Tip voor de leerkracht

kleuters

KL

Tip voor de leerkracht Bij de uitwerking van het thema ‘Vlees’ groeide bij de auteurs het idee om al de knutselwerkjes, tekeningen, foto’s…kortom al het visuele materiaal naar de ouders voor te stellen in een tentoonstelling. Via deze weg kun je ook hen het belang van vlees binnen de actieve voedingsdriehoek meegeven. Deze laatste krijgt beslist een ereplaats zodat ook ouders er kennis mee maken.

We geven graag nog enkele ideeën om de tentoonstelling aanlokkelijk te maken: • zorg voor een originele uitnodiging: het hoofd van een koe, het achterste van een varken… • je kunt als versnaperingen stukjes fijne vleeswaren aanbieden of een minibarbecue organiseren (misschien sponsort de plaatselijke slager); • tijdens de tentoonstelling kun je dierengeluiden laten horen die de kleuters zelf ingesproken hebben. Of zing bekende liedjes in maar dan al loeiend of blatend of… • bij de opening van de tentoonstelling wordt het lint doorgeknabbeld door een (verkleed) dier; • bij het binnenkomen krijgen alle bezoekers een dierenstempel als toegangsbewijs. Je kunt ook tussen de kunstwerken een quiz organiseren waarin je de meest belangrijke ideeën rond voeding en vlees naar de ouders toe kunt meegeven.

vlees kleuters - pagina

KL

Webschema: vlees producten

verwerking

koteletten biefstuk stoofvlees blinde vink worst gehaktballetjes vleessalades fijne vleeswaren ham enz.

koken malen snijden invriezen bakken grillen roosteren braden

bronnen koe: boerderij, stal schaap paard kip varken kalkoen

zintuigen smaken: warm, koud, mals taai, hard, zacht ruiken: BBQ-geur, braadlucht zien: kleur, vorm, uitzicht (gemalen, per stuk…)

vlees verpakking kleuren bruin rood roze wit

VARKENSVLEES RUNDVLEES KALFSVLEES

in bulk een stuk in sneetjes in potjes / doos

allerlei warenhuis slachthuis boerderij kweken slager


KL

Versje Ik zal je wat vertellen: ik eet graag gehaktballetjes, salami op mijn boterham, een worstje in de pan, gebakken door mam, een biefstuk of saté, vlees vind ik best oké!


KL

Worstenspel Jongste kleuters Benodigdheden • machine (zie kroketspel bij thema aardappelen) • klaargemaakt gehakt, lookworst, dobbelsteen Verloop van het spel • Een kleuter staat achter de machine en steekt in één van de gaten 'de worst' (= wc-rol die in een mooie kleur bekleed en/of versierd werd). Let op: de hendel blijft naar achter. • Een aangeduide kleuter in de klasgroep kiest één van de drie symbooltjes waaruit de worst zal komen. • De kleuter achter de machine duwt de hendel naar omlaag en de worst komt tevoorschijn. • Indien het juiste symbool geraden werd dan mag de aangeduide kleuter de opdracht doorgeven aan een andere kleuter, aan de hele klasgroep of een deel ervan. Indien de worst in een ander symbool verschijnt, dan is de opdracht voor de kleuter die mocht raden. Variatie • De kleuter achter de machine legt de worst geblinddoekt in één van de drie glijbanen en voert de opdracht uit die bij het symbooltje hoort waaruit de worst tevoorschijn komt. Mogelijke opdrachten • Met een dobbelsteen gooien en evenveel balletjes gehakt rollen als het aantal ogen (bv. voor een activiteit soep maken of balletjes in tomatensaus). Let op hygiëne: handen wassen! • Met een dobbelsteen gooien en een hespenworst in evenveel stukjes snijden als het aantal ogen (en nadien opsmullen!).

Doelen • in spelvorm basiskennis en -begrippen verwerven i.v.m. vlees; • relaties leggen bij een vraag- en antwoordspel (i.v.m. vlees); • de spelregels naleven en leren om beurt te handelen.

De juf stelt een meerkeuzevraag en beoordeelt het gegeven antwoord. De juf zal dan de worst door de opening duwen. Bij de jongste kleuters zal je de antwoorden visueel moeten voorstellen op kaarten met het symbool erbij. Mogelijke vragen • Welk dier geeft ons geen vlees? * een koe 0 een varken

+ een egel

• Welk vlees is gemaakt van een varken? * kippenborst 0 paardenbiefstuk + worst • Welk dier leeft op de boerderij? * beer 0 pinguïn

+ schaap

• Wat koop je bij de beenhouwer? * limonade 0 chips

+ hamburger

• Hoe noemen we het vlees dat we in de spaghettisaus doen? * kotelet 0 gehakt + vleessalade • Wat eten we zeker NIET bij frietjes? * stoofvlees 0 boterhamworst + biefstuk


KL

Lotto - schaduwspel Benodigdheden • Tekeningen van verschillende soorten boterhamworst: Plopworst, Samsonworst, Papa Chicoworst. Kopieer en maak daarmee voor elke kleuter een grote kaart. • indien je een smulmoment inlast, voorzie dan van elke worst een paar sneetjes.

Doelen • deel-geheelrelatie ontdekken via afbeeldingen van vleesproducten (worst); • de spelregels begrijpen en uitvoeren; • vleessoorten koppelen aan de juiste naam door deze te proeven.

Verloop van het spel • Elke kleuter krijgt een grote kaart met de schaduwbeelden op. • Om de beurt mag een kleuter een kaart van het midden van de tafel nemen. • De kleuter die een kaart neemt, kijkt of de schaduw op zijn kaart staat. • Zoniet wordt de kaart teruggelegd, zo ja mag hij de kaart op zijn grote kaart leggen. • Wie het eerst alle foto’s op zijn grote schaduwkaart heeft, is gewonnen. Wanneer je enkele sneetjes van elke afgebeelde worst voorziet, kan je eveneens de kleuter laten proeven van de worst die op de kaart staat.


Liedje: snijdersbank Jongste kleuters

En is dat hier Cato haar bord? Ja, dat is Cato haar bord

En ligt daarop een lekkere worst? Ja, er ligt een lekkere worst

En is dat hier een hok voor 2? Ja, dat is een hok voor 2 En heeft ze lekkere vleesjes mee? Ja, ze heeft lekkere vleesjes mee

En is dat hier een grote pan? Ja, dat is een grote pan


Liedje: snijdersbank En ligt daarin een kip voor jan? Ja, daar ligt een kip voor Jan Een kip voor Jan, een grote pan, ze bakt saté, een hok voor 2, een lekkere worst, Cato haar bord…. Refrein We eten allen vlees want het is gezond. We smullen ons buikje dik en rond. De een eet worst en de ander ham,

het smaakt allebei op je boterham,

want vlees… dat is GEZOND!


KL

Knutselactiviteit: beesten-’kontjes’ (kapstokjes) Jongste kleuters Materiaal papierdeeg (papier-maché), krantenpapier, ijzerdraad, lijmpistool, kartonnen of houten ondergrond, verf. Verloop • Bereid met de kleuters vooraf de papier-maché. • Laat de kleuters twee dikke proppen van krantenpapier maken. • Deze plak je naast elkaar vast op een stuk karton. • De kleuters bestrijken deze proppen egaal met papier-maché. • Voor je het werk laat drogen, stop je tussen de twee proppen een ijzerdraad die de staart voorstelt. Let op: laat de kleuters een dier kiezen en gebruik de juiste vorm voor de staart. Maak de staart zo, dat hij als haak kan dienen (zie tekening).

Doelen • creatief de gegeven opdracht uitvoeren; • genieten van sensopathisch spel middels omgaan met papier-maché; • voldoening ervaren van het product via een afrondend waarderingsmoment.

• De staart zal je bij de jongste kleuters zelf wat moeten bekleden. • Na een of twee dagen om te drogen, krijgt het achterste de juiste kleur en wordt het (met lijmpistool) op een mooie ondergrond vastgeplakt. Voorzie een oogje of haakje om op te hangen.

vlees kleuters - pagina 10

KL

Waarneming in een warenhuis of bij de slager Jongste kleuters Materiaal Foto’s die vooraf genomen werden

•

Verloop

• •

• Daags voor de waarnemingsactiviteit geef je met de kleuters een briefje mee waarop de ouders noteren wat hun kleuter als avondmaal heeft gegeten en wat hij/zij op de boterham (niet) lust. • Aan de hand daarvan zet je een gesprek op. Bij de jongste kleuters zal dit heel beperkt blijven maar bij de oudste kleuters kan je een lijst maken: wat eten we graag / niet graag. Vermeld hier ook dat de mens vlees nodig heeft om in leven te blijven en dat deze speciaal hiervoor gekweekt worden (de boerderij). Eveneens zijn er dieren die je als vriend verzorgt en die niet gedood en opgegeten worden (huisdieren). • Je vertelt dat je nog naar de slager (het warenhuis) moet en nodigt de kleuters uit om mee te gaan. • Vooraf heb je foto’s genomen in de zaak waar je naartoe trekt.

•

Doelen verschillende soorten vlees waarnemen, onderscheiden van elkaar en benoemen; verwoorden wat je wel / niet lust; associëren van een vleessoort met het dier dat het voortbrengt; vernemen dat sommige dieren gedood worden (voor voedsel) en andere niet.

• Aan de hand van die foto’s zal de waarneming in de zaak verlopen. • Je toont een foto (benoem de vleessoort) en de kleuters zoeken waar het vlees te koop ligt. • Bij de oudere kleuters kun je telkens duiden op: de verpakking, van welk dier het afkomstig is, of je het in bulk, in delen, sneetjes, in een pot… koopt. • Als afsluiter neem je één foto eruit en de afgebeelde vleessoort zal je effectief kopen en klaarmaken als avondmaal. Je kan ook vlees kopen om met de kleuters in de klas een spijs te bereiden (zie frikadellen) of de benodigdheden kopen voor één van de verder uitgewerkte activiteiten. Nota: je zal waarschijnlijk een paar foto’s kunnen gebruiken voor het taalspel dat uitgewerkt werd voor de oudste kleuters.


KL

Estafettespel: smullen maar Jongste kleuters Benodigdheden • fijne vleeswaren (salami, kipfilet, boterhamworst…) opgerold aan een touwtje • een sterker touw dat op mondhoogte opgehangen wordt en waaraan de fijne vleeswaren (stukjes worst, gekookt gehaktballetje… ) bevestigd worden • eventueel een dobbelsteen en kledingstukken

• • • •

Doelen de kleuters leren omgaan met estafettespel en hierbij winnen en verliezen ervaren en aanvaarden; de spelregels naleven, inzonderheid het principe van ‘elk om beurt’; groepsgevoel ontwikkelen via het complementair groepsspel; durf en zelfredzaamheid ontwikkelen.

Verloop

Variatie

• De kleuters staan verdeeld in rijen achter een lijn. • Vóór hen hangt een draad waaraan fijne vleeswaren (niet te grote porties en voor elke kleuter minstens één) bevestigd zijn. • De eerste kleuter van elke rij loopt bij het startsein naar de draad, kiest een portie en knabbelt dit (zonder handen!) op. • Wanneer de portie opgesmuld is, loopt de kleuter terug naar zijn groep en de volgende kleuter mag dan vertrekken. De groep die het eerst alles opgesmuld heeft, is gewonnen.

Je kunt de kleuters voor het vertrek nog een extra opdracht geven: • zet eerst een hoed op; • gooi eerst met een dobbelsteen, op 6 mag je pas vertrekken (oudere kleuters); • trek eerst een hemd en een broek aan, dan mag je vertrekken (oudere kleuters). Tip Hang een paar stukjes vleeswaren onder elkaar aan één draad zodat je tijdens het spel niet telkens vlees moet bij hangen. Voorzie enkele extra draden met vleeswaren, zodat je deze vlug kunt vervangen (werk met een wasknijper).


KL

Versje: vlees Oudste kleuters Tip voor de leerkracht

Doelen • bewegingsexpressie afstemmen op de inhoud van het vers; • genieten van het klankenspel in de taal (rijm); • auditief geheugen oefenen bij het spelend memoriseren.

De onderstreepte woorden uit de tekst worden met een schets weergegeven als geheugensteun voor de kleuters.

Kiezen, kiezen, een heel gedoe! Vlees van het

, het

of de

?

Geen chocolade of geen jam Sam wil

op haar boterham!

Geen pizza voor onze stoere Jan Maar wel

in de pan! of een

?

Dat is voor onze kleine Wout! Een sappige

of een

?

Ja, dat lusten ze allemaal wel! vlees kleuters - pagina 13

KL

Invullied: dieren Oudste kleuters Op het wijsje van: twee handjes op de tafel. Mogelijke activiteiten • het lied zingen aan de hand van prenten en de dierengeluiden imiteren. • het lied zingen en i.p.v. de dierengeluiden na te bootsen, de naam van het vlees invullen dat van dit dier afkomstig is. Bv.: een varken stond te knorren, een vrolijk varkenslied de ezel kwam eens kijken maar verstond het liedje niet! spek, spek, spek, spek, spek... OF Een koetje stond te loeien, een vrolijk koeienlied Een schaapje kwam eens kijken, maar verstond het liedje niet! biefstuk, biefstuk, biefstuk... • de ene groep zingt het lied, de andere groep beweegt volgens het dier dat aan de orde is. Of omgekeerd: een kleuter imiteert een dier uit het lied, de groep raadt en zingt de passende strofe. Het kan ook via de geluiden die het dier maakt. • onder begeleiding kunnen de kleuters nóg strofen verzinnen met een ander dier.

Doelen • bewegingsexpressie afstemmen op de inhoud van het lied; • bij het horen van een dier, passenden geluiden imiteren; • genieten van het taalspel: onomatopeeën, klanknabootsingen, rijm;

Lied Een koetje stond te loeien, een vrolijk koeienlied Het schaapje kwam eens kijken maar verstond het liedje niet! Boe, boe, boe, boe... Een paardje stond te hinniken, een vrolijk paardenlied Het geitje kwam eens kijken maar verstond het liedje niet! Hu, hu, hu, hu... Een varken stond te knorren, een vrolijk varkenslied e ezel kwam eens kijken maar verstond het liedje niet! Knor, knor, knor... Een kipje stond te tokken, een vrolijk kippenlied De haan die kwam eens kijken, maar verstond het liedje niet! Tok, tok, tok... vlees kleuters - pagina 14

KL

Bewegingsmoment: de dierenklok Oudste kleuters Spelverloop 1 ( met één wijzer) Een kleuter draait aan de klok en imiteert de beweging van dat dier. Spelverloop 2 ( met één wijzer) Een kleuter draait aan de klok en bootst het corresponderend dierengeluid na.

Doelen • basiskennis en inzichten i.v.m. dieren en dierengebruiken; • de relatie leggen tussen een dier en het geluid evenals de beweging die er eigen aan zijn; • a.d.h.v. een waarderingsmoment positieve feedback ervaren betreffende de uitgevoerde opdracht.

Spelverloop 3 ( met twee wijzers) Een kleuter draait aan de klok en doet tegelijkertijd de beweging van het ene dier en het geluid van het andere dier na.


KL

Nederlands Oudste kleuters Info voor de leerkracht • de ‘hak- en plakmethode’: * het ‘hakken’ verwijst naar het splitsen in lettergrepen: kleuters ervaren lichamelijk dat een woord in delen kan gesplitst worden (= auditieve analyse). ‘Hakken’ kan door het woord syllabisch te laten uitspreken en per lettergreep mee te stappen, in de handen te klappen, ergens tegenaan te tikken… * bij het ‘plakken’ ervaren de kleuters dat de ‘delen’ tot één woord kunnen samengevoegd worden (= auditieve synthese). Tijdens het uitspreken van het woord maken de kleuters een grote, sluitende beweging met beide armen en geven op het einde één klap. • de naam van het vlees noteer je in gebonden schrift en/of in kleine drukletters: nooit hoofdletters in de kleuterschool en dit in het licht van het aanvankelijk leesproces in het eerste leerjaar. Materiaal • fototoestel • letterstempels

Doelen • ervaren dat woorden kunnen gesplitst worden in woorddelen en omgekeerd dat woorddelen kunnen samengevoegd worden tot één geheel; • visuele discriminatie: de letters van enkele woorden ( i.v.m. met vlees) kunnen nastempelen. Verloop • Tijdens een bezoek aan de slager of het warenhuis worden foto’s genomen van verschillende vleeswaren. • Deze foto’s worden gebruikt voor een hak• en plakoefening: de leerkracht een foto zien, de kleuters vertellen erover gaan daarna het begrip ‘hakken en plakken’. L. laat een foto zien, kleuters vertellen wat ze zien en daarna gaan ze dit woord hakken. Bv.: foto van gehaktbal: * de kleuters vertellen wat ze zien, of ze dit lusten… * hakken > ge-hakt-bal * plakken: > gehaktbal Nadien worden de foto’s op een groot blad geplakt. De leerkracht noteert de naam van het vlees onder de juiste foto. De kleuters stempelen de letters van het woord na.


KL

Huishoudelijke act: gehaktballen op een stokje Oudste kleuters Materiaal • • • • • • • •

Doelen • de opdrachtenkaart i.v.m. de kookactiviteit kunnen ‘lezen’ en uitvoeren; • de relatie leggen tussen een ingrediënt en een bereid gerecht; • via gezamenlijk proeven ervaren dat smaken kunnen verschillen.

gehakt eieren paneermeel boter pan menglepel opdrachtenkaart satéstokjes

Verloop De kleuters rollen en bakken de gehaktballetjes aan de hand van een opdrachtenkaart.

• • • • • • • •

gehakt nemen paneermeel toevoegen eieren erbij voegen mengen balletjes rollen boter smelten in de pan balletjes erin laten bakken enkele gehaktballetjes op een stokje schuiven

Smakelijk!


KL

Voorbereidend schrijven Oudste kleuters – Spel voor zes kleuters Materiaal • hoepels: veertien blauwe en zes rode • getallendobbelsteen tot 3

•

Verloop

•

• Opstelling: er liggen twee rijen van tien hoepels (modderplassen): zeven blauwe en er lukraak tussen: de drie rode. De rode hoepels liggen niet op dezelfde plaats in rij 1 als in rij 2. • Verkenningsmoment: de kleuters (= varkens) springen in en uit de hoepels, ze springen van de ene in de andere hoepel, ze lopen zigzag tussen de hoepels… • Geleid spel: de kleuters (= varkens) maken twee groepen en staan achter elkaar > elke groep voor één rij hoepels. • De juf rolt met de dobbelsteen, de eerste kleuter van elke rij mag zoveel modderplassen verder springen als de getallendobbelsteen aanduidt. Bijvoorbeeld: de juf rolt drie: beide kleuters die vooraan in de rij staan, springen drie hoepels verder. • Komen de kleuters echter bij hun laatste sprong in een rode hoepel terecht (= te diepe modderplas waarin de ‘varkens’ niet kunnen staan) dan gaan ze eruit en gaan achter de laatste kleuter in de rij staan.

•

•

•

Doelen zich als individu inzetten voor het groepsdoel; fair play vertonen tijdens het spel, o.m. bij het afwachten van de beurt; de aanzet van een bepaald schrijfpatroon verder zetten; vingervaardigheid ontwikkelen via kleinmotorische bewegingen; zich een juiste pengreep en een goede schrijfhouding eigen maken.

• Staat een kleuter in de voorlaatste hoepel en de juf rolt drie > dan springt deze kleuter éénmaal vooruit en tweemaal achteruit. • De kleuter is geslaagd als hij in de laatste hoepel terecht komt. Hij gaat dan opzij van zijn rij zitten. De laatste hoepel is nooit rood. • De volgende kleuter mag pas vertrekken als de vorige is geslaagd of aangekomen achteraan de rij (rode hoepel). • De groep waarvan alle kleuters zijn ‘aangekomen’, is gewonnen. Speelwerkblad Zet de beweging van het varken verder tot aan zijn hok.


KL

Muzikaal verhaal Oudste kleuters Materiaal • verhaal • instrumenten: fluit, trom, kokosnoot, schuurblokjes, ritmestokjes, tamboerijn, schudbusje, spijkerrits.

Doelen • via een verhaal vernemen dat er veel verschillende soorten vlees bestaan; • zich inleven in een verhaal en in de probleemstelling; • auditief geheugen oefenen: vlees koppelen aan instrument.

Verloop • een deel van de kleuters krijgt een instrument en de naam van een soort vlees. Deze kleuters moeten goed luisteren en éénmaal op hun instrument ‘spelen’ telkens ze de naam van hun vlees horen. Verhaal Het was bijna nacht. In het warenhuis was het donker en stil. Iedereen sliep behalve de kotelet en de ham. Ze waren het zo beu daar te liggen, dat ze besloten om samen te gaan voetballen. De kotelet en de ham slopen zo stil ze konden naar de uitgang: ze wilden de vleessla, de préparé en de pittasla absoluut niet wakker maken! Toch had de vleessla alles gezien en hij besloot dat hij, de volgende morgen, alles zou vertellen aan de baas. De kotelet – lenig en sportief – en de ham – dik en lomp – stapten tevreden naar het voetbalveld. Toen ze daar aankwamen, begonnen ze meteen te voetballen: de kotelet in het doel en de ham mocht de bal naar het doel schoppen. Maar al gauw begon de ham zich te vervelen want hij had nog een enkel doelpunt gemaakt. Hij werd zelfs een beetje boos op de kotelet en wilde terug naar het warenhuis!

De kotelet stelde voor om hun vriendjes in de slagerswinkel erbij te halen. Zo konden ze twee ploegen vormen. Onderweg dachten de twee al aan de salami, het spek, de biefstuk, de paté het gebraad, de lookworst en de gehaktbal. Met hen hadden ze al heel wat spannende dingen meegemaakt. Daardoor waren ze ook dikke vrienden geworden. Bij de slager aangekomen, slopen de kotelet en de ham door een spleetje naar binnen en gingen op zoek naar hun vrienden. Het gebraad, het spek en de biefstuk hadden ze al snel gevonden. Die lagen helemaal vooraan in de toonbank. De lookworst en de salami waren ook geen probleem: die rook je al van ver. En de paté was zelf al naar ze toe gestapt. Maar van hun vriend, de gehaktbal, was geen spoor!


KL

Muzikaal verhaal Ze zochten links, ze zochten rechts, ze keken hoog en keken laag, maar... niets! Na tien minuten zoeken werden ze het wel een beetje beu en het spek stelde voor om zonder de gehaktbal te vertrekken. Iedereen stemde ermee in want het zou vlug weer dag zijn! Maar op het moment dat ze wilden vertrekken, hoorde de salami een zacht geroep. Hij probeerde te achterhalen vanwaar het geluid kwam en kwam zo ónder de toonbank terecht. En wie lag daar... niemand minder dan zijn vriend, de gehaktbal. Tijdens zijn wilde droom, deze nacht, had hij zo hard gewoeld dat hij uit zijn bed was gerold... tot onder de toonbank. De salami, het spek,de biefstuk,... niemand had hem gehoord. En alleen geraakte hij niet naar boven. Daarom was hij maar stilletjes blijven liggen tot de slager ‘s morgens kwam. Die zou hem wel zien liggen! Nadat de gehaktbal zijn verhaal had verteld, was het wel hoog tijd geworden om naar het voetbalveld te vertrekken.

Door het spleetje glipten de salami, de gehaktbal, de biefstuk, het spek, de kotelet, de ham, het gebraad, de lookworst en de paté naar buiten. Hun tocht naar het voetbalveld was niet zonder gevaar: ze moesten nog één hindernis overwinnen: Max de hond! Die lustte wel een lekker stukje vlees. Een lap van de biefstuk of een stukje lookworst: dat zou hem zeker smaken. Heel voorzichtig, stap na stap, en met de ham op de uitkijk slopen onze vrienden voorbij het hok van de vleeseter. Het hart van het spek bonsde in zijn keel en de salami en de kotelet trilden op hun benen. Het gebraad, stoer als altijd, rende dapper voorbij het hok met de paté op zijn schouders en de gehaktbal in zijn armen. Oef.... ze waren er voorbij! De hond had niks gehoord of gezien. Het was gelukt! En toen... na een eindje wandelen, kwamen ze eindelijk aan het voetbalveld. Ze gaven elkaar de vijf, want ze hadden het samen toch maar weer eens gedaan. Vlug maakten ze twee ploegen en toen kon de match eindelijk beginnen. En geen enkele wedstrijd is ooit nog zo leuk en spannend geweest!


KL

Gezelschapspel: ganzenbord Oudste kleuters Materiaal • • • • •

Doelen • leren omgaan met winnen en verliezen • een speltechniek begrijpen en correct kunnen opvolgen • zich houden aan afgesproken regels

een speelbord vier kabouters vier verzamelkaarten een draaischijf kleine kaartjes

Spelverloop De kleine kabouters willen graag zo groot en sterk worden als een reus. Hiervoor moeten ze op hun weg allerlei vleeswaren verzamelen die op hun verzamelkaart staat. Spelactiviteit • De kabouters staan klaar aan de START-lijn. • Kleine kaartjes liggen in het midden van het speelbord. • Elke kleuter heeft een verzamelkaart. • De eerste kleuter draait aan de draaischijf en mag dit aantal stappen verdergaan. Voorbeeld: komt hij op twee stippen, mag hij twee vakjes verdergaan. Wanneer hij terechtkomt op een vakje waar een afbeelding staat die hij ook op zijn verzamelkaart heeft, mag hij uit het midden van het speelbord dat kleine kaartje nemen en op zijn verzamelkaart leggen. Wanneer dit niet zo is, is de volgende kleuter aan de beurt.

• Wanneer een kleuter het blij gezichtje draait, mag deze een kaartje van een andere kleuter nemen waarop een afbeelding staat die hij kan gebruiken. • Wanneer een kleuter een droef gezichtje draait, moet deze een beurt overslaan. Het spel is afgelopen als er een kleuter de hele weg heeft afgelegd EN alle afbeeldingen van zijn verzamelkaart heeft. Het is dus mogelijk dat na één ronde het spel is afgelopen, maar het kan ook wel enkele rondes duren.


KL

Gezelschapspel: ganzenbord


KL

Beeldende activiteit: vlees maken met speeldeeg, gevolgd door winkelspel Oudste kleuters Materiaal • speeldeeg voor worsten, frikadellen, kotelet,… • verf Verloop

Doelen • explorerend ervaringen opdoen met speeldeeg, gevolgd door constructief en creatief omgaan; • bij de aanvang van de realisatie een vooraf bepaald doel stellen: wat ga ik maken? • genieten van het resultaat.

De kleuters maken met het speeldeeg verschillende soorten vlees en laten hun realisatie drogen. Deze wordt nadien geschilderd.


KL

Winkelspel Oudste kleuters Materiaal • winkel met daarin het vlees gemaakt met de speeldeeg (sorteren naar soort) • afleeskaarten • ronde schijfjes ( geld) • kassa, telefoon, rekenmachine… • winkelkar

Doelen • weten dat pictogrammen verwijzen naar een werkelijkheid en deze kunnen ‘lezen’; • de begrippen ‘kopen, verkopen en betalen’ begrijpen en zich in die rol inleven; • beleefde omgangsvormen en aangepast koopgedrag integreren.

Verloop • De kleuter kiest een kaartje waarop het vlees en de hoeveelheid staan afgebeeld dat hij zal kopen. • De kleuter verwoordt in de winkel wat hij nodig heeft. • De winkelier rekent uit hoeveel de koper moet betalen. • De koper betaalt. • De rollen worden omgedraaid.


KL

Wiskunde Jongste kleuters Materiaal • boerderijfiguren van playmobil: tweemaal dezelfde • dieren- en getallendobbelsteen zandtafel

Doelen • hoeveelheidsbegrip ontwikkelen via eenvoudige auditieve opdrachten; • spelopdrachten i.v.m. ruimtebegrippen correct uitvoeren; • een eenvoudige, tweeledige opdracht uitvoeren.

Verloop

Info voor de leerkracht

1 Aan de hand van een verhaal zetten de kleuters de figuren in de zandtafel, bv. er was eens een boer die op de boerderij woonde. (kleuters zetten de boerderij en de boer in de zandtafel); • die boer had twee schapen, drie koeien en een paard. ( kleuters zetten twee schapen, drie koeien en een paard in de zandtafel);

Wanneer een boerderijtafereel uitgewerkt is, wordt een lied gezongen over de boerderij. ( snijdersbank rond de boerderij)

2 Geef de kleuters wiskundige opdrachten rond ruimtebegrippen, bv. • zet de boer voor de boerderij • zet het paard naast de boer • zet de kippen achter het hek ........ 3 De kleuters maken een boerderij met behulp van een getallendobbelsteen en een dierendobbelsteen, bv. • de kleuter rolt een schaap en een twee: de kleuter zet twee schapen in de zandtafel • de kleuter rolt een paard en een vier: de kleuter zet vier paarden in de zandtafel

Voorbeeld: En we zijn met z’n allen naar de boerderij geweest. Het was daar een reuze gezellig feest. En daar is de boer, en daar is het paard. En daar is een varken met een krulstaart, al in de maneschijn. En is dat daar geen boerderij? Ja dat is een boerderij. En zijn dat daar geen kippen op een rij? Ja dat zijn kippen op een rij. En is dat daar geen dikke koe? Ja dat is een dikke koe. En is dat geen geit met haar ogen toe? Ja dat is een geit met haar ogen toe. En haar ogen toe, en een dikke koe, en kippen op een rij, en een boerderij..... Enz…

4 De kleuters zetten hun boerderijfiguren zoals in het voorbeeld. De leerkracht heeft een boerderijtafereeltje uitgewerkt in de zandtafel: de kleuters zetten hun figuren op dezelfde wijze.


KL

Beeldende opvoeding: Plop- en Samsonworst Oudste kleuters Materiaal • verf • sjablonen van Samson en Plop • ronde vormen van piepschuim, kurk, mousse…

Doelen • constructief en creatief omgaan met verf en sjablonen; • vingervaardigheid ontwikkelen; • voldoening hebben van het resultaat (eventueel via een waarderingsronde).

Verloop • schilder de ronde vormen in de kleur van een plak worst • laat drogen • leg een sjabloon op de ronde vorm en schilder / stempel in het sjabloon


KL

Werkblaadje: wat hoort bij elkaar? Verloop Kleur het dier en het vlees in dezelfde kleur Of: kleur het dier, het vlees en de slinger. Elk dier begint met een andere kleur. Laat achteraf verwoorden (naam van het dier + vleessoort)

Doelen • de associatie leggen tussen dier en vlees; • basiskennis en inzichten i.v.m. vlees en dier gebruiken om relaties te leggen; • de juiste begrippen hanteren.


KL

Geluidenverhaal Jongste kleuters Materiaal

Doelen • via een verhaal vernemen dat er veel verschillende soorten dieren bestaan; • zich inleven in een verhaal en in de probleemstelling; • auditief geheugen oefenen: dier koppelen aan geluid.

• verhaal • eventueel prenten van het verhaal. Verloop De leerkracht vertelt het verhaal (eventueel dus aan de hand van prenten.) De kleuters luisteren naar het verhaal en doen gezamenlijk het geluid na van het dier dat ze horen. Verhaal Het was bijna nacht. Op de boerderij van boer Tuur was het donker en stil. Iedereen sliep behalve de kip en het varken. Ze waren het zo beu daar op de boerderij, dat ze besloten om samen te gaan voetballen. De kip en het varken liepen zo stil ze konden hun hok uit, de wijde wereld in. Ze wilden de haan absoluut niet wakker maken! Toch had deze alles gezien en hij besloot dat hij, de volgende morgen, alles zou vertellen aan de boer. De kip – lenig en sportief – en het varken – zwaar en traag – stapten tevreden naar het voetbalveld. Toen ze daar aankwamen, begonnen ze meteen te voetballen: de kip in het doel en het varken mocht de bal naar het doel schoppen. Maar al gauw begon het varken zich te vervelen, want hij had nog geen enkel doelpunt gemaakt. Hij werd een beetje kwaad op de kip en wilde terug naar de boerderij! De kip stelde voor om hun vriendjes, die bij boer Gust woonden, erbij te halen. Zo konden ze twee ploegen vormen.

Onderweg dachten de twee al aan de koe, de geit, het schaap en het paard. Met hen hadden ze al heel wat spannende dingen meegemaakt. Daardoor waren ze ook dikke vrienden geworden. Bij boer Gust aangekomen, slopen de kip en het varken door het open hek naar binnen en gingen op zoek naar hun vrienden. De geit en het schaap hadden ze al snel gevonden. Die lagen allebei vredig in de stal te slapen. Het paard was ook geen probleem: hem hoorde je al van ver snurken. Maar van hun dikke vriendin, de koe, was geen spoor! Ze zochten links, ze zochten rechts, ze keken in de wei en in de schuur. Maar...niets! Na tien minuten zoeken werden ze het wel een beetje beu en de geit stelde voor om zonder de koe te vertrekken. Iedereen stemde ermee in want het zou vlug weer dag zijn! Maar op het moment dat ze wilden vertrekken, hoorde het varken een zacht geroep.’ Hé vrienden, wat zijn jullie van plan? Laten jullie mij hier helemaal alleen achter?’


KL

Geluidenverhaal En de geit mekkerde: ‘We hebben je overal gezocht en konden je niet vinden. Na een poosje besloten we om dan maar zonder jou te vertrekken.’ De koe vertelde toen van haar uier die zo vol zat dat de boer had besloten haar direct te melken. Nadat de koe haar verhaal had verteld, was het wel hoog tijd geworden om naar het voetbalveld te vertrekken. Door het open hek glipten nu de koe, de geit, de kip, het paard, het schaap en het varken naar buiten. Hun tocht naar het voetbalveld zou niet gemakkelijk zijn: ze moesten nog één hindernis overwinnen: Max de hond! Die werd wakker van het minste geluid dat hij hoorde.

Heel voorzichtig, stap na stap, en met de koe op de uitkijk slopen onze vrienden voorbij het hok van Max. Het hart van de geit bonsde in haar keel en het schaap en het varken trilden op hun benen. Het paard, stoer als altijd, rende dapper voorbij het hok met de kip op zijn rug. Oef... ze waren er voorbij! De hond had niks gehoord of gezien. Het was gelukt! En toen... na een eindje wandelen, kwamen ze eindelijk aan het voetbalveld. Ze gaven elkaar de vijf, want ze hadden het samen toch maar weer eens gedaan! Vlug maakten ze twee ploegen en toen kon de match eindelijk beginnen. En geen enkele wedstrijd was ooit zo leuk en spannend geweest!


KL

Kabouterfeest Jongste en oudste kleuters Ter voorbereiding van het kabouterfeest gaan de kleuters, samen met ouders of grootouders,... hapjes en drankjes klaarmaken met alle vlees die ze gewonnen hebben met de opdrachten.

• •

•

•

Perensap maken van de peren: kabouterwijn.

•

Appelsap maken van de appels: kabouterbier. Paddenstoel maken van de tomaten (hoedjes) en het wit van de prei (steel). De erwtjes zijn de stippen. (De erwtjes blijven kleven d. m. v. ketchup of mayonaise.) Trees de gekke aardbei: aardbeien in chocola gedompeld. Kersenijs maken van de kersen: kabouterijs. (Vul vormpjes met plattekaas en geplette kersen. Zet de vormpjes een nacht in de diepvries.)


KL

Nog enkele leuke ideeën Beeldende activiteiten Jongste kleuters • een potpourri-vat maken: - een stenen bloempot leuk beschilderen; - fruit laten drogen (sinaasappelen, appels); - de pot vullen met het gedroogd fruit; - aan de rand wat fruit en laurier hangen ; • monodruk met ‘noppenplastiek’: zie oudste kleuters maar enkel de kersen; • werken met papier-maché op een ballon: zie oudste kleuters. Oudste kleuters • een surrealistisch fruit- of groenteschilderij maken: - de kleuter tekent fruit of groente naar keuze; - hij gaat in kranten en tijdschriften op zoek; - naar de beginletters van de groente en/of het fruit dat voorkomt in zijn tekening en kleeft die naar keuze op; - er kunnen ook nog andere voorwerpen opgekleefd worden om het grappig te maken. •

•

monodruk met ‘noppenplastiek’: - de kleuters schilderen kersen op de plastiek: mono’s, duo’s of trio’s; - er wordt een blad opgelegd en aangedrukt. Als het blad weggenomen is, kunnen er steeltjes en blaadjes bijgeschilderd worden. Je kan de kleuters ook de opdracht geven om een druiventros te vormen en die af te drukken; - hier kan nadien een blad en rank bijgeschilderd worden. werken met papier-maché op een ballon: - je kan een fruit of groentelampion maken (appel, sinaasappel, tomaat, pompoen) of een handtasje. Wanneer je een aardbei wil maken, neem je best een ballon in hartvorm.

Gezelschapsspelen • • • • •

Rupsje smulgraag De prinses op de erwt Geheugenspel: ik ga naar de markt en ik neem mee Fruit happen: fruit ophangen aan een draadje en de kleuters smullen van het fruit zonder hun handen te gebruiken Je kunt de actieve voedingsdriehoek in kastvorm laten maken en de foto’s (symbolenkaartjes, schaduwen of de contouren) van de groenten of het fruit erin aanbrengen. Zorg dat de verschillende voedingsgroepen voorkomen. De kleuters sorteren nu in de juiste kast.

Boeken • • • • • • • • • •

Natuur in beeld: tomaten (De Ruiter/Educatieve partners) à informatief Natuur in beeld: aardbeien (De Ruiter/ Educatieve partners) à informatief Alles over groenten en groentegerechten (Veltman Uitgevers) à informatief Alles over fruit en fruitgerechten(Veltman Uitgevers) à informatief Musti en de egel Musti ontmoet een worm Plons en de familie ajuin Wat schilt er met je? (Cego-boeken) De neus van Dr. Pompeus (Cego-boeken) Hond bijt hond (Cego-boeken)


KL

Tip voor de leerkracht

Recommend Documents