it Haven-pypke Doerpsblld fo8r Wytgeerd

I

.

it Haven-pypke Doerpsblld fo8r Wytgeerd

5

voor alle Transporten, speciaal Veevervoer

BUORREN 64 Tel. 1394

11

==:J=C==:=lI

ID

I

11 ID :=JI I1 I _----'11......_----'10

Brédijk 40

*

9089 BV Wijtgeard.

....- - - Tel. 06106 - 2070

* - - - - - - - - -....

* Rabobank rek. no. 33.64.04.086 *

"IT HAV'ENPYP,KE" dorpsblad voor Wijtgaard 12e.jaargang no.65 december 1981 REDAKTIE H.Nota (eindredaktie)Buorren 28 Joz.B.Roorda Buorren 46 G.de Boer-Statema Noardein 4

9089 BK Wijtgaard tel.1981 9089 BL Wijtgaard tel.1548 9089 BT Wijtgaard tel.1389

MEDEWERKSTERS T.Hoekstra-Smeding (tel.1266) en T.Overzet-Fopma (tel.2441)

= ==

=

=

=

=

= = = =

KOPIE voor het volgende =

~

=

num~er

= == = =

~

=

=

= = =

=

=

inleveren vóór

= == = ==

= = =

februari = = =

=

=

TERUGBLIK EN TOEKOMST! Dit is dan weer het laatste nummer in 1981. Een jaar,zo kunnen we het gerust stellen, waarin in onze dorpsgemeenschap nog al het een en ander is gebeurd. Hopenlijk bent u lezers,tevreden over het aandeel dat It Havenpypke hieraan heeft bijgedragen. Misschien kunt u in de komende feest - en vrije dagen de nummers van deze jaargang er nog eens op naslaan. Maar wat verder om ons heen zijn er de akties voor vrede en hulpleLigen voor mensen in nood. De komende Kerstdagen zijn uitermate geschikt om ieder op zijn eigen wijze over al deze dGngelegeLheden eens tot bezinning te komen. Een blik in het komend jaar te werpen is altijd moeilijk, maar er staan weer vele aktiviteiten op het spel. Uw dorpsblad zal daar zeker ook op inspelen en zo haar funkt ie bli jven waar maken. Wij wensen u alvast prettige kerstdagen en een goed 1982. namens de redaktie, J.Roorda

2

GEKOMEN Aan de Euorren no. 47 ZlJn komen wonen Folkert en Sally Postma-de Hoop met hun beide kinderen Ludwiena en Armando. Zij komen van het schip "Adriana" van de binnenvaart. Op Meekeshof 11 ZlJn komen wonen Benk en Nelly ElzingaJelgersma en hun zoontje Marcel. Zij hebben voorheen in Leeuwarden gewoond. En op Meekeshof 59 he~ben zich gevestigd Frans en Marion Tiel Groenestege-Blum. Zij hebben een zoontje dat Josje heet. Het gezin is afkomstig van Oldemarkt. Allen hartelijk welkom. (Vanaf heden vermelden wij eok de namen van eventuele kinderen; dit op veler verzoek). VERTROKKEN geen wijzigingen VER H U lSD Dhr.Fr,ens de Ruiter sr. is verhuisd van Hegedyk 41 naar Meekeshof 22 (bejaardenwoningen). Mevr.Botje van der Zweef-van der Meer is verhuisd van Kloosterstraat 3 naar Frittemaleane 28,ook in Sneek.

3

GEBOREN Op 9 augustus j.l. Evert Sjoerd, zoon van Benny en Tonny Roorda-Voordewind, Yndyksterleane 5 te Woudsens. (helaas in het vorige nummer niet vermeld). Op 12 oktober j.l. Rixt, zoon van Theo en Heleen van der Wé~f~Ioekstra, Hillebuorren 17 a. te Warga. Op 14 oktober j.l. Jouke, zoon van Jan en Alie Tijseling Greate Buorren 17 te Wirdum. Op 21 oktober j.l. Vincent Martijn, zoon van Ids en Fokel Jorna-de Jong, Fuutdonk 17 te Veghel. Op 22 cktober j.l. Wietze, zoon van Anton en Willy Jorn3-S~edir.g, Meekeshof 17. Cp 15 november j.l. Arjen Jelle, zoon van Ronald en Hennie Planting, Nynke van Hichtumwei 23 Leeuwarden. Op 21 november j.l. Benny, zoon van André en Greetje Jaspers-:.Jclet, Buorren 62. Op 22 november j.l. Teake Jan, zoon van Age en Rinske Roorda-JoT~3, Tjissema 15. en lest eed,

ren Aan alle ou "ers onze hartelijke felicitaties! Zoals u ziet ,een hele "vJaslijst". Wanneer zal de volgende stroomstoring zi jn??

4

o

VER L E TI E N Op 30 oktober j.l. is te Maarsenbroek onverwacht overleden Wim van der Linden. Hij werd 58 jaar. Wim en zijn familie hebben op de Weiwiske gewoond. Aan Annie,die kortgeleden ook een zoon heeft verloren, betuigen wij onze oprechte deelneming. Op 5 noveffiber j.l. is zeer onverwachts overleden onze dorpsgenoot Wim Kempe, op de leeftijd van 48 jaar. Wim dreef samen met zijn vrouw onze dorpswinkel en mede daardoor laat hij een lege plaats in ons dorp achter. Wij wensen zijn vrouw Ida en dochter Lysbeth veel kracht en sterkte toe om dit zware verlies te kunnen dragen.

HUW E L IJ K Op 9 oktober j.l. zlJn gehuwd Piet F.Jorna en Ritha Havinga van Groningen. Zij wonen Mondriaanstraat 45 te Gron ingerl • En op 17 december gaan trouwen Mari~ke Kraft en Wim Essink van Met slaiüer. Hun adres is Pelfinne 10 te Metslawier. Ook hier onze gelukwensen.

HUW E L IJ K S J U B

~

L E A

Floris en Marie Jorna-Schmit waren op 28 november j .1. 25 jaar get rouwd. Van harte pr-oficiat. ZIE K T E Vanaf deze plaats willen wij graag onze ziekEn veel sterkte tOEwensen. Vooral met de komende feestdagen mogen we wel eens ekstra aan hun denken. Ook zij die een ongeval hebben gehad wensen wij een spoedig herstel toe.

REKEN MAAR, NA, KWALITEITSTEXTIEL VOORDELIGER

BIJ

ANDELA SCHRANS 145 LEEUWARDEN tel: 05100-24993

DOUMA'S

douma

voor:

PLUIMVEEBEDRIJF

verse eieren in alle prijzen en /dassen braadkippen soepkippen slachtkuikens rollm1es kuikenschnitzels Tel. 05105-1581

Bredilk 2.7 Wlltgaard

Café (IJ' D. HoebtraJsn. * Uw adres voor VERGADERINGEN. BRUILOFTEN en PARTIJEN * LEVERANCIER VAN GEZELLIGHEIDSDRANKEN * * * *

ook voor een lekkere WARME HAP, zoals patat, croquet, frikandel, etc. overheerlijke ijstaarten prima rookartikelen caraco ijs CAFE HOEK5TRA: waar U zich UIT THUIS voelt. Bargezellig! ! Buorren 34, tel: 1305.

5

NIEUWE ABOffifES'S per 1 januari 1982 Andreas en Maria van der Zweep-Groeneveld, Merwedekade 110 3521 EP Utrecht. Bertus en Agatha Uit Oude Groeneveld-Kingma, Dr.P.Sipmastraat 3 8602 AB Sneek. p~

en Tiny Miedem3-Kingma, Aalscholverlaan 6 8601 ZA

Sneek.

Harrij en Alie van der Meer- de Jong, Minister van der Brinklaan 10 9251 JG Jan W.Roorda, Douwemastrjitte 45 Siep F.Jorna, Parkweg 322

9011 VP

Bergum.

Irnswn.

2271 BJ Voorburg.

Haaije en Hillie Dijkstra-Wildering, Westerparkstraat 43 8913 CB Leeuwarden. Frans en ~arion Tiel Groenestege-Blwn, Meekeshof 59 9089 ED Wijtgaard. Leendert en Tonia Runia-Beintema, Hegedyk 14 9089 BN Wijtgaard. Folkert en Sally ?ostma-de Hoop, Buorrer- 47 9089 BJ Wijtg3ard.

A D VER T E F TIE Te koop aar-geboden: Braurl dia-projektor (half automaat) en 30 sleden voor het orbergen van 1500 dia's. Prijs: f 125,- Dit is bijna voor niets! 're brvagen tij: G.Hoekst ra, Neekeshof 28 Wijtgaard

,-------_

...

6

DAN K BET U I GIN GEN Ik wil iedereen bedanker voor alle kaarten, brieven, kadootjes en tekeningen die ik in het ziekenhuis gekregen heb. Ellen Jaspers

LSns dizze wei wol ik, ek nammens de bern, eltsEnien hertlik tank sizze foar de bilangstelling tidens myn siik wêzen. Yn'e foarm fan blowmen,kaerten,fruit en oare iterijen, waerden de attinsjes troch de doar brocht. Ek de pe~soanlike besykjes tinne tige wurdearre. Beppe hat sleatten kof je setten. Alboewol 't wy dit yn'e bûs ek al dien hawwe, wol ik beppe hjirwei ek noch ris tige betankje. What hat se foar us skrEpt. Troch al dizze stipe kin ik no aenst ek wer foar jimme klear stean yn'e kapsalon. Hertlike tank allegearre. Monica, Nadine-Mandy Hierbij willen wij en de kinderen iedereen hartelijk tedanken voor de bloemen, kado's en felicitaties die wij op ons 25 jarig hllweli jksfeest van u mochten ontvangen. Floris en Marie Jorna en kinderen l3uorren 38 Wijtgaard

-

_._----

VEEFOKBED'RIJ F

G.fOPMA EN Zn: Tel. 1 575

Fopma's Reed 1 ..... als het om béter fok- en gebruiksvee . gaat weet U de weg we'l te vinden

FOPMA'S VEE STELT U TEVREE

~

verzekeringen Lange Marktstraat 26, Leeuwarden, Tel. 05100 - 41313

TAXI BUORREN 31

TEL. 1307

CARROSSERIE -

Steeds in voorraad:

PLAATSCHADE -

SPUITERIJ

Gebru ikte auto' s diverse types - alle prijsklassen

Ook leverbaar: ALLE TYPES NIEUWE AUTO'S Garantie en Financiering.

J. LIE,ZENGA BUORREN 35 UW ADRES VOOR klompen zweedse muilen klompschoenen

TEL 2416

verf en verfwaren schaatsen noren laarzen

7

Voor uw medeleven betoond tijdens de ziekte en na het overli j~len van onze broer, zwager' oom en oud-oom,zeggen wij u hartelijk dank. Familie Vallinga Familie liiemstra

De belangstelling en het medeleven bij het plotselinge overlijden van Wim is ons in deze zo moeilijke dagen een grote steun geweest. Wij willen u daarvoor hartelijk dank zeggen. Ida en Liesbeth

Bidden om Lieve Heer, We willen vrede, dat vindt iedereen goed. Maar jammer genoeg, weten we niet hoe het moet. Zou U ons willen helpen, Want U bent goed.

8

[!JáJW

Qg

~~~ ~zr r!J eJ&0fSli1f1@ ~~ntiiiP~

~~

VERSLAG van de vergade~ing met het Bestuur van de Vereniging Dorpsbela'1g Wijtgaard op 14 oktober 1981 te 20.00 uur in Café Hoekstra te Wijtgaard. 0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

Aanwezig zlJn: namens Dorpsbelang: de heer :Hellinga, voorzitter, mevr. de Boer, mevr.Smit en mevr.Ypma en de heren vld Meer en Turkstraj namens de gemeente: de heer Rijpma, wethouder, mevr. Visscher en de heer Visser, raadsleden, en de heer Wijngaarden. 1. Opening.

De voorzitter heet ~e aanwezigen welkom, in het bijzonder de heer Visser, die voor het eerst aan het overleg deelneemt. Hij zegt, dat er het laatste halfjaar erg veel in Wijtgaard is gebeurd, dat tot dankbaarheid stemt. De nieuwe school is geopend en in gebruik genomen, er is een boek verschenen over 350 jaar kerk in Wijtgaard en het werk aan de rijksweg is gereed gekomen. De moeilijkheden met in- en uitritten, die er aanvankelijk nog waren, zijn inmiddels tot aller tevredenheid opgelost. Zelfs is in overleg met enkele aanwonenden nog iets extra's gebeurd aan het trottoir en daardoor is de situatie daar be langr i jk ver be t erd • 2. Bouw van woningen voor 1- en 2-persoonshuishoudingen. De voorzitter zegt, dat de bouw van een aantal van dergelijke woningen voor Wijtgaard erg nuttig is.

9

Er zlJn jongelui die een dergelijke woonruimte gaarne willen hebben en nu gedwongen worden naar elders te vertrekken, terwijl Wijtgaarddeze jongelui gaarne in het dorp wil houden. Dorpsbelang heeft over de bouw van dergelijke woningen reeds contact gehad met je Woningstichting St. Joseph. De heer Rijpma merkt op, dat het ontwerp-bestemmingsplan een ander woningtype aangeeft dan de thans voorgestelde bouw: 4 bejaardenwoningen en nog een aantal normale eengezinswoningen. Hij wijst er op, dat een wijziging van het ontwerp-bestemmingsplan opnieuw overleg met de commissie ex artikel 8 noodzakelijk zal maken en een langdurige geschiedenis kan vwrden. Mevrouw de Boer merkt op, dat Dorpsbelang denkt aan het terrein, bestemd voor de bejaardenwoningen. De heer Rijpma meent, dat de problemen dan minder erg zullen zijn. Hij verHacht echter, dat de grondprijs te hoog is, dus zal er een (te) hoge huur uit de bus komen. Kleine woningen op dure ~oond maakt de bouw duur. Het verlenen van een bijdrage aan het exploitatietekort van het bestemmingsplan uit de algemene middelen (zoals, naar de heer Visser opmerkt, m.b.t. een vroeger bestemmingsplannetje in Wird~~ is gebeurd) is thans niet meer mogelijk. De heer Rijpma merkt voorts nog op, dat de bouw van kleine woningcomplexen, zoals het onderhavige, thans welhaast olli~ogelijk is. Weliswaar bouwt de Woningstichting Leeuwarden-Leeu~arderadeel in Wirdum en SnayJzerburen kleine complexen, maar deze maken deel uit van bouwstromen in een aantal dorpen. St.Joseph bouwt echter niet in andere dorpell, zodat bet voor deze corporatie ha3.st onmogelijk zal zijn nog woningen in Wijtgaard te bouwen. Hij is echter bereid om met de heer Kramer van St. Joseph de eventuele mogellj~1eid te bespreken. De heer Van der Meer deelt daarop meje, dat hij binnenkort met de heer Kramer een gesprek zal hebben over de bom'! van de door het dorp gevraagde woningen. Hij zal de heer Wijngaarden omtrent het resultaat van dat gesprek informeren.

10

3. De bouw van woningen in de toekomst. De voorzitter zegt, dat duidelijk is gebleken hoe lang het duurt voordat de bouw van een klein aantal woninger in Wijtgaard wordt gerealiseerd. Voorts wijst hij op het ontwerp-streekplan, waaruit voortvloeit, dat in Wijtgaard jaarlijks maar een zeer gering Cl.antal woningen kan worden gebouwd. Dorpsbelang heeft er bij de provincie voor geplei t, dat eh t aantal hoger wordt gesteld, teneinde de zelfstandigheid van Wijtgaard te handhaven, zo mogelijk te verbeteren. Er kunnen in het bestemmingsplan nog 4 bejaardenwoni~gen en 8 normale eengezinswoningen worden gebouwd. Hij vraagt, of het niet tijd wordt om nu reeds met de voorbereidingen van een nieuw bestemmingsplan te beginnen. De heer Rijpma zegt, dat "hij dit aan zijn opvolger als wethouder zal meegeven". Hij heeft nog zo veel zaken "omhanden", dat hi j niet a3.n nieuvJe zaken op het terrein van de ruimtelijke ordening meer toekomt, w2artoe o.a. reeds nagedacht wordt over de mogeli jklleden welke men zelf in het dorp ziet en eventuele ideeën gaat formuleren. Zelf heeft hij er geen idee over, ofschoon hlj opmerkt het wel een moeilijke ~aak te vinden; de rijksweg door het dorp is een problematisch gegeven. Ook de grondverwerving lijkt hem geen eenvoudige zaak. In elk geval moet er voor gewaakt worden, dat er geen bedrijven wardel;, wegbestemd, omdat dat zaker grote moeilijkheden zal opleveren.

4. Watervoorziening op het sportveld. De voorzitter 3egt, dat de watervoorziening bij het houden van het dorpsfeest op het sportveld de laatste jaren grote moeilijkheden heeft opgeleverd. Hij vraagt of het mogeli jk is voor de komende jaren een regeling te treffen. De heer 'I'urkstra voegt daaraan t oe I dat het deksel op de waterr:leterput nog nooit i s vervangen. De leeer Wi~ngaE,rder, deelt (la3.rop me e, dat indert.ijd, toen de beide kleerwag8n~ op het. sportterrein werden gepla'.'tst, deze op het \--Iater} eidingnet zi jn aangesloten via een watermeter, die volgens de voorschriftenvan het

11

waterleidingbedrijf in een watermeterput met afsluitbaar deksel moest worden geplaatst. Hoe het met ~e kleedwagens is gegaan is voldoende bekend. De toestand van deze wagens was op een zeker moment zoèanig, dat de Dienst Sport en Recreatie de aansluiting daarvan op het waterleidingnet heeft verbroken. Dit houdt wel in, dat elke keer t.b.v. de een of andere activiteit op het sportveld, zoals bijv. het dorpsfeest, de aansluiting tijdelijk weer moet worden aangebracht. De kosten daarvan komen voor rekening van de gebruiker, i.c. de organisator van re activiteit. De heer Wijngaarden wijst er nog op, dat het gymnastieklokaal/ dorpshuis te zijner tijd tevens als was~ en kleedgelegenheid voor het sportvéld dienst zal doen, zodat er dan t.b.v. de sportverenigingen geen aparte aansluiting op het sportveld zelf meer behoeft te zijn. Een wateraansluiting zal dan misschien alleen nog nodig zijn voor andere activiteiten op het sportveld, zoals het dorpsfeest. Afgesproken wordt, dat Dorpsbelang, eventueel samen met de sportverenigingen, deze kwestie nog eens bij de Dienst Sport en Recreatie aanhangig zal maken. De heer Wi jngaarden zegt voort s t oe er bi j de Dienst Sport en Recreatie nogmaals op te zullen aandringen, dat er een nieuw deksel op de put zal worden aangebracht. Opm.: Er is inmiddels een nieuw deksel aangebracht, dat met een zware ketting en dito slot aan de put is verankerd.

5.

De afscheiding tussen het sportterrein en de grond van Van der Werf na de grondruil. De voorzitter gegt, dat de grondruil mede op verzoek van Dorpsbelang heeft plaats gevonden, omdat het meermalen voorkwam, dat vrachtwagens de ingang naar het sportterrein blokkeerden. Hij vraagt, of er op de nieuwe erfscheiding een nieuwe erfafscheiding komt en zo ja, op welke manier. De heer Wijngaarden zegt, dat in de overeenkomst inzake de grondruil is bepaald, dat de gemeente op de nieuwe erfscheiding een erfafscheiding zal plaatsen, bestaande uit betonpalen hoog 1 meter op onderlinge af-

12

stand van 2 meter, waar lans 3 gecreosoteerde planken. Aan de straatzijde zal de sportveldtoegang worden afgesloten d.m.v. een houten hek, zoals gebruikelijk bij de landbouw. Hij deelt voorts mede, dat de materialen inmiddels zijn besteld en deels zijn ontvangen. Hij verwacht, :dat een en ander binnenkort zal worden aangebracht.

6. Ronc'vraag. a. De voorzitter vraagt, of er kans bestaat, dat Wijtgaard binnenkort op de kabeltelevisie wordt aangesloten. De heer Wijngaarden zegt, dat zulks i.v.m. de hoge kosten als gevolg van de afstand tussen Goutum en Wijtgaard nog wel enkele jaren op zich zal laten wachten •. Dit geldt overigens ook voor Wirdum. Hij bevestigt overigens, dat de centrale antenne-inrichting van de woningen van St. Joseph weliswaar in overleg ~et de S.K.L. is verbeterd in die zin~ dat indien Wijtgaard op de centrale antenne i nrichting van Leeuwarden wordt ,aangesloten, deze ltJoningen zonder ingrijpende voorzi~ningen daarop kunnen worden aangesloten. Maar het is niet 70, dat dit systeem nu overeenkomt met datgene, wat in Leeuwarden wordt geboden. b. Mevrouw de Boer zegt in de krant gelezen te hebben, dat de taxibedrijven in Leeuwarden en Sneek deel zullen nemen in het bustaxi-project. Zij vraagt hoever het daarmee staat. De heer Wijngaarden deelt mede, dat de bedoede taxibedrijven een rapport hebben opgesteld, waarin o.m. wordt voorgesteld, dat deze bedrijven aan het bustaxiproject meedoen. Dit rapport is aangeboden aan de projectgroep, die het project voorbereid. Wat er met het rapport en het voorstel wordt gedaan is hem niet bekend. Ook is het hem niet bekend, hoe ver men met de voorbereidingen is gevorderd.Weliswaar wordt er wel aan gev.Jer:kt, maar., 1&.1. is het wel erg stiJ rondom dit project. c. De heer Wijngaarden zegt geconstateerd te hebben, dat de in aanb,buw zijnde woningen "onder dak"zijn. Hij vraagt, of alle woningen nu verkocht zijn. De voorzitter antwoordt, dat er sedert de voorjaarsvergadering lliets is veranderd: er zijn 6 (van de 10)

13

woningen verkocht.

7. Sluiting. Na(at ~e volgende vergadering is vastgesteld op 25 maart 1982 bedankt de voor~itter de aanwezigen en sluit de vergadering.

Hark, in keppel guozzen, sei de man, en 't wie wivedei.

14

sekretariaat:

Buorren 28

9089 BK Wijtgaard tel. 05105 - 1981 Op 17 november j.l. vond ten stadhuize te Leeuwarden de tweede vergadering plaats van de bouwkommissie. Op deze vergadering gaf de architekt een toelichting op het schetsplan zoals dat binnenkort in de openbaarheid wordt getracht. Inmiddels is ook de goedkeuring van Gedeputeerde Staten van Friesland 10sgekomen.Tevens wordt op deze bespreking het punt van de toegangsweg naar het komplex aangesneden. Dit probleem zal met de afdelingen R.O.V. en S.Z.W. worden opgenomen. Op 21 november j.l. hebben de besturen van alle verenigingen en instanties in Wijtgaard een brief ontvangen over de best uurs-st ruct uur van onze stichting. Niet alle verenigingen zijn n.l. meer vertegenwoordigt in het Stichtingsbestuur. Omdat we graag willen dat iedere vereniging mee gaat praten en denken en beslissen over zo moeilijke zaken als beheer en inrichting van het gebouw,hebben we in deze brief gevraagd of de verenigingen die thans niet meer of nimmer vertegenwoordigt zijn, namen van kandidaten voor het uit te breiden stichtingsbestuur willen indienen. Dat moest gebeuren v6ór 5 december,zodat nu een aantal namen van kandidaten bekend zijn. Het Stichtingsbestuur buigt zich over deze materie in haar bestuursvergadering van december. Verder heeft het Stichtingsbestuur besloten een open informatieve avond te houden voer het hele dorp en uiteraard voor de verenigingen in ons dorp. Op deze avond zal verslag worden gedaan van onze werkzaamheden en wordt informatie gegeven over het schetsplan en de bouwtekening. Tevens wo~den dan de namen bekendgemaakt van de nieuwe bestuurskandidaten. Deze avond zal worden gehouden op DTI~SDAG 15 december a.s., 's-avonds om 8 uur precies ,in café Hoekstra. Iedereen in het dorp (en uiteraard onze omstreken) krijgt voor deze informatieve avond een aparte konvokatie. U komt toch ook? H.Nota,sekr.

rustieke en met liefde ontworpen meubelen. Zij ademen een sfeer uit die volkomen aansluit bij onze nostalgische tijd. Let echter behalve op de sfeervolle stijl ook op de onwaarschijnlijk verfijnde afwerking.

[]j

[IJ DO hamer/m

y

woninginrichting schrans 104 leeuwarden

van der V EN's VAMOR

RIJ - INSTITUUT LES 11\1:

SIMCA FORD FIAT en OPEL.

Instr.: Sj. v.d. Woude, Jac. Algerasingel 53, Wirdum, tel: 1944.

meer kwaliteit voor minder geld.

* trekkers met of zonder veiligheidscabine. * variërend van 40 t/ m 120 pk. * vrijblijvend alle inlichtingen.

w.u. v. Avlvaleane 19

Hoekstra Hijlaard

Tel: 05106-216

15

EEN GOEDE BUUR

.

•••••••• is beter dan een verre vriend. Gek eigenlijk dat je daar zo weinig bij stilstaat. Je vindt alles zo normaal totdat die goede buur er ineens niet meer is. Dit beseften wij toen onze buurman Wim Kempe zo plotseling kwam te overlijden. Ineens is er 's-morgens om 7 uur die auto niet meer die wordt gestart en voor ons allen als een soort wekker diende. Wim zIn hulpvaardigheid realiseren we ons eigenlijk nu pas echt. Altijd was hij bereid iemand tot dienst te zijn,ongeacht welk uur van de dag. Ook hadden Wim en ik enkele gemeenschappelijk hobbies. Zondag's 's-morgens kwamen we wel eens bijelkaar om een borreltje te drinken. Er werd dan veel over visjes gesproken omdat we ieder een aquarium hadden. Wanneer een van ons nieuwe visjes had gekocht, dan moesten die bewonderd worden. Met muziek was het precies hetzelfde. Draaide ik een gregoriaanse plaat,dan kon Wim uit volle borst meezingen. Hij was een enorme liefhebber van kerkmu~iek. Nooit zal ik de repetities van de kerkrevue vergeten. Wim was er altijd. Daarna de succesvolle uitvoeringen,wat heeft hij ervan genoten. Vroeg ik Wim hoe het hem beviel was alti jd het antwoord: "macht ig juh". Een typisch antwoord van Wim, van een echte levensgenieter. We zullen Wim blijven missen. Er is echter een heel grote troost. Wim blijft in onze herinnering achter als een fijne buurman met altijd een vriendelijk woord en een blij humeur. Gosse

LET OP !! De vermoedelijke data van de uitgestelde feestavonden van de Ijsclub Pier Thomas zijn 5 februari a.s.(jongeren) en 6 februari a.s. (ouderen) •

16

DE ZAKENVEFENIGING WIJTGAARD wenst u een

VOORSPOEDIG NIEUWJAAR

Ook in 1982 staan de volgende zaken weer voor u klaar:

ANDR1NGA BOONSTRA BRINKSMA KINGMA v.d.MEER MONIQUE RYFKEMA SCHAAFSMA YPMA

TRANSPORTBEDRIJF te1.1394 SUPER DCRPSMARKT 1707 TAXI EN GARAGEBEDRIJF 1307 BOUWBEDRIJF 1366 :OOUWBELRIJF 2070 KAPSALON 1730 VEEHAN:CEL 1887 VOETVERZORGING 1518 ELECTR.INSTALL.BEDRIJF 1608

17

NIEUWJAARSWENSEN Al it alde is foarby,

Teake en Hannie Jaspers-

alles begjint wer op e nij.

van Veen en bern, winskje

Wy winskje jimme derom ta,

femylje en goedkunde in

in goed en lokkich nijjier,

lokkich nijjier.

~_ --

~. ~

I, \,

~

sjoch sa. Gosse en Tini

Het bestuur van de Stichting Dorpscentrum wenst allen in

Saakje,Hans en Foekje Zwart,

het licht van de aktivitei-

winskje alle Wytgaerdsters

ten voor ons dorpscentrum

en ald-Wytgaerdsters folle

een

s~ortief

1982 toe.

10k en seine in 1982. Roel en Rike Jaspers-

Allen een zalig nieuwjaar toegewenst van Theo en Djoke

Hierr,stra, zalig niem·} jaar

Terwischa van Schelt ingaHoekstra eu kinderen.

Jappie en Jannie SchuurmanMiedema en kinderen wenst allen een gelukkig nieuwjaar

De gearstallers fan It Haver.pypke winskje alle lêzers ek foar takomme jier

T0isse en Riekje Ypma en kinderen wenst iedereen prettige feestdagen en een gelukkig nieuwjaar.

in protte nocht oan us doarpsblêd.

,lokkige krystdagen en

in goed bigjin fa n it n ï e JIer

---------

=-------~

18

Bran op'e Lape Freed to mOaTIl 30 oktober,barde it; wie der faar de kof je noch neat te merkbiten,foar alven stie de manske skuorre der al net mear. Lokkich krigen Namle en Anny rille gau yn'e gaten dat it, net doogde ,de buorlju kamen doe ek al opsetten en meienoar slagge men der yn it fé der ut te krijen en 't lan y~ te jeien. Mei de branwacht gong it wat stadich om en ta (mar wol wat hurder as by cie bran op Oenerna State yn 1844,sjuch it skriuwen oer de Oenema's). Mar dochs slagge 't de oanboude lizboks en 't wenhBs te bihalden,fansels ~ol mei de noodige skea. De selde deis koene de kij wer yn 'e tank molken wurde en ek de foarein wie nei in deimannich wer bhventer; it hie allegear noch slimmer kennen. By in forbouwing fan in goed tweintich jier forlyn w:i.e der in bränfrije souder oanlein dy de br§n ferncare koe. Fiif wike letter sjugge wy de spanten wer omheech komnlen en sneon 5 dec. stie de flagge (meibeam) der op. DE: moed sit der yn en sa sil njonken lyti3en alles wer ûnder de pannen (platen!) sitte.

J.R.

KERSTMIS 1981

==============

is ook:

VREDE

19

[WlSt u dat?] dat dat dat dat

dat dat dat dat dat

d,;:-t

dat dat dat

dat dat dat

21 december traditiegetrouw een gezamenlijke kerstavond voor alle vrouwen uit Wirdum,Wijtgaard en Swichum wordt gehouden? (In gebouw Unitas) deze avond wordt georganiseerd door de gezamenlijke Vrouwenverenigingen. de bewegwijzering naar de nieuwe school te wensen overlaat, het geen overbodige luxe zou zijn wanneer er een herkenningsbord of een naambordje zou komen voor de nieuwe school,bijv.aan het begin van het toegangspad? de akties vcor het dorpshuis al zijn begonnen? u daarover elders in dit blad meer kunt lezen? 24 oktober j.l. het meisjes-aspiranten team van -l2 korfbalverel".iging Wiid Fr;yslan veldk?IT!l~,ioen werd? wij hen daarn.ee van harte felicitel'en! de állerlaatEte t~)lon (van de merke-ballon wedstrijd) ook de verste reis heeft gemaakt; ~.l. ~ ~-1 K~...L..l-'c" ç,.(C.l' .n dc.",_ '._--\~. eJ"?) 0' , deze. -C>é_~_>"(, VêJ Oscar de Vri,'s ,,·ss en hij alsnog een I,ri-is:-é hfé'ft gewonner,! Proficiat. voortaan ie inleverdatum voor de kopie van It Havenpypke vooraar. op de eerste pagina wordt vermeld. (onder de nar::Pl~ van de redaktie en de [f,edewerkers). we zo ~opeD dat iedereen de datum kan vinden en dat dan ook iedereer zich aa,n deze datum kan houden. voortaan ook kopie die na de sluitdatum is ontvangen, beslist nift meer wordt opgenorr.en,maar in het volgende nummer wordt geplaatst! u advertenties voor de Leeuwarder Courant ,ook kunt opgeven bij uw plaatselijke agent,de heer Haringsma! rei oude jaar alweer bijna voorbij is en het nieu~e jaar weer voor de deur staat!

20

DANKBETUIGING Ut'e br§n .•.•.•.. Graach wolle wy alle minsken tankje dy't ~s sa geweldich ,,~t 'e br~ " holpen hawwe I We krigen net iens de tiid om mei de rotsoai sitten te bliuwen dy't in br§n ornaris jowt. Wat is der dy dagen (en noch hiel lang dêrnei!) wat ofwrotten: manlju dy't yn it bD§nnende hea omreagen, dy't de ~olkput wer ynoarder makken, dy't oeren lang br§ntroep opromrren ••••• froulju dy't sop klearmakken, dy't keamers en kasten himmelden, sokken stopten,gerdinen ~twosken, bern opheinden en noch folle,folle mear •••• minsken dy't us opmoedigen mei in ferskaat fan attinsjes ••• Sa'n geweldige stipe makket dat wy de moedfearren net hingje litte,mar der wer mei frisse moed foarspatte kinne! Tige,tige tank ! Anny en Namle van der Wey en bern.

WIJTGAARD HELPT POLEN Onder deze titel hebben de inwoners van Wijtgaard een schrijven gekregen van de kinderen en het personeel van de Teake Jan Rocrdaskoalle.ln dat schrijven wordt uiteengezet wat de bedoeling van deze aktie is, n.l. het inzamelen var. geld en goederen voor de merisen in Polen,die vaak van hun dagelijkse levensmiddelen zijn afgesloten. Er werd een in~ zame~.ing gehouden van kleding, schoeisel, speelgoed, zeep en voedsel. Bovendien werd er een bazar ger-cuden en werd _ voor de kinderen een "werkweek" georganiseerd. Als dit nummer van Tt Havenpypke verschijnt,is de aktie nog in volle gang. We hopen dat zij een bijzonder succes mag zijn!

21

Vivo organisatie Leeuwarden Leeuwarden, november 1981 Aan de inwoners van Wijtgaard en omstreken, Veel winkels in kleinere 00rpen verdwijnen of zlJn onverkoopbaar, gewoon omdat een goed ren~ement niet meir haalbaar is. Ook in uw êorp Wijtgaard dreigde dit door omstandigheden te gebeuren. Gelukkig zijn wij er alsnog in geslaagd een ondernemer te vinden, die bereid is uw belangen te behartigen. Voor het :-orp Wijtgaard een "Boppeslach" kunnen we rust ig zeggen, N.l. Sjoerd Boonstra (reeds bij velen van u bekend), die in Wirdum een Super Dorpsmarkt (annex postkantoor) en een rijdende winkel exploiteert, zal in Wijtgaard de zelfbediening in zijn bedrijfsgebeuren "betrekken. Zijn bedrijf voert een breed assortlment levensmiddelen, gericht op de dagelijkse levenbehoeften, en is geheel ingesteld op service distributie voor het dorp. Wijtgaard kan hier van mee profiteren. Voor redelijke lage prijzen kunt u in uw eigen dorp uw boodschappen blijven doen. Uiteraard is uw medewerking van groot belang om ook op langere termijn uw winkel te kunnen blijven voortzetten. De praktijk in dorpen waar de laatste winkel is gesloten toont aan, dat de leefbaarheid in deze dorpen op de tocht komt te staan; vooral oudere mensen dreigen dan de dupe te "lorden. AAN U DIT TE VOORKOMEN, Met vriendelijke groeten, Unigro - Vivo N.V. Leeuwarden

22

Alternatieve • economie ALTERNATIEVE ECONOMIE. Wie het beroemde boek over Rusland van de Amerikaanse journalist Smith heeft gel82i en, herinnert zich stellig het hoofdstuk over de zwarte markt. In èe geleide economie van de Russen z,it een 7wart gat dat duizelingwekkend is. De informele ruilhandel is enorm. Tekenend is in dit opzicht de vakman die al jaren auto rijdt zonder ooit benzine tegen betaling te tanken. Hij levert er tegenprestaties voor in de clandestiene bouw. Meestal binnenkarweitjes om de onzichtbaarheid te vergroten. Hoe in Rusland kaartjes voor belangrijke culturele uitvoeringen worden ver~lanseld is ook illustratief voor dit geweldige stuk alternatieve economie. Wanneer zoiets in 'n totalitaire staatsvorm allemaal kan hoe zeer zullen dan in de westerse vrije economie de zekeringen wel niet doorslaan? Een andere meneer Smith uit Engeland heeft daar een boekje over opengedaan. Hij noemt het informele economie er. als adviseur van de EG te Brussel heeft hij heel wat vooraanstaande economer. al de haren te berge doen rijzen. Er blijkt namelijk een kolossaal deel val" het bruto nationaal produkt te bestaan dat niet is terug te vinden in officiële statistieken. Er wordt gewoon niet of onvolledig over zwarte of grijze prestaties gerapporteerd el" zo ontstaat dit verschijnsel. Het werkt op een verstorende manier door in de algemene economie. lj~latie en werkloosheid tonen een vertekend beeld en de sociale gevolgen ervan worden te zeer aangezet. Het verschijnsel is niet in de vingers te krijgen. Het enige wat erop zit is het te taxerel" en de kerncijfers van de algemene economie naar rato bij te stellen alvorens conclusies te trekken en beleidsmatig op te

23

treden. Kijk, telefoneren op kosten van de baas in de tijd van de baas voor een nevenbaantje (al of niet fiscaal achterhaalbaar) komt voor en zo is er nog zoveel .....• Geen wonder dat er na verloop van jaren dikwijls geheel herziene cijfers ter tafel moeten komen om werkelijkheid en veronderstelling met elk2ar n de pas te kunnen laten lopen. De wonderlijke wereld van de economie steunt in belangrijke mate op de spitsvondigheden van de menselijke geest, die zich inspant eigen voordelen voorrang te geven. Dáárom is 't dus toch zo slecht nog niet in ons land. Ingezonden door D.Bijlsma.

opgave aan mevr.R.Ypma-Waalder, Buorren JO,tel.1698

Agenda 14 dec. 20.00 lIur, K.P.O.avond in café Hoekstra 1) dec. 19.45 " Ned.Bond van Pl. Vrouwen, Koud buffet bij Hotel Café Duhoux te Wirdwm, 21 dec. 1)).45 " Kerstavond Gezamenlijke Vrouwen Organisaties in Gebouw Unitas te Wlrdum. 26 dec. 20.30 " Dansavond voor gehuwden, Parochiezaal. 31 dec./ 1 jan. 24.30" Nieuwjaarsbal in de Parochiezaal 13 jan. 20.00 " Bijeenkomst Ned.B.Pl.Vrouwen in Duhoux. 14 jan. 20. 00 " Eijeenkomst K.P.O. in Café Hoekstra 27 jan. 9.30" Ned.Bond Pl.Vrouwen, koffiemorgen over voeding bij Tuinstra in Wirdum. Bijeenkomst Chr.en Kath.P.1.V. in Unitas 15 febr.19.45 " 24 febr.20.00 " Bijeen~omst C.D.A. in café Hoekstra.

24

US WINKELMAN Sa mochten wij him mei rjucht neame: Wim Kempe, sa yn folle aksje foar bidriuw en gemienskip en sa ynienen moasten wij him misse. Fansels is dit forlies foar syn alderneisten fierwei i t slimst en us dielnimming giet dan ek 't alderearst ut nei Ida en LDsbeth. Hast fiif jier, febr. 1977, hat er it winkelbidriuw foarhinne fan Michiel Tekstra fuot set. Warber fan aard,altijd ré stean te helpen en sekuur wiene wol 't earste wat jin opfoel as men dêr wie te winkel jen. Yn dat koarte skofttiid, dat er Wytgaerdster wie, hat er bisocht dizze doarpsmienskip te tsjinjen,net allinnich troch sijn saak te driuwen. Dêr nei5t hie hij ek foar oare dingen belangstelling en sette him dêrfoar yn. Net om'e nocht waard it sa stelt: Wim Kempe lit hjir in leech plak efter. Dat lege plak sil wer ynnommen wurde, mar dochs bliuwt de fraach: is syn krewearjen troch de Wytgaerdster mienskip wol foldwaande wardearre? Wim Kempe is wei, de gemienskip libbet troch, sÛllder him. Dochs moat syn Wytgaerdster tiidrek net om 'e nocht west hawwe. Hij hat us wat neilitten: noed te stean foar it jinge wij noch hawwe I J.R.

NEDERLANDSE BOND VAN PLAT'fELANDSVROUWEN 13 januari: Jaarvergadering en "bezuinigen in de huish." door mevr.M.FardinReitsrna in Duhoux te Wirdurn. 27 januari: Koffiemorgen over alternatieve voeding bij Tuinstra in Wirdum. 15 februari: Avond met Chr.en Kath.PLV. in Unitas te Wirdum. 11 maart Tingieten,lezing en demonstratie door mevr.Roessingh-van Iterson bij Duhoux te Wirdl1m. 19 april : E~ndagsbestuur,Swichum.

25

EET SMAKELIJK (8) PREI MET APPEL ,ZILVERVLIESRIJST , LINZEN,SOJABROKKEN EN EEN KAASSAUSJE.

+++ Wat men nodig heeft voor vier personen: Zilvervliesrijst ,linzen en sojabrokken eerst wassen en dan in drie kwartier bijelkaar in gaar koken. Snijd de prei in de lengte open,spoel ze goed en sla ze droog. Snijd de prei dan" in fijne ringen en doe ze in een "pan met een dikke bodem,met een laagje hete olie of boter. Bak de prei gaar onder voortdurend omscheppen. Schil dan de appels en voef deze toe bij de prei. Doe boter in een steelpannetje,voeg hierbij bloem en roeren tot een dikke kluit. Voeg dan steeds wat melk erbij en roer het tot een glad papje. Tenslotte voeg je de kaas toe. Eet u smakelijk. T.v.d.Meer-v.d.Werf

1 kg. prei 500 gr.goudrenetten plantaardige boter of olie 4 kopjes zilvervliesrijst ~ kopje linzen beetje sojabrokken 2 eetlepels bloem 100 gr. oude kaas t liter melk

Het volgende recept zal worden verzorgd door mevr.M.Roorda-Jorna.

26 NIEm~s

VAN J.G.W.

Inmiddels draait de jeugdclub weer op volle toeren, met gelukkig weer voldoende leden bij elk van de drie clubs. Na het verschijnen van het laatste Havenpypke hebben we al drie hoofdaktiviteiten achter de rug, n.l. twee dansavonden en een filmavond/midèag. Dit laatste werd zoals gewoonlijk druk bezocht, maar in tegenstelling hiervan viel het aantal bezoekers van de dansavonden wat tegen, gelukkig deed dit niet af aan de gezelligheid van de dansavonden. Willen we echter in de toekomst goede groepen blijven kunnen uitnodigen, dan moet de opkomst beslist groter worden. Hopelijk zien wij de volgende keren ook wat oudere en "oud" clubleden, het is beslist de moeite waard!!! Als U dl t boekje ontvangt heeft u (hebben jullie) de film "The boys of Brasil" natuurlijk al gezien. (Wel goed zeker??) Speciale aandacht vragen we voor de volgende J.G.W. film "One flew over the Guckoos nest" bekroond met 5 oscars en veel stof heeft doen opwaaien, mis deze unieke kans niet, hij gaat binnenkort weer in de bioscopen in roulatie. Wij laten dit zien voor het spotprijsje van j3,50!! Wat hebben we zoal op de clubavonden en middagen gedaan: Jongsten- toneelspel, herfst stukjes gemaakt, film enz. Middelsten- kwis, ter kennismaking, knutselavond. Oudste club- roulette, als inleiding van de rubriek verslavende gokspelen. Wat doen we met Sinterklaas - Uit de enquete bleek: "Liever geen pakjes, en elkaar wat voor schut zetten" Goed; een puber zijn zin is een puber zijn leven, daar hebben we het volgende op gevonden: een Spaans Discobal met speciale

OOK DE HEREN KOPEN HUN KLEDING BIJ DE VAKMAN "

BRENGT U NAAST DE STEEDS GEROEMDE KOLLEKTIE MODE-ARTIKELEN, HOEDEN EN PETTEN OOK EEN APARTE SORTERING in : AUTO COATS- WINTERJASSENREGENJASSEN- KOLBERTS- OOK TRICOT-KOLBERTS- HERENCOSTUUMS in WOL, TERLENKA, BLEU DENIM .

... pantalons terlenka stretch helanca manchester ... spijkerbroeken jongens en heren ... overhemden ... pull-polo's ... truien met kol ... schippers-truien

*

*

... suède en leren jasjes ... kunstleren jasjes ... anorac jassen jongens en heren ... kamerjassen ... pyama's ... tino's lange en korte mouw ... ondergoed kort en lang ... overalls bI. wit. gI. bI. ... blauwe werkbroek en kiel

zware wollen "AaBe" jopper

pracht sortering Noorse truien en vesten SCHRANS ZEGELS, BIJ ALLES GRA TJS

Kent U reeds de onvolprezen SOKKEN ? voor heren en jongens merk "STAP" 20 x STERKER! ! ! TOT SCHOENMAAT 47 Dun wol, geitehaar, badstof Ons vakkundig advies als coupeurs en kleennakers staat U steeds gratis ten dienste.

Ook uw repara ties verzorgen wij !!

voetverzorging - chiropodie

BUO'RREN 32 Tel.: 1518 * steunzolen en therapeutische elastische kousen (diploma stichting nederlandse orthopaedisten en bandagisten) * onze nieuwe service: nagel prothese voor pijnlijke of beschadigde nagels.

,vi oerbede kki n9 Hoe had u het gehad willen hebben? WOL, KATOEN, NYLON of VINYL Vraag vrijblijvend advies.

w.

JORNA

Ook voor: Matrassen, Dekens en Donsdekbedden. Gordijnen, vitrages, tafelkleden. Haedstrjitte 49, Roordahuizum, Tel: 05660 - 1826

27

discjocky Joop Spijkstra uit Grouw. Meisjes zlJn verplicht als signorita's te verschijnen, en jongens verkleed als signores. Deze "avond is voor de oudste + middelste club, Sint zal te zijner tijd ook de 7e avond te gast zijn. Dus kom zoveel mogelijk, en neem vrienoen en vriendinnen mee. (Verkleed!!!) Op 5 december heeft de Sint ZlJn agenda vrijgehouden om de gehele middag aanwezig te zijn. Voor oudejaarsavond weer hetzelfde recept, een knallende nieuwjaars inwijding met eigen diskotheek en gezellige muziek. We rekenen op veel ouderen, en gaan onze muziek daarop aanpassen, komt allen!! Tot slot volgt nu het resterende programma van het J.C.W. seizoen. 27 november-J.C.W. film flThe boys from Brasil" 4 december - Spaans Diskobal m.m.v. Joop en bezoek van Sint voor oudste + middelste club + introduceés, VERKLEED VERPLICHT! ! ! 5 december Sinterklaasmiddag jongsten 18 december club middelsten 19 december - J.C.W. jeugdmiddag - Disneyshow 31 december) NIEUWJAARSBAL 1 Januarl 2 januari 8 januari 15 januari 16 januari 22 januari 29 januari

-j0ngsten oudsten - middelst en - jongsten J.C.W. dansavond, nadere aankondiging. - J.C.W. filmavond, One flew over the Cuckoo's nest \ "..,e.lU'oond met 5 oscar3! met o.a. Jack Nicholson. jongsten 30 januari

5 februari - oudsten

J.C.W. Filmmiddag -Smoky,avonturenfilm,paarden 6 febrcari middelst en 12 februari 13 februari - jongsten 19 februari - J.C.W. dansavond-nadere aankondiging.

28

26 februari middelsten 27 februari - jongsten

5 maart 12 maart

13 19 26 27

maart maart maéirt maart 2 apr i:::' 3 april

- oudsten - J.C.W. Film- Louis de Funès - Gendarmes v. St. Tropéz. (humor) voorfilm: 40 min. Status Quo live !! jongsten oudsten - middelsten - jongsten Fondue avond, afcluiting middelsten + oudsten - TaI'zr:1nj jlU'lgledictatuur. (J.e.w. Filmmiddag.)

CAïllO

A

+

SOCIëTEIT "KLAVER AAS" Zater~ag 19 december a.s. houden wij weer onze jaarlijkse KERSTMAATSCHUTJASPARTIJ, om rollades e.d.

Wij verwachten hierbij weer vele dorpsgenoten, zozel dames als heren en jong en oud!!! Dus ieder is van harte welkom. De aanvang is om B uur Is-avonds in café Hoekstra.

V

VAvr

uoomUOIUOB

V

TEVENS WENSEN ~VIJ IEDERE PRETTIGE KERSTDAG~~ DJ EEN VOORSPOEDIG NIEUWJAAR TOE. Het bestuur

29

•••••. ...... ~; .••••.•••••'1 ••••••••••. : •••••••••••••

,1,.•••.••••.•••••• _ ••••. .11····

···i·····-··-·,:··········..·.. t

: ••••....•••

__IN EEN VIEL UIl' Ha' NEST .....

~.

. ,.

H·....

..-;

!- 29 JANUARI 1982

;

;:

.

.••••..•:,...

,-... '0':- '••.•... ...

~.:

;••••.. ,..••.•;..•... , ...•••. -i'

"J.C.W. FILM CYCLUS" U komt toch ook?

30

DE REIS NAAR MALLORCA. Het begon-:zo. We zaten gezellig in een rondje, met de kermis in café Hoekstra. Ineens zei Sietske wie gaat er mee naar Mallorca. Nou ik (Boukje) ging staan en sprak nogal wat, na een goeie borrel, we gaan allemaal mee. Maar tot besluit zijn Toon en ik besloten om mee te gaan. Geert zei als er nog plaats over is krijg je wel een seintje. In het landbouwblad stond een advertentie en weEd gevraagd om nog wat deelnemers. Boukje nam direct de hoorn van de haak en kreeg contact met het landbouwhuis, en ze 70uden ~o spoedig mogelijk de papieren sturen. Die kwamen al gauw. Dat Sietske en Boukje op een draf naar de -bank om geld te storten. 25 Sept. de 's morgens om half negen heeft Anneke Fopma ons met zijn allen naar Leeuwarden gebracht. Daar stonden twee bussen klaar om ons naar Schiphol te brengen. De ene ging door de polder en de ander over de afsluitdijk. Onderweg stonden hier en daar ook nog mensen die mee moesten. Toen we op Schiphol aankwamen hoorden wij, dat het vliegtuig nietom half twee maar om half acht vertrok. Dat dus wachten maar. Het werd gelukkig weer goed opgelost. Wij werden met bussen weer naar een hotel gebracht. Daar konden we dineren op kosten van Martinair. Eerst wat kennis maken met elkander. Wij waren met 85 mensen. Een gezellige groep. Ineens zag Sietske daar een jongen uit Wijtgaard, één van Tjisse Ypma, die was met zijn klas van de school voor een excursie of Schiphol. Wat doe jij hier zei Sietske, die meende dat ze al op Mallorca zat, maar het was nog Nederland. Zo kan je soms in de war zijn. Eindelijk instappen, en daar vlogen we, maar we zagen niet veel, het was wel erg romantisch. ~l die

31

lichtjes onder ons. Ongeveer tien uur waren we in Mallorca en daar stonden al weer bussen voor ons klaar om naar het hotel 1eo in Càn Pastilla te brengen, tien minuten van het vliegveld af. We werden hartelijk ontvangen met een versnapering en toen maar gauw onze kamer en bed opgezocht. De volgende dag zijn we met een excursie naar het kleins~ dorpje, ongeveer 60 inwoners, geweest. In wijnkelders konden we alle soorten proeven en in een leerwinkel,die waren er veel hebben we nogal wat inkopen gedaan, terug door de bergen weer naar het hotel. Om vijf uur waren we er weer. Toen nog vlug even in 't water we waren vlak bij het strand. Daarna gegeten en de 's avonds eerst wat gewandeld en verder was er in het hotel mU7iek om te dansen. Ze speelde~ daar veel de vogeltjesdans. Wij gingen alle dagen met de bus het eilan? op. Je moest je 's avonds opgeven wie meegingen, met het oog op lunchpakketten. In de grotten was het wel zo mooi, je kwam er nat uit, zo druipten die. In een klooster en boven op de berge~ zijn we ook geweesi. Een keer uît eten, nu we kregen spaans eten. Eerst even proeven, maar we smulden er allemaal van. Ook brachten vle een bezoek aan de veemarkt." Nu al wc.t anders dan hier in Holland. Maar wel gezellig zo met elkander. We hebben ook LOg foto's gemaakt op een ezelwagentje. Nog koffie gedrcnker~ in een kroegje, met die kooplui ~ dat \<Jas leuk. Gee:ct mo-;st naar een zekere plaats, maar kwam ;üga:.m 1iJeer terug. Nu en toen toorde jehem zweren. Dit is hier wat als je je behoefte Moet doen, moet je op e~n stok gaan zitten, mij niet gezien, nu we heb1en heE,rlijk gelachE::n. \hj ~ijn ook nog naar een cé,r"!Jequi avond geweest, nu dat was fantastisch De hele varkens en kippen aan het spit. Er waren wel meer dan 2000 mensen zo'n avond. En ook allemaal muziek en dans. In de bergen konden de bussen maar kwalijk de bochten krijgen, niet in eenmaal. Er was soms wel eens één bang in de bus, maar we hadden prima chaufeurs en leidsters. De donderdags nog naar een grote proefboerderlj geweest, waar we van alles konden bezichtigen. Er waren sinaas appelbomen en vijgebomen en een grote cactustuin bij,ze waren wel vier meter hoog. We moch~en ook in de boerderij, nu en daar was het allemaal even sctoon en er was tachtigman personeel.

M\

32

De koeien ware~ daar veel groter dan bij ons. Terug zijn we nog eens in een proefwinkel geweest,daar kon je weer proeven. Nu Toon heeft ook heerlijk geproefd, er waren wel meer dan dertig soorten, het was niet best dat hij toen achter het stuur moest, dan waren we nog niet thuis geweest. Als we 's avonds om een uur of vijf thuis waren, nog vlug het water in, het was daar lekker warm dat zee wQter maar wel zout. De vrijdags zijn we thuis gebleven en hebben we nog gewinkeld. De 's middags nog wat gezond. Wij zouden de 's avonds acht uur weer op huis aan maar dat werd tien uur. Om half vier de zaterdag~smorgens wareD we in Lee~warden. We gingen met zes man en koffers op huis aan in één auto, heel langzaam kwamen we in Wijtgaard, het was Evert Kuipers van Roordahuizum, die nam ons mee, het kan wel zei hij. Nu om vier uur waren we weer thuis, na een hele gezellige week vakantie. Geert en Sietske Toon en Boukje.

33 ~ERICHT

VAN "DE GRIJZE OOFFER"

Zoals de meeste inwoners van Wijtgaard en omstreken al bekend is,is onze plaatselijke amateur als eerste begonnen met een aktie voor ons dorpscentrum! Wi j willen daar graag wat aandacht aan besteden,zodat nog meer mensen aan deze aktie kunnen deelnemen en nog meer wordt ingezameld. De bedoeling is als volgt: Iedere zondagavond wordt door de "Gri jze Doffe~' een plaat gedraaid,waarvan de luisteraars moeten/kunnen raden naar de titel van de plaat en de naam van de zanger of zangeres. U mag raden voor de prijs van f 1,- ,maar mag zoveel keren raden als u wilt. Dat betekent dus dat u zoveel mogelijk moet insturen. OplossingeL moeten zondags middags v66r 12 uur binnen zijn, zodat u bijna een week tij~ hebt om uit te zoeken wat volgens u de goede oplossing moet zijn. Dus, raden naar de titel van de plaat en de naam van de zanger of zangeres (of groep) en uw oplossing in een enveloppe insturen met daarin zovele malen f 1,- als u mee wilt raden. Onder de goede inzenders wordt door Il]e Grijze Doffer" een leuk prijsje verloot. De opbrengsten van deze aktie komen geheel ten goede aan ons dorrscentrum. U doet toch ook mee??? Het adres waar de enveloppen met de oplossingen (en het geld) ingeleverd moeten worden,is bij iedereen wel bekend. Van de kant van de redaktie wensen wij "De Grijze Doffer" heel veel succes toe.

DENKT U AAN HET NIEUWJAARSBAL VAN J.C.W. ? ALLEEN MET ELKAAR KUNNEN WE HET GEZELLIG MAKEN

34

Mid Fryslan heeft weer een kampioen. De meisjes asp. hebben opnieuw de eerste plaats behaald in de afgelopen heffst kompetitie. Zo werd één keer gelijk gespeeld tegen nummer 2 en vijf keer gewonnen. De laatste wedstrijd werd gespeeld tegen schatzenburg en onder geringe belangstelling in re regen met ruim verschil gewonnen, n.l. zoiets van i5 - 1. Na afloop gingen de meisjes met bloemen op de foto. Dit was voor de meisjesploeg van Mid Fryslan reeds het 4e kampioenschap op rij. In de zaal hebben de meisjes tot nu toe 3 keer gespeeld en ook alle drie gewonnen, dat ziet er al weer goed uit. De gemengde aspiranten ploeg deed het net even iets minder dan de meisjes en behaalden een zeer goede tweede plaats. In een spannende wedstrijd werd het uiteindelijk 2-4 voor S S S uit Marssum zodat S S S kampioeL werd. In de zaal hebben ze alweer 4 keer gespeeld waaronder 2 keer tegen S S S en daar één van gewonnen en één gelijk. De andere 2 werden ook gewonnen zodat ze met 2 punten voorsprong op S S S boven aan staan. De pupillen hebben zich ook goed geweerd en een mooie 3e plaats bereikt. Spannum en TdK zitte~ er weer bij. De senioren begonnen op het veld best door meteen in de eerste wedsirijd al van het Lit de tweede klas gedegradeerde Boornbergum te winnen. Helaas zakte het spel peil met de wedstrijd wdat uiteindelijk na een gelijk spel tegen Veenwouden en een overwinning op L en F nog 2 x verloren werd v~n AKC met 5-6 en de return tegen Boornbergum met 2-j. Daardoor zi jn ze d8 zaalkompetitie ingegaa~ met een tot het voorjaar vaststaande 4e plaats. In de z,éwl wordt door 2 teams van

Met

en OPSLAG-ACTIVITEITEN bent U op de goede weg I

Ayttaweg 73

9008 SJ Roordahuizum

Telefoon 05660-1422/1682

Voor BETERE HAARMODE en COSMETICA TOT

IN

DE

PUNTJES

VERZORGDl

KAPSAa.o.I

I

-

Buorren 17

WIJTGAARD

Tel. 05105 -

1730

SUPER DORPSMARKT G reate Buorren 9 Wirdum tel. 1396 (Annex POSTKANTOOR)

UWEET HET TOCH? Kopen in onze super dorpsmarkt betekent:

Meekes!l0f 1 Wytgaard tel. 1707 (Annex DROGISTERIJ)

SUPER: Kwaliteitsgoederen voor een scherpe prijs.

S-I_ B00N STRA Ook voor

DORPS: onderons - gemoedelijk - vriendelijk MARKT: Daar is van alles te koop waar maar vraag naar is voor Uw dagelijkse levensbehoeften.

V-VERSE PRODUKTEN en -GOEDKOPER

G

Tevens het adres waar U een staalboek kunt halen voor een rol behang naar Uw keuze van Goudsmit-Hof snelle service's

VERF EN LA

HANS

E RUITER

BRENGT DE

WINKEL

BIJ U THUIS

35

Mid Frysl§n deelge~omen waarbij het 2e team het er beter afbrent dan het eerste. Het 1e heeft tot nu toe nog alles verloren. Dit komt v.n.l. door het gevrek aan training doordat de 0011e steeds bezet is ~et bruiloften. Dus we zijn aan onze eigen sportzaal toe! Het 2e heeft twee gewon. en en ~én verloren en doet het duidelijk beter. Tot zover de kompetitie. De pupillen trainen ~oensdagmidrags van half 2 tot half 3 in de Golle, de a3pira~ten en senioren vrijdag vands van resp. half 7 tot half 8 en half B tot half 9 in de Golle als er geen festivited:en zijn. tussenstand senioren veldkompetitie. 1• AKC 5-10 2. Boornbergm 5-6 3. Veemvo1Aden 5-6 4. Mid Frysl§n 5-5 5. L en F 4-1 6. Men 1 4-0

eindstanden veldkompetitie van aspiral1ten 6-12 1- SSS 2. Mid FrysL3n 6-9 6-9 -'1- Vitesse 6-8 4. WTEP 5.Scnatzenburg 6-4 6. West ergo 7,-4 5-2 7. L en F 8. Hardy 6-0

.

eindstande veldkompetitie vanMid.F~~-~ pupillen" ' ' _ ' , 0 , « , > , . ( " . meisjes 1. Mid Fryslan 6-~11 1. TdK 6-1'i 2. Westergo 2. Spannum 6-9 5-9 3. L en F 3. Mid Fryslan 5-5 5-5 4. Ra pi<'l i tas 4. SSS 6-5 5-4 5. wrEF 5. Vitesse 6-4 6-5 6. Schatzenburg 6-3 6. L en F 5-3 2 7. Vitesse 7. SSS 6-2 5Wiebren Jongbloed.

36

Wij waren gebleven bij de Herberg 's Lands Welvaren nu Café Hoekstra, op vrijdag marktdag te Leeuwarden. Och zaterdagmorgens hadden wij tot half twa~lf school. We liepen dan als "huitenkinderen gezam':nlijk naar huis. Eén van è.e jongens uit de hoogste klas, liep dan met ons mee, hij ging door tot Leeuwarden, waar hij muziek les haalde. Ook moest hij dan na z'n lessen weer terug lopende naar de Weiwiskereed. Dat was zo'n 5 uur onderweg. Wel had hij succes van z'n vele lopen en was later een goed muzicus. Jaren later troffen wij hem ,deze Simon Terpstra toen weer bij een zangconcours. Wij kwamen daar ~et Gns gemengd zangkoor. Met sneeuwen gladde wegen was lopen lastiger, als er veel sneeuw IRg, kwam de driehoek ruimte maken, dit W1S een driehoek die getrokken 'i;.2.cd door een paard. Bij een goed humeur van deze werkende mensen, mochten wij soms een stukjemee glijden. In de zomer haè je meer variaties en ging alles makkelijker. Vooral in het voor jaar. We gingen dé.n onderweg naar school eieren zoeken. Dan gingen we al vroeg weg om eerste te wezen. Het was in het jaar 1913, laatst van april dat m'n buurmeisje Hieke en ik naar de vroegmis van 7 uur gingen. We zochten ieder aan een kant van de weg, bij de kerk aangekomen ha(~den we elk 5 eendeeieren. Om nooit weer te vergeten. We hebben een plekje op het kerkhof gezocht om ze zolang op te bergen. In die eier zoektijd namen de jo:r..gens de polsen mee naar school. Dan was het polsje springers tijd. Zo ha.d iedere p8riode z'n spelen. Daarl'la was het hoepelen. De jongen2 kwamEn dan met de hoepel en stokje, waar ze

Fa. A. de RUITER

a

Zn.

Pundyk 7 - 9089 BA Wijtgaard - Tel. 05105 - 1440

Transportbedri~

en handel in bouwmaterialen

• PUIN - ZAND - GRINT

• WOUDGROND

• HOUT • BETONTEGELS

• HYDR. SLAKKEN • MI.INSTEEN

Voor aankoop van: - Radio en T.V. - Wasmachines en andere Elektrische Huishoudelijke Artikelen naar de man die het zelf ook repareren kan.

R e p

a r

\«V(/ YPlvJA

a t

à

1

e s

c 0

n t

BUORREN 25 9089 BH Wijtgaard

a n t

GEREEDSCHAPPEN IJZERWAREN voor vakman en amateur '" Huisvlijt- en • Tuinartikelen * Deurkrukken doe - het -zelf artikelen * Sloten * Gaas * Elektr. gereedschap

IJZERHANDEL

" DE LEP"

KL.ENGELMOER SCHRANS 101

De BOER OP

TEL: 05100--24685

LEEUWARDEN

NO. 17

SCHRANS Tel: 05100-25853

OP

NO. 19

lEGO - JUMBOSPEllEN

BRABANTIA

PlAYMOBll - TRIX

SOlA

FISCHER TECHNU<

TIGER

FlEISCHMANN

lEERDAM

BARBY - MINISTECK

BK

"AIRFIX" bouwpakketten

TOMADO MOUllNEX

37

de h03pel mee voort sloegen naar school, en in het speelkwartier werd er i~ grote groepen gehoepeld, over hoogten en kuilen, of tussen t ..;ee straatstenen door. Ze waren er de hele dag druk mee. (dit ~as een jongens spel) Was van deze sport het nieuwe af dan werd er gepompt met knikkers. Als je bij school aankwam, hoorde je ze van ver af al schreeuwen, wie zet me zais, wie zet me zais(zes) Dit wa8 ook een geliefd spel, waar ook de meisjes aan mee deden. Je kocht en verkocht de knikkers onder elkaar, 12 voor een cent. Op de platte hand had je zes en van de tegenpartij kreeg je dan zes erbij. Gooiden die in een klomp. Een oneven getal was voor de pomper, een even getal voor de verliezer (tegenpartij). Nu zijn er geen klompen meer om te pompen, maar destijds droegen alle kinderen klompen. De kleine kinderen pompten bij 1 of 2 knikkers tegelijk. Deze pomp periode duurde largen altijd was ieder er dol op. Dan was er voor de meisjes nog het bikkelspel, vier bikkels en een bal. Of touwtje springen. Dit deden wij vaak met z'n allen. Tien tot vijftien kinderen in een grote bocht; wie mis sprong moest het touw draaien. Dan was er voor meisjes en jongens nog petje ballen. We droegen allen een muts of pet, die zetten we in een lange rij tegen een muur of schutting, om beurten er in mikken, en wie de bal in z'n ~uts of pet kreeg riep sta en moest zien met de bal iemand te gooien. Raakte je niemand dan was je er af en raakte je \"-181 iemand dan vJas degene die je raakte er af en ging je om beurten verder. Tot zover deze spelen.

Verder wens ik alle aktieve makers van dit boekje en ook de lezers,vrienden en kennissen prettige kerstdagen en een heel gelukkig en goed 1982 toe. Jeltje Vl.B. Wolvega

38

WEEKENDDIENSTEN WIJKZuSTERS

==========-:'================

Let op! Met ingang van 1 januari 1982 ZlJn de openingstijden V~1 het magazijn van het Groene Kruis in Wirdum gewijzigd. Het magazijn is vanaf die datum maandags tm. vrijdags geopend tussen 13 en 14 uur. Mocht het u niet lukken om van deze tijden gebruik te maken d~ kunt u telefonisch een afspraak maken. (echter ook tussen 13 en 14 uur). 19 en 20 december Zr.Faber, van Drachten,tel.05120-21115 25,26 en 27 december Zr.Smit van Wirdum, tel.05105-1400 1,2 en 3 januari Zr. Faber van Drachten waarneming:Zr.P.Pijper van Wijtgaard, tel.05105-1779 Bericht van zuster Smit: Verder wil ik u mededelen dat mijn studie er haast op zit. In december a.s. hoop ik mijn studie af te ronden en het diploma in mijn zak te hebben. Het was een leuke,maar ook een vermoeiende tijd van studeren, heen en weer reizen naar Hengelo, plus werk en gezin. Gelukkig had ik in mevrouw Pijper een geweldige vervangster, zodat ik in de weken dat ik weg was altijd met een gerust hart het werk aan haar kon overdragen. Daarvoor ben ik haar bijzonder erkentelijk I.Smit

SPREUK VAN DE MAAND: IN HAZZE EN IN SLAK HAWWE TAGELYK NIJJIER

39

ABONNEMENTEN Leden vanDo~psbelang Wijtgaard: Kontribut1e f 12,50 in kombinatie met het abonnement op het dorpsblad It Havenpypke. Postabonnee's buiten Wijtgaardj Abonnementsgeld f 17,50 per kalenderjaar. Het abonnement kan als volgt worden betaald: Rer giroOp gironummer 840701 van de Rabobanl Leeuwarden, met op de mededelingenstrook te schrijven: tgv.Dorpsbelang Wijtgaard,rek.nr.12.75.90.269 per bankOp bankrekeningnummer 12.75.90.269 bij de Rabobank te Leeuwarden,ten name van Dorpsbelang Wijtgaard, met als omschrijving te vermelden "leesgeld". losse nummers Indien voorradig zijn losse nummers verkrijgbaar op het adres Buorren 28 te Wijtgaard,voor de prijs van f 3,KOP 1 E Àlle kopie kunt u uitsluitend schriftelijk indienen bij een der redaktieadressen. Zie voorblad. A D VER TEN T I 'E S Advertenties,alsmede abonnementen,adreswijzigingen en alle overige mutaties svp schriftelijk doorgeven aan het redaktieadres Buorren 28, 9089 BK Wijtgaard. VER A N T W OOR DIN G De redaktie stelt zich niet verantwoordelijk voor ingezonden stukken. Naam en adres (ook bij anonieme plaatsing) dienen ten alle tijde bij de redaktie bekend te zijn. Zonder toestemming van de redaktie mag niets uit dit blad worden overgenomen! POL I TIE en BRA N D WEE R In geval van nood voor zowel ambulance,brandweer of politie kunt u 0011 bellen. De gewone telefoonnummers zijn als volgt: Politie: 05100-32423 en Brandweer: 05100-24144 Gebruik nimmer het al~rmnummer voor gewone gesprekken! WIJKAGENT T.de Boer - Pasteurweg 79 - Leeuwarden tel~buro:05100-32423 en priv~:0)100-63611 HUTSARTS T.E.Halbcrtsma - Legedyk 1 - Wirdum - tel.1303

40

Kerstbijvoegsel "It Havenpypke" Dorpsblad voor Wijtgaard December 1981

Groot Oenema State of Camminga State en

Klein- of Oud Oenema State door

H.NOTA

-------1"'

geschiedenis

~iltgaard

KLEYN of OUD OENEMA STATE en GROOT OENEMA STATE (of CAMMINGA STATE)

af1.11

In lilt Ha.vEnpypke" van maart 1977 (no.39) is over dit onderwerp reeds ee~ artikel geschreven. Offidat na die datum een encrme toevoer van gegevens over de Cenen:a State's is gekomen, lijkt het wenselijk thans opniec:w een artikel, ui tgebreid met de namen der eigenaarp en beweners, hierover te publiceren. Bover.dien zijn in het eerder genoemde nummer enige feiten niet juist weergegeven. De gehe:e geschiedenis van de Oenema States is uitermate interessant,maar bovendien ook uiterst ingewikkeld,omdat nu blijkt dat er meerdere gebouwen hebt.en gestaan. Oenema State bestond oorspronkelijk uit twee states of stinzen, n.l. Groot en Kleyn Oenerna. Groot Oene~a werd ook wel Camminga State genoemd,on:dat daal' na de Oenema's de familie Can~inga heeft gewoond. Kleyn OenEma wordt heel vaak in de oude beeken Oud Oenerna ger.oemd. We beginnfm met: GROOT OENEMA STATE (of CAMMINGA STATE)

Deze state bestend cok weer uit twee gebouwen, n.l. een slet en een daarbij behorende voorname boerenhuizinge en lag het nooTdelijkst, gelegen aan de oude Middelzeedijk, thans de provinciale weg, de Erédyk. Aan het noorden werd zij begrensd door de MarvJersterdyk. Ongeveer op deze plaats bevinden zich nu de volkstuintjes. De ingang van de state is nog du.idelijk te zien,precies tussen de Man-:ersterdyk en de thans nog bestaande boerderij ligt een verhoogde (toegangs)dijk. Eertijds stond aan deze toegangsweg ee~ poort. Om de state te bereiken moest men eerst door de poort en daarna over een ophaalbrug, want het

2

slot was omgeven door een grachtensingel. Doeke Wijgers Hellema v&n Wirdum schrijft hierover in zijn aant ekeningen: "De Heerenhuizinge was uit de gragt als het ware opgetrokken,aJthans met een diep en wijd water omgever.,zoo dat men met eenen brug daar over alleen toegang tot in de huizinge hadde. Ongemeen groot is deze Huizinge geweest, uit twee vleugels zeer hoog opgetrokken, voorzien met eene mer.igte kamers, groote en kleine, waarvan sommigen tot een bijzonder gebruik dienden, onder anderen een capel tot een voormalig gods-dienstig gebruik na de R.C. wijze. Ook waren er een menigte onè.eraardsche verwLüfde kelders alles zeer hegt en sterk, waarvan eenige geschikt tot vogelmesten als anderzins. De poort was van een bijzonder groete en kunstige wlJzer (zonnewijzer) voorzien,welkers jaartal uitgebeiteld op dezelve staande, was 1643, schijnende als toen vernieuwd of gerepareerd, zoo ook een gedeelte van de Westervleugel. De muren zijn van een onheuglijken ouderdom en zeer gaaf bevonden, dat volgens het oordeel van deskundigen, misschien dezelve honderden van jarEn hadden gest aan." In 1436 woonde er op het slot ene Wytze Oenema (Onnama) en zijn vrouw His Sjaerdema. Zij hadden vier kinderen, n.l. Feijcke, Oene, Wick en Tieth. In de kroniebm staat geschreven dat genoemde Oene in het jaar 1463 de laat~te reis van zijn leven ging maken; In de oktoberdagen van 1463 bestond er de z.g.n. Donia oorlog. Het front van deze strijd lag in de streek tussen Irnsum en Akkrum. Wie van de beide partijen de verkeerswegen aan weerskanten van de Boorn onder kontrole had, bezat de sleutel naar het noorden en zuiden. De ene keer waren de Vetkoopers de gelukkigen, dan weer eens de Schieringers. Oene Oenema komt met Hette Dekewa van Weidum, Worp Tjaerda, Tsjebbe Unia van Stiens, Sytse Martena van Kornjum en nog anderen zijn bondgenoten de gebroeders Donia te hulp in hun stri~d tegen Jancko Douwema en zijn aantangers van Langweer, die het klooster AaJsum bezet hadden. Ze namen veel volk mee en hadden zo meer" soldaten" dan Jar.cko Douwema. Ze verzamp.ldenzich op de terp van Rauvjerd aan de voet van de St.Laurentiuskerk.

3

In 1460 werd Oenema State bewoond door Oene Oenema van Wirdum. Het wapen van de Oenema's was een dubbele halve adelaar. Oene verloor het leven in 1463 nabij Irnsum in de Z.g. Donia oorlog, de strijd tussen Schieringers en Vetkoopers. Ongetwijfeld is de naam van het slot en de huidige state afkomstig van deze famil ie. Door huwelijken en vererving komt later de naam van Kamminga.

Diezelfde dag ging het richting Irnsum. Bij de Leppedyk en het vrouwenklooster Aalsum deed de tegenpartij echter zo'n onverhoedse aanval dat de Schieringers (die van Oene Oenema) totaaJ verrast werden. Ze werden op de vlucht gejaagd en tot voorbij Irnsum teruggedreven. Ja,het ging zelfs zo raar dat van de Schieringers Haring Donia, Hette Dekema en Oene Oer.ema doodgeslagen werden. Dat was dus een rare thuiskomst toen later het heerschap OeLEma weer op de stins teruggebracht werd. De zuster van Oene, Wick genaamd trouwt met Watze Abbes Dekema. De nazaten van dit gezin hetben steeds op deze state gewoond en geleefd. De tweede zuster van Oene, Tieth, huwt met Jelger Feijtsma thoe Jelgersma. Deze familie en hun kinderen bewonen de zuidelijke state die we Oud of Kleijn Oenema noemen.Maar bij de beschrijving van gencemde state komen we daarop terug. In 1481 overlijdt Watze Abbes Dekema. De state gaat dan over naar diens zcon Wytze Watze Dekema. Deze huwt met Sjouck van Camminga. Wytze Watze sterft al jong en Sjouck trouwt voor de tweede keer, nu met Rienck van Eminga. Uit dit huwelijk worden twee zoons geboren,n.l. Watze en Wytze van Eminga.

4

Deze beide broers noe~en zich echter van Camrringa omdat hun moeder Sjouck bij haar eerste echtgenoot geen kinderen had. Omdat ook Watze kinderloos overleed,wordt het bezit Oenema vererfd op de zoon van Watze's broer,ook Watze genaamd. We zijn dan al in het jaar 1559. De familie van Camminga had ook bezittingen in Leeuwarden en op Ameland. Zij waren zelfs vrijheren van de vrije "heerlijkheid Ameland". De familie was Rooms Katholiek. Zij hadden in de parochiekerk van Wirdum (tot ± 1580) een eigen "here bank" • Ook was in het slot een huiskapel aanwezig. In 1535 wordt gesproken over het Oenema of Teethmoersleen. (ZoaJ.s we zagen was Teeth of Tieth een dochter van Wytze Oenema). Ten tijde van en na de reformatie van 1580 bleef de familie het katholieke ·geloof trouw. De ze ern stig vervolgde priesters en zendelingen vonden op Oenema State (Camminga State) een goed en welkom thuis. In later jaren heeft menig pastoor van Wijtgaard er getuisvest en het is dan ock zeker dat de katholieke statie (parochie) aldaar zijn oorsprong heeft gevonden.

Het wapen van de familie van Kamminga, de latere bewoners van het slot. In 1779 huwt een kleindochter van Watze van Kamminga, PetronelIa van Asbeck met Jonkheer Baron Reinier van Middagten. Baron van Middagten overleed in 1840. Hij liet in 1833 op de schuilkerk aan de Pûndyk een koepel bouwen met daarin een zware klok. Sinds de reformatie van 1580 was dit de eerste metalen stem die van een katholieke kerk in Friesland klonk. De klok is later geplaatst in de nieuwe St. Clemenskerk te Nes op Ameland.

5

In 1560 woont op het slot de al gehoemde Watze van Camminga. Hij huwde met Sytscke Sijtsesdoctter van Aijlva.TIeze stierf op jonge leeftijd reeds in 1544 en Watze hertrouwt later met Frouck Feddesdochter van Haerde. Na het oV6rlijden van deze tweede echtgenote (Watze is dan al overleden) gaat het bezit over op hun zocn Wytze Watze van Camringa. Hij was generaal in het leger en een zeer voornaam persoon. In het gehele gewest was hij bekehd en beroemd. Dat deed Wytze Watze besluiten op de homeiepalen aan de Hoogedyk (nu J3rédyk) "12 WIt te plaatsen. In de Tegenwoordige staat van Wirdum van Loeke Hellema kunnen we lezen wat dat betekende: "Wa wol witte wer Wyt ze Wat ze wennet • Wyt ze Wat ze "ennet west Wurdum". Generaal Wytze Watze van Camminga overlijdt op Oenema state op 10 noverr.ber 1612. Zijn zoon Watze Wytze ,geboren 1602 op Oenema state erft de state. In 1653 is de apostolisch vikaris Zacharias Metz de gast van deze Watze Wytze. Later gaat de state over op twee dochters van Watze Wytze en wel Sjouck uit het eerste huwelijk en Rixt uit het tweede huwelijk. Rixt en Sjouck zijn beiden ongehuwd en overlijden op Oenema state respectievelijk in 1712 en 1727. Daarna wordt het slot bewoond door Watze Wytze van Camminga, een tantezegger van beide genoerr.de dames Rixt en Sjouck. Hij is een zoon van hun broer Gerrolt die ook al in 1712 was overleden.Het is zeer opmerkelijk dat door de eeuwen heen de namen Watze Wytze en Wytze Watze gebleven zijn. Ook daaruit konkluderen we dat het een zeer aanzienlijke familie was. In 1755 wordt de familie van Camminga ook eigenaar van de andere state, oftewel Kleijn of Oud Oenema. Dat kunner: 1--Je nagaan aan de hand van de oude floreencohieren (belastingboeken). Watze Wytze,gehuwd met Petronella Jacoba van J3ueren overlijdt 14 april 1764 op Oenema state. Zijn oudste dochter Catharina Victoria scher:kt aan de R.C. kerk te Wijtgaard twee zilveren armkandelaren. Deze oud Friese zilveren kandelaren zijn vrij uniek in hun soort en voorzien van de letters CV en het wapen van de Camminga's. Een aantal jaren terug zijn ze door de Parochie Wijtgaard in bruikleen afgestaan aan het Fries Museum in Leeuwarden.

6

Het is aannemelijk dat Catharina Victoria met enige van haar broers en zusters op Kleijn Oenema state hebben gewoond, terwijl haar jongste broer Ruurd op Groot Oenema woonde. Catharina Victoria belast haar zus Susanna Barbera in 1772 aan de armen van Wijtgaard haar "Hollandse toonder" (f 1000,-) na te laten en nog drie honderd gulden aan baar geld. De armmeesters werden dan verplicht gedurende 25 jaren een H.Mis voor haar zieleheil te laten opdragen. Het testamentaire stuk is getekend 7 november 1772 op "Ounema staten". Tekening van de poort te Beers. Catharina Victoria overlijdt op 8 Bij het slot Groot Oenema State augustus 1773 op Oenema. (of Camminga State) is de poort afgebroken in 1821. In 1779 vindt er op Oenema state een huwelijk plaats. Een dochter van Ruurd van Camminga (broer van Cath. Victoria, n.l. PetronelIa Jacoba van Camminga huwt met Adriaan Speijart van Woerden. Zij bewonen dan Groot Oenema state (Camminga state). PetronelIa Jacoba overlijdt op vrij jonge leeftijd reeds in 1792. Haar echtgenoot Adriaan Speijart van Woerden komt in grote financieële moeilijkheden. Op 28 april 1793 wordt er boelgoed gehouden op de state. De me~belen, het huisraad en schilderijen, w.o. zes originele van Margaretha de Heer worden bij opbod verkocht. De state zelf is eigen aan Ruurd van Camminga,die zoals gezegd Kleijn of Oud Oenema bewoonde. In juli 1793 worden de schuldeisers opgeroepen van Jonkheer Adriaan Speijart, baron van Woerden en wijlen Vrouwe PetronelIa Jacoba van Camminga. In datzelfde jaar vertrekt van Speijart naar elders. Vermoedelijk is het adellijke slot daarna een aantal jaren niet bewoond geweest. In 1821 wordt de state bij strijkgeld verkocht voor plusminus f 4000,- aan Andries Rondema, meester timm~rman te Sneek. Doeke Hellema sctrijft in zijn dagboek van een Friese boer het volgende:

"Als ook dat de poort voor Oenema staande no. 79,gedurende den loop van 1821 vernietigd is door afbraak, welke state bij strijkgeld is verkogt voor plusminus 4000 gld. Het is jammer dat deze alleen overgeblevene state, zoo aanmerkelijk wegens hoogen ouderdom niet alleen, maar ook dat het door de edele familiën van Oenema en naderhand door de Camminga's in eigendom heeft behoord en bewoond is geweest, niet door aanzienlijker. is gekogt, maar in handen van partikulieren is overgegaan,welke met het uitroeien van geboomte,waarvan de cingel zoo aanmerkelijk was voorzien, als door het afbreeken van de oostervleugel als de aanzienlijke stalling benevens de daaraan gehegte schuur,zoveel mogelijk hun geld hebben zeeken te maken." Dr.Wumkes schrijft hierover in zijn kronieken; "Gedateerd 16 februari 1821, Te koop het slot Oenema state onder Wijtgaard, in gebruik bij Tjeerd Hilles Jorna, zijnde dit gebouw wegens de daaraan zich bevindende Friese moppen en best geconserveerd eikenhout, bij uitstek geschikt om met voordeel te worden gesloopt • Tevens te koop de blauwe en witte albasten vloer, 6t el vierkant liggende overhoeks, plm. 500 stuks, iedere steen 12 duims vierkant op Oenema state te Wijtgaard." Daaruit blijkt dat een groot gedeelte van de state mét de beroemde poort is afgebroken. Het resterende gedeelte is in een eenvoudige burgerhuizinge verbouwd, praktisch alle bomen zijn gerooid. Het resterende bezit is na 1821 in handen van Tjalling Minne van Asceck. Hij was getrouwd me~ de laatste Camminga en wel Susanna Barbara, de zuster van de al genoemde Catharina Victoria. Zij wonen op de andere state, tenJijl de overgebleven huizinge (of boerderijgedeelte) wordt bewoond en gebruikt door Rindert de Boer. De dochter van Tjalling en Susanna Bar-bara, n.l. PetronelIa Jacoba (geboren 1757) huwt met Jonkheer Reint Wilhelmus, baron van Middachten. Ook hij wordt eigenaar van het resterende gedeelte,evenals later zijn dochter Louise en zijn schoonzoon Theodorus Helmich. In 1908 overlijdt Willem Michael Helmich en worden zowel Groot Oenema (Camminga) als Kleijn of Oud Oenema verkooht. Opnieuw wordt in 1909 een gedeelte weggebroken.

8

Het laatste stukje bezit van het eens zo roemrijke slot en zijn gebouwen gaat daarna nog in diverse partikuliere handen over en in 1920 wordt het restant van de huizinge gesloopt. De grachten van de state worden in 1921 gedempt en gevoegd bij het weiland van de andere state, die dan eigen is aan Sjerp Ijsselstein. Anno 1981 is van Groot Oenema state (of Can~inga state) weinig of niets meer te zien. Alleen de verhogingen gezien vanaf de Marwersterdyk doen nog denken aan de fraaie grachten. Aan dezelfde Marwersterdyk staat nog 1 oude ijzeren homeiepaal met een ronde figurenkop. De andere paal is al gedeeltelijk gesneuveld. Onvoorstelbaar dat hier een slot heeft gestaan,een slot met een rijk en glorieus verleden. Kleijn of Oud OENEMA STATE Deze State,oorspronkelijk ook bestaande uit twee gebouwen, lag het zuidelijkst,dus het dichtst bij Wijtgaard aan de Hoogedijk (nu Brédyk). Op deze plaats staat nu de boerderij bewoond door de familie Ijsselstein. Zoals we bij de beschrijving van Groot Oenema State reeds vermeldden huwde Oene Oenema' s zuster Tieth met Jelger Feytsma thoe Jelgersma. Tieth en Jelger krijgen een zoon Hessel Feytsma en deze is in 1479 wanneer hij op de State woont Grietman van Leeuwarden. Hessel is dus een kleinkind van Wytze Oenema. Ongetwijfeld hebben de Oenema's beide States en de bijgebouwen laten bouwen en er hun naam aan gegeven. In feite zijn dus de families Ca~rringa, die de noordelijke State bewenen en de Feytsma's die deze zuidelijke State beheren, direkte nazaten van de familie Oenema. Het geheel (beide Statés) was één familiebezit. Genoemde Hessel Feytsma huwt met His Herema,de weduwe van Ruurt Dekema. Hun zoon Gerrolt overlijdt in 1552 op Oenema. In 1640 behoort de State aan weer een Gerrolt ,de kleinzoon van de eerder genoemde Gerrolt. Deze huwt met zijn nicht Ebel Feytsma.Uit dat huwelijk wordt geboren dochter Wilsch en deze huwt op Oud Oenema State met Hessel Roorda van Eijsinga. Na diens dood treedt zij in 1667 opnieuw in het huwelijk en nu met Adolf van Unckel.ln 1700 wordt de State bewoond door Kolonel Koenraet van Unckel,de zoon van Adolf en Wilseh.

9

Pente kening van Klein of Oud Oenema State. Dit is de zuidelijkste state, op de plaats waar nu nog de boerderij van de familie Ijsselstein staat.

--.'_-

-

Ook hij was een persoon van aanzien. Hij \~as n.l. "den president der hoogen krijgsraets deezer landen". Op een pentekening uit 1724 (zie hierboven) komt zijn naam voor,maar in dat jaar is eigenaar Jacobus Fenema. Aanvankelijk klopten de gegevens van beide states niet met de kadaster er. floreennummprs. Uit een beschrijving van de naastliggers uit 1700 konkluderen we echter dat in het verleden de kadasternummers bij de foute floreennummers zijn geplaatst (omgewisseld). Kontrole van de naastliggers kan dan uitkomst brengen. In 1700 heeft Camstra state (vroeger "it heuveltsje", precies tegenover Jan Roorda en Sible van der Meer) als naastliggprs: ten Oosten de dames Camminga (land behorende bij Groot Oenema) , ten Zuiden de gravin Carlson, ten Westen de Hoogedyk (nu Br~dyk) en ten Nocrden de bregedier Unckel, in 1718 Fenema. Deze geg8ver.s kloppen dus met de grenzen van Kleijn of Oud Oenema state.

10

In 1726 wordt de state verkocht en komt er een andere familie op te wonen. De koopakte luidt als volgt: "Jonkheer Ulbo Aylva van :Burmania, grietman van Leeuwarderadeel en :Baudina Lucia van Eijsinga, echtelieden te Leeuwarden kopen: een heerlijke en oud adelijke state Oud Oenema genaamd, geleegen onder Wirdum aan de gemeene rijdweg met de aanzienlijke grote huisinge cum annexis bestaande in verscheijden zalen, kamers, soo onder als boven, kelders,keukens, agterhuisinge, schuire paarde en koestallen,mitsgaders grote hovinge,deftig geprepareert en met kostelijke vrugtbomen beplant en net verdeelt. Voorts met gracht,zingel,homeijen boomen en plantage en een moestuin over de weg. Gerechtigt met een stem en gestoelte in de kerk tot Wirdum. Altijd gebruikt door de heer Unckel en de verkopers. De kamerbehangsels en de beelden en de vasen in de tuin en zingel zullen aan de verkopers blijven. :Belast met J 1,Juff.Camminga ten Oosten en Noorden (zij beweert dat het paardewad (hynstewaad) haar land te naa was gebouwt), en de Herenweg ten Zuiden. van:Jacobus van Fenema en Maria Recalff, echtelieden voor de somma van 3851 gg. en 7 stuivers." De familie Aijlva van Purmania woont echter niet lang op de state. In maart 1755 staat het slot te koop. Uit een advertentie van de Leeuwarder Courant het volgende: "29 maart 1755,In de nieuwe Hopzak te Leeu,,'arden bij strijkgeld te koop eene heerlijke en oud adelijke state,Oud Oer.ema genaamt,gelegen onder Wirdum aan de Rijdweg,groot 5ipm. met aanzienlijke grote huizinge,schuur,koe en paardestalling en grote hovinge. Voorts gracht,singels,homeijen,bomen en plantage,vJaarop getoden is 2300 goud guldens." In het jaar daarop, n.l. mei 1756 wordt Oud Oenema state publiek bij boelgoed verkocht en afgebroken. Dat niet alles is afgebroken blijkt uit het feit d&t in de oude floreencohieren vermeld staat dat vanaf 1755 Generaal Watze Wytze van Camminga eigenaar en bewoner is. Vanaf dat jaar hebben de Camminga's dus weer beide States in hun bezit.

11

Het is daarom aannemelijk dat het slot gedeeltelijk is afgebroken en is verbouwd tot een voorname huizinge (ook state genaamd). In 1766 vindt er op het slot Oud Oenema state verkoop plaats van zware iepen,abeelen en esschen. Door huwelijk van dochter Susanna Barbara van Generaal Watze Wytze van Camminga met Tjalling Minne van Asbeck,verdwijnt de naam Camminga van deze state. Zagen we bij de beschrijving van Groot Oenema state dat opvolging plaats vond in de manlijke lijn,bij deze State is dat vanaf 1764 (het overlijden van generaal Watze Wytze) in de vroLJwlijke lijn. Tjalling Minne en Susanna Barbara krijgen een dochter en zij heet PetronelIa Jacoba. Zij werd in 1757 geboren op Oenema state en huwt in 1779 met Jonkheer Reint Wilhelmus, Baron van Middachten,getoren in 1755. Reint van Middachten en zijn vrouw zijn in 1818 eigenaar en bewoners van Oud Oenema state. De konklusie dat in 1755 het slot gedeeltelijk is afgebroken en er een heerenhuizinge is getouwd of verbouwd,lijkt nog juister wanneer we weten wat Doeke Hellema daarover schrijft: "Huisnummer 78, eene zathe landen groot 80 pond, voormaals een Edelen state geweest zijnde,bevorens Klein Oenema genaamd,omringd van een wal met water voorziene gracht en een cingel,getoomte en wijder plantsoen. Of er een stins gestaan heeft of niet, kan ik niet melden. Voor eenige jaren verkocht en bij Jr.Rein Willem Middachten cum Soc gekocht voor ruim 38000 gld.,bij desent thans in eigendom daarvoor een Heererhuizinge,op sommige tijden des jaars door hem zelve of de familie bewoond,heeft gebouwd. Ten zuiden van de cingel van deze zathe ontdekt men nog een aanzienlijk steed,voorzeker ook met een voortreffelijke Heerengeleegenheid voorzien zijnde geweest,blijkens dezelver uitgravingen. Thans begroeid land behorende onder no.71, 2 of 3 stukken lard ten zuiden daarvan gelegen,ten oosten van den Hoogendijk en ten zuidwesten van de Cingel van Groot Oenema,doerde in de verponding 408,58 waarvan de huizinge en schuur,ook met pannEn gedekt in huringe en gebruik bij ene Tjamke Cnossen en vrouw, jongelieden van de gereformeerde godsdienst,is thans een van de snelste schaatsrijders in Vriesland.Bij deze zat he ontlast het nieuwlandswater zich hier door een pijpje door de Hoogedijk".

12

Vermoedelijk heeft Baron V2n Middachten dus een nieuwe heerenhuizinge op deze plaats gebouwd. Deze Baron van Middachten kwam echter uit een geheel andere streek,n.I.Vollenhove. Over genoemde Baron vermeld Doeke Hellema het volgende: "De heer van Middachten. Nu en dan ziet men hier een rijpaard passeren,maar volstrekt geen rijdwagers,behalven een overdekt wagentje,dat hier sedert den 26 januari voorensgemeld dagelijks heen en terug van de stad, met 2 paarden bespannen,stapvoets doorrijdt, waarvan de eigenaar eenen Heer Middachten is,welke onder Wirdum en Swichum vier boereplaatsen heeft,te Vollenhove woonachtig zijnde,evenwel afwisselende zijn vsrblijf op een zijner boereplaatsen,meest Oenema state (Klein Oenema genaamd).Voor eenige jaren een heerenhuizinge getimmerd,gevestigd is en met inwooning betrekt,ten einde zijne zaken en aangelegenheden rakende zijnde boverensgemelde eigendommen in persoon waar te nemen:want zoo veel de schrijver bekend is staat hij hier volstrekt niet in betrekking,schoon hij mogelijk in Overijsel misschien wel in gemeentens of in een Provinciale betrekking staat ,dewijl hij daar aanzienlijke goederen bezit en een Edelman van den R.C.godsdienst is. Hij wordt gehouden voor een man ,die de Vriezen niet zeer gunstig is,althans zijn meijers klagen wel zeer over hem, dewijl hij niet alleen gesteld is op een zeer hooge huur, maar bij het minste verzuim de huuringe niet alleen expireert,maar dikvJijls met boete er afkoomen:ook draagt hij geen roem bij de Roomsch gezindte gemeente alhier,maar wel bij de Gereformeerden - ook wierd hij van iemand,welke bij hem te Vollenhove gewoond hadde en dus een uitlander zijnde, geroemd als een man daar ter plaatse bij het aJgemeen wel gezien was." Dat Baron van Middagten de R.K.gemeente niet zo gezind was,is niet helemaal juist. Op 77 jarige leeftijd,laat hij in 1833 op de R.K.schuilkerk aan de PÛDdyk een koepel bouvJen met daarin een zware klok. Sinds de reformatie van 1580 was dit de eerste metalen stem die van een katholieke kerk in Friesland klonk. Tcr;h /VeL zeer ged'?nk:1tJaal'dig. Toen in later jaren de mooie Cuijpers k2rk verrs8c,is de klok geschonbo!l él,ilD rie nieu,ve st .Clernc'1:3,kerk te Ne~; op Ame18JJd.

13

De 2ch~geno·l.e van Baron var, >1iddagten (>ve:"leed cp 27 febr. 1832 te Vollenhove.1J.'3. ha.'3." overlijden blijft van i>JIidd':tchten op Jefi8ma Sbate won~n. Eij de gegevens van een volkstelling uit 1839 wordt vermeli dat op huisnummer 78 (boerderijgedeelte) 6 personen woonachtig zijn. Het zijn: Jan Jilderts Jorna, 26 jaar en boerenknecht, Tjeerd Floris Jorna,23 jaar en boerenknecht, Wytske Annes Terpstra,35 jaar en boeremeid, Rinske Arnoldus van Balen,25 jaar en boeremeid, Hillegonda van Ereda, 56 jaar,weduwe en dienstmeid, Jantje Jans Visser, 15 jaar en hoedemaaks.ter. Op no. 7803. (de heerenhuizinge) woont baron Reint Wilhelmus van Midiachten,weduwnaar met zijn knecht Jan Gerrits Reedering,oud 24 ja.'3.r. Op 22 augustus 1840 overlijdt baron van Middachten op Oenema state. Zijn naam is nog tot in de zestiger jaren van deze eeuw uit het dodenboek in de R.K.kerk voorgelezen. Het bezit gaat nu over op de dochter van de Earon.

;/

SITUATIESCHETS Groot Oenema State (of Camminga State) Oenema State

naar Leeuwarden

14

Deze dochter heet Jonkvrouwe Louise Constantia van Middachten. Zij huwt met Theodorus Helmich. Op 15 november 1844 breekt er brand uit op Oenema state. Uit het dagboek van Doeke Hellema het volgende: "Den 15 november des morgens 3 á 4 uur brand op de plaats van wijlen den Heer Middachten,beland aan het slot op Merwird. Nadat de klok klepte kwam het volk in den vroege morgen op de been,de brandspuit werd uitgehaald en met een praam naar de noodlottige plaats gevoerd en deedde aldaar een uitmuntende werking gedurende den gehelen dag,zoveel mogelijk des nachts en den gehelen volgenden dag tot 5 uren des avonds,wanneer alles gebluscht was. De schuur met pa~nen gedekt was rede ingestort toen de brandspuit kwam en de gollen hooi stonden in vuur en vlam van boven toe beneden. Men heeft door aanhoudende moeite ongeveer 14 koeseeten hooi gered en het slot behouden. Overigens is van de schuur alles verbrand en ui tgebrand,men heeft twee varkens en het paard ook uitgehaald,de beesten waren nog niet op stal,alleen een hond en eenige hoenders zijn verbrand,veel boerengereedschappen en huismeubelen zijn gered. De gehele boedel,slot en schuur met de inboel,vee,hooi en granen was in onze Sociëteit (Doeke Hellema was één der oprichters en medebestuiHder van de O.B.A.S. ,vroeger te Wirdum) voor brandschade opgenomen;maar de eigenaar of administrator dezer goederen heeft de onvoorzichtigheid gehad voor ongeveer twee maanden het gebouwde in de Sociëteit van Woudsend te d~en opnemen, zonder eenige kennisgeving of afschrijving in onze Sociëteit te hebben bewerkstelligd,waardoor gebleken is, dat deze voorwerpen in 2 Sociëteiten waren opgenomen,strijdig met de wetten en reglementen,ten gevolge daarvan heeft de eigenaar alle aanspraak op vergoeding verbeurd." Het bleek dus dat de opstallen dubbel verzekerd waren. De erfgenaam Theodorus Helmich uit Raalte had de opstallen doen insch:é'ijven bij de "Woudsend",teI"'Jijl bij de OBAS de polis nog steeds liep op naam van de erven van Baron van Middachten. Dubbel verzekerd was toen inderdaad niet verzekerd.Jaren later,na veel korrespondentie tussen de beide brandverzekerings maatschappijen werd bij gerechtelijk vonnis de eiser dan ook niet ontvankelijk verklaard.

15

Op 21 mei 1845 schrijft Hellema: "Oen r3ma Sta-~e is in denzelfden toestand, sedert den geleden brand op den 15 nov.1844,het ligt nog alles door elkanderen, zonder opgeruimd te zijn. De boer heeft gedurende den winter wel eenig vee tot 1 mei 1.1. alda~r inwooning gehad,toen boelgoed gemaakt en vertrokken,volgens overeenkomst met den Heer Helmich,in Gelderland woonachtig en eigenaar van dit landgoed. Het Heerenhuis staat aldaar,voor den brand toen bewaard,zonder inwooning ledig,benevens het zoogenaamd klein slotje,men zegt op afbraak.De landerijen daarbij behoorende gedurende dit jaar los verhuurd zullende worden en daarna de boeregelegenheid weder besteed op te bouw~n;als dit werkelijk zal gebeuren moet de tijd leren; de tuin,thans een bouwtuin is verhuurd aan de afgaande huurder. Alle deze omstandigheden zijn een gevolg van de dubbele verzekering in de Woudsender en onze brandwaarborg Sociëteiten, zijnde de inschrijving door beide geroijeerd,waarvan de noatris Wierdsma de wezenlijke oorzaak wegens nalatigheid van behoorlijk onderzoek." De boerenhuizinge werd verhuurd aan en bewoond door de weduwe van Hans Taekeles van der Zweep. Haar goederen,huisraad, boerenreeuw en hooi, waren ook bij de OBAS verzekerd. In de ouie notulenboeken van de OBAS staat het volgende over de brand opgetekend: "Betreft:de Heerenhuizinge benevens Boerehu-i..<::inge en Schuur, cum annexis staande aan den straatweg te ~j; ;~ >lard, sectie A, no .16.3 en huisnummer 78,Grietenij Leell'Na.é;..jel en bewoond door de wed.Hans T.van der Zweep. De President Gecommiteerde de vergad r2.·:;.Y'. ._ ~nd hebbende, wordt in de eerst e plaat s de verg.3.d<-'r· c :"00r- den zel ven bekend gemaakt met den brand,welke _ den DRcht of in den vroegen morgen vau den 15e.dezer tèeft plaatsgevonden in de boerenhuizinge op Oenema State bij Wijtgaard onder Wirdum, ten gevolge waarva~ de Huizinge en Schuur met het merendeel van h~t hooi,veel boerengereedschappen en meubelen en een gedeelte van de inboedel door de vlammen is vernield;voorts worden door denzelven eenige iIDlichtingen gegeven,betrekkelijk de ln deze Sociëteit voor brandschade verzekerde goe-deren,ten name van Reint W.van Middachten,als eigenaar en

16

bruiker,alsmede die voor de wed.van Hans T.van der Zweep, staande en gelegen onder no. 78 te Wirdum." Aan de Weduwevan der Zweep wordt schadevergoeding betaald. Het is interessant te weten wat er allemaal was verbrand en uitgekeerd. Ook dat staat in de notulen van de Ver z •Mij .0 BA S : en meubelen: "verbrande boeregereedschappen 1 kabinet 2 kaaspersen j 18,j 35,1 aardkar 14,- 1 pulpitum 16,3 ladders 4,- 3 tafels 6,1 staartstukklok 1 achter 2 voorlijnen en 24, alle touwwerken 25,- 12 stoelen 9,1 dongkret 6,- 2 koperen roedjes 1, dongplanken 6,- alle porselein en 12 harken en 12 vorken 26,7,- aardewerk sub. 117, sub. 81, -

Links is het resterende gedeelte te zien van Groot Oenema of Camminga State (ook wel "slotsje" genaamd). Dit is in 1920 afgebroken. Rechts de in 1848 gebouwde stelphuizinge van Klein of Oud Oenema State.

17

"verbrande boeregereedschappen sub.f 81, 1, 3 grijpen paardentuig 20,koeltrog en varkenstrog 8,3 kaasborden 3,10 houten emmers 8,1 voerkist 5,37 houten aden 67,1 koperen emmer,2 ketels 10,1 schuifsleet 2,1 koperen doofketel en 2 koperen emmers 10,vermiste dag.goederen 10,,....-------'-de lijfdracht van twee manspersonen 100,17 vrouwen rokken 34,14 vrouwen jukken 28,12 voorschoten 12,1 zijden ent,witgeborduurde dito 10,50 zi jden en bont e doeken25,2 slingerdoeken 5,10 kantmutzen 20,4 vrouwenhoedjes 10,15 lakens '15, 25 hemMen 25,20 slopen 12,2 spiegels en 10 schilderijen 12,2 theeblaadjes enz. 3,flessen,romers,glazen 4,12 stoven, 2 schermen 4,5 dozijn witte borden 6,5 groote witte porceleinen kommen 5,4 paar schoenen en 2 paar muilen 7,-

meubelen: sub. f 117, zilveren beugel 14,dito knipbeugel 4,3 pr.broek en 1 paar schoengispen,zilver 7,3 zilveren lepels en 1 zilv. steekmes 20,4 paar zilveren kaken 6,1 gouden oorijzer 60,1 zwaar gouden kroon 10,3 gouden ringen 10,6 strengen kralen 12,2 zilveren horlogien 32,2 Dr.messen,2 Dr.lepels en 2 Dr.vorken 7,1 koperen ketel 3,1 spaan sche mat 2, glasgordijnen 7,vermiste goederen 25,en

meubelen zar.1en De boeregereedschappen zamen zamen verbrand hooi, 17 koeseeten á 45,totaal der schade

679,224,903,765,1668,-

wasrvan i voor de te vergoeden schade =f 12 51,voor afschrift conform, W.D.Hellema, boekhouder (zoon van Doeke W.Hellema) "

18

Op 14 mei 1845 houdt de familie van der Zweep boelgoed boerenreeuw en beslag op Oenema state Door de uitbetaalde schade moest de OBAS besluiten haar deelnemers (verzekerden) aan te spreken. In het notulenboek staat vermeld: "Overwegende de noodzakelijkheid om te zorgen dat er gedurig genoegzame gelden bij kas voor handen zijn ten einde niet altijd bij geringen brandschaden tot eene omslag over de deelnemers te besluiten, Is besloten dat tot vergoeding der schade in de onderhavige zaak (Oenema state) een omslag over de deelnemers zal gedaan worden." In het jaar 1848 wordt de heerenhuiz~~ge gesloopt en ZlJn de restanten van de verbrande boerenhuizinge eindelijk opgeruimd. Februari 1848 is Oenema state met een nieuw te bouwen stelphuizinge en 27 bunders greidland te huur voor ( jaren. De huidige boerderij aan de Brédyk stamt dus uit het jaar 1848 en niet uit 1828,zoals wellicht het jaartal 1828 op het smeedijzeren hek doet vermoeden. In 1877 is eigenaar Mr.Willem Michael Helmig,de zoon van Theodorus Helmich en Jonkvrouwe Louise van Middachten. Hij overlijdt op 24 april 1908. Op 8 augustus 1908 wordt Kleijn of Oud Oenema state (dus de boerderij met het bijbehorende land) gekocht door Sjerp W. Ijsselstein. Tot 1908 hebben er dus steeds nazaten van de Oenema's en de van Camminga's op dit stee gewoond. In 1936 neemt de zoon van Sjerp, n.l. Willem de pleats over. Hij woonde er met zijn zusters yttje en Willemke. Na het overlijden van Willem Ijsselstein in 1976,er wordt dan al geen boerenbedrijf meer uitgeoefend, blijven yttje en Willemke er nog wonen. De boerderij wordt later verkocht aan het aannemersbedrijf Yde Schakel uit Exmorra. Bij de reconstructie van het kruispunt Weidumerhoek,waarbij een strook grond v66r de boerderij gebruikt moest worden en er een nieuwe sloot langs de Brédyk kwam, is ook het oude smeedijzeren hek weggehaald. Er stond met gouden letters op "Oenema State 1828" .Waarom juist dit jaartal is mij niet bekend. Vermoedelijk is toen het hek geplaatst. In het nieuwe hek wat bij de nieuwe toegang is geplaatst vinden we Val

19

dit ook wel terug,maar opnieuw is dan een stukje "oud" verdwenen. Een aantal jaren terug is een tegin gemaakt met het verwijderen van zieke iepen. Vorig jaar en ook dit jaar is daardoor de prachtige singel met tomen ernstig aangetast. Het valt al niet meer op,maar het is goed kaal geworden. Het is te hopen dat de onlangs opnieuw verkochte boerd.erij voor slo0p of ingrijpend.e vertouwing wordt gespaard er.. dat er na restauratie ee~ passende testemmirg voor wordt gevonelen. Het mag zonder In8er een monufTlent met een rijke geschiedenis worden genoemd en daar moeten we zuinig op zijr... Er zi.in in rteze omgeving al te veel cude en mooie getouwen verdhener:. • Door di~ artike: cver de Oerema State's hoop ik de herinnerin~ aan al datgene wat er gestaan he8ft, blijvend te hebben vRstgelegd.. Met dank aan de heer r.7an der Meer uit RG()rdah~.izum, die zo vrif:'lldelijk was rnij met adviezer:. terzijde ie staan. H.Nota

Deze foto is genomen in augustus 1976. De prachtige bomenrij rechts is daarna gesneuveld. Ook het oude smeedijzeren hek is al vervangen door het huidige hekwerk (en nieuwe homeyepalenl.

20

x

WYTZE OENEMA Feijcke Oenema

Oene Oenema + 1463

RIS SJAERDEMA Tiethxoenema \

Wick Oenema

Jelger Feijtsma
X=gehuwd met +=overleden

X

(

(

(

~rrolt Feijtsma +1552

Ris Rerema,wed. ( van Ruurt Dekema

X

Anna van Camstra +1563

~Wytze Feijtsma X

Tieth Aijckema. )

) ) ___ Gerrolt FeiJtsma X

/<

<

(

Ebel Feijtsma ( (zijn nicht)

Wilsch Feijtsma X

1)Ressel Roorda van Eijsinga 2)in 1667 Adolf van Unckel

--<~-(~---'!:(~

±1724 Koenraad van Unckel Eigenaars en gebruikers 1640 1700 1718 1728 17)8 1788 1798 1818 1828 1838

va~

Kleijn of Oud Oenema State

Gerrolt Feijtsma Coenraad van Unckel Jacobus Fenema Jr.Ubbo Aijlva van Burmania Watze Wytze van Camminga Jr.Tjalling van Asbeck wed.Tjalling van Asbeck Jr.Baron van Middachten idem idem

zelf gebruiker Sybren Mart ens zelf gebruiker zelf getruiker zelf gebruiker Jaring Oebles Sikke Pytters Rindert de Boer Tja:nke Knossen zelf gebruiker

21

x

WYTZE OENEMA Feijcke Oenema

Oene Oenema +146.3

HlS SJAERDEMA Wick Oenema

Tieth oenema\

X ~watze

--~(-. ---.;;.

Attes Dekema

Wyt ze Wat zes Dekema X Sjouck van Camminga +1515 2e.huw.van Sjouck met ~~ienck van Eminga

X=gehuwd met +=overleden

watze van Eminga van Camminga / (kinderloos) Wyt ze van Eminga van Camminga X +15.3.3 Rints Frans Minnema +1546

~Watze

) ) troers

~

van Camminga +1576 X

1)Sytscke Sytzesd.van Aijlva +1544 2)Frouck Feddesd.van Haerde +1584

~wytze van Camminga

X +1612 Rixt Ruurtsd.van ? ~Roorda, + 1625 _;'~,_ _-'lii,,~--"" Watze van Camminga +1686 X

-<

<

1)Sjouck van Aetinga +16.30 ~2)Anna van Wytsma + 1652

Gerrolt van Camminga +1712 X Catharina van Sternsee + 170.3

~Watze ~

dochter: Catharina, Victoria +1773

Wytze van Camminga +1764

Petronella

~

~ac.van Bueren

+1751

Izie voor dochter Susanna volgende tlz.

22

Susanna Barbara van Calnrninga X

Tjalling Minne van Asbeck

-

) ----~------})~--

~~etronella Jacoba van Asbeck +1832

X ~Reint

Wilhelmus van Middachten

+1840 Louise Constantia van Middachten X + 1876 Theodorus Helmich +1851

~Mr.Willem

Michael Helmi eh + 1908

Eigenaars en gebruikers van Groot Oenema of Camminga state 1436 1463 1477 1481 1490 1559 1592 1630 1698 171Ö 1728 1748 1,84 1818 1828 1838 1844 1860 1877 1908 1915 1936 1976

Wytze Oenema zelf gebruiker Oene Oenema idem idem Watze Oenema of Dekema Sascker Oenema idem Wytze Oenema idem Watze van Camminga idem idem Wytze van Camminga Watze van Camminga idem Sjouk en Rixt van Camminga idem idem Dirk Andries Watze van Camminga idem Ruurt van Camminga Jan Jansen Tjalling van Asheck Klaas Tjallings Reint van Middachten Rindert de Boer idem Tjamke Knossen idem zelf gebrulker Theodorus Helmich wed.Hans T.v.d.Zweep Louise Helmich van Middachten Gerrit Feites Hofman Willem Michael Helmich Dirk Reinders Steenhuizen Sjerp W.Ijsselstein zelf gebruiker Willem Ijsselstein idem .iJEC. /C/él / yttje en Willemke Ijsselstein J

cnsë:diE~djren,iJ·

cbpenensteden,

stJëjenenaan nstigePeinen..

WIJTGAARD. Fopma'a Reed 2A, telefoon (05105) 1367 kantooruren: maandag/vrijdag van 9.00 tot 12.00 uur, vr\Jdagavond van 18.30 tot 20.00 uur

In het hart van Friesland

Frie land a k l»Ieigen bank

Kantoor Wlrdum. Legedyk 5 Tel. 05105-1356 Voorzien van safeloketten en een nachtkluIs.