INHOUDSOPGAVE Blz. 1
Inleiding
5
2
Speerpunten van beleid
6
3
Jaarverslag 3.1 Programmaverantwoording 3.1.1 Burger en Bestuur 3.1.2 Integrale Veiligheid 3.1.3 Beheer Openbare Ruimte 3.1.4 Economische Ontwikkeling 3.1.5 Onderwijs 3.1.6 Sport 3.1.7 Cultuur 3.1.8 Recreatie en Toerisme 3.1.9 Werk en Inkomen 3.1.10 Zorg en Welzijn 3.1.11 Milieubeheer 3.1.12 Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting 3.2 Algemene dekkingsmiddelen 3.3 Onvoorzien 3.4 Paragrafen 3.4.1 Lokale heffingen 3.4.2 Weerstandsvermogen 3.4.3 Onderhoud kapitaalgoederen 3.4.4 Financiering 3.4.5 Bedrijfsvoering 3.4.6 Verbonden partijen 3.4.7 Grondbeleid
4
Jaarrekening 4.1 Resultaat en bestemming 4.2 Balans 4.3 Programmarekening 4.4 Toelichtingen 4.4.1 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 4.4.2 Toelichting balans 4.4.3 Toelichting rekening op kostensoorten 4.4.4 Toelichting rekening per programma 4.4.5 Algemene dekkingsmiddelen 4.4.6 Incidentele baten en lasten 4.4.7 Onvoorzien 4.4.8 Accountantsverklaring
19 22 25 31 34 38 40 43 46 50 56 60 65 69 72 75 88 93 97 102 105
110 112 114 115 116 131 136 143 144 146 147
3
1. INLEIDING
4
Voor u liggen de jaarstukken 2005 van de gemeente Noordenveld. De jaarstukken zijn, naast de begroting en de voorjaarsnota, één van de sturingsinstrumenten met betrekking tot het financieel beleid en beheer. De jaarstukken bestaan uit het jaarverslag en de jaarrekening. Hierin wordt verantwoording afgelegd over de rechtmatigheid alsmede over de doeltreffendheid en doelmatigheid van het gevoerde beleid. Door het ministerie van Binnenlandse Zaken is de controle op aspecten van rechtmatigheid aangescherpt. Het jaar 2005 is het tweede jaar waarin de accountantscontrole een zwaarder accent legt op het begrip rechtmatigheid. In 2004 door onze accountant is geen goedkeurend rechtmatigheidsoordeel afgegeven. Na de ministeriële aankondiging was er te weinig voorbereidingstijd en kon niet in alle gevallen aannemelijk worden gemaakt dat bijvoorbeeld volledig conform geldende gemeentelijke verordeningen en raadsbesluiten was gewerkt. Vorig jaar is daarom voortvarend gewerkt om voor de jaarrekening 2005 wel een goedkeurend rechtmatigheidsoordeel te verkrijgen. Zo is de financiële verordening -beter bekend als Verordening artikel 212- omgezet van een theoretisch model naar een meer op de praktijk toegesneden verordening. Procesbeschrijvingen zijn opgesteld en geactualiseerd. Voorts wordt er aan gewerkt om de interne controle structureel beter zichtbaar te maken. Door de accountant is in het kader van de controle van de jaarstukken een rechtmatigheidstoets op de materiele processen uitgevoerd. Het verheugt ons, dat, op basis van de resultaten van dit onderzoek, bij de jaarstukken 2005 wel een goedkeurend rechtmatigheidsoordeel is afgegeven. In de thans voorliggende jaarstukken is zoveel mogelijk aansluiting gezocht bij de programmabegroting 2005. Immers, de jaarstukken gaan over verantwoording van de bij de begroting beschikbaar gestelde budgetten. Zijn de middelen besteed zoals afgesproken en zijn de beoogde maatschappelijke effecten gerealiseerd? De kwaliteit van de verantwoording hangt immers sterk samen met de kwaliteit van de in de begroting geformuleerde effecten en doelen. Er is in veel gemeenten -ook in de gemeente Noordenveld- een verbeterslag gemaakt in de begrotingsopzet. Er wordt gewerkt aan de informatiewaarde en ook aan het begrotingsproces. Desalniettemin zijn ook nog de nodige verdere verbeteringen mogelijk en zelfs nodig. Daaraan wordt hard gewerkt zoals aan het meetbaar (SMART; specifiek, meetbaar, acceptabel, realistich, tijdgebonden) maken van de maatschappelijke doelstellingen en effecten. Burgemeester en wethouders van Noordenveld, De burgemeester, J.H. van der Laan
De secretaris, A.H. Doornbos
2. SPEERPUNTEN VAN BELEID
5
Regiovisie MaSTERplan Ontwikkelingen Veenhuizen Integraal HuisvestingsPlan Onderwijs Uitbreiding gemeentehuis Norg
Regiovisie Ontwerpopgave Leek-Roden. In het voorjaar van 2005 is een start gemaakt met het planproces om te komen tot een intergemeentelijk structuurplan. In het planproces werken de gemeenten Leek en Noordenveld samen met de provincies Groningen en Drenthe. Ook het waterschap Noorderzijlvest, het openbaar vervoer bureau en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (L.N.V.) zijn hierbij betrokken. Na een korte inventarisatieperiode hebben, met de inwoners van de gemeenten en met de betrokken maatschappelijke organisaties, twee ontwerpateliers plaatsgevonden. Een aanzet tot enkele ruimtelijke modellen werd aansluitend door het kwaliteitsteam van de regiovisie beoordeeld. Op grond daarvan werd besloten een landschappelijk ecologische onderlegger te maken voor het ontwikkelen van ruimtelijke modellen. Deze onderlegger en de vier verschillende ruimtelijke modellen vormen de basis voor het opstellen van een “Strategische Milieubeoordeling”, waaraan nu hard gewerkt wordt. Ontwerpopgave Peize/Norg. Enkele malen heeft overleg plaatsgevonden met de vereniging dorpsbelangen Peize en het platform Norg over de ontwerpopgave in beide kernen. Van gedachten is ook gewisseld over een plan van aanpak. Bereikbaarheid. Het busstation in Roden, dat in het kader van “Kolibri” is aangelegd, is gerealiseerd dank zij een belangrijke financiële bijdrage vanuit de regiovisie. Het overleg over het Transferium Hoogkerk en het OV-knooppunt dat daar onderdeel van uit maakt, is voortgezet in de verwachting dat fasegewijs de plannen kunnen worden uitgevoerd.
MaSTERplan Het maSTERplan is in 2002 opgesteld en bestuurlijk vastgesteld. Na diverse voorbereidingen in 2003 is het plan vanaf 2004 feitelijk in uitvoering gebracht. Er zijn inmiddels belangrijke stappen gezet in de richting van het eindresultaat, te weten: • Een transformatie van de omgeving van de Vrijbuiter tot Vrijetijdsboulevard; • Versterking van het Mensingecomplex en omliggend gebied;
6
• •
Versterking van het centrum van Roden, met als verbindende schakel de herinrichting van de Kanaalstraat; Realisatie van een communicatieplan, gericht op het doorgeleiden van de bezoekers van de Vrijetijdsboulevard naar het centrum en het Mensingecomplex en het in zijn algemeenheid, op de kaart zetten van Roden.
In het verslagjaar is de uitvoering voortvarend ter hand genomen en zijn tal van resultaten zichtbaar geworden. Kom Roden De herinrichting van het “Assenkruis kom Roden” is voortgezet. Onder meer met de aanleg van het parkeerterrein aan de Westerbaan. De rotonde tussen de Leeksterweg en de Trambaan alsmede het eerste weggedeelte van de Trambaan zijn verwijderd. Op deze plaats is het nieuwe busstation gerealiseerd. De herinrichting van de Heerestraat is inmiddels gevorderd (tot aan de aansluiting met de Nieuweweg). Van het overige gedeelte van de Heerestraat (tot aan de Brink) is het ontwerp in 2005 gereed gemaakt. Inmiddels is de uitvoering van dit deelplan ter hand genomen. Zodoende resteert van dit deelplan nog de herinrichting van de Albertsbaan alsmede de aanleg van het parkeerterrein Trambaan. Het bestemmingsplan Wilhelminastraat/Kanaalstraat is vastgesteld en inmiddels goedgekeurd door Provinciale Staten van Drenthe. De aanleg van het parkeerterrein Trambaan wacht echter nog op de diverse private ontwikkelingen in dit deelgebied. Mensinge De functies van de diverse onderdelen van het Mensingecomplex zijn in 2005 nader geconcretiseerd. Op basis hiervan heeft de gemeenteraad van Noordenveld medio 2005 middelen beschikbaar gesteld om investeringen mogelijk te maken. Daarnaast zijn keuzes gemaakt met betrekking tot de organisatie- en beheerstructuur alsmede over de gewenste subsidierelatie. Aansluitend is de planontwikkeling ter hand genomen. Zodanig dat begin dit jaar gunning heeft plaatsgevonden van de bouwkundige werkzaamheden. Vrijtetijdsboulevard Het doorlopen van de procedure voor de totstandkoming van het betreffende bestemmingsplan heeft het gehele jaar 2005 in beslag genomen. Na de
7
noodzakelijke bedrijfsverplaatsingen zijn de achtergebleven panden gefaseerd gesloopt. Inmiddels is met de bodemsanering begonnen. Over concrete invulling van de vrijetijdsboulevard wordt met kandidaten gesproken. Communicatie Eind vorig jaar is een bureau in de arm genomen om een reclamecampagne voor Roden te ontwikkelen (met een campagneplan). Door middel van informatieve bijeenkomsten voor omwonenden en ondernemers alsmede met publicaties via de gemeentepagina/ website en huis-aan-huisfolders zijn alle betrokkenen op de hoogte gehouden. Niet alleen over de voorgenomen werkzaamheden maar ook over de voortgang van de uitvoering.
Ontwikkelingen Veenhuizen Hoogtepunten voor Veenhuizen In het verslagjaar zijn een aantal hoogtepunten uit Veenhuizen te vermelden, zoals: - het bezoek van Hare Majesteit de Koningin aan Veenhuizen in het kader van haar 25-jarig ambtsjubileum; - de opening van het Gevangenismuseum en van het “strokasteel”; - de oplevering van het Hillebrand orgel in de Koepelkerk; - de aankondiging van de vestiging van het shared service centre Justitie met 175 arbeidsplaatsen; - de ingebruikname van de gerenoveerde en uitgebreide brandweerkazerne. Organisatie en communicatie De stuurgroep Veenhuizen (bestuurlijk) geeft sturing op de afstemming over hoofdlijnen van het door de verschillende overheden te voeren beleid; het Ontwikkelingsbureau Veenhuizen (ambtelijk) begeleid initiatieven en coördineert uitvoering. Voor de uitvoering van de veelheid aan plannen is binnen de afdeling BCO (projectenbureau) een projectleider aangewezen. De gemeenteraad wordt periodiek op de hoogte gehouden over de ontwikkelingen in Veenhuizen. Periodiek wordt een informatiebulletin in Veenhuizen verspreid, worden informatiebijeenkomsten rond onderwerpen en thema’s georganiseerd, dan wel vinden regelmatig gesprekken plaats met het bestuur van Bewonersbelangen Veenhuizen. Masterplan Veenhuizen In overleg tussen Rijksgebouwendienst, ministerie van Justitie, provincie Drenthe en gemeente is het Masterplan Veenhuizen opgesteld. Dit masterplan heeft tot doel het verbeteren van de toeristische-recreatieve structuur in Veenhuizen. Het plan omvat vier clusters: - Museumcluster - Ambachtscluster - Hospitaalcomplex - Maallustcomplex
8
De uitvoering van het masterplan 2004 tot en met 2006 is begroot op bijna € 9 miljoen. De kosten worden gedekt uit bijdragen van deelnemende partijen waaronder het Samenwerkingsverband Noord Nederland (SNN). In juni 2005 is ter uitvoering van de subsidiebeschikking een samenwerkingsovereenkomst ondertekend, waarin de rechten en plichten van met name het Rijk en de gemeente zijn vastgelegd. Onderdeel van de subsidievoorwaarden is het oprichten van een stichting in welke het beheer en onderhoud van de te renoveren gebouwen worden ondergebracht. De RGD heeft inmiddels een procedure opgestart om te komen tot een Rijksstichting. Het binnen de gestelde einddatum (31 december 2006) realiseren van de verschillende plannen vraagt van partijen een flinke inspanning. Het museumcluster Omvat de volgende onderdelen: - de toeristisch-recreatieve parkeervoorziening (werk is gestart in november 2005, oplevering mei 2006); - het binnenterrein (werk is afgerond voor het bezoek van H.M. de Koningin op 8 oktober 2005); - de realisatie van 5 bed en breakfastwoningen, start juni 2006. Het ambachtscluster In 2005 heeft in belangrijke mate de (bouw-)planontwikkeling plaatsgevonden voor het toekomstig “Erfgoedcentrum”. De renovatie van de lattenloods/droogloods is wel in 2005 afgerond. De start van de bouw is gepland voor juni/juli 2006. Het hospitaalcomplex Ook hier is veel tijd gaan zitten in de (bouw-)planontwikkeling voor het toekomstig “Hospitaal van Goede Zorg”. Op grond van de planning wordt voorzien in een start bouw per juni/juli 2006. Het maallustcomplex Voor de gebouwen welke met name gerelateerd zijn aan voorheen de landbouw in Veenhuizen wordt hard gezocht naar toekomstige gebruikers. In 2006 zullen de bestaande gebouwen aan de buitenzijde worden gerenoveerd en aan de binnenzijde geschikt gemaakt worden voor een toekomstige gebruiker. Toeristisch-recreatieve visie Veenhuizen In opdracht van de gemeente Noordenveld is in 2005 gestart - in samenspraak met alle betrokken partijen - met het opstellen van een toeristisch-recreatieve visie voor Veenhuizen. Een samenhangende visie, welke een paraplufunctie heeft onder welke de diverse bestaande en nieuwe projecten in Veenhuizen kunnen worden geschoven. De uitvoering van die visie zal leiden tot producten als een samenwerkingsverband van ondernemers, een bezoekerscentrum, een jaarprogramma en arrangementen.
9
In de fysieke sfeer zal het aanzetten bieden tot het realiseren van wandel- en fietspaden. Bewegwijzering Belangrijk onderdeel van het masterplan is ook het streven om te komen tot een uniforme, in Veenhuizen passende, eigen en eigentijdse bewegwijzering. In overleg met diverse deskundigen zal daar in 2006 invulling aan moeten worden gegeven.
Kwaliteitsverbetering dorpskern Veenhuizen Herinrichting Kerklaan e.o. In het voorjaar van 2005 zijn de herinrichtingswerkzaamheden aan de Kerklaan en omgeving tot tevredenheid van veel bewoners van het dorp afgerond. Met gebruikmaking van bijdragen van een aantal partijen (Rijksgebouwendienst, provincie Drenthe en de gemeente Noordenveld) en een subsidie op grond van het
Plattelandsontwikkelingsprogramma (Europees oriëntatie- en garantiefonds voor de landbouw) is de Kerklaan e.o. heringericht. Herinrichting Oude Gracht e.o. Met de restauratie van het carré is ook de omgeving van het nieuwe gevangenismuseum aangepakt. Daarvoor zijn in samenspraak met de bewoners herinrichtingsplannen uitgewerkt voor Oude Gracht, Hospitaallaan en Generaal van den Boschweg. Evenzo als in het project Kerklaan zijn ook hier bijdragen van diverse partijen debet geweest aan een succesvolle uitvoering. Ondermeer is subsidie ontvangen in het kader van het Plattelandsontwikkelingsprogramma en de subsidieregeling stads- en dorpsvernieuwing. Herinrichting Meidoornlaan In aansluiting op de herinrichting van de Oude Gracht zijn plannen in voorbereiding om te komen tot herinrichting van de Meidoornlaan. Het streven is om overeenkomstig het inrichtingsniveau van de Hospitaallaan ook dit deel van Veenhuizen een facelift te geven. Projecten Gevangenismuseum Veenhuizen Op 17 mei 2005 is het gevangenismuseum officieel geopend. Een uniek project in een uniek gebouw: het is inderdaad een fantastische combinatie geworden.
10
Onder leiding van een enthousiaste directeur en een grote groep vrijwilligers zijn de geprognosticeerde bezoekersaantallen ruim overschreden. Meer dan 50.000 bezoekers hebben de weg naar het museum al gevonden. Voor het jaar 2006 is de prognose bijgesteld naar ca. 80.000 bezoekers.
Verenigingsgebouw In het najaar van 2005 is overeenstemming bereikt tussen de RGD/Domeinen en de private exploitant de familie Boerma (Restaurant Norgerholt te Norg) over overname van de exploitatie en de te realiseren verbouw/renovatie van het verenigingsgebouw. Het gebouw zal begin augustus 2006 opnieuw in gebruik genomen kunnen worden. De plannen voorzien in de realisatie van een café/restaurant, theaterzaal en vergaderaccommodatie. Daarbij wordt zowel de binnenkant als de buitenkant gerenoveerd. De planontwikkeling (na vertrek van de bibliotheek en de kinderopvang) voor de door de gemeente gehuurde aanbouw van het Verenigingsgebouw zal in 2006 moeten leiden tot concrete plannen.
Uitbreiding en renovatie brandweerkazerne Veenhuizen Begin november 2005 zijn de gerealiseerde verbouw en uitbreiding van de brandweerpost Veenhuizen aan de Oude Gracht te Veenhuizen officieel in gebruik genomen. Mede door inzet van de leden van het korps Veenhuizen staat de accommodatie er weer prima bij. Op het nieuw ingerichte parkeerterrein voor bezoekers van de P.I. Esserheem is parkeerruimte vrijgemaakt voor de leden van het korps. Belvedèreproject Veenhuizen Op basis van door verschillende partijen beschikbaar gestelde middelen is in 2005 hard gewerkt aan het opstellen van een Belvedère visie. De visie bestaat uit een kwaliteitenrapport, kansenkaart en ruimtelijke visie. De Belvedère visie zal na vaststelling door de Stuurgroep worden aangeboden aan onder meer de gemeenteraad. Beschermd dorpsgezicht Veenhuizen De procedure om de vroegere kolonie Veenhuizen aan te wijzen tot beschermd dorpsgezicht is opnieuw opgepakt door de Minister van VCW. Inmiddels heeft mede op basis van verkregen draagvlak onder de bevolking de gemeenteraad ingestemd met een voorstel tot het uitbrengen van een positief advies. De procedure zal nog ca. 1,5 jaar duren, alvorens de aanwijzing definitief is. De gevolgen van de aanwijzing zijn in 1997 al opgenomen in het bestemmingsplan Veenhuizen. Werelderfgoedlijst In 2005 is een voorzichtige start gemaakt om te komen tot een verkenning tot het opstellen van een voordracht om de “maatschappij van weldadigheid” op de werelderfgoedlijst te krijgen. Dit grensoverschrijdend project omvat de voormalige
11
kolonies: Frederiksoord, Ommerschans, Merksplas (België), Wortel (België) en Veenhuizen. In 2006 zal afstemming worden gezocht tussen de verschillende overheden en zo mogelijk opdracht worden verleend tot het uitvoeren van studies en rapportages ter onderbouwing van een voordracht.
Integraal Huisvestingsplan Onderwijs Basisonderwijs De voorbereidingsprocedure voor de nieuwbouw van de Centrumschool te Peize in combinatie met een nieuw gymnastieklokaal is afgerond. Inmiddels is de opdracht tot de bouw verstrekt. Bij de vaststelling van de jaarschijf 2006 is budget beschikbaar gesteld voor uitbreiding en onderwijskundige aanpassing van de openbare basisschool Het Valkhof, de christelijke basisschool De Hoeksteen en een opknapbeurt voor de christelijke basisschool De Woldzoom. Voor de school De Eskampen is een voorbereidingskrediet beschikbaar gesteld voor voorbereiding van vervangende nieuwbouw voor deze school in 2007. Speciaal basisonderwijs Besloten is de school te herbouwen op de huidige locatie aan de Esdoornstraat. Er is inmiddels een ontwerp gereed. Er wordt gezocht naar tijdelijke vervangende huisvesting tijdens de nieuwbouw. Naar verwachting zal in 2006 een begin kunnen worden gemaakt met de bouw. Voortgezet onderwijs Bij de vaststelling van de jaarschijf 2006 is een aanvullend budget beschikbaar gesteld voor de school De Ronerborg voor extra ruimte en een 2 e afstudeerrichting. Er is een voorbereidingskrediet beschikbaar gesteld voor vervangende nieuwbouw van de school De Esborg op de locatie Groenstrook-Woldzoom. Het bestemmingsplan voor de nieuwe locatie van beide scholen is inmiddels vastgesteld door de gemeenteraad. Bij de vaststelling van het programma voorzieningen huisvesting onderwijs 2006 heeft de gemeenteraad opdracht gegeven tot een actualisatie van het Integraal Huisvestingplan Onderwijs die afgerond moet zijn in het eerste halfjaar 2006.
Uitbreiding gemeentehuis
12
Ook het afgelopen jaar is voortvarend gewerkt aan de plannen voor de uitbreiding en verbouw van het gemeentehuis. De grootschalige renovatie van het gemeentehuis waarbij onder meer de plafonds zijn vervangen, er een aantal veiligheidsmaatregelen (beveiliging en brandalarm) zijn getroffen en waarbij in een deel van het gemeentehuis ook een luchtbehandelingssysteem is geïnstalleerd, is afgerond. De plannen voor de nieuwe vleugel zijn inmiddels vrijwel definitief. Het overleg met de omwonenden in gevoerd in het kader van de artikel 19-procedure en is voor alle partijen bevredigend afgerond. Naar verwachting kan in de loop van 2006 met de bouw van de nieuwe vleugel worden begonnen. De parkeercapaciteit wordt daaraan voorafgaan uitgebreid.
13
14
Jaarverslag
15
16
Programmaverantwoording
17
18
3.1.1 Programma Burger en Bestuur Portefeuillehouder
: J.H. van der Laan
Omschrijving programma Dit programma bestaat uit items die ingaan op de relaties tussen het bestuur en de burger. Daarbij gaat het om: gedragsbeïnvloeding en algemene normhandhaving, interactie gericht op het bereiken van maatschappelijke doelstellingen, voorlichting en communicatie, burgerparticipatie met de mogelijkheid tot beïnvloeding van beleid en gemeentelijke dienstverlening op maat.
Kader
Inspraakverordening Regeling behandeling bezwaarschriften
Bij dit programma behorende productengroepen Omschrijving 001.1 Bestuursorganen 002.1 Bestuursondersteuning College van B&W 002.2 Voorlichting en Communicatie 003.1 Burgerzaken 003.2 Verkiezingen 004.1 Baten secretarieleges Burgerzaken 005.1 Bestuurlijke Samenwerking 006.1 Bestuursondersteuning Raad en Rekenkamer 913.1 Overige financiele middelen 921.1 Algemene uitkering gemeentefonds 922.1 Algemene baten en lasten 930.1 Uitvoering Wet Waardering Onroerende Zaken (WOZ) 940.1 Lasten heffing en invordering gemeentelijke belastingen
Portefeuillehouder J.H. van der Laan J.H. van der Laan J.H. van der Laan J.H. van der Laan J.H. van der Laan J.H. van der Laan J.H. van der Laan J.H. van der Laan J.E. Bakker J.E. Bakker J.E. Bakker J.E. Bakker J.E. Bakker
Ontwikkelingen en knelpunten
Op 1 januari 2005 is de Wet op de uitgebreide identificatieplicht in werking getreden. Vanaf die datum moet iedereen in Nederland van 14 jaar en ouder een geldig identiteitsbewijs kunnen laten zien wanneer politie of toezichthouder daar om vraagt. Dit is één van de maatregelen die de overheid heeft genomen om “Nederland Veilig” te maken en criminaliteit en overlast te bestrijden.
19
1 . Wat wilden we bereiken
1.
2. 3. 4. 5.
Burgergerichtheid (waaronder verbeteren van de kwaliteit van dienstverlening, klantgerichte openingstijden en een klantgerichte en dienstverlenende website); Tijdige afhandeling van vragen en informatie over voortgang afhandeling; Een goede klachtenbehandeling en –registratie; Het bieden van voldoende rechtsbescherming; Wijkbeheer gericht op behoud en verbeteren van de kwaliteit van woon- en leefmilieu.
2. Wat hebben we gedaan en wat hebben we gerealiseerd
Bestuursondersteuning College van B&W Klachtenbehandeling en –registratie In 2005 zijn 3 schriftelijke klachten ingediend, die alledrie door bemiddeling van de klachtencoördinator de klachtencommissie niet hebben bereikt. Twee van de klachten zijn helemaal afgehandeld. De derde klacht kan formeel nog niet worden afgesloten omdat de klager –ondanks herhaalde verzoeken van onze kant- niets meer van zich laat horen. Rechtsbescherming In 2005 is de onafhankelijke commissie voor bezwaarschriften 30 keer bijeen geweest om in totaal 88 bezwaarschriften te behandelen. Sinds 2005 worden ook de bezwaarschriften naar aanleiding van beschikkingen van de ISD behandeld. Gemiddeld komen van de ISD 2 bezwaarschriften per maand binnen. Eén maand in 2005 was hierop een uitzondering, er kwamen toen 20 bezwaarschriften binnen. Een verklaring hiervoor kunnen we niet geven. Voorlichting en communicatie De werkzaamheden van de vakgroep communicatie volgen de werkzaamheden van de andere produktgroepen. Dat betekent dat naast de reguliere voorlichtingstaken (zoals bijvoorbeeld persberichten en –bijeenkomsten, drukwerkbegeleiding en up-to-date houden van de website) vooral gecommuniceerd is over grotere projecten als het Masterplan, de Regiovisie en Veenhuizen. Daarnaast is via de website de digitale informatievoorziening verder uitgebreid. Bij de paragraaf ‘Bedrijfsvoering’ leest u hier meer over. Bestuursondersteuning Raad en Rekenkamercommissie In het verslagjaar is op basis van een speciaal overleg van de rekenkamercommissie en de gemeenteraad een groslijst met onderzoeksonderwerpen opgesteld. Daarvan is het onderzoek naar de verwerving van De Aanleg inmiddels afgerond en is het onderzoek naar de
20
kostendekkende tarieven van de gemeente Noordenveld gestart. De rekenkamercommissie is in het kader van informatie-uitwisseling en deskundigheidsbevordering lid geworden van de Nederlandse Vereniging van Rekenkamers (NVRR). In datzelfde kader zijn contacten gelegd met de rekenkamercommissie van Leek. Eind 2005 heeft de voorzitter van de commissie samen met een deputatie van de Raad en het College deelgenomen aan het afstemmingsoverleg met de accountant van de gemeente.
3. Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost LASTEN EN BATEN (bedragen x € 1.000) Omschrijving
Realisatie
Begroting voor wijziging 2005
2004
Begroting na wijziging 2005
Realisatie 2005
Lasten
6.088
5.074
5.954
4.606
Baten
2.125
1.018
2.096
1.029
Saldo
3.963
4.056
3.858
3.577
4. Investeringen Investeringen
Uitgaven Raming
Beschikbaar gestelde kredieten in 2005: Gemeentehuisnieuwbouw/groot onderhoud Overige kredieten <100.000 Overloopkredieten voorgaande jaren: Vrachtauto’s Voorbereidingskrediet verbouw gem.huis Groot onderhoud gemeentehuis Aankoop Raadhuisstr.3 Overige kredieten <100.000
Realisatie
Inkomsten Restant
Raming
1.690
235
1.455
332
62
270
269
221
48
142
142
0
174 564
178 564
-4 0
250 3.421
138 1.540
112 1.881
Realisatie
Restant
21
3.1.2 Programma Integrale veiligheid Portefeuillehouder
: J.H. van der Laan
Omschrijving programma
De gemeente heeft een regierol in het integraal veiligheidsbeleid. Integrale veiligheid (fysieke en sociale veiligheid) omvat veel thema's, waaronder brandweerzorg, rampenbestrijding, handhaving en openbare orde. Om al deze thema's ook integraal aan te pakken, wordt samengewerkt met ketenpartners als (regionale) brandweer, politie, justitie en andere gemeenten. Doelstelling is dat zowel de objectieve veiligheid (de feitelijke kans dat zich een gebeurtenis voordoet die de veiligheid aantast) als de subjectieve veiligheid (het veiligheidsgevoel) worden vergroot.
Kader Niet beïnvloedbaar Gemeentewet Brandweerwet Politiewet Wet kwaliteitsbevordering rampenbestrijding Woningwet Bouwbesluit Wet Milieubeheer Wet Bijzondere opnemingen psychiatrische ziekenhuizen Nationaal veiligheidsprogramma 2002-2006 “Naar een veiliger samenleving” Beïnvloedbaar Project versterking brandweer Verordening brandveiligheid en hulpverlening Regionaal beheersplan rampenbestrijding Drenthe Rampenplan gemeente Noordenveld Beleidsnota gemeentelijk oefenen 2004-2007 Registratie externe veiligheid Regionaal korpsbeleidsplan politie Drenthe
Bij dit programma behorende productengroepen Omschrijving 120.1 Brandweer en Rampenbestrijding 140.1 Openbare Orde en Veiligheid 140.2 A.P.V. en bijzondere wetten
Portefeuillehouder J.H. van der Laan J.H. van der Laan J.H. van der Laan
22
Ontwikkelingen en knelpunten
Het communicatie-2000 project beoogt één digitaal netwerk voor mobiele communicatie voor politie, brandweer en ambulancediensten. Kwetsbaarheid; fysieke veiligheid en capaciteit van de vrijwillige brandweer in de gemeente Noordenveld. Instellen van veiligheidsregio’s.
1 . Wat wilden we bereiken Een versterkt veiligheidsgevoel bij de inwoners van Noordenveld door: 1. Een vrijwillige brandweerorganisatie die voldoende geoefend is om de lokale brandweertaken adequaat uit te voeren; 2. Een gemeentelijke organisatie die goed op rampenbestrijding is voorbereid; 3. Bekendheid met lokale veiligheidsproblemen en –risico’s. Overzicht en afstemming in wat de gemeente aan veiligheid doet, en communicatie hierover. 4. Uitvoering geven aan het beleid als verwoord in APV en Bijzondere Wetten onder andere middels vergunningverlening. Inhoud geven aan beleidsmatige aspecten terzake.
2. Wat hebben we gedaan en wat hebben we gerealiseerd Brandweer en rampenbestrijding - In 2005 is verder gewerkt aan de actualisering van het rampenplan. - Er is 1 alarmeringsoefening gehouden. - De risicokaart is met gegevens over risicodragers en –ontvangers in Noordenveld gevuld. Openbare orde en veiligheid - In juli 2005 is aan de Raad een Kadernota integrale veiligheid 2005-2010 aangeboden. De kadernota bevat een veiligheidsanalyse van de gemeente Noordenveld. - I.s.m. de politie is een Wijkplan Noordenveld 2005 opgesteld. - In 2005 is verder gewerkt aan het horecaconvenant. A.P.V. en bijzondere wetten Op basis van de APV en Bijzondere wetten zijn ± 700 vergunningen afgegeven voor diverse activiteiten. Voorbereid wordt de actualisering van de lijst waardevolle bomen.
23
3. Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost LASTEN EN BATEN (bedragen x € 1.000) Omschrijving
Realisatie
Begroting voor wijziging 2005
2004 Lasten
Begroting na wijziging 2005
Realisatie 2005
1.475
1.449
1.600
2.386
Baten
46
26
54
49
Saldo
1.429
1.423
1.546
2.336
4. Investeringen Investeringen
Uitgaven Raming
Beschikbaar gestelde kredieten in 2005: Tankautospuit Overige kredieten <100.000 Overloopkredieten voorgaande jaren: Munitie Peest Aankoop/verbouw brandweerkazerne Veenhuizen Overige kredieten <100.000
Realisatie
Inkomsten Restant
Raming
225
3
222
88
72
16
813
416
397
206
204
2
159 1.491
163 858
-4 633
Realisatie
Restant
1.919
799
1.120
1.919
799
1.120
24
3.1.3 Programma Beheer Openbare Ruimte Portefeuillehouder
: J.E. Bakker, J. Kemkers en G. Wolters
Omschrijving programma Tot de openbare ruimte behoren (on)verharde wegen, water, openbaar groen, speelplaatsen, begraafplaatsen en dergelijke. Ook de inrichting ervan, zoals openbare verlichting, behoort tot dit programma.
Kader
Groenvisie Landschapsbeleidsplan Waterplan Noordenveld Bosbeheerplan Noordenveld G.V.V.P. GBI-beheerprogramma (meldingen, verkeerstekens, groen, kunstwerken) G.R.P. 2005-2009 Richtlijnen NSVV voor openbare verlichting Renovatieplan openbare verlichting Conform beleid mechanisch borstelen IHP (integraal huisvestingsplan) VTA-controle
wegen,
riolering,
Bij dit programma behorende productengroepen
Omschrijving Portefeuillehouder 003.3 Kadaster en Grootschalige Basiskaart Nederland J. Kemkers 210.1 Wegen, straten en pleinen J. Kemkers 210.2 Straatreiniging J. Kemkers 210.3 Openbare Verlichting J. Kemkers 210.4 Bruggen J. Kemkers 211.1 Verkeer en Vervoer J.E. Bakker 214.1 Parkeren J.E. Bakker 240.1 Watergangen J. Kemkers 550.1 Natuurbescherming J. Kemkers 560.1 Openbaar Groen J. Kemkers 580.1 Speelvoorzieningen G. Wolters 724.1 Lijkbezorging J.E. Bakker
25
Ontwikkelingen en knelpunten
1. Algemeen De bezuinigingen die de afgelopen jaren zijn doorgevoerd zorgen ervoor dat het beheer van de openbare ruimte tegen zo gering mogelijke kosten dient plaats te vinden waarbij de beoogde maatschappelijke effecten niet uit het oog mogen worden verloren. In 2007 zal gestart worden met het BOR-model. 2. Meldpunt Het Meldpunt is in 2005 geëvalueerd In 2006 zal het college hierover worden geïnformeerd 3. Sociaal Wijkbeheer Er vindt een pilot Sociaal wijkbeheer plaats in de wijk Midden (Roden). 4. Openbare / gemeentelijke gebouwen Realisatie van de uitbreiding gemeentehuis en 2 scholen in de gemeente Noordenveld. 5. Wegen Onderzoeken of door wijzigingen in de infrastructuur het verkeer kan worden geleid naar hoofdroutes. De verkeersdruk en daarmee de kosten van onderhoud op de wegen van lagere orde kunnen daardoor verminderen. Het verschil tussen benodigde en beschikbare middelen zal daardoor lager worden. Criteria vaststellen aan het onderhoud van welke verhardingen een hogere prioriteit moet worden toegekend. Een knelpunt is dat bij werkzaamheden aan de riolering de kosten voor wegopbrekingen/ herstel wegen uit de onderhoudsmiddelen van wegen bekostigt moet worden. Veelal staan deze wegen niet op de planning in GBI en zijn hiervoor geen middelen beschikbaar. 6. Bebording en markering Niet (meer) noodzakelijke borden verwijderen en een meerjaren vervangingsplan opstellen voor te handhaven bebording. 7. Openbare verlichting De uitvoering van beheerwerkzaamheden aan masten, armaturen, lampen e.d. via een aanbesteding laten uitvoeren. Het renovatieplan voor de openbare verlichting actualiseren. 8. Riolering Het Gemeentelijk Rioleringsplan 2000- 2004 wordt vervangen voor het GRP 2005- 2009. Het GRP kan pas in 2006 worden vastgesteld. 9. Waterbeheersing De schouwsloten worden onderhouden volgens het schouwbestek Noordenveld. In het gebied van de oude gemeente Peize geldt een jaarlijks maaibestek.
26
10. Water Begin 2006 wordt het Waterplan Noordenveld vastgesteld. Dit plan heeft als doel het ontwikkelen van een gemeenschappelijke toekomstvisie van de gemeente, provincie en waterschappen op waterbeheer, in relatie tot de ruimtelijke ontwikkeling van Noordenveld. De ontwikkelingen op het gebied van water volgen en op anticiperen. 11. Kunstwerken GBI Kunstwerken is operationeel. opstellen voor de kunstwerken.
Een
meerjaren
onderhoudsprogramma
12. Openbaar groen Een bermbeheersplan opstellen met als doel enerzijds het streven naar een ecologisch rendement en anderzijds naar een efficiënt gebruik van middelen. Komen tot een eenduidig beheer van de gemeentelijke bossen waarbij het bosbeheerplan Noordenveld als uitgangspunt dient. Bomen die een monumentale status hebben, dienen voor de toekomst behouden te blijven. Dit wordt gerealiseerd door het opstellen van een gemeentelijke monumentale bomenlijst. Een combinatie van passieve en actieve bescherming is nodig om dit te bewerkstelligen. 13. Speelplaatsen Door niet te bezuinigen op het budget voor speelvoorzieningen kan het aantal bestaande speelplaatsen en speelvoorzieningen gehandhaafd blijven. In nauw overleg met de (sociaal) wijkbeheerder wordt vorm gegeven aan onderlinge roulatie en/of verplaatsing van speelvoorzieningen naar nieuwe dan wel 'verjongde' buurten en wijken middels een nog op te stellen Speelbeleidsplan. 14. Lijkbezorging Realiseren en onderhouden van dezelfde voorzieningen op alle 7 openbare begraafplaatsen in Noordenveld conform de planning. 15. Reiniging De Reiniging is zodanig vormgegeven zodat er optimaal gebruik wordt gemaakt van personeel en materieel rekening houdende met de financiële consequenties voor gemeente en burger en de huidige belasting zoals dit beleefd wordt door het personeel.
1 . Wat wilden we bereiken. 1. Tegen zo gering mogelijke maatschappelijke kosten realiseren, beheren en onderhouden van de openbare ruimte (leefomgeving/infrastructuur) en de openbare gebouwen (sport, sociaal-cultureel, onderwijs). • Een goed functionerend Meldpunt dat voor burgers als eerste aanspreekpunt werkt voor alle meldingen m.b.t. openbare ruimte. • Een duurzaam veilige inrichting van het grondgebied van de gemeente Noordenveld.
27
•
Openbare gebouwen die voldoen aan de kwantitatieve en kwalitatieve eisen zodanig dat de gebruiksfuncties kunnen plaatsvinden.
2. Het bewaken en instandhouden van het gewenste kwaliteitsniveau van de leefomgeving in wijken en buurten. • Openbaar groen dat voldoet aan de kwalitatieve en kwantitatieve normen zoals benoemd in de Groenvisie Noordenveld. Daarnaast dient het groen economisch en ecologisch aantrekkelijk te zijn. • Een bermbeheer met als doel enerzijds het streven naar een ecologisch rendement en anderzijds naar een efficiënt gebruik van middelen. • Het op een doelmatige wijze reinigen van straten, papierbakken en het verwijderen van zwerfvuil teneinde het straatbeeld een verzorgd aanzien te geven. • In het geval van optredende gladheid van het wegennet in de gemeente moet het doorgaand verkeer ongehinderd doorgang kunnen vinden. 3. Het inzamelen, vervoeren en storten van huishoudelijke afvalstoffen tegen marktconforme prijzen en tarieven. 4. Het bevorderen van duurzaam beheer gericht op de lange termijn. • Een gemeentelijk wegennet dat voldoet aan de kwantitatieve en kwalitatieve normen van het wegenverkeersplan. • Kunstwerken die voldoen aan de constructieve en gebruiksveiligheidseisen. • Een openbare verlichting die technisch veilig is en een verlichtingsniveau geeft dat voldoet aan de huidige richtlijnen. • Onderhouden van schouwsloten volgens schouwbestek. • Streven naar optimale waterkwaliteit en –kwantiteit. • Streven naar een verbetert gescheiden rioolstelsel. • Openbare speelplaatsen die voldoen aan de normen van het Attractiebesluit. • Bossen met een duurzame instandhouding van de terreinen, waarbij gestreefd wordt naar een hoge mate van afwisseling in flora en fauna en waar mogelijk handhaven/ bevorderen van het recreatief medegebruik. • Beschermen van bomen met een monumentale status. • Begraafplaatsen met een hoog onderhoudsniveau en begaanbare paden. 5. Inspelen op maatschappelijke vragen en ontwikkelingen. • Realiseren van dezelfde voorzieningen op alle openbare begraafplaatsen in Noordenveld. 6. Technologische ontwikkelingen nauwgezet volgen en inzetten om onze doelstellingen te bevorderen en te ondersteunen.
28
2. Wat hebben we gedaan en wat hebben we gerealiseerd Wegen, straten en pleinen Werkzaamheden volgens planning uitgevoerd. Enkele werken zijn aanbesteedt maar uitvoering vindt plaats in 2006 Straatreiniging Conform veegbestek uitgevoerd. Openbare verlichting Er is enige vertraging in de uitvoering volgens planning. Bruggen GBI Kunstwerken is geïnstalleerd In 2006 zal een meerjarenonderhoudsplanning worden opgesteld. Verkeer en vervoer Met de indiensttreding per 1 september van een nieuwe medewerker Verkeer en Vervoer kon het beleid op dit punt weer worden opgepakt. Een aanzienlijk deel van de beschikbare uren wordt ingezet ten behoeve van de opgave in het kader van de Regiovisie. De resterende uren zijn, buiten het reguliere werk, specifiek ingezet ten behoeve van de herziening van het Gemeentelijke Verkeer- en Vervoers Plan (GVVP), het scholenproject en de (voorbereiding) duurzaam veilige inrichting van Norg. Parkeren In het kader van de gestelde prioriteiten kon nog geen invulling worden gegeven aan het gewenste parkeerbeleid. Watergangen Een compleet schouwbestek voor de gehele gemeente Noordenveld en een compleet maaibestek voor de oude gemeente Peize. Een Waterplan Noordenveld, welke wordt vastgesteld in februari 2006 waarmee een visie op het water wordt gegeven.
Natuurbescherming In het kader van Programma Land (subsidie provincie Drenthe) een pilotproject in het gebied Klunderveen opgestart met als doel herstellen van het kenmerkende landschap. Uitvoering van 2006 tot en met 2008. Openbaar groen Meer openbaar groen weggezet bij derden. Het beheer van de openbare ruimte heeft een budget wat niet toereikend is volgens de onderhoudsnormen. Speelvoorzieningen Speeltoestellen die voldoen aan het Attractiebesluit. Lijkbezorging Een (niet- statische) planning voor uitvoering werkzaamheden op alle openbare 29
begraafplaatsen waarbij op alle begraafplaatsen dezelfde voorzieningen worden gerealiseerd (urnenmuren, urnenkelders en strooiveldjes).
3. Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost LASTEN EN BATEN (bedragen x € 1.000) Omschrijving
2004 6.670
Begroting voor wijziging 2005 6.761
Begroting na wijziging 2005 8.139
Baten
276
265
271
271
Saldo
6.394
6.496
7.868
6.269
Lasten
Realisatie
Realisatie 2005 6.540
4. Investeringen Investeringen
Uitgaven Raming Realisatie
Beschikbaar gestelde kredieten in 2005: Verbetering wegen Vervanging openbare verlichting Herinrichting Oude Gracht Veenhuizen Overige kredieten <100.000 Overloopkredieten voorgaande jaren: Insteekweg
Inkomsten Restant
Raming
982
201
781
114
1
113
1.183
897
286
1.150
83
11
72
45
181
76
105
Tunnel Altena
202
GVVP 2002
359
89
270
Kom Langelo
164
4
160
Verbetering wegen 2003
340
340
0
Verbetering wegen 2004
891
690
201
Vervanging openbare verlichting 2004 Herinrichting Kerklaan
114 444
53 392
61 52
485
336
149
Uitbreiding begraafplaats Peize Ontsluiten plangebied groenstrook Woldzoom Rotonde Kanaalstr./Ceintuurbaan Overige kredieten <100.000
Realisatie
710
Restant
440 45
202
600
600
190
15
175
171 6.503
210 3.315
-39 3.188
742
579
550
104 2.591
163
550
201 1.490
-97 1.101
30
3.1.4 Programma Economische ontwikkeling Portefeuillehouder
: J.H. van der Laan, J. Kemkers en J.E. Bakker
Omschrijving programma Het programma omvat het scheppen van de condities voor een goed functionerend bedrijfsleven en de zorg voor een voldoende en zo mogelijk gedifferentieerd werkgelegenheidsaanbod.
Kader
Beleidsvisie bedrijventerreinen Gemeentelijk promotie - en acquisitiebeleid; Optiebeleid bij uitgifte bedrijfskavels;
Bij dit programma behorende productengroepen Omschrijving 310.1 Markten 320.1 Economische ontwikkeling 330.1 Deelname in nutsbedrijven 341.1 Agrarische zaken
Portefeuillehouder J. Kemkers J.H. van der Laan J.E. Bakker J.E. Bakker
Ontwikkelingen en knelpunten 1. De economische dynamiek lijkt weer toe te nemen; 2. Toename werkloosheid, mede door het vertrek van enkele grote industriële bedrijven; 3. Groei van het aantal startende bedrijven (aan huis); 4. Door het ontbreken van bedrijfskavels voor traditionele bedrijvigheid, met name kleinschalige (1.000 m2) en middelgrote (2.000 m2) terreinen, kan niet worden voldaan aan de vraag.
1 . Wat wilden we bereiken Intensivering promotie en acquisitie (bekendheid gemeente als industriekern); mede in relatie tot uitgifte “Haarveld” 2. Ontwikkelen van nieuwe bedrijventerreinen en aandacht voor de bestaande bedrijventerreinen (zowel voor de fysieke kwaliteit als het voorzieningenniveau); 3. Ontwikkelen van een systeem van monitoring voor de winkelkernen in de gemeente; 4. Onderzoek hoe ruimte geboden kan worden aan (door)-startende ondernemingen (positief beïnvloeden economische dynamiek binnen de gemeente); 1.
31
5.
Participatie in vereniging “Parkmanagement bedrijventerreinen Roden”
2. Wat hebben we gedaan en wat hebben we gerealiseerd Markten
Voor de gezamenlijke jaarmarkten zijn ruim 500 vergunningen afgegeven. 300 gegadigden kon geen plaats worden geboden en zijn afgewezen. In 2005 heeft de trend in de afname van aanvoer van vee bij de veemarkten zich voortgezet. Mede in dat licht beschouwd zal in 2006 een onderzoek plaatsvinden (door de Boermarken Oosteind en Westeind) naar de frequentie van de jaarmarkten in Norg. Voor de weekmarkt in Roden wordt een proefopstelling in de Heerestraat voorbereid, een en ander in overleg met de zakenkring. Ten behoeve van de weekmarkten in Roden, Norg en Peize zijn ± 45 standplaatsen uitgegeven . Economische Ontwikkeling −
−
−
−
− −
Vrijetijdsboulevard; de aangekochte panden zijn gesloopt. Op de kruising van Ceintuurbaan Noord en Kanaalstraat is een rotonde aangelegd. De onderhandelingen met betrekking tot de herontwikkeling zijn gestart. Bedrijvenpark Haarveld; het bestek voor het bouwrijp maken van Haarveld is afgerond en aanbesteed. Inmiddels is gestart met het bouwrijp maken. Met diverse partijen wordt gesproken over de verkoop van een kavel. Uitbreiding bedrijventerrein De Westerd; het bestemmingsplan voor de uitbreiding van bedrijventerrein De Westerd is vastgesteld door de gemeenteraad en ligt op dit moment ter goedkeuring bij de provincie. Kaveluitgifte; de laatste nog beschikbare kavels op het bedrijventerrein Bitseveld zijn alle in optie uitgegeven. Naar verwachting zullen alle transacties in de loop van 2006 worden afgerond. Gevolg is wèl, dat op dit moment voor een groot deel van de bedrijvigheid (met uitzondering van de bedrijven, die op Haarveld passen) geen ruimte meer beschikbaar is. In het kader van de Ontwerpopgave Roden-Leek wordt gezocht naar geschikte locaties voor nieuwe bedrijventerreinen. Glasvezel; samen met de Parkmanagementvereniging zijn plannen gemaakt voor de aanleg van glasvezel op het bedrijventerrein. Parkmanagementvereniging; de gemeente is lid van het bestuur van de Parkmanagementvereniging en levert aldus actief bijdragen aan de verdere uitbouw van de vereniging, waar inmiddels 70 bedrijven bij zijn aangesloten.
32
3. Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost LASTEN EN BATEN (bedragen x € 1.000) Omschrijving
Realisatie 2004
Lasten
Begroting voor wijziging 2005
Begroting na wijziging 2005
Realisatie 2005
1.175
318
318
1.024
Baten
978
220
112
822
Saldo
197
98
206
202
4. Investeringen Investeringen
Uitgaven Raming
Realisatie
Inkomsten Restant
Raming
Realisatie
Restant
Beschikbaar gestelde kredieten in 2005: Overige kredieten <100.000 Overloopkredieten voorgaande jaren: Overige kredieten <100.000
33
3.1.5 Programma Onderwijs Portefeuillehouder
: G. Wolters
Omschrijving programma De gemeente Noordenveld heeft een tweeledige verantwoordelijkheid voor onderwijs: als lokale overheid zorgt zij voor het algemene onderwijsklimaat in de gemeente en daarnaast is zij het bestuur van het openbaar basis en speciaal basisonderwijs. Lokale taken zijn huisvesting van scholen, uitvoering van de leerplichtwet, het voeren van onderwijsachterstandenbeleid, leerlingenvervoer en het op elkaar afstemmen en op elkaar aan laten sluiten van ontwikkelingsmogelijkheden, scholing en vorming van kinderen en jongvolwassenen van 0 tot en met 23 jaar. De gemeente garandeert een permanent aanbod volwassenenonderwijs en basiseducactie. Als schoolbestuur is zij verantwoordelijk voor het openbaar en speciaal basisonderwijs in de gemeente Noordenveld. Het schoolbestuur heeft zijn verantwoordelijkheid gemandateerd aan de Algemene Directie Openbaar Onderwijs.
Kader Lokaal: Rijksregels en wetgeving Verordening Lokaal Onderwijs overleg (op overeenstemming gericht onderwijs overleg) Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs gemeente Noordenveld Verordening Leerlingenvervoer gemeente Noordenveld Integraal Huisvestingsplan onderwijs Gemeentelijk onderwijsachterstandenplan Gemeentelijk jeugdbeleid Schoolbestuur: Rijksregels en wetgeving Mandaatregeling openbaar onderwijs
Bij dit programma behorende productengroepen Omschrijving 420.1 Openbaar basisonderwijs excl huisvesting 421.1 Openbaar basisonderwijs; Huisvesting 422.1 Bijzonder basisonderwijs excl huisvesting 423.1 Bijzonder basisonderwijs; Huisvesting 430.1 Openbaar V.S.O. excl huisvesting 431.1 Openbaar V.S.O.; Huisvesting 440.1 Openbaar V.O. excl huisvesting
Portefeuillehouder G. Wolters G. Wolters G. Wolters G. Wolters G. Wolters G. Wolters G. Wolters
34
441.1 442.1 443.1 480.1 480.4 480.5 480.6 482.1 480.7 480.8
Openbaar V.O.; Huisvesting Bijzonder V.O. excl huisvesting Bijzonder V.O.; Huisvesting Lokaal onderwijsbeleid Leerplicht Schoolbegeleiding Leerlingenvervoer Volwassenenonderwijs Gymnastieklokalen Onderwijsachterstandenbeleid
G. Wolters G. Wolters G. Wolters G. Wolters G. Wolters G. Wolters G. Wolters G. Wolters G. Wolters G. Wolters
Ontwikkelingen en knelpunten In de notitie onderwijsachterstandbeleid 2002-2006 zijn de uitgangspunten van het VVE-beleid en GOA-beleid beschreven. Jaarlijks wordt een jaarprogramma vastgesteld en geëvalueerd. Jaarlijks wordt het Integraal Huisvestingsplan onderwijs geactualiseerd en een volgende jaarschijf opgenomen in de meerjarenbegroting. Ieder jaar wordt afzonderlijk het programma voorzieningen huisvesting onderwijs aangeboden aan de gemeenteraad. Naast deze speerpunten zal ook het lokaal beleid wat betreft de leerplicht, logopedie, volwasseneneducatie en schoolbegeleiding in het lokaal onderwijsbeleid opgenomen worden. Aandachtspunten zijn: de invulling van de logopedie in relatie tot de landelijke ontwikkelingen, verwerking van de monitorgegevens en realisatie van eenduidige afspraken met het RMC-coördinatiepunt.
1 . Wat wilden we bereiken Lokaal 1. Het bieden van goed onderwijs in de gemeente Noordenveld 2. Samenwerking en afstemming tussen instellingen / instanties / groeperingen op het gebied van lokaal onderwijs 3. Bijdrage aan integrale projecten 4. Achterstandssituaties voorkomen bij leerlingen en toekomstige leerlingen Schoolbestuurlijk 1. Vorming van een bestuur van voldoende omvang en kwaliteit om nu en in de toekomst te kunnen voldoen aan de vraag naar openbaar onderwijs in de gemeente.
2. Wat hebben we gedaan en wat hebben we gerealiseerd Openbaar basisonderwijs excl huisvesting De voorbereidingen voor de overgang naar een nieuw bekostigingsstelsel zijn vrijwel afgerond. De administratie voor het openbaar onderwijs is per 1 januari 2006 overgedragen aan OnderwijsService Groep (O.S.G) te Assen. Openbaar basisonderwijs; Huisvesting
35
De voorbereiding voor de nieuwbouw van de Centrumschool te Peize is afgerond. De aanbesteding is afgerond en de opdracht voor de bouw is verstrekt. Openbaar V.S.O.; Huisvesting De voorbereidingen voor het bouwen van een nieuwe school voor speciaal basisonderwijs hebben vertraging opgelopen. Inmiddels is besloten tot herbouw van de school gecombineerd met een gymnastieklokaal aan de Esdoornstraat te Roden. Er is een voorlopig ontwerp gemaakt. Openbaar V.O.; Huisvesting De overdracht van de verantwoordelijkheid voor het buitenonderhoud van scholen is overgedragen aan de schoolbesturen. Bijzonder V.O.; Huisvesting Er is een budget beschikbaar gesteld voor vervangende nieuwbouw van de school De Rônerborg. Het bestemmingsplan is vastgesteld door de gemeenteraad en ter goedkeuring voorgelegd aan Gedeputeerde Staten. Leerplicht In het voorjaar van 2005 is het jaarverslag Leerplicht over de jaren 2001-2002, 2002-2003 en 2003-2004 gepresenteerd aan de Raad. Vanaf nu zal ieder jaar een verslag over de leerplicht verschijnen, waarin ook opgenomen zijn de resultaten van het Regionaal Meld en Coördinatiepunt Assen die voor de gemeente Noordenveld de voortijdige schoolverlaters weer terug leidt naar het onderwijs, of naar een werkleertraject of samen met de ISD/CWI naar werk. Ter voorkoming van het voortijdig schoolverlaten is het Voortijdig Schoolverlatenoverleg Noordenveld gestart. Schoolbegeleiding De invoering van een nieuw wettelijk kader voor schoolbegeleiding is met een jaar vertraagd. De gemeenten blijven nog tot 1 augustus 2006 verantwoordelijk voor de instandhouding van schoolbegeleidingsdiensten. Leerlingenvervoer De aanbesteding van het leerlingenvervoer is afgerond. Het vervoer is met ingang van 1 augustus 2005 opgedragen aan Connexxion Taxi services. Gymnastieklokalen De voorbereiding voor de bouw van een nieuw gymnastieklokaal in Peize zijn afgerond. De aanbesteding is afgerond en de opdracht voor de bouw is gegeven. Onderwijsachterstandenbeleid Het schooljaar 2005-2006 is het laatste schooljaar waarin de gemeente Noordenveld rijksmiddelen voor de uitvoering van het onderwijsachterstandenbeleid ontvangt. In 2005 is een aanzet gegeven tot integratie van jeugd- en onderwijsbeleid, om de bereikte resultaten in het onderwijsachterstandenbeleid ook voor de toekomst te kunnen behouden en de samenwerking en afstemming tussen scholen en
36
overige betrokken organisaties te continueren. Monitor Voor de evaluatie en verantwoording van het onderwijsachterstandenbeleid is een actuele leerplichtadministratie noodzakelijk. In 2005 is hiervoor extra menskracht ingezet, wat ertoe heeft geleid dat aan de minimale normen van evaluatie en verantwoording kan worden voldaan.
3. Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost LASTEN EN BATEN (bedragen x € 1.000) Omschrijving
Realisatie 2004
Begroting voor wijziging 2005
Begroting na wijziging 2005
Realisatie 2005
Lasten
14.758
14.357
14.474
15.259
Baten
11.752
10.900
10.972
12.164
Saldo
3.006
3.457
3.502
3.095
4. Investeringen Investeringen
Uitgaven Raming
Beschikbaar gestelde kredieten in 2005: Nieuwbouw de Borgen Aanvullend krediet nieuwbouw Hoge Holt Overige kredieten <100.000 Overloopkredieten voorgaande jaren: Investeringen huisvesting obs Roderwolde Voorbereidingskrediet nieuwbouw Centrumsch Idem Hoge Holt
3.661
Realisatie
25
155 172
Inkomsten Restant
73
327
99
327 43 37
1.968 1.311
46
1.922 1.311
Idem gymlokaal Peize
615
48
567
Idem gymlok. Hoge Holt
615 138 9.279
Restant
155
139 98
Overige kredieten <100.000
Realisatie
3.636
182 135
Nieuwbouw Centrumschool Idem Hoge Holt
Raming
615 4 433
134 8.846
37
3.1.6 Programma Sport Portefeuillehouder
: J. Kemkers
Omschrijving programma Het sportbeleid is gericht op het maatschappelijk belang en de rol van de lokale sportvereniging hierin. De gemeente heeft als doel de organisatorische sportinfrastructuur te versterken en sportactiviteiten voor alle inwoners mogelijk te maken. De gemeente kan subsidie verlenen om de kwaliteit, de spreiding en de variatie van het bestaande sportaanbod en de sportdeelname door bepaalde doelgroepen te bevorderen. De gemeente draagt bij aan het in stand houden van sportaccommodaties in voorwaardenscheppende zin, waarbij toegankelijkheid en gelijkmatige verspreiding voorwaarden zijn.
Kader
Meerjaren onderhoudsprogramma binnensportaccommodaties Meerjaren onderhoudsprogramma buitensportaccommodaties Welzijnswet Subsidieverordening Welzijn, Cultuur en Sport
Bij dit programma behorende productengroepen
Omschrijving 530.1 530.3 530.4 530.5 531.1
Sport algemeen Buitensportaccommodaties Binnensportaccommodaties Openluchtbaden Groene sportvelden en terreinen
Portefeuillehouder J. J. J. J. J.
Kemkers Kemkers Kemkers Kemkers Kemkers
Ontwikkelingen en knelpunten
Landelijk is de stimuleringsregeling Breedtesportimpuls ingevoerd. In het kader van de nota ‘Noordenveld beweegt gezond’ zal een aantal items vanuit de breedtesport in samenwerking met derden nader worden uitgewerkt.
1 . Wat wilden we bereiken 1. Behouden van de kwaliteit en de kwantiteit van de voorzieningen 2. Versteviging van de positie van de sportverenigingen 3. Samenwerking en afstemming tussen instellingen / instanties / groeperingen op het gebied van de lokale sport 4. Bevordering van sportdeelname door bepaalde doelgroepen
38
2. Wat hebben we gedaan en wat hebben we gerealiseerd Sport algemeen De privatisering van de opstallen van de voetbalvereniging GOMOS is afgerond. Er is een overeenkomst afgesloten met Sport Drenthe betreffende de utvoering van de breedtesportimpuls. De uitvoering van de activiteiten in het kader ven de breedtesportimpuls is gestart in 2005, zoals peutergym, scholier en sport, WhoZnext (activiteiten door de jeugd, voor de jeugd van 14-19 jaar). Openluchtbaden De renovatie van het zwembad Peize is gerealiseerd met behulp van gemeentelijke subsidie. Groene sportvelden en terreinen Het nieuwe wedstrijdveld van de voetbalvereniging Peize is in gebruik genomen. Hiermee is ook de privatiseringsbijdrage afgekocht.
3. Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost LASTEN EN BATEN (bedragen x € 1.000) Omschrijving
Realisatie
Begroting Voor Wijziging 2005
2004 Lasten
Begroting na wijziging 2005
Realisatie 2005
2.711
2.367
2.654
2.601
Baten
712
817
866
866
Saldo
1.999
1.550
1.788
1.735
4. Investeringen Investeringen
Uitgaven Raming
Beschikbaar gestelde kredieten in 2005: Zwembad de Hulleninstallaties Overige kredieten <100.000 Overloopkredieten voorgaande jaren: Overige kredieten <100.000
Realisatie
Inkomsten Restant
158
2
156
64
1
63
352 574
163 166
189 408
Raming
Realisatie
Restant
39
3.1.7 Programma Cultuur Portefeuillehouder
: G. Wolters en J. Kemkers
Omschrijving programma Cultuur heeft een bindende functie voor de inwoners van een gemeenschap. De gemeente vindt het belangrijk dat haar inwoners zich thuis voelen in de plaats waar zij wonen. Daarom is het stimuleren van cultuur een belangrijke taak van de gemeentelijke overheid. Onderdelen hierin zijn: in stand en toegankelijk houden van het openbare bibliotheekwerk - bevordering amateuristische kunstbeoefening - faciliteren van een samenhangend cultureel programma-aanbod afgestemd op het specifieke karakter van Noordenveld - bevordering van culturele activiteiten en experimenten - bewaren en toegankelijk maken van museale collecties zo mogelijk bevorderen van het aanbod van recreatieve radio- en televisieprogramma’s gericht op Noordenveld - het behoud en toegankelijk maken van het cultureel erfgoed bevordering van de integratie van beeldende kunst in de gebouwde omgeving bevordering van kunsteducatie in een doorgaande lijn gedurende de gehele schoolperiode en een laagdrempelige toegang tot kunsteducatie voor alle inkomensgroepen
Kader
Welzijnswet Gemeentelijke subsidieverordening Welzijn, Cultuur en Sport Cultuurnota Gemeenschappelijke regeling ICO Centrum voor Kunst & Cultuur (deze regeling is vanaf 1 september 2005 in liquidatie)
Bij dit programma behorende productengroepen Omschrijving 510.1 Openbaar Bibliotheekwerk 511.1 Overig ontwikkelingswerk 540.1 Kunst en Cultuur 541.1 Oudheidkunde / Musea 541.2 Monumenten 580.2 Mediabeleid
Portefeuillehouder G. Wolters G. Wolters G. Wolters G. Wolters J. Kemkers G. Wolters
40
Ontwikkelingen en knelpunten In de uitvoering van de cultuurnota is prioritering aangebracht als gevolg van beperkte beschikbaarheid van middelen. Het ontwikkelen van een museumbeleid is doorgeschoven naar een volgend jaar. Zo ook de 1% regeling beeldende kunst. Er wordt een plan ontwikkeld in samenhang met de ontwikkeling van het Mensinge-complex. Opwaardering van het Mensinge-complex vormt onderdeel van het MaSTERplan dat gericht is op een betere benutting van de economische potentie van de bezoekersstroom van de Vrijbuiter ten gunste van de in en rondom Roden aanwezige bedrijven en voorzieningen.
1 . Wat wilden we bereiken 1. Sociale samenhang en een goed cultureel klimaat in de gemeente. 2. Zelfontplooiing van de inwoners. 3. Deelname aan amateuristische kunstbeoefening door alle inkomensgroepen in het algemeen en door jongeren in het bijzonder. 4. Actieve en receptieve kunstbeoefening door de inwoners van de gemeente in het algemeen en door jongeren in het bijzonder.
2. Wat hebben we gedaan en wat hebben we gerealiseerd Openbaar Bibliotheekwerk Met ingang van 2005 is er een structurele bezuiniging van € 25.000,- opgelegd en gerealiseerd. Onderhandelingen over een nieuwe budgetovereenkomst worden gevoerd. Hierin wordt meegenomen de vraag of het niveau van het huidige dienstenpakket gehandhaafd kan worden.. Kunst en Cultuur De gemeenschappelijke regeling ICO is m.i.v. september 2005 in liquidatie gebracht. De gemeente heeft frictiegelden gereserveerd voor hieruit voortvloeiende aanspraken. Met de per 1 september 2005 opgerichte Stichting ICO wordt een subsidieovereenkomst afgesloten, vooralsnog tot 2012. De uitvoering van het jaarlijkse subsidieprogramma is gerealiseerd. Er zijn diverse eenmalige subsidies verstrekt in het kader van het experimentenfonds cultuur. Oudheidkunde / Musea De plannen voor verbouw van het Mensinge-complex zijn in het kader van het MaSTERplan nader uitgewerkt. Met de personen die de bestuurlijke taken voor het complex van de gemeente zullen overnemen zijn voorbereidingen getroffen om te komen tot een subsidierelatie. Monumenten Diverse restauraties zijn dit jaar afgerond. Als hoogtepunt kan de restauratie en uitbreiding van het orgel in de Koepelkerk in Veenhuizen genoemd worden.
41
Verder is weer regelmatig gebruik gemaakt van de gemeentelijke subsidieregeling. Doordat de provincie besloten heeft de bestaande subsidieregelingen en de rietendakenlijst per 1 januari 2006 af te schaffen, zal kritisch gekeken moeten worden naar de gemeentelijke subsidieregeling, omdat deze op onderdelen gekoppeld is aan het provinciale stelsel.
3. Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost LASTEN EN BATEN
Omschrijving
Realisatie 2004
Lasten
Begroting voor wijziging 2005
Begroting na wijziging 2005
Realisatie 2005
1.453
1.541
3.327
1.856
Baten
12
14
338
83
Saldo
1.441
1.527
2.989
1.773
4. Investeringen Investeringen
Uitgaven Raming
Realisatie
Inkomsten Restant
Raming
Realisatie
Restant
Beschikbaar gestelde kredieten in 2005: Overige kredieten <100.000 Overloopkredieten voorgaande jaren: Realisatie LGM Restauratie molen Peize Idem Roderwolde Overige kredieten <100.000
102
66
36
1.049
184
865
163 224
18 89
145 135
97 190
97 190
92 1.630
16 373
76 1.257
41 328
41 328
42
3.1.8 Programma Recreatie en Toerisme Portefeuillehouder
: J. Kemkers
Omschrijving programma Recreatie en toerisme ontwikkelen zich in toenemende mate tot een belangrijke sociale en economische pijler van gemeente Noordenveld. De gemeente onderkent het belang hiervan en ondersteunt en faciliteert kwaliteitsverbetering, aanbodsverbreding en seizoenverlenging van de dag- en verblijfsrecreatieve sector. Daarnaast wordt ingezet op: de verdere ontwikkeling van het fiets- en wandelpadennetwerk met bijbehorende voorzieningen zoals toeristische opstapplaatsen c.q. parkeerplaatsen, bebording, etc. het bevorderen van de betrokkenheid van de VVV en de recreatieondernemers bij recreatieve ontwikkelingen; - het bevorderen van gebruikersparticipatie tussen terreinbeherende instanties en de bevolking.
Kader
Rijks- en provinciale wet- en regelgeving Beleidsplannen recreatie en toerisme gemeenten Norg, Roden en Peize Recreatieve Ontwikkelingsvisie Leekstermeer e.o. Notitie Permanente bewoning Recreatieverblijven 2005
Bij dit programma behorende productengroepen Omschrijving 560.2 Recreatie en Toerisme 560.3 Evenementen volksfeesten
Portefeuillehouder J. Kemkers J. Kemkers
Ontwikkelingen en knelpunten
1.
2. 3.
Ruimtelijk beleid, de planologie laat steeds minder ruimte voor ontwikkelingsmogelijkheden ten bate van de toeristisch-recreatieve bedrijvigheid. Het oneigenlijke gebruik (permanente bewoning) van recreatieverblijven. De toename van keuzemogelijkheden voor de consument om te reizen. Door verlaging van de vliegtarieven zijn verre bestemmingen gemakkelijker te verkennen dan ooit. Toeristische regio's uit alle windstreken beconcurreren elkaar.
1 . Wat wilden we bereiken 43
Het bevorderen van de sociaal-economische groei van de toeristisch-recreatieve sector en het verbeteren van de kwaliteit van de recreatieve leefomgeving voor de eigen inwoners.
2. Wat hebben we gedaan en wat hebben we gerealiseerd De voorbereidingen ten behoeve van de reconstructie van het gedempte haventje in Roderwolde zijn afgerond. Er is gestart met de uitvoering. De realisatie van de recreatieve fietsverbinding aan de noordoostzijde van het Leekstermeer is verder onderzocht en uitgewerkt. In het kader van het Masterplan Veenhuizen is met betrokken partijen de “Visie Recreatie en Toerisme Veenhuizen” opgesteld. In de visie, die gebaseerd is op de basisfilosofie van Veenhuizen, zijn de toeristisch-recreatieve mogelijkheden in en rond Veenhuizen met elkaar in samenhang gebracht en uitgewerkt in een aantal concrete projecten. Onder leiding van het Recreatieschap Drenthe is met betrokken partijen in en rondom het Fochteloërveen gekeken naar vergroting van recreatieve (ontsluitings)mogelijkheden van het gebied. Een tweetal fietsverbindingen is nader uitgewerkt. Onderzoek vindt plaats naar mogelijke realisatie hiervan en naar andere gewenste voorzieningen. Er is in samenwerking met de Kamer van Koophandel en de vereniging van Recreatieondernemers Noordenveld (RON) een eerste stap gezet om te kijken of het mogelijk is een structuur op te zetten waarbinnen het toeristisch-recreatief bedrijfsleven in de gemeente Noordenveld kan samenwerken en elkaar ontmoeten.
3. Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost LASTEN EN BATEN Omschrijving
Realisatie 2004
Lasten
Begroting voor wijziging 2005
Begroting na wijziging 2005
Realisatie 2005
236
292
1.129
278
Baten
38
33
33
36
Saldo
198
259
1.096
242
4. Investeringen
44
Investeringen
Uitgaven Raming
Beschikbaar gestelde kredieten in 2005: Reconstructie haventje Roderwolde Kompasproject Veenhuizen Overige kredieten <100.000 Overloopkredieten voorgaande jaren: Overige kredieten <100.000
Realisatie
Inkomsten Restant
Raming
Realisatie
Restant
355
42
313
248
248
5.196
198
4.998
4.596
638
3.958
5.551
240
5.311
4.844
638
4.206
45
3.1.9 Programma Werk en Inkomen Portefeuillehouder
: G. Wolters
Omschrijving programma Het uitvoeren van de wettelijke taken welke ingevolge de Wet werk en bijstand (WWB) aan de gemeente zijn opgedragen. Uitgangspunt van de wet is dat iedere Nederlander hier te lande geacht wordt om zelfstandig in zijn bestaan te kunnen voorzien door middel van arbeid. Als dit niet mogelijk is en er geen andere voorzieningen beschikbaar zijn, heeft de gemeente de taak hem/haar te helpen met het zoeken naar werk en, zolang met werk nog geen zelfstandig bestaan mogelijk is, met inkomensondersteuning Om deze taak te kunnen uitvoeren heeft de gemeente in het implementatiejaar 2004 middels verordeningen en notities, het WWB-beleid vastgesteld. Doelstelling was dat de CWI-partnergemeenten, Leek, Marum en Noordenveld per 1 januari 2005 gezamenlijk een Intergemeentelijke Sociale Dienst (ISD) zouden realiseren. Inmiddels is deze samenwerking vastgelegd in een door de gemeenten vastgestelde Gemeenschappelijke Regeling. De gemeenten Leek, Marum en Noordenveld hebben het WWB-beleid nog in het jaar 2004 op elkaar afgestemd en in 2005 verdergaand geharmoniseerd. Het uitvoeren van de Wet Sociale Werkvoorziening. Op basis van deze wet heeft de gemeente als taak om arbeidsplaatsen te scheppen en in stand te houden voor arbeidsgehandicapten. De uitvoering van de WSW is neergelegd bij het SW-bedrijf NOVATEC.
Kader
Gemeenschappelijke regeling ISD Noordenkwartier Beleidsplannen en -verslagen WWB Toeslagenverordening WWB Maatregelenverordening WWB Handhavingsplan WWB Reïntegratieverordening WWB Reïntegratiebeleidsplan WWB Inkoopbeleid reïntegratiediensten WWB Verslag over de uitvoering WWB Nota Bijzondere bijstand Verordening Krediethypotheek en pandovereenkomst Binnen de ISD vast te stellen afdelingsplannen Verordening op de Wet kinderopvang Jaarplannen, -verslagen, rekeningen en begrotingen SW-bedrijf (NOVATEC)
Bij dit programma behorende productengroepen
46
Omschrijving 610.1 Bijstandverlening 611.1 Werkgelegenheid 612.1 Inkomensvoorziening 614.1 Minimabeleid
Portefeuillehouder G. Wolters G. Wolters G. Wolters G. Wolters
1. Wat wilden we bereiken 1.
2.
3.
4.
5.
De uitvoering van de WWB c.a. moet uitgevoerd worden door de ISD Noordenkwartier. De overgang van gemeente naar ISD moet voor de cliënten zonder problemen verlopen. Het streven is er op gericht om door middel van een lokaal gerichte aanpak de uitstroom en reïntegratie van werkzoekenden op de arbeidsmarkt te bewerkstelligen. Zowel het zittende bestand als de nieuwe instroom dienen zo snel mogelijk op het goede spoor te worden gezet. Dit mede door middel van de inzet van de op private markt in te kopen reïntegratiediensten. Werk boven inkomen dus. Indien de individuele omstandigheden van de cliënt dit noodzakelijk maken zullen de reïntegratiediensten worden aangevuld met bijdragen in de kosten van noodzakelijke kinderopvang. Dit laatste onder toepassing van de vastgestelde verordening Wet kinderopvang. De inkomenswaarborg blijft in de WWB een belangrijke kernfunctie. Op basis van een systematiek van centraal vastgestelde uitkeringsnormen en door de gemeente vast te stellen toeslagen, wordt bijstand verleend aan personen die in zodanige omstandigheden verkeren of dreigen te geraken, dat zij niet over de middelen beschikken om in de noodzakelijke kosten van het bestaan te kunnen voorzien. Specifieke doelstelling is verder dat, in het kader van de WSW, arbeidsplaatsen worden gecreëerd voor werkloze werknemers die vanwege een arbeidshandicap uitsluitend onder aangepaste omstandigheden tot regelmatige arbeid in staat zijn.
2. Wat hebben we gedaan en wat hebben we gerealiseerd ISD Noordenkwartier De ISD Noordenkwartier is per 1 januari 2005 gestart; er is extra (extern) personeel ingezet om enerzijds de overgang naadloos te laten verlopen, anderzijds de dienstverlening op het gewenste niveau te houden. Door de vertraagde besluitvorming in 2005 heeft 2005 voor een aanmerkelijk deel in het teken gestaan van de ontwikkeling van de "eigen" bedrijfsvoering en bedrijfsprocessen. Proceduretermijnen met betrekking tot bijvoorbeeld begroting en marap zijn daarom niet gehaald. Het bestuur heeft toegezegd dat de termijnen in 2006 wel worden gehaald. Sinds maart 2005 functioneert de ISD door de centrale huisvesting ook als één organisatie.
47
Werkgelegenheid Het adagium "werk gaat boven inkomen" is in het verslagjaar geconcretiseerd door de inkoop van meerdere reïntegratietrajecten. Medio 2005 is de reïntegratieverordening aangepast; non-profit organisaties behoeven geen eigen bijdrage (meer) te betalen. Daarnaast is de vrijlatingsregeling bij parttime werkzaamheden verruimd. Samen met andere partijen zijn voorbereidingen getroffen om te komen tot een zogeheten jongerenloket. De essentie hiervan is, dat er afspraken gemaakt en trajecten worden ontwikkeld waardoor geen enkele jongere meer raakt aangewezen op een uitkering. De traditionele sociale werkvoorziening staat onder druk. Samen met de participerende gemeenten heeft Novatec een bedrijfsplan ontwikkeld om de omslag naar de modernere sociale werkvoorziening te maken. Verschillende werkzaamheden zijn/worden ondergebracht bij afzonderlijke bedrijfseenheden. Een voorbeeld van dit laatste is het reïntegratiebedrijf NovaWork. Minimabeleid Er zijn 178 aanvragen afgehandeld volgens de vastgestelde verordeningen. Door een achterstand in de aanvragen over 2004, zijn er 60 aanvragen van 2004 uitbetaald in 2005. Doordat sinds de invoering van de Wet Werk en Bijstand alleen daadwerkelijk gemaakte kosten vergoed worden, worden er steeds minder aanvragen ingediend en gehonoreerd.
3. Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost LASTEN EN BATEN Omschrijving
Realisatie 2004
Begroting voor wijziging 2005
Begroting na wijziging 2005
Realisatie 2005
Lasten
7.921
1.625
2.529
2.057
Baten
5.971
23
316
218
Saldo
1.950
1.602
2.213
1.839
4. Investeringen
48
Investeringen
Uitgaven Raming
Realisatie
Inkomsten Restant
Raming
Realisatie
Restant
Beschikbaar gestelde kredieten in 2005: Overige kredieten <100.000 Overloopkredieten voorgaande jaren: Overige kredieten <100.000
49
3.1.10 Programma Zorg en Welzijn Portefeuillehouder
: J. Kemkers, J.E. Bakker en G. Wolters
Omschrijving programma Welzijnswerk Sociaal culturele en vormende activiteiten, individueel en in groepsverband, moeten bijdragen aan de ontwikkeling en sociale positionering van de inwoners en de buurten en dorpen waarin ze wonen. De gemeente realiseert dat concreet door subsidie te verlenen als bijdrage in de kosten van: de organisatie en/ of uitvoering van sociaal-culturele activiteiten door organisaties of groepen van vrijwilligers; organisatie en uitvoering van educatieve, sociaal-culturele en sociaal activerende activiteiten door professionele instellingen voor welzijnswerk en peuterspeelzalen; - een vrijwilligerssteunpunt; - eenmalige vernieuwende projecten; beheer en exploitatie van welzijnsaccommodaties, dienstencentra en dorpshuizen; - organisatie en exploitatie van peuterspeelzalen en een speel-o-theek. Kinderopvang Sedert 2005 heeft de gemeente geen taak meer in het zorgen voor voldoende kinderopvangcapaciteit en gesubsidieerde plaatsen voor doelgroepen. Op basis van de Wet Kinderopvang moet zij nog slechts ouders uit daarin aangegeven doelgroepen een aanvullende gemeentelijke bijdrage geven in de kosten van kinderopvang. Daarnaast moet zij blijven zorgen voor het registreren van kindercentra en toezicht houden op de kwaliteit. Voor deze taken krijgt zij een rijksbijdrage. Peuterspeelzaal- en jeugdbeleid Bij het peuterspeelzaalbeleid ligt de nadruk op het vergroten van de deelname en toegankelijkheid, professionalisering, onderlinge samenwerking en inschakeling bij het jeugd-, onderwijs-, zorg en sportbeleid. De gemeente voert de regie over het integrale jeugdbeleid. In dit kader bevordert zij de samenwerking van de lokale opvang-, onderwijs-, welzijn- en zorgvoorzieningen zodanig dat er een aansluitend traject en sluitende aanpak voor 0 tot 23-jarigen ontstaat. Ouderenbeleid Speerpunt in het collegeprogramma 2002-2006 is het te ontwikkelen seniorenbeleid waarbij een nadrukkelijke relatie tussen zorg/voorzieningen en welzijn per dorpskern moet worden gelegd. Er zal expliciet aandacht worden besteed aan samenhang in beleid, zorgloketten, welzijnsvoorzieningen, accommodaties en wonen.
50
Dit moet resulteren in een flexibel pakket aan dienstverlening volgens het systeem van vraaggestuurde zorgverlening in de woning met individuele dienstverlening waardoor inwoners zolang mogelijk in hun eigen woonomgeving kunnen blijven wonen. In de nota lokaal gezondheidsbeleid 2004-2008 heeft de raad aangegeven dat prioriteit gelegd moet worden bij de invulling van de functie van ouderenadviseur. Dit is een van de voorwaarden om zelfstandig te blijven wonen. Voor Norg is het idee van een woonzorgzone ontwikkeld; in de loop van 2005 zullen de eerste resultaten van deelprojecten zichtbaar moeten worden. zondheidszorg Iedere gemeente is wettelijk verplicht een gemeentelijke gezondheidsdienst te hebben ter uitvoering van de basisgezondheidszorg. Hiervoor heeft de gemeente Noordenveld samen met de 11 andere Drentse gemeenten de GGD Drenthe opgericht. De gemeente heeft de regie over de wijze van uitvoering van de integrale jeugdgezondheidszorg (JGZ). Via het maatwerkdeel kunnen per gemeente specifieke accenten worden gelegd. De gemeente heeft als taak een preventief lokaal gezondheidsbeleid te ontwikkelen en uit te voeren. Maatschappelijke begeleiding en advies De gemeente zorgt voor een adequaat aanbod van maatschappelijk werk. In het licht van de Openbare Geestelijke GezondheidsZorg (OGGZ) voelt zij zich verantwoordelijk voor een passend aanbod in het kader van de Maatschappelijke Opvang. De gemeentelijke verantwoordelijkheid voor de toegang tot de AWBZgefinancierde zorgvoorzieningen is met ingang van 2005 beëindigd. De feitelijke ontbinding en vereffening van het RIO NMD zal in 2006 plaats vinden. Voorzieningen De gemeente heeft een wettelijke zorgplicht voor de verstrekking van rolstoelen, vervoersvoorzieningen en woningaanpassingen voor haar inwoners met beperkingen. De voorzieningen dienen de deelname, van de inwoners met beperkingen, aan het maatschappelijk verkeer te bevorderen. Waarbij de voorzieningen doeltreffend, doelmatig en cliëntgericht moeten zijn.
51
Kader
Welzijnswet Gemeentelijke subsidieverordening Welzijn, Cultuur en Sport Verordening Kinderopvang (tot 2005) Wet Basisvoorziening Kinderopvang (vanaf 2005) Nota over de peuterspeelzalen in Noordenveld “Tussen servet en tafellaken” Plan van Aanpak en jaarlijks Programma en Evaluatie van het jeugdbeleid “De jeugd heeft de toekomst” Wet Voorzieningen Gehandicapten (Wvg) Verordening voorzieningen gehandicapten gemeente Noordenveld, het verstrekkingenboek van de gemeente Noordenveld en de jurisprudentie Wvg Algemene Wet Bestuursrecht (Awb) Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid Algemene Maatregel van Bestuur inzake JeugdGezondheidsZorg Nota Lokaal Gezondheidsbeleid gemeente Noordenveld Nota Wonen in Noordenveld
Bij dit programma behorende productengroepen Omschrijving 580.3 Multifunctionele accommodaties 620.1 Maatschappelijke begeleiding en advies 620.2 Jeugdzorg 620.3 Ouderenwerk 621.1 Vreemdelingen 630.1 Sociaal Cultureel Werk 630.2 Jeugd- en Jongerenwerk 650.1 Kinderdagopvang 652.1 Voorziening Gehandicapten 714.1 Overige Volksgezondheid 715.1 Jeugdgezondheidszorg; uniform deel 716.1 Jeugdgezondheidszorg; maatwerkdeel
Portefeuillehouder J. Kemkers/J.E. Bakker J.E. Bakker J.E. Bakker J.E. Bakker J.E. Bakker J.E. Bakker J.E. Bakker G. Wolters G. Wolters J.E. Bakker J.E. Bakker J.E. Bakker
Ontwikkelingen en knelpunten Kinderopvang Ingaande 2005 vervalt de taak van de gemeente om te zorgen voor voldoende opvangcapaciteit en gesubsidieerde plaatsen voor doelgroepen. In het kader van de Wet Kinderopvang moet zij ouders uit de in de wet omschreven doelgroepen een aanvullende bijdrage verlenen in de opvangkosten (taak uitgevoerd door de ISD) en zorgen voor registratie van de kindercentra en toezicht op de kwaliteit. Wet Maatschappelijk Ondersteuning Onlangs heeft de Tweede Kamer ingestemd met de Wet op de Maatschappelijke Ondersteuning. Hierin staat de eigen verantwoordelijkheid van de burger (weer) 52
centraal. Gelijktijdig heeft een verantwoordelijkheidsverdeling tussen rijk en gemeente plaats gevonden. De nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteuning treedt per 1 januari 2007 in de plaats van de huidige Welzijnswet, de WVG, een aantal specifieke subsidieregelingen en biedt tevens aanmerkelijke onderdelen van de huidige AWBZ een nieuw wettelijk kader. Wet Voorziening Gehandicapten Door de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is in samenwerking met diverse belangenorganisaties voor gehandicapten het protocol Wvg ondertekend. Het protocol is bedoeld om de kwaliteit van de uitvoering van de Wvg te verbeteren. Voor het vervoer en de hulpmiddelen zal een aanbestedingsprocedure worden opgestart.
1 . Wat wilden we bereiken De ontwikkeling van de inwoners, zowel individueel als in groepsverband, met bijzondere aandacht voor jongeren, ouderen en gehandicapten. 2. Behoud van de zelfstandigheid en zelfredzaamheid van ouderen en gehandicapten zo lang als mogelijk is en bevorderen dat zij betrokken blijven bij hun sociale woonomgeving. 3. Bevordering van de deelname aan het maatschappelijk verkeer 4. Zelfredzaamheid van jongeren. 5. Deelname aan het arbeidsproces, met name van minder draagkrachtige ouders. 6. Vergroting van kansen voor jeugdigen en het voorkomen van achterstand en uitval van jeugdigen. 7. Sociale en maatschappelijke integratie en zelfstandigheid van allochtone inwoners. 8. Sociale en maatschappelijke integratie en participatie van oudere en gehandicapte inwoners. 9. Financieel en geografisch algemeen toegankelijke, professionele, kwalitatief goede en veilige peuterspeelzalen. 10. Kwalitatief goede kinderopvang voor minder draagkrachtige ouders, ter bevordering van de (her)intreding op de arbeidsmarkt. 11. Samenhang en afstemming tussen de voorzieningen voor 0 tot 23-jarigen om jeugdigen optimale ontwikkelingskansen te bieden. 1.
2. Wat hebben we gedaan en wat hebben we gerealiseerd Multifunctionele accommodaties In 2005 is besloten gebruik te maken van de provinciale subsidieregeling voor inhoudelijke ontwikkeling van multifunctionele dienstencentra. Roderesch, Roderwolde en Veenhuizen zijn hiervoor aangemeld. In deze dorpen wordt onderzocht of multifunctionele dienstencentra zijn te realiseren. In 2005 is de eerste onderzoeksfase gestart.
53
Maatschappelijke begeleiding en advies Sinds medio 2005 vindt de bewaking en aansturing van het maatschappelijk werk plaats door de Stichting Noordermaat. Voorbereidende gesprekken over de formele overdracht van gemeente naar stichting zijn in 2005 gevoerd, teneinde deze overdracht in 2006 zijn beslag te laten krijgen. De indicatiestelling voor AWBZ-voorzieningen is per 1 januari 2005 door het Regionaal Indicatie Orgaan overgedragen aan het Centrum Indicatiestelling Zorg. De gemeente Noordenveld participeert in een ambtelijke werkgroep ter uitwerking van de modernisering maatschappelijke opvang en opzet uitvoeringsplannen in de provincie Drenthe. Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) In 2005 is ter voorbereiding op de invoering van de Wmo een Startnotitie door de gemeenteraad vastgesteld. Hierin is opgenomen dat Noordenveld de wet gefaseerd zal invoeren, dat wil zeggen beginnen met dat wat wettelijk verplicht voor 1 januari 2007 (de meest recente invoeringsdatum) moet zijn gerealiseerd. Herijking van het totale beleid op het gebied van wonen, zorg en welzijn wordt uitgesmeerd over een langere periode. In 2005 is een eerste oriënterende en informerende bijeenkomst gehouden met organisaties van belanghebbenden, raadsleden en overige betrokkenen. Ouderenwerk Door de ontwikkeling van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning en de raakvlakken daarvan met het ouderenbeleid zijn in 2005 geen initiatieven genomen. Jeugd- en jongerenwerk Het verslagjaar was het laatste jaar van het lopende plan van het Noordenveldse jeugdbeleid. In 2005 is een aanzet gegeven tot integratie van het onderwijs- en jeugdbeleid. Peuterspeelzalen en Kinderdagopvang Door de invoering van de Wet Kinderopvang is de gemeentelijke verantwoordelijkheid voor de kinderopvang vervallen. De gemeente heeft nog een taak op het gebied van toezicht en handhaving van kwaliteitseisen en de registratie van centra voor kinderdagopvang. Hiertoe is in 2005 het register kinderopvang ingesteld. Als gevolg van deze ontwikkelingen is in 2005 de bestaande verordening kinderopvang ingetrokken en is de verordening peuterspeelzalen in Noordenveld vastgesteld. De samenwerking tussen en professionalisering van peuterspeelzalen is geïntensiveerd en heeft zijn beslag gekregen in de oprichting van de Stichting Peuterspeelzalen in Noordenveld (St. Spin). Het toezicht op de kwaliteit van de kinderopvang is opgedragen aan de GGD. In 2005 is een voorzet gegeven om over de praktische uitwerking provinciaal samenwerkingsafspraken te maken.
54
Voorziening gehandicapten Er zijn 953 aanvragen afgehandeld volgens de vastgestelde verordening en het verstrekkingenboek. Er is geen vergelijking te maken met het aantal aanvragen van vorige jaren. Door een ander automatiseringssysteem, worden aanvragen op een andere wijze ingeboekt. Jeugdgezondheidszorg; uniform deel Zowel Icare als GGD Drenthe zijn in 2005 overgegaan op een productbegroting; daarmee is de inzichtelijkheid en kostprijsberekening aanzienlijk verbeterd. De uitvoering voldoet nog niet over de volle breedte aan de daaraan landelijk gestelde eisen (richtlijn contactmomenten). De uitvoering door Icare heeft minder gekost dan aan rijksmiddelen is ontvangen; het verschil is gereserveerd voor 2006. Jeugdgezondheidszorg; maatwerk deel De nadruk bij het maatwerkdeel is opvoedingsondersteuning.
gelegd
bij
netwerkontwikkeling
en
3. Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost LASTEN EN BATEN Omschrijving
Realisatie 2004
Begroting voor wijziging 2005
Begroting na wijziging 2005
Realisatie 2005
Lasten
6.312
5.563
5.969
5.562
Baten
3.324
2.837
2.953
2.788
Saldo
2.988
2.726
3.016
2.774
4. Investeringen Investeringen
Uitgaven Raming Realisatie
Beschikbaar gestelde kredieten in 2005: Overige kredieten <100.000 Overloopkredieten voorgaande jaren: Overige kredieten <100.000
Inkomsten Restant
121
16
105
212 333
59 75
153 258
Raming
Realisatie
Restant
3.1.11 Programma Milieubeheer Portefeuillehouder
: J.E. Bakker
55
Omschrijving programma
Het programma Milieubeheer beoogt het zorgdragen voor een goed en leefbaar milieu, het uitvoeren van de inzameling van huishoudelijke afvalstoffen, het laten functioneren van het rioleringssysteem en het bestrijden van schadelijk ongedierte. Het uitvoeren van de wettelijke taken welke ingevolge de Wet milieubeheer aan de gemeente zijn opgedragen. Tot de vastgelegde taken behoren het jaarlijks opstellen van het milieuprogramma en jaarverslag, het opstellen van een rioleringsplan, de vergunningverlening, het milieutoezicht en handhaving, de klachtenbehandeling, de afvalinzameling, het bodembeheer, het geluidbeleid, het rioolbeheer en het geur- en stankbeleid. Het uitvoeren van de autonome milieutaken welke zijn vastgelegd in beleidsnota's van hogere overheden en stimuleringsmaatregelen of wetten welke betrekking hebben op andere terreinen, zoals de ruimtelijke ordening of het natuurbeleid. Het ambitieniveau van deze taken, waarbij moet worden gedacht aan energiebeleid, milieuzorg, milieucommunicatie enz. is vastgelegd in het milieubeleidsplan.
Kader Beïnvloedbaar Milieubeleidsplan Meerjarenuitvoeringsprogramma Milieuprogramma Afvalstoffenbeleidsplan Gemeentelijk RioleringsPlan
Bij dit programma behorende productengroepen Omschrijving 721.1 Afvalverwijdering- en verwerking 722.1Riolering en Waterzuivering 723.1 Milieubeheer 725.1 Baten reinigingsrechten/afvalstoffenheffing 726.1 Baten rioolrechten
Portefeuillehouder J.E. Bakker J.E. Bakker J.E. Bakker J.E. Bakker J.E. Bakker
Ontwikkelingen en knelpunten
Verdrag van Aarhus
56
Op basis van dit verdrag heeft het publiek recht op toegang tot alle milieuinformatie
1 . Wat wilden we bereiken 1. De in het Milieubeleidsplan vastgelegde milieudoelstellingen te bereiken, waarbij er een samenhang moet komen tussen water, bodem en lucht enerzijds en economische activiteiten, afvalpreventie en recreatie anderzijds. Verder dient de nadruk te liggen op de leefbaarheid en de kwaliteit van de directe leefomgeving, sociale veiligheid en de ruimtelijke ordening. 2. De in het Afvalstoffenbeleidsplan vastgelegde doelstellingen te bereiken, waarbij het uitgangspunt is het terugdringen van het afvalaanbod door preventie, het optimaliseren van de gescheiden afvalinzameling en het terugdringen van zwerfvuil c.q. illegale afvalstortingen. Hierbij dient de afvalstoffenheffing zo laag mogelijk te worden gehouden en heeft verdere tariefdifferentiatie bij de inzameling van afval geen prioriteit. 3. Het uitvoeren van het Gemeentelijk RioleringsPlan 2005-2009.
2. Wat hebben we gedaan en wat hebben we gerealiseerd Wettelijke taken Conform het bepaalde in de Wet milieubeheer zijn het milieujaarprogramma en een milieujaarverslag opgesteld en vastgesteld. Op 14 februari 2005 is voldaan aan het Verdrag van Aarhus: conform de voorschriften is toegang verschaft tot de milieu-informatie. De milieuvergunningverlening heeft plaatsgevonden binnen de in de wet gestelde termijnen. In 2005 zijn 13 vergunningen verleend en 85 meldingen ontvangen en afgehandeld. Ten behoeve van de vergunningverlening is deelgenomen aan het project “verruimde reikwijdte”. De verruimde reikwijdte is een verplicht onderdeel en heeft betrekking op energiebesparing, afvalpreventie enz. Eveneens is gestart met de deelname aan het Provinciaal Uitvoeringsprogramma Externe Veiligheid.
Milieubeleidsplan 2004-2007 De uitvoering van het Milieubeleidsplan is een continu proces. De activiteiten zijn vermeld in het Milieujaarprogramma en het Meerjarenprogramma. Ten aanzien van de planning kan op hoofdlijnen het volgende worden aangegeven: Het Scholennetwerk in het kader van milieucommunicatie is ook in 2005 wederom succesvol verlopen. Het hoofdproject was energie. De uitvoering van de taken met betrekking tot energie zijn gedeeltelijk uitgevoerd. Het LED-project (Liberalisering Energiemarkt Drenthe) loopt niet zoals verwacht. Het aangegeven ambitieniveau zal niet worden gehaald. In 2006 zal een evaluatie worden uitgevoerd en zal worden gekeken of het ambitieniveau
57
-
-
bijgesteld moet worden. De implementatie van Gemeentelijke Interne Milieuzorg heeft ongeveer 1 jaar vertraging opgelopen. In het kader van duurzaam bouwen is in 2005 gekeken naar de toe te passen maatregelen voor het gemeentehuis en de nieuw te bouwen school te Peize. In februari 2005 heeft de raad het Afvalstoffenbeleidsplan vastgesteld. Met de uitvoering is inmiddels begonnen. Het Waterplan is in het verslagjaar opgesteld en is in februari 2006 vastgesteld.. Aangezien er nog geen duidelijkheid is over de definitieve aanpassing van de Wet geluidhinder en de gevolgen daarvan is het opstellen van het gemeentelijk geluidbeleid uitgesteld. In 2005 is een start gemaakt met het opstellen van een bodembeheersplan en een bodemkwaliteitskaart.
Voor nadere informatie over het in 2005 gevoerde milieubeleid wordt verwezen naar het Milieujaarverslag.
3. Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost LASTEN EN BATEN Omschrijving
Realisatie
Begroting voor wijziging 2005
2004
Begroting na wijziging 2005
Realisatie 2005
Lasten
6.514
6.577
7.000
7.270
Baten
6.359
5.799
6.615
6.499
Saldo
155
778
385
771
4. Investeringen Investeringen
Uitgaven Raming
Realisatie
Inkomsten Restant
Beschikbaar gestelde kredieten in 2005: Rioolvervangingskrediet
780
324
456
Vervanging containers
668
428
240
Reconstructie/sanering Raadhuisstraat BBB Roden
100 940
61
100 879
BBB Een
302
228
74
Raming
Realisatie
Restant
58
BBB Oosterzoom Overige kredieten <100.000 Overloopkredieten voorgaande jaren: Rioolvervangingskrediet 2004 Overige kredieten <100.000
450
1
449
659
98
561
94 3.993
11 1.151
83 2.842
157 157
95 95
62 62
59
3.1.12 Programma Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting Portefeuillehouder
: J. Kemkers en G.Wolters
Omschrijving programma Ruimtelijke Ordening Het vastleggen van ruimtelijke ontwikkelingen op korte en lange termijn in ruimtelijk relevante plannen met in achtneming van de planologische kaders van de hogere overheden; het beoordelen van ruimtelijke ontwikkelingen buiten onze gemeente op hun relevantie voor onze gemeente en deze plannen inhoudelijk beïnvloeden met gemeentelijke visie; het up to date houden van geldende bestemmingsplannen en het juridisch mogelijk maken van nieuwe onvoorziene gewenste ruimtelijke ontwikkelingen. Volkshuisvesting Het uitvoering geven aan de in de woonnota vervatte actiepunten en aan de in prestatieafspraken geformuleerde doelstellingen. Alsmede het regelmatig actualiseren van één en ander.
Kader Ruimtelijke Ordening Structuurschema's (rijksbeleid) Provinciaal Omgevings Plan (POP) en overige provinciale beleidsnota’s Regiovisie Diverse beleidsplannen zoals het Landschapsbeleidsplan, Woonnota, Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan (GVVP) Volkshuisvesting woonnota Noordenveld, een gemeente om te wonen indicatief investeringsschema prestatieconvenant met de corporaties Woonborg en Actium
Bij dit programma behorende productengroepen Omschrijving 810.1 Ruimtelijke Ordening 820.1 Volkshuisvesting 821.1 Stads- en dorpsvernieuwing 822.1 Bouw- en Woning Toezicht 823.1 Bouwvergunningen 830.1 Bouwexploitatie
Portefeuillehouder J. Kemkers G. Wolters G. Wolters J. Kemkers J. Kemkers J. Kemkers
Ontwikkelingen en knelpunten
60
Knelpunten: • toenemende druk op de sociale huurmarkt; • onzekerheid over de vitaliteit van de koopmarkt; • een verslechterende positie van de starters. Ontwikkelingen: • Onder invloed van de toenemende veroudering is er steeds meer aandacht voor ouderenhuisvesting; dat betreft de woningbouwcomponent maar ook het organiseren van voldoende zorg en diensten. • De verhoogde woningbouwtaakstelling in de regiovisie betekent dat de invloed daarvan op het gemeentelijke woningbouwprogramma de komende jaren aanmerkelijk zal toenemen.
1 . Wat wilden we bereiken Ruimtelijke Ordening Het hebben van actuele (niet ouder dan 10 jaar), de burgers bindende ruimtelijke plannen (bestemmingsplannen die het gehele grondgebied van onze gemeente bestrijken). Volkshuisvesting Een toekomstgerichte woonsector die zich kenmerkt door een evenwichtige balans t.a.v. de vraag- en aanbodverhoudingen. Dat wil zeggen een woonsector met een goede match tussen aan de ene kant een veelzijdige product dat goed aansluit op de verschillende leefstijlen, woonfases en financiële mogelijkheden van de inwoners in onze gemeente en aan de andere kant ook een voldoende flexibel structuur om tijdig en adequaat te kunnen anticiperen op veranderingen aan de vraagkant.
2. Wat hebben we gedaan en wat hebben we gerealiseerd Ruimtelijke Ordening Bestemmingsplannen De actualisatie van de bestemmingsplannen is een operatie om de bestaande situatie vast te leggen in (veel minder) bestemmingsplannen die volgens een zelfde systematiek zijn opgezet. De actualiseringsplannen Zuidvelde en de Herziening Zuidvelde, Westervelde en de Herziening Westervelde, Woonwijken Norg, Woonwijken Peize, Kern Een, Kern Altena, Kern Lieveren, Kern Langelo, Kern Peest, Kern Roderesch, Woonwijken Veenhuizen en Kern Steenbergen zijn onherroepelijk. De plannen Woonwijken Roden en Kern Roderwolde zijn in het verslagjaar vastgesteld en in 2006 goedgekeurd door GS. Deze plannen zijn recent in werking getreden. Het voorontwerpbestemmingsplan Centrumgebied Norg heeft in november/december
61
2005 ter inzage gelegen en is in het wettelijk vooroverleg gebracht. Het plan voor de kern van Nietap (deels actualisatie, deels nieuwe ontwikkelingen) heeft vertraging ondervonden door de planontwikkeling voor de in het plan opgenomen nieuwbouwlocatie. Werd dit eerst vertraagd omdat getracht werd om de nieuwbouw bij recht mogelijk te maken in dit bestemmingsplan (waardoor afgezien zou kunnen worden van een afzonderlijke uitwerkingsprocedure zoals opgenomen in het voorontwerpbestemmingsplan), meer recent gooide diepgaander archeologisch onderzoek roet in het eten. Inmiddels is besloten om de nieuwbouw buiten dit plan te laten en om verder te gaan met het actualiseringsgedeelte. Volgens planning zal het plan in de eerste helft van 2006 ter inzage worden gelegd. Voorontwerpbestemmingsplannen voor de kern Nieuw-Roden, voor de bedrijventerreinen in Roden en Peize, voor het recreatiegebied ten noorden van de kern Norg (De Norger Duinen) en voor het centrumgebied van Peize zijn in ontwikkeling en worden in de eerste helft van 2006 in de inspraak en het wettelijk vooroverleg gebracht. Met de actualisering van het bestemmingsplan voor het centrumgebied van Roden (bestemmingsplan Roden Kom II) wordt gewacht tot de ontwikkelingen in het kader van het Masterplan verder gevorderd zijn. Aangezien het geldende plan van zeer recente datum (november 2000) is, hoeft dit niet op problemen te stuiten. De voorbereiding van het bestemmingsplan voor het buitengebied van Noordenveld heeft een tijd stil gelegen, met name in afwachting van de vaststelling van POP II. De werkzaamheden zijn inmiddels weer opgestart. De bedoeling is, om in 2006 een voorontwerp ter inzage te leggen. Het streven was, om voor 2005 alle actualiseringplannen ten minste als ontwerpplan ter inzage te leggen. Dit is te ambitieus gebleken. Zo kon in de planning bijvoorbeeld geen rekening worden gehouden met de later wettelijk verplicht geworden onderzoeken naar water, flora en fauna, luchtkwaliteit, externe veiligheid en archeologie en de alsnog ingevoegde tussenstap van voor-vooroverleg met (dorps)belangenverenigingen. Ook dienden zich een aantal ontwikkelingsplannen aan – zoals bijvoorbeeld die in het kader van het Masterplan – die met voorrang in procedure gebracht moesten worden. Desondanks loopt de gemeente Noordenveld ter zake van de actualisering van bestemmingsplannen in Drenthe nog steeds voorop. Naast de actualiseringplannen is en wordt gewerkt aan een aantal ontwikkelingsplannen. Aan Lawaaisportcentrum Steenbergerveld is goedkeuring onthouden, omdat de geluidscontour op het grondgebied van de gemeente Leek nog niet geregeld is. Dit plan zal t.z.t. opnieuw in procedure gebracht moeten worden. Groenstrook Woldzoom, Oosterveld, Bedrijventerrein De Westerd II en Wilhelminastraat/Kanaalstraat zijn in het verslagjaar vastgesteld. Groenstrook Woldzoom is inmiddels (gedeeltelijk) goedgekeurd, de andere drie plannen liggen nog ter goedkeuring bij GS. Vrijetijdsboulevard (MaSTERplan) heeft in 2005 als ontwerp ter inzage gelegen en zal in april 2006 vastgesteld kunnen worden. In voorbereiding zijn plannen voor de herontwikkeling van de Helterbult
62
(MaSTERplan; artikel 11 WRO-procedure), de uitbreiding van Een (Veldkampen), de herontwikkeling van Molenweg 3 (Zonnehoeve), twee landgoederen, Waterberging, Geluidszone industrielawaai Westpoort (op verzoek van de gemeente Groningen) en uitwerkingen van Roderveld IV en De Lange Streeken (beide artikel 11 WROplannen). Volkshuisvesting Voor de lokale woonsector is een nieuwe beleidsvisie “Woonvisie Noordenveld een tussenbalans’ opgesteld en in inspraak gebracht. De herstructurering Brinkbuurt verloopt voorspoedig; de eerste fase is opgeleverd. De beschermde woonvorm Toermalijn is in gebruik genomen. De revitalisatie van de openbare ruimte in de Bomenbuurt is in een stroomversnelling gekomen. De uitvoering vindt vanaf voorjaar 2006 plaats. Wederom zijn diverse bouwprojecten in uitvoering genomen, echter de groei van de woningvoorraad is beperkt geweest met 62 wooneenheden. Bouwvergunningen In 2005 zijn 335 bouwvergunning (licht en regulier) afgegeven en 129 schetsplannen beoordeeld. Daarnaast is, vooruitlopend op het in werking treden van de omgevingsvergunning, een aanzet gegeven tot een bredere voorbereiding van de vergunningaanvraag met betreffende aanvragers.
3. Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost LASTEN EN BATEN Omschrijving
Realisatie 2004
Begroting voor wijziging 2005
Begroting na wijziging 2005
Realisatie 2005
Lasten
6.050
2.479
15.400
10.660
Baten
4.187
1.198
12.902
8.914
Saldo
1.863
1.281
2.498
1.746
4. Investeringen Investeringen
Uitgaven
Inkomsten
63
Raming
Beschikbaar gestelde kredieten in 2005: Overige kredieten <100.000 Overloopkredieten voorgaande jaren: Aftoppingsbijdrage herstructurering Brinkgebied Nw Roden Herstructurering gebied Statenlaan/Westhove Bijdrage onrendabele top woonvoorziening gehandicapten Westerstraat Overige kredieten <100.000
Realisatie
Restant
621
47
574
518
2
516
155 190 1.484
Raming
Realisatie
Restant
155 35 84
155 1.400
90 90
-90 -90
64
3.2 Algemene dekkingsmiddelen
Omschrijving Het genereren van inkomsten tot een zodanige omvang dat de gemeente in staat is die taken uit te voeren welke door de wetgever zijn of worden opgelegd en uitvoering kan worden gegeven aan de wensen welke de maatschappij verlangt. Uitgangspunt daarbij is het zo efficiënt mogelijk inzetten van middelen waardoor de lastendruk voor de burger beperkt blijft. Voor de directe dienstverlening wordt gestreefd naar volledige kostendekking. In dit hoofdstuk worden de baten van de gemeente, die niet direct aan een programma zijn toe te rekenen, toegelicht. Het gaat hierbij om belastingen, de algemene uitkering uit het gemeentefonds, bespaarde rente reserves, renteresultaat en dividend van deelnemingen. Tot de lasten van dit hoofdstuk worden gerekend het saldo van de kostenplaatsen en de vereveningsbijdrage BTW compensatiefonds. Bestuurlijke kaders zijn: * Financiële kaderbrief 2005 * Voorjaarsnota 2005 * Begroting 2005 * Juni- en september-ciculaire algemene uitkering 2005 * Paragrafen Weerstandsvermogen, Financiering, Verbonden partijen en Lokale heffingen * Diverse belastingverordeningen In onderstaande tabel worden de algemene dekkingsmiddelen van de gemeente Noordenveld aangegeven (bedragen x € 1.000). Begroting 2005 Baten Onroerende zaakbelastingen Toeristenbelasting Hondenbelasting Forensenbelasting Baatbelasting Totaal belastinginkomsten Gemeentefonds Bespaarde rente reserves Renteresultaat Dividend Totaal baten Lasten Saldo kostenplaatsen Btw-compensatiefonds Totaal lasten
Begroting na wijziging
Realisatie
Afwijkingen
5.824 152 73 93 1 6.143 17.532 1.106 941 179 25.901
5.796 133 69 106 1 6.105 17.468 1.083 1.166 203 26.025
713
811 212 1.023
713
28 19 4 13
N N N V
38 64 23 225 24 124
N N N V V V
98 N 212 N 310 N
65
Resultaat voor bestemming Toevoeging/onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
25.188
25.002
186 N
-2.771 22.417
-1.116 23.886
1.655 V 1.469 V
Onroerende zaakbelastingen Conform het voorstel bij de begroting zijn de tarieven voor 2005 bij raadsbesluit van 7 november 2004 met 7% (2% prijscompensatie en 5% extra) verhoogd. Toeristenbelasting
Conform het voorstel bij de begroting zijn de tarieven voor 2005 bij raadsbesluit van 7 november 2004 verhoogd van €0,53 tot €0,60 per overnachting. Forensenbelasting
Op initiatief van de gemeenteraad is in 2004 een forenzenbelasting ingevoerd. Hondenbelasting
Het tarief van de hondenbelasting is ongewijzigd gebleven. Baatbelasting
De enige nog van kracht zijnde baatbelasting is de baatbelasting Noordstukken. Deze belasting wordt jaarlijks geheven en beloopt de belastingjaren 1985 tot en met 2014. De opbrengst is in de loop der jaren afgenomen, omdat veel belastingplichtigen gebruik hebben gemaakt van de mogelijkheid van afkoop. Algemene uitkering Gemeentefonds
De algemene uitkering 2005 is, ten opzichte van de begroting, verhoogd met een bedrag van € 385.000. Daarmede is overigens in de concernrapportage per 15 november 2005 al min of meer rekening gehouden. Globaal wordt deze toename veroorzaakt door: • toename van het accres (de omvang van het gemeentefonds onder andere als gevolg van loon- en prijsstijgingen), • verhoging van het uitkeringspercentage (onder andere als gevolg van autonome ontwikkelingen in ons land; zoals inwoneraantal en aantal woningen) en • een negatieve herziening van de inkomensaftrek als gevolg van de herwaardering in het kader van de Wet WOZ. De behoedzaamheidsreserve over 2005 wordt voor 41 % uitgekeerd. In de concernrapportage per 15 november 2005 is, op basis van voorspellingen van onder andere de VNG, een prognose gedaan van 75% (voor de gemeente Noordenveld € 260.000). In de begroting wordt echter geen rekening gehouden met een uitkering van de behoedzaamheidsreserve omdat, formeel gezien, de behoedzaamheidsreserve wordt gerekend tot de zogenaamde incidentele inkomsten. In de jaarlijkse Kaderbrief wordt daar naar verwezen. In deze jaarrekening is zodoende een extra uitkering van € 142.000 opgenomen.
66
Rente reserves Over diverse (bestemmings)reserves en voorzieningen wordt rente berekend. In de begroting is een rentebaat geraamd van €1.106.000 (rekening: €1.083.000). Dit bedrag maakt onderdeel uit van het resultaat voor bestemming. Behoudens de rente over het niet vrij aanwendbare deel van de algemene reserve wordt dit bedrag geheel aan de betreffende bestemmingsreserves en voorzieningen toegevoegd. Resultaat op rente
De door de gemeente verschuldigde rente wordt, vermeerderd met de hiervoor vermelde rente over de reserves en voorzieningen, doorberekend aan de vaste activa (die worden immers gefinancierd door de leningen waar de rentelasten uit voortvloeien) tegen een vast rentepercentage van 6%, de zogenaamde rekenrente. De rekenrente wordt constant gehouden om schokeffecten in de productkosten te voorkomen. De op deze wijze doorbelaste rentelasten worden uiteindelijk weer verwerkt in de kosten van de producten ten behoeve waarvan de vaste activa worden ingezet. Aangezien de werkelijk verschuldigde rente samen met de bespaarde rente over de reserves en voorzieningen lager is dan de doorberekende rekenrente van 6% is er sprake van een voordelig resultaat van €1.166.000. Dit is een toename ten opzichte van de begroting van €225.000. Dividend
Het belang in de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) bedraagt 30.771 aandelen à €2,50 per aandeel. Verder bezit de gemeente nog aandelen Essent en Waterleidingmij. Drenthe. Het dividend over de aandelen wordt ten gunste van de exploitatie gebracht. Verantwoord zijn de volgende dividenden: * BNG € 71.000 * Essent (EDON) € 132.000 Saldo kostenplaatsen
Indirecte kosten worden verzameld op kostenplaatsen en middels voorcalculatorische tarieven doorberekend. De prijs- en hoeveelheidsverschillen op de kostenplaatsen worden verantwoord op het product “saldo kostenplaatsen”. BTW-compensatiefonds
Vanaf 1 januari 2003 hebben de gemeenten te maken met het BTWcompensatiefonds (BCF). Gemeenten kunnen daardoor een groot deel van de hen in rekening gebrachte BTW-voordruk terugkrijgen. In de eerste jaren na de invoering geldt echter een overgangsperiode, waarin technische begrippen als bandbreedten en een zogenaamd vereveningspercentage een rol spelen. Als gevolg daarvan kunnen in die overgangsperiode verschillen ontstaan tussen de verwachte compensatie van BTW-voordruk en de feitelijke compensatie daarvan. In het verslagjaar bedraagt de vereveningsbijdrage €212.000. Dit bedrag is nagenoeg geheel aan de bestemmingsreserve BCF onttrokken.
De bijbehorende productengroepen
67
Omschrijving
Portefeuillehouder
914.1 931.1 932.1 934.1 935.1 936.1 937.1 939.1 960.1 970.1
J.E. J.E. J.E. J.E. J.E. J.E. J.E. J.E. J.E.
Geldleningen en uitzettingen > 1 jaar Baten OZB gebruikers Baten OZB eigenaren Baten baatbelasting Baten forensenbelasting Baten toeristenbelasting Baten hondenbelasting Baten precariorechten Saldo van kostenplaatsen Saldo van de rekening van baten en lasten voor bestemming 980.1 Mutaties reserves die verband houden met hoofdfuncties 0 t/m 9 990.1 Saldo van de rekening van baten en lasten na bestemming
Bakker Bakker Bakker Bakker Bakker Bakker Bakker Bakker Bakker
J.E. Bakker J.E. Bakker J.E. Bakker
Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost LASTEN EN BATEN Omschrijving
Lasten
Begroting voor wijziging 2005
Begroting na wijziging 2005
Realisatie 2005
306
713
811
Baten
24.985
25.901
25.813
Saldo
24.679
25.188
25.002
68
3.3 Onvoorzien
In de programmaverantwoording wordt inzicht gegeven in het gebruik van het geraamde bedrag voor onvoorzien. De post onvoorzien is niet per programma, maar als één post in de begroting opgenomen. De aanwending van de post onvoorzien wordt in ieder geval per programma zichtbaar gemaakt. In de primitieve begroting is in het hoofdstuk ‘Algemene Dekkingsmiddelen en onvoorzien’ een post voor onvoorziene uitgaven opgenomen ad. €87.000. De raming van deze post is gebaseerd op een bedrag van €2,75 per inwoner. In het begrotingsjaar zijn geen onvoorziene uitgaven gebracht.
begrotingswijzigingen
ten
laste
van
de
69
70
Paragrafen
71
3.4.1 Paragraaf lokale heffingen Inleiding De gemeentelijke belastingen en heffingen vormen een belangrijk onderdeel van de inkomsten van de gemeente. Van de lokale heffingen die bij de algemene dekkingsmiddelen horen is de OZB de belangrijkste. Ook de opbrengsten toeristenbelasting, hondenbelasting en forensenbelasting moeten als algemeen dekkingsmiddel worden aangemerkt. Daarnaast zijn er nog heffingen die niet tot de algemene dekkingsmiddelen horen, maar wel in het beleidsmatige deel van het overzicht betrokken zouden kunnen worden. De belangrijkste zijn de afvalstoffenheffing en het rioolrecht. Prijzen van musea, zwembaden en dergelijke komen niet in deze paragraaf aan de orde. De geraamde en werkelijke baten in het jaar 2005 (bedragen * € 1.000) Begroting 2005
Onroerende zaakbelastingen Afvalstoffenheffing/reinigingsrechten Rioolrechten Bouwleges Secretarieleges Lijkbezorgingrechten Toeristenbelasting Hondenbelasting Marktgelden Forensenbelasting Precariobelasting Baatbelasting Totaal belastinginkomsten
Begroting Begroting na voor wijziging wijziging
Realisatie
Afwijkingen begroting en realisatie
5.657 3.118
5.824 3.015
5.796 3.040
28 N 25 V
2.499 447 314 237 143 73 43 71 1 1 12.604
2.598 447 323 242 152 73 44 93 1 1 12.813
2.610 477 336 231 133 69 43 106 1 1 12.843
12 V 30 V 13 V 11 N 19 N 4N 1N 13 V 0 0 30 V
De waarde van elk object wordt gedeeld door de heffingsgrondslag van € 2.268 en naar beneden afgerond op een rond getal (vervolgens wordt dit getal vermenigvuldigd met het tarief).
Gemeentelijk tarievenbeleid Het beleid ten aanzien van de lokale heffingen is gestoeld op de volgende uitgangspunten: *
schommelingen in retributies en belastingen dienen zoveel mogelijk te worden voorkomen door het handhaven van een, in relatie tot de inflatie, trendmatige verhoging;
* tarieven en heffingen dienen zoveel mogelijk kostendekkend te zijn. Volgens de vastgestelde financiële verordening gemeente Noordenveld (ex. artikel 212 Gemeentewet) dient het college tenminste eenmaal in de vier jaar een (bijgestelde) nota lokale heffingen aan waarin in ieder geval wordt opgenomen:
72
* de samenstelling van het pakket aan gemeentelijke belastingen en heffingen; * de verdeling van de druk van de belastingen over de diverse bevolkingsgroepen en belanghebbenden; * de kostendekkendheid van de heffingen; * de druk van de lokale belastingen en heffingen; * het kwijtscheldingsbeleid en het tarievenbeleid. Er is door het college nog geen nota lokale heffingen aangeboden.
Onroerende zaakbelastingen De Raad heeft in zijn vergadering van 11 november 2004 besloten tot een opbrengstverhoging van 7%. Met het inzetten van € 175.000,00 uit de behoedzaamheidsreserve is beoogd de verschuiving van de belastingdruk voor de burger te beteugelen. Deze verschuiving was het gevolg van het door de herwaardering toegenomen waardeniveau met ingang van 2005. De nieuwe waarden met als waardepeildatum 1 januari 2003 gelden voor de belastingheffing voor de jaren 2005 en 2006. De waardestijgingen hebben geleid tot een neerwaartse bijstelling van de tarieven. De tarieven van het jaar 2005 Woningen: Zakelijk gerechtigden € 2,06 Gebruikers € 1,65 Niet-woningen: Zakelijk gerechtigden Gebruikers
€ 2,95 € 2,36
De tarieven gelden per €2.268 getaxeerde waarde.
Afvalstoffenheffing / reinigingsrechten Conform het voorstel bij de begroting zijn de tarieven voor 2005 bij raadsbesluit van 11 november 2004 met 1,5% verhoogd. De tarieven voor de afvalstoffenheffing zijn vervolgens met € 10,00 verlaagd. Deze verlaging houdt verband met het besluit van de gemeenteraad om de afschaffing door het Rijk van de lokale lastenverlichting (Zalmsnip) met ingang van 2005 te compenseren met een tegemoetkoming van maximaal € 10,00 per huishouden. Het tarief voor eenpersoonshuishoudingen bedroeg in het verslagjaar € 180,35 en voor meerpersoonshuishoudingen € 227,20. Uitgangspunt bij de tariefstelling is 100 % kostendekkendheid. Rioolrechten Conform het voorstel bij de begroting zijn de tarieven voor 2005 bij raadsbesluit van 11 november 2004 met € 7,00 per aansluiting verhoogd tot een bedrag van € 169,65. De opbrengst van het rioolrecht mag alleen worden benut voor het onderhouden van het rioolstelsel.
73
Secretarieleges Conform het voorstel bij de begroting zijn de tarieven voor 2005 bij raadsbesluit van 11 november 2004 met 2% verhoogd. L ijkbezorgingrechten Conform het voorstel bij de begroting zijn de tarieven voor 2005 bij raadsbesluit van 11 november 2004 met 2% verhoogd.
Toeristenbelasting Conform het voorstel bij de begroting zijn de tarieven voor 2005 bij raadsbesluit van 11 november 2004 verhoogd van € 0,53 tot € 0,60 per persoon per overnachting. Forensenbelasting Conform het voorstel bij de begroting zijn de tarieven voor 2005 bij raadsbesluit van 11 november 2004 met 36% verhoogd. Uitgangspunt is het streven om de tarieven binnen vier jaar naar een gemiddeld Drents niveau te brengen. Kwijtscheldingsbeleid Gemeenten kunnen, met inachtneming van de Invorderingswet 1990, kwijtschelding verlenen van gemeentelijke heffingen. Gemeenten beslissen zelf of, en zo ja, voor welke heffingen kwijtschelding kan worden verkregen. Gemeenten zijn gebonden aan de landelijke Uitvoeringsregeling. Alleen ten aanzien van de kosten van bestaan hebben gemeenten de mogelijkheid om af te wijken van de regeling. De rijksregeling gaat uit van 90% van de bijstandsnorm. In de gemeente Noordenveld is gekozen om 100% van de bijstandsnorm als bestaansminimum te hanteren. Daarnaast is ervoor gekozen om kwijtschelding mogelijk te maken voor onroerende zaakbelastingen van de gebruikers, afvalstoffenheffing, rioolrecht en hondenbelasting voor de eerste hond. Sinds 2004 voert het waterschap Noorderzijlvest de kwijtscheldingsregeling uit voor de gemeente Noordenveld. In het verslagjaar is aan 368 personen gehele of gedeeltelijke kwijtschelding verleend tot aan de volgende totaalbedragen: Geraamd bedrag aan kwijtschelding € 201.000 Werkelijk bedrag aan kwijtschelding € 212.000
74
3.4.2 Paragraaf weerstandsvermogen 1. Inleiding De paragraaf weerstandsvermogen geeft aan hoe robuust de financiële middelen zijn. Dit is van belang wanneer er zich een financiële tegenvaller voordoet. Door aandacht voor het weerstandsvermogen kan worden voorkomen dat elke financiële tegenvaller dwingt tot bezuinigen. Het weerstandsvermogen kan betrekking hebben op het exploitatiejaar zelf (statisch weerstandsvermogen), het kan ook betrekking hebben op de consequenties voor meerdere exploitatiejaren (dynamisch weerstandsvermogen) ingeval van een financiële tegenvaller. Voor het beoordelen van de robuustheid van de financiële middelen is inzicht nodig in de omvang en in de achtergronden van de risico’s en de aanwezige weerstandscapaciteit. De weerstandscapaciteit bestaat uit de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om niet begrote kosten die onverwachts en substantieel zijn te dekken. Het gaat om die elementen waarmee tegenvallers eventueel bekostigd kunnen worden zoals de algemene reserve, maar ook de onbenutte belastingcapaciteit en de stille reserves. Onderscheid kan worden gemaakt in incidentele en structurele weerstandscapaciteit. Met het eerste wordt bedoeld het vermogen om calamiteiten en eenmalige tegenvallers op te kunnen vangen zonder dat dit invloed heeft op de voortzetting van taken op het geldende niveau. Met de structurele weerstandscapaciteit worden de middelen bedoeld die permanent ingezet kunnen worden om tegenvallers in de exploitatie op te vangen, zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van bestaande taken. De risico’s relevant voor het weerstandsvermogen zijn die risico’s die niet anderszins zijn ondervangen. Reguliere risico’s – risico’s die zich regelmatig voordoen en die veelal vrij goed meetbaar zijn – maken geen deel uit van de risico’s in de paragraaf weerstandsvermogen. Hiervoor kunnen immers verzekeringen worden afgesloten of voorzieningen worden gevormd. Voorbeelden van risico’s die wel tot de paragraaf weerstandsvermogen horen zijn bedrijfsrisico’s m.b.t. grondexploitatie, open-einde regelingen en de algemene uitkering uit het Gemeentefonds. In het vervolg van deze paragraaf zal nader worden in gegaan op: weerstandscapaciteit; risico’s; weerstandsvermogen. Vervolgens kunnen conclusies worden getrokken over hoe het gewenste weerstandsvermogen zich verhoudt tot de weerstandscapaciteit.
2. Weerstandscapaciteit Zoals hiervoor is aangegeven bestaat de weerstandscapaciteit uit de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om niet begrote kosten die
75
onverwachts en substantieel zijn te dekken. Tot de incidentele weerstandscapaciteit kunnen de reserves behoren en tot de structurele buffer de onbenutte belastingcapaciteit van de onroerende zaakbelasting. In het vervolg van dit hoofdstuk zal nader worden ingegaan op de beschikbare incidentele en structurele weerstandscapaciteit.
2.1 Reserves en voorzieningen In het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) wordt een duidelijke afbakening gegeven van reserves en voorzieningen. Reserves zijn vermogensbestanddelen die als eigen vermogen zijn aan te merken. De reserves worden onderscheiden naar: de algemene reserve; bestemmingsreserves die dienen om ongewenste schommelingen op te vangen in de tarieven die aan derden in rekening worden gebracht (egalisatiereserves); overige bestemmingsreserves. Zodra door de gemeenteraad een bestemming aan een reserve is gegeven, is er sprake van een bestemmingsreserve. Zonder een dergelijk oormerk behoort het beschikbaar eigen vermogen tot de algemene reserve. Deze reserve is geheel vrij aanwendbaar. Voorzieningen zijn te beschouwen als vreemd vermogen. Voorzieningen hebben betrekking op de per balansdatum te verwachten verplichtingen en verliezen. Voorts kunnen voorzieningen worden getroffen voor kosten die in een volgend exploitatiejaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het (lopende) exploitatiejaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal jaren (onderhoudsvoorzieningen). De gemeente Noordenveld beschikt per balansdatum over de navolgende reserves en voorzieningen (x €1.000):
Reserve/voorziening
Balans 2005
Algemene reserve Bestemmingsreserve Voorzieningen Jaarresultaat
€ € € €
5.962 23.952 7.682 1.637
Totaal
€ 39.233
Balans 2004 € € € €
8.074 23.001 7.436 1.831
€ 40.342
Voor de reserves en voorzieningen geldt dat sprake is van (toekomstige) claims op grond van besluitvorming van de gemeenteraad. In bovenstaande bedragen is hiermee nog geen rekening gehouden. Hiervoor wordt verwezen naar de toelichting op de balans.
2.1.1 Algemene reserve De algemene reserve is als volgt ingedeeld: Niet vrij-aanwendbaar deel
76
De omvang van dit deel bedroeg per ultimo 2005 € 2.323.000. Bij de behandeling van de begroting 2006 is dit bedrag geheel toegevoegd aan de bestemmingsreserve “onderhoud kapitaalgoederen”. Vrij-aanwendbaar deel Het vrij-aanwendbaar deel bedroeg ultimo 2005 € 3.639.000. Bij deze reserve is sprake van diverse (toekomstige) claims. In feite zijn deze claims aan te merken als bestemmingsreserve. Hier is concrete besluitvorming door de gemeenteraad aan voorafgegaan. Derhalve worden deze claims niet gerekend tot de beschikbare weerstandscapaciteit. Na aftrek van de claims bedraagt het nog vrij aanwendbare deel van de algemene reserve € 2.730.000. Voorgesteld wordt (zie jaarrekening) van het jaarresultaat 2005 een bedrag van €1.014.000 aan deze reserve toe te voegen. De totale buffer bedraagt zodoende €3.744.000. In het vervolg van deze paragraaf wordt toegelicht dat de algemene reserve behoort tot de weerstandscapaciteit van de gemeente.
2.1.2 Bestemmingsreserves De bestemmingsreserves worden vooral gevormd door: reserve volkshuisvesting (€ 5,6 miljoen) reserve verbouw gemeentehuis (€ 3,4 miljoen) reserve BTW-compensatiefonds (€ 2,7 miljoen) reserve onderhoud kapitaalgoederen (€ 3,1 miljoen ) Voor een volledig overzicht van de beschikbare bestemmingsreserves wordt verwezen naar de toelichting op de balans. De bestemmingsreserves zijn door de gemeenteraad ingesteld voor het concretiseren van bepaalde doelstellingen. Bij aanwending voor andere doeleinden zou het oorspronkelijk voorgenomen besluit niet meer gerealiseerd kunnen worden. Op grond van het vorenstaande worden de bestemmingsreserves niet tot de weerstandscapaciteit gerekend. Een uitzondering hierop vormt de reserve grondexploitatie. Deze reserve is ingesteld als buffer voor het opvangen van eventuele negatieve resultaten op de exploitatie van bouwgronden. Enkele jaren geleden is deze reserve afgeroomd tot een buffer van € 2,2 miljoen maar daarna grotendeels ingezet voor dekking van de kosten van het Masterplan te Roden. De reserve grondexploitatie bedraagt ultimo 2005 € 1.1 miljoen. Voorgesteld wordt (zie jaarrekening) van het jaarresultaat 2005 ruim € 400.000 aan de reserve toe te voegen. De totale buffer komt hiermee op een bedrag van € 1,5 miljoen.
2.1.3 Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor: verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijker wijs ingeschat kan worden; op de balansdatum bestaande risico’s m.b.t. bepaalde te verwaten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs kan worden ingeschat;
77
kosten die in een volgend exploitatiejaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het (lopende) jaar of in een voorafgaand jaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal jaren (zgn. onderhoudsvoorzieningen). Tot de voorzieningen worden ook gerekend van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden (b.v. rijksvergoedingen voor onderwijs). Uit het vorenstaande blijkt, dat de voorzieningen slechts voor bepaalde doeleneinden mogen en kunnen worden aangewend. Bestuurlijk kan hiervan ook niet worden afgeweken. De voorzieningen worden dan ook als vreemd vermogen beschouwd en als zodanig niet tot de weerstandscapaciteit gerekend.
2.2 Omvang reserves in relatie tot andere gemeenten In onderstaand overzicht zijn laatst bekende (2003) gemiddelde reserves van gemeenten met een inwoneraantal tussen 20.000 en 50.000 inwoners opgenomen. Ter vergelijking zijn de gemiddelde reserves van gemeenten Noordenveld over 2003 en 2005 vermeld . Soort reserve
Noordenveld Noordenveld 2005 2003
Landelijk 2003
Algemene reserve Bestemmingsreserve
€ 189 € 758
€ 263 € 711
€ €
Totaal 2005)
€ 947
€ 974
€ 1.125
(excl.
Jaarresultaat
425 700
De bestemmingsreserves van de gemeente Noordenveld komen dus redelijk overeen met de gemiddelde reserves van gemeenten met een inwoneraantal van 20.000 tot 50.000. In vergelijking met andere gemeenten is de algemene reserve echter beperkt van omvang.
2.3 Omvang van de weerstandscapaciteit In de inleiding van deze paragraaf is aangegeven, dat de weerstandscapaciteit bestaat uit de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om niet begrote kosten die onverwachts en substantieel zijn te dekken. De weerstandscapaciteit kan betrekking hebben op zowel een incidentele als structurele buffer. De hiervoor aangegeven algemene reserve en bestemmingsreserves behoren tot de incidentele weerstandscapaciteit. Tot de structurele weerstandscapaciteit behoort de onbenutte belastingcapaciteit van de onroerende zaakbelasting. Deze kan gehanteerd worden als het verschil tussen gehanteerde tarieven en de maximumtarieven. Voor deze belasting geldt echter geen wettelijk vastgesteld maximum meer. In theorie is de ruimte binnen de onroerende zaakbelasting dus onbeperkt. Wel zou gesproken kunnen worden van een maatschappelijk aanvaardbaar tarief, maar dat is niet eenduidig vast te stellen. De omvang van deze buffer wordt dus bepaald door wat als maatschappelijk aanvaardbaar wordt beschouwd door het bestuur van de gemeente. Daarnaast wordt de buffer met
78
ingang van 2006 beperkt door het vervallen van het gebruikersgedeelte. De aanwending van de incidentele weerstandscapaciteit – dus de algemene reserve en reserve grondexploitatie – leidt tot een lagere renteopbrengst in de jaarlijkse exploitatie. De onbenutte belastingcapaciteit zou gelijk kunnen worden gesteld aan de derving van deze rentebaten. Samengevat kan worden geconcludeerd, dat de gemeente ten minste beschikt over een weerstandscapaciteit van € 5,2 miljoen, zijnde de algemene reserve minus toekomstige claims (€ 3,7 miljoen) en de reserve grondexploitatie (€ 1,5 miljoen).
3. Risico’s In deze paragraaf staat het weerstandsvermogen van de gemeente centraal. De omvang van het benodigde weerstandsvermogen wordt bepaald door de omvang van de weerstandscapaciteit in relatie tot de “resterende risico’s”. De omvang van de weerstandscapaciteit is in het vorige hoofdstuk bepaald. Met “resterende risico’s” worden bedoeld de risico’s die onvoldoende onder controle kunnen worden gehouden door stuur- en beheersmaatregelen en waarvoor (nog) geen specifieke voorzieningen zijn of kunnen worden getroffen. Zoals in de inleiding reeds is aangegeven behoren hier niet toe de reguliere risico’s. Reguliere risico’s doen zich regelmatig voor en zijn veelal goed meetbaar. Deze risico’s niet in beginsel goed in te schatten en te ondervangen door het afsluiten van een verzekering of het treffen van een voorziening. In bijlage 2 van deze paragraaf zijn de geïnventariseerde risico’s opgenomen. In hoeverre alle risico’s in beeld zijn gebracht, is moeilijk te zeggen. Gemeenten zijn complexe organisaties, die te maken hebben met een grote diversiteit aan risico’s. Absolute zekerheid met betrekking tot de volledigheid van de risico’s bestaat dus niet. 4. Weerstandsvermogen Wetenschappelijke of algemeen geldende normen voor de gewenste omvang van het weerstandsvermogen zijn er niet. Iedere organisatie zal aan de gewenste omvang op haar eigen wijze, gelet op haar eigen situatie, zelf invulling moeten geven. Uitgangspunt is evenwel dat de omvang van het weerstandsvermogen in verhouding moet staan tot de risico’s die de gemeente Noordenveld loopt. In bijlage 1 zijn de risico’s van onze gemeente samengevat. Het kwantificeren (op geld waarderen) van deze risico’s is, gelet op de aard van de risico’s, niet in alle gevallen mogelijk. De indeling van de risico’s in een risicoklasse geeft echter wel een indicatie van hoe het risicoprofiel van onze gemeente is samengesteld. De verdeling is dusdanig dat het zwaartepunt momenteel ligt bij een lager dan gemiddeld risico. Op basis van ervaringscijfers en benchmarkgegevens is als uitgangspunt voor de berekening van het benodigde weerstandsvermogen de volgende tabel te hanteren. De minimum en maximum bandbreedtes zijn bepaald op hetgeen provinciale toezichthouders hanteren en op benchmarkgegevens van onder meer onze accountant.
79
Bandbreedte per inwoner
Risicoprofiel
Hoog risico Meer dan gemiddeld risico Gemiddeld risico Minder dan gemiddeld risico Laag risico Zoals vorenstaand reeds momenteel op minder dan uitgegaan dat niet alle weerstandvermogen een gehanteerd.
Minimum € 400 € 300 € 200 € 100 --
Maximum € 500 € 400 € 300 € 200 € 100
aangegeven ligt het zwaartepunt van onze risico’s een gemiddeld risico. Bij dit risico, waarbij ervan wordt risico’s zich gelijktijdig voordoen, kan voor het norm van € 100 tot € 200 per inwoner worden
Minimum niveau Maximum weerstandsverm niveau ogen weerstandsverm ogen Aantal inwoners per 31 dec. 2005: 31.579
€ 3,2 miljoen
€ 6,3 miljoen
5. Conclusie De huidige weerstandscapaciteit (algemene reserve en reserve grondexploitatie) bedraagt afgerond € 5,2 miljoen. Dit bedrag is inclusief de toevoegingen van het jaarresultaat 2005. Op basis van het gehanteerde pragmatische risicoanalysemodel betekent dit dat de beschikbare weerstandscapaciteit op dit moment tussen het minimum en maximum weerstandsvermogen ligt.
80
81
Bijlage 2 Toelichting op de risico’s Omschrijving Afdeling Bedrijfsvoeringen Management Ondersteuning (BMO) Vergrijzing huidig personeelsbestand
Typering risico
Motivering en eventueel reeds genomen maatregelen
< gemiddeld De formatie van de gemeente bedroeg eind 2005 209 fte. Vergrijzing van het personeelsbestand leidt tot hogere personeelskosten. De gemeente Noordenveld beschikt enerzijds over een reserve wachtgeldverplichtingen/nonactiviteitenregeling. Anderzijds wordt in de meerjarenbegroting uitgegaan van een jaarlijkse autonome stijging van slechts 1%. De gemiddelde leeftijd van het personeel van de gemeente bedraagt 46 jaar. Wachtgelden, Laag Er zijn geen concrete en vastgestelde plannen regelingen bij voor een reorganisatie. Het risico van niet reorganisaties voorziene wachtgeld voor ambtenaren blijft echter aanwezig. Dit risico is bepaald op gemiddeld. Vervangingskosten < gemiddeld De hieraan verbonden kosten zijn voor de bij ziekte gemeente Noordenveld niet bovengemiddeld. Het ziekteverzuim ligt onder het landelijk gemiddelde. Binnen de gemeente wordt aandacht besteed aan het verder terugdringen van het ziekteverzuim. Toereikendheid < gemiddeld Er zijn onvoldoende onderbouwingen van het voorzieningen (met benodigde voorzieningenniveau aanwezig. name onderhoud Overigens is voor onderhoud van kapitaalgoederen) kapitaalgoederen inmiddels een bestemmingsreserve aanwezig van € 5,4 miljoen, waarmee het risico waarschijnlijk is afgedekt. Garantstellingen en < gemiddeld Onvoldoende inzicht in aantallen en omvang waarborgfondsen van de verstrekte leningen, zonder zekerheidsstellingen en garanties, waarvoor dit geldt. Afschrijvingstermijn Laag Vervanging van activa kan noodzakelijk zijn, en niet in terwijl de bestaande activa nog niet overeenstemming afgeschreven zijn. De praktijk wijst tot erop dat met economische dit niet vaak voorkomt. Derhalve is het risico op levensduur laag ingeschat. Risico van extra Laag De renteontwikkelingen op de kapitaalmarkt zijn kosten bij de afgelopen jaren relatief stabiel, Eventuele oplopende effecten kunnen vanuit de lopende renteontwikkelingen exploitatiebegroting jaarlijks worden meegenomen. In de begroting wordt 6% rente geraamd voor consolidatie van het te verwachten financieringstekort, terwijl de huidige marktrente voor langlopende geldleningen ongeveer 4% bedraagt. Het niet behalen < gemiddeld Voor wat betreft bezuinigingen zijn in een plan van taakstellingen van aanpak suggesties gedaan voor ombuigingen en bezuinigingen. Dit naar aanleiding van het positieve rekeningresultaat 2004. Bezuinigingstaakstellingen zullen wellicht niet in alle gevallen gerealiseerd (kunnen)
Nog te nemen maatregelen
N.v.t.
N.v.t.
N.v.t.
Actualisatie van de onderbouwingen van het voorzieningenniveau. n.v.t. Inventariseren van activa waarvoor dit geldt Lange termijn posities innemen tegen vaste voorwaarden.
82
Brandweer: het niet voldoen aan wettelijke eisen
Kostenrisico’s voortvloeiend uit ARBO-wetgeving Algemene uitkering uit het Gemeentefonds
BTW Compensatiefonds: Juiste toepassing regelgeving (BCF) en nadeel op grond van het BCF.
worden. Derhalve risico ingeschat op kleiner dan gemiddeld. < gemiddeld Het niet voldoen aan wettelijke eisen kan mogelijk leiden tot aansprakelijkstelling. De eisen die aan rampenplannen worden gesteld zijn door recente rampen aangescherpt. Om risico’s te beperken, worden de bedrijven met de meeste risico’s het eerst gecontroleerd op naleving van de (wettelijke) eisen. Hierdoor is het risico kleiner dan gemiddeld ingeschat. Laag In de huisvestingsplannen van de gemeente worden de Arbo-eisen meegenomen. In het verleden zijn reeds diverse maatregelen door de gemeente genomen, om naleving van de ARBO eisen te waarborgen. Gemiddeld Toekomstige uitkeringen zijn onzeker, mede vanwege herverdeling en accressen. Daarnaast is het risico van een lagere algemene uitkering (vanaf 2003) aanwezig vanwege onzekerheid omtrent de hoogte van de BTW compensatie. Gezien bovenstaande (niet beïnvloedbare) zaken is het risico op groter dan gemiddeld geschat. < gemiddeld Met betrekking tot het BCF zijn nagenoeg nog geen ervaringsjaren opgebouwd. Door afspraken met de Belastingdienst is het risico enigszins gekwantificeerd. Onlangs is door de Belastingdienst over het jaar 2003 een controle uitgevoerd. Bij deze controle zijn vrijwel geen fouten geconstateerd. Het risico van een omvangrijke naheffing is derhalve beperkt. Daarom is het risico kleiner dan gemiddeld ingeschat.
Beoordelen naleving ARBO voorschriften. N.v.t.
Afstemming met de belastingdienst en adequate inrichting van de administratieve organisatie en daarin opgenomen maatregelen van interne controle.
Afdeling Bestuursen ConcernOndersteu ning (BCO) Gemeenschappelijk Gemiddeld e regelingen
Grondexploitaties bedrijventerreinen
GGD, Recreatieschap, Brandweer en Privatiseren Bestuursacademie zijn allemaal GR’s/Besturen gemeenschappelijke regelingen, waarin de op afstand. gemeente hoofdzakelijk bijdraagt in eventuele exploitatietekorten. Doordat deze GR’s bestuurlijk op afstand staan, terwijl de gemeente wel (deels) moet bijdragen in tekorten, is sprake van een gemiddeld risico. Overigens is de problematiek t.a.v. de gemeenschappelijke regeling Novatec apart benoemd in het risicoprofiel. > gemiddeld Activiteiten in het kader van grondexploitatie zijn activiteiten met een relatief hoog risicoprofiel. De waardering van industrieterreinen bedraagt eind 2004 € 4,7 miljoen. Hoewel de exploitatie naar verwachting positief wordt afgesloten, is het risico aanwezig dat niet alle gepleegde investeringen terugverdiend worden met grondverkopen. Gezien de relatief hoge boekwaarde is het risico groter dan gemiddeld ingeschat. Daarnaast wordt voor het complex “Haarveld”
83
subsidie ontvangen van SNN. Tot op heden is nog geen overeenstemming bereikt over de laatst benodigde grondaankoop. Indien de verwerving niet lukt zullen de plannen moeten worden aangepast. Dit zou mogelijkerwijs consequenties kunnen hebben voor de toegezegde subsidie. Voor “Haarveld” worden relatief omvangrijke investeringen gedaan voor het bouw- en woonrijp maken van dit complex. Nog onzeker is af al deze kosten in de toekomst terugverdiend kunnen worden. Regiovisie Hoog In het kader van de Regiovisie moeten veel aankopen en investeringen gepleegd worden door de gemeente. Het is onzeker of deze allemaal terugverdiend kunnen worden. Gezien de verwachte omvang van de investeringen is het risico als hoog ingeschat. MaSTERplan/vrijetij > gemiddeld Het MaSTERplan Roden is een veelomvattend dsboulevard plan, waarbij de kom van Roden, de Vrijetijdsboulevard en het Mensinge-complex wordt aangepast. De financiële omvang van de plannen (€ 18 miljoen) in relatie tot de grootte van de gemeente Noordenveld, is aanzienlijk. Voor de uitvoering van projecten zijn subsidies verkregen. Bij het niet volledig voldoen aan de subsidievoorwaarden, is het risico van terugvordering aanwezig. Het niet, beperkter of later ontwikkelen van de Albertsbaan behelst inkomsten- en renteverliezen, alsmede hogere uitgaven in de inrichting openbare ruimte. Extern veroorzaakte vertraging in de ontwikkeling van de hoek wilhelminastraat/Kanaalstraat hebben geleid tot besluit de parkeerplaats Trambaan voorlopig niet aan te leggen, inclusief de daaraan verbonden risico’s m.b.t. het mislopen van subsidie. Masterplan < gemiddeld Het Masterplan Veenhuizen is een Veenhuizen samenwerking tussen Gemeente, Provincie en Rijk. Het totale masterplan bedraagt € 9 miljoen. Hierbij is tevens sprake van EUsubsidies. Voor 31 december 2006 moeten de plannen gerealiseerd zijn. Bij het niet naleven van de subsidievoorwaarden is het risico van terugvordering aanwezig. Hiervoor zijn op dit moment echter geen aanwijzingen. Automatiseringsom < gemiddeld Bij de gemeente Noordenveld is niet voor alle geving applicaties voldoende zicht op het applicatiebeheer. Hierdoor bestaat het risico op doorbreking van in de systemen opgenomen functiescheidingen. Overigens is in het informatiebeleidsplan 20052010 aangegeven dat er een cluster informatiebeheer komt, die verantwoordelijk wordt voor de integriteit van informatie.
Kritisch beoordelen voortgangsrapp ortages en terugverdienmo gelijkheden. Organiseren van interne beheersing voor deze projecten.
Een adequate inrichting van de administratieve organisatie en daarin opgenomen maatregelen van interne controle.
Afdeling Bouwen en Wonen (BoWo) Handhavingsbeleid/ < gemiddeld Uit inspecties van het Ministerie zijn vooralsnog Wegwerken vergunningenstelsel geen bijzonderheden gebleken. Daarom is het evt. risico ingeschat kleiner dan gemiddeld. Voor de achterstanden verstrekking van bouwvergunningen geldt dat
84
Risico van planschadeclaims Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen
Gemiddeld
Algemene bepalingen omgevingsrecht
Laag
Afdeling Welzijn, Onderwijs en Sport (WOS) Open eind regeling leerlingenvervoer
Laag
relatief nieuwe regelgeving (gewijzigde Woningwet en nieuw Bouwbesluit) toegepast moeten worden. Voor actualisering van horecavergunningen is sprake van een achterstand. Door plannen van de gemeente kunnen N.v.t. planschadeclaims ontstaan. Doel van deze wet een regeling te bieden voor de registratie van publiekrechtelijke beperkingen. Hieronder wordt verstaan iedere inbreuk op het recht van gebruik en beschikking van vastgoed, die op grond van een administratiefrechtelijke bevoegdheid door de overheid wordt opgelegd. Het gaat dus om belastende besluiten die op een onroerende zaken rusten, ongeacht wie de eigendom of het gebruik heeft van deze zaak. Aan deze wet zijn financiële en organisatorische consequenties verbonden. Gelet op de ingangsdatum van 1 januari 2007 is het risico voorlopig als laag aangemerkt. Er bestaat een groot aantal verschillende stelsels met betrekking tot toestemming van bestuursorganen voor het verrichten van activiteiten die van invloed zijn op de fysieke leefomgeving (bv bouwvergunning, milieuvergunning, monumentenvergunning, kapvergunning, etc.). Het is wenselijk die stelsels zoveel mogelijk samen te voegen opdat een samenhangende beoordeling van die activiteiten op de betrokken aspecten mogelijk is in één procedure die leidt tot één besluit. Ook de handhaving van het nieuwe stelsel moet worden geregeld. De invoering van deze nieuwe regelgeving heeft financiële en organisatorische consequenties. Gelet op de beoogde ingangsdatum (2008) is het risico voorlopig als laag ingeschat.
Gemiddeld
De aantallen leerlingenvervoer stijgen zonder N.v.t.; dat daar voldoende middelen tegenover staan. uitvoering In 2005 is een aanbesteding geweest. Tevens wettelijke taak. is een gewijzigde verordening leerlingenvervoer opgesteld, welke met ingang van 2005-2006 in werking zal treden. Vanwege de relatief beperkte doelgroep binnen de gemeente Noordenveld die gebruik maakt van de voorzieningen voor leerlingenvervoer is sprake van een gemiddeld risico. Toereikendheid Gemiddeld Voor onderwijshuisvesting is een onderwijsreserves/I huisvestingsplan opgesteld. In het plan is geen HP onderwijs rekening gehouden met de inflatiekosten tussen het moment van opstellen van het plan en de daadwerkelijke realisering van de huisvesting. Legionellabesmettin Laag Dit risico wordt laag ingeschat, omdat g zwembaden en maatregelen zijn genomen om een besmetting sportcomplexen te voorkomen. Indien een dergelijke besmetting wordt geconstateerd, kan dit echter relatief grote financiële gevolgen hebben. GGD Drenthe > gemiddeld Uit ingestelde onderzoeken is gebleken, dat het
85
ggd-organisatie zowel procesmatig als inhoudelijk niet voldoet aan de wettelijke eisen. Bij de opstelling van de begroting is uitgegaan van verouderde (achterhaalde) gegevens. Wegens (langdurige) ziekte van de direkteur heeft het GGD-bestuur besloten een interimmanager aan te trekken. Op afzienbare termijn wordt een gewijzigde begroting 2006 opgesteld. De inschatting is dat van de gemeenten een structureel hogere bijdrage moet worden gevraagd. Budgetfinanciering Laag Met stichting WIN is een contract voor stichting Win budgetfinanciering gesloten. Op dit moment is hiervoor een contract beschikbaar. Het risico wordt gemiddeld ingeschat. ICO: nog te Laag Uit de voorjaarsnota 2005 blijkt dat het ICO verwachten voorziet dat nog eenmalige frictiekosten ten frictiekosten laste van de gemeente zullen komen van ongeveer € 390.000,-. Nog onduidelijk is wat de definitieve bijdrage van Noordenveld hierin zal zijn. Mensinge Complex Gemiddeld Uit de voorjaarsnota blijkt dat “gelet op het feit dat sprake is van een nieuwe opzet mogelijk nog rekening moet worden gehouden met een structurele uitzetting van het budget”. Omdat de omvang van dit risico moeilijk te bepalen is, is dit risico op gemiddeld bepaald. Professionalisering < gemiddeld De SPIN (Stichting Peuterspeelzalen in sproces Noordenveld) wordt in 2005 opgericht. Aan de peuterspeelzalen professionalisering van de kinderopvang zijn ook kosten verbonden. Nog niet duidelijk is hoeveel kosten dit met zich meebrengt. Daarom is het risico in eerste instantie ingeschat op gemiddeld. Invoering Gemiddeld Invoering van lumpsumfinanciering voor het Lumpsumfinancierin primair onderwijs heeft tot gevolg dat één g onderwijs budget beschikbaar komt om alle onderwijsuitgaven te dekken. Voorheen was een vergoeding beschikbaar voor kosten van personeel en materiële instandhouding. Door deze toenemende vrijheid zullen echter ook de financiële risico’s toenemen. Een overschrijding van de toegezegde lumpsumfinanciering zal volledig voor rekening van de gemeente komen. Hierdoor neemt de noodzaak toe om vooraf nauwkeurige kostenbegrotingen en formatieplannen op te stellen en om gedurende het jaar de ontwikkelingen van kosten en formatie kritisch te volgen Open eind regeling Gemiddeld Groei van het aantal uitkeringsgerechtigden inkomensdeel Wet leidt tot een overschrijding van het beschikbare Werk en Bijstand inkomensdeel WWB. Deze overschrijding komt voor een groot deel voor rekening van de gemeente.
Herpositionering gemeentelijke reïntegratie activiteiten / ISD
Gemiddeld
Een effectief reïntegratiebeleid voeren en de effecten daarvan meetbaar maken, zodat sturing op kwaliteit kan plaatsvinden.
Er is sprake van een recentelijk opgerichte inter gemeentelijke sociale dienst. De werkwijze van de deelnemende gemeenten en aanpak moet nog op elkaar afgestemd worden. Hierdoor
86
Noordenveld
Open eind regeling Wet Voorziening Gehandicapten
Gevolgen Wet Maatschappelijke Ondersteuning
kunnen de gemeenschappelijke kosten toenemen. Het risico van een (onvoorziene) hogere bijdrage van de gemeente is hierdoor aanwezig. < gemiddeld Door de vergrijzing is het denkbaar dat de vraag naar voorzieningen toeneemt. Het risico is volledig voor rekening van de gemeente. Voor de WVG is een bestemmingsreserve beschikbaar. Deze heeft eind 2005 een omvang van € 786.000. Gezien de relatief omvangrijke bestemmingsreserve voor dit risico, is het risico kleiner dan gemiddeld ingeschat. > gemiddeld Invoering van deze wet betekent aanpassingen binnen de organisatie, waaraan kosten zijn verbonden. Onduidelijk is of de uitkering die de gemeente zal ontvangen, voldoende zal zijn om de uitgaven te dekken. Intern is de inschatting bij de gemeente gemaakt dat hier sprake is van een groter dan gemiddeld risico.
Geen maatregel mogelijk; uitvoering van wettelijke taak.
Inventariseren en kwantificeren van de risico’s van invoering van deze wet.
Afdeling Openbare Werken Munitie voormalig vliegveld Peest
Wegenbeheer en groenbeheersplan
< gemiddeld Voor het verwijderen van munitie op voormalig vliegveld Peest wordt een bijdrage van het Rijk ontvangen. De eigen bijdrage van de gemeente bedraagt in principe 10%. De werkelijke bijdrage is echter afhankelijk van de omvang van de door de gemeenten ingediende declaraties. Het budget is op macroniveau een vast bedrag. In de jaarrekening 2005 is over voorgaande jaren een bedrag van €799.000 als niet declarabel verwerkt. Dit bedrag is voor eigen rekening van de gemeente gebleven boven het 10% bijdrage. Over de bijdrage over 2005 is thans nog geen duidelijkheid. Gemiddeld Voor de openbare ruimte geldt dat de beheersplannen nog vastgesteld moeten worden. Voor het beheer van de openbare ruimte wordt gewerkt aan een systematiek om jaarlijkse benodigde budgetten in beeld te krijgen, Tot die tijd is onzeker of de huidige budgetten toereikend zijn.
Activiteiten beperken, zolang geen duidelijkheid is over bijdrage van het Rijk.
87
3.4.3 Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen Inleiding Veel klachten van burgers hebben betrekking op onderhoud van kapitaalgoederen. Loszittende stoeptegels, gaten in de weg, slecht onderhouden schoolgebouwen e.d. zijn zaken waarop raadsleden worden aangesproken. Met de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen wordt via een dwarsdoorsnede van de rekening inzicht gegeven in de mate en lasten van onderhoud. Met onderhoud van kapitaalgoederen is een substantieel deel van de begroting gemoeid. In onze gemeente gaat het om €7.000.000 per jaar. Een helder en volledig overzicht is daarom van belang voor een goed inzicht in de financiële positie. De gemeente heeft de verantwoordelijkheid voor het beheer van de openbare ruimte. De openbare ruimte bestaat uit een aantal kapitaalgoederen (wegen, riolering, water, groen, gebouwen) welke dienen te worden onderhouden teneinde de continuïteit te kunnen waarborgen. De tendens is dat er sprake is van een steeds hoger wordend verwachtingspatroon ten aanzien van de kwaliteit van de openbare ruimte.
Het beleidskader Het beheer van de openbare ruimte binnen de gemeente Noordenveld kent tot nu toe vooral een inputbenadering, de taakstellende budgetten voor het onderhoud zijn bepalend voor het kwaliteitsniveau. De gemeente Noordenveld heeft op dit moment geen bestuurlijk vastgesteld ambitieniveau voor het onderhoud van kapitaalgoederen. Wel is er in de gemeenteraad een werkgroep gevormd die zich oriënteert op de normering van het beheer van de openbare ruimte middels het zogenaamde BOR-model (Beheer Openbare Ruimte). De werkgroep heeft aangegeven de invoering van BOR uit te willen stellen naar 2007. In 2006 zal met de voorbereiding begonnen worden. Op basis daarvan kunnen de financiële consequenties van het beleidskader (gewenste onderhoudsniveau) en de vertaling ervan in de begroting expliciet worden aangegeven. Kapitaalgoederen zijn van belang voor het verwezenlijken van een aantal gemeentelijke programma’s (Beheer Openbare Ruimte, Onderwijs, Sport, Recreatie en Toerisme, Milieubeheer). De gemeente Noordenveld is een gemeente met een grondoppervlakte van ruim 20.000 hectare en kent 23 plattelandskernen.
Wat hebben we in 2005 bereikt c.q. gerealiseerd? In de begroting 2005 zijn toekomstplannen geformuleerd voor het beheer van de kapitaalgoederen. Deze toekomstplannen zijn niet geconcretiseerd in jaarschijven.
88
Hierna wordt per kapitaalgoed inzicht gegeven in de realisatie in 2005, belangrijke ontwikkelingen dan wel vermeldenswaardige zaken met betrekking tot de uitvoering in 2005 en de risico’s.
Wegen Financiële gegevens (saldo lasten en baten x € 1.000) Begroting 2005 Realisatie 2005 Wegen incl. bermen 1.681 1.630
Afwijking 51 V
Voorgenomen beleid 2005 * Verharde wegen: onderzoeken of door wijzigingen in de infrastructuur het verkeer kan worden geleid naar hoofdroutes. * Criteria laten vaststellen door het bestuur op grond waarvan aan het onderhoud van bepaalde verhardingen een hogere prioriteit moet worden toegekend zolang de beschikbare budgetten lager zijn dan de benodigde budgetten. * Bebording en markering: niet noodzakelijke borden verwijderen, meerjaren vervangingsplan opstellen, wegenverf vervangen door thermoplastisch materiaal. Wat is uitgevoerd en wat niet * Besparing op onderhoud is een afgeleide doelstelling van het leiden van het verkeer naar hoofdroutes. Verkeerskundige overwegingen liggen aan dit beleid ten grondslag. In het kader van het GVVP wordt hier bij voortduring aan gewerkt. * De werkzaamheden aan wegen gepland voor 2005 zijn uitgevoerd. Enkele werken zijn in 2005 aanbesteedt waarvan uitvoering in 2006 zal plaatsvinden. * Het bestuur heeft nog geen kwaliteitscriteria vastgesteld t.a.v. de diverse locaties. * Overbodige verkeersborden zijn verwijderd, een meerjaren vervangingsplan voor verkeersborden is opgesteld en wegenverf is deels vervangen door thermoplastisch materiaal. Dit laatste is met name bij reconstructies gerealiseerd.
Risico’s De kwaliteit van de wegen loopt achteruit met als gevolg grotere risico’s t.a.v. schadeclaims door achterstallig onderhoud. Water Financiële gegevens (saldo lasten en baten x € 1.000) Begroting 2005 Realisatie 2005 Water / kunstwerken 225 247
Afwijking 22 N
Voorgenomen beleid 2005 * Een meerjaren onderhoudsprogramma opstellen voor kunstwerken (bruggen, duikers c.a.).
Wat is uitgevoerd *
Het Geïntegreerd Beheer Informatiesysteem (GBI) kunstwerken is gereed; in het verslagjaar is geïnventariseerd en geïnspecteerd. Het onderhoudsbudget is
89
* *
geheel niet gebruikt en valt vrij in de jaarrekening. De meerjaren onderhoudsplanning Kunstwerken is nog niet opgesteld. In 2004 is gestart met het waterplan Noordenveld. Afronding heeft plaatsgevonden en het Waterplan is in de gemeenteraad van februari 2006 vastgesteld. De gemeente heeft nu een compleet beeld van de in beheer zijnde schouwsloten. Het schouwbestek 2005 is uitgevoerd.
Rioleringen Financiële gegevens (saldo lasten en baten x € 1.000) Begroting 2005 Realisatie 2005 Rioleringen 763 736
Afwijking 27 V
Wat is uitgevoerd *
*
In 2004 is gestart met het actualiseren van het GRP (Gemeentelijk Riolerings Plan) voor de periode 2005 – 2009. Het eerste conceptrapport is gereed. Vaststelling vindt naar verwachting plaats in de gemeenteraad van juni 2006. Het onderhoud voor 2004 en 2005 is grotendeels doorgeschoven naar 2006. Dit is het gevolg van de werkdruk die de uitvoering van het Masterplan Roden en Veenhuizen met zich meebrengt.
Groen Financiële gegevens (saldo lasten en baten x € 1.000) Begroting 2005 Realisatie 2005 Groen 1.661 1.435
Afwijking 226 V
Voorgenomen beleid 2005 * * *
Administratieve gegevens uit de Groenvisie c.a. koppelen met GBIgroenbeheerssysteem en de kaart. Onderzoeken of de kosten van het maaien kunnen worden verminderd door wijzingen in het bermbeheer. Meerjarenonderhoudsprogramma opstellen voor bermen in het bermbeheerplan (product wegen).
* Uitbreiding begraafplaats Peize. * Lijst samenstellen van waardevolle bomen. * Herziening bosbeleid
Wat is uitgevoerd en wat niet * *
* *
De koppeling van gegevens uit de Groenvisie met het GBI-groenbeheerssysteem en de kaart is tot stand gekomen. Het bermbeheerplan en daarmee eventuele wijzigingen in het bermbeheer en een meerjarenonderhoudsprogramma is nog niet tot stand gekomen door het ontbreken van inventarisatiegegevens. In het verslagjaar is de voorgenomen uitbreiding van de begraafplaats Peize nagenoeg gerealiseerd. Er is in 2004 gestart met het maken van een lijst met waardevolle bomen. Door onvoorziene omstandigheden is de inventarisatie vertraagd. De afronding zal in 2006 plaatsvinden.
90
* *
Herziening bosbeleid is nog niet van de grond gekomen; wel is het Bosplan Peize afgerond. De actualisatie van het bosbeheerplan is doorgeschoven naar 2006. Er is in 2005 meer onderhoud aan openbaar groen uitbesteed aan derden. Het beheer van de openbare ruimte heeft een budget wat niet toereikend is volgens de onderhoudsnormen.
Openbare verlichting Financiële gegevens (saldo lasten en baten x € 1.000) Begroting 2005 Realisatie 2005 Openbare verlichting 330 202
Afwijking 128 V
Voorgenomen beleid 2005 *
De uitvoering van beheerwerkzaamheden aan masten, armaturen, lampen e.d. via aanbesteding laten uitvoeren.
* Het renovatieplan voor de openbare verlichting actualiseren. Wat is uitgevoerd * De aanbesteding van beheerwerkzaamheden is afgerond; * Het renovatieplan voor de openbare verlichting is nog in bewerking. Gebouwen Financiële gegevens (saldo lasten en baten x € 1.000) Begroting 2005 Realisatie 2005 Gebouwen 2.516 2.523
Afwijking 7N
Voorgenomen beleid 2005 * Verhogen brandveiligheid gemeentelijke gebouwen. * Uitbreiding gemeentehuis en nieuwbouw 2 scholen.
Wat is uitgevoerd * Er is voortvarend gewerkt aan de voorbereiding van de uitbreiding van het gemeentehuis en vervangende nieuwbouw van 2 scholen. De voorbereiding van de school in Peize is afgerond en met de school in Roden is stagnatie opgetreden i.v.m. de locatie. Voorziening onderhoud kapitaalgoederen In het verslagjaar is €1.667.000 gestort in de voorziening voor onderhoud van kapitaalgoederen. De stand van deze voorziening bedraagt ultimo 2005 €3.067.000. Het doel van deze voorziening is schommelingen op te vangen in het verloop van de uitgaven voor (groot) onderhoud. Noot: de bedragen die genoemd worden bij de diverse categorieën kapitaalgoederen komen niet overeen met die in de programmarekening. De reden hiervan is dat in de programmarekening ook de kapitaallasten zijn meegeteld. In het kader van deze paragraaf zijn de kapitaallasten buiten beschouwing gelaten daar die niet direct in verband staan met de
91
onderhoudslasten (kapitaallasten worden gegenereerd door nieuwe aanleg en investeringen).
92
3.4.4 Paragraaf financiering Inleiding De financieringsfunctie ondersteunt de uitvoering van de in de begroting opgenomen programma’s. De financieringsfunctie omvat de financiering van beleid en het uitzetten van geldmiddelen die niet direct nodig zijn. Volgens de ministeriële voorschriften neergelegd in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) dient de paragraaf financiering minimaal de beleidsvoornemens ten aanzien van het risicobeheer van de financieringsportefeuille te bevatten. Volgens de vastgestelde financiële verordening gemeente Noordenveld (ex. Art. 212 GW) dient in de paragraaf financiering verslag te worden gegeven over de: * kasgeldlimiet; * renterisiconorm; * liquiditeitsplanning en -positie; * omvang en samenstelling van het vreemd vermogen; * omvang en samenstelling van de uitzettingen. De financieringsparagraaf is, in samenhang met het financieringsstatuut, een belangrijk instrument voor het transparant maken, en daarmee voor het sturen, beheersen en controleren, van de financieringsfunctie. Het financierings-(of treasury)statuut geeft de infrastructuur voor de inrichting van de financieringsfunctie aan (in de vorm van uitgangspunten, doelstellingen, richtlijnen en limieten). Ingevolge de financiële verordening ex. art 212 gemeentewet is door het college op 15 maart 2005 het treasurystatuut vastgesteld en ter kennisname aan de gemeenteraad gezonden. Er wordt gewerkt binnen het juridische kader van de Wet financiering decentrale overheden (Wet Fido). In 2005 zijn geen nieuwe vaste geldleningen aangetrokken of verstrekt. De berekening van de kapitaalbehoefte per 1 januari 2005, resp. 31 december 2005 is als volgt (bedragen x € 1.000): Omschrijving
Reserves en voorzieningen Vaste geldleningen Totaal geïnvesteerd bedrag Financieringstekort
begin 2005
eind 2005
40.342 11.554 51.896 55.922 -4.026
39.233 10.977 50.210 55.989 -5.779
93
De toename van het financieringstekort met ruim €2 miljoen is als volgt tot stand gekomen (bedragen x € 1.000): financieringstekort bij aanvang jaar geactiveerd in 2005 (netto) toename voorraden aflossingen op verstrekte geldleningen (netto) afschrijvingen in 2005
-4.026 -3.344 -6.180 4.219 5.237
mutatie reserves en voorzieningen aangetrokken vaste geldleningen aflossing op vaste geldleningen
-68 -1.108 0 -577
financieringstekort einde jaar
-5.779
In het financieringstekort is voorzien door in 2006 een geldlening aan te trekken van €7.200.000 (rente 3,83%). Kasgeldlimiet Een belangrijk uitgangspunt van de Wet Fido is het vermijden van grote fluctuaties in de rentelasten van openbare lichamen. Om een grens te stellen aan kortlopende financiering is in de Wet Fido de kasgeldlimiet opgenomen. De kasgeldlimiet wordt bepaald door het begrotingstotaal bij aanvang van het dienstjaar te vermenigvuldigen met een bij ministeriele regeling vastgesteld percentage van 8,5%. De kasgeldlimiet (de ruimte voor korte financiering) was in het verslagjaar: 8,5% van het begrotingstotaal ad. €49.874.000 is €4.239.290. Bij overschrijding van de kasgeldlimiet moet een vaste geldlening worden aangetrokken. Begin 2006 is hierin voorzien. Rente(ontwikkeling) In het verslagjaar heeft geen renteherziening plaatsgevonden. De gemeente Noordenveld heeft 8 vaste geldleningen. De rentepercentages van deze leningen schommelen tussen de 4,39% en 6,65%. Het (gewogen) gemiddelde rentepercentage (per 1-1) bedraagt 4,61%. De geldleningen met een hoger rentepercentage betreffen leningen die niet dan wel tegen ongunstige condities vervroegd kunnen worden afgelost. In het verslagjaar is de kapitaalmarktrente gewijzigd (van 4,20% naar 3,66%). Inmiddels is de rente als gevolg van de internationale ontwikkelingen weer opgelopen naar 4,38% (lineaire vaste geldleningen met rentevaste periode van 25 jaar; peildatum 3 mei 2006).
94
Renterisiconorm en renterisico’s van de vaste schuld per 31-12-2005 Renterisico op vaste schuld Netto renteherziening op vaste schuld o/g Betaalde aflossingen 577 Herfinanciering 577
Renterisiconorm Stand van de vaste schuld per 1 januari het bij ministeriële regeling vastgestelde percentage Toets renterisiconorm Renterisiconorm Renterisico op vaste schuld Ruimte
11.554 20% 2.311 2.311 577 1.734
Liquiditeitspositie Voor de beperking van interne liquiditeitsrisico’s worden treasuryactiviteiten gebaseerd op een korte termijn liquiditeitenplanning (12 maanden). De liquiditeitspositie is als volgt: 1-1-2005
Tegoeden Kassaldi Postbank Rabobank
1 25 22
Verschuldigd BNG
31-12-2005 1 34 6
48
41
3.604
4.617
Omvang en samenstelling vreemd vermogen De activa worden gefinancierd met eigen en vreemd vermogen. Tot het eigen vermogen behoren de algemene reserve en de bestemmingsreserves. Bij het vreemd vermogen wordt onderscheid gemaakt tussen lang vreemd vermogen (voorzieningen en de vaste schulden met een looptijd langer dan 1 jaar) en het kort vreemd vermogen. Het onderscheid wordt bepaald door de rentetypische looptijd. Bij kort vreemd vermogen is deze tot 1 jaar. Het verloop in 2005 is als volgt:
Lang vreemd vermogen Voorzieningen Vaste schulden -geldleningen
11.554
1-1-2005
31-12-2005
7.436
7.682 10.976
95
-belegde reserves -waarborgsommen
451 1
382 1 12.006
11.359
19.442
19.041
1-1-2005
31-12-2005
Bank-/giro saldi Overige schulden
3.604 2.787
4.617 5.402
Totaal
6.391
10.019
Totaal Kort vreemd vermogen
Omvang en samenstelling van de uitzettingen Het beleid van de gemeente Noordenveld is om de tijdelijke overtollige middelen risicomijdend uit te zetten. Overtollige middelen op een deposito gestort bij een kredietinstelling die voldoet aan de voorwaarden die in het treasurystatuut zijn gesteld. Daarnaast heeft de gemeente Noordenveld diverse uitzettingen/beleggingen bij o.a. de BNG en Essent uit hoofde van haar publieke taak. Het betreffen aandelen en achtergestelde leningen. Zie verder de toelichting op de balans.
96
3.4.5 Paragraaf bedrijfsvoering Algemeen De bedrijfsvoering van een gemeente is van belang voor het uitvoeren van de programma's. Het goed uitvoeren van de programma's is in belangrijke mate afhankelijk van de externe gerichtheid, toegenomen transparantie en de kwaliteit van de bedrijfsvoering. Was in het verleden de traditionele bedrijfsvoering nog sterk intern gericht, tegenwoordig worden aan overheden meer en meer eisen gesteld voor wat betreft betrouwbaarheid, transparantie, doelmatig en doeltreffend handelen, rechtmatig handelen en communicatie met haar burgers. De scherpere eisen vergen een bepaalde cultuur, organisatiestructuur, een hoog niveau van automatisering en open communicatie. Bij de aanpassing van Verordening 212 is besloten niet meer over te gaan tot het opstellen van een Nota Bedrijfsvoering. In de verplichte paragraaf over dit onderwerp zal uitgebreid gerapporteerd worden over de bedrijfsvoering.
Instrumenten Artikel 14 van het BBV meldt alleen dat de paragraaf ten minste inzicht geeft in de stand van zaken en de beleidsvoornemens ten aanzien van de bedrijfsvoering. Traditioneel bestaat de (interne) bedrijfsvoering uit de zogenaamde piofachfuncties: * personeel * informatisering * organisatie * financiën * automatisering * communicatie * huisvesting Inmiddels zijn er diverse andere (moderne) instrumenten voor de bedrijfsvoering ontwikkeld. Het gaat dan bijvoorbeeld om OL2000, internet, burgerpanels, kwaliteitshandvesten, audits, visitaties, benchmarking, evaluatieonderzoeken etc. Er is overigens een samenhang met het programma Bestuur en de onderhavige paragraaf. De eerste richt zich meer op de relatie tussen de burger en de gemeente, terwijl de paragraaf zich richt op de reguliere, operationele kader voor de bedrijfsvoering. Met betrekking tot de bedrijfsvoering zich in de afgelopen jaren diverse beleidsnota's verschenen die nader ingaan op deelaspecten van het voorgenomen beleid.
Personeel Kengetallen Vrouwen mannen Totaal medewerkers Aantal formatieplaatsen
1-jan 112 143 255
31-dec 115 135 250
214
209
97
Het ziekteverzuim bedroeg in het verslagjaar 6,4%. Ter vergelijking: het ziekteverzuim bedroeg in 2001 9,3%, in de jaren 2002 en 2003 7,8% en in 2004 5,4%.
In de begroting van 2005 is met name ingezet op: • het verder uitbouwen op een meer planmatige wijze van de inzetbaarheid van medewerkers (opleidingsplanning); • het aangaan van een raamovereenkomst met Tempo Team over de inzet van flexibele arbeidskrachten; • het verzelfstandigen van het Algemeen Maatschappelijk Werk; • het implementeren van rechtspositionele wijzigingen, waaronder: - de afbouw van de vroegpensioenregeling; - de introductie van levensloop; - de introductie van de nieuwe zorgverzekeringswet. In het verslagjaar is een opleidingsplan opgesteld dat loopt van augustus 2005 tot augustus 2006. Daarmee is het centrale opleidingsbudget versleuteld over de afdelingen. Deze werkwijze zal voortaan jaarlijks worden herhaald. Met Tempo Team en BANPD is een raamovereenkomst afgesloten voor de inleen van flexibele arbeidskrachten voor functies tot en met niveau 8. De inleen vindt plaats tegen een gereduceerd tarief en heeft geleid tot een besparing op de post inleen derden van ca. € 150.000,00 per jaar. De medewerkers van het Algemeen Maatschappelijk Werk zijn per 1 januari 2006 ondergebracht bij Stichting Noordermaat. Twee van de zes medewerkers zullen in dienst blijven bij Noordenveld tot het moment waarop zij gebruik kunnen maken van de FPU. Tot die tijd worden zij gedetacheerd bij Noordermaat. Veel van de arbeidstijd is gebruikt om de implementatie van een aantal ingrijpende rechtspositionele wijzigingen per 1 januari 2006 zo goed mogelijk te laten verlopen. Met name de invoering van levensloop en zorgverzekering en de afbouw van de vroegpensioenregeling FPU.
Organisatie In de programmabegroting 2005 is gemeld dat verder uitvoering wordt gegeven aan de uitwerking van Noordenveld op Koers. In 2005 hebben we hiertoe een concernplan 2005 gemaakt waarin is aangegeven wat we willen realiseren. Zo zijn twee klanttevredenheidsonderzoeken naar de interne dienstverlening (communicatie en DIV) gehouden en is ingezet op verbetering van de planning- en controlcyclus (de managementrapportage nieuwe stijl). Ook in 2006 zal nog verder uitvoering worden gegeven aan het concernplan 2005: een klanttevredenheidsonderzoek naar de afgifte van gebruiksvergunningen, een project effectief en eenduidig samenwerken, projectmatig werken, integriteitsbeleid.
Als gevolg van een aantal personele wisselingen is eind 2005 besloten om in bredere zin naar de organisatie te kijken. Dit heeft geresulteerd in NOOT (Noordenveld Organisatie Onderhouds Traject). Dit zal halverwege 2006 zijn beslag dienen te krijgen. In het kader van NOOT (Noordenveld Organisatie OntwikkelingsTraject) zal er een herbezinning op de financiële functie plaatsvinden. Daarvan zal een
98
belangrijk onderdeel zijn het invoeren van een duidelijk herkenbare planning en controlfunctie in de organisatie.
Huisvesting Met voortvarendheid is gewerkt aan de huisvesting van de gemeentelijke organisatie in het verslagjaar. De renovatie van het bestaande gemeentehuis is grotendeels afgerond en de plannen voor de verbouw en nieuwbouw verkeren in een vergevorderd stadium. In afwachting daarvan moet op een aantal punten met betrekking tot de huisvesting genoegen worden genomen met een hier en daar te krappe situatie. Ook in de sfeer van de klimaatbeheersing moet hier en daar nog geduld worden beoefend totdat de ver- en nieuwbouw achter de rug is. Wel kunnen we met genoegen vaststellen dat de medewerkers over het algemeen heel loyaal en positief meewerken aan de gevolgen van de renovatie van het gebouw en de komst van de nieuwbouw. Bij de overige huisvesting van de organisatie kunnen we melden dat nu ook de brandweerkazerne in Veenhuizen is gerenoveerd en uitgebreid. Daarmee zijn van de vier brandweerposten inmiddels drie gehuisvest in een moderne accommodatie. Alleen in Roden moet daar nog een plan voor worden ontwikkeld. Informatisering, automatisering en communicatie In 2005 is de informatie die te vinden is op de website weer op veel gebieden uitgebreid. Wat grotere, in het oog springende nieuwe onderdelen op de gemeentelijke website zijn: de milieu-informatie in het Aarhus-register (Noordenveld was één van de eerste gemeenten online op de ingangsdatum 14 februari 2005), Basisboek ontwerpopgave Leek-Roden en de mogelijkheid om online WOZ-taxatieverslagen op te vragen. Maar ook op tal van andere gebieden is er sinds 2005 informatie te vinden op de website. Voorbeelden daarvan zijn: rekenkamercommissie, vrijetijdsboulevard, nieuwbouw gemeentehuis, bestemmingsplannen, bedrijventerrein Haarveld, informatie voor ouderen, jeugdplatform, WetWijzer voor ondernemers, permanent wonen in recreatieverblijven en informatie over culturele verenigingen. Het aantal digitale aanvraag/reactieformulieren op de website is uitgebreid van 65 in 2004 tot 91 in 2005. Gemiddeld werd er 178 keer per maand van deze formulieren gebruik gemaakt (tegen 86 keer per maand in 2004). Het aantal downloadbare formulieren is iets uitgebreid naar 46 (was 40). Gemiddeld werd de gemeentelijke website 27.000 keer per maand bezocht (was 12.500 in 2004). De meest opgevraagde webpagina was de evenementenkalender, deze is in totaal 15.430 keer bekeken in 2005. In maart 2005 is ook de website van de ISD online gegaan. Financiën Financiële rechtmatigheid In januari van 2006 heeft de Raad het Controleprotocol vastgesteld voor de Jaarrekening 2005. Dit controleprotocol is opgesteld overeenkomstig de aanbevelingen en adviezen van het ministerie van BZK. Dit betekent dat:
99
1. Ten behoeve van het volledige inzicht van de accountant in de relevante wet- en regelgeving een normenkader is opgesteld en aan het controleprotocol toegevoegd. Het overzicht is in overleg en samenwerking met de accountant opgesteld; 2. In de toetsingslijst komt de operationalisatie van het normenkader tot uiting. Deze toetsingslijst is aan het controleprotocol toegevoegd. Deze lijst is in overleg en samenwerking met de alle afdelingen en de accountant opgesteld; 3. Er geen verordeningen meer buiten beschouwing konden worden gelaten voor de rechtmatigheidstoets. Op grond daarvan is bij de afdelingen geïnventariseerd hoe met verordeningen omgegaan. Grotendeels worden verordeningen conform uitgevoerd. Bij een enkele verordening waren kanttekeningen te plaatsen. Knelpunten zullen worden opgelost. De knelpunten die waren geconstateerd hadden geen relatie met financieel materiele processen.
In het kader van onderzoek naar een effectief en efficiënt invoeren van de interne toetsingshandelingen is in 2005 een start gemaakt met de voorbereidingen van een interne toetsopzet van de financiële beheershandelingen. De voorbereidende fase daarvoor is de rechtmatigheidstoetsing op materiële processen door de accountant. De accountant heeft zijn rapport Verslag van bevindingen Controle rechtmatigheid 2005 op 4 mei aangeleverd. Op basis van dit rapport zijn enkele nadere rechtmatigheidstoetsen uitgevoerd. De bevindingen in voornoemd rapport zullen gebruikt worden om de processen omtrent interne rechtmatigheidscontroles verder uit te werken en in de organisatie door te voeren. Over de aanpak van de overige rechtmatigheidsaspecten naast de financiële rechtmatigheidsaspecten zullen in de het jaar 2006 nader voorstellen worden gedaan. Een bijzonder aandachtspunt daarbij is inkoop en aanbesteding. Financiële verordening ex artikel 212 Gemeentewet Onze financiële verordening, Verordening artikel 212 Gemeentewet, heeft een aanpassing ondergaan. Doel van deze aanpassing was te komen van een theoretisch model naar een meer op de praktijk toegesneden benadering. De vereiste informatie dient zo effectief en efficiënt mogelijk voor het voetlicht gebracht te worden. Kort samengevat betekent dit dat: - het model van de VNG is aangepast om beter te passen op de eigen situatie, toegesneden op de praktijk van de gemeente Noordenveld; - het aantal nota’s dat geschreven dient te worden is teruggebracht van 11 naar 5. Voor een effectieve uitvoering van de wettelijke verplichtingen is het niet altijd efficiënt om een nota te schrijven. De volgende nota’s zijn gehandhaafd: Lokale Heffingen, Onderhoud Kapitaalgoederen (3 nota’s: over onderhoud openbare gebouwen, over onderhoud openbare ruimten en het Gemeentelijk Rioleringsplan) en Grondbeleid. Verordening ex artikel 213 Gemeentewet Op grond van Verordening artikel 213 Gemeentewet dient de gemeenteraad de accountant te benoemen voor een periode van 4 jaar. De vorige raad heeft
100
besloten dat het gewenst is deze procedure in gang te laten zetten door de in 2006 nieuw gekozen gemeenteraad. De voorbereidingen voor dat proces zijn opgepakt. Halverwege 2006 dient deze procedure te zijn afgerond. De Rekenkamercommissie De Rekenkamercommissie is in met 2005 hun eerste onderzoek gestart. Dit onderzoek heeft zich gericht op de verwerving van het voormalig provinciaal steunpunt De Aanleg. Het rapport over dit onderzoek is de Raad in april 2006 aangeboden. Begin 2006 is de Rekenkamercommissie begonnen met het uitvoeren van een onderzoek naar de kostendekkendheid van de heffingen. Verwacht wordt dat dit onderzoek in het voorjaar van 2006 zal zijn afgerond.
101
3.4.6 Paragraaf verbonden partijen Inleiding Een verbonden partij is een partij waarin de gemeente tezamen met derde partijen, ter uitvoering van een bepaalde publieke taak zowel een bestuurlijk als een financieel belang heeft. De gemeente kan bestuurlijk en financiële belangen hebben in verschillende verbonden partijen. Dit kunnen zijn gemeenschappelijke regelingen, stichtingen, verenigingen en vennootschappen. Uitgangspunt is dat deze partijen beleid uitvoeren voor de gemeente. De gemeente blijft beleidsmatige en financiële verantwoordelijkheden houden ten aanzien van deze partijen. In deze paragraaf wordt kort weergegeven aan welke verbonden partijen de gemeente Noordenveld deelneemt en beschreven welke ontwikkelingen zich het afgelopen jaar hebben voorgedaan die vermeldenswaardig zijn voor dit jaarverslag. De visie Verbonden partijen zijn of worden ingesteld ter uitvoering van een bepaalde activiteit, waarbij de redenen van instelling gelegen zijn in doelmatigheid, doeltreffendheid en/of bestuurlijke krachtenbundeling. De kern hierbij is dat gebruik wordt gemaakt van verbonden partijen wanneer dat een meerwaarde heeft voor het bereiken van politieke doelstellingen. Verbonden partijen: een opsomming Hieronder is weergegeven welke typen verbonden partijen worden onderscheiden en aan welke vormen de gemeente deelneemt: a. Gemeenschappelijke Regelingen . De gemeenteraad of colleges van burgemeester en wethouders van twee of meer gemeenten kunnen een gemeenschappelijke regeling treffen ter behartiging van één of meer belangen van de gemeente. De gemeente neemt deel in de volgende gemeenschappelijke regelingen: 1. Gemeenschappelijke regeling garantievoorziening voormalige Bestuursacademie Noord Nederland 2. Regionale brandweer Drenthe 3. Instituut voor Creatieve Ontwikkeling (I.C.O.) 4. Recreatieschap Drenthe 5. Werkvoorzieningsschap Novatec 6. GGD Noord en Midden Drenthe 7. GGD Drenthe 8. ISD Noordenkwartier 9. Vuilverwijdering regio Assen 10. Geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen (G.H.O.R.) 11. Gemeenschappelijke regeling inzake aanleg, beheer en onderhoud van systemen voor de individuele behandeling van afvalwater (IBA’s)
102
b.
Deelnemingen . Vanuit het oogpunt van het behartigen van het publieke belang is de gemeente geheel of gedeeltelijk in het bezit van de aandelen van een aantal vennootschappen. De gemeente beschikt over aandelen in de volgende bedrijven: Essent, Waterleiding maatschappij Drenthe en Bank Nederlandse Gemeenten.
c.
Stichtingen en verenigingen . Het college kan, de raad gehoord hebbende, besluiten deel te nemen in een stichting of vereniging. Het College vervulde als interim-bestuur de rol van bestuurder van de Stichting Mensinge tot 1 maart 2006. Tot die tijd was er sprake van deelname in een verbonden partij.
d.
PPS-constructies . Publiek private samenwerking is een middel om bepaalde doeleinden te realiseren. De samenwerking met marktpartijen moet een meerwaarde opleveren. Meerwaarde in de vorm van het benutten van kennis en expertise van andere partijen en het spreiden van risico's kan leiden tot efficiëntere uitvoering van plannen en projecten. De gemeente neemt op dit moment niet deel in PPS-constructies.
Verbonden partijen: bijzondere ontwikkelingen In het kader van het vermelden van beleidsvoornemens wordt hier aangegeven welke bijzondere ontwikkelingen zich voordoen. Regionale Brandweer Drenthe, Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen, GGD Drenthe en GGD Noord- en Midden Drenthe De Raad heeft in februari 2006 een principebesluit genomen over de vorming van een veiligheidsregio. In dat principebesluit wordt uitgegaan van een integratie van RBD, GHOR en GGD. Verwacht wordt dat dit voor de gemeente incidentele kosten meebrengt ter hoogte van € 84.000 en met ingang van 2009 een structurele lastenstijging van € 200.000. Nadere en definitieve besluitvorming zal in de loop van 2006 plaatsvinden. GGD Drenthe De raad is in februari (via ingekomen stukken) en in de commissie van maart (mondeling door wethouder) op de hoogte gebracht van de situatie omtrent de GGD. De GGD-organisatie blijkt niet te voldoen aan wettelijke en gemeentelijke procedurele en inhoudelijke eisen. De begroting voor het jaar 2006 is opgesteld op basis van achterhaalde gegevens. Binnen afzienbare termijn zal een nieuwe begroting 2006 worden opgesteld. Dan zal er inzicht zijn in de financiële gevolgen. De verwachting is dat van de gemeenten, met ingang van 2006, structureel een fors hogere bijdrage zal worden gevraagd. ICO Instituut voor creatieve ontwikkeling In de loop van 2005 is de Stichting ICO in het leven geroepen. Deze stichting heeft de taken van de gemeenschappelijke regeling ICO overgenomen. In verband met de opheffing van (c.q. afwikkeling van de) gemeenschappelijke regeling heeft de Raad in haar vergadering van februari 2006 besloten om een eenmalige bijdrage voor frictiekosten, die in de begroting 2005 waren opgenomen voor een bedrag van € 324.131, ter verlagen naar € 256.174.
103
Er is nu een subsidierelatie tot 2012 met de Stichting ICO. De gemeenschappelijke regeling is in liquidatie. De afwikkeling van dat proces kan zo’n 10 jaar belopen.
Novatec Met name door de modernisering van de WSW en de daarmee samenhangende gewijzigde rijksfinanciering is in 2005 een tekort ontstaan. Ook voor de komende jaren worden nog tekorten verwacht. De deelnemende gemeenten in Novatec staan garant voor het exploitatietekort. Voor het jaar 2006 wordt de bijdrage van Noordenveld in het tekort geraamd op € 150.346, dit bedrag is opgenomen in de begroting. De gemeente is via een tweetal regiegroepen in gesprek met Novatec. ISD Noordenkwartier Met ingang van 1 januari 2005 zijn de sociale diensten van de gemeenten Noordenveld, Leek en Marum gaan samenwerken in de gemeenschappelijke regeling ISD Noordenkwartier. De bijdragen van de gemeenten zijn enerzijds afhankelijk van de uitkeringen en anderzijds van de rijksbijdragen. De gemeenten lopen met name risico met betrekking tot eventuele kortingen op de laatst vermelde bijdragen. Deze bijdragen worden op macro-niveau vastgesteld op basis van de uitkeringen. Door het niet synchroon lopen van de landelijke ontwikkelingen met de werkelijke uitkeringen van de ISD kan een aanzienlijk tekort op de exploitatie ontstaan. Gemeenschappelijke Regeling Vuilverwijdering regio Assen De Gemeenschappelijke Regeling is een "lichte" gemeenschappelijke regeling zonder rechtspersoonlijkheid en is aangegaan voor onbepaalde tijd. Het college heeft eind 2005 besloten dat we uit deze regeling treden per 1 januari 2007. Naar de financiële condities voor uittreding is onderzoek verricht. Hierover wordt nu onderhandeld. Stichting Mensinge De stichting Mensinge is overgegaan in de Stichting Mensinge-complex. Deze Stichting is met ingang van 1 maart 2006 in functie. De relatie met deze stichting zal weer alleen op financieel gebied bestaan. Daarmee maakt deze stichting geen deel meer uit van deze paragraaf verbonden partijen.
104
3.4.7 Paragraaf grondbeleid 3.2.2 Paragraaf weerstandsvermogen Inleiding Transparantie van grondbeleid is om twee redenen van belang. In de eerste plaats vanwege het financiële belang en de risico’s en in de tweede plaats vanwege de relatie met de doelstellingen zoals aangegeven in de programma’s. Immers via grondbeleid kan een nadere invulling aan het uitvoeren van bepaalde beleidsvoornemens worden gegeven, met name t.a.v. het ruimtelijk – economisch beleid. De raad van de gemeente Noordenveld heeft nog geen nota grondbeleid vastgesteld. Daarom beoogt deze paragraaf het grondbeleid transparant te maken voor de gemeenteraad alsmede andere belanghebbenden zoals burgers en bedrijven en de provinciale toezichthouder. Met name zal getracht worden verantwoording af te leggen over het gevoerde beleid en beheer in het verslagjaar. Visie grondbeleid in relatie tot de doelstellingen van de programma’s De gemeenteraad heeft, naast de doelstellingen uit de programma’s, nog geen specifiek beleid of visie geformuleerd. Het college hanteert de volgende doelstelling in de produktenbegroting 2005: ‘Het voeren van een actief grondbeleid dat gericht is op het stimuleren en bevorderen van de economische ontwikkeling, de werkgelegenheid en de woningbouw in de gemeente Noordenveld. Het zorgdragen voor de ontwikkeling van locaties voor woningbouw en bedrijfshuisvesting, e.e.a. met bijbehorende voorzieningen’. Het opstellen van een nota grondbeleid is voorlopig uitgesteld in verband met de ‘regiovisie’. In het kader van de ‘regiovisie’ zijn afspraken gemaakt om samen met de gemeente Leek tot 2015 onder andere 5.300 woningen te bouwen. Na vaststelling van het intergemeentelijk structuurplan Leek/Roden zal worden gestart met samenstellen van de nota grondbeleid en aan de raad ter vaststelling worden voorgelegd. Er zijn met name relaties met de doelstellingen uit de programma’s Economische Ontwikkeling, Recreatie en Toerisme, Onderwijs, Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting. Wijze waarop de gemeente het grondbeleid uitvoert Tot op heden wordt zowel een actief als faciliterend grondbeleid gevoerd. Actief wil zeggen dat de gemeente zelf gronden en opstallen (vastgoed) aankoopt, bouw- en woonrijp maakt en uitgeeft (verkoopt) en als marktpartij posities inneemt. En dus risico’s loopt. De actieve, ontwikkelende rol kan zelfstandig of in samenwerking met marktpartijen en deelnemingen in een PPSconstructie (Publiek Private Samenwerking). In het verslagjaar is geen gebruik gemaakt van samenwerkingsverbanden in dit kader. Bij faciliterend grondbeleid, ook wel aangeduid als passief grondbeleid, maakt de gemeente alleen gebruik van ‘publieke’ instrumenten zoals de Wet Ruimtelijke Ordening, de Woningwet en de Exploitatieverordening ten behoeve van
105
marktpartijen die grondposities innemen. De gemeente loopt hierbij geen financiële risico’s. In het verslagjaar is geen gebruik gemaakt van de juridische instrumenten ‘onteigeningswet’ en ‘wet voorkeursrecht gemeenten’. Bedrijventerreinen in ontwikkeling gaan uit van actief grondbeleid, omdat zo de meeste sturing mogelijk is op de vestiging van gewenste bedrijven. Voor (woningbouw) uitleggebieden voor kleine kernen wordt een actief grondbeleid gevoerd daar minimale hoeveelheden over een relatief lange periode commercieel niet aantrekkelijk zijn voor marktpartijen. Voor (woningbouw) uitleggebieden bij grotere kernen zijn er genoeg marktpartijen, die positie hebben verworven, dan wel willen verwerven. Met deze partijen worden afspraken gemaakt, als de ruimtelijke doelstellingen uit het programmaplan gerealiseerd dienen te worden. Bijvoorbeeld zoals met betrekking tot ‘de 5 e Verloting’ is gebeurd. Zo vraagt elke ruimtelijke doelstelling om een eigen aanpak. Ondanks dat een actief grondbeleid de mogelijkheid van kostenverhaal vergroot, is deze aanpak in praktijk niet altijd mogelijk en soms zelfs niet gewenst. Actuele prognose van de te verwachten resultaten van de totale grondexploitatie Een financieel uitgangspunt bij grondexploitaties is het realiseren van een sluitende exploitatie. Uiteraard heeft het de voorkeur dat alle kosten worden verhaald in de grondopbrengst. Helaas is dat niet altijd mogelijk en dient gekomen te worden tot een sluitende exploitatie door bijdragen uit externe, dan wel eigen middelen. In het verleden zijn de uitgifteprijzen bepaald op basis van kostprijsberekeningen. In de nota grondbeleid zal worden voorgesteld in principe uit te gaan van marktconforme prijzen, zoals ook al is gebeurd bij ‘de Vijfde Verloting’. Op dit moment zijn de volgende complexen in exploitatie (bedragen x € 1.000): Complex
Uitbreiding industrieterrein Roden Roderwolde Roderveld IV Brinkhofweide Interzorg/Ronerborg Helterbult Natuurvrienden Masterplan Totaal
Boekwaarde
4.027 214 326 16 445 338 6 1.156 6.528
Nog te betalen
4.829 529 4.869 1.431 1.709 726 794 6.086 20.973
Nog te ontvangen
8.924 781 6.000 1.611 2.165 1.060 1.000 7.242 28.783
Geprognosticeerd resultaat
68 V 38 V 805 V 164 V 11 V 4N 200 V 0V 1.282 V
Aangezien (nagenoeg) alle complexen een positieve winstverwachting hebben is het niet noodzakelijk om voorzieningen ten laste van het resultaat op te nemen.
Nog niet in exploitatie zijnde complexen (bedragen x € 1.000):
106
Complex
Industrieterreinen Oosterveld Norg Oude Velddijk Een Vennootsweg Een Veldkampen Lange Streken II Raadhuisplein Peize Brink 24, Roden Regiovisie Totaal
Boekwaarde ultimo 2005
663 1.405 344 183 143 1.139 315 552 2.041 6.785
Oppervlakte
02.11.00 10.43.50 00.66.96 04.00.00 01.30.70 06.00.00 00.50.00 00.48.70 20.96.64 46.47.50
Gemiddelde prijs per m²
31,43 13,47 51,36 4,58 10,93 18,99 62.94 113.32 9,74 14,60
Wij voegen thans geen rente toe op deze ‘nog niet in exploitatie genomen gronden’ maar brengen de rente over de geïnvesteerde middelen ten laste van de gemeentelijke exploitatie.
Winstneming In het verslagjaar zijn de grondexploitaties “Groenstrook” en “Locatie Huizing (ged)” financieel afgewikkeld. Laatst vermelde exploitatie is afgesloten met een voordelig resultaat van € 360.000, terwijl de “Groenstrook” per saldo € 59.000 heeft opgeleverd. Uit hoofde van het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten (BBV) artikel 16 kan onder bepaalde voorwaarden tussentijdse winstneming op het gerealiseerde deel van een complex plaatsvinden. Bij grote projecten, die vele jaren duren, is het mogelijk tussentijds winst te nemen. Gelet op het bovenstaande, worden bij het maken van de rekening de lopende exploitaties beoordeeld inzake ‘tussentijdse winstneming’. In het verslagjaar is geen tussentijdse winstneming gedaan t.g.v. de exploitatie (algemene middelen). Gerealiseerde (boek)winsten blijven in principe tot het afsluiten van het complex geactiveerd op de balans onder ‘voorraden’. De financiële positie per ultimo 2005 kan het best beoordeeld worden op basis van de ‘reserve grondexploitatie’ en boekwaarde van de gronden in eigendom. Hierbij wordt bekeken, of bij het beëindigen van de bouwgrondactiviteiten een positief of negatief resultaat resteert. De situatie per 31 december 2005 was als volgt (* € 1.000): Boekwaarde in exploitatie genomen gronden Boekwaarde niet in exploitatie genomen gronden Totaal boekwaarde c.q. geïnvesteerd Calculatie van de nog te maken kosten Geschatte waarde van nog uit te geven kavels en te ontvangen subsidies Saldo van geschatte baten minus lasten Per saldo af te dekken door verkoop van nog niet in exploitatie genomen gronden
6.528 6.785 13.313 20.973 28.783 7.810 5.503
Wanneer de nog niet in exploitatie genomen gronden om niet worden uitgegeven zou het verlies afgerond €5,5 miljoen bedragen. De reserve grondexploitatie bedraagt €1,1 miljoen.
107
Wanneer het uitgangpunt wordt gekozen dat de reserve grondexploitatie het theoretische verlies bij liquidatie van de bouwgrondexploitatie zou moeten dekken, zou er een extra storting van €4,4 miljoen ten laste van het resultaat moeten plaatsvinden. In 1998 is extern advies gevraagd over de benodigde omvang van deze reserve. De buffer is destijds gesteld op 10% van de boekwaarde van de investeringen met een minimum van €2.200.000 (ƒ5.000.000). Laatst vermeld bedrag is als reserve in stand gehouden tot de behandeling van de Voorjaarsnota 2003. Bij de vaststelling van deze nota is €1.600.000 aan de reserve onttrokken voor het Masterplan Roden. Van het jaarresultaat 2004 is €500.000 weer aan de risicoreserve toegevoegd. De reserve bedraagt thans €1.100.000. In het kader van de regiovisie Groningen-Assen zullen aanzienlijke investeringen worden gepleegd. Deze investeringen zal de gemeente veelal moeten voorfinancieren. Indien de gewenste buffer op 10% van de boekwaarde wordt gehandhaafd zal een aanmerkelijk bedrag aan de reserve moeten worden toegevoegd. Gelet op het vorenstaande wordt bij het onderdeel “Resultaat en bestemming” voorgesteld het voordelig resultaat op de complexen “Locatie Huizing” en “Groenstrook” ad €419.000 aan de risicoreserve toe te voegen.
Reserve bovenwijkse voorzieningen Met het oog op de ontwikkeling van de ‘regiovisie’ is het juridisch kader voor kostenverhaal onderzocht. In toenemende mate worden door marktpartijen strategisch gelegen gronden aangekocht. Indien deze marktpartijen ervoor kiezen om de bouwgronden zelf te ontwikkelen is het voor de gemeente van belang dat maximaal kostenverhaal mogelijk is. Daardoor wordt voorkomen, dat de revenuen naar projectontwikkelaars verdwijnen en de gemeente met de kosten van bovenwijkse voorzieningen blijft zitten. Door het vaststellen van het juridisch kader kunnen bijdragen voor bovenwijkse voorzieningen worden afgedwongen. Binnenkort zal hierover een nota ter vaststelling aan de gemeenteraad worden aangeboden. Met de invoering van het BTW compensatiefonds zijn de bestedingsvoorwaarden van de reserve grondexploitatie weggevallen.
fiscale
Het saldo van deze reserve bedraagt ultimo 2005 een bedrag van €405.000. In het verslagjaar zijn geen bedragen aan het fonds onttrokken.
108
Jaarrekening
4.1. RESULTAAT EN BESTEMMING
109
Resultaat Het jaar 2005 is afgesloten met een voordelig resultaat van €1.637.000. Bij de laatste concernrapportage is het resultaat voorlopig becijferd op €1.439.000. Het jaarresultaat is -wederom- nagenoeg geheel tot stand gekomen als gevolg van éénmalige baten en lasten. Begrotingsrechtmatigheid De gemeentelijke begroting is onderdeel van het normenkader. De gemeentewet bepaalt immers dat slechts uitgaven mogen worden gedaan tot de bedragen die hiervoor in de begroting zijn opgenomen. Op grond van artikel 189, lid 3 Gemeentewet, zijn alle begrotingsoverschrijdingen (en daarmee overeenstemmende balansmutaties) onrechtmatig. Bij de afweging van de relevantie van deze onrechtmatige lasten is het criterium “passend binnen het door de raad uitgezette beleid” van toepassing. In geval van strijd met een wettelijke bepaling of met een door de raad genomen beslissing is duidelijk dat een en ander niet “passend” is en dus sprake is van onrechtmatigheid. Indien de overschrijdingen wel passen binnen het gemeentelijke beleid en niet in strijd zijn met wettelijke bepalingen kan de gemeenteraad de overschrijdingen alsnog accorderen bij de behandeling van de jaarrekening. Uit de jaarstukken blijkt, dat de lasten van de programma’s Integrale veiligheid en Milieubeheer in 2005 zijn overschreden met resp. € 790.000 en € 386.000. De extra kosten van Integrale Veiligheid hebben betrekking op de lasten van het opruimen van munitie in Peest. Van het programma Milieubeheer hebben de kosten van riolering en bodemsanering tot een overschrijding geleid. In het onderdeel “4.4.3. Toelichting exploitatierekening op kostensoorten” worden de oorzaken van deze lastenvermeerderingen aangegeven. Uit de aangegeven argumentatie blijkt dat de overschrijdingen passen binnen het door de gemeenteraad vastgestelde beleid zodat geen sprake is van begrotingsonrechtmatigheid.
Bestemming Het jaarresultaat is mede tot stand gekomen, doordat een aantal éénmalige budgetten nog niet besteed is. Voor deze budgetten worden echter nog wel verplichtingen aangegaan. Met betrekking tot het overhevelen van budgetten geldt het volgende beleid: - structurele budgetten worden nimmer overgeheveld; - éénmalige budgetten worden slechts 1 jaar overgeheveld. Op grond van het vorenstaande worden de navolgende - implementatie financiële verordeningen - herinrichtingsplan Roden-Norg - controle recreatiewoningen - invoeringskosten WMO
budgetten overgeheveld: € 23.000 “ 100.000 “ 10.000 “ 30.000
110
- actualisatie bosbeheersplan - frictiekosten ICO - vervanging en onderhoud inventaris 1)
“ “ “
10.000 253.000 31.000 ----------------€ 457.000 - t.l.v. reserves “ 253.000 ---------------- t.l.v. jaarresultaat € 204.000 ========== 1) De aanschaf van inventaris is, in verband met uitbreiding van het gemeentehuis, in 2005 uitgesteld. Alhoewel sprake is van een structureel budget wordt toch voorgesteld ook dit budget over te hevelen naar 2006. Voor risico’s met betrekking tot de grondexploitaties beschikt de gemeente over een reserve. In 1998 is extern advies gevraagd over de benodigde omvang van deze reserve. De buffer is destijds gesteld op 10% van de boekwaarde van de investeringen met een minimum van €2.200.000. Laatst vermeld bedrag is als reserve in stand gehouden tot de behandeling van de Voorjaarsnota 2003. Bij de vaststelling van deze nota is €1.600.000 aan de reserve onttrokken voor het Masterplan Roden. Van het jaarresultaat 2004 is vervolgens €500.000 weer aan de risicoreserve toegevoegd. De reserve bedraagt nu nog €1.100.000. In het kader van de Regiovisie Groningen-Assen dient de woningvoorraad van de gemeenten Leek en Noordenveld gezamenlijk toe te nemen met 5300 woningen, terwijl in het kader van herstructurering 1100 woningen vervangen moeten worden. Daarnaast dient 20 hectare bedrijventerrein met een regionaal karakter te worden gerealiseerd, terwijl de gemeente Noordenveld voornemens is de bedrijventerreinen met 50 hectare uit te breiden voor lokale bedrijvigheid. Voor het realiseren van deze opgaven zullen grote investeringen moeten worden gepleegd. De gemeente zal onder meer de grondaankopen en bovenwijkse voorzieningen (b.v. rondwegen) moeten voorfinancieren. Indien bij de verdere planontwikkeling mocht blijken, dat een gedeelte van deze voorfinanciering niet kan worden terugverdiend zullen de financiële gevolgen van de grondexploitatie aanzienlijk zijn. Gelet op vorenstaande ontwikkelingen wordt voorgesteld de (toekomstige) voordelige resultaten op grondexploitaties toe te voegen aan de risicoreserve. In de jaarrekening 2005 zijn de complexen “Groenstrook” en “locatie Huizing (ged.)” afgesloten. Het voordelig resultaat van deze complexen samen bedraagt €419.000. Dit bedrag kan dus worden toegevoegd aan de risicoreserve grondexploitatie. Het vrij aanwendbare deel van de algemene reserve is in 2005 verder onder druk komen te staan. De reserve is afgenomen tot €2,4 miljoen (incl. buffer van €1,8 miljoen). Voorgesteld wordt dan ook om het resterende bedrag van het resultaat ad €1.014.000 aan deze reserve toe te voegen.
4.2. BALANS
Ultimo 2005
Ultimo 2004
111
VASTE ACTIVA Immateriële vaste activa Kosten van onderzoek en ontwikkeling Materiele vaste activa Investeringen economisch nut Investeringen maatschappelijk nut Financiële vaste activa Kapitaalverstrekking aan: -deelnemingen Leningen aan: -deelnemingen Overige langlopende leningen u/g Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van 1 jaar of langer
0 0
0 0
42.038 31.183 10.855
43.931 33.450 10.481
548
4.767
120
133
114 314
114 321
0
4.199
Totaal vaste activa
42.586
48.698
13.403
7.224
VLOTTENDE ACTVA Voorraden Grond- en hulpstoffen: -niet in exploitatie genomen bouwgronden -overige grond- en hulpstoffen Onderhanden werk (w.o.grondexploitaties) Gereed product Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan 1 jaar Vorderingen op openbare lichamen Overige vorderingen Liquide middelen Kassaldi Bank- en girosaldi Overlopende activa
6.785 16
4.651 39
6.528 74
2.519 15 5.873
3.045 2.828
4.786 2.636 2.150
41 1 40
48 1 47
905
905
1.241
1.241
Totaal vlottende activa
20.222
13.299
Totaal-generaal
62.808
61.997
Ultimo 2005
Ultimo 2004
112
VASTE PASSIVA Eigen vermogen Algemene reserve Bestemmingsreserves Nog te bestemmen resultaat Voorzieningen Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico’s Onderhoudsegalisatievoorzieningen Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting Vaste schulden met een rentetypische looptijd van 1 jaar of langer Onderhandse leningen van: -binnenlandse pensioenfondsen -binnenlandse banken Waarborgsommen Door derden belegde gelden
31.551 5.962 23.952 1.637
32.906 8.074 23.001 1.831
7.682
7.436
2.943 1.152
3.103 1.367
3.587
2.966
11.359 137 10.839 1 382
Totaal vaste passiva
12.006 200 11.354 1 451
50.592
52.348
VLOTTENDE PASSIVA Netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan 1 jaar 10.019 Bank- en girosaldi Overige schulden
4.617 5.402
Overlopende passiva
2.197
6.391 3.604 2.787
2.197
3.258
3.258
Totaal vlottende passiva
12.216
9.649
Totaal-generaal
62.808
61.997
5.780
5.982
Gewaarborgde geldleningen
4.3. Programmarekening
Raming begrotingsjaar voor wijziging
Raming begrotingsjaar na wijziging
Realisatie begrotings jaar
113
Burger en bestuur Integrale veiligheid Beheer openbare ruimte Economische ontwikkeling Onderwijs Sport Cultuur Recreatie en toerisme Werk en inkomen Zorg en welzijn Milieubeheer Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Sub-totaal programma’s Omschrijving algemene dekkingsmiddelen: Lokale heffingen Algemene uitkeringen Dividend Saldo financieringsfunctie Saldo BTW-compensatiefonds Overige algemene dekkingsmiddelen Sub-totaal algemene dekkingsmiddelen Onvoorzien Resultaat voor bestemming Toevoeging/onttrekking aan reserves: Burger en bestuur Integrale veiligheid Beheer openbare ruimte Economische ontwikkeling Onderwijs Sport Cultuur Recreatie en toerisme Werk en inkomen Zorg en welzijn Milieubeheer Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Algemene dekkingsmiddelen Sub-totaal mutaties reserves Resultaat na bestemming
4.056 1.423 6.496 98 3.457 1.550 1.527 259 1.602 2.726 778
3.858 1.546 7.868 206 3.502 1.788 2.989 1.096 2.213 3.016 385
3.577 2.336 6.269 202 3.095 1.735 1.773 242 1.839 2.774 771
1.281 25.253
2.498 30.965
1.746 26.359
-5.946 -16.704 0 -2.047 0
-6.143 -17.532 -179 -2.047 0
-6.105 -17.468 -203 -2.249 212
18
713
811
-24.679
-25.188
-25.002
463
144
1.037
5.921
1.357
-279 -23 20
-863 -41 -3.058
-822 -19 -1.803
-199
-87 -623
-1.605 -184 -1.443 -698 -253 -358 -187
-35 -175 -240 -18 -253 -173 -87
-86 -210 -1.446
-1.451 2.771 -7.370
-485 1.116 -2.994
-409
-1.449
-1.637
-4 45
114
4.4.1 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling De grondslagen voor waardering en resultaatbepaling zijn o.a. gebaseerd op het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) welke per 1 januari 2004 in werking is getreden. De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate genomen op het moment waarop het dividend betaalbaar gesteld wordt. Voor arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume wordt geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen. De referentieperiode is dezelfde als die van de meerjarenraming te weten vier jaar. Indien er sprake is van (eenmalige) schokeffecten (bijv. reorganisaties) dient wel een verplichting gevormd te worden.
115
4.4.2 Toelichting balans Vaste activa Immateriële vaste activa Per ultimo 2005 zijn geen posten opgenomen onder de immateriële activa. Materiële vaste activa
De materiele vaste activa bestaan uit de volgende onderdelen: a. Investeringen met een economisch nut b. Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut
De activa zijn gewaardeerd tegen de verkrijging- of vervaardigingprijs Op de waarde van activa met een economisch nut mogen vanaf 1 januari 2004 geen bijdragen van reserves meer in mindering worden gebracht. Specifieke investeringsbijdragen van derden dienen wel op met de betreffende investeringlasten te worden verrekend; in die gevallen wordt op het saldo afgeschreven. Op investeringen wordt vanaf het moment van ingebruikneming lineair afgeschreven op basis van de verwachte gebruiksduur, zoals opgenomen in de financiële verordening artikel 212. Op grondbezit met economisch nut (buiten de openbare ruimte) wordt niet afgeschreven. Onder de materiele vaste activa bevinden zich eigendommen van de gemeente Noordenveld die in erfpacht zijn uitgegeven. Hiertoe behoren o.a. de sportveldcomplexen in Roden (Norgerweg en Hullenweg), Nieuw Roden (Zevenhuisterweg) en Peize (Hereweg). Ad a. Investeringen met een economisch nut Investeringen met een economisch nut zijn investeringen die op enigerlei wijze kunnen leiden tot of bijdragen aan het verwerven van inkomsten. Het onderstaande overzicht geeft de (verplichte) onderverdeling en het verloop van de boekwaarde van de investeringen met economisch nut weer: (Bedragen x €1.000) Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen Grond-, weg- en waterbouwkundige werken Vervoersmiddelen Machines, apparaten en Installaties Overige materiele activa
Boekwaarde 01-01-2005 2.077 24 14.443
Investeringen 241
Bijdragen derden 637
2.097
Afschrijvingen 89 2 1.917
13.101 172
2.105 22
1.095 50
1.584
1.237 2.396
427 721
443 503
33.450
5.613
4.099
Korr,
38
2.259
Boekwaarde 31-12-2005 1.592 22 14.585 12.527 144
1.522
1.221 1.092
1.522
31.183
116
Ad b. Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut Op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording dienen investeringen in openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut in principe niet te worden geactiveerd. Om budgettaire redenen mag hiervan worden afgeweken. Infrastructurele werken in de openbare ruimte, zoals bijv. wegen, pleinen, bruggen, openbare verlichting en parken worden, conform de vastgestelde verordening, geactiveerd en afgeschreven in 20 jaar. De ondergrond van deze werken wordt daarbij als integraal onderdeel van het werk beschouwd (en dus ook afgeschreven). Voor zover in voorkomende gevallen een snellere budgettaire dekking mogelijk is, zal op dergelijke activa overigens (resultaatafhankelijk) extra worden afgeschreven. De boekwaarden moeten dus nadrukkelijk als nog te dekken investeringsrestanten worden gezien. (Bedragen x €1.000)
Boekwaarde 01-01-2005
Grond-, weg- en waterbouwkundige werken
10.481
Investeringen
Afschrijvingen
1.512
1.138
Bijdragen derden
Boekwaarde 31-12-2005 10.855
Voor een specificatie van de investeringen en bijdragen derden wordt verwezen naar de staat van investeringen. Financiële vaste activa
Het verloop van de financiële vaste activa gedurende het jaar 2005 wordt in onderstaand overzicht weergegeven: (Bedragen x €1.000)
Boekwaarde 01-01-2005
Investeringen
Aflossing
Boekwaarde 31-12-2005
Kapitaalverstrekking aan: -deelnemingen Leningen aan: -deelnemingen Overige langlopende leningen Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd > 1 jaar
133 114 321
33
4.199 4.767
13
120
40
114 314
4.199 0 33
4.252
548
Kapitaalverstrekking (aan deelnemingen) Onder kapitaalverstrekking aan deelnemingen wordt verstaan participaties in het aandelenkapitaal van NV’s en BV”s. De aandelen zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs. De gemeente Noordenveld heeft aandelen in (aantal): Bank Nederlandse Gemeenten Waterleidingmij. Drenthe Essent
30.771 64 106.587
Leningen (aan deelnemingen) In het verleden zijn door de voormalige gemeenten Norg, Peize en Roden achtergestelde leningen verstrekt aan Essent.
Overige langlopende leningen Per ultimo 2005 staan de volgende hoofdsommen nog uit (x €1.000):
117
Bibliotheek Peize Personeelsvereniging gemeente Volkstuinvereniging Nietap Pc-/fietsprive personeel gemeente
130 54 1 129 314
Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd > 1 jaar De uitzettingen hebben betrekking op Medium Term Note’s (MTM). Per 1 september 2005 zijn deze geheel afgelost. Vlottende activ Voorraden
De nog niet in exploitatie genomen bouwgronden zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Er wordt geen rente bijgeschreven op de boekwaarde van deze voorraden. De als onderhanden werk opgenomen bouwgronden in exploitatie zijn gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijs De vervaardigingsprijs omvat de kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend (zoals grondaankopen en kosten van bouw- en woonrijpmaken), alsmede een redelijk te achten aandeel in de rentekosten en de administratie- en beheerskosten. Winsten uit grondexploitatie worden slechts genomen indien en voor zover die met voldoende mate van betrouwbaarheid als gerealiseerd aangemerkt kunnen worden. Zolang daarvan geen sprake is worden de verkregen verkoopopbrengsten ten volle op de vervaardigingkosten in mindering gebracht. De overige grond- en hulpstoffen (magazijnvoorraden) worden gewaardeerd tegen standaard verrekenprijzen die zijn gebaseerd op de gemiddelde betaalde inkoopprijs. Gerede producten worden gewaardeerd tegen de kostprijs of tegen de marktwaarde. De in de balans opgenomen voorraden worden uitgesplitst naar de volgende categorieën (x €1.000): 2005 2004 Grond- en hulpstoffen, gespecificeerd naar: -niet in exploitatie genomen bouwgronden 6.785 4.651 -overige grond en hulpstoffen 16 39 6.801 4.690 Onderhanden werk, w.o. bouwgronden in exploitatie 6.528 2.519 Gereed product en handelsgoederen 74 15 13.403 7.224 Van de niet in exploitatie genomen bouwgronden kan het volgende overzicht worden gegeven: (Bedragen x €1.000) Boekwaarde 01-01-2005
Investeringen
Vermind.
Bijdragen Naar gron- W/V derden den in expl.
Boekwaarde 31-12-2005
118
Gronden in voorraad: Industrieterreinen Oosterveld Oude Velddijk Een-West Een-Zuid Lange Streken II Scheepstrastraat 3 Letmaath Raadhuisplein Peize Brink 24 Regiovisie Totaal
663 1.365 327 183 120 1.139 414 125 315
16 40 17
-16
23 414 137
12
552 2.041 4.651
2.689
137
0
414
-4
663 1.405 344 183 143 1.139 0 0 315 552 2.041 6.785
Van de bouwgronden in exploitatie kan van het verloop in 2005 het volgende overzicht worden gegeven: (Bedragen x €1.000) Boekwaarde 01-01-2005 Grondexploitatie: Industrieterreinen Groenstrook Roderwolde Locatie Huizing Roderveld IV Masterplan Interzorg/Ronerborg Brinkhofweide Helterbult Natuurvrienden
4.278 -60 182 -313 298 -1.866
Investeringen
Vermind.
259 1 25 48 16 4.840 428 16 484 6
379
6.123
1.545
Bijdragen derden
Rente
259
W/V
128 59 7
95
360
925
711
12 -112 17
970
52
-70
146
Boekwaarde 31-12-2005 4.027 0 214 0 326 1.156 445 16 338 6
____ Totaal
2.519
349
6.528
In de jaarrekening 2005 zijn de complexen “Groenstrook” en “locatie Huizing (ged.)” financieel afgesloten. Met betrekking tot de exploitatie van de grondcomplexen wordt tevens verwezen naar de paragraaf grondexploitatie. Uitzettingen korter dan 1 jaar
De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid is een voorziening in mindering gebracht. De voorziening is bepaald conform de richtlijnen zoals opgenomen in het treasurystatuut. De in de balans opgenomen uitzettingen met een looptijd van een jaar of minder kunnen als volgt worden gespecificeerd (x €1.000):
Vorderingen op: -openbare lichamen -overige voorziening dubieuze debiteuren
2005
2004
3.045
2.636
3.056 -228
2.338 -188 2.828 5.873
2.150 4.786
Onder het regime van de nieuwe voorschriften dienen de vorderingen op openbare lichamen onder een separate balanspost te worden opgenomen.
119
Het BBV schrijft voor dat in de balanspresentatie de voorziening dubieuze debiteuren in minder moet worden gebracht op het saldo aan uitstaande vorderingen per ultimo van het verslagjaar. De vorderingen zijn op de mate van inbaarheid beoordeeld. In het verslagjaar is €82.000 als mogelijk oninbaar aangemerkt en toegevoegd aan de voorziening. Als definitief oninbaar is in het verslagjaar €42.000 ten laste van de voorziening afgeboekt. Liquide middelen
Het saldo van de liquide middelen bestaat uit de volgende componenten (x €1.000): 2005 1 40 41
Kassaldi Bank-/girosaldi
2004 1 47 48
Overlopende activa
De post overlopende activa kan als volgt worden onderscheiden (x €1.000): 2005 2004 Vooruitbetaalde bedragen 14 77 Nog te ontvangen bedragen 891 1.164 905 1.241 Vaste passiva Eigen vermogen
Het in de balans opgenomen eigen vermogen bestaat uit de volgende posten (x €1.000): 2005 5.962 1.637 23.952
Algemene reserve Nog te bestemmen jaarresultaat Bestemmingsreserves
2004 8.074 1.831 23.001
Het verloop in 2005 wordt in onderstaand overzicht per soort reserve weergegeven:
(Bedragen x €1.000)
AR-niet vrij aanwendbaar AR-vrij aanwendbaar Jaarresultaat Bestemmingsreserves
Saldo 01-01-2005 3.990 4.084 8.074 1.831 23.001 32.906
Toevoeging
Onttrekking
419 419 1.637 4.387 6.443
1.667 864 2.531 1.831 3.342 7.704
Vermindering ter dekking van afschrijvingen
94 94
Saldo 31-12-2005 2.323 3.639 5.962 1.637 23.952 31.551
Algemene reserve
120
Algemene reserve niet vrij-aanwendbaar Bij de begroting 2003 is besloten de algemene reserve niet vrij-aanwendbaar, gefaseerd “vrij van rente” te maken teneinde de vrijkomende reserve aan te kunnen wenden voor de vorming van de bestemmingsreserve onderhoud kapitaalgoederen. In het verslagjaar is de 2e tranche onttrokken. Bij de begroting 2006 is de 3e tranche (€2.323.000) rentevrij gemaakt waarna de algemene reserve niet vrij-aanwendbaar nihil is. Zie verder de toelichting bij de bestemmingsreserve “onderhoud kapitaalgoederen”. Algemene reserve vrij-aanwendbaar In het verslagjaar is een deel van het jaarresultaat 2004 (€201.000) toegevoegd aan de algemene reserve. Daarnaast is de vrijval (€184.000) van de reserve LGM (Landelijk Gevangenis Museum Veenhuizen) en de reserve fietspad WesterveldeVeenhuizen (€34.000) toegevoegd aan de algemene reserve. In totaal is, op grond van diverse raadsbesluiten, €864.000 aan de algemene reserve onttrokken. Op de reserve ligt nog een begroot beslag van €909.000. Specificatie toekomstige onttrekkingen: -tunnel Altena -restauratie meubels Winsinghhof -GVVP 2002 -kom Langelo -ontwerpopgave Roden/Leek -fietspad no-zijde Leekstermeer -haventje Roderwolde -reconstructie/sanering Raadhuisstr. -pilot-project Klunderveen
202 19 233 161 98 25 66 98 7 909
De vrije bestedingsruimte na de raadsvergadering van 28 april 2005 bedraagt: Saldo 31 december 2005 Onttrekkingen Vrij aanwendbaar per 27 april 2006
3.639 -909 2.730
(Nog te bestemmen) jaarresultaat Van het jaarresultaat 2004 (€1.831.000) is conform raadsbesluit €830.000 bestemd voor over te hevelen budgetten, €300.000 voor uitvoering van het GVVP (Gemeentelijk Verkeers- en Vervoers Plan), is €500.000 toegevoegd aan de reserve grondexploitatie en is €201.000 toegevoegd aan de algemene reserve. Voor de bestemming van het jaarresultaat 2005 (€1.637.000) wordt verwezen naar het hoofdstuk “Resultaat en bestemming”.
Bestemmingsreserves De stand ultimo verslagjaar per reserve is: (Bedragen x €1.000)
Saldo 01-01-2005
Toevoeging
Onttrekking
Vermindering ter
Saldo 31-12-2005
121
dekking van afschrijvingen Bovenwijkse voorzieningen Volkshuisvesting Verbouw raadhuis Grondexploitatie LGM Veenhuizen Aankoop kunstwerken Luchtfoto’s Mitigerende maatregelen NAM-locatie WVG Lokaal onderwijsbeleid Vervanging brandweerauto’s Recreatie en toerisme IHP Moderniseringsfonds Molenduinbad Saneringsfonds recreatie en toerisme Fietspad VeenhuizenWestervelde Brandweerzorg Veenhuizen Begraafplaats Veenhuizen Regiofonds Onderhoud kapitaalgoed. BTW-compensatiefonds Gesubsidieerde arbeid Dekking kapitaallasten Masterplan Veenhuizen GVVP Overgeboekte budgetten 2004
383 5.621 3.922 619 1.075 8 34
23 202 235 500
151 710 182 114 111 2.881
9 76 11 13 46
59
3
406 5.592 3.449 1.119 891 24 28
231 708 184
16 18
24 2
158 786 193 77 157 2.841
50 40
62
15 35 103 33 1.049 1.400 3.222 646 28 600 23.001
15 35 103 208 1.667 193
711 206
245
94 10
300 830 4.387
830 3.342
94
0 0 33 841 3.067 2.704 440 179 590 300 0 23.952
Hierna volgt een nadere uiteenzetting van de aard en reden van de bestemmingsreserves en de mutaties die hebben plaatsgevonden.
Reserve bovenwijkse voorzieningen De reserve is in het gevormd door een opslag op de grondprijzen ten behoeve van het treffen van bovenwijkse gemeenschapsvoorzieningen. De wettelijke mogelijkheden m.b.t. het doorberekenen van opslagen in de grondprijzen zullen in het kader van de regiovisie nader worden onderzocht. Aan de reserve wordt jaarlijks rente toegevoegd. Reserve volkhuisvesting De reserve is gevormd uit de volkshuisvestingsreserves van de voormalige gemeente Norg en Peize. Uit de reserve worden bijdragen verstrekt ten behoeve van volkshuisvestelijke doelen. Aan de reserve wordt jaarlijks rente (inflatiepercentage) toegevoegd. In het verslagjaar is €231.000 onttrokken. Op de reserve ligt nog een beslag van €2.952.000 waaronder €1.400.000 t.b.v. bijdrage in onrendabele top complex Brinkhofweide te Norg. Reserve verbouw gemeentehuis In het verslagjaar is €708.000 onttrokken aan de reserve. De onttrekking heeft betrekking op de aankoop van het pand Raadhuisstraat 3 (€565.000) en voorbereidingskosten (krediet uit 2003) van €143.000. De reserve is in het verslagjaar gedoteerd met rente (€235.000). Ultimo 2005 bedraagt de reserve nog €3.450.000.
122
In 2005 is door de raad een krediet beschikbaar onderhoud/nieuwbouw van in totaal €1.690.000.
gesteld
voor
groot
Reserve grondexploitatie De reserve bedraagt ultimo het verslagjaar €1.119.000. De reserve maakt onderdeel uit van de weerstandscapaciteit (zie de paragraaf weerstandsvermogen). De reserve dient als risicoreserve t.b.v. grondexploitaties. De minimaal benodigde omvang van deze reserve is in het verleden bepaald op 10% van de boekwaarde van de investeringen met een minimum van €2.200.000. Bij de Voorjaarsnota 2003 is een substantieel bedrag onttrokken t.b.v. de dekking van investeringen voor het Masterplan. Bij de jaarrekening 2004 is de reserve gedoteerd met €500.000. Gelet op de ontwikkelingen met betrekking tot de Regiovisie in relatie tot het aanhouden van de gewenste buffer van 10% zal de reserve nog verder op peil moeten worden gebracht. Zie verder de paragraaf grondbeleid. Reserve LGM Veenhuizen De reserve is gevormd voor de realisering van de verbouw van het Carré tot Landelijk Gevangenis Museum in Veenhuizen. In 2005 is een afrekening ontvangen van de Rijksgebouwendienst. In 2006 heeft hierop een correctie plaatsgevonden. Uiteindelijk is de bijdrage van de gemeente Noordenveld vastgesteld op €891.000. Derhalve is bij de jaarrekening 2005 de gevormde reserve (ultimo 2004 €1.075.000) afgeroomd met €184.000. Vermeld bedrag is via resultaatbestemming toegevoegd aan de algemene reserve. Reserve aankoop kunstwerken De reserve is gevormd ten behoeve van de aankoop van kunstwerken voor culturele doeleinden. Jaarlijks wordt de reserve gedoteerd met een bedrag van €7.500. In 2004 is per abuis verzuimd de storting te effectueren. Derhalve is in het verslagjaar €15.000 gedoteerd. Het fonds bedraagt ultimo 2005 €24.000. Over 2006 zal een voorstel aan de gemeenteraad worden gedaan voor een concrete bestemming. Reserve luchtfoto’s Om de drie jaar wordt door middel van het maken van luchtfoto’s informatie gegenereerd ten behoeve van o.a. de Grootschalige Basis Kaart. Daartoe wordt jaarlijks de reserve gedoteerd met een vast bedrag van €18.000. In 2005 is een krediet beschikbaar gesteld van €54.500. In het verslagjaar is hiervan €24.390 besteed. In 2006 zullen de werkzaamheden zijn afgerond. Reserve mitigerende maatregelen NAM-locatie Bij de realisatie van het UGS-project te Langelo is door de NAM een bedrag aan de gemeente overgemaakt voor het treffen van mitigerende maatregelen rondom de gaslocatie. De gelden zijn in een reserve gestort ten bate van de aankoop en ruil van gronden rondom de locatie. Na verwerving van de gronden kan door middel van aanplant de locatie landschappelijk beter worden ingepast.
123
Reserve Wet Voorziening Gehandicapten Door de gemeenteraad is een bestemmingsreserve ingesteld teneinde niet bestede rijksmiddelen te oormerken en te storten in deze reserve. In het verslagjaar is €42.630 rente toegevoegd aan de reserve. Ten laste van de exploitatie €32.870 gedoteerd. Reserve lokaal onderwijsbeleid De reserve is gevormd ten behoeve van het oplossen van eventuele knelpunten ten gevolge van vermindering van dienstverlening door de SABD. Aan de reserve wordt rente toegevoegd. Reserve vervanging brandweerauto’s Jaarlijks vindt een dotatie plaats, ten laste van de exploitatie, van €13.600. In 2004 zijn kredieten beschikbaar gesteld voor de vervanging van twee personeels/materieelvoertuigen die ten laste van de reserve worden gebracht. De brandweerwagens zijn in 2005 vervangen. Reserve recreatie en toerisme Het doel van de reserve is het ondersteunen van initiatieven op toeristischrecreatief terrein. Jaarlijks wordt ten laste van de exploitatie €45.378 in de reserve gestort. Ultimo 2005 bedraagt het saldo van de reserve €156.000. Reserve integraal huisvestingsplan onderwijs De voormalige reserve Wonen wordt ingezet ten behoeve van de dekking van de investeringen in nieuw- en verbouw van onderwijsgebouwen. Als gevolg van raadsbesluiten in 2004 (nieuwbouw Centrumschool, Hoge Holt en 2 gymlokalen) en 2005 (nieuwbouw Ronerborg) is de reserve op begrotingsbasis uitgeput. Reserve moderniseringsfonds Molenduinbad Norg De reserve, ingesteld bij de bouw van het bad door de gemeente, is bestemd voor de dekking van kleinere bouwkundige aanpassingen en rendementsverbeteringen. In het verslagjaar zijn er geen aanvragen van de beheerstichting geweest voor een bijdrage in aanpassingen van het zwembad. Aan de reserve wordt rente toegevoegd. Reserve saneringsfonds recreatie en toerisme Deze reserve is ingesteld voor het saneren van recreatiewoningen e.d. Reserve fietspad Veenhuizen-Westervelde Voor de realisatie van het fietspad is een bijdrage van de algemene reserve geraamd van €453.780. Hiervoor is een aparte reserve gevormd. Het project is financieel afgewikkeld. Het restant van de reserve (€34.443) is via het resultaat toegevoegd aan de algemene reserve. Reserve brandweerzorg Veenhuizen De reserve is gevormd naar aanleiding van de overdracht door het Rijk van de brandweerzorg te Veenhuizen. De reserve is ingezet voor de aankoop en
124
verbouwing van de kazerne aan de Oude Gracht. Ultimo 2005 is de stand van de reserve nihil.
Reserve begraafplaats Veenhuizen Tegelijk met de overdracht van de brandweerkazerne is ook de algemene begraafplaats te Veenhuizen door het Rijk aan de gemeente overgedragen. De ontvangen afkoopsom is gestort in de reserve begraafplaats Veenhuizen. Er dient nog een nadere bestemming aan de reserve te worden gegeven. Reserve regiofonds De bestemmingsreserve is gevormd om de huidige financiële verplichtingen voor de regiovisie Groningen-Assen tot en met 2009 af te dekken. Reserve onderhoud kapitaalgoederen Bij de begroting 2002 is besloten de algemene reserve niet vrij aanwendbaar aan te wenden voor de opbouw van een reserve voor het onderhoud aan infrastructuur en gebouwen in de gemeente. In 2003 heeft de eerste storting plaatsgevonden. In 2005 is de 2e tranche in de reserve gestort. In 2006 is de 3e en laatste storting waarna de reserve €5,4 miljoen zal omvatten Aan de reserve zal een meerjarenonderhoudsplanning ten grondslag moeten liggen waarbij met name het gewenste onderhoudsniveau bepaald zal moeten worden. Voor een toelichting op het onderhoud van kapitaalgoederen wordt verder verwezen naar de desbetreffende paragraaf in het jaarverslag.
Reserve BTW-compensatiefonds Met ingang van 1 januari 2003 is het BTW-compensatiefonds ingesteld. De reserve dient voor de dekking van kapitaallasten van investeringen die voor 2003 zijn gepleegd. In deze kapitaallasten zit nog de niet terugvorderbare BTW verdisconteerd. De gemiddelde looptijd van deze investeringen bedroegen op 1 januari 2003 nog 11 jaar. In deze periode zal jaarlijks een deel van de reserve vrijvallen ten gunste van de exploitatie. In het verslagjaar is €193.000 aan rente gedoteerd en €711.000 onttrokken (ten gunste van de exploitatie). Het fonds bedraagt ultimo 2005 €2,7 miljoen. Reserve gesubsidieerde arbeid De reserves van de voormalige stichting Stimuleringsproject (Stimp) zijn ten gunste gekomen van de gemeente. Besloten is de reserve te bestemmen voor de tegenvallende resultaten in de uitvoering van de WSW, alsmede de afbouw van de WIW en de ID-regeling. Reserve dekking kapitaallasten De reserve is in 2004 ingesteld als gevolg van de invoering van het BBV. Mochten voorheen nog investeringen worden gedekt door onttrekkingen aan reserves, per 1 januari moeten investeringen bruto op de balans worden opgenomen. Slechts de kapitaallasten, voortvloeiend uit de investering, mogen worden gedekt door een reserve. Consequentie hiervan is dat kapitaallasten van 125
investeringen gedurende de looptijd van een actief ten laste van de betreffende reserve wordt gebracht. Indien de raad besluit een bestemmingsreserve aan te wijzen ter dekking van een investering wordt deze op begrotingsbasis in zijn geheel overgeboekt naar de reserve dekking kapitaallasten. Met deze nieuwe systematiek wordt beoogd dat de balans een reëler beeld van de bezittingen van de gemeente geeft. Aan de reserve wordt rente toegevoegd.
Reserve uitvoering Masterplan Veenhuizen De gemeenteraad heeft in 2004 besloten €600.000 ten laste van de algemene reserve beschikbaar te stellen voor de uitvoering van het kompasproject Veenhuizen. Het project beoogt investeringen te realiseren rondom het LGM, het Hospitaalcluster, ambachtscluster en maallustcomplex. De werkzaamheden aan de clusters dienen eind 2006 gereed te zijn. Op het project is overigens een Europese subsidie toegezegd in het kader van het Kompas op het Noorden van €2,7 miljoen euro. GVVP De reserve is gevormd bij de bestemming van het jaarresultaat 2004. De reserve van €300.000 is bestemd voor het treffen van verkeersmaatregelen (met name voor Norg). Voorzieningen
Voorzieningen worden op grond van het BBV gevormd voor: * verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op balansdatum onzeker is doch redelijkerwijs te schatten; * bestaande risico’s op balansdatum terzake van verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs te schatten is: * kosten die in een volgend begrotingsjaar worden gemaakt maar de oorsprong hebben in het begrotingsjaar of een eerder begrotingsjaar en de voorziening strekt tot kostenegalisatie: * van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichting c.q. het voorzienbare verlies. De onderhoudsegalisatievoorzieningen dienen gebaseeerd op de meerjarenraming van het uit te voeren groot onderhoud aan (een deel van) de gemeentelijke kapitaalgoederen. In de paragraaf “onderhoud kapitaalgoederen” wordt nader ingegaan op de ontwikkelingen met betrekking tot het onderhoud van kapitaalgoederen. Het verloop van de voorzieningen in 2005 wordt in onderstaand overzicht weergegeven:
(Bedragen x €1.000)
Saldo 01-01-2005
Toevoeging
Vrijval
Aanwending
Saldo 31-12-2005
Verplichtingen/verliezen/fisico’s Pensioenverplichtingen
126
vm wethouders Wachtgeldverplichtingen vm wethouders Wachtgeldverplichtingen non-activiteitenregeling Bedrijfsmiddelen Afvalverwijdering Sub-totaal
504
13
258
50
81
436 308
1.353 257 731 3.103
270 42 170 233
393
1.083 215 901 2.943
Onderhoudsegalisatievoorzieningen Instandhouding gebouwen 178 Sport 298 Rioleringen 891 Sub-totaal 1.367
4 11 598 613
86 15 727 828
96 294 762 1.152
Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsinrchting Onderwijs 2.966
1.891
1.074
196
3.587
7.436
2.737
2.295
196
7.682
In de kolom vrijval zijn de bedragen opgenomen welke ten gunste van de rekening van baten en lasten zijn gebracht. In de balanspresentatie is verplicht een onderscheid gemaakt tussen de volgende categorieën voorzieningen: a. voor verplichtingen, verliezen en risico’s b. onderhoudsegalisatievoorzieningen . c. door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting Ad b. Tot deze categorie voorzieningen worden gerekend instandhouding gebouwen, sport en instandhouding riolering. Ad c. Tot de categorie “door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting” behoren o.a. de onderwijsvoorzieningen. Deze zijn gevormd door van het rijk ontvangen onderwijsuitkeringen die specifiek bestemd zijn voor (toekomstige) onderwijsdoeleinden.
Voorziening pensioenverplichtingen v.m. wethouders Uit deze voorziening worden de pensioenverplichtingen aan oud-wethouders, voor zover deze niet worden ondergebracht onder de APPA-regeling, bekostigd. Bij het bepalen van de omvang van het fonds wordt uitgegaan van een gemiddelde leeftijd van 80 jaar. Mede door een extra storting in het vorige verslagjaar is de voorziening vooralsnog toereikend. Voorziening wachtgeldverplichtingen v.m. wethouders Voor toekomstige wachtgeldverplichtingen van wethouders is een voorziening gevormd. Na de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2006 ontvangt één wethouder tot zijn pensionering een wachtgelduitkering. Ten einde de wachtgeldverplichting af te dekken is in 2005 de voorziening op peil gebracht middels een storting ten laste van de exploitatie.
Voorziening wachtgeldverplichtingen non-activiteitenregeling De voorziening is bestemd voor wachtgeldverplichtingen als gevolg van de gemeentelijke herindeling in 1998. Hiertoe heeft, ten laste van de verfijninguitkering heringedeelde gemeenten, vijf jaar lang een dotatie
127
plaatsgevonden aan het fonds zodat toekomstige verplichtingen aan voormalig personeel kan worden nagekomen. Onder het fonds zijn ook de fpuverplichtingen van voormalig personeel gebracht. In het verslagjaar is €269.000 aan de voorziening onttrokken.
Voorziening bedrijfsmiddelen De voorziening is bestemd voor het egaliseren van tarieven van bedrijfsmiddelen. Voorziening instandhouding (welzijns-) gebouwen In dit verband wordt onder de welzijnsgebouwen begrepen: vm Boskampmavo, het dorpshuis Nieuw Roden (Iemenkorf) en het multifunctioneel centrum De Essen te Peize. Voorziening sport Voor het onderhoud aan het inventaris van het sportcomplex de Hullen en de sporthallen te Norg (Brinkhof) en Peize zijn voorzieningen getroffen. Voorziening onderwijs Voor elke school zijn voorzieningen getroffen voor het onderwijsleerpakket en meubilair. Voor het personeel zijn er voorzieningen getroffen voor verzilvering, nascholing en spaarverlof. Verder zijn er nog voorzieningen voor wsns-gelden, onderwijsvernieuwing, bestuurlijke krachtenbundeling en het noodfonds. Op 1 januari 2006 is de administratie van openbaar basisonderwijs overgedragen aan het bureau OnderwijsServiceGroep (OSG) te Assen. Voorziening rioleringen Het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) voorziet in de vorming van een fonds teneinde de investeringen in de vervanging en onderhoud van het rioleringsstelsel af te dekken. In 2003 is het plan tussentijds geactualiseerd. In 2005 is de aanzet gegeven tot de eerste, reguliere, actualisatie. In de loop van 2006 zal het GRP aan de gemeenteraad ter vaststelling worden aangeboden. Voorziening afvalverwijdering De voorziening is bestemd voor het egaliseren van nacalculatorische verschillen in de tarieven afvalverwijdering. Daarnaast zijn in vorige jaren afrekeningen van de Gemeenschappelijke Regeling Vuilverwijdering Assen met betrekking tot Stivam-aangelegenheden ten gunste van de voorziening gebracht. Bij de Voorjaarsnota 2005 is aangegeven dat het fonds met name ingezet zal worden om toekomstige stijgingen van het tarief zoveel mogelijk te beperken. Vaste schulden met een looptijd langer dan 1 jaar
Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met gedane aflossingen. De vaste schulden hebben een rentetypische looptijd van een jaar of langer. De onderverdeling van de in de balans opgenomen langlopende schulden is als volgt (x €1.000): 2005
2004
Onderhandse leningen: 128
-binnenlandse pensioenfondsen -binnenlandse banken
137 10.839 10.976 382 1 11.359
Door derden belegde gelden Waarborgsommen
(Bedragen x €1.000)
Saldo 01-01-2005
Onderhandse leningen Door derden belegde gelden Waarborgsommen
11.554 451 1 12.006
Vermeerdering
Aflossing
38
578 107
38
685
Saldo 31-12-2005
200 11.354 11.554 451 1 12.006 Rente 2005
10.976 382 1 11.359
534
Onderhandse leningen Ultimo 2005 staan 8 geldleningen op de balans. Een van de leningen is aangetrokken via een binnenlands pensioenfonds. Er zijn in het verslagjaar geen leningen vervoegd afgelost. Door derden belegde gelden Onder deze balanspost zijn de belegde reserves van derden geregistreerd. Vlottende passiva De vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. (bedragen x €1.000) 2005 Onder de vlottende passiva zijn opgenomen: -schulden < 1 jaar 10.019 -overlopende passiva 2.197
2004 6.391 3.258
Kortlopende schulden
De in de balans opgenomen kortlopende schulden kunnen als volgt worden gespecificeerd (x €1.000): 2005 2004 Bank-en girosaldi 4.617 3.604 Overige schulden 5.402 2.787 10.019 6.391 Overlopende passiva
De specificatie van de post overlopende passiva is als volgt 2005 311 1.886 2.197
Vooruitontvangen bedragen Nog te betalen bedragen
2004 667 2.591 3.258
Waarborgen en garanties
Het in de balans opgenomen bedrag voor verstrekte waarbogen aan natuurlijkeen rechtspersonen kan als volgt naar de aard van de geldlening gespecificeerd worden: (Bedragen x €1.000)
Oorspronkelijk bedrag
Restant ultimo 2005
Aard van de borgstelling
129
Interzorg REO
8.150
5.408 372 5.780
investeringen bejaardentehuizen investeringen tenniscomplex Borglaan
Van de bij de gemeente achtergebleven borgstellingen, jaren negentig van borgstellingen aan particulieren Woningen) en woningbouwcorporaties (Waarborgfonds dient nog een nadere inventarisatie en analyse gemaakt de financiële verordening ex artikel 212 gemeentewet.
na de overdracht in de (Waarborgfonds Eigen Sociale Woningbouw), te worden. Dit gelet op
Langlopende financiële verplichtingen
De gemeente kan voor een aantal toekomstige jaren verbonden zijn aan verschillende, niet uit de balans blijkende, financiële verplichtingen. Hierbij moet gedacht worden aan (langlopende) huurovereenkomsten, operational leasecontracten etc.
Operational lease-contracten In het verslagjaar is met een leasebedrijf een langjarig contract (looptijd vijf jaar) afgesloten voor het leasen van vijf bedrijfswagens.
4.4.3 Toelichting exploitatierekening op kostensoorten
Ingevolge het Besluit Begroting exploitatierekening te bestaan uit: * baten en lasten per programma; * algemene dekkingsmiddelen.
en
Verantwoording
(BBV)
dient
de
130
Alvorens een nadere toelichting te geven op de programma’s en algemene dekkingsmiddelen wordt onderstaand een overzicht gegeven van de voor- en nadelen van de gerealiseerde uitkomsten ten opzichte van de begroting. De vermelde afwijkingen zijn beperkt tot bedragen van €100.000 en meer op basis van kostensoorten. Het voordelig jaarresultaat van de gemeenterekening 2005 bedraagt €1.637.000. Bij de laatste concernmarap is het resultaat voorlopig becijferd op € 1.439.000. In deze concernmarap kon nog geen toelichting worden gegeven op de geconstateerde afwijkingen. Gelet hierop is in onderstaande toelichting op het jaarresultaat geen rekening gehouden met de uit de concernmarap voortvloeiende begrotingswijziging. Analyse jaarresultaat: Onvoorzien en éénmalige ruimte 2005 Voordelig: Kapitaallasten Grondcomplexen Algemene uitkering Gem.fonds Behoedzaamheidsreserve Salariskosten Renteresultaat Openbare verlichting Herinrichtingsplan Roden-Norg Arbomaatregelen Overige afwijkingen < €100.000
Nadelig: Munitieopruiming Riolering Bodemsanering Plantsoenen en schouwsloten Wegen en bermen Bijzondere lasten Intergemeentelijke Sociale dienst
€ “ “ “ “ “ “ “ “ “
€ “ “ “ “ “ “
€
474.000
“ €
3.259.000 3.733.000
854.000 419.000 385.000 142.000 265.000 625.000 124.000 100.000 220.000 125.000
799.000 335.000 177.000 260.000 100.000 277.000 148.000 “ €
2.096.000 1.637.000 ============= Vermelde afwijkingen hebben nagenoeg allemaal een éénmalig karakter. De overschrijding van de budgetten voor “wegen en bermen” en “plantsoenen en schouwsloten” zijn gedeeltelijk structureel. In de begroting 2006 is hiermee reeds rekening gehouden. Kapitaallasten De kapitaallasten bestaan uit rente en afschrijving van de boekwaarde van de investeringen. Door het achterlopen van de investeringen ten opzichte van de
131
begroting is aanzienlijk minder renteverlies geleden. Deze kostenvermindering komt tot uitdrukking in de lagere rentekostentoerekening (kapitaallasten) aan de onderscheidene producten en vormt dus een onderdeel van het voordelig exploitatieresultaat. In de begroting zijn aanzienlijke bedragen voor kapitaallasten geraamd voor de bouw van schoolgebouwen en de uitbreiding van het gemeentehuis. Deze investeringen zullen echter na 2005 worden gerealiseerd. Grondcomplexen In het verslagjaar zijn de grondexploitaties “Groenstrook” en “Locatie Huizing (ged.)” financieel afgewikkeld. Laatst vermelde exploitatie is afgesloten met een voordelig resultaat van €360.000, terwijl “Groenstrook” per saldo €59.000 heeft opgeleverd. Voor een nadere toelichting met betrekking tot de complexen wordt verwezen naar de paragraaf grondbeleid. Algemene uitkering uit het Gemeentefonds De algemene uitkering 2005 is, ten opzichte van de begroting, verhoogd met een bedrag van € 385.000. Daarmede is overigens in de concernrapportage per 15 november 2005 al min of meer rekening gehouden. Globaal wordt deze toename veroorzaakt door: • toename van het accres (de omvang van het gemeentefonds onder andere als gevolg van loon- en prijsstijgingen), • verhoging van het uitkeringspercentage (onder andere als gevolg van autonome ontwikkelingen in ons land; zoals inwoneraantal en aantal woningen) en • een negatieve herziening van de inkomensaftrek als gevolg van de herwaardering in het kader van de Wet WOZ . Behoedzaamheidsreserve De algemene uitkering uit het gemeentefonds wordt gekoppeld aan de ontwikkeling van de rijksuitgaven. In het verleden leidde dat tot omvangrijke nacalculaties. Teneinde kortingen achteraf te voorkomen wordt sinds 1997 eerst een deel van de algemene uitkering gereserveerd via de behoedzaamheidsreserve. Het is aan de gemeenten om in de begroting al dan niet te anticiperen op een eventuele uitkering van deze reserve. Veel provincies beschouwen in het kader van hun financieel toezicht het terugramen van 50% van deze reserve als acceptabel. In de afgelopen jaren is de behoedzaamheidsreserve steeds voor het overgrote deel uitgekeerd; echter met uitzondering van de nacalculatie over 2003, deze bedroeg in dat jaar slechts 4% De behoedzaamheidsreserve over 2005 wordt voor 41 % uitgekeerd. In de concernrapportage per 15 november 2005 is, op basis van voorspellingen van onder andere de VNG, een prognose gedaan van 75% (voor de gemeente Noordenveld € 260.000). In de begroting wordt echter geen rekening gehouden met een uitkering van de behoedzaamheidsreserve omdat, formeel gezien, de behoedzaamheidsreserve wordt gerekend tot de zogenaamde incidentele inkomsten. In de jaarlijkse Kaderbrief wordt daar naar verwezen. In deze jaarrekening is zodoende een uitkering van € 142.000 opgenomen.
132
Salariskosten In de begroting 2005 is, conform de kaderbrief, rekening gehouden met een loonsomstijging van 2%. De werkelijke kostenstijging kwam over dat jaar ook nagenoeg uit op 2%. Mede door het (tijdelijk) niet vervullen van vacatures is op de loonsom een besparing gerealiseerd van €265.000. Overigens dient anderzijds te worden vermeld, dat het budget voor de kosten van inhuur van tijdelijk personeel is overschreden met €295.000. Deze kosten zijn nagenoeg geheel doorberekend in de kosten van investeringen en zijn dus niet ten laste van de exploitatie gekomen. Renteresultaat De reserves en voorzieningen worden als eigen financieringsmiddel gebruikt. Over een deel van dit vermogen wordt – ten laste van de exploitatie – rente aan deze onderdelen toegevoegd. Het rentevoordeel van de overige reserves en voorzieningen komt tot uitdrukking in het renteresultaat. Bij aanwending van deze financieringsmiddelen neemt het rentevoordeel af. In verband hiermede wordt deze rente niet als algemeen dekkingsmiddel gebruikt maar als versterking van de vermogenspositie. Dit voordeel maakt deel uit van het exploitatieresultaat van de jaarrekening. Voorts is in de primitieve begroting rekening gehouden met een financieringstekort van €12 mln. Hierover is 6% rente berekend. Het werkelijk financieringstekort is als gevolg van achterblijven van investeringen aanzienlijk lager uitgevallen. Voorts het rentepercentage over het financieringstekort aanmerkelijk beneden de geraamde 6% gebleven Openbare verlichting De energielevering is door de LED-gemeenten aanbesteed. Met ingang van 1 juli 2003 is Rendo voor de gemeente Noordenveld contractueel de nieuwe leverancier van elektriciteit. De overgang van de levering van energie voor openbare verlichting naar de nieuwe leverancier is door onderlinge misverstanden van de energiebedrijven echter daadwerkelijk pas uitgevoerd in april 2004. De kosten over de periode 2003/2004 zijn door de bedrijven in 2005 met de gemeente verrekend. Deze financiële afrekening heeft in het verslagjaar geleid tot een éénmalige onderschrijding van de energielasten.
Herinrichtingsplan Roden-Norg In het kader van het herinrichtingsplan Roden-Norg is door de gemeenteraad bij de voorjaarsnota 2005 een bedrag beschikbaar gesteld van €100.000. In de herinrichting zijn onder meer de aanleg van de fietspaden Langelo-Steenbergen en langs de Verlengde Vennootsweg opgenomen. Met de betrokkenen is uitvoerig overleg gevoerd over de tracés. De realisatie van de fietspaden is hierdoor uitgesteld tot 2006. Arbomaatregelen
133
In de jaren 2000 en 2001 zijn budgetten beschikbaar gesteld voor het treffen van arbomaatregelen in het gemeentehuis, de brandweerkazernes en de schoolgebouwen. Het totale budget bedroeg bijna €850.000. Hiervan was ultimo 2005 nog een bedrag van €220.000 beschikbaar. Aangezien inmiddels 5 jaar is verstreken na het beschikbaar stellen van het budget zal het restantbudget niet worden overgeheveld naar 2006. Munitieopruiming Voor het verwijderen van munitie op voormalig vliegveld Peest wordt van het Rijk een bijdrage ontvangen. De eigen bijdrage van de gemeente bedraagt minimaal 10%. De jaarlijkse bijdragen aan de gemeenten worden bekostigd uit het vaste budget op de rijksbegroting. De procentuele bijdragen aan de gemeenten is afhankelijk van het totaal door de gemeenten ingediende declaraties. Bij het beschikbaar stellen van de kredieten voor de kosten van verwijdering van de munitie in Peest is uitgegaan van een voorlopige rijksbijdrage van 90%. De werkelijke bijdragen over de jaren tot en met 2004 zijn echter aanzienlijk (€799.000) lager. De rijksbijdrage over 2005 dient nog te worden afgerekend. Gelet op de nu bekende gegevens wordt ervan uitgegaan, dat over dat jaar wel een bijdrage van 90% wordt uitgekeerd. Riolering Voor het onderhoud van de riolering is een fonds ingesteld. De opbrengsten van de rioolrechten worden na aftrek van de jaarlijkse lasten in het fonds gestort. Gelet op de budgettaire positie van de gemeente Noordenveld is in de begroting een bedrag van €250.000 niet in het fonds gestort maar toegevoegd aan de algemene middelen. De post onvoorzien is daarbij in de begroting dus extra gevoed. Bij de jaarrekening is het overschot wel geheel aan het fonds toegevoegd.. Bodemsanering In de gemeentebegroting wordt jaarlijks een budget van €35.000 opgenomen voor de kosten van bodemsanering. Bij de bodemsaneringen is veelal de provincie de opdrachtgever voor de uitvoering. De gemeenten dienen vervolgens een bijdrage in de kosten aan de provincie te verstrekken. De gemeentelijke bijdrage is dus mede afhankelijk van de door de provincie ingediende declaraties. Voorts is de gemeente in 2005 onder meer de bodemsanering van het haventje Roderwolde uitgevoerd.
Plantsoenen en schouwsloten/Wegen en bermen De kosten van onderhoud van plantsoenen en wegen zijn in de afgelopen jaren – onder meer door areaaluitbreidingen - aanzienlijk gestegen. In de begroting worden deze kosten slechts voor een deel gecompenseerd. De overschrijdingen zijn naar verwachting structureel. In 2006 zal worden begonnen met de voorbereiding van het zogenaamde BORmodel (Beheer Openbare Ruimte). Hierin worden normeringen aangegeven voor onder meer het beheer van wegen en plantsoenen. Op basis daarvan kunnen de
134
financiële consequenties van het beleidskader (gewenste onderhoudsniveau) en de vertaling ervan in de begroting expliciet worden aangegeven. Bijzondere lasten De belangrijkste buitengewone lasten worden hierna toegelicht. In de jaarrekening 2004 is reeds vermeld, dat de belastingdienst een controle op de loonheffing 1999 tot en met 2003 heeft uitgevoerd. In het rapport van deze dienst m.b.t. de controle zijn de bevindingen van de inspecteur opgenomen. Met name op het terrein van de uitvoering van de ziektekostenregeling, de PC regeling, de telefoonvergoeding, de uitvoering van de feestdagenregeling alsmede in de afdracht vermindering van langdurig werklozen zijn volgens de inspecteur onjuistheden geconstateerd. Op grond van de bevindingen heeft de inspecteur een naheffingsaanslag loonheffing en premie volksverzekering, inclusief boetes, opgelegd. In de jaarrekening 2004 is uitgegaan van een navordering van €100.000. Inmiddels heeft de inspecteur de definitieve naheffing vastgesteld. Op grond hiervan is in de jaarrekening 2005 een aanvullende nabetaling op genomen van €193.000. Tegen de naheffing is beroep aangetekend Op grond van de verordening op artikel 212 van de Gemeentewet dient met ingang van het verslagjaar 2004 voor dubieuze vorderingen een voorziening te worden ingesteld. Voor de openstaande vorderingen inzake gemeentelijke belastingen dient deze voorziening gebaseerd te zijn op het historisch percentage van oninbaarheid. Van de belastingopbrengsten over 2005 is 0,5% als voorziening verantwoord. Voor de overige vorderingen dient een voorziening te worden gevormd op basis van een beoordeling op inbaarheid van de openstaande vorderingen ouder dan drie maanden. Voor de te vormen voorziening is in het boekjaar totaal €83.000 ten laste van de exploitatie gebracht. Intergemeentelijke Sociale dienst Ingaande 1 januari 2005 zijn de gemeenten Leek, Marum en Noordenveld een samenwerkingsovereenkomst aangegaan met betrekking tot de taken van de sociale diensten. Hiervoor is de ISD-Noordenkwartier opgericht. Voor de uitvoering van de samenvoeging is in de begroting 2005 van het samenwerkingsverband een budget voor implementatie opgenomen. In de opstartfase waren echter aanzienlijk meer mensuren benodigd dan was voorzien. De toename van het gemeentelijk aandeel heeft met name betrekking op de inhuur van extra personeel tijdens de implementatie.
135
4.4.4 Toelichting exploitatierekening per programma Het jaarresultaat is per programma (gesaldeerd) als volgt opgebouwd: Programma’s Burger en bestuur Integrale veiligheid Beheer openbare ruimte Economische ontwikkeling Onderwijs Sport Cultuur Recreatie en toerisme Werk en inkomen Zorg en welzijn Milieubeheer R.o. en volkshuisvesting Sub-totaal programma’s Algemene dekkingsmiddelen Onvoorzien Jaarresultaat
Realisatie 2.755 2.317 4.466 202 3.060 1.560 1.533 224 1.586 2.601 684 1.261 22.249 -23.886 -1.637
Begroting na wijziging 2.995 1.505 4.810 206 1.897 1.604 1.546 398 1.960 2.658 198 1.047 20.824 -22.417 144 -1.449
Verschil 240 V 812 N 344 V 4V 1.163 N 44 V 13 V 174 V 374 V 57 V 486 N 214 N 1.425 N 1.469 V 144 V 188 V
Belangrijke afwijkingen tussen de realisatie en de begroting na wijziging worden hierna per programma aangegeven. Voor nadere informatie over de hierna volgende verschillen (van €100.000 en meer) wordt verwezen naar het onderdeel “Toelichting op de exploitatierekening per kostensoort”. Aangegeven zijn de verschillen in de kosten van leveringen en diensten door derden en de kapitaallasten. De verschillen per programma worden voorts nog beïnvloed door de toerekening van kosten van personeel en overhead. Aangezien een toename van deze toegerekende kosten op een programma wordt gecompenseerd door een afname van deze kosten op andere programma zijn deze verschillen per programma niet toegelicht. Het totaal resultaat per programma kan derhalve afwijken van het totaal van de verklaarde verschillen. Als gevolg van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV), in werking getreden op 1 januari 2004, moeten investeringen welke onttrokken worden aan (bestemmings-) reserves t.l.v. een programma worden begroot. De dekking wordt opgenomen bij resultaat na bestemming (toevoeging/onttrekking aan reserves). Deze wijze van administreren kan tot gevolg hebben dat, indien de uitgaven substantieel lager uitvallen, op rekeningbasis een fors verschil op het programma ontstaat. Het voordelige verschil wordt vervolgens gecompenseerd bij “toevoeging/ontrekkingen aan reserves. Per saldo is het budgettaire effect nihil Programma Burger en Bestuur Realisatie
Begroting na wijziging
Verschil
136
Lasten Baten Resultaat voor bestemming Toevoeging/onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
4.605 1.028 3.577
5.954 2.096 3.858
1.349 V 1.068 N 281 V
-822 2.755
-863 2.995
41 N 240 V
Toelichting Het voordelige verschil wordt o.a. veroorzaakt door de restantbudgetten, in de jaren 2000 en 2001 beschikbaar gesteld, voor het treffen van arbomaatregelen voor het gemeentehuis, de brandweerkazernes en de schoolgebouwen. Het restant wordt niet overgeheveld naar 2006. Op de producten die tot dit programma behoren zijn meer kleinere verschillen geconstateerd die uiteindelijk ook tot het programmaresultaat hebben bijgedragen. Programma Integrale Veiligheid Realisatie Lasten Baten Resultaat voor bestemming Toevoeging/onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
Begroting na wijziging
Verschil
2.385 49 2.336
1.600 54 1.546
785 N 5N 790 N
-19 2.317
-41 1.505
22 N 812 N
Toelichting Voor het opruimen van munitie uit WO II te Peest draagt het rijk bij in de kosten. Bij de aanvraag wordt rekening gehouden met een uitkeringspercentage van 90%. Het blijkt dat over de jaren 2003 en 2004 het uitkeringspercentage, als gevolg van een overschrijding op het rijksbudget, aanzienlijk lager uitvalt (2003: 62%) en 2004 (48%). In totaliteit is de vordering op het Ministerie van Binnenlandse Zaken in het verslagjaar met €800.000 verminderd. Programma Beheer Openbare Ruimte Realisatie Lasten Baten Resultaat voor bestemming Toevoeging/onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
Begroting na wijziging
Verschil
6.540 271 6.269
8.139 271 7.868
1.599 V 0 1.599 V
-1.803 4.466
-3.058 4.810
1.255 N 344 V
Toelichting In 2005 is op het product “Openbare verlichting” diverse afrekeningen ontvangen van Essent en Rendo over voorgaande jaren. Het voordeel op dit product bedraagt, mede door deze afrekeningen, €124.000.
137
Programma Economische Ontwikkeling Realisatie Lasten Baten Resultaat voor bestemming Toevoeging/onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
Begroting na wijziging
Verschil
1.024 822 202
318 112 206
706 N 710 V 4V
202
206
4V
Toelichting Het bruto verschil tussen de geraamde en gerealiseerde baten en lasten wordt veroorzaakt door de investeringen (lasten) in grondcomplexen (industrieterreinen) welke leidt tot een mutatie in de boekwaarden (baten).
Programma Onderwijs Realisatie Lasten Baten Resultaat voor bestemming Toevoeging/onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
Begroting na wijziging
Verschil
15.259 12.164 3.095
14.474 10.972 3.502
785 N 1.192 V 407 V
-35 3.060
-1.605 1.897
1.570 N 1.163 N
Toelichting Het verschil op het programma Onderwijs wordt nagenoeg geheel veroorzaakt door niet gerealiseerde onttrekkingen aan de reserve IHP in verband met vertraging in de nieuwbouw van diverse scholen.
Programma Sport Realisatie Lasten Baten Resultaat voor bestemming Toevoeging/onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
Begroting na wijziging
Verschil
2.601 866 1.735
2.655 867 1.788
54 V 1N 53 V
-175 1.560
-184 1.604
9N 44 V
Toelichting De gerealiseerde lasten en baten wijken binnen dit programma nauwelijks af van de raming.
138
Programma Cultuur Realisatie Lasten Baten Resultaat voor bestemming Toevoeging/onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
Begroting na wijziging
Verschil
1.856 83 1.773
3.328 339 2.989
1.472 V 256 N 1.216 V
-240 1.533
-1.443 1.546
1.203 N 13 V
Toelichting Netto is binnen het programma geen afwijking ten opzichte van de ramingen opgetreden. De onderschrijding op de lasten, gecompenseerd door een lagere onttrekking aan de reserves, betreft de nog te betalen gemeentelijke bijdrage in de verbouwkosten van het LGM te Veenhuizen. Programma Recreatie en Toerisme Realisatie Lasten Baten Resultaat voor bestemming Toevoeging/onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
Begroting na wijziging
Verschil
278 36 242
1.129 33 1.096
851 V 3V 854 V
-18 224
-698 398
680 N 174 V
Toelichting Voor het herinrichtingsplan Roden-Norg is voor diverse projecten (o.a. fietspaden) een bedrag beschikbaar gesteld van €100.000. In het verslagjaar zijn geen uitgaven gedaan. Het restant wordt, via resultaatbestemming, overgeboekt naar 2006. Programma Werk en Inkomen Realisatie Lasten Baten Resultaat voor bestemming Toevoeging/onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
Begroting na wijziging
Verschil
2.057 218 1.839
2.529 316 2.213
472 V 98 N 374 V
-253 1.586
-253 1.960
0 374 V
Toelichting Het voordelige verschil op het programma Werk en Inkomen wordt vrijwel geheel veroorzaakt door een lagere bijdrage aan de Gemeenschappelijke Regeling ISD Noordenkwartier. Zie verder de toelichting op concernmarap.
139
Programma Zorg en Welzijn Realisatie Lasten Baten Resultaat voor bestemming Toevoeging/onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
Begroting na wijziging
Verschil
5.562 2.788 2.774
5.969 2.953 3.016
407 V 165 N 242 V
-173 2.601
-358 2.658
185 N 57 V
Toelichting Op de uitvoering van de Wet Voorziening Gehandicapten is €158.000 minder uitgegeven. Programma Milieubeheer Realisatie Lasten Baten Resultaat voor bestemming Toevoeging/onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
Begroting na wijziging
Verschil
7.270 6.499 771
7.000 6.615 385
270 N 116 N 386 N
-87 684
-187 198
100 N 486 N
Toelichting Het nadelige verschil op het programma Milieubeheer wordt nagenoeg geheel veroorzaakt op de producten “Riolering” en “Milieubeheer”. Het exploitatieresultaat voor het onderhoud van de riolering wordt verrekend met het rioleringsfonds. De kosten voor bodemsanering zijn afhankelijk van de opdrachtgever (provincie). De gemeentelijke bijdrage in de saneringskosten zijn in 2005 €177.000 hoger uitgevallen.
Programma Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting Realisatie Lasten Baten
10.660 8.914
Begroting na wijziging 15.400 12.902
Verschil 4.740 V 3.988 N
140
Resultaat voor bestemming Toevoeging/onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
1.746
2.498
752 V
-485 1.261
-1.451 1.047
966 N 214 N
Toelichting In het verslagjaar zijn de grondexploitaties “Groenstrook” en “Locatie Huizing (ged)” financieel afgewikkeld met een totaal voordelig saldo van €419.000.
141
4.4.5 Algemene dekkingsmiddelen De Algemene Dekkingsmiddelen van de gemeente Noordenveld bestaan uit het saldo van de lokale heffingen, de algemene uitkeringen, bespaarde rente reserves en het renteresultaat en het saldo van de kostenplaatsen (overhead). Algemene dekkingsmiddelen (x €1.000) Lokale heffingen Algemene uitkeringen Beleggingen en rente reserves Renteresultaat Saldo kostenplaatsen Dividend BTW-compensatiefonds Resultaat voor bestemming Toevoeging/onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
Realisatie
Begroting na wijziging
Verschil
6.105 17.468 1.083 1.166 -811 203 -212 25.002 -1.116
6.143 17.532 1.106 941 -713 179 25.188 -2.771
38N 64N 23N 225V 98N 24V 212N 186N 1.655V
23.886
22.417
1.469V
Algemene uitkering Verwezen wordt naar de toelichting exploitatierekening op kostensoorten. Renteresultaat Voor een toelichting wordt verwezen naar de toelichting op de exploitatierekening per kostensoort. Saldo kostenplaatsen Zie de toelichting op de algemene dekkingsmiddelen jaarverslag. Dividend De dividendopbrengst van de aandelen in Essent zijn hoger dan geraamd. BTW-compensatiefonds Verwezen wordt naar de toelichting bij het jaarverslag.
142
4.4.6 Incidentele baten en lasten Incidentele baten (x €1.000)
Begroting
Begroting
Realisatie
voor wijziging na wijziging Programma Burger en Bestuur Totaal incidentele baten
0
50
140
50
140
Toelichting Burger en Bestuur Onder de incidentele baten van het programma Burger en Bestuur is de verkoop van gemeente-eigendommen, zoals groenstrookjes, (€54.000) verantwoord. Daarnaast is de eindafrekening met de waterschappen en belastingdienst WOZtijdvak 1999-2002 op dit programma opgenomen. Incidentele lasten (x €1.000)
Begroting
Begroting
Realisatie
voor wijziging na wijziging Programma Burger en Bestuur
220
221
Programma Integrale Veiligheid
32
814
Programma Beheer Openbare Ruimte Programma Recreatie en toerisme Programma Zorg en Welzijn
10 100 58
60
Programma Milieubeheer
38
125
206
Programma RO en Volkshuisvesting Totaal incidentele lasten
38
24 569
16 1.317
Toelichting Burger en Bestuur In het verslagjaar is een naheffingsaanslag loonheffing en premie volksverzekering, inclusief boetes, over de jaren 1999 t/m 2003, opgelegd van €293.000. In de jaarrekening 2004 was rekening gehouden met een navordering van €100.000. Op grond hiervan is in de jaarrekening 2005 een aanvullende nabetaling op genomen van €193.000. Toelichting Integrale Veiligheid Bij het beschikbaar stellen van de kredieten voor de kosten van verwijdering van de munitie in Peest is uitgegaan van een voorlopige rijksbijdrage van 90%. De werkelijke bijdragen over de jaren tot en met 2004 zijn echter aanzienlijk (€799.000) lager. Toelichting Milieubeheer De eenmalige lasten op dit programma heeft met name betrekking op de kosten van bodemsaneringen. In het verslagjaar zijn voor €177.000 uitgaven gedaan.
143
Zie voor een kostensoorten”
nadere
toelichting
de
“toelichting
exploitatierekening
op
144
4.4.7 Onvoorzien In de primitieve begroting is in het programma ‘Algemene Dekkingsmiddelen en onvoorzien’ een post voor onvoorziene uitgaven opgenomen ad. € 87.000. De raming van deze post is gebaseerd op een bedrag van € 2,75 per inwoner. In het begrotingsjaar zijn geen onvoorziene uitgaven gebracht. De geraamde uitgaven voor begrotingsresultaat gebracht.
begrotingswijzigingen
nieuw
beleid
zijn
ten
ten
laste
laste
van
van
de
het
145