intersectoraal CSPE KB dienstverlening en commercie
2012
instructie voor de examinator In deze instructie vindt u richtlijnen en aandachtspunten bij de geheimhouding, de voorbereiding, de afname en de herkansing van het cspe. De paragrafen 1 tot en met 5 bevatten algemene informatie, die ook van toepassing is op cspe’s van andere vakken. Vakspecifieke informatie treft u aan in de overige paragrafen. De mededelingen over de cspe’s van 2012 (Septembermededeling op www.examenblad.nl) bevatten nadere informatie over dit cspe.
1 Geheimhouding cspe 1
2
3
4 5
6
Veel scholen hebben een protocol voor de afname van het cspe. In dit protocol staat dat de examinatoren tekenen voor de ontvangst van de examendocumenten van het cspe en verklaren alle zorgvuldigheid in acht te zullen nemen om te voorkomen dat de geheimhouding van de examendocumenten wordt geschonden. De examinator en de tweede examinator stellen in onderling overleg de score voor het centraal examen vast. In het protocol staat dat de eerste en tweede examinator verklaren dat zij de beoordeling in overeenstemming met het correctievoorschrift hebben verricht. Op www.vo-raad.nl en www.aocraad.nl staat een goed voorbeeld van een protocol. Alle examendocumenten (papier en digitaal) zijn geheim. Bewaar ze in een kluis op school. Neem ze niet mee naar huis. Voer de voorbereidingen van het examen uit in een ruimte waar geen leerlingen aanwezig zijn. Reik examendocumenten aan het begin van iedere zitting uit aan de kandidaten en neem ze na iedere zitting in. Tenzij anders vermeld in de instructie voor de examinator hebben kandidaten buiten de zittingen om geen inzage in de examendocumenten. Houd het correctievoorschrift en de instructie voor de examinator voor de kandidaten geheim. Examendocumenten zijn na afloop van de examenperiode pas openbaar. Hetzelfde geldt voor de producten die door de kandidaten in het kader van het cspe gemaakt worden. Deze kunnen pas na afloop van de examenperiode tentoongesteld of meegegeven worden. Pas eind juni is de examenperiode afgelopen (zie het examenrooster voor het tweede tijdvak op www.examenblad.nl). Tot die tijd kunnen er nog kandidaten geëxamineerd worden en is geheimhouding noodzakelijk. Eventuele foto- of filmopnamen van de afname mogen alleen gemaakt worden door bij de afname betrokken examenfunctionarissen die door de directeur zijn aangewezen. Tenzij een opname een onderdeel is van een praktische opdracht mogen ook kandidaten dus geen opnamen maken. Eventuele gemaakte opnamen mogen niet toegankelijk gemaakt worden zolang er (op andere scholen) nog kandidaten geëxamineerd kunnen worden. Tot eind juni is publicatie van cspemateriaal via bijvoorbeeld de website van de school of YouTube dus niet toegestaan.
PK-0733-b-12-1-i
1
lees verder ►►►
7
8
9
Van de minitoetsen zijn varianten aanwezig. Alle kandidaten die gelijktijdig aan onderdeel X werken, kunt u dezelfde variant laten maken, mits de kandidaten niet bij elkaar kunnen kijken. Kandidaten die later zijn ingeroosterd, geeft u een andere variant van de minitoets. Zo waarborgt u de geheimhouding. Op de laatste bladzijde van deze instructie voor de examinator staat vermeld welke informatie over de inhoud van het examen vooraf verstrekt mag worden aan de kandidaten. Meer inhoudelijke informatie geven is niet toegestaan. Deze bladzijde behandelt u als een examendocument (zie punt 2). U reikt een kopie van deze bladzijde uit in de laatste lesweek die aan de afname van het cspe voorafgaat. Dit examendocument is dus alleen ter inzage voor de kandidaten. Na inzage neemt u deze bladzijde weer in. Het is niet geoorloofd om de opdrachten van tevoren met de kandidaten te oefenen.
2 Voorbereiding cspe 1
2 3 4 5
6
Het cspe kent de onderdelen A, B, C, …. Uw school bepaalt per onderdeel, hoeveel kandidaten gelijktijdig geëxamineerd worden. Paragraaf 6 bevat aanbevelingen hiervoor. Laat de opdrachten uitvoeren zoals ze in de examenopdrachten zijn gesteld. Het is niet toegestaan opdrachten aan te passen, te vervangen of over te slaan. Zorg ervoor dat de school voldoet aan de eisen op het gebied veiligheid, hygiëne en milieu. Controleer voor aanvang van het examen of per kandidaat alle benodigde materialen, grondstoffen, gereedschappen en/of hulpmiddelen aanwezig zijn. Cito heeft een helpdesk ingericht voor technische vragen over computergebruik in het cspe. Informatie over de bereikbaarheid van deze helpdesk kunt u vinden op http://ictexamenhelpdesk.cito.nl Met vakinhoudelijke vragen of opmerkingen over het cspe kunt u terecht bij de examenlijn van het College voor Examens (zie de Septembermededeling op www.examenblad.nl).
3 Afname cspe 1
2
3
4 5
Iedere kandidaat werkt individueel aan de opdrachten van het examen. Tenzij anders vermeld in de examendocumenten is overleg en samenwerking met anderen niet toegestaan. De opdrachten moeten in de aangegeven volgorde gemaakt worden. Om organisatorische redenen kan eventueel van de aangegeven volgorde worden afgeweken. Hulp aan kandidaten door de examinator of anderen tijdens het cspe is niet toegestaan, tenzij anders vermeld in het vakspecifieke deel van deze instructie of in het correctievoorschrift. Deel de kandidaten vooraf mee dat u hen tijdens het examen niet kunt helpen. Het is niet toegestaan om bij de beoordeling af te wijken van het correctievoorschrift. Stuur de WOLF-scores in van de eerste afname van de kandidaten, dus vóór een eventuele herkansing.
PK-0733-b-12-1-i
2
lees verder ►►►
4 Herkansing cspe 1 2
3
4
5
6
Herkansing kan pas plaatsvinden nadat het gehele cspe is afgelegd. Herkansen van het cspe betekent dat de kandidaat het cspe geheel, of onderdelen daarvan, opnieuw aflegt. Tijdens een eventuele herkansing demonstreert een kandidaat zijn kennis en vaardigheden door dezelfde praktische opdrachten van het cspe nogmaals uit te voeren. BB- en KB-kandidaten kunnen het cspe herkansen en daarnaast mogen zij het centraal examen van één algemeen vak herkansen. GL-kandidaten mogen slechts één centraal examen herkansen, dat wil zeggen óf het cspe GL óf het centraal examen van één algemeen vak. Met de herkansing van het cspe GL kan derhalve pas gestart worden als de uitslag van het eerste tijdvak is vastgesteld. De kandidaat maakt in de herkansing een andere variant van dezelfde minitoets dan tijdens de eerste afname. Van de onderdelen van het cspe, waarvan meer varianten voorhanden zijn, maakt de kandidaat eveneens een andere variant dan tijdens de eerste afname. Van de onderdelen, die in de herkansing worden afgelegd, komen alle scores in de plaats van de scores die de kandidaat tijdens de eerste afname heeft behaald. Wat niet mag, is dat per onderdeel de hoogste score wordt genomen. Van de onderdelen die niet worden herkanst, blijft de score staan. Het kan voorkomen dat een kandidaat, na een weinig succesvolle herkansing, achteraf meedeelt dat hij liever andere onderdelen had willen herkansen. Het verdient daarom aanbeveling dat de school voorafgaand aan de herkansing de keuze van de te herkansen onderdelen in overleg met de kandidaat en diens ouders/wettelijke vertegenwoordigers vastlegt in een overeenkomst.
5 ICT-gebruik en dvd met bestanden 1
2 3
4
De digitale bestanden die nodig zijn voor het cspe, worden in maart op dvd aan de secretaris van het eindexamen van uw school gezonden. Een handleiding voor het ICT-gebruik bij het cspe wordt tegelijkertijd met de digitale bestanden aan uw examensecretaris gestuurd. In de handleiding staan onderstaande aandachtspunten voor ICT-gebruik. Overleg vooraf met de ICT-coördinator / systeembeheerder van uw school over de afname van de cspe-onderdelen waarbij de computer wordt gebruikt. Houd per groep één reservecomputer beschikbaar, en bij grotere groepen één reservecomputer per tien kandidaten. In de examenzaal dienen één of meer printers aanwezig te zijn. Het is in het belang van de kandidaat dat de systeembeheerder de back-upfunctionaliteiten zo instelt dat bij uitval van de computer zo weinig mogelijk examenwerk verloren gaat. Daarnaast wordt aanbevolen dat de examinator / surveillant tijdens de afname op de hoogte is van de locatie van de back-upbestanden.
PK-0733-b-12-1-i
3
lees verder ►►►
5
6
7
8
De digitale bestanden voor de praktische opdrachten dienen voor de kandidaten beschikbaar gemaakt te worden op diskettes, dvd’s, USB-memorysticks of op een veilige plaats op de centrale server. De kandidaten moeten een duidelijke instructie krijgen waar de bestanden te vinden zijn en waar de eigen bestanden opgeslagen moeten worden. Op de diskettes of memorysticks wordt de naam van de kandidaat en het kandidaatnummer vermeld. De opdracht is zo geformuleerd dat de kandidaat het door hem bewerkte bestand opslaat onder een andere eigen bestandsnaam. Dit maakt het mogelijk dat de kandidaat terugkeert naar het originele bestand, als er iets verkeerd mocht gaan. Wanneer er meer zittingen zijn waarbij de computer gebruikt wordt, gebruikt de kandidaat bij elke zitting in principe dezelfde diskette of memorystick. Wanneer een volgende zitting op een andere dag of dagdeel plaatsvindt, wordt de diskette of memorystick ingenomen. Laat de school de bestanden in een netwerkomgeving opslaan, dan zorgt men ervoor dat de toegang tot die bestanden buiten de examentijd geblokkeerd is. In een volgende zitting mag de kandidaat geen veranderingen aanbrengen in examenbestanden die in een eerdere zitting zijn gemaakt. Na elke opdracht of examenonderdeel maakt de kandidaat tijdens het examen een afdruk op papier die wordt ingeleverd, tenzij anders wordt aangegeven. Deze afdruk is een “beveiliging” tegen het later aanpassen van bestanden. Na afsluiting van het examenonderdeel worden afdrukken op papier niet meer in ontvangst genomen. Het toetsprogramma voor de digitale minitoetsen moet vooraf in overleg met de ICT-coördinator / systeembeheerder zijn geïnstalleerd en gecontroleerd.
PK-0733-b-12-1-i
4
lees verder ►►►
6 Overzicht opdrachten ONDERDEEL A 1
praktijkopdracht
ONDERDEEL B
ICT-gebruik: Internet Explorer (offline beschikbare website), uitwerkbijlage 1 akg*
120 minuten
praktijkopdrachten
ICT-gebruik: Excel met bestand, bijlage 1
5
praktijkopdracht
bijlage 2, uitwerkbijlage 1
6
praktijkopdracht
informatie over ‘lentekorting’, variant a, b, c, d (kopie uit deze Instructie voor de examinator)
7
praktijkopdracht
uitwerkbijlage 1
8
praktijkopdracht
ICT-gebruik: Internet Explorer (offline beschikbare website), uitwerkbijlage 2
9
minitoets
variant a, b, c, d
2-4
ONDERDEEL C
1
akg*
150 minuten
10
praktijkopdracht
ICT-gebruik: Excel met bestand, bijlage 3
11
praktijkopdracht
bijlage 3 en 4
6
100 minuten
akg*
ONDERDEEL D
*
akg*
30 minuten
12
praktijkopdracht
ICT-gebruik: Word met bestand
13
praktijkopdracht
ICT-gebruik: PowerPoint met bestanden, bijlage 5
akg = aantal kandidaten gelijktijdig. Toetstechnisch advies over het aantal kandidaten dat bij deze praktijkopdracht gelijktijdig beoordeeld kan worden.
7 Vakspecifieke aanbevelingen met betrekking tot de organisatie Algemene aanbevelingen Planning afname Alle kandidaten beginnen met de opdrachten van onderdeel A en B. Het advies is om de kandidaten te laten pauzeren nadat opdracht 7 afgerond is; u neemt dan vóór de pauze uitwerkbijlage 1 in en reikt deze na de pauze NIET meer uit aan de kandidaat. Nadat de onderdelen A en B afgenomen zijn, kunnen de onderdelen C en D in willekeurige volgorde afgenomen worden. Het advies is om de kandidaat niet alle opdrachten op één dag uit te laten voeren.
PK-0733-b-12-1-i
5
lees verder ►►►
ICT Bij dit examen horen de volgende bestanden: bestand start_hema.htm en de map hema kb_gebak.xls kb_planning.xls kb_draaiboek.doc kb_afbeeldingen (map met foto’s)
opdracht 1, 8 2, 3, 4 10 12 13
Internet Explorer (offline beschikbare website) Op de dvd staan het bestand start_hema.htm en de map hema. De bestanden in de map en onderliggende mappen zijn een website over de Hema. Kopieer het bestand start_hema.htm samen met de map hema naar een map op de harde schijf of het netwerk. U kunt vervolgens een snelkoppeling (rechtermuisknop) maken van het bestand start_hema.htm en de snelkoppeling verplaatsen naar het bureaublad van de computer. Voor het goed functioneren van de website kan het noodzakelijk zijn actieve inhoud toe te staan en de eventuele pop-up-blokkering op te heffen. In de Handleiding Applicaties die op de dvd met digitale bestanden te vinden is, staat beschreven hoe u dit kunt (laten) doen. Macrobeveiliging Veel Word- en Excel-bestanden voor de praktische opdrachten bevatten macro’s. De macrobeveiliging in zowel Word als Excel moet daarom aangepast worden: in Office 2003 moet het beveiligingsniveau op laag gezet worden; in Office 2007 moeten alle macro’s worden ingeschakeld. In de Handleiding Applicaties die op de dvd met digitale bestanden te vinden is, staat beschreven hoe u dit kunt (laten) doen Afname varianten Dit examen bevat vier varianten van opdracht 6 (gesprek met een klant) en van de minitoets.
uitreiking / inname / bewaren examendocumenten U reikt de kandidaat de examendocumenten uit wanneer dit aan de orde is en u neemt de documenten aan het einde van een opdracht of onderdeel weer in.
begeleiding De kandidaat moet alle opdrachten zelfstandig uitvoeren. Als de kandidaat hulp nodig heeft, moet u daar bij het toekennen van de score rekening mee houden.
PK-0733-b-12-1-i
6
lees verder ►►►
Aanbevelingen per onderdeel Onderdeel B commercie opdracht 6 gesprek voeren U moet zorgen voor een kopie van elke variant van de informatie (de bon en de aanbieding) voor het klachtgesprek; u gebruikt zoveel als mogelijk alle varianten. Voorbeeld: in één zitting voeren vier kandidaten tegelijk opdracht 6 uit. U gebruikt dan elke variant a, b, c en d één keer. Voor de afname van de opdracht reikt u de kandidaat een van de vier varianten uit van Lentekorting (bijlage van deze instructie). U geeft de kandidaat tien minuten de gelegenheid om de informatie en de opdracht in het opgavenboekje door te nemen en om zich voor te bereiden op het gesprek. Let op: u mag de kandidaat GEEN kopie van de bon geven. De kandidaat moet kunnen beschikken over een kassa met een kassalade met voldoende wisselgeld. De rol van de klant U zorgt ervoor dat er een collega is die als klant het gesprek voert met de kandidaat; deze rollenspeler heeft de bon nodig (bon en aanbieding steeds in combinatie met elkaar) en wat geld (enkele stuks 0,05; 0,10; 0,20; 0,50; 1,00; 2,00 en een briefje van 5 en een van 10 euro). U geeft de rollenspeler de instructie zich enigszins boos en verontwaardigd te uiten over het feit dat hij in eerste instantie niet de korting gekregen had waar hij recht op had. Verder moet de rollenspeler een afwachtende houding aannemen en geen initiatieven tonen tijdens het gesprek. Als de kandidaat vraagt om geld bij te passen om een afgerond bedrag terug te kunnen geven, dan werkt de rollenspeler daaraan mee. variant a U heeft gisteren een dekbedovertrek afgerekend bij de kassa. U heeft het normale bedrag van € 49,75 betaald, terwijl er een actie blijkt te zijn met 20% korting op badtextiel, beddengoed en keukentextiel. U bent erg verontwaardigd over het feit dat dit niet in de kassa is veranderd. U gaat naar de klantenservice om uw geld terug te eisen. U neemt de betreffende bon mee. variant b U heeft gisteren een hoeslaken afgerekend bij de kassa. U heeft het normale bedrag van € 9,75 betaald, terwijl er een actie blijkt te zijn met 20% procent korting op badtextiel, beddengoed en keukentextiel. U bent erg verontwaardigd over het feit dat dit niet in de kassa is veranderd. U gaat naar de klantenservice om uw geld terug te eisen. U neemt de betreffende bon mee.
PK-0733-b-12-1-i
7
lees verder ►►►
variant c U heeft gisteren een dekbedovertrek afgerekend bij de kassa. U heeft het normale bedrag van € 49,75 betaald, terwijl er een actie blijkt te zijn met 40% korting op badtextiel, beddengoed en keukentextiel. U bent erg verontwaardigd over het feit dat dit niet in de kassa is veranderd. U gaat naar de klantenservice om uw geld terug te eisen. U neemt de betreffende bon mee. variant d U heeft gisteren een hoeslaken afgerekend bij de kassa. U heeft het normale bedrag van € 12,25 betaald, terwijl er een actie blijkt te zijn met 40% korting op badtextiel, beddengoed en keukentextiel. U bent erg verontwaardigd over het feit dat dit niet in de kassa is veranderd. U gaat naar de klantenservice om uw geld terug te eisen. U neemt de betreffende bon mee.
PK-0733-b-12-1-i
8
lees verder ►►►
Bijlage variant a
klachtgesprek
Hema Hoogeveen Hoofdstraat 211 7902 EH Hoogeveen 0528 227027 EUR 1 dekbedovertrek satijn
49,75
---------------------------------------Totaal
49,75
BETAALAUTOMAAT 09/04/2012
15:56
referentienummer
12489
kassanummer
4HO76
U bent geholpen door Janneke RUILEN BINNEN 30 DAGEN MET KASSABON
PK-0733-b-12-1-i
9
lees verder ►►►
variant b
klachtgesprek
Hema Hoogeveen Hoofdstraat 211 7902 EH Hoogeveen 0528 227027 EUR 1 hoeslaken jersey
9,75
---------------------------------------Totaal
9,75
BETAALAUTOMAAT 09/04/2012
15:56
referentienummer
12489
kassanummer
4HO76
U bent geholpen door Janneke RUILEN BINNEN 30 DAGEN MET KASSABON
PK-0733-b-12-1-i
10
lees verder ►►►
variant c
klachtgesprek
Hema Hoogeveen Hoofdstraat 211 7902 EH Hoogeveen 0528 227027 EUR 1 dekbedovertrek satijn
49,75
---------------------------------------Totaal
49,75
BETAALAUTOMAAT 09/04/2012
15:56
referentienummer
12489
kassanummer
4HO76
U bent geholpen door Janneke RUILEN BINNEN 30 DAGEN MET KASSABON
PK-0733-b-12-1-i
11
lees verder ►►►
variant d
klachtgesprek
Hema Hoogeveen Hoofdstraat 211 7902 EH Hoogeveen 0528 227027 EUR 1 hoeslaken jersey
12,25
---------------------------------------Totaal
12,25
BETAALAUTOMAAT 09/04/2012
15:56
referentienummer
12489
kassanummer
4HO76
U bent geholpen door Janneke RUILEN BINNEN 30 DAGEN MET KASSABON
PK-0733-b-12-1-i
12
lees verder ►►►
8 Materialen, gereedschappen en hulpmiddelen Algemeen Voor eventuele ICT-benodigdheden zie paragraaf 7.
Overzicht per onderdeel Opdracht 11 lunchgerecht bereiden Attentie: bijlage 4 pas uitreiken bij aanvang van opdracht 11. Nodig: Elke kandidaat moet kunnen beschikken over een pit op het fornuis, een braadpan en een kookpan / sauspan. Verder moet elke kandidaat kunnen beschikken over de standaard-keukenuitrusting als verschillende soorten messen, snijplanken, schalen, maatbeker e.d. (zoals op school gebruikelijk en zoals nodig om deze opdracht goed uit te kunnen voeren). Het advies is om dit voor de eigen school te controleren voordat u begint met de afname van deze opdracht. Ingrediënten per kandidaat: - 200 g passata / gezeefde tomaten - 1 el rode wijnazijn - zout, suiker, peper, kerriepoeder - ½ el aardappelzetmeel - 200 g mager rundergehakt - ½ sjalotje - 1 tl mosterd - 1 el paneermeel - 20 g margarine - 1 el olijfolie - ½ rode paprika - ½ gele paprika - ½ groene paprika - ½ teen knoflook - 1 rode ui - 70 g taugé - 1 el sojasaus - ½ limoen per kandidaat twee bolletjes of kadetjes klaarleggen
PK-0733-b-12-1-i
13
lees verder ►►►
intersectoraal CSPE KB dienstverlening en commercie
2012
algemene informatie voor de kandidaat Inleiding Dit examen gaat over een warenhuis met een groot aantal vestigingen in Nederland. Wat ga je doen? In dit examen moet je je voorstellen dat je stage loopt bij dit warenhuis, op verschillende afdelingen. Het examen bestaat uit vier onderdelen. In onderdeel A maak je kennis met het warenhuis. Je beantwoordt een aantal vragen over de informatie op de website. In onderdeel B voer je een aantal commerciële opdrachten uit, voer je een gesprek met een klant en maak je een minitoets. In onderdeel C maak je een werkplanning voor de bereiding van enkele gerechten; daarna bereid je die gerechten. In onderdeel D maak je een draaiboek voor een activiteit en maak je een PowerPointpresentatie. Overzicht van de opdrachten Onderdeel A
website-opdracht
Onderdeel B
Excel-opdracht bestelling inventariseren gesprek voeren met een klant reflecteren offerte opstellen minitoets
Onderdeel C
werkplanning maken gerechten bereiden
Onderdeel D
draaiboek maken PowerPointpresentatie maken
Wanneer je deze informatie hebt gelezen, lever je het blad weer in bij je docent.
PK-0733-b-12-1-i
14
lees verder ►►► einde
