Jaarverslag 2013
Inhoudsopgave Voorwoord
3
Resultaten en cijfers – Amersfoort
Organisatie
4
Selectie van overige activiteiten in Amersfoort
Cijfers
Ons personeel
Marketing en Communicatie
De Bibliotheek op school 2013
Resultaten en cijfers – Baarn
VoorleesExpres
Uitgelicht
100 jaar Bibliotheek Amersfoort
Selectie van overige activiteiten in Baarn
Het Eemhuis
Cijfers
Financiën
Samenwerking
Resultaten en cijfers – Bunschoten
Uitgelicht
Selectie van overige activiteiten in Bunschoten
Cijfers
Resultaten en cijfers – Leusden
Uitgelicht
Selectie van overige activiteiten in Leusden
Cijfers
Resultaten en cijfers – Woudenberg
2
12
Uitgelicht
16
17
18
20
Uitgelicht
Selectie van overige activiteiten in Woudenberg
Cijfers
De Kunstuitleen Amersfoort
21
Ondernemingsraad 2013
22
Raad van Toezicht
23
De Bibliotheek Eemland in het nieuws
24
Vergelijkende cijfers
26
Voorwoord De Bibliotheek Eemland is een bibliotheek met lef. Een
De bibliotheek is ook een uniek platform voor informatie.
bibliotheek die ook in 2013 heeft laten zien dat het een
Zij beschikt over veel informatie; op papier en digitaal, maar
voorziening is met een belangrijke maatschappelijke waarde.
helpt mensen ook hun weg te vinden in de informatieovervloed
Wij zijn dan ook erg trots op de waardering voor de bibliotheek
die er is. Cursusprogramma’s als “Klik en Tik” blijken in een
die wij hebben ontvangen van de gemeente Amersfoort bij de
behoefte te voorzien.
viering van 100 jaar bibliotheek in augustus. Op het gebied van leesbevordering en leesondersteuning in het onderwijs is de
Een bibliotheek die zich positioneert op leesstimulering en
bibliotheek een belangrijke partner. Door de verdere uitbreiding
informatievaardigheden zal voor grote groepen in de
naar de voorschoolse periode (0 - 4 jarigen) in samenwerking
samenleving van belang zijn. In Eemland zijn wij daar volop
met consultatiebureaus en naar het VMBO is er een
mee bezig zoals te lezen in dit jaarverslag 2013.
doorlopende leeslijn ontstaan van 0 - 16 jaar waarin kinderen hun leesniveau verbeteren. Belangrijk? Meer dan dat: goed lezen (en schrijven) is een basisvoorwaarde om je te kunnen handhaven. Schoolprestaties, werk vinden en daarin verder
Erno de Groot.
groeien maar ook verbreding van je denkwereld alles hangt samen met goed kunnen lezen. Het belang van bibliotheken mag met wat meer zelfbewustzijn worden neer gezet. Als de middelen schaars zijn is het van groot belang de waarde van de bibliotheek te onderstrepen. De Bibliotheek Eemland bewijst het succes van de Bibliotheek op School.
3
Organisatie Ons personeel In januari en december 2013 zijn er voor het personeel drie dagen georganiseerd waarin de ‘Bruisende Bieb’ centraal stond. Tijdens deze dagen hebben alle medewerkers ervaring
Cijfers
Alle medewerkers (incl. 21 invalmedewerkers bibliotheek en excl. opruimhulpen)
opgedaan hoe zij van de Bibliotheek Eemland een bruisende plek om te bezoeken én om in te werken kunnen maken. Met de nieuwe bibliotheekformule als kader, zijn alle Medewerkers Bibliotheek en hun leidinggevenden acht dagdelen geschoold. Op het programma stonden onder meer klantgerichtheid en
Aantal vrouwen:
97
Aantal mannen:
15
Totaal
gespreksvaardigheden. De gemiddelde leeftijd van deze groep is 51 jaar. Aan de hand van de nieuwe leiderschapsvisie van de Bibliotheek Eemland zijn leidinggevende lijnfuncties opnieuw beschreven en vacant gesteld. Van de negen vacant gestelde functies zijn er zes door interne kandidaten ingevuld. Alle vaste medewerkers van de vestiging Kruiskamp (gesloten in februari 2013) hebben binnen de organisatie een andere werkplek gevonden. Het ziekteverzuimpercentage is in 2013 onder het branchegemiddelde gebleven met 3,78%. De verhouding kortdurend ziekteverzuim (<8 dagen), middellang durend verzuim en langdurig verzuim (>42 dagen) is met 75%, 15% en 10% binnen de norm.
4
112
Marketing en Communicatie Marketing
De Bibliotheek Eemland heeft zich ten doel gesteld om in
De communicatie was er mede op gericht om op meerdere locaties buiten de bibliotheek zichtbaar te zijn. Hiervoor is onder
toenemende mate een ondernemende organisatie te worden.
andere een maandkalender met activiteiten gemaakt, die
De inbedding van marketing in de organisatie is daarbij een
maandelijks wordt verspreid bij andere culturele organisaties
fundamentele stap.
en horeca in de regio Eemland.
Alle activiteiten werden gekoppeld aan een helder
Website www.bibliotheekeemland.nl
geformuleerd marketingdoel: wat kan de Bibliotheek Eemland
In juni is de Bibliotheek Eemland overgegaan naar een nieuwe
doen om haar leden te behouden en te werven? In dat kader
website. Deze nieuwe site maakt gebruik van de landelijke
werd bijvoorbeeld het loyaliteitsprogramma voor leden ‘Schat
digitale infrastructuur van Stichting Bibliotheek.nl volgens de
op je pas’ omgedoopt in ‘Voordeel met je biebpas’ waarbij
zogenaamde WaaS-constructie (WaaS = Website asa Service).
inhoudelijke samenwerking werd gezocht met diverse regionale
De Bibliotheek Eemland profiteert daarmee
en landelijke instellingen. Bij deze instellingen kunnen leden
automatisch van de landelijke uitstraling, omdat de
van de Bibliotheek Eemland diverse kortingen krijgen. Door de
WaaS-website wordt opgebouwd in de landelijke huisstijl.
samenwerking met andere instellingen kan de Bibliotheek
Het webadres is daarmee ook gewijzigd, van www.debeep.nl
Eemland haar vijver met potentiële nieuwe leden vergroten.
naar www.bibliotheekeemland.nl.
Communicatie
BiebPanel
verder geïmplementeerd. Met heldere communicatie-uitingen
van het BiebPanel. Via dit online klantenpanel kunnen
In 2013 heeft de communicatieafdeling de nieuwe huisstijl
Sinds september 2011 maakt de Bibliotheek Eemland gebruik
heeft de communicatieafdeling de interne (werknemers,
bibliotheekbezoekers hun mening geven over allerlei zaken die
belanghebbenden, enz) en externe doelgroepen (leden,
spelen bij hun bibliotheek. De mening van klanten is voor de
potentiële leden, samenwerkingspartners enz.) enthousiast
Bibliotheek Eemland van groot belang. Door deze inbreng kan
gemaakt voor alle activiteiten en diensten van de
de Bibliotheek Eemland de dienstverlening waar nodig
Bibliotheek Eemland.
aanpassen.
5
De Bibliotheek op school 2013 In het project ‘de Bibliotheek op school’ maken de Bibliotheek
‘De Toren van Acht’ en groepsbezoeken aan de Bibliotheek
Eemland en de school een gezamenlijk leesbevorderingsplan
Eemland. Daarnaast begeleiden zij nog activiteiten in overleg met
dat de basis vormt voor een structurele samenwerking voor
de leescoördinatoren. Drie leesconsulenten van de Bibliotheek
tenminste vier jaar. In 2013 is het project uitgebreid van 8 naar
Eemland volgden met succes de opleiding leesconsulent.
17 scholen. De cursus ‘Open Boek’ (voor leescoördinatoren) werd voor 6 scholen georganiseerd.
Leesconsulenten
Ouderbetrokkenheid
Tijdens ouderavonden en koffieochtenden is voorlichting gegeven over het belang van lezen/voorlezen en boekpromotie.
De leesconsulenten organiseren leesactiviteiten in de klas
Voor ouders zijn er workshops ‘Interactief voorlezen’ verzorgd op
tijdens o.a. Nationale Voorleesdagen en de Kinderboekenweek.
de scholen en hebben ouders geholpen met het werk in de
Verder verzorgen zij de introductielessen van het project
schoolbibliotheek.
De VoorleesExpress De VoorleesExpress is een landelijk initiatief dat de
De ouders krijgen handvatten om het voorlezen zelf over te
taalontwikkeling van kinderen stimuleert en de taalomgeving
nemen en dit een blijvende plek te geven in het dagelijks leven.
thuis verrijkt. Ouders worden in staat gesteld om de
6
taalontwikkeling van hun kinderen te stimuleren – op hun eigen
In 2013 is het gelukt om de VoorleesExpress naar Amersfoort te
manier. Twintig weken lang komt een vrijwillige voorlezer een
halen. Na een geslaagd openingsevenement in de Bibliotheek
keer per week thuis bij een gezin met kinderen van 2 tot en met
Zonnehof zijn er 14 gezinnen gestart met de VoorleesExpress.
8 jaar. Het gaat hierbij om kinderen die moeite hebben met de
Inmiddels wordt het eerste seizoen succesvol afgerond,
Nederlandse taal en opgroeien in een taalarme thuisomgeving.
compleet met veertien voorleesdiploma’s en met veel animo
De vrijwilliger introduceert het voorleesritueel bij het gezin.
voor een nieuw voorleesseizoen.
100 jaar Bibliotheek in Amersfoort! De Bibliotheek Eemland ontving in september een
Het symposium opende met een korte film over de geschiedenis
Stadsoorkonde ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan uit
en de toekomst van de Bibliotheek Eemland. Van de oprichting
handen van de burgemeester Lucas Bolsius van Amersfoort.
van De Algemene Openbare Leeszaal en Bibliotheek in 1913, tot
Dit gebeurde tijdens een feestelijk minisymposium van de
de huidige vitale en dynamische organisatie. Gastspreker
Bibliotheek Eemland in Leerhotel Het Klooster. De burgemeester
Marjan Berk haalde herinneringen op aan haar jeugd in
sprak lovende woorden over de bijzondere wijze waarop de
Amersfoort en de Bibliotheek Eemland. Een speciaal gedrukt
Bibliotheek Eemland is uitgegroeid tot een veelbezochte
boekje met haar verhaal werd aangeboden aan de genodigden.
publieke voorziening: “De Bibliotheek Eemland is er in geslaagd om met de tijd mee te gaan en vooruit te lopen. Met de
Speciaal voor het honderdjarig bestaan schreef de Amersfoortse
Stadsoorkonde drukt het college van burgemeester en
stadsdichter Cees van Weerd het gedicht Schatplaats:
wethouders zijn grote waardering uit voor de 100 jaar betrokkenheid van de Bibliotheek Amersfoort voor de stad”.
“De volksmond en hoe de vooruitgang verliep vervingen de vlag op het aanbod door ‘bieb’ Het zal nooit de lading verschralen”.
Het Eemhuis Een belangrijke mijlpaal is bereikt: op 20 december vond de
verhuizing, het is het vormgeven van een nieuwe
bouwkundige oplevering van het Eemhuis plaats. De nieuwe
stadsbibliotheek waarin alle inzichten over de functies van een
centrale bibliotheek van Amersfoort/Eemland kan worden
hedendaagse bibliotheek zijn verwerkt. Het presenteren van de
ingericht en in gebruik worden genomen.
collectie, de rol van de medewerkers, het experimenteren met nieuwe informatiebronnen en de
De reacties op het gebouw zijn zeer lovend, het is een
cross-overs in programmering met Archief Eemland, Scholen in
buitengewoon gebouw voor Amersfoort.
de Kunst en KAdE zijn onderdeel van deze metamorfose.
De Bibliotheek Eemland is met diverse werkgroepen volop bezig
De voorbereidingen in 2013 zijn intensief en tijdrovend geweest,
de inrichting voor te bereiden. Het is veel meer dan een
maar geven tegelijkertijd veel energie en inspiratie.
7
BoekStart in de kinderopvang
In oktober 2013 is de Bibliotheek Eemland, na goedkeuring van het projectvoorstel en met subsidie van Kunst van Lezen, gestart met BoekStart in de kinderopvang. De drie vestigingen van BenBelle Kinderopvang in Amersfoort zijn de eerste kinderdagverblijven, die aan dit project meedoen. Daarmee worden ongeveer 300 kinderen en hun ouders bereikt. Van de subsidie worden boeken, kasten, scholing pedagogische medewerkers, scholing bibliotheekpersoneel, scholing voorleescoördinatoren, projectbegeleiding, gratis abonnementen voor alle kinderen en activiteiten betaald. De bibliotheek biedt: ondersteuning door gekwalificeerd personeel op het terrein van scholing en training van pedagogische medewerkers en bij het opstellen van (voor)leesbeleid. Ondersteuning bij de aanschaf en inrichting van de leesomgeving in de kinderopvang en personele ondersteuning bij leesbevorderingsactiviteiten. Het project zal in januari 2014 worden afgerond.
8
Kinderboekenweek 2013: Klaar voor de start!
Met als thema “sport en spel” bruiste het natuurlijk van de activiteiten bij de Bibliotheek Eemland tijdens de Kinderboekenweek. 21 scholen deden met 96 klassen en maar liefst 2551 kinderen mee aan het scholenprogramma. Ze bezochten een activiteit met een schrijver, een voorstelling in de bibliotheek of deden mee aan de Bieb Olympics! Daarnaast waren er speciale voorleesfeestjes bij de scholen met een ‘Bibliotheek op School’. In alle vestigingen in Eemland was een voorleesfeestje en konden kinderen een parcours afleggen met sportieve opdrachten. Ook de Kinderboekenwedstrijd op de website was erg populair. Ruim 350 mensen bezochten de spetterende Kinderboekenfeesten in de Speeldoos in Baarn en het ICOON in Vathorst.
NLdoet
Het Oranje Fonds organiseerde in 2013, samen met duizenden organisaties in het land, NLdoet; de grootste vrijwilligersactie van Nederland. NLdoet zet vrijwillige inzet in de spotlights en stimuleert iedereen om een dag de handen uit de mouwen te steken. Acht collega’s van de Bibliotheek Eemland deden mee aan NLdoet: Liesbeth Ram Liesbeth Hekman, Lies Pannevis, Kees van Hensbergen, Jozina van Ginkel, Ditta Doornekamp, Christien Manni, Yolanda van Putten en een vrijwilligster van Nijenstede.
9
Financiën De Bibliotheek Eemland heeft een subsidierelatie met de vijf gemeenten in haar werkgebied. Daarnaast ontvangt zij inkomsten uit projectsubsidies, deze kunnen uit verschillende bronnen komen zoals provincie, landelijke projecten en financiering uit fondsen. Zo wordt het project “voorleesexpress” in belangrijke mate mogelijk gemaakt door een bijdrage uit het Oranjefonds. Ongeveer 20% van de inkomsten van de Bibliotheek Eemland komt uit contributies. De jaarrekening is het financiële jaarverslag, in het bestuursverslag bij de jaarrekening wordt ingegaan op het verslagjaar 2013. In algemene zin kan worden geconstateerd dat de Bibliotheek Eemland een stabiele financiële positie heeft. De exploitatie laat een bescheiden positief resultaat zien van 0,5% van de omzet. In 2013 is gewerkt aan de kwaliteit van de rapportages en is de begrotingsystematiek geoptimaliseerd.
10
Samenwerking De Bibliotheek Eemland kent vele samenwerkingsrelaties.
Regionaal en lokaal is vooral de samenwerking met het
In de provincie Utrecht werken de zeven bibliotheekorganisaties
onderwijs, peuterspeelzalen, kinderopvang en de daarbij
samen op het gebied van ICT, logistiek en transport, collectie en
horende koepelorganisaties geïntensiveerd.
marketing. De uitvoering hiervan vindt deels plaats bij BiSC, een serviceorganisatie die door de provincie wordt gefinancierd.
Met culturele partners zijn de banden van oudsher sterk.
Naast de genoemde stelseltaken wordt tweejaarlijks een
Inhoudelijk vindt de Bibliotheek Eemland deze partners op tal
innovatiekalender opgesteld.
van terreinen. Theater De Lieve Vrouw en Theater De Flint zijn hierin strategische partners. Daarnaast is de Bibliotheek
Op basis van een uitvraag bij de gemeenten en bibliotheken
Eemland betrokken in vele regionale projecten en evenementen.
worden daarvoor de onderwerpen benoemd die aangepakt worden. De Bibliotheek Eemland heeft in een tweetal bijeenkomsten met de vijf gemeenten de uitvraag voor Eemland benoemd. De projecten die worden uitgevoerd zijn de Bibliotheek op School in het VMBO en het ontwikkelen van nieuwe diensten in het sociaal domein.
11
Resultaten en cijfers - Amersfoort Verhuizen, verhuizen…
Adriaan van Dis in de Bibliotheek Zonnehof
2013 stond geheel in het teken van de komende verhuizing
contact te brengen met auteurs sprong Adriaan van Dis er wel
naar het Eemhuis met alles wat daarbij komt kijken.
uit. De avond was een enorm succes.
Activiteiten
Scholen Vathorst
Tabletcafé en Klik & Tik
drie weken naar de Bibliotheek Vathorst kwamen om daar
Er werd een start gemaakt met het maandelijkse tabletcafé en
klassikaal hun boeken te ruilen. Daarnaast kwamen de scholen,
ook het gebruik van de smartphone was een gewild thema voor
peuterscholen en kinderdagverblijven uit Vathorst naar de
cursussen. Samen met ROC Midden Nederland organiseerde de
bibliotheek, of de bibliotheek naar hen, voor verschillende
Bibliotheek Eemland de cursus Klik&Tik. Middels een zeer
ontvangsten.
In het streven van de Bibliotheek Eemland om de lezer in
In 2013 waren er 44 schoolklassen die gemiddeld een keer in de
laagdrempelig oefenprogramma via internet leerden mensen hun weg te vinden op de digitale snelweg.
Sinterklaas in ICOON Samen met de partners in het ICOON werd dit jaar weer de
Johannes van Dam
slaapkamer van Sinterklaas ingericht. De Goede Sint is twee
De Bibliotheek Zonnehof ontving de culinair journalist en
avonden door de kinderen in Vathorst ontvangen en heeft
schrijver Johannes van Dam samen met Claudia Roden. Het was
overnacht in de Bibliotheek Vathorst.
toen net bekend geworden dat zij de eerste zou worden die de internationale oeuvreprijs ‘De Johannes van Damprijs’ in
Cursussen Bibliotheek Vathorst
ontvangst mocht nemen. De prijsuitreiking die in januari 2013
Ook dit jaar waren er weer goedlopende cursussen over
plaatsvond was tevens de laatste waarbij Johannes van Dam
architectuur, moderne kunst en verhalen/columns schrijven in
zelf aanwezig was. Helaas stierf hij op 18 september 2013.
de Bibliotheek Vathorst. Welzijn Senioren Het Pluspunt organiseerde in de Bibliotheek Vathorst cursussen Ipad en
Leeskring voor laaggeletterden Elke vrijdagochtend zit er op het Leesterras van de Bibliotheek Zonnehof een groep vrouwen die moeite hebben met de Nederlandse taal. Samen vormen zij de Leeskring voor laaggeletterden. Ze lezen elkaar voor en worden elke maand beter in het lezen. Hierdoor neemt het zelfvertrouwen toe.
12
Android Tablets voor senioren.
Samenwerking Bibliotheek Vathorst
Hoogland
De partners in het ICOON zijn een samenwerking gestart met
In Hoogland lag de focus in 2013 bij activiteiten voor de jeugd.
MBO Amersfoort om opleidingsplekken te bieden voor de
Met name voor de jongste leeftijden was het aanbod bijzonder
MBO-opleiding Facilitair Medewerker.
succesvol. Behalve enkele zeer drukbezochte themafeestjes (gemiddeld zo’n 50 tot 60 bezoekers) in de Bibliotheek
Er werd ook meegewerkt aan de Prokkelweek. Hierbij worden
Hoogland, ging het daarbij om belangrijke onderdelen uit het
prikkelende ontmoetingen tussen mensen met en zonder
programma gericht op het bevorderen van lezen.
verstandelijke beperking mogelijk gemaakt. In de Bibliotheek Vathorst heeft iemand met een verstandelijke beperking een dag meegewerkt in de bibliotheek.
13
Van 22 scholen zijn ruim 25 groepen 3 in de Bibliotheek
Huiskamerbibliotheken en Servicepunten
Hoogland langs geweest voor hun kennismakingsbezoek in het
In 2012 werden een tweetal nieuwe bibliotheekconcepten
kader van het leesbevorderingprogramma “De Toren van Acht”.
geïntroduceerd; de Huiskamerbibliotheken en Servicepunten.
Kinderen met de voorschoolse leeftijd hebben in januari
Deze concepten zijn een aanvulling op de bibliotheek-
genoten van het programma rondom De Nationale
dienstverlening van de reguliere vestigingen. Vanuit een van
Voorleesdagen. Deels in de bibliotheek, maar vooral op locatie
deze vestigingen wordt de professionele inzet geleverd, die
bij peuterspeelzalen en kinderdagverblijven hebben 30 groepen
nodig is om de aanvullende concepten te onderhouden.
met peuters kennisgemaakt met interactief voorlezen door
Te denken valt aan vraagbeantwoording bij hulp op afstand,
medewerkers van de Bibliotheek Hoogland.
collectieonderhoud en monitoring. In 2013 is gebleken dat beide bibliotheekconcepten duidelijk in een behoefte voorzien.
14
Servicepunt Kruiskamp De Bibliotheek Kruiskamp sloot op 28 februari de deuren als
Cijfers:
gevolg van gemeentelijke bezuinigingen. Om een deel van de
Bezoekers
bibliotheekservice te kunnen blijven bieden in de wijk, werd op
2012
2013
Amersfoort
520.658
491.862
Ook kan men gebruikmaken van de Rotunda; een groot
Uitleningen
2012
2013
aanraakscherm waarmee boeken kunnen worden gereserveerd.
Amersfoort
1.588.193
1.485.633
2012
2013
34.991
34.252
1 maart in de basisschool De Vlindervallei een nieuw servicepunt geopend. Wijkbewoners kunnen er boeken inleveren, gereserveerde boeken ophalen en lezen aan een leestafel.
Vooral veel kinderen waren blij dat het wekelijkse voorlezen en de voorleesfeestjes in dit servicepunt konden worden voortgezet. Huiskamerbibliotheken
Leden Amersfoort
De Huiskamerbibliotheken bieden een actuele collectie, ontmoeting aan de leestafel en leuke activiteiten, gericht op bewoners van de zorginstelling en de omliggende wijk. In het voorjaar zijn er twee workshops “Luisteren in je Leunstoel” gegeven aan 18 vrijwilligers van de Huiskamerbibliotheek, die nu regelmatig voorlezen aan
Percentage leden op bevolking in 2012
Percentage leden op bevolking in 2013
23,6%
22,9%
bewoners. In november werd in het kader van Nederland Leest in alle Huiskamerbibliotheken een lezing verzorgd over Godfried Bomans. “O, wat zit ik te genieten!” was het commentaar van één van de aanwezigen.
15
Resultaten en cijfers - Baarn Kinderboekenweekfeest
De belangrijkste activiteit van de Bibliotheek Baarn in 2013 was
Workshops en tentoonstellingen
Er zijn in 2013 weer workshops gehouden over schrijven;
het Kinderboekenweekfeest in de Speeldoos. Dit was een
gedichten schrijven, het talent ervoor ontdekken of creatief
gezellige dag volop activiteiten voor kinderen. Deze activiteit
schrijven. Ook is er een aantal tentoonstellingen georganiseerd
was in samenwerking met Theater Speeldoos, boekhandel De
van regionale kunstenaars.
Boer en Kasteel Groeneveld georganiseerd. Alle activiteiten die voor de jeugd in 2013 werden georganiseerd, werden goed bezocht.
Nederland Leest
Tijdens de landelijke campagne Nederland Leest konden geïnteresseerden een boeiende workshop volgen over insecten die ook geproefd konden worden! De gratis boekjes ‘Erik of het
Cijfers:
klein insectenboek’ waren zeer geliefd. Veel mensen kenden het boek uit hun jeugd en vonden het een leuk cadeautje van de
Bezoekers Baarn
2012
2013
109.771
103.477
bibliotheek.
Scholenbezoek
Een vaste bezoeker is de Guido de Bresschool. Alle 6, 7 en 8ste Uitleningen Baarn
2012
2013
211.256
200.804
groepers komen elke drie weken langs om boeken te halen. Hierdoor hebben zij altijd een leuk boek om zomaar te lezen of voor hun spreekbeurt te gebruiken. Tijdens de bezoeken van alle groepen 3 werd duidelijk dat de
Leden
2012
2013
Baarn
5.812
5.272
kinderen het fijn vonden in de Bibliotheek Baarn. Het voorlezen tijdens de Nationale Voorleesdagen, waarvoor medewerkers van de Bibliotheek Baarn naar de kinderdagverblijven gingen, waren kleine feestjes op zich!
16
Percentage leden op bevolking in 2012
Percentage leden op bevolking in 2013
23,9%
21,7%
Resultaten en cijfers - Bunschoten Bijzondere ledenwerfactie
In het voorjaar 2013 organiseerde de Bibliotheek Bunschoten een bijzondere ledenwerfactie. Een goodiebag met producten van de Bunschotense en Spakenburgse middenstand was het cadeau dat maar liefst 80 nieuwe leden opleverde. Het idee voor
Cijfers: Bezoekers
2012
2013
Bunschoten
52.678
55.134
2012
2013
166.987
163.069
deze succesvolle PR activiteit wordt in 2014 zelfs overgenomen door de Bibliotheek Woudenberg en de Bibliotheek Haarlem.
Samenwerkingen
De contacten met de culturele instellingen werden aangehaald.
Uitleningen Bunschoten
Een voorbeeld is de samenwerkingsovereenkomst die is aangegaan met Museum Spakenburg, maar ook andere organisaties zijn benaderd wat zijn beslag zal krijgen in het
Leden
2012
2013
activiteitenprogramma 2014. Een ander voorbeeld is de
Bunschoten
4.024
3.817
deelname aan het diner pensant op 20 november in de Eemlandhoeve, een initiatief van het Oostwende College. Die avond werd weer een zaadje geplant voor een intensieve samenwerking in de nabije toekomst.
Nederland Leest
Percentage leden op bevolking in 2012
Percentage leden op bevolking in 2013
19,9%
18,8%
De landelijke activiteit Nederland Leest, leverde in november een prachtige Godfried Bomans-maand op. Vele bezoekers van de Bibliotheek gingen graag op de foto in ‘De Wollewei’.
De toekomst
Ook in de Bibliotheek Bunschoten werd gekeken naar de toekomst. Inwoners beschreven in een reactieboek hun waardering voor de bibliotheek, maar meldden ook hun zorg voor het behoud ervan.
17
Resultaten en cijfers - Leusden In de Bibliotheek Leusden-Centrum zijn ook gehuisvest: de VVV, de Historische Kring Leusden en de Wensboom. In 2013 is er veel samengewerkt met diverse organisaties:
Cultuurplatform en Cultuurkoepel
De Bibliotheek Leusden participeert in het gemeentelijk cultuurplatform, en neemt deel aan de Cultuurkoepel. Dit is een informele overlegstructuur tussen Theater De Tuin,
In september was Latent Talent, een stichting met als doelstelling het laten ontdekken van de verborgen talenten, die iedereen in zich heeft, te gast in de Bibliotheek Leusden en werd er een gevarieerd aanbod aan cursussen gepresenteerd.
Smartcafé
Iedere eerste maandag van de maand werd er een Smartcafé
Het Kunstgebouw Leusden en jeugd- en jongerencentrum de
gehouden in de Bibliotheek Leusden. Vrijwilligers van ’t Gilde
IJsbreker om met elkaar samen te werken en overlap te
Leusden boden belangeloos hun hulp aan. Iedereen met
vermijden. Dit resulteerde in een Open Huis in de diverse
problemen of vragen over zijn of haar tablet of smartphone was
organisaties, waarin partners uit het Cultuurplatform zich
welkom.
presenteerden.
Samenwerking met Theater De Tuin; Het geluk van de sprinkhaan
Wensboom Leusden
Vanaf 2013 kunnen mensen in de Bibliotheek Leusden terecht voor de Vereniging Wensboom Leusden. Deze Vereniging
Op 1 april speelden Toon Tellegen en het Toonkwintet in
bemiddelt bij het vinden van een vrijwilliger die hulp kan
Theater De Tuin hun nieuwe programma. Een lichtvoetig
bieden bij het oplossen van eenvoudige problemen die men in
literair familieconcert, voor iedereen van 8 tot 108.
het dagelijkse leven tegenkomt.
100 belangstellenden bezochten het concert.
Discussieavond “Wat zou ik doen? Kiezen tussen laf en lef”
Ook anno nu is ‘Wat zou ik doen?’ in een moeilijke situatie een fundamentele vraag. Dit keer stond de keuze centraal om al dan niet deel te nemen aan het verzet, zoals beschreven in ‘De donkere kamer van Damocles’ van W.F. Hermans. De avond werd georganiseerd in samenwerking met Zincafé en Kamp Amersfoort en werd bijgewoond door 80 belangstellenden.
18
Open Huis
Nederland Leest
De Bibliotheek Leusden, Zincafé en Centrum voor Natuur en Milieu De Schoolsteeg organiseerden in november een discussieavond met als thema:”de Mens als veredeld insect”.
Gratis energiemeter in de Bibliotheek Leusden Vanaf 1 december 2013 bestaat de mogelijkheid om een
kilo-Watt-uur meter bij de Bibliotheek Leusden te lenen. Meten is weten; vandaar dat Duurzaam Energiek Leusden in samenwerking met de Bibliotheek Leusden huishoudens de
Cijfers: Bezoekers Leusden
2012
2013
161.619
151.082
2012
2013
278.917
274.951
gelegenheid biedt inzicht te krijgen in het energieverbruik.
Woorden in de Wijk
Dit project is voor leerlingen van de groepen 3 en 4 van het basisonderwijs. De leerlingen ontdekken dat overal geschreven
Uitleningen Leusden
taal te vinden is. Onderdeel van het project is een bezoek aan de bibliotheek, waar de leerlingen luisteren en kijken naar de voorstelling van de woordenkunstenaar Evelien Pullens.
Leden
2012
2013
In de vestigingen Leusden-Centrum, Leusden-Zuid en
Leusden
7.706
7.042
Achterveld werden 31 groepen ontvangen.
Percentage leden op bevolking in 2012
Percentage leden op bevolking in 2013
26,7%
24,3%
19
Resultaten en cijfers - Woudenberg In 2013 zat de Bibliotheek Woudenberg een jaar in het Cultuurhuis Woudenberg. Door verschillende samenwerkingsverbanden zag de bibliotheek het aantal bezoekers van het leescafé stijgen en bleef het aantal leden en uitleningen redelijk stabiel. Het bezoekersaantal van de
Cijfers: Bezoekers
2012
2013
Woudenberg
37.986
44.356
Uitleningen
2012
2013
Woudenberg
148.187
141.374
bibliotheek op de 1e verdieping lag op gemiddeld 750 bezoekers per week.
Activiteiten
De samenwerking van de Bibliotheek Woudenberg met Seniorweb en de Rabobank heeft een uitgebreid computercursussenprogramma voor senioren opgeleverd. Tijdens de Boekenweek verzorgde Tommie Wieringa een
Leden
2012
2013
schrijversavond voor ongeveer 100 geïnteresseerden. Dit was
Woudenberg
3.066
2.861
voortgekomen uit een samenwerking van Rotary Scherpenzeel Woudenberg en de Bibliotheken Scherpenzeel en Woudenberg. In zorgcentrum Groenewoude is de Huiskamerbibliotheek nog eens op de kaart gezet als afhaallocatie voor gereserveerd bibliotheekmateriaal door middel van een informatiemarkt voor senioren.
Jeugdactiviteiten
Elke woensdagmiddag werd er voorgelezen voor kinderen van 3 tot 6 jaar en vier keer is er een voorleesfeestje georganiseerd. Gemiddeld 25 kinderen per keer bezochten die feestjes. Op 6 basisscholen onderhoudt de Bibliotheek Woudenberg de ‘Makkelijk Lezen Plek’. Twee BSO’s, drie peuterscholen en vier kinderdagverblijven kwamen op groepsbezoek en maakten gebruik van het ‘Klassikaal Lenen’. Allen deden ook actief mee aan het programma tijdens de Nationale Voorleesdagen en de Kinderboekenweek. Veel ouders maakten gebruik van BoekStart en schreven hun baby al in als lid van de Bibliotheek Eemland.
20
Percentage leden op bevolking in 2012
Percentage leden op bevolking in 2013
25,5%
23,2%
De Kunstuitleen Amersfoort De Kunstuitleen Amersfoort is zich in 2013 meer gaan richten op
De Kunstuitleen Amersfoort heeft het laatste jaar voor de
het inhuren, uitlenen en verkopen van kunst van Eemlandse
verhuizing naar het nieuwe ziekenhuis, de hal van het
kunstenaars. De consignatiecollectie is wekelijks uitgebreid met
Meanderziekenhuis (locatie Elisabeth) met kunst ingericht. Het
kunstwerken rechtstreeks uit de ateliers. Soms was de verf nog
eerste half jaar met schilderijen van Juane Hui Xue. De tweede
nat! Middels digitalisering en ontsluiting op de website zijn alle
helft van 2013 met werk van Jaap Drost.
werken nu te zien, te reserveren en te lenen via de digitale catalogus.
Om de Kunstuitleen Amersfoort een eigen gezicht te geven in het Eemhuis werd een nieuw logo ontworpen met een dynamische K.
Na een periode van samenwerking met de Provinciale
Er is gekozen voor een nieuwe tarievenstructuur om een
Kunstuitleen Utrecht is de Kunstuitleen Amersfoort vanaf
gezonde bedrijfsvoering mogelijk te maken en er is een
1 januari 2013 zelfstandig verder gegaan. Er is een nieuwe,
marketingplan opgesteld met als doel het aantal leners te
eigen administratie opgezet en de collecties zijn ontvlochten en
verhogen.
retour gegaan naar de eigenaar. De vertrouwde publieksactiviteiten als de ‘Dag van de Kunstuitleen’, de ‘Kunstenaar van de maand’ en de Kunstcursussen met docent Freek Labots waren ook in 2013 succesvol. Tijdens de tentoonstelling Amersfoorts PALET in het Rietveldpaviljoen heeft de Kunstuitleen Amersfoort een stand op de kunstmarkt ‘Art for Sale’ ingericht. Er zijn in totaal 14 kunstwerken verkocht.
21
Ondernemingsraad 2013 Samenstelling Ondernemingsraad
Vergaderingen
In 2013 is de samenstelling van de Ondernemingsraad gewijzigd; Jasper van der Linden is nieuw als lid.
de overlegvergaderingen met directie hebben ook zeven keer
De Ondernemingsraad bestaat nu uit Liesbeth van Dongen
plaatsgevonden. Er is twee keer extra overleg geweest in
(voorzitter), Marloes Kormelink (secretaris) en de leden
verband met de nieuwe samenstelling van de Raad van Toezicht
Ilona Lanjouw, Lucienne van der Peet, Diny Scheper,
en de invoering van het volgsysteem personeel.
Jasper van der Linden en Tiny Melssen.
Betrokkenheid Ondernemingsraad
Scholing:
• Twee leden van de Ondernemingsraad hebben dit jaar een
De Ondernemingsraad was in 2013 bij de volgende zaken
training gevolgd. ‘Arbo in één dag’ en ‘Kennismaking met de
betrokken:
WOR (Wet Ondernemingsraden)’.
• De reorganisatie; de functie van Medewerker Bibliotheek niveau 1, 2 en 3 is ingevoerd, het daarbij behorende scholingsprogramma is besproken en inmiddels ook
Advies & instemming Ondernemingsraad
In 2013 gaf de Ondernemingsraad advies c.q instemming ten
ingevoerd. Er zijn nieuwe functies ontstaan; o.a. de
aanzien van de volgende onderwerpen:
Teamleiders in elke vestiging.
• Reorganisatie functies naar Medewerker Bibliotheek en
• De invoering van een nieuw beoordelingssysteem voor personeel. • Er is afgelopen jaar veel aandacht geweest voor Arbo-zaken. Een lid van de Ondernemingsraad is geschoold op het gebied van de ARBO-wet. Een aantal aanbevelingen uit de cursus is overgenomen door de organisatie. • De Ondernemingsraad is betrokken geweest bij de selectie van de Formulemanager en Programmamanager en een lid van de Raad van Toezicht.
22
De Ondernemingsraad heeft zeven keer met elkaar vergaderd,
Teamleider. • Toetreding nieuwe leden Raad van Toezicht, voorzitter en contactpersoon Ondernemingsraad. • Procedure wijziging huidige functioneringsgesprekken naar nieuw volgsysteem medewerkers.
Raad van Toezicht De Bibliotheek Eemland kent een Raad van Toezicht. Zij hanteert de principes van ‘good governance’. Een onderdeel van haar
Samenstelling per 01-01-2013
verantwoordelijkheid vormt het aanwijzen van een accountant.
Charles Wallert (voorzitter)
De aanwezige accountant was meer dan tien jaar, naar
Frank Alberse (secretaris, vice voorzitter)
tevredenheid, voor de Bibliotheek Eemland actief. Niettemin is
Peter Visscher (penningmeester)
een regelmatige wijziging van de accountant onderdeel van de
Gijs de Vries
governance. In 2013 is hiervoor een offertetraject uitgezet en is
Job van der Mijl
een nieuwe accountant benoemd die de controle van de
Nico Swaab
jaarrekening 2013 heeft uitgevoerd.
Mariette Benschop
Op basis van het rooster van aftreden, beëindigden de voorzitter,
Samenstelling per 01-02-2014
de heer C. Wallert en mevrouw M. Benschop, lid op voordracht van de ondernemingsraad, per 1 januari 2014 hun
Willemien Meershoek (voorzitter)
bestuurswerkzaamheden. Zij hebben beiden ruim tien jaar
Frank Alberse (secretaris, vice voorzitter)
deel uitgemaakt, eerst van het bestuur van de Bibliotheek
Peter Visscher (penningmeester)
Amersfoort en later als lid van de Raad van Toezicht van de
Gijs de Vries
Bibliotheek Eemland
Job van der Mijl Nico Swaab
De Bibliotheek Eemland is de heer Wallert en mevrouw
Leon Broere
Benschop zeer erkentelijk voor de jarenlange inzet voor de Bibliotheek Eemland. In de vacatures is voorzien middels een wervingstraject. In de vergadering van 16 december is mevrouw W. Meershoek benoemd als nieuwe voorzitter. De heer L. Broere is op voordracht van de ondernemingsraad in januari 2014 benoemd.
23
De Bibliotheek Eemland in het nieuws
24
25
Vergelijkende cijfers De Bibliotheek Eemland in vergelijking met de provincie Voor de kengetallen met onderstaande gegevens: zie volgende pagina. Basisgetallen
provincie Utrecht 2013
regio Eemland 2013
Amersfoort 2013
Baarn 2013
Bunschoten 2013
Leusden 2013
Woudenberg 2013
Inwoners
1.245.294
235.545
149.662
24.277
20.316
28.969
12.321
Totaal aantal leden
234.021
53.244
34.252
5.272
3.817
7.042
2.861
Volwassen leden
116.555
23.412
14.132
2.752
1.711
3.443
1.374
Jeugdleden
127.815
29.732
20.120
2.520
2.106
3.499
1.487
Totaal aantal banden
1.841.956
385.437
241.482
44.475
35.068
45.764
18.648
Banden voor volwassenen
984.494
206.556
124.111
26.521
20.976
25.163
9.785
857.462
178.881
117.371
17.954
14.092
20.601
8.863
Totaal aantal uitleningen
9.627.850
2.265.831
1.485.633
200.804
163.069
274.951
141.374
Uitleningen volwassenen
4.631.930
1.047.766
623.121
101.733
89.120
154.961
78.831
Uitleningen jeugd
4.995.920
1.218.065
862.512
99.071
73.949
119.990
62.543
Banden voor de jeugd
26
provincie Utrecht 2013
regio Eemland 2013
Amersfoort 2013
Baarn 2013
Bunschoten 2013
Leusden 2013
Woudenberg 2013
18,8%
22,6%
22,9%
21,7%
18,8%
24,3%
23,2%
Banden per lener
7,9
7,2
7,1
8,4
9,2
6,5
6,5
Uitleningen per inwoner
7,7
9,6
9,9
8,3
8,0
9,5
11,5
Uitleningen per lid
41,1
42,6
43,4
38,1
42,7
39,0
49,4
Uitleenfrequentie jeugdband
5,8
6,8
7,3
5,5
5,2
5,8
7,1
Uitleenfrequentie volwassenband
4,7
5,1
5,0
3,8
4,2
6,2
8,1
2012
2013
Bevolking op 1-1-2013
percentage leden op bevolking in 2012
percentage leden op bevolking in 2013
verschil 2013 tov 2012
34.991
34.252
149.662
23,6%
22,9%
-2%
5.812
5.272
24.277
23,9%
21,7%
-9%
Bunschoten
4.024
3.817
20.316
19,9%
18,8%
-5%
Leusden
7.706
7.042
28.969
26,7%
24,3%
-9%
Woudenberg
3.066
2.861
12.321
25,5%
23,2%
-7%
55.599
53.244
235.545
23,8%
22,6%
-4%
Kengetallen
Leden t.o.v. inwoners
Leden per gemeente
Amersfoort Baarn
Eemland
27
Bezoekers per gemeente
2012
2013
verschil 2013 tov 2012 in percentages
520.658
491862
-5,5%
Amersfoort
1.588.193
1.485.633
-6,5%
Baarn
109.771
103477
-5,7%
Baarn
211.256
200.804
-4,9%
Bunschoten
52.678
55134
4,7%
Bunschoten
166.987
163.069
-2,3%
Leusden
161.619
151082
-6,5%
Leusden
278.917
274.951
-1,4%
Woudenberg
37.986
44356
16,8%
Woudenberg
148.187
141.374
-4,6%
Eemland
882.712
845911
-4,2%
Eemland
2.393.540
2.265.831
-5,3%
Amersfoort
2012
2013
verschil 2013 tov 2012 in percentages
Toelichting leden per gemeente
de verblijfstijd gemiddeld wat langer is geworden. Dit omdat
Bij alle gemeenten is een daling van het aantal leden zichtbaar,
er steeds meer bezoekers de bibliotheek gebruiken als
ook landelijk is deze tendens langer zichtbaar. De ledengegevens
studieruimte, waarbij de aanwezigheid van Wifi en databanken
van 2013 zijn landelijk nog niet beschikbaar. Als gevolg van de
en overige voorzieningen zoals print-en scanmogelijkheden
crisis wordt er met name door de betalende leden kritisch
als meerwaarde gelden. Door het toenemend gebruik van de
gekeken naar abonnementen en lidmaatschappen. Ook de
website en de daaraan gekoppelde verleng- en
sluiting van vestigingen in Amersfoort is van invloed geweest.
reserveringsmogelijkheid, wordt er door de uitleenfunctie
Daarnaast speelt het (illegale) downloaden van materialen een
minder bezoek gegenereerd.
rol, waarbij vanaf 2014 een volwaardig digitaal aanbod van ebooks mogelijk een legaal alternatief via de bibliotheek kan bieden Het aantal jeugdleden is licht gestegen, in Amersfoort met name door de schoolbibliotheken.
Toelichting bezoekers per gemeente
Met uitzondering van de Bibliotheek Bunschoten en Woudenberg zijn er dit jaar wat minder bezoekers geteld. Wel is de indruk dat
28
Uitleningen per gemeente
Toelichting uitleningen per gemeente
In de uitleencijfers is een lichte daling merkbaar, ook landelijk is deze tendens al langer zichtbaar. De ledengegevens van 2013 zijn landelijk nog niet beschikbaar. In Amersfoort zijn 6,5 % minder materialen uitgeleend, ook in de andere gemeenten is een lichte daling zichtbaar.
29
de Bibliotheek Eemland Postbus 1138 3800 BC Amersfoort
[email protected] www.bibliotheekeemland.nl
