Moet het waterverbruik in Europa gereguleerd worden?
Inleiding De wereld bestaat er voor tweederde uit; water. Het heeft een bijzondere aantrekkingskracht op mensen, we hebben zeilboten en zwemmen alsof we waterdieren zijn. Er heerst echter een tekort aan schoon, zoet water. Iedereen kent het; de collectanten die bij je deur langs komen om je te vragen of je nog iets over hebt voor waterputten in Afrika. Dat is ver weg, denken we dan. Maar het is misschien minder ver dan je denkt. Er heerst droogte in het zuiden van Europa, in centraal Spanje kruipt de woestijn langzaam op en worden er miljoenen kubieke meters water rondom Madrid gespoten om te voorkomen dat het veranderd in een woestenij. Douchen, afwassen en drinken, iedereen gebruikt iedere dag liters aan schoon gezuiverd zoet water. Ook de productie van veel spullen vereist het gebruik van water. Vooral voedingsmiddelen verbruiken veel water. Het probleem is; schoon water is schaars, en word steeds schaarser. Er moet dus iets veranderen, in onze consumptie of productie. Maar sommige landen hebben niet de mogelijkheid om meer te produceren, en de mee ste landen zullen ook moeite hebben met het verminderen van de consumptie. Daarom is het misschien beter om te kijken naar de mogelijkheid om de watervoorzieningen als een groter geheel te regelen. En wat is een betere instantie daarvoor dan de Europese Unie? Wij hebben het waterverbruik en de waterproductie van de Europese landen onderzocht, zowel van de huishoudens als de industrieën. Ook hebben wij gekeken naar welke mogelijkheden er zijn om zoet water te winnen en welke methodes om dit water te zuiveren. Uiteindelijk hebben we gekeken naar welke landen met de grootste watertekorten en problemen kampen en welke landen in de toekomst zich aan dit rijtje toe zullen voegen Hiermee zullen we kijken welke landen meer zouden kunnen produceren en welke landen hun consumptie zouden kunnen minderen, en of dit minderen dan door middel van een hogere prijs op water is of sancties voor bedrijven die water verspillen. Uiteindelijk gaan wij hieruit een conclusie trekken met betrekking op de waterwetgeving in Europa, en of de waterwinning en zuivering het best door een centrale Europese instantie geregeld kan worden. Ook gaan we kijken naar de mogelijkheid om bepaalde regels op te stellen met betrekking op het waterverbruik van landen en bedrijven.
Onze hoofdvraag is dan ook: Moet het waterverbruik in Europa gereguleerd worden?
Inhoudsopgave 1. Waterverbruik in Europa 1.1 Inleiding 1.2 Waterverbruik en productie in Europa 1.3 Waterverbruik en productie in Nederland 1.3.1 Waterverbruik in Nederland 1.3.2 Waterproductie in Nederland 1.4 Waterverbruik en productie in Bulgarije 1.4.1 Waterverbruik Bulgarije 1.4.2 Waterproductie Bulgarije 1.5 Waterverbruik en productie in Noorwegen 1.5.1 Waterverbruik in Noorwegen 1.5.2 Waterproductie in Noorwegen 1.6 Waterverbruik en productie in Spanje 1.6.1 Waterverbruik in Spanje 1.6.2 Waterproductie in Spanje 1.7 Conclusie
2. Schoon drinkwater 2.1 Waterzuiveringstechnieken 2.1.1 Grondwater 2.1.2 Oppervlaktewater 2.1.3 Zeewater 2.1.4 Nieuwe ontwikkelingen 2.2 Toepassing technieken 2.2.1 Nederland 2.2.2 Spanje 2.2.3 Noorwegen 2.2.4 Bulgarije 2.3 Wetgeving Europese Unie
Hoofdstuk 1
Waterverbruik en Waterwinning in de Europese Unie.
1.1 Inleiding Sommige landen in de Europese Unie zijn groot en hebben veel inwoners, sommige zijn klein en hebben weinig inwoners. Sommige landen zijn rijk en andere arm. Het ene land is het andere niet, en het waterverbruik verschilt dus ook. Daarom zal er een globaal beeld van elk land geschetst worden. Hetzelfde geld voor de productie, het ene land heeft meer smeltwater en het andere meer grondwater. Maar welke landen zijn zelfvoorzienend en welke landen exporteren? We zullen voor vier landen de consumptie en de productie verder uitwerken. De landen die we verder zullen uitwerken zijn Nederland, Bulgarije, Noorwegen en Spanje. Nederland is een rijk West‐Europees land dat noordelijk ligt. Bulgarije is een minder rijk Oost‐Europees land dat zuidelijk ligt. Noorwegen is een rijk West‐Europees land dat zeer noordelijk ligt, bovendien heeft Noorwegen een grote kuststrook en veel mogelijkheden tot zoetwaterwinning. Spanje is een minder rijk West‐Europees land dat zeer zuidelijk ligt, er is hier al sprake van verwoestijning rondom Madrid. Bovendien heeft het een grote kuststrook. Deze landen verschillen erg van elkaar, door juist deze landen te vergelijken hopen wij dat we een goed beeld schetsen van hoe verschillend het verbruik is, en hoe verschillend de productie en productie methodes zijn.
1.2 Waterverbruik en productie in Europa Alle landen van Europa verbruiken water, en produceren het ook. Maar veel van deze landen zijn niet zelfvoorzienend. Hieronder een overzicht van hoe veel elk land gebruikt. 1.2.1
Waterverbruik in Europa
In 100000 m3 per jaar Europese Unie Belgie Bulgarije Tjechie Denemarken Duitsland Estland Ierland Griekenland Spanje Frankrijk Italie Cyprus Letland Litouwen Luxemburg Hongarije Malta Nederland Oostenrijk Polen Portugal Roemenie Slovenië Slowakije Finland Zweden Engeland IJsland Macedonië Zwitserland
2001 : 6995 5833 1839 707 38006 1471 : 9774 36274 33545 : 202 258
2002 : 6738 6589 1908 668 : 1413 : 9259 36104 33163 : 221 256
2003 : 6666 6918 2116 651 : 1704 : 9614 36761 35397 : 242 254
2004 : 6447 6282 2028 677 35557 1750 : 9576 36294 33715 : 267 230
2005 : 6389 6036 1949 644 : 1578 799 9654 35565 33872 : 235 238
2006 : 6445 6577 1937 676 : 1560 : 9447 34126 32552 : 233 209
2007 : 6217 6202 1969 571 32301 1834 730 9539 32623 31615 : 216 211
2008 : : 6425 1988 696 : 1605 : : 32466 : 45410 161 :
2009 : : 6121 1947 660 : 1388 : : : : : 184 :
2768 : : 35 8915 : 11599 : 7343 : 1139 : 2676 : 164 668 2539
3126 : : 35 : : 11728 : 7239 899 1094 : 2676 : 165 633 2518
3327 : : 34 10422 : 11548 : 6500 848 1041 : 2676 : 165 826 2588
3278 : : 34 11600 : 11477 : 5850 985 : : 2676 : 165 1675 2532
2365 : : 33 11453 : 11522 : 5301 924 907 : 2630 : 165 1157 2507
2081 : : 32 10979 3657 12257 : 5330 907 : 1634 2630 : : 900 2660
2269 : 5279 33 10883 : 12027 : 6884 935 688 : 2630 : : 551 :
2265 : 5432 33 10606 : 11365 : 7220 1040 : : : 12990 : 716 :
2412 47 : 31 : : 11517 : 6876 943 : : : : : 1047 :
1.3 Nederland 1.3.1 Waterverbruik in Nederland Inleiding In Nederland verbruiken we veel water, in het dagelijks en bedrijfsleven. Hier behandelen wij het gebruik van de Nederlandse gezinnen en het Nederlandse bedrijfsleven. Thuisverbruik Iedereen gebruikt thuis water, meer dan je zelf door hebt. Het is dan ook een optelsom van allemaal kleine verbruiken die samen een groot geheel vormen. Hieronder volgt een tabel van het thuisverbruik per gezin in Nederland. Deelverbruiken Bad Douche Wastafel Toiletspoeling Kleding wassen Afwassen Voedselbereiding Koffie/Thee Water drinken Overig Totaal
3 grote steden 2,7 61,2 4,8 31,0 15,0 6,0 1,3 1,4 0,7 6,3 130,6
Rest westen 2,4 44,0 4,7 35,3 15,6 6,2 1,3 1,2 0,5 4,9 116,1
Noorden 2,9 42,7 5,2 34,8 15,4 5,2 1,0 1,3 0,4 4,4 118,7
Oosten 3,1 47,0 5,1 34,8 15,4 5,4 1,9 1,0 0,7 4,6 118,7
Zuiden 3,6 43,8 5,4 34,0 15,2 6,6 1,3 1,0 0,7 5,9 117,4
Totaal 2,8 48,6 5,0 33,7 15,4 6,1 1,4 1,2 0,6 5,3 120,1
Dit is een verbruik per persoon per dag, en in 2010 waren er 16,68 miljoen mensen. Dat maakt dus een dagelijks verbruik van meer dan twee miljard liter! Dan is er dus een jaarlijks verbruik van meer dan 730 miljard liter! Dat is 730 miljoen m3 aan water. Verbruik in het bedrijfsleven Voor het fabriceren van veel spullen word water gebruikt. In Nederland word er 305 miljoen m3 water per jaar gebruikt in het zakelijk leven. Ongeveer de helft van wat de huishoudens verbruiken dus. Dat maakt samen een verbruik van 1035 miljoen m3 water.
1.3.2 Waterproductie in Nederland Inleiding Nederland is rijk aan grondwater. Daardoor hebben wij de mogelijkheid om te over produceren, en we exporteren momenteel ook al een kleine hoeveelheid water. Waterproductie Hieronder volgt een tabel van hoe veel water elk Nederlands waterbedrijf produceert, en uit wat voor een gebied Bedrijf
Totaal
Grondwater
Oever Grondwater
Natuurlijk Duinwater
Oppervlakte Water
Miljoen m3 Waterbedrijf Groningen 48 41 7 Waterleidingsmaatschappij 30 30 Drenthe Vitens 355 343 12 PWN Waterleidingsbedrijf 31 5 1 25 Noord‐Holland Waternet 35 9 25 Watertransportmaatsch. 151 151 Rijn‐Kennemerland Dunea 77 77 Oasen 45 5 43 Evides Drinkwater 26 20 6 Brabant Water 180 180 Waterwinningsbedrijf 199 199 Brabantse Bieschbosch WML 73 52 21 Nederland 1252 676 76 10 490 We produceren meer dan we consumeren. De rest van het water exporteren we naar o.a. Duitsland en België.
1.4 Bulgarije 1.4.1 Waterverbruik in Bulgarije Inleiding Bulgarije is een Oost‐Europees land, dat aan de zwarte zee grenst. Het is een relatief arm land. Het kraanwater is er ook niet goed drinkbaar, waardoor de meeste mensen flessen water kopen. Thuisverbruik In Bulgarije word er weinig water verbruikt in het huis per jaar. Er wordt namelijk 97,8 miljoen m3 water per jaar gebruikt in de huishoudens Industrieel verbruikt Bij het industrieel verbruik is er onderscheid te maken tussen landbouw verbruik, productie verbruik en voor de koeling van elektriciteit centrales. Voor de landbouw word er 100 miljoen m3 water verbruikt per jaar in Bulgarije. Voor de productie van spullen word er 16,4 miljoen m3 water verbruikt. Voor de koeling van de elektriciteitscentrales word er 355 miljoen m3 water gebruikt. 1.4.2 Waterproductie in Bulgarije Waterproductie In Bulgarije word er jaarlijks 612 miljoen m3 water geproduceerd. Dit is meer dan ze nodig hebben, en wat ze te veel produceren word grotendeels verkocht aan Griekenland.
1.5 Noorwegen 1.5.1
Waterverbruik in Noorwegen.
Inleiding Noorwegen, het land van fjorden en bergen. Het is een Scandinavisch land en een van de rijkste landen ter wereld. Het sociale systeem is zeer goed hier, en de watervoorzieningen zijn ook zeer goed geregeld. Thuisverbruik In Noorwegen word jaarlijks 833 miljoen m3 aan water gebruikt in hun huis. Industrieel gebruik Noorwegen heeft geen energiecentrales die koeling nodig hebben, daarom is er geen waterverbruik voor energiekoeling. Voor de landbouw word er 845 miljoen m3 aan water gebruikt per jaar. De industrie gebruikt er 1261 miljoen m3 water per jaar. 1.5.2 Waterproductie in Noorwegen Noorwegen produceert precies genoeg water per jaar om zichzelf te voorzien, 2939 miljoen m3 dus. Ze exporteren niets, maar ze zitten niet aan hun maximale productie.
1.6 Spanje 1.6.1
Waterverbruik in Spanje
Inleiding Spanje is een zuidelijk land dat omringd word door de zee. Het land kampt echter met een groot probleem; verwoestijning. En er moet veel water worden gebruikt om dit probleem tegen te gaan. Thuisverbruik In Spanje word er per jaar 577 miljoen m3 water gebruikt in het huishouden Industrieel verbruik Spanje gebruikt veel water in de industrie, namelijk; 1965 miljoen m3 voor de landbouw, wat ook heel logisch is aangezien Spanje een zeer droog land is. De industrie gebruikt er veel minder, namelijk maar 71 miljoen m3. De koeling van de elektriciteitcentrales gebruikt er 623 miljoen m3. 1.6.2
Waterproductie in Spanje
Spanje exporteert geen water, en produceert genoeg voor zichzelf, namelijk 3236 miljoen m3.
Hoofdstuk 2 Schoon Drinkwater
Inleiding De westerse mens gebruikt gedurende zijn hele leven ongeveer een miljoen liter kraanwater. Dit water moet wel schoon zijn, zodat je het kunt gebruiken voor het wassen en douchen. Voor ons is schoon kraanwater een doodnormale zaak. Maar er zit veel werk achter om dit water schoon te krijgen. Dit gebeurt door middel van waterzuiveringsinstallaties. In Nederland hebben we daar een stuk of tweehonderd van. Al met al moeten deze installaties enorm veel water schoonmaken. Dit moet natuurlijk wel zo efficiënt mogelijk gebeuren. Het is belangrijk dat het zo efficiënt mogelijk gaat omdat er dan de meeste winst gemaakt wordt. Ook moet de natuur in de gaten gehouden worden. Het is namelijk een gevaar dat gebieden helemaal droog gepompt worden bij grondwater winning. Hierdoor komt het dat er met waterwinning veel wettelijke regels gemoeid zijn. Ook zijn er vele regels om de kwaliteit van het drinkwater te garanderen. Maar niet al deze regels zijn in heel Europa hetzelfde. Dit komt ook omdat er verschillende verwachtingen zijn van het drinkwater. In Nederland gaat iedereen er namelijk van uit dat het water dat uit de kraan komt te drinken is, in een heleboel andere landen is dit lang niet zo vanzelfsprekend. Verder is het ook zo dat niet ieder land dezelfde waterwinningsmethodes gebruikt. Dit komt meestal door vanzelfsprekende dingen. In Oostenrijk kan je bijvoorbeeld moeilijk zeewater winnen, aangezien het niet aan een zee ligt. Door al deze aspecten heeft de Europese Unie te maken met veel variatie in drinkwater kwaliteit, regels en zuiveringsmethodes. En ook dat is een punt, niet al het water wordt gezuiverd, op een aantal punten is het water zo schoon dat het gelijk gebruikt kan worden als kraanwater. Er moet dan wel goed opgelet worden dat het water schoon blijft. In dit hoofdstuk beginnen wordt er eerst beschreven welke zuiveringsmethoden er allemaal zijn in Europa en welke er misschien nog gaan komen. Nadat we deze zuiveringsmethoden uitgelegd hebben gaan we kijken waar deze technieken gebruikt worden en waarom op die plek. We zullen daarbij specifiek in gaan op de landen Noorwegen, Spanje, Bulgarije en Nederland. Daarna zullen we aandacht besteden aan de huidige wetgeving vanuit de Europese Unie. Ook zullen we kijken of sommige landen nu financiële steun krijgen van de Europese Unie om deze wetgeving te behalen.
2.1
Waterzuiveringstechnieken
Over de hele wereld zijn verschillende water zuiveringstechnieken te vinden. Wij willen deze graag belichten en aangezien ons project over heel Europa gaat zullen de meeste technieken ook langs komen. Maar omdat ook Europa erg groot is en niet alle drinkwater zuiveringstechnieken in alle landen het best toegepast kunnen worden, zullen we kijken naar de landen die we dit hele verslag al gebruiken: Nederland, Spanje, Noorwegen en Bulgarije. We zullen eerst kijken welke technieken van drinkwaterwinning er voorkomen in deze landen en dan verder ingaan op de technieken zelf. Later zullen we ook gaan kijken welke verbeteringen er kunnen komen in het zuiveringssysteem om het zo efficiënt mogelijk te gaan maken. Dit is belangrijk om het klimaat te sparen. Ook is dit handig omdat je zo op lange termijn kosten kan gaan besparen door hogere efficiëntie. Maar aller eerst zullen we nu dus gaan kijken naar de verschillende water zuiveringstechnieken in de vier genoemde landen. De drinkwatervoorziening bestaat uit verschillende onderdelen. Eerst moet het water op den bepaalde manier gewonnen worden. Daarna moet het water gezuiverd worden tot in ieder geval wettelijk bepaalde standaarden. Nadat het water gezuiverd is, wordt het bij de waterzuiveringsinstallatie opgeslagen. Vanuit deze opslag wordt het naar een andere opslag getransporteerd dat dichter bij het distributienet ligt. Vanuit deze opslag gaat het water met het distributienet gelijk naar de consument. Dit is hoe de drinkwatervoorziening in hoofdlijnen werkt.
2.1.1
Grondwater
Veel kraanwater wordt gewonnen uit grondwater. Dit grondwater komt uit waterwingebieden. Dit zijn plekken waar het wettelijk is vastgelegd dat je een bepaalde hoeveelheid water uit de grond mag pompen. Het is hierbij erg belangrijk dat je op de omgeving let. Als je namelijk al het grondwater wegpompt kan je de natuur er omheen stevig aantasten. Dit komt door verdroging. Daarom zijn er strenge maximum hoeveelheden water die weggepompt mogen worden. Het wordt als standaard gezien dat al het grondwater in waterwingebieden minstens vijftig jaar onder de grond heeft gezeten. Door het lange verblijf van het water in deze ondergrond is het bacteriologisch gezien erg betrouwbaar water, van constante kwaliteit. Ook is het grondwater constant wat temperatuur betreft. Deze eigenschappen maken dat grondwater in het algemeen weinig zuivering nodig heeft, en in sommige gevallen zelfs geen zuivering. Het grondwater moet wel afgesloten zijn van andere aardlagen. Anders kan er vervuiling optreden. De geschiktheid van een gebied om een waterwingebied te worden heeft met een aantal dingen te maken. Ten eerste heeft het te maken met de aanwezigheid van chemische stoffen. Vooraf is vaak al te bedenken welke chemische stoffen aanwezig zijn in het grondwater. Een belangrijke indicator voor de aanwezigheid van bepaalde chemische stoffen is zuurstof. Hoe langer water in de bodem zit hoe minder zuurstof er over het algemeen in het water zit. Net zoals hoe meer organisch materiaal er in de bodem zit, hoe minder zuurstof er in het grondwater zit. Zuurstofrijk water wordt vlak onder de grond vandaan gehaal en hoeft meestal bijna niet gezuiverd te worden. Zuurstof arm water zit dieper onder de grond en bevat meestal ammonium, ijzer en mangaan. Deze stoffen moeten uit het grondwater gefiltreerd worden. Maar gelukkig zijn de hoeveelheden van deze stoffen meestal erg laag. Grondwater dat nog dieper zit bevat geen zuurstof meer, maar wel ammonium, ijzer, mangaan, methaan en waterstofsulfide. Dit water wordt dus liever niet gebruikt om drinkwater van te maken. Een andere factor waar naar wordt gekeken bij de geschiktheid van grondwater om kraanwater van te maken is de zuurgraad(pH). De pH kan je vooraf inschatten door te kijken naar de hoeveelheid CO2 in de lucht. In stedelijke gebieden zit meer CO2 in de lucht. Hierdoor valt er meer zure regen. Hierdoor krijg je zuurder grondwater. Deze zuurgraad kan echter weer verminderen door de aanwezigheid van kalkafzettingen. Hier neemt de hardheid van water dan wel toe.
De derde belangrijke factor is de verontreiniging. De verontreiniging van grondwater is in verband met de verontreiniging van de bodem. Door bemesting is er een hoger nitraat gehalte en er kunnen ook bestrijdingsmiddelen in het grondwater terecht komen. Dit verslecht uiteraard de kwaliteit van het grondwater. De zuivering van grondwater gaat als volgt: Allereerst wordt het grondwater gelucht. Door deze beluchting komt er zuurstof in het water en kunnen de andere gassen uit het water ontsnappen. Doordat er zuurstof in het water is gekomen kan er een oxidatiereactie plaatsvinden met metalen als ijzer en mangaan, en ook met ammonium (geen metaal). Deze stoffen kunnen dan even later in het filter afgevangen worden. Dit proces wordt daarna nog een keer herhaald. Hierna is het water schoon genoeg om als drinkwater te dienen.
2.1.2
Oppervlakte water
Oppervlakte water kan op twee verschillende manier gewonnen worden. De in eerste instantie meest logische manier is directe zuivering. Hierbij wordt het water dat afgetapt is van een rivier of een meer gezuiverd. Dit is een ingewikkelder proces omdat oppervlakte water over het algemeen vuiler is dan grondwater. Bij het aftappen van het water wordt eerst het grote vuil (en de vissen) tegen gehouden. Daarna wordt het vuile water naar grote bekkens gepompt. In deze bekkens blijft het water een bepaalde tijd liggen. Hierdoor treedt er sedimentatie van vaste stoffen op, een soort natuurlijke waterzuivering. Het water wordt nu naar de zuiveringsfabriek getransporteerd. Maar eerst gaat het nog door een microzeef. Deze zeef houdt kleinere deeltjes tegen en ook algen. Het water wordt naar de fabriek gepompt en er worden chemicaliën toegevoegd. Bij elke zuiveringsinstallatie zijn dit andere chemicaliën, dit komt omdat overal de samenstelling van het water anders is. Het water gaat door de roerwerken zodat de chemicaliën door het water verspreidt worden. Hierna komt het water in de slibbezinking. Hier blijft het water een tijdje zodat het zwaardere slib kan sedimenteren. Als dat gebeurt is ondergaat het water nog een behandeling met ozon zodat bacteriën gedood worden. Als het hierna nodig wordt bevonden kunnen er weer chemicaliën toegevoegd worden. Hierna gaat het water door een dubbellaagsfilter. Dit filter bestaat uit zand. Hier wordt het fijnere materiaal uit het water gefilterd. Nu moeten alleen de gevaarlijke stoffen nog uit het water. Dit gebeurt door actieve koolstoffilters. Deze zuiveren het water omdat ze met allerlei chemische stoffen binden. Als laatste wordt het water nog een keer gedesinfecteerd. Na deze stap is het klaar voor transport en heb je schoon drinkwater.
Een andere manier van oppervlaktewater winning is door middel van infiltratie. Het water wordt eerst voorgezuiverd op een zelfde soort manier als directe zuivering, maar dan minder goed. Hierna wordt het vuile water de duinen in geïnfiltreerd. Omdat het geïnfiltreerde water zoetwater is blijft het boven het zoute grondwater drijven. Hierdoor is het zoete water later gemakkelijk op te pompen. Gedurende het infiltratie proces heeft het water zich verder gezuiverd. Hierna is het alleen nog nodig het water schoon te maken door beluchting, zodat er weer zuurstof in het water komt die met de schadelijke stoffen bindt. Verder moet het dan nog een keer gefiltreerd worden door middel van een zandfilter. Na deze filtratie wordt het filtraat naar de reinwaterkelder geleid. Hier wordt het water opgeslagen. Zo kan er bij zeer hoge water vraag toch genoeg water aangevoerd worden. Voordat het water uit de reinwaterkelder wordt weggepompt wordt het nog een keer gedesinfecteerd en dan is het klaar om als kraanwater te dienen.
2.1.3
Zeewater
Er zijn verschillende technieken om van zout zeewater zoet drinkwater te maken. Dit is ook het gebied waar tegenwoordig het meeste onderzoek naar gedaan wordt. Dit komt omdat er geschat wordt dat in de nabije toekomst een tekort komt aan drinkwater en dit niet alleen opgelost kan worden met de hiervoor beschreven technieken, omdat hier niet genoeg zoet water voor is. En op sommige eilanden is nu al een tekort aan zoetwater en wordt er al kraanwater gewonnen uit zeewater. Dit gebeurt in Europa bijvoorbeeld al op Malta. Het grootste probleem om van zeewater zoet water te maken is het zout uit het water te krijgen. Er zijn vele manieren hiervoor, maar de meeste kosten veel te veel geld. Hierom wordt er gekeken om met zo min mogelijke energie kosten zoveel mogelijk water te ontzilten. Een van de technieken om zeewater te ontzilten is door het water door speciale membranen heen te laten stromen. Dit is een heel ingewikkeld proces waarbij restwarmte van fabrieken of warmte van zonne‐energie gebruikt kan worden omdat het proces niet veel warmte nodig heeft. Ook heb je elektrodialyse: Dit ingewikkelde proces werkt met elektrische ladingen. Zout lost op in water en vormt daarbij de ionen Na+ en Cl‐. Als je daar elektriciteit op aanslaat gaan de Cl‐ ionen naar de anode en de Na+ ionen zullen zich naar de kathode bewegen.
Verder heb je nog eutectische bevriezing. Dit is een vorm van zoetwater winning waarbij water ‐ en zoutkristallen ontstaan. De zoutkristallen worden hierna simpel van de waterkristallen gescheiden en zo krijg je zoet water. Ook is er een techniek die berust is op omgekeerde osmose. Ze gaan hier uit van de situatie dat water met een lage concentratie zouten gescheiden is door middel van een membraan met water met een hogere zoutconcentratie. Als er in deze situatie geen diffusie kan optreden van de zouten omdat er een membraan tussen zit, dan treedt er osmose op. Dan gaat water door het membraan heen en totdat de zoutconcentratie gelijk is. Maar als er op een gegeven ogenblik netto niet meer water door het membraan heen gaat, hoeft dit niet te betekenen dat het de zoutconcentratie nu gelijk zijn. Het kan namelijk ook betekenen dat plek met de hoogste zoutconcentratie tegendruk uitoefent op het water dat binnen stroomt. Dus als de druk gelijk is aan de osmotische druk krijg je een evenwicht. Als je dus zoet water naast zout water zet met een membraan ertussen zal er water uit de zoete kant stromen tot er gelijke druk is ontstaan. Stel nou dat je heel veel druk uitoefent op het zoute water, zo hoog dat deze druk hoger is dan de osmotische druk, dan zal er water naar het zoete water stromen. Dit wordt dus ook gedaan bij de omgekeerde osmose techniek. De laatste veel gebruikte techniek is vacuüm destillatie. Door het zoute water onder heel lage druk te brengen kookt het veel sneller. Hierdoor is er minder warmte voor nodig om het water te destilleren. Door het destilleren scheid je het zout van het water. Hierdoor kan je bijna al het water uit zout winnen.
2.1.4
Nieuwe ontwikkelingen
Er wordt nog steeds veel nagedacht over technieken om zo goedkoop mogelijk kraanwater te produceren. Deze processen worden technisch steeds ingewikkelder zoals te zien is in de paragraaf hiervoor bij de winning uit zeewater. Dit komt omdat er steeds meer vraag is naar drinkwater over de hele wereld, omdat de wereldbevolking nog steeds groeit. Er worden dan ook steeds gekkere manieren bedacht om genoeg drinkwater te produceren. Zelfs het verslepen van een ijsberg wordt onderzocht, zoals je kunt lezen in paragraaf 2.2.2
2.2
Toepassing technieken
Niet alle hiervoor beschreven technieken kunnen overal toegepast worden. Of in ieder geval zijn ze niet efficiënt genoeg. Zo is het voor Nederland erg gemakkelijk om te doen aan (duin)infiltratie van oppervlakte water. Maar landen als Zwitserland hebben geen duinen dus die zullen andere manieren gebruiken om kraanwater te winnen. Om deze verschillen in Europa duidelijk te maken zullen we Bulgarije, Spanje, Noorwegen en Nederland weer vergelijken.
2.2.1
Nederland
In Nederland wordt tweederde van al het kraanwater gewonnen uit grondwater. De rest van al het kraanwater in Nederland wordt gewonnen uit oppervlakte water. Dit gebeurt op twee manieren, door middel van infiltratiewater en door directe zuivering. Infiltratiewater zuivering kan in Nederland heel goed omdat er in Nederland veel duinen zijn. Op het kaartje hiernaast is dan ook goed te zien waar de duinen liggen in Nederland. Alle oppervlakte water gebieden zijn te vinden langs rivieren of bij de oude Zuiderzee. Hier zijn grote zoetwater hoeveelheden beschikbaar zonder dat er problemen ontstaan als je het wegpompt. In Nederland kan hebben we veel grondwaterwingebieden(200!). De overheid probeert tegenwoordig dit aantal terug te brengen. Dit doen ze door middel van ontheffing. Dit komt neer op een extra belasting, ook wel ecotaks genoemd. Nederland doet dit omdat het vindt dat het teveel grondwaterwinning heeft. Meer dan 90% van alle drinkwater wingebieden is namelijk een grondwater wingebied. Aangezien oppervlakte water zuivering overal het algemeen minder schade toebrengt aan het milieu dan grondwaterwinning heeft de regering dus de ecotaks ingevoerd.
2.2.2
Spanje
Spanje is een interessant land op drinkwaterwinningsgebied. Dit komt omdat het vele mogelijkheden om drinkwater te winnen. Maar de aller‐bijzonderste winproces is wel het volgende. Het is namelijk zo dat Tenerife een eiland is waar je vooral aan water kan komen door zeewater te zuiveren. Aangezien deze zeewater zuiveringstechnieken nog erg duur zijn heeft Tenerife een oplossing bedacht. Tenerife wil namelijk een ijsberg van groenland naar Tenerife verslepen om daar vervolgens drinkwater uit te gaan winnen. Dit is technisch en praktisch gezien een erg ambitieus plan.
2.2.3
Noorwegen
Noorwegen wint onder andere veel water uit fjorden. Dit zijn grote zoetwater hoeveelheden die al redelijk schoon zijn, dus een relatief kort zuiveringsproces doorlopen.
2.2.4
Bulgarije
Ligt aan zee dus daar winnen ze water uit maar ook uit rivieren.
2.3
Wetgeving Europese Unie
Voor Nederland gelden: Waterleidingwet Waterleiding besluit Grondwater richtlijn WHO richtlijnen
Bronnen Drinkwaterprincipes en praktijk P.J. Moel J.Q.J.C. Verberk J.C.van Dijk http://www.fao.org/nr/water/aquastat/data/query/results.html http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/refreshTableAction.do?tab=table&plugin=1&pcode=ten00002 &language=en http://www.vewin.nl/SiteCollectionDocuments/Publicaties/Drinkwaterstatistieken%202008/Vewin_ Drinkwaterstatistieken2008_lr.pdf http://www.globalwaterintel.com/archive/5/7/general/bulgaria‐proposes‐clearer‐rules.html http://www.worldometers.info/water/ http://www.fao.org/nr/water/aquastat/data/factsheets/aquastat_fact_sheet_nor_en.pdf http://www.technischweekblad.nl/de‐berg‐komt‐naar‐mohammed.130160.lynkx http://www.deltares.nl/nl/ http://ocw.tudelft.nl/fileadmin/ocw/courses/InleidingWatermanagement/res00040/embedded/!303 52e204f70706572766c616b746577617465727a7569766572696e67.pdf http://www.tno.nl/content.cfm?context=thema&content=inno_case&laag1=896&laag2=915&item_i d=992 http://www.tno.nl/downloads/MEMFRAC%20distillation.pdf http://www.tno.nl/content.cfm?context=thema&content=markt_product&laag1=896&laag2=186&la ag3=355&item_id=497 http://www.google.nl/url?sa=t&source=web&cd=5&ved=0CDkQFjAE&url=http%3A%2F%2Frepositor y.tudelft.nl%2Fassets%2Fuuid%3A5d933b7a‐853f‐42bb‐9eac‐ bde3a5233cd7%2Fkoudkunstje.2000.6.pdf&rct=j&q=eutectisch%20bevriezen&ei=Xk4UToPIIMmUOq bgvaEL&usg=AFQjCNHW5yk‐5m1hInAzNsOPJmrAE0VCEA&sig2=ImxZZ2‐YX35LHLxgL8E1RA&cad=rja http://nl.wikipedia.org/wiki/Vacu%C3%BCmdestillatie
