ISRAEL. Israël moet vernietigd worden. Iran bekrachtigt zijn missie: Toetsenbord in Israël opnieuw uitgevonden 16. Hersensequenties leren sturen 18

Toetsenbord in Israël opnieuw uitgevonden • 16

Hersensequenties leren sturen • 18

ISRAEL NIEUWS UIT

Nr. 4 04– –April April2012 2012

www.middernachtsroep.nl

t g i t h c a r k e b Iran : e i s s i m n j i z

t e o m Israël n e d r o w d g i t e verni www.beth-shalom.nl

De rede van n Jezus op de Olijfberg is één van de opwindendste gedeeelten uit de Heilige Schrift. De pro ofetische uitspraken daarin zijn actueler dan ooit. Alle overige open nbaringen over dit theema zijn geb baseerd d op deze redevo oering van de Heere over de eindtijd. Deze redee laat ons zien n hoe wijj de komende geb beu urtten nissen moeten plaatsen. Wij worrden hierdoor aangespoorrd om buitenstaanders mett het evangellie te bereiken. Het motiveert ons om een heilig leven te leiden en niet wereldgelijkvormiig te worden, maar weerstand te bieden.. We worden bemoedigd om dee hoop op Ziijn wederkomst vast te houden. Boek · pap aper e ba er b ck · 180 pag agin ina‘ as‘s · € 9,500 BBeest stel e nrr. 1971 1971140 19 40 · IS ISBN BN N-1 -13: 3: 97788-9900-66 6603-1 03-1 03 -133 133 33-3 3-3 -3

De Psalmen in het Oude Testament bevatten immense schatten! Zij roemen de verhevenheid en de gerechtigheid van God. Ook spreekt de Here al duizenden jaren op unieke wijze tot het hart van de gelovige door de Psalmen. Ze zijn ook een profetische openbaring van de Messias van Israël. Ze tonen Zijn nederigheid maar ook Zijn heerlijkheid. Daarom citeert het Nieuwe Testament talrijke passages uit de Psalmen. De auteur reikt ons waardevolle impulsen aan om verrdeer te studeren. Hij laat zien n hoe vele profetieën al vervuld zijn en wat de toekomst nog brengen zal voor Israël en de volken. BBoek Bo oek ek · geb ebonde onde on den · 22880 ppaaggiina na‘s‘s · vaann € 155,,00 00 nu vvoooorr € 100,,00 00 BBeest est stel elnr n . 19 197100 7110000 · IISSBN BN-1 N-113: 3: 978 78-9 -9900 666603 03-1 -1131-9 311-99 Middernachtsroep







tt

CFTUFMMJOH!NJEEFSOBDIUTSPFQOM

t

XX X XNJEEFSOBDIUTSPFQOM

EDITORIAL 3

Geliefde vrienden van Israël In Iran heeft de islamitische revolutie de 33ste verjaardag gevierd. Een van de belangrijkste genodigden op de feestelijkheden was Ismail Haniyeh, de premier van de Hamas regering in Gaza. De hoogste leider van de Islamitische Republiek Iran, Ali Khamenei, verzekerde Haniyeh bij deze gelegenheid van de volle steun van Iran in de strijd tegen Israël. Hij verklaarde dat Palestina een zaak van de gehele islam was. Iran zou de Palestijnse zaak en het islamitische verzet in Palestina voor eeuwig steunen. Khamenei verklaarde verder dat het zegevierende verzet in Palestina er toe bijgedragen heeft het islamitische ontwaken in de regio te doen ontluiken, zoals in Tunesië en Egypte is gebeurd. Zonder twijfel had het steeds sterkere meevoelen van de volken in de regio voor de rechtvaardige islamitische strijd en zijn zaak in Gaza tot de plotselinge opstand van de massa’s bijgedragen. Khamenei uitte bovendien een waarschuwing tegen al degenen die probeerden de ongebroken verzetsstrijd van Hamas te ondermijnen. Daarmee bedoelde hij degenen die proberen Hamas met Fatah te verzoenen en tot een gematigder koers te bewegen. Haniyeh van zijn kant bedankte de Iraanse leiding voor hun duurzame steun van Hamas en de Palestijnse zaak. Hij onderstreepte de drie ongebroken strategische doelen van de Hamas regering in Gaza: bevrijding van Palestina van de zee tot aan de Jordaan, vasthouden aan het verzet en vasthouden aan het islamitische karakter van de Palestijnse zaak. Het lijdt geen twijfel dat het Iraanse leiderschap de Palestijnse zaak in zijn vaandel heeft geschreven om daardoor erkenning in de gehele islamitische wereld te krijgen. Ze zijn niet de eersten die Israël als zondebok misbruiken om zo erkenning van de massa’s te krijgen. Deze politiek hebben ook Nasser in Egypte en Assad, de vader van de huidige Syrische president, met succes bedreven. Anders dan Nasser en Assad probeert de Iraanse leiding tegenwoordig de hele islamitische wereld tot strijd tegen Israël te laten zweren. De boodschap van de sjiitische predikers aan de islamitische wereld is dat de Palestijnse zaak niet alleen een zaak tussen de Palestijnen en Israël is, maar tussen de hele islamitische wereld en de bezetter Israël. En ze bezweren de islamitische gelovigen dat de bevrijding van Palestina en de islamitische heiligdommen in Jeruzalem een algeheel islamitische zaak is. Daaraan kunnen we zien dat de strijd om Palestina niet alleen een territoriale, maar vooral ook een religieuze strijd is. En het verleden leert dat religieuze oorlogen de meestfanatieke en langdurige oorlogen waren. Vanzelfsprekend is Israël hoogst bezorgd over de ontwikkeling in Iran, vooral met het oog op de dreigende productie van atoomwapens door Iran. Daarnaast tekent zich tussen Iran en Turkije steeds meer een rivaliteit af over de aanspraak op het leiderschap in de islamitische wereld. De situatie in Syrië verslechtert zienderogen en vereist steeds dringender een ingrijpen van buitenaf. Islamitische stemmen verklaren dat daarvoor alleen islamitische landen een mandaat mogen krijgen. Welk islamitisch land is daartoe in staat? Bijna onvermijdelijk kom je dan bij Turkije uit. En dat zou betekenen dat er van de ene dag op de andere plotseling Turkse troepen aan de grens met Israël kunnen staan. We kunnen aan de actuele gebeurtenissen zien dat de strijd om het land Israël steeds meer apocalyptische vormen aanneemt. Maar de woorden van onze Heer Jezus in Mattheüs 24:6 geven ons wat dit betreft vertrouwen: «… word niet verschrikt, want al die dingen moeten gebeuren.» In dit vertrouwen groet u met een hartelijk shalom uw Fredi Winkler

Israëls bevolking groeit en gelooft in God. Pag. 10

De oude vrede is dood. Pag. 12

VOORPAGINA 4 Iran bekrachtigt zijn missie: Israël moet vernietigd worden 6 Israël en Iran slaan elkaar 7 Mossad basis voor de neus van Iran

ACHTERGRONDINFORMATIE UIT ISRAËL 8 Korte berichten 10 Israëls bevolking groeit en gelooft in God 11 Arabisch-Israëlische trots 12 De oude vrede is dood 13 Het regenseizoen 2011/2012 14 Vanwaar kwamen de plannen van de nazi’s voor de Volkswagen? 15 Facebook ambassade van Israël 16 Toetsenborden opnieuw uitgevonden in Israël 16 Het Technion en zijn nanosatellieten 17 Mobileye wereldwijd populair 18 Hersensequenties leren sturen 19 Nieuwe gezondheid bevorderende werkingen ontdekt

BIJBEL EN ISRAËL 20 Het Mozaïsche verbond en de eschatologische betekenis van Leviticus – deel 1

4 BIJBELSE BOODSCHAP 4 BIJBELSE BOODSCHAP

Over dit nummer

Nieuws uit Israël • 4/2012

Iran wil Israël in negen minuten van de kaart vegen. De drie artikelen vanaf pagina 4 hierover moet u beslist lezen. Het bericht dat Israëls bevolking groeit en voor het grootste deel in God gelooft is een grote bemoediging. Ook al geloven deze mensen nog niet in Jezus, menig religieuze Jood heeft de weg tot Jezus gevonden doordat hij het Nieuwe Testament ging lezen. Jezus zegt immers heel duidelijk dat Hij de enige weg tot God is (Joh. 14:6). Ook in die zin mogen we voor Israël bidden! De Messiaanse gemeenten in Israël hebben daarom onze voortdurende voorbede nodig. U vindt het op pagina 10. In het artikel Arabisch-Israëlische trots kunnen we een interessante blik achter de coulissen werpen, namelijk dat veel meer Israëlische Arabieren trots zijn op Israël dan tot dusver in de wereldpers is aangenomen. Daar komt nog bij dat veel Arabieren bij zulke peilingen niet eens durven zeggen wat ze werkelijk denken, namelijk dat ze heel graag in Israël leven en dat de Israëlische Arabieren de hoogste levensstandaard van alle Arabieren in de omliggende landen hebben. Ook hier komt de waarheid langzaam maar zeker aan het licht. Pagina 11. Het artikel De oude vrede is dood toont met schrikwekkende helderheid wat de woorden van de wereld over vrede waard zijn. Israël is de enige partner die werkelijk offers brengt en heeft gebracht. Van de andere kant komt er niets terug. De volken kunnen nog zo veel woeden en roepen en schreeuwen, Hij die in de hemel woont lacht hen uit (Ps. 2). Ware vrede brengt alleen Jezus Christus! Pagina 12. Israël is het land van de wonderen! Lees wat God gedaan heeft en wat geen meteoroloog voor mogelijk hield: het meer van Galilea heeft weer een rijke hoeveelheid water! Pagina 13. De Joodse achtergrond van Volkswagen respectievelijk de Kever – een ongelooflijk verhaal! Pagina 14. Israel gebruikt Facebook als wapen tegen het antisemitisme. Pagina 15. Elke maand opnieuw: Wetenschap uit Israël. Pagina 16. Dank u voor het doorgeven van Nieuws uit Israël aan andere mensen. Ook zo steunt u Israël, dat op onze vriendschap rekent. Christenen staan aan de kant van Israël. CM ■

Nieuws uit Israël • 4/2012

Iran bekrachtigt zijn missie:

Israël moet vernietigd worden Weet u dat Iran maar net negen minuten nodig heeft om Israël van de kaart te vegen? Zwi Lidar NUI correspondent in Jeruzalem, Israël Negen minuten. Dat is alles. Negen minuten in het jaar 2014 en de staat Israël, die geschiedenis heeft geschreven, kon dan zelf wel eens

geschiedenis zijn. Dit zou gebeuren als alles naar de wens van de politieke en militaire leiding van Iran zou verlopen. Steeds opnieuw benadrukken ze in alle openheid: «We hebben maar negen minuten nodig om de zionistische vijand de grond in te stampen.» Vooral de Iraanse generaal Alireza Forghani

5

Ayatollah Ali Khamenei: Israël is een kankergezwel dat vernietigd moet worden.

«bekommeren»: Tel Aviv, Jeruzalem en Haifa. In deze regio’s woont ongeveer 60 procent van alle burgers van Israël. Om hen militair te vernietigen zal zijn land de Shihab-3 raketten gebruiken. Als tweede stap zal zijn land dan raketten op andere strategische doelen afvuren, zoals de twee kerncentrales in Israël, centra voor de water- en elektriciteitsvoorziening, militaire doelen en civiele industriecentra. Dit artikel verscheen in februari 2012 in het mededelingenblad van de Iraanse Revolutionaire Garde. De publicatie viel samen met een vrijdagspreek van ayatollah Ali Khamenei. Daarin noemde hij Israël een

maakte de laatste tijd zulke duidelijke opmerkingen. Hij schijnt uiterst dichtbij de politieke en geestelijke leiding van Iran te staan. Hij is ook degene die herhaaldelijk het jaar 2014 als het tijdstip voor dit horrorscenario in het spel heeft gebracht. Forghani onthulde zelfs een tweestappenplan voor de «definitieve vernietiging van het Israëlische volk». Daarin schrijft hij ook over de in het begin genoemde negen minuten. Allereerst, zo zegt de generaal, zal zijn land zich om de bevolkingscentra van Israël

kankergezwel dat vernietigd moest worden. Voor de vertaling van het artikel en de preek in het Engels is MEMRI (The Middle East Media Research Institute) verantwoordelijk. Dit in 1998 in Washington D. C. in het leven geroepen onderzoekinstituut observeert systematisch de islamitische media en maakt analyses over de politieke en militaire situatie in het Midden-Oosten. Woordvoerders van de Amerikaanse regering concludeerden uit Forghani’s artikel dat dit het laatste restje hoop op de bedoelingen van Iran de bodem inslaat. Een woordvoerder van de regering zei duidelijk: «Als de afschuwwekkende Iraanse retoriek inderdaad op nucleaire slagkracht van dit land slaat, dan bestaat er geen twijfel over waartoe dit zal leiden. Daarom kan men dit onder geen beding meer negeren of bagatelliseren. We kunnen gewoon niet meer beweren dat Iran alleen maar een grote mond heeft.» Deze houding heeft de Israëlische regering al lang: de Joodse staat mag onder geen beding toestaan dat Iran werkelijk in het bezit van atoomwapens komt. Zo verklaarde Moshe Yaalon kort geleden nog. De vroegere stafchef is nu vicepremier en minister van Strategische Zaken. Hij weet waar hij het over heeft. «Het Iraanse streven om in het bezit van atoombommen te Moshe Yaalon: De Joodse staat mag onder geen beding toestaan dat Iran inderdaad in het bezit van atoomwapens komt.

6 BIJBELSE BOODSCHAP Nieuws uit Israël • 4/2012

komen moet absoluut een halt toegeroepen worden, hoe dan ook, maar zonder enige twijfel en absoluut. Het radicale Iraanse regime mag gewoon niet in het bezit van massavernietigingswapens komen», zo verklaarde

Yaalon op de jaarlijkse strategieconferentie in Herzlija. Intussen heeft Israël bekendgemaakt dat het een testfase van de verdere ontwikkeling van het «Chetz» raketafweersysteem met succes heeft

afgesloten. Volgens medewerkers van het Israëlische Ministerie van Defensie heeft Israël nu niet alleen de mogelijkheid om vijandelijke raketten met succes te weren, maar ook de kans om zijn burgers nog te waarschuwen. ■

Israël en Iran slaan elkaar Op basis van de aanslagen op Israëlische doelen in het buitenland weet inmiddels de hele wereld dat Israël en Iran elkaar klappen aan het uitdelen zijn. De aanslag in het Thaise Bangkok maakte onmiskenbaar duidelijk dat de Iraniërs voor meerdere terreuraanslagen tegen Israëlische

Overigens is Bangkok maar één toneel van deze knokpartij. De afgelopen jaren zijn er talloze aanslagen op Israëlische doelen geweest die voor rekening van Iran of zijn handlangers (bijv. Hezbollah) kwamen. De lijst van de plaatsen is lang: Turkije, Bulgarije, Egypte,

Slechts een dag voor de aanslag in Bangkok raakte bij een aanslag in New Delhi een Israëlische burger gewond. Het ging om de vrouw van de militaire attaché van de Israëlische ambassade in India.

doelen in het buitenland verantwoordelijk zijn. Dat bleek toen uitgerekend een van de daders bij de explosies zwaargewond raakte. Het bleek dat de man een Iraans staatsburger was. Hij behoorde waarschijnlijk tot een terreurcel van zes man. Hun sporen leidden allemaal naar Iran. Ze wilden een aanslag plegen op Israëlische diplomaten die in Bangkok woonden. Een van de doelwitten was de Israëlische ambassadeur Yitzhak Shoham. Door een reeks kleine voorvallen mislukte de aanslag overigens jammerlijk.

Azerbeidzjan, India, Georgië, de VS, maar ook enkele landen waarvan de geheime diensten de namen niet prijsgeven. Helaas valt te verwachten dat deze lijst nog langer zal worden. De geheime dienst van de Iraanse Revolutionaire Garde is al lange tijd diep verstrikt in het netwerk van terreurcellen die of al actief zijn geworden of nog steeds ergens op stand-by staan en wachten op een inzet. In hun vaandel staat wraak op de liquidatie van in totaal vijf hooggeplaatste Iraanse wetenschappers.

De laatste weken stijgt het aantal aanslagen op Israëlische doelen in het buitenland. Slechts een dag voor de aanslag in Bangkok raakte bij een aanslag in New Delhi een Israëlische burger gewond. Het ging om de vrouw van de militaire attaché van de Israëlische ambassade in India. Een motorrijder was bij de auto komen rijden waarin zij zat en had met behulp van een magneet een springlading aangebracht. Zij overleefde zwaargewond en werd enige tijd later naar Israël overgevlogen. Zij is aan de beterende hand. De aanvallers gingen hier net eender te werk als de agenten bij de aanslag op de Iraanse wetenschappers in eigen land. Nog op de dag van de aanslag in India werd bekend dat er op soortgelijke wijze een springlading op een auto van de Israëlische ambassade in de Georgische hoofdstad Tbilisi was aangebracht. De chauffeur had hem nog op tijd ontdekt. Het onderzoek van deze aanslagen leidde naar Iran. Het terrein waar deze Iraanse acteurs bij voorkeur werken is Azerbeidzjan. Sinds mei 2008 kwam het daar tot minstens vier aanslagen op Israëlische diplomaten en ultraorthodoxe aanhangers van Chabad. Dat hier bijzonder veel terroristen met een Iraanse achtergrond Israëli’s op de korrel nemen bleek kort geleden wel uit het oprollen van een relatief grote terreurcel, waartoe minsten 20 Iraniërs behoorden. Israëlische deskundigen uiten zich bezorgd over deze toename van terreuraanslagen op Israëlische doelen. Toch toont het mislukken van de meeste aanslagen wel dat ze in allerijl werden uitgevoerd. Klaarblijkelijk staat de leiding in Teheran onder een druk van buitenaf, die door binnenlandse politieke spanningen nog vergroot wordt. ZL ■

7 HOT ITEM

Mossad basis voor de neus van Iran Intussen is in het conflict tussen Iran en Israël uitgerekend Azerbeidzjan, het buurland van Iran, de deskundigen opgevallen. Azerbeidzjan is in de 20-er jaren van de vorige eeuw onder dwang gesovjetiseerd, maar scheidde zich in 1991 met de hulp van bevrijdingsbewegingen van de toen uit elkaar vallende Sovjetunie af. Sindsdien wordt het geleid als een republiek, die ondanks de secularisering van de Sovjets een islamitisch karakter draagt. Uitgerekend dit land wist de laatste weken het internationale nieuws te halen omdat men het meent te identificeren als operatiebasis van de Israëlische buitenlandse geheime dienst Mossad tegen Iran– als men de beweringen van Times of London moet geloven. In een artikel beweerde men dat de Mossad tientallen agenten in Azerbeidzjan heeft, die vandaaruit in Iran in actie komen. De in de hoofdstad van Azerbeidzjan geaccrediteerde Shira Frenkel, een journaliste van de Times of London, berichtte in haar bijdrage over een interview met ene Shimon, die aangaf als agent van de Mossad al meerdere jaren in Bakoe actief te zijn. Shimon gaf weliswaar antwoord, maar gaf weinig concrete informatie prijs. Volgens hem heeft de Mossad het aantal agenten ter plaatse al enige tijd sterk vergroot. «Daarmee zitten we zogezegd direct voor de huisdeur van Iran. Azerbeidzjan is een ideaal land, want van hieruit kunnen we vrij eenvoudig Iran binnenkomen.» De Britse journaliste komt tot de conclusie dat de toenemende spanningen vanwege de Iraanse nucleaire plannen er toe hebben geleid dat Azerbeidzjan in het middelpunt van de geheime diensten is komen te staan. Dit land in Eurazië exporteert zelf olie en gas. Het heeft wel een islamitisch karakter, maar is westers georiënteerd en heeft vanwege zijn geografische ligging ettelijke voordelen te bieden. Daarmee is het land een springplank voor westerse agenten geworden die Iran in het vizier hebben. Vanuit de Azerische hoofdstad Bakoe is Iran gemakkelijk te bereiken. Veel burgers

Mossad agent Shimon: « Daarmee zitten we zogezegd direct voor de huisdeur van Iran. Azerbeidzjan is een ideaal land, want van hieruit kunnen we vrij eenvoudig Iran binnenkomen.»

van het land reizen ongehinderd naar Iran en terug. Ook dat is voor agenten belangrijk, want zonder de «grijze zone» in Azerbeidzjan te verlaten kunnen ze toch aan veel actuele informatie komen. In het artikel wordt overigens ook gezegd dat de in Azerbeidzjan actieve leden van de Iraanse Revolutionaire Garde de westerse agenten in aantal ruimschoots lijken te overtreffen. Informant Shimon zegt erover: «Ze gaan echter heel anders te werk dan wij van de Mossad. Zij treden volkomen openlijk op en ze willen zelfs dat men hen en hun acties ziet. Wij Israëli’s werken meer ondergronds, net al de Amerikanen, en toch is het zoiets als een publiek geheim dat ook wij hier present zijn.» Israël en Azerbeidzjan kunnen, zo zegt de Times of London, al op 20 jaar betrekkingen terugkijken. Israël koopt in het land ongeveer 30 procent van zijn benodigde olie. En ook op militair gebied zijn er betrekkingen, want Israël heeft voor de poorten

van Bakoe een fabriek staan waar onderdelen van onbemande vliegtuigen worden gemaakt. De onbemande vliegtuigen verkoopt Israël onder andere ook aan Azerbeidzjan. Juist dit aspect is aanleiding voor verdere speculaties. In Frenkels artikel wordt namelijk beweerd dat Israëlische onbemande vliegtuigen vanuit Azerbeidzjan Iran bespioneren. Ze zouden er zelfs operaties uitvoeren. Men kan zich voorstellen dat dit artikel in Iran op veel ongenoegen is gestuit en tot grote spanningen tussen Iran en Azerbeidzjan heeft geleid. Maar ook in Azerbeidzjan zijn er kennelijk genoeg burgers die met deze ontwikkeling niet tevreden zijn. Daarom schijnt het Iran al weken geleden te zijn gelukt om Azerische burgers te ronselen voor een aanslag op de Israëlische ambassade in Bakoe, die echter mislukte. We mogen er van uitgaan dat dit niet de laatste nieuwsberichten over dit onderwerp zullen zijn. ZL ■

8 ACHTERGRONDINFORMATIE UIT ISRAËL Nieuws uit Israël • 4/2012

Korte berichten • Er nemen 300 Vietnamese boeren aan een elf maanden durende bijscholing deel, die het Agentschap voor Internationale Samenwerking van het Israëlische Ministerie van Buitenlandse Zaken promoot. Deze zomer verwacht men nog eens 700 boeren voor een theoretische en praktische scholing. • Vanaf half januari trokken talloze Israëli’s naar het noorden. Hotels en pensions waren allemaal volgeboekt, want op de Hermon, de hoogste berg van de Golan hoogten, werd het skiseizoen geopend, ditmaal met een dikke laag sneeuw. • Het Israëlische topmodel Sarai Givaty kreeg bij een fotosessie in de Jordaanse rotsstad Petra een ongebruikelijk aanbod. Een bedoeïen bood haar familie 100 racekamelen aan als bruidsprijs voor haar. • Japan heeft de organisatie IsraAid met een prijs onderscheiden als erkenning van de onmiddellijke inzet en de duurzame hulp die zij de Japanse bevolking ook nog maanden na de verwoestende aardbeving is blijven bieden. • De Egyptische autoriteiten hebben het Joodse Israëli’s dit jaar verboden een pelgrimsreis naar het graf van de Marokkaanse rabbijn Abuhatzeira bij Cairo te maken, omdat er aanslagen zouden hebben gedreigd. • Israëlische en Amerikaanse gehandicapte oorlogsveteranen hebben samen een fietstocht door Israël ondernomen. Men wilde zowel dingen met elkaar delen als elkaar over en weer motiveren. • De munt van 2 sjekel met de afbeelding van Jona in de buik van de walvis is onderscheiden met de internationale prijs «mooiste munt van het jaar». Deze prijs wordt door de Amerikaanse uitgeverij «Krause Publications» vergeven. • Het noorden van Israël bezit een nieuwe, ongeveer tien kilometer lange fietsroute die door het dal van Jizreël gaat, waar men van een unieke plantenwereld en schitterende uitzichten kan genieten. • Het Ministerie van Energie, Milieu en Water heeft een budget van tien miljoen sjekel (ca. twee miljoen euro) voor de planning en aanleg van tot

•

•

•

•

•

•

•

2000 hectare aan zonnecellen toegekend. In januari vierden Israël en China het 20-jarig jubileum van hun diplomatieke betrekkingen. Israël zond China een boodschap met een groet, waarin de verschillende aspecten van deze «bloeiende betrekkingen» naar waarde werden geprezen. In 2011 hebben Israëlische en buitenlandse investeerders 2,14 miljard dollar in 546 Israëlische of met Israël gelieerde hightech bedrijven gestoken, zo berichtte het «Israel Capital Venture Research Center». Het is de hoogste investering sinds 2001 en betekent ten opzichte van 2009 een groei van 91%. Opnieuw moest een Israëlische vrouw een kind ter wereld brengen zonder haar echtgenoot aan haar zijde. Asher Palmer was met zijn zoontje van 1 jaar in september 2011 om het leven gekomen toen Palestijnen stenen naar zijn auto gooiden. Puah Palmer baarde een gezond meisje. Terwijl vrouwen in Israël op veel terreinen zijn ondervertegenwoordigd op openbare posities, maken zij in overeenstemming met hun aandeel aan de bevolking ongeveer de helft van de 646 rechters van het land uit. Tot februari 2012 was bovendien een vrouw de voorzitter van de Hoge Raad van het land. Tot begin 2012 werd de Israëlische Bank Leumi door Galia Maor geleid. Er treedt ook weer een vrouw in haar voetstappen, want de 46-jarige Rakefet Russak-Aminoach, een getrouwde moeder van twee kinderen, die al jarenlang in de leiding van de bank meedraait, is tot nieuwe voorzitter en manager (CEO) van de grootste bank van het land benoemd. Omdat steeds meer jonge Arabische burgers van Israël vrijwillig sociale dienst doen krijgen zij speciaal op hen toegesneden cursussen Hebreeuws aangeboden. Tegenwoordig verrichten 2300 jonge Arabieren een sociale dienst, waarvoor zij zich uit eigener beweging aanmelden. De 2-jarige Imad Gadir uit Shfaram, een van de grootste Arabische steden van Israël, liet zich niet intimideren door de slang die zijn pad kruiste. Integendeel, hij beet het dier de kop af. Uit een medisch onderzoek daarna bleek dat het prima gaat met het kind.

9 De berg Tabor

• De voltallige vergadering van de Knesset heeft de verjaringstermijn van seksuele delicten verlengd. In plaats van na drie jaar, zoals men in 1988 had besloten, kan men nu ook na zeven jaar nog een aanklacht indienen. • Bij voorverkiezingen om het voorzitterschap van Likud bleek de huidige partijvoorzitter, premier Netanjahu, de winnaar. Ongeveer 50% van de 250.000 stemgerechtigde leden van Likud brachten hun stem uit. Van hen stemde 75% voor Netanjahu. • Interessant hergebruik: leegstaande bunkers en kazernegebouwen van het Israëlische leger hebben nieuwe bewoners – vleermuizen. Omdat deze vorm van hergebruik extreem omvangrijk is, heeft de universiteit van Tel Aviv besloten hier een onderzoek aan te wijden. • Op de 33ste vakbeurs voor consumptie-ijs en banketbakkershandwerk in het Italiaanse Rimini won het team uit Israël het wereldkampioenschap bakkerij. Omdat Israël in twee van de vier categorieën een huizenhoge overwinning behaalde, behaalde het nationale team de overwinning in het algemeen klassement. • Circa 700 personen, onder wie internetgebruikers uit Egypte, Jordanië, Irak, de Palestijnse autonomiegebieden, de Golfregio en enkele Arabische Israëli’s, hebben aan een live chat met premier Netanjahu deelgenomen, wiens antwoorden een vertaler in het Arabisch vertaalde. • Het Israëlische leger heeft Aiman Salama, het Hamas lid dat in oktober 2011 tegen Gilad Shalit was uitgewisseld, wegens nieuwe terroristische activiteiten opnieuw gearresteerd. Salama was in 2002 tot 38 jaar cel veroordeeld, onder andere wegens betrokkenheid bij een bomaanslag in Beersheba. • Dagelijkse gang van zaken in het Israëlische grensgebied bij de Gazastrook: in de regio Shaar Hanegev en aan de kust van Ashkelon sloegen op één enkele avond in februari zeven Qassam raketten in. Op een sabbatmorgen moesten ook de ongeveer 200.000 inwoners van Beersheba in de bunkers dekking zoeken vanwege drie Grad raketten. • Volgens de OESO is Israël na Canada het land met de hoogst opgeleide bevolking ter wereld. Uit het onder-

•

•

•

•

•

•

•

•

zoek blijkt dat 45% van de Israëli’s een hogere opleiding heeft genoten. Een Israëlisch soldaat die tijdens een routinepatrouille in een Palestijns dorp het contact met zijn eenheid verloor, werd door inwoners van het dorp veilig teruggebracht. De eenheid werd overigens een stukje verder door andere dorpsbewoners met stenen aangevallen. Israël is als lid opgenomen in het ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties (UNDP). Israëls vice-ambassadeur bij de VN noemde de opname een «weerspiegeling van de verandering die we hebben doorgemaakt van ontwikkelingsland naar ontwikkeld land.» Bij bouwwerkzaamheden op het terrein van de universiteit van Tel Aviv zijn verschillende granaten uit de tijd van het Britse mandaat ontdekt, die door professionals onschadelijk gemaakt moesten worden. Met haar leeftijd van 97 jaar is de Argentijnse Maria Bertha Holskon Israëls oudste immigrante. De moeder van twee dochters, oma van zeven en overgrootmoeder van vijf betrok een woning in de buurt van haar jongste dochter, die al een tijd geleden Argentinië verliet om in Israël te leven. Op de «Internationale dag voor internetveiligheid» gaven 90 computerspecialisten van het Israëlische leger samen met medewerkers van het Ministerie van Onderwijs de scholieren van het land voorlichting over de risico’s van met name de sociale netwerken. Begin februari legde een algemene staking ter verbetering van de situatie van uitzendkrachten heel Israël plat. Overheden, ziekenhuizen, banken, de beurs, luchthavens en het spoor werden getroffen. De economische schade van een dag staken wordt becijferd op 2,5 miljard sjekel (5 miljard euro). De Knesset heeft zijn 63-jarig bestaan met een Open Dag gevierd. Enkele duizenden burgers namen de gelegenheid waar en bezochten het Israëlische parlement. Inwoners van de nederzetting Efrat en het Palestijnse naastgelegen dorp Jurat al-Shama hebben tijdens het Joodse feest Tu B’Shwat – het feest van de nieuwe vruchten en bomen – samen een boomgaard aangelegd. Voor de nabije toekomst plant men nog meer samenwerking. AN ■

10 ACHTERGRONDINFORMATIE UIT ISRAËL Nieuws uit Israël • 4/2012

RELIGIEUZITEIT

Israëls bevolking groeit en gelooft in God Als je de groeistatistieken van de Joodse bevolking ziet, moet je onwillekeurig aan de profetieën in het boek Ezechiël denken.

In Israël leven mensen die ongeveer 140 landen de rug hebben toegekeerd om in de Joodse staat een nieuw leven op te bouwen.

In Ezechiël 36:24 verkondigt God

het volk Israël: «Ik zal u uit de heidenvolken halen en u uit alle landen bijeenbrengen. Dan zal Ik u naar uw land brengen.» En vers 28 gaat verder: «U zult wonen in het land dat Ik uw vaderen gegeven heb…» In Israël leven mensen die ongeveer 140 landen de rug hebben toegekeerd om in de Joodse staat een nieuw leven op te bouwen. Ook de aankondiging «ik zal de mensen op u talrijk maken…» (Ez. 36:10) is in principe al van toepassing: bij de stichting van de staat Israël in 1948 telde het land amper 870.000 Joodse burgers. In 2011 noemden meer dan 5,8 miljoen Joden Israël hun thuis. En zo is de Joode bevolking binnen zestig jaar verzevenvoudigd. Dat is een unieke ontwikkeling. Daarbij zijn er twee enorme sprongen te zien: in de eerste tien jaar van het bestaan van de staat Israël verdubbelde de bevolking; in 1960 telde men niet minder dan 2,1 miljoen burgers. En

een soortgelijke sprong vond er in de 90-er jaren plaats door de immigratie van Joden uit de voormalige Sovjetunie. Telde het land in 1990 4,8 miljoen inwoners, in 2000 waren het er 6,4 miljoen. Aan de vooravond van de 64ste Onafhankelijkheidsdag van Israël telde het land ongeveer 7,8 miljoen inwoners. In het vorige nummer hebben we bericht dat de christelijke bevolking in Israël slechts twee procent van het geheel uitmaakt. Israëlische statistieken gaan zelden apart op het christelijke deel van de bevolking in omdat men andere categorieën gebruikt: de Joodse bevolking, de, Arabische bevolking (die zowel de Arabische moslims als de Arabische christenen omvat) en een categorie met de titel «Anderen». Daarmee bedoelt men niet-Joden zonder een Arabische achtergrond. Vaak gaat het dan om partners van geïmmigreerde Joden. De Arabieren vormen 20,5 procent van de totale bevolking (bijna 1,6 miljoen

personen), terwijl 4,3 procent (bijna 320.000) tot de «Anderen» behoren. Beide groepen groeien; de eerste op grond van een hoog geboortecijfer, de tweede overwegend op grond van immigratie van Joden met niet-Joodse partners. De Joodse bevolking vormt met 75,3 procent de absolute meerderheid van de burgers van de Joodse staat. Bovendien is het opmerkelijk dat Israël als immigratieland bij uitstek een zeer jonge bevolking heeft. Senioren maken nauwelijks meer dan tien procent uit, terwijl kinderen onder de 14 jaar 28 procent van de bevolking vormen. De volwassen bevolking van het land (15 tot 64 jaar) omvat dus 62 procent, en dat is een verdeling die je in bijna geen andere westers land tegenkomt. De Joodse volwassenen van het land hebben onlangs een omvangrijke peiling beantwoord. Het onderzoek werd uitgevoerd door het Guttman Center, dat bij het Democratisch Centrum Israël behoort. Ook de stichting Avi Chai deed eraan mee. De resultaten van dit onderzoek heeft men ook nog eens vergeleken met die van de jaren 1991 en 1999. In de peiling gaf 46 procent van de Joodse burgers van Israël aan seculier te zijn. In 1999 daarentegen zei nog 52 procent dit. Zo’n 22 procent noemde zich orthodox of ultraorthodox. Tegenover 1999 is dat een groei van rond de zes procent, want destijds noemde slechts 16 procent zich zo. Van de ondervraagde Joden noemde 32 procent zich «traditioneel». Over het thema religie en geloof gaven ze het volgende aan: 65 procent gelooft dat de Thora door God is gegeven. In een leven na de dood gelooft 56% en ongeveer 70% gelooft dat de Joden het «uitverkoren volk» zijn. Verder gelooft 55 procent in een Messias. Verder gaf 80 procent van alle ondervraagde Joodse Israëli’s aan in God te geloven. En dat is een aanzienlijk hoger percentage dan bij de peilingen van 1991 en 1999. AN ■

11 GASTCOMMENTAAR

Arabisch-Israëlische trots De historicus en publicist Alexander Yakobson heeft zich onlangs voor de gerenommeerde Israëlische krant Haaretz met de identiteit van de Arabische burgers van de Joodse staat beziggehouden. De vraag: «Hoe trots zijn de Israëlische Arabieren er op dat ze Israëli’s zijn?», klinkt gezien de huidige sfeer in het land als een provocatie – alsof men nu ook nog de spot met de minderheid wil drijven. Maar peilingen waarin de Arabische bevolking gevraagd wordt deze en soortgelijke vragen te beantwoorden, tonen steeds opnieuw een beeld dat velen zal verrassen. En dat niet alleen: hoewel burgerrechten niet vergeven worden op basis van sympathie die iemand voor het eigen land koestert, heeft het nog geen enkele minderheid ter wereld geholpen zich vijandelijker – heel veel vijandelijker – tegenover het land op te stellen als zij werkelijk is. Als mensen die een groep slecht gezind zijn deze groep staatsvijanden noemen, is dit weliswaar te veroordelen, maar lijkt het wel logisch. Maar als de vertegenwoordigers van zo’n groep het zelf doen, heb je een behoorlijk probleem. Volgens de «Democratie index 2011» van het Israëlische Instituut voor Democratie antwoordt 52,8 procent van de Arabische burgers van het land (en 88 % van de Joodse) positief op de vraag of men er trots op is een Israëli te zijn. Slechts 28,3 procent van de ondervraagden verklaarde «er helemaal niet trots» op te zijn een Israëli te zijn. Deze instelling, waar dus minder dan een derde van de Arabieren in Israël achter staat, dekt echter bijna 100 procent van de uitspraken die in het openbaar namens de Arabische Israëli’s gemaakt worden. De resultaten van de peiling zijn echt niet buitengewoon. In 2009, een week na het einde van de operatie «Gegoten lood» in de Gazastrook, verklaarde 45 procent van de Arabische ondervraagden dat ze er trots op waren Israëli te zijn. Een jaar eerder was dit 53 procent. Bij een gesprek met Britse journalisten die mij, terecht, uiterst kritisch over de situatie van de Israëlische Arabieren ondervroegen, vroeg ik hen of zij dachten dat 45 procent van de katholieken in Noord-Ierland zou instemmen met de zin: «Ik ben er trots op een Brit te zijn. Een van de journalisten antwoordde: «Ik geloof niet dat er zelfs maar 45 katholieken

in Noord-Ierland zijn die deze zin zouden uitspreken, laat staan 45 procent.» Dat men er trots op is een Israëli te zijn betekent natuurlijk niet dat men het establishment niet uiterst scherp bekritiseert. Volgens de peiling van 2011 vertrouwt slechts 24,5 procent van de Arabieren de premier, 35,5 procent de regering als instituut, 44 procent de Knesset, 39 procent de Israëlische politie, 45,6 procent Justitie, 50 procent de juridische adviseur van de regering en 69,4 procent (bijna net zo veel als onder

gelezen waarin een groot deel van de kiezers van de Arabische partijen, waaronder kiezers van de partij Balad, verklaarde dat ze Israëlische patriotten waren. Wie tegen de vragensteller zegt dat hij op Balad stemt probeert echt niet bij de Joden in het gevlei te komen. Israëlische trots is een krachtige term – veel sterker dan «trouw», waarover men het in deze dagen zo veel heeft. Maar hoe kan zo’n instelling op één lijn staan met de zeer ruime keur aan Arabische partijen die het tegendeel beweren? Het schijnt dat de Arabische openbaarheid

Volgens de «Democratie index 2011» van het Israëlische Instituut voor Democratie antwoordt 52,8 procent van de Arabische burgers van het land (en 88 % van de Joodse) positief op de vraag of men er trots op is een Israëli te zijn.

joodse Israëli’s) het hooggerechtshof. Van de Arabische ondervraagden vertrouwt 41 procent het Israëlische leger (IDF) en 45 procent is het er mee eens dat het «belangrijk tot zeer belangrijk» is om de Israëlische militaire slagkracht te versterken. Wie had dat in de Joodse openbaarheid gedacht, dat er aanzienlijk meer Israëlische Arabieren zijn die het versterken van de Israëlische slagkracht belangrijk vinden dan die dit «totaal niet belangrijk» vinden (29 %)! Zijn deze antwoorden geloofwaardig? Een jaar of twee geleden heb ik een peiling

zich principieel ambivalent tegenover de staat opstelt. Onder de gegeven omstandigheden is deze ambivalentie goed nieuws. De gekozen leiders weerspiegelen in het openbaar de negatieve kant van deze ambivalentie, en wel uitsluitend. Geen enkele stem vertegenwoordigt in het openbaar de positieve kant ervan. Het is in het belang van de Arabische openbaarheid en de Israëlische maatschappij dat zo’n stem in de toekomst wel te horen is. ■ Bron Haaretz / bewerkt door AN

12 ACHTERGRONDINFORMATIE UIT ISRAËL Nieuws uit Israël • 4/2012

GASTCOMMENTAAR

De oude vrede is dood De historicus Ari Shavit, die ook als publicist werkzaam is, schreef onlangs overduidelijk een stuk frustratie van zich af dat veel Israëli’s delen. Nu staat het vast: De oude vrede is dood. Aanvankelijk raakte zij slechts licht gewond. Nadat Israël de Palestijnen de Gazastrook in handen had gegeven, explodeerde de eerste bus op het Dizengoff plein. Nadat Israël de Palestijnen Nablus en Ramallah in handen had gegeven, explodeerden er bussen in het centrum van Jeruzalem en Tel Aviv. Nadat Israël de Palestijnen had aangeboden een onafhankelijke staat op het grootste deel van de bezette gebieden te stichten, reageerden zij met een golf van terreur. Toen de zelfmoordterroristen in onze steden hoogtij vierden, bekroop ons de gedachte dat er misschien toch iets niet klopte met die belofte van de grote vrede. Daarna leed de oude vrede wat zwaardere verwondingen. Nadat Israël zich uit het zuiden van Libanon had teruggetrokken, werd het gebied een lanceerbasis voor sjiitische raketten die het hele land bedreigt. Nadat Israël zich uit Gush Katif had teruggetrokken, werd de Gazastrook een bewapend Hamastan, dat het zuiden van het land aanviel. De beide eenzijdige – en gerechtvaardigde – terugtrekkingen hebben ernstige gevolgen gehad. Toen er Qassam raketten in Sderot insloegen, Grad raketten in Ashdod landden en Al Fajar raketten Haifa troffen, kregen steeds meer mensen een donkerbruin vermoeden over wat ons te wachten zou staan na de hele grote terugtrekking. Daarna raakte de oude vrede zwaargewond. Tzipi Livni onderhandelde een heel jaar lang met Abu Ala (Ahmed Qurai), maar Abu Ala tekende niets. Ehud Olmert bood Abu Mazen

(Mahmud Abbas) Jeruzalem aan, maar Abu Mazen was verdwenen. Dat de meest gematigde Palestijnen het royaalste vredesaanbod van de Israëli’s de rug toekeerden leidde tot serieuze bedenkingen over hun bedoelingen. Zijn ze werkelijk bereid het land in twee onafhankelijke staten op te delen die in vrede naast elkaar leven? En toen raakte de oude vrede levensgevaarlijk gewond. Nadat de verstandige en gematigde Israëli’s een hele reeks klappen hadden opgelopen verloren zij voorgoed het geloof in een verzoening. (...) Maar nu is de oude vrede dood. Echt dood. De islamitische revolutie in Egypte ontneemt haar de zuidelijke as. En de moorddadige onderdrukking in Syrië ontneemt haar de noordelijke horizon. Iedereen die nog ogen heeft om te zien, die de werkelijkheid om ons heen nog kan waarnemen, begrijpt thans wat een jaar geleden nog niet te zien was: het Arabische ontwaken heeft tot de dood van het politieke proces geleid. In de komende jaren zal geen enkele Arabische politicus de legitimiteit en de macht hebben om een vredesverdrag met Israël te sluiten. Datgene waar we sinds 1967 naar streven en waarin we sinds 1993 geloven gaat niet tot stand komen. Niet nu. Niet in deze decade.

De definitieve dood van de oude vrede is een van de ergste gebeurtenissen van 2011. (...) Zonder vredesproces groeit het gevaar van een escalatie in het Midden-Oosten. (...) Daarom verplicht de dood van de oude vrede ons tot creatief nadenken over een nieuwe vrede. (...) De nieuwe vrede zal niet de vrede zijn waarvan we ooit hebben gedroomd. Het zal niet de vrede zijn die voorgoed een einde maakt aan het conflict. Het zal niet eens een vrede zijn die een eind maakt aan de bezetting. Het zal geen vrede zijn van broederlijkheid, van vooruitgang en gemeenschappelijke waarden. Maar de nieuwe, bescheiden vrede zal het ons misschien wel mogelijk maken om door een stevige storm heen te navigeren en het IsraëlischPalestijnse conflict te veranderen en er de scherpe kantjes van af te halen. (...) Na de dood van de oude vrede zijn we verplicht haar snel door een nieuwe te vervangen. ■ Bron Haaretz / bewerkt door AN

Het Arabische ontwaken heeft tot de dood van het politieke proces geleid. In de komende jaren zal geen enkele Arabische politicus de legitimiteit en de macht hebben om een vredesverdrag met Israël te sluiten.

13 EEN ZEGEN VOOR HET LAND

Het regenseizoen 2011/2012 In Israël van deze winter aller ogen op het noorden gericht. In dat gebied valt de meeste neerslag en daar bevindt zich het grootste drinkwaterreservoir van het land. Na vele jaren was het eindelijk weer eens een regenrijke winter. Het meer van Galilea staat in de winter als grootste zoetwaterreservoir in het middelpunt van de belangstelling. Iedereen houdt zich bezig met de vraag hoeveel centimeter het waterpeil is gestegen. Het winterse regenseizoen 2011/2012 heeft de Israëli’s na vele bange jaren op dit punt eindelijk weer eens opgelucht adem laten halen – althans een beetje. De maanden januari en februari 2012 leverden goede hoeveelheden neerslag op. Ook maart bracht nog een stormdepressie van drie dagen, die het land op de Golan bijna 70 centimeter sneeuw cadeau deed, Jeruzalem een poosje een witte jas aandeed en op sommige plaatsen meer regen deed neerkomen dan er gemiddeld per jaar valt. De sneeuw op de Golan belooft in de lentemaanden nog meer stijging van het waterpeil van het Meer van Galilea als de sneeuw gaat smelten. Het meer dekt 25 procent van de drinkwaterbehoefte van het land. De laatste jaren heeft het veel minder geregend dan gewoonlijk, zodat het Meer van Galilea zelfs vlak voor een ecologische ramp stond. Aan het begin van de winter van 2011 stond het waterpeil op 213,70 meter onder de zeespiegel – slechts 40 centimeter boven de zogenaamde rode lijn, die in Israël zelfs voor kinderen een begrip is. Als het waterpeil onder deze lijn zakt, vallen delen van het meer droog

en kunnen de zoutwaterbronnen op de bodem door een gebrek aan waterdruk meer water spuien, wat een bedreiging voor het gehele meer zou zijn. De conclusies van de Israëlische Meteorologische Dienst na het laatste regenseizoen hadden de bezorgdheid in Israël na zeven jaren van relatieve droogte nog groter gemaakt. Nog zo’n regenarm jaar, zo hadden de weermannen geprofeteerd, en het Meer van Galilea was misschien niet meer te redden. In november en december 2011 beloofde de overwegend blauwe hemel ook inderdaad niets goeds. Het regende tussendoor wel, maar de hoeveelheden waren teleurstellend gering. In januari keerde het tij echter. De hemel ging open en keer op keer noteerde men een regendag met soms forse hoeveelheden neerslag. Na de stormdepressie in maart registreerde men op de meeste plaatsen in het land 110 tot 125 procent van de gemiddelde hoeveelheid regen per jaar. Alleen het zuiden, de Negev woestijn dus, bleef achter; daar noteerde men nog geen 40 procent van de jaarlijkse gemiddelde hoeveelheid regen. In één weekeinde alleen al steeg het peil van het Meer van Galilea met een sensationele 33 centimeter. Op de Hermon torende de sneeuw na de stormdepressie wel drie meter hoog – dat was al 20 jaar niet meer gebeurd!

Jeruzalem in de regen

En zo was het Meer van Galilea eindelijk weer eens positief in het nieuws. Het waterpeil steeg binnen een maand met ruim een meter, wat overeenkomt met ongeveer 160 miljoen kuub water. Toch beseft men in Israël terdege: het glas water is dan wel half vol, maar de andere helft is nog steeds leeg. Met andere woorden, de grote hoeveelheden neerslag en het komende smeltwater van de sneeuw kunnen de vele jaren van droogte niet volledig goedmaken. Er zou nog een meter of vier bij moeten komen om het water op zijn gewone en ecologische verantwoorde peil te brengen. ZL ■

In één weekeinde alleen al steeg het peil van het Meer van Galilea met een sensationele 33 centimeter. Op de Hermon torende de sneeuw na de stormdepressie wel drie meter hoog – dat was al 20 jaar niet meer gebeurd!

14 ACHTERGRONDINFORMATIE UIT ISRAËL Nieuws uit Israël • 4/2012

ACHTERGROND

Vanwaar kwamen de plannen van de nazi’s voor de Volkswagen? Historici stuiten in archieven nog steeds op nieuwe inzichten over de nazitijd. Nu is er een stuk vergeten kennis over de Volkswagen aan het licht gekomen. «Vijf mark per week moet je sparen, wil je een eigen wagen rijden», stond er na 1937 op reclameaffiches in NaziDuitsland te lezen. Destijds begon de Volkswagen zijn veroveringsveldtocht, eerst in Duitsland, maar na de Tweede Wereldoorlog ook als exportbestseller in de hele wereld. Goedkoop, efficiënt, comfortabel en bijna onverwoestbaar, dat was de VW Kever. In de 30-er jaren van de vorige eeuw was hij de trots van het Naziregime in het algemeen en van Adolf Hitler in het bijzonder. Inmiddels blijkt uit een historisch onderzoek dat de nazi’s het idee en de patenten hebben gestolen. En daarmee is aan het licht gekomen dat ze trots waren op een ontwikkeling die op een Jood teruggaat. Tot op de dag van vandaag beschouwt de wereld Ferdinand Porsche als de uitvinder van de VW Kever, die veel mensen ongetwijfeld een cultusauto zouden noemen. De Nederlandse journalist Paul Schilperoord deelt deze mening totaal niet. Op internet valt te lezen: «Door een artikel in Automobile Quarterly was de Nederlander op de biografie van Josef Ganz gestuit, die hij als de eigenlijke uitvinder van de Kever beschouwt. Zijn stelling: de Kever kon slechts gebouwd worden dankzij patenten die de nationaalsocialisten van de Hongaarse Jood Josef Ganz hadden gestolen. Daarom is hij de eigenlijke schepper van de VW Kever.» Schilperoord deed onderzoek en presenteerde na vijf jaar werk in wikipedia

Duitse, Zwitserse, Australische en Canadese archieven zijn boek Het ware verhaal van de Kever: Hoe Hitler het ontwerp van een Joods genie confisqueerde. Hij komt tot de conclusie dat het idee en de elementaire constructieplannen van een moderne en betaalbare gezinsauto op Josef Ganz teruggaan. Deze is in Boedapest (Hongarije) geboren en in 1916 naar Duitsland geëmigreerd, waar hij het tot ingenieur schopte. Na zijn studie begon Ganz als journalist voor autobladen te werken en hield hij zich bezig met een idee dat hem gewoon niet uit het hoofd ging. Hij was van mening dat iedereen in het bezit van een auto moest kunnen komen, een betaalbare compacte en toch comfortabele wagen. In die tijd zag de realiteit er nog heel anders uit. Een eigen auto was een extreem dure aangelegenheid en een statussymbool dat alleen de elite van de elite was voorbehouden. Als journalist bracht Ganz zijn andere mening over de werkelijkheid keer op keer onder woorden. Hij leverde kritiek op de auto-industrie en riep op tot het ontwikkelen van een auto voor iedereen – een «wagen voor het volk» – en die op de markt te brengen. Dit idee bracht de beste man overigens geen roem, maar juist veeleer spot. Toen hij zich moest realiseren dat de autofabrikanten van die tijd geen enkele belangstelling voor zo’n innovatie hadden, begon hij zelf con-

structieplannen te maken. Een van de drie door hem ontworpen auto’s was de «Standard Superior», die hij in 1932 voor het Duitse bedrijf Motor Standard ontwikkelde en die destijds ook op de Duitse markt moest komen. Het was de goedkoopste auto uit die tijd en hij werd als «Duitse Volkswagen» aangeprezen. De Nederlandse journalist Schilperoord gelooft dat Hitler niet alleen enthousiast, maar zelfs regelrecht bezeten van dit idee was. Hij zou al tijdens zijn gevangenschap in de 20er jaren, zo zegt Schilperoord, belangstelling voor dit onderwerp hebben getoond. Hij beschrijft ook een bezoek van Hitler aan een autotentoonstelling in 1933, waar de «Standard Superior» van Ganz een kleine attractie was. Toen waren het nog maar een paar stappen. Hitler gaf Porsche de opdracht zo’n auto te bouwen op basis van de ideeën van Ganz. Om de pijnlijke erkenning te vermijden dat het idee van een Jood was gestolen, moest allereerst Ganz ontslagen worden. Bij het fabriek «Motor Standard», die al met de productie van de «Standard Superior» was begonnen, werden de productielijnen stilgezet en de bureaus ontruimd. En het duurde niet lang of de Gestapo stond bij Ganz voor de deur. Ganz wist voor het uitbreken van de oorlog naar Zwitserland te vluchten. Vandaar is hij naar Australië geëmigreerd, waar hij in 1967 is overleden. Vele jaren lang heeft hij geprobeerd te bewijzen dat het idee van de Volkswagen eigenlijk van hem afkomstig was. Het is hem nooit gelukt. Volkswagen loochent tot op de dag van vandaag dat de oorspronkelijke plannen op deze man teruggaan. Schilperoord probeert dit met zijn opzienbarende boek nu eindelijk te corrigeren. ZL ■

De «Standard Superior» van Ganz op een autobeurs in 1933

15 NIEUW SOORT DIPLOMATIE

Facebook ambassade van Israël Het sociale netwerk Facebook heeft het leven van veel mensen grondig veranderd. En nu verandert Facebook de klassieke diplomatie.

Israël heeft netwerken als Facebook meer nodig voor het voorlichtingswerk.

Het land Israël staat altijd weer voor de vraag hoe het zijn imago in de media kan corrigeren. In de tijd dat er alleen maar kranten, radio en televisie waren, prentten de mensen zich de krantenkoppen in en dat was het dan. Maar tegenwoordig kun je die mensen ook na het eerste nieuws nog bereiken, want op het internet wisselen ze van alles en nog wat met elkaar uit. Dit gebeurt onder andere via sociale netwerken als Facebook. Deskundigen voor voorlichting van Israël hebben al enige tijd geleden begrepen dat ze zulke netwerken voor hun voorlichtingswerk over de joodse staat moesten gaan benutten. Inmiddels beschikt het Israëlische Ministerie van Buitenlandse Zaken over een klein extra team, waarin Joodse en Arabische burgers van het land zitten. Zij zijn zoiets als een virtuele internetambassade. In eerste instantie willen ze vooral mensen bereiken in landen waarmee Israël geen diplomatieke betrekkingen onderhoudt. Dat betekent dat het werk van deze virtuele ambassade overwegend op Arabische landen is gericht. Het team staat onder leiding van Lior Ben David van de afdeling Communicatie van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Via een Arabischtalige Facebook pagina, een zendstation bij YouTube en een homepage in het Arabisch presenteert Israël zich met veelzijdige informatie aan vooral burgers van Arabische landen.

«Er leven in de wereld ongeveer 350 miljoen mensen die Arabisch spreken», legt Ben David uit. «Wij willen hen graag bereiken en een waarheidsgetrouw beeld van het land Israël doorgeven, juist omdat er in veel landen waar deze mensen leven nog steeds perscensuur heerst. We hebben de Arabischtalige burgers van de wereld bijvoorbeeld verteld dat er in Israël voor het eerst een vrouw als rechter aan een islamitische sjaria rechtbank is aangesteld, of dat in de Negev, waar 25 procent van de bevolking moslim is, acht Arabische rechters bij de arrondissementsrechtbanken actief zijn.» Verder bericht men over JoodsArabische samenwerkingsprojecten en presenteert men de nieuwste technologische innovaties. De spanbreedte van de informatie is weliswaar op een bepaalde doelgroep gericht, maar is toch veelzijdig. Op de Facebook pagina heeft de virtuele Israëlische ambassade al 97.000 vrienden en elke dag komen er meer bij. De Arabischtalige homepage van het Israëlische Ministerie van Buitenlandse Zaken, die al lange tijd voor de Facebook pagina online ging, registreert intussen ongeveer een miljoen surfers per maand. Israël benut deze media echter niet alleen om informatie over zichzelf te verbreiden, maar ook om met mensen tot uitwisseling van gedachten te komen. De Arabischtalige internetsur-

fers worden nadrukkelijk opgeroepen om met commentaar te komen. «We zien meteen of achter het commentaar personen uit Egypte of bijvoorbeeld Irak zitten en zoeken dikwijls gericht contact. Is dat eenmaal gelegd, dan vallen veel hindernissen weg die anders in de wereld daar buiten een uitwisseling in de weg zouden staan», vat Ben David samen. Er komen ook vaak directe verzoeken, bijvoorbeeld van een Irakees die graag met Israël handel zou willen drijven, of van een Egyptenaar die er in geïnteresseerd is om als journalist naar Israël te komen. Het doel van de virtuele ambassade is dat iedereen antwoord krijgt. Natuurlijk moet men daarbij behoedzaam te werk gaan en voorzichtig blijven, want men weet per slot van rekening niet wie er werkelijk achter de persoon aan de andere kant zit. Tegelijk geldt echter ook dat de jonge Arabier in een of ander land met wie men in contact staat later een belangrijk ondernemer of zelfs een regeringsbeambte kan worden. «Waar het ons allemaal heen zal brengen is een goede vraag», meent Ben David. «Dat is werkelijk moeilijk te zeggen. Voorlopig weten we heel zeker dat we daarbuiten aanwezig moeten zijn. De moderne communicatie is veranderd en vindt niet meer via bepaalde kanalen onder elites plaats, maar is contact tussen eenvoudige burgers geworden. En dat is onze kans om onszelf in Arabische landen te presenteren waar we als Israëli’s anders niet binnenkomen. In tegenstelling tot onze virtuele ambassade kunnen andere Israëlische ambassades mensen uitnodigen naar bijeenkomsten en persconferenties houden. Dat kunnen wij niet, maar wij kunnen wel een contact voor een basis opbouwen en dat onderhouden. Landen die ons de deur wijzen ervaren nu dat we dan door de virtuele achteringang weer terugkeren – en op heel veel belangstelling stuiten», concludeert de leider van de virtuele Arabischtalige ambassade van Israël. ZL ■

16 ACHTERGRONDINFORMATIE UIT ISRAËL Nieuws uit Israël • 4/2012

BAANBREKEND

Toetsenborden opnieuw uitgevonden in Israël We kennen het probleem bij kleine apparaten allemaal: op het toetsenbord staan niet de gewenste letters. Door een nieuwe indeling en het terugbrengen van zulke toetsenborden tot vier toetsen zorgt een Israëlisch bedrijf voor een revolutie op dit gebied. Het Israëlische bedrijf Snapkeys heeft zijn innovatie voor het eerst op een beurs voor elektronica in Las Vegas gepresenteerd. Men mocht er alleen naar kijken. De bezoekers bewonderden verbaasd het nieuwe, drastisch gereduceerde toetsenbord, dat vooral bij smartphones en ipads gebruikt moet gaan worden. Het nieuwe Israëlische Snapkeys maakte pas in 2011 zijn debuut op het Mobile World Congress (MWC) in Barcelona. Toen was het product echter nog niet voldoende ontwikkeld. Inmiddels onderhandelt het bedrijf met de grote aanbieders van mobiele telefonie om de techniek als optie al in de binnenkort uitkomende apparaten te integreren. Ryan Ghassabian, die verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van de zakelijke relaties van Snapkeys, toonde zich tegenover de pers vol vertrouwen. Net als de leiding van het bedrijf gaat hij er van uit dat deze technologie binnen drie jaar de standaard voor apparaten met een touch screen wordt.

Maar hoe werkt het nu eigenlijk? Het alfabet gereduceerd tot maar vier toetsen? De eerste gedachte die dan bij je boven komt is dat de trefzekerheid dan pas echt terugloopt. In werkelijkheid is precies het tegendeel het geval, ook al is er, toegegeven, wel enige oefening voor nodig. De vier toetsen sorteren ons alfabet op een nieuwe manier. Op de toets linksboven staan letters die op één poot staan, zoals de F, I, T, Y, J en V. Op de toets rechts ernaast kiest men letters die op twee poten staan, dus M, A, N, W, H, K en X. Met de toets linksonder heeft men de letters met een brede basis: L, E, G, S, C, U en Z. De toets rechtsonder bedient de letters met een gesloten kring, dus de R, O, D, P, Q en B. Daarnaast zijn er nog twee toetsvlakken die als spatiebalk en correctietoets fungeren. Wie wil, kan dit nieuwe toetsenbord op de homepage van het bedrijf uitproberen. Het toetsenbord en de software combineren de technologie boven-

dien nog met woordherkenning. Het principe is kinderlijk eenvoudig: de gebruiker tikt slechts het gebied aan dat met de gewenste letter overeenkomt. Snapkeys belooft een trefzekerheid van 99 procent! Het bedrijf gaat voor de gevorderde gebruiker zelfs nog een stap verder. Dan verschijnen er op de vier toetsen nog slechts een punt, twee punten, een licht naar boven gebogen minteken en een cirkel. Het doet je denken aan een smiley. Maar aan deze variant moet je wel erg wennen, dus het is echt iets voor gevorderden. Tegenover de pers verklapte Ghassabian dat het bedrijf zijn innovatie ook op andere terreinen wil gaan toepassen. Het aan deze ontwikkeling ten grondslag liggende principe moet later bijvoorbeeld op virtuele toetsenborden komen die in het stuur van een hightech auto zijn geïntegreerd. AN Snapkeys-Demo: http://snapkeys.com/register/demo

RICHTING BEPALEND

Het Technion en zijn nanosatellieten Het Technion in Haifa is van plan zijn satellietinnovatie het heelal in te sturen. Het Technion is in 1924 officieel opgericht. Pas vorig jaar bracht het weer een Nobelprijswinnaar voort. Uit de Nobelprijzen waarmee wetenschappers van het Technion worden onderscheiden blijkt dat met name chemie een zwaartepunt vormt bij het onderzoek aan deze Israëlische hogeschool. Maar het Technion blinkt op nog veel meer terreinen uit, zoals in de nanowetenschappen of in de ruimtevaart. Het opzien dat het Technion onlangs in vakkringen baarde, berust op een overbrugging van de beide terreinen. Men bouwde een eenheid van drie

nanosatellieten, die voor het eerst gezamenlijk hun rondjes in de ruimte moeten gaan draaien en samen verschillende taken moeten uitvoeren. De drie nanosatellieten wegen elk krap zes kilo. Volgens de planning van het Technion moeten ze in 2015 gelanceerd worden. In het heelal moeten ze zich onder andere bezighouden met de plaatsbepaling van mensen in noodsituaties en met de vogeltrek. De planners verklapten in een persbericht van het Technion dat de nauwkeurigheid bij de plaatsbepalingen door deze nanosatel-

17 lieten enkele tientallen meters zal bedragen. Het project staat onder leiding van professor Pini Gurfil van de Faculteit Ruimtevaart. Het verklaarde de bijzonderheden die dit project van andere satellietprogramma’s onderscheiden nader: «Voor het eerst starten we een poging om een satellietformatie in de ruimte te lanceren waarvan de satellieten in formatie om de aarde draaien en met elkaar samenwerken. Tot dusver was zoiets niet mogelijk vanwege de grootte van de satellieten. Maar onze nanotechnologie opent volkomen nieuwe kansen. We moeten we wel bij zeggen dat ook de moderne communicatietechniek er een rol bij speelt. Per slot van rekening willen we de satellieten niet alleen in formatie lanceren en hun baantjes laten trekken, maar ze moeten ook op gecontroleerde manier met elkaar samenwerken.» Zoals gezegd moeten de drie nanosatellieten in 2015 aan hun reis beginnen. Tot die tijd zijn er nog een heleboel ontwikkelingen te verfijnen. Men gaat er nu van uit dat deze satellietformatie ongeveer een jaar lang vanuit het heelal zijn diensten zal bewijzen. De nanosatellieten moeten op een hoogte van 600 kilometer om de aarde draaien, en dat in een vooraf vastgelegde formatie. «Als ons dat inderdaad lukt», zegt Gurfil, «dan is dat

Het Technion in Haifa

een wereldsensatie.» Dit betreft zowel de grootte en het gewicht van de satellieten als het in formatie om de aarde draaien. «Het kan Israël een doorbraak op dit terrein schenken en ons land definitief aan de top van de ruimtevaartmachten van de wereld plaatsen.» Het Technion kan op dit gebied inderdaad al op enige ervaring bogen. Al in de 90-er jaren baarde de hogeschool opzien met de satelliet «Techsat», een innovatie van een student. Het opmerkelijke was toen al het geringe gewicht van de satelliet. «Techsat» gold met zijn 50 kilo als een vedergewicht onder de satellieten. Verder probeerde men in de 90-er jaren bij de bouw van satellieten nieuwe materialen uit de keuken van het Technion uit, die op baanbrekende ideeën van Israëlische bedrijven waren gebaseerd. De ontwikkeling van de «Techsat» kostte destijds 3,5 miljoen dollar. Een Russische raket bracht deze satelliet in 1995 in de ruimte. Helaas is hij nooit in zijn omloopbaan terechtgekomen en heeft hij zijn bestemde taak nooit verricht omdat er op het laatste moment een technische mankement optrad. De volgende poging van het Technion, die drie jaar later werd ondernomen, werd met meer succes bekroond.

De gelanceerde satelliet «Techsat-2» bevindt zich tot op de dag van vandaag in zijn omloopbaan. De Europese Unie kende enkele maanden geleden een bedrag voor onderzoek ter hoogte van 1,5 miljoen euro toe voor de huidige ontwikkeling van de formatie van drie nanosatellieten. ZL ■

ISRAËLISCH SUCCESVERHAAL

Mobileye wereldwijd populair We hebben al over deze Israëlische vinding voor automobilisten bericht toen deze nog in de beginfase was. Inmiddels heeft de bekendste autofabrikant van de wereld het systeem overgenomen en verovert het de wereldmarkt steeds verder. Het Israëlische bedrijf Mobileye, dat zich een «wereldwijde pionier in de ontwikkeling van geavanceerde hulpsystemen voor de automobilist» (Advanced Driver Assistance Systems, ADAS) noemt, bestaat sinds 1999. Dit door professor Amnon Shashua (vroegere leider van de Faculteit voor Ingenieur- en Computerwetenschappen van de Hebreeuwse universiteit te Jerusalem) en Ziv Aviram opgerichte bedrijf, dat op het industrieterrein Har Hotzvim van Jeruzalem is gevestigd, had aanvankelijk slechts een handjevol medewerkers. Inmiddels zijn het er in de hele wereld zo’n 300 en de tendens is stijgend. Na het bescheiden begin kan het bedrijf

intussen trots op filialen in de VS, Japan en Europa (Nederland en Cyprus) wijzen. Ook de klantenkring is steeds groter geworden. Inmiddels is de door Mobileye ontwikkelde technologie overgenomen door vermaarde autofabrikanten als BMW, General Motors, Volvo, Hyundai, Renault Trucks, Ford, Citroen en andere bedrijven en in enkele klassen auto’s zelfs standaard ingebouwd. Isaac Litman, de manager van het bedrijf, legde onlangs tegenover het Israëlische wetenschappelijke internetportaal «Israel21c» uit: «Ons systeem waarschuwt tijdig voor een mogelijk ongeluk, zodat de bestuurder dankzij deze melding meer tijd heeft om te beslis-

sen welke maatregelen de juiste zijn.» Verder deelde hij mee dat in de VS met dit systeem uitgeruste auto’s samen al enkele miljarden kilometers hadden afgelegd. Het was statistisch aangetoond dat het aantal ongevallen met bijna de helft was gedaald. In principe zijn er, zo zegt Litman, drie essentiële oorzaken voor ongevallen aan te wijzen: 1) slechte wegen, 2) slechte en/of gebrekkig onderhouden voertuigen, 3) stuurfouten. «De laatste jaren zijn onze wegen op zich steeds beter geworden en ook aan het ontwerp van de auto’s is veel veranderd, zodat diverse bronnen van ongevallen sterk geminimaliseerd zijn. Toch is er aan de

18 ACHTERGRONDINFORMATIE UIT ISRAËL Nieuws uit Israël • 4/2012

Het was statistisch aangetoond dat het aantal ongevallen met bijna de helft was gedaald

menselijke factor niets veranderd. Mensen maken nu eenmaal fouten. In het verkeer is één fout genoeg om de eerste en tevens de laatste te zijn.» Als men nog eens de statistieken raadpleegt, blijkt dat 93 procent van alle verkeersongelukken aan menselijke foute beslissingen zijn te wijten. Bij zo’n 80 procent is onvoldoende aandacht van de bestuurder in de twee tot drie seconden voor het ongeval de oorzaak. En dat is precies waar het Mobileye systeem inspringt. Volgens Litman heeft men zich bij Mobileye niet op een nieuw idee gestort, want veel bedrijven waren bezig met het ontwikkelen van zijn waarschuwingssysteem. Mobileye kon de markt veroveren omdat het systeem in tegenstelling tot de andere maar één camera nodig heeft en toch uiterst betrouwbaar werkt. «Dat gaf ons bij het winnen van klanten een voordeel ten opzichte van andere bedrijven, zodat we inmiddels kunnen zeggen dat we marktleider zijn. Overigens heeft het ons wel ettelijke ja-

ren hard werken gekost», vond Litman. «Bovendien duurt het zo’n twee tot vijf jaar om het systeem aan een bepaalde autotype aan te passen. Intussen zijn we zo ver dat we ongeveer 65 procent van alle voertuigen op de markt probleemloos en relatief snel kunnen ombouwen.»

Litman verklapte dat de onderneming Coca-Cola reeds volgend jaar haar complete Europese wagenpark met het Mobileye systeem zal uitrusten. Hij heeft er vertrouwen in dat over tien jaar elke moderne auto standaard zal zijn uitgerust met dit uit Israël stammende systeem. AN ■

TOEKOMSTVISIE

Hersensequenties leren sturen In de laboratoria van het Israëlische Sourasky ziekenhuis in Tel Aviv gebeuren wonderlijke dingen. De mens door middel van zijn hersenen in staat worden gesteld om elektronische apparaten te sturen. Dat klinkt een beetje absurd, maar als je naar de uitleg van professor Talma Hendler luistert, klinkt het al niet meer zo fantastisch. Hendler is neuropsychiater, oprichter en directrice van het Centrum voor functioneel hersenonderzoek van het Sourasky ziekenhuis. Bovendien doceert zij als hoogleraar psychologie en psychiatrie aan de universiteit van Tel Aviv. «Ieder van ons heeft op een meer of minder uitgesproken manier het vermogen om de aanwezigheid verschillende lichaamsorganen op te merken. Het eenvoudigst gaat dat met het hart, de maag en de longen», zo voegt Hendler er verduidelijkend aan toe. «Hoewel we het functioneren van deze organen niet kunnen sturen, kunnen we ze wel horen.

Met andere woorden, we kunnen het hart geen bevel geven, maar zijn wel in staat om elke afzonderlijke hartslag waar te nemen. Bij de hersenen is dat heel anders. Het zijn tenslotte onze hersenen die het ons mogelijk maken om de activiteiten van verschillende lichaamsorganen te observeren, maar het maakt het ons niet mogelijk te observeren wat er in de hersenen zelf gebeurt. We zijn niet in staat om veranderde manieren van functioneren van de hersenen waar te nemen.» In het kader van dit specifieke onderzoek werkt Hendler met haar collega Nathan Intrator samen. Samen hebben ze een apparaat ontwikkeld dat op een moderne computer is gebaseerd en als tussenschakel fungeert. Tientallen proefpersonen hebben al aan het praktisch onderzoek deelgenomen. Ze kregen een hoed met elektroden op, die de elek-

tronische impulsen van de hersenen registreerden. De computer en een MRI systeem hielden bij in welk deel van de hersenen activiteit was waar te nemen. Parallel daaraan liet men geluiden horen in koptelefoons die de proefpersonen op hadden. Dat waren luide en onaangename geluiden. Het door de Israëlische hoogleraars ontwikkelde apparaat werd ertussen gezet. In deze onaangename situatie droeg men de proefpersonen op om toch de rust te bewaren en te proberen zich te ontspannen. Daarop stelde men veranderingen in heel bepaalde hersensequenties vast. Het apparaat registreerde deze veranderingen door middel van een speciaal programma dat deze frequenties als aanwijzingen aan de klankregelaar doorgaf. Hoe beter een proefpersoon zijn best deed om rustig te blijven, des te lager werd het volume van de geluiden die hij te horen kreeg.

19 «Tenslotte werden we getuigen van het menselijk vermogen om bepaalde hersensequenties op te roepen die dankzij apparaten in bevelen kunnen worden omgezet», vatte Hendler samen. «Het volume van de geluiden nam af of toe, al naar gelang de hersenactiviteit van de proefpersoon.» Elke proef duurde 15 minuten. Ongeveer zeven minuten na de opdracht te proberen rustig te blijven nam het geluidsvolume in de koptelefoons van de meeste proefpersonen af. «In meerdere gevallen kwam het zelfs voor dat onze proefpersonen de geluiden helemaal uitschakelden.» Dit zijn interessante eerste inzichten, maar door de bank genomen

staat dit onderzoek nog in de kinderschoenen. Tenslotte gaat het de beide onderzoekers niet om dat een mens door middel van hersensequenties apparaten beheerst, maar bepaalde hersensequenties doelbewust leert te sturen. Een aangeleerde doelgerichte aansturing van de hersenen kan mensen in psychische noodsituaties helpen om rustig te blijven. «Op deze manier kun je in de toekomst misschien mensen helpen die aan fobieën lijden of trauma’s hebben meegemaakt. Als je bij zulke personen heel bepaalde delen van de hersenen traint, kunnen ze heel wel leren de met hun fobieën en trauma’s verband houdende stresskatalysator zelf in

de hand te houden», zegt Hendler, die zich al jaren met dit en soortgelijke onderwerpen bezighoudt. ZL ■

VITAMINE D

Nieuwe gezondheid bevorderende werkingen ontdekt Vitamine D staat weer in het nieuws. Twee Israëlische onderzoeksteams hebben onafhankelijk van elkaar ontdekt dat vitamine D nuttig is bij de behandeling van leverziekten. Vooraf zij opgemerkt dat het bij de ontdekkingen van twee Israëlische onderzoeksteams om in het laboratorium verkregen inzichten gaat die nog niet aan de hand van klinische tests grondig zijn onderzocht. Zij ontdekten positieve werkingen van vitamine D in het geval van leverziekten (bijv. bij levercirrose). Professor Ran Tur-Kaspa, plaatsvervangend decaan van de Sackler Faculteit voor Geneeskunde van de universiteit van Tel Aviv en leider van het Instituut voor Onderzoek naar Leverziekten, ontdekte samen met zijn team dat vitamine D de activiteiten van virussen inperkt, vooral van het virus dat hepatitis C veroorzaakt. Ze deden deze ontdekking toen ze in het laboratorium de werking van vitamine D op menselijk leverweefsel onderzochten. Daarnaast ontdekten ze dat ons lichaam over een activeringssysteem van interferon beschikt dat samen met het vitamine D het immuunsysteem activeert, dat daarop zo’n virus te lijf gaat. Deze kennis vergroot de kennis die we tot dusver over de rol van vitamine D hebben beslissend. De ontdekking laat duidelijk zien dat dit vitamine, dat ons lichaam uit opgenomen zonlicht produceert, belangrijke functies vervult die de mo-

derne geneeskunde nu pas een beetje begint te doorgronden. Over deze inzichten heeft Tur-Kaspa samen met zijn collega Romy Zemel al uitvoerig geschreven in een artikel voor het Amerikaanse vaktijdschrift Hepatology. Een ander team van wetenschappers onder leiding van professor Shimon Reif van het Sourasky ziekenhuis in Tel Aviv ontdekte dat vitamine D effectief is bij de bestrijding van levercirrose. Bij deze ziekte vergaat het leverweefsel door een overmatige vorming van bindweefsel (fibrosering). Het eindresultaat is een fibrotisch collageenweefsel dat de leverfunctie sterk hindert. Levercirrose ontwikkelt zich over een lange periode, is in het eindstadium chronisch en niet meer ongedaan te maken. De meest voorkomende oorzaken zijn overmatig alcoholgebruik en chronische virushepatitis. Reif ontdekte dat de hepatische stercellen die voor zo’n fibroseringproces verantwoordelijk zijn in de rustfase vitamine D opslaan. Als ze De ontdekking laat duidelijk zien dat dit vitamine, dat ons lichaam uit opgenomen zonlicht produceert, belangrijke functies vervult, die de moderne geneeskunde nu pas een beetje begint te doorgronden.

geactiveerd worden, produceren ze collageen, wat tot fibrose leidt. De wetenschappers onderzochten in het laboratorium leverweefsel van proefratten en behandelden het met vitamine D, waardoor de cellen minder snel groeiden en actief werden. Ook over deze ontwikkeling is al in vaktijdschriften geschreven. AN ■

20 BIJBEL EN ISRAËL Nieuws N ieuws uit Israël • 4/2012

Heeft God Zijn beloften vervuld? Het Mozaïsche verbond en de eschatologische betekenis van Leviticus 26 – deel 1 Voor een bijbels verstaan van Jozua 21:43-45. Deel 4. Dr. Greg Harris (Hoogleraar bijbelexegese aan The Master’s Seminary, auteur en voorganger van een gemeente in Californië) Het Mozaïsche verbond is bevestigd tijdens het leven van Jozua (Ex. 24:1-8), die samen met het Joodse volk onder de bepalingen ervan leefde. We hebben hier geen ruimte om alle elementen van dit volgende verbond van Jahweh uitgebreid te behandelen (na het verbond met Noach [deel 2] en het verbond met Abraham [deel 3] – opm. red.).1 Toch dient één voor deze studie enorm belangrijk punt wel genoemd worden. Dat is namelijk van bijzondere betekenis: in Genesis 15:18 noemde Jahweh de Eufraat als onderdeel van de landsgrenzen binnen het verbond met Abraham. En dat bevestigde Hij bij drie verschillende gelegenheden binnen de verbondssluiting met Mozes: (1) «Ik zal uw grenzen vaststellen, van de Schelfzee tot aan de zee van de Filistijnen, en van de woestijn tot aan de rivier, want Ik zal de bewoners van het land in uw hand geven, zodat u hen vóór u uit kunt verdrijven» (Ex. 23:31). (2) Aan het volk dat Jozua

later het beloofde land zou binnenleiden gaf Jahweh in Deuteronomium 1:7 de opdracht: «Keer om, breek op en ga naar het bergland van de Amorieten en naar al hun buren, in de Vlakte, het Bergland en het Laagland, in het Zuiderland en aan de zeekust, het land van de Kanaänieten, en de Libanon, tot aan de grote rivier, de rivier de Eufraat!» En (3) In Deuteronomium 11:24 zegt Hij: «Elke plaats die uw voetzool betreedt, zal van u zijn, vanaf de woestijn en de Libanon, vanaf de rivier, de rivier de Eufraat, tot aan de zee in het westen zal uw gebied zich uitstrekken.» Dit is belangrijk, want het boek Jozua begint met de aanwijzing van Jahweh aan de nieuwe leider, dat het aan het volk gegeven land zich uitstrekt «van de woestijn en deze Libanon af tot aan de Elke plaats ie uw voetzool betreedt, zal van u zijn, vanaf de woestijn en de Libanon, vanaf de rivier, de rivier de Eufraat, tot aan de zee in het westen zal uw gebied zich uitstrekken

grote rivier, de rivier de Eufraat, heel het land van de Hethieten, en tot de Grote Zee, waar de zon ondergaat» (Joz. 1:4). Daarover later meer. Voor het moment is het voldoende om vast te stellen: als Jahweh iets anders dan de aardse Eufraat op het oog had gehad, zou men moeten bewijzen wat Jahweh dan wel bedoelde als het niet precies deze rivier was, die Hij specifiek en herhaaldelijk noemde. Daarnaast zou moeten worden uitgezocht hoe Jozua de ware bedoeling van God dan kan hebben ontdekt in zijn streven om de bevelen en orders van Jahweh op te volgen.

21 De eschatologische betekenis van Leviticus 26. Een ander ter zake doend bestanddeel van het Mozaïsche verbond is Leviticus 26. Ook deze factor dient men bij een uitleg van Jozua 21:43-45 in aanmerking te nemen. In dit deel van het verbond met Mozes beloofde Jahweh het volk Israël zijn zegen als het Hem gehoorzaam zou zijn (Lev. 26:1-13). Daarna volgen er dreigementen met oordelen tegen het Joodse volk als zij het verbond zouden verbreken (Lev. 26:14-39). «De zegen had te maken met de land- en zegenbeloften die God in het kader van het verbond met Abraham had gegeven, de vloeken daarentegen kondigden een vijfstappenplan van vergelding in het kader van het Mozaïsche verbond aan.» 2 Alle door Jahweh opgelegde vloeken moesten het volk terugbrengen tot de verbondsgehoorzaamheid jegens

verwoest ligt en u in het land van uw vijanden bent. Dan zal het land rusten en zal het behagen scheppen in zijn sabbatsjaren. Alle dagen dat het verwoest ligt, zal het rusten, omdat het niet rustte gedurende uw sabbatten, toen u het bewoonde.» Interessant genoeg is Leviticus 26 het volk al bij de berg Sinaï gegeven (vs. 45), nog voordat de verspieders werden uitgezonden om het land te verspieden (Num. 13-14). Tientallen jaren vóór de intocht in het hun door Jahweh beloofde land had Jahweh de Israëlieten dus al een leven in het land of anders de verdrijving beloofd, afhankelijk van het feit of zij in de verbondsgehoorzaamheid bleven of Hem ongehoorzaam werden. Walter C. Kaiser formuleert het zo: «Het eigendomsrecht op het land (als geschenk van God) is verzekerd en eeuwig,

‘Ik zal van uw steden een puinhoop maken en uw heiligdommen verwoesten. Ik wil de aangename geur van uw offers niet ruiken.‘

Hem (bijv. Lev. 26:18.21) – zoals we al meerdere keren hebben vastgesteld. Tot deze straffen van Jahweh voor een schaamteloze en aanhoudende breuk met het verbond behoort ook het in Leviticus 26:31-35 beschreven oordeel over het beloofde land: «Ik zal van uw steden een puinhoop maken en uw heiligdommen verwoesten. Ik wil de aangename geur van uw offers niet ruiken. Ik Zelf zal het land verwoesten, zodat uw vijanden die daarin zijn gaan wonen, zich erover zullen ontzetten. Ik zal u dan onder de heidenvolken verstrooien en Ik zal achter u een zwaard trekken. Uw land zal een woestenij worden en uw steden een puinhoop. Dan zal het land behagen scheppen in zijn sabbatsjaren, alle dagen dat het

maar of een bepaalde generatie het land ook bezit hangt van hun eigen gehoorzaamheid af.»3 Al in het voorgaande hoofdstuk noemde Jahweh het land «Zijn eigendom»: «Verder mag het land niet voor altijd verkocht worden, want het land behoort Mij toe. U bent immers vreemdelingen en bijwoners bij Mij» (Lev. 25:23). Wie denkt dat de bijbelse landbeloften overmatig benadrukt worden, moet dit vers maar eens ter harte nemen: tot op de dag van vandaag behoort het land Jahweh toe. Ondanks de verbondsbreuk en zelfs als het volk tenslotte in de ballingschap moet gaan waarmee gedreigd werd, eindigt dit hoofdstuk van zegen en vloek (Lev. 26) met de verkondiging van de bedoelingen van

Jahweh weh met zowel Zijn land als Zijn volk: «Wanneer zij hun ongerechtigheid zullen belijden, met de ongerechtigheid van hun vaderen, hun trouwbreuk, die zij tegen Mij gepleegd hebben, en ook dat zij tegen Mij zijn ingegaan, – zodat Ik ook Zelf tegen hen inging en hen in het land van hun vijanden bracht – of wanneer dan hun onbesneden hart vernederd wordt en zij behagen scheppen in de straf voor hun ongerechtigheid, dan zal Ik denken aan Mijn verbond met Jakob. En ook aan Mijn verbond met Izak, en ook aan Mijn verbond met Abraham zal ik denken, en Ik zal denken aan het land. Terwijl het land door hen verlaten is en behagen schept in zijn sabbatsjaren – het ligt er immers omwille van hen verlaten bij – hebben zij zelf behagen in de straf voor hun ongerechtigheid, omdat, ja, omdat zij Mijn bepalingen verwierpen en hun ziel van mijn verordeningen walgde. Maar bovendien: wanneer zij in het land van hun vijanden zijn, dan zal Ik hen niet verwerpen en niet van hen walgen door hen te vernietigen en Mijn verbond met hen te verbreken, want Ik ben de HERE, hun God. Ik zal ter wille van hen denken aan het verbond met de voorouders, die Ik voor de ogen van de heidenvolken uit het land Egypte geleid heb om hun tot een God te zijn. Ik ben de HERE» (Lev. 26:40-45). Leviticus 26:40-45 is een buitengewoon belangrijk gedeelte voor het verstaan van Gods plannen en bedoelingen met het Joodse volk en het in het verbond met Abraham beloofde land. Overigens schenkt men hier onder theologen in brede kring geen aandacht aan. Want «Leviticus behoort nu niet echt tot de eerste bijbelboeken die studenten van de Bijbel er voor het eschatologisch onderzoek bijhalen». 4 William D. Barrick vat de betekenis van Leviticus 26 correct samen: «Theologen en exegeten hebben verzuimd Leviticus 26 evenveel aandacht te schenken als Deuteronomium 27-28; dit verzuim heeft het leergebouw van de kerk uitgehold.»5 Dit is geen «darbisme van de 19de eeuw», waartoe men concludeert: «De theorie van het futurisme met betrekking tot Israël is een nieuwe leer die pas rond 1830 is

2222 ACHTERGRONDINFORMATIE BIJBEL EN ISRAËL UIT ISRAËL Nieuws uit Israël

Nieuws uit Israël • 4/2012

ontstaan.» Nee hoor, dit is vanaf het eerste moment geïnspireerd Woord van God, dat van Jahweh is uitgegaan. Beweren dat de beloften in Leviticus 26:40-45 een leer uit de 19de eeuw zijn, betekent dat de volgende uitspraken aan de «relatief nieuwe» leer van de Reformatie worden toegeschreven en niet aan de eerste eeuw, waar Paulus schrijft: «De rechtvaardige zal uit het geloof leven» (Rom. 1:17) of «Wij dan, gerechtvaardigd uit het geloof, hebben vrede bij God door onze Here Jezus Christus» (Rom. 5:1). Nogmaals, of iemand Leviticus 26 opneemt in zijn eschatologie of niet, heeft vergaande consequenties voor de uitleg van latere bijbelgedeelten. Bar6

wacht daarop, zij wacht op p Israëls boetedoening en n bekering. Als Israël zich tott God wendt en zijn zonden n belijdt, zal God het in hett beloofde b l fd land herstellen. Chronologisch gezien is Leviticus 26 de eerste gedetailleerde beschrijving van Israëls eschatologische boetedoening en bekering en herstel. Dit hoofdstuk biedt belangrijke bewijzen dat de ongehoorzaamheid jegens het Mozaïsche verbond uitloopt op het terzijde stellen van de in het verbond met Abraham beloofde zegen. Het is het kernstuk van de aankondigingen van de Oudtestamentische profeten over het toekomstige Koninkrijk van de Messias. Om het profetische program van het Oude Testament juist te verstaan hebben we ook de openbaring van Leviticus 26 nodig.» 7 ■ Zie hiervoor William D. Barrick, «The Mosaic Covenant», Master’s Seminary Journal 10/2 (herfst 1999), 213-32, en in het bijzonder dat de bevestiging van het Mozaïsche verbond geen voorafgaande verbondsbeloften van Jahweh opheft. Zie ook Johannes H. Sailhamer, «The Mosaic Law and the Theology of the Pentateuch», WTJ 53 (1991), 241-61. 2 William D. Barrick, «Inter-covenantal Truth and Relevance: Leviticus 26 and the Biblical Covenants», Master’s Seminary Journal 21/1 (voorjaar 2010), 82. – De vijf stappen zijn (1) verzwakking en mislukking (Lev. 26:1617), (2) watergebrek (vs. 18-20), (3) verwoesting door wilde dieren (vs. 21-22), (4) beroving door belegering (vs. 23-26) en (5) deportatie (vs. 27-38) [Ibid. nr. 2]. 3 Walter C. Kaiser jr., «The Promised Land: A Biblical-Historical View», 307. 4 William D. Barrick, «The Eschatological Significance of Leviticus 26», Master’s Seminary Journal 16/1 (voorjaar 2005), 95. 5 Ibid., 125. 6 Contra Cox, The New-Covenant Israel, 73. 7 Ibid., 125-26. – Voor andere eschatologische beloften in de Pentateuch, zoals het viervoudige gebruik van het begrip «in later tijd» in de Pentateuch (Gen. 49:1; Num. 24:14-24; Deut. 4:30 en 31:29) en de betekenis ervan, zie Johannes H. Sailhamer, Genesis, Expositor’s Bible Commentary, red. Frank E. Gaebelein (Grand Rapids: Zondervan, 1990) 2:132. Voor de messiaanse betekenissen van Genesis 49:1 en het «in later tijd» zie Johannes H. Sailhamer, «The Messiah of the Hebrew Bible», Journal of the Evangelical Theological Society 44:1 (maart 2001), 12-22. 1

Verder mag het land niet voor altijd verkocht worden, want het land behoort Mij toe. U bent immers vreemdelingen en bijwoners bij Mij

rick vat de eschatologische betekenis van Leviticus 26 als volgt samen: «Leviticus 26 bevat openbaringen over Israëls toekomstige boetedoening en bekering en herstel; deze worden zowel in het Oude als in het Nieuwe Testament bevestigd. Omdat hun bekering en herstel nog niet hebben plaatsgevonden, moet de vervulling ervan een eschatologische plek krijgen. Dat Leviticus 26 zo dicht bij het verbond met Abraham staat, verbindt de vervulling met het land dat God aan Abrahams nakomelingen beloofd heeft. De vervulling van de landbelofte

Beth-Shalom, Postbus 193, 3940 AD Doorn telefoon 0343 477288 fax 0343 477447 E-mail: [email protected]

Abonnementen: Beth Shalom, Postbus 193, 3940 AD Doorn, tel. 0343 477288 Giften: Giro 94400 t.n.v. Beth-Shalom Doorn Betalingen: Giro 409200 t .n.v. Middernachtsroep Doorn Voor België: ING-bank 363-0507942-90 in Brussel «Nieuws uit Israël» verschijnt ook in het Duits, Frans, Engels, Spaans, Portugees, Hongaars en Roemeens. Alleen in de betreffende landen. Abonnement Nederland en België: gratis, Vanuit Nederland naar andere landen in Europa: EUR 26.40, Buiten Europa en Suriname: EUR 31.80. Israëlreizen: Beth-Shalom-Israëlreizen: Postbus 193, 3940 AD Doorn tel. 0343 477288 Gastenhuis in Israël: Beth-Shalom, P.O.B. 6208, Haifa 31060/Karmel Israël tel. 00972-4-83774-81 Testamentaire beschikkingen: (via een notaris) «Ik legateer vrij van rechten en kosten aan de Stichting: Zendingswerk Middernachtsroep statutair gevestigd te LEIDEN en geregistreerd onder nummer .41166018. bij de Kamer van Koophandel Rijnland, een bedrag van EUR…»

Gedachtig aan het feit, dat alle menselijke kennis slechts onvolkomen is (1 Cor. 13:9), geven de auteurs voor eigen verantwoording hun persoonlijke visie weer Initialen van de auteurs en bronvermeldingen in dit nummer: ZL = Zwi Lidar; CM = Conno Malgo; AN = Antje Naujoks

Voorpagina: NUI Voor de inhoud van vreemde web-pagina’s waarnaar verwezen werd kunnen wij niet aansprakelijk worden gesteld. Wij verklaren hiermee uitdrukkelijk, dat op het tijdstip van het tot stand brengen van de link geen illegale inhoud op de verbonden websites herkenbaar waren. Op de actuele en toekomstige vormgeving, de inhoud of de auteursrechten van de verbonden sites hebben wij geen invloed. Voor illegale, foute of onvolledige inhoud en vooral voor schade, die uit het aanklikken of niet aanklikken van zulke aangeboden informatie ontstaat, is alleen de aanbieder van de site verantwoordelijk, naar wie verwezen werd, niet degene, die enkel via links naar de bewuste publicaties verwijst.

John Ankerberg & John Weldon

aliteit r homoseksu FEITEN ove

Feiten over homoseksualiteit

Best.nr. 588 p dernachtsroe Uitgeverij Mid p dernachtsroe Uitgeverij Mid

(588)

N

Feiten over rockmuziek (597)

j Mid Mi der ern nac ach hts tsro roe ep Uitgeverij Mid dernachtsroe p

FEITEN ove

r rockmuziek

r

21 Feiten over:

€ 4,00 per stuk

t
/FX
"HF
(576) t
IPMJTUJTDIF
FO
BMUFSOBUJFWF
HFOFFTXJK[FO
(577) t
QTZDIPMPHJF
[FMGWFSXFSLFMJKLJOH
FO
[FMGIVMQ
(578) t
PDDVMUJTNF
(579) t
IFU
MFWFO
OB
EF
EPPE
(580) t
CJKOBEPPE
FSWBSJOHFO
(581) t
IFMEFS[JFOEIFJE
(582) t
BTUSPMPHJF
(583) t
WBMTF
MFSJOHFO
JO
EF
HFNFFOUF
WBO
$ISJTUVT
(584) t
IFU
XFMWBBSUTFWBOHFMJF
(585) t
HFMFJEFHFFTUFO
(586)

t
FOHFMFO
(587) t
IPNPTFLTVBMJUFJU
(588) t
WSJKNFUTFMBSJK
(590) t
EF
+FIPWBT
HFUVJHFO
(592) t
EF
NPSNPOFO
(593) t
IFU
SPPNTLBUIPMJDJTNF
(594) t
TDIFQQJOH
FO
FWPMVUJF
(595) t
)BMMPXFFO
(596) t
SPDLNV[JFL
(597) t
6'0T
(598)

Land, land, land, hoor het woord van de HEERE!

Doorn Gorinchem Aalten Bolsward

Zaterdag 19 mei - 14:00 uur

Norbert Lieth

Het Brandpunt - Postweg 18

Zondag 20 mei - 10:00 uur

Norbert Lieth

VEG De Ark - Ken nnelweg 14

Woensdag 3 oktober - 19:30 uur

Dato Steenhuis

Chr. Gereformeerde Kerk - Berkenhovenstraat 9

Woensdag 7 november - 19:30 uur Dato Steenhuis Het Keerrpunt - Burgemeester Praamsmalaan 35

Norber t Lieth

9 Wondertekenen in het Johannes-evangelie Hett Ni He Nieu eu uwee Tes e ta t me ment ntt ber n eric icht ic ht oveer dee tallri ht rijk jk ke w woond nder der eren ren en en te teke kenen, kene ke neen, n die i d Her de e e Jezu Jeezu z s deed deeed e tij ijde dens nss Zij ijn le leve vveen hi hier e op aard er aaard rde. e. Alllee e. e n all de ap apos oste os tell te Jo oha hann nn n nes bes e cch hri rijf jff t ne n ge g n te teke kene ke nen. n n. A le tek Al keen nen zij ijn n in n de ee eers rsste pla laat atss be at bedo d el do eld d om in me m ns nsen en n hett gel eloo oof te oo te wekk we kk keen n, da datt Je Jezu zuss Ch zu Chri rist ri stus st us de Me Mess s iaas is en dee Zooon va ss van n Go God d ((JJoh oh 20: 0:31 3 ). ). Maar Maar Ma ar bov o en endi dien di en zij ijn n de won onde dere de ren re n va van n dee Her ere Je Jezu zu us oook pr p offet etis tiissch chee teeke kene nen. ne n. De wo wond wond nder der erte teke te kene ke nen ne n in het Joh ohan anne an nesne s-evvan nge g li liee wi wijz jzen jz en n pro r ffeeti tisc tisc sch h n ar de he na heil ilsg il sgessch chie iieede deni n s. En da datt ve verb rbband rban an nd w woorrd dt va vaak ak oveer he hett ho hoof ooffd geezi z en n. Dee autteu ur he heef e t hi ef h eerrnaar ar gez e oc ocht en h heeeeff t veerrbbazzin ingw g ekke gw ek kkeend de lijn li j en jn n ont n de d kt k . Sc S hi hijn jnba baaaarr on nbbel elan a gr an grij ijke ij kee dettaiils kom omen en n plo l ts tsel eell in ng iin n een n nieu ni uw li lich ch ht te t sta taan an n. Hiij sc schr hrij hr ijft ij f t: “V ft: ft “Vee e l pa ee pass ssag ss ages ag es zij ijn n al asp pu uzz z ellsttuk u je jess, s, diie ie i ts t weeerggev e en van an het tot otaa aalb aa lbee lb bee e ld l van n het et hei e ls lspl p an pl an van God o en Zijn Zijn Zi hand ha n elleen nd n daaari rin. n “ De inh nhou oud ou d va van nd diit bu buit i en it e geewo w nee boe oek k be bewi wijs wi jst: js t D puz De u ze zels lstu ukj kjes es vor orme m n eeen geewe me weld ldig ld ig bee eeld ld d! Beesstteelln B nrr. 19 197 71 16 62 2 · EUR UR 8,0 00 Bo B oeek k · geb ebon onde den · 16 160 0 pa pag giina n ‘s ‘s

Middernachtsroep







t

CCFTUFMMJOH!NJEEFSOBDIUTSPFQOM

tt

XX X XNJEEFSOBDIUTSPFQOM