JAARVERSLAG
2014
BELGISCHE FEDERATIE VAN VOEDSELBANKEN vzw
JAARVERSLAG 2014
Glasgowstraat, 18 - 1070 Brussel Tél. : 02 /559.11.10 - Fax : 02/559.11.29 -
[email protected] - www.voedselbanken.be
Bankrekening IBAN BE15-0682-1093-6530
2
INHOUD
INLEIDING
DE ACTIVITEITEN VAN DE VOEDSELBANKEN I II III
Bevoorrading Verdeling Logistiek
HET LEVEN VAN DE FEDERATIE I II III IV V
Beheer Dienstverlening aan de Voedselbanken Communicatie Relaties met de Overheid Financiën
VOORUITZICHTEN
BIJLAGEN I II III
Voedselbanken Raad van Bestuur van de Federatie Organogram van de Federatie
3
INLEIDING Het jaar 2014 kan voor de Voedselbanken gezien worden zoals een schilderij in « clairobscur »: een jaar met heel wat heldere, positieve punten en ook enkele duistere, minder goede punten. Positief was alleszins dat het ingezamelde volume levensmiddelen weer is toegenomen: het nieuwe Europese Fonds voor hulp aan de minstbedeelden is door de PODMaatschappelijke Integratie goed op de sporen gezet, de afzonderlijke Voedselbanken hebben op hun niveau behoorlijk meer ingezameld en verdeeld, en de minderbedeelden hebben gemiddeld meer voedsel ontvangen dan het jaar voordien. De Voedselbanken waren actief betrokken bij initiatieven die door de Overheid gestimuleerd werden, zoals het ophalen van voedseloverschotten in supermarkten en acties om voedselverlies te beperken. Heel wat inspanningen werden geleverd om de naambekendheid van de Voedselbanken te vergroten, zoals deelname aan beurzen en evenementen allerhande. Ook het aantal vrijwilligers is gestegen. Negatief was dan weer dat het aantal minderbedeelden dat een beroep doet op voedselhulp via de Voedselbanken onrustwekkend blijft stijgen, en sneller dan voordien (7% meer in één jaar tijd!). Het blijft een hele opgave voor de Voedselbanken om ervoor te zorgen dat het aanbod de vraag blijft volgen, te meer daar de leveringen van de voedingsnijverheid stagneren. Daardoor blijven de Voedselbanken te zeer afhankelijk van de bevoorrading door de Europese Unie. Ook de diversiteit van de ingezamelde producten is onvoldoende, zodat de minderbedeelden niet altijd een voldoende gezonde voeding kan geboden worden. Zoals verder in dit verslag zal blijken, worden heel wat inspanningen geleverd om de werking van de Voedselbanken in de toekomst veilig te stellen en te optimaliseren. De toename van het aantal vrijwilligers moet de versterking en de verjonging van de kaders mogelijk maken. Het past dan ook al die enthousiaste en gemotiveerde medewerkers van harte te bedanken voor hun loyale inzet. Wij willen ook onze dank uitspreken aan alle ondernemingen en personen die de Voedselbanken steunen in hun strijd tegen honger en sociale uitsluiting.
Alfons De Vadder Gedelegeerd bestuurder
Ignace Bosteels Voorzitter
4
DE ACTIVITEITEN VAN DE VOEDSELBANKEN. I Bevoorrading. Algemene tendensen. - In 2014 hebben de Federatie (BFVB) en de 9 Voedselbanken (zie lijst in bijlage 1) meer dan 13.000 ton voedsel en producten van eerste noodwendigheid ingezameld. Met dit volume, dat 10% groter is dan dat van 2013, sluiten we terug aan bij de beste jaarresultaten die de Belgische Voedselbanken ooit behaald hebben. - Dit resultaat is te danken aan de inspanningen geleverd door de 9 regionale Voedselbanken: het door hen ingezameld volume is opmerkelijk groter dan voorheen. Anderzijds is ook het volume geleverd door de Europese Unie (EU) toegenomen. - Dit gunstig resultaat mag ons echter niet uit het oog doen verliezen dat onze bevoorrading zeer sterk afhankelijk is van de producten afkomstig van de EU en dat de giften van de voedingsindustrie op een laag peil staan. - Overigens blijft het aantal minderbedeelden die beroep doen op voedselhulp van de Voedselbanken maar stijgen: op 31 december 2014 bedroeg hun aantal 130.030, tegen 122.135 een jaar voordien (dit is een stijging van 7%). A. Evolutie van de tonnenmaat ingezamelde producten. 1. Totale tonnenmaat.
Tonnage ingezamelde producten 15000 14000 13000 12000 11000 10000 9000
8000 7000 6000 5000 2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
5
2.Tonnenmaat volgens de aard van de producten. Producten Melkproducten Fruit en groenten Koekjes-Granen-Zetmeel Vlees-Vis Bereide gerechten Suiker producten-Desserts Dranken-Soda Olie-Vetten Diversen
A B C D E F G H I
Totaal
2012 2.720 3.247 2.747 1.005 2.003 553 741 327 815
Tonnen 2013 1.947 3.658 1.504 1.032 914 531 944 443 827
2014 3.580 4.557 1.183 586 662 475 806 403 820
Percentage (%) 2012 2013 2014 19,20 16,50 27,85 22,93 31,00 34,86 10,39 12,75 9,05 7,09 8,75 4,48 14,15 7,75 5,06 3,90 4,50 3,63 5,25 8,00 6,17 2,30 3,75 3,09 5,76 7,00 6,28
14.156
11.800
13.072
100,00
100,00
100,00
3.Tonnenmaat volgens de bevoorradingsbron. Bron Industrie Distributie Europese Unie Veilingen Inzamelingen Totaal
A B C D E
2012 3.171 1.441 8.276 252 1.016
Tonnen 2013 2.951 1.846 5.933 319 751
14.156
11.800
2014 2.788 2.068 6.331 949 935
Percentage (%) 2012 2013 22,38 25,00 10,17 15,65 58,42 50,30 1,77 2,70 7,17 6,35
2014 21,30 15,80 48,50 7,30 7,10
11.800 100,00% 100,00% 100,00%
Aantal tonnen volgens bevoorradingsbron
Europese Unie 49% Industrie 21%
Veilingen 7%
Distributie 16%
Inzamelingen 7%
6
B. Bevoorradingsbronnen. 1. Voedingsindustrie. - We moeten vaststellen dat het volume levensmiddelen geleverd door de voedingsindustrie verder vermindert: 2.788 ton tegen 2951 in 2013. - Indien bepaalde fenomenen blijven bestaan, kan dat de evolutie voor de komende jaren beïnvloeden. Enerzijds is de sector van melkproducten in ruime mate ondervertegenwoordigd: de sterke stijging in melkproducten (+75%) is immers hoofdzakelijk te danken aan de EU. Anderzijds is de sterke stijging in levering van verse groenten en fruit vooral te danken aan de acties bij de veilingen (+200%) en bij de supermarkten. Deze twee fenomenen zijn echter gebonden aan de evolutie van het gemeenschappelijk landbouwbeleid Tenslotte betekent de geleidelijke vermindering van de giften van de conservenen diepvriesindustrie, zowel wat groenten als bereide gerechten betreft, voor ons het verlies van een bevoorradingsbron van producten met grote voedingswaarde. - Wij hebben onze sensibiliseringscampagne naar de beleidsmakers van de voedingsindustrie toe verder gezet door een herhaling van onze “direct mail”, en met een mediacampagne in de financiële pers (met de hulp van de Stichting BNP-ParibasFortis ) .Tegelijkertijd hebben wij ook meer inspanningen geleverd op het vlak van de communicatie: aankondiging van acties op de website, perscommuniqués in samenwerking met schenkers,”newsletter” enz. - In 2014 werden geen nieuwe partnerschapsovereenkomsten CRS (“Corporate social responsibility “) afgesloten, maar wij konden rekenen op de actieve steun van een aantal partners: sommigen onder hen storten jaarlijks een financiële gift, anderen blijven ons trouw en tonen hun vrijgevigheid door ons regelmatig hun overschotten af te staan. 2. Voedingsdistributie. - Voor het tweede opeenvolgende jaar is het volume levensmiddelen afkomstig van de Voedingsdistributie sterk toegenomen: 2.068 ton, hetzij 12% meer dan in 2013. - De media, de publieke opinie en de Overheid blijven druk uitoefenen om voedselverspilling te bestrijden en dringen er bij de grote distributiebedrijven en supermarkten op aan om praktische en duurzame oplossingen te bedenken die ons zouden toelaten om de producten ,waarvan de houdbaarheidsdatum nabij is, regelmatig op te halen in hun winkels. Sommige Voedselbanken werken momenteel aan verschillende proefprojecten ter zake. - Ook in de voedingsdistributie worden er verkoopacties georganiseerd ten voordele van de voedselbanken ( zie verder rubriek “Speciale acties”) . 3. Europees Fonds voor Hulp aan de Minstbedeelden (EFHM). - 2014 is het jaar waarin het nieuw Europees Fonds voor hulp aan de minstbedeelden het vroegere programma vervangt dat door het landbouwbudget gespijsd werd. Dit Fonds maakt deel uit van het Europees sociaal Fonds (ESF); het is gebudgetteerd voor de periode 2014-2020 en schrijft een nationale cofinanciering van minstens 15% voor. In 7
België werd beslist tijdens de ganse periode het totale budget te besteden aan voedselhulp. - Het beschikbaar budget voor 2014 is vergelijkbaar met dat van de vorige jaren. Op het vlak van het volume producten-zowel globaal als voor de BFVB-is er een merkelijke stijging, hoewel die beperkt wordt omwille van de transportkosten en het groot aantal leveringsadressen (360 OCMW’s die op individuele basis bevoorraad worden). Zoals voorheen werden meer dan 71% van alle in België verdeelde producten van het EFHM, via de Voedselbanken, door onze aangesloten verenigingen uitgedeeld.
Budget België Totaal België Tonnage EPVM voor BFVB % total BFVB België Begunstigden BFVB Kg p/p BFVB
Waarde 2014 11.871.000 10.217 6.866 (*)
Waarde 2013 11.710.463 8,275 5.933
Verschil % +23,47% +15,73%
50,50% 243.000 75.134 91
58,28% 237.002 74.984 79
= +0,02% = +18,18%
(*) Waarvan 535 ton geleverd begin 2015. De evolutie van de tonnenmaat producten door het EPVM aan de Voedselbanken geleverd, ziet er als volgt uit: Evolutie EFHM 2005 - 2014 (tonnen) 9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
4. Land- en tuinbouwveilingen. In 2014 werden 949 ton groenten en fruit in de veilingen afgehaald, tegen 319 ton in 2013. Slechts 5 van de 9 Voedselbanken bevoorraden zich regelmatig in de veilingen; hierbij moet echter rekening gehouden worden, enerzijds met de korte houdbaarheid van de producten en anderzijds met het feit dat een aantal aangesloten verenigingen rechtstreeks groenten en fruit verkrijgen van de veilingen. 8
De uitzonderlijk grote stijging van het ingezamelde volume wordt enerzijds verklaard door het feit dat niet alleen de Veiling van Sint Katelijne-Waver, maar ook de REO –veiling van Roeselaere nu overschotten afstaat aan de Voedselbanken en anderzijds door de Russische boycot van fruit uit de Europese Unie. 2. Inzamelingen. 5.1. Inzameling Delhaize. De 24ste inzameling Delhaize ten voordele van de Voedselbanken werd georganiseerd van 16 tot 29 oktober 2014.Volgens een nu goed gerodeerde methode werden aan de klanten drie waardebons overhandigd: een bon ter waarde van € 1,50 voor een ontbijt, één van € 3,00 voor een warme maaltijd en één van €5,00 voor de drie maaltijden van de dag. Het resultaat was minder goed dan dat van de vorige jaren; dit was te wijten aan stakingen en sluiting van winkels tijdens de inzamelperiode. Er werd €552.702 ingezameld ; dit heeft de Voedselbanken in de mogelijkheid gesteld voedingsproducten te kiezen die beantwoorden aan de noden van de minderbedeelden (melk, soepen, conserven van groenten, vis en vlees, enz…), in totaal 532 ton, goed voor meer dan 330.000 maaltijden. Zoals in het verleden werden de beste resultaten behaald in de winkels waar vrijwilligers van de Voedselbanken een permanentie verzekerden.
RESULTATEN INZAMELING DELHAIZE 1000 940
900
854 800
806 766
742
720
700 641
600
595 540
500
532
400 300 2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
5.2. Inzameling Colruyt. Van 27 april tot 10 mei 2014 heeft Colruyt, voor de 10 de keer, een voedselinzameling ten voordele van de Voedselbanken georganiseerd. Dit gebeurde met waardebons , een methode die reeds eerder met succes werd toegepast. Aan de klanten werden twee waardebons overhandigd: één ter waarde van €2,60 voor 4 liter melk en één van €6,00 voor een collo producten (sardienen, rijst, confituur, margarine, appelmoes, gepelde tomaten en boontjes). 9
Vrijwillige inzamelaars(ters) hebben gedurende een beperkte periode een permanentie in de winkels verzekerd. De inzameling was een succes, want er werden meer dan 303 ton levensmiddelen ingezameld (hetzij 11 ton meer dan in 2013 ), ter waarde van €305.753.
RESULTATEN INZAMELING COLRUYT 350 300
292
303
250
225
211
200 150
141
202 138
121
112
100
70
50
0 2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Opmerking: In 2009 werden er door Colruyt twee inzamelingen georganiseerd.
5.3. Inzameling Carrefour. Gelijktijdig met het project “Solidariteit 2014” ( zie hierna) heeft Carrefour ,voor de derde keer, in zijn 44 hypermarkten een inzameling georganiseerd. In de magazijnrekken werden, bij producten van eerste noodwendigheid, coupons ter beschikking van de klanten gesteld, die aan de kassa moesten gescand en betaald worden. De klant kon dus zelf de producten kiezen die hij wou schenken. De actie leverde een beperkt resultaat op, aangezien er geen inzamelaars(ters) bij betrokken werden. 3. Speciale acties. 6.1. DOUWE EGBERTS COFFEE BLENDERS 1753 In het kader van het partnerschap met de Voedselbanken heeft Douwe Egberts Coffee Blenders 1753, voor de 17 de maal, de actie “Koffie voor iedereen”georganiseerd. De actie duurde van 15 november tot 31 december 2014. Voor elk pakje koffie Douwe Egberts dat door de klanten gekocht werd, schonk het bedrijf 2 kopjes koffie voor de minderbedeelden. 10
Daarenboven heeft zanger Lenny Crabbe, de leider van de Belgische groep Freaky Age , het liedje “Keep you warm” gecomponeerd om de actie te ondersteunen. Telkens de clip bekeken of gedeeld werd, werd een bijkomende tas koffie geschonken voor “Koffie voor iedereen”. Finaal resultaat : 10.213.338 tassen koffie voor de minderbedeelden. 6.2. LIDL. LIDL heeft van 22 november tot 31 december 2014 in zijn winkels de actie “Keep the candle burning” georganiseerd. Een set kaarsen werd verkocht tegen de prijs van €2,99; hiervan was systematisch €1,00 bestemd voor de Voedselbanken. De verkoop bracht € 40.000 op, waarvoor aan de Voedselbanken 20 pallets levensmiddelen ( vleeswaren, sardienen, groenten conserven) geschonken werden. 6.3. CARREFOUR. Om het afhalen van producten waarvan de houdbaarheidsdatum bijna bereikt is beter te organiseren, heeft Carrefour België in zijn 44 hypermarkten , van 17 november tot 31 december 2014, het project “Solidariteit 2014 “ gelanceerd. In het kader van dit project heeft Carrefour de directeurs van de winkels gevraagd contact op te nemen met een bij de Voedselbanken aangesloten caritatieve vereniging uit de omgeving en ze een nuttig investeringsproject voor te stellen (bijvoorbeeld een licht voertuig, een oven, een diepvries of frigo).De projecten werden op een website geplaatst waarop door de bezoekers van de site kon gestemd worden voor hun voorkeurproject. Dankzij de steun van de Carrefour Foundation werd een bedrag van €190.000 toegekend aan de succesrijkste projecten ( € 30.000 voor het beste project, €10.000 voor het tweede tot het tiende project en €2.000 voor de volgende 35). 6.4. KELLOGG’S. In het kader van de campagne “Breakfast for better days” heeft Kellogg’s aan de Voedselbanken 944.000 porties ontbijtgranen (hetzij 28 ton) geschonken. Dit is de grootste gift van ontbijtgranen die de Voedselbanken ooit ontvangen hebben en komt bij de giften die Kellogg’s regelmatig aan de Voedselbanken doet (41 ton in 2014). 6.5. BNP PARIBAS FORTIS FOUNDATION.
Voor het derde opeenvolgend jaar heeft de BNP PARIBAS FORTIS FOUNDATION in heel België, van 9 december 2013 tot 24 januari 2014, de actie “rode centjes” georganiseerd. De bedoeling was, in de agentschappen van BNP PARIBAS FORTIS en FINTRO en in de lagere scholen, de muntjes van 1 , 2 en 5 cent in te zamelen ten voordele van de Voedselbanken. Deze mooie actie leverde ongeveer 5 miljoen muntstukjes op, ter waarde van € 116.548, hetzij 38.850 maaltijden.
11
6.6. SODEXO. Voor de derde keer hebben Sodexo en de Voedselbanken samen actie gevoerd om de honger te bestrijden in België. Van januari tot april hebben vele begunstigden van de “Lunch Pass” een of meer maaltijdcheques aan de Voedselbanken geschonken. De actie heeft meer dan € 26.000 opgeleverd, wat ons toeliet ongeveer 9.000 maaltijden te verdelen aan minderbedeelden. 6.7. TOPPITS. Sinds meer dan 10 jaar steunt Toppits de Voedselbanken door hun jaarlijks een hoeveelheid vershoudfolie te schenken. In 2014 werd er 300.000 meter ter beschikking gesteld. Zoals vorig jaar heeft Toppits het logo van de Voedselbanken op de verpakkingen aangebracht. 6.8.INTERPARKING-MONDELEZ. Dankzij Interparking en Mondelez hebben de Voedselbanken in 2014 een gift van chocolade gekregen ter waarde van € 3.500. 6.9 ONTEX Zoals de vorige jaren heeft Ontex International in 2014 een belangrijke hoeveelheid ( 33 pallets) babyluiers aan de Voedselbanken geschonken. II. Verdeling van de levensmiddelen. De verdeling van de levensmiddelen die door de Voedselbanken en de Federatie ingezameld worden gebeurt door een net van aangesloten caritatieve verenigingen die met een Voedselbank een overeenkomst voor voedselhulp afgesloten hebben. Op 31 december 2014 ziet dit net eruit als volgt: 1. Op nationaal vlak. - Aangesloten caritatieve verenigingen. De verdeling van het ingezamelde voedsel gebeurt door 622 aangesloten caritatieve verenigingen ( 614 in 2013). Slechts 398 van deze verenigingen verdelen de producten afkomstig van de Europese Unie, omdat dit programma alleen bestemd is voor hulp aan minstbedeelden. - Geholpen minderbedeelden. Op 31 december 2014 bedroeg het door de Voedselbanken aantal geholpen minderbedeelden 130.030, tegen 122.135 in 2013 ,hetzij een stijging van ongeveer 7%. 12
Het aantal personen die van het Europees Fonds voor hulp aan minstbedeelden genieten , bedraagt 75.000 tegen 74.053 in 2013. Tijdens de laatste jaren evolueerde het aantal geholpen minderbedeelden als volgt:
EVOLUTIE AANTAL GEHOLPEN MINDERBEDEELDEN 135 000 130 030
130 000 125 000
120 799 117 440
120 000
114 232 115 016
115 000 110 000
122 135
110 724 106 500 106 895
108 123
105 000 100 000 2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2. Op het niveau van de Gewesten. Aantal caritatieve aangesloten verenigingen en geholpen minderbedeelden in 2014 Gewest Verenigingen Minderbedeelden Brussel-Hoofdstedelijk 85 16.706 Gewest Vlaanderen 273 54.667 Wallonië 264 58.657 Totaal 622 130.030 3. Op het niveau van de Voedselbanken. Aantal aangesloten caritatieve verenigingen en geholpen minderbedeelden in 2014 Voedselbank Verenigingen Minderbedeelden VBB (Brussel-Brabant) 118 23.033 - Brussel Hoofdstedelijk Gewest (85) (16.706) - Waals Brabant (17) (2.963) - Vlaams Brabant (16) (3.364) BAC (Charleroi) 62 19.894 BAL (Luik) 85 17.511 BANL (Namen-Luxemburg) 51 9.001 BAT (Doornik) 49 9.288 VBAMT (Antwerpen-Mechelen57 15.807 Turnhout) 13
VBL (Limburg) VBO (Oost-Vlaanderen) VBW (West-Vlaanderen) Totaal
49 69 82 622
10.640 11.480 13.376 130.030
III. Logistiek. 1. Infrastructuur van de Voedselbanken. - Eind 2014 bedroeg de totale oppervlakte van de opslagplaatsen 11.049 m2. De capaciteit van de koelcellen (positieve temperatuur) was 715m3 en die van de diepvriescellen 1.227 m3. De kantoren en sociale ruimten hadden een oppervlakte van 1.509 m2. - Op 17 november 2014 heeft de BANL in Rochefort een logistieke antenne ingehuldigd; dit moet de activiteiten van de aangesloten verenigingen uit het zuidelijk deel van de provincie Namen vergemakkelijken, vermits ze zich voortaan niet meer hoeven te bevoorraden in de opslagplaats van Meux. 2. Uitrusting. - De Voedselbanken hebben verder geïnvesteerd in uitrusting die een goed functioneren moet toelaten : materiaal voor opslag en behandeling (transpallets, heftrucks, rekken, enz..), alsook in kantoorbenodigdheden (fotokopieerapparaten, computers, kantoormeubelen, enz..). - Sinds eind 2013 werd een nieuwe software voor het beheer van de goederenstroom in gebruik genomen in de BAT. Momenteel onderzoekt een werkgroep hoe deze software zou kunnen aangepast worden om te beantwoorden aan de vereisten van de PODMaatschappelijke Integratie en aan deze van de andere Voedselbanken. 3. Medewerkers. Eind 2014 hadden de Voedselbanken 247 medewerkers, waarvan 13 bij de Federatie en 234 in de Voedselbanken. 230 onder hen zijn vrijwilligers, de overige 17 hebben een speciaal statuut (GESCO’s of Art 60). 4. Transport. In het totaal beschikken de Voedselbanken voor transport over 14 voertuigen. In de mate dat dit onvoldoende is, wordt beroep gedaan op de diensten van transportbedrijven. Sommige bedrijven bieden overigens gratis transport aan.
14
Het leven van de Federatie I. Beheer 1. Algemene Vergadering. De statutaire Algemene vergadering vond plaats te 1070 Brussel, op 31 maart 2014. Tijdens deze zitting werden volgende beslissingen genomen: - met betrekking tot de samenstelling van de vereniging heeft de Algemene vergadering - het ontslag als lid van Yvon Mahieu en Marcelle Regout aanvaard; - Freddy Bevernage , Tony Vandeputte en Jacqueline Vanhussel tot lid benoemd; - Sylvain Holemans(VBB),Sarita Kotek (BAC) en Michel Duchêne (BAL) tot vertegenwoordigend lid van de Voedselbanken benoemd; - met betrekking tot de samenstelling van de Raad van bestuur heeft de Algemene vergadering - het ontslag van Jean Delfosse, Yvon Mahieu en Marcelle Regout aanvaard; - Freddy Bevernage en Sylvain Holemans tot lid benoemd om het mandaat van respectievelijk Yvon Mahieu ( voor 3 jaar) en van Marcelle Regout (voor 3 jaar) te beëindigen; - Tony Vandeputte en Henry Verwee voor een periode van 4 jaar tot lid benoemd; - het mandaat van Leo Bouving, Jean-Claude Breuse, Henry Buyens, Edouard de Coune, Alfons De Vaddder, Marc Van Nes en Jacques Vandenschrik voor een periode van 4 jaar hernieuwd. 2. Raad van bestuur. De Raad van bestuur kwam vijfmaal samen, te weten op 3 maart, 7 mei, 23 juni, 29 september en 1 december 2014. Tijdens de vergadering van 3 maart heeft de Raad het ontslag aanvaard van Jean-M. Delmelle als voorzitter met ingang op 30 juni 2014 en van Ignace Bosteels als vicevoorzitter, eveneens met ingang op 30 juni 2014. Terzelfdertijd heeft de Raad van bestuur Ignace Bosteels tot voorzitter benoemd per 1 juli 2014 en Denis Vyncke tot vicevoorzitter, eveneens per 1 juli 2014. Anderzijds heeft de Raad een actieplan voor 2014 aanvaard. Tijdens de vergadering van 7 mei heeft de Raad de mandaten van Alfons De Vadder als gedelegeerd bestuurder, van Henry Buyens als secretaris-generaal en van Freddy Bevernage als penningmeester bevestigd. De Raad heeft eveneens bepaalde bevoegdheden –in het kader van de artikelen 22 en 23 van de statuten- gedelegeerd aan de gedelegeerd bestuurder. De Raad heeft daarenboven zijn akkoord gegeven voor het opstellen van een strategieplan voor de middellange termijn.
15
Tijdens de vergadering van 1 december 2014 heeft de Raad van bestuur nieuwe regels vastgesteld voor de berekening van de jaarlijkse tussenkomst van de Federatie in de vervoerkosten van de Voedselbanken. De Federatie heeft het overlijden op 17 november 2014 betreurd van Tony Vandeputte, die door de Algemene vergadering op 31 maart 2014 tot lid van de Raad van bestuur was benoemd. Op 31 december 2014 was de Raad van bestuur samengesteld zoals vermeld in Bijlage II bij dit verslag. 3. Strategiecomité / Bureau van de Raad van bestuur. Het strategiecomité heeft vergaderd op 24 februari,11 juni,22 september en 24 november 2014 om de vergaderingen van de Raad van bestuur voor te bereiden. Rekening houdend met de samenstelling van een “ad hoc” werkgroep in het kader van de voorbereiding van een strategieplan met de hulp van de vereniging “Toolbox” werd beslist het strategiecomité voortaan “Bureau van de Raad van bestuur” te noemen. 4. Beheerscomité / Stafvergadering. Om de interne communicatie binnen de Federatie te verbeteren, werd het Beheerscomité uitgebreid tot alle medewerkers van de Federatie. Het comité vergadert, in principe, tweemaal per trimester. 5. Medewerkers/medewerksters. In 2014 heeft de Federatie een nieuwe medewerkster verwelkomd, namelijk Gaëtane Janssens, die de bevoorraadingscel is komen versterken. De Federatie betreurde het overlijden van twee medewerkers, te weten André van Damme, overleden op 25 maart 2014 en Luc Wauters, overleden op 7 december 2014. Anderzijds hebben twee medewerkers de Federatie verlaten, namelijk Jean-Jacques Vanderstichel en Frans Lievens. De Federatie heeft ook het overlijden vernomen van twee voormalige medewerkers, te weten Herman Van Mol, secretaris-generaal van 2006 tot 2013 en Paul Ghigny, assistent boekhouder. Op 31 december 2014 telde de Federatie 13 medewerkers/medewerksters, allen vrijwilligers ( zie het organogram in Bijlage III bij dit verslag). II. Dienstverlening aan de Voedselbanken. 1. Op nationaal vlak. - In het kader van de voorbereiding van een strategieplan werd beroep gedaan op de vereniging “Toolbox”. Deze vereniging heeft de werking van de Federatie onderzocht; de resultaten hiervan werden op 5 november 2014 voorgesteld. Een 16
beperkte groep, samengesteld uit drie leden van de Federatie en drie van de Voedselbanken zal “Toolbox” begeleiden bij het verder verloop van het project. - De werkgroep belast met het onderzoek “Hoe de goederenstroom in de Voedselbanken verbeteren en organiseren”, heeft vergaderd op 3 april 2014. Sinds die datum wordt eraan verder gewerkt op het niveau van de BAT, VBO en VBW. - Zoals in het verleden heeft de Federatie verder gestreefd om de banden met de negen Voedselbanken aan wie ze diensten verleent, te versterken. Ze had werkvergaderingen met de BAL, BANL en VBAMT. Zij was ook vertegenwoordigd op de meeste Algemene vergaderingen van de Voedselbanken. 2. Op Europees vlak. De Belgische Federatie is vertegenwoordigd in de Raad van bestuur van de Europese Federatie van Voedselbanken ( EFVB),die 257 Voedselbanken in 22 Europese landen vertegenwoordigt. Vertegenwoordigers van de Federatie hebben deelgenomen aan de jaarlijkse bijeenkomst van de EFVB, in Lyon, van 25 tot 27 april 2014.De ontwikkeling van de voedselinzameling op lokaal vlak was het hoofdthema van deze bijeenkomst. III. Communicatie. - De Voedselbanken kwamen regelmatig in de media, zowel in de dagbladen als op de radio en dit zowel op nationaal als op regionaal vlak. Nationale en regionale televisiezenders hebben meermaals verslag uitgebracht over activiteiten van de Voedselbanken. Elk nummer van “’Foodbanks News” van de Federatie vermeldt in bijlage de persuittreksels. - De Federatie heeft verschillende perscommuniqué’s verspreid, in het bijzonder naar aanleiding van de voedselinzamelingen in de winkels van Delhaize, Colruyt en Carrefour, acties die speciaal het grote publiek als doelgroep hebben. - De rubriek “Actualiteit” van de website van de Federatie werd regelmatig bijgewerkt. - De Federatie en de Voedselbanken waren met een stand aanwezig op volgende evenementen en beurzen: - TAVOLA in Kortrijk ( 10-16 maart); dit salon was de ontmoetingsplaats voor de professionelen van de voedingssector en liet ons toe een goed aantal potentiële schenkers te contacteren. - “Feeding the 5.000” in Brussel (1 april). Dit evenement werd in hartje Brussel georganiseerd in het kader van de wereldwijde campagne tegen voedselverspilling. Meer dan 6.000 bezoekers kregen er een maaltijd die uitsluitend met voedseloverschotten bereid was. - “Foire agricole de Libramont”( 25-28 juli). Dit is de jaarlijkse bijeenkomst van de voedingssector in ons land; er werden meer dan 215.000 bezoekers geteld. - “Niets is verloren –festival “ in Gent (20 september). Dit festival had tot doel alle 17
-
-
-
medeburgers, bedrijven en organisaties warm te maken voor de bestrijding van de voedselverspilling. Meer dan 5.000 bezoekers genoten er van een maaltijd uitsluitend bereid met vegetarische producten.. “Mille et une familles” in Marche-en Famenne ( 11-12 octobre). Voor de tweede keer werd er een stand ter beschikking van de’ Voedselbanken gesteld om ons beter bekend te maken bij het grote publiek (meer dan 7.000 bezoekers). ZENITH in Brussel ( 16-20 november).Tijdens dit salon, dat zich tot de senioren richt, hebben de Voedselbanken de bezoekers verzocht vrijwillig medewerker te worden in onze vereniging en om, hetzij met een legaat, hetzij met een gift, via de Voedselbanken de minderbedeelden te helpen. In 2014 werden vier nummers van “Foodbanks News” gepubliceerd. Het “Institut des Hautes Etudes des Communications Sociales” (IHECS) uit Brussel, heeft een groep van 8 studenten als opdracht gegeven de communicatie van de Federatie van Voedselbanken te helpen moderniseren. De groep studenten heeft materiaal (drukwerken, video en web) van professionele kwaliteit op punt gesteld. Eind december werd een voorafgaande testvergadering gehouden, die een positief oordeel gaf. Het materiaal zal ons in het eerste trimester van 2015 ter beschikking gesteld worden.
IV. Relaties met de Overheid. 1. Met de Europese overheid. - Op 2 april 2014 heeft de Federatie in het Europees parlement deelgenomen aan een vergadering i.v.m.de strijd tegen de armoede. - Op 2 juli nam ze deel aan een vergadering georganiseerd door het Europees Economisch en Sociaal Comite. - Op 17 oktober, ter gelegenheid van de Werelddag tegen de armoede, heeft ze aan Europees commissaris Tonio Borg, op bezoek bij het bedrijf Colruyt in Halle, toelichting gegeven over de activiteiten van de Voedselbanken. 2. Met de Federale overheid. - Er werd op intense wijze contact gehouden met de verantwoordelijken van de dienst POD-Maatschappelijke integratie. Deze dienst werd belast met de toepassing, op Belgisch niveau, van het nieuw Europees Fonds voor Hulp aan Minstbedeelden (EFHM). 3. Met de Regionale overheden. - In Vlaanderen. - Minister Ingrid Lieten, bevoegd voor de armoedebestrijding, heeft in januari 2014 de Voedselbank Limburg bezocht. - De Voedselbanken waren vertegenwoordigd op het “Ketenoverleg voedselverlies”, georganiseerd op initiatief van het Vlaams parlement. Zij hebben ook deelgenomen 18
aan het werk van de vzw Komosie, erkende vereniging voor sociale economie (in de werkgroepen”Sociaal aan de slag met voedseloverschotten“ en “Web-applicaties voor voedseloverschotten”). - De Federatie heeft de engagementsverklaring “Vlaanderen in actie: Samen tegen voedselverlies” ondertekend. - In Wallonië - De Voedselbanken hebben deelgenomen aan een hoorzitting in het Waals parlement betreffende een voorstel van resolutie met betrekking tot de voedseloverschotten en de strijd tegen voedselverspilling (voorstel goedgekeurd op 12 maart 2014). - Het advies van de Voedselbanken werd ook gevraagd m.b.t. het voorontwerp van besluit van de Waalse regering inzake de regelgeving voor uitbating van winkels. - Zij hebben ook in verschillende steden deelgenomen aan pilootprojecten van de Overheid voor de inzameling en de verdeling van de voedseloverschotten van supermarkten. - In Brussel De Voedselbanken waren vertegenwoordigd op het rondetafelgesprek, “Voedseloverschotten en Voedselhulp”, dat op 10 februari 2014 door minister Céline Frémault georganiseerd werd.
19
V. Financiën. 1. Resultaatrekening. Het boekjaar 2014 werd afgesloten met en globaal positief boekhoudresultaat van 229878 euro. De ontvangsten van de lopende activiteiten bedragen 2.098.626 euro tegen 1.536.587 euro in 2013. Dankzij de vrijgevigheid van vele medeburgers, verenigingen en bedrijven, werden voor 2.036.757 euro giften ontvangen, hetzij ongeveer 43% meer dan in 2013, en dit ondanks de economische crisis. Er werden legaten ontvangen voor een bedrag van 326.764 euro. De uitgaven bedragen 1.875.389 euro. Een groot deel van dit bedrag werd besteed ten voordele van de 9 Voedselbanken om hun kosten voor werking, transport, uitrusting en huur te dekken. Aan de algemene onkosten van de Federatie (onderhoud, elektriciteit, portokosten, telefoon, verzekeringen…) werd 390.658 euro besteed. Het boni van 229.878 euro werd ten belopen van 211.490 euro getransfereerd naar het investeringsfonds, namelijk voor een nieuwe opslagplaats voor de Voedselbank BrusselBrabant en voor onroerende investeringen voor de Voedselbank Antwerpen-MechelenTurnhout. Het saldo, na balans herindeling, 18.388 euro wordt overgedragen. 2. Balans. De activa bedragen 5.709.041 euro. Dit omvat de immobiliën van de Federatie in Meux, Marcinelle en Froyennes, alsook de beleggingen die de tegenwaarde zijn van de toegewezen fondsen. De activa bevatten ook de bankrekeningen (spaar- en zichtrekeningen) en ook een portefeuille van BEVEK’s met beperkt risico. Wat de passiva betreft, ziet de toestand er als volgt uit: het blijvend patrimonium bedraagt 293.408 euro, het investeringsfonds loopt op tot 3.100.000 euro, het fonds bestemd voor het verzekeren van de continuïteit bedraagt 1.500.000 euro, en de overdracht van vorige jaren bedraagt 540.372 euro. Er zijn voor 228.664 euro schulden op korte termijn. 3. Bijzonder punt. In 2014 bleef de aankoop van levensmiddelen beperkt. De giften van donateurs die de wens hadden uitgedrukt dat het gestorte bedrag zou besteed worden aan de aankoop van voedsel bedroegen 348.730 euro. Dit is vooral toe te schrijven: - aan de inzameling van “rode centjes”, actie die georganiseerd werd met de Stichting BNP Paribas Fortis, - aan de actie “maaltijdcheques” van Sodexo, - en aan een bijkomend bedrag van 126.958 euro dat door de Federatie gevoegd werd 20
bij het resultaat van de “inzameling Delhaize”, resultaat dat, ingevolge stakingen tijdens de inzamelperiode, niet volstond om de vooraf gedane bestellingen (die gebaseerd waren op een goed resultaat) te betalen. 4. Boekhoudkundige regels. Overeenkomstig het koninklijk besluit van 19 december 2003, betreffende de “grote” vzw’s, zijn de gratis ontvangen goederen - waarvan de waarde nul is in de boekhouding niet opgenomen.
21
VOORUITZICHTEN. In België staan de Voedselbanken in het voetlicht : enerzijds hebben zij een belangrijke rol gespeeld in het verderzetten van het Europees Programma voor Hulp aan de Minstbedeelden, en anderzijds doen de Overheid en de media meer en meer op hen beroep om een oplossing te vinden voor de voedseloverschotten van de supermarkten, door de herverdeling ervan aan de minstbedeelden te vergemakkelijken. Om aan de verwachtingen te kunnen beantwoorden, dienen de Voedselbanken : 1 - hun imago te moderniseren :wij hopen ons nieuw communicatieplan in 2015, met de hulp van het “IHECS”, te finaliseren; 2 - een gemeenschappelijk informaticaprogramma te aanvaarden om op efficiënte wijze de goederenstroom te beheren; wij stellen ons tot doel de studie te vervolledigen en het programma in 2015 te finaliseren om, met de hulp van de POD-Maatschappelijke Integratie, in 2016 met de implementatie ervan te starten; 3 - een gemeenschappelijk boekhoudsysteem aan te nemen om de consolidatie van balansen en om de berekening van de verdeling van de financiën van de Federatie onder de Voedselbanken te kunnen vergemakkelijken . Het strategiecomité - samengesteld uit 3 vertegenwoordigers van de Voedselbanken, 3 van de Federatie en 2 coaches van TOOLBOX - zal aan de Raad van bestuur een document voorleggen inzake de visie over de opdracht en de door de Voedselbanken in 2020 te bereiken doelen. Het einde van dit werk is voorzien in 2016. Om het tot een goed einde te brengen, is de medewerking van al onze vrijwilligers nodig. Dank voor uw engagement.
LAAT ONS ALLEN ONZE TALENTEN BUNDELEN EN SAMEN DE UITDAGING AANGAAN
Alfons De Vadder Gedelegeerd bestuurder
Ignace Bosteels Voorzitter
22
Bijlage I
VOEDSELBANKEN VBB
Voedselbank Brussel–Brabant Glasgowstraat, 16 – 1070 Brussel BAC Banque Alimentaire du Pays de Charleroi et du Centre Rue Petite Chenevière, 72 – 6001 Marcinelle BAL Banque Alimentaire de la Province de Liège Hoofdzetel : Rue des Bruyères, 127-129 – 4000 Luik Opslagplaats : rue de la Tonne, 80c – 4000 Ans BANL Banque Alimentaire de Namur et Luxembourg Rue Jancquart, 9B – 2081 Meux Logistieke antenne : rue de Saint Hubert, 19 – 5580 Rochefort BAT Banque Alimentaire du Hainaut Occidental et de Mons-Borinage rue du Progrès, 33 – 7503 Froyennes VBAMT Voedselbank Antwerpen-Mechelen-Turnhout Hoofdzetel : Lambrechtshoekenlaan, 254 bus 2 – 2170 Merksem Opslagplaats 1 : IJzerenweglei, 19 – 2640 Mortsel Opslagplaats 2 : Domein Fort 4, Loods 41, Neerhoevelaan – 2640 Mortsel VBL Voedselbank Limburg Herkenrodebosstraat, 40 bus 7 – 3511 Hasselt VBO Voedselbank Oost-Vlaanderen Begoniastraat, 23c – 9810 – Eke-Nazareth VBW Voedselbank West-Vlaanderen Weidenstraat, 38 – 8520 Kuurne
23
Bijlage II
RAAD VAN BESTUUR VAN DE FEDERATIE (op datum van 31 december 2014) Voorzitter Vicevoorzitters
Gedelegeerd bestuurder Secretaris-generaal Penningmeester Leden
Ignace Bosteels Edouard de Coune Jacques den Dulk Denis Vyncke Alfons De Vadder Henry Buyens Freddy Bevernage Leo Bouving Jean-Claude Breuse Jo Deleers Jean-M. Delmelle Sylvain Holemans Jacques Vandenschrik Gaetan van de Werve Roger Van Diest Marc Van Nes Henri Verwee
24
Bijlage III
ORGANOGRAM VAN DE FEDERATIE (op datum van 31 december 2014) Voorzitter
Ignace Bosteels
Directie
Alfons De Vadder
Secretariaat
Henry Buyens
Financiën
Freddy Bevernage
Communicatie
Jacqueline Van Hussel
Bevoorrading Coördinatie EFHM + Veilingen Speciale acties Inzameling Delhaize Inzameling Colruyt Inzameling Carrefour Statistieken Woordvoeders
Adviseurs Immobiliën Verzekeringen Notariaat Vertaling
Jean Delfosse Gaëtane Janssens Jo Deleers Lea Draelants Jean Noblesse Michel Verkaeren Lea Draelants Jean Delfosse Jean-Marie Belien Ignace Bosteels Alfons De Vadder
Benoit Braeckman N Denis Tuerlinckx Willy De Mesmaeker
25
1
2
3
1
2014 IN BEELD
5
4
6
9
7
8
10
11
1 0
LEGENDE
1 0
1/2
12
BTW op de niet verkochte goederen – Ministre Geens bezocht de Federatie 3/ 4 Salon 1001 Familles te Marche-en-Famenne 5 Salon Tavola te Kortrijk 6 /7/8 Feeding the 5000 te Brussel 9 Voedselbank West-Vlaanderen viert haar 25 jaar 10 De Europesse jaarvergadering te Lyon, Frankrijk 11 Tijdens de Raad van bestuur in juni 2014 12 Pod-Mi op bezoek bij de Federatie * Programmatie Overheidsdienst-Maatshappelijke Integratie
1 0 26
2014 IN BEELD
13
14 16
17
17
18
15 18
LEGENDE 13/14 15 16 17/18
Foire agricole van Libramont Niets is verloren Festival Gent Salon Zenith te Brussel Voedselbank Namen-Luxemburg – Inhuldiging Antenne van Rochefort
27
