Najaarsnota
2011
NAJAARSNOTA 2011
NAJAARSNOTA 2011
Inhoudsopgave blz
1. Inleiding
1
2. Voortgang ontwikkelingen 2011
3
3. Programma’s
7
4. Financiële effecten begroting 2011
29
5. Besluitvorming
31
NAJAARSNOTA 2011
NAJAARSNOTA 2011
Hoofdstuk 1 Inleiding
Voor u ligt de najaarsnota van de gemeente Noordenveld. Drie jaar geleden is als sluitstuk van de P&C cyclus de najaarsnota geïntroduceerd. Het hoofddoel van de najaarsnota is, net als van de voorjaarsnota, om te rapporteren over de resultaten van de lopende programmabegroting en op basis daarvan keuzes te kunnen maken en het beleid te kunnen bijsturen. W ij zijn echter tot de conclusie gekomen dat dit doel niet wordt gehaald. Dat komt ten eerste omdat de doorlooptijd van de najaarsnota te lang is. In de praktijk blijkt dat als gevolg daarvan, dat de informatie als sturingsinformatie verouderd en niet meer bruikbaar is. Ten tweede is de mogelijkheid voor sturing in de laatste twee maanden van het jaar gering. W il er daadwerkelijk gestuurd kunnen worden dan zou de najaarsnota eerder geagendeerd moeten worden. De najaarsnota heeft echter nog twee nevendoelen. Het eerste nevendoel is verantwoording van de behaalde resultaten. De raad heeft in 2009 de najaarsnota hierop positief beoordeeld. Echter, verantwoording wordt primair afgelegd in de jaarrekening. Dat is het geëigende document daarvoor. Het tweede nevendoel van de najaarsnota is om budgettair neutrale mutaties door de raad vast te laten stellen. In de programmabegroting heeft de raad het college gemandateerd voor het besteden van middelen binnen de geformuleerde programma’s. Dat geldt ook voor de reserves en voorzieningen en investeringen. In de praktijk komen verschillende handelingen van het college deels ten laste van een ander programma dan begroot. Het budgetrecht van de raad schrijft dan voor dat de raad toestemming moet geven voor de overdracht van het budget van het ene naar het andere programma. De najaarsnota voldoet niet aan dit doel, omdat ook na het opstellen van de nota deze beslissingen zich voordoen. Om aan dit doel te voldoen zou de najaarsnota juist naar achteren geschoven moeten worden. De conclusie is dan ook dat de najaarsnota onvoldoende voldoet aan het hoofddoel, sturingsinformatie bieden. Het nevendoel bieden van verantwoordingsinformatie behaalt de najaarsnota wel, en het nevendoel budgettair neutrale informatie niet. Om die redenen hebben wij in overleg met uw presidium gekozen voor en andere opzet. Om de doorlooptijd fors in te korten zal de behandeling in een commissievergadering en een speeddate achterwege worden gelaten. Immers, dat wat aan de raad zal worden gepresenteerd is ontdaan van beleidsvoornemens en geeft een stand van zaken over de gemeentelijke financiën op dat moment (1 november) van het lopende begrotingsjaar. De daadwerkelijke verantwoording daarover zal dan vervolgens plaatsvinden tijdens de vaststelling van de jaarstukken, het jaar daarop. Het doel hiervan is om vanuit rechtmatigheidoogpunt het college te mandateren om de afgesproken prestaties ten uitvoer te brengen en om het verschil tussen het bruto en netto rekeningsresultaat beperkt te houden. Uiteraard geldt ten aanzien van de realisatie van de prestaties een actieve informatieplicht indien er afwijkingen te melden zijn die nog niet bij de raad bekend zijn. Geplande datum raadsvergadering 7 december 2011. Met deze najaarsnota wordt u, zoals vermeld, op de hoogte gesteld van de laatste stand van zaken met betrekking tot de uitvoering van de begroting 2011 van de gemeente Noordenveld. In de aanloop naar de jaarrekening 2011 biedt deze najaarsnota inzicht in de te verwachten uitkomsten van de jaarcijfers. In deze nota zijn de verwachte mee- en tegenvallers gepresenteerd die zijn geïnventariseerd in de periode van het vaststellen van de voorjaarsnota (raad 27 juni) tot eind oktober 2011. De verwachte mee- en tegenvallers zijn gebaseerd op de managementsrapportages per afdeling. Deze cijfers zijn verwerkt in een begrotingswijziging die wordt vastgesteld bij deze nota.
1
NAJAARSNOTA 2011
De rapportage is opgezet vanuit het stramien van de programmabegroting en beperkt zich tot hoofdlijnen en kernzaken. Bewust is gekozen voor dit stramien zodat de planning en control cyclus, en daarmee de beheersing van de bestuurlijke cyclus, transparanter en inzichtelijker wordt. Door specifiek op de thema’s te rapporteren is duidelijk wat de voortgang, stand van zaken en ontwikkeling van de thema’s is. Wij willen wel benadrukken dat de najaarsnota, in tegenstelling tot de voorjaarsnota, een financieel document is. De planning en control cyclus is met betrekking tot de jaarrekening 2011 verder aangescherpt. Dit betekent dat de behandeling van de kredieten naar voren is geschoven. De uitkomsten over 2011 liggen inmiddels voor u ter inzage. Met betrekking tot de grondexploitatie c.a. kunnen wij u melden dat de planmatige aanpak vordert. Op basis van een onderverdeling in vier categorieën heeft er een inventarisatie plaatsgevonden van de in eigendom zijnde gronden. Deze inventarisatie van de gronden is afgerond en heeft inmiddels voor u ter inzage gelegen. De nota reserves en voorzieningen, die inzicht geeft in de financiële mogelijkheden is geactualiseerd en onlangs door u vastgesteld. De volgende stap is het maken van bestuurlijke keuzes op basis van de resultaten van de regionale woningbouwafstemming. Daarna zullen conclusies worden getrokken over de waardering van de grondpositie van de gemeente. De gevolgen van deze conclusies zullen wij tenslotte verwerken in de jaarrekening 2011. De uitkomst van deze najaarsnota is een voorlopig overschot van € 595.000. Het overgrote deel van het genoemde overschot wordt veroorzaakt door ontwikkelingen die buiten de invloedssfeer van ons college liggen.
Wij wensen u goede beraadslagingen. Burgemeester en wethouders, De burgemeester, J.H. van der Laan
De secretaris, A.H. Doornbos
2
NAJAARSNOTA 2011
Hoofdstuk 2 Voortgang ontwikkelingen 2011 In dit hoofdstuk wordt nader ingegaan op de ontwikkelingen die zich hebben voorgedaan in de afgelopen periode (vanaf de voorjaarsnota). In de inleiding hebben wij aangegeven dat de najaarsnota een financieel document is. Daarom is afgezien van een beschouwing over de voortgang van de speerpunten van beleid. Enige dagen geleden heeft u de programmabegroting voor 2011 vastgesteld waarin aandacht wordt gegeven aan de genoemde speerpunten. Wel geven wij u in het kort enkele onderwerpen weer die van belang zijn voor de bedrijfsvoering Budgetten De wijzigingen van de budgetten zijn in hoofdstuk 3 programma’s weergegeven. Investeringen De voortgang van de investeringen zal u bij de jaarstukken worden aangeboden. Het voordeel van de kapitaallasten op de investeringen 2011 bedraagt ongeveer € 430.000. Genoemd bedrag is meegenomen in de mutaties per programma. Economische vooruitzichten Volgens de eerste, voorlopige raming van het CBS is de Nederlandse economie in het derde kwartaal van 2011 met 1,1 procent gegroeid ten opzichte van hetzelfde kwartaal een jaar eerder. In vergelijking met het tweede kwartaal kromp de economie met 0,3 procent. Het is voor het eerst sinds het tweede kwartaal van 2009 dat kwartaal op kwartaal de economie krimpt. Het aantal banen van werknemers was 33 duizend hoger dan een jaar geleden. Huishoudens hebben in het derde kwartaal van 2011 ruim 1 procent minder besteed dan een jaar eerder. De uitgaven van de overheid aan algemeen bestuur en defensie daalden fors door algemene kostenbesparingen en minder banen. De bestedingen van de overheid aan de zorg namen nog steeds toe. Per saldo daalde de consumptie van de overheid licht in vergelijking met een jaar eerder. De inflatie is in oktober licht gedaald naar 2,6 procent. In september waren de prijzen voor consumenten gemiddeld nog 2,7 procent hoger dan een jaar eerder. Dit blijkt uit cijfers van het CBS. Bij de vaststelling van de kadernota 2011 is voorgesteld om de inflatiecorrectie met betrekking tot de belastingen en heffingen te bepalen op 1,5% . Bij de vaststelling van de begroting 2011 is dit percentage, vanwege de verwachte stijging van de inflatie verhoogd tot 1,75%. Deze ontwikkeling van de inflatie is sterker geweest dan verwacht. Januari 2011 2,0% oplopend naar een piek in augustus van 2,7%. De gevolgen hiervan zijn dat de tarieven zoals deze voor 2011 zijn vastgesteld, ondanks een extra verhoging van 0,25% niet toereikend zijn geweest om de inflatie te corrigeren. Tenslotte houdt het kabinet er rekening mee dat na 2012 extra bezuinigingen nodig zijn. Die komen bovenop de 18 miljard euro die het kabinet al heeft aangekondigd. Door de eurocrisis is de economische groei in Nederland zo goed als stilgevallen. Dat dit gevolgen voor de schatkist heeft, en uiteindelijk ook voor de gemeentelijke financiën, mag duidelijk zijn.
3
NAJAARSNOTA 2011
Herijking gemeentefonds Het kabinet werkt voor het eerst sinds 1997 aan een ingrijpende herziening van het gemeentefonds, waar ongeveer € 18 miljard inzit. Als het aan het rijk ligt wordt voortaan meer rekening gehouden met rijksprioriteiten. Ook wil het rijk meewegen of een gemeente doelmatig werkt. De Raad financiële verhoudingen (Rfv) vindt deze aanpassingen een slecht plan. Zij vrezen een verdere aantasting van de gemeentelijke autonomie als de plannen worden doorgezet. Daarnaast is de raad bevreesd voor verdere administratieve druk. De Rfv onderschrijft wel de noodzaak om de verdeling van het gemeentefonds aan te pakken. Door de huidige financiële krapte en de enorme decentralisaties van onder meer jeugdzorg is het belangrijk dat de verdeling aansluit op de kosten die gemeenten maken. De Rfv adviseert verder om gemeenten in de nieuwe verdeling meer te laten profiteren van waardestijgingen van onroerend goed. Nu wordt 80% afgeroomd via de verdeling van het fonds. De VNG beraadt zich momenteel nog over het in te nemen standpunt met betrekking tot de herijking van het gemeentefonds. Grondexploitaties In het lopende jaar 2011 verwachten wij geen winstuitkeringen vanuit de grondexploitaties. Renteontwikkelingen De ramingen op begrotingsbasis zijn dusdanig dat er met betrekking tot het resultaat op rente geen belangrijke mutaties te verwachten zijn over 2011. Als gevolg van de kredietcrisis en het wantrouwen tussen de banken onderling, moesten de Centrale Banken in 2008 ingrijpen door extra liquiditeit te verschaffen. Het gevolg was dan ook een scherpe daling van de geldmarkttarieven. In het verlengde daarvan daalden ook de kapitaalmarkttarieven, doch veel minder steil dan de tarieven voor het korte geld. Vanaf eind 2010 is het herstel op zowel de geld- als kapitaalmarkt ingezet. Verwacht wordt dat deze stijging, met enige fluctuaties, zich gestaag zal doorzetten in 2012. Voorlopig overschot 2011 Zoals in de inleiding is vermeld is het overschot voornamelijk veroorzaakt door incidentele meevallers. Indien deze incidentele meevallers niet worden meegerekend dan sluit de lopende exploitatie met een tekort van ongeveer € 411.000. In dit bedrag is echter begrepen een bedrag van € 450.000 voor het instellen van een bestemmingsreserve ten behoeve van de herinrichting Roden-Norg. Om een zuivere vergelijking te maken vervalt dit bedrag en komt het voorlopig structureel overschot uit op een klein positief saldo. ISD De cijfers in deze najaarsnota zijn gebaseerd op de derde managementrapportage van de ISD. Deze is verschenen medio november. Salarissen De loonsom over 2011 blijft binnen de raming. De huidige CAO is op 1 juni 2011 afgelopen. Tot op heden zijn er geen nieuwe CAO afspraken gemaakt. Het is dus niet bekend of eventuele uitkomsten zullen leiden tot mogelijke stijging van de loonsom. Indien voor het afsluiten van de jaarrekening hier duidelijkheid over komt zullen wij dit opnemen in de jaarrekening 2011. Leges De ministerraad is akkoord gegaan met nieuwe maximumtarieven die een gemeente in 2012 voor reisdocumenten in rekening mag brengen.
4
NAJAARSNOTA 2011
De maximumtarieven voor 2012: Paspoort: maximaal € 48,73 (in 2011 maximaal € 52,12 ) Identiteitskaart voor jongeren tot en met 13 jaar: € 30,00. (in 2011 € 9,22) Identiteitskaart: 40,05 (was in 2010 € 43,89) Eenmalige budgetten 2011. Onderdeel van besluitvorming van de jaarrekening 2010 was de overheveling van eenmalige budgetten van 2010 naar 2011. Daarbij is in totaal een bedrag van € 2.282.000 overgeheveld naar 2011. Van dit bedrag is (stand 1 november 2011) ruim € 1 miljoen besteed. Conclusie is dat de uitgaven achterblijven bij de planning 2011. Dit kan gevolgen hebben voor de jaarrekening 2011 aangezien het niet besteedbare deel van de overgehevelde budgetten ten gunste komt van het rekeningssaldo.
5
NAJAARSNOTA 2011
6
NAJAARSNOTA 2011
Hoofdstuk 3 Programma’s Algemeen In de hiernavolgende programmaoverzichten worden de lasten en baten per programma vermeld na de raadsvergadering 26 oktober 2011. Voor zover zich een mutatie voordoet op een programma is het productnummer en -omschrijving vermeld. In de recapitulatie zijn de begrotingsbedragen opgenomen, na verwerking van de mutaties uit de najaarsnota. In de recapitulatie zijn de lasten, baten en het saldo van de 12 programma’s opgenomen waarbij de dekkingsmiddelen gespecificeerd zijn vermeld. Hieruit vloeit het saldo resultaat voor bestemming voort. Na de mutaties reserves en voorzieningen volgt het resultaat na bestemming. In hoofdstuk 2 is het resultaat (incl. onvoorzien) nader gespecificeerd. Afwijkingen > € 10.000 worden bij de programma’s nader toegelicht.
7
NAJAARSNOTA 2011
Programma Burger en bestuur Omschrijving Saldo
Lasten
Baten
6.735.000
1.606.000
Product 161Overige baten en lasten Verkoopopbrengst strookjes groen Afkoop Besluit Woninggebonden Subsidies (BWS)
90.000 311.000
Product 240/242 (Bestuursondersteuning) college Langlopende opleidingen Arbo-budget Rechts- en deskundige adviezen
-52.000 -40.000 20.000
Product 568 Baten secetarieleges Leges paspoorten
-23.000
Leges rijbewijzen Terugbetaling leges Nederlandse Identiteits Kaarten (NIK)
-25.000 -115.000
Product
Product
Totaal
6.663.000
1.844.000
Toelichting: Product 161 Verkoopopbrengst strookjes grond/snippergroen In de loop van het jaar zijn diverse strookjes grond verkocht tot een totaalbedrag van € 90.000. Afkoop Besluit Woninggebonden Subsidies (BWS) Het BWS (Besluit W oninggebonden Subsidies) was de laatste reguliere rijkssubsidieregeling voor sociale woningbouw en is een tiental jaren geleden beëindigd. Budgetbeherende instantie voor ons gebied was de Regionale Volkshuisvestingscommissie Intergemeentelijk Samenwerkingsverband Noord- en Midden-Drenthe RVD. Deze bestaat nog steeds ter uitvoering van de aangegane meerjarige verplichtingen. Eind 2009 heeft het Rijk de meerjarige verplichtingen aan de budgetbeheerders (verplicht) afgekocht en onze budgetbeheerder heeft vervolgens het grootste deel van de uitstaande verplichtingen ook kunnen afkopen (op vrijwillige basis, enkele belanghebbenden maken er geen gebruik van).
8
NAJAARSNOTA 2011
De aldus vrijvallende middelen worden verdeeld aan de in de regio samenwerkende gemeenten. Omdat de meeste verplichtingen zijn afgekocht gaat de budgetbeheerder nu over tot tussentijdse afrekening. Noordenveld kan in dit kader een bedrag van € 311.000 verwachten. Product 240/242 (Bestuursondersteuning) college Langlopende opleidingen De totale budgetten voor langlopende opleidingen worden in 2011 met € 19.000 onderschreden. Het opleidingsplan is wel passend bij het geraamde budget, maar bij de uitvoering blijkt dat het opleidingsplan niet helemaal gerealiseerd wordt. Een eenmalig restantbudget van € 33.000 wordt niet besteed. Arbo-budget Het budget voor Arbo wordt in 2011 met € 40.000 onderschreden omdat (het plan van aanpak naar aanleiding van) de RI&E (Risico Inventarisatie & Evaluatie) nog niet is vastgesteld en de RI&E ook nog niet is getoetst. Daarmee blijft de uitvoering en daarmee de kosten achterwege. Rechts- en deskundige adviezen Het budget voor advieswerkzaamheden college wordt met € 20.000 overschreden met name als gevolg van onvoorziene kosten door de inzet van externen in verband met de ontwikkelingen rond de Winsinghhof. Product 568 Leges paspoorten De ontwikkelingen rondom de paspoorten en de NIK (Nederlandse Identiteit Kaart) zijn nauw met elkaar verweven. Al een paar jaar is er een toename van het aantal NIK’s , wat ten koste begint te gaan van de baten voor de paspoorten (het aandeel bijschrijvingen kinderen in paspoorten is drastisch gedaald, wordt volgend jaar zelfs afgeschaft). Hier is tijdens vorige marap’s ook al over gerapporteerd. Dit resulteert in een jaarlijks terugkerend tekort tussen begrote opbrengsten en de werkelijke baten van de paspoorten. Zo ook dit jaar. Bij de voorjaarsnota 2012 komen wij hierop terug. Leges rijbewijzen Gelet op de gestaag teruglopende aantallen van uitgegeven rijbewijzen in de afgelopen jaren, verwachten we dat de begrote opbrengsten – net als vorig jaar – niet gehaald worden. De prognose ligt € 25.000 lager dan begroot. Bij de voorjaarsnota 2012 komen wij hierop terug. Terugbetaling leges NIK Sinds het najaar 2011 kampen we met de ontwikkelingen rondom de tijdelijke gratis NIK. Ook in Noordenveld hebben we de paar dagen dat dit een feit was, een run op de gratis kaarten gezien. Wat het uiteindelijke effect op de aantallen zal zijn is nu lastig te voorspellen. Mede omdat nieuwe tarieven voor 2012 al via de media zijn gecommuniceerd (daling paspoort, verhoging NIK jeugd). Een neveneffect van de uitspraak van het Hof, is dat we baten terug moeten betalen. In ons geval met terugwerkende kracht vanaf 7 oktober 2010 t/m september 2011 aan alle burgers vanaf 14 jaar, die gedurende deze periode voor een NIK hebben betaald: totaal € 115.000. Dit is met een collegevoorstel in het voorjaar vastgesteld en ook is het als risico opgenomen in de begroting van 2012. In hoeverre genoemd bedrag volledig door het Rijk wordt vergoed is nu nog niet bekend. Het VNG is hierover nog in gesprek met het Rijk.
9
NAJAARSNOTA 2011
Programma Integrale Veiligheid Omschrijving Saldo Product 380 Rampenbestrijding Bijdrage Hulpverleningsdienst Drenthe (HVD)
Lasten
Baten
2.126.000
22.000
-60.000
Product 411 Uitvoering bijzondere wetten Kosten lijkschouwingen Kosten opvang dieren
15.000 10.000
Product 581 Repressie (brandweer) Brandweervergoedingen Kosten onderzoek naar brandweervoorzieningen
25.000 26.000
Totaal
2.142.000
22.000
Toelichting: Product 380 Rampenbestrijding Door een positieve afrekening met de HVD over 2010 wordt het budget met € 60.000 onderschreden. Over het jaar 2010 is sprake van een positief exploitatieresultaat bij de HVD. Dit is grotendeels veroorzaakt door de hogere rijksbijdrage, bedoeld voor kwaliteitsverbetering. In 2010 is veel tijd besteed aan voorbereiding, in plaats van uitvoering van plannen, waardoor de gelden nog niet effectief konden worden ingezet. Dit resultaat is teruggestort naar de Drentse gemeenten (conform verdeelsleutel naar inwoneraantal). Product 411 Uitvoering bijzondere wetten Kosten lijkschouwingen De kosten lijkschouwing betreffen de werkzaamheden van de GGD Drenthe (Gemeentelijke Gezondheids Dienst) voor forensisch onderzoek in het geval van niet natuurlijke dood. Dit is een wettelijke verplichting sinds enkele jaren. De vaste vergoeding hiervoor bedraagt al meer dan € 6.000. Daar overheen komen de maandfacturen. Het aantal gevallen is vooraf moeilijk voorspelbaar. De prognose voor 2011 is € 15.000 , terwijl in 2011 niets is begroot. De begroting 2012 is hier structureel op aangepast. Kosten opvang dieren Het gaat hier om de wettelijk verplichte opvang van huisdieren die gevonden worden. Voor de opvang van honden en katten hebben wij contractuele afspraken met de dierenbescherming en Stichting Het Provinciale Dierentehuis. De laatste jaren nemen de kosten fors toe. De prognose
10
NAJAARSNOTA 2011
voor 2011 is € 17.000, terwijl € 7.000 is begroot. Gezien de stijgende ontwikkeling zal de begroting 2012, via de voorjaarsnota 2012, hierop structureel worden aangepast.
Product 581 Repressie (brandweer) Brandweervergoedingen In 2011 zijn aanzienlijk meer uren gemaakt door de korpsen in verband met onder meer de bestrijding van natuurbranden (o.a. Fochteloerveen). Onderzoek naar de brandweervoorzieningen In 2011 zijn de kosten voor een onderzoek naar de brandweervoorzieningen ten laste van het budget van de brandweer gebracht. In het Bestuursprogramma is het onderzoek opgenomen.
11
NAJAARSNOTA 2011
Programma Beheer openbare ruimte Omschrijving Saldo
Lasten
Baten
11.338.000
281.000
Product 572 Begraafplaatsrechten Begrafenisrechten
-42.000
Product diversen Schades gemeentelijke eigendommen
35.000
Totaal
11.373.000
239.000
Toelichting: Product 572 Begraafplaatsrechten Net als voorgaande jaren zien we dat deze baten achterblijven, maar minder dan in 2010 en daarvoor. In 2009 is de begroting bij de najaarsnota met € 65.000 bijgesteld en in 2010 met € 58.000. Inmiddels hebben we (t/m september) al meer inkomsten gegenereerd dan vorig jaar, terwijl we nog drie maanden te gaan hebben. Daarom stellen we de resultaatverwachting op grond van de prognose 2011 neerwaarts bij met € 42.000. Diverse producten Wij rapporteren schades met een totaal van € 35.000. Een bedrag van € 17.000 is toe te schrijven aan koperdiefstal (oa bliksemafleidingsinstallaties)
12
NAJAARSNOTA 2011
Programma Economische ontwikkeling Omschrijving Saldo Product 414 Jaarmarkten Rodermarkt
Lasten
Baten
4.584.000
4.344.000
-16.000
Totaal
4.568.000
4.344.000
Toelichting: Product 414 Jaarmarkten Als gevolg van enkele efficiencymaatregelen (o.a. voor huur aggregaten) hebben we dit jaar minder kosten voor levering derden. Hoewel nog niet alle facturen binnen zijn, verwachten we € 16.000 minder nodig te hebben dan begroot. Omdat anderzijds kosten voor veiligheid blijven toenemen, houden we het voorlopig op een eenmalige bijstelling.
13
NAJAARSNOTA 2011
Programma Onderwijs Omschrijving Saldo
Lasten
Baten
15.553.000
11.525.000
Product 530 Bestuur en beheer openbaar basisonderwijs Overschrijding onderhoudsnorm
80.000
Product 531 Voorzieningen in de huisvesting Schades aan schoolgebouwen
15.000
Product 544 Gymnastieklokalen Huur sporthal de Brinkhof
29.000
Product 536 Bestuur en beheer openbaar voortgezet onderwijs Bijdrage Dr. Nassau College Assen in exploitatiekosten
Totaal
-13.000
15.677.000
11.512.000
Toelichting: Product 530 Bestuur en beheer openbaar basisonderwijs Er is vertraging opgetreden in de realisatie van de bezuinigingen op de huisvestingskosten van de scholen. De effecten zullen in 2012 zichtbaar worden. Product 531 Voorzieningen in de huisvesting In 2011 zijn extra uitgaven gedaan aan de scholen als gevolg van herstel van toegebrachte schades. De overschrijding betreft € 15.000 aan allerlei reparaties. Product 544 Gymnastieklokalen Het Dr. Nassaucollege heeft een declaratie ingediend voor de jaren 2009, 2010 en 2011 voor de compensatie van de hoogte van de huur voor het gebruik van De Brinkhof in Norg. De gemeente is verplicht te zorgen voor lesruimten voor bewegingsonderwijs. De school heeft daarom de mogelijkheid om het aandeel kapitaalslasten in de verschuldigde huur terug te vorderen. Voor de periode 2009-2011 betreft dit een bedrag van € 29.000. Product 536 Bestuur en beheer openbaar voortgezet onderwijs De raming huur Dr. Nassaucollege voor het gebruik van het dorpshuis is abusievelijk te hoog opgenomen.
14
NAJAARSNOTA 2011
Programma Sport Omschrijving Saldo Product 554 Groene sportvelden/terreinen Sportvelden hockey Roden
Lasten
Baten
3.241.000
826.000
9.000
Totaal
3.250.000
826.000
Toelichting: Product 554 Groene sportvelden/terreinen In het verleden heeft de gemeenteraad jaarlijks € 9.000 (t/m 2020) beschikbaar gesteld voor onderhoud en renovatie van het kunstgrasveld van Mixed Hockey Club (MHC) in Roden. We hebben met het bestuur van MHC contractueel afgesproken, dat we het veld in eigendom krijgen wanneer we dat nodig hebben voor bijvoorbeeld planologische ontwikkelingen. De raming is per abuis niet in de begroting 2011 opgenomen. Bij de voorjaarsnota 2012 zal de begroting 2012 structureel worden aangepast.
15
NAJAARSNOTA 2011
Programma Cultuur Omschrijving Saldo Product 513 Kunst en cultuur Kosten cultuurkaart
Lasten
Baten
1.917.000
95.000
-22.000
Totaal
1.895.000
95.000
Toelichting:
Product 513 Kunst en cultuur We hebben Kunst en Cultuur Drenthe een haalbaarheidsonderzoek laten doen naar de invoering van een cultuurkaart. Op basis van de uitkomsten is besloten niet verder te gaan met de ontwikkeling hiervan. De raad is hierover bij brief d.d.15 juli 2011, U11.08081 geïnformeerd. Daarmee komt het restantbudget bestemd voor dit onderwerp te vervallen.
16
NAJAARSNOTA 2011
Programma Recreatie & toerisme Omschrijving
Lasten
Baten
Saldo
966.000
308.000
Totaal
966.000
308.000
Toelichting:
17
NAJAARSNOTA 2011
Programma Werk & Inkomen Omschrijving Saldo Product 522 Werk en inkomen Wet werk en bijstand inkomensdeel Rijksbijdrage Wet werk en bijstand inkomensdeel Rijksbijdrage Besluit bijstandverlening zelfstandigen Uitvoering Bijzondere bijstand en overige regelingen
Product 525 Sociale werkvoorziening Novatec
Lasten
Baten
12.546.000
9.393.000
203.000 -328.000 383.000 32.000
300.000
Totaal
13.081.000
9.448.000
Toelichting: Product 522 Werk en inkomen Wet werk en bijstand inkomensdeel Op basis van de meest recente rapportage van de ISD (derde kwartaalrapportage) zijn de uitgaven voor de uitvoering van de WWB € 203.000 hoger dan begroot. De rijksbijdrage WWB 2011 is onlangs definitief vastgesteld door het ministerie. De bijdrage valt € 328.000 lager uit dan begroot. Besluit bijstandverlening zelfstandigen (bbz) De rijksbijdrage Bbz, bestaat uit een vast deel en een declarabel deel. Op basis van het onlangs door het ministerie definitief vastgestelde vaste budgetdeel Bbz en de prognose van de ISD van de namens Noordenveld te declareren kosten, worden de baten voor de rijksbijdrage Bbz nu begroot op € 383.000. Dit is inclusief een nabetaling van € 135.000 door het ministerie als gevolg van alsnog toegekende declaraties uit 2010. Primitief was er niets begroot voor deze post. Bijzondere bijstand en overige regelingen Door de toename van het aantal bijstandsgerechtigden is er een groter beroep gedaan op de bijzondere bijstand en overige regelingen dan begroot. Hierdoor gaan de uitgaven naar verwachting € 32.000 hoger uitvallen dan begroot. Product 525 Sociale Werkvoorziening
Naar nu blijkt loopt de omzetontwikkeling achter bij Novatec. Novatec heeft voor 2011 een bedrijfsresultaat begroot van € 1.010.000. De prognose is nu € 700.000. Het aandeel van de gemeente Noordenveld hierin is € 70.000.
18
NAJAARSNOTA 2011
Daar gaat dan ook nog eens de tegenvaller ww-premie van € 750.000 vanaf. Dit betekent een tegenvaller van € 230.000. Hiervan uitgaande levert dit voor Noordenveld een verhoging van de gemeentelijke exploitatiebijdrage op van ca. € 300.000. In 2010 is het verlies genomen voortvloeiend uit het faillissement van timmerfabriek Barsema. Momenteel zijn geen aanvullende maatregelen noodzakelijk aangezien er nog geen duidelijkheid bestaat over de afboeking op machines en gebouwen. Indien voor het afsluiten van de jaarrekening hierover meer bekend wordt dan worden de financiële consequenties alsnog opgenomen in de jaarrekening 2011.
19
NAJAARSNOTA 2011
Programma Zorg & Welzijn Omschrijving Saldo
Lasten
Baten
12.866.000
3.951.000
Product 520 Sociaal cultureel werk algemeen Subsidie stichting W IN
-16.000
Product 521 Jeugdbeleid Uitgaven lokaal jeugdbeleid
-10.000
Product 523 Kinderopvang/peuterspeelzalen Uitgaven voor- en vroegschoolse educatie (vve) Provinciale bijdrage in vve
-93.000 -16.000
Product 528 Jeugdgezondheidszorg-maatwerkdeel Uitgaven maatwerkdeel JGZ
-30.000
Product 529 Subsidies en bijdragen Subsidies WMO
-25.000
Product 593 Uitvoering WMO Eigen bijdrage in hulp bij het huishouden Hulp bij het huishouden Persoonsgebonden budget Collectief vervoer
156.000 -40.000 -15.000 32.000
Totaal
12.694.000
4.066.000
Toelichting: Product 520 Sociaal cultureel werk algemeen In de primitieve begroting is de voorlopige subsidie 2011 voor WiN abusievelijk € 16.000 te hoog geraamd. In de begroting 2012 is het correcte bedrag opgenomen. Product 521 Jeugdbeleid De raming wordt verlaagd in verband met onderbesteding op dit budget. Voor 2012 is de oorspronkelijke raming van € 15.000 weer opgenomen. Product 523 Kinderopvang/peuterspeelzalen In het uitvoeringsplan VVE is aangegeven dat er een coachingsfunctie wordt gerealiseerd voor leidsters werkzaam in de kinderopvang en de peuterspeelzalen. Door het Centrum voor Jeugd en Gezin is de “zorgroute 0-4 jaar” in kaart gebracht en kunnen leidsters in kinderopvang en peuterspeelzaalwerk gebruik maken van de inzet van een orthopedagoog. Daarom heeft de werkgroep VVE besloten af te zien van de ontwikkeling van de coachingsfunctie omdat in CJGverband hier inmiddels op adequate wijze in wordt voorzien. Daarnaast ontvangen wij nog externe
20
NAJAARSNOTA 2011
subsidies waarmee een deel van het uitvoeringsplan VVE kan worden bekostigd. Het saldo kan met € 77.000 worden verlaagd. Product 528 Jeugdgezondheidszorg (JGZ)-maatwerkdeel De kosten voor de uitvoering van de JGZ-taken door Icare (uniform- en maatwerkdeel) vallen € 30.000 lager uit Product 529 Subsidies en bijdragen Centrumgemeente Assen draagt bij aan de kosten voor de uitvoering van het OGGz-beleid (Openbare Geestelijke Gezondsheidszorg). De bijdrage van centrumgemeente Assen is te hoog geraamd op € 39.000. In werkelijkheid ontvangt de gemeente € 14.000. Product 593 Uitvoering WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) Eigen bijdragen CAK (Centraal Administratie Kantoor): € 156.000 In 2011 is de eigen bijdrage die cliënten moeten betalen voor WMO-voorzieningen, toegenomen. Het CAK stelt de eigen bijdragen vast en int deze. Kosten huishoudelijke verzorging: € 40.000 De kosten voor huishoudelijke verzorging vallen lager uit. Redenen hiervoor zijn afwijkende urenvolumes huishoudelijke verzorging 1 en 2. Kosten persoonsgebonden budget (PGB): € 15.000 De kosten voor het PGB vallen lager uit. Reden hiervoor is dat cliënten met een zorgzwaartepakket (AWBZ-gefinancierd) de kosten voor huishoudelijke verzorging uit dit zorgzwaartepakket moeten bekostigen en niet langer vanuit de WMO een PGB ontvangen. Kosten collectief vervoer: € 32.000 De kosten voor het collectief vervoer vallen hoger uit door een hogere prijs per kilometer en een groter volume verreden kilometers. Zie ook het onderdeel Algemene Dekkingsmiddelen en onvoorzien.
21
NAJAARSNOTA 2011
Programma Milieu Omschrijving
Lasten
Baten
Saldo
7.114.000
7.193.000
Totaal
7.114.000
7.193.000
Toelichting:
22
NAJAARSNOTA 2011
Programma Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Omschrijving Saldo Product 473 Bestemmingsplannen Software/workflowmanagementsyteem nieuwe Wro
Totaal
Lasten
Baten
11.912.000
8.695.000
-10.000
11.902.000
8.695.000
Toelichting: Product 473 Bestemmingsplannen In maart 2010 is aan het adviesbureau DHV de opdracht verstrekt voor de verdere implementatie van de Wro binnen de organisatie. Daarbij ging het om het opstellen van diverse werkprocesbeschrijvingen en het opstellen van brondocumenten. De werkprocesbeschrijvingen zijn in 2010 opgesteld. De brondocumenten zouden in 2011 worden opgesteld. In het kader van de Wabo zijn en worden de benodigde brondocumenten echter al aangepast.
23
NAJAARSNOTA 2011
Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Omschrijving Saldo
Lasten
Baten
3.000
34.734.000
Product 155 Deelnemingen Dividend Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) Dividend Verkoop Vennootschap BV Overdracht aandelen Publiek Belang Elektriciteitsproductie BV
26.000 255.000 615.000
Product 158 Algemene uitkering gemeentefonds Algemene uitkering WMO (integratie-uitkering) Product 160 Onvoorziene uitgaven Bedrag per inwoner
-130.000 259.000
-77.000
Product 162 Kostenplaatsen Kapitaallasten Abonnementen afdeling Ruimte & Samenleving Kosten fotokopiëren Koffie- en theevoorziening Ondersteuning specialismen vakgroep Automatisering Onderhoud beveiliging Automatisering Uitvoering NUP Bijdrage ISD in bezwaar- en beroepschriften
-430.000 12.000 84.000 15.000 25.000 10.000 50.000 -20.000
Producten 291/292/294/295 Ozb/toeristen- en hondenbelasting Totaal
76.000 -308.000
35.815.000
Toelichting: Product 155 Deelnemingen Dividend BNG Wij hebben bericht ontvangen van de BNG dat de nettowinst over 2010 na belastingen € 257 miljoen bedraagt. Over 2010 stelt de BNG voor een dividend uit te betalen van € 128 miljoen (50%). Het dividend bedraagt dan € 2,30 per aandeel van € 2,50. Het aantal aandelen van de gemeente Noordenveld in de BNG is 30.771. De meeropbrengst ten opzichte van de begrotingsraming bedraagt € 26.000. De raming 2011 was overigens bij de primitieve begroting verlaagd met € 31.000. Dividend Verkoop Vennootschap BV In het kader van de transactie met RWE hebben de verkopende aandeelhouders van Essent een aantal garanties afgegeven aan RWE. Het overgrote merendeel van deze garanties is door de verkopende aandeelhouders op het moment van verkoop van Essent aan RWE overgedragen aan deze deelneming, die vanaf het moment van oprichting dus ook aansprakelijk is, mochten een of
24
NAJAARSNOTA 2011
meer van deze garanties onjuist blijken te zijn. Ter verzekering van de betaling van eventuele schadeclaims heeft RWE bedongen dat een deel van de verkoopopbrengst (€ 800 miljoen) door de verkopende aandeelhouders gedurende een bepaalde tijd op een aparte bankrekening zal worden aangehouden (in ‘escrow’ zal worden gestort). Buiten het bedrag dat in escrow zal worden gehouden, zijn de verkopende aandeelhouders niet verder aansprakelijk voor inbreuken op garanties. Bij brief zijn wij door de directie van de Verkoop Vennootschap BV op de hoogte gesteld van het vrijvallen van het eerste deel (50%) van de General Escrow onder aftrek van ingediende claims van RWE (€ 40 miljoen). De algemene vergadering van aandeelhouders heeft als gevolg van de vrijval besloten om onder mee een interim-dividend in contanten van € 358 miljoen betaalbaar te stellen aan de aandeelhouders. Voor de gemeente Noordenveld betekent dit een eenmalige baat van € 255.000. Het restant van de escrow zal onder aftrek van ingediende claims door RWE september 2015 vrijvallen. Overdracht aandelen Publiek Belang Elektriciteitsproductie BV Essent heeft door een uitspraak van de rechter haar 50% belang in de NV Elektriciteit Productiemaatschappij Zuid-Nederland EPZ, welke vennootschap onder meer eigenaar is van de kerncentrale te Borssele, niet mogen meeverkopen aan RWE. De verkopende aandeelhouders hebben hierdoor zowel het juridische als het economische eigendom van het belang van Essent in EPZ verkregen en daarmee de rechten om de publieke belangen te borgen (naast de borging die uitgaat vanuit de Rijksoverheid via o.a. de Kernenergiewet en de voorschriften in de aan EPZ verleende vergunning). Publiek Belang Elektriciteitsproductie BV keert dividend uit (in 2010 € 8.000, in 2011 € 11.000). Met RWE is contractueel afgesproken dat bij een positieve uitspraak van de rechter in de aanhangig gemaakt bodemprocedure het economisch eigendom alsnog geleverd moet worden aan RWE tegen een vastgestelde prijs van € 950 miljoen, onder aftrek van de reeds in de tussenliggende jaren ontvangen dividenden. Publiek Belang BV heeft in de vergadering van 19 oktober jl de algemene vergadering van aandeelhouders medegedeeld dat besloten is een contant interim dividend uit wordt gekeerd van € 864,5 miljoen. Voor de gemeente Noordenveld betekent dit een opbrengst van € 615.000. Product 158 Algemene uitkering gemeentefonds Algemene uitkering De junicirculaire 2011 (kon niet worden verwerkt in de voorjaarsnota) en de septembercirculaire 2011 leiden tot een mutatie in de geraamde algemene uitkering van € 130.000 negatief. Wmouitkering De wmo-uitkering valt ten opzichte van de primitieve raming € 259.000 voordeliger uit. Voor de lasten en baten van de Wmo wordt verwezen naar het programma Zorg & Welzijn. Zie hierna het onderdeel mutaties reserves. Product 160 Onvoorziene uitgaven In 2011 is € 2,50 geraamd per inwoner voor het doen van onvoorziene uitgaven. Naar verwachting zal in 2011 geen beroep op deze post worden gedaan. Product 162 Kostenplaatsen Kapitaallasten Ten gevolge van achterblijvende investeringen vallen de kapitaallasten op de navolgende onderdelen lager uit:
25
NAJAARSNOTA 2011
-nieuwbouw Mr de Vriesschool -centrale software en applicaties -vervanging bedrijfsvoertuigen -nieuwbouw brandweerkazerne en vervanging brandweervoertuig -reconstructie wegen
€ “ “
168.000 55.000 44.000
“ “ €
83.000 80.000 430.000
Abonnementen De laatste jaren is Nederland geconfronteerd met een wetgevingsoperatie die qua omvang en impact zijn weerga niet kent in de geschiedenis. Een operatie waarvan het einde nog niet in zicht is. Met het voorgaande is het steeds belangrijker geworden dat de gemeente zicht heeft en houdt op de zich wijzigende regelgeving. Dit is essentieel voor een adequate invoering en de mogelijkheid om tijdig te kunnen voorsorteren op de gevolgen en de doorwerking van de nieuwe regelgeving. Ten aanzien van de uitvoering van de nieuwe regelgeving geldt hetzelfde ten aanzien van de jurisprudentie die naar aanleiding van deze wetgevingsoperatie wordt gewezen en die van belang is voor de gemeentelijke uitvoeringspraktijk. Bij de voorjaarsnota 2012 zal de begroting hierop structureel worden aangepast. Kosten fotokopiëren De kosten voor fotokopiëren overschrijden de raming voor 2011 met € 84.000. Dit komt doordat de geplande bezuinigingen later zijn gerealiseerd en vanwege een naheffing van Xerox. De overschrijding is dus eenmalig. Koffie- en theevoorziening De kosten voor koffie- en theevoorziening en vergaderkosten overschrijden met € 15.000 de raming van 2011. Deze overschrijding is in de marap van april al gemeld. Door slim in te kopen en door personele combinaties wordt geprobeerd de kosten in de toekomst te beperken. De overschrijding is vooralsnog structureel en is niet in de begroting 2012 verwerkt. Bij de voorjaarsnota 2012 wordt de aanpassing van de begroting meegenomen. Ondersteuning specialismen/beveliging vakgroep Automatisering
De kosten voor o ndersteuning specialismen en beveiliging automatisering worden met € 35.000 het budget overschreden. Deze overschrijding wordt met name veroorzaakt door het (nog) niet halen van geplande bezuinigingen op het gebied van back-up en uitwijk. Uitvoering NUP(Nationaal Uitvoerings Programma betere dienstverlening en e-overheid)
Rijk en medeoverheden willen de kwaliteit van dienstverlening aan burgers, bedrijven en instellingen handhaven en waar mogelijk verbeteren. Gebruik van de e-overheid is hiervoor randvoorwaardelijk. Dit leidt tot een compacte overheid die efficiënt werkt, zo dicht mogelijk bij de burgers staat en die een bijdrage levert aan het goed uit kunnen voeren van de decentralisaties. Tussen Rijk en VNG is overeengekomen om in het verlengde van het NUP een ondersteuningsprogramma implementatie e-overheid voor gemeenten in te richten voor de periode 2011 t/m 2014. Bijdrage ISD in bezwaar- en beroepschriften De kosten voor bezwaar- en beroepschriften voor ISD worden, na afloop van het jaar op basis van het daadwerkelijk aantal behandelde zaken met de ISD afgerekend. De verwachting is dat deze inkomsten € 20.000 lager zullen zijn dan verwacht.
26
NAJAARSNOTA 2011
Producten 291/292/294/295 Ozb/toeristen- en hondenbelasting
De belastingopbrengsten ontwikkelen zich naar behoren en vallen positief uit. Naar verwachting zullen de opbrengsten € 76.000 hoger zijn dan is geraamd: -ozb gebruikers € 25.000 -ozb eigenaren-woningen “ 18.000 - ozb eigenaren-niet woningen “ 22.000 -toeristenbelasting “ 7.000 -hondenbelasting “ 4.000 Mutatie reserves WMO De uitvoering van de WMO is € 179.000 voordeliger (programma Zorg & Welzijn). De integratieuitkering is € 259.000 voordeliger. Het nettoresultaat wordt gestort in de reserve WMO. Bestemmingsreserve Landinrichting Roden-Norg Bij de jaarrekening 2010 is vermeld dat in het kader van de herinrichting Roden-Norg rekening moet worden gehouden, door een overbedeling van gronden, met een bijdrage van de gemeente Noordenveld van € 450.000. Wij stellen u voor een bestemmingsreserve hiervoor te vormen. De eigendomsoverdracht (inbreng en toedeling van gronden) zal in 2012 zijn beslag krijgen.
27
NAJAARSNOTA 2011
Na verwerking van de mutaties op de programma’s en de algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien zijn de lasten en baten per onderdeel als volgt: Recapitulatie Omschrijving
Lasten
Baten
Saldo
Programma’s: Burger en bestuur Integrale veiligheid Beheer openbare ruimte
6.663.000 2.142.000 11.373.000
1.844.000 22.000 239.000
4.819.000 2.120.000 11.134.000
Economische ontwikkeling Onderwijs Sport Cultuur Recreatie en toerisme Werk en inkomen
4.568.000 15.677.000 3.250.000 1.895.000 966.000 13.081.000
4.344.000 11.512.000 826.000 95.000 308.000 9.448.000
224.000 4.165.000 2.424.000 1.800.000 658.000 3.633.000
Zorg en welzijn Milieubeheer RO en volkshuisvesting
12.694.000 7.114.000 11.902.000
4.066.000 7.193.000 8.695.000
8.628.000 -79.000 3.207.000
Sub-totaal programma’s
42.733.000
Algemene dekkingsmiddelen -lokale heffingen -algemene uitkering -dividend -saldo financieringsfunctie -overige
-4.905.000 -27.504.000 -1.088.000 -2.298.000 -251.000
Onvoorzien
0
Resultaat voor bestemming Mutaties reserves en voorzieningen
6.687.000 -7.282.000
Resultaat na bestemming (voordelig)
- 595.000
28
NAJAARSNOTA 2011
Hoofdstuk 4 Financiële effecten begroting 2011 Onderstaand wordt een overzicht gegeven van het resultaat na bestemming (zie hoofdstuk 3 recapitulatie). Tot het resultaat na bestemming wordt gerekend: •
budget vervangingsinvesteringen
•
éénmalige ruimte
•
(structurele) begrotingsruimte
•
onvoorzien (bedrag per inwoner)
Onderstaand worden de standen van de verschillende begrotingsposten vermeld zoals opgenomen bij de primitieve begroting, na verwerking van raadsvoorstellen t/m de raad van 26 oktober 2011 en de financiële gevolgen van de begrotingswijziging welke voortvloeit uit de najaarsnota 2011. Budget vervangingsinvesteringen Primitieve begroting 2011 Af:diverse raadsbesluiten 2011
Eénmalige ruimte 2011 Na 1 e marap Bw 7 vervanging wethouder 2 e marap
Begrotingsruimte 2011 Primitieve begroting 2011 *) Bij 1 e marap Bij: 2 e marap
€ “ €
334.000 301.000 33.000
€ “ “ €
-403.000 -15.000 482.000 64.000
€ “ € “ €
13.000 537.000 550.000 -52.000 498.000
e
*) na verwerking 1 wijziging (aanbiedingsbrief)
Recapitulatie: Budget vervangingsinvesteringen Eénmalige ruimte Begrotingsruimte 2011 Voorlopig rekeningresultaat 2011
€ “ “ €
33.000 64.000 498.000 595.000
29
NAJAARSNOTA 2011
30
NAJAARSNOTA 2011
5. Besluitvorming
Op grond van het vorenstaande stellen wij u het volgende voor: 1.
Instemmen met de najaarsnota 2011 en de daarbij behorende begrotingswijziging.
31
NAJAARSNOTA 2011
32
