INFORMATIE VOOR DE LEERKRACHT ECHT IETS VOOR MIJ Leerlijn Beeldend | Thema Identiteit | Groep 7 en 8 | Maart 2016
Cultuuronderwijs op zijn Haags Leerlijn Beeldend | Thema Identiteit | Groep 7 en 8 | Maart 2016 Dit document wordt regelmatig geactualiseerd. Kijk voordat u ermee aan de slag gaat op www.cultuurschakel.nl/coh voor de nieuwste versie. Met deze informatie en de projectbeschrijving kunt u zelf uw lessen voorbereiden. Het project kan worden uitgevoerd in 6-8 lesuren van 45 minuten.
Leerlijn Beeldend | Thema Identiteit | Groep 7 en 8 | Maart 2016 | Informatie voor de leerkracht
2
Inhoudsopgave 1.
Korte beschrijving van het project
4
2.
Leerinhouden
4
3.
Leerdoelen
4
4.
21ste eeuwse competenties
4
5.
Benodigdheden
5
6.
Didactische werkvormen
5
7.
Projectplanning
5
8.
Bezoek culturele activiteit / culturele activiteit in de school
5
9.
Kunstenaar in de klas
5
10.
Nederlandse taal in het project
6
11.
Gerelateerde leergebieden
6
12.
Bronnen
6
13.
Tijdlijn
7
14.
Beoordelen
7
15.
Promotie
7
16.
Van de Haagse collega’s
7
17.
Ouderbetrokkenheid
8
18.
Bijlagen
8
Leerlijn Beeldend | Thema Identiteit | Groep 7 en 8 | Maart 2016 | Informatie voor de leerkracht
3
1. Korte beschrijving van het project Het project Echt iets voor mij gaat over het feit dat jouw uiterlijk en stijl iets kunnen zeggen over wie je bent of zou willen zijn. Een museumbezoek en een kunstenaar in de klas zijn goede manieren om de leerlingen voor te bereiden op het thema. Bij deelopdracht 1 Ja, dat ben ik maakt de leerling een zelfportret, waarbij hij naar zichzelf kijkt naar een selfie. Hoe zie ik eruit? Gelet wordt op uiterlijke kenmerken, kleding en accessoires die iets vertellen over de persoonlijkheid van de leerling. De nadruk ligt bij het zelfportret op de techniek, zoals de verhouding van neus tot mond en oor tot oog en standpuntbepaling. De tweede deelopdracht Mijn Piece gaat in op de persoonlijke stijl van de leerling. Aan de hand van een zelfverzonnen bijnaam maken de leerling een piece. De laatste deelopdracht Even voorstellen gaat over het zogeheten moodboard, een veelgebruikte beeldcollage in de mode- en reclamewereld. Op het moodboard plakt en prikt de leerling alles wat hij vindt passen bij zijn stijl en waarmee hij zich voorstelt aan zijn toekomstige brugklas. Het moodboard vertelt de kijker iets over het uiterlijk en tegelijkertijd over de innerlijke belevingswereld van de leerling.
2. Leerinhouden Zelfportret, persoonlijk logo, piece, tag graffiti, moodboard, stijl, uiterlijk, ontwerpen
3. Leerdoelen Kennisdoelen De leerling: Kent de verhoudingen van het gezicht. Weet dat een portret meer kan tonen dan alleen hoe iemand er uit ziet (assecoires, kleding, enz). Weet hoe kunstenaars vroeger portretten maakten en wat ze ermee vertelden. Weet het verschil tussen een tag en een piece. Weet wat een moodboard is. Vaardigheidsdoelen De leerling: Kan iets over zichzelf vertellen via een zelfportret aan de hand van setting, kleding, assecoires, gezichtsuitdrukking enz. Kan de verhoudingen van het gezicht juist toepassen in zijn zelfportret. Kan een piece ontwerpen en daarmee zichzelf uitdrukken. Kan een moodboard maken en daarmee zichzelf voorstellen.
4. 21ste eeuwse competenties Communicatie doelgericht informatie uitwisselen via het moodboard. Creativiteit ondernemende en onderzoekende houding. creatieve technieken kennen en hanteren.
Leerlijn Beeldend | Thema Identiteit | Groep 7 en 8 | Maart 2016 | Informatie voor de leerkracht
4
5. Benodigdheden Informatie volgt binnenkort.
6. Didactische werkvormen Informatie volgt binnenkort.
7. Projectplanning Introductie project: Filosofisch gesprek: Deelopdracht 1: Deelopdracht 2: Deelopdracht 3:
60 minuten 15-30 minuten 45 -90 minuten (90 minuten extra voor de museumles) 90 minuten 90 minuten
8. Bezoek culturele activiteit / culturele activiteit in de school Voorafgaand aan de deelthema’s kunnen museumlessen worden gevolgd. De volgende museumlessen zijn gebruikt in de pilot en vormen daarom een goede introductie:
Laat je zien – Gemeentemuseum Den Haag. In de museumles Laat je zien blijkt dat een portret veel meer is dan een gezicht. Het heeft allemaal met identiteit te maken. Tijdens de museumles denken de leerlingen aan de hand van de kunstwerken na over hun eigen identiteit en hoe zij deze uitdragen. Echt iets voor mij (Voorstellen in beeld)- Mauritshuis. Samen met een museumdocent bekijken de leerlingen een aantal (zelf)portretten van de Hollandse Meesters. Vervolgens gaan ze in de Kunstwerkplaats aan de slag om de perfecte selfie te maken.
9. Kunstenaar in de klas Tijdens het project kan een graffiti-artiest worden uitgenodigd. In de pilot is samengewerkt met Davy de Ronde van Stichting Aight. Hij is werkzaam als professioneel graffiti-artiest. Hij houdt zich voornamelijk bezig met het geven van workshops en lessen op scholen. Daarnaast geeft hij regelmatig demonstraties op evenementen en maakt hij muurschilderingen in opdrachten van bedrijven en particulieren. Davy is al ruim twintig jaar bezig met graffiti en hij maakt als kunstenaar nog regelmatig pieces (grote graffitiwerken).
Leerlijn Beeldend | Thema Identiteit | Groep 7 en 8 | Maart 2016 | Informatie voor de leerkracht
5
10. Nederlandse taal in het project Vaktaal | Begrippenlijst Compositie Vorm Verhoudingen Standpunt Uitsnede Kleur En face En profil Gelaat Trois-quart Moodboard Graffiti
Nederlandse taal Bijnaam Identiteit Uniek Tag Piece Crew
11. Gerelateerde leergebieden Nederlands Vergroten van de woordenschat. Wiskunde Werken met afstanden, formaat en verhoudingen (bij het maken van de piece).
12. Bronnen Oriëntatie Exactitudes van Ari Versluis en Ellie Uyttenbroek. Zie ook: http://www.exactitudes.com/ Deelthema 1: Ja, dat ben ik Bijvoorbeeld (zelf)portretten van Emo Verkerk, Charlie Toorop, Pyke Koch, Van Dongen, Lucien Freud, Philip Akkerman, Rembrandt van Rijn, Frida Kahlo etc. Deelthema 2: Mijn piece Bijvoorbeeld werk van Werkman, Derlon Almeida, Stang, Gubbels, Piet Zwart, graffiti uit het verleden (Vikingen; Maes Howe, Romeinen; Pompeï, spiegelmuur met historische ‘graffiti’; Sigiriya op Sri Lanka, Banksy, Blek Le Rat, Keith Haring etc. Deelthema 3: Even voorstellen Werk van Annette Messager, Juan Gris, Braque, Picasso, moodboard uit de mode/reclamewereld (bijvoorbeeld van Prada). Introductie Gemeentemuseum Den Haag (http://www.gemeentemuseum.nl) Het Mauritshuis (www.mauritshuis.nl) Werk Exactitudes van Ari Versluis en Elly Uyttenbroek: http://www.exactitudes.com/index.php?/about/ Deelopdracht 1 Verschillende afbeeldingen van zelfportretten uit de kunst Deelopdracht 2 Davy de Ronde: http://www.haagsgraffitiplatform.nl/artists/14/ Verschillende afbeeldingen van tags en Pieces
Leerlijn Beeldend | Thema Identiteit | Groep 7 en 8 | Maart 2016 | Informatie voor de leerkracht
6
Deelopdracht 3 Verschillende afbeeldingen van collagetechnieken en moodboards (PowerPoint) Divers Beautiful losers film kan worden bekeken als achtergrondinformatie voor de leerkracht. De film geeft een overzicht van het werk van een generatie jonge kunstenaars die voortkomt uit de Amerikaanse skate-, graffiti, punk- en hiphopcultuur van de jaren ’90. NB: Benadruk de leerlingen dat het zetten van tags en pieces alleen mag als kunstwerk op bijvoorbeeld papier, canvas etc. en dat het ongewenst/ongevraagd zetten van tags en pieces op openbare plekken, strafbaar is. Zie: http://www.vraaghetdepolitie.nl/sf.mcgi?140
13. Tijdlijn
Prehistorie 50 v. C
3000 v. C. 500 na C.
500 1000
1000 1500
1500 1600
1600 1700
1700 1800
1800 1900
1900 1950
Hollandse meesters
1950 nu
Philips Akkerman
14. Beoordelen Voor het beoordelen van de leerlingenprestaties kunt u gebruik maken van het beoordelingsformulier voor leerkracht en leerling. De vier beoordelingscriteria zijn afgestemd op de kerndoelen kunstzinnige oriëntatie en de uitgangspunten van COH. De leerlingenprestaties in het gehele project worden meegenomen in de beoordeling. Voor leerlingen vanaf groep 5 of 6 is een zelfbeoordelingsformulier beschikbaar. U kunt zelf inschatten in hoeverre uw leerlingen in staat zijn het formulier te gebruiken. Voor het gebruiken van de formulieren is een korte toelichting beschikbaar. De formulieren en toelichting vindt u onder hoofdstuk 18.
15. Promotie Fotografeer geslaagde werkstukken van leerlingen en zet deze foto’s op de website van uw school. U kunt ook denken aan het organiseren van een zogenaamde graffiti-wall waarop de leerlingen van de school ‘vrij’, eventueel onder begeleiding van leerkrachten, kunnen taggen en pieces kunnen neerzetten met graffitistiften.
16. Van de Haagse collega’s Informatie volgt binnenkort.
Leerlijn Beeldend | Thema Identiteit | Groep 7 en 8 | Maart 2016 | Informatie voor de leerkracht
7
17. Ouderbetrokkenheid Licht de ouders van te voren goed in dat u een project start waarbij graffiti aan de orde komt, zodat de ouders ook thuis met hun kinderen in gesprek hierover kunnen gaan.
18. Bijlagen Het beoordelingsformulier voor de leerkracht vindt u op pagina 8. Het beoordelingsmodel voor de leerling vindt u op pagina 9, gevolgd door de toelichting op het beoordelingsmodel op pagina 10.
Beoordelingsmodel
In te vullen door de leerkracht
Naam leerling: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Groep: . . . . . . . . . . . .
School: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Datum: . . . . . . . . . . .
Discipline: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Project: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.
Samenhang Oriëntatie, Onderzoek en Resultaat
++
+
±
-
nvt
0
0
0
0
0
De samenhang tussen de verschillende fases in het creatief proces
Toelichting: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.
Zeggingskracht Resultaat en Presentatie
0
0
0
0
0
De zeggingskracht van het werk en de wijze van presenteren.
Toelichting: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Reflectie
0
0
0
0
0
Zinvol mondeling/schriftelijk reflecteren op oriëntatie, onderzoek, resultaat en presentatie.
Toelichting: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.
Attitude
0
0
0
0
0
Concentratie, doorzettingsvermogen, inzet, nieuwsgierigheid en samenwerking.
Toelichting: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.
Tops Het volgende is echt goed gegaan:
1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.
Tip Wat zou kunnen verbeteren:
1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Leerlijn Beeldend | Thema Identiteit | Groep 7 en 8 | Maart 2016 | Informatie voor de leerkracht
8
Beoordelingsmodel
In te vullen door de leerling
Naam leerling: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Groep: . . . . . . . . . . . .
School: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Datum: . . . . . . . . . . .
Discipline: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Project: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.
nvt
Resultaat en Presentatie Hoe vind je het resultaat en hoe vind je je presentatie ervan?
Toelichting: Ik vind het resultaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . ., omdat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . . . . en de presentatie vind ik . . . . . . . . . . . . . . . . ., omdat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ...
2
nvt
Onderzoeken Hoe heb jij onderzocht en in hoeverre is je dat gelukt?
Toelichting Ik heb gekozen voor : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . omdat, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . nvt
3. Reflectie Hoe waren je antwoorden op de reflectievragen?
Toelichting: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.
nvt
Werkhouding Hoe ging het werken aan je opdracht ?
Toelichting: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.
Tops en Tips Wat ging erg goed en wat kan beter?
Tops: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tips: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.
Extra Is er nog iets wat je wilt opmerken?
..................................................................................
Leerlijn Beeldend | Thema Identiteit | Groep 7 en 8 | Maart 2016 | Informatie voor de leerkracht
9
Wat betekenen de smileys? goed of uitstekend ruim voldoende
voldoende nog geen voldoende
Toelichting op het beoordelingsmodel 1. Samenhang Oriëntatie, Onderzoek en Resultaat Hier beoordeelt u de samenhang tussen de verschillende stappen uit het creatief proces. De leerling heeft zich met de groep georiënteerd op het project o.a. door deelname aan het filosofisch gesprek. De leerling heeft in totaal drie onderzoekjes uitgevoerd. De leerling heeft een product gemaakt of resultaat bereikt.
2. Zeggingskracht Resultaat en Presentatie Hier beoordeelt u de zeggingskracht van het gemaakte product of het bereikte resultaat. De zeggingskracht wordt bepaald door de combinatie van de keuze en toepassing van de: 1. Betekenis: datgene wat het product uitdrukt. Dat wat het betekent: het verhaal / de voorstelling. Het gaat om de betekenis die de leerling wil uitdrukken maar ook om de betekenis die de beschouwer aan het beeld geeft. 2. Vorm: de vormgevingselementen die het resultaat bepalen, ruimte, kleur, textuur, compositie en vorm(soorten), herhaling, contrast, frasering, articulatie, etc. 3. Materiaal en techniek: het gebruik van de materialen, technieken, apparatuur, voorwerpen, attributen, belichting, geluid, kostuums, grime, decorstukken, instrumenten etc. 3. Reflectie Bij elke stap van het creatief proces komt reflectie aan bod. Dat kan in de vorm van vragen die de leerling mondeling beantwoordt, een gesprekje of een schriftelijk verslag. Ook de zelfbeoordeling van de leerling kunt u hierin meenemen. 4. Attitude Hier beoordeelt u de verschillende aspecten van de werkhouding van de leerling: de concentratie, het doorzettingsvermogen, de inzet, de nieuwsgierigheid en de mate van samenwerking. 5. Tops Er zijn altijd positieve opmerkingen te plaatsen. Noem er twee! 6. Tip Noteer hier een aandachts- of verbeterpunt. Dat kan over alle bovenstaande beoordelingspunten gaan.
Leerlijn Beeldend | Thema Identiteit | Groep 7 en 8 | Maart 2016 | Informatie voor de leerkracht
10