Economische betekenis toerisme en recreatie regio Venlo Huidige situatie (2013) en ontwikkeling (2008-2013)
Rapportage in opdracht van: Regio Venlo
Januari 2015 Projectnummer 14.010
ZKA Consultants & Planners Biesbosweg 16C 5145 PZ Waalwijk tel.: 088-2100 250 fax: 088-2100 210 e-mail:
[email protected] www.zka.nl
INHOUDSOPGAVE SAMENVATTING
1
1.
INLEIDING
5
1.1. 1.2. 1.3.
Aanleiding en doel studie Leeswijzer Verrichte werkzaamheden
5 5 5
2.
AFBAKENING EN METHODIEK
6
2.1. 2.2. 2.3.
Inleiding Afbakening en regionale indeling Methodiek
6 6 8
3.
AANBOD
11
3.1. 3.2. 3.3.
Inleiding Verblijfstoerisme Dagtoerisme
11 11 17
4.
OMVANG BEZOEK
21
4.1. 4.2. 4.3.
Inleiding Verblijfstoeristisch bezoek Dagtoeristisch bezoek
21 21 28
5.
ECONOMISCHE BETEKENIS TOERISME EN RECREATIE
34
5.1. 5.2. 5.3. 5.4. 5.5. 5.6.
Inleiding Economische betekenis toerisme regio Venlo Economische betekenis toerisme 2013 naar categorie Economische betekenis toerisme 2013 naar regio Economische betekenis in perspectief Ontwikkeling economische betekenis
34 34 36 37 39 40
6.
CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN
42
6.1. 6.2.
Conclusies Aanbevelingen
42 42
ZKA Consultants & Planners
SAMENVATTING De regio Venlo heeft gevraagd onderzoek te doen naar de omvang en economische betekenis van de sector recreatie en toerisme in de regio Venlo in 2013 en de ontwikkeling ten opzichte van 2008. Dit inzicht is gegeven op regioniveau en daarnaast in de vorm van een uitsplitsing naar zes deelregio’s (Beesel, Horst aan de Maas, Maasduinen, Peel en Maas, Venlo en Venray). 355 verblijfstoeristische bedrijven; slaapplaatsen vooral in de kampeer- en bungalowsector De regio Venlo telde 355 verblijfstoeristische bedrijven in 2013. Uitgedrukt in slaapplaatsen beschikt de regio over ruim 50.000 toeristische slaapplaatsen (toename van circa 3% ten opzichte van 2008). Circa 48% betreft toeristische kampeercapaciteit (reguliere en minicampings). Ook de omvang de bungalowsector is groot met circa 38% van het aantal toeristische slaapplaatsen (inclusief vakantiehuisjes en appartementen).
Verdeling slaapplaatsen naar categorie 2%
1%
0%
3% 4%
5%
B&B Hotels standaard
11%
Hotels middenklasse/luxe Bungalowparken (> 5 eenheden)
37%
Woningen/appartementen (< 5 eenheden) Reguliere campings Minicampings Camperplaatsen
37%
Groepsaccommodaties Jachthavens
1%
Circa 4,9 miljoen overnachtingen, daling van 3% ten opzichte van 2008 Bungalowsector dominant. In totaal vonden in 2013 circa 4,9 miljoen overnachtingen plaats in de regio Venlo. Circa 71% van deze overnachtingen vond plaats bij de grote bungalowparken. De regio Venlo is goed voor ongeveer 10% van alle overnachtingen in bungalowparken in Nederland; Horst aan de Maas meeste overnachtingen. Circa 33% van de totale overnachtingen vond plaats in de deelregio Horst aan de Maas. Ook in de deelregio’s Venlo en Maasduinen vinden relatief veel overnachtingen plaats (respectievelijk circa 20% en circa 19% van de totale overnachtingen); Overnachtingen bij bungalowparken gedaald; overige categorieën gestegen. Ten opzichte van 2008 daalde het aantal overnachtingen met 4%. Deze ontwikkeling wordt bepaald door de daling (-9%) die plaatsvond bij de bungalowparken (>5 eenheden). Wanneer deze categorie buiten beschouwing wordt gelaten, is het aantal overnachtingen in de regio Venlo gestegen met circa 12% (hotels, inclusief Bed & Breakfast (+15%), kamperen (+15%), groepsaccommodaties (+8%) en jachthavens (passanten) (+36%)); Positieve ontwikkeling bezetting overige categorieën. De daling van het aantal overnachtingen bij de bungalows wordt veroorzaakt door een daling van de bezettingsgraad (conform landelijke en provinciale tendens). Voor de kampeersector nam de bezetting toe, wat ook overeenkomt met het 1
landelijke en provinciale beeld1. Voor de hotelsector werd een stijging van de bezetting zichtbaar voor de regio Venlo (in tegenstelling tot de landelijke en provinciale dalende tendens). Ook voor de groepsaccommodaties steeg de bezetting licht, terwijl deze landelijk en in de provincie Limburg daalde tussen 2008 en 2013. Bijna 27,4 miljoen dagbezoeken in de regio Venlo, stijging van 5% Routegebonden buitenrecreatie en recreatief winkelen dominant. Het aantal dagrecreatieve bezoeken in 2013 komt uit op bijna 27,5 miljoen. Hiervan betreft circa 60% activiteiten op gebied van routegebonden buitenrecreatie (zoals fietsen en wandelen) en heeft circa 22% een recreatief winkel karakter. De deelregio Venlo zorgt voor circa 32% van de dagrecreatieve bezoeken; Vooral stijging dagbezoeken met relatief lage bestedingen. Het aantal dagbezoeken is ten opzichte van 2008 toegenomen met circa 5%.Vooral activiteiten met relatief lage bestedingen per bezoek (zoals musea en bezienswaardigheden, evenementen en routegebonden buitenrecreatie) kende een stijgend bezoekersaantal. Activiteiten met relatief hoge bestedingen (zoals recreatief winkelen, entertainment en zakelijk dagtoerisme) laten daarentegen een terugval van het bezoekersaantal zien; Toerisme genereert in totaal bijna € 820 miljoen bestedingen (-6%) Door verblijfstoeristen en dagrecreanten werd in 2013 bijna € 820 miljoen besteed. Belangrijke categorieën voor de bestedingen zijn recreatief winkelen (35% van totaal) en de bungalowparken (>5 eenheden) (24% van totaal). Ten opzichte van 2008 namen de totale bestedingen af met circa 6%: Stijging bestedingen verblijfsrecreatie (vooral prijseffect). De bestedingen in het verblijfstoerisme stegen met circa 13%. Deze groei wordt veroorzaakt door hogere (gerealiseerde) prijzen bestedingen (volume uitgedrukt in overnachtingen nam af); Daling bestedingen dagrecreatie (vooral volume effect). Voor dagrecreatie zijn de bestedingen gedaald met circa 16%. Dit effect betreft grotendeels een volume effect. Recreatief winkelen heeft een grote invloed op dit totale effect (afname bezoekersaantal met circa 22% in combinatie met lagere bestedingen). Zonder recreatief winkelen zouden de totale bestedingen in dagrecreatie zijn gestegen met circa 6%. De totale bestedingen in de regio Venlo stijgen exclusief recreatief winkelen met circa 11%. Verschillen in ontwikkeling bestedingen per deelregio. Per deelregio zijn er verschillen zichtbaar qua ontwikkeling van de totale bestedingen. In Horst aan de Maas zijn deze nagenoeg gelijk gebleven. Voor de andere deelregio’s zijn de bestedingen gedaald tussen 2008 en 2013.
Toerisme in de regio Venlo belangrijke sector Met bijna € 820 miljoen toeristisch-recreatieve bestedingen is de vrijetijdssector in de regio Venlo belangrijk. Het aandeel in het BBP van de regio is 9,5%. Landelijk gezien ligt dit percentage op 4,8%. Ten opzichte van 2008 is het belang van toerisme en recreatie in de regionale economie licht afgenomen (in 2008 bedroeg het aandeel circa 10%).
1
Bron: CBS. Tussen 2008 en 2013 verlaagde CBS de ondergrens van het verblijfstoeristisch aanbod. De ontwikkeling van de bezetting in Nederland en Limburg moet daarom als een indicatie worden geïnterpreteerd.
2
Aandeel toerisme in BBP 15,0% 10,0% 5,0%
9,5%
4,8%
Regio Venlo
Nederland
0,0%
Toerisme levert bijna 10.000 FTE op en is (grotendeels) conjunctuurgevoelig De toeristisch-recreatieve sector levert circa 9.495 FTE aan werkgelegenheid op. Belangrijke categorieën zijn recreatief winkelen en de bungalowparken (> 5 eenheden) met respectievelijk 32% en 26% van de totale werkgelegenheid. Vergeleken met 2008 is de werkgelegenheid gedaald met circa 16%. Deze daling hangt samen met de daling van de bestedingen (met name voor recreatief winkelen (daling werkgelegenheid van bijna 40%) en met een stijging van de arbeidsproductiviteit. Ook de totale werkgelegenheid in de regio daalde, maar in minder mate (-2,7%). Aandeel toerisme en recreatie in totale werkgelegenheid regio Venlo met 9,6% relatief hoog Door parttime en seizoensmatig werk komt de geraamde 9.495 FTE overeen met 12.500 tot 14.500 banen. Dit is circa 9,5% van de totale werkgelegenheid in de regio Venlo. Dit is hoger dan het landelijk gemiddelde van circa 6%. Per deelregio komen duidelijke verschillen naar voren. Toerisme en recreatie blijkt vooral belangrijk te zijn voor Beesel, Horst aan de Maas en Maasduinen. 25,0% 20,2% 20,0% 14,8%
15,0%
14,1% 9,2%
10,0% 6,0%
Regio Venlo 5,2%
5,0% 0,0% Beesel
Horst aan Maasduinen de Maas
Peel en Maas
Venlo
Venray
Aanbevelingen Zoals bovenstaand is geconcludeerd is de toeristisch-recreatieve sector in de regio Venlo krachtig, maar staat ze op bepaalde vlakken onder druk. Op middellange termijn moet daarom worden gewaakt dat er een structurele achteruitgang is ingezet, de sector minder krachtig en vitaal wordt en daarmee de bestedingen en werkgelegenheid structureel dalen. Om stabilisatie of een gezonde groei te bewerkstellingen bevelen wij het volgende aan: Nieuwe PMC’s bungalows. Regio Venlo kent een bijzondere bungalowstructuur met grote parken die veel voorzieningen bieden en dus relatief onafhankelijk van de omgeving kunnen functioneren. Deze bungalowsector staat onder druk wat betreft overnachtingen, prijzen en kwaliteit (beperkt 3
onderscheidend vermogen). Tegelijk is de regio sterk afhankelijkheid van landelijke ketens. Er zullen derhalve nieuwe PMC’s gevonden moeten worden voor de bungalowsector gezien dalende bezetting; Verbindingen leggen. Tegelijk is het zaak dat de verbinding tussen aanbieders van verschillende (verblijf- en dag)recreatieve bedrijven én andere sectoren (cross-overs) binnen de regio Venlo sterker gelegd worden door het gezamenlijk ontwikkelen van nieuwe PMC´s, arrangementen, e.d. Een Leefstijlgerichte aanpak bevelen we in dit kader aan. Verbetering productiviteit en meer investeringen. De productiviteit van de verblijfsrecreatiebedrijven zal vergroot moeten worden om als regio vitaal en aantrekkelijk te blijven. Door een hogere productiviteit stijgt de investeringskracht. Tegelijkertijd moeten ondernemers in samenwerking met overheden (gemeente, regio, provincie) zoeken naar mogelijkheden om deze investeringen mogelijk te maken en barrières te slechten. De regio is de ideale ‘overheidslaag’ om hierin een coördinerende rol op zich te nemen; Revitaliseringsaanpak. Meer grip krijgen op bezoekmotieven en doelgroepen binnen het verblijfstoerisme teneinde de toeristisch-recreatieve functie te versterken. Daartoe zou een ‘revitaliseringsaanpak’ voor verblijfsrecreatie een goed hulpmiddel zijn, waarbij met name op de kwaliteit van het verblijfstoeristisch product moet worden ingezet; Vraaggericht werken in groter gebied. De regio heeft te weinig een onderscheidende toeristischrecreatieve identiteit zodat ook het imago diffuus is. Het ligt daarom voor de hand om in de vermarkting van de regio meer te profiteren van omliggende sterke regio´s en verbindingen te leggen met hun toeristische aanbod en imago; Evenwichtige versterking dagrecreatie. De regio heeft potentie om op dagrecreatief vlak (in de meeste brede zin, maar passend bij de aanwezige (verblijfs)doelgroepen) nog sterker te worden. Als aanvulling op de sterke bungalowstructuur past evenwichtig en passend dagrecreatief aanbod.
Tot slot adviseren we bovenstaande aanbevelingen in een nieuw te ontwikkelen visie een plek te geven.
4
1.
INLEIDING
1.1.
Aanleiding en doel studie
In 2008 is onderzoek gedaan naar de economische betekenis van toerisme en recreatie in de regio Venlo. Momenteel bestaat de behoefte aan inzicht in de omvang en economische betekenis van de sector voor het jaar 2013 en de ontwikkeling ten opzichte van 2008. De gemeente Bergen heeft namens de regio Venlo ZKA Consultants & Planners opdracht gegeven om dit onderzoek uit te voeren. Primair doel van de studie is het geven van inzicht in de economische betekenis – uitgedrukt in bestedingen en werkgelegenheid – van de toeristisch-recreatieve sector in de regio Venlo. Hierbij gaat het zowel om de huidige betekenis als de ontwikkeling in de periode 2008-2013. Net als bij de nulmeting is hierbij een uitsplitsing gemaakt naar de zes deelregio’s (Beesel, Horst aan de Maas, Maasduinen, Peel en Maas, Venlo en Venray).
1.2.
Leeswijzer
Deze rapportage is als volgt opgebouwd: Afbakening onderzoek en methodiek: hoofdstuk 2; Analyse van de toeristische aanbodstructuur en de ontwikkeling: hoofdstuk 3; Analyse van de huidige omvang en ontwikkeling van het bezoek: hoofdstuk 4; Raming van de economische betekenis van toerisme en recreatie in de regio Venlo in 2013 en analyse van de ontwikkeling hiervan tussen 2008 en 2013: hoofdstuk 5. Conclusies en aanbevelingen: hoofdstuk 6. Vergelijking met 2008 Ten behoeve van de ontwikkeling van de overnachtingen, bezoekersaantallen en de economische betekenis tussen 2008 en 2013 merken wij op dat voor 2008 enkele correcties noodzakelijk bleken. Deze correcties betreffen bijvoorbeeld bedrijven die in 2008 wel bestonden en niet zijn meegenomen in het onderzoek of bedrijven waarvan nu is gebleken dat de capaciteit en/of de vraag in 2008 lager of hoger moet zijn. Voor de categorieën routegebonden buitenrecreatie en recreatief winkelen is in overleg met de opdrachtgever een andere regionale verdeelsleutel gehanteerd. Deze correcties betekenen een optimalisatie van de cijfers van 2008 die hierdoor enigszins kunnen afwijken van de vorige rapportage. Derhalve moet voor de vergelijking met 2008 worden uitgegaan van de cijfers in deze rapportage en niet van de cijfers in de rapportage van 2008.
1.3.
Verrichte werkzaamheden
Ten behoeve van deze studie zijn de volgende werkzaamheden verricht: Startbespreking met de opdrachtgever; Afbakening onderzoek en opstellen vragenlijsten enquêtes; Inventariseren/actualiseren aanbod op basis van bestanden van de gemeenten; Enquêtes onder dag- en verblijfstoeristische aanbieders (respons: 58%); Analyse data op basis van de resultaten van de enquêtes; Deskresearch/analyse routegebonden buitenrecreatie en recreatief winkelen (CVTO); Raming economische betekenis toerisme en recreatie regio Venlo voor 2013 en analyse van de ontwikkeling 2008-2013; Rapportage, toelichting en presentatie. 5
2.
AFBAKENING EN METHODIEK
2.1.
Inleiding
In dit hoofdstuk is eerst het onderwerp afgebakend en is aangegeven welke categoriale en regionale indeling is gehanteerd (2.2.). Vervolgens is ingegaan op de gehanteerde onderzoeksmethodiek (2.3.).
2.2.
Afbakening en regionale indeling
2.2.1.
Afbakening toerisme
In het onderzoek is zowel de dagrecreatie als het verblijfstoerisme in de regio Venlo betrokken. De afbakening en categoriale indeling van toerisme voor dit onderzoek is conform het onderzoek van 2008 en is opgesteld in nauw overleg met de opdrachtgever, waarbij tevens rekening is gehouden met de gangbare afbakeningen en definities (onder andere Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC)). Voor de vergelijkbaarheid is dezelfde indeling gehanteerd als in de studie in 2008. Voor de begrippenlijst wordt verwezen naar bijlage X. Bij het verblijfstoeristisch aanbod (hoofdstuk 3) zijn de volgende logiesvormen in het onderzoek meegenomen: Bed and Breakfast accommodaties; Hotels en pensions standaard (0-2 sterren); Hotels middenklasse en luxe (3-5 sterren); Bungalowparken (> 5 eenheden); Appartementen/vakantiehuisjes (< 5 eenheden); Mini- en boerderijcampings; Campings (vaste en toeristische plaatsen); Camperplaatsen; Groepsaccommodaties; Jachthavens (vaste en passantenplaatsen). Bij het gebruik van dit verblijfstoeristische aanbod (hoofdstuk 4) zijn alle toeristische en zakelijke overnachtingen in deze accommodaties meegenomen met uitzondering van de overnachtingen op vaste plaatsen (jaar- en seizoenplaatsen) op campings en vaste ligplaatsen in jachthavens2. Voor het dagtoeristisch aanbod (hoofdstuk 3) is de volgende onderverdeling gemaakt: Attracties; Musea en bezienswaardigheden; Evenementen; Routegebonden buitenrecreatie; Golf; Recreatief winkelen; Entertainment; Zakelijk dagtoerisme.
2
De economische betekenis van dit aanbod is in deze monitor meegenomen op basis van bestedingen per (lig)plaats op jaarbasis.
6
Voor de categorieën attracties, musea en bezienswaardigheden, evenementen, golf en entertainment is een ondergrens van minimaal 5.000 bezoekers op jaarbasis gehanteerd. Bovenstaande afbakening en indeling, heeft – in combinatie met een splitsing van de toeristische en vaste kampeercapaciteit/vaste ligplaatsen en passanten en een verdere verfijning op basis van bestedingsprofielen bij de hotels3 (zie ook hoofdstuk 5) – geleid tot 12 verblijfstoeristische categorieën en 8 dagtoeristische categorieën (zie tabel 2.1.). Tabel 2.1.
Categoriale indeling toerisme regio Venlo
Categorieën Verblijfstoerisme 1. Bed & Breakfast accommodaties 2. Hotel/pensions standaard (0-2*) 3. Hotels middenklasse en luxe (3-5*) 4. Bungalowparken (> 5 eenheden) 5. Appartementen/vakantiehuisjes (< 5 eenheden) 6. Mini- en boerderijcampings 7. Campings toeristisch 8. Campings vast 9. Camperplaatsen 10. Groepsaccommodaties 11. Watersport passanten 12. Watersport vast Dagtoerisme 13. Attracties 14. Musea en bezienswaardigheden 15. Evenementen 16. Routegebonden buitenrecreatie 17. Recreatief winkelen 18. Entertainment 19. Golf 20. Zakelijk dagtoerisme
2.2.2.
Regionale indeling
De regio Venlo is in deze studie – in overleg met de opdrachtgever – onderverdeeld in zes deelregio’s. Het betreft de volgende zes deelregio’s: Beesel; Horst aan de Maas; Maasduinen; Peel en Maas; Venlo; Venray. In figuur 2.1. is deze regio grafisch weergegeven.
3
Bij de categorie hotels is onderscheid gemaakt tussen pensions en “standaard hotels” (tot en met 2 sterren) respectievelijk “middenklasse en luxe hotels” (3 tot en met 5 sterren) in verband met de verschillen in bestedingen in de verschillende klassen hotels.
7
Figuur 2.1.
2.3.
Regionale indeling regio Venlo
Methodiek
Om de gewenste informatie op het gewenste detailniveau inzichtelijk te krijgen, zijn in dit onderzoek twee aanvullende methodieken voor de verzameling van de data gehanteerd: Telefonische enquête (2.3.1.); Deskresearch (2.3.2.). 2.3.1.
Telefonische enquête
In het onderzoek stond een (telefonische) enquête onder bedrijven uit de toeristisch-recreatieve sector centraal. Alle bedrijven4 in de regio Venlo in de categorieën zoals in tabel 2.1 zijn vermeld, zijn benaderd. Gestart is met een indeling van het toeristisch-recreatief aanbod naar bovenstaande categorieën in samenwerking met de individuele gemeenten. De potentiële respondenten zijn voorafgaand aan de enquête via e-mail op de hoogte gesteld van het doel van het onderzoek, de wijze van het onderzoek en uiteraard het belang van medewerking aan de enquête. Vervolgens is per e-mail een link naar de online vragenlijst verzonden naar de bedrijven in de populatie. Daarna zijn de bedrijven nagebeld totdat de doelrespons (250-275 bedrijven) was gerealiseerd. Respons In totaal is een respons van 53% gerealiseerd binnen de onderzoekspopulatie5. Deze respons kan als zeer hoog worden aangemerkt. Veelal wordt in onderzoeken een respons van 20-30% reeds als bovengemiddeld bestempeld. Deze hoge respons is mede te danken aan de medewerking en 4 5
Met uitzondering van de categorieën evenementen, routegebonden buitenrecreatie en recreatief winkelen. In de beginfase van het onderzoek is het onderwerp afgebakend, waarbij tevens afspraken zijn gemaakt over ondergrenzen per categorie (gebaseerd op capaciteit of bezoekersaantal). De onderzoekspopulatie bestaat uit alle bedrijven uit de gehele populatie die binnen de afbakening vallen en boven de ondergrens uitkomen.
8
betrokkenheid van de Regio Venlo en de bijbehorende gemeenten. Wij zijn deze organisaties alsmede alle toeristisch-recreatieve bedrijven die in het onderzoek hebben geparticipeerd zeer erkentelijk voor hun medewerking. In onderstaande tabel is een overzicht opgenomen van de respons uitgesplitst naar de verschillende categorieën. Uit deze tabel komt naar voren dat in alle categorieën, met uitzondering van hotels/pensions standaard, reguliere campings en bungalowparken (> 5 eenheden), minimaal 50% van de bedrijven heeft meegedaan. Het aanbod aan bungalowparken (> 5 eenheden) bestaat voor een deel uit parken van de grote landelijke ketens. Diverse ketens hebben intern vastgelegd niet aan onderzoeken/enquêtes mee te werken (‘corporate policy’). Dit weegt door in het responsepercentage van deze categorie. Uitgedrukt in de capaciteit van de verblijfstoeristische categorieën (aantal bedden, stand- en ligplaatsen) komt de respons uit op 51% (exclusief bungalowparken > 5 eenheden), waarbij met name de respons van de hotelsector (inclusief B&B’s) hoog was qua capaciteit (65%). Inclusief bungalowparken > 5 eenheden is de totale response (uitgedrukt in capaciteit) lager (40%), mede vanwege de schaalgrootte van de parken. Tabel 2.2.
Overzicht respons bedrijfsenquête (in aantal bedrijven)
B&B Hotels/pensions standaard Hotels middenklasse en luxe Bungalowparken (> 5 eenheden) Huisjes/appartementen Campings regulier Minicampings Camperplaatsen Groepsaccommodaties Jachthavens Attracties Musea en bezienswaardigheden Entertainment Golf Zakelijke markt Totaal
Populatie
Respons
Respons
84 14 35 21 44 46 50 16 36 9 26 21 19 6 41
54 6 20 10 23 ..22 28 10 25 6 15 16 10 4 21
64% 43% 57% 48% 52% 47% 56% 63% 69% 67% 58% 76% 53% 67% 51%
468
248
53%
Om te komen tot het totale aantal overnachtingen en dagbezoek in 2013 zijn – aangezien niet alle bedrijven hebben meegewerkt – voor de non-respons ramingen gemaakt. Deze inschattingen zijn op verblijfstoeristisch gebied veelal gemaakt door uit te gaan van de benchmark bezettingsgraden voor de desbetreffende categorie of cijfers van 2008. Voor dagtoeristische bedrijven die dit jaar niet hebben geparticipeerd zijn bezoekcijfers uit 2008 aangehouden. Bezoekersaantallen van dagtoeristische bedrijven die zowel in 2008 als in 2013 niet aan het onderzoek deelnamen ontbreken derhalve. Ten behoeve van de ontwikkeling van de overnachtingen, bezoekersaantallen en economische betekenis tussen 2008 en 2013 merken wij op dat voor 2008 enkele correcties noodzakelijk bleken (zie kader in hoofdstuk 1). Deze correcties betekenen een optimalisatie van de cijfers van 2008 die hierdoor enigszins kunnen afwijken van de vorige rapportage. Derhalve moet voor de vergelijking met 2008 worden uitgegaan van de cijfers in deze rapportage en niet van de cijfers in de rapportage van 2008.
9
2.3.2.
Deskresearch
Voor dit onderzoek is gebruik gemaakt van deskresearch om het toeristisch-recreatieve aanbod te inventariseren. Tevens is gebruik gemaakt van deskresearch voor de bepaling van de parameters (bestedingen6, arbeidscoëfficiënten, etc.) voor de berekening van de economische betekenis. Voor een tweetal categorieën is gekozen om het gebruik en belang inzichtelijk te maken door middel van deskresearch. Dit betreft de categorieën routegebonden buitenrecreatie en recreatief winkelen. Hiervoor is gebruik gemaakt van het ContinuVrijeTijdsonderzoek (CVTO) in combinatie met Locatus en Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
6
De bestedingsprofielen zijn gebaseerd op de resultaten van de enquêtes in combinatie met deskresearch (o.a. tarievenonderzoek).
10
3.
AANBOD
3.1.
Inleiding
In dit hoofdstuk wordt de structuur geschetst van het toeristisch-recreatief aanbod in de regio Venlo. Hierbij wordt eerst ingegaan op het verblijfstoeristische aanbod (3.2.) en vervolgens op het dagrecreatieve aanbod (3.3.). Het aanbod – aantal bedrijven en capaciteiten – is geïnventariseerd op basis van door de eerdere genoemde instanties aangeleverde bestanden. Deze bestanden zijn gecontroleerd en aangevuld op basis van de telefonische enquêtes en deskresearch7.
3.2.
Verblijfstoerisme
Binnen het verblijfstoerisme worden de volgende hoofdcategorieën onderscheiden: Bed & Breakfast accommodaties (3.2.1.); Hotels (3.2.2.); Bungalowparken, appartementen en vakantiehuisjes (3.2.3.); Campings (3.2.4.); Camperplaatsen (3.2.5.); Groepsaccommodaties (3.2.6.); Jachthavens (3.2.7.).
3.2.1.
Bed & Breakfast accommodaties
In tabel 3.1. is het aantal Bed & Breakfast accommodaties in de regio Venlo weergegeven. Hieruit blijkt dat de regio Venlo in totaal 84 Bed & Breakfast accommodaties telt, waarvan de meesten in de regio Venlo gevestigd zijn. In totaal zijn er 576 bedden beschikbaar in deze accommodaties. De deelregio Venlo heeft de meeste kamers en bedden. Opvallend gegeven is dat de Bed & Breakfast accommodaties relatief grootschalig zijn. Gemiddeld telt een Bed & Breakfast accommodatie 6-7 bedden. In totaal telt de regio 12 Bed & Breakfast accommodaties met meer dan 10 bedden. In vergelijking met 2008 is het aantal Bed & Breakfast accommodaties sterk toegenomen. Het aanbod is in totaal met 23 aanbieders gestegen en de capaciteit met 212 bedden (+58%). Tabel 3.1. Deelregio
Aanbod Bed & Breakfast accommodaties regio Venlo 2013 Aantal bedrijven
Aantal kamers
Aantal bedden
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
10 13 21 9 25 6
36 41 48 36 75 28
83 98 102 88 151 54
Totaal regio Venlo
84
264
576
7
Na oplevering van de concept-rapportage bleek dat voor enkele gemeenten wijzigingen in het aanbodbestand aan de orde waren. Omdat deze wijzigingen niet zijn opgemerkt bij de samenstelling van het aanbodbestand en nauwelijks invloed hebben op de eindresultaten en zijn deze niet verwerkt in onderhavige rapportage.
11
3.2.2.
Hotels
Onderstaande tabel (tabel 3.2.) geeft een totaaloverzicht van het hotelaanbod (uitgedrukt in aantal hotels en aantal bedden) in de regio Venlo per deelregio. Deze gegevens zijn exclusief Bed & Breakfast accommodaties. Tabel 3.2.
Hotelaanbod regio Venlo 2013
Deelregio
Aantal bedrijven
Aantal kamers
Aantal bedden
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
2 5 11 5 21 5
21 169 152 85 648 195
45 347 308 167 1.276 397
Totaal regio Venlo
49
1.270
2.540
De regio Venlo telt in totaal 49 hotels en pensions met ruim 2.500 bedden. Het hotelaanbod in de regio Venlo is met name gesitueerd in de deelregio Venlo (50% van de bedden). In de deelregio Beesel zijn verreweg de minste aanbieders en bedden te vinden. Binnen de hoofdcategorie hotels wordt in de monitor Toerisme en Recreatie regio Venlo onderscheid gemaakt tussen8: Hotels/pensions standaard; Hotels middenklasse en luxe. Onder de categorie “hotels/pensions standaard” worden hotels en pensions met 0-2 sterren verstaan. In de categorie “hotels middenklasse en luxe” worden hotels vanaf 3 sterren meegenomen. Tabel 3.3. Deelregio Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray Totaal regio Venlo
Hotelaanbod regio Venlo naar niveau 2013 Hotels/pensions standaard Aantal bedrijven 1 1 2 2 8 0 14
Aantal bedden 11 6 20 24 110 0 171
Hotels middenklasse en luxe Aantal bedrijven 1 4 9 3 13 5 35
Aantal bedden 34 341 288 143 1.166 397 2.369
In tabel 3.3. is het hotelaanbod weergegeven per categorie per deelregio. Hieruit kan worden afgeleid dat circa 93% van de ruim 2.500 bedden in de hotelsector in de regio Venlo behoort tot de categorie “hotels middenklasse en luxe”. Met name de deelregio Venlo heeft veel aanbod in deze categorie. Het eenvoudigere aanbod is relatief kleinschalig (12 bedden per accommodatie), terwijl deze schaal bij de luxere accommodaties groter is (gemiddeld 68 bedden per accommodatie).
8
Reden voor deze onderverdeling in deze categorieën is de uiteenlopende bestedingsomvang (gasten in een luxe hotel kennen een aanzienlijk hoger bestedingspatroon dan gasten in een eenvoudig pension of hotel).
12
In vergelijking met 2008 is het aantal bedden in de categorie “hotels/pensions standaard’ afgenomen met 28%. Diverse aanbieders in deze categorie zijn gestopt of bieden alleen nog slaapplaatsen aan buitenlandse werknemers, waardoor zij niet langer een toeristische functie hebben. Het aantal bedden in de categorie “hotels middenklasse en luxe” is daarentegen licht gestegen met 5%, onder andere door de opening van enkele nieuwe aanbieders (zoals Herberg de Lindehoeve, Logement de Reiziger en Hotel Café Hulsman). 3.2.3.
Bungalowparken, appartementen en vakantiehuisjes
In tabel 3.4. is het aanbod aan bungalows, appartementen en vakantiehuisjes weergegeven. In totaal zijn er in de regio Venlo 64 bedrijven in deze sector actief. In totaal hebben deze bedrijven circa 3.950 huisjes/appartementen met ongeveer 19.000 slaapplaatsen. Tabel 3.4.
Aanbod bungalowparken en appartementen regio Venlo 2013
Deelregio
Aantal accommodaties
Aantal huisjes/appartementen
Aantal bedden
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
3 17 14 18 7 6
506 1.308 999 175 692 270
2.271 6.287 4.317 993 3.730 1.346
Totaal regio Venlo
65
3.950
18.944
Binnen de categorie bungalowparken, appartementen en vakantiehuisjes wordt in de Monitor Toerisme en Recreatie regio Venlo onderscheid gemaakt tussen bungalowparken (> 5 eenheden) en huisjes/appartementen (< 5 eenheden). Bungalowparken (> 5 eenheden) In tabel 3.5. is een overzicht weergegeven van het bungalowaanbod op parken met meer dan 5 huisjes. In totaal zijn er in de regio Venlo 21 bedrijven in deze sector actief. In totaal bieden deze 21 bedrijven ongeveer 18.500 slaapplaatsen aan, ofwel circa 98% van het totale aanbod aan bungalowparken, appartementen en vakantiehuisjes. Ten opzichte van 2008 zijn er 2 nieuwe aanbieders. Het gaat hierbij om 2 bedrijven die in 2008 tot de kampeersector behoorden, maar in 2013 – naast kampeerplaatsen – ook bungalows aanbieden (Droompark Maasduinen (voormalige camping De Eekhoorn) en Recreatiepark Maas en Bos (voormalige camping De Looi)). Daarnaast is sprake van capaciteitsuitbreiding op bestaande parken. Dit heeft geleid tot een toename van de capaciteit met circa 8% ten opzichte van 2008. In de deelregio Maasduinen bevinden zich de meeste aanbieders, echter de gemeente Horst aan de Maas heeft het grootste aantal huisjes en de meeste slaapplaatsen (33%) van de regio Venlo. Tabel 3.5.
Aanbod bungalowparken (> 5 eenheden) regio Venlo 2013
Deelregio
Aantal bedrijven
Aantal huisjes
Aantal bedden
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
1 5 7 3 3 2
502 1.286 986 139 687 264
2.251 6.163 4.236 840 3.712 1.320
Totaal regio Venlo
21
3.864
18.522
13
Vakantiehuisjes en appartementen (< 5 eenheden) Uit tabel 3.6. kan afgelezen worden dat in de regio Venlo 44 bedrijven actief zijn die op kleine schaal (< 5 eenheden) vakantiehuisjes en/of appartementen verhuren. Vergeleken met 2008 is het aanbod met 2 bedrijven afgenomen. Van deze bedrijven biedt circa 34% (15 bedrijven) slechts één huisje/appartement aan. Een groot deel van het aanbod (aantal slaapplaatsen) bevindt zich in de deelregio’s Peel en Maas en Horst aan de Maas (respectievelijk 36% en 29%). Tabel 3.6.
Aanbod vakantiehuisjes en appartementen (< 5 eenheden) regio Venlo 2013
Deelregio
Aantal bedrijven
Aantal huisjes/appartementen
Aantal bedden
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
2 12 7 15 4 4
4 22 13 36 5 6
20 124 81 153 18 26
Totaal regio Venlo
44
86
422
3.2.4.
Campings
De regio Venlo telt 96 campings. In totaal hebben deze campings ruim 11.000 plaatsen/eenheden. In tabel 3.7. is het kampeeraanbod weergegeven per deelregio. Hierbij is de capaciteit uitgesplitst naar vaste standplaatsen (jaarplaatsen en seizoenplaatsen) en toeristische plaatsen (inclusief trekkershutten). Uit deze tabel kan worden afgelezen dat de kampeercapaciteit voor ongeveer 57% bestaat uit vaste standplaatsen en ongeveer 43% uit toeristische eenheden. Tabel 3.7.
Kampeeraanbod regio Venlo 2013
Deelregio
Aantal Campings
Aantal vaste plaatsen
Aantal toeristische 9 plaatsen
Totale capaciteit
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
3 16 30 24 7 16
0 1.427 2.444 1.472 783 421
211 1.164 913 1.634 468 434
212 2.601 3.371 3.121 1.253 863
Totaal regio Venlo
96
6.547
4.824
11.421
De kampeercapaciteit is niet gelijk verdeeld over de regio. In de deelregio Beesel is het aanbod het kleinst. In de deelregio’s Maasduinen en Peel en Maas zijn de meeste kampeerplaatsen te vinden (samen circa 57% van de totale capaciteit). Maasduinen heeft echter relatief weinig toeristische plaatsen. Bij het kamperen wordt in deze monitor onderscheid gemaakt tussen toeristisch en vast kamperen bij “reguliere” campings en op “mini- en boerderijcampings” (ook wel kamperen bij de boer genoemd). Onderstaand wordt hier nader op ingegaan. Reguliere campings Uit de tabel blijkt dat in de regio Venlo 46 reguliere campings zijn gelegen met ruim 10.000 kampeerplaatsen. Maasduinen heeft de meeste kampeerplaatsen (30%), deze deelregio heeft relatief 9
Inclusief trekkershutten.
14
veel vaste plaatsen. Peel en Maas beschikt over de meeste toeristische plaatsen, gevolgd door Horst aan de Maas. De regio Beesel kent het kleinste aanbod. Het aantal vaste plaatsen is ten opzichte van 2008 gedaald (-4%), terwijl het aantal toeristische plaatsen vrijwel constant bleef. Er zijn enkele nieuwe campings ontstaan, maar anderzijds hebben ook enkele campings hun werkzaamheden beëindigd of zijn niet meer actief in de toeristische markt. Ondanks de sluiting van enkele campings is bij de bestaande campings sprake van een lichte verschuiving van vaste naar toeristische plaatsen. Tabel 3.8.
Kampeeraanbod reguliere campings regio Venlo 2013
Deelregio
Aantal Campings
Aantal vaste plaatsen
Aantal toeristische 10 plaatsen
Totale capaciteit
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
2 6 16 9 5 8
0 1.345 2.433 1.464 780 420
189 921 637 1.257 421 299
189 2.266 3.070 2.721 1.201 719
Totaal regio Venlo
46
6.442
3.724
10.166
Mini- en boerderijcampings In onderstaande tabel is het aanbod van de mini- en boerderijcampings per deelregio weergegeven. Regio Venlo heeft in totaal 50 mini- en boerderijcampings met in totaal ruim 1.200 plaatsen. Deze categorie heeft (grotendeels) een toeristisch karakter. De deelregio’s Peel en Maas, Maasduinen en Horst aan de Maas hebben het grootste aanbod van de regio Venlo. In de deelregio’s Beesel en Venlo is het aanbod het kleinst. Tabel 3.9.
Aanbod mini- en boerderijcampings regio Venlo 2013
Deelregio
Aantal campings
Aantal vaste plaatsen
Aantal toeristische 8 Plaatsen
Totale capaciteit
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
1 10 14 15 2 8
0 82 11 8 3 1
22 243 276 377 47 135
22 325 287 385 50 136
Totaal regio Venlo
50
105
1.100
1.205
In vergelijking met 2008 is het aantal mini- en boerderijcampings met 12% afgenomen. Ook in het aantal plaatsen is er sprake van een afname (-14%), die vooral plaatsvond bij de vaste plaatsen. Deze daling wordt met name veroorzaakt door sluiting van een aanbieder in de deelregio Maasduinen (camping Deenen) en de sluiting van enkele kleine aanbieders in de deelregio Horst aan de Maas in combinatie met de verschuiving van vaste plaatsen naar toeristische plaatsen bij andere aanbieders.
3.2.5.
Camperplaatsen
De regio telt 16 locaties die camperplaatsen aanbieden met in totaal naar schatting circa 290 plaatsen. Deze bedrijven zijn gevestigd in de deelregio’s Horst aan de Maas (4), Maasduinen (9) en Venlo (3). Vergeleken met 2008 is het aantal locaties gestegen met 45% (van 11 naar 16). Een aantal camperplaatsen gelegen bij wegrestaurants in de deelregio Venlo is gesloten (door veranderd gemeentelijk beleid). Tegelijkertijd is het aantal aanbieders in deze en de andere twee deelregio’s 10
Inclusief trekkershutten.
15
toegenomen. Door deze toename van het aantal aanbieders is het aantal camperplaatsen fors gegroeid met circa 160 plaatsen in 2008 naar 290 in 2013. Een toename van 83%.
3.2.6.
Groepsaccommodaties
In de regio Venlo liggen 36 groepsaccommodaties. Ten opzichte van 2008 is het aanbod toegenomen met 5 bedrijven. De 36 groepsaccommodaties beschikken in totaal over circa 1.815 slaapplaatsen. Horst aan de Maas en Venray hebben het grootste aanbod, Venlo heeft het kleinste aanbod. Het aantal slaapplaatsen is sinds 2008 licht toegenomen (+1%). Tabel 3.10.
Aanbod groepsaccommodaties regio Venlo 2013
Deelregio
Aantal bedrijven
Aantal bedden
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
3 12 5 4 3 9
84 480 300 420 58 472
Totaal regio Venlo
36
1.814
3.2.7.
Jachthavens
Regio Venlo heeft in totaal 9 jachthavens met bijna 1.800 ligplaatsen (zie onderstaand overzicht in de regio volgens onze inventarisatie). Circa 10% van de ligplaatsen is specifiek voor passanten bedoeld. Maasduinen heeft het grootste aanbod met een capaciteit van ruim 1.300 ligplaatsen. Tabel 3.11. Deelregio
Aanbod jachthavens regio Venlo 2013 Aantal jachthavens
Aantal vaste ligplaatsen
Aantal passantenplaatsen
Totaal aantal ligplaatsen
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
5 1 2 1
1.203 50 230 100
140 0 28 15
1.343 50 258 130
Totaal regio Venlo
9
1.598
183
1.781
Ten opzichte van 2008 is Jachthaven Leukermeer toegevoegd als nieuwe aanbieder met 300 plaatsen. In totaal is het aantal plaatsen met een kwart toegenomen, zowel het aantal passantenplaatsen (+21%) als vaste plaatsen (+25%) is gestegen.
16
3.3.
Dagtoerisme
In deze paragraaf wordt het dagtoeristisch aanbod in de regio Venlo behandeld. Binnen het dagtoerisme worden de volgende hoofdcategorieën onderscheiden: Attracties (3.3.1); Musea en bezienswaardigheden (3.3.2); Evenementen (3.3.3); Routegebonden buitenrecreatie (3.3.4.); Recreatief winkelen (3.3.5.); Entertainment (3.3.6); Golf (3.3.7); Zakelijk dagtoerisme (3.3.8).
3.3.1.
Attracties
De regio Venlo heeft 26 attracties11 met minimaal 5.000 bezoekers per jaar. In tabel 3.12. is een overzicht weergegeven van het attractieaanbod in de regio Venlo. In hoofdstuk 4 is ingegaan op het aantal dagbezoeken. In vergelijking met 2008 is het aantal attracties met +37% gegroeid/versterkt van 19 naar 26, onder andere door de komst van Avontuur in Arcen en Drakenrijk en Ballorig Nieuw Bergen. Tabel 3.12.
Aanbod attracties regio Venlo 2013
Deelregio
Aantal attracties
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
3 3 6 2 11 1
Totaal regio Venlo
26
3.3.2.
Musea en bezienswaardigheden
De regio Venlo telt 21 musea en bezienswaardigheden12 met meer dan 5.000 bezoekers per jaar. In onderstaande tabel is een overzicht weergegeven van het aanbod naar deelregio. In hoofdstuk 4 zijn de bezoeken van deze musea en bezienswaardigheden weergegeven. Ten opzichte van 2008 is het aanbod aan musea en bezienswaardigheden met 3 bedrijven toegenomen. Deze zijn allen gevestigd in de gemeente Bergen (bezoekerscentrum de Maasduinen, Rosarium Rosegarten en Galerie Pictura).
11
12
In deze monitor wordt onder attracties verstaan bedrijfsmatig geëxploiteerde attracties (attractieparken, tuinen, rondvaarten etc.) waar entreegelden worden geheven met minimaal een regionale aantrekkingskracht en minimaal 5.000 bezoekers per jaar. Onder deze categorie vallen o.a. musea, monumenten, cultuurhistorische gebouwen en ambachtelijke bedrijven.
17
Tabel 3.13.
Aanbod musea en bezienswaardigheden regio Venlo 2013
Deelregio
Aantal musea/bezienswaardigheden
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
2 4 5 8 2
Totaal regio Venlo
21
3.3.3.
Evenementen
Het aanbod aan evenementen met meer dan 5.000 bezoekers per jaar en met een minimaal bovenlokale/regionale aantrekkingskracht is geïnventariseerd op basis van gegevens van de diverse gemeenten, aangevuld met deskresearch. In totaal betreft het 63 evenementen in de regio Venlo in 2013. In 2008 werden 57 evenementen georganiseerd. Dit betekent een stijging van 6 evenementen (circa 11%). Deze stijging vond plaats in de deelregio’s Venlo en Venray met respectievelijk 5 en 4 nieuwe evenementen. In de deelregio’s Horst aan de Maas, Maasduinen en Peel en Maas nam het aantal evenementen met 1 af. In hoofdstuk 4 is ingegaan op de bezoekersaantallen van deze evenementen. Tabel 3.14.
Aanbod evenementen regio Venlo 2013
Deelregio
Aantal evenementen
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
1 11 9 7 20 15
Totaal regio Venlo
63
3.3.4.
Routegebonden buitenrecreatie
Onder routegebonden buitenrecreatie wordt zowel wandelen, fietsen en een tochtje met de auto verstaan (al dan niet in georganiseerd verband)13.De regio Venlo kent een veelzijdig aanbod voor de recreant die wil genieten van het Noord-Limburgse landschap met haar bossen, maasweides en vennen. Er is een uitgebreid netwerk van fiets- en wandelroutes. Deels zijn deze routes zelfs voorzien van informatie over planten en dieren uit de omgeving14. De twee Nationale Parken die de regio kent (Maasduinen/Hamert en de Grote Peel15) bieden een uniek landschap om te wandelen en te fietsen. Ook voor een tochtje met de auto biedt het gebied met haar landweggetjes, gevarieerde akkers en groene weilanden veel mogelijkheden om te recreëren.
13
14
15
Hiervoor is gebruik gemaakt van het ContinuVrijeTijdsOnderzoek (CVTO) van NBTC-NIPO Research. Omdat gegevens hieruit niet betrouwbaar zijn op gemeenteniveau is uitgegaan van het totaal aantal activiteiten voor de hele regio Venlo en is de verdeling over de regio gebaseerd op het areaal natuur (bos en open natuurlijk terrein, bron CBS). Ten opzichte van 2008 is de verdeelsleutel aangepast en is het aantal dagbezoeken (hoofdstuk 4) gecorrigeerd. De regio kent een grote rijkdom aan broedvogels (vooral in NP de Grote Peel), Nationaal Park Maasduinen is een belangrijk gebied voor vleermuizen en marterachtigen. De Grote Peel is één van de weinig stukken die over zijn van het hoogveen dat ooit de grens tussen Brabant en Limburg vormde.
18
3.3.5.
Recreatief winkelen
Onder recreatief winkelen wordt winkelen in het centrum/de binnenstad verstaan16. Uit onderzoek is gebleken dat de belangrijkste vrijetijdsactiviteit voor Nederlanders recreatief winkelen is. Bij recreatief winkelen staat het kijken en vergelijken centraal. De consument wil keuzemogelijkheden hebben en wordt geprikkeld om (impuls)aankopen te doen. De sfeer en beleving van het gebied waar de winkels zijn gelegen, zijn erg belangrijk. Noord-Limburg heeft in de dorpskernen kleinschalige winkelcentra waar de recreant recreatief kan winkelen. Venlo en Venray, met een meer stads karakter en een ruimer winkelaanbod bieden het grootste aanbod in deze categorie.
3.3.6.
Entertainment
De regio Venlo telt 19 bedrijven welke actief zijn in de categorie ‘Entertainment’. Hiertoe behoren onder andere bioscopen, theaters, bowling, casino’s. Vergeleken met 2008 is er in 2013 één nieuwe aanbieder (4Events Gennep). In onderstaande tabel is een overzicht gegeven van het aanbod in de regio Venlo. Tabel 3.15.
Aanbod entertainment regio Venlo 2013
Deelregio
Aantal bedrijven
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
1 2 4 4 4 4
Totaal regio Venlo
19
3.3.7.
Golf
De regio Venlo telt 6 golfbanen. Dit aanbod is niet gewijzigd sinds 2008. Horst aan de Maas is de deelregio met de meeste golfbanen. Tabel 3.16. Deelregio
Aanbod golfbanen regio Venlo 2013 Aantal golfbanen
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
1 2 1 1 1
Totaal regio Venlo
6
16
Hiervoor is gebruik gemaakt van het CVTO. De verdeling over de regio is gebaseerd op het winkeloppervlak (niet-dagelijks in de branches Mode & Luxe, Vrije Tijd en Overig). Ten opzichte van 2008 is de verdeelsleutel aangepast en is het aantal dagbezoeken (hoofdstuk 4) gecorrigeerd.
19
3.3.8.
Zakelijk dagtoerisme
Het aanbod op de markt voor (semi-) zakelijke bijeenkomsten – ook wel MICE markt genoemd, is geïnventariseerd op basis van de gegevens van de gemeenten, aangevuld met VVV gidsen en accommodatiewijzers. Op basis van deze gegevens kan worden vastgesteld dat de regio Venlo 44 accommodaties voor zakelijke bijeenkomsten telt17 met in totaal 202 zalen. Ten opzichte van 2008 zijn er 9 accommodaties bijgekomen, met name kleinschalig. Het aantal zalen is daardoor (per saldo) beperkt toegenomen van 189 naar 202. Tabel 3.17.
Aanbod markt voor zakelijke bijeenkomsten regio Venlo 2013
Deelregio
17
Aantal accommodaties
Aantal zalen
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
5 9 14 4 8 4
14 40 64 17 56 14
Totaal regio Venlo
44
202
Tot deze accommodaties behoren hotels, congres-/conferentiecentra en vergadercentra waarvoor zakelijke bijeenkomst de corebusiness zijn. Qua omvang bestaat er een grote diversiteit tussen deze accommodaties. Zowel in aantal zalen als in aantal stoelen (dat bovendien per accommodatie kan verschillen per gekozen opstelling; theater, carré etc.). Omdat het aantal stoelen niet van elke accommodatie voor dezelfde opstellingswijze bekend is, is in tabel 3.16. de capaciteit uitgedrukt in het aantal accommodaties en aantal zalen en niet in het aantal stoelen.
20
4.
OMVANG BEZOEK
4.1.
Inleiding
In dit hoofdstuk is de omvang van het toeristisch-recreatief bezoek aan de regio Venlo geanalyseerd. Het gebruik in 2013 – uitgedrukt in overnachtingen en bezoekersaantallen – van het in hoofdstuk 3 beschreven toeristisch-recreatieve aanbod wordt beschreven. Eerst is ingegaan op de omvang van het verblijfstoeristisch bezoek (4.2.). Per categorie zijn daarnaast de overnachtingcijfers voor 2008 vermeld, waarvoor eventuele correcties zijn verwerkt (zie kader in hoofdstuk 1 voor toelichting van de noodzakelijke correcties). Voor 2008 moet derhalve worden uitgegaan van de in dit hoofdstuk genoemde aantallen (en niet van de rapportage van 2008). Vervolgens is gekeken naar het dagtoeristisch bezoek (4.3.) aan de regio. Waarborg vertrouwelijkheid Voor zover mogelijk is het gebruik van het toeristisch-recreatief aanbod per categorie (logiesvorm / type dagattractie) weergegeven per deelregio. Om de vertrouwelijkheid van de gegevens van de individuele bedrijven te waarborgen, zijn alleen uitspraken gedaan op een aggregatieniveau van minimaal 3 bedrijven per cel. Indien er wel overnachtingen of bezoekersaantallen in een bepaalde gemeente voorkomen, maar deze vanwege het waarborgen van de vertrouwelijkheid niet kunnen worden weergegeven, wordt dit aangegeven door de aanduiding ‘g.g.’.
4.2.
Verblijfstoeristisch bezoek
In de (telefonische) enquête is de bedrijven ondermeer gevraagd naar het aantal overnachtingen in 2013. Op basis hiervan zijn, in combinatie met de capaciteiten, voor alle verblijfstoeristische categorieën bezettingsgraden berekend. Het gebruik van de verblijfstoeristische accommodaties (voor de gehele populatie) is ingeschat op basis van de capaciteiten (zie hoofdstuk 3) en de bezettingsgraden die uit de enquêtes naar voren zijn gekomen.
4.2.1.
Bed & Breakfast accommodaties
De Bed & Breakfast accommodaties in de regio Venlo realiseerden volgens opgaaf van de telefonische enquête in 2013 een gemiddelde bezettingsgraad van circa 13% ((veel) lager dan in de hotellerie (zie volgende paragraaf), maar overeenkomstig met landelijke gemiddelden). Het aantal overnachtingen in 2013 in de regio Venlo bedraagt daarmee circa 27.000. In de deelregio Venlo vinden de meeste overnachtingen in Bed & Breakfast accommodaties plaats, gevolgd door Peel en Maas. Tabel 4.1.
Overnachtingen Bed & Breakfast accommodaties regio Venlo
Deelregio
2008
2013
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
1.875 3.702 2.210 3.542 3.591 914
4.040 3.676 3.411 5.221 6.715 3.939
Totaal regio Venlo
15.834
27.002
Ten opzichte van 2008 is het aantal overnachtingen met circa 71% gestegen. Deze stijging wordt met name door een toename van de capaciteit veroorzaakt. Met uitzondering van Horst aan de Maas is het 21
aantal overnachtingen in Bed & Breakfast accommodaties toegenomen. Horst aan de Maas is de enige gemeente waarvoor het B&B aanbod constant bleef tussen 2008 en 2013. 4.2.2.
Hotels
In totaal vonden in 2013 bijna 327.000 hotelovernachtingen plaats in de regio Venlo. In deze categorie zijn twee subcategorieën onderscheiden: Hotels/pensions standaard; Hotels middenklasse en luxe. Hotels/pensions standaard Het totaal aantal overnachtingen in deze categorie komt uit op circa 10.000. Het merendeel (bijna 70%) van de overnachtingen vinden plaats in de deelregio Venlo. Tabel 4.2.
Overnachtingen Hotels/pensions standaard regio Venlo
Deelregio
2008
2013
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
g.g. 1.286 1.027 2.509 7.224 g.g.
g.g. g.g. g.g. g.g. 6.890 0
Totaal regio Venlo
13.308
10.012
In vergelijking met 2008 is het aantal overnachtingen met circa 25% gedaald (vooral door de afname van het aanbod). In alle deelregio’s is deze afname van het aantal overnachtingen zichtbaar. De standaard hotels en pensions in de regio Venlo realiseerden in 2013 hiermee een bedbezettingspercentage van gemiddeld 18%. Hotels middenklasse en luxe De middenklasse en luxe hotels in de regio Venlo realiseerden in 2013 een bedbezettingspercentage van gemiddeld bijna 37% en komen daarmee lager uit dan gemiddeld in Nederland. De meeste overnachtingen vonden plaats in de deelregio Venlo, gevolgd door deelregio Maasduinen. Beesel heeft de minste overnachtingen. Dit hangt samen met het aanbod in deze regio. Tabel 4.3.
Overnachtingen hotels middenklasse en luxe regio Venlo
Deelregio
2008
2013
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
g.g. 36.263 35.366 17.957 147.231 41.101
g.g. 49.972 32.571 20.707 166.168 46.762
Totaal regio Venlo
278.418
316.878
Het aantal overnachtingen in middenklasse en luxe hotels is in de periode 2008-2013 met 14% toegenomen. Een toename van het aantal overnachtingen trad op voor alle deelregio’s met uitzondering van de deelregio Maasduinen. Het aantal bedden steeg ook in de periode, maar in verhouding tot de vraag minder fors. Dit betekent dat de bezettingsgraad in 2008 hoger was vergeleken met 2013.
22
4.2.3.
Bungalowparken, appartementen en vakantiehuisjes
In totaal hebben in 2013 circa 3.474.700 overnachtingen plaatsgevonden in de categorie bungalowparken en appartementen. Dit is ongeveer 10% van alle overnachtingen in bungalowparken in Nederland (in 2008 was dit nog circa 13%). In deze categorie worden twee subcategorieën onderscheiden: Bungalowparken (> 5 eenheden); Huisjes en appartementen (< 5 eenheden). Bungalowparken (> 5 eenheden) In de categorie bungalowparken (> 5 eenheden) vonden in 2008 circa 3.454.000 overnachtingen plaats (zie tabel 4.4.). In de deelregio Horst aan de Maas vinden verreweg de meeste overnachtingen plaats (37%), voornamelijk door de twee vestigingen van Center Parcs in de kern America (Limburgse Peel en Het Meerdal). Ten opzichte van 2008 is het aantal overnachtingen met circa 9% gedaald. De capaciteit nam in deze periode toe. Dit betekent dat de bezettingsgraad is afgenomen (van circa 61% in 2008 naar circa 52% in 2013. Een afname van het aantal overnachtingen trad op voor alle deelregio’s met uitzondering van de deelregio Venlo. Op basis van de afgenomen enquêtes in combinatie met deskresearch steeg het aantal overnachtingen in deze deelregio (onder andere door de ontwikkeling van Droompark Maasduinen)18. Tabel 4.4.
Overnachtingen bungalowparken (> 5 eenheden) regio Venlo
Deelregio
2008
2013
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
g.g. 1.493.025 912.628 110.879 515.271 g.g.
g.g. 1.265.606 754.065 86.855 710.665 g.g.
Totaal regio Venlo
3.814.347
3.453.996
Huisjes en appartementen (< 5 eenheden) In deze categorie vonden in 2013 circa 20.700 overnachtingen plaats in de regio Venlo. De deelregio’s Horst aan de Maas, Maasduinen en Peel en Maas realiseerde meeste overnachtingen (samen circa 87%). Ten opzichte van 2008 is het aantal overnachtingen gedaald met circa 4%. Dit betekent op regioniveau een lichte daling van de bedbezetting (van circa 15% naar circa 13%). De daling is met name fors geweest voor de deelregio’s Horst aan de Maas en Peel en Maas. Dit kan vooral worden verklaard door de bezetting die in deze twee deelregio’s gemiddeld forser daalde dan op regioniveau. Tabel 4.5.
18
Overnachtingen huisjes en appartementen (< 5 eenheden)
Deelregio
2008
2013
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
g.g. 8.720 4.434 7.338 751 953
g.g. 7.201 4.947 5.957 725 1.041
Totaal regio Venlo
22.196
21.275
Op basis van contact van de gemeente Venlo met ondernemers werd ten tijde van oplevering van de rapportage bekend dat tijdens de enquêtes hoogstwaarschijnlijk te hoge overnachtingscijfers zijn verstrekt. Hierdoor is het daadwerkelijke aantal overnachtingen voor 2013 in deze deelregio vermoedelijk lager dan vermeld in tabel 4.4.
23
4.2.4.
Campings
Het gemiddeld aantal persoonsovernachtingen per toeristische plaats(minicampings en reguliere campings) in de regio Venlo was ongeveer 194 (reguliere campings: 220 en minicampings: 107). Dit aantal is hoger dan in 2008 (175) en ook hoger dan het Nederlandse gemiddelde (circa 134 in 201319). Tabel 4.6.
Toeristische kampeerovernachtingen regio Venlo reguliere campings
Deelregio
2008
2013
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
g.g. 222.167 117.187 278.456 55.236 27.000
g.g. 250.360 100.644 302.927 87.107 37.386
Totaal regio Venlo
707.885
820.166
Tabel 4.7.
Toeristische kampeerovernachtingen regio Venlo minicampings
Deelregio
2008
2013
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
g.g. 32.129 18.607 36.230 g.g. 12.239
g.g. 31.698 18.688 46.079 g.g. 12.695
Totaal regio Venlo
108.803
117.624
Het totaal aantal overnachtingen op campings in de regio Venlo bedroeg circa 937.000 overnachtingen (reguliere campings: circa 820.000 overnachtingen en minicampings circa 117.000 overnachtingen). Dit komt neer op ongeveer 4% van alle toeristische kampeerovernachtingen in Nederland. De deelregio Peel en Maas heeft de meeste kampeerovernachtingen in de regio (37%), zowel op reguliere campings als op mini- en boerderijcampings. Ten opzichte van 2008 is het aantal overnachtingen op campings met circa 15% toegenomen. Deze toename wordt vooral veroorzaakt door de groei van het aantal overnachtingen op reguliere campings (+ 16%). De toename op reguliere campings heeft drie oorzaken: een iets hogere bezetting per plaats, een lichte verschuiving van vaste naar toeristische kampeerplaatsen en een groter aanbod (door uitbreiding van reeds bestaand aanbod en nieuwe campings). Deze oorzaken liggen ten grondslag aan de toename die plaatsvond in de deelregio’s Beesel, Venlo en Venray (zoals Petrushoeve en De Spekberg). De positieve ontwikkeling van de vraag naar minicampings kan verklaard worden door een iets hogere bezettingsgraad op de minicampings, zoals bijvoorbeeld in Peel en Maas. Vast kamperen wordt in de monitor Toerisme en Recreatie (hoofdstuk 5, economische betekenis) regio Venlo meegenomen door het aantal vaste plaatsen te vermenigvuldigen met de gemiddelde bestedingen per plaats per jaar (inclusief de jaarhuur van de standplaats).
19
Bron: CBS.
24
4.2.5.
Camperplaatsen
Het aantal overnachtingen in 2013 in de regio Venlo in de categorie camperplaatsen bedraagt ongeveer 9.000. Dit betekent dat het aantal overnachtingen ten opzichte van 2008 is verdrievoudigd. Dit kan vooral verklaard worden door een aantal nieuwe aanbieders die goed zijn voor een groot deel van de overnachtingen. Tabel 4.8.
Overnachtingen camperplaatsen regio Venlo
Deelregio
2008
2013
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
0 g.g. 1.779 0 290 0
0 g.g. 6.353 0 799 0
Totaal regio Venlo
2.134
9.000
4.2.6.
Groepsaccommodaties
Het aantal overnachtingen in 2013 in de regio Venlo in de categorie groepsaccommodaties bedraagt ongeveer 87.000 (zie onderstaande tabel). De groepsaccommodaties in de regio Venlo hebben een aandeel van circa 2,5% van alle overnachtingen in Nederlandse groepsaccommodaties. Conform de aanbodstructuur vinden relatief veel overnachtingen plaats in de deelregio’s Horst aan de Maas en Venray (respectievelijk 28% en 27%). Tabel 4.9.
Overnachtingen groepsaccommodaties regio Venlo
Deelregio
2008
2013
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
g.g. 22.490 11.045 15.140 6.638 22.353
6.823 24.635 8.290 15.901 7.873 23.455
Totaal regio Venlo
80.677
86.977
Ten opzichte van 2008 is het aantal overnachtingen gestegen met circa 8%. De capaciteit is ook gestegen, maar naar verhouding minder fors dan de groei van de overnachtingen. Dit betekent dat de bezetting tussen 2008 en 2013 toenam (gemiddeld 12% in 2008 versus gemiddeld 13% in 2013. Tussen de deelregio’s zijn verschillen zichtbaar. Voor Maasduinen nam het aantal overnachtingen af door het sluiten van één aanbieder (Grens en Maashoeve). In Beesel steeg het aantal overnachtingen. Het openen van een nieuwe accommodatie tussen 2008 en 2013 (Klerkenhof) is hiervan de oorzaak.
4.2.7.
Jachthavens
Aangezien passantenovernachtingen in jachthavens zowel kunnen plaatsvinden op passantenplaatsen als op vrije vaste ligplaatsen, is de bezetting – uitgedrukt in gemiddeld aantal persoonsovernachtingen per plaats – berekend over de totale capaciteit. Dit geeft voor 2013 een gemiddelde van 10 overnachtingen per plaats. Op basis hiervan is het aantal passantenovernachtingen in de jachthavens in de regio Venlo in 2013 geraamd op circa 28.500 overnachtingen (uitgedrukt in personen). 25
In vergelijking met 2008 is het aantal persoonsovernachtingen per plaats gedaald van 15 overnachtingen naar 10 overnachtingen per plaats. Deze ontwikkeling is door enkele grotere jachthavens opgegeven, waarbij het slechte weer in 2013 en de economische crisis als oorzaken zijn genoemd. Echter, door de toename van het aanbod is het aantal overnachtingen per saldo gestegen (36%). Tabel 4.10.
Overnachtingen jachthavens regio Venlo
Deelregio
2008
2013
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
0 0 17.482 g.g. g.g. g.g.
0 0 20.515 g.g. g.g. g.g.
Totaal regio Venlo
20.928
28.541
De vaste ligplaatsen worden in deze monitor meegenomen door de capaciteit te vermenigvuldigen met de gemiddelde bestedingen per ligplaats per jaar (hoofdstuk 5, economische betekenis).
4.2.8.
Omvang en ontwikkeling overnachtingen
Op basis van het voorgaande kan worden geconstateerd dat in 2013 circa 4,89 miljoen overnachtingen plaatsvonden in de regio Venlo. Hiervan vond circa 71% plaats in bungalowparken (> 5 eenheden), circa 19% op (mini)campings en circa 6% in hotels (middenklasse en luxe). Bed en Breakfast accommodaties, vakantiewoningen/appartementen (< 5 eenheden), camperplaatsen, groepsaccommodaties en jachthavens hebben slechts een beperkt aandeel in de overnachtingen (zie tabel 4.11.). Tabel 4.11.
Overnachtingen in de regio Venlo naar logiesvorm Overnachtingen 2008
Overnachtingen 2013
Ontwikkeling overnachtingen
Ontwikkeling in %
Bed & Breakfast Hotels/pensions standaard Hotels middenklasse en luxe Bungalowparken (> 5 eenheden) Huisjes/appartementen Minicampings Campings toeristisch Camperplaatsen Groepsaccommodaties Jachthavens passanten
15.834 13.308 278.418 3.814.347 22.196 108.803 707.884 2.134 80.677 20.928
27.001 10.012 316.878 3.453.996 21.275 117.623 820.166 9.000 86.977 28.541
+11.167 -3.296 +38.460 -360.351 -921 +8.820 +112.282 +6.866 +6.300 +7.613
+71% -25% +14% -9% -4% +8% +16% +322% +8% +36%
Totaal regio Venlo
5.064.529
4.891.470
-173.059
-3%
Ten opzichte van 2008 is het aantal overnachtingen gedaald met circa 3%. Deze ontwikkeling wordt bepaald door de daling van het aantal overnachtingen in bungalowparken (> 5 eenheden). Exclusief deze categorie neemt het aantal overnachtingen in de periode 2008-2013 toe met circa 190.000 (ofwel +15%). Om de ontwikkeling van het aantal overnachtingen in perspectief te zien is de ontwikkeling van de bedbezettingsgraad voor de regio Venlo afgezet tegen het provinciale en landelijke beeld20. Onderstaand wordt hier per sector op ingegaan:
20
Bron: CBS.
26
De bezetting van de bungalows in de regio Venlo daalde tussen 2008 en 2013. Voor bungalowparken (> 5 eenheden) daalde de bezetting van circa 61% naar circa 52% (ofwel -15%). Voor huisjes/appartementen (< 5 eenheden) daalde de bezetting van circa 15% naar circa 13% (ofwel 13%). Een afname van de bezetting is conform de landelijke en provinciale tendens. De afname op provinciaal niveau was groter dan voor de regio Venlo (daling bezetting van circa 49% naar circa 38%, ofwel -22%). Landelijk daalde de bezetting van circa 39% naar circa 35% (ofwel -12%); Voor toeristisch kamperen is het aantal overnachtingen uitgedrukt per toeristische plaats. Vergeleken met het gemiddelde in Nederland en in Limburg is dit hoog voor de regio Venlo (194 overnachtingen per toeristische plaats in 2013 versus 134 en 130 in Nederland en Limburg)21. Tussen 2008 en 2013 steeg het aantal overnachtingen per toeristische plaats van 175 naar 194 (+11%). Dit is hoger dan in Nederland (+5%). In de provincie Limburg kwam de stijging op 40% uit Voor de hotels (standaard en middenklasse/luxe) in de regio Venlo steeg de bezetting tussen 2008 en 2013 van circa 32% naar circa 35%. In Nederland en Limburg is een dalende tendens zichtbaar (respectievelijk van circa 46% naar circa 43% (Nederland) en van circa 42% naar circa 38% (Limburg)); Ook voor de groepsaccommodaties is de bezetting in de regio Venlo gestegen tussen 2008 en 2013 (van circa 12% naar circa 13%). In Nederland en Limburg is een de bezetting van groepsaccommodaties in deze periode juist gedaald (Nederland: van circa 23% naar circa 20% en Limburg: van circa 25% naar circa 17%).
In onderstaande tabel is het aantal overnachtingen weergegeven per deelregio van alle logiesaccommodaties. Hieruit kan worden afgelezen dat met name in Horst aan de Maas veel overnachtingen worden gerealiseerd in 2013 (circa 33% van het totaal in de regio). Ook in Maasduinen en Venlo vinden relatief veel overnachtingen plaats (respectievelijk circa 19% en circa 20%). Tabel 4.12. Deelregio
Overnachtingen in de regio Venlo naar deelregio Overnachtingen 2008
Overnachtingen 2013
Ontwikkeling overnachtingen
Ontwikkeling in %
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
529.850 1.819.847 1.121.765 472.792 744.461 375.744
476.030 1.635.171 949.842 486.471 994.203 349.753
-53.820 -184.676 -171.923 +13.679 +249.742 -25.991
-10% -10% -15% +3% +34% -7%
Totaal regio Venlo
5.064.529
4.891.470
-173.059
-3%
De ontwikkeling van het aantal overnachtingen per deelregio vertoont grote verschillen. In Beesel, Horst aan de Maas, Maasduinen en Venray is de daling groter dan de regionale daling. De bungalowparken hebben een grote oorzaak voor deze relatief grote daling in deze vier deelregio’s. Wanneer deze categorie buiten beschouwing wordt gelaten, is een stijgende ontwikkeling zichtbaar in Beesel, Horst aan de Maas en Venray. Voor Maasduinen is ook exclusief de bungalowparken sprake van een (lichte) daling van het aantal overnachtingen. In deze deelregio trad tevens een daling op van de kampeerovernachtingen. In Peel en Maas is het aantal overnachtingen tussen 2008 en 2013 licht gestegen, wat met name verklaard wordt door de kampeersector. Peel en Maas is de deelregio met de meeste kampeerovernachtingen. Voor de deelregio Venlo is het aantal overnachtingen fors gestegen door de bungalowsector (toevoeging Droompark Maasduinen aan het aanbod en stijging van Resort Arcen) en de kampeersector (zowel hogere bezetting per plaats als nieuw aanbod).
21
Bron: CBS. Tussen 2008 en 2013 verlaagde CBS de ondergrens van het verblijfstoeristisch aanbod. De ontwikkeling van de bezetting in Nederland en Limburg moet daarom als een indicatie worden geïnterpreteerd.
27
4.2.9.
Herkomst verblijfstoeristen
Van de toeristische verblijfsgasten in de regio Venlo is circa 9% afkomstig uit de regio zelf, ongeveer 75% uit de rest van Nederland en circa 16% uit het buitenland (zie tabel 4.9). Op minicampings is het aandeel buitenlandse gasten laag. Reguliere campings hebben naar verhouding veel gasten uit de eigen regio. Tabel 4.13.
Herkomst toeristische verblijfsgasten 2013 Regio Venlo
Nederland
Buitenland
B&B Hotels/pensions standaard Hotels middenklasse en luxe Bungalowparken (> 5 eenheden) Huisjes/appartementen Minicampings Campings toeristisch Camperplaatsen Groepsaccommodaties Jachthavens passanten
4% 5% 2% 9% 3% 3% 18% 1% 8% 2%
67% 64% 71% 79% 85% 89% 57% 87% 70% 77%
29% 31% 27% 13% 12% 8% 25% 12% 22% 22%
Totaal regio Venlo
9%
75%
16%
In het onderzoek is tevens gevraagd om het belangrijkste herkomstland van de buitenlandse gasten aan te geven. Dit betreft Duitsland. Daarnaast worden met name België en Engeland genoemd als belangrijk herkomstland.
4.3.
Dagtoeristisch bezoek
In deze paragraaf is het dagtoeristisch bezoek in de regio Venlo in kaart gebracht. Hierbij is gebruik gemaakt van zowel de resultaten van de bedrijfsenquête als deskresearch. Per categorie wordt het aantal dagbezoeken per deelregio vermeld voor 2008 en 2013. Hierbij dient opgemerkt dat de aantallen (zowel totaal als per deelregio) niet het totale aanbod vertegenwoordigen. Wanneer een bedrijf zowel in 2008 als in 2013 niet deelnam aan het onderzoek, ontbreekt het aantal bezoeken immers.
4.3.1.
Attracties
Helaas hebben niet alle 26 attracties in de regio Venlo met minimaal 5.000 bezoekers per jaar geparticipeerd in het onderzoek. Er kan geen inschatting worden gemaakt van de ontbrekende bezoekersaantallen. De 17 attracties waar het bezoekersaantal wel bekend van is, trokken in 2013 in totaal circa 1,9 miljoen bezoekers. De grootste trekker is Attractiepark Toverland in Sevenum. Dit betekent een groei van circa 5% ten opzichte van 2008 (zie onderstaand). Voor een aantal deelregio’s zijn duidelijke verschillen zichtbaar (zie onderstaand met tussen haakjes belangrijkste oorzaak): stijging in Horst aan de Maas (stijging aantal bezoeken bij Toverland) en in Maasduinen (vestiging Ballorig Nieuw Bergen) en een daling in Venlo (onder andere door daling aantal bezoeken Kasteeltuinen Arcen).
28
Tabel 4.14.
Dagbezoeken attracties regio Venlo
Deelregio
2008
2013
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
g.g. 641.237 161.912 g.g. 988.995 g.g.
16.300 725.000 222.000 g.g. 933.425 g.g.
Totaal regio Venlo
1.801.144
1.896.725
4.3.2.
Musea en bezienswaardigheden
Niet alle musea en bezienswaardigheden in de regio Venlo hebben geparticipeerd in het onderzoek (van vijf musea/bezienswaardigheden is het bezoekersaantal niet bekend). Er is geen inschatting gemaakt van de ontbrekende bezoekersaantallen. De 16 musea en bezienswaardigheden in de regio Venlo (met meer dan 5.000 bezoekers per jaar) trokken in 2013 circa 487.000 bezoekers. Ten opzichte van 2008 betekent dit een forse stijging (circa 56%). Dit wordt onder andere veroorzaakt door Bezoekerscentrum de Maasduinen in Maasduinen (welke in 2008 nog niet tot de populatie behoorde) en een stijging bij een aantal aanbieders (bijv. Hayberries stop of Graanbranderij De IJsvogel). Tabel 4.15.
Dagbezoeken musea en bezienswaardigheden regio Venlo
Deelregio
2008
2013
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
g.g. 46.370 28.167 159.654 g.g.
g.g. 71.780 124.000 211.487 g.g.
Totaal regio Venlo
311.791
486.667
4.3.3.
Evenementen
De 63 evenementen zijn bezocht door ruim 1,3 miljoen bezoekers. Ten opzichte van 2008 is het bezoekersaantal toegenomen met circa 13%. Conform de ontwikkeling van het aanbod vond deze toename vooral plaats door nieuw aanbod in de deelregio’s Venlo (onder andere Stereo Sunday en Venlo On Ice) en Venray (Raceway Venray en evenementen in Evenementenhal Venray). Het aantal bezoeken in Horst aan de Maas en Peel en Maas daalde. Als verklaringen kunnen worden genoemd het niet organiseren van het Rozenfeest (Horst aan de Maas) en minder bezoekers aan de fietsvierdaagse in Peel en Maas als gevolg van slecht weer. Tabel 4.16. Deelregio
Dagbezoeken evenementen regio Venlo 2008
2013
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
g.g. 171.525 197.500 91.000 431.000 257.500
g.g. 121.750 207.000 62.000 566.000 370.000
Totaal regio Venlo
1.178.525
1.331.750
29
4.3.4.
Routegebonden buitenrecreatie
Het aantal activiteiten op het gebied van wandelen, fietsen en een toertochtje met de auto – samengevat onder de noemer routegebonden buitenrecreatie – is geraamd op basis van het Continu Vrijetijdsonderzoek (CVTO). Het aantal activiteiten op regioniveau is de basis, die vervolgens op basis van het areaal natuur (bos en open natuurlijk terrein) in het desbetreffende jaar zijn verdeeld over de gemeenten (in 2008 is een andere verdeelsleutel gehanteerd, waardoor de cijfers van 2008 zijn gecorrigeerd). In dit onderzoek zijn buitenlanders niet opgenomen. Er zijn geen gegevens bekend van het aantal routegebonden buitenrecreatie-activiteiten van buitenlanders in de regio Venlo. Deze zijn buiten beschouwing gelaten in deze monitor. Het totaal aantal dagactiviteiten op het gebied van routegebonden buitenrecreatie in 2013 in de regio Venlo komt op circa 16,3 miljoen. Ten opzichte van 2008 (circa 13,7 miljoen activiteiten) betekent dit een toename van circa 2,6 miljoen (+19%). In tabel 4.10. is de uitsplitsing weergegeven naar de 6 deelregio’s. In Venray worden de meeste dagactiviteiten ondernomen in 2013, gevolgd door Venlo (beiden circa 17%). Tabel 4.17.
22
Aantal dagactiviteiten routegebonden buitenrecreatie regio Venlo
Deelregio
2008
2013
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
334.921 2.772.003 3.913.742 2.038.028 2.268.435 2.399.869
398.676 3.299.681 4.658.761 2.425.986 2.700.253 2.856.707
Totaal regio Venlo
13.726.998
16.340.064
4.3.5.
Recreatief winkelen
Het aantal dagbezoeken op het gebied van recreatief winkelen is ook geraamd op basis van het Continu Vrijetijdsonderzoek (CVTO) in combinatie met de studie Grenzeloos Winkelen (2007) om ook het inkomend recreatief winkelen uit het buitenland mee te nemen. Het aantal activiteiten op regioniveau is de basis, die vervolgens op basis van het winkeloppervlak in het desbetreffende jaar (niet dagelijks in de branches Mode & Luxe, Vrije Tijd en Overig) zijn verdeeld over de gemeenten (in 2008 is een andere verdeelsleutel gehanteerd, waardoor de cijfers van 2008 zijn gecorrigeerd). Het totaal aantal dagactiviteiten in deze categorie komt uit op circa 6,1 miljoen. Ten opzichte van 2008 (circa 7,8 miljoen) betekent dit een afname van circa 1,7 miljoen activiteiten (-22%). In tabel 4.11 is een overzicht gegeven van de verdeling over de regio. Hierin zijn niet alle deelregio’s afzonderlijk opgenomen, omdat de dagtochten zich sterk concentreren rond de deelregio’s Venlo en Venray (en dan vooral de centra van deze kernen).
22
Het Continu Vrijetijdsonderzoek gaat uit van dagactiviteiten van Nederlanders van minimaal 1 uur.
30
Tabel 4.18.
Aantal dagactiviteiten recreatief winkelen regio Venlo
Deelregio
2008
2013
Venlo Venray Overige deelregio's
4.602.000 1.314.871 1.897.085
3.932.272 805.937 1.355.528
Totaal regio Venlo
7.813.957
6.093.737
4.3.6.
Entertainment
Helaas hebben niet alle entertainmentbedrijven geparticipeerd in het onderzoek. Van de 19 bedrijven in deze categorie is van 10 bedrijven het bezoekersaantal bekend voor 2013. In verband met de vertrouwelijkheid van de informatie is geen uitsplitsing naar deelregio gemaakt. Het bezoekersaantal van deze bedrijven in 2013 ligt op circa 900.000 bezoekers. Ten opzichte van 2008 met circa 11% gedaald. Deze daling wordt vooral veroorzaakt door Holland Casino Venlo.
4.3.7.
Golf
Zoals in hoofdstuk 3 is aangegeven telt de regio Venlo 6 golfbanen. Deze werden in 2013 circa 242.000 keer bezocht. Ten opzichte van 2008 is het aantal bezoekers gestegen met 9%. In verband met de vertrouwelijkheid van de informatie is geen uitsplitsing naar deelregio gemaakt.
4.3.8.
Zakelijk dagtoerisme
Het zakelijk bezoek is – net als het verblijfstoeristisch bezoek – geraamd op basis van de capaciteit en bezettingsgraad bij de accommodaties die hebben geparticipeerd in het onderzoek. Bij een capaciteit van 202 zalen betekent dit dat er in 2013 totaal circa 124.000 zakelijke bezoeken aan de regio werden gebracht. In Venlo werden bijna de helft (44%) van de zakelijke dagbezoeken doorgebracht. Ten opzichte van 200823 is, ondanks een lichte groei van het aanbod, het aantal bezoeken fors gedaald van ruim 168.000 naar ruim 124.000 (een daling van circa 26%). Oorzaak is een fors lagere stoelbezetting door de economische situatie van de afgelopen jaren. In andere regio’s ervaren we in het zakelijke segment dezelfde marktontwikkeling. Voor de deelregio Venlo is een stijging van het aantal dagbezoeken zichtbaar. Dit kan worden verklaard door een lichte toename van het aanbod in combinatie met een toegenomen stoelbezetting. Tabel 4.19.
Zakelijk bezoek regio Venlo
Deelregio
2008
2013
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
20.042 33.276 39.218 10.967 46.572 19.620
6.802 14.567 28.903 4.977 55.108 13.828
Totaal regio Venlo
169.695
124.185
23
Het aantal bezoekers aan zakelijke bijeenkomsten in 2008 is gecorrigeerd naar ruim 168.000. In het huidige onderzoeken is in een aantal gemeenten gebleken dat de bestanden met accommodaties voor externe zakelijke bijeenkomsten niet geheel volledig waren. Het aantal bezoekers over 2008 is daarom in een positieve richting gecorrigeerd.
31
4.3.9.
Omvang en ontwikkeling dagbezoek
Op basis van het voorgaande kan worden geconstateerd dat in 2013 circa 27,4 miljoen dagbezoeken plaatsvonden in de regio Venlo. Hiervan heeft circa 60% betrekking op routegebonden buitenrecreatie en circa 22% heeft een recreatief winkel karakter. Tabel 4.20.
Dagbezoeken regio Venlo naar type dagtocht Bezoeken 2008
Bezoeken 2013
Ontwikkeling aantal bezoeken
Ontwikkeling in %
Attracties Musea en bezienswaardigheden Evenementen Routegebonden buitenrecreatie Golf Recreatief winkelen Entertainment Zakelijk dagtoerisme
1.801.144 311.791 1.178.525 13.726.998 222.777 7.813.957 1.008.124 169.695
1.896.725 486.667 1.331.750 16.340.064 242.005 6.093.737 900.200 124.185
95.581 174.876 153.225 2.613.066 19.228 -1.720.220 -107.924 -45.510
+5% +56% +13% +19% +9% -22% -11% -27%
Totaal regio Venlo
26.233.011
27.415.333
1.182.322
+5%
Ten opzichte van 2008 is het aantal dagbezoeken met circa 5% toegenomen (bijna 1,2 miljoen bezoeken). Hierbij valt op dat met name de categorieën met relatief lage bestedingen per bezoek (zie ook volgend hoofdstuk) een groei in het aantal bezoeken kende. Golf – een categorie met relatief hoge bestedingen per bezoek – vormt een uitzondering. Activiteiten met relatief hoge bestedingen (recreatief winkelen, entertainment en zakelijk dagtoerisme) laten een terugval van het bezoekersaantal zien. In onderstaande tabel is weergegeven hoe dit dagbezoek is verdeeld over de regio. Hieruit kan worden afgelezen dat met name in de deelregio Venlo veel dagbezoeken worden doorgebracht (32%). In de deelregio’s Horst aan de Maas en Maasduinen heeft een forse ontwikkeling plaatsgevonden (respectievelijk +13% en +15%), welke voor een groot gedeelte wordt veroorzaakt door routegebonden buitenrecreatie. Daarnaast nam in de deelregio Horst aan de Maas het aantal bezoeken aan attracties (Toverland) en aan musea en bezienswaardigheden toe. Voor de deelregio Maasduinen zijn twee nieuwe aanbieders, Bezoekerscentrum de Maasduinen en Ballorig, andere oorzaken voor de toename. Tabel 4.21.
Dagbezoeken regio Venlo naar deelregio
Deelregio
Bezoeken 2008
Bezoeken 2013
Ontwikkeling aantal bezoeken
Ontwikkeling in %
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
744.107 4.280.173 4.945.946 3.062.644 9.023.656 4.176.484
704.190 4.854.770 5.704.551 3.098.679 8.846.295 4.206.848
-39.917 +574.597 +758.606 +36.035 -177.361 +30.364
-5% +13% +15% +1% -2% +1%
Totaal regio Venlo
26.234.210
27.416.533
1.182.322
+5%
4.3.10. Herkomst dagtoeristen Bij de bedrijfsenquête onder de dagrecreatieve aanbieders is ook gevaagd waar de dagbezoekers vandaan komen (met een uitsplitsing in de regio, de rest van Nederland of het buitenland). Ook voor de twee categorieën waar geen enquête voor is verricht is de herkomst op basis van deskresearch geanalyseerd. 32
Van de dagtoeristen in de regio Venlo is 76% afkomstig uit de regio zelf. Uit de rest van Nederland komt circa 16% en 9% komt uit het buitenland. Vooral de attracties in de regio trekken relatief veel buitenlandse bezoekers. Ook recreatief winkelen en entertainment hebben relatief veel buitenlandse bezoekers getrokken. Voor entertainment kan dit worden verklaard door Holland Casino Venlo. Tabel 4.22.
Herkomst dagtoeristen 2013
24
Regio Venlo
Nederland
Buitenland
Attracties Musea en bezienswaardigheden Evenementen 25 Routegebonden buitenrecreatie Recreatief winkelen Entertainment Golf Zakelijk dagtoerisme
43% 40% 70% 83% 70% 75% 71% 64%
33% 41% 16% 17% 7% 5% 24% 29%
25% 19% 14% 0% 23% 20% 5% 7%
Totaal regio Venlo
76%
16%
9%
In het onderzoek is tevens gevraagd om het belangrijkste herkomstland van buitenlandse gasten aan te geven. Hierbij wordt, conform 2008, hoofdzakelijk Duitsland genoemd.
24
25
Opgemerkt dient te worden dat bij de categorie golf, evenementen en entertainment slechts een klein deel van de respondenten deze vraag heeft beantwoord. Het is derhalve onzeker of bij deze categorieën de herkomstgegevens representatief zijn voor alle bedrijven. Routegebonden buitenrecreatie is gebaseerd op het Continu Vrijetijdsonderzoek (CVTO). In dit onderzoek zijn geen buitenlanders opgenomen, waardoor buitenlandse bezoeken aan deze categorie buiten beschouwing zijn gebleven.
33
5.
ECONOMISCHE BETEKENIS TOERISME EN RECREATIE
5.1.
Inleiding
In dit hoofdstuk zal worden ingegaan op de economische betekenis van toerisme en recreatie in de regio Venlo26, uitgedrukt in bestedingen en werkgelegenheid. Eerst wordt de economische betekenis voor het hele gebied weergeven (5.2.) en in perspectief geplaatst (5.3.). Aansluitend wordt de economische betekenis uitgesplitst naar categorie (5.4.) en naar regio (5.5.). Tot slot is indicatief ingegaan op de verdeling naar herkomst van de toeristen (5.6.). Ten behoeve van de ontwikkeling van de economische betekenis tussen 2008 en 2013 merken wij op dat voor 2008 enkele correcties noodzakelijk bleken. De cijfers voor 2008 kunnen hierdoor enigszins afwijken van de vorige rapportage. Derhalve moet voor de vergelijking met 2008 worden uitgegaan van de cijfers in deze rapportage en niet van de cijfers in de voorgaande rapportage.
5.2.
Economische betekenis toerisme regio Venlo
Toeristisch-recreatieve bestedingen bedragen bijna € 820 miljoen De totale omvang van de bestedingen die voortvloeien uit toerisme en recreatie in de regio Venlo wordt geraamd op circa € 819 miljoen. Dit gaat gepaard met een werkgelegenheid van circa 9.495 FTE (zie tabel 5.1.) Tabel 5.1. Categorie Verblijfstoerisme Dagtoerisme Totaal regio Venlo
Economische betekenis toerisme regio Venlo (2013) Bestedingen (€)
Werkgelegenheid (FTE)
326,9 miljoen (40%) 492,7 miljoen (60%)
4.043 (43%) 5.452 (57%)
819,7 miljoen (100%)
9.495 (100%)
Toerisme en recreatie schept werk voor 12.500-14.500 personen Doordat de werkgelegenheid in toerisme – naast fulltime banen – (grotendeels) uit parttime werk en deels seizoenswerk bestaat, correspondeert dit met 12.500-14.500 banen. Bredere betekenis De economische betekenis van toerisme is erg belangrijk, niet alleen kwantitatief (bestedingen, werkgelegenheid) maar ook kwalitatief27. Zo geeft toerisme spin-off naar andere sectoren. Zo komen de bestedingen (en daarmee de werkgelegenheid) niet alleen bij de toeristische bedrijven (met name de sectoren logies en entree) terecht, maar ook daarbuiten zoals in de horeca, detailhandel, vervoer, etc. Tabel 5.2. toont de verdeling van de bestedingen (zie ook figuur 5.1. op de volgende pagina) en de werkgelegenheid naar de verschillende uitgavencategorieën/sectoren. Detailhandel heeft de grootste bestedingen, dit wordt mede veroorzaakt door het grote aandeel recreatief winkelen in het dagbezoek.
26 27
De werkwijze om tot toeristische bestedingen en werkgelegenheid te komen is toegelicht in bijlage 2. Tevens biedt de sector werk aan mensen met relatief lage opleidingsniveaus en is de sector ook belangrijk voor een wervend woonen leefmilieu en het vestigingsklimaat (om mensen en bedrijven te werven en vast te houden).
34
Tabel 5.2.
Verdeling bestedingen en werkgelegenheid naar sectoren (2013) Bestedingen (€)
Logies Horeca Detailhandel Entree Vervoer Overig Direct Indirect
139,4 miljoen 133,1 miljoen 334,5 miljoen 107,7 miljoen 104,9 miljoen
Totaal
819,7 miljoen
Figuur 5.1.
Werkgelegenheid (FTE) (17%) (16%) (41%) (13%) (13%)
(100%)
1.226 1.462 1.670 1.041 292 1.141 6.831 2.664
(13%) (15%) (18%) (11%) (3%) (12%) (72%) (28%)
9.495
(100%)
Verdeling toeristische bestedingen regio Venlo (2013)
12%
17%
13% 16%
Logies Horeca Detailhandel Entree
41%
Vervoer
Toerisme in regio Venlo belangrijke sector Met bijna € 820 miljoen toeristisch-recreatieve bestedingen is de vrijetijdssector in de regio Venlo belangrijk. Het aandeel in het BBP van de regio is 9,5%28. Landelijk gezien ligt dit percentage op 4,8%29. In 2008 bedroeg het aandeel in het BBP circa 10%. Figuur 5.2.
Aandeel toeristisch-recreatieve bestedingen in BBP
Aandeel toerisme in BBP 15,0% 10,0% 5,0%
9,5%
4,8%
Regio Venlo
Nederland
0,0%
28 29
Hierbij is uitgegaan van een BBP van € 8,6 miljard (BBP tegen marktprijzen (cijfers 2011), bron: CBS) Hierbij is een bewerking uitgevoerd op de cijfers van het CBS (op basis van de Tourism Satellite Account) om tot een vergelijkbaar bestedingsniveau te komen (exclusief uitgaand toerisme, aanschaf duurzame recreatiegoederen, etc.). Vervolgens zijn de toeristischrecreatieve bestedingen in Nederland (circa € 29 miljard na correctie) gedeeld door het BBP in marktprijzen (€ 599 miljard, bron: CBS).
35
5.3.
Economische betekenis toerisme 2013 naar categorie
Dagtoerisme in de regio Venlo goed voor 60% van de bestedingen In deze paragraaf is nader bekeken hoe de economische betekenis van recreatie en toerisme in de regio Venlo is opgebouwd. Uit tabel 5.1. kan worden afgelezen dat circa 40% van de impact wordt gegenereerd door het verblijfstoerisme. Het dagtoerisme is goed voor 60% van de toeristisch-recreatieve bestedingen in de regio. 5.3.1.
Verblijfstoerisme
De verblijfstoeristische bestedingen in de regio Venlo in 2013 zijn geraamd op ongeveer € 327 miljoen. De werkgelegenheid wordt ingeschat op bijna 4.050 FTE (fulltime equivalenten). Dit is ongeveer 43% van de totale werkgelegenheid die voortvloeit uit het toerisme in de regio. Bungalowsector belangrijkste verblijfstoeristische sector In tabel 5.3. is aangegeven hoe de bestedingen en werkgelegenheid zijn verdeeld over de verschillende verblijfstoeristische categorieën. Tabel 5.3.
Economische betekenis verblijfstoerisme regio Venlo (2013)
Categorie
Bestedingen (€)
Werkgelegenheid (FTE)
Bed & Breakfast accomodaties Hotels/pensions standaard Hotels middenklasse/luxe Bungalowparken Huisjes/appartementen Mini- en boerderijcampings Campings toeristisch Campings vast Camperplaatsen Groepsaccommodaties Watersport passanten Watersport vast
2,4 miljoen 0,9 miljoen 56,6 miljoen 197,0 miljoen 1,0 miljoen 3,1 miljoen 25,6 miljoen 31,1 miljoen 0,2 miljoen 2,5 miljoen 1,1 miljoen 5,2 miljoen
(1%) (0%) (17%) (60%) (0%) (1%) (8%) (10%) (0%) (1%) (0%) (2%)
29 11 694 2.486 13 34 295 372 2 31 13 63
(1%) (0%) (17%) (61%) (0%) (1%) (7%) (9%) (0%) (1%) (0%) (2%)
Totaal regio Venlo
326,9 miljoen
(100%)
4.043
(100%)
Hieruit blijkt duidelijk dat met name de bungalowparken – met circa 71% van de overnachtingen – een zeer grote bijdrage (60%) leveren aan de economische betekenis van het verblijfstoerisme in de regio Venlo. Ook hotels middenklasse en luxe leveren een aanzienlijke bijdrage. Deze categorie heeft met een aandeel van circa 7% in het totaal aantal overnachtingen een relatief grote bijdrage in de bestedingen (17%). Dit wordt veroorzaakt door de relatief hoge bestedingen per persoon per dag.
5.3.2.
Dagtoerisme
De bestedingen die gepaard gaan met het dagtoerisme in de regio Venlo worden geraamd op circa € 493 miljoen. De werkgelegenheid die hieruit voortvloeit bedraagt circa 5.452 FTE (57% van de totale werkgelegenheid die voortvloeit uit de sector). In tabel 5.4. is weergegeven hoe dit verdeeld is over de verschillende dagtoeristische categorieën.
36
Tabel 5.4.
Economische betekenis dagtoerisme regio Venlo (2013)
Categorie
Bestedingen (€)
Werkgelegenheid (FTE)
Attracties Musea en bezienswaardigheden Evenementen Routegebonden buitenrecreatie Recreatief winkelen Entertainment Golf Zakelijk dagtoerisme
54,3 miljoen 6,7 miljoen 23,0 miljoen 61,6 miljoen 287,9 miljoen 40,4 miljoen 13,7 miljoen 5,2 miljoen
(11%) (1%) (5%) (13%) (58%) (8%) (3%) (1%)
619 80 293 598 3.065 539 185 74
(11%) (1%) (6%) (11%) (56%) (10%) (3%) (1%)
Totaal regio Venlo
492,7 miljoen
(100%)
5.452
(100%)
Recreatief winkelen economisch belangrijkste dagrecreatieve activiteit Hieruit kan worden afgelezen dat het recreatief winkelen en de routegebonden buitenrecreatie de belangrijkste bijdrage leveren aan de economische betekenis van het dagtoerisme in de regio Venlo. Met name het recreatief winkelen levert met circa 22% van het totale aantal dagbezoeken een aanzienlijke bijdrage. Door de relatief hoge bestedingen per persoon per dag bij dit type dagtoerisme, levert het recreatief winkelen zelfs circa 58% van de bestedingen en 56% van de werkgelegenheid die voortvloeit uit het dagtoerisme in de regio.
5.4.
Economische betekenis toerisme 2013 naar regio
In tabel 5.5. is de economische impact van toerisme voor de zes deelregio’s in de regio Venlo weergegeven. Uit deze tabel en figuur 5.3. kan worden afgeleid dat Venlo verreweg de belangrijkste deelregio is voor de bijdrage aan de totale economische betekenis van toerisme en recreatie in de regio Venlo anno 2013. Horst aan de Maas en Maasduinen vertegenwoordigen de tweede en derde plaats. Tabel 5.5. Deelregio Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray Totaal regio Venlo
Economische betekenis toerisme regio Venlo naar deelregio (2013) Bestedingen (€) 40,1 miljoen 165,3 miljoen 121,8 miljoen 66,7 miljoen 337,7 miljoen 88,0 miljoen 819,7 miljoen
(5%) (20%) (15%) (8%) (41%) (11%) (100%)
Werkgelegenheid (FTE) 497 1.969 1.437 755 3.833 1.003 9.495
(5%) (21%) (15%) (8%) (40%) (11%) (100%)
37
Figuur 5.3.
Verdeling bestedingen naar deelregio (2013)
11%
5% 20% Beesel Horst aan de Maas Maasduinen
15%
41%
Peel en Maas Venlo
8%
Venray
Tabel 5.6. en 5.7. geven inzicht in de bestedingen en werkgelegenheid gesplitst naar verblijfs- en dagtoerisme per deelregio. Verblijfstoeristisch is Horst aan de Maas de belangrijkste regio, gevolgd door Venlo en Maasduinen. Op dagtoeristisch gebied zijn Venlo en Venray de belangrijkste deelregio’s. Tabel 5.6. Deelregio
Economische betekenis verblijfstoerisme naar deelregio (2013) Bestedingen (€) verblijfstoerisme
Werkgelegenheid (FTE) verblijfstoerisme
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
26,0 miljoen 97,7 miljoen 70,1 miljoen 28,0 miljoen 79,1 miljoen 26,0 miljoen
(8%) (30%) (21%) (9%) (24%) (8%)
327 1.214 866 333 981 322
(8%) (30%) (21%) (8%) (24%) (8%)
Totaal regio Venlo
326,9 miljoen
(100%)
4.043
(100%)
Tabel 5.7. Categorie
Economische betekenis dagtoerisme naar deelregio (2013) Bestedingen (€) Dagtoerisme
Werkgelegenheid (FTE) Dagtoerisme
Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
14,1 miljoen 67,6 miljoen 51,7 miljoen 38,7 miljoen 258,6 miljoen 62,0 miljoen
(3%) (14%) (10%) (8%) (52%) (13%)
171 755 571 422 2.852 682
(3%) (14%) (10%) (8%) (52%) (13%)
Totaal regio Venlo
492,7 miljoen
(100%)
5.452
(100%)
Onderstaand volgt een korte toelichting op het profiel per deelregio: Venlo is economisch gezien de belangrijkste deelregio. Met 41% van de totale bestedingen en de werkgelegenheid. Dit dankt de regio met name aan het dagtoerisme, waar de deelregio in bijna alle categorieën de lijst, met uitzondering van routegebonden buitenrecreatie en golf, aanvoert. Vooral op het gebied van recreatief winkelen en attracties is Venlo zeer belangrijk. Op het gebied van verblijfstoerisme neemt Venlo een tweede plaats in (na Horst aan de Maas). Op hotelgebied bezet Venlo 38
de eerste plaats van de ranglijst, op het gebied van bungalowparken de derde plaats (na Horst aan de Maas en Maasduinen). Horst aan de Maas is met 20% van de toeristische bestedingen de nummer 2 van de regio Venlo. Op het gebied van verblijfstoerisme scoort de regio een eerste plaats, met name door de bungalowparken, de campings en hotels middenklasse/luxe. Op het gebied van dagtoerisme is de regio de tweede regio, met een eerste plaats op het gebied van golf en een tweede plaats op het gebied van attracties en routegebonden buitenrecreatie. Maasduinen is met circa 15% van de toeristische bestedingen de nummer drie van de regio. Deze regio scoort met name sterk op het gebied van watersport (eerste plaats). Opvallend is verder het absolute belang van de camperplaatsen (deelregio met hoogte economische betekenis in de camperplaatsen). Categorieën die in Maasduinen in absolute zin belangrijk zijn, zijn de bungalowparken, routegebonden buitenrecreatie, recreatief winkelen en vast kamperen. Op dagtoeristisch gebied bezet de regio een vierde plaats met een eerste plaats op gebied van routegebonden buitenrecreatie en zakelijk dagtoerisme. Venray is met 11% van de bestedingen de vierde deelregio in de regio Venlo. Hierbij valt met name het grote belang van de sector detailhandel op, hetgeen met name wordt veroorzaakt door het recreatief winkelen in deze deelregio (de categorie met grootste economische impact). In Venray komt relatief weinig impact uit het verblijfstoerisme (circa 30% versus circa 40% voor de hele regio Venlo). Peel en Maas is met circa € 67 miljoen bestedingen de vijfde deelregio. Peel en Maas is de deelregio waar het meeste gekampeerd wordt (nummer één op gebied van toeristisch kamperen en nummer twee voor vast kamperen). Op gebied van dagrecreatie zijn recreatief winkelen, routegebonden buitenrecreatie en entertainment belangrijk voor deze deelregio. Beesel levert met circa € 40 miljoen bestedingen de kleinste bijdrage (deze deelregio heeft tevens de kleinste oppervlakte). Categorieën die in Beesel belangrijk zijn, zijn bungalowparken en entertainment.
5.5.
Economische betekenis in perspectief
Het is niet alleen van belang om inzicht te hebben in de absolute economische betekenis van toerisme en recreatie in de regio Venlo, het is ook relevant inzicht te hebben in het aandeel binnen de totale werkgelegenheid van de regio Venlo. Het aandeel van de werkgelegenheid die voortvloeit uit de toeristische bestedingen (12.500 tot 14.500 banen) in de totale werkgelegenheid in de regio Venlo komt hierdoor neer op 9,5%. Dit is hoger dan het landelijk gemiddelde30. In figuur 5.4. is per deelregio weergeven welk aandeel de toeristisch-recreatieve sector vertegenwoordigt in de totale werkgelegenheid. Het gemiddelde voor de regio Venlo komt uit op 9,5% (zie rode lijn). Toerisme en recreatie heeft een relatief groot aandeel in de totale werkgelegenheid in de gemeenten Beesel, Maasduinen en Horst aan de Maas.
30
Het landelijk gemiddelde bedraagt 6,3% conform de landelijke R&T standaard.
39
Figuur 5.4.
Aandeel toerisme en recreatie in totale werkgelegenheid
25,0% 20,2% 20,0% 14,8%
15,0%
14,1% 9,2%
10,0% 6,0%
Regio Venlo 5,2%
5,0% 0,0% Beesel
5.6.
Horst aan Maasduinen de Maas
Peel en Maas
Venlo
Venray
Ontwikkeling economische betekenis
In deze paragraaf wordt de ontwikkeling van de economische betekenis van toerisme en recreatie in de regio Venlo tussen 2008 en 2013 nader geanalyseerd. Tabel 5.8.
Ontwikkeling economische betekenis toerisme en recreatie regio Venlo 2008-2013
Jaar
Bestedingen
Werkgelegenheid (FTE)
2008 2013
€ 871,0 miljoen € 819,7 miljoen
11.288 9.495
-5,8%
-15,9%
2008-2013
Uit deze tabel blijkt dat de totale bestedingen tussen 2008 en 2013 met circa 6% zijn afgenomen. Dit wordt veroorzaakt door dagrecreatie (daling van circa 15%). De bestedingen in het verblijfstoerisme stegen met circa 13%. Voor dagrecreatie wordt de afname veroorzaakt door het recreatief winkelen (zowel het aantal bezoeken als de bestedingen per bezoek zijn gedaald voor deze categorie). Wanneer recreatief winkelen buiten beschouwing wordt gelaten zouden de totale bestedingen in dagrecreatie met circa 6% zijn gestegen (stijging van totale bestedingen komt dan uit op circa 10%). Tabel 5.9. 2008-2013
Nadere specificatie ontwikkeling economische betekenis toerisme en recreatie regio Venlo
Jaar
Bestedingen verblijfstoerisme
Bestedingen dagrecreatie
2008 2013
€ 288,5 miljoen € 326,9 miljoen
€ 582,5 miljoen € 492,7 miljoen
+13,3%
-15,4%
2008-2013
De toeristisch-recreatieve werkgelegenheid daalde tussen 2008 en 2013 met circa 16%. Deze daling hangt samen met de stijging van de arbeidsproductiviteit (hogere omzet en toegevoegde waarde per medewerker). Ook de totale werkgelegenheid in de regio daalde in de periode 2008-2013, namelijk met
40
2,7%31. Het relatieve belang van de toeristisch-recreatieve sector is ook licht gedaald (9,5% in 2013 en 11,0% in 2008). Indien de ontwikkeling van de bestedingen nader wordt geanalyseerd, kan worden geconcludeerd dat de groei binnen het verblijfstoerisme is veroorzaakt door hogere bestedingen. Het aantal overnachtingen nam immers af. Voor dagrecreatie is sprake van een negatief bestedingseffect. Dit effect wordt vooral veroorzaakt door een volume effect (80%). Onderstaand is de ontwikkeling van de bestedingen per deelregio weergegeven. Hieruit blijkt dat de bestedingen in alle deelregio’s zijn gedaald. Vooral in Beesel, Peel en Maas en Venray is sprake van een forse daling, wat verklaard wordt door de ontwikkeling van recreatief winkelen in deze drie deelregio’s. Voor Beesel zijn de bestedingen voor de bungalowparken relatief fors gedaald (deze sector is, vergeleken met de omvang van het recreatief winkelen, relatief groot in deze deelregio (vestiging Landal de Lommerbergen)). In Horst aan de Maas zijn de totale bestedingen vrijwel constant gebleven. De daling van het recreatief winkelen in deze deelregio was relatief klein en wordt gecompenseerd door de toename van andere categorieën. Voor Maasduinen kan de relatief beperkte afname onder andere verklaard worden door een toename in dagrecreatieve categorieën (attracties, musea en bezienswaardigheden, entertainment, golf). In Venlo zijn vooral de bestedingen in bungalowparken en evenementen toegenomen32. Tabel 5.10. Jaar Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray
31 32
Ontwikkeling bestedingen per gemeente 2008-2013 2008
2013
2008-2013
€ 46,0 miljoen € 165,0 miljoen € 129,8 miljoen € 82,0 miljoen € 357,1 miljoen € 112,9 miljoen
€ 40,1 miljoen € 165,3 miljoen € 121,8 miljoen € 66,7 miljoen € 337,7 miljoen € 88,0 miljoen
-12,8% +0,2% -6,1% -18,7% -5,4% -22,1%
Bron: LISA. Zoals reeds toegelicht in hoofdstuk 4 werd op basis van contact van de gemeente Venlo met ondernemers ten tijde van oplevering van de rapportage duidelijk dat tijdens de enquêtes hoogstwaarschijnlijk te hoge overnachtingscijfers zijn verstrekt. Hierdoor is het daadwerkelijke aantal overnachtingen voor 2013 in de deelregio Venlo vermoedelijk lager dan vermeld in deze rapportage. Op regioniveau blijft de structuur en de ontwikkeling van de sector intact en beïnvloedt dit de conclusies en aanbevelingen (hoofdstuk 6) niet.
41
6.
CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN
6.1.
Conclusies
Op basis van het voorgaande concluderen wij het volgende: Sterke sector. Toerisme en recreatie is een sterke sector in de regio. Het aandeel van de totale bestedingen in het BBP en het relatieve belang van de sector in de totale werkgelegenheid zijn hoog, maar wel gedaald ten opzichte van de nulmeting (2008); Krachtige bungalowsector onder druk. De bungalowsector is dominant binnen het verblijfstoerisme in de regio Venlo (76% van de overnachtingen) en is erg krachtig. De bezetting van de bungalows is hoog (boven landelijke en provinciale gemiddelden) en de sector heeft een aandeel van 10% in de Nederlandse bungalowovernachtingen. Tegelijkertijd is het aantal overnachtingen gedaald ten opzichte van 2008. Omdat het aanbod (licht) toenam betekent dit de bezetting is gedaald; Overig verblijf stijgende lijn. In 2013 vonden circa 4,9 miljoen overnachtingen plaats. Dit aantal is tussen 2008 en 2013 met 3% gedaald. In de hotellerie, campings, groepsaccommodaties en jachthavens is het aantal overnachtingen gestegen. Dit leidt tot een (forse) stijging van het aantal overnachtingen wanneer de bungalowparken niet in beschouwing worden genomen (+15%); Activiteiten met lage bestedingen populair. Het aantal dagbezoeken in de regio Venlo in 2013 kwam uit op circa 27,4 miljoen. Routegebonden buitenrecreatie is een dominante categorie met 60% van het aantal bezoeken. Sinds 2008 is het totaal aantal dagbezoeken met 5% gestegen, waar met name in categorieën met lage bestedingen (bijv. musea en bezienswaardigheden, evenementen en routegebonden buitenrecreatie) een stijging plaatsvond; Zonder recreatief winkelen stijgende bestedingen. De economische betekenis van de overnachtingen en dagbezoeken is een totaal van circa € 819,7 miljoen aan bestedingen. Dit betekent een afname van 6% ten opzichte van 2008. Echter, wanneer het recreatief winkelen buiten beschouwing wordt gelaten wordt een stijging van de bestedingen zichtbaar (+10%, maar grotendeels te verklaren door prijsstijging (inflatie)). Werkgelegenheid met sociale impact. De totale werkgelegenheid als gevolg van de toeristischrecreatieve vraag is geraamd op circa 9.495 FTE (bijna 10% van de totale werkgelegenheid in de regio). Deze werkgelegenheid wordt niet alleen gegenereerd bij toeristische bedrijven, maar ook daarbuiten (horeca, detailhandel, toeleveranciers, e.d.). Omdat toerisme (grotendeels) bestaat uit parttime- en seizoenswerk correspondeert dit met 12.500 tot 14.500 banen.
6.2.
Aanbevelingen
Zoals bovenstaand is geconcludeerd is de toeristisch-recreatieve sector in de regio Venlo krachtig, maar staat ze op bepaalde vlakken onder druk. Op middellange termijn moet daarom worden gewaakt dat er een structurele achteruitgang is ingezet, de sector minder krachtig en vitaal wordt en daarmee de bestedingen en werkgelegenheid structureel dalen. Om stabilisatie of een gezonde groei te bewerkstellingen bevelen wij het volgende aan: Nieuwe PMC’s bungalows. Regio Venlo kent een bijzondere bungalowstructuur met grote parken die veel voorzieningen bieden en dus relatief onafhankelijk van de omgeving kunnen functioneren. Deze bungalowsector staat onder druk wat betreft overnachtingen, prijzen en kwaliteit (beperkt onderscheidend vermogen). Tegelijk is de regio sterk afhankelijkheid van landelijke ketens. Er zullen derhalve nieuwe PMC’s gevonden moeten worden voor de bungalowsector gezien dalende bezetting; Verbindingen leggen. Tegelijk is het zaak dat de verbinding tussen aanbieders van verschillende (verblijf- en dag)recreatieve bedrijven én andere sectoren (cross-overs) binnen de regio Venlo 42
sterker gelegd worden door het gezamenlijk ontwikkelen van nieuwe PMC´s, arrangementen, e.d. Een Leefstijlgerichte aanpak bevelen we in dit kader aan. Verbetering productiviteit en meer investeringen. De productiviteit van de verblijfsrecreatiebedrijven zal vergroot moeten worden om als regio vitaal en aantrekkelijk te blijven. Door een hogere productiviteit stijgt de investeringskracht. Tegelijkertijd moeten ondernemers in samenwerking met overheden (gemeente, regio, provincie) zoeken naar mogelijkheden om deze investeringen mogelijk te maken en barrières te slechten. De regio is de ideale ‘overheidslaag’ om hierin een coördinerende rol op zich te nemen; Revitaliseringsaanpak. Meer grip krijgen op bezoekmotieven en doelgroepen binnen het verblijfstoerisme teneinde de toeristisch-recreatieve functie te versterken. Daartoe zou een ‘revitaliseringsaanpak’ voor verblijfsrecreatie een goed hulpmiddel zijn, waarbij met name op de kwaliteit van het verblijfstoeristisch product moet worden ingezet; Vraaggericht werken in groter gebied. De regio heeft te weinig een onderscheidende toeristischrecreatieve identiteit zodat ook het imago diffuus is. Het ligt daarom voor de hand om in de vermarkting van de regio meer te profiteren van omliggende sterke regio´s en verbindingen te leggen met hun toeristische aanbod en imago; Evenwichtige versterking dagrecreatie. De regio heeft potentie om op dagrecreatief vlak (in de meeste brede zin, maar passend bij de aanwezige (verblijfs)doelgroepen) nog sterker te worden. Als aanvulling op de sterke bungalowstructuur past evenwichtig en passend dagrecreatief aanbod.
Tot slot adviseren we bovenstaande aanbevelingen in een nieuw te ontwikkelen visie een plek te geven.
43
Bijlage 1
Begrippenlijst
Appartementen/Vakantiehuisjes Een zomerhuisje, bungalow of appartement, voor zover deze eenheid (of eenheden) hoofdzakelijk voor verhuur door de exploitant of beheerder van het complex beschikbaar zijn. In dit onderzoek ligt de bovengrens bij 5 eenheden. Bedrijven die meer eenheden aanbieden zijn opgenomen onder de categorie bungalowparken. Attractie Bedrijfsmatig geëxploiteerde attractie (attractieparken, dierentuinen, etc) waar entreegelden worden geheven met minimaal een regionale aantrekkingskracht en minimaal 5.000 bezoekers per jaar. Bed and Breakfast accommodatie Een accommodatie waar logies wordt verstrekt en ontbijt wordt geserveerd. In het onderzoek is geen ondergrens gehanteerd. Bedrijven die zich in de markt zetten als Bed and Breakfast zijn als zodanig opgenomen in het onderzoek. Bestedingen Uitgaven van verblijfstoeristen en dagtoeristen in het kader van het verblijf of dagtoeristisch bezoek. Hierbij worden uitgaven aan reiskosten, verblijfskosten, eten en drinken, entreegelden en overige kosten die rechtstreeks verband houden met het verblijf of bezoek meegenomen. Uitgaven voor duurzame recreatiegoederen zoals caravan, boot, kampeeruitrusting en dergelijke blijven buiten beschouwing. Bezoekers Het aantal bezoeken dat op jaarbasis wordt afgelegd. Het gaat hier niet om unieke bezoekers, mensen kunnen meerder keren per jaar een bepaalde activiteit ondernemen. Bungalowpark Dit is een complex bestaande uit zomerhuisjes, bungalows of appartementen, voor zover deze verblijfseenheden hoofdzakelijk voor verhuur door de exploitant of beheerder van het complex beschikbaar zijn. Complexen tweede woningen waarvan de individuele woningen in eigendom zijn van afzonderlijke particulieren en die niet hoofdzakelijk beschikbaar zijn voor verhuur door de exploitant van het complex behoren dus niet tot deze categorie. De ondergrens voor de categorie bedraagt in dit onderzoek minimaal 5 eenheden (bedrijven met minder dan 5 eenheden vallen onder de categorie vakantiehuisjes en appartementen). Camping Een (deel van een) terrein met ten minste wasgelegenheid en toiletten, waarop kan worden overnacht in tenten, toercaravans, kampeerauto’s, stacaravans, tenthuisjes of trekkershutten. Entertainment Onder deze categorie vallen die primair zich richten op het vertier, vermaak of amusement van de bezoeker. Hiertoe behoren o.a. bioscopen, theaters, bowlings en casino’s. Evenement Evenement met minimaal een bovenlokale/regionale aantrekkingskracht en minimaal 5.000 bezoekers per jaar. FTE Fulltime equivalent ofwel voltijdbaan/arbeidsjaar (de gemiddelde contractuele arbeidsduur van een voltijdbaan van werknemers op jaarbasis). 44
Golfbaan Een terrein waar bezoekers het spel golf kunnen beoefenen (leden en/of greenfees). Groepsaccommodatie Een accommodatie met logiesverstrekking overwegend aan personen in groepsverband met slaapgelegenheid in kamers, zalen, huisjes, tenthuisjes, appartementen en/of tenten die gasten mogelijk met vreemden moeten delen. Hieronder worden verstaan: kampeerboerderijen, vakantiehuizen, natuurvriendenhuizen, tentenkampen en logiesaccommodaties behorende tot watersportcentra en maneges. Jachthaven Commerciële havens, verenigingshavens en gemeentehavens. Voor deze categorie is in dit onderzoek geen ondergrens met betrekking tot het aantal ligplaatsen gehanteerd. Hotels/pensions standaard Pensionaccommodaties en hotels tot en met 2 sterren. Betreft accommodaties waarin logies wordt verstrekt en waar (eventueel afzonderlijke) maaltijden, kleine etenswaren en dranken worden verstrekt aan gasten en mogelijk ook aan passanten. Hotels middenklasse en luxe Hotels met 3 tot en met 5 sterren. Mini- en boerderijcamping Een (deel van een) terrein met ten minste wasgelegenheid en toiletten, waarop kan worden overnacht in tenten, toercaravans, kampeerauto’s, stacaravans, tenthuisjes of trekkershutten. In dit onderzoek is het verschil tussen deze categorie en de reguliere campings voornamelijk gemaakt doordat de naam van de camping aangeeft dat het een mini- of boerderijcamping betreft. Een minicamping hoeft niet op een boerderij gelegen te zijn. Deze camping hebben doorgaans minder dan 15 plaatsen. Een boerderijcamping kan gerust (een stuk) groter zijn zolang de camping maar op een boerenterrein gelegen is. Musea en bezienswaardigheden Musea, monumenten, ambachtelijke bedrijven, etc met minimaal 5.000 bezoekers per jaar. Recreatief winkelen Recreatie winkelen, ook wel funshopping genoemd, is winkelen in een ongedwongen sfeer, zonder dan men iets hoeft te kopen. Meestal gaat het om de luxere bestedingen in de sfeer van secudaire behoeften. Routegebonden buitenrecreatie Dagtochten op het gebied van wandelen, fietsen en een toertochtje met de auto maken. Zakelijke dagtoerisme Tot het zakelijk dagtoerisme wordt gerekend het bezoek aan accommodatie die zalen aanbieden voor zakelijke bijeenkomsten en/of congressen. Overnachting Elke nacht die een gast doorbrengt in een logiesaccommodatie, voor zover dit geen overnachting is van een vaste gast in een hotel of pension of van een vaste huurder van een huisje of vaste plaats op een kampeerterrein of in een jachthaven. 45
Passantenovernachting Een overnachting van een gast (persoon) op een ligplaats (passantenplaats of vaste plaats) in een jachthaven. Slaapplaats Een slaapplaats is iedere eenpersoonsslaapplaats in een logiesaccommodatie. Bijzetbedden in hotels worden niet meegeteld. Vaste plaatsen Jaarplaatsen en seizoenplaatsen op campings en in jachthavens. De overnachtingen van vaste gebruikers op deze plaatsen zijn in dit onderzoek niet meegenomen bij de overnachtingen (wel voor de economische betekenis).
46
Bijlage 2
Werkwijze berekening bestedingen en werkgelegenheid
De economische betekenis van toerisme – uitgedrukt in bestedingen en werkgelegenheid – is geraamd door middel van toepassing van de methodiek zoals gehanteerd in het ZKA/RECRON Impactmodel. Deze methodiek is onderstaand schematisch weergegeven. Schema 1
Methodiek raming economische betekenis toerisme Input: overnachtingen/dagbezoeken en capaciteit x Bestedingen per persoon per categorie (naar sectoren) Output: bestedingen (totaal en naar sectoren) -/BTW/accijns desbetreffende sector -/Inkooppercentage desbetreffende sector Finale omzet per sector x Arbeidscoëfficiënten per sector Output: Werkgelegenheid in fte’s (direct naar sectoren en indirect via multiplier)
Bestedingen De berekening van de bestedingen geschiedt op basis van gemiddelde bestedingen per persoon per overnachting of dagtocht. Bij de categorieën campings vast en watersport vast worden de bestedingen berekend op basis van een vast tarief per plaats per jaar. In tabel 1 zijn de bestedingen per categorie weergegeven. Deze bestedingen zijn verdeeld over de volgende uitgavencategorieën: Logies (overnachtingskosten accommodatie); Horeca; Detailhandel; Entree (entreegelden, fietshuur, parkeergelden, etc); Vervoer. In deze bestedingen zijn alle uitgaven van de toeristen meegenomen, zowel de bestedingen op de toeristische bedrijven (bijvoorbeeld de kamerhuur en de verdere uitgaven, bijvoorbeeld aan eten en drinken) als bestedingen buiten deze bedrijven, zoals in bijvoorbeeld supermarkt, restaurant, aan fietsverhuur, (openbaar) vervoer, etc. Deze bestedingen zijn gebaseerd op analyses van de uitkomsten van de (telefonische) enquêtes in combinatie met deskresearch. In de tabel op de volgende pagina zijn de bestedingsprofielen voor de verschillende categorieën weergegeven. Zoals uit deze tabel kan worden afgelezen, verschillen de bestedingen per categorie.
47
Tabel 1
Bestedingsprofielen Monitor Verblijfstoerisme regio Venlo
Categorieën
Eenheid
Verblijfstoerisme Bed & Breakfast accomodaties Hotels/pensions standaard Hotels middenklasse/luxe Bungalowparken Huisjes/appartementen Mini- en boerderijcampings Campings toeristisch Campings vast Camperplaatsen Groepsaccommodaties Watersport passanten Watersport vast Dagtoerisme Attracties Musea en bezienswaardigheden Evenementen Routegebonden buitenrecreatie Recreatief winkelen Entertainment Golf Zakelijk dagtoerisme
€ 88,89 € 91,50 € 178,54 € 57,04 € 48,63 € 26,70 € 31,23 € 4.840,78 € 22,93 € 29,30 € 39,13 € 3.311,15 € 28,63 € 13,85 € 17,28 € 3,77 € 47,25 € 44,83 € 56,34 € 41,59
Per persoon per dag Per persoon per dag Per persoon per dag Per persoon per dag Per persoon per dag Per persoon per dag Per persoon per dag Per plaats per jaar Per persoon per dag Per persoon per dag Per persoon per dag Per ligplaats per jaar Per bezoek Per bezoek Per bezoek Per bezoek Per bezoek Per bezoek Per bezoek Per bezoek
Werkgelegenheid De werkgelegenheid (per sector) kan worden berekend nadat de bestedingen per sector bekend zijn. Hiertoe dienen de totale bestedingen (per sector) te worden gecorrigeerd voor een tweetal effecten: BTW. De bestedingen zijn inclusief BTW. Aangezien de BTW geen directe invloed heeft op de werkgelegenheid in de sector, dient hiervoor een correctie plaats te vinden; Inkoopcomponent. Het aandeel ‘inkoop’ van de sector levert immers geen werkgelegenheid in de desbetreffende sector maar genereert voornamelijk werkgelegenheid bij de producent van levensmiddelen en non-food (brandstof, etc). De omzet en werkgelegenheid behorende bij de inkoop wordt weergegeven onder de ‘sector’ overig. In onderstaande tabel zijn de gehanteerde BTW/accijns- en inkooppercentages weergegeven. Deze zijn gebaseerd op deskresearch. Voor de sectoren, horeca, detailhandel en vervoer zijn samengestelde percentages gehanteerd omdat voor deze sectoren verschillende tarieven gelden. Tabel 2 Sector Logies Horeca Detailhandel Entree Vervoer
BTW/accijns- en inkooppercentages BTW/Accijns% 6,0% 10,7% 14,2% 6,0% 59,6%
Inkoop 0% 29,3% 60% 0% 29,6%
Na deze correcties resulteert de finale afzet uit de toeristische bestedingen. De directe werkgelegenheid per sector wordt berekend door de finale afzet te vermenigvuldigen met de bijbehorende arbeidscoëfficiënt (weergegeven in termen van aantal mensjaren (FTE) werk per € 1 miljoen finale afzet).
48
In tabel 3 staan de arbeidscoëfficiënten per sector vermeld. Deze zijn gebaseerd op deskresearch (bron: CBS).
Tabel 3
Arbeidscoëfficiënten
Economische sector Logies Horeca Detailhandel Entree Vervoer Overig
Arbeidscoëfficiënt 9,32 17,2 14,25 10,24 6,31 4,95
Na het vaststellen van de directe werkgelegenheid, kan de indirecte werkgelegenheid worden bepaald. Deze is m.n. het gevolg van toeleveranties (inkopen, productiemiddelen, bouwnijverheid, dienstverleners (banken, verzekeringsmaatschappijen, wasserij, etc)) die nodig zijn om de afzet in de diverse sectoren te kunnen realiseren. De indirecte werkgelegenheid is met behulp van een multiplier bepaald. Deze multiplier bedraagt 1,37. M.a.w. 1 FTE directe werkgelegenheid genereert 0,37 FTE indirecte werkgelegenheid.
49