Nota toerisme en recreatie

Nota toerisme en recreatie

Nota toerisme en recreatie

Inhoud: notitie

6 juni 2007 Projectnummer 012.00.00.14.00

I n h o u d s o p g a v e

1

Inleiding

2

Bestaande toeristisch-recreatieve voorzieningen 2.1 Dagrecreatieve voorzieningen 2.2 Verblijfsrecreatieve voorzieningen 2.3 Anna Paulowna als plek om te winkelen 2.4 Toerisme in de omgeving 2.5 Toekomstige ontwikkelingen 2.6 Conclusie

5 5 14 15 16 17 17

3

Beleidskader

21

4

Trends

25

5

Toerisme in Anna Paulowna: toekomstperspectief 5.1 Uitgangspunten/doelstellingen 5.2 Speerpunten van beleid 5.3 Overige aspecten

29 25 27 33

6

Conclusies 6.1 Speerpunten voor de toeristische ontwikkeling van de gemeente Anna Paulowna 6.2 Overige acties

Bijlage

012.00.00.14.00

3

45 41 42

1

I n l e i d i n g

De gemeente Anna Paulowna is momenteel bezig met het opstellen van het bestemmingsplan voor het landelijk gebied. Dit heeft vooralsnog geresulteerd in een 1e conceptvoorontwerp dat eind februari 2006 is gepresenteerd aan de raadscommissie en inmiddels in inspraak en overleg is. In het plan wordt planologisch-juridisch ruimte geboden voor diverse recreatieve ontwikkelingen. De in dit plan opgenomen mogelijkheden zijn onder meer het resultaat van diverse vaak ad-hocbeslissingen, die niet in onderlinge samenhang zijn genomen. Daarnaast laat het nieuwe bestemmingsplan algemeen aanvaardbare ontwikkelingen toe zoals die mogelijk worden geacht in het nieuwe Streekplan voor de Kop van Noord-Holland. Het nieuwe bestemmingsplan voor het landelijk gebied is niet als een pro-actief plan opgesteld, maar vormt het beleidskader waarbinnen de gemeente aanvragen van individuele particulieren of organisaties kan toetsen. Nu de gemeente in de nabijheid komt te liggen van een gebied waar de recreatie een forse impuls krijgt als gevolg van de aanleg van het Wieringerrandmeer en de gemeente met enige regelmaat plannen bereiken waarin voorstellen voor een recreatieve ontwikkeling zijn opgenomen, dringt de vraag zich op of kan worden volstaan met het bieden van een planologisch-juridisch afwegingskader in het bestemmingsplan Buitengebied 2006. Wanneer de gemeente wil profiteren van toenemende interesse vanuit de recreatiesector in de gemeente Anna Paulowna en de omgeving, dan is het verstandig om geen afwachtende houding aan te nemen. Pro-actief beleid leidt ongetwijfeld tot een beter resultaat. Met beter wordt hier bedoeld: meer sociaal-economische effecten, meer samenhang in de ontwikkeling en daarmee een sterkere impuls in de leefbaarheid van de gemeenschap. In dat kader acht gemeente Anna Paulowna het zinvol om een beleidsnota Toerisme en Recreatie op te stellen en uit te werken in een concreet uitvoeringsprogramma. Dat laatste geeft helderheid over de mate waarin de gemeente zelf wil investeren, maar ook over de wijze waarop de gemeente marktpartijen wil mobiliseren. De Nota toerisme en recreatie is in die zin een uitwerking van de Toekomstvisie Anna Paulowna 2015, waarin de gemeente haar doelstellingen voor het ruimtelijk beleid voor de periode 2005 – 2015 heeft ontvouwd. Eén van de doelstellingen van de gemeente is om een aantrekkelijke recreatiegemeente te zijn. Ten behoeve van de opstelling van de voorliggende nota heeft overleg plaatsgevonden met een klankbordgroep, waarin vertegenwoordigers

012.00.00.14.00 - Nota toerisme en recreatie - 6 juni 2007

3

van plaatselijke, regionale en landelijke organisaties zitting hadden. De samenstelling van klankbordgroep is aangegeven in bijlage 1. In het navolgende wordt in de eerste plaats ingegaan op de huidige stand van zaken in de gemeente Anna Paulowna. In hoofdstuk 3 staan ontwikkelingen in de sector recreatie en toerisme centraal en wordt ingegaan op het beleidskader dat het Ontwikkelingbeeld Noord-Holland Noord biedt ten aanzien van recreatie en toerisme. Hoofdstuk 4 gaat vervolgens in op het toekomstperspectief. Dit hoofdstuk mondt uit in 5 speerpunten van het beleid. In hoofdstuk 6 volgen tenslotte conclusies.

4


2

B e s t a a n d e t o e r i s t i s c h r e c r e a t i e v e v o o r z i e n i n g e n

In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de bestaande toeristische dagattracties en verblijfsrecreatieve voorzieningen. Daarbij wordt ook ingegaan op bestaande initiatieven voor uitbreiding/aanpassing van deze voorzieningen. Op de bijgaande kaart zijn deze voorzieningen aangegeven.

Dagrecreatieve voorzieningen

2.1

De gemeente Anna Paulowna biedt de volgende mogelijkheden voor dagrecreatie: Wandelen en fietsen Door de gemeente loopt één lange afstandswandelroute: het recent geopende Noord-Hollandpad, dat loopt van Den Oever naar Huizen. Deze route volgt het aan de oostrand van de gemeente gelegen Waardkanaal.

Kaart 1 Noord-Hollandpad


5

De Waddenzeeroute vormt het enige lange afstandsfietspad door de gemeente. Het loopt van het Callantsoog naar het Amstelmeer en vandaar over de Afsluitdijk tot aan Nieuweschans in Groningen. Ter hoogte van het Amstelmeer sluit de route aan op de Noordzeeroute van Den Helder naar Hoek van Holland. Daarnaast loopt de Duinroute door de gemeente, via Anna Paulowna en Breezand (dagroute ANWB). Op kleinere schaal zijn er diverse niet gemarkeerde wandelen fietsroutes in de gemeente. Bollen In de gemeente bevindt zich een groot deel van het grootste aaneengesloten bollengebied van Nederland. In het seizoen trekt dit een groot aantal toeristen, die wandelend, fietsend, per auto of bus door het bollengebied trekken. In het seizoen zijn er diverse evenementen die daarbij aansluiten (onder andere de Lentetuin, de Poldertuin en de bloemendagen). Het belangrijkste bollengebied is nu de Westpolder, met Breezand als ‘hoofdstad’, maar in de Oostpolder en zelfs de Polder Wieringerwaard neemt het bollenareaal toe. De Oostpolder en de Polder Wieringerwaard bieden als extra kwaliteit de combinatie van weidsheid en lange, met iepen beplante wegen.

Natuur en natuurbeleving De gemeente grenst aan de Waddenzee en het Amstelmeer. Deze gebieden zijn een eldorado voor vogelliefhebbers. Natuurbeleving is verder mogelijk in de volgende gebieden het Oude Veer: een voormalige waddengeul, omzoomd door brede rietkragen; het Waardkanaal, dat een ecologische inrichting heeft gekregen en waarlangs een voetpad loopt (onderdeel van het NoordHollandpad).

6


Waddenzee bij Van Ewijcksluis

Amstelmeer

Pishoek

Momenteel vindt in het gebied tussen het Lage Oude Veer en de Van Ewijcksvaart bij Anna Paulowna de ontwikkeling plaats van landgoed Hoenderdaell: een combinatie van landgoedwonen met natuurontwikkeling (bos en natte natuur). Het landgoed zal grotendeels openbaar toegankelijk zijn. Vissen De gemeente biedt een groot aantal mogelijkheden voor sportvissers. Hengelsportvereniging ’t Voorntje uit Wieringerwaard en een hengelsportvereniging uit Den Helder beheren de visstand in de gemeentelijke wateren en geven visvergunningen uit. Enkele campings richten zich specifiek op sportvissers (camping ‘t Loze Vissertje in Ewijcksluis, Vislust in Nieuwesluis). In het Amstelmeer wordt onder andere op snoekbaars gevist.


7

Van Ewijcksluis

In en rond Wieringerwaard en het Oude Veer zijn diverse (ca. 15) vissteigers geplaatst, waarvan een aantal geschikt is voor invalide sportvissers. Dagattracties/bezienswaardigheden/exposities Bezienswaardigheden in de gemeente zijn – naast in het seizoen de bollenvelden - onder andere: museum Anna Paulowna, Breezand: historische informatie over Anna Paulowna;

Museum Anna Paulowna, Breezand

-

8

molen de Hoop, Wieringerwaard, elke zaterdag open voor de verkoop van meel; molen Leonide, Anna Paulowna; agrarisch handwerktuigenmuseum, Wieringerwaard: handwerkgereedschappen uit de agrarische sector en bodemvondsten; Oudheidkamer Wieringerwaard in het Polderhuis in Wieringerwaard: opkamer met schouw, pronkkast, versierde houten wand en ander historisch materiaal. Het polderhuis was het eerste bouwwerk in de polder van waaruit de investeerders/oprichters


-

-

de nieuwe polder bestuurden. De aanwezigheid van een cel in het polderhuis is hier een stille getuige van. Nederlands Hervormde kerk, Anna Paulowna, het oudste gebouw van de Anna Paulownapolder (1849) met diverse historische bezienswaardigheden; de Poldertuin: een openbaar toegankelijke (bollen)tuin rond het statige Polderhuis (voormalige Waterschapskantoor) in Anna Paulowna;

NH-kerk Anna Paulowna

Poldertuin

In de gemeente Anna Paulowna zijn op verschillende locaties tentoonstellingen en exposities te bewonderen. In het gemeentehuis is twee keer in het jaar een expositie van een professioneel kunstenaar. Dit wordt georganiseerd door Stichting Kunst en Cultuur Anna Paulowna. In de openbare bibliotheek vinden exposities en tentoonstellingen plaats van met name de amateurkunstenaars. Ook in zorgcentra en kerken vindt van tijd tot tijd een expositie dan wel een tentoonstelling plaats. De kunstexposities in zowel het gemeentehuis als de bibliotheek verhuizen mee naar de nog nieuw te bouwen MFA. In de gemeente bevinden zich diverse (andere) monumenten uit de periode 1850-1950. In de gemeente Anna Paulowna zijn 3 rijksmonumenten van vóór 1850 en 6 rijksmonumenten van na 1850. Deze 9 monumenten hebben dezelfde wettelijke status. Tevens beschikt de gemeente over 13 provinciale monumenten. In de gemeente zijn geen gemeentelijke monumenten aangewezen. Een overzicht van de monumenten in de gemeente is opgenomen in bijlage 1 (overgenomen uit de gemeentelijke conceptnota “Inventarisatie Kunst en Cultuur”, december 2006).


9

Molen Wieringerwaard

Lage Oude Veer met molen Leonide

Polderhuis Wieringerwaard

Evenementen In de dorpen vinden diverse evenementen plaats, deels gericht op de eigen bevolking, deels ook op het toerisme. Dit laatste geldt met name voor de bloemendagen en bloemenmarkten in Anna Paulowna en Breezand, die worden gehouden als de bloembollenvelden in bloei staan en van heinde en verre toeristen trekken. In de bloeitijd van de bollen vinden ook wandelingen en fietstochten door het bollengebied plaats. In Breezand (Paaspop) en Wieringerwaard (Pauwenpopfestival) vinden jaarlijks popfestivals plaats. Kleine podia zijn er in Anna Paulowna (Dorpshuis Veerburg, De Waert en enkele horecagelegenheden). Een overzicht van evenementen in 2007 is als bijlage 2 toegevoegd.

10


Watersport Sinds 1997 werkt het Projectbureau Blauwe Netwerk aan het verhogen van de toeristisch-recreatieve attractiewaarde van de wateren in de Kop van Noord-Holland. Het project is formeel per 1 januari 2006 beëindigd, maar een aantal projecten wordt nog in de periode tot medio 2007 afgerond. In het kader van het project zijn of worden in de gemeente Anna Paulowna aanlegplaatsen gecreëerd bij Anna Paulowna, bij het Waardkanaal en bij Van Ewijcksluis, en zijn kanoroutes en – voorzieningen aangelegd. Daarnaast heeft het projectbureau gewerkt aan de realisatie van wandelroutes.

Kaart 3 Het Blauwe Netwerk: aanlegplaatsenplan


11

Jachthaven Anna Paulowna

Jachthaven Van Ewijcksluis

Grote watersport De functie van de gemeentelijk wateren voor de grote watersport (watersport op IJsselmeer en Waddenzee) is beperkt: het Noord-Hollandsch Kanaal, het Balgzandkanaal en het Waardkanaal worden benut als doorgaande routes naar het “buitenwater”. De jachthavens in de gemeente richten zich vooral op de kleinere recreatievaartuigen. Kleine watersport In de gemeente zijn drie jachthavens: in Van Ewijcksluis: circa 100 ligplaatsen; het Oude Veer (Kerkweg), Anna Paulowna; circa 110 ligplaatsen; Nieuwesluis: circa 50 ligplaatsen (eigendom HHNK). Zoals eerder aangegeven zijn in het kader van het Blauwe Netwerk plannen ontwikkeld voor uitbreiding van de bestaande jachthavens en de realisatie van nieuwe aanlegplaatsen bij Anna Paulowna, Van Ewijcksluis en (net buiten de gemeentegrens) de Kooypunt en de Ulkesluis.

12


Voor surfers zijn er strandjes en eenvoudige voorzieningen aan het Amstelmeer bij Van Ewijcksluis en aan het Hooge Oude Veer bij Anna Paulowna. Kanoroutes In en in de omgeving van de gemeente bevinden zich enkele kanoroutes. Daarnaast lopen door en langs de gemeente diverse doorgaande kanoroutes.

Kaart 4 Kanoroutes; kanosteiger Zandvaart

Andere sporten De gemeente Anna Paulowna kent een groot aantal sportverenigingen. Deze zijn vooral plaatselijk van betekenis. In de gemeente zijn geen ruiterpaden of menroutes.


13

Verblijfsrecreatieve v o o r z i e n i n g e n 2.2 In de gemeente zijn de volgende verblijfsrecreatieve voorzieningen aanwezig Campings/verblijfsrecreatie -

Van Ewijcksluis: ’t Loze Vissertje: camping die zich vooral richt op sportvissers (35 jaarplaatsen); Wieringerwaard: De Pauwen: camping met vooral stacaravans (85 jaarplaatsen) en 20 seizoenplaatsen ; Anna Paulowna: De Iepenhoeve: kamperen bij de boer, toeristisch kamperen en seizoenplaatsen (29 toeristische plaatsen); Anna Paulowna: Camping BKC (40 toeristische plaatsen, voornamelijk voor gastarbeiders); Nieuwesluis: Vislust: camping die zich vooral op vissers richt (43 standplaatsen); ’t Zand (grondgebied gemeente Anna Paulowna): Boersen, Kanaalkade, ’t Zand: 3 recreatiewoningen Breezand, Tulpenweide, kamperen bij de boer, toeristisch kamperen (15 toeristische plaatsen).

Campings ’t Loze Vissertje, Iepenhoeve, Vislust, De Pauwen

Het kwaliteitsniveau van de campings en accommodaties is in het algemeen bescheiden. Hoogwaardig aanbod, dat zich richt op de hogere marktsegmenten, komt in de gemeente niet voor.

14


Hotel/appartementen -

Anna Paulowna: hotel-café De Boemerang; Breezand: hotel-café-restaurant Bloemenlust (16 bedden); Breezand: groepsaccommodatie Ploeger (15 bedden); Nieuwesluis: 2 appartementen; Van Ewijcksluis: Hotel/eetcafé De Brug; Van Ewijcksluis: pension.

Hotel De Brug, Van Ewijcksluis

Pension Van Ewijcksluis

Hotel De Boemerang, Anna Paulowna

Hotel-café-restaurant Bloemenlust, Breezand

Daarnaast zijn er bij diverse particulieren in de gemeente mogelijkheden voor bed & breakfast of het huren van een zomerhuisje. Ook voor deze accommodaties geldt dat het aanbodniveau bescheiden is. In een aantal gevallen ontbreken blijkbaar de mogelijkheden voor structurele investeringen. In verhouding tot de kustgemeenten in de omgeving is het aantal overnachtingen in de gemeente Anna Paulowna beperkt. Waarschijnlijk komt dit aantal niet boven de 50.000 per jaar uit.


15

Anna Paulowna als plek om te w i n k e l e n 2.3 Anna Paulowna beschikt over een groot winkelaanbod in een modern winkelcentrum, is voor de inwoners van de gemeente en de gemeente Zijpe redelijk dichtbij, is goed en snel bereikbaar en beschikt over ruime parkeervoorzieningen. De dorpen in met name de gemeente Zijpe hebben een beperkt winkelaanbod. In het hoogseizoen is bovendien sprake van bereikbaarheidsen parkeerproblemen in de dorpen aan de kust. Ten opzichte van Schagen, Julianadorp en Den Helder is Anna Paulowna daarom voor toeristen die in de omgeving van de gemeente verblijven een aantrekkelijk alternatief.

Winkelcentrum Anna Paulowna

Toerisme in de omgeving

2.4

In de wijde omgeving rondom Anna Paulowna bevindt zich een groot aantal mogelijkheden voor dagrecreatie, waaronder de volgende ‘permanente attracties’: strand en duinen langs de Noordzeekust; Waddeneiland Texel; het voormalig eiland Wieringen; themapark Cape Holland in Den Helder; de Waddenzee als natuurgebied van internationale betekenis; de Afsluitdijk; steden in de omgeving met een ruim aanbod van voorzieningen, musea en stedenschoon: Hoorn, Alkmaar, Schagen en Medemblik.

16


Daarnaast vinden er diverse evenementen plaats in de wijde omgeving, van de gemeente, waaronder de Vlootdagen in Den Helder en de Kaasmarkt in Alkmaar. Toeristen die in de gemeente verblijven zullen mede worden aangetrokken door deze attracties. In de kustgemeenten bevindt zich ook een breed scala van overnachtingsmogelijkheden: van kamperen bij de boer of in een kampeerboerderij tot overnachten in een luxe hotel. Vooral de gemeenten Bergen, Texel en Zijpe hebben een zeer breed samengesteld aanbod van campings, vakantiebungalowterreinen en hotels en pensions. Het totaal aantal overnachtingen in de Kop van Noord-Holland bedroeg in 2005 2,8 miljoen (waarvan 1.3 mln in de gemeente Zijpe).

Toekomstige ontwikkelingen

2.5

In de toekomst zijn de volgende ontwikkelingen van belang: 1. Momenteel vindt de planontwikkeling plaats van het Hof van Anna Paulowna (totale oppervlakte ca. 6 ha), bestaande uit een bloementuin aan de noordoostkant van Anna Paulowna, met mogelijk onder andere een bezoekerscentrum en een restaurant. De bloementuin wordt verbonden met de nabijgelegen Poldertuin.

Plan Hof van Anna Paulowna. Bron: site Hof van Anna Paulowna

2.

3.

In het gebied ten noordoosten van Wieringerwaard bestaan plannen voor de aanleg van een golfterrein met recreatieve voorzieningen. Of dit plan ten uitvoer komt, is echter onzeker. De aanleg van het Wieringerrandmeer heeft tot gevolg dat de toeristische betekenis van de Kop van Noord-Holland voor de watersport toeneemt. Anna Paulowna kan daarvan meeprofiteren door onder andere (meer) verblijfsrecreatieve voorzieningen te


17

4.

bieden, nieuwe dagattracties te ontwikkelen, nieuwe routes van het Wieringerrandmeer naar de kust te ontwikkelen en promotie van het bestaande toeristisch product (vooral: bollenvelden). Daarop zal in het vervolg van deze rapportage nader worden ingegaan. Momenteel wordt hard gewerkt aan de ontwikkeling van Landgoed Hoenderdaell. In 2006 is men gestart met de bouw van drie landhuizen die in oude stijl worden opgetrokken en al een bezienswaardigheid op zich zijn. Het landgoed beslaat ca. 30 ha waar na aanplant van bomen begin jaren negentig zich een schitterende bosbiotoop heeft ontwikkeld. De rietoevers herbergen bijzondere vogelsoorten zoals de kiekendief. Aansluitend aan het landgoed heeft de familie Kruiff nog eens 30 ha agrarisch gebied aangekocht dat in 2006 zodanig is bewerkt dat hier een nieuwe biotoop kan ontstaat. Het landgoed zal naast de imposante landhuizen een fazanterie, kinderboerderij, kassen en infocentrum met beperkte horecafunctie bevatten.

Conclusie

2.6

De toeristische betekenis van de gemeente Anna Paulowna is momenteel sterk in de periode dat de bloembollen in bloei staan. In die periode vinden ook diverse evenementen in de gemeente plaats die de attractiewaarde van het bollengebied in die periode verder versterken. Dit trekt toeristen uit heel Nederland en ook het buitenland naar de gemeente. Buiten het bloeiseizoen van de bloembollen is de toeristische betekenis van de gemeente beperkt. Dat komt ook tot uiting in de beperkte omvang van de verblijfsrecreatieve voorzieningen in de gemeente. Buiten het bollenseizoen trekt vooral het oostelijk deel van de gemeente watersporters en vissers. Daarnaast zal vooral in het westelijk deel van de gemeente in de vakantieperioden toeristisch verblijf plaatsvinden van toeristen die zich vooral op de kust richten. In de toekomst zal de realisatie van het Wieringerrandmeer leiden tot een economische en toeristische impuls voor de regio. De plannen voor een golfbaan en extra voorzieningen bij Wieringerwaard sluiten daar goed op aan. In de omgeving van de gemeente verblijft een groot aantal toeristen. Mits de gemeente daadwerkelijk wat te bieden heeft, kunnen deze toeristen met een betrekkelijk geringe inspanning worden “gelokt”. Daarbij gaat het onder andere om het bezoek aan de bollenvelden en aan cultuurhistorische attracties en om het benutten van aantrekkelijke fiets-, vaar- en wandelroutes. In onderstaand schema zijn sterke en zwakke kanten en kansen en bedreigingen samengevat.

18


Sterk: 1. Aanwezigheid bollenvelden 2. Natuurwaarden (water, riet, weideflora en -fauna) 3. Uitgebreid net van waterwegen 4. Diversiteit aanbod verblijfsaccommodaties 5. Diverse routes wandelen, fietsen 6. Goede mogelijkheden sportvissen 7. Diverse kleinere dagattracties 8. Veel evenementen in bollenseizoen 9. Groot aantal attracties in omgeving 10. Aantrekkelijk winkelcentrum in Anna Paulowna Kans: 1. Verlenging bollenseizoen 2. Aantrekkelijke(r) routes in bollengebied 3. Meer attracties rond bollen (o.m. Hof van Anna Paulowna) 4. Nieuwe attracties 5. Koppelen dagattracties tot “parelsnoer” 6. Voltooiing plannen Blauwe Netwerk en ontwikkeling surfstrandje Hooge Oude Veer 7. Samenwerking met buurgemeenten 8. Mogelijkheden versterking routenetwerken 9. Wieringerrandmeer als nieuw toeristisch speerpunt


Zwak: 1. Bollenseizoen relatief kort 2. Geen grote andere attracties in gemeente 3. Kwaliteit verblijfsaccommodaties deels matig 4. Weinig mogelijkheden toeristisch kamperen 5. Dagattracties staan op zich; weinig samenhang/ samenwerking

Bedreiging: 1. Opkomst andere/nieuwe bollengebieden 2. Beperkingen als gevolg van natuurwaarden 3. Onvoldoende samenwerking betrokkenen bij toeristische sector 4. Onvoldoende investeringsruimte voor ondernemers 5. Financiële/organisatorische beperkingen voor nieuwe attracties (Hof van Anna Paulowna, golfbaan)

19

3

B e l e i d s k a d e r

Ontwikkelingsbeeld Noord-Holland Noord Het beleidskader van hogere overheden dat vooral relevant is voor de gemeente Anna Paulowna, wordt geboden in het Ontwikkelingbeeld Noord-Holland Noord. Hierin is een onderscheid gemaakt in uitsluitingsen zoekgebieden. In de uitsluitingsgebieden zijn slechts op beperkte schaal ontwikkelingsmogelijkheden voor bestaande en nieuwe functies. In de zoekgebieden bestaat meer vrijheid. Het grootste deel van de gemeente Anna Paulowna is “zoekgebied’. Dat geldt niet voor een zone aan weerszijden van het Hoge en Lage Veer en langs de zuidwestgrens van de gemeente, die deels onderdeel is van de provinciale ecologische hoofdstructuur (Noordboog), aardkundige waarde heeft of in het kader van “waterbeheer en kustveiligheid” een functie heeft (zie onderstaande figuur).

Van belang voor de toeristische ontwikkeling van de gemeente zijn verder de volgende ontwikkelingen: de provincie in algemene zin inzet op kwaliteitsverhoging van verblijfsrecreatieterreinen; de provincie werkt mee aan de realisatie van het Wieringerrandmeer, dat een functie krijgt als nieuw recreatie- en woongebied dat veel nieuwe toeristische bestedingen zal moeten genereren; de provincie wil ruimte bieden aan nieuwe bollengebieden, waarbij in eerste instantie wordt gedacht aan de Wieringermeer.


21

Noordboog De plannen voor de Noordboog zijn door de provincie Noord-Holland in samenwerking met diverse andere partners nader uitgewerkt. De aanleg ervan betekent dat in de gemeente Anna Paulowna in de toekomst de mogelijkheden voor natuurbeleving toenemen. De Noordboog is de “robuuste ecologische verbindingszone tussen Zwanenwater, Amstelmeer en IJsselmeer” (zie kaart 2) . Op het grondgebied van de gemeente Anna Paulowna betekent dit o.a. de mogelijkheid voor (verdere) natuurontwikkeling langs het Hooge en Lage Oude Veer, het Kruiszwin en de zuidwestgrens van de gemeente (Zijperdijk). De precieze begrenzing en de omvang van de (nieuwe) natuurgebieden staat nog niet vast.

Kaart 2 Inrichting van het gebied van de Noordboog (bron: “Robuuste verbinding Noordboog”, Bureau Waardenburg, december 2005)

Toekomstvisie Anna Paulowna 2015 De doelstellingen voor het gemeentelijke ruimtelijke beleid zijn vastgelegd in de Toekomstvisie. Wat betreft het toerisme is het uitgangspunt van beleid ‘het beiden van recreatieve mogelijkheden voor zover deze verenigbaar zijn met de leidende principes rust, ruimte en leefbaarheid’. Speerpunten zijn onder andere:

22

-

opwaarderen van het bloembollenmuseum in Breezand;

-

creëren permanente bloemententoonstelling, gekoppeld aan Hollands Bloementuin bij Anna Paulowna;

-

verbeteren (fiets)verbinding naar kust;

-

aanbieden slechtweervoorzieningen en recreatiemogelijkheden voor recreanten in de kuststrook;

-

verbetering van het waternetwerk, uitbreiding van jachthavens, uitbreiden van aanlegmogelijkheden en ontwikkeling van watersportfaciliteiten in aansluiting op bestaande horeca-, recreatie en agrarische bedrijven;


-

kwaliteitsverbetering van campings en mogelijkheden creëren voor nieuwe verblijfsaccommodaties, waaronder een hotel bij het op te waarderen zwembad in Wieringerwaard.

De voorliggende Nota werkt een aantal van deze thema’s uit. Op een aantal andere punten zijn de inzichten inmiddels veranderd. Zo lijkt een bloembollenmuseum in Breezand niet langer haalbaar en zijn de plannen voor Hollands Bloementuin op een meer bescheiden schaal uitgewerkt..


23

4

T r e n d s

Vraagzijde Voor Anna Paulowna zijn de volgende landelijke en regionale trends van belang: 1. Het aantal vakanties van Nederlanders in eigen land neemt gestaag af. Dat is een gevolg van het feit dat het aantal lange en korte vakanties in de periode 2002-2005 na jaren van groei afnam én het feit dat Nederlanders hun vakanties in toenemende mate in het buitenland besteedden. In 2006 is onder invloed van de gunstige economische ontwikkeling weer een toename van het aantal vakanties waarneembaar. 2. Wat accommodaties betreft neemt in algemene zin de bezetting van alle typen accommodaties licht af, met uitzondering van hotels. Er is vooral vraag naar kwalitatief hoogwaardige accommodaties, maar ook naar eenvoudige verblijfsvoorzieningen (“back to basics”). Rust, weinig voorzieningen en kleinschaligheid zijn bij dit laatste de toverwoorden. Natuurkampeerterreinen, ecokampeerterreinen en campings bij de boer voorzien daarbij in een toenemende behoefte. 3. Daarnaast is er een toenemende vraag naar actieve vakanties, zowel in Nederland als in het (verre) buitenland. 4. De economische ontwikkeling zal vooral van invloed zijn op de bestedingsmogelijkheden van jonge gezinnen (die zullen minder te besteden hebben door toenemende vaste lasten) en de ouderen (die in tegenstelling tot eerdere generaties veel meer te besteden hebben en door de (inmiddels beperkte) mogelijkheden om eerder met pensioen te gaan ook eerder van hun vrije tijd kunnen genieten). Kampeerterreinen zullen het steeds meer moeten hebben van de tweede en derde vakanties in eigen land. De Nederlander zal ondanks de vraag naar meer luxe prijsbewust blijven. Dat betekent dat Nederlandse bestemmingen moeten blijven concurreren met goedkope vakanties in het buitenland. Daarbij is deels sprake van “selectief prijsbewustzijn”: om de lange vakantie in het verre buitenland te kunnen bekostigen moet de korte vakantie niet te duur zijn. 5. De vraag vanuit het buitenland zal waarschijnlijk blijven toenemen. Dit toerisme is gericht op cultuur en historie en de weerslag daarvan in steden, op het landschap, specifiek Nederlandse producten, de Noordzeekust en het water. 6. Het aantal overnachtingen in de Noordzeebadplaatsen nam in de periode 2003-2005 af met 13%, maar is in 2006 weer gestegen (hele kustgebied: Nederlanders + 9%, buitenlanders +13%), maar daarbij speelt ook het mooie weer in de zomer van 2006 een rol.


25

7.

Wat betreft dagrecreatie neemt het aantal dagrecreatieve trips nog steeds toe, al neemt de beschikbare vrije tijd af (van 49 uur per week in 1995 naar 45 uur oer week in 2003). Het bezoek aan de 20 grootste attractieparken in Nederland is de afgelopen 5 jaren nagenoeg gelijk gebleven (circa 24 miljoen bezoeken). Wandelen en fietsen zijn in toenemende mate populair (toename aantal dagtochten in periode 1996-2002 11%). De verouderende bevolking heeft tot gevolg dat de belangstelling voor cultuurhistorie toeneemt.. Anderzijds is merkbaar dat de toerist steeds veeleisender wordt (meer evenementen en activiteiten, thematentoonstellingen, minder saaie vitrines) én dat de bezoekduur van attracties afneemt (‘zaptoerisme’)..

Aanbodzijde 1. Aan de aanbodzijde neemt het aantal accommodaties voor toeristisch verblijf nog steeds licht toe. Daar staat niet een navenante toename van de vraag tegenover. Gevolg is een afnemende bezettingsgraad van vooral recreatiewoningcomplexen: van 44% in 2000 naar 33% in 2005. Het aantal slaapplaatsen bij groepsaccommodaties neemt af. De gemiddelde bedrijfsgrootte van bedrijven met toeristische standplaatsen is sinds 1988 toegenomen van 91 naar circa 127 plaatsen in 2003. De indruk is dat het aantal plaatsen van stacaravans geleidelijk afneemt, vooral doordat deze worden vervangen door vakantiewoningen en chalets. 2. De Recron verwacht ook in de toekomst dat traditionele kampeerterreinen steeds minder tentkampeerders en gebruikers van toercaravans een kampeerplaats bieden. Enerzijds is dat een gevolg van het afnemend aantal kampeerders, anderzijds is het ook vaak voordelig voor een exploitant om kampeerplekken om te zetten in vaste standplaatsen of vakantiewoningen. Dienstverlening wordt ook bij kampeerterreinen een steeds belangrijker gegeven om recreanten te kunnen trekken, maar ook veiligheid, gastvrijheid en geborgenheid worden steeds meer gevraagd. 3. De Recron ziet de natuurwetgeving als bedreiging voor de verblijfsrecreatie. Uitbreiding en ontwikkeling van bedrijfsrecreatieve voorzieningen wordt steeds vaker belemmerd door regelgeving op het gebied van flora en fauna. Voorts ziet de Recron ook een bedreiging in het primaat dat door overheden wordt gegeven aan landbouw en natuur, waardoor de recreatie het ondergeschoven kindje lijkt te blijven. 4. De ANWB is van mening dat er grofweg twee soorten kampeerterreinen kunnen overleven. Óf er wordt gekozen voor rust en natuur óf er wordt gekozen voor een compleet vakantiecentrum. De recreatieondernemer zal volgens de ANWB dus keuzes moeten maken. Kies je voor een centrum waarbij alle (verblijfs- én dag-) recreatieve voorzieningen op het terrein zelf aanwezig zijn, of kies je juist voor een minimale accommodatie die vooral geënt is op verblijfsrecreatie en niet op dagrecreatieve voorzieningen.

26


5.

6.

Het aantal hotels in Nederland neemt geleidelijk af, maar het aantal kamers blijft toenemen. Er komen nauwelijks nieuwe hotels, met uitzondering van op snelweglocaties en in mindere mate de grote steden. De algemene indruk is dat er landelijk in alle marktsegmenten sprake is van een zekere verzadiging. De groei van het aantal accommodaties vindt plaats in een verdringingsmarkt. De bezettingsgraden zijn daardoor soms ook in het traditionele hoogseizoen minder hoog dan in het verleden. Deze tendens is het sterkst in vakantiegebieden die traditioneel vooral door Nederlanders worden bezocht. Elders (kust, grote steden) vindt enige compensatie plaats door een toenemend buitenlands bezoek. Een groeisector is de combinatie van zorg en recreatie (zorgboerderijen, vakantiewoningcomplexen voor zorgbehoevende doelgroepen).

Betekenis voor Anna Paulowna De geschetste trends betekenen voor Anna Paulowna, dat moet worden geopereerd in een “moeilijke markt”: De toerist is zeer kritisch wat betreft attracties en accommodaties. Wat betreft dit laatste zijn zowel zeer complete en hoogwaardige accommodaties als eenvoudige accommodaties, die appelleren aan rust en natuur, in trek. Omdat het toerisme steeds meer een internationale aangelegenheid wordt, is het van groot belang om het eigen product professioneel en in brede kring te promoten. Hierop wordt in paragraaf 5.1 nader ingegaan.


27

5

T o e r i s m e i n A n n a P a u l o w n a : t o e k o m s t p e r s p e c t i e f

In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de mogelijke toekomstige ontwikkeling van Anna Paulowna. In de eerste plaats wordt ingegaan op de uitgangspunten voor deze ontwikkeling. Mede naar aanleiding van het overleg met de klankbordgroep voor het project worden daarna 5 “speerpunten van beleid” geformuleerd. In paragraaf 5.3 komen overige onderwerpen aan de orde, die betrekking hebben op de toekomstige ontwikkeling van de gemeente Anna Paulowna als recreatiegemeente. .

Uitgangspunten/doelstellingen 1.

2.

3.

4.

5.1

Anna Paulowna ontleent een groot deel van zijn toeristische aantrekkingskracht aan de bollenvelden. De mogelijkheden die de bollenvelden bieden, kunnen verder worden uitgebouwd. Hierop wordt in paragraaf 5.2 nader ingegaan. Het is wenselijk om het “toeristisch product Anna Paulowna” te verbreden. De uitgangspunten daarvoor (natuur, cultuurhistorie, water) zijn aanwezig, maar worden tot nog toe niet of te fragmentarisch aangeboord. In het nabije achterland (de kust) is een enorm potentieel aan verblijfstoeristen aanwezig, dat niet alleen aan het strand wil verblijven, maar ook van tijd tot tijd (met name tijdens minder fraai weer) zoekt naar aantrekkelijke bestemmingen in het binnenland. De gemeente Anna Paulowna kan een welkome aanvulling op het aanbod van de kustgemeenten bieden, niet alleen door de bollen, maar ook door het aanbieden van cultuur- en routetoerisme en het bieden van mogelijkheden voor watersport. Wat betreft dagattracties zal de nadruk moeten liggen op het breder toegankelijk maken en het beter benutten van het bestaande aanbod en het toevoegen van nieuwe kleinschalige attracties. Wat betreft nieuwe grootschalige dagattracties zal in eerste instantie alle energie moeten worden gericht op het van de grond tillen van het bestaande initiatief voor het Hof van Anna Paulowna. Of ook een meer grootschalige dagattractie (vergelijk Speelstad Oranje) naar Anna Paulowna kan komen, is afhankelijk van het beschikbaar zijn van een geschikte locatie en particulier initiatief. De kans op een dergelijk initiatief lijkt niet zo groot, ge-


29

5. 6.

7.

8.

9.

30

zien ook de bestaande attracties in de Kop (met name: Cape Holland) en de ervaringen daarmee. De mogelijkheden voor routerecreatie kunnen beter worden benut. Centraal thema voor zowel bestaande als nieuwe accommodaties zou het begrip kwaliteit moeten zijn. Kwalitatief hoogwaardig betekent niet per definitie luxe: ook eenvoudige accommodaties kunnen in hun segment kwaliteit bieden (goed sanitair, aantrekkelijke landschappelijke entourage). De gemeente kan de faciliteiten voor kwaliteitsverbetering bieden door - waar mogelijkmedewerking te verlenen aan het ‘upgraden’ van bestaande accommodaties en de herinrichting en herstructurering van bestaande accommodaties. De mogelijkheden voor nieuwe grootschalige vormen van verblijfsrecreatie (vakantiebungalowparken, campings) zijn, gezien de landelijke ontwikkelingen (verzadigde markt), de al zeer grote capaciteit in de kustgemeenten en de huidige beperkte toeristische betekenis van Anna Paulowna op korte termijn niet groot. De realisatie van het Wieringerrandmeer zal er wel toe leiden dat de omgeving van het Amstelmeer als toeristische bestemming sterk in betekenis zal winnen. Van Ewijcksluis kan dan een sleutelrol gaan vervullen als toeristische bestemming. De mogelijkheden voor nieuwe grootschalige accommodaties zijn beperkt, maar voor meer kleinschalige vormen van verblijfsrecreatie kunnen wel nieuwe mogelijkheden worden geschapen. Daar bij gaat het om bed&breakfast, kamperen bij de boer en eventueel een kleinschalig vakantiewoningcomplex. Daarvoor kunnen (ook) vrijkomende agrarische gebouwen worden benut. Deze bieden ook de mogelijkheid voor nieuwe groepsaccommodaties. Bij de eventuele ontwikkeling van nieuwe verblijfsaccommodaties in de gemeente moet er rekening mee worden gehouden dat de aanwezigheid van agrarische bedrijven potentieel tot overlast kan leiden. Andersom mogen nieuwe voorzieningen de bedrijfsvoering van agrarische bedrijven niet belemmeren. Met de inwerkingtreding van de nieuwe wet Geurhinder en veehouderij lijkt dit gevaar niet zo groot meer. Bij nieuwe ontwikkelingen moet (onder meer) rekening worden gehouden met beperkingen die voortvloeien als gevolg van natuurwaarden (provinciale ecologische hoofdstructuur, Waddenzee, Amstelmeer), de aanwezigheid van waterkeringen, aardkundige waarden en de status van het Amstelmeer als stiltegebied.


Speerpunten van beleid

5.2

In het navolgende wordt ingegaan op 5 projecten die op korte termijn kunnen worden aangepakt. Het betreft de volgende projecten: 1. Naar de bollen 2. Op route 3. Parels aan een snoer 4. Eten, drinken en slapen 5. Samen sterk Ad 1 Naar de bollen De bollenvelden zijn de grootste toeristische ‘schat’ van de gemeente Anna Paulowna. Toch is niet wijdverbreid bekend dat het grootste aaneengesloten bollengebied van Nederland zich in Anna Paulowna en omgeving bevindt. Knelpunten zijn verder dat de toerist die de bollenvelden bezoekt, verder weinig wordt geboden. Het horeca-aanbod is klein, er zijn geen of nauwelijks routes door de gemeente uitgestippeld voor verschillende vervoermiddelen en er zijn weinig attracties in het gebied, die te maken hebben met de bollenteelt. Kansen voor verbetering zijn gelegen in de volgende maatregelen: 1. Realisatie van het Hof van Anna Paulowna (Pietershof) als permanent bezoekerscentrum waar aandacht wordt besteed aan de teelt van bollen, activiteiten worden aangeboden voor jong en oud, informatie wordt verstrekt over routes in de omgeving, horeca-activiteiten plaatsvinden en dergelijke. Het Hof zou de “spin in het web” kunnen vormen voor de navolgende activiteiten.


31

Toekomstige locatie Hof van Anna Paulowna

2.

3.

4. 5.

6.

7.

Het openstellen van bollenbedrijven voor toeristen, niet alleen in het seizoen, maar ook daarbuiten. Door een roulerend systeem kan de belasting voor een individuele ondernemer tot een minimum worden beperkt. Ondernemers moeten wel bereid zijn energie te steken in het ontvangen van toeristen. Het ontwikkelen van routes door het bollengebied voor wandelaars, fietsers en automobilisten – waar mogelijk gescheiden (zie ad 2 onder 2). Het bieden van informatie via (al dan niet verplaatsbare) informatiepanelen. Opstelling van een promotieplan, waarbij aandacht wordt besteed aan teelten die buiten het traditionele seizoen (maart-mei) in bloei komen. Het bieden van arrangementen, waarin de bovengenoemde elementen worden geïntegreerd (Hof van Anna Paulowna, wandel-/fietsroute, bedrijfsbezoek, of een andere combinatie). Zo lang het Hof van Anna Paulowna nog niet functioneert, kan worden overwogen een tijdelijk informatiecentrum in te richten (Poldertuin?). Samenwerking met aangrenzende gemeenten met bloeiende bollen (Zijpe, Wieringermeer, Den Helder).

Ad 2 Op route 1. Het ANWB-fietsknooppuntennetwerk wordt uitgebreid naar de Kop van Noord-Holland. Het routenetwerk biedt een uitstekend aanknopingspunt voor de ontwikkeling van fietsroutes in de regio, waarbij samenwerking met aangrenzende gemeenten wenselijk is. Waar fietsroutes niet aansluiten op attracties, kan een omweg worden gesuggereerd. 2. Zoals uit kaart 1 blijkt, lopen er momenteel door het bollengebied géén wandelen fietsroutes (afgezien van een kanoroute). Alleen langs de randen is dit het geval. Door het bollengebied

32


3.

zou, al dan niet in samenhang met buurgemeenten eenvoudig een ‘bollen(fiets)route’ kunnen worden uitgezet. Daarbij zal maximale aandacht moeten worden besteed aan de veiligheid van fietsers. Een dergelijke route kan worden uitgebreid tot de bollengebieden in de Oostpolder en de Polder Wieringerwaard. De route door deze laatste gebieden zou een flexibel karakter kunnen worden gegeven, afhankelijk van de plekken waar bollen bloeien. Een aantrekkelijke optie zou zijn om door het bollengebied in de Westpolder een wandelroute te ontwikkelen. De wegen in de Westpolder lenen zich echter minder goed voor wandelen. Misschien zijn er mogelijkheden voor veilige routes via landbouwpaden. De haalbaarheid is afhankelijk van de medewerking van de agrariërs in het gebied. De gemeente kent op dit moment geen toeristische fietsroutes. Een eenvoudige manier om vrijliggende fietsroutes te creëren is om daar waar aan twee zijden van vaarten wegen aanwezig zijn, één van deze wegen een functie te geven voor alleen aanwonenden en fietsers (onder meer Zandvaart bij Breezand, de Zijpervaart door Wieringerwaard en de Hoofdsloot (water tussen Wieringerwaard en Kolhorn).

Dubbele wegenstructuur Wieringerwaard

4.

De Wieringerwaard is vanuit cultuurhistorisch oogpunt een goed voorbeeld van een 17de-eeuwse ontginning, met de daarbij behorende, deels nog intacte historische agrarische bebouwing. Door dit gebied kunnen uitstekend wandelen fietsroutes worden aangelegd, eventueel in combinatie met het aangrenzende “oude” land in de gemeente Niedorp. Een combinatie met het Polderhuis in Wieringerwaard en de molen in Wieringerwaard biedt extra waarde aan deze routes.


33

5.

Het Hoge Oude Veer is goed ontsloten, maar dat geldt niet voor het Lage Oude Veer. In het ontwerp voor landgoed Hoenderdaell is wel voorzien in wandelroutes, maar niet in een doorgaande route van Van Ewijcksluis naar Anna Paulowna. Nader valt te bezien of in de omgeving van het Lage Oude Veer mogelijkheden zijn om hier een doorgaande wandel-/fietsroute aan te leggen.

Lage Oude Veer met links landgoed Hoenderdaell

6.

7.

34

De gemeente is rijk bedeeld met kanoroutes, maar kent geen kanoverhuurpunten. Van Ewijcksluis lijkt daardoor een geschikte locatie, zij het dat dan ook het Balgkanaal vanuit Van Ewijcksluis bereikbaar zou moeten worden (verbinding naar kanoroute via Breezand. De mogelijkheden voor nieuwe kanoroutes lijken nog niet uitgeput. Met name de Polder Wieringerwaard biedt daarvoor mogelijkheden (Hoofdsloot, Zijpervaart door Wieringerwaard, via Molensloot naar Pishoek). De investeringen in voorzieningen voor kanoërs moeten echter in verhouding staan tot het (in de praktijk beperkte) gebruik ervan. De paardensport maakt een zeer voorspoedige ontwikkeling door. In de gemeente is al een manege in Van Ewijcksluis. Vanaf de manege kan een routenetwerk voor ruiters opgezet worden, met verbindingen naar andere paardensportcentra in de omgeving.


Paarden bij Breezand

8.

Om de routes daadwerkelijk aantrekkelijk te maken, is een eenduidige en duidelijke bewegwijzering noodzakelijk. Ook daarvoor is samenwerking met buurgemeenten noodzakelijk.

Verbetering bewegwijzering

Ad 3 Parels aan een snoer 1. De gemeente kent diverse kleine attracties in de vorm van musea en molens. Deze hebben alle hun eigen (beperkte) openingstijden. Om deze attracties aantrekkelijker te maken voor toeristen is aan te bevelen de diverse attracties aan elkaar te koppelen tot een ‘parelsnoer’ . Voorwaarde daarvoor is dat de verschillende attracties op dezelfde tijden geopend zijn. Daarnaast moeten alle mogelijkheden voor verruiming van openingstijden worden benut (in elk geval weekends en kindervakantieperioden). 2. Waar zich kansen voordoen voor nieuwe kleinschalige attracties, moeten die kansen worden gegrepen. Hiervoor lenen zich onder andere de historische boerderijen in de Wieringerwaardpolder en het oude gemaal in Wieringerwaard.


35

Gemaal Wieringerwaard

3.

Waar mogelijk kunnen aan de attracties eenvoudige horecavoorzieningen worden toegevoegd. Dat kan ook bijdragen aan de mogelijkheden voor de exploitatie. Overigens zal het nadrukkelijk om eenvoudige voorzieningen moeten gaan (koffie, thee, gevulde koek): voor meer uitgebreid horeca-aanbod staat een ruim aanbod in de gemeente ter beschikking van de toerist.

Watertoren Wieringerwaard

4.

36

De verschillende attracties zullen moeten worden verbonden door aantrekkelijke routes (zie ad 2)


Ad 4 Eten, drinken en slapen 1. Routerecreatie en kleinschalige attracties kunnen toegevoegde waarde voor de gemeente opleveren als er langs de route mogelijkheden zijn voor verblijf in de vorm van kleinschalig logies en kamperen. De routerecreatie is niet van een zodanige omvang dat dat de vestiging van meer grootschalige voorzieningen rechtvaardigt. Wél zijn er mogelijkheden voor uitbreiding van het kleinschalig verblijf. Het aanbod in deze sector in de gemeente is minimaal van omvang. Het nieuwe (concept-) bestemmingsplan Buitengebied bevat mogelijkheden voor kleinschalig kamperen bij agrarische bedrijven (15 kampeerplekken) en de realisatie van 2 recreatieappartementen in vrijkomende agrarische bebouwing. 2. Routerecreatie kan verder in aantrekkingskracht winnen als ondersteunende horeca langs de route aanwezig is. De gemeente omvat wat dit betreft al het nodige aanbod (Anna Paulowna, Breezand, Wieringerwaard, Van Ewijcksluis), maar waar dat geen belemmeringen oplevert voor omwonenden is een ruimhartig beleid voor kleinschalige horecavoorzieningen in de vorm van een tearoom/theetuin bij agrarische bedrijven of woningen in het buitengebied aan te bevelen. Ook kan dit soort voorzieningen een plek krijgen bij de kleinschalige attracties.

Café-restaurant Wapen van Wieringerwaard Bestaande terrassen Wieringerwaard

Restaurant Boogbrug

Ad 5 Samen sterk 1. Voor het voorbereiden van de zaken op toeristisch gebied binnen de gemeente is het wenselijk om tot een optimale samenwerking tussen alle betrokkenen te komen (waaronder gemeente. VVV, ondernemers uit toeristische sector en bollensector). Dit overleg kan gestalte krijgen in een recreatieplatform, dat bijvoorbeeld eens per kwartaal bijeenkomt. Dit platform kan uit haar midden werkgroepen samenstellen die zich bezig gaan houden met het opzetten en uitvoeren van concrete projecten. Per project zal een projectplan moeten worden opgesteld, met budget en tijdplanning. 2. De gemeente Anna Paulowna kan als Waddengemeente een beroep doen op het Waddenfonds. Dit is “een subsidie-regeling die extra investeringen in projecten in en rond de Waddenzee


37

3.

op ecologisch en economisch gebied mogelijk maakt”. Concrete projecten op toeristisch gebied komen in aanmerking voor een subsidie. Het Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord in Alkmaar vervult daarbij een coördinerende rol. Vanuit de gemeente kan het genoemde recreatieplatform daarbij een sturende rol vervullen. De gemeente Anna Paulowna is geen eiland, maar onderdeel van een groot gebied met verschillende toeristische potenties. Ten aanzien van zaken als routerecreatie, arrangementen en promotie is regionale samenwerking een noodzaak. In de gemeenten Den Helder en Zijpe bestaan ook initiatieven voor de opstelling van een nota toerisme. Het verdient aanbeveling om op basis daarvan een gezamenlijk actieplan op te stellen voor de ‘grensoverschrijdende’ projecten.

Overige aspecten

5.3

Naast de vijf genoemde speerpunten van beleid zijn er diverse ander ontwikkelingen die zich mogelijk in de toekomst voor zullen gaan doen of kansen die wellicht kunnen worden benut. Andere onderwerpen lijken (nog) niet geschikt voor realisatie. In het navolgende wordt op de volgende onderwerpen ingegaan: 1. de ontwikkeling van het Wieringerrandmeer; 2.

3.

4.

gebiedsontwikkeling: a. de mogelijkheden voor extra voorzieningen bij Van Ewijcksluis; b. Nieuwesluis als toeristisch ontwikkelingsgebied; c. de Waddenzee als toeristische bestemming; d. gebied Waardkanaal/Amstelmeer. overige vormen van routerecreatie: a. de Molenvaart als vaarroute; b. nieuwe toeristische fietsroutes; c. overige vormen van routetoerisme (mennen, huifkarroutes, skeelerroutes, mountainbikeroutes). overige aspecten: a. mogelijkheden om het imago voor sportvissen te versterken; b. mogelijkheden om in te spelen op de trend naar gezondheid en welbevinden; c. evenementen; d. afschaffing van de WOR.

Ad 1 De ontwikkeling van het Wieringerrandmeer Het Wieringerrandmeer heeft mede ten doel de toeristische infrastructuur in de Kop van Noord-Holland te versterken. In de laatste plannen krijgt het nieuwe meer ten zuiden van Wieringen een open verbinding

38


met het Amstelmeer, echter wel met een keersluis ter hoogte van De Haukes op Wieringen. Recreatievaartuigen kunnen vanaf het IJsselmeer via het Balgkanaal ‘binnendoor’ naar Den Helder varen of via het Waardkanaal de wateren meer zuidelijk in de provincie bereiken. In het oostelijk deel van het gebied komen 2100 woningen, maar juist het westelijk deel krijgt vooral een functie voor de vaarrecreatie. Door de ontwikkeling van het Wieringerrandmeer krijgt ook de waterrecreatie op het Amstelmeer een impuls. Daarvan zal met name Van Ewijcksluis kunnen profiteren. Echter, de ontwikkeling van het Wieringerrandmeer zal nog de nodige tijd vergen. Het definitieve besluit over de aanleg wordt dit najaar genomen. Bij een positief besluit zal de start van de werkzaamheden waarschijnlijk niet voor 2009 plaatsvinden en daarbij zal de nadruk liggen op de ontwikkeling van het oostelijk deel van het gebied. Vermoedelijk omstreeks 2015 zal het westelijk deel van het meer worden ontgraven en pas rond 2020 zal de verbinding naar het IJsselmeer gestalte krijgen. Tegen die tijd zullen de toeristische voorzieningen in de gemeente Anna Paulowna ‘klaar moeten zijn voor de strijd‘. In het gebied van het Wieringerrandmeer komen uitgebreide, nieuwe voorzieningen op toeristisch gebied. Ad 2 Gebiedsontwikkeling a. Ontwikkeling Van Ewijcksluis Ook los van het Wieringerrandmeer zijn er in Van Ewijcksluis goede mogelijkheden voor uitbreiding van het aantal ligplaatsen en uitbreiding en kwaliteitsverbetering van accommodaties in het gebied rond de huidige jachthaven. Voor dit gebied (inclusief botenloods, loodsen ZAP en manege) zijn plannen opgesteld voor woningbouw en herinrichting van de oever van het Lage Oude Veer. Deze plannen zijn alleen uitvoerbaar als er daadwerkelijk woningbouw plaatsvindt. Vanuit toeristisch perspectief zou ook uitbreiding van de jachthaven kunnen bijdragen aan de toeristische aantrekkingskracht van Van Ewijcksluis. Bij toeristische ontwikkeling kan mogelijk tevens een beroep worden gedaan op het Waddenfonds.

Herontwikkeling?

Strandje Van Ewijcksluis

De mogelijkheden voor aanleg van een recreatiestrand van enige omvang bij Van Ewijcksluis moeten beperkt worden geacht, gezien de na-


39

tuurfunctie die de zuiden westoever van het Amstelmeer is toegedacht binnen het gebied van de Noordboog en de status van het Amstelmeer als stiltegebied. Wel leent de locatie van het voormalige restaurant/snackbar/pension Amstelmeer aan de N99 zich uitstekend voor een aantrekkelijke horecaontwikkeling, mogelijk in combinatie met uitbreiding van de aanlegvoorzieningen achter dit bedrijf. Een horecabedrijf kan hier een functie hebben voor gebruikers van de N99, watersporters én bezoekers van het bollengebied (‘poort van Anna Paulowna’). De gemeente is hierbij echter afhankelijk van particulier initiatief en medewerking van Rijkswaterstaat. Aan het Hooge Oude Veer bevindt zich een surfstrandje, dat echter nog niet aan een aantal eisen voldoet. Zo zal het aantal parkeerplaatsen moeten worden uitgebreid, zullen veiligheidsvoorzieningen moeten worden getroffen en zal het water mogelijk moeten worden uitgediept. De gemeente zal hiervoor een actieplan ontwikkelen.

b. ‘Ontwikkelingsgebied Nieuwesluis’ Als de golfbaan aan de oostkant van Wieringerwaard niet wordt gerealiseerd , kan worden ingezet op een kleinschaliger recreatieve ontwikkeling, met Nieuwesluis als fraai voorbeeld van een dijkdorp als middelpunt. Daarbij kan worden gedacht aan uitbreiding van de camping met voorzieningen voor toeristisch kamperen (inclusief kwaliteitsverhoging en betere landschappelijke inpassing), uitbreiding van de jachthaven, betere parkeervoorzieningen, bescheiden dagrecreatieve voorzieningen bij de Pishoek en een horecavoorziening. Beperking is de EHS-status van het Waardkanaal en de Pishoek (een aansprekender naam voor dit meertje zou ook een goede zaak zijn).

40


Nieuwesluis, jachthaven, te verbeteren ruimtelijke inpassing camping

c. De Waddenzee als toeristische bestemming In de gemeente is de Waddenzee alleen zichtbaar ter hoogte van Van Ewijcksluis, waar een vogelkijkhut op de dijk is gebouwd. Deze is regelmatig het doelwit van vandalisme. De Waddenzee zelf is verboden terrein en dat geldt ook voor de dijk ten noorden van het Balgzandkanaal. De mogelijkheden om hierin verandering te brengen (bijvoorbeeld voor de aanleg van een wandel- of fietsroute) zijn, gezien de natuurwaarden van het gebied, klein.


41

Vogelkijkhut Waddenzeedijk

4. Waardkanaal/Amstelmeer De plek waar het Waardkanaal uitmondt in het Amstelmeer is een aantrekkelijke plek voor een toeristische ontwikkeling. In het kader van het Aanlegplaatsenplan is hier al een ontwikkeling voorzien. De huidige locatie van Rijkswaterstaat (?) zou voor een dag- en/of verblijfsrecreatieve ontwikkeling kunnen worden benut voor passerende watersporters en ‘landrecreanten’. Probleem is de (beoogde) ecologische waarde van het gebied. Nader onderzoek zal moeten uitwijzen of een ontwikkeling hier mogelijk is en zo ja, op welke schaal.

42


Ad 3 Overige vormen van routerecreatie a. Molenvaart Een suggestie uit de klankbordgroep was het weer bevaarbaar maken van de Molenvaart van Anna Paulowna in westelijk richting. Omdat de Molenvaart op diverse plaatsen is afgedamd (onder meer kruising met spoorlijn) is dit een zeer kostbare optie. b. Nieuwe toeristische fietsroutes Een aantrekkelijke toeristische fietsroute zou kunnen worden gecreëerd langs het Waardkanaal en over de noordelijke dijk van de Polder Wieringerwaard. Net buiten de grenzen van de gemeenten vormen de bosstrook aan de oostzijde van het Waardkanaal (gemeente Wieringermeer) en de Zijperdijk (gemeente Zijpe) aantrekkelijke opties. De mogelijke aanleg van deze fietspaden is kostbaar en zal mogelijk vanuit de agrarische en/of natuurhoek op bezwaren stuiten. Als de aanleg wordt overwogen zal in samenwerking met aangrenzende gemeenten een nadere overweging plaats moeten vinden. c. Andere vormen van routerecreatie Overige vormen van routetoerisme (mennen, huifkarroutes, skeelerroutes, mountainbikeroutes, en dergelijke) Gezien het agrarische karakter van de gemeente, leent de gemeente zich minder voor andere vormen van routerecreatie. Indien bij ‘dubbele wegen’ langs vaarten één van deze wegen zou worden afgesloten voor niet-bestemmingsverkeer, zouden deze routes ook voor men- en skeelerroutes kunnen worden benut, maar ook dan blijft een probleem, dat in aansluiting daarop altijd van de wegen voor gemotoriseerd verkeer gebruik moet worden gemaakt. Anna Paulowna is geen ‘huifkar- of mountainbikegemeente’. Ad 4 Overige aspecten a. Versterking van de functie voor sportvissen De gemeente Anna Paulowna biedt goede mogelijkheden voor sportvissen. Twee campings richten zich zelfs voornamelijk op sportvissers. Of er behoefte is aan meer voorzieningen zou in overleg met sportvisverenigingen kunnen worden onderzocht. Daarbij zal ook de mogelijkheid worden betrokken om meer vissteigers voor gehandicapten te realiseren (onderhoud van bestaande steigers is in elk geval wenselijk).


43

b. Toerisme en gezondheid en welbevinden Vrijkomende agrarische bebouwing kan ook worden benut voor voorzieningen die te maken hebben gezondheid en welbevinden. Per initiatief zal moeten worden beoordeeld of dit past in zijn omgeving (verkeersaantrekking, beperkingen voor aangrenzende bedrijven, en dergelijke). In de Westpolder zijn dit soort initiatieven minder gemakkelijk inpasbaar dan in de rest van de gemeente. c. Evenementen In de gemeente vinden al op flinke schaal evenementen plaats, vooral in het bollenseizoen. Meer evenementen zijn geen absolute noodzaak. Op dit onderwerp wordt nader ingegaan in de gemeentelijke evenementennota,, die momenteel wordt opgesteld. d. Afschaffing Wet op de openluchtrecreatie (WOR) Door de afschaffing van de WOR wordt het noodzakelijk om, als de gemeente kleinschalige vormen van kamperen toe wil staan, dit te regelen in bestemmingsplannen. In de gemeente Anna Paulowna is vooral het kleinschalig kamperen bij de boer relevant. Hiervoor is in het concept-bestemmingsplan Buitengebied een vrijstelling opgenomen voor ten hoogste 15 kampeermiddelen in de periode 15 maart tot en met 31 oktober. De kampeermiddelen moeten in de buurt van het bedrijf worden geplaatst en zijn alleen toegestaan als bij een agrarisch bedrijf ook een bedrijfswoning aanwezig is. Te overwegen valt het kleinschalig kamperen ook mogelijk te maken bij voormalige agrarische bedrijven.

44


6

C o n c l u s i e s

De gemeente Anna Paulowna ontleent in de bestaande situatie vooral toeristische betekenis aan de bloeiende bollenvelden. De mogelijkheden om hieraan nog meer toeristische aantrekkingskracht te ontlenen, zijn nog lang niet uitgeput. De gemeente heeft echter meer te bieden. De te treffen maatregelen zijn erop gericht vooral bestaande sterke punten van de gemeente meer te benutten. Kwaliteitsverhoging, coördinatie en samenwerking zijn daarbij de sleutelbegrippen. Bij de te treffen maatregelen is een onderscheid gemaakt in toeristische ‘speerpunten’ en een aantal aanvullende maatregelen.

Speerpunten voor de toeristische ontwikkeling van d e g e m e e n t e A n n a P a u l o w n a 6.1 Nr. 1a

Project Naar de bollen

Doel Versterken toerisme naar en rond bollen

1b 1c 1d

2a

2b

2c

2d

2e

Op route

Versterken routetoerisme

Deelproject Ontwikkeling Hof van Anna Paulowna/ Pietershof inclusief horeca, informatieverstrekking, fietsverhuur e.d. Bollenbedrijven openstellen in en buiten seizoen Informatiepanelen ontwikkelen Opstellen promotieplan, gericht op seizoensverbreding en bieden van arrangementen Ontwikkelen bollenroute voor fietsers, gekoppeld aan ANWBfietsknooppunten-netwerk, ook gemeentegrensoverschrijdend. Ontwikkelen ‘polderroute’ voor fietsers in Polder Wieringerwaard en omgeving, gekoppeld aan ANWBfietsknooppuntennetwerk, ook gemeentegrensoverschrijdend. Nader onderzoek fietsroutes in situaties met dubbele wegenstructuur langs waterlopen Nader onderzoek mogelijkheden veilige wandelroutes in Westpolder Nader onderzoek mogelijkhe-


Betrokkenen bollensector, gemeente, VVV

bollensector gemeente, VVV bollensector, VVV bollensector, VVV

VVV, gemeente

VVV, gemeente

Bollensector, VVV, gemeente Gemeente,. VVV

45

Nr.

Project

Doel

2f

2g

2g

3a

Parels aan een snoer

Koppelen kleinschalige attracties

3b

4a

Eten, drinken, slapen

Meer kleinschalige verblijfsaccommodaties, horeca.

4b 5a

Samen sterk

Maximale samenwerking voor optimaal resultaat

Deelproject den doorgaande fiets/wandelroute langs Lage Oude Veer. Nader onderzoek naar meer kanoroutes. Stimuleren kanoverhuur. Nader onderzoek routenetwerk paardensport (afhankelijk van locatie manege). Adequate bewegwijzering nieuwe routes, mogelijk deels flexibel (bollenroutes) Afstemmen openingstijden, aan elkaar koppelen met aantrekkelijke routes voor fietsers/gemotoriseerd verkeer Bieden mogelijkheid eenvoudige horecavoorzieningen bij attracties Scheppen mogelijkheden kamperen en logies bij de boer (onder voorwaarden) Scheppen mogelijkheden kleinschalige horeca Oprichten actiegericht recreatieplatform

5b

Benutten subsidiemogelijkheden Waddenfonds; concrete projecten voordragen

5c

Opzetten regionale samenwerking m.b.t. routerecreatie, arrangementen, promotie

Overige acties

Betrokkenen

Gemeente, VVV

Manege, VVV, gemeente VVV, gemeente

Besturen attracties, VVV, gemeente

Gemeente, particulier initiatief Gemeente, particulier initiatief Gemeente, particulier initiatief Gemeente, VVV

Recreatieplatform, Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord gemeente Recreatieplatform

6.2

Naast de genoemde speerpunten zijn er vele andere mogelijkheden om de toeristische functie van de gemeente te versterken. Dit is echter afhankelijk van externe ontwikkelingen (waaronder de realisatie van het Wieringerrandmeer); particulier initiatief; ontwikkelingen die nog onzeker zijn.

46


Nr. A1.

Project Watersportcentrum Van Ewijcksluis

A2

Doel Herontwikkeling bied jachthaven Ewijcksluis

geVan

Herontwikkeling locatie wegrestaurant N99 Versterken Nieuwesluis als toeristische bestemming

B

Ontwikkeling Nieuwesluis

C

Ontwikkeling gebied Waardkanaal/ Amstelmeer

D

Realisatie nieuwe toeristische fietspaden

E.

Versterking visfunctie

sport-

Meer voorzieningen voor sportvissen

F

Bevorderen toerisme in relatie tot gezondheid en welbevinden Regelgeving aanpassen aan afschaffing WOR

Nieuwe bronnen van toerisme aanboren; benutten vrijkomende agrarische bebouwing Bevorderen kleinschalig kamperen

G

Dag- en of verblijfsreatieve voorzieningen op knooppunt van waterwegen Ontsluiting voor fietsers van aantrekkelijke, maar onbekende delen van de gemeente

Onderdelen ‘ boulevard’ Lage Oude Veer, uitbreiden jachthaven, kwaliteitsverhoging en uitbreiding voorzieningen, herinrichting openbaar gebied Herbouw van horecavoorziening, relatie met water en bollengebied leggen Uitbreiden jachthaven, bescheiden dagrecreatieve voorzieningen Pishoek, voorzieningen toeristisch kamperen, parkeren, landschappelijke inpassing camping Nader onderzoek mogelijkheden

Onderzoek naar haalbaarheid fietspaden over dijken en langs Waardkanaal

Nader onderzoek behoefte. Onderhoud voorzieningen voor gehandicapte vissers Regeling in bestemmingsplan buitengebied.

Eventueel aanpassen regeling in bestemmingsplan Buitengebied (ook voormalige agrarische gebouwen; geen beperking voor omliggende bedrijven

Afhankelijk van: Planvorming ningbouw

Particulier initiatief Medewerking eigenaren, provincie, dorpsbewoners Provincie, Rijkswaterstaat

Geld; medewerking grondeigenaren, Noord-Hollands Landschap, buurgemeenten Sportvisorganisaties, gemeente Particulier initiatief

-

Minder haalbaar lijken vooralsnog: de realisatie van een (groter) strand bij Van Ewijcksluis; (her)ontwikkeling van de Molenvaart tot vaarroute; meer voorzieningen/routes voor toeristen langs de Waddenzee; ontwikkeling van men-, huifkar-, skeeler- en mountainbikeroutes.


wo-

47

48


B i j l a g e

1

Monumenten in de gemeente Anna Paulowna

Rijksmomumenten 1. Molen, Molenweg 47, Wieringerwaard 2. Woning, Noord Zijperweg 35, Wieringerwaard 3. Boerderij, Noord Zijperweg 81, Wieringerwaard

Rijksmonumenten na 1850 op basis van Monumenten Selectie Programma 1. Watertoren, Molenweg 42, Wieringerwaardan 2. Kerkgebouw, Noord Zijperweg 29, Wieringerwaard 3. Voormalig tramstation, Zuid Zijperweg 29, Wieringerwaard 4. Boerderijcomplex Pieters Hoeve, Barsingerweg 31, Wieringerwaard 5. Voormalig stoomgemaal, Van Ewijcksvaart, ANNA PAULOWNA 6. Herenhuis Oosterwijk, met hekwerk en koetshuis, Lotweg 6, Anna Paulowna

Provinciale monumenten 1. Boerderij, Barsingerweg 10, Wieringerwaard 2. Boerderij, Barsingerweg 20, Wieringerwaard 3. Sluis, Van Ewijcksvaart, Van Ewijcksluis 4. Voormalig stoomgemaal, Van Ewijcksvaart, Van Ewijcksluis 5. N.H. Kerk, Molenvaart 21, Anna Paulowna 6. Boerderij met tuinhuisje, Lotweg 20, Anna Paulowna 7. Voormalig stoomgemaal,Molenweg 48, Wieringerwaard 8. Gevelsteen aan Nieuwesluis 31, Wieringerwaard 9. Boerderij, Schorweg 99, Breezand 10. Boerderij, Stoomweg 59, Breezand 11. Woonhuis, Zuid Zijperweg 27, Wieringerwaard 12. Woonhuis, Zuid Zijperweg 41, Wieringerwaard 13. Boerderij incl theehuis, Zuid Zijperweg 56, Wieringerwaard

B i j l a g e

2

Evenementenkalender 2007 Evenement Lentetuin Paas Music Festival

Kofferbakmarkt

Locatie Breezand, ZAP hal Breezand, jongerenvereniging de Aap Breezand, ZAP hal Breezand gemeente Anna Paulowna Anna Paulowna en Breezand Anna Paulowna, winkelcentrum Molensluis Anna Paulowna, Veerburgterrein

Kermis Wieringerwaard

Wieringerwaard

Breezand op Stelten (jaarmarkt Breezand) Kermis Anna Paulowna Kwartje Triathlon Pauwenpop Timmerdorp Zondagsmarkt (jaarmarkt Wieringerwaard) Kermis Breezand

Breezand

Alle woensdagen van 2 mei tot en met 12 september 1e weekend na pinksteren (1, 2 en 3 juni 2007) 2e zondag in juni (10 juni)

Anna Paulowna gemeente Anna Paulowna Wieringerwaard Breezand Wieringerwaard

4e zondag in juli (21 t/m 23 juli) 25 augustus 2007 17 t/m 19 augustus 2007 16 t/m 18 augustus 2007 19 augustus 2007

Breezand

1e volle week in oktober (5, 6 en 7 oktober 2007)

Polder Events Wielerronde van Breezand Koninginnedag Bloemendagen Bloemendagenmarkt

Bron: gemeente

Datum 1 tot en met 5 maart 2007 7 en 8 april 2007 19 mei 2007 9 april 2007 30 april 2007 28 april t/m 2 mei 2007 29 april 2007

BügelHajema Adviseurs bv Bureau voor Ruimtelijke Ordening en Milieu BNSP Balthasar Bekkerwei 76 8914 BE Leeuwarden Telefoon: (058) 215 25 15 Telefax: (058) 215 91 98 E-mail: [email protected] www.bugelhajema.nl Vestigingen te Assen, Leeuwarden en Amersfoort

Nota toerisme en recreatie

Recommend Documents