Integrale toelichtings- en screeningnota RUP Lokaal bedrijventerrein Over D Aa

Pagina 1 van 94

Integrale toelichtings- en screeningnota RUP Lokaal bedrijventerrein Over D‟Aa Gemeente Essen

Projectnummer 11076 | versie C | Februari 2011

Imagine the result

Pagina 2 van 94

Opdrachtgever

11076

Gemeente Essen Heuvelplein 23 2910 Essen Contactpersoon: Ludo Anthonissen Tel.: 03 670 01 30 Fax: 03 670 01 55

Gemeentelijk RUP Lokaal bedrijventerrein Over D‟Aa

Integrale toelichtings- en screeningsnota

11076_rap_012c_voorontwerp

Opdrachtnemer

ARCADIS Belgium nv Posthofbrug 12 B-2600 Berchem BTW BE 0426.682.709 RPR Antwerpen ING 320-0687053-72 IBAN BE 38 3200 6870 5372 BIC BBRUBEBB

Contactpersoon

Bart Antheunis

Telefoon

+32 9 242 44 25

Telefax

+32 9 242 44 45

E-mail

[email protected]

Website

www.arcadisbelgium.be

Pagina 3 van 94

11076

Revisie Versie

Datum

Opmerking

A

November 2010

Schetsontwerp integrale nota

B

December 2010

Aangepaste versie na overleg gemeente

C

Februari 2011

Voorontwerp

Afdeling/discipline

Functie

Naam

IRV

Projectverantwoordelijke

Bart Antheunis

IRV

Projectmedewerker

Hanne Carlens

IRV

Projectmedewerker

Piet Kiekens

Afdeling/discipline

Functie

Naam

IRV

Projectverantwoordelijke

Bart Antheunis

Opgesteld Handtekening

Datum

Handtekening

Datum

Handtekening

Datum

Geverifieerd

Goedgekeurd door klant Afdeling/discipline

Functie


Naam

Pagina 4 van 94

11076

Inhoudsopgave 1 1.1 1.2 1.3 1.4 2 2.1 2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.2 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.2.4 2.3 3 3.1 3.2 3.2.1 3.2.2 3.3 3.3.1 3.3.2 3.3.3 3.3.4 3.3.5 3.3.6 3.3.7 4 4.1 4.1.1 4.1.2 4.2 5 5.1 5.2 5.2.1 5.2.2 5.3 5.4 5.4.1 5.4.2 5.5 5.6

Inleiding ......................................................................................................................... 9 Situering plangebied ....................................................................................................... 9 Aanleiding tot en verantwoording voor het plan ............................................................... 9 Type van het RUP ........................................................................................................ 10 Opbouw van de nota .................................................................................................... 10 Beleidskader ................................................................................................................ 12 Structuurplanning ......................................................................................................... 12 Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV)................................................................... 12 Ruimtelijk Structuurplan Provincie Antwerpen (RSPA) .................................................. 13 Gemeentelijk ruimtelijk structuurplan Essen .................................................................. 15 Andere relevante plannen ............................................................................................. 19 Ruimtelijke visie voor landbouw, natuur en bos Noorderkempen ................................... 19 Bijzondere Plannen van Aanleg (BPA‟s) ....................................................................... 23 Ruimtelijke Uitvoeringsplannen (RUP‟s)........................................................................ 24 Voorstudie reconversie bedrijventerrein (2009) ............................................................. 25 Bestaande juridische toestand ...................................................................................... 25 Ruimtelijke situering ................................................................................................... 29 Situering plangebied ..................................................................................................... 29 Historische situering ..................................................................................................... 29 Historische kaarten ....................................................................................................... 29 Historiek bedrijf............................................................................................................. 30 Referentiesituatie / bestaande feitelijke toestand........................................................... 31 Mens – ruimtelijke aspecten ......................................................................................... 31 Water ........................................................................................................................... 43 Bodem ......................................................................................................................... 43 Geluid .......................................................................................................................... 44 Lucht en klimaat ........................................................................................................... 44 Fauna en Flora ............................................................................................................. 44 Landschap ................................................................................................................... 45 Behoeftebepaling en programma ............................................................................... 47 Behoeftebepaling bedrijvigheid ..................................................................................... 47 Economische context ................................................................................................... 47 Behoeftebepaling ......................................................................................................... 47 Programma .................................................................................................................. 49 Ruimtelijk Ontwerp ...................................................................................................... 51 Doelstellingen............................................................................................................... 51 Visie ............................................................................................................................. 51 Aandachtspunten uit vooronderzoek bij sectoraal BPA ................................................. 52 Visie uit voorstudie ....................................................................................................... 53 Concepten.................................................................................................................... 54 Referentieontwerp ........................................................................................................ 55 Fase 1 .......................................................................................................................... 56 Fase 2 .......................................................................................................................... 58 Afbakening plangebied ................................................................................................. 59 Vertaling naar bestemmingszones ................................................................................ 60


Pagina 5 van 94

6 6.1 6.1.1 6.1.2 6.1.3 6.1.4 6.1.5 6.1.6 6.1.7 6.1.8 6.1.9 6.1.10 6.1.11 6.1.12 6.2 6.3 7 7.1 7.2 structuur 7.3 7.4 8 9 9.1 9.1.1 9.1.2 9.1.3 9.2

11076

Onderzoek tot millieueffectrapportage ....................................................................... 62 Inleiding........................................................................................................................ 62 Stap 1: Toetsing aan het decreet DABM ....................................................................... 62 Stap 2: is het plan van rechtswege plan-MER-plichtig ................................................... 62 Stap 3: Veroorzaakt het plan belangrijke milieueffecten? .............................................. 63 Water ........................................................................................................................... 64 Bodem ......................................................................................................................... 65 Geluid .......................................................................................................................... 66 Lucht en klimaat ........................................................................................................... 67 Fauna en flora .............................................................................................................. 67 Landschap, onroerend erfgoed en archeologie ............................................................. 68 Mens ruimtelijke aspecten ............................................................................................ 69 Mens – mobiliteit .......................................................................................................... 71 Mens - externe veiligheid .............................................................................................. 82 Grensoverschrijdende effecten ..................................................................................... 83 Conclusie ..................................................................................................................... 83 Relatie van het RUP tot het Herbevestigd Agrarisch Gebied (HAG) ......................... 84 Onderzoek naar de alternatieve locaties ....................................................................... 84 Onderzoek naar de impact op de ruimtelijk-functionele samenhang van de agrarische 85 Onderzoek naar de mogelijke flankerende maatregelen voor landbouw ........................ 86 Conclusie – milderende maatregelen ............................................................................ 86 Ruimtebalans............................................................................................................... 87 Bijlagen ........................................................................................................................ 89 Het plan-MER-decreet .................................................................................................. 89 Stap 1: Valt het plan/ programma binnen het toepassingsgebied .................................. 89 Stap 2: Bepaling van de plan-MER-plicht van rechtswege ............................................. 90 Stap 3: Bespreking van milieueffecten .......................................................................... 90 Screeningscriteria......................................................................................................... 91


Pagina 6 van 94

11076

Lijst der figuren Figuur 1: Gewenste ruimtelijke structuur voor de deelruimte „Open ruimtegebied Horendonk – Kleine Aa‟ met aanduiding plangebied (

) ...................................................................................................................... 16

Figuur 2: Gewenste ruimtelijke structuur voor de dorpskern Horendonk met aanduiding plangebied (

)... 17

Figuur 3: Gewenste ruimtelijk economische structuur voor de gemeente Essen met aanduiding plangebied ( )............................................................................................................................................................ 19 Figuur 4: Ruimtelijke visie voor landbouw, natuur en bos voor de regio Noorderkempen - Gewenste ruimtelijke structuur 'Open Kempen' met aanduiding plangebied (

) ......................................................... 20

Figuur 5: Ruimtelijke visie voor landbouw, natuur en bos voor de regio Noorderkempen – Overzichtskaart operationeel uitvoeringsprogramma met aanduiding plangebied (

).......................................................... 22

Figuur 6: Gewenste ruimtelijk economische structuur voor de gemeente Essen met aanduiding bedrijventerrein Rijkmaker (1), bedrijvenlint Spijker (2) en plangebied (3) ................................................... 25 Figuur 7: Historische kaarten...................................................................................................................... 30 Figuur 8: Functioneel fietsnetwerk gemeente Essen met aanduiding plangebied ( ) ................................... 36 Figuur 9: Openbaar vervoersnetwerk gemeente Essen met aanduiding plangebied ( )............................... 36 Figuur 10: Wegencategrorisering gemotoriseerd verkeer gemeente Essen met aanduidig plangebied ( ) .. 38 Figuur 11: ontsluiting plangebied voor gemotoriseerd verkeer .................................................................... 38 Figuur 12: Ongevallen sets 2003-205 en 2005-2007 (Bron: Geoloket provincie Antwerpen)........................ 41 Figuur 13: Vooronderzoek sectoraal BPA - ontwikkelingsscenario voor Danzas.......................................... 52 Figuur 14: Vooronderzoek sectoraal BPA - inrichtingsstudie ....................................................................... 53 Figuur 15: GRS Essen - Gewenste ruimtelijke structuur voor dorpskern Horendonk met focus op plangebied .................................................................................................................................................................. 53 Figuur 16: Zichtafstanden aan toegang bedrijventerrein ............................................................................. 77 Figuur 17: Gemiddelde wachttijd voor overstekende voetgangers afhankelijk van voertuigintensiteit en benodigde hiaattijd (bron: ASVV 2004 „Aanbevelingen voor verkeersvoorzieningen in bebouwde kom‟, CROW)...................................................................................................................................................... 80


Pagina 7 van 94

11076

Lijst der kaarten Kaart 1: Bestaande, juridische toestand – gewestplan en BPA ................................................................... 25 Kaart 2: Situering RUP in gemeente ........................................................................................................... 29 Kaart 3: Bestaande, feitelijke toestand – luchtfoto ...................................................................................... 31 Kaart 4: Bestaande feitelijke toestand - grondgebruik ................................................................................. 31 Kaart 5: Buurt- en voetwegen ..................................................................................................................... 35 Kaart 6: Watertoetskaarten ........................................................................................................................ 43 Kaart 7: Bodemkaart .................................................................................................................................. 43 Kaart 8: BWK ............................................................................................................................................. 44 Kaart 9: Landschapatlas ............................................................................................................................ 45 Kaart 10: Landschapscomposietkaart......................................................................................................... 45

Lijst der tabellen Tabel 1: Bestaande, juridische toestand ..................................................................................................... 25 Tabel 2: Buslijnen ...................................................................................................................................... 37 Tabel 3: Treinverbindingen ......................................................................................................................... 37 Tabel 4: Weg- en kruispuntinrichtingen....................................................................................................... 39 Tabel 5: Verkeersgeneratie bedrijfsverzamelgebouw .................................................................................. 72 Tabel 6: Verkeersgeneratie bedrijfsverzamelgebouw + Sany Logistics ....................................................... 73 Tabel 7: Verkeersgeneratie tijdens spitsuren .............................................................................................. 75 Tabel 8: Ruimtebalans ............................................................................................................................... 87


Pagina 9 van 94

1

Inleiding

1.1

Situering plangebied

11076

Het plangebied bevindt zich in de gemeente Essen (provincie Antwerpen) tussen de kernen van Essen en Horendonk, eerder aansluitend bij Horendonk. Het is gelegen aan de lokale verbindingsweg Over d‟Aa, die Essen en Horendonk met elkaar verbindt. Over d‟Aa wordt afgelijnd door lintbebouwing. Het plangebied bevindt zich tussen en achter dit woonlint en wordt ontsloten via de straat Over d‟Aa, door middel van een smalle toegangsweg. Sinds 1972 zijn er verschillende logistieke bedrijven gevestigd geweest in het plangebied. In de huidige situatie (2010) is de site in gebruik door het bedrijf Sany Logistics NV, een logistieke dienstverlener.

1.2

Aanleiding tot en verantwoording voor het plan De gemeente Essen is, in toepassing van artikel 2.2.13 van de Vlaamse codex ruimtelijke ordening, bevoegd voor het opmaken van gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen in uitvoering van het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan Essen.

Het gemeentelijk RUP Lokaal bedrijventerrein Over d‟Aa wordt opgemaakt door de gemeente Essen en is een herziening van het bestaande BPA Danzas. Het BPA Danzas is een deelBPA (nr. 3) van het sectoraal BPA Zonevreemde Bedrijven (goedgekeurd bij MB 28/08/‟03). Artikel 5 van het BPA vermeldt het volgende: “Indien de bestaande bedrijfsactiviteit wordt stopgezet (faling, verval van de milieuvergunning) of bij verkoop van de bedrijfsgebouwen, zal een toetsing aan de op dat ogenblik heersende noden (niet enkel bedrijvigheid) gebeuren die moet bepalen welke functie/nabestemming (delen van) de bestaande bedrijfsgebouwen kunnen krijgen. Het bepalen/ vastleggen van de nabestemming gebeurt door het in herziening stellen van het deelBPA 3.” De opmaak van het gemeentelijk RUP Lokaal bedrijventerrein Over d‟Aa is dus noodzakelijk om de vermelde nabestemming voor het terrein vast te leggen.

Doel van het RUP is om de locatie te bestendigen in functie van het bestaand logistiek en distributiebedrijf en de gefaseerde omvorming naar een KMO-bedrijfsverzamelgebouw mogelijk te maken. Het RUP wordt opgemaakt in uitvoering van het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan (GRS) Essen. In het richtinggevend deel van het GRS is bij de beschrijving van de gewenste ruimtelijk economische structuur onder „behoud historisch gegroeid bedrijf‟ aangegeven dat het huidige bedrijfsgebouw onder een aantal voorwaarden (o.a. verbeteren van de bedrijfstoegang en de landschappelijke buffering)


Pagina 10 van 94

11076

beperkt kan uitbreiden. Vermeld wordt dat het niet gewenst is dat er op de locatie een nieuw grootschalig bedrijf in de plaats komt, en dat bij stopzetting van de bedrijfsactiviteiten er moet worden nagegaan welke behoeften er zich op dat moment voordoen in de gemeente en of de gebouwen van het bedrijventerrein hierin een rol kunnen spelen1. Het oprichten van een bedrijvencentrum in de dorpskern van Essen, zoals voorgesteld in het GRS, is niet meer mogelijk. De oude terreinen van Van Gils, die in het BPA nr. 3bis Centrum-Oost zijn herbestemd tot „zone voor kleinschalige bedrijfsactiviteiten of indoor sportinfrastructuur‟, zijn in de huidige situatie immers volledig ingenomen door sportinfrastructuur (zie paragraaf 4.1.2).

1.3

Type van het RUP Het RUP wordt opgemaakt als een gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (GeRUP). De detailleringsgraad van het RUP is eerder beperkt om voldoende flexibiliteit in de toekomst te vrijwaren. Hierdoor zal er een grotere beoordelingsruimte aan het vergunningenbeleid worden toegekend. In het RUP wordt de bruto oppervlakte bedrijventerrein zoals vastgelegd in het BPA bevestigd. Het RUP legt een maximumpercentage bebouwde oppervlakte op die overeenstemt met de in het BPA voorziene (beperkte) uitbreiding van de bebouwde oppervlakte. Ook wordt er een maximale bouwhoogte opgelegd. De stedenbouwkundige voorschriften bij het RUP laten een flexibele invulling van het bedrijventerrein toe, waarbij een (gedeeltelijke) omvorming naar bedrijvencentrum toegelaten wordt.

In de

stedenbouwkundige voorschriften zal de ruimtelijke kwaliteit van het bedrijventerrein gewaarborgd worden door voorwaarden op te leggen m.b.t. de aanleg van een buffer naar de omgeving, de groenaanleg op het terrein zelf, de circulatie van (vracht)verkeer en de te vrijwaren zichten.

1.4

Opbouw van de nota Het volledige dossier van het RUP Lokaal bedrijventerrein Over d‟Aa bevat een grafisch plan, stedenbouwkundige voorschriften, een toelichtingsnota en een screeningsnota. In onderhavige nota worden de toelichtingsnota en de screening op milieueffecten integraal opgenomen. De opbouw van deze integrale nota wordt hier verduidelijkt. De stedenbouwkundige voorschriften worden in een tweede nota opgenomen. Het grafisch plan wordt bijgevoegd. De nota vangt aan met een korte beschrijving van het type RUP en de opbouw van de nota in Hoofdstuk 1 Inleiding. In Hoofdstuk 2 Beleidskader en Hoofdstuk 3 Ruimtelijke

1

Bron: Gemeente Essen, Ruimtelijk Structuurplan, 2006, p. 178


Pagina 11 van 94

11076

situering, wordt het RUP Lokaal bedrijventerrein Over d‟Aa gekaderd. Het RUP wordt in Hoofdstuk 2 geplaatst binnen het kader van de structuurplanning, maar ook binnen andere relevante plannen of planprocessen. In Hoofdstuk 3 wordt de ruimtelijke situering van het plangebied van het RUP verduidelijkt. In Hoofdstuk 4 Programma en behoeftebepaling wordt er nagegaan of een bevestiging van Over d‟Aa als lokaal bedrijventerrein past binnen de behoefte aan bedrijvigheid in de gemeente Essen. Op basis van deze analyse kan er dan worden nagegaan welk programma er op het terrein kan toegelaten en gerealiseerd worden. In Hoofdstuk 5 Ruimtelijk Ontwerp worden de doelstellingen van het RUP, het voorbereidende referentieontwerp en de afbakening van het plangebied toegelicht. Alle randvoorwaarden vanuit de situering en de doelstellingen worden omgezet in ruimtelijke ideeën die een concrete vertaling krijgen in het referentieontwerp. Op basis van dit ontwerp wordt het plangebied exact afgebakend en worden de bestemmingszones bepaald. Het referentieontwerp wordt gebruikt als toetsingsinstrument en moet toelaten om tot realistische stedenbouwkundige voorschriften te komen. In Hoofdstuk 6 Onderzoek tot milieueffectrapportage

wordt nagegaan of het

voorgenomen plan plan-MER-plichtig is volgens het plan-mer-decreet dat op 1 december 2007 in werking getreden is. In een eerste stap wordt nagegaan of het plan van rechtswege plan-MER-plichtig is. Indien dit niet het geval is, wordt in een tweede stap onderzocht of het plan kan leiden tot belangrijke negatieve milieueffecten en daardoor plan-MER-plichtig is. Ten slotte worden eventuele milderende maatregelen meegegeven die in het RUP kunnen worden opgenomen. In Hoofdstuk 7 Relatie van het RUP tot het Herbevestigd Agrarisch Gebied wordt de inname van herbevestigd agrarisch gebied toegelicht en verantwoord. Hoofdstuk 78 Ruimtebalans vergelijkt het ruimtebeslag van de bestaande en de geplande juridische toestand.


Pagina 12 van 94

2

Beleidskader

2.1

Structuurplanning

2.1.1

Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV)2

11076

Op 23 september 1997 werd het eerste Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) definitief vastgesteld door de Vlaamse Regering. Een eerste herziening van het RSV werd definitief vastgesteld door de Vlaamse Regering op 12 december 2003. In 2010 is het RSV voor de tweede maal in herziening. Het RSV is een beleidsdocument dat richtinggevend en deels bindend is voor de Vlaamse regering, haar administraties en alle onder het Gewest ressorterende instellingen, en voor de provinciale en gemeentelijke overheid. De uitgangshouding is het realiseren van een duurzame ruimtelijke ontwikkeling. De belangrijkste doelstelling is het tegengaan van de verdere verspreiding van stedelijke functies in en de versnippering van de open ruimte.

De gemeente Essen behoort tot de zogenaamde ‘buitengebiedgemeenten’. De ruimtelijke structuur van het buitengebied wordt bepaald door: de natuurlijke structuur; de agrarische structuur; de nederzettingsstructuur; de infrastructuur. Enkele van de voornaamste doelstellingen van het RSV voor het buitengebied zijn: het bundelen van de ontwikkelingen in de kernen van het buitengebied; differentiatie van de nederzettingsstructuur; trendbreuk in de verdeling van de behoefte aan bijkomende woningen; wonen en werken concentreren in de kernen van het buitengebied; geen verdere groei van linten en verspreide bebouwing; herwaarderen van bestaande bossen.

De ontwikkelingsperspectieven van bedrijven en economische activiteiten buiten de bedrijventerreinen worden vooral bepaald door de aard en het karakter van het bedrijf zelf en nog meer door de ruimtelijke draagkracht van de omgeving. Omwille van de verantwoordelijkheid van de gemeente inzake verlening en/of advisering van de milieuvergunning, de kennis en inschatting van de plaatselijke toestand en met name de bepaling van de draagkracht van de ruimte, komt het de gemeente toe om 2

Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (gecoördineerde versie), 2004.


Pagina 13 van 94

11076

ontwikkelingsperspectieven te formuleren voor de bestaande bedrijven en economische activiteiten (ook agrarische bedrijven) buiten de bedrijventerreinen. Volgende principes staan voorop bij de beoordeling van de ontwikkelings- en uitbreidingsmogelijkheden van bestaande bedrijven buiten de bedrijventerreinen. Een maximale verweving van economische activiteiten met de activiteiten in haar (bebouwde of onbebouwde) omgeving wordt nagestreefd; goed nabuurschap moet het uitgangspunt vormen; Alle

mogelijkheden

en

voorzieningen

(op

milieuhygiënisch

vlak,

qua

mobiliteitsproblematiek, ....) voor ontwikkeling op de bestaande locatie worden uitputtend aangewend; De ruimtelijke implicaties bij een herlokalisatie (bijkomende infrastructuur voor nieuwe lokale en regionale bedrijventerreinen, bijkomend ruimtegebruik, versnipperen van onbebouwde ruimte, vermindering van ontwikkelingsmogelijkheden voor natuur, landbouw en bos, ....) worden afgewogen tegenover de ruimtelijke implicaties van een ontwikkeling op de bestaande locatie; De ruimtelijke draagkracht van de omgeving mag niet worden overschreden; Er wordt ten aanzien van de ontwikkeling van de economische activiteit een maximale beleidszekerheid en beleidscontinuïteit nagestreefd zowel in ruimte als in tijd; de verwachte ontwikkeling en uitbreiding van het bedrijf moeten goed ingeschat worden evenals

bedrijfseconomische

implicaties

(efficiëntere

organisatie

van

de

3

bedrijfsgebouwen, verbeterde ontsluiting, ...), volgens het BATNEEC-principe .

2.1.2

Ruimtelijk Structuurplan Provincie Antwerpen (RSPA) 4 Het Ruimtelijk Structuurplan Provincie Antwerpen (RSPA) werd op 10 juni 2001 definitief goedgekeurd door de minister. Momenteel (2010) wordt het RSPA in het kader van de korte termijn gedeeltelijk herzien. Deze herziening heeft grotendeels tot doel om de planperiode te verlengen tot 2012. Het RSPA is een beleidsdocument dat richtinggevend en deels bindend is voor de Deputatie, haar administratie en alle onder de provincie ressorterende instellingen, en voor de gemeentelijke overheden. Het RSPA gaat voor het vastleggen van haar gewenste ruimtelijke structuur uit van volgende twee principes: vier hoofdruimten als uiting voor diversiteit; vijf deelstructuren als invalshoek voor samenhang. De gemeente Essen situeert zich binnen de deelruimte ‘Open Kempen’. Dit gebied wordt omschreven als zijnde een open gebied met grootschalige landbouw en verspreide natuurlijke gebieden. Doelstellingen binnen dit gebied zijn:

3 4

BATNEEC = Best Available Technology Not Entailing Excessive Cost Provinciebestuur Antwerpen, Ruimtelijk Structuurplan Provincie Antwerpen (en partiële herziening), 2001 (2010)


Pagina 14 van 94

11076

stimuleren van open ruimte functies zoals grondloze en grondgebonden landbouw, natuur en recreatie; beheersen van toegankelijkheid en ontsluiting; concentreren van activiteiten in Hoogstraten en in structuurondersteunende kernen.

De provincie maakt de selectie voor de nederzettingsstructuur: structuurondersteunende hoofddorpen, hoofddorpen, woonkernen en de overige nederzettingen worden er onderscheiden. Essen is in het RSPA geselecteerd als een gemeente met een structuurondersteunend hoofddorp (type 1). Hierdoor krijgt de gemeente mogelijkheden voor de ontwikkeling van een lokaal bedrijventerrein en voor de realisatie van meer bijkomende woningen dan voor de opvang van de natuurlijke aangroei nodig is. Essen, Wildert-Oost en Horendonk worden geselecteerd als woonkern.

In de partiële herziening van het richtinggevend gedeelte van het RSPA (2010) wordt deze selectie aangepast. Essen wordt in de gewenste nederzettingstructuur geselecteerd als ‘hoofddorp’, Wildert en Horendonk als woonkernen. In de gewenste ruimtelijk-economische structuur wordt Essen

geselecteerd

als

„bedrijfsondersteunend

hoofddorp’

In

elk

bedrijfsondersteunend hoofddorp kan een bijkomend lokaal bedrijventerrein worden gerealiseerd.

Lokale

bedrijventerreinen

sluiten

in

principe

aan

bij

het

bedrijfsondersteunend hoofddorp.

Ook de principes voor de ontwikkeling van een lokaal bedrijventerrein uit het RSPA worden aangevuld en gedeeltelijk gewijzigd in de partiële herziening. Er wordt gesteld dat in elk bedrijfsondersteunend hoofddorp voor de planperiode 19922012 een bijkomend lokaal bedrijventerrein kan worden gerealiseerd. Hierbij gelden volgende principes: De motivering voor de behoefte en de locatie gebeurt in het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan. Het bijkomend bedrijventerrein is bij voorkeur gesitueerd in het bedrijfsondersteunend hoofddorp. Indien vanwege ruimtelijke redenen een locatie bij het bedrijfsondersteunend hoofddorp niet gewenst of mogelijk is, kunnen locaties bij een woonkern, een bestaand

bedrijventerrein

worden

voorgesteld

of

bij

een

bestaande

ontsluitingsinfrastructuur in de mate dat dit verzoenbaar is met de zorg voor het behoud van de open ruimte.


Pagina 15 van 94

11076

Er wordt uitgegaan van een richtinggevende omvang van 5 ha Om voor voldoende aanbod te zorgen of omwille van terreinconfiguratie kunnen gemeenten in het buitengebied eventueel meer dan 5 ha ontwikkelen. De ontsluiting gebeurt via gemeentelijke verzamelwegen rechtstreeks op primaire of secundaire wegen. Het bijkomend terrein is niet bestemd voor nieuwe kleinhandelszaken. De behoefte kan mits motivering in het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan ook eventueel op meerdere locaties worden opgevangen. Indien

vanwege

ruimtelijke

redenen

de

spreiding

over

meerdere

bedrijfsondersteunende hoofddorpen niet gewenst is of mogelijk is, kunnen de afzonderlijke oppervlakten worden samengevoegd op één locatie. Om ruimtelijke spreiding tegen te gaan wordt intergemeentelijk samenwerking gestimuleerd. De provincie beoordeelt de ingebrachte motivatie.

De provincie heeft de N117 bindend geselecteerd als secundaire weg type I. Deze weg verzorgt de verbinding naar het grootstedelijk gebied Antwerpen, de Brabantse Steden en de Randstad. Deze weg wordt niet ontwikkeld als een lint. Bijkomende infrastructuren, corridorvorming, verspreiding van infrastructuren hinderen de bindende functie en worden tegengegaan.

2.1.3

Gemeentelijk ruimtelijk structuurplan Essen5 Het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan (GRS) van Essen werd op 27 april 2006 definitief vastgesteld door de gemeenteraad en goedgekeurd door de Deputatie op 29 juni 2006.

2.1.3.1

Bindende bepalingen De volgende bindende bepalingen uit het GRS zijn relevant voor dit RUP: Over d‟Aa tussen de N117 en Horendonk is in het GRS geselecteerd als lokale weg type I (lokale verbindingsweg); Over d‟Aa is in het GRS geselecteerd bij de „woonlinten die samenhangen met de kernen‟.

5

Gemeente Essen, Ruimtelijk Structuurplan, 2006.


Pagina 16 van 94

2.1.3.2

11076

Richtinggevend deel Situering binnen de gewenste ruimtelijke structuur In het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan Essen valt het plangebied binnen de deelruimte ‘Open ruimtegebied Horendonk – Kleine Aa’. Deze deelruimte bevindt zich ten oosten van de woonband Essen-Wildert en kan beschouwd worden als een divers gebied met verschillende functies. Een belangrijke uitgangshouding bij de verdere ontwikkeling van dit open ruimtegebied is het bundelen van de verschillende activiteiten en functies. Bundelen kan zowel betrekking hebben op de bebouwde ruimte als op de open ruimte. Het GRS vermeldt dat in de toekomst nieuwe mogelijkheden kunnen worden toegekend aan de deelruimte of de bestaande activiteiten en functies kunnen worden versterkt zodat er een sterkere onderlinge relatie ontstaat.

Figuur 1: Gewenste ruimtelijke structuur voor de deelruimte ‘Open ruimtegebied Horendonk – Kleine Aa’ met aanduiding plangebied (

)

Binnen deze deelruimte werd een concept uitgewerkt voor het plangebied. Er wordt gesteld dat, omwille van de huidige impact van het distributiebedrijf en door de sterke lokale tewerkstelling, het niet evident is om dit bedrijf te herlokaliseren. Het bedrijf kan onder een aantal voorwaarden op deze locatie blijven bestaan. Het bedrijf dient de bestaande gebouwen zo optimaal mogelijk te integreren in het landschap. Dit kan grotendeels gebeuren door de bestaande buffers te versterken. Tevens dient het bedrijf de ingang tot het bedrijf te verbeteren. Dit kan door een nieuwe, bredere toegang te voorzien of door de bestaande toegang te verbreden. Het bedrijf kan uitbreiden door de open ruimten tussen de bestaande gebouwen op te vullen.


Pagina 17 van 94

11076

Als het bedrijf zijn activiteiten stopzet, is het niet vanzelfsprekend dat er nieuwe bedrijfsactiviteiten worden toegelaten. Best wordt op dat moment afgewogen welke noden of behoeften er aanwezig zijn binnen de dorpskern van Horendonk. De bedrijfsgebouwen kunnen dan één van deze noden of behoeften opvangen. De activiteiten moeten steeds op schaal zijn van de dorpskern van Horendonk, andere bovenlokale activiteiten zijn hier niet op hun plaats.

Figuur 2: Gewenste ruimtelijke structuur voor de dorpskern Horendonk met aanduiding plangebied (

)

Situering binnen de gewenste ruimtelijk economische structuur De gewenste ruimtelijk economische structuur voor de gemeente Essen zoals vermeld in het GRS bevat de volgende elementen: Te ontwikkelen lokaal bedrijventerrein Het bedrijventerrein De Rijkmaker wordt in de gemeente Essen aangeduid als een te ontwikkelen lokaal bedrijventerrein 6. Af te bakenen bedrijfslint Het bedrijfslint is een gemengd lint dat bestaat uit kleine en grotere bedrijven en enkele handelszaken. Spijker wordt in de gemeente aangeduid als een af te bakenen bedrijfslint7. Behoud historisch gegroeid bedrijf Deze beleidscategorie wordt in het GRS toegekend aan het bovenlokaal bedrijf achter het woonlint ‘Over d’Aa’. Dit bedrijf is historisch op deze locatie gegroeid. 6 7

Voor de uitbreiding van De Rijkmaker is er een gemeentelijk RUP opgemaakt (2010). Voor de afbakening van Spijker is er een gemeentelijk RUP in opmaak (zie verder)


Pagina 18 van 94

11076

Het huidige bedrijfsgebouw kan onder een aantal voorwaarden (o.a. verbeteren van de bedrijfstoegang en de landschappelijke buffering) beperkt uitbreiden. Het is niet gewenst dat er op deze locatie een nieuw grootschalig bedrijf in de plaats komt. Bij stopzetting van de bedrijfsactiviteiten dient er een nieuwe afweging te worden gemaakt van deze locatie. Nagegaan moet worden welke behoeften er zich op dat moment voordoen in de gemeente en of de gebouwen van het bedrijventerrein hierin een rol kunnen spelen. Indien er zich op dat moment geen specifieke behoeften voordoen, die in de bestaande gebouwen of op de terreinen gerealiseerd kunnen worden, dan kan er geoordeeld worden dat het bestaande bedrijventerrein dient gesaneerd te worden. Uit te bouwen bedrijvencentrum Het uit te bouwen bedrijvencentrum is een locatie, op maat van de dorpskern van Essen, waar kleine, startende, bedrijven zich kunnen vestigen en eventueel beroep kunnen doen op gemeenschappelijke infrastructuur (vb. secretariaatsfunctie, refter, vergaderzaal…). Volgens het GRS komt een locatie in de dorpskern Essen rond Nieuwstraat en Grensstraat (oude terreinen Van Gils - ca. 8.500m²) in aanmerking voor de ontwikkeling van een bedrijvencentrum. Volgende beleidslijnen worden in het GRS naar voren geschoven: -

Het bedrijvencentrum bestaat uit kleine, verhuurbare entiteiten die gekoppeld worde aan één centrale ruimte met gemeenschappelijke infrastructuur. Indien de bedrijven de schaal van het bedrijvencentrum overschrijden dienen ze te herlokaliseren naar het lokaal bedrijventerrein.

-

Het bedrijvencentrum wordt op schaal van de omgeving geïntegreerd in de dorpskern. Het betreft zowel kleinschalige nieuwe realisaties of het omvormen van bestaande gebouwencomplexen. In het BPA is echter een gemengde bestemming gegeven aan dit gebied. De zone werd „zone voor kleinschalige bedrijfsactiviteiten of

indoor

sportinfrastructuur‟

genoemd

waardoor

ook

de

optie

indoor

sportinfrastructuur nog open blijft, mocht er geen interesse zijn voor het bedrijvencentrum8. Te behouden bedrijventerrein Het betreft een kleine industriezone in de Steenovenstraat, aansluitend bij de dorpskern van Wildert. Het GRS vermeldt dat het bedrijventerrein dient herbestemd te worden naar KMO en/of ambachtelijke zone met de nadruk op kleinschalige niet storende bedrijven. Op deze manier kunnen de bestaande bedrijven er zonder problemen blijven bestaan, kunnen nieuwe bedrijven zich vestigen en wordt het voldoende duidelijk naar de omwonende dat deze bedrijven geen hinder mogen genereren naar de omgeving (zowel milieuhinder als mobiliteitshinder).

8

In de huidige situatie (2010) zijn er op deze locatie een sportcentrum (Indoor Sport Plaza) en tennisterreinen gevestigd.


Pagina 19 van 94

11076

Af te bouwen bedrijventerreinen in de open ruimte Het betreft het bedrijf Boden in Kleine Horendonk. Mogelijke locatie voor winkelzone In de dorpskern van Essen wordt er actief gezocht naar een locatie om grote handelszaken op te vangen (vb. supermarkt, doe het zelver…).

Figuur 3: Gewenste ruimtelijk economische structuur voor de gemeente Essen met aanduiding plangebied (

)

2.2

Andere relevante plannen

2.2.1

Ruimtelijke visie voor landbouw, natuur en bos Noorderkempen9

2.2.1.1

Gewenste ruimtelijke structuur In uitvoering van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) stelt de Vlaamse overheid een ruimtelijke visie op voor landbouw, natuur en bos voor de Noorderkempen. Deze visie zal de basis vormen voor het opmaken van concrete afbakeningsplannen voor landbouw-, natuur- en bosgebieden. Essen behoort tot het deelgebied ‘Open Kempen’. De deelruimte Open Kempen is ruimtelijk de grootste deelruimte van de Noorderkempen. Het gebied strekt zich uit van Essenhoek in het westen tot Poppel in het oosten. De grote open agrarische gebieden (ruilverkavelingsgebieden oude en nieuwe stijl) vormen de ruggengraat van deze deelruimte. De gewenste ruimtelijke structuur voor de deelruimte Open Kempen is opgebouwd uit een aantal ruimtelijke concepten. Voor het plangebied zijn de volgende ruimtelijke concepten relevant: Ruimtelijk-functioneel samenhangende gebieden vrijwaren voor de land- en tuinbouw met grondgebonden landbouw als drager van de open ruimte

9

Gewestelijke ruimtelijke planningsprocessen in het buitengebied, Ruimtelijke visie Landbouw, Natuur en Bos, 30 januari 2007 en beslissing Vlaamse regering van 12 december 2008


Pagina 20 van 94

11076

Ontwikkeling van landschappelijk en ecologisch waardevolle lineaire elementen (als natuurverbinding of met recreatief medegebruik)

Figuur 4: Ruimtelijke visie voor landbouw, natuur en bos voor de regio Noorderkempen Gewenste ruimtelijke structuur 'Open Kempen' met aanduiding plangebied (

)

Specifiek voor de gebieden 10.2 en 22.1 vermeldt de ruimtelijke visie het volgende: 10.2. landbouwgebied van Kalmthout (Nieuwmoer-Achterbroek) –Wuustwezel De - mede dankzij diverse ruilverkavelingen - goed gestructureerde agrarische gebieden

van

Open

Kempen

worden

maximaal

gevrijwaard

voor

de

beroepslandbouw. In deze landbouwgebieden vormt een sterke grondgebonden landbouw een garantie voor het open houden van het agrarisch cultuurlandschap. De grondgebonden landbouw functioneert hier als belangrijke ruimtelijke drager van het gebied. De niet-grondgebonden landbouw is in evenwicht met de ruimtelijke draagkracht.

Het

ruimtelijk

beleid

is

gericht

op

het

garanderen

van

ontwikkelingsmogelijkheden en rechtszekerheid voor de grondgebonden landbouw, waarbij het open landschap behouden en versterkt wordt. Het aaneengesloten, open en

grootschalige

karakter

van

recente

landbouwontginningen,

ruilverkavelingsgebieden met in het bijzonder in de omgeving van gebieden ingericht


Pagina 21 van 94

11076

voor weidevogel en het behoud van de grondgebonden landbouw worden als basis gebruikt voor het aanduiden van bouwvrije agrarische zones. Nieuwe agrarische bebouwing sluit maximaal aan bij de bestaande bebouwing. Binnen

het

landbouwgebied

wordt

een

landschapsecologische basiskwaliteit

gegarandeerd. Vaak is dit uitgewerkt in de ruilverkavelingen. Specifiek binnen de bouwvrije

zones

wordt

landschapselementen,

het

sloten

beheer en

van

poelen)

weidevogelwaarden bevorderd.

Vrijwillige

(o.a.

kleine

stimulerende

maatregelen kunnen hiervoor aangewend worden. In de overstromingsgevoelige gebieden worden de landbouwfunctie en de waterbeheerfunctie zoveel mogelijk op elkaar afgestemd. Vanuit het ruimtelijk waterbergingsfunctie bewaard blijft en waar nodig hersteld kan worden. 22.1. Kleine Aa – Wildertse Beek Een aantal beken hebben een functie als natte natuurverbinding. Ze zijn van belang voor de migratie van fauna en flora. De verbindende functie wordt mede gerealiseerd door een netwerk van droge elementen zoals kleinere bosjes en kleine landschapselementen (houtkanten, hagen) op oevers en dijken. Het ruimtelijk beleid is gericht op het behoud van de hoofdfunctie (landbouw, natuur, scheepvaart, industrie, recreatie…) waarin deze elementen gelegen zijn, maar vrijwaart

voldoende

ruimte

voor

het

realiseren

van

een

hydrologische,

landschappelijke en ecologische basiskwaliteit die de verbindende functie mee ondersteunt. In de overstromingsgevoelige gebieden worden de aanwezige landbouwfunctie en de waterbeheerfunctie zoveel mogelijk op elkaar afgestemd. Vanuit het ruimtelijk beleid worden deze gebieden minstens gevrijwaard van verdere bebouwing. Het uitwerken van deze natuurverbindingen is een provinciale planningstaak.

2.2.1.2

Programma voor uitvoering Het plangebied is gedeeltelijk gelegen in een gebied waar de Vlaamse regering de agrarische

bestemming

op

de

gewestplannen

bevestigd:

het

aaneengesloten

landbouwgebied van Horendonk – Nieuwmoer (10.2 – actie 4). Het beleid binnen de landbouw-, natuur-, bos- en overige groengebieden waarvoor het gewestplan beleidsmatig herbevestigd is, is vastgelegd in de Beslissing van de Vlaamse Regering van 3 juni 2005. De Vlaamse overheid zal gemeentelijke en provinciale initiatieven die een planologische aanpassing van de beleidsmatig herbevestigde agrarische gebieden inhouden voldoende terughoudend beoordelen. Als algemeen uitgangspunt geldt dat de overheid die een planningsinitiatief neemt om de bestemming van een herbevestigd agrarisch gebied te wijzigen in de mate van het mogelijke en bij voorkeur binnen hetzelfde planningsinitiatief,


Pagina 22 van 94

11076

de nodige acties opneemt om het planologisch evenwicht te herstellen. Afwijken van dat algemeen uitgangspunt kan enkel mits uitdrukkelijke en grondige motivatie door de initiatiefnemer (bv. omdat het om een plan gaat dat enkel gericht is op het zone-eigen maken van een bestaande vergunde zonevreemde toestand). Gemeentelijke of provinciale opties zullen steeds getoetst worden aan de ruimtelijke doelstellingen voor de op Vlaams niveau herbevestigde agrarische gebieden. Een degelijk onderbouwde verantwoording of motivering in die zin zal bijgevolg steeds een wezenlijk deel uit moeten maken van de (toelichting bij) deze gemeentelijke en provinciale plannen. In haar advisering zullen de betrokken Vlaamse administraties beoordelen in hoeverre de verantwoording die betrokken gemeente of provincie geeft afdoende is. Deze motivatie is terug te vinden onder hoofdstuk 7 van deze nota. Gemeenten die reeds een goedgekeurd gemeentelijk ruimtelijk structuurplan hebben, kunnen gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen opmaken in uitvoering van de richtinggevende of bindende bepalingen van dat gemeentelijk ruimtelijk structuurplan. Ook hier geldt steeds het uitgangspunt van het herstel van het planologisch evenwicht en van een degelijk onderbouwde motivering. Indien in het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan voor een planningsinitiatief verschillende locatie-alternatieven opgenomen zijn en de Vlaamse Regering voor één of meerdere van deze locaties de agrarische bestemming nadien heeft herbevestigd, moet de gemeente de beslissing van de Vlaamse Regering volgen en komen deze locatiealternatieven niet meer in aanmerking voor het betrokken planningsinitiatief10.

Figuur 5: Ruimtelijke visie voor landbouw, natuur en bos voor de regio Noorderkempen – Overzichtskaart operationeel uitvoeringsprogramma met aanduiding plangebied (

10

)

Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap , Omzendbrief RO/2010/01 – Ruimtelijk beleid binnen de agrarische gebieden waarvoor de bestaande plannen van aanleg en ruimtelijke uitvoeringsplannen herbevestigd zijn, 2010


Pagina 23 van 94

2.2.2

Bijzondere Plannen van Aanleg (BPA’s)

2.2.2.1

Sectoraal BPA Zonevreemde Bedrijven en vooronderzoek „Danzas‟

11076

In het kader van de opmaak van het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan heeft het gemeentebestuur van Essen een aantal deelstudies opgemaakt. Eén van deze deelstudies betrof een bedrijvenstudie11. Deze werd opgemaakt binnen het sectoraal kader, maar ook getoetst aan de gebiedsgerichte aanpak. Uit deze bedrijvenstudie bleek dat er in de gemeente heel wat verspreide bedrijvigheid voorkwam, gelegen in agrarisch gebied dan wel geheel of gedeeltelijk juist gezoneerd, die zonevreemd wenste uit te breiden. Het gemeentebestuur wenste voor deze zonevreemde bedrijven aan de hand van een BPA een oplossing te geven met betrekking tot de zonevreemdheid en voor een deel van de bedrijven een aantal uitbreidingsmogelijkheden te creëren. Binnen de bedrijvenstudie werd aan de zonevreemde bedrijven een ontwikkelingsprofiel gegeven dat past binnen de gewenste economische visie voor gans de gemeente. Binnen het sectoraal BPA werd het ontwikkelingsprofiel van de bedrijven die met concrete uitbreidingsplannen zaten omgezet naar concrete juridische mogelijkheden, waarbij ook de landschappelijke inkleding van de bedrijven werd vastgelegd. Uiteindelijk werden 4 bedrijven opgenomen in het sectoraal BPA Zonevreemde Bedrijven (goedgekeurd bij MB 28/08/‟03). Eén van de bedrijven die in het sectoraal BPA werden opgenomen was Danzas, gevestigd in de gebouwen van het huidige Sany Logistics. Het betrof een bedrijf met een regionaal karakter, historisch gegroeid door de grenspositie. Volgens het gewestplan lagen de gebouwen van Danzas zonevreemd. Bovendien was er toen (2001-2002) sprake van een reële behoefte aan uitbreiding. Om deze uitbreidingsbehoeften te motiveren, wenste de bedrijfsleiding a.d.h.v. een voorstudie12 te verduidelijken hoe het bedrijf is ontstaan, wat de activiteiten waren en met welke ruimtebehoefte het bedrijf kampte. De ontwikkelingsvisie en de vertaling naar stedenbouwkundige voorschriften uit het sectoraal BPA m.b.t. Danzas komen aan bod in hoofdstuk 6. Ze worden er getoetst aan hun actualiteitswaarde a.d.h.v. de „voorstudie reconversie bedrijventerrein Sany Logistics‟ uit 2009.

11 12

Gedas BI, Bedrijvenstudie gemeente Essen, februari 2001. Gedas BI, Voorstudie sectoraal BPA Danzas, 2001.


Pagina 24 van 94

11076

2.2.3

Ruimtelijke Uitvoeringsplannen (RUP’s)

2.2.3.1

Gemeentelijk RUP Uitbreiding industrieterrein (lokaal bedrijventerrein Rijkmaker) Het gemeentelijk RUP Uitbreiding industrieterrein is opgemaakt in uitvoering van de bindende bepalingen (§1.2 blz.234) van het GRS, met name: “De gemeente selecteert het bedrijventerrein Rijkmaker als een te ontwikkelen lokaal bedrijventerrein.” Het opzet van het RUP is het ontwikkelen van de uitbreidingszone voor het lokaal bedrijventerrein Rijkmaker. De uitbreidingszone is gelegen tussen de Nieuwmoersesteenweg, Schriek en Postbaan. Het bedrijventerrein Rijkmaker (met uitbreiding) staat aangeduid (1) op Figuur 6. .

2.2.3.2

Gemeentelijk RUP Spijker Spijker wordt in het richtinggevend deel van het GRS opgenomen als een af te bakenen (kwaliteitsvol) gemeentelijk bedrijvenlint (GRS pag. 176, 178 en 205). Doelstellingen hierbij zijn een duidelijk ontwikkelingsperspectief vast te leggen voor de bestaande bedrijven, geen verdere groei van handelszaken, verbeteren van de ontsluiting (relatie tot N117

en

langzaam

verkeerverbinding

met

de

kern

Essen)

en

een

betere

landschappelijke integratie. De opmaak van het RUP werd niet in het GRS opgenomen als een bindende actie, noch richtinggevend als actie aangeduid. Dit omdat tijdens de opmaak van het GRS Essen al een BPA Spijker werd opgemaakt (MB 22 maart 2005) dat later door de Raad van State werd vernietigd (1 november 2007) omdat de gewestplanwijzigingen onvoldoende gemotiveerd werden en er mogelijke strijdigheid was met de opties van het RSV. Om voldoende rechtszekerheid te behouden voor de bedrijven langs Spijker heeft het college op 12 november 2008 beslist om het RUP Spijker op te maken. Het BPA dat in het verleden werd opgemaakt en de visie die in het GRS werd opgenomen voor het bedrijfslint Spijker vormen de uitgangspunten voor het RUP Spijker. Het bedrijvenlint Spijker staat aangeduid (2) op Figuur 6.


Pagina 25 van 94

11076

3 2

1

Figuur 6: Gewenste ruimtelijk economische structuur voor de gemeente Essen met aanduiding bedrijventerrein Rijkmaker (1), bedrijvenlint Spijker (2) en plangebied (3)

2.2.4

Voorstudie reconversie bedrijventerrein (2009) In opdracht van Sany Logistics werd er een voorstudie13 opgemaakt om de mogelijkheden en potenties van de bedrijvensite in Essen te onderzoeken, rekening houdende met de huidige knelpunten en waarden, om zo tot een kwalitatieve herontwikkeling van de site te kunnen komen. In de voorstudie wordt de klemtoon gelegd op een invulling met flexibele KMO‟s, zonder de werking van het huidige bedrijf zelf te hypothekeren. Ook wordt de ruimtelijke, landschappelijke en verkeerskundige situatie van het bedrijventerreinen zijn omgeving verbeterd en wordt een kwalitatieve aanvulling op de economische structuur van de gemeente beoogd. De voorstudie vormt de basis van de visievorming voor dit RUP (zie hoofdstuk 6).

2.3

Bestaande juridische toestand Kaart 1: Bestaande, juridische toestand – gewestplan en BPA

Tabel 1: Bestaande, juridische toestand RUIMTELIJK Gewestplan(nen)

Gewestplan nr. 16 Turnhout (KB 30/09/1977).

Gewestelijke ruimtelijke

n.v.t.

uitvoeringsplannen Provinciale ruimtelijke uitvoeringsplannen

13

n.v.t.

Omgeving, Voorstudie reconversie bedrijventerrein Sany Logistics, 2009


Pagina 26 van 94

Algemene plannen van aanleg

n.v.t.

Bijzondere plannen van aanleg

Sectoraal BPA Zonevreemde bedrijven (MB 28/08/03)

Gemeentelijke ruimtelijke

n.v.t.

11076

uitvoeringsplannen Verkavelingsvergunningen

n.v.t.

Bouwvergunningen

1.

BA 3005 – bouwen van loods (30/12/1968)

2.

BA 3073 – bouwen van loods en garage (18/09/1969)

3.


4.

BA 3346 – bouwen van elektriciteitscabine (19/09/1972)

5.

BA 3474 – bouwen van loods en burelen (25/09/1973)

6.


7.

BA 3753 – bouwen van loodsen (02/09/1975)

8.

BA 4634 – bouwen van stapelplaatsen (18/01/1982)

9.

BA 5762 – renovatie districenter Essen (14/05/1990)

Vastgestelde bouwovertredingen

n.v.t.

Milieuvergunningen

Sany Logistics NV, Over d‟Aa 114 te Essen Milieuvergunning klasse 2 tot 25/08/2013 Rubrieken: 12.2.1: een transformator met een nominaal vermogen van 645 kVA 15.1.1: stalling van max. 10 vrachtwagens en aanhangwagens en 10 heftrucks 17.3.5.1: bovengrondse houder voor 3.250 l petroleum 17.3.6.1.b: opslag van 20.000 l stookolie in een bovengrondse dubbelwandige houder 17.3.9.1: 1 verdeelslang voor de bevoorrading van de heftrucks 19.6.3.b: de opslag van max. 9000 ton hout in een lokaal 23.3.2.b: de opslag van max. 16.000 ton kunststoffen in een lokaal 33.4: de opslag van max. 16.000 ton papier in een lokaal 40.2: de opslag van max. 1.000 ton tabak in een lokaal 41.5: de opslag van max. 500 ton textiel in een lokaal 43.1.1.a: 5 stookinstallaties met een totaal geïnstalleerd vermogen van 696 kW (198 kW, 116 kW, 208 kW, 2x87 kW)

Bodemvervuiling

Beschrijvend bodemonderzoek, Oriënterend bodemonderzoek, Bodemsaneringsplan (14602)

Gebieden met recht van voorkoop


n.v.t.

Pagina 27 van 94

11076

SECTORAAL Natuur Vogelrichtlijngebieden

n.v.t.

Habitatrichtlijngebieden

n.v.t.

Gebieden van het duinendecreet

n.v.t.

Ramsargebieden

n.v.t.

Gebieden van het Vlaams Ecologisch

n.v.t.

Netwerk (VEN) Vlaamse of erkende natuurreservaten

n.v.t.

Bosreservaten

n.v.t.

Natuurinrichting

n.v.t.


n.v.t.

Biologische waarderingskaart (BWK)

biologisch waardevol (kbq)

Water Beschermingszones

n.v.t.

grondwaterwinningen Bevaarbare waterlopen

n.v.t.

Onbevaarbare waterlopen (klasse)

In het zuiden grenst een afwateringsgracht/beek aan het terrein. Deze waterloop is niet aangeduid op de Vlaamse Hydrografische Atlas.

Watertoets - Erosiegevoelige gebieden

niet erosiegevoelig

Watertoets – Grondwaterstromings-

matig gevoelig voor grondwaterstroming

gevoelige gebieden Watertoets - Hellingenkaart

Merendeel van de hellingen: percentage tussen 0% en 5%. Daarnaast ook hellingen tussen 5% en 10%.

Watertoets - Infiltratiegevoelige gebieden

gedeeltelijk infiltratiegevoelig

Watertoets - Overstromingsgevoelige

Niet overstromingsgevoelig

gebieden Watertoets - Winterbedkaart

n.v.t.


n.v.t.

Landbouw Ruilverkaveling

Nieuwmoer, 06/03/1992

Herbevestigde Agrarische Gebieden

Horendonk-Nieuwmoer

(HAG) Gebieden met recht van voorkoop

n.v.t.

Landschap Beschermde monumenten

n.v.t.

Beschermde landschappen, stads-, en

Ten westen van N117: beschermd landschap „De oude pastorie en


Pagina 28 van 94

dorpsgezichten

omgeving‟

Landschapsatlas: ankerplaatsen,

Op 330 m ten oosten: lijnrelict „Oude Postbaan‟

relictzones, lijnrelicten, puntrelicten

Op 580 m ten zuidwesten: puntrelict „Ringelse hoeve‟ Op 1150 m ten westen: relictzone „Essen akker‟

Erfgoedlandschappen

n.v.t.

Onroerend erfgoed: bouwkundig erfgoed

n.v.t.

en wereldoorlogerfgoed Landinrichting

n.v.t.

Wonen Woningbouw- en vernieuwingsgebieden

n.v.t.

Atlas van de woonuitbreidingsgebieden

n.v.t.


n.v.t.

Recreatie en toerisme Toeristische vergunning

n.v.t.

Verkeer Rooilijnen

n.v.t.

Buurt- en voetwegen

Aanliggend Weg nr 3; Doorkruist voetwegen nr 89 en nr 90

Bovenlokaal Functioneel

n.v.t.

Fietsroutenetwerk Gewestwegen

n.v.t.

Spoorwegen

n.v.t.

Leidingen (Hoogspanningsleidingen,

n.v.t.

gasleidingen…) Openbaar vervoer

De Lijn: Lijnen 440, 670, 673 en 679

Industrie Seveso-inrichtingen: lagedrempel- en

n.v.t.

hogedrempelinrichtingen

AANPALEND (binnen 2km): n.v.t.

VLAO Bedrijventerreinen

Gelegen in bedrijventerrein “Over d‟Aa”


11076

Pagina 29 van 94

3

11076

Ruimtelijke situering Om een inzicht te krijgen in de bestaande toestand van het gebied wordt het eerst gesitueerd in de gemeente, waarna er een overzicht wordt gegeven van de historiek van de site en het bedrijf. Daarna wordt de referentiesituatie voor het gebied beschreven en dit volgens de disciplines die ook bij de milieubeoordeling worden gehanteerd.

3.1

Situering plangebied Kaart 2: Situering RUP in gemeente

De gemeente Essen ligt in het noorden van de provincie Antwerpen. De noordelijke grens van de gemeente valt samen met de landgrens met Nederland. Ten zuiden grenst de gemeente aan Kalmthout. Het plangebied bevindt zich tussen de kernen van Essen en Horendonk, eerder aansluitend bij Horendonk. Het is gelegen aan de lokale verbindingsweg Over d‟Aa, die Essen en Horendonk met elkaar verbindt. Over d‟Aa wordt afgelijnd door lintbebouwing, veelal woningen in gesloten of halfopen bebouwing. Het plangebied bevindt zich tussen en achter dit woonlint en wordt ontsloten via de straat Over d‟Aa, door middel van een smalle toegangsweg. Aan de achterkant van de site loopt een gracht die de grens vormt tussen de site en het achterliggend agrarisch gebied.

3.2

Historische situering

3.2.1

Historische kaarten Op de Kabinetskaart van de Ferraris (1770-1779) is de beekvallei van de Kleine Aa duidelijk te herkennen. De dorpskern

van

Essen

beperkt zich grotendeels tot een strook langs de huidige Nieuwstraat De straat Over d‟Aa


is

ook

reeds

te

Pagina 30 van 94

11076

onderscheiden.

De

bebouwing in „Over d‟Aa‟ en Horendonk beperkt zich tot enkele hoeves. De kaart van Ph. Vander Maelen (1846-1854) toont hetzelfde beeld.

De topografische kaart NGI (1978-1993) toont de groei van

de

bebouwing

langsheen Over d‟Aa en in e

Horendonk in de 20 eeuw. De bedrijfsgebouwen in het plangebied herkenbaar Figuur 7: Historische kaarten

3.2.2

zijn

reeds

(opgericht

in

1972)

Historiek bedrijf14 In 1972 wordt Essimex opgericht in Essen langs Over d‟Aa. Essimex is een dochter van de VGL-groep. VGL staat voor Van Gend en Loos, toen de Nederlandse nummer één in de distributiesector voor de verdeling van pakjes. Tot ‟93 met het wegvallen van de grenzen tussen België en Nederland waren de grensformaliteiten (o.a. accijnzen, BTW op in- en uitvoer) een extra activiteit voor de internationale distributie. Door zijn positie t.o.v. de grens ontstaat de activiteit van warehousing in Essen en de grensregio. In 1987 gaat Essimex over in Nedlloyd Districenters. In 1999 wordt Netlloyd opgenomen in de groep Deutsche Post World Net, in 2000 Danzas. Tussen 2000 en 2002 zijn de gebouwen in het plangebied in gebruik door Danzas. In 2002 wordt DHL International overgenomen door de groep Deutsche Post World Net, en wordt Danzas omgedoopt tot DHL Danzas Air & Ocean. Een tweede naamswijziging komt er in 2005: DHL Global Forwarding/DHL Freight. In 2007 tenslotte worden de terreinen verkocht aan Sany Logistics NV, de logistieke pijler van de Sany Group. Essen is één van de die vestigingen van Sany Logistics – de andere twee bevinden zich in St-Job-In‟t-Goor en Hoboken (6 000m²).

14

Bron: Gedas BI, Voorstudie sectoraal BPA Danzas, 2001.


Pagina 31 van 94

3.3

11076

Referentiesituatie / bestaande feitelijke toestand Kaart 3: Bestaande, feitelijke toestand – luchtfoto

De referentiesituatie geeft de bestaande feitelijke toestand van het plangebied weer en wordt beschreven op basis van de volgende disciplines die ook bij de milieubeoordeling worden gehanteerd: Mens – ruimtelijk-functionele aspecten, incl. mobiliteit Water Bodem Geluid Lucht en klimaat Fauna en Flora Landschap

3.3.1

Mens – ruimtelijke aspecten

3.3.1.1

Gebruikswaarde, belevingswaarde, toekomstwaarde15 Kaart 4: Bestaande feitelijke toestand - grondgebruik

Gebruikswaarde Het plangebied is in de huidige situatie (2010) nagenoeg volledig in gebruik door het bedrijf Sany Logistics NV, een logistieke dienstverlener. Het kantoorgebouw wordt niet gebruikt, enkel de bedrijfshallen. De totale perceelsoppervlakte van het bedrijf overschrijdt ruimschoots de gemiddelde perceelsoppervlakte van de bebouwing in de omgeving. De bebouwde oppervlakte bedraagt in totaal 21.600 m². Bijkomend is er 16.100 m² verhard. De economische activiteit voltrekt zich volledig binnen de bedrijfsgebouwen. De laad- en losactiviteiten gebeuren volledig op de verharde delen van het terrein en niet op de openbare weg. Er is geen permanente opslag in open lucht. De verharde oppervlaktes wordt tijdelijk ingenomen door gestationeerde vrachtwagens van derden. De bedrijfsgebouwen kennen een vrij uniform gabarit waardoor het geheel samenhang vertoont. De gevelkeuren zijn eerder heterogeen. De kroonlijsthoogte schommelt tussen 5 en 6 m; de gevelmaterialen bestaan uit grijze betonplaten. Er wordt gebruikt gemaakt van hellende daken. De omliggende percelen worden enerzijds gekenmerkt door woningbouw langs Over d‟Aa (hoofdzakelijk halfopen en gesloten bebouwing op diepe percelen behalve t.h.v. de 15

Bronnen: Gedas BI, Voorstudie sectoraal BPA Danzas, 2001; Omgeving, Voorstudie reconversie bedrijventerrein Sany Logistics, 2009.


Pagina 32 van 94

11076

bedrijfsgebouwen) en Postbaan (open bebouwing op ruime, diepe percelen). Achter deze bebouwde percelen liggen landbouwgronden (akkers en weiland). Langs de overzijde van Over d‟Aa bevindt zich een gelijkaardig opslag- en transportbedrijf, weliswaar beperkter in schaal (Schrauwen Transport NV). Momenteel staan de gebouwen grotendeels leeg en worden er slechts beperkte activiteiten uitgeoefend.

Belevingswaarde De belevingswaarde voor de gebruikers van het terrein (de werknemers) wordt toegelicht aan de hand van een aantal foto‟s.

RAND MET BE-

De grens tussen het terrein van Sany Logistics en de woonpercelen langsheen Over d‟Aa

BOUWING LANGS

is afgelijnd met betonplaten. De afstand tussen de bedrijfsgebouwen en de grens varieert

OVER D’AA

van ca. 6 tot 10 m. De oppervlakte is volledig verhard.

‘PATIO’

De patio is de ruimte tussen de bedrijfsgebouwen tegenover de ingang. De verharding wordt gebruikt als parking.


Pagina 33 van 94

11076

ZUIDELIJKE EN

De grens tussen de bedrijfspercelen en het agrarisch gebied ten oosten en ten zuiden is

OOSTELIJKE

afgelijnd met populieren. De oppervlakte tussen de bedrijfsgebouwen en deze grens is

RAND

volledig verhard en in gebruik als parking voor vrachtwagens.

ACHTERZIJDE

De loadings docks van het logistiek bedrijf bevinden zich aan de achterzijde van het

GEBOUWEN

gebouw. De restruimte tussen de hoek van de grootste loods en de zuidelijke perceelsgrens ligt braak.

Ook de belevingswaarde voor de bewoners en de bezoekers van de omgeving van het terrein wordt toegelicht aan de hand van foto‟s.

VANUIT HET

Langs de oostzijde van het bedrijfsterrein vormt een bomenrij (kaarspopulier) het enige

OOSTEN

groenelement. Dit maakt dat vanaf de Postbaan de bedrijfsgebouwen goed zichtbaar zijn.


Pagina 34 van 94

11076

VANUIT HET

Ook de zuidzijde is goed zichtbaar vanaf Schanker. Langs de westzijde is er echter een

ZUIDEN EN

voldoende breed en gevarieerd groenscherm aanwezig is waardoor langs deze zijde de

WESTEN

bedrijfsgebouwen minder aanwezig zijn in het landschap.

VANUIT HET

De woonkwaliteit van de woningen langs Over d‟Aa staat onder druk door de beperkte

NOORDEN (OVER

afstand tot de bedrijfsgebouwen. Ook hier ontbreekt een volwaardige buffer. De tuinen

D’AA)

zijn te ondiep om voldoende visuele afscherming te voorzien.

Toekomstwaarde Voor de bewoners ligt de toekomstwaarde van het gebied in een behoud, of preferentieel een verbetering van hun leefkwaliteit (bereikbaarheid, toegankelijkheid, leefbaarheid, veiligheid, beeldwaarde). Voor de gebruikers van het terrein ligt de toekomstwaarde in het behoud en preferentieel de versterking van de activiteiten.

3.3.1.2

Bereikbaarheidsprofiel Het bereikbaarheidsprofiel van het studiegebied wordt beschreven aan de hand van de thema‟s uit het MOBER-richtlijnenhandboek (MOW, 2009) De thema‟s die niet relevant zijn voor het studiegebied worden niet besproken.


Pagina 35 van 94

3.3.1.2.1

11076

Situering van het project Het studiegebied omvat de omgeving van het plangebied: de straat Over d‟Aa tussen de kruispunten met de N117 en de Postbaan, met inbegrip van de aansluiting van het terrein op Over d‟Aa. Relevant voor het bereikbaarheidsprofiel is een aanduiding van de ontsluitingsstructuur van het studiegebied conform het STOP-principe16.

Voetgangers Kaart 5: Buurt- en voetwegen

Het terrein wordt doorsneden door twee voetwegen (nr. 89 en nr.90). De voetwegen zijn echter niet meer in gebruik.

Fietsers Het bovenlokaal functioneel fietsnetwerk (BFFN) van de provincie Antwerpen met hoofdroutes, functionele fietsroutes en alternatieve functionele fietsroutes is voor de gemeente Essen weergegeven op onderstaande figuur. Ook toont de figuur de wegen die in het mobiliteitsplan Essen17 geselecteerd werden als lokale fietsroute. Over d‟Aa is aangeduid als lokale fietsroute. Langs Over d‟Aa ligt er in de huidige situatie een verhoogd dubbelrichtingsfietspad langs de zuidzijde. In het actieplan van het mobiliteitsplan is opgenomen dat de fietsverbinding langs Over d‟Aa wordt verbeterd.

16 17

eerst Stappers, dan Trappers, vervolgens Openbaar vervoer en dan pas het Privé gemotoriseerd verkeer Gemeente Essen, mobiliteitsplan Essen, 2010


Pagina 36 van 94

Figuur 8: Functioneel fietsnetwerk gemeente Essen met aanduiding plangebied (

11076

)

Openbaar vervoer Het openbaar vervoersnetwerk voor de gemeente Essen staat weergegeven op de onderstaande figuur.

Figuur 9: Openbaar vervoersnetwerk gemeente Essen met aanduiding plangebied (


)

Pagina 37 van 94

11076

In de onderstaande tabel worden de buslijnen geanalyseerd naar haltes in de buurt van het plangebied, hun rijamplitude en rijfrequentie.

Tabel 2: Buslijnen Buslijn

Haltes in buurt van studiegebied + wandelafst.

Amplitude

Lijn 440 Herentals Malle - Essen

Halte „Horendonk Over d‟Aa‟ ter hoogte van toegang terrein

Enkel functionele ritten op schooldagen

Lijn 670 (Antwerpen) Kapellen - Essen


Weekdag

Frequentie

Van 7u22 tot 22u22

Uurfrequentie (halfuurfrequentie in de spits)

Zaterdag

Van 9u48 tot 23u48

Uurfrequentie

Zondag

Van 9u48 tot 23u48

Uurfrequentie

Lijn 673 Horendonk Kalmthout - Stabroek


Enkel functionele ritten op werkdagen

Lijn 679 (Essen Hoogstraten)


Enkel functionele ritten op werkdagen

Het dichtstbijzijnde treinstation is dat van Essen. Dit bevindt zich op ca. 2,8 km wandelafstand van de toegang tot het terrein. Buslijnen 440 en 670 houden halt aan het station. De onderstaande tabel toont de treinverbindingen van en naar het station Essen.

Tabel 3: Treinverbindingen Treintype

Verbinding

Frequentie

L

Antwerpen-Centraal Roosendaal

IC N

Essen – Antwerpen – Brussel – Charleroi-Sud

1 trein/u op weekdagen

P

Essen – Etterbeek

1 trein tijdens ochtendspits richting Etterbeek (vertrek 6u59)

–

Dagelijks 1 trein/u zowel richting Roosendaal als richting Antwerpen

Personen- en vrachtwagens Het netwerk voor gemotoriseerd verkeer van de gemeente Essen staat weergegeven op onderstaande figuur. De figuur toont de wegencategorisering zoals opgenomen in het mobiliteitsplan Essen (2010).


Pagina 38 van 94

11076

Figuur 10: Wegencategrorisering gemotoriseerd verkeer gemeente Essen met aanduidig plangebied (

)

De provincie heeft de N117 geselecteerd als secundaire weg type I. De weg verzorgt een verbindende functie op bovenlokaal niveau. Lokale wegen type I verbinden de kernen onderling, met het centrum of met de N117 (secundaire weg type I). Lokale wegen type II hebben als hoofdfunctie het verzamelen of ontsluiten op lokaal en interlokaal niveau, ze hebben slechts in tweede instantie een verbindende functie. In de omgeving van het plangebied is Over d‟Aa

tussen

de

N117

en

de

Postbaan

geselecteerd als lokale weg I. De weg verbindt immers Horendonk met centrum Essen en de N117. Ten oosten van de Postbaan is Over d‟Aa aangeduid als lokale weg II, net als de Postbaan. Op deze wegen is de verbindende functie ondergeschikt aan de verzamelfunctie. Het ontstaan van een verbindende structuur parallel met de N117 wordt zo vermeden. Dit maakt

dat

de

hoofdontsluiting

van

het

plangebied via Over d‟Aa naar de N117 verloopt, zoals weergegeven op de figuur.


Figuur 11: ontsluiting plangebied voor gemotoriseerd verkeer

Pagina 39 van 94

3.3.1.2.2

11076

Bestaande en geplande infrastructuur In de onderstaande tabel worden de weginrichtingen (netwerken) en kruispuntinrichtingen beschreven voor de verschillende modi.

Tabel 4: Weg- en kruispuntinrichtingen Weginrichting (netwerken) Straatnaam

Voetgangers

Fietsers

Openbaar vervoer

Personen- & vrachtwagens

Over d’Aa

Voetpad langs weerszijden

Dubbelrichtingsfietspad langs zuidzijde

Route buslijnen

6 m breedte

Bushaltes niet gemarkeerd

Parkeerstrook langs noordzijde Toegelaten snelheid: 50 km/u

Voetpad langs weerszijden

Dubbelrichtingsfietspad langs westzijde

Route buslijnen

6 m breedte

Bushaltes niet gemarkeerd

Toegelaten snelheid: 50 km/u, thv school 30 km/u

Geen, voetgangers maken gebruik van het fietspad

Enkelrichtingsfietspaden, door vlucht-/parkeer/afslagstrook gescheiden van rijbaan

Route buslijnen

2x1 profiel gescheiden door middenberm

Kruispunt

Voetgangers

Fietsers

Openbaar vervoer

Personen- & vrachtwagens

Over d’Aa / Watermolenstraat x N117

Voetgangersoversteken in de lichtenregeling

Fietsersoversteken in de lichtenregeling

Geen specifieke voorzieningen

Verkeerslichtengeregeld 4-armig kruispunt

Over d’Aa x PostbaanSteenpaal

Voetgangersoversteekplaatsen in alle richtingen

Postbaan

N117 Rijksbaan

Toegelaten snelheid: 70 km/u

Kruispuntinrichting

Opstelstroken op N117 Fietsersoversteekplaats in richting Over d‟Aa

Geen specifieke voorzieningen

Verhoogd kruismunt Voorrang voor Over d‟Aa

Wat betreft de geplande infrastructuur is in het actieplan van het mobiliteitsplan (2010) opgenomen dat de fietsverbinding langs Over d‟Aa wordt verbeterd.

3.3.1.2.3

Gebruik verkeersnetwerken (verkeersintensiteiten) Voor het studiegebied zijn er geen specifieke verkeerstellingen beschikbaar.

3.3.1.2.4

Knelpunten Knelpunten

in

de

verkeersafwikkeling,

huidige de

situatie

kunnen

verkeersveiligheid,

o.a. de

betrekking

hebben

verkeersleefbaarheid

op

de

en

de

toegankelijkheid

Verkeersafwikkeling Op basis van observatie kan er worden gesteld dat er zich geen capaciteitsproblemen voordoen op de beschreven wegenis: De verkeersintensiteiten op Over d‟Aa worden ver onder de capaciteit geraamd


Pagina 40 van 94

11076

De verkeersregelinstallatie op het kruispunt Over d‟Aa / Watermolenstraat x N117 wordt

verondersteld

de

verkeersstromen

te

kunnen

afhandelen

zonder

capaciteitsproblemen.

Verkeersveiligheid Om de objectieve verkeersveiligheid in het studiegebied te duiden wordt er een beroep gedaan op het ongevallen-GIS van de provincie Antwerpen. Een ongevallen-GIS is een informatiesysteem waarbij je gegevens over ongevallen koppelt aan een bepaalde locatie. De provincie baseert zich voor de opmaak van haar ongevallen-GIS op de gegevens die de verschillende politiezones bezorgen. In 1999 is de provincie gestart met de opbouw van een provinciaal GIS voor verkeersongevallen

met

lichamelijk

letsel.

De

onderstaande

figuur

toont

de

letselongevallen in het studiegebied voor de periodes 2003-2005 en 2005-2007. Uit beide ongevallensets, maar het duidelijkst uit de set 2005-2007, komt naar voren dat er zich niet enkel letselongevallen met en zonder fietsers hebben voorgedaan ter hoogte van de kruispunten (Over d‟Aa – N177 en Over d‟Aa – Postbaan) maar ook langs het tussenliggende wegvak van Over d‟Aa. Ter hoogte van de inrit van het terrein hebben er zich letselongevallen voorgedaan met en zonder fietsers.


Pagina 41 van 94

11076

Figuur 12: Ongevallen sets 2003-205 en 2005-2007 (Bron: Geoloket provincie Antwerpen)

Over d‟Aa is in het mobiliteitsplan Essen geselecteerd als lokale fietsroute. De weg wordt druk gebruikt door schoolgaand fietsverkeer. De subjectieve veiligheid van het studiegebied, dit is de beleving van verkeersveiligheid door de weggebruiker, kent o.a. de volgende knelpunten:


Pagina 42 van 94

11076

De enige toegang tot het terrein heeft een

beperkte

zichtbaar

breedte, en

aangekondigd. vrachtwagens

slecht

onvoldoende Fietsers

vaak

vrachtwagens

niet,

zien en

moeten

dubbelrichtingsfietspad aankomend

is

verkeer

het

oprijden te

de

om

kunnen

opmerken. Bovendien maakt dit dat chauffeurs de toegang

makkelijk

onopgemerkt

voorbijrijden. Pas in de kern van Horendonk beseffen zij dat het bedrijf reeds gepasseerd zijn. Manoeuvreren om rechtsomkeer te maken zorgt voor verkeersonveilige situaties. Voor het in- en uitdraaien van het bedrijfsterrein

wordt

de

volledige

breedte van de rijweg benut. Het fietspad langs Over d‟Aa is een dubbelrichtingsfietspad, hetgeen op zichzelf al verkeersonveilige situaties creëert: iemand die het terrein van een aangelande verlaat moet immers rekening houden met fietsers die uit twee richtingen kunnen komen. Bovendien vertoont de aanleg van het fietspad enkele probleempunten: de staat van het wegdek, het open neergaande lengteprofiel ten gevolge van de erfaansluitingen, het beperkt zichtbare onderscheid tussen fiets- en voetpad. Bijkomende onveilige situaties worden gecreëerd door stilstaande wagens op het fietspad. 75 m ten westen van het kruispunt van Over d‟Aa met de N117 gaat het dubbelrichtingsfietspad over in twee enkelrichtingsfietspaden. Dit is een bijkomend conflictpunt tussen langzaam en gemotoriseerd verkeer.

Verkeersleefbaarheid Als factoren die de verkeersleefbaarheid in het studiegebied negatief beïnvloeden vallen op te merken: De hinder veroorzaakt door het (vracht)verkeer op Over d‟Aa, meer specifiek geluidsen trillingshinder. De barrièrewerking van de N117 als verkeersas doorheen de gemeente.


Pagina 43 van 94

11076

Toegankelijkheid Er zijn geen gescheiden toegangen voor gemotoriseerd en langzaam verkeer. De toegankelijkheid van het terrein voor personen met een beperking is beperkt omwille van de huidige staat van de verharding (platenbeton).

3.3.2

Water Kaart 6: Watertoetskaarten

Essen behoort tot het Maasbekken. Er stromen echter geen waterlopen doorheen het plangebied. In het zuiden grenst een afwateringsgracht/beek aan het terrein. Deze waterloop is niet aangeduid op de Vlaamse Hydrografische Atlas. Op 580 m ten westen van het projectgebied stroomt de waterloop Kleine Aa. Deze waterloop is van 2de categorie en heeft de basiskwaliteitdoelstelling. Het grondwater is zeer tot weinig kwetsbaar (index Ca1/Cc). Het gebied is niet gelegen in beschermingszones voor grondwaterwinningen. Uit de kaarten van de grondwatertoets kan het volgende afgeleid worden: Hellingenkaart: het merendeel van de hellingen heeft een percentage tussen 0% en 5%. Daarnaast komen er ook enkele hellingen voor van met een hellingspercentage tussen 5 en 10%. Erosiegevoelige kaart: het plangebied is niet erosiegevoelig. Winterbedkaart: het plangebied behoort niet tot het winterbed van een grote rivier. Overstromingsgevoelige gebieden: het plangebied is niet overstromingsgevoelig. Infiltratiegevoelige bodems: de bodems van het plangebied zijn gedeeltelijk infiltratiegevoelig. Grondwaterstromingsgevoelige bodems: de bodems van het volledige plangebied zijn matig gevoelig voor grondwaterstroming (type 2). Het volledige plangebied is gelegen in het centraal gebied of het collectief geoptimaliseerd buitengebied. Dit wil zeggen dat er een afvalwaterriolering aanwezig is die verbonden is met een operationele waterzuiveringsinstallatie.

3.3.3

Bodem Kaart 7: Bodemkaart

Binnen het plangebied komen volgens de bodemkaart van België de volgende bodemseries voor: Zdm: Matig natte zandbodem met dikke antropogene humus A horizont; Zem: Natte zandbodem met dikke antropogene humus A horizont;


Pagina 44 van 94

11076

Sem: Natte lemige zandbodem met dikke antropogene humus A horizont; OB: bebouwd. Ter hoogte van het plangebied is volgens de databank van OVAM een oriënterend bodemonderzoek gekend (dossiernr 14602). Hierbij werd een verontreiniging door een ondergrondse mazouttank vastgesteld waarbij werd overgegaan tot een beschrijvend bodemonderzoek en een bodemsaneringsproject.

3.3.4

Geluid De belangrijkste geluidsbron in de omgeving is het vrachtverkeer van en naar het plangebied. Daarnaast is er ook nog het normale verkeer op Over d‟Aa.

3.3.5

Lucht en klimaat Ter hoogte van het plangebied overschrijdt de concentratie PM10 tussen de 6,3 en 15,7 keer het daggemiddelde van 50 µg/m³. Een normoverschrijding vindt plaats wanneer deze waarde op een jaar meer dan 35 keer wordt overschreden. De jaargemiddelde concentratie van PM10 ligt tussen 18,9 en 27,1 µg/m³. Deze concentratie blijft onder de norm van 40 µg/m³. De jaargemiddelde concentratie van NO2 ligt tussen 15,9 en 25,9 µg/m³. Ook deze concentratie blijft onder de norm van 40 µg/m³.

3.3.6

Fauna en Flora Kaart 8: BWK

Op de biologische waarderingskaart is de oostelijke en zuidelijke grens aangeduid als biologisch waardevol. Het gaat volgens de BWK over een bomenrij met dominantie van Zomereiken (kbq). Uit het terreinbezoek bleek echter dat het geen Zomereiken zijn maar populieren. In de omgeving zijn nog enkele biologisch waardevolle tot zeer waardevolle houtkanten of bomenrijen aanwezig (khwq, kha, kbfr). Enkele landbouwpercelen zijn aangeduid als complex van biologisch minder waardevolle, waardevolle en zeer waardevolle elementen (hp en hx). Meer naar het zuiden bevindt zich een biologisch waardevolle aanplanting van Grove den met ondergroei van struiken en bomen (ppmb). Het plangebied is niet gelegen in een Speciale Beschermingszone en maakt geen deel uit van het Vlaams Ecologisch Netwerk. Er bevinden zich ook geen Speciale Beschermingszone, VEN-gebieden, natuur- of bosreservaten in de buurt van het plangebied.


Pagina 45 van 94

3.3.7

11076

Landschap Kaart 9: Landschapatlas

Het plangebied maakt deel uit van het traditioneel landschap „Land van Brecht‟ dat gelegen is in de Noorderkempen. De streek wordt gekenmerkt door een vlakke topografie, blokvormige vegetatiemassa's en open ruimten. De talrijke open ruimten zijn sterk wisselende van omvang. De vegetatie werkt ruimtebegrenzend. Geïsoleerde bebouwing maakt deel uit van de open ruimte. Lineair groen geassocieerd met beekvalleien of wegen versterkt de ruimtelijke structuur. Het plangebied zelf heeft geen landschappelijke waarde. Op het terrein staan enkele bedrijfsgebouwen. De rest van het terrein is verhard. Op de zuidelijke en oostelijke grens staat een bomenrij van populieren. Op de landschapsatlas zijn binnen het plangebied geen relictzones, ankerplaatsen, lijnof puntrelicten aangeduid. In de omgeving zijn wel enkele landschappelijke waarden aanwezig. Zo ligt er op 330 m ten oosten van het plangebied het lijnrelict „Oude Postbaan‟ (L10003). Op 580 m in zuidwestelijke richting bevindt zich het puntrelict „Ringelse hoeve‟ (P10007). Ten westen van de N117 (op 1150 m van het plangebied) ligt de relictzone „Essen akker‟ (R10003). Deze centrale akker van Essen wordt omgrensd door drie wegen en een sloot. De noordoostelijke hoek grenst aan het plein 'de Heuvel'. Aan zuidelijke zijde staat de Spijkerhoeve, die de centrale hoeve van Essen was (12

de

eeuw of vroeger). De zuidelijke helft van de akker was een open akker, wat voor deze streek vrij zeldzaam was. In de noordelijke helft werden de percelen afgebakend met hagen. Er zijn geen beschermde monumenten, stads- of dorpsgezichten aanwezig ter hoogte van het plangebied. Bouwkundig erfgoed is er eveneens niet. Ten westen van de N117 bevindt zich het beschermd landschap „De oude pastorie en omgeving‟. Binnen het plangebied en in de onmiddellijke omgeving ervan werden volgens de Centrale Inventaris Archeologie (CAI) nog geen archeologische vondsten gedaan.

Kaart 10: Landschapscomposietkaart

Geomorfologisch gezien is ten westen van het plangebied de vallei van de kleine Aa een belangrijk element. In deze vallei bestaat het grondgebruik deels uit historisch constant grasland. Binnen het plangebied wordt het natuur- en cultuurlandschap bepaald door de aanwezigheid van plaggenbodems. Vroeger vormden plaggenbodems, samen met heide, het Kempische cultuurlandschap. Nu dragen deze bodems nog steeds in hoge mate bij aan de historische landschapsidentiteit en de traditionele aard van de noordelijke helft van de provincie Antwerpen. Plaggenbodems onderscheiden zich landschappelijk van hun omgeving door de dikte van het lagenpakket en de daaruit resulterende opwelving en


Pagina 46 van 94

11076

het soms bolle karakter van het maaiveld. De uitspringende hoogte is soms duidelijk geprofileerd bij de overgang naar aanliggende natuurlijke bodems door een haag, wal, steile rand of talud.


Pagina 47 van 94

4

11076

Behoeftebepaling en programma Er wordt eerst nagegaan of een bevestiging van Over d‟Aa als lokaal bedrijventerrein past binnen de behoefte aan bedrijvigheid in de gemeente Essen. Vervolgens wordt er op basis van deze analyse nagegaan welk programma er op het terrein kan toegelaten en gerealiseerd worden via dit RUP.

4.1

Behoeftebepaling bedrijvigheid

4.1.1

Economische context18 Op 1 januari 2010 telde de gemeente Essen 17783 inwoners, waarvan een groot aandeel jonge gezinnen. In 2006 kende de gemeente Essen 10568 inwoners in de beroepsactieve leeftijd. Essen telt 348 bedrijven, die samen 3058 mensen tewerkstellen. Essen telt vier industriële sectoren met 100 of meer werknemers : de voedingsnijverheid, de chemische nijverheid, de metaalverwerkende nijverheid en de sector TDL (transport, distributie en logistiek). De tewerkstellingsstructuur van Essen wordt verder getypeerd door het grote belang van de bouwnijverheid met 69 ondernemingen en 618 werknemers.

4.1.2

Behoeftebepaling In het richtinggevend gedeelte van het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan (GRS) Essen staat vermeld dat er een vraag is naar 2,50 ha vrije oppervlakte bedrijventerreinen om bestaande bedrijven te laten herlokaliseren en om de behoefte aan nieuwe bedrijven in Essen op te vangen in de planperiode 2003-2007. Uit de confrontatie met het aanbod bleek dat er een tekort aan 2,35 ha bedrijventerreinen is om deze vraag op te vangen. Voor de planperiode 2008-2013 wordt de bijkomende behoefte aan bedrijventerreinen in het GRS ingeschat op 2,00 ha. In het GRS wordt er geconcludeerd dat, om een beperkte groei mogelijk te maken van lokale bedrijven binnen de gemeente en om herlokalisatie van (kleine startende) bedrijven in de dorpskern naar een lokaal bedrijventerrein mogelijk te maken, het nodig is om het bestaande bedrijventerrein De Rijkmaker uit te breiden.

Om deze uitbreiding mogelijk te maken is er een RUP Uitbreiding industrieterrein in opmaak (zie paragraaf 2.2.3.1). Dit RUP is een vertaling van een prioritair beleidsthema uit het GRS.

18

Bron: Gemeenteprofiel 2009 Essen, POM Antwerpen, 2009


Pagina 48 van 94

11076

In dit RUP wordt er, aangezien de planperiode 2008- 2013 reeds gestart is, een cijfermatig aanbod voorzien van 4,50ha. In het verordenend grafisch plan is dit vertaald naar een bijkomende oppervlakte voor bedrijvigheid van ca. 5,5 ha. Deze bijkomende oppervlakte wordt verantwoord doordat de zone voor bedrijvigheid ook een groenbuffer, groenstroken en het bedrijf Akkermans, waarvoor reeds een deelBPA van kracht is, omvat. Bovendien voorziet het RUP in een mogelijke verdere uitbreiding na 2013, afhankelijk van de behoefte. Aangezien dit volgens de huidige taakstelling van het GRS niet mogelijk is, wordt in het RUP aan de mogelijke uitbreidingszone een bouwvrij karakter toegekend hetgeen toekomstige ontwikkelingen niet hypothekeert.

Een ander prioritair beleidsthema uit het GRS Essen is het voorzien van mogelijkheden voor de integratie van kleinschalige, startende bedrijven in de dorpskern van Essen. Het RUP

Essendonk,

waarin

de

bestaande

centrum-BPA‟s

worden

herzien,

zou

mogelijkheden voorzien voor startende bedrijven in de omgeving van de oude grensovergang. Volgens het GRS komt een locatie in de dorpskern Essen rond Nieuwstraat en Grensstraat (oude terreinen Van Gils - ca. 8.500m²) in aanmerking voor de ontwikkeling van een bedrijvencentrum. Hiervoor worden volgende beleidslijnen in het GRS naar voren geschoven: Het bedrijvencentrum bestaat uit kleine, verhuurbare entiteiten die gekoppeld worde aan één centrale ruimte met gemeenschappelijke infrastructuur. Indien de bedrijven de schaal van het bedrijvencentrum overschrijden dienen ze te herlokaliseren naar het lokaal bedrijventerrein. Het bedrijvencentrum wordt op schaal van de omgeving geïntegreerd in de dorpskern. Het betreft zowel kleinschalige nieuwe realisaties of het omvormen van bestaande gebouwencomplexen. In het BPA nr. 3bis: Centrum-Oost is een gemengde bestemming gegeven aan dit gebied.

De zone

werd

„zone

voor kleinschalige bedrijfsactiviteiten

of

indoor

sportinfrastructuur‟ genoemd waardoor ook de optie indoor sportinfrastructuur nog open bleef. Na het faillissement van Van Gils werd op deze locatie effectief een sportcentrum ingericht (Indoor Sport Plaza en tennisterreinen). Dit maakt dat deze locatie op korte termijn nier meer in aanmerking komt voor de inrichting van een bedrijvencentrum.

Samenvatten kan worden gesteld dat: de uitbreiding van Rijkmaker op korte termijn (bijkomende zone voor bedrijvigheid voorzien in RUP) en op lange termijn (mogelijke uitbreidingszone met bouwvrij karakter voorzien in RUP) volstaat om een beperkte groei van lokale bedrijven binnen


Pagina 49 van 94

11076

de gemeente en een herlokalisatie van (kleine startende) bedrijven in de dorpskern naar een lokaal bedrijventerrein mogelijk te maken; de behoefte naar een bedrijvencentrum met kleine, verhuurbare entiteiten die gekoppeld worde aan één centrale ruimte met gemeenschappelijke infrastructuur, op korte termijn niet kan worden ingevuld op de terreinen van Van Gils, en dus blijft bestaan.

4.2

Programma Om na te gaan welk programma er op het terrein Over d‟Aa kan toegelaten en gerealiseerd worden via dit RUP, wordt de visie op het gebied uit het GRS herhaald: Het betreft een historisch gegroeid bedrijf dat kan behouden blijven en ook beperkt kan uitbreiden onder een aantal voorwaarden (o.a. verbeteren van de bedrijfstoegang en de landschappelijke buffering). Het is niet gewenst dat er op deze locatie een nieuw grootschalig bedrijf in de plaats komt. Bij stopzetting van de bedrijfsactiviteiten dient er een nieuwe afweging te worden gemaakt van deze locatie. Nagegaan moet worden welke behoeften er zich op dat moment voordoen in de gemeente en of de gebouwen van het bedrijventerrein hierin een rol kunnen spelen. Indien er zich op dat moment geen specifieke behoeften voordoen, die in de bestaande gebouwen of op de terreinen gerealiseerd kunnen worden, dan kan er geoordeeld worden dat het bestaande bedrijventerrein dient gesaneerd te worden.

Op basis van de visie uit het GRS en de analyse uit paragraaf 4.1 kunnen nu drie mogelijke ontwikkelingsvarianten voor het terrein Over d‟Aa worden opgelijst: 1. Een verderzetting van de bestaande activiteiten, mogelijk gekoppeld aan een beperkte uitbreiding binnen de randvoorwaarden van het bestaande BPA; 2. Een (gedeeltelijke) omvorming van de gebouwen tot bedrijvencentrum; 3. Een sanering van het terrein, gekoppeld aan een herbestemming in functie van een programma zonder bedrijvigheid.

Variant 1 en 2 volgen uit de visie in het GRS en de analyse uit paragraaf 4.1. De haalbaarheid van variant 3 wordt ingeschat. Hiervoor worden eerst de mogelijke alternatieve bestemmingen voor het terrein overlopen: Een herbestemming tot woongebied is niet aan de orde. Dit past immers niet binnen het te voeren beleid voor woonlinten zoals neergeschreven in het GRS. In het GRS is Over d‟Aa geselecteerd als woonlint. Bijkomende woningen binnen de juridische


Pagina 50 van 94

11076

voorraad zijn er mogelijk (opvullen juridische voorraad), maar worden niet gestimuleerd, omdat deze bij voorkeur worden ondergebracht in de kernen. Er worden geen bijkomende bouwpercelen gerealiseerd. Ook een herbestemming tot recreatiegebied is niet aan de orde. Het beleid in het GRS is er immers op gericht het aanbod voor dagrecreatie in de open ruimte af te bouwen en deze zones te heroriënteren naar de dorpskernen. Hierdoor kan de gemeente een actief en gericht sport- en recreatiebeleid voeren ter ondersteuning van de verschillende dorpskernen. De zone ten zuidwesten van het kruispunt Over d‟Aa – Postbaan is in het GRS geselecteerd als lokaal recreatief knooppunt. Dit is de omgeving van de voetbalterreinen van KFC Horendonk, dewelke wordt versterkt of voorbehouden voor de inplanting van nieuwe of slecht gelegen recreatiegebouwen. De aangrenzende zone kan worden ingericht als speelbos. Een herbestemming tot agrarisch gebied, tot natuurgebied, bosgebied of overig groen is mogelijk. Het terrein moet dan wel gesaneerd worden, wat ruw ingeschat de volgende kosten met zich meebrengt (eenheidsprijzen 2010): o de afbraak van 21480 m² bedrijfsgebouwen tegen een kost van 50 €/m²; o nivellerings- en opbraakwerken tegen een kost van 11 €/m² voor de totale oppervlakte; o afdekken met teelaarde tegen een kost van 1,9 €/m². Dit geeft een saneringskost van om en bij 1.500.000 € voor een herbestemming tot agrarisch gebied. Bij een herbestemming tot natuurgebied, bosgebied of overig groen liggen de kosten hoger. Bovendien zijn de bedrijfsgebouwen goed onderhouden en in goede staat, wat een afbraak niet verantwoordt.

Op basis van bovenstaande analyse wordt er als programma voor het plangebied geopteerd voor een combinatie van ontwikkelingsvarianten 1 en 2. De bestaande activiteiten

kunnen

er

worden

verder

gezet

en

beperkt

uitbreiden

binnen

randvoorwaarden. Gezien de bestaande behoefte wordt ook de mogelijkheid van een (gedeeltelijke) omvorming tot bedrijvencentrum meegenomen in het RUP. Variant 3 wordt wegens de hoge saneringskost als niet haalbaar beschouwd.


Pagina 51 van 94

5

11076

Ruimtelijk Ontwerp In dit hoofdstuk worden eerst de doelstellingen voor dit RUP kort beschreven. Vervolgens wordt de visie op het plangebied uit de doeken gedaan. De visie wordt gevat in concepten, dewelke vervolgens vertaald worden in een referentieontwerp. Dit leidt uiteindelijk naar een afbakening van het plangebied op perceelsniveau en een beschrijving van bestemmingszones.

5.1

Doelstellingen Het gemeentelijk RUP Lokaal bedrijventerrein Over d‟Aa wordt opgemaakt door de gemeente Essen en is een herziening van het bestaande BPA Danzas. Het BPA Danzas is een deelBPA (nr. 3) van het sectoraal BPA Zonevreemde Bedrijven (goedgekeurd bij MB 28/08/‟03). Zoals reeds vermeld in paragraaf 1.2 is de opmaak van het gemeentelijk RUP Lokaal bedrijventerrein Over d‟Aa noodzakelijk om de vermelde nabestemming voor het terrein vast te leggen. Doel van het RUP is om de locatie te bestendigen in functie van het bestaand logistiek en distributiebedrijf en de gefaseerde omvorming naar een KMO-bedrijfsverzamelgebouw mogelijk te maken. Het projectgebied kan door de integratie van een KMO-zone met kleinere units de behoefte aan een bedrijvencentrum in de gemeente opvangen en zo een aanvullende rol spelen in het economisch netwerk van de gemeente. Bij de ontwikkeling van de site wordt gemikt op startende bedrijven en plaatselijke kleine en middelgrote ondernemingen die vandaag vaak zonevreemd ingeplant zijn of in onvergunde werkplaatsen gevestigd zijn. Deze doelstellingen volgen uit de analyse in hoofdstuk 54.

5.2

Visie De visie die de basis vormt van dit RUP baseert zich op de visie uit de voorstudie 19 . Deze voorstudie werd opgemaakt om de mogelijkheden en potenties van de bedrijvensite te onderzoeken, rekening houdende met de huidige knelpunten en waarden, om zo tot een kwalitatieve herontwikkeling van de site te kunnen komen. Om deze visie beter te kunnen plaatsen worden eerst de aandachtspunten en randvoorwaarden uit het vooronderzoek voor het sectoraal BPA i.v.m. Danzas20 geschetst.

19 20

Omgeving, Voorstudie reconversie bedrijventerrein Sany Logistics, 2009 Gedas BI, Voorstudie sectoraal BPA Danzas, 2001.


Pagina 52 van 94

5.2.1

11076

Aandachtspunten uit vooronderzoek bij sectoraal BPA In het vooronderzoek werden 2 ontwikkelingsscenario‟s naar voor geschoven, waarvan er één werd weerhouden. Dit scenario omvatte een aantal maatregelen die er voor moesten zorgen dat de ruimtelijke en functionele knelpunten werden opgelost en de inpassing van het bedrijf in de omgeving werd verbeterd. Deze maatregelen staan weergegeven op onderstaande figuur. 1 - signalisatie toegang 2 - realiseren buffer tussen achterste perceelsgrens woningen kant Over d‟Aa en bedrijfsgebouwen, eventueel terugbrengen bebouwing om meer ruimte voor buffer vrij te maken. 3 – op termijn verwerven van een (deel van een) eigendom langs Over d‟Aa om een tweede toegang te creëren 4 – mogelijke uitbreidingszones bedrijfsgebouwen 5 - organiseren parking en laad- en losruimte Figuur 13: Vooronderzoek sectoraal BPA ontwikkelingsscenario voor Danzas

6 - integraal behoud en uitbreiding van bestaande landschappelijke buffer 7 – inrichten en beheren van een zone voor natuurontwikkeling

Wat betreft de mogelijke uitbreidingszones van de bedrijfsgebouwen, stelt het vooronderzoek dat deze niet mag leiden tot een verdere inname van de open ruimte. Een diepere insnijding in het open, agrarisch gebied is zowel landschappelijk als economisch niet verantwoord. Landschappelijk omdat zo de ruimte verder wordt doorsneden en een geïsoleerde restruimte tussen Over d‟Aa, Postbaan en Schanker dreigt te ontstaan en om economische redenen omdat de exploitatie van deze landbouwgronden minder efficiënt kan verlopen21. Het is volgens het vooronderzoek evenmin aangewezen om in oostelijke of westelijke richting uit te breiden gezien op deze wijze dezelfde problematiek ontstaat t.o.v. de woningen langs Over d‟Aa. Ook al houdt men voldoende afstand tot de woningen en voorziet men een volwaardig groenscherm, dit betekent toch een aantasting van het zicht op het achtergelegen landschap. Het gaat om een landelijke woonomgeving waarbij de aanwezigheid van open ruimte en zicht op het achterliggende landschap belangrijke criteria zijn bij de keuze en aankoop van een woning.

21

Het plangebied is bovendien gedeeltelijk gelegen in een gebied waar de Vlaamse regering de agrarische bestemming op de gewestplannen heeft bevestigd (2008)


Pagina 53 van 94

11076

De in het BPA aangeduide uitbreidingszones brengen volgens het vooronderzoek geen schaalvergroting van het bedrijf teweeg gelet op de reeds aanwezige oppervlakte aan bedrijfsgebouwen.

In het vooronderzoek werd er ook een inrichtingsschets

voor

het

terrein

opgenomen die de situatie na realisatie van

de

verschillende

maatregelen

toonde. NB. De „zone voor natuurontwikkeling‟ ten oosten van de bedrijfsgebouwen die staan aangegeven op Figuur 14, zijn uiteindelijk niet opgenomen in het BPA Figuur 14: Vooronderzoek sectoraal BPA inrichtingsstudie

(zie

Kaart

1)

Omwille

van

eigendomssituatie was de aanleg hiervan niet haalbaar.

5.2.2

Visie uit voorstudie Voor het ontwikkelen van een visie op het plangebied baseert de voorstudie zich op het GRS Essen, en meer bepaald de gewenste ruimtelijke structuur voor de dorpskern Horendonk (zie paragraaf 2.1.3).

Figuur 15: GRS Essen - Gewenste ruimtelijke structuur voor dorpskern Horendonk met focus op plangebied


Pagina 54 van 94

11076

Verbeteren van de toegang tot het terrein De toegang kan verbeterd worden door de aankoop van het extra kavel rechts van de inkom. Indien deze verbreding kan verwezenlijkt worden, komt er ruimte voor meer groen aan de inkom, en meer circulatieruimte, zodat vrachtverkeer en personenverkeer naast elkaar kunnen gebeuren en de scheiding van verkeersstromen ten volle geoptimaliseerd kan worden. Aanleggen

van

een

bufferzone

naar

de

achterliggende

agrarische gronden toe Het historisch gegroeide bedrijf mag behouden blijven, maar dient afgebakend te worden. Door een groenbuffer te voorzien aan de achterzijde, wordt het bedrijf vanuit de omliggende weilanden en akkers afgeschermd en blijft het groene karakter van de omgeving gevrijwaard. Te versterken woonkern (Horendonk) Het projectgebied is geleden naast de dorpskern van Horendonk, die in het ruimtelijk structuurplan wordt aangeduid als „te versterken‟. De integratie van een KMO‟s op de site zal kernversterkend werken ten aanzien van Horendonk. Door het beschikbaar stellen van kleine units wordt het woon-werkverkeer beperkt en zijn de bedrijven ook gemakkelijk bereikbaar voor plaatselijk cliënteel Door de nieuwe tewerkstelling vlakbij de kern van Horendonk zal de (beperkt aanwezige) kleinhandel ook bijkomend cliënteel kunnen aantrekken.

5.3

Concepten De concepten voor de reconversie van de site zijn overgenomen uit de voorstudie 22 Faseerbaar groeiconcept Bij reconversie van de site wordt een faseerbaar

groeiconcept

nagestreefd.

Hierbij wordt rekening gehouden met zowel het behoud van de bestaande logistieke activiteit als de stapsgewijze omvorming tot een bedrijventerrein dat zich richt op starters en kleinere bedrijven.

22



Pagina 55 van 94

11076

Een attractieve en veilige toegang De eigenaar onderzoekt de mogelijkheid voor aankoop van een bijkomende kavel rechts naast de huidige toegangsweg. Hierdoor ontstaat de mogelijkheid om een attractieve brede toegangsweg te creëren met ruimte voor bufferstroken naar de omliggende percelen. Consistente gevelaanpak Het project beoogt een opwaardering van de ruimtelijke kwaliteit. Hiertoe zullen de zichtgevels worden

en

in

zijn

geheel

voorzien

kwalitatieve

aangepakt

worden

en

van

duurzame

afwerkmaterialen.

Scheiding van verkeersstromen Zwaar verkeer en verkeer van lichte bestelwagens en personenwagens wordt maximaal gescheiden ten behoeve van de veiligheid, leesbaarheid

toegankelijkheid

en

de

voor bezoekers van het

bedrijfsterrein

Groen als drager van kwaliteit De aanleg van groene bufferstroken en oordeelkundige inplanting van groenzones verhogen de beeldkwaliteit op de site. Daarenboven wordt het groen aangewend als structurerend element voor de inrichting van het publieke domein.

5.4

Referentieontwerp Ook het referentieontwerp wordt overgenomen uit de voorstudie. Er wordt daarin uitgegaan van een gefaseerde ontwikkeling.


Pagina 56 van 94

5.4.1

11076

Fase 1 Fase 1 – Inrichtingsplan23

Het inrichtingsplan illustreert op welke wijze in een eerste fase aan de oostzijde van het gebouw KMO units gerealiseerd worden. Parallel aan deze ontwikkeling wordt de infrastructuur aangelegd waarbij het zwaar verkeer aan de buitenzijde circuleert. De eigenlijke toegang tot het logistiek bedrijf bevindt zich aan de achterzijde van de site, waar ook een aantal parkeerplaatsen voor vrachtwagens voorzien zijn. In de eerst fase wordt zowel de noordgevel (zichtbaar vanaf de toegangsweg) als de oostgevel waarlangs de KMO-units worden georganiseerd, aangepakt. De noordgevel wordt door afbraak van vooruitspringende volumes en het afsluiten van de voormalige patioruimte volledig rechtgetrokken. Dit met uitzondering van het bouwvolume waarin de gemeenschappelijke ruimten en de conciërgewoning zullen worden ondergebracht. De toegangen tot de KMO-units bevinden zich in de oostgevel met daaraan gekoppeld parkeerplaatsen geschikt voor bestelwagens en personenwagens. Door aan de achterzijde van het magazijn conform de voorschriften opgenomen in het sectoraal BPA uit te breiden ontstaat voldoende ruimte voor zowel de ontwikkeling van de KMO-units als voor het behoud van het logistiek bedrijf zoals het vandaag werkzaam is. In de eerste fase wordt eveneens de weginfrastructuur, groenvoorzieningen en de blusvijver aangelegd. Parkeerplaatsen worden afgebakend door middel van groenzones die tevens de scheiding tussen het zwaar en licht verkeer verduidelijken. Op die manier wordt ook de ruimtelijke kwaliteit van het bedrijventerrein en zijn omgeving van bij aanvang van de reconversie verbeterd.

23



Pagina 57 van 94

11076

Fase 1 - Bebouwing24

Er wordt een duidelijke scheiding tussen de KMO-units en het logistiek bedrijf beoogd. Alle

KMO‟s

situeren

zich

aan

de

oostzijde

van

de

bebouwing.

Via

een

gemeenschappelijke dienstgang kan de evacuatie van de units georganiseerd worden. Daarenboven biedt deze gang ook de mogelijkheid om een interne verbinding met het kopgebouw te realiseren. Dit kopgebouw zal naast een conciërgewoning ook plaats bieden aan kleedruimten, sanitair, refter, vergaderlokalen en desgewenst ook een gemeenschappelijk secretariaat.

24



Pagina 58 van 94

5.4.2

11076

Fase 2 Fase 2 - Inrichtingsplan25

In een tweede fase wordt een doorzicht overeen de gehele site gerealiseerd door afbraak van de middenzone. Deze open ruimte zal op kwalitatieve wijze ingericht worden als toegangsstrip tot zowel de KMO-units als de activiteiten van het logistiek bedrijf. Opnieuw worden groenzones strategisch ingeplant zodat ze fungeren als structurerende elementen op het terrein. Door realisatie van deze doorbraak ontstaan twee duidelijk gescheiden gebouwen waarin op verschillende wijze activiteiten ontwikkeld kunnen worden. Ook de nieuwe gevels van beide gebouwen zullen op kwalitatieve wijze worden aangepakt met ook voor een duidelijke gevelarticulatie.

25



Pagina 59 van 94

11076

Fase 2 - Bebouwing26

De gemeenschappelijke gang die in de eerste fase gerealiseerd werd, vormt de aanzet voor een verdere ontwikkeling van de KMO-units. Langsheen deze gang worden nu ook aan de andere zijde units ingericht. Waar nodig zal deze gang worden onderbroken om bijkomende nooduitgangen te voorzien. De configuratie hiervan zal in en later stadium in overleg met de bevoegde brandweerdiensten verder worden uitgewerkt. Aangezien de realisatie van deze fase een aanzienlijke reductie van de magazijnruimte impliceert kan ook het aantal loading docks aanzienlijk gereduceerd worden. In die optiek houdt de realisatie van deze fase ook een reorganisatie van het logistiek bedrijf in, waarbij in eerste instantie gedacht wordt aan het verplaatsen van de loading docks helemaal achteraan op het terrein en de aanleg van een drietal loading docks aan de voorzijde van het logistiek gebouw.

5.5

Afbakening plangebied Het plangebied van het RUP Lokaal bedrijventerrein beperkt zich tot het plangebied van het deelBPA „Danzas‟ van het sectoraal BPA zonevreemde bedrijven. Er wordt immers geen uitbreiding van het bedrijventerrein buiten deze contour nagestreefd. Een uitzondering hierop vormen de percelen 333d2en 333b2 die niet binnen de contour van het bestaande BPA liggen, maar wel worden meegenomen in het plangebied van dit RUP. Deze percelen worden meegenomen om een verbreding van de bestaande ontsluiting mogelijk te maken (zie visie).

26



Pagina 60 van 94

5.6

11076

Vertaling naar bestemmingszones Het referentieontwerp wordt gebruikt als basis voor het bepalen van bestemmingszones in het RUP Lokaal bedrijventerrein Over d‟Aa. De „zone voor bedrijfsgebouwen‟ en de „zone voor parking, opritten, laad- en losplaatsen en opslag in open lucht‟ uit het bestaande BPA worden in het RUP vervangen door een ‘zone voor bedrijfsgebouwen’. Hoewel het referentieontwerp uitgaat van een omvorming

tot

bedrijvencentrum

binnen

de

contouren

van

de

„zone

voor

bedrijfsgebouwen‟ uit het bestaande BPA, wordt hier toch een flexibele invulling van de zone verkozen om een eventuele sloop en heropbouw van bedrijfsgebouwen niet te hypothekeren. Het in het BPA voorziene maximumpercentage bebouwing, wat slechts een beperkte mogelijke uitbreiding van de huidige bebouwde oppervlakte inhoudt, wordt overgenomen in het RUP. Om de ruimtelijke kwaliteit van het bedrijventerrein te waarborgen wordt er een minimale groencoëfficient opgelegd. Maatregelen m.b.t. de circulatie van auto- en vrachtverkeer, parkeermogelijkheden en conflictpunten met langzaam verkeer worden in het RUP opgenomen om een aantrekkelijke en verkeersveilige buitenruimte te creëren. Er worden verder nog voorwaarden opgenomen m.b.t. de afmetingen, de plaatsing en de welstand van de bebouwing, en dit om de beeldkwaliteit, de privacy van de omwonenden en de nodige zichten te vrijwaren. De ‘zone voor buffer’ uit het bestaande BPA wordt aangepast in het RUP. In het BPA wordt er langs de zuiden oostzijde van het plangebied een buffer van 5 m opgelegd, en volgt de bufferzone langs de westen noordzijde de contour van de bedrijfsgebouwen. Het RUP voorziet langs de west-, zuiden oostzijde van het plangebied een bufferzone van 5 m breedte, die minimaal gegarandeerd dient te worden. Op deze manier worden de mogelijkheden voor een eventuele sloop en heropbouw van bedrijfsgebouwen niet te zeer beperkt, maar wordt de landschappelijke inpassing toch gegarandeerd. In het RUP wordt er langs de noordzijde van het plangebied een groenscherm voorzien, dat indicatief wordt aangeduid op het grafisch plan. Het groenscherm dient te zorgen voor een visuele buffer tussen het bedrijventerrein en het woonlint langs Over d‟Aa. De „zone voor waterweg‟ uit het bestaande BPA wordt niet overgenomen in het RUP. De waterloop wordt in het RUP indicatief aangeduid. De ‘zone voor toegangen’ uit het bestaande BPA wordt overgenomen. Hoewel het referentieontwerp uitgaan van één toegangsweg, wordt er toch voor geopteerd om de reeds bestemde maar niet gerealiseerde tweede toegangsweg over de percelen 322f2 en 321r ook in het RUP op te nemen. Een tweede toegang is immers aangewezen vanuit het standpunt van calamiteiten. Uit de visie komt naar voor dat een verbreding van de bestaande toegang tot de mogelijkheden behoord. Om dit mogelijk te maken worden de twee percelen aan weerszijden van de bestaande toegang opgenomen in een „zone voor uitbreiding erftoegang’ in overdruk. Ook het opnemen van de twee percelen zorgt voor een zekere


Pagina 61 van 94

11076

flexibiliteit. Immers het volstaat om één perceel te verwerven om de toegang te verbreden. Op het andere perceel kan dan de woonfunctie behouden blijven. Ook de bestaande woonfunctie mag niet gehypothekeerd worden. Daarom wordt de woonfunctie in de grondbestemming behouden. Aan de verbreding van de toegang wordt geen onteigening gekoppeld, maar wordt vertrokken van een vrijwillige aankoop door de bedrijfsleider.


Pagina 62 van 94

6

Onderzoek tot millieueffectrapportage

6.1

Inleiding27

11076

Dit rapport onderzoekt of het RUP „Lokaal bedrijventerrein Over D‟Aa‟ plan-MER-plichtig is volgens het plan-mer-decreet dat op 1 december 2007 in werking is getreden. Het plan-mer-decreet28 beschrijft de stappen die doorlopen dienen te worden om de planMER-plicht na te gaan:

6.1.1

Stap 1: Toetsing aan het decreet DABM Dit plan beantwoordt aan de definitie van ‘plan en programma’ uit het decreet houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid want er is voldaan aan de drie voorwaarden: 1. De Vlaamse Codex Ruimtelijke ordening, in werking vanaf 1 september 2009, schrijft de opmaak van ruimtelijke uitvoeringsplannen voor; 2. De opsteller van het plan is een instantie, i.e. de gemeente Essen; 3. Het plan wordt vastgesteld door een instantie, i.e. de gemeente Essen. De provincie Antwerpen zal het RUP goedkeuren. Het plan valt bovendien niet onder de specifieke uitzonderingsregels en vormt het kader voor de toekenning van een vergunning voor een project.

6.1.2

Stap 2: is het plan van rechtswege plan-MER-plichtig

6.1.2.1

Heeft het plan betrekking op een van de sectoren genoemd in het decreet? Voorliggend plan is een RUP en heeft bijgevolg betrekking op de ruimtelijke ordening. Aan deze voorwaarde is voldaan.

6.1.2.2

Vormt het plan een kader voor project-mer-plichtige projecten? Het plan vormt geen kader voor vergunningen van bijlage I of bijlage II- projecten van het MER- besluit aangezien het plangebied kleiner is dan 50 ha29.

6.1.2.3

Toetsing aan de categorie B Er is voor het RUP „Lokaal bedrijventerrein Over D‟Aa‟ geen passende beoordeling vereist uit hoofde van artikel 36ter van het decreet voor natuurbehoud aangezien er geen

27 28 29

Voor een meer uitgebreide technische bespreking van het decreet wordt verwezen naar de Bijlage 9. Decreet van 27 april 2007 houdende wijziging van titel IV van DABM en van art. 36ter decreet natuurbehoud (B.S. 20/06/2007) Rubriek 10.a van Bijlage II: Industrieterreinontwikkeling met een oppervlakte van 50 ha of meer.


Pagina 63 van 94

11076

Speciale Beschermingszones zijn aangeduid binnen het plangebied of in de directe omgeving.

6.1.2.4

Conclusie over de plan-MER-plicht van rechtswege Een toetsing aan de voorwaarden tot plan-MER- plicht van rechtswege heeft aangetoond dat het plan niet plan-MER-plichtig is van rechtswege. Er kan dus overgegaan worden tot een screening om na te gaan of het plan belangrijke milieueffecten kan veroorzaken en zo alsnog plan-MER-plichtig is.

6.1.3

Stap 3: Veroorzaakt het plan belangrijke milieueffecten? Voor plannen die het kader vormen voor een vergunning, maar niet vallen onder de plannen die van rechtswege plan-MER-plichtig zijn, moet een onderzoek uitgevoerd worden naar het mogelijke voorkomen van aanzienlijke milieueffecten, i.e. een screening. Indien uit dit onderzoek als besluit volgt dat aanzienlijke negatieve effecten kunnen optreden, moet de initiatiefnemer alsnog een plan-MER op (laten) stellen. Dit onderzoek gebeurt aan de hand van een bespreking van de mogelijk relevante effecten, cfr de gebruikelijke mer-praktijk.

De beoordeling van de milieueffecten gebeurt vooreerst t.o.v. de huidige situatie. Dit is de referentiesituatie. De referentiesituatie werd besproken onder paragraaf 3.3. Het verschil tussen de referentiesituatie en het RUP „Lokaal bedrijventerrein Over D‟Aa‟ is een beperkte mogelijke toename van de bebouwde oppervlakte, en een beperkte mogelijke toe- of afname van de verharde oppervlakte. Dit wordt hieronder gekwantificeerd. Het in het BPA voorziene maximumpercentage bebouwing, wat slechts een beperkte mogelijke uitbreiding van de huidige bebouwde oppervlakte inhoudt, wordt overgenomen in het RUP. In de huidige situatie bedraagt de bebouwde oppervlakte 21.600 m². De mogelijke uitbreiding van de bebouwde oppervlakte zoals voorzien in het BPA (en het RUP) bedraagt 25.900 m² 30, wat dus een mogelijke toename van 20% van de bebouwde oppervlakte betekent. De bestaande verharde oppervlakte, met inbegrip van de toegangsweg, bedraagt 16.100 m². Indien de huidige bebouwde oppervlakte niet wordt uitgebreid, de oppervlakte binnen de „zone voor bedrijfsgebouwen‟ naast de bedrijfsgebouwen volledig wordt verhard, een tweede toegang wordt aangelegd én de bestaande toegang wordt verbreed met 1 perceel, bedraagt de verharde oppervlakte zoals voorzien in het RUP 18.600 m². Dit betekent een toename van 16 % verharde oppervlakte. Indien de bebouwde oppervlakte echter maximaal wordt uitgebreid binnen de grenzen zoals vastgelegd in het RUP, 30

Hierbij is rekening gehouden met een maximaal bebouwingspercentage van 95% voor de in het BPA aangeduide „zone voor bedrijfsgebouwen‟


Pagina 64 van 94

11076

bedraagt de verharde oppervlakte 14.300 m². Dit betekent een afname van 11 % verharde oppervlakte.

Een tweede bespreking van de milieueffecten gebeurt t.o.v. de autonome ontwikkeling. Dit is de ontwikkeling ten gevolge van de uitvoering van het Sectoraal BPA Zonevreemde Bedrijven. In vergelijking met het BPA wordt in het RUP een gefaseerde omvorming naar een KMO-bedrijfsverzamelgebouw mogelijk gemaakt. Hierbij wordt een heroriëntatie van de gebouwen toegestaan waarbij een maximaal percentage bebouwde oppervlakte wordt opgelegd. Het RUP houdt echter geen bestemmingswijziging in. Zoals vermeld wordt het in het BPA voorziene maximumpercentage bebouwing overgenomen in het RUP. Hierdoor is het verschil tussen het BPA en het RUP eerder klein.

6.1.4

Water Huidige situatie: Het volledige plangebied kan, met uitzondering van de zone voor de groenbuffer, verhard worden. Momenteel is het grootste deel van het plangebied reeds verhard. Enkel ter hoogte van het terrein ten zuidoosten van de populierenrij en de toegangszone kan bijkomende verharding gerealiseerd worden. Hierdoor zal in vergelijking met de huidige situatie de oppervlakte waarin het hemelwater rechtstreeks in de bodem kan infiltreren afnemen. De afwateringsgracht kan verlegd worden binnen het plangebied. Aangezien het om een niet geklasseerde waterloop gaat zonder waardevolle structuurkwaliteiten, wordt het verleggen van de gracht niet als negatief beschouwd.

Autonome ontwikkeling: Het belangrijkste effect op de waterhuishouding zal veroorzaakt worden door de bijkomende verharding voor gebouwen, parking, laad- en loszone en stockageruimte. In vergelijking met het BPA wordt er echter niet meer verharde oppervlakte gerealiseerd. Enkel de oriëntatie van de gebouwen kan verschillen. De afwateringsgracht ten zuiden van het plangebied kan eveneens verlegd worden. De omvorming van het plangebied naar een bedrijvencentrum kan ook resulteren in positieve effecten op de waterhuishouding. Dit type bedrijventerrein vraagt immers een andere inrichting en biedt meer mogelijkheden voor de inplanting van groen waardoor de infiltratiemogelijkheden toenemen. De effecten op water zijn bijgevolg gelijkaardig met of beter dan het BPA.

6.1.4.1

Milderende maatregelen – doorwerking naar het plan Voor verhardingen is men verplicht om te voldoen aan de bepalingen van de gewestelijke stedenbouwkundige verordening van 1 oktober 2004 inzake hemelwaterputten. Verder moet worden voldaan aan art. 6.2.2.1.2 §4 van Vlarem II met betrekking tot de afvoer van


Pagina 65 van 94

11076

hemelwater, doelstelling 6° a) opgenomen in art. 5 van het decreet integraal waterbeleid en het concept „vasthouden- bergen- afvoeren‟ dat opgenomen is in de waterbeleidsnota en de bekkenbeheerplannen. Bij de verdere ontwikkeling van de bedrijfssite moeten maatregelen genomen om de afvoer van hemelwater te bufferen. Zo kan er bij uitbreiding, nieuwbouw of herbouw voor de daken gedacht worden aan groendaken. Het hemelwater dient maximaal hergebruikt te worden voor toiletspoeling, kuiswater, buitenkraan, … Waar mogelijk (bv. ter hoogte van de stockageruimte en daar waar het afstromend water niet vervuild is) moet gewerkt worden met waterdoorlatende materialen. Het (first flush) water afkomstig van de parking en laad- en loszone dient vóór de lozing gezuiverd te worden op oliecomponenten. De zuivering dient te gebeuren met een regelmatig te onderhouden KWS-afscheider met sedimentopvang en coalescentiefilter, welke moet voldoen aan EN 858 en DIN 1999. Aangezien het gaat over een type 2 gebied m.b.t. grondwaterstromingsgevoeligheid, moet advies worden aangevraagd bij de bevoegde instantie indien een ondergrondse constructie wordt gebouwd met een diepte van meer dan 5 m én een horizontale lengte van meer dan 100 m. De bepalingen van de zoneringsplannen en verplichtingen van Vlarem m.b.t. de sanering van het afvalwater en de bescherming van de waterkwaliteit moeten gerespecteerd worden.

6.1.4.2

Conclusie Er zijn geen significant negatieve effecten op de waterhuishouding te verwachten ten gevolge van de realisatie van het RUP.

6.1.5

Bodem

6.1.5.1

Effectbespreking Huidige situatie: Bij de realisatie van het RUP wordt een verdere ontwikkeling van de bedrijfssite mogelijk. Hierdoor kan de bebouwde of verharde oppervlakte toenemen. Aangezien momenteel het grootste deel van het plangebied reeds verhard is, is het effect op de bodem beperkt. De onverharde oppervlakte die bijkomend ingenomen kan worden bevindt zich ten zuidoosten van de bomenrij. Er zijn echter geen wetenschappelijk of historisch waardevolle bodems aanwezig. Hierdoor wordt het effect op bodem beperkt negatief geacht.

Autonome ontwikkeling: In het RUP wordt in tegenstelling tot het BPA geen zone voor parking, opritten, laad- en losplaatsen en opslag in open lucht afgebakend. De totale oppervlakte die in het BPA verhard of bebouwd kan worden is echter even groot als de


Pagina 66 van 94

11076

zone voor het bedrijventerrein in het RUP. Er wordt m.a.w. niet meer onverharde oppervlakte ingenomen. De effecten op bodem zijn dus vergelijkbaar t.o.v. het BPA.

6.1.5.2

Milderende maatregelen – doorwerking naar het plan Er moeten geen milderende maatregelen worden genomen. De vigerende wetgevingen (Bodemdecreet en VLAREBO) bieden voldoende waarborg voor de kwaliteit van de bodem.

6.1.5.3

Conclusie Er zijn geen significant negatieve effecten op de bodem te verwachten ten gevolge van de realisatie van het RUP.

6.1.6

Geluid Huidige situatie: Het RUP maakt een verdere ontwikkeling van het bedrijventerrein mogelijk. De sterkste geluidsproductie zal worden veroorzaakt door het vrachtverkeer van en naar het bedrijventerrein. De schaal van de bijkomende ontwikkeling is echter voldoende klein om geen relevante impact op de geluidskwaliteit te hebben.

Autonome ontwikkeling: In het BPA worden enkel de activiteiten van het logistiek en distributiebedrijf bestendigd. Door het RUP kunnen naast dit bedrijf ook andere KMO‟s zich vestigen op het bedrijventerrein. Activiteiten met een aanzienlijke geluidsproductie worden niet toegestaan. In de 2 scenario‟s is de geluidshinder voornamelijk het gevolg van het verkeer. De hinder is in beide gevallen vergelijkbaar.

6.1.6.1

Milderende maatregelen – doorwerking naar het plan De Over d‟Aa is momenteel verhard met een klinkerverharding. Bij een eventuele heraanleg van deze weg kan gedacht worden aan geluidsdempende materialen om de geluidshinder van het vrachtverkeer te milderen. Dit valt echter buiten de doelstellingen van het RUP. Bomen rondom het terrein hebben een geluidsdempende rol. Het verbeteren en uitbreiden van het groenscherm kan het geluidsklimaat verbeteren. Het onderhoud van de verharding op het bedrijventerrein is essentieel om de geluidshinder op het terrein te beperken.

6.1.6.2

Conclusie Er zijn geen significant negatieve effecten op geluidsklimaat te verwachten ten gevolge van de realisatie van het RUP.


Pagina 67 van 94

6.1.7

11076

Lucht en klimaat Huidige situatie: Volgens het RUP kan uitbreiding van het bestaande gebouwencomplex gerealiseerd worden. Activiteiten die voor aanzienlijke emissies zorgen (bv. zware industrie) zijn niet toegestaan. De mogelijke emissies zijn afkomstig van vrachtverkeer en gebouwverwarming en zullen licht stijgen door de realisatie van het RUP. De ontwikkelingen zijn echter niet van die grootte orde om een significante bijdrage aan de luchtverontreiniging te leveren.

Autonome ontwikkeling: Bij een autonome ontwikkeling kan een gelijkaardige toename van de emissies afkomstig van voertuiggebruik en gebouwverwarming worden verwacht. De bijkomende bebouwing op het bedrijventerrein kan immers eveneens gerealiseerd worden.

6.1.7.1

Milderende maatregelen – doorwerking naar het plan Bomen rondom het terrein houden fijn stof vast en kunnen zorgen voor een verbetering van de luchtkwaliteit. Ook groendaken kunnen een licht positieve invloed hebben op de luchtkwaliteit. Dit zijn mogelijke maar geen noodzakelijke milderende maatregelen.

6.1.7.2

Conclusie Er zijn geen significante effecten op lucht en klimaat te verwachten ten gevolge van de realisatie van het RUP.

6.1.8

Fauna en flora Huidige situatie: Het RUP laat een uitbreiding en omvorming van de bedrijfsactiviteiten toe. Aangezien het plangebied grotendeels gelegen is binnen een bestaand bedrijventerrein blijven de effecten op fauna en flora beperkt. De bijkomende oppervlakte die ingenomen wordt bevindt zich ten zuidoosten van de bomenrij. Het gaat over een landbouwperceel zonder biologische waarde. De populierenrij zelf is echter aangeduid als biologisch waardevol en zal gedeeltelijk verdwijnen. Aangezien de bomen gecompenseerd worden in de bufferzone, wordt dit verlies beperkt negatief geacht. Er zijn geen VEN-gebieden of Speciale Beschermingszones in de omgeving gelegen die invloed zullen ondervinden ten gevolge van het bedrijventerrein. Het verleggen van de afwateringsgracht ten zuiden van het plangebied wordt niet negatief beoordeeld omdat de waterloop geen waardevolle structuurkwaliteiten vertoont. Rondom het terrein zal een volwaardig groenscherm gerealiseerd worden.


Pagina 68 van 94

11076

Autonome ontwikkeling: De effecten op fauna en flora ten gevolge van de realisatie van het RUP zijn volledig gelijkaardig met de situatie waarbij het BPA ontwikkeld wordt.

6.1.8.1

Milderende maatregelen – doorwerking naar het plan Bij het verleggen van de afwateringsgracht moet gewerkt worden volgens de principes van natuurtechnische milieubouw. De bomenrij die gekapt wordt, zal bij de inrichting van de groenbuffer gecompenseerd worden. Er dient hierbij gewerkt te worden met streekeigen soorten. Voor de aanplantingen die nodig zijn voor het groenscherm dient eveneens gebruik gemaakt te worden van streekeigen soorten.

6.1.8.2

Conclusie Er zijn geen significant negatieve effecten op fauna en flora te verwachten ten gevolge van de realisatie van het RUP.

6.1.9

Landschap, onroerend erfgoed en archeologie Huidige situatie: De bestaande bebouwing op het bedrijventerrein zal door het RUP verder kunnen uitbreiden. De bouwvoorschriften zorgen er voor dat de landschappelijke impact van deze uitbreiding beperkt blijft (bv. bouwhoogte niet hoger dan bestaande bouwhoogte). Rondom het terrein wordt ruimte voor een bufferzone voorzien. Het groenscherm zorgt voor een visuele afscherming van de bedrijfsgebouwen waardoor de verstoring van het landschap beperkt blijft. De afscherming past binnen het traditioneel landschap waarin KLE‟s voorkomen. Het zicht vanuit het puntrelict Ringelse hoeve ten zuidwesten van het plangebied is momenteel al verstoord door de omliggende bebouwing. De bedrijvenzone wordt in het groeiseizoen volledig afgeschermd door de begroeiing rond het terrein. In de winter zijn de gebouwen en vrachtwagens echter zichtbaar. Vanaf het lijnrelict „de Postbaan‟ is het bedrijventerrein goed zichtbaar aangezien in het (zuid)westen een volwaardig groenscherm ontbreekt. De ontwikkeling van een bufferzone rond het volledige terrein moet de afscherming verbeteren. De belevingwaarde vanuit de tuinen die grenzen aan het bedrijventerrein is beperkt. Er wordt plaatselijk een interne reorganisatie van de bedrijfsgebouwen gerealiseerd waardoor de doorgang tussen de achterperceelsgrens en de bedrijfsgebouwen niet meer nodig is. De verharding kan hierdoor plaats maken voor een groenscherm. Dit heeft een positief effect op de landschapsbeleving. Binnen het plangebied en in de directe omgeving ervan werden tot nog toe geen archeologische vondsten gedaan. De kans op vondsten ter hoogte van de verharde delen


Pagina 69 van 94

11076

is beperkt. De uitbreidingszone in het zuidoosten is echter nog onverhard en min of meer onverstoord. Mogelijks is er daar nog bodemkundig erfgoed aanwezig. Milderende maatregelen zijn bijgevolg nodig om een potentiële verstoring te beperken.

Autonome ontwikkeling: In het BPA zijn de zones voor bijkomende bebouwing en verharding apart afgebakend. In het RUP wordt daarentegen geen zone voor parking, opritten, laad- en losplaatsen en opslag in open lucht vastgelegd. De bijkomende bebouwing kan eender waar binnen het bedrijventerrein gerealiseerd worden en hierdoor volledig afgestemd worden op de bedrijfsbehoeften. Er wordt in het RUP echter een maximum percentage bebouwde oppervlakte vastgelegd. Bovendien dient de bufferzone gevrijwaard te blijven. Hierdoor zijn de effecten op het landschap bij de realisatie van het BPA en RUP gelijkaardig.

6.1.9.1

Milderende maatregelen – doorwerking naar het plan Het groenscherm moet voldoende hoog zijn (ca. 6 m) om de gebouwen volledig af te schermen en moet kort na het realiseren van de uitbreiding in zuidoostelijke richting gerealiseerd worden. Om een aantasting van het bodemkundig of archeologisch erfgoed te vermijden, wordt voorgesteld bij het voorbereiden van het momenteel nog onverharde terrein voor de effectieve realisatie van de plannen, een archeologische survey toe te laten. Hierbij zal onder de teelaarde gezocht worden naar archeologische sporen. Nadeel van deze werkwijze is dat de realisatie vertraging kan oplopen in het geval effectief indicaties gevonden worden van het voorkomen van archeologische sporen. Dit nadeel kan opgevangen worden, door hiermee in de planning reeds rekening mee te houden. Als alternatief kan in samenwerking met Ruimte en Erfgoed ook nagegaan worden of een apart archeologisch onderzoek op voorhand zinvol is en onder welke vorm dit het best plaatsgrijpt.

6.1.9.2

Conclusie Er zijn geen significant negatieve effecten op landschap, onroerend erfgoed en archeologie te verwachten ten gevolge van de realisatie van het RUP. Het groenscherm tussen de achterperceelsgrens van de woningen langs de Over d‟Aa en de bedrijfsgebouwen heeft een positief effect op de landschapsbeleving vanuit de tuinen.

6.1.10

Mens ruimtelijke aspecten Huidige situatie: Door de ontwikkeling van het RUP zal in het zuidoosten een gedeelte herbevestigd agrarisch gebied (HAG) ingenomen worden. De oppervlakte die ingenomen wordt is echter beperkt.


Pagina 70 van 94

11076

De afstand van de bedrijfsgebouwen en de verhardingen tot de woningen langs Over d‟Aa is heel beperkt. De gebruikswaarde van de bijhorende tuinen is nihil. Door de reorganisatie van de bedrijfsgebouwen kan de doorgang tussen de achtertuinen en de bedrijfsgebouwen overbodig worden. Het groenscherm dat hierdoor ontwikkeld kan worden, heeft een positief effect op de waarde van de tuinen. In het RUP wordt er een „zone voor uitbreiding erftoegangen‟ in overdruk op de grondbestemming (i.c. woongebied) van de twee percelen langs weerszijden van de bestaande toegang aangebracht. Deze percelen kunnen hun woonfunctie blijven vervullen zolang ze niet worden aangekocht met het oog op verbreding van de toegangsweg. Bij verbreding dient er een buffering (groenscherm) voorzien te worden naar de aangrenzende percelen.

Autonome ontwikkeling: In het BPA is het landbouwperceel ten zuidoosten van de populierenrij ook al bestemd is als bedrijventerrein. Het RUP houdt bijgevolg geen wijziging in ten aanzien van de autonome ontwikkeling. Er moeten geen compenserende maatregelen genomen worden voor het verlies van deze zone. Momenteel is er een logistiek en distributiebedrijf gevestigd op het terrein. In tegenstelling tot het BPA laat het RUP ook andere bedrijven toe. Er wordt gestreefd naar de ontwikkeling van een KMO-bedrijfsverzamelgebouw. In het RUP wordt de zone voor bebouwing niet afgebakend. Op die manier kan voor de inplanting van de gebouwen beter ingespeeld worden op de bedrijfsnoden. Er dient wel rekening gehouden te worden met een maximum bebouwingspercentage. Hierdoor kan het noodzakelijk zijn om een gedeelte van de bestaande gebouwen af te breken alvorens men het terrein verder ontwikkelt. In het RUP wordt, net zoals in het BPA, de mogelijkheid voorzien om een tweede toegang tot het bedrijventerrein te realiseren. Deze toegang kan gerealiseerd worden door delen van twee woonpercelen (321r en 322f2) te verwerven. Zolang de huidige eigenaars deze delen niet wensen te verkopen, kunnen ze hun huidige functie blijven uitvoeren. Indien de toegang wordt gerealiseerd dient er wel een buffering (groenscherm) voorzien te worden naar de aangrenzende percelen.

6.1.10.1

Milderende maatregelen – doorwerking naar het plan Bij realisatie van de tweede toegang en bij verbreding van de bestaande toegang dient er een groenscherm voorzien te worden naar de aangrenzende percelen.

6.1.10.2

Conclusie Er zijn geen significant negatieve effecten op de ruimtelijke aspecten te verwachten ten gevolge van de realisatie van het RUP.


Pagina 71 van 94

6.1.11

11076

Mens – mobiliteit Het luik mens-mobiliteit wordt opgemaakt met de gegevens zoals vermeld in bijlage IV van het Besluit van de Vlaamse Regering (BVR) van 28 mei 2004 betreffende de dossiersamenstelling van de aanvraag voor een stedenbouwkundige vergunning. Dit komt overeen met de thema‟s de worden gehanteerd in het MOBER-richtlijnenhandboek (MOW, 2009). Conform het richtlijnenboek wordt eerst het mobiliteitsprofiel van de mogelijke activiteiten geschetst, waarna de mobiliteitseffecten worden beschreven (confrontatie van het bereikbaarheidsprofiel van de locatie met het mobiliteitsprofiel van de activiteit).

6.1.11.1

Mobiliteitsprofiel Het mobiliteitsprofiel van de activiteiten omvat: een beschrijving van de doelstellingen voor het gebied en de aard & omvang van de activiteiten die bij de effectenbeschrijving mobiliteit worden beschouwd; een omschrijving van de planalternatieven; het

vastleggen

van

een

ambitieniveau

voor

de

modal

split,

gewenste

werknemersdichtheid, …; een raming van de verkeersstromen voor alle modi;

6.1.11.1.1

Aard/doelstelling/omvang van de activiteiten In de huidige situatie (referentiesituatie) het plangebied in gebruik door het bedrijf Sany Logistics NV, een logistieke dienstverlener. Het plan omvat een mogelijkheid tot verderzetting en beperkte uitbreiding van de bestaande activiteiten, gekoppeld aan een mogelijkheid tot (gedeeltelijke) omvorming naar bedrijfsverzamelgebouw of bedrijvencentrum. Enkel de exploitatiefase worden in beschouwing genomen, gezien deze maatgevend is voor de verkeersgeneratie.

6.1.11.1.2

Planalternatieven Voor de effectbeschrijving worden er geen planalternatieven beschouwd.

6.1.11.1.3

Ambitieniveau mobiliteitsprofiel Er wordt geen specifiek ambitieniveau voor een bepaalde modale verdeling („modal split‟) vooropgesteld voor de site. Er wordt voor deze effectenbeschrijving wel vanuit gegaan dat de meest duurzame vervoerswijzen op elk schaalniveau hoe dan ook gepromoot moeten worden


Pagina 72 van 94

6.1.11.1.4

11076

Raming van de verkeersstromen De raming van de verkeersstromen van en naar het plangebied omvat een begroting van de hoeveelheid auto- en vrachtverkeer dat door de geplande activiteiten gegenereerd wordt De generatie fietsverkeer en de generatie openbaar vervoersgebruikers door de geplande activiteiten worden niet rechtstreeks begroot – deze worden bepaald door de modale verdeling („modal shift‟) die wordt gehanteerd om de generatie autoverkeer te bepalen. In de effectbeschrijving en –beoordeling wordt er wel ingegaan op de bereikbaarheid van het plangebied met het openbaar vervoer en de fiets, de veiligheid voor langzaam verkeer en de oversteekbaarheid van de wegenis.

6.1.11.1.5

Begroting generatie auto- en vrachtverkeer De generatie auto- en vrachtverkeer wordt begroot voor een ‘maximaal’ scenario. Dit scenario houdt in dat enerzijds de activiteiten van Sany Logistics op het huidige niveau blijven behouden (zelfde hoeveelheid vrachtbewegingen, werknemers, bezoekers), en anderzijds het bedrijfsverzamelgebouw wordt ontwikkeld zoals in fase 2 van het referentieontwerp (zie paragraaf 5.4.2). Dit scenario geeft dus een overschatting van de toekomstige activiteiten, omdat: bij behoud van de activiteiten van Sany Logistics het bedrijfsverzamelgebouw niet kan worden ontwikkeld zoals in fase 2 (minder personenverkeer); omdat bij ontwikkeling van een bedrijfsverzamelgebouw zoals in fase 2 de activiteiten van Sany Logistics moeten worden afgebouwd (minder vrachtbewegingen).

De

generatie

auto-

en

vrachtverkeer

door

het

bedrijfsverzamelgebouw

(bedrijvencentrum) kan worden begroot aan de hand van kencijfers, afkomstig uit de CROW-publicatie 256 „Verkeersgeneratie woon- en

werkgebieden‟ (2007). Het

werkmilieutype „gemengd terrein‟ wordt toegepast voor het bedrijfsverzamelgebouw.

Tabel 5: Verkeersgeneratie bedrijfsverzamelgebouw

Bedrijfsverzamelgebouw Gemiddeld aantal motorvoertuigbewegingen per netto ha en per werkdagetmaal Gemiddeld aantal motorvoertuigbewegingen per werkdagetmaal (voor 0,8 ha footprint)


personenwagens

vrachtwagens

170

44

136

35

Pagina 73 van 94

11076

Deze verkeersgeneratie kan nu worden opgeteld bij de huidige verkeersgeneratie door Sany Logistics om de verkeersgeneratie in het ‘maximale’ scenario te bepalen.

Tabel 6: Verkeersgeneratie bedrijfsverzamelgebouw + Sany Logistics

Bedrijfsverzamelgebouw + Sany Logistics

personenwagens

vrachtwagens

100

50

136

35

236

85

Sany Logistics - gemiddeld aantal motorvoertuigbewegingen per werkdagetmaal Bedrijfsverzamelgebouw - gemiddeld aantal motorvoertuigbewegingen per werkdagetmaal TOTAAL

N.B. een motorvoertuigbeweging is een vertrek of aankomst van een motorvoertuig

6.1.11.2

Mobiliteitseffecten De begrote vervoersvraag wordt nu toegewezen aan de verschillende verkeersdragers, waarna

de

verschillende effecten

op

de

omgeving,

gegenereerd

door

deze

verkeersstromen, in kaart worden gebracht. Dit gebeurt door het bereikbaarheidsprofiel van de locatie met het mobiliteitsprofiel van de activiteit te confronteren. Door deze confrontatie komen de te verwachten effecten in beeld. Er wordt dus nagegaan in hoeverre de vervoersstructuur aangepast is aan de te verwachten verkeersgeneratie (en omgekeerd).

6.1.11.2.1

Alternatieven In deze paragraaf worden de alternatieven voor effectenbeschrijving aangehaald. Er worden geen locatie-alternatieven, noch plan- of inrichtingsalternatieven meegenomen in de effectenbeschrijving. Ook worden slechts één ontsluitingsvariant beschouwd. Er wordt immers uitgegaan van een ontsluiting van het terrein voor gemotoriseerd verkeer via Over d‟Aa naar de N117 Hoewel een ontsluiting richting Horendonk mogelijk is en toegelaten blijft voor lokaal woon-werkverkeer, is een ontsluiting in die richting voor vrachtverkeer en overig gemotoriseerd verkeer (niet-bestemmingsverkeer) niet gewenst – dit komt ook tot uiting in de wegencategorisering uit het mobiliteitsplan (zie paragraaf 3.3.1.2.1). Het plan wordt in zijn geheel beoordeeld op zijn mobiliteitseffecten, door uit te gaan van het „maximale‟ scenario. De beoordeling van de mobiliteitseffecten gebeurt zowel t.o.v. de huidige situatie (referentiesituatie – zie paragraaf 3.3) als t.o.v. de autonome ontwikkeling. De autonome ontwikkeling is de ontwikkeling ten gevolge van de uitvoering van het Sectoraal BPA Zonevreemde Bedrijven voor het terrein.


Pagina 74 van 94

6.1.11.2.2

11076

Toedeling op de verkeerssystemen De begrote verkeersgeneratie wordt toebedeeld aan het wegennet volgens de ontsluitingsstructuur zoals beschreven in de vorige paragraaf.

6.1.11.2.3

Evaluatie van het verkeerssysteem De effecten die de geplande ontwikkelingen hebben op het verkeerssysteem binnen het studiegebied worden beschreven en beoordeeld voor de volgende clusters: bereikbaarheid voor gemotoriseerd verkeer; bereikbaarheid met het openbaar vervoer; bereikbaarheid voor langzaam verkeer; verkeersveiligheid; verkeersleefbaarheid; toegankelijkheid;

6.1.11.2.3.1

Bereikbaarheid voor gemotoriseerd verkeer De bereikbaarheid voor gemotoriseerd verkeer van het plangebied kan worden beoordeeld door na te gaan wat de effecten van de geplande ontwikkelingen zijn op de verkeersafwikkeling voor gemotoriseerd verkeer. Hiervoor wordt de grootte van de verkeersgeneratie tijdens piekmomenten nagegaan.

Voor personenverkeer situeren de piekmomenten zich tijdens de ochtend- en avondspits. De verkeersgeneratie tijdens de spitsuren wordt bepaald door een bepaalde dagverdeling toe te kennen aan de begrote verkeersgeneratie per werkdagetmaal. Voor het bepalen van de dagverdeling voor de verplaatsingen met personenwagens (werknemers en bezoekers), en meer specifiek het percentage verplaatsingen dat tijdens het drukste ochtend- en avondspitsuur plaatsvindt, wordt er een beroep gedaan op het Onderzoek Verplaatsingsgedrag Vlaanderen 4.131. Dit geeft de volgende cijfers: 17,84 % van de werkgerelateerde verplaatsingen vindt plaats tussen 7-8 u 10,20% van de werkgerelateerde verplaatsingen vindt plaats tussen 17-18 u Voor vrachtverkeer wordt de dagverdeling uit de CROW-publicatie 256 „Verkeersgeneratie woon- en werkgebieden‟ (2007) overgenomen, en dit voor het werkmilieutype „distributieterrein‟. Dit geeft de volgende cijfers: 31

Bron: Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap - departement Mobiliteit en Openbare Werken -afdeling Beleid Mobiliteit en Verkeersveiligheid, Onderzoek Verplaatsingsgedrag Vlaanderen 4.1, 2010, http://www.mobielvlaanderen.be/ovg/


Pagina 75 van 94

11076

8% van de vrachtbewegingen vindt plaats tussen 8-9 u 7% van de vrachtbewegingen vindt plaats tussen 17-18u

De resultaten van deze berekeningen staan samengevat in onderstaande tabel.

Tabel 7: Verkeersgeneratie tijdens spitsuren

Bedrijfsverzamelgebouw + Sany Logistics

personenwagens

vrachtwagens

42

7

24

6

Gemiddeld aantal motorvoertuigbewegingen per ochtendspitsuur (78 u auto, 8-9u vracht) Gemiddeld aantal motorvoertuigbewegingen per avondspitsuur (1718u)

Gezien er geen verkeerstellingen beschikbaar zijn voor Over d‟Aa en het kruispunt N117 x Over d‟Aa, kan er geen capaciteitstoets op de wegvakken of het kruispunt worden uitgevoerd. Er kan wel worden aangenomen dat: gezien de verkeersintensiteiten op de weg Over d‟Aa in de huidige situatie lager liggen dan de capaciteit benodigd voor een vlotte doorstroming32 (uit observatie); gezien het kruispunt N117 x Over d‟Aa in de huidige situatie lichtengeregeld is; en gezien de verkeersgeneratie tijdens de spitsuren door de ontwikkelingen op het plangebied beperkt in grootte is en bovendien niet veel groter is dan de verkeersgeneratie van het bedrijf in de huidige situatie de verkeersafwikkeling voor gemotoriseerd verkeer in de huidige situatie niet significant wordt beïnvloed door de geplande ontwikkelingen. Ten opzichte van de autonome ontwikkeling, d.i. de ontwikkeling van het BPA waarbij ook de uitbreidingszones worden benut door een logistiek bedrijf, kan er gesteld worden dat er meer personenwagens, maar minder vrachtwagens gegenereerd worden door de ontwikkelingen in het RUP.

Er kan dan ook worden geconcludeerd dat de effecten van de ontwikkeling van het plangebied op de verkeersafwikkeling, en de bereikbaarheid van het onderzoeksgebied klein zijn. Dit zowel t.o.v. de huidige situatie als t.o.v. de autonome ontwikkeling.

6.1.11.2.3.2

Bereikbaarheid met het openbaar vervoer Er wordt uitgegaan van een status-quo in de lijnvoering en frequentie van de busverbindingen zoals beschreven onder paragraaf 3.3.1.2.1. Ten gevolge van de

32

Over d‟Aa heeft een theoretische capaciteit van 1000 pae/u/rijrichting (bron: Mobiliteitsacademie (IMOB en VSV), studiedag „Opstellen van MOBERs‟, mei 2008). De capaciteit i.f.v. de verkeersleefbaarheid ligt echter lager.


Pagina 76 van 94

11076

ontwikkelingen in het plangebied dienen er geen wijzigingen in het openbaar vervoersnetwerk te worden aangebracht. Het projectgebied is goed bereikbaar met het openbaar vervoer: Buslijn 670 stopt éénmaal per uur bij het plangebied en zorgt voor een verbinding met het treinstation in Essen De afstand van het projectgebied tot de halte „Horendonk Over d‟Aa‟ is voldoende klein om een bepaalde modal shift te bewerkstelligen.

6.1.11.2.3.3

Bereikbaarheid voor langzaam verkeer Over d‟Aa is in het mobiliteitsplan Essen aangeduid als lokale fietsroute. Na ontwikkeling van

het

plangebied

kan

deze

fietsroute

blijven

functioneren.

Vanuit

verkeersveiligheidsoogpunt dient er uiteraard wel aandacht te worden geschonken aan de inrichting van de dragers van de fietsroutes – dit komt aan bod in de volgende paragraaf . Het terrein wordt doorsneden door twee voetwegen (nr. 89 en nr.90). De voetwegen zijn echter niet meer in gebruik – de ontwikkelingen volgens het RUP hebben hier geen effect op.

6.1.11.2.3.4

Verkeersveiligheid De verkeersonveilige toegang tot het bedrijventerrein vanaf Over d‟Aa werd in de beschrijving van de huidige situatie aangehaald als voornaamste knelpunt (zie paragraaf 3.3.1.2.4). Over d‟Aa is in het mobiliteitsplan Essen geselecteerd als lokale fietsroute - de weg wordt druk gebruikt door schoolgaand fietsverkeer. Ter hoogte van de inrit van het terrein hebben er zich reeds letselongevallen voorgedaan met en zonder fietsers.

Om na te gaan welke maatregelen er in het RUP kunnen worden opgenomen om de verkeersveiligheid er te verbeteren, worden de volgende potentiële conflicten ter hoogte van de toegang onderscheiden: Conflictpunt 1: conflict tussen uitrijdend (vracht)verkeer en gemotoriseerd verkeer op Over d‟Aa Conflictpunt 2: conflict tussen inrijdend vrachtverkeer en gemotoriseerd verkeer op Over d‟Aa Conflictpunt 3: conflict tussen in- en uitrijdend (vracht)verkeer en fietsers en voetgangers op Over d‟Aa Deze conflictpunten worden hieronder beschreven en beoordeeld. Tenslotte worden de mogelijke maatregelen aangehaald.


Pagina 77 van 94

11076

Conflictpunt 1: conflict tussen uitrijdend (vracht)verkeer en gemotoriseerd verkeer op Over d’Aa De toegang tot het bedrijventerrein is ca. 7 m breed en wordt gebruikt als in- en uitrit. Langs weerszijden van de toegang staan er woningen waarvan de bouwlijn samenvalt met de rooilijn. Deze woningen beperken het zicht vanaf de uitrit op Over d‟Aa, wat maakt dat vrachtwagens het dubbelrichtingsfietspad moeten oprijden om aankomend verkeer te kunnen opmerken. Dit creëert een conflictsituatie tussen fietsers en vrachtverkeer (zie verder). Het zicht dat noodzakelijk is om vanuit stilstand een weg te kunnen oprijden wordt oprijzicht genoemd. Indien het zicht onvoldoende is zal de oprijdende weggebruiker risico‟s moeten nemen waardoor de andere weggebruiker, die voorrang heeft, zal moeten vertragen. Indien dit afremmen te fors moet gebeuren kan dit de verkeersveiligheid in het gedrang brengen. Het benodigde oprijzicht of de benodigde zichtafstand is afhankelijk van de snelheid van het verkeer op de weg die moet worden opgereden. Op Over d‟Aa geldt

een

snelheidsbeperking tot

50

km/u.

Volgens de „Aanbevelingen

voor

verkeersvoorzieningen binnen de bebouwde kom‟ van CROW bedraagt de zichtafstand bij 50 km/u 75 meter langs de as van de weg. Er wordt van uitgegaan dat het benodigde zicht vanaf 5 meter voor het kruisingsvlak aanwezig moet zijn33. Dit staat indicatief aangeduid op onderstaande figuur.

5

75

Figuur 16: Zichtafstanden aan toegang bedrijventerrein

33

Bron: ASVV, CROW, 2004.


Pagina 78 van 94

11076

Uit de figuur blijkt dat niet enkel de percelen aanpalend aan de toegang „binnen‟ de zichtlijnen gelegen zijn, maar ook een drietal bijkomende percelen langs weerszijden van de toegang.

Conflictpunt 2: conflict tussen inrijdend vrachtverkeer en gemotoriseerd verkeer op Over d’Aa Omdat de toegang in de huidige situatie niet breed is, wordt bij het het in- en uitdraaien van de toegang de volledige breedte van de rijweg van Over d‟Aa benut. Op deze manier wordt er een conflict gecreëerd tussen de vrachtwagens en verkeer vanuit de tegenovergestelde richting.

Conflictpunt 3: conflict tussen in- en uitrijdend (vracht)verkeer en fietsers en voetgangers op Over d’Aa Een conflict ontstaat wanneer inrijdend vrachtverkeer het dubbelrichtingsfietspad moet kruisen middels een complex manoeuvre. De gevaarlijkste situatie betreft echter het conflict tussen uitrijdend vrachtverkeer en fietsers en voetgangers langsheen de zuidzijde van Over d‟Aa. Zoals hoger beschreven moeten vrachtwagens immers een stukje het fiets- en voetpad oprijden om aankomend verkeer op Over d‟Aa te kunnen inschatten. Door de dichte bebouwing kunnen fietsers dit te laat opmerken.

Op basis van de beschrijving van deze conflictpunten kan er nu worden nagegaan welke maatregelen er mogelijk zijn om de situatie verkeersveiliger te maken. Er kan hierbij een onderscheid gemaakt worden tussen maatregelen die wel of niet in het RUP kunnen worden opgenomen. Maatregelen die niet in het RUP kunnen worden opgenomen maar die de gemeente wel kan uitvoeren zijn o.a.: Het vervangen van het dubbelrichtingsfietspad langs Over d‟Aa door twee enkelrichingsfietspaden. Op deze manier wordt reeds een groot deel van de potentiële conflicten tussen fietsers en vrachtverkeer (conflictpunt 3) uit de weg gegaan, en wordt ook het conflictpunt aan de oversteekplaats voor fietsers net ten westen van het kruispunt N117 x Over d‟Aa opgeheven. het plaatsen van een vraaggestuurde verkeerslichtenregeling aan de toegang. Dit is de meest verkeersveilige maatregel omdat alle conflicten hiermee uit de weg worden gegaan behalve conflictpunt 2 (conflict met inrijdend vrachtverkeer). het plaatsen van verkeersspiegels. Met deze maatregel wordt geen enkel van de beschreven conflicten uit de weg gegaan. De maatregel kan wel een tijdelijke verbetering bieden.


Pagina 79 van 94

11076

het invoeren van een snelheidsbeperking op Over d‟Aa ter hoogte van de toegang (zone 30). Ook met deze maatregel wordt geen van de beschreven conflicten vermeden, de intensiteit van de conflicten 1 en 2 wordt wel verminderd. Deze maatregel heeft geen effect op conflictpunt 3. Het duidelijk(er) aangeven van de toegang. Ook met deze maatregel wordt geen van de beschreven conflicten vermeden. De maatregel is echter wel eenvoudig realiseerbaar en kan effectief zijn. Bovendien kan zo vermeden worden dat vrachtwagens die de toegang in eerste instantie niet hebben opgemerkt een keerbeweging in Horendonk moeten maken. Maatregelen die in het RUP kunnen worden opgenomen betreffen: Het vrijwaren van de nodige zichtafstanden voor het vermijden van conlictpunt 1. Dit kan o.a. gerealiseerd worden door het opleggen van een achteruitbouwafstand bij herbouw voor de percelen gelegen „binnen‟ de zichtlijnen (zie Figuur 16). Deze maatregel wordt echter niet meegenomen in het RUP, wegens niet haalbaar. De maatregel is immers enkel effectief na herbouw van álle gebouwen „binnen‟ de zichtas. Het voorzien van een inrit ter hoogte van de huidige toegang en een uitrit ter hoogte van een nieuwe locatie. Deze „tweede toegang‟ was reeds voorzien en herbestemd in het bestaande BPA,en wordt ook meegenomen in het RUP. Ter hoogte van deze mogelijke nieuwe uitrit is de zichtbaarheid op Over d‟Aa beter, wat tegemoet komt aan conflictpunten 1 en 3. Doordat de bestaande toegang enkel als inrit wordt gebruikt, dienen inrijdende vrachtwagens geen rekening meer te huiden met uitrijdende tegenliggers en wordt er ook tegemoet gekomen aan conflictpunt 2. De tweede toegang is ook aangewezen vanuit het standpunt van calamiteiten. Het verbeteren van de zichten ter hoogte van de bestaande toegang. Dit kan gerealiseerd worden door het opleggen van een achteruitbouwafstand bij herbouw voor de percelen langsheen de toegang, of door het verwerven van (één van) beide percelen om ze om te vormen tot toegangsweg. Conflictpunt 1 wordt hiermee dan wel niet helemaal vermeden, maar conflictpunt 2 grotendeels wel: de zichtafstand voor fietsers is immers beperkter, vrachtwagens en fietsers hebben nu voldoende afstand om na het opmerken van een potentiëel conflict tot stilstand te komen. Ook deze mogelijkheid wordt meegenomen in het RUP

De maatregelen worden onder paragraaf 6.1.11.3 samengevat. Het uitvoeren van deze maatregelen betekent een verbetering in verkeersveiligheid t.o.v. de huidige, maar ook t.o.v. de autonome ontwikkeling.


Pagina 80 van 94

6.1.11.2.3.5

11076

Verkeersleefbaarheid De verkeersleefbaarheid in het gebied wordt negatief beïnvloed door het (vracht)verkeer op de straat Over d‟Aa. De mogelijke geluidshinder ten gevolge van de verkeersstroom wordt besproken in paragraaf 6.1.6.

Een indicator voor de verkeersleefbaarheid is de oversteekbaarheid. Om de oversteekbaarheid in te kunnen schatten wordt de wachttijd bij het oversteken begroot. Voor het oversteken van rijbanen maken voetgangers en fietsers, bij het ontbreken van een verkeerslichtenregeling, gebruik van voldoende grote hiaten in de te kruisen verkeersstroom. De daarvoor gemiddeld benodigde wachttijd is afhankelijk van de voertuigintensiteit, van de verdeling van de voertuigen in de tijd en van de benodigde hiaattijd: De verdeling van de voertuigen in de tijd wordt steeds als Poisson-verdeeld verondersteld; De benodigde hiaattijd is de afstand die dient overgestoken te worden, gedeeld door de oversteeksnelheid. De afstand is uiteraard afhankelijk van het wegprofiel, en kan verkleind worden door een middengeleider in te passen. De oversteeksnelheid wordt op 1 m/s gesteld. (Bron: Vademecum Voetgangersvoorzieningen) Dit verband is weergegeven in onderstaande figuur.

Figuur

17: Gemiddelde

wachttijd voor

voertuigintensiteit en benodigde

overstekende voetgangers

hiaattijd (bron: ASVV

verkeersvoorzieningen in bebouwde kom’, CROW)


2004

afhankelijk

van

‘Aanbevelingen voor

Pagina 81 van 94

11076

Zowel uit een oogpunt van comfort als in verband met de veiligheid van de voetganger/fietser moeten lange wachttijden worden vermeden. Door de waargenomen of berekende gemiddelde wachttijd te vergelijken met een zekere norm kan worden vastgesteld of de wachttijden aanvaardbaar zijn. De rijweg van Over d‟Aa is ca. 6 m breed. De benodigde hiaattijd bedraagt dus 6 sec. Opdat de oversteekbaarheid als goed zou gekwalificeerd worden moet de gemiddelde wachttijd kleiner zijn da 5 seconden. Uit de grafiek volgt dat dit overeenkomt met een maximale verkeersintensiteit gesommeerd over beide richtingen van 600 personenautoequivalenten per uur (pae/u). Om de oversteekbaarheid als redelijk te kwalificeren moet de gemiddelde wachttijd tussen de 5 en de 10 seconden liggen. Dit komt overeen met een maximale intensiteit van 1000 pae/u. Zonder de intensiteiten op Over d‟Aa exact te kennen, kan worden verondersteld dat ze lager liggen dan 1000 pae/u, voor beide richtingen opgeteld. De oversteekbaarheid kan er dus als matig tot goed worden gekwalificeerd.

Er kan tevens worden gesteld dat, gezien de beperkte grootte van de verwachte verkeersgeneratie (zie paragraaf 6.1.11.1.4), de oversteekbaarheid niet significant zal verslechteren ten opzichte van de huidige situatie na realisatie van de ontwikkelingen uit het RUP. Ten opzichte van de autonome ontwikkeling blijft de oversteekbaarheid zo goed als status quo.

6.1.11.2.3.6

Toegankelijkheid Bij de ontwikkelingen dient de integrale toegankelijkheid van het plangebied gegarandeerd te worden door het volgen van de gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake toegankelijkheid (Besluit Vlaamse Regering: 05/06/2009) en de ontwerpcriteria uit het Vademecum Toegankelijkheid Publiek Domein.

6.1.11.3

Milderende maatregelen – doorwerking naar het plan De milderende maatregelen die bij „verkeersveiligheid‟ zijn opgesomd en hun doorwerking naar het plan, staan in onderstaande tabel samengevat. De overige clusters behoeven geen milderende maatregelen.


Pagina 82 van 94

11076

Voor het RUP gestelde maatregelen en randvoorwaarden die … …betrekking hebben op

… betrekking hebben op

… GEEN betrekking

het voorgenomen plan en

het voorgenomen plan,

hebben op het plan, maar

ruimtelijk kunnen vertaald

maar NIET ruimtelijk

wel op de latere inrichting

worden in het plan

kunnen vertaald worden in het plan

Het verbreden van de

Het opleggen van een

Het vervangen van het

bestaande toegang mogelijk

achteruitbouwafstand bij

dubbelrichtingsfietspad

maken

herbouw/ nieuwbouw voor

langs Over d‟Aa door twee

de percelen langsheen de

enkelrichingsfietspaden.

toegang, om de zichten te verbeteren Het voorzien van twee

het plaatsen van een

toegangen, zodat het

vraaggestuurde

creëren van een

verkeerslichtenregeling aan

gescheiden in- en uitrit

de toegang (of, indien niet

mogelijk blijft en het terrein

haalbaar: verkeersspiegels)

beter bereikbaar wordt bij calalamiteiten. Het duidelijk aangeven van de toegang op Over d‟Aa

6.1.12

Mens - externe veiligheid Huidige situatie: Op het plangebied is het logistiek en distributiebedrijf Sany Logistics gevestigd. Door het RUP zal er echter een gefaseerde omvorming naar een KMObedrijfsverzamelgebouw mogelijk zijn. Seveso-inrichtingen worden niet verwacht binnen het plangebied.

Autonome ontwikkeling: Het BPA werd opgesteld voor het zone-eigen maken van het bedrijf Sany Logistics. Aangezien zowel in het BPA als in het RUP geen Sevesoinrichtingen mogelijk zijn, kan gesteld worden dat de effecten op externe mensveiligheid vergelijkbaar zijn.

6.1.12.1

Milderende maatregelen – doorwerking naar het plan Er moeten geen milderende maatregelen worden genomen.


Pagina 83 van 94

6.1.12.2

11076

Conclusie Er zijn geen significant negatieve effecten op de externe mensveiligheid te verwachten.

6.2

Grensoverschrijdende effecten Het verdrag inzake milieueffectrapportage in grensoverschrijdend verband werd op 25 februari 1991 aangenomen te Espoo (Finland) en ondertekend door de Europese Gemeenschap. De doelstellingen van het verdrag van Espoo zijn dezelfde als van milieueffectrapportage in het algemeen, zij het dat vooral de nadruk wordt gelegd op de voorkoming, beperking en beheersing van belangrijke nadelige grensoverschrijdende milieueffecten van voorgenomen activiteiten. Op 9 juni 1999 (B.S. 31/12/1999) heeft België via de „wet houdende instemming met het Verdrag inzake milieueffectrapportage in grensoverschrijdend verband, gedaan te Espoo op 25/02/1991‟ het verdrag bekrachtigd. Verder kan er inzake gewestgrensoverschrijdende milieueffecten ook verwezen worden naar het samenwerkingsakkoord van 4 juli 1994 tussen het Vlaams Gewest, het Waals Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, en de Europese richtlijn van 27 juni 1985 betreffende de milieueffectbeoordeling van bepaalde openbare en particuliere projecten (85/337EEG), gewijzigd door de richtlijn 97/11/EG van de Raad van 3 maart 1997. Conform art. 4; §2, 2° van het zogenaamde plan-MER besluit d.d. 12 oktober 2007 34 moet het verzoek tot raadpleging in voorkomend geval een beoordeling bevatten of het voorgenomen plan of programma grens- of gewestgrensoverschrijdende aanzienlijke milieueffecten kan hebben. Het plangebied is volledig op Vlaams grondgebied gelegen en bevindt zich op ca. 1,5 km van de dichtste grens met Nederland. Gezien de aard, context en omvang van het plan, kan worden gesteld dat in onderhavig geval het voorgenomen plan geen aanzienlijke (gewest)grensoverschrijdende milieueffecten kan hebben.

6.3

Conclusie Voorgaande effectbespreking heeft bovendien aangetoond dat de effecten die zich op de diverse milieuaspecten voordoen beperkt te noemen zijn. Bijgevolg kan worden geconcludeerd dat het voorliggende RUP niet plan-MER-plichtig is.

Besluit Vlaamse Regering d.d. 12 oktober 2007 betreffende de milieueffectrapportage over plannen en programma‟s (B.S. 07/11/2007) 34


Pagina 84 van 94

7

11076

Relatie van het RUP tot het Herbevestigd Agrarisch Gebied (HAG) Zoals vermeld bij de beschrijving van het beleidskader (zie paragraaf 2.2.1) is het plangebied gedeeltelijk gelegen in Herbevestigd Agrarisch Gebied. Volgens de omzendbrief RO/2010/01 van de Vlaamse Regering betreffende het ruimtelijk beleid binnen de agrarische gebieden waarvoor de bestaande plannen van aanleg en ruimtelijke uitvoeringsplannen herbevestigd zijn, zijn bestemmingswijzigingen op gemeentelijk niveau in beperkte mate mogelijk na grondige afweging en bij voorkeur enkel in het geval dat de overheid de nodige acties opneemt om het planologisch evenwicht te herstellen. De voorkeur gaat hierbij naar het zone-eigen maken van zonevreemde landbouw. Afwijken van dit algemene uitgangspunt is enkel mogelijk mits uitdrukkelijke en grondige motivatie. Een van de mogelijke in de omzendbrief aangehaalde afwijksituaties, is een plan dat enkel gericht is op het zone-eigen maken van een bestaande vergunde zonevreemde toestand. In het geval van het gemeentelijk RUP Lokaal bedrijventerrein Over d‟Aa gaat het zowel over het zone-eigen maken van een bestaand bedrijventerrein met vergund bedrijf, als over het creëren van bijkomende ontwikkelingsmogelijkheid op beperkte schaal. Hierbij is het belangrijk op te merken dat het volledige plangebied van dit RUP reeds zone-eigen was gemaakt door het BPA Danzas (deelBPA nr. 3 van het sectoraal BPA Zonevreemde Bedrijven), en dat de opmaak van het RUP noodzakelijk is om de nabestemming voor het gebied vast te leggen zoals voorzien in art. 5 van het BPA. Ten aanzien van de landbouwbestemming op het gewestplan wordt er ca. 4,2 ha landbouwgebied omgevormd naar zone voor bedrijvigheid. Het betreft allemaal landbouwgebied dat is opgenomen in het herbevestigd agrarisch gebied 10.2 „Aaneengesloten landbouwgebied van Horendonk – Nieuwmoer‟. Hiervan is er ca. 3,8 ha reeds in gebruik als bedrijventerrein. De overige 0,4 ha kent een agrarisch grondgebruik. Gezien de omzendbrief RO/2010/01 stelt dat enkel een planologische compensatie dient gezocht te worden voor nieuwe ingrepen in het agrarisch gebied (en niet voor het bestendigen van bestaande zonevreemde vergunde situaties) dient er in het kader van dit RUP onderzocht worden of een compensatie voor de uitbreiding van het bedrijventerrein over een oppervlakte van ca. 0,4 ha mogelijk is.

7.1

Onderzoek naar de alternatieve locaties In het GRS is er een visie op het gebied geformuleerd die inhoudt dat het historisch gegroeid bedrijf op deze locatie kan behouden blijven en ook beperkt kan uitbreiden onder een aantal voorwaarden (o.a. verbeteren van de bedrijfstoegang en de


Pagina 85 van 94

11076

landschappelijke buffering). Er wordt dus niet gesproken over een herlokalisatie van de bestaande bedrijfsactiviteiten. Bovendien zou een herlokalisatie van het bedrijf binnen de gemeente steeds een nieuwe herbestemming als gevolg hebben. Er zijn immers geen herlokalisatiemogelijkheden binnen de bestaande planologische voorraad aan bedrijventerreinen, en ook de uitbreiding van het lokaal bedrijventerrein Rijkmaker voorziet niet in een herlokalisatie van een bedrijf met dergelijke omvang (zie paragraaf 4.1 „Behoeftebepaling‟). Het GRS vermeldt ook dat, indien de huidige bedrijfsactiviteiten worden stopgezet, het niet wenselijk is dat er een nieuw grootschalig bedrijf in de plaats komt. Er dient in dat geval een nieuwe afweging te worden gemaakt voor de locatie, waarbij er nagegaan moet worden welke behoeften er zich op dat moment voordoen in de gemeente en of de gebouwen van het bedrijventerrein hierin een rol kunnen spelen. Uit de paragraaf 4.2 „Programma‟ in deze nota komt naar voor dat, indien de bestaande bedrijfsactiviteit wordt stopgezet, een omvorming naar een bedrijvencentrum de beste optie is. Een volledige sanering van het terrein om het om te vormen tot agrarisch gebied is immers geen haalbare optie gezien de hoge saneringskost en de goede staat van de gebouwen. Bovendien komt de in het GRS voorziene locatie voor het bedrijvencentrum niet meer in aanmerking om als dusdanig ontwikkeld te worden. Een ontwikkeling van een bedrijvencentrum buiten het plangebied van dit RUP zou een bijkomende aansnijding van agrarisch gebied betekenen zonder de zekerheid dat het plangebied van dit RUP wordt ingevuld als agrarisch gebied. De ontwikkeling van een bedrijvencentrum binnen het plangebied van dit RUP heeft dus de kleinste impact op het agrarisch gebied in vergelijking met locatiealternatieven.

7.2

Onderzoek naar de impact op de ruimtelijk-functionele samenhang van de agrarische structuur Er werd eerder al aangegeven dat het RUP voornamelijk een bestendiging van een bestaand gebruik als bedrijventerrein inhoudt, en dat slechts een klein deel van het plangebied ook effectief in gebruik is als landbouwgrond. De ligging en de beperkte oppervlakte van dit perceel met agrarisch grondgebruik maakt dat de inname van het perceel slechts een beperkte impact heeft om de samenhang van de agrarische structuur. Het volledige plangebied van dit RUP, dus ook het perceel met een agrarisch grondgebruik, maakte bovendien reeds deel uit van het BPA Danzas als onderdeel van het sectoraal BPA Zonevreemde bedrijven. Bij de afbakening van het te herbevestigen agrarisch gebied 10.2 is dit BPA echter niet in rekening genomen. In de visie op het plangebied uit dit RUP (zie paragraaf 5.2) is voorgesteld om het terrein conform de voorschriften in het BPA uit te breiden om voldoende ruimte te verkrijgen voor een ruimtelijk kwalitatieve ontwikkeling van een bedrijvencentrum gecombineerd met een


Pagina 86 van 94

11076

logistiek bedrijf. De extra ruimte is o.a. nodig om de circulatie van vrachtwagens vlot en veilig te laten verlopen, water- en groenbuffers te kunnen realiseren en voldoende begroening te voorzien i.f.v. het bedrijvencentrum. De ligging en de beperkte oppervlakte van het door het RUP ingenomen perceel met agrarisch grondgebruik, het belang van het perceel voor de inrichting van het bedrijventerrein en het feit dat het perceel reeds was opgenomen in het BPA Danzas maar dat dit bij de herbevestiging van het agrarisch gebied 10.2 niet in rekening werd genomen, verantwoorden de opname van het perceel in dit RUP.

7.3

Onderzoek naar de mogelijke flankerende maatregelen voor landbouw Voor de inname van het perceel met agrarisch grondgebruik dient er gezocht te worden naar de nodige compenserende of flankerende maatregelen. Vermits de uitbreiding van het bedrijventerrein slechts een zeer beperkte invloed heeft op de landbouwstructuur lijkt het niet noodzakelijk om het perceel met agrarisch grondgebruik te compenseren. Het perceel heeft dezelfde eigenaar als de gronden in gebruik als bedrijventerrein. De pachtovereenkomst tussen de landbouwer en de eigenaar zal worden aangepast. Bemerk ook dat de gemeente Essen al planningsinitiatieven heeft genomen waarbinnen zones worden herbestemd tot agrarisch gebied. (bv. BPA Kerkstraat Zuid).

7.4

Conclusie – milderende maatregelen Er dienen binnen het RUP geen specifieke maatregelen getroffen worden om de agrarische structuur te herstellen of te versterken.


Pagina 87 van 94

8

11076

Ruimtebalans Tabel 8: Ruimtebalans

Bestemmingscategorie

Oppervlakte gewestplan + BPA (ha)

Oppervlakte RUP (ha)

Zone voor bedrijvigheid

4,32

4,32

Zone voor wonen

0,07

0,07

Totaal

4,39

4,39


Pagina 89 van 94

9

Bijlagen

9.1

Het plan-MER-decreet

11076

In de screeningsnota wordt gekeken of het plan MER-plichtig is volgens het plan-MERplicht decreet van 1 december 2007. In deze technische bijlage worden de 3 stappen uit het plan-MER-decreet kort toegelicht.

9.1.1

Stap 1: Valt het plan/ programma binnen het toepassingsgebied

9.1.1.1

Definitie plan/ programma volgens het DABM De artikels 4.1.1 en 4.2.2 van het gewijzigde decreet DABM35 bepalen het toepassingsgebied voor het decreet. De definitie van plan of programma bevat volgens het decreet drie voorwaarden die tegelijkertijd moeten vervuld worden. Het betreft volgende drie voorwaarden: 1.

decretale of bestuursrechtelijke bepalingen moeten voorschrijven dat een plan of programma wordt opgesteld en/of vastgesteld;

2.

het moet gaan om een plan of programma dat door een instantie op regionaal, provinciaal of lokaal niveau is opgesteld;

3.

het plan of programma moet via een wetgevingsprocedure door het parlement of de regering worden vastgesteld of door een instantie (regionaal, provinciaal of lokaal niveau) worden vastgesteld.

9.1.1.2

Toepassingsgebied van het DABM Er zijn twee categoriën die onder het toepassingsgebied van het DABM vallen: 1.

Plannen en programma‟s die het kader vormen voor de toekenning van een vergunning voor een project

2.

Plannen en programma‟s waarvoor, gelet op de mogelijke betekenisvolle effecten op speciale beschermingszones, een passende beoordeling vereist is uit hoofde van artikel 36 ter van het decreet natuurbehoud.

Volgende plannen en programma‟s vallen anderzijds niet onder het toepassingsgebied van het decreet en zijn derhalve ook niet MER-plichtig (uitzonderingsregels): 1.

plannen of programma‟s die uitsluitend bestemd zijn voor nationale defensie;

2.

financiële of begrotingsplannen en –programma‟s;

3.

plannen of programma‟s die worden medegefinancieerd in het kader van de programmeringsperiode 2000-2006 betreffende EG-Verordening nr. 1260/1999

35

Decreet van 27 april 2007 houdende wijziging van titel IV van DABM en van art. 36ter decreet natuurbehoud (B.S. 20/06/2007)


Pagina 90 van 94

11076

van de Raad van 21 juni 1999 houdende algemene bepalingen inzake de Structuurfondsen en de programmeringsperiode 2000-2006 en 2000-20007 van EG-Verordening nr. 1257/1999 van de Raad van 17 mei 1999 inzake steun voor plattelandsontwikkeling uit het Europees Oriëntatie- en Garantiefonds voor de landbouw.

9.1.2

Stap 2: Bepaling van de plan-MER-plicht van rechtswege Onder de plannen en programma‟s die onder het toepassingsgebied van het decreet DABM vallen, onderscheidt men twee groepen van plannen en programma‟s die „van rechtswege‟ onderworpen zijn aan de plan-MER-plicht:

Categorie A Plannen en programma‟s, of de wijziging ervan, die tegelijkertijd: betrekking hebben op landbouw, bosbouw, visserij, energie, industrie, vervoer, afvalstoffenbeheer, waterbeheer, telecommunicatie, toerisme en ruimtelijke ordening of grondgebruik (artikel 4.2.3, §2, 1° DABM); én een kader vormen voor de toekenning van een vergunning voor de in bijlagen I en II van het besluit van de Vlaamse Regering van 10 december 2004 opgesomde projecten; én niet het gebruik regelen van een klein gebied op lokaal niveau, noch een kleine wijziging inhouden.

Categorie B Plannen en programma‟s of de wijziging ervan waarvoor, gelet op de mogelijke betekenisvolle effecten op speciale beschermingszones, een passende beoordeling vereist is (artikel 4.2.1, tweede lid DABM) tenzij het gaat om een plan of programma dat het gebruik regelt van een klein gebied op lokaal niveau of een kleine wijziging inhoudt.

9.1.3

Stap 3: Bespreking van milieueffecten In deze bespreking wordt nagegaan of er mogelijks belangrijke milieueffecten veroorzaakt worden door het plan. Indien dit het geval is moet alsnog een plan-MER opgemaakt worden.


Pagina 91 van 94

9.2

11076

Screeningscriteria

1. Kenmerken van het voorgenomen plan a.

b.

de mate waarin het plan een kader vormt voor

Het voorgenomen plan vormt het kader voor wijziging van het sectoraal BPA

projecten en andere activiteiten met betrekking

Zonevreemde Bedrijven. Hoofdzakelijk betreft het wijzigingen van de stedenbouwkundige

tot

voorschriften. Er wordt een maximaal percentage bebouwde oppervlakte opgelegd.

de

ligging,

aard,

omvang

en

gebruiksvoorwaarden, alsmede wat betreft de

De voorschriften in het voorgenomen plan bepalen de ontwikkelingsmogelijkheden van het

toewijzing van hulpbronnen

gebied.

de mate waarin het plan andere plannen en

Het RUP Lokaal bedrijventerrein Over D’Aa is het vervolg op het sectoraal BPA

programma's, met inbegrip van die welke deel

Zonevreemde Bedrijven en vooronderzoek ‘Danzas’.

zijn van een hiërarchisch geheel, beïnvloedt; c.

d.

de relevantie van het plan voor de integratie van

Het voorgenomen plan maakt het mogelijk om de bouwvolumes te herschikken, maar

milieuoverwegingen, vooral met het oog op de

vergroot de te verharden oppervlakte niet. Rondom het plangebied dient een groenbuffer

bevordering van duurzame ontwikkeling;

gerealiseerd te worden. Het plan bevordert alzo de duurzame ontwikkeling.

milieuproblemen die relevant zijn voor het plan;

Binnen het terrein was een bodemverontreiniging aanwezig. Deze verontreiniging werd gesaneerd. Voor het overige zijn er geen milieuproblemen gekend.

e.

de relevantie van het plan voor de toepassing

Dit criterium is niet relevant.

van de milieuwetgeving van de Europese Gemeenschap (bijv. plannen in verband met afvalstoffenbeheer of waterbescherming); 2. Kenmerken van de effecten en van de gebieden die kunnen worden beïnvloed a.

de waarschijnlijkheid,

duur, frequentie en

Het plan bepaalt de toekomstige ontwikkeling van het plangebied. Na invulling ontstaat

omkeerbaarheid van de effecten;

een zekere, permanente situatie.

b.

de cumulatieve aard van de effecten;

Dit criterium is niet relevant.

c.

de grensoverschrijdende aard van de effecten

Kleine wijzigingen op lokaal niveau veroorzaken geen grensoverschrijdende effecten.

d.

de risico's voor de menselijke veiligheid of

Het voorgenomen plan wijzigt de inrichtingsvoorschriften van een bedrijventerrein. Het

gezondheid of voor het milieu (bijvoorbeeld door

leidt niet tot de ontwikkeling van milieugevaarlijke activiteiten.

ongevallen) e.

de orde van grootte en het ruimtelijk bereik van

Door de beperkte omvang van het plangebied, het type van ontwikkeling en het beperkt

de effecten (geografisch gebied en omvang van

aantal functies dat gerealiseerd kan worden, zullen de effecten beperkt zijn in zowel

de bevolking die getroffen kan worden)

grootte als qua ruimtelijke spreiding. Voor de bespreking van de effecten wordt verwezen naar een deze nota.

f.

de waarde en kwetsbaarheid van het gebied dat

Binnen het plangebied blijven de biologisch waardevolle zones behouden en blijft de druk

kan worden beïnvloed gelet op:

van de omgeving gelijk. Er zijn geen erfgoedwaarden, noch archeologische waarden

bijzondere natuurlijke kenmerken of cultureel

aanwezig.

erfgoed;

de

overschrijding

van

de

milieukwaliteitsnormen of van grenswaarden; intensief grondgebruik; g.

de effecten op gebieden en landschappen die

Het plangebied grenst niet aan een habitatrichtlijngebied of gebied van het VEN. Het plan

door

zal bijgevolg geen hinder veroorzaken ten aanzien van deze gebieden.

een

lidstaat,

Gemeenschap,

door

dan wel


de in

Europese

internationaal

Pagina 92 van 94

verband als beschermd gebied zijn erkend.


11076

Kantoren

www.arcadisbelgium.be

Berchem-Antwerpen

Hasselt

Gent

Posthofbrug 12

Eurostraat 1 – bus 1

Kortrijksesteenweg 302

B-2600 Berchem

B-3500 Hasselt

B-9000 Gent

T +32 3 360 83 00

T +32 11 28 88 00

T +32 9 242 44 44

F +32 3 360 83 01

F +32 11 28 88 01

F +32 9 242 44 45

Kortrijk

Leuven

Haaltert

Sint-Jorisstraat 21

Vaartkom 31/801

Bruulstraat 35

B-8500 Kortrijk

B-3000 Leuven

B-9450 Haaltert

T +32 56 24 99 20

T +32 16 63 95 00

T +32 53 85 35 50

F +32 56 24 99 21

F +32 16 63 95 01

F +32 53 85 35 51

Liège

Charleroi

26, rue des Guillemins, 2ème étage

119, avenue de Philippeville

B-4000 Liège

B-6001 Charleroi

T +32 4 349 56 00

T +32 71 298 900

F +32 4 349 56 10

F +32 71 298 901

ARCADIS Belgium nv/sa BTW BE 0426.682.709 RPR BRUSSEL ING 320-0687053-72 IBAN BE 38 3200 6870 5372 SWIFT BIC BBRUBEBB

Maatschappelijke zetel Brussel Koningsstraat 80 B-1000 Brussel

Adviesverlening, studie en ontwerp van gebouwen, infrastructuur, milieu en ruimtelijke ordening. Detachering van projectmedewerkers. Deze offerte is afgeprint op papier met het FSC-label

Integrale toelichtings- en screeningnota RUP Lokaal bedrijventerrein Over D Aa

Recommend Documents