it Haven- pypke D08rpsblêd foar Wytgaerd

(:

it Haven- pypke D08rpsblêd foar Wytgaerd

Mensen~~;

in steden en dorpen, aan rivieren envaarten; in polders en op eilanden. En deRabobank is altijd in de buurt.

Rabobaok geld en goede raad

~

Verlengde Schrans 35, Leeuwarden. Telefoon 058 . 447744 Bijkantoren te Leeuwarden, Stiens, Warga, Wartena en Wijtgaard.

dohp~gfad voo~ Wijtga~ 16e.ja~gang

no.90

de~ 1985-ianu~

R[D!iJaI[ H. Nota (~aJdi.e)

Buo~

)oz.B.Roo~a

Buo~

B.).5cJwllflJnan

Buo~

~.Hoek~~a-5iemon~ma

AAnoid

14 9089 BK 46 9089 BL 19 9089 BH Cath~~j.3

e.o.

1986

Wijtga~ Wijtga~

Wijtga~ Wijtga~

tel. 1981 tel. 1548 tel. 2766 tel. 2066

~[D[WU?}(5ï [17.5

/.Ov~zd-lopma

(typew~)

H.Ve€n~~a-W~ga

KOPI)

voo~

en

~.van

Iud volgende.

n~

inzenden

v6ó~

1

~~

AS YN IN DREAM •....•. Sa giet de tiid. Hwat der ienris wie halde wy fêst yn us tinzen. Sjugge gleskegnuvend dêr op del. In protte foroare mei doarp en minsken; meastentiids sa ûngemurken, soms ek wolris fûl en hurd. 't Bliuwt yn'e hystoarje sitten, nimmen wit hwat it foar 'e takomst krekt besjutte. Ut 't alde komt no ienris 't nije, as't no oer 100 jierren giet as oer ien. It nije kin net sûnder it alde, sa is't yn alle tiden al gien. As yn in dream gong alles foarby: mar wurdt no wekker ••..... 't Is sa wer ald jiersjoun en dan komt it nije jier !

J.R.

1986

2

GEK 0 MEN geen VER T ROK KEN geen VER H U I ZIN GEN Rudi Hoekstra is verhuisd van Tjissema 7 naar de woning aan de Pundyk nummer 3. Zijn broers Sietse en Arnold zijn op Tjissema blijven wonen. De familie Jelle en Gien Bouma-Vliegendehond, Saaksumborg 11 te Stadskanaal is verhuisd naar Oldetrijne, P.Stuijvesantweg 76.Postkode 8479 HK. GEB 0 REN Op 14 november j.l. Trudy, dochter van Anton en Willy Jorna-Smeding, Arnold Cathstrjitte 11. Van harte proficiat. HUW ELI J K Op 15 november j.l. zlJn Albert Jan de Ruiter en Grietsje Hiemstra in het huwelijk getreden. Hun adres blijft Hegedyk 25. Op 22 november j.l. zijn Sanny Douma, Jappie Teyena van Garijp getrouwd. Aan beide paren onze hartelijke gelukwensen.

3

HUW ELI J K S J U BIL E A

o

Op 27 oktober j.l. waren Jan en Janke Jongbloedde Boer, Hegedyk 20, 12t jaar getrouwd. Proficiat. VER LED E N geen

N I E UWE

A BON NEE

I

S

Fam.Tjalling Halbertsma-Fock, Noordlaan 34, 1861 GN Bergen (N.H.) Sietse en Arnold Hoekstra, Tjissema 7, 9089 BG Wijtgaard Don en Betsy Staal-Roorda, Raai 170, 9202 HW Drachten Het afgelopen jaar hebben we maar liefst 43 nieuwe abonnee's mogen noteren, tegen slechts 6 opzeggingen (door bijv. overlijden of vertrek).Het totaal aantal abonnementen van ons dorpsblad steeg daardoor naar een rekord aantal van 480 !!! Het liefst zouden we natuurlijk volgend jaar de 500 vol maken,maar ook daarvoor is uw medewerking nodig. Hebt u nog kinderen of familie die "It Havenpypke" nog niet lezen? Uw medewerking stellen wij ten zeerste op prijs. Voor uw hartelijk medeleven en belangstelling, die wij mochten ontvangen na het overlijden van mijn lieve man, onze dierbare heit en pake TJALLING JOZEF VAN BALEN willen wij u allen oprecht danken, het was voor ons een grote troost. Wijtgaard,

V.A.v.Balen-Wetting kinderen en kleinkinderen.

4 Hierbij heel hartelijk dank aan allen die mij in het ziekenhuis bezochten en voor de zeer vele kaarten, bloemen, fruit en verdere attenties die ik mocht ontvangen.Ook bij mijn thuiskomst was dat overweldigend. I.TERRA V.D.MEER Beste vrienden, Hier is dan een briefje van mij persoon1ijk.Eigen1ijk wilde ik dat al eerder doen maar door de drukte vergeet je zoiets toch weer gauw. Eerst wilde ik alle mensen heel erg bedanken voor de steun en bezoeken in het ziekenhuis van mijn zoon.En met de verhuizing en de schoonmaak vond ik het ook zo geweldig, er waren geen woorden meer voor te vinden.Ik was er gewoon ontroerd van dat hij zoveel bloemen en fruit heeft mogen ontvangen. Zó leeft men eigenlijk, geloof ik, alleen maar in een dorp mee. Ik wilde u allen ook op deze manier nog eens hartelijk danken,ook namens mijn zoon Henk. MEVR.H.NOTA Haarlem Langs deze weg wil ik iedereen hartelijk bedanken voor de b1oemen,fruit,gebak en kaarten tijdens en na mijn verblijf in het ziekenhuis. HANS DE RUITER

5

(6)(0)

JJMJR [))(Q)JRIP§IB3IEUNG .~

TER

n ~®jp)tt®mm lb)(~rf

A F S L U I TIN G

Nu het feestgedruis van de afgelopen reunie wat geluwd is, gunnen we u en ons een korte terugblik op dit gebeuren. Het is een erg mooie dag geworden. De weergoden waren ons toch nog goed gezind en bij aankomst van de gasten behoefde niemand lang in de kou te staan. De koffie stond al klaar en het geboden programma werd vlot en uitstekend afgewerkt. De broodmaaltijd was keurig verzorgd. Een kompliment aan de familie van Kammen is zeer terecht. De diaserie van Gosse Hoekstra en het optreden van het Jongerenkoor mochten zich beide verheugen met een uitstekende opkomst. Ook de avondvoorstelling van Teake van der Meer en de muziek van "The Gasbells" heeft iedereen goed gedaan. Er was maar één klacht en dat was erg begrijpelijk; het duurde té kort. We zijn het daar volledig mee eens, maar kunnen terugzien op een schitterende reünie. Nu iets over de financiën. Zonder subsidie hebben we het er keurig afgebracht. De Gemeente Leeuwarden (zelf ook jubilaris met 700 jaar stad) kon ons geen subsidie toezeggen. Desondanks konden we de kosten voor de deelnemers erg laag houden. We hadden bij de begroting rekening gehouden met een tekort van f 2.225,- Dit bedrag hadden we dan erg graag als subsidie van de gemeente willen ontvangen. Maar helaas. Gelukkig is de werkelijkheid anders. Ons tekort bedroeg slechts f 636,- (dus zónder één cent overheidsgeld!). We hebben dus uitstekend geboerd en dat mag best even onder de aandacht van zowel onze lezers als de gasten van de reünie worden gebracht. Het tekort kan worden verhaald op de kas van de jubilerende Vereniging Dorpsbelang. De Vereniging Dorpsbelang zal dit bedrag op een juiste manier tegenover haar leden kunnen verantwoorden. Tot slot onze dank aan allen, die op welke manier dan ook aan het welslagen van dit jubileum heeft meegewerkt. Namens de Jubileumkommissie, Henk Nota

6 00

0

Ir <eunmln<e

Stadskanaal, oktober 1985

Aan de redaktie van "lt Havenpypke" Met gemengde gevoelens hadden wij ons opgegeven voor de re unie op 21 september j.l.te Wijtgaard. Zullen we nog wel wat bekenden ontmoeten? Kennen ze ons nog wel in Wijtgaard? Het is allemaal al zo lang geleden, tussen de 30 en 40 jaar dat we uit ons geboortedorp weggingen! Het werd voor ons één groot succes! Nog voor we goed en wel in de feesttent waren, zo tegen half twee, hadden we al zoveel bekenden ontmoet, dat de dag voor ons niet meer kapot kon. Eigenlijk ging dat door tot diep in de avond. Werkelijk, één groot feest! En ......• een fantastisch programma en organisatie van het begin tot het einde. Wijtgaarders, heel hartelijk bedankt voor deze voor ons onvergetelijke dag en hopelijk .... oant sjens! Klaas Hernamdt, Den Helder Minke Hernamdt, Wirdum Bouke Hernamdt, Stadskanaal

Langs deze weg wil ik iedereen hartelijk bedanken voor het vele bezoek,kaarten, bloemen en fruit welke ik tijdens mijn verblijf in het ziekenhuis en bij mijn thuiskomst van u mocht ontvangen. Het heeft ons zeer getroffen en goed gedaan. Wijtgaard

FAM.J.H.YDEMA

7

JEUGDCLUB

~ ~LJTGAARD

w
N I [ li W].. A A R 5 BAL ijL

"De ïw-i.AAe"

te

W.i.jtga~.

De muziek woadt v~o~gd doo~ de ~gen ).C.W.di..l:icotheek
ï ot z.i.
_

J'

8

HET DORPSARCHIEF In "It Havenpypke" van maart 1978 (nummer 44) komt de redaktie van dit blad voor het eerst met een mededeling over het op te richten dorpsarchief. In het artikel "Dat het bewaard mag blijven" verzoekt de redaktie "oude" en "waardevolle" bescheiden van ter ziele gegane, maar ook van nog bestaande verenigingen e.d. gezamenlijk onder te brengen en te bewaren op een centrale plaats. In de loop der jaren zijn heel wat archieven, notulenboeken, korrespondentie en waardevolle stukken bij de redaktie binnengekomen. Daarvan is in ons dorpsblad ook regelmatig een opsomming gegeven en verantwoording afgelegd. Toch is het de laatste drie jaar enigszins stil geweest rondom dit dorpsarchief. Althans naar buiten uit,want achter de schermen is naarstig gezocht om een geschikte plaats te vinden en er is veel werk verzet. In "It Havenpypke" van vorig jaar oktober doet de redaktie noodgedwongen mededeling dat verdere uitbreiding van het archief in verband met huisvestingproblemen voorlopig niet gewenst is. Thans kunnen wij een zeer verheugende mededeling wereldkundig maken! Op de avond van de uitreiking van het gedenkboekje bij gelegenheid van het 125 jarig bestaan van het kerkhof is aan de genodigden aldaar medegedeeld dat per 1 mei 1984 een Katholiek Religieus Documentatie-centrum in oprichting was. Dit centrum is nu per 1 juli van dit jaar definitief van de grond gekomen en per die datum gehuisvest in het klooster "Mater Dei" te Wijtgaard. Voor de doelstelling~n enz. van dit documentatie-centrum verwijzen wij naar het desbetreffende artikel in dit Havenpypke. Het dorpsarchief van Wijtgaard is (voorlopig) ondergebracht in de ruimte van dit documentatie-centrum. Dat betekent dat gebruik kon worden gemaakt van de aldaar aanwezige (brandvrije) kastruimten. Een en ander heeft in goed overleg en met volledige inslemming van zowel het kerkbestuur van de parochie als van de Congregatie van de Zusters van Liefde alhier plaatsgevonden. Van het dorpsarchief is thans een geheel komplete inventarislijst gemaakt.

GARAGE

TAXI

tel. 05105 - 1307

J.BRINK5MA BUORREN 31 Steeds in voorraad:

WIJTGAARD Gebruikte auto' s diverse types - alle prijsklassen

Onderhoud - Autoschade en Spuiterij. Ook leverbaar: ALLE TYPES NIEUWE AUTO'S

inruil - GARANTIE - fmanciering.

• BETERE HAARMODE Voor en COSMErICA TOT

IN

DE

PUNTJES

VERZORGDl

KAPSA~

Buorren 17

WIJTGAARD

Tel. 05105 - 1730

GESCHENKENHUIS FA. W.S. DHKSTRA NOORDERBUREN 13 JELLUM TEL. 05106 - 226 LUXE EN HUISHOUDELIJKE ARTIKELEN

cMo

BATAVUS RIJWIELEN EN ONDERDELEN

\t 11

INSTALLATIEBEDRIJF

VELE SOORTEN SPEELGOED

•

Met

TRANSPORT en OPSLAG-ACTIVITEITEN bent U op de goede weg!

Ayttaweg 73

9008 SJ Roordahuizum

Telefoon 05660-1422/1682

9

Dat betekent dus dat alle bescheiden zlJn geinventariseerd, genummerd en geregisteerd en uiteraard opgeborgen. Het dorpsarchief is voor iedereen toegankelijk.Alleen moet voor een bezoek een afspraak worden gemaakt bij één der ondergetekenden. We zijn erg blij dat nu een geschikte plaats voor het archief is gevonden. In het afgelopen jaar hebben we ook weer vele archiefstukken mogen ontvangen. Een volledige opsomming kunnen we niet meer geven. De catalogus beslaat al net zoveel pagina's als dit Havenpypke dik is!!! Wel kunnen we vermelden dat de archieven van de meeste niet meer bestaande verenigingen zijn opgespoord en in het archief zijn ondergebracht en dat bijvoorbeeld de archieven van de vereniging Dorpsbelang en het uitgebreide archief van de Toneelvereniging "L.M.K." in bewaring zijn gegeven. \he volgen nog? Het ligt in de bedoeling om in januari a.s. een avond te organiseren waarop lezing en uitleg wordt gegeven over zowel het dorpsarchief als van het nieuwe documentatie-centrum. Iedere dorpsgenoot en in het bijzonder de besturen van de verenigingen en de inbewaringgevers krijgt daartoe te zijner tijd een uitnodiging. Deze interessante avond mag u dan ook niet missen. Hoe de organisatievorm moet worden is nog in onderzoek. Gedacht wordt aan een (open)stichtingsvorm. Indien u echter suggesties hiervoor heeft, neemt u dan van te voren eens kontakt met ons op? Vanaf deze plaats willen we de inbewaringgevers hartelijk danken voor hun vertrouwen. Dit vertrouwen heeft ons nu zover gebracht dat een belangrijke fase, n.l. het punt van huisvesting, met succes kon worden afgesloten. Henk Nota Joz.Roorda

10

UI T

DE

TAF E L TEN NIS W ERE L D Ook in het woelige tafeltenniswereldje is de kompetitie inmiddels alweer gestart en wel op 1 oktober j.l. Wijtgaard wordt hierin vertegenwoordigd door twee teams. Ons tweede team weet in deze kompetitie goed van zich af te bijten met 5 punten uit 4 wedstrijden. Dit team kan zich verheugen op een groot aantal spelers, in tegenstelling tot ons eerste team, die het met aanmerkelijk minder moet doen, waardoor zij nog geen hechte ploeg hebben kunnen vormen.Misschien verklaard dit ook de iets mindere resultatennamelijk twee winstpunten uit vier wedstrijden. Niet alleen in de kompetitie, maar tevens op toernooien proberen wij het Wijtgaarder tafeltennis te promoten. Zo ook op het AEGON toernooi dat dit jaar op 17 november j.l. plaatsvond in de evenementenhal te Leeuwarden. Op die bewuste datum vertrok uit Wijtgaard een delegatie afgevaardigden te weten: Ferrina,Bertus,Sietse en Wim. Bij aankomst verdwenen zij echter geheel in een mensenzee van tafeltennissers, om vervolgens aan het einde van de dag weer triomfantelijk met een tweede prijs naar boven te komen. Dat dit niet op de spreekwoordelijke sloffen gebeurde, blijkt wel uit het volgende. Onze twee dubbels (Ferrina,Wim/Sietse,Bertus) werden in alle vroegte uitgeschakeld. Ieder met 1 verloren en 1 gewonnen wedstrijd. Het plezierige wachten in de kantine was toen op het enkelspel dat Is-middags van start ging. De drie heren in het gezelschap kwamen echter niet verder dan de poule waarin zij waren ingedeeld. Bertus gaf nog het beste partij, en met slechts 1 game verschil moest ook hij het onderspit delven tegen de winnares. Aller ogen waren toen gericht op Ferrina die onze eer moest redden.Ik zeg met opzet "moest", want wij waren vastbesloten om dit toernooi niet zonder prijs te verlaten. Zij stelde ons echter niet teleur en na een spannende onderlinge strijd wist zij een tweede prijs in de wacht te slepen. Om dit succes te vieren werd besloten een pizzeria financieël wat op te krikken ter afsluiting van de dag. Al met al een zeer geslaagd toernooi, wat navolging verdient. Wim Schuurman

11

.-------...---------..------------.,....~ {til CC IhlttilImg
(

\Wil]{tgéa\
Voor het huren VJn zaal akkommodatie in het dorpscentrum "De Twirre"kunt u terecht bij de heheerster, mevr.W.cte Ruiter-Talsma, Buorren 42, telefoon 1797.

Het bestuur van de Stichting Dorpscentrum "De Twirre" te Wijtgaard wenst allen in het licht van de aktiviteiten voor ons dorpscentrum een heel sportief 1986 toe.

-

12

29 oktober 1985 DE BEIDE UURWERKEN IN DE WIJTGAARDER TOREN WEER BIJ DE TIJD Ja, u leest het goed, de uurwerken in de toren zijn gemaakt en dat is een vermelding in de dorpskrant waard! Het was sommige bewoners achter de kerk aan het Meekeshof niet eens opgevallen dat in de week van 22 - 29 oktober j.l. de westelijke kant van de klok na jaren weer acte de present gaf. De oostelijke klok werd op 29 oktober onder handen genomen en zo kunnen de Wijtgaarders na jarenlang van tijd op de toren te zijn verstoken, weer op de klokken zien! Weet u nog iets van de historie? Op de jaarvergadering van Dorpsbelang (toen nog Plaatselijk Belang) van 3 april 1974 werden in de rondvraag vragen gesteld over het niet meer funktioneren van het uurwerk in de toren. Een grote kop in de krant van de volgende dag was het resultaat en vermeldde dat het bisdom de klok (nog) niet wou laten maken.

It bisdolll wol de W ytgaerder klok noch net nleitsje Zoals bekend komen de drie luidklokken in de huidige toren uit de toren van de in 1966 afgebroken Cuyperskerk aan de Buorren. Deze klokken dateren van 1949; immers de oudere klokken van 1872 waren door de Duitse bezetter in 1943 weggehaald en zijn ook nooit meer teruggekomen. Bij gelegenheid van de ingebruikname van de nieuwe kerk werd door de bevolking een uurwerk voor de nieuwe toren geschonken. Er werd met lijstkollekten geld ingezameld.

13

Hl' dl' rl1ul1lrage dil' bJikL'1l dat men Dit uurwerk was mechanisch mei ill tik,,, herne\\ "il1 l1et ml'dl'l rOL: 11 it \IL'~

1," de tl-tL'l'ke\h,lI' kil1. lk kl"),, I~'n 'e Ilil" gekoppeld aan de klokken en Roomske (sinke '>tiet J\ in hiel ,k"lt stil. De zodoende kon iedereen zien én ,aL'k isd0rlJnllllL' /nrrnoskc. i, dl'!' \,'\11 L'11 dc' horen hoe laat het was. biskop wol dL'r I1L'nt O:ln dW~IL'Il. Dl' k!"kkcJ! Helaas weigerde het uurwerk hinlle jown tWL'h dL' doarpsliu, 11];,1' it ,hl,: dcinkwcslicto .... ê'l.cl1,hI,>,Jl1.ltde'acklur. al in 1973 alle diensten. rlJo,>kiL' litlen'! Misschien verroest? Dat was 11 liisljûr sci la dat it citer d\' kJ"U:L'\.ld, in ieder geval wel aannemelijk Oall ,iillk hjcr).,L' slil'! dn nl'eh 111.11' '1\','11 jin, mar dc' lirma EI'>I,oub lil Br:tI>:111 kIl. omdat de uurwerken bloot geJer lIeal l1~\ll dWaL'1l ,alal1("t Ill'\ dl'ldii' " steld zijn aan weer en wind. hwa't dL' reparaesjc bitdj.:"modl), Lkr b Maar de klokken (uurwerken) nOl'h ill pL'ar s~lkL'1l oan 'c' "llnll r ('" Lmen ~werden niet gemaakt. kl'~I/Cll.

Er was geen geld voor en bovendien wie zou het eigenlijk allemaal moeten betalen? Het kerkbestuur? Of de parochie misschien? Of toch eigenlijk de bevolking van het dorp? Het was een geschenk van de gemeenschap en het was beter geweest dat er vanaf het begin af aan door diezelfde gemeenschap voor toekomstige reparatie en/of onderhoud zou zijn gespaard. Maar dat is niet voorzien en daarover lopen wellicht de meningen uiteen. In ieder geval viel tot overmaat van ramp óók nog de klepel uit de grote klok. Dat gebeurde OP 16 iuni 1974. Ook nadat die gerepareerd was en }71' '. t ~

het hele klokkenspel inclusief -'., epe Vle. tB (e uurwerk was onderzocht, gebeurde . . er niets. Het dorp miste jarenlang zijn uurwerk met slagwerk én daaraan ~lijtgaard gekoppeld het klokgelui van 12.00 uur (Engel des Heeren WlJTG.\.\!{l) Gislermor!:'{"ll omof Angelus) en van 18.00 uur. slrl"eks half {"If ,'ir! ml't c~n ~norme klap de klep"1 van de grootst{" klok in Maar nu is er dan een oude de toren "an dl" R.K, kl"rk tI" \\'ijlga:uJ wens in vervulling gegaan en naar verluidt zal ook het slag- op hel dak van hl"t parochiehuis en daarna op dl' II'Kl"ls na'1s1 hl't Kl"bouw. werk nog worden gerepareerd. "'onder bovl"n wonder warl"n daar l:'N'1l Hulde aan het kerkbestuur om kinderen aan hl't spden zoals zo "3;,k. deze moeilijke financiëele De 13-jarine zoon van de kO;;ler Lodestap te nemen; het is tenslotte wiik de Bruin stond op slf'chts enkl"l .. mC'ters afstand van de pll'k waar heL een kostbare zaak.

1 . J' • I

toren van kerk

in

I:evaart.e nt'l'rkwam.

14

Hopenlijk zal, nadat het slagwerk is gerepareerd, óók het aloude Angelus voortaan weer om 12.00 uur klinken! Weet u eigenlijk waar dit gebruik vandaan komt?

Middag-klok In 1456 liet Paus Calixtus 111 elke middag over geheel Europa de klok luiden. Zo werden alle Europese christenen opgeroepen tot gebed, opdat de bedreiging van de Turken zou worden afgewend. Dat is zo gegaan tot in de 18e. eeuw. Daarna is het gebruik in veel streken in onmin geraakt. Echter lang niet overal, want in Friesland bijv. is het gebruik op veel plaatsen altijd voortgezet. In 1956, dus 500 jaar later, liet Paus Pius XII de aloude intentie van de middagklok in ere herstellen. De landen die destijds bezet waren, hebben nu onder de dreiging van het communisme te lijden. De Paus wenste dat elke dag, ,rcmneer Is-middags om 12.00 uur de klok werd geluid , heel de Christenheid aan deze en aan de andere zijde van het Ijzeren Gordijn zich in gebed zou verenigen. In veel landen werd het gebruik nu ook officiëel in ere hersteld. In ons land gebeurde dat op een plechtige bijeenkomst op 17 november 1956, in tegenwoordigheid van vele kerkelijke en burgerlijke autoriteiten en hoogwaardigheidsbekleders. Zo werden dus alle Christenen opgeroepen te bidden voor hun vervolgde broeders en zusters. Bij de katholieken werd aan de Engel des Heeren een kort gebed toegevoegd. Hopenlijk zal ook spoedig in Wijtgaard weer het aloude gebruik van het Angelus om 12.00 iedere dag klinken! Maar is het niet aan te bevelen een fonds te stichten waaruit reparatie en onderhoud van zowel klokken als uurwerk in de toekomst betaald kan worden? Het is tenslotte "gemeenschaps-goed".

H.N.

15

lokkige krystdagen en

in goed bigjin fan it nije jier

Wij wensen alle vrienden en bekenden een hepl gelukkig nieuwjaar toe. Fam.Galama-Hoogeterp

Wij wensen u prettige

Familie Tjitte Hemstra

feestdagen en een gelukkig

uit Bayum wenst familie

1986 toe.

vrienden en bekenden

Anton en Liesbeth

een voorspoedig nieuwjaar.

Terwischa van Scheltinga Jachthûswei 25 Menaldum. Teake en Hannie Jaspersv3n Veen en bern winskje famylje en goekunde in lokkich nijjier ta. Aan alle familie,vrienden

Aan alle familie, vrienden en bekenden wens ik gezellige kerstdagen en een gelukkig en voorspoedig nieuwjaar toe. Monie Roorda-Jorna, Meekeshof 5 Wijtgaard

en kennissen wensen wij oen heel gelukkig en voorspoedig 1986 1\11110

en Mea Hoekstra en bern.

Blide Krystdagen, Frede~~~~~ Lok en ~<~"~:Il~'f'!'I'. Seine yn 1986 tawinske SVb en Fien KoopmansHollenga, Ljouwert.

16

FRIEZEN EN ROME "In stikje Fryslan om utens" sa begoun pastoor v.d. Wal syn wolkoms wurd yn de Friezen tsjerke te Rome. Tiisdei tomoarn 5 nov. is it tsjerkje moai fol troch de likernoch 120 Fryske pylgers en in stikmannich yn Rome wurkjende of studearende Friezen, dy't hjir byenoar komt binne om eerbetoan te bringen oan pater Titus Brandsma dy't Snein 3 nov. sillich forklearre wie, In Friesch hwer dizze dagen alles om te dwaen wie, net allinnich yn Rome mar ek binammen yn Fryslan waerd men op 'e hichte halden troch kranten en radio. In forslachjouwer fan't Friesch Dagblad, Haitze de Boer en de minsken fan radio Fryslan wierne us gauris op'e si de om us en harren yndrukken troch to jaen. Dizze Friezen tsje~ke stiet suver neist it Vaticaan en sil wol ien fan de lytste en suterigste, fan de 500 tsjerken wéze dy't yn Rome of omjouwing steane. De namme seit it al, dizze tsjerke hat mei Fryslan to meitsjen. It blykt ek ut de aId Fryske nammen dy't op in stien steane boppe de doar en de hystoarje kriget by sa'n gelegenheid wer mear omtinken 't Wie yn 'e tiid dat it Romeinske ryk yn forfal rekke yn de 7de en 8ste ieuw.Yn 't jier 1000 moat Rome noch mar sa'n 30.000 ynwenners hawn ha, yn 't begjin fan 'e jiertelling wie dat in millioen. Dat tobekrinnen kaem ek mei troch sykten, natuurrampen en ynfalen fan de Saracenen (Noard Afrikaanse Moslims). De West Europeeske lannen wiene frij wurden ûnder Karel de Grutte en begounen mei to tellen. De Friezen hiene mei de Romeinen foar tiid al goede kontakten hwat de handel oangong en ek troch dat hjir it kristendom mear foet krige. De paus wie dus yn gefaer troch de moslims en ek fan eigen folk. Doe teagen Friezen nei Rome om hjir to helpen en sa bin der ek noch guon om 't libben kommen. Ien en oar moat

rustieke en met liefde ontworpen meubelen. Zij ademen een sfeer uit die volkomen aansluit bij onze nostalgische tijd. Let echter behalve op de sfeervolle stijl ook op de onwaarschijnlijk verfijnde afwerking.

oomerJmQ bv

woninginrichting schrans 104 leeuwarden

FRUTO

VERS-MARKT

DE VAKMAN IN VERS VOOR GROENTE, FRUIT EN BLOEMEN twee maal in de week bij u voor de deur. JAN en All E TIJSELI NG Greate Buorren 17 Wirdum Tel. 05105-1468 Het adres voor fruitmanden

TRANSPORTBEDRIJF

WIJTGAARD, Pundyk 7 tel. 05105 - 1440

gespecialiseerd in het egaliseren van wegen en erven.

GRIND. MIJNSTEEN GEBROKEN. STEEN HYDROSLAKKEN zand - betontegels - woudgrond IJZERWAREN GEREEDSCHAPPEN voor vakman en amateur * Huisvlijt- en • Tuinartikelen * Deurkrukken doe - het . zelf artikelen * Sloten * Gaas * Elektr. gereedschap

IJZERHANDEL

" DE LEP"

==='1~l.ENGElMOER)t=======,

SCHRANS 101

LEEUWARDEN

TEL.: 058-124685

17

wer mei hol pen ha dat de Friezen fan Keizer Karel de frijheid krigen. In oar gefolch wie dat der in soarte emigraesje ta stan kaem. De bêsten hiene doe yn ' t grutte Fryske ryk ek al to min kansen en dér om Rome hinne lei it lan braek. Sa bin der tusken 800 en 1000 Fryske emigranten nei dizze kont reien set dy't it lan dat hjir forlitten wie bebuorken. It skynt dat oan 1300 ta dêr Friezen wenne ha en de St. Michiel wie harren tsjerke. Mar trochdat yn Fryslan sels wer forlet fan minsken kaem u.o. troch de kleasters dy't lan oanmakken. Sa bin se der wer weigongen of utstoarn en sa hat in 600-700 jier forlyn de lêste Fries it kerske yn dizze tsjerke utblaesd. De kannuneken fan 't Vaticaan hat oernommen en sadwaende is 't bestean bleaun, wol hecht mar oan ûnderhald ta, wol begryplik as 't tûzend jier ald is. Nei ' t tsjerkje hwat skjinmakke en opkreaze mei blommen, wie 't tiisdei to moarn in hystoaryske dei dy't us allegear hwat die. Snein dêr foar yn 'e Sint Piter en moandei mei de audiëntsje waerden wy wei yn 'e grutte mannichte mar hjir koene wy us sels wêze. De Fryske flagge is dêr bleaun as simbolysk geskink. It soe in begjin wêze kinne fan in nij oplibjen fan de ban tusken de Friezen en dizze tsjerke. J.Roorda.

OPROP Wa kin my helpe aan in tal 3lde Havenpypkes? It giet om de nûmers; 1, 2, 3, 31, 43, 51 en 69 Wa de sery net foltal1ich hat kin by my terjochte foar de nûmers; 12, 13, 15, 16 en 29 34, 35 t 36, 37, SO, 55, 57, 58

*

* ':<

60, 61, 63, 64 73, 74, 75, 76, 77, 79 81, 82, en 83

tvbnika Tekstra (N.B.De redaksje hat de nûmers 43,51 en 69 aan opropster beskikber stelt)

• 18

HULPDIENST

voor u paraat!

\

- bent u ziek, gehandicapt, bejaard, bijstandsmoeder .... ? - zijn er kleine klusjes waar u tegen opziet of niet (meer) kunt doen? - is er geen instantie die u daar mee helpen kan? Dan kan misschien de HULPDIENST van hetmeisjeswerkprojekt iets voor u doen!

Meisjeswerkprojekt. Het meisjeswerkprojekt is een gesubsidieerd projekt voor werkloze meisjes tussen de 18 en 23 jaar. Meisjes met weinig of een afgebroken opleiding, die wel graag aan de slag willen. In het projekt kunnen zij zich oriënteren op het gebied van arbeid en opleiding. Zij kunnen hun mogelijkheden ontdekken en uitbreiden door, zowel te experimenteren met werk (vrijwillig) als door dingen bij te leren Hulpdienst. Een belangrijk deel van de werkzaamheden bestaat uit het hulp bieden aan mensen die in Leeuwarden wo nen. Hulp waar geen andere instelling voor kan zorgen en die toch hard nodig is.

.

Werkzaamheden waaraan wij denken: KINDERVERZORGING: oppas, opvang van kinderen buiten schooltijd, het halen en brengen van kinderen naar zwemles of clubs. TUINWERKZAAMHEDEN:kleine onderhoudsklusjes in de tuin. DIERENVERZORGING: uitlaten van de hond. verzorging van een dier tijdens uw afwezigheid.

19

HUISHOUDELIJKE WERKZAAMHEDEN: boodschappen doen, kleine schoonmaakwerkjes, koken, wasjes. En verder .... : begeleiding bij wandelen of fietsen, boeken ruilen bij de bibliotheek, enz.,enz. Misschien zijn er dingen waaraan we nog niet gedacht hebben maar waar u geen raad mee weet •.... Bel dan gerust: 153503, maandag t/m donderdag van 10-12 uur en van 14-16 uur en vraag naar Marike Elsinga of Joke Hoftijser. Als regel zal er een kleine bijdrage ( 2,50) gevraagd worden. Joke Hoftijser.

... en

er ku"t doe n...

20

JJEUGD CCILUJE JJ CCoWo s>s>

0

s>s>

Hoi pipeloi, Wat waren de films op België - Hollanddag als vanouds weer steen en steen goed! 's Middags was er voor de 'ouderen' de film Flipper en 's avonds voor de ' jongeren' Police Academy. Aan het gelach in de zaal te horen was dit een goede keus. De jongste club is weer erg kunstzini-ug _ bezig geweest. Ze hebben namenlijk van wasknijpers schitterde kunstvoorwerpen gemaakt. En om het jeugdhonk wat op te fleuren hebben de wascotekeningen gemaakt. Om kwart voor vier is het spel klap of zoen steenvast aan de beurt. Dat er meer 'geklapt' wordt dan gezoend is ons niet helemaal duidelijk! De oudste club heeft een paar avonden besteed aan het spel 5 tegen 5 bekend van T.V. Ze hebben zelf de vragen verzonnen en uitgezocht. Hierna zijn ze door het dorp geweest om de antwoorden op te halen. De laatste avond is het spel door ons allen gespeeld. Hier volgen een paar antwoorden die door onze dorpsgenoten zijn gegeven: - Wat doet u het eerst als u van bed af komt? antw: Aankleden (nr 1) Bril opzetten Plassen - Wat vindt u het hoogtepunt van een jaar in Wijtgaard? Antw: Merke (Nr 1 ) Oud en Nieuw Reünie - Waar kunt u zich vreselijk aan ergeren? Antw: Behangen Slecht weer (nr 1) - Hoe lang staat u onder de douce/zit u in bad?

21

Antw: 10 á 5 min. 15 á 20 min. Bijna een half uur - Wat vindt u van het jeugdhonk? Antw: Te mooi om in woorden uit te drukken. (Dit antwoord werd door alle dorpsgenoten gegeven) Na het 5 tegen 5 spectakel werd aan de leden het klaverjassen geleerd. Hans de Ruiter kan z'n borst maar weer nat maken, want de sporthal zal te klein zijn wanneer de oudste club met zijn verbluffende klaverjassers komt! De oudsteen middelste club zijn op 15 november naar Wirdum geweest, waar cabaret werd opgevoerd met als thema: Alcohol-en drugsverslaving. Het was zeker de moeite waard. De middelste club heeft op 4 okt. de buitenlucht opgezocht. We deden namenlijk de Knock-Out Show. De leden moesten verschillende opdrachten uitvoeren zoals 'SKIET-PAPIERROLLEN' ophalen. Dat er vaak bezoek wordt gebracht aan het kleinste kamertje van het huis was aan de hoeveelheid rollen wel na te gaan. Ook moest er gegokt worden. Er werden 2 soorten wedstrijden gehouden. Guus, onze Wijtgaadster trots in bange dagen, moest het opnemen tegen een hardloper uit Warga. De meesten hadden goed gegokt want Warga won deze race. Ook de krachtsport kreeg een beurt. Dat Johannes verloor was geen schande want het scheelde maar een paar grammen. Een volgende vrijdag werden door de leden T.V. spots gemaakt. Ze waren van korte. duur maar ijzersterk. Dat er vaak gedamd wordt bleek wel aan Maaike en Alwin. Ze waren de onbetwiste kampioenen van het Dam-toernooi. Zoals gewoonlijk zijn de live-optredens ook weer keihard in het jeugdhonk vertegenwoordigd . Dit maal viel de keuze op Black Label, een magnifieke top-40 band, Het jeugdhonk was weer bommetje en nog eens bommetje vol. Door het vele rock 'n roll dansen heerste er een tropisch klimaat in het honk. Het luie zweet is er weer voor een paar weken uit. maar dan staat de J.C.W. wel weer klaar met een andere band. Na onze groet volgt nog een belangrijke mededeling. Rij en oudjaar voorzichtig, denk ook aan ons!

Rini,Eise,Wytske,Regina Johannes,Adelma en Jan.

22 aAN ALLE WYTGAERDERS Jong en aId hat 30 novimber j.l.wer meidien oan us "alderwetske Sinteklaasjûn". Lyk as ferline jier wie it ek no wer in gesellige boel. Miskien dat der troch de glêde diken wat te min minsken wiene, mar gelokkich gie dat net ten koste fan'e geselligheit. Der waard wer fol faas je oan alle spuitsjes meidien en ferskate minsken kinne grif de feestdagen wer troch komme, safolle hinnen en oare soarte fan fleis en iterijen waard mei nei hûs toge. Dit feest wie ek foar de bern wer in moai Wytgaarder barren. Sinteklaas hie net alline foar alle oanwêzigen in wurdsje, mar natuerlik moastten ek in pear bern by him komme. Kostlik te sjen hoe't dy lytskes dêr dan steane en mei Sinteklaas prate of in ferske sjonge. Algehiele alteraasje doe't ien fan'e bern sebeare in oerhaal krige, ûnder it roppen fan it Ingelske "0, no! !". Dizze jûn slacht blykber sa oan, dat wy grif fan doel binne hjir in tradysje fan te meitsjen. En dan net, lyk as inkelde minsken tochten foar in goed doel, en ek net om der in soad sinten ut te slaan. As wy de kosten der ut helje, binne wy al lang tefreden. Dêrom kinne wy it ynlisjild foar de spuitsjes sa leech halde en ek in péar goedkeape bernerûntsjes draaie. Ek foar dizze jûn is wer in berop dien op in great tal frijwilligers. Mar dat ferrint yn Wytgaerd altyd sûnder problemen. Der stiet samar in ploech ree, om de rech der ûnder te setten. Fanof dit plak wolle wy dizze minsken betankje foar harren ynset. Want elts moat dochs mar wer in stikje frije tiid opofferje. Wy hoopje takomme jier wer in berop op harren dwaan te kinnen. Fierder wolle wy elts betankje dy't oanwêzich wie, want sûnder publiek kinne wy fansels ek neat. En litte wy dan no mar sizze; "Oan't sjen op'e "alderwetske Sinteklaasjûn" fan 1986". M.Tekstra,nammens de aktiviteitenkommisje fan "De Twirre"

23

De familie Hofstra wenst u een goed lopend komend jaar, want weg moeten al die dikke vette lijven.Lopen doen we niet een paar keer,maar beweging moet blijven.Het is goed voor allen, zowel voor hem als voor haar. Thijs, Gretha en Anneke Hofstra-Koopmans

Eltsenien goede krystdagen winske en in soun 1986 fan Kobi en Julius van der Haring en bern. Al it alde is foarbij, alles begjint wer op'e nij. Wij winskje jimme d&rom ta, in goed en lokkich nijjier, sjoch sa. Gosse en Tini Hoekstra-Smeding en bern Saakje - Hans

en Foekje Zwart winskje alle

alle Wytgaerdsters en ald-Wytgaerdsters folle 10k en seine yn 1986 ta. Wij winskje alle kunde, freonen en l&zers fan "lt Havenpypke" in sûn en lokkich 1986 Ruth - SiNse en Arnold lIoekstra

~H~~

~l'i~ki~

24

~ON[))

VAN IPlA1r1rIElAN[))§ VROUWIENllNfmIE§lAN[))

40

" JAAR.

Feestjûn Bûn fan Pl. froulju fan it 40 jierrich bestean. As plattelansfroulje mei elkaar ferbûn, Hiene wy 22 okt. in fleurige jûn. De ofdieling hie 40 jier bestien. Fan it earste bestjoer, wie de jûns noch ien. Dit wie frou Hokwerda, dy't folIe fan us noch wol kenne. en foarhinne op Barrahûs wenne. Fan it provo bestjoer- de kring en de redaksje foar de frou, kamen ek genoadigden op de feestjûn of. Ek wiene der de Frijsinnige frouljus fer. de Kristlike en Katholike Pl. frouljus bûn Dy't uS lokwinsken mei dizze jûn. Foar de leden st ie om 6 oere by Duhoux in kafjetafel klear. No dy diene wy alle ear. Foldien gong men doe nei de boppeseal ta. Dêr soene we it feest na fierder ha. Us presidinte,ja 't is wier, is tige drok west yn it spier. Elts krige in taak, dat wie net mis. Mar hjirtroch is men fan it slagjen wis. De kontaktleden, de skeakel tusken leden en bestjoer. Fûnen it earst in hiele toer. De notuleboeken waarden opsocht en doe kaam der hiel wat foar 't ljocht. 40 jierren wiene yn 8 groepen ut set. Eltse groep wie oanwiisd wat oer fiïf jier wie utwei set.

voetverzorging BUORREN 32 Tel.: 1518 o wij behandelen li kdoorns, ingegroeide nagels en andere voeteuvels o voor vermoeide voeten hebben wij steullZolen of een aangepast I'oetbed o elastieken kousen leveren wij via de ziekenfondsen

o

GROTE MATEN * pantalons * kostuums * overhemden * sportI.m. maat 49

* sokken

kolberts I.m. maat 62'12

lom. maat 47

...

• ook voor werkkleding overals-stofiassen blauwe broeken en jasjes

~

de juiste maat! vindt u

bij de vakman

=:JI I1

=:JI

Brédijk 40 * 9089 BV Wijtgaard. * - - - - - - - - - - - -

- - - - Tel. 05105 - 2070 * Rabobank rek. no. 33.54.04.065 *

~ \tn ~ Iffi \tnll'll~ dl(Q)Ir]p)~~<e ll'll \tIrlillmm

S)9 [J) IE1fWllIRJF?JE9S) ~~1Jl]\t~(Sl~Irdl

Voor het huren var< zaal akkommodatie in het dorpscentrum "De Twirre"kunt II terecht bij de beheerster, mevr. W. de Ruiter-Talsma, Buorren 42,

Tel. 05105 - 1797 of 2600

DE BOER Schrans 94 Leeuwarden Tel.: 058-125853

************** Uw leverancier in huishoudelijke artikelen en speelgoed

VEEFOKB'EDRIJF

G.fOPMA EN Zn Fopma's Reed 1

..... als het om béter fok· en gebruiksvee .. gaat weet U de weg wel te vinden

FOPMA'S VEE STELT U TiEVREE

Tel. 1 575

R'EKEN MAA,R NA, KWALITEITSTEXTIEL VOORDELilGER BIJ

ANDELA SCHRANS 145 LEEUWARDEN tel: 058 - 124993

HEGEDYK

14

WYTGAARD

TEL. 2449

25

Moedich gie de earste groep ut-ein. en hawwe dêr har wurdsje sein. Wat de jildsaken oangong, hie men net folle sinten yn de pong. Fan subsydzjes hie men doe noch net heard. Dus hie men ek noch net fan forlet. In fleurige ploech froulju brocht in busreis foarlt fuortljocht. Tapaslike klaaiing en lûd, oan alles wie tocht. Ja, reiskes waarden dy jûn wolris neamd. Dêr wurdt troch de leden dus noch fan dreamd. Dan wiene der froulju dy songen in liet. In liet mei muzyk, bringt fleur en geniet. Wytgaard-Marwird en Brédyk, ek jim hiene Jlm tige ward. en brochten nei foaren wat der yn 5 jier soms bard. It is gjin sulver 't is gjin gourl, mar oan us ofdieling wurdt mei elkoar boud. In oare groep brocht een sketske mei Wiep Feddema op toniel. No de klant wie wol tofreden oer de kapper syn gestriel. Froulju binne och sa warber en ha altyd wat te dwaan. Dat die no ek weris bliken, doelt in groep mei eigenmakke korsaazjes kaam. Nei in lyts handichheidsje, sette men dit op en pronke der mei. St ie feestlik, foaral op sa'n dei. Men hie ek noch in kwis yn elkoar set. Twa bestjoersleden ha nei de antwurden ret. Oan de han fan it alfabet, hiene de Swichumers wat yn elkoar set. Jim swargen foar in weardich ein, wij fine dat mei hjir wol sein. Jim hawwe ek noch oan de bestjoers leden tocht, en foar ells in beker mei namme kocht.

26 Foar us leden, hie it bestjoer noch wat yn in koer. By it nei hûs gean, joegen twa foulju dit oan elts oer. De keunst fan boerenfervjen, op in lucifersdoas oanbrocht. Is makke troch froulju dy't sa'n kursus ha besocht. 10 leden dy't 40 jier lid wiene, waarden in Biedemeier boeketsje oanbean. En ek us earelid gong noch efkes stean. Hja wie 15 jier as bestjoerslid foar it bûn west yn tou Se wie altyd warber en in echte bûnsfrou. Troch har waarden mappen oanbean. Dy't we bij de gespreksgroepen en Comm. Vrou straks brûken gean. Wij kinne wol sizze, de jûn slagge goed. Al hienen we te foaren noch wolris noed. Tinksto wol hjir om, hoe komt it mei de blommen, hat elts wol in kaart dy't ferwachte wurdt te kommen. En, nachts soms net sliepe en al sa wat mear. Mar it die wol bliken mei elkoar komt it wol klear. Mei dit sa bliuwe, dan ha ik gjin noed. Dan komt it foar de takomst ek wis wol goed. Jierren komme, jierren gean, mar as elk syn stientsje bydraagt, bliuwt us 8fdieling wol bestean. Het Bestuur F.Straatsma. **~~**********)~

WEEKENDDIENSTEN GROENE KRUIS Omdat wijzigingen in de weekenddiensten meestal niet op tijd meer kunnen worden opgenomen in "It Havenpypke", wordt het weekenddienst rooster voortaan niet meer gepubliceerd. De dienstdoende weekend-zuster is voortaan te bereiken via het centrale antwoordapparaat te Grouw, tel.05662-1606 Het bestuur

27

•

• • • .. • .. • • • • • ,I. • • • ,. • • . • • • • I • • • .. • •• •• I •• • • • • • • . I• . • • • • • • •

~

ti

I

"-

Y7

HL

win

~

S

~

kei

•• • " • • •• • • • • • • .. • • • • • • • •• • • • • •• • , • • • -• • •

ARK R 1

•

ç [ LH

7 0 ANI [ L 1 R[ 0 N[ N ~

e f f i 9 e

~

y

~

t dag e n

A...

n

K

e n

fok k i e h

7 986

•

•

•

Ol

lil

a f f e

9 e

,

~

28

II.ElaIIEI

naam en adres van de inzender bekend.

FRIESLAND NO. 6 Bij de vorige aflevering zijn we geeindigd bij de dorpen Lutkewierum en Scharnegoutum. Hier was in feite ook het diepste punt van de voormalige smalle trechter-vormige binnen zee van Friesland in noord-zuid richting. Deze stond bekend als de middelzee, maar deze naam komt pas voor in de zestiende eeuw; daarvoor was er sprake van de BORDINA, naar de rivier de BOORN, die bij het dorp Rauwerd in deze zee uitmondde. Waar ook de Zwette, welke dicht lans Wijtgaard stroomd, een laatste restant van is, de oude trekvaart Sneek-Leeuwarden. De aanleg van deze oude zeedijken was in die tijd een enorm zwaar werk, waar ook de oude dorpskern nog een deel van is. Een oude zegswijze is ('Deus mare, friso litora Fecit,) wat zoveel betekend als: "God schiep de zee, maar de Friezen het land". Momenteel lees ik een boek met de titel 1'2000 jaar ..... Friesland, en daaruit blijkt wel dat de friezen niet alleen van landbouw en veeteelt leefden, maar veel hebben gedaan aan handel en scheepvaart. Vanaf de zesde en zevende eeuw was er een levendige scheepvaart tussen Friesland, Engeland en Scandinavië. In die tijd was b.v. de Eewal in Leeuwarden nog 'n water als een binnen haven, maar bij het dicht slippen van de Middelzee (Bordina) ging ook dit verloren. Ook veel grachten in de binnenstad raakten hierdoor gedempt. In die tijd was Wijtgaard het platte land van de stad Leeuwarden, zoals nu ook weer. Later werd een noordelijk en een zuidelijk deel van de stad ondergebracht in een aparte gemeente, Leeuwarderadeel geheten. Wanneer dit is ontstaan als gemeente of grieteny blijkt bij nadere informatie niet bekend te zijn. In de eerst volgende aflevering gaan we eens een kijkje nemen in het noordelijk deel van friesland, waar zich enkele jaren terug een bijzonder voorval voor deed met onze familienaam.Ook wordt het dan enigszins duidelijk wie nu de schrijver van deze artikelen is. Tot dan.

29

lokkige krystdagen en

In goed bigjin fan it nije jier

Wy winskie famylje,freonen en kunde in lokkich en sûn nijjier ta. Jelle en Mieke van BalenFransen en bern.

Jan en Trudy Overzet Fopma en bern winskje eltsenien

Piet en Geeske Jorna

'n goed en lokkich nijjier ta. winskje alle freonen en bekinden in goede kryst ~----------~ en in lokkich nijjier ta. Allen een zalig nieuwjaar toegewenst van Theo en Djoke Terwischa van Scheltinga-

Wij wensen familie,

vrienden en bekenden een Hoekstra en kinderen. ______________________________~ gezegend kerstfeest en Roei en Rike Jaspers-

een voorspoedig 1986 toe.

Hiemstra, Buorren 21 wensen

Theo en Bea Rotteveel-

iedereen een zalig en

Hoekstra en kinderen

gelukkig nieuwjaar toe.

uit Oostrum.

Appie en Marijke Zwerver-

Famylje,freonen en

Schuurman, Kleine Buren 11

goekunde 'n lokkich

te Warga wensen alle familie

nijjier tawinske fan

vrienden en bekenden een

Thijs en Alina Jaspers-

goed en gelukkig 1986 toe.

Meijer ut Balk.

(en lytse Jannie)

30 EET SMAKELIJK (afl.31) verzorgd door Beitske HellingaLycklama á Nijeholt

G R lEK S E

S AL ADE

benodigdheden: 1 aubergine en 1 komkommer 100 gram doperwtjes (uit blik) 75 gram farm fêta kaas 2 augurken 1 hard gekookt ei 6 olijven 1 eetlepel olijfolie en 2 eetlepels wijnazijn. 1 teentje knoflook sap van een halve citroen 2 eetlepels fijngeknipte bieslook 2 eetlepels fijngesn.peterselie oregano en peper. bereiding; Kook of grilleer de aubergine, zodat de schil gemakkelijk verwijderd kan worden. Snijd het vruchtvlees in kleine stukjes (verwijder eventueel de pitten). Schil de komkommer, verwijder de zaadjes en snijd hem in kleine stukjes. Snijd de fêtakaas, de augurken, het ei en de olijven in kleine stukjes. Laat de doperwten uitlekken. Maak van de olijfolie, de wijnazijn, het teentje knoflook, citroensap en de kruiderij een sausje en meng alle kleingesneden ingrediënten hier doorheen. Eet u smakelijk. B.Hellinga-Lycklama á Nijeholt

*********************************************************** Het volgende recept zal worden verzorgd door Trees Kraft.

C

OUD EN NIEUW WIJTGAARD

De eerste foto's uit onze nieuwe foto-serie OUD EN NIEUW WIJTGAARD. 1919. De woning van Aesge en Aaltje Terpstra-Kok. Zij woonden er van 1904 tot 1928. Voor het huis hun kinderen Marijke en Meine. Het huis werd daarna bewoond door Jan Floris Roorda en echtgenote Pietje Ypma. Zij bouwden aan de rechterkant een houten schuur erbij. "Omke" Jan heeft er zijn buorkerij uitgeoefend tot 1975. In de oorlog heeft het sté vele onderduikers geherbergd. (foto ingezonden door M. Boosman-Terpstra, Wolvega).

1985. Op dezelfde plaats aan de J:lrédyk nummer 40 staat nu de woning van Sible en Anneke van der Meer-Joma. De woning is in 1975 gebouwd, de nieuwe timmerwerkplaats kwam gereed in 1985. Van het oude koumelkersspultsje is niet veel meer terug te vinden. "Omke" Jan woonde tot zijn dood in 1983 bij de familie van der Meer, die er nu een aannemersbedrijf uitoefent. (foto; S. van der Meer).

Een groep Friese pelgrims geposeerd vóór de beroemde Sint Pieter op het St.Pieterplein in Rome. Zij hebben de zaligverklaring bijgewoond van pater Titus Brandsma op 3 november j.l. Rechts van de Friese vlag is Jikke van Balen-Miedema zichtbaar, haar echtgenoot Piet Miedema staat in het midden onder de vlag (met pet). De andere deelnemer uit Wijtgaard, Joz. Roorda is niet zichtbaar.

Onze redakteur "buitenland", J ozeph Roorda staat hier op de trappen van de "Friezenkerk" in Rome op 5 november j.l. Zie de artikelen elders in dit blad.

Deze unieke foto van de Cuyperskerk willen we u niet onthouden. De foto kwam boven water na het verschijnen van het fotoboek "Gleskegnuvend troch Wytgaerd" en kon er dus jammergenoeg niet meer in. Van deze zijde is de Cuyperskerk (en toren) nog nooit gefotografeerd. We zien hier duidelijk de drie torens en, tussen de bladeren van de bomen het nog intacte uurwerk. Rechts naast de kerk de oude pastoriegang, welke verbonden was aan de pastorie die aan de Pimdyk stond. De foto is al erg oud, het juiste jaartal is niet bekend, maar vermoedelijk 1910. Kent iemand onder onze oudere lezers nog namen van de op de voorgrond poserende jeugd? (met dank aan mevr. M. Boosman-Terpstra, Wolvega).

UIT ONS FAMILIE-ALBUM ! 1930 Familie JOHANNES IVO VLIEGENDEHOND

achteraan v.l.n.r.; Ké * Ivo * Betsie * Bouke * tante Minke * Gretha en Hedwig. vooraan v.l.n.r.; vader Johannes * Meine * en moeder Regine Rodenburg.

Johanna Kingma gefotografeerd tijdens de merke. Op haar bidprentje staat de volgende tekst; "Tante Johanna heeft niet alleen vele moeders bijgestaan tijdens de geboorte van hun kinderen, maar zij stond praktisch voor iedereen klaar die hulp nodig had. Ze kon nooit nee zeggen". J ohanna-Kingma overleed op 8-1-1972 op 84 jarige leeftijd. Op de achtergrond is Trijntje Roorda zichtbaar. (foto ingezonden door; T. Miedema-Kingma, Sneek)

31

BEKIJ!{ DIl EENS ..... N.eem even de lijd Mil even maaA om je n(W../)te te zien. - te on.i..moeLen op j e weg. Neem even de lijd héif. even maaA om .i.n. -6lif.Le Zijn -6 ch.epp.i.n.g te op j e weg.

~oru:Lvz..en

Neem even de Lijd Mil even maaA om te genieten danktaaA te zijn op j e weg. N.eem even de lijd héif. even maaA om te denken dat e1ï(e nieuwe dag een gavel maaA ook een opgave i-6 op j e weg.

:": , .

..•....

:

N.eem even de lijd héif. even maaA om te kijken waaA je kurd hef-pen op j e weg. N.eem ook de lijd om gef.Wu(ig te zijn doo/l. uil jezef.1- te tA.eden /l.Uimte te geven aan de and.eA op j e weg. LLd: "/?echt uil het ha/l.i"

32

A.A.GROEP "DE STILLE BERKEN" corr.adres;Berkenstraat 23 8924 BX Leeuwarden, tel.058-673246 De oproep om copy voor wijkkranten heeft mij meerdere malen aangesproken om hier eens inzending aan te wagen, maar ach, je weet hoe dat gaat: zal ik wel of zal ik niet? Want de aard van mijn onderwerp is nogal "précair", om het maar zachtjes uit te drukken en eigenlijk toch ook wel indringend! Mijn onderwerp is een probleem, niet alleen een wijkprobleem en een stadsprobleem, maar een nationaal en zelfs een inter-nationaal probleem. Een probleem waarvan véél mensen, direct en indirect, heel wat narigheid en schade van ondervinden en waaraan ogenschijnlijk solide gezinnen, aan ten gronde zijn gegaan! Misschien raadt U het al? Juist ja, het DRANK-probleem!! Als vrijwillige hulpverlener voor mensen met drankproblemen leek het mij daarom toch zinvol om te trachten hier eens de nodige aandacht aan te schenken in onze wijk-krant, temeer omdat ik uit hoofde van hulpverlener wéét dat dit drankprobleem ook in ónze wijk "de nodige klappen uitdeelt" m.a.w. héél veel mensen in onze wijk kampen met alcohol problemen en de gevolgen daaraan verbonden! Nog afgezien van het feit dat de persoon met een alcoholprobleem zichzelf enorm veel schade berokkent in de vorm van achteruitgang van zijn of haar gezondheid en maatschappelijk welzijn, zijn de gevolgen voor de medemens eveneens aanzienlijk! Enkele voorbeelden? Veelvuldige ruzie's binnen het gezin, meestal gepaard gaande met vernielingen, geldgebrek, oplopende schulden, dringende echtscheidingen, omdat met een "dronkelap" niet valt te leven, auto-rijden met een flinke slok op (wat overigens een misdrijf is volgens de wet en niet, zoals velen denken een overtreding!) burenruzie's tengevolge van drank-lawaai- overlast, enfin, de rest maar even in de vrieskast.

33

Dáárom dus de nodige aandacht voor dit probleem en de noodzaak voor veel mensen om te proberen eens zijn of haar drankprobleem serieus aan te pakken! Wij weten uit ervaring: de drempel voor een hulpzoekende is hoog, want niemand loopt graag te koop met zijn problemen. vooral niet met een drankprobleem, maar realiseer je dan wel één ding: een drankprobleem is meestal een verslaving. een hardnekkige lichamelijke én geestelijke verslaving. die je steeds vaster in z'n greep krijgt en waar je zonder hulp héél moeilijk vanaf komt! En de mogelijkheden voor hulp zijn vele, bijv. de huisarts. Praat eens met je huisarts over je probleem en schaam je er niet voor! Hij heeft een wettelijk geregelde geheimhoudingsplicht zodat niemand anders het te weten komt. En hij is ook de juiste persoon die je bijv. een anti-drank tablet kan voorschrijven en de eventueel andere medicijnen die nodig zijn om het probleem te bestrijden. Een andere mogelijkheid waar je hulp kan krijgen is het Consultatieburo voor Alcohol. Veelal heb je deze instantie nodig als je door de drank in maatschappelijke problemen bent gekomen bijv. bij huurschuld, bankschulden, aanraking met politie en justitie en andere gevallen, bijvoorbeeld als je zelf besluit eens een alcoholkuur te ondergaan in een ziekenhuis. Ook deze mensen hieraan verbonden hebben een geheimhoudingsplicht. Een derde mogelijkheid voor inlichtingen en hulp is contact te zoeken met de A.A. Dit is een kleine gemeenschap van vrouwen en mannen die vroeger zelf verslaafd zijn geweest aan drank en daarvan, met meestal veel inspanningen, hersteld zijn en daarom de drank voorgoed hebben afgezworen! Over de A.A., wat een afkorting is van Anonieme Alcoholisten en die over de gehele wereld zijn aanhang heeft, wil ik later wel eens wat meer over vertellen! Hoofdzaak is: als je serieus je drankprobleem wilt aanpakken dan is er de nodige deskundige hulp te vinden! En hier wou ik het voorlopig bij laten. Wel geef ik hierbij het telefoonnummer van de A.A. voor algemene en meer gedetailleerde inlichtingen betreffende drankproblemen. Meestal ben ik overdag bereikbaar op dit nummer, maar mocht je overdag per ongeluk géén gehoor krijgen,probeer het dan 's-avonds na 17.00 uur. Cor, 058-673246

34

bond van plattelandsvrouwen i'n friesland aangesloten b'ij de wereldbond van plattelandsvrouwen, acww

VERSLAG PROGRAMMA van 15 november 1985 Op vrijdag 15 november j.l. hadden wij een avond waarbij ook op de aanwezigheid van de mannen prijs werd gesteld. Voorts waren gezien het onderwerp ook de jeugdclubs van Wirdum en Wijtgaard uitgenodigd. Wat dit laatste betrof, kwam vooral Wijtgaard met een flink aantal jeugd de avond bijwonen. We vonden het echter fijn dat er van de jeugd uit Wirdum toch nog een groepje aanwezig was. Een aantal echtgenoten waren ook met moeder de vrouw mee gekomenzodat de presidente mevr.Koldijk een zaal vol publiek kon verwelkomen. Het programma werd verzorgd_ door een groep bewoners van de stichting "Nieuw Hoog-Hullen" uit Eelde. Deze instantie is een opvang-centrum en behandelingsoord voor mensen met alkohol en drugsproblemen. Door middel van een vorm van cabaret, genaamd "Na de kater", vertelden deze mensen over hun ervaringen. Het bleek dat al deze personen een zeer trieste achtergrond hadden,ieder met een eigen verleden en door de verslaving geen uitweg meer zagen. Volgens de begeleidster mevr .Bonnema, werden de voorschriften op Hoog-Hullen zeer streng gehanteerd. iemand werd alleen dan tot de kliniek toegelaten als je het zelf wilde. Dus niet op aandringen e. d. van anderen. Ingeval de verleiding niet kon worden weerstaan en er gedronken werd, werd men terstond ontslagen. Weder-opname vond slechts plaats als de groep waarbij je was ingedeeld er mee instemde. De duur van het verblijf van een persoon hangt af van de omstandigheden en kan variëren van 1 jaar tot langer. De mensen werden er geplaatst via het opvangcentrum uit Groningen.Naar aanleiding van een vraag werd duidelijk dat het optreden in de vorm van cabaret een bepaalde therapie inhield. Ook de omgang onderling van de ex-verslaafden; elkaar een bemoedigend klopje geven, even liefkozen, liet zien hoe onzeker ze soms nog zijn en naar wat steun en begrip zoeken.

35 Aan het slot van de avond was er nog gelegenheid tot vragen stellen. Gezien de aandacht van het publiek mochten wij constateren dat dit onderwerp wel indruk heeft gemaakt. namens het bestuur, Fr.Straatsma

PEUTER- EN KLEUTERGESPREKSGROEPEN Evenals voorgaande jaren wordt er dit jaar weer een peuteren kleutergespreksgroep georganiseerd. Deze groep is bestemd voor ouders met kinderen in de leeftijd van 11 - 4 jaar. Tijdens deze avonden worden alledaagse dingen rondom het opgroeiende kind besproken. Het programma wordt in overleg met de deelnemers samengesteld. Onderwerpen kunnen bijv. zijn: kind en ziekenhuis, zindelijkheid, speelgoed, enz. enz. Wanneer; 14 januari 1986 plaats Wirdum of Wijtgaard tijd; ± 20.00 uur duur; 5 á 6 avonden kosten; nihil door wie; Digna Slauerhof en Eeuwien Ahuis. Voor meer informatie en opgave; Eeuwien Ahuis, spreekuur van 13.00 tot 14.00 uur. tel.05660-2390 of 05105-1400

36

Cursusnieuws K L A VER JAS SEN

Groot nieuws! Opgelet! Het klaverjassen is tegenwoordig erg in en terecht, want de avonden in "De Twirre" zijn reuze gezellig en die gezelligheid wordt door de deelnemers mede mogelijk gemaakt. Er zijn in ons dorp al aardig wat mensen die kunnen klaverjassen, maar er zijn ook nog vele die het niet kunnen en het wel graag zouden willen leren. Daarom, beste mensen wordt er een kursus klaverjassen georganiseerd. Gewoon, voor de lol en alleen voor eigen dorpsgenoten.Iedereen kan er aan meedoen, jong en oud, man of vrouw. Het gaat erom dat de grondbeginselen en de puntentelling wat onder de knie komen, althans de eerste lessen en dat daarna onder elkaar wordt gekaart. De kosten zijn erg miniem gehouden; voor slechts f 1,- per keer kunt u al meedoen. U wordt tijdens de lessen van koffie voorzien. Gereedschap behoeft u niet mee te nemen. Daarvoor wordt gezorgd. De lessen worden gehouden op de vri9ag~onden.De eerste les is op vrijdagavond 10 januari as. in de foyer van "De Twirre". Aanvang half acht en we gaan door tot negen uur. We denken aan vijf of zes vrijdagavonden achterelkaar. Wanneer ook u zin hebt om aan deze erg eenvoudige kursus mee te doen, dient u zich van te voren even op te geven. Dat kan bij Gerrit Luijben, Jan Anton Jorna of Henk Nota. Let wel, er komt geen nadere mededeling langs de deuren. Wie dit dus leest en er voor voelt moet zich tijdig even opgeven. Een kleine moeite dus voor een leuke kursus. Het is weer eens wat anders. Met elkaar maken we er wel wat van. Tot ziens tot op 10 januari.a.s om half acht.

37

Fam.Theo Westendorp-

lokkige krystdagen en

Haringsma ut Beers winsket

in goed bigjin

eltsenien echt gesellige

fan it nije j ier

krystdagen en in lokkich nijjier ta.

Jappie en Jannie SchuurmanMiedema en bern winskje alle freonen en bekinden

Veel goede wensen voor de

in soun en lokkich nijjier.

kerstdagen en het nieuwe jaar voor alle lezers van

Hans en Wiep de Ruiter-

"It Havenpypke".

Talsma winskje eltsenien

Riek Scheltinga-Hoekstra,

in soun en lokkich nijjier.

Bellamyflat, Roosendaal.

T.A.Wielinga-Brinksma

Ida en Liesbeth Kempe

L.J.Timmerstraat 11 te

wensen alle vrienden en

Bolsward:

dorpsgenoten een goed en

prettige kerstdagen en

gelukkig nieuwjaar toe.

gelukkig nieuwjaar.

- - - - - - - - - - - - - - - 1 H. Tekstra, G.Tekstra-Slagmolder, _B-=.e-=.r-"h--=e--=r,---,R..:..:o:::...o:::.r~d:::a_-....:v..:::a~n~d~e::..:r~W~e~r~f , vanuit Australi~ wensen ~insket elk folIe 10k en wij alle Wijtgaardsters scine yn't nije jier. een zalig nieuwjaar toe.

~ '" 1 \

\"

38

IIIEIOIIEI ROME-INDRUKKEN. Zes dagen in deze wereld stad, middelpunt van een wereld kerk, plaats waar door de eeuwen heen een enorm aantal kunstwerken zijn gemaakt en bewaardgebleven. Een stad dus met een bijzonder oude en rijke historie, dan komt men terug boordevol met indrukken, in dit toch weer altijd trekkende Friesland. De naam Friesland is in Rome zeker niet zo vaak genoemd als in deze dagen of het moet 2000 jaar terug geweest zijn met de Romeinse overheersing. Over alles wat de zalig verklaring van pater Titus Brandsma betreft is in zoveel toonaarden al aandacht besteed in de nieuwsmedia dus hierniet meer over. Elk beleefd dit op zijn of haar eigen manier en dan zitten wij als Friezen wel in de nuchtere hoek. De geaardheid van de hier naar toetrekkende menigte uit de hele wereld is zo uiteenlopend wat op de plechtigheden van Zondag en Maandag 3 en 4 november wel tot uitdrukking kwam. Rome maakt met zijn bijna 4 miljoen inwoners op de toerist een fascinerende indruk. Het wegennet rondom de stad ,is modern en ruim opgezet. Maar in de stad zelf is de verkeerssituatie veelal chaotisch en op kruispunten een schouwspel op zich. Groen licht is het sein van een claxon concert en men probeert elkaar op te duwen en af te snijden. Zeker de helft van de meestal kleine wagens (Fiat 500) vertoond voor of achter d~ukwerk en kapotte lichten. De politie schijnt alleen in actie te komen bij aanrijding en er is geregeld geloei van de sirene. De vele toer bussen wringen zich door de verkeersstroom en de stadsbussen en taxi's hebben, zo er ruimte is een eigen baan in het midden. De fietser is hier niet in 't straat

39 beeld er is trouwens ook geen ruimte voor en de voetganger ziet vaak het trotoir geblokkeerd door een over dwars geparkeerde auto of gedekte tafels met stoelen voor café of bar zodat men in november nog steeds buiten kan zitten. Middelpunt van Rome is zeker het 4 H.A. grote Vaticaan stad met de Sint Pieter en alles wat daar bij hoort. In drukwekkend is de groote en de vele beeldhouwen schilderwerken. De afmetingen hiervan zijn zo gemaakt dat hoe hoger ze zijn aangebracht hoe groter, zodat het effect is dat alles niet zo groot lijkt als het in werkelijkheid is. Toch is de lengte van de Sint Pieter 200 m, de hoogte van de koepel sa m en er kunnen 80.000 mensen in. Het is de inspanning waard de dubbelwandige koepel te beklimmen, zodat de beloning een fraai uitzicht over Rome is, dat op 7 heuvels gebouwd moet zijn, gesticht een 700 - 800 jaar voor Christus. Op het plein, omgeven door een pilaren galerij is plaats voor een 200.000 mensen, via dit plein kan men ook in de Sixtijnse kapel komen. Maar ook het oude Rome biedt meer te zien dan men kan verwerken. Een tocht langs de rufnes werpt de vraag op hoe die bouwwerken van 2000 jaar en ouder tot stand zijn gekomen. Het is bekend dat Rome altijd zeer kundige architecten heeft gehad en er moeten zelfs al beroepsorganisaties zijn geweest. Toen had Rome al één miljoen inwoners, maar daarnaast moeten er zeker even veel ongeregistreerden (slaven en dwangarbeiders) hebben gewoond, maar hun sociale positie was voor die tijd niet slecht te noemen. Daarnaast het feit dat het bouw materiaal, graniet marmer, stenen enz. vlakbij in grote mate en verscheidenheid aanwezig was. Wel hebben de vele marmeren gebouwen, die eens wit zijn geweest, door invloeden van buitenaf zoals autogassen en. een donker grauwe kleur gekregen. Er is veel aan onderhoud te doen, wat ook blijkt uit de vele steigers waar men aan het restaureren is, vooral de triomfbogen. Die werden gebouwd als er weer eens een overwinning was behaald. Zelfs de bruggen over de Tiber zijn rijk versierd; het schijnt dat de kunstenaars al eeuwen elkaar wilden overtreffen in het scheppen van beeldhouwschilder- mozaiek- en freskowerken.

40 Dan het Colosseum, het theater waar plaats was voor een 50.000 toeschouwers. Hier werden in de tijden van Nero en andere keizers de mascabere spelen gehouden. Dat bestond uit gevechten van gladiatoren tegen elkaar of tegen wilde dieren, dit moet een echt volks vermaak zijn geweest. Ook de paarderennen hadden een maatschappelijke funktie . Waar eens de bekende Romeinse wagenrennen werden gehouden is weer zo goed mogelijk in de oude toestand herschapen. Dan ineens, al was er eeuwen overgeslagen zagen we het moderne gebouw van de wereld voedsel organisatie de F.A.O. met de vlaggen van alle landen van de wereld er omheen. In de catacomben buiten de oude muren van Rome werden we weer een kleine 2 duizend jaar in de geschiedenis teruggebracht. De gangen zijn met elkaar vele honderden k.m. lang en zijn uitgegraven in een zachte steensoort en in de wanden werden de eerste christenen begraven en in tijden van vervolging zal het ook als schuilplaats hebben gediend. Een bezoek aan één der kerkhoven op 2 Nov. (allerzielen) was ook indrukwekkend, een zee van bloenen. Hier staat ook het monument met de namen van de gesneuvelde zouaven. Ruim 100 jaar geleden. Dit zijn enkele indrukken over het oude en nieuwe Rome. Bij een bezoek moet men wel een keuze maken alles is niet in één keer te zien. Van de onveiligheid, waar zo tegen gewaarschuwd was, hebben we weinig kunnen merken. des te meer de geld ontwaarding van de lire, een briefje van duizend is f 1,85 waard. Slaat men aan het vergelijken van prijzen en lonen dan komt men tot de conclusie dat we het hier nog best hebben! J.Roorda.

41

HET BESTUUR VAN DE

Vereniging Dorpsbelang ~lltgaard

WENST U ALLEN

]

42 D

u

N

S

J

u

N

Op 26 desember hawwe wy wer ûs tradisjonele dûnsjûn yn "De Twirre". Sa as de measten wol witte, wurdt der noch al ris klage oer de dûnsflier. Dit hat ûs jammer genoach noch al wat "àldere" leden koste. De activiteiten kommisje hat mient hjir wat oan dwaan te moatten. Om ek dizze minsken te geriven wolle wy foar ien kear besykje om der in dûnsflier yn te lizzen. Mocht blike dat dit goed foldocht, sille wy fierder bes jen of't dit finansjeel ek fol te hàlden is. Wy hoopje dan ek dat de minsken dy't om dizze reden net mear kamen, der no wol binne om de flier te "testen". Faaks wurdt de groep dan wer wat grutter en wurdt de sfeer ek wer wat smûker. As der in dûnsflier ynleit is ek i t "sitsje" der omhinne geselliger. Litte wy meiinoar besykje de dûnsjûnen wer wat ny libben yn te blazen. Fierder woene wy jimme freegje om wat earder te kommen. De earste oardel oe re sit der meastentiids in hantsjefol minsken en foar de musyk is it dan gjin dwaan om de sfeer der yn te krijen. Tsjin de tiid dat de fleur der yn sit, is it hast wer dien, mar dan soe elts noch wol in oerke trochgean wolle. Mar dat kin no ien kear net. De afspraken binne oan't ien oere ! Dus minsken,kom wat earder, dan hawwe jim dy oere ek. Begjin '86 wolle wy wer by jimme làns komme om jim wer lid te meistsjen. De minsken dy't in skoftke net by it dûnsjen west hawwe, woene wy freegje, nim ris kontakt meijnoar op. Faak is it sa, dat as de ien net komt, de oare ek thus bliuwt. Miskien wurket dat oars om ek en krije wy op dizze wize wer wat ni je leden. Dertroch wurdt it finansjeel foar ûs ek wat nofliker. Nim bijgelyks de kosten fan de musyk, dat hakt der bêst yn. Meie wy op jim aller opkomst en meiwurking rekkenje? Hoe mear minsken, hoe better alles rylt en sylt. Nammens de aktiviteitenkommisje, M.Tekstra.

43

MEDEDELING JEUGDCLUB WIJTGAARD

ZIEIER LADIES AND GENTLEMEN,ATTENTION PLEASE!!

Op 1 JANUARI om 00.30 uur gaat het weer mal! Want dan wordt de sportzaal "De Twirre" weer geopend voor het ijzersterkedorstigeallesovertreffendeuitdepanswingendetotinde laatsteuurtjesdoorgaandegeweldige J.C.W. OUD EN_NIEmvFEEST IEDEREEN IS ER VAN HARTE WELKOM. TOT DAN!!! Eltsien,benammen buorljue,famylje, freonen en goekunde, winskje wy in sûn en sillich nijjier ta. Clas.en As.Hoekstra en bern Fam.J.Nota-Andringa uit Joure, Mevr.H.Nota-Zondervan uit Haarlem en H.Nota te Wijtgaard, wensen vrienden en bekenden een voorspoedig nieuwjaar.

44

50gulden. Als U ons..deze winter laat komen, .. zorgen WIJ voor een stevIge premIe. Van maar liefst 50 gulden per man per dag. Typisch de winterschilder weer! Vraag ons naar premievoorw.l.lrden

-

~_~EPPIE 1I Hynstewaed 23 8835 XC OOSTERUTTENS Telefoon 05173 . 2077

-

EPPIE Voor

al

* * * *

uw SCHILDERWERK BEHANG GLAS REKLAME (vrachtauto's e.d.)

VOOR VRIJBLIJVEND ADVIES:

E. Veenstra Huylckensteinstrjitte 14 Oosteriittens Telefoon 05173· 2077

meer kwaliteit voor minder geld.

* trekkers met of zonder veiligheidscabine. * variërend van 40 tl m 120 pk.

*

vrijblijvend alle inlichtingen.

W.U. v. Aylvaleane 19

Hoekstra Hijlaard

Tel: 05106-216

Cafti "

D. Hoehstra Jsn.

* Uw adres voor VERGADERINGEN, BRUILOFTEN en PARTIJEN * LEVERANCIER VAN GEZELLIGHEIDSDRANKEN t • • • •

ook voor een lekkere WARME HAP, zoals patat, croquet, frikandel, etc. overheerlijke ijstaarten prima rookartikelen caraco ijs , CAFE HOEKSTRA: waar U zich UIT THUIS voelt. Bargezellig.! ! Buorren 34, tel: 1305. Voor aankoop van:

- Radio en T.V. - Wasmachines en andere Elektrische Huishoudelijke Artikelen

naar de man die het zelf ook repareren kan.

R e p

a r

\V:VV 'tPfvlA

a t

i e

s

à

c o

n t

BUORREN 25 9089 BH Wijtgaard

a n

t

45

UITSLAGEN 26 oktober 1985, met een rekord van 72!! 1. Hans Ypma en Jan Kingma 5619 2. Nel Ypma en Ali Kingma 5593 3. Thea Andringa en Tseard Jongbloed5519 4. Jan de Bruin en Hans de Ruiter 5425 5. Bertus Damhuis en Gerrit Luijben 5307 6. Marijke van Balen en Minke van Balen 7. Sietse Arn.Hoekstra en Jan Terpstra 8. Jappie Schuurman en Herman Huitema 9. Wim Schuurman en Edward Jorna 10. Joop Andringa en Jet Andringa 11. Jappie MUlder en Wiebe BoonsLra 12. Corrie Wever en Freddie Hemstra 13. Thijs Schuurman en Floris Schuurman 14. Jet Terpstra en Floris Jorna 15. Jelle van Balen en Mieke van Balen 16. Wiebren Wolters en Annie Andringa 17. Dora Hoekstra en Annie de Bruin 18. Hottie Nota en Jannie Schuurman 19. Jan Ant.Jorna en Appie de Ruiter 20. Piet Roorda en Yvonne de Jong 21. Willy de Bruin en Herman Santema 22. Jan Andringa en Gerrie Jongbloed 23. Titus Hettinga en Giny de Jong 24. Age Jongbloed en Metsje Ringalda 25. Gerard J.Roorda en Esther Rypstra 26. Paul Swart en Frens de Ruiter 27. Sible van der Meer en Henk NOta 28.Jan ten Hoove en Thijs Hofstra 29. Wietze Ypma en Klaes Ypma 30. Aan de Haan en Dikkie van Balen 31. Rudi Hoekstra en Agatha Jorna 32. Joop Swart en Imi Swart 33. Dirk Vermeulen en Jan FI.Jorna 34. Auke Jongbloed en Bert de Ruiter 35. Ietsje Mulder en Tsjikke Jongbloed 36. Ale Terpstra en Jan Rooks

aantal deelnemers punten 1e.prijs 2e.prijs 3e.prijs 4e.prijs 5e.prijs 5180 punten 5159 5133 5132 4966 4963 4923 4842 4784 4758 4753 4749 4650 4630 4581 4526 4250 4159 4120 4116 4032 4009 3994 3979 3978 3940 3922 3706 3493 3466 3434

46 UITSLAGEN 23 november 1985, aantal deelnemers 66. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33.

Marijke van Balen en Minke van Balen Sietse Arn.Hoekstra en Herman Huitema Appie de Ruiter en Paul Swart Wiebren Wolters en Annie Andringa Hans Ypma en Bertus Damhuis Frens de Ruiter en Joop Swart Edward Jorna en Wietske Roorda Klaes Ypma en Durk D.Ypma Gerrit Luijben en Agatha Jorna Age Jongbloed en Wiebe Boonstra Willy de Bruin en Herman Santema Ans Valk en Gert Jan Vos Annie de Bruin en Ytsje MUlder Floris Schuurman en Thijs Schuurman Jan de Bruin en Bert de Ruiter Hans de Ruiter en Henk Nota Tjeerd F.Jorna en Dora Hoekstra Metsje Ringalda en Tsjikke Jongbloed Sible van der Meer en Jappie Schuurman Titus Jorna en Jappie Mulder Corrie Wever en Jan Fl.Jorna Piet Roorda en Titus Hettinga Imi Swart en Gertrud Swart Eise Roorda en Fokke Laanstra Joop Andringa en Jet Andringa Teake Th.Roorda en Jeroen Hemstra Freddie Hemstra en Sietse C.Hoekstra Ale Terpstra en Jan Rooks Dirk Vermeulen en Jet Terpstra Jannie Schuurman en Lodewijk de Bruin Koos Hemstra en Lucie Jorna Rudie Hoekstra en Auke Jongbloed Jan ten Hoove en Tseard Jongbloed

6029 pnt.,le.pr. 6001 2e.pr. 5769 3e.pr. 5639 4e.pr. 5250 5e.pr. 5183 6e.pr. 5098 5019 5007 4866 4853 4835 4819 4769 4578 4564 4532 4497 4475 4434 4421 4415 4382 4290 4219 4218 4210 4061 3985 3976 3410 2981 2939

DE VOLGENDE KLAVERJAS AVOND IS VASTGESTELD OP 18 JANUARI A.S. DE AANVANG IS VOORTAAN HALF NEGEN.DENKT U EROM NIET ALTIJD DEZELFDE MAAT MEE TE NEMEN?? TOT DE VOLGENDE KEER.

47

ZAKENVERENIGING WIJTGAARD WENST U EEN VOORSPOEDIG NIEUWJAAR Steeds tot uw dienst! Uw dorpsgenoten van de ZAKENVERENIGING

Andringa

Transportbedrijf

tel. 1394

Boonstra

Super Dorps Markt

tel. 1707

Brinksma

Garage en Taxibedrijf

tel. 1307

Kingma

Bouwbedrijf

tel. 1366

v.d. Meer

Bouwbedrijf

tel. 2070

Monique

Kapsalon

tel. 1730

Schaafsma

Voetverzorging

tel. 1518

Ypma

Electr. InstalI. bedrijf

tel. 1608

'~"-""----"'"'-------'------------ ~

48

~IElnCGnIEUS IDxOCCUlMlIEN1fIA TnIECCIEN1f~UlMl W@@Ir

IFIRITIESILAIN]DJ

Het katholiek Religieus Documentatiecentrum is op 1 mei 1984 opgericht (in november 1984 reeds in de parochie wereldkundig gemaakt) en per 1 juli 1985 officieël van start gegaan. Het stelt zich ten doel alle gegevens te bewaren, te verzamelen en te registreren welke betrekking hebben op het katholieke leven in Friesland en de geschiedenis van de rooms-katholieken in deze provincie. Zo worden o.a. verzameld; bidprentjes,- boeken,-kerkboeken,geschiedenisboeken,- kranteknipsels,-illustraties,- foto's, enz.enz. Verder houdt het zich intensief bezig met de registratie van alle religieuzen (priesters,- broeders,- en zusters) die in Friesland geboren zijn of die er gewerkt hebben. Van de parochies bijv. een inventarisatie van de aldaar gewerkt hebbende geestelijkheid (pastoors enz.). Daartoe zijn alle congregaties en orden aangeschreven en worden de parochies en andere instanties nog benaderd. Alle aangeschreven congregaties en orden hebben inmiddels hun volledige medewerking verleend. Via de kommissie kerkelijk kunstbezit van het bisdom Groningen is de bisschop van Groningen, Mgr.Möller van dit werk op de hoogte gebracht en is daarvoor alle ruimte en medewerking verkregen. Met het r.k.kerkbestuur alhier en met de Congregatie van de zusters van Liefde van Tilburg zijn eveneens goede afspraken en regelingen gemaakt. Het documentatiecentrum heeft n.l. per 1 juli j.l. een gastvrij onderdak gevonden bij de kommuniteit van de eerwaarde zusters in het klooster "Mater Dei" te Wijtgaard. Het dorpsarchief van Wijtgaard is voorlopig in het documentatiecentrum opgenomen en maakt tevens gebruik van de in de huisvesting aanwezige (brandvrije) kastruimten. Van alle (tot op dit moment) aanwezige documentatie en archieven is een uitgebreide katalogus gemaakt.

49 Het documentatiecentrum is voor iedereen toegankelijk; bezoek kan echter alleen plaatsvinden ná afspraak met een der medewerkers. Een aantal instanties, w.o. de Katholieke Openbare Bibliotheek te Leeuwarden en particulieren hebben inmiddels gebruik gemaakt van de mogelijkheid tot naslag~ werk of documentatie. Het documentatiecentrum heeft een aantal medewerkers(sters). Naast de heer H.Nota zijn dit mevr.I.Kempe-Wildering, mevr. G.Hofstra-Koopmans en de heer Joz.Roorda. Ook van de door de zusters aangeboden hulp wordt regelmatig gebruik gemaakt. Het ligt in de bedoeling in januari a.s. een lezing te houden over doel, inhoud en organisatie van het nieuwe documentatiecentrum. Daarover volgen nog mededelingen. Heeft u nog voor ons doel waardevolle of belangrijke gegevens,documentatie, boeken en/ of andere spullen, dan houden wij ons ten zeerste aanbevolen. Het korrespondentie-adres van het Kath.Religieus Documentatiecentrum is Buorren 14, 9089 BK Wijtgaard. Tel.nr.OS10S-1981, b.g.g.1243 of 1649.

TAFELTENNISVERENIGING "WIJTGAARD"

OP 2 FEBRUARI 1986 WORDT IN HET DORPSCENTRUM "DE TWIRRE" WEER HET JAARLIJKSE TAFELTENNISKAMPIOENSCHAP VERTENNIST NOTEERT U ALVAST DEZE DATUM!

50

9

VERSLAG JAARVERGADERING. Geheel in de wintersfeer van sneeuwen lJS al vroeg in het seizoen, heeft op 25 november 1985 de ledenvergadering plaats gevonden bij Durk Hoekstra.Bestuur was zeer tevreden over de opkomst, Durk had het goed warm en de sfeer was aangenaam. VooIZitter Santema haalde in zijn openingswoord enkele feiten aan over het afgelopen seizoen. Vooral de slechte konditie van de baan waarop toch nog enkele wedstrijden op hebben plaatsgevonden deed ons pijn.Als grote "knaller" voor deze avond was het sukses van Rein Jonker bij de elfstedentocht in februari en zijn huidig sukses weer als 4e in Deventer afgelopen zondag .ihj zijn trots op dit lid aldus de voorzitter maar de jeugd van Nammele van der Weij en Sieb de Vries mogen ook met ere genoemd worden. Onder de aandacht werd nog gebracht dat de schooljeugd voor gezamelijke rekening les krijgt in de Ijshal te Leeuwarden in schaatsrijden. wat in de smaak valt en gewardeerd wordt. Gemeld werd dat er een ijswegencentrale van de gemeente Leeuwarden in oprichting is waarbij Thijs Hofstra Wijtgaard vertegenwoordigd. Penningmeesteresse Lies de Jong bracht weer een keurig verslag uit en sloot af met een batig saldo, wat vast mee is te danken aan het zuinig beheer van Lies en werd bevestigd door Nammele van der Weij en Jelle van Balen welke de boeken in de pauze hebben gekontroleerd. Bestuursverkiezing kwam aan de orde. Lies de Jong werd dank gebracht voor haar 6 jarig kasbeheer en Jan Brinksma welke 10 jaar het vice voorzitterschap heeft vervuld maar wegens drukke werkzaamheden vaak bij vorst thuis niet gemist kan worden in de garage. Hier alle waardering voor, maar Jan heeft toegezegd ons nog van dienst

51

te zlJn. Bij de hierop volgende bestuursverkiezing zlJn met algemene stemmen gekozen Gerrie Jongbloed-Jellema en Sible van der Meer. Wij zijn hier erg gelukkig mee en hopen weer op een goede onderlinge samenwerking. Door deze benoeming van Si bIe van der Meer en zich niet meer herkiesbaar stellen van Floris Jorna wegens zijn werkzaamheden bij Rijkswaterstaat bij vorst en gladheid werd het keurmeesterskorps erg uitgedu nd. Ook hier werd tijdens deze vergadering in voorzien en werden gekozen Jan Haringsma en Theo Roorda als nieuwe keurmeesters bij start en finisch. Rijderijen was het volgende punt, voorrang verdient de dorpen wedstrijd Wijtgaard-Roordahuizum, het jeugdschaatsen en de ledenwedstrijden. Verzocht zal worden aan het onderwijzend personeel, de jeugd er op te wijzen de baan bij beginnende vorst niet te betreden doch te wachten tot deze voldoende sterk is en geopend is verklaard. Bij sneeuwval zullen vrijwilligers worden gevraagd voor het sneeuwvrij maken van de baan e n materiaal hiervoor zal worden uitgebreid. Laten we dan hopen de volgende maand op een veertien dagen mooi ijsweer. met een mooie baan, mooi ijs en veel ijspret. Santema wil dan besluiten de leden met hun gezinnen een goede jaarwisseling toe te wensen, veel gezondheid en tot een volgend bericht. G.Roorda Sekretaris.

************** ADRES EN TELEFOONNUMMER PASTOR SJ.MINNEMA Pastor Sj.Minnema, Horstweg 19, 8763 MR te Parrega, tel.nr.05157-9171 Of in noodgevallen; Dr.Halbertsmastraat 69 Bolsward (schooladres), tel.nr.05157-4186 of 4875 Wellicht kunt u dit noteren in uw agenda of tel.klapper.

52

I

Ook de beide koren van Wijtgaard sluiten zich aan bij de nieuwjaarswensen voor alle lezers van "lt Havenpypke". Tevens willen we van de gelegenheid gebruik maken om u attent te maken op onze langspeelplaat "Meiinoar ûnderweis". Centraal op deze plaat staat de "Theresia-mis", gecomponeerd door dirigent/organist Sietse Koopmans. Op de ene kant van de plaat wordt Fries gezongen. Naast de "Theresia-mis" staan er nog prachtige liederen op de plaat, door het jongeren- en gemengd koor afzonderlijk. Wie nu eens een mooie plaat of cassette bandje wil beluisteren, ja, die moet natuurlijk deze plaat wel bestellen! Dat kan telefonisch op nummer 05105-2066 of 1649 of 2641. secr.zangkoor St.Caecilia,

Stichting VJOningtx:x.JvJ

Sint Joseph Donderdagmiddag 12 december 1985 vindt de officiële start plaats van de bouw van 13 woningen aan de Arnold Cathstrjitte te Wijtgaard. De heer Klaas Hellinga. voorzitter Vereniging Dorpsbelang Wijtgaard, heeft zich bereid verklaard de eerste paal van dit projekt te slaan. Hij wordt hierbij - namens de jeugd van Wijtgaard - geassisteerd door Gonny van Daalen en Klaas van Wijngaarden.

-J. LIEZENCA BUORREN 35 UW ADRES VOOR klompen zweedse muilen klompschoenen

TEL. 2416

WI ROUMER AUTORIJSCHOOL *

* *

Volledige rijopleiding Theorielessen voor iedereen Herscholingscursus in neutrale auto's

* Verlenging van uw rijbewijzen Uw adres voor inlichtingen is: Sj. v.d. Woude

Jacob Algerasingel 53 9088 AV Wirdum Tel.: 05105 . 1944

't Is niet duur stap bij V.D. WOUDE achter het stuur.

•

TENNIS-AKKüMüDATIE

KOB! en JULIUS van der Haring

nr. 49 - Jellum Tel.: 05106 - 569

voor alle Transporten, speciaal Veevervoer

~

BUORREN 64 Tel. 1394

=n----IC

53

Meindert en Alie Rinsma-Bijlsma van Rinsma's Slagerij Nieuwstad 19 Leeuwarden

Wij wensen familie,vrienden en bekenden prettige kerst-

wensen alle vrienden en tekenden een gelukkig nieuwjaar

dagen en een heel gelukkig 1986 toe. Hoyte en Marjan Jorna en kinderen

DE GEARSTALLERS FAN "IT HAVENPYPKE" WINSKJE ALLE ~

LEZERS EK FOAR TAKOMME JIER IN PROTTE NOCHT OAN US DOARPSBLÊD EN 'N LOKKICH NIJJIER. Een gezegend 1986 is

In lokkich nijjier wurdt

onze wens, voor ieder

aan alle famylje,freonen

mens.

en kunde tawinske trüell

Fam.Klaas en Dora

Wybe en Willy,Klaas en

van Tuinen-Huitema

Marijke Lageveen-

en kinderen.

ût Ljouwert

54

~A1LVIE~JF(Q)~CC1LlUJIB3

2)2)lUJ§ }N(Q)CCH1r2)2) KAMPIOENSKEAL KRYCH TREDDE PRIlS YN AKKRUM To min kea11en yn wytgaerd. Sneon 21 septimber wie ie wer kea11ekeuring yn Wytgaerd. De keallefokk1ub "Us Nocht" moast diskear utwike nei in stik 1àn fan K. He11inga oan de Hegedyk. Dit fanwege de drokte yn 'e buorren troch de ek op dizze dei to halden doarpsreüny Yn it boekje stienen 51 kea11en fermeld. werfan 4 reservekea11en. Fan de 47 keal1en dy't der wêze moatte hienen wienen der 1ykwo1s mar 38. Ien hie in fédoktersferk1earring, de oaren binnesaweib1eaun. Dat is in spitige en minne saek. Miskien is de boete fan f5,- dy't hjir foar stiet ek wol to min. Mar ek de publike bilangstelling hà1d net oer. As men dan de yndrukwekkende list fan stipers foar yn't boekje sjocht (54 nammen/bidriuwen), dan moat it dochs wol oars kinne. Mar hawar. As kasmasters wienen oan1utsen de heren Fo1kert Sybrandy fan Hidaerd en Frans Monkelbaan fan Himme1um. Yn in 1ytse moarn hienen hja de kea11en troch de ring. De kwaliteit wie dit jier mar hiel gewoan. Kampioen is wurden Sneeker 420 fan Anja Boersma ut Wytgaerd. De heit fan dit kea1 is Neh1s. Reserve-kampioen is wurden Geertruida 16, in Strin Arko 68 dochter, ynstjoerd troch Rienk Ta1sma fan Wurdum. It moaist knipte kea1 wie Kathe 20 fan Tjibbe Boonstra fan Roardahuzum. Riemy He11inga fan Wytgaerd brocht har kea1, Piet's Donia 179 it moaist foar. Foar de op 5 oktober to hà1den rinkeuring fan Mid-Frys1an yn Akkrum binne fan Wytgaerd 16 kea11en opjown. De fierdere utslaggen binne.

55 Rubryk priis 1 A 1 B 2 2 2

1 keal Yrene 2 Tynia 143 Sietske 86 Gooitske 56 Susanne 5

Rubryk 1 A 1 B 1 C 1

2 Sneeker 420 Sietske 100 Pytsje Reduster Antsje 143 Kathe 18 Klaske 346 Botermijn 131

ynsinder Johannes Hoogland Johan Bergsma Watze v. Balen Arjen v. Balen Jacob Vlieg

wen plak \vurdum Friens Wytgaerd Wytgaerd Wurdum

Anja Boersma Jeroen Hemstra Piet Roorda

Wytgaerd Wytgaerd Wytgaerd

Neeltje Hofstra Hindrik Boonstra Tineke Talsma Thys Oud

Roardahuzum Roardahuzum Wurdum De Jouwer

Rubryk 3 1 A Utta 3 1 B Kathe 20 1 C Janny 26 Roorda Beitske 1

Heleen Turkstra Tjibbe Boonstra Femke Fopma Fokje Okkinga

Wytgaerd Roardahuzum Wytgaerd Roardahuzum

Rubryk 4 1 A Piets Donia 179 1 B Bontje 61 1 C Klaasje 9 2 Richt je 115 2 Akke 123

Riemy Hellinga Marten Hellinga Gabe Kuperus Jaring-Jan Odinga Klaas Hellinga

Wytgaerd Wytgaerd Wurdum Poppenwier Wytgaerd

Rubryk 5 1 A Hiltje 64 Anna 150 1 B 1 C Judith 2 2 Hankje 9 2 Ines 9

Maaike Hellinga Eelkje Fopma Jacob Hoogland Jarin3-Jan Boersma Johannes Hoogland

Wytgaerd Wytgaerd Wurdum Friens Wurdum

2 2 2

56

Rubryk 6 priis keal 1 AGeertruida 16 1 B Anke 3 Jet 44 1 C 2 Janny 7 2 Anna Marie 4 2 Harmke 16 Nellie 233 2 Rubriek 7 1 A Pietje 60 Pietje 59 1 B 1 C Geertje de Hoop 280 2 Jinke 206 Tjitske 3 2

ynsinder Rienk Talsma Sjouke Jorna Foppe Jorna Jaring-Jan Odinga Ids v.d.Meer Jos Bergsma Johan Bergsma

wenplak Wurdum Wytgaerd Wytgaerd Poppenwier Friens Friens Friens

Berber Roorda Teake Roorda

Wytgaerd \.Jytgaerd

Joke v. Balen Menno-Rolf Turkstra Johannes v.d.Meer

Wytgaerd Wytgaerd Friens

Fjirtjin dagen letter foun de ringkeuring plak, dit jier yn de maneezje fan Akkrum. Sadwaende sieten we mei it wat s6terige waer yn Wytgaerd baten en mei it moaie waer yn Akkrum binnendoar. De dei is yn syn ge hiel goed ferroun, mar foar de Wytgaerdsters waerd it meast in goede tobeksetter. Sprekkend foarbyld derfan wie 6s kampiens-keal Sneeker 420 fan Anja Boersma. Yn Akkrum kaem hja net fierder as in tred de priis. Neist it feit dat 6s keallen dit jier mar hiel gewoan wienen kin men dochs fraechtekens sette by de ferskillende jurerings. It is foar de keallefokklubs fan great bilang dat der wat unifoarm keurd wurd. De 6tslaggen binne fierder; Yrena 2 Tynia 143 Sneeker 420 Sietske 100 Pytsje 57 Atta 3 Bontje 61

Johannes Hoogland Johan Bergsma Anja Boersma Jeroen Hemstra Piet Roorda Heleen Turkstra Marten Hellinga

2e. priis 3e. 3e. 2e. Ie. Ic. Ie.

57

P.Donia 179 Riemy Hellinga Gabe Kuperus Klaasje 9 Judith 2 Jacob Hoogland Anna 150 Eelkje Fopma Hiltje 64 Klaas Hellinga Geertruida 16 Rienk Talsma Teake Roorda Pietje 59 Pietje 60 Berber Roorda

2e.priis Ie. 2e. 3e. Ie. Ie. 2e.

Ic.

Kampioen by de aldere keallen waerd Rypster Marijke 226 fan Minke Rosier. ut De Ryp. Reserve-kampioen waerd Terphuster Baukje 79 fan H.de Groot Ut Blessum. By de jongere keallen waerd Toerenburg Sietske 271 fan T.Hiddema ut Bitgum kampioen en Zwaantje 95 fan Gerrit Harm van der Wal ut Wergea reserve-kampioen. Op it lêste keal nei wie dit alhiel in Marssumer oangelegenheid. Ek mei de kolleksje's wienen hja wer net to oertreffen. Foar it tsiende jier stiene hja wer boppe oan mei in la. priis. Werfea wie in goede twadden mei in 1 b. priis. Der nei kamen Mantgum mei 1 C., Grou mei in earsten,Akkrum itselde, Wytgaerd ek mei in 1e.priis op it ien nei lêste plak en de ferline jier wer oprjochte keallefokklub fan Jelsum slute de rigele mei ek in earste priis. It wie wat in wikselfallich jier foar "Us Nocht". Mei dochs genoch leden hopet en rekkent it bistjûr derop dat it sukses takom jier wol wer wat grutter wurde sil. Broer Roorda,skr.

• 58

STICHTING ~ FRIESE MILIEURAAD e.~

Huizumerlaan 23 Leeuwarden Correspondentie uitsluitend: Postbus 713, 8901 BM Leeuwarden Telefoon 058-152925 Friesland Bank 29.80.88.991 Postrek. v.d. bank 81.15.42

gif uit de wijk

, •

In elk seizoen is er voor ons in de omringende "natuur" nog wat te zien en te beleven. In de wijk bestaat de natuur uit tuinen en gemeenteplantsoenen. Maar zo "natuurlijk" zijn deze niet meer. Er worden planten aangeplant die er niet thuis horen, maar wel die plantsoenen fraaier maken. Om die plantsoenen dan netjes te houden wordt er gespoten met onkruidbestrijdingsmiddelen. Dit laatste heeft niets met "natuur" te maken. De gemeente Leeuwarden weet dit ook. Ze gebruikt daarom nu al veelminder bestrijdingsmiddelen dan in het verleden Toch werd er in 1983 nog zo'n 1000 kg. gespoten. E~

dit is volgens ons te veel. Deze bestrijdingsmiddelen zijn giftig voor sommige planten. Sommige middelen zijn giftig voor een aantal dieren en sommige zij~ ook voor de mens behoorlijk giftig. Er zijn al genoeg mensen ziek ge~orden van bestrijdingsmiddelen. Vooral de spuiters zelf. Dat uit zich vaak in jeuk, branderige ogen en hoofdpijn. In elke Leeuwarder wijk wordt heel wat simazin gespoten. Dit is een onkruidbestrijdingsmiddel dat in het bovenste laagje grond blijft zitten. In het voorjaar wordt het gespoten en het blijft werkzaam tot het volgende voorjaar. Veel mooie "wilde" planten verdloJijnen zo uit de wijken. In de grond leven allerlei schimmels, bakteriën en vele kleine beestjes en insekten. Dit

59

OOT en andere even giftige middelen zijn reeds lang verboden. Aanvankelijk werden ze naar beste weten toegepast. Oe schadelijke gevolgen werden pas later bekend. Behalve schadelijke beestjes. gingen ook andere dieren dood. Bijvoorbeeld roofvogels die aten van duiven die vergiftigd zaaizaad gegeten hadden. bodemleven verdwijnt ook zodat de struktuur van de grond achteruit gaat. De grond wordt onvruchtbaarder en planten groeien minder goed. Voor de mens is dit middel ongeveer net zo giftig als bijvoorbeeld keukenzout. Als je een halve kilo op zou eten ben je dood. Het is dus niet zo giftig,alleen op de lange duur vergroot het wel de kans op kanker. Kinderen zouden dus eigenlijk helemaal niet meer in het plantsoen moeten spelen, maar dat doen ze toch. De gemeente gebruikt nog veel meer bestrijdingsmiddelen, waarbij er sommige zelfs giftiger zijn dan simazin. We zouden eigenlijk veelminder bestrijdingsmiddelen moeten gaan gebruiken. Dit kan ook wel: in Lelystad, Drachten, Zwolle en Sneek bijvoorbeeld is besloten om veel minder te spuiten. Hoe kan dit?

Het is niet zo dat daar nu alleen maar geschoffeld en gewied wordt. Dit zou veel te duur zijn. Er worden andere planten aangeplant, vooral planten die de bodem bedekt houden. Schors en houtsnippers worden over de grond gestrooid zodat onkruiden minder kans krijgen. Als dit in Leeuwarden zou gebeuren dan zouden de wijken er anders uit gaan zien. Minder netjes misschien, maar wel "natuurlijker". Bovendien heel wat gezonder voor de mensen die er in leven en niet te vergeten voor de mensen van de

60

plantsoenendiensten zelf. Wordt het niet eens tijd om ook hier in Leeuwarden minder te spuiten? In de plantsoenen maar ook in de tuin en de moestu~ Iedereen zou aandacht moeten besteden aan de gevolgen van het spuiten van bestrijdingsmiddelen. Vanuit drie organisaties, de Friese Milieuraad, Milieu Defensie en het Instituut voor Natuurbeschermingsedukatie, is er een groepje mensen ontstaan, die het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen in de gemeente Leeuwarden willen verminderen. Mensen die ook ongerust zijn of meer willen weten kunnen hierover kontakt opnemen met Friese Milieuraad, per adres Huizumerlaan 23 voor post Postbus 713 8901 BM Leeuwarden telefoon 058-152925 vragen naar Margriet de Heer. Tweede mogelijkheid is, om kontakt op te nemen: Wybe Kuipers Maagdepalm 132 8935 NH Leeuwarden tel. 058-883059.

DIENSTEN HUISARTSEN WIRDUM/WARGA 25, 26 december; P.Dijksterhuis en N.Valken te Wirdum, tel.05105-1303 Van 27 december 1985 tot en met 1 januari 1986 is de praktijk te Wirdum gesloten. De praktijk wordt dan waargenom~n door dokter van Drooge te Warga, tel.05105-1261. Tijdens het weekend en feestdagen boodschappen tussen 10 en half 11 uur en op werkdagen tussen 9 en 11 uur. Denkt u a.u.b. om voor de komende drukke periode voldoende medicijnen te hebben. Bij dokter van Drooge géén herhalingsrecepten!

Waarom naar de Friesland Bank? omdat de condities van deze grootste provinciale bank veelal gunstig afsteken bij die van andere banken; omdat deze bank snel en direkt kan inspelen op uw wensen; omdat deze bank niet te groot is voor een persoonlijke benadering van uw financiële problemen; omdat het beleid van deze zelfstandige bank wordt bepaald door mensen die de friese verhoudingen kennen; omdat de bij deze regionale bank gedeponeerde gelden grotendeels worden belegd in de eigen provincie; omdat deze bank bereid is plaatselijke en provinciale belangen te dienen. Open daarom nu een rekening bij de enige . zelfstandige provinciale bank.

Friesland Bank uw eigen bank Kantoor Wirdum, Legedyk 5 Tel. 05105-1356

Service naarje hart. • Kopen in onze super dorpsmarkt betekent: SUPE R: Kwaliteitsgoederen voor een scherpe prijs. DORPS: onderons· ge. moedelijk - vriendelijk MARKT: Daar is van alles te koop waar maar vraag naar is voor Uw dagelijkse levensbehoeften.

Meekeshof 1 Wijtgaard , Tel.: 1707 Annex drogisterij Greate Buorren 9 Wirdum Tel.: 1396 Annex postkantoor

v-

VERSE PRODUKTEN

en

G-GOEDKOPER

·.Prijzen naar je zin.