inhoudsopgave Voorwoord Cultuur Educatie Bijzondere dienstverlening ICT Diversen Feiten & cijfers

0 inhoudsopgave Voorwoord Cultuur Educatie Bijzondere dienstverlening ICT Diversen Feiten & cijfers

1

Voorwoord

2

2

Cultuur

4

3

Educatie

6

4

Bijzondere dienstverlening

8

5

ICT

9

6

Diversen

10

7

Feiten & cijfers

12

1

VOORWOORD

2

2

CULTUUR

4

3

EDUCATIE

6

4

BIJZONDERE DIENSTVERLENING

8

5

ICT

9

6

DIVERSEN

10

7

FEITEN & CIJFERS

12

Voorwoord Cultuur Educatie Bijzondere dienstverlening ICT Diversen Feiten & cijfers

1

1 voorwoord De bibliotheek kijkt met een overwegend gevoel van tevredenheid terug op het jaar 2001. Het aantal abonnementen steeg met 0,3% (2000: - /- 0,2%). Het aantal uitleningen liep met 1,3% terug (2000: - /- 4,6%). De teruggang in uitleningen is weliswaar een landelijk verschijnsel, maar de Nijmeegse daling van 1,3% is een beter resultaat dan in de afgelopen jaren te constateren viel. Ook financieel was 2001 een geslaagd jaar, dat met een klein overschot kon worden afgesloten. Dit overschot kon aan de reserves worden toegevoegd, die de laatste jaren – natuurlijk hoofdzakelijk als gevolg van de ingebruikneming in 2000 van de nieuwe Centrale Bibliotheek ‘De Mariënburg – danig waren geslonken. In het verslagjaar werden belangrijke stappen gezet op weg naar een nieuwe bibliotheekorganisatie. Kernbegrippen van deze reorganisatie zijn: klantgericht & vraaggestuurd. Voorbereidend op de vaststelling in 2002 van PMC’s (product-markt-combinaties) op vestigingsniveau, was de vaststelling in het verslagjaar van de 8 centrale SBU’s (strategische business units) die het totale veld van activiteiten van de bibliotheek structureren en vormgeven. Ook werd een nieuw Vestigingenplan vastgesteld, dat als onderlegger zal dienen bij het in 2002 vast te stellen Beleidsplan voor de periode 2003-2006. Vrijwel het gehele middenkader van de bibliotheek werd op post-HBO niveau geschoold in specifieke marketingkennis voor bibliotheken. Willem Huberts Directeur

DE BIBLIOTHEEK KIJKT MET EEN OVERWEGEND GEVOEL VAN TEVREDENHEID TERUG OP HET JAAR 2001. HET AANTAL ABONNEMENTEN STEEG MET 0,3% (2000: 0,2%). HET AANTAL

UITLENINGEN

LIEP

MET

1,3%

TERUG

(2000: 4,6%).

DE

TERUGGANG

IN

UITLENINGEN IS WELISWAAR EEN LANDELIJK VERSCHIJNSEL, MAAR DE NIJMEEGSE DALING VAN 1,3% IS EEN BETER RESULTAAT DAN IN DE AFGELOPEN JAREN TE CONSTATEREN VIEL. OOK FINANCIEEL WAS 2001 EEN GESLAAGD JAAR, DAT MET EEN KLEIN OVERSCHOT KON WORDEN AFGESLOTEN. DIT OVERSCHOT KON AAN DE RESERVES WORDEN TOEGEVOEGD, DIE DE LAATSTE JAREN – NATUURLIJK HOOFDZAKELIJK ALS GEVOLG VAN DE INGEBRUIKNEMING IN 2000 VAN DE NIEUWE CENTRALE BIBLIOTHEEK DE MARIENBURG – DANIG WAREN GESLONKEN. IN HET VERSLAGJAAR WERDEN BELANGRIJKE STAPPEN GEZET OP WEG NAAR EEN NIEUWE BIBLIOTHEEKORGANISATIE. KERNBEGRIPPEN VAN DEZE REORGANISATIE ZIJN: KLANTGERICHT & VRAAGGESTUURD. VOORBEREIDEND OP DE VASTSTELLING IN 2002 VAN PMCS (PRODUCT-MARKT-COMBINATIES) OP VESTIGINGSNIVEAU, WAS DE VASTSTELLING IN HET VERSLAGJAAR VAN DE 8 CENTRALE SBUS (STRATEGISCHE BUSINESS UNITS) DIE HET TOTALE VELD VAN ACTIVITEITEN VAN DE BIBLIOTHEEK STRUCTUREREN EN VORMGEVEN. OOK WERD EEN NIEUW VESTIGINGENPLAN VASTGESTELD, DAT ALS ONDERLEGGER ZAL DIENEN BIJ HET IN 2002 VAST TE STELLEN BELEIDSPLAN VOOR DE PERIODE 2003-2006. VRIJWEL HET GEHELE MIDDENKADER VAN DE BIBLIOTHEEK WERD OP POST-HBO NIVEAU GESCHOOLD IN SPECIFIEKE MARKETING-KENNIS VOOR BIBLIOTHEKEN. WILLEM HUBERTS DIRECTEUR

2

Annetj

e C

Daan C omes 8

s reemer

Groep

en chool basiss G e d p Juf o op het NS n indere lerares mijn k or van r o o v o k ezelf v zakelij ‘Hoofd n toe voor m e wat...’ en af n nog alles e

41

‘Kippe

4 van De Lan teerne n nvel!’

Su sh m a Ba rt el sm an 33 Le ra re s K un st op ee n ZM O ge sc hi ed en is K -s ch oo l ‘I k kw am al le en ee n br ie fj op ha ng en om e m ij n tr om pe ve rk op en ’ t te

Joan Zanoli

r Dh r. J. Fo rt ie

6,5

70

Basisschool ‘De Acker’

in de A O W Va na f 1 9 7 7 an s vo or jd ve rz et sr om w at ‘I k le en al ti ak va n em da m ez el f en ne vo or m ’n vr ou w m ee ’ s an m ro ek st re

‘Ik wil graag boeken die ook over kinderen gaan’

aenen Conny N 32

e PA B O al Student en voor sboeken e le n e ‘S t u d ie - m u z ie k .. .’ d v o o r b la

Nhan v an Ngu yen 42

P. W ij n e n 32

Operat

or bij Philip s ‘Ik haa l voor m boekjes ov er voe ’n kind tbal eren’

F ys io th e ra

peut ‘O p w o e n sd a a lt ij d vo o r g m id d a g k o m ik p K o e n , m ij re n te n b o e k e n vo o r n zo o n tj e ’ R a lp h P lu im sc h ie d e n is le id in g G e p o n re ra e S tu d e n t L p e b d ie ik o e n n o d ig h e n n a tu u rl ij k k e o b ik ‘A ls en t k a n vi n d sc h o o l n ie fa n ta sy -v e rh a le n ’ ei vo o r a ll e rl

21

illems Anje W

Ja ck va n Oo ye n

en

ster ewerk d n e m n Joh eel 50 retari dell e oeken’ c n e e s R f e th ieb istrati an Ru akant Admin llers v n ik wat v i r h t de lee rslind n toe ‘Ik ve m, en af e Grisha

51

3

M on te ur in de te le co m m un ic at ie ‘Ik zo ek al tij d na ar bo ek en vo or m ijn gr ot e ho bb y: fie ts va ka nt ie s’

2 cultuur Uiteraard hebben we ook dit jaar weer deelgenomen aan landelijke activiteiten zoals de Kinder- en de Jonge Jury, de Boekenweek, de Maand van het Spannende Boek en hebben we aandacht geschonken aan diverse literaire prijzen. Aan de Landelijke Gedichtendag hebben we meegedaan door de favoriete gedichten en liedteksten van een groot aantal medewerkers in alle vestigingen op te hangen. In het kader van de Kinderboekenweek speelde in bijna alle locaties theatergroep Droom en Daad de voorstelling ‘Vrije tijd bestaat niet’. Het Nijmeegse Vertelfestival was weer een groot succes: 650 kinderen hebben hier aan deelgenomen. In diverse vestigingen zijn lezingen gehouden, onder meer over IJsland, de geschiedenis van Lent en Surinaamse literatuur. Sinds de Centrale Bibliotheek over een eigen lezingenzaal beschikt, is het aantal lezingen flink toegenomen, waaronder een cyclus over Vlaamse cultuur en literatuur onder de titel ‘De Verwondering’. Ook werden overal, grotere of kleinere, tentoonstellingen gehouden over diverse onderwerpen en van verschillende kunstenaars. In een aantal vestigingen kwamen leeskringen bij elkaar. Tijdens de zondagopenstelling van de Centrale Bibliotheek was er steeds iets cultureels te beleven, variërend van klassieke muziek, verhalen vertellen, koorzang, maskers maken voor kinderen, het optreden van de clowns Popi en Emilio tot de Amnesty International Estafette ‘Stop de kindsoldaten’.

UITERAARD HEBBEN WE OOK DIT JAAR WEER DEELGENOMEN AAN LANDELIJKE ACTIVITEITEN ZOALS DE KINDER- EN DE JONGE JURY, DE BOEKENWEEK, DE MAAND VAN HET SPANNENDE BOEK EN HEBBEN WE AANDACHT GESCHONKEN AAN DIVERSE LITERAIRE PRIJZEN. AAN DE LANDELIJKE GEDICHTENDAG HEBBEN WE MEEGEDAAN DOOR DE FAVORIETE GEDICHTEN EN LIEDTEKSTEN VAN EEN GROOT AANTAL MEDEWERKERS IN ALLE VESTIGINGEN OP TE HANGEN. IN HET KADER VAN DE KINDERBOEKENWEEK SPEELDE IN BIJNA ALLE LOCATIES THEATERGROEP DROOM EN DAAD DE VOORSTELLING VRIJE TIJD BESTAAT NIET. HET NIJMEEGSE VERTELFESTIVAL WAS WEER EEN GROOT SUCCES: 650 KINDEREN HEBBEN HIER AAN DEELGENOMEN. IN DIVERSE VESTIGINGEN ZIJN LEZINGEN GEHOUDEN, ONDER MEER OVER IJSLAND, DE GESCHIEDENIS VAN LENT EN SURINAAMSE LITERATUUR. SINDS DE CENTRALE BIBLIOTHEEK OVER EEN EIGEN LEZINGENZAAL BESCHIKT, IS HET AANTAL LEZINGEN FLINK TOEGENOMEN, WAARONDER EEN CYCLUS OVER VLAAMSE CULTUUR EN LITERATUUR ONDER DE TITEL DE VERWONDERING. OOK WERDEN OVERAL, GROTERE OF KLEINERE, TENTOONSTELLINGEN GEHOUDEN OVER DIVERSE ONDERWERPEN EN VAN VERSCHILLENDE KUNSTENAARS. IN EEN AANTAL VESTIGINGEN KWAMEN LEESKRINGEN BIJ ELKAAR. TIJDENS DE ZONDAGOPENSTELLING VAN DE CENTRALE BIBLIOTHEEK WAS ER STEEDS IETS CULTUREELS TE BELEVEN, VARIEREND VAN KLASSIEKE MUZIEK, VERHALEN VERTELLEN, KOORZANG, MASKERS MAKEN VOOR KINDEREN, HET OPTREDEN VAN DE CLOWNS POPI EN EMILIO TOT DE AMNESTY INTERNATIONAL ESTAFETTE STOP DE KINDSOLDATEN.

4

Kar in Hei nstr a

A n to n io

32

r d e R id d e

Ko en W ijn en

Arnhem h e V la g c s ie r F er li o edewerk n d e b ib K o e lc e lm r s c h il le D a a r le e s e v e d om n. bezoeke h e t le u k ‘I k v in d n N ij m e g e n t e r if t e n ’ h va t h e k e n n a a n t a l t ij d s c e e n a d ik

Man age men t-as sist ent e VGZ en ‘Voo r mij n eige n ont wik keli ng die van mij n doc hte rtje van 5’

2

39

... ‘P ap a! ’

Nicky

D a v id B lo emendal 33 Account

14

Je an et Za no li

b ij e e n r e c la m e ‘K o o k b o bureau eken en Va n S t e v a k a n t ie p h e n K in b o e k e n. a l b ij n a g a ll e s g e h e b ik t r o u w e le z e n ’ ns

nfelde

r

3e kl as Jo nkerb os ‘Ik ko m hier o per m nge aand om te veer 1 à 2 intern k etten eer ’

38

D ir e c t o r

Fraue

li jk w er ks te r M aa ts ch ap pe bo ek en , ko op ik li ev er ‘Voo r m ez el f vo or m ’n do ch te r er nu be n ik hi Jo an ’

Michae l Albin 29

rs G o k e P ie te

Compu ter program meur

18

‘Ik kwam met mijn vriendi n de nieuwe muziek afdelin g bekijke n met die mooie vleuge l’

n a si u m d e li jk G ym 6 e k la s S te is , n d a n th u r b e te r le re ie h n a k k ‘I ig ’ le k k e r ru st

A n n ik a 17 Melanie Scholten 4 1e groep kleuterschool ‘Mijn moeder haalt prentenboeken voor mij die ze dan gaat voorlezen’

Huwaë

H .J . v a n E ij k 55

t ie Recrea

e en o e r is m MBO T V ir g in ia n s v a n t e e le ’ a m o r S e ‘Vo o r d e n D a n ië ll e s Andrew

K a s s iè

5

re ‘I k b e n is d a t e v e n v e r g e t e n ik h e b wat he g ik ie t s v a n W il e le e n d , m a a r t la a t s t e b o e k bur Sm meesta l le e n it h ’

3 educatie Traditioneel bestaan er goede contacten met de peuterspeelzalen en het basisonderwijs. Ook dit jaar zijn er weer veel klassen en groepen op bezoek geweest. Extra aandacht is weer uitgegaan naar activiteiten, zowel voor kinderen als hun ouders, in het kader van het Gemeentelijk Onderwijs Achterstanden Beleid. Daarnaast is er meegewerkt aan diverse ouderactiviteiten, zoals het geven van lezingen over lees- en taalontwikkeling van kinderen. Maar ook leerlingen en cursisten van het voortgezet onderwijs, het ROC (NT2-cursisten), de ISK (Internationale Schakel Klas) en bewoners van het AZC (Asiel Zoekers Centrum) hebben de bibliotheek (beter) leren kennen. Er is op grote schaal gebruik gemaakt van door de bibliotheek samengestelde themacollecties, zowel voor peuters, basisschoolkinderen als middelbare scholieren. Ook dit jaar heeft de bibliotheek (met een workshop over klank en ritme in relatie tot poëzie) weer geparticipeerd in de Kunst- en Cultuurroute, waarbij havo- en vwo-leerlingen van de vierde klas een bezoek brengen aan diverse Nijmeegse culturele instellingen.

TRADITIONEEL BESTAAN ER GOEDE CONTACTEN MET DE PEUTERSPEELZALEN EN HET BASISONDERWIJS.

OOK

DIT

JAAR

ZIJN

ER

WEER

VEEL

KLASSEN

EN

GROEPEN

OP

BEZOEK

GEWEEST. EXTRA AANDACHT IS WEER UITGEGAAN NAAR ACTIVITEITEN, ZOWEL VOOR KINDEREN ALS HUN OUDERS, IN HET KADER VAN HET GEMEENTELIJK ONDERWIJS ACHTERSTANDEN BELEID. DAARNAAST IS ER MEEGEWERKT AAN DIVERSE OUDERACTIVITEITEN, ZOALS HET GEVEN VAN LEZINGEN OVER LEES- EN TAALONTWIKKELING VAN KINDEREN. MAAR OOK LEERLINGEN EN CURSISTEN VAN HET VOORTGEZET ONDERWIJS, HET ROC (NT2-CURSISTEN), DE ISK (INTERNATIONALE SCHAKEL KLAS) EN BEWONERS VAN HET AZC (ASIEL ZOEKERS CENTRUM) HEBBEN DE BIBLIOTHEEK (BETER) LEREN KENNEN. ER IS OP GROTE SCHAAL GEBRUIK GEMAAKT VAN DOOR DE BIBLIOTHEEK SAMENGESTELDE THEMACOLLECTIES, ZOWEL VOOR PEUTERS, BASISSCHOOLKINDEREN ALS MIDDELBARE SCHOLIEREN. OOK DIT JAAR HEEFT DE BIBLIOTHEEK (MET EEN WORKSHOP OVER KLANK EN RITME IN RELATIE TOT PO ZIE) WEER GEPARTICIPEERD IN DE KUNST- EN CULTUURROUTE, WAARBIJ HAVO- EN VWO-LEERLINGEN VAN DE VIERDE KLAS EEN BEZOEK BRENGEN AAN DIVERSE NIJMEEGSE CULTURELE INSTELLINGEN.

6

N at as ch a Bi er vl ie t 21

Av a Cre em ers

efken Ruud N

11 ine we rel d’ Gr oe p 7 va n ‘D e kle va n Ja cq ue s ‘Ik lee s gra ag bo ek en wa t inf orm ati etoe en af n Vri en s en lee bo ek jes vo or sc ho ol’

La at st e ja ar C de H ea o A rn om m er ci ël e E co no m ie aa he m n ‘B io gr af ië n ov de pe rs on en er de m ee st ui te en lo pe n, m aa r oo k na m an ag em en tb oe ke n vo or sl ag w er ke n en m ij n st ud ie ’

s

werker ppelijk a en h c s t anten Maa wat kr k a a v hier en’ ‘Ik zit laden te lez b e i n opi

24

R a a ij L ie k e v a n

e n Heerd E lm a v a g u is v e s t in r Vo lk s h e t s k r e en Medew romans a m e li jk s s e n d o o r n r o o v ‘I k le e n u u r b o e k e n , t u d in d e t a r c h it e c e n t o e e e n b la af ik s e le z it h o e k ’

38

Rens Wijnakker

4

w e re ld ’ e k le in e ‘D n a v G ro e p 1 d e h o n d !’ ‘D ri b b e l

17 6 VWO Montessori College ‘Ik lees eigenlijk van alles, maar vandaag ben ik op zoek naar boeken over kunstgeschiedenis voor school’

Daan P otsman 35 Vr i j w i l

Liek e Pete rs

ligersw erk me t verst ‘Ik neu andeli s jk geh een tij altijd wat andica dschri rond t pten ussen ftje’ d e c d ’s en lee s

18 6e klas Ste deli jk Gym nas ium ‘Ler en (me t mij n vrie ndi nne n) en inte rne tten ’ Je ss e H en dr ik s 9 G ro ep 5 va n ‘D e kl ei ne w er el d’ ‘D on al d D uc ks & H ar ry P ot te r na tu ur li jk !’

R ic k

Jef fre y Jan se n

s Creemer

’ e w e r e ld ‘D e k le in n a v roms en 6 ego cd- rt over Groep L l, a t s mee kbeu n spree & W is k e ‘S u s k e o e k e n v o o r m ij b nu ook ’ k r e w r u vu

26

9

7

Af ge stu de erd Be dri jfs ku nd ige ‘O md at ik ee n po os je ga rei ze n, bo ek en ov er Au str ali ë en Th ail an d’

4 bijzondere dienstverlening Naast activiteiten en faciliteiten voor kinderen, scholieren en volwassen cursisten, zijn er ook weer speciale activiteiten uitgevoerd voor andere doelgroepen. Zo was er, in samenwerking met welzijnsorganisatie Tandem, het bezoek van de schrijver Ali Eddaoudi en de acteur Mohamed Chaara voor Marokkaanse jongeren. Voor NT2-cursisten, ISK-leerlingen en AZC-bewoners is het mogelijk een gratis abonnement te krijgen; er zijn er hier ruim 300 van verstrekt. Ook zijn er voor veel allochtonen materialen in hun eigen taal, waaronder Arabisch, Perzisch, Kroatisch, Russisch, Turks en Vietnamees. Voor de categorie ‘ouderen’ is er de regeling ‘Bezoek aan Huis’, waarbij vrijwilligers boeken en andere materialen thuisbrengen bij ouderen en andere aan-huis-gebondenen. Voor 55 + zijn er lees- en muziekkringen en in 2001 is er ook een internetkring gestart. Het project ‘50 + leest voor’, waarbij ouderen regelmatig voorlezen in peuterspeelzalen, blijft succesvol. In een samenwerkingsovereenkomst hebben de bibliotheken van Apeldoorn en Nijmegen en Biblioservice Gelderland hun krachten gebundeld om te komen tot een dienstverlening voor bedrijven en instellingen: Gelderse Informatie- en Documentatie Service (GIDS). Onze bibliotheek voert vanaf 2001 een aantal opdrachten uit voor instellingen in de gezondheidszorg en het welzijnswerk.

NAAST ACTIVITEITEN EN FACILITEITEN VOOR KINDEREN, SCHOLIEREN EN VOLWASSEN CURSISTEN, ZIJN ER OOK WEER SPECIALE ACTIVITEITEN UITGEVOERD VOOR ANDERE DOELGROEPEN. ZO WAS ER, IN SAMENWERKING MET WELZIJNSORGANISATIE TANDEM, HET BEZOEK VAN DE SCHRIJVER ALI EDDAOUDI EN DE ACTEUR MOHAMED CHAARA VOOR MAROKKAANSE JONGEREN. VOOR NT2-CURSISTEN, ISK-LEERLINGEN EN AZC-BEWONERS IS HET MOGELIJK EEN GRATIS ABONNEMENT TE KRIJGEN; ER ZIJN ER HIER RUIM 300 VAN VERSTREKT. OOK ZIJN ER VOOR VEEL ALLOCHTONEN MATERIALEN IN HUN EIGEN TAAL, WAARONDER ARABISCH, PERZISCH, KROATISCH, RUSSISCH, TURKS EN VIETNAMEES. VOOR DE CATEGORIE OUDEREN IS ER DE REGELING BEZOEK AAN HUIS, WAARBIJ VRIJWILLIGERS BOEKEN EN ANDERE MATERIALEN THUISBRENGEN BIJ OUDEREN EN ANDERE AAN-HUISGEBONDENEN. VOOR 55+ ZIJN ER LEES- EN MUZIEKKRINGEN EN IN 2001 IS ER OOK EEN

INTERNETKRING

GESTART.

HET

PROJECT

50+

LEEST

VOOR,

WAARBIJ

OUDEREN

REGELMATIG VOORLEZEN IN PEUTERSPEELZALEN, BLIJFT SUCCESVOL. IN EEN SAMENWERKINGSOVEREENKOMST HEBBEN DE BIBLIOTHEKEN VAN APELDOORN EN NIJMEGEN EN BIBLIOSERVICE GELDERLAND HUN KRACHTEN GEBUNDELD OM TE KOMEN TOT EEN DIENSTVERLENING VOOR BEDRIJVEN EN INSTELLINGEN: GELDERSE INFORMATIE- EN DOCUMENTATIE SERVICE (GIDS). ONZE BIBLIOTHEEK VOERT VANAF 2001 EEN AANTAL OPDRACHTEN UIT VOOR INSTELLINGEN IN DE GEZONDHEIDSZORG EN HET WELZIJNSWERK.

8

5 ict Ook de Openbare Bibliotheek Nijmegen bestaat niet langer meer alleen uit een aantal gebouwen waar men boeken, kranten, cd’s, enz. kan lezen, beluisteren, raadplegen of lenen, maar wordt steeds meer een digitaal kenniscentrum. Veel mensen komen naar de bibliotheek om te internetten, te surfen, te e-mailen of anderszins de mogelijkheden te benutten van onze ca. 90 computers. Overal zijn, op verschillende niveaus, cursussen gegeven in de digitale informatieverstrekking; hiervan is op grote schaal gebruikgemaakt. Er is een nieuwe homepage ontwikkeld met veel meer mogelijkheden dan de vorige (waaronder verlengen en reserveren). Ook door het nieuwe zoeksysteem Codex zijn de raadpleegmogelijkheden enorm uitgebreid Nieuw is de Krantenbank, een zoekmachine voor binnenlandse dagbladen, die alleen in de openbare bibliotheken te vinden is.

OOK DE OPENBARE BIBLIOTHEEK NIJMEGEN BESTAAT NIET LANGER MEER ALLEEN UIT EEN AANTAL GEBOUWEN WAAR MEN BOEKEN, KRANTEN, CDS, ENZ. KAN LEZEN, BELUISTEREN, RAADPLEGEN OF LENEN, MAAR WORDT STEEDS MEER EEN DIGITAAL KENNISCENTRUM. VEEL MENSEN KOMEN NAAR DE BIBLIOTHEEK OM TE INTERNETTEN, TE SURFEN, TE E-MAILEN OF ANDERSZINS DE MOGELIJKHEDEN TE BENUTTEN VAN ONZE CA. 90 COMPUTERS. OVERAL ZIJN, OP VERSCHILLENDE NIVEAUS, CURSUSSEN GEGEVEN IN DE DIGITALE INFORMATIEVERSTREKKING; HIERVAN IS OP GROTE SCHAAL GEBRUIKGEMAAKT. ER IS EEN NIEUWE HOMEPAGE ONTWIKKELD MET VEEL MEER MOGELIJKHEDEN DAN DE VORIGE (WAARONDER VERLENGEN EN RESERVEREN). OOK DOOR HET NIEUWE ZOEKSYSTEEM CODEX ZIJN DE RAADPLEEGMOGELIJKHEDEN ENORM UITGEBREID NIEUW IS DE KRANTENBANK, EEN ZOEKMACHINE VOOR BINNENLANDSE DAGBLADEN, DIE ALLEEN IN DE OPENBARE BIBLIOTHEKEN TE VINDEN IS.

9

6 diversen Buitengewoon treurig is het feit dat vestiging ‘Neerbosch-Oost’ afbrandde in de nacht van 25 op 26 april. Hierbij gingen 16.000 banden verloren samen met zowat de gehele inventaris. Dit betekende een groot nadeel voor de gebruikers, die naar andere locaties moesten uitwijken. De kinderen van de peuterspeelzalen en de basisscholen in de wijk werden van boeken voorzien vanuit de Centrale Bibliotheek. Het is niet gelukt ‘Neerbosch-Oost’ te heropenen in 2001. De zondagopenstelling, waarmee in september 2000 is begonnen, is een succes gebleken, met gemiddeld tegen de duizend bezoekers per middag. Vanwege problemen over de financiering, zijn in het tweede jaar de deuren twee maanden later (in november) opengegaan. We gaan er vanuit dat de zondagopenstelling structureel onderdeel zal gaan uitmaken van ons nieuwe budgetcontract (20032006) met de gemeente. 2001 heeft in het teken gestaan van een reorganisatie met een daarbij horend stappenplan. Streven daarbij is te komen tot een plattere en meer flexibele organisatie met een meer klantgericht beleid. In mei 2002 zal deze wijziging in de organisatiestructuur ingevoerd worden. Aan de maandelijkse publicatie van de ‘Bibliotheekwijzer’ in de Zondagkrant (en daarnaast ook gratis aangeboden aan onze bezoekers) is, na vele jaren, een eind gekomen. Vanaf 2002 verschijnen er advertenties in diverse bladen. In het najaar is een speciale ledenwerfactie gehouden gericht op jongeren (14 t/m 17 jaar), die helaas weinig succesvol was. De jaarlijkse Peutermaand leverde echter wel een groot aantal nieuwe leden op.

BUITENGEWOON TREURIG IS HET FEIT DAT VESTIGING NEERBOSCH-OOST AFBRANDDE IN DE NACHT VAN 25 OP 26 APRIL. HIERBIJ GINGEN 16.000 BANDEN VERLOREN SAMEN MET ZOWAT DE GEHELE INVENTARIS. DIT BETEKENDE EEN FLINKE LAST VOOR DE GEBRUIKERS, DIE NAAR ANDERE LOCATIES MOESTEN UITWIJKEN. DE KINDEREN VAN DE PEUTERSPEELZALEN EN DE BASISSCHOLEN IN DE WIJK WERDEN VAN BOEKEN VOORZIEN VANUIT DE CENTRALE

BIBLIOTHEEK.

HET

IS

NIET

GELUKT

NEERBOSCH-OOST

TE

HEROPENEN

IN

2001. DE ZONDAGOPENSTELLING, WAARMEE IN SEPTEMBER 2000 IS BEGONNEN, IS EEN SUCCES GEBLEKEN, MET GEMIDDELD TEGEN DE DUIZEND BEZOEKERS PER MIDDAG. VANWEGE PROBLEMEN OVER DE FINANCIERING, ZIJN IN HET TWEEDE JAAR DE DEUREN TWEE MAANDEN LATER (IN NOVEMBER) OPENGEGAAN. WE GAAN ER VANUIT DAT DE ZONDAGOPENSTELLING STRUCTUREEL ONDERDEEL ZAL GAAN UITMAKEN VAN ONS NIEUWE BUDGETCONTRACT (20032006) MET DE GEMEENTE. 2001 HEEFT IN HET TEKEN GESTAAN VAN EEN REORGANISATIE MET EEN DAARBIJ HOREND STAPPENPLAN. STREVEN DAARBIJ IS TE KOMEN TOT EEN PLATTERE EN MEER FLEXIBELE ORGANISATIE MET EEN MEER KLANTGERICHT BELEID. IN MEI 2002 ZAL DEZE WIJZIGING IN DE ORGANISATIESTRUCTUUR INGEVOERD WORDEN. AAN DE MAANDELIJKSE PUBLICATIE VAN DE BIBLIOTHEEKWIJZER IN DE ZONDAGSKRANT (EN DAARNAAST OOK GRATIS AANGEBODEN AAN ONZE BEZOEKERS) IS, NA VELE JAREN, EEN EIND GEKOMEN. VANAF 2002 VERSCHIJNEN ER ADVERTENTIES IN DIVERSE BLADEN. IN HET NAJAAR IS EEN SPECIALE LEDENWERFACTIE GEHOUDEN GERICHT OP JONGEREN (14 T/M 17 JAAR), DIE HELAAS WEINIG SUCCESVOL WAS. DE JAARLIJKSE PEUTERMAAND LEVERDE ECHTER WEL EEN GROOT AANTAL NIEUWE LEDEN OP.

10

Lo ek Co m es Natasc ha Scholte n

44

27

P sy ch ol oo g en ov er ek ik nu bo ek zo on tj e ‘E ig en li jk zo n ij m ar he ef t fa al an gs t, da t ee n be et je la st va n ’ en om m op di t

Huisvr ouw ‘Ik was hier om te stemm en, maar normaa l ga ik voor mijn kindere n’

Ga we in Re m m er sw aa l 16 4 VW O Ca ni si us Co lle ge ‘Ik zo ek bl ad m uz ie k vo or m ijn ce llo ’

Nanne Taks

Milo u Verh ey

6

17

Basisschool ‘De Acker’

6e klas Ste deli jk Gym nas ium

‘Pinkeltje’

‘Lek ker rust ig lere n’

W ie be rd in k Le en de rt Ja n 27

bl io th ee k im e bi j de bi Ik w er k fu ll -t tu ur en ik aa ns e li te ra ‘L at ij ns -A m er s’ an ge w on e ro m

N a o m i va n d e r K ra a n 10 G ro e p 7 B a si ss c h o o l ‘L e u k e le e sb H a rr y P o tt o e k e n o ve r d ie re n e e r, m a a r d ie is a lt ij d n u it g e le e n d ’

Mi ch el Ho lla nd 13 1e kla s Ca nis ius Co lle ge ‘G rie ze lbo ek en zo als ‘K en om te int ern ett en ipp en ve l’ ’

Ge mm a Me eu ws en 37 Se cre tar es se

M is ja Hu st in gs

‘B oe kje s vo or mi jn do ch ter, zo als Pr en ten bo ek en en vo orl ee sb oe ke n’

27

Am ba ss ad e op M ex ic aa ns e t rk we , ns aa St ud en t Sp , m aa r m ee st al de M ay a- cu ltu ur er ov ek bo n ee ‘N u te le ne n’ om ni eu we cd ’s

11

7 feiten & cijfers Abonnementen

Mediabezit

Uitleningen

ABONNEMENTEN

MEDIABEZIT

UITLENINGEN

Uitgaven

Inkomsten

Bezoekers

UITGAVEN

INKOMSTEN

BEZOEKERS

Lezingen

LEZINGEN

Cursussen

CURSUSSEN

Informatievragen

INFORMATIEVRAGEN

12

Voorstel aan de Raad

89/1999

Nummer / datum raadsvergadering / datum vergadering B&W

/ 9 juni 1999 / 27 april 1999 Behandeld in commissies

Ruimtelijk ordening, Volkshuisvesting & Cultuur Sport, Financiën, Sociale Zaken & Bedrijven

13 april 1999 14 april 1999

Beleidsveld

Kunst en Cultuur Portefeuillehouders

J. Thielen, J. Tetteroo Onderwerp

budgetsubsidie Openbare Bibliotheek Nijmegen 1999-2002

Voorstel

1. in te stemmen met de notitie Bibliotheekbeleid Nijmegen; 2. te besluiten tot vaststelling van de budgetbeschikking voor de Openbare Bibliotheek Nijmegen voor de periode 1999- 2002 conform achterliggend concept; 3. het subsidiebudget 1999 vast te stellen op een bedrag ad ƒ 7.413.772,-- en de geringe technische correctie ad ƒ 2.043,-- binnen de begroting van de dienst Inwoners af te dekken.; 4. kennis te nemen van het feit, dat de bezuiniging ad ƒ 380.000,-wordt gerealiseerd middels maatregelen in de sfeer van tarieven en kostenvermindering.

1

Inleiding

Het bibliotheekwerk staat voor grote veranderingen. De voortgaande digitalisering en de op samenhang gerichte ontwikkelingen in en rondom het onderwijs maken het noodzakelijk een perspectief te schetsen voor de middellange termijn. Dit gebeurt op hoofdlijnen in de notitie Bibliotheekbeleid Nijmegen 1999- 2010 welke bij dit voorstel is gevoegd (bijlage 4). Het bestuur van de bibliotheek is het eens met de inhoud van deze notitie. Nader onderzoek is nodig en zal in 1999 in overleg met bestuur en directie van de bibliotheek worden uitgevoerd. De notitie geeft in paragraaf 5 een aantal actiepunten voor de komende budgetperiode. Deze punten worden in dit voorstel en in de budgetbeschikking verwerkt. Voor de budgetperiode 1999-2002 moet een nieuwe budgetbeschikking worden afgegeven aan de Openbare Bibliotheek Nijmegen. Ten behoeve van deze budgetbeschikking komen aan de orde: • paragraaf 2: de evaluatie van de afgelopen periode (1995 t/m 1998);

g:\b430\b433\raad werkbestanden\2002.10.30\012. stg openbare bibliotheek nijmegen\bibliotheek budegtsubsidie 1999-2002\89rvsnew.doc


Vervolgvel

1

• paragraaf 3: budgetbepaling, bezuiniging en dekking; • paragraaf 4: produkt- marktcombinaties; De concept- beschikking is in bijlage 3 bij dit voorstel gevoegd. 1.1 Doelstelling en beoogd effect

Door dit voorstel wordt het Bibliotheekbeleid Nijmegen vastgesteld, een globale visie op de middellange termijn voor het openbaar bibliotheekwerk in Nijmegen. Op grond van deze visie wordt in 1999 onderzoek verricht. Dit onderzoek moet duidelijk maken hoe de bibliotheek met gebruikmaking van de bestaande middelen de ontwikkelingen inzake digitalisering en educatieve taken kan volgen. Middels dit voorstel worden ook de produkt- marktcombinaties vastgesteld. Voor gemeente en Bibliotheek ontstaat meerjarige duidelijkheid over te leveren prestaties en bijbehorend subsidiebudget. 2

Argumenten

1. De notitie Bibliotheekbeleid Nijmegen De notitie maakt duidelijk dat het bibliotheekbeleid in de pas moet blijven lopen met ontwikkelingen in aanpalende sectoren (m.n. het onderwijs) en op het terrein van de nieuwe media. Wij voelden ons door het bibliotheekbestuur als het ware uitgedaagd tot het uitbrengen van deze notitie. In een eigen beleidsnotitie “openbare bibliotheek op weg naar 2000”, die bij dit voorstel ter inzage is gelegd, schetst het bibliotheekbestuur voor de spreiding van bibliotheekvoorzieningen twee scenario’s. Beide scenario’s spreken ons om verschillende redenen niet aan. Wij kiezen voor een meer organische ontwikkeling van het bibliotheekbeleid. Deze is complementair aan het gemeentelijk beleid op het terrein van onderwijs met relaties tot wijkaanpak en leefbaarheid en tot doelgroepen. De kern van dit beleid: Maatwerk op Lokatie. Het beleid op de middellange termijn kan alleen gerealiseerd worden als daarmee in de komende budgetperiode al rekening wordt gehouden. In het vervolg van dit voorstel én in de beschikking zijn in verband daarmee enkele punten uitgewerkt.

2 Evaluatie afgelopen budgetperiode (1995-1998). De evaluatie kent een inhoudelijk en een financiëel deel. Voordat wij dieper op enkele aspecten ingaan delen wij u mede, zeer tevreden te zijn over de resultaten van de Nijmeegse bibliotheek in de afgelopen periode. De inzet van de medewerkers van de bibliotheek en het beleid dat door het bibliotheekbestuur is gevoerd, hebben daar in belangrijke mate toe bijgedragen. Wij zijn hen daar zeer erkentelijk voor.

2a. Inhoudelijke evaluatie

2



Vervolgvel

2

In bijlage 1 bij dit voorstel vindt u overzichten en toelichtingen. Daarnaast bieden de ter inzage gelegde jaarverslagen van de bibliotheek nog informatie. Aantal leden: Het ledenaantal van de bibliotheek is een belangrijke indicator voor het bereik. Uit landelijke informatie is bekend, dat het ledenaantal in hoge mate wordt beïnvloed door tariefsmaatregelen. Een bibliotheek die kiest voor een hogere abonnementsgeld ziet in de regel het aantal leden scherp dalen. Tarieven die gerelateerd zijn aan het gebruik (zoals leengeld) hebben een veel gematigder effect op het aantal leden. Randvoorwaarde is een uitstekende publicitaire begeleiding. In Nijmegen zien we dezelfde effecten. Het aantal leden van de bibliotheek is, ondanks het invoeren van leen- en verlengingsgeld, op ongeveer hetzelfde peil is gebleven. Een aanzienlijke marketing- inspanning van de bibliotheek ligt hieraan ten grondslag. De invoering van abonnementsgeld heeft een forse terugval opgeleverd van het aantal 14 t/m 17 jarige leden in 1997. In 1998 zien we een licht herstel. Aantal uitleningen Het aantal uitleningen is een tweede indicator voor de effectiviteit van het bibliotheekwerk. De bibliotheek kan door verdergaande automatisering sinds 1997 onderscheid maken tussen directe uitleningen en verlengingen. Dit onderscheid is van belang om het leengedrag van leden te kunnen analyseren en waar nodig te beïnvloeden. Over het aantal uitleningen in de budgetperiode zijn interessante ontwikkelingen te melden. Hiervoor schreven wij over een forse terugval van het aantal 14 t/m 17- jarige leden in 1997, als gevolg van het invoeren van abonnementsgeld. Dat heeft in het betreffende jaar niet geleid tot een evenredige daling van het aantal uitleningen bij deze groep. De veronderstelling dat vooral “slapende” leden zouden afhaken lijkt te zijn uitgekomen. In 1997 is ook verlengingsgeld ingevoerd voor volwassenen, vooral om het aantal verlengingen terug te dringen. Het gevolg van deze maatregel zou een verhoogde omloopsnelheid van het mediabezit moeten zijn. Het beoogde effect: met minder boeken hetzelfde aantal abonnees bereiken. Het aantal verlengingen daalde spectaculair van plm. 672.000 in 1996 naar 463.000 in 1997. Een verdere daling naar plm. 327.000 verlengingen ( is plm. 16 % van het totaal aantal uitleningen) in 1998 was het gevolg van het invoeren van verlengingsgeld voor de jeugd. In twee jaar is het aantal verlengingen met 345.000 afgenomen, meer dan gehalveerd. In totaliteit namen de uitleningen (direct + verlengingen) sinds 1996 af met plm. 275.000. De directe uitleningen stegen derhalve met plm. 70.000.

3



Vervolgvel

3

Leesbevordering en onderwijsachterstandenbeleid In de vorige budgetbeschikking werd de aandacht vooral gericht op tekortkomingen in de bedrijfsvoering van de bibliotheek. Daarnaast werden voor het eerst prestaties benoemd, zoals het aantal uitleningen en het aantal leden. Het kwam nog niet tot benoeming van produkten. Daardoor werd geen specifieke aandacht besteed aan de bijdrage van het bibliotheekwerk aan onderwijs- activiteiten: algemene leesbevordering en bestrijding van onderwijsachterstanden. Niettemin besteedde de bibliotheek daar wel de nodige aandacht aan. Algemene leesbevordering Kinderen zijn de toekomstige leden van de bibliotheek. Daarom investeerde de bibliotheek uit eigen beweging in algemene leesbevordering. De bibliotheek organiseerde groepsbezoeken voor álle scholen in het PO alsmede activiteiten in het kader van de kinderboekenweek. Daarnaast bleek het uitlenen van speelleermaterialen een groot succes. Tenslotte noemen wij de groepsabonnementen. Deze abonnementen vormden een welkome service aan de scholen bij het uitvoeren van hun taalonderwijs. In de afgelopen periode is - ten laste van gemeentelijke onderwijsmiddelen - aan de bibliotheek een compensatie toegekend voor de derving van leengeld inzake deze abonnementen. Gratis lezen voor kinderen was uitgangspunt van beleid. Bovendien zou een extra last voor de scholen niet op te brengen zijn (voor een 8- klassige basisschool naast het abonnement ad ƒ 320,-- een extra- uitgaven van plm. 480,-- per jaar). De compensatie nam de financiële belemmeringen weg die ontstonden door de landelijke leengeldmaatregel. Men kan ten principale van mening verschillen over de vraag of de gekozen oplossing juist is. Bij sommigen zal het beeld postvatten, dat de sector onderwijs moet “opdraaien” voor tekorten in de bibliotheeksector. Anderen zijn van mening dat de bibliotheek niet moet “lijden” onder financiële beperkingen in de onderwijssector. Wij willen zo’n discussie niet vanuit “verkokerde” standpunten voeren, omdat dat verlammend werkt op de uitvoering van ons beleid. Wij hebben gemeentebreed gekozen voor integraal werken. Wij hebben ons gerealiseerd dat daarvoor een bepaalde mate van flexibiliteit moet worden aangebracht in de interne en externe budgetten. Gaandeweg - en op basis van inhoudelijke argumenten- zullen de grenzen van die flexibiliteit dan in zicht komen. Wij komen op dit punt terug bij de budgetbepaling op pag. 11. Bestrijding van onderwijsachterstanden (GOA, voorheen OVG) De bibliotheek was met name in het Primair Onderwijs (PO) actief. Voor project- ontwikkeling en begeleiding van scholen werd een halve formatieplaats bekostigd uit GOA- middelen. Daarnaast zijn activiteiten uit deze middelen betaald. Een beeld van de veelsoortige activiteiten geeft de produktbenoeming in bijlage 2. Op 1 april 1998

4



Vervolgvel

4

stelde de raad het Onderwijsachterstandenplan Nijmegen 1998- 2002 vast. Via dit plan nam de raad de regie van het onderwijsachterstandenbeleid ter hand. De ontwikkelingen inzake educatieve taken zijn in de beleidsnotitie ( bijlage 3) geschetst. Deze gaan zó snel, dat wij de betrokken instellingen, zoals de bibliotheek, duidelijkheid moeten geven over hun taken en financiële verantwoordelijkheden. Produkten en prijzen zijn echter veelal nog niet vastgesteld, laat staan dat gemeentelijke beleidswijzigingen (we spraken hiervoor al over flexibilisering) daarin zijn aan te brengen. Deze omissie is niet zomaar even te veranderen. Ook het “hoé” moet daarbij immers aan de orde komen (de werkwijze, omvang, kwaliteit en flexibiliteit van de uitvoerende organisatie). Omdat het “budgetinstrumentarium” dus nog niet volledig in de praktijk is gebracht, wordt ons gevraagd om extra- budgetten voor integrale activiteiten. De gemeente heeft die financiële ruimte niet, of in zéér beperkte mate. In het algemeen moet, voor de instelingen waar dat nog niet is gebeurd, zo snel mogelijk tot benoeming van produkten en vaststelling van prijzen worden overgegaan. Ten aanzien van de bibliotheek kiezen wij voor twee sporen: 1. Voor nú: beschrijving van het bibliotheekbeleid (bijlage 3), het benoemen van productmarktcombinaties (bijlage 2) én de opdracht om formatie vrij te maken voor activiteiten in het kader van onderwijsachterstands- bestrijding. De toekomstige omvang van deze per 1 januari 2000 vrij te maken formatie wordt bepaald op grond van het onder punt 2 aangekondigde onderzoek. Voor 1999 gaan wij ervan uit dat de al in uitvoering genomen activiteiten in het kader van onderwijsachterstanden tenminste op het niveau van de afgelopen periode worden voortgezet. 2. En binnen één jaar: onderzoek om te kunnen bepalen hoe de vraag van de scholen zich zal ontwikkelen en hoe de bibliotheek met de gegeven budgettaire ruimte aan die vraag kan beantwoorden. 2b. Financiële evaluatie. Bij dit voorstel zijn overzichten ter inzage gelegd ten behoeve van de financiële evaluatie en ten behoeve van de budgetbepaling in hoofdstuk 3. De overzichten betreffen: • exploitatie- analyse van de jaarrekeningen 1995 t/m 1998; • loonkostenontwikkeling (sec); • het budgetverloop en, met behulp daarvan, op niveau van kostensoorten een vergelijking tussen toegekend budget en werkelijke uitgaven/ inkomsten over 1995 t/m 1998. Bij de financiële evaluatie wordt eerst gekeken naar de afzonderlijke jaren. Vervolgens worden de werkelijke uitgaven op kostensoorten vergeleken met dezelfde componenten van het subsidiebudget (personeelskosten, materiële lasten en inkomsten)

5



Vervolgvel

5

Jaarrekeningen 1995 t/m 1998 De exploitatieresultaten van de bibliotheek zijn, mede door een actieve opstelling van het bibliotheekbestuur (ledenwerf- acties, tarievenbeleid) positief geweest. Het beeld: de bibliotheek kon een jaarlijkse bijdrage aan de risicovoorziening realiseren. Deze voorziening heeft ultimo 1998 een omvang ad ƒ 340.279, inbegrepen een onderdeel voor vervanging van ziek personeel ad ƒ 29.323,--. Het streefbedrag is conform de budgetbeschikking een bedrag ad ƒ 800.000,--. Het bestuur besloot ingaande 1997 tot verhoging van enkele uitgaven. Groot onderhoud werd op aanwijzing van de accountant verhoogd, en is in die zin een autonome stijging. Het verhogende effect ten opzichte van het voorgaande jaar is hieronder schematisch weergegeven. Bij de bedragen 1998 is het autonome aandeel van het nieuwe filiaal Lent buiten beschouwing gelaten.:

mediabudget ƒ automatisering ov.huisvestingskosten bestuurs- en org.kosten ƒ totaal per jaar

1997 1998 87.000,-ƒ 340.500,-ƒ 25.000,-ƒ 0,-ƒ 0,-ƒ 57.000,-0,-ƒ 50.900,-ƒ 112.000,-ƒ 448.400,--

Het mediabudget en de automatiseringskosten zijn verhoogd met het oog op de investeringen die volgens het bibliotheekbestuur noodzakelijk waren en zijn voor de “bibliotheek van de toekomst”. Het mediabudget is sinds 1-1-1997 verhoogd met ƒ 434.000,--. De automatiseringskosten werden in 1997 incidenteel verhoogd. In 1998 werd deze verhoging structureel gemaakt in verband met de toevoeging van het filiaal Lent (= autonome kostenverhoging). De verhogingen van overige huisvestingskosten en bestuurs- en organisatiekosten betroffen incidentele uitgaven. Wij zullen bij de paragraaf budgetbepaling ingaan op de vraag of de verhogingen, die geen autonome kostenstijgingen betreffen maar beleidskeuzes van het bibliotheekbestuur , moeten worden meegenomen in de budgetbepaling. Het positieve financiële resultaat was mede het gevolg van - tussentijds door uw raad geaccordeerde - tariefwijzigingen. Deze waren om een aantal redenen noodzakelijk. • Het was de verwachting dat het leen-(=auteurs-)recht sterk zou stijgen door koppeling aan het aantal uitleningen i.p.v. aan het aantal leden. Deze verwachting is in de budgetperiode nog niet uitgekomen. Het leenrecht bleef gerelateerd aan het aantal leden. Dat blijft in ieder geval zo totdat in 2001 het huidige systeem wordt geëvalueerd. Wél wordt ervan uitgegaan, dat bibliotheken in de jaren tot 2002 steeds meer leenrechten per lid moeten gaan afdragen. Hóeveel méér is nog niet bekend.

6



Vervolgvel

6

•

•

De budgetbeschikking opende de mogelijkheid om een bedrijfsrisicovoorziening te vormen, een manier om de instellingen van de eigen inspanningen te kunnen laten profiteren. Het bibliotheekbestuur ging uit van twee budgetperiodes om het plafond van ƒ 800.000,--te halen. In deze budgetperiode is plm. ƒ 340.000,-gehaald, zodat de zelf opgelegde taakstelling van ƒ 400.000,-- niet helemaal is gehaald. Niettemin kan het resultaat een zeer goede prestatie van het bestuur genoemd worden. Last but not least besloot uw raad in december 1996 tot een bezuiniging ad ƒ 380.000,--, te realiseren door een versterkte toepassing van het profijtbeginsel. Het tariefbeleid werd er vervolgens op gericht dat de leden door geleidelijke aanpassingen konden wennen aan hogere tarieven. Het gevoerde tarievenbeleid was mede door de prima publicitaire begeleiding van het bestuur - uiterst succesvol. In 1997 waren de inkomsten plm. ƒ 214.000,-- hoger dan in 1996. En in 1998 kwamen de eigen inkomsten nog eens ƒ 389.000,-hoger uit dan in 1997. In twee jaar stegen de inkomsten met ruim 6 ton !

Er was dus sprake van een sterke stijging van de inkomsten en achterblijvende verhoging van de leenrechtafdrachten. De financiële ruimte die hiervan het gevolg was, werd door het bestuur ingezet om structureel hogere personeelskosten te dekken, de bedrijfsrisicovoorziening te voeden én tenslotte om met ingang van 1997 enkele al eerder beschreven beleidskeuzes te maken (ophoging van onderhoudsbudget, mediabudget, bestuurs- en organisatiekosten en automatiseringskosten). De positieve financiële resultaten lijken een structurele tekortkoming te versluieren. Het bestuur staat, ondanks enkele tussentijdse bijstellingen van de loonkostencomponent, op het standpunt dat de oorspronkelijke financiële strategie vooral werd doorkruist door sector-specifieke CAO- ontwikkelingen. De loonkostenstijgingen bij de bibliotheek zouden hoger zijn dan de compensaties van gemeentewege. Het bestuur voert hierbij aan dat de bibliotheek- werkgevers keiharde onderhandelingen voeren met de bonden over de CAO- ‘s. De resultaten van deze CAO- besprekingen zijn zéker niet buitensporig te noemen. Daarnaast is volgens het bestuur sprake van voortdurende ondercompensatie van materiële lasten. Tenslotte voelt het bestuur zich zéér beperkt in zijn mogelijkheden om dergelijke verhogingen zelf op te vangen door de gemeentelijke indexering van de inkomsten. Deze tekortkomingen leiden volgens het bestuur dan ook tot verkapte bezuinigingen. Het bestuur van de bibliotheek staat niet alleen als het gaat om kritiek op de wijze van indexering. Inmiddels is onderzoek gaande naar een nieuwe manier van indexeren, die méér recht

7



Vervolgvel

7

doet aan de via een budgetrelatie gecreëerde verhoudingen. Gedacht wordt aan het invoeren van één percentage. Uw raad wordt daar nog in dit jaar over geïnformeerd. Loonkostenontwikkeling sec Het ter inzage gelegde overzicht “loonkostenontwikkeling bibliotheek” laat zien, dat het bestuur gelijk heeft als alléén de loonkostenontwikkeling in beeld komt. In de budgetperiode was gemiddeld per jaar sprake van een ondercompensatie ad plm. 130.000,-Het bibliotheekbestuur komt op basis van een procentuele benadering op een wat hoger bedrag (ƒ 156.000,--). Het bestuur van de bibliotheek trekt hieruit de algemene conclusie, dat de tariefsverhogingen alleen tot bezuiniging kunnen leiden als dit negatieve effect voor 1999 e.v. wordt gecorrigeerd. Op grond van de Algemene Subsidieverordening moet echter een andere insteek worden gehanteerd. Voor de nieuwe budgetperiode moet worden beoordeeld of de bibliotheek zonder budgetaanpassing hetzelfde produkt in dezelfde hoeveelheid en kwaliteit kan leveren. Voordat wij deze beoordeling maken, geven wij eerst een vergelijking tussen de werkelijke uitgaven/ inkomsten van de kostensoorten en de raming van die kostensoorten in het subsidiebudget. Budgetverloop en vergelijking subsidie- onderdelen en werkelijke uitgaven/ inkomsten In het ter inzage gelegde overzicht “budgetverloop 1995- 1998” ziet u ook een vergelijkende analyse op het niveau van kostensoorten. De werkelijke cijfers per kostensoort zijn afgezet tegen het betreffende subsidieonderdeel. Het is een andere manier om naar de financiële ontwikkelingen tijdens de budgetperiode te kijken. Hierbij willen wij aantekenen, dat in het budgetregime de vrijheid bestaat om tussen begrotingsposten te schuiven. De vergelijkende analyse levert wel een goed inzicht op. Voor de vergelijkig is in 1998 Lent buiten beschouwing gelaten. 1995 1996 1997 1998 overschrijding personeelskosten 175.586 231.941 228.393 266.446 onderschrijding materiële lasten

-354.934

-422.452

-39.782

255.277

wisselend beeld inkomsten

88.789

5.260

-223.202

-551.740

voordeel per jaar

90.559

185.251

34.591

48.212

Personeelskosten:

8



Vervolgvel

8

Het overzicht laat zien, dat al sinds het eerste jaar de werkelijke personeelskosten hoger zijn dan de personeelskosten in het subsidiebudget. Een sluitende verklaring hiervoor is niet te geven. Mogelijk is de budgetbasis voor de eerste periode niet helemaal correct geweest. Anderzijds kan daar al een ondercompensatie aan de orde zijn geweest. Tussen 1995 en 1996 is sprake van een toename. In 1997 stabiliseert het verschil en in ‘98 zien we weer een lichte toename. Vanaf het begin is sprake geweest van onevenwichtigheid. Materiële lasten: Daar staat in de jaren 1995 en 1996 een aanzienlijk voordeel bij de materiële lasten tegenover, dat ingaande 1997 ineens met tonnen zakt en in 1998 omslaat in een nadeel ad plm. 2,5 ton. De niet- autonome mutaties in 1997 en 1998 zijn al eerder aan de orde geweest. 1997 Eerder merkten wij op dat de bibliotheek in 1997 het mediabudget en de automatiseringskosten ophoogde met ƒ 112.000,--. Zónder deze extra- uitgaven zou het overschot materiële lasten in 1997 op plm. ƒ 151.000,-- zijn uitgekomen. Dat is plm. 271.000,-- láger dan het overschot in 1996. Ongeveer ƒ 200.000,-- van dit verschil is toe te schrijven aan de sterk gestegen afdracht van leenrechten in 1997. Het restant met name aan hogere automatiseringskosten en de ophoging van het onderhoudsbudget. 1998 In 1998 worden opnieuw enkele posten verhoogd. Lent buiten beschouwing latend, stijgen de kosten van de media met ƒ 340.000,--, de overige huisvestingskosten met ƒ 57.000,-- en de bestuurs- en organisatiekosten met ƒ 51.000,--. Zonder deze verhogingen (ƒ 448.400,-- t.o.v. 1997) zou sprake zijn geweest van een voordeel op materiële lasten ad ƒ 193.000,--. In de budgetperiode kunnen dergelijke verhogingen, vermits voldoende afgedekt, niet betwist worden. Voor de nieuwe budgetperiode moeten deze wél beoordeeld worden. Inkomsten: In het eerste budgetjaar waren de werkelijke inkomsten nog ƒ 89.000,-lager dan het inkomstendeel in de subsidie. In 1996 kwam door een stijging van de inkomsten de werkelijkheid heel dicht bij de subsidieraming. En in 1997 zien we dat het nieuwe tarievenbeleid de inkomsten hoger maakt dan de in de subsidieberekening opgenomen component. De inkomsten stegen ƒ 223.000,-- méér dan in het subsidiebudget was voorzien. De toename met ƒ 218.000,-- ten opzichte van 1996 was grotendeels toe te schrijven aan contributies (plm. ƒ 50.000,--) én leengelden (ƒ 155.000,--). In 1998 zet deze trend door. De inkomsten zijn ruim ƒ 550.000,-- hoger dan in het subsidiebudget voorzien. Ten opzichte van 1997 is sprake

9



Vervolgvel

9

van een toename met plm. 390.000,--, vooral toe te schrijven aan contributies (plm. Fl. 131.00,--) en leengelden e.d. (plm. Fl.232.000,--) Dekking leenrecht door leengeld 1995 1996 afdracht leenrecht 84.000,-85.000,-leengeld 0,-324.000,-verschil -84.000,-- 239.000,--

1997 284.000,-484.782,-200.782,--

1998 263.000 675.111 412.111

Sinds 1995 was in het budget een bedrag ad plm. 100.000,-- opgenomen voor af te dragen leenrechten. Dit bedrag was op de historie gebaseerd. Wij zien sinds de invoering van leengeld, dat de bibliotheek fors méér leengeld- inkomsten had, dan wat aan leenrecht moest worden afgedragen.Dit was, met het oog oop het realiseren van de bezuiniging, ook noodzakelijk. Het voordeel smelt in 1997 echter wég door hogere personeelskosten én door budgetuitzettingen bij onderhoud en media. Voor 1998 geldt hetzelfde met dien verstande dat het voordeel vooral is gebruikt om hogere uitgaven ad ƒ 508.000,-bij de materiële lasten te realiseren (huisvestingskosten, mediabudget en bestuur- en organisatiekosten). Afronding financiële analyse Waar de bibliotheek erop wijst, dat de hogere personeelskosten vooral moesten worden afgedekt door hogere inkomsten, merken wij op dat dit tot 1997 zéker niet het geval was. In 1997 lijkt dat wél het geval. De leenrecht- afdracht stijgt in dat jaar exponentiëel, waardoor het voordeel van 1996 niet kan worden vastgehouden. Hierbij tekenen wij aan, dat in dat jaar ook tot extra uitgaven in de sfeer van materiële lasten (automatisering en media) ad plm. ƒ 112.000,-- werd besloten. In 1998 blijven de personeelskosten en de leenrechtafdrachten ongeveer op het niveau van 1997, maar in dat jaar wordt een forse verhoging van overige huisvestingskosten, media- uitgaven en van bestuurs- en organisatiekosten gerealiseerd (plus ƒ 448.000,--). Door de autonome én niet- autonome hogere uitgaven zijn de hogere inkomsten nagenoeg genivelleerd. Afrondend: de bibliotheek heeft gedurende deze budgetperiode, door een pro- actief financiëel beleid van het bibliotheekbestuur, ook in financiëel opzicht buitengewoon goed gepresteerd. Daarvoor spreken wij naar de medewerkers en het bibliotheekbestuur onze waardering uit. Niettemin: de budgettaire behoefte voor de nieuwe budgetperiode kan -we hebben het over overheidsmiddelen- niet op onze waardering voor geleverde prestaties worden gebaseerd. Bij het begin van een nieuwe budgetperiode is het onze verantwoordelijkheid om de hernieuwde inzet van gemeentemiddelen inhoudelijk (zie beleidsnotitie) en financiëel kritisch te bezien. Dit geldt temeer

10



Vervolgvel

10

nu de financiële situatie van de stad veel onzekerheden kent. In tegenstelling tot het bestuur van de bibliotheek, zijn wij van mening dat de autonome overschrijdingen in de sfeer van de personeelskosten géén substantiëel probleem zullen opleveren. Tot en met 1998 heeft de bibliotheek voldoende ruimte gehad om verschillen binnen de totale budgettaire ruimte op te vangen én een bijdrage aan de bedrijfsrisicovoorziening te realiseren. Daarnaast zijn de materiële lasten in 1997 opgehoogd met plm. 127.000,--(het onderhouds- en mediabudget) en in 1998 nog eens met ƒ 448.000,-(overige huisvestingskosten, mediabudget en bestuurs- en organisatiekosten) Daarnaast speelt een rol, dat in de loop van deze budgetperiode besloten werd tot een andere methodiek van indexeren. Daarmee werd al tegemoetgekomen aan de kritiek van de instellingen op dit instrument. Wij schreven hiervoor al, dat ook de aangepaste methodiek niet naar tevredenheid werkt, hetgeen aanleiding is voor onderzoek en een voorstel in dit jaar aan uw raad over aanpassing. Samenvattend zien wij geen aanleiding tot structurele aanpassingen van de budgettaire ruimte voor 1999 e.v.. Wél lijkt er aanleiding om de onderdelen van het subsidiebudget (bij gelijkblijvende budgettaire ruimte) aan te passen aan de werkelijkheid. Voor de budgetbepaling 1999- 2002 concentreren wij ons dan ook op de wijze, waarop de bibliotheek de bezuiniging kan realiseren. In het bestuurlijk overleg over de inhoud van de concept- stukken werd duidelijk dat het bibliotheekbestuur zich door deze uitkomst als het ware “gestraft” voelt voor de goede prestaties. Wij hebben het bibliotheekbestuur meegedeeld, daarvoor begrip te hebben. Niettemin kunnen wij op grond van de cijfers en gelet op onze verantwoordelijkheid inzake de inzet van gemeentemiddelen niet tot een andere conclusie komen.

3. Budgetbepaling In december 1998 bepaalde Uw raad het budget voor 1999 voorlopig op ƒ 7.411.729,--. Wij tekenen aan dat de budgetberekening een kleine technische correctie behoeft die duidelijk wordt uit het ter inzage gelegde overzicht “budgetverloop”. In voornoemd budget is rekening gehouden met de bezuiniging ad ƒ 380.000,--. Bovendien is daarin een bedrag ad ƒ 10.000,-- opgenomen inzake derving van leengeld voor het gebruik van de NijmegenPas. Uitgangspositie In de financiële evaluatie is enkele malen gesproken over besluiten van het bibliotheekbestuur tot verhoging van enkele uitgaven. Zónder deze extra- uitgaven zou het positieve saldo in 1997 zijn uitgekomen op plm. ƒ 151.000,-- (nu plm. 40.000,--) en in 1998 op

11



Vervolgvel

11

plm. ƒ 583.000,-- (nu ƒ 48.000,--). Met het resultaat 1998 zou dus én de bezuiniging zijn gerealiseerd én zou er voldoende ruimte overblijven voor het repareren van de ondercompensatie én zou er daarna nog plm. ƒ 50.000,-- over zijn geweest voor toevoeging aan de bedrijfsrisicovoorziening. Deze wetenschap is van belang voor de constatering dat er géén aanleiding is voor structurele ophoging van het budget. Bovendien lijkt het erop, dat voor het realiseren van de bezuiniging geen extra maatregelen nodig zijn. Immers, de verhogingen waartoe het bestuur besloot kunnen worden teruggedraaid. Niettemin liggen er dan enkele punten ter bespreking voor. De tarieven voor 13 t/m 17- jarigen zouden nog aan de orde komen. Bovendien ligt er de tussentijds door uw raad uitgesproken wens om het mediabudget te ontzien, terwijl onze benadering betekent, dat de verhogingen van mediabudget, overige huisvestingskosten en bestuurs- en organisatiekosten ongedaan worden gemaakt. Met name het ongedaan maken van de verhoging van het mediabudget is strijdig met de door het bestuur zo gewenste kwaliteits- investeringen in de bibliotheek van de toekomst De bezuiniging Het bezuinigingsbesluit was gebaseerd op versterkte toepassing van het profijtbeginsel. Ter uitvoering daarvan stelde de bibliotheek voor om de tarieven dusdanig te veranderen, dat 0 t/m 17 jarigen voor ƒ 150.000,-- en volwassenen voor ƒ 230.000,-- bijdroegen aan het realiseren van de bezuiniging via hogere tarieven. Op grond van de Wet op het specifiek welzijn moet uw raad goedkeuring geven aan tarieven voor 0 t/m 17 jarigen.Uw raad besloot op 10 juni 1998 om 0 t/m 13 jarigen te vrijwaren van contributie en leengeld. Voor de groep 14 t/m 17 jarigen moest bezien worden of de scheve verhouding tussen directe uitleningen en verlengingen beïnvloed kon worden. De tariefsverhoging voor volwassenen via een gedifferentiëerd stelsel, nam uw raad voor kennisgeving aan. Bij dit voorstel zijn overzichten ter inzage gelegd die de maatregelen met betrekking tot tarieven en leenregels laten zien. 13 t/m 17 jarigen De geconstateerde scheve verhouding (véél meer verlengingen dan directe uitleningen) zou alleen aangepakt kunnen worden door invoeren van een pas met pasfoto. Een eerdere poging daartoe (begin 90- er jaren) liep stuk op de slechte uitvoerbaarheid en de hoge kosten. Ook nu spelen deze factoren een belangrijke rol. Omdat wij overigens geen argumenten zien om deze groep uit te sluiten van de versterkte toepassing van het profijtbeginsel, stellen wij uw raad voor om in te stemmen met het voorstel van de bibliotheek. Dat wil zeggen dat voor 14 t/m 17 jarigen ingaande 2000 de keuze bestaat tussen: a. ƒ 20,-- abonnementsgeld en ƒ 0.25 leengeld óf b. ƒ 10,-- abonnementsgeld en ƒ 0.50 leengeld.

12



Vervolgvel

12

Verlengings- en “te- laat-geld”blijven onveranderd. De verwachte meer- opbrengst hiervan bedraagt ƒ 18.000,--. Per saldo (volwassenen ƒ 230.000,--, 0 t/m 14 jarigen ƒ 18.000,--) moet dan nog ƒ 132.000,-- van de totale bezuiniging ingevuld worden. Het terugdraaien van de verhogingen van overige huisvestingskosten en bestuurs- en organisatiekosten (samen groot ƒ 108.000,--)leidt blijkens het bestuurlijk overleg niet tot grote problemen. Van de totale bezuiniging moet dan nog ƒ 30.000,-- ingevuld worden. Wij hebben overwogen om bij één of meer filialen het aantal openingsuren te verminderen. Deze mogelijkheid, die leidt tot vermindering van de formatie- omvang van de bibliotheek, doet zich voor in verband met aanwezige vacature- ruimte. Het huidige personeel wordt hierdoor niet getroffen. Daarnaast blijkt, dat steeds meer mensen boeken lenen bij de Centrale Bibliotheek of andere filialen. Dit is een gevolg van de geautomatiseerde catalogus. De Centrale Bibliotheek en filiaal Zwanenveld, beide met een groot verzorgingsgebied en/of grote drukte, zouden uitgezonderd moeten worden van beperking van openingsuren. De filialen Bottendaal en Lent ook. Voor Bottendaal geldt al een minimale openingstijd. Voor Lent geldt, dat juist uitbreiding van openingsuren is voorzien in verband met de ontwikkeling van het Waalspronggebied. Bij dit voorstel is een overzicht gevoegd dat inzicht geeft in de effecten van deze mogelijkheid. Als zes filialen één dagdeel sluiten, zou dat een besparing opleveren ad plm. ƒ 128.000,--. In het bestuurlijk overleg bleek dat deze ook voor ons onsympathieke mogelijkheid nu géén draagvlak heeft. Temeer, nu op korte termijn een onderzoek start naar de mogelijkheden voor de bibliotheek om de ontwikkelingen inzake digitalisering en educatieve taken te kunnen volgen. Mediabudget Het bestuur besloot in 1997 (ƒ 87.000,--) en 1998 (ƒ 340.500,--) tot substantiële ophoging van het mediabudget. Als wij de hogere inkomsten toebedelen aan de te realiseren bezuiniging (wat de opdracht van uw raad was) en aan hogere personeelskosten, moet deze verhoging van het mediabudget grotendeels ongedaan worden gemaakt. Wij menen daarmee toch in lijn te handelen met het raadsbesluit van 10 juni 1998, waarbij u uitsprak dat het mediabudget ontzien moest worden. Immers, ons besluit betekent dat het mediabudget op hetzelfde niveau blijft gehandhaafd. Aan het bestuur is het vervolgens om mogelijkheden tot een méér gerichte inzet van dit budget te benutten. Hierbij denken wij aan de sterke vermindering van het aantal verlengingen, wat binnen de verschillende segmenten van het mediabezit keuzes mogelijk maakt ten faveure van nieuwe media. Bovendien wordt momenteel een vorm van centrale inkoop ontwikkeld,

13



Vervolgvel

13

waarbij maatwerk kan worden geleverd. Dit zou tot efficiencybesparingen kunnen leiden. Gelet op de relatief gering omvang van het resterende bedrag, (ƒ 30.000,-- bij een omzet van ruim 9 miljoen), menen wij dat een aanwijzing voor een inkomstenverhoging of kostenverlaging op een specifiek onderdeel niet nodig is. Het bibliotheekbestuur heeft meer dan eens aangetoond zeer wel in staat te zijn mogelijkheden te benutten binnen de totale exploitatie. Overige zaken Twee zaken vragen dan nog om bespreking. Het betreft het gebruik van de NijmegenPas en de schoolabonnementen. NijmegenPas In de budgetperiode was sprake van een toenemend gebruik van de NijmegenPas. De bibliotheek ontving wegens derving van leengeld in totaal ƒ 15.000,--, waarvan ƒ 10.000,-- als aanvulling op de subsidie en ƒ 5.000,-- van Bureau NijmegenPas. Hierbij werd ervan uitgegaan dat de NijmegenPas in totaal een derving aan leengeld ad ƒ 30.000,-op zou leveren. Op basis van de cijfers over 1997 lijkt sprake van een iets minder hoge derving van leengeld (plm. 27.000,--). In 1998 is het gebruik van de NijmegenPas echter weer toegenomen (derving plm. ƒ 37.000,--). Met Bureau NijmegenPas bestond de afspraak om op fifty/fifty- basis samen te werken. Bureau NijmegenPas wil voor 1999 deze afspraak handhaven, in die zin, dat de bibliotheek een compensatie ontvang ad ƒ 20.000,--, waarvan ƒ 10.000,-- t.l.v. NijmegenPas en ƒ 10.000,-- als aanvulling op de subsidie. Bij de aanstaande heroverweging van het gemeentelijk beleid inzake de NijmegenPas zal dit aspect worden meegenomen. Het onderdeel NijmegenPas kan dus in de komende budgetperiode wijzigen. Schoolabonnementen Eerder merkten wij op dat een discussie over schoolabonnementen niet vanuit verkokerde standpunten moet worden gevoerd. Gratis lezen voor kinderen is het uitgangspunt van beleid. Dat kan gerealiseerd worden door bijdragen uit verschillende budgetten. Voor een 8- klassige basisschool leidt het leengeld tot een extrauitgave ad plm. ƒ 480,-- (6 x per jaar 40 boeken x 8 groepen x ƒ 0,25). De integrale kostprijs: aantal schoolabonnementen per 31-12-1998: aantal uitleningen gemiddeld per abonnement

498 56.349 113,15.

14



Vervolgvel

14

kosten per uitlening gemiddeld

ƒ

totale kosten 56.349 x 3,82

ƒ 215.253,--

inkomsten abonnementen afkoop leengeld

3,82 *

ƒ 19.920,-ƒ 15.000,--

totale inkomsten

ƒ

34.920,--

bijdrage bibliotheek schoolabonnementen

ƒ 180.333,--

De bibliotheek is voor 77 % afhankelijk van subsidie. De overige 23 % zijn eigen inkomsten. De bibliotheek zou dan plm. ƒ 49.500,-- (23 % van 215.253,--) aan inkomsten moeten ontvangen. Rekening houdend met de inkomsten uit abonnementen en de afkoop leengeld t.l.v. onderwijsmiddelen ontvangt de bibliotheek nog plm. ƒ 15.000,-- te weinig. Het bibliotheekbestuur vindt dat op deze wijze een redelijke verdeling is gemaakt over de verschillende partners. De scholen betalen plm. 20.000,-- voor de abonnementen, uit gemeentelijke onderwijsmiddelen wordt ƒ 15.000,-- gecompenseerd voor derving van leengeld en de bibliotheek draagt uit eigen inkomsten ƒ 15.000,-bij. Het bestuur gaat er bovendien -met ons- van uit dat de schoolabonnementen een regulier produkt zijn en derhalve terecht voor een bedrag ad plm. ƒ 180.000,-- ten laste van het budget mogen komen. Wij stellen voor de bestaande regeling te handhaven. Voor zover dat binnen het Gemeentelijk Onderwijsachterstandenbeleid budgettair noodzakelijk is, kan de compensatie worden toegespitst op scholen met gewichtsleerlingen (plm. 40 scholen met plm. 400 abonnementen).

4. Productmarkt- combinaties en randvoorwaarden Landelijk zijn proefprojecten en discussies achter de rug en nog gaande, over nut en noodzaak van de benoeming van Productmarktcombinaties (PMC’s) bij bibliotheken. Overheersend is de gedachte, dat de benoeming van producten in twee richtingen wérkt. In de richting van de organisatie/medewerkers, omdat de oriëntatie op de omgeving veel sterker wordt. En in de richting van de subsidiërende overheid omdat een duidelijker opdracht ook leidt tot betere verantwoording respectievelijk sturing. Alléén de benoeming van PMC’s volstaat echter niet. Duidelijkheid is ook geboden over de vraag hoé de producten op de meest effectieve en efficiënte manier geleverd kunnen worden . De subsidiegever kan hieraan randvoorwaarden stellen, zoals spreidingsbeleid, openingstijden, tarieven jeugdigen/ jongeren, kwaliteitseisen, budgettering. Binnen dat inhoudelijk en financiëel kader is de uitvoering de verantwoordelijkheid van het bibliotheekbestuur

15



Vervolgvel

15

Productmarkt- combinaties ofwel: het WAT. De landelijke discussie over productmarktcombinaties wordt gedomineerd door de methodologie. In dát kader gaat het dan om producten als “recreatief lezen”, “educatie” en “informatie”. U kunt zich daarbij voorstellen dat een keuze voor deze product - indeling helemaal in de organisatie en de huisvesting/ inrichting van de betreffende bibliotheken doorwerkt, bijvoorbeeld tot aan het vestigen van een reisbureau- filiaal (recreatie) toe. Wij zijn wat dichter bij huis gebleven. Bij de benoeming van productmarktcombinaties is uitgegaan van leeftijdsgroepen. Deze afbakening werd ook gebruikt voor de inrichting van de nieuwe Dienst Inwoners. Binnen de leeftijdsgroepen wordt toegespitst op deelprodukten, doelgroepen en/of facetbeleid. De indeling geeft ons voldoende de gelegenheid om duidelijk te formuleren wat wij van de bibliotheek willen. Daar kan dan ook een prijs aan verbonden worden. Dat zal binnen één jaar gebeuren, waarbij gerapporteerd wordt tegelijk met de uitkomsten van het nog in te stellen onderzoek. In het schema zijn de prijzen dus nog niet ingevuld. Wel is duidelijk gemaakt welke informatie moet worden geleverd. In bijlage 3 bij dit raadsvoorstel vindt u de uitgewerkte productmarktcombinaties. Dit schema vormt een bijlage van de nieuwe budgetbeschikking. 3

Draagvlak

Het voorstel en de beleidsnotitie zijn besproken met het bestuur van de bibliotheek. Het bestuur onderschrijft de beleidsnotitie en zou het op prijs stellen als het in te stellen onderzoek in samenwerking met de gemeente kan worden uitgevoerd. Daarnaast onderschrijft men de voorgestelde produkt- marktcombinaties. Het bestuur verzoekt om deze jaarlijks extra- comptabel te mogen invullen, omdat anders een grote verandering van de financiële administratie het gevolg is. Wij kunnen met dit verzoek instemmen. Het bestuur is ten principale van mening, dat de autonome personeelskostenstijging voldoende gecompenseerd moet worden. Het bestuur benadrukt, dat de huidige methodiek van indexeren leidt tot verkapt bezuinigen en wil dat daar een einde aan komt. In die zin dat ondercompensatie van materiële lasten en gelijktijdige indexering van de inkomsten voortaan achterwege blijven. Het bestuur is, gegeven het beeld van de financiële evaluatie, à contre coeur bereid om genoegen te nemen met een eenmalige bijdrage over 1999 ad ƒ 100.000,--. Het bestuur overweegt hierbij, dat het jaar 1999 al halverwege gevorderd is en dat nieuwe bestellingen voor media, voorbereid in 1998, inmiddels voor het grootste deel zijn gedaan. Wij hebben hiervoor al aangegeven dat de wijze van indexeren onderzocht wordt, met de bedoeling de door het bestuur aangegeven problemen in het vervolg uit te sluiten. Ondanks het feit, dat een groot deel van de bestellingen al gedaan is, voelen wij ons in verband met de

16



Vervolgvel

16

financiële omstandigheden van de gemeente en de relatief gezonde financiële positie van de bibliotheek niet vrij om een éénmalige dotatie te doen in 1999. Tenslotte is het bestuur van mening, dat een deel van de aanstaande grootscheepse vervangingsinvesteringen voor automatisering als beleidsgevoelig moet worden beschouwd. Het betreft het deel dat uitgaat bóven de normale vervangingsinvestering waarvoor gereserveerd is (investering 1,6 miljoen, gereserveerd voor vervanging 8 ton, tekort (ofwel “de top” van de investering) 8 ton. In de beleidsnotitie schrijft het bestuur dat een Europese subsidie wordt aangevraagd. Hoewel wij ertoe neigen om de top van deze investering als beleidsmatig aan te merken, willen wij een beslissing daarover nu nog niet nemen. Wij zullen uw raad daartoe een definitief voorstel doen in samenhang met de uitkomsten van het in te stellen onderzoek. Mogelijk is dan ook uitsluitsel te geven over een mogelijke Europese subsidie. Wij willen de bibliotheek wel ondersteunen bij het aanvragen van genoemde subsidie. 4

Aanpak/uitvoering

Niet van toepassing 4.1 Communicatie

Niet van toepassing 5

Kosten, baten en dekking

Op grond van herberekening van het subsidiebudget is een kleine technische correctie aan de orde met een budgettair effect ad ƒ 2.043,--, welke binnen de begroting van de dienst Inwoners wordt afgewikkeld. 6

Standpunt commissie

De commissieleden van de PvdA voorstel. De leden van de VVD leden van de overige fracties Stadspartij Leefbaar Nijmegen

en van het CDA gaan accoord met het maken een technisch voorbehoud. De (AOV/Unie 55+, SP, Groen Links, en D’66) maken voorbehoud.

Reactie van het college: Naar aanleiding van de van het bibliotheekbestuur ontvangen brief en de commissiebehandeling wordt een onbedoelde omissie hersteld. Het betreft de uitbreiding van de openingsuren van het filiaal Lent, welke uitbreiding ingaande 1999 leidt tot een extra kostenpost ad ƒ 19.700 (basis 1998) welk bedrag wordt toegevoegd aan de budgetbasis voor de nieuwe periode. Dekking geschiedt ten laste van de voor het voorzieningenplan Waalsprong geraamde middelen. Overigens wordt het voorstel ongewijzigd aan uw raad voorgelegd. College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen,

17



Vervolgvel

17

De Burgemeester,

De Secretaris,

mr. E.M. d'Hondt

W. Smids

Bijlagen: 1 t/m 4: inhoudelijke evaluatie, productmarktcombinatie, budgetbeschikking en beleidsnotitie Ter inzage:overzichten financiën, tarieven en leenregels, openingstijden, jaarverslagen 95-97 en jaarrekeningen 95-97

18


Raadsbesluit

De Raad van de Gemeente Nijmegen, bijeen in zijn openbare vergadering van

9 juni 1999; Gelezen het voorstel van

burgemeester en wethouders d.d. 27 april 1999; Gelet op

de bepalingen van de Wet Specifiek Welzijn inzake jeugdtarieven en de overige terzake geldende bepalingen en uitvoeringsvoorschriften; Besluit

1. in te stemmen met de notitie bibliotheekbeleid in Nijmegen; 2. te besluiten tot vaststelling van de budgetbeschikking 1999- 20002 voor de openbare bibliotheek conform achterliggend concept; 3. het subsidiebudget 1999 vast te stellen op ƒ 7.413.772 en een technische correctie ad ƒ 2.043,-- af te wikkelen binnen de begroting van de Dienst Inwoners; 4. kennis te nemen van het realiseren van de bezuiniging middels maatregelen in de sfeer van de tarieven en kostenvermindering. De Voorzitter

De Secretaris

g:\b430\b433\raad werkbestanden\2002.10.30\012. stg openbare bibliotheek nijmegen\bibliotheek budegtsubsidie 1999-2002\89rbs.doc

inhoudsopgave Voorwoord Cultuur Educatie Bijzondere dienstverlening ICT Diversen Feiten & cijfers

Recommend Documents