Individueel Ondersteuningsplan of: IOP Deze presentatie is speciaal voor cliëntvertegenwoordigers, medewerkers en vrijwilligers van Zideris. Het gaat over de nieuwe individuele ondersteuningsplannen van onze cliënten. Na het zien van deze presentatie weet je • wat een IOP is • en hoe we een IOP samen maken
Wat is een IOP? IOP is de afkorting van een individueel ondersteuningsplan. Elke cliënt van Zideris heeft zijn of haar eigen plan, want iedereen is anders. In het IOP leg je samen met de cliënt afspraken vast. Over wat hij prettig vindt, want hij nodig heeft of welke doelen hij wil bereiken. • Het IOP is een geheel aan informatie en acties die ertoe leiden dat de cliënt zijn wensen en behoeften zo optimaal mogelijk kan realiseren; • Het gaat zowel om wensen en behoeften binnen wonen, werken als vrije tijdsbesteding.
“Er wordt niet over mij gepraat, maar mét mij”
Waarom is een IOP belangrijk? Een IOP is belangrijk omdat de cliënt op deze manier zelf kan aangeven wat hij of zij wil. Over allerlei grote, maar ook over kleine onderwerpen, zoals: • “waar wil ik wonen?” • “welke kleding draag ik graag?”, of • “hoe laat moet ik thuiskomen als ik uit ga?” Zideris gelooft er sterk in dat cliënten hun leven kunnen inrichten zoals zij willen. En dat maak je concreet voor alle partijen wanneer je dat vastlegt in het IOP. We werken hierbij met de ‘acht domeinen van de kwaliteit van bestaan’ en met Gentle teaching.
Gentle teaching Medewerkers van Zideris stellen de relatie met een cliënt centraal. Zideris traint haar medewerkers dan ook om een warme en professionele grondhouding aan te nemen. De methode waarmee we dat doen heet Gentle Teaching. We leren companionship te ervaren, en aan medewerkers én cliënten te laten voelen wat dat betekent:
“Ik voel me veilig in je aanwezigheid en onvoorwaardelijk geliefd. Ik voel me liefdevol naar jou, verbonden met je: ik vertrouw je!”
Acht domeinen kwaliteit van bestaan Schalock & Verdugo
Bij de acht domeinen gaat om informatie op te halen over: waar een cliënt gelukkig van wordt, wat de cliënt zelf wil en kan en welke ondersteuning daarbij nodig is. We delen die vragen op in acht stukken:
1. Lichamelijk welbevinden 2. Emotioneel welbevinden 3. Materieel welbevinden 4. Persoonlijke ontplooiing en vaardigheden 5. Zelfbepaling 6. Interpersoonlijke relaties 7. Deelname aan de samenleving 8. Rechten en plichten Met al deze facetten samen vorm je een beeld van het persoonlijk welzijn van de cliënt.
Hoe komt een IOP tot stand? De persoonlijk assistent / persoonlijk begeleider maakt samen met elke cliënt (en zijn ouders of vertegenwoordigers) het IOP. De volgende personen kunnen ook betrokken zijn: • de arts • de clustermanager • de gedragskundige • de logopediste • medewerkers wonen en werken • nachtdienstmedewerkers • de praktijkverpleegkundige • de specifieke ondersteuners • de tandarts Het IOP wordt in vier fases gemaakt: fase 1. Informatie inwinnen fase 2. Bespreking fase 3. Administratieve afronding fase 4. Uitwerking IOP-doelen
Fase 1. Informatie inwinnen In deze fase inventariseert de persoonlijk assistent / persoonlijk begeleider informatie om een beeld te krijgen van de cliënt. Deze informatie worden verzameld: • Het voorblad van het IOP met gegevens over de cliënt, zoals de persoonlijke gegevens en de zorgindicatie; • Lopende afspraken en doelen; • De voorgeschiedenis van de cliënt; • Multidisciplinaire informatie, bijvoorbeeld van de arts, gedragskundige, logopediste, fysiotherapeut, etc.; • Een inventarisatie van de acht domeinen kwaliteit van bestaan.
Fase 2. Bespreking In deze fase bespreekt de persoonlijk begeleider / persoonlijk assistent het IOP met de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger (of mentor of curator). Besproken worden: • het IOP-document; • het persoonsbeeld; • de risico-inventarisatie; • het Middelen en Maatregelen-formulier (indien van toepassing);
Fase 3 Administratieve afronding In deze fase wordt het IOP beoordeeld door • de desbetreffende clustermanager, • de woon- / werkbegeleiders • de gedragskundige. Als iedereen akkoord is, wordt het document ondertekend. Het IOP wordt eens per jaar geëvalueerd door de cliënt en de persoonlijk begeleider/ persoonlijk assistent. In sommige gevallen is de cliëntvertegenwoordiger, de mentor of de curator ook betrokken, bijvoorbeeld wanneer een cliënt minderjarig is.
Fase 4 Uitwerking IOP-doelen Na bespreking, vaststelling en ondertekening door de cliënt (en / of cliëntvertegenwoordiger) begint de praktische uitwerking. Dit vindt plaats op de woning en/of werkplek, samen met de contactpersoon van de cliënt. Op die manier is diegene die dicht bij de cliënt staat en belangrijk is voor de cliënt, ook betrokken bij het behalen van de doelen uit het IOP. De doelen die in het IOP zijn vastgesteld, worden samen met de cliënt uitgewerkt in een doelenkaart.
De doelenkaart De cliënt gaat aan de slag met de doelen die hij wil bereiken. De doelen worden in “stukjes” opgedeeld op een doelenkaart. Met elke stap kom je dichterbij het doel. Twee voorbeelden: Doelenkaart van Henk Henk wil zijn theorie-examen halen voor de brommerrijbewijs. Dit doel is opgedeeld in vier stappen: 1. Begin april koopt Henk een theorieboek van de ANWB; 2. Vanaf medio april gaat Henk op vaste dagen en tijdstippen leren voor het examen. Diezelfde dag bespreekt Henk wat hij las met zijn begeleider Jan; 3. In het najaar heeft Henk het boek uit en doet hij proefexamen op internet. Als Henk het proefexamen haalt, maakt hij samen met Jan een afspraak bij het CBR om examen te doen. 4. Voor 1 december doet Henk theorie-examen voor zijn brommerrijbewijs.
De doelenkaart Doelenkaart van Martine Martine wil leren om appels te kopen. Zij beschrijft de stappen in een doelenkaart met blokken: 1. De eerste stap is om te kijken wat appels kosten zodat Martine gepast geld mee kan nemen; 2. De tweede stap is dat Martine leert te fietsen naar Achterberg. Een begeleider fietst samen met haar naar de supermarkt; 3. Bij stap drie fietst Martine op haar eigen fiets naar Achterberg om appels te kopen. Met de rondjes aan de rechterkant zie je hoe vaak de stappen zijn doorlopen. De doelen die worden beschreven zijn SMART: • Specifiek • Meetbaar • Acceptabel • Realistisch • Tijdgebonden
De doelendoos Voor cliënten die niet kunnen lezen, of die de doelenkaart te ingewikkeld vinden, is de doelendoos in te zetten. Daar zitten spullen in waarmee de cliënt de stappen kan doorlopen. Denk daarbij aan een koffiezetapparaat met koffiecups, of tuinierspullen voor het werk. Alle cliënten hebben een doelenkaart, want de doelenkaart is het werkplan en een evaluatieformulier.
Inzage De cliënt heeft zijn IOP in eigen beheer. Hij kan het in zijn kast bewaren, geplakt op de muur, of op een andere manier. Maar: het is zijn plan, dus het ligt bij hem. Kopieën zijn er voor: • De cliëntvertegenwoordiger (indien van toepassing); • In het centraal dossier van Zideris; • In het digitaal dossier van Zideris.
Heb je vragen? Vanaf 2013 werkt Zideris met deze nieuwe IOP’s. Deze nieuwe werkwijze wordt stap voor stap geïntroduceerd aan cliënten en medewerkers. Heb je vragen over het IOP? Stel ze! • Voor cliënten is er een speciale folder opgesteld ‘Je eigen plan’ • Gaat de vraag specifiek over uw familielid, dan is het het beste om contact te zoeken met de directe begeleiders en bij de Persoonlijk begeleider / Persoonlijk assistent; • Medewerkers vinden meer informatie in het handboek van Zideris.
Gemaakt door : Heidi van de Craats, Martine Huting en Inge de Boer © Zideris 2014
