Innovatief Aanbesteden Waarom en waartoe?

De Innovatiekrant >> 20 > Editoriaal

OKTOber 2008

Innovatief Aanbesteden Waarom en waartoe? Net voor het zomerreces besliste de Vlaamse Regering over de modaliteiten van het Actieplan Innovatief Aanbesteden 2008-2010. Om deze uit de doeken te doen, organiseerde het IWT op 25 september een colloquium. Uit de meer dan 270 inschrijvingen bleek meteen dat de interesse groot was. Nochtans stelde het Rapport Soete – dat het innovatie-instrumentarium in brede zin doorlichtte – dat de instrumenten reeds ruim voorradig waren. En dat best kon gestreefd worden naar een zo groot mogelijke vereenvoudiging. Innovatief Aanbesteden was evenwel het sluitstuk van de mix aan beleidsinstrumenten die de huidige Vlaamse Regering op de sporen wilde zetten. De nieuwigheid van Innovatief Aanbesteden? Dat de aanbestedende overheden een actieve partij zijn in het innovatieproces. Het gaat dus over meer dan geld, in tegenstelling tot subsidies, fiscale steun aan O&O of risicokapitaal voor innovatieve kmo’s. Met Innovatief Aanbesteden worden de aanbestedende overheden een potentiële bron van innovatiekansen bij bedrijven. Vanuit hun behoeften bestellen zij nieuwe, innovatieve oplossingen. Een aanpak die wereldwijd gemeengoed is in de defensiesector, maar die nu veralgemeend moet worden naar de civiele sectoren. Na een periode van intense studie van de mogelijkheden en randvoorwaarden, is het nu tijd om te bewijzen dat dit echt kan werken. Dat is de bedoeling van het Actieplan 2008-2010. Later zullen meer voluntaristische inspanningen nodig zijn, waarbij een fractie van de aanbestedingsbudgetten van de verschillende overheidsagentschappen en departementen ingezet worden voor Innovatief Aanbesteden. Het innovatiebeleid moet zelf innoveren. En het moet vooral ook door alle beleidsdomeinen ter harte worden genomen.

Meer hierover in deze Innovatiekrant.

Paul Zeeuwts Directievoorzitter

>>

> IN dit nummer

Innovatief Aanbesteden: hoe werkt het en waarom houdt de overheid zich hiermee bezig? Het IWT wijdde er een colloquium aan, dat op heel wat bijval mocht rekenen.

>> 03

> lees verder pagina 3

1 > EDITORIAAL Bio-Racer is een Limburgs bedrijf waar alles in het teken staat van de wielrenner en het verbeteren van zijn prestaties. Met resultaten die zo baanbrekend zijn, dat de hele wielerwereld meegeniet. Het IWT biedt ruggensteun.

>> 05

2 > IN DIT NUMMER 3 > ACTUEEL Innovatief Aanbesteden in Vlaanderen

> lees verder pagina 5 5 > CASE STUDIE Bio-Racer, wetenschap ten dienste van het wielrennen Desso Sports Systems, kunst-

Ook aan kunstgras worden vandaag bijzonder hoge eisen gesteld. Om uit te blinken in deze nichemarkt, deed Desso Sports Systems een beroep op het IWT. Met resultaat. “Spelers kunnen op ons kunstgras een welgemikte sliding uitvoeren in alle comfort.”

>> 06


Inspiratie: het zal een vitale vaardigheid zijn voor leiders van de toekomst, naast rationele en emotionele intelligentie. Wie medewerkers ertoe wil aanzetten om ongelofelijke dingen te bereiken, moet op 19 November 19 - 20, 2008 - Antwerp, Belgiumen 20 november naar het Creativity World Forum in Antwerpen.

>> 08 2


gras op een hoger niveau 7 > IWT-NIEUWS 8 > INNOVATIE-AGENDA

> actueel Het IWT introduceert innovatief aanbesteden in Vlaanderen Onlangs keurde de Vlaamse Regering het Actieplan Innovatief Aanbesteden goed, waardoor er een nieuw instrument beschikbaar is ter ondersteuning van innovatie in Vlaanderen. Peter Thevissen, wetenschappelijk adviseur en Christophe Veys, juridisch adviseur Innovatief Aanbesteden van het IWT, lichten dit plan toe. Beiden maken deel uit van het ondersteunend Kenniscentrum bij het IWT.

Als we het over aanbestedingen hebben, denken we meestal aan het aankopen van een wagenpark of het bouwen van nieuwe wegen. Wat is het verschil tussen innovatief aanbesteden en de klassieke manier? En hoe kan dit nieuwe instrument bedrijven bijstaan in hun innovatieprojecten? Peter Thevissen: “Bij de klassieke manier wordt een openbare aanbesteding uitgeschreven voor concrete producten of diensten waarop bedrijven kunnen reageren met hun voorstel. De overheid selecteert dan het bedrijf dat op basis van objectieve criteria het beste voorstel biedt. Innovatieve aanbestedingen zijn echter uitdagender: het gaat dan immers om een oplossing, dienst of product die op het moment "Je kan stellen dat bij een van de aanbesteding nog niet op de innovatieve aanbesteding de markt beschikbaar is. In feite kan je stellen dat de overheid dan innovatie overheid de wens uit om innovatie aan te kopen" wil aankopen. Zo wordt op een innoPeter Thevissen, vatieve manier een oplossing gecreWetenschappelijk Adviseur ëerd voor concrete socio-economiInnovatief Aanbesteden, IWT sche problemen (zoals de mobiliteitsproblematiek of technologie die oudere personen in staat stellen langer zelfstandig te wonen) waarvoor de markt op dat moment nog geen antwoord heeft.” Een klassiek aanbestedingstraject is onderworpen aan een strikte regelgeving. Is dat ook bij innovatieve aanbe stedingen het geval?

Christophe Veys en Peter Thevissen

promoten, ze kan bestaande technologie laten aanpassen of integreren, of ze kan het ontwikkelingsproces sturen door de innovatienoden vroeg aan de markt kenbaar te maken. Die laatste fase is het precommercieel aanbesteden. We besloten ons hierop te focussen, omdat uit een voorstudie bleek dat de aanbestedende overheden op dit moment bijzonder weinig actief zijn in deze fase.”

Welke stappen worden er gezet bij het opzetten van een innovatieve aanbesteding in de precommerciële fase?

Peter Thevissen: “De eerste stap is het opstellen van een masterplan dat onder politieke aansturing tot stand komt. Hierin wordt een analyse gemaakt van Christophe Veys: “In Vlaanderen werd beslist om ons de bestaande toestand. Hieraan wordt een visionaire te concentreren op de zogenaamde precommerciële component toegevoegd, die een inschatting maakt aanbestedingen. Deze verlopen volgens een andere van de toekomstige evoluties en wensen. Zo krijgen procedure, waardoor alles sneller en eenvoudiger we een ruw idee waar er naartoe gewerkt moet kan worden georganiseerd. En bij het toekennen kan worden. Vervolgens worden de bestaande oplossinmeer rekening gehouden worden met het innovatieve gen bekeken en bepaald waar er precies innovatiekarakter van de voorstellen. Uiteraard wordt tijdens de behoeften zijn. Dat masterplan vormt dan de input gevolgde procedure volledig transparant gewerkt met voor een innovatieplatform dat, op initiatief van de een gelijke behandeling van alle partijen. Bovendien aanbestedende overheid, rond een spemag de precommerciële aanbeste"Onze ervaring leert dat er cifiek probleem wordt opgericht. In zo’n ding geen voordeel creëren voor een zowel vanuit de overheid als platform komen alle actoren samen die partij bij de eigenlijke commerciële vanuit het bedrijfsleven veel een rol kunnen spelen bij het oplossen aanbesteding, die volledig losstaat interesse bestaat voor het con- van de problematiek: de aanbestedende van de innovatieve aanbesteding.” cept Innovatief Aanbesteden" overheid, de industrie (vertegenwoordigd Christophe Veys, als individueel bedrijf of via de bedrijfssecVlaanderen kiest voor precommerciële Juridisch Adviseur Innovatief tor) en de kennisinstellingen. Zij toetsen aanbestedingen. Zijn er dan nog andere Aanbesteden, IWT het masterplan aan de stand van de techvormen van innovatieve aanbestedingen? niek en bepalen of er voldoende grond is om een precommerciële aanbesteding te lanceren, dan Christophe Veys: “In feite kan de overheid in veel wel of het verstandiger is om zich toe te spitsen op difverschillende fasen in actie komen: ze kan zich ertoe fusie of integratie van bestaande mogelijkheden.” beperken om bestaande innovatie aan te kopen of te

3

> actueel En wat is de rol van het IWT in dit alles? Peter Thevissen: “Het IWT functioneert vooral als katalysator tijdens het innovatieplatform. We hebben ook een Kenniscentrum Innovatief Aanbesteden opgericht om de uitwerking van het concept in Vlaanderen te coördineren. Als initiatiefnemers is het natuurlijk ook deels onze verantwoordelijkheid om innovatieve aanbestedingen te promoten bij de overheden en de bedrijven. Onze ervaring leert ons dat er zowel vanuit de overheid als vanuit het bedrijfsleven veel interesse voor bestaat, wat ons uiteraard bijzonder motiveert.” Er is een hele waaier aan producten en diensten die op dit ogenblik nog niet bestaan. Waarop richten we ons met innovatief aanbesteden in Vlaanderen? Christophe Veys: “Er zijn drie grote groepen die voor innovatief aanbesteden in aanmerking komen. Ten eerste kan de publieke sector innovatie aankopen die specifiek is voor de overheid, zoals het elektronisch paspoort of het rijksregister. Dit worden de directe aankopen genoemd. Als er voor de innovatie wél een vraag is vanuit de private sector, zoals bij de ontwikkeling van software voor de uitvoering van operationele

taken, dan spreken we van coöperatieve aankopen. Ten slotte is er een derde type, waarbij de overheid in het algemeen belang optreedt en de vraag van de consument bundelt voor de bedrijven. De overheid is in dit geval niet de eindkoper van de innovatie, maar treedt op als katalysator voor de ontwikkeling. Een voorbeeld zijn initiatieven om markttransformaties te realiseren om onder meer rationeel energieverbruik te stimuleren.” Haalt één bedrijf bij innovatief aanbesteden de volledige opdracht binnen? Of is er ook ruimte voor het ontwikke len van de verschillende voorstellen? Peter Thevissen: “Meestal gaan we zo te werk dat de ontwikkelingsopdracht parallel uitgevoerd wordt door een vijftal partijen voor de haalbaarheidsstudie en een drietal in het prototypestadium. Zo krijgen we maximale informatie over de markt- en technologiemogelijkheden. Hierdoor kunnen we niet alleen de technisch beste maar ook de meest commercieel haalbare oplossing kiezen. De overheid biedt dus innovatieve input aan de Vlaamse bedrijven aan waardoor ze hun positie op de internationale markt kunnen verstevigen.”

Innovatief Aanbesteden in cijfers De pilootfase voor het Actieplan Innovatief Aanbesteden loopt van 2008 tot 2010 en heeft een maximaal totaalbudget van ca 15 miljoen euro. 10 miljoen hiervan komt uit het beleidsdomein innovatie, terwijl er nog een eventuele aanvullende cofinanciering per minister van maximaal 1 miljoen voorzien is vanuit de initiatiefnemende beleidsdomeinen. Het eerste jaar worden de aanvragen door de beleidsdomeinen opgesteld voor de opstart van een project voor innovatief aanbesteden. De financiering hiervoor bedraagt 150 000 euro voor het uitwerken van een masterplan en de werking van een innovatieplatform. In 2009 worden de aanbestedingstrajecten opgestart. Hiervoor is maximaal 850 000 euro voorzien, zo nodig aangevuld met maximaal 1 miljoen euro cofinanciering. Eventueel kunnen er op basis van cofinanciering bijkomende projecten gelanceerd worden. De volgende Vlaamse Regering zal, rekening houdend met de ervaring uit de concrete cases van de pilootfase, moeten bepalen welk aandeel van de Vlaamse investeringsmiddelen bij de verschillende departementen en agentschappen zullen kunnen besteed worden aan Innovatief Aanbesteden.

Meer info: Christophe Veys: 02 209 29 15 - [email protected] Peter Thevissen: 02 209 09 56 - [email protected]

4

> CASESTUDIE Wetenschap ten dienste van het wielrennen In de wielersport bekleedt Vlaanderen sinds jaar en dag een prominente plaats. Niet alleen door het vele toptalent dat we in huis hebben, maar ook door de professionele begeleiding en ondersteuning. Zo gooit Vlaanderen hoge ogen in innovatieve uitrusting en materialen. Wat in 1984 begon in een garage als een uit de hand gelopen hobby, is vandaag uitgegroeid tot een hypermodern ontwerpen productieatelier. Bio-Racer is - met 80 medewerkers en een omzet van ruim 9 miljoen euro - marktleider in de Benelux. R&D, ontwerp, drukkerij (zeefdruk en digitaal) en een gedeelte van de confectie vinden nog steeds plaats in Vlaanderen. Daarnaast werkt Bio-Racer samen met onderaannemers voor de confectie in Tunesië, Tsjechië en Slovakije.

Meten is weten Innovatie, wetenschap en technologie staan hoog aangeschreven bij Bio-Racer. De drang naar vernieuwing en optimalisatie resulteerde in uiteenlopende toepassingen. Ook nieuwigheden in andere sectoren worden op de voet gevolgd en – indien ze hun nut bewijzen – geïntegreerd in het aanbod. “Lycra, bijvoorbeeld, maakte in de jaren 80 furore in de skiwereld”, vertelt Raymond Vanstraelen, CEO. “Wij waren de eersten om dit materiaal te gebruiken in de wielerwereld.” Oprichter Raymond Vanstraelen putte uit zijn eigen ervaringen als renner en begeleider. Hij ontwikkelde een wetenschappelijk onderbouwd computermeetsys teem: het 'Bike Fitting System'. In zijn zoektocht naar het ultieme zeem kon hij het probleem van wrijving oplossen door de ontwikkeling van de blarenpleister ReSkin. In een volgende fase werd ook het opvangen en verdelen van druk op het zitvlak empirisch aangepakt. Zo ontstond het Airstream Comfortzeem.

Toekomstplannen in andere sectoren

Tom Vets, Product Manager ReSkin: “We hebben een testtraject uitgewerkt nadat de toepassing van de ReSkin positieve reacties gaf bij onder meer de behandeling van schuurwonden bij rolstoelpatiënten of protheseDe essentiële rol van het IWT dragers, huidziektes en doorligwonden. De pluspunten zijn de herbruikbaarheid, de bi-elasticiteit en de pijnloze verwijdering. De medische silicone, ook toegepast “De ReSkin en de Airstream verzekeren vandaag de in brandwondencentra, heeft bovendien een helende toekomst van het bedrijf”, aldus Danny Segers, Project werking.” Het product heeft dus enerzijds een plaats Manager. “Wij hebben altijd opengestaan voor de input op de pleistermarkt, anderzijds heeft het een enorm van andere bedrijven; vooral in de R&D-fase is dit een toepassingspotentieel in de medische wondzorg. Dit meerwaarde. Maar zonder de steun van het IWT was verdient een aparte structuur. “Om de medische comhet onmogelijk geweest om deze producten te ontwikmercialisering te realiseren, moeten we voldoen aan vele kelen.” vereisten op technisch, kwalitatief en juridisch vlak”, vervolgt Vets. “We werken momenteel aan De gedreven zaakvoerder heeft het een nieuw dossier voor het IWT in het kader niet alleen over het financiële aspect, "Zonder het IWT was het van de verzelfstandiging van de business maar vooral op het krachtige hefboomonmogelijk geweest de ReSkin effect dat met IWT-steun gepaard en de Airstream te ontwikkelen unit ReSkin.” gaat. “Plots gaan deuren open, zowel en te realiseren. Beide producnationaal als internationaal”, getuigt ten verzekeren de toekomst van hij. “Banken en onderzoeksinstellinhet bedrijf." gen die weten dat je geruggensteund wordt door het IWT zijn inschikkelijker en beoordelen je als een serieuzere kandidaat voor een eventueel partnership. Het vertrouwen in je project wordt danig opgekrikt; het IWT bekrachtigt immers de haalbaarheid ervan.”

5

> CASESTUDIE Kunstgras op een hoger niveau Als toeschouwer ziet u het niet en de spelers merken het alsmaar minder. Topvoet bal speelt zich vandaag steeds vaker af op kunstgrasvelden. Hieraan worden hoge eisen gesteld. De bal moet lekker rollen en het comfort en de spelbeleving voor de spelers moeten optimaal zijn. Met de hulp van het IWT ontwikkelde Desso Sports Systems uit Dendermonde hoogtechnologische meetapparatuur en een nieuwe kunstgrasvezel. Desso Sports Systems maakt deel uit van tapijtfabrikant Desso en ontwikkelt sinds 1980 kunstgrasvelden voor onder meer voetbal, hockey, American football, rugby en tennis. Dankzij gedreven pionierswerk wist het wereldwijd een leiderspositie te verwerven: Desso Sports Systems heeft intussen meer dan 40 miljoen m2 aan sportvelden geïnstalleerd.

Keuze voor eigen ontwikkeling De cruciale beslissing om zelf garen te ontwikkelen, zorgde in 1986 voor een boost in het internationale succes van Desso. Vandaag is het één van de weinige spelers die het hele proces beheersen: van de productie van het kunstgrastapijt, over de installatie tot het onderhoud. “We streven er voortdurend naar alle schakels in dit proces verder te verbeteren”, zegt Peter van Reijen, Technology Manager bij Desso Sports Systems. “In 2002 besloten we onze R&D op een hoger niveau te tillen door naar het Centre for Materials Science and Engineering (CMSE) van de Universiteit Gent te stappen.” Desso was immers op zoek naar een nieuwe kunstgrasvezel die aan nog hogere kwaliteitseisen beantwoordde. Daartoe was geavanceerde meetapparatuur nodig die de chemische en mechanische eigenschappen in kaart kon brengen. “Voor de ontwikkeling van een topproduct willen we zo nauwkeurig mogelijk nagaan hoe een bepaald kunstgrastype zich zal gedragen”, gaat Van Reijen verder. “Een belangrijke factor hierbij is bijvoorbeeld het effect van wrijving van de menselijke huid op het kunstgras. Dankzij de testapparatuur konden we de hitteontwikkeling die ontstaat door wrijving verder verlagen. Het gevolg? Spelers kunnen op ons kunstgras een welgemikte sliding uitvoeren in alle comfort.”

te bakenen. Nadat we ons projectvoorstel hadden ingediend, toonde het IWT zich een prima gesprekspartner. De IWT-medewerkers stelden de juiste vragen en maakten reële kanttekeningen. Zo konden we de aanvraag op punt stellen. We zijn intussen volop bezig met een tweede project met steun van het IWT. Daarin richten we ons ook op biomechanische aspecten.”

Dankzij de financiering van het IWT kon Desso enorm veel achtergrondkennis opdoen. “Zonder het IWT zou het project niet de omvang en de diepgang bereikt hebben die we op het oog hadden”, sluit Van Reijen af. “We hadden ook nooit slidingtesten Diepgaand onderzoek dankzij kunnen uitvoeren met kunsthuid en zo het IWT "Zonder de financiële steun een nog beter en duurzamer product van het IWT zou het project op de markt brengen. We zijn absoluut niet de omvang en de dieptevreden over de samenwerking. Mijn Het onderzoeksproject startte in 2004. Er hing een prijskaartje aan vast van 1,8 mil- gang bereikt hebben die we op gouden tip voor bedrijven die met het het oog hadden." IWT in zee gaan? Zoek een onderzoeksjoen euro. Het IWT nam daarvan 660 000 partner die de drive en de bezieling euro voor zijn rekening. “De Universiteit heeft om de schouders onder het proGent heeft Desso flink geholpen met ject te zetten. Deze kan ook een belangrijke rol spelen het schrijven van het wetenschappelijke deel van de bij het uitschrijven van het dossier. Bovendien bouwen subsidieaanvraag. Omdat het over pionierswerk ging, zij zelf expertise op, wat voor alle partijen resulteert in was dat geen eenvoudige zaak”, zegt Van Reijen. “We een win-winsituatie.” wilden het onderzoek breed genoeg houden om geen opties uit te schakelen, en tegelijk dienden we het af

6

> IWT-NIEUWS Nieuw Europees innovatieprogramma

In 2008 steunde het IWT tot nu toe •2 37 O&O-projecten van bedrijven voor een totaal bedrag van 60 miljoen euro • 89 projecten van onderzoeksinstellingen en innovatieactoren voor een totaal bedrag van 48,2 miljoen euro O&O Aantal bedrijfsprojecten

Subsidie (kEUR)

O&O-algemeen 79 KMO-Programma 158 TOTAAL 237

49 672 10 384 60 056

Onderzoeksinstellingen/ Aantal Innovatie-actoren

Subsidie (kEUR)

Post-doc (OZM) VIS

16 73

1 541 46 690

TOTAAL

89

48 231

Nieuwe oproepen •T oegepast BioMedisch onderzoek met een primair maatschappelijke finaliteit (TBM) 2008-2009 (uiterste indiendatum voor projectaanvragen: maandag 27 oktober 2008 -12u ’s middags). • Oproep Technologische Dienstverlening (TD) 2008 (uiterste indiendatum voor projectaanvragen: vrijdag 17 oktober 2008 - 12u ’s middags). • Oproep Thematische InnovatieStimulering (TIS) 2008 (uiterste indiendatum voor projectaanvragen: vrijdag 17 oktober 2008 - 12u ’s middags). • Oproep Collectief Onderzoek (CO) 2008 (uiterste indiendatum voor projectaanvragen: vrijdag 14 november 2008 - 12u ’s middags). • Specifieke TIS-oproep 2008 in het kader van de deelname van IWT aan de INNET-pilootoproep INNOVATION EXPRESS (uiterste indiendatum voor voorstellen op zondag 30 november 2008).

In dienst sinds juli 2008 Nico Deblauwe, Adviseur Telecom Jozef Ghijselen, Adviseur ITT Katrien Swerts, Adviseur Life Sciences

Op 11 september 2008 organiseerde het IWT een druk bijgewoonde Nationale Infosessie over EUROSTARS in het Belgisch Centrum voor het Beeldverhaal te Brussel. EUROSTARS is een nieuw Europees innovatieprogramma dat werd opgezet op aanzet van EUREKA en uitgewerkt in samenwerking met de Europese Commissie. Het Programma wil Onderzoek & Ontwikkelingsprojecten van kmos’ steunen. Het vertrekt van het 'bottom-up' principe: de kmo's aan het stuur, kleine consortia, marktgeoriënteerde projecten in thema's die de kmo's zelf bepalen. Een EUROSTARS project is een internationale samenwerking in de vorm van een O&O-project gericht op de gezamenlijke ontwikkeling van een nieuw product, proces of dienst. •H et project wordt geleid door één of meerdere O&Overrichtende kmo’s; dit zijn kmo's (EU-definitie) die meer dan 10% van hun omzet of personeel besteden aan O&O. • Aan het project doen tenminste twee partijen uit verschillende EUROSTARS-lidstaten mee. • De O&O-verrichtende kmo's nemen (gezamenlijk) minstens 50% van het projectbudget voor hun rekening. • Een project duurt maximaal 3 jaar, en binnen 2 jaar na afloop van het project wordt een marktintroductie voorzien. • Er is een evenwichtige verdeling in de samenwerking, waarbij een projectpartner of een land, niet meer dan 75% van het project op zich neemt. De deelnemende lidstaten hebben vooraf een jaarlijks steunbudget vastgelegd. EUROSTARS voorziet in een gecentraliseerde indienings- en evaluatieprocedure. De lidstaten volgen dit beslissingsproces, en de bevoegde organisaties in de lidstaten, regio's of gewesten, financieren de projectpartners van de goedgekeurde projecten op basis van de eigen financieringsmodaliteiten tot uitputting van het budget. Partners uit het Vlaams Gewest -kmo's, grote ondernemingen, en de hiermee samenwerkende onderzoeksinstituten- kunnen gefinancierd worden op basis van de modaliteiten van het programma voor O&Obedrijfsprojecten van het IWT. De eerstvolgende sluitingsdatum is 21 november 2008. Meer info vindt u op de Europrogs website van IWT (http://www.europrogs.be/EUREKA/eurostars) en via de internationale EUROSTARS website (http://www.eurostars-eureka.eu/). Uw contactpersoon voor EUROSTARS in Vlaanderen is: Danny Van Steenkiste - Tel: 02 209 09 71 E-mail: [email protected]

7

Agenda November 19 - 20, 2008 - Antwerp, Belgium

Creativity World Forum 2008 Verhoog uw inspiratiequotiënt Met het Creativity World Forum brengt Flanders DC 12 innovatieve regio's van over de hele wereld naar Vlaanderen. Dit Creativity World Forum wil geen conferentie zijn over creativiteit. Het CWF wil inspireren tot creativiteit. Het wil je anders doen denken dan wat je gewoonlijk denkt. De inspiratiequotiënt geeft aan hoe inspirerend je bent. Hoeveel ideeën je kan spuien. Hoe je omgaat met andermans' ideeën. Welke creatieve combinaties je kan maken. Hoe je je ideeën laat plakken en mensen in beweging zet.

IWT-vooruitzichten’,De rol van Collectief Onderzoek in het Vlaamse innovatielandschap, op 14 oktober 2008 om 15h30 in de kantoren van het IWT, Brussel (op uinodiging) Meer info: Jeroen Fiers (Tel: 02 209 09 81 - E-mail: [email protected]) Taal in Bedrijf - hét VlaamsNederlandse evenement op het gebied van taal- en spraaktechnologie op 19 november 2008 in hotel Husa President Park te Brussel Meer info: Frederik De Vusser (Tel: 02 209 09 63 - E-mail: [email protected]). Creativity World Forum 2008 – Verhoog uw inspiratiequotiënt op 19 en 20 november 2008 in Lotto Arena te Antwerpen Meer info: www.creativityworldforum.be

Inspiratie zal een vitale vaardigheid zijn voor leiders van de toekomst, naast rationele en emotionele intelligentie. Wil je toekomstplannen en 'spreadsheets' maken of mensen aanzetten om ongelofelijke dingen te bereiken? Aan jou de keuze. Flanders DC heeft een mooi programma samengesteld: twee dagen indrukken opdoen, netwerken en geïnspireerd worden. Geniet van de inspirerende sprekers: John Cleese (Monty Python, Fawlty Towers...), Steve Wozniak (mede-oprichter en ex-hoofdingenieur van Apple), Tom Kelley (General Manager van IDEO), Martin Heylen (Man bijt hond, Terug naar Siberië), Dan Heath (auteur van Made to Stick) en Chris Anderson (hoofdredacteur Wired Magazine en auteur van The Long Tail). Kom naar het Creativity World Forum in Antwerpen op 19 & 20 november en keer geïnspireerd terug met praktische en bruikbare ideeën Meer info vindt u op www.creativityworldforum.be

REDACTIE IWT

T. +32 (0)2 209 09 00

E. [email protected]

BISCHOFFSHEIMLAAN 25, B-1000 BRUSSEL

F. +32 (0)2 223 11 81

WEB www.iwt.be

>> Vormgeving en opmaak

Teksten

N’LIL, BRUSSEL

Com&Co, GENT

Innovatief Aanbesteden Waarom en waartoe?

Recommend Documents