Ondersteuningsplan 2014-2016 1 april 2014
Inhoud Inhoud ............................................................................................................................................................. 1 Woord vooraf .................................................................................................................................................. 4 Hoofdstuk 1 Beleidskader, visie en uitgangspunten .................................................................................... 5 1.1 Wettelijke doel van Samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs ............................................. 5 1.2 Bestuurlijke visie op passend onderwijs.......................................................................................... 5 1.3 Uitgangspunten bij het vormgeven van passend onderwijs ........................................................... 6 1.4 Passend onderwijs en zorg voor jeugd verbonden ......................................................................... 7 1.5 Van visie, doelen en uitgangspunten naar de praktijk .................................................................... 7 Hoofdstuk 2 De inrichting van het samenwerkingsverband ......................................................................... 9 2.1 Bestuurlijke inrichting ..................................................................................................................... 9 2.2 Organisatorische inrichting ........................................................................................................... 10 2.2.1 Loket Passend Onderwijs....................................................................................................... 10 2.2.2 Expertiseteam........................................................................................................................ 10 2.2.3 Bovenschoolse onderwijs- en zorgvoorziening: Het FLEX-college ....................................... 10 2.2.4 Organisatie en beheer ........................................................................................................... 10 Hoofdstuk 3 Communicatie binnen het SWV VO Delflanden ................................................................ 11 3.1 Bestuursvergaderingen ................................................................................................................. 11 3.2 POVO-beraad ................................................................................................................................. 11 3.3 Directiekring beleidsvoorbereiding onderwijs en zorg ................................................................. 11 3.5 Netwerk zorgcoördinatoren .......................................................................................................... 11 3.6 Overleg met gemeenten................................................................................................................ 11 3.7 Medezeggenschap ......................................................................................................................... 12 3.8 Website ......................................................................................................................................... 12 Hoofdstuk 4 Het samenwerkingsverband in kengetallen ........................................................................... 13 4.1 Leerlingen in beeld ........................................................................................................................ 13 4.2 Ontwikkelingen in VSO, LGF, LWOO en PRO ................................................................................. 14 4.3 Inzet van extra ondersteuning vanuit het SWV VO Delflanden in aantallen ................................ 15 Hoofdstuk 5 Basisondersteuning: preventief waar mogelijk ...................................................................... 17 5.1 Standaarden voor basisondersteuning ......................................................................................... 17 5.2 Van standaarden tot schoolondersteuningsprofiel....................................................................... 18 5.3 Versterken van de basisondersteuning vanuit het samenwerkingsverband ................................ 19 5.4 Programma’s 2014 -2016 gericht op het versterken van de basisondersteuning ....................... 20 Hoofdstuk 6 Extra ondersteuning indien gewenst: binnen de school ........................................................ 23 6.1 Vormen van extra ondersteuning binnen de school ..................................................................... 23 6.1.1 Arrangementen op maat ....................................................................................................... 23 6.1.2 Groepsgewijze arrangementen ............................................................................................. 24 6.1.3 Arrangementen buiten het onderwijs ................................................................................... 25 6.2 Werken met een ontwikkelingsperspectief .................................................................................. 25 6.3 Programma’s 2014 -2016 gericht op extra ondersteuning binnen de scholen van voortgezet onderwijs ................................................................................................................................................ 26
1
Hoofdstuk 7 Extra ondersteuning in de bovenschoolse onderwijs- en zorgvoorziening: het FLEX-college 29 7.1 Bestuurlijk kader ten aanzien van de bovenschoolse voorziening................................................ 29 7.2 Wettelijk kader ten aanzien van bovenschoolse voorzieningen ................................................... 29 7.3 De inrichting van het bovenschoolse FLEX-college ....................................................................... 30 7.3.1 Verdeling van lesplaatsen en crisisplaatsen .......................................................................... 30 7.3.2 De doelgroep ......................................................................................................................... 30 7.3.3 De organisatie........................................................................................................................ 30 7.3.4 Huisvesting ............................................................................................................................ 33 7.4 Programma 2014 -2016 gericht op extra ondersteuning in het bovenschoolse FLEX-college ..... 34 Hoofdstuk 8 Meer structurele aanpassing indien noodzakelijk: het VSO .................................................... 36 8.1 Onderwijs- en ondersteuningsaanbod in het VSO, cluster 3 ........................................................ 36 8.1.1 VSO-ZML ................................................................................................................................ 36 8.1.2 VSO-LZ/LG/MG/EMB ............................................................................................................. 36 8.2 Onderwijs- en ondersteuningsaanbod in het VSO, cluster 4 ........................................................ 36 8.3 Programma 2014 -2016 gericht op extra zorgondersteuning in het speciaal onderwijs .............. 37 Hoofdstuk 9 Toewijzing van onderwijs- en zorgarrangementen binnen het SWV VO Delflanden ............. 39 9.1 Opschalen in ondersteuningsaanbod ............................................................................................ 39 9.1.1 Begeleidingsteam binnen de school...................................................................................... 39 9.1.2 Team van kernpartners ......................................................................................................... 40 9.2 Integrale aanpak bij vaststellen van ondersteuningsbehoeften ................................................... 40 9.3 Toeleiding naar het bovenschoolse FLEX-college of het Voortgezet Speciaal Onderwijs............. 41 9.3.1 Toeleiding vanuit het regulier VO.......................................................................................... 41 9.3.2 Toeleiding vanuit het PO/SO ................................................................................................. 41 9.4 Loket Passend Onderwijs .............................................................................................................. 44 9.4.1 Afgifte besluit inzet onderwijsarrangementen ..................................................................... 44 9.4.2 Afgifte toelaatbaarheidsverklaringen.................................................................................... 44 9.4.3 Toewijzen van extra ondersteuning in VMBO en PrO ........................................................... 44 9.4.4 Monitoren op terugplaatsing of overplaatsing na verstrijken van termijn van arrangement . ............................................................................................................................................... 45 9.5 Programma 2014 -2016 gericht op het toewijzen van onderwijs- en zorgarrangementen.......... 46 Hoofdstuk 10 Doorlopende schoolcarrière in relatie met onderwijs- en zorgarrangementen .................. 47 10.1 Overstap primair onderwijs – voortgezet (speciaal) onderwijs .................................................... 47 10.1.1 Doelstellingen van de POVO-procedure................................................................................ 47 10.2 Overstap voortgezet onderwijs – voortgezet (speciaal) onderwijs............................................... 48 10.3 Overstap voortgezet onderwijs – vervolgonderwijs ..................................................................... 48 Hoofdstuk 11 Samenwerken met ouders .................................................................................................... 49 11.1 Visie op de relatie ouders – onderwijs .......................................................................................... 49 11.2 Ouders in passend onderwijs ........................................................................................................ 50 Hoofdstuk 12 Samenwerken met partners in onderwijs en zorg................................................................ 51 12.1 Passend Onderwijs afstemmen met de gemeenten .................................................................... 51 12.2. Samenwerking met de jeugd(gezondheid)zorg............................................................................. 52 12.3 Samenwerken op het terrein van het leerlingenvervoer .............................................................. 52 12.4 Samenwerken met leerplicht ........................................................................................................ 53 12.5 Samenwerken op het gebied van doorlopende leer- en zorglijnen .............................................. 55 12.6 Samenwerking op het gebied van passende huisvesting .............................................................. 55 12.7 Samenwerken met het primair onderwijs..................................................................................... 56 12.8 Samenwerken met het MBO ......................................................................................................... 56
2
12.9 Samenwerken met cluster 1 en cluster 2 ...................................................................................... 56 12.10 Samenwerken met de aangrenzende SWV’s ................................................................................ 58 Hoofdstuk 13 Kwaliteitszorg ........................................................................................................................ 59 13.1 Van samenwerken en communiceren naar kwaliteitsbeleid ........................................................ 59 13.2 Toezicht door de Inspectie van het Onderwijs .............................................................................. 59 13.3 Gezamenlijk vaststellen van rendement van ondersteuning en monitoring ................................ 59 Hoofdstuk 14 Geschillen ......................................................................................................................... 61 14.1 Geschillen voorkomen ................................................................................................................... 61 14.2 Bemiddeling................................................................................................................................... 61 14.3 De formele weg ............................................................................................................................. 61 Hoofdstuk 15 Samenvatting ondersteuningsplan ten behoeve van meerjarenbegroting ...................... 63 15.1 Veranderingen in de financiering .................................................................................................. 63 15.2 Inkomsten ...................................................................................................................................... 63 15.3 Verplichte uitgaven en vrij besteedbaar budget ........................................................................... 63 15.4 Meerjarenbegroting ...................................................................................................................... 64
Bijlagen • Meerjarenbegroting 2014 – 2021 • Afkortingenlijst behorend bij ondersteuningsplan 2014 - 2016 • Ontwikkelagenda SWV VO Delflanden en gemeenten Delft, Midden Delfland en Pijnacker-Nootdorp, behorend bij ondersteuningsplan SWV VO Delflanden, 28.09
3
•
Woord vooraf
Totstandkoming van het ondersteuningsplan en gevolgde werkwijze Dit is het eerste ondersteuningsplan van het SWV VO Delflanden, 28.09. Vanaf 2011 hebben de zorgcoördinatoren van de schoollocaties meegedacht over en input geleverd van de totstandkoming van een gezamenlijk format voor het schoolondersteuningsprofiel. Het vormgeven van passend onderwijs heeft in de afgelopen jaren keer veelvuldig op de agenda van het Netwerk zorgcoördinatoren gestaan. De zorgcoördinatoren hebben veel acties in gang gezet en gecoördineerd aangaande de totstandkoming van passend onderwijs binnen de scholen. Voor het inhoudelijk uitwerken van de procedures van toewijzen van ondersteuning en het inrichten van de extra ondersteuning binnen het SWV VO Delflanden is veel voorbereidingswerk verricht door een tweetal werkgroepen; de werkgroep “Van signaleren tot ondersteuningsarrangement” en de werkgroep “Inrichten van de bovenschoolse voorziening”. De themagroep Passend Onderwijs heeft de nodige inzet gepleegd daar waar het gaat om aanzwengelen, voorbereiden en monitoren van onderwerpen op het terrein van passend onderwijs. Met de directeuren van de schoollocaties is de laatste twee jaar regelmatig overleg geweest over de te varen koers van passend onderwijs en de inrichting van het samenwerkingsverband. Uitgewerkte onderwerpen werden binnen de directiekring besproken, alvorens deze aan het bestuur van het SWV VO Dellfanden werden voorgelegd. Dank gaat dan ook uit naar alle betrokkenen binnen het regulier en speciaal onderwijs, binnen de hulpverlening en binnen de gemeenten, die een bijdrage hebben geleverd aan het kunnen vormgeven van passend onderwijs zoals nu beschreven in dit ondersteuningsplan. Looptijd en de opbouw van het ondersteuningsplan Op 1 augustus 2014 is ons samenwerkingsverband klaar voor de start van passend onderwijs. Echter veel van de beoogde voorzieningen moeten zich (door)ontwikkelen en de transitie van de Jeugdhulpverlening start pas vanaf januari 2015. Er is daarom voor gekozen om dit ondersteuningsplan voor twee jaar vast te stellen. In deze eerste twee jaar zal goed worden gevolgd wat de effecten zijn van de gekozen beleidslijnen: zijn docenten op onze schoollocaties in staat om meer vroegtijdig te signaleren, voelen zij zich meer gesteund bij het uitvoeren van passend onderwijs, voelen ouders en leerlingen zich voldoende betrokken bij het formuleren van een ondersteuningsaanbod, is er daadwerkelijk sprake van een meer integrale aanpak van onderwijs en zorg en behalen we de beoogde doelstellingen met passend onderwijs? Het SWV VO Delflanden wil zichzelf de tijd gunnen om ervaring op te doen met passend onderwijs in de praktijk: “Ondervinden is de beste leermeester”. Op basis van de ervaringen in de periode 2014 – 2016 kan het huidige ondersteuningsplan worden gecontinueerd dan wel noodzakelijkerwijs worden aangepast. In dit ondersteuningsplan wordt beschreven hoe passend onderwijs binnen de regio Delflanden vorm wordt gegeven. Er wordt gestart met een beschrijving van het wettelijk kader en de visie op en uitgangspunten bij het vormgeven van passend onderwijs en de zorg voor jeugd binnen ons samenwerkingsverband. Na een omschrijving van de organisatie en een schets van de kengetallen binnen het samenwerkingsverband wordt vervolgens vanaf hoofdstuk 5 verder uitgewerkt hoe passend onderwijs er binnen het samenwerkingsverband VO Delflanden uitziet. Daarbij starten we niet op nul. Van oudsher is ons samenwerkingsverband een samenwerkingsverband met oog voor de leerlingen en docenten. Een sterke ondersteuningsstructuur is al gedurende vele jaren aanwezig. Wat goed functioneert blijft behouden, wat beter kan of moet wordt de komende tijd aangepast. Op de weg naar de start van Passend Onderwijs op 1 augustus 2014 zijn de volgende ‘mijlpalen’ vastgelegd: • Statutenwijziging: februari 2013 • Ondersteuningsprofielen afgerond: september 2013 • Vaststelling concept ondersteuningsplan incluis begroting door bestuur: december2013 • OOGO: januari 2014 • Instemming ondersteuningsplanraad: april 2014 • Opsturen ondersteuningsplan naar Inspectie van het Onderwijs: april 2014
4
Hoofdstuk 1 Beleidskader, visie en uitgangspunten 1.1 Wettelijke doel van Samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs In artikel 17a, lid 2 van de wet op het Voorgezet Onderwijs wordt het doel als volgt omschreven: De samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs hebben als doel een samenhangend geheel van ondersteuningsvoorzieningen binnen en tussen scholen te realiseren en wel zodanig dat leerlingen een ononderbroken ontwikkelingsproces kunnen doormaken en leerlingen die extra ondersteuning behoeven een zo passend mogelijke plaats in het onderwijs krijgen. Daarbij gelden de volgende voorwaarden: 1) Budgettaire beheersbaarheid en transparantie Het moet duidelijk zijn waaraan de beschikbare middelen voor extra ondersteuning worden besteed. 2) Geen thuiszitters Een zo passend mogelijk onderwijsprogramma voor alle leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben in het onderwijs. 3) Minder bureaucratie Korte indicatieprocedures, geen wachtlijsten, integrale indicering, minimale administratieve lasten. 4) Zo passend mogelijk onderwijs en aanpakken van de onderwijsbeperking centraal De prikkel tot indiceren op basis van een diagnose verdwijnt. Er komt handelingsgerichte diagnostiek op basis waarvan de onderwijsondersteuning wordt toegekend. 5) Handelingsbekwame leerkrachten Professionalisering van leerkrachten. De leerkracht staat er niet alleen voor, maar werkt samen met team, school en samenwerkingsverband 6) Afstemming met andere sectoren De inzet van de extra ondersteuning in het onderwijs moet beter worden afgestemd op de inzet van andere sectoren in het jeugddomein (jeugdzorg, WMO-zorg, arbeidsmarkt). Meer integraliteit van de zorg voor kind en gezin. 1.2 Bestuurlijke visie op passend onderwijs Bij de invoering van de wet Passend Onderwijs, op 1 augustus 2014, krijgen scholen een zorgplicht. Dat betekent dat scholen ervoor verantwoordelijk zijn om elk kind een goede onderwijsplek te bieden. Centraal staat daarbij de vragen als: wat heeft de leerling nodig, hoe kan dat worden georganiseerd en wie zijn daarvoor nodig? Goed onderwijs is de basis voor een passende ondersteuning. Passende ondersteuning kan worden geboden op de eigen school, op een andere reguliere school binnen het eigen samenwerkingsverband of in het (voortgezet) speciaal onderwijs. Ouders worden hierbij nauw betrokken. Om aan alle kinderen daadwerkelijk een goede onderwijsplek te kunnen bieden, vormen reguliere en speciale scholen samen regionale samenwerkingsverbanden. De scholen in het samenwerkingsverband maken afspraken over de ondersteuning aan leerlingen en de bekostiging daarvan. Het bestuur van het SWV VO Delflanden 28.09 streeft naar zo passend mogelijk onderwijs voor elke leerling. De scholen binnen het samenwerkingsverband gaan daarbij uit van de talenten en de ontwikkelingsmogelijkheden van de leerlingen. Er wordt actief gezocht naar een zo passend mogelijk onderwijsaanbod voor hun leerlingen, waarbij gebruik kan worden gemaakt van aanvullende ondersteuning vanuit een bovenschools expertiseteam, een bovenschoolse onderwijsvoorziening of het speciaal onderwijs . Er wordt naar gestreefd om leerlingen met meer specifieke onderwijsbehoeften evenredig te verdelen tussen de scholen van voortgezet onderwijs in Delft. Gezamenlijk hebben de scholen een antwoord op de onderwijsvragen binnen het samenwerkingsverband Passend Onderwijs Delflanden 28.09. Het wettelijk kader en de bestuurlijke visie zijn de basis voor de formulering van een tweeledige missie met uitwerkingen binnen het SWV VO Delflanden. 1) Een dekkend ondersteuningsaanbod voor alle leerlingen o Voor alle jongeren binnen de grenzen van het samenwerkingsverband is een passende plek in het onderwijs/onderwijs-zorgvoorziening aanwezig. o Het samenwerkingsverband streeft ernaar dat leerlingen met ondersteuningsbehoeften zo gelijk mogelijk over de individuele scholen worden verdeeld.
5
o o o o
o o
De bijdrage van het SWV aan het professionaliseren van de leerkrachten richt zich er specifiek op docenten in staat te stellen het onderwijs af te stemmen op de verschillen binnen de klas. Het SWV richt zich op een minimalisering van het aantal thuiszitters in het voortgezet onderwijs. Het SWV richt zich op een reductie van het aantal VSV-ers waarbij de normen van het ministerie richtinggevend zijn. Er is een expertiseteam op het niveau van het SWV dat docenten en scholen ondersteunt in de aanpak van leerlingen met een specifieke ondersteuningsbehoefte. In dit team is deskundigheid vanuit het VSO aanwezig. Het SWV heeft één integrale bovenschoolse onderwijs- en zorgvoorziening. Het SWV richt zich op een afstemming en integraliteit van het zorg- en ondersteuningsaanbod in de samenwerking met (zorg)partners.
2) Voor elke leerling een zo passend mogelijke onderwijsplek o Elke leerling stroomt in, in de meest passende vorm van voortgezet onderwijs. o Elke leerling ontvangt passende ondersteuning op school of wordt, daar waar nodig, al dan niet tijdelijk verwezen. o Het SWV indiceert leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften handelingsgericht en met een minimum aan bureaucratie. o Het SWV indiceert gedifferentieerd al naar gelang de mate en de duur van het noodzakelijke ondersteuningsaanbod. o Elke overgang van een leerling tussen verschillende vormen van onderwijs of onderwijszorg verloopt soepel o Elke leerling heeft perspectief op passend vervolgonderwijs of een passende plek op de arbeidsmarkt. o Het aantal leerlingen geplaatst binnen het VSO stijgt niet uit boven het aantal VSO-plaatsen dat op peildatum 1-10-2011 in cluster 3 en -4 onderwijs aanwezig was. o Tussen regulier onderwijs en speciaal onderwijs zijn eenduidige en transparante afspraken over kwalificerende trajecten; leerlingen geplaatst binnen het speciaal voortgezet onderwijs in Delft krijgen de mogelijkheid om mee te doen met de examens in het regulier voortgezet onderwijs, indien dat aansluit op hun competentieprofielen. 1.3 Uitgangspunten bij het vormgeven van passend onderwijs Om passend onderwijs binnen het SWV VO Delflanden vorm en inhoud te geven, hanteert het bestuur de onderstaande uitgangspunten: • Elke schoollocatie binnen het samenwerkingsverband zorgt actief voor een passend onderwijs- en ondersteuningsaanbod voor de leerlingen die zich bij haar aanmelden of staan ingeschreven. • Elke schoollocatie heeft de basisondersteuning op orde en verwoord in het schoolondersteuningsprofiel. • De onderwijsbehoeften en de opvoedbehoeften van de leerling staan centraal en dienen als uitgangspunt voor het formuleren van het ondersteuningsaanbod. • De school zorgt voor een zorgvuldige afweging of de noodzakelijke ondersteuning ook daadwerkelijk kan worden geboden. • Ouders worden bij de planning en de uitvoering van de extra ondersteuning betrokken. • Docenten zijn voldoende toegerust om met verschillen tussen leerlingen in de klas om te gaan. • Elke school werkt systematisch aan het afstemmen van het onderwijsaanbod op de ondersteuningsbehoeften van de leerlingen. • De leerling volgt het onderwijs zo veel mogelijk op de eigen school. Indien mogelijk wordt aanvullende ondersteuning de school binnen gehaald volgens het principe ‘zorg volgt de leerling’. • Leerlingen verblijven in het VSO zo kort als mogelijk en zo lang als noodzakelijk. Het ontwikkelingsperspectief van elke leerling staat centraal. Terugkeer naar het reguliere onderwijs is hierbij niet uitgesloten. • Elke school is verantwoordelijk voor het opstellen van haar eigen ontwikkelagenda gericht op het realiseren van Passend Onderwijs en het initiëren van activiteiten die passen bij de eigen leerlingenpopulatie en het eigen docententeam. • Het samenwerkingsverband Passend Onderwijs 28.09 en de aangesloten scholen staan gezamenlijk voor het organiseren van een passend ondersteuningsaanbod binnen de school en, daar waar het op schoolniveau niet meer kan, in een bovenschoolse voorziening of het speciaal onderwijs.
6
1.4 Passend onderwijs en zorg voor jeugd verbonden Voor kwetsbare jongeren (en gezinnen) die extra ondersteuning nodig hebben op school, thuis of in het werk, verandert er de komende twee jaar veel. Naast de invoering van passend onderwijs per 01 augustus 2014, komt de verantwoordelijkheid voor de Jeugdzorg, de begeleiding, ondersteuning en verzorging van de AWBZ en de uitvoering van de Participatiewet vanaf 01 januari 2015 onder verantwoordelijkheid van de gemeenten te vallen. Met het oog op de nieuwe taken en verantwoordelijkheden op het gebied van zorg en begeleiding gaan de gemeenten de ondersteuning van burgers fundamenteel anders organiseren. Uitgangspunten van deze vernieuwing zijn: - Toegang tot ondersteuning stroomlijnen, één loket; - Gezamenlijke, integrale diagnose; - Vraaggericht werken; - Wederkerigheid en tegenprestatie; - Organiseren en inzetten van het sociaal netwerk; - Ontschotten van budget en beleid; - Systeemaanpak hanteren bij meervoudige problemen: één gezin, één plan, één budget, één verantwoordelijke. Het SWV VO Delflanden 28.09 en de gemeenten Delft, Midden-Delfland en Pijnacker-Nootdorp werken vanuit de wetgeving Passend Onderwijs en de drie decentralisaties gezamenlijk aan een nieuwe benadering van ondersteuning en hulp. De essentie daarbij is: - Vroegtijdig ondersteunen van de eigen kracht van jeugdigen en ouders (in plaats van overnemen); - Kijken naar mogelijkheden, kansen en oplossingen (in plaats van problemen en beperkingen); - Importeren van ondersteuning (in plaats van verwijzen en exporteren van het kind/gezin met een probleem); - Integraal beoordelen van meervoudige ondersteuningsbehoeften, dicht bij de signaleringsplaats (in plaats van in aparte, verre indicatiecommissies); - Vaststellen van ondersteuningsbehoeften samen met jongeren, ouders en opvoedprofessionals (in plaats van over hun hoofden heen); - Snel en nabij bieden van passende ondersteuning (in plaats van slagboomdiagnostiek en indicatiestelling); - Integrale ondersteuning in/door (speciaal) onderwijs en hulpverlening in één arrangement (in plaats van specialistische hulp voor geïsoleerde problemen); - Ondersteuningsbehoeften van kind/ouders zijn leidend (in plaats van hulpaanbod en instellingsbelangen). Deze gezamenlijke benadering vormt het draagvlak voor afspraken over samenwerking tussen het SWV VO Delflanden 28.09 en de gemeenten. Het SWV VO Delflanden en de gemeenten werken gezamenlijk aan: Geen thuiszitters, iedere leerling een passende plek, doorgaande schoolloopbanen, gewoon als het kan, speciaal als het moet, uitgaan van mogelijkheden en eigen kracht, niet na elkaar maar naast elkaar, niet over de jeugdige maar mét de jeugdige en diens ouders, integraal: één kind-één plan-één contact, eenvoudiger, slimmer en doelmatiger. 1.5 Van visie, doelen en uitgangspunten naar de praktijk Bij het uitwerken van de visie, doelen en uitgangspunten richt het samenwerkingsverband zich op een effectieve aanpak. Interventies worden ingezet op het juiste moment en bij de juiste doelgroep, volgens een drie stappen model. 1. Preventief waar mogelijk De eerste prioriteit ligt bij preventie. Elke schoollocatie beschikt over een minimaal niveau van basisondersteuning, Door betere signalering, diagnostiek, ondersteunende programma’s binnen de eigen scholen en een goede coördinatie en organisatie van de ondersteuning, wordt het vermogen van scholen vergroot om leerlingen met een onderwijsbehoefte binnen de school te helpen. De schoollocaties binnen het SWV VO Delflanden 28.09 hebben hun basisondersteuning op orde en vastgelegd in het schoolondersteuningsprofiel (SOP). In het schoolondersteuningsprofiel staan de afspraken beschreven wat elke school binnen het samenwerkingsverband biedt in de basisondersteuning, wat individuele schoollocaties aanvullend aanbieden in de basisondersteuning en wat de schoollocaties als extra ondersteuning kunnen aanbieden, in samenwerking met de kernpartners in onderwijs en zorg.
7
2. Extra ondersteuning indien gewenst Als de basisondersteuning onvoldoende effectief is, kan extra ondersteuning vanuit het samenwerkingsverband en/of de kernpartners in onderwijs en zorg de school worden binnen gehaald. Extra ondersteuning is een pakket aan handelingsgerichte ondersteuningsmogelijkheden, waarbij gekeken wordt naar aanpassingen in het hoe en veranderingen in het wat op basis van stimulerende en belemmerende factoren bij de leerling met specifieke ondersteuningsbehoeften. 3. Meer structurele aanpassing wanneer noodzakelijk Als de leerling geen passend onderwijs kan krijgen binnen de context van een reguliere setting, bestaat de mogelijkheid tot inzet van extra ondersteuning buiten de eigen stamschool, dan wel tot inzet van diepteondersteuning. De leerling krijgt gedurende kortere of langere tijd onderwijs in een bovenschoolse voorziening of binnen het speciaal onderwijs. Er wordt voor de leerling een onderwijs- en zorgprogramma op maat opgezet, met als doel het maximaal haalbare te bereiken. Het SWV VO Delflanden en de gemeenten dragen vanuit het drie stappen model gezamenlijk zorg voor een vangnet van hulpbronnen voor de extra ondersteuning in en om de school heen. Het samenwerkingsverband en de gemeente hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor leerlingen die onderwijs- en opvoedondersteuning nodig hebben en werken samen zodat er geen kind tussen wal en schip valt. De gemaakte afspraken over de inzet van de jeugdzorg, de jeugdgezondheidzorg en maatschappelijke ondersteuning in de basisondersteuning, de extra ondersteuning en de diepteondersteuning tonen deze gezamenlijke verantwoordelijkheid. Aan de hand van het drie stappen model ontstaat de onderstaande piramide van onderwijs en zorgarrangementen, die in diverse volgende hoofdstukken praktisch wordt uitgewerkt.
. Zorg boven onderwijs 0% - 1% Extra ondersteuning in FLEX-voorziening of verwijzing VSO 2% - 3%
Extra ondersteuning binnen de school 07% - 15%
Basisondersteuning op school en/of in de klas 85% - 90%
8
Integrale aanpak en één jeugdige, één gezin, één plan
Hoofdstuk 2 De inrichting van het samenwerkingsverband 2.1 Bestuurlijke inrichting De wet passend onderwijs stelt als eis dat het SWV een rechtspersoon met volledige rechtsbevoegdheid moet zijn. Op 19 februari 2013 is door een algehele statutenwijziging van de bestaande stichting, de Stichting Samenwerkingsverband VO Delflanden, ontstaan. De onderstaande deelnemende besturen hebben de aansluitingsovereenkomst getekend. De aangesloten schoolbesturen bij het SWV VO Delflanden, 28.09 betreffen: Deelnemend schoolbestuur (verplichte deelname) Stichting Christelijk Onderwijs Delft e.o. Stichting voor Openbaar Voortgezet Onderwijs Delft Laurentius Stichting Stichting Lucas Onderwijs Herman Broerenstichting Delft Pleysier College Stichting Responz Deelnemend schoolbestuur (vrijwillige deelname) De Haagse Scholen, stichting voor primair en speciaal openbaar onderwijs De schoolbesturen hebben de onderstaande vestigingen binnen het SWV: Schoolbesturen met schoollocaties Stichting Christelijk Onderwijs Delft e.o. - CLD locatie Molenhuispad - CLD locatie Obrechtstraat - CLD locatie Juniusstraat Stichting voor Openbaar Voortgezet Onderwijs Delft - Grotius College locatie Juniusstraat (MAVO, HAVO, VWO) - Grotius College, locatie Juniusstraat (VMBO BBL/KBL) - Grotius College, Praktijkschool Laurentius Stichting - Laurentius Praktijkschool Stichting Lucas Onderwijs - Stanislascollege, locatie Westplantsoen - Stanislascollege, locatie Reinier de Graafpad - Stanislascollege, locatie Krakeelpolderweg - Stanislascollege, locatie Pijnacker - Het Kraaienest (VSO ZMLK) Herman Broerenstichting Delft - Herman Broerenschool, locatie VSO Stichting J.C. Pleysiercollege - Pleysier College, lesplaats Delft Stichting Responz - Maurice Maeterlinckschool De Haagse Scholen - Geen vestiging
Bestuursnummer 83228 42532 40928 20281 38209 30815 42573 41572
Brinnummers 01GX00 01GX02 01GX03 20AB00 20AB04 20AB05 26MJ00 02DZ00 02DZ04 02DZ02 02DZ03 01OY 00PZ00 23GJ02 02YJ00
Het bestuur van het SWV VO Delflanden heeft gekozen voor een bestuur-directiemodel. Het bestuur bestaat uit de zeven verplicht aangesloten schoolbesturen. Schoolbesturen met een vrijwillige deelname laten zich in het bestuur vertegenwoordigen door zittende bestuursleden. De directeur is belast met door het bestuur gemandateerde bevoegdheden. Het bestuur stelt zich op als intern toezichthouder en bewaakt en monitort de koers van het samenwerkingsverband (doelen/beoogde resultaten). Het bestuur ziet toe op het functioneren van de stichting in het al-
9
gemeen, het functioneren van de directeur in het bijzonder en het functioneren van de onder het stichting ressorterende voorzieningen. De wijze waarop het bestuur besluiten neemt, toezicht uitoefent en de aan de directeur gemandateerde taken en bevoegdheden, is vastgelegd in staten, bestuursreglement en directiestatuut van de Stichting SWV VO Delflanden. 2.2 Organisatorische inrichting De uitvoering van de werkzaamheden van het samenwerkingsverband wordt vormgegeven vanuit vier organisatieonderdelen. 2.2.1 Loket Passend Onderwijs Medewerkers in het Loket Passend Onderwijs dragen er mede zorg voor dat op een systematische en transparante manier complexere onderwijs- en zorgbehoeften in kaart worden gebracht, dat wordt gewerkt met een gemeenschappelijk diagnostisch instrumentarium en dat , indien van toepassing een integraal, op de jeugdige en het bijbehorend systeem gericht, aanbod aan ondersteuning wordt geboden. Zij hebben een bijdrage in een of meer van de onderstaande taken: a) Adviseren over integrale onderwijs- en zorgarrangementen. b) Op eenduidige en transparante wijze verdelen en toewijzen van de onderwijsondersteuning aan de scholen/leerlingen. c) Beoordelen of leerlingen toelaatbaar zijn tot het voorgezet speciaal onderwijs en het afgeven van toelaatbaarheidsverklaringen. d) Beoordelen of leerlingen in aanmerking komen voor een LWOO of PRO-arrangement en het afgeven van beschikkingen hiervoor. e) Registreren en analyseren van in- door en uitstroomgegevens van leerlingen met een extra ondersteuningsvraag. f) Bewaken van termijnen en monitoren op het uitgezette ondersteuningsaanbod binnen de reguliere scholen, in de bovenschoolse voorziening en in het speciaal onderwijs. g) Dossiervorming en dossierbeheer. h) Uitvoeren van activiteiten in het kader van een vastgesteld kwaliteitsbeleid op het gebied van onderwijsondersteuning. 2.2.2 Expertiseteam Medewerkers van het Expertiseteam zijn aan de scholen binnen het samenwerkingsverband verbonden om uitvoering te geven aan passend onderwijs. Zij dragen bij aan het versterken van de basisondersteuning binnen de scholen en leveren extra ondersteuning binnen het regulier onderwijs indien bij leerlingen sprake is van onderwijs- en opvoedbehoeften die de basisondersteuning van de school overstijgen. De medewerkers binnen het Expertiseteam hebben kennis van zaken op de domeinen leerontwikkeling en didactiek, sociaal-emotionele ontwikkeling en gedrag. Daarnaast is sprake van meer specifieke deskundigheid op het gebied van lichamelijke en cognitieve beperkingen en aanpassingen. Medewerkers van het Expertiseteam ondersteunen de school bij het signaleren en verhelderen van de vraagstelling, adviseren, begeleiden en verbinden, hanteren oplossingsgerichte coaching methodieken, participeren in het team van kernpartners onderwijs en zorg op de scholen van voortgezet onderwijs, leveren een bijdrage aan het opstellen van ontwikkelingsperspectieven voor leerlingen die specifieke onderwijs- en zorgarrangementen nodig hebben en werken volgens de plan-do-check-act cyclus. 2.2.3 Bovenschoolse onderwijs- en zorgvoorziening: Het FLEX-college Het FLEX-college is een bovenschoolse onderwijs- en zorgvoorziening, die als tussenvoorziening fungeert tussen regulier voortgezet onderwijs en speciaal voortgezet onderwijs. Vooralsnog zal het gaan om een voorziening met 20 lesplaatsen op jaarbasis. Personeel binnen het FLEX-college heeft kennis van zaken op de domeinen leerontwikkeling en didactiek, sociaal-emotionele ontwikkeling en gedrag. De medewerkers in het FLEX-college werken conform de plan-do-check-act cyclus, hanteren het competentiemodel en de ‘positive behavior’ aanpak. 2.2.4 Organisatie en beheer In dit organisatieonderdeel vallen werkzaamheden van de directeur en de administratief medewerkster, die niet zijn toe te schrijven aan een van de drie andere organisatieonderdelen. Daarbij valt te denken aan overstijgende overleggen met bestuur, directies, gemeenten en partners in onderwijs en zorg, personeelsbeleid, financiën en verantwoording.
10
Hoofdstuk 3 Communicatie binnen het SWV VO Delflanden Het SWV VO Delflanden positioneert zich in een netwerk van scholen, instellingen en gemeenten. Vastgesteld kan worden dat door het SWV veel taken op meerdere terreinen uitgevoerd moeten worden en dat het SWV met veel onderscheiden doelgroepen te maken heeft. Het SWV kenmerkt zich als een netwerkorganisatie, waarbij veelvuldig contact is tussen alle partners in het verband. Daarbij wordt gestreefd naar korte, open en transparante communicatielijnen. De onderstaande contacten kunnen minimaal worden onderscheiden: 3.1 Bestuursvergaderingen Het bestuur van het SWV VO Delflanden komt met regelmatige tussenpozen, ten minste vier keer per jaar bij elkaar en voorts zo vaak als de voorzitter of de meerderheid van de overige bestuursleden dit noodzakelijk acht. Jaarlijks wordt binnen zes maanden na afloop van het boekjaar, een bestuursvergadering gehouden, waarin de goedkeuring en vaststelling van het jaarverslag en de meerjarenbegroting aan de orde komen. Jaarlijks overlegt de directeur met de bestuurders over de beleidsplannen voor het komend jaar. Halfjaarlijks wordt verantwoordingsrapportage over de beoogde resultaten (doelen) van het samenwerkingsverband ter goedkeuring voorgelegd aan het bestuur. 3.2 POVO-beraad In het POVO-beraad zitten de schoolbestuurders van het regulier primair en voortgezet onderwijs Delft. In dit POVOberaad worden onder meer afspraken gemaakt over de manier waarop de overgang van leerlingen van het (speciaal) basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs wordt geregeld en begeleid. Daarnaast wordt gemonitord op leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften in de overstap van PO naar VO. De POVO-procedure wordt jaarlijks geevalueerd en waar nodig bijgesteld. De directeur van het SWV VO Delflanden heeft hierin een adviserende rol. 3.3 Directiekring beleidsvoorbereiding onderwijs en zorg De directiekring beleidsvoorbereiding onderwijs en zorg, kortweg “directiekring”, bestaat uit vertegenwoordigers van alle locaties van regulier voortgezet en speciaal voortgezet onderwijs binnen het SWV VO Delflanden. De directiekring komt per jaar 6 tot 8 keer bij elkaar. Actieve deelname aan de directiekring geschiedt op basis van de te behandelen onderwijs- en zorgonderwerpen op de agenda. Beleidsmedewerkers van de gemeenten Delft, Pijnacker-Nootdorp en Midden Delfland wordt de mogelijkheid geboden om mee te denken in gemeenschappelijke onderwijs- en zorgonderwerpen. Zij zijn als adviseur aan de directiekring verbonden. Zij hebben tevens de mogelijkheid om via de directeur van het samenwerkingsverband, beleidsthema’s van belang voor het lokale onderwijs- en zorgbeleid, op de agenda van de directiekring te laten plaatsen. De directiekring heeft als taak en verantwoordelijkheid: ‘Het bestuur te voorzien van adviezen met het oog op te nemen strategische bestuursbesluiten gericht op de realisatie van een dekkend regionaal onderwijs- en zorgnetwerk’. 3.4 Themagroepen De directiekring kan rond specifieke thema’s op het gebied van onderwijs en zorg kleinschalige themagroepen formeren. Een themagroep bestaat uit een beperkte afvaardiging van locatiedirecteuren met een specifieke (thematische) opdracht op gebied van onderwijs- en zorg. Beleidsrapportages, analyses en activiteiten van themagroepen worden ter bespreking voorgelegd aan de directiekring. Vanuit de directiekring vindt doorgeleiding plaats naar het bestuur van het samenwerkingsverband. 3.5 Netwerk zorgcoördinatoren Alle zorgcoördinatoren werkzaam op de verschillende schoollocaties binnen het samenwerkingsverband participeren in het netwerk zorgcoördinatoren. Daarnaast nemen ook de gedragswetenschappers werkzaam binnen het SWV VO Delflanden en binnen het VSO met enige regelmaat aan deze groep deel. Dit netwerk van zorgcoördinatoren komt 4 tot 6 keer per jaar bij elkaar. In het netwerk wordt kennis en ervaringen op het gebied van passend onderwijs met elkaar uitgewisseld en vinden presentaties en intercollegiale consultaties plaats. Het netwerk heeft een bijdrage aan expertisevergroting, de verdergaande professionalisering van de ondersteuningsstructuur binnen het samenwerkingsverband en levert inhoudelijke kennis en informatie aan, welke gebruikt kan worden als onderbouwing bij het formuleren van beleidsvoorstellen. 3.6 Overleg met gemeenten De gemeenten Delft, Pijnacker- Nootdorp en Midden Delfland en het SWV VO Delflanden weten elkaar goed te vinden en werken al jaren zowel op uitvoerend als op beleidsmatig niveau samen, daar waar het gaat om thema’s op het raakvlak van onderwijs en zorg. Medewerkers van de gemeenten participeren in diverse overleggen van het
11
samenwerkingsverband. Ook in casuïstiekoverleg op leerling niveau wordt door de gemeenten geparticipeerd. De directeur van het samenwerkingsverband participeert in diverse gemeentelijke overleggen op het gebied van zorg voor jeugd in de bredere betekenis van het woord. In de wet passend onderwijs en de concept Jeugdwet zijn bepalingen opgenomen over de samenwerking tussen gemeenten en samenwerkingsverbanden. In beide wetten staat dat gemeenten en samenwerkingsverbanden een plan maken waarin zij beschrijven hoe passend onderwijs en jeugdhulp worden ingericht. Over deze plannen moet op overeenstemming gericht overleg (OOGO) worden gevoerd. Specifiek gericht op het voeren van overleg rondom passend onderwijs en zorg voor jeugd hebben de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en de sectorraden (PO en VO) een modelprocedure voor het OOGO opgesteld. Ook is er een geschillenregeling opgesteld voor als partijen geen overeenstemming kunnen bereiken over de inhoud van het ondersteuningsplan. Het SWV VO Delflanden en de gemeenten hebben deze modelprocedure OOGO gehanteerd, tijdens het voeren van overleg. 3.7 Medezeggenschap Elk samenwerkingsverband heeft verplicht een ondersteuningsplanraad (OPR) en –als het werkgever is- een medezeggenschapsraad (MR). De Wet Medezeggenschap op Scholen (WMS) is hierop van toepassing. In de OPR zijn personeel en ouders/leerlingen evenredig vertegenwoordigd. De (G)MR-en van de afzonderlijke scholen vaardigen leden af voor de OPR. De taak van de OPR is het al dan niet instemming verlenen aan het ondersteuningsplan van het SWV VO Delflanden. De schoolondersteuningsprofielen worden op schoolniveau met de desbetreffende (G)MR-en besproken. De taken, verantwoordelijkheden en werkwijze van de OPR van het SWV VO Delflanden, zijn vastgelegd in het Medezeggenschapsreglement en verder uitgewerkt in het Medezeggenschapsstatuut en het Huishoudelijk reglement van de OPR SWV VO Delflanden, 28.09. Deze zijn op 09-12-2013 door het bestuur van het SWV VO Delflanden vastgesteld. De OPR heeft 12 zetels, waarvan 6 voor personeelsleden en 6 voor ouders/leerlingen van de scholen binnen het samenwerkingsverband. De namen van de leden van de OPR van het SWV zijn terug te vinden op de website van het SWV VO Delflanden. 3.8 Website De website heeft als functie om ouders, onderwijs en zorginstellingen te informeren over alle onderwerpen die spelen op het gebied van passend onderwijs binnen het samenwerkingsverband. Zo zijn op de website onder meer de schoolondersteuningsprofielen van de schoollocaties terug te vinden en wordt de ondersteuningsstructuur binnen het SWV transparant gemaakt.
12
Hoofdstuk 4 Het samenwerkingsverband in kengetallen 4.1 Leerlingen in beeld Het samenwerkingsverband VO Delflanden omvat de gemeenten Delft, Midden Delfland (m.u.v. postcode 3155) en Pijnacker- Nootdorp. Vanuit deze gemeenten gaan op het moment van de peildatum (01-10-2012) in totaal 9018 leerlingen naar het voortgezet (speciaal) onderwijs. In deze regio zijn 7 schoolbesturen van voortgezet (speciaal) onderwijs actief. De reguliere scholen van voortgezet onderwijs vangen met elkaar 8242 leerlingen uit het eigen regiogebied op. Van de 201 (2,44%) leerlingen met een beschikking voor speciaal onderwijs, bezoeken 102 leerlingen het voortgezet speciaal onderwijs cluster 3 en 4 binnen het eigen samenwerkingsverband. Een totaal overzicht van het aantal leerlingen wonend in het regiogebied van het SWV VO Delflanden en diverse vormen van onderwijs bezoekend binnen en buiten het eigen samenwerkingsverband, is terug te lezen in de onderstaande tabellen. Tabel 1: Kengetallen leerlingen binnen SWV VO Delflanden Kengetallen leerlingen o.b.v. 1-10-2012 Nummer SWV Naam SWV
peilmoment juli 2013
VO2809 VO_Delft en Pijnacker
1. leerlingen LWOO PRO 397 287 *) waarvan VMBO 3/4 (incl. lwoo 3/4):
vso cat 1 180
vso cat 2 8
overig VO 7.558
totaal VO 8.242 1.439
vso cat 3 13
vso totaal 201
CLUSTER 4 LG MG LZ naar onderwijsoort 93 8 13 5 De aantallen zijn inclusief SO leerlingen die op 31 juli 2012 14 jaar of ouder waren. 2. rugzakken CLUSTER 4 43 10
LG 6 1
VO2809 Landelijk
LWOO 4,82% 10,69%
PRO 3,48% 2,85%
VO2809 Landelijk
vso cat 1 2,18% 3,07%
vso cat 2 0,10% 0,11%
In overige vo in lwoo en pro
VO woonachtig 8.817
ZMLK 82
vso totaal 201
totaal rugzakken 56 27 83
MG 0 1
LZ 7 2
ZMLK 0 13
vso cat 3 0,16% 0,31%
vso totaal 2,44% 3,50%
rugzakken 1,01% 2,08%
3. deelname %
4. cluster 1 en 2 leerlingen schoolgaand in het vo in het SWV cluster 1 cluster 2 1 7
13
woonachtig in SWV en schoolgaand in het vso cluster 1 cluster 2 4 7
Tabel 2: Kengetallen leerlingen uitgesplitst naar de drie gemeenten Gemeentenaam Delft Midden-Delfland ( m.u.v. postcode 3155) Pijnacker-Nootdorp
schoolgaand woonachtig rugzakken in het vso rugzakken overig VO LWOO PRO overig VO LWOO PRO vso cat 1 vso cat 2 vso cat 3 cluster 3 en 4 cluster 1 cluster 2 cluster 1 cluster 2 6.289 397 288 3.928 295 158 101 3 7 83 2 4 1 7 0 0 0 834 33 11 9 0 0 0 1 0 0 0 1.293 1 0 3.337 191 53 71 5 6 9 1 3 0 0 7.582 398 288 8.099 519 222 181 8 13 92 4 7 1 7
Tabel 3 toont een overzicht van het aantal leerlingen per gemeente dat in het schooljaar 2012 – 2013 4 weken of langer thuis heeft gezeten. Tabel 3: Overzicht thuiszitters per gemeente Aantal thuiszitters VO-leeftijd 2012 - 2013 PRO LWOO VMBO HAVO VWO REC2 REC4 Totaal
Gemeente Delft
Gemeente Pijnacker-Nootdorp
Gemeente Midden Delfland
1 4 2 1 8
1 3 3 1 8
1 1
4.2 Ontwikkelingen in VSO, LGF, LWOO en PRO Binnen het SWV VO Delflanden heeft op de peildatum (01.10.2012) 4,82% leerlingen in het VMBO een indicatie voor leerwegondersteuning (LWOO). Het percentage leerlingen binnen de regio dat op dat moment het Praktijkonderwijs bezoekt, is 3,48%. Het aantal leerlingen met een leerlinggebonden financiering (LGF of “rugzak”) en onderwijs volgend op een van de scholen van regulier voortgezet onderwijs, bedraagt 83 (1.01%). Het percentage leerlingen dat op basis van specifieke onderwijsbehoeften, aanvullende ondersteuning krijgt (LWOO, LGF, PRO en VSO) is, met uitzondering van de plaatsingen in het praktijkonderwijs, ruim beneden het landelijk gemiddelde. In tabel 4 wordt een overzicht gegeven van de ontwikkelingen (groei/afname) binnen de regio van leerlingen met specifieke ondersteuningsbehoeften over de afgelopen drie jaar. De aantallen en percentages LWOO en PRO schetsen een vrij evenwichtig beeld over de drie jaren. Het aantal rugzakken binnen het regulier onderwijs en het aantal verwijzingen naar het VSO is in de afgelopen drie jaar ietwat afgenomen.
14
Tabel 4: Ontwikkelingen leerlingen binnen SWV VO VO2809 VO_Delft en Pijnacker
Nummer SWV Naam SWV 1. leerlingen
1-10-2010 1-10-2011 1-10-2012
LWOO 397 391 397
PRO 262 286 287
overig VO 7.461 7.506 7.558
totaal VO*) 8.120 8.183 8.242
1-10-2010 1-10-2011 1-10-2012
vso cat 1 196 175 180
vso cat 2 9 10 8
vso cat 3 12 16 13
vso totaal 217 201 201
1-10-2010 1-10-2011 1-10-2012
CLUSTER 4 64 58 53
LG 10 10 7
MG 1 1 1
LZ 9 7 9
ZMLK 15 15 13
LWOO 4,89% 4,78% 4,82% LWOO 10,13% 10,42% 10,69%
PRO 3,23% 3,50% 3,48% PRO 2,75% 2,76% 2,85%
vso cat 1 2,41% 2,14% 2,18% vso cat 1 2,88% 2,98% 3,07%
vso cat 2 0,11% 0,12% 0,10% vso cat 2 0,11% 0,11% 0,11%
vso cat 3 0,15% 0,20% 0,16% vso cat 3 0,28% 0,30% 0,31%
vso totaal 2,67% 2,46% 2,44% vso totaal 3,28% 3,39% 3,50%
rugzakken 1,22% 1,11% 1,01% rugzakken 1,64% 1,84% 2,08%
2.rugzakken
3.deelname % VO2809 1-10-2010 1-10-2011 1-10-2012 Landelijk 1-10-2010 1-10-2011 1-10-2012 VO2809 1-10-2010 1-10-2011 1-10-2012 Landelijk 1-10-2010 1-10-2011 1-10-2012
totaal rugzakken 99 91 83
4.3 Inzet van extra ondersteuning vanuit het SWV VO Delflanden in aantallen Naast ondersteuning in de vorm van LGF, LWOO en PrO en verwijzing naar het VSO kent het SWV VO Delflanden reeds een jarenlange traditie daar waar het gaat om het begeleiden van scholen en leerlingen met meer specifieke onderwijs- en opvoedbehoeften, zonder dat zij aan specifieke wettelijke criteria hoeven te voldoen. In de huidige situatie wordt gewerkt met een bovenschools onderwijs- en zorgloket waar schoollocaties, de jeugdhulp en de leerplicht casuïstiekoverleg voeren met ouders en eventueel de leerling over diens specifieke onderwijsof opvoedbehoefte. Bij elk binnengekomen dossier wordt bekeken van welke ondersteuningsbehoefte sprake is en of de school al voldoende gebruik heeft gemaakt van de middelen die vanuit de eigen zorgstructuur moeten worden ingezet. Op basis daarvan wordt een besluit opgesteld voor (aanvullende) ondersteuning al dan niet met gebruikmaking van voorzieningen vanuit het samenwerkingsverband. Dit besluit wordt op schrift gesteld en naar school en ouders verstuurd. In tabel 5 wordt een overzicht gegeven van het aantal leerlingen dat per (onderwijs)instelling gedurende de schooljaren 2011 – 2012 en 2012 – 2013 werd ingebracht ter bespreking in de CZC. Het aantal aangemelde ‘zorgleerlingen’ is afgezet tegen het totaal aantal ingeschreven leerlingen op de betreffende locatie.
15
Tabel 5: Aantal ingebrachte leerlingen in de CZC gedurende schooljaar 2011 – 2012 en 2012 - 2013 Instelling Aantal lln. Aantal lln. 01-10-11 ‘11-‘12 01-10-12 Totaal aantal ingebrachte leerlingen 8253 198 8312 Waarvan uit: Basisonderwijs 4 Jeugdhulpverlening 0 Scholen binnen SWV Zoetermeer 0 Scholen binnen SWV Den Haag 2 Leerplicht 3 VSO cluster 4, lesplaats Delft 70 1 70 CLD Juniusstraat 311 26 284 CLD Obrechtstraat 405 7 452 CLD Molenhuispad 1536 18 1537 Grotius College Praktijkschool 147 0 148 Grotius College Bleijswijckstraat 265 17 272 Grotius College Juniusstraat 1015 11 924 Laurentius Praktijkschool 139 8 139 Stanislascollege Krakeelpolder 670 34 640 Stanislascollege Pijnacker 1251 19 1294 Stanislascollege Reinier de Graafpad 733 29 758 Stanislascollege Westplantsoen 1711 19 1794
‘12 – ‘13 203 4 1 1 3 4 `1 23 9 10 0 12 12 17 32 26 21 27
In tabel 6 wordt een overzicht gegeven van het aantal onderwijs- en zorgarrangementen dat gedurende de schooljaren 2011-2012 en 2012 – 2013 is gestart of doorliep vanuit het daaraan voorafgaande schooljaar. Hierbij gaat het zowel om arrangementen uitgevoerd binnen de eigen schoollocaties of bovenschools. Tabel 6: Aantal onderwijs- en zorgarrangementen in schooljaar 2011-2012 en 2012-2013 Schooljaar 2011-2012 Totaal aantal onderwijs- en zorgarrangementen 224 Waarvan: Begeleidingstrajecten speciaal onderwijs 15 Inzet bovenschools zorgbudget 5 Coachingstraject 38 Cogmed training 6 Consultatie en advies 11 Diagnostisch onderzoek 6 Doorplaatsing naar andere school binnen SWV 2 FLEX-traject JCP 4 FLEX-traject Rebound 34 FLEX-traject FLOW 16 Herstart 3 Op de Rails 22 PAB (extra) 4 Training Rots en Water (ASS) 25 Training executieve functies Training SOVA JFM 10 Training VRIENDEN 14 Training Zelfcontrole JFM 7 Uitgesteld advies 1 Zorgtraject/onderwijsvrijstelling 1
16
2012 – 2013 272 18 2 44 6 19 12 6 4 29 11 4 23 5 9 17 19 17 17 8 2
Hoofdstuk 5 Basisondersteuning: preventief waar mogelijk Mede in het licht van de landelijke ontwikkelingen betreffende Passend Onderwijs is in het samenwerkingsverband reeds in 2009 de behoefte ontstaan om te komen tot een gezamenlijk geformuleerd en geaccepteerd basisniveau aan ondersteuning, waarover elke schoollocatie minimaal moet beschikken. De formulering van dit basisniveau moest leiden tot transparantie tussen scholen (wat bieden de scholen binnen het samenwerkingsverband minimaal aan ondersteuning)en aan ouders en leerlingen (wat mag minimaal van een school worden verwacht op het gebied van ondersteuning). 5.1 Standaarden voor basisondersteuning Met de zorgcoördinatoren van alle schoollocaties is gewerkt aan een gemeenschappelijke zienswijze op basisondersteuning binnen de locaties. Dit heeft geleid tot een zestal standaarden voor basisondersteuning die, aan de hand van indicatoren, beschrijven welk kwaliteitsniveau op de schoollocaties minimaal aanwezig moet zijn. Standaard 1: De school begeleidt het leren van de leerlingen 1. De school signaleert systematisch mogelijke leerproblemen bij alle leerlingen. 2. De school biedt bij geconstateerde leerproblemen gerichte ondersteuning. 3. De school maakt optimaal gebruik van externe ondersteuning als de leerproblematiek de mogelijkheden van de eigen school overstijgt. Standaard 2: De school begeleidt de sociaal emotionele ontwikkeling en het gedrag van de leerlingen 1. De school signaleert systematisch mogelijke sociaal emotionele problemen en afwijkend gedrag bij alle leerlingen. 2. Alle docenten van de school zijn in staat om afwijkend gedrag bij leerlingen te signaleren. 3. De school biedt bij geconstateerde sociaal emotionele problemen of afwijkend gedrag gerichte ondersteuning. 4. De school biedt voor alle leerlingen die PrO of LWOO volgen een basisprogramma sociale vaardigheden binnen het curriculum 5. De school maakt optimaal gebruik van externe ondersteuning als de sociaal emotionele problematiek of gedragsproblematiek de mogelijkheden van de eigen school overstijgt. Standaard 3: De school werkt preventief als het gaat om gedrag, veiligheid en gezondheid. 1. De school heeft een visie op pedagogisch klimaat uitgewerkt in het schoolplan. 2. De school hanteert protocollen in het kader van “De veilige school”. 3. De school besteedt gericht aandacht aan veiligheid en algemene gezondheid binnen het curriculum. 4. De school besteedt structureel aandacht aan de competentieontwikkeling van docenten en begeleiders in relatie tot individuele begeleiding en begeleiding op maat in de klas. Standaard 4: De school heeft de zorgstructuur helder uitgewerkt 1. De school heeft een visie op zorg uitgewerkt in een zorgplan/SOP. 2. Alle docenten hanteren de procedures van de zorgstructuur. 3. De school heeft een heldere intakeprocedure. 4. De school legt begeleidingsgegevens van de leerling vast in een digitaal LVS. 5. De school zorgt voor passende overdracht bij overgang po-vo, vo-vo, vo- andere vervolgopleidingen. 6. De school heeft de verantwoordelijkheid voor coördinatie van de zorg onder gebracht bij een functionaris. 7. De school maakt gebruik van specialisten als het gaat om zorg die de basiszorg overstijgt (zowel internen als externen). Standaard 5: De school evalueert de effectiviteit en het rendement van de zorg 1. De school evalueert jaarlijks het rendement van de genomen zorgmaatregelen (standaarden 1, 2 en 3) en gebruikt de conclusies voor het bijstellen van haar zorgplan/SOP. 2. De school evalueert jaarlijks de effectiviteit van de zorgstructuur en gebruikt de conclusies voor het bijstellen van haar zorgplan/SOP. Standaard 6: De school werkt samen in het samenwerkingsverband 1. De school is vertegenwoordigd in het samenwerkingsverband. 2. De school komt de afspraken na die door het bestuur van het samenwerkingsverband zijn vastgelegd. 3. De school informeert jaarlijks het samenwerkingsverband over de ontwikkelingen aangaande de zorg op schoolniveau.
17
Met de bestuurlijke vaststelling van de standaarden in september 2010, hebben alle schoolbesturen in het samenwerkingsverband aangegeven zich in te spannen om in hun schoolbeleid het afgesproken niveau van basisondersteuning te bereiken. De uitvoering van de standaarden voor de basisondersteuning valt onder de verantwoordelijkheid van de schoolbesturen. 5.2 Van standaarden tot schoolondersteuningsprofiel De standaarden voor basisondersteuning zijn voor alle scholen gelijk, maar de uitvoering hoeft niet volledig identiek te zijn. Dit hangt immers mede af van de onderwijskundige visie, pedagogische visie of mensvisie van de school. In het schooljaar 2011 – 2012 hebben de scholen gezamenlijk vastgesteld welke concrete activiteiten onder de standaarden behoren te vallen. Deze concrete activiteiten zijn terug te vinden in de schoolondersteuningsprofielen van de schoollocaties voor regulier onderwijs binnen het samenwerkingsverband VO Delflanden. Uit oogpunt van transparantie is vanuit het samenwerkingsverband VO Delflanden een uniform format voor een schoolondersteuningsprofiel opgesteld, waarbij voor de indeling de landelijke definitie van basisondersteuning is gehanteerd. Voor de beschrijving van de activiteiten die in het speciaal voortgezet onderwijs worden aangeboden ter ondersteuning van de leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften, hebben de samenwerkingsverbanden in de regio (Delflanden, Haaglanden, Westland en Zoetermeer), in overleg met de REC’s cluster 3 en 4 een gezamenlijk format SOP laten ontwikkelen, dat aansluit op het SOP van het regulier onderwijs. Definitie van basisondersteuning: Het geheel van preventieve en licht curatieve interventies afgesproken binnen ons samenwerkingsverband , die binnen de onderwijs ondersteuningsstructuur van de school, onder regie en verantwoordelijkheid van de school, waar nodig met inzet van expertise van andere scholen of de ketenpartners, zonder indicatiestelling, planmatig en op een overeengekomen kwaliteitsniveau worden uitgevoerd. De activiteiten beschreven in de schoolondersteuningsprofielen omvatten op grond van deze definitie een viertal aspecten: 1) Preventieve interventies en lichte curatieve interventies Preventieve interventies is de basisondersteuning voor alle leerlingen die er op is gericht om tijdig leerproblemen en opgroei- en opvoedproblemen te signaleren. Vroegtijdige signalering vereist de aanwezigheid van diagnostische expertise en kan al dan niet in samenwerking met ketenpartners worden georganiseerd. Ook de zorg voor een veilig schoolklimaat (zowel voor leerlingen als medewerkers) maakt deel uit van de basisondersteuning. Licht curatieve interventies bevat de gemaakte en vastgelegde afspraken over tenminste: • Het aanbod voor leerlingen met dyslexie of dyscalculie (conform de protocollen); • Onderwijsprogramma’s en leerlijnen die zijn afgestemd op leerlingen met een meer of minder dan gemiddelde intelligentie. De begrenzing van ondersteuning voor leerlingen op basis van IQ alleen wordt vermeden; • De fysieke toegankelijkheid van schoolgebouwen, aangepaste werk- en instructieruimtes en de beschikbaarheid van hulpmiddelen voor leerlingen die dit nodig hebben ; • (Ortho)pedagogische en/of orthodidactische programma’s en methodieken die gericht zijn op sociale veiligheid en het voorkomen en aanpakken van gedragsproblemen. • Een protocol voor medische handelingen; • De curatieve zorg en ondersteuning die de school samen met ketenpartners kan bieden; In het SOP van de scholen is een uitwerking terug te vinden van het preventieve beleid op het gebied van gedrag, veiligheid en gezondheid en worden de preventieve en licht curatieve interventies uitgewerkt in de onderdelen: toelating, intake en plaatsingsprocedure, leerlingvolgsysteem en mentoraat. Daarnaast is een uitwerking terug te vinden van de ondersteuning die de school zelf kan bieden op didactisch/cognitief gebied, op het gebied van de sociaal-emotionele ontwikkeling en gedrag en de ondersteuning die kan worden geboden aan leerlingen met een lichamelijke, visuele of auditieve handicap. 2) De onderwijs-ondersteuningsstructuur In het schoolondersteuningsprofiel van de school wordt aangegeven wat de expertise is van medewerkers voor wat betreft preventieve en (licht) curatieve interventies en hoe die zichtbaar worden in onderwijsorganisatie van de school. Ook wordt aangegeven hoe de specifieke expertise van samenwerkende scholen wordt benut, met welke ketenpartners wordt samengewerkt en welke afspraken zijn gemaakt met de gemeente over de uitvoering van de jeugd gerelateerde zorgtaken.
18
Zo is in het SOP van de scholen terug te vinden welke contactpersonen binnen de school benaderd kunnen worden voor de basisondersteuning, welke functionarissen binnen de school beschikbaar zijn voor ondersteuning, wat de namen zijn van de kernpartners in onderwijs en zorg binnen de school en met welke specialisten wordt samengewerkt als ondersteuningsbehoeften van de leerling de mogelijkheden van de school overstijgen. 3) Planmatig werken De indicatoren Zorg en begeleiding, zoals die door de onderwijsinspectie in het toezichtkader voor VO zijn vastgelegd, vormen hiervoor het uitgangspunt. In het SOP van de scholen wordt ten behoeve van de ondersteuningsstructuur gewerkt conform de cyclus plan-do-check-act. 4) Kwaliteit van de basisondersteuning Criterium hiervoor is het landelijk vastgestelde toezichtkader van de onderwijsinspectie waarin een minimumnorm voor basiskwaliteit wordt genoemd: de opbrengsten van de school zijn tenminste voldoende en daarnaast voldoen het Onderwijsleerproces of de Zorg en begeleiding aan de gestelde norm. In elk SOP is dus de beschrijving terug te vinden van de activiteiten die vallen onder de, gezamenlijk binnen het samenwerkingsverband afgesproken, basisondersteuning, en de activiteiten en/of programma’s die de school op eigen initiatief aanvullend aanbiedt. Daarnaast is in elk SOP terug te vinden wat de school aan extra ondersteuning biedt aan leerlingen met een specifieke ondersteuningsbehoefte, in samenwerking met het samenwerkingsverband en de ketenpartners. Het schoolondersteuningsprofiel dient daarmee meerdere doelen: 1) Informatievoorziening voor ouders, leerlingen en andere belanghebbenden zodat zij weten welke ondersteuning de school kan aanbieden. 2) Geeft richting aan scholing- en/of professionaliseringstrajecten die noodzakelijk zijn om passend onderwijs in de school te kunnen realiseren. 3) Als instrument om vanuit het SWV middelen toe te delen voor een aanbod aan extra ondersteuning voor leerlingen met meer specifieke ondersteuningsbehoeften binnen de school of bovenschools. 4) Samen met de ondersteuningsprofielen van de andere scholen binnen het SWV inzicht bieden of er sprake is een dekkend ondersteuningsaanbod. 5.3 Versterken van de basisondersteuning vanuit het samenwerkingsverband De basisondersteuning wordt in en om de reguliere klas geboden door inzet van eigen personeel op de school. Voor een groot deel kan deze onderwijsondersteuning worden geboden door de docent(en) van de leerling met een ondersteuningsbehoefte. Door het inrichten van een mentoraat, het creëren van een veilig pedagogisch klimaat, goed klassenmanagement, pedagogisch en didactisch vakmanschap, activerende instructievormen en effectieve leertijd (vitale onderdelen van een krachtig primair proces) worden gunstige randvoorwaarden geschapen voor succesvol leren en acceptabel gedrag. De leraar is handelingsbekwaam, kan adequaat inspelen op uiteenlopende signalen en behoeften van leerlingen en weet in de lessen differentiatie toe te passen, zodat leerlingen met verschillende capaciteiten/leerstijlen aan hun trekken komen. Binnen de scholen is sprake van een samenhangend verzuim-zorg en veiligheidsbeleid. Indien er sprake is van een leerling in de klas die ondersteuning nodig heeft, wordt altijd eerst bekeken of de ondersteuning past binnen datgene wat de school zelf in huis heeft; de basisondersteuning. In de uitvoering van de zorgplicht is het van belang dat school en ouders goed samenwerken. Ouders hebben over het algemeen een betere kijk op het welbevinden van hun kind, de emotionele ontwikkeling, de kansen en bedreigingen en zicht op hoe het kind de school ervaart. Scholen hebben vaak goed zicht op de cognitieve ontwikkeling en het (sociaal) gedrag van het kind in de schoolcontext. Bundeling van kennis en ervaring van ouders en school komt de pedagogische aanpak en ondersteuning voor een kind ten goede. School en ouders trekken daarom samen op. Indien de school nog niet kan voldoen aan de afspraken die zijn gemaakt ten aanzien van de basisondersteuning, is het de verantwoordelijkheid van een schoolbestuur om er voor zorg te dragen dat het gewenste niveau van ondersteuning binnen een vastgestelde periode wel kan worden gerealiseerd. Ook op het niveau van het samenwerkingsverband wordt een bijdrage geleverd aan het versterken van de basisondersteuning. Vanuit de huidige manier van ondersteuning bieden vanuit het samenwerkingsverband, is bekend dat binnen de reguliere scholen vraag is naar consultatie, advies en begeleiding wanneer sprake is van handelingsverlegenheid bij docenten in de omgang met verschillen tussen leerlingen. De hulpvraag is vooral gericht op begeleiding in de onderwijspraktijk en staat in relatie met de problemen van de leerling. Een begeleider spreekt de leerling, de mentor, docenten en leerlingbegeleiders van de school en eventueel de ouders en andere bij de leerling betrokke-
19
nen om een beeld te krijgen van de problematiek van de leerling. Het observeren van de leerling in de klasse- en schoolsituatie is één van de middelen die kan worden toegepast om een goed beeld van de leerling te krijgen. De begeleiding vindt plaats op de school van de leerling. Mogelijkheden en moeilijkheden (stimulerende en belemmerende factoren) worden in kaart gebracht. In gezamenlijkheid kan worden gezocht naar een aanpak voor de leerling en de docent(en), eventueel vastgelegd in een actieplan. De interventies richten zich op door docent(en) te beïnvloeden factoren, zoals de leertaak en de instructie (onderwijscomponent) of de leerstrategie van de leerling of diens taakgedrag (leercomponent). Uit de voorgestelde maatregelen worden die interventies gekozen, die het beste passen bij de individuele docent en bij de leerling(en). In een eventuele vervolgafspraak kunnen de interventies worden getoetst op hun bruikbaarheid en kunnen, indien noodzakelijk, nieuwe maatregelen worden bedacht. De aanpak is schoolgericht. Naast kortdurende leerlinggerichte begeleiding, wordt vooral systeemgerichte en indirecte begeleiding gevraagd. De begeleiding is erop gericht om op basis van vroegtijdige signalering, met praktische en handelingsgerichte interventies, intensievere vormen van ondersteuning te voorkomen. Met deze vorm van begeleiding wordt de leerling(en) geholpen, docent(en) geprofessionaliseerd en de ondersteuningsstructuur versterkt. Alle schoollocaties hebben dus vraagstukken voortkomend uit handelingsverlegenheid in de omgang met verschillen tussen leerlingen. Het ondersteuningsaanbod moet laagdrempelig zijn en dicht tegen de school aanzitten. De ondersteuning moet worden geboden door een vast persoon, die meerdere dagdelen per week op de school aanwezig is. De begeleider moet nauw samenwerken met de zorgcoördinator van de school en de aan de school verbonden CJGconsulent. Tezamen gaan zij het begeleidingsteam onderwijs en zorg binnen de school vormen. Verwacht wordt dat door betere signalering, diagnostiek, preventieve en licht curatieve programma’s binnen de eigen scholen en een goede coördinatie en organisatie van de ondersteuning, het vermogen van scholen wordt vergroot om leerlingen vroegtijdig te helpen en te begeleiden binnen de school. 5.4 Programma’s 2014 -2016 gericht op het versterken van de basisondersteuning Om te komen tot een ondersteuningsstructuur op de scholen, waarin docenten planmatig en op een overeengekomen kwaliteitsniveau preventieve en licht curatieve interventies aanbieden aan leerlingen die dat nodig hebben, zal het samenwerkingsverband VO Delflanden op twee manieren investeren. Naast de investering vanuit het SWV, wordt ook door de gemeente ingezet op het versterken van de basisondersteuning middels de inzet van een CJGconsulent op alle schoollocaties. Hieronder volgt per programma een beknopt overzicht van het doel, het beoogde resultaat en het benodigde budget. Programma 1: Versterken van de basisondersteuning: Inzet B(P)OZ-ers op de reguliere scholen van VO Het SWV VO Delflanden levert aan elke school een vaste begeleider (passend) onderwijs en zorg, die naar rato van het aantal leerlingen per schoollocatie, op de scholen werkzaam is ter versterking van de basisondersteuning, licht curatieve dienstverlening en de verbinding naar de extra ondersteuning. Beoogde resultaten: Doel: Kwalitatief: Op basis van vroegtijdige signalering biedt de B(P)OZ-er 1. Docenten zijn in staat om vroegtijdig leerlingen met op de schoollocaties laagdrempelige, snelle en kortdueen ondersteuningsbehoefte te signaleren. rende indirecte, systeemgerichte begeleiding en leer2. Er is sprake van een duidelijke taakafbakening tuslingbegeleiding om docenten/teams en leerlingen praksen de docent en de expert. tisch en handelingsgericht te ondersteunen, waardoor intensievere vormen van ondersteuning kunnen worden 3. Op maat geholpen docenten/teams en leerlingen. 4. Docenten voelen zich gesterkt in hun omgang met voorkomen. verschillen tussen leerlingen binnen de klas. 5. Docenten/teams worden op praktische en handelingsgerichte manier verdergaand geprofessionaliseerd. 6. Leerlingen worden middels vroegtijdige signalering, kortdurend ondersteund. 7. Escalatie van problematiek is voorkomen. 8. Daar waar nodig heeft snelle doorverwijzing plaatsgevonden. Kwantitatief: 1. Binnen elke school kan 90% van de leerlingen met basisondersteuning of licht curatieve ondersteuning geholpen worden.
20
2.
3.
4.
Niet meer dan 07% van de leerlingen binnen elke school wordt vanuit de basisondersteuning opgeschaald naar extra ondersteuning binnen de school. Maximaal 03% van de leerlingen binnen het SWV VO Delflanden wordt opgeschaald naar extra intensieve ondersteuning in het FLEX-college of het VSO. Bij doorverwijzing (opschaling) wordt casuïstiek binnen twee schoolweken door de kernpartners opgepakt.
Wijze van monitoren: • Registratie van kortdurende interventies op leerling, docent/team niveau met bijbehorend resultaat door begeleidingsteam op school. • Registratie doorlooptijd bij doorverwijzing/opschaling. • Tevredenheidsmeting onder het personeel en leerlingen. Benodigde formatie vanuit het SWV: Benodigd budget: i 3.95 In 2014: € 115.652,00 In 2015: € 277.564,00. In 2016: € 277.564,00 Actiepunten: • In samenwerking met VSO herpositionering van de ambulant begeleiders cluster 3 en 4 realiseren. • Toebedelen van FTE BOZ-ers aan de schoollocaties op basis van transparante systematiek. • Maken van concrete afspraken met de gemeenten over de inzet (in uren, taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden) van de jeugdprofessional als onderdeel van het begeleidingsteam op de scholen. • In overleg met gemeenten opzetten van registratiesysteem. • In overleg met gemeenten opstellen van tevredenheidsmeting. • Tevredenheidsmeting opnemen in Monitor VO dat binnen de scholen wordt gehanteerd. Risicoanalyse: 1. De benodigde formatie is berekend op basis van het aantal leerlingen dat op 01.10.2012 met een rugzak in het regulier onderwijs zat. Meer recente gegevens worden pas rond februari 2014 vanuit het ministerie beschikbaar gesteld. Indien het aantal rugzakleerlingen in het regulier onderwijs op de nieuwe peildatum is gedaald ten opzichte van de voorgaande peildatum, is ook minder budget beschikbaar. Indien het aantal rugzakleerlingen is gestegen ten opzichte van de peildatum, is meer budget beschikbaar. 2. De basisondersteuning blijkt onvoldoende te voldoen aan het vooraf opgestelde niveau, waardoor veel extra inspanning (en daarmee tijd) wordt gevraagd van de BOZ-er, er veel vragen vanuit het regulier onderwijs zijn en er niet meer laagdrempelig en snel op hulpvragen kan worden geacteerd. 3. Er wordt niet voldaan aan de kwalitatief en/of kwantitatief beoogde resultaten.
Programma 2: Versterken van de basisondersteuning: subsidie coördinatie basisondersteuning Het SWV VO Delflanden faciliteert de scholen van voortgezet regulier onderwijs, via de schoolbesturen, met een vaststaand subsidiebedrag. De schoolbesturen verdelen dit budget onder de schoollocaties die vallen onder hun schoolbestuur. Het budget is bedoeld als bijdrage in de organisatie van de basisondersteuning en de daaruit voortvloeiende coördinatie en monitoring op de schoollocaties. Beoogde resultaten: Doel: Alle scholen voor regulier voortgezet onderwijs voldoen 1. Alle scholen werken systematisch aan een doorontwikkeling van het niveau van basisondersteuaan de standaarden voor de basisondersteuning, zoals ning op basis van geformuleerde ontwikkelpunten vastgelegd in het schoolondersteuningsprofiel. in het SOP. 2. Alle scholen in het samenwerkingsverband werken planmatig en cyclisch conform het overeengekomen niveau van basisondersteuning. 3. De kwaliteit van de basisondersteuning, zoals vastgelegd in het SOP wordt geborgd en behouden. 4. Er is sprake van een gezamenlijk niveau van basis en extra ondersteuning.
21
Wijze van monitoren: • Jaarlijks leveren de schoollocaties rapportage aan van het voorliggend schooljaar, met daarin de resultaten van het inspectiebezoek op de school, op die onderdelen in het waarderingskader van het voortgezet onderwijs, die ook relevant zijn voor de beoordeling van de mate van passend onderwijs binnen het SWV. Verwezen wordt naar het SOP. • Schoolbesturen rapporteren jaarlijks aan het SWV de afgesproken minimale kengetallen binnen hun schoolgemeenschappen. • Schoolbesturen leveren jaarlijks een geactualiseerd activiteitenplan aan voor het komend jaar, gerelateerd aan de afgeronde en geëvalueerde ontwikkelpunten in het SOP uit het jaar voorafgaand • Het SWV levert minimaal één keer per jaar een overzicht van leerlingen waarvoor een ondersteuningsarrangement werd aangevraagd, formeel behorend binnen de basisondersteuning. • Het SWV levert minimaal één keer per jaar een gestandaardiseerde rapportage en analyse van moeilijk – of niet plaatsbare leerlingen. Benodigde formatie: Benodigd budget: In 2014: € 64.000,00 In 2015: € 64.000,00 In 2016: € 64.000,00 Actiepunten: • Vaststellen minimaal aan te leveren kengetallen en bijbehorend format. • Ontwikkelen rapportage format SWV. Risicoanalyse: • Scholen realiseren het overeengekomen niveau van basisondersteuning niet of zijn onvoldoende in staat om de ontwikkelpunten in het SOP vorm en inhoud te geven.
22
Hoofdstuk 6 Extra ondersteuning indien gewenst: binnen de school Als de basisondersteuning onvoldoende effectief is, kan extra ondersteuning de school worden binnen gehaald. Extra ondersteuning is een pakket aan handelingsgerichte ondersteuningsmogelijkheden, waarbij gekeken wordt naar aanpassingen in het hoe en veranderingen in het wat op basis van stimulerende en belemmerende factoren bij de leerling met specifieke ondersteuningsbehoeften. De inzet van extra ondersteuning wordt aan de onderkant kwalitatief begrensd door dat wat de school vanuit de basisondersteuning minimaal moet kunnen bieden en aan de bovenkant door de ondersteuningsmogelijkheden die het speciaal onderwijs in huis heeft (diepteondersteuning). Kwantitatief wordt het ondersteuningsaanbod begrensd door het beschikbare budget op (school)jaarbasis. Voorafgaand aan de toeleiding naar extra ondersteuning wordt door het begeleidingsteam op de school bekeken of de school voldoende heeft gedaan om de leerling in het primaire proces te ondersteunen. Hierbij geldt het SOP als leidraad. De zorgcoördinator van de schoollocatie heeft hierin een signalerende en controlerende taak. Zo dient te worden aangetoond dat de mogelijkheden die beschikbaar zijn in de school doelmatig zijn ingezet (bv. goed mentoraat, remediale hulp, eigen trainingsaanbod). Het SWV VO Delflanden en de gemeenten dragen gezamenlijk zorg voor een vangnet van hulpbronnen voor die extra ondersteuning in en om de school heen. De extra ondersteuning is ten alle tijden gericht op het versterken van de eigen kracht van het kind, de school en/of de ouders. Daarbij is het onderwijs verantwoordelijk voor de leerprestaties en voor de ondersteuning die nodig is in de school, wanneer sprake is van een leerling met een meer specifieke ondersteuningsbehoefte op onderwijsvlak. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de zorg voor de jeugd in bredere zin. Definitie van extra ondersteuning Alle vormen en combinaties van onderwijs- en zorgarrangementen die de basisondersteuning overstijgen en die bijdragen aan een dekkend aanbod van ondersteuning en voorzieningen binnen het samenwerkingsverband, waarbij de bovengrens van het aanbod en de voorzieningen wordt bepaald door het jaarlijks beschikbare budget van het samenwerkingsverband. De extra ondersteuning wordt georganiseerd in de vorm van onderwijs- en zorgarrangementen, die licht curatief en tijdelijk van aard kunnen zijn, dan wel intensief, langdurend of structureel. 6.1 Vormen van extra ondersteuning binnen de school Extra onderwijsondersteuning wordt voor het merendeel van de leerlingen met een ondersteuningsbehoefte in of nabij de stamschool aangeboden. Voor leerlingen met een enkelvoudig of licht onderwijsarrangement wordt samen met school, ouders en leerling een actieplan/handelingsplan opgesteld. Voor leerlingen met medium en zware (meervoudige) arrangementen is het wettelijk verplicht om een ontwikkelperspectief op te stellen en hierover met de ouders op overeenstemming gericht overleg te hebben. In het ontwikkelingsperspectief is terug te vinden wat voor arrangement wordt ingezet, met welk doel, met heldere afspraken over de inzet van middelen, personele ondersteuning en toezicht op de uitvoering, afspraken over de inzet, verantwoording en evaluatie Binnen de scholen krijgt extra ondersteuning op twee manieren vorm: • Arrangementen op maat • Groepsgewijze arrangementen 6.1.1 Arrangementen op maat In het schoolondersteuningsprofiel hebben de scholen aangegeven van welke vormen van extra ondersteuning ze gebruik willen maken om leerlingen met meer specifieke onderwijs- en opvoedbehoeften te kunnen ondersteunen binnen de school. In overleg met ouders/verzorgers en leerling wordt een ondersteuningsarrangement vastgesteld en op basis daarvan ontvangt de school begeleiding in fte, materialen of geld. • Onderwijsarrangementen op het gebied van de leerontwikkeling Het gaat hierbij om maatwerkgerichte arrangementen voor individuele leerlingen. Het arrangement vindt op de school of schoolnabij plaats. Het arrangement kan gericht zijn op observatie en onderzoek of op het versterken van de leerontwikkeling (bijvoorbeeld co-teaching, competentievergroting, coaching, versterken van de executieve vaardigheden, extra materialen of praktijkleren).
23
• Onderwijsarrangementen op gebied van de sociaal- emotionele ontwikkeling en gedrag Het gaat hierbij om maatwerkgerichte arrangementen voor individuele leerlingen. Het arrangement vindt op de school of schoolnabij plaats. Het arrangement kan gericht zijn op observatie en onderzoek of meer gericht op gedragsinterventies op maat (bijvoorbeeld coaching op inzicht en gedrag of vaardigheidstrainingen). Onderwijsarrangementen gericht op leerlingen met een lichamelijke en/of verstandelijke beperking of leerlingen met een langdurige (chronische) ziekte Het gaat hierbij om maatwerkgerichte arrangementen voor individuele leerlingen. Het arrangement vindt op de school of schoolnabij plaats. Het arrangement kan gericht zijn op observatie en onderzoek gericht op de doelgroep, gericht op leerlingbegeleiding (bijvoorbeeld coaching op handicap/ziekte, individuele onderwijsondersteuning), gericht op docentbegeleiding (bijvoorbeeld co-teaching, video-interactiebegeleiding, coaching en professionalisering) of gericht op de inzet van specifieke middelen en materialen (lenen van middelen en materialen vanuit orthotheek en depot cluster 3)
•
• Zorgarrangementen op pedagogisch, psychologisch of sociaal-maatschappelijk gebied Hierbij gaat het om maatwerkgerichte gezinsondersteuning of ondersteuning vanuit de jeugdzorg. Deze vorm van ondersteuning wordt ingezet en uitgevoerd door primair de jeugdprofessional op de school. • Integrale onderwijs- en zorgarrangementen Hierbij gaat het om een gecombineerd onderwijs en zorgarrangement, waarbij onderwijs en jeugdzorg gezamenlijk één integraal plan opstellen, waarbij ieder vanuit eigen verantwoordelijkheid en expertise doet wat noodzakelijk is om te komen tot de realisatie van de in gezamenlijkheid geformuleerde doelen uit het plan. De uitvoering vindt dan ook in samenhang plaats (één kind, één gezin, één plan), waarbij het samenwerkingsverband en de jeugdzorg samen afstemmen welke kosten door welke organisatie worden gefinancierd. 6.1.2 Groepsgewijze arrangementen Een groepsaanbod kan worden gerealiseerd op een school die voor een grotere groep leerlingen met gelijkgestemde onderwijs- en opvoedbehoeften, extra ondersteuning wil bieden binnen de eigen school. De school maakt binnen het samenwerkingsverband afspraken over de aard en omvang van de doelgroep en ontvangt daarvoor een van te voren vastgesteld bedrag. • Time In klassen in het VMBO De Time In klassen zijn een continuering van de reeds ingezette werkwijze van de afgelopen jaren. Time In klassen bieden overbelaste jongeren binnen het VMBO maatwerkgerichte ondersteuning op gedrag, onderwijs en aanvullende zorg. Hierdoor wordt het mogelijk om meer leerlingen met grotere problematiek binnen de eigen schoolsetting een aanbod te bieden, hebben deze overbelaste jongeren een grotere kans op het behalen van het VMBOdiploma en doorstroming naar een passende vervolgopleiding. In de Time In klassen kunnen leerlingen worden opgevangen uit de onderbouw en de bovenbouw van het VMBO (met accent op BBL), die problematisch gedrag laten zien en met regelmaat uit lessen worden verwijderd. De schoolresultaten worden negatief door het gedrag beïnvloed, waardoor het risico op voortijdige schooluitval aanwezig is. • LWOO en PRO Leerwegondersteunend onderwijs en Praktijkonderwijs mag alleen worden aangeboden op scholen met een licentie voor LWOO of Praktijkonderwijs. Met ingang van het schooljaar 2015 – 2016 vallen LWOO en PrO onder de systematiek van passend onderwijs. Praktijkonderwijs en VMBO-scholen met LWOO krijgen dan, net als de overige scholen een basisbekostiging. Een vaststaand ondersteuningsbudget (gemaximeerd budget met als peildatum 01.10.2012) voor LWOO en PrO komt vanaf 01.08.2015 onder de verantwoordelijkheid van het samenwerkingsverband te vallen. Leerlingen krijgen, op basis van hun ondersteuningsbehoeften, dan een arrangement voor PrO of LWOO. LWOO en PrO worden vanaf die tijd beschouwd als groepsgewijze onderwijsarrangementen voor leerlingen met specifieke onderwijs- of opvoedbehoeften. Het SWV VO Delflanden zal in relatie tot het toewijzen van LWOO en PrO in ieder geval de eerste twee jaar de huidige toelatingscriteria handhaven. De werkwijze is bekend, de criteria zijn transparant en de toewijzing naar LWOO en PrO is binnen het samenwerkingsverband in aantallen redelijk stabiel. Daarmee verandert er inhoudelijk niets aan de huidige manier van toekennen van ondersteuning binnen het VMBO met LWOO en PrO. De wijze waarop de schoolondersteuningsprofielen van het VMBO met LWOO-aanbod en het PrO mogelijk moeten worden aangepast (meer accent op het omgaan met leerachterstanden, het bevorderen van de sociaal-emotionele
24
ontwikkeling en arbeidsoriëntatie en arbeidstoeleiding, bekostigt vanuit de extra ondersteuning) en de consequenties van de gemaximeerde ondersteuningsbudget voor LWOO en PrO zullen de komende twee jaar verder uitgewerkt worden binnen een themagroep LWOO/PrO in het samenwerkingsverband. 6.1.3 Arrangementen buiten het onderwijs Binnen ons samenwerkingsverband komt het incidenteel voor dat moet worden geconcludeerd dat een jongere een te grote afstand heeft tot het onderwijs of de arbeidsmarkt. Als een leerling niet bij machte is om (speciaal) onderwijs te volgen, dan is vrijstelling van leerplicht mogelijk. Wanneer onderwijs voor een leerling niet mogelijk is, begeleiden de kernpartners in onderwijs en zorg de leerling (en ouders) naar een passend ander traject (hulpverlening en/of dagbesteding). Om dit type arrangementen op maat te kunnen bieden, is nauwe samenwerking noodzakelijk tussen het onderwijs, de gemeenten en de partners in zorg. Nadere afspraken over hulpverleningstrajecten en dagbestedingstrajecten voor dit sommige jongeren moeten in de komende periode worden gemaakt, om er voor te zorgen dat deze jongeren niet tussen de wal en het schip geraken. 6.2 Werken met een ontwikkelingsperspectief De wet passend onderwijs geeft aan dat er voor leerlingen die extra ondersteuning ontvangen een ontwikkelingsperspectief moet zijn, dat is vastgesteld na op overeenstemming gericht overleg met de ouders. Wanneer de ondersteuning van de school een onderdeel vormt van het reguliere (basis)ondersteuningsaanbod, zoals begeleiding bij dyslexie, dyscalculie, remedial teaching, of valt onder de licht curatieve ondersteuning, zoals een training sociale vaardigheid, is er geen ontwikkelingsperspectief nodig. Wanneer moeten leerlingen een ontwikkelingsperspectief hebben? Voor elke leerling in het regulier onderwijs die extra ondersteuning nodig heeft, stelt het bevoegd gezag met ingang van 1 augustus 2014 een ontwikkelingsperspectief op. Dat betekent in het voortgezet onderwijs dat in ieder geval voor alle leerlingen in het praktijkonderwijs en het VSO een ontwikkelingsperspectief moet worden vastgesteld en voor alle leerlingen die langer dan 3 maanden extra ondersteuning vanuit het SWV krijgen aangeboden. Landelijk wordt nog een uitspraak gedaan of ook voor leerlingen die LWOO krijgen binnen het VMBO, een ontwikkelingsperspectief moeten hebben. Een ontwikkelingsperspectief wordt opgesteld binnen 6 weken na de start van het schooljaar of na vaststelling van de extra ondersteuningsbehoefte tijdens het schooljaar. Voor een leerling die kortdurend extra ondersteuning krijgt (minder dan 3 maanden) hoeft geen ontwikkelingsperspectief te worden opgesteld. Voor het toewijzen van arrangementen wordt daarbij onderscheid gemaakt tussen lichte arrangementen (enkelvoudige/lichte problematiek: geen ontwikkelingsperspectief noodzakelijk), medium arrangementen (meervoudige problematiek op te pakken binnen de school: ontwikkelingsperspectief nodig) en zware arrangementen (verwijzing bovenschoolse FLEX-voorziening dan wel VSO, veelal onderwijs gecombineerd met jeugdzorg: ontwikkelingsperspectief noodzakelijk). Wat moet er in het ontwikkelingsperspectief staan? In aansluiting op de Algemene Maatregel van Bestuur (concept februari 2013) moeten de volgende onderdelen in het ontwikkelingsperspectief zijn opgenomen. • De te verwachte uitstroombestemming van de leerling In het voortgezet onderwijs heeft de uitstroombestemming betrekking op uitstroom naar middelbaar of hoger beroepsonderwijs of wetenschappelijk onderwijs, of in geval van het praktijkonderwijs, naar welk soort functie op de arbeidsmarkt uitstroom wordt verwacht. • De onderbouwing van de verwachte uitstroombestemming van de leerling Daarbij wordt gewezen op de mogelijkheden van de leerling in relatie tot de voor de uitstroombestemming vereiste kennis en vaardigheden. Denk daarbij aan de belemmerende en bevorderende factoren die van invloed zijn op het onderwijs aan de leerling. • Ondersteuning en begeleiding In het ontwikkelingsperspectief dient ook de te bieden ondersteuning en begeleiding opgenomen te worden en, indien aan de orde, de afwijkingen van het onderwijsprogramma. Als er sprake is van een gecombineerde aanpak onderwijs en zorg, worden ook de ketenpartners hierbij betrokken. Het onderwijs beslist over de aard van de onderwijsondersteuning, de jeugdzorg over de aard van de jeugdzorgondersteuning. De doelen dienen wel in gemeenschappelijkheid zijn geformuleerd en op elkaar te zijn afgestemd. Het SWV VO Delflanden heeft een eigen format voor een ontwikkelingsperspectief ontwikkeld, dat op alle scholen ii kan worden gebruikt . Er zal hierover afstemming plaatsvinden met het primair onderwijs en het VSO.
25
6.3 Programma’s 2014 -2016 gericht op extra ondersteuning binnen de scholen van voortgezet onderwijs Het bieden van extra zorg binnen de scholen van voortgezet onderwijs, omhelst diverse activiteiten, georganiseerd en bekostigd vanuit het samenwerkingsverband VO Delflanden. Hieronder volgt per programma een beknopt overzicht van het doel, het beoogde resultaat en het benodigde budget. Programma 3: Extra ondersteuning binnen de scholen van voortgezet onderwijs: arrangementen op maat Arrangementen op maat kunnen bestaan uit materiele arrangementen, immateriële arrangementen of een combinatie van beide. Op basis van specifieke onderwijs- en opvoedbehoeften van de leerling worden maatwerkgerichte arrangementen opgesteld en uitgevoerd. Beoogde resultaten: Doel: Kwalitatief: Docenten met een specifieke ondersteuningsvraag en leerlingen met een extra onderwijs- of opvoedbehoefte, 1. Leerlingen met een specifieke onderwijs- en opvoedbehoefte behalen het opleidingsniveau dat waarvoor is gebleken dat deze de basisondersteuning mag worden verwacht. en de licht curatieve ondersteuning binnen de eigen 2. De school begeleidt leerlingen die extra ondersteuschool overstijgt, krijgen maatwerkgerichte ondersteuning nodig hebben effectief aan de hand van hun ning aangeboden binnen de school of schoolnabij. ontwikkelingsperspectief. 3. Leerlingen ontwikkelen zich conform het ontwikkelingsperspectief. 4. Naar aanleiding van geëvalueerde ontwikkelingsperspectieven worden door de school beredeneerde keuzes gemaakt over het vervolg gemaakt. Kwantitatief: 5. Niet meer dan 07% van de leerlingen binnen het VMBO tot/met VWO heeft een ontwikkelingsperspectief. 6. Ten minste 80% van de ouders/verzorgers, leerlingen en docenten is tevreden met het aangeboden onderwijsarrangement. 7. Ten minste 75% van de ouders/verzorgers, leerlingen en docenten is tevreden met de in het ontwikkelingsperspectief vastgelegde en behaalde doelen. 8. De VSV-normen binnen de onderbouw VMBO (1%) en bovenbouw VMBO (4%) zijn behaald. 9. De VSV-normen in bovenbouw HAVO/VWO zijn behaald (0,5%). Wijze van monitoren: • Aan de hand van objectieve toets-gegevens en/of meetinstrumenten wordt minimaal één keer per jaar (meestal twee keer per jaar) beoordeeld of de in de ontwikkelperspectieven geboden ondersteuning tot een realisering van doelstellingen heeft geleid. • De schoolbesturen leveren eenmaal per jaar een overzicht van het aantal VSV-ers per schoollocatie, uitgesplitst naar onderbouw en bovenbouw. • Het SWV neemt na afronding van een onderwijsarrangement een tevredenheidsonderzoek af bij de leerlingen die een arrangement hebben ontvangen en diens ouders. • Het SWV neem na afrondronding van een onderwijsarrangement een tevredenheidsonderzoek af bij mentoren/zorgcoördinatoren van leerlingen met een arrangement. • Het SWV levert eenmaal per jaar een rapportage (per schoollocatie) over de mate waarin leerlingen, ouders en scholen tevreden zijn met het aangeboden arrangement en de behaalde doelen. • Het SWV doet aan de hand van jaarrapportage, indien noodzakelijk, voorstellen voor aanpassingen in beleid op gebied van onderwijs- en zorgarrangementen. • Het SWV biedt per kwartaal aan bestuur en aan directiekring een overzicht van de uitputting van het budget dat is gereserveerd voor het aanbieden van onderwijsarrangementen binnen de scholen.
26
Actiepunten: • Uitwerken van de manier waarop de gemeentelijke ondersteuningsstructuur (kernpartners) aansluiten op het begeleidingsteam van de school: toegang tot de ondersteuning stroomlijnen in één loket op schoolniveau. • Verder uitwerken van het snel en nabij bieden van passende ondersteuning: vindplaats=werkplaats. • Ervaring opdoen met het aanwijzen van een regisseur per casus. • Ontwikkelen van een klanttevredenheidsonderzoek voor leerlingen, ouders en scholen in samenwerking met de gemeenten. • Ontwikkelen van een rapportageformat/efficiënt registratiesysteem op schoolniveau. Benodigd budget: Benodigde formatie vanuit het SWV In 2014: € 217.155,00 In 2014: 1,3 fte In 2015: € 385.106,00 In 2015 en 2016: oplopend naar 1,8 fte In 2016: € 435.404,00 Risicoanalyse: • Het beschikbare budget is afhankelijk van het aantal leerlingen dat binnen ons SWV naar de scholen van voortgezet onderwijs gaat. Bij groei of daling van het aantal leerlingen, groeit of daalt dit budget mee. • Het beschikbare budget is nu onder meer gebaseerd op het aantal leerlingen dat binnen het samenwerkingsverband in de derde en vierde klas van het VMBO zit. Momenteel wordt er op ministerieel niveau gewerkt aan een andere financieringssystematiek, waarbij het beschikbaar gestelde budget niet meer is gebaseerd op de VMBO populatie, maar op alle leerlingen die binnen het samenwerkingsverband naar school gaan, met uitzondering van de VSO-leerlingen. Gezien het, verhoudingsgewijs, beperkt aantal leerlingen in de bovenbouw van het VMBO, kan dit voor het SWV VO Delflanden een ophoging van het beschikbare budget inhouden. • Het beschikbare budget is mede gebaseerd op het aantal rugzakleerlingen dat op peildatum 01.10.2012 binnen de reguliere scholen van voortgezet onderwijs zat. Pas rond februari 2014 worden vanuit het ministerie de nieuwe cijfers beschikbaar gesteld met als peildatum 01.10.2013. Indien het aantal rugzakleerlingen op de nieuwe peildatum is gedaald of gegroeid, zal het beschikbare budget mee dalen of groeien. • Het kunnen bieden van onderwijsarrangementen wordt aan de bovenkant begrensd door het beschikbare budget binnen de begroting.
Programma 4 a: Groepsgewijze arrangementen: Time In binnen VMBO Het gaat hier om een aanvullende bekostiging voor de organisatie van Time In klassen binnen het VMBO. In de Time In klassen wordt aan overbelaste jongeren binnen het VMBO maatwerkgerichte ondersteuning geboden op gedrag, onderwijs en aanvullende zorg. Hierdoor wordt het mogelijk om meer leerlingen met grotere problematiek binnen de eigen schoolsetting een aanbod te bieden, hebben deze overbelaste jongeren een grotere kans op het behalen van het VMBO-diploma en op doorstroming naar een passende vervolgopleiding. Beoogde resultaten: Doelen: 1) Voorkomen van uitval van leerlingen die qua cogni- Kwalitatief: 1) Analyse van probleemgedrag levert input voor aantief niveau bij binnenkomst het gekozen opleiding passingen in de basisondersteuning van het VMBO. zouden moeten aankunnen, maar die vanwege ge2) Van de geplaatste Time In-ers keert minimaal 80% drags- en/of sociaal-emotionele problematiek uitterug naar de eigen klas of continueert de schoolvallen of afstromen naar een lager niveau. loopbaan op de eigen school (meetbaar, gerelateerd aan instroom). 3) Vergroten van de handelingsvaardigheid van docenten in het omgaan met verschillen tussen leerlingen in de klas. Kwantitatief: 4) Het aantal doorverwijzingen naar bovenschoolse opvang is maximaal gelijk aan de gemaakte afspraken per schoollocatie binnen het samenwerkingsverband. 5) De VSV-normen binnen de onderbouw VMBO (1%) en bovenbouw VMBO (4%) zijn behaald. Wijze van monitoren: • De VMBO-locaties met Time In leveren eenmaal per jaar een rapportage met aantallen in- en uitstroom en de bijbehorende resultaten.
27
De zorgcoördinatoren rapporteren minimaal een keer per jaar over redenen van instroom van leerlingen in de Time in, in relatie tot aanbod van basisondersteuning op het VMBO. • De zorgcoördinatoren leveren jaarlijks een rapportage over de mate waarin leerlingen, ouders en docenten tevreden zijn met het geleverde ondersteuningsaanbod. • Minimaal een keer per jaar intervisie met uitvoerders Time In over voortgang, knel- en verbeterpunten. • Een keer per jaar themagroep Time In (locatiedirecteuren met directeur SWV) waarin kwantitatieve en kwalitatieve gegevens worden besproken en eventuele bijstellingen in beleid worden geformuleerd. Benodigde formatie: Benodigd budget: In 2014: € 79.250,00 In 2015: € 60.000,00 In 2016: € 60.000,00 Actiepunten: • Maken van concrete afspraken met de gemeenten over de inzet (in uren, taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden) van jeugdprofessionals als onderdeel van de Time In klassen in het VMBO. • Verder uitwerken van snel en nabij bieden van passende ondersteuning: vindplaats=werkplaats. • Afstemmen werkzaamheden van de huidje PAB-er binnen de Time In met de werkzaamheden die vanaf 01.08.2014 worden uitgevoerd in het kader van begeleiders (passend) onderwijs en zorg. Risicoanalyse: • De aanvullende bekostiging van het programma wordt mogelijk gemaakt door inzet van VSV-middelen. Deze zijn vooralsnog toegekend tot 01.08.2016. Indien geen nieuwe VSV-gelden beschikbaar worden gesteld, zal er vanaf 2016 bekeken moeten worden of er budget vanuit het SWV kan worden vrijgemaakt om de continuïteit van dit extra ondersteuningsaanbod op de scholen te kunnen waarborgen. • Er wordt vooralsnog vanuit gegaan dat vanaf 2015 de benodigde extra ondersteuning op het terrein van de opvoedondersteuning en de jeugdzorg wordt gefinancierd door de gemeenten (€ 18.000,00). • Er wordt vanuit gegaan dat de inzet van begeleiders (passend) onderwijs en zorg ter versterking van de basisondersteuning en voor de verbinding naar de extra ondersteuning als vervanging gaan fungeren voor de ambulant begeleiders die nu aan het project zijn verbonden (€ 15.000,00). •
28
Hoofdstuk 7 Extra ondersteuning in de bovenschoolse onderwijs- en zorgvoorziening: het FLEX-college Als de leerling geen passend onderwijs kan krijgen binnen de context van een reguliere setting, bestaat de mogelijkheid tot inzet van extra intensieve ondersteuning buiten de eigen stamschool, dan wel tot inzet van diepteondersteuning. De leerling krijgt gedurende kortere of langere tijd onderwijs in een bovenschoolse voorziening of binnen het speciaal onderwijs. Er wordt voor de leerling een onderwijs- en zorgprogramma op maat opgezet, met als doel het maximaal haalbare te bereiken. 7.1 Bestuurlijk kader ten aanzien van de bovenschoolse voorziening iii De bestuurlijk vastgestelde hoofdlijnennotitie stelt dat het SWV VO Delflanden één integrale bovenschoolse onderwijs- en zorgvoorziening van maximaal 30 lesplaatsen op jaarbasis heeft. Deze voorziening biedt -in duur en qua inhoud- op maat trajecten aan leerlingen. De begroting behorend bij dit ondersteuningsplan laat voor de periode 2014 -2016 slechts een bekostiging van 20 lesplaatsen toe in de bovenschoolse voorziening. 7.2 Wettelijk kader ten aanzien van bovenschoolse voorzieningen iv Het ministerie van OC&W heeft in januari 2013 een brochure uitgegeven waarin het wettelijk kader van bovenschoolse voorzieningen nader wordt uitgewerkt. Bij het inrichten van het bovenschoolse FLEX-college van het SWV VO Delflanden, zijn de uitgangspunten in deze brochure als randvoorwaarden meegenomen. Er wordt daarbij een onderscheid gemaakt tussen taken en verantwoordelijkheden van de stamschool en die van het samenwerkingsverband en/of de bovenschoolse voorziening. Taken en verantwoordelijkheden van de stamschool • De leerling wordt of blijft ingeschreven op een reguliere school voor voortgezet onderwijs. Het bevoegd gezag van deze school is verantwoordelijk voor de leerling. • De stamschool is verantwoordelijk voor de verzuimregistratie van de leerling • De stamschool stelt voor de leerling een ontwikkelingsperspectief op. Men formuleert een gerichte ondersteuningsvraag (onderwijs en zorgarrangement), waarbij het doel is de leerling terug te laten keren in het reguliere voortgezet onderwijs. De verwachte verblijfsduur en of er sprake is van een geheel of partieel verblijf maken onderdeel van dit ontwikkelingsperspectief uit. • In overleg tussen de voorziening, de stamschool en de hulpverlening wordt besproken wat de ontwikkeling van de leerling is, of bijstelling van het ontwikkelingsperspectief nodig en terugkeer naar de reguliere school mogelijk is. De afstand tussen de school van inschrijving en de voorziening moet zo klein mogelijk blijven. • De leerlingen tellen voor de opbrengstbepaling mee bij de school waar de leerling is ingeschreven. De inspectie kan via het reguliere toezicht de school aanspreken op de gerealiseerde toegevoegde waarde van het onderwijs in de bovenschoolse voorziening. • Als leerlingen en hun ouder(s)/verzorger(s) het niet eens zijn met een eventuele plaatsing op de voorziening of terugplaatsing in het reguliere onderwijs dan wenden ze zich tot het bevoegd gezag waar de leerling staat ingeschreven. Taken en verantwoordelijkheden van het samenwerkingsverband en/of de bovenschoolse voorziening • Het SWV is verantwoordelijk voor -en door de inspectie aanspreekbaar op- de kwaliteit van het onderwijs in de voorziening. De inspectie houdt hier toezicht op. • Voor leerlingen die een programma langer dan drie maanden volgen, geldt dat het onderwijs moet worden verzorgd door docenten die voldoen aan de bevoegd- en bekwaamheidseisen zoals die zijn vastgelegd in de WVO. • De voorziening is het eerste aanspreekpunt voor leerlingen die daar onderwijs volgen en hun ouder(s)/ verzorger(s). Bij problemen kunnen zij zich wenden tot reguliere klachtenprocedures van de voorziening of het SWV. • Het is niet mogelijk om op de voorziening zelfstandig te examineren maar wel om examens af te nemen onder verantwoordelijkheid van de school waar de leerling staat ingeschreven. De wettelijke context binnen Passend Onderwijs maakt duidelijk dat er bij de bovenschoolse voorziening sprake is van een gedeelde verantwoordelijkheid met de stamschool in taken en verantwoordelijkheden. De nadruk op het opstellen van het ontwikkelingsperspectief onder verantwoordelijkheid van de stamschool en het expliciet benoemen van de ‘korte lijn’ vraagt om een (pro)actieve en structurele betrokkenheid van de stamschool tijdens het verblijf van haar leerling op de bovenschoolse voorziening.
29
7.3 De inrichting van het bovenschoolse FLEX-college 7.3.1 Verdeling van lesplaatsen en crisisplaatsen Het aantal plaatsen in de bovenschoolse voorziening wordt verdeeld op basis van volgorde van aanmelding. Dit kan met zich meebrengen dat scholen die ‘kleinverbruiker’ van de voorziening zijn, kunnen worden geconfronteerd met wachttijden voor plaatsing omdat de ‘grootverbruiker’ gebruik maakt van een aanzienlijk deel van het aantal plaatsen. Er wordt niet gewerkt met zogenaamde crisisplaatsen binnen de voorziening. Deze leggen namelijk beslag op schaarse capaciteit die in principe integraal beschikbaar moet zijn voor de doelgroep. In geval van een crisissituatie neemt de directeur van de stamschool direct contact op met de directeur van het SWV. Zij zoeken in gezamenlijk overleg naar de best passende oplossing. Onder crisissituatie wordt verstaan: “de omstandigheid waarin een leerling per direct niet meer tot de stamschool kan worden toegelaten en schoolwisseling niet passend is.” Hierbij zal veelal de veiligheid van leerlingen en/of medewerkers in het geding zijn. 7.3.2 De doelgroep Bij plaatsing van leerlingen in het bovenschoolse FLEX-college gaat het vrijwel altijd om leerlingen die staan ingeschreven in een bij het SWV VO Delflanden aangesloten VO-school. Een deel van de doelgroep zit soms voorafgaand aan de plaatsing reeds thuis. Het bovenschoolse FLEX-college vervult een belangrijke rol bij het zorgdragen dat scholen aan hun zorgplicht kunnen voldoen en ter voorkoming dat leerlingen thuis komen te zitten. In principe zijn alle VO-leerlingen van wie het perspectief op een continuering van de reguliere schoolloopbaan (tijdelijk) ontbreekt -en voor wie schoolwisseling geen oplossing is- toelaatbaar tot de bovenschoolse voorziening van het SWV. Het gaat hierbij in eerste instantie om leerlingen van het Praktijkonderwijs tot en met VWO. Maar ook leerlingen uit het clusteronderwijs worden niet op voorhand geweigerd. Uitgangspunt is de ondersteuningsbehoefte van de leerling. Met het individueel en op maat aanbieden van onderwijs- en zorgarrangementen tracht de voorziening haar potentiële doelgroep zo breed mogelijk te maken. Mede met het oog op de beperkte omvang van de voorziening echter kan dit betekenen dat specifieke expertise, materiaal of bepaalde (praktijk)voorzieningen niet altijd beschikbaar zijn. In die situaties zal de uitvoering van het programma in nauw overleg met de stamschool plaatsvinden. Symbioseonderwijs of deeltijd plaatsing zijn mogelijk. 7.3.3 De organisatie Uitgangspunten in het programma • Bij plaatsing van een leerling is er altijd sprake van eigen bijdrage vanuit de stamschool (geld volgt de leerling) op basis van het aantal weken dat de leerling in de FLEX-voorziening participeert. • Het ontwikkelingsperspectief bepaalt de inhoud van het programma. • De stamschool blijft verantwoordelijk voor het onderwijstraject van de leerling. • Alle vakken worden aangeboden, desnoods met externe docenten buiten de eigen voorziening. • Het programma biedt trainingen en/of stages. • Een vertegenwoordiger vanuit de hulpverlening is fysiek aanwezig in de voorziening. • Het traject is individueel, op maat en flexibel. • Er is een nauwe samenwerking met de stamschool zowel voor als tijdens de plaatsing van de leerling. • De ambitie is om in de toekomst -in samenwerking met het MBO- een kwalificatie op MBO-niveau 1 (entreeopleiding) te behalen. De duur van het programma en de ordening van groepen Een leerling verblijft zo kort als nodig en zo lang als noodzakelijk. De voorziening is gericht op doorstroming. Desondanks is er vooraf geen maximum verblijfsduur. Er wordt uitgegaan van groepen met 10 lesplaatsen, waar per klas 1 fte docent voor beschikbaar is. Bij de verdeling van leerlingen wordt onderscheid gemaakt op basis van leeftijd, onderwijstijd en gedeeltelijk ook ontwikkelingsperspectief: • •
30
Een groep met een lesrooster van een week. Naar verwachting stromen de deelnemers aan deze groep weer uit naar (regulier) onderwijs. Eén groep met een parttime rooster, naast andere activiteiten als therapie, dagbesteding of stage. De uitstroom van deze doelgroep zal meer gedifferentieerd zijn. Deze groep heeft 10 lesplaatsen maar kan, op basis van parttime roosters, een hogere capaciteit aan.
•
In de loop van 2017 kan de eerst beschreven groep met 10 lesplekken worden uitgebreid naar wee groepen met elk 10 lesplekken, waarbij een onderverdeelding plaatsvindt in een groep met jongere respectievelijk oudere leerlingen.
Samenwerking met de stamschool Omdat de regelgeving voorschrijft dat het ontwikkelingsperspectief vanuit de stamschool wordt opgesteld, is een nauwe afstemming tussen de stamschool en de bovenschoolse voorziening randvoorwaardelijk voorafgaand aan de plaatsing en bij de start. Zo zal duidelijk moeten zijn of het gaat om een kortdurende of langduriger plaatsing en of er perspectief op terugkeer naar de stamschool is. De keuze voor het individuele programma (de onderwijsvakken) wordt op dat moment gemaakt. Uitgangspunt is dat leerlingen werken vanuit het lesmateriaal van de stamschool. Er worden tevens afspraken gemaakt over de rol van de school bij de uitvoering van het onderwijsprogramma. Het kan hierbij gaan over de ondersteuning (bv. ten aanzien van instructie) van individuele docenten, het aanleveren van materiaal door de stamschool en de wijze van toetsing. Er worden tevens afspraken gemaakt over melding van verzuim en de aanwezigheid van school bij evaluatiebesprekingen. De stamschool blijft verantwoordelijk voor de leerling zo lang hij hier staat ingeschreven. Van de stamschool wordt verwacht dat men in principe bereid is leerlingen uit de bovenschoolse voorziening, als dat functioneel is, toe te laten tot de school om bv. instructie te ontvangen. In voorkomende gevallen kan er sprake zijn van een symbiose onderwijstraject tussen stamschool en voorziening met name waar het vakken betreft die de voorziening door zijn kleinschaligheid zelf niet kan bieden. Het SWV is verantwoordelijk voor de kwaliteit van het onderwijs in de voorziening. Vanwege de beperkte omvang is ondersteuning op het gebied van (vak)didactiek door docenten uit het VO dringend gewenst. De schaalgrootte afgezet tegen de breedte van de doelgroep maakt het niet haalbaar om hier zelf in voldoende mate in te voorzien. Het idee is om een poule op te richten van VO-docenten uit het VO die beschikbaar zijn om op de locatie van de bovenschoolse voorziening ondersteuning te bieden. Alle vakken waar ondersteuning bij gewenst is, moeten in de poule vertegenwoordigd zijn. Het gaat hierbij niet alleen om vakken op (bovenbouw) HAVO/VWO-niveau maar ook om bepaalde VMBO-vakken. De verwachting is dat de vraag naar ondersteuning afhankelijk is van specifieke individuele behoefte. Die behoefte zal fluctueren. De bekostiging van deze ondersteuning moet nog nader worden uitgewerkt en is niet meegenomen in de begroting voor 2014 – 2016. Samenwerking met de ouders De rol van ouders tijdens het verblijf van hun kind op de bovenschoolse voorziening staat beschreven in het ontwikkelingsperspectief. Zonder een constructieve samenwerking met de ouders is de (school)kans van slagen voor de jongere beperkt. Vanwege de onmacht die bij en door ouders vaak wordt geconstateerd is er de ambitie om opvoedingsondersteuning via de voorziening aan ouders te bieden. Ook dit wordt meegenomen in het ontwikkelingsperspectief (integraal plan onderwijs en zorg). Samenwerking met jeugdzorg In de periode tot 1 januari 2015 wordt de jeugdzorg bestuurlijk van provincies naar gemeenten gedecentraliseerd. Gemeenten worden verantwoordelijk voor en regievoerder van een integraal lokaal jeugdbeleid. In dit beleid neemt (preventieve) samenwerking tussen onderwijs en jeugdzorg (“school als vind- en actieplaats”) een belangrijke plaats in. De voorlopersaanpak in Delft past in dit toekomstige beleid. Tegen de achtergrond van deze ontwikkeling en vanuit de nieuwe inrichting van de bovenschoolse voorziening in Delft wordt overleg gevoerd met de gemeenten over de inzet van jeugdzorg in de bovenschoolse voorziening. Het is belangrijk om voor de (toekomstige) financier van de jeugdzorg (gemeenten Delft, Midden-Delfland en Pijnacker-Nootdorp) de efficiency en effectiviteit van de integrale aanpak in de samenwerking tussen onderwijs en hulpverlening te benadrukken. Hierbij speelt de complexiteit van de doelgroep enerzijds en het beleid ten aanzien van één kind, één plan, één regie anderzijds een belangrijke rol. In de komende twee jaar moet worden aangetoond dat een integrale aanpak effectiever (en goedkoper) is dan de huidige, versnipperde, werkwijze. De wijze waarop dit transparant gemaakt kan worden, moet nader worden uitgewerkt.
31
De medewerkers In het bovenschoolse FLEX-college zijn vanuit het SWV een meewerkend voorman, docenten en een gedragswetenschapper actief. Vanuit de zorg voor jeugd zal een jeugdprofessional aan de voorziening verbonden moeten zijn. Met elkaar vormen zij het team van het FLEX-college. De sleutelfiguur is de docent in zijn rol als mentor. Hij is de spil, het eerste aanspreekpunt. Dit geldt ook in situaties waarbij niet de mentor zelf, maar collega’s onderdelen uit het programma verzorgen. De mentor is naast docent ook pedagoog, een “docent plus” dus. De gedragswetenschapper van het SWV houdt zich bezig met pedagogisch-didactische vraagstukken en met het gedrag van leerlingen in relatie tot de onderwijscontext. Hij stelt, samen met de stamschool en de kernpartners in onderwijs en zorg, het ontwikkelperspectief van de leerling vast en ziet toe op de uitvoering van het onderwijsarrangement daarvan. De rol van jeugdzorg in de voorziening De jeugdprofessional vervult de brugfunctie tussen onderwijs en de zorg voor jeugd. Hij heeft de kennis en deskundigheid met betrekking tot het onderwijs. Enkelvoudige vraagstukken in de hulpverlening worden snel zelf opgepakt en als generalist is deze jeugdprofessional in staat om breed hulp in te zetten. De jeugdprofessional heeft in het FLEX-college de volgende taken: • Geeft individueel en groepsgewijs (trainingen) hulp aan leerlingen op de bovenschoolse voorziening; • Ondersteunt docenten in hun pedagogische aanpak; • Biedt enkelvoudige hulpverlening, waarbij kind en ouders ondersteund worden; • Fungeert als schakel (brugfunctie) tussen de school en alle vormen van meer gespecialiseerde hulpverlening die de cliënt (nodig) heeft. • Vervult de functie van casemanager. Bovenstaande taken worden door de jeugdprofessional in en om de voorziening uitgevoerd. Indien de hulp aan jongere, het gezin en het netwerk om een intensievere inzet vraagt zal de jeugdprofessional aanvullende hulp organiseren. Dit kan een ambulant hulpverleningstraject zijn, maar bijvoorbeeld ook inzet van een gedragswetenschapper/behandelaar. Het streven is om zoveel mogelijk met vaste (ambulant) hulpverleners te werken. Dit bevordert het soepel schakelen tussen het kernteam van het FLEX-college en de specialistische zorg. Soms is er bij plaatsing al sprake van ambulante hulp door een jeugdzorginstelling. De jeugdprofessional vervult dan de brugfunctie. Een docentenpool Het FLEX-college begeleidt leerlingen op alle niveaus van het voortgezet onderwijs, van praktijkonderwijs tot en met VWO, van brugklas tot en met de examenklas. Dat vraagt een zeer breed aanbod van theoretische vakken, praktijkvakken en stagebegeleiding. Het docententeam van de bovenschoolse voorziening is te klein om op al deze gebieden alle jongeren adequaat te begeleiden. Daarom wordt voorgesteld gebruik te maken van kennis en vaardigheden van docenten van scholen die zijn aangesloten bij de scholen van het samenwerkingsverband. Er is behoefte aan een pool van docenten die op drie verschillende manieren kan worden ingezet voor didactische ondersteuning aan de jongeren op de voorziening. Het gaat dan om docenten die inzetbaar zijn als: a) Vraagbaak/helpdesk Bij een vraagbaak/helpdesk zijn docenten beschikbaar die op afstand vragen van jongeren kunnen beantwoorden op het gebied van de theoretische vakken: vreemde talen, economie, wiskunde, natuur- en scheikunde. De jongeren kunnen via e-mail hun vragen stellen. De docenten van de vraagbaak/helpdesk geven via e-mail uitleg. Eventueel zou dit ook door middel van skype kunnen gebeuren. b) Specialist op de voorziening Het gaat hierbij om docenten die oproepbaar zijn om ook daadwerkelijk in de bovenschoolse voorziening enkele lessen te verzorgen. Het gaat om de practicumlessen voor de vakken biologie, natuur- en scheikunde aan kleine groepen leerlingen op alle niveaus. c) Praktijkdocent op de schoollocatie Dit betreft praktijkdocenten die de leerlingen uit de bovenbouw van het vmbo-basis/kader kunnen begeleiden bij hun lessen PTA van de praktijkvakken. De lessen worden gegeven op de schoollocaties, omdat daar voor die vakken alle nodige voorzieningen aanwezig zijn. De lessen worden gegeven in kleine groepen of individueel op de momenten dat er geen andere leerlingen in het lokaal aanwezig zijn. Omdat het zal gaan om leerlingen van verschillende scholen, zal het nodig zijn om voor deze groep een aangepast PTA op te stellen dat voldoet aan de exameneisen. Gedacht wordt aan een programma dat is samengesteld uit praktijklessen en het opdoen van werkervaring door middel van lopen van stages.
32
Het SWV wil in de toekomst graag experimenteren met een docentenpool met docenten die bereid zijn om zich te verbinden aan het FLEX-college. Het gaat om docenten die bereid zijn zich op freelancebasis in te zetten, waarbij de gerealiseerde uren declarabel zijn bij het SWV. In nader overleg met de directiekring zal dit verder vorm moeten krijgen. De docenten uit de docentenpool krijgen de mogelijkheid deel te nemen aan deskundigheidstrainingen voor medewerkers van het SWV VO Delflanden. De inzet van VO-docenten via een docentenpool in en om de bovenschoolse voorziening versterkt, naast de kwaliteit van het geboden onderwijs op het FLEX-college, ook de verbinding tussen de voorziening en de afzonderlijke scholen. Nazorg Bij de nazorg moet een onderscheid gemaakt worden tussen inzet vanuit onderwijs en vanuit de zorg voor jeugd. De nazorg vanuit het onderwijs is gericht op leerling en docent(en). De ondersteuning van de leerling heeft tot doel het geleerde gedrag ook in de schoolcontext te laten zien. De ondersteuning voor docenten bestaat uit de operationalisatie van de “bijsluiter” wat de beste (pedagogische) aanpak voor deze leerling is. De bereidheid van docenten tot zelfreflectie en om de leerling open tegemoet te treden, zijn voorwaarden om de kans van slagen bij deze nieuwe kans van twee kanten maximaal te laten zijn. De rol van de schoolleiding hierbij is onontbeerlijk. De uitvoering van nazorg door het onderwijs geschiedt vanuit menskracht van het Expertisecentrum en vindt plaats door de B(P)OZ-er die is verbonden aan de school van herkomst of de school waar de leerling naar uitstroomt. Als de leerling de bovenschoolse voorziening verlaat is het mogelijk dat de inzet van de jeugdprofessional nog niet is afgerond en continuering aan de orde is. In dat geval is er nog steeds een actuele hulpvraag. Specifieke nazorg zou, als er geen sprake is van een actuele hulpvraag, zich kunnen richten op de uitvoering van de “bijsluiter” voor de ouders. Als de inzet van de jeugdprofessional eindigt bij de overgang naar school, bestaat de nazorg er in ieder geval uit dat men nog tweemaal informeert bij de school of er veranderende omstandigheden zijn die alsnog een rol vanuit de jeugdprofessional zouden rechtvaardigen. MBO-kwalificatie Er is meer tijd nodig om de (on)mogelijkheden te onderzoeken voor leerlingen om een MBO-kwalificatie te behalen in het FLEX-college als onderdeel van een bredere bovenschoolse Flex-voorziening in de regio. Vooralsnog blijft deze ambitie gehandhaafd. De komende twee jaar moet de haalbaarheid van deze ambitie nader worden verkend en worden afgestemd met de samenwerkingsverbanden Den Haag, Westland en Zoetermeer. 7.3.4 Huisvesting De huidige locatie waar op dit moment de projecten Rebound en FLOW zijn gehuisvest, staan op de nominatie om te worden gesloopt ten behoeve van nieuwbouw. Door de huidige economische crisis en gemeentelijke bezuinigingen, is dit project op de lange baan geschoven. De gemeente Delft zal -met het oog op de toekomst- niet investeren in de huidige locatie, terwijl deze accommodatie onvoldoende representatief is. Het onderwerp huisvesting van het FLEXcollege is onderwerp tussen het SWV VO Delflanden en de gemeente Delft. In een programma van eisen moet in ieder geval het volgende worden opgenomen: • Minimaal drie lokalen voor de opvang van leerlingen • Een ruimte waarin geïntegreerd handvaardigheid/techniek/informatica kan worden aangeboden • Een kantine waarin ook een activiteit koken gegeven kan worden • Gespreksruimtes • Kantoorruimte • Een ruimte t.b.v. trainingen • Huur van een sportruimte • Bij voorkeur een groene omgeving met voldoende ruimte
33
7.4 Programma 2014 -2016 gericht op extra ondersteuning in het bovenschoolse FLEX-college Het onderwijs- en zorgarrangement binnen het FLEX-college is een maatwerk aanbod dat wordt vastgelegd in een ontwikkelingsperspectief. De bekostiging van de voorziening vindt plaats door het onderwijs (geldt volgt de leerlingprincipe), het SWV VO Delflanden en de gemeenten (inzet van jeugdprofessional). Hieronder volgt voor het programma een beknopt overzicht van het doel, het beoogde resultaat en het benodigde budget. Programma 5: Het FLEX-college Het bovenschoolse FLEX-college vervult een belangrijke rol bij het zorgdragen dat scholen aan hun zorgplicht kunnen voldoen en ter voorkoming dat leerlingen thuis komen te zitten. Het FLEX-college draagt voor een belangrijk deel bij aan de realisatie van een dekkend onderwijs- en zorgnetwerk binnen het SWV VO Delflanden aan leerlingen die niet (meer) binnen de reguliere scholen van voortgezet onderwijs kunnen worden opgevangen. Met het individueel en op maat aanbieden van onderwijs- en zorgarrangementen tracht de voorziening haar potentiële doelgroep zo breed mogelijk te maken. Beoogde resultaten: Doel: Kwalitatief: Leerlingen die vanwege meervoudige en complexe on1. Uitvallers uit het regulier onderwijs worden geen derwijs- en opvoedbehoeften gedurende kortere of thuiszitters langere tijd niet kunnen worden opgevangen binnen 2. Leerlingen met specifieke onderwijs- en opvoedhun eigen stamschool, krijgen een plek een maatwerkbehoeften behalen het opleidingsniveau dat mag pakket van onderwijs en zorg aangeboden binnen het worden verwacht. bovenschoolse FLEX-college. 3. Uitgevallen leerlingen krijgen een nieuw toekomstperspectief (ontwikkelingsperspectief) aangeboden. 4. Er vindt een positieve gedragsverandering plaats bij de leerling gericht op onderwijs en opvoeding. 5. Leerlingen ontwikkelen zich conform het ontwikkelingsperspectief 6. Naar aanleiding van geëvalueerde ontwikkelingsperspectieven worden door de betrokken partijen beredeneerde keuzes gemaakt ten aanzien van het vervolgtraject. Kwantitatief: 7. Ten minste 80% van de ouders/verzorgers, leerlingen en docenten is tevreden met het aangeboden arrangement. 8. Ten minste 75% van de ouders/verzorgers, leerlingen en docenten is tevreden met de behaalde doelen, vastgelegd in het ontwikkelingsperspectief. 9. Van de in de FLEX-trajecten geplaatste leerlingen stroomt minimaal 65% met succes uit of terug naar regulier voortgezet onderwijs, MBO of hoger onderwijs, passend bij de mogelijkheden vastgelegd in het ontwikkelingsperspectief. 10. Maximaal 35% van de leerlingen vindt zijn weg in het Speciaal Onderwijs, wordt doorgeplaatst naar een drie-milieusetting of heeft zorg boven onderwijs nodig. 11. Het percentage thuiszittende leerlingen binnen het SWV is maximaal 0,1%. Wijze van monitoren: • De gemeenten leveren minimaal een keer per jaar een verzuimrapportage en een thuiszittersrapportage aan. • De schoolbesturen leveren eenmaal per jaar een overzicht van het aantal VSV-ers per schoollocatie, uitgesplitst naar onderbouw en bovenbouw. • Het SWV (loket passend onderwijs) doet een jaar na uitstroom een follow-up meting bij uitgestroomde leerlingen uit het Flex-college. • Aan de hand van objectieve toets gegevens en/of meetinstrumenten wordt minimaal één keer per jaar (meestal twee keer per jaar) beoordeeld of de in de ontwikkelingsperspectieven geboden ondersteuning tot een reali-
34
sering van doelstellingen heeft geleid. Het SWV (loket passend onderwijs) zet tevredenheidsmetingen uit bij ouders en leerlingen die vanuit het FLEXcollege uitstromen naar vervolgtrajecten of terugstromen naar het regulier voortgezet onderwijs. • Het SWV (loket passend onderwijs) zet tevredenheidsmetingen uit bij docenten/zorgcoördinatoren regulier onderwijs met betrekking tot de teruggestroomde leerlingen • Het SWV (loket passend onderwijs) levert eenmaal per jaar een rapportage (per schoollocatie) over de mate waarin leerlingen, ouders en scholen tevreden zijn met het aangeboden arrangement en de behaalde doelen. • Het SWV (loket passend onderwijs) levert twee keer per jaar een rapportage aan schoolbesturen en directiekring met betrekking tot de uitnutting van de lesplaatsen in de bovenschoolse voorziening (onderbezetting dan wel wachtlijst) • Het SWV (loket passend onderwijs) doet aan de hand van jaarrapportage, indien noodzakelijk, voorstellen voor aanpassingen in beleid op gebied van onderwijs en zorgarrangementen. Actiepunten: • Ontwikkelen van een gemeenschappelijk format voor een ontwikkelingsperspectief/groeidocument. • Ontwikkelen van een klanttevredenheidsonderzoek voor leerlingen, ouders en scholen in samenwerking met de gemeenten. • Verder uitwerken van het snel en nabij bieden van passende ondersteuning: vindplaats=werkplaats. • Verder uitwerken van de integrale aanpak onderwijs én zorg voor jeugd binnen het bovenschoolse FLEX-college (pilot in 2014 – 2015: inzet van de jeugdprofessional vanuit de jeugdzorg op de locatie van het FLEX-college. • Uitwerken van een monitor en registratiesysteem om aantoonbaar te maken dat een integrale aanpak onderwijs en zorg in het bovenschoolse FLEX-college effectiever en goedkoper is dan de huidige, versnipperde wijze van zorg. • Uitwerken van de inzet van docenten afkomstig van het regulier voortgezet onderwijs in de docentenpool. • Uitwerken van de aansluiting van het FLEX-college op de entree-opleidingen van het MBO. • In overleg met gemeenten zorgdragen voor passende huisvesting. Benodigd budget: Benodigde formatie vanuit het SWV: In 2014: € 330.594,00 In 2014 en 2015: 3.3 fte In 2015: € 318.865,00 Vanaf 2016 uitbreiding van formatie met tenminste 0,6 In 2016: € 340.819,00 fte voor extra lesplekken. Risicoanalyse: • Het benodigde budget voor de instandhouding van het FLEX-college wordt grotendeels ingezet op personeel en huisvesting. Voor plaatsing in het FLEX-college geldt het principe “geld volgt de leerling”. Wanneer wordt uitgegaan van een gemiddelde bijdrage van € 6000,00 per lesplaats en een bezetting van 20 lesplekken, komt per kalenderjaar €120.000,00 van het benodigde budget vanuit de verwijzende scholen. Bij minder bezetting (of minder optimale bezetting) van lesplaatsen komt minder geld vanuit het onderwijs binnen. Dat brengt risico’s in de begroting met zich mee. • Het beschikbaar gestelde budget vanuit het ministerie is vooralsnog gebaseerd op het aantal leerlingen in de derde en vierde klas van het VMBO. SWV VO Delflanden heeft in vergelijking met het landelijk percentage minder VMBO-ers en derhalve ook minder budget. Wanneer de huidige financieringssystematiek wordt losgelaten en men over gaat op financiering op basis van totaal aantal leerlingen binnen het SWV, krijgt SWV Delflanden een ietwat ruimer budget ter beschikking voor de bekostiging van deze vorm van extra ondersteuning. • De inzet van de jeugdprofessional is een noodzakelijk onderdeel in het onderwijs- en zorgaanbod op het FLEXcollege, om de resultaten te kunnen behalen. De kosten voor de inzet van een jeugdprofessional zijn niet meegenomen in de uitgaven van het SWV. Er wordt vanuit gegaan dat het zorgarrangement, noodzakelijk voor de totale leerlingengroep, wordt bekostigd uit gemeentelijke zorgmiddelen. De afspraken hierover met de gemeenten zijn nog niet afgerond. •
35
Hoofdstuk 8 Meer structurele aanpassing indien noodzakelijk: het VSO De reguliere scholen van voortgezet onderwijs kennen grenzen aan de ondersteuning die binnen de school geboden kan worden. Indien de onderwijs- en opvoedbehoeften van de leerling om een extra intensieve vorm van begeleiding vragen die niet binnen het regulier onderwijs kan worden geboden en ook niet kan worden geboden in het bovenschoolse FLEX-college, zal het Speciaal Voortgezet Onderwijs (VSO) mogelijk het beste kunnen inspelen op de ondersteuningsvragen. Het VSO cluster 3 en cluster 4 wordt beschouwd als een onmisbaar onderdeel in het totale onderwijsaanbod, dat ervoor moet zorgen dat er voor elke leerling binnen het SWV VO Delflanden een passende onderwijsplek is. Een klein percentage leerlingen zal gebruik maken van de zogenaamde ‘diepteondersteuning’ binnen het VSO. Voor wat de omvang van het VSO betreft, worden de huidige verwijzingscijfers gehanteerd (zie hoofdstuk 4). De verwijzing van leerlingen binnen het SWV VO Delflanden naar het speciaal onderwijs ligt onder het landelijk gemiddelde. Er is geen onderwijsinhoudelijke reden om de verdeling in aantal leerlingen regulier onderwijs – speciaal onderwijs binnen het samenwerkingsverband gedurende de looptijd van dit ondersteuningsplan te wijzigen. 8.1 Onderwijs- en ondersteuningsaanbod in het VSO, cluster 3 VSO-scholen cluster 3 zijn speciale onderwijsvoorzieningen voor leerlingen die zeer moeilijk leren, langdurig ziek zijn, een lichamelijke of meervoudige beperking hebben. 8.1.1 VSO-ZML Voor leerlingen die een zeer intensieve ondersteuning nodig hebben en behoren tot de doelgroep zeer moeilijk lerend zijn binnen het SWV VO Delflanden twee onderwijslocaties aanwezig: de Herman Broerenschool in Delft en ’t Kraaiennest in Pijnacker-Nootdorp. De diversiteit binnen het VSO-ZML is groot. Er zullen leerlingen uitstromen naar vervolgonderwijs, er zijn leerlingen die voorbereid moeten worden voor de arbeidsmarkt en leerlingen die voorbereid moeten worden voor (arbeidsmatige) dagbesteding. Voor alle leerlingen wordt een ontwikkelingsperspectief opgesteld, gekoppeld aan een individueel handelingsplan of een groepsplan. Bij het opstellen van de plannen speelt een groot aantal persoonlijke factoren een rol, zoals cognitieve, sociale en motorische vaardigheden en beroepsinteresses. Door het individuele karakter van het traject is het moment waarop een jeugdige voor arbeid in aanmerking komt variabel. Leerlingen verlaten de school tussen 18 en 20 jaar. 8.1.2 VSO-LZ/LG/MG/EMB Voor de leerlingen die zeer intensieve ondersteuning nodig hebben en behoren tot de een van de doelgroepen langdurig ziek, lichamelijk gehandicapt, meervoudig gehandicapt of ernstig meervoudig gehandicapt, zijn de Maurice Maeterlinckschool in Delft en De Witte Vogel en de Piramide in Den Haag de aangewezen onderwijsinstellingen. Op deze VSO-locaties zitten leerlingen in de leeftijd van 12/13 tot 18/20 jaar. Leerlingen krijgen een op maat gemaakt onderwijs-zorgarrangement gericht op een zo volwaardig mogelijke deelname aan de samenleving op de levensgebieden werken, wonen en vrije tijd 8.2 Onderwijs- en ondersteuningsaanbod in het VSO, cluster 4 VSO-scholen cluster 4 zijn bedoeld voor leerlingen met ernstige gedragsproblematiek en/of een ernstige psychiatrische stoornis. Ook leerlingen in een gesloten jeugdinrichting vallen onder deze vorm van onderwijs. In ons samenwerkingsverband is één speciale onderwijsvoorziening voor cluster 4: Pleysiercollege, lesplaats Delft. De doelgroep van het Pleysier College Delft betreft leerlingen met zowel internaliserende als externaliserende gedragsproblematiek. Er is vaak sprake van de volgende problematiek of een combinatie ervan: gedragsstoornissen, emotionele stoornissen, psychiatrische problematiek, aan autisme verwante stoornissen, persoonlijkheidsstoornissen. De meeste leerlingen hebben de motivatie voor school verloren en zijn weinig toekomstgericht. De leerlingen hebben nauwelijks of geen leerritme en hebben vaak achterstanden/hiaten in hun kennisontwikkeling opgelopen. Het gemiddelde leerniveau varieert tussen VMBO basis en VMBO TL. Indien er expertise van andere speciale onderwijsvoorzieningen van cluster 4 noodzakelijk is om zorg te dragen voor een dekkend netwerk, dan kan een leerling worden opgevangen in een van de Pleysiercolleges in de regio. Daarbij werkt het SWV onder andere samen met de Zefier en het Westerbeekcollege.
36
Pleysier College Zefier biedt onderwijs en begeleiding aan leerlingen van 12 t/m 18 jaar. Het leerniveau varieert van praktijkonderwijs tot en met HAVO/VWO niveau. De meeste leerlingen zijn in behandeling bij De Jutters, het Centrum voor Kinder- en Jeugdpsychiatrie in Den Haag en omstreken. Ook leerlingen die deelnemen aan het zogenaamde Schoolfobieproject volgen onderwijs op deze school. De doelgroep van Pleysier College Westerbeek wordt gevormd door leerlingen die overwegend een diagnose in het Autistisch Spectrum hebben. Voorbeelden zijn Asperger, Pervasieve Ontwikkelingsstoornis (PDD-NOS) en Autistische stoornis. Daarnaast komt ook de Multi Complex Development Disorder (MCDD), de Nonverbal Learning Disorder (NLD), Gilles de la Tourette, Oppositional Defiant Disorder (ODD) en AD(H)D voor, soms alleen en soms in combinatie. Jongeren met psychiatrische problematiek kunnen via een indicatie voor jeugdhulpverlening worden geplaatst bij de Jutters in Den Haag of Curium in Oegstgeest. Er is dan sprake van een intensief onderwijs- en zorgarrangement. Deze jongeren hebben bij de start in een dergelijk traject geen toelaatbaarheidsverklaring tot VSO, maar vallen wel onder de bekostiging van het SWV VO Delflanden. Zij worden uitgeschreven bij de school van herkomst en ingeschreven bij de VSO-school die het onderwijs verzorgt. Als de behandeling wordt beëindigd, gaat de leerling weer terug naar de laatste V(S)O school; deze school heeft de zorgplicht. De schoolondersteuningsprofielen van de VSO-scholen geven inzicht in het specifieke dieptezorg aanbod van de verschillende schoollocaties. Ze zijn aanvullend op de ondersteuning die in de reguliere scholen van voortgezet onderwijs binnen het SWV VO Delflanden kan worden geboden. De schoolondersteuningsprofielen van de VSO-scholen zijn terug te vinden op de website van het SWV VO Delflanden. Het SWV VO Delflanden streeft naar een dekkend aanbod van onderwijsvoorzieningen binnen het samenwerkingsverband. Op dit moment moeten leerlingen waarvoor geen voorzieningen zijn, naar scholen buiten de eigen gemeenten. De komende twee jaar zal in samenwerking met gemeenten worden gekeken welke mogelijkheden er zijn tot het realiseren, van voorzieningen voor doelgroepen die thans geen onderwijs kunnen volgen binnen de eigen gemeentegrenzen. Het betreft met name: • Moeilijk lerende jongeren met ernstige gedragsproblemen (de zogenoemde ZMOLK-ers). • Hoog intelligente leerlingen met ernstige gedragsproblemen met een autismespectrumstoornis • Leerlingen met een niveau HAVO/VWO-niveau met ernstige gedragsproblemen. In de periode augustus 2014 tot/met juli 2016 zullen door medewerkers van het Loket Passend Onderwijs alle zitv tende VSO-leerlingen worden geherindiceerd .
8.3 Programma 2014 -2016 gericht op extra zorgondersteuning in het speciaal onderwijs Vanaf augustus 2014 oormerkt het SWV VO een klein AWBZ-budget op jaarbasis als compensatiemaatregel. De VSO-scholen kunnen hier aanspraak op maken, mits zij kunnen aantonen dat de zorg die zij binnen/vanuit het VSO kunnen leveren onvoldoende is om de leerling in het onderwijs te kunnen houden. Zij kunnen dit doen middels een aanvraagformulier aanvullende compensatie pakketmaatregel AWBZ. Dit formulier is opvraagbaar bij het samenwerkingsverband.
37
Programma 6c: AWBZ-compensatiemaatregel De AWBZ-compensatiemaatregel maakt het mogelijk om, aanvullend op een CIZ indicatie, budget aan te vragen voor leerlingen met complexe problematiek binnen het VSO. Dit alleen indien het aantal benodigde uren aan persoonlijke verzorging (PV), verpleging (VP) en ondersteunende begeleiding (OB-algemeen) ten behoeve van de school in de CIZ-indicatie minder is, dan de school nodig heeft. Beoogde resultaten: Doel: Voorkomen van gedeeltelijk of volledig thuiszitten bij Scholen van VSO kunnen voor leerlingen met een comkinderen met een indicatie voor het VSO vanwege onplexe hulpvraag mbt verzorging, verpleging en begeleivoldoende persoonlijke verzorging, verpleging en onding kunnen, afhankelijk van het type onderwijs, minidersteunende begeleiding in het voortgezet speciaal maal 2 en maximaal 6 uur aanvullende bekostiging krijonderwijs. gen om het zorgarrangement te bieden. Wijze van monitoren: • De school levert een handelingsplan en een onderbouwde aanvraag in bij het Loket Passend Onderwijs van het SWV. • De school werkt mee aan evaluaties van het Loket Passend Onderwijs, noodzakelijk ten behoeve van de verantwoording van gelden. Benodigde formatie: Benodigd budget: In 2014: € 10.417,00 In 2015: € 25.000,00 In 2016: € 25.000,00 Actiepunten: • Overnemen in eigen format van de gehanteerde systematiek bij het toekennen van de AWBZcompensatiemaatregel vanuit REC West. • Verduidelijken welke gevolgen de veranderingen in de AWBZ hebben voor leerlingen in het speciaal onderwijs die aanvullende ondersteuning nodig hebben op zorgterrein binnen het onderwijs en formuleren van passende oplossingen. Risicoanalyse: • Het geoormerkte budget is het maximale budget dat binnen het SWV VO Delflanden beschikbaar is voor dit programma. Wijzigingen in gemeentelijk beleid ten aanzien van de AWBZ in het onderwijs kunnen van grote invloed zijn op de inzet van zorgondersteuning in het speciaal onderwijs.
38
Hoofdstuk 9 Toewijzing van onderwijs- en zorgarrangementen binnen het SWV VO Delflanden Het binnen het samenwerkingsverband ontwikkelde model ‘van signaleren tot toewijzen van ondersteuningsarrangement’ is richtinggevend in het toewijzen van onderwijs- en zorgarrangementen bij de overstap van primair onderwijs naar voortgezet onderwijs, bij signalering binnen het regulier voortgezet onderwijs en toewijzen van ondersteuning en bij verwijzing naar de bovenschoolse FLEX-voorziening en Speciaal Voortgezet Onderwijs. . 9.1 Opschalen in ondersteuningsaanbod Vanuit een goede organisatie van de basisondersteuning, worden onderwijs- en opvoedbehoeften van leerlingen in een vroegtijdig stadium gesignaleerd en opgepakt. Dat kan starten bij de screening van onderwijskundig rapporten in de overstap van PO naar VO, maar ook bij signalering van leerlingen in in het reguliere voortgezet onderwijs. 9.1.1 Begeleidingsteam binnen de school Het begeleidingsteam binnen de school, te weten de zorgcoördinator van de school, de jeugdprofessional vanuit de gemeente en de begeleider (passend) onderwijs- en zorgarrangementen vanuit het Expertiseteam van het samenwerkingsverband, heeft bij de screening en signalering een belangrijke ondersteunende functie. Middels meelezen in onderwijskundige rapporten, observaties in de klas en gesprekken met de jongere, de ouders en de mentor/docent worden onderwijs- en/of opvoedbehoeften vertaald naar vraag gestuurde en handelingsgerichte ondersteuning. In eerste instantie wordt daarbij aangesloten op het ondersteuningsaanbod dat binnen de schoollocaties zelf aanwezig is. Middels consultatie en advies voelen docenten zich meer gesterkt en leren zij hun didactiek beter af te stemmen op de verschillen tussen leerlingen in de klas. Dit begeleidingsteam speelt tevens een rol bij hulpvragen op het gebied van onderwijs en opvoeding die de les overstijgen. De ondersteuning is veelal enkelvoudig van aard en gericht op het kind, de docent in de school of het gezin. Wanneer de ondersteuningsbehoefte van een leerling om een meer geïntegreerde aanpak van onderwijs en zorg vraagt of wanneer onvoldoende duidelijk is welke specifieke onderwijsen opvoedbehoeften de leerling heeft en welke ondersteuning het meest passend is, vormt het begeleidingsteam van de school de verbindende schakel naar het team van kernpartners in onderwijs en zorg dat aan de school verbonden is. Er vindt dan een opschaling in (vraag naar) ondersteuningsaanbod plaats.
39
9.1.2 Team van kernpartners Het team van kernpartners in onderwijs en zorg bestaat uit expertise vanuit het SWV, de Jeugdzorg, de JGZ en de leerplicht. De partners vertegenwoordigen met elkaar het brede terrein van onderwijs en zorg, met elk hun eigen wettelijke taken en verantwoordelijkheden. Voor de leerplichtambtenaar betekent dat onder meer toezicht en handhaving op verzuim en expertise vanuit veiligheid en justitie (jeugdreclassering), voor de Jeugdprofessional kennis uit de opvoedondersteuning, het welzijnswerk, de (geïndiceerde) jeugdzorg, de jeugd-ggz en de jeugd-LVG, voor de JGZ de expertise van onder meer huisartsen en medisch specialisten en voor het SWV expertise op het gebied van specifieke onderwijsbehoeften en speciaal onderwijs. Voor elk van de kernpartners is het mogelijk om op casuïstiek niveau, vanuit hun eigen achterban, expertise te laten “invliegen”, gericht op specialistische consultatie en/of aanvullend onderzoek. De kernpartners dragen er zorg voor dat deze expertise snel kan worden ingezet als dat nodig mocht blijken. Er wordt een omslag gemaakt van het bespreken van meerdere casuïstiek in een Zorg Advie Team, naar sneller en maatwerkgericht werken met kernpartners rondom individuele casuïstiek. Daarbij maakt de jeugdzorg een beweging naar voren en gebruikt de school als vindt- en werkplaats. Deze beweging vergroot de mogelijkheden om problemen niet alleen eerder te signaleren, maar ook sneller en adequater aan te pakken op basis van de inzet van de juiste expertise. In de komende twee jaar zullen de kernpartners met hun eigen achterban, verdere samenwerkingsafspraken maken, in afstemming met het gemeentelijk beleid op het gebied van de zorg voor jeugd. 9.2 Integrale aanpak bij vaststellen van ondersteuningsbehoeften Bij meer complexe onderwijs- en opvoedvragen, is het de taak en verantwoordelijkheid van het team van kernpartners om te zorgen voor (de totstandkoming van) een integrale ondersteuningsaanpak. Door de kernpartners wordt gewerkt volgens het principe: één kind, één gezin, één plan. Eén van de kernpartners heeft de regie, zorgt voor de totstandkoming van het plan en draagt er zorg voor dat duidelijk is wie welke taken en verantwoordelijkheden heeft bij de uitvoering van het plan. De jongere (en het gezin) staat centraal in onderwijs en zorg: het gaat om diens belangen en behoeften. De integrale aanpak onderwijs en jeugdzorg heeft het doel om de kernpartners die zijn betrokken bij de opvoedingsdomeinen onderwijs, gezin en vrije tijd te laten samenwerken om, indien nodig, te komen tot het toekennen van gecombineerde onderwijs- en zorgarrangementen. De professionals werken daarbij vraaggericht: • Wat heeft de school vanuit de basisondersteuning gedaan? • Wat zijn de onderwijs- en opvoedbehoeften van de leerling? • Welke ondersteuningsbehoeften heeft de school? • Wat zijn ondersteuningsbehoeften van de ouders? • Wat zijn de doelen die we, aansluitend op de behoeften van de leerling, willen behalen? • Kan de leerling met de extra ondersteuning binnen de eigen school blijven?, Zo ja: o Welke ondersteuning is het meest passend? o Wie doet daarin wat (onderwijs/zorg/ouder)? o Welke kosten komen bij het onderwijs- en zorgarrangement kijken? Zo nee: o Wat heeft de leerling dan nodig? o Een andere reguliere school (met extra ondersteuning) o Een tijdelijke plaats in de FLEX-voorziening o Een plaats in het VSO? o Tijdelijk geen onderwijs, maar zorg (behandeling) o Wie doet daarin wat (onderwijs/zorg/ouder)? o Welke kosten komen bij het onderwijs- en zorgarrangement kijken? Bij de beantwoording van deze vragen kan gebruik worden gemaakt van bijvoorbeeld handelingsgerichte psychodiagnostische screeningsinstrumenten, het VPI (Vraag Profiel Instrument), de risico-inventarisatieschaal of de Zelfredzaamheidsmatrix. Nadere afstemming over het gebruik van instrumenten voor signalering, vraagverheldering, check op leefdomeinen en diagnose en screening vindt met de gemeenten plaats. Werken vanuit ‘één kind, één gezin, één plan’ kan de zorg aan het kind verbeteren, omdat het leidt tot de keuze voor een gecombineerde (of integrale) aanpak: een aanpak die zich richt op de jongere in zijn/haar context: gezin, school en vrije tijd. In samenspraak met de betrokken partijen worden onderwijs- en opvoedbehoeften geformuleerd, die worden vertaald naar gemeenschappelijke onderwijs- en zorgdoelen opgenomen in een gezamenlijk ontwikkelingsperspectief/integraal plan. Het plan is de inhoudelijke onderlegger voor de onderwijs- en zorgtoewijzing.
40
De integrale aanpak doorloopt grofweg de onderstaande stappen: 1) Signaleren van een onderwijs- en/of opvoedbehoefte ; 2) Verzamelen van aanvullende informatie (leerling, mentor, docententeam, verwijzende school, ouders/ verzorgers, starten van groeidocument, indien noodzakelijk mede aan de hand van VPI); 3) Vaststellen ondersteuningsbehoeften van leerling, school en ouders/verzorgers; 4) Bespreken in team van kernpartners met ouders/verzorgers en leerling (vaststellen van ondersteuningsbehoeften van leerling, school en ouders/verzorgers, toewijzen van een onderwijs- en zorgarrangement, opstellen actieplan/ontwikkelperspectief/integraal ondersteuningsplan, vaststellen uitvoerders, vaststellen regievoerder); 5) Melden bij Loket Passend Onderwijs (registreren, afgifte van besluit, aanwijzing of toelaatbaarheidsverklaring en monitoren); 6) Plan-do-check-act: evalueren van gestelde dolen, beoordelen effectiviteit van de ingezette ondersteuning, eventueel aanpassen ontwikkelperspectief/integraal ondersteuningsplan. 9.3 Toeleiding naar het bovenschoolse FLEX-college of het Voortgezet Speciaal Onderwijs Een leerling is toelaatbaar tot het bovenschoolse FLEX-college of het VSO als kan worden aangetoond dat de extra ondersteuning in het regulier onderwijs niet voldoende is voor de ondersteuningsbehoefte van de leerling, vanwege de onderwijsbehoeften in relatie tot de aard van de onderwijsbeperking. 9.3.1 Toeleiding vanuit het regulier VO Bij het bepalen van de toelaatbaarheid van leerlingen uit het regulier onderwijs naar het FLEX-college of het VSO geldt als uitgangspunt dat de stappen in de bovenbeschreven integrale aanpak moeten zijn doorlopen. Een uitzondering hierop is de plaatsing van leerlingen in het FLEX-college vanuit een crisissituatie in het regulier onderwijs. Ouders, begeleidingsteam en partners in onderwijs en zorg spelen in het voortraject ter bepaling van de toelaatbaarheid een grote rol. Geëvalueerde doelen in het voor de leerling opgestelde ontwikkelingsperspectief en de vastgestelde onderwijsbehoeften vanuit het Vraag Profiel Instrument (VPI) zijn belangrijke documenten bij het verwijsadvies. De prikkel tot indiceren op basis van een diagnose verdwijnt. Er is sprake van handelingsgerichte diagnostiek op basis waarvan de intensieve vorm van onderwijsondersteuning kan worden toegekend. In de overweging welke vorm van onderwijs het meest passend is voor deze leerling met deze specifieke onderwijsen opvoedbehoeften, zijn de criteria die gelden voor verwijzing naar onderwijs in cluster 3 of 4 richtinggevend. Ter toetsing van criteria kan, indien noodzakelijk, door elk van de kernpartners, vanuit eigen achterban, expertise “ingevlogen” worden, gericht op specialistische consultatie en/of aanvullend medisch of psychodiagnostisch onderzoek. In schema 1 is de gehele routing van signalering tot toewijzing van een ondersteuningsarrangement schematisch weergegeven 9.3.2 Toeleiding vanuit het PO/SO Bij de overgang van PO of speciaal onderwijs (SO) naar het VSO wordt de onderstaande procedure gevolgd: • De leerling wordt, in de overstap van PO/SO naar VO/VSO, geregistreerd in OT als leerling met een extra intensieve ondersteuningsbehoefte • Het PO/SO levert digitaal de benodigde informatie aan, waaronder een geëvalueerd ontwikkelingsperspectief en de vastgestelde onderwijs- en opvoedbehoeften van de leerling. Daarbij wordt rekening gehouden met criteria die logisch en acceptabel zijn voor een verwijzing naar cluster 3 of 4. De criteria zijn terug te vinden op de website van het samenwerkingsverband. • De ouders krijgen van de verwijzende school, conform alle leerlingen in de overstap PO - VO, een unieke code. • Ouders melden hun kind aan bij de VSO-school van zijn/haar keuze. • VSO-school logt in, aan de hand van de unieke code in OT en haalt daar uit de informatie van de verwijzende school. • De VSO-school doet eventueel aanvullend onderzoek of gebruikt de resultaten van onderzoek, nodig om te onderbouwen dat deze leerling is aangewezen op het VSO. • Het VSO beoordeelt of de leerling in aanmerking komt voor plaatsing in het VSO. • Het VSO formuleert het ondersteuningsaanbod en beoordeelt of dit binnen de schoollocatie kan worden geboden. Ja → De school stelt een (aanvullend) ontwikkelingsperspectief op
41
De school legt het dossier van de leerling voor aan Loket Passend Onderwijs ten behoeve van afgifte TLV, registratie en monitoring. Nee → VSO meldt terug bij PO/SO. Deze begeleiden de ouders en leerling naar een beter passende onderwijsplek (zorgplicht).
42
Schema 1: Van signalering tot toewijzen van (integraal) ondersteuningsarrangement
9.4 Loket Passend Onderwijs Medewerkers in het Loket Passend Onderwijs hebben de taak om toegekende onderwijs- en zorgarrangementen te registreren, besluiten, aanwijzingen en toelaatbaarheidsverklaringen af te geven, en arrangementen te monitoren. Daarnaast vindt monitoring op kosten van onderwijsarrangementen in relatie tot begroting plaats. 9.4.1 Afgifte besluit inzet onderwijsarrangementen De gedragswetenschapper van het SWV die participeert in het kernteam van partners in onderwijs en zorg, draagt er zorg voor dat dossiers van leerlingen met een toegekend extra ondersteuningsaanbod bij het Loket Passend Onderwijs worden geregistreerd en gemonitord. Vanuit het Loket Passend Onderwijs wordt het dossier getoetst op de doorlopen stappen en een ondersteuningsbesluit afgegeven, met daarop de start- en verwachte einddatum en het overeengekomen ondersteuningsarrangement, incluis bijbehorende bekostiging. 9.4.2 Afgifte toelaatbaarheidsverklaringen Het is wettelijk verplicht dat een commissie van deskundigen een eindadvies afgeeft ten aanzien van de toelaatbaarheid tot het VSO. Een klein team van deskundigen binnen het Loket Passend Onderwijs, heeft als taak om een laatste check op dossierinhoud uit te voeren. Dit kleine team van deskundigen bestaat uit een gedragswetenschapper van het SWV (niet degene die als partner aan de school is verbonden) en een tweede deskundige, afhankelijk van de ondersteuningsvraag van de leerling. Controle vindt plaats op: o Compleetheid van dossier o Ontwikkelingsperspectief en consensus ouders o Voldoende onderbouwing dat het reguliere onderwijs de ondersteuning niet kan bieden o Integraliteit van plan (onderwijs en zorg) o Onderbouwing waarom het VSO de passende ondersteuning eventueel wel kan bieden. o Indien van toepassing: advies ten behoeve van leerling vervoer o Indien van toepassing: beoordeling extra inzet AWBZ Bij een positief VSO-advies wordt vanuit het Loket Passend Onderwijs een verklaring afgegeven met daarop vermeld het nummer van de toelaatbaarheidsverklaring, de indicatieduur ( start- en einddatum) passend bij het ondersteuningsaanbod en het daarbij behorende bekostigingsniveau van de ondersteuning (categorie 1, 2 of 3). Het Loket Passend Onderwijs van het SWV geeft een toelaatbaarheidsverklaring af. De VSO-school beslist over de toelating. Indien de VSO-school waar de leerling is aangemeld, de leerling niet zelf kan plaatsen, moet die VSO-school zorg dragen voor een zo passend mogelijke plek op een andere school (zorgplicht). Zonder TLV is toelating op een VSOschool in ieder geval niet mogelijk. 9.4.3 Toewijzen van extra ondersteuning in VMBO en PrO Ten behoeve van de POVO-procedure voeren deskundigen van het Loket Passend Onderwijs de onderstaande taken uit: a) Geven van voorlichting over de vorm, inhoud en toelatingscriteria met betrekking tot Praktijkonderwijs, VMBO met/zonder leerwegondersteuning, HAVO en VWO en Speciaal Voortgezet Onderwijs; b) Geven van voorlichting en advies over noodzakelijk onderzoek voor het verkrijgen van een Aanwijzingen LWOO of Toelaatbaarheidsverklaringen Praktijkonderwijs of VSO; c) Geven van voorlichting en advies ten aanzien van leerlingen die mogelijk in aanmerking komen voor extra ondersteuning op grond van specifieke onderwijsbehoeften anders dan LWOO, PrO en VSO, d) Uitvoeren didactisch onderzoek, intelligentieonderzoek en sociaal-emotioneel onderzoek, specifiek gericht op ondersteuning in LWOO of PrO. e) Bespreken in de PCL en toewijzen van onderwijs- en zorgarrangementen, waaronder LWOO en PrO; f) Ondersteuning van en bemiddeling bij scholen en ouders wanneer sprake is van overstapproblematiek; g) Afgeven Aanwijzingen LWOO en Toelaatbaarheidsverklaringen PrO en VSO; h) Monitoren van leerlingen met een onderwijs- en zorgarrangement in het VO en VSO; i) Inventarisatie van knelpunten of ontwikkelingen in de procedurele afspraken en jaarlijkse terugkoppeling van de resultaten aan het POVO-beraad. De gegevens die zijn verzameld en de informatie die de PCL heeft verkregen in het gesprek met de basisschool vormen de basis voor het opstellen van een ontwikkelperspectief/handelingsplan voor de betreffende leerling. Dit startdocument is voor de VO-school oproepbaar vanuit de digitale applicatie Onderwijs Transparant. Dat geldt uiter-
44
aard alleen als die specifieke leerlingen zich ook op de betreffende school voor voortgezet onderwijs hebben ingeschreven. 9.4.4
Monitoren op terugplaatsing of overplaatsing na verstrijken van termijn van arrangement
Onderwijs- en zorgarrangementen in het bovenschoolse FLEX-college en het VSO kennen een bepaalde mate van tijdelijkheid die terug te vinden is in de ondersteuningsverklaring of de toelaatbaarheidsverklaring. Vanuit het Loket Passend Onderwijs wordt gemonitord op de looptijd van de onderwijsarrangementen. In handelingsplannen of ontwikkelingsperspectieven worden afspraken gemaakt over de (tussentijdse) evaluatie van het onderwijsarrangement en of de doelen die geformuleerd zijn, worden behaald. Toelaatbaarheidstermijn VSO Voor leerlingen die naar het VSO worden verwezen wordt jaarlijks bekeken of deze plaats nog steeds het meest passend is of dat terugplaatsing naar het reguliere onderwijs of overplaatsing naar een andere voorziening meer gewenst is. Wanneer bij de behandeling van de aanvraag duidelijk is dat een leerling niet terug zal keren naar het regulier onderwijs is een verklaring mogelijk die geldig is voor de gehele schoolloopbaan. Binnen het Loket Passend Onderwijs zullen de aanmeldingen, plaatsingen en terug- en doorplaatsingen worde gemonitord. Als de periode waarvoor verblijf op het VSO is toekend afloopt, zijn er twee mogelijkheden: 1) Er wordt door de VSO-school opnieuw een aanvraag voor een TLV ingediend bij het SWV. 2) De leerling kan terug naar het regulier onderwijs. In beide gevallen geldt dat de doelen in ontwikkelperspectief met ouders en de leerling zijn geëvalueerd en de onderwijs- en zorgbehoeften van de leerling opnieuw zijn beoordeeld en vastgelegd. Als de leerling kan terugstromen naar het regulier onderwijs, zoekt de VSO-school een reguliere school die aan de ondersteuningsbehoefte van de leerling tegemoet kan komen. Het Loket Passend Onderwijs heeft hierbij een ondersteunende rol. Tussen de VSO-school en de VO-school worden afspraken gemaakt over de nazorg vanuit het VSO. De VSO-school helpt de VO-school met het opstellen van een aangepast ontwikkelperspectief. De reguliere school vraagt eventueel extra ondersteuning aan bij het SWV. Toelaatbaarheidstermijn VSO voor leerlingen met een ernstig meervoudige beperking Bij leerlingen met een ernstig meervoudige beperking (EMB) bestaat er geen twijfel over de noodzaak om in aanmerking te blijven komen voor toelaatbaarheid tot (de zwaarste categorie van) het speciaal onderwijs. Bij EMB-leerlingen gaat het om leerlingen met: a) Een laag ontwikkelingsperspectief ten gevolge van een ernstige verstandelijke beperking (IQ < 35), vaak met moeilijk te ‘lezen’ gedrag en ernstige sensomotorische problematiek (zoals ontbreken van spraak, bijna niet kunnen zitten/staan), of b) Een matig tot lichte verstandelijke beperking (IQ tussen 35 en 70) en een grote zorgvraag ten gevolge van ernstige en complexe lichamelijke beperkingen, of c) Een matig tot lichte verstandelijke beperking (IQ tussen 35 en 70) in combinatie met moeilijk te reguleren gedragsproblematiek als gevolg van ernstige psychiatrische stoornissen. Het Loket Passend Onderwijs van het SWV VO Delflanden gaat over tot de vaststelling van een vereenvoudigde procedure voor het vaststellen van de toelaatbaarheid van EMB-leerlingen. Dat houdt in dat bij de overstap van SO naar VSO een nieuwe toelaatbaarheidsverklaring wordt aangevraagd bij het Loket Passend Onderwijs. Deze verklaring is vervolgens geldig gedurende het hele verblijf op het VSO. In elk geval verlaten de leerlingen het voortgezet speciaal onderwijs aan het einde van het schooljaar waarin zij de leeftijd van 20 jaar hebben bereikt.
45
9.5 Programma 2014 -2016 gericht op het toewijzen van onderwijs- en zorgarrangementen De wetgeving vereist dat duidelijk moet zijn waaraan de beschikbare middelen voor de extra ondersteuning worden besteed. Vanuit het kader integraal toezicht worden door de Inspectie getoetst op de kwaliteitsaspecten resultaten, management en organisatie en kwaliteitszorg. Dat vraagt om een effectieve monitoring van gegevens Programma 7: Loket Passend Onderwijs Medewerkers binnen het Loket Passend Onderwijs dragen er mede zorg voor dat op een systematische en transparante manier (complexere) onderwijs- en zorgbehoeften in kaart worden gebracht, dat wordt gewerkt met een gemeenschappelijk diagnostisch instrumentarium en dat , indien van toepassing een integraal, op de jeugdige en het bijbehorend systeem gericht, aanbod aan ondersteuning wordt geboden, gemonitord en wordt geëvalueerd. Beoogde resultaten: Doelen Kwalitatief: 1. Het tijdig, effectief en transparant toewijzen van extra ondersteuning op de schoollocaties. • Terugdringen van de bureaucratie. 2. Afgifte besluiten inzet onderwijsarrangementen • Onderwijs- en zorgarrangementen worden integraal (incluis LWOO en PrO) en toelaatbaarheidsverklaaangeboden: één kind-één gezin-één plan. ringen. • Onderzoek heeft handelingsgericht plaatsgevonden. 3. Inventariseren van de beoogde kwalitatieve en kwantitatieve resultaten bij de inzet van de diverse Kwantitatief: arrangementen uit de programma’s middels uitzet• Leerlingen en ouders zijn binnen twee weken na ten van tevredenheidsonderzoeken. doorzetting vanuit het begeleidingsteam op de 4. Monitoren op terugplaatsing of overplaatsing na school uitgenodigd om nader invulling te geven aan verstrijken van termijn van arrangement een onderwijs- zorgarrangement. 5. Sturen op uitgaven in relatie tot begroting. • Minimaal 85% van de docenten/scholen, ouders en 6. Klachtenafhandeling. leerlingen zijn tevreden over de manier waarop de procedure van toewijzing en monitoring heeft plaatsgevonden. Benodigd budget: Benodigde formatie: In 2014: € 123.096,00 In 2014: 1,8 fte In 2015: € 175.846,00 In 2015 en 2016 : oplopend naar 2,4 fte In 2016: € 200.900,00 Wijze van monitoren: • Tevredenheidsonderzoeken bij scholen/docenten, ouders en leerlingen. • Monitoren op terugplaatsing. • Monitoren op uitgaven in relatie tot begroting. Actiepunten: • Uitwerking van een format voor één kind, één gezin, één plan, waarin de inhoud en financiën gesplitst naar onderwijs en zorg worden opgenomen. • In beeld brengen en afstemmen van ondersteuningsinstrumenten vanuit het onderwijs en de gemeenten. • Onderzoek naar mogelijkheden om te komen tot ontschotting van budgetten onderwijs en zorg. • Verkennen van mogelijkheden om gezamenlijk met gemeenten te komen tot inkoop en co-financiering van arrangementen. • Verder uitwerken van de gezamenlijke verkenning van de hulpvraag (integrale diagnose): eenvoudige, slimmer en doelmatiger. • Ontwikkelen van efficiënt registratiesysteem ten behoeve van de toewijzing en monitoring van integrale onderwijs- en zorgarrangementen gericht op kwaliteit- en kwantiteitmetingen 9aantallen, doorlooptijden, type ondersteuning, effectmeting en tevredenheid). • Ontwikkelen van rapportageformat voor het leveren van beleidsinformatie. Risicoanalyse:
46
Hoofdstuk 10 Doorlopende schoolcarrière in relatie met onderwijs- en zorgarrangementen De overgang van primair onderwijs naar voortgezet onderwijs en van voortgezet onderwijs naar vervolgonderwijs (MBO, HBO of WO) zijn belangrijke momenten die in hoge mate het schoolsucces van de leerling bepalen. Iedere leerling moet terecht komen op een school die aansluit bij diens mogelijkheden en behoeften. In het samenwerkingsverband voortgezet onderwijs Delflanden wordt gestreefd naar zo passend mogelijk onderwijs voor elke leerling. De scholen binnen het samenwerkingsverband gaan daarbij uit van de talenten en de ontwikkelingsmogelijkheden van de leerlingen. Goed onderwijs, een systematische dossieropbouw en een zorgvuldig gebruik van gegevens zijn voorwaarden voor een doorlopende schoolcarrière. Bij de overgangen in het onderwijs zijn veel actoren betrokken en spelen veel factoren een rol. Het is van belang dat zowel de afleverende school als de aannemende school in dit proces goed samenwerken. De afleverende school heeft goed zicht op de leerling. Niet alleen op didactisch terrein, maar ook op het gebied van het sociaal-emotioneel functioneren. Op basis van het leerlingvolgsysteem en de (jaren)lange ervaring met de leerling, kan de school een goede inschatting maken welke mate van ondersteuning de leerling binnen het vervolgonderwijs nodig heeft; m.a.w. welke competenties en welke onderwijsbehoefte(n) heeft de leerling. De kans op succesvol vervolgonderwijs wordt zo vergroot. 10.1 Overstap primair onderwijs – voortgezet (speciaal) onderwijs Het SWV VO Delflanden 28.09 beschrijft al jarenlang de procedure die moet worden gevolgd bij de overstap van het vi basisonderwijs naar de scholen van voortgezet onderwijs in de brochure “(zorg) leerlingen in beeld’ . Deze brochure is bestemd voor de leerkrachten van groep 8, intern begeleiders, schooldirecteuren uit het (speciaal) basisonderwijs en mentoren en coördinatoren van voornamelijk de brugklassen in het voortgezet onderwijs. In deze POVO- procedure zijn de afspraken vastgelegd zoals deze gelden voor en tussen alle scholen van PO en VO in de gemeenten Delft, Pijnacker-Nootdorp en Den Hoorn en Schipluiden. In deze procedure wordt de overgang van leerlingen van het (speciaal) basisonderwijs naar het VO geregeld en begeleid. De POVO-procedure wordt jaarlijks geëvalueerd en waar nodig bijgesteld. 10.1.1 Doelstellingen van de POVO-procedure Een goed schooladvies voor iedere leerling uit het primair onderwijs die de overstap maakt naar het voortgezet onderwijs staat centraal Een leerling moet terechtkomen in het onderwijstype dat het beste aansluit op zijn/haar mogelijkheden en wensen. De leerling moet zich thuis voelen op de gekozen school. Het streven is dat elke leerling zonder vertraging het diploma van het geadviseerde schooltype haalt. De leerling moet niet worden overvraagd, noch worden ondervraagd voor wat betreft zijn/haar capaciteiten en inzet. De leerling dient met zoveel mogelijk plezier aan de slag te gaan. Het geadviseerde onderwijstype moet goed aansluiten op verdere opleidings- en beroepswensen van de leerling. Efficiënte en handelingsgerichte onderwijs- en zorgtoewijzing voor leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte Door het maken van heldere afspraken rondom toetsing, het creëren van mogelijkheden om samen met de basisschool (en eventueel ouders en leerling) de onderwijsbehoeften in kaart te brengen, te koppelen aan de benodigde ondersteuning binnen de school en eventueel daarbuiten, wordt zorg gedragen voor een efficiënte en handelingsgericht onderwijs- en zorgtoewijzing. Uniformiteit en transparantie in de aanmeldingsprocedure binnen het voortgezet onderwijs De POVO-procedure is erop gericht het proces van schoolkeuze, aanmelding en toelating helder te laten verlopen. Voor ouders/verzorgers betekent dit dat zij duidelijke informatie krijgen over de onderwijs- en ondersteuningsmogelijkheden in het voortgezet onderwijs en dat de overstap van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs begrijpelijk en volgens afspraak verloopt. Scholen weten welke procedure is afgesproken en houden zich hieraan. Het is duidelijk wat van alle actoren mag worden verwacht en waar de actoren op kunnen rekenen.
47
10.2 Overstap voortgezet onderwijs – voortgezet (speciaal) onderwijs Aan het eind van elk schooljaar zijn er leerlingen die op grond van leerprestaties (soms gerelateerd aan de sociaalemotionele ontwikkeling en gedrag) moeten overstappen naar een ander niveau of type van onderwijs. Het is belangrijk dat een besluit hierover, in gezamenlijkheid met ouders/verzorgers en leerling, in een vroegtijdig stadium wordt genomen, zodat tijdig een passende onderwijsplek elders voorhanden is. De scholen hebben hierin een zorgplicht te vervullen. Minder presteren dan in eerste instantie werd verwacht, hoeft overigens niet altijd te leiden tot doorstroom of afstroom. Dat hangt mede af van de ondersteuningsbehoefte, de cognitieve capaciteiten en de motivatie van de leerling en de opvangmogelijkheden binnen de school. Indien bij een leerling sprake lijkt van een mogelijke overstap naar een ander onderwijsniveau of onderwijstype, dient het begeleidingsteam op de school, vroegtijdig te worden betrokken. Mede met de inzet van de kernpartners in onderwijs en zorg, kan dan het best passende onderwijs worden ingezet. 10.3 Overstap voortgezet onderwijs – vervolgonderwijs In de regio Haaglanden wordt goed samengewerkt tussen VO- en MBO-scholen, ROC’s (Regionale Opleidingscentra) en gemeenten. De samenwerking wordt vormgegeven vanuit Spirit4you. Doel is om voortijdig schooluitval terug te dringen en de doorstroom van vmbo naar mbo en arbeidsmarkt te bevorderen. Het voorkomen van vroegtijdig schoolverlaten, een goede loopbaan oriëntatie en een goed begeleide aansluiting op vervolgonderwijs en arbeidsmarkt voor kwetsbare doelgroepen zijn binnen het SWV VO Delflanden en de drie gemeenten eveneens onderwerp van gesprek. Voor leerlingen die vanuit de FLEX-voorziening doorstromen naar het MBO, heeft het SWV specifieke afspraken gemaakt binnen het MBO over de overdracht. De komende twee jaar zal, aan de hand van cijfers, gekeken worden of er nog aanvullende programma’s nodig zijn om de doorstroom voor kwetsbare doelgroepen verder te bevorderen.
48
Hoofdstuk 11 Samenwerken met ouders 11.1 Visie op de relatie ouders – onderwijs Een van de speerpunten van passend onderwijs is het versterken van de positie van de ouders. Om leerlingen optimale ontwikkelingskansen te bieden is samenwerking tussen school en ouders van groot belang. Een positief en regelmatig contact tussen school en ouders bevordert de ontwikkeling en het leren van jongeren. Contact moet dus onderdeel zijn van algemeen schoolbeleid op elke school, voor alle leerlingen. Maar het is nog eens extra belangrijk wanneer er zorgen zijn en een leerling of zijn of haar gezin extra ondersteuning nodig heeft. School en ouders: partnerschap In de route ‘van intake tot toewijzing van ondersteuningsaanbod’, is het afstemmen en samenwerken met ouders een van de uitgangspunten. De kennis van ouders over hun kind en van de school over deze leerling vullen elkaar heel goed aan. Ouders hebben over het algemeen een betere kijk op het welbevinden van hun kind, de emotionele ontwikkeling, de kansen en bedreigingen en zicht op hoe het kind de school ervaart. Scholen hebben vaak goed zicht op de cognitieve ontwikkeling en het (sociaal) gedrag van het kind in de schoolcontext. De informatie van ouders is daar een belangrijke aanvulling op. De oorzaak van problemen moet soms ook gezocht worden in de schoolsituatie in plaats van in aanleg van het kind of de opvoedsituatie thuis. Uit divers onderzoek is gebleken dat als ouders betrokken zijn bij de schoolvoortgang van hun kind, dit een positief effect heeft op de leerprestaties. Bundeling van kennis en ervaring van ouders en school komt daarom de pedagogische aanpak en ondersteuning voor een kind ten goede. School en ouders zijn partners als het gaat om het bieden van een passend ondersteuningsaanbod. Delen van verantwoordelijkheden Wettelijk gezien hebben scholen de plicht om ouders te informeren over de vorderingen van hun kind en de eventuele extra ondersteuning die nodig is. Maar informeren alleen is niet voldoende voor goed partnerschap. Het is van belang om te investeren in een gedeelde verantwoordelijkheid met ouders. En om hen vanaf het begin bij het onderwijs en de ondersteuning van de school te betrekken, niet pas als er problemen zijn. Zonder de inzet en betrokkenheid van ouders, is het niet mogelijk om de onderwijs- en opvoedbehoefte van een leerling in beeld te brengen en te zorgen voor passende ondersteuning. Vanuit het onderwijs en de jeugdzorg wordt verwacht dat zij ouders als partner erkennen; dat ouders serieus genomen worden, goed en tijdig worden geïnformeerd, dat zij zich betrokken voelen bij het leren van het kind en ook geïnteresseerd zijn in de visie van ouders op de ontwikkeling van hun kind. Van ouders wordt verwacht dat ze, als primair verantwoordelijk voor de opvoeding en het welzijn van hun kind, dat doen wat bijdraagt aan een succesvolle onderwijs carrière van hun kind. Dat houdt bijvoorbeeld in dat zij informatie delen met de school die van belang is voor een goede ondersteuning in de school, leerlingen thuis ondersteunen bij hun schoolwerk, meewerken aan eventuele onderzoeken om de ondersteuningsvraag van hun kind in beeld te krijgen. Handelingsgericht werken Een oplossingsgerichte en handelingsgerichte aanpak kan voorkomen dat ouders de ondersteuning vanuit de school voor hun kind als bemoeizucht ervaren. Ontevredenheid of weerstand van ouders ontstaat vaak doordat ouders (vinden dat ze) te weinig of te laat voor extra gesprekken zijn uitgenodigd. Vaak pas na het besluit dat er hulp/ondersteuning van buitenaf nodig is. Dit pleit er voor om als school goed af te spreken op welke momenten in het ondersteuningstraject in elk geval met ouders overlegd wordt. Privacy Er is toestemming van ouders nodig voor bespreking van de leerling met voor de school externe hulpverleners en het inzetten van eventuele hulpverlening. Dan heeft de school namelijk te maken met de Wet op de bescherming Persoonsgegevens en op wetgeving waaraan instellingen, zoals schoolmaatschappelijk werk, jeugdgezondheidszorg of leerplicht gebonden zijn. Het gaat hierbij vaak om gevoelige zaken, waarbij de opstelling en aanpak van ouders en de gezinssituatie in het geding kunnen zijn. Dat maakt het des te meer noodzakelijk dat hierover zeer zorgvuldig met ouders gecommuniceerd wordt, waarbij het belang van het kind steeds voorop zal staan en de bindende factor vormt. De school beschikt over een privacyreglement. Hiervan wordt melding gemaakt in het schoolondersteuningsprofiel, schoolgids of schoolplan. Het privacy protocol is veelal terug te vinden op de website van de stamschool. De kernpartners hebben gezamenlijk een privacyreglement opgesteld. Hierin zijn de afspraken vastgelegd over het zorgvuldig omgaan met persoonsgegevens door de kernpartners van de school. Deze is terug te vinden op de website van het samenwerkingsverband.
49
11.2 Ouders in passend onderwijs Zodra er bij een leerling extra ondersteuningsbehoeften blijken, heeft de ouder een aantal taken, rechten en plichten. Kiezen van een passende school en zorgplicht De overstap van leerlingen uit het (speciaal) basisonderwijs en uit het speciaal onderwijs naar het voortgezet onderwijs wordt in het laatste jaar van verblijf op deze scholen nauwkeurig voorbereid. De ouders zijn daar uiteraard nauw bij betrokken. De ouders en leerlingen worden goed geïnformeerd over de overgang naar het voortgezet onderwijs, de advisering door het basis- of speciaal onderwijs, de afname van toetsen en/of testen bij leerlingen. Ook worden ouders geïnformeerd over de procedure van aanmelding, toelating en plaatsing van leerlingen. In verband met de toepassing van de zorgplicht is het mogelijk dat leerlingen niet toegelaten worden op de school waar zij zich aangemeld hebben, maar dat zij naar een andere school zullen moeten. De scholen voor primair- , speciaal onderwijs dragen zorg voor een adequate informatieoverdracht. Op grond van de wet op het primair onderwijs (artikel 42, lid 1) hebben ouders recht op inzage in het onderwijskundig rapport. De samenwerkingsverbanden primair onderwijs en voortgezet onderwijs voorzien in een web applicatie (Onderwijs Transparant) die de gehele aanmeldings- en plaatsingsprocedure regelt. Als een leerling bij de start van de middelbare school een extra ondersteuningsbehoefte heeft, is het aan de ouder om, zo mogelijk in overleg met de verwijzende school, een school te kiezen die aansluit bij de behoefte van de leerling. Op basis van de schoolondersteuningsprofielen van de scholen, kunnen ouders een beeld krijgen welke school de meest passende ondersteuning biedt. Dit vereist een actieve instelling van de ouders, die zich goed oriënteren op de mogelijkheden en onmogelijkheden van de scholen binnen het samenwerkingsverband. Nadat een leerling is aangemeld op een school en is vastgesteld dat de leerling extra ondersteuning nodig heeft, gaat de zorgplicht in, mits de school plaatsruimte heeft, de ouders de grondslag van de school respecteren en het kind voldoet aan het inrichtingsbesluit (er moet uitzicht zijn op het behalen van een diploma op het onderwijsniveau waarvoor het kind is aangemeld). De school waar de leerling is aangemeld, is verplicht om eerst te kijken of de leerling extra ondersteuning in de klas kan krijgen. Het schoolondersteuningsprofiel vormt hiervoor het uitgangspunt. Kan de school zelf geen passende onderwijsplek bieden, dan treedt de school hierover in overleg met de ouders. Gezamenlijk wordt gekeken naar een plek op een andere reguliere school binnen het samenwerkingsverband. Als het niet haalbaar is om een leerling binnen het regulier onderwijs te plaatsen, doet de school de ouders een aanbod voor een plek in het (v)so. De school van aanmelding doet op basis van het gesprek met de ouders een voorstel voor plaatsing op de andere school en begeleidt ouders en leerling naar deze nieuwe school. In dit proces wordt het begeleidingsteam van de school en eventueel de kernpartners in onderwijs en zorg betrokken. Het schoolbestuur van de school waar de ouders zich als eerste hebben gemeld, blijft tot plaatsing van de leerling op de juiste onderwijslocatie, de zorgplicht houden. Overleggen over het ontwikkelperspectief en handelingsplan Voor een leerling die extra ondersteuning of diepteondersteuning nodig heeft, stelt de school een ontwikkelingsperspectief op. Voor de lichtere onderwijsarrangementen wordt een kort handelingsplan opgesteld. In het ontwikkelperspectief staat het verwachte uitstroomniveau van de leerling. Ook wordt in het ontwikkelperspectief beschreven welke ondersteuning en begeleiding de leerling vanuit het onderwijs en eventueel de jeugdzorg krijgt om dit uitstroomniveau te halen, wat er van de leerling wordt verwacht en wat er van de ouders wordt verwacht. De school voert op overeenstemming gericht overleg met de ouders over het ontwikkelperspectief en handelingsplan. Ook de leerling wordt bij dit overleg betrokken. De school evalueert het ontwikkelingsperspectief jaarlijks met de ouders en stelt het zo nodig bij. Als ouders het niet eens zijn met het ontwikkelingsperspectief, dan is de school het eerste aanspreekpunt. Komen ouders en school er samen niet uit, dan kan men een onderwijsconsulent om advies vragen of een klacht indienen bij het schoolbestuur. In geval er een geschil ontstaat, kunnen de ouders dit ook voorleggen aan de tijdelijke, landelijke geschillencommissie passend onderwijs. Voor ouders van leerlingen in het voortgezet speciaal onderwijs opereert een tijdelijke geschillencommissie ontwikkelingsperspectief speciaal onderwijs. .
50
Hoofdstuk 12 Samenwerken met partners in onderwijs en zorg In de afgelopen jaren is het besef gegroeid dat het voor de oplossing van problemen van jongeren noodzakelijk is dat er tussen het onderwijs, de gemeenten en de instellingen voor jeugdhulp intensief wordt samengewerkt. Dat heeft geleid tot een visie en een werkwijze die wordt aangeduid als integraal werken: gezamenlijk en doelgericht werken aan een passende aanpak voor onderwijs-, opvoed- en ondersteuningsbehoefte(n) van jeugdigen, ouders en professionals op basis van één gezin, één kind, één plan en één regisseur. Uitgangspunt is het versterken van de eigen kracht en het handelingsrepertoire van alle betrokkenen. Met deze integrale benadering is onderwijs beter in staat om bij de analyse van problemen sterker de drie leefwerelden van jongeren te betrekken. Het gaat dan om de samenhang tussen onderwijs, gezin en vrije tijd. Onderdeel van de visie is dat een bundeling van expertise noodzakelijk is omdat het onderwijs het niet meer alleen kan. De problemen van jeugdigen zijn vaak zo complex en ingewikkeld dat een meervoudige en integrale benadering noodzakelijk is. Daarnaast is het voor de burger door de specialisatie en differentiatie en de daaraan gekoppelde functionarissen steeds moeilijker om door de bomen het bos nog te zien. 12.1 Passend Onderwijs afstemmen met de gemeenten In hoofdstuk 1 is reeds de vertaalslag gemaakt van de bestuurlijke visie op passend onderwijs en de gemeentelijke visie daar waar het gaat om de decentralisatie van de Jeugdzorg naar de uitvoeringspraktijk, zoals beschreven in dit ondersteuningsplan. Het ondersteuningsplan wordt niet vastgesteld voordat over een concept van het plan op overeenstemming gericht overleg (OOGO) heeft plaatsgevonden. Het overleg met burgemeester en wethouders vindt plaats overeenkomstig een procedure, vastgesteld door het samenwerkingsverband en de gemeenten. De procedure bevat een voorziening voor het beslechten van geschillen. Op de website van het samenwerkingsverband is de vastgestelde Procedure op overeenstemming gericht overleg tussen het Samenwerkingsverband VO Delflanden en de gemeenten Delft, Midden-Delfland en Pijnacker-Nootdorp zoals bedoeld in artikel 17a lid 9 WVO, terug te vinden. De gemeenten en het SWV VO Delflanden hebben vastgelegd dat zij het beleid, de inrichting en de uitvoering van de onderstaande gezamenlijke onderwerpen op het gebied van onderwijs en zorg met elkaar afstemmen: a) De jeugdzorg: Verbinding tussen de vormgeving van de ondersteuningsstructuren in het onderwijs en de zorg voor jeugd die per 1 januari 2015 onder de gemeentelijke verantwoordelijkheid valt. Met speciale aandacht voor: o De ontwikkeling van een functionaliteit die de verbinding borgt tussen het SPJ (jeugdteams)/sociale teams en de ondersteuningsstructuur in het onderwijs; o Het vierde contactmoment voor 15/16-jarigen van de Jeugdgezondheidszorg; o Signaleren via de verwijsindex; o De vaststelling van de inhoudelijke en financiële verantwoordelijkheid voor (onderdelen van) de zorgarrangementen waarbij zowel zorg- als onderwijsondersteuning aan de orde is. o Gezondheid en welzijn op school, waaronder voorkomen en monitoring ziekteverzuim, versterken fysieke en medische gezondheid en versterken psychisch welbevinden b) Leerlingenvervoer: Toeleiding/advisering naar benodigd leerlingenvervoer. c) Leerplicht: De aanpak van ongeoorloofd verzuim, thuiszitters en voortijdig schoolverlaters. De monitoring van deze leerlingen. d) Doorlopende leer- en zorglijnen: Met aandacht voor: o Monitoring en doorstroom van leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften in de overgang van po naar vo en van vmbo naar mbo; o Loopbaanoriëntatie en aansluiting op de arbeidsmarkt van kwetsbare doelgroepen in het onderwijs; e) Onderwijshuisvesting: Daar waar het passend maken van het onderwijs acties op het gebied van huisvesting vereist. In overleg kunnen het samenwerkingsverband en het college besluiten hier andere gemeenschappelijke thema's aan toe te voegen. De uitwerking van deze beleidsthema’s zijn daar waar mogelijk reeds in de verschillende hoofdstukken van het ondersteuningsplan opgenomen.
51
12.2. Samenwerking met de jeugd(gezondheid)zorg Naast het periodiek geneeskundig onderzoek (PGO) in het eerste of tweede jaar van de middelbare school, is de school ook een goede plek voor het vroeg signaleren van eventuele lichamelijke en geestelijke gezondheidsproblemen en het voorkomen daarvan in de adolescentiefase. Het extra contactmoment van de JGZ in de bovenbouw (vierde contactmoment) wordt in de loop van 2014 binnen het samenwerkingsverband VO Delflanden ingevoerd . Het vierde contactmoment krijgt een functie in het vroegtijdig signaleren van problemen op het gebied van gezondheid en welzijn op school en moet zich richten op individuele oplossingen en beleidsmatige verbeterpunten op het terrein van onderwijs en zorg. Een aantal thema’s op het gebied van gezondheid en welzijn zal, mede aan de hand van de uitkomsten uit de contactmomenten van de JGZ, in de periode 2014 – 2016 nader worden verkend en uitgewerkt ten behoeve van het versterken van de basisondersteuning binnen het onderwijs. De gezamenlijke ambitie van gemeenten en SWV is om de komende jaren enkele relevante thema’s op dit gebied te (laten) uitwerken in lesprogramma’s. Deze worden beschikbaar gesteld aan het onderwijs. Gedacht wordt daarbij onder andere aan programma’s van de GGD (gezonde school), de J-GGZ (diverse trainingen waaronder weerbaarheid), en Nibud (leren omgaan met geld en daarmee schulden voorkomen). De samenwerking tussen het onderwijs en de jeugdzorg is gericht op het realiseren van betere kansen en gezondere groei en ontwikkeling voor jeugdigen. Belangrijk voor het succes van passend onderwijs is de nabijheid en de snelle inzetbaarheid van zowel de geïndiceerde als de niet-geïndiceerde jeugdzorg. Een leerling die niet tot leren komt vanwege sociaal-emotionele belemmeringen of problemen in gezin of buurt, verdient een snelle en effectieve ondersteuning. Daarbij gaat het om de integraliteit in het werken: • een gezamenlijke inzet vanuit de jeugdhulp en het (speciaal) onderwijs op het moment dat er naast de inspanningen van ouders en andere opvoeders zowel inzet vanuit (speciaal) onderwijs als jeugdhulp nodig is: • waarbij de juiste ondersteuning ingezet wordt om de doelen van jeugdigen en gezinnen te behalen (eenvoudig of intensief en alles ertussen); • waarbij het integraal werken bijdraagt aan effectieve preventie en het versterken van het handelingsrepertoire van professionals; • waarbij beslissingen over de juiste inzet niet apart georganiseerd worden, maar (methodisch) onderdeel van onderwijs- en zorgprocessen of trajecten zijn. 12.3 Samenwerken op het terrein van het leerlingenvervoer Artikel 4 van de Wet op het primair onderwijs, van de Wet op de expertisecentra en van de Wet op het voortgezet onderwijs legt de opdracht tot het regelen van leerlingenvervoer neer bij de gemeenten. De onderwijswetgeving geeft ouders recht op een tegemoetkoming in de kosten van leerlingenvervoer door de gemeente wanneer dat voor het bezoeken van een school noodzakelijk is. De gemeenteraad moet in een verordening de voorwaarden vastleggen op grond waarvan ouders in aanmerking kunnen komen voor een tegemoetkoming. Vrijwel alle gemeenten gebruiken de modelverordening van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG, 2011) als basis voor hun eigen verordening, maar dat is niet verplicht. Een gemeente kan in de verordening een aantal keuzes maken, de verordening restrictief of ruimhartig toepassen en/of aanvullende beleidsregels opstellen. Daardoor kan op basis van dezelfde modelverordening een gevarieerde uitvoeringspraktijk ontstaan. De invoering van passend onderwijs per 01-08-2014 brengt ook een aanpassing in de verordening van het leerlingenvervoer met zich mee. De gemeentelijke verordening moet rekening houden ‘met de van de ouders redelijkerwijs te vergen inzet’ en voorziet erin dat het vervoer kan plaatsvinden op een wijze die voor de leerling passend is. Voor leerlingen van het voortgezet speciaal onderwijs geldt dat zij slechts aanspraak op bekostiging van vervoerskosten kunnen maken, wanneer zij wegens hun handicap op ander vervoer dan openbaar vervoer zijn aangewezen, dan wel vanwege hun handicap niet zelfstandig van het openbaar vervoer gebruik kunnen maken. De leerlingen van het voortgezet speciaal onderwijs worden daarmee gelijkgesteld aan leerlingen van het regulier voortgezet onderwijs. Daarmee vervalt de aanspraak op bekostiging van vervoer voor niet-gehandicapte leerlingen van het voortgezet speciaal onderwijs. De commissie voor indicatiestelling voor het speciaal onderwijs verdwijnt, waarbij de indicatiestelling komt te liggen bij de samenwerkingsverbanden. De gemeenten hanteren als algemeen uitgangspunt in het toekennen van ondersteuning: naar eigen kracht van het gezin en het netwerk, gericht op zelfredzaamheid en participatie, integrale ondersteuning vanuit onderwijs en jeugdzorg en terugdringen van de kosten in de zorg. De wet biedt de gemeenten ruimte om toe te werken naar een passend aanbod van vervoer, dat aansluit bij de ondersteuningsbehoefte van de leerling en diens gezin, zowel in de mate van inzet van het door de gemeente georganiseerde vervoer, als de vorm waarin het vervoer wordt georgani-
52
seerd. Het is de wens van de gemeenten dat de precieze behoefte van de ouders en leerling aan leerlingenvervoer, samen met het gezin en de leerling in kaart wordt gebracht. De bijdrage van de gemeenten op het gebied van het leerling vervoer wordt dan bezien vanuit het totale, op maat gemaakte ondersteuningspakket, één kind-één gezinéén plan. In dit plan wordt uitgegaan van de basisprincipes die de gemeenten hanteren: uitgaan van eigen kracht en de kracht van het netwerk, maximale participatie en streven naar zelfredzaamheid. Wat Passend onderwijs precies gaat betekenen voor het leerlingenvervoer valt vooraf slecht in te schatten. De duidelijkste verandering is dat een VSO-plaatsing niet meer automatisch recht geeft op leerlingenvervoer. Alleen als een leerling door een beperking niet in staat is om zelfstandig te reizen, kan aanspraak worden gemaakt op leerlingenvervoer. Wie dat bepaalt en op basis waarvan is niet in de wet vastgelegd en is daarmee overgelaten aan gemeenten, in samenspraak met schoolbesturen. De gemeenten en het SWV VO Delflanden vinden het wenselijk als de toeleiding naar het leerling vervoer een plek krijgt binnen het samenwerkingsverband. De vraag of leerling vervoer wel of niet aan de orde is dient te worden besproken met ouder, leerling en school bij het samenstellen van een passend onderwijsarrangement. Daarbij moet worden nagedacht over de manier waarop de zelfredzaamheid van de jeugdige het beste kan worden gestimuleerd en de eigen kracht van de ouders en het netwerk kan worden geactiveerd. Een medewerker van het Loket Passend Onderwijs voert over de uitkomsten van dit gesprek overleg met de desbetreffende gemeente en adviseert de gemeente over wat het kind en de ouders echt nodig hebben aan vervoersondersteuning. Gedurende de looptijd van het ondersteuningsplan zullen het samenwerkingsverband en de gemeenten gezamenlijk monitoren welke meerwaarde het opnemen van het leerling vervoer in een passend onderwijsarrangement heeft. 12.4 Samenwerken met leerplicht Voorkomen van en monitoren op verzuim De stamschool is primair verantwoordelijk voor het tegengaan van verzuim van leerlingen. Op alle scholen binnen het SWV VO Delflanden wordt gewerkt met het Meldprotocol verzuim en schooluitval regio Haaglanden. Het Meldprotocol maakt de verantwoordelijkheidsverdeling inzichtelijk bij de melding en afhandeling van verzuim en schooluitval. Het Meldprotocol richt zich op verzuim van leerplichtige en kwalificatie plichtige jongeren onder de 18 jaar en verzuim van niet-Leerplichtige jongeren van 18 tot 23 jaar zonder startkwalificatie. Indien een ingeschreven leerling van een school van voortgezet onderwijs zonder geldige reden les- of praktijktijd heeft verzuimd en dit verzuim bedraagt gedurende een periode van vier opeenvolgende lesweken in totaal zestien uren les- of praktijktijd, wordt daarvan door de school, afhankelijk van de vermoedelijke oorzaak van het verzuim melding gemaakt van bij de JGZarts of de leerplichtambtenaar. Dit laatste gebeurt via het digitaal verzuimloket Duo. Door nauwe samenwerking tussen de afdeling Leerplicht en de scholen kan snel worden geacteerd op veranderingen in schoolbezoek of andere bedreigingen van de schoolloopbaan van een leerling. De leerplicht kan, indien nodig, een proces-verbaal opmaken. Voorkomen van en monitoren op thuiszitten met een schoolinschrijving De primaire verantwoordelijkheid voor het voorkomen van thuiszitten ligt bij de stamschool van de leerling. Met de invoering van het Passend Onderwijs per 1 augustus 2014 worden de samenwerkingsverbanden door de Onderwijsinspectie in het kader van integraal toezicht gevolgd. Voor dit samenwerkingsverband betreft het de leerlingen in het voortgezet onderwijs, die nog niet in het bezit zijn van een startkwalificatie en die zonder geldige reden meer dan vier weken verzuimen zonder dat zij ontheffing hebben van de leerplicht respectievelijk vrijstelling hebben van geregeld schoolbezoek of wegens het volgen van ander onderwijs. Indien daadwerkelijk sprake is van thuiszitten, moet de leerling worden gemeld bij de leerplichtambtenaar van de gemeente waar de jongere woont. De samenwerking tussen leerplicht en het samenwerkingsverband is er mede op gericht om de thuiszitters zo vroegtijdig mogelijk in beeld te krijgen en de leerling weer terug te brengen naar het onderwijs. Indien de school thuiszitten vermoedt, moet er direct contact opgenomen worden met de leerplicht. Deze werkwijze heeft in de afgelopen paar jaar al geleid tot een vermindering van het aantal bij de gemeenten geregistreerde thuiszitters. Voorkomen van en monitoren op voortijdig schoolverlaten (VSV) Voortijdig schoolverlaten is in Nederland gedefinieerd als het niet halen van een startkwalificatie, oftewel het niet behalen van een diploma HAVO, VWO of een diploma op minimaal niveau 2 van het MBO. In het Nederlandse onderwijs- en arbeidsmarktbeleid wordt de startkwalificatie gezien als het minimale niveau dat nodig is om voldoende toegerust de arbeidsmarkt te betreden en om zich gedurende de beroepsloopbaan verder te kunnen ontwikkelen. Het beleid is er op gericht om zo veel mogelijk jongeren een startkwalificatie te laten halen.
53
In de regio Haaglanden is het VSV-beleid voor de komende jaren gedefinieerd. Sleutelwoorden zijn: sluitende structuur, tijdige signalering, adequate (maatwerk) ondersteuning en begeleiding dicht op het reguliere onderwijs en inzetten op preventie, met als doel om te komen tot een brede dekking van voorzieningen, die goed op elkaar zijn afgestemd, waarbij gemeenten en onderwijs handelen vanuit gezamenlijke verantwoordelijkheid om het aantal voortijdige schoolverlaters te verminderen. Voor het te voeren beleid rond voortijdig schoolverlaten worden door de gemeenten en het samenwerkingsverband de volgende uitgangspunten gehanteerd: een goede loopbaan/beroepenoriëntatie, warme overdracht tussen het PO en V0 en tussen VMBO en MBO, goede analyse van de doelgroep, jongeren binnen krijgen en binnen houden en een goed vangnet voor de uitvallers. Om te komen tot transparante afspraken over het voorkomen van en monitoren op verzuim, thuiszitters en voortijdig schoolverlaten hebben de gemeenten en het samenwerkingsverband de onderstaande gezamenlijke ambities en acties voor de komende periode geformuleerd: 1) Extra inzet op voorkomen van en monitoren op verzuim Om grip te krijgen op langdurig ziekteverzuim, wat vaak een voorspeller is van thuiszitten of schooluitval, vraagt leerplicht periodiek aan de scholen om langdurig en zorgwekkende ziekteverzuim te melden. Leerplichtambtenaren zetten hier extra op in om te voorkomen dat uitval een feit wordt. Daarnaast hebben de gemeenten en het samenwerkingsverband VO met de scholen en de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) afspraken gemaakt over de invoering van een protocol bij zorgwekkend ziekteverzuim. De JGZ verricht bij jongeren, waarbij sprake is van zorgwekkend, langdurig of frequent ziekteverzuim, specifiek onderzoek. Het eerste onderzoek wordt uitgevoerd door de schoolarts. Deze komt met een advies voor ouders, school en Leerplicht met als doel voorwaarden te scheppen om een spoedige terugkeer in het onderwijs te bewerkstelligen. De school organiseert vervolgens een passend onderwijsprogramma op basis van het plan van aanpak. Het doel van het onderzoek is om leerlingen die meer dan gemiddeld wegens ziekte van school verzuimen, vroegtijdig in contact te brengen met de JGZ ter beoordeling of het schoolverzuim als dan niet geoorloofd is. Als het verzuim samenhangt met andere problemen moet daar een oplossing voor komen. In de samenwerking met diverse organisaties op gebied van onderwijs en zorg worden alternatieve oplossingen besproken voor de problemen met de jongere. Dit kan leiden tot een zorgaanbod om te voorkomen dat het schoolverzuim uitmondt in schooluitval. Op basis van monitoring en analyse van cijfers en sturing op het project wordt nader onderzoek gedaan naar het effect van het werken met dit protocol en eventuele verbeteringen doorgevoerd. 2) Extra inzet op voorkomen van en monitoren op thuiszitten De oorzaak van thuiszitten ligt vaak besloten in een combinatie van kind- en gezinsfactoren. Daarnaast kunnen ook school gerelateerde factoren een rol spelen. In meer complexe zaken zal worden samengewerkt door het kernteam van partners in onderwijs en zorg op de school. Een gezamenlijke bijeenkomst met alle betrokkenen (incluis ouders en leerling) is daarbij vereist. Doel is om voor elke (dreigende) thuiszitter, in samenwerking met de ketenpartners, snel en adequaat, een plan van aanpak op maat te maken, waarbij de leerling wordt teruggeleid naar een passende plek in het onderwijs. Indien er sprake is van zeer complexe problematiek, moet worden vastgesteld of zorg (tijdelijk) prevaleert boven onderwijs. In dat geval moet er afstemming met de relevante jeugdzorgpartners zijn en kan door de leerplichtambtenaar voor een bepaalde duur vrijstelling van onderwijs worden verleend. De registratie van thuiszitters vindt daarbij per onderwijslocatie plaats en wordt goed gemonitord. De monitor voor het zorgtraject is in handen van het CJG, de monitor voor de terugkeer naar het onderwijs in handen van de leerplicht. Bij thuiszitters die weigeren mee te werken aan een passend en beschikbaar onderwijstraject, zal leerplicht, na alle gedane inspanningen van het onderwijs en de jeugdzorg, de regisseur zijn van een strafrechtelijk traject. Tot in ieder geval 01-08-2016 zal, aanvullend op de gezamenlijke interventies binnen de schoollocaties, op het niveau van het SWV VO Delflanden een actietafel voor thuiszitters worden ingericht. Hier zullen “schoollocatie overstijgende knelpunten” rondom thuiszitters binnen het samenwerkingsverband worden besproken. Op basis daarvan kunnen eventueel aanvullende instrumenten en voorzieningen worden geïnventariseerd en adviezen en werkpunten voor de uitvoerende partijen binnen onderwijs en jeugdzorg worden geformuleerd. 3) Extra inzet op voorkomen van en monitoren op vroegtijdig schoolverlaten De gemeenten en het SWV VO Delflanden willen de Europese doelstelling behalen ten aanzien van de VSV-normen. Concreet betekent dit dat gedurende de looptijd van het VSV-convenant het aantal voortijdig schoolverlaters binnen de schoollocaties op niveau van de VSV-norm wordt gebracht: onderbouw VMBO (1%), bovenbouw VMBO (maximaal 4%) en bovenbouw HAVO/VWO (maximaal 0,5 %). Met de extra ondersteuning in het onderwijs binnen het
54
VMBO (Time In klassen) en de bovenschoolse FLEX-voorziening wordt verwacht deze doelstelling te kunnen realiseren. 12.5 Samenwerken op het gebied van doorlopende leer- en zorglijnen Begeleiding en monitoring van leerlingen met een specifieke ondersteuningsvraag van PO naar VO naar MBO De gezamenlijke ambitie van de gemeenten en het samenwerkingsverband is om een leerling zo passend mogelijk te plaatsen en de leerling zo veel als mogelijk te behouden in het onderwijstype waar het bij de start op de school ook geplaatst is. Deze gezamenlijke ambitie is al gedurende lange tijd vastgelegd in het protocol (Zorg)leerlingen in beeld, waarbij wordt uitgesproken dat een leerling moet terechtkomen in het onderwijstype dat het beste aansluit op zijn/haar mogelijkheden en wensen. De leerling moet zich thuis voelen op de gekozen school. Het streven is dat elke leerling zonder vertraging het diploma van het geadviseerde schooltype haalt. De leerling moet niet worden overvraagd, noch worden ondervraagd voor wat betreft zijn/haar capaciteiten en inzet. De leerling dient met zoveel mogelijk plezier aan de slag te gaan. Het geadviseerde onderwijstype moet goed aansluiten op verdere opleidingsen beroepswensen van de leerling. Daarnaast geldt dat voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben efficiente en handelingsgerichte indicatiestelling moet plaatsvinden waarbij de afleverende school de sterke en minder sterke kanten van de leerling in kaart brengt en de onderwijsbehoeften van de leerlingen worden gekoppeld aan een ondersteuningsaanbod bij de ontvangende school. De gemeenten en het samenwerkingsverband willen de komende jaren beter gaan monitoren op in, door en uitstroom van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Aan de hand van de analyse van de cijfers en de genomen interventies zullen gemeente en samenwerkingsverband bepalen of het aanbod voldoende dekkend is of dat er aanvullende interventies noodzakelijk zijn op het gebied van bijvoorbeeld loopbaanbegeleiding, verzuimbeleid, maatwerkgerichte trajecten binnen de FLEX-voorziening en warme overdracht VMBO-MBO (VOROC). De manier waarop effectieve monitoring kan plaatsvinden, zal binnen bestaande overlegstructuren worden uitgewerkt. Loopbaanoriëntatie en aansluiting op de arbeidsmarkt van kwetsbare doelgroepen in het onderwijs; Een goede aansluiting van onderwijs op de arbeidsmarkt is van essentieel belang voor alle jongeren. Om tot een goede aansluiting te komen is het in de eerste plaats belangrijk dat jongeren juiste studiekeuzes maken die aansluiten bij vraag naar personeel op de arbeidsmarkt. Met een juiste studiekeuze verloopt de overgang van school naar werk beter. Er is echter ook een groep jongeren die om extra aandacht vraagt bij de overgang van school naar werk. Het betreft veelal jongeren die op het praktijkonderwijs (PRO) of voortgezet speciaal onderwijs (VSO) zitten. Een deel van hen stroomt door naar het MBO, maar een ander deel heeft ondersteuning nodig bij het toe leiden naar de arbeidsmarkt. De extra aandacht die deze jongeren nodig hebben bij de overgang naar werk, wordt allereerst gegeven door de onderwijsinstellingen zelf. De VSO- en PRO-scholen hebben de wettelijke taak om haar leerlingen toe te leiden naar de arbeidsmarkt. Zij doen dit in samenwerking met onder andere het UWV, re-integratiebedrijven, Stichting MEE, zorg- en hulpverleningsinstellingen en gemeenten . De VSO-, PRO-scholen en hun partners hebben/hadden tot op heden een palet aan (inkomens)voorzieningen om de overgang van school naar werk goed te laten verlopen. Veranderingen in wet- en regelgeving (transitie van WAJONG naar participatieweg, Passend Onderwijs, WMO, AWBZ, enzovoort) zorgen er echter voor dat de verantwoordelijkheid voor arbeidstoeleiding of passende dagbesteding van jongeren die van het PRO of VSO komen, steeds meer bij gemeenten komt te liggen. Gemeenten krijgen de taak om met minder geld voorzieningen te organiseren voor de jongeren uit het PRO en VSO die naar de arbeidsmarkt of naar passende dagbesteding moeten worden geleid. De gemeenten willen de mogelijkheden om tot een gezamenlijk aanpak te komen met het PRO en het VSO graag bespreken. Het samenwerkingsverband onderzoekt of de gesprekken tussen PRO, VSO en de gemeenten over een gezamenlijke aanpak in de toekomst kunnen plaatsvinden binnen de context van het samenwerkingsverband.
12.6 Samenwerking op het gebied van passende huisvesting Gemeenten zijn wettelijk verplicht om te voorzien in adequate huisvesting voor het primair, voortgezet en speciaal onderwijs. Ze ontvangen in het Gemeentefonds jaarlijks een budget van het Rijk om de zorgplicht voor hun schoolgebouwen te regelen. In de onderwijswetten en in de gemeentelijke onderwijshuisvestingsverordening is vastgelegd voor welke voorzieningen schoolbesturen een bijdrage in de kosten van de huisvesting van het onderwijs kunnen aanvragen. Na het lokale op overeenstemming gericht overleg (OOGO) over huisvesting tussen gemeente en schoolbesturen en (eventueel) advies van de Onderwijsraad, stelt de gemeente jaarlijks een huisvestingsprogramma en overzicht op. Ook bepaalt de gemeente hoe dit wordt uitgevoerd.
55
De invoering van passend onderwijs kan gevolgen hebben voor de onderwijshuisvesting. Als meer kinderen met een extra zorgvraag op reguliere scholen van voortgezet onderwijs instromen, moet de functionele kwaliteit van de huisvesting daarmee in overeenstemming zijn. Dit betekent dat het "opnemen" van leerlingen die extra zorg en ondersteuning nodig hebben, mogelijk zal leiden tot het aanpassen van schoolgebouwen. Op dit moment is het de vraag of én zo ja in welke mate aanpassingen van schoolgebouwen nodig zijn. Gemeenten en samenwerkingsverband moeten voor het vinden van oplossingen binnen de vigerende wet- en regelgeving samen optrekken. De Gemeenten willen daarvoor de systematiek van de integrale huisvestingsplanning (IHP) hanteren. Deze systematiek werkt tot op heden goed. In een IHP worden de huisvestingsknelpunten voor de langere termijn inzichtelijk gemaakt. De bevindingen worden gekoppeld aan een toekomstvisie en ramingen van de kosten. Hiermee ontstaat een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het huisvestingsbeleid en de inzet van middelen. Het programma wordt uitgevoerd binnen de door de gemeenteraad vastgestelde financiële kaders en verdere verordeningen onderwijshuisvesting. 12.7 Samenwerken met het primair onderwijs Met het primair onderwijs vindt overleg plaats op beleidsmatig niveau en casuïstiek niveau. Op beleidsmatig niveau wordt onder meer gesproken over de overdrachtsprocedure van het primair onderwijs naar het voortgezet onderwijs, de afstemming van de toelatingscriteria voor cluster 3 en 4 en de afstemming van onderwijsarrangementen. Daarnaast treffen de directeuren van de twee samenwerkingsverbanden elkaar in overleg gericht op de afstemming tussen onderwijs en jeugdzorg. Medewerkers van het Loket Passend Onderwijs hebben casuïstiek overleg over leerlingen die in de bovenbouw van het (speciaal) basisonderwijs zitten en specifieke onderwijsbehoeften hebben. In incidentele gevallen kan daarbij het FLEX-college een rol van betekenis kan spelen. In het merendeel van de casuïstiek zal het gaan om leerlingen die in de overstap naar het voortgezet onderwijs op basis van hun onderwijsbehoeften (ook) in het voortgezet onderwijs tot een onderwijsarrangement aangeboden dienen te krijgen. 12.8 Samenwerken met het MBO Uit de VSV-cijfers blijkt dat de overstap van VMBO naar MBO een risicomoment voor uitval is. Daarom is samenwerking tussen VO en MBO van groot belang. Binnen de regio heeft Spirit4you de taak om leerlingen te begeleiden bij de overstap van VMBO naar MBO. Voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben, heeft Spirit4you een ‘warme overdracht’ georganiseerd, die er voor zorgdraagt dat het regionale MBO deze leerlingen direct in beeld heeft en passende ondersteuning kan bieden. Momenteel is men binnen het MBO druk bezig met de ontwikkelingen rondom passend onderwijs en de ontwikkeling van de entreeopleidingen. De afstemming tussen VO en MBO zal nu en in de toekomst een punt van aandacht zijn. 12.9 Samenwerken met cluster 1 en cluster 2 Om de ondersteuning aan leerlingen met visuele of auditieve en/of communicatieve beperkingen goed te regelen, zijn er afspraken gemaakt met de (landelijke) instellingen voor cluster 1 en 2 over de wijze van samenwerking. De instellingen van cluster 1 en 2 hebben met de invoering van passend onderwijs een ondersteuningsplicht gekregen. Het SWV VO Delflanden heeft geen scholen voor speciaal onderwijs cluster 1 en 2 binnen de eigen gemeentegrenzen. Tabel 7 Totaal aantal leerlingen cluster 1 en 2 leerlingen wonend binnen de gemeentegrenzen
schoolgaand in het vo in het SWV cluster 1 cluster 2 1 7
woonachtig in SWV en schoolgaand in het vso cluster 1 cluster 2 4 7
Cluster 1 Landelijk is het percentage leerlingen met een visuele beperking relatief laag. Op de peildatum (01-10-2012) heeft het SWV VO Delflanden één leerling met een visuele beperking die onderwijs volgt op een reguliere school en vier leerlingen met een visuele beperking die een school voor speciaal onderwijs bezoeken. Leerlingen met een visuele beperking die het reguliere onderwijs bezoeken, krijgen ambulante begeleiding vanuit cluster 1. Deze ambulant begeleiders geven ondersteuning op maat aan docenten en leerlingen. Samen met de
56
school en de ouders maken zij hierover afspraken, die worden vastgelegd in het begeleidingsplan. De onderwijsbehoeften van de leerling en de ondersteuningsbehoeften van de docent zijn richtinggevend voor de ondersteuning. De onderwijsondersteuning kan zeer divers zijn. Het kan variëren van ambulante onderwijskundige begeleiding, consultatie en cursussen voor docenten en leerling tot advies en/of instructie voor een adequate inzet van ICT. Passend Onderwijs maakt nieuwe samenwerkingsvormen mogelijk tussen regulier en speciaal onderwijs, waarbij arrangementen kunnen worden samengesteld waarin regulier en speciaal onderwijs worden gecombineerd. Dit biedt kansen om nog beter in te spelen op de onderwijsbehoeften van deze leerlingen en de ondersteuningsbehoeften van de docenten en maakt het zodoende mogelijk om nog meer maatwerk te leveren. Wanneer docenten, ouders of andere verwijzers vermoeden dat een leerling een visuele beperking heeft, kunnen de ouders hun kind aanmelden bij Visio of Bartiméus. Ook samenwerkingsverbanden kunnen, met toestemming van ouders, aanmelden. Na aanmelding worden de medische gegevens, waaronder oogheelkundige gegevens, opgevraagd en worden er zo nodig gedurende één of meerdere dagen onderzoeken uitgevoerd, zoals visueel functieonderzoek, psychologisch onderzoek en pedagogisch en/of didactisch onderzoek. Op grond van de resultaten van dit onderzoek beoordeelt de Commissie van Onderzoek van de betreffende onderwijsinstelling of de leerling op basis van de landelijke toelatingscriteria recht heeft op ambulante onderwijskundige begeleiding of op onderwijs van een onderwijsinstelling voor leerlingen met een visuele beperking. Wanneer de leerling toelaatbaar is, wordt in afstemming met de ouders en (indien aan de orde) de reguliere school een passend arrangement samengesteld: • Ambulante onderwijskundige begeleiding op een reguliere school; • Voortgezet speciaal onderwijs bij een onderwijsinstelling voor leerlingen met een visuele beperking; • Samenwerking tussen regulier en speciaal onderwijs. Ieder arrangement wordt op maat ingevuld op basis van de behoeften en ondersteuningsvragen van de betreffende leerling. Binnen cluster 1 wordt nog gesproken over een overgangsregeling. Zodra deze bekend is, wordt deze gecommuniceerd met de scholen en samenwerkingsverbanden. Cluster 2 Voor het cluster 2 onderwijs en de begeleiding wijkt de regelgeving in de wet passend onderwijs op een aantal punten af van de regelingen zoals die gelden voor het onderwijs aan en de begeleiding van leerlingen met een indicatie voor cluster 3 of 4. In de wet passend onderwijs is opgenomen dat de huidige financiële middelen die horen bij een rugzak van een leerling met een cluster 2 indicatie en die nu rechtstreeks naar de reguliere school gaan, per 1 augustus 2014 worden toegekend aan de instellingen van cluster 2. Het gaat dan om vijf landelijke instellingen. Het budget dat de instellingen ontvangen wordt gebudgetteerd en is gebaseerd op het aantal AB leerlingen cluster 2 op 1 oktober 2011.De overdracht van deze reguliere middelen voor de leerlinggebonden financiering voor cluster 2 leerlingen sluit aan bij de landelijke structuur van cluster 2. De instellingen zijn vervolgens verplicht om aan de scholen waar deze leerlingen staan ingeschreven een ondersteuningsaanbod te doen. Op de peildatum van 01-10-2012 zijn er in het SWV VO Delflanden zeven leerlingen met een auditieve of communicatieve beperking die onderwijs volgen op een reguliere school. Daarnaast bezoeken 7 leerlingen een cluster 2 school. Voor leerlingen die een reguliere school bezoeken en toelaatbaar zijn tot cluster 2 wordt vanuit de instellingen voor cluster 2 een onderwijs- en begeleidingsaanbod gerealiseerd. De instellingen cluster 2 stemmen het onderwijs- en begeleidingsaanbod af op de onderwijsbehoefte van de leerlingen en op de ondersteuningsbehoefte van de reguliere scholen. Hiertoe zijn onderwijsarrangementen samengesteld waarbij onderscheid gemaakt is tussen een licht, een medium of intensief onderwijsarrangement. Voorafgaand aan de arrangementen biedt cluster 2 een signaleringsinstrument waarmee de eerste kenmerken van auditieve en/of communicatieve problematiek kunnen worden herkend/onderkend. De schoolinterne leerlingenzorg kan hiermee een eerste vaststelling doen inzake de problematiek van de leerling. Op grond hiervan kan eventueel een beroep worden gedaan op een consultatie- en adviestraject door de instelling van cluster 2. Het intaketraject voor een consultatie voorziet in de juiste vraagstelling om tot eerste handelingsadviezen voor de school te komen. Het is een voorwaarde dat ouders in een vroeg stadium bij de geconstateerde problematiek worden betrokken. Wanneer besloten wordt tot het aanvragen van extra onderwijsondersteuning door cluster 2 kan de school of het samenwerkingsverband een beroep doen op trajectbegeleiding door de instelling cluster 2. De criteria die worden
57
gehanteerd en de documenten die nodig zijn voor het bepalen van de toelaatbaarheid cluster 2 worden in het voorjaar van 2014 door de instelling van cluster 2 bekend gemaakt. De Commissie van Onderzoek van de instelling cluster 2 bepaalt de toelaatbaarheid van de leerling en het noodzakelijk onderwijsarrangement en de duur van het onderwijsarrangement. De extra onderwijsondersteuning wordt georganiseerd in de vorm van onderwijsarrangementen. Deze kunnen varieren van licht curatief en tijdelijk van aard tot intensief en langdurend of structureel van aard. Als uitgangspunt geldt dat - waar mogelijk - de leerling verblijft of terugkeert op de reguliere school met inzet van de ondersteuningsstructuur van de school. Afhankelijk van de onderwijsbehoefte van de leerling wordt een licht, medium of intensief onderwijsarrangement toegekend. Een licht onderwijsarrangement is een lichte vorm van ondersteuning in het regulier onderwijs. Het medium onderwijsarrangement is een intensievere vorm van ondersteuning waarbij meerdere cluster 2-leerlingen ondersteund worden in het regulier onderwijs. Een intensief onderwijsarrangement betekent plaatsing op een speciale school voor cluster 2. Het onderwijsarrangement kan verschillen in intensiteit, inhoud en duur van de ondersteuning. Dit biedt de mogelijkheid om aan te sluiten bij de specifieke onderwijs- en communicatiebehoefte van de leerling en de ondersteuningsbehoefte van de docent en de school. Het didactisch niveau, het niveau van communicatieve redzaamheid en de sociaal-emotionele ontwikkeling in relatie tot het ontwikkelingsperspectief leveren de basis om voor de leerling een onderwijsarrangement op maat vast te stellen. 12.10 Samenwerken met de aangrenzende SWV’s In de regio Zuid-Holland vormen de samenwerkingsverbanden Den Haag, Delft, Zoetermeer en Westland een gebied waar veel grensverkeer plaatsvindt. De vier samenwerkingsverbanden werken zoveel mogelijk samen op het terrein van: • Afstemmen van de inhoud van basisondersteuning • Gebruik van dezelfde bovenschoolse applicatie in de overstap van PO naar VO • Gebruik van hetzelfde digitale instrument bij de bepaling van onderwijsbehoeften • Afstemmen van het aanbod in de bovenschoolse Flex-voorzieningen • Afstemmen van de toeleidingprocedure en indicatiecriteria voor het VSO
58
Hoofdstuk 13 Kwaliteitszorg 13.1 Van samenwerken en communiceren naar kwaliteitsbeleid Om passend onderwijs te kunnen realiseren is een goede communicatie en samenwerking een noodzakelijke voorwaarde. Dat geldt zowel op het niveau van de scholen in hun contacten met ouders en leerlingen en zeker die leerlingen die speciale aandacht vragen, als op het niveau van het samenwerkingsverband. Al datgeen de school vanuit de eigen basisondersteuning of met inzet van het samenwerkingsverband kan bieden, staat beschreven in het SOP van de school. De school evalueert met leerling en ouders de inzet en de opbrengsten van de basisondersteuning. Het rendement van de inzet van basisondersteuning wordt bewaakt door de zorgcoördinator onder verantwoordelijkheid van de directeur. De schooldirectie draagt verantwoordelijkheid voor het door ontwikkelen van het niveau van de basisondersteuning. De ontwikkelpunten, doelen en ambities die de schoollocaties hebben geformuleerd in hun jaarwerkplannen ten aanzien van de basisondersteuning worden jaarlijks te worden geëvalueerd en bijgesteld en dienen als ijkpunt. Schoolbesturen zijn eindverantwoordelijk voor de kwaliteit van de basisondersteuning. Naarmate leerlingen méér ondersteuningsbehoeften hebben, gaan ook andere partijen “van buiten de school” een belangrijke rol spelen. Binnen het samenwerkingsverband wordt er voor gekozen om bij meervoudige onderwijs- en opvoedvragen samen te werken volgens het één kind, één gezin, één plan model. Met dit model wordt vanaf het begin samen met leerling, ouders en kernpartners gebouwd aan één integraal plan voor ondersteuning op het gebied van onderwijs en zorg. Door deze manier van werken wordt de ondersteuning sneller, effectiever en in samenhang aangeboden. Bij het werken met een gemeenschappelijk plan wordt er zorgvuldig omgegaan met persoonsgegevens. SWV en gemeenten zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit van de onderwijs- en zorgarrangementen. 13.2 Toezicht door de Inspectie van het Onderwijs De Inspectie van het Onderwijs zal, na inwerking treden van de Wet Passend Onderwijs, toezicht houden op de uitvoering van deze wet. De Inspectie heeft hiervoor een toezichtkader ontwikkeld, dat zich richt op de invulling en de uitvoering van het ondersteuningsplan. Daarbij gaat het om integraal toezicht. Het omvat zowel kwaliteitstoezicht, nalevingstoezicht als financieel toezicht. Het toezicht is, net als het toezicht op de scholen, risico gestuurd. Als het kwaliteitsaspect ‘Resultaten’ in orde is, is er geen directe aanleiding om de andere twee kwaliteitsaspecten nader te onderzoeken, tenzij er signalen zijn die aangeven dat wel te doen. Aanvullend onderzoek vindt dus alleen plaats, indien een samenwerkingsverband in negatieve zin opvalt. Elk kwaliteitsaspect wordt beoordeeld aan de hand van indicatoren. De Inspectie gebruikt drie kwaliteitsaspecten die met elkaar het waarderingskader vormen: 1. Resultaten Het SWV voert de opgedragen taken uit en realiseert een samenhangend geheel van ondersteuningsvoorzieningen binnen en tussen scholen, zodanig dat alle leerlingen die extra ondersteuning behoeven een zo passend mogelijke plaats in het onderwijs krijgen. 2. Management en organisatie Het SWV weet zijn visie, missie en doelstellingen binnen het kader van de wet Passend Onderwijs te realiseren door een slagvaardige aansturing, effectieve interne communicatie en een doelmatige en inzichtelijke organisatie. 3. Kwaliteitszorg Het SWV heeft zorg voor de kwaliteit door systematische zelfevaluatie, planmatige kwaliteitsverbetering, jaarlijkse verantwoording van gerealiseerde kwaliteit en borging van gerealiseerde verbeteringen. . 13.3 Gezamenlijk vaststellen van rendement van ondersteuning en monitoring Het toezicht vraagt om een vertaling van beleidsdoelstellingen naar programma’s met kwalitatieve en kwantitatieve resultaten, inclusief bijbehorende bekostiging. In het kader van de verantwoording aan de Inspectie moeten gegevens worden aangeleverd op het gebied van monitoring (in-door-en uitstroom), doelmatigheid en toegevoegde waarde van de (extra) ondersteuning die met middelen van het SWV in en om de scholen wordt ingezet. Concreet zullen onderstaande vragen beantwoord moeten kunnen worden: • Hebben alle leerlingen binnen het SWV een passende plek waar zij onderwijs volgen? • Hebben alle leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte, de benodigde extra ondersteuning ook ontvangen?
59
• •
Zijn de procedures om extra ondersteuning aan te vragen ook goed en tijdig doorlopen? Zijn de belanghebbenden tevreden over de realisatie van het beleid van het SWV?
In gezamenlijkheid met alle schooldirecties en gemeenten zal worden gesproken over de inzet van de ondersteuning, het verwachte rendement en de manier waarop de monitoring op dat rendement plaatsvindt. Rendement en monitoringsafspraken worden per programma vastgesteld. Omdat vooraf wordt afgesproken welke gegevens door wie zal moeten worden aangeleverd, kunnen registratiesystemen dan zo worden ingericht dat deze output kan worden gegenereerd. Vervolgens worden afspraken gemaakt over het periodiek aanleveren van de afgesproken gegevens. Aan de hand van de aangeleverde gegevens stelt het SWV jaarlijks een plan van verbeteractiviteiten op. Het SWV legt jaarlijks verantwoording af aan belanghebbenden over de gerealiseerde kwaliteit, de kwaliteitsverbetering en de daarmee samenhangende inzet van middelen. Registratie, monitoring en toezicht Scholen voor regulier onderwijs moeten vanaf 1 augustus 2014 in het Basisregister Onderwijs (BRON) aangeven wanneer een leerling een ontwikkelingsperspectief heeft. Voor het (V)SO, Speciaal Basisonderwijs en Praktijkonderwijs geldt dat niet; daar hebben immers alle leerlingen een ontwikkelingsperspectief. In de toekomst zullen de scholen van het samenwerkingsverband voor relatief veel leerlingen een ontwikkelingsperspectief moeten opstellen. Voor het samenwerkingsverband is het van belang goed zicht te hebben op de samenstelling, de regievoering en de evaluatie van het werken hiermee. Beseft moet worden dat dankzij de ontwikkelingsperspectieven er een goed zicht is op de besteding van een belangrijk deel van de middelen van de medium en de zware ondersteuning.
60
Hoofdstuk 14
Geschillen
Als een leerling extra ondersteuning nodig heeft, wordt dit georganiseerd volgens de regels van het SWV. Meestal gaat dat in goed overleg, maar soms kan het gebeuren dat betrokkenen verschillende inzichten hebben over wat er moet gebeuren. 14.1 Geschillen voorkomen Het voorkomen van geschillen begint met goede communicatie. Goede communicatie kan misverstanden, irritatie en conflicten voorkomen. Als ouders aan het begin van de schoolloopbaan van hun kind weten hoe de ondersteuning wordt ingericht en wat zij op dat punt wel en niet van de school mogen verwachten, kan dat veel misverstanden in een later stadium voorkomen. Ook is het belangrijk dat scholen aan elkaar en andere professionals duidelijke maken welke ondersteuningsmogelijkheden zij kunnen bieden aan leerlingen. Beslissingen over de ondersteuning die een leerling ontvangt, liggen bijna altijd gevoelig. Ouders vinden de extra ondersteuning belangrijk voor de ontwikkeling en kansen van hun kind. Binnen de scholen en het SWV zullen de beslissingen over de ondersteuning zorgvuldig worden genomen. De regels waarlangs besluitvorming plaatsvindt, zullen zo duidelijk en transparant mogelijk worden geformuleerd. Soms kan een beslissing voor een betrokkene onverwacht of teleurstellend zijn. Mogelijk wordt niet begrepen waarom een beslissing zo is genomen of er is een verschil van mening over de strekking van het besluit. In zo’n situatie kan goede communicatie het verschil maken tussen acceptatie en escalatie. Een goed gesprek kan veel verduidelijken. Het helpt als alle betrokkenen serieus worden genomen en dat de tijd wordt genomen om een besluit toe te lichten. Uiteindelijk heeft iedereen hetzelfde doel voor ogen: de beste ondersteuning organiseren voor de leerling. Tijdens het gesprek kan er wellicht meer begrip en acceptatie ontstaan of kan de school of het SWV besluiten dat een andere oplossing toch beter passend is. 14.2 Bemiddeling Als het niet lukt om een meningsverschil zelf op te lossen, kan het helpen als een derde partij bemiddelt of advies geeft. Bemiddeling binnen de eigen organisatie In alle scholen is een vertrouwenspersoon aangewezen. Deze kan een bijdrage leveren aan een oplossing. Beslissingen worden op verschillende niveaus in een organisatie genomen. Een meninsgverschil kan soms worden opgelost op een hoger niveau in dezelfde organisatie. Onderwijsconsulenten De onderwijsconsulenten vormen een organisatie die is ingesteld door het ministerie van OCW. Onderwijsconsulenten bemiddelen tussen ouders en de school. Het zijn onafhankelijke deskundigen waar ouders en scholen kosteloos een beroep op kunnen doen als zij een conflict hebben over schoolplaatsing, verwijdering of het ontwikkelingsperspectief. Het gaat hierbij om leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. Mediation Het inschakelen van een neutrale en onafhankelijke bemiddelaar (mediator) kan een goede oplossing zijn voor een meningsverschil. De Stichting Onderwijsgeschillen is een van de instanties die mediation aanbiedt. In voorkomende gevallen kan hiervan gebruik worden gemaakt. 14.3 De formele weg Als bovenstaande maatregelen geen oplossing bieden, kan er via de formele weg een uitspraak worden gedaan over het geschil. Daarbij worden de volgende geschillen onderscheiden: 1) Schoolbestuur of ouder heeft een geschil met het SWV over de toelaatbaarheid Het SWV beslist of een leerling toelaatbaar is tot een school voor voortgezet speciaal onderwijs of Praktijkonderwijs. Ouders en schoolbestuur kunnen het besluit van het SWV over het al dan niet toelaatbaar verklaren, aanvechten bij het bestuur van het SWV. De wet passend onderwijs regelt in artikel 17a, lid 13 dat ieder samenwerkingsverband een adviescommissie van deskundigen samenstelt. Deze commissie adviseert over bezwaarschriften betreffende beslissingen van het samenwerkingsverband over de toelaatbaarheid van leerlingen tot het voortgezet speciaal onderwijs. Let wel; de advies-
61
commissie sluit aan bij artikel 17a, lid 13 en is in overeenstemming met artikel 7:13 van de Algemene wet bestuursrecht. Het SWV informeert de ouders over de bezwaarmogelijkheden en procedure, tezamen met de mededeling over het besluit. Mocht de bezwaarprocedure tot een onbevredigende uitkomst leiden, dan kunnen ouders en schoolbestuur naar de civiele rechter. Zij kunnen ook de bezwaarprocedure overslaan en meteen naar de civiele rechter stappen. In de periode tot 01-08-2014 zal de regeling met betrekking tot bezwaarschriften binnen het SWV verder uitgewerkt worden. De regeling zal bekend worden gemaakt op de website van het SWV VO Delflanden. 2) Schoolbestuur heeft een geschil met de ouders over ondersteuning Voor een leerling die extra ondersteuning nodig heeft, wordt door de school een ontwikkelingsperspectief (OOP) opgesteld. Voorafgaand aan de vaststelling van dit OOP wordt een ‘op overeenstemming gericht overleg’ gevoerd met de ouders. Het ontbreken van overeenstemming kan leiden tot een geschil tussen ouders en bevoegd gezag. Ouders kunnen dan gebruik maken van de klachtenregeling van de school, indien zij het niet eens zijn met de gang van zaken bij de vaststelling of de inhoud van het OOP. Ook als zij het niet eens zijn met de manier waarop de ondersteuning wordt uitgevoerd, is de klachtenregeling de voor de hand liggende weg. Indien er geen oplossing komt, kunnen ouders de landelijke geschillencommissie inschakelen. Er wordt één landelijke geschillencommissie geformeerd. Deze commissie oordeelt bij meningsverschillen over toelating of verwijdering van leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben en over het ontwikkelingsperspectief. De commissie bestaat uit deskundigen en doet binnen tien weken uitspraak als een geschil wordt voorgelegd. Bij haar oordeel houdt de commissie rekening met het schoolondersteuningsprofiel en het ondersteuningsplan. Ouders kunnen, net als nu, bij geschillen over toelating en verwijdering bezwaar maken bij de school, de Commissie Gelijke Behandeling inschakelen en beroep aantekenen bij de rechter. Mocht de ouder na een uitspraak van de geschillencommissie alsnog naar de rechter stappen, dan neemt de rechter het oordeel van de geschillencommissie mee bij de afweging. Een verschil van inzicht over de vormgeving van de ondersteuning kan ook worden beoordeeld tegen de achtergrond van de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte. Daarbij kan het bijvoorbeeld gaan over de vraag welke aanpassingen de school moet realiseren om de leerling in staat te stellen aan het onderwijs deel te nemen. Een geschil herover kan worden voorgelegd aan het College voor de rechten van de mens.
62
Hoofdstuk 15 Samenvatting ondersteuningsplan ten behoeve van meerjarenbegroting 15.1 Veranderingen in de financiering Met de invoering van passend onderwijs verandert de huidige financieringssystematiek ingrijpend. Geldstromen worden verlegd van schoolbesturen en REC’s naar het SWV. Tegenover dit nieuwe geld staan ook extra taken. Ten opzichte van de bestaande situatie zijn de belangrijkste veranderingen: 1) Het SWV gaat de toelaatbaarheid tot een VSO-school cluster 3 of 4 bepalen en gaat verplicht meebetalen aan leerlingen die worden doorverwezen naar deze scholen, zowel binnen als buiten het eigen samenwerkingsverband. 2) Het SWV gaat de ondersteuning organiseren en eventueel bekostigen van de leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte die in het oude stelsel leerlinggebonden financiering hadden. De voormalige rugzakgelden worden aan het SWV toegekend als onderdeel van het nieuwe budget voor vormen van zware extra ondersteuning. 3) Ieder SWV krijgt in de toekomst eenzelfde bedrag per leerling om zware extra ondersteuning te bekostigen (verevening). 4) Met ingang van het schooljaar 2015 – 2016 wordt LWOO en PrO ondergebracht in het stelsel passend onderwijs. Dat betekent dat de middelen (verevend) zullen worden toegevoegd aan de inkomsten van het SWV. De directe bekostiging per school stopt. Het SWV gaat de middelen verdelen. Mogelijk wordt er nog bezuinigd op het budget. 15.2 Inkomsten Het SWV VO Delflanden beschikt in het nieuwe stelsel passend onderwijs (op termijn) over drie hoofdbudgetten: a. Een budget voor de realisatie van lichte ondersteuning, € 366,00 per leerling VMBO, ongeveer € 520.000,00. b. Een budget voor de realisatie van zware ondersteuning, € 495,00 per leerling, ongeveer € 4 miljoen. De bekostiging is (grotendeels) op schooljaarbasis (T-1). Omdat het samenwerkingsverband een positieve verevening kent, krijgt het aanvankelijk nog niet het volledige budget voor zware ondersteuning. In de jaren 20152016 tot en met 2019-2020 wordt vanwege de positieve verevening een tijdelijke, aflopende korting toegepast op het budget. In 2020-2021 beschikt het SWV VO Delflanden voor de eerste maal daadwerkelijk over de volledige € 495 per leerling. c. Het budget voor LWOO en PrO, vanaf augustus 2015, ongeveer 2.7 miljoen (indicatie). Het budget voor lichte ondersteuning bestaat uit vier samengevoegde budgetten: het Regionaal Zorgbudget (hierop wordt per 1 augustus 2014 € 48,00 per leerling bezuinigd ), de Rebound-middelen, middelen Herstart en middelen op de Rails. Dit budget wordt vanaf 1 augustus 2014 toegekend volgens de verdeelmaatstaf 'totaal aantal leerlingen SWV”. Nu is de verdeelmaatstaf nog het aantal VBMO 3/4 leerlingen. Hierop is ook nog het genoemd bedrag van € 366,00 per leerling gebaseerd. Bij wijziging van de verdeelmaatstaf zal het bedrag dalen naar € 75,00 à € 80,00 per leerling binnen het regulier VO. De financiële gevolgen van deze aanpassing voor het SWV VO Delflanden, zijn nog niet te overzien. Het budget voor zware ondersteuning is in het overgangsjaar 2014-2015 beperkt, het bestaat dan slechts uit het schooldeel van het LGF-geld (gebaseerd op 1-10-2013), plus € 12,38 per leerling. In dit jaar betaalt het verband ook nog niet de VSO ondersteuningsbekostiging, deze komt in het overgangsjaar nog rechtstreeks van OCW. De eventuele tussentijdse groei van het VSO komt dit schooljaar toch ook nog voor rekening van OCW (om dit te bekostigen werd het bedrag per leerling verlaagd van € 19,38 naar € 12,38 peer leerling). Naast bovenstaande budgetten, van de rijksoverheid, kent het SWV VO Delflanden enkele (additionele) inkomsten: d. Subsidies, bijvoorbeeld VSV (€ 75.000,00). e. Bijdragen van de stamscholen wanneer een leerling wordt geplaatst in de bovenschoolse FLEX-voorziening, conform het principe “geld volgt de leerling” (indicatie € 120.000,00). 15.3 Verplichte uitgaven en vrij besteedbaar budget Het samenwerkingsverband kent vanaf augustus 2015 drie structurele vormen van verplichte uitgaven: a. Ondersteuningsbekostiging VSO, b. Ondersteuningsbekostiging LWOO, c. Ondersteuningsbekostiging PrO.
63
In het schooljaar 2015-2016 is er een tijdelijke verplichte uitgave: de verplichte inhuur van ambulante begeleiding bij het VSO. (In 2014-2015 wordt de ambulante begeleiding nog rechtstreeks bekostigd door OCW). Het SWV gaat in deze twee jaren over de inzet van de ambulant begeleiders. Het na aftrek van de verplichte uitgaven resterende budget is “vrij” besteedbaar om de programma’s, zoals opgenomen in het ondersteuningsplan te kunnen realiseren. 15.4 Meerjarenbegroting In deze paragraaf is een samenvattende meerjarenbegroting opgenomen. Hierin komen de informatie over de inkomsten en de verplichte uitgaven (VSO, LWOO en PrO) en de uitgaven voor de in dit ondersteuningsplan beschreven activiteiten (programma’s) samen. De meerjarenbegroting is gebaseerd op de volgende aannames: - ongewijzigde leerlingaantallen op de school (als berekeningsgrondslag voor de inkomsten), - ongewijzigde deelname aan VSO, LWOO en PrO, - de kosten per programma zoals vermeld in de voorgaande hoofdstukken van het ondersteuningsplan Basisondersteuning: preventief waar mogelijk Programma 1 Inzet BOZ-ers op de reguliere scholen van voortgezet onderwijs
Programma 2
Subsidie coördinatie basisondersteuning
Extra ondersteuning indien gewenst: binnen de school Programma 3 Arrangementen op maat
Programma 4a
Groepsgewijze arrangementen: Time In binnen VMBO
Programma 4b
Groepsgewijze arrangementen: PrO
Programma 4c
Groepsgewijze arrangementen: LWOO
Benodigd budget: In 2014: € 115.652,00 In 2015: € 277.564,00 In 2016: € 277.564,00 Benodigd budget: In 2014: € 64.000,00 In 2015: € 64.000,00 In 2016: € 64.000,00
Benodigd budget: In 2014: € 217.155,00 In 2015: € 385.106,00 In 2016: € 435.404,00 Benodigd budget: In 2014: € 79.250,00 In 2015: € 60.000,00 In 2016: € 60.000,00 Benodigd budget (indicatie) In 2015: € 478.333,00 In 2016: € 1.148.000,00 Benodigd budget (indicatie) In 2015: € 661.67,00 In 2016: € 1.588.000,00
Extra ondersteuning in de bovenschoolse onderwijs- en zorgvoorziening: de FLEX-voorziening Programma 5 De FLEX-voorziening Benodigd budget: In 2014: € 330.594,00 In 2015: € 318.865,00 In 2016: € 340.819,00
64
Meer structurele aanpassing indien noodzakelijk: het VSO Programma 6a Lesplaatsen VSO, op basis van teldatum 01 oktober (Afdracht VSO, via DUO) Programma 6b
Lesplaatsen VSO, op basis van peildatum 01 februari (Extra afdracht VSO: tussentijdse groei)
Programma 6c
Diepte ondersteuning: AWBZ-compensatiemaatregel
Toewijzen van onderwijs- en zorgarrangementen Programma 7 Loket Passend Onderwijs
Organisatie en beheer Programma 10 Bestuur, management, organisatie, huisvesting, administratie, communicatie, etc.
Benodigd budget: In 2015: € 846.460,00 In 2016: € 2.019.504,00 Benodigd budget: In 2015: € 31.363,00 In 2016: € 75.270,00 Benodigd budget: In 2014: € 10.417,00 In 2015: € 25.000,00 In 2016: € 25.000,00
Benodigd budget: In 2014: € 123.096,00 In 2015: € 175.846,00 In 2016: € 200.900,00
Benodigd budget: In 2014: € 132.766,00 In 2015: € 140.424,00 In 2016: € 146.203.00
In de meerjarenbegroting (bijlage 1) wordt de informatie met betrekking tot de inkomsten en uitgaven integraal gepresenteerd. De begroting kent in de kalenderjaren 2014 en 2015 een tekort. Vanaf 2016 is er sprake van een positieve balans, die door toedoen van de verevening tot 2021 stapsgewijs oploopt en mogelijkheden biedt voor het uitbouwen van bestaand beleid en ontwikkelen van nieuw beleid op het gebied van passend onderwijs. De nu gepresenteerde meerjarenbegroting zal, op basis van nieuwe cijfers vanuit OCW nog aanpassing behoeven. Verwacht wordt dat deze in april 2014 beschikbaar worden gesteld. i
Voor het berekenen van de beschikbare hoeveelheid FTE wordt verwezen naar de beleidsnotitie “Proces inpassing ambulant begeleiders cluster 3 en 4” die op 24 maart 2014 bestuurlijk werd vastgesteld. Het SWV VO Delflanden maakt geen gebruik van opting out, maar heeft tot 01-08-2016 afspraken gemaakt met de ambulant begeleidingsdiensten over de manier waarop de ambulant begeleiders binnen het SWV VO Delft hun werk gaan uitvoeren. ii Het SWV VO Delflanden heft in april 2014 een werkversie van het ontwikkelingsperspectief beschikbaar gesteld. In de komende maanden zal hiermee binnen het SWV ervaring worden opgedaan. Het format ontwikkelingsperspectief is terug te vinden op de website van het samenwerkingsverband. iii Hoofdlijnennotitie visie en doelstellingen SWV VO Delflanden 28.09, september 2012. iv Een passend onderwijsprogramma voor alle leerlingen in het voortgezet onderwijs. Ministerie van OC&W, januari 2013 v In april 2014 zijn in samenspraak met de omliggende samenwerkingsverbanden Den Haag, Westland en Zoetermeer de criteria vastgelegd die gelden voor verwijzing naar het special onderwijs. Hierover heeft afstemming met het VSO en de samenwerkingsverbanden primair passend onderwijs plaatsgevonden. De criteria voor toelaatbaarheid speciaal voortgezet onderwijs zijn te vinden op de website van het samenwerkingsverband. vi Procedure overstap primair onderwijs – voortgezet onderwijs SWV VO Delflanden, 28.09, (zorg)leerlingen in beeld 2013 – 2014, oktober 2013.
65
Afkortingenlijst bij ondersteuningsplan 2014 – 2016 SWV VO Delflanden, 28.09
AB ASS AWBZ B(P)OZ-er BRON CIZ CJC CLD Cluster 1 Cluster 2
Cluster 3
Cluster 4
Cogmed training DUO
Duo verzuimloket EMB FLEX-college FLOW
Ambulant Begeleider Autisme Spectrum Stoornissen Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten Begeleider (passend) onderwijs en zorg [de nieuwe functiebenaming van de huidige ambulante begeleider] Basis Register Onderwijs Centrum Indicatiestelling Zorg Centrum Jeugd en Gezin Christelijk Lyceum Delft Scholen voor speciaal (voortgezet) onderwijs aan kinderen met een visuele beperking (blinden en slechtzienden) Scholen voor dove en slechthorende kinderen, kinderen met ernstige spraak- of taalmoeilijkheden en kinderen met een stoornis in het autistisch spectrum waarbij het accent ligt op de communicatie. Ambulante begeleiding ten behoeve van de kinderen met de boven beschreven kenmerken (de rugzak) Scholen voor zeer moeilijk lerende kinderen, scholen voor leerlingen met lichamelijke en/of verstandelijke handicaps, langdurig zieke kinderen en scholen voor leerlingen met epilepsie. Ambulante begeleiding ten behoeve van de kinderen met de boven beschreven kenmerken (de rugzak). Scholen voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen, langdurig zieke kinderen zonder een lichamelijke handicap en scholen verbonden aan pedologische instituten. Ambulante begeleiding ten behoeve van de kinderen met de boven beschreven kenmerken (de rugzak). De projecten Herstart en Op de Rails vallen onder REC cluster 4. Cogmed werkgeheugentraining (CWT) Dienst Uitvoering Onderwijs [DUO is de uitvoeringsorganisatie van de rijksoverheid voor het onderwijs. DUO financiert en informeert onderwijsdeelnemers en onderwijsinstellingen en organiseert examens.] Digitaal verzuimloket voor het onderwijs Ernstig meervoudige beperking Bovenschoolse onderwijs- en zorgvoorziening. Tussenvoorziening tussen regulier voortgezet onderwijs en speciaal voortgezet onderwijs in het SWV VO Delflanden. Flow is een project met een heel specifieke methodiek, die wordt ingezet voor leerlingen die binnen de bovenbouw van het VMBO thuis zijn komen te zitten. Het is een sterke en
© Paulus Dorlas, secretaris ondersteuningsplanraad SWV VO Delflanden, 28.09
FTE
GGD GMR GW-er HAVO IHP IQ JCP Jeugd GGZ Jeugd LVG JFM training JGZ LG LGF LWOO LZ MAVO MBO MEE stichting-
MG MR NIBUD OB OCW -ministerie van OOGO OPP OPR OT PAB PCL
PGO PO POVO-beraad PRO PTA PV REC
succesvolle methodiek gebleken, waarbij jongeren, die door het onderwijs zijn opgegeven”, alsnog met extra onderwijs en ondersteuning kunnen doorstromen naar vervolgonderwijs of werk. Fte staat voor fulltime-equivalent. Het is een rekeneenheid waarmee de omvang van een dienstverband of de personeelssterkte kan worden uitgedrukt. Eén fte is een volledige werkweek. Een functie van 0,6 fte bijvoorbeeld is — uitgaande van een werkweek van 38 uur — een functie van 0,6 × 38 = 22,8 uur per week. Binnen het Nederlandse onderwijs wordt soms de term werktijdfactor gebruikt voor fte. Gemeentelijke Gezondheidsdienst Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad Gedragswetenschapper Hoger Algemeen Vormend Onderwijs Integrale Huisvesting Planning Intelligentie Quotiënt Nu Pleysiercollege [voorheen J.C. Pleysierschool ] Geïndiceerde jeugdzorg vanuit de GGZ Zorg voor licht verstandelijk gehandicapte jongeren Jeugdformaat training Jeugdgezondheidszorg Lichamelijk gehandicapt Leerling Gebonden Financiering [was rugzak, wordt vanaf aug 2014 arrangement op maat, geoormerkt per kind en verstrekt door het samenwerkingsverband] Leerweg ondersteunend onderwijs Langdurig ziek Middelbaar Algemeen Vormend Onderwijs Middelbaar Beroepsonderwijs MEE ondersteunt mensen met een beperking. U kunt bij MEE terecht met uw vragen over opvoeding & ontwikkeling, leren & werken, samenleven & wonen en regelgeving & geldzaken.] Meervoudig gehandicapt Medezeggenschapsraad Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting [leren omgaan met geld] Ondersteunende begeleiding Ministerie van onderwijs cultuur en wetenschappen Op overeenstemming gericht overleg Onderwijs ontwikkelingsplan [ontwikkelingsperspectief gemaakt door school voor individuele leerling] Ondersteuningsplanraad [elk samenwerkingsverband heeft een OPR] Onderwijs Transparant (Onderwijs Transparant is een digitaal platform dat de digitale overdracht van leerling dossiers (zoals PO-V(S)O,VO-V(S)O en VO-MBO) vergemakkelijkt. Preventief Ambulante Begeleiding De afkorting PCL staat voor: Permanente Commissie Leerlingenzorg. De PCL heeft als wettelijk verplichte taak om te beoordelen of een leerling toelaatbaar is tot het speciaal basisonderwijs of in aanmerking komt voor Praktijkonderwijs of Leerwegondersteuning in het VMBO. Periodiek geneeskundig onderzoek Primair onderwijs Overleg binnen het SWV VO Delflanden tussen de schoolbesturen primair en voortgezet onderwijs in verband met de overstap van primair onderwijs naar voortgezet onderwijs. Praktijk onderwijs Programma van Toetsing en Afsluiting Persoonlijke verzorging REC staat voor regionaal expertise centrum. Het speciaal (voortgezet) onderwijs is verdeeld over vier REC-clusters. Elk REC-cluster heeft een eigen specialistisch aanbod.
© Paulus Dorlas, secretaris ondersteuningsplanraad SWV VO Delflanden, 28.09
ROC SBO SO SOP SOVA training SWV VO TLV UWV VMBO VMBO BBL VMBO KBL VNG VO VP VPI VSO VSO ZMLK VSV VWO WMS ZMOLK-er
Regionaalopleidingscentrum Speciaal basis onderwijs Speciaal onderwijs Schoolondersteuningsprofiel Sociale vaardigheid training Samenwerkingsverband voortgezet onderwijs Toelaatbaarheidsverklaring Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen [vroeger arbeidsbureau] Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs VMBO basisberoepsgerichte leerweg VMBO kaderberoepsgerichte leerweg Vereniging Nederlandse Gemeenten Voortgezet Onderwijs Verpleging Vraag Profiel Instrument [wordt ingevuld met mentor, wordt met ouders besproken en bepaalt de mogelijk in te zetten zorg] Voortgezet Speciaal Onderwijs VSO zeer moeilijk lerende kinderen Voortijdige schoolverlaters Voorbereidend wetenschappelijk onderwijs Wet medezeggenschap op scholen Zeer moeilijk lerende kinderen met ernstige gedragsproblemen
© Paulus Dorlas, secretaris ondersteuningsplanraad SWV VO Delflanden, 28.09
Ontwikkelagenda van SWV VO Delflanden en de gemeenten Delft, Midden- Delfland en Pijnacker-Nootdorp, behorend bij ondersteuningsplan SWV VO Delflanden, 2014 – 2016. De gemeenten Delft, Midden-Delfland en Pijnacker-Nootdorp en het SWV VO Delflanden delen met elkaar de visie en de werkwijze die wordt aangeduid als integraal werken: gezamenlijk en doelgericht werken aan een passende aanpak voor onderwijs-, opvoed- en ondersteuningsbehoeften van jeugdigen, ouders en professionals op basis van één kind, één gezin, één plan en één regisseur. Het uitgangspunt daarbij is de eigen kracht en het handelingsrepertoire van de betrokkenen. In het ondersteuningsplan van het SWV VO Delflanden, 28.09 is op hoofdlijnen beschreven op welke wijze het samenwerkingsverband en de gemeenten vanuit de wetgeving Passend Onderwijs en de drie decentralisaties (Jeugdzorg, AWBZ en Participatiewet) met elkaar willen samenwerken. De manier van samenwerking dient op een aantal onderdelen nog verder te worden uitgewerkt. Deze ontwikkelagenda draagt ertoe bij om de meest belangrijke onderdelen die in de samenwerking nader moeten worden uitgewerkt, in de spotlights te zetten en te prioriteren in tijd. De ontwikkelagenda is een bijlage bij het ondersteuningsplan van het SWV VO Delflanden, 2014 - 2016. Overlegstructuur Zowel op ambtelijk als bestuurlijk niveau vindt overleg plaats tussen de gemeenten en het samenwerkingsverband om onderwerpen en thema’s zoals opgenomen in het OOGO, verder uit te werken en te implementeren. Waar mogelijk worden de onderwerpen regionaal opgepakt, indien noodzakelijk lokaal. Het wordt als wenselijk beschouwd om het overleg OOGO Passend Onderwijs als geïntegreerd overleg met het primair onderwijs te laten plaatsvinden.
a) Ondersteuning jeugd en gezin (de jeugdzorg) Deelonderwerp 1) Uitwerken van het vierde contactmoment JGZ als extra onderdeel in de basisondersteuning (preventie) en in afstemming en overleg met het voortgezet onderwijs implementeren in het onderwijs. 2) Aan de hand van analyse resultaten vierde contactmoment JGZ gezamenlijk formuleren van beleidsmatige verbeterpunten ten behoeve van de versterking van de basisondersteuning. In gezamenlijk overleg verbeterpunten uitwerken in onder andere lesprogramma’s die beschikbaar worden gesteld aan het onderwijs. .
Ontwikkelagenda SWV VO Delflanden en de gemeenten Delft, Midden-Delfland en Pijnacker-Nootdorp, behorend bij ondersteuningsplan SWV VO Delflanden, 2014 - 2016
Deadline
01-05-14 Jaarlijks voor 01-05
1
3) Maken van concrete afspraken over de inzet (in uren, taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden) van CJG-consulenten als onderdeel van het begeleidingsteam op de scholen en als onderdeel van de Time In klassen binnen het VMBO. 4) Uitwerken van de manier waarop de gemeentelijke ondersteuningsstructuur (kernpartners) gaat aansluiten op het begeleidingsteam van de school: toegang tot de ondersteuning stroomlijnen in één loket (op elke schoollocatie). 5) In beeld brengen en afstemmen van ondersteuningsinstrumenten vanuit het onderwijs en de gemeenten (basisondersteuning, extra ondersteuning, diepteondersteuning). 6) Uitwerken van de integrale aanpak onderwijs én jeugdzorg binnen de bovenschoolse FLEX-voorziening in een pilot. 7) Uitwerken van een monitor en registratiesysteem om aantoonbaar te maken dat een integrale aanpak onderwijs en zorg in de bovenschoolse FLEX-voorziening effectiever en goedkoper is dan de huidige, versnipperde, wijze van zorg. 8) Ontwikkelen van een efficiënt registratiesysteem op schoolniveau (begeleidingsteam) en ten behoeve van de toewijzing en monitoring van integrale onderwijs- en zorgarrangementen gericht op kwaliteit- en kwantiteitmetingen (aantallen, doorlooptijd, type ondersteuning, effectmeting en tevredenheid) 9) Verdere uitwerking van ’n format voor één kind-één gezin, één plan, waarin de inhoud en financiën gesplitst naar onderwijs en zorg worden opgenomen. 10) Verder uitwerken van het snel en nabij bieden van passende ondersteuning: vindplaats = werkplaats. 11) Verder uitwerken van gezamenlijk verkennen van de hulpvraag/gezamenlijke, integrale diagnose, waarbij een deel wordt verricht door het onderwijs en een deel door de hulpverlening: eenvoudiger, slimmer en doelmatiger. 12) Ontwikkelen van een rapportageformat voor het leveren van beleidsinformatie. 13) Verduidelijken welke gevolgen de veranderingen in de AWBZ hebben voor leerlingen binnen het speciaal onderwijs die aanvullende ondersteuning nodig hebben op zorgterrein binnen het onderwijs en formuleren van passende oplossingen. 14) Ervaring opdoen met en evalueren van één aangewezen regisseur per casus. De regisseur kan degene zijn die de grootste vertrouwensrelatie heeft, het beste overzicht heeft, maar kan evenzeer de ouder/jongere zelf zijn (eigen kracht). De regisseur wordt bij de start van een plan bepaald. De regierol gezamenlijk monitoren en evalueren. 15) Binnen de gemeente Delft onderzoek naar mogelijkheden om te komen tot ontschotting van budgetten onderwijs en zorg. 16) Verkennen van mogelijkheden om gezamenlijk inkoop en co-financiering van arrangementen te doen. b) Leerlingenvervoer 1) De vraag of leerlingenvervoer wel of niet aan de orde is, wordt besproken met ouders, leerling en school bij het samenstellen van het passende onderwijsarrangement. Een medewerker van het Loket Passend Onderwijs voert over de uitkomsten van dit gesprek overleg met vertegenwoordiging van de desbetreffende gemeente en adviseert over wat het kind en ouders écht nodig hebben aan vervoersondersteuning. De gemeenten houden de eigen beslisbevoegdheid en handelen de aanvraag af volgens de beleidsregels en de verordening. Gedurende de looptijd van het ondersteuningsplan zullen samenwerkingsverband en gemeenten gezamenlijk monitoren welke meerwaarde het opnemen van het leerlingenvervoer heeft als onderdeel van een onderwijsarrangement.
Ontwikkelagenda SWV VO Delflanden en de gemeenten Delft, Midden-Delfland en Pijnacker-Nootdorp, behorend bij ondersteuningsplan SWV VO Delflanden, 2014 - 2016
01-08-14
01-08-14 01-08-14 01-08-14
01-08-14
01-08-14 01-01-15 01-01-15
01-01-15 01-01-15
01-01-15
01-01-16 01-01-16 01-01-16
01-04-16
2
c) Leerplicht 1) Gezamenlijke sturing op het protocol Zorgwekkend ziekteverzuim, waarbij aan de hand van analyse van cijfers nader onderzoek wordt gedaan naar de effectiviteit van dit project en eventuele verbeteringen kunnen worden doorgevoerd. 2) Uitwerken van de manier waarop de leerplicht (als kernpartner) aan gaat sluiten op het begeleidingsteam van de school: toegang tot de ondersteuning stroomlijnen in één loket (op elke schoollocatie). 3) Opzetten van lokale actietafels waarbij school overstijgende knelpunten ten aanzien van thuiszitters (geen passend ondersteuningsaanbod, wachtlijstproblematiek in de hulpverlening, etc.) met doorzettingsmacht kunnen worden opgelost. 4) Verder uitwerken van het snel en nabij bieden van passende ondersteuning: vindplaats = werkplaats. 5) Gezamenlijke monitor op VSV-cijfers en thuiszitters. d) Doorlopende leer- en zorglijnen 1) Gezamenlijke monitor opzetten met betrekking tot in, door- en uitstroomcijfers van leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte in de overstap van PO-VO, VO–VO, VO–VSO, VO–MBO en VSO-MBO/werk/passende dagbesteding. Op basis van de resultaten bepalen of het ondersteuningsaanbod voldoende dekkend en effectief is, dan wel aanpassingen of aanvullingen in arrangementen en interventies moeten plaatsvinden. 2) Het opzetten van een overlegtafel om kwetsbare jongeren uit het Praktijkonderwijs of het VSO en Wajong jongeren vroegtijdig te bespreken en in gezamenlijkheid trajecten uit te zetten richting arbeid of passende dagbesteding. e) Onderwijshuisvesting 1) Komen tot nadere afspraken met betrekking tot huisvesting om passend onderwijs te realiseren (o.a FLEX-voorziening)
Ontwikkelagenda SWV VO Delflanden en de gemeenten Delft, Midden-Delfland en Pijnacker-Nootdorp, behorend bij ondersteuningsplan SWV VO Delflanden, 2014 - 2016
Jaarlijks voor 01-04
01-08-14
01-08-14 01-01-15 Continu
01-01-15
Jaarlijks voor 01-04
01-01-15
01-04-16
3