • Het project ‘Duurzaam Ecoteam’ voor de HAN afdeling HLO werd voorbereid en is inmidels uitgevoerd. • Het project ‘Duurzaamheid op intranet’ is inmiddels gerealiseerd. Plannen voor 2006 • Er wordt uitvoering gegeven aan het jaarplan 2006 van het energiebesparingsplan. • Het project ‘Afval’ met behulp van een HAN-stagiaire van de opleiding Facility Management wordt uitgevoerd en afgerond. • De pilot van het project ‘Duurzame Bedrijfsvoering Catering’ wordt in 2006 gerealiseerd en afgerond. • Gestart wordt met de voorbereiding van het verbredingsteam ‘gezonde voeding en duurzame inkoop’.

HAN

www.han.nl

76

Ontwikkelingsgericht personeelsbeleid De HAN voert een ontwikkelingsgericht personeelsbeleid waarin de rol, verantwoordelijkheid en professionaliteit van medewerkers centraal staan. In 2005 is de aandacht onder andere uitgegaan naar de voorbereiding van de invoering van het nieuwe systeem van functioneringsen beoordelingsgesprekken: de Resultaat- en Ontwikkelcyclus. Ook is de invoering van het nieuwe functieordeningssyteem HAY afgerond en heeft de uitvoering van de management development- en management potential programma’s haar beslag gekregen. Centraal stond verder de professionalisering van docenten in het kader van de start van het HOF-onderwijs. Personeel (aantallen) 2200

2255

2143

2000 1800

1755

mannen

1965

1844

vrouwen

1600

totaal

1400 1200 1000 800

897 858

938 906

966

999

1046 1097

1067 1188

600 400 200 0 2001

2002

2003

2004

2005

Nieuwe CAO-HBO In mei 2005 is de CAO-HBO 2005 van kracht geworden. De nieuwe CAO zorgt voor beroering, met name vanwege de afspraken over de beloningssystematiek (niet meer automatisch de jaarlijks periodieke verhoging) en werk en verlof (meerdere werkweekvarianten en daar-

77


mee flexibiliteit in opname verlof ook voor onderwijzend personeel). Beide krijgen in 2006 hun beslag.

Resultaat- & Ontwikkelcyclus Voor de uitvoering van de nieuwe CAO is eind 2005 overeenstemming bereikt met de vakbonden (het Arbeids Voorwaarden Overleg) over de invoering van de Resultaat- en Ontwikkelcyclus (R&O-cyclus). Deze cyclus hangt samen met de CAO-afspraak over de invoering van een nieuw systeem voor beoordeling en beloning. In 2006 zal de implementatie ervan plaatsvinden. De HAN maakt resultaat- en ontwikkelafspraken met de medewerkers op basis waarvan zij na een jaar worden beoordeeld. Afhankelijk van de beoordeling krijgt de medewerker al dan niet een salariële verhoging (nul, één of twee maal het norm-periodiekbedrag).

Hay In 2004 zijn alle ca. 2200 medewerkers volgens de HAY-systematiek ingedeeld in de nieuwe functieomschrijving. In totaal hebben toen 156 medewerkers formeel bezwaar aangetekend, waarvan 69 bezwaren in onderling overleg tot oplossing zijn gekomen en 7 niet ontvankelijk zijn verklaard. In 2005 zijn de laatste 80 bezwaarprocedures behandeld. Drie medewerkers hebben na de hoorzitting van de interne bezwarencommissie alsnog het bewaar ingetrokken. De interne commissie heeft in 46 gevallen het bezwaar ongegerond verklaard en in 30 gevallen gegrond. Voor één medewerker is het advies gegeven om opnieuw in te delen. Het College van Bestuur is in haar besluit in 12 gevallen afgeweken van het advies van de interne bezwarencommissie: het verklaarde 18 bezwaren gegrond, 58 ongegrond en heeft besloten om één medewerker opnieuw in te delen. Vervolgens hebben 10 medewerkers bezwaar ingediend bij de landelijke bezwarencommissie. Daarvan zijn 4 bezwaren gegrond verklaard en 6 ongegrond. De HAN heeft in alle gevallen het advies van de landelijke commissie gevolgd.

HAN

www.han.nl

78

leeftijdsopbouw Personeel 807

800

mannen

700 600

vrouwen

595

totaal

500 400

100 56

19

75

‹ 25

279

230

230

200

0

365

354

300

424

415 392

145

124

26-35

36-45

46-55

56 ›

Personeel (fte) 1800

1668

1599

1600 1400

1465

1378

1334

vrouwen

1200

totaal

1000 800 600

mannen

872 811

787

763 571

591

654

2002

2003

882 727

786

2004

2005

400 200 0 2001

Management Development De dertien instituten die de HAN heeft gevormd (zie ook hoofdstuk 4 - Organisatie en Bestuurlijke inrichting) waren voor het eerst effectief in 2005. Vanzelfsprekend is ook het proces van onderwijsvernieuwing binnen de HAN nauw verbonden met de ontwikkeling van de insti-

79


tuten. De instituten dragen bij aan het tegengaan van de verkokering binnen de onderwijsinstelling en de facilitering van (nieuwe) verbindingen tussen de onderdelen. De rol van instituutsdirecties ontwikkelt zich qua invulling en positionering parallel aan de ontwikkeling van de instituten zelf. Een Management Development (MD)-programma ondersteunt de directies bij het leiderschap en eigenaarschap van de veranderingen. Belangrijkste thema’s waren: veranderagenda en positionering van het instituut, het pendelen tussen kader stellen en ontwikkelen, verbreding van de blik intern/extern en inzicht in veranderprocessen bij de HAN.

Management Potential Programma Met het Management Potential Programma (MPP) geeft de HAN concreet invulling aan ontwikkelingsgericht personeelsbeleid voor medewerkers met managementpotentie. Op deze wijze komt de HAN zowel tegemoet aan de behoefte van de organisatie als van de medewerkers zelf. Voor de organisatie staat daarbij een kwalitatief goede en snelle bezetting van managementfuncties in de toekomst centraal. Voor de medewerkers biedt het programma kansen om zichzelf te ontwikkelen en hun loopbaan vorm te geven. Ook biedt het MPP de HAN de mogelijkheid haar eigen visie op leidinggeven mee te geven aan mogelijk toekomstige leidinggevenden. In september 2005 zijn negen medewerkers gestart met het eerste jaar van het tweejarige MPP. Het eerste half jaar stond in het teken van Human Dynamics, Eigen Leiderschap en Persoonlijk Leiderschap. Ontwikkelingsgericht personeelsbeleid

(x € 1,000)

gepland 2004

werkelijk 2004

gepland 2005

werkelijk 2005

218

127

218

203

Management Development

51

45

Management Potential Programma

130

197

Actieplan ontwikkelingsgericht personeelsbeleid

HAN

www.han.nl

80

Professionalisering docenten De professionalisering van docenten in verband met de start van het HOF-onderwijs is in 2005 verder decentraal door faculteiten opgepakt. Docenten hebben naar behoefte trainingen, workshops en scholingstrajecten gevolgd.

Programma Kennispoort HAN In 2005 is de HAN gestart met het Programma Kennispoort HAN. Met dit programma wil de HAN een extra impuls geven aan de realisatie van één van de twee hoofddoelstellingen uit het instellingsplan 20042008: ‘De HAN wil zich verder ontwikkelen tot hét opleidingscentrum en een van de belangrijkste kennispartners voor de brede regio’. Innoveren, kennisdelen en ondernemen zijn daarbij de kernbegrippen. Bij de opening van het HAN-studiejaar op 31 augustus is het officiële startsein gegeven van het programma. Samen met gastsprekers Doekle Terpstra, Loek Hermans, Jos Werner en Erica Terpstra is stilgestaan bij de rol van de HAN als Kennispoort. Uitvoering van het Programma Kennispoort vindt plaats langs drie programmalijnen: • Het doorontwikkelen van de contractactiviteiten met als doelstelling een omzetverdubbeling voor 2005-2008. • Het doorontwikkelen van de masters, de lectoraten en het onderzoeksbeleid. Doelstellingen zijn een groei in het aantal lectoraten van 20 naar 50 in 2008 en het exploreren van onderzoeksgebieden die nauwer aansluiten op de regionale agenda.

• Het ontwikkelen van een HAN-brand en merkenstructuur, inclusief het vraagstuk van de Graduate School. Met als doelstelling

masteropleidingen vanuit centrale regie en uniforme presentatie aan te bieden, gekoppeld aan onderzoek en lectoraten vanuit de brand HAN Graduate School.

81


Er is een projectorganisatie ingericht met een Raad van Advies (deze bestaat uit bestuurders en andere gezaghebbenden uit instellingen en bedrijven uit de regio), een stuurgroep en een expertisegroep. Deze projectorganisatie heeft als doel een tiental HAN-brede (meer randvoorwaardelijke) projecten uit te voeren. Deze projecten zijn gegroepeerd binnen de drie bovengenoemde programmalijnen of vallen onder de generieke themalijn Kennispoort. Naast de tien projecten onderneemt de HAN in toenemende mate concrete activiteiten die leiden tot directe quick wins in de relatie tussen de HAN en haar omgeving. De ontwikkelstrategie is sterk gericht op groei. Een logisch uitgangspunt omdat de Kennispoort al voor een deel bestaat en functioneert terwijl de diversiteit aan relaties met de regio zich steeds sneller ontwikkelt. Het regisseren en structureren daarvan vormen belangrijke aandachtspunten voor de nabije toekomst. Projecten en andere activiteiten krijgen waar mogelijk vorm in nauwe samenwerking met instellingen en bedrijven uit de omgeving. Voor het Programma Kennispoort is in 2004 een voorziening getroffen van € 2 miljoen. MIDDELEN INZET programma KENNISPOORT HAN

(x € 1.000)

2005

Geplande inzet

156

Werkelijke inzet

118

Het Programma Kennispoort is ondersteunend aan de resultaatgebieden ‘Groei in marktactiviteiten, innovatie en onderzoek’ en ‘De helft van de financiële middelen uit andere bronnen dan overheidsbekostiging’. Over de resultaten hierop in 2005 is meer te lezen in hoofdstuk 2. Hieronder volgen nog enkele andere noemenswaardige activiteiten die in 2005 aan de orde waren en een overzicht van de belangrijkste samenwerkingsinitiatieven.

HAN

www.han.nl

82

Netwerken en samenwerkingsverbanden De HAN is nauw betrokken bij: het platform Energie, Milieu en Technologie (Arnhem), het Achterhoeks Centrum voor Technologie, de oprichting van de Ondernemersacademie in Ruurlo, Health Valley en Triangle. Relaties zijn geïntensiveerd met de gemeentes Arnhem en Nijmegen, de provincie Gelderland en intermediaire organisaties als Syntens en Senter Novum. Bijvoorbeeld met de gemeente Nijmegen en NOC*NSF wil de HAN de krachten bundelen bij de ondersteuning van Nijmeegse sportverenigingen. HAN Smart Business Center Het HAN Smart Business Center (HAN SBC) is een netwerk van regionale ondernemers en lectoren van de HAN. Het doel is: samen kennis ontwikkelen, uitwisselen en toepassen om de toegevoegde waarde van het Midden en Klein Bedrijf (MKB) te vergroten. Het Smart Business Center houdt afstemming over de koers en activiteiten van het netwerk met de Raad van Strategie. Deze bestaat uit de volgende founders en deelnemers: Dar Holding NV, VBI, AEP Home Products, Menzis Zorgverzekeraar, HAN Kenniscentrum Economie Techniek en Informatica, Zorggroep Zuid Gelderland, Rabobank Achterhoek-Noord, Alewijnse, Provincie Gelderland, Hulpverlening Gelderland Midden, Giesbers Groep. Alliantie NOC*NSF In 2005 is een meerjarige alliantie gesloten tussen NOC*NSF en de HAN met als doel de krachten te bundelen wat betreft kennisontwikkeling, innovatie en opleidingen op het gebied van sport en bewegen. Samenwerkingsovereenkomst LOI In 2005 heeft de HAN een samenwerkingsovereenkomst gesloten met de Leidse Onderwijs Instellingen op het gebied van het gezamenlijk aanbieden van afstandsonderwijs, waarbij de HAN haar onderwijsin-

83


houdelijke en didactische expertise en de LOI haar expertise op het gebied van afstandsleren inzet. Samenwerking met zorginstellingen In 2005 heeft de HAN gewerkt aan de intensivering en verbreding van de samenwerking met een aantal zorginstellingen, zoals het UMC St Radboud, de Zorggroep Zuid-Gelderland, het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis en regionale GGZ-instellingen. Ondernemers Kontakt Arnhem - ROC - HAN De HAN is in 2005 met de Ondernemerskring Arnhem (OKA) en ROC Rijn IJssel een samenwerkingsverband aangegaan met als doel onderwijs en bedrijfsleven dichter bij elkaar te brengen.

Kennis delen HAN-debatten In 2005 is met succes een tweetal HAN-debatten georganiseerd in het LUX Debatcentrum in Nijmegen. Thema’s van deze goed bezochte debatten waren: De toekomst van het hoger onderwijs en Het nieuwe leren. HAN Creative Masterclasses Rondom het thema creatieve economie zijn in 2005 twee masterclasses georganiseerd. De sprekers waren de Zweedse hoogleraar Kjell Nordström en de Amerikaanse hoogleraar Richard Florida. Als vervolg op deze masterclasses worden initiatieven genomen om het thema ‘creatieve economie’ zowel intern (lectoraat) als extern (organisatie van activiteiten in de omgeving) verder te ontwikkelen. Ervaringen met deze masterclasses met deze trendsettende gastsprekers hebben geleid tot het besluit ook in toekomst deze vorm van kennis- en marktontwikkeling te continueren, passend binnen het speerpuntenbeleid van de HAN.

HAN

www.han.nl

84

h

o

o

f

d

s

t

u

k

4

Organisatie en Bestuur

de

praktijk

Student Robbert van Rooij heeft een eigen onderneming

‘De belangrijkste dingen heb ik geleerd tijdens het Studentbedrijf’ ‘Het ondernemerschap heeft me altijd aangetrokken. Het is heel afwisselend, je bent steeds met iets anders bezig.’ Student Commerciële Economie Robbert van Rooij houdt zich in zijn eigen bedrijf Pure View vooral bezig met marktonderzoek en klanttevredenheidsonderzoek. ‘Technische bedrijven ontwikkelen vaak goede producten, maar ze zijn niet zo sterk op verkoopgebied. Daar kan ik ze dan bij helpen. Het is mijn taak zoveel mogelijk rendement uit een bedrijf te halen.’ Robbert is in zijn derde studiejaar in Studentenbedrijf Avvenementi gerold. ‘Dit was mijn kennismaking met het ondernemerschap, vooral marktonderzoek is zo goed bevallen dat ik voor mezelf ben begonnen.’ Pure View bestaat vanaf januari. Tot nu toe is Robbert vooral met de website en marktstrategie van het bedrijf bezig geweest. ‘Ik heb nu twee opdrachten lopen en de eerste kosten heb ik er uit. Ik hoef in elk geval geen verlies te draaien.’ Robbert werkt samen met twee collega-ondernemers. Zij hebben alledrie een eigen bedrijf, maar helpen elkaar met de website, administratie en marktonderzoek. Als hij echt vastloopt, stapt hij op een docent af. ‘Zij vinden het leuk dat ik een eigen bedrijf ben begonnen en denken graag mee.’ Voor zijn onderneming heeft Robbert veel gehad aan zijn ervaring bij Studentbedrijf Avvenementi. ‘De eerste beginnersfouten hoefde ik niet te maken, dat is bij Avvenementi gebeurd. Het was professioneel, we werkten echt met klanten en opdrachten. En we hadden veel kennis en support achter ons. Met mijn huidige bedrijf word ik niet veel begeleid vanuit de HAN. Ik heb de belangrijkste dingen geleerd tijdens de Student Company en de modules van het Centrum van Ondernemerschap. Robbert is nu aan het afstuderen en gaat daarna zeker verder met zijn bedrijf. ‘Ik ben er van overtuigd dat het rendabel is. Ik wil ook mensen in dienst nemen, dat doe ik als ik meer continuïteit in mijn opdrachten heb.’ Hij is tevreden met de keus een eigen bedrijf te beginnen. ‘Ik doe de marketing, administratie, denk mee over de website en haal opdrachten binnen. Je moet heel flexibel zijn, ik hoef niet van half negen tot vijf te werken. Als ik een opdracht heb, werk ik ’s avonds en ’s nachts door.’

www.pureview.nl

Organisatie De HAN omvat vier faculteiten: Economie en Management, Gezondheid Gedrag en Maatschappij, Techniek en Educatie (inclusief het Instituut voor Leraar en School). Daarnaast is er de Informatica Communicatie Academie. Deze relatief zelfstandige en maatschappelijk duidelijk herkenbare onderdelen bieden gezamenlijk ruim zeventig hbo-bacheloropleidingen, zeventien hbo-masteropleidingen en meer dan 160 post-hbo-opleidingen. Elke faculteit heeft een afdeling contractactiviteiten. De contractactiviteiten van de faculteiten Economie en Management, Techniek en ICA zijn samengebracht in het HAN Kenniscentrum Economie, Techniek en Informatica. Daarnaast functioneren vanuit de HAN twintig lectoraten. Het Service Bedrijf omvat in zeven units alle ondersteunende diensten. Naast de HAN bestaat de HAN Holding BV. Deze bevat onder andere een aantal BV’s, waarin commerciële activiteiten zijn ondergebracht.

Ontvlechting Instituut voor Leraar en School (ILS) Met instemming van de Medezeggenschapsraad van de HAN en de Ondernemingsraad Radboud Universiteit Nijmegen hebben de besturen van beide instellingen in 2005 besloten het Instituut voor Leraar en School als gezamenlijk instituut voor de eerstegraads en tweedegraads lerarenopleidingen op te heffen. Vanaf 1 september 2006 gaan de lerarenopleidingen gescheiden verder in twee aparte instituten, de eerstegraads lerarenopleidingen bij de Radboud Universiteit en de tweedegraads lerarenopleidingen bij de HAN. Beide instituten blijven wel nauw samenwerken. Zo blijft er een gezamenlijk loket waar scholen uit het voortgezet onderwijs terecht kunnen voor stagiaires en afgestudeerde leraren. Ook kan de lerarenopleiding van de HAN blijven profiteren van het onderzoek van de Radboud Universiteit.

HAN

www.han.nl

88

ORGANOG R A M stichting hogeschool van arnhem en nijmegen raad van toezicht college van bestuur

hogeschool van arnhem en nijmegen

han holding bv

interstudie bv adviesbureau voor onderwijsmanagement

HAN individueel onderwijs

han studentbedrijven bv

han flex bv

medezeggenschapsraad

directie service bedrijf

faculteitsraden

deelraad sb

staf

directie

directie

directie

directie

directie

faculteit educatie incl. ils

faculteit gezondheid gedrag en maatschappij

faculteit economie en management

informatica communicatie academie

faculteit techniek

staf

staf

staf

instituten en

instituten en

instituten en

instituten en

instituten en

lectoraten

lectoraten

lectoraten

lectoraten

lectoraten

staf

sensor

service units facilitaire zaken (FAZ) financieel economische zaken (fez) informatica (ict) informatie en Communicatie Technologie (ICT) marketing, communicatie en voorlichting (mcv) personeel en organisatie (p&o) service centrum onderwijs (scO) studentzaken (sz)

NDO, dienstverlening in onderwijsontwikkeling

vdo, opleidingsen adviescentrum

han Kenniscentrum economie, techniek en informatica

Voor de samenstelling van het College van Bestuur zie pagina 91. Voor de samenstelling van het management van de HAN zie pagina 138.

89


Organisatieontwikkeling naar de stand van HOF en Kennispoort Bij de start van de HAN Onderwijs Flexibilisering (HOF) is ervoor gekozen om de organisatieontwikkeling te laten volgen op de inhoudelijke ontwikkeling. Voor het Programma Kennispoort geldt dezelfde strategie. De HAN heeft met de start van de vernieuwde propedeuse in 2005 instituten ingesteld op basis van de clustering van verwante opleidingen. Dit maakt het voor studenten en docenten eenvoudiger om over opleidingsgrenzen heen te studeren of te werken. Een instituutsdirectie bestuurt een instituut, dat bestaat uit een of meer clusters. De dertien instituten vallen onder de vier faculteiten. Per 1 september zijn de instituutsdirecteuren benoemd. Zij komen allen uit de bestaande groep van afdelingsdirecteuren, op twee na. Die komen uit de groep management potentials, die medio 2005 is gestart met het tweejarige Management Potential Programma. Ter voorbereiding op en ondersteuning van hun nieuwe functie/rol doorlopen de benoemde instituutsdirecteuren een Management Development Programma. Met de afdelingsdirecteuren die niet benoemd zijn tot instituutsdirecteur zijn aparte afspraken gemaakt over hun rol. Een overzicht van alle instituten staat in het hoofdstuk Overzichten. In de loop van de komende jaren moet een beeld ontstaan van eventueel verdere gewenste aanpassingen in de organisatiestructuur, onder andere voortvloeiend uit het Programma Kennispoort. Eén van de vraagstukken die in 2006 aandacht zal krijgen is het organiseren van regievorming op de onderzoeks- en marktactiviteiten (zie ook hoofdstuk 3 ‘Programma Kennispoort HAN’).

HAN

www.han.nl

90

Bestuur Het College van Bestuur stelt kaders vast op grond van het instellingsplan waarbinnen de faculteitsdirecties en de directeur Service Bedrijf hun beleid voeren. Ieder jaar leggen College van Bestuur en faculteitsdirecties/directeur Service Bedrijf afspraken vast over de gewenste resultaten van dit beleid in managementcontracten. Drie maal per jaar rapporteren de faculteitsdirecties en de directeur Service Bedrijf aan het College van Bestuur. Bij de voorbereiding van de begroting leggen de betrokken directies afspraken vast voor de volgende jaren. Deze manier van resultaatgericht werken geeft de eenheden een grote mate van vrijheid om binnen de kaders zelf te bepalen hoe zij de afgesproken resultaten bereiken. De werkwijze ondersteunt het ondernemerschap dat de HAN voorstaat. Bij de inzet van beleid en middelen ligt de focus op de zeven resultaatgebieden van het HAN-instellingsplan. De stijgende lijn in resultaten in de afgelopen jaren bevestigen de HAN hierin en de hogeschool blijft dan ook werken aan verdere optimalisering van deze zakelijke manier van werken.

Samenstelling College van Bestuur Het College van Bestuur bestaat uit twee leden met de volgende taakverdeling: • Marcel Wintels (voorzitter)

Naast specifieke in- en externe voorzitterstaken de meer beheersmatige aandachtsvelden huisvesting en financiën en het Programma Kennispoort.

• Ron Bormans

Heeft de aandachtsvelden onderwijs, studenten, personeel, ICT en het Programma HOF.

91


Bezoldiging College van Bestuur 2004 en 2005 Bruto salaris incl. vakantietoeslag en ZKOO

Onkostenvergoeding

Werkgeverslasten incl. pensioenpremie

Autokosten

Gratificatie

Bruto arbeidskosten

2004 Over 2003 Marcel Wintels, voorzitter

156.690

3.185

27.589

23.832

Jeanne Mulder

138.154

3.185

21.599

15.172

CvB Totaal

294.844

6.370

49.188

39.004

11.127 * 9.731** 20.858

222.423 187.841 410.264

2005 Over 2004 Marcel Wintels, voorzitter

164.554

3.185

36.621

28.031

11.900

244.291

Ron Bormans***

113.062

3.185

23.311

19.509

--

159.067

--

--

--

--

9.965

9.965

277.616

6.370

59.932

47.540

21.865

413.323

Jeanne Mulder*** CvB Totaal

*

Marcel Wintels heeft in 2004 als nabetaling tevens een gratificatie

**

Jeanne Mulder heeft in 2004 als nabetaling tevens een gratificatie

Daarnaast heeft zij in 2004 een gratificatie ontvangen ter grootte

over 2002 ontvangen ter grootte van een maandsalaris (€ 11.127) over 2002 ontvangen ter grootte van een maandsalaris (€ 9.731) van een maandsalaris (€ 9.731) in verband met haar 40-jarig dienstjubileum *** Jeanne Mulder heeft per 1 januari 2005 de HAN verlaten in verband met het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Zij is per die datum opgevolgd door Ron Bormans.

HAN

www.han.nl

92

Bezoldiging College van Bestuur Zowel de voorzitter als het lid van het College van Bestuur hebben een arbeidsovereenkomst voor vier jaar. Beiden bouwen pensioen op conform de ABP-regeling. Naast het vaste salaris hebben zowel voorzitter als lid in 2004 over 2003 en in 2005 over 2004 een gratificatie ontvangen van een bruto maandsalaris. Deze gratificatie is vastgesteld door de Raad van Toezicht op basis van het algemeen functioneren van het College van Bestuur en op kwantitatieve en kwalitatieve prestatiecriteria, gekoppeld aan de resultaatgebieden uit het Instellingsplan.

Nevenfuncties leden College van Bestuur* Marcel Wintels Bestuurslid HBO-Raad (onbezoldigd), Bestuurslid Stichting Gelder-Kennis Nijmegen (onbezoldigd), Bestuursvoorzitter SKIOG (Stichting Kennisintensief Innovatief Ondernemerschap Gelderland, Ondernemerscentrum Lorentz BV) (onbezoldigd), Lid regiegroep Health Valley (onbezoldigd), Lid regiogroep Triangle (onbezoldigd), Lid Nijmeegs Innovatie Platform (onbezoldigd), voorzitter KNWU (Koninklijke Nederlandse Wielren Unie) (onbezoldigd), PresidentCommissaris Stoas BV (bezoldigd), Lid Raad van Toezicht Hoenderloo Groep (bezoldigd), Commissaris Van der Kamp Groep BV (bezoldigd), Commissaris B&C International BV (bezoldigd). Ron Bormans Bestuurslid SDGI (Stichting Dienstverlening Gebruikersorganisaties Informatievoorziening) (onbezoldigd), Lid Platform ICT en organisatie Stichting SURF (onbezoldigd), Lid Bestuurscommissie HBO-Raad Internationalisering (onbezoldigd), Lid Stuurgroep Beleidsagenda,

* Actuele nevenfuncties

Lerarenopleidingen (onbezoldigd), lid Raad van Toezicht Stichting

per 1 juni 2006; bij het

Voortgezet Onderwijs De Liemers (onbezoldigd), Lid Raad van

in druk gaan van dit

Advies World University Championship 2009 bidding committee

jaarverslag

93


(studenten wereldkampioenschap wielersport) (ongezoldigd), Lid Raad van Toezicht ROC Leiden (bezoldigd), Bestuurslid Stichting Zorgverzekering Studenten hbo (bezoldigd).

HAN

www.han.nl

94

h

o

o

f

d

s

t

u

k

5

Good Governance

de

praktijk

Pabo-studente Nettie van der Voort

‘De HAN krijgt van mij een ruime voldoende’ ‘Even eten regelen voor volgende week’, zegt Nettie in de kantine van Pabo Arnhem. ‘Ik moet dan een paar keer ’s middags én ’s avonds hier zijn en het is handig dat je dan tussendoor een warme maaltijd kunt krijgen.’ Nettie van der Voort (45) is tweedejaars student aan de DAVO, de dag-avond-variant van Pabo Arnhem. Ze krijgt hetzelfde lesprogramma als ‘gewone’ studenten, maar dan ’s avonds en met minder contacturen. Stages worden overdag gelopen. Nettie is getrouwd met een fulltime werkende man en heeft twee tienerdochters. Ze heeft ook nog twintig uur per week werk als ambtelijk secretaris voor een ondernemingsraad. Nettie is ambitieus en kritisch en voor haar is elke minuut van de dag quality time. Geen betere bron dus om te vragen naar de tevredenheid over de HAN, de opleiding en de faciliteiten rondom haar studie. ‘Ik vind deze opleiding gewoon schitterend. Met de docenten heb ik alleen maar heel goede ervaringen’, vertelt Nettie. Met de organisatie rondom haar studie was ze het eerste jaar minder tevreden. ‘Toen we een half jaar bezig waren werden wij een pilot voor het HOF. Weet je net hoe het zit met de opleiding, veranderen ze het weer. Het uitgangspunt is dat de student zelf verantwoordelijk is voor diens leervragen. We werken met portfolio’s en geïntegreerde lesstof. Het nadeel is dat het voor docenten veel onduidelijker is, ze moeten uit hun eigen hokje komen van bijvoorbeeld rekenen of wiskunde. In het begin voelde je iedereen zwemmen. Ze hebben er wel veel van geleerd, nu in het tweede jaar is alles veel beter gestructureerd’. Nettie vindt dat er aan de communicatie op de opleiding wel wat aan te merken is: ‘Ook al zit ik overal dichterbij, want ik ben klassenvertegenwoordiger en zit in de studentenadviesgroep van Pabo Arnhem. Er wordt hier veel verwezen naar Intranet, maar soms staat daar oude meuk op of gaat het over de dagopleiding. De directie van de pabo gaat wel serieus om met opmerkingen van studenten.’ Over haar studieloopbaanbegeleiding is ze heel tevreden. Ze is ook te spreken over de inhoud van de opleiding en over de aanpassingen die er gedaan worden voor de DAVO. ‘Bij beeldend vormen kregen we pas geleden een heel grote opdracht. Wij vonden dat het wel haalbaar moest blijven. De onderlinge afstemming is heel goed.’ Wat vindt ze van het gebouw en de faciliteiten? ‘‘Het gebouw is heel praktisch. Als wij les hebben, is het studiecentrum open. Jammer is wel dat de kantine al om half zeven dicht gaat. Er is dan alleen nog koffie en frisdrank uit de automaat. Het personeel van de receptie en de kantine is heel behulpzaam. Soms zijn er wel dingen slecht geregeld, als de videoapparatuur niet werkt bijvoorbeeld.’ Alles bij elkaar krijgt de HAN van Nettie een 7.5. ‘Het is een Ruim Voldoende. ‘

De HAN wil zich als maatschappelijke instelling open en transparant verantwoorden naar haar omgeving. De HAN wil daarbij beoordeeld worden op het realiseren van haar doelstellingen en de dialoog aangaan met betrokken stakeholders over haar beleid. Hiemee sluit de HAN aan bij de Branchecode Governance Hogescholen die in 2005 door de HBO-Raad, Vereniging van Hogescholen, ontworpen is en in 2006 van kracht wordt voor alle hogescholen in Nederland. De HAN handelt in grote lijnen al overeenkomstig de Branchecode; ook in de jaarverslaglegging over 2005 zijn de richtlijnen uit de Branchecode grotendeels al gevolgd.

Verticale en horizontale verantwoording De zogenaamde verticale verantwoording vindt plaats naar de Minister van OCW. Intern is de verticale verantwoording gewaarborgd door de Raad van Toezicht, die toeziet op het handelen van het College van Bestuur. De HAN kent vele vormen van horizontale dialoog en verantwoording. Naar medewerkers en studenten kent de HAN opleidingscommissies en medezeggenschapsraden op alle organisatieniveaus. De HAN hecht groot belang aan de mening van deskundigen uit het werkveld (bedrijven, beroepsgroepen en instellingen). Deze zijn dan ook betrokken in de opleidingscommissies van elke opleiding en in de werkveld-/beroepenveldcommissie voor de bewaking van de kwaliteit van het onderwijs. Daarnaast kennen verschillende organisatieonderdelen aparte Raden van Advies, zoals bijvoorbeeld ICA, het HAN Biocentre en ook het HAN-brede Programma Kennispoort kent een Raad van Advies. Naast deze vormen van formele verantwoording en dialoog is het College van Bestuur van de HAN vooral ook gemotiveerd om de informele dialoog te voeren. Op die manier wil het College zich kritisch

HAN

www.han.nl

98

laten aanspreken op het reilen en zeilen van de HAN. Het college heeft ook in 2005 weer lunchbezoeken afgelegd bij alle afdelingen en opleidingen. Centraal in de gesprekken stond de invoering per september 2005 van de vernieuwde propedeuse à la HOF: Wat gaat goed? Wat gaat minder goed en hoe worden problemen opgelost? Het college sprak hierover met management, medewerkers en studenten. Alle lunchbijeenkomsten waren goed bezocht en werden zeer gewaardeerd. Om een goede basis te bieden voor dialoog ontvangt het volledige HAN-management de viermaandelijkse managementrapportages van het College van Bestuur aan de Raad van Toezicht. Deze rapportages staan ook op het intranet voor alle HAN-medewerkers en -studenten. Met ingang van 2006 gaat de HAN nog een stap verder door de managementrapportages ook voor externe doelgroepen toegankelijk te maken via het internet. Daarnaast ontvangt de HAN graag stakeholders voor ‘werkbezoeken’. In 2005 bracht Staatssecretaris Mark Rutte een bezoek aan de Nijmeegse Campus. Hij sprak met docenten en studenten over onder andere het competentiegerichte onderwijs bij de HAN. Op bestuursniveau besprak hij de doelstellingen van de HAN in relatie tot de prestatieagenda Hoger Onderwijs. De voorzitter van de HBO-Raad Doekle Terpstra bezocht de HAN in het kader van een kennismakingsronde langs de hogescholen. Voor 2006 zijn weer een aantal werkbezoeken voorbereid: onder andere in januari een bezoek van een aantal tweede kamerleden met onderwijs in hun portefeuille en in februari een bezoek van de Commissaris van de Koningin voor de Provincie Gelderland Clemens Cornielje.

99


Vervolgonderzoek Rekenschap (Commissie Schutte) In mei 2005 is het eindrapport van de commissie Schutte, Eerlijk delen II, verschenen. Ondanks de andersluidende conclusie van de onderzoeksaccountant handhaaft de commissie daarin haar eindoordeel dat bij de HAN sprake is van vier maal een ‘rode casus’. De Staatssecretaris van OCW heeft dit eindoordeel overgenomen. Op basis hiervan liggen inmiddels een terugvorderingsbesluit en een voorgenomen terugvorderingsbesluit bij de HAN. Tegen het terugvorderingsbesluit voor het jaar 1999 heeft de HAN een beroepsprocedure lopen bij de rechtbank. Het gaat om een bedrag van k€ 383. Tegen het voorgenomen terugvorderingsbesluit 2000-2002, waarmee k€ 2.072 gemoeid is, heeft de HAN bezwaar aangetekend bij het ministerie.

Actieplan Rekenschap Op verzoek van de Staatssecretaris OCW heeft de HAN in een actieplan aangegeven welke maatregelen zij treft c.q. getroffen heeft ter voorkoming van mogelijk onregelmatig handelen. Dit actieplan kent de goedkeuring van de Raad van Toezicht van de HAN, waarbij overigens volgens de HAN de conclusie gerechtvaardigd blijft, dat er binnen de HAN en haar rechtsvoorgangers integer en deugdzaam met de bekostigingsregels is omgegaan, maar dat er de nodige onduidelijkheden waren met betrekking tot de uitleg c.q. interpretatie van de bekostigingsregelgeving. De kern van de maatregelen is dat het inschrijvings- en bekostigingsbeleid van de HAN zich kenmerkt door voortdurende centrale toetsing aan en afstemming op interpretatie van ministeriële regelgeving inzake inschrijving en bekostiging om zo elke mogelijkheid van onrechtmatig handelen uit te sluiten. Het College van Bestuur heeft hiertoe

HAN

www.han.nl

100

Richtlijnen Inschrijving en Bekostiging vastgesteld die bindend zijn voor de beleids- en uitvoeringsorganisatie. Deze richtlijnen zijn inmiddels twee maal aangescherpt vanwege het wetsvoorstel “Korte Klap”en de notitie “Helderheid” en de notitie “Aanvulling op Helderheid” van het ministerie van OCW. Een apart hiervoor ingestelde Toetscommissie Inschrijving en Bekostiging (TIB) is belast met voortdurende advisering betreffende benodigde interpretatie van regelgeving inzake inschrijving en bekostiging in bijzondere gevallen. De HAN heeft één hogeschoolbrede Studenten Inschrijf Administratie ingevoerd met eenvormig gehanteerde instructies en procedures. Tot slot vindt jaarlijks door de externe accountant een beoordeling plaats van de kwaliteit van en controle op de administratieve organisatie, administratieve bedrijfsvoering en interne controles, waarvan de bevindingen jaarlijks worden weergegeven in het accountantsverslag. Dit accountantsverslag wordt met de Raad van Toezicht in het bijzijn van de externe accountant besproken.

Raad van Toezicht De Raad van Toezicht ziet toe op een adequate besturing van de HAN door het College van Bestuur. Het gaat hierbij om de: • realisatie van de operationele en financiële doelstellingen van de hogeschool • strategie en het beleid die tot realisatie van de doelstellingen

moeten leiden

• daaruit voortvloeiende resultatenontwikkeling • financiële situatie van de HAN. Alle leden van de Raad van Toezicht zijn onafhankelijk volgens de criteria van de Branchecode Governance Hogescholen.

101


de

praktijk

Duo docenten Social Studies

‘Dicht bij de student’ Roger Quintens is docent Sociaal Pedagogische Hulpverlening (SPH) en geeft veel keuzevakken. ‘Jezelf als instrument bij het werken met mensen vind ik erg leuk om te geven. Je komt dicht bij mensen te staan. Ze tonen hun angst en woede, dat is heel mooi om te zien.’ Tijdens dit keuzevak gaan studenten een weekend weg om zichzelf beter te leren kennen. Studenten krijgen bijvoorbeeld meditatieoefeningen en dat is heel heftig. Dit vak gaat ervan uit dat je zelf het belangrijkste instrument bent in de hulpverlening. Op zo’n weekend houden sommigen de boot af. Als ik me bij de vervolgcursus afvraag waarom ze er weer zijn, kom ik er achter dat ze pas na een paar weken de inslag kregen.’ Zodra docenten de mogelijkheid hadden om keuzevakken in te brengen is Roger ermee begonnen. Inmiddels geeft hij ook vakken over oosterse en westerse religies en over de islam. Al geeft Roger het liefst keuzevakken, hij wil graag bij het primaire onderwijs betrokken blijven. ‘Dat is goed, dan kan ik een link leggen met het werkveld.’ Binnen het HOF verdwijnen de keuzevakken zoals die nu worden gegeven. Er verandert dus veel aan de werkzaamheden van Roger. ‘Ik heb met een aantal collega’s wat minors voorgesteld, maar vaak worden dat toch wel dingen die direct met de beroepspraktijk te maken hebben. Maar ik hoop wel dat ik interessante vakken kan blijven geven.’ Mariël van Pelt is eveneens docent bij SPH, maar heeft de laatste jaren geen les meer gegeven. ‘Ik vind het leuk dat ik bezig ben met ontwikkeling en verbetering. Daarbij werk ik veel samen met collega’s van andere opleidingen en afdelingen binnen de HAN en met het werkveld. En afstemming met het werkveld is belangrijk voor het onderwijs.’ Zij heeft veel projecten uitgevoerd, vaak op het gebied van Portfolio, studieloopbaanbegeleiding, vraaggestuurd leren en de duale opleiding. ‘Het is allemaal projectwerk. Daardoor heb ik veel contact met verschillende afdelingen binnen de HAN en mensen van allemaal verschillende opleidingen.’ ‘Eén van de laatste projecten die ik heb gedaan was het ontwikkelen en begeleiden van een cursus voor stagebegeleiders uit het werkveld. Het onderwijs is door HOF ingrijpend veranderd. Het is belangrijk dat begeleiders daarvan op de hoogte zijn en weten hoe zij studenten daarbij kunnen begeleiden.’ Op dit moment is ze bezig met de ontwikkeling van een nieuwe master. De master Social Work is voor studenten van verschillende sociale opleidingen die een aantal jaar relevante werkervaring hebben. ‘Er zijn veel interessante ontwikkelingen in het onderwijs, waaronder de toenemende aandacht voor onderzoek in het HBO-onderwijs. Ik vind het leuk dat steeds meer zaken betrekking hebben op de hele HAN en dat het wiel niet overal opnieuw uitgevonden wordt.’ Mariël heeft het naar haar zin bij de HAN. ‘Als je hier iets wilt, kan dat vaak. Ik heb in elk geval veel mogelijkheden gekregen.’

Rapport van de Raad van Toezicht De Raad van Toezicht is in 2005 vier maal bijeen geweest, altijd in bijzijn van het College van Bestuur. Daarnaast hadden de voorzitters van het College van Bestuur en de Raad van Toezicht regelmatig apart overleg. De Raad van Toezicht heeft goedkeuring gegeven aan de aankoop van een in de nabijheid van de Campus Arnhem liggend kantoorpand (aankoopprijs > € 2,5 mln), de jaarrekening HAN 2004 en de begroting HAN 2006. Ook heeft de Raad ingestemd met de tweede zittingstermijn van vier jaar van de heren Ed D’Hondt en Jan Ramaekers (voorzitter). Met de controlerend accountant is overlegd over de controle van de jaarrekening, de managementletter en de meerjarenprognose. Over de voortgang in de realisatie van de doelstellingen heeft het College van Bestuur de Raad geïnformeerd door middel van zijn viermaandelijkse managementrapportages. Het college rapporteerde ook regelmatig over de ingezette verbeteracties naar aanleiding van de managementletter en de externe onderwijsrisicoscan. Naast de managementrapportages is elke vergadering de voortgang besproken van de uitvoering van de programma’s HAN Onderwijs Flexibilisering (HOF) en Kennispoort HAN, de organisatieontwikkeling c.q. instituutsvorming, de nieuwbouw op de campus in Nijmegen en de ontwikkeling van een masterplan voor het zuidelijke deel van de campus in Arnhem. Ook heeft het College van Bestuur de Raad van Toezicht nauwgezet op de hoogte gehouden van de voortgang in het Vervolgonderzoek Rekenschap en het Actieplan Rekenschap. De bezwaar- en beroepsprocedures die de HAN hierin heeft uitstaan, ondersteunt de Raad van Toezicht volledig (zie ook paragraaf Vervolgonderzoek Rekenschap).

HAN

www.han.nl

104

Overige onderwerpen van overleg waren: de strategische positionering van de HAN en samenwerkingsmogelijkheden hierin (onder andere ten aanzien van het realiseren van hoger onderwijs in Apeldoorn), de aanvragen voor de nieuwe opleidingen ALO en Communication and Multimediadesign, de kwalificaties van opleidingen naar aanleiding van accreditaties, de toekomst van het Instituut voor Leraar en School en de medewerker- en studenttevredenheid op basis van de jaarlijkse metingen. De Raad heeft kennis genomen van de verstrekte gratificatie over 2004 aan alle medewerkers vanwege de extra inspanningen in verband met HOF en de sterke groei in studenteninstroom. Daarnaast heeft in de Raad van Toezicht meningsvormend overleg plaats gevonden over good governance en in concreto de concept Branchecode Governance Hogescholen. Op basis van het concept zijn afspraken gemaakt voor optimalisatie van het handelen van de HAN in relatie tot de branchecode, die in 2006 uitgevoerd zullen worden. Onder andere zal het remuneratie beleid worden herijkt, mede in het licht van landelijke ontwikkelingen. Ook de vierjaarlijkse beoordeling van de externe accountant staat voor 2006 op het programma.

Jaarlijkse bijeenkomst met Medezeggenschapsraad De Raad van Toezicht heeft haar jaarlijkse overleg gehad met de Medezeggenschapsraad. Dit jaar waren onderwerpen van gesprek: toekomstbeeld van de HAN (mede in het licht van de explosieve groei in de studentenaantallen), de uitvoering van de HAN-brede programma’s HOF en Kennispoort HAN en de samenwerking met andere instellingen. Tot slot is gesproken over het bestuur van de HAN, onder andere over de beoordelingscriteria leden College van Bestuur en de landelijke discussie over topinkomens in de semi-publieke sector in relatie tot het gevoerde HAN-beleid hierin. Het overleg is door beide partijen als plezierig en informatief ervaren.

105


Vergoeding Raad van Toezicht De totale vergoeding voor de Raad van Toezicht bedroeg in 2005 € 18.151. De samenstelling van de Raad van Toezicht staat in het hoofdstuk Overzichten.

Medezeggenschap Medezeggenschapsstructuur De medezeggenschapsstructuur van de HAN kent een medezeggenschapsraad op hogeschoolniveau en deelraden op het niveau van faculteiten en Service Bedrijf. Het College van Bestuur en de Medezeggenschapsraad (MR) verhouden zich tot elkaar op de manier die is vastgelegd in het medezeggenschapsreglement. Volgens dit reglement heeft de MR: • instemmingsbevoegdheid bij principiële beleidsdocumenten en regelingen voor personeel en/of studenten; • adviesbevoegdheid bij de uitwerking van andere belangrijke zaken, met name gerelateerd aan het instellingsplan. Ook in 2005 was het College van Bestuur op vrijwel elke vergadering van de Medezeggenschapsraad aanwezig voor een algemeen voortgangsverslag, nadere toelichting of overleg over specifieke onderwerpen. Daarnaast hadden het Dagelijks Bestuur van de raad en de collegevoorzitter om de drie weken regulier overleg. Ook dit jaar is het overleg tussen MR en College van Bestuur constructief en plezierig verlopen. De samenstelling van de Medezeggenschapsraad is te vinden in het hoofdstuk Overzichten.

HAN

www.han.nl

106

Activiteiten Medezeggenschapsraad De Medezeggenschapsraad vergaderde in 2005 negentien keer plenair. Daarnaast kwamen de drie raadscommissies Financiën en Huisvesting (FH), Organisatie, Personeel en ARBO (OPA) en Studentzaken en Onderwijs (SO) ieder zeventien keer bij elkaar. Het Dagelijks Bestuur van de Medezeggenschapsraad vergaderde vrijwel wekelijks; 38 maal. Voorgelegde besluiten: • Begroting 2006: positief advies over de begrotingsrichtlijnen 2006, de kaderbrief 2006 en de begroting 2006. • Nieuwe benoemingsprocedure voor managementfunctionarissen: instemming onder de volgende voorwaarde: een 360o beoordeling en een periodieke rapportage naar de MR over de uitvoering van de nieuwe procedure. • ARBO-jaarplan 2005: instemming. • Nieuwe onderwijsorganisatie: de MR ontving van het CvB de tussenrapportages HOF ter bespreking in de HAN-brede medezeggenschapswerkgroep Flexibilisering. Het overleg vond vervolgens in de MR plaats met het College van Bestuur en de projectleiding. Er werden de volgende besluiten voorgelegd:

- Instituutsvorming HAN: positief advies

- Model Onderwijs Examen Reglement HAN: instemming

- Model Opleidingsstatuut HAN, instellingsspecifiek deel:

instemming

- Model Opleidingsstatuut HAN, algemeen deel: instemming

waarbij de MR er nadrukkelijk op heeft aangedrongen dat de Opleidingscommissies blijven bestaan. • Functies die in aanmerking komen voor bestuursbeurzen: positief advies. • Klachtenregeling seksuele intimidatie, agressie en geweld: instemming en voordracht van een lid voor de klachtencommissie.

107


• Ontvlechting van het ILS als gemeenschappelijk instituut van HAN en RU: positief advies met de kanttekening om goed lopende zaken te continueren. • Trajecten voor kwaliteitszorg en accreditatie: instemming. Overige agendapunten: • Managementcontracten tussen CvB en faculteitsdirecties • Managementrapportages • Verzuimbeleid • Jaarverslag over Reïntegratie en mobiliteit • Jaarlijkse medewerkertevredenheidonderzoek • Studenttevredenheid; de raad heeft er bij het CvB wederom op aangedrongen specifiek aandacht te besteden aan de punten waarover studenten minder tevreden zijn, zoals roostering, studentbegeleiding (grote variatie), aanbod in kantines, huisvesting en beschikbaarheid ICT-voorzieningen. • (Her)benoemingen en voordrachten van leden voor het College van beroep studenten HAN en de redactieraad van Sensor. • Problemen met de huisvesting, vooral in Nijmegen na het betrekken van de nieuwbouw aan de Kapittelweg • Subsidie voor studentenbelangenorganisaties; na aandringen van de MR heeft het CvB hiervoor € 1.000 uitgetrokken. • Evaluatie SB: functioneren, huisvesting en klanttevredenheid. • Jaarlijks overleg met de Raad van Toezicht gevoerd over:

HAN

www.han.nl

- De toekomst van de HAN.

- Hof en Kennispoort

- Samenwerking met andere instellingen voor hoger onderwijs

- Het bestuur van de HAN

108

h

o

o

f

d

s

t

u

k

6

Financiën

de

praktijk

Walter van Gisbergen, voorzitter Stuurgroep Kennispoort

‘De HAN als Kennispoort bij GGM’ De HAN heeft zich in het instellingsplan 2004-2008 tot doel gesteld om de belangrijkste kennispartner te worden voor haar relaties. Om dit te realiseren werkt de HAN aan een Masterplan Kennispoort om contractactiviteiten, de lectoraten, de masteropleidingen en het onderzoeksbeleid verder te ontwikkelen. Walter van Gisbergen is zowel voorzitter van de Stuurgroep Kennispoort van de HAN als voorzitter van de directie van de Faculteit Gezondheid, Gedrag en Maatschappij (GGM). ‘We zijn hogeschoolbreed met een tiental projecten bezig, verdeeld over drie programmalijnen. Hierin speelt de Faculteit GGM haar specifieke rol. Zo is de faculteit bezig met de voorbereiding van een achttal lectoraten. Daarbij zet de faculteit in op door haar geformuleerde speerpunten, zoals veiligheid, cliënt-empowerment en doelgroepenbeleid. In de tweede helft van het jaar zijn we op zoek gegaan naar partners - instellingen en bedrijven - omdat wij de lectoraten maatschappelijk willen verankeren en instellingen zoeken als medefinancier. Bijvoorbeeld voor wat betreft het lectoraat over patiëntveiligheid: hier zijn we bijna rond met een aantal ziekenhuizen. Of de ontwikkeling van een lectoraat Sport en Voeding, waar we een samenwerking proberen te realiseren met NOC*NSF en Wageningen UR. Een heel eind ook zijn we in de Gehandicaptenzorg.’ In het kader van de ontwikkeling van masteropleidingen is hogeschoolbreed de Projectgroep Graduate School opgericht, waar Walter projectleider van is. Hierbij gaat het om inbedding van masteropleidingen. Voor de Faculteit GGM hopen wij naast de Nurse Practitioner en de Physician Assistant opnieuw een bekostigde master van de grond te krijgen samen met de Hogeschool van Amsterdam: de master Social Work. Verder is in ontwikkeling de master Bedrijfskunde in zorg en dienstverlening - samen met FEM - en de master Human Resources Development met Educatie. Intussen bestaat al onze LOI-variant van de master Human Resources Management. ‘Ook zijn we op zoek gegaan naar organisaties die in de volle breedte van de HAN willen samenwerken. Zorggroep Zuid-Gelderland bijvoorbeeld. En ook de HAN-brede overeenkomst met NOC*NSF, waarbij onze faculteit de regie voert met betrekking tot allerlei initiatieven, zoals het realiseren van een topsportacademie en mogelijk een aantal lectoraten. Verder ligt er een nieuw contract met het Universitair Medisch Centrum Radboud en zijn contracten in voorbereiding met andere zoals het CanisiusWilhelmina Ziekenhuis en de Maartenskliniek.’

Financieel beleid Om de strategische doelstellingen zoals genoemd in hoofdstuk 1 kracht bij te zetten, zijn voor de realisatie van de speerpunten extra inspanningen en dus investeringen nodig. Mede door in het verleden gevormde voorzieningen heeft de HAN een gezonde uitgangspositie, ook in het licht van de ambitie van het instellingsplan. Het instellingsplan, waarin de kwaliteit en (regionale) betekenis van het onderwijs en onderzoek centraal is gesteld, is uitgangspunt voor het financiële beleid van de HAN. Uitgaande van de twee hoofddoelstellingen worden per faculteit en voor het Service Bedrijf afspraken gemaakt over kwantitatieve en kwalitatieve resultaten. Deze afspraken worden vastgelegd in managementcontracten, die hun financiële vertaling vinden in de begrotingen van de faculteiten en het Service Bedrijf. De faculteiten en het Service Bedrijf dienen minimaal een sluitende begroting te realiseren. Het behalen van een maximaal financieel resultaat is niet het doel van de HAN, dat veeleer gelegen is in haar opdracht kwalitatief hoogwaardige bachelor-, master- en overige opleidingen aan te bieden alsmede andere vormen van kennisdienstverlening. Wel dient rekening te worden gehouden met eisen betreffende liquiditeit en solvabiliteit. De voortgang van de afspraken wordt als onderdeel van het integrale planning- en controlproces door viermaandelijkse managementrapportages gemonitord. De HAN rekent de kosten zo goed mogelijk toe naar zowel door de overheid bekostigde onderwijsactiviteiten, als naar de overige vanuit de markt gefinancierde activiteiten. In toenemende mate hebben veel activiteiten, zoals de lectoraten, zowel effect op het reguliere onderwijs als op door de markt gefinancierde activiteiten. De financiële scheiding tussen onderwijs

HAN

www.han.nl

112

en marktactiviteiten is daardoor niet altijd strikt te hanteren. Toch is hier een zo consistent mogelijke toerekening toegepast.

Financiële prestaties In deze paragraaf wordt (in het kort) ingegaan op de investeringen, exploitatierekening 2005 en resultaten met betrekking tot het initieel onderwijs, de contractactiviteiten en de ondersteunende diensten. Daar waar mogelijk worden verschillen tussen begroting en realisatie 2005 en tussen realisatie 2004 en 2005 toegelicht en wordt ingegaan op de ontwikkeling in de meerjarencijfers. Additionele investeringen in speerpunten van beleid

Uitgaven ten laste van de voorzieningen c.q. exploitatie (x € 1.000)

HAN Onderwijs Flexibilisering

2003

2004

2005

2005 begroot

2008

229

4.292

8.176

8.022

1.456

7

612

482

610

545

150

515

464

515

391

165

332

Waaronder de ICT ontwikkeling - HAN-Breed Student Informatie Systeem - HAN-Digitaal Portfolio ICT Toekomstvaste informatiearchitectuur Elektronische Leeromgeving HAN-brede ICT-infrastructuur

Om de speerpunten uit het instellingsplan te kunnen financieren zijn voldoende middelen nodig. In het verleden zijn voor deze ontwikkelingen veelal voorzieningen getroffen. Naast onttrekking aan deze voorzieningen zijn er ook uitgaven ten laste van de exploitatie gedaan. De investeringen in het speerpunt ICT blijven enigszins achter bij de begroting door vertraging in de projecten.

113


EXPLOITATIEREKENING

begroot

werkelijk X € 1.000

2001

%

2002

%

2003

%

2004

%

2005

%

prognose

2005

%

2008

%

64 100.957

63

120.480

63

Baten Rijksbijdragen OCW

74.879

64

82.597

65

88.362

63

94.303

Overige overheidsbijdragen

-

-

470

0

2.005

1

1.701

1

1.490

1

1.558

1

1.486

1

Collegegelden

20.499

17

22.331

17

23.305

16

26.612

18

29.570

18

28.639

18

34.864

18

Baten werk i.o.v. derden

16.160

14

16.840

13

19.443

14

18.007

12

17.892

11

21.098

13

25.556

13

Overige baten

6.470

5

5.929

5

8.948

6

8.401

6

9.845

6

8.564

5

11.011

5

Totaal baten

63 106.349

118.008 100 128.167 100 142.063 100 149.024 100 165.146 100 160.816 100 193.397 100

Lasten Personele lasten

81.861

69

90.678

71

96.859

71

138.749

72

5.703

5

5.699

4

6.023

4

6.087

4

7.601

5

8.145

5

9.005

5

29.001

25

30.375

24

37.158

26

37.858

25

36.816

22

33.435

21

41.453

21

97 189.207

98

Afschrijvingslasten Overige instellingslasten Totaal lasten

116.565

99 126.752

99 140.040

69 105.177

71 114.712

99 149.122 100 159.129

Saldo baten en lasten

1.443

1

1.415

1

2.023

1

-/- 98

0

6.017

Saldo financiële lasten

118

0

264

0

-20

0

214

0

-/- 193

1.561

1

1.679

1

2.003

1

116

0

5.824

Resultaat gewone bedrijfsvoering

69 115.078

96 156.658 4

4.158

3

HAN

www.han.nl

1.561

1

1.679

1

2.003

1

116

0

5.824

2

0 -/-2.905 -/-2 -/-1.781 -/-1 4

1.254

1

Onttrekking voorzieningen Exploitatieresultaat

4.190

4

1.254

1

2.409

1

2.141

1

4.550

2

114

Het boekjaar 2005 is afgesloten met een positief resultaat van € 5,8 miljoen, waar € 1,3 miljoen begroot was. De baten uit rijksbijdragen vallen ten opzichte van de begroting 2005 en de werkelijke cijfers 2004 € 5,4 miljoen respectievelijk € 12,0 miljoen hoger uit. De belangrijkste oorzaken hiervan zijn meer ingeschreven studenten, een hoger prijsniveau als gevolg van de ontwikkeling van het studentenvolume op landelijk niveau, compensatie voor loonen prijsstijgingen en de uitbetaling in 2005 van het restant van de verschuldigde tegemoetkoming in de ziektekosten (ZKOO-uitkering) als gevolg van de invoering van het nieuwe ziektekostenstelsel. Door de stijging van het aantal studenten zijn ook de collegegelden hoger. De baten uit werk in opdracht van derden vallen € 3,2 miljoen lager uit dan begroot. De belangrijkste oorzaak is minder omzet als gevolg van een tegenvallende markt. De overige baten zijn, voornamelijk als gevolg van baten uit niet begrote projecten en detachering (uitleen) van personeel, € 1,3 miljoen hoger dan begroot. Aan de lastenkant zijn de personele lasten per saldo € 0,4 miljoen lager dan begroot. Een nadere beschouwing van het saldo geeft aan dat er weliswaar sprake is van hogere loonkosten vanwege toename van personeel in verband met stijgende studentenaantallen, maar dat deze worden gecompenseerd door lagere overige personele lasten. De afschrijvingslasten zijn lager dan begroot, omdat begrote investeringen later in het jaar hebben plaatsgevonden dan gepland. De overige instellingslasten zijn € 3,4 miljoen hoger dan begroot. Dit komt onder andere door (niet begrote) dotaties aan de voorzieningen ‘nieuwe opleidingen’ en ‘flexibilisering’.

115


In december 2005 heeft de HAN een niet begrote extra rijksbijdrage ontvangen ter grootte van € 2,7 miljoen. Dit bedrag is ondergebracht in een ‘impulsfonds onderwijs’, om dit bedrag direct ten goede te laten komen ter oplossing van knelpunten in het primaire onderwijsproces. Als gevolg van het later plaatsvinden van investeringen dan gepland, minder extern geleend geld en een hogere rente op deposito’s dan voorzien zijn de financiële baten € 2,7 miljoen hoger dan begroot. HAN totaal naar onderdelen

Resultaat excl. rente (x € 1.000) Begroot Werkelijk

Initieel onderwijs

Contractactiviteiten

College van Bestuur en Service Bedrijf

HAN totaal

86

476

692

1.254

3.255

96

2.473

5.824

Initieel Onderwijs


Educatie



Techniek

ICA

HAN totaal

3

60

80

- 98

41

86

360

2.520

304

10

61

3.255

Het totale resultaat van Initieel Onderwijs is met k€ 3.255 krap € 3,2 miljoen hoger dan begroot. Dit komt voornamelijk door hogere rijksbijdragen en collegegelden dan begroot. Het resultaat is k€ 2.913 hoger dan het resultaat over 2004. De hierboven genoemde oorzaken zijn hierbij van invloed. Bij contractactiviteiten is het totale, positieve resultaat k€ 96 op een omzet van k€ 21.013 terwijl k€ 476 begroot was. De resultaten van de

HAN

www.han.nl

116

contractafdelingen zijn over de gehele linie lager dan begroot. Over het algemeen is dit een gevolg van lagere omzet als gevolg van een tegenvallende markt. Contractactiviteiten


NDO

VDO

Economie en management

Techniek

ICA

HAN totaal

90

145

116

102

23

476

- 12

56

51

1

0

96

Vanaf de tweede helft van het jaar echter trok de markt weer duidelijk aan en de voorzichtige verwachting is dat deze positieve ontwikkeling zich verder door zal zetten. Het resultaat is k€ 246 lager dan het resultaat van 2004 (k€ 342), mede vanwege de extra inspanningen en daarmee gepaard gaande investeringen die gedaan zijn om de omzetgroei in een moeilijke markt toch te realiseren.

College van Bestuur en Service Bedrijf


College van Bestuur

Service Bedrijf HAN

HAN Huisvesting

HAN totaal

630

62

0

692

1.312

411

750

2.473

Het resultaat van het College van Bestuur is met k€ 1.312 veel beter dan begroot (k€ 630). Dit is het gevolg van enerzijds een zuiniger bedrijfsvoering dan begroot op alle onderdelen en anderzijds hogere rentebaten dan begroot. Het Service Bedrijf heeft exclusief HAN huisvesting een positief resultaat van k€ 411 waar k€ 62 begroot was. Dit is voornamelijk het gevolg

117


van lagere kosten van HAN-brede activiteiten en lagere administratieen beheerslasten. HAN Huisvesting, de beheerder van het vastgoed, laat een resultaat zien van k€ 750. Dit wordt veroorzaakt door lagere (rente)lasten dan begroot. In de begroting is rekening gehouden met het aantrekken van vreemd vermogen. Vooralsnog wordt de nieuwbouw echter uit eigen middelen gefinancierd. De extra interne rentelast is beduidend lager dan de begrote externe rentelast. Het resultaat van het College van Bestuur en het Service Bedrijf is k€ 3.281 hoger dan in 2004. Dit wordt verklaard door de extra dotatie aan de voorziening Programma Kennispoort HAN in 2004.

Financiële positie De materiële vaste activa zijn ten opzichte van 2004 toegenomen met € 14,5 miljoen, voornamelijk door investeringen in nieuwbouw Campus Nijmegen en aankoop van de panden van Marant en Werkvoorziening Presikhaaf in Arnhem. De voorraden, onderhanden werk en vorderingen zijn per saldo nagenoeg gelijk aan 2004. Door de investeringen in de nieuwbouw zijn de liquide middelen met € 5,2 miljoen afgenomen. Na toevoeging van het resultaat (€ 5,8 miljoen) is het eigen vermogen toegenomen tot € 28,5 miljoen. De voorzieningen zijn per saldo afgenomen met € 3,6 miljoen. Voor een nadere specificatie wordt verwezen naar de tabel ‘voorzieningen’ (pagina 122) en de daarbij horende toelichting.

HAN

www.han.nl

118

De balans nader beschouwend kan gesteld worden dat als gevolg van de investeringen in de nieuwbouw er een verschuiving plaatsvindt van liquide middelen naar vaste activa. Aan de passiva kant neemt het aandeel eigen vermogen toe (verbetering solvabiliteit) en het aandeel van de voorzieningen af. Balans per 31 december

(na resultaatbestemming) Activa (x € 1.000)

2001

%

2002

%

2003

%

2004

%

2005

%

68.214

59

68.272

55

89.282

68

99.560

72

114.023

79

80

0

131

0

120

0

118

0

98

0

Voorraden en onderhanden werk

1.735

1

1.315

1

1.296

1

1.127

1

459

0

Vorderingen

7.838

7

7.547

6

7.765

6

7.864

6

6.684

5

Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Vlottende activa

Effecten Liquide middelen Totaal activa

904

1

904

1

904

1

0

0

0

0

37.175

32

45.889

37

31.189

24

28.412

21

23.181

16

100 144.445

100

115.946

100 124.058

100 130.556

100 137.081

Passiva (x € 1.000) Eigen vermogen

2001

%

2002

%

2003

%

2004

%

2005

%

18.871

16

20.550

17

22.553

17

22.669

17

28.493

20

761

1

699

1

651

0

606

0

562

0

Voorzieningen

31.832

27

29.332

24

31.294

24

37.502

27

33.928

23

Schulden op lange termijn

26.964

23

26.308

21

25.523

20

24.869

18

24.021

17

33

47.169

37

50.535

39

51.435

38

57.441

40

100 144.445

100

Egalisatierek. Invest. Subsidies

Schulden op korte termijn Totaal Passiva

119

37.518 115.946

100 124.058

100 130.556

100 137.081


de

praktijk

Barbara Krantz en Peter Gillhaus, leden kenniskring

‘Tijd voor verdieping’ In de kenniskringen van de HAN wordt onderzoek gedaan. ‘Professionalisering van agogische beroepen en vaktherapeuten in de gezondheidszorg’ is zo’n kenniskring, ook wel lectoraat genoemd. Onder bezielende leiding van lector Kitty Kwakman maken Peter Gillhaus, docent SPH, en Barbara Krantz, docente CTO, deel uit van deze kenniskring. Naar volle tevredenheid. ‘Het is nieuw voor mij om op deze wijze als zelfstandig professional te worden aangesproken,’ zegt Peter. ‘Ik heb de mogelijkheid om één dag in de week autonoom mijn tijd in te vullen en ik krijg daar volledige vrijheid in.’ Barbara, die net haar onderzoek gepresenteerd heeft, benadrukt dat het erg stimulerend is dat er alle tijd is voor uitgebreid onderzoek: ‘Een verademing. Het onderwijs gaat met een gigantische snelheid en er is maar zelden tijd voor verdieping. Die heb ik hier gevonden. Ik heb vier jaar aan één onderwerp gewerkt en daar ook de tijd voor gekregen.’ Ook Peter heeft gemerkt dat verdieping in zijn vak positief werkt; het helpt hem ook zijn andere werk op een plezierige manier te doen. ‘Bovendien is het onderwerp waar ik me mee bezig houd, ervarend leren in de jeugdzorg, ook bij SPH een issue.’ Opleidingen hebben er dus baat bij dat hun docenten plaatsnemen in zo’n kenniskring: dat wat ze leren, kunnen ze inzetten in de opleiding en ‘het zou kapitaalvernietiging zijn als ze dat niet doen’, aldus Barbara. Het is bijzonder dat er veel aandacht aan onderzoek wordt besteed, juist in het hoger onderwijs. ‘Ik kom uit de praktijk en stond altijd sceptisch tegenover onderzoek,’ zegt Peter, ‘maar nu blijkt dat praktijkonderzoek mij echt een stevige basis biedt. Ik leer er heel veel van, en ik heb er direct voordeel bij in het begeleiden van studenten en hun afstudeeronderzoeken. Nu pas kom ik er achter hoe een onderzoeksontwerp eruit moet zien. Ik zal nooit een echte onderzoeker worden, maar door ermee te stoeien leer ik wel hoe het moet.’

Voorzieningen

(x € 1.000)

31 december 2004

Saldo dotaties/ onttrekkingen

31 december 2005

Onderhoud gebouwen

2.217

-/- 477

1.740

Wachtgeld

5.401

-/- 309

5.092

Sociaal beleid

7.507

750

8.257

Afstudeerfonds

1.120

-/- 51

1.069

Waarborgfonds

604

0

604

HOF

12.508

-/- 2.919

9.589

Nieuwe opleidingen

2.787

82

2.869

ICT

2.760

-/- 229

2.531

Programma Kennispoort HAN

2.000

-/- 118

1.882

598

-/- 303

295

37.502

-/- 3.574

33.928

Overige Totaal

Zoals bij de speerpunten in hoofdstuk 3 te lezen is zijn de activiteiten rond de HAN Onderwijs Flexibilisering (HOF) in volle gang. Dit resulteert in 2005 in een mutatie van € 2,9 miljoen, waarmee deze voorziening in 2005 is afgenomen. Liquiditeit

Current ratio per 31 december

2001

2002

2003

2004

2005

2008

HAN

1,3

1,2

0,8

0,7

0,5

0,5

HBO-gemiddelde

1,0

1,0

0,9

0,8

De liquiditeitspositie, uitgedrukt in de current ratio (de verhouding tussen de vlottende activa en de kortlopende schulden) bedraagt 0,5. Ten opzichte van 31 december 2004 is de liquiditeit verder teruggelopen en ligt deze ruim onder het HBO-gemiddelde. De reden hiervan is de afname van de liquide middelen als gevolg van de financiering

HAN

www.han.nl

122

uit eigen middelen van de nieuwbouw projecten in zowel Arnhem als Nijmegen. Omdat maandelijks een bedrag aan rijksbijdrage ontvangen wordt en ook de collegegelden tijdig worden overgemaakt is een ratio van 0,5 meer dan voldoende om de kortlopende schulden tijdig te voldoen. Indien noodzakelijk zou via de rekening courant of een kasgeldlening in een tijdelijke liquiditeitsbehoefte kunnen worden voorzien. Vermogenspositie

Solvabiliteit per 31 december

2001

2002

2003

2004

2005

2009

HAN

16,3%

16,6%

17,3%

16,5%

19,7%

22,0%

HBO-gemiddelde

27,9%

31,2%

32,1%

32,5%

Door toevoeging van het resultaat aan het eigen vermogen is dit gestegen van € 22,7 miljoen naar € 28,5 miljoen De solvabiliteit is gestegen van 16,5% naar 19,7% en nadert de HANnorm van 20%. Omdat de voorzieningen (€ 33,9 miljoen) gedeeltelijk een langlopend karakter hebben, kan geconcludeerd worden dat, vanuit de combinatie solvabiliteit en voorzieningen (samen 43% van het balanstotaal), de financiële positie van de HAN solide is.

Financiering Kasstroomoverzicht

(x € 1.000)

2001

Operationele activiteiten

14.394

Investeringsactiviteiten

-6.907

2002

22.257

2003

13.107

2004

2005

2008

14.240

17.661

10.854

-/- 12.887 -/- 27.022 -/- 16.363

-/- 22.044

-/- 4.460

Financieringsactiviteiten

-636

-/- 656

-/- 785

-/- 654

-/- 848

-/- 3.440

Mutatie kasstroom

6851

8.714

-14.700

-2.777

-5.231

2.954

123


De investeringen hebben voornamelijk betrekking op de nieuwbouw in Nijmegen en de aankoop in Arnhem van de panden van Marant en Werkvoorziening Presikhaaf. De investeringen zijn volledig gefinancierd uit de aanwezige middelen en uit de operationele kasstroom.

Treasury Het liquiditeitsbeheer wordt in eigen beheer uitgevoerd en is gericht op maximalisatie van het renteresultaat. Daartoe zijn rekeningcourantcontracten afgesloten met de huisbankier, waar ook het grootste deel van de deposito’s is afgesloten. Er wordt geen actief beleggingsbeleid gevoerd. Mede in relatie tot de investeringen in vastgoed en de speerpunten wordt een strakke monitoring van de liquiditeitenplanning toegepast, waarbij de ontvangsten en uitgaven gematcht worden.

Deelnemingen De meerderheidsdeelnemingen zijn hieronder met enige kerngegevens weergegeven. Deelnemingen

(x € 1.000)

HAN Holding BV excl. deelnemingen Interstudie BV HAN Flex BV HAN Individueel onderwijs BV HAN Studentbedrijven BV HAN Holding geconsolideerd

HAN

www.han.nl

Eigen vermogen per 31 dec. 2005

Omzet 2005

Resultaat 2005

Begroot resultaat 2005

974

0

0

0

1.013

4.065

110

449

64

2.182

-40

0

-57

0

0

0

19

118

-6

0

6.365

64

449

124

HAN Holding BV heeft als dochterondernemingen: Interstudie BV, HAN Flex BV, HAN Individueel Onderwijs BV en HAN Studentbedrijven BV. Interstudie BV is een onderwijsadviesbureau dat in 2000 is verzelfstandigd. Overigens is in september 2005 het proces in gang gezet tot het samenvoegen van de twee contractorganisaties NDO en Interstudie die zich beide richten op de onderwijsmarkt. Vanaf november 2005 worden beide organisaties geleid door één gemeenschappelijke directeur, van buiten aangetrokken, die het verdere integratieproces zal vormgeven. De omzet van Interstudie BV levert een bijdrage aan het speerpunt dat de helft van de financiële middelen uit andere bronnen dan de overheid dient te komen. Het resultaat bedraagt k€ 100 terwijl k€ 449 was begroot. Een belangrijke rol in het tegenvallende resultaat is ook hier de stagnatie in de markt. HAN-Flex BV verzorgt voor de HAN de inleen van gastdocenten, surveillanten en dergelijke. Het werkelijke resultaat komt uit op k€ 40 negatief. Het negatieve resultaat vindt zijn oorzaak in het feit dat in 2005 minder uren zijn ingezet dan verwacht, waardoor de vaste kosten niet volledig gedekt zijn. Bij HAN Individueel Onderwijs BV waren de activiteiten van de in 2002 overgenomen PBNA-opleidingen ondergebracht. In de loop van 2004 zijn de activiteiten van deze BV overgeheveld naar het HAN Kenniscentrum Economie, Techniek en Informatica. Met het doel studenten de kans te geven om het ondernemerschap te leren is HAN Studentbedrijven BV opgericht. Het resultaat komt in 2005 uit op k€ 6 negatief waar k€ 0 begroot was. Een aantal nagekomen kosten van 2004 veroorzaakt dit negatieve resultaat. Gesaldeerd is het resultaat over 2004 (k€ 11) en 2005 (k€ 2 negatief) positief.

125


Risicobeheersing Achterblijvende baten door dalende studentenaantallen, niet voldoende indexeren van de rijksbijdrage in relatie tot de loonontwikkeling en tegenvallende omzet c.q. marges uit marktactiviteiten zijn de belangrijkste financiële risico’s voor de HAN. Afnemende studentenaantallen hebben door de t-2 bekostiging een naijltijd van een tot twee jaar. Het risico kan op dit punt met name gemanaged worden door adequaat te anticiperen op het gebied van personeelskosten. Echter vanwege juist de groei van de HAN in combinatie met de t-2 bekostiging voert de HAN op dit moment een volume aan activiteiten uit op basis van een exploitatie met € 10 miljoen minder middelen (en dus mensen). Dit betekent dat bij een substantiële daling van studentenaantallen bij de HAN feitelijk geen krimp in personeel nodig is, aangezien de organisatie nog lang niet op het financierings- en bemensingsniveau is gebracht van de actuele studentenaantallen. Ook de huisvesting is uiteraard gebaseerd op de volumeontwikkeling van het aantal studenten. De rijksbijdrage huisvesting heeft eveneens een vertraagde naijltijd van ruim één jaar. In dit verband is het belangrijk op te merken dat de HAN een flexibele huisvestingsschil heeft (gehuurde c.q. eenvoudig af te stoten gebouwen) van bijna 25% van de in gebruik zijnde huisvestingsmeters. De HAN is goed in staat om zonder grote aanpassingen een eventueel onvoldoende indexatie c.q. verlaging van de rijksbijdrage per student op te vangen. Het gaat hierbij met name om beheersing van de kosten. Er is voldoende sturing op kosten mogelijk om met de ontwikkeling in de rijksbijdrage-vergoedingen per student mee te bewegen. Ten aanzien van mogelijk tegenvallende marktomzet (zoals de afgelopen jaren min of meer het geval was) c.q. druk op marges bij de contractactiviteiten en de lectoraten kan voldoende snel geanticipeerd worden vanwege het grote aantal, vooral tijdelijke, arbeidscontracten dat in dit verband is aangegaan, waardoor een eventuele tegenvallende

HAN

www.han.nl

126

omzet c.q. terugloop in omzet in meer of mindere mate opgevangen kan worden. Door de eerder genoemde viermaandelijkse managementrapportages worden alle organisatie-onderdelen gemonitord zodat afwijkingen van de (zowel financiële- als niet financiële, kwantitatieve en kwalitatieve) resultaten in relatie tot de begrotingen en doelstellingen tijdig gesignaleerd kunnen worden. De financiële risico’s van brand e.d. zijn gedekt door afgesloten verzekeringen. Om te zorgen dat de verzekerde bedragen up to date blijven wordt eenmaal per drie jaar door een extern bureau een controle uitgevoerd op de aanwezige risico’s en de dekking daarvan. Daarnaast heeft de HAN een WA-verzekering ter dekking van de wettelijke aansprakelijkheid van bestuur, personeel en studenten. In 2005 heeft de Arbocommissie van de HAN een risico-inventarisatie uitgevoerd. Dit gebeurde aan de hand van het COT Instituut voor Veiligheid- en Crisismanagement. Ook werd een (deels overlappende) externe onderwijsrisicoscan uitgevoerd. Een werkgroep gaat de uitkomsten van beide onderzoeken vertalen in een plan van aanpak. Deze groep bestaat uit de directeur Service Bedrijf HAN, de hoofden van de service units FAZ, FEZ en ICT en de arbocoördinator HAN.

Publiek - privaat De cijfers in dit hoofdHet bekostigd onderwijs wordt niet uitbesteed aan private organisaties.

stuk zijn ontleend aan

De rijksbijdrage wordt niet besteed aan investeringen in private activitei-

de jaarrekening 2005 van

ten. Deze worden op basis van een gescheiden exploitatie gefinancierd.

de HAN, waarbij door

De HAN heeft in 2005 vier maatwerktrajecten verzorgd waaraan 227

KPMG een goedkeurende

studenten hebben deelgenomen.

verklaring is afgegeven.

127


HAN

www.han.nl

128

OVER

Z

I

C

HTEN

de

praktijk

René van Gils, voorzitter College van Bestuur ROC Het Graafschap College

‘Onze samenwerking schijnt heel bijzonder te zijn’ René van Gils werkt al sinds 1986 op ROC Het Graafschap College in Doetinchem. Momenteel is hij er voorzitter van het College van Bestuur, maar hij heeft - door allerlei fusies- voortdurend andere banen gehad. ‘De mensen zijn hier aardig en het landschap is prachtig,’ zegt hij. Van Gils is blij dat hij niet hele dagen in de file hoeft te staan, maar ontkomt er soms niet aan. De samenwerking tussen ROC’s en hogescholen wordt steeds intensiever, omdat de doorstroom van MBO naar HBO steeds meer aandacht krijgt. Van Gils is blij met de samenwerking tussen het Graafschap College en de HAN. ‘Omdat we elkaar niet als instituten of functionarissen beschouwen, maar als personen die visies met elkaar delen en die elkaar begrijpen, kunnen we veel gemakkelijker en beter bedenken wat we voor elkaar kunnen betekenen. We kunnen gemakkelijker over drempels heen stappen en gemeenschappelijke problemen goed aanpakken.’ Ook op de ROC’s door heel Nederland wordt langzaam maar zeker het competentiegerichte onderwijs ingevoerd en ook op het Graafschap College is men bezig dit onderwijs te ontwikkelen. In het verleden werd al veel aan programmavergelijking gedaan, waarbij opmerkingen gemaakt werden over studiehouding, abstractieniveau en competentieontwikkeling. Die aspecten van leren worden nu op het MBO in het nieuwe onderwijs geïntegreerd. ‘Dit zorgt voor een natuurlijker manier van aansluiten,’ aldus Van Gils, die zich in 2005 veel met deze zogenaamde doorlopende leerlijnen heeft bezig gehouden. Toch is het niet alleen het onderwijs waarin de HAN en het ROC elkaar vinden: ook in de benadering richting het beroepenveld valt deze samenwerking op. ‘We komen vaak bij dezelfde bedrijven terecht en als daar duidelijkheid over bestaat, zal dat ook de relatie met de praktijkwereld ten goede komen. Er zal minder discussie zijn en meer kwaliteit.’ Van Gils is duidelijk positief. ‘Op andere plekken zie je dat dit soort dingen vaak toch wat formeel geregeld worden. Onze samenwerking schijnt heel bijzonder te zijn. De succeskansen van een goede doorstroom zullen daardoor erg toenemen.’

Bacherloropleidingen Voltijd

Deeltijd

E-learning

Duaal

Engelstalige opleiding

Academie Diedenoort Facility Management

•

•

•

Accountancy

•

•

•

Bedrijfseconomie

•

•

Commerciële Economie

•

•

•

Communicatie

•

•

•

Financial Services Management

•

•

Fiscale Economie

•

•

Food & Business

•

HBO-Rechten

•

International Business and Languages

•

•

International Business and Management Studies

•

•

•

Logistiek en Economie

•

•

•

•

Management, Economie en Recht

•

•

•

•

Personeel en Arbeid

•

•

Small Business en Retail Management

•

Sector Economie en Management

•

• •

•

•

Voltijd

Deeltijd

Bedrijfskundige Informatica

•

•

Digitale Communicatie*

•

•

Communicatie & Multimedia Design*

•

•

Informatica

•

•

Technische Informatica

•

•

Individuele deeltijd

Duaal


Sector Informatica en Communicatie

* opleidingsvariant van de opleiding Communicatiesystemen

HAN

www.han.nl

132

Voltijd

Deeltijd

Autotechniek

•

•

Bio-informatica

•

Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek (HLO)

•

Bouwkunde

•

Chemie (HLO)

•

Civiele Techniek

•

Elektrotechniek

•

Industrieel Product Ontwerpen

•


Duaal


Sector Techniek

• •

•

•

•

•

•

•

•

•

•

• •

Life Sciences**

•

Technische Bedrijfskunde

•

•

•

Computer Engineering***

•

Werktuigbouwkunde

•

•

•

•

Voltijd

Deeltijd


Duaal

Creatieve Therapie

•

•

Culturele en Maatschappelijke Vorming

•

Maatschappelijk Werk en Dienstverlening

•

•

Pedagogiek

•

•

Sociaal Pedagogische Hulpverlening

•

•

•

Duitstalige opleiding

Sector Gedrag en Maatschappij

•

•

** opleidingsvariant van de opleiding Chemie (HLO) *** voorheen Technische Informatica/Computertechniek

133


Voltijd

Deeltijd

Leraar Aardrijkskunde (2e graads)

•

•

Leraar Bedrijfseconomie (2e graads)

•

•

Leraar Biologie (2e graads)

•

•

Leraar Duits (2e graads)

•

•

Leraar Economie (2e graads)

•

•

Leraar Engels (2e graads)

•

•

Leraar Frans (2e graads)

•

•

Leraar Geschiedenis (2e graads)

•

•

Leraar Natuurkunde (2e graads)

•

•

Leraar Nederlands (2e graads)

•

•


Duaal


Sector Educatie

Leraar Pedagogiek (2e graads)

HAN

•

Leraar Scheikunde (2e graads)

•

•

Leraar Wiskunde (2e graads)

•

•

Opleidingskunde

•

•

Pabo Arnhem

•

•

Pabo Groenewoud Nijmegen

•

•

www.han.nl

134

Voltijd

Deeltijd


Duaal


Sector Gezondheidszorg ARBO Verpleegkunde ****

•

Ergotherapie

•

Fysiotherapie

•

Management opleiding in zorg en dienstverlening

•

Lerarenopleiding gezondheidszorg en welzijn

•

Logopedie

•

Mondzorgkunde

•

Sociaal Psychiatrisch Verpleegkunde ****

•

Sport, Gezondheid en Management

•

Verpleegkunde *****

•

Voeding en Diëtetiek

•

•

•

**** differentiatie van de opleiding verpleegkunde ***** als onderdeel hiervan maken deel uit cursussen die opleiden tot Operatie-assistent en Anesthesiemedewerker

135


Masteropleidingen • Hbo Master of Control Systems Engineering • Hbo Master of Construction Project Management • Hbo Master of Information Systems Development • Hbo Master of Management and Innovation • Hbo Master of Managing Human Resources • Hbo Master of Advanced Nursing Practice* • Hbo Master Physician Assistant* • Hbo Master of Molecular Life Sciences • Hbo Master Hogere Kaderopleiding Pedagogiek • Hbo Master of International Business Masters die de HAN onder licentie van een universiteit aanbiedt: • Master of Science in Controlling (Open Universiteit Heerlen) • Master of Science in Accounting and Finance (Open Universiteit Heerlen) • Master of Science in European Logistics, Transport and Distribution (University of West Minster) • Master of Science in E-learning, Multimedia and Consultancy (Sheffield Hallam University) • HBO Master of Automotive Engineering (Universiteiten Praag (Tsjechië) en Brest (Frankrijk))

Lectoraten • Mobiliteitstechnologie - Lector dr. ir. Joop Pauwelussen • Voertuigmechatronica - Lector dr. Bram Veenhuizen

(nieuw gestart in 2005)

* bekostigde masteropleidingen

HAN

www.han.nl

136

• Vehicle Acoustics - Lector dr. ir. Hans-Elias de Bree

(nieuw gestart in 2005)

• Embedded Systems - Lectoren ir. Wim Hendriksen en Wim Smit • Data Architectures - lector drs. Guido Bakema • Industrial Safety - Lector Dr. Ir. Jan A.M.M. Kops • Telecommunicatie Netwerken - Lector prof. ir. Jaap van Till (nieuw gestart in 2005) • Internationale Handel voor het MKB - Lector drs. Louise van Weerden • Total Quality Management (TQM) in Organisatienetwerken - Lector drs. Gerard Berendsen • Professional & Leadership Development

Lector ir. Hans Timmermans

• Human communication development - Lector dr. Els van der Pool • Logistiek in allianties - Lector drs. Stef Weijers • Professionalisering van agogische beroepen en vaktherapeuten in de gezondheidszorg - Lector dr. Kitty Kwakman • Arbeid en Gezondheid: preventie en reïntegratie - Lectoren

dr. Yvonne Heerkens en dr. Josephine Engels

• Zorgmanagement - Lector prof. dr. Ton van den Hout • Acute Intensieve Zorg - Lector dr. Joke Mintjes • Identiteitsontwikkeling in de school - lector vacant • Ontwikkelen van competenties op de werkplek

Lector dr. Ruud Klarus

• Theorie die werkt - leren als symbiose van theorie en praktijk Lector dr. Piet-Hein van de Ven • Leren met ICT: digitale didactiek - Lector dr. Marijke Kral Lector Monique Volman heeft per september 2005 de HAN verlaten. De functie is nog vacant.

137


Samenstelling bestuur en management COLLEGE VAN BESTUUR Marcel Wintels (voorzitter), Ron Bormans FACULTEIT EDUCATIE Directie Jack Vogels Instituutsdirectie Rob Bruggeling

VO en BVE (Instituut voor

Leraar en School HAN) Betty van Waesberghe

PO (Pabo) Arnhem

Rien van Domburg (adj.) Yvonne Visser

PO (Pabo) Nijmegen

Erny Holla (adj.) Jacques van Meegen

Opleidingskunde*

Noel Maertens (tot 01-10-05)

NDO

Hans van Gansewinkel (vanaf 14-11-05) NDO/Interstudie Yvon Siebelink (adj.)

NDO/Interstudie

* Deze opleiding is vooralsnog niet ondergebracht in een instituut en valt rechtstreeks onder de faculteitsdirectie FACULTEIT GEZONDHEID GEDRAG EN MAATSCHAPPIJ Directie Walter van Gisbergen (voorzitter) Bart van Bergen Instituutsdirectie Marianne Nannings

Paramedische Studies

vacature (adj.) Marian Adriaansen

HAN

www.han.nl

Verpleegkundige Studies

138

Gerard Knuppel (adj.) Tjeerd de Jong

Sport en Bewegingsstudies

Jan Dankers

Sociale Studies

Nini Enderlee Marijke Beckers Mondhygiëne** Tjeu Verhagen

VDO/Kaderopleiding/

Lerarenopleiding Verpleegkunde ** Deze opleiding is vooralsnog niet ondergebracht in een instituut en valt rechtstreeks onder de faculteitsdirectie FACULTEIT ECONOMIE Directie Frank Stöteler Instituutsdirectie Gert de Groot International Business & Mick Timmermans Communication Jetty Schaap

Bedrijfskunde & Rechten

Lilian Prevoo Cees de Jong

Finance & Management

Peter Hoekstra FACULTEIT TECHNIEK Directie Harry Ankone Instituutsdirectie Egon Haffmans Engineering Tinus Hammink (per 1-10-2005) Henk de Graaf

Built Environment

Cees van Verseveld

Applied Sciences

139


ICA (Informatica en Communicatie Academie) Directie Ella Hueting (voorzitter) Deny Smeets Tinus Hammink (tot 1-10-2005)

HAN Kenniscentrum Economie,

Leon Verhoeven a.i. (per 1-10-2005)

Techniek en Informatica

SERVICE BEDRIJF HAN Directie Louis Pullens Hoofden Service Units Hans Brouwer Marketing Communicatie

en Voorlichting

Geert van Gessel

Facilitaire Zaken

Ans Gielen

Service Centrum Onderwijs

Francien Hoek

Financieel Economische

Zaken Eva Beltman (tot 1-10-2005)

Personeel en Organisatie

Betty Euser (per 1-10-2005)

Personeel en Organisatie

Jan Lemmens

Studentzaken

Ad Sanders Informatica en Communicatie

Technologie

Programmamanagement

HAN

www.han.nl

Kathelijne van Kammen

HAN Onderwijs Flexibilisering (HOF)

Noël Maertens

Kennispoort HAN

140

Samenstelling Raad van Toezicht Mevr. J.M. Cramer (1951) Hoofdfunctie • Zelfstandig milieuadviseur bij Cramer Milieuadvies Arnhem; Hoogleraar milieumanagement bij Erasmus Universiteit Rotterdam; • Hoogleraar duurzaam Ondernemen bij Universiteit Utrecht Belangrijkste nevenfuncties • Kroonlid SER • Voorzitter Commissie Ruimtelijke Inrichting en Bereikbaarheid (RIB) van de SER • Diverse commissariaten, o.a. bij Shell Nederland en FMO (Nederlandse Financieringsmaatschappij voor Ontwikkelingslanden) • Lid Raad van Toezicht Universiteit Maastricht, Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu en Wereld Natuur Fonds • Diverse bestuurslidmaatschappen en lidmaatschappen van adviesorganen o.a. bij Social Sciences Group LEI / Wageningen UR, Adviesgroep Groen beleggen en Innovatiesubsidie Samenwerkingsprojecten Benoeming* 01-03-04 tot 01-03-08 Dhr. J.W. Ramaekers (1947) voorzitter Hoofdfunctie Senior vice president & site director bij Philips Semiconductors Nijmegen Belangrijkste nevenfuncties • Commissaris bij DAR milieudiensten • Diverse bestuurslidmaatschappen, o.a. bij Kamer van Koophandel, VNO NCW Midden (regio Arnhem-Nijmegen), Nederlandse Maatschappij voor Nijverheid en Handel (afdeling Nijmegen), Industriële Kring Nijmegen en Omstreken en Universiteitsfonds

TU Twente

141


• Lid Innovatieplatform Nijmegen • Lid Adviesraad ROC Sector Economie • Lid Klankbordgroep TU Delft Benoeming* 01-03-01 tot 01-03-05 Tweede periode ingegaan: 01-03-05 tot 01-03-09 Dhr. J.C. Houwert (1949) Hoofdfunctie Voorzitter Raad van Bestuur Koninklijke Wegener NV, Apeldoorn Belangrijkste nevenfuncties • Diverse commissariaten, o.a. bij Eden Design & Communication en Goudse Verzekeringen • Diverse bestuurslidmaatschappen, o.a. bij Nederlands Uitgevers Verbond en Stichting Groninger Studie Journalistiek • Lid Raad van Toezicht Groninger Museum Benoeming* 01-09-02 tot 01-09-06 Dhr. E.M. d’Hondt (1944) Hoofdfunctie Voorzitter VSNU Belangrijkste nevenfuncties • President-Commissaris Continuon NV en Commissaris Goudse Verzekeringen • Voorzitter bestuur o.a. bij Museum Het Valkhof, GGD Nederland en Stichting Parlementaire Geschiedenis • Vice-voorzitter bestuur Nederlandse Rode Kruis • Lid bestuur Academie voor Wetgeving • Voorzitter Raad van Toezicht Canisius Wilhelmina Ziekenhuis te Nijmegen

HAN

www.han.nl

142

Benoeming* 01-03-01 tot 01-03-05 Tweede periode ingegaan: 01-03-05 tot 01-03-09 Dhr. H.L.J. Noy (1951) Hoofdfunctie

* Volgens het geldende Rooster van Aftreden kunnen voorzitter en leden maximaal 2 maal voor een periode van vier jaar zitting hebben in de Raad van Toezicht

Voorzitter Raad van Bestuur ARCADIS NV, Arnhem Belangrijkste nevenfuncties • Commissariaat bij NV Nederlandse Gasunie en Gas Transport Services BV • Diverse bestuurslidmaatschappen, o.a. bij VNO-NCW, Stichting Management Studies, Vereniging Effecten Uitgevende Ondernemingen • Lid Adviesraad Uitgevende Instellingen Euronext • Voorzitter Stichting Vilente (ouderenzorg) Benoeming* 01-06-03 tot 01-06-07

Samenstelling Medezeggenschapsraad • Studentengeleding Kiesgroep HAN algemeen - Annika in de Braekt (tot 12-10-05) - Erik van Eikenhorst (vanaf 8-11-05) - Alette Ouwens - Peter Snijders (vervangen van 01-03-05 tot 01-08-05

door Joost van de Kaa)

- Thijs de Waard Kiesgroep Faculteit Economie en Management - Karin Harmsen

143


Kiesgroep Faculteit Educatie - Nick van Meerwijck Kiesgroep Faculteit Techniek - Diana Thijsse Kiesgroep Faculteit Gezondheid Gedrag en Maatschappij - Marlous Meis (tot 28-02-05) - Samuel van Swol (vanaf 01-03-05) • Personeelsgeleding Kiesgroep HAN algemeen - Ria Derksen (tot 01-09-05) (vervangen van 16-03-05 tot 01-09-05

door Amy van Duijnhoven)

- Mieke Rombouts (vanaf 01-09-05) - Ineke Takke (vanaf 01-09-05) - Theo de Wit (tot 01-09-05) Kiesgroep Faculteit Economie en Management - Wim van de Donk Kiesgroep Faculteit Educatie - Jaap Bol (vanaf 01-09-05) - Ineke Takke (tot 01-09-05) Kiesgroep Faculteit Gezondheid Gedrag en Maatschappij - Amy van Duijnhoven (vanaf 01-09-05) - Lucie Koehorst (tot 01-09-05) Kiesgroep Faculteit Techniek - Ria Derksen (vanaf 01-09-05) - Peter Lansbergen (tot 01-09-05) Kiesgroep Service Bedrijf - Rein Bouwman (vanaf 01-09-05) - Hanneke de Natris - Mieke Rombouts (tot 01-09-05)

HAN

www.han.nl

144


12


86


18

56



96

colofon



110



26


130

32



Fotografie

102


70

Sensor




120



2 0 0 5


2 0 0 5

h o g e s c h o o l

missie: de han in

2008


v a n


a r n h e m


e n


n i j m e g e n


t ei

en door

kw

it

e

n

,


l

in


Groeien,

a


i

HAN

e

www.han.nl

Gr o

HAN

j a a r v e r s l a g Groeien, in en door kwaliteit HAN

Recommend Documents