Inhoudsopgave > Voorwoord Vera Keur 4. Bestuur & Bestel Overeind blijven in roerige tijden 6

> Mathijs Gaalman, projectleider Nieuwe Media: ‘Het geeft mij een enorme kick om te zien dat op de VARA-websites duizenden bezoekers per dag plezier beleven, uitzendingen terugkijken, consumenten helpen > Leen Wessels, medewerker VARA-vereniging: ‘De Kinderen voor Kinderen Meezingshow, met als onderdeel het Songfestival, is echt V > Menno Bentveld, presenteert Herexamen: ‘Met een VARA-quiz moet je thuis mee kunnen doen en de hersens mogen even gepijnigd worden, maar er moet wel een scoringskans zijn.’ > Carla van Lingen, eindredacteur Vroege Vogels: ‘In

et of toch nog even in de auto blijft luisteren, ook al ben je al waar je wezen moet.’

n rondom programma-opnamen, gratis previews van bijzondere films en korting op cultuur en cabaret, tonen wij waardering voor de steun van onze achterban.’

n dat de VARA het van de buis zou halen.’

Jaarverslag 2003 >

> Carrie, colum > Manon Nooteboom, redacteur Nieuwe Media: ‘Met de vier thema-portals die dit jaar gelanceerd zijn > Karel van Hoof, plaatsvervangend eindredacteur Kassa: ‘De VARA is er óók voor gewone mensen, die door slechte producten of de slechte service van bedrijven het loodje dreigen te leggen en wel een steuntje in de rug kunnen gebruiken.’ > Jan Peels, researcher/versl aan, maar wel verschrikkelijk leuk om te doen!’ > Olivier Heimel, redacteur VARA TV Magazine: ‘Enthousiaste lezers zeggen vaak dat de gids zoveel plezier uitstraalt. En dan geen oppervlakkig - alles is leuk! – plezier, maar kritisch – als je goed zoekt, is er veel leuks - plezier. Plezierig kritisch, d bevooroordeeld en bovenal écht.’ > Felix Meurders, presenteert Kassa! en De leugen regeert: ‘De VARA heeft een rijke historie aan consumentenprogramma’s. Bij Kassa! kan iedereen al jaren terecht om z’n gelijk te krijgen. En dat kan nu ook in het mediaprogramma De leugen regeert. Mensen aar het mag zeker ook schuren.’ > Paul Witteman, over zijn nieuwe wetenschappelijke rubriek: ‘Bij al het nieuws dat ons bereikt, van stoomketels waarin mensen vallen, tot de waarschijnlijke tweeling van Femke Halsema, zijn wetenschappelijke verhalen te vertellen. Dat doen we vanaf april in Daar zitten onze kijkers niet op te wachten.’ > Marcel van Dam, presenteert Het Lagerhuis: ‘Vroeger, in de verzuilde tijd, vertelde de VARA de mensen wát ze moesten denken. Nu de VARA in deze moderne tijd een onafhankelijke omroep is, wordt de mensen verteld dát ze moeten denken. Da

an de uitwisseling van standpunten in een felle, levendige discussie. Dat maakt B&W een heerlijk programma om te presenteren.’

n De Band zijn typisch VARA omdat ze op een herkenbare manier, én met humor, laten zien hoe personages een originele uitweg proberen te vinden uit de dilemma’s van het leven anno nu.’

econde wijzer.’

s als communicatiespecialist prettig om ergens te werken waar je trots kunt zijn op het eindproduct. Je bouwt er toch, indirect, aan mee. De VARA is progressief en maatschappelijk betrokken. Ik ook. Dat klinkt heel ‘correct’, maar ik houd daarnaast ook veel van goed amusement. De VARA ook. Dat treft!

> > Margreet van Gils, producer/s > Carla van Lingen, eindredacteur Vroege Vogels: ‘In Vroege Vogels ging het vanaf het begin over zaken als de bio-industrie en de plezierjacht. Daar waren we allemaal tegen. We namen een standpunt in en gaven daarmee gezicht aan het programma. Een VARA-gezicht.’ > Kathleen Wa te grote muil, maar de VARA snoert me niet de mond.’ > Sonja Barend, presenteert Masterclass: ‘Wie al 35 jaar prettig vertoeft bij de VARA kan met een gerust hart zeggen dat u er zich ook thuis zult voelen.’ > Caro van der Heide, hoofd Aankoop: ‘Kwaliteit staat bij de VARA voor aditionele’ media dragen samen bij aan typische VARA-doelstellingen (zoals het stimuleren van discussie, ontplooiing en ontspanning) en kunnen daarom niet meer los van elkaar gezien worden.’ > Henriëtte Brons, medewerker Communicatie & Marketing: ‘Aan projecten als ‘Op weg naar Het La

ezier beleven, uitzendingen terugkijken, consumenten helpen, discussiëren en informatie opvragen. In 2003 zijn de totale bezoekcijfers van alle VARA-websites meer dan verdubbeld. Alle inspanningen, de strakke planningen en de deadlines, al het geregel en de stress-situaties zijn dan gelijk vergeten.’

eren Meezingshow, met als onderdeel het Songfestival, is echt VARA. Hij geeft jong en oud de gelegenheid om op een podium plezier te krijgen in zingen, en daarnaast heeft de show door de teksten aandacht voor de alledaagse belevingswereld van kinderen.’

Voorwoord

Vera Keur

Bestuur & Bestel De Vereniging

4

Overeind blijven in roerige tijden

Dichter bij de leden, de leden dichterbij

Kijk- & Luisteronderzoek Televisie Radio

Goed bekeken

Beter in de kijker gespeeld

Van scherpe actualiteit tot nostalgisch afscheid

Nieuwe media Uitgeverij

VARA pakt virtueel uit

Naar de letter

Inhoudsopgave >

Radioprogramma’s

Beleef de VARA!

Overzicht 2003

Overzicht 2003

Het prijzenfestival Activiteiten VARA Link

12 16 19 38 50 58

Communicatie & Marketing Televisieprogramma’s

6

64 68 84 87

Overzicht 2003

88

Na de besluitvorming van 2002 over het project ‘Revitalisering van de vereniging’ kunnen we over 2003 spreken als het jaar waarin de daadwerkelijke uitvoering van de beoogde vernieuwing en kwalitatieve versterking ter hand wordt genomen. De regiobesturen organiseren voor de laatste maal hun regionale ledenvergaderingen en sluiten daarna gedurende het jaar de activiteiten en administraties af. Voor de thema’s van de nieuwe ledengroepen meldt zich een verheugend aantal leden en de eerste bijeenkomsten zijn een succes, met geïnspireerde deelnemers en geanimeerde gedachtewisselingen. Aan het eind van het jaar start de kandidaatstelling voor de eerste rechtstreekse verkiezing van de leden van de Verenigingsraad. Met de vaststelling van de nieuwe statuten en het verkiezingsreglement is er een nieuw fundament voor onze omroepvereniging. Die moet er voor borg staan dat de klankbordfunctie en de draagvlakfunctie van de vereniging nog beter tot uitdrukking kunnen worden gebracht.

Voorwoord >

Op zaterdag 15 november markeren we de koerszetting naar de vernieuwing met een feestelijk vaarwel aan alle kaderleden van de vereniging; kaderleden die vaak tal van jaren met grote toewijding de functies in de oude structuur hebben vervuld. Sommigen nemen echt afscheid van hun actieve periode, anderen zullen kandidaat zijn voor de Verenigingsraadverkiezing van 2004. Boven het omroepbedrijf komt in 2003 een donkere wolk van bezuinigingen te hangen. 64 miljoen euro moet in een periode van enkele jaren bezuinigd worden zónder aantasting van het programmapakket, zo stelt de kabinetBalkenende vast. Vanzelfsprekend willen alle omroepen de programma’s ontzien en het te besparen bedrag vinden in efficiencymaatregelen en samenwerkingsafspraken, maar hier en daar zullen onvermijdelijk gevolgen zichtbaar worden. Gelukkig hoeft de VARA bij de invulling van de bezuinigingen voor het jaar 2004, dankzij een al efficiënte bedrijfsvoering en een voorzichtig formatiebeleid, vooralsnog niet over te gaan tot gedwongen ontslagen. Het sein voor een verbetering van de samenwerking per net kwam dit jaar op groen te staan, na het besluit om de systematiek van netoverschrijdende programmering te wijzigen in die van bespeling der netten door vaste clusters van met elkaar samenwerkende omroepen. Op basis van een gedeelde opvatting over het genreschema slaagden de netpartners erin Nederland 3

Jaarverslag 2003 > Voorwoord 4

een duidelijker gezicht te geven. Ook committeerde de VPRO zich aan een toekomstige participatie in de actualiteitenrubriek van Nederland 3, NOVA. Teleurstellend is dat het net er niet in slaagt om het gestelde doel ten aanzien van het publieksbereik te realiseren. Ook dit jaar biedt het jaarverslag een overzicht aan gerealiseerde programma’s en andere producten en een opsomming van de talrijke eervolle prijzen die behaald werden. Onder handhaving van ons vaste motto ‘het kan nog beter’, zijn wij daar voorzichtig trots op.

Vera Keur Voorzitter VARA

Jaarverslag 2003 > Voorwoord 5

Overeind blijven in roerige tijden In 2003 bereidt de VARA zich voor op de ingrijpende bezuinigingsoperatie betreffende de publieke omroep, die door het kabinet is aangekondigd. Uitgangspunt is het vinden van mogelijkheden tot besparing, zonder het programma-aanbod voor de kijker te verschralen. Daarnaast houdt de VARA met interne ‘waardendiscussies’ de vinger aan de eigen pols, om haar identiteit en herkenbaarheid ondanks alle veranderingen te kunnen blijven waarborgen. De nieuwe afspraken over het genreschema van Nederland 3 leiden tot een versoepelde samenwerking met de netpartners.

Bestuur & Bestel >



Wijzigingen Mediawet

De Mediawet behoort in de Nederlandse wetgeving tot de top-tien waarin door de jaren heen de meeste veranderingen zijn aangebracht, inclusief de hoogste jaarfrequentie aan afzonderlijke wetswijzigingen. Ook 2003 levert, in tegenstelling tot het jaar ervoor, weer een flinke bijdrage aan het hoge gemiddelde met een score van negen in behandeling komende voorstellen tot wijziging. Lang niet alles daarvan heeft inhoudelijke betekenis voor de landelijke publieke omroep, maar twee wijzigingen zijn het vermelden waard: • De verlaging van het minimum-ledental dat vereist is voor het verkrijgen van een erkenning als in de PO-concessie deelnemende omroepvereniging. De halvering tot 150.000 gaat gepaard met feitelijke herinvoering van een A- en B-status. De nieuwe B-status, vooral bedoeld om het in ledental achterblijvende BNN tegemoet te komen, geeft recht op de helft van de zendtijd en middelen die voor een A-omroep gelden. • Een substantiële verlaging van de rijksomroepbijdrage, in het kader van de bezuinigingstaakstelling die door de regering is gesteld voor de uitgaven op het terrein van de mediabegroting. Beide voorstellen moeten aan het eind van het jaar nog parlementair goedgekeurd worden door in elk geval de Eerste Kamer, maar duidelijk is dat ze zullen worden aangenomen.



Ingrijpende bezuinigingsoperatie

Nadat in 2002 het kabinet-Balkenende I al besloot tot een structurele bezuiniging van 5% op de rijksomroepbijdrage, ingaande 2004, legt het dit jaar aantredende kabinet-Balkenende II daar nog eens een zeer forse bezuinigingstaakstelling bovenop. Uiteindelijk zal hierdoor vanaf 2007 de rijksomroepbijdrage 80 miljoen euro minder bedragen. Hoewel de landelijke

Jaarverslag 2003 > Bestuur & Bestel 6

> Kees Driehuis, presenteert Per Seconde Wijzer en is eindredacteur van Zembla: ‘Kijk naar Zembla, dan word je per seconde wijzer.’

publieke omroep niet de enige instantie is die uit de rijksomroepbijdrage wordt gefinancierd, is van meet af aan duidelijk dat het leeuwendeel van de bezuiniging op de publieke omroep zal drukken. De Raad van Bestuur besluit, met steun van de omroepen, om pragmatische en strategische redenen de gehele eerste tranche van 40 miljoen in het jaar 2004 voor gezamenlijke rekening te nemen. Met het ministerie van OC&W wordt vervolgens overlegd over de beperking van het aandeel in de resterende taakstelling. Daaruit resulteert een aandeel van 24 miljoen euro, zodat in 2007 64 van de 80 miljoen structurele bezuiniging bij de landelijke publieke omroep zal moeten zijn gevonden. Per saldo ruim tweemaal zoveel als de 5% van Balkenende I. Op basis van een efficiency-onderzoek van bureau McKinsey & Company gaan na de zomer acht werkgroepen aan de slag, bestaande uit specialisten op alle terreinen van bedrijfsvoering, om voorstellen tot besparing te ontwikkelen. Uitgangspunt is dat de kijker/luisteraar/internetgebruiker zo weinig mogelijk productverschraling ondervindt. Nog net voor het einde van het jaar brengen de werkgroepen hun rapporten uit. Definitieve keuzes uit de voorstellen moeten in 2004 gemaakt worden. Wat de ‘verdeling’ van de korting op het budget 2004 betreft, komen de omroepen overeen om een eenmalige uitzondering te maken op het principe van gelijke budgetten voor de A-omroepen. Dit vanwege het uitgangspunt dat het programmatische product moet worden ontzien en vanwege het feit dat er duidelijke efficiencyverschillen tussen omroepen bestaan. Tot nu toe minder efficiënt werkende omroepen kunnen daarom wat meer ‘bezuinigenzonder-aantasting’, dan efficiënte als de VARA. Het betekent dat de VARA in 2004 voor een minder dan proportioneel bedrag wordt aangeslagen. Zeker in dat jaar hoeven dan ook bij de VARA – als een van de weinige omroepen – geen gedwongen ontslagen te vallen.



‘Prestatie-afspraken’

Met de aanbieding van haar zogenaamde ‘mediabrief’, de toelichting bij het mediabegrotingsgedeelte van de OCW-begroting, presenteert de nieuwe staatssecretaris Medy van der Laan haar ideeën – uiteraard namens de regering – omtrent de ontwikkeling van de landelijke publieke omroep en de relatie Den Haag-Hilversum. Zij betuigt steun aan de globale koers die door de Publieke Omroep ten aanzien van de bezuinigingen is ingezet, maar pleit tegelijkertijd voor het vrijmaken van meer geld, enerzijds om de dramaproductie te kunnen vergroten, anderzijds om het bereik van de publieke


omroep onder jongeren en etnische minderheden te verbeteren. Over deze en andere onderwerpen zegt de staatssecretaris prestatieafspraken te willen maken voor het programmaseizoen 2004-2005. Zij haakt daarmee in op een idee van voorzitter Harm Bruins Slot van de Raad van Bestuur, die dat eerder in het jaar naar voren bracht als een manier om af te komen van de zijns inziens tegenstrijdige kritiek en eisen die geregeld vanuit het parlement aan de publieke omroep worden gesteld. Prestatie-afspraken zouden helderheid en ‘afrekenbaarheid’ moeten bieden over hetgeen van de publieke omroep aan product(ie) verwacht kan worden, met uiteraard tevens zekerheid vooraf over de beschikbare middelen. Maar aan boter bij de vis ontbreekt het nogal in de mediabrief, meent de Raad van Bestuur en dat valt ook de Tweede Kamer op. De mate van opgelegde bezuiniging is te fors om tegelijkertijd de budgettoename vrij te spelen voor de beoogde programmakwaliteiten en -kwantiteiten. Een ander dilemma dat de staatssecretaris oproept betreft de doelstelling omtrent kijktijdaandeel. In de Kamer wordt gesproken van een onduidelijk ‘dubbel signaal’: enerzijds moet de PO een marktaandeel van 40% blijven nastreven; anderzijds wil Van der Laan extra aandacht voor doelgroepen en zwaardere culturele programma’s, wat in beide gevallen juist zal leiden tot minder kijkers. Dat laatste heeft bovendien een vermindering van STERinkomsten tot gevolg. De staatssecretaris wil zich nog niet uit het veld laten slaan door de waarschuwing dat zij geen onredelijke eisen moet stellen. Van de Kamer mag zij in 2004 wel gaan proberen om tot een mandje prestatieafspraken met Hilversum te komen.



Kritiek aanleiding tot code ‘goed bestuur’

In het najaar komt de PO – en de rol en betekenis van omroepverenigingen in het bijzonder – onder vuur te liggen vanuit delen van de geschreven pers. Den Haag wordt daarbij geregeld opgeroepen om de aaanstaande tussentijdse evaluatie van de concessie te gebruiken voor drastische ingrepen, zoals het afschaffen van het ledentalcriterium en het reduceren van de verschillende omroepen tot programmaleveranciers. De kritiek bevat rijp en groen aan verhalen over exorbitante beloningen van bestuurders en presentatoren, begunstiging van familiair verwante bedrijfjes en over oneigenlijke activiteiten en investeringen. Gelukkig laat politiek Den Haag zich door een en ander niet erg van de wijs brengen. Er worden vanzelfsprekend vragen gesteld en zorgen geuit. Enkele kwesties moeten nader onderzocht worden. Maar voor een evaluatie van de


> Paul Witteman, over zijn nieuwe wetenschappelijke rubriek die in 2004 start: ‘Bij al het nieuws dat ons bereikt, van

wijze waarop het publieke bestel functioneert wordt het rapport afgewacht van de Visitatiecommissie Publieke Omroep. Kamerleden van meerdere fracties uiten wel gedachten over het vervangen of relativeren van het ledentalcriterium. Maar door wat en hoe precies blijft verre van duidelijk.

stoomketels waarin mensen vallen, tot de waarschijnlijke tweeling van Femke Halsema, zijn wetenschappelijke verhalen te vertellen. Dat doen we vanaf april in een rubriek waarin nieuwsonderwerpen worden voorzien van de wetenschappelijke achtergrond.’

Met name beschuldigingen in krantenartikelen over praktijken bij enkele omroepen zijn voor de Raad van Bestuur aanleiding om aan de opstelling te beginnen van een integriteitscode, alias code ‘goed bestuur’, mede naar het voorbeeld van de door de commissie-Tabaksblatt gepresenteerde voorwaarden voor goed bestuur van beursgenoteerde commerciële bedrijven. De Raad van Bestuur wil, als eerste in de non profit-sector, normen van fatsoenlijk en verantwoordelijk handelen en transparantie publiekelijk vastleggen. De VARA steunt het voornemen van de Raad van Bestuur, onder voorbehoud dat de autonome verenigingszeggenschap op dit gebied gehandhaafd blijft.



Visitatiecommissie

Op 31 januari levert de VARA haar zelfevaluatierapport in bij de Visitatiecommissie Publieke Omroep, samen met alle andere grote en kleine zendgemachtigden. Daarna begint het werk voor de commissie, die in april 2004 rapport zal uitbrengen. Het werk van de commissie gebeurt dit jaar grotendeels in stilte. Elke omroep wordt door enkele leden bezocht en daarbij nader bevraagd over het zelfevaluatierapport. Na de informerende fase zet de commissie zich aan het beoordelingsproces. Pas een der laatste weken van het jaar vernemen de instellingen weer van de commissie, in de vorm van voorlopige beoordelingen. Daarop kunnen zij begin januari 2004 schriftelijk en in een hoorzitting commentaar leveren.



Verandering bestuursmodel

Publieke Omroep, De Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht werken gedurende het jaar stapsgewijs aan een gemeenschappelijke visie op een ander bestuursmodel. Dat is het vervolg op de besluiten van 2002 over de aanpassing van het netprofileringsbeleid voor televisie, waarbij wat de sturing van het programmeringsproces betreft, werd gekozen voor accentverlegging naar netniveau.


Raad van Toezicht en Raad van Bestuur komen met elkaar tot de principekeuze om die lijn ook bestuurlijk door te trekken. De vormgeving van een nieuw bestuursmodel zal in 2004 ter hand worden genomen.



Nederland 3

Alle bespelers van Nederland 3 zijn blij met de accentverlegging naar netniveau en met de minimalisering van de netoverschrijdende indeling, waartoe in het kader van de evaluatie van de netprofilering is besloten. Het schema van Nederland 3 kent alleen nog enkele netoverschrijdende programma’s van AVRO, KRO en Human. AVRO en EO wisselen van vast net, gedeeltelijk op termijn, waarmee ook op de netten 1 en 2 bespelerscombinaties met duidelijker gemeenschappelijke kenmerken ontstaan. Dat schept condities voor de wijze van netprofilering – met herkenbare pluriformiteit – die de VARA bepleit heeft. De samenwerking tussen de netpartners loopt beter dan in de voorgaande jaren. Het in 2002 overeengekomen ‘genreschema’ fungeert als duidelijk kader, evenals de toetsingscriteria voor het beoordelen van de uitvoering door elk der partners. Zie hierover verder het hoofdstuk Televisie. NOVA beleeft begin van het jaar het tweede bedrijf van een turbulente periode, die in 2002 was begonnen met het vernieuwingsplan (zie daarover eveneens het hoofdstuk Televisie). VARA en NPS zijn het eens over het belang van vernieuwing en kwaliteitsversterking van het programma. De VPRO besluit tot toetreding binnen afzienbare termijn. Na het overlijden van VPRO-voorzitter Sybren Piersma, die ook als voorzitter van de Net 3-samenwerking fungeerde, neemt de VARA in het voorjaar het voorzitterschap van het Netbestuur op zich. Met ingang van 1 december wordt Lennart van der Meulen tot netcoördinator Nederland 3 benoemd. Tot dat moment is hij bij de omroep betrokken – en bekend – als lid van het Commissariaat voor de Media. Van der Meulen is de opvolger van Hans van Beers, die al voor de zomer afscheid neemt.



Waardendiscussies

Bestuur en programmadirectie beleggen ook dit jaar een aantal bijeenkomsten met (programma)medewerkers om te discussiëren over waarden


en normen die bij het realiseren van VARA-programma’s relevant zijn. Hierbij gaat het erom zicht te krijgen op zowel de persoonlijke attitude en opvattingen van medewerkers, als op de waarden en normen die voort (moeten of kunnen) vloeien uit de identiteit van de VARA. Aan de hand van concrete voorbeelden of eigen ervaringen ontwikkelen zich in de gemêleerde gezelschappen keer op keer levendige gedachtewisselingen. Ze hoeven niet uit te monden in conclusies. Het nut van deze bijeenkomsten is een scherpere bewustwording van de individuele – en vaak verrassend gemeenschappelijke – visie op mens en maatschappij die in het werk gehanteerd wordt, of soms juist gemist wordt. In de regionale ledenvergaderingen en de vergaderingen van de Verenigingsraad vormen de keuzes die in het programmabeleid worden gemaakt, eveneens punt van beschouwing. Daarbij komt ook de positie van de VARA aan de orde ten opzichte van enkele grote, maar slecht bereikte groepen in de samenleving: jongeren en allochtone Nederlanders.



VARA-leiding

Met ingang van 1 augustus treedt Jeroen Soer in functie als programmadirecteur Radio en Televisie. Tot die tijd wordt die functie waargenomen door adjunct-directeur Frans Klein. Half december doet Ilse Beckers haar intrede als hoofd Communicatie & Marketing. Officieus, want de benoeming gaat officieel in per 1 januari 2004. Zij is de opvolgster van de eerder in het jaar vertrokken Holger Bakker.

Jeroen Soer


Dichter bij de leden, de leden dichterbij Nieuwe statuten, verkiezingen nieuwe stijl voor de Verenigingsraad en opheffing van de regiobesturen: 2003 is voor de Vereniging een jaar van verandering en vernieuwing. Nog meer VARA-betrokkenheid bij én van leden is het parool.



Overgangsjaar

De Vereniging >

In de voorjaarsvergadering van de Verenigingsraad worden alle besluiten die in 2002 zijn genomen met betrekking tot de revitalisering van de Vereniging in nieuwe statuten vertaald. Tijdens diezelfde vergadering worden ook de laatste voorstellen over de randvoorwaarden voor een succesvolle toekomst van de Verenigingsraad unaniem aangenomen. En daarmee is het startsein gegeven voor de uitvoering van die besluiten, zoals het kiezen van de Verenigingsraad door VARA-leden uit een landelijke kandidatenlijst, het werken met themagerichte ledengroepen en het opheffen van de regiobesturen. In de regioledenvergaderingen, die in 2003 voor het laatst plaatsvinden, wordt positief gereageerd op alle veranderingen die op stapel staan.



Randvoorwaarden voor een succesvolle toekomst

In de VR-voorjaarsvergadering doet de Stuurgroep (bestaande uit leden van de Verenigingsraad, de Raad van Toezicht en het Bestuur), op basis van de ideeën van de daartoe ingestelde werkgroep, voorstellen over de ontwikkeling van kwaliteitsbeleid met betrekking tot het functioneren van de VR. En ook over de communicatie tussen VR, ledengroepen en het bedrijf. Samengevat komen de voorstellen hierop neer: • Er komt een introductieprogramma voor nieuwe VR-leden. • Internet wordt gebruikt als informatiepunt voor de individuele VR-leden. • In vergaderingen van de Verenigingsraad wordt meer ruimte gecreëerd voor het voeren van een inhoudelijke dialoog, met als doel een goed evenwicht tussen het formeel behandelen van de nodige zaken en ruimte voor brainstorm en discussie. Alle voorstellen van de Stuurgroep worden met algemene stemmen door de Verenigingsraad aangenomen en daarmee is de vernieuwing, althans op papier, rond.

Jaarverslag 2003 > De Vereniging 12

> Leen Wessels,



medewerker VARA-

Verkiezing leden Verenigingsraad

Vereniging: ‘De Kinderen voor Kinderen Meezingshow, met als onderdeel het Songfestival, is echt VARA. Het geeft jong en oud de gelegenheid om op een podium plezier te krijgen in zingen, en daarnaast heeft de show door de teksten aandacht voor de alledaagse belevingswereld van kinderen.’

Bij het vaststellen van de statuten is besloten dat om de twee jaar verkiezingen plaatsvinden voor de Verenigingsraad. Om praktische redenen is het niet mogelijk om al in het najaar van 2003 verkiezingen te houden. Daartoe moet de Verenigingsraad eerst een aantal zaken nader vaststellen. Het Bestuur werkt dit onderdeel van de statuten verder uit en legt aan de najaarsvergadering van de Verenigingsraad een tweetal voorstellen voor: • Rooster van aftreden 2003 en 2005 (de statuten schrijven voor dat om de twee jaar de helft van de leden van de VR aftreedt) • Verkiezingsreglement Beide voorstellen worden vastgesteld. Ook kiest de VR op basis van een door de Raad van Toezicht opgestelde voordracht de Commissie voor Kandidaatstelling. Deze commissie zal kandidaten voor het VR-lidmaatschap toetsen aan een door de Verenigingsraad vastgesteld profiel en een voordrachtslijst voor de verkiezing opstellen. Het Bestuur roept in november via het in 2003 gestarte ledenblad ‘Uitgesproken’ en via internet VARA-leden op om zich kandidaat te stellen voor de Verenigingsraad. De eerste stappen op weg naar verkiezingen ‘nieuwe stijl’ zijn genomen; de laatste stap staat gepland op 2 april 2004, als de verkiezingsuitslag wordt vastgesteld.

In de ledengroep twintigers en dertigers praten VARA-leden met Bestuur, directie en programmamakers over programma's voor deze doelgroep




Interactie met de leden

Binnen de nieuwe structuur van de Vereniging (van regiobestuurlijke naar themagerichte organisatie) worden vanaf 2004 ledengroepen opgezet. Dit kunnen zowel klankbord- als activiteitengroepen zijn. Om ervaring op te doen worden in het najaar van 2003 vier ledengroepen georganiseerd rondom de volgende thema’s: de Natuur en Milieu Portal ‘De wijde wereld’; een exclusieve site voor VARA-leden; Kinderen voor Kinderen Songfestival en de aantrekkelijkheid van VARA-programma’s voor jongere kijkers en luisteraars. De onderwerpen zijn heel divers, maar één ding hebben de ledengroepen gemeen. Zowel de deelnemers als de betrokken VARA-medewerkers zijn enthousiast over deze wijze van met elkaar communiceren. En ook de resultaten zijn veelbelovend. De deelnemers geven veel tips en suggesties voor de sites op internet en de programmering voor een jongere achterban. Bovendien melden de meeste deelnemers aan de ledengroep Kinderen voor Kinderen Songfestival zich aan om in 2004 op vrijwillige basis mee te werken aan de organisatie van het Songfestival.



Regioledenvergaderingen

De vijf regio’s organiseren in 2003 hun laatste regioledenvergaderingen. De leden reageren positief op de door de Verenigingsraad aangenomen statutenwijzigingen. Met als gevolg dat de regio’s zichzelf in 2003 opheffen. De regio’s worden vervangen door thema-georiënteerde ledengroepen (zie hierboven). De opzet om naast het statutaire gedeelte van de regioledenvergaderingen ook een discussiebijeenkomst met het VARA-bestuur en -directie te organiseren is een groot succes. Na het bekijken van een compilatie van VARAprogramma’s maken veel leden van de gelegenheid gebruik om aan de hand van stellingen zoals ‘Is de VARA eigenlijk nog links genoeg’ en ‘Zijn de programma’s van de VARA wel aantrekkelijk (genoeg) voor jongeren?’ met VARA-voorzitter Vera Keur en waarnemend RTV-directeur Frans Klein van gedachten te wisselen. De discussies staan onder leiding van Astrid Joosten, Jack Spijkerman of Menno Bentveld. Traditiegetrouw wordt tijdens deze vijf drukbezochte zaterdagen ook het succesvolle Radio-2 programma Spijkers met Koppen uitgezonden. Op 15 november wordt op gepaste wijze afscheid genomen van de vijf regiobesturen. Tijdens een vaartocht door Amsterdam bedankt de VARAvoorzitter hen voor hun inzet en betrokkenheid.


De twaalf provinciale winnaars van het Kinderen voor Kinderen Songfestival met presentator Menno Bentveld



Regioactiviteiten

Het Kinderen voor Kinderen Songfestival wordt ook dit jaar weer door de VARA-vereniging georganiseerd. In iedere provincie worden door middel van audities twaalf kinderen geselecteerd. De provinciale finalisten zingen live en begeleid door een combo hun favoriete Kinderen voor Kinderenliedje. Het songfestival is een onderdeel van de Kinderen voor Kinderen Meezingshow, een bruisende theatershow waarin het publiek een kans krijgt de sterren van de hemel te zingen met krakers van 24 jaar Kinderen voor Kinderen. Maud Hawinkels, Klaas van der Eerden en Menno Bentveld presenteren de provinciale finales. De televisieregistratie van de landelijke finale wordt op 27 december uitgezonden.


Goed bekeken Bij een organisatie als de VARA staan tegenover de vele mogelijkheden om de resultaten kwantitatief uit te drukken, slechts weinig mogelijkheden om dat kwalitatief te doen. Daarom

Kijk- & Luisteronderzoek 2003 >

lijkt het soms alsof in tabellen en grafieken het accent te eenzijdig op de cijfers ligt, en dat voorbij wordt gegaan aan de intenties van de organisatie en de inzet en het vakmanschap van de ‘makers’. Dat laatste is zeker niet het geval, maar helaas kent de omroep geen rapportcijfers voor bedoelingen, inzet en kunde. De door de VARA nagestreefde kwaliteit vormt overigens wel de achtergrond waartegen de hier genoemde cijfers dienen te worden beoordeeld.



Nederland 3

De belangstelling voor Nederland 3 neemt in 2003 niet toe. Nederland 3 blijft de minst bekeken zender van de publieke omroep. En de kijkdichtheid en het zenderaandeel van Nederland 3 blijven achter bij de voor 2003 gestelde doelen.



VARA-televisie

In tegenstelling tot de zender als geheel neemt de belangstelling voor het aanbod van de VARA op Nederland 3 wel toe in 2003, vergeleken met het voorgaande jaar. De gemiddelde kijkdichtheid in het tijdsblok 18:00–24:00 uur stijgt van 4,0 in 2002 naar 4,2 in 2003.



VARA-radio

Ondanks de nieuwe frequentieverdeling is de beluistering (oktobernovember) van de verschillende zenders in 2003, met een enkele uitzondering, niet veel anders dan in 2002. Het zenderaandeel van de publieke zender 3FM daalt met ruim 1%.



VARA-internet

Door een scala van redenen die elders in het jaarverslag worden genoemd, verdubbelt de aandacht vanuit de Nederlandse samenleving voor het VARAinternetaanbod.

Jaarverslag 2003 > Kijk- & Luisteronderzoek 2003 16

8

8

7

7

7,2

7,0

6

6 5,6

5 4

4,6

4,3

4,1

3,7

3

3

1,9

2,2

AVRO

EO

KRO

NCRV TROS VARA

VPRO NPS

2,3

1,8

1 BNN

RTL4

RTL5

2,0

SBS6

Yorin

Net5

0

8 7

6

6

4,6

4

4,0 3,5

3,8 3,1

2,8

2

1,5

1,7

1,5

1,4

1,6

EO

KRO

NCRV TROS VARA

VPRO NPS

BNN

RTL4

RTL5

SBS6

Yorin

Net5

VPRO NPS

BNN

RTL4

RTL5

SBS6

1,8

Yorin

Net5

7,4

5,0 4,2

5,0

4,5

3,9

3,5

2,9 2,2

2,0

AVRO

EO

KRO

NCRV TROS VARA

VPRO NPS

2,3

1,8

BNN

RTL4

RTL5

2,4 1,5

SBS6

Yorin

Net5 Veronica

Gemiddelde kijkdichtheid tussen 18:00–24:00 uur; 4e kwartaal

8

18

7

17,7

16

6 5,8

12

4,8 4,2

2 1,6

1 EO

KRO

NCRV TROS VARA

2,1

1,7

1,7

VPRO NPS

BNN

7,9

6

2,7

AVRO

11,5

8

3,5

3,3

14,7 12,2

10 4,2

4,0

3

16,5

14

6,3

5

RTL4

RTL5

2,0

5,7

4

5,4

4,6

3,8

2 SBS6

Yorin

Net5

0

Ned 1

Ned 2 Ned 3

RTL4

RTL5

Yorin

SBS6

Net5 Veronica Overig

Zenderaandelen tussen 18:00–24:00 uur; incl. reclame enz.

Gemiddelde kijkdichtheid tussen 18:00–24:00 uur; heel 2003

16

80

14

14,6

70

12

12,2

10 8

NCRV TROS VARA

1 0

AVRO

KRO

2

2,2


0

EO

1,9

6,1

3

2,8

1

4

AVRO

1,7

1,4

1,2

5

5 4,9

4,0 2,7


7

4

4,4 3,1

3,0

2

8

0

4,5 3,4

1


3

5,3

4

3,2

2

0

5,9

5

4,8

9,9 8,7

12,8 11,1

76

76

76

77

74

75

79

77 71

60

74

50

8,4

40

6 4

5,6

4,5

2

1,7

0

2,8

2,6

0,9

De cijfers geven een indicatie; lang niet ieder programma krijgt een waarderingscijfer.

30

4,2

20 Overige

Veronica

Classic FM

Radio Noordzee

Yorin

Sky radio

Radio 538

Radio 10 FM

747

Regionale radio

Radio 4

3FM

Radio 2

Radio 1

Zenderaandelen radio tussen 07:00–24:00 uur (oktober en november)

10 0 AVRO

EO

KRO

NCRV TROS

VARA

VPRO

BNN

NPS

NOS

Gemiddelde waardering voor programma's tussen 18:00–24:00 uur

Dolf Jansen presenteert, afwisselend met Claudia de Breij, het nieuwe late-night programma ‘VARA Laat’

In de kijker gespeeld Vanaf het najaar van 2003 ondergaat de VARA-televisie een belangrijke wijziging: het herstel van de horizontale programmering in de voor- en late avond. Met onder meer de nieuwe programma’s Papaul en VARA Laat wordt gestreefd naar een vergroting van de herkenbaarheid en toegankelijkheid van zowel de eigen omroep als van Nederland 3.



Algemeen

Televisie >

Kenmerkt het voorjaar (en de zomer) van 2003 zich nog als een voortzetting van het voorgaande jaar, in het najaar gaat het roer stevig om. Al sinds het verdwijnen van Lingo op de vooravond en Laat de Leeuw in de late avonduren, koestert de VARA de wens om op een soortgelijke wijze opnieuw het publiek te bedienen. Uit onderzoek blijkt immers dat Nederland 3, en daarmee voor een belangrijk deel ook de VARA, problemen ondervindt met de vindbaarheid en herkenbaarheid van programma’s. Ondermeer om die reden heeft de VARA in samenspraak met de netpartners op Nederland 3 besloten om vanaf het najaar van 2003 de horizontale programmering te herstellen. In de vooravond met een breed amusementsprogramma dat als een brug tussen het Jeugdjournaal en B&W kan fungeren, en late-night met VARA Laat. In de zomer wordt bekend dat Paul de Leeuw weer televisieprogramma’s wil maken. De VARA ziet haar kans schoon om De Leeuw met een langdurig contract aan haar te binden en te starten met het programma ‘Papaul’ op de (horizontale) vooravond. Het programma beoogt de vele reality-soaps die Nederland rijk is te persifleren en gaat in oktober van start. Enthousiast ontvangen door de pers en als formule aansluitend op het beoogde familiale karakter na de uitzendingen van het ‘Jeugdjournaal’, is het programma een opvallende nieuwe formule van de VARA. Met ‘VARA Laat!’ neemt de VARA op een lichte en onderhoudende toon aan het einde van de dag afscheid van de kijker. Nieuw is de presentatie door cabaretière Claudia de Breij, die in dit jaar eveneens op radio 3FM voor de VARA actief is geworden. Dolf Jansen is de tweede presentator van dit programma. Gedurende de periode dat Dolf de oudejaarsconference van Lebbis & Jansen voorbereidt, wordt de presentatie waargenomen door Klaas van der Eerden. ‘Café de Wereld’ vormt een belangrijk vernieuwend onderdeel van ‘VARA Laat!’. Door het gebruik van geanimeerde cartoons is het mogelijk op bijna alle denkbare en ondenkbare situaties commentaar te geven.

Jaarverslag 2003 > Televisie 19

Beide nieuwe, horizontale programma’s zullen nog een verdere inhoudelijke ontwikkeling doormaken, die er ook toe zal moeten leiden dat er meer gekeken gaat worden. Om de horizontale programmering mogelijk te maken stopt de VARA in 2003 met de programma’s Studio Spaan, De Ontdekking en Later wordt het Leuk. Het beeïndigen van deze programma’s draagt ook bij aan het realiseren van het voornemen het aantal titels terug te brengen. Dit alles met als doel een herkenbaarder en toegankelijker programmaschema te krijgen. Desondanks is het duidelijk dat het komend jaar nog scherpere keuzes gemaakt moet worden. Zo zal in de programmamix beter moeten worden gekeken naar de verhouding fictie en non-fictie. Ook de balans tussen brede, voor het algemeen publiek bedoelde en smallere, voor kleinere doelgroepen gemaakte programma’s, zal tegen het licht moeten worden gehouden. Het gebrek aan succes van afzonderlijke titels, een programmamix die niet in balans is en op sommige avonden een schema-opbouw die niet aantrekkelijk genoeg is voor de kijker, leidt in 2003 tot dalende kijkcijfers, daar waar juist door ingrepen in het schema een opwaartse tendens beoogd was. Deze zorgelijke ontwikkeling in 2003 zal (met grote spoed) moeten leiden tot aanpassingen in het nieuwe jaar. Het voornemen van de VARA om de presentatie te vernieuwen bij verschillende programma’s krijgt een eerste aanzet in 2003. Met de terugkomst van Paul de Leeuw, met Claudia de Breij in ‘VARA Laat!’, maar ook met Menno Bentveld die het stokje bij Herexamen overneemt van Inge Diepman. Het ‘uitboeken’ van cabaretiers uit het theater zodat ze zich volledig kunnen wijden aan het maken van televisie, krijgt in 2003 zijn eerste beslag door met Dolf Jansen een tweejarig (exclusief) contract overeen te komen.



Overige vernieuwing en verbetering

In de laatste maand van het jaar gaat de VARA van start met de nieuwe comedy De Band. Daarmee wordt de voorgenomen opvolging van All Stars gerealiseerd. De makers van ‘All Stars’ tekenen opnieuw voor deze eigentijdse comedy, dit keer handelend over het wel en wee van een jongensband. Na talloze seizoenen stopt de VARA in 2003 met de overbekende comedy Oppassen!!!. Vanaf begin 2003 ziet de comedy Bergen Binnen het licht.


> Karina Walstra, medewerker Schemazaken: ‘Het is rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan, maar wel verschrikkelijk leuk om te doen!’

Deze comedy, wederom van de hand van Chiem van Houweninge, speelt zich af in een prachtige villa in het dorp Bergen. In de villa wonen drie oudkunstenaars die samen met hun inwonende huishoudster en haar gezin de vaste cast van deze comedy vormen. De restyling van het informatieblok na 22:00 uur krijgt vanaf januari zijn beslag met de integratie van het journaal en sportjournaal én met de samenvoeging van NOVA en Den Haag Vandaag tot een geïntegreerde rubriek. Op deze wijze vertoont het informatieblok een meer samenhangend geheel. Men werkt hard aan de doelstelling om daarmee dit blok weer spraakmakend te maken en een sterkere kijk-urgentie mee te geven, maar de opbrengst van deze inspanningen wordt in 2003 nog niet geoogst. De andere formule van Kassa, in de zomer blijkt niet aan te sluiten bij de kijkerbehoefte van dat moment. Het ‘Kassa’-verblijf in het buitenland – dit keer op eilanden – leidt niet tot voldoende kijkers.



Informatie

B&W kent in 2003 een grote variatie aan presentatoren. Paul Witteman en Inge Diepman vormen de kern, maar door de zwangerschap van Inge wordt ‘B&W’ ook regelmatig gepresenteerd door Felix Meurders, Clairy Polak (1x) en Rob Trip. ‘B&W’ richt zich in 2003 bij de keuze van gasten meer op hun betrokkenheid bij het onderwerp. ‘Deskundigen’ of ‘autoriteiten’ worden, indien mogelijk, gemeden. Felix Meurders blijft als presentator het gezicht van Kassa, dat in 2003 wekelijks 1,4 miljoen kijkers aan zich weet te binden. In de zomer dienen negen eilanden als decor voor evenveel programma’s met consumentenvoorlichting voor toeristen. Het Lagerhuis houdt in 2003 vast aan de succesformule met Marcel van Dam, Paul Witteman en het vaste panel in de hoofdrollen. Dit jaar worden ook twee speciale afleveringen gemaakt met prominente Nederlanders in de rol van debater. In Op Weg naar het Lagerhuis strijden 190 bovenbouwklassen – een recordaantal – om een plaats in de finale, die rechtstreeks door de VARA wordt uitgezonden. Het Jongeren Lagerhuis verhuist na de zomer naar Nederland 2. Volgens planning komt ook De Leugen Regeert weer terug in het schema, ditmaal in het hart van de avond op maandag. Sonja Barend presenteert de nieuwe reeks: Sonja Barend met…, die bestaat uit een aantal interviews en een serie Masterclasses. In die laatste serie brengt een ‘meester’ in een bepaald vak zijn kennis en kunde over op


leerlingen die nog niet zo ver zijn. Na lang aandringen is Sonja bereid om voor een keer zélf de ‘master’ te zijn in een aflevering over presentatie en interview. Speciale documentaires worden gemaakt door Hans Polak in de serie Dokwerk. ‘Erik’s Imperium’ en ‘Familiestrand’ vormen de goed bekeken afleveringen.



Samenwerking

De documentairerubriek Zembla (VARA, NPS) weet met veelal spraakmakende, maatschappelijke onderwerpen opnieuw de kijkers aan zich te binden. Kees Driehuis wordt de nieuwe eindredacteur in dit door de VARA geproduceerde samenwerkingsprogramma. Ook bij het door de NPS geproduceerde NOVA werken NPS en VARA samen. Na veel commotie in de eerste helft van het jaar, keert de rust terug en wordt de energie weer gestoken in het maken van programma’s. De ambitie om van het programma een sterkere kijk-urgentie te doen uitgaan zal in 2004 verder gestalte moeten krijgen. Bij Buitenhof werken de drie Nederland 3-omroepen samen (VARA, VPRO, NPS). Paul Witteman presenteert hier namens de VARA eens per drie weken het programma.

Yvon Jaspers, Hadassah de Boer en Bridget Maasland leren de fijne kneepjes van het interviewvak van Sonja Barend in Masterclass.


> Sonja Barend,



presenteert Sonja Barend

Amusement

met…: ‘Wie al 35 jaar prettig vertoeft bij de VARA kan met een gerust hart zeggen dat u er zich ook thuis zult voelen.’

De VARA zendt ook dit jaar haar twee populaire quizprogramma’s uit: Twee voor Twaalf, gepresenteerd door Astrid Joosten en Per Seconde Wijzer, gepresenteerd door Kees Driehuis. In Herexamen test Menno Bentveld de kennis van het middelbare schoolexamen bij bekende Nederlanders. Oog in Oog, de show waarin één gast centraal staat van wie Astrid Joosten, mede aan de hand van vragen gesteld door bekenden of familieleden, een portret tracht te schetsen. In de zomer wordt op dag-tv een serie Oog in Oog herhaald en in september start een nieuwe serie. Op zaterdagavond prime time presenteert Jack Spijkerman zijn succesvolle programma Kopspijkers met actualiteit, satire, live muziek en het Kopspijkerspel. De cabarettafel met Paul Groot, Owen Schumacher, Thomas van Luyn, Sanne Wallis de Vries en Ellen Pieters wordt in september uitgebreid met Mike Boddé. In juni en december presenteert Jack Spijkerman ook Topspijkers, een compilatie van hoogtepunten uit Kopspijkers met o.a. de uitreiking van ‘de Gouden knuppel’. Op Oudejaarsavond presenteert Jack Spijkerman het oudejaarsprogramma Spijkers Jaaroverzicht. Een verrassend spelprogramma met veel typetjes aan de cabarettafel.

Spijkers Jaaroverzicht: Wouter Bos, Marc-Marie Huijbregts, Dione de Graaf, Erica Terpstra, Bert Visscher en Jeroen Pauw spelen het Kopspijkers-spel


Vanuit zijn huiskamer presenteert Paul de Leeuw PaPaul, waarin de kijkers kennis kunnen maken met zijn wereld en gedachtespinsels

In Studio Spaan beschouwt presentator Henk Spaan op satirische wijze de sportwereld, met medewerking van André van Duin. Jack Spijkerman presenteert een uitzending rondom de Uitmarkt met als thema ‘De liefde’, vanaf het Museumplein in Amsterdam. Michiel van Erp maakt een nieuwe serie Lang Leve... waarin de zoektocht naar geluk en de kwaliteit van het dagelijks leven centraal staat. Ook van de hand van Michiel van Erp is de documentaire Op handen gedragen, over hoe Nederland de uitvaart beleefde van Prins Claus. Dit programma is een co-productie met NOS-actueel. Matinee, een concertserie in co-productie met de NPS en de VPRO wordt tot en met maart op zondagmiddag uitgezonden. Vanuit ‘t Spant in Bussum wordt dit jaar de 24e Kinderen voor Kinderenuitzending gepresenteerd door Klaas van der Eerden. Koordirigent Majel Lustenhouwer en het ballet van dansacademie Lucia Marthas werken mee aan dit muzikale spektakel. De finale van het VARA Kindersongfestival wordt dit jaar vanuit theater De Lampegiet te Veenendaal gepresenteerd door Menno Bentveld. Wie wordt de winnaar van de twaalf finalisten uit de provincies met één van de liedjes van Kinderen voor Kinderen? Voor de vele fans van Kinderen voor Kinderen zendt de VARA de serie de ‘Mooiste liedjes van 22 jaar Kinderen voor Kinderen’ uit, waarin per uitzending een aantal liedjes uit één bepaald jaar terug te zien is. In het programma ‘Achter de schermen van Kinderen voor Kinderen’ is te zien wat er aan de uitzending vooraf gaat. Voor de kleinste kijkers worden in samenwerking met het jeugdblok Z@ppachteruit vele afleveringen van De Film van Ome Willem uitgezonden. Ook een aantal afleveringen van De Meneer Kaktusshow wordt tijdens de schoolvakanties herhaald. Naar aanleiding van het overlijden van Boudewijn Büch wordt de serie De fascinaties van Boudewijn Büch gemaakt. Deze prachtige serie, ingeleid door Diederik van Vleuten, is samengesteld door Ulrike Mischke. In de eerste maanden van het jaar presenteert Dolf Jansen Later wordt het Leuk op de late vrijdagavond. Elke week wordt hij bijgestaan door een bekende Nederlander die hem door het programma ‘heenloodst’. Eind september/begin oktober 2003 starten twee nieuwe horizontaal geprogrammeerde VARA- amusementsprogramma’s in de voor- en late- avond: PaPaul en VARA Laat. Omdat beide programma’s primair een amuserende functie hebben dragen zij bij aan een betere programma-mix van de VARA.


In de avondvullende voorstelling ‘Veni Vidi Vici’ vertelt Najib Amhali over zijn jeugd in Amsterdam, zijn moeder en Marokkaanse vrienden. Met rake persiflages op xenofobe Nederlanders

Deze programma’s vervullen een belangrijke rol in de ambitie verloren marktaandeel terug te winnen. ‘VARA Laat’ brengt actueel amusement op de late avond, afwisselend gepresenteerd door Dolf Jansen en Claudia de Breij. Een frisse kijk op televisie met elke dag cabaret, bijzondere gasten, en een geanimeerd bezoek aan Café de Wereld. Vanaf begin oktober is ook Paul de Leeuw weer terug op zijn oude nest. Iedere werkdag presenteert hij in de vooravond ‘PaPaul’, een reallife-soap vanuit zijn eigen huis. Paul ontvangt bijzondere gasten en ook Bob en Annie de Rooij komen regelmatig terug. Andere types zijn Ada Stoep van Loon, Roderick Verburg van Breaking news, Fatima en dagelijks als uitsmijter Smesmee. Als aanloop naar het 25-jarig jubileum van het radioprogramma Vroege Vogels wordt het eenmalige spelprogramma Dat zoeken we op uitgezonden, gepresenteerd door Astrid Joosten. Zij test bekende Nederlanders aan de hand van cabaretfragmenten op hun kennis van natuur en milieu. In de serie De Dubbelganger kruipt een acteur in de huid van een bekende Nederlander en probeert zo goed mogelijk zijn of haar persoonlijkheid over te nemen. In december zendt de VARA in samenwerking met Novib een aantal korte conferences uit van Dolf Jansen en Claudia de Breij.



Cabaret

Ook in 2003 zendt de VARA veel cabaretregistraties uit. In drie uitzendingen van Cabaretiers on Tour gaan gevestigde cabaretiers en nieuw talent op tournee door Nederland. In de serie Leids Cabaret Festival is een selectie te zien uit 25 jaar VARA Leids Cabaret Festival, waarin een groot aantal winnaars samen met vele andere cabaretiers acte de présence geeft in het Koninklijk Theater Carré in Amsterdam. Er wordt ook een aantal nieuwe televisieregistraties uitgezonden. In ‘Een fijn warm mens’ raast Eric van Sauers van anekdote naar anekdote met eerlijke, soms wrede grappen over alledaagse situaties. Maar ook is er plaats voor ontroerende verhalen. In ‘Teer’ van Droog Brood zijn twee jonge mensen op zoek naar echte vriendschap. De nieuwe show van Rooyackers, Kamps en Kamps is een gevecht tussen de drie cabaretiers onderling en tussen de cabaretiers en het publiek. In ‘Acht’ laat Thomas van Luyn aan het orgeltje horen hoe Stevie


Wonder en Billy Joel klinken en zingt hij een aantal liedjes van eigen hand. Sara Kroos vult in haar eentje het hele toneel met haar debuutprogramma ‘Honger’ uit 2001. Ze heeft honger naar liefde, vlinders in de buik én een boterham met jam in vier stukjes. Mike Boddé’s ‘Alles is kampioen’ is een cabaretprogramma met veel muziek, veel kleur en veel improvisatie. Jochem Myjer is hyperactief en dat zullen we weten. ‘Adéhadé’ laat zien hoe snel hij kan praten, zingen, springen en heen en weer banjeren. De speciale Sinterklaasconference ‘Guzman deelt uit’ op 5 december wordt ook dit jaar verzorgd door cabaretier Javier Guzman. Karin Bloemen is rond oudjaar te zien in de show ‘De Diva en de Divan’. Een show in twee delen met veel liedjes en leuke conferences en met Cor Bakker aan de piano. In ‘Mannen met vaste lasten’ spelen Erik van Muiswinkel en Diederik van Vleuten twee mannen in hun waddenhuisje die in een midlife-crisis zitten. Op 31 december sluiten Lebbis en Jansen met hun ‘Oudejaarsconference’ het jaar af. Herhaald worden de uitzendingen van Herman Finkers met ‘Geen spatader veranderd’, Hans Teeuwen met ‘Dat dan weer wel’, Youp van ’t Hek met ‘De wereld draait door’ en ‘Youp speelt Youp’, Najib Amhali met ‘Veni Vidi Vici’ deel 1 en 2, Acda & de Munnik met het Metropole orkest en Droog Brood met ‘Teer’.

Nationaal en internationaal succes voor VARA-drama in 2003 

Prijzen De Enclave ontvangt in de categorie ‘Television narrative long form’ de Golden Gate Award tijdens het San Francisco Filmfestival. Tijdens het Nederlands Film Festival, september 2003 in Utrecht, krijgt Fons Merkies een Gouden Kalf voor de muziek van Boy Ecury, een film van Memphis Film in coproductie met de VARA. Moonlight, een speelfilm van Staccato Films in co-productie met de VARA, wordt op het Hollywood Film Festival uitgeroepen tot Best European Film, van de ruim 1400 Europese films die voor de prijs zijn ingezonden. De singleplay Necrocam wordt genomineerd voor een Rocky Award op het prestigieuze Banff Televisie Festival in Canada.


> Felix Meurders, presenteert Kassa en De

Buitenlandse remakes ‘All Stars’

Leugen Regeert: ‘De VARA

De Spaanse remake van de VARA-co-productie All Stars is een groot bioscoopsucces. De film ‘Dìas de fútbol’ (voetbaldagen) trekt in Spanje in de eerste maand na de première ruim anderhalf miljoen bezoekers en laat daarmee Amerikaanse hitfilms ver achter zich. Eerder trekt de Belgische remake ‘Team Spirit’ in Vlaanderen al 400.000 bezoekers. In Groot-Brittannië zijn de opnames begonnen van de Engelstalige versie die ‘You don’t have to say you love me’ gaat heten. In Duitsland zijn dit jaar de rechten van de televisieserie verkocht. Het is zeer zeldzaam dat van een Nederlandse film en een tv-serie buiten de grenzen remakes worden gemaakt.

heeft een rijke historie aan consumentenprogramma’s. Bij Kassa kan iedereen al jaren terecht om z’n gelijk te krijgen. En dat kan nu ook in het mediaprogramma De Leugen Regeert. Mensen die zich benadeeld voelen door de journalistiek, krijgen daar gelegenheid tot weerwoord.’



Dramaproducties

Vanaf januari zijn op zaterdagavond elf nieuwe afleveringen van de serie Ernstige Delicten te zien. Een eigentijdse en spannende dramaserie over een rechercheteam dat ernstige misdrijven moet oplossen, voordat er nieuwe slachtoffers vallen. Het team richt zich op moord- en zedenzaken met een seriematig karakter èn op bijzondere zaken waarbij de psyche van de dader uit de aard van het soort delict blijkt. Per aflevering staat in ‘Ernstige Delicten’ één zaak centraal die moet worden opgelost. Daarnaast speelt er gedurende de serie een doorlopende zaak over een reeks liquidaties die mogelijk in verband staat met een gewelddadige museumroof. In de laatste aflevering volgt een zinderende ontknoping. Aan de serie is een goed bezochte website gekoppeld. Vanaf 31 maart zendt de VARA de vijfdelige dramareeks Vrijdag de 14e uit. De op zichzelf staande, korte verhalen gaan over mensen die niet bij de pakken neerzitten, maar strijden tegen hun (nood)lot. Vijf scenarioschrijvers krijgen met deze serie de kans hun televisiedebuut te maken in samenwerking met ervaren regisseurs, zoals Theo van Gogh. Met deze nieuwe serie maakt de VARA zich, in de traditie van ‘12 Steden, 13 Ongelukken’, opnieuw sterk voor de toekomst van oorspronkelijk tv-drama en nieuw talent. Eén van de afleveringen, ‘Wake up call’, ontvangt tijdens het Nederlands Film Festival een nominatie in de categorie kort drama. Met dynamisch camerawerk volgt ‘Wake up call’ een vijftal vrienden die een kick halen uit het wakker schudden van mensen met confronterende acties. Als zwemtalent Lana tijdens een in scène gezette aanrijding verlamd raakt, neemt ze een ingrijpend besluit.


De serie Oppassen!!! breekt het record van langstlopende comedyserie op de Nederlandse televisie en stopt in februari na 321 afleveringen. Direct na het einde van ‘Oppassen!!!’ is de nieuwe comedy Bergen Binnen vanaf 1 maart op de zaterdagavond te zien. De komische belevenissen van een aantal gepensioneerde kunstenaars, die samenwonen in een villa, staan centraal. Hoewel ze niet echt meer tot de jongsten behoren, ontbreekt het hen bepaald niet aan ondernemingszin en – soms – wilde plannen. Ook de soms wat moeizame verhouding tussen de oudjes en het ‘inwonend personeel’ zorgt voor de nodige hilarische momenten. Op zaterdag 5 april zendt de VARA de telefilm Boy Ecury uit. De jonge verzetsstrijder Segundo Jorge A. (Boy) Ecury werd op 6 november 1944 door de Duitsers gefusilleerd op de Waalsdorpervlakte. Na de oorlog arriveert zijn vader Dundun Ecury uit Aruba om te zoeken naar het lichaam van zijn zoon Boy. Wanneer hij oog in oog komt te staan met Ewoud, de vermoedelijke moordenaar van zijn zoon, volgt een onverwachte onthulling. In de film is een uniek fragment verwerkt uit onlangs ontdekte 8 mm-opnamen van Boy Ecury, die zijn gemaakt tijdens de Tweede Wereldoorlog. Op 20 april starten de opnamen voor een nieuwe VARA-comedy De Band. De dertiendelige serie met veel muziek draait om de leden van een pop-

Levens, liefdes en vriendschappen staan centraal in de nieuwe dramaserie De Band


> Robert Kievit, eindredacteur Drama: ‘Programma’s als All Stars en De Band zijn typisch VARA omdat ze op een herkenbare manier, én met humor, laten zien hoe personages een originele uitweg proberen te vinden uit de dilemma’s van het

groep. Leadzangeres Mariska, de gitaristen Sven en Boudewijn, drummer Lou en toetsenist Robert zijn vier totaal verschillende persoonlijkheden, maar één ding hebben ze gemeen: hun passie voor de muziek. Voor altijd jong, zo lijkt het motto van de twintigers, maar ondertussen beginnen zich de dilemma’s van het volwassen leven aan te dienen. Moeten de bandleden hun droom vasthouden en het risico lopen tot hun vijftigste voor een paar honderd euro in kleine kroegen te spelen? Of kiezen ze voor de ‘echte’ wereld met baan, huis of gezin? Vanaf 17 december wordt ‘De Band’ uitgezonden.

leven anno nu.’

Onder de overkoepelende titel Filmlab wordt een aantal afstudeerprojecten van studenten van de Nederlandse Film en Televisie Academie uitgezonden. De VARA zendt op 25 juli ‘Vandaag’ uit, waarin het leven van de hoofdpersoon in de 24 uur na het veroorzaken van een ongeluk, langzaam in een nachtmerrie verandert. In Jules Unlimited worden de drie presentatoren Menno Bentveld, Paul Luycx en Lottie Hellingman geïnformeerd over de nieuwste wetenschappelijke en avontuurlijke ontwikkelingen, onder meer door zelf actief deel te nemen. Menno Bentveld presenteert een vijfde reeks van het populairwetenschappelijke programma De Ontdekking, waarin het effect van de wetenschap op het dagelijkse leven centraal staat. Voorbeelden van onderwerpen die aan bod komen zijn: ‘Is veel langer leven en misschien wel eeuwig leven mogelijk?’ (aflevering ‘De Eeuwige Jeugd’) en ‘Is herrie te vermijden of zelfs te bestrijden?’ (aflevering ‘De kracht van geluid’). Het Nieuwjaarsconcert van het Nederlands Blazers Ensemble in het Concertgebouw in Amsterdam is al jaren een belangrijke traditie op de eerste dag van het nieuwe jaar. Nadat jarenlang de VPRO het concert uitzond, neemt de VARA in 2003 de fakkel over. Het concert wordt live uitgezonden op Radio 4 en Nederland 3 en trekt meer luisteraars en kijkers dan ooit tevoren. Traditioneel wordt een compositiewedstrijd uitgeschreven voor kinderen van 7 tot 17 jaar. Hen werd gevraagd een stuk te componeren op basis van het thema van dit jaar: ‘Van de Straat!’. Vanwege het thema wordt een groot aantal straatmuzikanten uitgenodigd om samen met het NBE op te treden. De presentatie namens de VARA is in handen van Menno Bentveld en de eindredactie wordt gevoerd door Frits Ferres. De regie is in handen van Rob van den Berg. In het programma Wat doen we met Mama op Nieuwjaarsdag?, dat op 28 december wordt uitgezonden, repeteert het Nederlands Blazers Ensemble


Op 1 januari staan kinderen en straatmuzikanten centraal in het Nieuwjaarsconcert van het Nederlands Blazers Ensemble en de VARA

met jonge componisten ter voorbereiding op het Nieuwjaarsconcert 2004 dat in het teken staat van ‘Mama’. Menno Bentveld presenteert het programma. Naast nieuwe dramaproducties herhaalt de VARA in 2003 ook een aantal oude successen: de films Lek en Storm in mijn hoofd en de series 12 steden 13 ongelukken, Jansen, Jansen en All Stars.



Aankoop

Dramaseries In 2003 wordt de tweede reeks van dramaserie The Sopranos uitgezonden. Maffiabaas Tony bestiert zowel een misdaadsyndicaat als een veeleisend gezin. En dat valt niet altijd mee. Van Cold Feet worden de veertien allerlaatste afleveringen uitgezonden. De kijkers geven de serie het hoge waarderingscijfer 8,7; ‘Cold Feet’ is daarmee het meest gewaardeerde programma van 2003 bij de Publieke Omroep. De bekroonde Britse dramaserie geeft op herkenbare en humoristische wijze een kijkje in het leven van een stel eigentijdse dertigers. Het rechtbankdrama Law & Order gaat bij de VARA alweer zijn elfde seizoen in. Vanuit twee perspectieven – van de recherche en van de rechtbank – komt in elke aflevering een bijzondere misdaadzaak aan de orde. Nieuw is Mersey Beat, een Britse politieserie over hoofdinspecteur Susan Blake en haar team. Zowel het speurwerk als het privé-leven van de agenten in uniform komen aan bod in dit BBC-drama. Tijdens de zomermaanden wordt de eerste reeks van ‘Mersey Beat’ uitgezonden. Ook door de BBC geproduceerd is de miniserie Perfect Strangers. Hoofdpersonage Daniel wordt uitgenodigd op een reünie van zijn rijke familie waarvan hij slechts enkele mensen kent. Tijdens zijn verblijf in het hotel krijgt hij allerlei intrigerende familieverhalen te horen. ‘Perfect Strangers’ werd geschreven door de gerenommeerde Stephen Poliakoff, van wie de VARA in 2002 de miniserie ‘Shooting the Past’ uitzond.

Jongerenseries Op Nederland 2 worden ‘s middags, in het jongerenblok, twee langlopende buitenlandse series herhaald. Het nog altijd succesvolle Heartbreak High wordt vier dagen per week uitgezonden. Deze Australische dramaserie volgt de belevenissen van een groep scholieren met verschillende culturele en etnische achtergronden. Van Duitse bodem is de jongerenserie Tanja. Tanja is een eigentijdse, zelfstandige meid die zich niets laat vertellen en zeer betrokken is bij de


> Caro van der Heide, hoofd Aankoop: ‘Kwaliteit staat bij de

gebeurtenissen om haar heen en in de rest van de wereld. ‘Tanja’ wordt net als ‘Heartbreak High’ vier maal per week in het jongerenblok uitgezonden.

VARA voorop, dus ook wat betreft buitenlandse

Comedyseries

series en speelfilms. En

Op het gebied van comedy worden de series ‘Becker’, ‘Grounded for life’ en ‘Frasier’ voortgezet. In Becker jaagt Ted Danson als Dr. John Becker zijn patiënten graag op de kast. Feitelijk heeft de sarcastische huisarts echter het hart op de juiste plaats. In de comedyserie Grounded for life worstelt een eigentijds echtpaar met hun verantwoordelijkheidsgevoel als ouder. Maar al te vaak lijken de kinderen hun ouders op te voeden in plaats van andersom. In samenwerking met de VPRO en NPS wordt de Amerikaanse comedyserie Frasier gecontinueerd. Kelsey Grammer is Dr. Frasier Crane, een radiopsychiater die zijn luisteraars van goede raad voorziet, terwijl hij zelf veelvuldig kampt met (relatie-)problemen. Nieuw is de BBC-serie Manchild, een hilarisch en tegelijkertijd venijnig portret van vier vrienden en hun midlifecrisis. In de sauna praten ze over vriendinnetjes en ‘andere hebbedingetjes’. Geld hebben de heren genoeg, maar een tweede jeugd is niet zonder zorgen. Ex-vrouwen zinnen op wraak, maîtresses gaan er met zoonlief vandoor, mannenkwaaltjes liggen op de loer. Op woensdagavond wordt de eerste reeks uitgezonden.

nee dank u, liever geen ouderwets gemoraliseer en sentimenteel gedoe. Daar zitten onze kijkers niet op te wachten.’

Speel- en TV-films In 2003 worden op zaterdagavond om 23:00 uur zestien buitenlandse speelfilms uitgezonden. In de Amerikaanse speelfilm Cider House Rules speelt Toby McGuire een jongen die opgroeit in een weeshuis, onder de vleugels van arts-directeur Dr. Larch, gespeeld door Michael Caine. Wanneer een jong stel op bezoek komt besluit hij met hen mee te gaan, weg uit de benauwde wereld die Dr. Larch voor hem heeft geschapen. De regie van ‘Cider House Rules’ is in handen van regisseur Lasse Halström. The Hurricane vertelt het waargebeurde verhaal over Rubin ‘Hurricane’ Carter, een zwarte bokser vertolkt door acteur Denzel Washington. Aan het begin van zijn veelbelovende carrière wordt Carter wegens moord veroordeeld tot levenslang. Ten onrechte, zo blijkt jaren later. Pas na achttien jaar komt hij weer vrij. ‘Hurricane’ werd geregisseerd door Hollywoodveteraan Norman Jewison. De Britse TV-film Flesh and Blood snijdt een taboe-doorbrekend onderwerp aan. Wat doe je wanneer je erachter komt dat je werkelijke ouders beiden verstandelijk gehandicapt zijn? ‘Flesh and Blood’ werd geproduceerd door de BBC.


Buitenechtelijke avonturen, een allesoverheersende kinderwens, problemen met schoonouders en andere beproevingen. De succesvolle serie Cold Feet wordt door de kijkers uitgeroepen tot het meest gewaardeerde programma van de publieke omroep

In de misdaadkomedie The James Gang berooft een alleenstaande moeder met vier kinderen een juwelierszaak en slaat het gezin op de vlucht voor de politie. In Leaving Las Vegas speelt acteur Nicolas Cage de sterren van de hemel als een notoire alcoholist die zich in Las Vegas dood wil drinken. Ondertussen bloeit er een onmogelijke liefde op tussen hem en een mooie straatprostituee (Elizabeth Shue). Pleasantville is een verrassende comedy over de botsing tussen twee culturen: dat van de vrijgevochten jaren negentig aan de ene kant en de kleinburgerlijke jaren vijftig aan de andere. Een broer en zus komen op miraculeuze wijze via het tv-scherm terecht in hun favoriete sitcom uit de jaren vijftig. Zij nemen letterlijk en figuurlijk hun kleur mee in het zwartwitte beeld, en daarmee ook hun ideeën over vrijheid en gelijkheid in diversiteit. De strikte normen en waarden in het TV-stadje worden danig op de proef gesteld.


Some Mother’s Son gaat over twee moeders van hongerstakende IRAgevangenen en hun strijd tegen de dreigende dood van hun zonen. Het verhaal is gebaseerd op de hongerstaking van een groep gedetineerden in 1981, waarbij de IRA-leden onder leiding van Bobby Sands een status als krijgsgevangene eisten. Naast deze nieuwe titels wordt op zaterdagavond om 23:00 uur een aantal succesvolle speelfilms herhaald, zoals: The Associate, The Adventures of Priscilla, Queen of the Desert, Thunderheart, The Revenger’s Comedies, The Wedding Singer en The Commissioner. Op zaterdagavond 6 september wordt om 20:00 uur de Amerikaanse comedy The Associate herhaald. Whoopi Goldberg speelt een getalenteerde zakenvrouw die in de harde, door mannen gedomineerde zakenwereld van Wall Street, probeert vooruit te komen. Op maandagavond 25 augustus om 23:00 uur wordt het spraakmakende Britse docudrama Out of Control herhaald. Op indringende wijze vertelt de film over drie jongens die in een jeugdgevangenis terechtkomen. De film is grotendeels geïmproviseerd en opgenomen in een echte jeugdgevangenis, met gedetineerden als figuranten. ‘Out of Control’ werd geschreven en geregisseerd door aanstormend talent Dominic Savage.

Specials Buitenlands amusement is afkomstig van de Britse stand-up comedian en illusionist Paul Zenon. In de special Paul Zenon: Tricky Christmas vertoont Zenon zijn trucs aan kerstvierende voorbijgangers. De natuurfilm Pas op: overstekende pinguïns is een humoristisch portret van een kolonie pinguïns die hun leefgebied uitgerekend hebben gekozen tussen de badgasten en bewoners van een Zuid-Afrikaanse kustplaatsje.


Van scherpe actualiteit tot nostalgisch afscheid De VARA-Radio maakt een bewogen jaar door met vele hoogtepunten, zoals de sterke verslaggeving rond de oorlog in Irak en de uitgebreide viering van het 25-jarig jubileum van Vroege Vogels. Maar 2003 is ook het jaar waarin definitief het doek valt voor de VARA-programma’s op 747 AM en waarin presentator Henk Westbroek na 20 jaar afscheid neemt van 3 FM.

De dreigende Irak-oorlog domineert in de eerste maanden van 2003 een groot deel van de informatieve programma’s van VARA-Radio. Bij het uitbreken van de oorlog in maart betrekken de gezamenlijke omroepen een gemeenschappelijke uitzendlocatie bij het Radio 1-journaal. Hierdoor kan nog sneller worden ingespeeld op de actuele ontwikkelingen van de gevechten zonder daarbij de achtergronden van de oorlog uit het oog te verliezen. De redactie van De Ochtenden verricht op die eerste oorlogsdag van 20 maart een immense klus door in enkele uren een speciale Irak-nachtuitzending te produceren. Presentator Bert van Slooten spreekt met Nederlanders uit verschillende werelddelen over de oorlog en ontvangt tussen 01:00–06:00 uur gasten onder wie oud PSP-Kamerlid Fred van der Spek en de Irakese familie Al Jabberi, die voor de VARA de berichtgeving op de Arabische zender El Jazeerah volgt.

Radio >

Vroege Vogels bestaat 25 jaar en viert dit op 28 september met het festival ‘Ontdek de Toekomst’ in natuurpark Berg en Bos in Apeldoorn, waaraan ruim 50 natuur- en milieu-organisaties deelnemen. Het best beluisterde programma op Radio 1 doet in een extra lange jubileumuitzending van 08:00–12:00 uur verslag van de activiteiten op het festivalterrein en trekt bovendien 40.000 bezoekers naar het festivalterrein. Het beëindigen van VARA-uitzendingen op Radio 747 AM betekent het einde van een tijdperk; geen VARA-bijdragen meer op het voormalige Radio 5, de zender die bijzondere radiovormen als de radiodocumentaire en drama de ruimte geeft. Hoewel de VARA-beslissing te stoppen op Radio 747 AM te maken heeft met de geringe luisterdichtheid van de zender en niet met de kwaliteit van de programma’s, valt het afscheid de radiomedewerkers zwaar. Het doek valt voor Punch, Halte 747, Haagse Veteranen en Ophef & Vertier, het befaamde kunst- en cultuurmagazine waaraan coryfeeën als Berend Boudewijn, Hanneke Groenteman, Wilfried de Jong, Joost Zwagerman, Clairy Polak en Cox Habbema jarenlang hun naam verbonden. Op 28 augustus wordt met een speciale uitzending van Denk aan Henk afscheid genomen van presentator Henk Westbroek, die de VARA na twintig


> Jan Peels, researcher/ verslaggever VARA Radio 1 De Ochtenden: ‘Tussen de collega’s van VPRO en EO maken we op de traditionele VARA-woensdag een programma met een echt

jaar verlaat. In het laatste uur van die uitzending neemt Gerard Ekdom de presentatie over. Hij blijkt Henk zo goed te kunnen imiteren, dat het de luisteraars niet opvalt dat Henk niet achter de microfoon zit. Daarmee komt een einde aan meer dan 20 jaar bevlogen en geïnspireerd radio maken door Henk Westbroek, met programma’s als ‘VARA’s Vuurwerk’, ‘Popkrant’ en vanaf 1992 vier dagen per week horizontaal ‘Denk aan Henk’.

VARA-geluid. We kiezen voor onderwerpen die aansluiten bij wat er leeft op straat,



Radio 1

liefst op een manier dat je de stofzuiger uitzet of toch nog even in de auto blijft luisteren, ook al ben je al waar je wezen moet.’

De Ochtenden, iedere woensdagochtend van 09:00–12:00 uur, kent drie onderdelen: Het Interview, Het Buitenland en Het Onderzoek. In het interview-uur (vanaf 09:00 uur) heeft presentator Kees Driehuis onder meer een openhartig en spraakmakend gesprek met Dyab Aboe Jahjah, de Belgische leider van de Arabisch Europese Liga, die ook in Nederland een tak van zijn partij wil oprichten. Aboe Jahjah betoogt op felle wijze dat minderheden niet moeten assimileren maar vooral moeten opkomen voor hun eigen rechten. Op verkiezingsdag peilen de verslaggevers van ‘De Ochtenden’ op diverse locaties de stemmingen in de stemlokalen. Op Prinsjesdag, de derde dinsdag in september, is de minister van Financiën te gast. Luisteraars stellen minister Zalm via SMS en e-mail vragen over de begroting en een speciaal Europa thema-uur brengt veel internetters er toe op ‘De Ochtenden’-site hun Europakennis te testen. In het buitenlanduur (vanaf 10:00 uur) in 2003 veel aandacht voor Irak. Oorlogsverslaggever Arnold Karskens is tijdens de eerste oorlogsdagen de enige Nederlander in de belaagde hoofdstad Bagdad. Bij terugkomst in Nederland doet hij verslag van zijn belevenissen; vooral de geluidsimpressies van zijn bezoek aan de in allerijl verlaten kelders van de gevreesde Irakese geheime dienst, maken indruk. Het onderzoeksuur (vanaf 11:00 uur) maakt een indringende reportage naar aanleiding van de dood van een asielzoeker in het grenshospitium in Amsterdam. Hierin wordt schrijnend duidelijk op welke inhumane wijze met ongewenste asielzoekers wordt omgegaan. Het Onderzoek onthult bovendien dat asielzoekers die ten onrechte beschuldigd worden van oorlogsmisdaden in hun geboorteland een status onthouden wordt, en dat het Openbaar Ministerie verwacht binnen afzienbare tijd échte oorlogsmisdadigers voor het gerecht te slepen.

Jaarverslag 2003 > Radio 39

Het kabinet-Balkenende II kent geen milieuminister maar slechts een staatssecretaris op dit gebied. Daarmee lijkt de belangstelling in de politiek voor milieu en natuur op een dieptepunt beland, maar Vroege Vogels blijft zoals gebruikelijk op milieubewuste wijze de ontwikkelingen op deze terreinen volgen. De oorlog in Irak leidt zelfs tot een opmerkelijke themauitzending waarin vanuit milieu-, ecologische en klimatologische invalshoek naar de oorlog wordt gekeken. Het 25-jarig jubileum wordt op 28 september uitgebreid gevierd in natuurpark Berg en Bos in Apeldoorn. Deze locatie vormt het decor voor een groot aantal radio- en televisieopnamen, terwijl ook de lancering van de nieuwe Natuur en milieu-portal samenvalt met het jubileum. De zaterdag voor de manifestatie staan veel programma’s al in het teken daarvan. Tijdens het festival doet het Vroege Vogels-team vanuit een drukke circustent op het festivalterrein verslag van alle activiteiten. Spreekstalmeester Joep van Deudekom introduceert presentatoren en gasten. Enkele milieuministers van de afgelopen decennia (Albers, Pronk en Winsemius) staan stil bij de hoogte- en dieptepunten van de afgelopen jaren op hun beleidsterrein. Ook wordt de nummer één van de Milieu Top 25, samengesteld door zeventig

Het Vroege Vogels-team viert haar 25-jarig jubileum met een groot spektakel: VARA’s Vroege Vogels Festival. Meer dan honderd organisaties en bedrijven presenteren zich op het festivalterrein in Apeldoorn


> Carrie, columnist bij Spijkers met koppen: ‘Ik ben een doodgewoon Rotterdams meissie met een iets te grote muil, maar de VARA snoert me niet de mond.’

milieudeskundigen, bekendgemaakt. De ecologische hoofdstructuur wordt door wetenschappers, politici en directeuren van milieu- en natuurorganisaties als hoogste goed beschouwd. De grondleggers ontvangen voor hun baanbrekende werk de eerste Vroege Vogels Ereprijs. Presentator Margreet Reijntjes neemt na vijf jaar afscheid van ‘Vroege Vogels’. Haar plaats naast Ivo de Wijs wordt vanaf september ingenomen door Karin van den Boogaert.

Overig Omdat er niet meer zendtijd voor de VARA op Radio 1 beschikbaar is gekomen, kon de wens om een consumentenprogramma te verzorgen in 2003 niet gerealiseerd worden.



Radio 2

Radio 2 behoudt in 2003 haar positie ondanks het veranderde radiolandschap. Het marktaandeel van de zender is stabiel ten opzichte van het voorgaande jaar, en daarmee blijft Radio 2 op de derde plaats van de best beluisterde radiozenders. Alleen ‘Sky radio’ en ‘Radio 538’ blijven Radio 2 voor. De zender onderscheidt zich wederom met de Themaweken van de jaren zestig, zeventig en tachtig en voegt daar in 2003 nog speciale weken en dagen aan toe zoals de Albumweek, de Rolling Stones-dag en de Top 2000 aftrapdag. De Top 2000, samengesteld door de luisteraars, is nog steeds het meest beluisterde evenement op de radio. De Radio 2 Zendtijdprijs gaat in 2003 naar Ramses Shaffy. Vanaf januari 2003 gaat de nachtprogrammering in op Radio 2 en vanaf oktober 2003 levert de VARA daaraan haar bijdrage met For the Record van Mart Smeets en Leo Blokhuis en maakt Rob Stenders zijn Popdossier. Het jaar 2003 is voor Ontbijtradio een belangrijk jaar. Presentator Riks Ozinga wordt vervangen door Roderick Veelo. Ook van de rubrieken ‘Het station’ en ‘De peiling’ wordt afscheid genomen. Behalve nieuws en actualiteiten wil het programma de luisteraar ook meer live-reportages bieden. Door een mix van prettige muziek en informatie verstevigt ‘Ontbijtradio’ haar positie op Radio 2. Ook dit jaar wordt Spijkers met Koppen weer elke zaterdagmiddag tussen twaalf en twee uur uitgezonden vanuit café The Florin in Utrecht. Behalve in het voorjaar, dan gaat het programma als vanouds op tournee en worden achtereenvolgens Middelburg, Eindhoven, Wageningen, Drachten en Beverwijk bezocht.


In oktober 2003 bestaat het programma maar liefst vijftien jaar. Dit wordt op 4 oktober gevierd met een feestelijke uitzending met Zuco 103, Johan Hoogenboom en Mike Boddé. Het cabaretteam, dat die dag groter is dan normaal, besteedt op geheel eigen wijze aandacht aan het 15-jarig jubileum. En het publiek, waaronder veel vaste bezoekers, krijgt een glas champagne aangeboden. De formule van ‘Spijkers met Koppen’ is in die vijftien jaar nauwelijks veranderd. Jarenlang presenteren Jack Spijkerman of Dolf Jansen samen met Felix Meurders het twee uur durende live-programma. Maar in het najaar van 2003 nemen afwisselend de cabaretiers Jan Jaap van der Wal en Richard Groenendijk de presentatie van het radioprogramma voor hun rekening. Felix Meurders blijft echter wel een rots in de branding. In de zomermaanden juli en augustus maakt ‘Spijkers met Koppen’ plaats voor ‘Zomerspijkers’. In dit programma praat cabaretier Marcel Verreck met prominente muziek- en theaterpersoonlijkheden over hun muzikale voorkeur. Ook wordt de gasten gevraagd naar hun ‘haatplaat’. Marcel Verreck besluit na de zomer niet terug te keren als lid van het vaste cabaretteam van het programma. Zijn plaats wordt overgenomen door Kees van Amstel, die samen met Cindy Pieterse, Ronald Goedemondt, Nico van der Knaap, Wolter Muller en Maaike Martens ook verantwoordelijk is voor de scènes en het Spijkerlied waarmee het programma elke week wordt afgesloten. Carrie, Jan Jaap van der Wal, Dolf Jansen, Marcel Verreck, Cindy Pieterse en Micha Wertheim maken in 2003 columns voor ‘Spijkers met Koppen’. De zondagavond op Radio 2 staat geheel in het teken van theater, cabaret en het Nederlandstalige lied. Centraal in de avond staat het VARA-programma Uitgelicht, een drie uur durend magazine met aandacht voor premières, CD-releases en nieuwe ontwikkelingen op het gebied van Nederlandstalig amusement. Het programma wordt rechtstreeks uitgezonden vanuit Studio Desmet in Amsterdam en gepresenteerd door Rinske Wels en Jurrian van Dongen. Vaste onderdelen zijn de Publieksrecensie, waarin twee luisteraars een theatervoorstelling bespreken, en het CD-panel waarin deskundigen als Jim de Groot, Coot van Doesburgh, Hugh den Ouden en Herman Pieter de Boer zich buigen over nieuw uitgekomen CD’s. Een aantal malen wijkt het vaste format voor een avondvullende special over onder meer het Vlaams repertoire, 25 jaar Leids Cabaret Festival, het zingen in dialect en streektaal, de première van de musical ‘Drie Musketiers’ en Toon Hermans. Behalve de registraties van het Leids Cabaret Festival (februari) en


Henk Westbroek presenteert tot 1 september Denk aan Henk op VARA 3FM

Cameretten (november) zendt ‘Uitgelicht’ vanaf dit jaar ook de finale-avonden uit van het Amsterdams Kleinkunst Festival (maart) en het Groninger Studenten Cabaret Festival (oktober). Hiermee biedt de VARA voortaan een podium aan de vier belangrijkste cabaretfestivals van ons land. Het programma wordt in het najaar van 2003 geëvalueerd en er wordt vastgesteld dat ‘Uitgelicht’ in de huidige opzet heeft bijgedragen aan de versterking van de zondagavondprogrammering van Radio 2. Het programma zal dan ook in 2004, ondanks toenemende budgettaire druk, worden voortgezet.



Radio 3FM

Het vertrouwde VARA-programma Denk aan Henk, gepresenteerd door Henk Westbroek, brengt van maandag t/m donderdagmiddag van


Claudia de Breij presenteert vanaf 1 september het lunchprogramma Claudia d’r op op VARA 3FM en neemt daarmee het stokje over van Henk Westbroek

12:00–14:00 uur een brede mix van moderne en tijdloze popmuziek. Vanaf 1 september wordt ‘Denk aan Henk’ opgevolgd door Claudia d’r op, gepresenteerd door Claudia de Breij, een lunchprogramma met veel muziek, special requests én de spelletjes Woordenbreij en Twaalf voor Twee. Op woensdag is er live-muziek en op donderdag wordt aandacht besteed aan nieuwe films. Stenders Vroeg is vijf maal per week van maandag tot en met vrijdag van 06:00–09:00 uur te horen. Dit vrolijke ochtendprogramma met veel muziek en speciale gasten wordt naast Rob Stenders mede gepresenteerd door Fred Siebelink en Margreet van Gils. Leuk is Anders, een programma met veel humor, hilarische telefoongesprekken en goede muziek, wordt op vrijdagmiddag van 12:00–14:00 uur uitgezonden en gepresenteerd door Dolf Jansen. In de periode van april tot en


met half juli wordt het programma, vanwege afwezigheid van Dolf Jansen, door Jochem Myjer gepresenteerd. Freakolympics, een programma van Rob Stenders waarin aan de hand van het zogenaamde ‘nerd-alfabet’ de geschiedenis van de popmuziek op virtuoze wijze wordt belicht, wordt uitgezonden op de zaterdagochtend van 01:00–03:00 uur. Altijd de eerste is een programma van Patrick Kicken op zaterdagochtend van 03:00–06:00 uur, met de nieuwste muziek, vers van het internet of gekocht in platenzaken in Duitsland, België of Engeland. Het programma is tevens een plek waar veel van de items en sommige (muzikale) gasten voor ‘Stenders Vroeg’ hun vuurdoop krijgen en getest worden op geschiktheid voor de VARA Radio 3-luisteraar.



Radio 4

Met ingang van 1 september 2003 wordt De Matinee op de vrije zaterdag overgenomen door NPS/AVRO/TROS en gaat verder onder de titel ZaterdagMatinee. Tot die datum verzorgt de VARA de programmering en uitzending. Het streven van de VARA om de ‘Matinee’ te verbreden en als gelijkwaardige partner deel te blijven nemen is daarmee niet in vervulling gegaan. De andere deelnemers lijken er beducht voor dat de nieuwe gezamenlijke serie alleen gëassocieerd wordt met de VARA, als historisch gekende eigenaar; zij zouden in hun ogen derhalve slechts meebetalen en te weinig mee ‘profiteren’. Ondanks verschillende pogingen van VARA-zijde om diverse modaliteiten bespreekbaar te maken blijven de angst en het eigenbelang aan de andere zijde groter dan de wil om er gezamenlijk uit te komen. De ‘Matinee’ wordt voorbereid in het programma Het eerste uur, waarin men muziek en reportages kan horen die betrekking hebben op het concert dat die middag wordt uitgezonden, een programma gemaakt door Myrthe van Dijk. In de pauze van het concert klinkt De Monoloog, waarin een gast praat over muziek, solist of dirigent. Het is een programma van zo’n twintig minuten, met ‘statements’ van betreffende gast, in- en uitgeleid door muziek. De ‘live’-uitzendingen worden in hoofdzaak gepresenteerd door Marianne Lange. Na uitzending van de ‘ZaterdagMatinee’ begint om 17:00 uur Uit het Matinee-archief, samengesteld door Thea Derks.


Pianistenuur, over piano’s, pianisten en pianistiek, wordt vervolgens uitgezonden tussen 18:00 en 19:00 uur. Het programma wordt gemaakt door Frederic Voorn en gepresenteerd door Marianne Lange en vanaf 1 september door Thea Derks. Gezien de reacties is duidelijk dat het programma erg populair is geworden. Het programma Operette is te horen op zondag tussen 17:00 en 18:00 uur. Dit programma wordt al sinds jaar en dag samengesteld en gepresenteerd door Henk Blankenstein. Tot de zomer is dinsdagavond de ‘vaste’ uitzendavond van VARA Radio 4, een avond die na het nieuws begint met Kwartetpodium, waarin liefhebbers van het strijkkwartet tot 20:30 uur aan hun trekken komen. Daarna wordt de ‘Matinee’ herhaald die de zaterdag daarvóór is opgenomen en aanvullend klinkt Kamermuziek tot 23:00 uur. In de zomer is een zomeravond-concertprogrammering van kracht, die gedurende de maanden juli en augustus in de gezamenlijkheid van Radio 4 wordt uitgezonden. De concerten zijn druk beluisterd en worden begeleid door een uitstekend opgezette website. Nagenoeg elke avond komen de uitzendingen, wel of niet rechtstreeks, vanaf een festival ergens in Europa, in het kader van de European Broadcasting Union – Summer Festival Season. De VARA neemt in die programmering vijftien concerten voor haar rekening. Met ingang van 2003 wisselt de VARA de maandagmiddagprogrammering af met de AVRO onder de noemer Maandagmiddagconcert. Tijdens de VARAmaandagmiddagen worden oude vocale producties uit het archief herhaald (opera’s, missen en oratoria). In de maanden juli en augustus zijn er geen ‘live’ matinees vanuit het Concertgebouw Amsterdam. Voor die zaterdagmiddagen stelt Myrthe van Dijk aan de hand van het Matineearchief een muzikale reis door verschillende landen samen. In de uitzendtijd tussen 13:00 en 19:00 uur worden aan de hand van dit thema speciale producties gepresenteerd, premières, debuten van dirigenten en solisten of anderszins bijzondere concerten. Hoogtepunten in de Matinee-concerten in het jaar 2003 zijn: • 8 januari Opera ‘Iris’ van Mascagni. Prachtige titelrol van Nelly Miricioiù, de ‘lieveling’ van de ‘Matinee’. • 25 januari ‘Vespro della beata vergine’ van Monteverdi: Indrukwekkend concert met Koor en Orkest van Collegium Vocale Gent en Concerto Palatino o.l.v. oude muziek-specialist Philippe Herreweghe.


> Menno Bentveld, presenteert Herexamen: ‘Met een VARA-quiz moet je thuis mee kunnen doen en de hersens mogen even gepijnigd worden, maar er moet wel een scoringskans zijn.’

• 8 maart SWR Sinfonieorchester Baden-Baden und Freiburg is te gast onder leiding van Sylvain Cambreling. Prachtige liederen van Hector Berlioz, vertolkt door sopraan Laura Aikin en mezzosopraan Lani Poulson. • 22 maart Groot Omroepkoor verricht een prachtige, indringende prestatie met de ‘Quattro pezzi sacri’ van Giuseppe Verdi, op het moment dat er op het Museumplein een grimmige demonstratie voor de Amerikaanse Ambassade plaatsvindt. • 24 mei een ‘Matinee’ in het kader van de 80ste verjaardag van de componist Györgi Ligeti; o.a. de uitvoering van zijn ‘Poème symphonique’, waarin 100 metronomen op bankjes langs de podiumrand gestart worden op verschillende snelheden en gedurende een kwartier in een donkere zaal (alleen metronomen verlicht) langzaam uittikken. • 31 mei de Nederlandse première van de opera ‘Vanda’ van Antonín Dvorak, door het Radio Filharmonisch Orkest Holland, Groot Omroepkoor, Praags Kamerkoor en vocale solisten o.l.v. Gerd Albrecht. Onder de vocale solisten het debuut van Olga Romanko (uitzinnige recensies in de pers; wild enthousiast publiek). • 7 juni laatste concert in de Britten-serie, waarin het Prasit Thawon Ensemble uit Bangkok te gast is in de kleine zaal, met een heel bijzondere uitvoering van klassieke Thaise muziek. Op 1 januari 2003 wordt zowel via Radio 4 als Nederland 3 live het Nieuwjaarsconcert uitgezonden vanuit het Concertgebouw in Amsterdam. Het Nederlands Blazers Ensemble verzorgt de programmering, waarin dit jaar veel aandacht is voor straatmuzikanten. Ook wordt een viertal stukken uitgevoerd, gecomponeerd door kinderen tussen de 7 en 17 jaar. Het programma krijgt als titel mee: ‘Van de straat!’ De samenwerking tussen VARA en NBE is zo goed bevallen dat ook voor nieuwjaarsdag 2004 een concert wordt georganiseerd, dit keer onder het thema ‘Mama’.



747 AM

2003 is het laatste jaar van VARA-participatie op Radio 747 AM. Het besluit van de VARA om met uitzendingen op deze zender te stoppen betekent na vijftien jaar onder andere het einde van het kunst- en cultuurmagazine Ophef & Vertier en van de informatieve radioprogramma’s Punch, Halte 747 en Haagse Veteranen.


In Punch, op de maandagmiddag, praten mensen uit verschillende generaties in ‘3D’ vanuit hun eigen invalshoeken over een actueel thema. Hoogtepunt is een gesprek met drie generaties Irakezen die aan het begin van de Irak-oorlog verhalen over hun leven onder het regime van Saddam Hoessein. Naar aanleiding van de ophef over criminele Marokkanen vertellen drie generaties Marokkanen, onder wie rapper Ali B., wat de negatieve beeldvorming voor hun eigen leven betekent en welke reacties die veroorzaakt. De rubriek ‘Terugblik op’ kijkt terug op het jaar 1978 en geeft een beeld over het maatschappelijke en politieke leven van die tijd. Dit levert prachtige reportages op over de neutronenbom, de RAF, de dood van Aldo Moro en Ko van Dijk. In de rubriek ‘Van gene zijde’, geeft een historische figuur commentaar op het nieuws bij monde van zijn of haar biograaf. Zo komen onder meer Multatuli, bij monde van AKO-literatuurprijswinnaar Dik van der Meulen, Fellini, bij monde van Rosita Steenbeek en Klaas Bruinsma, bij monde van misdaadjournalist Bart Middelburg, aan het woord. ‘Punch’ wordt afwisselend gepresenteerd door Menno Bentveld en Michel Simons. Halte 747 is een samenwerkingsverband van VARA en RVU, waarbij de VARA presenteert in de oneven weken. De dagelijkse uitzendingen (tussen 13:00 en 13:30 uur) komen live vanuit het land. Een team van drie verslaggevers is een week lang op een plek en doet dagelijks via een mobiele studio verslag van de ontwikkelingen in Nederland. Het VARA-team zendt onder meer uit vanuit het Eliashuis in Amsterdam. De interviews en reportages geven een indringend en schokkend beeld over het leven van mishandelde moeders en kinderen. En maken duidelijk hoeveel moeite het kost om man en haard te verlaten. De ‘Halte 747’-bus is bovendien aanwezig bij scheepswerf Van der Giessen-de Noord, waar de naderende ondergang voelbaar is. De ‘Halte 747’-bus verblijft verder onder meer een week bij Friese adel en bivakkeert in kunstenaarsdorp Ruigoord. Eens per veertien dagen is op de vrijdagmiddag Haagse Veteranen te horen, waarin oud-politici onder leiding van presentator Bert van Slooten debatteren over de politieke actualiteit (tussen 13:30 en 14:00 uur in de oneven weken). VARA’s kunst-en cultuurprogramma Ophef & Vertier zendt voor het laatste jaar iedere vrijdagmiddag live uit vanuit de Desmet Studio’s aan de Plantage Middenlaan in Amsterdam. Luisteraars worden geïnformeerd over kunst en cultuur in de meest brede zin van het woord. Tijdens de uitzendingen, die worden gepresenteerd door Cox Habbema en Hans Smit, zijn bovendien


> Carla van Lingen, eindredacteur Vroege Vogels: ‘In Vroege Vogels ging het vanaf het begin over zaken als de bioindustrie en de plezierjacht. Daar waren we allemaal tegen. We namen een standpunt in en gaven daarmee gezicht aan het programma. Een VARAgezicht.’

live-optredens van ensembles in de meest uiteenlopende genres te horen. Vanaf de maand september zendt ‘Ophef & Vertier’ in iets gewijzigde vorm uit. In het eerste uur is er aandacht voor de actuele ontwikkelingen in kunst- en cultuurland. Onderwerpen die een levendig debat opleveren zijn onder meer: ‘Het waarom van het succes van de Nederlandse film’, ‘Wonen in de toekomst’, ‘De nieuwe Zuid-Afrikaanse literatuur’ en ‘Klassieke muziek en jong publiek’. In het tweede uur is er ruimte voor uitvoerige gesprekken met gasten onder wie Ted Brandsen (artistiek leider van het Nationale Ballet), Kees van Twist (directeur van het Groninger Museum), zanger Thé Lau en vader en dochter John en Rixt Leddy. In de slotuitzending op 26 december staan acteurs, zangers, beeldend kunstenaars en schrijvers die vaker bij ‘Ophef & Vertier’ te gast zijn geweest, samen met de presentatoren en een aantal vaste columnisten, stil bij de vijftienjarige geschiedenis van dit VARA kunst- en cultuurprogramma.


VARA pakt virtueel uit

Nieuwe Media >

Het jaar 2003 staat voor de afdeling Nieuwe Media in het teken van het bedenken en realiseren van een groot aantal internetprojecten. Daarnaast wordt de afdeling in hoog tempo verder uitgebouwd en geprofessionaliseerd. En het resultaat van al die inspanningen mag er zijn.

Evenals radio en televisie is internet een medium waarmee het gedachtegoed van de VARA kan worden verspreid. In het verlengde van de VARAspeerpunten worden dan ook tal van internetprojecten opgezet en uitgevoerd, met groot succes. In vergelijking met 2002 weten 250 tot 300% meer bezoekers de internetsites van de VARA te vinden. Hiermee nadert de VARA de twee ‘topspelers’ TROS en VPRO. Andere tot de verbeelding sprekende getallen zijn, ter illustratie, het aantal leden van het online ‘Stenders Vroeg Genootschap’. Inmiddels zijn meer dan 30.000 mensen hier lid van. Zij ontvangen een wekelijkse nieuwsbrief en kunnen deelnemen aan activiteiten die het team van Rob Stenders voor zijn luisteraars organiseert. Ook andere interactieve VARA-sites zijn succesvol, zoals VARA’s Debatplaats die inmiddels ruim 5.000 geregistreerde leden telt. Ten slotte melden ook veel mensen zich aan om per electronische nieuwsbrief op de hoogte gehouden te worden van activiteiten van de afdeling Nieuwe Media. Circa 45.000 mensen krijgen een e-mail bij de lancering van nieuwe sites of om de aandacht te vestigen op interessante zaken op internet.



Belangrijke trends

In het jaarverslag 2002 is uitgebreid stilgestaan bij het belang van internet. Door de grote toename van huishoudens met internettoegang is internet een medium van belang geworden. In 2003 tekenen zich enkele trends af die dat belang verder onderstrepen. De belangrijkste trend is de stijging van het aandeel ‘snelle’ internetverbindingen van de huishoudens; aan het einde van 2003 is dat naar schatting 20% van alle huishoudens; een potentieel bereik van een miljoenenpubliek dus. Onder ‘snelle’ verbindingen worden internetaansluitingen verstaan waarmee de gebruiker breedbandvideo en -audio kan bekijken en beluisteren, via kabel en adsl. Juist dit aspect is voor een omroepvereniging belangrijk; een groot deel van haar aanbod bestaat tenslotte uit video- en audiocontent. Hierdoor neemt het belang van internet als distributiekanaal voor ‘reguliere’ VARA-producten toe.

Jaarverslag 2003 > Nieuwe Media 50



Beleid

Het beleid voor 2003 berust op de volgende peilers: • De VARA streeft naar het ontwikkelen van nieuwe media-activiteiten die aansluiten op de VARA-identiteit: progressief, kritisch, combinatie van serieuze thema’s en ontspanning. • De VARA streeft naar een marktaandeel op internet dat vergelijkbaar is met het VARA-marktaandeel op TV. • De VARA streeft naar optimale synergie tussen haar verschillende mediaactiviteiten. • De VARA streeft ernaar om internet optimaal te integreren in haar ledenwerf- en ledenbehoudactiviteiten. Het tweede punt, ‘het marktaandeel op internet’, behoeft enige toelichting. Zoals ook in de beleidslijnen 2003 geconstateerd is, bestaan voor internet slechts zeer beperkte conventies en onafhankelijke meetinstrumenten. Ook eind 2003 is dat nog het geval. Inmiddels hebben de verzamelde publieke omroepen, verenigd in de werkgroep internet, een eerste versie van een meetinstrument ontwikkeld dat in 2004 zal zorgen voor een meer eenduidige en betrouwbare resultaatmeting. Dan pas kan ook van een valide vergelijking van marktaandelen binnen en buiten het publieke domein worden gesproken. Wel kan geconstateerd worden dat de belangstelling voor de VARAinternetsite(s) – uitgedrukt in aantallen bezoekers en doorgebrachte tijd op de sites – in belangrijke mate is toegenomen.

700.000

427.648

600.000 500.000

249.341

april

mei

juni

juli

aug.

301.366

258.919

maart

186.741

249.724

febr.

184.584

255.664

300.000

258.281

286.457

400.000

627.820

690.279

800.000

200.000 100.000 0 jan.

sept.

okt.

nov.

dec.

Bezoekersaantallen VARA-internet per maand in 2003 Jaarverslag 2003 > Nieuwe Media 51



Zelfstandige internet-producties

VARA.NL De VARA-website wordt geheel vernieuwd en uitgebreid. Door de snelle veranderingen op het gebied van nieuwe media en het toenemend aantal VARA-activiteiten op internet, worden aan VARA.NL nieuwe eisen gesteld. Naast een optimalisering van de bestaande functionaliteit, vormgeving en structuur van de website, is een aantal nieuwe onderdelen toegevoegd. De informatie rondom radio, televisie, VARA TV Magazine en internet is met de nieuwe site optimaal toegankelijk gemaakt. Verder biedt het mediaarchief snel en eenvoudig toegang tot vele audio- en videofragmenten (VARA-streams en animaties). Dit sluit aan op de strategische keuze om te voldoen aan de behoefte aan (breedband)video- en audiocontent op internet. De cijfers spreken in dit verband boekdelen; wekelijks wordt de uitzending van ‘Kopspijkers’ zo’n 40.000 keer bekeken in een breedbandformaat, tegenover zo’n 10.000 keer in smalband. De verwachting is dat breedband nog meer aan populariteit zal winnen, en dat rechtvaardigt de keuze om op de nieuwe site een rijk aanbod van breedbandige content aan te bieden. Door de vernieuwde vormgeving sluit de site beter aan bij de identiteit van de VARA. Verder is de informatievoorziening over ledenwerving en de activiteiten die worden georganiseerd om leden te behouden, aanmerkelijk verbeterd, net als de actieve ledenwerving via internet. In 2004 zal gekeken worden in hoeverre deze mogelijkheden ook op andere VARA-sites kunnen worden toegepast.

Natuur- en Milieuportal Het thema ‘Natuur en Milieu’ is naast bijvoorbeeld ‘Maatschappelijk debat’ en ‘Consumentenzaken’ een belangrijk VARA-speerpunt. In 2003 gaat dan ook de Natuur- en Milieuportal wijdewereld.vara.nl van start. De VARA beoogt hiermee een grote groep actieve natuurliefhebbers te bereiken. De Natuur- en Milieuportal richt zich op de ‘gewone’ mens, die vaak een vrij onbewuste relatie met de natuur heeft. Wandelen in het bos, fietsen door de natuur, skiën in de winter of uitkijken over de zee zijn voorbeelden van momenten die menigeen als aangenaam ervaart en die vrijwel altijd in de vrije tijd en vakantie plaatsvinden. Deze relatie tussen mens en natuur is de focus van de themasite, die onder andere de volgende onderdelen bevat: • Een grote verzameling aan routes (wandel-, fietsen skateroutes) en verslagen over bijzondere plekken, die door bezoekers van de site zijn ingebracht. Met ruimte voor beeldmateriaal en reacties van gebruikers op elkaars suggesties.


> Mathijs Gaalman, projectleider Nieuwe Media: ‘Het geeft mij een enorme kick om te zien dat op de VARA-websites duizenden bezoekers per dag plezier

• Eigen pagina’s met url voor natuurverenigingen ten behoeve van hun activiteiten. • Samenwerking met een aantal gerenommeerde partijen op het gebied van natuur en milieu, gericht op het uitwisselen van nieuws en actualiteit. • Forum en vraag- en aanbodsectie.

beleven, uitzendingen terugkijken, consumenten helpen, discussiëren en informatie opvragen. In 2003 zijn de totale bezoekcijfers van alle VARA-websites

Door de samenwerking met vele organisaties en verenigingen op het gebied van natuur en milieu, en door de actieve bijdragen van bezoekers van de site, zorgt de VARA met deze portal voor een brede actieve maatschappelijke inbedding. Verder is het project een goed voorbeeld van de wijze waarop de VARA serieuze thema’s verbindt met ontspanning.

meer dan verdubbeld. Alle inspanningen, de strakke

Cabaret- en Amusementsportal

planningen en de deadlines,

De VARA profileert zich al jaren sterk op het gebied van cabaret. Liefhebbers kunnen via de themasite variatee.vara.nl alles vinden wat de VARA aanbiedt rond dit thema: informatie over bekende cabaretiers, hun speellijsten, fragmenten uit cabaretregistraties enzovoort. Daarnaast is op deze portal een groot aanbod te vinden van websites van quizzen en amusementsprogramma’s zoals het bestaande ‘Twee voor twaalf’, ‘Kopspijkers’ en ‘Kinderen voor Kinderen’. De mogelijkheid om cabaretfragmenten te bekijken en beluisteren draagt in belangrijke mate bij aan het succes van VARA-internet. Het is dan ook verheugend dat de VARA in vele impresariaten en agenten van cabaretiers enthousiaste partners heeft gevonden om het rijke aanbod van Nederlands cabaret niet alleen op televisie, maar ook online te ontsluiten.

al het geregel en de stresssituaties zijn dan gelijk vergeten.’

Consumentenportal Vanaf het moment van lancering is de consumentenportal kassa.vara.nl een hit. Deze portal bewijst hoe sterk een goede combinatie is van een succesvolle televisieformule en een professionele uitwerking op internet. Ondanks dat er op internet al veel voor consumenten te vinden is, zijn productforums en de mogelijkheden tot het stellen van vragen aan ervaringsdeskundigen schaars. Deze lacune wordt met de nieuwe ‘Kassa’-themasite gevuld. Naast tests, achtergrondartikelen en de mogelijkheid tot het (nogmaals) bekijken van de uitzendingen, zijn er praktische en interactieve onderdelen te vinden zoals de rubriek ‘Vraag en beantwoord’, discussieforums, productpeilingen en polls. Gezamenlijke redactievergaderingen, aandacht voor de site in de tv-uitzending en het inschakelen van experts voor zowel de site als het programma, tonen aan dat synergie mogelijk is en tot succes leidt.


Debatportal Op debatplaats.vara.nl kunnen bezoekers debatteren over zeer uiteenlopende onderwerpen. Dat kunnen zaken zijn die in de VARA-programma’s op radio en televisie aan bod zijn geweest, maar ook stellingen die bezoekers zelf hebben aangedragen. In het onderdeel ‘Het Lagerhuis – The Game’ kan de bezoeker online plaatsnemen in een virtueel Lagerhuis en met andere bezoekers in debat gaan over actuele onderwerpen. Verder zijn er debatlessen te vinden, geïllustreerd met praktijkvoorbeelden uit het tv-programma, maar bijvoorbeeld ook themadossiers.



Nieuwe programmasites

VARA’s Vroege Vogels Festival Op 28 september 2003 viert het VARA-Radio 1-programma ‘Vroege Vogels’ zijn 25-jarig bestaan met het grote ‘VARA’s Vroege Vogels Festival’ in Apeldoorn. Vanaf begin september verschijnt een digitale voorbeschouwing op internet (www.vroegevogelsfestival.nl). Op deze site is alle mogelijke informatie over het festival te vinden zoals vervoersmogelijkheden, plattegronden, optredens en uitleg over thema-eilanden waarmee het festivalterrein is ingericht. Daarnaast kan de bezoeker aan de hand van een test zien welk festivaltype hij/zij is. Zowel ‘zonnige tuiniers’ als ‘avontuurlijke buitensporters’ krijgen op basis van de test een op maat gemaakt programma voor een bezoek aan het festival. Verder kunnen met de ‘Grote VARA’s Vroege Vogels Festival-quiz’ leuke prijzen worden gewonnen, al is meedoen al een avontuur op zich. Via cryptische omschrijvingen en quizvragen die verband houden met de deelnemende organisaties aan het festival moet een groen spreekwoord worden gevonden. Een flinke klus waarmee echte puzzelaars hun hart kunnen ophalen.

Kinderen voor Kinderen In het najaar van 2003 ondergaat de ‘Kinderen voor Kinderen’-site een metamorfose met een swingend resultaat. Alle songteksten en verschillende video- en audiofragmenten blijven op de site beschikbaar. Daarnaast kunnen alle kinderen straks ook actief deelnemen aan de site (kvk.vara.nl). Vanaf september kunnen alle internetbezoekers gratis de ‘Kinderen voor Kinderen Jukebox’ downloaden. Dit is een karaokemachine op de computer waarmee kinderen (en volwassenen) zowel klassiekers als nieuwe


‘Kinderen voor Kinderen’-hits kunnen meezingen. Met behulp van een bewegende tekstbalk en muzikale ondersteuning wordt meezingen kinderspel. In de ‘Kinderen voor Kinderen Chat’ kruipen kinderen in de huid van een typische Kinderen voor Kinderen-figuur om hem te laten dansen of halsbrekende toeren uit te laten halen. Daarnaast kunnen kinderen uiteraard met andere kinderen kennismaken en chatten, zelf dj spelen en hun beste dansmoves laten zien. De ‘Kinderen voor Kinderen Chat’ wordt op bepaalde tijden opengesteld onder toeziend oog van een moderator. De site zelf kan uiteraard op elk moment van de dag worden bezocht.

De Band Vanaf half november 2003 is op internet een voorproefje van de nieuwe VARA dramaserie ‘De Band’ te vinden (deband.vara.nl). Bezoekers kunnen zich alvast opgeven als abonnee voor een nieuwsbrief, waarmee ze op de hoogte worden gehouden van de ontwikkelingen in de serie. Vanaf de start van de serie op televisie (17 december 2003) zijn vele extra’s rond de serie op internet te vinden, zoals de persoonlijke weblogs (dagboeken) van de personages, muziekclips, een forum, bio’s en een jukebox om zelf nummers uit de afleveringen mee te zingen.

Stenders Vroeg Op Valentijnsdag 2003 wordt de nieuwe site van dj Rob Stenders gelanceerd (stendersvroeg.vara.nl). Een van de onderdelen is het ‘Stenders Vroeg Genootschap’, waarvan luisteraars via de site lid kunnen worden. Leden kunnen vervolgens deelnemen aan allerlei activiteiten en ontvangen wekelijks een digitale nieuwsbrief met de laatste nieuwtjes van Rob Stenders en zijn co-presentatoren Fred Siebelink en Margreet van Gils. Vele acties, waaronder het spraakmakende ‘zoenoffer’ en live-optredens van muzikanten die op de site terug te vinden zijn, dragen bij aan het succes van deze site.

Claudia d’r op Het nieuwe programma van Claudia de Breij op 3FM heeft een eigen site (claudiadrop.vara.nl), waarop bezoekers onder meer de playlist van het programma kunnen nalezen en hun favoriete nummer kunnen aanvragen.

PaPaul De site (papaul.vara.nl) van ‘PaPaul’ staat garant voor veel terugkijkplezier. Bovendien is de site het medium bij uitstek om met ‘PaPaul’ te communiceren. De site wordt dagelijks ververst en bevat veel (foto-) materiaal uit de uitzendingen. Bovendien staan er de recepten op van het eten dat Paul thuis klaarmaakt!


> Manon Nooteboom, redacteur Nieuwe Media:

VARA Laat

‘Met de vier thema-portals

Wie niet genoeg kan krijgen van Café de Wereld, kan deze unieke animatieserie nogmaals bekijken op laat.vara.nl. Bovendien kunnen kijkers hier meedoen aan de dagelijkse toto. Natuurlijk veel aandacht voor de presentatoren, met uniek fotomateriaal uit de ‘oude doos’ van Dolf en Claudia.

die dit jaar gelanceerd zijn, is internet bij de VARA een volwaardig vierde medium geworden. De nieuwe en de ‘traditionele’ media dragen samen



Activiteiten voor Leden

bij aan typische VARAdoelstellingen (zoals het stimuleren van discussie, ontplooiing en ontspanning) en kunnen daarom niet meer los van elkaar gezien worden.’

Kinderen voor kinderen jukebox Aanvankelijk is de meezingmachine op internet alleen voor VARA-leden te downloaden, maar na ruim een half jaar wordt deze toepassing voor iedereen toegankelijk. Het grote debatspel Via de debatplaats van VARA Nieuwe Media kunnen VARA-leden het Grote Debatspel downloaden en uitprinten. Hiermee halen ze gratis een gezelschapsspel in huis waarmee ze zelf intensieve debatten kunnen organiseren. De Band competitie In samenwerking met VARA Link wordt een uitgekiende competitie op touw gezet, waarbij VARA-leden een speciale prijs kunnen winnen: een optreden in ‘VARA Laat’!



Overige activiteiten

Voorbeelden van andere activiteiten van de afdeling Internet zijn de nieuw opgezette sites voor de programma’s De Dubbelganger en Later wordt het Leuk, en de uitbouw van het VARA-intranet.


Naar de letter Ook in 2003 waarborgt VARA TV Magazine haar reputatie als verstrooiend en journalistiek belangwekkend medium. Daarnaast streeft de uitgeverij nóg meer interactie en binding na met de lezers. De afdeling Sales draagt haar steentje bij met interessante productaanbiedingen.



VARA TV Magazine

Uitgeverij >

De lezers Het ‘enige tv-tijdschrift van Nederland’ wordt elke week gelezen door gemiddeld zo’n kleine 1,5 miljoen personen van dertien jaar en ouder. De waardering voor het blad is zonder meer goed, zowel voor het servicedeel van het blad (De Gids ofwel het spoorboekje met toelichtingen), als voor de meer redactionele en journalistieke onderdelen van ‘VARA TV Magazine’. De (h)erkenning van kwaliteit uit zich ook door een zeer frequent gebruik van quotes uit ‘VARA TV Magazine’ in andere journalistieke uitgaven. Toch zet in 2003 een reeds eerder ingezette tendens zich voort: een langzaam maar zeker afkalvend aantal leden/abonnees als gevolg van een voortschrijdende ontlezing en de recessie. Afhakende leden/abonnees noemen heel af en toe een vermeend ‘slechte kwaliteit’ van het blad als argument. Hoewel – gelukkig – sprake is van een zekere verjonging van het leden/ abonneebestand is in deze leeftijdscategorie ook het grootste verloop te verwachten, als gevolg van een andere, steeds sterker wordende maatschappelijke ontwikkeling: de lagere ‘bindingsbehoefte’ bij jongeren. Dankzij kortingsacties weet de losse verkoop – als vanouds een belangrijk voorportaal naar een lidmaatschap/abonnement – zich voldoende te handhaven, maar ook in dat segment neemt de druk op de verkochte oplage toe.

De concurrentie Het beschikbaar stellen van de programmagegevens aan ‘derden’ is nog steeds onderdeel van lopende procedures. De partij die het beschikbaar komen van programmagegevens het meest heeft nagejaagd – het ‘Telegraaf’-concern – wordt door de fusie van SBS en Veronica in de loop van het jaar aandeelhouder van o.a. ‘Veronica Magazine’. De aspiraties om met een uitgave met weekgegevens bij de krant te komen zijn sterk geslonken. Het plan van HMG om samen met uitgeefconcern Audax in het najaar met een eigen ‘HMG-gids’ de markt te betreden, wordt, naarmate de tijd vordert, steeds minder reëel en uiteindelijk niet uitgevoerd. Voor de jongste kijkers wordt het blad ‘Zapp&Zo’ in de markt gezet. Na enkele maanden

Jaarverslag 2003 > Uitgeverij 58

> Olivier Heimel, redacteur VARA TV Magazine: ‘Enthousiaste lezers zeggen vaak dat de gids zoveel plezier uitstraalt. En dan

wordt geconstateerd dat de oorspronkelijke doelstellingen niet worden gehaald. Het wordt een maandblad. In het najaar test de BV Programmabladen AKN een nieuw programmablad uit met een sterk op films gerichte formule.

geen oppervlakkig – alles is leuk! – plezier, maar kritisch

De ontwikkeling

– als je goed zoekt, is er

Eind september start ‘VARA TV Magazine’ een onderzoek onder leden/ abonnees naar een aantal aanpassingen van het blad. Doel van de aanpassingen is het verder versterken van de formule van het blad en het optimaliseren van het magazine-karakter om daarmee de komende jaren sterker dan voorheen de verworven positie in de markt te kunnen behouden. De uitkomsten van het onderzoek zijn een bijdrage voor een restyling. Begin 2004 wordt de nieuwe vormgeving met lichte redactionele aanpassingen verwacht. Een belangrijk onderdeel van ‘VARA TV Magazine’ blijft het ‘spoorboekje’ met programmagegevens. Er worden in samenwerking met de afdeling Nieuwe Media plannen ontwikkeld om actuele informatie te leveren door middel van een nieuwsbrief per email. Begin 2004 zal dit worden gerealiseerd. Eveneens speelt de redactie van ‘VARA TV Magazine’ een rol bij de EPG (electronische programmagids) op de VARA-site. De basis voor deze EPG wordt verzorgd door de Publieke Omroep, maar de VARA wenst aan deze EPG in de eigen omgeving ook een ‘VARA-toon’ mee te geven. Het ligt voor de hand hiervoor de ‘tone of voice’ van ‘VARA TV Magazine’ te hanteren.

veel leuks - plezier. Plezierig kritisch, dus. Als het niet zo’n suffe zin was, had het een VARA-motto kunnen zijn.’

De leden Om de band met de VARA-leden verder te verstevigen op een directe, in het oog springende manier, wordt besloten om tien keer per jaar een ledenbijlage mee te nemen in ‘VARA TV Magazine’. In editie 10 wordt deze special voor leden, genaamd ‘Uitgesproken’, voor het eerst meegenomen (zie ook hoofdstuk Vereniging). De bedoeling is dat een duurzame vorm van informatieoverdracht ontstaat, dat het contact met de leden ‘vanzelfsprekender’ is en dat de leden duidelijker op de hoogte worden gehouden van exclusief voor hen bedachte aanbiedingen en services. Uiteindelijke doelstelling is om een herkenbare meerwaarde aan het VARA-lidmaatschap te geven. ‘VARA TV Magazine’ is daarvoor de meest voor de hand liggende ‘drager’.

VARA’s Vroege Vogels Festival Het VARA-breed opgezette Vroege Vogels Festival geeft aanleiding om thematisch in te haken. In de maand september is zowel redactioneel als door middel van een speciale leden-/abonneewerfactie veel aandacht voor


het festival ingeruimd. Ook op de festivaldag is een promotie-team paraat om het blad onder de aandacht van de tienduizenden bezoekers te brengen. Met speciale premiums als Vogelhuisjes (‘goedgekeurd’ door Vogelbescherming) en een CD-Box met vogelgeluiden worden de fans van ‘Vroege Vogels’ benaderd om lid/abonnee te worden, voor zover zij dat nog niet zijn.

De adverteerders Eén van de inkomstenbronnen om een blad te kunnen exploiteren is het aantrekken van adverteerders. Op dat gebied tekent het onderscheidend vermogen van ‘VARA TV Magazine’ zich steeds duidelijker af ten opzichte van de andere titels waarmee de VARA in de afgelopen jaren samenwerkte. De resultaten van de tot nu toe gehanteerde werkwijze zijn zienderogen teruggelopen. De formule van weleer – de bundeling van oplagen van een aantal titels ten behoeve van adverteerders die massabereik nastreven – werkt niet of nauwelijks meer. Besloten wordt om de advertentie-acquisitie zelf ter hand te nemen, na tientallen jaren van uitbesteding en samenwerking met andere omroepbladtitels (‘Mikrogids’, ‘KRO-Studio’, ‘NCRV-gids’, ‘Avrobode’, ‘TeleVizier’). De kansen om meer (en qua uitstraling betere) adverteerders aan te trekken worden vergroot door een flinke tariefdaling (30%) en door het feit dat uit een nieuwe metingstechniek blijkt dat ‘VARA TV Magazine’ niet door gemiddeld circa 945.000 lezers van 13 jaar en ouder wordt gelezen, maar door bijna 1.500.000 lezers per week. Op 1 augustus is de start van een eigen advertentie-afdeling een feit. En hoewel de mediabestedingen als gevolg van de economische recessie fors teruglopen, zijn de eerste succesjes al bereikt. Vooralsnog zal na 1 jaar worden bekeken of het zelfstandig advertenties acquireren zinvol is.

De ledentelling De voorbereidingen voor de door het ministerie van OC&W aangekondigde ledentelling op 1 maart 2004, zijn in volle gang. De telling is onder meer nodig om vast te stellen of de ledengebonden omroepen voldoen aan de gestelde criteria voor het verkrijgen van een nieuwe erkenningsperiode vanaf september 2005. Hoewel de VARA qua ledenaantal ruim boven het minimum benodigd aantal leden (300.000 leden) zit voor het behouden van de huidige status, vindt begin november een grootscheepse campagne plaats onder het motto ‘Uitgesproken VARA’. Met een twintig pagina’s tellende brochure wordt door de smaakmakers bij de VARA uiting gegeven aan de visie waar de VARA anno 2003 (en vooral ook in de toekomst) voor staat. In een oplage van bijna 5,9 miljoen stuks


��

Circa zes miljoen huishoudens krijgen begin november het blad Uitgesproken in de brievenbus. Een speciale uitgave, waarin alle VARA activiteiten aan de orde komen en programmamakers iets vertellen over ‘hun’ VARA beleving. ��

Doel: het werven van nieuwe abonnees en leden.

wordt deze brochure in Nederland verspreid. Wie zich aanmeldt als jaarabonnee ontvangt de unieke dubbel-DVD van het cabaret van ‘Kopspijkers’, met maar liefst zes uur fragmenten aangevuld met ruim een uur van nog nooit eerder vertoonde beelden. In de periode tot 1 maart zal de marketingafdeling bij zoveel mogelijk nieuwe abonnees proberen het abonnement om te zetten naar een lidmaatschap/abonnement.

VARA en de ledenadministratie De ledenadministratie werkt al weer vele jaren met het administratieve systeem Lans. Met de hedendaagse marketingwensen is er behoefte aan een meer uitgebreid systeem. In de loop van 2003 wordt besloten tot de aanschaf van het UIS-programma (Uitgevers Informatie Systeem). Met behulp van dit systeem zal het relatiebestand verrijkt kunnen worden met essentiële gegevens, die straks bruikbaar zijn bij marketingactiviteiten van de verschillende afdelingen binnen de VARA.


‘VARA TV Magazine’ is ook in 2003 – na ‘Veronica Magazine’ – het tweede omroepblad in Nederland, met een betaalde kernoplage van 492.056 (bron: HOI periode juli 2002 t/m juni 2003). Die oplage vertoont een daling van 3.598 exemplaren t.o.v. het vorige jaar. De losse verkoop bedraagt 41.257 en stijgt – dankzij de price off-acties – met 4.852 exemplaren. Op 31 december 2003 heeft de VARA in totaal 456.915 leden, 9.952 minder dan een jaar eerder.



Sales

2003 Is het jaar geworden van de al langer verwachte doorbraak van de DVD. Maar liefst dertien titels worden dit jaar op DVD uitgebracht. Daarbij wordt echter ook duidelijk dat hier veel arbeidsintensievere en meer gecompliceerde productieprocessen mee gemoeid zijn. Daar staat tegenover dat daar, waar terrein is verloren in de afgelopen jaren – met name bij de CD’s – nu flink hogere verkopen door de DVD worden gehaald. Het begint al in het voorjaar met het op DVD uitbrengen van de serie van Merijntje Gijzen, waar al direct onverwacht mooie verkoopcijfers worden gehaald. En omdat nostalgie de trend is komen ook nog DVD- en VHS-boxen uit van de Meneer Kaktus shows (twee delen), Het zonnetje in huis (twee delen) en de Film van Ome Willem (vijf delen). De DVD met het Matinee-concert van Bryn Terfel, die in 2002 al speciaal was voorgeproduceerd in samenwerking met Deutsche Grammophon, komt voorjaar 2003 op de markt. Herman Pieter de Boer krijgt voor zijn verdiensten voor de Nederlandse lichte muziek een Gouden Harp. Reden voor de VARA om een speciale CD samen te stellen met twaalf Kinderen voor Kinderen-liedjes van de hand van Herman Pieter de Boer, waaronder de grootste hits ‘Op een onbewoond eiland’ en ‘Waanzinnig gedroomd’. Het jubileum in september van Vroege Vogels is aanleiding om een speciale CD samen te stellen met achttien Nederlandstalige liedjes met als centraal thema ‘de natuur’. Op cabaretgebied verschijnt een DVD vanwege het 25-jarig jubileum van het Leids Cabaret Festival, dat wordt gevierd met een week lang unieke optredens in theater Carré in Amsterdam. Van het programma Hangplek van de groep NUHR (Niet Uit Het Raam) wordt ook een DVD uitgebracht. Klapstuk is een speciale DVD-samenstelling van de Cabarettafel uit vier seizoenen Kopspijkers. Om de samenstelling nog aantrekkelijker te maken worden speciaal voor deze DVD vier extra afleveringen opgenomen. Al na vier weken kan vanwege de verkoop van meer dan 50.000 DVD’s een


Gouden Award worden uitgereikt aan het voltallige Cabaretteam. Door Eva Ruis wordt een DVD samengesteld met onder andere de mooiste showfragmenten uit het werk van haar vader Willem Ruis. Een unicum is dat de nieuwste editie van Kinderen voor Kinderen (24) dit jaar niet alleen op CD uitkomt, maar meteen ook op DVD en VHS. Internationale programma’s als Onedine Line, Cold Feet en The Sopranos komen eveneens in Nederland op DVD beschikbaar. Uitgeverij De Bezige Bij brengt een fotoboek van het cabaret van Kopspijkers uit. De formatverkoop van het programma ‘Kopspijkers’ begint ook op gang te komen. In Duitsland is inmiddels een pilotversie van ‘Kopspijkers’ opgenomen. In België loopt een optie en ook in Spanje bestaat serieuze interesse. Per Seconde Wijzer wordt inmiddels al enkele jaren in België uitgezonden. In het kader van ‘voordelen voor leden’ wordt onderzocht of de afdeling Sales naast haar commerciële activiteiten ook een positieve rol kan spelen bij ledenbinding, door kostendekkende producten te produceren. In de praktijk resulteert dit inmiddels in het aanbieden van de nieuwste CD van ‘Kinderen voor Kinderen’ en de DVD van Willem Ruis met korting voor VARA-leden.

Overzicht van producten 2003 • • • • • • • • • • • • • • •

CD Lebbis en Jansen 2002 CD Marcel Verreck Columns DVD/VHS Box Merijntje Gijzen CD Herman Pieter de Boer/ Kinderen voor Kinderen-liedjes DVD Leids Cabaret Festival DVD Bryn Terfel in de Matinee DVD Meneer Kaktus Shows DVD/VHS Box De Film van Ome Willem CD Jacques Brel re-release DVD’s Zonnetje in huis CD/DVD/VHS Kinderen voor Kinderen 24 DVD NUHR Hangplek DVD/VHS Kopspijkers DVD Willem Ruis CD Vroege Vogels Festival, met achttien liedjes over de natuur


Beleef de VARA!

Communicatie & Marketing >

Ook in 2003 timmert de afdeling Communicatie & Marketing aan de weg met succesvolle projecten en de uitvoering van verenigings- en ledenbindingsactiviteiten. Voorbeelden zijn het feestelijke Vroege Vogels-jubileum, de publicatie van het nieuwe blad Uitgesproken en de uitbreiding door VARA Link van het aantal aanbiedingen voor leden.

Kinderen voor Kinderensongfestival Traditiegetrouw organiseert de VARA in samenwerking met actieve leden het jaarlijkse ‘Kinderen voor Kinderen’-songfestival, met in alle provincies finales en een groots opgezette meezingshow, gevolgd door een landelijke songfestivalfinale die op televisie wordt uitgezonden. Ook dit jaar is de belangstelling weer overweldigend.

Op weg naar het Lagerhuis Maar liefst 1950 jongeren, afkomstig van 190 middelbare scholen uit heel Nederland, melden zich aan voor VARA’s scholieren-debatcompetitie ‘Op weg naar Het Lagerhuis’. De samenwerking met het Nationaal Jeugddebat, de NCDO, de twaalf Nederlandse provincies en uitgeverij ThiemeMeulenhoff wordt gecontinueerd. De voorrondes vinden in januari plaats in alle Provinciehuizen, gevolgd door de finalerondes in maart vanuit De Rode Hoed in Amsterdam. Daarnaast worden een Dag van Het Lagerhuis op scholen én een Docenten Debatdag in de Tweede Kamer georganiseerd.

Feest in het groen! Op zondag 28 september 2003 viert de VARA 25 jaar ‘Vroege Vogels’ op Radio 1 met een grootschalig feest: VARA’s Vroege Vogels Festival. Dit festival biedt een platform aan diverse grote en kleine organisaties op het gebied van natuur, milieu, wetenschap en techniek. Onder het motto ‘Ontdek de toekomst’ geven deze organisaties hun visie op de veranderingen die ons de komende jaren staan te wachten. Voor de VARA een mooie gelegenheid om het speerpunt ‘natuur en milieu’ eens extra in het spotlicht te plaatsen. Een dag lang is natuurpark Berg en Bos in Apeldoorn het toneel van meer dan honderdvijftig organisaties, waaronder het KNMI, het Wereld Natuur fonds, Rijkswaterstaat en de stichting Natuur en Milieu. Circa veertigduizend bezoekers beleven de veelal interactieve presentaties. Zij maken een ontdekkingsreis langs de zes thema-eilanden: Nieuwe Natuur, Reizen, Wonen en Bouwen, Lifestyle, Stad en Platteland en Amersfoort aan Zee. Op het festivalterrein is de VARA uiteraard zichtbaar met VARA-programma’s. Twee panels debatteren over natuur- en milieuonderwerpen in ‘Het

Jaarverslag 2003 > Communicatie & Marketing 64

> Henriëtte Brons, medewerker Communicatie & Marketing: ‘Aan projecten als ‘Op weg naar Het Lagerhuis’ en ‘VARA’s Vroege Vogels

Lagerhuis’ onder leiding van Paul Witteman en Marcel van Dam, bezoekers testen biologische wijnen in ‘Kassa’ met Felix Meurders, en Kees Driehuis vraagt verschillende kandidaten het hemd van het lijf in een speciale ‘Per Seconde Wijzer’. Dolf Jansen sluit het festival af met een satirische one-man show, waarin het gehele festivalthema onder de loep wordt genomen.

Festival’ beleven heel veel mensen plezier. Het gaat ergens over, maar is ook



VARA Link

‘gewoon leuk’. Het is als communicatiespecialist

Leden in het middelpunt

prettig om ergens te werken

In 2003 organiseert VARA Link net als in voorgaande jaren weer tal van aantrekkelijke aanbiedingen voor VARA-leden. Er vindt echter ook een belangrijke verandering plaats. De wekelijkse VARA Linkpagina’s achterin ‘VARA TV Magazine’ maken plaats voor het nieuwe ledenblad Uitgesproken. Deze uitgave verschijnt tien maal per jaar in het hart van ‘VARA TV Magazine’ en heeft iedere keer een ander VARA-gerelateerd thema met aansluitende aanbiedingen. In dit kader wordt de ‘saladebar’-formule (voor elk wat wils) niet meer in het wilde weg toegepast, maar gericht op de gegeven thema’s. Hiermee wordt de samenhang en dus de herkenbaarheid van het loyaliteitsprogramma VARA Link vergroot.

waar je trots kunt zijn op het eindproduct. Je bouwt er toch, indirect, aan mee. De VARA is progressief en maatschappelijk betrokken. Ik ook. Dat klinkt heel ‘correct’, maar ik houd daarnaast ook veel van goed amusement. De VARA ook. Dat treft!’

De VARA wil zo veel mogelijk leden haar waardering laten blijken voor hun betrokkenheid bij de omroepvereniging. Dit doet zij o.a. door speciale aanbiedingen te doen die aansluiten bij de VARA-identiteit. De aanbiedingen kunnen worden gecategoriseerd onder verschillende noemers: • VARA-Beleven Deelname aan VARA-activiteiten, zoals het bijwonen van programma’s. • VARA-Evenementen Deelname aan door VARA Link georganiseerde evenementen. • VARA-Cinema Allerlei activiteiten rond film, waaronder gratis voorvertoning van nieuwe films. • VARA-Voordeel Korting op cabaret, kunst en cultuur, musea, CD’s, etc. • VARA-Service Structurele diensten voor leden.

VARA-Beleven De bekendste uitingen van de VARA zijn natuurlijk de programma’s. Uit onderzoek blijkt dat VARA-leden interesse hebben om deze ook op een andere manier dan via televisie en radio te ervaren. Daarom vult VARA Link het ‘beleven’ van programma’s het afgelopen jaar weer op zeer uiteenlopende manieren in. Zo wordt het succesvolle ‘Oog in Oog met Amsterdam’-arrangement opnieuw zeven maal georganiseerd. De speciaal voor de


VARA ontwikkelde architectuur-rondvaart vaart onder andere door het Oostelijk havengebied en mondt uit bij club Panama, waar de deelnemers de opname van het programma Oog in Oog, gepresenteerd door Astrid Joosten, bijwonen. Een andere invulling van het thema ‘beleven’ is het zelf meespelen in een VARA-serie. Samenwerking met de afdeling Drama resulteert in honderden VARA-leden die figureren in de serie Ernstige Delicten. Leden kunnen de VARA ook beleven met een zeven uur durende Cold Feetmarathonvertoning op groot scherm, die zo veel belangstelling trekt dat hij nog op drie andere dagen wordt herhaald om aan de vraag te kunnen voldoen. In het verlengde hiervan wordt de leden gevraagd een top-10 samen te stellen van alle in de loop der jaren door de VARA aangekochte series. Uit de vele enthousiaste reacties blijkt dat Cold Feet niet de enige populaire serie is onder VARA-leden. VARA Link zal daarom meer serie-marathons ontwikkelen. Ook komt de ‘radio-belevenis’ het afgelopen jaar aan bod. In samenwerking met het programma Claudia d’r op wordt een DJ-wedstrijd georganiseerd.

VARA-Evenementen In juni 2003 wordt in samenwerking met Het Lagerhuis de eerste VARA Debatdag gehouden. In het decor van ‘Het Lagerhuis’ in De Rode Hoed te Amsterdam kunnen ruim honderd VARA-leden onder leiding van Paul Witteman en Marcel van Dam de kunst van het debatteren leren. Aan de hand van praktijkvoorbeelden worden debattechnieken getoond. Er zijn verscheidene workshops en de afdeling VARA Nieuwe Media biedt mensen de mogelijkheid om ‘Het Lagerhuis-The Game’ (een interactief debatspel op internet) uit te proberen. De dag wordt afgesloten met Het Leden Lagerhuis, waarin leden debatteerden alsof het een echte uitzending van ‘Het Lagerhuis’ betrof. In dezelfde maand wordt VARA’s Kinderen voor Kinderen-dag voor de tweede maal georganiseerd. In Het Land van Ooit verzamelen zich een kleine duizend leden die op die dag naast de attracties van het park van allerlei muziek en dans-workshops kunnen genieten. Hoogtepunt van de dag is het live optreden van het ‘Kinderen voor Kinderen’-koor met dansers en band. Het blijkt voor het publiek (van jong tot oud!) tijdens de show onmogelijk om stil te zitten, dus zingt, swingt en musiceert iedereen mee. Vooruitlopend op het groots opgezette Vroege Vogels-festival, ter ere van het 25-jarig bestaan van het gelijknamige radioprogramma, organiseert VARA Link exclusief voor VARA-leden een natuurfotowedstrijd. Uit de honderden ingezonden foto’s selecteert een jury onder leiding van de bekende fotograaf Bob Bronshoff de 25 mooiste. Deze worden in de, mede hierdoor


> Hester Klute, projectmedewerker VARA Link: ‘De VARA kan niet

bijzonder goed bezochte, VARA Link-stand tentoongesteld, alwaar bezoekers van het festival de publiekswinnaar kunnen bepalen.

zonder haar leden! Met grootschalige evenementen

VARA-Cinema

als de Kinderen voor

Net als voorgaande jaren is het kwalitatief hoogstaande VARA Link aanbod op filmgebied erg populair onder de VARA-leden. In 2003 organiseert VARA Link exclusief voor leden gratis voorvertoningen van het veelvuldig bekroonde Marion Bridge, het tegelijk ontroerende en komische Wilbur wants to kill himself en de Nederlandse VARA-coproductie De Passievrucht. Deze films worden door duizenden leden bezocht. Daarnaast biedt VARA Link een bijzondere aanbieding rond het Nederlands Film Festival. Ook worden er structurele afspraken gemaakt met Docuzone en het Omniversum over het bezoeken van voorstellingen met korting. Noemenswaardig zijn bovendien de exclusieve en door leden zeer gewaardeerde ‘Tuschinski bij Maanlicht’rondleidingen, waarin de geschiedenis van het pand tot leven komt.

Kinderen-dag in het Land van Ooit, speciale arrangementen rondom programma-opnamen, gratis previews van bijzondere films en korting op cultuur en cabaret, tonen wij waardering voor de steun van onze achterban.’

VARA-Voordeel Uit onderzoek blijkt dat financieel voordeel nog steeds erg wordt gewaardeerd. Daarom heeft VARA Link naast de categorieën VARA-Beleven, -Evenementen, -Cinema en -Service ook een categorie VARA-Voordeel. In deze categorie kunnen VARA-leden in 2003 bijvoorbeeld met korting naar het Leidsch Cabaret Festival in Carré. Bovendien organiseert VARA Link rond dit festival een wedstrijd waarvan de winnaar een speciale backstagerondleiding krijgt. VARA-leden hoeven niet alleen minder te betalen voor kaartjes voor het Nieuwjaarsconcert van het Nederlands Blazers Ensemble, maar worden ook door de VARA op bijzondere wijze ontvangen. Andere voordelige aanbiedingen zijn de nieuwe Willem Ruis-DVD met uniek materiaal, samengesteld door Willems dochter Eva en korting op de dubbelCD ‘Ongehoord’ van Annie M.G. Schmidt, met werk dat nog nooit op plaat is verschenen. Ook de tegen een speciale prijs aangeboden Vroege Vogels-box en de DVD- en VHS-box van Merijntje Gijzens Jeugd vinden gretig aftrek. Daarnaast maken VARA-leden wekelijks kans op aantrekkelijke prijzen via de prijsvraag op de website van VARA Link.

VARA-Service Dit jaar valt alleen de Kassa Juridische Advieslijn onder deze categorie. Op jaarbasis maken nog steeds enkele honderden VARA-leden gebruik van deze service.


Overzicht van 1 januari tot en met 31 december 2003 

Informatie

Televisieprogramma’s >

B&W Programma waarin het gesprek van de dag centraal staat Presentatie Inge Diepman, Paul Witteman, Felix Meurders, Clairy Polak en Rob Trip Eindredactie Henny de Vos en Geralt Lammers Aantal uitzendingen 350 (incl. hh.) Lengte 25 minuten Uitzenddata 6 jan. t/m 19 dec.

Het Lagerhuis Debatprogramma vanuit De Rode Hoed in Amsterdam Presentatie Paul Witteman, Marcel van Dam Eindredactie Will Priems Aantal uitzendingen 51 (incl. hh.) Lengte 50 minuten Uitzenddata 4 jan. t/m 20 dec.

Het Jongeren Lagerhuis

Regisseur/verslaggever Hans Polak Aantal uitzendingen 11 (incl. hh.) Lengte 55 minuten Uitzenddata 16 feb. t/m 2 aug.

Debatprogramma voor jongeren vanuit de Rode Hoed in Amsterdam Presentatie Paul Witteman, Marcel van Dam Eindredactie Will Priems Aantal uitzendingen 50 (incl. hh.) Lengte 25 minuten Uitzenddata 6 jan. t/m 22 dec.

KASSA

Op weg naar het Lagerhuis

Wekelijks consumentenprogramma Presentatie Felix Meurders Eindredactie Marieke Rietkerk en Karel van Hoof Aantal uitzendingen 80 (incl. hh.) Lengte 30 minuten Uitzenddata 4 jan. t/m 21 dec.

Twee halve finales + finale Presentatie Paul Witteman, Marcel van Dam Eindredactie Will Priems Aantal uitzendingen 6 (incl. hh.) Lengte 25 resp. 45 minuten Uitzenddata 17, 24 maart en 5 april

KASSA op reis

Buitenhof – NPS/VPRO/VARA

Felix Meurders volgt de Nederlander op vakantie Presentatie Felix Meurders Eindredactie Marieke Rietkerk Aantal uitzendingen 18 (incl. hh.) Lengte 28 minuten Uitzenddata 5 juli t/m 4 sept.

Informatief zondagmiddagprogramma met interviews, debatten en journalistenpanel VARA-presentator Paul Witteman Productie en eindredactie VPRO Aantal uitzendingen 86 (incl. hh.) Lengte 55 minuten Uitzenddata 5 jan t/m 29 dec.

Documentaires Hans Polak

Jaarverslag 2003 > Televisieprogramma’s 68

> Marcel van Dam, presenteert Het Lagerhuis:

NOVA

‘Vroeger, in de verzuilde tijd,

incl. Nederland kiest NPS/VARA Doordeweeks actualiteitenprogramma VARA-presentator Clairy Polak (medepresentator Paul Witteman) Eindredactie Rik Rensen, Carel Kuyl, NPS Lengte 50 minuten, op zat. 40 min. Aantal uitzendingen 310 Uitzenddata 2 jan. t/m 30 dec.

vertelde de VARA de mensen wát ze moesten denken. Nu de VARA in deze moderne tijd een onafhankelijke omroep is, wordt de mensen verteld dát ze moeten denken. Daarvoor is Het Lagerhuis een heel goed instrument.’

Zembla – NPS/VARA Actueel documentair programma Productie VARA Eindredactie Kees Driehuis, VARA Aantal uitzendingen 75 (incl. hh.) Lengte 39 minuten Uitzenddata 2 jan. t/m 20 dec.

Het Zwarte Schaap Inge Diepman praat met en over een ‘verguisde’ Nederlander Presentatie Inge Diepman Eindredactie Peter Kee Lengte 45 minuten Aantal uitzendingen 8 (allen hh.) Uitzenddata 5 juli t/m 23 aug.

Lengte 39 minuten Uitzenddata 2 jan. t/m 10 mei en 25 dec.

Op Handen Gedragen Een documentaire over hoe Nederland de uitvaart beleefde van Prins Claus in coproductie met NOS-Actueel Samenstelling Michiel van Erp Redactie René van ’t Erve, Angela Poort, Wytzia Soetenhorst Productie Hester van der Vliet, Robin Boudestein Regie Michiel van Erp Aantal uitzendingen 1 Lengte 85 minuten Uitzenddatum 6 okt.



Amusement & jeugd

Twee voor Twaalf Quiz waarin twee teams tegen elkaar strijden Presentatie Astrid Joosten Redactie Ruud van Marion, Bart

Oenema, Rolf Kroes, Barbara Kist Productie Margaret Groen, José

De Leugen Regeert

Sonderman

Mediaprogramma Presentatie Felix Meurders Eindredactie Marieke Rietkerk Aantal uitzendingen 7 Lengte 50 minuten Uitzenddata 27 okt. t/m 8 dec.

Eindredactie Annejet Ritmeester Regie Frans Meiland Aantal uitzendingen 29 (+ 29 hh.) Lengte 34 minuten Uitzenddata 16 jan. t/m 20 maart;

Sonja Barend met… Presentatie Sonja Barend Eindredactie Irminia Lentjes Aantal uitzendingen 17 (incl. hh.)

8 mei t/m 26 juni; 13 nov. t/m 18 dec.

Per seconde wijzer Een kennisstrijd tegen de klok Presentatie Kees Driehuis


Eindredactie Annejet Ritmeester Redactie Bart Oenema, Marchia

Versteegh, Susanne Wittekamp, Rolf Kroes, Barbara Kist Productie Margaret Groen, José Sonderman Regie Frans Meiland Aantal uitzendingen 25 (+ 24 hh.) Lengte 24 minuten Uitzenddata 10 maart t/m 2 juni; 2 sept. t/m 25 nov.

Herexamen Quiz waarin bekende Nederlanders opnieuw schoolexamen doen Presentatie Menno Bentveld Redactie Gien Kamphorst, Pieter Valk Productie Nienke Bekooij, Inge Gillissen, Regina Smulders, Saskia Kop Eindredactie Pauline Jansen Uitvoerend Producent Irene van den Hoeven, Endemol Nederland Regie Frans Meiland Aantal uitzendingen 16 (+ 15 hh.) Lengte 49 minuten Uitzenddata 17 mei t/m 30 aug.

Lang Leve… Programma waarin de zoektocht naar geluk en de kwaliteit van het dagelijks leven centraal staat Samenstelling Michiel van Erp Redactie René van ’t Erve, Angela Poort, Wytzia Soetenhorst Productie Hester van der Vliet, Robin Boudestein Regie Michiel van Erp Aantal uitzendingen 5 (+ 14 hh.) Lengte 39 minuten

Uitzenddata 8 jan. t/m 5 febr.; 4 mei; 13 juli t/m 31 aug.

De Dubbelganger Acteurs kruipen in de huid van een bekende Nederlander en proberen zo goed mogelijk zijn of haar persoonlijkheid over te nemen Redactie Roy Straatman, Ilone Leenaerts Productie Marc van Dongen, Maaike Arkesteijn Eindredactie Mas van Putten Regie Willem van der Vet, Joram Lursen, Onno Krijnen Aantal uitzendingen 5 (+ 5 hh.) Lengte 40 minuten Uitzenddata 12 febr. t/m 12 maart

Dat zoeken we op Een programma ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van het radioprogramma ‘Vroege Vogels’ Presentatie Astrid Joosten Eindredactie Mas van Putten Redactie Eef Pelkmans, Lonneke Grobben Productie Aldo Paape Regie Marc Disselhoff Aantal uitzendingen 1 Lengte 44 minuten Uitzenddatum 27 sept.

Uitmarkt Uitzending rond de Uitmarkt met als thema De Liefde, vanaf het Museumplein in Amsterdam Presentatie Jack Spijkerman Productie en redactie IdtV Regie Marc Disselhoff Aantal uitzendingen 1 (+ 1 hh.)


> Karel van Hoof, plaatsvervangend eindredacteur Kassa: ‘De VARA

Lengte 50 minuten Uitzenddatum 30 aug. (hh. 8 sept.)

is er óók voor gewone mensen, die door slechte producten of de slechte service van bedrijven het loodje dreigen te leggen en wel een steuntje in de rug kunnen gebruiken.’

De fascinaties van Boudewijn Büch De mooiste fascinaties van Boudewijn Büch samengevat in een serie televisieprogramma’s Samenstelling Ulrike Mischke Presentatie Diederik van Vleuten Aantal uitzendingen 11 Lengte 35 minuten Uitzenddata 16 juni t/m 25 aug.

PaPaul Real-life soap vanuit het huis van Paul de Leeuw Presentatie Paul de Leeuw Productie Celeste Verstraete, Paul Koning, Marit Gerritsen, Eveline de Vletter, Daan Hiep Redactie Matthijs Wind, Claudia van Tongeren, Jeroen Ras, Wiet Tulner, Maarten Cornelis, Floris Honee Eindredactie Hanneke Uit de Willigen Regie Guus Verstraete, Alex Bordewijk Aantal uitzendingen 55 (+ 43 hh.) Lengte 24 minuten Uitzenddata 6 okt. t/m 19 dec.

Later wordt het leuk Live-talkshow Presentatie Dolf Jansen Productie Julia Wolff, Mark Doodeman Redactie Lisette Erdtsieck, Roel van Otterdijk, Marieke Vos, Maaike Witlox, Jan Jaap van der Wal Eindredactie Hans de Clercq Regie Willem van der Vet

Aantal uitzendingen 11 (+ 11 hh.) Lengte 40 minuten Uitzenddata 17 jan. t/m 28 mrt.

VARA Laat Actueel amusement op de late avond Presentatie Dolf Jansen, Claudia de Breij en Klaas van der Eerden Productie Julia Wolff, Doesjka van Hoogdalem, Hester van der Vliet, Mark Doodeman Redactie Roy Straatman, Patricia Greven, Igor Misev, Pieter Kal, Sandra de Witte, Maaike Witlox Samenstelling Guus Kompier, Wim van Klaveren Eindredactie Hans de Clercq Regie Willem van der Vet/Frans Meiland Aantal uitzendingen 48 Lengte 35 minuten Uitzenddata 29 sept. t/m 18 dec.

Kopspijkers Actualiteit, satire, bijzondere gasten en het kopspijkerspel Presentatie Jack Spijkerman Productie Roger van Dorsselaer, Judith Nouwens Redactie Anton Jongstra, Erik Basselier, Evelien Peelen, Annemarie van Hooft, Floor Zijlstra Eindredactie Eric van Onna Regie Chris Roest Coach Cabaret Hans Riemens Cabaretteam Owen Schumacher, Sander van Opzeeland, Thomas van Luyn, Paul Groot, Mike Boddé, Sanne Wallis de Vries, Martine Sandifort, Ellen Pieters, Erik van


Muiswinkel, Diederik van Vleuten, Viggo Waas, Joep van Deudekom Aantal uitzendingen 25 (+ 25 hh.) Lengte 50 minuten Uitzenddata 22 maart t/m 14 juni; 20 sept. t/m 20 dec.

Topspijkers Compilatieprogramma met hoogtepunten uit ‘Kopspijkers’ Presentatie Jack Spijkerman Aantal uitzendingen 2 (+ 2 hh.) Lengte 50 minuten Uitzenddata 14 juni en 20 dec.

Spijkers Jaaroverzicht Een verrassend spelprogramma met veel typetjes aan de cabarettafel Presentatie Jack Spijkerman Redactie Anton Jongstra, Evelien Peelen Regie Chris Roest Aantal uitzendingen 1 Lengte 90 minuten Uitzenddatum 31 dec.

Studio Spaan Satirisch en actueel sportprogramma Presentatie Henk Spaan en André van Duin Productie Endemol producties Eindredactie Juliën Bracco Gartner Regie Guus Verstraete Aantal uitzendingen 8 (+ 8 hh.) Lengte 24 minuten Uitzenddata 14 febr. t/m 4 april

Oog in oog Talkshow waarin één gast centraal staat

Presentatie Astrid Joosten Productie Yvette Plaisier, Marieke

Gervers, Redactie Oetse Eilander, Louky

Stassen, Margot Jamnisek, Annique van den Bosch Eindredactie Peter Vriend Regie Frans Meiland/Willem van der Vet Aantal uitzendingen 8 (+ 21 hh.) Lengte 40 minuten Uitzenddata 8 nov. t/m 30 okt.

NOVIB Een aantal korte conferences Presentatie Dolf Jansen en Claudia de Breij Lengte 3 minuten Uitzending in dec.



Cabaret

Hans Teeuwen ’Dat dan weer wel’ Regie Marcel de Vré Uitvoerend Producent VARA Kathleen Warners, coproductie met Hummelinck Stuurman Theaterbureau Aantal uitzendingen 1 Lengte 110 minuten Uitzenddatum 21 april

Cabaretiers on Tour Gevestigde cabaretiers en nieuw talent op tournee door Nederland Regie Eric Blom, Han Budding, Marcel de Vré Uitvoerend Producent VARA Kathleen Warners, coproductie met Harry Kies Theaterprodukties


> Inge Diepman, presentator van B&W: ‘Ik houd van het gesprek. Van het persoonlijke verhaal

Aantal uitzendingen 2 Lengte 50 minuten Uitzenddata 3 en 10 jan.

dat niet alleen met de mond, maar ook met hart

VARA Leids Cabaret Festival

en ziel verteld wordt,

Een selectie uit 25 jaar VARA Leids Cabaret Festival Regie Eric Blom, Willem v.d. Sande Bakhuyzen Uitvoerend Producent VARA Kathleen Warners, coproductie met Harry Kies Theaterprodukties Aantal uitzendingen 6 (+ 6 hh.) Lengte 40 minuten Uitzenddata 4 april t/m 9 mei (hh. 15 t/m 23 sept.)

tot aan de uitwisseling van standpunten in een felle, levendige discussie. Dat maakt B&W een heerlijk programma om te presenteren.’

Eric van Sauers

‘Een fijn warm mens’ Regie Theo van Gogh Uitvoerend Producent VARA Kathleen Warners, coproductie met Grünfeld Theaterproducties Aantal uitzendingen 1 Lengte 70 minuten Uitzenddatum 19 april

Droog Brood

‘Teer’ Regie Joep Krijnen Uitvoerend Producent VARA Kathleen Warners, coproductie met Hekwerk Theaterprodukties Aantal uitzendingen 1 (+ 1 hh.) Lengte 35 minuten Uitzenddatum 26 april (hh. 13 dec.)

Rooyackers, Kamps & Kamps ‘Rooyackers, Kamps & Kamps 2’ Regie Marcel de Vré Uitv. Producent VARA Kathleen Warners, coproductie met Humme-

linck Stuurman Theaterbureau Aantal uitzendingen 1 Lengte 50 minuten Uitzenddatum 3 mei

Thomas van Luyn

‘Acht’ Regie Joep Krijnen Uitvoerend Producent VARA Kathleen Warners, coproductie met Harry Kies Theaterprodukties Aantal uitzendingen 1 Lengte 49 minuten Uitzenddatum 10 mei

Sinterklaasconference ‘Guzman deelt uit’ Regie Marcel de Vré Uitvoerend Producent VARA Kathleen Warners, i.s.m. met Frans Rühl Aantal uitzendingen 1 Lengte 47 minuten Uitzenddatum 5 dec.

Mike Boddé

‘Alles is kampioen’ Regie Han Budding Uitvoerend Producent VARA Kathleen Warners, coproductie met Harry Kies Theaterprodukties Aantal uitzendingen 1 Lengte 49 minuten Uitzenddatum 22 nov.

Sara Kroos

‘Honger’ Regie Eric Blom Uitvoerend Producent VARA Kathleen Warners, coproductie met Harry Kies Theaterprodukties Aantal uitzendingen: 1 Lengte 40 minuten Uitzenddatum 29 nov.


Jochem Myjer

‘Adéhadé’ Regie Joep Krijnen Uitvoerend Producent VARA Kathleen Warners, coproductie met Hans Lansink Theaterbureau Aantal uitzendingen 1 Lengte 48 minuten Uitzenddatum 20 dec.

Karin Bloemen

‘De Diva en

de Divan’ Regie Peter Blom Uitvoerend Producent VARA Kathleen Warners, coproductie met La Bloemen Productions Aantal uitzendingen 2 delen Lengte 2 x 50 minuten Uitzenddata 30 en 31 dec.

Van Muiswinkel en van Vleuten ‘Mannen met vaste lasten’ Regie Berend Boudewijn Uitvoerend Producent VARA Kathleen Warners, coproductie met Harry Kies Theaterprodukties Regie Berend Boudewijn Aantal uitzendingen 1 Lengte 90 minuten Uitzenddatum 27 dec.

Lebbis en Jansen

‘Oudejaarsconference’ Regie Han Budding Uitvoerend Producent VARA Kathleen Warners, coproductie met Harry Kies Theaterprodukties Aantal uitzendingen 1 Lengte 65 minuten Uitzenddatum 31 dec.



Cabaret Herhalingen

Herman Finkers

’Geen spatader veranderd’ Aantal uitzendingen 1 Lengte 112 minuten Uitzenddatum 22 jan.

Herman Finkers

‘Het meisje van de slijterij’ Aantal uitzendingen 2 delen Lengte 44 en 50 minuten Uitzenddatum 21 en 28 juni

Youp van ´t Hek

’De wereld draait door’ Uitvoerend Producent VARA Kathleen Warners, coproductie met Hekwerk Theaterprodukties Regie Joep Krijnen Aantal uitzendingen 1 Lengte 110 minuten Uitzenddatum 29 mei

Youp van ´t Hek

’Youp speelt Youp’ Uitvoerend Producent VARA Kathleen Warners, coproductie met Hekwerk Theaterprodukties Regie Joep Krijnen Aantal uitzendingen 1 Lengte 70 minuten Uitzenddatum 13 sept.

Najib Amhali

’Veni Vidi Vici deel I en II’ Uitvoerend Producent VARA Kathleen Warners, coproductie met Grünfeld Theaterprodukties Regie Jop PanneKoek Aantal uitzendingen 2


> Astrid Joosten, presenteert Twee voor twaalf en Oog in oog: ‘Of ik

Lengte 40 minuten Uitzenddata 24 en 25 sept.

Twee voor twaalf altijd zal blijven presenteren? Ja! Het is zo bij me gaan horen. Ik kan me ook niet voorstellen dat de VARA het van de buis zou halen.’

Acda en de Munnik met het Metropole Orkest Uitvoerend Producent VARA Kathleen Warners, coproductie met Mojo Theaterproductions Aantal uitzendingen 1 Lengte 50 minuten Uitzenddatum 13 sept.



Jeugd

Kinderen voor Kinderen 24 Een nieuwe muzikale show door het VARA’s ‘Kinderen voor Kinderen’koor vanuit ’t Spant in Bussum Presentatie Klaas van der Eerden Productie Edlef Heeling, Anne-Marie Hendriks Koorrepetitor Majel Lustenhouwer Choreografie Lucia Martas, Cora Ringelberg Regie Joep Krijnen Aantal uitzendingen 1 Lengte 55 minuten Uitzenddatum 8 nov. (hh. 15 nov.)

VARA’s Kinderen voor Kinderen Songfestival De finale van de landelijke competitie van het Kindersongfestival vanuit Veenendaal Presentatie Menno Bentveld Regie Joep Krijnen Aantal uitzendingen 1 Lengte 55 minuten Uitzenddatum 27 dec.

Achter de schermen bij Kinderen voor Kinderen Een blik achter de schermen bij de opnamen van het tv-programma ‘Kinderen voor Kinderen 24’ Lengte 25 minuten Uitzenddatum 28 dec.



Jeugdprogramma’s

Herhalingen Het mooiste van Kinderen voor Kinderen Korte compilatie-uitzendingen bestaande uit een aantal liedjes uit oudere afleveringen Aantal uitzendingen 20 Lengte variërend tussen de 4 en 13 minuten Uitzenddata gedurende het hele jaar als vullers gebruikt

Kinderen voor Kinderen 6 afleveringen uit de jaren 1997 t/m 2002 Aantal uitzendingen 6 Lengte 50 minuten Uitzenddata 14 juni t/m 19 juli

Kinderen voor Kinderen 23 Televisieregistratie van muziekspektakel voor de jeugd, gezongen door VARA’s ‘Kinderen voor Kinderen’-koor Presentatie Klaas van der Eerden Regie Marnix Kaart Productie Desiree Derrez, AnneMarie Hendriks, Regina Smulders Koorrepetitor Majel Lustenhouwer


Uitvoerend Producent VARA Inge Gransbergen Aantal uitzendingen 1 Lengte 55 minuten Uitzenddatum 4 jan.

VARA’s Kindersongfestival Aantal uitzendingen 3 Lengte 55 minuten Uitzenddatum finale 2000 op 26 juli; finale 2001 op 2 aug. en finale 2002 op 9 aug.

De Film van Ome Willem Afleveringen van deze kinderserie uit de jaren ‘70 Aantal uitzendingen 59 (incl. hh.) Lengte 30 minuten Uitzenddata 3 jan.; 24 feb. t/m 7 mrt.; 17 juni t/m 29 aug.

JJ de Bom Kinderprogramma uit de jaren ‘70 Aantal uitzendingen 5 (+ 5 hh.) Lengte 25 minuten Uitzenddata 16 t/m 20 juni



Drama Series

Bergen-Binnen serie 1 Regie Bram van Erkel Producent Blue Horse Productions i.s.m. VARA Serie-ontwerp Chiem van Houweninge en Frits Ferres Scenario Chiem van Houweninge, Frank Houtappels, Gina Barnett, Jurrian van Dongen en Frank van Heerde Eindredactie Frits Ferres

Acteurs Ben Hulsman, Sigrid Koetse, Ingeborg Elzevier, Wim van den Heuvel, Hero Muller, Ella van Drumpt, Finn Poncin, Dunya Khayame, Tobias Nierop, Charlie Dagelet Aantal afleveringen 10 (13 dag-hh.) Lengte 24 minuten Uitzenddata 1 maart t/m 3 mei

Bergen-Binnen serie 2 Regie Hans Somers Producent Blue Horse Productions i.s.m. VARA Serie-ontwerp Chiem van Houweninge en Frits Ferres Scenario Chiem van Houweninge, Frank Houtappels, Jurrian van Dongen, Richard Omanney Eindredactie Frits Ferres Acteurs Sigrid Koetse, Ingeborg Elzevier, Wim van den Heuvel, Ella van Drumpt, Finn Poncin, Tobias Nierop Aantal afleveringen 13 (6 dag-hh.) Lengte 24 minuten Uitzenddata 20 sept. t/m 27 dec.

Ernstige delicten 2 Regie Vivian Pieters, Pieter van Rijn, Hans Scheepmaker Producent VARA Uitvoerend producent Remmelt Remmelts en Vivian Pieters Serie-ontwerp & verhaallijnen Vivian Pieters en Robert Kievit Scenario Carel Donck, Bert Bouma, Mark Timmer, Bennie Roeters, Jacqueline Epskamp Eindredactie Robert Kievit Acteurs Hans Ligtvoet, Janni Goslinga, Geert Lageveen, Anke Engels,


> Kathleen Warners, hoofd Amusement: ‘Voor onze amusementsprogramma’s zijn cabaret en satire typische VARAingrediënten. Veel lachen,

Addo Kruizinga, Marielle van Sauers, Hans van Leipsig Aantal afleveringen 11 Lengte 50 minuten Uitzenddata 4 jan. t/m 15 maart

maar het mag zeker ook schuren.’

Oppassen!!! serie 15 Regie Nico Knapper Producent Blue Horse Productions i.s.m. VARA. Auteur Chiem van Houweninge e.a. Eindredactie Jan Rutger Achterberg Acteurs Ben Hulsman, Fred Vaassen, Edmond Classen, Heleen Hummelen, Lotje van der Bie, Sascha Visser, Ali Cifteci, Saskia van der Heide Aantal afleveringen 8 (8 dag-hh. + 12 avond-hh.) Lengte 24 minuten Uitzenddata 4 jan. t/m 22 feb.; 4 sept. t/m 3 okt.

Vrijdag de 14e Regie Ruud Schuurman (afl. ‘Hoogmoed’), Theo van Gogh (afl. ‘Erekwestie’), Mark de Cloe (afl. ‘Wake-up Call’), Marc Nelissen (afl. ‘Van huis uit’), Pascale Simons (afl. ‘Perspectiefcorrectie’) Producent VARA Uitvoerend producent Gerrit Martijn (‘Hoogmoed’, ‘Van Huis uit’, ‘Wake up Call’, ‘Perspectiefcorrectie’) Mardou Jacobs (‘Erekwestie’) Scenario Franky Ribbens en Danny de Kok (‘Hoogmoed’), Eveline Verwoerd (‘Erekwestie’), Danny Gordijn (‘Wake-up Call’), Wim Faay (‘Van huis uit’), Manon Mulckhuyse (‘Perspectiefcorrectie’) Eindredactie Jan Rutger Achterberg

Acteurs ‘Hoogmoed’: Jeroen van Koningsbrugge, Maarten Wansink, Saskia Temmink, Gonny Gaakeer, Herman Egbers, Eric de Bruyn. ‘Erekwestie’: Reyhan Erdogan, Thijs Römer, Cahit Olmez, Nahit Guvendi, Funda Mujde, Gurkan Kucunksenturk, Duran Atik, Ali Car, Sinan Cihangir. ’Wake-up Call’: Lore Dijkman, Dragan Bakema, Damien Hope, Marco Gerris, Ilse van Dalen. ’Van huis uit’: Olaf Malmberg, Micha Hulshof, Roosmarijn Luyten, Daniël Boissevain, Theo Pont ’Perspectiefcorrectie’: Laura Bolczek, Egbert-Jan Weeber, Pierre Bokma, Lieneke Le Roux Aantal afleveringen 5 Lengte 90 minuten Uitzenddata 31 maart t/m 5 mei

De Band Regie Frank Ketelaar en Albert Jan van Rees Producent Rolf Koot i.s.m. VARA Serie ontwerp Frank Ketelaar en Robert Kievit Scenario Frank Ketelaar Eindredactie Robert Kievit Acteurs Johnny de Mol, Lottie Hellingman, Pepijn Gunneweg, Terrence Schreurs, Waldemar Torenstra, Nina Deuss, Tijn Docter Aantal afleveringen 13 (2 in 2003; 11 in 2004) Lengte 24 minuten Uitzenddata 17 en 24 dec.




Telefilms

Boy Ecury Regie Frans Weisz Producent Memphis Film & Television i.s.m. VARA Scenario Arthur Japin Auteur Ted Schouten Acteurs Felix de Rooy, Johnny de Mol, Steve Hooi, Servé Hermans, Sylvia Poort, Gaby Miller, Mike Libanon, Christopher Roy Holband, Priscilla Pieters Eindredactie Jan Rutger Achterberg Lengte 80 minuten Uitzenddatum 5 april

Filmlab: Vandaag Regie Mark Weistra Producent Nederlandse Film en Televisie Academie i.s.m. VARA Scenario Mark Weistra Acteurs Howard van Dodemont, Cynthia Abma, Ellen van der Koogh, Olivia de Hoog, Maartje ter Windt, Sophia de Hoog Eindredactie Mirande de Jong Lengte 21 minuten Uitzenddatum 25 juli



Series Herhalingen

All Stars serie 3 Regie Jean van de Velde, Marc Nelissen, Pollo de Pimentel, Joram Lürsen Producent M+B Film i.s.m. VARA Auteurs Jean van de Velde, Robert Alberdingk Thijm, Frank Ketelaar, Ruud van Meegen, Kasper van Kooten

Eindredactie Robert Kievit Acteurs Roeland Fernhout, Peter Paul Muller, Antonie Kamerling, Daniël Boissevain, Thomas Acda, Raymi Sambo, Kasper van Kooten, Isa Hoes, Cas Jansen, Dirk Zeelenberg Aantal herhalingen 6 Lengte 24 minuten Uitzenddata 8 jan. t/m 12 febr.

12 steden 13 ongelukken Regie Elbert van Strien, Wik Becker en Saskia Vredeveld Productie IDtv i.s.m. VARA Auteurs Johanna Jansen, Saskia van Basten Batenburg, Alex van Galen Eindredactie Robert Kievit Aantal herhalingen 8 Lengte 24 minuten Uitzenddata 3 jan., 19 feb. t/m 19 maart, 4–11 sept

Jansen, Jansen serie 1 en 2 Regie Michael E. Briant Producent Tandem Entertainment i.s.m. VARA Auteurs Michael Hjort, Tomas Tivemark, Johan Kindblom Acteurs Liz Snoijink, Peter Bolhuis, Geertje van Vliet, Kaspar Schellingehout, Carolien van den Berg Eindredactie Jan Rutger Achterberg Aantal herhalingen 11 van serie 1; 6 van serie 2 Lengte 24 minuten Uitzenddata 10 mei t/m 30 aug.




Films

Lek Regie Jean van de Velde Producent All Yours Film i.s.m. VARA Scenario Jean van de Velde en Simon de Waal Acteurs Cas Jansen, Victor Löw, Gijs van Scholten van Aschat, Ricky Koole, Thomas Acda Eindredactie Robert Kievit Lengte 103 minuten Uitzenddatum 6 sept.

Storm in mijn hoofd

(telefilm) Regie Frans Weisz Producent Blue Horse Productions i.s.m. VARA Acteurs Coen Flink, Pierre Bokma, Will van Kralingen, Suzanne Davina Eindredactie Jan Rutger Achterberg Lengte 80 minuten Uitzenddatum 5 april



Wetenschap/Techniek

Jules Unlimited Programma over avontuur, wetenschap en techniek Presentatie Menno Bentveld, Paul Luycx, Lottie Hellingman Regie Richard Valk, Ruud Pelgrum, Richard den Dulk, Bart Nelissen Productie Julia Greiner (tot 1 juli), Marie Schutgens (per 1 juli) Redactie Roel van Otterdijk (per 1 mei), Marijtje van Amersvoort (per 17 maart.)

Eindredacteur Michiel Linders (tot 1 febr.), Maarten Hidskes (per 1 juni) Lengte 24 minuten Aantal afleveringen 2 van serie 14 Uitzenddata 3 jan. en 10 jan. Dit jaar zijn er in totaal 65 afleveringen herhaald, waarvan 34 lange items uit serie 13 en 14 (resp. seizoen 2001/2002 en 2002/2003) in de periode van 4 jan. t/m 29 dec. en 31 korte items uit serie 11, 12, 13 en 14 (resp. seizoen 2000/2001, 2001/2002 en 2002/2003 in de periode van 30 jan. t/m 30 sept.

De Ontdekking Programma over de impact van de wetenschap op het dagelijks leven. Presentatie Menno Bentveld Regie Ruud Pelgrum, Bart Nelissen, Wouter Peters Redactie Frank Nuijens, Luuk Hallmann, Julie Houben en Astrid Westerbeek Productieleiding Anja van Oostrom Productie Marie Schutgens Eindredacteur Hans de Clercq Lengte 24 tot 30 minuten Aantal 8 Serie 5 Uitzenddata 17, 24 en 31 jan.; 7, 14, 21 en 28 febr. en 7 maart. Serie 5 is herhaald in de periode van 17 juni t/m 5 aug.. Afleveringen uit serie 1, 2, 3 en 4 zijn herhaald in de periode van 14 maart. t/m 26 aug.. In totaal zijn er 19 afleveringen herhaald.




Cultuur

Nieuwjaarsconcert 2003 ‘Van de straat!’ Regie Rob van de Berg Producent VARA i.s.m. het Nederlands Blazers Ensemble Eindredactie Frits Ferres Productie Roger van Dorsselaer Presentatie Menno Bentveld Aantal afleveringen 1 Lengte 90 minuten Uitzenddatum 1 jan. Het Nieuwjaarsconcert 2003 is herhaald op 1 jan. om 23:50 uur.

Wat doen we met mama op Nieuwjaarsdag? Regie Rob van de Berg Producent VARA i.s.m. het Nederlands Blazers Ensemble Eindredactie Frits Ferres Productie Edlef Heeling Presentatie Menno Bentveld Aantal afleveringen 1 Lengte 37 minuten Uitzenddatum 28 dec.



VARA Aankoop Series

Becker Nieuwe afleveringen van Amerikaanse sitcom met Ted Danson als huisarts, die ondanks zijn ruwe optreden het hart op de juiste plaats heeft. Aantal uitzendingen 26 Lengte 22 minuten Uitzenddata 31 maart. t/m 24 juni en 1 juli t/m 19 sept.

Cold Feet Nieuwe afleveringen van Britse humoristische dramaserie over het bewogen leven van drie eigentijdse stellen. Aantal uitzendingen 14 Lengte 48 minuten Uitzenddata 2 febr. t/m 4 mei

Grounded for Life Nieuwe afleveringen van Amerikaanse comedyserie over gezin met drie kinderen, waarvan de jonge ouders het lastig vinden om hun verantwoordelijkheid te nemen. Aantal uitzendingen 19 Lengte 22 minuten Uitzenddata 25 apr.; 2 mei t/m 29 aug.

Law & Order Nieuwe afleveringen van Amerikaanse rechtbankserie waarbij zowel het werk van de recherche als dat van de juristen wordt belicht. Aantal uitzendingen 16 Lengte 44 minuten Uitzenddata 17 mei t/m 23 aug.

Manchild Britse comedyserie over vier bevriende vijftigers die worstelen met hun midlifecrisis. Aantal uitzendingen 7 Lengte 28 minuten Uitzenddata 19 maart t/m 30 april

Mersey Beat Engelse politieserie rond een vrouwelijke hoofdinspecteur en haar team. Aantal uitzendingen 10


Lengte 54 minuten Uitzenddata 24 juni t/m 26 aug.

Perfect Strangers Miniserie over familiereünie in een hotel, waar oude familiegeheimen ontrafeld worden. Aantal uitzendingen 3 Lengte 90 minuten Uitzenddata 4 t/m 18 aug.

The Sopranos Amerikaanse dramaserie over een maffiafamilie in New Jersey, met aan het hoofd Tony Soprano. Aantal uitzendingen 15 Lengte 50 minuten Uitzenddata 6 en 13 jan.; 28 april t/m 28 juli



VARA Aankoop

Speelfilms/telefilms The Cider House Rules Amerikaans drama, gebaseerd op de gelijknamige bestseller van John Irving. Lengte 119 minuten Uitzenddatum 27 dec.

Flesh and Blood Brits tv-drama over een jonge vader die op zoek gaat naar zijn werkelijke ouders, die beiden verstandelijk gehandicapt blijken te zijn. Lengte 78 minuten Uitzenddatum 25 okt.

The Hurricane Amerikaans drama gebaseerd op

het waar gebeurde verhaal van een veelbelovende bokser die ten onrechte tot levenslang werd veroordeeld. Lengte 97 minuten Uitzenddatum 22 febr.

The James Gang Britse tragikomedie over een alleenstaande moeder van vier kinderen, die er letterlijk alles voor over heeft om haar gezin bijeen te houden. Lengte 90 minuten Uitzenddatum 25 jan.

Leaving Las Vegas Amerikaanse speelfilm over een alcoholist die van plan is om zich in Las Vegas dood te drinken, maar een romance krijgt met een prostituee. Lengte 105 minuten Uitzenddatum 15 febr.

Pleasantville Amerikaanse comedy over een broer en zus die via het tv-scherm in hun favoriete sitcom uit de jaren vijftig terechtkomen. Door hun moderne denkbeelden wordt het brave stadje uit de sitcom op zijn kop gezet. Lengte 113 minuten Uitzenddatum 15 nov.

Some Mother’s Son Iers/Amerikaans drama over twee hongerstakende IRA-sympathisanten en het onmogelijke dilemma waar hun moeders voor komen te staan. Lengte 106 minuten Uitzenddatum 11 okt.




VARA Aankoop

Specials Pas op: overstekende pinguïns Natuurfilm over pinguïns die midden tussen de mensen in een Zuid-Afrikaanse badplaats wonen. Aantal uitzendingen 1 Lengte 53 minuten Uitzenddatum 23 dec.

Paul Zenon’s Tricky Christmas De Britse illusionist/comedian Paul Zenon maakt het uitgaansleven onveilig met zijn trucs. Aantal uitzendingen 1 Lengte 50 minuten Uitzenddatum 25 dec.



Aankoop Gezamenlijke programmering (NPS, VARA, VPRO) 

Frasier Voortzetting van de succesvolle Amerikaanse comedyserie rond Dr. Frasier die als radiopsychiater zijn luisteraars van goede raad voorziet, terwijl hij zelf veelvuldig kampt met (relatie-)problemen. Aantal uitzendingen 15 Lengte 22 minuten Uitzenddata 23 sept. t/m 30 dec.

First Steps Herhaling van fillers over de geboorte en het eerste levensjaar van jonge dieren in de vrije natuur. Aantal uitzendingen 7 Lengte 4 minuten Uitzenddata 9 maart t/m 28 aug.

VARA Aankoop

Herhalingen Series

Jongerenseries Ned. 2



Heartbreak High

Becker

Herhaling van de succesvolle Australische jongerenserie rond de belevenissen van leerlingen van de Hartley High school. Aantal uitzendingen 70 Lengte 45 minuten Uitzenddata 2 jan. t/m 26 juni

Aantal uitzendingen 6 Lengte 22 minuten Uitzenddata 18 juli t/m 22 aug. (dag-hh.)

Tanja Herhaling van Duitse jongerenserie over het leven van een eigenzinnige puber. Aantal uitzendingen 39 Lengte 48 minuten Uitzenddata 1 sept. t/m 13 nov.

Cold Feet Aantal uitzendingen 4 Lengte 48 minuten Uitzenddata 5 t/m 26 jan.

Grounded for Life Aantal uitzendingen 27 Lengte 22 minuten Uitzenddata 20 maart t/m 9 sept. (dag-hh.)


Frasier

(NPS, VARA, VPRO) Aantal uitzendingen 23 Lengte 22 minuten Uitzenddata 7 jan. t/m 16 sept.



Herhalingen

Speelfilm/TV-films The Adventures of Priscilla, Queen of the Dessert Australische comedy over drie travestieten die naar het afgelegen Alice Springs gaan om daar op te treden. Lengte 98 minuten Uitzenddatum 18 okt.

The Adventures of Baron Munchhausen

Lengte 106 minuten Uitzenddatum 8 nov.

Out of Control Brits tv-drama over drie jongens die in een jeugdgevangenis belanden. Lengte 93 minuten Uitzenddatum 25 aug.

The Revenger’s Comedies Britse comedy over een man en een vrouw die een pact sluiten om wraak te nemen op degenen die hen hebben gekwetst. Lengte 89 minuten Uitzenddatum 1 jan.

Ulee’s Gold

Avonturenfilm waarin Baron von Munchhausen met een stel vreemde snuiters ten strijde trekt tegen het Turkse leger. Lengte 120 minuten Uitzenddatum 4 jan.

Amerikaanse speelfilm. Peter Fonda speelt een teruggetrokken weduwnaar die op zoek gaat naar zijn verdwenen verslaafde schoondochter, na een noodkreet van zijn zoon vanuit de gevangenis. Lengte 107 minuten Uitzenddatum 1 nov.

The Associate

Thunderheart

Amerikaanse comedy met Whoopie Goldberg als getalenteerde zakenvrouw die het probeert te maken in het door mannen gedomineerde Wall Street. Lengte 107 minuten Uitzenddatum 6 sept.

Amerikaanse thriller over een brute moord in een indianenreservaat. Lengte 114 minuten Uitzenddatum 8 febr.

The Commissioner Politieke thriller met John Hurt als ex-minister die in Brussel corruptie op het spoor komt.

The Wedding Singer Romantische comedy over een muzikant en een serveerster die beiden op rampzalige huwelijken afstevenen, terwijl ze voor elkaar geschapen lijken te zijn. Lengte 92 minuten Uitzenddatum 1 jan.


Overzicht van 1 januari tot en met 31 december 2003 

Radio 1

Radioprogramma’s >

Vroege Vogels Een informatief programma gericht op natuur en milieu in de breedste zin des woords, omlijst door licht klassieke muziek uitgezocht door Noor Kamerbeek. Uitzending zondag 08:00–10:00 uur Presentatie Ivo de Wijs en Margreet Reijntjes (tot eind augustus). Vanaf september gepresenteerd door Karin van den Boogaert en Ivo de Wijs Samenstelling Carla van Lingen

De ochtenden Achtergronden bij het nieuws met drie vaste onderdelen: Het Interview (een pittig interview met een persoon uit het nieuws); Het Buitenland (reportages en gesprekken); Het Onderzoek (een tot op de bodem uitgezochte kwestie). Uitzending woe. 09:00–12:00 uur Presentatie tot juni 2003 Felix Meurders (2x per 4 weken), Kees Driehuis en Bert van Slooten (beurtelings) In juni, juli, augustus 2003 Oetse Eilander (3x per 4 weken) en Bert van Slooten Vanaf oktober 2003 Felix Meurders (2x in de 4 weken), Bert van Slooten en Karin van den Boogaert



Radio 1/2

(vrijdag van 01:00 tot 06:00 uur)

For the Record Presentatie Mart Smeets Uitzending vrijdag 01:00–03:00 uur en zaterdag 23:00–01:00 uur

Geen Tijd Presentatie Paul van Gelder Uitzending vrijdag 03:00–04:30 uur

Ochtendhumeur Presentatie Hubert Mol Uitzending vrijdag 04:30–06:00 uur



Radio 2

Ontbijtradio Ochtendmagazine met actualiteiten, achtergronden bij het nieuws, een overzicht van de ochtendkranten, de radiopeiling, reportages en de rubriek ‘Het Station’, met Robert Jan Booij. Verder elk half uur nieuws, weer en verkeer. Dat alles afgewisseld met veel muziek. Uitzending maandag t/m vrijdag 06:00–09:00 uur Presentatie Riks Ozinga (tot 1 okt.), Roderick Veelo (vanaf 1 okt.)

Spijkers met koppen Wekelijks live-programma vanuit café The Florin in Utrecht met opmerkelijke, interessante en spraakmakende gasten, columns van Jan

Jaarverslag 2003 > Radioprogramma’s 84

> Margreet van Gils, producer/side-kick Stenders Vroeg: ‘Natuurlijk is Stenders Vroeg écht VARA, want Stenders Vroeg neemt nooit een blad voor de mond, is onbevooroordeeld en bovenal écht.’

Radio 3FM

Jaap van der Wal, Dolf Jansen, Carrie e.a., cabaret door Marcel Verreck, Micha Wertheim, Cindy Pieterse, Nico van der Knaap e.v.a., en het Spijkerlied door Maaike Martens. Uitzending zat. 12:00–14:00 uur Presentatie Felix Meurders en Dolf Jansen of Jack Spijkerman Eindredactie Wim van Klaveren (tot 1 juni), Margeret van Horen (vanaf 1 juni).



Uitgelicht

Presentatie Dolf Jansen Uitzending vrijdag 12:00–14:00 uur

Actueel en informatief live-programma vanuit Studio Desmet te Amsterdam over theater en entertainment, gepresenteerd door twee jonge presentatoren. Door middel van gesprekken en reportages wordt aandacht besteed aan premières, nieuwe Nederlandstalige CD’s en andere ontwikkelingen op het terrein van (theater)amusement. Uitzending zondag 20:00–23:00 uur Presentatie Rinske Wels en Jurrian van Dongen Samenstelling Hans van Dijk

Stenders’ Popdossier Muziekprogramma gepresenteerd door Rob Stenders Uitzending iedere zaterdagnacht 01:00–03:00 uur

Denk aan Henk

(t/m 28 aug.) Presentatie Henk Westbroek Uitzending maandag t/m donderdag 12:00–14:00 uur

Claudia d’r op

(vanaf 1 sept.) Presentatie Claudia de Breij Uitzending maandag t/m donderdag 12:00–14:00 uur

Leuk is anders

Stenders vroeg Presentatie Rob Stenders, Fred Siebelink en Margreet van Gils Uitzending maandag t/m vrijdag 06:00–09:00 uur

Freakolympics Presentatie Rob Stenders Uitzending zat. 01:00–03:00 uur

Altijd de eerste (per 1 september 2003) Presentatie Patrick Kicken Uitzending zat. 03:00–06:00 uur



Radio 4

Middagconcert Vocale producties uit het Matineearchief Uitzending om de andere maandag 13:30–16:30 uur


Kwartetpodium

(tot 1 juli) Uitzending dinsdag 20:02–20:30 uur

De Matinee

in herhaling Uitzending dinsdag 20:30–23:00 uur Het eerste uur muziek (tot 1 juli) Muziek, reportages m.b.t. ‘live’ uitzending Matinee. Aansluitend Matinee op de vrije zaterdag Rechtstreeks vanuit het Concertgebouw in Amsterdam. Uitzending zat. 13:02–17:00 uur Pauzeprogramma De Monoloog

Uit het VARA-Archief

(vanaf 1 sept.) Een keuze uit het VARA Matinee-archief. Uitzending zat. 17:00–18:00 uur

Pianistenuur Over piano’s pianisten en pianistiek Uitzending zat. 18:00–19:00 uur

Operette Uitzending zondag 17:00–18:00 uur



Halte 747 (samenwerkingsproject met de RVU) Uitzending op werkdagen dagelijks 13:00–13:30 uur (oneven weken) Verslaggevers geven vanaf locatie een dagelijks beeld van onze veranderende samenleving door middel van reportages, interviews. Samenstelling Jacqueline Spendel en Rob van Stek

Haagse veteranen Debat met oud-politici over de politieke actualiteit. Uitzending vrijdag 13:30–14:00 uur (oneven weken) Presentatie Bert van Slooten Samenstelling Jacqueline Spendel

Ophef & Vertier Actueel magazine over kunst en cultuur vanuit de Desmetstudio te Amsterdam. Uitzending vrijdag 14:00–16:00 uur Presentatie Cox Habbema en Hans Smit Samenstelling Gerdie Snellers

747 AM

Punch Een totaalprogramma met opinie en debat, een historische terugblik en een achtergrondreportage. Uitzending ma. 13:30–15:00 uur Presentatie Menno Bentveld en Michel Simons Vaste invaller Simone Weimans Samenstelling Jacqueline Spendel




Amusement

Kopspijkers • Beste buitenlands televisieprogramma volgens het Belgische blad HUMO (maart) • Zilveren Nipkowschijf (april) • Academy Award voor cabaretier Paul Groot: tv-persoonlijkheid van het jaar (sept.) • Zilveren Televizierster voor Jack Spijkerman in de categorie tv-man van het jaar (okt.)

Prijzenfestival 2003 >



Drama

De Enclave • Golden Gate Award op het San Francisco Filmfestival, Television Narrative Long Form (maart)

Boy Ecury • Gouden Kalf in de categorie ‘Beste Muziek’; een film van Memphis Film in co-productie met de VARA (okt.)

Moonlight • ‘Best European Film’ op het Hollywood Film Festival; een film van Staccato film in co-productie met de VARA (okt.)



acteur voor James Gandolfini • BANFF TV Festival; best doorlopende serie

Perfect Strangers (uitgezonden van 4 t/m 18 aug.) • BAFTA TV Award in 2002; beste acteur voor Michael Gambon • BANFF Rocky Award in 2002; beste miniserie

Cider House Rules (uitgezonden 27 dec.) • Academy Award (Oscar) in 2002; beste acteur: Michael Caine; beste scenario naar een bestaande publicatie: John Irving

Flesh and Blood (uitgezonden 25 okt.) • Royal Television Society in 2003; beste acteur: Christopher Eccleston; beste schrijver: Peter Bowker

The Hurricane (uitgezonden 22 febr.) • Berlinale 2000; beste acteur: Denzel Washington

Out of Control (uitgezonden 25 aug.) • Royal Television Society 2003; beste drama

Aankoop 

The Sopranos (serie 2; uitgezonden van 28 april t/m 28 juli) • Emmy Award in 2000; beste acteur voor James Gandolfini • Golden Globe in 2001; beste

Radio

Spijkers met koppen • De Harriët Freezerring van maandblad Opzij voor columniste Carrie (okt.)

Jaarverslag 2003 > Prijzenfestival 87

Ingedeeld naar productgroep

Activiteiten VARA Link 2003 >



Beleven

• B & W-dinerarrangement • Korting Nieuwjaarsconcert Nederlands Blazers Ensemble 2003 • Bijwonen Het Lagerhuis • Bijwonen Jongeren Lagerhuis • Bijwonen Herexamen • Oog in Oog-rondvaartarrangement • Cold Feet-marathon Serie 5 *)



Evenementen

• VARA Debatdag • VARA’s Kinderen voor Kinderendag in Het Land van Ooit • Vroege Vogels-jubileumarrangement 2003

 • • • • • • • • • • • •

Cinema Filmpreview Valentin Korting Omroepbioscoop Korting Docuzone Korting Moviezone Korting Omniversum Theatrale Rondleidingen Tuschinski Korting Amnesty International Filmfestival Filmpreview Adaption Korting Meezingfilm Ja zuster, nee zuster Filmpreview State and Maine Korting Nederlands Filmfestival Filmpreview Wilbur Wants To Kill Himself

• Filmpreview De passievrucht • Rotterdams Filmfestival Arrangement *)



Voordeel

• Korting Jubileum Leids Cabaretfestival Carré • Ontbijtradio-ochtendjas • Per Seconde Wijzer-manchetknopen • Korting Marijntje Gijzens Jeugd DVD en VHS • Korting CD Nederlands Blazers Ensemble Nieuwjaarconcert 2003 • Korting boek Boy Ecury • Korting CD-box vogelgeluiden • Korting Kinderen voor Kinderen DVD 1 + 2 • Korting Kinderen voor Kinderen Meezingshow • Korting boek Herexamen • Korting Herexamen CD-Rom 1 • Korting Herexamen CD-Rom 2 • Korting Twee voor Twaalf CD-Rom • Vroege Vogels Kortingsbonnenbrochure • Vroege Vogels Jubileumarrangement Landal en VVV • Korting DVD Willem Ruis • Korting CD Ongehoord Annie M.G. Schmidt • Korting Kinderen voor Kinderen CD 24 • Korting Film van Ome Willem DVD en Videobox

Jaarverslag 2003 > Activiteiten VARA Link 88

Kinderen voor Kinderen geven een show in Het Land van Ooit

• Korting Vroege Vogels CD Natuurliedjes • Pakketkorting Willem Ruis DVD en Boek De Willem Ruis Show • Korting DVD Cold Feet Serie 2



Service

• Kassa Juridische Advieslijn • Prijsvraag Jubileumboek Leids Cabaret Festival • Prijsvraag Universal Cabaretcollectie

• Prijsvraag Boudewijn Buch Quiz • Oproep Figuranten Ernstige Delicten • Prijsvraag Vroege Vogels Natuurfotowedstrijd • Prijsvraag Kopspijkers-cabaret • Prijsvraag Aankoop Serie Top-10 • 3FM DJ wedstrijd • De Band-competitie VARA Laatprijs *) *) Sommige activiteiten vinden (deels) in 2004 plaats, maar zijn in 2003 kenbaar gemaakt.




Internetactie

• Anders Puzzelen Monster’s ball (VHS/DVD), Scrabble 2003 (CD-Rom), Carcassonne: Jagers en verzamelaars (Bordspel), Splinter Cell (CD-Rom) • Anders Valentijn Dragonfly/Pretty Woman (VHS/ DVD), Easy Disc Wijn Collectie (CDRom), Monte Cristo/Pretty Woman (VHS/DVD), Liever Verliefd (boek) • Anders Reizen Path to war (DVD), Routeplanner (CD-Rom), Peter Pan-pakket (o.a. VHS/DVD), De gevleugelde kat (boek)

• Anders Kennis Colour of War (VHS/DVD), Kameleon (vrijkaarten), Schaken van Daniel King (boek), Piedras (vrijkaarten), De laatste gulden (boek), Dirty Deeds (DVD), Standing in the Shadows of Motown (vrijkaarten), Spider (DVD) • Anders Milieu Junglebook2 pakket (o.a. VHS), Fairuz pakket (vrijkaarten en soundtrack), Plant je voort (boek) • Anders Amusement Meneer Kaktus Show (VHS/DVD), The best of Moviepower 2 (DVD), Stitch the movie pakket (o.a. VHS/ DVD), Drakenheuvel-pakket (o.a. vrijkaarten)

• Anders Animatie Monopoly Disney (bordspel), Jungle Book 2 (GBA), Piratenplaneet-pakket (o.a. VHS/DVD), Rayman 3-pakket (o.a. CD-Rom/PSII), Winnie de Poeh-pakket (o.a. VHS/DVD)

• Anders Aankoop The Lion King pakket (o.a. VHS/ DVD), About Schmidt (DVD), Spirited Away (DVD), Beyond Good and Evil (PSII)

• Anders Debat Magdalena Sisters (vrijkaarten), Caesar en Cleopatra (spel), The Grey Zone (DVD), Hoe word ik een rat? (boek)

• Anders Pop Prince of Persia pakket (o.a. CDRom), The best of Moviepower 3 (DVD), XIII - the game pakket (o.a. PC/PSII/Xbox), Odessa Star (boek)

• Anders Kinderen Astrojax (spel), Jakkiebak Kippenkak (bordspel), Vrij en Vrolijk (VHS/DVD), Jip en Janneke 50 jaar (boeken), Het Land van Ooit (vrijkaarten)

• Anders Drama Passievrucht-pakket (o.a. vrijkaarten); PaPaul (CD); Bruce Almightypakket (o.a. VHS); The Recruit (VHS/DVD)


Colofon Het jaarverslag valt onder verantwoordelijkheid van het VARA-Bestuur

Productie & eindredactie VARA afdeling Communicatie & Marketing

Tekstredactie Ingrid Koorn

Grafische vormgeving Marijke Reer

Druk Drukkerij Zuidam & Uithof, Utrecht

Fotografie Bopper, Bob Bronshoff, José van Elk, Maartje Geels, Jean Pierre Heijmans, Ronald Hoeben, Leendert Jansen, Max Koot, Bob Mulder, Dinand van der Wal

Omroepvereniging VARA Sumatralaan 49 1217 GP Hilversum Postbus 175 1200 AD Hilversum www.vara.nl

eels, researcher/verslaggever VARA Radio 1 De Ochtenden: ‘Tussen de collega’s van VPRO en EO maken we op de traditionele VARA-woensdag een programma met een echt VARA-geluid. We kiezen voor onderwerpen die aansluiten bij wat er leeft op straat, liefst op een manier dat je de stofzuiger uitze er. Plezierig kritisch, dus. Als het niet zo’n suffe zin was, had het een VARA-motto kunnen zijn.’ > Hester Klute, projectmedewerker VARA Link: ‘De VARA kan niet zonder haar leden! Met grootschalige evenementen als de Kinderen voor Kinderen-dag in het Land van Ooit, speciale arrangementen leugen regeert. Mensen die zich benadeeld voelen door de journalistiek, krijgen daar gelegenheid tot weerwoord.’ > Astrid Joosten, presenteert Twee voor twaalf en Oog in oog: ‘Of ik Twee voor twaalf altijd zal blijven presenteren? Ja! Het is zo bij me gaan horen. Ik kan me ook niet voorstellen

> Inge Diepman, presentator van B&W: ‘Ik houd van het gesprek. Van het persoonlijke verhaal dat niet alleen met de mond, maar ook met hart en ziel verteld wordt, tot aa > Robert Kievit, eindredacteur Drama: ‘Programma’s als All Stars en > Kees Driehuis, presenteert Per seconde wijzer en is eindredacteur van Zembla: ‘Kijk naar Zembla, dan word je per se kcijfers van alle VARA-websites meer dan verdubbeld. Alle inspanningen, de strakke planningen en de deadlines, al het geregel en de stress-situaties zijn dan gelijk vergeten.’ > Karina Walstra, medewerker Schemazaken: ‘Het is rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorga er te krijgen in zingen, en daarnaast heeft de show door de teksten aandacht voor de alledaagse belevingswereld van kinderen.’ > Margreet van Gils, producer/side-kick Stenders Vroeg: ‘Natuurlijk is Stenders Vroeg écht VARA, want Stenders Vroeg neemt nooit een blad voor de mond, is onb en de plezierjacht. Daar waren we allemaal tegen. We namen een standpunt in en gaven daarmee gezicht aan het programma. Een VARA-gezicht.’ > Kathleen Warners, hoofd Amusement: ‘Voor onze amusementsprogramma’s zijn cabaret en satire typische VARA-ingrediënten. Veel lachen, ma eft bij de VARA kan met een gerust hart zeggen dat u er zich ook thuis zult voelen.’ > Caro van der Heide, hoofd Aankoop: ‘Kwaliteit staat bij de VARA voorop, dus ook wat betreft buitenlandse series en speelfilms. En nee dank u, liever geen ouderwets gemoraliseer en sentimenteel gedoe. D ) en kunnen daarom niet meer los van elkaar gezien worden.’ > Henriëtte Brons, medewerker Communicatie & Marketing: ‘Aan projecten als ‘Op weg naar Het Lagerhuis’ en ‘VARA’s Vroege Vogels Festival’ beleven heel veel mensen plezier. Het gaat ergens over, maar is ook ‘gewoon leuk’. Het is eft op straat, liefst op een manier dat je de stofzuiger uitzet of toch nog even in de auto blijft luisteren, ook al ben je al waar je wezen moet.’ > Mathijs Gaalman, projectleider Nieuwe Media: ‘Het geeft mij een enorme kick om te zien dat op de VARA-websites duizenden bezoekers per dag ple or Kinderen-dag in het Land van Ooit, speciale arrangementen rondom programma-opnamen, gratis previews van bijzondere films en korting op cultuur en cabaret, tonen wij waardering voor de steun van onze achterban.’ > Leen Wessels, medewerker VARA-vereniging: ‘De Kinderen voor Kinde ? Ja! Het is zo bij me gaan horen. Ik kan me ook niet voorstellen dat de VARA het van de buis zou halen.’ > Menno Bentveld, presenteert Herexamen: ‘Met een VARA-quiz moet je thuis mee kunnen doen en de hersens mogen even gepijnigd worden, maar er moet wel een scoringskans zijn.’ > en met de mond, maar ook met hart en ziel verteld wordt, tot aan de uitwisseling van standpunten in een felle, levendige discussie. Dat maakt B&W een heerlijk programma om te presenteren.’ > Carrie, columnist bij Spijkers met koppen: ‘Ik ben een doodgewoon Rotterdams meissie met een iets t zien hoe personages een originele uitweg proberen te vinden uit de dilemma’s van het leven anno nu.’ > Manon Nooteboom, redacteur Nieuwe Media: ‘Met de vier thema-portals die dit jaar gelanceerd zijn, is internet bij de VARA een volwaardig vierde medium geworden. De nieuwe en de ‘tra

at doen we vanaf april in een rubriek waarin nieuwsonderwerpen worden voorzien van de wetenschappelijke achtergrond.’

tijd, vertelde de VARA de mensen wát ze moesten denken. Nu de VARA in deze moderne tijd een onafhankelijke omroep is, wordt de mensen verteld dát ze moeten denken. Daarvoor is Het Lagerhuis een heel goed instrument.’ mee. De VARA is progressief en maatschappelijk betrokken. Ik ook. Dat klinkt heel ‘correct’, maar ik houd daarnaast ook veel van goed amusement. De VARA ook. Dat treft!’

ARA is er óók voor gewone mensen, die door slechte producten of de slechte service van bedrijven het loodje dreigen te leggen en wel een steuntje in de rug kunnen gebruiken.’

Inhoudsopgave > Voorwoord Vera Keur 4. Bestuur & Bestel Overeind blijven in roerige tijden 6

Recommend Documents