Inhoudsopgave Het wordt een stuk duidelijker in Zeeland Winnaars doen 't met het Iicht aan Verkeersveiligheid op het netvlies 2006: een ongelukkig jaar Gluren bij de buren
Reguliere activiteiten 1
'.
5
a
15 16
4. Comm un tle en r 5. Integral: Verkeershandhaving Zeeland 6. Beleidscoordinatie, proce'ssturing, organisatie
18
Financien 2006
19
Verkeersonveiligheid in cijfers
20
stre pen en Borden .elaott. heeft' n euwe rare eta up iregee. W ie regetr " , de tin het nietontgaen . Eel.:: z'bt^ )Or_ in het rnidden, :n 6rt, of wegen ponder
Op.
denstrepen. Het wegbegtd tom= eft.# a rl }k. "Deate steepen beta eea bete en s, ace zifn niet geteggd: omdot het; ear^- iii Uiteindeii=k moat Cede M .: nett walk verkeersge
M
Fietsverkeer
•
Winnaars doen ' t met het Ii cht aan Het zal je maar gebeuren. Ben je 's ochtends rustig naar school of naar je werk aan het fietsen, word je aangehouden door een heus overvalteam. Dit overkwam veel fietsers in het najaar van 2006 tijdens de fietsverlichtingsactie van het Zeeuws Coordinatiepunt Fiets (ZCF) en het ROVZ. Het overvalteam was erop uitgestuurd om fietsers op alle drukbereden fietspaden in de provincie op juiste verlichting to controleren . Werd je 'betrapt' met je licht aan, dan kreeg je een "kanslichtkaart" waarmee je tal van prijzen kon winnen.
Wieteke Wolterbeek van het ZCF: 'We hebben gekozen voor een eigentijdse aanpak om de fietsende en schoolgaande jeugd to bereiken. Ook wilden we nu eens goed gedrag belonen in plaats van fietsers laten bekeuren voor slechte of missende verlichting.' Een aanpak die omarmd is door diverse partners in de provincie. Het overvalteam is door het Waterschap Zeeuwse Eilanden ingezet op de schoolthuisroutes van de waterschapswegen in Walcheren, en ook de projecten Duurzaam Veilig West Zeeuws-Vlaanderen en de Ruit hebben het team meermalen ingezet. 2006 : jaar van actie Het is slechts een van de voorbeelden van de nieuwe aanpak van het ROVZ en het ZCF. Sinds oktober 2005 werkt het ROVZ nauw samen met het ZCF onder het motto "Tijd voor Gezonde Actie" (TVGA) met als doel om meer mensen vaker veilig op de fiets to krijgen. '2005 was het jaar van plannen maken en partners enthousiasmeren, 2006 was het jaar van actie, We hebben daadwerkelijk veel kunnen doen ter bevordering van de veiligheid van fietsers,' vertelt Martin Huysse, trekker van het speerpunt Fietsverkeer van het ROVZ. TVGA on Tour 'Na een zeer inspirerende startbijeenkomst van TVGA in december in Sluis, zijn we volop aan de slag gegaan. In mei werd de website www.tijdvoorgezondeactie.nl gelanceerd, een platform voor uitwisseling van alle informatie over projecten en initiatieven in Zeeland die in het teken staan
van fietsen en veiligheid ; vertelt Wieteke. 'TVGA is daarna daadwerkelijk ' on tour' gegaan . In mei en juni hebben we in tal van Zeeuwse plaatsen de site gepromoot en 55+ - ers opgeroepen om vaker op de fiets to stappen.' GALM -fietstocht Een ander hoogtepunt in 2006 was de GALM(Gezond en Actief Leven Model)fietstocht. Aan de hand van het fietsknooppuntensysteem fietsten een zestigtal senioren een dag over SchouwenDuiveland. Naast de fietstocht konden deelnemers meedoen aan een verkeersquiz, luisteren naar een lezing over verkeersregels en verkeersveiligheid, en hun behendigheid testen in een fietsparcours. Het ZCF zorgde voor koffie en thee langs de route en voor- en achterrijders tijdens de tocht. Een initiatief dat in een lets andere vorm in 2007 zeker navolging krijgt. Praktische invulling 'Al met at hebben we samen met het ZCF in 2006 praktisch invulling kunnen geven aan ons speerpunt Fietsverkeer,' zeg Martin Huysse. 'Er zijn specifieke campagnes en activiteiten ontwikkeld voor de kwetsbaarste fietsgroepen: jongeren en senioren. Serieuze zaken als verlichting, verkeersveiligheid, en verkeersregels zijn op ludieke wijze onder de aandacht gebracht.'
Veilige wegen voor jongeren Annelieke Landre, Waterschap Zeeuwse Eilanden: 'Wij werden benaderd door het ROVZ en de gemeente Veere met de vraag of er langs onze wegen mogelijkheden zijn voor verkeersveiligheidscampagnes. Verkeersveiligheid op onze wegen is voor het Waterschap heel belangrijk. Vooral jongeren fietsen dagelijks over onze wegen op weg naar school. We wilden dus direct meewerken, maar het moest wel op een manier die valt binnen ons beleid om de vervuiling van het landschap door allerhande verkeersen reclameborden tegen to gaan. De oplossing moest dus gezocht worden in bestaande objecten waar de posters van de verkeersveiligheidscampagnes van het ROVZ opgehangen zouden kunnen worden. Zo kwamen we bij energiebedrijf Delta terecht. Zij hebben een groot aantal elektriciteitshuisjes langs Waterschapswegen staan. Delta was ook direct enthousiast,
ze zijn een maatschappelijk betrokken bedrijf en ook voor hen is verkeersveiligheid belangrijk. Er zijn nu 24 Delta-objecten uitgezocht die niet to ver van de weg liggen, zodat de campagneposters goed to zien zijn. In de frames die op de elektriciteitshuisjes gemonteerd zijn, hangen een jaar lang alle veiligheidscampagnes van het ROVZ. Hoewel natuurlijk alle campagnes belangrijk zijn hecht het Waterschap vooral aan de campagnes rond fietsverlichting en "wij gaan weer naar school" omdat ze vallen binnen ons streven naar veilige wegen voor jongeren uit het buitengebied. Eind 2007 gaan we samen met het ROVZ en Delta evalueren. Mocht deze proef voor alle partijen succesvol zijn verlopen dan gaan we ook in de rest van Zeeland op de Delta-objecten langs onze wegen posters hangen. Zowel voor Delta als voor het Waterschap is een ding duidelijk: de frames zullen alleen gebruikt worden voor verkeersveiligheidscampagnes.'
07J
B estelver keer
Verke e r s veiligh e id op het netvlie s Bij de uitrit van groothandel De Smet in Oostburg staat tegenwoordig een groot bord: ' Denk aan uw gordel'. Sinds deelname aan het pilot-project Bestelverkeer merkt het bedrijf een structurele afname in het aantal bekeuringen , schades en ongevallen. Niet alleen bij het management van De Smet maar juist bij de chauffeurs staat verkeersveiligheid nu duidelijk op het netvlies. En dat blijft zo.
Het pilot-project Bestelverkeer is ontwikkeld samen met de EVO (Eigen Vervoerders Organisatie) en werd in 2006 afgerond. 'Door deelname aan het project hoopten de geselecteerde bedrijven het rijgedrag van hun medewerkers to verbeteren. Voor ons was de pilot belangrijk om erachter to komen op welke manier we verkeersveiligheid het beste verankerd kunnen krijgen in het beleid van het Zeeuwse bedrijfsleven,' legt Michel Haenen van de EVO uit. De andere bedrijven uit de pilot waren: aannemingsbedrijf Fraanje uit Lewedorp en bouwbedrijf Sturm en Dekker uit Oostkapelle. Inzicht in veiligheidsbeleid Bij de deelnemende bedrijven is eerst een zogenaamde safetyscan gedaan. 'De safety scan en de safety-monitor voor vracht- en bestelverkeer zijn ontwikkeld door het ministerie van Verkeer en Waterstaat in samenwerking met de brancheorganisaties,' vertelt Klaas Tenwolde, trekker van de projectgroep vanuit het ROVZ. 'De safetyscan geeft inzicht in het niveau van het veiligheidsbeleid van de onderneming en een op maat gesneden advies om het aantal schades en ongevallen terug to brengen. Met de safetymonitor kunnen schades en boetes geregistreerd en geanalyseerd worden.'
Berijders betrokken Bij Fraanje, De Smet en Sturm en Dekker werd in vervolg op de safetyscan ook een verkeersveiligheidsdag georganiseerd. Want verkeersveiligheid kan dan wet in het beleid van een bedrijf vastgelegd zijn, dat wil nog niet zeggen dat het ook op het netvlies van de medewerkers staat. 'Dat bleek wet degelijk het geval. Uit de overweldigende belangstelling van chauffeurs voor de verkeersveiligheidsdagen bleek grote betrokkenheid,' vertelt Michel Haenen. Tijdens die dagen stond de praktijk centraal: demonstratie van de dodehoekspiegel, een slipcursus, een kantelsimulator die het belang van het dragen van je gordel toont, een rijvaardigheidsparcours. En toch ook nog een theoriegedeelte over gevaren op de weg. Met opzet kleinschalig 'Het pilot-project is met opzet kleinschalig opgezet. Zo konden nieuwe instrumenten als de safety-scan eerst worden uitgeprobeerd bij een paar bedrijven voordat ze grootschalig worden ingevoerd,' vertelt Klaas. Een goede aanpak, want uit de resultaten van de pilot is bijvoorbeeld gebleken dat de huidige safetyscan meer focust op vrachtwagens dan op bestelwagens, soms wat lastig geformuleerd is en gewoon een stuk simpeler kan. 'Een aanbeveling die we zeker meenemen bij de voortzetting van het project.'
Blijvend op het netvlies Want het blijft niet bij het pilot-project. In 2007 wordt het project Bestelverkeer in samenwerking met de EVO voortgezet. Met als doe[ dat bestelwagens steeds minder vaak betrokken zijn bij ongevallen en dat er steeds meer bedrijven komen waar verkeersveiligheid een permanent onderdeel van het beleid is.
Wederzijds begrip chauffeurs en andere weggebruikers Leon Maas, Transport en Logistiek Nederland: 'TLN is gevraagd voorzitter to worden van de projectgroep Bestelverkeer. We zullen deze rol graag op ons nemen. Er kan niet genoeg aandacht zijn voor verkeersveiligheid en wij maken ons daar als brancheorganisatie graag hard voor. Het aantal ongevallen met bestelauto's is sterk toegenomen, vanwege het groeiende gebruik van die voertuigen. Wij steken graag de hand in eigen boezem, maar de veiligheid van bestelverkeer hangt natuurlijk niet alleen of van de sector zelf. Meer dan de helft van de ongevallen met vrachtauto's wordt immers veroorzaakt door de andere weggebruiker. Alle weggebruikers moeten hun verantwoordelijkheid nemen. Wij zetten daarom niet alleen in op initiatieven voor schadepreventie en verkeersveiligheid maar ook op het bevorderen van wederzijds begrip tussen chauffeurs en andere weggebruikers.'
09
Enkelvoudige ongevallen
2006 : een ongelukkig jaar Een schoolgaande jongen in Goes, een fietsende vrouw op de Stationsbrug in Middelburg , een motorrijder in Borsele , een wandelaar in Krabbendijke , een 19 -jarige fietser in Axel, en een jonge lerares met vier schoolkinderen uit IJzendijke.
Het trieste resultaat van een maand in het Zeeuwse verkeer. In de maand september 2006 vielen acht verkeersdoden. Het was in dat opzicht een ongelukkig jaar, in totaal vielen er 39 verkeersdoden, aanzienlijk meer dan de 23 over heel 2005. Het relatief grote aantal ongevallen 2006 heeft in ieder geval geleid tot een speciaal onderzoek naar de aard en oorzaken van deze ernstige ongelukken. In het kader van het speerpunt Enkelvoudige ongevallen, liep er at een onderzoek. De actualiteit vraagt erom dat de ernstige ongevallen uit 2006 apart bekeken worden. Zodat we op korte termijn inzicht krijgen in het hoe en waarom van dit hoge slachtofferaantal. Op de lange termijn focust de projectgroep zich verder op enkelvoudige ongevallen.
Meer inzicht in ongevallen De projectgroep Enkelvoudige ongevallen heeft het er druk mee. 'Dit speciale onderzoek over 2006 was geen onderdeel van het werkplan voor 2006. We zouden dit jaar pas op de plaats maken en wachten op de resultaten van een TNOonderzoek naar de aard en oorzaak van enkelvoudige ongevallen - ongevallen waarbij geen "botspartner" is betrokken. Maar we zijn ingehaald door de gebeurtenissen in 2006. Verkeersveiligheid is een prioriteit en de vraag om meer inzicht in deze ongevallen was luid en duidelijk,' zegt Leonie van Sluijs, van de Provincie Zeeland en voorzitter van de projectgroep.
Convenant gegevensuitwisseling Het onderzoek naar de ernstige ongevallen in 2006 wordt uitgevoerd samen met de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV). Veel informatie voor het onderzoek komt van de politie en het Openbaar Ministerie. In 2006 heeft het ROVZ een uniek convenant gesloten met politie en OM dat gegevensuitwisseling mogelijk maakt. Dankzij het convenant heeft het ROVZ inzage in de registratie van ongelukken en in processen-verbaal van de politie. De mogelijkheid om gegevens uit to wisselen komt ook goed van pas bij het langetermijnonderzoek naar enkelvoudige ongevallen. De resultaten van het onderzoek over 2006 worden halverwege 2007 bekend gemaakt. Leonie is hoopvol: 'Helemaal kun je ongelukken natuurlijk niet voorkomen, maar we hopen toch dat er concrete dingen uit naar voren komen, waarmee we iets kunnen op het gebied van infrastructurele aanpassingen en gedragsbeinvloeding.' Eenmalig veiligheidsfonds bermverharding Door het hoge aantal slachtoffers in 2006 ontstond er een grote politieke urgentie om snel effectieve maatregelen to nemen. Daardoor kwam er een eenmalig veiligheidsfonds beschikbaar voor de verharding van bermen langs het merendeel van de wegen in Zeeland. 'Geen overbodige luxe,' zegt Leonie. 'Veel van de ongevallen buiten de bebouwde
kom zijn enkelvoudige ongevallen; er zijn geen andere voertuigen bij betrokken. Auto's raken, meestal met onbekende reden, van de rijbaan, botsen tegen lets aan, slaan over de kop of belanden in een sloot. Bermverharding geeft de automobilist de kans om rustig en veilig de weg weer op to sturen, voor het grote teed is geschied.' Grootschalig onderzoek Voor maatregelen op het terrein van gedragsbeinvioeding is het nog to vroeg. Eerst moet er veel meer bekend zijn over de omstandigheden waaronder een ongeval plaatsvindt. Gebruikte de bestuurder medicijnen, had iemand thuis problemen, of op het werk, stond iemand onder grote stress, of had iemand aanleiding om weg to dromen? Informatie die verkregen moet worden van nabestaanden en betrokkenen bij een ongeluk. In 2006 is dan ook at nadrukkelijk verder gesproken met de SWOV, het ministerie van Verkeer en Waterstaat, en met andere provincies over een grootschalig onderzoek naar de oorzaken van enkelvoudige ongevallen. Onder andere door nabestaanden en overtevenden to interviewen. De opzet voor een dergelijk onderzoek wordt in 2007 afgerond.
Samenwerking essentieel Marten Siderius, Politie Zeeland: 'De samenwerking
tussen politie, provincie en Openbaar Ministerie is essentieel. Uiteindelijk willen we allemaal hetzelfde: minder verkeersslachtoffers in Zeeland. Als politie zijn wij direct na een ongeval ter plaatse en worden wij geconfronteerd met de verschrikkelijke gevolgen van ongelukken. Het convenant gegevensuitwisseling is een belangrijke stap in het proces om erachter to komen wat ten grondslag ligt aan ernstige en enkelvoudige ongevallen en hoe we ze in de toekomst wellicht kunnen voorkomen.'
1
1J
iJ E
Landbouw en bouwgerelateerd verkeer
Gluren bij de Buren in 2006 is het pilot-project Tholen van start gegaan . Tholen kampt met het probleem van zoveel agrarische gemeenschappen: waar en hoe kan het landbouwverkeer veilig rijden?
Op het eiland Tholen wordt hard gezocht naar een oplossing. Kees Meijboom, beleidsmedewerker Verkeer en Vervoer van de gemeente Tholen en voorzitter van de werkgroep landbouw Tholen schetst het dilemma: 'De landbouwvoertuigen kunnen niet op de provinciale 80 km/uwegen rijden. Los van het felt dat het volgens de richtlijn Duurzaam Veilig niet mag, leidt dat door het snelheidsverschil tot zeer onveilige verkeerssituaties. Er zijn geen parallelwegen en het enige alternatief is dus door de dorpskernen to rijden. En dat brengt weer een veiligheidsrisico voor andere weggebruikers met zich mee, vooral voor de kwetsbare fietsers en voetgangers. Een risico dat voor de gemeente vanzelfsprekend onaanvaardbaar is: Klein eiland , grote problematiek Hoewel Tholen een klein eiland is, is de problematiek groot. En dit wordt niet alleen onderkend door de gemeente en de boeren, maar ook door de wegbeheerders Waterschap Zeeuwse Eilanden en de Provincie. Er is dus in 2006 een brede werkgroep Landbouwverkeer samengesteld om de kennis to verwerven die nodig is om met een goede oplossing voor zowel het landbouwverkeer als voor de gemeente Tholen to komen.
De oplossing die hier uit komt kan in Tholen uitgeprobeerd worden. Onze bevindingen en opgedane kennis kunnen dan weer elders in Zeeland of buiten de Zeeuwse grenzen gebruikt worden. Kennismanagement in de praktijk dus. Want ook voor andere regio's geldt: 'gluren bij de buren' mag, graag zelfs,' zegt Kees. Wat is het probleem? 'Maar zover is het nog niet,' zegt Floris Visser, verkeerskundige en secretaris van de projectgroep Landbouwverkeer. 'We moeten eerst een goed beeld krijgen van het probleem en alle randvoorwaarden. Dat betekent inzichtelijk maken van een hoop zaken: hoe groot is de onveiligheid nu, wat zijn de plannen voor kentekening van landbouwvoertuigen, met welke wettelijke kaders hebben we to maken, wat houden de richtlijnen en het bestaande beleid in, hoeveel verplaatsingen van landbouwverkeer hebben we op Tholen, wat kunnen mogelijke oplossingen zijn en wat voor effecten hebben die. Flink wat uitzoekwerk dus.'
Informatie boven water krijgen De leden van de projectgroep Landbouw laten geen methode of bron onbenut om die informatie boven water to krijgen. En dat is niet alleen: goed bekijken welke oplossingen andere regio's voor landbouwverkeer hebben, maar ook alle beschikbare informatie van gespecialiseerde organisaties als het CROW en andere bestaande literatuur bestuderen. Daarnaast gaan we de ongevallendata analyseren en brainstormsessies houden. Pilot goed van de grond Klaas Tenwolde, trekker van de projectgroep vanuit het ROVZ, is tevreden: 'De pilot in Tholen is inmiddels gestart en de eerste resultaten worden in de loop van 2007 verwacht. Ook voor onze andere activiteiten was 2006 een goed jaar. We hebben weer belangrijke zaken onder de aandacht gebracht bij de landbouwers, maar ook bij de andere weggebruikers, zoals zichtbaarheid van de werktuigen en de gevaren van modder op de weg.'
Kennis-maken en kennis-delen Erik Schumacher, ROW* 'Het gaf wel wat spraakverwarring tijdens de eindejaarsbijeenkomst in de Mythe in Goes, waren we nou aan het kennismaken, kennis delen of kennis managen? Van tevoren hadden we heel duidelijk het doel voor ogen van deze eindejaarsbijeenkomst: we wilden laten zien dat kennismanagement heel gewoon is. Gewoon, omdat we het allemaal al doen en we zoveel van elkaars ervaringen kunnen leren. De opzet is goed geslaagd, we hebben kennis gedeeld over een aantal landbouwprojecten die in de regio lopen maar ook gezien hoe kennis delen bij anderen tot grate voordelen heeft geleid. We hebben uiteindelijk ook erg gelachen tijdens een speciaal ontwikkeld spel waarin we kennis moesten delen over verkeersveiligheid. En samen lachen is gewoon goed voor de onderlinge relaties. *(Regionaal Overleg Verkeer en Vervoer)
F1 J
ReguIiere activiteiterl ROVZ Jaarverslag 2006
1. Permanente Verkeerseducatie Een leven lang leren voor veilige deelname aan het verkeer . Dat is het streven van de werkgroep permanente verkeerseducatie . En niet alleen met theorielessen maar ook met zeer praktijkgerichte activiteiten zoals het veilig loskomen uit de gordels van een gekantelde auto , of het rijden van parcours met bestelauto 's of het benaderen van jongeren in het uitgaanscircuit.
Doelgroe p €0-4 jear VVN Hart( d) voor je kind
• 6 bijeenkomsten ipv geplande 25 wegens vervanging projectleider VVN, Good 2 see you
1.-12 jaar ZVL-project VVN, Verkeersouders
VVN, Verkeersexamen VVN, Frankel doet het verkeer(d) VVN, Van 8 naar 1
VVN, Fietsers beter zichtbaar VVN, Veilig op weg
VVN, Kans-coaches/de Verkeersslang VVN, Bob is cool
• 11 nieuwe scholen hebben een label, totaal 2006 : 40 scholen • netwerk uitgebreid naar 116 verkeersouders • 4500 hebben theorie-examen gedaan • zeker 30 voorstellingen opgevoerd • 1250 leerlingen ( 50 scholen) hebben meegedaan • het pakket is 15 keer verstrekt • Veilig op weg pakket is circa 25 keer aangevraagd , veel scholen hebben het al in hun bezit • 1400 leerlingen namen deel aan 'Voeten en Fietsenweek' • geen resultaat door ontbreken projectleider
VVN, Veel succes brief, BOB poster, wimpelactie
IDoeitar g 6- a.5 j a a r VVN, Kantelsimulator VVN, BOB Zomertoer Doe'tgr? .p 2,1.i "' ?aar VVN, Kantelsimulator
Waarschuwingssyteem landbouwverkeer Rijstijlscan
E)(c,k_;,rs) ep 60 jaar en ouder Design for all BROEMritten Fiets Veilig en Fit
Doelgroep 12-16 jaar VEVO
Slachtofferervaringsproject
• 24 van de 26 scholen doen mee • 19 scholen meldden zich aan voor verhoogde subsidie • 16 scholen bezocht en in 127 klassen les gegeven
Scootmobielcursus
• Good 2 see you pakket is 3 keer aangevraagd • Gemiddeld doen 4500 leerlingen mee, respons 2006 aanzienlijk lager door onduidelijke briefwisseling
• 51 keer ingezet • Bus is tussen de 25 en 30 keer ingezet
• 24 keer ingezet • Proef gehouden bij 3 bedrijven • Samenwerking CBR gestopt, geen activiteiten
• Blijven steken in ideeenfase • 9 BROEM/opfriscursussen georganiseerd • 1 cursus Fiets Veilig en Fit op Schouwen georganiseerd • 3 scootmobielcursussen gegeven
151J
2. Duurzaam Veilig Verkeer
Aanmoedigingsprijs Zeeland
De werkgroep Duurzaam Veilig Verkeer ( DVV) heeft zich ook in 2006 weer ingezet voor duurzaam veilig verkeer in Zeeland . DVV heeft integrale oplossingen gestimuleerd bij alle speerpunten van het ROVZ . Dat wil zeggen combinaties van maatregelen op het gebied van infrastructuur , verkeerseducatie en voorlichting . De nadruk lag in 2006 op verkeersveiligheid voor fietsers.
Demonstratieproject DVV/WZVL
Act
'> of qF; ^.,
• Tekenwedstrijd basisonderwijs, tekeningen over landbouw en bouwgerelateerd verkeer opgenomen in jaarkalender • Wedstrijd campagne-uiting voor voortgezet onderwijs, campagnes ingezet regionaal • Alle geplande projecten uitgevoerd • Landelijke subsidie volledig besteed
.:E^ punten:
Verkeersveiligheid fietsers
• Projectplan TVGA • Website gelanceerd • Brochure verstuurd • Promotietour
Bestel - en vrachtverkeer Enkelvoudige ongevallen Landbouw en bouwgerelateerd verkeer
• GALM fietstocht • Fietsverlichtingscampagne • Drie afgeronde pilots safety culture bij bedrijven • Gesprekken met SWOV, POV Zuid Holland, Politie
Netwerkversterking
Promoten van vrijwilligerswerk/ondersteunen vrijwilligers
Stimuleringsverordering Vekeersveiligheid Zeeland
Het project Kennismanagement is ondertussen goed van de grond gekomen. Basis van kennismanagement is dat beleidsmakers toegang hebben tot alle gegevens die nodig zijn om juiste keuzes op het gebied van verkeersveiligheid to kunnen maken . In 2006 is de theorie uitgebreid met twee pilot-projecten waar kennismanagement in de praktijk gebracht werd.
• Oprichting brede projectgroep landbouw
Implementatie plan van aanpak
Overage activiteiten::
Nieuwe interne organisatie
3. Kennismanagement
• Nieuwe organisatiestructuur opgezet en gecommuniceerd • Pilot N61
• Pilot Tholen • Eindejaarsbijeenkomst • Verkeersveiligheidsdag Onderwijs • VVN wervings- en selectiecommissie ingesteld • VVN advertenties • VVN Laptops en beamers aangeschaft • Vrijwilligersdag • 100 subsidieaanvragen behandeld en 95% van het budget is besteed
Onderzoek, monitoring en verkeersveiligheidsanalyse Databank Infrastructurele Maatregelen ROVZ- website
• Praktische vertaling: opzet twee pilotprojecten (landbouwverkeer Tholen, barrierewerking N61 voor fietsers) • Inventarisatie kennisbehoefte • Lijst van metingen en rapportages • Boekje snelheden en inrichtingen wegennet uitgebracht • Dagelijks geupdate website die goed gebruikt wordt
4. Communicatie en Voorlichting Communicatie en voorlichting is een belangrijke activiteit voor het ROVZ. We kunnen niet alle mensen met de verkeerseducatie bereiken en we willen ook graag actueel voorlichten . Communicatie is voor ons ook van belang om all onze partners goed gel nformeerd en dus betrokken to houden bij verkeersveiligheid.
Communicatiestrategie proactieve en doelgroepgerichte aanpak Nieuwsbrief Zeeland Verkeersveilig VVN, Meldpunt Verkeersonveiligheid
VVN Straatspeeldag Herdenking verkeersslachtoffers Lotgenotengroepen nabestaanden ve rkee rssla chtoffe rs
• Nieuwe manier van samenwerken met partners • 2 nieuwsbrieven zijn uitgekomen • Promo voor meldpunt in apr. en nov. • Tv spots in oktober en december • 4 kwartaaloverzichten • 44 groepen hebben meegedaan • ca. 200 bezoekers, veel media-aandacht • werving nieuwe deelnemers lotgenotengroepen niet gerealiseerd
• geen bijeenkomsten Nieuwsbrief ZVL en VEVO Infrastructuur en essentiele herkenbaarheidkenmerken WN, Voorlichting specifieke doelgroepen Radio en televisie Campagnes Voorlichtingsmiddelen binnen de bebouwde kom Alcohol/ BOB-wintercampagne
• • • • •
2 x 1 nieuwsbrief uitgegeven campagne ontworpen en opgestart borden, website, folders, pr 57 maal inzet voorlichter 5 items op radio en TV
• pilot in gemeente Veere verkeersveilig- Beveiligingsmiddelen/gordel heidscampagnes afficheren op Delta objecten 'Spreken wij dezelfde taal in het verkeer' • sms-actie om BOB to regelen en BOB to bedanken 'De scholen zijn weer begonnen' • Aanpassing BOB pakket voor cafes Agressief rijgedrag 'Rij met je hart' • Actie BOB restaurants (40 deelne-
mende restaurants) Alcohol/ Bob-zomercampagne
• Posters 'Modder op de weg' • BOB voorlichtingsteam zomertoer Fietsverlichting
• BOB voorlichtingsbus evenementen
• Campagne uitgevoerd • Gordelgebruik Zeeland neemt toe: 91% • Herhaling campagne 2004 in Zeeuws-Vlaanderen • Campagne uitgevoerd • Campagne uitgevoerd (thema's 30km/u, 50 km/u, oversteken en roodlicht) • Campagne uitgevoerd • Campagne uitgevoerd, Onderwijsdag 11 oktober 2006 • 19 Inzetten overvalteam
17^
5. Integrale Verkeershandhaving Zeeland We streven naar een zo goed mogelijke samenwerking met de partners op het gebied van verkeershandhaving. Er is veel winst to behalen als wegbeheerders, politie en justitie nauw samenwerken . De pilot IVZ is in 2006 afgerond en heeft geleid tot begrip tussen de partijen en concrete oplossingen voor verhoging van de verkeersveiligheid.
Pilot-project IVZ • 3 digitale nieuwsbrieven • 3 handhavingrapporten • 1 monitorrapportage Speciale handhavingsprojecten • A58 • 4-in-1 Middelburg • Communicatieplan
6. Beleidscoordinatie, processturing , organisatie De verkeersveiligheidsgroep bewaakt de voortgang van de diverse activiteiten . En plant de activiteiten voor het komende jaar . Dit gebeurt op basis van overleggen met de verschillende partners.
Jaarverslag 2005 Werkplan 2007 Gezamenlijke activiteiten ROV's
Detacheringen, inhuren uitzendkracht
Organisatie
• Uitgevoerd • Uitgevoerd • Deelname bijeenkomsten LOVE en LOVG • Gezamenlijke afstemming met het Rijk over andere campagnes • Wendy Westerlaken, Lievens Communicatie, 2 dagen per week • Esther van 't Westende, Vedior ASB, 20 uur per week • Benodigdheden ROVZ (PZC, BN/De Stem, kantoorartikelen)
t
Verkeersonveiligheid in cijfers Vergelijk periode 2004 t / m 2006 t . o.v. 2001 t/m 2003 ( indien niet anders aangegeven) :
Ernstige verkeersslachtoffers • In de periode 2001 t/m 2003 vielen in Zeeland gemiddeld per jaar 30 doden en 371 ziekenhuisgewonden (= 401). In de periode 2004 t/m 2006 vielen in Zeeland gemiddeld per jaar 28 doden en 303 ziekenhuisgewonden (= 331). Een dating van -17%. Het landelijk beeld liet een dating zien van -15%. Wel verontrustend is dat in 2006 t.o.v. 2005 het aantal
• In de gemeente Goes en Terneuzen steeg het aantal ernstige verkeersslachtoffers terwijl alle andere gemeenten een dating to zien gaf. Terneuzen steeg zelfs naar 127 doden en ziekenhuisgewonden per 100.000 inwoners. • Het aantal ernstige slachtoffers daatde het eerste halfjaar met -26% en het tweede halfjaar met -9%.
Alcohol • Bij aangehouden overtreders alcohol gebruik in het verkeer komt 55% ult een horecagelegenheid, 20% van vrienden, kennissen of familie, 10% van thuis, 5% van sport, 5% werk en 5% elders. Wetenschappelijk onderzoek van de SWOV heeft uitgewezen
ernstige verkeersslachtoffers in Zeeland steeg met 13/%
In alle maanden - behalve september - was een lichte tot sterke dating waarneembaar.
dat 20% van het aantal doden en ziekenhuisgewonden alcohol gerelateerd is. Het merendeel hiervan wordt
terwijl landelijk een dating van -4% to zien was. De stijging was vooral to wijten aan het extreem hoge aantal verkeers-
De zomermaanden jun t/m aug liet een geringere dating zien dan de maanden buiten de zomer.
veroorzaakt door recidivisten.
doden van 39 in 2006 tegenover 23 in 2005 en 2004. Een nader onafhankelijk diepteonderzoek naar ernstige
In de zomermaanden valt wel bijna 1/3 van de ernstige verkeersslachtoffers.
verkeersslachtoffers moet uitwijzen of we to maken hebben met een toevalstreffer of een to verwachten structurele ontwikkeling.
• In Zeeuws-Vlaanderen had 14% van de doden en ziekenhuisgewonden de Belgische nationatiteit. Voor heel Zeeland was dat 6%.
Autogordel • Het draagpercentage autogordel bestuurders Zeeland is gestegen van 65% gemiddeld per jaar in 1992-1996 naar 85% gemiddeld per jaar in 2002-2006.
gemiddeld per jaar 87 doden en ziekenhuisgewonden.
naar aard ongeval : 32% bij enkelvoudig, 32% bij flank,
Het draagpercentage achterin is gestegen van 30% gemiddeld per jaar in 1992-1996 naar 65% gemiddeld per jaar in 2002-2006.
In Zeeuws-Vlaanderen zelfs 120. Voor de gemeente Sluis 140 en Terneuzen 127. In Nederland waren dat er 62.
18% bij frontaal, 10% bij kop/staart, 5% bij voetganger en 3% bij geparkeerd voertuig.
Vooral bij korte ritten (school,sport) draagt men achterin geen gordel.
• In 2004 t/m 2006 vielen in Zeeland per 100.000 inwoners
• Het sterkst was een dating waarneembaar van het absolute aantal doden en ziekenhuisgewonden in de leeftijdcategorie 18-24 en 25-34 naar vervoerwijze personenauto van 92 naar 60. Een minder sterke daling was to zien in de leeftijd 16-17 jaar en 18-24 jaar naar vervoerwijze bromfiets van 44 naar 35. Voor beide groepen samen spreken we op jaarbasis altijd nog over 95 ernstige verkeersslachtoffers van in totaal 331. Er valt in absolute zin zeker nog veel winst to behalen. • Per district daalde het aantal doden en ziekenhuisgewonden in Zeeuws-Vlaanderen (-7%) veel minder dan in Walcheren (-28%) en het Oosterscheldebekken (-19%).
• Hoe vallen de emstige verkeersslachtoffers in 2004 t/m 2006
• Het stachtofferrisico per 100.000 verplaatsingen per voertuig is het grootst bij de bromfiets. • 35% van het aantal ernstige verkeersslachtoffers valt binnen en 65% buiten de bebouwde kom • In 2004 t/m 2006 valt 40% van de ernstige verkeersslachtoffers op 80 km/h wegen buiten de bebouwde kom en 30% op 50 km/h wegen binnen de bebouwde kom. Op zo wet 60 km/h wegen buiten de bebouwde kom als 30 km/h wegen binnen de bebouwde kom vatt zo'n kleine 10% van de ernstige verkeersslachtoffers. 10% valt verdeeld over de overige snelheidregimes.
Snelheid • Een kleine 40% overschrijdt de snelheidslimiet op 80 km/h wegen met fietspad. Zo'n 20% overschrijdt de snelheidslimiet op 100 km/h wegen. Opvallend is eveneens het grote aantal overschrijdingen op veel 60 km/h wegen. Varierend van 50% tot 70%.
low versdW m
219 ring n., , 20 -Rutland
508 1.865
-25% -20%
1.551 651 331L754
2.072
1.4
1.641 824
d
-39%
381 407
784, 1.
Af,
133
725`
33 11.883
Zeetafnd ld Bevelan ten
Walcheren eeot s: hand
n
1
74 331 51 83 77 120
-17%
-17%. -17% -15% -1.5% -14% -13%
-12% 17% - 15% -17% -26%
144 -8%
per 100. 000 inwoners 2004 t/m 2006
z2
Dodelijke Verkeersslachtoffers Zeeland 2006 tijd- Wegnr. dag datum stip situatie 05" 1408 t aariaii fi wo 2 ja 02.4 yr wo 25jan "".1'3.30. reefite
locatie Poortvliet N ,M / k '^A I_JM Arnemuided t5 . . Goes Kulaa
wo 01-feb 15.23 rotonde Goes*^ ^^^^aliatF; ; ma 06-feb 18 11 , <;itarnpeirla04, p t.h v . Bergee aan yr 17-feb 10 36 I3zendijke N 61 tlenweg/Turk--e.ka /t3re at {^ y wo 01rrt 13r10 Kapelle 1r%,,2_,/ hb ders gfi^i i . wo., f -r+ft +j, #-aa sl' SchareM e N 653 / Ei# sea ._
ma 13-mrt. 06.09 rechte weg Hoek N62"Hrnp 18.1 Sas van Gent N 13.:17 t aansl
di 25-ar, za za 27-mei zo 28-met
08-ju 17-jun 23-jun 09-jul 26-jul
leeftijd slachtoffer 28 personenauto 77
bestuurder fts bestuurater its
11 inzttten
0 inzittende pa
84stuurder b€`s 12
bestuu r fly
frontaal tegenvrachtauto
frontaal tegen best+^e eenzijdlg t flank. tegen vt hta ito kopsta fit` " flank tegen personenauto flae 9 f frontaal teger pohauto
11 0 Bruinisse N 9 itrn ;ice 7 27-mei a 10 09 rechte weg Bruinisse N J HM 29.7 401 x,3"5 W" Cadzaind l nch weg thv Groerte +ve
24 - - bestuurster fts flank tegen vrachtauto 46 bestuurder pa frontaal : zie 12 tegen vrachtauto 5 inzittende pa frontaal: zie 11 teg=vrachtauts 67 bestuurder pa eenzijd g ini rm/stoot
1613_ Bluff (under b ) 61 hioofdweg fietspad
85 k estuur bra
14.26 19.35 20.10 21.15
rechte weg kruising t-aatnsi rechte "weg.
Rilland A 58 Pimp 120A Wissenkerke Emeiis :dijk/De V laetwieg[Zaridhoekweg Sint Kruk ik itendij enstraat Tholen Kettingdijk
Burgh Haa za, 29- ul 14,12 ' ;rechte gBorssele. H 07-a 04 9 e weg Terneuzen Mr. F.]. Haar j" wo 09=aid 23,42 eta eteg wo 09-aug 23 42 erneuzen Mr. F.J. Haar tweg X42 A. weg Terneuz+lnl Mr. F.J. Harmanweg
13 X16 01 15.48
Rittem 1 254 Bernhardweg-West tie
; 05-sep 21.11 " "rechte WO§ 11-sep 17.30 bocht
Goes Houtka de f #sgverste " Krabbendijke S, cih :. al n # i Middelburg T Statiiraalveg)
eenzijdl i Qn te retalen veri
gelance^erd ^F Ig in stool
tijdek a verkeersmaatregel 16.02 rechte weg Yerir
J
y
str ate' , . kop star rauto 16 uut r flank t"", ei nenaute 10 i ziltende enzi,git^agdek 65 ur l flank tenauto snorfietser 75 24 18 19 25 16 53
frontaal tegen personenauto ri = eenzijd t 3[ bestuurder pa eenzijdlg zie 23 en 24 inzittende pa eenzijd z 22 en 24 turf inzittende pa eenzijdlg: tie 22" "en 23 tegen boom bestuurder ba eenzijdig in sloot bestuurder fly flank tegen vrachtaut v tiger voetganger t+ ger persona bestuurster fts flank„ten vr°aett
Vervolg Dodelijke Verkeersslachtoffers Zeeland 2006
M 19-sep 19-sep 19=
29 sep 14-okt 26-sikt 20-nov b 03- dec 12-dec
09 . 40 09 .40
rechte weg Hoek N 61 thv I Braakman rlt vim;.` "lll i ^ Polenweg thv Milieustraat
12 r i 0 .2 ' 78 13.3 ;' 21 . 53 4, 1 8. 20 08 . 19
rte"
rechte weg Hoek N 61 rtfiy De Bri*akIT
1.,
Massaustraat rrssele, N 62 hmp 34, 5
Terneuzen Churchillaan/Scheldeboulevard rotonde kruisrng kruising Sint Philipsland N 657/N 656 : Etrjks eg/tfr bbenkreel wei rechte weg Krabbendijke Oude ^Rijkeweg net na spoorwovjang '}ang a Krabbee Oude Rijl g t na s r^, ^ B res k en s M 56°'l t np 178. 8 . rec hte weg kruising Oost-Souburg Kanaalstraat/Spoorstraat
Aantal alcoholgerelateerde ernstige ongevallen in Zeeland 1996-2006
i0 inzittende oa 51 bestuurder pa
19 bestuurder fts 42 bestuurder rno 777 bestuurder fts 67, inzilnde pa
I: zie 30 tegen personenauto frontaal : zie 29 tegen personenauto frontaall tegen personenauta flank tegen personena ' eenzijdig tegen vangrali
flank tegen personallautd= flank tegeri. personenauto flank: zee 37 tog; p bti ota fflank: zie 36 to n per ena tto
flank tegen,p r nauto 56 bestuurder pa 58 bestuurster fts frontaal tegen personenauto
Regressielijn verkeersdoden en ziekenhuisgewonden 2001 - 2006 Zeeland 600
50 500
0
Alle doden en ziekenhuisgewonden Zeeland 2001 - 2003 gemiddeld per jaar naar Ieeftijd en vervoerwijze absolute aantallen
Objecttype
I onb 00 -03 04-11 12-15 16-17
Personen auto del ant l ±ar ,.
25-34 35 -49 50 - 59 60 - 64 >=65 Tot vervw I totaal 44 36 17 3 7 5 3 1 7 10 2 1 9 7 3 1
Bromfie Fiefs Voetganger
Alle doden en ziekenhuisgewonden Zeeland 2
6 gemiddeld per j,
ijd en vervoerwijze
awe aEtl#en
Objecttype
onb 00-03 04-11 12-15
16-17
^0-64 >=65
Personenauto Bests 'Motor Bornfiets Fiets Voetganger 11
52
331
100%
Overschrijdingspercentage van de snelheidslimiet op alle Ontwikkeling verkeersdoden en ziekenhuismeetpunten van het snelheidsmeetnet Provincie Zeeland gewonden Zeeland
0
Dit jaarverslag is een uitgave van: • Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Zeeland Postbus 726 E.
[email protected] I. www.rovz.nl 4330 AS Middelburg T.0118 63 12 17 F. 0118 62 48 29
Realisatie • Lievens Communicatie, Middelburg • Verkeersveiligheidsgroep ROVZ
i I-
E
Ontwerp en Opmaak • Raven Vormgeving, Groede
Fotografle Grafische begeleiding •
• Verkeersveiligheidsgroep VDA Groep, Apeldoorn ROVZ Peter Nicolai,Breskens
