Inhoudsopgave. SRTV Jaarverslag

Inhoudsopgave Voorwoord door de voorzitter ................................................................................................... 2 Inleiding ...................................................................................................................................... 3 Doelstelling en visie .................................................................................................................. 3 Uitvoering ................................................................................................................................... 3 De organisatie.............................................................................................................................. 3 Het werk ...................................................................................................................................... 4 Nieuw in 2010 ............................................................................................................................. 4 Loverboys .................................................................................................................................... 4 Ronselen, ook in de homowereld .................................................................................. 5 Overweging rond mensenhandel ................................................................................................. 6 Samenwerkingsverbanden ........................................................................................................ 7 Religieuze netwerken................................................................................................................... 7 Renate ...................................................................................................................................... 7 Talithakum ................................................................................................................................... 7 Netwerk van religieuzen actief tegen vrouwenhandel in Indonesië. ............................... 8 Migrantenkerken .......................................................................................................................... 9 BLinN

...................................................................................................................................... 9

Convenant ................................................................................................................................... 9 SRTV-medewerkers ................................................................................................................. 10 Lijst van SRTV-medewerkers in 2010 ........................................................................................ 10 Zr Martia wint Vredesprijs Breda 2010......................................................................... 12 SRTV in 2010 ............................................................................................................................ 13 Reguliere SRTV-activiteiten ....................................................................................................... 13 Voorlichting en bewustwording .................................................................................................. 13 Activiteiten binnenland............................................................................................................ 13 Workshops en lezingen in Nederland ......................................................................................... 14 Voorlichting en workshops ......................................................................................................... 14 Het begint met een vriendenverzoek ........................................................................... 15 Ander activiteiten van de SRTV .............................................................................................. 16 Bezoek aan vrouwen in detentie ................................................................................................ 16 Voorbereidingen jubileum 20 jaar SRTV .................................................................................... 16 Werkstuk maken over loverboys.................................................................................. 16 Activiteiten buitenland............................................................................................................. 17 SRTV als stageplek ................................................................................................................... 18 Ondersteunde projecten in 2010 ................................................................................................ 19 Communicatie en Media ............................................................................................................ 19 Websitebezoek .......................................................................................................................... 19 Lobby en beleidsbeïnvloeding .................................................................................................... 19 Financiële verantwoording 2010 ............................................................................................. 20 Toelichting bij de financiële verantwoording ............................................................................... 21 Baiba’s verhaal............................................................................................................ 22 SRTV Jaarverslag 2010

1

Voorwoord door de voorzitter “God sprak: ‘Ik heb de ellende van mijn volk gezien, de jammerklachten gehoord. Ik zal er zijn”. Exodus 3, 7 en 8.

Een treffender titel dan dit citaat uit de Bijbel had het mapje met overwegingen en gebeden rond mensenhandel niet kunnen krijgen. Het Jaarverslag 2010 heeft u onder ogen en al is het immense probleem “mensenhandel” nog lang niet uit de wereld, het verslag pleit wel voor vertrouwen in een doorgaande positieve ontwikkeling binnen de SRTV en in de maatschappij om dit aan te pakken. Stuk voor stuk zijn deze ontwikkelingen een bevestiging van de woorden uit het Boek Exodus: “Ik heb gehoord. Ik heb gezien. Ik zal er zijn.” En dit “Ik zal er zijn” kan alleen gebeuren via begeesterde en energieke mensen. Zij zijn de handen en voeten die “Ik zal er zijn” hier-en-nu waarmaken. U leest in dit Jaarverslag: “op allerlei vlakken zijn positieve ontwikkelingen te melden: erkenning van slachtoffers, initiatieven voor goede opvang en begeleiding, groeiende media-aandacht en sterk verbeterde strafrechtelijke vervolging van daders”. Samenwerkingsverbanden, religieuze netwerken, toenemend website-bezoek – wéér toenemend – het moet je verwonderen en dankbaar stemmen. Scholieren die werkstukken maken over het onderwerp mensenhandel, met name over loverboys en zo hun leeftijdgenoten waarschuwen en een preventieve werking bevorderen. Een levendig geheel aan activiteiten die een beeld schetsen van een strijd tegen deze onrechtvaardigheid, uitbuiting en vernedering. Een strijd die uitmondt in – zij het bij kleine beetjes – overwinning van dit kwaad en rechtvaardiging van de slachtoffers ervan. Mensen weer hoop geven, hen de rug weer laten rechten. En daarnaast er alles aan doen om het te voorkomen. Een droom? Een ideaal! Maar een ideaal dat kans heeft op verwezenlijking! Dit alles zou in veel mindere mate binnen de SRTV kunnen gebeuren als er geen idealistische, hardwerkende en bekwame stafmedewerksters waren en vele vrijwilligers die met eenzelfde idealisme en energie hiervoor werken. Met hun verschillende talenten, kennis en ervaring vullen zij elkaar aan en zijn zij een stevige en onmisbare ondersteuning. Ook de door velen van u gegeven financiële ondersteuning is onmisbaar om tot goede resultaten te komen en ons netwerk uit te breiden en zo steeds meer, ook wereldwijd, hulp te bieden aan slachtoffers en goede voorlichting te geven. Het past ons u heel hartelijk te danken. Van harte bedankt voor alle inzet, op welk gebied ook. “Ik zal er zijn” mogen wij zo samen tot een levende realiteit maken.

zuster Tarcies Wijngaard OSA

2

SRTV Jaarverslag 2010

Inleiding In 1991 werd de Werkgroep Religieuzen Tegen Vrouwenhandel1 opgericht. In 2002 is deze werkgroep omgevormd tot een stichting. In 2010 werden de eerste voorbereidingen getroffen voor het jubileumjaar 2011 wanneer de SRTV haar 20 jarig bestaan zal vieren. In deze snel veranderende tijden is ook SRTV een organisatie die niet stil staat. Een voortdurende beweging in beleid, maatschappelijke ideeën omtrent mensenhandel2, gedwongen prostitutie en andere vormen van gedwongen arbeid maken dat elke organisatie in dit veld blijvend in beweging is. In 2010 heeft de SRTV zoals in dit verslag te lezen is vooral de nadruk gelegd op het geven van voorlichting in Nederland. De nadruk werd gelegd op werkzaamheden rond het thema loverboys. Een nieuwe doelgroep die werd benaderd zijn de migrantenkerken. Speciaal voor religieuzen en kerkelijk geïnteresseerden werd een mapje met bezinningsboekjes samengesteld. In de werkzaamheden van de SRTV kwam mensenhandel in de vorm van gedwongen prostitutie uitgebreid aan bod, maar ook andere vormen van uitbuiting en gedwongen arbeid werden steeds meer in de activiteiten betrokken.

Doelstelling en visie De doelstelling van de Stichting Religieuzen Tegen Vrouwenhandel is: een bijdrage te leveren aan de strijd tegen de handel in vrouwen en de daaruit voortvloeiende prostitutie, en daarbij mede vorm te geven aan een menswaardige toekomst voor de slachtoffers van deze handel. In alle jaren van haar bestaan heeft de SRTV steeds de nadruk gelegd op preventie, voorlichting en bewustwording van vrouwenhandel. De SRTV vindt het belangrijk dat de kennis over hierover toeneemt in alle mogelijke geledingen van de samenleving in Nederland maar ook daarbuiten. Buiten Nederland wil de SRTV vooral preventief bezig zijn door de bewustwording ten aanzien van vrouwenhandel bij religieuzen en Christelijke organisaties te vergroten. De SRTV werkt vanuit de christelijke visie dat elk mens geschapen is naar het beeld van God en recht heeft op een menswaardig bestaan. Slachtoffers van mensenhandel worden op grove wijze aangetast in hun menselijke waardigheid. In de visie van de SRTV is gedwongen prostitutie een ernstige vorm van mensenhandel.

Uitvoering Door de veranderende samenleving, nieuwe ideeën over moraliteit en gewijzigde politieke uitgangspunten is het thema mensenhandel een dynamisch onderwerp. Het onderwerp mensenhandel krijgt hierdoor regelmatig een ander perspectief. De kleine en daardoor flexibele opzet van de SRTV leent er zich uitstekend voor om in dit veranderend klimaat voorlichting op maat aan te bieden.

De organisatie De SRTV is een kleine organisatie met twee betaalde stafmedewerkers en een veertigtal vrijwillige medewerkers, waarvan ongeveer de helft lid is van een religieuze congregatie. In de afgelopen jaren is het aantal vrijwilligers constant gebleven en zelfs gegroeid. Een groot deel van de vrijwilligers is actief sinds het ontstaan van de organisatie en heeft inmiddels een hoge leeftijd bereikt. Vele van hen zijn zeer actief en betrokken bij het werk van de SRTV. Daarnaast zijn er in de afgelopen jaren ook nieuwe vrijwilligers actief geworden bij de verschillende werkzaamheden. Er

1

Overal waar vrouwenhandel staat kunt u ook mensenhandel lezen. Mensenhandel is het werven, vervoeren, overbrengen, onderbrengen of ontvangen van personen door middel van bedreiging met of gebruik van geweld, andere vormen van dwang, afpersing, fraude, misleiding of misbruik van een kwetsbare positie met als doel uitbuiting; uitbuiting van een ander in de prostitutie; andere vormen van seksuele uitbuiting gedwongen arbeid of diensten; slavernij of met slavernij gelijk te stellen praktijken en het wegnemen van organen. (VN Palermo protocol 2000) 2


3

is de SRTV veel aan gelegen ook in de toekomst een vrijwilligersorganisatie te blijven. Met het oog op de toekomst van de SRTV wordt daarom in 2010 en 2011 gewerkt aan een nieuw vrijwilligersbeleid.

Het werk SRTV richt zich vooral op preventief werk. Hierbij is het geven van voorlichting over mensenhandel in Nederland en daarbuiten, om zo de bewustwording rond het onderwerp te vergroten, cruciaal. In de voorlichting werd in 2010 het themaland Albanië en de situatie aldaar veelvuldig als voorbeeld gebruikt. In dit Europese land zijn de verschillen tussen rijk en arm immens en is mensenhandel een groot probleem. Themaland Albanië werd in 2009 gestart en liep door in 2010.

Nieuw in 2010 Loverboys Loverboy, is een betrekkelijk nieuw woord, maar als onderdeel van het thema mensenhandel bestaat het al lange tijd. In 2004 dook het woord voor het eerst op in de media. Het ging hier om slachtoffers, meisjes van Nederlandse nationaliteit die gedwongen in de prostitutie bleken te werken. Tot die tijd leek gedwongen prostitutie en vrouwenhandel alleen voor te komen bij buitenlandse vrouwen die zonder legale papieren in de prostitutie werkten. Het feit immers dat ze geen paspoort en/of werkvergunning hadden, maakte hen vatbaar voor dwang en uitbuiting. Nederlandse vrouwen en vrouwen met een geldig paspoort konden vrij kiezen om wel of niet in de prostitutie te werken, zo luidde de algemene mening. Zij konden zonder schroom naar de hulpverlening als ze zich bedreigd zouden voelen en konden weglopen bij hun pooier als die gewelddadig of bedreigend werd. Hoe naïef gedacht. Ook twintig jaar geleden werden jonge vrouwen in Nederland gedwongen in de prostitutie tewerk gesteld. Tijdens de medewerkersvergadering in september sprak mw. Linda Futa - van Goch over haar eigen ervaringen3. In 2010 werd steeds duidelijker dat ook jongens slachtoffer van loverboys worden. Nu het woord loverboy steeds vaker in de media opduikt als een van de facetten van het thema mensenhandel krijgt de SRTV steeds meer vragen hierover van scholieren, vrouwenorganisaties en anderen. Om aan deze vragen tegemoet te komen heeft de SRTV in 2010 een themanummer van het blad Verhandelingen uitgebracht dat helemaal gewijd werd aan dit ‘nieuwe’ fenomeen. De SRTV schetste met dit blad een genuanceerd beeld van de loverboyproblematiek: wat is een loverboy, hoe gaat hij te werk, hoe herken je hem, wie is het slachtoffer, wat doet de hulpverlening, zijn jongens altijd dader, zijn meisjes altijd slachtoffer, ……………..? De SRTV merkte dat vooral veel vrouwen, moeders en oma’s, met onbeantwoorde vragen zaten. Mede daarom biedt de SRTV sinds 2009 een speciaal op de loverboyproblematiek gerichte lezing aan: ‘Liefde, rozengeur en handelswaar’. Tijdens een dergelijke lezing had een moeder in het zuiden van het land de moed om te vertellen dat het haar zoon ook was overkomen4. Liefde, Rozengeur en handelswaar Wat is mensenhandel? Hoe komt het in Nederland voor? Wat is een loverboy? Stel uw (klein)dochter heeft een vriendje. Hij is vriendelijk, maakt haar allerlei complimentjes en geeft cadeautjes. Op het eerste gezicht niets mis mee en u bent blij te zien dat uw (klein)dochter tot over haar oren verliefd is. En toch. De jongen palmt uw (klein)dochter via allerlei verleidingstactieken volledig in om haar op den duur buiten te sluiten. Hoe zit dat met het verschijnsel loverboys? Wat zijn lovergirls? Zijn ze werkelijk zo lief als het woord doet klinken? Wat betekent dit? Lopen alleen meisjes gevaar of kunnen jongens ook ten prooi vallen? Rondom deze en andere vragen kan de Stichting Religieuzen tegen Vrouwenhandel een lezing verzorgen. www.srtv.info/loverboys

3 4

4

Op pagina 12 leest u meer hierover. Hieronder leest u haar verhaal. SRTV Jaarverslag 2010

Ronselen, ook in de homowereld

Jeroen ging studeren en had een kamer gevonden. We zijn naar Amsterdam gereden om spulletjes te kopen voor de inrichting. Toen we door de stad liepen, viel het ons op dat er veel mannen naar ons keken. “Die kijken naar jou, mam,” zei Jeroen. “Vergeet het maar, die kijken naar jou,” was mijn antwoord.

Jeroen kwam uit de kast; hij was homo. Een moeilijke periode brak aan. We wisten beiden niet hoe de wereld waarin hij terecht zou komen, in elkaar zat. Gelukkig was Jeroen erg open. Hij stelde zijn vrienden aan me voor en nam me ook mee naar de plekken waar hij uitging. Jeroen was in een wereld gestapt die mij volkomen vreemd was. Ik zag hoe homo’s elkaar herkenden. Ik leerde verschillende types kennen, variërend van de ‘ideale schoonzoon’ tot de ‘relnicht’. Maar ik zag ook hoe ouderen jacht maakten op nieuwelingen.

Herkenning Die beelden schoten door mij heen toen ik in maart 2010 een aangrijpende lezing over loverboys en mensenhandel bijwoonde. Uit eigen ervaring weet ik dat deze problematiek ook in de homowereld niet onbekend is. Jonge jongens worden overstelpt met dure cadeaus. Soms wordt hun studie betaald of krijgen ze zeer luxe woonruimte aangeboden. Heel langzaam worden ze afhankelijk gemaakt. Ook Jeroen is dit overkomen. Ik zag hem veranderen. We hadden steeds minder contact en als we contact hadden, was hij niet erg mededeelzaam. Ik informeerde bij zijn vrienden en die hadden dezelfde ervaring als ik. Dankzij adequaat ingrijpen van die vrienden kwam er na twee jaar een einde aan de situatie. Acht jaar later We zijn inmiddels acht jaar verder. Jeroen heeft nooit over deze periode willen praten. Naar aanleiding van de lezing kwam het onderwerp echter weer ter sprake. Voor Jeroen met tegenzin. Hij vertelde dat het woord ‘ronselen’ ook van toepassing is op wat er met hem is gebeurd. “Als nieuweling in de scene ben je kwetsbaar en blij met alle aandacht. Het streelt je ego dat jíj uitverkoren bent. Je beseft niet wat er gebeurt. Het materiële genieten is belangrijk en inherent aan het ‘verkopen’ van je lichaam. Maar je verleider heeft de macht over je.” Ik herinnerde hem eraan dat hij boos op mij en zijn vrienden was toen we een einde aan die praktijken maakten. Hoewel hij vond dat zijn diensten een reële ruil waren voor het luxe leven, gaf hij aan dat hij later enorm opgelucht was dat er een einde aan was gekomen. Jeroen heeft nooit aangifte gedaan, omdat hij zich schaamde. Steunen is belangrijk Dat hij altijd op mijn steun en die van zijn vrienden heeft kunnen rekenen, was erg belangrijk. Jeroen is een sterk persoon geworden met een goede baan en een prachtige vaste partner, die hem ook erg goed geholpen heeft. Het is goed gekomen! Maar hoe vaak gaat het fout? Ik pleit dan ook met klem voor meer aandacht voor dit onderwerp. Merel Een Nederlandse moeder Uit Verhandelingen 2010


5

Overwegingen rond mensenhandel In de afgelopen jaren constateerde de SRTV telkens dat er een gebrek was aan bezinningsmateriaal op het gebied van vrouwenhandel. Daarom produceerde de SRTV in april 2010 een mapje met overwegingen rondom mensenhandel onder de titel ’Ik heb de jammerklachten gehoord; Ik zal er zijn!’. Deze uitgave bevat 5 boekjes met teksten en gebeden rond mensenhandel. De overwegingen zijn voorzien van reflecties van Carlos Mesters, een karmeliet die als missionaris in Brazilië werkt. De zeer aansprekende illustraties zijn beschikbaar gesteld door zr. L. Foolen sfic. Het mapje met overwegingen werd speciaal samengesteld voor religieuzen die zich betrokken weten bij mensenhandel. Maar ook anderen die iets willen betekenen voor de slachtoffers van mensenhandel zullen er inspiratie en kracht uit kunnen putten. De boekjes zijn zeer geschikt voor gebedsmomenten in parochies, communiteiten of andere groepen zoals jongeren. Deze uitgave was niet mogelijk geweest zonder de financiële steun van Mensen met een Missie. Vanwege het grote succes van deze uitgave en de vele vragen en reacties uit het buitenland werd in november een Engelse versie gemaakt genaamd ‘I have heard their cry, I will be with you!’. De mapjes bevatten 5 boekjes met de volgende thema’s:

seksuele uitbuiting

6

uitbuiting kinderen

gedwongen migratie

slavernij

een beroep op ons


Samenwerkingsverbanden Door steeds verdergaande samenwerking met personen en organisaties groeit een wijdverbreid netwerk dat elkaar kent en weet te vinden als dat nodig is. Ook in 2010 heeft de SRTV samen met Mensen met een Missie en Cordaid enkele activiteiten uitgevoerd. Het opzetten van Renate, het Europese Netwerk van Religieuzen Tegen Mensenhandel en Exploitatie was niet mogelijk geweest zonder de steun van Cordaid. Het samenstellen en uitgeven van het mapje met bezinningsmateriaal rond mensenhandel ‘Ik heb de jammerklachten gehoord, ik zal er zijn’ zou niet mogelijk zijn geweest zonder de financiële steun van Mensen met een Missie.

Religieuze netwerken Een goede samenwerking van religieuzen wereldwijd is belangrijk. De criminelen die zich met mensenhandel bezighouden zijn goed georganiseerd en over de hele wereld verbonden. Alleen door het opzetten van een wereldwijd netwerk tegen mensenhandel in zowel de landen van herkomst, van doorvoer en de bestemmingslanden kunnen we de strijd aangaan. Met name bij veel religieuze congregaties van vrouwen is het bewustzijn van de problemen van mensenhandel sterk aanwezig en sommigen van hen hebben de strijd tegen mensenhandel hoog op hun prioriteitenlijst staan.

Renate Op initiatief van de SRTV werd in 2009 een Europees netwerk van Religieuzen tegen mensenhandel en uitbuiting opgericht. Dit netwerk heeft de naam RENATE gekregen: Religious in Europe Networking Against Trafficking and Exploitation. In 2010 werd het netwerk een stichting, kreeg een eigen logo, een informatiefolder en een website. Het netwerk Renate wil vooral praktisch van aard zijn. Leden van het netwerk beschikken graag over informatie uit de aangesloten landen en willen elkaar voor raad en advies kunnen mailen of bellen. Het netwerk communiceert vooral via internet. In 2010 creëerde de SRTV daarvoor een Renate-listserv. SRTV-vrijwilliger, zr. Marjolein Bruinen, stuurt twee maal per maand relevante en interessante informatie via internet naar een groot aantal geïnteresseerden. De Renate-stuurgroep heeft zich in 2010 voornamelijk beziggehouden met de organisatie van een Renate conferentie in Polen in september 2011. Het is niet eenvoudig maar wel essentieel om religieuzen in Oost-Europa bij dit thema te betrekken. Telkens blijkt weer dat religieuzen in deze landen zeer actief zijn op scholen, binnen organisaties als Caritas en in parochies. Een hedendaags probleem als mensenhandel wordt binnen kerkelijke organisaties nog niet echt aangepakt. Het netwerk Renate probeert bij te dragen aan een verandering in deze houding.

Talithakum Ook in 2010 vertegenwoordigde de SRTV de Nederlandse vrouwelijke religieuzen in het internationale netwerk Thalitakum. Deze organisatie werkt onder de paraplu van de UISG5 in Rome. Aangesloten zijn de verschillende regionale netwerken zoals die in Afrika, Australië, Azië, Noord- en Zuid-Amerika en Europa. Een van de aangesloten netwerken is het Indonesische netwerk van Religieuzen tegen vrouwenhandel. Zr. Antonie Ardatin is de drijvende kracht achter dit netwerk6. De SRTV heeft op regelmatige basis contact met de diverse netwerken in Europa en in de wereld. De SRTV wil in deze netwerken een rol blijven spelen, omdat op deze wijze contacten ontstaan met slachtoffers en kennis over mensenhandel bij de SRTV toeneemt. Deze samenwerking heeft tot doel het internationale netwerk uit te breiden, ervaringen met elkaar te delen, 5

6

UISG: Unie van vrouwelijke hogere oversten

Hieronder kunt meer lezen over haar en haar werk SRTV Jaarverslag 2010

7

slachtoffers op te vangen, internationaal beleid te ontwikkelen en op nationaal-, Europees- en internationaal niveau te lobbyen. Verschillende religieuze netwerken legden in 2010 steeds meer nadruk op het feit dat de enorme omvang van mensenhandel niet mogelijk zou kunnen zijn zonder de enorme vraag. Religieuzen willen zich daarom niet alleen richten op opvang van slachtoffers maar ook op preventie door voorlichting aan potentiële slachtoffers èn op bewustmaking van 'klanten'.

Netwerk van religieuzen actief tegen vrouwenhandel in Indonesië. In Indonesië is zuster Antonie Ardatin al enkele jaren bezig de zusters aldaar te informeren over vrouwenhandel. Zr. Antonie maakt deel uit van de congregatie van de 'Zusters van de Choorstraat', naar de straat in Den Bosch waar het moederhuis van deze congregatie staat. Zr. Antonie heeft in de afgelopen jaren 10 seminars over de problematiek rond vrouwenhandel georganiseerd voor religieuzen op verschillende eilanden in Indonesië. Voor deze bijeenkomsten nodigde zr. Antonie zusters van verschillende congregaties uit. Er werd begonnen met het organiseren van eendaagse bijeenkomsten op verschillende plekken in Indonesië. Grote groepen jonge zusters kwamen naar deze bijeenkomsten. Zr. Antonie zorgde ervoor dat ook de lokale politie en het IOM (de Internationale Organisatie voor Migratie) erbij betrokken werden. Zusters die aangaven met dit thema verder te willen gaan werden uitgenodigd voor een meerdaagse bijeenkomst. Hier werd diep ingegaan op de oorzaken van vrouwenhandel, de gevolgen en er werd naar lokale oplossingen gezocht. Op deze manier werden drie grote bijeenkomsten gehouden in het oosten van Java (Surabaya), in het midden van Java (Purwokerto) en in West Sumatra (Lampung). Aan alle bijeenkomsten namen 30 zusters deel.

In 2010 sprak zuster Antonie bij de SRTV over de bijeenkomsten en over het groeiende netwerk in Indonesië. De zusters vangen nu geregeld slachtoffers op die terugkeren van de meest verschrikkelijke werkervaringen in het Midden-Oosten of Maleisië. Het Indonesische netwerk heeft een opmerkelijke beslissing genomen. Ze besloten geen opvanghuis te bouwen, het zou erg veel geld kosten, er moeten altijd zusters of medewerkers aanwezig zijn, slachtoffers hebben vaak verschillende artsen nodig en kunnen niet altijd op een bepaalde plek veilig gehuisvest worden. De zusters besloten om de slachtoffers in hun eigen communiteiten op te vangen. Zr. Antonie vertelde: “Er is altijd wel een plekje voor één of twee meisjes in een groep zusters, de meisjes kunnen altijd met iemand praten, kunnen op die plek onderdak krijgen waar het veilig is voor hen én het geld dat voor een gebouw nodig zou zijn hoeft nu niet bij elkaar gesprokkeld te worden”. Deze manier van opvang is gelijk aan wat de zusters in Nederland deden in de jaren tachtig en ook gelijk aan wat zusters nu in Italië doen. Uit: Verhandelingen April 2010

8


Migrantenkerken Kerken in Nederland worden de laatste tijd steeds vaker geconfronteerd met de kwestie van mensenhandel en mensensmokkel. In kerkgemeenschappen worden regelmatig slachtoffers begeleid. Hierbij wordt hen onderdak, bescherming en in veel gevallen ook pastorale zorg geboden. Ook in migrantenkerken zien we dit meer en meer gebeuren. Zij komen binnen hun gemeenten migranten tegen die slachtoffer zijn van mensenhandel en/of mensensmokkel. Vaak weten mensen binnen deze kerken niet welke hulpverleningsmogelijkheden er bestaan. Zij kunnen aan de hand van een speciaal voor hen opgestelde richtlijn van SKIN7 (Samen Kerk In Nederland) hun weg vinden in de hulpverlening. In 2010 organiseerde SKIN een informatiedag voor besturen en belangstellenden van migrantenkerken over mensenhandel. De SRTV, Comensha8, BlinN9, IOM10 en LOS11 gaven er uitleg over hun werkzaamheden. SKIN nam het initiatief om rond de tafel te gaan zitten met de verschillende organisaties die in Nederland actief zijn in de bestrijding van mensenhandel. Vanaf het begin is de SRTV hierbij nauw betrokken geweest. De werkzaamheden van de verschillende organisaties werd duidelijk in kaart gebracht. Dit resulteerde in een brochure met richtlijnen voor migrantenkerken in het omgaan met slachtoffers van mensenhandel. In deze brochure introduceert SKIN een doorverwijzingsroute (een Flowchart) die schematisch aangeeft wat kerken en organisaties kunnen doen als ze met mensenhandel in aanraking komen.

BLinN Samen met de organisatie BLinN beheert de SRTV het Noodfonds. Deze samenwerking startte in 2007 en heeft in de jaren daarna een vast karakter gekregen en resulteert in wekelijkse telefoongesprekken waarin gekeken wordt of een aanvraag gehonoreerd kan worden. Het fonds werd opgericht om slachtoffers bij te staan die door onverwachte uitgaven, voor huisvesting, leges of medicijnen, voor een probleem worden geplaatst. Voor de SRTV is deze samenwerking van belang om een goede kijk op de telkens veranderende situatie betreffende slachtoffers van mensenhandel te houden. Ongeveer 50 procent van de betalingen uit het noodfonds waren giften. De andere 50 procent waren leningen die werden terugbetaald.

Convenant In Nederland is de samenwerking met collega-organisaties die werken tegen vrouwenhandel verder gegroeid. Ook in 2010 werd in de vorm van een convenant12 met vier organisaties samengewerkt. Belangrijk uitgangspunt van deze samenwerking is het registreren van slachtoffers waarbij data ter beschikking worden gesteld aan het Landelijk Bureau Nationaal Rapporteur Mensenhandel. Daarnaast zijn er de gezamenlijke inspanningen bij het veilig terugkeren van vrouwen naar hun land van herkomst of een ander land. Het netwerk van de SRTV werd daarbij diverse keren ingezet.

7

SKIN is de landelijke vereniging van christelijke migrantenkerken en –geloofsgemeenschappen in Nederland waar op dit moment 66 migrantenkerken en –geloofsgemeenschappen bij zijn aangesloten. 8

Comensha – Coördinatiecentrum mensenhandel BlinN – Bonded Labour in Nederland 10 IOM – Internationale organisatie voor Migratie 11 LOS – Landelijk Ongedocumenteerden Steunpunt 12 SRTV, Comensha/LaStrada, BLinN, IOM (Internationale Organisatie voor Migratie) 9


9

SRTV-medewerkers De SRTV bestaat uit een kleine staf en een veertigtal vrijwillige medewerkers. De SRTV wil dit ook in de toekomst zo houden. Vrijwillige medewerkers worden op allerlei gebieden ingezet. Hun kennis, inbreng en ervaringen zijn binnen het werk van grote waarde. Dankzij hun inzet en creativiteit beschikt de SRTV over kleine promotiematerialen als SRTV-kaarten. Vele werkzaamheden als het insteken van informatiemappen, het inruimen van ontvangen tijdschriften en het kopiëren en vouwen van voorlichtingsfolders werden voornamelijk door hen verricht. Verschillende vrijwillige medewerkers hebben op regelmatige basis hand-en-span-diensten verricht in het kantoor van de SRTV. Ook de boekhouding wordt grotendeels door een vrijwilliger uitgevoerd. De redactie van de bladen Verhandelingen en Transactions wordt voor een belangrijk deel gevormd door SRTV-vrijwillligers. Voor het vouwen, insteken en verzenden van deze bladen komt telkens een enthousiaste groep medewerkers naar Den Bosch.

Lijst van SRTV-medewerkers in 2010 Stafmedewerkers Mw. Ivonne van de Kar Mw. Elma van den Nouland Bestuur Zr. Tarcies Wijngaard, Zrs Augustinessen van Heemstede Dhr. Johan Naron, geassocieerd lid SMA Mw. Phily van Dijck, Internationale Graalbeweging Mw Riet Spierings, Vrouwe van Bethanië Mw. Hilly Merx-Dompeling, Pastoraal werker STEK Br. Arie Kuil, Karmelieten Br. Piet Bots, Franciscanen

voorzitter secretaris/ vice-voorzitter bestuurslid bestuurslid bestuurslid bestuurslid bestuurslid

Het SRTV-bestuur vergadert vier maal per jaar en fungeert als een bestuur op afstand dat zeer betrokken is bij de werkzaamheden van staf en medewerkers. In september trad Hilly Merx toe tot het bestuur. De functie van penningmeester is momenteel vacant. Vrijwillige medewerkers Mw. Mayenka Albarracín Mw. Katherine Andrean-Gellert Mw. Ton Brouwer, Internationale Graalbeweging Zr. Marjolein Bruinen, Dominicanessen van Bethanië Zr. Martia van de Burgt, Zusters Franciscanessen Alles voor Allen Zr. Dominica Dogge, Medische Missiezusters Mw. Coks van Eysden Mw. Zus Graafmans Mw. Namaat Issa Zr. Jeanne Kemmeren, Medische Missiezusters Mw. Co Knappstein, Dominicaanse Lekenorde Mw. Elly König, Internationale Graalbeweging Fr. Frans Kwik, Missionarissen van Mill Hill Zr. Mechtild Leenaerts, Arme Dienstmaagden van Jezus Christus Mw. Will van der Leeuw Dhr. Gijs Lieffering Zr. Juliet Mateo, missiezusters Dienaressen v.d. H Geest Mw. Nel van Mil, Vrouwe van Bethanië Zr. Celine Padinjareannasseril, missiezusters Dienaressen v.d. H Geest Zr. Mediatrix Ribbert, Zrs. O.L.Vrouw van Amersfoort Mw Hilary Selles Zr. Maria Schoorlemmer, zusters van O.L.Vrouw van Afrika (de Witte zusters) Mw. Mieke Schure 10


Dhr. Mw. Mw. Zr. Zr. Dhr. Dhr.

David Sloan Rieneke Spijkers Lucy Tillemans Raymunda van Velzen, Zrs. O.L.Vrouw van Amersfoort Joke Volf, Zrs. Franciscanessen van Veghel Frans de Wilde Wim van der Wurff

Medewerkers, bestuur en staf van de SRTV in 2010


11

Algemene Medewerkersvergaderingen Er werden vier Algemene Medewerkervergaderingen gehouden, waarin speciale aandacht werd geschonken aan nieuwe tendensen in binnen- en buitenland betreffende vrouwenhandel. Tijdens de vergaderingen spraken alle medewerkers over hun activiteiten in het kader van mensenhandel. Op 13 september was Linda Futa - van Gogh aanwezig bij de medewerkersvergadering van de SRTV. Linda is ervaringsdeskundige en oprichtster van het bedrijf ‘Open Ogen’, dat voorlichting geeft aan medewerkers van jeugdzorg, het openbaar ministerie, de politie en verschillende gerechtshoven in Nederland. Met het geven van voorlichting en het bevorderen van de deskundigheid van jeugdhulpverleners en orthopedagogen wil ‘Open ogen’ hulpverleners een blik gunnen achter de maskers van slachtoffers van loverboys. Zo wordt de kans op aangifte tegen loverboys groter. Tijdens de bijeenkomst deelde ze haar hartverscheurende levensverhaal met ons. De laatste vergadering van het jaar vindt altijd plaats rond de dag van de vrijwilliger. Elk jaar wordt iets speciaals voor de medewerkers georganiseerd. Dit jaar bezochten we gezamenlijk Den Bosch op een straffe winterdag met veel sneeuw, ijzel en kou. Daar brachten we een bezoek aan het Jeronimus Bosch Art-center; het museum over de Bossche schilder uit de 15e eeuw.

Zr Martia wint Vredesprijs Breda 2010 Op donderdag 23 september werd SRTV medewerkster Zr. Martia van de Burgt verrast met de Vredesprijs van de stad Breda. Totaal overdonderd kreeg ze na lovende woorden van juryvoorzitter een mooi beeldje overhandigd door de wethouder van Breda. In de volle Nassauzaal van de KMA waren alle genomineerden en hun familie en vrienden aanwezig. Kandidaten voor de prijs zijn inwoners van Breda die zich lange tijd belangeloos inzetten voor vrede en mensenrechten. Het is ook de aftrap voor de Vredesweek, die gepaard gaat met veel activiteiten. De drie genomineerden waren onder ‘valse voorwendsels’ naar de bijeenkomst gelokt. Er klonk welgemeend applaus toen de vieve 86-jarige zuster de winnaar bleek. De juryvoorzitter vertelde de zaal over het rijke leven van zuster Martia en vatte samen: "U heeft de lijfspreuk van uw congregatie 'Alles voor allen' ten volle waargemaakt, in de missie en daarna." "U maakt de wereld een beetje beter", vond wethouder Bergkamp. Hij overhandigde haar een sculptuur van een Zimbabwaanse kunstenaar. Het beeldje 'Mother' genaamd stelt een Afrikaanse moeder voor die rust en vrede symboliseert. Zr. Martia deed haar gelofte in 1947. Daarna werd ze als missionaris uitgezonden naar Curaçao, Oeganda, Kenia en Tanzania. Ze zette zich in als verpleegkundige en hielp ziekenhuizen opzetten. Na terugkeer in Nederland heeft Zr. Martia zich onder andere ingezet voor de Stichting Religieuzen tegen vrouwenhandel, voor Amnesty Inernational en voor Caritas Oradea in Roemenië. Zr. Martia voelt zich vereerd met de prijs. “Ik wil de organisatie erg bedanken hiervoor. Ik vond het al een beetje verdacht om vanmiddag mijn zus uit Limburg tegen het lijf te lopen. Die zei dat ze in Breda was voor een rondvaart. Maar ik had nooit verwacht dat ik deze prijs zou winnen, en weet ook niet waar ik het aan heb verdiend”, vertelt een bescheiden Van de Burgt. Na de uitreiking kreeg ze met haar reactie: 'Ik zou bijna zeggen wie heeft me dit gelapt?', de lachers op haar hand. Uit: Verhandelingen 2010

12


SRTV in 2010 Reguliere SRTV-activiteiten Voorlichting en bewustwording Al sinds de oprichting van de Religieuzen Tegen Vrouwenhandel in 1991 stond vast dat voorlichting en bewustwording over vrouwenhandel de voornaamste taak van de organisatie zou zijn. Dat is in de loop der jaren niet veranderd. Wel is de afgelopen jaren het probleem complexer geworden, steeds nieuwe aspecten van vrouwenhandel ontstaan of komen aan het licht. Het lokale, nationale, Europese en internationale beleid wordt daardoor telkens aangepast. Dit zorgt ervoor dat de SRTV-medewerkers, die voorlichting geven, voortdurend op de hoogte moeten blijven van al deze ontwikkelingen. Al doende groeide hun expertise. In de beginjaren bestonden de activiteiten voornamelijk uit het bekend maken van het thema vrouwenhandel aan kleine groepen vrouwen en in eigen kring. Dit taakgebied wordt ook nu niet vergeten, maar heeft zich in de loop der jaren steeds verder uitgebreid. Op het gebied van voorlichting en bewustwording werden ook in 2010 veel uiteenlopende activiteiten ontplooid in het binnen- en buitenland.

Activiteiten binnenland Activiteit Lezingen algemene groepen Lezingen religieuzen Lezingen op scholen Overwegingen kerkdiensten Infomarkten Besturendag WRGV Vormingsdagen Filmdag Afstudeerscriptie Voorlichting bij individuele bezoeken aan de SRTV Voorlichting aan vertegenwoordigers van nationale of internationale organisaties Overleg met Nederlandse organisaties Bezoek aan nationale bijeenkomsten en conferenties Werkstukken middelbare scholieren (Telefonische) interviews en vraaggesprekken Expositie Elena SRTV-blad Verhandelingen werd drie maal verzonden aan

aantal 23 17 3 scholen 9 6 2 3 1 3 25 6

bereik 1141 445 193 390 88 70 21

25 5 11 15 12 exposities 2205 Nederlandse contacten

In 2010 is het aantal lezingen dat de SRTV verzorgde bij vrouwengroepen, in kerken en bij religieuze instituten weer flink gestegen. Met name het aantal lezingen bij religieuzen steeg in 2010 van 5 naar 17, een opmerkelijke stijging. Al jaren houdt de SRTV er rekening mee dat het aantal aanvragen voor lezingen terug zal gaan lopen. Maar na ook 19 jaar lezingen geven zijn er telkens weer aanvragen van kloosters en vrouwenorganisaties die meer informatie willen krijgen over vrouwenhandel en de wijze waarop de SRTV zich hier tegen inzet. Vooral voor het onderwerp loverboys is momenteel veel interesse van vrouwenorganisaties, scholen, scholieren, maar ook in kerken en bij religieuze organisaties13. De SRTV heeft haar lezingenaanbod dan ook uitgebreid met een speciale lezing over dit thema.

13

Hierover leest u meer op pagina 4.


13

Workshops en lezingen in Nederland WRGV-besturendag De SRTV werd door het Werkverband van Religieuzen voor Gerechtigheid en Vrede (WRGV) uitgenodigd om op 9 februari 2010 de inhoud te verzorgen van de dag die jaarlijks voor de besturen van congregaties wordt georganiseerd. Op deze gedenkwaardige ochtend ontregelde een bommelding heel het treinverkeer rond Den Bosch. Na enige vertraging waren een kleine 30 van de opgegeven 60 deelnemers gearriveerd. De dag kon beginnen. De SRTV gaf enkele presentaties over het werk, de moeilijkheden en problemen waar in de afgelopen jaren tegenaan gelopen werd. Alles passeerde de revue, van de voortdurende veranderingen in afkomst en oorsprong van slachtoffers tot aan de moeite die het soms kost mannen voor dit onderwerp te interesseren. De zeer geïnteresseerde aanwezigen bespraken daarna in kleine groepjes enkele vragen en deden daar later verslag van. Omdat niet alle mensen die zich hadden opgegeven bij deze bezielende en inspirerende dag aanwezig konden zijn werd direct besloten deze dag te herhalen. Dat gebeurde op 20 april waarbij bijna 60 deelnemers, een nog grotere groep dan verwacht dit zelfde programma volgde. Filmdag De SRTV vertoonde in juni de Amerikaanse speelfim ‘Human Trafficking’. In Verhandelingen werden geïnteresseerden uitgenodigd deze film gezamenlijk te bekijken en na te bespreken. Op 10 juni vond deze filmdag plaats. De film toont geraffineerde verleidingsmethodes, het keuren van de vrouwen als vee en de wrede mishandelingen. De jonge vrouwelijke slachtoffers verliezen hun gevoel van eigenwaarde, kennen geen vreugde meer en zelfs geen verdriet. Het enige wat rest is angst, angst om wat hun dierbaren aangedaan kan worden en schaamte. Alle andere gevoelens zijn weg. De aanwezigen gaven aan dat de filmdag een enerverende en gedenkwaardige bijeenkomst was. De eindconclusie van een deelnemer was dat we allemaal samen de hedendaagse maatschappij vormen. “Iedereen op zijn eigen manier verantwoordelijk is voor een veilige maatschappij. Niet naast, maar mét elkaar leven, oog hebben voor de omgeving waarin de ander verkeert, alert zijn. Als we allemaal onze verantwoordelijkheid nemen ten aanzien van de ander, kunnen mensen die dreigen af te glijden wellicht op tijd gestopt worden. Human Trafficking: een film die mij in elk geval aan het denken heeft gezet.”

Voorlichting en workshops Dit jaar heeft de SRTV twee keer twee bezinningsdagen verzorgd bij de zusters Augustinessen in Heemstede. De voorlichting, over mensenhandel en hoe de religieuzen wereldwijd bezig zijn in de strijd tegen mensenhandel en uitbuiting, werd verzorgd door Elma van den Nouland. Het bezinnende gedeelte werd begeleid door Mirjam Wolthuis. Deze combinatie bleek goed aan te slaan. ‘Kijk eens door de bril van een ander’ gaf velen een confronterende kijk op de realiteit. Met behulp van oude brillen waaraan kaartjes waren bevestigd werden de zusters uitgedaagd om eens te kijken door o.a. de bril van een dader, een slachtoffer of door de bril van een moeder van een loverboy. Daarna werd er samen de DVD Elena bekeken. In het Graalhuis kwamen gemiddeld 15 vrouwen drie maal bijeen voor informatie en verwerkingsopdrachten rondom het thema geweld tegen vrouwen. Ivonne van de Kar gaf informatie over mensenhandel. Als verwerkingsopdracht werden gedichten geschreven en werd meditatief met klei gewerkt. In 2010 werd de SRTV 9 keer uitgenodigd om een overweging te houden tijdens een viering of kerkdienst. Een van deze overwegingen over vrouwenhandel werd gehouden in mei tijdens een bijeenkomst in Helvoirt waar bijna 200 vrouwen bijeen waren voor een bedevaart ter gelegenheid van Meimaand –Mariamaand. Een andere overweging vond plaats in de protestantse kerk in Bennebroek waar de gehele kerkdienst in het teken van mensenhandel stond. 14


Naar aanleiding van het uitkomen van de theologische reflectie over mensenhandel ‘Ik heb de jammerklachten gehoord, Ik zal er zijn’ werd een oecumenische viering in Zeist gehouden waarbij de SRTV een overweging hield. Op de Hogeschool Zuyd in Maastricht, afdeling European Studies, was de SRTV gastspreker voor ruim 200 studenten en gaf voorlichting over mensenhandel en de SRTV-werkzaamheden. Een vertegenwoordiger van het Internationaal Rechtshulp Centrum Limburg(IRC), een onderdeel van het Euregionale politiekorps, was de andere gastspreker. In september was de SRTV aanwezig bij de Rotary in Steenwijk om deze groep mannen te informeren over mensenhandel en het werk van de SRTV. In mei gaf de SRTV een lezing over vrouwenhandel en loverboys voor de Surinaamse Ouderen (MORIA) in Utrecht. Met het Bisdom Den Bosch gaat de SRTV op meer regelmatige basis samenwerken. Interne gesprekken werden gevoerd en voor 2011 zijn concrete plannen gemaakt. In november organiseerde E-Quality een expertmeeting met organisaties die in Nederland actief zijn tegen mensenhandel, de SRTV nam deel aan deze meeting. In december was de SRTV aanwezig bij een internationale vergadering van partners van KerkInAktie

Het begint met een vriendenverzoek De vijftienjarige Ramona kreeg wel vaker verzoekjes van jongens, meestal via Hyves. “Zo van, schatje, wat zie je er leuk uit! Wil je me toevoegen?" Eenmaal toegevoegd, volgde al snel een mailtje of een chatverzoek. “Vaak zijn het vieze oude mannetjes”, vertelt Ramona. “Dat heb je dan snel door, dus die blokkeer je dan.” Maar Romeo leek anders. Hij stelde zich voor als een 19-jarige jongen en gedroeg zich zachtaardig en Meisjes zijn zeer actief op websites als Hyves en Facebook. belangstellend. Precies wat Ramona nodig had. “Hij was knap en wilde serieus met me praten.” Al snel volgde een eerste afspraakje. “Ik zei tegen mijn ouders dat ik even ging winkelen met een vriendin van me. In werkelijkheid had ik met Romeo afgesproken.” Thuis bleek dat haar ouders het toch niet helemaal vertrouwden. Ze waren achter het bestaan van Romeo gekomen. Maar Ramona trok zich weinig aan van de zorgen van haar ouders. Hun achterdocht wekte vooral wrevel bij hun dochter. Steeds vaker was er ruzie. En ook kwamen er berichten van school dat Ramona spijbelde. Via internet zochten Ramona's ouders informatie over Romeo. Toen bleek dat hij geen 19 was maar 29. En hij heette helemaal geen Romeo. Een telefoontje naar de politie maakte tot schrik van Ramona's ouders duidelijk dat Romeo daar geen onbekende was. Maar voor Ramona was het al te laat, ze was tot over haar oren verliefd op deze loverboy. Haar ouders besloten in te grijpen en stuurden Ramona naar de gespecialiseerde stichting in Frankrijk om los te komen van Romeo. Dat leek te lukken, maar toen ze na een aantal maanden weer thuis kwam, zocht ze toch weer contact. “Toen kreeg ik een brief van Romeo”,vertelt Ramona. “Die moest hij schrijven van mijn ouders. Romeo schrijft dat zijn relatie met Ramona 'verkeerd' is. En dat Ramona hem 'los moet laten'. Ramona: “Toen pas zag ik in dat mijn ouders gelijk hadden. Ze weet dat ze hem nooit meer mag bellen. Maar of ze dat ook volhoudt nu ze weer in Nederland is? “Ik hoop van wel. Maar ik weet dat niet helemaal zeker.” De namen en foto zijn gefingeerd.


Uit Verhandelingen 2010

15

Ander activiteiten van de SRTV Bezoek aan vrouwen in detentie In samenwerking met de organisatie BLinN bezocht Elma van den Nouland een aantal keren een slachtoffer mensenhandel in een Penitentiaire Inrichting en had een gesprek met haar. De bezoeken waren gericht op een gewoon menselijk contact met iemand van ‘buiten’.

Voorbereidingen jubileum 20 jaar SRTV In februari 2011 was het 20 jaar geleden zijn dat zr. Michel Keesen het initiatief nam tot de oprichting van een werkgroep van religieuzen tegen vrouwenhandel. In 2010 werd begonnen met de voorbereidingen voor het jubileumjaar 2011. In heel dat jaar zullen de activiteiten van de SRTV in het teken staan van dit 20-jarig jubileum met speciale aandacht voor het themaland Indonesië. Een van de activiteiten waar al in de zomer van 2010 mee werd gestart is de voorbereiding van een Wayangpoppenspel over de gevaren van mensenhandel in Indonesië. Een professionele Wayangpoppenspeelster maakte de poppen terwijl een speciaal voor haar geschreven verhaal verteld wordt in deze eeuwenoude Indonesische theatervorm. Van de productie werd begin 2011 een dvd en een boekje gemaakt in het Nederlands, Engels en Indonesisch. Het project Sisters for Sisters- Indonesië ging eind 2010 van start; de voorbesprekingen waren al lang daarvoor begonnen. Deze naam gaf de SRTV aan een verzameling van verschillende projecten waarin zusters actief zijn tegen vrouwenhandel op de verschillende eilanden van Indonesië. De zusters daar ondersteunen en begeleiden slachtoffers van mensenhandel en helpen hen bij de terugkeer naar huis. De SRTV wil met haar activiteiten aandacht vragen voor het thema mensenhandel en tevens het project Sisters for Sisters- Indonesië financieel ondersteunen. De SRTV ontwierp voor het jubileumjaar een speciale jubileumpostzegel. Met deze officiële TNT postzegel wordt aandacht gevraagd voor het feit dat vrouwenhandel overal ter wereld voorkomt en dat de religieuzen in Nederland al sinds 1991 de strijd hiertegen hebben aangebonden. Verder werd een loterij voorbereid met mooie prijzen.

Werkstuk maken over loverboys Wil je een werkstuk maken over mensenhandel of over loverboys, ga dan naar de site van de SRTV. Je vindt daar algemene informatie, heel veel links én een link naar onze speciale pagina over loverboys. Hier worden al je vragen over dit onderwerp beantwoord. Er is informatie te vinden over loverboys, lovergirls, tips voor jongeren, tips voor ouders, waargebeurde verhalen en een webquest. Een webquest is een methode om een werkstuk te maken. Aan de hand van informatie en links op deze site kun je een prima werkstuk over loverboys maken. Kijk maar eens op www.srtv.info Uit Verhandelingen 2010; themanummer Loverboys voor scholieren

16


Activiteiten buitenland Voorlichting geven in het buitenland is een van de werkzaamheden die de SRTV in haar werkplan heeft staan. De SRTV is meestal voornamelijk in Nederland actief en werkt in het buitenland vooral via contactpersonen en e-mail. Mede door de inzet van de SRTV kan de groeiende interesse worden verklaard voor het thema mensenhandel/ vrouwenhandel in kerken en religieuze organisaties buiten Nederland. De jarenlang uitgedragen boodschap dat ook kerken en religieuzen een taak hebben in de strijd tegen mensenhandel begint duidelijk door te dringen. Steeds meer kerken, congregaties en geloofsgemeenschappen nemen werkzaamheden in de strijd tegen vrouwenhandel op in hun beleid. Deze taken kunnen liggen binnen preventie en bewustwording maar ook in pastorale zorg of in het opvangen van slachtoffers. De SRTV is actief betrokken geweest bij de volgende internationale bijeenkomsten en conferenties: Conferentie UFER conferentie Europese Conferentie Renate Internationaal Christelijk Netwerk Coatnet Conferentie 10 jaar Nationaal Rapporteur Beleidsconferentie Zweedse ambassade SRTV blad Transactions werd twee maal verzonden

plaats deelnemers Brussel 35 Den Bosch 18 Brussel 55 Den Haag 200 Den Haag 180 aan 1250 contacten wereldwijd

Internationaal netwerk Coatnet De SRTV is sinds 2005 aangesloten bij het internationale netwerk Coatnet. Het netwerk dat werd opgezet door CaritasEuropa heeft momenteel 52 leden. Dit zijn organisaties die actief zijn in hun eigen land of regio in de strijd tegen vrouwenhandel. Leden zijn afkomstig uit Azië, Afrika, OostEuropa, West-Europa, Latijns-Amerika en de Noord Amerika. Ivonne van de Kar heeft in 2010 het lidmaatschap van het bestuur van dit netwerk beeindigd. Na een herstructurering van het netwerk in 2009 werd het van Caritas Europa overgeheveld naar Caritas Internationalis. In 2010 kwam een delegatie van het netwerk bijeen tijdens de Vrouwen en Migratie Conferentie in Senegal. Via internet konden alle aangesloten organisaties meedoen aan een workshop over vrouwenhandel, georganiseerd door Caritas Frankrijk. De SRTV deed vanuit Den Bosch ook mee aan deze interactieve conferentie. Bij Coatnet aangesloten organisaties werden regelmatig geïnformeerd over nieuwe internationale ontwikkelingen en landelijke- of regionale campagnes die alleen of gezamenlijk werden georganiseerd. Mensenrechtenconferentie Brussel De internationale organisatie UFER14 hield van 18 tot 23 september 2010 in Brussel, een drie daags seminar over het thema Immigratie en Mensenrechten. Deze bijeenkomst was zowel jaarvergadering van de organisatie als een kort internationaal vormingsprogramma. De 30 deelnemers kwamen uit 15 verschillende landen van de 5 continenten. De SRTV gaf een workshop over oorzaken, gevolgen en herkenning van mensenhandel. Internet Via internet, mail en contacten met andere netwerken was de SRTV zijdelings betrokken bij een conferentie van Religieuzen tegen Vrouwenhandel net voor het Wereldkampioenschap voetbal in ZuidAfrika; een mensenrechtenconferentie in Praag en de Caritas Internationalis conferentie over vrouwen en migratie in Senegal.

14

UFER: International Movement for Fraternal Union among Races and Peoples


17

SRTV als stageplek In 2010 was Anouk de Wijs voor een periode van zes maanden stagiaire bij de SRTV. Deze jonge scholiere volgde een eerstejaars administratieve opleiding aan het ROC in Oss. Marcelline, een jonge hoogopgeleide Afrikaanse vrouw liep in het kader van haar inburgeringscursus enkele maanden stage bij de SRTV. Als voormalig slachtoffer mensenhandel wist ze als geen ander wat slachtoffers meemaken voor ze in de relatieve veiligheid van de Nederlandse opvang terecht komen. Afstudeerstudenten In mei 2010 rondden twee afstudeerstudenten van de Christelijke Hogeschool in Ede hun eindscriptie over Loverboys af. Beide studenten vonden zelf hun weg naar de SRTV en wilden afstuderen op het thema vrouwenhandel. Ze volgden de studierichting SPH15 en waren in voorgaande stages in contact gekomen met het onderwerp mensenhandel en loverboys. Via de website van de SRTV kwamen zij met de vraag of er een mogelijkheid was om met hulp van de SRTV af te studeren. Al lange tijd was de SRTV op zoek naar een mogelijkheid om onderzoek te doen naar de vraag wat jongeren weten van het thema loverboys en op welke wijze ze het beste geïnformeerd kunnen worden. In het voorjaar van 2010 deden de twee studenten onderzoek op een aantal middelbare scholen verdeeld over Nederland. Het onderzoek resulteerde in een uitgebreid informatieboek, een folder, een poster en een website voor de SRTV. De scriptie heet: ‘van naïviteit tot waakzaamheid’. De website is een zoektocht voor scholieren die meer willen weten over het onderwerp of er een werkstuk over willen maken. Deze nieuwe werkvorm voor middelbare scholen heet een webquest en is te vinden op de SRTV website (www.srtv.info).

Folder voor scholen 15

Poster voor scholen

SPH= Sociaal Pedagogische Hulpverlening

18


Ondersteunde projecten in 2010 In 2010 werden een aantal projecten bij de SRTV ingediend. De volgende projecten werden met een bedrag van ongeveer 1000 euro ondersteund.     

Romaproject Albanië, een voorlichtingsactiviteit gericht op jonge Roma’s door Zr. Imelda Voorlichtingsmateriaal over vrouwenhandel in Oeganda door Zr. Violet Mbabazi Voorlichtingsproject; voorlichting en training van zusters in Indonesië door Zr. Antonie Voorlichtingsfilm in Nairobi met lokale jongeren door Zr Mary O’Malley Netwerk van religieuzen en vrouwenorganisaties tegen vrouwenhandel in Malawi door mw Chipungu

Communicatie en Media Verhandelingen en Transactions De Nederlandstalige nieuwsbrief Verhandelingen werd drie keer samengesteld door de redactie en door een groep medewerkers verzonden in een oplage van 2205. De Engelstalige internationaal verzonden nieuwsbrief Transactions werd net als het voorgaande jaar twee maal verzonden. Stukken uit Verhandelingen werden hiervoor door vrijwilligers vertaald. Deze vertalingen vormen samen met artikelen uit internationale nieuwsbronnen dit blad. Ook Transactions werd, in een oplage van 1250, verzendklaar gemaakt door de medewerkers.

Websitebezoek Een steeds belangrijker wordend medium dat de SRTV gebruikt om te communiceren over het eigen werk en algemene ontwikkelingen is de website www.srtv.info. In 2010 nam het websitebezoek werderom toe in vergelijking met de voorgaande jaren. Dit houdt in dat gemiddeld bijna 3500 personen per maand de site bezoeken, met een opmerkelijke uitschieter in februari (8757) en oktober november en december van bijna 3400 bezoekers. Dit zijn de maanden waarin de SRTV nieuwe materialen produceerde. Ook zijn het maanden waarin veel scholieren werkstukken inleveren. We concluderen hieruit dat de site van de SRTV veel informatie biedt aan de verschillende doelgroepen. In 2010 leverde de site net als voorgaande jaren regelmatig vragen voor interviews, werkstukken en scripties op van scholieren en studenten. Ondanks het steeds groter wordende aantal informerende websites en specifieke sites voor deelthema’s als loverboys wordt de site van de SRTV veel gebruikt. Ook laat de site een verhoging van het aantal bezoekers zien rond de Europese dag tegen mensenhandel op 18 oktober. Een keur van Bijbelteksten, liederen en gebeden die gebruikt kunnen worden bij vieringen zijn op de SRTV-site te vinden. Via de website kwamen ook dit jaar regelmatig mails binnen van mensen die in het buitenland situaties tegenkwamen waarvan zij zich afvroegen of het hier om vrouwenhandel kon gaan. Vrijwel altijd werd daarbij een contact ter plekke gevraagd. In al deze gevallen heeft de SRTV een folder in de desbetreffende taal kunnen sturen begeleid door een adres van een organisatie of persoon die ter plekke advies of hulp zou kunnen bieden. Bezoeken aan de site per maand (gemiddeld)

2007 2800

2008 2966

2009 3215

2010 3410

Lobby en beleidsbeïnvloeding In 2010 werden wederom de driemaandelijkse overleggen gehouden waarin de verschillende departementen van de centrale overheid en de NGO’s die met mensenhandel te maken hebben elkaar op de hoogte houden van ontwikkelingen en waar knelpunten kunnen worden aangekaart. Bij dit ‘interdepartementaal-overleg’ zijn vertegenwoordigers aanwezig van de ministeries van Justitie, Binnenlandse Zaken, Buitenlandse Zaken, Welzijn,Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Tevens is er bij dit overleg een vertegenwoordig namens de Procureurs Generaal, de Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst , het Bureau Nationaal Rapporteur Mensenhandel en IOM. De SRTV is een van de zes aanwezige NGO’s. SRTV Jaarverslag 2010

19

Financiële verantwoording 2010 2010 LASTEN 2010 Personeelskosten Salarissen en premies soc. verzekeringen Overige personeelskosten Totaal personeelskosten Huisvesting Afschrijvingen

€

2009

97.541

€

5.134

87.588 5.330

102.675 8.334 299

92.918 7.971 37

8.633 Algemeen Algemeen kantoorkosten Overige organisatiekosten Totaal algemene kantoorkosten Projecten extern: Contacten Nat & Internat. Conferenties Projectondersteuning

9.129 12.947

9.036 12.608 22.076

38 5.477

21.644

1.196 12.770 5.515 138.899

TOTAAL LASTEN BATEN 2010 Bijdrage van commissie PIN Donaties/collectes Lezingen Bijdragen uit projectfondsen Rente Overige baten Doorberekende donaties/collectes TOTAAL BATEN

8.008

70.000 52.311 3.117 4.858 2.083 -549 -21.426

13.966 136.536

70.000 44.526 3201 12.770 2072 491 -20.898 110.394

112.162

Resultaat verslagjaar 2010 Resultaatverdeling Toegevoegd/onttrokken aan algemene reserve Toegevoegd aan projectenfonds

20

-28.505 28.505 0


PROJECTEN Lasten Renate Europees Netwerk Personeelskosten Project Nieuwsbrieven Personeelskosten

2.030 2.970 13.426 8.000

Overwegingen Mensenhandel

8.204

Project Elena Kosten Personeelskosten

651 1.944

Project Albanië Kosten Personeelskosten Totaal Baten Subsidie Overwegingen Mensenhandel Subsidies Renate Project Elena Project Albanië Donaties en collectes (Nieuwsbrieven) Totaal

31.532 5.809 74.566

7.585 5.000 37.341 21.426 21.426 73.947

Toelichting bij de financiële verantwoording Donaties en collectes In 2010 liepen de donaties en giften iets op in vergelijking met 2009. De SRTV ontving in 2010, net als in 2009 minder grote onverwachte giften zoals die in voorgaande jaren wel binnen kwamen. Hieruit blijkt dat de financiële crisis die de wereld heeft getroffen ook de SRTV niet onberoerd laat. Het exploitatietekort van 2010 kon nu nog met de eigen reserves worden opgevangen, maar het is een aandachtspunt voor de komende jaren.


21

Baiba’s verhaal Sinds november 1995 wonen wij, zusters Dominicanessen van Bethanië, op dringend verzoek van de mensen in Letland, in de hoofdstad Riga, om daar – na de communistische overheersing - een nieuwe gemeenschap van onze congregatie te stichten. Bijna vanaf het begin boden we vrouwen in nood de mogelijkheid om enkele dagen bij ons te wonen. Op een dag belde een maatschappelijk werkster met de vraag of wij ook onderdak boden aan slachtoffers van vrouwenhandel. De avond ervóór had zich een vrouw gemeld in het crisiscentrum, maar daar was geen plaats. We overlegden met elkaar want de opvang zou voor een langere tijd zijn. We besloten dat we duidelijke regels moesten stellen: niet te laat thuis, geen mannenbezoek op de kamer enz. enz. Het bleek niet nodig te zijn! De volgende dag stond ze aan de deur: Baiba. Jong, knap, hulpeloos, radeloos. We omhelsden haar bij wijze van een hartelijk welkom. Ze bleek heel creatief te zijn en, na enkele dagen om op adem te komen, hielp ze ons in huis. Beetje bij beetje kwam haar verhaal eruit. Zo begon het verhaal van Baiba Ze was opgegroeid in een kindertehuis en wist dat ze op haar achttiende verjaardag op straat zou komen staan. Ze wist zich geen raad: kende niemand waar ze naartoe zou kunnen. Ze had geluk en leerde Aldis kennen. Hij was wel heel wat ouder dan zij, maar dat vond ze juist fijn: hij gaf haar geborgenheid. Hij legde haar echt in de watten: cadeautjes, etentjes, alle mogelijke attenties - voor het eerst in haar leven! En hij beloofde dat hij voor haar zou zorgen als ze uit het kindertehuis ontslagen zou worden. Ze hoefde geen kleren, geen spulletjes, zelfs geen identiteitspapieren mee te nemen: ze zou de hemel op aarde krijgen. Baiba was in de wolken, ze kon haar geluk niet op. Alle jaren van ontbering, jaloezie, geplaagd worden, waren voorbij: de toekomst lachte haar toe. Hij nam haar mee naar een flatje, waar zij mocht wonen. Haar mee naar huis nemen kon hij niet: hij was getrouwd. Ze vond het helemaal niet erg: eindelijk alleen, zelfstandig, vrij! Tot hij op een dag zei: “Schat, ik heb moeilijkheden. Mijn vrouw vermoedt dat ik een vriendinnetje heb en ze heeft al iemand gestuurd om me te volgen. Je kunt hier niet blijven wonen. Maar je hoeft je geen zorgen te maken. Zoals altijd: ‘Aldis weet raad!’ Ik heb heel goede vrienden in Stockholm, de hoofdstad van Zweden. Ik heb gevraagd of je bij hen mag wonen en het mag! Je bent van harte welkom bij hen. Je hebt nog nooit een stad gezien als Stockholm, je zult je ogen uitkijken! En binnen de kortste keren heb je daar een nieuw vriendje!” Ze kon geen nee meer zeggen en alles werd geregeld. In de problemen Zonder problemen kwamen ze in Zweden aan en reden naar een mooie villa in een buitenwijk. Bij de deur werden ze door een heel knappe vrouw verwelkomd, ze nam Baiba van boven tot onder op en knikte bijna onmerkbaar goedkeurend naar Aldis. Toen ze binnen waren, werden ze in een grote kamer geleid. Daar waren een heleboel meisjes. Baiba dacht meteen aan het kindertehuis waar ze geweest was en fluisterde tegen Aldis, dat ze hier niet wilde blijven. Aldis stelde haar gerust: “Je zult er wel aan wennen, meisje”, zei hij. Er was een vriend van hem die ook vreemd was in de stad en die zou het heel fijn vinden als ze hem eventjes gezelschap zou houden. De ‘vriend’ nam haar mee naar een louche hotel en hij maakte haar duidelijk dat ze mee naar binnen moest. Ze weigerde, maar hij was veel groter en sterker dan zij. Hij trok haar de gang in en drukte haar mond dicht. Hij sleurde haar naar een kamer. Baiba probeerde zich los te wringen en af en toe, als haar mond even vrij was, gilde ze om hulp. Tot de man zei: “You sex with me. I bought you. From Aldis!” Hij kleedde zich uit en sprong bovenop haar. Voor Baiba was het net of ze er niet helemaal bij was en liet hem maar zijn gang gaan. Hij bleef de hele dag en had meerdere malen seks met haar. Na enkele weken had de man genoeg van haar en Baiba begreep dat hij haar wilde doorverkopen. 22


En dat gebeurde. Zo werd ze drie jaar lang over heel Scandinavië gekocht, misbruikt en doorverkocht. Baiba’s vlucht Baiba had geen familie in Letland waarmee de pooiers haar konden dreigen, toch leefde ze voortdurend in spanning. De keren dat ze in elkaar geslagen was kon ze niet meer tellen. Het was, of er een dikke prop in haar keel zat, die haar meer en meer het ademen belette. Ze wist: ik móét iets doen. Op een dag, ze werkte nu in Denemarken als straatprostituee, greep ze haar kans en liep weg. Ze verstopte zich op een vissersboot en hoopte en bad dat het scheepje snel zou vertrekken. Ze had geluk. Een motor sloeg aan en toen het schip zich van de kade verwijderde, klopte haar hart in haar keel. Ze was bang maar ze voelde zich tegelijkertijd eigenaardig vrij; ze was weg!!! De volgende ochtend werd ze ontdekt, maar de Deense kapitein wilde haar niet meer mee terug nemen naar Denemarken. Zo stapte Baiba over op een Letse vissersboot die haar aan land bracht. Deze kapitein zei dat Baiba zelf moest weten wat ze deed, ze mocht alleen nooit vertellen hoe ze in Letland terecht gekomen was. Ze klopte bij het crisiscentrum aan en de deur werd opengedaan door een sociaal werkster. Die zei haar dat ze één nacht kon blijven. Wel zou zij een andere plek voor haar zoeken omdat er in het centrum geen plaats was. En zo belandde Baiba bij ons. Hoe het verder ging met Baiba Baiba maakte het goed bij ons. Ze voelde zich thuis en veilig. Ze was ijverig en gezellig in de omgang. Maar iets bleef haar dwarszitten. Na lang aarzelen ging ze mee naar de politie om aangifte te doen. Toen begon er een ellendige tijd voor haar – en voor ons. Doordat ze alles tot in detail moest vertellen, beleefde ze alle verschrikkingen opnieuw. Geen enkele nacht kon ze meer slapen. Ze huilde en gilde, wat ze eigenlijk heel pijnlijk vond omdat ze er anderen mee wakker maakte. We hadden een hond Norbit die in de huiskamer op een matras sliep. Baiba ging iedere nacht naar hem toe en vertelde hem alles, al haar ervaringen, leed en verdriet. Een betere therapeut hadden we ons niet kunnen wensen! Ze ging een kappersopleiding volgen. We gingen samen op zoek naar een kleine woning en in onze containers met hulpgoederen kon ze kleren en huisraad uitzoeken. En zo naderde de dag van het afscheid en alles leek koek en ei. Tot we haar op een dag ontmoetten en ze vertelde dat ze, kort nadat ze bij ons weggegaan was, een fijne man had ontmoet die haar echt verwende. Maar ook dat liep mis, hij werd erg gewelddadig en dat was – gezien haar verleden – echt te veel en ze vluchtte. Opnieuw. Ze vond een kamer bij een vriendin, maar dat was wel in een heel klein dorp waar iedereen alles van elkaar wist. Daar werd ze met de vinger nagewezen: “De hoer”. Maar er zat niets anders op dan dat te verdragen, want ze verwachtte een kindje. Daar woont ze nu nog. Af en toe bezoeken we haar. Ze is redelijk gelukkig, met de wisselende vrienden, die naar haar toe komen. Een helemaal volwaardig leven zal ze nooit hebben. Alle namen en de foto zijn gefingeerd

Zr. Marjolein Bruinen OP, Dominicanes van Bethanië Uit Verhandelingen 2010


23

Inhoudsopgave. SRTV Jaarverslag

Recommend Documents